1

ภยพบตฝงชน(crowd or mass gathering disaster)

ศ.นพ.สนต หตถรตน

คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด

2

เหตการณ 14 ตลาคม 2516

3เหตการณ 6 ตลาคม 2519

4เหตการณ 17-20 พฤษภาคม 2535

5

6

ปจจยส าคญ ภยพบตฝงชน

1. F (Force) = จ านวนคน , แรงผลก/เบยด

2. I (Incitement) = สงยวย

3. S (Space) = พนท

4. T (Time) = ระยะเวลา

7

บาดเจบจากภยพบตฝงชน

1. การอด/เหยยบกนตาย (human stampede)

compressive asphyxia, crush injury ทอกและทอง

- acute severe venous hypertension : asystole ชก สบสน ตาถลน / บอด / เลอดออก จ าเลอดทหนาและอก

- ซโครงหก อกรวน ปอดช า หวใจช า ตบ/มามแตก กระดกหก กลามเนอสลาย ไตวาย...

8

กรณ “ตากใบ” 25 ตลาคม 2547

9

ค าสงศาลจงหวดสงขลา 29 พฤษภาคม 2552คดหมายเลขแดง เลขท ช. 8/2552

กรณ “ตากใบ” ทคนไทย 78 คนตายขณะอยในความควบคม ของเจาพนกงานไปสงยงคายองคยทธบรหาร 25 ต.ค. 2547

“เหตและพฤตการณทตาย คอ ผตายทง 78 คน ขาดอากาศหายใจ ในระหวางอยในความควบคมของ เจาพนกงาน ซงปฏบตราชการตามหนาท”

10

11

บาดเจบจากภยพบตฝงชน

2. การกอความไมสงบและการจลาจล (civil unrest & riots)

- บาดเจบจาก มด ไม ปน ระเบด แกสน าตา ฯลฯ

- บาดเจบจากอบตเหตจราจร ฯลฯ

* คนทอยรวมกนเปนจ านวนมาก จะคดเหนและกระท าการ ไปในทศทางเดยวกน (group cohesionmob mentality)

12

การฆาหมในมสยดอลฟรกอน เมอ 8 มถนายนนมใชครงแรก การตายหมของคนมสลมครงแรกเกดขนทมสยดกรอ เซะ เม อ 28 กนยายน 2547 คร งน นมคนมสลมตาย 32 คน ฝายเจาหนาทตาย 3

13

กมขอสงสยและค าถามวาโจรกอการรายทนบถอ ศาสนาอสลามนน จะเปนผท าเพอสรางสถานการณ

ค าตอบจากผเชยวชาญทางศาสนาอสลามท าใหทราบวา คนมสลมไมท าเปนอนขาด

14

ในศาสนาอสลาม เขาถอวามสยด คอบานของอลเลาะฮ หรอบานของพระเจา เมอเขาไปอยในมสยด จะรสกมความปลอดภยทสด และปลอดภยมากกวาทใดๆ แมแตในบานของตน ในหองละหมาดของมสยดจะไมมการพดคยเรองใดๆ นอกจากพธกรรมทางศาสนา ถาประชมกตองออกมาประชมนอกหองละหมาด ไมมการเสรฟน าชาเครองดมใดๆ ในหองละหมาด

15

16

ปวยจากภยพบตฝงชน

1. หนามดเปนลม

2. เหนอยลา/หมดแรง

3. ปวยเพราะรอน : บวม ตะคว ชกเกรง เปนลม หมดแรง สมองเสย (heat stroke)

4. โรคเดมก าเรบ

5. พษสรา/ยาเสพตด

17

การปองกน

การทคนจ านวนมากจะมารวมตวกน ยอมรลวงหนาจงควรปองกนโดย1. ก าจดหรอบรรเทาสาเหต ถาท าได2. ลดปจจยเสยงตอภยพบต

F ลดจ านวน จดระเบยบ.... I ลดสงยวย - ขาวลอ/ปลอย.... S เพมพนท จดระเบยบ.... T ลด/แบง เวลา

3. แกจดออนทท าใหเกดภยพบต

18

จดออนทท าใหเกดภยพบตฝงชน

1. ไมมกฎหมาย/กฎระเบยบ ส าหรบการชมนมแบบตางๆ

2. ไมมการประสานงานกนระหวางฝายตางๆ ทเกยวของ

3. ไมไดเตรยมบคลากรและวสดอปกรณส าหรบการสภยพบตฝงชนแบบตางๆ

4. ไมมการวางแผนและซอมแผนรวมกน เพอปองกน และบรรเทาภาวะภยพบต

5. คาดการณผดพลาด

19

บางประเทศ จะใหม

• แพทยฉกเฉน 1-2 คนตอฝงชน 50,000 คน

• พยาบาล/เวชกรฉกเฉนระดบสง 1-2 คนตอฝงชน 10,000 คน

• เวชกรฉกเฉนระดบตน/กลาง 1-2 คนตอฝงชน 1,000 คน

โดยประจ าอยในต าแหนงทจะเดนไปถงไดใน 5 นาท

และมเสาธงสงๆ แสดงต าแหนงไวชดเจน

และมรถเลกๆ (ตวถงแคบ) ทสามารถน าผปวยฝาฝงชน

ไปสทรกษาพยาบาลสนามได

20

ขอบคณท ตงใจฟง ถาม / แสดงความคดเหน