tailieu_1418575457

26
 1 Chuyên đề 2. T C ĐỘ PH  Ả N Ứ NG VÀ CÂN B  Ằ NG HÓA H  C I. Ni dung chuyên đề 1. Ni dung 1: Tc độ phn ứ ng (2 tiết) - Các khái nim tc độ phn ng, tc độ trung bình ca phn ng, biu thc tính tc độ trung bình ca phn ng. - Các yếu t nh hưởng đến tc độ phn ng và ý nghĩa thc tin ca tc độ  phn ng. 2. Ni dung 2: Cân bng hóa hc (2 ti ết) - Các khái nim cân bng hóa hc, hng s cân bng, s chuyn dch cân  bng. - Các yếu t nh hưởng đến cân bng hóa hc - Ý nghĩa ca cân bng hóa hc trong sn xut hóa hc. II. T chứ c dy hc chuyên đề 1. Mc tiêu  Kiế n thứ c - Nêu được định nghĩa tc độ  phn ng, tc độ trung bình, biu thc tính tc độ trung bình. - Gii thích đượ c nguyên nhân nh hưở ng các yếu t đến tc độ phn ng: nng độ, áp sut, nhit độ, din tích b mt cht r n và cht xúc tác. - Phát biu được định nghĩa v cân bng hoá hc, viết và nêu được ý nghĩa  biu thc tính hng s cân bng trong h đồng th và h d th. - Phát biu được định nghĩa v s chuyn dch cân bng hoá hc, các yếu t nh hưở ng và ni dung nguyên lí Lơ Sa- tơ - li-ê. - Gii thích đượ c s chuyn dch các cân bng hóa hc c th theo ni dung nguyên lí Lơ Sa- tơ - li-ê.  Kĩ năng  - Quan sát các thí nghim c th, các hin tượ ng thc tế v tc độ phn ng cân bng hóa hc, rút ra đượ c nhn xét, gii thích.

Upload: bich-ngoc

Post on 05-Nov-2015

1 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

tài liệu BDTX-Tđộ phản ứng và CBHH

TRANSCRIPT

  • 1

    Chuyn 2. TC PHN NG V CN BNG HA HC

    I. Ni dung chuyn

    1. Ni dung 1: Tc phn ng (2 tit)

    - Cc khi nim tc phn ng, tc trung bnh ca phn ng, biu thc

    tnh tc trung bnh ca phn ng.

    - Cc yu t nh hng n tc phn ng v ngha thc tin ca tc

    phn ng.

    2. Ni dung 2: Cn bng ha hc (2 tit)

    - Cc khi nim cn bng ha hc, hng s cn bng, s chuyn dch cn

    bng.

    - Cc yu t nh hng n cn bng ha hc

    - ngha ca cn bng ha hc trong sn xut ha hc.

    II. T chc dy hc chuyn

    1. Mc tiu

    Kin thc

    - Nu c nh ngha tc phn ng, tc trung bnh, biu thc tnh

    tc trung bnh.

    - Gii thch c nguyn nhn nh hng cc yu t n tc phn ng:

    nng , p sut, nhit , din tch b mt cht rn v cht xc tc.

    - Pht biu c nh ngha v cn bng ho hc, vit v nu c ngha

    biu thc tnh hng s cn bng trong h ng th v h d th.

    - Pht biu c nh ngha v s chuyn dch cn bng ho hc, cc yu t

    nh hng v ni dung nguyn l L Sa- t- li-.

    - Gii thch c s chuyn dch cc cn bng ha hc c th theo ni dung

    nguyn l L Sa- t- li-.

    K nng

    - Quan st cc th nghim c th, cc hin tng thc t v tc phn ng

    cn bng ha hc, rt ra c nhn xt, gii thch.

  • 2

    - Vn dng c cc yu t nh hng n tc phn ng xut cch

    lm tng hoc gim tc ca mt s phn ng trong thc t i sng, sn xut

    theo hng c li.

    - D on c chiu chuyn dch cn bng ho hc trong nhng iu kin

    c th.

    - Vn dng c cc yu t nh hng n cn bng ho hc xut

    cch tng hiu sut phn ng trong trng hp c th.

    - Gii c bi tp ho hc c lin quan:

    + Tnh s thay i tc phn ng khi thay i nhit .

    + Tnh hng s cn bng K nhit nht nh ca phn ng thun nghch

    bit nng cc cht trng thi cn bng v ngc li.

    Thi (gi tr)

    - Gio dc c tnh cn thn chnh xc.

    - Hiu c c s l thuyt v tc phn ng v cn bng ha hc t

    hiu v vn dng ng iu chnh tc phn ng, s chuyn dch cn bng

    trong thc t cuc sng v sn xut.

    Trng tm

    - Tc phn ng ha hc. Biu thc lin h gia tc v nng cht

    phn ng. Cc yu t nh hng n tc phn ng.

    - Cn bng ha hc v hng s cn bng (biu thc v hng s cn bng).

    S chuyn dch cn bng ha hc v cc yu t nh hng.

    - nh hng cc nng lc c hnh thnh:

    + Nng lc hp tc.

    + Nng lc gii quyt vn .

    + Nng lc tnh ton ha hc.

    + Nng lc vn dng kin thc vo thc tin.

    2. Chun b ca GV v HS

    2.1. Chun b ca GV

    Ni dung 1: Tc phn ng

  • 3

    - Dng c ha cht nghin cu nh hng ca cc yu t nhit , nng ,

    din tch tip xc, xc tc.

    - Giy A0 ghi kt qu th nghim.

    Ni dung 2: Cn bng ha hc

    - Cc phiu hc tp.

    2.2. Chun b ca HS

    3. Thit k cc tin trnh dy hc chuyn

    NI DUNG 1: TC PHN NG

    Phng php dy hc:

    Trong thc t, cng nh t kin thc ha hc hc trc HS gp nhiu

    phn ng xy ra nhanh, chm khc nhau, ng khi nim tc phn ng cng

    tng t vi khi nim vn tc nn HS c th tho lun rt ra khai nim tc

    phn ng. V vy, GV c th s dng phng php m thoi pht hin, tho

    lun nhm gip HS hnh thnh khi nim tc phn ng.

    Vi ni dung nh hng ca cc yu t n tc phn ng, HS c th suy

    lun s nh hng v gii thch nguyn nhn nh hng ca cc yu t n tc

    phn ng t s hiu bit v bn cht ca phn ng ha hc cng nh cc

    kin thc thc t. Do , nghin cu nh hng ca cc yu t n tc

    phn ng GV c th s dng nhiu php php dy hc khc nhau nh: phng

    php bn tay nn bt hoc s dng th nghim theo phng php nghin cu

    (hoc) kim chng, phng php dy hc hp tc,...

    Hot ng 1: Khi nim tc phn ng

    (Phng php m thoi pht hin)

    - GV nu cu hi cho HS tho lun theo nhm 2 ngi (nhm r rm, 2 HS

    ngi cnh nhau thnh mt nhm).

    + Nh li nhng phn ng ha hc em hc v ngh v cc phn ng ha

    hc trong cuc sng hng ngy, hy k tn 5 phn ng nhanh v 5 phn ng

    chm vo ct th 2 ca bng sau:

  • 4

    Tn phn ng

    Yu t quan st c s thay

    i

    Phn ng

    nhanh

    -

    -

    -

    -

    -

    Phn ng

    chm

    -

    -

    -

    -

    -

    + Tho lun v ngha ca t tc phn ng.

    - GV gi mt nhm chia s ni dung tho lun vi cc nhm khc, cc

    nhm cn li b sung kin (nu khc).

    - GV tng kt cc kin, cht li: Phng trnh ha hc cho ta bit phn

    ng to thnh sn phm g, cn nh gi mc nhanh hay chm ca phn

    ng dng khi nim tc phn ng ha hc (gi tt l tc phn ng).

    Phn ng nhanh l phn ng xy ra nhanh. Phn ng c hon thnh trong

    thi gian ngn. Ta ni l tc phn ng cao.

    Phn ng chm l phn ng xy ra chm. Phn ng c hon thnh trong

    thi gian di. Ta ni l tc phn ng thp.

    - GV t vn . Lm th no o tc phn ng?

    (HS c th xut cc kin, GV khng kt lun ng sai)

    - GV biu din (hoc cho HS xem bng hoc cho HS t lm th nghim) hai

    th nghim: cho mnh Mg tc dng vi dung dch HCl long v cho dd Na2S2O3

    tc dng vi dung dch H2SO4. Yu cu HS quan st hin tng v cho bit:

    Chng ta c th quan st c s thay i no xy ra trong mi phn ng?

  • 5

    - HS tr li.

    - GV yu cu HS tho lun theo nhm r rm ban u cc cu hi:

    + Vi cc phn ng cc em k ra trong hot ng nhm r rm, s thay

    i no ca cht phn ng v sn phm ca phn ng m chng ta c th quan

    st c?

    + Lm th no c th o nhng thay i ?

    + C th nh ngha tc phn ng nh th no?

    - GV cho HS trnh by kin v cc vn tho lun nhm v tng kt,

    nhng thay i i vi cht phn ng v sn phm m chng ta c th quan st

    c, a ra khi nim tc phn ng trung bnh, k hiu v cng thc tnh

    ((Csau-Ctrc)/(tsau - ttrc)).

    - GV cho bi tp: xc nh tc ca phn ng A + 2B C ngi ta

    tin hnh xc nh nng ban u ca A, B v nng ca cht B ti cc thi

    im khc. Tnh nng ca B v tc phn ng trung bnh tnh theo A v B

    cc khong thi gian cho v in vo bng sau:

    Thi

    gian, s

    t, s CA,

    mol/l

    CA,

    mol/l

    vtnh theo

    A

    mol/l.s

    CB,

    mol/l

    CB,

    mol/l

    vtnh theo B

    mol/l.s

    0 1,17 2,34

    184 184 . . . 2,08 . .

    319 135 . . . 1,91 . .

    526 207 . . . 1,67 . .

    Nhn xt:

    + Gi tr tc trung bnh tnh theo A v B.

    + S bin i tc trung bnh ca phn ng (tnh theo mi cht) theo thi

    gian v gii thch s bin i .

    So snh tc trung bnh tnh theo A v B ti tng khong thi gian tng

    ng. Gii thch s khc nhau .

  • 6

    HS lm bi tp, rt ra nhn xt: Gi tr tc trung bnh tnh theo cht ban

    u c gi tr m, theo sn phm c gi tr dng do lng cht ban u gim

    dn cn lng sn phm tng dn. Tc trung bnh ca phn ng gim dn

    theo thi gian, do nng cc cht gim dn, cc cht c h s t lng khc

    nhau s bin thin nng s khc nhau (h s t lng cng ln, s bin thin

    nng cng ln).

    GV b sung cng thc tnh tc phn ng trung bnh quy v cng mt gi

    tr khi tnh theo cc cht khc nhau v khi nim tc phn ng tc thi, gii

    thiu cch tnh tc tc thi.

    Hot ng 2: Cc yu t nh hng n tc phn ng

    (S dng phng php bn tay nn bt)

    Bc 1: Tnh hung xut pht v cu hi nu vn

    Gio vin t vn : Trong thc t phn ng ha hc din ra mi lc. Nu

    thc n, ty ra vt bn, v thc n b hng u l cc phn ng ha hc. Chng

    ta c th thay i tc nhng phn ng ny. V d nh, khi nu thc n chng

    ta ct thnh cc ming nh s nhanh chn hn nu c ming to, ty vt bn

    nhanh hn chng ta ch bt git tp trung vo vt bn, hay lm chm thi

    gian lm hng thc n chng ta cho chng vo t lnh.

    Nh vy, chng ta c th lm tng hoc gim tc ca mt phn ng. Vy

    da vo c s no chng ta c th iu khin c tc ca mt phn ng?

    HS xut: tm hiu cc yu t nh hng n tc phn ng.

    GV nu cu hi: Nhng yu t no c th nh hng n tc ca mt

    phn ng ha hc?

    Bc 2: Hnh thnh cu hi nghin cu

    GV yu cu HS vit suy ngh ca mnh v cu hi nu vn trn vo v

    th nghim (gi : theo cc em nhng yu t no c th lm tng hay gim tc

    phn ng? Suy lun no hay v d thc tin no m em a ra d on ?

    Nh li bn cht ca phn ng ha hc suy lun cc yu t nh hng n

    tc phn ng).

    HS vit ra kin c nhn v cc yu t c th nh hng n tc phn

    ng v l gii s d on .

  • 7

    GV quan st v ca mt s HS nm bt nhanh cc quan nim ban u

    ca HS cc yu t c th nh hng n tc phn ng.

    T chc cho HS nu cc quan nim ban u v tho lun: Gi mt s HS

    trnh by quan im, GV t cc cu hi lm r quan im ca HS.

    (- ca em l . hay .?

    - C th ni cch khc l . c khng?

    - Ti sao em li cho rng ..?

    - Gii thch nh th no nu cho rng xy ra?

    - Theo em l do no dn n ..?

    - Em da vo c s no a ra kin ?

    - Lin h vi kin thc no hc hay thc t no m em cho rng .?

    - C ai ngh n kh nng khc xy ra khng?

    - Ai ng vi kin ny v c li gii thch r hn khng?

    - C ai ngh n v c tng no khc?

    - Ai c kin ngc li? Hy cho bit c s ca kin ? .)

    GV t cu hi nghin cu: Cc yu t nhit , nng , kch thc cht

    phn ng, p sut v cht xc tc c nh hng n tc phn ng khng v

    nu c th nh hng nh th no?

    Bc 3: xut gi thuyt v phng n th nghim

    GV yu cu HS xut cc gi thuyt v nh hng ca cc yu t n tc

    phn ng bng cch nu cc cu hi: D on nh hng ca mi yu t n

    tc phn ng?

    HS nu d on v nh hng ca tng yu t, GV ghi li cc kin ln

    bng.

    GV yu cu HS xut phng n th nghim bng cch hi: Theo cc em,

    lm th no c th kim tra xem cc yu t nhit , nng , kch thng ca

    cht phn ng v cht xc tc c nh hng n tc phn ng khng v nh

    hng nh th no?

    HS xut cc phng n c th a ra cu tr li cu hi trn.

  • 8

    GV chn phng n lm th nghim. Cho bit c cc dng c v ha cht

    gm: dung dch Na2S2O3, H2SO4, nc ct, cc c vch chia, vi, dung dch

    HCl, ba, n cn, gi un, nc oxi gi, MnO2. Hy xut cch tin hnh th

    nghim, cch quan st hin tng kim chng xem nhit , nng , din

    tch tip xc v cht xc tc c nh hng n tc phn ng khng v nh

    hng nh th no?

    HS tho lun nhm xut cch tin hnh th nghim (v vo giy A0),

    cch quan st hin tng v rt ra kt lun.

    Cc nhm trnh by th nghim xut. GV gip HS lm r cch tin hnh

    th nghim, lu cc thao tc cn thit th nghim an ton.

    Bc 4: Thc hin th nghim tm ti - nghin cu

    HS lm th nghim xut theo nhm. Vit hin tng v kt lun

    tng ng vi mi th nghim vo giy A0, tho lun gii thch kt qu th

    nghim. GV quan st qun l HS lm th nghim.

    Bc 5: Kt lun v cht kin thc

    Gio vin yu cu cc nhm HS treo giy A0 ghi kt qu th nghim ca

    nhm v bo co ngn gn. Cc nhm so snh kt qu v tho lun.

    GV b sung nh hng ca p sut n tc phn ng, chiu cc hnh nh

    trc quan gii thch s nh hng ca tng yu t n tc phn ng v tng

    kt kin thc bng s .

  • 9

    Hot ng 3: Cng c

    GV cho HS lm bi tp cng c, cng c th t chc cc tr chi nh tr

    chi ch hi p v cc vn thc tin c lin quan n tc phn ng.

    NI DUNG 4: CN BNG HA HC

    Phng php dy hc:

    hnh thnh cc khi nim cn bng ha hc, hng s cn bng v s

    chuyn dch cn bng ha hc GV nn s dng phng tin trc quan v bi tp

    c th gip HS lnh hi cc khi nim ny bi y l nhng khi nim kh, tru

    tng.

    Vi ni dung cc yu t nh hng n cn bng ha hc, GV cng c th

    s dng phng php m thoi pht hin gip HS tm ra nh hng ca

    mt yu t cn bng ha hc, sau cho HS tho lun rt ra nh hng ca

    cc yu t cn li. Tuy nhin do cch nghin cu nh hng ca 4 yu t ny

    tng t nhau nn trnh nhm chn, mt thi gian, GV c th t chc chia

    nhm HS, cho mi nhm tho lun mt yu t sau ging gii li cho cc bn

    khc tc l dy hc theo phng php dy hc hp tc, kt hp vi k thut

  • 10

    mnh ghp. Di y ly v d thit k hot dy hc nghin cu nh hng ca

    cc yu t n cn bng ha hc

    Hot ng: Nghin cu cc yu t nh hng n cn bng ha hc

    (S dng phng php dy hc hp tc kt hp vi k thut mnh ghp)

    Bc 1: Lm vic chung c lp (GV nu vn hc tp, chia nhm, giao

    nhim v v hng dn hot ng nhm).

    - Cch chia nhm

    Nhm chuyn su: Chia lp thnh 4 loi nhm (ty theo s HS m c th

    chia thnh 4 nhm hoc 8 nhm, s HS bng nhau khong t 5 6 HS/nhm

    (nu khng chia c s HS bng nhau th GV linh hot trong phn chia nhm

    mnh ghp); t tn l xanh, , tm, vng; trong mi nhm nh s th t cc

    thnh vin t 1 n ht.

    Nhm mnh ghp: C 4 HS chuyn su c cng s th t thnh vin

    trong 4 nhm xanh, , tm, vng hp li thnh 1 nhm mnh ghp. Vy ty

    theo s hc HS ca mi nhm m c t 5 n 10 nhm mnh ghp.

    - Nhim v ca cc nhm

    Nhm chuyn su:

    + Nhm mu xanh: tho lun nh hng ca nng n cn bng ha hc.

    + Nhm mu : tho lun nh hng ca nhit n cn bng ha hc.

    + Nhm mu tm: tho lun nh hng ca p sut n cn bng ha hc.

    S chia nhm tho lun theo k thut mnh ghp Nhm xanh Nhm Nhm tm Nhm vng

    1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 5 5 5 3

    Nhm 1 Nhm 2 Nhm 3 Nhm 4 Nhm 5

    1 1 1 1 2 2 2 2

    Nhm

    chuyn

    su

    Nhm

    mnh

    ghp

  • 11

    + Nhm mu vng: tho lun nh hng ca xc tc n cn bng ha hc.

    Cc nhm ny gi l nhm chuyn su, HS mi nhm gi l HS chuyn su.

    + Mi nhm chuyn su lm vic trong khong thi gian 10 pht.

    Nhm mnh ghp:

    + Cc HS chuyn su ln lt s trnh by v nh hng ca yu t m nhm

    chuyn su ca mnh nghin cu n cn bng ha hc. Sau cc nhm

    mnh ghp tho lun v rt ra quy lut chung v nh hng ca cc yu t

    n cn bng ha hc, chnh l ni dung nh lut L Sa-t-li-.

    + Cc nhm mnh ghp tng kt nh hng ca cc yu t n cn bng ha

    hc bng s hoc bng vo giy A0.

    + Cc nhm mnh ghp lm vic trong thi gian 15 pht.

    - Ni dung cc phiu hc tp

    Phiu mu xanh: Nhim v hc tp nhm xanh

    Nghin cu nh hng ca nng n cn bng ha hc

    1. Ni dung tho lun:

    Xt cn bng sau trong mt bnh kn nhit cao v khng i:

    C (r) + CO2 (k) 2CO (k)

    - Vit biu thc tnh KC ca phn ng trn.

    Khi h ang trng thi cn bng:

    - Nu thm hoc bt lng kh CO, CO2 th KC c thay i khng?

    - Nu thm kh CO2 vo hn hp, th tc phn ng thun hay nghch s

    tng ln? Khi nng cc cht CO, CO2 thay i th no? Cn bng ha hc

    c b chuyn dch khng v chuyn dch theo chiu no?

    - Tng t nu tng lng kh CO hoc bt lng kh CO2 hay CO th cn

    bng c b chuyn dch khng v chuyn dch theo chiu no?

    - C kt lun g v nh hng ca nng n cn bng ha hc? (Nng

    cc cht tham gia v sn phm c nh hng n cn bng ha hc khng? Nu

    c th nh hng nh th no?)

    2. Chun b ni dung chia s nhm mnh ghp:

    Trnh by kt lun v nh hng ca nng n cn bng ha hc. Ly v d

  • 12

    phn tch nh hng .

    Phiu mu : Nhim v hc tp nhm

    Nghin cu nh hng ca nhit n cn bng ha hc

    1. Ni dung tho lun:

    - Khi thay i nhit hng s cn bng c thay i khng? Cn bng ha

    hc c b chuyn dch khng?

    - Xt cn bng sau trong mt bnh kn sau:

    N2O4 (k) 2NO2 (k) H = 58kJ

    (khng mu) (mu nu)

    Ngm bnh kh NO2 vo mt mt cc nc thy mu ca bnh kh nht i.

    B bnh kh ra khi bnh nc v sy nng thy mu m ln.

    Cho bit cn bng trn chuyn dch theo chiu no khi tng v gim nhit

    ? Tm mi lin h gia chiu chuyn dch cn bng khi tng, gim nhit

    vi nhit ca phn ng.

    - C kt lun g v nh hng ca nhit n cn bng ha hc? (nhit

    phn ng c nh hng n cn bng ha hc khng? Nu c th nh hng nh

    th no?)

    2. Chun b ni dung chia s nhm mnh ghp:

    Trnh by kt lun v nh hng ca nhit n cn bng ha hc. Ly v d

    phn tch nh hng .

    Phiu mu tm: Nhim v hc tp ca nhm tm

    Nghin cu nh hng ca p sut n cn bng ha hc

    1. Ni dung tho lun:

    Xt h cn bng sau trong mt xi lanh kn c pt tng:

    N2O4 (k) 2NO2 (k) H = 58kJ

    (khng mu) (mu nu)

    - Vit biu thc tnh KC ca phn ng trn.

    - Khi h ang trng thi cn bng nu ta y pt tng nn cho th tch ca

  • 13

    h gim mt na th p sut chung ca h thay i nh th no? Theo biu thc

    KC thay i nh th no?

    - Thc t KC c thay i khi thay i p sut khng? Vy iu g s xy ra

    vi h cn bng trn?

    - Ngi li nu y pt tng ra lm tng th tch, gim p sut ca h th cn

    bng c b chuyn dch khng v chuyn dch theo chiu no?

    - C kt lun g v nh hng ca p sut n cn bng ha hc? (p sut

    chung ca h phn ng c nh hng n cn bng ha hc khng? Nu c th

    nh hng nh th no?)

    2. Chun b ni dung chia s nhm mnh ghp:

    Trnh by kt lun v nh hng ca p sut n cn bng ha hc. Ly v d

    phn tch nh hng .

    Phiu mu vng: Nhim v hc tp ca nhm vng

    Nghin cu nh hng ca cht xc tc n cn bng ha hc

    1. Ni dung tho lun:

    - c sch gio khoa phn Vai tr ca cht xc tc hy cho bit cht xc

    tc c lm chuyn dch cn bng ha hc khng? Ti sao?

    2. Chun b ni dung chia s nhm mnh ghp:

    Trnh by kt lun v nh hng ca cht xc tc n cn bng ha hc. Ly v

    d phn tch nh hng .

    Phiu mu trng: Nhim v hc tp ca nhm mnh ghp

    Nghin cu nh hng ca cc yu t n cn bng ha hc

    1. Ni dung tho lun:

    - Cc HS chuyn su ln lt trnh by ni dung nghin cu nhm

    chuyn su v in vo bng sau:

    Yu t C lm chuyn

    dch cn bng

    Chiu chuyn dch cn bng ha hc nh th

    no?

  • 14

    ha hc khng?

    Nng Tng nng cht tham gia: cn bng chuyn

    dch theo chiu

    Gim nng cht tham gia: cn bng chuyn

    dch theo chiu

    Tng nng cht sn phm: cn bng chuyn

    dch theo chiu

    Gim nng cht sn phm: cn bng chuyn

    dch theo chiu

    Nhit Tng nhit phn ng: cn bng chuyn dch

    theo chiu phn ng nhit.

    Gim nhit phn ng: cn bng chuyn dch

    theo chiu phn ng nhit.

    p sut Tng p sut chung ca h phn ng: cn bng

    chuyn dch theo chiu s mol kh.

    Gim p sut chung ca h phn ng: cn bng

    chuyn dch theo chiu s mol

    kh.

    Xc tc Thm cht xc tc

    - Ch ra im ging nhau v chiu chuyn dch cn bng ha hc khi thay i

    cc yu t nhit , nng , p sut n cn bng ha hc? T rt ra quy

    lut g v chiu chuyn dch cn bng ha hc?

    Bc 2: Hot ng nhm

    HS hot ng theo nhm. GV i n cc nhm gim st hot ng cc nhm,

    hng dn HS hot ng nhm, gim st thi gian v iu khin HS chuyn nhm.

    Bc 3: Tho lun chung

  • 15

    GV cho cc nhm treo sn phm l ni dung cc cu tr li ca phiu hc tp mu

    trng ln bng, gi i din ca 1 nhm ln trnh by, cc nhm khc nhn xt. Gio

    vin tng kt, chm im cc nhm.

    GV tng kt, nhn xt, rt kinh nghim cho cc nhm v chiu ni dung tng kt

    nh hng ca cc yu t n cn bng ha hc v ni dung nguyn l L Sa-t-li-

    theo bng tng kt trong phiu hc tp mu trng.

    4. Xy dng bng m t cc yu cu v bin son cu hi/bi tp kim tra, nh gi trong qu trnh dy hc ca chuyn

    4.1. Bng m t cc yu cu

    NI DUNG

    MC

    Nhn bit Thng hiu Vn dng Vn dng cao

    Tc phn

    ng

    Nu c nh

    ngha tc

    phn ng, tc

    trung bnh,

    biu thc tnh

    tc trung

    bnh, cc yu t

    nh hng n

    tc phn

    ng.

    So snh c

    tc phn ng

    khi c s khc

    nhau v mt

    trong cc yu t

    nng , nhit

    , kch thc

    cht phn ng,

    xc tc, p sut.

    - Tnh c tc

    trung bnh

    ca phn ng

    khi bit nng

    ti hai thi

    im.

    - So snh c

    tc phn ng

    khi thay i cc

    yu t nng ,

    nhit , p

    sut, kch thc

    cht phn ng.

    - Gii thch hay

    xut c

    cc bin php

    lm tng hay

    gim tc

    phn ng ha

    hc trong thc

    tin cuc sng

    hoc sn xut

    ha hc theo

    hng c li.

    Cn bng

    ha hc

    - Pht biu

    c nh ngha

    v cn bng ho

    hc, cc c

    im ca cn

    bng ha hc.

    - Nu c nh

    ngha v s

    - Vit biu thc

    tnh hng s cn

    bng trong h

    ng th v h

    d th ca phn

    ng c th.

    - Tnh hng s

    cn bng khi

    - Xc nh

    c chiu

    chuyn dch

    cn bng khi

    thay i cc

    yu t nng ,

    nhit , p

    sut ti mt cn

    - Gii thch hay

    xut c

    cc bin php

    lm tng hiu

    sut trong tng

    hp ha hc vi

    cc phn ng

    thun nghch.

  • 16

    chuyn dch cn

    bng ho hc,

    cc yu t nh

    hng n cn

    bng ha hc,

    ni dung

    nguyn l L

    Sa-t-li-.

    bit nng cc

    cht ti thi

    im cn bng.

    bng ha hc.

    - Tnh c

    nng cc

    cht ti thi

    im cn bng

    khi bit hng s

    cn bng.

    4.2. Cu hi/bi tp kim tra, nh gi

    Ni dung 1: TC PHN NG

    Mc bit

    Cu 1: Tc ca mt phn ng ho hc ph thuc vo nhng yu t no sau

    y:

    A. Nng , p sut, nhit , din tch b mt, cht xc tc.

    B. Nng , p sut, nhit , din tch b mt.

    C. Nng , p sut, nhit , cht xc tc.

    D. Nng , nhit , din tch b mt, cht xc tc.

    Cu 2: Nhn nh no sao y khng ng?

    A. Nhit tng th tc phn ng cng tng.

    B. Cht xc tc lm tng tc phn ng.

    C. Nng hay p sut ca mt cht phn ng gim th tc phn ng u

    gim.

    D. Kch thc ca cht phn ng cng ln th tc phn ng cng cao.

    Mc hiu

    Cu 2: Cho phn ng: 2KClO3(r) 2KCl(r) + 3O2(k)

    Yu t khng lm nh hng ti tc phn ng trn l:

    A. Nhit B. Xc tc

    C. p sut D. Kch thc tinh th KClO3.

  • 17

    Cu 3: Khi cho cng mt lng km vo cc cc ng dung dch axit HCl c

    nng v th tch nh nhau, tc phn ng s ln nht khi dng km dng:

    A. vin nh. B. tm mng.

    C. bt mn, khuy u. D. thi ln.

    Cu 4: Tc phn ng ln nht khi cho cng mt lng Fe 250C vo dung

    dch axit H2SO4 c nng no trong s cc nng di y?

    A. 0,1M. B. 1M. C. 1,8M. D. 3M.

    Cu 5. Thm 6g km ht vo 300ml dung dch HCl 2M nhit thng

    (25oC). Tc ng no sau y khng lm thay i tc thot kh?

    A. Thay 6g km ht bng 6 gam km bt B. Gim nhit xung 0oC

    C. Thm vo dung dch 100ml nc D. Thm vo dung dch 100ml H2SO4

    1M

    Mc vn dng

    Cu 6: Cho PTHH: A + 2B -> 3C

    in s thch hp vo trng trong bng sau y:

    A B C

    Cban u (M) 1,01 4,01 0

    C sau 20 pht (M) 1,00 ....................... .......................

    VTB (mol/l.s) ....................... ....................... .......................

    Tnh nng cc cht sau 20 pht v tc trung bnh ca phn ng trn theo

    cc cht A, B, C?

    Cu 7: Thc nghim cho thy tc ca phn ng ha hc: A(k) + 2B(k) C(k)

    + D(k) c tnh theo biu thc v = k.CA.CB2, trong k l hng s. Hi tc

    phn ng thay i nh th no (tng hay gim bao nhiu ln) nu

    a. tng nng cht B ln 2 ln, nng A khng i.

    b. tng nng cht B ln 3 ln v gim nng A i 2 ln.

    c. tng p sut ca h phn ng ln 3 ln.

  • 18

    Cu 8: Khi tng nhit ca mt phn ng ln 10oC th tc ca phn ng

    tng 2 ln. Hi tc phn ng s tng hay gim ln bao nhiu ln nu

    a. Tng nhit t 35oC ln 65oC

    b. Gim nhit phn ng t 90oC xung 70oC.

    Cu 9: Khi tng nhit ca mt phn ng ln 10oC th tc ca phn ng

    tng ba ln. tc ca phn ng (ang tin hnh 40oC) tng ln 27 ln

    th cn thc hin phn ng nhit no?

    Cu 10: Cho phn ng: 4HCl(dd) + MnO2(r) MnCl2 + 2H2O + Cl2

    Kh clo s thot ra nhanh hn khi:

    A. dng axit HCl c v un nh hn hp.

    B. dng axit HCl c v lm lnh hn hp.

    C. dng axit HCl long v un nh hn hp.

    D. dng axit HCl long v lm lnh hn hp.

    Cu 11: Thc nghim cho thy tc ca phn ng ho hc: 2A(k)+ B(k)

    C(k)+D(k) c tnh theo biu thc: v = k.CA2.CB. Trong : k l hng s tc

    , CA v CB l nng cht A v B tnh theo mol/l. Tc phn ng tng hoc

    gim bao nhiu ln khi tng nng ca cht A ln 2 ln v nng ca cht B

    khng i?

    A. Tng 2 ln . B. Tng 4 ln.

    C. Gim 2 ln. D. Gim 4 ln.

    Cu 12: Cho phn ng: N2 + 3H2 2NH3

    Tc phn ng thay i th no khi tng th tch bnh phn ng ln 2 ln

    (nhit bnh khng thay i)?

    A. Tng ln 4 ln. B. Gim i 4 ln.

    C. Gim i 12 ln. D. Gim i 16 ln.

    Cu 13: Khi nhit tng 100C, tc phn ng ho hc tng ln 3 ln. Hi tc

    phn ng s tng ln bao nhiu ln khi nng nhit t 300C n 700C?

    A. 12 ln B. 27 ln C. 81 ln D. 9 ln

  • 19

    Cu 14: tng tc to thnh NO2 theo phn ng 2NO + O2 2NO2

    ln 1000 ln th cn tng p sut ca hn hp phn ng ln

    A. 10 ln. B. 100 ln. C. 5 ln. D. 50 ln.

    Cu 15: Mt phn ng ha hc thc hin 30oC c tc phn ng l v v c

    tng 10 th tc phn ng tng 3 ln. tc phn ng tng 9 ln th phi

    thc hin phn ng nhit :

    A. 40oC B. 33

    oC C. 50

    oC D. 80

    oC

    Cu 16: Cho cht xc tc MnO2 vo 100 ml dung dch H2O2, sau 60 giy thu

    c 33,6 ml kh O2 ( ktc). Tc trung bnh ca phn ng (tnh theo H2O2)

    trong 60 giy trn l:

    A. 5,0.10-4

    mol/(l.s). B. 5,0.105

    mol/(l.s).

    C. 1,0.103

    mol/(l.s). D. 2,5.104

    mol/(l.s).

    Cu 17: Cho phn ng: Br2 + HCOOH 2HBr + CO2.

    Nng ban u ca Br2 l a mol/lt, sau 50 giy nng Br2 cn li l 0,01

    mol/lt. Tc trung bnh ca phn ng trn tnh theo Br2 l 4.10-5

    mol/(l.s).

    Gi tr ca a l

    A. 0,012. B. 0,016. C. 0,014. D. 0,018.

    Cu 18: Xt phn ng phn hy N2O5 trong dung mi CCl4 45oC:

    N2O5 N2O4 + 1/2O2

    Ban u nng ca N2O5 l 2,33M, sau 184 giy nng ca N2O5 l 2,08M.

    Tc trung bnh ca phn ng l

    A. 6,80.104

    mol/(l.s). B. 2,72.103

    mol/(l.s).

    C. 1, 36.103

    mol/(l.s). D. 6,80.103

    mol/(l.s).

    Mc vn dng cao

    Cu 19. Hy gii thch cc hin tng sau:

    a. Nhit ca ngn la axetilen chy trong oxi tinh khit cao hn chy trong

    khng kh?

    b. Ti sao nu thc phm th un trong ni p sut th thc n mau nh hn khi

    nu trong ni thng?

  • 20

    c. Khi un ci, khi mi un cn chu cc thanh ci nh trc sau mi c th

    cho cc thanh ci ln?

    d. Nu khng c t lnh th thc n vo ma h nhanh b i thiu hn vo ma

    ng?

    Cu 20: Trng hp no sau y ngi ta li dng yu t p sut tng tc

    phn ng.

    A. Nghin nhin liu trc khi a vo l nung sn xut clanke (trong sn xut

    xi mng).

    B. Nung vi nhit cao sn xut vi sng.

    C. Dng khng kh nn, nng thi vo l cao t chy than cc (trong sn xut

    gang).

    D. Thm cht xc tc khi tng hp NH3 t N2 v H2 trong cng nghip.

    Cu 21: ha tan mt mu Zn trong dung dch axit HCl 20oC cn 27 pht.

    Cng mu Zn tan trong dung dch axit ni trn 40oC trong 3 pht. Hi

    ha tan mu Zn trong axit trn 55oC th cn bao nhiu thi gian?

    Ni dung 2: CN BNG HA HC

    Mc bit

    Cu 1: Phn ng thun nghch l phn ng:

    A. xy ra theo 2 chiu tri ngc nhau.

    B. xy ra theo 2 chiu tri ngc nhau trong cng cc iu kin khc nhau.

    C. phn ng xy ra theo 1 chiu nht nh trong cc iu kin khc nhau.

    D. c th xy ra theo 2 chiu tri ngc nhau trong cng mt iu kin.

    Cu 2: Nhn nh no sau y khng ng khi ni v trng thi cn bng ho

    hc?

    A. Trong mt n v thi gian, mt n v th tch c bao nhiu phn t cht

    u chuyn thnh sn phm th cng c by nhiu phn t cht u c to ra

    t sn phm.

    B. Tc phn ng thun bng tc phn ng nghch.

  • 21

    C. Nng ca cc cht trong phn ng khng thay i theo thi gian.

    D. Nng ca cc cht u bng nng ca cc cht cui.

    Cu 3. Khi phn ng thun nghch trng thi cn bng th

    A. phn ng dng li. B. ch xy ra phn ng thun.

    C. ch xy ra phn ng nghch. D. phn ng thun v nghch u xy ra cng

    tc .

    Cu 4: Hng s cn bng ca mt phn ng xc nh ch ph thuc vo

    A. nhit . B. p sut. C. cht xc tc. D. nng .

    Mc hiu

    Cu 5: Hng s cn bng ca phn ng: H2(k) + I2(k) 2HI(k) c

    tnh theo biu thc:

    A. K = B. K = C. K = D. K =

    Cu 6: Cho cc cn bng sau:

    (1) H2 (k) + I2 (k) 2HI (k) (2) 1

    2H2 (k) +

    1

    2I2 (k) HI (k)

    (3) HI (k) 1

    2H2 (k) +

    1

    2I2 (k) (4) 2HI (k) H2 (k) + I2 (k)

    (5) H2 (k) + I2 (r) 2HI (k)

    nhit xc nh, nu KC ca cn bng (1) bng 64 th KC

    bng 0,125 l ca

    cn bng no?

    A. (4). B. (2). C. (3). D. (5).

    Cu 7: Mt bnh phn ng c dung tch khng i l 0,5l cha 0,5 mol H2 v 0,5 mol N2. Sau khi phn ng tng hp NH3 t trng thi cn bng t

    oC, c

    0,02 mol NH3 c to nn. Hng s cn bng ca phn ng tng hp NH3 l: A. 0,0026 B. 0,036 C. 0,00351 D. 0,00197

    Mc vn dng

    Cu 8: Xt h cn bng sau trong mt bnh kn:

    2 2

    HI

    H I

    2

    2 2

    HI

    H I

    2

    2

    2 2

    HI

    H I

    2

    2

    2 2

    HI

    H I

  • 22

    CO(k) + H2O(k) CO2(k) + H2(k) H = - 41kJ

    a. Cn bng trn chuyn dch nh th no khi bit i mt trong cc iu kin

    sau?

    - Tng nhit .

    - Thm lng hi nc vo.

    - Thm kh H2 vo.

    - Tng p sut chung ca h bng cch nm cho th tch ca h gim xung.

    - Dng cht xc tc.

    b. 700oC hng s cn bng ca phn ng trn KC = 1,873. Tnh nng ca

    H2O v CO trng thi cn bng bit rng hn hp ban u gm 0,300 mol H2O

    v 0,300 mol CO trong bnh 10 lt 700oC.

    Cu 9. Cho cn bng phn ng sau: N2O4(k) 2NO2(k) H > 0

    Cho 18,4 gam N2O4 vo bnh chn khng c dung tch 5,9 lt 27oC, khi t n

    trng thi cn bng th p sut l 1atm. Hng s cn bng KC nhit ny l

    A. 0,040. B. 0,007. C. 0,500. D. 0,008.

    Cu 10: Cho kh HI vo bnh thc hin phn ng phn hu:

    2HI(k) H2(k) + I2(k) .

    Nu kn = 64kt th khi t trng thi cn bng phn trm HI b phn hu l

    A. 10%. B. 15%. C. 20%. D. 25%.

    Cu 11. Trn 1 mol H2 v 1 mol I2 trong bnh kn c dung tch 1 lt ri nng

    nhit ln 410oC. nhit hng s tc ca phn ng thun l 0,0659,

    ca phn ng nghch l 0,0017. Khi t n trng thi cn bng, 410oC, th

    nng ca HI l

    A. 2,95. B. 1,52. C. 1,47. D. 0,76.

    Cu 12: Cho cn bng (trong bnh kn) sau:

    C(R) + H2O(k) CO(k) + H2(k) H = -131kJ

    Trong cc yu t: (1) tng nhit ; (2) thm mt lng hi nc; (3) thm mt

    lng H2; (4) tng p sut chung ca h; (5) dng cht xc tc. Dy gm cc yu

    t u lm thay i cn bng ca h l:

  • 23

    A. (1), (2), (4), (5). B. (1), (2), (3).

    C. (2), (3), (4). D. (1), (2), (3), (4).

    Cu 13: Thu kh NO2 vo mt ng thy tinh ri hn kn, xy ra cn bng sau:

    2NO2 (k) (mu nu ) N2O4 (k) (khng mu) .

    Ngm ng kh trn vo bnh nc th thy mu nu nht dn. Phn ng

    thun c

    A. H > 0, phn ng ta nhit. B. H < 0, phn ng ta nhit.

    C. H > 0, phn ng thu nhit. D. H < 0, phn ng thu nhit.

    Cu 14: Cho cc cn bng sau:

    (I) 2HI (k) H2 (k) + I2 (k); (II) CaCO3 (r) CaO (r) + CO2 (k);

    (III) FeO (r) + CO (k) Fe (r) + CO2 (k); (IV) 2SO2 (k) + O2 (k) 2SO3 (k).

    Khi gim p sut ca h, s cn bng b chuyn dch theo chiu nghch l

    A. 4. B. 3. C. 2. D. 1.

    Cu 15: Cho cn bng ho hc: H2 (k) + I2 (k) 2HI (k); H > 0.

    Cn bng khng b chuyn dch khi

    A. tng nhit ca h. B. gim nng HI.

    C. tng nng H2. D. gim p sut chung ca h.

    Cu 16: Trong dy chuyn sn xut axit sunfuric xy ra phn ng oxi ha SO2

    theo cn bng ho hc sau: 2SO2 (k) + O2 (k) 2SO3 (k); H < 0.

    Cho cc bin php: (1) tng nhit , (2) tng p sut chung ca h phn ng,

    (3) h nhit , (4) dng thm cht xc tc V2O5, (5) gim nng SO3,

    (6) gim p sut chung ca h phn ng. Nhng bin php no lm cn bng

    trn chuyn dch theo chiu thun?

    A. (1), (2), (4), (5). B. (2), (3), (5). C. (2), (3), (4), (6). D. (1), (2), (4).

    Cu 17: Cho phn ng sau: 2NO2(k) N2O4(k); H < 0

    Cn bng s dch chuyn theo chiu t phi sang tri (chiu nghch) nu

    A. gim p sut chung ca h. B. gim nhit .

    C. tng nng kh nit ioxit. D. Gim th tch bnh phn ng.

  • 24

    Cu 18: Sn xut amoniac trong cng nghip da trn phn ng thun nghch sau y:

    N2(k) + 3H2(k) 2NH3(k) H < 0 Lm th no tng hiu sut ca phn ng? A. Tng nhit , tng p sut, thm xc tc. B. Gim nhit , tng p sut, thm xc tc C. Gim nhit , gim p sut, tng nng amoniac. D. Gim p sut, tng nhit , tng nng kh nit. Cu 19: Cho vo bnh kn hai cht kh l N2, NH3 v cht xc tc thch hp 480

    0C,

    p sut trong bnh lc u P1. Gi nguyn nhit cho n khi p sut t n gi tr n nh l P2. So snh P1 v P2 ta thy: A. P1 = P2 B. P2 > P1 C. P2 < P1 D. Khng xc nh c.

    Cu 20: Cho phn ng: 2SO2(k) + O2(k) 2SO3(k); = 198kJ.

    Khi gim p sut v tng nhit th cn bng

    A. chuyn dch theo chiu thun. B. khng chuyn dch.

    C. chuyn dch theo chiu nghch. D. khng xc nh c.

    Cu 21. Cho phn ng Fe2O3(r) + 3CO(k) 2Fe(r) + 3CO(k)

    Khi tng p sut ca phn ng trn th

    A. cn bng chuyn dch sang phi. B. cn bng khng chuyn dch.

    C. cn bng chuyn dch theo chiu nghch. D. phn ng dng li.

    Mc vn dng cao

    Cu 22: Mc d trong khng kh rt sn nit, nhng phi n u th k 20,

    nh phn ng c nh nit con ngi mi c th sn xut NH3 v cc hp cht

    cha m khc quy m cng nghip.

    Phng trnh tng hp NH3: N2 + 3H2 2NH3 ; H = -92kJ

    Hai nh ha hc ngi c (Fritz Haber v Carl Bosch) l nhng ngi

    u tin pht hin quy trnh sn xut amoniac vo nm 1909 v cng trnh ny

    c ng k pht minh vo nm 1910.

    Quy trnh Haber (hay cn gi l quy trnh Haber-Bosch) l quy trnh da

    trn phn ng c nh nit bng hiro trn nn st (xc tc) to ra NH3 . y

    l mt phn ng v cng quan trng v n l c s sn xut NH3 quy m

    cng nghip phc v sn xut phn m.

    Chu trnh sn xut NH3 khp kn c thc hin nh sau: hn hp N2 v H2

    (theo t l 1:3) c a qua my nn bm vo thp tng hp cha cht xc tc

    0298 H

  • 25

    (st kim loi c trn thm Al2O3, K2O,), ngi ta iu chnh p sut khong

    200-300atm v nhit khong 450 500oC. Phn ng tng hp NH3 ti thp

    tng hp trong iu kin ch t t 20 25%. Hn hp sau phn ng c

    a qua thp lm lnh ha lng NH3, hn hp kh N2, H2 d c bm quay

    tr li thp tng hp.

    Hy gii thch

    a. Ti sao phi thc hin chu trnh khp kn trong sn xut NH3.

    b. Ti sao thc hin phn ng tng hp NH3 iu kin p sut khong 200-

    300atm v nhit khong 450 500oC v c cht xc tc?

    c. Vit biu thc hng s cn bng ca phn ng tng hp NH3 v tnh hng s

    nu trng thi cn bng, nng cc cht nh sau: NH3 0,30 mol/l, N2 0,05

    mol/l v H2 0,1 mol/l.

    Cu 23: Kh cacbon monooxit (CO) l cht gy ngt ton thn do n kt hp vi

    hemoglobin (hemoglobin kt hp vi O2 thnh hp cht km bn v c tc dng

    chuyn oxi n cc c quan ca c th) to thnh hp cht bn lm gim oxi

    mu tt c cc c quan ca c th, nhng c quan no s dng nhiu oxi nht

    s b tn thng nng nht c bit l cc c quan quan trng l no v tim. Kh

    CO l mt cht kh khng mu, khng mi v khng gy kch thch, c kh nng

    khuch tn mnh do vy khi b ng c thng kh pht hin.

    Nguyn nhn gy nhim c kh CO thng gp l dng cc loi than

    un nu, si m, chy my pht in, khi t cc v chy nh, khi x t ng

    c t, xe my, ni thng kh km (phng kn, khu vc t lu thng kh), s

    dng l nng bng kh t si

    Biu hin lm sng ca ngi nhim c CO: nh s c cm gic au u,

    bun nn, chng mt, nn; nng hn l au ngc, kh tp chung, nhn m, kh

    th khi gng sc nh, mch nhanh, th nhanh; nng na c th mt nh hng,

    co git, hn m, ri lon nhp tim, tt huyt p, thiu mu c tim, phng da.

    Mt trong cc bin php iu tr ng c CO l nhanh chng m rng ca,

    lm thong kh, a bnh nhn ra khi ni nhim c cng nhanh cng tt, c

    iu kin cho th oxi.

    Hy gii thch c s ca bin php trn.

  • 26

    Cu 24: Trong thc t khi nung vi t vi ngi ta cn p nh vi vi

    kch thc ph hp, nung nhit cao khong 1000oC (thc t vi bt u

    nhit phn 650oC v phn hy mnh 850oC) v thi ui kh CO2 sinh ra.

    - Vit phng trnh ha hc ca phn ng phn hy vi. Bit phn ng

    l phn ng thun nghch.

    - Hy gii thch ti sao ngi ta phi thc hin cc k thut trn.

    Cu 25: Khi thc hin phn ng este ho 1 mol CH3COOH v 1 mol C2H5OH

    th lng este (CH3COOC2H5) v nc ln nht thu c u l 2/3 mol.

    a. Tnh hng s cn bng ca phn ng este ha trn.

    b. Cho bit cch tc ng nng cao hiu sut ca phn ng este ha trn.

    c. xut cch tc ng nng cao hiu sut iu ch este.