sriramodantam_malayalam

62
zsI>]Em]dßh (aRœxHith) http://hinduebooks.blogspot.com

Upload: anitha-anu-rajasekaran

Post on 23-Jun-2015

301 views

Category:

Documents


5 download

TRANSCRIPT

Page 1: Sriramodantam_Malayalam

zsIgt]Em]dszligh (aRœxHith)

httphinduebooksblogspotcom

ീരാേമാദ ം (അ ഥസഹിതം)

E-book published by httphinduebooksblogspotcom

In July 2010

ീരാേമാദ ം

2

ഖ ര േറ തല റകളായി േകരള ിെല സം തവിദ ാ ഥിക

സം തബാലപാഠ േളാെടാ ം തെ പഠി ഒ തിയാണ ീരാേമാദ ം ീരാേമാദ ം എ

സമ പദ ിെ വി ഹം ീരാമസ ഉദ ം എ ം അതിെ അ ഥം ീരാമെ കഥ എ മാണ ീപതിം ണിപത ാഹം ീവ ാ ിതവ സം ീരാേമാദ മാഖ ാേസ ീവാ ീകി കീ ിതം

എ ട ഇതിെല ഒ ര േ ാക െള ി ം മനഃപാഠമായി ി ാ മലയാളികളായ സം ത വളെര

മായിരി ം ഇ സാ ദായികരീതിയി സം തവിദ ാഭ ാസം മ മറ േപാെയ ി ം േകരള സ ാ റ ിറ ിയി സം തപാഠാവലികളി ം റ വ ഷ വെര ീരാേമാദ ിെല

ബാലകാ െമ ി ം ഉ െപ ിയി ായി എ വ ത സം തേ മിക സേ ാഷ ി ിടയാ താണ എ ാ ഇ െ ിതിെയ ാെണ റിയി

ഭാഷാ പഠനേ ാെടാ ം തെ ഭാരതീയസം തി ം ല ം ബാലമന കളി േവ വാ ഇ രം തിക െട പഠനം സഹായി െമ തി യാെതാ

സംശയ മി ഖ മാ ം വാ ീകി രാമായണ ിെ വ പിടി ബാലകാ ം അേയാ ാകാ ം എ ി െന ഉ ര കാ ം വെരയായി ഏ കാ ളി ബാല ാ

ീരാേമാദ ം

3

എ ം മന ിലാ ലളിതമായ സം തേ ാക ളി െട രാമകഥ വ വളെര റ േ ാക ളി വ ണി കവി െട ി നാം എ െനയാണ ആദരേവാെട ണമി ാതിരി ക ീരാേമാദ ം രചി ത പരേമശ ര

കവിയാെണ ഒരിട ക പേ അേ ഹ ിെന റി അധികെമാ ം ഇ െന ി ലഭ മ അറിയാ വ എ വാ അേപ ി

മാ ഷ കഥകളി െട മലയാളിക െട മന ി ാനം േനടിയ േകണ മണി സാ എേ ാട സി പ ിെ ഒ ഇ- ക ാ ി ഈ േ ാഗി േപാ െച വാ ആവശ െ േ ാഴാണ ീരാേമാദ ിെ ം ഒ ഇ-

കം ത ാറാ വാ ആശയം എെ മന ി ദി ത സി പം എ ക ി ീരാേമാദ ിെല ബാലകാ ം ഉ െ ിയി അ ക േ ാഴാണ njാ െച ി ളി ീരാേമാദ ം പഠി കാര ം ഓ യില വ ത ഉടെന തെ ഇതിെ ഇ- കം ത ാറാ ണെമ തീ മാനിെ ി ം അതി റ കാലതാമസെമ ഇ െന ി ഒേര ഒരിട മാ േമ ഇത ഉ ായി അത പി ആ രാമച റിെ ീരാേമാദ ം ആംഗല പരിഭാഷയായി അതി

േ ാക ആംഗലലിപിയി തെ യാണ ന ിയിരി ത അതി േ ാക ളി ം പരിഭാഷയി ം െത കള

അനവധി അ െകാ അതിെന കാര മായി ആ യി വാ സാധി ി ആ എ വാ ാ സി ീകരി ീരാേമാദ ി േ ാക ം കഠിന പദ െട

അ ഥ എ ാ പരിഭാഷയി അ െകാ ാണ ഈ

ീരാേമാദ ം

4

പരിഭാഷകന സ ത മായ ഒ മലയാളപരിഭാഷ തിേര ിവ ത ഇതി െത ഒഴിവാ വാ പരമാവധി മി ി എ ാ അതി ണമായി വിജയി ി െ അവകാശെ മി െത ക ക ാ അറി വ ി ാണി െമ തീ ി

‐ പരിഭാഷക

ീരാേമാദ ം

5

അഥ ബാലകാ ഃ ീപതിം ണിപത ാഹം ീവ ാ ിതവ സം ീരാേമാദ മാഖ ാേസ ീവാ ീകി കീ ിതം 1

ീവ ം എ മ ക ഉ മാറിടേ ാ ടിയവ ം

ല ീപതി മായ വി വിെന ണമി െകാ വാ ീകി യാ കീ ി െ തായ ീരാമകഥെയ പറയെ രാ വി വസഃ േ ാ രാവേണാ നാമ രാ സഃ

ആസീദസ ാ ജൗ ചാ ാം ംഭക ണവിഭീഷണൗ 2 പ വി വസ എ നി െട നായി രാവണ എ േപ ഒ രാ സ ായി ംഭക ണ വിഭീഷണ എ ിവ അവെ അ ജ ാ ം ആയി േത തീേ ണ തപസാ ത ീ ത േവധസം വ ിേര ച വരാനി ാ അ ാദാ ിതവ ലാത 3 അവ തീ മായ തപ െകാ ാവിെന ത െ ക ം ആ ിതവ ലനായ അേ ഹ ി

നി ഇ മായ വര വരി ക ം െച രാവേണാ മാ ഷാദൈന ഃ അവധ ത ം തഥാ നഃ നി േദവേത യാ നി ാം ംഭക േണാഽ ണീത ച 4

ീരാേമാദ ം

6

രാവണ താ മ ഷ ാര ാെത േവെറ ആരാ ം വധി െ ട ത എ വരം യാചി ക ം ംഭക ണ നി േദവത ം ഇ ി െകാ നാ ിന പിഴപ ി നി െയ വരി ക ം െച വിഭീഷേണാ വി ഭ ിം വേ സത ണാന ിതഃ േതഭ ഏതാ വരാ ദത ാ തൈ വാ ദേധ ഃ 5 സത ണ വനായ വിഭീഷണനാകെ വി ഭ ിെയ വരി അവ ഈ വര െളെ ാ ി ാവ ഉടെന അ ധാനം െച രാവണ തേതാ ഗത ാ രേണ ജിത ാ ധനാധിപം ല ാ രീം കം ച ത ാ ത ാവസത ഖം 6 അന രം രാവണ ധനാധിപനായ േബരെന ി ജയി ി ല ാ രിെയ ം കവിമാനെ ം അപഹരി ി അവിെട (ല യി ) ഖമായി താമസി

യാ ധാനാ ത േ രസാതലനിവാസിനഃ ദശാനനം സമാ ിത ല ാം ച ഖമാവസ 7 അേ ാ രസാതല ി നിവസി െകാ ി രാ സ ാെര ാവ ം ദശാനനെന (രാവണെന) അ യി െകാ

ല യി ഖമായി താമസി ട ി

ീരാേമാദ ം

7

മേ ാദരീം മയ താം പരിണീയ ദശാനനഃ തസ ാ പാദയാമാസ േമഘനാദാഹ യം തം 8 രാവണ അ രശി ിയായ മയെ ിയായ മേ ാദരിെയ പരിണയി ി അവളി േമഘനാദ എ േപ

െന ജനി ി രസാം രസാതലം ൈചവ വിജിത സ രാവണഃ േലാകാമാ ാമയ സ ാന ജഹാര ച വിലാസിനീഃ 9 ആ രാവണനാകെ േലാകെ ം രസാതലെ ം വിജയി ി ജന െള ഉപ വി ക ം രികെള അപഹരി ക ം െച ഷയ ൈവദികം ക മ ദ ിജാ അ ദയതി സഃ ആ േജനാന ിേതാ േ വാസവം ചാപ പീഡയത 10 അവ ൈവദികക മ െള ഷി ക ം ാ ണെര ക െ ക ം സ േനാ ടിേ ഇ െന

ി പരാജയെ ക ം െച തദീയത ര ാനി നരാനാ കി ൈരഃ

ാപയിത ാ ല ായാമവസ ചിരായ സഃ 11 അവ കി ര ാെരെ ാ സ ിെല (ഇ േലാക

ിെല) ക ത െള ല യി െകാ വ ന പിടി ി ി െറ നാ ല യി താമസി

ീരാേമാദ ം

8

തത ി വസേര വിധാതാരം ദിവൗകസഃ ഉപഗേമ ാചിേര സ വം രാവണസ വിേച ിതം 12 ആ സ ഭ ില േദവ ാ ാവിെന സമീപി രാവണെ എ ാ വ ിക ം അേ ഹെ അറിയി തദാക ണ ൈര ാകം ാപ േധാദേധ ടം

ാവ ച ഷീേകശം വിധാതാ വിവിൈധഃ ൈവഃ 13 അ േക ി ാവ അവ െട െട പാലാഴി െട തീര െച ി വിവിധ ളായ തികെളെ ാ വി വിെന സ നാ ി ആവി യാഥ ൈദത ാരിഃ പ ച പിതാമഹം കിമ ഥമാഗേതാഽസി ത ം സാകം േദവഗൈണരിതി 14 അേ ാ വി ത െ ാവിേനാട േചാദി അ േദവഗണ േളാ ടി എ ിനാണ വ ിരി ത

തേതാ ദശാനനാത പീഡാമജ ൈ ന േവദയത ത േത ാവാച ധാതാരം ഹ ഷയന വി ര വാഃ 15 അേ ാ ാവ രാവണ ല ായ പീഡെയ റി വി വിെന അറിയി അ േക ി വി ാവിെന സേ ാഷി ി വാനായി ഇ കാരം പറ

ീരാേമാദ ം

9

അലം ഭേയനാ േയാേന ഗ േദവഗൈണ ഹ അഹം ദാശരഥി ത ാ ഹനിഷ ാമി ദശാനനം 16 അ േയാ ാേവ ഇനി ഭയേ അ േദവഗണ െമാ േപായാ ം njാ ദശരഥ നായി ജനി ദശാശനെന (രാവണെന) വധി താണ ആ ാംൈശ രാ േവ മൗ വാനര പിണഃ ജാേയര മമ സാഹാ ം ക ം രാവണനി േഹ 17 എ ാ േദവ ാ ം രാവണെന നി ഹി തിന എെ സഹായി വാനായി അവരവ െട അംശം െകാ വാനര ാരായി പെമ മിയി ജനി െ ഏവ ാ വിധാതാരം തൈ വാ ദേധ ഃ പ മേയാനി ഗീ വാൈണ മം ായാത ധീഃ 18

ാവിേനാട ഇ കാരം പറ ി മഹാവി ഉടെന അ ധാനം െച ാവാകെ േദവ ാേരാ ടി സ ചി നായി മട ക ം െച അജീജന േതാ ശേ ാ വാലിനം നാമ വാനരം

ീവമപി മാ താേ ാ ഹ മ ം ച മാ തഃ 19 അന രം ഇ (തെ അംശ വനായ) വാലി (ബാലി) എ വാനരെന ജനി ി (അ േപാെല) ര േദവ

ീവെന ം വാ േദവ ഹ മാെന ം ജനി ി

ീരാേമാദ ം

10

ൈരവ ജനയാമാസ ജാംബവ ം ച പ മജഃ ഏവമേന ച വി ധാഃ കപീനജനയ ബ 20

ാവ പ തെ ജാംബവാെന ജനി ി ി ഇ കാരം തെ മ േദവ ാ ം അേനകം വാനര ാെര ജനി ി തേതാ വാനരസംഘാനാം വാലീ പരി േഡാഽഭവത അമീഭിരഖിൈല ാകം കി ി ാമധ വാസ ച 21 പി ീട ബാലി വാനര ാ െടെയ ാം േനതാവായി അവേരാ െട ാെമാ കി ി യി താമസ റ ി ആസീ ശരേഥാ നാമ ര വംേശഽഥ പാ ഥിവഃ ഭാര ാ ിേ ാപി ല ാസൗ താ േലേഭ ന സ തിം 22 ര വംശ ി ദശരഥ എ േപ ഒ രാജാവ

ഉ ായി അേ ഹ ിന ഭാര മാ ഉ ായി ം അവരി സ തികെളാ ം ഉ ായി തതഃ മ വചനാദ ഋഷ ംഗം സ പതിഃ ആനീയ കാേമ ിം ആേരേഭ സ േരാഹിതഃ 23 അന രം മ െ ഉപേദശമ സരി ആ രാജാവ േരാഹിത ാേരാ ടി ഋഷ ംഗ നിെയ വ ി കാേമ ി ആരംഭി

ീരാേമാദ ം

11

അഥാേ ിതഃ ക ിദ ഹീത ാ പായസം ച ം ഏത ാശയ പ ീ ം ഇത ാഽദാ പായ സഃ 24 അേ ാ അ ിയി നി ൈക ി പായസേമ ിയ ഒ ദിവ േദഹം ഉയ വ ി ഇത നിെ ഭാര മാെര കഴി ി എ രാജാവിേനാട പറ ി അത അേ ഹ ിന ന ി ത ഹീത ാ തൈദവാസൗ പ ീഃ ാശയ കഃ താ തതഃ ാശനാേദവ പാ ഗ ഭമധാരയന 25 രാജാവ അത സ ീകരി ി ഉ കനായി അത സ പ ി മാെരെ ാ കഴി ി ക ം െച പി ീട അവ പായസം കഴി തിെ ഫലമായി രാജാവി നി ഗ ഭം ധരി

േണ കാേലഽഥ കൗസല ാ സ നാംേഭാജഭാ രം അജീജന ാമച ം ൈകേകയീ ഭരതം തഥാ 26 കൗസല യഥാകാലം സ ന ളാ താമരക ര െനേ ാെല ആന ം ന വനായ രാമച െന ം

ൈകേകയി ഭരതെന ം ജ ം ന ി തേതാ ല ണശ ൗ മി ാജീജനത തൗ അകാരയ പിതാ േതഷാം ജാതക മാദികം ദ ിൈജഃ 27

ീരാേമാദ ം

12

പി ീട മി ല ണ ശ എ ിവെര ം സവി പിതാവ ാ ണെരെ ാ അവ െട

ജാതക മം ട ിയവ േവ ംവ ം െച ി തേതാ വ ധിേരഽേന ാന ം ി ധാ ത ാര ഏവ േത സകലാ ച വിദ ാ ൈന ണ മഭിേലഭിേര 28 പി ീട അവ നാ േപ ം പര രം േ ഹ വരായി

െ വള അവ സകലവിദ കളി ം ൈന ണ ം േന ക ം െച തതഃ കദാചിദാഗത വിശ ാമിേ ാ മഹാ നിഃ യയാേച യ ര ാ ഥം രാമം ശ ിധേരാപമം 29 അ െന േ ാ ഏേതാ ഒ നാ വിശ ാമി മഹാ നി അവിെട വെ ക ം യ ര െച തിനായി

െനേ ാെല ശ ിമാനായ രാമെന ആവശ െ ക ം െച വസി വചനാ ാമം ല േണന സമന ിതം േ ണ പതി സ കൗശികസ കേര ദദൗ 30

രാജാവ വളെര വിഷമേ ാ ടി വസി െ ഉപേദശ മ സരി ല ണേനാ ടിയ രാമെന വിശ ാമി നി െട ൈകകളി ഏ പി

ീരാേമാദ ം

13

തൗ ഹീത ാ തേതാ ഗ ബലമതിബലാം തഥാ അ ാണി ച സമ ാണി താഭ ാ പദിേദശ സഃ 31 വിശ ാമി നി അവെര ംെകാ അവിെടനി േപായി ബല അതിബല എ ീ മ െള ം സകല അ

െള ം അവ ഉപേദശി ഗ സഹാ േജാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ താടകാമവധീ ീമാ േലാകപീഡനത പരാം 32 വിശ ാമി നിയാ േ രിതനായി ിമാനായ ീരാമ ജന െള പീഡി ി തി ത പരയായി താടക െയ രാ സിെയ ല ണേനാ ടിേ വധി തതഃ സി ാ മം ാപ കൗശിക ഹ രാഘവഃ അധ രം ച സമാേരേഭ രാ സാ സമാഗമ 33 അന രം ീരാമ വിശ ാമി നിേയാെടാ സി ാ മ

ിെല ിേ യ ം ആരംഭി ക ം അേ ാ തെ രാ സ ാ വ ക ം െച രാഘവ തേതാേ ണ ി ാ മാരീചമ ണേവ ബാ ഖാ ഹത ാ യ ം ചാപാലയ േനഃ 34

അേ ാ ീരാമ അ േയാഗം െകാ മാരീചെന കടലിെലറി ക ം ബാ വിെന ം മ രാ സ ാെര ം വധി നി െട യ െ ര ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

14

കൗശിേകന തേതാ രാേമാ നീയമാനഃ സഹാ ജഃ അഹല ാശാപനി േമാ ം ത ാ സം ാപ ൈമഥിലം 35 പി ീട വിശ ാമി നിയാ നയി െ ീരാമ അ ജേനാ ടിെ അഹല െയ ശാപ ി നി േമാചി ി ി ജനകെ അ എ ിേ ജനേകനാ ചിേതാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ സീതാനിമി മാനീതം ബഭ ധ ൈരശ രം 36 ജനകനാ ബ മാനിതനായ രാമ വിശ ാമി നാ േ രിതനായി സീതാസ യംവര ി പരീ ായി െകാ വ തായ ൈശവചാപെ ഭ ി തേതാ ദശരഥം ൈതരാനാ മിഥിലാധിപഃ രാമാദ ഭ േതഭ ഃ സീതാദ ാഃ കന കാഃ ദദൗ 37 അന രം മിഥിലാധിപനായ ജനക ത ാെര അയ ദശരഥെന (മിഥിലയി ) വ ി ദശരഥ ാരായ രാമ ട ിയവ സീത ട ിയ തെ കന കമാെര ന ി

തേതാ നിേയാേഗന േതാദ ാഹഃ സഹാ ജഃ രാഘേവാ നി യയൗ േതന ജനേകേനാ മാനിതഃ 38 അേ ാ തി വ നി േദശി ത സരി വിവാഹം െച വനായ രാമ ജനകരാജാവിനാ ബ മാനിതനായി സ സേഹാദര ാ െമാ ി അവിെട നി റെ

ീരാേമാദ ം

15

തദാക ണ ധ ഭംഗം ആയാ ം േരാഷഭീഷണം വിജിത ഭാ ഗവം രാമം അേയാധ ാം ാപ രാഘവഃ 39 ീരാമ ൈശവചാപം ഖ ി തിെ റി േക ി

വ വനായ നായ ഭാ ഗവരാമെന വിജയി ി ീരാമ അേയാ യി എ ിേ

തതഃ സ വജനാന ം വാണേ ിൈതഃ സ ൈകഃ താ ധ വാസ കാ ീതയാ സഹിത ഖം 40 അന രം താ െച ികളി െട എ ാവ ം ആന ം ന വനായി ീരാമ സീതേയാെടാ അവിെട ഖമായി ജീവി

ഇതി ീരാേമാദേ ബാലകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ബാലകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

16

അഥ അേയാധ ാകാ ഃ ഏത ി േര േഗഹം മാ ലസ ധാജിതഃ യയൗ ഭരതഃ ീതഃ ശ സമന ിതഃ 1

അതിനിട ഭരത ശ േനാെടാ സേ ാഷ ം അ ാവനായ ധാജി ിെ വീ ിേല േപായി തതഃ തിഭിഃ സാകം മ യിത ാ സ പതിഃ അഭിേഷകായ രാമസ സമാേരേഭ ദാഽന ിതഃ 2 അന രം ദശരഥമഹാരാജാവ മ ിമാ മായി ആേലാചി േശഷം രാമെ പ ാഭിേഷക ിനായി സേ ാഷ ം ഒ െച ട ി ൈകേകയീ മഹീപാലം മ രാ ഷിതാശയാ വരദ യം രാ ദ ം യയാേച സത സംഗരം 3 അേ ാ മ രെയ പരിചാരികയാ മന ഷി ി െ വളായ ൈകേകയി സത നി നായ രാജാവി േനാട പ തനി ന കിയ ര വര ആവശ െ വനവാസായ രാമസ രാജ ാൈ ഭരതസ ച തസ ാ വരദ യം മ ജേ മഹീപതിഃ 4 രാമെന വനവാസ ിനയ ണെമ ം ഭരതെന രാജ ാ വകാശം ന കണെമ ൈകേക െട ര

ീരാേമാദ ം

17

ആവശ രാജാവ വളെര ഃഖേ ാെട അ വാദം ന ി രാമം തൈദവ ൈകേകയീ വനവാസായ ചാദിശത അ ാപ സ വാന നി യയൗ ച വനായ സഃ 5 ൈകേകയി ഉടെനതെ രാമേനാട വനവാസതിന േപാ വാനായി ആ ാപി ജന േളാെട ാം വിടെചാ ിയി രാമ വന ിേല ായി റെ ക ം െച

ാ തം നി ഗതം സീതാ ല ണ ാ ജ ഃ സംത ജ സ ഹാ സ േവ പൗരാ ാ യ തം 6 വന ിേല റെ രാമെന സീത ം ല ണ ം അ ഗമി പൗര ാെര ാവ ം തെ ത െട വീ ക ഉേപ ി രാമെന പി ട വ യിത ാ ശാ പൗരാ നി ാണാ നിശി രാഘവഃ വാഹ മാനം മേ ണ രഥമാ ഹ ചാഗമത 7 അ രാ ി ഃഖിതരായ പൗര ാ നി യിലാ ി േ ാ അവരറിയാെത ീരാമ ദശരഥെ മ ി ഖ

നായ മ െതളി േതരി കയറി വന ിേല യാ യായി

ീരാേമാദ ം

18

ംഗിേബര രം ഗത ാ ഗംഗാ േലഽഥ രാഘവഃ േഹന സ ത നിശാേമകാ വാസ ച 8

പി ീട ീരാമ ഗംഗാതീര ംഗിേബര ര ി െല ിയി ഹെ സ ാരം ൈകെ ാ ി അവിെട ഒ രാ ി താമസി ക ം െച സാരഥിം സ ിമ ാസൗ സീതാല ണസം തഃ േഹനാനീതയാ നാവാ സംതതാര ച ജാ വീം 9

അവിെട െവ സാരഥിയായ മ േനാട വിടപറ േശഷം ീരാമ സീതാല ണ ാേരാ ടി ഹ ഴ വ ി ഗംഗാനദിെയ തരണം െച

ഭരദ ാജ നിം ാപ തം നത ാ േതന സ തഃ രാഘവ സ നി േദശാത ചി േടഽവസത ഖം 10 അവിെട ഭരദ ാജ നി െട അ െച അേ ഹെ നമ രി അേ ഹ ിെ സ ാരം ഏ വാ ി ീരാമ ഭരദ ാജെ നി േ ശമ സരി ചി ട ി

(ചി ടപ ത ില ) ഖമായി താമസി അേയാധ ാം തേതാ ഗത ാ മ ഃ േശാകവിഹ ലഃ രാേ ന േവദയ വം രാഘവസ വിേച ിതം 11

ീരാേമാദ ം

19

ഃഖാ നായ മ അവിെട നി അേയാ യിെല ി രാജാവിേനാട ീരാമെ വിേശഷ െള ാം അറിയി തദാക ണ മേ ാ ം രാജാ ഃഖവി ഢധീഃ രാമരാേമതി വിലപ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 12 മ പറ േക ി രാജാവ ഃഖമ നായി രാമാ

രാമാ എ വിളി വിലപി െകാ ശരീരം െവടി സ ിേല േപായി മ ിണ വസിേ ാ ാ േദഹം സംര പേതഃ ൈതരാനായയാമാ ഃ ഭരതം മാ ലാലയാത 13

മ ിമാ വസി നി േ ശി ത സരി രാജാവിെ ശരീരം കാ ി ക ം ത ാെര അയ ഭരതെന അ ാവെ വീ ി നി തിരി വ ക ം െച ഭരത തം ത ാ പിതരം ൈകകയീഗിരാ സം ാരാദി ചകാരാസ യഥാവിധി സഹാ ജഃ 14 ൈകേകയി െട വാ ക േക തിെ ഫലമായി പിതാവ മരണമട െവ റി ഭരത അനിയ െമാ ദശരഥെ ശവസം ാര ിയക യഥാവിധി അ ി അമാൈത ഃ േചാദ മാേനാപി രാജ ായ ഭരത ഥാ വനാൈയവ യയൗ രാമമാേന ം നാഗൈര ഹ 15

ീരാേമാദ ം

20

അതി േശഷം ഭരതെന രാജ ഭാരം ഏെ വാ മ ിമാ േ രി ിെ ി ം ഭരത പൗര ാ െമാ രാമെന തിരി െകാ വ തിനായി വന ിേല റെ

സ ഗത ാ ചി ട ം രാമം ചീരജടാധരം യയാേച ര ി ം രാജ ം വസി ാൈദ ഃ ദ ിൈജ ഹ 16 ഭരത ചി ട ി നിവസി െകാ ിരി വ ം ജടപിടി ടിേയാ ടിയവ ം പഴകിയ വ ം ധരി വ മായ രാമെ അ െല ിയി വസി ാദി

ാ ണേരാേടാ രാജ െ സംര ി വാനായി ീരാമേനാട അഭ ഥി

ച ദശ സമാ നീത ാ നൈരഷ ാമ ഹം രീം ഇത ാ പാ േക ദത ാ തം രാമം ത യാപയത 17 പതിനാ വ ഷെ വനവാസം കഴി തി േശഷം njാ അേയാ യിേല മട ിവരാം എ പറ ി ീരാമ ഭരതന തെ പാ ക ന ി അവെന

തിരി യ ഹീത ാ പാ േക ത ാത ഭരേതാ ദീനമാനസഃ

ന ി ാേമ ിത ാഭ ാം രര ച വ രാം 18 ദീനമാനസനായ ഭരത ീരാമെ പാ ക േമ ി ന ി ാമ ിെല ി അവിെട താമസി െകാ ീരാമ

ീരാേമാദ ം

21

പാ ക െള ആധാരമാ ി ( ീരാമെ േസവകനാണ താ എ ഭാേവന) രാജ ര ണം െച രാഘവ ഗിേര ാത ഗത ാ ിം സമവ ത ത പ ി തദാ സീതാം ഷൈണഃ ൈസ ര ഷയത 19 ീരാമനാകെ ചി ടപ ത ി നി അ ി നി െടയ േപായി അേ ഹെ വ ി അേ ാ

അ ി നി െട പ ിയാകെ തെ ആഭരണ െകാ സീതെയ അല രി ക ം െച ഉഷിത ാ നിശാേമകാം ആ േമ തസ രാഘവഃ വിേവശ ദ കാരണ ം സീതാല ണസം തഃ 20 ീരാമ ഒ രാ ി അ ി നി െട ആ മ ി വസി

പി ീട സീതാല ണ ാേരാെടാ ദ കാരണ ിേല േവശി

ഇതി ീരാേമാദേ അേയാ ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ി അേയാ ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

22

അഥ ആരണ കാ ഃ ജ വേനന കാ േ ാ വിരാധം വിധിേചാദിതം

സദാരാ ജമാ ാനം ഹര മവധീത തദാ 1 അ െനയിരിെ ഒരി ീരാമ കാ ി െട സ രി െകാ ി േ ാ വിരാധ എ േപ രാ സ വിധിവശാ ീരാമെന ം സീതെയ ം ല ണെന ം െപാ ിെയ െകാ േപായേ ാ ീരാമ അവെന വധി ക ായി

ശരഭംഗാ മം ാപ സ ഗതിം തസ വീ സഃ തിജേ രാ സാനാം വധം നിഭിര ഥിതഃ 2

അന രം ശരഭംഗ നി െട ആ മ ിെല ക ം അേ ഹം സ ഗം കാ ക ം െച ി ീരാമ നിമാ അഭ ഥി ത സരി രാ സ ാെര വധി വാ തി െച

ത ാത ഗത ാ തീ ം ച ണമ ാേനന ജിതഃ അഗ ാ മം ാപ തം നമാമ ര മഃ 3 അവിെടനി ം തീ നി െട ആ മ ി േപായി അേ ഹെ ണമി അേ ഹ ിെ സ ാരം സ ീകരി ി ീരാമ അഗ ാ മ ിെല ി അഗ നിെയ ണമി

ീരാേമാദ ം

23

രാമായ ൈവ വം ചാപം ഐ ം ണീ ഗം തഥാ ാ ം ചാ ം ച ഖ ഗം ച ദദൗ ംഭസംഭവഃ 4

അേ ാ ംഭസംഭവനായ ( ട ി ജനി വനായ) അഗ വി വിെ വി ം ഇ െ ര ആവനാഴിക ം

ാവി അ ം ( ാ ം) ീരാമന ന ി തതഃ സ ഗ കാ ഃ സമാഗമ ജടാ ഷം ൈവേദഹ ാഃ പാലനാൈയനം േധ പി വ ലം 5 ീരാമ അവിെടനി േപായി ജടാ വിെന കാ ക ം

സീത െട സംര ണ ിനായി തെ പിതാവായ ദശരഥെ ിയ ായ അേ ഹ ിെന മതല െ ക ം െച തതഃ പ വടീം ാപ ത ല ണനി മിതാം പ ണശാലാമധ വാസ സീതയാ സഹിതം ഖം 6 പി ീട പ വടി എ ലെ ി അവിെട ല ണ നി ി സീതേയാ ടി ഖമായി നിവസി ത ാേഭ ൈത കദാ രാമം വേ പണഖാഽഭികാ ത ിര ാ ല ണം ച വേ േസാ ഽപി നിരാകേരാത 7 അവിെട െവ ഒരി ണഖാ എ േപ ഒ രാ സി കാമാസ യായി രാമെന സമീപി ക ം രാമ

ീരാേമാദ ം

24

അവെള നിരസി േ ാ ല ണെന വരി ക ം അവെള ല ണ ം നിരസി ക ം െച രാമേമവ തേതാ വേ കാമാ താ കാമസ ിഭം ന ധി താ േതന സീതാമഭ വ ഷാ 8

കാമാ യായ അവ കാമേദവെനേ ാെല രനായ രാമെന വീ ം കാമ രണ ിനായി സമീപി ക ം രാമനാ വീ ം തിര രി െ അവ േകാപം സീതെയ ആ മി ക ം െച ല േണന തേതാ േരാഷാത വണനാസികാ സാ ഗത ാ ജന ാനം ഖരാൈയതന േവദയത 9 അേ ാ ല ണനാ െചവിക ം ം േഛദി െ അവളാകെ ജന ാന െച ി ഖര എ രാ സേനാട നട െത ാം പറ തദാക ണ ഖരഃ േ ാ രാഘവം ഹ മായയൗ ഷണ ിശിൈര ൈഖ യാ ധാൈനഃ സമന ിതഃ 10

അ േക ി ഖര നായി ീരാമെന വധി വാനായി ഷണ ിശിര ട ിയ രാ സ ാ െമാ ചി ട ി വ ത ണം ല േണ സീതാം നിധായ ര ന നഃ ഖരം സഹാ ഗം സംേഖ ജഘാന ല വി മഃ 11

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 2: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം (അ ഥസഹിതം)

E-book published by httphinduebooksblogspotcom

In July 2010

ീരാേമാദ ം

2

ഖ ര േറ തല റകളായി േകരള ിെല സം തവിദ ാ ഥിക

സം തബാലപാഠ േളാെടാ ം തെ പഠി ഒ തിയാണ ീരാേമാദ ം ീരാേമാദ ം എ

സമ പദ ിെ വി ഹം ീരാമസ ഉദ ം എ ം അതിെ അ ഥം ീരാമെ കഥ എ മാണ ീപതിം ണിപത ാഹം ീവ ാ ിതവ സം ീരാേമാദ മാഖ ാേസ ീവാ ീകി കീ ിതം

എ ട ഇതിെല ഒ ര േ ാക െള ി ം മനഃപാഠമായി ി ാ മലയാളികളായ സം ത വളെര

മായിരി ം ഇ സാ ദായികരീതിയി സം തവിദ ാഭ ാസം മ മറ േപാെയ ി ം േകരള സ ാ റ ിറ ിയി സം തപാഠാവലികളി ം റ വ ഷ വെര ീരാേമാദ ിെല

ബാലകാ െമ ി ം ഉ െപ ിയി ായി എ വ ത സം തേ മിക സേ ാഷ ി ിടയാ താണ എ ാ ഇ െ ിതിെയ ാെണ റിയി

ഭാഷാ പഠനേ ാെടാ ം തെ ഭാരതീയസം തി ം ല ം ബാലമന കളി േവ വാ ഇ രം തിക െട പഠനം സഹായി െമ തി യാെതാ

സംശയ മി ഖ മാ ം വാ ീകി രാമായണ ിെ വ പിടി ബാലകാ ം അേയാ ാകാ ം എ ി െന ഉ ര കാ ം വെരയായി ഏ കാ ളി ബാല ാ

ീരാേമാദ ം

3

എ ം മന ിലാ ലളിതമായ സം തേ ാക ളി െട രാമകഥ വ വളെര റ േ ാക ളി വ ണി കവി െട ി നാം എ െനയാണ ആദരേവാെട ണമി ാതിരി ക ീരാേമാദ ം രചി ത പരേമശ ര

കവിയാെണ ഒരിട ക പേ അേ ഹ ിെന റി അധികെമാ ം ഇ െന ി ലഭ മ അറിയാ വ എ വാ അേപ ി

മാ ഷ കഥകളി െട മലയാളിക െട മന ി ാനം േനടിയ േകണ മണി സാ എേ ാട സി പ ിെ ഒ ഇ- ക ാ ി ഈ േ ാഗി േപാ െച വാ ആവശ െ േ ാഴാണ ീരാേമാദ ിെ ം ഒ ഇ-

കം ത ാറാ വാ ആശയം എെ മന ി ദി ത സി പം എ ക ി ീരാേമാദ ിെല ബാലകാ ം ഉ െ ിയി അ ക േ ാഴാണ njാ െച ി ളി ീരാേമാദ ം പഠി കാര ം ഓ യില വ ത ഉടെന തെ ഇതിെ ഇ- കം ത ാറാ ണെമ തീ മാനിെ ി ം അതി റ കാലതാമസെമ ഇ െന ി ഒേര ഒരിട മാ േമ ഇത ഉ ായി അത പി ആ രാമച റിെ ീരാേമാദ ം ആംഗല പരിഭാഷയായി അതി

േ ാക ആംഗലലിപിയി തെ യാണ ന ിയിരി ത അതി േ ാക ളി ം പരിഭാഷയി ം െത കള

അനവധി അ െകാ അതിെന കാര മായി ആ യി വാ സാധി ി ആ എ വാ ാ സി ീകരി ീരാേമാദ ി േ ാക ം കഠിന പദ െട

അ ഥ എ ാ പരിഭാഷയി അ െകാ ാണ ഈ

ീരാേമാദ ം

4

പരിഭാഷകന സ ത മായ ഒ മലയാളപരിഭാഷ തിേര ിവ ത ഇതി െത ഒഴിവാ വാ പരമാവധി മി ി എ ാ അതി ണമായി വിജയി ി െ അവകാശെ മി െത ക ക ാ അറി വ ി ാണി െമ തീ ി

‐ പരിഭാഷക

ീരാേമാദ ം

5

അഥ ബാലകാ ഃ ീപതിം ണിപത ാഹം ീവ ാ ിതവ സം ീരാേമാദ മാഖ ാേസ ീവാ ീകി കീ ിതം 1

ീവ ം എ മ ക ഉ മാറിടേ ാ ടിയവ ം

ല ീപതി മായ വി വിെന ണമി െകാ വാ ീകി യാ കീ ി െ തായ ീരാമകഥെയ പറയെ രാ വി വസഃ േ ാ രാവേണാ നാമ രാ സഃ

ആസീദസ ാ ജൗ ചാ ാം ംഭക ണവിഭീഷണൗ 2 പ വി വസ എ നി െട നായി രാവണ എ േപ ഒ രാ സ ായി ംഭക ണ വിഭീഷണ എ ിവ അവെ അ ജ ാ ം ആയി േത തീേ ണ തപസാ ത ീ ത േവധസം വ ിേര ച വരാനി ാ അ ാദാ ിതവ ലാത 3 അവ തീ മായ തപ െകാ ാവിെന ത െ ക ം ആ ിതവ ലനായ അേ ഹ ി

നി ഇ മായ വര വരി ക ം െച രാവേണാ മാ ഷാദൈന ഃ അവധ ത ം തഥാ നഃ നി േദവേത യാ നി ാം ംഭക േണാഽ ണീത ച 4

ീരാേമാദ ം

6

രാവണ താ മ ഷ ാര ാെത േവെറ ആരാ ം വധി െ ട ത എ വരം യാചി ക ം ംഭക ണ നി േദവത ം ഇ ി െകാ നാ ിന പിഴപ ി നി െയ വരി ക ം െച വിഭീഷേണാ വി ഭ ിം വേ സത ണാന ിതഃ േതഭ ഏതാ വരാ ദത ാ തൈ വാ ദേധ ഃ 5 സത ണ വനായ വിഭീഷണനാകെ വി ഭ ിെയ വരി അവ ഈ വര െളെ ാ ി ാവ ഉടെന അ ധാനം െച രാവണ തേതാ ഗത ാ രേണ ജിത ാ ധനാധിപം ല ാ രീം കം ച ത ാ ത ാവസത ഖം 6 അന രം രാവണ ധനാധിപനായ േബരെന ി ജയി ി ല ാ രിെയ ം കവിമാനെ ം അപഹരി ി അവിെട (ല യി ) ഖമായി താമസി

യാ ധാനാ ത േ രസാതലനിവാസിനഃ ദശാനനം സമാ ിത ല ാം ച ഖമാവസ 7 അേ ാ രസാതല ി നിവസി െകാ ി രാ സ ാെര ാവ ം ദശാനനെന (രാവണെന) അ യി െകാ

ല യി ഖമായി താമസി ട ി

ീരാേമാദ ം

7

മേ ാദരീം മയ താം പരിണീയ ദശാനനഃ തസ ാ പാദയാമാസ േമഘനാദാഹ യം തം 8 രാവണ അ രശി ിയായ മയെ ിയായ മേ ാദരിെയ പരിണയി ി അവളി േമഘനാദ എ േപ

െന ജനി ി രസാം രസാതലം ൈചവ വിജിത സ രാവണഃ േലാകാമാ ാമയ സ ാന ജഹാര ച വിലാസിനീഃ 9 ആ രാവണനാകെ േലാകെ ം രസാതലെ ം വിജയി ി ജന െള ഉപ വി ക ം രികെള അപഹരി ക ം െച ഷയ ൈവദികം ക മ ദ ിജാ അ ദയതി സഃ ആ േജനാന ിേതാ േ വാസവം ചാപ പീഡയത 10 അവ ൈവദികക മ െള ഷി ക ം ാ ണെര ക െ ക ം സ േനാ ടിേ ഇ െന

ി പരാജയെ ക ം െച തദീയത ര ാനി നരാനാ കി ൈരഃ

ാപയിത ാ ല ായാമവസ ചിരായ സഃ 11 അവ കി ര ാെരെ ാ സ ിെല (ഇ േലാക

ിെല) ക ത െള ല യി െകാ വ ന പിടി ി ി െറ നാ ല യി താമസി

ീരാേമാദ ം

8

തത ി വസേര വിധാതാരം ദിവൗകസഃ ഉപഗേമ ാചിേര സ വം രാവണസ വിേച ിതം 12 ആ സ ഭ ില േദവ ാ ാവിെന സമീപി രാവണെ എ ാ വ ിക ം അേ ഹെ അറിയി തദാക ണ ൈര ാകം ാപ േധാദേധ ടം

ാവ ച ഷീേകശം വിധാതാ വിവിൈധഃ ൈവഃ 13 അ േക ി ാവ അവ െട െട പാലാഴി െട തീര െച ി വിവിധ ളായ തികെളെ ാ വി വിെന സ നാ ി ആവി യാഥ ൈദത ാരിഃ പ ച പിതാമഹം കിമ ഥമാഗേതാഽസി ത ം സാകം േദവഗൈണരിതി 14 അേ ാ വി ത െ ാവിേനാട േചാദി അ േദവഗണ േളാ ടി എ ിനാണ വ ിരി ത

തേതാ ദശാനനാത പീഡാമജ ൈ ന േവദയത ത േത ാവാച ധാതാരം ഹ ഷയന വി ര വാഃ 15 അേ ാ ാവ രാവണ ല ായ പീഡെയ റി വി വിെന അറിയി അ േക ി വി ാവിെന സേ ാഷി ി വാനായി ഇ കാരം പറ

ീരാേമാദ ം

9

അലം ഭേയനാ േയാേന ഗ േദവഗൈണ ഹ അഹം ദാശരഥി ത ാ ഹനിഷ ാമി ദശാനനം 16 അ േയാ ാേവ ഇനി ഭയേ അ േദവഗണ െമാ േപായാ ം njാ ദശരഥ നായി ജനി ദശാശനെന (രാവണെന) വധി താണ ആ ാംൈശ രാ േവ മൗ വാനര പിണഃ ജാേയര മമ സാഹാ ം ക ം രാവണനി േഹ 17 എ ാ േദവ ാ ം രാവണെന നി ഹി തിന എെ സഹായി വാനായി അവരവ െട അംശം െകാ വാനര ാരായി പെമ മിയി ജനി െ ഏവ ാ വിധാതാരം തൈ വാ ദേധ ഃ പ മേയാനി ഗീ വാൈണ മം ായാത ധീഃ 18

ാവിേനാട ഇ കാരം പറ ി മഹാവി ഉടെന അ ധാനം െച ാവാകെ േദവ ാേരാ ടി സ ചി നായി മട ക ം െച അജീജന േതാ ശേ ാ വാലിനം നാമ വാനരം

ീവമപി മാ താേ ാ ഹ മ ം ച മാ തഃ 19 അന രം ഇ (തെ അംശ വനായ) വാലി (ബാലി) എ വാനരെന ജനി ി (അ േപാെല) ര േദവ

ീവെന ം വാ േദവ ഹ മാെന ം ജനി ി

ീരാേമാദ ം

10

ൈരവ ജനയാമാസ ജാംബവ ം ച പ മജഃ ഏവമേന ച വി ധാഃ കപീനജനയ ബ 20

ാവ പ തെ ജാംബവാെന ജനി ി ി ഇ കാരം തെ മ േദവ ാ ം അേനകം വാനര ാെര ജനി ി തേതാ വാനരസംഘാനാം വാലീ പരി േഡാഽഭവത അമീഭിരഖിൈല ാകം കി ി ാമധ വാസ ച 21 പി ീട ബാലി വാനര ാ െടെയ ാം േനതാവായി അവേരാ െട ാെമാ കി ി യി താമസ റ ി ആസീ ശരേഥാ നാമ ര വംേശഽഥ പാ ഥിവഃ ഭാര ാ ിേ ാപി ല ാസൗ താ േലേഭ ന സ തിം 22 ര വംശ ി ദശരഥ എ േപ ഒ രാജാവ

ഉ ായി അേ ഹ ിന ഭാര മാ ഉ ായി ം അവരി സ തികെളാ ം ഉ ായി തതഃ മ വചനാദ ഋഷ ംഗം സ പതിഃ ആനീയ കാേമ ിം ആേരേഭ സ േരാഹിതഃ 23 അന രം മ െ ഉപേദശമ സരി ആ രാജാവ േരാഹിത ാേരാ ടി ഋഷ ംഗ നിെയ വ ി കാേമ ി ആരംഭി

ീരാേമാദ ം

11

അഥാേ ിതഃ ക ിദ ഹീത ാ പായസം ച ം ഏത ാശയ പ ീ ം ഇത ാഽദാ പായ സഃ 24 അേ ാ അ ിയി നി ൈക ി പായസേമ ിയ ഒ ദിവ േദഹം ഉയ വ ി ഇത നിെ ഭാര മാെര കഴി ി എ രാജാവിേനാട പറ ി അത അേ ഹ ിന ന ി ത ഹീത ാ തൈദവാസൗ പ ീഃ ാശയ കഃ താ തതഃ ാശനാേദവ പാ ഗ ഭമധാരയന 25 രാജാവ അത സ ീകരി ി ഉ കനായി അത സ പ ി മാെരെ ാ കഴി ി ക ം െച പി ീട അവ പായസം കഴി തിെ ഫലമായി രാജാവി നി ഗ ഭം ധരി

േണ കാേലഽഥ കൗസല ാ സ നാംേഭാജഭാ രം അജീജന ാമച ം ൈകേകയീ ഭരതം തഥാ 26 കൗസല യഥാകാലം സ ന ളാ താമരക ര െനേ ാെല ആന ം ന വനായ രാമച െന ം

ൈകേകയി ഭരതെന ം ജ ം ന ി തേതാ ല ണശ ൗ മി ാജീജനത തൗ അകാരയ പിതാ േതഷാം ജാതക മാദികം ദ ിൈജഃ 27

ീരാേമാദ ം

12

പി ീട മി ല ണ ശ എ ിവെര ം സവി പിതാവ ാ ണെരെ ാ അവ െട

ജാതക മം ട ിയവ േവ ംവ ം െച ി തേതാ വ ധിേരഽേന ാന ം ി ധാ ത ാര ഏവ േത സകലാ ച വിദ ാ ൈന ണ മഭിേലഭിേര 28 പി ീട അവ നാ േപ ം പര രം േ ഹ വരായി

െ വള അവ സകലവിദ കളി ം ൈന ണ ം േന ക ം െച തതഃ കദാചിദാഗത വിശ ാമിേ ാ മഹാ നിഃ യയാേച യ ര ാ ഥം രാമം ശ ിധേരാപമം 29 അ െന േ ാ ഏേതാ ഒ നാ വിശ ാമി മഹാ നി അവിെട വെ ക ം യ ര െച തിനായി

െനേ ാെല ശ ിമാനായ രാമെന ആവശ െ ക ം െച വസി വചനാ ാമം ല േണന സമന ിതം േ ണ പതി സ കൗശികസ കേര ദദൗ 30

രാജാവ വളെര വിഷമേ ാ ടി വസി െ ഉപേദശ മ സരി ല ണേനാ ടിയ രാമെന വിശ ാമി നി െട ൈകകളി ഏ പി

ീരാേമാദ ം

13

തൗ ഹീത ാ തേതാ ഗ ബലമതിബലാം തഥാ അ ാണി ച സമ ാണി താഭ ാ പദിേദശ സഃ 31 വിശ ാമി നി അവെര ംെകാ അവിെടനി േപായി ബല അതിബല എ ീ മ െള ം സകല അ

െള ം അവ ഉപേദശി ഗ സഹാ േജാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ താടകാമവധീ ീമാ േലാകപീഡനത പരാം 32 വിശ ാമി നിയാ േ രിതനായി ിമാനായ ീരാമ ജന െള പീഡി ി തി ത പരയായി താടക െയ രാ സിെയ ല ണേനാ ടിേ വധി തതഃ സി ാ മം ാപ കൗശിക ഹ രാഘവഃ അധ രം ച സമാേരേഭ രാ സാ സമാഗമ 33 അന രം ീരാമ വിശ ാമി നിേയാെടാ സി ാ മ

ിെല ിേ യ ം ആരംഭി ക ം അേ ാ തെ രാ സ ാ വ ക ം െച രാഘവ തേതാേ ണ ി ാ മാരീചമ ണേവ ബാ ഖാ ഹത ാ യ ം ചാപാലയ േനഃ 34

അേ ാ ീരാമ അ േയാഗം െകാ മാരീചെന കടലിെലറി ക ം ബാ വിെന ം മ രാ സ ാെര ം വധി നി െട യ െ ര ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

14

കൗശിേകന തേതാ രാേമാ നീയമാനഃ സഹാ ജഃ അഹല ാശാപനി േമാ ം ത ാ സം ാപ ൈമഥിലം 35 പി ീട വിശ ാമി നിയാ നയി െ ീരാമ അ ജേനാ ടിെ അഹല െയ ശാപ ി നി േമാചി ി ി ജനകെ അ എ ിേ ജനേകനാ ചിേതാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ സീതാനിമി മാനീതം ബഭ ധ ൈരശ രം 36 ജനകനാ ബ മാനിതനായ രാമ വിശ ാമി നാ േ രിതനായി സീതാസ യംവര ി പരീ ായി െകാ വ തായ ൈശവചാപെ ഭ ി തേതാ ദശരഥം ൈതരാനാ മിഥിലാധിപഃ രാമാദ ഭ േതഭ ഃ സീതാദ ാഃ കന കാഃ ദദൗ 37 അന രം മിഥിലാധിപനായ ജനക ത ാെര അയ ദശരഥെന (മിഥിലയി ) വ ി ദശരഥ ാരായ രാമ ട ിയവ സീത ട ിയ തെ കന കമാെര ന ി

തേതാ നിേയാേഗന േതാദ ാഹഃ സഹാ ജഃ രാഘേവാ നി യയൗ േതന ജനേകേനാ മാനിതഃ 38 അേ ാ തി വ നി േദശി ത സരി വിവാഹം െച വനായ രാമ ജനകരാജാവിനാ ബ മാനിതനായി സ സേഹാദര ാ െമാ ി അവിെട നി റെ

ീരാേമാദ ം

15

തദാക ണ ധ ഭംഗം ആയാ ം േരാഷഭീഷണം വിജിത ഭാ ഗവം രാമം അേയാധ ാം ാപ രാഘവഃ 39 ീരാമ ൈശവചാപം ഖ ി തിെ റി േക ി

വ വനായ നായ ഭാ ഗവരാമെന വിജയി ി ീരാമ അേയാ യി എ ിേ

തതഃ സ വജനാന ം വാണേ ിൈതഃ സ ൈകഃ താ ധ വാസ കാ ീതയാ സഹിത ഖം 40 അന രം താ െച ികളി െട എ ാവ ം ആന ം ന വനായി ീരാമ സീതേയാെടാ അവിെട ഖമായി ജീവി

ഇതി ീരാേമാദേ ബാലകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ബാലകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

16

അഥ അേയാധ ാകാ ഃ ഏത ി േര േഗഹം മാ ലസ ധാജിതഃ യയൗ ഭരതഃ ീതഃ ശ സമന ിതഃ 1

അതിനിട ഭരത ശ േനാെടാ സേ ാഷ ം അ ാവനായ ധാജി ിെ വീ ിേല േപായി തതഃ തിഭിഃ സാകം മ യിത ാ സ പതിഃ അഭിേഷകായ രാമസ സമാേരേഭ ദാഽന ിതഃ 2 അന രം ദശരഥമഹാരാജാവ മ ിമാ മായി ആേലാചി േശഷം രാമെ പ ാഭിേഷക ിനായി സേ ാഷ ം ഒ െച ട ി ൈകേകയീ മഹീപാലം മ രാ ഷിതാശയാ വരദ യം രാ ദ ം യയാേച സത സംഗരം 3 അേ ാ മ രെയ പരിചാരികയാ മന ഷി ി െ വളായ ൈകേകയി സത നി നായ രാജാവി േനാട പ തനി ന കിയ ര വര ആവശ െ വനവാസായ രാമസ രാജ ാൈ ഭരതസ ച തസ ാ വരദ യം മ ജേ മഹീപതിഃ 4 രാമെന വനവാസ ിനയ ണെമ ം ഭരതെന രാജ ാ വകാശം ന കണെമ ൈകേക െട ര

ീരാേമാദ ം

17

ആവശ രാജാവ വളെര ഃഖേ ാെട അ വാദം ന ി രാമം തൈദവ ൈകേകയീ വനവാസായ ചാദിശത അ ാപ സ വാന നി യയൗ ച വനായ സഃ 5 ൈകേകയി ഉടെനതെ രാമേനാട വനവാസതിന േപാ വാനായി ആ ാപി ജന േളാെട ാം വിടെചാ ിയി രാമ വന ിേല ായി റെ ക ം െച

ാ തം നി ഗതം സീതാ ല ണ ാ ജ ഃ സംത ജ സ ഹാ സ േവ പൗരാ ാ യ തം 6 വന ിേല റെ രാമെന സീത ം ല ണ ം അ ഗമി പൗര ാെര ാവ ം തെ ത െട വീ ക ഉേപ ി രാമെന പി ട വ യിത ാ ശാ പൗരാ നി ാണാ നിശി രാഘവഃ വാഹ മാനം മേ ണ രഥമാ ഹ ചാഗമത 7 അ രാ ി ഃഖിതരായ പൗര ാ നി യിലാ ി േ ാ അവരറിയാെത ീരാമ ദശരഥെ മ ി ഖ

നായ മ െതളി േതരി കയറി വന ിേല യാ യായി

ീരാേമാദ ം

18

ംഗിേബര രം ഗത ാ ഗംഗാ േലഽഥ രാഘവഃ േഹന സ ത നിശാേമകാ വാസ ച 8

പി ീട ീരാമ ഗംഗാതീര ംഗിേബര ര ി െല ിയി ഹെ സ ാരം ൈകെ ാ ി അവിെട ഒ രാ ി താമസി ക ം െച സാരഥിം സ ിമ ാസൗ സീതാല ണസം തഃ േഹനാനീതയാ നാവാ സംതതാര ച ജാ വീം 9

അവിെട െവ സാരഥിയായ മ േനാട വിടപറ േശഷം ീരാമ സീതാല ണ ാേരാ ടി ഹ ഴ വ ി ഗംഗാനദിെയ തരണം െച

ഭരദ ാജ നിം ാപ തം നത ാ േതന സ തഃ രാഘവ സ നി േദശാത ചി േടഽവസത ഖം 10 അവിെട ഭരദ ാജ നി െട അ െച അേ ഹെ നമ രി അേ ഹ ിെ സ ാരം ഏ വാ ി ീരാമ ഭരദ ാജെ നി േ ശമ സരി ചി ട ി

(ചി ടപ ത ില ) ഖമായി താമസി അേയാധ ാം തേതാ ഗത ാ മ ഃ േശാകവിഹ ലഃ രാേ ന േവദയ വം രാഘവസ വിേച ിതം 11

ീരാേമാദ ം

19

ഃഖാ നായ മ അവിെട നി അേയാ യിെല ി രാജാവിേനാട ീരാമെ വിേശഷ െള ാം അറിയി തദാക ണ മേ ാ ം രാജാ ഃഖവി ഢധീഃ രാമരാേമതി വിലപ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 12 മ പറ േക ി രാജാവ ഃഖമ നായി രാമാ

രാമാ എ വിളി വിലപി െകാ ശരീരം െവടി സ ിേല േപായി മ ിണ വസിേ ാ ാ േദഹം സംര പേതഃ ൈതരാനായയാമാ ഃ ഭരതം മാ ലാലയാത 13

മ ിമാ വസി നി േ ശി ത സരി രാജാവിെ ശരീരം കാ ി ക ം ത ാെര അയ ഭരതെന അ ാവെ വീ ി നി തിരി വ ക ം െച ഭരത തം ത ാ പിതരം ൈകകയീഗിരാ സം ാരാദി ചകാരാസ യഥാവിധി സഹാ ജഃ 14 ൈകേകയി െട വാ ക േക തിെ ഫലമായി പിതാവ മരണമട െവ റി ഭരത അനിയ െമാ ദശരഥെ ശവസം ാര ിയക യഥാവിധി അ ി അമാൈത ഃ േചാദ മാേനാപി രാജ ായ ഭരത ഥാ വനാൈയവ യയൗ രാമമാേന ം നാഗൈര ഹ 15

ീരാേമാദ ം

20

അതി േശഷം ഭരതെന രാജ ഭാരം ഏെ വാ മ ിമാ േ രി ിെ ി ം ഭരത പൗര ാ െമാ രാമെന തിരി െകാ വ തിനായി വന ിേല റെ

സ ഗത ാ ചി ട ം രാമം ചീരജടാധരം യയാേച ര ി ം രാജ ം വസി ാൈദ ഃ ദ ിൈജ ഹ 16 ഭരത ചി ട ി നിവസി െകാ ിരി വ ം ജടപിടി ടിേയാ ടിയവ ം പഴകിയ വ ം ധരി വ മായ രാമെ അ െല ിയി വസി ാദി

ാ ണേരാേടാ രാജ െ സംര ി വാനായി ീരാമേനാട അഭ ഥി

ച ദശ സമാ നീത ാ നൈരഷ ാമ ഹം രീം ഇത ാ പാ േക ദത ാ തം രാമം ത യാപയത 17 പതിനാ വ ഷെ വനവാസം കഴി തി േശഷം njാ അേയാ യിേല മട ിവരാം എ പറ ി ീരാമ ഭരതന തെ പാ ക ന ി അവെന

തിരി യ ഹീത ാ പാ േക ത ാത ഭരേതാ ദീനമാനസഃ

ന ി ാേമ ിത ാഭ ാം രര ച വ രാം 18 ദീനമാനസനായ ഭരത ീരാമെ പാ ക േമ ി ന ി ാമ ിെല ി അവിെട താമസി െകാ ീരാമ

ീരാേമാദ ം

21

പാ ക െള ആധാരമാ ി ( ീരാമെ േസവകനാണ താ എ ഭാേവന) രാജ ര ണം െച രാഘവ ഗിേര ാത ഗത ാ ിം സമവ ത ത പ ി തദാ സീതാം ഷൈണഃ ൈസ ര ഷയത 19 ീരാമനാകെ ചി ടപ ത ി നി അ ി നി െടയ േപായി അേ ഹെ വ ി അേ ാ

അ ി നി െട പ ിയാകെ തെ ആഭരണ െകാ സീതെയ അല രി ക ം െച ഉഷിത ാ നിശാേമകാം ആ േമ തസ രാഘവഃ വിേവശ ദ കാരണ ം സീതാല ണസം തഃ 20 ീരാമ ഒ രാ ി അ ി നി െട ആ മ ി വസി

പി ീട സീതാല ണ ാേരാെടാ ദ കാരണ ിേല േവശി

ഇതി ീരാേമാദേ അേയാ ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ി അേയാ ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

22

അഥ ആരണ കാ ഃ ജ വേനന കാ േ ാ വിരാധം വിധിേചാദിതം

സദാരാ ജമാ ാനം ഹര മവധീത തദാ 1 അ െനയിരിെ ഒരി ീരാമ കാ ി െട സ രി െകാ ി േ ാ വിരാധ എ േപ രാ സ വിധിവശാ ീരാമെന ം സീതെയ ം ല ണെന ം െപാ ിെയ െകാ േപായേ ാ ീരാമ അവെന വധി ക ായി

ശരഭംഗാ മം ാപ സ ഗതിം തസ വീ സഃ തിജേ രാ സാനാം വധം നിഭിര ഥിതഃ 2

അന രം ശരഭംഗ നി െട ആ മ ിെല ക ം അേ ഹം സ ഗം കാ ക ം െച ി ീരാമ നിമാ അഭ ഥി ത സരി രാ സ ാെര വധി വാ തി െച

ത ാത ഗത ാ തീ ം ച ണമ ാേനന ജിതഃ അഗ ാ മം ാപ തം നമാമ ര മഃ 3 അവിെടനി ം തീ നി െട ആ മ ി േപായി അേ ഹെ ണമി അേ ഹ ിെ സ ാരം സ ീകരി ി ീരാമ അഗ ാ മ ിെല ി അഗ നിെയ ണമി

ീരാേമാദ ം

23

രാമായ ൈവ വം ചാപം ഐ ം ണീ ഗം തഥാ ാ ം ചാ ം ച ഖ ഗം ച ദദൗ ംഭസംഭവഃ 4

അേ ാ ംഭസംഭവനായ ( ട ി ജനി വനായ) അഗ വി വിെ വി ം ഇ െ ര ആവനാഴിക ം

ാവി അ ം ( ാ ം) ീരാമന ന ി തതഃ സ ഗ കാ ഃ സമാഗമ ജടാ ഷം ൈവേദഹ ാഃ പാലനാൈയനം േധ പി വ ലം 5 ീരാമ അവിെടനി േപായി ജടാ വിെന കാ ക ം

സീത െട സംര ണ ിനായി തെ പിതാവായ ദശരഥെ ിയ ായ അേ ഹ ിെന മതല െ ക ം െച തതഃ പ വടീം ാപ ത ല ണനി മിതാം പ ണശാലാമധ വാസ സീതയാ സഹിതം ഖം 6 പി ീട പ വടി എ ലെ ി അവിെട ല ണ നി ി സീതേയാ ടി ഖമായി നിവസി ത ാേഭ ൈത കദാ രാമം വേ പണഖാഽഭികാ ത ിര ാ ല ണം ച വേ േസാ ഽപി നിരാകേരാത 7 അവിെട െവ ഒരി ണഖാ എ േപ ഒ രാ സി കാമാസ യായി രാമെന സമീപി ക ം രാമ

ീരാേമാദ ം

24

അവെള നിരസി േ ാ ല ണെന വരി ക ം അവെള ല ണ ം നിരസി ക ം െച രാമേമവ തേതാ വേ കാമാ താ കാമസ ിഭം ന ധി താ േതന സീതാമഭ വ ഷാ 8

കാമാ യായ അവ കാമേദവെനേ ാെല രനായ രാമെന വീ ം കാമ രണ ിനായി സമീപി ക ം രാമനാ വീ ം തിര രി െ അവ േകാപം സീതെയ ആ മി ക ം െച ല േണന തേതാ േരാഷാത വണനാസികാ സാ ഗത ാ ജന ാനം ഖരാൈയതന േവദയത 9 അേ ാ ല ണനാ െചവിക ം ം േഛദി െ അവളാകെ ജന ാന െച ി ഖര എ രാ സേനാട നട െത ാം പറ തദാക ണ ഖരഃ േ ാ രാഘവം ഹ മായയൗ ഷണ ിശിൈര ൈഖ യാ ധാൈനഃ സമന ിതഃ 10

അ േക ി ഖര നായി ീരാമെന വധി വാനായി ഷണ ിശിര ട ിയ രാ സ ാ െമാ ചി ട ി വ ത ണം ല േണ സീതാം നിധായ ര ന നഃ ഖരം സഹാ ഗം സംേഖ ജഘാന ല വി മഃ 11

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 3: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

2

ഖ ര േറ തല റകളായി േകരള ിെല സം തവിദ ാ ഥിക

സം തബാലപാഠ േളാെടാ ം തെ പഠി ഒ തിയാണ ീരാേമാദ ം ീരാേമാദ ം എ

സമ പദ ിെ വി ഹം ീരാമസ ഉദ ം എ ം അതിെ അ ഥം ീരാമെ കഥ എ മാണ ീപതിം ണിപത ാഹം ീവ ാ ിതവ സം ീരാേമാദ മാഖ ാേസ ീവാ ീകി കീ ിതം

എ ട ഇതിെല ഒ ര േ ാക െള ി ം മനഃപാഠമായി ി ാ മലയാളികളായ സം ത വളെര

മായിരി ം ഇ സാ ദായികരീതിയി സം തവിദ ാഭ ാസം മ മറ േപാെയ ി ം േകരള സ ാ റ ിറ ിയി സം തപാഠാവലികളി ം റ വ ഷ വെര ീരാേമാദ ിെല

ബാലകാ െമ ി ം ഉ െപ ിയി ായി എ വ ത സം തേ മിക സേ ാഷ ി ിടയാ താണ എ ാ ഇ െ ിതിെയ ാെണ റിയി

ഭാഷാ പഠനേ ാെടാ ം തെ ഭാരതീയസം തി ം ല ം ബാലമന കളി േവ വാ ഇ രം തിക െട പഠനം സഹായി െമ തി യാെതാ

സംശയ മി ഖ മാ ം വാ ീകി രാമായണ ിെ വ പിടി ബാലകാ ം അേയാ ാകാ ം എ ി െന ഉ ര കാ ം വെരയായി ഏ കാ ളി ബാല ാ

ീരാേമാദ ം

3

എ ം മന ിലാ ലളിതമായ സം തേ ാക ളി െട രാമകഥ വ വളെര റ േ ാക ളി വ ണി കവി െട ി നാം എ െനയാണ ആദരേവാെട ണമി ാതിരി ക ീരാേമാദ ം രചി ത പരേമശ ര

കവിയാെണ ഒരിട ക പേ അേ ഹ ിെന റി അധികെമാ ം ഇ െന ി ലഭ മ അറിയാ വ എ വാ അേപ ി

മാ ഷ കഥകളി െട മലയാളിക െട മന ി ാനം േനടിയ േകണ മണി സാ എേ ാട സി പ ിെ ഒ ഇ- ക ാ ി ഈ േ ാഗി േപാ െച വാ ആവശ െ േ ാഴാണ ീരാേമാദ ിെ ം ഒ ഇ-

കം ത ാറാ വാ ആശയം എെ മന ി ദി ത സി പം എ ക ി ീരാേമാദ ിെല ബാലകാ ം ഉ െ ിയി അ ക േ ാഴാണ njാ െച ി ളി ീരാേമാദ ം പഠി കാര ം ഓ യില വ ത ഉടെന തെ ഇതിെ ഇ- കം ത ാറാ ണെമ തീ മാനിെ ി ം അതി റ കാലതാമസെമ ഇ െന ി ഒേര ഒരിട മാ േമ ഇത ഉ ായി അത പി ആ രാമച റിെ ീരാേമാദ ം ആംഗല പരിഭാഷയായി അതി

േ ാക ആംഗലലിപിയി തെ യാണ ന ിയിരി ത അതി േ ാക ളി ം പരിഭാഷയി ം െത കള

അനവധി അ െകാ അതിെന കാര മായി ആ യി വാ സാധി ി ആ എ വാ ാ സി ീകരി ീരാേമാദ ി േ ാക ം കഠിന പദ െട

അ ഥ എ ാ പരിഭാഷയി അ െകാ ാണ ഈ

ീരാേമാദ ം

4

പരിഭാഷകന സ ത മായ ഒ മലയാളപരിഭാഷ തിേര ിവ ത ഇതി െത ഒഴിവാ വാ പരമാവധി മി ി എ ാ അതി ണമായി വിജയി ി െ അവകാശെ മി െത ക ക ാ അറി വ ി ാണി െമ തീ ി

‐ പരിഭാഷക

ീരാേമാദ ം

5

അഥ ബാലകാ ഃ ീപതിം ണിപത ാഹം ീവ ാ ിതവ സം ീരാേമാദ മാഖ ാേസ ീവാ ീകി കീ ിതം 1

ീവ ം എ മ ക ഉ മാറിടേ ാ ടിയവ ം

ല ീപതി മായ വി വിെന ണമി െകാ വാ ീകി യാ കീ ി െ തായ ീരാമകഥെയ പറയെ രാ വി വസഃ േ ാ രാവേണാ നാമ രാ സഃ

ആസീദസ ാ ജൗ ചാ ാം ംഭക ണവിഭീഷണൗ 2 പ വി വസ എ നി െട നായി രാവണ എ േപ ഒ രാ സ ായി ംഭക ണ വിഭീഷണ എ ിവ അവെ അ ജ ാ ം ആയി േത തീേ ണ തപസാ ത ീ ത േവധസം വ ിേര ച വരാനി ാ അ ാദാ ിതവ ലാത 3 അവ തീ മായ തപ െകാ ാവിെന ത െ ക ം ആ ിതവ ലനായ അേ ഹ ി

നി ഇ മായ വര വരി ക ം െച രാവേണാ മാ ഷാദൈന ഃ അവധ ത ം തഥാ നഃ നി േദവേത യാ നി ാം ംഭക േണാഽ ണീത ച 4

ീരാേമാദ ം

6

രാവണ താ മ ഷ ാര ാെത േവെറ ആരാ ം വധി െ ട ത എ വരം യാചി ക ം ംഭക ണ നി േദവത ം ഇ ി െകാ നാ ിന പിഴപ ി നി െയ വരി ക ം െച വിഭീഷേണാ വി ഭ ിം വേ സത ണാന ിതഃ േതഭ ഏതാ വരാ ദത ാ തൈ വാ ദേധ ഃ 5 സത ണ വനായ വിഭീഷണനാകെ വി ഭ ിെയ വരി അവ ഈ വര െളെ ാ ി ാവ ഉടെന അ ധാനം െച രാവണ തേതാ ഗത ാ രേണ ജിത ാ ധനാധിപം ല ാ രീം കം ച ത ാ ത ാവസത ഖം 6 അന രം രാവണ ധനാധിപനായ േബരെന ി ജയി ി ല ാ രിെയ ം കവിമാനെ ം അപഹരി ി അവിെട (ല യി ) ഖമായി താമസി

യാ ധാനാ ത േ രസാതലനിവാസിനഃ ദശാനനം സമാ ിത ല ാം ച ഖമാവസ 7 അേ ാ രസാതല ി നിവസി െകാ ി രാ സ ാെര ാവ ം ദശാനനെന (രാവണെന) അ യി െകാ

ല യി ഖമായി താമസി ട ി

ീരാേമാദ ം

7

മേ ാദരീം മയ താം പരിണീയ ദശാനനഃ തസ ാ പാദയാമാസ േമഘനാദാഹ യം തം 8 രാവണ അ രശി ിയായ മയെ ിയായ മേ ാദരിെയ പരിണയി ി അവളി േമഘനാദ എ േപ

െന ജനി ി രസാം രസാതലം ൈചവ വിജിത സ രാവണഃ േലാകാമാ ാമയ സ ാന ജഹാര ച വിലാസിനീഃ 9 ആ രാവണനാകെ േലാകെ ം രസാതലെ ം വിജയി ി ജന െള ഉപ വി ക ം രികെള അപഹരി ക ം െച ഷയ ൈവദികം ക മ ദ ിജാ അ ദയതി സഃ ആ േജനാന ിേതാ േ വാസവം ചാപ പീഡയത 10 അവ ൈവദികക മ െള ഷി ക ം ാ ണെര ക െ ക ം സ േനാ ടിേ ഇ െന

ി പരാജയെ ക ം െച തദീയത ര ാനി നരാനാ കി ൈരഃ

ാപയിത ാ ല ായാമവസ ചിരായ സഃ 11 അവ കി ര ാെരെ ാ സ ിെല (ഇ േലാക

ിെല) ക ത െള ല യി െകാ വ ന പിടി ി ി െറ നാ ല യി താമസി

ീരാേമാദ ം

8

തത ി വസേര വിധാതാരം ദിവൗകസഃ ഉപഗേമ ാചിേര സ വം രാവണസ വിേച ിതം 12 ആ സ ഭ ില േദവ ാ ാവിെന സമീപി രാവണെ എ ാ വ ിക ം അേ ഹെ അറിയി തദാക ണ ൈര ാകം ാപ േധാദേധ ടം

ാവ ച ഷീേകശം വിധാതാ വിവിൈധഃ ൈവഃ 13 അ േക ി ാവ അവ െട െട പാലാഴി െട തീര െച ി വിവിധ ളായ തികെളെ ാ വി വിെന സ നാ ി ആവി യാഥ ൈദത ാരിഃ പ ച പിതാമഹം കിമ ഥമാഗേതാഽസി ത ം സാകം േദവഗൈണരിതി 14 അേ ാ വി ത െ ാവിേനാട േചാദി അ േദവഗണ േളാ ടി എ ിനാണ വ ിരി ത

തേതാ ദശാനനാത പീഡാമജ ൈ ന േവദയത ത േത ാവാച ധാതാരം ഹ ഷയന വി ര വാഃ 15 അേ ാ ാവ രാവണ ല ായ പീഡെയ റി വി വിെന അറിയി അ േക ി വി ാവിെന സേ ാഷി ി വാനായി ഇ കാരം പറ

ീരാേമാദ ം

9

അലം ഭേയനാ േയാേന ഗ േദവഗൈണ ഹ അഹം ദാശരഥി ത ാ ഹനിഷ ാമി ദശാനനം 16 അ േയാ ാേവ ഇനി ഭയേ അ േദവഗണ െമാ േപായാ ം njാ ദശരഥ നായി ജനി ദശാശനെന (രാവണെന) വധി താണ ആ ാംൈശ രാ േവ മൗ വാനര പിണഃ ജാേയര മമ സാഹാ ം ക ം രാവണനി േഹ 17 എ ാ േദവ ാ ം രാവണെന നി ഹി തിന എെ സഹായി വാനായി അവരവ െട അംശം െകാ വാനര ാരായി പെമ മിയി ജനി െ ഏവ ാ വിധാതാരം തൈ വാ ദേധ ഃ പ മേയാനി ഗീ വാൈണ മം ായാത ധീഃ 18

ാവിേനാട ഇ കാരം പറ ി മഹാവി ഉടെന അ ധാനം െച ാവാകെ േദവ ാേരാ ടി സ ചി നായി മട ക ം െച അജീജന േതാ ശേ ാ വാലിനം നാമ വാനരം

ീവമപി മാ താേ ാ ഹ മ ം ച മാ തഃ 19 അന രം ഇ (തെ അംശ വനായ) വാലി (ബാലി) എ വാനരെന ജനി ി (അ േപാെല) ര േദവ

ീവെന ം വാ േദവ ഹ മാെന ം ജനി ി

ീരാേമാദ ം

10

ൈരവ ജനയാമാസ ജാംബവ ം ച പ മജഃ ഏവമേന ച വി ധാഃ കപീനജനയ ബ 20

ാവ പ തെ ജാംബവാെന ജനി ി ി ഇ കാരം തെ മ േദവ ാ ം അേനകം വാനര ാെര ജനി ി തേതാ വാനരസംഘാനാം വാലീ പരി േഡാഽഭവത അമീഭിരഖിൈല ാകം കി ി ാമധ വാസ ച 21 പി ീട ബാലി വാനര ാ െടെയ ാം േനതാവായി അവേരാ െട ാെമാ കി ി യി താമസ റ ി ആസീ ശരേഥാ നാമ ര വംേശഽഥ പാ ഥിവഃ ഭാര ാ ിേ ാപി ല ാസൗ താ േലേഭ ന സ തിം 22 ര വംശ ി ദശരഥ എ േപ ഒ രാജാവ

ഉ ായി അേ ഹ ിന ഭാര മാ ഉ ായി ം അവരി സ തികെളാ ം ഉ ായി തതഃ മ വചനാദ ഋഷ ംഗം സ പതിഃ ആനീയ കാേമ ിം ആേരേഭ സ േരാഹിതഃ 23 അന രം മ െ ഉപേദശമ സരി ആ രാജാവ േരാഹിത ാേരാ ടി ഋഷ ംഗ നിെയ വ ി കാേമ ി ആരംഭി

ീരാേമാദ ം

11

അഥാേ ിതഃ ക ിദ ഹീത ാ പായസം ച ം ഏത ാശയ പ ീ ം ഇത ാഽദാ പായ സഃ 24 അേ ാ അ ിയി നി ൈക ി പായസേമ ിയ ഒ ദിവ േദഹം ഉയ വ ി ഇത നിെ ഭാര മാെര കഴി ി എ രാജാവിേനാട പറ ി അത അേ ഹ ിന ന ി ത ഹീത ാ തൈദവാസൗ പ ീഃ ാശയ കഃ താ തതഃ ാശനാേദവ പാ ഗ ഭമധാരയന 25 രാജാവ അത സ ീകരി ി ഉ കനായി അത സ പ ി മാെരെ ാ കഴി ി ക ം െച പി ീട അവ പായസം കഴി തിെ ഫലമായി രാജാവി നി ഗ ഭം ധരി

േണ കാേലഽഥ കൗസല ാ സ നാംേഭാജഭാ രം അജീജന ാമച ം ൈകേകയീ ഭരതം തഥാ 26 കൗസല യഥാകാലം സ ന ളാ താമരക ര െനേ ാെല ആന ം ന വനായ രാമച െന ം

ൈകേകയി ഭരതെന ം ജ ം ന ി തേതാ ല ണശ ൗ മി ാജീജനത തൗ അകാരയ പിതാ േതഷാം ജാതക മാദികം ദ ിൈജഃ 27

ീരാേമാദ ം

12

പി ീട മി ല ണ ശ എ ിവെര ം സവി പിതാവ ാ ണെരെ ാ അവ െട

ജാതക മം ട ിയവ േവ ംവ ം െച ി തേതാ വ ധിേരഽേന ാന ം ി ധാ ത ാര ഏവ േത സകലാ ച വിദ ാ ൈന ണ മഭിേലഭിേര 28 പി ീട അവ നാ േപ ം പര രം േ ഹ വരായി

െ വള അവ സകലവിദ കളി ം ൈന ണ ം േന ക ം െച തതഃ കദാചിദാഗത വിശ ാമിേ ാ മഹാ നിഃ യയാേച യ ര ാ ഥം രാമം ശ ിധേരാപമം 29 അ െന േ ാ ഏേതാ ഒ നാ വിശ ാമി മഹാ നി അവിെട വെ ക ം യ ര െച തിനായി

െനേ ാെല ശ ിമാനായ രാമെന ആവശ െ ക ം െച വസി വചനാ ാമം ല േണന സമന ിതം േ ണ പതി സ കൗശികസ കേര ദദൗ 30

രാജാവ വളെര വിഷമേ ാ ടി വസി െ ഉപേദശ മ സരി ല ണേനാ ടിയ രാമെന വിശ ാമി നി െട ൈകകളി ഏ പി

ീരാേമാദ ം

13

തൗ ഹീത ാ തേതാ ഗ ബലമതിബലാം തഥാ അ ാണി ച സമ ാണി താഭ ാ പദിേദശ സഃ 31 വിശ ാമി നി അവെര ംെകാ അവിെടനി േപായി ബല അതിബല എ ീ മ െള ം സകല അ

െള ം അവ ഉപേദശി ഗ സഹാ േജാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ താടകാമവധീ ീമാ േലാകപീഡനത പരാം 32 വിശ ാമി നിയാ േ രിതനായി ിമാനായ ീരാമ ജന െള പീഡി ി തി ത പരയായി താടക െയ രാ സിെയ ല ണേനാ ടിേ വധി തതഃ സി ാ മം ാപ കൗശിക ഹ രാഘവഃ അധ രം ച സമാേരേഭ രാ സാ സമാഗമ 33 അന രം ീരാമ വിശ ാമി നിേയാെടാ സി ാ മ

ിെല ിേ യ ം ആരംഭി ക ം അേ ാ തെ രാ സ ാ വ ക ം െച രാഘവ തേതാേ ണ ി ാ മാരീചമ ണേവ ബാ ഖാ ഹത ാ യ ം ചാപാലയ േനഃ 34

അേ ാ ീരാമ അ േയാഗം െകാ മാരീചെന കടലിെലറി ക ം ബാ വിെന ം മ രാ സ ാെര ം വധി നി െട യ െ ര ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

14

കൗശിേകന തേതാ രാേമാ നീയമാനഃ സഹാ ജഃ അഹല ാശാപനി േമാ ം ത ാ സം ാപ ൈമഥിലം 35 പി ീട വിശ ാമി നിയാ നയി െ ീരാമ അ ജേനാ ടിെ അഹല െയ ശാപ ി നി േമാചി ി ി ജനകെ അ എ ിേ ജനേകനാ ചിേതാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ സീതാനിമി മാനീതം ബഭ ധ ൈരശ രം 36 ജനകനാ ബ മാനിതനായ രാമ വിശ ാമി നാ േ രിതനായി സീതാസ യംവര ി പരീ ായി െകാ വ തായ ൈശവചാപെ ഭ ി തേതാ ദശരഥം ൈതരാനാ മിഥിലാധിപഃ രാമാദ ഭ േതഭ ഃ സീതാദ ാഃ കന കാഃ ദദൗ 37 അന രം മിഥിലാധിപനായ ജനക ത ാെര അയ ദശരഥെന (മിഥിലയി ) വ ി ദശരഥ ാരായ രാമ ട ിയവ സീത ട ിയ തെ കന കമാെര ന ി

തേതാ നിേയാേഗന േതാദ ാഹഃ സഹാ ജഃ രാഘേവാ നി യയൗ േതന ജനേകേനാ മാനിതഃ 38 അേ ാ തി വ നി േദശി ത സരി വിവാഹം െച വനായ രാമ ജനകരാജാവിനാ ബ മാനിതനായി സ സേഹാദര ാ െമാ ി അവിെട നി റെ

ീരാേമാദ ം

15

തദാക ണ ധ ഭംഗം ആയാ ം േരാഷഭീഷണം വിജിത ഭാ ഗവം രാമം അേയാധ ാം ാപ രാഘവഃ 39 ീരാമ ൈശവചാപം ഖ ി തിെ റി േക ി

വ വനായ നായ ഭാ ഗവരാമെന വിജയി ി ീരാമ അേയാ യി എ ിേ

തതഃ സ വജനാന ം വാണേ ിൈതഃ സ ൈകഃ താ ധ വാസ കാ ീതയാ സഹിത ഖം 40 അന രം താ െച ികളി െട എ ാവ ം ആന ം ന വനായി ീരാമ സീതേയാെടാ അവിെട ഖമായി ജീവി

ഇതി ീരാേമാദേ ബാലകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ബാലകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

16

അഥ അേയാധ ാകാ ഃ ഏത ി േര േഗഹം മാ ലസ ധാജിതഃ യയൗ ഭരതഃ ീതഃ ശ സമന ിതഃ 1

അതിനിട ഭരത ശ േനാെടാ സേ ാഷ ം അ ാവനായ ധാജി ിെ വീ ിേല േപായി തതഃ തിഭിഃ സാകം മ യിത ാ സ പതിഃ അഭിേഷകായ രാമസ സമാേരേഭ ദാഽന ിതഃ 2 അന രം ദശരഥമഹാരാജാവ മ ിമാ മായി ആേലാചി േശഷം രാമെ പ ാഭിേഷക ിനായി സേ ാഷ ം ഒ െച ട ി ൈകേകയീ മഹീപാലം മ രാ ഷിതാശയാ വരദ യം രാ ദ ം യയാേച സത സംഗരം 3 അേ ാ മ രെയ പരിചാരികയാ മന ഷി ി െ വളായ ൈകേകയി സത നി നായ രാജാവി േനാട പ തനി ന കിയ ര വര ആവശ െ വനവാസായ രാമസ രാജ ാൈ ഭരതസ ച തസ ാ വരദ യം മ ജേ മഹീപതിഃ 4 രാമെന വനവാസ ിനയ ണെമ ം ഭരതെന രാജ ാ വകാശം ന കണെമ ൈകേക െട ര

ീരാേമാദ ം

17

ആവശ രാജാവ വളെര ഃഖേ ാെട അ വാദം ന ി രാമം തൈദവ ൈകേകയീ വനവാസായ ചാദിശത അ ാപ സ വാന നി യയൗ ച വനായ സഃ 5 ൈകേകയി ഉടെനതെ രാമേനാട വനവാസതിന േപാ വാനായി ആ ാപി ജന േളാെട ാം വിടെചാ ിയി രാമ വന ിേല ായി റെ ക ം െച

ാ തം നി ഗതം സീതാ ല ണ ാ ജ ഃ സംത ജ സ ഹാ സ േവ പൗരാ ാ യ തം 6 വന ിേല റെ രാമെന സീത ം ല ണ ം അ ഗമി പൗര ാെര ാവ ം തെ ത െട വീ ക ഉേപ ി രാമെന പി ട വ യിത ാ ശാ പൗരാ നി ാണാ നിശി രാഘവഃ വാഹ മാനം മേ ണ രഥമാ ഹ ചാഗമത 7 അ രാ ി ഃഖിതരായ പൗര ാ നി യിലാ ി േ ാ അവരറിയാെത ീരാമ ദശരഥെ മ ി ഖ

നായ മ െതളി േതരി കയറി വന ിേല യാ യായി

ീരാേമാദ ം

18

ംഗിേബര രം ഗത ാ ഗംഗാ േലഽഥ രാഘവഃ േഹന സ ത നിശാേമകാ വാസ ച 8

പി ീട ീരാമ ഗംഗാതീര ംഗിേബര ര ി െല ിയി ഹെ സ ാരം ൈകെ ാ ി അവിെട ഒ രാ ി താമസി ക ം െച സാരഥിം സ ിമ ാസൗ സീതാല ണസം തഃ േഹനാനീതയാ നാവാ സംതതാര ച ജാ വീം 9

അവിെട െവ സാരഥിയായ മ േനാട വിടപറ േശഷം ീരാമ സീതാല ണ ാേരാ ടി ഹ ഴ വ ി ഗംഗാനദിെയ തരണം െച

ഭരദ ാജ നിം ാപ തം നത ാ േതന സ തഃ രാഘവ സ നി േദശാത ചി േടഽവസത ഖം 10 അവിെട ഭരദ ാജ നി െട അ െച അേ ഹെ നമ രി അേ ഹ ിെ സ ാരം ഏ വാ ി ീരാമ ഭരദ ാജെ നി േ ശമ സരി ചി ട ി

(ചി ടപ ത ില ) ഖമായി താമസി അേയാധ ാം തേതാ ഗത ാ മ ഃ േശാകവിഹ ലഃ രാേ ന േവദയ വം രാഘവസ വിേച ിതം 11

ീരാേമാദ ം

19

ഃഖാ നായ മ അവിെട നി അേയാ യിെല ി രാജാവിേനാട ീരാമെ വിേശഷ െള ാം അറിയി തദാക ണ മേ ാ ം രാജാ ഃഖവി ഢധീഃ രാമരാേമതി വിലപ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 12 മ പറ േക ി രാജാവ ഃഖമ നായി രാമാ

രാമാ എ വിളി വിലപി െകാ ശരീരം െവടി സ ിേല േപായി മ ിണ വസിേ ാ ാ േദഹം സംര പേതഃ ൈതരാനായയാമാ ഃ ഭരതം മാ ലാലയാത 13

മ ിമാ വസി നി േ ശി ത സരി രാജാവിെ ശരീരം കാ ി ക ം ത ാെര അയ ഭരതെന അ ാവെ വീ ി നി തിരി വ ക ം െച ഭരത തം ത ാ പിതരം ൈകകയീഗിരാ സം ാരാദി ചകാരാസ യഥാവിധി സഹാ ജഃ 14 ൈകേകയി െട വാ ക േക തിെ ഫലമായി പിതാവ മരണമട െവ റി ഭരത അനിയ െമാ ദശരഥെ ശവസം ാര ിയക യഥാവിധി അ ി അമാൈത ഃ േചാദ മാേനാപി രാജ ായ ഭരത ഥാ വനാൈയവ യയൗ രാമമാേന ം നാഗൈര ഹ 15

ീരാേമാദ ം

20

അതി േശഷം ഭരതെന രാജ ഭാരം ഏെ വാ മ ിമാ േ രി ിെ ി ം ഭരത പൗര ാ െമാ രാമെന തിരി െകാ വ തിനായി വന ിേല റെ

സ ഗത ാ ചി ട ം രാമം ചീരജടാധരം യയാേച ര ി ം രാജ ം വസി ാൈദ ഃ ദ ിൈജ ഹ 16 ഭരത ചി ട ി നിവസി െകാ ിരി വ ം ജടപിടി ടിേയാ ടിയവ ം പഴകിയ വ ം ധരി വ മായ രാമെ അ െല ിയി വസി ാദി

ാ ണേരാേടാ രാജ െ സംര ി വാനായി ീരാമേനാട അഭ ഥി

ച ദശ സമാ നീത ാ നൈരഷ ാമ ഹം രീം ഇത ാ പാ േക ദത ാ തം രാമം ത യാപയത 17 പതിനാ വ ഷെ വനവാസം കഴി തി േശഷം njാ അേയാ യിേല മട ിവരാം എ പറ ി ീരാമ ഭരതന തെ പാ ക ന ി അവെന

തിരി യ ഹീത ാ പാ േക ത ാത ഭരേതാ ദീനമാനസഃ

ന ി ാേമ ിത ാഭ ാം രര ച വ രാം 18 ദീനമാനസനായ ഭരത ീരാമെ പാ ക േമ ി ന ി ാമ ിെല ി അവിെട താമസി െകാ ീരാമ

ീരാേമാദ ം

21

പാ ക െള ആധാരമാ ി ( ീരാമെ േസവകനാണ താ എ ഭാേവന) രാജ ര ണം െച രാഘവ ഗിേര ാത ഗത ാ ിം സമവ ത ത പ ി തദാ സീതാം ഷൈണഃ ൈസ ര ഷയത 19 ീരാമനാകെ ചി ടപ ത ി നി അ ി നി െടയ േപായി അേ ഹെ വ ി അേ ാ

അ ി നി െട പ ിയാകെ തെ ആഭരണ െകാ സീതെയ അല രി ക ം െച ഉഷിത ാ നിശാേമകാം ആ േമ തസ രാഘവഃ വിേവശ ദ കാരണ ം സീതാല ണസം തഃ 20 ീരാമ ഒ രാ ി അ ി നി െട ആ മ ി വസി

പി ീട സീതാല ണ ാേരാെടാ ദ കാരണ ിേല േവശി

ഇതി ീരാേമാദേ അേയാ ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ി അേയാ ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

22

അഥ ആരണ കാ ഃ ജ വേനന കാ േ ാ വിരാധം വിധിേചാദിതം

സദാരാ ജമാ ാനം ഹര മവധീത തദാ 1 അ െനയിരിെ ഒരി ീരാമ കാ ി െട സ രി െകാ ി േ ാ വിരാധ എ േപ രാ സ വിധിവശാ ീരാമെന ം സീതെയ ം ല ണെന ം െപാ ിെയ െകാ േപായേ ാ ീരാമ അവെന വധി ക ായി

ശരഭംഗാ മം ാപ സ ഗതിം തസ വീ സഃ തിജേ രാ സാനാം വധം നിഭിര ഥിതഃ 2

അന രം ശരഭംഗ നി െട ആ മ ിെല ക ം അേ ഹം സ ഗം കാ ക ം െച ി ീരാമ നിമാ അഭ ഥി ത സരി രാ സ ാെര വധി വാ തി െച

ത ാത ഗത ാ തീ ം ച ണമ ാേനന ജിതഃ അഗ ാ മം ാപ തം നമാമ ര മഃ 3 അവിെടനി ം തീ നി െട ആ മ ി േപായി അേ ഹെ ണമി അേ ഹ ിെ സ ാരം സ ീകരി ി ീരാമ അഗ ാ മ ിെല ി അഗ നിെയ ണമി

ീരാേമാദ ം

23

രാമായ ൈവ വം ചാപം ഐ ം ണീ ഗം തഥാ ാ ം ചാ ം ച ഖ ഗം ച ദദൗ ംഭസംഭവഃ 4

അേ ാ ംഭസംഭവനായ ( ട ി ജനി വനായ) അഗ വി വിെ വി ം ഇ െ ര ആവനാഴിക ം

ാവി അ ം ( ാ ം) ീരാമന ന ി തതഃ സ ഗ കാ ഃ സമാഗമ ജടാ ഷം ൈവേദഹ ാഃ പാലനാൈയനം േധ പി വ ലം 5 ീരാമ അവിെടനി േപായി ജടാ വിെന കാ ക ം

സീത െട സംര ണ ിനായി തെ പിതാവായ ദശരഥെ ിയ ായ അേ ഹ ിെന മതല െ ക ം െച തതഃ പ വടീം ാപ ത ല ണനി മിതാം പ ണശാലാമധ വാസ സീതയാ സഹിതം ഖം 6 പി ീട പ വടി എ ലെ ി അവിെട ല ണ നി ി സീതേയാ ടി ഖമായി നിവസി ത ാേഭ ൈത കദാ രാമം വേ പണഖാഽഭികാ ത ിര ാ ല ണം ച വേ േസാ ഽപി നിരാകേരാത 7 അവിെട െവ ഒരി ണഖാ എ േപ ഒ രാ സി കാമാസ യായി രാമെന സമീപി ക ം രാമ

ീരാേമാദ ം

24

അവെള നിരസി േ ാ ല ണെന വരി ക ം അവെള ല ണ ം നിരസി ക ം െച രാമേമവ തേതാ വേ കാമാ താ കാമസ ിഭം ന ധി താ േതന സീതാമഭ വ ഷാ 8

കാമാ യായ അവ കാമേദവെനേ ാെല രനായ രാമെന വീ ം കാമ രണ ിനായി സമീപി ക ം രാമനാ വീ ം തിര രി െ അവ േകാപം സീതെയ ആ മി ക ം െച ല േണന തേതാ േരാഷാത വണനാസികാ സാ ഗത ാ ജന ാനം ഖരാൈയതന േവദയത 9 അേ ാ ല ണനാ െചവിക ം ം േഛദി െ അവളാകെ ജന ാന െച ി ഖര എ രാ സേനാട നട െത ാം പറ തദാക ണ ഖരഃ േ ാ രാഘവം ഹ മായയൗ ഷണ ിശിൈര ൈഖ യാ ധാൈനഃ സമന ിതഃ 10

അ േക ി ഖര നായി ീരാമെന വധി വാനായി ഷണ ിശിര ട ിയ രാ സ ാ െമാ ചി ട ി വ ത ണം ല േണ സീതാം നിധായ ര ന നഃ ഖരം സഹാ ഗം സംേഖ ജഘാന ല വി മഃ 11

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 4: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

3

എ ം മന ിലാ ലളിതമായ സം തേ ാക ളി െട രാമകഥ വ വളെര റ േ ാക ളി വ ണി കവി െട ി നാം എ െനയാണ ആദരേവാെട ണമി ാതിരി ക ീരാേമാദ ം രചി ത പരേമശ ര

കവിയാെണ ഒരിട ക പേ അേ ഹ ിെന റി അധികെമാ ം ഇ െന ി ലഭ മ അറിയാ വ എ വാ അേപ ി

മാ ഷ കഥകളി െട മലയാളിക െട മന ി ാനം േനടിയ േകണ മണി സാ എേ ാട സി പ ിെ ഒ ഇ- ക ാ ി ഈ േ ാഗി േപാ െച വാ ആവശ െ േ ാഴാണ ീരാേമാദ ിെ ം ഒ ഇ-

കം ത ാറാ വാ ആശയം എെ മന ി ദി ത സി പം എ ക ി ീരാേമാദ ിെല ബാലകാ ം ഉ െ ിയി അ ക േ ാഴാണ njാ െച ി ളി ീരാേമാദ ം പഠി കാര ം ഓ യില വ ത ഉടെന തെ ഇതിെ ഇ- കം ത ാറാ ണെമ തീ മാനിെ ി ം അതി റ കാലതാമസെമ ഇ െന ി ഒേര ഒരിട മാ േമ ഇത ഉ ായി അത പി ആ രാമച റിെ ീരാേമാദ ം ആംഗല പരിഭാഷയായി അതി

േ ാക ആംഗലലിപിയി തെ യാണ ന ിയിരി ത അതി േ ാക ളി ം പരിഭാഷയി ം െത കള

അനവധി അ െകാ അതിെന കാര മായി ആ യി വാ സാധി ി ആ എ വാ ാ സി ീകരി ീരാേമാദ ി േ ാക ം കഠിന പദ െട

അ ഥ എ ാ പരിഭാഷയി അ െകാ ാണ ഈ

ീരാേമാദ ം

4

പരിഭാഷകന സ ത മായ ഒ മലയാളപരിഭാഷ തിേര ിവ ത ഇതി െത ഒഴിവാ വാ പരമാവധി മി ി എ ാ അതി ണമായി വിജയി ി െ അവകാശെ മി െത ക ക ാ അറി വ ി ാണി െമ തീ ി

‐ പരിഭാഷക

ീരാേമാദ ം

5

അഥ ബാലകാ ഃ ീപതിം ണിപത ാഹം ീവ ാ ിതവ സം ീരാേമാദ മാഖ ാേസ ീവാ ീകി കീ ിതം 1

ീവ ം എ മ ക ഉ മാറിടേ ാ ടിയവ ം

ല ീപതി മായ വി വിെന ണമി െകാ വാ ീകി യാ കീ ി െ തായ ീരാമകഥെയ പറയെ രാ വി വസഃ േ ാ രാവേണാ നാമ രാ സഃ

ആസീദസ ാ ജൗ ചാ ാം ംഭക ണവിഭീഷണൗ 2 പ വി വസ എ നി െട നായി രാവണ എ േപ ഒ രാ സ ായി ംഭക ണ വിഭീഷണ എ ിവ അവെ അ ജ ാ ം ആയി േത തീേ ണ തപസാ ത ീ ത േവധസം വ ിേര ച വരാനി ാ അ ാദാ ിതവ ലാത 3 അവ തീ മായ തപ െകാ ാവിെന ത െ ക ം ആ ിതവ ലനായ അേ ഹ ി

നി ഇ മായ വര വരി ക ം െച രാവേണാ മാ ഷാദൈന ഃ അവധ ത ം തഥാ നഃ നി േദവേത യാ നി ാം ംഭക േണാഽ ണീത ച 4

ീരാേമാദ ം

6

രാവണ താ മ ഷ ാര ാെത േവെറ ആരാ ം വധി െ ട ത എ വരം യാചി ക ം ംഭക ണ നി േദവത ം ഇ ി െകാ നാ ിന പിഴപ ി നി െയ വരി ക ം െച വിഭീഷേണാ വി ഭ ിം വേ സത ണാന ിതഃ േതഭ ഏതാ വരാ ദത ാ തൈ വാ ദേധ ഃ 5 സത ണ വനായ വിഭീഷണനാകെ വി ഭ ിെയ വരി അവ ഈ വര െളെ ാ ി ാവ ഉടെന അ ധാനം െച രാവണ തേതാ ഗത ാ രേണ ജിത ാ ധനാധിപം ല ാ രീം കം ച ത ാ ത ാവസത ഖം 6 അന രം രാവണ ധനാധിപനായ േബരെന ി ജയി ി ല ാ രിെയ ം കവിമാനെ ം അപഹരി ി അവിെട (ല യി ) ഖമായി താമസി

യാ ധാനാ ത േ രസാതലനിവാസിനഃ ദശാനനം സമാ ിത ല ാം ച ഖമാവസ 7 അേ ാ രസാതല ി നിവസി െകാ ി രാ സ ാെര ാവ ം ദശാനനെന (രാവണെന) അ യി െകാ

ല യി ഖമായി താമസി ട ി

ീരാേമാദ ം

7

മേ ാദരീം മയ താം പരിണീയ ദശാനനഃ തസ ാ പാദയാമാസ േമഘനാദാഹ യം തം 8 രാവണ അ രശി ിയായ മയെ ിയായ മേ ാദരിെയ പരിണയി ി അവളി േമഘനാദ എ േപ

െന ജനി ി രസാം രസാതലം ൈചവ വിജിത സ രാവണഃ േലാകാമാ ാമയ സ ാന ജഹാര ച വിലാസിനീഃ 9 ആ രാവണനാകെ േലാകെ ം രസാതലെ ം വിജയി ി ജന െള ഉപ വി ക ം രികെള അപഹരി ക ം െച ഷയ ൈവദികം ക മ ദ ിജാ അ ദയതി സഃ ആ േജനാന ിേതാ േ വാസവം ചാപ പീഡയത 10 അവ ൈവദികക മ െള ഷി ക ം ാ ണെര ക െ ക ം സ േനാ ടിേ ഇ െന

ി പരാജയെ ക ം െച തദീയത ര ാനി നരാനാ കി ൈരഃ

ാപയിത ാ ല ായാമവസ ചിരായ സഃ 11 അവ കി ര ാെരെ ാ സ ിെല (ഇ േലാക

ിെല) ക ത െള ല യി െകാ വ ന പിടി ി ി െറ നാ ല യി താമസി

ീരാേമാദ ം

8

തത ി വസേര വിധാതാരം ദിവൗകസഃ ഉപഗേമ ാചിേര സ വം രാവണസ വിേച ിതം 12 ആ സ ഭ ില േദവ ാ ാവിെന സമീപി രാവണെ എ ാ വ ിക ം അേ ഹെ അറിയി തദാക ണ ൈര ാകം ാപ േധാദേധ ടം

ാവ ച ഷീേകശം വിധാതാ വിവിൈധഃ ൈവഃ 13 അ േക ി ാവ അവ െട െട പാലാഴി െട തീര െച ി വിവിധ ളായ തികെളെ ാ വി വിെന സ നാ ി ആവി യാഥ ൈദത ാരിഃ പ ച പിതാമഹം കിമ ഥമാഗേതാഽസി ത ം സാകം േദവഗൈണരിതി 14 അേ ാ വി ത െ ാവിേനാട േചാദി അ േദവഗണ േളാ ടി എ ിനാണ വ ിരി ത

തേതാ ദശാനനാത പീഡാമജ ൈ ന േവദയത ത േത ാവാച ധാതാരം ഹ ഷയന വി ര വാഃ 15 അേ ാ ാവ രാവണ ല ായ പീഡെയ റി വി വിെന അറിയി അ േക ി വി ാവിെന സേ ാഷി ി വാനായി ഇ കാരം പറ

ീരാേമാദ ം

9

അലം ഭേയനാ േയാേന ഗ േദവഗൈണ ഹ അഹം ദാശരഥി ത ാ ഹനിഷ ാമി ദശാനനം 16 അ േയാ ാേവ ഇനി ഭയേ അ േദവഗണ െമാ േപായാ ം njാ ദശരഥ നായി ജനി ദശാശനെന (രാവണെന) വധി താണ ആ ാംൈശ രാ േവ മൗ വാനര പിണഃ ജാേയര മമ സാഹാ ം ക ം രാവണനി േഹ 17 എ ാ േദവ ാ ം രാവണെന നി ഹി തിന എെ സഹായി വാനായി അവരവ െട അംശം െകാ വാനര ാരായി പെമ മിയി ജനി െ ഏവ ാ വിധാതാരം തൈ വാ ദേധ ഃ പ മേയാനി ഗീ വാൈണ മം ായാത ധീഃ 18

ാവിേനാട ഇ കാരം പറ ി മഹാവി ഉടെന അ ധാനം െച ാവാകെ േദവ ാേരാ ടി സ ചി നായി മട ക ം െച അജീജന േതാ ശേ ാ വാലിനം നാമ വാനരം

ീവമപി മാ താേ ാ ഹ മ ം ച മാ തഃ 19 അന രം ഇ (തെ അംശ വനായ) വാലി (ബാലി) എ വാനരെന ജനി ി (അ േപാെല) ര േദവ

ീവെന ം വാ േദവ ഹ മാെന ം ജനി ി

ീരാേമാദ ം

10

ൈരവ ജനയാമാസ ജാംബവ ം ച പ മജഃ ഏവമേന ച വി ധാഃ കപീനജനയ ബ 20

ാവ പ തെ ജാംബവാെന ജനി ി ി ഇ കാരം തെ മ േദവ ാ ം അേനകം വാനര ാെര ജനി ി തേതാ വാനരസംഘാനാം വാലീ പരി േഡാഽഭവത അമീഭിരഖിൈല ാകം കി ി ാമധ വാസ ച 21 പി ീട ബാലി വാനര ാ െടെയ ാം േനതാവായി അവേരാ െട ാെമാ കി ി യി താമസ റ ി ആസീ ശരേഥാ നാമ ര വംേശഽഥ പാ ഥിവഃ ഭാര ാ ിേ ാപി ല ാസൗ താ േലേഭ ന സ തിം 22 ര വംശ ി ദശരഥ എ േപ ഒ രാജാവ

ഉ ായി അേ ഹ ിന ഭാര മാ ഉ ായി ം അവരി സ തികെളാ ം ഉ ായി തതഃ മ വചനാദ ഋഷ ംഗം സ പതിഃ ആനീയ കാേമ ിം ആേരേഭ സ േരാഹിതഃ 23 അന രം മ െ ഉപേദശമ സരി ആ രാജാവ േരാഹിത ാേരാ ടി ഋഷ ംഗ നിെയ വ ി കാേമ ി ആരംഭി

ീരാേമാദ ം

11

അഥാേ ിതഃ ക ിദ ഹീത ാ പായസം ച ം ഏത ാശയ പ ീ ം ഇത ാഽദാ പായ സഃ 24 അേ ാ അ ിയി നി ൈക ി പായസേമ ിയ ഒ ദിവ േദഹം ഉയ വ ി ഇത നിെ ഭാര മാെര കഴി ി എ രാജാവിേനാട പറ ി അത അേ ഹ ിന ന ി ത ഹീത ാ തൈദവാസൗ പ ീഃ ാശയ കഃ താ തതഃ ാശനാേദവ പാ ഗ ഭമധാരയന 25 രാജാവ അത സ ീകരി ി ഉ കനായി അത സ പ ി മാെരെ ാ കഴി ി ക ം െച പി ീട അവ പായസം കഴി തിെ ഫലമായി രാജാവി നി ഗ ഭം ധരി

േണ കാേലഽഥ കൗസല ാ സ നാംേഭാജഭാ രം അജീജന ാമച ം ൈകേകയീ ഭരതം തഥാ 26 കൗസല യഥാകാലം സ ന ളാ താമരക ര െനേ ാെല ആന ം ന വനായ രാമച െന ം

ൈകേകയി ഭരതെന ം ജ ം ന ി തേതാ ല ണശ ൗ മി ാജീജനത തൗ അകാരയ പിതാ േതഷാം ജാതക മാദികം ദ ിൈജഃ 27

ീരാേമാദ ം

12

പി ീട മി ല ണ ശ എ ിവെര ം സവി പിതാവ ാ ണെരെ ാ അവ െട

ജാതക മം ട ിയവ േവ ംവ ം െച ി തേതാ വ ധിേരഽേന ാന ം ി ധാ ത ാര ഏവ േത സകലാ ച വിദ ാ ൈന ണ മഭിേലഭിേര 28 പി ീട അവ നാ േപ ം പര രം േ ഹ വരായി

െ വള അവ സകലവിദ കളി ം ൈന ണ ം േന ക ം െച തതഃ കദാചിദാഗത വിശ ാമിേ ാ മഹാ നിഃ യയാേച യ ര ാ ഥം രാമം ശ ിധേരാപമം 29 അ െന േ ാ ഏേതാ ഒ നാ വിശ ാമി മഹാ നി അവിെട വെ ക ം യ ര െച തിനായി

െനേ ാെല ശ ിമാനായ രാമെന ആവശ െ ക ം െച വസി വചനാ ാമം ല േണന സമന ിതം േ ണ പതി സ കൗശികസ കേര ദദൗ 30

രാജാവ വളെര വിഷമേ ാ ടി വസി െ ഉപേദശ മ സരി ല ണേനാ ടിയ രാമെന വിശ ാമി നി െട ൈകകളി ഏ പി

ീരാേമാദ ം

13

തൗ ഹീത ാ തേതാ ഗ ബലമതിബലാം തഥാ അ ാണി ച സമ ാണി താഭ ാ പദിേദശ സഃ 31 വിശ ാമി നി അവെര ംെകാ അവിെടനി േപായി ബല അതിബല എ ീ മ െള ം സകല അ

െള ം അവ ഉപേദശി ഗ സഹാ േജാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ താടകാമവധീ ീമാ േലാകപീഡനത പരാം 32 വിശ ാമി നിയാ േ രിതനായി ിമാനായ ീരാമ ജന െള പീഡി ി തി ത പരയായി താടക െയ രാ സിെയ ല ണേനാ ടിേ വധി തതഃ സി ാ മം ാപ കൗശിക ഹ രാഘവഃ അധ രം ച സമാേരേഭ രാ സാ സമാഗമ 33 അന രം ീരാമ വിശ ാമി നിേയാെടാ സി ാ മ

ിെല ിേ യ ം ആരംഭി ക ം അേ ാ തെ രാ സ ാ വ ക ം െച രാഘവ തേതാേ ണ ി ാ മാരീചമ ണേവ ബാ ഖാ ഹത ാ യ ം ചാപാലയ േനഃ 34

അേ ാ ീരാമ അ േയാഗം െകാ മാരീചെന കടലിെലറി ക ം ബാ വിെന ം മ രാ സ ാെര ം വധി നി െട യ െ ര ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

14

കൗശിേകന തേതാ രാേമാ നീയമാനഃ സഹാ ജഃ അഹല ാശാപനി േമാ ം ത ാ സം ാപ ൈമഥിലം 35 പി ീട വിശ ാമി നിയാ നയി െ ീരാമ അ ജേനാ ടിെ അഹല െയ ശാപ ി നി േമാചി ി ി ജനകെ അ എ ിേ ജനേകനാ ചിേതാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ സീതാനിമി മാനീതം ബഭ ധ ൈരശ രം 36 ജനകനാ ബ മാനിതനായ രാമ വിശ ാമി നാ േ രിതനായി സീതാസ യംവര ി പരീ ായി െകാ വ തായ ൈശവചാപെ ഭ ി തേതാ ദശരഥം ൈതരാനാ മിഥിലാധിപഃ രാമാദ ഭ േതഭ ഃ സീതാദ ാഃ കന കാഃ ദദൗ 37 അന രം മിഥിലാധിപനായ ജനക ത ാെര അയ ദശരഥെന (മിഥിലയി ) വ ി ദശരഥ ാരായ രാമ ട ിയവ സീത ട ിയ തെ കന കമാെര ന ി

തേതാ നിേയാേഗന േതാദ ാഹഃ സഹാ ജഃ രാഘേവാ നി യയൗ േതന ജനേകേനാ മാനിതഃ 38 അേ ാ തി വ നി േദശി ത സരി വിവാഹം െച വനായ രാമ ജനകരാജാവിനാ ബ മാനിതനായി സ സേഹാദര ാ െമാ ി അവിെട നി റെ

ീരാേമാദ ം

15

തദാക ണ ധ ഭംഗം ആയാ ം േരാഷഭീഷണം വിജിത ഭാ ഗവം രാമം അേയാധ ാം ാപ രാഘവഃ 39 ീരാമ ൈശവചാപം ഖ ി തിെ റി േക ി

വ വനായ നായ ഭാ ഗവരാമെന വിജയി ി ീരാമ അേയാ യി എ ിേ

തതഃ സ വജനാന ം വാണേ ിൈതഃ സ ൈകഃ താ ധ വാസ കാ ീതയാ സഹിത ഖം 40 അന രം താ െച ികളി െട എ ാവ ം ആന ം ന വനായി ീരാമ സീതേയാെടാ അവിെട ഖമായി ജീവി

ഇതി ീരാേമാദേ ബാലകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ബാലകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

16

അഥ അേയാധ ാകാ ഃ ഏത ി േര േഗഹം മാ ലസ ധാജിതഃ യയൗ ഭരതഃ ീതഃ ശ സമന ിതഃ 1

അതിനിട ഭരത ശ േനാെടാ സേ ാഷ ം അ ാവനായ ധാജി ിെ വീ ിേല േപായി തതഃ തിഭിഃ സാകം മ യിത ാ സ പതിഃ അഭിേഷകായ രാമസ സമാേരേഭ ദാഽന ിതഃ 2 അന രം ദശരഥമഹാരാജാവ മ ിമാ മായി ആേലാചി േശഷം രാമെ പ ാഭിേഷക ിനായി സേ ാഷ ം ഒ െച ട ി ൈകേകയീ മഹീപാലം മ രാ ഷിതാശയാ വരദ യം രാ ദ ം യയാേച സത സംഗരം 3 അേ ാ മ രെയ പരിചാരികയാ മന ഷി ി െ വളായ ൈകേകയി സത നി നായ രാജാവി േനാട പ തനി ന കിയ ര വര ആവശ െ വനവാസായ രാമസ രാജ ാൈ ഭരതസ ച തസ ാ വരദ യം മ ജേ മഹീപതിഃ 4 രാമെന വനവാസ ിനയ ണെമ ം ഭരതെന രാജ ാ വകാശം ന കണെമ ൈകേക െട ര

ീരാേമാദ ം

17

ആവശ രാജാവ വളെര ഃഖേ ാെട അ വാദം ന ി രാമം തൈദവ ൈകേകയീ വനവാസായ ചാദിശത അ ാപ സ വാന നി യയൗ ച വനായ സഃ 5 ൈകേകയി ഉടെനതെ രാമേനാട വനവാസതിന േപാ വാനായി ആ ാപി ജന േളാെട ാം വിടെചാ ിയി രാമ വന ിേല ായി റെ ക ം െച

ാ തം നി ഗതം സീതാ ല ണ ാ ജ ഃ സംത ജ സ ഹാ സ േവ പൗരാ ാ യ തം 6 വന ിേല റെ രാമെന സീത ം ല ണ ം അ ഗമി പൗര ാെര ാവ ം തെ ത െട വീ ക ഉേപ ി രാമെന പി ട വ യിത ാ ശാ പൗരാ നി ാണാ നിശി രാഘവഃ വാഹ മാനം മേ ണ രഥമാ ഹ ചാഗമത 7 അ രാ ി ഃഖിതരായ പൗര ാ നി യിലാ ി േ ാ അവരറിയാെത ീരാമ ദശരഥെ മ ി ഖ

നായ മ െതളി േതരി കയറി വന ിേല യാ യായി

ീരാേമാദ ം

18

ംഗിേബര രം ഗത ാ ഗംഗാ േലഽഥ രാഘവഃ േഹന സ ത നിശാേമകാ വാസ ച 8

പി ീട ീരാമ ഗംഗാതീര ംഗിേബര ര ി െല ിയി ഹെ സ ാരം ൈകെ ാ ി അവിെട ഒ രാ ി താമസി ക ം െച സാരഥിം സ ിമ ാസൗ സീതാല ണസം തഃ േഹനാനീതയാ നാവാ സംതതാര ച ജാ വീം 9

അവിെട െവ സാരഥിയായ മ േനാട വിടപറ േശഷം ീരാമ സീതാല ണ ാേരാ ടി ഹ ഴ വ ി ഗംഗാനദിെയ തരണം െച

ഭരദ ാജ നിം ാപ തം നത ാ േതന സ തഃ രാഘവ സ നി േദശാത ചി േടഽവസത ഖം 10 അവിെട ഭരദ ാജ നി െട അ െച അേ ഹെ നമ രി അേ ഹ ിെ സ ാരം ഏ വാ ി ീരാമ ഭരദ ാജെ നി േ ശമ സരി ചി ട ി

(ചി ടപ ത ില ) ഖമായി താമസി അേയാധ ാം തേതാ ഗത ാ മ ഃ േശാകവിഹ ലഃ രാേ ന േവദയ വം രാഘവസ വിേച ിതം 11

ീരാേമാദ ം

19

ഃഖാ നായ മ അവിെട നി അേയാ യിെല ി രാജാവിേനാട ീരാമെ വിേശഷ െള ാം അറിയി തദാക ണ മേ ാ ം രാജാ ഃഖവി ഢധീഃ രാമരാേമതി വിലപ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 12 മ പറ േക ി രാജാവ ഃഖമ നായി രാമാ

രാമാ എ വിളി വിലപി െകാ ശരീരം െവടി സ ിേല േപായി മ ിണ വസിേ ാ ാ േദഹം സംര പേതഃ ൈതരാനായയാമാ ഃ ഭരതം മാ ലാലയാത 13

മ ിമാ വസി നി േ ശി ത സരി രാജാവിെ ശരീരം കാ ി ക ം ത ാെര അയ ഭരതെന അ ാവെ വീ ി നി തിരി വ ക ം െച ഭരത തം ത ാ പിതരം ൈകകയീഗിരാ സം ാരാദി ചകാരാസ യഥാവിധി സഹാ ജഃ 14 ൈകേകയി െട വാ ക േക തിെ ഫലമായി പിതാവ മരണമട െവ റി ഭരത അനിയ െമാ ദശരഥെ ശവസം ാര ിയക യഥാവിധി അ ി അമാൈത ഃ േചാദ മാേനാപി രാജ ായ ഭരത ഥാ വനാൈയവ യയൗ രാമമാേന ം നാഗൈര ഹ 15

ീരാേമാദ ം

20

അതി േശഷം ഭരതെന രാജ ഭാരം ഏെ വാ മ ിമാ േ രി ിെ ി ം ഭരത പൗര ാ െമാ രാമെന തിരി െകാ വ തിനായി വന ിേല റെ

സ ഗത ാ ചി ട ം രാമം ചീരജടാധരം യയാേച ര ി ം രാജ ം വസി ാൈദ ഃ ദ ിൈജ ഹ 16 ഭരത ചി ട ി നിവസി െകാ ിരി വ ം ജടപിടി ടിേയാ ടിയവ ം പഴകിയ വ ം ധരി വ മായ രാമെ അ െല ിയി വസി ാദി

ാ ണേരാേടാ രാജ െ സംര ി വാനായി ീരാമേനാട അഭ ഥി

ച ദശ സമാ നീത ാ നൈരഷ ാമ ഹം രീം ഇത ാ പാ േക ദത ാ തം രാമം ത യാപയത 17 പതിനാ വ ഷെ വനവാസം കഴി തി േശഷം njാ അേയാ യിേല മട ിവരാം എ പറ ി ീരാമ ഭരതന തെ പാ ക ന ി അവെന

തിരി യ ഹീത ാ പാ േക ത ാത ഭരേതാ ദീനമാനസഃ

ന ി ാേമ ിത ാഭ ാം രര ച വ രാം 18 ദീനമാനസനായ ഭരത ീരാമെ പാ ക േമ ി ന ി ാമ ിെല ി അവിെട താമസി െകാ ീരാമ

ീരാേമാദ ം

21

പാ ക െള ആധാരമാ ി ( ീരാമെ േസവകനാണ താ എ ഭാേവന) രാജ ര ണം െച രാഘവ ഗിേര ാത ഗത ാ ിം സമവ ത ത പ ി തദാ സീതാം ഷൈണഃ ൈസ ര ഷയത 19 ീരാമനാകെ ചി ടപ ത ി നി അ ി നി െടയ േപായി അേ ഹെ വ ി അേ ാ

അ ി നി െട പ ിയാകെ തെ ആഭരണ െകാ സീതെയ അല രി ക ം െച ഉഷിത ാ നിശാേമകാം ആ േമ തസ രാഘവഃ വിേവശ ദ കാരണ ം സീതാല ണസം തഃ 20 ീരാമ ഒ രാ ി അ ി നി െട ആ മ ി വസി

പി ീട സീതാല ണ ാേരാെടാ ദ കാരണ ിേല േവശി

ഇതി ീരാേമാദേ അേയാ ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ി അേയാ ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

22

അഥ ആരണ കാ ഃ ജ വേനന കാ േ ാ വിരാധം വിധിേചാദിതം

സദാരാ ജമാ ാനം ഹര മവധീത തദാ 1 അ െനയിരിെ ഒരി ീരാമ കാ ി െട സ രി െകാ ി േ ാ വിരാധ എ േപ രാ സ വിധിവശാ ീരാമെന ം സീതെയ ം ല ണെന ം െപാ ിെയ െകാ േപായേ ാ ീരാമ അവെന വധി ക ായി

ശരഭംഗാ മം ാപ സ ഗതിം തസ വീ സഃ തിജേ രാ സാനാം വധം നിഭിര ഥിതഃ 2

അന രം ശരഭംഗ നി െട ആ മ ിെല ക ം അേ ഹം സ ഗം കാ ക ം െച ി ീരാമ നിമാ അഭ ഥി ത സരി രാ സ ാെര വധി വാ തി െച

ത ാത ഗത ാ തീ ം ച ണമ ാേനന ജിതഃ അഗ ാ മം ാപ തം നമാമ ര മഃ 3 അവിെടനി ം തീ നി െട ആ മ ി േപായി അേ ഹെ ണമി അേ ഹ ിെ സ ാരം സ ീകരി ി ീരാമ അഗ ാ മ ിെല ി അഗ നിെയ ണമി

ീരാേമാദ ം

23

രാമായ ൈവ വം ചാപം ഐ ം ണീ ഗം തഥാ ാ ം ചാ ം ച ഖ ഗം ച ദദൗ ംഭസംഭവഃ 4

അേ ാ ംഭസംഭവനായ ( ട ി ജനി വനായ) അഗ വി വിെ വി ം ഇ െ ര ആവനാഴിക ം

ാവി അ ം ( ാ ം) ീരാമന ന ി തതഃ സ ഗ കാ ഃ സമാഗമ ജടാ ഷം ൈവേദഹ ാഃ പാലനാൈയനം േധ പി വ ലം 5 ീരാമ അവിെടനി േപായി ജടാ വിെന കാ ക ം

സീത െട സംര ണ ിനായി തെ പിതാവായ ദശരഥെ ിയ ായ അേ ഹ ിെന മതല െ ക ം െച തതഃ പ വടീം ാപ ത ല ണനി മിതാം പ ണശാലാമധ വാസ സീതയാ സഹിതം ഖം 6 പി ീട പ വടി എ ലെ ി അവിെട ല ണ നി ി സീതേയാ ടി ഖമായി നിവസി ത ാേഭ ൈത കദാ രാമം വേ പണഖാഽഭികാ ത ിര ാ ല ണം ച വേ േസാ ഽപി നിരാകേരാത 7 അവിെട െവ ഒരി ണഖാ എ േപ ഒ രാ സി കാമാസ യായി രാമെന സമീപി ക ം രാമ

ീരാേമാദ ം

24

അവെള നിരസി േ ാ ല ണെന വരി ക ം അവെള ല ണ ം നിരസി ക ം െച രാമേമവ തേതാ വേ കാമാ താ കാമസ ിഭം ന ധി താ േതന സീതാമഭ വ ഷാ 8

കാമാ യായ അവ കാമേദവെനേ ാെല രനായ രാമെന വീ ം കാമ രണ ിനായി സമീപി ക ം രാമനാ വീ ം തിര രി െ അവ േകാപം സീതെയ ആ മി ക ം െച ല േണന തേതാ േരാഷാത വണനാസികാ സാ ഗത ാ ജന ാനം ഖരാൈയതന േവദയത 9 അേ ാ ല ണനാ െചവിക ം ം േഛദി െ അവളാകെ ജന ാന െച ി ഖര എ രാ സേനാട നട െത ാം പറ തദാക ണ ഖരഃ േ ാ രാഘവം ഹ മായയൗ ഷണ ിശിൈര ൈഖ യാ ധാൈനഃ സമന ിതഃ 10

അ േക ി ഖര നായി ീരാമെന വധി വാനായി ഷണ ിശിര ട ിയ രാ സ ാ െമാ ചി ട ി വ ത ണം ല േണ സീതാം നിധായ ര ന നഃ ഖരം സഹാ ഗം സംേഖ ജഘാന ല വി മഃ 11

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 5: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

4

പരിഭാഷകന സ ത മായ ഒ മലയാളപരിഭാഷ തിേര ിവ ത ഇതി െത ഒഴിവാ വാ പരമാവധി മി ി എ ാ അതി ണമായി വിജയി ി െ അവകാശെ മി െത ക ക ാ അറി വ ി ാണി െമ തീ ി

‐ പരിഭാഷക

ീരാേമാദ ം

5

അഥ ബാലകാ ഃ ീപതിം ണിപത ാഹം ീവ ാ ിതവ സം ീരാേമാദ മാഖ ാേസ ീവാ ീകി കീ ിതം 1

ീവ ം എ മ ക ഉ മാറിടേ ാ ടിയവ ം

ല ീപതി മായ വി വിെന ണമി െകാ വാ ീകി യാ കീ ി െ തായ ീരാമകഥെയ പറയെ രാ വി വസഃ േ ാ രാവേണാ നാമ രാ സഃ

ആസീദസ ാ ജൗ ചാ ാം ംഭക ണവിഭീഷണൗ 2 പ വി വസ എ നി െട നായി രാവണ എ േപ ഒ രാ സ ായി ംഭക ണ വിഭീഷണ എ ിവ അവെ അ ജ ാ ം ആയി േത തീേ ണ തപസാ ത ീ ത േവധസം വ ിേര ച വരാനി ാ അ ാദാ ിതവ ലാത 3 അവ തീ മായ തപ െകാ ാവിെന ത െ ക ം ആ ിതവ ലനായ അേ ഹ ി

നി ഇ മായ വര വരി ക ം െച രാവേണാ മാ ഷാദൈന ഃ അവധ ത ം തഥാ നഃ നി േദവേത യാ നി ാം ംഭക േണാഽ ണീത ച 4

ീരാേമാദ ം

6

രാവണ താ മ ഷ ാര ാെത േവെറ ആരാ ം വധി െ ട ത എ വരം യാചി ക ം ംഭക ണ നി േദവത ം ഇ ി െകാ നാ ിന പിഴപ ി നി െയ വരി ക ം െച വിഭീഷേണാ വി ഭ ിം വേ സത ണാന ിതഃ േതഭ ഏതാ വരാ ദത ാ തൈ വാ ദേധ ഃ 5 സത ണ വനായ വിഭീഷണനാകെ വി ഭ ിെയ വരി അവ ഈ വര െളെ ാ ി ാവ ഉടെന അ ധാനം െച രാവണ തേതാ ഗത ാ രേണ ജിത ാ ധനാധിപം ല ാ രീം കം ച ത ാ ത ാവസത ഖം 6 അന രം രാവണ ധനാധിപനായ േബരെന ി ജയി ി ല ാ രിെയ ം കവിമാനെ ം അപഹരി ി അവിെട (ല യി ) ഖമായി താമസി

യാ ധാനാ ത േ രസാതലനിവാസിനഃ ദശാനനം സമാ ിത ല ാം ച ഖമാവസ 7 അേ ാ രസാതല ി നിവസി െകാ ി രാ സ ാെര ാവ ം ദശാനനെന (രാവണെന) അ യി െകാ

ല യി ഖമായി താമസി ട ി

ീരാേമാദ ം

7

മേ ാദരീം മയ താം പരിണീയ ദശാനനഃ തസ ാ പാദയാമാസ േമഘനാദാഹ യം തം 8 രാവണ അ രശി ിയായ മയെ ിയായ മേ ാദരിെയ പരിണയി ി അവളി േമഘനാദ എ േപ

െന ജനി ി രസാം രസാതലം ൈചവ വിജിത സ രാവണഃ േലാകാമാ ാമയ സ ാന ജഹാര ച വിലാസിനീഃ 9 ആ രാവണനാകെ േലാകെ ം രസാതലെ ം വിജയി ി ജന െള ഉപ വി ക ം രികെള അപഹരി ക ം െച ഷയ ൈവദികം ക മ ദ ിജാ അ ദയതി സഃ ആ േജനാന ിേതാ േ വാസവം ചാപ പീഡയത 10 അവ ൈവദികക മ െള ഷി ക ം ാ ണെര ക െ ക ം സ േനാ ടിേ ഇ െന

ി പരാജയെ ക ം െച തദീയത ര ാനി നരാനാ കി ൈരഃ

ാപയിത ാ ല ായാമവസ ചിരായ സഃ 11 അവ കി ര ാെരെ ാ സ ിെല (ഇ േലാക

ിെല) ക ത െള ല യി െകാ വ ന പിടി ി ി െറ നാ ല യി താമസി

ീരാേമാദ ം

8

തത ി വസേര വിധാതാരം ദിവൗകസഃ ഉപഗേമ ാചിേര സ വം രാവണസ വിേച ിതം 12 ആ സ ഭ ില േദവ ാ ാവിെന സമീപി രാവണെ എ ാ വ ിക ം അേ ഹെ അറിയി തദാക ണ ൈര ാകം ാപ േധാദേധ ടം

ാവ ച ഷീേകശം വിധാതാ വിവിൈധഃ ൈവഃ 13 അ േക ി ാവ അവ െട െട പാലാഴി െട തീര െച ി വിവിധ ളായ തികെളെ ാ വി വിെന സ നാ ി ആവി യാഥ ൈദത ാരിഃ പ ച പിതാമഹം കിമ ഥമാഗേതാഽസി ത ം സാകം േദവഗൈണരിതി 14 അേ ാ വി ത െ ാവിേനാട േചാദി അ േദവഗണ േളാ ടി എ ിനാണ വ ിരി ത

തേതാ ദശാനനാത പീഡാമജ ൈ ന േവദയത ത േത ാവാച ധാതാരം ഹ ഷയന വി ര വാഃ 15 അേ ാ ാവ രാവണ ല ായ പീഡെയ റി വി വിെന അറിയി അ േക ി വി ാവിെന സേ ാഷി ി വാനായി ഇ കാരം പറ

ീരാേമാദ ം

9

അലം ഭേയനാ േയാേന ഗ േദവഗൈണ ഹ അഹം ദാശരഥി ത ാ ഹനിഷ ാമി ദശാനനം 16 അ േയാ ാേവ ഇനി ഭയേ അ േദവഗണ െമാ േപായാ ം njാ ദശരഥ നായി ജനി ദശാശനെന (രാവണെന) വധി താണ ആ ാംൈശ രാ േവ മൗ വാനര പിണഃ ജാേയര മമ സാഹാ ം ക ം രാവണനി േഹ 17 എ ാ േദവ ാ ം രാവണെന നി ഹി തിന എെ സഹായി വാനായി അവരവ െട അംശം െകാ വാനര ാരായി പെമ മിയി ജനി െ ഏവ ാ വിധാതാരം തൈ വാ ദേധ ഃ പ മേയാനി ഗീ വാൈണ മം ായാത ധീഃ 18

ാവിേനാട ഇ കാരം പറ ി മഹാവി ഉടെന അ ധാനം െച ാവാകെ േദവ ാേരാ ടി സ ചി നായി മട ക ം െച അജീജന േതാ ശേ ാ വാലിനം നാമ വാനരം

ീവമപി മാ താേ ാ ഹ മ ം ച മാ തഃ 19 അന രം ഇ (തെ അംശ വനായ) വാലി (ബാലി) എ വാനരെന ജനി ി (അ േപാെല) ര േദവ

ീവെന ം വാ േദവ ഹ മാെന ം ജനി ി

ീരാേമാദ ം

10

ൈരവ ജനയാമാസ ജാംബവ ം ച പ മജഃ ഏവമേന ച വി ധാഃ കപീനജനയ ബ 20

ാവ പ തെ ജാംബവാെന ജനി ി ി ഇ കാരം തെ മ േദവ ാ ം അേനകം വാനര ാെര ജനി ി തേതാ വാനരസംഘാനാം വാലീ പരി േഡാഽഭവത അമീഭിരഖിൈല ാകം കി ി ാമധ വാസ ച 21 പി ീട ബാലി വാനര ാ െടെയ ാം േനതാവായി അവേരാ െട ാെമാ കി ി യി താമസ റ ി ആസീ ശരേഥാ നാമ ര വംേശഽഥ പാ ഥിവഃ ഭാര ാ ിേ ാപി ല ാസൗ താ േലേഭ ന സ തിം 22 ര വംശ ി ദശരഥ എ േപ ഒ രാജാവ

ഉ ായി അേ ഹ ിന ഭാര മാ ഉ ായി ം അവരി സ തികെളാ ം ഉ ായി തതഃ മ വചനാദ ഋഷ ംഗം സ പതിഃ ആനീയ കാേമ ിം ആേരേഭ സ േരാഹിതഃ 23 അന രം മ െ ഉപേദശമ സരി ആ രാജാവ േരാഹിത ാേരാ ടി ഋഷ ംഗ നിെയ വ ി കാേമ ി ആരംഭി

ീരാേമാദ ം

11

അഥാേ ിതഃ ക ിദ ഹീത ാ പായസം ച ം ഏത ാശയ പ ീ ം ഇത ാഽദാ പായ സഃ 24 അേ ാ അ ിയി നി ൈക ി പായസേമ ിയ ഒ ദിവ േദഹം ഉയ വ ി ഇത നിെ ഭാര മാെര കഴി ി എ രാജാവിേനാട പറ ി അത അേ ഹ ിന ന ി ത ഹീത ാ തൈദവാസൗ പ ീഃ ാശയ കഃ താ തതഃ ാശനാേദവ പാ ഗ ഭമധാരയന 25 രാജാവ അത സ ീകരി ി ഉ കനായി അത സ പ ി മാെരെ ാ കഴി ി ക ം െച പി ീട അവ പായസം കഴി തിെ ഫലമായി രാജാവി നി ഗ ഭം ധരി

േണ കാേലഽഥ കൗസല ാ സ നാംേഭാജഭാ രം അജീജന ാമച ം ൈകേകയീ ഭരതം തഥാ 26 കൗസല യഥാകാലം സ ന ളാ താമരക ര െനേ ാെല ആന ം ന വനായ രാമച െന ം

ൈകേകയി ഭരതെന ം ജ ം ന ി തേതാ ല ണശ ൗ മി ാജീജനത തൗ അകാരയ പിതാ േതഷാം ജാതക മാദികം ദ ിൈജഃ 27

ീരാേമാദ ം

12

പി ീട മി ല ണ ശ എ ിവെര ം സവി പിതാവ ാ ണെരെ ാ അവ െട

ജാതക മം ട ിയവ േവ ംവ ം െച ി തേതാ വ ധിേരഽേന ാന ം ി ധാ ത ാര ഏവ േത സകലാ ച വിദ ാ ൈന ണ മഭിേലഭിേര 28 പി ീട അവ നാ േപ ം പര രം േ ഹ വരായി

െ വള അവ സകലവിദ കളി ം ൈന ണ ം േന ക ം െച തതഃ കദാചിദാഗത വിശ ാമിേ ാ മഹാ നിഃ യയാേച യ ര ാ ഥം രാമം ശ ിധേരാപമം 29 അ െന േ ാ ഏേതാ ഒ നാ വിശ ാമി മഹാ നി അവിെട വെ ക ം യ ര െച തിനായി

െനേ ാെല ശ ിമാനായ രാമെന ആവശ െ ക ം െച വസി വചനാ ാമം ല േണന സമന ിതം േ ണ പതി സ കൗശികസ കേര ദദൗ 30

രാജാവ വളെര വിഷമേ ാ ടി വസി െ ഉപേദശ മ സരി ല ണേനാ ടിയ രാമെന വിശ ാമി നി െട ൈകകളി ഏ പി

ീരാേമാദ ം

13

തൗ ഹീത ാ തേതാ ഗ ബലമതിബലാം തഥാ അ ാണി ച സമ ാണി താഭ ാ പദിേദശ സഃ 31 വിശ ാമി നി അവെര ംെകാ അവിെടനി േപായി ബല അതിബല എ ീ മ െള ം സകല അ

െള ം അവ ഉപേദശി ഗ സഹാ േജാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ താടകാമവധീ ീമാ േലാകപീഡനത പരാം 32 വിശ ാമി നിയാ േ രിതനായി ിമാനായ ീരാമ ജന െള പീഡി ി തി ത പരയായി താടക െയ രാ സിെയ ല ണേനാ ടിേ വധി തതഃ സി ാ മം ാപ കൗശിക ഹ രാഘവഃ അധ രം ച സമാേരേഭ രാ സാ സമാഗമ 33 അന രം ീരാമ വിശ ാമി നിേയാെടാ സി ാ മ

ിെല ിേ യ ം ആരംഭി ക ം അേ ാ തെ രാ സ ാ വ ക ം െച രാഘവ തേതാേ ണ ി ാ മാരീചമ ണേവ ബാ ഖാ ഹത ാ യ ം ചാപാലയ േനഃ 34

അേ ാ ീരാമ അ േയാഗം െകാ മാരീചെന കടലിെലറി ക ം ബാ വിെന ം മ രാ സ ാെര ം വധി നി െട യ െ ര ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

14

കൗശിേകന തേതാ രാേമാ നീയമാനഃ സഹാ ജഃ അഹല ാശാപനി േമാ ം ത ാ സം ാപ ൈമഥിലം 35 പി ീട വിശ ാമി നിയാ നയി െ ീരാമ അ ജേനാ ടിെ അഹല െയ ശാപ ി നി േമാചി ി ി ജനകെ അ എ ിേ ജനേകനാ ചിേതാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ സീതാനിമി മാനീതം ബഭ ധ ൈരശ രം 36 ജനകനാ ബ മാനിതനായ രാമ വിശ ാമി നാ േ രിതനായി സീതാസ യംവര ി പരീ ായി െകാ വ തായ ൈശവചാപെ ഭ ി തേതാ ദശരഥം ൈതരാനാ മിഥിലാധിപഃ രാമാദ ഭ േതഭ ഃ സീതാദ ാഃ കന കാഃ ദദൗ 37 അന രം മിഥിലാധിപനായ ജനക ത ാെര അയ ദശരഥെന (മിഥിലയി ) വ ി ദശരഥ ാരായ രാമ ട ിയവ സീത ട ിയ തെ കന കമാെര ന ി

തേതാ നിേയാേഗന േതാദ ാഹഃ സഹാ ജഃ രാഘേവാ നി യയൗ േതന ജനേകേനാ മാനിതഃ 38 അേ ാ തി വ നി േദശി ത സരി വിവാഹം െച വനായ രാമ ജനകരാജാവിനാ ബ മാനിതനായി സ സേഹാദര ാ െമാ ി അവിെട നി റെ

ീരാേമാദ ം

15

തദാക ണ ധ ഭംഗം ആയാ ം േരാഷഭീഷണം വിജിത ഭാ ഗവം രാമം അേയാധ ാം ാപ രാഘവഃ 39 ീരാമ ൈശവചാപം ഖ ി തിെ റി േക ി

വ വനായ നായ ഭാ ഗവരാമെന വിജയി ി ീരാമ അേയാ യി എ ിേ

തതഃ സ വജനാന ം വാണേ ിൈതഃ സ ൈകഃ താ ധ വാസ കാ ീതയാ സഹിത ഖം 40 അന രം താ െച ികളി െട എ ാവ ം ആന ം ന വനായി ീരാമ സീതേയാെടാ അവിെട ഖമായി ജീവി

ഇതി ീരാേമാദേ ബാലകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ബാലകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

16

അഥ അേയാധ ാകാ ഃ ഏത ി േര േഗഹം മാ ലസ ധാജിതഃ യയൗ ഭരതഃ ീതഃ ശ സമന ിതഃ 1

അതിനിട ഭരത ശ േനാെടാ സേ ാഷ ം അ ാവനായ ധാജി ിെ വീ ിേല േപായി തതഃ തിഭിഃ സാകം മ യിത ാ സ പതിഃ അഭിേഷകായ രാമസ സമാേരേഭ ദാഽന ിതഃ 2 അന രം ദശരഥമഹാരാജാവ മ ിമാ മായി ആേലാചി േശഷം രാമെ പ ാഭിേഷക ിനായി സേ ാഷ ം ഒ െച ട ി ൈകേകയീ മഹീപാലം മ രാ ഷിതാശയാ വരദ യം രാ ദ ം യയാേച സത സംഗരം 3 അേ ാ മ രെയ പരിചാരികയാ മന ഷി ി െ വളായ ൈകേകയി സത നി നായ രാജാവി േനാട പ തനി ന കിയ ര വര ആവശ െ വനവാസായ രാമസ രാജ ാൈ ഭരതസ ച തസ ാ വരദ യം മ ജേ മഹീപതിഃ 4 രാമെന വനവാസ ിനയ ണെമ ം ഭരതെന രാജ ാ വകാശം ന കണെമ ൈകേക െട ര

ീരാേമാദ ം

17

ആവശ രാജാവ വളെര ഃഖേ ാെട അ വാദം ന ി രാമം തൈദവ ൈകേകയീ വനവാസായ ചാദിശത അ ാപ സ വാന നി യയൗ ച വനായ സഃ 5 ൈകേകയി ഉടെനതെ രാമേനാട വനവാസതിന േപാ വാനായി ആ ാപി ജന േളാെട ാം വിടെചാ ിയി രാമ വന ിേല ായി റെ ക ം െച

ാ തം നി ഗതം സീതാ ല ണ ാ ജ ഃ സംത ജ സ ഹാ സ േവ പൗരാ ാ യ തം 6 വന ിേല റെ രാമെന സീത ം ല ണ ം അ ഗമി പൗര ാെര ാവ ം തെ ത െട വീ ക ഉേപ ി രാമെന പി ട വ യിത ാ ശാ പൗരാ നി ാണാ നിശി രാഘവഃ വാഹ മാനം മേ ണ രഥമാ ഹ ചാഗമത 7 അ രാ ി ഃഖിതരായ പൗര ാ നി യിലാ ി േ ാ അവരറിയാെത ീരാമ ദശരഥെ മ ി ഖ

നായ മ െതളി േതരി കയറി വന ിേല യാ യായി

ീരാേമാദ ം

18

ംഗിേബര രം ഗത ാ ഗംഗാ േലഽഥ രാഘവഃ േഹന സ ത നിശാേമകാ വാസ ച 8

പി ീട ീരാമ ഗംഗാതീര ംഗിേബര ര ി െല ിയി ഹെ സ ാരം ൈകെ ാ ി അവിെട ഒ രാ ി താമസി ക ം െച സാരഥിം സ ിമ ാസൗ സീതാല ണസം തഃ േഹനാനീതയാ നാവാ സംതതാര ച ജാ വീം 9

അവിെട െവ സാരഥിയായ മ േനാട വിടപറ േശഷം ീരാമ സീതാല ണ ാേരാ ടി ഹ ഴ വ ി ഗംഗാനദിെയ തരണം െച

ഭരദ ാജ നിം ാപ തം നത ാ േതന സ തഃ രാഘവ സ നി േദശാത ചി േടഽവസത ഖം 10 അവിെട ഭരദ ാജ നി െട അ െച അേ ഹെ നമ രി അേ ഹ ിെ സ ാരം ഏ വാ ി ീരാമ ഭരദ ാജെ നി േ ശമ സരി ചി ട ി

(ചി ടപ ത ില ) ഖമായി താമസി അേയാധ ാം തേതാ ഗത ാ മ ഃ േശാകവിഹ ലഃ രാേ ന േവദയ വം രാഘവസ വിേച ിതം 11

ീരാേമാദ ം

19

ഃഖാ നായ മ അവിെട നി അേയാ യിെല ി രാജാവിേനാട ീരാമെ വിേശഷ െള ാം അറിയി തദാക ണ മേ ാ ം രാജാ ഃഖവി ഢധീഃ രാമരാേമതി വിലപ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 12 മ പറ േക ി രാജാവ ഃഖമ നായി രാമാ

രാമാ എ വിളി വിലപി െകാ ശരീരം െവടി സ ിേല േപായി മ ിണ വസിേ ാ ാ േദഹം സംര പേതഃ ൈതരാനായയാമാ ഃ ഭരതം മാ ലാലയാത 13

മ ിമാ വസി നി േ ശി ത സരി രാജാവിെ ശരീരം കാ ി ക ം ത ാെര അയ ഭരതെന അ ാവെ വീ ി നി തിരി വ ക ം െച ഭരത തം ത ാ പിതരം ൈകകയീഗിരാ സം ാരാദി ചകാരാസ യഥാവിധി സഹാ ജഃ 14 ൈകേകയി െട വാ ക േക തിെ ഫലമായി പിതാവ മരണമട െവ റി ഭരത അനിയ െമാ ദശരഥെ ശവസം ാര ിയക യഥാവിധി അ ി അമാൈത ഃ േചാദ മാേനാപി രാജ ായ ഭരത ഥാ വനാൈയവ യയൗ രാമമാേന ം നാഗൈര ഹ 15

ീരാേമാദ ം

20

അതി േശഷം ഭരതെന രാജ ഭാരം ഏെ വാ മ ിമാ േ രി ിെ ി ം ഭരത പൗര ാ െമാ രാമെന തിരി െകാ വ തിനായി വന ിേല റെ

സ ഗത ാ ചി ട ം രാമം ചീരജടാധരം യയാേച ര ി ം രാജ ം വസി ാൈദ ഃ ദ ിൈജ ഹ 16 ഭരത ചി ട ി നിവസി െകാ ിരി വ ം ജടപിടി ടിേയാ ടിയവ ം പഴകിയ വ ം ധരി വ മായ രാമെ അ െല ിയി വസി ാദി

ാ ണേരാേടാ രാജ െ സംര ി വാനായി ീരാമേനാട അഭ ഥി

ച ദശ സമാ നീത ാ നൈരഷ ാമ ഹം രീം ഇത ാ പാ േക ദത ാ തം രാമം ത യാപയത 17 പതിനാ വ ഷെ വനവാസം കഴി തി േശഷം njാ അേയാ യിേല മട ിവരാം എ പറ ി ീരാമ ഭരതന തെ പാ ക ന ി അവെന

തിരി യ ഹീത ാ പാ േക ത ാത ഭരേതാ ദീനമാനസഃ

ന ി ാേമ ിത ാഭ ാം രര ച വ രാം 18 ദീനമാനസനായ ഭരത ീരാമെ പാ ക േമ ി ന ി ാമ ിെല ി അവിെട താമസി െകാ ീരാമ

ീരാേമാദ ം

21

പാ ക െള ആധാരമാ ി ( ീരാമെ േസവകനാണ താ എ ഭാേവന) രാജ ര ണം െച രാഘവ ഗിേര ാത ഗത ാ ിം സമവ ത ത പ ി തദാ സീതാം ഷൈണഃ ൈസ ര ഷയത 19 ീരാമനാകെ ചി ടപ ത ി നി അ ി നി െടയ േപായി അേ ഹെ വ ി അേ ാ

അ ി നി െട പ ിയാകെ തെ ആഭരണ െകാ സീതെയ അല രി ക ം െച ഉഷിത ാ നിശാേമകാം ആ േമ തസ രാഘവഃ വിേവശ ദ കാരണ ം സീതാല ണസം തഃ 20 ീരാമ ഒ രാ ി അ ി നി െട ആ മ ി വസി

പി ീട സീതാല ണ ാേരാെടാ ദ കാരണ ിേല േവശി

ഇതി ീരാേമാദേ അേയാ ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ി അേയാ ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

22

അഥ ആരണ കാ ഃ ജ വേനന കാ േ ാ വിരാധം വിധിേചാദിതം

സദാരാ ജമാ ാനം ഹര മവധീത തദാ 1 അ െനയിരിെ ഒരി ീരാമ കാ ി െട സ രി െകാ ി േ ാ വിരാധ എ േപ രാ സ വിധിവശാ ീരാമെന ം സീതെയ ം ല ണെന ം െപാ ിെയ െകാ േപായേ ാ ീരാമ അവെന വധി ക ായി

ശരഭംഗാ മം ാപ സ ഗതിം തസ വീ സഃ തിജേ രാ സാനാം വധം നിഭിര ഥിതഃ 2

അന രം ശരഭംഗ നി െട ആ മ ിെല ക ം അേ ഹം സ ഗം കാ ക ം െച ി ീരാമ നിമാ അഭ ഥി ത സരി രാ സ ാെര വധി വാ തി െച

ത ാത ഗത ാ തീ ം ച ണമ ാേനന ജിതഃ അഗ ാ മം ാപ തം നമാമ ര മഃ 3 അവിെടനി ം തീ നി െട ആ മ ി േപായി അേ ഹെ ണമി അേ ഹ ിെ സ ാരം സ ീകരി ി ീരാമ അഗ ാ മ ിെല ി അഗ നിെയ ണമി

ീരാേമാദ ം

23

രാമായ ൈവ വം ചാപം ഐ ം ണീ ഗം തഥാ ാ ം ചാ ം ച ഖ ഗം ച ദദൗ ംഭസംഭവഃ 4

അേ ാ ംഭസംഭവനായ ( ട ി ജനി വനായ) അഗ വി വിെ വി ം ഇ െ ര ആവനാഴിക ം

ാവി അ ം ( ാ ം) ീരാമന ന ി തതഃ സ ഗ കാ ഃ സമാഗമ ജടാ ഷം ൈവേദഹ ാഃ പാലനാൈയനം േധ പി വ ലം 5 ീരാമ അവിെടനി േപായി ജടാ വിെന കാ ക ം

സീത െട സംര ണ ിനായി തെ പിതാവായ ദശരഥെ ിയ ായ അേ ഹ ിെന മതല െ ക ം െച തതഃ പ വടീം ാപ ത ല ണനി മിതാം പ ണശാലാമധ വാസ സീതയാ സഹിതം ഖം 6 പി ീട പ വടി എ ലെ ി അവിെട ല ണ നി ി സീതേയാ ടി ഖമായി നിവസി ത ാേഭ ൈത കദാ രാമം വേ പണഖാഽഭികാ ത ിര ാ ല ണം ച വേ േസാ ഽപി നിരാകേരാത 7 അവിെട െവ ഒരി ണഖാ എ േപ ഒ രാ സി കാമാസ യായി രാമെന സമീപി ക ം രാമ

ീരാേമാദ ം

24

അവെള നിരസി േ ാ ല ണെന വരി ക ം അവെള ല ണ ം നിരസി ക ം െച രാമേമവ തേതാ വേ കാമാ താ കാമസ ിഭം ന ധി താ േതന സീതാമഭ വ ഷാ 8

കാമാ യായ അവ കാമേദവെനേ ാെല രനായ രാമെന വീ ം കാമ രണ ിനായി സമീപി ക ം രാമനാ വീ ം തിര രി െ അവ േകാപം സീതെയ ആ മി ക ം െച ല േണന തേതാ േരാഷാത വണനാസികാ സാ ഗത ാ ജന ാനം ഖരാൈയതന േവദയത 9 അേ ാ ല ണനാ െചവിക ം ം േഛദി െ അവളാകെ ജന ാന െച ി ഖര എ രാ സേനാട നട െത ാം പറ തദാക ണ ഖരഃ േ ാ രാഘവം ഹ മായയൗ ഷണ ിശിൈര ൈഖ യാ ധാൈനഃ സമന ിതഃ 10

അ േക ി ഖര നായി ീരാമെന വധി വാനായി ഷണ ിശിര ട ിയ രാ സ ാ െമാ ചി ട ി വ ത ണം ല േണ സീതാം നിധായ ര ന നഃ ഖരം സഹാ ഗം സംേഖ ജഘാന ല വി മഃ 11

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 6: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

5

അഥ ബാലകാ ഃ ീപതിം ണിപത ാഹം ീവ ാ ിതവ സം ീരാേമാദ മാഖ ാേസ ീവാ ീകി കീ ിതം 1

ീവ ം എ മ ക ഉ മാറിടേ ാ ടിയവ ം

ല ീപതി മായ വി വിെന ണമി െകാ വാ ീകി യാ കീ ി െ തായ ീരാമകഥെയ പറയെ രാ വി വസഃ േ ാ രാവേണാ നാമ രാ സഃ

ആസീദസ ാ ജൗ ചാ ാം ംഭക ണവിഭീഷണൗ 2 പ വി വസ എ നി െട നായി രാവണ എ േപ ഒ രാ സ ായി ംഭക ണ വിഭീഷണ എ ിവ അവെ അ ജ ാ ം ആയി േത തീേ ണ തപസാ ത ീ ത േവധസം വ ിേര ച വരാനി ാ അ ാദാ ിതവ ലാത 3 അവ തീ മായ തപ െകാ ാവിെന ത െ ക ം ആ ിതവ ലനായ അേ ഹ ി

നി ഇ മായ വര വരി ക ം െച രാവേണാ മാ ഷാദൈന ഃ അവധ ത ം തഥാ നഃ നി േദവേത യാ നി ാം ംഭക േണാഽ ണീത ച 4

ീരാേമാദ ം

6

രാവണ താ മ ഷ ാര ാെത േവെറ ആരാ ം വധി െ ട ത എ വരം യാചി ക ം ംഭക ണ നി േദവത ം ഇ ി െകാ നാ ിന പിഴപ ി നി െയ വരി ക ം െച വിഭീഷേണാ വി ഭ ിം വേ സത ണാന ിതഃ േതഭ ഏതാ വരാ ദത ാ തൈ വാ ദേധ ഃ 5 സത ണ വനായ വിഭീഷണനാകെ വി ഭ ിെയ വരി അവ ഈ വര െളെ ാ ി ാവ ഉടെന അ ധാനം െച രാവണ തേതാ ഗത ാ രേണ ജിത ാ ധനാധിപം ല ാ രീം കം ച ത ാ ത ാവസത ഖം 6 അന രം രാവണ ധനാധിപനായ േബരെന ി ജയി ി ല ാ രിെയ ം കവിമാനെ ം അപഹരി ി അവിെട (ല യി ) ഖമായി താമസി

യാ ധാനാ ത േ രസാതലനിവാസിനഃ ദശാനനം സമാ ിത ല ാം ച ഖമാവസ 7 അേ ാ രസാതല ി നിവസി െകാ ി രാ സ ാെര ാവ ം ദശാനനെന (രാവണെന) അ യി െകാ

ല യി ഖമായി താമസി ട ി

ീരാേമാദ ം

7

മേ ാദരീം മയ താം പരിണീയ ദശാനനഃ തസ ാ പാദയാമാസ േമഘനാദാഹ യം തം 8 രാവണ അ രശി ിയായ മയെ ിയായ മേ ാദരിെയ പരിണയി ി അവളി േമഘനാദ എ േപ

െന ജനി ി രസാം രസാതലം ൈചവ വിജിത സ രാവണഃ േലാകാമാ ാമയ സ ാന ജഹാര ച വിലാസിനീഃ 9 ആ രാവണനാകെ േലാകെ ം രസാതലെ ം വിജയി ി ജന െള ഉപ വി ക ം രികെള അപഹരി ക ം െച ഷയ ൈവദികം ക മ ദ ിജാ അ ദയതി സഃ ആ േജനാന ിേതാ േ വാസവം ചാപ പീഡയത 10 അവ ൈവദികക മ െള ഷി ക ം ാ ണെര ക െ ക ം സ േനാ ടിേ ഇ െന

ി പരാജയെ ക ം െച തദീയത ര ാനി നരാനാ കി ൈരഃ

ാപയിത ാ ല ായാമവസ ചിരായ സഃ 11 അവ കി ര ാെരെ ാ സ ിെല (ഇ േലാക

ിെല) ക ത െള ല യി െകാ വ ന പിടി ി ി െറ നാ ല യി താമസി

ീരാേമാദ ം

8

തത ി വസേര വിധാതാരം ദിവൗകസഃ ഉപഗേമ ാചിേര സ വം രാവണസ വിേച ിതം 12 ആ സ ഭ ില േദവ ാ ാവിെന സമീപി രാവണെ എ ാ വ ിക ം അേ ഹെ അറിയി തദാക ണ ൈര ാകം ാപ േധാദേധ ടം

ാവ ച ഷീേകശം വിധാതാ വിവിൈധഃ ൈവഃ 13 അ േക ി ാവ അവ െട െട പാലാഴി െട തീര െച ി വിവിധ ളായ തികെളെ ാ വി വിെന സ നാ ി ആവി യാഥ ൈദത ാരിഃ പ ച പിതാമഹം കിമ ഥമാഗേതാഽസി ത ം സാകം േദവഗൈണരിതി 14 അേ ാ വി ത െ ാവിേനാട േചാദി അ േദവഗണ േളാ ടി എ ിനാണ വ ിരി ത

തേതാ ദശാനനാത പീഡാമജ ൈ ന േവദയത ത േത ാവാച ധാതാരം ഹ ഷയന വി ര വാഃ 15 അേ ാ ാവ രാവണ ല ായ പീഡെയ റി വി വിെന അറിയി അ േക ി വി ാവിെന സേ ാഷി ി വാനായി ഇ കാരം പറ

ീരാേമാദ ം

9

അലം ഭേയനാ േയാേന ഗ േദവഗൈണ ഹ അഹം ദാശരഥി ത ാ ഹനിഷ ാമി ദശാനനം 16 അ േയാ ാേവ ഇനി ഭയേ അ േദവഗണ െമാ േപായാ ം njാ ദശരഥ നായി ജനി ദശാശനെന (രാവണെന) വധി താണ ആ ാംൈശ രാ േവ മൗ വാനര പിണഃ ജാേയര മമ സാഹാ ം ക ം രാവണനി േഹ 17 എ ാ േദവ ാ ം രാവണെന നി ഹി തിന എെ സഹായി വാനായി അവരവ െട അംശം െകാ വാനര ാരായി പെമ മിയി ജനി െ ഏവ ാ വിധാതാരം തൈ വാ ദേധ ഃ പ മേയാനി ഗീ വാൈണ മം ായാത ധീഃ 18

ാവിേനാട ഇ കാരം പറ ി മഹാവി ഉടെന അ ധാനം െച ാവാകെ േദവ ാേരാ ടി സ ചി നായി മട ക ം െച അജീജന േതാ ശേ ാ വാലിനം നാമ വാനരം

ീവമപി മാ താേ ാ ഹ മ ം ച മാ തഃ 19 അന രം ഇ (തെ അംശ വനായ) വാലി (ബാലി) എ വാനരെന ജനി ി (അ േപാെല) ര േദവ

ീവെന ം വാ േദവ ഹ മാെന ം ജനി ി

ീരാേമാദ ം

10

ൈരവ ജനയാമാസ ജാംബവ ം ച പ മജഃ ഏവമേന ച വി ധാഃ കപീനജനയ ബ 20

ാവ പ തെ ജാംബവാെന ജനി ി ി ഇ കാരം തെ മ േദവ ാ ം അേനകം വാനര ാെര ജനി ി തേതാ വാനരസംഘാനാം വാലീ പരി േഡാഽഭവത അമീഭിരഖിൈല ാകം കി ി ാമധ വാസ ച 21 പി ീട ബാലി വാനര ാ െടെയ ാം േനതാവായി അവേരാ െട ാെമാ കി ി യി താമസ റ ി ആസീ ശരേഥാ നാമ ര വംേശഽഥ പാ ഥിവഃ ഭാര ാ ിേ ാപി ല ാസൗ താ േലേഭ ന സ തിം 22 ര വംശ ി ദശരഥ എ േപ ഒ രാജാവ

ഉ ായി അേ ഹ ിന ഭാര മാ ഉ ായി ം അവരി സ തികെളാ ം ഉ ായി തതഃ മ വചനാദ ഋഷ ംഗം സ പതിഃ ആനീയ കാേമ ിം ആേരേഭ സ േരാഹിതഃ 23 അന രം മ െ ഉപേദശമ സരി ആ രാജാവ േരാഹിത ാേരാ ടി ഋഷ ംഗ നിെയ വ ി കാേമ ി ആരംഭി

ീരാേമാദ ം

11

അഥാേ ിതഃ ക ിദ ഹീത ാ പായസം ച ം ഏത ാശയ പ ീ ം ഇത ാഽദാ പായ സഃ 24 അേ ാ അ ിയി നി ൈക ി പായസേമ ിയ ഒ ദിവ േദഹം ഉയ വ ി ഇത നിെ ഭാര മാെര കഴി ി എ രാജാവിേനാട പറ ി അത അേ ഹ ിന ന ി ത ഹീത ാ തൈദവാസൗ പ ീഃ ാശയ കഃ താ തതഃ ാശനാേദവ പാ ഗ ഭമധാരയന 25 രാജാവ അത സ ീകരി ി ഉ കനായി അത സ പ ി മാെരെ ാ കഴി ി ക ം െച പി ീട അവ പായസം കഴി തിെ ഫലമായി രാജാവി നി ഗ ഭം ധരി

േണ കാേലഽഥ കൗസല ാ സ നാംേഭാജഭാ രം അജീജന ാമച ം ൈകേകയീ ഭരതം തഥാ 26 കൗസല യഥാകാലം സ ന ളാ താമരക ര െനേ ാെല ആന ം ന വനായ രാമച െന ം

ൈകേകയി ഭരതെന ം ജ ം ന ി തേതാ ല ണശ ൗ മി ാജീജനത തൗ അകാരയ പിതാ േതഷാം ജാതക മാദികം ദ ിൈജഃ 27

ീരാേമാദ ം

12

പി ീട മി ല ണ ശ എ ിവെര ം സവി പിതാവ ാ ണെരെ ാ അവ െട

ജാതക മം ട ിയവ േവ ംവ ം െച ി തേതാ വ ധിേരഽേന ാന ം ി ധാ ത ാര ഏവ േത സകലാ ച വിദ ാ ൈന ണ മഭിേലഭിേര 28 പി ീട അവ നാ േപ ം പര രം േ ഹ വരായി

െ വള അവ സകലവിദ കളി ം ൈന ണ ം േന ക ം െച തതഃ കദാചിദാഗത വിശ ാമിേ ാ മഹാ നിഃ യയാേച യ ര ാ ഥം രാമം ശ ിധേരാപമം 29 അ െന േ ാ ഏേതാ ഒ നാ വിശ ാമി മഹാ നി അവിെട വെ ക ം യ ര െച തിനായി

െനേ ാെല ശ ിമാനായ രാമെന ആവശ െ ക ം െച വസി വചനാ ാമം ല േണന സമന ിതം േ ണ പതി സ കൗശികസ കേര ദദൗ 30

രാജാവ വളെര വിഷമേ ാ ടി വസി െ ഉപേദശ മ സരി ല ണേനാ ടിയ രാമെന വിശ ാമി നി െട ൈകകളി ഏ പി

ീരാേമാദ ം

13

തൗ ഹീത ാ തേതാ ഗ ബലമതിബലാം തഥാ അ ാണി ച സമ ാണി താഭ ാ പദിേദശ സഃ 31 വിശ ാമി നി അവെര ംെകാ അവിെടനി േപായി ബല അതിബല എ ീ മ െള ം സകല അ

െള ം അവ ഉപേദശി ഗ സഹാ േജാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ താടകാമവധീ ീമാ േലാകപീഡനത പരാം 32 വിശ ാമി നിയാ േ രിതനായി ിമാനായ ീരാമ ജന െള പീഡി ി തി ത പരയായി താടക െയ രാ സിെയ ല ണേനാ ടിേ വധി തതഃ സി ാ മം ാപ കൗശിക ഹ രാഘവഃ അധ രം ച സമാേരേഭ രാ സാ സമാഗമ 33 അന രം ീരാമ വിശ ാമി നിേയാെടാ സി ാ മ

ിെല ിേ യ ം ആരംഭി ക ം അേ ാ തെ രാ സ ാ വ ക ം െച രാഘവ തേതാേ ണ ി ാ മാരീചമ ണേവ ബാ ഖാ ഹത ാ യ ം ചാപാലയ േനഃ 34

അേ ാ ീരാമ അ േയാഗം െകാ മാരീചെന കടലിെലറി ക ം ബാ വിെന ം മ രാ സ ാെര ം വധി നി െട യ െ ര ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

14

കൗശിേകന തേതാ രാേമാ നീയമാനഃ സഹാ ജഃ അഹല ാശാപനി േമാ ം ത ാ സം ാപ ൈമഥിലം 35 പി ീട വിശ ാമി നിയാ നയി െ ീരാമ അ ജേനാ ടിെ അഹല െയ ശാപ ി നി േമാചി ി ി ജനകെ അ എ ിേ ജനേകനാ ചിേതാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ സീതാനിമി മാനീതം ബഭ ധ ൈരശ രം 36 ജനകനാ ബ മാനിതനായ രാമ വിശ ാമി നാ േ രിതനായി സീതാസ യംവര ി പരീ ായി െകാ വ തായ ൈശവചാപെ ഭ ി തേതാ ദശരഥം ൈതരാനാ മിഥിലാധിപഃ രാമാദ ഭ േതഭ ഃ സീതാദ ാഃ കന കാഃ ദദൗ 37 അന രം മിഥിലാധിപനായ ജനക ത ാെര അയ ദശരഥെന (മിഥിലയി ) വ ി ദശരഥ ാരായ രാമ ട ിയവ സീത ട ിയ തെ കന കമാെര ന ി

തേതാ നിേയാേഗന േതാദ ാഹഃ സഹാ ജഃ രാഘേവാ നി യയൗ േതന ജനേകേനാ മാനിതഃ 38 അേ ാ തി വ നി േദശി ത സരി വിവാഹം െച വനായ രാമ ജനകരാജാവിനാ ബ മാനിതനായി സ സേഹാദര ാ െമാ ി അവിെട നി റെ

ീരാേമാദ ം

15

തദാക ണ ധ ഭംഗം ആയാ ം േരാഷഭീഷണം വിജിത ഭാ ഗവം രാമം അേയാധ ാം ാപ രാഘവഃ 39 ീരാമ ൈശവചാപം ഖ ി തിെ റി േക ി

വ വനായ നായ ഭാ ഗവരാമെന വിജയി ി ീരാമ അേയാ യി എ ിേ

തതഃ സ വജനാന ം വാണേ ിൈതഃ സ ൈകഃ താ ധ വാസ കാ ീതയാ സഹിത ഖം 40 അന രം താ െച ികളി െട എ ാവ ം ആന ം ന വനായി ീരാമ സീതേയാെടാ അവിെട ഖമായി ജീവി

ഇതി ീരാേമാദേ ബാലകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ബാലകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

16

അഥ അേയാധ ാകാ ഃ ഏത ി േര േഗഹം മാ ലസ ധാജിതഃ യയൗ ഭരതഃ ീതഃ ശ സമന ിതഃ 1

അതിനിട ഭരത ശ േനാെടാ സേ ാഷ ം അ ാവനായ ധാജി ിെ വീ ിേല േപായി തതഃ തിഭിഃ സാകം മ യിത ാ സ പതിഃ അഭിേഷകായ രാമസ സമാേരേഭ ദാഽന ിതഃ 2 അന രം ദശരഥമഹാരാജാവ മ ിമാ മായി ആേലാചി േശഷം രാമെ പ ാഭിേഷക ിനായി സേ ാഷ ം ഒ െച ട ി ൈകേകയീ മഹീപാലം മ രാ ഷിതാശയാ വരദ യം രാ ദ ം യയാേച സത സംഗരം 3 അേ ാ മ രെയ പരിചാരികയാ മന ഷി ി െ വളായ ൈകേകയി സത നി നായ രാജാവി േനാട പ തനി ന കിയ ര വര ആവശ െ വനവാസായ രാമസ രാജ ാൈ ഭരതസ ച തസ ാ വരദ യം മ ജേ മഹീപതിഃ 4 രാമെന വനവാസ ിനയ ണെമ ം ഭരതെന രാജ ാ വകാശം ന കണെമ ൈകേക െട ര

ീരാേമാദ ം

17

ആവശ രാജാവ വളെര ഃഖേ ാെട അ വാദം ന ി രാമം തൈദവ ൈകേകയീ വനവാസായ ചാദിശത അ ാപ സ വാന നി യയൗ ച വനായ സഃ 5 ൈകേകയി ഉടെനതെ രാമേനാട വനവാസതിന േപാ വാനായി ആ ാപി ജന േളാെട ാം വിടെചാ ിയി രാമ വന ിേല ായി റെ ക ം െച

ാ തം നി ഗതം സീതാ ല ണ ാ ജ ഃ സംത ജ സ ഹാ സ േവ പൗരാ ാ യ തം 6 വന ിേല റെ രാമെന സീത ം ല ണ ം അ ഗമി പൗര ാെര ാവ ം തെ ത െട വീ ക ഉേപ ി രാമെന പി ട വ യിത ാ ശാ പൗരാ നി ാണാ നിശി രാഘവഃ വാഹ മാനം മേ ണ രഥമാ ഹ ചാഗമത 7 അ രാ ി ഃഖിതരായ പൗര ാ നി യിലാ ി േ ാ അവരറിയാെത ീരാമ ദശരഥെ മ ി ഖ

നായ മ െതളി േതരി കയറി വന ിേല യാ യായി

ീരാേമാദ ം

18

ംഗിേബര രം ഗത ാ ഗംഗാ േലഽഥ രാഘവഃ േഹന സ ത നിശാേമകാ വാസ ച 8

പി ീട ീരാമ ഗംഗാതീര ംഗിേബര ര ി െല ിയി ഹെ സ ാരം ൈകെ ാ ി അവിെട ഒ രാ ി താമസി ക ം െച സാരഥിം സ ിമ ാസൗ സീതാല ണസം തഃ േഹനാനീതയാ നാവാ സംതതാര ച ജാ വീം 9

അവിെട െവ സാരഥിയായ മ േനാട വിടപറ േശഷം ീരാമ സീതാല ണ ാേരാ ടി ഹ ഴ വ ി ഗംഗാനദിെയ തരണം െച

ഭരദ ാജ നിം ാപ തം നത ാ േതന സ തഃ രാഘവ സ നി േദശാത ചി േടഽവസത ഖം 10 അവിെട ഭരദ ാജ നി െട അ െച അേ ഹെ നമ രി അേ ഹ ിെ സ ാരം ഏ വാ ി ീരാമ ഭരദ ാജെ നി േ ശമ സരി ചി ട ി

(ചി ടപ ത ില ) ഖമായി താമസി അേയാധ ാം തേതാ ഗത ാ മ ഃ േശാകവിഹ ലഃ രാേ ന േവദയ വം രാഘവസ വിേച ിതം 11

ീരാേമാദ ം

19

ഃഖാ നായ മ അവിെട നി അേയാ യിെല ി രാജാവിേനാട ീരാമെ വിേശഷ െള ാം അറിയി തദാക ണ മേ ാ ം രാജാ ഃഖവി ഢധീഃ രാമരാേമതി വിലപ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 12 മ പറ േക ി രാജാവ ഃഖമ നായി രാമാ

രാമാ എ വിളി വിലപി െകാ ശരീരം െവടി സ ിേല േപായി മ ിണ വസിേ ാ ാ േദഹം സംര പേതഃ ൈതരാനായയാമാ ഃ ഭരതം മാ ലാലയാത 13

മ ിമാ വസി നി േ ശി ത സരി രാജാവിെ ശരീരം കാ ി ക ം ത ാെര അയ ഭരതെന അ ാവെ വീ ി നി തിരി വ ക ം െച ഭരത തം ത ാ പിതരം ൈകകയീഗിരാ സം ാരാദി ചകാരാസ യഥാവിധി സഹാ ജഃ 14 ൈകേകയി െട വാ ക േക തിെ ഫലമായി പിതാവ മരണമട െവ റി ഭരത അനിയ െമാ ദശരഥെ ശവസം ാര ിയക യഥാവിധി അ ി അമാൈത ഃ േചാദ മാേനാപി രാജ ായ ഭരത ഥാ വനാൈയവ യയൗ രാമമാേന ം നാഗൈര ഹ 15

ീരാേമാദ ം

20

അതി േശഷം ഭരതെന രാജ ഭാരം ഏെ വാ മ ിമാ േ രി ിെ ി ം ഭരത പൗര ാ െമാ രാമെന തിരി െകാ വ തിനായി വന ിേല റെ

സ ഗത ാ ചി ട ം രാമം ചീരജടാധരം യയാേച ര ി ം രാജ ം വസി ാൈദ ഃ ദ ിൈജ ഹ 16 ഭരത ചി ട ി നിവസി െകാ ിരി വ ം ജടപിടി ടിേയാ ടിയവ ം പഴകിയ വ ം ധരി വ മായ രാമെ അ െല ിയി വസി ാദി

ാ ണേരാേടാ രാജ െ സംര ി വാനായി ീരാമേനാട അഭ ഥി

ച ദശ സമാ നീത ാ നൈരഷ ാമ ഹം രീം ഇത ാ പാ േക ദത ാ തം രാമം ത യാപയത 17 പതിനാ വ ഷെ വനവാസം കഴി തി േശഷം njാ അേയാ യിേല മട ിവരാം എ പറ ി ീരാമ ഭരതന തെ പാ ക ന ി അവെന

തിരി യ ഹീത ാ പാ േക ത ാത ഭരേതാ ദീനമാനസഃ

ന ി ാേമ ിത ാഭ ാം രര ച വ രാം 18 ദീനമാനസനായ ഭരത ീരാമെ പാ ക േമ ി ന ി ാമ ിെല ി അവിെട താമസി െകാ ീരാമ

ീരാേമാദ ം

21

പാ ക െള ആധാരമാ ി ( ീരാമെ േസവകനാണ താ എ ഭാേവന) രാജ ര ണം െച രാഘവ ഗിേര ാത ഗത ാ ിം സമവ ത ത പ ി തദാ സീതാം ഷൈണഃ ൈസ ര ഷയത 19 ീരാമനാകെ ചി ടപ ത ി നി അ ി നി െടയ േപായി അേ ഹെ വ ി അേ ാ

അ ി നി െട പ ിയാകെ തെ ആഭരണ െകാ സീതെയ അല രി ക ം െച ഉഷിത ാ നിശാേമകാം ആ േമ തസ രാഘവഃ വിേവശ ദ കാരണ ം സീതാല ണസം തഃ 20 ീരാമ ഒ രാ ി അ ി നി െട ആ മ ി വസി

പി ീട സീതാല ണ ാേരാെടാ ദ കാരണ ിേല േവശി

ഇതി ീരാേമാദേ അേയാ ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ി അേയാ ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

22

അഥ ആരണ കാ ഃ ജ വേനന കാ േ ാ വിരാധം വിധിേചാദിതം

സദാരാ ജമാ ാനം ഹര മവധീത തദാ 1 അ െനയിരിെ ഒരി ീരാമ കാ ി െട സ രി െകാ ി േ ാ വിരാധ എ േപ രാ സ വിധിവശാ ീരാമെന ം സീതെയ ം ല ണെന ം െപാ ിെയ െകാ േപായേ ാ ീരാമ അവെന വധി ക ായി

ശരഭംഗാ മം ാപ സ ഗതിം തസ വീ സഃ തിജേ രാ സാനാം വധം നിഭിര ഥിതഃ 2

അന രം ശരഭംഗ നി െട ആ മ ിെല ക ം അേ ഹം സ ഗം കാ ക ം െച ി ീരാമ നിമാ അഭ ഥി ത സരി രാ സ ാെര വധി വാ തി െച

ത ാത ഗത ാ തീ ം ച ണമ ാേനന ജിതഃ അഗ ാ മം ാപ തം നമാമ ര മഃ 3 അവിെടനി ം തീ നി െട ആ മ ി േപായി അേ ഹെ ണമി അേ ഹ ിെ സ ാരം സ ീകരി ി ീരാമ അഗ ാ മ ിെല ി അഗ നിെയ ണമി

ീരാേമാദ ം

23

രാമായ ൈവ വം ചാപം ഐ ം ണീ ഗം തഥാ ാ ം ചാ ം ച ഖ ഗം ച ദദൗ ംഭസംഭവഃ 4

അേ ാ ംഭസംഭവനായ ( ട ി ജനി വനായ) അഗ വി വിെ വി ം ഇ െ ര ആവനാഴിക ം

ാവി അ ം ( ാ ം) ീരാമന ന ി തതഃ സ ഗ കാ ഃ സമാഗമ ജടാ ഷം ൈവേദഹ ാഃ പാലനാൈയനം േധ പി വ ലം 5 ീരാമ അവിെടനി േപായി ജടാ വിെന കാ ക ം

സീത െട സംര ണ ിനായി തെ പിതാവായ ദശരഥെ ിയ ായ അേ ഹ ിെന മതല െ ക ം െച തതഃ പ വടീം ാപ ത ല ണനി മിതാം പ ണശാലാമധ വാസ സീതയാ സഹിതം ഖം 6 പി ീട പ വടി എ ലെ ി അവിെട ല ണ നി ി സീതേയാ ടി ഖമായി നിവസി ത ാേഭ ൈത കദാ രാമം വേ പണഖാഽഭികാ ത ിര ാ ല ണം ച വേ േസാ ഽപി നിരാകേരാത 7 അവിെട െവ ഒരി ണഖാ എ േപ ഒ രാ സി കാമാസ യായി രാമെന സമീപി ക ം രാമ

ീരാേമാദ ം

24

അവെള നിരസി േ ാ ല ണെന വരി ക ം അവെള ല ണ ം നിരസി ക ം െച രാമേമവ തേതാ വേ കാമാ താ കാമസ ിഭം ന ധി താ േതന സീതാമഭ വ ഷാ 8

കാമാ യായ അവ കാമേദവെനേ ാെല രനായ രാമെന വീ ം കാമ രണ ിനായി സമീപി ക ം രാമനാ വീ ം തിര രി െ അവ േകാപം സീതെയ ആ മി ക ം െച ല േണന തേതാ േരാഷാത വണനാസികാ സാ ഗത ാ ജന ാനം ഖരാൈയതന േവദയത 9 അേ ാ ല ണനാ െചവിക ം ം േഛദി െ അവളാകെ ജന ാന െച ി ഖര എ രാ സേനാട നട െത ാം പറ തദാക ണ ഖരഃ േ ാ രാഘവം ഹ മായയൗ ഷണ ിശിൈര ൈഖ യാ ധാൈനഃ സമന ിതഃ 10

അ േക ി ഖര നായി ീരാമെന വധി വാനായി ഷണ ിശിര ട ിയ രാ സ ാ െമാ ചി ട ി വ ത ണം ല േണ സീതാം നിധായ ര ന നഃ ഖരം സഹാ ഗം സംേഖ ജഘാന ല വി മഃ 11

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 7: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

6

രാവണ താ മ ഷ ാര ാെത േവെറ ആരാ ം വധി െ ട ത എ വരം യാചി ക ം ംഭക ണ നി േദവത ം ഇ ി െകാ നാ ിന പിഴപ ി നി െയ വരി ക ം െച വിഭീഷേണാ വി ഭ ിം വേ സത ണാന ിതഃ േതഭ ഏതാ വരാ ദത ാ തൈ വാ ദേധ ഃ 5 സത ണ വനായ വിഭീഷണനാകെ വി ഭ ിെയ വരി അവ ഈ വര െളെ ാ ി ാവ ഉടെന അ ധാനം െച രാവണ തേതാ ഗത ാ രേണ ജിത ാ ധനാധിപം ല ാ രീം കം ച ത ാ ത ാവസത ഖം 6 അന രം രാവണ ധനാധിപനായ േബരെന ി ജയി ി ല ാ രിെയ ം കവിമാനെ ം അപഹരി ി അവിെട (ല യി ) ഖമായി താമസി

യാ ധാനാ ത േ രസാതലനിവാസിനഃ ദശാനനം സമാ ിത ല ാം ച ഖമാവസ 7 അേ ാ രസാതല ി നിവസി െകാ ി രാ സ ാെര ാവ ം ദശാനനെന (രാവണെന) അ യി െകാ

ല യി ഖമായി താമസി ട ി

ീരാേമാദ ം

7

മേ ാദരീം മയ താം പരിണീയ ദശാനനഃ തസ ാ പാദയാമാസ േമഘനാദാഹ യം തം 8 രാവണ അ രശി ിയായ മയെ ിയായ മേ ാദരിെയ പരിണയി ി അവളി േമഘനാദ എ േപ

െന ജനി ി രസാം രസാതലം ൈചവ വിജിത സ രാവണഃ േലാകാമാ ാമയ സ ാന ജഹാര ച വിലാസിനീഃ 9 ആ രാവണനാകെ േലാകെ ം രസാതലെ ം വിജയി ി ജന െള ഉപ വി ക ം രികെള അപഹരി ക ം െച ഷയ ൈവദികം ക മ ദ ിജാ അ ദയതി സഃ ആ േജനാന ിേതാ േ വാസവം ചാപ പീഡയത 10 അവ ൈവദികക മ െള ഷി ക ം ാ ണെര ക െ ക ം സ േനാ ടിേ ഇ െന

ി പരാജയെ ക ം െച തദീയത ര ാനി നരാനാ കി ൈരഃ

ാപയിത ാ ല ായാമവസ ചിരായ സഃ 11 അവ കി ര ാെരെ ാ സ ിെല (ഇ േലാക

ിെല) ക ത െള ല യി െകാ വ ന പിടി ി ി െറ നാ ല യി താമസി

ീരാേമാദ ം

8

തത ി വസേര വിധാതാരം ദിവൗകസഃ ഉപഗേമ ാചിേര സ വം രാവണസ വിേച ിതം 12 ആ സ ഭ ില േദവ ാ ാവിെന സമീപി രാവണെ എ ാ വ ിക ം അേ ഹെ അറിയി തദാക ണ ൈര ാകം ാപ േധാദേധ ടം

ാവ ച ഷീേകശം വിധാതാ വിവിൈധഃ ൈവഃ 13 അ േക ി ാവ അവ െട െട പാലാഴി െട തീര െച ി വിവിധ ളായ തികെളെ ാ വി വിെന സ നാ ി ആവി യാഥ ൈദത ാരിഃ പ ച പിതാമഹം കിമ ഥമാഗേതാഽസി ത ം സാകം േദവഗൈണരിതി 14 അേ ാ വി ത െ ാവിേനാട േചാദി അ േദവഗണ േളാ ടി എ ിനാണ വ ിരി ത

തേതാ ദശാനനാത പീഡാമജ ൈ ന േവദയത ത േത ാവാച ധാതാരം ഹ ഷയന വി ര വാഃ 15 അേ ാ ാവ രാവണ ല ായ പീഡെയ റി വി വിെന അറിയി അ േക ി വി ാവിെന സേ ാഷി ി വാനായി ഇ കാരം പറ

ീരാേമാദ ം

9

അലം ഭേയനാ േയാേന ഗ േദവഗൈണ ഹ അഹം ദാശരഥി ത ാ ഹനിഷ ാമി ദശാനനം 16 അ േയാ ാേവ ഇനി ഭയേ അ േദവഗണ െമാ േപായാ ം njാ ദശരഥ നായി ജനി ദശാശനെന (രാവണെന) വധി താണ ആ ാംൈശ രാ േവ മൗ വാനര പിണഃ ജാേയര മമ സാഹാ ം ക ം രാവണനി േഹ 17 എ ാ േദവ ാ ം രാവണെന നി ഹി തിന എെ സഹായി വാനായി അവരവ െട അംശം െകാ വാനര ാരായി പെമ മിയി ജനി െ ഏവ ാ വിധാതാരം തൈ വാ ദേധ ഃ പ മേയാനി ഗീ വാൈണ മം ായാത ധീഃ 18

ാവിേനാട ഇ കാരം പറ ി മഹാവി ഉടെന അ ധാനം െച ാവാകെ േദവ ാേരാ ടി സ ചി നായി മട ക ം െച അജീജന േതാ ശേ ാ വാലിനം നാമ വാനരം

ീവമപി മാ താേ ാ ഹ മ ം ച മാ തഃ 19 അന രം ഇ (തെ അംശ വനായ) വാലി (ബാലി) എ വാനരെന ജനി ി (അ േപാെല) ര േദവ

ീവെന ം വാ േദവ ഹ മാെന ം ജനി ി

ീരാേമാദ ം

10

ൈരവ ജനയാമാസ ജാംബവ ം ച പ മജഃ ഏവമേന ച വി ധാഃ കപീനജനയ ബ 20

ാവ പ തെ ജാംബവാെന ജനി ി ി ഇ കാരം തെ മ േദവ ാ ം അേനകം വാനര ാെര ജനി ി തേതാ വാനരസംഘാനാം വാലീ പരി േഡാഽഭവത അമീഭിരഖിൈല ാകം കി ി ാമധ വാസ ച 21 പി ീട ബാലി വാനര ാ െടെയ ാം േനതാവായി അവേരാ െട ാെമാ കി ി യി താമസ റ ി ആസീ ശരേഥാ നാമ ര വംേശഽഥ പാ ഥിവഃ ഭാര ാ ിേ ാപി ല ാസൗ താ േലേഭ ന സ തിം 22 ര വംശ ി ദശരഥ എ േപ ഒ രാജാവ

ഉ ായി അേ ഹ ിന ഭാര മാ ഉ ായി ം അവരി സ തികെളാ ം ഉ ായി തതഃ മ വചനാദ ഋഷ ംഗം സ പതിഃ ആനീയ കാേമ ിം ആേരേഭ സ േരാഹിതഃ 23 അന രം മ െ ഉപേദശമ സരി ആ രാജാവ േരാഹിത ാേരാ ടി ഋഷ ംഗ നിെയ വ ി കാേമ ി ആരംഭി

ീരാേമാദ ം

11

അഥാേ ിതഃ ക ിദ ഹീത ാ പായസം ച ം ഏത ാശയ പ ീ ം ഇത ാഽദാ പായ സഃ 24 അേ ാ അ ിയി നി ൈക ി പായസേമ ിയ ഒ ദിവ േദഹം ഉയ വ ി ഇത നിെ ഭാര മാെര കഴി ി എ രാജാവിേനാട പറ ി അത അേ ഹ ിന ന ി ത ഹീത ാ തൈദവാസൗ പ ീഃ ാശയ കഃ താ തതഃ ാശനാേദവ പാ ഗ ഭമധാരയന 25 രാജാവ അത സ ീകരി ി ഉ കനായി അത സ പ ി മാെരെ ാ കഴി ി ക ം െച പി ീട അവ പായസം കഴി തിെ ഫലമായി രാജാവി നി ഗ ഭം ധരി

േണ കാേലഽഥ കൗസല ാ സ നാംേഭാജഭാ രം അജീജന ാമച ം ൈകേകയീ ഭരതം തഥാ 26 കൗസല യഥാകാലം സ ന ളാ താമരക ര െനേ ാെല ആന ം ന വനായ രാമച െന ം

ൈകേകയി ഭരതെന ം ജ ം ന ി തേതാ ല ണശ ൗ മി ാജീജനത തൗ അകാരയ പിതാ േതഷാം ജാതക മാദികം ദ ിൈജഃ 27

ീരാേമാദ ം

12

പി ീട മി ല ണ ശ എ ിവെര ം സവി പിതാവ ാ ണെരെ ാ അവ െട

ജാതക മം ട ിയവ േവ ംവ ം െച ി തേതാ വ ധിേരഽേന ാന ം ി ധാ ത ാര ഏവ േത സകലാ ച വിദ ാ ൈന ണ മഭിേലഭിേര 28 പി ീട അവ നാ േപ ം പര രം േ ഹ വരായി

െ വള അവ സകലവിദ കളി ം ൈന ണ ം േന ക ം െച തതഃ കദാചിദാഗത വിശ ാമിേ ാ മഹാ നിഃ യയാേച യ ര ാ ഥം രാമം ശ ിധേരാപമം 29 അ െന േ ാ ഏേതാ ഒ നാ വിശ ാമി മഹാ നി അവിെട വെ ക ം യ ര െച തിനായി

െനേ ാെല ശ ിമാനായ രാമെന ആവശ െ ക ം െച വസി വചനാ ാമം ല േണന സമന ിതം േ ണ പതി സ കൗശികസ കേര ദദൗ 30

രാജാവ വളെര വിഷമേ ാ ടി വസി െ ഉപേദശ മ സരി ല ണേനാ ടിയ രാമെന വിശ ാമി നി െട ൈകകളി ഏ പി

ീരാേമാദ ം

13

തൗ ഹീത ാ തേതാ ഗ ബലമതിബലാം തഥാ അ ാണി ച സമ ാണി താഭ ാ പദിേദശ സഃ 31 വിശ ാമി നി അവെര ംെകാ അവിെടനി േപായി ബല അതിബല എ ീ മ െള ം സകല അ

െള ം അവ ഉപേദശി ഗ സഹാ േജാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ താടകാമവധീ ീമാ േലാകപീഡനത പരാം 32 വിശ ാമി നിയാ േ രിതനായി ിമാനായ ീരാമ ജന െള പീഡി ി തി ത പരയായി താടക െയ രാ സിെയ ല ണേനാ ടിേ വധി തതഃ സി ാ മം ാപ കൗശിക ഹ രാഘവഃ അധ രം ച സമാേരേഭ രാ സാ സമാഗമ 33 അന രം ീരാമ വിശ ാമി നിേയാെടാ സി ാ മ

ിെല ിേ യ ം ആരംഭി ക ം അേ ാ തെ രാ സ ാ വ ക ം െച രാഘവ തേതാേ ണ ി ാ മാരീചമ ണേവ ബാ ഖാ ഹത ാ യ ം ചാപാലയ േനഃ 34

അേ ാ ീരാമ അ േയാഗം െകാ മാരീചെന കടലിെലറി ക ം ബാ വിെന ം മ രാ സ ാെര ം വധി നി െട യ െ ര ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

14

കൗശിേകന തേതാ രാേമാ നീയമാനഃ സഹാ ജഃ അഹല ാശാപനി േമാ ം ത ാ സം ാപ ൈമഥിലം 35 പി ീട വിശ ാമി നിയാ നയി െ ീരാമ അ ജേനാ ടിെ അഹല െയ ശാപ ി നി േമാചി ി ി ജനകെ അ എ ിേ ജനേകനാ ചിേതാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ സീതാനിമി മാനീതം ബഭ ധ ൈരശ രം 36 ജനകനാ ബ മാനിതനായ രാമ വിശ ാമി നാ േ രിതനായി സീതാസ യംവര ി പരീ ായി െകാ വ തായ ൈശവചാപെ ഭ ി തേതാ ദശരഥം ൈതരാനാ മിഥിലാധിപഃ രാമാദ ഭ േതഭ ഃ സീതാദ ാഃ കന കാഃ ദദൗ 37 അന രം മിഥിലാധിപനായ ജനക ത ാെര അയ ദശരഥെന (മിഥിലയി ) വ ി ദശരഥ ാരായ രാമ ട ിയവ സീത ട ിയ തെ കന കമാെര ന ി

തേതാ നിേയാേഗന േതാദ ാഹഃ സഹാ ജഃ രാഘേവാ നി യയൗ േതന ജനേകേനാ മാനിതഃ 38 അേ ാ തി വ നി േദശി ത സരി വിവാഹം െച വനായ രാമ ജനകരാജാവിനാ ബ മാനിതനായി സ സേഹാദര ാ െമാ ി അവിെട നി റെ

ീരാേമാദ ം

15

തദാക ണ ധ ഭംഗം ആയാ ം േരാഷഭീഷണം വിജിത ഭാ ഗവം രാമം അേയാധ ാം ാപ രാഘവഃ 39 ീരാമ ൈശവചാപം ഖ ി തിെ റി േക ി

വ വനായ നായ ഭാ ഗവരാമെന വിജയി ി ീരാമ അേയാ യി എ ിേ

തതഃ സ വജനാന ം വാണേ ിൈതഃ സ ൈകഃ താ ധ വാസ കാ ീതയാ സഹിത ഖം 40 അന രം താ െച ികളി െട എ ാവ ം ആന ം ന വനായി ീരാമ സീതേയാെടാ അവിെട ഖമായി ജീവി

ഇതി ീരാേമാദേ ബാലകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ബാലകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

16

അഥ അേയാധ ാകാ ഃ ഏത ി േര േഗഹം മാ ലസ ധാജിതഃ യയൗ ഭരതഃ ീതഃ ശ സമന ിതഃ 1

അതിനിട ഭരത ശ േനാെടാ സേ ാഷ ം അ ാവനായ ധാജി ിെ വീ ിേല േപായി തതഃ തിഭിഃ സാകം മ യിത ാ സ പതിഃ അഭിേഷകായ രാമസ സമാേരേഭ ദാഽന ിതഃ 2 അന രം ദശരഥമഹാരാജാവ മ ിമാ മായി ആേലാചി േശഷം രാമെ പ ാഭിേഷക ിനായി സേ ാഷ ം ഒ െച ട ി ൈകേകയീ മഹീപാലം മ രാ ഷിതാശയാ വരദ യം രാ ദ ം യയാേച സത സംഗരം 3 അേ ാ മ രെയ പരിചാരികയാ മന ഷി ി െ വളായ ൈകേകയി സത നി നായ രാജാവി േനാട പ തനി ന കിയ ര വര ആവശ െ വനവാസായ രാമസ രാജ ാൈ ഭരതസ ച തസ ാ വരദ യം മ ജേ മഹീപതിഃ 4 രാമെന വനവാസ ിനയ ണെമ ം ഭരതെന രാജ ാ വകാശം ന കണെമ ൈകേക െട ര

ീരാേമാദ ം

17

ആവശ രാജാവ വളെര ഃഖേ ാെട അ വാദം ന ി രാമം തൈദവ ൈകേകയീ വനവാസായ ചാദിശത അ ാപ സ വാന നി യയൗ ച വനായ സഃ 5 ൈകേകയി ഉടെനതെ രാമേനാട വനവാസതിന േപാ വാനായി ആ ാപി ജന േളാെട ാം വിടെചാ ിയി രാമ വന ിേല ായി റെ ക ം െച

ാ തം നി ഗതം സീതാ ല ണ ാ ജ ഃ സംത ജ സ ഹാ സ േവ പൗരാ ാ യ തം 6 വന ിേല റെ രാമെന സീത ം ല ണ ം അ ഗമി പൗര ാെര ാവ ം തെ ത െട വീ ക ഉേപ ി രാമെന പി ട വ യിത ാ ശാ പൗരാ നി ാണാ നിശി രാഘവഃ വാഹ മാനം മേ ണ രഥമാ ഹ ചാഗമത 7 അ രാ ി ഃഖിതരായ പൗര ാ നി യിലാ ി േ ാ അവരറിയാെത ീരാമ ദശരഥെ മ ി ഖ

നായ മ െതളി േതരി കയറി വന ിേല യാ യായി

ീരാേമാദ ം

18

ംഗിേബര രം ഗത ാ ഗംഗാ േലഽഥ രാഘവഃ േഹന സ ത നിശാേമകാ വാസ ച 8

പി ീട ീരാമ ഗംഗാതീര ംഗിേബര ര ി െല ിയി ഹെ സ ാരം ൈകെ ാ ി അവിെട ഒ രാ ി താമസി ക ം െച സാരഥിം സ ിമ ാസൗ സീതാല ണസം തഃ േഹനാനീതയാ നാവാ സംതതാര ച ജാ വീം 9

അവിെട െവ സാരഥിയായ മ േനാട വിടപറ േശഷം ീരാമ സീതാല ണ ാേരാ ടി ഹ ഴ വ ി ഗംഗാനദിെയ തരണം െച

ഭരദ ാജ നിം ാപ തം നത ാ േതന സ തഃ രാഘവ സ നി േദശാത ചി േടഽവസത ഖം 10 അവിെട ഭരദ ാജ നി െട അ െച അേ ഹെ നമ രി അേ ഹ ിെ സ ാരം ഏ വാ ി ീരാമ ഭരദ ാജെ നി േ ശമ സരി ചി ട ി

(ചി ടപ ത ില ) ഖമായി താമസി അേയാധ ാം തേതാ ഗത ാ മ ഃ േശാകവിഹ ലഃ രാേ ന േവദയ വം രാഘവസ വിേച ിതം 11

ീരാേമാദ ം

19

ഃഖാ നായ മ അവിെട നി അേയാ യിെല ി രാജാവിേനാട ീരാമെ വിേശഷ െള ാം അറിയി തദാക ണ മേ ാ ം രാജാ ഃഖവി ഢധീഃ രാമരാേമതി വിലപ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 12 മ പറ േക ി രാജാവ ഃഖമ നായി രാമാ

രാമാ എ വിളി വിലപി െകാ ശരീരം െവടി സ ിേല േപായി മ ിണ വസിേ ാ ാ േദഹം സംര പേതഃ ൈതരാനായയാമാ ഃ ഭരതം മാ ലാലയാത 13

മ ിമാ വസി നി േ ശി ത സരി രാജാവിെ ശരീരം കാ ി ക ം ത ാെര അയ ഭരതെന അ ാവെ വീ ി നി തിരി വ ക ം െച ഭരത തം ത ാ പിതരം ൈകകയീഗിരാ സം ാരാദി ചകാരാസ യഥാവിധി സഹാ ജഃ 14 ൈകേകയി െട വാ ക േക തിെ ഫലമായി പിതാവ മരണമട െവ റി ഭരത അനിയ െമാ ദശരഥെ ശവസം ാര ിയക യഥാവിധി അ ി അമാൈത ഃ േചാദ മാേനാപി രാജ ായ ഭരത ഥാ വനാൈയവ യയൗ രാമമാേന ം നാഗൈര ഹ 15

ീരാേമാദ ം

20

അതി േശഷം ഭരതെന രാജ ഭാരം ഏെ വാ മ ിമാ േ രി ിെ ി ം ഭരത പൗര ാ െമാ രാമെന തിരി െകാ വ തിനായി വന ിേല റെ

സ ഗത ാ ചി ട ം രാമം ചീരജടാധരം യയാേച ര ി ം രാജ ം വസി ാൈദ ഃ ദ ിൈജ ഹ 16 ഭരത ചി ട ി നിവസി െകാ ിരി വ ം ജടപിടി ടിേയാ ടിയവ ം പഴകിയ വ ം ധരി വ മായ രാമെ അ െല ിയി വസി ാദി

ാ ണേരാേടാ രാജ െ സംര ി വാനായി ീരാമേനാട അഭ ഥി

ച ദശ സമാ നീത ാ നൈരഷ ാമ ഹം രീം ഇത ാ പാ േക ദത ാ തം രാമം ത യാപയത 17 പതിനാ വ ഷെ വനവാസം കഴി തി േശഷം njാ അേയാ യിേല മട ിവരാം എ പറ ി ീരാമ ഭരതന തെ പാ ക ന ി അവെന

തിരി യ ഹീത ാ പാ േക ത ാത ഭരേതാ ദീനമാനസഃ

ന ി ാേമ ിത ാഭ ാം രര ച വ രാം 18 ദീനമാനസനായ ഭരത ീരാമെ പാ ക േമ ി ന ി ാമ ിെല ി അവിെട താമസി െകാ ീരാമ

ീരാേമാദ ം

21

പാ ക െള ആധാരമാ ി ( ീരാമെ േസവകനാണ താ എ ഭാേവന) രാജ ര ണം െച രാഘവ ഗിേര ാത ഗത ാ ിം സമവ ത ത പ ി തദാ സീതാം ഷൈണഃ ൈസ ര ഷയത 19 ീരാമനാകെ ചി ടപ ത ി നി അ ി നി െടയ േപായി അേ ഹെ വ ി അേ ാ

അ ി നി െട പ ിയാകെ തെ ആഭരണ െകാ സീതെയ അല രി ക ം െച ഉഷിത ാ നിശാേമകാം ആ േമ തസ രാഘവഃ വിേവശ ദ കാരണ ം സീതാല ണസം തഃ 20 ീരാമ ഒ രാ ി അ ി നി െട ആ മ ി വസി

പി ീട സീതാല ണ ാേരാെടാ ദ കാരണ ിേല േവശി

ഇതി ീരാേമാദേ അേയാ ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ി അേയാ ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

22

അഥ ആരണ കാ ഃ ജ വേനന കാ േ ാ വിരാധം വിധിേചാദിതം

സദാരാ ജമാ ാനം ഹര മവധീത തദാ 1 അ െനയിരിെ ഒരി ീരാമ കാ ി െട സ രി െകാ ി േ ാ വിരാധ എ േപ രാ സ വിധിവശാ ീരാമെന ം സീതെയ ം ല ണെന ം െപാ ിെയ െകാ േപായേ ാ ീരാമ അവെന വധി ക ായി

ശരഭംഗാ മം ാപ സ ഗതിം തസ വീ സഃ തിജേ രാ സാനാം വധം നിഭിര ഥിതഃ 2

അന രം ശരഭംഗ നി െട ആ മ ിെല ക ം അേ ഹം സ ഗം കാ ക ം െച ി ീരാമ നിമാ അഭ ഥി ത സരി രാ സ ാെര വധി വാ തി െച

ത ാത ഗത ാ തീ ം ച ണമ ാേനന ജിതഃ അഗ ാ മം ാപ തം നമാമ ര മഃ 3 അവിെടനി ം തീ നി െട ആ മ ി േപായി അേ ഹെ ണമി അേ ഹ ിെ സ ാരം സ ീകരി ി ീരാമ അഗ ാ മ ിെല ി അഗ നിെയ ണമി

ീരാേമാദ ം

23

രാമായ ൈവ വം ചാപം ഐ ം ണീ ഗം തഥാ ാ ം ചാ ം ച ഖ ഗം ച ദദൗ ംഭസംഭവഃ 4

അേ ാ ംഭസംഭവനായ ( ട ി ജനി വനായ) അഗ വി വിെ വി ം ഇ െ ര ആവനാഴിക ം

ാവി അ ം ( ാ ം) ീരാമന ന ി തതഃ സ ഗ കാ ഃ സമാഗമ ജടാ ഷം ൈവേദഹ ാഃ പാലനാൈയനം േധ പി വ ലം 5 ീരാമ അവിെടനി േപായി ജടാ വിെന കാ ക ം

സീത െട സംര ണ ിനായി തെ പിതാവായ ദശരഥെ ിയ ായ അേ ഹ ിെന മതല െ ക ം െച തതഃ പ വടീം ാപ ത ല ണനി മിതാം പ ണശാലാമധ വാസ സീതയാ സഹിതം ഖം 6 പി ീട പ വടി എ ലെ ി അവിെട ല ണ നി ി സീതേയാ ടി ഖമായി നിവസി ത ാേഭ ൈത കദാ രാമം വേ പണഖാഽഭികാ ത ിര ാ ല ണം ച വേ േസാ ഽപി നിരാകേരാത 7 അവിെട െവ ഒരി ണഖാ എ േപ ഒ രാ സി കാമാസ യായി രാമെന സമീപി ക ം രാമ

ീരാേമാദ ം

24

അവെള നിരസി േ ാ ല ണെന വരി ക ം അവെള ല ണ ം നിരസി ക ം െച രാമേമവ തേതാ വേ കാമാ താ കാമസ ിഭം ന ധി താ േതന സീതാമഭ വ ഷാ 8

കാമാ യായ അവ കാമേദവെനേ ാെല രനായ രാമെന വീ ം കാമ രണ ിനായി സമീപി ക ം രാമനാ വീ ം തിര രി െ അവ േകാപം സീതെയ ആ മി ക ം െച ല േണന തേതാ േരാഷാത വണനാസികാ സാ ഗത ാ ജന ാനം ഖരാൈയതന േവദയത 9 അേ ാ ല ണനാ െചവിക ം ം േഛദി െ അവളാകെ ജന ാന െച ി ഖര എ രാ സേനാട നട െത ാം പറ തദാക ണ ഖരഃ േ ാ രാഘവം ഹ മായയൗ ഷണ ിശിൈര ൈഖ യാ ധാൈനഃ സമന ിതഃ 10

അ േക ി ഖര നായി ീരാമെന വധി വാനായി ഷണ ിശിര ട ിയ രാ സ ാ െമാ ചി ട ി വ ത ണം ല േണ സീതാം നിധായ ര ന നഃ ഖരം സഹാ ഗം സംേഖ ജഘാന ല വി മഃ 11

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 8: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

7

മേ ാദരീം മയ താം പരിണീയ ദശാനനഃ തസ ാ പാദയാമാസ േമഘനാദാഹ യം തം 8 രാവണ അ രശി ിയായ മയെ ിയായ മേ ാദരിെയ പരിണയി ി അവളി േമഘനാദ എ േപ

െന ജനി ി രസാം രസാതലം ൈചവ വിജിത സ രാവണഃ േലാകാമാ ാമയ സ ാന ജഹാര ച വിലാസിനീഃ 9 ആ രാവണനാകെ േലാകെ ം രസാതലെ ം വിജയി ി ജന െള ഉപ വി ക ം രികെള അപഹരി ക ം െച ഷയ ൈവദികം ക മ ദ ിജാ അ ദയതി സഃ ആ േജനാന ിേതാ േ വാസവം ചാപ പീഡയത 10 അവ ൈവദികക മ െള ഷി ക ം ാ ണെര ക െ ക ം സ േനാ ടിേ ഇ െന

ി പരാജയെ ക ം െച തദീയത ര ാനി നരാനാ കി ൈരഃ

ാപയിത ാ ല ായാമവസ ചിരായ സഃ 11 അവ കി ര ാെരെ ാ സ ിെല (ഇ േലാക

ിെല) ക ത െള ല യി െകാ വ ന പിടി ി ി െറ നാ ല യി താമസി

ീരാേമാദ ം

8

തത ി വസേര വിധാതാരം ദിവൗകസഃ ഉപഗേമ ാചിേര സ വം രാവണസ വിേച ിതം 12 ആ സ ഭ ില േദവ ാ ാവിെന സമീപി രാവണെ എ ാ വ ിക ം അേ ഹെ അറിയി തദാക ണ ൈര ാകം ാപ േധാദേധ ടം

ാവ ച ഷീേകശം വിധാതാ വിവിൈധഃ ൈവഃ 13 അ േക ി ാവ അവ െട െട പാലാഴി െട തീര െച ി വിവിധ ളായ തികെളെ ാ വി വിെന സ നാ ി ആവി യാഥ ൈദത ാരിഃ പ ച പിതാമഹം കിമ ഥമാഗേതാഽസി ത ം സാകം േദവഗൈണരിതി 14 അേ ാ വി ത െ ാവിേനാട േചാദി അ േദവഗണ േളാ ടി എ ിനാണ വ ിരി ത

തേതാ ദശാനനാത പീഡാമജ ൈ ന േവദയത ത േത ാവാച ധാതാരം ഹ ഷയന വി ര വാഃ 15 അേ ാ ാവ രാവണ ല ായ പീഡെയ റി വി വിെന അറിയി അ േക ി വി ാവിെന സേ ാഷി ി വാനായി ഇ കാരം പറ

ീരാേമാദ ം

9

അലം ഭേയനാ േയാേന ഗ േദവഗൈണ ഹ അഹം ദാശരഥി ത ാ ഹനിഷ ാമി ദശാനനം 16 അ േയാ ാേവ ഇനി ഭയേ അ േദവഗണ െമാ േപായാ ം njാ ദശരഥ നായി ജനി ദശാശനെന (രാവണെന) വധി താണ ആ ാംൈശ രാ േവ മൗ വാനര പിണഃ ജാേയര മമ സാഹാ ം ക ം രാവണനി േഹ 17 എ ാ േദവ ാ ം രാവണെന നി ഹി തിന എെ സഹായി വാനായി അവരവ െട അംശം െകാ വാനര ാരായി പെമ മിയി ജനി െ ഏവ ാ വിധാതാരം തൈ വാ ദേധ ഃ പ മേയാനി ഗീ വാൈണ മം ായാത ധീഃ 18

ാവിേനാട ഇ കാരം പറ ി മഹാവി ഉടെന അ ധാനം െച ാവാകെ േദവ ാേരാ ടി സ ചി നായി മട ക ം െച അജീജന േതാ ശേ ാ വാലിനം നാമ വാനരം

ീവമപി മാ താേ ാ ഹ മ ം ച മാ തഃ 19 അന രം ഇ (തെ അംശ വനായ) വാലി (ബാലി) എ വാനരെന ജനി ി (അ േപാെല) ര േദവ

ീവെന ം വാ േദവ ഹ മാെന ം ജനി ി

ീരാേമാദ ം

10

ൈരവ ജനയാമാസ ജാംബവ ം ച പ മജഃ ഏവമേന ച വി ധാഃ കപീനജനയ ബ 20

ാവ പ തെ ജാംബവാെന ജനി ി ി ഇ കാരം തെ മ േദവ ാ ം അേനകം വാനര ാെര ജനി ി തേതാ വാനരസംഘാനാം വാലീ പരി േഡാഽഭവത അമീഭിരഖിൈല ാകം കി ി ാമധ വാസ ച 21 പി ീട ബാലി വാനര ാ െടെയ ാം േനതാവായി അവേരാ െട ാെമാ കി ി യി താമസ റ ി ആസീ ശരേഥാ നാമ ര വംേശഽഥ പാ ഥിവഃ ഭാര ാ ിേ ാപി ല ാസൗ താ േലേഭ ന സ തിം 22 ര വംശ ി ദശരഥ എ േപ ഒ രാജാവ

ഉ ായി അേ ഹ ിന ഭാര മാ ഉ ായി ം അവരി സ തികെളാ ം ഉ ായി തതഃ മ വചനാദ ഋഷ ംഗം സ പതിഃ ആനീയ കാേമ ിം ആേരേഭ സ േരാഹിതഃ 23 അന രം മ െ ഉപേദശമ സരി ആ രാജാവ േരാഹിത ാേരാ ടി ഋഷ ംഗ നിെയ വ ി കാേമ ി ആരംഭി

ീരാേമാദ ം

11

അഥാേ ിതഃ ക ിദ ഹീത ാ പായസം ച ം ഏത ാശയ പ ീ ം ഇത ാഽദാ പായ സഃ 24 അേ ാ അ ിയി നി ൈക ി പായസേമ ിയ ഒ ദിവ േദഹം ഉയ വ ി ഇത നിെ ഭാര മാെര കഴി ി എ രാജാവിേനാട പറ ി അത അേ ഹ ിന ന ി ത ഹീത ാ തൈദവാസൗ പ ീഃ ാശയ കഃ താ തതഃ ാശനാേദവ പാ ഗ ഭമധാരയന 25 രാജാവ അത സ ീകരി ി ഉ കനായി അത സ പ ി മാെരെ ാ കഴി ി ക ം െച പി ീട അവ പായസം കഴി തിെ ഫലമായി രാജാവി നി ഗ ഭം ധരി

േണ കാേലഽഥ കൗസല ാ സ നാംേഭാജഭാ രം അജീജന ാമച ം ൈകേകയീ ഭരതം തഥാ 26 കൗസല യഥാകാലം സ ന ളാ താമരക ര െനേ ാെല ആന ം ന വനായ രാമച െന ം

ൈകേകയി ഭരതെന ം ജ ം ന ി തേതാ ല ണശ ൗ മി ാജീജനത തൗ അകാരയ പിതാ േതഷാം ജാതക മാദികം ദ ിൈജഃ 27

ീരാേമാദ ം

12

പി ീട മി ല ണ ശ എ ിവെര ം സവി പിതാവ ാ ണെരെ ാ അവ െട

ജാതക മം ട ിയവ േവ ംവ ം െച ി തേതാ വ ധിേരഽേന ാന ം ി ധാ ത ാര ഏവ േത സകലാ ച വിദ ാ ൈന ണ മഭിേലഭിേര 28 പി ീട അവ നാ േപ ം പര രം േ ഹ വരായി

െ വള അവ സകലവിദ കളി ം ൈന ണ ം േന ക ം െച തതഃ കദാചിദാഗത വിശ ാമിേ ാ മഹാ നിഃ യയാേച യ ര ാ ഥം രാമം ശ ിധേരാപമം 29 അ െന േ ാ ഏേതാ ഒ നാ വിശ ാമി മഹാ നി അവിെട വെ ക ം യ ര െച തിനായി

െനേ ാെല ശ ിമാനായ രാമെന ആവശ െ ക ം െച വസി വചനാ ാമം ല േണന സമന ിതം േ ണ പതി സ കൗശികസ കേര ദദൗ 30

രാജാവ വളെര വിഷമേ ാ ടി വസി െ ഉപേദശ മ സരി ല ണേനാ ടിയ രാമെന വിശ ാമി നി െട ൈകകളി ഏ പി

ീരാേമാദ ം

13

തൗ ഹീത ാ തേതാ ഗ ബലമതിബലാം തഥാ അ ാണി ച സമ ാണി താഭ ാ പദിേദശ സഃ 31 വിശ ാമി നി അവെര ംെകാ അവിെടനി േപായി ബല അതിബല എ ീ മ െള ം സകല അ

െള ം അവ ഉപേദശി ഗ സഹാ േജാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ താടകാമവധീ ീമാ േലാകപീഡനത പരാം 32 വിശ ാമി നിയാ േ രിതനായി ിമാനായ ീരാമ ജന െള പീഡി ി തി ത പരയായി താടക െയ രാ സിെയ ല ണേനാ ടിേ വധി തതഃ സി ാ മം ാപ കൗശിക ഹ രാഘവഃ അധ രം ച സമാേരേഭ രാ സാ സമാഗമ 33 അന രം ീരാമ വിശ ാമി നിേയാെടാ സി ാ മ

ിെല ിേ യ ം ആരംഭി ക ം അേ ാ തെ രാ സ ാ വ ക ം െച രാഘവ തേതാേ ണ ി ാ മാരീചമ ണേവ ബാ ഖാ ഹത ാ യ ം ചാപാലയ േനഃ 34

അേ ാ ീരാമ അ േയാഗം െകാ മാരീചെന കടലിെലറി ക ം ബാ വിെന ം മ രാ സ ാെര ം വധി നി െട യ െ ര ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

14

കൗശിേകന തേതാ രാേമാ നീയമാനഃ സഹാ ജഃ അഹല ാശാപനി േമാ ം ത ാ സം ാപ ൈമഥിലം 35 പി ീട വിശ ാമി നിയാ നയി െ ീരാമ അ ജേനാ ടിെ അഹല െയ ശാപ ി നി േമാചി ി ി ജനകെ അ എ ിേ ജനേകനാ ചിേതാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ സീതാനിമി മാനീതം ബഭ ധ ൈരശ രം 36 ജനകനാ ബ മാനിതനായ രാമ വിശ ാമി നാ േ രിതനായി സീതാസ യംവര ി പരീ ായി െകാ വ തായ ൈശവചാപെ ഭ ി തേതാ ദശരഥം ൈതരാനാ മിഥിലാധിപഃ രാമാദ ഭ േതഭ ഃ സീതാദ ാഃ കന കാഃ ദദൗ 37 അന രം മിഥിലാധിപനായ ജനക ത ാെര അയ ദശരഥെന (മിഥിലയി ) വ ി ദശരഥ ാരായ രാമ ട ിയവ സീത ട ിയ തെ കന കമാെര ന ി

തേതാ നിേയാേഗന േതാദ ാഹഃ സഹാ ജഃ രാഘേവാ നി യയൗ േതന ജനേകേനാ മാനിതഃ 38 അേ ാ തി വ നി േദശി ത സരി വിവാഹം െച വനായ രാമ ജനകരാജാവിനാ ബ മാനിതനായി സ സേഹാദര ാ െമാ ി അവിെട നി റെ

ീരാേമാദ ം

15

തദാക ണ ധ ഭംഗം ആയാ ം േരാഷഭീഷണം വിജിത ഭാ ഗവം രാമം അേയാധ ാം ാപ രാഘവഃ 39 ീരാമ ൈശവചാപം ഖ ി തിെ റി േക ി

വ വനായ നായ ഭാ ഗവരാമെന വിജയി ി ീരാമ അേയാ യി എ ിേ

തതഃ സ വജനാന ം വാണേ ിൈതഃ സ ൈകഃ താ ധ വാസ കാ ീതയാ സഹിത ഖം 40 അന രം താ െച ികളി െട എ ാവ ം ആന ം ന വനായി ീരാമ സീതേയാെടാ അവിെട ഖമായി ജീവി

ഇതി ീരാേമാദേ ബാലകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ബാലകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

16

അഥ അേയാധ ാകാ ഃ ഏത ി േര േഗഹം മാ ലസ ധാജിതഃ യയൗ ഭരതഃ ീതഃ ശ സമന ിതഃ 1

അതിനിട ഭരത ശ േനാെടാ സേ ാഷ ം അ ാവനായ ധാജി ിെ വീ ിേല േപായി തതഃ തിഭിഃ സാകം മ യിത ാ സ പതിഃ അഭിേഷകായ രാമസ സമാേരേഭ ദാഽന ിതഃ 2 അന രം ദശരഥമഹാരാജാവ മ ിമാ മായി ആേലാചി േശഷം രാമെ പ ാഭിേഷക ിനായി സേ ാഷ ം ഒ െച ട ി ൈകേകയീ മഹീപാലം മ രാ ഷിതാശയാ വരദ യം രാ ദ ം യയാേച സത സംഗരം 3 അേ ാ മ രെയ പരിചാരികയാ മന ഷി ി െ വളായ ൈകേകയി സത നി നായ രാജാവി േനാട പ തനി ന കിയ ര വര ആവശ െ വനവാസായ രാമസ രാജ ാൈ ഭരതസ ച തസ ാ വരദ യം മ ജേ മഹീപതിഃ 4 രാമെന വനവാസ ിനയ ണെമ ം ഭരതെന രാജ ാ വകാശം ന കണെമ ൈകേക െട ര

ീരാേമാദ ം

17

ആവശ രാജാവ വളെര ഃഖേ ാെട അ വാദം ന ി രാമം തൈദവ ൈകേകയീ വനവാസായ ചാദിശത അ ാപ സ വാന നി യയൗ ച വനായ സഃ 5 ൈകേകയി ഉടെനതെ രാമേനാട വനവാസതിന േപാ വാനായി ആ ാപി ജന േളാെട ാം വിടെചാ ിയി രാമ വന ിേല ായി റെ ക ം െച

ാ തം നി ഗതം സീതാ ല ണ ാ ജ ഃ സംത ജ സ ഹാ സ േവ പൗരാ ാ യ തം 6 വന ിേല റെ രാമെന സീത ം ല ണ ം അ ഗമി പൗര ാെര ാവ ം തെ ത െട വീ ക ഉേപ ി രാമെന പി ട വ യിത ാ ശാ പൗരാ നി ാണാ നിശി രാഘവഃ വാഹ മാനം മേ ണ രഥമാ ഹ ചാഗമത 7 അ രാ ി ഃഖിതരായ പൗര ാ നി യിലാ ി േ ാ അവരറിയാെത ീരാമ ദശരഥെ മ ി ഖ

നായ മ െതളി േതരി കയറി വന ിേല യാ യായി

ീരാേമാദ ം

18

ംഗിേബര രം ഗത ാ ഗംഗാ േലഽഥ രാഘവഃ േഹന സ ത നിശാേമകാ വാസ ച 8

പി ീട ീരാമ ഗംഗാതീര ംഗിേബര ര ി െല ിയി ഹെ സ ാരം ൈകെ ാ ി അവിെട ഒ രാ ി താമസി ക ം െച സാരഥിം സ ിമ ാസൗ സീതാല ണസം തഃ േഹനാനീതയാ നാവാ സംതതാര ച ജാ വീം 9

അവിെട െവ സാരഥിയായ മ േനാട വിടപറ േശഷം ീരാമ സീതാല ണ ാേരാ ടി ഹ ഴ വ ി ഗംഗാനദിെയ തരണം െച

ഭരദ ാജ നിം ാപ തം നത ാ േതന സ തഃ രാഘവ സ നി േദശാത ചി േടഽവസത ഖം 10 അവിെട ഭരദ ാജ നി െട അ െച അേ ഹെ നമ രി അേ ഹ ിെ സ ാരം ഏ വാ ി ീരാമ ഭരദ ാജെ നി േ ശമ സരി ചി ട ി

(ചി ടപ ത ില ) ഖമായി താമസി അേയാധ ാം തേതാ ഗത ാ മ ഃ േശാകവിഹ ലഃ രാേ ന േവദയ വം രാഘവസ വിേച ിതം 11

ീരാേമാദ ം

19

ഃഖാ നായ മ അവിെട നി അേയാ യിെല ി രാജാവിേനാട ീരാമെ വിേശഷ െള ാം അറിയി തദാക ണ മേ ാ ം രാജാ ഃഖവി ഢധീഃ രാമരാേമതി വിലപ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 12 മ പറ േക ി രാജാവ ഃഖമ നായി രാമാ

രാമാ എ വിളി വിലപി െകാ ശരീരം െവടി സ ിേല േപായി മ ിണ വസിേ ാ ാ േദഹം സംര പേതഃ ൈതരാനായയാമാ ഃ ഭരതം മാ ലാലയാത 13

മ ിമാ വസി നി േ ശി ത സരി രാജാവിെ ശരീരം കാ ി ക ം ത ാെര അയ ഭരതെന അ ാവെ വീ ി നി തിരി വ ക ം െച ഭരത തം ത ാ പിതരം ൈകകയീഗിരാ സം ാരാദി ചകാരാസ യഥാവിധി സഹാ ജഃ 14 ൈകേകയി െട വാ ക േക തിെ ഫലമായി പിതാവ മരണമട െവ റി ഭരത അനിയ െമാ ദശരഥെ ശവസം ാര ിയക യഥാവിധി അ ി അമാൈത ഃ േചാദ മാേനാപി രാജ ായ ഭരത ഥാ വനാൈയവ യയൗ രാമമാേന ം നാഗൈര ഹ 15

ീരാേമാദ ം

20

അതി േശഷം ഭരതെന രാജ ഭാരം ഏെ വാ മ ിമാ േ രി ിെ ി ം ഭരത പൗര ാ െമാ രാമെന തിരി െകാ വ തിനായി വന ിേല റെ

സ ഗത ാ ചി ട ം രാമം ചീരജടാധരം യയാേച ര ി ം രാജ ം വസി ാൈദ ഃ ദ ിൈജ ഹ 16 ഭരത ചി ട ി നിവസി െകാ ിരി വ ം ജടപിടി ടിേയാ ടിയവ ം പഴകിയ വ ം ധരി വ മായ രാമെ അ െല ിയി വസി ാദി

ാ ണേരാേടാ രാജ െ സംര ി വാനായി ീരാമേനാട അഭ ഥി

ച ദശ സമാ നീത ാ നൈരഷ ാമ ഹം രീം ഇത ാ പാ േക ദത ാ തം രാമം ത യാപയത 17 പതിനാ വ ഷെ വനവാസം കഴി തി േശഷം njാ അേയാ യിേല മട ിവരാം എ പറ ി ീരാമ ഭരതന തെ പാ ക ന ി അവെന

തിരി യ ഹീത ാ പാ േക ത ാത ഭരേതാ ദീനമാനസഃ

ന ി ാേമ ിത ാഭ ാം രര ച വ രാം 18 ദീനമാനസനായ ഭരത ീരാമെ പാ ക േമ ി ന ി ാമ ിെല ി അവിെട താമസി െകാ ീരാമ

ീരാേമാദ ം

21

പാ ക െള ആധാരമാ ി ( ീരാമെ േസവകനാണ താ എ ഭാേവന) രാജ ര ണം െച രാഘവ ഗിേര ാത ഗത ാ ിം സമവ ത ത പ ി തദാ സീതാം ഷൈണഃ ൈസ ര ഷയത 19 ീരാമനാകെ ചി ടപ ത ി നി അ ി നി െടയ േപായി അേ ഹെ വ ി അേ ാ

അ ി നി െട പ ിയാകെ തെ ആഭരണ െകാ സീതെയ അല രി ക ം െച ഉഷിത ാ നിശാേമകാം ആ േമ തസ രാഘവഃ വിേവശ ദ കാരണ ം സീതാല ണസം തഃ 20 ീരാമ ഒ രാ ി അ ി നി െട ആ മ ി വസി

പി ീട സീതാല ണ ാേരാെടാ ദ കാരണ ിേല േവശി

ഇതി ീരാേമാദേ അേയാ ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ി അേയാ ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

22

അഥ ആരണ കാ ഃ ജ വേനന കാ േ ാ വിരാധം വിധിേചാദിതം

സദാരാ ജമാ ാനം ഹര മവധീത തദാ 1 അ െനയിരിെ ഒരി ീരാമ കാ ി െട സ രി െകാ ി േ ാ വിരാധ എ േപ രാ സ വിധിവശാ ീരാമെന ം സീതെയ ം ല ണെന ം െപാ ിെയ െകാ േപായേ ാ ീരാമ അവെന വധി ക ായി

ശരഭംഗാ മം ാപ സ ഗതിം തസ വീ സഃ തിജേ രാ സാനാം വധം നിഭിര ഥിതഃ 2

അന രം ശരഭംഗ നി െട ആ മ ിെല ക ം അേ ഹം സ ഗം കാ ക ം െച ി ീരാമ നിമാ അഭ ഥി ത സരി രാ സ ാെര വധി വാ തി െച

ത ാത ഗത ാ തീ ം ച ണമ ാേനന ജിതഃ അഗ ാ മം ാപ തം നമാമ ര മഃ 3 അവിെടനി ം തീ നി െട ആ മ ി േപായി അേ ഹെ ണമി അേ ഹ ിെ സ ാരം സ ീകരി ി ീരാമ അഗ ാ മ ിെല ി അഗ നിെയ ണമി

ീരാേമാദ ം

23

രാമായ ൈവ വം ചാപം ഐ ം ണീ ഗം തഥാ ാ ം ചാ ം ച ഖ ഗം ച ദദൗ ംഭസംഭവഃ 4

അേ ാ ംഭസംഭവനായ ( ട ി ജനി വനായ) അഗ വി വിെ വി ം ഇ െ ര ആവനാഴിക ം

ാവി അ ം ( ാ ം) ീരാമന ന ി തതഃ സ ഗ കാ ഃ സമാഗമ ജടാ ഷം ൈവേദഹ ാഃ പാലനാൈയനം േധ പി വ ലം 5 ീരാമ അവിെടനി േപായി ജടാ വിെന കാ ക ം

സീത െട സംര ണ ിനായി തെ പിതാവായ ദശരഥെ ിയ ായ അേ ഹ ിെന മതല െ ക ം െച തതഃ പ വടീം ാപ ത ല ണനി മിതാം പ ണശാലാമധ വാസ സീതയാ സഹിതം ഖം 6 പി ീട പ വടി എ ലെ ി അവിെട ല ണ നി ി സീതേയാ ടി ഖമായി നിവസി ത ാേഭ ൈത കദാ രാമം വേ പണഖാഽഭികാ ത ിര ാ ല ണം ച വേ േസാ ഽപി നിരാകേരാത 7 അവിെട െവ ഒരി ണഖാ എ േപ ഒ രാ സി കാമാസ യായി രാമെന സമീപി ക ം രാമ

ീരാേമാദ ം

24

അവെള നിരസി േ ാ ല ണെന വരി ക ം അവെള ല ണ ം നിരസി ക ം െച രാമേമവ തേതാ വേ കാമാ താ കാമസ ിഭം ന ധി താ േതന സീതാമഭ വ ഷാ 8

കാമാ യായ അവ കാമേദവെനേ ാെല രനായ രാമെന വീ ം കാമ രണ ിനായി സമീപി ക ം രാമനാ വീ ം തിര രി െ അവ േകാപം സീതെയ ആ മി ക ം െച ല േണന തേതാ േരാഷാത വണനാസികാ സാ ഗത ാ ജന ാനം ഖരാൈയതന േവദയത 9 അേ ാ ല ണനാ െചവിക ം ം േഛദി െ അവളാകെ ജന ാന െച ി ഖര എ രാ സേനാട നട െത ാം പറ തദാക ണ ഖരഃ േ ാ രാഘവം ഹ മായയൗ ഷണ ിശിൈര ൈഖ യാ ധാൈനഃ സമന ിതഃ 10

അ േക ി ഖര നായി ീരാമെന വധി വാനായി ഷണ ിശിര ട ിയ രാ സ ാ െമാ ചി ട ി വ ത ണം ല േണ സീതാം നിധായ ര ന നഃ ഖരം സഹാ ഗം സംേഖ ജഘാന ല വി മഃ 11

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 9: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

8

തത ി വസേര വിധാതാരം ദിവൗകസഃ ഉപഗേമ ാചിേര സ വം രാവണസ വിേച ിതം 12 ആ സ ഭ ില േദവ ാ ാവിെന സമീപി രാവണെ എ ാ വ ിക ം അേ ഹെ അറിയി തദാക ണ ൈര ാകം ാപ േധാദേധ ടം

ാവ ച ഷീേകശം വിധാതാ വിവിൈധഃ ൈവഃ 13 അ േക ി ാവ അവ െട െട പാലാഴി െട തീര െച ി വിവിധ ളായ തികെളെ ാ വി വിെന സ നാ ി ആവി യാഥ ൈദത ാരിഃ പ ച പിതാമഹം കിമ ഥമാഗേതാഽസി ത ം സാകം േദവഗൈണരിതി 14 അേ ാ വി ത െ ാവിേനാട േചാദി അ േദവഗണ േളാ ടി എ ിനാണ വ ിരി ത

തേതാ ദശാനനാത പീഡാമജ ൈ ന േവദയത ത േത ാവാച ധാതാരം ഹ ഷയന വി ര വാഃ 15 അേ ാ ാവ രാവണ ല ായ പീഡെയ റി വി വിെന അറിയി അ േക ി വി ാവിെന സേ ാഷി ി വാനായി ഇ കാരം പറ

ീരാേമാദ ം

9

അലം ഭേയനാ േയാേന ഗ േദവഗൈണ ഹ അഹം ദാശരഥി ത ാ ഹനിഷ ാമി ദശാനനം 16 അ േയാ ാേവ ഇനി ഭയേ അ േദവഗണ െമാ േപായാ ം njാ ദശരഥ നായി ജനി ദശാശനെന (രാവണെന) വധി താണ ആ ാംൈശ രാ േവ മൗ വാനര പിണഃ ജാേയര മമ സാഹാ ം ക ം രാവണനി േഹ 17 എ ാ േദവ ാ ം രാവണെന നി ഹി തിന എെ സഹായി വാനായി അവരവ െട അംശം െകാ വാനര ാരായി പെമ മിയി ജനി െ ഏവ ാ വിധാതാരം തൈ വാ ദേധ ഃ പ മേയാനി ഗീ വാൈണ മം ായാത ധീഃ 18

ാവിേനാട ഇ കാരം പറ ി മഹാവി ഉടെന അ ധാനം െച ാവാകെ േദവ ാേരാ ടി സ ചി നായി മട ക ം െച അജീജന േതാ ശേ ാ വാലിനം നാമ വാനരം

ീവമപി മാ താേ ാ ഹ മ ം ച മാ തഃ 19 അന രം ഇ (തെ അംശ വനായ) വാലി (ബാലി) എ വാനരെന ജനി ി (അ േപാെല) ര േദവ

ീവെന ം വാ േദവ ഹ മാെന ം ജനി ി

ീരാേമാദ ം

10

ൈരവ ജനയാമാസ ജാംബവ ം ച പ മജഃ ഏവമേന ച വി ധാഃ കപീനജനയ ബ 20

ാവ പ തെ ജാംബവാെന ജനി ി ി ഇ കാരം തെ മ േദവ ാ ം അേനകം വാനര ാെര ജനി ി തേതാ വാനരസംഘാനാം വാലീ പരി േഡാഽഭവത അമീഭിരഖിൈല ാകം കി ി ാമധ വാസ ച 21 പി ീട ബാലി വാനര ാ െടെയ ാം േനതാവായി അവേരാ െട ാെമാ കി ി യി താമസ റ ി ആസീ ശരേഥാ നാമ ര വംേശഽഥ പാ ഥിവഃ ഭാര ാ ിേ ാപി ല ാസൗ താ േലേഭ ന സ തിം 22 ര വംശ ി ദശരഥ എ േപ ഒ രാജാവ

ഉ ായി അേ ഹ ിന ഭാര മാ ഉ ായി ം അവരി സ തികെളാ ം ഉ ായി തതഃ മ വചനാദ ഋഷ ംഗം സ പതിഃ ആനീയ കാേമ ിം ആേരേഭ സ േരാഹിതഃ 23 അന രം മ െ ഉപേദശമ സരി ആ രാജാവ േരാഹിത ാേരാ ടി ഋഷ ംഗ നിെയ വ ി കാേമ ി ആരംഭി

ീരാേമാദ ം

11

അഥാേ ിതഃ ക ിദ ഹീത ാ പായസം ച ം ഏത ാശയ പ ീ ം ഇത ാഽദാ പായ സഃ 24 അേ ാ അ ിയി നി ൈക ി പായസേമ ിയ ഒ ദിവ േദഹം ഉയ വ ി ഇത നിെ ഭാര മാെര കഴി ി എ രാജാവിേനാട പറ ി അത അേ ഹ ിന ന ി ത ഹീത ാ തൈദവാസൗ പ ീഃ ാശയ കഃ താ തതഃ ാശനാേദവ പാ ഗ ഭമധാരയന 25 രാജാവ അത സ ീകരി ി ഉ കനായി അത സ പ ി മാെരെ ാ കഴി ി ക ം െച പി ീട അവ പായസം കഴി തിെ ഫലമായി രാജാവി നി ഗ ഭം ധരി

േണ കാേലഽഥ കൗസല ാ സ നാംേഭാജഭാ രം അജീജന ാമച ം ൈകേകയീ ഭരതം തഥാ 26 കൗസല യഥാകാലം സ ന ളാ താമരക ര െനേ ാെല ആന ം ന വനായ രാമച െന ം

ൈകേകയി ഭരതെന ം ജ ം ന ി തേതാ ല ണശ ൗ മി ാജീജനത തൗ അകാരയ പിതാ േതഷാം ജാതക മാദികം ദ ിൈജഃ 27

ീരാേമാദ ം

12

പി ീട മി ല ണ ശ എ ിവെര ം സവി പിതാവ ാ ണെരെ ാ അവ െട

ജാതക മം ട ിയവ േവ ംവ ം െച ി തേതാ വ ധിേരഽേന ാന ം ി ധാ ത ാര ഏവ േത സകലാ ച വിദ ാ ൈന ണ മഭിേലഭിേര 28 പി ീട അവ നാ േപ ം പര രം േ ഹ വരായി

െ വള അവ സകലവിദ കളി ം ൈന ണ ം േന ക ം െച തതഃ കദാചിദാഗത വിശ ാമിേ ാ മഹാ നിഃ യയാേച യ ര ാ ഥം രാമം ശ ിധേരാപമം 29 അ െന േ ാ ഏേതാ ഒ നാ വിശ ാമി മഹാ നി അവിെട വെ ക ം യ ര െച തിനായി

െനേ ാെല ശ ിമാനായ രാമെന ആവശ െ ക ം െച വസി വചനാ ാമം ല േണന സമന ിതം േ ണ പതി സ കൗശികസ കേര ദദൗ 30

രാജാവ വളെര വിഷമേ ാ ടി വസി െ ഉപേദശ മ സരി ല ണേനാ ടിയ രാമെന വിശ ാമി നി െട ൈകകളി ഏ പി

ീരാേമാദ ം

13

തൗ ഹീത ാ തേതാ ഗ ബലമതിബലാം തഥാ അ ാണി ച സമ ാണി താഭ ാ പദിേദശ സഃ 31 വിശ ാമി നി അവെര ംെകാ അവിെടനി േപായി ബല അതിബല എ ീ മ െള ം സകല അ

െള ം അവ ഉപേദശി ഗ സഹാ േജാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ താടകാമവധീ ീമാ േലാകപീഡനത പരാം 32 വിശ ാമി നിയാ േ രിതനായി ിമാനായ ീരാമ ജന െള പീഡി ി തി ത പരയായി താടക െയ രാ സിെയ ല ണേനാ ടിേ വധി തതഃ സി ാ മം ാപ കൗശിക ഹ രാഘവഃ അധ രം ച സമാേരേഭ രാ സാ സമാഗമ 33 അന രം ീരാമ വിശ ാമി നിേയാെടാ സി ാ മ

ിെല ിേ യ ം ആരംഭി ക ം അേ ാ തെ രാ സ ാ വ ക ം െച രാഘവ തേതാേ ണ ി ാ മാരീചമ ണേവ ബാ ഖാ ഹത ാ യ ം ചാപാലയ േനഃ 34

അേ ാ ീരാമ അ േയാഗം െകാ മാരീചെന കടലിെലറി ക ം ബാ വിെന ം മ രാ സ ാെര ം വധി നി െട യ െ ര ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

14

കൗശിേകന തേതാ രാേമാ നീയമാനഃ സഹാ ജഃ അഹല ാശാപനി േമാ ം ത ാ സം ാപ ൈമഥിലം 35 പി ീട വിശ ാമി നിയാ നയി െ ീരാമ അ ജേനാ ടിെ അഹല െയ ശാപ ി നി േമാചി ി ി ജനകെ അ എ ിേ ജനേകനാ ചിേതാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ സീതാനിമി മാനീതം ബഭ ധ ൈരശ രം 36 ജനകനാ ബ മാനിതനായ രാമ വിശ ാമി നാ േ രിതനായി സീതാസ യംവര ി പരീ ായി െകാ വ തായ ൈശവചാപെ ഭ ി തേതാ ദശരഥം ൈതരാനാ മിഥിലാധിപഃ രാമാദ ഭ േതഭ ഃ സീതാദ ാഃ കന കാഃ ദദൗ 37 അന രം മിഥിലാധിപനായ ജനക ത ാെര അയ ദശരഥെന (മിഥിലയി ) വ ി ദശരഥ ാരായ രാമ ട ിയവ സീത ട ിയ തെ കന കമാെര ന ി

തേതാ നിേയാേഗന േതാദ ാഹഃ സഹാ ജഃ രാഘേവാ നി യയൗ േതന ജനേകേനാ മാനിതഃ 38 അേ ാ തി വ നി േദശി ത സരി വിവാഹം െച വനായ രാമ ജനകരാജാവിനാ ബ മാനിതനായി സ സേഹാദര ാ െമാ ി അവിെട നി റെ

ീരാേമാദ ം

15

തദാക ണ ധ ഭംഗം ആയാ ം േരാഷഭീഷണം വിജിത ഭാ ഗവം രാമം അേയാധ ാം ാപ രാഘവഃ 39 ീരാമ ൈശവചാപം ഖ ി തിെ റി േക ി

വ വനായ നായ ഭാ ഗവരാമെന വിജയി ി ീരാമ അേയാ യി എ ിേ

തതഃ സ വജനാന ം വാണേ ിൈതഃ സ ൈകഃ താ ധ വാസ കാ ീതയാ സഹിത ഖം 40 അന രം താ െച ികളി െട എ ാവ ം ആന ം ന വനായി ീരാമ സീതേയാെടാ അവിെട ഖമായി ജീവി

ഇതി ീരാേമാദേ ബാലകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ബാലകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

16

അഥ അേയാധ ാകാ ഃ ഏത ി േര േഗഹം മാ ലസ ധാജിതഃ യയൗ ഭരതഃ ീതഃ ശ സമന ിതഃ 1

അതിനിട ഭരത ശ േനാെടാ സേ ാഷ ം അ ാവനായ ധാജി ിെ വീ ിേല േപായി തതഃ തിഭിഃ സാകം മ യിത ാ സ പതിഃ അഭിേഷകായ രാമസ സമാേരേഭ ദാഽന ിതഃ 2 അന രം ദശരഥമഹാരാജാവ മ ിമാ മായി ആേലാചി േശഷം രാമെ പ ാഭിേഷക ിനായി സേ ാഷ ം ഒ െച ട ി ൈകേകയീ മഹീപാലം മ രാ ഷിതാശയാ വരദ യം രാ ദ ം യയാേച സത സംഗരം 3 അേ ാ മ രെയ പരിചാരികയാ മന ഷി ി െ വളായ ൈകേകയി സത നി നായ രാജാവി േനാട പ തനി ന കിയ ര വര ആവശ െ വനവാസായ രാമസ രാജ ാൈ ഭരതസ ച തസ ാ വരദ യം മ ജേ മഹീപതിഃ 4 രാമെന വനവാസ ിനയ ണെമ ം ഭരതെന രാജ ാ വകാശം ന കണെമ ൈകേക െട ര

ീരാേമാദ ം

17

ആവശ രാജാവ വളെര ഃഖേ ാെട അ വാദം ന ി രാമം തൈദവ ൈകേകയീ വനവാസായ ചാദിശത അ ാപ സ വാന നി യയൗ ച വനായ സഃ 5 ൈകേകയി ഉടെനതെ രാമേനാട വനവാസതിന േപാ വാനായി ആ ാപി ജന േളാെട ാം വിടെചാ ിയി രാമ വന ിേല ായി റെ ക ം െച

ാ തം നി ഗതം സീതാ ല ണ ാ ജ ഃ സംത ജ സ ഹാ സ േവ പൗരാ ാ യ തം 6 വന ിേല റെ രാമെന സീത ം ല ണ ം അ ഗമി പൗര ാെര ാവ ം തെ ത െട വീ ക ഉേപ ി രാമെന പി ട വ യിത ാ ശാ പൗരാ നി ാണാ നിശി രാഘവഃ വാഹ മാനം മേ ണ രഥമാ ഹ ചാഗമത 7 അ രാ ി ഃഖിതരായ പൗര ാ നി യിലാ ി േ ാ അവരറിയാെത ീരാമ ദശരഥെ മ ി ഖ

നായ മ െതളി േതരി കയറി വന ിേല യാ യായി

ീരാേമാദ ം

18

ംഗിേബര രം ഗത ാ ഗംഗാ േലഽഥ രാഘവഃ േഹന സ ത നിശാേമകാ വാസ ച 8

പി ീട ീരാമ ഗംഗാതീര ംഗിേബര ര ി െല ിയി ഹെ സ ാരം ൈകെ ാ ി അവിെട ഒ രാ ി താമസി ക ം െച സാരഥിം സ ിമ ാസൗ സീതാല ണസം തഃ േഹനാനീതയാ നാവാ സംതതാര ച ജാ വീം 9

അവിെട െവ സാരഥിയായ മ േനാട വിടപറ േശഷം ീരാമ സീതാല ണ ാേരാ ടി ഹ ഴ വ ി ഗംഗാനദിെയ തരണം െച

ഭരദ ാജ നിം ാപ തം നത ാ േതന സ തഃ രാഘവ സ നി േദശാത ചി േടഽവസത ഖം 10 അവിെട ഭരദ ാജ നി െട അ െച അേ ഹെ നമ രി അേ ഹ ിെ സ ാരം ഏ വാ ി ീരാമ ഭരദ ാജെ നി േ ശമ സരി ചി ട ി

(ചി ടപ ത ില ) ഖമായി താമസി അേയാധ ാം തേതാ ഗത ാ മ ഃ േശാകവിഹ ലഃ രാേ ന േവദയ വം രാഘവസ വിേച ിതം 11

ീരാേമാദ ം

19

ഃഖാ നായ മ അവിെട നി അേയാ യിെല ി രാജാവിേനാട ീരാമെ വിേശഷ െള ാം അറിയി തദാക ണ മേ ാ ം രാജാ ഃഖവി ഢധീഃ രാമരാേമതി വിലപ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 12 മ പറ േക ി രാജാവ ഃഖമ നായി രാമാ

രാമാ എ വിളി വിലപി െകാ ശരീരം െവടി സ ിേല േപായി മ ിണ വസിേ ാ ാ േദഹം സംര പേതഃ ൈതരാനായയാമാ ഃ ഭരതം മാ ലാലയാത 13

മ ിമാ വസി നി േ ശി ത സരി രാജാവിെ ശരീരം കാ ി ക ം ത ാെര അയ ഭരതെന അ ാവെ വീ ി നി തിരി വ ക ം െച ഭരത തം ത ാ പിതരം ൈകകയീഗിരാ സം ാരാദി ചകാരാസ യഥാവിധി സഹാ ജഃ 14 ൈകേകയി െട വാ ക േക തിെ ഫലമായി പിതാവ മരണമട െവ റി ഭരത അനിയ െമാ ദശരഥെ ശവസം ാര ിയക യഥാവിധി അ ി അമാൈത ഃ േചാദ മാേനാപി രാജ ായ ഭരത ഥാ വനാൈയവ യയൗ രാമമാേന ം നാഗൈര ഹ 15

ീരാേമാദ ം

20

അതി േശഷം ഭരതെന രാജ ഭാരം ഏെ വാ മ ിമാ േ രി ിെ ി ം ഭരത പൗര ാ െമാ രാമെന തിരി െകാ വ തിനായി വന ിേല റെ

സ ഗത ാ ചി ട ം രാമം ചീരജടാധരം യയാേച ര ി ം രാജ ം വസി ാൈദ ഃ ദ ിൈജ ഹ 16 ഭരത ചി ട ി നിവസി െകാ ിരി വ ം ജടപിടി ടിേയാ ടിയവ ം പഴകിയ വ ം ധരി വ മായ രാമെ അ െല ിയി വസി ാദി

ാ ണേരാേടാ രാജ െ സംര ി വാനായി ീരാമേനാട അഭ ഥി

ച ദശ സമാ നീത ാ നൈരഷ ാമ ഹം രീം ഇത ാ പാ േക ദത ാ തം രാമം ത യാപയത 17 പതിനാ വ ഷെ വനവാസം കഴി തി േശഷം njാ അേയാ യിേല മട ിവരാം എ പറ ി ീരാമ ഭരതന തെ പാ ക ന ി അവെന

തിരി യ ഹീത ാ പാ േക ത ാത ഭരേതാ ദീനമാനസഃ

ന ി ാേമ ിത ാഭ ാം രര ച വ രാം 18 ദീനമാനസനായ ഭരത ീരാമെ പാ ക േമ ി ന ി ാമ ിെല ി അവിെട താമസി െകാ ീരാമ

ീരാേമാദ ം

21

പാ ക െള ആധാരമാ ി ( ീരാമെ േസവകനാണ താ എ ഭാേവന) രാജ ര ണം െച രാഘവ ഗിേര ാത ഗത ാ ിം സമവ ത ത പ ി തദാ സീതാം ഷൈണഃ ൈസ ര ഷയത 19 ീരാമനാകെ ചി ടപ ത ി നി അ ി നി െടയ േപായി അേ ഹെ വ ി അേ ാ

അ ി നി െട പ ിയാകെ തെ ആഭരണ െകാ സീതെയ അല രി ക ം െച ഉഷിത ാ നിശാേമകാം ആ േമ തസ രാഘവഃ വിേവശ ദ കാരണ ം സീതാല ണസം തഃ 20 ീരാമ ഒ രാ ി അ ി നി െട ആ മ ി വസി

പി ീട സീതാല ണ ാേരാെടാ ദ കാരണ ിേല േവശി

ഇതി ീരാേമാദേ അേയാ ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ി അേയാ ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

22

അഥ ആരണ കാ ഃ ജ വേനന കാ േ ാ വിരാധം വിധിേചാദിതം

സദാരാ ജമാ ാനം ഹര മവധീത തദാ 1 അ െനയിരിെ ഒരി ീരാമ കാ ി െട സ രി െകാ ി േ ാ വിരാധ എ േപ രാ സ വിധിവശാ ീരാമെന ം സീതെയ ം ല ണെന ം െപാ ിെയ െകാ േപായേ ാ ീരാമ അവെന വധി ക ായി

ശരഭംഗാ മം ാപ സ ഗതിം തസ വീ സഃ തിജേ രാ സാനാം വധം നിഭിര ഥിതഃ 2

അന രം ശരഭംഗ നി െട ആ മ ിെല ക ം അേ ഹം സ ഗം കാ ക ം െച ി ീരാമ നിമാ അഭ ഥി ത സരി രാ സ ാെര വധി വാ തി െച

ത ാത ഗത ാ തീ ം ച ണമ ാേനന ജിതഃ അഗ ാ മം ാപ തം നമാമ ര മഃ 3 അവിെടനി ം തീ നി െട ആ മ ി േപായി അേ ഹെ ണമി അേ ഹ ിെ സ ാരം സ ീകരി ി ീരാമ അഗ ാ മ ിെല ി അഗ നിെയ ണമി

ീരാേമാദ ം

23

രാമായ ൈവ വം ചാപം ഐ ം ണീ ഗം തഥാ ാ ം ചാ ം ച ഖ ഗം ച ദദൗ ംഭസംഭവഃ 4

അേ ാ ംഭസംഭവനായ ( ട ി ജനി വനായ) അഗ വി വിെ വി ം ഇ െ ര ആവനാഴിക ം

ാവി അ ം ( ാ ം) ീരാമന ന ി തതഃ സ ഗ കാ ഃ സമാഗമ ജടാ ഷം ൈവേദഹ ാഃ പാലനാൈയനം േധ പി വ ലം 5 ീരാമ അവിെടനി േപായി ജടാ വിെന കാ ക ം

സീത െട സംര ണ ിനായി തെ പിതാവായ ദശരഥെ ിയ ായ അേ ഹ ിെന മതല െ ക ം െച തതഃ പ വടീം ാപ ത ല ണനി മിതാം പ ണശാലാമധ വാസ സീതയാ സഹിതം ഖം 6 പി ീട പ വടി എ ലെ ി അവിെട ല ണ നി ി സീതേയാ ടി ഖമായി നിവസി ത ാേഭ ൈത കദാ രാമം വേ പണഖാഽഭികാ ത ിര ാ ല ണം ച വേ േസാ ഽപി നിരാകേരാത 7 അവിെട െവ ഒരി ണഖാ എ േപ ഒ രാ സി കാമാസ യായി രാമെന സമീപി ക ം രാമ

ീരാേമാദ ം

24

അവെള നിരസി േ ാ ല ണെന വരി ക ം അവെള ല ണ ം നിരസി ക ം െച രാമേമവ തേതാ വേ കാമാ താ കാമസ ിഭം ന ധി താ േതന സീതാമഭ വ ഷാ 8

കാമാ യായ അവ കാമേദവെനേ ാെല രനായ രാമെന വീ ം കാമ രണ ിനായി സമീപി ക ം രാമനാ വീ ം തിര രി െ അവ േകാപം സീതെയ ആ മി ക ം െച ല േണന തേതാ േരാഷാത വണനാസികാ സാ ഗത ാ ജന ാനം ഖരാൈയതന േവദയത 9 അേ ാ ല ണനാ െചവിക ം ം േഛദി െ അവളാകെ ജന ാന െച ി ഖര എ രാ സേനാട നട െത ാം പറ തദാക ണ ഖരഃ േ ാ രാഘവം ഹ മായയൗ ഷണ ിശിൈര ൈഖ യാ ധാൈനഃ സമന ിതഃ 10

അ േക ി ഖര നായി ീരാമെന വധി വാനായി ഷണ ിശിര ട ിയ രാ സ ാ െമാ ചി ട ി വ ത ണം ല േണ സീതാം നിധായ ര ന നഃ ഖരം സഹാ ഗം സംേഖ ജഘാന ല വി മഃ 11

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 10: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

9

അലം ഭേയനാ േയാേന ഗ േദവഗൈണ ഹ അഹം ദാശരഥി ത ാ ഹനിഷ ാമി ദശാനനം 16 അ േയാ ാേവ ഇനി ഭയേ അ േദവഗണ െമാ േപായാ ം njാ ദശരഥ നായി ജനി ദശാശനെന (രാവണെന) വധി താണ ആ ാംൈശ രാ േവ മൗ വാനര പിണഃ ജാേയര മമ സാഹാ ം ക ം രാവണനി േഹ 17 എ ാ േദവ ാ ം രാവണെന നി ഹി തിന എെ സഹായി വാനായി അവരവ െട അംശം െകാ വാനര ാരായി പെമ മിയി ജനി െ ഏവ ാ വിധാതാരം തൈ വാ ദേധ ഃ പ മേയാനി ഗീ വാൈണ മം ായാത ധീഃ 18

ാവിേനാട ഇ കാരം പറ ി മഹാവി ഉടെന അ ധാനം െച ാവാകെ േദവ ാേരാ ടി സ ചി നായി മട ക ം െച അജീജന േതാ ശേ ാ വാലിനം നാമ വാനരം

ീവമപി മാ താേ ാ ഹ മ ം ച മാ തഃ 19 അന രം ഇ (തെ അംശ വനായ) വാലി (ബാലി) എ വാനരെന ജനി ി (അ േപാെല) ര േദവ

ീവെന ം വാ േദവ ഹ മാെന ം ജനി ി

ീരാേമാദ ം

10

ൈരവ ജനയാമാസ ജാംബവ ം ച പ മജഃ ഏവമേന ച വി ധാഃ കപീനജനയ ബ 20

ാവ പ തെ ജാംബവാെന ജനി ി ി ഇ കാരം തെ മ േദവ ാ ം അേനകം വാനര ാെര ജനി ി തേതാ വാനരസംഘാനാം വാലീ പരി േഡാഽഭവത അമീഭിരഖിൈല ാകം കി ി ാമധ വാസ ച 21 പി ീട ബാലി വാനര ാ െടെയ ാം േനതാവായി അവേരാ െട ാെമാ കി ി യി താമസ റ ി ആസീ ശരേഥാ നാമ ര വംേശഽഥ പാ ഥിവഃ ഭാര ാ ിേ ാപി ല ാസൗ താ േലേഭ ന സ തിം 22 ര വംശ ി ദശരഥ എ േപ ഒ രാജാവ

ഉ ായി അേ ഹ ിന ഭാര മാ ഉ ായി ം അവരി സ തികെളാ ം ഉ ായി തതഃ മ വചനാദ ഋഷ ംഗം സ പതിഃ ആനീയ കാേമ ിം ആേരേഭ സ േരാഹിതഃ 23 അന രം മ െ ഉപേദശമ സരി ആ രാജാവ േരാഹിത ാേരാ ടി ഋഷ ംഗ നിെയ വ ി കാേമ ി ആരംഭി

ീരാേമാദ ം

11

അഥാേ ിതഃ ക ിദ ഹീത ാ പായസം ച ം ഏത ാശയ പ ീ ം ഇത ാഽദാ പായ സഃ 24 അേ ാ അ ിയി നി ൈക ി പായസേമ ിയ ഒ ദിവ േദഹം ഉയ വ ി ഇത നിെ ഭാര മാെര കഴി ി എ രാജാവിേനാട പറ ി അത അേ ഹ ിന ന ി ത ഹീത ാ തൈദവാസൗ പ ീഃ ാശയ കഃ താ തതഃ ാശനാേദവ പാ ഗ ഭമധാരയന 25 രാജാവ അത സ ീകരി ി ഉ കനായി അത സ പ ി മാെരെ ാ കഴി ി ക ം െച പി ീട അവ പായസം കഴി തിെ ഫലമായി രാജാവി നി ഗ ഭം ധരി

േണ കാേലഽഥ കൗസല ാ സ നാംേഭാജഭാ രം അജീജന ാമച ം ൈകേകയീ ഭരതം തഥാ 26 കൗസല യഥാകാലം സ ന ളാ താമരക ര െനേ ാെല ആന ം ന വനായ രാമച െന ം

ൈകേകയി ഭരതെന ം ജ ം ന ി തേതാ ല ണശ ൗ മി ാജീജനത തൗ അകാരയ പിതാ േതഷാം ജാതക മാദികം ദ ിൈജഃ 27

ീരാേമാദ ം

12

പി ീട മി ല ണ ശ എ ിവെര ം സവി പിതാവ ാ ണെരെ ാ അവ െട

ജാതക മം ട ിയവ േവ ംവ ം െച ി തേതാ വ ധിേരഽേന ാന ം ി ധാ ത ാര ഏവ േത സകലാ ച വിദ ാ ൈന ണ മഭിേലഭിേര 28 പി ീട അവ നാ േപ ം പര രം േ ഹ വരായി

െ വള അവ സകലവിദ കളി ം ൈന ണ ം േന ക ം െച തതഃ കദാചിദാഗത വിശ ാമിേ ാ മഹാ നിഃ യയാേച യ ര ാ ഥം രാമം ശ ിധേരാപമം 29 അ െന േ ാ ഏേതാ ഒ നാ വിശ ാമി മഹാ നി അവിെട വെ ക ം യ ര െച തിനായി

െനേ ാെല ശ ിമാനായ രാമെന ആവശ െ ക ം െച വസി വചനാ ാമം ല േണന സമന ിതം േ ണ പതി സ കൗശികസ കേര ദദൗ 30

രാജാവ വളെര വിഷമേ ാ ടി വസി െ ഉപേദശ മ സരി ല ണേനാ ടിയ രാമെന വിശ ാമി നി െട ൈകകളി ഏ പി

ീരാേമാദ ം

13

തൗ ഹീത ാ തേതാ ഗ ബലമതിബലാം തഥാ അ ാണി ച സമ ാണി താഭ ാ പദിേദശ സഃ 31 വിശ ാമി നി അവെര ംെകാ അവിെടനി േപായി ബല അതിബല എ ീ മ െള ം സകല അ

െള ം അവ ഉപേദശി ഗ സഹാ േജാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ താടകാമവധീ ീമാ േലാകപീഡനത പരാം 32 വിശ ാമി നിയാ േ രിതനായി ിമാനായ ീരാമ ജന െള പീഡി ി തി ത പരയായി താടക െയ രാ സിെയ ല ണേനാ ടിേ വധി തതഃ സി ാ മം ാപ കൗശിക ഹ രാഘവഃ അധ രം ച സമാേരേഭ രാ സാ സമാഗമ 33 അന രം ീരാമ വിശ ാമി നിേയാെടാ സി ാ മ

ിെല ിേ യ ം ആരംഭി ക ം അേ ാ തെ രാ സ ാ വ ക ം െച രാഘവ തേതാേ ണ ി ാ മാരീചമ ണേവ ബാ ഖാ ഹത ാ യ ം ചാപാലയ േനഃ 34

അേ ാ ീരാമ അ േയാഗം െകാ മാരീചെന കടലിെലറി ക ം ബാ വിെന ം മ രാ സ ാെര ം വധി നി െട യ െ ര ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

14

കൗശിേകന തേതാ രാേമാ നീയമാനഃ സഹാ ജഃ അഹല ാശാപനി േമാ ം ത ാ സം ാപ ൈമഥിലം 35 പി ീട വിശ ാമി നിയാ നയി െ ീരാമ അ ജേനാ ടിെ അഹല െയ ശാപ ി നി േമാചി ി ി ജനകെ അ എ ിേ ജനേകനാ ചിേതാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ സീതാനിമി മാനീതം ബഭ ധ ൈരശ രം 36 ജനകനാ ബ മാനിതനായ രാമ വിശ ാമി നാ േ രിതനായി സീതാസ യംവര ി പരീ ായി െകാ വ തായ ൈശവചാപെ ഭ ി തേതാ ദശരഥം ൈതരാനാ മിഥിലാധിപഃ രാമാദ ഭ േതഭ ഃ സീതാദ ാഃ കന കാഃ ദദൗ 37 അന രം മിഥിലാധിപനായ ജനക ത ാെര അയ ദശരഥെന (മിഥിലയി ) വ ി ദശരഥ ാരായ രാമ ട ിയവ സീത ട ിയ തെ കന കമാെര ന ി

തേതാ നിേയാേഗന േതാദ ാഹഃ സഹാ ജഃ രാഘേവാ നി യയൗ േതന ജനേകേനാ മാനിതഃ 38 അേ ാ തി വ നി േദശി ത സരി വിവാഹം െച വനായ രാമ ജനകരാജാവിനാ ബ മാനിതനായി സ സേഹാദര ാ െമാ ി അവിെട നി റെ

ീരാേമാദ ം

15

തദാക ണ ധ ഭംഗം ആയാ ം േരാഷഭീഷണം വിജിത ഭാ ഗവം രാമം അേയാധ ാം ാപ രാഘവഃ 39 ീരാമ ൈശവചാപം ഖ ി തിെ റി േക ി

വ വനായ നായ ഭാ ഗവരാമെന വിജയി ി ീരാമ അേയാ യി എ ിേ

തതഃ സ വജനാന ം വാണേ ിൈതഃ സ ൈകഃ താ ധ വാസ കാ ീതയാ സഹിത ഖം 40 അന രം താ െച ികളി െട എ ാവ ം ആന ം ന വനായി ീരാമ സീതേയാെടാ അവിെട ഖമായി ജീവി

ഇതി ീരാേമാദേ ബാലകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ബാലകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

16

അഥ അേയാധ ാകാ ഃ ഏത ി േര േഗഹം മാ ലസ ധാജിതഃ യയൗ ഭരതഃ ീതഃ ശ സമന ിതഃ 1

അതിനിട ഭരത ശ േനാെടാ സേ ാഷ ം അ ാവനായ ധാജി ിെ വീ ിേല േപായി തതഃ തിഭിഃ സാകം മ യിത ാ സ പതിഃ അഭിേഷകായ രാമസ സമാേരേഭ ദാഽന ിതഃ 2 അന രം ദശരഥമഹാരാജാവ മ ിമാ മായി ആേലാചി േശഷം രാമെ പ ാഭിേഷക ിനായി സേ ാഷ ം ഒ െച ട ി ൈകേകയീ മഹീപാലം മ രാ ഷിതാശയാ വരദ യം രാ ദ ം യയാേച സത സംഗരം 3 അേ ാ മ രെയ പരിചാരികയാ മന ഷി ി െ വളായ ൈകേകയി സത നി നായ രാജാവി േനാട പ തനി ന കിയ ര വര ആവശ െ വനവാസായ രാമസ രാജ ാൈ ഭരതസ ച തസ ാ വരദ യം മ ജേ മഹീപതിഃ 4 രാമെന വനവാസ ിനയ ണെമ ം ഭരതെന രാജ ാ വകാശം ന കണെമ ൈകേക െട ര

ീരാേമാദ ം

17

ആവശ രാജാവ വളെര ഃഖേ ാെട അ വാദം ന ി രാമം തൈദവ ൈകേകയീ വനവാസായ ചാദിശത അ ാപ സ വാന നി യയൗ ച വനായ സഃ 5 ൈകേകയി ഉടെനതെ രാമേനാട വനവാസതിന േപാ വാനായി ആ ാപി ജന േളാെട ാം വിടെചാ ിയി രാമ വന ിേല ായി റെ ക ം െച

ാ തം നി ഗതം സീതാ ല ണ ാ ജ ഃ സംത ജ സ ഹാ സ േവ പൗരാ ാ യ തം 6 വന ിേല റെ രാമെന സീത ം ല ണ ം അ ഗമി പൗര ാെര ാവ ം തെ ത െട വീ ക ഉേപ ി രാമെന പി ട വ യിത ാ ശാ പൗരാ നി ാണാ നിശി രാഘവഃ വാഹ മാനം മേ ണ രഥമാ ഹ ചാഗമത 7 അ രാ ി ഃഖിതരായ പൗര ാ നി യിലാ ി േ ാ അവരറിയാെത ീരാമ ദശരഥെ മ ി ഖ

നായ മ െതളി േതരി കയറി വന ിേല യാ യായി

ീരാേമാദ ം

18

ംഗിേബര രം ഗത ാ ഗംഗാ േലഽഥ രാഘവഃ േഹന സ ത നിശാേമകാ വാസ ച 8

പി ീട ീരാമ ഗംഗാതീര ംഗിേബര ര ി െല ിയി ഹെ സ ാരം ൈകെ ാ ി അവിെട ഒ രാ ി താമസി ക ം െച സാരഥിം സ ിമ ാസൗ സീതാല ണസം തഃ േഹനാനീതയാ നാവാ സംതതാര ച ജാ വീം 9

അവിെട െവ സാരഥിയായ മ േനാട വിടപറ േശഷം ീരാമ സീതാല ണ ാേരാ ടി ഹ ഴ വ ി ഗംഗാനദിെയ തരണം െച

ഭരദ ാജ നിം ാപ തം നത ാ േതന സ തഃ രാഘവ സ നി േദശാത ചി േടഽവസത ഖം 10 അവിെട ഭരദ ാജ നി െട അ െച അേ ഹെ നമ രി അേ ഹ ിെ സ ാരം ഏ വാ ി ീരാമ ഭരദ ാജെ നി േ ശമ സരി ചി ട ി

(ചി ടപ ത ില ) ഖമായി താമസി അേയാധ ാം തേതാ ഗത ാ മ ഃ േശാകവിഹ ലഃ രാേ ന േവദയ വം രാഘവസ വിേച ിതം 11

ീരാേമാദ ം

19

ഃഖാ നായ മ അവിെട നി അേയാ യിെല ി രാജാവിേനാട ീരാമെ വിേശഷ െള ാം അറിയി തദാക ണ മേ ാ ം രാജാ ഃഖവി ഢധീഃ രാമരാേമതി വിലപ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 12 മ പറ േക ി രാജാവ ഃഖമ നായി രാമാ

രാമാ എ വിളി വിലപി െകാ ശരീരം െവടി സ ിേല േപായി മ ിണ വസിേ ാ ാ േദഹം സംര പേതഃ ൈതരാനായയാമാ ഃ ഭരതം മാ ലാലയാത 13

മ ിമാ വസി നി േ ശി ത സരി രാജാവിെ ശരീരം കാ ി ക ം ത ാെര അയ ഭരതെന അ ാവെ വീ ി നി തിരി വ ക ം െച ഭരത തം ത ാ പിതരം ൈകകയീഗിരാ സം ാരാദി ചകാരാസ യഥാവിധി സഹാ ജഃ 14 ൈകേകയി െട വാ ക േക തിെ ഫലമായി പിതാവ മരണമട െവ റി ഭരത അനിയ െമാ ദശരഥെ ശവസം ാര ിയക യഥാവിധി അ ി അമാൈത ഃ േചാദ മാേനാപി രാജ ായ ഭരത ഥാ വനാൈയവ യയൗ രാമമാേന ം നാഗൈര ഹ 15

ീരാേമാദ ം

20

അതി േശഷം ഭരതെന രാജ ഭാരം ഏെ വാ മ ിമാ േ രി ിെ ി ം ഭരത പൗര ാ െമാ രാമെന തിരി െകാ വ തിനായി വന ിേല റെ

സ ഗത ാ ചി ട ം രാമം ചീരജടാധരം യയാേച ര ി ം രാജ ം വസി ാൈദ ഃ ദ ിൈജ ഹ 16 ഭരത ചി ട ി നിവസി െകാ ിരി വ ം ജടപിടി ടിേയാ ടിയവ ം പഴകിയ വ ം ധരി വ മായ രാമെ അ െല ിയി വസി ാദി

ാ ണേരാേടാ രാജ െ സംര ി വാനായി ീരാമേനാട അഭ ഥി

ച ദശ സമാ നീത ാ നൈരഷ ാമ ഹം രീം ഇത ാ പാ േക ദത ാ തം രാമം ത യാപയത 17 പതിനാ വ ഷെ വനവാസം കഴി തി േശഷം njാ അേയാ യിേല മട ിവരാം എ പറ ി ീരാമ ഭരതന തെ പാ ക ന ി അവെന

തിരി യ ഹീത ാ പാ േക ത ാത ഭരേതാ ദീനമാനസഃ

ന ി ാേമ ിത ാഭ ാം രര ച വ രാം 18 ദീനമാനസനായ ഭരത ീരാമെ പാ ക േമ ി ന ി ാമ ിെല ി അവിെട താമസി െകാ ീരാമ

ീരാേമാദ ം

21

പാ ക െള ആധാരമാ ി ( ീരാമെ േസവകനാണ താ എ ഭാേവന) രാജ ര ണം െച രാഘവ ഗിേര ാത ഗത ാ ിം സമവ ത ത പ ി തദാ സീതാം ഷൈണഃ ൈസ ര ഷയത 19 ീരാമനാകെ ചി ടപ ത ി നി അ ി നി െടയ േപായി അേ ഹെ വ ി അേ ാ

അ ി നി െട പ ിയാകെ തെ ആഭരണ െകാ സീതെയ അല രി ക ം െച ഉഷിത ാ നിശാേമകാം ആ േമ തസ രാഘവഃ വിേവശ ദ കാരണ ം സീതാല ണസം തഃ 20 ീരാമ ഒ രാ ി അ ി നി െട ആ മ ി വസി

പി ീട സീതാല ണ ാേരാെടാ ദ കാരണ ിേല േവശി

ഇതി ീരാേമാദേ അേയാ ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ി അേയാ ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

22

അഥ ആരണ കാ ഃ ജ വേനന കാ േ ാ വിരാധം വിധിേചാദിതം

സദാരാ ജമാ ാനം ഹര മവധീത തദാ 1 അ െനയിരിെ ഒരി ീരാമ കാ ി െട സ രി െകാ ി േ ാ വിരാധ എ േപ രാ സ വിധിവശാ ീരാമെന ം സീതെയ ം ല ണെന ം െപാ ിെയ െകാ േപായേ ാ ീരാമ അവെന വധി ക ായി

ശരഭംഗാ മം ാപ സ ഗതിം തസ വീ സഃ തിജേ രാ സാനാം വധം നിഭിര ഥിതഃ 2

അന രം ശരഭംഗ നി െട ആ മ ിെല ക ം അേ ഹം സ ഗം കാ ക ം െച ി ീരാമ നിമാ അഭ ഥി ത സരി രാ സ ാെര വധി വാ തി െച

ത ാത ഗത ാ തീ ം ച ണമ ാേനന ജിതഃ അഗ ാ മം ാപ തം നമാമ ര മഃ 3 അവിെടനി ം തീ നി െട ആ മ ി േപായി അേ ഹെ ണമി അേ ഹ ിെ സ ാരം സ ീകരി ി ീരാമ അഗ ാ മ ിെല ി അഗ നിെയ ണമി

ീരാേമാദ ം

23

രാമായ ൈവ വം ചാപം ഐ ം ണീ ഗം തഥാ ാ ം ചാ ം ച ഖ ഗം ച ദദൗ ംഭസംഭവഃ 4

അേ ാ ംഭസംഭവനായ ( ട ി ജനി വനായ) അഗ വി വിെ വി ം ഇ െ ര ആവനാഴിക ം

ാവി അ ം ( ാ ം) ീരാമന ന ി തതഃ സ ഗ കാ ഃ സമാഗമ ജടാ ഷം ൈവേദഹ ാഃ പാലനാൈയനം േധ പി വ ലം 5 ീരാമ അവിെടനി േപായി ജടാ വിെന കാ ക ം

സീത െട സംര ണ ിനായി തെ പിതാവായ ദശരഥെ ിയ ായ അേ ഹ ിെന മതല െ ക ം െച തതഃ പ വടീം ാപ ത ല ണനി മിതാം പ ണശാലാമധ വാസ സീതയാ സഹിതം ഖം 6 പി ീട പ വടി എ ലെ ി അവിെട ല ണ നി ി സീതേയാ ടി ഖമായി നിവസി ത ാേഭ ൈത കദാ രാമം വേ പണഖാഽഭികാ ത ിര ാ ല ണം ച വേ േസാ ഽപി നിരാകേരാത 7 അവിെട െവ ഒരി ണഖാ എ േപ ഒ രാ സി കാമാസ യായി രാമെന സമീപി ക ം രാമ

ീരാേമാദ ം

24

അവെള നിരസി േ ാ ല ണെന വരി ക ം അവെള ല ണ ം നിരസി ക ം െച രാമേമവ തേതാ വേ കാമാ താ കാമസ ിഭം ന ധി താ േതന സീതാമഭ വ ഷാ 8

കാമാ യായ അവ കാമേദവെനേ ാെല രനായ രാമെന വീ ം കാമ രണ ിനായി സമീപി ക ം രാമനാ വീ ം തിര രി െ അവ േകാപം സീതെയ ആ മി ക ം െച ല േണന തേതാ േരാഷാത വണനാസികാ സാ ഗത ാ ജന ാനം ഖരാൈയതന േവദയത 9 അേ ാ ല ണനാ െചവിക ം ം േഛദി െ അവളാകെ ജന ാന െച ി ഖര എ രാ സേനാട നട െത ാം പറ തദാക ണ ഖരഃ േ ാ രാഘവം ഹ മായയൗ ഷണ ിശിൈര ൈഖ യാ ധാൈനഃ സമന ിതഃ 10

അ േക ി ഖര നായി ീരാമെന വധി വാനായി ഷണ ിശിര ട ിയ രാ സ ാ െമാ ചി ട ി വ ത ണം ല േണ സീതാം നിധായ ര ന നഃ ഖരം സഹാ ഗം സംേഖ ജഘാന ല വി മഃ 11

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 11: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

10

ൈരവ ജനയാമാസ ജാംബവ ം ച പ മജഃ ഏവമേന ച വി ധാഃ കപീനജനയ ബ 20

ാവ പ തെ ജാംബവാെന ജനി ി ി ഇ കാരം തെ മ േദവ ാ ം അേനകം വാനര ാെര ജനി ി തേതാ വാനരസംഘാനാം വാലീ പരി േഡാഽഭവത അമീഭിരഖിൈല ാകം കി ി ാമധ വാസ ച 21 പി ീട ബാലി വാനര ാ െടെയ ാം േനതാവായി അവേരാ െട ാെമാ കി ി യി താമസ റ ി ആസീ ശരേഥാ നാമ ര വംേശഽഥ പാ ഥിവഃ ഭാര ാ ിേ ാപി ല ാസൗ താ േലേഭ ന സ തിം 22 ര വംശ ി ദശരഥ എ േപ ഒ രാജാവ

ഉ ായി അേ ഹ ിന ഭാര മാ ഉ ായി ം അവരി സ തികെളാ ം ഉ ായി തതഃ മ വചനാദ ഋഷ ംഗം സ പതിഃ ആനീയ കാേമ ിം ആേരേഭ സ േരാഹിതഃ 23 അന രം മ െ ഉപേദശമ സരി ആ രാജാവ േരാഹിത ാേരാ ടി ഋഷ ംഗ നിെയ വ ി കാേമ ി ആരംഭി

ീരാേമാദ ം

11

അഥാേ ിതഃ ക ിദ ഹീത ാ പായസം ച ം ഏത ാശയ പ ീ ം ഇത ാഽദാ പായ സഃ 24 അേ ാ അ ിയി നി ൈക ി പായസേമ ിയ ഒ ദിവ േദഹം ഉയ വ ി ഇത നിെ ഭാര മാെര കഴി ി എ രാജാവിേനാട പറ ി അത അേ ഹ ിന ന ി ത ഹീത ാ തൈദവാസൗ പ ീഃ ാശയ കഃ താ തതഃ ാശനാേദവ പാ ഗ ഭമധാരയന 25 രാജാവ അത സ ീകരി ി ഉ കനായി അത സ പ ി മാെരെ ാ കഴി ി ക ം െച പി ീട അവ പായസം കഴി തിെ ഫലമായി രാജാവി നി ഗ ഭം ധരി

േണ കാേലഽഥ കൗസല ാ സ നാംേഭാജഭാ രം അജീജന ാമച ം ൈകേകയീ ഭരതം തഥാ 26 കൗസല യഥാകാലം സ ന ളാ താമരക ര െനേ ാെല ആന ം ന വനായ രാമച െന ം

ൈകേകയി ഭരതെന ം ജ ം ന ി തേതാ ല ണശ ൗ മി ാജീജനത തൗ അകാരയ പിതാ േതഷാം ജാതക മാദികം ദ ിൈജഃ 27

ീരാേമാദ ം

12

പി ീട മി ല ണ ശ എ ിവെര ം സവി പിതാവ ാ ണെരെ ാ അവ െട

ജാതക മം ട ിയവ േവ ംവ ം െച ി തേതാ വ ധിേരഽേന ാന ം ി ധാ ത ാര ഏവ േത സകലാ ച വിദ ാ ൈന ണ മഭിേലഭിേര 28 പി ീട അവ നാ േപ ം പര രം േ ഹ വരായി

െ വള അവ സകലവിദ കളി ം ൈന ണ ം േന ക ം െച തതഃ കദാചിദാഗത വിശ ാമിേ ാ മഹാ നിഃ യയാേച യ ര ാ ഥം രാമം ശ ിധേരാപമം 29 അ െന േ ാ ഏേതാ ഒ നാ വിശ ാമി മഹാ നി അവിെട വെ ക ം യ ര െച തിനായി

െനേ ാെല ശ ിമാനായ രാമെന ആവശ െ ക ം െച വസി വചനാ ാമം ല േണന സമന ിതം േ ണ പതി സ കൗശികസ കേര ദദൗ 30

രാജാവ വളെര വിഷമേ ാ ടി വസി െ ഉപേദശ മ സരി ല ണേനാ ടിയ രാമെന വിശ ാമി നി െട ൈകകളി ഏ പി

ീരാേമാദ ം

13

തൗ ഹീത ാ തേതാ ഗ ബലമതിബലാം തഥാ അ ാണി ച സമ ാണി താഭ ാ പദിേദശ സഃ 31 വിശ ാമി നി അവെര ംെകാ അവിെടനി േപായി ബല അതിബല എ ീ മ െള ം സകല അ

െള ം അവ ഉപേദശി ഗ സഹാ േജാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ താടകാമവധീ ീമാ േലാകപീഡനത പരാം 32 വിശ ാമി നിയാ േ രിതനായി ിമാനായ ീരാമ ജന െള പീഡി ി തി ത പരയായി താടക െയ രാ സിെയ ല ണേനാ ടിേ വധി തതഃ സി ാ മം ാപ കൗശിക ഹ രാഘവഃ അധ രം ച സമാേരേഭ രാ സാ സമാഗമ 33 അന രം ീരാമ വിശ ാമി നിേയാെടാ സി ാ മ

ിെല ിേ യ ം ആരംഭി ക ം അേ ാ തെ രാ സ ാ വ ക ം െച രാഘവ തേതാേ ണ ി ാ മാരീചമ ണേവ ബാ ഖാ ഹത ാ യ ം ചാപാലയ േനഃ 34

അേ ാ ീരാമ അ േയാഗം െകാ മാരീചെന കടലിെലറി ക ം ബാ വിെന ം മ രാ സ ാെര ം വധി നി െട യ െ ര ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

14

കൗശിേകന തേതാ രാേമാ നീയമാനഃ സഹാ ജഃ അഹല ാശാപനി േമാ ം ത ാ സം ാപ ൈമഥിലം 35 പി ീട വിശ ാമി നിയാ നയി െ ീരാമ അ ജേനാ ടിെ അഹല െയ ശാപ ി നി േമാചി ി ി ജനകെ അ എ ിേ ജനേകനാ ചിേതാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ സീതാനിമി മാനീതം ബഭ ധ ൈരശ രം 36 ജനകനാ ബ മാനിതനായ രാമ വിശ ാമി നാ േ രിതനായി സീതാസ യംവര ി പരീ ായി െകാ വ തായ ൈശവചാപെ ഭ ി തേതാ ദശരഥം ൈതരാനാ മിഥിലാധിപഃ രാമാദ ഭ േതഭ ഃ സീതാദ ാഃ കന കാഃ ദദൗ 37 അന രം മിഥിലാധിപനായ ജനക ത ാെര അയ ദശരഥെന (മിഥിലയി ) വ ി ദശരഥ ാരായ രാമ ട ിയവ സീത ട ിയ തെ കന കമാെര ന ി

തേതാ നിേയാേഗന േതാദ ാഹഃ സഹാ ജഃ രാഘേവാ നി യയൗ േതന ജനേകേനാ മാനിതഃ 38 അേ ാ തി വ നി േദശി ത സരി വിവാഹം െച വനായ രാമ ജനകരാജാവിനാ ബ മാനിതനായി സ സേഹാദര ാ െമാ ി അവിെട നി റെ

ീരാേമാദ ം

15

തദാക ണ ധ ഭംഗം ആയാ ം േരാഷഭീഷണം വിജിത ഭാ ഗവം രാമം അേയാധ ാം ാപ രാഘവഃ 39 ീരാമ ൈശവചാപം ഖ ി തിെ റി േക ി

വ വനായ നായ ഭാ ഗവരാമെന വിജയി ി ീരാമ അേയാ യി എ ിേ

തതഃ സ വജനാന ം വാണേ ിൈതഃ സ ൈകഃ താ ധ വാസ കാ ീതയാ സഹിത ഖം 40 അന രം താ െച ികളി െട എ ാവ ം ആന ം ന വനായി ീരാമ സീതേയാെടാ അവിെട ഖമായി ജീവി

ഇതി ീരാേമാദേ ബാലകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ബാലകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

16

അഥ അേയാധ ാകാ ഃ ഏത ി േര േഗഹം മാ ലസ ധാജിതഃ യയൗ ഭരതഃ ീതഃ ശ സമന ിതഃ 1

അതിനിട ഭരത ശ േനാെടാ സേ ാഷ ം അ ാവനായ ധാജി ിെ വീ ിേല േപായി തതഃ തിഭിഃ സാകം മ യിത ാ സ പതിഃ അഭിേഷകായ രാമസ സമാേരേഭ ദാഽന ിതഃ 2 അന രം ദശരഥമഹാരാജാവ മ ിമാ മായി ആേലാചി േശഷം രാമെ പ ാഭിേഷക ിനായി സേ ാഷ ം ഒ െച ട ി ൈകേകയീ മഹീപാലം മ രാ ഷിതാശയാ വരദ യം രാ ദ ം യയാേച സത സംഗരം 3 അേ ാ മ രെയ പരിചാരികയാ മന ഷി ി െ വളായ ൈകേകയി സത നി നായ രാജാവി േനാട പ തനി ന കിയ ര വര ആവശ െ വനവാസായ രാമസ രാജ ാൈ ഭരതസ ച തസ ാ വരദ യം മ ജേ മഹീപതിഃ 4 രാമെന വനവാസ ിനയ ണെമ ം ഭരതെന രാജ ാ വകാശം ന കണെമ ൈകേക െട ര

ീരാേമാദ ം

17

ആവശ രാജാവ വളെര ഃഖേ ാെട അ വാദം ന ി രാമം തൈദവ ൈകേകയീ വനവാസായ ചാദിശത അ ാപ സ വാന നി യയൗ ച വനായ സഃ 5 ൈകേകയി ഉടെനതെ രാമേനാട വനവാസതിന േപാ വാനായി ആ ാപി ജന േളാെട ാം വിടെചാ ിയി രാമ വന ിേല ായി റെ ക ം െച

ാ തം നി ഗതം സീതാ ല ണ ാ ജ ഃ സംത ജ സ ഹാ സ േവ പൗരാ ാ യ തം 6 വന ിേല റെ രാമെന സീത ം ല ണ ം അ ഗമി പൗര ാെര ാവ ം തെ ത െട വീ ക ഉേപ ി രാമെന പി ട വ യിത ാ ശാ പൗരാ നി ാണാ നിശി രാഘവഃ വാഹ മാനം മേ ണ രഥമാ ഹ ചാഗമത 7 അ രാ ി ഃഖിതരായ പൗര ാ നി യിലാ ി േ ാ അവരറിയാെത ീരാമ ദശരഥെ മ ി ഖ

നായ മ െതളി േതരി കയറി വന ിേല യാ യായി

ീരാേമാദ ം

18

ംഗിേബര രം ഗത ാ ഗംഗാ േലഽഥ രാഘവഃ േഹന സ ത നിശാേമകാ വാസ ച 8

പി ീട ീരാമ ഗംഗാതീര ംഗിേബര ര ി െല ിയി ഹെ സ ാരം ൈകെ ാ ി അവിെട ഒ രാ ി താമസി ക ം െച സാരഥിം സ ിമ ാസൗ സീതാല ണസം തഃ േഹനാനീതയാ നാവാ സംതതാര ച ജാ വീം 9

അവിെട െവ സാരഥിയായ മ േനാട വിടപറ േശഷം ീരാമ സീതാല ണ ാേരാ ടി ഹ ഴ വ ി ഗംഗാനദിെയ തരണം െച

ഭരദ ാജ നിം ാപ തം നത ാ േതന സ തഃ രാഘവ സ നി േദശാത ചി േടഽവസത ഖം 10 അവിെട ഭരദ ാജ നി െട അ െച അേ ഹെ നമ രി അേ ഹ ിെ സ ാരം ഏ വാ ി ീരാമ ഭരദ ാജെ നി േ ശമ സരി ചി ട ി

(ചി ടപ ത ില ) ഖമായി താമസി അേയാധ ാം തേതാ ഗത ാ മ ഃ േശാകവിഹ ലഃ രാേ ന േവദയ വം രാഘവസ വിേച ിതം 11

ീരാേമാദ ം

19

ഃഖാ നായ മ അവിെട നി അേയാ യിെല ി രാജാവിേനാട ീരാമെ വിേശഷ െള ാം അറിയി തദാക ണ മേ ാ ം രാജാ ഃഖവി ഢധീഃ രാമരാേമതി വിലപ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 12 മ പറ േക ി രാജാവ ഃഖമ നായി രാമാ

രാമാ എ വിളി വിലപി െകാ ശരീരം െവടി സ ിേല േപായി മ ിണ വസിേ ാ ാ േദഹം സംര പേതഃ ൈതരാനായയാമാ ഃ ഭരതം മാ ലാലയാത 13

മ ിമാ വസി നി േ ശി ത സരി രാജാവിെ ശരീരം കാ ി ക ം ത ാെര അയ ഭരതെന അ ാവെ വീ ി നി തിരി വ ക ം െച ഭരത തം ത ാ പിതരം ൈകകയീഗിരാ സം ാരാദി ചകാരാസ യഥാവിധി സഹാ ജഃ 14 ൈകേകയി െട വാ ക േക തിെ ഫലമായി പിതാവ മരണമട െവ റി ഭരത അനിയ െമാ ദശരഥെ ശവസം ാര ിയക യഥാവിധി അ ി അമാൈത ഃ േചാദ മാേനാപി രാജ ായ ഭരത ഥാ വനാൈയവ യയൗ രാമമാേന ം നാഗൈര ഹ 15

ീരാേമാദ ം

20

അതി േശഷം ഭരതെന രാജ ഭാരം ഏെ വാ മ ിമാ േ രി ിെ ി ം ഭരത പൗര ാ െമാ രാമെന തിരി െകാ വ തിനായി വന ിേല റെ

സ ഗത ാ ചി ട ം രാമം ചീരജടാധരം യയാേച ര ി ം രാജ ം വസി ാൈദ ഃ ദ ിൈജ ഹ 16 ഭരത ചി ട ി നിവസി െകാ ിരി വ ം ജടപിടി ടിേയാ ടിയവ ം പഴകിയ വ ം ധരി വ മായ രാമെ അ െല ിയി വസി ാദി

ാ ണേരാേടാ രാജ െ സംര ി വാനായി ീരാമേനാട അഭ ഥി

ച ദശ സമാ നീത ാ നൈരഷ ാമ ഹം രീം ഇത ാ പാ േക ദത ാ തം രാമം ത യാപയത 17 പതിനാ വ ഷെ വനവാസം കഴി തി േശഷം njാ അേയാ യിേല മട ിവരാം എ പറ ി ീരാമ ഭരതന തെ പാ ക ന ി അവെന

തിരി യ ഹീത ാ പാ േക ത ാത ഭരേതാ ദീനമാനസഃ

ന ി ാേമ ിത ാഭ ാം രര ച വ രാം 18 ദീനമാനസനായ ഭരത ീരാമെ പാ ക േമ ി ന ി ാമ ിെല ി അവിെട താമസി െകാ ീരാമ

ീരാേമാദ ം

21

പാ ക െള ആധാരമാ ി ( ീരാമെ േസവകനാണ താ എ ഭാേവന) രാജ ര ണം െച രാഘവ ഗിേര ാത ഗത ാ ിം സമവ ത ത പ ി തദാ സീതാം ഷൈണഃ ൈസ ര ഷയത 19 ീരാമനാകെ ചി ടപ ത ി നി അ ി നി െടയ േപായി അേ ഹെ വ ി അേ ാ

അ ി നി െട പ ിയാകെ തെ ആഭരണ െകാ സീതെയ അല രി ക ം െച ഉഷിത ാ നിശാേമകാം ആ േമ തസ രാഘവഃ വിേവശ ദ കാരണ ം സീതാല ണസം തഃ 20 ീരാമ ഒ രാ ി അ ി നി െട ആ മ ി വസി

പി ീട സീതാല ണ ാേരാെടാ ദ കാരണ ിേല േവശി

ഇതി ീരാേമാദേ അേയാ ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ി അേയാ ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

22

അഥ ആരണ കാ ഃ ജ വേനന കാ േ ാ വിരാധം വിധിേചാദിതം

സദാരാ ജമാ ാനം ഹര മവധീത തദാ 1 അ െനയിരിെ ഒരി ീരാമ കാ ി െട സ രി െകാ ി േ ാ വിരാധ എ േപ രാ സ വിധിവശാ ീരാമെന ം സീതെയ ം ല ണെന ം െപാ ിെയ െകാ േപായേ ാ ീരാമ അവെന വധി ക ായി

ശരഭംഗാ മം ാപ സ ഗതിം തസ വീ സഃ തിജേ രാ സാനാം വധം നിഭിര ഥിതഃ 2

അന രം ശരഭംഗ നി െട ആ മ ിെല ക ം അേ ഹം സ ഗം കാ ക ം െച ി ീരാമ നിമാ അഭ ഥി ത സരി രാ സ ാെര വധി വാ തി െച

ത ാത ഗത ാ തീ ം ച ണമ ാേനന ജിതഃ അഗ ാ മം ാപ തം നമാമ ര മഃ 3 അവിെടനി ം തീ നി െട ആ മ ി േപായി അേ ഹെ ണമി അേ ഹ ിെ സ ാരം സ ീകരി ി ീരാമ അഗ ാ മ ിെല ി അഗ നിെയ ണമി

ീരാേമാദ ം

23

രാമായ ൈവ വം ചാപം ഐ ം ണീ ഗം തഥാ ാ ം ചാ ം ച ഖ ഗം ച ദദൗ ംഭസംഭവഃ 4

അേ ാ ംഭസംഭവനായ ( ട ി ജനി വനായ) അഗ വി വിെ വി ം ഇ െ ര ആവനാഴിക ം

ാവി അ ം ( ാ ം) ീരാമന ന ി തതഃ സ ഗ കാ ഃ സമാഗമ ജടാ ഷം ൈവേദഹ ാഃ പാലനാൈയനം േധ പി വ ലം 5 ീരാമ അവിെടനി േപായി ജടാ വിെന കാ ക ം

സീത െട സംര ണ ിനായി തെ പിതാവായ ദശരഥെ ിയ ായ അേ ഹ ിെന മതല െ ക ം െച തതഃ പ വടീം ാപ ത ല ണനി മിതാം പ ണശാലാമധ വാസ സീതയാ സഹിതം ഖം 6 പി ീട പ വടി എ ലെ ി അവിെട ല ണ നി ി സീതേയാ ടി ഖമായി നിവസി ത ാേഭ ൈത കദാ രാമം വേ പണഖാഽഭികാ ത ിര ാ ല ണം ച വേ േസാ ഽപി നിരാകേരാത 7 അവിെട െവ ഒരി ണഖാ എ േപ ഒ രാ സി കാമാസ യായി രാമെന സമീപി ക ം രാമ

ീരാേമാദ ം

24

അവെള നിരസി േ ാ ല ണെന വരി ക ം അവെള ല ണ ം നിരസി ക ം െച രാമേമവ തേതാ വേ കാമാ താ കാമസ ിഭം ന ധി താ േതന സീതാമഭ വ ഷാ 8

കാമാ യായ അവ കാമേദവെനേ ാെല രനായ രാമെന വീ ം കാമ രണ ിനായി സമീപി ക ം രാമനാ വീ ം തിര രി െ അവ േകാപം സീതെയ ആ മി ക ം െച ല േണന തേതാ േരാഷാത വണനാസികാ സാ ഗത ാ ജന ാനം ഖരാൈയതന േവദയത 9 അേ ാ ല ണനാ െചവിക ം ം േഛദി െ അവളാകെ ജന ാന െച ി ഖര എ രാ സേനാട നട െത ാം പറ തദാക ണ ഖരഃ േ ാ രാഘവം ഹ മായയൗ ഷണ ിശിൈര ൈഖ യാ ധാൈനഃ സമന ിതഃ 10

അ േക ി ഖര നായി ീരാമെന വധി വാനായി ഷണ ിശിര ട ിയ രാ സ ാ െമാ ചി ട ി വ ത ണം ല േണ സീതാം നിധായ ര ന നഃ ഖരം സഹാ ഗം സംേഖ ജഘാന ല വി മഃ 11

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 12: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

11

അഥാേ ിതഃ ക ിദ ഹീത ാ പായസം ച ം ഏത ാശയ പ ീ ം ഇത ാഽദാ പായ സഃ 24 അേ ാ അ ിയി നി ൈക ി പായസേമ ിയ ഒ ദിവ േദഹം ഉയ വ ി ഇത നിെ ഭാര മാെര കഴി ി എ രാജാവിേനാട പറ ി അത അേ ഹ ിന ന ി ത ഹീത ാ തൈദവാസൗ പ ീഃ ാശയ കഃ താ തതഃ ാശനാേദവ പാ ഗ ഭമധാരയന 25 രാജാവ അത സ ീകരി ി ഉ കനായി അത സ പ ി മാെരെ ാ കഴി ി ക ം െച പി ീട അവ പായസം കഴി തിെ ഫലമായി രാജാവി നി ഗ ഭം ധരി

േണ കാേലഽഥ കൗസല ാ സ നാംേഭാജഭാ രം അജീജന ാമച ം ൈകേകയീ ഭരതം തഥാ 26 കൗസല യഥാകാലം സ ന ളാ താമരക ര െനേ ാെല ആന ം ന വനായ രാമച െന ം

ൈകേകയി ഭരതെന ം ജ ം ന ി തേതാ ല ണശ ൗ മി ാജീജനത തൗ അകാരയ പിതാ േതഷാം ജാതക മാദികം ദ ിൈജഃ 27

ീരാേമാദ ം

12

പി ീട മി ല ണ ശ എ ിവെര ം സവി പിതാവ ാ ണെരെ ാ അവ െട

ജാതക മം ട ിയവ േവ ംവ ം െച ി തേതാ വ ധിേരഽേന ാന ം ി ധാ ത ാര ഏവ േത സകലാ ച വിദ ാ ൈന ണ മഭിേലഭിേര 28 പി ീട അവ നാ േപ ം പര രം േ ഹ വരായി

െ വള അവ സകലവിദ കളി ം ൈന ണ ം േന ക ം െച തതഃ കദാചിദാഗത വിശ ാമിേ ാ മഹാ നിഃ യയാേച യ ര ാ ഥം രാമം ശ ിധേരാപമം 29 അ െന േ ാ ഏേതാ ഒ നാ വിശ ാമി മഹാ നി അവിെട വെ ക ം യ ര െച തിനായി

െനേ ാെല ശ ിമാനായ രാമെന ആവശ െ ക ം െച വസി വചനാ ാമം ല േണന സമന ിതം േ ണ പതി സ കൗശികസ കേര ദദൗ 30

രാജാവ വളെര വിഷമേ ാ ടി വസി െ ഉപേദശ മ സരി ല ണേനാ ടിയ രാമെന വിശ ാമി നി െട ൈകകളി ഏ പി

ീരാേമാദ ം

13

തൗ ഹീത ാ തേതാ ഗ ബലമതിബലാം തഥാ അ ാണി ച സമ ാണി താഭ ാ പദിേദശ സഃ 31 വിശ ാമി നി അവെര ംെകാ അവിെടനി േപായി ബല അതിബല എ ീ മ െള ം സകല അ

െള ം അവ ഉപേദശി ഗ സഹാ േജാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ താടകാമവധീ ീമാ േലാകപീഡനത പരാം 32 വിശ ാമി നിയാ േ രിതനായി ിമാനായ ീരാമ ജന െള പീഡി ി തി ത പരയായി താടക െയ രാ സിെയ ല ണേനാ ടിേ വധി തതഃ സി ാ മം ാപ കൗശിക ഹ രാഘവഃ അധ രം ച സമാേരേഭ രാ സാ സമാഗമ 33 അന രം ീരാമ വിശ ാമി നിേയാെടാ സി ാ മ

ിെല ിേ യ ം ആരംഭി ക ം അേ ാ തെ രാ സ ാ വ ക ം െച രാഘവ തേതാേ ണ ി ാ മാരീചമ ണേവ ബാ ഖാ ഹത ാ യ ം ചാപാലയ േനഃ 34

അേ ാ ീരാമ അ േയാഗം െകാ മാരീചെന കടലിെലറി ക ം ബാ വിെന ം മ രാ സ ാെര ം വധി നി െട യ െ ര ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

14

കൗശിേകന തേതാ രാേമാ നീയമാനഃ സഹാ ജഃ അഹല ാശാപനി േമാ ം ത ാ സം ാപ ൈമഥിലം 35 പി ീട വിശ ാമി നിയാ നയി െ ീരാമ അ ജേനാ ടിെ അഹല െയ ശാപ ി നി േമാചി ി ി ജനകെ അ എ ിേ ജനേകനാ ചിേതാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ സീതാനിമി മാനീതം ബഭ ധ ൈരശ രം 36 ജനകനാ ബ മാനിതനായ രാമ വിശ ാമി നാ േ രിതനായി സീതാസ യംവര ി പരീ ായി െകാ വ തായ ൈശവചാപെ ഭ ി തേതാ ദശരഥം ൈതരാനാ മിഥിലാധിപഃ രാമാദ ഭ േതഭ ഃ സീതാദ ാഃ കന കാഃ ദദൗ 37 അന രം മിഥിലാധിപനായ ജനക ത ാെര അയ ദശരഥെന (മിഥിലയി ) വ ി ദശരഥ ാരായ രാമ ട ിയവ സീത ട ിയ തെ കന കമാെര ന ി

തേതാ നിേയാേഗന േതാദ ാഹഃ സഹാ ജഃ രാഘേവാ നി യയൗ േതന ജനേകേനാ മാനിതഃ 38 അേ ാ തി വ നി േദശി ത സരി വിവാഹം െച വനായ രാമ ജനകരാജാവിനാ ബ മാനിതനായി സ സേഹാദര ാ െമാ ി അവിെട നി റെ

ീരാേമാദ ം

15

തദാക ണ ധ ഭംഗം ആയാ ം േരാഷഭീഷണം വിജിത ഭാ ഗവം രാമം അേയാധ ാം ാപ രാഘവഃ 39 ീരാമ ൈശവചാപം ഖ ി തിെ റി േക ി

വ വനായ നായ ഭാ ഗവരാമെന വിജയി ി ീരാമ അേയാ യി എ ിേ

തതഃ സ വജനാന ം വാണേ ിൈതഃ സ ൈകഃ താ ധ വാസ കാ ീതയാ സഹിത ഖം 40 അന രം താ െച ികളി െട എ ാവ ം ആന ം ന വനായി ീരാമ സീതേയാെടാ അവിെട ഖമായി ജീവി

ഇതി ീരാേമാദേ ബാലകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ബാലകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

16

അഥ അേയാധ ാകാ ഃ ഏത ി േര േഗഹം മാ ലസ ധാജിതഃ യയൗ ഭരതഃ ീതഃ ശ സമന ിതഃ 1

അതിനിട ഭരത ശ േനാെടാ സേ ാഷ ം അ ാവനായ ധാജി ിെ വീ ിേല േപായി തതഃ തിഭിഃ സാകം മ യിത ാ സ പതിഃ അഭിേഷകായ രാമസ സമാേരേഭ ദാഽന ിതഃ 2 അന രം ദശരഥമഹാരാജാവ മ ിമാ മായി ആേലാചി േശഷം രാമെ പ ാഭിേഷക ിനായി സേ ാഷ ം ഒ െച ട ി ൈകേകയീ മഹീപാലം മ രാ ഷിതാശയാ വരദ യം രാ ദ ം യയാേച സത സംഗരം 3 അേ ാ മ രെയ പരിചാരികയാ മന ഷി ി െ വളായ ൈകേകയി സത നി നായ രാജാവി േനാട പ തനി ന കിയ ര വര ആവശ െ വനവാസായ രാമസ രാജ ാൈ ഭരതസ ച തസ ാ വരദ യം മ ജേ മഹീപതിഃ 4 രാമെന വനവാസ ിനയ ണെമ ം ഭരതെന രാജ ാ വകാശം ന കണെമ ൈകേക െട ര

ീരാേമാദ ം

17

ആവശ രാജാവ വളെര ഃഖേ ാെട അ വാദം ന ി രാമം തൈദവ ൈകേകയീ വനവാസായ ചാദിശത അ ാപ സ വാന നി യയൗ ച വനായ സഃ 5 ൈകേകയി ഉടെനതെ രാമേനാട വനവാസതിന േപാ വാനായി ആ ാപി ജന േളാെട ാം വിടെചാ ിയി രാമ വന ിേല ായി റെ ക ം െച

ാ തം നി ഗതം സീതാ ല ണ ാ ജ ഃ സംത ജ സ ഹാ സ േവ പൗരാ ാ യ തം 6 വന ിേല റെ രാമെന സീത ം ല ണ ം അ ഗമി പൗര ാെര ാവ ം തെ ത െട വീ ക ഉേപ ി രാമെന പി ട വ യിത ാ ശാ പൗരാ നി ാണാ നിശി രാഘവഃ വാഹ മാനം മേ ണ രഥമാ ഹ ചാഗമത 7 അ രാ ി ഃഖിതരായ പൗര ാ നി യിലാ ി േ ാ അവരറിയാെത ീരാമ ദശരഥെ മ ി ഖ

നായ മ െതളി േതരി കയറി വന ിേല യാ യായി

ീരാേമാദ ം

18

ംഗിേബര രം ഗത ാ ഗംഗാ േലഽഥ രാഘവഃ േഹന സ ത നിശാേമകാ വാസ ച 8

പി ീട ീരാമ ഗംഗാതീര ംഗിേബര ര ി െല ിയി ഹെ സ ാരം ൈകെ ാ ി അവിെട ഒ രാ ി താമസി ക ം െച സാരഥിം സ ിമ ാസൗ സീതാല ണസം തഃ േഹനാനീതയാ നാവാ സംതതാര ച ജാ വീം 9

അവിെട െവ സാരഥിയായ മ േനാട വിടപറ േശഷം ീരാമ സീതാല ണ ാേരാ ടി ഹ ഴ വ ി ഗംഗാനദിെയ തരണം െച

ഭരദ ാജ നിം ാപ തം നത ാ േതന സ തഃ രാഘവ സ നി േദശാത ചി േടഽവസത ഖം 10 അവിെട ഭരദ ാജ നി െട അ െച അേ ഹെ നമ രി അേ ഹ ിെ സ ാരം ഏ വാ ി ീരാമ ഭരദ ാജെ നി േ ശമ സരി ചി ട ി

(ചി ടപ ത ില ) ഖമായി താമസി അേയാധ ാം തേതാ ഗത ാ മ ഃ േശാകവിഹ ലഃ രാേ ന േവദയ വം രാഘവസ വിേച ിതം 11

ീരാേമാദ ം

19

ഃഖാ നായ മ അവിെട നി അേയാ യിെല ി രാജാവിേനാട ീരാമെ വിേശഷ െള ാം അറിയി തദാക ണ മേ ാ ം രാജാ ഃഖവി ഢധീഃ രാമരാേമതി വിലപ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 12 മ പറ േക ി രാജാവ ഃഖമ നായി രാമാ

രാമാ എ വിളി വിലപി െകാ ശരീരം െവടി സ ിേല േപായി മ ിണ വസിേ ാ ാ േദഹം സംര പേതഃ ൈതരാനായയാമാ ഃ ഭരതം മാ ലാലയാത 13

മ ിമാ വസി നി േ ശി ത സരി രാജാവിെ ശരീരം കാ ി ക ം ത ാെര അയ ഭരതെന അ ാവെ വീ ി നി തിരി വ ക ം െച ഭരത തം ത ാ പിതരം ൈകകയീഗിരാ സം ാരാദി ചകാരാസ യഥാവിധി സഹാ ജഃ 14 ൈകേകയി െട വാ ക േക തിെ ഫലമായി പിതാവ മരണമട െവ റി ഭരത അനിയ െമാ ദശരഥെ ശവസം ാര ിയക യഥാവിധി അ ി അമാൈത ഃ േചാദ മാേനാപി രാജ ായ ഭരത ഥാ വനാൈയവ യയൗ രാമമാേന ം നാഗൈര ഹ 15

ീരാേമാദ ം

20

അതി േശഷം ഭരതെന രാജ ഭാരം ഏെ വാ മ ിമാ േ രി ിെ ി ം ഭരത പൗര ാ െമാ രാമെന തിരി െകാ വ തിനായി വന ിേല റെ

സ ഗത ാ ചി ട ം രാമം ചീരജടാധരം യയാേച ര ി ം രാജ ം വസി ാൈദ ഃ ദ ിൈജ ഹ 16 ഭരത ചി ട ി നിവസി െകാ ിരി വ ം ജടപിടി ടിേയാ ടിയവ ം പഴകിയ വ ം ധരി വ മായ രാമെ അ െല ിയി വസി ാദി

ാ ണേരാേടാ രാജ െ സംര ി വാനായി ീരാമേനാട അഭ ഥി

ച ദശ സമാ നീത ാ നൈരഷ ാമ ഹം രീം ഇത ാ പാ േക ദത ാ തം രാമം ത യാപയത 17 പതിനാ വ ഷെ വനവാസം കഴി തി േശഷം njാ അേയാ യിേല മട ിവരാം എ പറ ി ീരാമ ഭരതന തെ പാ ക ന ി അവെന

തിരി യ ഹീത ാ പാ േക ത ാത ഭരേതാ ദീനമാനസഃ

ന ി ാേമ ിത ാഭ ാം രര ച വ രാം 18 ദീനമാനസനായ ഭരത ീരാമെ പാ ക േമ ി ന ി ാമ ിെല ി അവിെട താമസി െകാ ീരാമ

ീരാേമാദ ം

21

പാ ക െള ആധാരമാ ി ( ീരാമെ േസവകനാണ താ എ ഭാേവന) രാജ ര ണം െച രാഘവ ഗിേര ാത ഗത ാ ിം സമവ ത ത പ ി തദാ സീതാം ഷൈണഃ ൈസ ര ഷയത 19 ീരാമനാകെ ചി ടപ ത ി നി അ ി നി െടയ േപായി അേ ഹെ വ ി അേ ാ

അ ി നി െട പ ിയാകെ തെ ആഭരണ െകാ സീതെയ അല രി ക ം െച ഉഷിത ാ നിശാേമകാം ആ േമ തസ രാഘവഃ വിേവശ ദ കാരണ ം സീതാല ണസം തഃ 20 ീരാമ ഒ രാ ി അ ി നി െട ആ മ ി വസി

പി ീട സീതാല ണ ാേരാെടാ ദ കാരണ ിേല േവശി

ഇതി ീരാേമാദേ അേയാ ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ി അേയാ ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

22

അഥ ആരണ കാ ഃ ജ വേനന കാ േ ാ വിരാധം വിധിേചാദിതം

സദാരാ ജമാ ാനം ഹര മവധീത തദാ 1 അ െനയിരിെ ഒരി ീരാമ കാ ി െട സ രി െകാ ി േ ാ വിരാധ എ േപ രാ സ വിധിവശാ ീരാമെന ം സീതെയ ം ല ണെന ം െപാ ിെയ െകാ േപായേ ാ ീരാമ അവെന വധി ക ായി

ശരഭംഗാ മം ാപ സ ഗതിം തസ വീ സഃ തിജേ രാ സാനാം വധം നിഭിര ഥിതഃ 2

അന രം ശരഭംഗ നി െട ആ മ ിെല ക ം അേ ഹം സ ഗം കാ ക ം െച ി ീരാമ നിമാ അഭ ഥി ത സരി രാ സ ാെര വധി വാ തി െച

ത ാത ഗത ാ തീ ം ച ണമ ാേനന ജിതഃ അഗ ാ മം ാപ തം നമാമ ര മഃ 3 അവിെടനി ം തീ നി െട ആ മ ി േപായി അേ ഹെ ണമി അേ ഹ ിെ സ ാരം സ ീകരി ി ീരാമ അഗ ാ മ ിെല ി അഗ നിെയ ണമി

ീരാേമാദ ം

23

രാമായ ൈവ വം ചാപം ഐ ം ണീ ഗം തഥാ ാ ം ചാ ം ച ഖ ഗം ച ദദൗ ംഭസംഭവഃ 4

അേ ാ ംഭസംഭവനായ ( ട ി ജനി വനായ) അഗ വി വിെ വി ം ഇ െ ര ആവനാഴിക ം

ാവി അ ം ( ാ ം) ീരാമന ന ി തതഃ സ ഗ കാ ഃ സമാഗമ ജടാ ഷം ൈവേദഹ ാഃ പാലനാൈയനം േധ പി വ ലം 5 ീരാമ അവിെടനി േപായി ജടാ വിെന കാ ക ം

സീത െട സംര ണ ിനായി തെ പിതാവായ ദശരഥെ ിയ ായ അേ ഹ ിെന മതല െ ക ം െച തതഃ പ വടീം ാപ ത ല ണനി മിതാം പ ണശാലാമധ വാസ സീതയാ സഹിതം ഖം 6 പി ീട പ വടി എ ലെ ി അവിെട ല ണ നി ി സീതേയാ ടി ഖമായി നിവസി ത ാേഭ ൈത കദാ രാമം വേ പണഖാഽഭികാ ത ിര ാ ല ണം ച വേ േസാ ഽപി നിരാകേരാത 7 അവിെട െവ ഒരി ണഖാ എ േപ ഒ രാ സി കാമാസ യായി രാമെന സമീപി ക ം രാമ

ീരാേമാദ ം

24

അവെള നിരസി േ ാ ല ണെന വരി ക ം അവെള ല ണ ം നിരസി ക ം െച രാമേമവ തേതാ വേ കാമാ താ കാമസ ിഭം ന ധി താ േതന സീതാമഭ വ ഷാ 8

കാമാ യായ അവ കാമേദവെനേ ാെല രനായ രാമെന വീ ം കാമ രണ ിനായി സമീപി ക ം രാമനാ വീ ം തിര രി െ അവ േകാപം സീതെയ ആ മി ക ം െച ല േണന തേതാ േരാഷാത വണനാസികാ സാ ഗത ാ ജന ാനം ഖരാൈയതന േവദയത 9 അേ ാ ല ണനാ െചവിക ം ം േഛദി െ അവളാകെ ജന ാന െച ി ഖര എ രാ സേനാട നട െത ാം പറ തദാക ണ ഖരഃ േ ാ രാഘവം ഹ മായയൗ ഷണ ിശിൈര ൈഖ യാ ധാൈനഃ സമന ിതഃ 10

അ േക ി ഖര നായി ീരാമെന വധി വാനായി ഷണ ിശിര ട ിയ രാ സ ാ െമാ ചി ട ി വ ത ണം ല േണ സീതാം നിധായ ര ന നഃ ഖരം സഹാ ഗം സംേഖ ജഘാന ല വി മഃ 11

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 13: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

12

പി ീട മി ല ണ ശ എ ിവെര ം സവി പിതാവ ാ ണെരെ ാ അവ െട

ജാതക മം ട ിയവ േവ ംവ ം െച ി തേതാ വ ധിേരഽേന ാന ം ി ധാ ത ാര ഏവ േത സകലാ ച വിദ ാ ൈന ണ മഭിേലഭിേര 28 പി ീട അവ നാ േപ ം പര രം േ ഹ വരായി

െ വള അവ സകലവിദ കളി ം ൈന ണ ം േന ക ം െച തതഃ കദാചിദാഗത വിശ ാമിേ ാ മഹാ നിഃ യയാേച യ ര ാ ഥം രാമം ശ ിധേരാപമം 29 അ െന േ ാ ഏേതാ ഒ നാ വിശ ാമി മഹാ നി അവിെട വെ ക ം യ ര െച തിനായി

െനേ ാെല ശ ിമാനായ രാമെന ആവശ െ ക ം െച വസി വചനാ ാമം ല േണന സമന ിതം േ ണ പതി സ കൗശികസ കേര ദദൗ 30

രാജാവ വളെര വിഷമേ ാ ടി വസി െ ഉപേദശ മ സരി ല ണേനാ ടിയ രാമെന വിശ ാമി നി െട ൈകകളി ഏ പി

ീരാേമാദ ം

13

തൗ ഹീത ാ തേതാ ഗ ബലമതിബലാം തഥാ അ ാണി ച സമ ാണി താഭ ാ പദിേദശ സഃ 31 വിശ ാമി നി അവെര ംെകാ അവിെടനി േപായി ബല അതിബല എ ീ മ െള ം സകല അ

െള ം അവ ഉപേദശി ഗ സഹാ േജാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ താടകാമവധീ ീമാ േലാകപീഡനത പരാം 32 വിശ ാമി നിയാ േ രിതനായി ിമാനായ ീരാമ ജന െള പീഡി ി തി ത പരയായി താടക െയ രാ സിെയ ല ണേനാ ടിേ വധി തതഃ സി ാ മം ാപ കൗശിക ഹ രാഘവഃ അധ രം ച സമാേരേഭ രാ സാ സമാഗമ 33 അന രം ീരാമ വിശ ാമി നിേയാെടാ സി ാ മ

ിെല ിേ യ ം ആരംഭി ക ം അേ ാ തെ രാ സ ാ വ ക ം െച രാഘവ തേതാേ ണ ി ാ മാരീചമ ണേവ ബാ ഖാ ഹത ാ യ ം ചാപാലയ േനഃ 34

അേ ാ ീരാമ അ േയാഗം െകാ മാരീചെന കടലിെലറി ക ം ബാ വിെന ം മ രാ സ ാെര ം വധി നി െട യ െ ര ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

14

കൗശിേകന തേതാ രാേമാ നീയമാനഃ സഹാ ജഃ അഹല ാശാപനി േമാ ം ത ാ സം ാപ ൈമഥിലം 35 പി ീട വിശ ാമി നിയാ നയി െ ീരാമ അ ജേനാ ടിെ അഹല െയ ശാപ ി നി േമാചി ി ി ജനകെ അ എ ിേ ജനേകനാ ചിേതാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ സീതാനിമി മാനീതം ബഭ ധ ൈരശ രം 36 ജനകനാ ബ മാനിതനായ രാമ വിശ ാമി നാ േ രിതനായി സീതാസ യംവര ി പരീ ായി െകാ വ തായ ൈശവചാപെ ഭ ി തേതാ ദശരഥം ൈതരാനാ മിഥിലാധിപഃ രാമാദ ഭ േതഭ ഃ സീതാദ ാഃ കന കാഃ ദദൗ 37 അന രം മിഥിലാധിപനായ ജനക ത ാെര അയ ദശരഥെന (മിഥിലയി ) വ ി ദശരഥ ാരായ രാമ ട ിയവ സീത ട ിയ തെ കന കമാെര ന ി

തേതാ നിേയാേഗന േതാദ ാഹഃ സഹാ ജഃ രാഘേവാ നി യയൗ േതന ജനേകേനാ മാനിതഃ 38 അേ ാ തി വ നി േദശി ത സരി വിവാഹം െച വനായ രാമ ജനകരാജാവിനാ ബ മാനിതനായി സ സേഹാദര ാ െമാ ി അവിെട നി റെ

ീരാേമാദ ം

15

തദാക ണ ധ ഭംഗം ആയാ ം േരാഷഭീഷണം വിജിത ഭാ ഗവം രാമം അേയാധ ാം ാപ രാഘവഃ 39 ീരാമ ൈശവചാപം ഖ ി തിെ റി േക ി

വ വനായ നായ ഭാ ഗവരാമെന വിജയി ി ീരാമ അേയാ യി എ ിേ

തതഃ സ വജനാന ം വാണേ ിൈതഃ സ ൈകഃ താ ധ വാസ കാ ീതയാ സഹിത ഖം 40 അന രം താ െച ികളി െട എ ാവ ം ആന ം ന വനായി ീരാമ സീതേയാെടാ അവിെട ഖമായി ജീവി

ഇതി ീരാേമാദേ ബാലകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ബാലകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

16

അഥ അേയാധ ാകാ ഃ ഏത ി േര േഗഹം മാ ലസ ധാജിതഃ യയൗ ഭരതഃ ീതഃ ശ സമന ിതഃ 1

അതിനിട ഭരത ശ േനാെടാ സേ ാഷ ം അ ാവനായ ധാജി ിെ വീ ിേല േപായി തതഃ തിഭിഃ സാകം മ യിത ാ സ പതിഃ അഭിേഷകായ രാമസ സമാേരേഭ ദാഽന ിതഃ 2 അന രം ദശരഥമഹാരാജാവ മ ിമാ മായി ആേലാചി േശഷം രാമെ പ ാഭിേഷക ിനായി സേ ാഷ ം ഒ െച ട ി ൈകേകയീ മഹീപാലം മ രാ ഷിതാശയാ വരദ യം രാ ദ ം യയാേച സത സംഗരം 3 അേ ാ മ രെയ പരിചാരികയാ മന ഷി ി െ വളായ ൈകേകയി സത നി നായ രാജാവി േനാട പ തനി ന കിയ ര വര ആവശ െ വനവാസായ രാമസ രാജ ാൈ ഭരതസ ച തസ ാ വരദ യം മ ജേ മഹീപതിഃ 4 രാമെന വനവാസ ിനയ ണെമ ം ഭരതെന രാജ ാ വകാശം ന കണെമ ൈകേക െട ര

ീരാേമാദ ം

17

ആവശ രാജാവ വളെര ഃഖേ ാെട അ വാദം ന ി രാമം തൈദവ ൈകേകയീ വനവാസായ ചാദിശത അ ാപ സ വാന നി യയൗ ച വനായ സഃ 5 ൈകേകയി ഉടെനതെ രാമേനാട വനവാസതിന േപാ വാനായി ആ ാപി ജന േളാെട ാം വിടെചാ ിയി രാമ വന ിേല ായി റെ ക ം െച

ാ തം നി ഗതം സീതാ ല ണ ാ ജ ഃ സംത ജ സ ഹാ സ േവ പൗരാ ാ യ തം 6 വന ിേല റെ രാമെന സീത ം ല ണ ം അ ഗമി പൗര ാെര ാവ ം തെ ത െട വീ ക ഉേപ ി രാമെന പി ട വ യിത ാ ശാ പൗരാ നി ാണാ നിശി രാഘവഃ വാഹ മാനം മേ ണ രഥമാ ഹ ചാഗമത 7 അ രാ ി ഃഖിതരായ പൗര ാ നി യിലാ ി േ ാ അവരറിയാെത ീരാമ ദശരഥെ മ ി ഖ

നായ മ െതളി േതരി കയറി വന ിേല യാ യായി

ീരാേമാദ ം

18

ംഗിേബര രം ഗത ാ ഗംഗാ േലഽഥ രാഘവഃ േഹന സ ത നിശാേമകാ വാസ ച 8

പി ീട ീരാമ ഗംഗാതീര ംഗിേബര ര ി െല ിയി ഹെ സ ാരം ൈകെ ാ ി അവിെട ഒ രാ ി താമസി ക ം െച സാരഥിം സ ിമ ാസൗ സീതാല ണസം തഃ േഹനാനീതയാ നാവാ സംതതാര ച ജാ വീം 9

അവിെട െവ സാരഥിയായ മ േനാട വിടപറ േശഷം ീരാമ സീതാല ണ ാേരാ ടി ഹ ഴ വ ി ഗംഗാനദിെയ തരണം െച

ഭരദ ാജ നിം ാപ തം നത ാ േതന സ തഃ രാഘവ സ നി േദശാത ചി േടഽവസത ഖം 10 അവിെട ഭരദ ാജ നി െട അ െച അേ ഹെ നമ രി അേ ഹ ിെ സ ാരം ഏ വാ ി ീരാമ ഭരദ ാജെ നി േ ശമ സരി ചി ട ി

(ചി ടപ ത ില ) ഖമായി താമസി അേയാധ ാം തേതാ ഗത ാ മ ഃ േശാകവിഹ ലഃ രാേ ന േവദയ വം രാഘവസ വിേച ിതം 11

ീരാേമാദ ം

19

ഃഖാ നായ മ അവിെട നി അേയാ യിെല ി രാജാവിേനാട ീരാമെ വിേശഷ െള ാം അറിയി തദാക ണ മേ ാ ം രാജാ ഃഖവി ഢധീഃ രാമരാേമതി വിലപ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 12 മ പറ േക ി രാജാവ ഃഖമ നായി രാമാ

രാമാ എ വിളി വിലപി െകാ ശരീരം െവടി സ ിേല േപായി മ ിണ വസിേ ാ ാ േദഹം സംര പേതഃ ൈതരാനായയാമാ ഃ ഭരതം മാ ലാലയാത 13

മ ിമാ വസി നി േ ശി ത സരി രാജാവിെ ശരീരം കാ ി ക ം ത ാെര അയ ഭരതെന അ ാവെ വീ ി നി തിരി വ ക ം െച ഭരത തം ത ാ പിതരം ൈകകയീഗിരാ സം ാരാദി ചകാരാസ യഥാവിധി സഹാ ജഃ 14 ൈകേകയി െട വാ ക േക തിെ ഫലമായി പിതാവ മരണമട െവ റി ഭരത അനിയ െമാ ദശരഥെ ശവസം ാര ിയക യഥാവിധി അ ി അമാൈത ഃ േചാദ മാേനാപി രാജ ായ ഭരത ഥാ വനാൈയവ യയൗ രാമമാേന ം നാഗൈര ഹ 15

ീരാേമാദ ം

20

അതി േശഷം ഭരതെന രാജ ഭാരം ഏെ വാ മ ിമാ േ രി ിെ ി ം ഭരത പൗര ാ െമാ രാമെന തിരി െകാ വ തിനായി വന ിേല റെ

സ ഗത ാ ചി ട ം രാമം ചീരജടാധരം യയാേച ര ി ം രാജ ം വസി ാൈദ ഃ ദ ിൈജ ഹ 16 ഭരത ചി ട ി നിവസി െകാ ിരി വ ം ജടപിടി ടിേയാ ടിയവ ം പഴകിയ വ ം ധരി വ മായ രാമെ അ െല ിയി വസി ാദി

ാ ണേരാേടാ രാജ െ സംര ി വാനായി ീരാമേനാട അഭ ഥി

ച ദശ സമാ നീത ാ നൈരഷ ാമ ഹം രീം ഇത ാ പാ േക ദത ാ തം രാമം ത യാപയത 17 പതിനാ വ ഷെ വനവാസം കഴി തി േശഷം njാ അേയാ യിേല മട ിവരാം എ പറ ി ീരാമ ഭരതന തെ പാ ക ന ി അവെന

തിരി യ ഹീത ാ പാ േക ത ാത ഭരേതാ ദീനമാനസഃ

ന ി ാേമ ിത ാഭ ാം രര ച വ രാം 18 ദീനമാനസനായ ഭരത ീരാമെ പാ ക േമ ി ന ി ാമ ിെല ി അവിെട താമസി െകാ ീരാമ

ീരാേമാദ ം

21

പാ ക െള ആധാരമാ ി ( ീരാമെ േസവകനാണ താ എ ഭാേവന) രാജ ര ണം െച രാഘവ ഗിേര ാത ഗത ാ ിം സമവ ത ത പ ി തദാ സീതാം ഷൈണഃ ൈസ ര ഷയത 19 ീരാമനാകെ ചി ടപ ത ി നി അ ി നി െടയ േപായി അേ ഹെ വ ി അേ ാ

അ ി നി െട പ ിയാകെ തെ ആഭരണ െകാ സീതെയ അല രി ക ം െച ഉഷിത ാ നിശാേമകാം ആ േമ തസ രാഘവഃ വിേവശ ദ കാരണ ം സീതാല ണസം തഃ 20 ീരാമ ഒ രാ ി അ ി നി െട ആ മ ി വസി

പി ീട സീതാല ണ ാേരാെടാ ദ കാരണ ിേല േവശി

ഇതി ീരാേമാദേ അേയാ ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ി അേയാ ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

22

അഥ ആരണ കാ ഃ ജ വേനന കാ േ ാ വിരാധം വിധിേചാദിതം

സദാരാ ജമാ ാനം ഹര മവധീത തദാ 1 അ െനയിരിെ ഒരി ീരാമ കാ ി െട സ രി െകാ ി േ ാ വിരാധ എ േപ രാ സ വിധിവശാ ീരാമെന ം സീതെയ ം ല ണെന ം െപാ ിെയ െകാ േപായേ ാ ീരാമ അവെന വധി ക ായി

ശരഭംഗാ മം ാപ സ ഗതിം തസ വീ സഃ തിജേ രാ സാനാം വധം നിഭിര ഥിതഃ 2

അന രം ശരഭംഗ നി െട ആ മ ിെല ക ം അേ ഹം സ ഗം കാ ക ം െച ി ീരാമ നിമാ അഭ ഥി ത സരി രാ സ ാെര വധി വാ തി െച

ത ാത ഗത ാ തീ ം ച ണമ ാേനന ജിതഃ അഗ ാ മം ാപ തം നമാമ ര മഃ 3 അവിെടനി ം തീ നി െട ആ മ ി േപായി അേ ഹെ ണമി അേ ഹ ിെ സ ാരം സ ീകരി ി ീരാമ അഗ ാ മ ിെല ി അഗ നിെയ ണമി

ീരാേമാദ ം

23

രാമായ ൈവ വം ചാപം ഐ ം ണീ ഗം തഥാ ാ ം ചാ ം ച ഖ ഗം ച ദദൗ ംഭസംഭവഃ 4

അേ ാ ംഭസംഭവനായ ( ട ി ജനി വനായ) അഗ വി വിെ വി ം ഇ െ ര ആവനാഴിക ം

ാവി അ ം ( ാ ം) ീരാമന ന ി തതഃ സ ഗ കാ ഃ സമാഗമ ജടാ ഷം ൈവേദഹ ാഃ പാലനാൈയനം േധ പി വ ലം 5 ീരാമ അവിെടനി േപായി ജടാ വിെന കാ ക ം

സീത െട സംര ണ ിനായി തെ പിതാവായ ദശരഥെ ിയ ായ അേ ഹ ിെന മതല െ ക ം െച തതഃ പ വടീം ാപ ത ല ണനി മിതാം പ ണശാലാമധ വാസ സീതയാ സഹിതം ഖം 6 പി ീട പ വടി എ ലെ ി അവിെട ല ണ നി ി സീതേയാ ടി ഖമായി നിവസി ത ാേഭ ൈത കദാ രാമം വേ പണഖാഽഭികാ ത ിര ാ ല ണം ച വേ േസാ ഽപി നിരാകേരാത 7 അവിെട െവ ഒരി ണഖാ എ േപ ഒ രാ സി കാമാസ യായി രാമെന സമീപി ക ം രാമ

ീരാേമാദ ം

24

അവെള നിരസി േ ാ ല ണെന വരി ക ം അവെള ല ണ ം നിരസി ക ം െച രാമേമവ തേതാ വേ കാമാ താ കാമസ ിഭം ന ധി താ േതന സീതാമഭ വ ഷാ 8

കാമാ യായ അവ കാമേദവെനേ ാെല രനായ രാമെന വീ ം കാമ രണ ിനായി സമീപി ക ം രാമനാ വീ ം തിര രി െ അവ േകാപം സീതെയ ആ മി ക ം െച ല േണന തേതാ േരാഷാത വണനാസികാ സാ ഗത ാ ജന ാനം ഖരാൈയതന േവദയത 9 അേ ാ ല ണനാ െചവിക ം ം േഛദി െ അവളാകെ ജന ാന െച ി ഖര എ രാ സേനാട നട െത ാം പറ തദാക ണ ഖരഃ േ ാ രാഘവം ഹ മായയൗ ഷണ ിശിൈര ൈഖ യാ ധാൈനഃ സമന ിതഃ 10

അ േക ി ഖര നായി ീരാമെന വധി വാനായി ഷണ ിശിര ട ിയ രാ സ ാ െമാ ചി ട ി വ ത ണം ല േണ സീതാം നിധായ ര ന നഃ ഖരം സഹാ ഗം സംേഖ ജഘാന ല വി മഃ 11

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 14: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

13

തൗ ഹീത ാ തേതാ ഗ ബലമതിബലാം തഥാ അ ാണി ച സമ ാണി താഭ ാ പദിേദശ സഃ 31 വിശ ാമി നി അവെര ംെകാ അവിെടനി േപായി ബല അതിബല എ ീ മ െള ം സകല അ

െള ം അവ ഉപേദശി ഗ സഹാ േജാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ താടകാമവധീ ീമാ േലാകപീഡനത പരാം 32 വിശ ാമി നിയാ േ രിതനായി ിമാനായ ീരാമ ജന െള പീഡി ി തി ത പരയായി താടക െയ രാ സിെയ ല ണേനാ ടിേ വധി തതഃ സി ാ മം ാപ കൗശിക ഹ രാഘവഃ അധ രം ച സമാേരേഭ രാ സാ സമാഗമ 33 അന രം ീരാമ വിശ ാമി നിേയാെടാ സി ാ മ

ിെല ിേ യ ം ആരംഭി ക ം അേ ാ തെ രാ സ ാ വ ക ം െച രാഘവ തേതാേ ണ ി ാ മാരീചമ ണേവ ബാ ഖാ ഹത ാ യ ം ചാപാലയ േനഃ 34

അേ ാ ീരാമ അ േയാഗം െകാ മാരീചെന കടലിെലറി ക ം ബാ വിെന ം മ രാ സ ാെര ം വധി നി െട യ െ ര ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

14

കൗശിേകന തേതാ രാേമാ നീയമാനഃ സഹാ ജഃ അഹല ാശാപനി േമാ ം ത ാ സം ാപ ൈമഥിലം 35 പി ീട വിശ ാമി നിയാ നയി െ ീരാമ അ ജേനാ ടിെ അഹല െയ ശാപ ി നി േമാചി ി ി ജനകെ അ എ ിേ ജനേകനാ ചിേതാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ സീതാനിമി മാനീതം ബഭ ധ ൈരശ രം 36 ജനകനാ ബ മാനിതനായ രാമ വിശ ാമി നാ േ രിതനായി സീതാസ യംവര ി പരീ ായി െകാ വ തായ ൈശവചാപെ ഭ ി തേതാ ദശരഥം ൈതരാനാ മിഥിലാധിപഃ രാമാദ ഭ േതഭ ഃ സീതാദ ാഃ കന കാഃ ദദൗ 37 അന രം മിഥിലാധിപനായ ജനക ത ാെര അയ ദശരഥെന (മിഥിലയി ) വ ി ദശരഥ ാരായ രാമ ട ിയവ സീത ട ിയ തെ കന കമാെര ന ി

തേതാ നിേയാേഗന േതാദ ാഹഃ സഹാ ജഃ രാഘേവാ നി യയൗ േതന ജനേകേനാ മാനിതഃ 38 അേ ാ തി വ നി േദശി ത സരി വിവാഹം െച വനായ രാമ ജനകരാജാവിനാ ബ മാനിതനായി സ സേഹാദര ാ െമാ ി അവിെട നി റെ

ീരാേമാദ ം

15

തദാക ണ ധ ഭംഗം ആയാ ം േരാഷഭീഷണം വിജിത ഭാ ഗവം രാമം അേയാധ ാം ാപ രാഘവഃ 39 ീരാമ ൈശവചാപം ഖ ി തിെ റി േക ി

വ വനായ നായ ഭാ ഗവരാമെന വിജയി ി ീരാമ അേയാ യി എ ിേ

തതഃ സ വജനാന ം വാണേ ിൈതഃ സ ൈകഃ താ ധ വാസ കാ ീതയാ സഹിത ഖം 40 അന രം താ െച ികളി െട എ ാവ ം ആന ം ന വനായി ീരാമ സീതേയാെടാ അവിെട ഖമായി ജീവി

ഇതി ീരാേമാദേ ബാലകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ബാലകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

16

അഥ അേയാധ ാകാ ഃ ഏത ി േര േഗഹം മാ ലസ ധാജിതഃ യയൗ ഭരതഃ ീതഃ ശ സമന ിതഃ 1

അതിനിട ഭരത ശ േനാെടാ സേ ാഷ ം അ ാവനായ ധാജി ിെ വീ ിേല േപായി തതഃ തിഭിഃ സാകം മ യിത ാ സ പതിഃ അഭിേഷകായ രാമസ സമാേരേഭ ദാഽന ിതഃ 2 അന രം ദശരഥമഹാരാജാവ മ ിമാ മായി ആേലാചി േശഷം രാമെ പ ാഭിേഷക ിനായി സേ ാഷ ം ഒ െച ട ി ൈകേകയീ മഹീപാലം മ രാ ഷിതാശയാ വരദ യം രാ ദ ം യയാേച സത സംഗരം 3 അേ ാ മ രെയ പരിചാരികയാ മന ഷി ി െ വളായ ൈകേകയി സത നി നായ രാജാവി േനാട പ തനി ന കിയ ര വര ആവശ െ വനവാസായ രാമസ രാജ ാൈ ഭരതസ ച തസ ാ വരദ യം മ ജേ മഹീപതിഃ 4 രാമെന വനവാസ ിനയ ണെമ ം ഭരതെന രാജ ാ വകാശം ന കണെമ ൈകേക െട ര

ീരാേമാദ ം

17

ആവശ രാജാവ വളെര ഃഖേ ാെട അ വാദം ന ി രാമം തൈദവ ൈകേകയീ വനവാസായ ചാദിശത അ ാപ സ വാന നി യയൗ ച വനായ സഃ 5 ൈകേകയി ഉടെനതെ രാമേനാട വനവാസതിന േപാ വാനായി ആ ാപി ജന േളാെട ാം വിടെചാ ിയി രാമ വന ിേല ായി റെ ക ം െച

ാ തം നി ഗതം സീതാ ല ണ ാ ജ ഃ സംത ജ സ ഹാ സ േവ പൗരാ ാ യ തം 6 വന ിേല റെ രാമെന സീത ം ല ണ ം അ ഗമി പൗര ാെര ാവ ം തെ ത െട വീ ക ഉേപ ി രാമെന പി ട വ യിത ാ ശാ പൗരാ നി ാണാ നിശി രാഘവഃ വാഹ മാനം മേ ണ രഥമാ ഹ ചാഗമത 7 അ രാ ി ഃഖിതരായ പൗര ാ നി യിലാ ി േ ാ അവരറിയാെത ീരാമ ദശരഥെ മ ി ഖ

നായ മ െതളി േതരി കയറി വന ിേല യാ യായി

ീരാേമാദ ം

18

ംഗിേബര രം ഗത ാ ഗംഗാ േലഽഥ രാഘവഃ േഹന സ ത നിശാേമകാ വാസ ച 8

പി ീട ീരാമ ഗംഗാതീര ംഗിേബര ര ി െല ിയി ഹെ സ ാരം ൈകെ ാ ി അവിെട ഒ രാ ി താമസി ക ം െച സാരഥിം സ ിമ ാസൗ സീതാല ണസം തഃ േഹനാനീതയാ നാവാ സംതതാര ച ജാ വീം 9

അവിെട െവ സാരഥിയായ മ േനാട വിടപറ േശഷം ീരാമ സീതാല ണ ാേരാ ടി ഹ ഴ വ ി ഗംഗാനദിെയ തരണം െച

ഭരദ ാജ നിം ാപ തം നത ാ േതന സ തഃ രാഘവ സ നി േദശാത ചി േടഽവസത ഖം 10 അവിെട ഭരദ ാജ നി െട അ െച അേ ഹെ നമ രി അേ ഹ ിെ സ ാരം ഏ വാ ി ീരാമ ഭരദ ാജെ നി േ ശമ സരി ചി ട ി

(ചി ടപ ത ില ) ഖമായി താമസി അേയാധ ാം തേതാ ഗത ാ മ ഃ േശാകവിഹ ലഃ രാേ ന േവദയ വം രാഘവസ വിേച ിതം 11

ീരാേമാദ ം

19

ഃഖാ നായ മ അവിെട നി അേയാ യിെല ി രാജാവിേനാട ീരാമെ വിേശഷ െള ാം അറിയി തദാക ണ മേ ാ ം രാജാ ഃഖവി ഢധീഃ രാമരാേമതി വിലപ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 12 മ പറ േക ി രാജാവ ഃഖമ നായി രാമാ

രാമാ എ വിളി വിലപി െകാ ശരീരം െവടി സ ിേല േപായി മ ിണ വസിേ ാ ാ േദഹം സംര പേതഃ ൈതരാനായയാമാ ഃ ഭരതം മാ ലാലയാത 13

മ ിമാ വസി നി േ ശി ത സരി രാജാവിെ ശരീരം കാ ി ക ം ത ാെര അയ ഭരതെന അ ാവെ വീ ി നി തിരി വ ക ം െച ഭരത തം ത ാ പിതരം ൈകകയീഗിരാ സം ാരാദി ചകാരാസ യഥാവിധി സഹാ ജഃ 14 ൈകേകയി െട വാ ക േക തിെ ഫലമായി പിതാവ മരണമട െവ റി ഭരത അനിയ െമാ ദശരഥെ ശവസം ാര ിയക യഥാവിധി അ ി അമാൈത ഃ േചാദ മാേനാപി രാജ ായ ഭരത ഥാ വനാൈയവ യയൗ രാമമാേന ം നാഗൈര ഹ 15

ീരാേമാദ ം

20

അതി േശഷം ഭരതെന രാജ ഭാരം ഏെ വാ മ ിമാ േ രി ിെ ി ം ഭരത പൗര ാ െമാ രാമെന തിരി െകാ വ തിനായി വന ിേല റെ

സ ഗത ാ ചി ട ം രാമം ചീരജടാധരം യയാേച ര ി ം രാജ ം വസി ാൈദ ഃ ദ ിൈജ ഹ 16 ഭരത ചി ട ി നിവസി െകാ ിരി വ ം ജടപിടി ടിേയാ ടിയവ ം പഴകിയ വ ം ധരി വ മായ രാമെ അ െല ിയി വസി ാദി

ാ ണേരാേടാ രാജ െ സംര ി വാനായി ീരാമേനാട അഭ ഥി

ച ദശ സമാ നീത ാ നൈരഷ ാമ ഹം രീം ഇത ാ പാ േക ദത ാ തം രാമം ത യാപയത 17 പതിനാ വ ഷെ വനവാസം കഴി തി േശഷം njാ അേയാ യിേല മട ിവരാം എ പറ ി ീരാമ ഭരതന തെ പാ ക ന ി അവെന

തിരി യ ഹീത ാ പാ േക ത ാത ഭരേതാ ദീനമാനസഃ

ന ി ാേമ ിത ാഭ ാം രര ച വ രാം 18 ദീനമാനസനായ ഭരത ീരാമെ പാ ക േമ ി ന ി ാമ ിെല ി അവിെട താമസി െകാ ീരാമ

ീരാേമാദ ം

21

പാ ക െള ആധാരമാ ി ( ീരാമെ േസവകനാണ താ എ ഭാേവന) രാജ ര ണം െച രാഘവ ഗിേര ാത ഗത ാ ിം സമവ ത ത പ ി തദാ സീതാം ഷൈണഃ ൈസ ര ഷയത 19 ീരാമനാകെ ചി ടപ ത ി നി അ ി നി െടയ േപായി അേ ഹെ വ ി അേ ാ

അ ി നി െട പ ിയാകെ തെ ആഭരണ െകാ സീതെയ അല രി ക ം െച ഉഷിത ാ നിശാേമകാം ആ േമ തസ രാഘവഃ വിേവശ ദ കാരണ ം സീതാല ണസം തഃ 20 ീരാമ ഒ രാ ി അ ി നി െട ആ മ ി വസി

പി ീട സീതാല ണ ാേരാെടാ ദ കാരണ ിേല േവശി

ഇതി ീരാേമാദേ അേയാ ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ി അേയാ ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

22

അഥ ആരണ കാ ഃ ജ വേനന കാ േ ാ വിരാധം വിധിേചാദിതം

സദാരാ ജമാ ാനം ഹര മവധീത തദാ 1 അ െനയിരിെ ഒരി ീരാമ കാ ി െട സ രി െകാ ി േ ാ വിരാധ എ േപ രാ സ വിധിവശാ ീരാമെന ം സീതെയ ം ല ണെന ം െപാ ിെയ െകാ േപായേ ാ ീരാമ അവെന വധി ക ായി

ശരഭംഗാ മം ാപ സ ഗതിം തസ വീ സഃ തിജേ രാ സാനാം വധം നിഭിര ഥിതഃ 2

അന രം ശരഭംഗ നി െട ആ മ ിെല ക ം അേ ഹം സ ഗം കാ ക ം െച ി ീരാമ നിമാ അഭ ഥി ത സരി രാ സ ാെര വധി വാ തി െച

ത ാത ഗത ാ തീ ം ച ണമ ാേനന ജിതഃ അഗ ാ മം ാപ തം നമാമ ര മഃ 3 അവിെടനി ം തീ നി െട ആ മ ി േപായി അേ ഹെ ണമി അേ ഹ ിെ സ ാരം സ ീകരി ി ീരാമ അഗ ാ മ ിെല ി അഗ നിെയ ണമി

ീരാേമാദ ം

23

രാമായ ൈവ വം ചാപം ഐ ം ണീ ഗം തഥാ ാ ം ചാ ം ച ഖ ഗം ച ദദൗ ംഭസംഭവഃ 4

അേ ാ ംഭസംഭവനായ ( ട ി ജനി വനായ) അഗ വി വിെ വി ം ഇ െ ര ആവനാഴിക ം

ാവി അ ം ( ാ ം) ീരാമന ന ി തതഃ സ ഗ കാ ഃ സമാഗമ ജടാ ഷം ൈവേദഹ ാഃ പാലനാൈയനം േധ പി വ ലം 5 ീരാമ അവിെടനി േപായി ജടാ വിെന കാ ക ം

സീത െട സംര ണ ിനായി തെ പിതാവായ ദശരഥെ ിയ ായ അേ ഹ ിെന മതല െ ക ം െച തതഃ പ വടീം ാപ ത ല ണനി മിതാം പ ണശാലാമധ വാസ സീതയാ സഹിതം ഖം 6 പി ീട പ വടി എ ലെ ി അവിെട ല ണ നി ി സീതേയാ ടി ഖമായി നിവസി ത ാേഭ ൈത കദാ രാമം വേ പണഖാഽഭികാ ത ിര ാ ല ണം ച വേ േസാ ഽപി നിരാകേരാത 7 അവിെട െവ ഒരി ണഖാ എ േപ ഒ രാ സി കാമാസ യായി രാമെന സമീപി ക ം രാമ

ീരാേമാദ ം

24

അവെള നിരസി േ ാ ല ണെന വരി ക ം അവെള ല ണ ം നിരസി ക ം െച രാമേമവ തേതാ വേ കാമാ താ കാമസ ിഭം ന ധി താ േതന സീതാമഭ വ ഷാ 8

കാമാ യായ അവ കാമേദവെനേ ാെല രനായ രാമെന വീ ം കാമ രണ ിനായി സമീപി ക ം രാമനാ വീ ം തിര രി െ അവ േകാപം സീതെയ ആ മി ക ം െച ല േണന തേതാ േരാഷാത വണനാസികാ സാ ഗത ാ ജന ാനം ഖരാൈയതന േവദയത 9 അേ ാ ല ണനാ െചവിക ം ം േഛദി െ അവളാകെ ജന ാന െച ി ഖര എ രാ സേനാട നട െത ാം പറ തദാക ണ ഖരഃ േ ാ രാഘവം ഹ മായയൗ ഷണ ിശിൈര ൈഖ യാ ധാൈനഃ സമന ിതഃ 10

അ േക ി ഖര നായി ീരാമെന വധി വാനായി ഷണ ിശിര ട ിയ രാ സ ാ െമാ ചി ട ി വ ത ണം ല േണ സീതാം നിധായ ര ന നഃ ഖരം സഹാ ഗം സംേഖ ജഘാന ല വി മഃ 11

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 15: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

14

കൗശിേകന തേതാ രാേമാ നീയമാനഃ സഹാ ജഃ അഹല ാശാപനി േമാ ം ത ാ സം ാപ ൈമഥിലം 35 പി ീട വിശ ാമി നിയാ നയി െ ീരാമ അ ജേനാ ടിെ അഹല െയ ശാപ ി നി േമാചി ി ി ജനകെ അ എ ിേ ജനേകനാ ചിേതാ രാമഃ കൗശിേകന േചാദിതഃ സീതാനിമി മാനീതം ബഭ ധ ൈരശ രം 36 ജനകനാ ബ മാനിതനായ രാമ വിശ ാമി നാ േ രിതനായി സീതാസ യംവര ി പരീ ായി െകാ വ തായ ൈശവചാപെ ഭ ി തേതാ ദശരഥം ൈതരാനാ മിഥിലാധിപഃ രാമാദ ഭ േതഭ ഃ സീതാദ ാഃ കന കാഃ ദദൗ 37 അന രം മിഥിലാധിപനായ ജനക ത ാെര അയ ദശരഥെന (മിഥിലയി ) വ ി ദശരഥ ാരായ രാമ ട ിയവ സീത ട ിയ തെ കന കമാെര ന ി

തേതാ നിേയാേഗന േതാദ ാഹഃ സഹാ ജഃ രാഘേവാ നി യയൗ േതന ജനേകേനാ മാനിതഃ 38 അേ ാ തി വ നി േദശി ത സരി വിവാഹം െച വനായ രാമ ജനകരാജാവിനാ ബ മാനിതനായി സ സേഹാദര ാ െമാ ി അവിെട നി റെ

ീരാേമാദ ം

15

തദാക ണ ധ ഭംഗം ആയാ ം േരാഷഭീഷണം വിജിത ഭാ ഗവം രാമം അേയാധ ാം ാപ രാഘവഃ 39 ീരാമ ൈശവചാപം ഖ ി തിെ റി േക ി

വ വനായ നായ ഭാ ഗവരാമെന വിജയി ി ീരാമ അേയാ യി എ ിേ

തതഃ സ വജനാന ം വാണേ ിൈതഃ സ ൈകഃ താ ധ വാസ കാ ീതയാ സഹിത ഖം 40 അന രം താ െച ികളി െട എ ാവ ം ആന ം ന വനായി ീരാമ സീതേയാെടാ അവിെട ഖമായി ജീവി

ഇതി ീരാേമാദേ ബാലകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ബാലകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

16

അഥ അേയാധ ാകാ ഃ ഏത ി േര േഗഹം മാ ലസ ധാജിതഃ യയൗ ഭരതഃ ീതഃ ശ സമന ിതഃ 1

അതിനിട ഭരത ശ േനാെടാ സേ ാഷ ം അ ാവനായ ധാജി ിെ വീ ിേല േപായി തതഃ തിഭിഃ സാകം മ യിത ാ സ പതിഃ അഭിേഷകായ രാമസ സമാേരേഭ ദാഽന ിതഃ 2 അന രം ദശരഥമഹാരാജാവ മ ിമാ മായി ആേലാചി േശഷം രാമെ പ ാഭിേഷക ിനായി സേ ാഷ ം ഒ െച ട ി ൈകേകയീ മഹീപാലം മ രാ ഷിതാശയാ വരദ യം രാ ദ ം യയാേച സത സംഗരം 3 അേ ാ മ രെയ പരിചാരികയാ മന ഷി ി െ വളായ ൈകേകയി സത നി നായ രാജാവി േനാട പ തനി ന കിയ ര വര ആവശ െ വനവാസായ രാമസ രാജ ാൈ ഭരതസ ച തസ ാ വരദ യം മ ജേ മഹീപതിഃ 4 രാമെന വനവാസ ിനയ ണെമ ം ഭരതെന രാജ ാ വകാശം ന കണെമ ൈകേക െട ര

ീരാേമാദ ം

17

ആവശ രാജാവ വളെര ഃഖേ ാെട അ വാദം ന ി രാമം തൈദവ ൈകേകയീ വനവാസായ ചാദിശത അ ാപ സ വാന നി യയൗ ച വനായ സഃ 5 ൈകേകയി ഉടെനതെ രാമേനാട വനവാസതിന േപാ വാനായി ആ ാപി ജന േളാെട ാം വിടെചാ ിയി രാമ വന ിേല ായി റെ ക ം െച

ാ തം നി ഗതം സീതാ ല ണ ാ ജ ഃ സംത ജ സ ഹാ സ േവ പൗരാ ാ യ തം 6 വന ിേല റെ രാമെന സീത ം ല ണ ം അ ഗമി പൗര ാെര ാവ ം തെ ത െട വീ ക ഉേപ ി രാമെന പി ട വ യിത ാ ശാ പൗരാ നി ാണാ നിശി രാഘവഃ വാഹ മാനം മേ ണ രഥമാ ഹ ചാഗമത 7 അ രാ ി ഃഖിതരായ പൗര ാ നി യിലാ ി േ ാ അവരറിയാെത ീരാമ ദശരഥെ മ ി ഖ

നായ മ െതളി േതരി കയറി വന ിേല യാ യായി

ീരാേമാദ ം

18

ംഗിേബര രം ഗത ാ ഗംഗാ േലഽഥ രാഘവഃ േഹന സ ത നിശാേമകാ വാസ ച 8

പി ീട ീരാമ ഗംഗാതീര ംഗിേബര ര ി െല ിയി ഹെ സ ാരം ൈകെ ാ ി അവിെട ഒ രാ ി താമസി ക ം െച സാരഥിം സ ിമ ാസൗ സീതാല ണസം തഃ േഹനാനീതയാ നാവാ സംതതാര ച ജാ വീം 9

അവിെട െവ സാരഥിയായ മ േനാട വിടപറ േശഷം ീരാമ സീതാല ണ ാേരാ ടി ഹ ഴ വ ി ഗംഗാനദിെയ തരണം െച

ഭരദ ാജ നിം ാപ തം നത ാ േതന സ തഃ രാഘവ സ നി േദശാത ചി േടഽവസത ഖം 10 അവിെട ഭരദ ാജ നി െട അ െച അേ ഹെ നമ രി അേ ഹ ിെ സ ാരം ഏ വാ ി ീരാമ ഭരദ ാജെ നി േ ശമ സരി ചി ട ി

(ചി ടപ ത ില ) ഖമായി താമസി അേയാധ ാം തേതാ ഗത ാ മ ഃ േശാകവിഹ ലഃ രാേ ന േവദയ വം രാഘവസ വിേച ിതം 11

ീരാേമാദ ം

19

ഃഖാ നായ മ അവിെട നി അേയാ യിെല ി രാജാവിേനാട ീരാമെ വിേശഷ െള ാം അറിയി തദാക ണ മേ ാ ം രാജാ ഃഖവി ഢധീഃ രാമരാേമതി വിലപ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 12 മ പറ േക ി രാജാവ ഃഖമ നായി രാമാ

രാമാ എ വിളി വിലപി െകാ ശരീരം െവടി സ ിേല േപായി മ ിണ വസിേ ാ ാ േദഹം സംര പേതഃ ൈതരാനായയാമാ ഃ ഭരതം മാ ലാലയാത 13

മ ിമാ വസി നി േ ശി ത സരി രാജാവിെ ശരീരം കാ ി ക ം ത ാെര അയ ഭരതെന അ ാവെ വീ ി നി തിരി വ ക ം െച ഭരത തം ത ാ പിതരം ൈകകയീഗിരാ സം ാരാദി ചകാരാസ യഥാവിധി സഹാ ജഃ 14 ൈകേകയി െട വാ ക േക തിെ ഫലമായി പിതാവ മരണമട െവ റി ഭരത അനിയ െമാ ദശരഥെ ശവസം ാര ിയക യഥാവിധി അ ി അമാൈത ഃ േചാദ മാേനാപി രാജ ായ ഭരത ഥാ വനാൈയവ യയൗ രാമമാേന ം നാഗൈര ഹ 15

ീരാേമാദ ം

20

അതി േശഷം ഭരതെന രാജ ഭാരം ഏെ വാ മ ിമാ േ രി ിെ ി ം ഭരത പൗര ാ െമാ രാമെന തിരി െകാ വ തിനായി വന ിേല റെ

സ ഗത ാ ചി ട ം രാമം ചീരജടാധരം യയാേച ര ി ം രാജ ം വസി ാൈദ ഃ ദ ിൈജ ഹ 16 ഭരത ചി ട ി നിവസി െകാ ിരി വ ം ജടപിടി ടിേയാ ടിയവ ം പഴകിയ വ ം ധരി വ മായ രാമെ അ െല ിയി വസി ാദി

ാ ണേരാേടാ രാജ െ സംര ി വാനായി ീരാമേനാട അഭ ഥി

ച ദശ സമാ നീത ാ നൈരഷ ാമ ഹം രീം ഇത ാ പാ േക ദത ാ തം രാമം ത യാപയത 17 പതിനാ വ ഷെ വനവാസം കഴി തി േശഷം njാ അേയാ യിേല മട ിവരാം എ പറ ി ീരാമ ഭരതന തെ പാ ക ന ി അവെന

തിരി യ ഹീത ാ പാ േക ത ാത ഭരേതാ ദീനമാനസഃ

ന ി ാേമ ിത ാഭ ാം രര ച വ രാം 18 ദീനമാനസനായ ഭരത ീരാമെ പാ ക േമ ി ന ി ാമ ിെല ി അവിെട താമസി െകാ ീരാമ

ീരാേമാദ ം

21

പാ ക െള ആധാരമാ ി ( ീരാമെ േസവകനാണ താ എ ഭാേവന) രാജ ര ണം െച രാഘവ ഗിേര ാത ഗത ാ ിം സമവ ത ത പ ി തദാ സീതാം ഷൈണഃ ൈസ ര ഷയത 19 ീരാമനാകെ ചി ടപ ത ി നി അ ി നി െടയ േപായി അേ ഹെ വ ി അേ ാ

അ ി നി െട പ ിയാകെ തെ ആഭരണ െകാ സീതെയ അല രി ക ം െച ഉഷിത ാ നിശാേമകാം ആ േമ തസ രാഘവഃ വിേവശ ദ കാരണ ം സീതാല ണസം തഃ 20 ീരാമ ഒ രാ ി അ ി നി െട ആ മ ി വസി

പി ീട സീതാല ണ ാേരാെടാ ദ കാരണ ിേല േവശി

ഇതി ീരാേമാദേ അേയാ ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ി അേയാ ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

22

അഥ ആരണ കാ ഃ ജ വേനന കാ േ ാ വിരാധം വിധിേചാദിതം

സദാരാ ജമാ ാനം ഹര മവധീത തദാ 1 അ െനയിരിെ ഒരി ീരാമ കാ ി െട സ രി െകാ ി േ ാ വിരാധ എ േപ രാ സ വിധിവശാ ീരാമെന ം സീതെയ ം ല ണെന ം െപാ ിെയ െകാ േപായേ ാ ീരാമ അവെന വധി ക ായി

ശരഭംഗാ മം ാപ സ ഗതിം തസ വീ സഃ തിജേ രാ സാനാം വധം നിഭിര ഥിതഃ 2

അന രം ശരഭംഗ നി െട ആ മ ിെല ക ം അേ ഹം സ ഗം കാ ക ം െച ി ീരാമ നിമാ അഭ ഥി ത സരി രാ സ ാെര വധി വാ തി െച

ത ാത ഗത ാ തീ ം ച ണമ ാേനന ജിതഃ അഗ ാ മം ാപ തം നമാമ ര മഃ 3 അവിെടനി ം തീ നി െട ആ മ ി േപായി അേ ഹെ ണമി അേ ഹ ിെ സ ാരം സ ീകരി ി ീരാമ അഗ ാ മ ിെല ി അഗ നിെയ ണമി

ീരാേമാദ ം

23

രാമായ ൈവ വം ചാപം ഐ ം ണീ ഗം തഥാ ാ ം ചാ ം ച ഖ ഗം ച ദദൗ ംഭസംഭവഃ 4

അേ ാ ംഭസംഭവനായ ( ട ി ജനി വനായ) അഗ വി വിെ വി ം ഇ െ ര ആവനാഴിക ം

ാവി അ ം ( ാ ം) ീരാമന ന ി തതഃ സ ഗ കാ ഃ സമാഗമ ജടാ ഷം ൈവേദഹ ാഃ പാലനാൈയനം േധ പി വ ലം 5 ീരാമ അവിെടനി േപായി ജടാ വിെന കാ ക ം

സീത െട സംര ണ ിനായി തെ പിതാവായ ദശരഥെ ിയ ായ അേ ഹ ിെന മതല െ ക ം െച തതഃ പ വടീം ാപ ത ല ണനി മിതാം പ ണശാലാമധ വാസ സീതയാ സഹിതം ഖം 6 പി ീട പ വടി എ ലെ ി അവിെട ല ണ നി ി സീതേയാ ടി ഖമായി നിവസി ത ാേഭ ൈത കദാ രാമം വേ പണഖാഽഭികാ ത ിര ാ ല ണം ച വേ േസാ ഽപി നിരാകേരാത 7 അവിെട െവ ഒരി ണഖാ എ േപ ഒ രാ സി കാമാസ യായി രാമെന സമീപി ക ം രാമ

ീരാേമാദ ം

24

അവെള നിരസി േ ാ ല ണെന വരി ക ം അവെള ല ണ ം നിരസി ക ം െച രാമേമവ തേതാ വേ കാമാ താ കാമസ ിഭം ന ധി താ േതന സീതാമഭ വ ഷാ 8

കാമാ യായ അവ കാമേദവെനേ ാെല രനായ രാമെന വീ ം കാമ രണ ിനായി സമീപി ക ം രാമനാ വീ ം തിര രി െ അവ േകാപം സീതെയ ആ മി ക ം െച ല േണന തേതാ േരാഷാത വണനാസികാ സാ ഗത ാ ജന ാനം ഖരാൈയതന േവദയത 9 അേ ാ ല ണനാ െചവിക ം ം േഛദി െ അവളാകെ ജന ാന െച ി ഖര എ രാ സേനാട നട െത ാം പറ തദാക ണ ഖരഃ േ ാ രാഘവം ഹ മായയൗ ഷണ ിശിൈര ൈഖ യാ ധാൈനഃ സമന ിതഃ 10

അ േക ി ഖര നായി ീരാമെന വധി വാനായി ഷണ ിശിര ട ിയ രാ സ ാ െമാ ചി ട ി വ ത ണം ല േണ സീതാം നിധായ ര ന നഃ ഖരം സഹാ ഗം സംേഖ ജഘാന ല വി മഃ 11

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 16: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

15

തദാക ണ ധ ഭംഗം ആയാ ം േരാഷഭീഷണം വിജിത ഭാ ഗവം രാമം അേയാധ ാം ാപ രാഘവഃ 39 ീരാമ ൈശവചാപം ഖ ി തിെ റി േക ി

വ വനായ നായ ഭാ ഗവരാമെന വിജയി ി ീരാമ അേയാ യി എ ിേ

തതഃ സ വജനാന ം വാണേ ിൈതഃ സ ൈകഃ താ ധ വാസ കാ ീതയാ സഹിത ഖം 40 അന രം താ െച ികളി െട എ ാവ ം ആന ം ന വനായി ീരാമ സീതേയാെടാ അവിെട ഖമായി ജീവി

ഇതി ീരാേമാദേ ബാലകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ബാലകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

16

അഥ അേയാധ ാകാ ഃ ഏത ി േര േഗഹം മാ ലസ ധാജിതഃ യയൗ ഭരതഃ ീതഃ ശ സമന ിതഃ 1

അതിനിട ഭരത ശ േനാെടാ സേ ാഷ ം അ ാവനായ ധാജി ിെ വീ ിേല േപായി തതഃ തിഭിഃ സാകം മ യിത ാ സ പതിഃ അഭിേഷകായ രാമസ സമാേരേഭ ദാഽന ിതഃ 2 അന രം ദശരഥമഹാരാജാവ മ ിമാ മായി ആേലാചി േശഷം രാമെ പ ാഭിേഷക ിനായി സേ ാഷ ം ഒ െച ട ി ൈകേകയീ മഹീപാലം മ രാ ഷിതാശയാ വരദ യം രാ ദ ം യയാേച സത സംഗരം 3 അേ ാ മ രെയ പരിചാരികയാ മന ഷി ി െ വളായ ൈകേകയി സത നി നായ രാജാവി േനാട പ തനി ന കിയ ര വര ആവശ െ വനവാസായ രാമസ രാജ ാൈ ഭരതസ ച തസ ാ വരദ യം മ ജേ മഹീപതിഃ 4 രാമെന വനവാസ ിനയ ണെമ ം ഭരതെന രാജ ാ വകാശം ന കണെമ ൈകേക െട ര

ീരാേമാദ ം

17

ആവശ രാജാവ വളെര ഃഖേ ാെട അ വാദം ന ി രാമം തൈദവ ൈകേകയീ വനവാസായ ചാദിശത അ ാപ സ വാന നി യയൗ ച വനായ സഃ 5 ൈകേകയി ഉടെനതെ രാമേനാട വനവാസതിന േപാ വാനായി ആ ാപി ജന േളാെട ാം വിടെചാ ിയി രാമ വന ിേല ായി റെ ക ം െച

ാ തം നി ഗതം സീതാ ല ണ ാ ജ ഃ സംത ജ സ ഹാ സ േവ പൗരാ ാ യ തം 6 വന ിേല റെ രാമെന സീത ം ല ണ ം അ ഗമി പൗര ാെര ാവ ം തെ ത െട വീ ക ഉേപ ി രാമെന പി ട വ യിത ാ ശാ പൗരാ നി ാണാ നിശി രാഘവഃ വാഹ മാനം മേ ണ രഥമാ ഹ ചാഗമത 7 അ രാ ി ഃഖിതരായ പൗര ാ നി യിലാ ി േ ാ അവരറിയാെത ീരാമ ദശരഥെ മ ി ഖ

നായ മ െതളി േതരി കയറി വന ിേല യാ യായി

ീരാേമാദ ം

18

ംഗിേബര രം ഗത ാ ഗംഗാ േലഽഥ രാഘവഃ േഹന സ ത നിശാേമകാ വാസ ച 8

പി ീട ീരാമ ഗംഗാതീര ംഗിേബര ര ി െല ിയി ഹെ സ ാരം ൈകെ ാ ി അവിെട ഒ രാ ി താമസി ക ം െച സാരഥിം സ ിമ ാസൗ സീതാല ണസം തഃ േഹനാനീതയാ നാവാ സംതതാര ച ജാ വീം 9

അവിെട െവ സാരഥിയായ മ േനാട വിടപറ േശഷം ീരാമ സീതാല ണ ാേരാ ടി ഹ ഴ വ ി ഗംഗാനദിെയ തരണം െച

ഭരദ ാജ നിം ാപ തം നത ാ േതന സ തഃ രാഘവ സ നി േദശാത ചി േടഽവസത ഖം 10 അവിെട ഭരദ ാജ നി െട അ െച അേ ഹെ നമ രി അേ ഹ ിെ സ ാരം ഏ വാ ി ീരാമ ഭരദ ാജെ നി േ ശമ സരി ചി ട ി

(ചി ടപ ത ില ) ഖമായി താമസി അേയാധ ാം തേതാ ഗത ാ മ ഃ േശാകവിഹ ലഃ രാേ ന േവദയ വം രാഘവസ വിേച ിതം 11

ീരാേമാദ ം

19

ഃഖാ നായ മ അവിെട നി അേയാ യിെല ി രാജാവിേനാട ീരാമെ വിേശഷ െള ാം അറിയി തദാക ണ മേ ാ ം രാജാ ഃഖവി ഢധീഃ രാമരാേമതി വിലപ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 12 മ പറ േക ി രാജാവ ഃഖമ നായി രാമാ

രാമാ എ വിളി വിലപി െകാ ശരീരം െവടി സ ിേല േപായി മ ിണ വസിേ ാ ാ േദഹം സംര പേതഃ ൈതരാനായയാമാ ഃ ഭരതം മാ ലാലയാത 13

മ ിമാ വസി നി േ ശി ത സരി രാജാവിെ ശരീരം കാ ി ക ം ത ാെര അയ ഭരതെന അ ാവെ വീ ി നി തിരി വ ക ം െച ഭരത തം ത ാ പിതരം ൈകകയീഗിരാ സം ാരാദി ചകാരാസ യഥാവിധി സഹാ ജഃ 14 ൈകേകയി െട വാ ക േക തിെ ഫലമായി പിതാവ മരണമട െവ റി ഭരത അനിയ െമാ ദശരഥെ ശവസം ാര ിയക യഥാവിധി അ ി അമാൈത ഃ േചാദ മാേനാപി രാജ ായ ഭരത ഥാ വനാൈയവ യയൗ രാമമാേന ം നാഗൈര ഹ 15

ീരാേമാദ ം

20

അതി േശഷം ഭരതെന രാജ ഭാരം ഏെ വാ മ ിമാ േ രി ിെ ി ം ഭരത പൗര ാ െമാ രാമെന തിരി െകാ വ തിനായി വന ിേല റെ

സ ഗത ാ ചി ട ം രാമം ചീരജടാധരം യയാേച ര ി ം രാജ ം വസി ാൈദ ഃ ദ ിൈജ ഹ 16 ഭരത ചി ട ി നിവസി െകാ ിരി വ ം ജടപിടി ടിേയാ ടിയവ ം പഴകിയ വ ം ധരി വ മായ രാമെ അ െല ിയി വസി ാദി

ാ ണേരാേടാ രാജ െ സംര ി വാനായി ീരാമേനാട അഭ ഥി

ച ദശ സമാ നീത ാ നൈരഷ ാമ ഹം രീം ഇത ാ പാ േക ദത ാ തം രാമം ത യാപയത 17 പതിനാ വ ഷെ വനവാസം കഴി തി േശഷം njാ അേയാ യിേല മട ിവരാം എ പറ ി ീരാമ ഭരതന തെ പാ ക ന ി അവെന

തിരി യ ഹീത ാ പാ േക ത ാത ഭരേതാ ദീനമാനസഃ

ന ി ാേമ ിത ാഭ ാം രര ച വ രാം 18 ദീനമാനസനായ ഭരത ീരാമെ പാ ക േമ ി ന ി ാമ ിെല ി അവിെട താമസി െകാ ീരാമ

ീരാേമാദ ം

21

പാ ക െള ആധാരമാ ി ( ീരാമെ േസവകനാണ താ എ ഭാേവന) രാജ ര ണം െച രാഘവ ഗിേര ാത ഗത ാ ിം സമവ ത ത പ ി തദാ സീതാം ഷൈണഃ ൈസ ര ഷയത 19 ീരാമനാകെ ചി ടപ ത ി നി അ ി നി െടയ േപായി അേ ഹെ വ ി അേ ാ

അ ി നി െട പ ിയാകെ തെ ആഭരണ െകാ സീതെയ അല രി ക ം െച ഉഷിത ാ നിശാേമകാം ആ േമ തസ രാഘവഃ വിേവശ ദ കാരണ ം സീതാല ണസം തഃ 20 ീരാമ ഒ രാ ി അ ി നി െട ആ മ ി വസി

പി ീട സീതാല ണ ാേരാെടാ ദ കാരണ ിേല േവശി

ഇതി ീരാേമാദേ അേയാ ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ി അേയാ ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

22

അഥ ആരണ കാ ഃ ജ വേനന കാ േ ാ വിരാധം വിധിേചാദിതം

സദാരാ ജമാ ാനം ഹര മവധീത തദാ 1 അ െനയിരിെ ഒരി ീരാമ കാ ി െട സ രി െകാ ി േ ാ വിരാധ എ േപ രാ സ വിധിവശാ ീരാമെന ം സീതെയ ം ല ണെന ം െപാ ിെയ െകാ േപായേ ാ ീരാമ അവെന വധി ക ായി

ശരഭംഗാ മം ാപ സ ഗതിം തസ വീ സഃ തിജേ രാ സാനാം വധം നിഭിര ഥിതഃ 2

അന രം ശരഭംഗ നി െട ആ മ ിെല ക ം അേ ഹം സ ഗം കാ ക ം െച ി ീരാമ നിമാ അഭ ഥി ത സരി രാ സ ാെര വധി വാ തി െച

ത ാത ഗത ാ തീ ം ച ണമ ാേനന ജിതഃ അഗ ാ മം ാപ തം നമാമ ര മഃ 3 അവിെടനി ം തീ നി െട ആ മ ി േപായി അേ ഹെ ണമി അേ ഹ ിെ സ ാരം സ ീകരി ി ീരാമ അഗ ാ മ ിെല ി അഗ നിെയ ണമി

ീരാേമാദ ം

23

രാമായ ൈവ വം ചാപം ഐ ം ണീ ഗം തഥാ ാ ം ചാ ം ച ഖ ഗം ച ദദൗ ംഭസംഭവഃ 4

അേ ാ ംഭസംഭവനായ ( ട ി ജനി വനായ) അഗ വി വിെ വി ം ഇ െ ര ആവനാഴിക ം

ാവി അ ം ( ാ ം) ീരാമന ന ി തതഃ സ ഗ കാ ഃ സമാഗമ ജടാ ഷം ൈവേദഹ ാഃ പാലനാൈയനം േധ പി വ ലം 5 ീരാമ അവിെടനി േപായി ജടാ വിെന കാ ക ം

സീത െട സംര ണ ിനായി തെ പിതാവായ ദശരഥെ ിയ ായ അേ ഹ ിെന മതല െ ക ം െച തതഃ പ വടീം ാപ ത ല ണനി മിതാം പ ണശാലാമധ വാസ സീതയാ സഹിതം ഖം 6 പി ീട പ വടി എ ലെ ി അവിെട ല ണ നി ി സീതേയാ ടി ഖമായി നിവസി ത ാേഭ ൈത കദാ രാമം വേ പണഖാഽഭികാ ത ിര ാ ല ണം ച വേ േസാ ഽപി നിരാകേരാത 7 അവിെട െവ ഒരി ണഖാ എ േപ ഒ രാ സി കാമാസ യായി രാമെന സമീപി ക ം രാമ

ീരാേമാദ ം

24

അവെള നിരസി േ ാ ല ണെന വരി ക ം അവെള ല ണ ം നിരസി ക ം െച രാമേമവ തേതാ വേ കാമാ താ കാമസ ിഭം ന ധി താ േതന സീതാമഭ വ ഷാ 8

കാമാ യായ അവ കാമേദവെനേ ാെല രനായ രാമെന വീ ം കാമ രണ ിനായി സമീപി ക ം രാമനാ വീ ം തിര രി െ അവ േകാപം സീതെയ ആ മി ക ം െച ല േണന തേതാ േരാഷാത വണനാസികാ സാ ഗത ാ ജന ാനം ഖരാൈയതന േവദയത 9 അേ ാ ല ണനാ െചവിക ം ം േഛദി െ അവളാകെ ജന ാന െച ി ഖര എ രാ സേനാട നട െത ാം പറ തദാക ണ ഖരഃ േ ാ രാഘവം ഹ മായയൗ ഷണ ിശിൈര ൈഖ യാ ധാൈനഃ സമന ിതഃ 10

അ േക ി ഖര നായി ീരാമെന വധി വാനായി ഷണ ിശിര ട ിയ രാ സ ാ െമാ ചി ട ി വ ത ണം ല േണ സീതാം നിധായ ര ന നഃ ഖരം സഹാ ഗം സംേഖ ജഘാന ല വി മഃ 11

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 17: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

16

അഥ അേയാധ ാകാ ഃ ഏത ി േര േഗഹം മാ ലസ ധാജിതഃ യയൗ ഭരതഃ ീതഃ ശ സമന ിതഃ 1

അതിനിട ഭരത ശ േനാെടാ സേ ാഷ ം അ ാവനായ ധാജി ിെ വീ ിേല േപായി തതഃ തിഭിഃ സാകം മ യിത ാ സ പതിഃ അഭിേഷകായ രാമസ സമാേരേഭ ദാഽന ിതഃ 2 അന രം ദശരഥമഹാരാജാവ മ ിമാ മായി ആേലാചി േശഷം രാമെ പ ാഭിേഷക ിനായി സേ ാഷ ം ഒ െച ട ി ൈകേകയീ മഹീപാലം മ രാ ഷിതാശയാ വരദ യം രാ ദ ം യയാേച സത സംഗരം 3 അേ ാ മ രെയ പരിചാരികയാ മന ഷി ി െ വളായ ൈകേകയി സത നി നായ രാജാവി േനാട പ തനി ന കിയ ര വര ആവശ െ വനവാസായ രാമസ രാജ ാൈ ഭരതസ ച തസ ാ വരദ യം മ ജേ മഹീപതിഃ 4 രാമെന വനവാസ ിനയ ണെമ ം ഭരതെന രാജ ാ വകാശം ന കണെമ ൈകേക െട ര

ീരാേമാദ ം

17

ആവശ രാജാവ വളെര ഃഖേ ാെട അ വാദം ന ി രാമം തൈദവ ൈകേകയീ വനവാസായ ചാദിശത അ ാപ സ വാന നി യയൗ ച വനായ സഃ 5 ൈകേകയി ഉടെനതെ രാമേനാട വനവാസതിന േപാ വാനായി ആ ാപി ജന േളാെട ാം വിടെചാ ിയി രാമ വന ിേല ായി റെ ക ം െച

ാ തം നി ഗതം സീതാ ല ണ ാ ജ ഃ സംത ജ സ ഹാ സ േവ പൗരാ ാ യ തം 6 വന ിേല റെ രാമെന സീത ം ല ണ ം അ ഗമി പൗര ാെര ാവ ം തെ ത െട വീ ക ഉേപ ി രാമെന പി ട വ യിത ാ ശാ പൗരാ നി ാണാ നിശി രാഘവഃ വാഹ മാനം മേ ണ രഥമാ ഹ ചാഗമത 7 അ രാ ി ഃഖിതരായ പൗര ാ നി യിലാ ി േ ാ അവരറിയാെത ീരാമ ദശരഥെ മ ി ഖ

നായ മ െതളി േതരി കയറി വന ിേല യാ യായി

ീരാേമാദ ം

18

ംഗിേബര രം ഗത ാ ഗംഗാ േലഽഥ രാഘവഃ േഹന സ ത നിശാേമകാ വാസ ച 8

പി ീട ീരാമ ഗംഗാതീര ംഗിേബര ര ി െല ിയി ഹെ സ ാരം ൈകെ ാ ി അവിെട ഒ രാ ി താമസി ക ം െച സാരഥിം സ ിമ ാസൗ സീതാല ണസം തഃ േഹനാനീതയാ നാവാ സംതതാര ച ജാ വീം 9

അവിെട െവ സാരഥിയായ മ േനാട വിടപറ േശഷം ീരാമ സീതാല ണ ാേരാ ടി ഹ ഴ വ ി ഗംഗാനദിെയ തരണം െച

ഭരദ ാജ നിം ാപ തം നത ാ േതന സ തഃ രാഘവ സ നി േദശാത ചി േടഽവസത ഖം 10 അവിെട ഭരദ ാജ നി െട അ െച അേ ഹെ നമ രി അേ ഹ ിെ സ ാരം ഏ വാ ി ീരാമ ഭരദ ാജെ നി േ ശമ സരി ചി ട ി

(ചി ടപ ത ില ) ഖമായി താമസി അേയാധ ാം തേതാ ഗത ാ മ ഃ േശാകവിഹ ലഃ രാേ ന േവദയ വം രാഘവസ വിേച ിതം 11

ീരാേമാദ ം

19

ഃഖാ നായ മ അവിെട നി അേയാ യിെല ി രാജാവിേനാട ീരാമെ വിേശഷ െള ാം അറിയി തദാക ണ മേ ാ ം രാജാ ഃഖവി ഢധീഃ രാമരാേമതി വിലപ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 12 മ പറ േക ി രാജാവ ഃഖമ നായി രാമാ

രാമാ എ വിളി വിലപി െകാ ശരീരം െവടി സ ിേല േപായി മ ിണ വസിേ ാ ാ േദഹം സംര പേതഃ ൈതരാനായയാമാ ഃ ഭരതം മാ ലാലയാത 13

മ ിമാ വസി നി േ ശി ത സരി രാജാവിെ ശരീരം കാ ി ക ം ത ാെര അയ ഭരതെന അ ാവെ വീ ി നി തിരി വ ക ം െച ഭരത തം ത ാ പിതരം ൈകകയീഗിരാ സം ാരാദി ചകാരാസ യഥാവിധി സഹാ ജഃ 14 ൈകേകയി െട വാ ക േക തിെ ഫലമായി പിതാവ മരണമട െവ റി ഭരത അനിയ െമാ ദശരഥെ ശവസം ാര ിയക യഥാവിധി അ ി അമാൈത ഃ േചാദ മാേനാപി രാജ ായ ഭരത ഥാ വനാൈയവ യയൗ രാമമാേന ം നാഗൈര ഹ 15

ീരാേമാദ ം

20

അതി േശഷം ഭരതെന രാജ ഭാരം ഏെ വാ മ ിമാ േ രി ിെ ി ം ഭരത പൗര ാ െമാ രാമെന തിരി െകാ വ തിനായി വന ിേല റെ

സ ഗത ാ ചി ട ം രാമം ചീരജടാധരം യയാേച ര ി ം രാജ ം വസി ാൈദ ഃ ദ ിൈജ ഹ 16 ഭരത ചി ട ി നിവസി െകാ ിരി വ ം ജടപിടി ടിേയാ ടിയവ ം പഴകിയ വ ം ധരി വ മായ രാമെ അ െല ിയി വസി ാദി

ാ ണേരാേടാ രാജ െ സംര ി വാനായി ീരാമേനാട അഭ ഥി

ച ദശ സമാ നീത ാ നൈരഷ ാമ ഹം രീം ഇത ാ പാ േക ദത ാ തം രാമം ത യാപയത 17 പതിനാ വ ഷെ വനവാസം കഴി തി േശഷം njാ അേയാ യിേല മട ിവരാം എ പറ ി ീരാമ ഭരതന തെ പാ ക ന ി അവെന

തിരി യ ഹീത ാ പാ േക ത ാത ഭരേതാ ദീനമാനസഃ

ന ി ാേമ ിത ാഭ ാം രര ച വ രാം 18 ദീനമാനസനായ ഭരത ീരാമെ പാ ക േമ ി ന ി ാമ ിെല ി അവിെട താമസി െകാ ീരാമ

ീരാേമാദ ം

21

പാ ക െള ആധാരമാ ി ( ീരാമെ േസവകനാണ താ എ ഭാേവന) രാജ ര ണം െച രാഘവ ഗിേര ാത ഗത ാ ിം സമവ ത ത പ ി തദാ സീതാം ഷൈണഃ ൈസ ര ഷയത 19 ീരാമനാകെ ചി ടപ ത ി നി അ ി നി െടയ േപായി അേ ഹെ വ ി അേ ാ

അ ി നി െട പ ിയാകെ തെ ആഭരണ െകാ സീതെയ അല രി ക ം െച ഉഷിത ാ നിശാേമകാം ആ േമ തസ രാഘവഃ വിേവശ ദ കാരണ ം സീതാല ണസം തഃ 20 ീരാമ ഒ രാ ി അ ി നി െട ആ മ ി വസി

പി ീട സീതാല ണ ാേരാെടാ ദ കാരണ ിേല േവശി

ഇതി ീരാേമാദേ അേയാ ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ി അേയാ ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

22

അഥ ആരണ കാ ഃ ജ വേനന കാ േ ാ വിരാധം വിധിേചാദിതം

സദാരാ ജമാ ാനം ഹര മവധീത തദാ 1 അ െനയിരിെ ഒരി ീരാമ കാ ി െട സ രി െകാ ി േ ാ വിരാധ എ േപ രാ സ വിധിവശാ ീരാമെന ം സീതെയ ം ല ണെന ം െപാ ിെയ െകാ േപായേ ാ ീരാമ അവെന വധി ക ായി

ശരഭംഗാ മം ാപ സ ഗതിം തസ വീ സഃ തിജേ രാ സാനാം വധം നിഭിര ഥിതഃ 2

അന രം ശരഭംഗ നി െട ആ മ ിെല ക ം അേ ഹം സ ഗം കാ ക ം െച ി ീരാമ നിമാ അഭ ഥി ത സരി രാ സ ാെര വധി വാ തി െച

ത ാത ഗത ാ തീ ം ച ണമ ാേനന ജിതഃ അഗ ാ മം ാപ തം നമാമ ര മഃ 3 അവിെടനി ം തീ നി െട ആ മ ി േപായി അേ ഹെ ണമി അേ ഹ ിെ സ ാരം സ ീകരി ി ീരാമ അഗ ാ മ ിെല ി അഗ നിെയ ണമി

ീരാേമാദ ം

23

രാമായ ൈവ വം ചാപം ഐ ം ണീ ഗം തഥാ ാ ം ചാ ം ച ഖ ഗം ച ദദൗ ംഭസംഭവഃ 4

അേ ാ ംഭസംഭവനായ ( ട ി ജനി വനായ) അഗ വി വിെ വി ം ഇ െ ര ആവനാഴിക ം

ാവി അ ം ( ാ ം) ീരാമന ന ി തതഃ സ ഗ കാ ഃ സമാഗമ ജടാ ഷം ൈവേദഹ ാഃ പാലനാൈയനം േധ പി വ ലം 5 ീരാമ അവിെടനി േപായി ജടാ വിെന കാ ക ം

സീത െട സംര ണ ിനായി തെ പിതാവായ ദശരഥെ ിയ ായ അേ ഹ ിെന മതല െ ക ം െച തതഃ പ വടീം ാപ ത ല ണനി മിതാം പ ണശാലാമധ വാസ സീതയാ സഹിതം ഖം 6 പി ീട പ വടി എ ലെ ി അവിെട ല ണ നി ി സീതേയാ ടി ഖമായി നിവസി ത ാേഭ ൈത കദാ രാമം വേ പണഖാഽഭികാ ത ിര ാ ല ണം ച വേ േസാ ഽപി നിരാകേരാത 7 അവിെട െവ ഒരി ണഖാ എ േപ ഒ രാ സി കാമാസ യായി രാമെന സമീപി ക ം രാമ

ീരാേമാദ ം

24

അവെള നിരസി േ ാ ല ണെന വരി ക ം അവെള ല ണ ം നിരസി ക ം െച രാമേമവ തേതാ വേ കാമാ താ കാമസ ിഭം ന ധി താ േതന സീതാമഭ വ ഷാ 8

കാമാ യായ അവ കാമേദവെനേ ാെല രനായ രാമെന വീ ം കാമ രണ ിനായി സമീപി ക ം രാമനാ വീ ം തിര രി െ അവ േകാപം സീതെയ ആ മി ക ം െച ല േണന തേതാ േരാഷാത വണനാസികാ സാ ഗത ാ ജന ാനം ഖരാൈയതന േവദയത 9 അേ ാ ല ണനാ െചവിക ം ം േഛദി െ അവളാകെ ജന ാന െച ി ഖര എ രാ സേനാട നട െത ാം പറ തദാക ണ ഖരഃ േ ാ രാഘവം ഹ മായയൗ ഷണ ിശിൈര ൈഖ യാ ധാൈനഃ സമന ിതഃ 10

അ േക ി ഖര നായി ീരാമെന വധി വാനായി ഷണ ിശിര ട ിയ രാ സ ാ െമാ ചി ട ി വ ത ണം ല േണ സീതാം നിധായ ര ന നഃ ഖരം സഹാ ഗം സംേഖ ജഘാന ല വി മഃ 11

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 18: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

17

ആവശ രാജാവ വളെര ഃഖേ ാെട അ വാദം ന ി രാമം തൈദവ ൈകേകയീ വനവാസായ ചാദിശത അ ാപ സ വാന നി യയൗ ച വനായ സഃ 5 ൈകേകയി ഉടെനതെ രാമേനാട വനവാസതിന േപാ വാനായി ആ ാപി ജന േളാെട ാം വിടെചാ ിയി രാമ വന ിേല ായി റെ ക ം െച

ാ തം നി ഗതം സീതാ ല ണ ാ ജ ഃ സംത ജ സ ഹാ സ േവ പൗരാ ാ യ തം 6 വന ിേല റെ രാമെന സീത ം ല ണ ം അ ഗമി പൗര ാെര ാവ ം തെ ത െട വീ ക ഉേപ ി രാമെന പി ട വ യിത ാ ശാ പൗരാ നി ാണാ നിശി രാഘവഃ വാഹ മാനം മേ ണ രഥമാ ഹ ചാഗമത 7 അ രാ ി ഃഖിതരായ പൗര ാ നി യിലാ ി േ ാ അവരറിയാെത ീരാമ ദശരഥെ മ ി ഖ

നായ മ െതളി േതരി കയറി വന ിേല യാ യായി

ീരാേമാദ ം

18

ംഗിേബര രം ഗത ാ ഗംഗാ േലഽഥ രാഘവഃ േഹന സ ത നിശാേമകാ വാസ ച 8

പി ീട ീരാമ ഗംഗാതീര ംഗിേബര ര ി െല ിയി ഹെ സ ാരം ൈകെ ാ ി അവിെട ഒ രാ ി താമസി ക ം െച സാരഥിം സ ിമ ാസൗ സീതാല ണസം തഃ േഹനാനീതയാ നാവാ സംതതാര ച ജാ വീം 9

അവിെട െവ സാരഥിയായ മ േനാട വിടപറ േശഷം ീരാമ സീതാല ണ ാേരാ ടി ഹ ഴ വ ി ഗംഗാനദിെയ തരണം െച

ഭരദ ാജ നിം ാപ തം നത ാ േതന സ തഃ രാഘവ സ നി േദശാത ചി േടഽവസത ഖം 10 അവിെട ഭരദ ാജ നി െട അ െച അേ ഹെ നമ രി അേ ഹ ിെ സ ാരം ഏ വാ ി ീരാമ ഭരദ ാജെ നി േ ശമ സരി ചി ട ി

(ചി ടപ ത ില ) ഖമായി താമസി അേയാധ ാം തേതാ ഗത ാ മ ഃ േശാകവിഹ ലഃ രാേ ന േവദയ വം രാഘവസ വിേച ിതം 11

ീരാേമാദ ം

19

ഃഖാ നായ മ അവിെട നി അേയാ യിെല ി രാജാവിേനാട ീരാമെ വിേശഷ െള ാം അറിയി തദാക ണ മേ ാ ം രാജാ ഃഖവി ഢധീഃ രാമരാേമതി വിലപ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 12 മ പറ േക ി രാജാവ ഃഖമ നായി രാമാ

രാമാ എ വിളി വിലപി െകാ ശരീരം െവടി സ ിേല േപായി മ ിണ വസിേ ാ ാ േദഹം സംര പേതഃ ൈതരാനായയാമാ ഃ ഭരതം മാ ലാലയാത 13

മ ിമാ വസി നി േ ശി ത സരി രാജാവിെ ശരീരം കാ ി ക ം ത ാെര അയ ഭരതെന അ ാവെ വീ ി നി തിരി വ ക ം െച ഭരത തം ത ാ പിതരം ൈകകയീഗിരാ സം ാരാദി ചകാരാസ യഥാവിധി സഹാ ജഃ 14 ൈകേകയി െട വാ ക േക തിെ ഫലമായി പിതാവ മരണമട െവ റി ഭരത അനിയ െമാ ദശരഥെ ശവസം ാര ിയക യഥാവിധി അ ി അമാൈത ഃ േചാദ മാേനാപി രാജ ായ ഭരത ഥാ വനാൈയവ യയൗ രാമമാേന ം നാഗൈര ഹ 15

ീരാേമാദ ം

20

അതി േശഷം ഭരതെന രാജ ഭാരം ഏെ വാ മ ിമാ േ രി ിെ ി ം ഭരത പൗര ാ െമാ രാമെന തിരി െകാ വ തിനായി വന ിേല റെ

സ ഗത ാ ചി ട ം രാമം ചീരജടാധരം യയാേച ര ി ം രാജ ം വസി ാൈദ ഃ ദ ിൈജ ഹ 16 ഭരത ചി ട ി നിവസി െകാ ിരി വ ം ജടപിടി ടിേയാ ടിയവ ം പഴകിയ വ ം ധരി വ മായ രാമെ അ െല ിയി വസി ാദി

ാ ണേരാേടാ രാജ െ സംര ി വാനായി ീരാമേനാട അഭ ഥി

ച ദശ സമാ നീത ാ നൈരഷ ാമ ഹം രീം ഇത ാ പാ േക ദത ാ തം രാമം ത യാപയത 17 പതിനാ വ ഷെ വനവാസം കഴി തി േശഷം njാ അേയാ യിേല മട ിവരാം എ പറ ി ീരാമ ഭരതന തെ പാ ക ന ി അവെന

തിരി യ ഹീത ാ പാ േക ത ാത ഭരേതാ ദീനമാനസഃ

ന ി ാേമ ിത ാഭ ാം രര ച വ രാം 18 ദീനമാനസനായ ഭരത ീരാമെ പാ ക േമ ി ന ി ാമ ിെല ി അവിെട താമസി െകാ ീരാമ

ീരാേമാദ ം

21

പാ ക െള ആധാരമാ ി ( ീരാമെ േസവകനാണ താ എ ഭാേവന) രാജ ര ണം െച രാഘവ ഗിേര ാത ഗത ാ ിം സമവ ത ത പ ി തദാ സീതാം ഷൈണഃ ൈസ ര ഷയത 19 ീരാമനാകെ ചി ടപ ത ി നി അ ി നി െടയ േപായി അേ ഹെ വ ി അേ ാ

അ ി നി െട പ ിയാകെ തെ ആഭരണ െകാ സീതെയ അല രി ക ം െച ഉഷിത ാ നിശാേമകാം ആ േമ തസ രാഘവഃ വിേവശ ദ കാരണ ം സീതാല ണസം തഃ 20 ീരാമ ഒ രാ ി അ ി നി െട ആ മ ി വസി

പി ീട സീതാല ണ ാേരാെടാ ദ കാരണ ിേല േവശി

ഇതി ീരാേമാദേ അേയാ ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ി അേയാ ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

22

അഥ ആരണ കാ ഃ ജ വേനന കാ േ ാ വിരാധം വിധിേചാദിതം

സദാരാ ജമാ ാനം ഹര മവധീത തദാ 1 അ െനയിരിെ ഒരി ീരാമ കാ ി െട സ രി െകാ ി േ ാ വിരാധ എ േപ രാ സ വിധിവശാ ീരാമെന ം സീതെയ ം ല ണെന ം െപാ ിെയ െകാ േപായേ ാ ീരാമ അവെന വധി ക ായി

ശരഭംഗാ മം ാപ സ ഗതിം തസ വീ സഃ തിജേ രാ സാനാം വധം നിഭിര ഥിതഃ 2

അന രം ശരഭംഗ നി െട ആ മ ിെല ക ം അേ ഹം സ ഗം കാ ക ം െച ി ീരാമ നിമാ അഭ ഥി ത സരി രാ സ ാെര വധി വാ തി െച

ത ാത ഗത ാ തീ ം ച ണമ ാേനന ജിതഃ അഗ ാ മം ാപ തം നമാമ ര മഃ 3 അവിെടനി ം തീ നി െട ആ മ ി േപായി അേ ഹെ ണമി അേ ഹ ിെ സ ാരം സ ീകരി ി ീരാമ അഗ ാ മ ിെല ി അഗ നിെയ ണമി

ീരാേമാദ ം

23

രാമായ ൈവ വം ചാപം ഐ ം ണീ ഗം തഥാ ാ ം ചാ ം ച ഖ ഗം ച ദദൗ ംഭസംഭവഃ 4

അേ ാ ംഭസംഭവനായ ( ട ി ജനി വനായ) അഗ വി വിെ വി ം ഇ െ ര ആവനാഴിക ം

ാവി അ ം ( ാ ം) ീരാമന ന ി തതഃ സ ഗ കാ ഃ സമാഗമ ജടാ ഷം ൈവേദഹ ാഃ പാലനാൈയനം േധ പി വ ലം 5 ീരാമ അവിെടനി േപായി ജടാ വിെന കാ ക ം

സീത െട സംര ണ ിനായി തെ പിതാവായ ദശരഥെ ിയ ായ അേ ഹ ിെന മതല െ ക ം െച തതഃ പ വടീം ാപ ത ല ണനി മിതാം പ ണശാലാമധ വാസ സീതയാ സഹിതം ഖം 6 പി ീട പ വടി എ ലെ ി അവിെട ല ണ നി ി സീതേയാ ടി ഖമായി നിവസി ത ാേഭ ൈത കദാ രാമം വേ പണഖാഽഭികാ ത ിര ാ ല ണം ച വേ േസാ ഽപി നിരാകേരാത 7 അവിെട െവ ഒരി ണഖാ എ േപ ഒ രാ സി കാമാസ യായി രാമെന സമീപി ക ം രാമ

ീരാേമാദ ം

24

അവെള നിരസി േ ാ ല ണെന വരി ക ം അവെള ല ണ ം നിരസി ക ം െച രാമേമവ തേതാ വേ കാമാ താ കാമസ ിഭം ന ധി താ േതന സീതാമഭ വ ഷാ 8

കാമാ യായ അവ കാമേദവെനേ ാെല രനായ രാമെന വീ ം കാമ രണ ിനായി സമീപി ക ം രാമനാ വീ ം തിര രി െ അവ േകാപം സീതെയ ആ മി ക ം െച ല േണന തേതാ േരാഷാത വണനാസികാ സാ ഗത ാ ജന ാനം ഖരാൈയതന േവദയത 9 അേ ാ ല ണനാ െചവിക ം ം േഛദി െ അവളാകെ ജന ാന െച ി ഖര എ രാ സേനാട നട െത ാം പറ തദാക ണ ഖരഃ േ ാ രാഘവം ഹ മായയൗ ഷണ ിശിൈര ൈഖ യാ ധാൈനഃ സമന ിതഃ 10

അ േക ി ഖര നായി ീരാമെന വധി വാനായി ഷണ ിശിര ട ിയ രാ സ ാ െമാ ചി ട ി വ ത ണം ല േണ സീതാം നിധായ ര ന നഃ ഖരം സഹാ ഗം സംേഖ ജഘാന ല വി മഃ 11

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 19: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

18

ംഗിേബര രം ഗത ാ ഗംഗാ േലഽഥ രാഘവഃ േഹന സ ത നിശാേമകാ വാസ ച 8

പി ീട ീരാമ ഗംഗാതീര ംഗിേബര ര ി െല ിയി ഹെ സ ാരം ൈകെ ാ ി അവിെട ഒ രാ ി താമസി ക ം െച സാരഥിം സ ിമ ാസൗ സീതാല ണസം തഃ േഹനാനീതയാ നാവാ സംതതാര ച ജാ വീം 9

അവിെട െവ സാരഥിയായ മ േനാട വിടപറ േശഷം ീരാമ സീതാല ണ ാേരാ ടി ഹ ഴ വ ി ഗംഗാനദിെയ തരണം െച

ഭരദ ാജ നിം ാപ തം നത ാ േതന സ തഃ രാഘവ സ നി േദശാത ചി േടഽവസത ഖം 10 അവിെട ഭരദ ാജ നി െട അ െച അേ ഹെ നമ രി അേ ഹ ിെ സ ാരം ഏ വാ ി ീരാമ ഭരദ ാജെ നി േ ശമ സരി ചി ട ി

(ചി ടപ ത ില ) ഖമായി താമസി അേയാധ ാം തേതാ ഗത ാ മ ഃ േശാകവിഹ ലഃ രാേ ന േവദയ വം രാഘവസ വിേച ിതം 11

ീരാേമാദ ം

19

ഃഖാ നായ മ അവിെട നി അേയാ യിെല ി രാജാവിേനാട ീരാമെ വിേശഷ െള ാം അറിയി തദാക ണ മേ ാ ം രാജാ ഃഖവി ഢധീഃ രാമരാേമതി വിലപ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 12 മ പറ േക ി രാജാവ ഃഖമ നായി രാമാ

രാമാ എ വിളി വിലപി െകാ ശരീരം െവടി സ ിേല േപായി മ ിണ വസിേ ാ ാ േദഹം സംര പേതഃ ൈതരാനായയാമാ ഃ ഭരതം മാ ലാലയാത 13

മ ിമാ വസി നി േ ശി ത സരി രാജാവിെ ശരീരം കാ ി ക ം ത ാെര അയ ഭരതെന അ ാവെ വീ ി നി തിരി വ ക ം െച ഭരത തം ത ാ പിതരം ൈകകയീഗിരാ സം ാരാദി ചകാരാസ യഥാവിധി സഹാ ജഃ 14 ൈകേകയി െട വാ ക േക തിെ ഫലമായി പിതാവ മരണമട െവ റി ഭരത അനിയ െമാ ദശരഥെ ശവസം ാര ിയക യഥാവിധി അ ി അമാൈത ഃ േചാദ മാേനാപി രാജ ായ ഭരത ഥാ വനാൈയവ യയൗ രാമമാേന ം നാഗൈര ഹ 15

ീരാേമാദ ം

20

അതി േശഷം ഭരതെന രാജ ഭാരം ഏെ വാ മ ിമാ േ രി ിെ ി ം ഭരത പൗര ാ െമാ രാമെന തിരി െകാ വ തിനായി വന ിേല റെ

സ ഗത ാ ചി ട ം രാമം ചീരജടാധരം യയാേച ര ി ം രാജ ം വസി ാൈദ ഃ ദ ിൈജ ഹ 16 ഭരത ചി ട ി നിവസി െകാ ിരി വ ം ജടപിടി ടിേയാ ടിയവ ം പഴകിയ വ ം ധരി വ മായ രാമെ അ െല ിയി വസി ാദി

ാ ണേരാേടാ രാജ െ സംര ി വാനായി ീരാമേനാട അഭ ഥി

ച ദശ സമാ നീത ാ നൈരഷ ാമ ഹം രീം ഇത ാ പാ േക ദത ാ തം രാമം ത യാപയത 17 പതിനാ വ ഷെ വനവാസം കഴി തി േശഷം njാ അേയാ യിേല മട ിവരാം എ പറ ി ീരാമ ഭരതന തെ പാ ക ന ി അവെന

തിരി യ ഹീത ാ പാ േക ത ാത ഭരേതാ ദീനമാനസഃ

ന ി ാേമ ിത ാഭ ാം രര ച വ രാം 18 ദീനമാനസനായ ഭരത ീരാമെ പാ ക േമ ി ന ി ാമ ിെല ി അവിെട താമസി െകാ ീരാമ

ീരാേമാദ ം

21

പാ ക െള ആധാരമാ ി ( ീരാമെ േസവകനാണ താ എ ഭാേവന) രാജ ര ണം െച രാഘവ ഗിേര ാത ഗത ാ ിം സമവ ത ത പ ി തദാ സീതാം ഷൈണഃ ൈസ ര ഷയത 19 ീരാമനാകെ ചി ടപ ത ി നി അ ി നി െടയ േപായി അേ ഹെ വ ി അേ ാ

അ ി നി െട പ ിയാകെ തെ ആഭരണ െകാ സീതെയ അല രി ക ം െച ഉഷിത ാ നിശാേമകാം ആ േമ തസ രാഘവഃ വിേവശ ദ കാരണ ം സീതാല ണസം തഃ 20 ീരാമ ഒ രാ ി അ ി നി െട ആ മ ി വസി

പി ീട സീതാല ണ ാേരാെടാ ദ കാരണ ിേല േവശി

ഇതി ീരാേമാദേ അേയാ ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ി അേയാ ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

22

അഥ ആരണ കാ ഃ ജ വേനന കാ േ ാ വിരാധം വിധിേചാദിതം

സദാരാ ജമാ ാനം ഹര മവധീത തദാ 1 അ െനയിരിെ ഒരി ീരാമ കാ ി െട സ രി െകാ ി േ ാ വിരാധ എ േപ രാ സ വിധിവശാ ീരാമെന ം സീതെയ ം ല ണെന ം െപാ ിെയ െകാ േപായേ ാ ീരാമ അവെന വധി ക ായി

ശരഭംഗാ മം ാപ സ ഗതിം തസ വീ സഃ തിജേ രാ സാനാം വധം നിഭിര ഥിതഃ 2

അന രം ശരഭംഗ നി െട ആ മ ിെല ക ം അേ ഹം സ ഗം കാ ക ം െച ി ീരാമ നിമാ അഭ ഥി ത സരി രാ സ ാെര വധി വാ തി െച

ത ാത ഗത ാ തീ ം ച ണമ ാേനന ജിതഃ അഗ ാ മം ാപ തം നമാമ ര മഃ 3 അവിെടനി ം തീ നി െട ആ മ ി േപായി അേ ഹെ ണമി അേ ഹ ിെ സ ാരം സ ീകരി ി ീരാമ അഗ ാ മ ിെല ി അഗ നിെയ ണമി

ീരാേമാദ ം

23

രാമായ ൈവ വം ചാപം ഐ ം ണീ ഗം തഥാ ാ ം ചാ ം ച ഖ ഗം ച ദദൗ ംഭസംഭവഃ 4

അേ ാ ംഭസംഭവനായ ( ട ി ജനി വനായ) അഗ വി വിെ വി ം ഇ െ ര ആവനാഴിക ം

ാവി അ ം ( ാ ം) ീരാമന ന ി തതഃ സ ഗ കാ ഃ സമാഗമ ജടാ ഷം ൈവേദഹ ാഃ പാലനാൈയനം േധ പി വ ലം 5 ീരാമ അവിെടനി േപായി ജടാ വിെന കാ ക ം

സീത െട സംര ണ ിനായി തെ പിതാവായ ദശരഥെ ിയ ായ അേ ഹ ിെന മതല െ ക ം െച തതഃ പ വടീം ാപ ത ല ണനി മിതാം പ ണശാലാമധ വാസ സീതയാ സഹിതം ഖം 6 പി ീട പ വടി എ ലെ ി അവിെട ല ണ നി ി സീതേയാ ടി ഖമായി നിവസി ത ാേഭ ൈത കദാ രാമം വേ പണഖാഽഭികാ ത ിര ാ ല ണം ച വേ േസാ ഽപി നിരാകേരാത 7 അവിെട െവ ഒരി ണഖാ എ േപ ഒ രാ സി കാമാസ യായി രാമെന സമീപി ക ം രാമ

ീരാേമാദ ം

24

അവെള നിരസി േ ാ ല ണെന വരി ക ം അവെള ല ണ ം നിരസി ക ം െച രാമേമവ തേതാ വേ കാമാ താ കാമസ ിഭം ന ധി താ േതന സീതാമഭ വ ഷാ 8

കാമാ യായ അവ കാമേദവെനേ ാെല രനായ രാമെന വീ ം കാമ രണ ിനായി സമീപി ക ം രാമനാ വീ ം തിര രി െ അവ േകാപം സീതെയ ആ മി ക ം െച ല േണന തേതാ േരാഷാത വണനാസികാ സാ ഗത ാ ജന ാനം ഖരാൈയതന േവദയത 9 അേ ാ ല ണനാ െചവിക ം ം േഛദി െ അവളാകെ ജന ാന െച ി ഖര എ രാ സേനാട നട െത ാം പറ തദാക ണ ഖരഃ േ ാ രാഘവം ഹ മായയൗ ഷണ ിശിൈര ൈഖ യാ ധാൈനഃ സമന ിതഃ 10

അ േക ി ഖര നായി ീരാമെന വധി വാനായി ഷണ ിശിര ട ിയ രാ സ ാ െമാ ചി ട ി വ ത ണം ല േണ സീതാം നിധായ ര ന നഃ ഖരം സഹാ ഗം സംേഖ ജഘാന ല വി മഃ 11

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 20: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

19

ഃഖാ നായ മ അവിെട നി അേയാ യിെല ി രാജാവിേനാട ീരാമെ വിേശഷ െള ാം അറിയി തദാക ണ മേ ാ ം രാജാ ഃഖവി ഢധീഃ രാമരാേമതി വിലപ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 12 മ പറ േക ി രാജാവ ഃഖമ നായി രാമാ

രാമാ എ വിളി വിലപി െകാ ശരീരം െവടി സ ിേല േപായി മ ിണ വസിേ ാ ാ േദഹം സംര പേതഃ ൈതരാനായയാമാ ഃ ഭരതം മാ ലാലയാത 13

മ ിമാ വസി നി േ ശി ത സരി രാജാവിെ ശരീരം കാ ി ക ം ത ാെര അയ ഭരതെന അ ാവെ വീ ി നി തിരി വ ക ം െച ഭരത തം ത ാ പിതരം ൈകകയീഗിരാ സം ാരാദി ചകാരാസ യഥാവിധി സഹാ ജഃ 14 ൈകേകയി െട വാ ക േക തിെ ഫലമായി പിതാവ മരണമട െവ റി ഭരത അനിയ െമാ ദശരഥെ ശവസം ാര ിയക യഥാവിധി അ ി അമാൈത ഃ േചാദ മാേനാപി രാജ ായ ഭരത ഥാ വനാൈയവ യയൗ രാമമാേന ം നാഗൈര ഹ 15

ീരാേമാദ ം

20

അതി േശഷം ഭരതെന രാജ ഭാരം ഏെ വാ മ ിമാ േ രി ിെ ി ം ഭരത പൗര ാ െമാ രാമെന തിരി െകാ വ തിനായി വന ിേല റെ

സ ഗത ാ ചി ട ം രാമം ചീരജടാധരം യയാേച ര ി ം രാജ ം വസി ാൈദ ഃ ദ ിൈജ ഹ 16 ഭരത ചി ട ി നിവസി െകാ ിരി വ ം ജടപിടി ടിേയാ ടിയവ ം പഴകിയ വ ം ധരി വ മായ രാമെ അ െല ിയി വസി ാദി

ാ ണേരാേടാ രാജ െ സംര ി വാനായി ീരാമേനാട അഭ ഥി

ച ദശ സമാ നീത ാ നൈരഷ ാമ ഹം രീം ഇത ാ പാ േക ദത ാ തം രാമം ത യാപയത 17 പതിനാ വ ഷെ വനവാസം കഴി തി േശഷം njാ അേയാ യിേല മട ിവരാം എ പറ ി ീരാമ ഭരതന തെ പാ ക ന ി അവെന

തിരി യ ഹീത ാ പാ േക ത ാത ഭരേതാ ദീനമാനസഃ

ന ി ാേമ ിത ാഭ ാം രര ച വ രാം 18 ദീനമാനസനായ ഭരത ീരാമെ പാ ക േമ ി ന ി ാമ ിെല ി അവിെട താമസി െകാ ീരാമ

ീരാേമാദ ം

21

പാ ക െള ആധാരമാ ി ( ീരാമെ േസവകനാണ താ എ ഭാേവന) രാജ ര ണം െച രാഘവ ഗിേര ാത ഗത ാ ിം സമവ ത ത പ ി തദാ സീതാം ഷൈണഃ ൈസ ര ഷയത 19 ീരാമനാകെ ചി ടപ ത ി നി അ ി നി െടയ േപായി അേ ഹെ വ ി അേ ാ

അ ി നി െട പ ിയാകെ തെ ആഭരണ െകാ സീതെയ അല രി ക ം െച ഉഷിത ാ നിശാേമകാം ആ േമ തസ രാഘവഃ വിേവശ ദ കാരണ ം സീതാല ണസം തഃ 20 ീരാമ ഒ രാ ി അ ി നി െട ആ മ ി വസി

പി ീട സീതാല ണ ാേരാെടാ ദ കാരണ ിേല േവശി

ഇതി ീരാേമാദേ അേയാ ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ി അേയാ ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

22

അഥ ആരണ കാ ഃ ജ വേനന കാ േ ാ വിരാധം വിധിേചാദിതം

സദാരാ ജമാ ാനം ഹര മവധീത തദാ 1 അ െനയിരിെ ഒരി ീരാമ കാ ി െട സ രി െകാ ി േ ാ വിരാധ എ േപ രാ സ വിധിവശാ ീരാമെന ം സീതെയ ം ല ണെന ം െപാ ിെയ െകാ േപായേ ാ ീരാമ അവെന വധി ക ായി

ശരഭംഗാ മം ാപ സ ഗതിം തസ വീ സഃ തിജേ രാ സാനാം വധം നിഭിര ഥിതഃ 2

അന രം ശരഭംഗ നി െട ആ മ ിെല ക ം അേ ഹം സ ഗം കാ ക ം െച ി ീരാമ നിമാ അഭ ഥി ത സരി രാ സ ാെര വധി വാ തി െച

ത ാത ഗത ാ തീ ം ച ണമ ാേനന ജിതഃ അഗ ാ മം ാപ തം നമാമ ര മഃ 3 അവിെടനി ം തീ നി െട ആ മ ി േപായി അേ ഹെ ണമി അേ ഹ ിെ സ ാരം സ ീകരി ി ീരാമ അഗ ാ മ ിെല ി അഗ നിെയ ണമി

ീരാേമാദ ം

23

രാമായ ൈവ വം ചാപം ഐ ം ണീ ഗം തഥാ ാ ം ചാ ം ച ഖ ഗം ച ദദൗ ംഭസംഭവഃ 4

അേ ാ ംഭസംഭവനായ ( ട ി ജനി വനായ) അഗ വി വിെ വി ം ഇ െ ര ആവനാഴിക ം

ാവി അ ം ( ാ ം) ീരാമന ന ി തതഃ സ ഗ കാ ഃ സമാഗമ ജടാ ഷം ൈവേദഹ ാഃ പാലനാൈയനം േധ പി വ ലം 5 ീരാമ അവിെടനി േപായി ജടാ വിെന കാ ക ം

സീത െട സംര ണ ിനായി തെ പിതാവായ ദശരഥെ ിയ ായ അേ ഹ ിെന മതല െ ക ം െച തതഃ പ വടീം ാപ ത ല ണനി മിതാം പ ണശാലാമധ വാസ സീതയാ സഹിതം ഖം 6 പി ീട പ വടി എ ലെ ി അവിെട ല ണ നി ി സീതേയാ ടി ഖമായി നിവസി ത ാേഭ ൈത കദാ രാമം വേ പണഖാഽഭികാ ത ിര ാ ല ണം ച വേ േസാ ഽപി നിരാകേരാത 7 അവിെട െവ ഒരി ണഖാ എ േപ ഒ രാ സി കാമാസ യായി രാമെന സമീപി ക ം രാമ

ീരാേമാദ ം

24

അവെള നിരസി േ ാ ല ണെന വരി ക ം അവെള ല ണ ം നിരസി ക ം െച രാമേമവ തേതാ വേ കാമാ താ കാമസ ിഭം ന ധി താ േതന സീതാമഭ വ ഷാ 8

കാമാ യായ അവ കാമേദവെനേ ാെല രനായ രാമെന വീ ം കാമ രണ ിനായി സമീപി ക ം രാമനാ വീ ം തിര രി െ അവ േകാപം സീതെയ ആ മി ക ം െച ല േണന തേതാ േരാഷാത വണനാസികാ സാ ഗത ാ ജന ാനം ഖരാൈയതന േവദയത 9 അേ ാ ല ണനാ െചവിക ം ം േഛദി െ അവളാകെ ജന ാന െച ി ഖര എ രാ സേനാട നട െത ാം പറ തദാക ണ ഖരഃ േ ാ രാഘവം ഹ മായയൗ ഷണ ിശിൈര ൈഖ യാ ധാൈനഃ സമന ിതഃ 10

അ േക ി ഖര നായി ീരാമെന വധി വാനായി ഷണ ിശിര ട ിയ രാ സ ാ െമാ ചി ട ി വ ത ണം ല േണ സീതാം നിധായ ര ന നഃ ഖരം സഹാ ഗം സംേഖ ജഘാന ല വി മഃ 11

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 21: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

20

അതി േശഷം ഭരതെന രാജ ഭാരം ഏെ വാ മ ിമാ േ രി ിെ ി ം ഭരത പൗര ാ െമാ രാമെന തിരി െകാ വ തിനായി വന ിേല റെ

സ ഗത ാ ചി ട ം രാമം ചീരജടാധരം യയാേച ര ി ം രാജ ം വസി ാൈദ ഃ ദ ിൈജ ഹ 16 ഭരത ചി ട ി നിവസി െകാ ിരി വ ം ജടപിടി ടിേയാ ടിയവ ം പഴകിയ വ ം ധരി വ മായ രാമെ അ െല ിയി വസി ാദി

ാ ണേരാേടാ രാജ െ സംര ി വാനായി ീരാമേനാട അഭ ഥി

ച ദശ സമാ നീത ാ നൈരഷ ാമ ഹം രീം ഇത ാ പാ േക ദത ാ തം രാമം ത യാപയത 17 പതിനാ വ ഷെ വനവാസം കഴി തി േശഷം njാ അേയാ യിേല മട ിവരാം എ പറ ി ീരാമ ഭരതന തെ പാ ക ന ി അവെന

തിരി യ ഹീത ാ പാ േക ത ാത ഭരേതാ ദീനമാനസഃ

ന ി ാേമ ിത ാഭ ാം രര ച വ രാം 18 ദീനമാനസനായ ഭരത ീരാമെ പാ ക േമ ി ന ി ാമ ിെല ി അവിെട താമസി െകാ ീരാമ

ീരാേമാദ ം

21

പാ ക െള ആധാരമാ ി ( ീരാമെ േസവകനാണ താ എ ഭാേവന) രാജ ര ണം െച രാഘവ ഗിേര ാത ഗത ാ ിം സമവ ത ത പ ി തദാ സീതാം ഷൈണഃ ൈസ ര ഷയത 19 ീരാമനാകെ ചി ടപ ത ി നി അ ി നി െടയ േപായി അേ ഹെ വ ി അേ ാ

അ ി നി െട പ ിയാകെ തെ ആഭരണ െകാ സീതെയ അല രി ക ം െച ഉഷിത ാ നിശാേമകാം ആ േമ തസ രാഘവഃ വിേവശ ദ കാരണ ം സീതാല ണസം തഃ 20 ീരാമ ഒ രാ ി അ ി നി െട ആ മ ി വസി

പി ീട സീതാല ണ ാേരാെടാ ദ കാരണ ിേല േവശി

ഇതി ീരാേമാദേ അേയാ ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ി അേയാ ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

22

അഥ ആരണ കാ ഃ ജ വേനന കാ േ ാ വിരാധം വിധിേചാദിതം

സദാരാ ജമാ ാനം ഹര മവധീത തദാ 1 അ െനയിരിെ ഒരി ീരാമ കാ ി െട സ രി െകാ ി േ ാ വിരാധ എ േപ രാ സ വിധിവശാ ീരാമെന ം സീതെയ ം ല ണെന ം െപാ ിെയ െകാ േപായേ ാ ീരാമ അവെന വധി ക ായി

ശരഭംഗാ മം ാപ സ ഗതിം തസ വീ സഃ തിജേ രാ സാനാം വധം നിഭിര ഥിതഃ 2

അന രം ശരഭംഗ നി െട ആ മ ിെല ക ം അേ ഹം സ ഗം കാ ക ം െച ി ീരാമ നിമാ അഭ ഥി ത സരി രാ സ ാെര വധി വാ തി െച

ത ാത ഗത ാ തീ ം ച ണമ ാേനന ജിതഃ അഗ ാ മം ാപ തം നമാമ ര മഃ 3 അവിെടനി ം തീ നി െട ആ മ ി േപായി അേ ഹെ ണമി അേ ഹ ിെ സ ാരം സ ീകരി ി ീരാമ അഗ ാ മ ിെല ി അഗ നിെയ ണമി

ീരാേമാദ ം

23

രാമായ ൈവ വം ചാപം ഐ ം ണീ ഗം തഥാ ാ ം ചാ ം ച ഖ ഗം ച ദദൗ ംഭസംഭവഃ 4

അേ ാ ംഭസംഭവനായ ( ട ി ജനി വനായ) അഗ വി വിെ വി ം ഇ െ ര ആവനാഴിക ം

ാവി അ ം ( ാ ം) ീരാമന ന ി തതഃ സ ഗ കാ ഃ സമാഗമ ജടാ ഷം ൈവേദഹ ാഃ പാലനാൈയനം േധ പി വ ലം 5 ീരാമ അവിെടനി േപായി ജടാ വിെന കാ ക ം

സീത െട സംര ണ ിനായി തെ പിതാവായ ദശരഥെ ിയ ായ അേ ഹ ിെന മതല െ ക ം െച തതഃ പ വടീം ാപ ത ല ണനി മിതാം പ ണശാലാമധ വാസ സീതയാ സഹിതം ഖം 6 പി ീട പ വടി എ ലെ ി അവിെട ല ണ നി ി സീതേയാ ടി ഖമായി നിവസി ത ാേഭ ൈത കദാ രാമം വേ പണഖാഽഭികാ ത ിര ാ ല ണം ച വേ േസാ ഽപി നിരാകേരാത 7 അവിെട െവ ഒരി ണഖാ എ േപ ഒ രാ സി കാമാസ യായി രാമെന സമീപി ക ം രാമ

ീരാേമാദ ം

24

അവെള നിരസി േ ാ ല ണെന വരി ക ം അവെള ല ണ ം നിരസി ക ം െച രാമേമവ തേതാ വേ കാമാ താ കാമസ ിഭം ന ധി താ േതന സീതാമഭ വ ഷാ 8

കാമാ യായ അവ കാമേദവെനേ ാെല രനായ രാമെന വീ ം കാമ രണ ിനായി സമീപി ക ം രാമനാ വീ ം തിര രി െ അവ േകാപം സീതെയ ആ മി ക ം െച ല േണന തേതാ േരാഷാത വണനാസികാ സാ ഗത ാ ജന ാനം ഖരാൈയതന േവദയത 9 അേ ാ ല ണനാ െചവിക ം ം േഛദി െ അവളാകെ ജന ാന െച ി ഖര എ രാ സേനാട നട െത ാം പറ തദാക ണ ഖരഃ േ ാ രാഘവം ഹ മായയൗ ഷണ ിശിൈര ൈഖ യാ ധാൈനഃ സമന ിതഃ 10

അ േക ി ഖര നായി ീരാമെന വധി വാനായി ഷണ ിശിര ട ിയ രാ സ ാ െമാ ചി ട ി വ ത ണം ല േണ സീതാം നിധായ ര ന നഃ ഖരം സഹാ ഗം സംേഖ ജഘാന ല വി മഃ 11

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 22: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

21

പാ ക െള ആധാരമാ ി ( ീരാമെ േസവകനാണ താ എ ഭാേവന) രാജ ര ണം െച രാഘവ ഗിേര ാത ഗത ാ ിം സമവ ത ത പ ി തദാ സീതാം ഷൈണഃ ൈസ ര ഷയത 19 ീരാമനാകെ ചി ടപ ത ി നി അ ി നി െടയ േപായി അേ ഹെ വ ി അേ ാ

അ ി നി െട പ ിയാകെ തെ ആഭരണ െകാ സീതെയ അല രി ക ം െച ഉഷിത ാ നിശാേമകാം ആ േമ തസ രാഘവഃ വിേവശ ദ കാരണ ം സീതാല ണസം തഃ 20 ീരാമ ഒ രാ ി അ ി നി െട ആ മ ി വസി

പി ീട സീതാല ണ ാേരാെടാ ദ കാരണ ിേല േവശി

ഇതി ീരാേമാദേ അേയാ ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ി അേയാ ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

22

അഥ ആരണ കാ ഃ ജ വേനന കാ േ ാ വിരാധം വിധിേചാദിതം

സദാരാ ജമാ ാനം ഹര മവധീത തദാ 1 അ െനയിരിെ ഒരി ീരാമ കാ ി െട സ രി െകാ ി േ ാ വിരാധ എ േപ രാ സ വിധിവശാ ീരാമെന ം സീതെയ ം ല ണെന ം െപാ ിെയ െകാ േപായേ ാ ീരാമ അവെന വധി ക ായി

ശരഭംഗാ മം ാപ സ ഗതിം തസ വീ സഃ തിജേ രാ സാനാം വധം നിഭിര ഥിതഃ 2

അന രം ശരഭംഗ നി െട ആ മ ിെല ക ം അേ ഹം സ ഗം കാ ക ം െച ി ീരാമ നിമാ അഭ ഥി ത സരി രാ സ ാെര വധി വാ തി െച

ത ാത ഗത ാ തീ ം ച ണമ ാേനന ജിതഃ അഗ ാ മം ാപ തം നമാമ ര മഃ 3 അവിെടനി ം തീ നി െട ആ മ ി േപായി അേ ഹെ ണമി അേ ഹ ിെ സ ാരം സ ീകരി ി ീരാമ അഗ ാ മ ിെല ി അഗ നിെയ ണമി

ീരാേമാദ ം

23

രാമായ ൈവ വം ചാപം ഐ ം ണീ ഗം തഥാ ാ ം ചാ ം ച ഖ ഗം ച ദദൗ ംഭസംഭവഃ 4

അേ ാ ംഭസംഭവനായ ( ട ി ജനി വനായ) അഗ വി വിെ വി ം ഇ െ ര ആവനാഴിക ം

ാവി അ ം ( ാ ം) ീരാമന ന ി തതഃ സ ഗ കാ ഃ സമാഗമ ജടാ ഷം ൈവേദഹ ാഃ പാലനാൈയനം േധ പി വ ലം 5 ീരാമ അവിെടനി േപായി ജടാ വിെന കാ ക ം

സീത െട സംര ണ ിനായി തെ പിതാവായ ദശരഥെ ിയ ായ അേ ഹ ിെന മതല െ ക ം െച തതഃ പ വടീം ാപ ത ല ണനി മിതാം പ ണശാലാമധ വാസ സീതയാ സഹിതം ഖം 6 പി ീട പ വടി എ ലെ ി അവിെട ല ണ നി ി സീതേയാ ടി ഖമായി നിവസി ത ാേഭ ൈത കദാ രാമം വേ പണഖാഽഭികാ ത ിര ാ ല ണം ച വേ േസാ ഽപി നിരാകേരാത 7 അവിെട െവ ഒരി ണഖാ എ േപ ഒ രാ സി കാമാസ യായി രാമെന സമീപി ക ം രാമ

ീരാേമാദ ം

24

അവെള നിരസി േ ാ ല ണെന വരി ക ം അവെള ല ണ ം നിരസി ക ം െച രാമേമവ തേതാ വേ കാമാ താ കാമസ ിഭം ന ധി താ േതന സീതാമഭ വ ഷാ 8

കാമാ യായ അവ കാമേദവെനേ ാെല രനായ രാമെന വീ ം കാമ രണ ിനായി സമീപി ക ം രാമനാ വീ ം തിര രി െ അവ േകാപം സീതെയ ആ മി ക ം െച ല േണന തേതാ േരാഷാത വണനാസികാ സാ ഗത ാ ജന ാനം ഖരാൈയതന േവദയത 9 അേ ാ ല ണനാ െചവിക ം ം േഛദി െ അവളാകെ ജന ാന െച ി ഖര എ രാ സേനാട നട െത ാം പറ തദാക ണ ഖരഃ േ ാ രാഘവം ഹ മായയൗ ഷണ ിശിൈര ൈഖ യാ ധാൈനഃ സമന ിതഃ 10

അ േക ി ഖര നായി ീരാമെന വധി വാനായി ഷണ ിശിര ട ിയ രാ സ ാ െമാ ചി ട ി വ ത ണം ല േണ സീതാം നിധായ ര ന നഃ ഖരം സഹാ ഗം സംേഖ ജഘാന ല വി മഃ 11

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 23: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

22

അഥ ആരണ കാ ഃ ജ വേനന കാ േ ാ വിരാധം വിധിേചാദിതം

സദാരാ ജമാ ാനം ഹര മവധീത തദാ 1 അ െനയിരിെ ഒരി ീരാമ കാ ി െട സ രി െകാ ി േ ാ വിരാധ എ േപ രാ സ വിധിവശാ ീരാമെന ം സീതെയ ം ല ണെന ം െപാ ിെയ െകാ േപായേ ാ ീരാമ അവെന വധി ക ായി

ശരഭംഗാ മം ാപ സ ഗതിം തസ വീ സഃ തിജേ രാ സാനാം വധം നിഭിര ഥിതഃ 2

അന രം ശരഭംഗ നി െട ആ മ ിെല ക ം അേ ഹം സ ഗം കാ ക ം െച ി ീരാമ നിമാ അഭ ഥി ത സരി രാ സ ാെര വധി വാ തി െച

ത ാത ഗത ാ തീ ം ച ണമ ാേനന ജിതഃ അഗ ാ മം ാപ തം നമാമ ര മഃ 3 അവിെടനി ം തീ നി െട ആ മ ി േപായി അേ ഹെ ണമി അേ ഹ ിെ സ ാരം സ ീകരി ി ീരാമ അഗ ാ മ ിെല ി അഗ നിെയ ണമി

ീരാേമാദ ം

23

രാമായ ൈവ വം ചാപം ഐ ം ണീ ഗം തഥാ ാ ം ചാ ം ച ഖ ഗം ച ദദൗ ംഭസംഭവഃ 4

അേ ാ ംഭസംഭവനായ ( ട ി ജനി വനായ) അഗ വി വിെ വി ം ഇ െ ര ആവനാഴിക ം

ാവി അ ം ( ാ ം) ീരാമന ന ി തതഃ സ ഗ കാ ഃ സമാഗമ ജടാ ഷം ൈവേദഹ ാഃ പാലനാൈയനം േധ പി വ ലം 5 ീരാമ അവിെടനി േപായി ജടാ വിെന കാ ക ം

സീത െട സംര ണ ിനായി തെ പിതാവായ ദശരഥെ ിയ ായ അേ ഹ ിെന മതല െ ക ം െച തതഃ പ വടീം ാപ ത ല ണനി മിതാം പ ണശാലാമധ വാസ സീതയാ സഹിതം ഖം 6 പി ീട പ വടി എ ലെ ി അവിെട ല ണ നി ി സീതേയാ ടി ഖമായി നിവസി ത ാേഭ ൈത കദാ രാമം വേ പണഖാഽഭികാ ത ിര ാ ല ണം ച വേ േസാ ഽപി നിരാകേരാത 7 അവിെട െവ ഒരി ണഖാ എ േപ ഒ രാ സി കാമാസ യായി രാമെന സമീപി ക ം രാമ

ീരാേമാദ ം

24

അവെള നിരസി േ ാ ല ണെന വരി ക ം അവെള ല ണ ം നിരസി ക ം െച രാമേമവ തേതാ വേ കാമാ താ കാമസ ിഭം ന ധി താ േതന സീതാമഭ വ ഷാ 8

കാമാ യായ അവ കാമേദവെനേ ാെല രനായ രാമെന വീ ം കാമ രണ ിനായി സമീപി ക ം രാമനാ വീ ം തിര രി െ അവ േകാപം സീതെയ ആ മി ക ം െച ല േണന തേതാ േരാഷാത വണനാസികാ സാ ഗത ാ ജന ാനം ഖരാൈയതന േവദയത 9 അേ ാ ല ണനാ െചവിക ം ം േഛദി െ അവളാകെ ജന ാന െച ി ഖര എ രാ സേനാട നട െത ാം പറ തദാക ണ ഖരഃ േ ാ രാഘവം ഹ മായയൗ ഷണ ിശിൈര ൈഖ യാ ധാൈനഃ സമന ിതഃ 10

അ േക ി ഖര നായി ീരാമെന വധി വാനായി ഷണ ിശിര ട ിയ രാ സ ാ െമാ ചി ട ി വ ത ണം ല േണ സീതാം നിധായ ര ന നഃ ഖരം സഹാ ഗം സംേഖ ജഘാന ല വി മഃ 11

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 24: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

23

രാമായ ൈവ വം ചാപം ഐ ം ണീ ഗം തഥാ ാ ം ചാ ം ച ഖ ഗം ച ദദൗ ംഭസംഭവഃ 4

അേ ാ ംഭസംഭവനായ ( ട ി ജനി വനായ) അഗ വി വിെ വി ം ഇ െ ര ആവനാഴിക ം

ാവി അ ം ( ാ ം) ീരാമന ന ി തതഃ സ ഗ കാ ഃ സമാഗമ ജടാ ഷം ൈവേദഹ ാഃ പാലനാൈയനം േധ പി വ ലം 5 ീരാമ അവിെടനി േപായി ജടാ വിെന കാ ക ം

സീത െട സംര ണ ിനായി തെ പിതാവായ ദശരഥെ ിയ ായ അേ ഹ ിെന മതല െ ക ം െച തതഃ പ വടീം ാപ ത ല ണനി മിതാം പ ണശാലാമധ വാസ സീതയാ സഹിതം ഖം 6 പി ീട പ വടി എ ലെ ി അവിെട ല ണ നി ി സീതേയാ ടി ഖമായി നിവസി ത ാേഭ ൈത കദാ രാമം വേ പണഖാഽഭികാ ത ിര ാ ല ണം ച വേ േസാ ഽപി നിരാകേരാത 7 അവിെട െവ ഒരി ണഖാ എ േപ ഒ രാ സി കാമാസ യായി രാമെന സമീപി ക ം രാമ

ീരാേമാദ ം

24

അവെള നിരസി േ ാ ല ണെന വരി ക ം അവെള ല ണ ം നിരസി ക ം െച രാമേമവ തേതാ വേ കാമാ താ കാമസ ിഭം ന ധി താ േതന സീതാമഭ വ ഷാ 8

കാമാ യായ അവ കാമേദവെനേ ാെല രനായ രാമെന വീ ം കാമ രണ ിനായി സമീപി ക ം രാമനാ വീ ം തിര രി െ അവ േകാപം സീതെയ ആ മി ക ം െച ല േണന തേതാ േരാഷാത വണനാസികാ സാ ഗത ാ ജന ാനം ഖരാൈയതന േവദയത 9 അേ ാ ല ണനാ െചവിക ം ം േഛദി െ അവളാകെ ജന ാന െച ി ഖര എ രാ സേനാട നട െത ാം പറ തദാക ണ ഖരഃ േ ാ രാഘവം ഹ മായയൗ ഷണ ിശിൈര ൈഖ യാ ധാൈനഃ സമന ിതഃ 10

അ േക ി ഖര നായി ീരാമെന വധി വാനായി ഷണ ിശിര ട ിയ രാ സ ാ െമാ ചി ട ി വ ത ണം ല േണ സീതാം നിധായ ര ന നഃ ഖരം സഹാ ഗം സംേഖ ജഘാന ല വി മഃ 11

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 25: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

24

അവെള നിരസി േ ാ ല ണെന വരി ക ം അവെള ല ണ ം നിരസി ക ം െച രാമേമവ തേതാ വേ കാമാ താ കാമസ ിഭം ന ധി താ േതന സീതാമഭ വ ഷാ 8

കാമാ യായ അവ കാമേദവെനേ ാെല രനായ രാമെന വീ ം കാമ രണ ിനായി സമീപി ക ം രാമനാ വീ ം തിര രി െ അവ േകാപം സീതെയ ആ മി ക ം െച ല േണന തേതാ േരാഷാത വണനാസികാ സാ ഗത ാ ജന ാനം ഖരാൈയതന േവദയത 9 അേ ാ ല ണനാ െചവിക ം ം േഛദി െ അവളാകെ ജന ാന െച ി ഖര എ രാ സേനാട നട െത ാം പറ തദാക ണ ഖരഃ േ ാ രാഘവം ഹ മായയൗ ഷണ ിശിൈര ൈഖ യാ ധാൈനഃ സമന ിതഃ 10

അ േക ി ഖര നായി ീരാമെന വധി വാനായി ഷണ ിശിര ട ിയ രാ സ ാ െമാ ചി ട ി വ ത ണം ല േണ സീതാം നിധായ ര ന നഃ ഖരം സഹാ ഗം സംേഖ ജഘാന ല വി മഃ 11

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 26: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

25

വീരപരാ മിയായ ീരാമ ഉടെന സീത െട സംര ണം ല ണെന ഏ ി േശഷം ഖരെന ം അവെ എ ാ സഹചര ാെര ം ി വധി തതഃ പണഖാ ഗത ാ ല ാം േശാകസമന ിതാ ന േവദയ ാവണായ ാ ം സ വമാദിതഃ 12 അന രം പണഖ ഃഖിതയായി ല യി െച ി ആദ ം ത നട െത ാം രാവണെന അറിയി ത ത ാ രാവണഃ സീതാം ഹ ം തമതി ദാ മാരീചസ ാ മം ാപ സാഹാേ തമേചാദയത 13 അ േക ി രാവണ സീതെയ അപഹരി വാ തീ മാനി ക ം മാരീചെ ആ മ ി േപായി അവേനാട സഹായി വാ ആ ാപി ക ം െച േസാഽപി സ ണ േഗാ ത ാ സീതായാ േഖഽചരത സാ തം ഗമാഹ ം ഭ താരം സമയാചത 14 മാരീച സ ണമാനായി േവഷം സീത െട ി സ രി സീതയാകെ ആ മാനിെന പിടി െകാ വ വാ ഭ ാവിേനാട അഭ ഥി ക ം െച നി ജ ല ണം സീതാം ര ി ം ര ന നഃ അന ഗ ത ഗം ണം വ ം കാനനാ േര 15

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 27: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

26

ീരാമ സീതെയ ര ി തിനായി ല ണെന നിേയാഗി േശഷം കാ ിനകേ വളെര േവഗം ഓ ആ മാനിെന പി ട ക ം െച വിവ ാധ ച ഗം രാമഃ സ നിജ പമാ ിതഃ ഹാ സീേത ല േണേത വം ദ ാണാ സമത ജത 16 ീരാമ ആ മാനിെന അ ം െകാ ഹരി േ ാ

മാരീച തെ യഥാ ഥ പം ൈകെ ാ ഹാ സീേത ഹാ ല ണാ എ ി െന വിലപി െകാ ാണ െന ത ജി ക ം െച ഏതദാക ണ ൈവേദഹ ാ ല ണേ ാദിെതാ ശം ത ാം േദവതാഃ ാ ഥ യയൗ രാഘവാ ികം 17 ഇ േക ി സീത ശ മായി നി ബ ി യാ ല ണ സീത െട ര ായി േദവതകെള ാ ഥി െകാ രാമെ അ േല റെ തദ രം സമാസാദ രാവേണാ യതി പ ത സീതാം ഹീത ാ യയൗ ഗഗേനന ദാന ിതഃ 18 തദവസര ി രാവണ സന ാസിേവഷം ധരി വ സീതെയ അപഹരി സ നായി ആകാശമാ േഗ അവിെട നി ം യാ യായി

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 28: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

27

തേതാ ജടാ രാേലാക നീയമാനാം ജാനകീം ാഹര ാവണം ാപ പ നൈഖ ശം 19

സീതെയ െകാ േപാ ക ി ജടാ വാകെ രാവണെ അ െച അവെന തെ െകാ െകാ ം ചിറ ക െകാ ം നഖ െകാ ം ശ മായി ഹരി ഛിൈത നം ച ഹാേസന പാതയിത ാ ച തേല ഹീത ാ രാവണഃ സീതാം ാവിശ നിജമ ിരം 20

രാവണ ജടാ വിെന ച ഹാസം എ േപ തെ വാ െകാ റിേവ ി ി നില വീ ിയ േശഷം ( കവിമാന ി യാ െച ല യിെല ി) സീത െയ ം െകാ സ ം െകാ ാര ിേല േവശി അേശാകവനികാമേധ സം ാപ ജനകാ ജാം രാവേണാ ര ി ം ൈചനാം നി േയാജ നിശാചരീഃ 21 രാവണ സീതെയ അേശാകവനികയി (ഉദ ാന ി ) താമസി ി സീതെയ കാ വാനായി രാ സിമാെര നിേയാഗി ക ം െച ഹത ാ രാമ മാരീചം ആഗ ദ േജരിതാം വാ താമക ണ ഃഖാ തഃ പ ണശാലാ പാഗമത 22

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 29: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

28

മാരീചെന വധി ി മട ിയ ീരാമ (വഴിയി ല ണെന ക ക ം) അ ജ പറ വാ േക ഃഖാ നായി പ ണശാലയിെല ക ം െച

അ ാ ത ൈവേദഹീം വിചിന ാേനാ വനാ േര സഹാ േജാ രാജം ഛി പ ം ദദ ശ സഃ 23 അവിെട സീതെയ കാണാ ി കാ ി ി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി ീരാമ ം ല ണ ം ചിറക കിട പ ിരാജെന (ജടാ വിെന) ക ി േതേനാ ാം ജാനകീവാ താം ത ാ പ ാ തം ച തം ദ ധ ാ സഹാ േജാ രാമഃ ചേ തേസ ാദക ിയാം 24 ജടാ പറ സീതാപഹരണവാ േക ി അ കഴി മരണമട ജടാ വിെന ീരാമ ല ണ സേമതനായി ദഹി ി ഉദക ിയ ം െച ആ േനാഽഭിഭവം പ ാത വതീം പഥി ല ണഃ അേയാ ഖീം ചകാരാ വണനാസികാം 25 (ല ണ ീരാമ േവ ി െവ ം െകാ വ വാ േപായേ ാ ) വഴിയി (കാമാസ യായി) തെ സമീപി ക ം പിെ ആ മി ക ം െച അേയാ ഖി എ രാ സി െട െചവിക ം ം ല ണ റി ക ായി

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 30: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

29

ഹീതൗ തൗ കബേ ന ജൗ തസ ന താം തത യാചിതൗ േതന തേ ഹം േദഹ തൗ 26 കബ എ രാ സനാ പിടി െ ീരാമ ം ല ണ ം അവെ ൈകക റി കള ക ം പി ീട അവ അഭ ഥി ത സരി അവ അവെ ശരീരം ദഹി ി ക ം െച സ ദിവ ാ തി ത ാ രാമം സീേതാപല േയ

ീവ ഷ ക ം യാഹീത ാ ദിവം യയൗ 27 കബ നാകെ ദിവ പിയായി ീ രാമേനാട സീതെയ വീെ തിനായി ഋഷ കപ ത ി വസി ീവെന സമീപി എ പറ ി സ ഗം കി

തതഃ ീേതാ ര േ ഃ ശബര ാ മമഭ യാത തയാഽഭി ജിേതാ പ ാത പ ാം ാപ സല ണഃ 28 അേ ാ ീരാമ സ നായി ശബരി െട ആ മ ിേല േപായി ശബരിയാ ബ മാനിതനായി പി ീട ല ണേനാെടാ പ യിെല ിേ

ഇതി ീരാേമാദേ ആരണ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ആരണ കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 31: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

30

അഥ കി ി ാകാ ഃ ഹ മാനഥ ീവനി ദിേ ാ രാമല ണൗ ാപ ത ാ ാ ം േതന തൗ സമേയാജയത 1

ീവ നി േദശി ത സരി ഹ മാ രാമല ണ

ാ െട അ െല ിയി അവ െട വിേശഷ േക േശഷം അവെര ീവെ യ െകാ േപായി തേതാ രാമസ ാ ം ീവായ നിേവദ സഃ സഖ ം ച കാരയാമാസ തേയാഃ പാവകസ ിധൗ 2 അന രം ഹ മാന ീരാമെ സീതാപഹരണവാ

ീവെന അറിയി േശഷം അവെരെ ാ അ ിസാ ി യായി സ ി െച ി തിജേ തദാ രാേമാ ഹനിഷ ാമീതി വാലിനം

ദ ശയിഷ ാമി ൈവേദഹീം ഇത േന ന ച സം തം 3 അേ ാ ീരാമ താ ബാലിെയ വധി െമ തി െയ ക ം ീവ സീതെയ ക പിടി

ന കാെമ തി െയ ക ം െച

ീേവണാഥ രാമായ ാ ൈവരസ കാരണം നിേവദിതമേശഷം ച ബലാധിക ം ച തസ തത 4

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 32: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

31

അതി േശഷം ീവ സേഹാദരനായ ബാലി മാ ൈവര ി കാരണെമ ാെണ ം ബാലി െട അതിയായ ബലെ റി ം ീരാമെന അറിയി ത ണം േഭഃ കായം ീേവണ ദ ശിതം

രം േ ഷയാമാസ പാദാം േ ന രാഘവഃ 5

ീവ കാണി ത ഭി െട തശരീരെ ീരാമ ഉട തെ തെ കാലിെ ത വിര െകാ വളെര രേ എറി ന ദ ശിതാംേ ന സാലാ സ ര മഃ

ബാേണൈനേകന ചിേഛദ സാ ധം തസ ാ ശ യാ 6

ീവ പി ീട കാണി ഏ സാല െള ം ീരാമെ കഴിവി ീവ ശ െയ ം ീരാമ

ഒെരാ അ ം െകാ േഛദി കള കി ി ാം ാപ ീവ േതാ രാമസമന ിതഃ ജഗ ജാതീവസം ഃ േകാപയ വാനരാധിപം 7

ീവ ീരാമേനാെടാ കി ി യിെല ി വാനര രാജാവായ ബാലിെയ േദഷ െ ിെ ാ അതീവ സ നായി ഗ ജി വാലീ നി മ ീവം സമേരഽപീഡയത ശം േസാഽപി സംഭ സ വാംഗഃ ധാവ ാഘവാ ികം 8

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 33: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

32

ബാലി റ വ ി ീവെന മ ി വളെരയധികം പീഡി ി ക ം ീവ ശരീരമാസകലം റിേവ വനായി ീരാമെ അ ഓടിേ ാ ക ം െച തചി രാേമണ നേരവ സ വാലിനം

രണായാഹ യത ി ം ത ൗ രാമ ിേരാഹിതഃ 9 അേ ാ ീരാമനാ തിരി റി വാനായി അടയാള െ െ ീവ വീ ം ബാലി െട അ െച ി അവെന ിനായി ണി ീരാമ ഒരിട ഒളി നി ക ം െച േഹമമാലീ തേതാ വാലീ താരയാഭിഹിതം ഹിതം നിരസ പിേതാ ാ ാ രണം ചേ ദാ ണം 10 അേ ാ സ ണമാലയണി വനായ ബാലി തെ ഭാര യായ താര പറ ന വാ കെള തിര രി െകാ േദഷ േ ാെട ീവ മായി അതിദാ ണമായി ം െച ബാേണന വാലിനം രാേമാ വിധ ാ മൗ ന പാതയത േസാഽപി രാമ ഇതി ാത ാ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 11 ീരാമ അെ ബാലിെയ നില വീ ി ബാലിയാകെ

തെ വധി ത ീരാമനാെണ റി ി ശരീരം ത ജി സ ഗം കി

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 34: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

33

പ ാ പ ം ീവം സമാശ ാസ ര മഃ വാനരാണാമധിപതിം ചകാരാ ിതവ ലഃ 12 ഇ കഴി പ ാ ാപി െകാ ി ീവെന ആ ിതവ ലനായ ീരാമ ആശ സി ി ക ം അവെന വാനരരാജാവായി വാഴി ക ം െച തേതാ മാല വതഃ േ രാേമാ ല ണസം തഃ ഉവാസ ച േരാ മാസാ സീതവിരഹ ഃഖിതഃ 13 അന രം മാല വത പ ത ിെ കളി ീരാമ ല ണ െമാ സീതാവിരഹ ി ഃഖി െകാ നാ മാസം താമസി അഥ രാമസ നി േദശാത ല േണാ വാനരാധിപം ആനയത വൈഗഃ സാ ധം ഹ മ ൈഖ ഗിരിം 14 അതി േശഷം ീരാമ നി േദശി ത സരി ല ണ വാനരാധിപനായ ീവെന ം അേതാെടാ ം ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെര ം ( ീരാമ വസി ി ) പ വത ിേല െകാ വ

ീേവാ രാഘവം ാ വചനാ സ വാനരാ ന തഃ സീതാമേന ം ആശാ ചത ഷ പി 15

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 35: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

34

ീവ ീരാമെന ക േശഷം അേ ഹം പറ ത സരി സീതെയ നാ ദി കളി ം അേന ഷി തിനായി വാനര ാെര നിേയാഗി തേതാ ഹ മതഃ പാണൗ ദദൗ രാേമാം ലീയകം വിശ ാസായ ൈവേദഹ ാ ത ഹീത ാ സ നി യയൗ 16 അന രം ീരാമ സീത വിശ ാസം വ തിനായി ഒ േമാതിരം ഹ മാെന ഏ ി അ വാ ിയി ഹ മാ (സീതെയ അേന ഷി തിനായി) യാ റെ തേതാ ഹ മ ഖാ വാനരാ ദ ിണാം ദിശം ഗത ാ സീതാം വിചിന ഃ പ വതം വി മാ വ 17 അേ ാ ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാ െത ദി ിേല േപായി സീതെയ അേന ഷി െകാ വി പ വത ിെല ിേ സമയാതി മാ ച ഃ ാേയാപേവശനം േതഽ സ ാതിനാ േ ാ ാം സീതാവാ താം ച ഃ 18 (സീതെയ അേന ഷി കെ ാ ) അ വദി സമയം അതി മി െകാ (വാനര ാ മരി വാ തീ മാനി െകാ ) ാേയാപേവശനം െച അേ ാ സ ാതിയി നി അവ സീതെയ റി വിവരം േക ക

ായി

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 36: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

35

തതഃ ാ ദന ം അംഗദാദ ാഃ വംഗമാഃ താം വിലംഘയി ം േതഷാം ന ക ിദഭവത മഃ 19 അ കഴി അംഗദ ട ിയ വാനര ാ സ തീരെ ിേ അവരിലാ ം തെ സ െ തരണം െച വാ കഴി വ ആയി ി സ ഭാവ ശംസാഭി ദാ ജാംബവ ിഭിഃ സംവ ധിേതാ മേഹ ാ ിം ആ േരാഹാനിലാ ജഃ 20 തെ ശംസി െകാ ജാംബവാെ വാ ക േക ി ഹ മാ ശരീരം വ താ ിയി മേഹ പ ി കളി കയറി

ഇതി ീരാേമാദേ കി ി ാകാ ഃ സമാ ഃ

ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കി ി ാകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 37: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

36

അഥ രകാ ഃ അഭിവാദ ാഥ സകലാനമരാ പവനാ ജഃ

േവ ച ഗിേര ാത വിലംഘയി മ ണവം 1 ഹ മാ സകലേദവ ാെര ം വ ി േശഷം സ ം തരണം െച തിനായി ആ പ വത ി നി എ ചാടി സ സ ംഘ ൈമനാകം രസാമഭിവാദ ച നിഹത സിംഹികാം നീത ാ പരം ാപ മേഹാദേധഃ 2 ഹ മാ (സ ിലാ ിരി ) ൈമനാകപ വതം കട േശഷം രസെയ അഭിവാദനം െച ി സിംഹികെയ നയ ം െകാ ി കടലിെ മ കരയിെല ിേ ല ാധിേദവതാം ജിത ാ താം വിശ ാനിലാ ജഃ സീതാം വിചിന ാ ീത നി ാണം നിശി രാവണം 3 ല ാധിേദവതെയ ജയി ി ഹ മാ ല യി േവശി സീതെയ അേന ഷി െകാ ി േ ാ രാ ി ഉറ ി െ ാ ി രാവണെന ക അപശ ം ൈവദീഹീം വിചിന ാന ത തഃ അേശാകവനികാം ഗത ാ സീതാം ഖി ാം ദദ ശ സഃ 4

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 38: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

37

പി ീട ഹ മാ സീതെയ അവിെട ം ഇവിെട ം അേന ഷി െകാ അേശാകവനികയി എ ിയേ ാ ഃഖിതയായിരി സീതെയ ക

പാദപം ക ിദാ ഹ ത പലാൈശഃ സം തഃ ആേ മാ തി സീേതയമിതി ത കയന 5 ഇവ (താ ക ീ) സീത തെ യാെണ ഊഹി െകാ ഹ മാ ഒ ി കയറി അതിെ ഇലകളാ ന ായി മറ െ ഇ രാവണ തദാഽേഭ ത ൈമഥിലീം മദനാ ദിതഃ ഭാര ാ ഭവ മേമേത വം ബ ധാ സമയാചത 6 അേ ാ കാമപീഡിതനായ രാവണ അവിെടെയ ി സീതേയാട നീ എെ ഭാര യാ എ ി െന പലവിധ

ി ം അഭ ഥി അഹം ത ദ ഗാ ന സ ാം ഇേത ഷാ തം നിരാകേരാത കാമമന പരീതാ ാ രാവേണാഽഥ ഹം യയൗ 7 njാ നിെ അ ഗാമി (പറ ത സരി വ ) ആ കയി എ പറ സീത രാവണെന തിര രി കാമ ം േദഷ ം നിറ മനേ ാെട രാവണ വീ ിേല േപാ ക ം െച

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 39: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

38

ഗേത രാവേണ സീതാം ലപ ീം സ മാ തിഃ ഉ ാ രാമസ ാ ം ദദൗ ചാം ലീയകം 8 രാവണ േപായതി േശഷം കര െകാ ി സീത േയാട ഹ മാ ീരാമെ വാ ക പറ ി േമാതിരം ന ക ം െച ത മാദായ ൈവേദഹീ വിലപ ച ശം നഃ ഡാമണിം ദദൗ തസ കേര സാ മാ േതഃ ിയം 9

ആ േമാതിരം വാ ി ി ഒ ടി ശ മായി വിലപി േശഷം സീത തനി ിയെ ഡാമണി ഹ മാെ ൈക ിേല ി മാ വിഷാദം ഥാ േദവി രാഘേവാ രാവണം രേണ ഹത ാ ത ാം േനഷ തീേത നാം ആശ സ സ വിനി യയൗ 10 ഹ മാ സീതേയാട േദവി അവി ഃഖി ത ീരാമ രാവണെന ി െകാ ി േദവിെയ

െകാ േപാ ം എ പറ സീതെയ ആശ സി ി ി അവിെട നി യാ യായി നീതിമാ േസാഽപി സംചി ബഭേ ാപവനം ച തത അ ാദീനി ച ര ാംസി ബ നി സമേരഽവധീത 11 നയനി ണനായ ഹ മാ വളെര ചി ി േശഷം ആ ഉദ ാനെ നശി ി ക ം (പി ീട ഉ ായ) ി

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 40: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

39

(രാവണ നായ) അ മാരെന ം മ േനകം രാ സ ാെര ം വധി ക ം െച

തതഃ ശ ജിതാ േ ബ ഃ പവനന നഃ താപം ര നാഥസ രാവണായ ന േവദയത 12

അന രം ഇ ജിത എ രാവണ നാ ബ നായ ഹ മാ ീരാമെ താപ ിെന റി (ശ ിെയ റി ) രാവണേനാട വിവരി

രേ ാദീപിതലാം ലഃ സ ല ാമേശഷതഃ ദ ധ ാ സാഗര ീര വാനരാ സ പാഗമത 13 പി ീട രാ സ ാരാ തീ െവ െ വാേലാ ടിയവനായ ഹ മാ ല െയ വ ക ി േശഷം

സ ം കട വാനര ാ െട അ െല ി സ ഗത ാ വാനൈരഃ സാകം രാഘവായാ നാ തം നിേവദയിത ാ സകലം ദദൗ ഡാമണിം ച തം 14 അവ (ഹ മാ ) വാനര ാ െമാ ീരാമസമീപം എ ിയി ീരാമേനാട താ െച െത ാം വിവരി േശഷം (സീത ന ിയതായ ഡാമണി) ീരാമ ന ി

ഇതി ീരാേമാദേ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല രകാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 41: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

40

അഥ കാ ഃ അഥാസംൈഖ ഃ കപിഗൈണഃ ീവ ൈഖഃ സഹ നി യയൗ രാഘവ ണം തീരം ാപ മേഹാദേധഃ 1 അന രം ീവെ േന ത ി അസംഖ ം വാനര േളാ ടി ീരാമ വളെര േവഗം തെ അവിെട നി റെ സ തീര എ ിേ തദാ വിഭീഷേണാ ാ ാ ത േതാ രാമ പാഗമത ല ാധിപേത ഽഭ ഷി ത ഏനം രാേമാഽരിമ ദനഃ 2 അേ ാ വിഭീഷണ തെ സേഹാദരനാ ഉേപ ി െ വനായി ീരാമെന സമീപി ശ നാശകനായ ീരാമ വിഭീഷണെന ല ാധിപതിയായി അഭിേഷകം

െച ഉ മാ ഗഃ സ േ ണ ത േസ ം നേളന സഃ കാരയിത ാ േതന ഗത ാ േവലാം ാപ പ വതം 3 സ േദവതയായ വ ണ പറ ത വഴിയ സരി നളെനെ ാ ചിറ നി ി ി ീരാമ അ കട (ല യി ) േവലപ വത ി എ ിേ തേതാ രാഘവനി ദി ാഃ നീല ഖ ാഃ വംഗമാഃ

ഃ സ വേതാ ല ാം പാഷാണപാണയഃ 4

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 42: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

41

അേ ാ ീരാമ നി േദശി ത സരി നീലെ േന ത ി വാനര ാ ൈകകളി ം പാറ

േമ ി ല െയ എ ാ ഭാഗ നി ം ഉപേരാധി രാവണസ നിേയാേഗന നി ഗതാന ധി രാ സാ ഹ ഖാ ഹത ാ േന േ സിംഹവി മാഃ 5

രാവണെ നി േദശമ സരി ി റെ ഹ െ േന ത ി രാ സ ാെര െകാ ി

സിംഹ ല പരാ മികളായ അവ (േമ പറ വാനര ാ ) ഗ ജി

ീവ ഹ മാം തഥാ രാഘവല ണൗ രാ സാ ബ േ ജ ഭീമപരാ മാഃ 6 ഭീമപരാ മികളായ ീവ ം ഹ മാ ം ീരാമ ല ണ ാ ം വളെരയധികം രാ സ ാെര ി വധി രാവണി തേതാഽേഭ ത സമേര രാമല ണൗ നനാഹ നാഗപാേശന നാഗാരി ൗ വ േമാചയത 7 അേ ാ രാവണ നായ ഇ ജി അവിെടെയ ി

ി ീരാമല ണ ാെര നാഗപാശം െകാ ബ ി അവെര ഗ ഡ േമാചി ി ക ം െച

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 43: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

42

രാവേണാ ഽപി തേതാ േ രാഘേവന പരാജിതഃ ംഭക ണം േബാധ ാ രാമം ഹ ം ന ത ച 8

പി ീ ായ ി ീരാമനാ പരാജിതനായ രാവണ ഉടെന ഭക ണെന ഉണ ിയി ീരാമെന വധി വാ അവെന നിേയാഗി ക ം െച തേതാ വാനരസംഘാം ഭ യ ം നിശാചരം ഇേ ണാേ ണ രാേമാഽപി നിജഘാന രേണ ശം 9 അന രം വാനര െള ഭ ി െകാ ി ംഭക ണെന ി ീരാമ ഐ ാ ം െകാ

സമ ഥമായി വധി ക ം െച തേതാ രാവണസ ി ൗ േദവാ കനരാ കൗ ഹ മദംഗദാഭ ാം നിഹ ൗ രണ നി 10 അതി േശഷം രാവണ അയ വരായ േദവ ക നരാ ക എ ിവ ഹ മാ അംഗദ എ ിവരാ

ിെ യില െകാ െ അഥാഽതികായമായാ ം രഥമാ ഹ വാഹിനീം അ ദയ ം മഹാകായം ല ണ ാഽവധീ ൈരഃ 11 അന രം മഹാകായ ം രഥ ിേലറിവ വ ം വാനര ടെയ നശി ി വ മായ അതികായെന രാ സെന

ല ണ അെ െകാ

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 44: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

43

തേതാ രാവണസ ി ഃ ശ ജിത രാഘവൗ രേണ ാേ ണ ച തൗ ബ ാ വാനരാം ാഽവധീ ൈരഃ 12

അതി േശഷം രാവണ അയ വനായ ഇ ജി

ി ാ ം െകാ ബ ി േശഷം (അേനകം) വാനര ാെര അെ െകാ 1 അഥ ജാംബവേതാ വാക ാത ഗത ാ ചൗഷധിപ വതം മാ തി ൗഷധീ ാഽ ാ േകാപം ചകാര സഃ 13 അേ ാ ഹ മാ ജാംബവാ ഉപേദശി ത സരി ഔഷധ പ വത ിേല േപായി അവിെട (തനി ാവശ ) മ െചടിക കാണാ തിനാ പിതനായി

ധരം തം സ പാട ഹീത ാ നരാഗതഃ

താസാം ഗേ ന ൈവ സ വാന രാഘവാദീനജീവയത 14 ഹ മാ ആ പ വതെ വനായി പി െത െകാ തിരി വ ആ മ െചടിക െട ഗ േമ ി ീരാമ െന ം മ വെര ം ന ജീവി ി രാവണഃ കപിഭി ദ ധാം രീം വീ ഷാഽന ിതഃ ന ത ംഭക ണസ ൗ ഹ ം ച രാഘവൗ 15 1 ാ ിെ ആഘാത ാ രാമല ണ ാ ം വാനരവീര ാ ം േമാഹാലസ െ കിട െവ വാ ീകീരാമായണ ി പറ

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 45: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

44

വാനര ാരാ തീ െവ െ തെ നഗര ിെന ി േകാപം രാവണ ീരാമല ണ ാെര വധി വാ ംഭക ണെ ാെര ( ംഭെന ം നി ംഭെന ം)

നിേയാഗി അഥാ ദയ ൗ തൈ ന ം വീ തൗ ബലശാലിനൗ ംഭം രാേമാഽവധീദബാൈണഃ നി ംഭം ചാ േജാ രേവഃ 16

അതി േശഷം ആ ബലശാലിക വാനരൈസന െ നശി ി ക ി ീരാമ അെ ംഭെന ം

ീവ നി ംഭെന ം വധി തതഃ ഖരാ ജം േതന രാവേണന േചാദിതം പീഡയ ം കപീ ബാൈണ ജഘാനാേ ണ രാഘവഃ 17 പി ീട ആ രാവണനാ അയ െ ി വ വ ം ( ി ) വാനര ാെര അെ പീഡി ി വ മായ ഖരെ െന ീരാമ അെ െകാ തതഃ സ ദേയാ രാവേണാ മദം േചാദയാമാസ തം േ ഹ ം സ രാഘവൗ 18

അന രം സ ദയനായ രാവണ ി പരാജയെ വാനാകാ വനായ തെ മകെന (ഇ ജി ിെന) ീരാമല ണ ാെര വധി വാനായി ( ള ിേല ) അയ

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 46: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

45

നഗരാ ിനി യയൗ ണം ഇ ജിത സമിതി യഃ മായാസീതാം വിനി ിപ സ േവഷാം േമാഹനായ ൈവ 19 വളെരയധികം ളി വിജയി വനായ ഇ ജിത എ ാവെര ം മി ി തിനായി മായാസീതെയ രഥ ി ലി ി നഗര ി നി േവഗം റെ വാനേരഷ പി പശ ഹ മ േഖ ച ജഘാന സീതാം ഖ േഗന ശിേതന സമിതി യഃ 20 ഹ മാെ േന ത ി വാനര ാെരാെ േനാ ി നി േ തെ ളി വിജയിയായ ഇ ജിത സീതെയ വാ െകാ വധി

ം ത ാ തതഃ സ ൈവ വാനൈരഃ സ പരീ തഃ ഃഖിേതാ ഹ മാം യ രാേമാഽ ജ 21

ഃഖിതനായ ഹ മാ ം െച നി ിയി എ ാ വാനര ാ െമാ െപെ ീരാമെ അ േല േപായി ഉപഗമ ാഽ വീ ാമം ഹ മാ ിഖിലം തദാ ത ാ ാ മഖിലം രാേമാ േമാഹമവാപ സഃ 22

അവിെടെയ ിയി ഹ മാ ീരാമേനാട നട െത ാം പറ ഈ വാ കെള ാം േക ി ീരാമ

ിതനായി

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 47: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

46

വിഭീഷേണാഽഥ സം ാപ ാ രാമം ച ിതം വിഷ ാ വാനരാ വാചാ സാ യ ിദമ വീത 23 അേ ാ വിഭീഷണ അവിെടെയ ക ം ീരാമ

ിതനായി ിട കാ ക ം െച ി ഃഖിത രായിരി വാനര ാെര ആശ സി ി െകാ ഇ െന പറ മിഥ ാ വിഷാദം സ ജ ജഗ ായക േഹ േഭാ

േമഽഭിഹിതം വാക ം ാത ാ രാവണിമാനസം 24 അ േയാ േഭാ ജഗ ായകാ മിഥ യാ വിഷാദം ഉേപ ി ി ഇ ജി ിെ മന റി ി njാ പറ ഹിതമായ വാ ക േക രാ നാ താ മായാ രാ േസ േതന ൈവ നി ംഭിലായാം േഹാമം തം േതനാ നാ കില 25 രാ സരാജാവിെ മക ം മായ ഇ ജി ിെ മായയാണിെത ാം അവ ഇേ ാ നി ംഭിലയി ഒ േഹാമം ആരംഭി ി ല ണം േ ഷയാൈദ വ മയാ സഹ സമ ിണാ േത േഹാേമ ത രി രേജേയാ ഭവതി വം 26

എെ െട മ ിമാേരാെടാ ം ല ണെന ഇ തെ അയ ണം (നി ംഭിലയി നട െകാ ിരി ) േഹാമം

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 48: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

47

മായാ അേതാെട ശ (ഇ ജിത) അജ നായി ീ െമ തീ യാണ

ഉവാച രാമഃ സൗമി ിം രാ േസ തം ജഹി ഗേ തി ശീ ം ദാ രാവണസ ാ േജന സഹ 27 അേ ാ ീരാമ ല ണേനാട പറ നീ േവഗം തെ ന െട ായ വിഭീഷണേനാെടാ (നി ംഭിലയിേല ) േപായി ഇ ജി ിെന വധി ല ണ തദാ രാമം ആമ സവിഭീഷണഃ നി ംഭിലാം ാപ ണം ഇ ജിദ വ തേത 28 ല ണ അേ ാ ീരാമേനാട വിടെചാ ി േവഗം തെ ഇ ജി ഉ ലമായ നി ംഭിലയിെല ി േ അദ ശയദ ാ ം ധ മാ ാ സ വിഭീഷണഃ ല േണാ േഭദയാമാസ രാ സാ രസ ൈയഃ 29 ധ ാ ാവായ വിഭീഷണ തെ സേഹാദര െന ല ണ കാണി െകാ ല ണ ശരസ യം െകാ ( േ ാെട അ േയാഗം െകാ ) രാ സ ാെര ആ മി ത ാ ചിരം ത ം ഐേ ണാേ ണ ൈവ ഷാ

ശിര ിേ ദ സൗമി ിഃ ദശാനന തസ ഹി 30

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 49: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

48

അവിെട േറ േനരം ം െച േശഷം ല ണ േദഷ െ ഐ ാ ാ ഇ ജി ിെ ശിര േഛദി സ തസ വധം ത ാ രാവണഃ േശാകക ശിതഃ ന ൈധേര ാ വിഹ ലാംേഗാ വിലലാപാ േല ിയഃ 31 തെ മകെ വധെ റി േക ി ഃഖപീഡിതനായ രാവണ ൈധര ം ന െ വ ം മായ അവയവ

േളാ ം ഇ ിയ േളാ ം ടിയവനായി വിലപി നിര ഥകം മ ജ ിതം ച നിര ഥകം േയനാഹമദ പശ ാമി ഹതമി ജിതം രേണ 32 ഇ ി മരണമട ഇ ജി ിെന കാ വനായ എെ ജ ം വ ഥമാണ എെ വാ ക ം അ ഥമി ാതായി ക ഗേതാസി ഹതഃ ര മാ േഷണ പദാതിനാ രാജ ാദ േ ന ദീേനന ത ാ മാം ജീവിതം 33 അ േയാ രാ രാജ ം ദീന ം മ ഷ നായ പടയാളിയാ വധി െ നീ ജീവി ിരി വനായ എെ വി ി എവിെടയാണ േപായിരി ത ഇ ം ജിത ാ തം ബ ാ ല മാനീയ ൈവ ബലാത അകേരാ ം താേപന കാരാ ഹനിവാസിനം 34

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 50: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

49

നീ താപ ം ഇ െന ജയി ി ബലാ ബ ി േശഷം ല യി െകാ വ ി കാരാ ഹ ി താമസി ി ി േ ാ

േമാചയാമാസ ാ ത ാം സാ യിത ാമരാധിപം താ ം മാം ത ാ ഗേതാഽദ രാസദഃ 35 ാവ നിെ സമാധാനി ി േശഷം ഇ െന േമാചി ി ക ം െച അ െന വീരനായ നീ ഇ എെ വി ി എവിെട േപായിരി കയാണ കിം കരിഷ ാമ ഹം ക ഗ ാമി വദാ നാ നയ മാം യ ഗ ാസി ത േത ന വിലംബനം 36 അ േയാ മകേന njാ എ ാണ െചേ ത njാ എവിെടയാണ േപാേക ത നീ ഇേ ാ പറ നീ എവിെടയാേണാ േപായിരി ത അവിെട എെ ം താമസിയാെത െകാ േപാ േലാേക ത േമാ നാ ി താ ശസ പിതാഽ ഹം ഇത ാശയാ ിതം ഗ വിേതന മയാഽ ഹി 37 നിെ േ ാെല ഒ വ ഈ േലാക ിലി അ െന നിെ പിതാവാണ എ ആശേയാെട njാ അഹ രി ിരി കയായി

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 51: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

50

ാേ ാ വ ദം ംഭക ണഃ താപവാ രാ സാ നിഹതാഃ സ േവ ഹ ഖാ അപി 38

ാ വ ദം താപവാ മായ ംഭക ണന ഹ ട ിയ എ ാ രാ സ ാ ം െകാ െ

കഴി അനാ ത താ സ വാന രാ സാ താനപി അവ ഭ ബലം േഖനാവ ിതം തവ 39 വധി െ ആ രാ സ ാെരെയാെ അനാദരി െകാ (അവഗണി െകാ ) അ േയാ മകേന നിെ ശ ിെയ അവലംബി ഖമായിരി കയായി njാ ഇേത വം ബ ധാ ത വിലപ സ രാവണഃ അ നിയമ ഃഖാനി േകാപം ചേ ദാ ണം 40 എ ി െന പലതര ി ം വിലപി െകാ ആ രാവണ ഃഖെ ഉ ിലട ി അതിേഘാരമായ േകാപെ ൈകെ ാ രഥം ത മയാേ ത ം ി ം ജൈയഷിണഃ രാമം സല ണം ഹ ം നി ഗമിഷ ാമ ഹം ഹാത 41

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 52: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

51

അ േയാ താ വിജയമാ ഹി എെ ി േവഗം രഥം െകാ വ njാ രാമെന ം ല ണെന ം വധി വാനായി വീ ി നി േപാ കയാണ ഇത ാ രഥമാ ഹ ശീ ം സാരഥിവാഹിതം രാേമണ സഹ സംഗമ ം ചേ ദാ ണം 42 ഇ കാരം പറ ി സാരഥിയാ നയി െ രഥ ി കയറി വളെരേവഗം ീരാമെ അ െച ി അതിേഘാരമായ ം െച തേതാ മാതലിനാഽനീതം രഥൈമ ം സമാ ഹ രരാജ രാേമാ ധ മാ ാ ഹ ദയേ ാ യഥാ രവിഃ 43 അേ ാ ധ ാ ാവായ ീരാമ (ഇ െ തനായ) മാതലി െകാ വ ഇ െ രഥ ി കയറിയി ി ഉദയ ര െനേ ാെല േശാഭി ചകാര ം ലം േദവ േ ച പശ തി സീതാഹരണജാത േകാപാ ാേമാ ധ മ താം വരഃ 44 ധ ി ാരി ഉ മനായ ീരാമ സീത അപഹരി െ തി േകാപ ാ േദവഗണ േനാ ിെ ാ ി രിെ (രാവണ മായി) അതിേഘാരമായ ം െച അഥാഗ സ വചനാത രാവണം േലാകക കം ജഘാന രാേമാ ല ീവാ േ ണാേ ണ തം രേണ 45

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 53: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

52

അന രം അഗ നി െട ഉപേദശമ സരി േ നായ ീരാമ േലാക ി വ ശ വായ രാവണെന ാ ം െകാ വധി

മേ ാദരീ വധം ത ാ ഭ ഃ ിയതരസ ച വിലലാപ രണം ഗത ാ രരീവ ശാ രാ 46 മേ ാദരി തനി ഏ ം ിയെ വനായ ഭ ാവിെ വധ ിെന റി േക ി ള ി േപായി വളെരയധികം ഃഖിതയായി കട കിെയേ ാെല വിലപി വിഭീഷേണാഽഥ രാേമണ സ ി ഃ സഹ രാ ൈസഃ ചകാര ദഹനം തസ രാവണസ ഗതാ ഷഃ 47 ീരാമ നിേയാഗി ത സരി വിഭീഷണ രാ സ ാേരാെടാ മരണമട രാവണെ (ശവം) ദഹി ി

അഥാ ിവചനാത സീതാം രാേമാ വീ നി മലാം സ ിേ ാ േദവ ൈ ജ ാഹ പി സ ിധൗ 48 അന രം അ ിേദവെ വാ ക േക ി ീരാമ സീത വി യാെണ ക റി ി േദവ ാ ഉപേദശി ത സരി സീതെയ പിതാവിെ അ െകാ േപായി തൈവവ ം ക ൈമത വേലാകഭയ രം തൈദ േദഹ ാ േത രാമ സാ ല ീ ഭവാന സ ഃ 49

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 54: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

53

സീത േവ ി നീ െച ഈ ക മം േലാകഭയ രമാണ സീത ല ീേദവി ം നീ സ യം വായ വി മാണ ഇേത വം േദവസംൈഘ നിഭി ാഭി ജിതഃ ല ണ േതാഷാഥ രാേമാ വിശ ാസമായയൗ 50 ഇ കാരം േദവഗണ ളാ ം നിമാരാ ം ീരാമ സമാദരി െ േ ാ ല ണ അതി സേ ാഷി ക ം ീരാമ അ വിശ സി ക ം െച

വിഭീഷണസ ധ മാ ാ സത സ ഉദാരധീഃ കാരയാമാസ ല ീവാ അ േജനാഭിേഷചനം 51 േ ം ധ ാ ാ ം സത സ ം ഉദാരമന മായ ീരാമ ല ണെനെ ാ വിഭീഷണെ

അഭിേഷകം െച ി തഥാ കമാ ഹ സഹമിൈ ജഗ പതിഃ ഭാര ാ ജാഭ ാം സഹിതഃ കി ി ാം ാപ രാഘവഃ 52 അ കഴി ഭാര േയാ ം അ ജേനാ ം മി േളാ ം ടി കവിമാന ിേലറി ജഗ പതിയായ ീരാമ

കി ി യിെല ിേ കി ി ാനിലയാഃ സ വാഃ കപീനാം േയാഷിതാഃ ിയാഃ സീതാ ഹലാ ം വിമാനം താഃ സമാ ഹ 53

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 55: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

54

കി ി ാനിവാസികളായ എ ാ വാനര ീക ം സീതെയ കാ വാ കൗ കം െകാ കവിമാന ി കയറി അഥ ദാശരഥിഃ ീമാ ഭരതം മി യാ ഭരദ ാജാ മം ാ ഃ ത േതന നിവാരിതഃ 54 അതി േശഷം ദശരഥ ം ഐശ ര വാ മായ ീരാമ ഭരതെന ാ വാ ഇ േയാെട ഭരദ ാജാ മ ിെല ി അവിെട ഭരദ ാജ നി അേ ഹെ പിടി

നി ി ഭരതസ ാ ികം രാമഃ േ ഷയാമാസ മാ തിം രാമസ ാദ ശതാദ ി േവശം കാം േതാ ശം 55 രാമെ ദ ശനം ലഭി ാ തിനാ അ ി േവശം െച ജീവ ത ജി വാ വളെരയധികം ഇ ി ി ഭരതെ അ ീരാമ മാ തിെയ അയ ത േതന നീേ ണ സാ ജഃ സ ഗണഃ സേ ാഷവിേവേശനാഥ രാേമാഽപി വിധി ജിതഃ 56 അന രം അവിെട (ഭരദ ാജാ മ ി ) സേ ാഷവിവശ നായ ഭരദ ാജ നിയാ രാമല ണ ാ ം ം യഥാവിധി സത രി െ

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 56: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

55

രാേമാഽഥ സഹ സംഗമ ഭരേതനാരിഘാതിനാ അേയാധ ാം ാവിശ ണം മാ ഭി ാഭിന ിതഃ 57 പി ീട ീരാമ ശ നാശകനായ ഭരതെന ക ിയ േശഷം േവഗംതെ അേയാ യി േവശി ക ം അ മാരാ സ ീകരി െ ക ം െച അഥാേയാധ ാനിവാസാേ ജനാ േവഽപി േതാഷിതാഃ അഭിഗമ ാ വ രാമം ധന ാ വയമിതി തം 58 അേയാ ാനിവാസികെള ാം തെ സ രായി ീ ക ം ഉടെന ീരാമ െച ി nj ധന രായി എ പറ ക ം െച ചാതക ഘനാ ാ മ രാ യഥാ ശി ആസാദ മാതരേ ാഷം തഥാ ാ ജനാ വി 59 കാ േമഘെ ചാതക ിെയേ ാെല ം മയിലി െനേ ാെല ം സ ം ിെന അ മാെര േ ാെല ം അേയാ ാവാസിക ( ീരാമെന ി ) സേ ാഷമ ഭവി അഥാഭിേഷകം രാമസ വസി ാദ ാ ദാന ിതാഃ സഹിതാ മ ിഭി ഃ വസേവാ വാസവം യഥാ 60

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 57: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

56

അതി േശഷം വസി ാദിക ം മ ിമാ ം േച സേ ാഷേ ാെട അ വ ഇ െ എ േപാെല ീരാമെ അഭിേഷകം നട ി

അഭിേഷേകാ േവ സ േവ ീവാദ ാഃ കപീശ രാഃ യഥാ ഹം ജിതാ ാസ ാംബര ഷൈണഃ 61 അഭിേഷേകാ വ ി ീവ ട ിയ വാനര ഖ ാെര ാം തെ അവരവ െട േയാഗ തയ സരി ഗ ം വ ം ആഭരണ എ ിവയാ ബ മാനി

തരായി വിശിഷ ാഹാേരണ സീതയാ ഹ മാ ദം ജിത തദാ േലേഭ യഥാ സീതാവേലാകേന 62

വിേശഷി ം സീത ഒ മാല ന ി ഹ മാെന ആദരി േ ാ സീതെയ കാ േ ാ 2 ലഭി ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി സ വാസാം വാനരീണാം ച കൗസല ാ വ ലാ ഷൈണ ഷയാമാസ വ ച ന ൈമഃ 63

വ ലയായ കൗസല എ ാ വാനര ീകെള ം വ ം

ആഭരണം ച നം മം എ ിവയാ അല രി

2 ldquoല യിെല അേശാകവനികയി സീതെയ കെ ിയേ ാള ലഭി േപാെല സേ ാഷം ഹ മാന ലഭി rdquo എ വ ാഖ ാനി ാേമാ എ റിയി അറി വ ദയവായി പറ തരണം

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 58: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

57

രാമാ യാഥ സ േവഽപി ീവാദി വംഗമാഃ കി ി ാം േലഭിേര ാത ീരാമവിരഹാ രാഃ 64 പി ീട ീരാമെ ആ ാ സരണം ീവ ട ിയ എ ാ വാനര ാ ം ീരാമെന വി പിരി തി ഖ ാ വിഷമേ ാെട കി ി യിേല േപായി

അതിഭ േതാ ദീ ഘജീവീ ല ാസമരസാധകഃ അ ാതഃ സ രാേമണ ല ാം ായാത വിഭീഷണഃ 65 അതീവഭ ം ചിര ീവി ം ല ാ ിെ വിജയകാരണ മായ വിഭീഷണ ീരാമെ അ വാദ േ ാെട ല യിേല േപായി പി ഃ സിംഹാസനം ാപ ാ ഭിഃ സഹിേതാഽനഘഃ വിരരാജ തഥാ രാേമാ യഥാ വി ഃ ിവി േപ 66 പിതാവിെ സിംഹാസനം ആേരാഹണം െച വ ം നി ാപ മായ ീരാമ തെ അ ജ ാേരാെടാ ം സ ഗ ി വി െവ േപാെല വിരാജി ല ണാ മേത രാേമാ യൗവരാജ ം ദ വാ ഭരതായാ േമയായ ാണാത ിയതരായ സഃ 67 ീരാമ ല ണെ സ തേ ാെട േ ം തനി ാണേന ാ ിയെ വ മായ ഭരതെന വരാജവദവി

ന ി

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 59: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

58

ചത ാരേ മഹാ ാനഃ സഭാര ാഃ ര സ മാഃ േഖ സതാേരാ യഥാ ച ഃ തഥാ േര ഃ സ പ േന 68 മഹാ ാ ളായ ആ നാ ര വംശവീര ാ ം ഭാര മാ െമാ സ ം നഗര ി ആകാശ ി ന െട ന വിെല ച െന േപാെല വിരാജി

ഇതി ീരാേമാദേ കാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല കാ ം സമാപി

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 60: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

59

അഥ ഉ രകാ ഃ രാജാ പര ഹീേദവ ഭാര ാം രാവണ ഷിതാം ഇത ജനവാേദന രാമ ത ാജ ൈമഥിലീം 1 രാജാവ രാവണനാ ഷി ി െ ഭാര െയ സ ീകരി എ അറിവി ാ ജന അപവാദം പറ െകാ ീരാമ സീതെയ ഉേപ ി

തദ ിദിത ാഥ വാ മീകിഃ ആനീൈയനാം നിജാ മം അ വ ീം സമാശ ാസ തൈ വാവാസയത ഖം 2 അതറി ി വാ ീകിമഹ ഷി ഗ ഭിണിയായ സീതെയ തെ ആ മ ി െകാ വ ആശ സി ി േശഷം അവിെട െ താമസി ി ഋഷിഭിഃ ാ ഥിതസ ാഥ രാഘവസ നിേയാഗതഃ ശ േ ാ ലവണം േ നിഹൈത നാനപാലയത ഋഷിമാ അഭ ഥി ത സരി ീരാമ ലവണാ രെന വധി വാ ശ െന നിേയാഗി ക ം ശ അവെന വധി ഋഷിമാെര സംര ി ക ം െച രാേമ േഹമമയീം പ ീം ത ാ യ ം വിതന തി ആനീയ സ താം സീതാം തൈ ാേചതേസാ ദദൗ 4

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 61: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

60

ീരാമ സ ണനി ിതമായ സീത െട വി ഹെ െവ യ ം അ ി അവസര ി വാ ീകി അവിെട സീതെയ ം ാെര ം െകാ വ അവെര ീരാമെന ഏ ി

ശ മാനാ നൈ വം രാേമണ ജനകാ ജാ മ ാ ാ ഥിതയാ ദ ം വിവരം ാവിേവശ സാ 5

ീരാമനാ വീ ം സംശയി െ സീത മിേദവിേയാട ാ ഥി േ ാ മിേദവിയാ ഉ ാ െ ഒ

ഗ ി സീത േവശി അഥ രാമസ നി േദശാത പൗൈരഃ സഹ വനൗകസഃ നിമജ സര തീ േഥ േദഹം ത ാ ദിവം യയൗ 6 അതി േശഷം ീരാമെ നി േദശമ സരി (അേയാ യിെല) പൗര ാ ം വാനര ാ ം സര നദിയി ി േദഹം ത ജി സ ഗം കി തേതാ ഭരതശ ൗ നിജം പമവാപ ഃ രാേമാഽപി മാ ഷം േദഹം ത ാ ധാമാവിശത സ കം 7 അന രം (സര വി ശരീരം ത ജി േശഷം) ഭരത ം ശ ം അവ െട യഥാ ഥ പം ാപി ീരാമ ം മാ ഷമായ േദഹെ ത ജി സ ധാമ ി (ൈവ

ി ) േവശി

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി

Page 62: Sriramodantam_Malayalam

ീരാേമാദ ം

61

ീരാേമാദ മാഖ ാതം ഇദം മ ധിയാ മയാ സമീ നി ൈണസ ഭിഃ സംേശാധ പരി ഹ താം 8 മ ിയായ എ ാ ീരാേമാദ ം എ ഈ ീരാമകഥ വിവരി െ നി ണ ാ ം സ ന ം

ഇതിെന ന ായി േനാ ിയി പരിേശാധി സ ീകരി െ

യ ദാശരഥി ത ാ രേണ ഹത ാ ച രാവണം രര േലാകാ ൈവ ഃ സ മാം ര ചി യഃ 9 യാെതാ വനാേണാ ദശരഥ നായി ജനി ി രാവണെന വധി േലാകെ (ജന െള) ര ി ത ചി യനായ ആ വി എെ ര ി െ

ഇതി ീരാേമാദേ ഉ രകാ ഃ സമാ ഃ ഇേതാെട ീരാേമാദ ിെല ഉ രകാ ം സമാപി

ഇതി ീരാേമാദ ം സമാ ം

ഇേതാെട ീരാേമാദ ം സമാപി