suoinguon

155
TAÂM CHÔN SUOÁI NGUOÀN YE Â U THÖÔNG NHAØ XUAÁT BAÛN HAÛI PHOØNG - 2008

Upload: nguyen-minh-tien

Post on 06-Mar-2016

214 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

TAÂM CHÔN NHAØ XUAÁT BAÛN HAÛI PHOØNG - 2008 5 Suoái nguoàn yeâu thöông THAY LÔØI TÖÏA Trong kinh Taêng Chi I, ñöùc Phaät daïy raèng: “Ñoá i vôùi baäc chaân nhaân, thieän nhaân, hai ñaëc tính naøy seõ ñöôïc bieát ñeán, ñoù laø bieát ôn vaø ñeàn ôn ñuùng phaùp .” Taát caû, taát caû… ñeàu khaúng ñònh coâng ôn sanh thaønh döôõng duïc cuûa cha meï laø cao quyù nhaát treân ñôøi vaø boån phaän laøm con phaûi heát loøng baùo ñaùp. Suoái nguoàn yeâu thöông 6

TRANSCRIPT

  • TAM CHN

    SUOI NGUONYEU THNG

    NHA XUAT BAN HAI PHONG - 2008

  • 5Suoi nguon yeu thng

    THAY LI TA

    Khong ch rieng ban, rieng toi, ma hau het nhng ai a tng co mat trong cuoc i nay eu co chung mot nhan nh rang: Trong cac moi quan he cua con ngi, co the noi moi quan he gia cha me va con cai la thieng lieng nhat. No khong n thuan ch la huyet thong, mau mu tnh tham, ma con mang am tnh luan ly va ao c xa hoi.

    Trong moi quan he o, cong lao sau day cua cha me c ton vinh, long hieu thao cua con cai c ghi nhan. Nhng moi tan dng bang ngon t eu khong the dien at ay u y ngha cua hai tieng Me Cha!

    Ca dao Viet Nam v rang:

    Gio a canh truc la aCha me con song Phat a hien than.

    Trong kinh Tang Chi I, c Phat day rang: oi vi bac chan nhan, thien nhan, hai ac tnh nay se c biet en, o la biet n va en n ung phap.

    Tat ca, tat ca eu khang nh cong n sanh thanh dng duc cua cha me la cao quy nhat tren i va bon phan lam con phai het long bao ap.

  • 6 Suoi nguon yeu thng

    Nhng than oi:

    Ngo len, nhang tat, en l,Muon nuoi cha me, bay gi con au!.

    (Ca dao)Rieng toi, vi chut nh thng va noi niem coi cut,

    ch muon tan man oi dong tng niem, ha au dam goi la bao en an c bien tri cua cha me! Toi ch mong bay to chut tam tnh cua mot ngi con oi vi ang sanh thanh va mao muoi ghi chep lai ngo hau knh dang len cha me, sau la gi trao cung than hu ban be.

    Nhan ay, toi cung xin chan thanh cam n cac tac gia cua nhng van th, ang van, cau chuyen ve hieu thao ma toi a man phep trch dan trong tap sach nay.

    Va dau biet rang moi ngi co mot hoan canh khac nhau, nhng chung quy eu cha chan nhng tham tnh gia cha me va con cai, nen toi a khong ngan ngai chia se nhng nhan thc mang tnh ca nhan, nhng suy ngh theo hng rieng t ma khong chac co the lam hai long tat ca quy oc gia.

    Neu la nh vay, rat knh mong quy v niem tnh tha th cho.

    TP.Ho Ch Minh mot ngay cuoi nam 2007Tam Chn knh ghi

  • 7Suoi nguon yeu thng

    TNH CHA

    Xin c bat au bang cau chuyen viet ve Ngi Cha rat tuyet vi ma toi a oc trong mot cuon sach day lam ngi.1

    Truyen ke rang:

    Khi ong Tri bat au tao ra ngi cha au tien tren the gian, ngai chuan b san mot cai khung that cao. Mot n than i qua ghe mat xem va thac mac: Tha ngai, tai sao ngi cha lai cao en nh vay? Neu ong ta chi bi vi tre con th phai quy goi, neu ong ay muon hon nhng a con mnh lai phai cui ngi that bat tien. Tri tram ngam mot chut roi gat gu: Ngi noi co ly. The nhng neu ta ch e ngi cha cao bang nhng a tre th lu tre biet lay ai lam tam cao ma vn ti?

    Thay Tri nan oi ban tay ngi cha to va tho rap, v n than lai lac au buon rau: Ngai co biet Ngai ang lam g khong? Nhng ban tay to ln thng vung ve. Vi oi ban tay ay, ngi cha

    1 Nhng bai hoc lam ngi, NXB Tong hp ong Nai, 2007, trang 35.

  • 8 Suoi nguon yeu thng

    phai chat vat lam mi co the gam kim ong ta, cai nut ao cho con trai, that chiec n hong cho con gai. Ban tay ay khong kheo leo e lay nhng manh dam nam sau trong da tht mem mai cua tre.

    Ong Tri mm ci ap: Nhng oi ban tay to ln vng chai o se du dat bon tre qua moi song gio, cho ti luc trng thanh.

    V n than ng ben canh nhn Tri nan ngi cha vi mot oi vai rong lc lng. Tai sao ngai ph nh the?, n than thac mac. Ong Tri ap: The ngi cha se at con ngoi au khi phai a no i xa? Lay cho au cho a con ngu gat goi au khi i xem xiec ve khuya? Quan trong hn, oi vai o se ganh vac ca gia nh.

    Ong Tri thc trang em e nan cho xong ngi cha au tien. Ngai cho tao vat mi t noi, nhng moi li phat ra la mot li quyet oan. Tuy oi mat cua ngi cha nhn thau moi viec tren i, nhng lai bnh tnh va bao dung.

    Cuoi cung, khi a gan hoan tat cong viec, Tri them vao khoe mat ngi cha vai giot nc mat. Nhng sau mot thoang t l, Ngai lai chui chung i. Thanh ra ngi i sau khong may khi thay c nhng giot le hiem hoi cua ngi cha, ma ch co the cam va oan c rang ong ta ang khoc.

  • 9Suoi nguon yeu thng

    Xong viec, ong Tri quay lai noi vi n than: Ngi thay o, ngi cha cung ang yeu nh ngi me ma ta a don cong sc e tao ra.

    That vay! Ben canh tam long bao la nh bien ln, bat tan nh suoi nguon cua me la mot tnh cha vut cao voi voi nh ngon Thai Sn.

    The nen ngi xa a v:

    Cong cha nh nui Thai Sn, Ngha me nh nc trong nguon chay ra.

    Hay:

    Cong cha nh nui ngat tri, Ngha me nh nc ngoai bien ong.

    Bi le:

    Co cha me mi co ta, Lam nen la bi me cha vun trong.

    Chnh nh cha me ma chung ta nen voc nen hnh, cong thanh danh toai. Cong n o ln t bien tri ma bon phan lam con phai luon luon ghi nh, ngo hau ap en trong muon mot.

    Nui cao bien rong menh mong Cu lao chn ch ghi long con i!

    Nh tat ca chung ta eu biet, cha me a v con cai ma sm hom tan tao, ma nang dai dau. Me

  • 10 Suoi nguon yeu thng

    cc kho the nao th cha cung lao nhoc chng ay. Nhng v cha thng nghiem ngh, t noi nen con cai khong nhan ra c tnh yeu thng cua cha. That ra th cha cung nh me, cung thap thom lo au nhng khi con vang nha. Du cha khong ta ca ngong trong con nh me nhng ben tach tra khuya nguoi lanh cha a lang le i ch. Cha khong noi, nhng long cha cung t vo tram moi!

    Cho nen, chung ta phai tap nhn sau, ngh suy can ke e thau hieu tnh thng sau lang cua cha. Bi tnh thng ay ch bieu lo khi con con th au.

    Ma that ra, ngay khi me mang thai con la cha a the hien tnh thng u ay roi! Cha khoe vi ho hang, ban be; cha hoi han me ve nhng ong ay cua con trong bung ra sao, con ap con choi the nao?...

    Cha lam viec quen ca met moi, ganh vac het moi viec ln nho trong ngoai e me bt nhoc nhan ma lo bao dng thai nhi. Me von a can than trong viec i ng ngoi nam, nhng he co cha la cha luon ben canh me e nang, du dat.

    Neu la ngi cha khong may quan tam en van e tam linh, ton giao, th khi me sap en ky sanh n cung se tham vai van, cau khan cho c me

  • 11Suoi nguon yeu thng

    tron con vuong. Khi con ay thang, thoi noi th chnh cha la ngi ng ra lo viec cung kieng, cau nguyen Phat Tri cho con uc khoe manh, thong minh. Cung co nhng luc cha thay me mm cm cho con, hat ru con ngu...

    Khong can tm kiem au xa, neu chu nhn cho ky, chung ta se de dang nhan thay c tnh cha qua hnh anh nhng ngi cha tre chung quanh mnh.

    Vang! Mi ngay nao ngi cha ay con la mot thanh nien chng dien banh bao, ao quan tm tat, sao hom nay trong ay ve xoc xech, luom thuom?

    A! Th ra chang trai ay bay gi a tr thanh mot ngi cha roi. Khi a mang vao trach nhiem lam cha th au co thi gi dom ngo ti ban than mnh na! Neu nh gia nh kha gia th con , bang gap canh kho ngheo th cha cang gay guoc hn v phai ngc xuoi bn chai. Tuy vay, cha van luon danh thi gian t oi e c gan con ma au yem, nang niu tru men.

    Ban thay o, ngi cha tre ay a cong con tren vai, co luc oi con tren au, hn h, ngheu ngao i khap xom lang. L khi con tieu vai tren au th cha cung than nhien ma lo ra ray cho con trc.

  • 12 Suoi nguon yeu thng

    Gap khi trai gio tr tri, con am au lanh cang, chm benh om au la cha me buon rau ng ngoi khong yen, chay ngc chay xuoi rc thay tm thuoc. Ln len mot chut, i au cha cung dat con theo. Con quanh quan ben cha suot nhng sang chieu.

    Nhat la mien que, quanh nam ban bu vi nng khoai ruong lua, luc nao con cung quan qut ben cha, cha con lam lung cung nhau, hu h noi ci di bong tre, ben ao ca...

    chon thanh th th co khac, v cuoc song tat bat voi vang, cha con t khi gan gui, nhng hai buoi sm chieu cha van gianh phan a on con en lp. Cha con ch nhau trongen xe, hoac co khi i bo, mieng noi lu lo nh the tren ng khong co ai ngoai hai cha con vay!

    Roi con ln len, co ban be, dan dan ri xa vong tay yeu thng cua cha me. Con ch en ben cha me vao nhng luc can thiet!

    Rieng cha th van thang thang ngay ngay doi theo tng bc chan con. Cha e y, khuyen ran, nhac nh con du khong t mnh cham soc, vo ve nh me. Cha rat t khi len tieng nhng a day do cho con rat nhieu ieu hu ch trong cuoc song. Co the noi, cha la ngi nhan trach nhiem giao

  • 13Suoi nguon yeu thng

    duc con cai, gn gi ky cng ne nep trong gia nh. Me nang ve tnh cam, cha nghieng ve ly tr, nen me anh 100 roi khong bang cha ham mot tieng.

    Nh the ma:

    Me day th con kheo, Cha day th con khon

    Tuc ng Y co cau: Ngi me yeu thng con du dang, ngi cha yeu thng khon ngoan cung la noi len y nay.

    Noi en tnh cha, trong Phat giao co cau chuyen rat cam ong ve tnh tham phu t ma vua Bnh-sa1 a danh cho thai t A-xa-the.2

    Truyen ke rang: T ngay hoang hau Vi-e-hy3 tho thai, ba bong dng khi len cn them thuong ky la. Ba them nhng mon an ti song, co mui mau tanh hoi. (D nhien la Ba a kiem che c cn them ma quai o.). Cac v quan can than tien oan rang a tre trong bung hoang hau sau nay

    1 Tc vua Tan-ba-sa-la (Bimbisra), vua x Ma-kiet-a vao thi c Phat tai the.

    2 Tc thai t con vua Tan-ba-sa-la, sau len ngoi thanh vua A-xa-the (Ajtaatru).

    3 Hoang hau Vi-e-hy (Vaidehi) la v vua Tan-ba-sa-la, me cua A-xa-the.

  • 14 Suoi nguon yeu thng

    se la mot a con ai nghch. Nghe vay, hoang hau hoang mang lo s.

    The nhng hoang hau cung pht l i li khuyen pha bo thai nhi nghch t cua cac can than. Vua Bnh-sa th dt khoat hn. Ngai thang than bac bo li tau trnh o va quyet gi lai bao thai. Vua noi rang, dau sau nay thai t co giet ngai th ngai cung khong oan trach, v o la giot mau cua mnh. Tnh phu t nang sau a khong cho phep vua huy hoai bao thai du sau nay no co la nghch t.

    Va s tnh qua la nh the. Khi thai t A-xa-the ln len, du biet ngai vang trc sau cung la cua mnh, nhng v khong cng lai c long tham muon sm len ngoi cc o, lai them nghe li xui giuc cua e-ba-at-a1 nen thai t a am mu hanh thch vua cha e soan ngoi. C mu khong thanh, thai t b bat qua tang. Trieu nh kien ngh rang phap bat v than, thai t phai chu toi chet. Nhng v tnh phu t thieng lieng, Vua Bnh-sa chang nhng khong tr toi ma con vui ve

    1 e-ba-at-a (Devadatta), anh cua ngai A-nan va la em ho cua c Phat. Ong nay tuy xuat gia va tr thanh mot v tang d hang giao pham, nhng v tham muon thay the cng v cua Phat e ng au Giao hoi nen nhieu lan bay mu ham hai Phat. Viec xui giuc thai t A-xa-the soan ngoi cung nam trong ke hoach cua ong ta.

  • 15Suoi nguon yeu thng

    nhng ngoi sm hn d nh e con c tron c muon.

    Thai t A-xa-the len ngoi vua. Nhng tng thai t nhan ra c tnh yeu thng tham thiet cua vua cha va to long biet n vua cha a tha toi chet ma lo en ap. Ai ng, A-xa-the nh mat ca nhan tnh, nhan tam ha nguc cha mnh va con ra lenh bo oi cho en chet.

    ng trc canh ngo nay, mau hau Vi-e-hy vo cung au kho. Biet khong the nao khuyen ngan c viec lam oc ac cua A-xa-the, ba a nen long bi thng tm cach a thc an vao cho c vua. Moi ngay, ba giau thc an trong bui toc e em vao nguc cho c vua. Nh vay vua mi duy tr c s song.

    Khong lau sau, A-xa-the phat hien viec lam len lut nay, lien cam ba em thc an cho vua cha. The la ba phai tm cach khac. Trc khi vao tham c vua, ba tam ra that sach roi thoa mat ong vao ngi, hau c vua c ap oi s song qua ngay.

    Cuoi cung, chuyen nay cung b phat giac. The la A-xa-the cam tuyet mau hau khong c ti lui tham vua cha na.

    trong nguc, du b bo oi khat nhng nh Vua Bnh-sa biet thc hanh phng phap tu tap, tnh

  • 16 Suoi nguon yeu thng

    tam tham thien, kinh hanh niem an Tam Bao nh li Phat day nen dung sac khong thay oi.

    A-xa-the biet vua cha sac dien van con ti tan bnh thng nen a ha lenh cat got chan, xat muoi roi a vao h la. Khong chu noi cc hnh tan nhan ma a con bat hieu a bay ra, c vua bang ha.

    Ngay khi c vua bang ha th cung la luc v vua A-xa-the ha sanh mot hoang nam. c tin, A-xa-the vui mng khon xiet lien chay en tm mau hau ma tha hoi rang: Mau hau i! Con co hoang t roi! Ngay trc vua cha co vui mng, co sung sng va yeu thng con nh the nay khong h me?

    Mau hau hng anh mat u buon ve pha xa xam roi quay lai nhn A-xa-the tru men: Phu hoang thng con nhieu lam. Thng con tha thiet y nh con thng hoang t vay! Me con nh khi con con nho, con b mun nhot au ngon tay. Mun nhot hanh con au nhc khoc la suot ca em. Me do hoai ma con khong nn. Cha thay con nh vay nen a lay mieng ngam ngon tay nhot cho con bt nhc. Va hi am trong mieng vua cha a em lai s em du cho con.

    en luc lam trieu, vua cha cung bong con theo, va ngam tay con va luan ban viec trieu chnh.

  • 17Suoi nguon yeu thng

    Bat than, mun nhot be ra, mau mu vot ca vao mieng vua cha. Vua cha nh lay tay con ra khoi mieng nhng lai s con au nen ngi anh nuot het mau mu vao bung. Nh vay ma con khong con au nhc na!.

    Nghe en ay, A-xa-the giat ca mnh. Mot noi an han vo bien a khien A-xa-the phai thang thot, keu len that thanh: Tha cha ta ra! Tha cha ta ra!

    A-xa-the va la va chay nh mot ke mat hon. Va ti ni nguc lanh th c vua a hoa ra ngi thien co. A-xa-the khoc loc tham thiet, au n vo cung. Noi an han am anh, day vo lng tam A-xa-the mai cho en khi gap Phat, c Phat hoa o mi thoi..

    Ban i! Cau chuyen a cho chung ta thay mot tnh cha cao ca biet dng nao! Va trng hp thc tnh cua Vua A-xa-the cung giong nh rat nhieu ngi trong chung ta:

    i ai cung co lan, Lam cha me mi biet n sinh thanh.Ngi xa kho nhoc nuoi mnh, Khac g mnh a het tnh nuoi con.

    Cha thng con, mot tnh thng giau kn trong long nen chung ta ch thay s nghiem khac cua

  • 18 Suoi nguon yeu thng

    cha ma khong nhan ra tam long cao ca tiem an trong tng li noi kho khan. Chung ta au ng rang tam long cua ngi cha la mot tuyet tac cua tao hoa ang b chnh chung ta pht l, ruong bo.

    Chung ta chay theo nhu cau pham tuc, van minh vat chat, quay lng vi huyet thong coi nguon, khong them nh ngh en ngi cha a mot i lam lu v con. Neu co me can ke th cha phan c cc. Bang nh me sm la tran th cha phai mot mnh cam phan ga trong nuoi con, am trach ca vai tro lam me:

    Nghieng mnh m hot nut ra,Con i, con bu cho cha yen long

    Hi oi! co nhng buoi tra he oi bc, ben chiec vong ong a keo ca keo ket, cha cat giong kho can hat ru con:

    Thoi ng khoc nn i con,Cha do cha bong cha hat cha cng.Ngu i con ngu cho ngoan, Mat tri a xuong hoang hon a tan.

    Roi co nhng em tri ma tam ta, con nh me khoc nac tng cn. Cha om con vao long ap u ma nghe uat nghen buong tim. Nhng khi tri nong nc, cha ngoi suot ben con, tay gai lng, tay quat, mieng ngam nga au buon ba:

  • 19Suoi nguon yeu thng

    V dau nh me kho coi,em em lai khoc e cha chong en. Tm vang tm bac de tm, Tm cau nhan ngha kho tm con i!

    Biet tay mnh chai san bi nam thang vat va mu sinh se lam au da tht mn mang con tre nen cha het sc nhe nhang khi xoa lng con. Tieng cha khan khan, lac long a khong u em du e a con vao giac ngu say, nen choc choc con lai giat mnh khoc re len. Va the la cha phai nam canh chay thc u nam canh.

    Thi tre cha cc kho a anh, khi tuoi gia bong xe roi ma van con tan tao:

    Cha toi nay a gia roi, Van con lam lung e nuoi ca nha.Sm hom va gay tieng ga,Cha toi thc day e ra i lam.

    Cha i!Cha lan lon gia cuoc i, Ao cm e mot kiep ngi gian nan. Cha bi loi gia nhan gian, ang cay c cc nguy nan... mot cha.

    e roi, cuoc song kho ngheo oi luc a lam cho cha ri nc mat. Va cha a khoc v thay mnh khong lo cho con c u ay, e con thua sut ban be. Nhn con thieu hut ma long cha nghe au nhoi!

  • 20 Suoi nguon yeu thng

    Co cau chuyen rang: Ngi cha lam nghe sa khoa, nuoi a con

    trai bai liet a mat me. Nam nao cung vay, en mua Noel, mot cong ty dch vu thng thue ngi cha ong vai ong gia Noel. em le, cau con trai nam mot mnh trong can phong ngheo nan, trong vang, v ngi cha phai en nhng a ch qui nh. Moi khi en nhng nha ang sum vay hanh phuc, chuc nhng li tot ep, mieng ong ci rat ti nhng long au nhoi. Ngi cha ang ngh ti a con nha mot mnh...

    Sau em le, ngi cha ke cho con nghe ve ong gia Noel. Nao la rau bac trang, mieng ong ci rat ti, tay ong lac chuong vang, vai mang tui qua, long tran ay tnh thng tre th... Va ong se i bat c ni au, en khong thieu mot a tre nao. The khi nao ong gia Noel en nha mnh h cha? Chac sang nam, con a!

    Mot nam na lai troi qua. Ngi cha en cong ty ang ky viec lam va ong le ph mot suat.

    em Noel, cau be nam mong ngong va tng tng moi ieu. Cht ong gia Noel xuat hien ung nh hnh anh ngi cha tng ke. en ben cau, ong gia Noel nhe nhang au yem: Ta biet con rat ngoan, rat yeu cha cua con, con rat tot bung, con

  • 21Suoi nguon yeu thng

    rat dung cam, con rat... Chuc con mot em an lanh, nhieu hong phuc... Chuc con...

    Ong gia Noel i roi, long cau con trai tran ngap hanh phuc. Cau nhu long se ke vi cha rang ong gia Noel rat nhan t, rat yeu tre th va con khoc vi mnh na...1

    Cau chuyen a cho chung ta thay mot tnh cha ngot ngao sau lang. Vay ma, chung ta lai vo tnh khong on nhan tnh thng nong am o. Trai lai, chung ta con buong li han hoc, trach moc nhng khi ng cha khong chu ap ng c muon cua mnh. e roi khi sc tnh ra th a muon mang, nh trong cau chuyen sau ay:

    Mot chang trai sap tot nghiep ai hoc. a t lau anh m c mot chiec xe the thao tuyet ep c trng bay ca hieu. Va anh a noi vi cha ieu c muon o. Ngay tot nghiep en, anh nao nc ch i...

    Buoi sang, ngi cha goi anh vao phong rieng. Con trai, ta rat t hao ve con, anh mat ong nhn anh that tru men. Roi ong trao cho anh mot hop qua c goi rat trang trong. Ngac nhien, chang trai m hop qua va thay mot quyen sach c boc bang vai da, co ten chang c ma vang. Tc

    1 Ca so tam hon, NXB Tre, Tp. HCM, 2007, trang 149 -152

  • 22 Suoi nguon yeu thng

    gian, anh ta noi ln tieng: Vi tat ca tien bac ma cha co, sao ch tang con mot quyen sach nay thoi? Roi anh chay vut ra khoi nha, vt quyen sach vao goc phong.

    Nhieu nam troi qua, chang trai gi a la mot nha kinh doanh thanh at. Anh co mot ngoi nha khang trang va mot gia nh hanh phuc. Ngi cha luc nay a gia. Mot hom anh ngh mnh can phai i gap cha. Anh a khong gap ong ay ke t ngay tot nghiep.

    Trc luc len ng, anh nhan c bc ien tn rang ngi cha a qua i va e lai tat ca tai san cho con trai. Anh can phai ve ngay lap tc e chuan b moi viec.

    Khi bc vao ngoi nha cua cha, bong nhien anh cam thay mot noi buon va an han kho ta xam chiem tam hon. ng trong can phong ngay xa, nhng ky c bong ua ve trong anh... Va bat cht, anh nhn thay quyen sach khi xa nam lan trong nhng tap giay t quan trong cua cha tren ban. No van con mi nguyen nh lan au tien anh nhn thay cach ay nhieu nam.

    Nc mat lan dai, anh lan gi tng trang, bong co vat g o ri ra... Mot chiec cha khoa! Kem theo o la tam danh thiep ghi ten ngi chu ca

  • 23Suoi nguon yeu thng

    hieu, ni co ban chiec xe the thao ma anh tng m c. Tren tam thiep con ghi ngay tot nghiep cua anh va dong ch a tra u.1

    Ban a! Tnh thng cua cha la nh vay o. Ngam ky lai xem, tnh cam, kien thc, s nghiep, cong danh... cua chung ta eu do cha me tao nen. Bon phan lam con khong cho phep chung ta phu ray cong n ln lao sau day o.

    Khon ngoan nh am cha ong, Lam nen phai oai to tong phung th.ao lam con ch hng h,Phai em hieu knh ma th t nghiem.

    Chung ta song y lai vao cha, da nng vao me ma khong biet rang:

    Co cha co me th hn,Khong cha khong me nh n t day.n t day con thay con noi,Cha me mat roi ruot roi nh t.

    Va v tr ngi cha rat quan trong:Con cha got o nh son, Mot mai cha mat got con en s.

    Hay:

    Con cha nhieu ke yeu v,Mot mai cha thac ai th nuoi con.

    1 Ca so tam hon, NXB Tre, Tp. HCM, 2007, trang 149-152.

  • 24 Suoi nguon yeu thng

    Hoac la:

    Con co cha nh nha co noc,Con khong cha nh nong noc t uoi.

    Than oi! Ch nhng ai sm mat cha me mi nghe long trong trai nhng khi chieu xuong; co chu canh mo coi mi nghe au n xot xa nhng luc em ve:

    Long rieng nh me thng cha Bong chim tam ca biet la tm au.

    Hay:

    La vang ri nhe ben them,Mo coi mi biet noi niem b v.

    Hoac la:

    Li ru vang vong bon be,Ma cau hieu ao cha he tra xong.

    Vay, hi nhng ai diem phuc con cha me hien, xin ch lam cha me buon ma loi ao lam con. Cha me a danh tron cuoc i hy sinh cho con ma khong he mong con ap lai:

    Bien ong co luc ay vi,Ch long cha me suot i tran dang.

    Nhng tr treu thay:

    Cha me nuoi con nh bien ho lai lang, Con nuoi cha me tnh thang tnh ngay.

  • 25Suoi nguon yeu thng

    Cha me nuoi con khong mong con nuoi lai! Chung ta ng bao gi khi len y niem tnh thiet so hn ma lam au long cac bac sanh thanh nh trng hp sau ay:

    Ong Nam co hai con: mot trai, mot gai eu a thanh at, a co gia nh han hoi. Vay ma ong van khong cay vao con c. a 74 tuoi roi ma ong van thui thui mot mnh kiem an bang nghe mai dao keo trong can nha trong trc dot sau. Ngi con trai ln cua ong la mot vien chc nha nc cung co nha, co xe nhng tuyet nhien y khong he ngh ti chuyen phung dng cha gia.

    Nhng ngay ong Nam au om, anh con trai ghe qua mot chut, e lai t tien roi i. a con gai con te hn, c ghe qua la can nhan ci nhi: Gia roi ma khong biet lo than. Ba ban at roi ve vi con, mai dao mai keo c may ong!

    Tuan trc, ong Nam lai bnh. Ba con trong xom chay ti chay lui cham soc. Anh con trai ghe qua: Ba a giay t at cho con mn the chap ngan hang, con can mot so von lam an. Va luc o, a con gai cung xuat hien: Ba benh hoai, biet chet nay song mai? Thoi th phan chia tai san cho roi, e nam xuong roi phien phc lam!

    Ong Nam nghe au ngc. Hai a con ruot tht ti ch oi mn, oi chia. Khong a nao

  • 26 Suoi nguon yeu thng

    quan tam ong au om the nao. Mot ngi hang xom bng qua to chao. Nhng giot nc mat lang le chay dai tren gng mat gia nua toi nghiep cua ong...

    Hai ngay nay, benh ong Nam tr nang. Ba con loi xom a ong vao benh vien. Hai a con ong van cha hay biet g, chung ang khi n oi tha hng mieng at duy nhat cua ong. Buoi chieu, tieng ngi ban gia cua ong Nam ht hai goi vao ien thoai: Chu Hai i! Anh Nam khong qua c na roi! Chu vo benh vien mau.

    Trong phong cap cu, a con gai ren r: Vay ba e mieng at cho con hay cho anh Hai? a keu lo tnh trc ma khong nghe! Ngi con trai va ti, ong Nam a mat nhn hai a con than yeu cua mnh: Ba a sm lo lieu v khong muon chet roi lai nam khong yen. Ba a lam di chuc chia tai san cho hai con. Chng nao mieng at ay c boi thng theo gia quy hoach, hai con se c chia eu. Ba khong can a nao th cung het. Ba khong muon nghe tui con can nhan moi lan cung kieng ba. C hoa thieu roi em tro cot rai xuong song. Nh vay, tui con khong can cung mo na.

    Noi xong nhng li cuoi cung va chng nh long da cung thanh than, ong Nam lang le ra i.

  • 27Suoi nguon yeu thng

    en bay gi hai anh em mi thang thot nhn nhau. Ho a co nhng cai mnh can nhng nhng li tran troi cua cha nh ngon roi mai quat vao lng tam ho.1

    Do vay, e khong bien mnh thanh ke vong an, bac tnh boi ngha, ngo nghch bat hieu, chung ta phai lang long nghe lai nhng li day cua co nhan:

    Mot long th me knh cha, Cho tron ch hieu mi la ao con.

    SG, mua sen n 2007

    1 Nguyet Cam, Li tran troi, Tuan bao Giac Ngo, so 387, ngay 28-06-2007, trang 19.

  • 28 Suoi nguon yeu thng

    TNH ME

    Trong bai th Khuc ca khanh tho viet mng tuoi me, nha th Ton N Hy Khng a ngi ca:

    Me la Bien ca bao la,Me la Tri at chan hoa men thng. Tnh cua me kho o lng...

    That vay! Noi en tnh me th qua that tren i nay khong g co the thay the c; mot tnh cam thieng lieng, sau lang a co trong ta t thu tng hnh, en vi ta qua hi am tht da, qua ban tay tru men, qua dong sa bo dng ngot ngao, qua li ru em ai; mot th tnh ma suot cuoc i me ch cho i ch khong bao gi oi lai.

    Me gia mot nang hai sng Heo gay cc kho van thng con kh.

    Cho nen, e dien at tam long t bi, thng yeu chung sanh cua ch Phat va Bo Tat, trong kinh Phat a dung cach dien at Phat thng chung sanh nh me thng con. The mi biet tnh me cao ca en dng nao!

    Trong ca dao Viet Nam cung thng nhan nhu:

    Ai rang cong me nh non, That ra cong me lai con cao hn.

  • 29Suoi nguon yeu thng

    Hay:

    Long me nh bat nc ay,Mai nay khon ln n nay tnh sao?

    Me thng con, mot tnh thng yeu sau tham nh ai dng, cao vi nh nui Thai. Thao nao khi nhac en cong n sau day cua me, mot thi s a than:

    Ngon ng tran gian la tui rach, ng sao ay hai tieng me i!

    T co ch kim, t ong sang Tay a co biet bao cau chuyen viet ve me vi nhng my t ca tung, tan dng, nhng mai mai chung ta se chang bao gi viet c tan cung, se chang bao gi co oan ket cho tnh thng yeu cua me.

    Co mot tnh yeu khong i c en cung,La trai tim cua me.Du cach xa con van la a tre,Ni nh thng van mai miet tm ve.

    (Bnh Nguyen Trang)

    Thc te cho thay, du con co ln khon the nao th trong trai tim me, con van con la a tre dai kh can co me ben canh du dat, nang . Va du con co ra sao, the nao, hay con co i au, au i na, th con van la con cua me. Me luon ben con cho en het cuoc i.

  • 30 Suoi nguon yeu thng

    Ngan ng Do Thai co cau: Thng e khong the co mat khap moi ni, v the Ngai a tao ra cac ba me.

    Vang! Co le v vay ma ngi xa a xac nh Thien ng cua con chnh la cac ba me, ni an nau yen on nhat cung chnh la long me.

    en ay, toi xin ke ban nghe mot cau chuyen:

    Co mot a be sap chao i. No ben hoi Thng e: Ho noi ngay mai Ngai se a con en tran gian, nhng lam sao con song noi o khi ma con qua nho be va bat lc nh the nay?

    Thng e ap: Trong so nhng thien than, ta a chon cho con mot ngi. Thien than cua con se i con va san soc con chu ao.

    a be lai nai n: Nhng hay cho con biet chon thien ng nay con khong phai lam viec g ngoai ca hat va vui ci hanh phuc ch?

    Thng e ap: Thien than cua con se hat cho con nghe va cung se ti ci vi con moi ngay. Con se cam nhan c tnh thng cua ngi danh cho con va con se thay rat hanh phuc.

    a be lai hoi: Va lam sao con co the hieu c khi ho noi chuyen vi con bang mot ngon ng ma con cha he biet en?

  • 31Suoi nguon yeu thng

    Thng e tra li: Thien than cua con se noi vi con bang nhng ngon t ngot ngao va ep e nhat ma con cha tng c nghe, ong vi s nhan nai va can trong, thien than cua con se day con biet noi.

    Con nghe noi chon tran gian nhieu ke xau xa. Ai bao ve con?

    Thien than con se bao ve con ngay khi co ieu g e doa en tnh mang.

    Nhng con rat buon v khong c thay Ngai na.

    Thien than cua con se luon luon noi vi con ve ta, va day con cach thc quay ve vi ta du rang ta luon can ke ben con.

    Vao giay phut o, thien ng ngap tran an lac nhng ngi ta van co the nghe thay nhng tieng goi vang vong t coi the, va a be voi vang hoi Thng e:

    Tha Ngai, neu con phai i ngay bay gi, xin hay cho con biet ten thien than ho mang cua con.

    Ten cua ngi khong quan trong, con ch n gian goi ngi la Me.1

    1 Chn Hien Ngoc su tam, Nghe thuat song, ban thao cha xuat ban, trang 73.

  • 32 Suoi nguon yeu thng

    Me, tieng goi au i tren moi tre th va se vnh cu trong tim moi ngi. Bi khong ai trong cuoc i nay ma khong co me, khong t ni me sinh ra. Oi! Ch mot tieng me thoi ma ay ap nhng an tnh.

    Oi! tieng me than thng cao ep qua,Nh suoi nguon du ngot luc tra he. Nh gio chieu nhe nhe canh tre, Nh dong nc cua ai dng vo tan.

    Bat c ngi con nao cung eu c tha hng gia tai yeu thng cua me. Bao boi tnh mau t o me a san danh cho con ngay khi me mang con trong bung va se cho con en khi me khong con na mi thoi.

    Du cho mat nham tay buong,Danh cho con het ngon nguon yeu thng.

    (Kieu Anh)

    An tnh o, cong n o qua nh tri cao bien rong.

    Trong Kinh Bao An Phu Mau,1 c Phat a ke ra 10 cong c cua me oi vi con rat cu the, chi tiet nh sau:

    1. Chn thang cu mang kho nhoc.2. au n s hai khi sinh con.

    1 Tc Phu mau an nan bao kinh ().

  • 33Suoi nguon yeu thng

    3. Cam chu kho cc e nuoi con khon ln. 4. An ang cay nhng ngon ngot cho con.5. Me nam cho t, nhng con kho rao. 6. Su nc nhai cm khi con con be.7. Giat giu o d ban cho con khong nhm

    gm. 8. Con i xa me trong i nh thng. 9. V con me co the gay nen toi loi.10. Chu oi lanh cho con am no.Thiet ngh, ngoai c Phat ra th ch nhng ai

    tng mang nang e au, nuoi con kho nhoc cho en ln khon mi cam nhan c het an c sau day cua me:

    Len non mi biet non cao,Nuoi con mi biet cong lao mau t.

    Co the noi, ngay t giay phut biet mnh co thai th ben canh noi mng vui sung sng la me a bat au lam quen vi s chu ng nhng trang thai kho chu trong ngi nh bn da, bieng an, mat ngu, da di ban than.

    Thai moi ngay mot ln, me thay trong ngi met moi, than the nang ne, i ng kho khan, lam lung cham chap. Cho en gan ngay sanh, me au bung ca buoi ca ngay that la au n. Khi sanh con ra, me chu nh ue nhieu ngay, yeu uoi

  • 34 Suoi nguon yeu thng

    nhieu thang v tinh huyet hao mon, ngu tang suy kem. Neu khong may b nghch thai th phai chu canh mo da xe tht, au n khon cung.

    Lai co nhng ngi me, khi ve lam dau th coi nh a ganh ca giang san nha chong. Neu co phc c gia nh nha chong thng th trong am ngoai em, ngc lai khong may gap canh me chong nang dau, hay ch chong, em chong kho khan th noi kho sau ngay them chat ngat, lam luc phai cam chu nc mat ba thng thay canh.

    Hoac gap gia canh ban han th du mi sanh con cha tron thang, me cung phai quen s yeu au e bn chai vao i kiem mieng cm manh ao. Neu co cha ben canh an th me bt phan lao nhoc. Bang nh v ly do nao o, khong co cha can ke cham soc trong luc sanh n th me phai nuot noi tui hn, mot mnh lo lieu.

    Than oi! a cam chu canh an ong i bien co oi, an ba i bien mo coi mot mnh roi, ma nay me con phai vng mang mot noi kho au at tham tri sau!

    Trong luc sanh con, me tram be au n. Nhng noi au ben ngoai co tham g vi noi au ben trong ma me a ganh chu khi khong co cha chia se.

    Tuy nhien, c moi lan cho con bu, nhn con ngo ngoe khoc ci la me quen het noi ang cay phien

  • 35Suoi nguon yeu thng

    muon. Con m mieng keu ma, keu ba; con chap chng bc i la long me mng vui con hn ai em vang bac ti cho...

    The ma con co biet au, khi con dan ln la me moi ngay them can coi, yeu suy v nam thang tao tan, nang ma dau dai, lam lung vat va nuoi con:

    Cong cha ngha me cao vi, Nhoc nhan chang quan suot i v ta.Nen ngi ta phai xot xa,ap en ngha nang nh la tri cao.oi n chn ch cu lao,Sanh thanh ke may non cao cho va.

    Theo Han Viet t ien cua ao Duy Anh th chn ch cu lao co xuat x t ch Han la cu t cu lao, gom:

    1. Sinh (): cha sinh2. Cuc (): me e 3. Phu (): vo ve 4. Duc (): nuoi cho khon5. Co (): trong nom 6. Phuc (): quan qut 7. Phu (): nang nhac 8. Suc (): nuoi cho ln 9. Phuc (): bong be

  • 36 Suoi nguon yeu thng

    Va dau rang:

    Ganh i ao me rach bau,Ganh tnh toc me trang mau h khong.Ch con mot anh trang long, Sang ngan soi ca mot dong chan nh.

    Ban a! Tat ca eu co the b xoa nhoa theo thi gian nhng tnh me th thien thu bat diet. Tnh thng ay a cho me mot sc manh tuyet vi vt qua bao ang cay vinh nhuc th co sa g nhng kho ai gian truan cua kiep nhan sinh bao mon the xac.

    Chuyen ke rang: Co hai bo lac la ke thu truyen kiep cua nhau.

    Mot song vung ong bang va mot tren nui cao. Mot hom, nhng ngi nui cao ot ngot o xuong tan cong bo lac ong bang. Ho khong ch cp boc cua cai, lng thc ma con bat mot a be ba tuoi mang ve.

    Nhng ngi ong bang khong biet cach vt qua nhng ngon nui cao e tm ra ni ke thu ang song. Ho cung khong the lan theo dau vet cua oi phng. Tuy nhien, bo lac cung c mot oi nhng chien binh xuat sac nhat i tm a be mang ve.

    Nhng ngi an ong a th het cach, tm het loi i nay en loi i khac, nhng sau nhieu

  • 37Suoi nguon yeu thng

    ngay no lc het sc, ho cung ch leo len c lng chng ngon nui hiem tr. Cam thay tuyet vong va bat lc, ho anh bo cuoc va quyet nh quay ve. Khi ang thu don o ac, ho kinh ngac thay ngi me tre mat con ang t pha nh nui cao bang xuong. Va ho nh khong tin vao mat mnh khi thay a be b bat coc ang c ngi me cong tren lng. Lam sao ieu o co the xay ra?

    Nhng chien binh on chao ngi me tre va hoi: Du a co gang het sc, chung toi van khong the vt len c ngon nui nay. Lam cach nao ma co lam c ieu o trong khi chung toi, nhng ngi an ong manh me va co kha nang nhat bo toc, a khong the lam?

    Ngi me tre nhe nhang ap: Bi v o la con cua toi!1

    Sc manh tnh me la nh the o!Ma that ra, ngay t luc mang thai con la me

    a cam nhan c s mau nhiem cua tnh me roi. Tnh me a lam thay oi tam tnh ngi me rat nhieu. Me khong con ngh en nhng rieng t cua mnh na, ma tat ca nhng ngh suy, toan tnh, hanh ong cua me eu hng en hanh phuc cua con. Me danh mot cho trang trong nhat trong trai

    1 Ca so tam hon, NXB Tre, Tp. HCM, 2007, trang 228.

  • 38 Suoi nguon yeu thng

    tim, trong cuoc i me cho con vi tnh thng yeu sau am.

    Me gom ca the gian nayTnh yeu hanh phuc trao tay con cam.

    (Chu Th Thm)

    Tnh yeu cua me danh cho con von khong cung tan. Cho nen, chung ta phai y thc rang viec yeu thng, san soc cha me la bon phan lam con. Hn the na, o chnh la nen tang cua ao c lam ngi.

    Bat luan mot nen luan ly ao c nao cung eu lay ao hieu lam au.

    Cac bac co c thng khuyen nhac:

    Thien kinh van quyen Hieu hanh vi tien.

    (Ngan muon kinh sach, hanh hieu ng au.)

    Nh Khong T noi: Hieu la nguon goc cua nhan, nhan la toan the c tanh cua tam. Nhan cot la yeu thng, ma yeu thng th trc het la yeu thng cha me mnh. V thng yeu ngi than cua mnh nen khong dam ghet ngi khac, knh trong ngi than cua mnh th khong dam khinh thng ngi khac.

    Kinh Phat cung day:

  • 39Suoi nguon yeu thng

    Tot cung thien, khong g hn hieu.Tot cung ac, khong g hn bat hieu.

    Hay:

    Hanh hieu la hanh Phat,Tam hieu la tam Phat.

    Nhng than oi! chung ta a nghe, a biet va a hieu c nhng ang cay nhoc nhan cua ang sinh thanh. Vay ma khong t lan ta a vo tam trc nhng an tnh sau nang o!

    Hnh nh chung ta sm voi quen i hnh anh ngi me hien chat chiu cuoc song kho ngheo c cc e con c sung sng am em. Chung ta a quen i nhng thang ngay th au tron xoe oi mat nhn ra au ngo trong me i ch ve e xoe tay xin qua banh.

    A! Ngay nho me ch cho cai banh, cuc keo thoi ma con mng lam, con c quan qut suot ben me. Bay gi con ln, me cho con ca cuoc i th con lai dng dng!

    Me i! Me a danh tron cuoc i, vat kho nha song, hy sinh nhng niem vui le song rieng t cua mnh e lo cho con tre.

    Luc con con nho, du me ang lam g, ban bu the nao ma he nghe tieng con khoc la me buong bo het e chay en ben con ap u, vo ve.

  • 40 Suoi nguon yeu thng

    Co nhng khi trai gio tr tri, am au chm bnh la me lo lang buon rau, ng ngoi khong yen, sot ruot chay lo rc thay tm thuoc. Gia nh kha kha th me kho tam, bang gap canh kho ngheo th me con phai lo vay mn bac tien e chay cha thuoc thang cho con. Me a v con ma anh oi, bat chap tat ca, oi khi phai lam ca nhng ieu bat thien, gay bao toi loi.

    Con cac con, oi khi mai me vui chi theo chung ban, con bo quen me gia ang sot ruot, lo lang ngong trong. Roi co nhng khi benh giang ho thuc giuc con i, rong ruoi hang say theo bc cong danh ma quen han me gia em ngay vo vo i mong. Mai ti khi con moi got phong tran, chan nan thoi i en bac, vap nga gia ch i th con mi nh ngh ti me. Con nao hay au me van hang doi theo bc con. oi vi me, con vui la me vui, con kho la long me tan nat, ra ri. Me luon m rong vong tay e on con ve ma khong mot li th than, ke le hay trach moc.

    Co nhng trng hp v hoan canh v chong ly tan, me phai am trach luon nhiem vu lam cha. Mot than mot mnh me oi mat vi bao song gio cuoc i e gi bnh yen cho con tre.

    Roi co nhng tra he oi a, ben chiec vong tra keo ket keo ca, me cat giong ru buon ba:

  • 41Suoi nguon yeu thng

    V dau cau van ong inh,Cau tre lac leo gap ghenh kho i.Kho i me dat con i,Con thi trng hoc me thi trng i.

    Hay la:

    Chieu chieu chim vt keu chieu,Bang khuang nh ban chn chieu ruot au.

    Hay co nhng em con nh cha khoc suot, me om con vao long ma nc mat rng rng:

    Au ... Gio mua thu me ru con ngu,Nam canh chay me thc u va nam.

    Va:

    Gio mua he ai de phan bac,Ch may con trang nay thi van ao ien.

    Hoac la:

    Gio a cay cai ve tri,Rau ram lai chu li ang cay.

    Cuoc i cua me au ch quanh nam vi chuyen bep nuc va may, giat ra don dep, ma me con phai dam ma dai nang, lam lu thang ngay e tm ong tien bat gao, nuoi song gia nh, lo cho con an hoc.

    Me gia gom ganh ra rm,Nuoi con an hoc e thm tieng i.

  • 42 Suoi nguon yeu thng

    Me ngheo non la ta ti,Mong sao con tre vao i bnh yen.

    Chao oi! Cha me a lo lang cho con, em het long yeu thng gay dng s nghiep cong danh cho con ma khong mong moi mot s en ap nao. Ch can con nen ngi hu dung, song cuoc i hanh phuc la cha me man nguyen roi.

    Oi! Tnh thng cua cha me that khong g co the sanh bang:

    Nc bien menh mong khong ong ay tnh meMay tri long long khong phu kn cong cha.

    Bi the cho nen, e khuyen ran nhng ai sm voi quen i bon phan lam con oi vi cha me, quen i mnh la con cai, ngi xa a nhac nh:

    Tu au cho bang tu nha,Th cha knh me hn la i tu.

    Hoac la:

    Len chua thay Phat muon tu,Ve nha thay me cong phu cha anh.

    Hay:

    Th cha knh me het long,Ay la ch hieu day trong luan thng.

    Va:

    ao lam con ch hng h,Phai em ch hieu ma th t nghiem.

  • 43Suoi nguon yeu thng

    oi vi nhng a con ng nganh, ngo nghch bat hieu, ngi xa con canh tnh:

    Neu mnh hieu vi me cha,Chac con cung hieu vi ta khac g.Neu mnh an vo ngh,ng mong con hieu lam g uong cong.Ka xem giot nc xuoi dong,Giot sau giot trc cung ong mot ni.

    Hoac la:

    Hieu thuan sinh ra con hieu thuan,Ngo nghch con nao co khac chi.Xem th trc them ma xoi nc, Giot sau giot trc chang sai g!

    Hay la:

    Ac gia ac bao,Thien gia thien lai.Nhan nao qua nay hi ai,Tron long hieu thao ngay mai hng nh.Nhan qua chang phai m ho,Nhan gieo qua hai chang sai bao gi.

    Hoac la:

    i xa qua bao th chay,i nay qua bao ngay nhan tien.

    Noi ve qua bao nhan tien (qua bao en ngay tc thi, trong thay trc mat) oi vi hanh vi bat

  • 44 Suoi nguon yeu thng

    hieu, han ban cung biet cau chuyen ke ve a con nh lay gao da lam chen cho me an cm e khoi b be. Khong ng a con ong ta bat chc lam theo va noi la lam e cho cha an y nh cha lam cho noi vay. Hanh ong bat chc cua a con lam ong ta thc tnh.

    Tng t cung co cau chuyen ke rang: V nghe li v xui giuc, ngi chong ong chiec xe nh ay me vao rng cho ranh n, khoi phai sm hom san soc hau ha. a con nho thay vay hoi ngi cha ong xe e lam g. Ngi cha noi doi la e ay noi vo rng chi. a con noi vi cha la khi nao noi chet th cha cho con xin chiec xe. Ngi cha thac mac hoi con lay xe lam g. a con noi la e danh khi nao cha gia th con se ay cha vo rng giong noi.

    Cung may, ngi cha hai cau chuyen tren eu sm thc tnh ma khong dam lam ieu bat hieu na. Ma hnh nh, le thng la vay!

    Me nuoi con nh bien ho lai lang,Con nuoi me tnh thang tnh ngay.

    Hay:

    Mot me nuoi c mi con,Mi con khong nuoi c mot me.

    Neu khong th tai sao co nhng ngi con n bo cha me gia song co n mot mnh, sm chieu thui

  • 45Suoi nguon yeu thng

    thui ni que ngheo trong luc tuoi gia bong xe? Co ngi con nhan tam un ay cha me gia vao vien dng lao nuoi e phan cham soc?

    Qua nh xa hoi a len an:

    Vo n la ieu ang khinh nhat. Nhng kieu vo n pho bien va lau i nhat la s vo n cua con cai oi vi cha me.

    (Vauvenargues)

    Nhng bao hieu cho cha me the nao mi la ung an, hp ao ly?

    Sach Luan ng co day: Con an vi cha me, viec phung dng can phai co, ma long ton knh can phai hn. Bi v: Nuoi nang cha me ma khong knh trong th so vi nuoi con vat co g e phan biet? (Kim chi hieu gia th v nang dng, ch khuyen ma, giai nang hu dng. Bat knh, ha d biet ho?

    Luan ng, thien Vi chnh e nh, tiet 7).

    Theo tinh than bao hieu cua ao Phat th ngoai viec cung phung vat chat, ngi con phai cham soc ve mat tinh than, hng cha me quay ve i song tam linh, gieo tao phc thien, tu tap ieu lanh e c an lac trong hien tai va tng lai.

  • 46 Suoi nguon yeu thng

    Trong Kinh Hieu T, c Phat day rang:

    Con nuoi cha me bang cach em nhng thc cam lo tram mui ngon ngot dang len cha me, lam cho cha me thoa mieng, em cac th nhac hay nh nhac coi tri lam cho cha me vui tai, may cac ao quan ep cho cha me rc r va suot i cong cha me i dao chi khap bon be e tra n sanh dng th van cha u goi la hieu. Ngi con thc hieu la thay cha me me toi, lam nhng viec ac phai can ngan, kien tr lam cho cha me giac ngo Chanh phap.

    Tha cac ban! Co bao gi chung ta lang nghe long mnh troi len trong ngh suy ve s ap en cong n sanh thanh cua cha me? Hay la chung ta van ap om quan niem lac lam ve bon phan lam con?

    Ta mang ch hieu eo bong,Mon ngon vat la qua khong ung thi.

    (Thu Nguyet)

    Va co bao gi chung ta nghe long thon thc nh ve cha me:

    Con cam ch hieu loay hoay,Hieu cha kp, s en ngay trang rang.

    (Thu Nguyet)

  • 47Suoi nguon yeu thng

    Nhng thc te luc nao cung phu phang, khi chung ta sc tnh, muon bao hieu th cha me a khong con na!

    Ngay xa, khi Thay T Lo lam quan co bong loc th cha me a qua i, khong bao hieu c. V the ong a than:

    Moc duc tnh nhi phong bat nh,T duc dng nhi than bat tai.

    (Cay muon lang ma gio chang dng,Con muon nuoi cha me ma cha me khong con.)

    Thay T Lo, hoc tro u tu cua c Khong T, nha ngheo, phai i oi gao mn, lay gao thu lao em ve nuoi cha me. en luc ong thi o lam quan th cha me a khuat nui. Bay gi ong ngam ngui than th vi v con, ban hu: Cha me song c cc, khong i ngay con thanh at e cung hng giau sang. T Lo luyen tiec thi ngheo kho, oi gao mn, tuy vat va ma trong long luon vui thoa v nuoi c cha me.1

    Ngi xa ton th ch hieu nh the o, con chung ta ngay nay th sao?

    Li ru vang vong bon be Ma cau hieu ao cha he tra xong.

    1Trch Nh thap t hieu.

  • 48 Suoi nguon yeu thng

    Vay, hi nhng ai diem phuc con co me hien, hay mau mau quay ve lo tron cau hieu ao keo khong con kp na.

    Me cho con nam ban tay,Ban tay me am con ngay xa xa.Me i neu l mot mai,Me ve vi at tay ai con cam!

    Noi ve gng hieu thao th ngoai Nh thap t hieu cua Trung Quoc, Viet Nam ta con co nhng tam gng sang ngi. ien hnh la vua Tran Anh Tong mot be hieu ao vi vua cha Tran Nhan Tong, hay la vua T c luon hieu thao vi me la ba T Du...

    That ra, oi vi nhng ngi con hieu, khong can ai nhac nh, ho luon tm cach ap en cong n tri bien cua cha me:

    Moi em moi thap en tri,Cau cho cha me song i vi con.

    Hoac la:

    Me gia tup lieu tranh,Sm tham toi vieng mi anh da con.

    Hay:

    oi long an hot cha la,e cm nuoi me, me gia yeu rang.

  • 49Suoi nguon yeu thng

    Cau chuyen sau ay cung noi ve long hieu thao:

    Anh dng lai tiem ban hoa e gi hoa tang me qua ng bu ien. Me anh song cach cho anh khoang 300km. Khi bc ra khoi xe, anh thay mot a be gai ang ng khoc ben va he. Anh en va hoi no sao lai khoc.

    Chau muon mua mot hoa hong e tang me chau no nc n nhng chau ch co 75 xu trong khi gia hoa hong en 2 o-la.

    Anh mm ci noi vi no: en ay, chu se mua cho chau.Anh lien mua hoa cho co be va at mot bo hong

    e gi cho me anh. Xong xuoi, anh hoi co be co can i nh xe ve nha khong. No vui mng nhn anh tra li:

    Da, chu cho chau i nh en nha me chau.Roi no ch ng cho anh lai xe en mot ngha

    trang, ni co mot phan mo va mi ap. No ch ngoi mo va noi:

    ay la nha cua me chau.Noi xong, no an can at nhanh hoa hong len

    mo.Tc th anh quay lai tiem ban hoa, huy bo dch

    vu gi hoa va roi va mua mot bo hong that ep.

  • 50 Suoi nguon yeu thng

    Suot em o, anh a lai mot mach 300km ve nha me anh e trao tan tay ba bo hoa.1

    Ngay nay, mac du ch hieu co phan khac xa ve nhan thc nhng can ban van la tam long. Ngi con hieu bao gi cung khac vi ngi ch to ra hieu thao.

    Cho nen, chung ta phai lu y rang, du cuoc song co thay oi nh the nao th ao hieu van la nen tang cua ao lam ngi. Chung ta phai thng nhn lai mnh, mot cach ky cang, soi xet tam niem mnh xem co that long bao hieu vi cha me hay cha? Co nh vay chung ta mi khong quan niem sai lam ve ngha vu lam con.

    e thay li ket, toi xin ke ban nghe mot cau chuyen ve long me:

    Be a con trai va mi chao i len, ba me nhe nhe ong a oi tay va hat:

    Thng con me thng con, Yeu con me yeu con, Yeu suot mot cuoc i, en ngay con ln khon...

    a be cang ngay cang ln len. Khi c hai tuoi, no chay chap chng bc thap bc cao no ua quanh nha, loi sach v tren ke xuong e 1 Sd, trang 37.

  • 51Suoi nguon yeu thng

    nghch pha. No bay u th o chi ra san nha. No te trong quan. No tren ging. No khoc. No la. Va ba me oi luc phai thot len: Cai thang nay, con lam me ien mat!

    Nhng em en khi no ngu that say, ba me en ben chiec noi tru men nhn no va khe hat:

    Thng con me thng con, Yeu con me yeu con,Yeu suot mot cuoc i, en ngay con ln khon...

    a be tiep tuc ln len thanh mot thang nhoc chn tuoi. No khong he thch an uong ung gi. No khong bao gi muon tam ra. Khi ba ngoai en tham, nhieu luc no lai buong giong gat gong vi ba. Va ba me oi luc muon a no i au cho khuat mat.

    Nhng em en khi no ngu that say, ba me ron ren en ben ging keo tam cham ap len ngi no va khe hat:

    Thng con me thng con,Yeu con me yeu con,Yeu suot mot cuoc i,en ngay con ln khon...

    Ngay qua ngay, thang be en tuoi day th. No dan ve nha nhng thang ban ky quac. No an mac

  • 52 Suoi nguon yeu thng

    nhng bo o ky quac. No nhun nhay mot cach ky quac theo nhng ban nhac rat ky quac. Va ba me oi luc co cam giac nh the ang trong s thu.

    Nhng em en ch no ngu that say, ba me nhe nhang m ca phong rieng cua no, bc en hon len tran no va khe hat:

    Thng con me thng con,Yeu con me yeu con,Yeu suot mot cuoc i,en ngay con ln khon...

    Thang be ky quac tiep tuc ln len thanh mot thanh nien trng thanh. No ri nha len thanh pho e lam viec va song trong mot can phong tro. Thnh thoang ba me on xe len tham no. Nhng lan nh the ba phai ngoi trc ca phong tro va ch en tan khuya th thay no say kht tr ve. Ba du no vao phong, lau mat cho no roi no len ging. Sau o ba lac au ngao ngan nhn no. Nhng khi no ngu say, mat m buon ba khe hat:

    Thng con me thng con,Yeu con me yeu con,Yeu suot mot cuoc i,en ngay con ln khon...

    Va roi a con lap gia nh va hoa hoan lam mi ve tham ba. No con phai bn chai e cham

  • 53Suoi nguon yeu thng

    lo cho mai am rieng cua no. Thi gian troi qua va lanh lung khac nhng nep nhan len khuon mat gia nua ngay cang hoc hac cua ba me. Mot hom, thay yeu trong ngi, ba goi ien bao a con ve tham. No lai xe ve tham ba va ngu lai nha mot em. Toi o, ba nam trong ging va khe hat:

    Thng con me thng con Yeu con me yeu con ......... .........

    Nhng cn ho khan khien ba khong hat c tron bai hat thu nao. em o, ba lang le qua i.

    Sau am tang, i toi en, khi a con cua mnh ngu that say, ngi an ong va mat me bc en hon len tran no va khe hat:

    Thng con me thng con,Yeu con me yeu con,Yeu suot mot cuoc i,en ngay con ln khon...

    Hat xong, ngi an ong lang le khoc mot mnh.1

    Ram thang 7 nam inh Hi 2007

    1 Sd,trang 343.

  • 54 Suoi nguon yeu thng

    PHNG ONG LA CHA ME

    Kinh Thien Sanh (trong kinh Trng A Ham) hay Kinh Giao tho Thi-ca-la-viet (trong kinh Trng Bo) la mot ban kinh ngan day ve i song va cac moi quan he ao c trong xa hoi loai ngi. Noi ro hn, trong kinh c Phat a neu len mot cach ay u ve lanh vc tu than va x the cua ngi Phat t tai gia. Trong o co e cap en nam nguyen tac ao c cua con cai oi vi cha me va nam nguyen tac ao c cua cac bac cha me oi vi con cai.

    Sau ay la oan kinh Thien Sanh ban ve ch hieu:

    Phat day: Cha me la phng ong Pham lam con phai knh thuan cha me vi nam ieu: Cung phung hieu dng cha me khong e thieu thon, muon lam g trc phai tha cho cha me biet, khong trai ieu cha me lam, khong trai ieu cha me day, khong can viec lam lanh cua cha me. Ngc lai, cha me cham soc con cai vi nam ieu: Ngan con khong cho nghe va lam ieu ac, ch day cho con nhng ieu lanh, thng yeu con tham thiet, chon ni hon phoi tot ep cho con, tuy thi cung cap o can dung cho con.

  • 55Suoi nguon yeu thng

    Noi dung ban kinh the hien ro net quan iem nhan sinh tch cc cua ao Phat theo ca hai truyen thong Phat giao Nam truyen va Phat giao Bac truyen.

    ay, chung toi xin gi en ban oc mot phan lc trch t ban kinh nay.

    Toi nghe nh vay.

    Mot thi Phat tai nui Ky-xa-quat, thanh La-duyet-ky Vao buoi sang, Ngai i vao thanh khat thc.

    Bay gi, Phat trong thay chang thanh nien ten Thien Sanh ang chap tay knh lay cac phng ong, tay, nam, bac, tren, di lien en gan tham hoi nguyen do. Thien Sanh tha rang chang tuan theo li can dan cua cha trc luc ngi chet.

    Sau o, Thien Sanh thnh cau Phat giang giai y ngha le sau phng.

    Phat day: Neu ngi nao biet tranh bon trng hp a en nghiep ac (sat sanh, trom cap, ta dam, vong ng) la tham duc, san han, ngu si, s hai; tranh c sau ieu phung ph tai san la am me ru che, c bac, phong ang, am me ky nhac, giao du ban xau va li bieng, th cung chnh la le knh sau phng. Ngi ay, hien i

  • 56 Suoi nguon yeu thng

    c qua bao tot ep, sau khi chet c sanh coi lanh, thien gii.

    Lai na, Phat day: Uong ru co sau ieu loi: Hao tai, sanh benh,

    au tranh, tieng xau on khap, boc phat nong gian, tr tue giam dan.

    C bac co sau ieu tai hai: Tai san hao hut, thang th gay thu oan, b ke tr che, moi ngi khong knh ne tin cay, b xa lanh, sanh tam trom cap.

    Phong ang co sau loi: Khong t phong ho mnh, khong phong ho c tai san va hang hoa, khong phong ho c v con, thng hay b s hai, b nhng ieu khon kho rang buoc xac than, a sinh ieu doi tra.

    Me ky nhac co sau loi: Luon tm en cho ca hat, nhay mua, an ch... am thanh vi dieu, anh trong.

    Giao du ban xau co sau loi: Tm cach la doi, a cho tham kn, du do ngi khac, mu o chiem oat tai san, xoay tai li ve mnh, a pho bay loi ngi.

    Li bieng co sau loi: Khi giau, khi ngheo, luc qua lanh, luc qua nong, luc qua sm, luc qua toi eu khong chu sieng nang lam viec.

  • 57Suoi nguon yeu thng

    Phat bao Thien Sanh: Co bon hang ngi khong nen xem la ban

    dau t cho la ban la: Hang uy phuc, my ngon, knh thuan, ac hu.

    + Hang uy phuc thng hay lam bon viec: Cho trc oat lai sau, cho t mong tra nhieu, v s gng lam than, v li gng lam than.

    + Hang my ngon thng hay lam bon viec: Lanh d eu chieu theo, gap hoan nan th xa lanh, ngan can nhng ieu hay, thay gap nguy tm cach un ay.

    + Hang knh thuan thng hay lam bon viec: Viec trc doi tra, viec sau doi tra, viec hien tai doi tra, thay mot chut loi nho a voi trach phat.

    + Ban ac thng hay lam bon viec: Ch lam ban luc uong ru, luc anh bac, luc dam dat, luc ca vu.

    Phat lai bao Thien Sanh: Co bon hang ngi than la: Ngan lam viec

    quay, thng yeu, giup , ong s.+ Hang ngan viec quay thng lam bon viec:

    Thay ngi lam ac th hay ngan can, ch

  • 58 Suoi nguon yeu thng

    bay ieu chanh trc, co long thng tng, ch ng sanh thien.

    + Hang thng yeu thng lam bon viec: Mng khi mnh c li, lo khi mnh gap hai, ngi khen c tot mnh, thay mnh noi ac th tm cach ngan can.

    + Hang giup thng lam bon viec: Che ch mnh khoi buong lung, che ch mnh khoi hao tai v buong lung, che ch mnh khoi s hai, khuyen bao mnh trong cho vang ngi.

    Hang ong s thng lam bon viec: Khong tiec than mang vi ban, khong tiec cua vi ban, cu giup ban khoi s hai, khuyen bao ban luc cho vang ngi.

    Va c Phat a day ve y ngha sau phng nh sau:

    Phng ong la cha me. Phng nam la s trng. Phng tay la the thiep. Phng bac la ban be. Phng tren la bac trng thng, sa-mon,

    ba-la-mon. Phng di la toi t.

    Lam con phai knh thuan cha me vi nam ieu: Cung phung hieu dng cha me khong e

  • 59Suoi nguon yeu thng

    thieu thon, muon lam g trc phai tha cho cha me biet, khong trai ieu cha me lam, khong trai ieu cha me day, khong can viec lam lanh cua cha me.

    Ngc lai, cha me cham soc con cai vi nam ieu: Ngan con khong cho nghe va lam ieu ac, ch day cho con nhng ieu lanh, thng yeu con tham thiet, chon ni hon phoi tot ep cho con, tuy thi cung cap o can dung cho con.

    Cung phung s trng co nam viec: Hau ha cung cap ieu can, knh le cung dng, ton trong quy men, khong trai nghch ieu thay day bao, nh ky khong quen ieu thay day bao.

    Thay cham soc e t co nam ieu: Day do co phng phap, day nhng ieu cha biet, giai ngha ranh ro nhng ieu tro hoi, ch cho nhng ban lanh, ch het nhng ieu mnh biet khong lan tiec.

    Chong oi vi v co nam ieu: Lay le oi ai nhau, oai nghiem khong nghiet, cho an mac phai thi, cho trang sc phai thi, pho thac viec nha.

    V oi vi chong co nam ieu: Day trc, ngoi sau, noi li hoa nha, knh nhng tuy thuan, on trc y chong.

    oi vi ba con, ban be co nam ieu: Chu cap, noi li hien hoa, giup muc ch, ong li, khong khi doi.

  • 60 Suoi nguon yeu thng

    Ba con ban be oi lai co nam ieu: Che ch cho mnh khoi buong lung, che ch cho mnh khoi hao tai v buong lung, che ch cho mnh khoi s s hai, khuyen ran luc cho vang ngi, thng ngi khen nhau.

    Chu oi vi toi t co nam ieu: Tuy kha nang ma sai s, phai thi cho an uong, phai thi thng cong lao, thuoc thang khi benh, cho co thi gi ngh ngi.

    Toi t phung s chu co nam ieu: Day sm, lam viec chu ao, khong gian cap, lam viec co lp lang, bao ton danh gia chu.

    an viet cung phung hang sa-mon, ba-la-mon vi nam ieu: Than hanh t, khau hanh t, y hanh t, ung thi cung th, khong ong ca khc t.

    Hang sa-mon, ba-la-mon khuyen day an viec theo sau ieu: Ngan nga ch e lam ac, ch day ieu lanh, khuyen day vi thien tam, cho nghe nhng ieu cha nghe, nhng g a c nghe lam cho hieu ro, ch dan con ng sanh thien.

    Nghe Phat thuyet giang xong, Thien Sanh phat khi thien tam, hoan hy phung hanh va xin quy y Tam bao, tho tr nam gii.

    (Kinh Trng A Ham, tap I, Nxb Ton Giao, Ha Hoi, 2005)

  • 61Suoi nguon yeu thng

    VU LAN NH ME

    NAM MO BON S THCH CA MAU NI PHAT

    Ngng bai bach Ch ton thien c!Knh tha qu Phat t!

    Moi mua xuan sang me gia them mot tuoi.Moi mua xuan sang toc me lai trang them.Toc me trang nh toc may bang bac,chang quan gian nan che ch cuoc i con.Tnh me am a, long me bao la.Moi bc con ln khon eu co bong hnh cua me.Me i! Cong n me chung con mai khong quen.Me i! Biet ngay nao con en c n me.Cau cho me c yen bnh mai ben chung con.

    Knh tha qu v!Hang nam, c moi o thu ve, mua bao hieu en,

    chung con lai thon thc thng cong cha dng duc; tiet Vu Lan sang, chung con lai bang khuang nh ngha me sanh thanh. Va ngam ngui tng niem an c cao day cua song than:

    Cong cha nh nui Thai snNgha me nh nc trong nguon chay ra.

  • 62 Suoi nguon yeu thng

    Bon phan lam con, chung con hang nhan nhu vi nhau rang phai:

    Mot long th me knh cha,Cho tron ch hieu mi la ao con.

    That vay!Dong thi gian lang le troi mau, xuan ha thu

    ong bon mua luan chuyen. S van hanh cua thien nhien, tri at, con ngi, van vat trong vu tru eu khong ngoai nguyen ly vo thng, nhng trai tim cua cha me muon i van mot, tam long cua me bon mua la xuan. Dau cho chung ta co i tron kiep ngi cung khong the nao i het nhng li ru cua me!

    Me, ngi a em het thay tnh thng, anh mat, nu ci, tieng noi, hng v cua cuoc i mnh cho con tre. Me la hnh anh au tien ma sau nay du chung ta co i suot cuoc i nay cung chang the nao tm c ngi th hai thay the me, khi cuoc i me a la cuoc i con.

    Hn the na, trong kinh Phat co day: Trong nha co hai c Phat ma chung ta can phai cung dng, o la cha va me. Bi le: Me la tri Pham thien, la v tien ban au, la ngi ang cung dng. c Phat con v nh the, chung ta ha lai dam coi thng cha me hay sao?

  • 63Suoi nguon yeu thng

    Knh tha qu v!Moi tnh nao roi cung se phai m theo nam

    thang, nhng tnh thng cua cha me muon thu van sau nang. Va hnh anh cua me se mai mai trong tim con khong bao gi quen lang.

    Noi en me la noi en mot tnh yeu khong bien gii ma o, khong gian va thi gian khong sanh kp, van t ngon ng khong dien at het. Cho nen co mot thi s a mo ta rang: Trong vu tru co lam ky quan nhng ch co trai tim ngi me la v ai hn het.

    Bc t long me bc ra,Ngi thieng lieng nhat cung la me toi.Tieng th nc n chao i,Lai la tieng me a i sm chieu.Thng con me a chat chiuGi vao lang le nhng ieu thieng lieng.

    (Le nh ai)

    Me thng con mot tnh thng khong b ben. Me nuoi con nh bien ho lai lang, nh nc trong nguon len loi chay xuyen qua tng khe a soi khong bao gi ngan ngai. Me la tat ca i con. Con la gia tai cua me ma dau cho co i het nc non th van mai khong cung.

    Oi! Tnh me thieng lieng cao ca qua! Me co ngha la mai mai, la cho i khong oi lai bao gi

  • 64 Suoi nguon yeu thng

    ma t khi bap be cho en luc trng thanh con van cha hieu het chieu sau tam long cua me!

    e roi, khi nhng canh phng hong khong con khoe sac tham, may chu ve nho thoi troi khuc hat ngan nga th ngon gio thu bat au mn man theo nhng chiec la vang ri gia chieu buong tieng chuong chua tram mac, bao hieu mua bao hieu a ve. Mua Vu Lan en gi noi ngam ngui nh me nc mat ri. Oi! Mot noi nh da diet nh cn ma chieu thang Bay sut sui tam ta. Ma cua thien nhien giang mac giot sau hay ma trong long con tre tha thiet nh me khon nguoi:

    Me gia nh chuoi chn cay,Gio lay me rung con ray mo coi.Mo coi toi lam ai i! ...

    Va khi s that phu phang, me chung con a khong con na:

    Me ta tro bui tren song,Xuoi cheo qua neo h khong me ve.Chieu hoa trang rung bon be,Tran gian them mot ke ve mo coi.T ay cho me ta ngoi,May nh toc trang roi bi may qua.

    (o Trung Quan)Tha qu v!

    Mua thu buon, kh thu lanh, gio thu hiu hat th tham nh trao gi cho nhau nhng an tnh

  • 65Suoi nguon yeu thng

    gia hai mien song chet. Vay th anh i! Ch i! Em i! Chung ta hay cung nhau chia st noi niem nay va nhac nhau dng lai bc chan phieu lang ma tr ve song tron tam tnh chung. Vi nhng ai may man con co me hien, hay mau mau tr ve qu ben chan me va noi li yeu thng me khi ngi con co the nghe c. Hay noi rang: Me i! Me co biet khong?... biet la con thng me khong?1

    Co nh the chung ta mi xoa du c phan nao noi au nh thng moi mon cua me, va cung la e long mnh nghe lai tieng goi tnh tham:

    Vi vu hiu hat thu phong,Chanh niem hieu ao trong long xot xa.Cong cha ngha me am a,May may cha ap le sa oi hang.

    Me i! Me a ch i chung con suot cuoc i mnh. a t lau roi me ngoi em tng chiec la ri, em bao nhieu la ma a con yeu van bien biet cha ve, e me moi mon trong ngong vao ra.

    Bong me vao ra loi co quen,Toc sng dan xoa toc mau en.Nh ai ra nham li kinh nguyen,Khuya noi niem khuya mot ngon en.

    (Phan Minh Hong)

    1 Nhat Hanh, Bong hong cai ao, La Boi, 1962.

  • 66 Suoi nguon yeu thng

    Tha qu v!Co the noi rang ao c con ngi bat au t

    s hieu knh me cha. V the ngi xa a a ra tieu chuan: Thien kinh van quyen, hieu hanh vi tien (Ngan van quyen kinh eu lay hieu hanh lam au). Neu chung ta khong yeu knh cha me th lam sao chung ta thng c ngi khac? Ngi co hieu vi cha me th luon c thanh tu moi ieu tot ep. Ngi bat hieu vi cha me th kho thanh cong trong cuoc song.

    Kinh Phat co day: Toi ac ln nhat khong g bang bat hieu, ieu thien ln nhat khong g bang co hieu, hay Hanh hieu la hanh Phat, tam hieu la tam Phat.

    Chung ta phai co gang gi tron bon phan mot ngi con hieu knh vi me cha. Neu khong, se co ngay chung ta hoang hot trong noi buon co quanh va n au tiec nuoi nh thay T Lo ngay trc a than van:

    Moc duc tnh nhi phong bat nh,T duc dng nhi than bat tai.

    (Cay muon lang ma gio chang dng, con muon nuoi cha me th than oi... cha me con au na!)

    Vay th anh i! Ch i! Em i! Chung ta hay mau quay ve ben me va dang len ngi noi niem mot thu nh thng:

  • 67Suoi nguon yeu thng

    Me i! Con nh ngay xa,Chieu ben ong ruong bong ma o ve.Con ua, con nghch mai me,au hay me a lanh te ca ngi.

    Va co le khong co noi au n xot xa nao bang niem hoai vong cua a con sm mo coi cha me:

    Nam xa toi con nho,Me toi a qua i.Lan au tien toi hieu,Than phan ke mo coi.

    Quanh toi ai cung khoc,Im lang toi sau thoi!e dong nc mat chay, La bt kho i roi.

    o nho toi khong tin,Ngi than yeu se mat.Hom ay toi sng s,Va nghi ng tri at.

    T nay toi het thay,Tren tran me hon con.Nhng khi con phai on,au long me la lay.

    Ka nha ai sung sng,Me con vo ve nhau.Tm me con khong co,Khi buon biet tron au?

  • 68 Suoi nguon yeu thng

    Hoang hon phu tren mo,Chuong chua nhe ri ri.Toi thay toi mat me,La mat ca bau tri!

    Knh tha ch Ton c! Knh tha qu Phat t!

    Theo tuc le phng Tay: Neu anh con me th en Ngay cua me:1 Neu anh con me, anh se c cai mot bong hoa mau hong tren ao, va anh se t hao c con me. Con neu anh mat me, anh se c cai tren ao mot bong hoa trang... ...Ngi c hoa hong se thay sung sng nh rang mnh con me, va se co gang e lam vui long me, keo mot mai ngi khuat nui, co khoc than cung khong con kp na.2

    Tuc le nay, ngay nay a anh hng tot ep nc ta nhng khong mot ai biet chnh xac co t luc nao.

    Ch nghe ke lai rang vao nhng nam au cua thap nien 60, Hoa thng Nhat Hanh sang Nhat tham thay Thien An. Do mi qua ben ay nen Hoa thng cha am tng ve phong tuc tap quan cua x nay.

    1 Tc Mothers Day, theo quy c la vao ngay Chu nhat th hai cua thang 5 dng lch.

    2 Trch Bong hong cai ao, sach a dan.

  • 69Suoi nguon yeu thng

    Mot hom, Hoa thng cung thay Thien An, mot du hoc tang Viet Nam tren at Nhat va biet tieng Nhat i mua sach. Tren ng i ngai gap mot thieu n Nhat Ban cui au le phep chao ngai. Sau cau chao hoi ngai khong hieu g nhng thay co gai lang le rut trong bop cua mnh mot canh hoa cam chng mau trang va cai len ngc ao cho ngai bang mot thai o het sc thanh knh xen lan noi niem xuc ong. Ngai van gi im lang trong s cung knh e co gai cai hoa len ngc ao cho mnh va cui au chao t gia.

    Khi en tiem sach hoi ra th ngai mi biet hom nay la ngay tng niem me cua ngi dan x Phu Tang, tc la ngay Chu nhat cua tuan le th 2 thang 5 dng lch. Vao ngay tng niem me cua ngi dan x nay th bat luan la ngi nao khi ra ng eu chuan b hai loai hoa; mot loai mau o tham se gi tang cho bat c ai ho gap tren ng khi biet ngi o con me, e ngi o hanh phuc va yeu thng me nhieu hn. Va ho cung se bui ngui trao cho nhng ai bat hanh khong con me mot canh hoa mau trang. T nguon cam xuc ay, Hoa thng Nhat Hanh a viet nen tac pham Bong Hong Cai Ao.

    Thi gian sau o, le cai hoa hong dan dan c chnh thc ap dung vao tat ca cac ngoi chua Viet

  • 70 Suoi nguon yeu thng

    Nam moi khi Vu Lan Thang Hoi ve, va tr thanh mot truyen thong mang y ngha cao ep cua ao Phat trong mua bao hieu.

    Nh chung ta a biet, hoa hong tng trng cho tnh yeu sau sac am nong. Va mau o tham nh mau mau con tim, mau cua s song se chia, hy sinh ma me danh cho con t luc mi tng hnh. Con oa hoa hong trang dau ep ma sao trong buon ba qua. No hiu hat, lanh lung nh manh khan tang phu tren au con tre th tron i mo coi me... Me i!

    Knh tha qu v!Bien sau long me sau hn,Cn vui song vo noi buon chieu len.Cuon nhau tm ti con tim,Cach chi con me ap en cong n.

    (Ha Huyen Chi)

    Oi! Cong n sanh thanh cua cha me ca cuoc i chung ta khong sao tra het. Me la ngi a cho chung ta tat ca; cho chung ta t khong thanh co, t co thanh ln khon:

    Me nuoi con bay lau roi,Nuoi con khon ln thanh ngi mi thoi.

    Ma that ra, tnh me thng con von khong cung tan, a bao gi thoi au! Mai en khi nham mat la i, tnh thng cua me van cha tng het.

  • 71Suoi nguon yeu thng

    Me i! Me a cho con hnh hai bang mau va trai tim, bang noi au tot o. Me a nuoi con ln khon bang bau sa bo dng ngot ngao, li ru em du ma t thu be con a nghien man me vu me, va mieng them oi num mau o son. Roi khi con biet oi an, cha me la ngi ut cho con tng muong chao, muong cm. Khi con biet oi ngu, cha me la ngi thc hat ru con. Oi! Tnh cua me am nong, li cua me du em.

    Me ru cai le i,Sa nuoi phan xac, hat nuoi phan hon.

    (Nguyen Duy)

    Qu v th ngh lai xem, chung ta a bao lan bo quen me ben:

    Leu tranh khoi bep la a,Run run gay truc me gia ta hien.

    Me ta hien trong ngong, i ch nhng a con quen cha quen me tnh tham, quen x quen s lau nam khong ve. Nhng a con ma ngay nao me ch dam:

    a con ra en ca buong thoi,Me phai xa con kho may mi.Con a! em nay mnh me khoc,em em mnh me lai a thoi.

    (Nguyen Bnh)

  • 72 Suoi nguon yeu thng

    Nhng au n thay... nhng a con van bien biet phng nao, e moi em ve:

    Me gia lay Phat Thch-caLay quanh tam hng can nha trong tr.

    ay la hnh anh rat thc te, thi nao cung co. Vay ma chung ta van cha het i hoang. oi khi ngay ben canh me ma chung ta cung dng dng lam kiep co hon bo quen nguon coi, bo mac me gia hiu hat dong le kho. Chung ta chay uoi theo nhng v ngot cuoc i ma quay lng vi bau sa bo dng ngay th. Chung ta dai dot qua! Hoi nho me cho cuc keo, cai banh con mng. Bay gi con ln, me cho con ca cuoc i ma con khong nhan. Con bo me b v!

    Knh tha qu v!ng nhien la chung ta khong bao gi muon

    mnh tr thanh a con bat hieu. Cung chang bao gi chung ta muon cho cha me kho au. Nhng thc te, chung ta a quen cha me, a bo cha me ma i. e cho:

    Long gia sm bac cn mong,Dang vui trong moi chieu trong nhang tan.Me ngoi mot coi cha tan...

    Ch i... va ch i trong co n tuyet vong!Va ni phng tri vo nh nao o, chung ta

    co lan nao nh en cha me khong? Chung ta co

  • 73Suoi nguon yeu thng

    thay tieng gio chieu thoi qua lan khoi mai tranh xieu. Va trong gieng mat buon te dai, me ng nhn quanh ma tui phan ngheo? Neu nh chung ta co c ieu o th mi thay rang mnh con co me trong tim.

    Quy v biet khong? Bat luan nen luan ly ao c nao cung eu lay ch hieu lam au. Mot ngi con a vong an boi ngha, a bat hieu vi cha me th khong con viec oc ac xau xa nao ma chang dam lam. Nhng ngi con ay, nhan pham xem nh a mat th co xng ang lam mot con ngi khong?

    The nen, bon phan lam con chung ta phai y thc c ieu nay: Phai het long hieu thao vi cha me. V trong thc te, tnh yeu ma cha me danh cho con that khong the dung hnh anh nao so sanh kp. Neu c lng th ch co vu tru kia khong b khong ben mi sanh c vi tnh me thng con von khong tan khong cung. Tnh yeu o dau ong Tay, kim co eu chang khac.

    Truyen co Hy Lap ke rang: Co anh chang ten la Co-dac yeu nang tien n Oc-xa-na. Anh Co-dac en cau hon, tien n oi snh le bang trai tim ngi me. Me san sang ap ng mong muon cua con. Ba lay mui dao ben rach sau vao long ngc,

  • 74 Suoi nguon yeu thng

    mau xoi ra, tay run run hien trai tim mnh cho con e lam snh le. V mng qua nen Co-dac voi vang chay en vi ngi yeu, bo mac me nam thiem thiep trong n au co quanh. Gia ng anh vap nga. Sng hon, bong anh nghe t trong long at vang len tieng noi ngot ngao am am quen thuoc nao nao: Con i! Con co sao khong? Co-dac nhn quanh khong thay ai ca ngoai trai tim ngi me ma anh ang nam chat trong tay.

    Lai na, truyen thuyet dan gian ta co ke mot cau chuyen ve ngi me b ran oc can ma ch lo ngh ti a con ang nha... Ba biet mnh sap chet nen co chay riet ve nha o lua vao coi xay, o thoc vao coi gia gap gap e co gao cho con an mi vui long chu chet. Va la lung thay, ieu mau nhiem a xay en. Trong khi ba me co don het sc lc, bap tht van ong rao riet th noc oc thoat ra theo tuyen mo hoi, toat ra theo hi th manh: Ba me thoat chet!

    Qu v co the nao khong cam ong trc tnh thng con bao la cua me, mot tnh thng khong b ben?

    Me i!

    Me nh nc ngot dong song,Nh long cua bien, nh ong lua xanh.

  • 75Suoi nguon yeu thng

    Tuoi th con ngu yen lanh,Li ca dao o me danh cho con.

    Vay ma:

    Con nao hay sc me hao mon,Tay chai mat nam sac son phai tan.

    Cung nh, co nhng em ma dam ra rch, me thap en chong va ao cho con gia luc con say sa trong giac ngu hon nhien. Roi me khe lay con day, du dang trao cho con bai hoc cuoc i rang:

    Gan en e thay i con sang, bong toi lam con toi cuoc i.

    (Anh Tai)Knh tha qu v! Co the noi them rang nhan loai co bao nhieu

    con ngi la co bay nhieu ban tnh ca, ang van, thi phu ve me. Duy ch co ngon ng khong li mi la tuyet tac vnh cu trong con.

    Me i! Me la bong cay, la dong suoi, la bai hat, la anh sang... la tat ca niem tin trong cuoc i con. Me thng con la mot ieu thien phu. Tnh yeu o me khong ch danh cho con khi con i ma mai en luc tr ve cat bui me van nang mang:

    Me i! than xac me con ay,Mot na hon xa coi luy ay.Mot na hon kia con lai,Nhng niem au kho qua sau cay.

    (Vi Khue)

  • 76 Suoi nguon yeu thng

    Va v vay, trong suot cuoc i con, hnh anh me van luon la nguon an ui, ong vien ln nhat trong nhng khi con hut hang gia ng i. Vi bao au kho, hanh phuc, nhuc vinh, thanh bai... khong co me con se khong con sc e vn len.

    Oi! Li me ru con mai ve sau con rung tieng ngi. Mot ngay trong noi, tay me nang giac m vao i. Dat dao yeu thng chong en khuya me thc tng em. Xot xa trong long mai dau i con co ve au.

    Con co ve au me cung theo canh ben con e dat du nang . Dau cho me co cc kho tram be, dai dau sng gio, nang ma, buon tao ban tan kiem tng chen cm, manh ao en quen ca than mnh me cung khong mang, ch mong sao cho con cua me c yen bnh trong cuoc song:

    Nuoi con buon tao ban tan,Ch mong con ln nen than vi i.Nhng khi trai gio tr tri,Con au la me ng ngoi khong yen.Tron i vat va trien mien,Cham lo bat gao ong tien nuoi con.

    au ch co the, t thu con trong thai con a c me cham chut tng ly tng t roi. Cho nen, bay gi me dau co mot nang hai sng, dau co heo gay kho cc van mot long yeu thng con kh.

  • 77Suoi nguon yeu thng

    Me xan quan ti goi, tay noi gan xanh, dam ma dai nang, ch mong cho con ln len cong thanh danh toai. Vay ma... con co biet au. Con a bao lan lam me au, me khoc, ma me chang mot li than van!

    Knh tha me! Knh tha cha! Knh tha cac ang sanh thanh! Chung con xin cui au sam hoi. Xin cha me hay nhan ay tat ca long thanh con tre:

    Me i! me co biet khong,Con thng me lam gian truan nhoc nhan.V con nao quan tam than,Treo non loi suoi gio sng dai dau.

    Knh tha qu v!Chang biet co muon mang lam khong khi bay

    lau nay chung ta mai lang thang phieu bat:Bc chan l khach roi bi,T trong tien kiep vong li long ong.Gio i thoi lanh tan ong,Vo thng mot oa n hong trong tam.Luan hoi quan tro lang cam,Ta con me mai trong vong tran ai.

    Nhng dau co muon mang hay khong th hom nay ay chung ta cung a tnh roi. Vay chung ta con ch i g na ma khong ve vi me e long gia thoi bt quanh hiu!

  • 78 Suoi nguon yeu thng

    Chung ta hay ve va cung on lai nhng thang ngay ben me. T tieng vong tra keo ca keo ket, u a trong li ru ngot ngao cua me ben tai a vo ve giac ngu nh gio t ai dng thoi vao mat ri long con. Li ru o a ru con ngu hang ngay trong niem m c tng lai. Li ru long long ieu nhan ngha!

    Roi con dan ln, me day con phai biet em sc mo hoi, sc lao ong e tao s nghiep cho mnh. Nhng luc ay con kh dai qua! Con ch biet rong chi ma pht l li me day. Con a vo tam khong hay biet me thao thc suot em dai e suy tnh, ngh ngi en tien ch tien gao ngay mai. Vo t hon nhien, con khong e y en nhng nep nhan tren tran me va mai toc hoa ram ang ngay mot nhieu them cho en tr thanh bac trang!

    en khi con lap gia nh th bao ban bu gia duyen rang buoc nen con khong con gan ben me na. Thnh thoang tr ve tham me chut thoi ma thi gian cung hiem hoi. The ma... me van iem nhien lo lang cho s song cua con. Me bao rang du con co that s a ln, nhng trong mat me con van la a tre th kh dai can phai co me nang.

    Oi! Tnh me bao la qua! Me mot i ch biet lo cho con nh dong song ch nang phu sa vun boi

  • 79Suoi nguon yeu thng

    cho ong ruong, nh dong suoi mat lanh chay ve xuoi. Du cho me khong song u tram nam nhng a lo cho con d da nu ci va tieng hat. e roi... mot lan thoi me i, me a khong ngan con khoc, la khi me a khong the nao lau nc mat cho con, la khi me a khong con.

    Knh tha me!Du con hn na cuoc i,Khong co me van la ngi mo coi.

    (Minh Nguyet)

    The nen hom nay, nhan mua bao hieu ve, chung con knh dang len me bang tat ca tam chan tnh qua nhng canh hoa hong du o hay trang:

    Knh dang len me oa hong,Tham ti dao dat menh mong bien tri.

    Va nay anh i! Ch i! Em i! Chung ta hay lu gi trong long mnh nhng canh hoa hong tham o. Chung ta hay tng niem en cong n ngi a tng lo cho con suot cuoc i cung cha u, ngi a nuot tron ang cay che giau benh tnh, cho en khi mat me a khong con nhn thay na ma me van mm ci khi biet con me a thanh danh.

    Ma than oi! Dong i co biet au, thang nam nh nc chay qua cau, con phieu bat tren van neo

  • 80 Suoi nguon yeu thng

    ng nhan the ma bong me hien van doi mat trong theo.

    Me i! Con khong i mot ngay kia me mat,Mi giat mnh khoc loc au thng.

    Hay i en mot ngay:Co con mi biet s tnh,Khi xa thay me nuoi mnh the nao.

    Va:

    Ngam con kh, con tham goi me i!Ma t tach ngoai them nh tieng vong.Nhn len vach con khoc cung vi bong,Me bay gi mi hieu me ngay xa.

    (Thu Nguyet)

    Hoac la:

    Len non mi biet non cao,Nuoi con mi biet cong lao mau t.

    Ma me i!

    Bao lau roi con lu lac ngan phng,Con nh me suot canh trng khac khoai.n dng duc me i sao xiet ke,Cong sanh thanh con ngh quan long au.

    (Thch Quang o)Va buon ba nhat la nhng chieu thu vang vot,

    con chanh long nh me nh khon nguoi. Me i!

  • 81Suoi nguon yeu thng

    Vu Lan en coi long con quanh que, noi ngam ngui ri le khoc me a khong con e con c yeu thng. e co nhng em con thiem thiep trong m, con m thay me ve ben con ap u tnh thng mau t. Va e khi con git mnh thc day, tat ca ch la giac m, con hoang hot keu gao than khoc:

    ng i au ca me i!ng i au ca ve ni cuoi cung.

    Con s... con s lam me i! Khi dong thi gian c i i mai, tuoi th con dng lai k niem that ay, nhng c m th qua nong v con khong con co me; e tren ng i con than th em tng bc chan coi i trong co lieu nghe long te tai:

    Tren con ng hom nay ay la o,Con bc i i mai gia hoang hon.Thoang b v lac long day trong hon,Khi cht nh me mnh khong con na.

    Vay quy v i! Nhng ai may man con c me hien th phai co gang lo tron ch hieu. Khong phai i en ngay Vu Lan bao hieu chung ta mi tat bat chay len chua thap nhang lay Phat cau nguyen va d le cai hoa hong ma goi la u. Chung ta hay yeu thng me ngay trong tng phut giay cua s song e thay mnh con diem phuc co c me hien. i con me la con nha song va tran ay y ngha.

  • 82 Suoi nguon yeu thng

    Knh tha qu v!

    Cay kho au de moc choi,Cha me au de song i vi ta.Non xanh bao tuoi ma gia,Bi v sng tuyet hoa ra bac au.

    Va chung ta dau co biet rang cuoi cung cua kiep ngi la cai chet, roi tat ca se tr ve vi cat bui ngan thu, nhng van khong sao tranh khoi noi au n trong long khi biet rang mai nay cha me se khong con na. Do o, chung ta phai danh cho cha me tat ca nhng g chung ta co c. T vat chat en tinh than, chung ta hay dang len cho cha me.

    ay, s thanh knh phung dng mi la ieu can thiet. Tuy nhien, s hieu thao theo the gian ch dng lai tren be mat cuoc song. Khong kheo chung ta se gay them toi nghiep ma tuoi gia chuoc nao phien. Cho nen, theo tinh than cua ao Phat, bon phan lam con phai khuyen khch cha me quay ve vi Chanh ao, phat tam lanh qui y Tam Bao va tho tr Nam gii, e tuoi gia co ni nng ta tam hon. Hng dan cha me quay ve vi cuoc song tam linh tot ep la phng cach bao an chu toan hn het.

    Va thng cha me, lo cho cha me th khong g hn la giup ngi hien tai song c an on, coi

  • 83Suoi nguon yeu thng

    long thanh than, mai sau c an nhan giai thoat. Chung ta ng ngh rang khi cha me mat roi lam tang le cho linh nh, cung gio cho to ma bao la co hieu th qua la mot sai lam ln.

    Song th con chang cho an,Chet roi xoi tht lam van te ruoi.

    o la mot thc trang ang buon ma t nhieu chung ta thng vap phai.

    Nhng hom nay ay a la e t Phat, chung ta phai hieu cho thau ao van e bao hieu. Vang! Ngoai viec phung dng sm tham toi vieng, lo cho cha me ay u vat thc can dung trong luc tuoi gia, chung ta nen ong vien, khuyen khch cha me tm nguon an lac tam hon trong van e tu thien. c nh vay mi co the tam goi la phan nao ap en tham an cha me.

    Knh tha qu v!Tam long cua cha me bao la nh tri cao bien

    rong. Bon phan lam con, chung ta phai het long bao ap. Neu khong, se co luc chung ta phai khoc than cho s muon mang nay. Bi v me la anh sang, la ngon en thap sang bang mau con tim, la om la thieng lieng chay trong bao bung, chay trong em toi, soi sang neo con ve.

    Vay, chung ta hay mau mau tr ve ma nam lay tay me e thay i con hanh phuc:

  • 84 Suoi nguon yeu thng

    Me cho con nam ban tay,Ban tay me am con ngay xa xa.Me i! Neu l mot maiMe ve vi at tay ai con cam?

    Nhng hi oi! Trong chung ta ay co nhng ngi bat hanh khong con co me hien e nam lay ban tay yeu thng tru men na. Ban tay ma me a tng chat chiu dat con qua may nhp cau tre lat leo en trng nay con au na. Tay con chi vi buong thong vao h vo va bang hoang nhn len ngc ao oa hoa hong t nay hoa trang, trang noi niem nh me da diet tam hon.

    Knh tha qu v!Trong gi phut thieng lieng cua ngay Vu Lan

    bao hieu, chung ta hay danh tron tam chan tnh tng niem an c cao day cua hai ang sanh thanh. Va hay cung chung vui hanh phuc vi nhng ai con co me hien, con co me e cai hoa hong o tham. Nhng cung ng quen chia st noi ngam ngui vi nhng ai mat me ng b v nhn oa hoa hong trang.

    Va mot lan na, chung ta hay danh mot phut mac niem tng nh cong n cha me. Va e cung nhau:

    Ngam cau th cu tri que me,Ran tieng chim chuyen nhanh quyt t.

  • 85Suoi nguon yeu thng

    Me nh nhanh re dong song nho,Mang hat phu sa ti at que.

    (Vo nh Hong)ong thi, chung con thanh knh dang len cha

    me noi niem sau kn:

    Me i! nam thang con vang vang,Tieng hat au cua me ru.T thu xa xa gi tham lai,Trong long con tre ep thien thu.

    Hi cac anh, cac ch, cac em, oa hoa hong va cai len ao o, chung ta hay cung nhau vui bc ve ben me hien, dau co muon mang nhng van con hn. Chung ta hay ve va ngam ngui chia se noi mat mat ln lao vi nhng ngi khong con me.

    Thu sang la rung san chua cu,Ma me ra i chang tr ve.Lang tieng chuong ngan hoa nhp mo,Nghe long chet lm noi au te.

    (Khng Vi)Knh bach Ch ton thien c!Knh tha qu Phat t!

    V biet cuoc i kho vi khong,Nen con gac lai moi thng long.Hoang dng chanh phap en n nang,Cuc duc sanh thanh thoa c mong.

    (Le Ngoc)

  • 86 Suoi nguon yeu thng

    Va gi ay, trong buoi le trang nghiem cua ngay Vu Lan Thang Hoi, mot lan na, knh mi qu v, chung ta hay cung nhau chap tay tng niem va anh le cha me, thanh knh dang len li sam toi va phat nguyen rang: i nay va mai mai cung tot i v lai, chung ta se la nhng con thao, chau hien, e bao nhieu ngi me tren the gian nay khong con au kho v nhng a con vong an boi ngha na.

    Chung ta hay thanh tam hng ve hnh anh c ai Hieu Muc-kien-lien, niem hong danh Ngai 3 lan e cau Ngai chng minh cho long hieu thao cua chung ta, va cau Ngai gia ho cho cha me hien tien c nhieu phuc lac, thac roi sm c sieu sanh.

    Nam Mo ai Hieu Muc-kien-lien Bo Tat Ma-ha-tat (3 lan)

    THIEN VIEN SN THANG

    Mua Ha 2001 - PL: 2545

  • 87Suoi nguon yeu thng

    LI PHAT DAY VE CONG N CHA ME VA BON PHAN LAM CON

    Trong he thong giao ien Phat-a, ca Nam truyen va Bac truyen eu co nhng bai kinh, oan kinh noi ve cong n sinh thanh dng duc cua cha me rat la sau sac va cam ong.

    Co nhng trang kinh c Phat ch day phng phap bao ap an c sau day cua song than mot cach thiet thc nhat. Co ngha la c Phat a ch bay cach bao an chan chanh, hp ao ly, co li ch trong i hien tai va mai sau.

    Hay noi ro hn, c Phat a a ra tieu chuan oi vi mot ngi con c goi la hieu ao th phai hoi u ca hai mat s va ly. S la hnh thc bao ap ben ngoai, la lo lang, cham nom phung dng cha me khoi moi ieu thieu thon ve vat chat; luon ton trong knh le cha me va khong c lam cho cha me phien long. Ly la cham lo i song tam linh cho cha me, hng cha me phat khi thien tam, gieo tao phc lanh, tu theo Chanh ao; la lam sao cho cha me hieu ro ng lanh, tin sau nhn qua, thoat ngoai vong me tn, ra khoi luan hoi nghiep bao, at c an lac giai thoat trong hien tai va tng lai.

  • 88 Suoi nguon yeu thng

    Noi cach khac, giup cho cha me co mot i song hien thien chnh la hieu hanh, la phat tam bao an. Con nh e cha me lam ieu ta ac, khong tu dng ao c la bat hieu.

    Theo quan iem Phat giao, thien co ngha la khong sat sanh, khong trom cap, khong ta dam, khong noi doi, khong noi hai li, khong noi li oc ac, khong noi li phu phiem, khong tham, khong san, khong si, co chanh kien.1 Ngc lai la bat thien. Ma tham, san, si chnh la goc re cua bat thien.

    Cho nen ngi tu hoc Phat phap phai thay ro ieu nay e biet cach ap dung li Phat day vao i song sinh hoat cua chnh mnh, e moi ngay bt tham, san, si, thang tien tren ng ao. c nh vay mi that s la ngi con hieu ao.

    Trong ao Phat, van e hieu ao c e cap nhieu trong kinh tang Pali cua Phat giao nguyen thuy va Han tang cua he phai Bac tong nh: kinh Trng Bo, kinh A Ham, kinh Bao An, kinh Vu Lan Bon, kinh Hieu T, kinh Tam a Quan...

    ay, chung toi su tap lai mot so t trong rat nhieu phap thoai c Phat thuyet ve cong n cha

    1 Cung goi la Mi ieu lanh hay Thap thien ao. Ngc lai mi ieu nay goi la Mi ieu ac hay Thap bat thien ao.

  • 89Suoi nguon yeu thng

    me va cach thc ap en cua con cai oi vi cha me hau chia se cung cac ban.

    Cung tot ieu thien khong g hn hieu,Cung tot ieu ac khong g hn bat hieu.

    (Kinh Nhan Nhuc)

    T vo lng kiep en nay, chung sanh lang thang trong neo luan hoi, bo than nay nhan than khac, sinh i sinh lai bao lan, sa me ma chung ta a uong con nhieu hn nc trong bon bien.

    (Kinh Tng ng)

    Nay cac ty kheo! Co hai ngi ma cac thay khong the nao en n cho het c, o la cha va me. Neu co ke vai trai cong cha, vai phai cong me, i xa ngan dam, cung phung u moi thc an, o mac, chan nem va thuoc thang, tham ch cha me co tieu tien, ai tien tren vai i na, cung cha tra c an sau cha me. Cac thay phai biet, an cha me nang lam, bong be nuoi nang, dng duc ung luc, lam cho ta trng thanh. V the ma biet an o kho tra. Do vay, ngi con hieu thao muon bao ap cong n cha me ung Chanh phap can phai thc hanh nhng viec sau ay:

    Neu cha me cha co niem tin, phai khuyen khch cha me phat tam tin tng Tam bao.

  • 90 Suoi nguon yeu thng

    Neu cha me xan tham, phai khuyen khch cha me phat tam bo th.

    Neu cha me theo ieu ac, phai khuyen khch cha me hng ve ng thien.

    Neu cha me theo ta kien, phai khuyen khch cha me tr ve vi chanh kien.

    Lam c nh vay la tra n cha me ung vi Chanh phap, khien cha me khong nhng c an vui trong hien tai, ma con gieo phc lanh trong tng lai.

    (Kinh Tang Nhat A Ham) Cung knh va vang li cha me. Phung dng khi cha me gia yeu. Gi gn thanh danh truyen thong gia nh. Bao ve tai san cha me e lai. Lo tang le chu ao khi cha me qua i.

    (Kinh Trng Bo)

    Vo th la luan hoi. Nay cac ty kheo, khong de g tm c mot chung sanh trong mot thi gian dai nay lai khong mot lan nao lam me, lam cha.

    (Kinh Tng ng)

    Tat ca ngi nam la cha ta, tat ca ngi n la me ta. Bao nhieu i kiep ta t o ma sanh ra, nen chung sanh trong sau ng la cha me cua ta ca.

    (Kinh Pham Vong)

  • 91Suoi nguon yeu thng

    Nay cac thay ty-kheo! Neu ngi nao biet n va en n, cho du cach xa ta ngan dam, nhng ta van xem ngi o nh ng hau gan ben ta. Con neu nh ngi nao khong biet n va en n, cho du ngi o co ng hau gan ben ta nhng ta van xem ho cach xa ngan dam.

    (Kinh Tang Nhat A Ham)

    Neu co ngi muon c vua Pham Thien trong nha, hay hieu dng cha me, vua Pham Thien a co trong nha. Muon co e Thch trong nha, hay hieu dng cha me, e Thch san trong nha. Muon c tat ca thien than trong nha, ch cung dng cha me, tat ca thien than eu trong nha. Cho en muon cung dng Thanh Hien va Phat, ch cung dng cha me, cac v Thanh Hien va Phat eu trong nha.

    (Kinh Tap Bao Tang)

    Phat hoi cac thay sa-mon: Con nuoi cha me, lay cam lo tram v lam thc an, dung thien nhac lam vui tai, sam y phuc hao hang mac ni than, vai cong cha me i khap bon phng, suot i phung dng nh vay, ang goi la hieu chang?

    Cac thay sa-mon tha: Ngi nay la ai hieu.

    Phat day: Cha goi la hieu.

  • 92 Suoi nguon yeu thng

    Phat bao cac thay sa-mon: Xem ngi the gian khong co hieu thao, ch the nay mi goi la hieu: Hay khuyen cha me bo ac lam lanh, tho Tam quy, gi Ngu gii. Du cha me sm mai tho tr quy gii, chieu ve coi chet, oi vi n nang cha me nuoi dng, cung goi tam en.

    (Kinh Hieu T)

    Me hien con song la mat tri gia tra choi sang, Me hien khuat bong la mat tri a lan. Me hien con song la mat trang sang to,Me hien khuat roi la em toi am u.

    (Kinh Tam a Quan)

    Vui thay hieu knh Me, Vui thay hieu knh Cha, Vui thay knh Sa mon, Knh bac Thanh, vui thay!

    (Kinh Phap Cu)

    Co hai hang ngi, nay cac ty-kheo, Ta noi khong the tra n c. The nao la hai? La me va cha. Neu mot ben vai cong cha, mot ben vai cong me, lam vay cho en tram tuoi, neu am bop, thoa nc tam ra, thoa goi, va dau tai ay co tieu tien, ai tien, nh the, nay cac ty-kheo, cung cha lam u hay tra n u me va cha. V c sao? V rang,

  • 93Suoi nguon yeu thng

    nay cac ty-kheo, cha me a lam nhieu cho con cai, nuoi nang, nuoi dng con khon ln, gii thieu con vao i.

    (Kinh Tang Chi I)Lam con oi vi cha me em chut le mon cung

    dng th c phc vo lng, trai lai lam t ieu bat thien oi vi cha me toi cung vo lng.

    (Kinh Tap Bao Tang)

    The Ton lay mot t at e tren au ngon tay roi hoi cac thay ty-kheo, at tren au ngon tay ta nhieu hay at tren qua a cau nay nhieu?

    Bach c The Ton! at tren au ngon tay Nh Lai so vi at tren qua a cau th qua t.

    Cung vay, nay cac ty-kheo, nhng chung sanh hieu knh vi cha me th qua t, nh at tren au ngon tay cua ta, con nhng chung sanh khong hieu knh vi cha me lai qua nhieu nh at tren a cau.

    (Kinh Tng ng)Nhng a con bat hieu, sau khi chet b oa

    vao a nguc A-ty, la d thieu ot, an hoan sat nong, uong nc ong soi, gm ao am chem... ngay em chet song muon lan, en tram ngan kiep khong ngng mot giay, s hnh phat tai A-ty nguc, rat nang ne ngo nghch song than.

    (Kinh Bao Hieu)

  • 94 Suoi nguon yeu thng

    Ta trong nhieu kiep qua kh, nh t tam hieu thuan, cung dng cha me, do cong c o, nen sinh len cac tng tri th lam Thien e, xuong nhan gian th lam Thanh Vng.

    (Kinh Hien Ngu)

    Thu Phat con tai the co mot v ch thien en hoi: Bach c The Ton, lam sao e co c van may?

    Phat ap: Phung dng cha va me la van may toi thng.

    (Kinh Hanh Phuc)

    Ta trai qua nhieu kiep tu hanh thanh ao la nh cong n cua cha me nuoi dng.

    (Kinh Phan biet)

    Th tri at quy than khong bang co hieu vi cha me, v cha me la hai v than minh cao nhat trong cac than minh.

    (Kinh T Thap Nh Chng)

    Hieu hanh ng au tram hanh tot. Hieu cam en tri th ma hoa gio thuan, hieu cam en at th muon vat hoa sinh, hieu cam en ngi th moi phuc tang trng.

    (Khe kinh)

  • 95Suoi nguon yeu thng

    n cha lanh nh nui Thai, ngha me hien sau hn bien ca. Neu ta trong i mot kiep, noi cong n cha me khong the het.

    Cha me tai tien nh Phat tai the, gap thi khong co Phat, kheo th cha me tc la th Phat vay.

    (Kinh Tam a Quan)

    Cha me la Pham Thien,Bac ao s i trc, Xng ang c cung dng, V thng en chau con,Do vay bac hien tr, anh le va ton trong, Dang thc an nc uong, Vai mac va ging nam, Thoa bop cung tam ra. Vi s hanh nh vay, i nay ngi hien khen, i sau hng thien lac.

    (Kinh Hanh Phuc)

    The Ton lai bao A-nan, n cha ngha me mi phan phai tin. ieu th nhat gi gn thai giao, Mi thang trng chu ao moi be.Th hai sanh e gm ghe,Chu au chu kho moi me tram phan.

  • 96 Suoi nguon yeu thng

    ieu th ba tham an nuoi dng,Cc en au, ben vng chang lay.Th t an ang uong cay,e danh bui ngot u ay cho con. ieu th nam lai con khi ngu,t me nam kho rao phan con.Th sau su nc nhai cm,Mien con no am chang nhm chang ghe.ieu th bay khong che o ue,Giat o d cua tre khong phien.Th tam chang n chia rieng,Neu con i vang cha phien me lo.ieu th chn mien con sung sng,Dau phai mang nghiep chng cung cam.Tnh sao co li th lam,Chang mang toi loi b giam b cam.ieu th mi chang ham trau chuot,Danh cho con cac cuoc thanh nhan.Thng con nh ngoc nh vang, n cha ngha me sanh bang Thai sn.

    (Kinh Bao An)Nay cac Ty Kheo, sa me ma cac Thay tho

    nhan ni ngi me t vo lng kiep en nay con nhieu hn nc cua ai dng. Quy thay nen biet sa cua ngi me la nhng giot mau ket tinh thanh nhng dong sa ngot truyen qua cho con, moi ngay a con bu bam ln len a rut ta tan

  • 97Suoi nguon yeu thng

    pha than hnh ngi me kho gay heo mon, chet sm cung v con.

    (Kinh Tng ng)

    Ngi con nao giau co ma khong biet hieu thao phung dng cha me, o la ca ngo a en bai vong.

    (Kinh ai Van)

    Ngi nao muon bao n ngha to ln cua cha me, khong co cach nao hn la phat tam Bo-e cau giac ngo, roi tm cach hng dan ngi than cua mnh va chung sanh ong phat tam Bo-e, o la cach bao an rot rao.

    (Kinh Phng Tien Phat Bao An)

    Ngi con ch hieu du co gap ai nan nh tai tri, ach nc, a chan... cung se thoat hiem mot cach an toan. Neu giau th c hng tron ven gia tai khong b nghch canh, chng duyen, noi nghch ngoai thu, luat vua phep nc, trom cp mat mua... Neu ngheo th i song trong sach thanh nhan, tri ngi yeu thng, danh thm xong khap, khong b canh n nan kho s, t bnh tat, c tang tuoi tho... Sau khi chet c sanh thien.

    (Kinh Hanh Phuc)

  • 98 Suoi nguon yeu thng

    Gia cac loai hai chan,Chanh giac la toi thang.Trong cac loai con cai,Hieu thuan la toi thang.

    (Kinh Tang Chi I)

    Nh tren, chung ta a thay c Phat day that cu the, ro rang ve n cha ngha me va nhng phng cach bao hieu thong thng ma ai cung co the lam c.

    Rat mong rang tat ca chung ta eu ghi long tac da, luon nh ngh en an ngha sinh thanh sau day tham trong cua cha me e tm cach ap en trong muon mot!

  • 99Suoi nguon yeu thng

    TH GI ME

    Me knh yeu!em nay tri se lanh. Gio thoi mn

    man h