thailand payment report 2010 (thai)

รายงานระบบการชำระเงน

มถนายน 2554

2553

สรปสถตท สำคญในป 2553

ขอมลดานการชำระเงน• ธนาคารพาณชยจดทะเบยนในประเทศ 17 แหง 5,961 สาขา

• สาขาธนาคารพาณชยตางประเทศ 15 แหง 15 สาขา

• สถาบนการเงนพเศษของรฐ 2002 สาขา

• ไปรษณย 1,281 สาขา

• จำนวนเครองเอทเอม 44,468 เครอง

• จำนวนเครอง EFTPOS 287,151 เครอง

• จำนวนบตรเครดต 14,196,173 ใบ

• จำนวนบตรเดบต 34,130,520 ใบ

• จำนวนบตรเอทเอม 20,991,627 ใบ

• ปรมาณเงนสดหมนเวยนตอจำนวนประชากร ณ 31 ธนวาคม 2553 14,671 บาท/คน

• ปรมาณการใชเชคเฉลยตอจำนวนประชากร1 2 ฉบบ/คน/ป

• มลคาการใชจายของคนไทยผานบตรเครดต เฉลยตอเดอน2 3,764 บาทตอบตร

• มลคาการถอนเงนสดผานบตรเอทเอม เฉลยตอเดอน 6,767 บาทตอบตร

• มลคาการใชจายของคนไทยผานบตรเดบต เฉลยตอเดอน3 74 บาทตอบตร

• มลคาการถอนเงนสดผานบตรเดบต เฉลยตอเดอน 9,165 บาทตอบตร

1 ปรมาณการใชเชคเฉลยตอจำนวนประชากร หมายรวมถงการใชเชคระหวางธนาคารและเชคภายในธนาคารเดยวกน2 เฉพาะการใชบตรเครดตทออกในประเทศไทยซอสนคาและบรการผานเครอง EFTPOS ในประเทศไทยและตางประเทศ3 เฉพาะการใชบตรเดบตทออกในประเทศไทยซอสนคาและบรการผานเครอง EFTPOS ในประเทศไทยและตางประเทศ

จำนวนประชากรทงหมด 63.9 ลานคนผลตภณฑมวลรวมในประเทศราคาปปจจบน 10,102.9 พนลานบาท

โครงสรางพนฐานดานเทคโนโลย • จำนวนเลขหมายผใชโทรศพทพนฐาน เลขหมาย ตอจำนวนประชากร 100 คน

• จำนวนเลขหมายผใชโทรศพทเคลอนท เลขหมาย ตอจำนวนประชากร 100 คน

10

114

40

สารจากประธานคณะกรรมการระบบการชำระเงน (กรช.)

ธนาคารแหงประเทศไทย (ธปท.) และคณะกรรมการระบบการชำระเงน (กรช.) มบทบาทสำคญในการเสรมสรางระบบการชำระเงนซงเปนโครงสรางพนฐานสำคญของระบบการเงนของประเทศใหมประสทธภาพและมความมนคงปลอดภยอนจะนำไปสระบบเศรษฐกจทมการเจรญเตบโตทยงยน

ในปทผานมากรช.ไดพจารณานโยบายสำคญเกยวกบระบบการชำระเงนรวมถงผลกดนโครงการตางๆหลายโครงการเชนการปรบคาธรรมเนยมบรการชำระเงนทสงเสรมการโอนเงนทางอเลกทรอนกสของภาคธรกจแทนการใชเชค การปรบลดคาธรรมเนยมบรการเอทเอมขามจงหวด เพอใหเกดความเทาเทยมกนระหวางประชาชนในกรงเทพฯและตางจงหวดการพฒนาระบบการหกบญชเชคใหมตนทนตำลงและรวดเรวมากขนโดยการใชภาพถายเชคแทนการแลกเปลยนตวเชคเปนตน

การผลกดนโครงการดงกลาวเพอใหระบบการชำระเงนมประสทธภาพ มมาตรฐานทดเทยมนานาประเทศอยางไรกดระบบการชำระเงนของไทยยงคงตองเผชญกบความทาทายใน4ประการดวยกน

ประการแรก คอ การลดการใชเงนสด เนองจากการใชเงนสดนนมตนทนในการบรหารจดการอยมากในปจจบนประเทศไทยยงมการใชเงนสดในสดสวนทสงกรช.จงมกลยทธเพอสงเสรมการใชสอการชำระเงนอเลกทรอนกสซงมประสทธภาพและประหยดมากกวา โดยในระยะแรกจะมงเนนไปทการสงเสรมการใชบตรเดบตในการชำระคาสนคาแทนการใชเงนสด โดย กรช. เหนควรใหมการพฒนาระบบประมวลผลรายการบตรในประเทศแทนการใชเครอขายของตางประเทศ ซงจะชวยลดตนทนของธนาคารและรานคาทรบบตรรวมถงการประสานงานกบหนวยงานทเกยวของในการใชมาตรการตางๆเพอเปนการจงใจใหเกดการใชบตรเดบตมากขน

การเชอมโยงระบบการชำระเงนทางอเลกทรอนกสถอเปนความทาทายลำดบถดมาโดยในปจจบนระบบการชำระเงนของไทยยงมลกษณะกระจายการใหบรการ สถาบนผใหบรการชำระเงนตางมงพฒนาระบบบนพนฐานของแตละสถาบน ซงนอกจากจะเปนอปสรรคตอการเชอมโยงระบบในอนาคตแลว ยงเกดการลงทนทซำซอนและไมกอใหเกดการประหยดตอขนาด(Economiesofscale)ดวยจงจำเปนทตองผลกดนใหมการพฒนาระบบทสามารถเชอมโยงกนไดทงในระดบประเทศและระดบนานาชาต เชนการเชอมโยงในกลมอาเซยน

ความทาทายลำดบทสามคอการสรางนวตกรรมใหมๆ ดานบรการชำระเงนใหตอบรบกบความตองการของผบรโภค และสอดคลองกบรปแบบทางธรกจทมการพฒนาอยางตอเนอง โดยการออกแบบนวตกรรมทางการชำระเงนควรจะอยบนพนฐานของการใชมาตรฐานกลางเพอใหเออตอการเชอมโยงและใชงานรวมกนไดอยางแพรหลายรวมทงยงเปนการสนบสนนใหผประกอบการรายใหมเขามาใหบรการโดยงายเปนกลไกใหเกดการแขงขนทงทางดานราคาและประสทธภาพตอไป

สำหรบความทาทายลำดบสดทายคอการสรางความเชอมนในการใชบรการชำระเงนเนองจากในชวงทผานมาขาวสารตางๆ ทเกยวของกบการทจรตหลอกลวงประชาชนไดสงผลกระทบตอความเชอมนของประชาชน

PAYMENTSYSTEMSR E P ORT

20102 5 5 3

50


พอสมควรจงจำเปนทจะตองเรงสรางความรความเขาใจใหกบประชาชนเพอใหเกดความมนใจในการรกษาความปลอดภย ในขณะเดยวกนสถาบนทเกยวของควรรวมกนพฒนาใหมระบบการตรวจสอบและสรางมาตรการปองกนอยางเปนมาตรฐานเดยวกนเพอประสทธภาพและความประหยดในแงของการลงทน

ในการจดการกบความทาทายทง4ประการดงกลาวในป2554กรช.ไดกำหนดใหมการจดทำแผนกลยทธระบบการชำระเงน2557(PaymentSystemRoadmap2014)เพอใหเปนกรอบในการพฒนาระบบการชำระเงนระหวางป 2554 - 2557 ทงน การกำหนดแผนดงกลาวจะมความสอดคลองกบแผนพฒนาระบบสถาบนการเงนระยะท2(FinancialSectorMasterPlan:PhaseII)ซงมนโยบายหลก3ประการดวยกนคอการลดตนทนของระบบ การสงเสรมการแขงขนและการเขาถงบรการทางการเงน รวมถงการสงเสรมโครงสรางพนฐานทางการเงน

ทงนในการดำเนนนโยบายระบบการชำระเงนจะใหความสำคญกบความตองการของผทเกยวของมากขนโดยเฉพาะอยางยงสถาบนผใหบรการชำระเงน โดยนอกเหนอไปจากการขอความรวมมอจากทกฝายเพอรวมกนผลกดนใหระบบการชำระเงนของไทยมการพฒนาไปในทศทางทวางไวแลว กรช. ยงจะพจารณาถงมาตรการและแรงจงใจทเหมาะสม เพอเปนแรงกระตนใหโครงการตาง ๆ มความคบหนาเปนไปตามเปาหมาย

นอกจากนน ธปท. ไดมการจดกลมงานใหมของดานเสถยรภาพการเงน และดานบรหาร โดยปรบเปลยนงานดานนโยบายระบบการชำระเงนใหมารวมอยกบงานดานนโยบายสถาบนการเงน ทงน มเปาประสงคเพอใหงานกำหนดนโยบาย กำกบดแลสถาบนการเงนและระบบการชำระเงน รวมอยภายใตงานเดยวกนทำใหการดำเนนนโยบายในดานตาง ๆ ของ ธปท. เปนไปอยางมเอกภาพ มความชดเจนในการผลกดนนโยบายใหเปนรปธรรมและมประสทธผล รวมถงยงนบเปนการรวมศนยการตดตอของสถาบนการเงนและบคคลภายนอกกบธปท.ไวทเดยวกน

ทายทสดนในนามของประธานกรช.ผมรสกภาคภมใจทไดเปนสวนหนงในการพฒนาระบบการชำระเงนของไทย และรสกขอบคณผทเกยวของทกทานทงภาครฐและภาคเอกชนทไดทมเทแรงกาย แรงใจ ใหความรวมมอและสนบสนนผลกดนใหโครงการตางๆ เดนหนาไปไดดวยดตลอดมาผมเชอมนเปนอยางยงวาดวยความตงใจมงมนของทกภาคฝายจะไดรวมกนทำใหระบบการชำระเงนของประเทศเรามประสทธภาพมนคงปลอดภยและเปนไปตามมาตรฐานสากล

(นาย ประสาร ไตร รตน ว รกล)

ประธาน คณะ กรรมการ ระบบ การ ชำระ เงน

5 เมษายน 2554

60

คณะกรรมการระบบการชำระเงน (กรช.)

ประธานกรรมการนายประสาร ไตรรตนวรกลผวาการ

นายเกรก วณกกลรองผวาการดานเสถยรภาพสถาบนการเงน

1. นางสชาดา กระกล รองผวาการ ดานบรหาร

รองประธานกรรมการ

กรรมการ

หนาท ของ คณะ กรรมการ ระบบ การ ชำระ เงน

มาตรา 17 แหง พระ ราช บญญต ธนาคาร แหง ประเทศไทย

กำหนด ให ม การ จด ตง คณะ กรรมการ ระบบ การ ชำระ เงน (กรช.)

เพอ กำหนด และ ตดตาม การ ดำเนน การ ตาม นโยบาย เกยว กบ

ระบบ การ ชำระ เงน ท ธปท. กำกบ ดแล และ ระบบ การ หก บญช

ระหวาง สถาบน การ เงน


20102 5 5 3

70


ณ วนท 15 มนาคม 2554

2. นายชาตศร โสภณพนช ประธานสมาคมธนาคารไทย

3. นายสมเกยรต อนราษฎร รองประธานกรรมการ คณะกรรมการหอการคาไทย

4. นางสาวสทธรตน รตนโชต รองอธบด กรมบญชกลาง

5. นางเสาวณ สวรรณชพ กรรมการ คณะกรรมการธรกรรมทางอเลกทรอนกส

6. นางสาวพมพา ถาวรายศม ผชวยผวาการ สายนโยบายสถาบนการเงน

กรรมการ

เลขานการ

80 สรปสถตทสำคญในป 2553 2

สารจากประธานคณะกรรมการระบบการชำระเงน (กรช.) 4

คณะกรรมการระบบการชำระเงน (กรช.) 6

สารบญ 8

สารบญกรอบ 11

สารบญภาพ 12

สารบญตาราง 13

1. นโยบายและการกำกบดแลระบบการชำระเงน 14

1.1 การพฒนาโครงสรางพนฐาน 16

1.1.1 ระบบเพอรองรบการชำระเงนคาสนคาและบรการดวยบตร 16

อเลกทรอนกสทออกและใชจายภายในประเทศ (Local Switching)

1.1.2 มาตรฐานกลางขอความการชำระเงนทางอเลกทรอนกส 17

(National Payment Message Standard)

1.1.3 มาตรฐานบตรอเลกทรอนกส 18

(National Payment Card Standard: NPCS)

1.1.4 แนวปฏบตในการแกไขปญหาการโอนเงนรายยอย 19

ระหวางธนาคารผดพลาด

1.2 การปรบโครงสรางคาธรรมเนยมบรการชำระเงน 19

1.3 ระบบการชำระเงนท ธปท. ใหบรการ 22

1.3.1 ระบบบาทเนต (BAHTNET - Bank of Thailand 22

Automated High-value Transfer Network)

สารบญ


20102 5 5 3

90

รายงานระบบการชำระเงนสารบญ

1.3.2 ระบบการหกบญชเชคดวยภาพเชคและระบบการจดเกบภาพเชค 27

(Imaged Cheque Clearing and Archive System: ICAS)

1.3.3 การดำเนนการในชวงเหตการณความไมสงบเดอนพฤษภาคม 2553 32

1.4 การเชอมโยงระบบการชำระเงนกบตางประเทศ 33

1.4.1 การลดความเสยงการชำระราคาธรกรรมการแลกเปลยนเงนบาท 33

กบสกลเงนตราตางประเทศ (FX settlement risk)

1.4.2 โครงการ ASEANPay 36

1.5 การกำกบดแลระบบการชำระเงน 36

1.5.1 การควบคมดแลธรกจบรการการชำระเงนทางอเลกทรอนกส 36

1.5.2 การประสานงานกบสำนกงานปองกนและปราบปรามการฟอกเงน 40

2. ทศทางการพฒนาระบบการชำระเงนในอนาคต 41

2.1 แผนกลยทธระบบการชำระเงน 2557 (Payment Systems Roadmap 2014) 41

2.2 ความรวมมอกบองคกรตางประเทศ 41

3. ขอมลและสถตในระบบการชำระเงน 43

3.1 พฒนาการของระบบโครงสรางพนฐานดานการชำระเงน 43

3.1.1 สาขาของธนาคารพาณชย ธนาคารทมกฎหมายจดตงขนโดยเฉพาะ 43

และไปรษณย

3.1.2 เครอง ATM/ADM และ EFTPOS 44

3.1.3 บตรเอทเอม บตรเดบต และบตรเครดต 45

3.1.4 ผใชบรการโทรศพทพนฐานและโทรศพทเคลอนท 46

1 0


3.2 ชองทางและสอการชำระเงนทสำคญ 47

3.2.1 การใชเงนสด 47

3.2.2 ระบบการโอนเงนมลคาสง 51

3.2.3 ระบบการหกบญชเชค 54

3.2.4 ระบบการโอนเงนโดยมขอตกลงลวงหนา 57

3.2.5 บรการทเคานเตอรธนาคาร และผใหบรการทมใชสถาบนการเงน 59

3.2.6 บตรพลาสตก 63

3.2.7 ธนาคารทางอนเทอรเนต 66

3.2.8 บรการเงนอเลกทรอนกส 67

3.3 การโอนเงนและชำระเงนผานระบบไปรษณย 69

3.4 รายไดจากบรการดานการชำระเงน 69

4. อภธานศพทและคำยอ 71

5. บรรณานกรม 73

6. ตารางสถต 74

7. หมายเหตประกอบตาราง 93


20102 5 5 3

1 1


กรอบ ท

1 แผน กลยทธ ระบบ การ ชำระ เงน (Payment Systems Roadmap) 14

2 ประโยชน บรการ โอน เงน ราย ยอย ระหวาง ธนาคารครง ละ หลาย รายการ 21

(Bulk Payment)

3 หลก การ ของ Zero Hour Rule และ Finality 24

4 การ ใช เชค ท ม ตรา ประทบ ใน ระบบ ICAS 28

5 กฎหมาย เอกสาร อเลกทรอนกส ท เกยวของ กบ ระบบ ICAS 30

6 ความ เสยง ดาน FX Settlement Risk 33

7 CLS Bank International (CLS Bank) 34

8 พระ ราช กฤษฎกา วา ดวย การ ควบคม ดแล ธรกจ บรการ 38

การ ชำระ เงน ทาง อเลกทรอนกส พ.ศ. 2551

9 ASEAN Economic Community 42

10 ผ ให บรการ รบ ชำระ เงน แทน 61

11 การ ควบคม ดแล การ ให บรการ เงน อเลกทรอนกส 68

สารบญ กรอบ

1 2


ภาพ ท

1 จำนวน สาขา ของ ธนาคาร พาณชย ธนาคาร ท ม กฎหมายจดตงขนโดยเฉพาะ 43

และ ไปรษณย

2 จำนวน เครอง เอทเอม และ จำนวน เครอง EFTPOS 44

3 จำนวน บตร เครดต บตร เอทเอม และ บตร เดบต 45

4 สดสวน บตร เครดต ท ออก โดย สถาบน การ เงน และ บรษท บตร เครดต ป 2553 46

5 จำนวน ผ ใช โทรศพท พน ฐาน และ โทรศพท เคลอนท 46

6 ปรมาณ เงนสด เปรยบ เทยบ กบ GDP, Narrow Money และ Broad Money 48

7 องค ประกอบ ของ เงนสด ใน มอ 48

8 องค ประกอบ ของ ปรมาณ เงน ความ หมาย แคบ (Narrow Money) 49

9 เปรยบ เทยบ สดสวน ปรมาณ รายการ การ ใช สอ การ ชำระ เงน ตาง ๆ 50

10 เปรยบ เทยบ สดสวน มลคา การ ใช สอ การ ชำระ เงน ตาง ๆ 50

11 มลคา การ โอน เงน ผาน บาท เนต แยก ตาม ประเภท ธรกจ ป 2553 53

12 ปรมาณรายการ ตาง ๆ ของ การ โอน เงน ผาน ระบบ บาท เนต 53

13 มลคา รายการ ตาง ๆ ของ การ โอน เงน ผาน ระบบ บาท เนต 54

14 ปรมาณ รายการ เชค ระหวาง ธนาคาร 55

15 มลคา เชค ระหวาง ธนาคาร 56

16 ปรมาณ รายการ เชค ระหวาง ธนาคาร ประเภท ตาง ๆ 56

17 ปรมาณ รายการ และ มลคา ของ การ โอน เงน โดย ม ขอ ตกลง ลวง หนา 58

18 สดสวน มลคา การ โอน เงน ผาน ระบบ ITMX Bulk Payment 58

19 สดสวน ปรมาณ ธรกรรม การ ชำระ Bill Payment ผาน ธนาคาร 62

และ Non-bank ป 2553

สารบญ ภาพ


20102 5 5 3

1 3


ตารางท

1 สรปการปรบคาธรรมเนยมบรการชำระเงนของสมาคมธนาคารไทย 20

และธนาคารแหงประเทศไทย

2 ปรมาณเงนสดและผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) 47

3 ธรกรรมการใชบตรของธนาคารพาณชย ป 2553 66

20 สดสวน มลคา การ ชำระ Bill Payment ผาน ธนาคาร และ Non-bank ป 2553 62

21 จำนวน รายการ การ ใช บตร เครดต ผาน ชอง ทาง ตาง ๆ ป 2553 63

22 มลคา การ ใช บตร เครดต ผาน ชอง ทาง ตาง ๆ ป 2553 64

23 สดสวน ปรมาณ การ ทำ รายการ ผาน บตร เดบต ป 2553 64

24 สดสวน ธรกรรม ผาน บตร เอทเอม ป 2553 65

25 สดสวน ปรมาณ รายการ ธนาคาร อเลกทรอนกส ป 2553 67

26 จำนวน รายการ และ มลคา การ โอน เงน ผาน ระบบ ไปรษณย 69

27 ราย ได จาก บรการ ดาน การ ชำระ เงน 69

28 ราย ได จาก บรการ ดาน การ ชำระ เงน แยก ตาม ประเภท ตาง ๆ ใน ป 2553 70

สารบญ ตาราง

1 นโยบายและการกำกบดแลระบบการชำระเงน

1 4

1 นโยบายและการกำกบดแลระบบการชำระเงนนโยบายและการกำกบดแลระบบการชำระเงน1

ธปท. ตระหนก ถง ความ สำคญ ใน การ รกษา เสถยรภาพ ของ ระบบ การ ชำระ เงน โดย

พระ ราช บญญต ธนาคาร แหง ประเทศไทย พ.ศ. 2551 ได กำหนด ให ม คณะ กรรมการ

ระบบ การ ชำระ เงน (กรช.) เพอ กำหนด นโยบาย เกยว กบ ระบบ การ ชำระ เงน ท ธปท.

กำกบ ดแล และ ระบบ การ หก บญช ระหวาง สถาบน การ เงน เพอ ให เกด ความ ปลอดภย

ตลอด จน ดำเนน ไป ดวย ด อยาง ม ประสทธภาพ และ ตดตาม การ ดำเนน งาน ของ ธปท. ใน การ

จด ตง หรอ สนบสนน การ จด ตง ระบบ การ ชำระ เงน

เพอ ใหการ พฒนา ระบบ การ ชำระ เงน ของ ประเทศไทย ม ความ ชดเจน สอดคลอง กบ

พฒนาการ ของ เทคโนโลย และ ตอบ สนอง ความ ตองการ ของ ผ ม สวน เกยวของ ทง ผ ใช บรการ

และ ผ ให บรการ กรช. ได ให ความ เหน ชอบ ให ม การ จด ทำ แผน กลยทธ ระบบ การ ชำระ เงน

หรอ Payment Systems Roadmap ซง เปนก รอบ ใน การ พฒนา ระบบ การ ชำระ เงน

ระยะ ปาน กลาง ถง ระยะ ยาว ท ม แผน งาน ดำเนน การ ท ชดเจน เพอ ให ผ ม สวน เกยวของ

ทง ภาค รฐ และ ภาค ธรกจ ม สวน รวม ใน การ พฒนา ระบบ การ ชำระ เงน อยาง เปน รป ธรรม

รวม ถง สามารถ กำหนด แนวทาง ดำเนน ธรกจ ของ ตน ให สอดคลอง กบ แผน กลยทธ ดง กลาว

กรอบ ท 1: แผน กลยทธ ระบบ การ ชำระ เงน (Payment Systems Roadmap)

ท ผาน มา ธปท. ได จด ทำ แผน กลยทธ ระบบ การ ชำระ เงน มา แลว 2 ฉบบ คอ

แผน กลยทธ ระบบ การ ชำระ เงน 2547 (Payment Systems Roadmap 2004)

ซง เปนก รอบ การ พฒนา ใน ชวง ป 2545 - 2547 โดย ม วตถประสงค หลก ใน การ วาง รากฐาน

ท สำคญ ของ ระบบ การ ชำระ เงน ประกอบ ดวย แผน หลก คอ

1) การ สราง เวท ความ รวม มอ ระหวาง ผ ให บรการ ดาน การ ชำระ เงน

2) การ รวบรวม ขอมล สถต ดาน การ ชำระ เงน ของ ประเทศ

3) การ ยก ราง กฎหมาย เพอ กำกบ ดแล ระบบ การ ชำระ เงน

4) การ กำหนด โครงสราง พน ฐาน และ มาตรฐาน ดาน การ ชำระ เงน และ

5) การ เชอม โยง ระบบ การ ชำระ เงน ระหวาง ประเทศ



20102 5 5 31 นโยบายและการกำกบดแลระบบการชำระเงน

1 5

รายงานระบบการชำระเงนนโยบายและการกำกบดแลระบบการชำระเงน

ผล การ ดำเนน งาน ท สำคญ ของ แผน พฒนา ระบบ การ ชำระ เงน ดง กลาว ไดแก

การ ออก พระ ราช กฤษฎกา วา ดวย การ ควบคม ดแล ธรกจ บรการ การ ชำระ เงน ทาง

อเลกทรอนกส พ.ศ. 2551 เพอ รกษา ความ มนคง ทางการ เงน และ การ พาณชย เสรม สราง

ความ เชอ ถอ และ ยอมรบ ใน ระบบ ขอมล อเลกทรอนกส ปองกน ความ เสย หาย ตอ

สาธารณชน รวม ทง สง เสรม การ ใช บรการ ชำระ เงน ทาง อเลกทรอนกส การ จด ตง บรษท

เนชนแนล ไอ ท เอม เอก ซ จำกด (National ITMX) ท ธนาคาร พาณชย รวม กน จด ตง ขน

เพอ เปน ผ พฒนา และ ให บรการ ระบบ การ ชำระ เงน ระหวาง ธนาคาร เพอ ลด ตนทน และ

เพม การ เชอม โยง ของ บรการ ชำระ เงน ระบบ ตาง ๆ ให ม ประสทธภาพ และ ความ ปลอดภย

นอกจาก น ยง ม การ กำหนด มาตรฐาน บาร โคด สำหรบ การ ชำระ เงน ท ใช กบ เอกสาร

การ ชำระ เงน เชน ใบ แจง หน คา ไฟฟา นำ ประปา โทรศพท ฯลฯ และ การ พฒนา โครงการ

ASEANPay เพอ สนบสนน การ ใช บรการ เอทเอม ระหวาง ประเทศ ใน ภมภาค เอ เซยน

แผน กลยทธ ระบบ การ ชำระ เงน 2553 (Payment Systems Roadmap 2010)

การ จด ทำ แผน กลยทธ ระบบ การ ชำระ เงน 2553 ม วตถประสงค เพอ ให ม ความ รวม มอ

ระหวาง องคกร ทง ภาค รฐ และ เอกชน ใน การ ผลก ดน ให ม การ ใช ระบบ การ ชำระ เงน ทาง

อเลกทรอนกส มาก ขน ดวย บรการ ท ม ประสทธภาพ มนคง ปลอดภย และ คา ธรรมเนยม

ท เปน ธรรม

ธปท. ได เรม จด ทำ แผน ดง กลาว ตงแต ป 2549 โดย หารอ รวม กบ หนวย งาน ท ม บทบาท

สำคญ ใน ระบบ การ ชำระ เงน ไดแก กลม สถาบน การ เงน กลม ธรกจ การ คา กลม นก วชาการ

อสระ และ หนวย งาน ดาน กำกบ ดแล ท เกยวของ เพอ การ กำหนด ปจจย สำคญ ท จะ ม ผล ตอ

การ พฒนา ระบบ การ ชำระ เงน กำหนด วสย ทศน วตถประสงค เชงกล ยทธ และ แผน งาน

ดำเนน การ ใน ดาน ตาง ๆ และ จด ตง คณะ ทำงาน ซง ประกอบ ดวย ผทรง คณวฒ จาก

หนวย งาน ภาค รฐ และ เอกชน เชน สมาคม ธนาคาร ไทย สมาคม ธนาคาร นานาชาต

สถาบน การ เงน เฉพาะ กจ สภา หอการคา แหง ประเทศไทย ศนย เทคโนโลย อเลกทรอนกส

และ คอมพวเตอร แหง ชาต (NECTEC) สถาบนวจย เพอ การ พฒนา ประเทศไทย สำนกงาน

คณะ กรรมการ กำกบ หลก ทรพย และ ตลาดหลกทรพย กรม สรรพากร กรม บญช กลาง

กรม ศลกากร กรม สรรพสามต เปนตน


1 6


“มความรวมมอระหวางองคกรทงภาครฐและเอกชน ในการผลกดนใหมการใช

ระบบการชำระเงนทางอเลกทรอนกสมากขน ดวยบรการทมประสทธภาพ มนคงปลอดภย

และคาธรรมเนยมทเปนธรรม โดยมกฎหมายและการบงคบใชทมประสทธผล

1. ความตองการและความคาดหวง

ดานบรการชำระเงนทสงขน

2. ประเทศไทยมการใชเงนสดในระดบสง

3. บรการสวนใหญมลกษณะเปนระบบปด

ทใหบรการเฉพาะลกคาภายในกลม

4. โครงสรางคาธรรมเนยมบรการท

ไมเหมาะสม

5. ปญหาดานกฎหมายทรองรบระบบ

การชำระเงนทางอเลกทรอนกส

6. ภาระของผใหบรการทเพมขนจากการ

ปฏบตตามกฎระเบยบตาง ๆ

7. ความตองการระบบการชำระเงนท

สนบสนนการทำการคาในภมภาค

8. ความเสยงดานระบบการชำระเงนอาจ

กระทบตอความเชอมนตอระบบการเงน

และระบบสถาบนการเงน

1. สงเสรมใหมระบบการชำระเงนทางอเลกทรอนกสทจงใจผใชบรการ “ระดบผบรโภค”2. สงเสรมใหมระบบการชำระเงนทางอเลกทรอนกสทจงใจผใชบรการ “ระดบผประกอบการ”3. ศกษา / ทบทวนตนทนและคาธรรมเนยมการใหบรการชำระเงน4. กำหนดมาตรฐาน / แนวทางปฏบตเพอใหเปนไปตามกฎหมายและระเบยบตาง ๆ ภายในประเทศ และระหวางประเทศ5. เพมประสทธภาพดานการกำกบดแลระบบการชำระเงน6. การจดการความเสยงในระบบการชำระเงน7. การเตรยมความพรอมเพอการเชอมโยงระบบบาทเนตกบตางประเทศ8. การเชองโยงระบบการชำระเงนรายยอยระหวางประเทศในกลม ASEAN และบางประเทศในแถบเอเซย

1. ขยายการใชบรการชำระเงนทางอเลกทรอนกสของผใชบรการทกกลม

2. มมาตรการในการลดการใชเงนสด

3. มโครงสรางคาธรรมเนยมทเหมาะสม เปนธรรม และ สงเสรมการใชบรการชำระเงนทางอเลกทรอนกส

4. นำกฎหมายทรองรบระบบการชำระเงนทางอเลกทรอนกสมาใชอยางเปนรปธรรม

5. มมาตรฐาน/แนวทางการปฏบตตามกฎหมายตาง ๆ เพอลดภาระตนทนของผใหบรการ

6. มการพฒนาระบบการชำระเงนทสนบสนนการทำการคากบประเทศในภมภาคอนโดจน และ สหภาพพมา

7. มการกำกบดแลใหระบบการชำระเงน มนคงปลอดภย มประสทธภาพ สอดคลองกบมาตรฐานสากล

และชวยสนบสนนใหเกดความเชอมนตอระบบการเงนและสถาบนการเงน

ปจจยสำคญทมผลตอการพฒนา

ระบบการชำระเงน ภายในป 2553

แผนงาน

วตถประสงคเชงกลยทธ

วสยทศน

ภาย ใต แผน กลยทธ ระบบ การ ชำระ เงน 2553 (Payment Systems Roadmap 2010)

ธปท. ได ดำเนน โครงการ เพอ พฒนา โครงสราง พน ฐาน ของ ระบบ การ ชำระ เงน ใน ดาน

ตาง ๆ ทง ดาน กฎหมาย เทคโนโลย การ จดการ ความ เสยง ฯลฯ การ ดำเนน งาน ภาย ใต

แผน กล ยทธฯ รวม ทง การ พฒนา ระบบ การ ชำระ เงน สำคญ ท ธปท. ให บรการ และ การ

กำกบ ดแล ผ ให บรการ สรป ได ดงน

1.1 การ พฒนา โครงสราง พน ฐาน

1.1.1 ระบบ เพอ รองรบ การ ชำระ เงน คา สนคา และ บรการ ดวย บตร อเลกทรอนกส

ท ออก และ ใช จาย ภายใน ประเทศ (Local Switching)

กรช. เหน ชอบ แนวทาง การ สง เสรม ให ผ บรโภค ใช บรการ ดวย บตร อเลกทรอนกส แทน การ

ใช เงนสด ได มาก ขน จง ได ผลก ดน การ พฒนา ระบบ Local Switching เพอ รองรบ การ ใช บตร

ท ออก และ ชำระ เงน ใน ประเทศ เพอ ลด การ พงพา การ ใช เครอ ขาย บตร ของ ตาง ประเทศ และ




1 7


ลด ตนทน ของ สถาบน การ เงน และ ราน คา ท เกยวของ กบ การ ใช บตร อเลกทรอนกส ใน การ

ชำระ คา สนคา และ บรการ เชน คา บรการ ท ตอง จาย ให ผ ให บรการ เครอ ขาย ตาง ประเทศ

ตนทน การ จดการ เงนสด เปนตน

โดย ใน ป 2553 ธปท. รวม กบ คณะ ทำงาน ซง ประกอบ ดวย ผ แทน จาก ธนาคาร พาณชย

ภาค ธรกจ และ หนวย งาน ท เกยวของ ได ศกษา ความ เปน ไป ได ใน การ พฒนา ระบบ งาน

ใน สวน ท เกยว กบ ระบบ การ รกษา ความ ปลอดภย ตนทน ท ประหยด ได ประเดน ดาน กฎหมาย

และ ตดตาม ความ คบ หนา การ พฒนา ระบบ ของ บรษท เนชนแนล ไอ ท เอม เอก ซ จำกด

ซง ทำ หนาท เปน ผ ให บรการ Local Switching Center

สำหรบ แนวทาง การ ดำเนน การ ใน ระยะ ตอ ไป ธปท. และ คณะ ทำงาน จะ จด ทำ

แนว นโยบาย และ แผนการ พฒนา ระบบ ให สามารถ พรอม ใช งาน และ กำหนด โครงสราง

คา ธรรมเนยม ท เหมาะ สม สะทอน ตนทน ท ตำ ลง และ เปน ธรรม กบ ทก ฝาย ท เกยวของ รวม ถง

กำหนด แผน สง เสรม การ ใช บตร ทดแทน เงนสด อาท การ ให สทธ ประโยชน ทางการ

ภาษ แก ราน คา และ ผ ถอ บตร และ ผลก ดน ให ม การ ออก บตร local brand ซง เปน บตร

ท ออก ใน ประเทศ เพอ ใช กบ ระบบ Local Switching

1.1.2 มาตรฐาน กลาง ขอความ การ ชำระ เงน ทาง อเลกทรอนกส (National Payment

Message Standard)

กรช. เหน ชอบ ให ม การ พฒนา มาตรฐาน กลาง ขอความ การ ชำระ เงน ทาง อเลกทรอนกส

เพอ เพม ประสทธภาพ ใน การ สง ขอความ การ ชำระ เงน ทาง อเลกทรอนกส ระหวาง หนวย งาน

ผ ใช บรการ กบ สถาบน การ เงน ให สามารถ เชอม โยง ขอมล ระหวาง กน ได งาย โดย ใช ขอมล

ชำระ เงน ท ม มาตรฐาน เดยวกน จาก ท ใน ปจจบน หนวย งาน ตาง ๆ ม การ ใช รป แบบ ขอมล

ท หลาก หลาย แตก ตาง กน การ ใช มาตรฐาน ขอความ จะ ชวย ลด ตนทน และ ภาระ ใน การ

จดการ ขอมล และ เพม ความ สะดวก ใน การ ทำ ธรกรรม ของ ผ ใช บรการ

ใน ชวง ท ผาน มา ธปท. ได วา จาง ศนย เทคโนโลย อเลกทรอนกส และ คอมพวเตอร แหง ชาต

(NECTEC) จด ทำ ราง มาตรฐาน กลาง ขอความ การ ชำระ เงน ทาง อเลกทรอนกส ท สอดคลอง

กบ มาตรฐาน ISO 20022 และ พ.ร.บ. วา ดวย ธรกรรม ทาง อเลกทรอนกส พ.ศ. 2544


1 8


สำหรบ บรการ ชำระ เงน 6 ประเภท ไดแก การ โอน เงน เขา บญช ภายใน ธนาคาร เดยวกน

(Direct Credit) การ หก เงน จาก บญช ภายใน ธนาคาร เดยวกน (Direct Debit) การ ออก เชค

(Cheque Direct) การ โอน เงน ราย ยอย ขาม ธนาคาร (ITMX Bulk Payment) การ โอน เงน

มลคา สง ผาน ระบบ BAHTNET และ การ ชำระ เงน ระหวาง ประเทศ (International

Payment) โดย ม การ หารอ และ รบ ฟง ความ เหน จาก ภาค ธรกจ และ สถาบน การ เงน

นอกจาก น ธปท. ได จด ให ม การ ลง นาม บนทก ความ ตกลง รวม (Memorandum of

Understanding: MOU) รวม กบ หนวย งาน ภาค ธรกจ และ สถาบน การ เงน จำนวน

18 หนวย งาน เพอ เขา รวม โครงการ นำรอง การ ใช มาตรฐาน กลาง ขอความ และ ดำเนน การ

ตาม แผน สง เสรม การ ใช มาตรฐาน กลาง ขอความ การ ชำระ เงน ทาง อเลกทรอนกส ใน ชวง

ป 2554 - 2555

1.1.3 มาตรฐาน บตร อเลกทรอนกส (National Payment Card Standard: NPCS)

กรช. เหน ชอบ แนวทาง การ สง เสรม การ ให บรการ ชำระ เงน ดวย เงน อเลกทรอนกส

แบบ เปด เพอ ผ ให บรการ แตละ ราย สามารถ เชอม โยง การ ให บรการ ระหวาง กน ได (e-Money

open loop) ดวย การ กำหนด ให ม มาตรฐาน กลาง สำหรบ การ เชอม โยง การ ให บรการ เงน

อเลกทรอนกส โดย ใช InterOP SAM (Interoperable Security Access Module) และ

กำหนด มาตรฐาน กลาง สำหรบ การ ออก บตร อเลกทรอนกส (National Payment Card

Standard: NPCS) สำหรบ ใช เปน แนวทาง ใน การ ออก บตร อเลกทรอนกส ของ ผ ให บรการ

ราย ใหม มาตรฐาน บตร ดง กลาว จะ ประกอบ ดวย โครงสราง ขอมล บน บตร ท ม ความ ยดหยน

เพอ รองรบ การ ใช งาน ลกษณะ ตาง ๆ สามารถ เชอม โยง การ รบ-สง ขอมล ระหวาง ระบบ ของ

ผ ให บรการ รา ยอน ๆ และ สอดคลอง ตาม มาตรฐาน สากล ซง จะ ทำให ผ ใช บรการ สามารถ

ใช บตร อเลกทรอนกส ได สะดวก และ กวาง ขวาง มาก ขน โดย มาตรฐาน บตร อเลกทรอนกส

จะ ครอบคลม บรการ บตร เดบต ท ออก ใช ภายใน ประเทศ (Local debit card scheme) และ

บตร เงน อเลกทรอนกส ชำระ เงน ลวง หนา (e-Money prepaid card)

ใน ป 2553 ธปท. ได จด จาง ท ปรกษา เพอ ดำเนน การ กำหนด มาตรฐาน บตร อเลกทรอนกส

NPCS และ พฒนา ระบบ ตนแบบ InterOP SAM ตาม ขอบเขต งาน ท ได รบ ความ เหน ชอบ

จาก คณะ ทำงาน ดาน e-Money นอกจาก น ธปท. ได หารอ รวม กบ คณะ ทำงาน

เพอ พจารณา กำหนด แนวทาง การ จด ตง Central Clearing House และ โครงสราง

คา ธรรมเนยม เพอ รองรบ การ ให บรการ เงน อเลกทรอนกส แบบ เปด ดวย




1 9


1.1.4 แนว ปฏบต ใน การ แกไข ปญหา การ โอน เงน ราย ยอย ระหวาง ธนาคาร ผด พลาด

กรช. ได พจารณา ให ความ เหน ชอบ แนว ปฏบต ใน การ แกไข ปญหา การ โอน เงน ราย ยอย

ระหวาง ธนาคาร ผด พลาด ซง ธปท. รวม กบ ธนาคาร พาณชย จด ทำ ขน เพอ ให ธนาคาร ตาง ๆ

ม มาตรฐาน เดยวกน ใน การ แกไข ปญหา ให ลกคา กรณ ท เกด การ โอน เงน ระหวาง ธนาคาร ท

ผ โอน เงน และ ผรบ เงน ม บญช อย ตาง ธนาคาร กน ผด พลาด เพอ อำนวย ความ สะดวก และ

แกไข ปญหา ให แก ลกคา ได รวดเรว ขน อน จะ ชวย ลด ขอ โต แยง และ ขอ รอง เรยน ท ลกคา

ม ตอ ธนาคาร

แนว ปฏบตฯ ดง กลาว ครอบคลม บรการ โอน เงน ราย ยอย ระหวาง ธนาคาร ทง ท เปนการ

โอน เงน ผาน เครอง เอทเอม เคานเตอร ธนาคาร อนเทอรเนต และ การ โอน เงน ท ม ขอ ตกลง

ลวง หนา ตาม คำ สง ของ ผ โอน เงน (Bulk Payment - Credit Transfer) ตลอด จน การ ฝาก เงน

ขาม ธนาคาร ผาน เครอง รบ ฝาก เงน อตโนมต ทง กรณ ขอ ผด พลาด ท เกด จาก ลกคา ผ โอน และ

กรณ ขอ ผด พลาด ท เกด จาก พนกงาน ธนาคาร ผ โอน เชน การก รอก ขอมล หรอ การ บนทก

เลข ท บญช ผรบ โอน หรอ จำนวน เงน ไม ถก ตอง เปนตน

ทงน ธปท. ได สง มอบ แนว ปฏบตฯ ท ได รบ ความ เหน ชอบ จาก สถาบน การ เงน ตาง ๆ ให

กบ สมาคม ธนาคาร ไทย สมาคม ธนาคาร นานาชาต และ สถาบน การ เงน เฉพาะ กจ เพอ

พจารณา นำ ไป ใช งาน ตอ ไป ตงแต เดอน มนาคม 2553

1.2 การ ปรบ โครงสราง คา ธรรมเนยม บรการ ชำระ เงน

ธปท. ได หารอ กบ สมาคม ธนาคาร ไทย เพอ พจารณา แนวทาง ปรบปรง โครงสราง

คา ธรรมเนยม บรการ เพอ ให ม โครงสราง คา ธรรมเนยม ท เปน ธรรม และ เหมาะ สม เพอ

ลด ภาระ และ ตนทน การ ดำเนน งาน ของ ผ ประกอบ การ และ ผ บรโภค รวม ทง สง เสรม ให ม

การ ใช การ ชำระ เงน ทาง อเลกทรอนกส แทน การ ใช เงนสด และ เชค ท ม ตนทน สง

จาก การ หารอ รวม กน สง ผล ให ม การ ปรบ คา ธรรมเนยม ของ บรการ โอน เงน ราย ยอย

ระหวาง ธนาคาร ครง ละ หลาย รายการ (ITMX Bulk Payment - Credit Next Day) ซง

ได เรม ใช โครงสราง คา ธรรมเนยม ใหม ตงแต กลาง เดอน ธนวาคม 2553 และ การ ปรบ ลด

คา ธรรมเนยม การ ให บรการ ทางการ เงน ผาน เครอง เอทเอม ของ ธนาคาร พาณชย จะ เรม

ทยอย ใช ใน ไตรมาส แรก และ ไตรมาส ท สอง ของ ป 2554 เปนตน ไป


2 0


ตารางท 1: สรปการปรบคาธรรมเนยมบรการชำระเงนของสมาคมธนาคารไทยและธนาคารแหงประเทศไทย

* การ คด คา ธรรมเนยม สำหรบ รายการ ครง ท 5 เปนตน ไป เพม อก ไม เกน 10 บาท/รายการ ใน ขอ 4 และ 5

จะ นบ จำนวน ครง การ ถอน เงน/ถาม ยอด ผาน ATM ตาง ธนาคาร รวม กน ทง การ ทำ รายการ ใน จงหวด เดยวกน

(ตาม ขอ 4) และ ขาม จงหวด/เขต สำนก หก บญช (ตาม ขอ 5)

1. บรการ โอน เงน ราย ยอย ระหวาง ธนาคาร ครง ละ หลาย รายการ (NITMX Bulk Payment - Credit Next Day) - การ โอน เงน ไม เกน 100,000 บาท คด คา ธรรมเนยม 12 บาท - การ โอน เงน เกน กวา 100,000 ถง 500,000 บาท คด คา ธรรมเนยม 40 บาท - การ โอน เงน เกน กวา 500,000 ถง 2,000,000 บาท คด คา ธรรมเนยม 100 บาท

2. การ โอน เงน ใน ธนาคาร เดยวกน ขาม เขต ธ.พ. สวน ใหญ คด หมน ละ 10 บาท (ขน ตำ 10 บาท สงสด ไม เกน 1,000 บาท) + คา บรการ 10 บาท

3. การ ถอน เงน ใน ธนาคาร เดยวกน ขาม เขต ธ.พ. สวน ใหญ คด หมน ละ 10 บาท (ขน ตำ 10 บาท สงสด ไม เกน 1,000 บาท) + คา บรการ 10 บาท

4. การ ถอน เงน/ถาม ยอด ผาน ATM ตาง ธนาคาร ใน จงหวด เดยวกน กรงเทพฯ • ฟร 4 ครง/เดอน และ ตงแต ครง ท 5 เปนตน ไป ไม เกน 5 บาท/รายการ ตาง จงหวด • ขน ตำ 20 - 25 บาท/รายการ และ ตงแต ครง ท 5 เปนตน ไป เพม อก ไม เกน 5 บาท/รายการ

5. การ ถอน เงน ผาน ATM ตาง ธนาคาร ขาม เขต ธ.พ. สวน ใหญ คด หมน ละ 10 บาท ขน ตำ 20 - 25 บาท/รายการ และ ตงแต ครง ท 5 เปนตน ไป เพม อก ไม เกน 5 บาท/รายการ

คาธรรมเนยมปจจบน

อตรา เดยว ไม เกน 12 บาท ตอ รายการ (โอน เงน ได ไม เกน 2,000,000 บาท/

รายการ)

ฟร ครง แรก ของ เดอน ครง ตอ ไป ไม เกน 15 บาท/รายการ

ไม เกน 15 บาท/รายการ

ฟร 4 ครง/เดอน และ ตงแต ครง ท 5

เปนตน ไป* เพม อก ไม เกน 10 บาท/รายการ

อตรา เดยวกน ทง ใน กทม. และ จงหวด อน

ไม เกน 20 บาท/รายการ

และ ตงแต ครง ท 5 เปนตน ไป* เพม อก ไม เกน 10 บาท/รายการ

คาธรรมเนยมใหม

15 ธนวาคม 2553

ภายใน 31 มนาคม 2554

ภายใน 31 มนาคม 2554

ภายใน 30 มถนายน 2554

ภายใน 30 มถนายน 2554

กำหนดการเรมใช




2 1


กรอบ ท 2: ประโยชน บรการ โอน เงน ราย ยอย ระหวาง ธนาคารครง ละ หลาย รายการ

(Bulk Payment)

บรการ โอน เงน ราย ยอย ระหวาง ธนาคาร ครง ละ หลาย รายการ (Bulk Payment System)

หรอ ท รจก กน ใน ชอ บรการ เดม วา SMART เปน ระบบ ท ใช ใน การ โอน เงน ท ม ขอ ตกลง

ลวง หนา จาก บญช เงน ฝาก ลกคา ของ ธนาคาร หนง ไป ยง บญช เงน ฝาก ลกคา ท อย

ตาง ธนาคาร ได ทว ประเทศ โดย มก เปนการ สง โอน เงน ครง ละ หลาย รายการ พรอม กน เชน

การ โอน เงน เดอน เขา บญช พนกงาน การ โอน คา สนคา ให กบ ผ จำหนาย สนคา และ การ จาย

เงนปนผล ของ บรษท เขา บญช ผ ถอ หน เปนตน

บรการ Bulk Payment System ดำเนน การ โดย บรษท เนชนแนล ไอ ท เอม เอก ซ จำกด

(NITMX) ซง เปน บรษท เอกชน ท ถอ หน โดย ธนาคาร พาณชย ไทย 11 แหง และ อย ภาย ใต

การ กำกบ ดแล ของ ธนาคาร แหง ประเทศไทย ใน ปจจบน ม การ ให บรการ 2 รป แบบ ไดแก

การ โอน เงน ท ผรบ จะ ได รบ เงน เขา บญช ใน วน ทำการ ถด ไป นบ จาก วน ท ธนาคาร สง รายการ

โอน เงน (ITMX Bulk Payment Credit Next Day) และ การ โอน เงน ท ผรบ จะ ได รบ เงน

ใน วน เดยว กบ ท ธนาคาร สง รายการ โอน เงน (ITMX Bulk Payment Credit Same Day)

(ราย ชอ ธนาคาร ท เขา รวม ใน ระบบ ดง กลาว สามารถ เรยก ด ได จาก เวบไซต ของ บรษท:

www.itmx.co.th)

นอกจาก น ธปท. ได จด ทำตา ราง เปรยบ เทยบ คา ธรรมเนยม บรการ ดาน การ เงน และ

เผย แพร ผาน เวบ ไซต ของ ธปท. เพอ เปน ชอง ทาง ให ผ ใช บรการ สามารถ เปรยบ เทยบ

อตรา คา ธรรมเนยม ท ธนาคาร พาณชย บรษท ท ประกอบ ธรกจ บตร เครดต และ สน เชอ สวน

บคคล แตละ ราย เรยก เกบ จาก ลกคา ทวไป เพอ ประโยชน ใน การ เปรยบ เทยบ คา ธรรมเนยม

เบอง ตน สำหรบ ประกอบ การ ตดสน ใจ เลอก ใช บรการ

ธปท. ยง ได จด ทำ มลตมเดย เพอ เผย แพร ความ ร ดาน ระบบ การ ชำระ เงน ผาน ทาง เวบ ไซต ของ

ธปท. เพอ ให หนวย งาน ตลอด จน บคคล ทวไป นกเรยน นกศกษา สามารถ เรยน ร เกยว กบ

บรการ การ ชำระ เงน รป แบบ ตาง ๆ ได อยาง สะดวก และ เขาใจ งาย ซง จะ ชวย ให สามารถ

เลอก ใช บรการ ได อยาง เหมาะ สม


2 2


บรการ โอน เงน ราย ยอย ระหวาง ธนาคาร แบบ Bulk Payment ม ประโยชน ตอ ผ ประกอบ การ

ใน หลาย ประการ ดงน

- ไม ตอง เปด บญช กบ ธนาคาร หลาย แหง สะดวก ใน การ บรหาร เงน

- เพม ความ สะดวก ให กบ ผรบ เงน ท ไม จำเปน ตอง ม บญช ธนาคาร เดยว กบ ผ โอน เงน

- การ โอน เงน ม ผล ถก ตอง แนนอน ตรง เวลา ม ความ ปลอดภย

- คา ธรรมเนยม อตรา เดยว ทว ประเทศ ซง อาจ ถก กวา คา ธรรมเนยม การ โอน เงน

ภายใน ธนาคาร เดยวกน โดย เฉพาะ กรณ โอน เงน ขาม จงหวด

- สามารถ สง คำ สง โอน เงน ลวง หนา ได ชวย ลด งาน เอกสาร เชน การ เขยน เชค

การ ตรวจ นบ เงนสด ลด ความ ผด พลาด ของ พนกงาน จาก การ ลม โอน เงน

1.3 ระบบ การ ชำระ เงน ท ธปท. ให บรการ

1.3.1 ระบบ บาท เนต (BAHTNET – Bank of Thailand Automated High-value

Transfer Network)

เปน เครอ ขาย การ โอน เงน มลคา สง ทาง อเลกทรอนกส ท ธปท. ได พฒนา และ ให บรการเพอ

ชวย ลด ความ เสยง ใน การ ชำระ ดล ระหวาง สถาบน ใหการ ชำระ เงน ม ความ รวดเรว ปลอดภย

และ เปน โครงสราง พน ฐาน ทางการ เงน ท รองรบ การ โอน เงน ระหวาง สถาบน ใน ลกษณะ

Real Time Gross Settlement บรการ หลก ท ให บรการ ประกอบ ดวย การ โอน เงน ระหวาง

สถาบน การ โอน เงน เพอ บคคล ท สาม รวม ถง การ รบ สง ขอความ ระหวาง สถาบน

สำหรบ การ ดำเนน การ ของ ธปท. เกยว กบ ระบบ บาท เนต ใน ป 2553 ม ดงน

1) ระบบ บรการ ดาน การ เงน ดวย วธ อเลกทรอนกส

(BOT-Electronic Financial Service: BOT-EFS)

ธปท. อย ระหวาง ดำเนน การ พฒนา ระบบ โดย ม วตถประสงค เพอ ปรบปรง

สถาปตยกรรม ของ ระบบ บรการ ดาน การ เงน ให ม ความ ทน สมย ครอบคลม บรการ

ดาน การ เงน ทงหมด ของ ธปท. ซง ประกอบ ดวย ระบบ เงน ฝาก และ ตราสาร หน

ระบบ บาท เนต และ ระบบ บรการ ดาน การ เงน อน ๆ รวม ทง ปรบปรง ระบบ การ

ชำระ เงน ให ม ความ ยดหยน และ คลอง ตว สามารถ ปรบ เปลยน เพอ รองรบ ธรกรรม

รป แบบ ใหม ๆ ได งาย ขน ซง จะ สง ผล ให ธรกรรม ทางการ เงน ม ความ ถก ตอง

ม ประสทธภาพ และ เสถยรภาพ มาก ยง ขน




2 3


ใน ป 2553 ธปท. ได กำหนด ราย ละเอยด ความ ตองการ ทาง ธรกจ (business

requirement) เตรยม การ จด จาง ท ปรกษา เพอ ออกแบบ สถาปตยกรรม ซอฟตแวร

กำหนด ฮารดแวร และ ซอฟตแวร และ จะ เรม พฒนา ระบบ บาท เนต ซง เปน

สวน หนง ของ บรการ ดาน การ เงน ใน ป 2554 โดย คาด วา จะ เรม ให บรการ ได ใน

ป 2555

2) มาตรการ จดการ ความ เสยง จาก การ ชำระ ดล สทธ พรอม กน หลาย ฝายใน

ระบบ บาท เนต (Securities Requirement for Settlement: SRS)

ธปท. ได กำหนด หลก การ ของ มาตรการ จดการ ความ เสยง จาก การ ชำระ ดล

สทธ พรอม กน หลาย ฝายใน ระบบ บาท เนต (Securities Requirement for

Settlement: SRS) ซง สถาบน การ เงน ตอง ดำรง ตราสาร หน ตาม เกณฑ ท ธปท.

กำหนด เพอ ลด โอกาส ท สถาบน การ เงน จะ ชำระ ยอด ขาด ดล ของ ธรกรรม การ ชำระ

เงน แบบ Net Settlement ไม ได และ อาจ สง ผลก ระ ทบ ตอ สถาบน การ เงน อน ๆ

ท รอ รบ สภาพ คลอง จาก การ ชำระ ดล โดย ธปท. ได หารอ รวม กบ สถาบน การ เงน

ผ ใช บรการ บาท เนต รวม ถง สถาบน ภายนอก ไดแก บรษท สำนก หก บญช

(ประเทศไทย) จำกด และ บรษท เนชนแนล ไอ ท เอม เอก ซ จำกด ซง ทำ หนาท

เปน สถาบน ผ สง คำ สง เพอ พจารณา กำหนด หลก การ ให ม ความ เหมาะ สม และ

สอดคลอง กบ ความ ตองการ ของ ผ ใช บรการ บาท เนต และ สามารถ ควบคม

ความเสยง ท อาจ เกด ตอ ระบบ การ ชำระ เงน และ ระบบ สถาบน การ เงน ของ ประเทศ

โดย รวม

3) การ ราง กฎหมาย รองรบ Payment Finality และ การ ไม บงคบ กฎ Zero Hour Rule

ใน ชวง ท ผาน มา ธปท. อย ระหวาง เตรยม การนำ เสนอ คณะ อนกรรมการ พจารณา

ปรบปรง แกไข ราง พระ ราช บญญต ลม ละลาย พ.ศ. 2483 เพอ ปรบปรง กฎหมาย

ให ม การ กำหนด ผล สมบรณ ของ การ โอน เงน ท เปน อน สน สด ไม สามารถ เพก ถอน

ได (Payment Finality) และ การ ยกเวน ม ให นำ กฎ Zero Hour Rule มา ใช บงคบ

กบ คำ สง โอน เงน ท ได ดำเนน การ ผาน ระบบ การ ชำระ เงน ท ม ความ สำคญ ยงยวด

ซง จะ ทำให ระบบ บาท เนต สอดคลอง กบ มาตรฐาน สากล รวม ทง เพอ ปองกน

กรณ ท สมาชก ระบบ บาท เนต ถก ศาล สง พทกษ ทรพย ซง ม โอกาส ท ธรกรรม การ

โอน เงน ท ดำเนน การ สำเรจ ไป แลว อาจ เปน โมฆะ และ จาก การ หารอ กบ เลขานการ

คณะ อนกรรมการ ยก ราง พระ ราช บญญต ลม ละลาย พ.ศ. 2483 ม ความ เหน


2 4


กรอบ ท 3: หลก การ ของ Zero Hour Rule และ Finality

Zero Hour Rule ตาม คำ นยาม ของ ธนาคาร เพอ การ ชำระ หน ระหวาง ประเทศ (Bank

for International Settlements: BIS) หมาย ถง “A provision in the insolvency law

of some countries whereby the transactions of a closed institution that have

taken place after midnight on the date the institution is ordered closed may be

retroactively rendered ineffective.”

ตาม กฎ ดง กลาว หมายความ วา เมอ ศาล ม คำ สง ให สถาบน ใด ลม ละลาย ให ถอวา คำ สง

ให ลม ละลาย นน ม ผล ตงแต วนาท แรก ของ วน ท ศาล ม คำ สง ลม ละลาย ผล ท เกด ขน ก คอ

นตกรรม ใด ท สถาบน ได ทำ สำเรจ ลลวง ไป แลว ตงแต เวลา หลง เทยง คน ซง เปน วนาท แรก ของ

วน ท ศาล สง ลม ละลาย จนถง เวลา ท ศาล ม คำ สง ให ลม ละลาย จะ เปน อน เสย เปลา ไป และ

หาก ม เหตการณ ดง กลาว ขาง ตน เกด ขน ใน ระบบ การ ชำระ เงน จะ ทำให คำ สง โอน เงน ใด ๆ

เกยว กบ การ ปรบ แก กฎหมาย ดง กลาว เปน 2 แนวทาง คอ 1) การ เสนอ ปรบ แก

กฎหมาย ลม ละลาย ใน ประเดน ท เกยวของ กบ ธปท. และ 2) การ ยก ราง กฎหมาย

ฉบบ ใหม ขน เปนการ เฉพาะ วา ดวย การ ดำเนน การ กบ คำ สง โอน เงน ท กระทำ ผาน

ระบบ การ ชำระ เงน ท ม ความ สำคญ ยงยวด ให ม ผล สมบรณ และ เปน อน สน สด

(Payment Finality)

เนองจาก การ แกไข พระ ราช บญญต ลม ละลาย พ.ศ. 2483 จะ ม การ เปลยนแปลง

ใน โครงสราง และ หลก การ ของ กฎหมาย หลาย ประการ และ ขณะ น ได ยก ราง ไป

เพยง บาง สวน เทานน กรช. จง พจารณา เหน วาการ ดำเนน การ ตาม แนวทาง

ท 2 นา จะ เหมาะ สม และ ม ความ เปน ไป ได มากกวา และ คณะ ทำงาน จด ทำ ราง

กฎหมาย ระบบ การ ชำระ เงน ซง ประกอบ ดวย ผ แทน จาก สมาคม ธนาคาร ไทย

สมาคม ธนาคาร นานาชาต สถาบน การ เงน เฉพาะ กจ และ สำนกงาน คณะ

กรรมการ กำกบ หลก ทรพย และ ตลาดหลกทรพย ได รวม กน ยก ราง กฎหมาย

ดง กลาว เสรจ แลว โดย ธปท. จะ ประสาน งาน กบ หนวย งาน ท เกยวของ เพอ ผลก ดน

การ ออก กฎหมาย ดง กลาว ตอ ไป




2 5


ท สมาชก ระบบ การ ชำระ เงน ได ทำ สำเรจ ไป แลว ตงแต เวลา ท เปด ทำการ ระบบ การ ชำระ เงน

นน จนถง เวลา ท ศาล ม คำ สง ให ลม ละลาย จรง เปน อน เสย เปลา ไป เชน กน ซง ยอม จะ

สง ผล ให เกด ความ เสย หาย ตอ ระบบ การ ชำระ เงน เปน ลกโซ (systemic risk) ดง นนจง ควร

ม บทบญญต ท ชดเจน เพอ กำหนดการ ยกเวน ม ให นำ กฎ Zero Hour Rule มา ใช บงคบ

กบ คำ สง โอน เงน ท ได ดำเนน การ ผาน ระบบ การ ชำระ เงน ท ม ความ สำคญ ยงยวด ท ได

ดำเนน การ โดย ม ผล สำเรจ สมบรณ แลว

Finality ตาม คำ นยาม ของ BIS นน จะ หมาย ถง irrevocable and unconditional กลาว คอ

เมอ คำ สง โอน เงน หรอ คำ สง ชำระ ดล การ หก บญช ท ได ดำเนน การ จน สำเรจ ลลวง แลว

คำ สง นน จะ ตอง ม ผล สมบรณ โดย ปราศจาก เงอนไข (unconditional) และ ไม สามารถ

เพก ถอน รายการ ได (irrevocable)

ใน การ ประเมน ระบบ บาท เนต ตาม มาตรฐาน สากล ใน โครงการ Financial Sector

Assessment Program (FSAP) เมอ ป 2550 ผ เชยวชาญ จาก กองทน การ เงน ระหวาง

ประเทศ (International Monetary Fund: IMF) ซง เปน ผ ประเมน ระบบ ได ให ความ เหน

ใน หวขอ Core Principle I ท วา “ระบบ การ ชำระ เงน ควร จะ ม กฎหมาย รองรบ” วา “การ

ปฏบต การ ของ ระบบ บาท เนต และ การ โอน เงน ผาน ระบบ ดง กลาว ม กฎหมาย รองรบ ท ด

พอ สมควร แต อยางไร กตาม ยง ม ความ ไม ชดเจน วา เมอ สมาชก ใน ระบบ เกด การ ลม ละลาย

ธรกรรม ท ชำระ ดล ผาน ระบบ ดง กลาว อาจ จะ สามารถ ถก เพก ถอน ได ณ เวลา ท ศาล ม

คำ สง พทกษ ทรพย” พรอม ทง ม ขอ เสนอ แนะ ให ประเทศไทย ดำเนน การ เพอ ให ม กฎหมาย

ท ม บทบญญต ท ยกเวน ม ให ม การนำ กฎ Zero Hour Rule มา ใช บงคบ กบ คำ สง โอน เงน

และ ให ม การ กำหนด ผล สมบรณ ของ การ โอน เงน ท เปน อน สน สด ไม สามารถ เพก ถอน ได

(Payment Finality) เพอ ให คำ สง โอน เงน และ คำ สง ชำระ ดล การ หก บญช ท ได ทำ สำเรจ ลลวง

ไป แลว ม ผล สมบรณ และ เปน อน สน สด ไม สามารถ เพก ถอน หรอ กลบ รายการ หรอ สง ให

แกไข หรอ หยด ระงบ การ จาย เงน นน ได แม ม กรณ ท ศาล ม คำ สง พทกษ ทรพย หรอ ม คำ สง ให

ลม ละลาย กบ สมาชก ใน ระบบ การ ชำระ เงน ทงน เพอ ปองกน ผลก ระ ทบ ตอ ระบบ

การ ชำระ เงน เปน ลกโซ (systemic risk)


2 6


ตวอยาง กฎหมาย ของ ตาง ประเทศ ท ม บทบญญต ยกเวน การนำ กฎ Zero Hour Rule มา ใช บงคบ กบ คำ สง โอน เงน ท ดำเนน การ ผาน ระบบ การ ชำระ เงน ท ม ความ สำคญ ยงยวด และ กฎหมาย ท รองรบ Payment Finality เชน

Zero Hour Rule - Payment Systems Act 2003 ของ ประเทศ มาเลเซย และ Payment and Settlement Systems (Finality and Netting) Act 2002 ของ ประเทศ สงค โปร ม บทบญญต ใน ทำนอง เดยวกน วา คำ สง ชำระ เงน ท สง เขา ส ระบบ การ ชำระ เงน ท กำหนด (Designated payment system) ภายใน สน วน ท ศาล ม คำ สง ลม ละลาย ให ม ผล ใช บงคบ ได - Payment Systems and Netting Act 1998 ของ ประเทศ ออสเตรเลย ม บทบญญต ไม ให นำ Zero Hour Rule มา ใช บงคบ กบ ธรกรรม ชำระ เงน หรอ ชำระ ดล ท ทำ ใน ระบบ การ ชำระ เงน ท กำหนด (Approved RTGS system) โดย ให ม ผล เสมอน วา ศาล ม คำ สง ให สมาชก ใน ระบบ การ ชำระ เงน ท ทำ ธรกรรม นน ลม ละลาย ใน วน ถด ไป

Payment Finality - Payment Systems Act 2003 ของ ประเทศมาเลเซย Payment and Settlement Systems (Finality and Netting) Act 2002 ของประเทศ สงค โปร Payment Systems and Netting Act 1998 ของ ประเทศ ออสเตรเลย รวม ทง Payment Clearing and Settlement Act 1996 ของ ประเทศ แคนาดา ได ม บทบญญต ใน ทำนอง เดยวกน โดย กำหนด ให คำ สง โอน เงน หรอ การ ชำระ ดล ท ทำ ใน ระบบ การ ชำระ เงน ท กำหนด (Designated payment system) หาก ดำเนน การ สำเรจ ตาม ท ถก กำหนด ให ม ผล เปน อน สน สด ภาย ใต หลก เกณฑ ท กำหนด ของ ระบบ การ ชำระ เงน นน แลว ให ม ผล ใช บงคบ ได และ ม ผล สมบรณ ไม สามารถ ยกเลก เพก ถอน หรอ แกไข หรอ หยด ระงบ การ จาย เงน นน ได โดย คำ สง ศาล หรอ บทบญญต ของ กฎหมาย อน

- ใน สวน ของ ประเทศ เกาหลใต ไมม กฎหมาย เฉพาะ สำหรบ ระบบ การ ชำระ เงน แต ได ม การ แกไข กฎหมาย ลม ละลาย The Debtor Rehabilitation and Bankruptcy Act 2006 โดย กำหนด วา คำ สง โอน เงน หรอ การ ชำระ ดล ของ สมาชก ใน ระบบ การ ชำระ เงน ท กำหนด (Designated payment system) ซง ถก ดำเนน กระบวนการ ฟนฟ หรอ ลม ละลาย ให ม ผล ใช บงคบ ได และ ม ผล สมบรณ ตาม กฎ เกณฑ ของ ระบบ การ ชำระ เงน นน และ ไม สามารถ ยกเลก เพก ถอน ได




2 7


1.3.2 ระบบ การ หก บญช เชค ดวย ภาพ เชค และ ระบบ การ จด เกบ ภาพ เชค

(Imaged Cheque Clearing and Archive System: ICAS)

ธปท. ได ดำเนน โครงการ พฒนา ระบบ การ หก บญช เชค ระหวาง ธนาคาร ดวย ภาพ เชค และ

ระบบ การ จด เกบ ภาพ เชค (Imaged Cheque Clearing and Archive System: ICAS)

ซง เปน ระบบ ท ใช ภาพ เชค แทน ตว เชค จรง ใน กระบวนการ เรยก เกบ เงน ตาม เชค ระหวาง

ธนาคาร และ เปน ศนยกลาง การ จด เกบ ขอมล และ ภาพ เชค ใน รป แบบ อเลกทรอนกส

ม จด มง หมาย เพอ เพม ประสทธภาพ ใน การ เรยก เกบ เงน ตาม เชค ซง เออ ประโยชน ตอ

ทก ภาค สวน ดงน

- ประชาชน (ผ ประกอบ การ/ลกคา) สามารถ เรยก เกบ และ ได รบ เงน ตาม เชค

ทว ประเทศ ได เรว ขน ภายใน 1 วน ทำการ และ ขยาย เวลา รบ ฝาก เชค ได มาก ขน

- ธนาคาร พาณชย สามารถ ลด ตนทน และ ความ เสยง ใน การ ขนสง ตว เชค

ใน กระบวนการ เรยก เกบ ลด ภาระ ใน การ จด เกบ ขอมล และ ตว เชค ของ ธนาคาร

โดย สามารถ เรยก ใช ขอมล ผาน ระบบ การ จด เกบ ภาพ เชค ของ ธปท. ได ทก วน

ตลอด 24 ชวโมง

- ระบบ เศรษฐกจ โดย รวม ชวย เพม การ หมนเวยน ของ กระแส เงน ใน ภาค ธรกจ และ

ระบบ เศรษฐกจ ของ ประเทศ ให ม ความ รวดเรว มาก ขน

ธปท. คาด วา จะ เรม ใช งาน ระบบ ICAS ใน เขต กรงเทพมหานคร และ ปรมณฑล ใน ป

2554 และ ขยาย ผล การ ใช งาน ทว ประเทศ ใน ป 2555 โดยท ผาน มา ม ความ คบ หนา การ

ดำเนน การ ท สำคญ ดงน

1) ธปท. รวม กบ ธนาคาร สมาชก ทำการ ทดสอบ และ ปรบปรง ระบบ งาน จด อบรม ให

ความ ร เกยว กบ ระบบ ICAS แก เจา หนาท ธนาคาร สมาชก และ รวม พจารณา

กำหนด หลก เกณฑ การ ปฏบต งาน ระหวาง ธนาคาร สมาชก รวม ถง แนวทาง การ

เรยก เกบ เชค ท ตอง ใช กระบวนการ เรยก เกบ แบบ เชค ท ม ตรา ประทบ (กรอบ ท 4)

และ เชค ท ม การ แกไข ขอความ เปนตน


2 8


2) ธปท. ประสาน งาน กบ คณะ กรรมการ ธรกรรม ทาง อเลกทรอนกส กระทรวง

เทคโนโลย สารสนเทศ และ การ สอสาร และ สมาคม ธนาคาร ไทย ใน การ สราง

ความ เชอ มน และ การ ยอมรบ ใน การ ใช ภาพ เชค เปน พยาน หลก ฐาน ใน

กระบวนการ ยตธรรม (กรอบ ท 5) โดย คณะ กรรมการ ธรกรรม ทาง อเลกทรอนกส

ได จด ทำ ประกาศ คณะ กรรมการ ธรกรรม อเลกทรอนกส เรอง หลก เกณฑ และ

วธ การ ใน การ จด ทำ หรอ แปลง เอกสาร และ ขอความ ให อย ใน รป ของ ขอมล

อเลกทรอนกส พ.ศ. 2553 ซง ลง ประกาศ ใน ราช กจ จา นเบกษา เมอ วน ท 26

ตลาคม 2553 และ ให ใช บงคบ ตงแต วน ถด จาก วน ประกาศ ใน ราช กจ จา นเบกษา

เปนตน ไป

กรอบ ท 4: การ ใช เชค ท ม ตรา ประทบ ใน ระบบ ICAS

เชค ท ม ตรา ประทบ คอ เชค ท ม การ ใช องค ประกอบ ของ ตรา ประทบ ซง อาจ เปน ตรา ประทบ

ท ม ส เดยว หรอ หลาย ส หรอ ตรา นน เปน สวน หนง ของ เงอนไข การ สง จาย เงน ตาม เชค

ซง เงอนไข เหลา น ถก ระบ ใน สญญา การ เปด บญช กระแส ราย วน ของ ธนาคาร เมอ ม การ

สง จาย เงน ตาม เชค ธนาคาร ผ จาย (หรอ ธนาคาร เจาของ เชค) ก จะ พจารณา วา ม ลาย เซน

และ เงอนไข ครบ ถวน ตาม ท เจาของ บญช กำหนด ไว หรอ ไม

ใน ระบบ ICAS ธนาคาร ผ จาย จะ อนมต จาย เงน ตาม เชค โดย พจารณา จาก ภาพ เชค ซง

เปน ภาพ เฉด ส เทา (Grayscale) และ ขาว ดำ (Black & White) ดง นน ผ สง จาย เชค จง ไม ควร

ใช ตรา ประทบ/ตรา นน/ตรา ส เปน สวน หนง ของ เงอนไข การ สง จาย เชค เนองจาก ธนาคาร

ผ จาย ไม สามารถ ตรวจ สอบ ความ นน ตำ ของ พน ผว และ ความ ถก ตอง ของ เฉด ส ตาม เงอนไข

ของ ตรา ประทบ ได นอกจาก น ตรา ประทบ อาจ บดบง ขอความ ท สำคญ เชน ลายมอ ชอ

ผ สง จาย ชอ ผรบ เงน และ วน ท สง จาย จน ไม สามารถ ตรวจ สอบ ความ สมบรณ ของ เชค

ซง ม ผลก ระ ทบ ใหการ นำ ฝาก เชค อาจ จะ ได รบ เงน ลาชา กวา เชค ทวไป




2 9


ตวอยางภาพเชคทมตราประทบ ซงรบกวนลายมอชอผสงจายและขอมลสำคญของเชค

(ภาพ Grayscale ของระบบ ICAS)

(ภาพ Black & White ของระบบ ICAS)

ตวอยางภาพเชคทใชตราประทบส ซงไมสามารถตรวจสอบเงอนไขสในระบบ

ICAS ได (เชคตนฉบบ)


3 0


(ภาพ Grayscale ของระบบ ICAS)

(ภาพ Black & White ของระบบ ICAS)

กรอบ ท 5: กฎหมาย เอกสาร อเลกทรอนกส ท เกยวของ กบ ระบบ ICAS

ระบบ ICAS เปน ระบบ ท ใช ไฟล ภาพ เชค ซง เปน ขอมล อเลกทรอนกส แทน ตว เชค จรง ใน

กระบวนการ เรยก เกบ เงน ตาม เชค ระหวาง ธนาคาร จง ม ความ เปน ไป ไดท ภาพ เชค ซง อย

ใน รป ของ ขอมล อเลกทรอนกส จะ ถก ใช เปน พยาน หลก ฐาน ใน กระบวนการ พจารณา ตาม

กฎหมาย กรณ ท ม การ ฟอง รอง ดำเนน คด

ปจจบน ประเทศไทย ม กฎหมาย ท รองรบ การ ใช ภาพ เชค เปน พยาน หลก ฐาน ใน กระบวนการ

พจารณา ตาม กฎหมาย ดงน




3 1


1) พระ ราช บญญต วา ดวย ธรกรรม ทาง อเลกทรอนกส พ.ศ. 2544 และ แกไข

เพม เตม พ.ศ. 2551 โดย เฉพาะ มาตรา 10 มาตรา 11 มาตรา 12 และ มาตรา 12/1

ซง กำหนด วา ม ให ปฏเสธ การ รบ ฟง ขอมล อเลกทรอนกส เปน พยาน หลก ฐาน ใน

กระบวนการ พจารณา ตาม กฎหมาย ทง ใน คด แพง คด อาญา หรอ คด อน ใด เพยง

เพราะ เหต วา เปน ขอมล อเลกทรอนกส รวม ถง ได กำหนด หลก เกณฑ ใน การ สราง

ขอความ การ แสดง ผล และ การ เกบ รกษา ใน รป ขอมล อเลกทรอนกส ท ถอวา

เปนการ เกบ รกษา เอกสาร หรอ ขอความ ตาม ท กฎหมาย ตองการ

2) ประกาศ คณะ กรรมการ ธรกรรม ทาง อเลกทรอนกส เรอง หลก เกณฑ และ วธ การ ใน

การ จด ทำ หรอ แปลง เอกสาร และ ขอความ ให อย ใน รป ของ ขอมล อเลกทรอนกส

พ.ศ. 2553 ซง สรป ประเดน ท เกยวของ กบ กระบวนการ ดาน กฎหมาย ท สำคญคอ

- การ ใช ภาพ เชค เปน พยาน หลก ฐาน ใน การ ดำเนน คด แทน การ ใช ตนฉบบ

เชค สามารถ ทำได ตาม มาตรา 11 ประกอบ มาตรา 12/1 แหง

พ.ร.บ. ธรกรรม ทาง อเลกทรอนกส โดย จะ ม นำ หนก มาก นอย เพยง ใด

ขน อย กบ ความ นา เชอ ถอ ของ ลกษณะ หรอ วธ การ ท ใช สราง เกบ รกษา

หรอ สอสาร ภาพ เชค นน อน จะ เปน ดลพนจ ของ ศาล ท จะ พจารณา

- เชค ท จะ นำ เขา ระบบ การ จด ทำ หรอ แปลง เชค ตนฉบบ ให อย ใน รป ของ

ขอมล อเลกทรอนกส ตอง เปนตน ฉบบ เทานน

- การ จด ทำ หรอ แปลง เชค ตนฉบบ ให อย ใน รป ของ ขอมล อเลกทรอนกส

สำหรบ ระบบ ICAS ตอง ปฏบต ตาม ขอ กำหนด แนบ ทาย ประกาศ

คณะ กรรมการ ธรกรรม ทาง อเลกทรอนกส เรอง หลก เกณฑ และ วธ การ

ในการ จด ทำ หรอ แปลง เอกสาร และ ขอความ ให อย ใน รป ของ ขอมล

อเลกทรอนกส พ.ศ. 2553 ฉบบ ท 2 เพอ ให ได ภาพ เชค ตาม มาตรฐาน

ภาพ เชค ตาม ระเบยบ ธนาคาร แหง ประเทศไทย วา ดวย ระบบ การ หก

บญช เชค ดวย ภาพ เชค และ ระบบ การ จด เกบ ภาพ เชค ซง อยาง นอย

มาตรฐาน ดง กลาว ตอง ม รป แบบ ระดบ ส และ ความ ละเอยด ดงน

ภาพ ท 1: ดาน หนา กำหนด เปน JPEG 8-bit Grayscale 100 dpi

ภาพ ท 2: ดาน หนา กำหนด เปน TIFF Black & White 200 dpi

ภาพ ท 3: ดาน หลง กำหนด เปน TIFF Black & White 200 dpi


3 2


- ธนาคาร สมาชก ใน ระบบ ICAS มหนา ท ใน การ ปฏบต ตาม กฎหมาย

ท เกยวของ โดย เฉพาะ อยาง ยง ธนาคาร ผ จด ทำ หรอ แปลง ตนฉบบ เชค

ให เปน ขอมล อเลกทรอนกส จะ ตอง ตรวจ สอบ คณภาพ เพอ ด วา ขอมล

อเลกทรอนกส ท ได นน สามารถ อาน ได และ ม ความ คม ชด รวม ถง ตอง ม

รป แบบ ระดบ ส และ ความ ละเอยด เปน ไป ตาม มาตรฐาน คณสมบต

ของ ภาพ เชค ท ธปท. ประกาศ กำหนด

1.3.3 การ ดำเนน การ ใน ชวง เหตการณ ความ ไม สงบ เดอน พฤษภาคม 2553

ใน ชวง เหตการณ ความ ไม สงบ ท เกด ขน ใน กรงเทพมหานคร ตงแต ชวง ตน ป ถง เดอน

พฤษภาคม 2553 ธปท. ให บรการ ระบบ การ ชำระ เงน ระหวาง ธนาคาร ไดแก ระบบ บาท เนต

(BAHTNET) ซง รองรบ การ ทำ ธรกรรม การ โอน เงน มลคา สง ระหวาง สถาบน การ เงน

รวม ทง ระบบ การ หก บญช เชค ระหวาง ธนาคาร ซง รองรบ การ ทำ ธรกรรม การ คา และ การ

ชำระ เงน ของ ประชาชน ใน วง กวาง ได อยาง ราบ รน และ ตอ เนอง เมอ ธปท. ได ประกาศ ให

วน ท 20 - 21 พฤษภาคม 2553 เปน วน หยด ทำการ ของ สถาบน การ เงน ทว ประเทศ ระบบ

บาท เนต และ ระบบ งาน เงน ฝาก กระแส ราย วน (Current Account) ยง คง เปด ให บรการ เพอ

รองรบ การ ทำ ธรกรรม ถอน เงนสด ของ ธนาคาร พาณชย เพอ ให ธนาคาร พาณชย สามารถ

จดการ เงนสด สำหรบ ให บรการ แก ลกคา ได เพยง พอ ใน ชวง สถานการณ ดง กลาว

ธปท. ได ตระหนก ถง ความ สำคญ ของ การ ปฏบต งาน ตาม แผน ฉกเฉน กรณ เกด เหต จลาจล

จง ได ม การเต ร ยม ความ พรอม ใน การ ปฏบต งาน ใน สวน ตาง ๆ รวม ถง การเต ร ยม ความ

พรอม ใน การ ปฏบต งาน ท ศนย สำรอง เพอ ไม ให เกด ผลก ระ ทบ ตอ ระบบ การ ชำระ เงน ของ

ประเทศ และ สภาพ คลอง ทางการ เงน ของ สถาบน การ เงน สง ผล ใหการ ดำเนน การ ใน ชวง

เหตการณ ความ ไม สงบ เมอ เดอน พฤษภาคม 2553 ธปท. และ ธนาคาร สมาชก สามารถ

ปฏบต งาน ได อยาง ม ประสทธภาพ สำเรจ ลลวง ได เปน อยาง ด และ ให บรการ ได อยาง ราบ รน

โดย ไม กอ ผลก ระ ทบ กบ ประชาชน แต อยาง ใด




3 3


1.4 การ เชอม โยง ระบบ การ ชำระ เงน กบ ตาง ประเทศ

1.4.1 การ ลด ความ เสยง การ ชำระ ราคา ธรกรรม การ แลก เปลยน เงน บาท กบ สกล

เงน ตรา ตาง ประเทศ (FX settlement risk)

ธปท. ได ตระหนก ถง ความ จำเปน ใน การ ลด ความ เสยง ดาน ระบบ การ ชำระ เงน ตลอด จน

การ เพม ประสทธภาพ ของ ระบบ การ ชำระ เงน โดย นำ ระบบ บาท เนต (BAHTNET) ซง เปน

ระบบ การ ชำระ เงน สำหรบ การ โอน เงน ราย ใหญ ท ม มลคา สง ซง ม การ ชำระ ดล แบบ RTGS

(Real Time Gross Settlement) มา ใช เพอ ชวย ลด ความ เสยง จาก การ ชำระ ดล (Settlement

risk) อยางไร ก ด เนองจาก การ ทำ ธรกจ รวม ถง การ ชำระ เงน ของ ไทย กบ ประเทศ ตาง ๆ

จะ ม แนว โนม เพม ขน ใน อนาคต ธปท. จง ม แผน งาน เพอ ลด ความ เสยง การ ชำระ ราคา

ธรกรรม การ แลก เปลยน เงน บาท กบ สกล เงน ตรา ตาง ประเทศ (FX settlement risk) โดย

ธปท. รวม กบ ธนาคาร พาณชย พจารณา แนวทาง ใน การ ลด ความ เสยง ดง กลาว โดย การนำ

เงน บาท เขา รวม ใน ระบบ CLS

กรอบ ท 6: ความ เสยง ดาน FX Settlement risk

เปน ความ เสยง ท เกด ขน จาก การ ชำระ ราคา ธรกรรม การ แลก เปลยน เงน ตรา ตาง ประเทศ ใน

กรณ ท ค สญญา ท เปน ฝาย ขาย ได ดำเนน การ จด สง เงน ตรา ตาง ประเทศ (Sold currency)

ให แก ผ ซอ อยาง สมบรณ แลว แต ยง ไม ได รบ การ ยนยน จาก อก ฝาย หนง วา สามารถ สง มอบ

เงน ตรา ตาง ประเทศ ท ได สง ซอ (Purchased currency) ตาม เงอน เวลา ท ได ตกลง กน ไว

กอน หนา กลาว อก นย หนง ความ เสยง ดาน FX Settlement risk เปน ความ เสยง ท เกด ขน

เนองจาก การ สง มอบ ธรกรรม การ ซอ ขาย เงน ตรา ตาง ประเทศ ของ เงน 2 สกล เกด ขน

ใน ชวง เวลา ท ไม พรอม กน ทำให ค สญญา ท เปน ฝาย ขาย ตอง ตก อย ภาย ใต ความ เสยง ดาน

FX Settlement risk เนองจาก ได ดำเนน การ สง มอบ เงน ตรา ตาง ประเทศ ให แก ผ ซอ ไป แลว

ใน ขณะ ท ยง คง ตอง รอ คอย คำ สง ยนยน จาก อก ฝาย หนง เกยว กบ เงน ตรา ตาง ประเทศ

ท ได สง ซอ ความ เสยง จาก การ ซอ ขาย เงน ตรา ระหวาง ประเทศ ดง กลาว มก เกด ขน บน พน ฐาน

ของ ความ แตก ตาง ทาง ดาน กรอบ กฎหมาย ของ แตละ ประเทศ การ สง มอบ เงน ตาง สกล

ตาง เวลา (Time zone) และ ระบบ การ ชำระ เงน ของ แตละ ประเทศ ดวย เหต ตาง ๆ ค คา

ท ทำ ธรกรรม ดวย กน จง มก เผชญ กบ ความ เสยง ใน หลาย รป แบบ ใน ชวง ระหวาง การ สง มอบ

ธรกรรม ท เกด ขน จาก การ ซอ ขาย เงน ตรา ระหวาง ประเทศ


3 4


ความ เสยง ดาน FX Settlement risk มก เรยก กน ใน อก ชอ หนง วา “Herstatt risk” โดย

ม การนำ ชอ ดง กลาว มา ใช หลง จาก การ ลม สลาย ของ ธนาคาร Bankhaus Herstatt ใน ป

2527 ซง เปน ธนาคาร ขนาด เลก แหง หนง ใน ประเทศ เยอรมน แต ม ผลก ระ ทบ ตอ ธนาคาร

ใน ประเทศ ตาง ๆ

CLS (Continuous Linked Settlement) system เปน กลไก การ ชำระ เงน ท ดำเนน การ โดย

CLS Bank International (CLS Bank) ซง พฒนา ขน มา โดย ความ รวม มอ ของ ธนาคาร

กลาง และ สถาบน การ เงน ของ กลม ประเทศ G20 ม วตถประสงค เพอ ลด ความ เสยง ดาน

FX settlement risk อน เกด จาก การ ชำระ เงน ท เกยวของ กบ ธรกรรม การ ซอ ขาย เงน ตรา

ระหวาง ประเทศ

กรอบ ท 7: CLS Bank International (CLS Bank)

จด ตง ขน โดย กลม ประเทศ G 20 ภาย ใต การ กำกบ ดแล ของ Federal Reserve Bank โดย

ม วตถประสงค หลก ใน การ ให บรการ ชำระ ดล ธรกรรม การ แลก เปลยน เงน ตรา ตาง ประเทศ

ผาน ระบบ CLS ใน รป แบบ Payment versus Payment (PvP) โดย ใน ชวง แรก CLS

Bank ได จด ให ม การ ชำระ เงน โดย ผาน สกล เงน 7 สกล หลก ปจจบน น ครอบคลม 17 สกล

เงน ไดแก ดอลลาร สรอ. ยโร เยน ญปน ปอนด ส เตอร ลง ฟ รง กส วส ดอลลาร ออสเตรเลย

ดอลลาร แคนาดา โค รน เดนมารก ดอลลาร ฮองกง วอน เกาหลใต ดอลลาร นวซแลนด โค รน

นอรเวย ดอลลาร สงคโปร ร ยาล ซา อดฯ โค รน สวเดน เชค เกลอ ส รา เอล และ เป โซ เมกซโก

นอกจาก น ยง อย ระหวาง พจารณา นำ เงน รป ของ อนเดย และ เงน หยวน ของ จน เขา รวม

ระบบ ดวย สมาชก ของ ระบบ CLS (Settlement Member) ตอง เปด บญช หลาย สกล เงน

(multi-currency account) กบ ธนาคาร CLS ซง ตง อย ท รฐ นวยอรก ประเทศ สหรฐอเมรกา

และ ธนาคาร CLS ตอง เปด บญช ท ธนาคาร กลาง ของ ประเทศ ท เปน เจาของ สกล เงน หลก

เพอ ใช ระบบ Real Time Gross Settlement (RTGS) เปน ชอง ทางใน การ โอน เงน และ

รบ โอน เงน กบ สมาชก การ ทำงาน ของ ระบบ CLS จะ ชำระ ดล เปน ราย รายการ (gross

settlement) แต ม การ โอน เงน และ รบ โอน เงน กบ สมาชก เปน ราย สทธ (net funding) เพอ

ชวย ลด ความ ตองการ สภาพ คลอง (liquidity saving) ของ สมาชก




3 5


ใน ป 2553 ธปท. รวม กบ ธนาคาร พาณชย สำนกงาน ปองกน และ ปราบ ปราม

การ ฟอก เงนและ สำนกงาน เศรษฐกจ การ คลง ได เขา รวม กระบวนการ ประเมน ความ พรอม

ของ ประเทศไทย ใน การ เขา รวม ระบบ CLS ใน ดาน ตาง ๆ เชน กฎหมาย เทคโนโลย

เปนตน โดย CLS Bank จะ สง ผล การ ประเมน ดง กลาว ให กบ ธปท. ตอ ไป

ระบบ CLS ม มาตรการ ปองกน ความ เสยง ดาน เครดต, ดาน ตลาด และ ดาน สภาพ คลอง

โดย ทก รายการ ท สง เขา ระบบ CLS จะ ได รบ การ ชำระ ดล ก ตอ เมอ รายการ ดง กลาว ผาน

เงอนไข การ ทดสอบ ความ เสยง (risk management tests) ทง 3 มาตรการ ดง ตอ ไป น

(1) Short Position Limit หมาย ถง ยอด short position ของ แตละ สกล เงน ของ

สมาชก แตละ ราย ซง ตอง ไม เกน กวา short position limit ท ธนาคาร CLS กำหนด

สำหรบ เงน สกล นน ซง สมาชก ทก ราย จะ ถก กำหนด ยอด short position ของ

แตละ สกล เงน เทา กน

(2) Aggregate Short Position Limit หมาย ถง ยอด short position ของ ทก สกล

เงน ของ สมาชก แตละ ราย เมอ เทยบ เปน ดอลลาร สรอ. และ ปรบ ดวย อตรา

hair cut รวม กน แลว ตอง ไม เกน ยอด ท ธนาคาร CLS กำหนด โดย aggregate

short position ของ สมาชก แตละ ราย จะ ไม เทา กน ขน อย กบ การ ประเมน

creditworthiness ของ สมาชก ราย นน ๆ โดย ธนาคาร CLS

(3) Positive Adjusted account balance หมาย ถง ผล รวม ของ ยอด short position

และยอด long position ของ ทก สกล ของ สมาชก แตละ ราย เมอ เทยบ เปน

ดอลลาร สรอ. และ ปรบ ดวย อตรา hair cut รวม กน ตอง ไม ตดลบ

(ทมา: www.cls-group.com)


3 6


1.4.2 โครงการ ASEANPay

แผน งานการ เชอม โยง ระบบ การ ชำระ เงน ราย ยอย ระหวาง ประเทศ ใน กลม ASEAN และ

บาง ประเทศ ใน แถบ เอเชย (โครงการ ASEANPay) ม วตถประสงค เพอ พฒนา โครงสราง

พน ฐาน สำหรบ ระบบ การ ชำระ เงน ราย ยอย ระหวาง ประเทศ ใน ภมภาค อาเซยน เพอ รองรบ

การ ขยาย ตว ของ การ คา และ การ ลงทน ใน ภมภาค ให ม ความ สามารถ ใน การ แขงขน ทาง

เศรษฐกจ ใน ตลาด โลก ประเทศ สมาชก ประกอบ ดวย 5 ประเทศ คอ ไทย สงคโปร มาเลเซย

อนโดนเซย และ ฟลปปนส

ธปท. ได ตดตาม ความ คบ หนา แผน งานการ เชอม โยง ระบบ ATM ระหวาง ประเทศ ภาย ใต

โครงการ ASEANPay โดย ธนาคาร กลาง ของ ประเทศ สมาชก ม บทบาท ใน การ ตดตาม

ดแล (Monitoring Role) เพอ สนบสนน การ ดำเนน งาน ของ ผ ให บรการ ระบบ ของ แตละ

ประเทศ (กรณ ของ ประเทศไทย คอ บรษท National ITMX) โดย ใน ชวง ท ผาน มา ผ ให บรการ

ได ม การ ประชม Asian Payment Network (APN) Forum ใน กลม ประเทศ สมาชก 6

ประเทศ (ไทย สงคโปร มาเลเซย อนโดนเซย ฟลปปนส และ เกาหลใต) เพอ นำ เสนอ ความ

คบ หนา ใน การ ดำเนน งาน รวม ทง พจารณา ประเดน ตาง ๆ ไดแก การ เขา รวม ของ สถาบน

การ เงน ใน ประเทศ การ ขยาย APN ไป ยง ประเทศ อน ๆ และ แผน งาน ใน อนาคต ซง การ

ดำเนน งาน ของ APN ได รบ การ พจารณา รวม ใน การ ศกษา ของ คณะ ทำงาน ดาน ระบบ

การ ชำระ เงน (Working Committee on Payment and Settlement System: WC-PSS)

ภาย ใต กรอบ การ ดแล ของ ธนาคาร กลาง ASEAN

1.5 การ กำกบ ดแล ระบบ การ ชำระ เงน

1.5.1 การ ควบคม ดแล ธรกจ บรการ การ ชำระ เงน ทาง อเลกทรอนกส

ธปท. ควบคม ดแล ผ ประกอบ ธรกจ บรการ การ ชำระ เงน ทาง อเลกทรอนกส ท เปน สถาบน

การ เงน และ ท ไมใช สถาบน การ เงน (Non-bank) ภาย ใต พระ ราช กฤษฎกา วา ดวยการ

ควบคม ดแล ธรกจ บรการ การ ชำระ เงน ทาง อเลกทรอนกส พ.ศ. 2551 รวม ทง กำกบ ดแล

ผ ให บรการ บตร เงน อเลกทรอนกส (e-Money) ท ไมใช สถาบน การ เงน (Non-bank) ซง

ได รบ อนญาต ตาม ประกาศ กระทรวง การ คลง เรอง กจการ ท ตอง ขอ อนญาต ตาม ขอ 5

แหง ประกาศ ของ คณะ ปฏวต ฉบบ ท 58 โดย สรป การ ดำเนน การ ดงน




3 7


1) การ พจารณา ออก ใบรบ แจง ใบรบ ขน ทะเบยน สำหรบ ผ ท ประสงค จะ เปน ผ ให

บรการ ตาม บญช ก และ บญช ข และ พจารณา การ ขอรบ ใบ อนญาต ของ

ผ ท ประสงค จะ เปน ผ ให บรการ ตาม บญช ค กอน นำ เสนอ คณะ กรรมการ ธรกรรม

ทาง อเลกทรอนกส เพอ ออก ใบ อนญาต โดย ใน ป 2553 ธปท. ได พจารณา การ

ขอรบ ใบ อนญาต ของ ผ ให บรการ จำนวน 8 ราย ซง คณะ กรรมการ ธรกรรม ทาง

อเลกทรอนกส ได ออก ใบ อนญาต ให กบ ผ ให บรการ ดง กลาว แลว

ณ สน ป 2553 ม ผ ให บรการ ท ได รบ การ ขน ทะเบยน ตาม บญช ข จำนวน 6 ราย

และ ผ ให บรการ ท ได รบ ใบ อนญาต ตาม บญช ค จำนวน 71 ราย (ธนาคาร พาณชย

จำนวน 32 ราย และ สถาบน ท มใช สถาบน การ เงน จำนวน 39 ราย) รวม

ใบ อนญาต ทง สน 109 ฉบบ และ ยง ไมม ผ ให บรการ ท เขา ขาย ตอง แจง ให ทราบ

ตาม บญช ก

2) การ กำกบ ดแล ผ ให บรการ ภาย ใต กฎหมาย

2.1 กำกบ ดแล ผ ให บรการ การ ชำระ เงน ทาง อเลกทรอนกส ให ปฏบต ตาม

พ ระ ราช กฤษฎ กาฯ และ ประกาศ ตาง ๆ ท เกยวของ และ รายงาน ผล การ

ควบคม ดแล ตอ คณะ กรรมการ ธรกรรม ทาง อเลกทรอนกสอยาง สมำเสมอ

2.2 กำกบ ดแล และ ตรวจ สอบ ผ ให บรการ บตร เงน อเลกทรอนกส (e-Money)

ตาม ประกาศ กระทรวง การ คลง ซง ออก ตาม ประกาศ คณะ ปฏวต ฉบบ ท 58

จำนวน ทง สน 6 ราย ให ปฏบต ตาม กฎหมาย และ ประกาศ ท เกยวของ และ

ใน ป ท ผาน มา ได ม การ พจารณา ดำเนน การ ตาม กฎหมาย กบ ผ ให บรการ ท

ไม ปฏบต ตาม หลก เกณฑ ท กำหนด รวม ทง การ พจารณา สง การ ให ม การ

แกไข ฐานะ การ ดำเนน งาน เพอ ให สามารถ ให บรการ ได อยาง ตอ เนอง และ

ไมม ผลก ระ ทบ ตอ ผ ใช บรการ

3) การ จด ทำ ราง หลก เกณฑ การ พจารณา ลงโทษ ปรบ ทาง ปกครอง สำหรบ ผ ประกอบ

ธรกจ ให บรการ การ ชำระ เงน ทาง อเลกทรอนกส ตามพ ระ ราช กฤษฎ กาฯ เพอ

นำ เสนอ คณะ กรรมการ ธรกรรม ทาง อเลกทรอนกส ให ความ เหน ชอบ


3 8


4) การ ประเมน ระบบ การ ชำระ เงน ท ธปท. ให บรการ ใน ป 2553 ได ประเมน

ระบบ บาท เนต ซง เปน ระบบ การ ชำระ เงน ท ม ความ สำคญ อยาง ยงยวด และ เปน

โครงสราง พน ฐาน ทางการ เงน รองรบ การ โอน เงน ระหวาง สถาบน ใน ลกษณะ

Real Time Gross Settlement (RTGS) และ รองรบ การ ชำระ ดล แบบ พรอม กน

หลาย ฝาย ของ ธรกรรม ตาง ๆ เชน การ ชำระ ดล การ หก บญช เชค ระหวาง ธนาคาร

การ ชำระ ดล ของ ธรกรรม Bulk Payment และ ธรกรรม การ ใช ATM ระหวาง ธนาคาร

เปนตน รวม ทง รองรบ การ ทำ ธรกรรม ของ ธปท. กบสถาบนการเงนเพอ

สงผานนโยบาย การ เงน ใน การ ดด ซบ และ ปลอย สภาพ คลอง เขา ส ระบบ ดวย

การ ประเมน ได อางอง แนวทาง ของ BIS Core Principles for Systemically Important

Payment Systems และ ประกาศ หลก เกณฑ ตาง ๆ ท ออก ภาย ใต พระ ราช กฤษฎ กาฯ

รวม ทง ทบทวน และ ตดตาม การ ดำเนน การ ตาม ขอ เสนอ แนะ ของ ผ ตรวจ สอบ จาก ภายนอก

(บรษท PricewaterhouseCoopers จำกด) ท ได ดำเนน การ ตรวจ สอบ ใน ป 2550 ผล การ

ประเมน สรป ได วา ระบบ บาท เนต ม การ รกษา ความ มนคง ปลอดภย ใน ระดบ ท นา เชอ ถอ

ม มาตรการ และ กระบวนการ จดการ ความ เสยง ทง ดาน เครดต (credit risk) ความ เสยง ดาน

สภาพ คลอง (liquidity risk) และ ความ เสยง ดาน ปฏบต การ (operational risk) ใน ระดบ

ท เหมาะ สม และ ม ประสทธภาพ สอดคลอง ตาม มาตรฐาน สากล รวม ทง บรการ ของ ระบบ

สามารถ ตอบ สนอง ธรกรรม ตาง ๆ ท เกด ขน ใน ระบบ เศรษฐกจ ได อยาง ม ประสทธภาพ

และ ไม พบ ประเดน ปญหา ท ตอง ม การ แกไข อยาง เรง ดวน

กรอบ ท 8: พระ ราช กฤษฎกา วา ดวย การ ควบคม ดแล ธรกจ บรการ การ ชำระ เงน

ทาง อเลกทรอนกส พ.ศ. 2551

พระ ราช กฤษฎกา วา ดวย การ ควบคม ดแล ธรกจ บรการ การ ชำระ เงน ทาง อเลกทรอนกส

พ.ศ. 2551 ม ผล บงคบ ใช เมอ 13 กมภาพนธ 2552 ม วตถประสงค เพอ ควบคม ดแล ธรกจ

บรการ การ ชำระ เงน ทาง อเลกทรอนกส 8 ประเภท โดย กำหนด ให ธปท. เปน หนวย งาน

ใน การ ควบคม ดแล ธรกจ บรการ ดง กลาว และ แบง ธรกจ บรการ เปน 3 บญช ตาม ระดบ

การ ควบคม ดแล โดย พจารณา จาก ผลก ระ ทบ ดาน ความ มนคง ทางการ เงน การ พาณชย

ความ เชอ ถอ และ ยอมรบ ใน ระบบ ขอมล อเลกทรอนกส และ ความ เสย หาย ตอ สาธารณ ชน

ดงน




3 9


บญช ก: ธรกจ บรการ ท ตอง แจง ให ทราบ กอน ให บรการ

ไดแก การ ให บรการ เงน อเลกทรอนกส ท ใช ซอ สนคา หรอ รบ บรการ เฉพาะ อยาง

ตาม รายการ ท กำหนด ไว ลวง หนา จาก ผ ให บรการ เพยง ราย เดยว เวน แต การ

ให บรการ เงน อเลกทรอนกส ท ใช จำกด เพอ อำนวย ความ สะดวก แก ผ บรโภค

โดย มได แสวงหา กำไร จาก การ ออก บตร ตาม ท ธปท. ประกาศ กำหนด โดย

ความ เหน ชอบ ของ คณะ กรรมการ

บญช ข: ธรกจ บรการ ท ตอง ขน ทะเบยน กอน ให บรการ ไดแก

(1) การ ให บรการ เครอ ขาย บตร เครดต

(2) การ ให บรการ เครอ ขาย อ ด ซ

(3) การ ให บรการ สวตช ชง ใน การ ชำระ เงน ระบบ หนง ระบบ ใด

(4) การ ให บรการ เงน อเลกทรอนกส ท ใช ซอ สนคา และ หรอ รบ บรการ เฉพาะ อยาง

ตาม รายการ ท กำหนด ไว ลวง หนา จาก ผ ให บรการ หลาย ราย ณ สถาน ท

ท อย ภาย ใต ระบบ การ จด จำหนาย และ การ ให บรการ เดยวกน

บญช ค: ธรกจ บรการ ท ตอง ขอ อนญาต กอน ให บรการ ไดแก

(1) การ ให บรการ หก บญช

(2) การ ให บรการ ชำระ ดล

(3) การ ให บรการ ชำระ เงน ทาง อเลกทรอนกส ผาน อปกรณ อยาง หนง อยาง ใด

หรอ ผาน ทาง เครอ ขาย

(4) การ ให บรการ สวตช ชง ใน การ ชำระ เงน หลาย ระบบ

(5) การ ให บรการ รบ ชำระ เงน แทน

(6) การ ให บรการ เงน อเลกทรอนกส ท ใช ซอ สนคา และ หรอ รบ บรการ เฉพาะ อยาง

ตาม รายการ ท กำหนด ไว ลวง หนา จาก ผ ให บรการ หลาย ราย โดย ไม จำกด

สถาน ท และ ไม อย ภาย ใต ระบบ การ จด จำหนาย และ การ ให บรการ เดยวกน


4 0 1.5.2 การ ประสาน งาน กบ สำนกงาน ปองกน และ ปราบ ปราม การ ฟอก เงน

พระ ราช บญญต ปองกน และ ปราบ ปราม การ ฟอก เงน (ฉบบ ท 3) ซง ใช บงคบ เมอ วน ท

19 พฤศจกายน 2552 กำหนด ให ผ ประกอบ อาชพ เกยว กบ บตร เงน อเลกทรอนกส

(e-Money) ท มใช สถาบน การ เงน ตาม ประกาศ กระทรวง การ คลง เกยว กบ การ ประกอบ

ธรกจ บตร เงน อเลกทรอนกส และ ผ ประกอบ อาชพ เกยว กบ การ ชำระ เงน ทาง อเลกทรอนกส

ตาม กฎหมาย วา ดวย การ ควบคม ดแล ธรกจ บรการ การ ชำระ เงน ทาง อเลกทรอนกส

มหนา ท ตอง ปฏบต ตามพ ระ ราช บญญต ปองกน และ ปราบ ปราม การ ฟอก เงน และ

หลก เกณฑ ท กำหนด ใน กฎ กระทรวง เชน การ รายงาน ธรกรรม ตอ สำนกงาน ปองกน

และ ปราบ ปราม การ ฟอก เงน (สำนกงาน ปปง.) การ จด ให ม การ แสดง ตว ตน ของ ลกคา

(Know Your Customer: KYC) การ ตรวจ สอบ เพอ ทราบ ขอ เทจ จรง เกยว กบ ลกคา

(Customer Due Diligence: CDD) เปนตน

ธปท. ใน ฐานะ ผรบ ผด ชอบ ใน การ ควบคม ดแล ผ ให บรการ ตาม กฎหมาย ทง สอง ฉบบ

ขาง ตน ได ประสาน งาน กบ ผ ให บรการ และ สำนกงาน ปปง. เพอ ให ความ เหน เกยว กบ

ราง กฎ กระทรวง ท เกยวของ รวม ทง ได จด ทำ ราง ขอ ตกลง ความ รวม มอ (Memorandum

of Understanding: MOU) ระหวาง ธปท. และ สำนกงาน ปปง. เกยว กบ บทบาท

หนาท ใน การ กำกบ ตรวจ สอบ ดาน การ ฟอก เงน และ ตอ ตาน การ สนบสนน ทางการ เงน แก

การ กอการ ราย (Anti-Money Laundering and Countering Financing of Terrorism:

AML/CFT) ซง จะ ได ม การ ลง นาม รวม กน ตอ ไป


4 12.1 แผน กลยทธ ระบบ การ ชำระ เงน 2557 (Payment Systems Roadmap 2014)

ธปท. อย ระหวาง การ จด ทำ แผน กลยทธ ระบบ การ ชำระ เงน ป 2557 เพอ ใช เปนก รอบ

นโยบาย ใน การ พฒนา ระบบ การ ชำระ เงน ของ ประเทศ ใน ชวง ป พ.ศ. 2554 - 2557 และ เพอ

ให หนวย งาน ภาค รฐ และ เอกชน ท เกยวของ สามารถ นำ ไป ใช เปน แนวทาง ใน การ กำหนด

นโยบาย ของ ตน ให ม ความ สอดคลอง กน

เปา หมาย ของ แผน กล ยทธฯ ดง กลาว จะ ยง คง ให ความ สำคญ กบ การ เพม ประสทธภาพ และ

ความ ปลอดภย ของ ระบบ การ ชำระ เงน ภายใน ประเทศ โดย คำนง ถง ความ เชอม โยง และ

ความ สอดคลอง กบ แผน พฒนา ระบบ สถาบน การ เงน ระยะ ท 2 ซง ธปท. ได ประกาศ ใช

แลว และ ม กรอบ ระยะ เวลา ระหวาง ป 2553 - 2557 เนองจาก ปจจบน สถาบน การ เงน ยง ม

บทบาทสำคญ ทง ใน ฐานะ ผ ให บรการ และ ผ พฒนา ระบบ การ ชำระ เงน อยางไร กตาม

ก จะ ให ความ สำคญ กบ ผ ให บรการ กลม Non-banks ซง จะ ม บทบาท สำคญ เพม มาก ขน

ใน อนาคต

ธปท. คาด วา แผน กล ยทธฯ ดง กลาว จะ ผาน ความ เหน ชอบ จาก คณะ กรรมการ ระบบ

การ ชำระ เงน (กรช.) และ พรอม เผย แพร แก สาธารณ ชน ใน ชวง ปลาย ป 2554

2.2 ความ รวม มอ กบ องคกร ตาง ประเทศ

เพอ รองรบ การ รวม ตว ทางการ เงนตาม แผน งานการ จด ตง ประชาคม เศรษฐกจ อาเซยน

(ASEAN Economic Community: AEC 2015) ท ประชม ASEAN Central Bank

Governors’ Meeting (ACGM) ครง ท 6 เมอ เดอน เมษายน 2553 เหน ชอบ การ จด ตง

คณะ ทำงาน ดาน ระบบ การ ชำระ เงน (Working Committee on Payment and

Settlement System: WC-PSS) ภาย ใต กรอบ การ ดแล ของ ธนาคาร กลาง ASEAN โดย ม

ธนาคาร กลาง อนโดนเซย และ ธปท. เปน ประธาน รวม ของ WC-PSS ม วตถประสงค เพอ ศกษา

สภาพ แวดลอม การ ชำระ เงน ใน ปจจบน และ เสนอ แผน กลยทธ ใน การ พฒนา ระบบ การ

ชำระ เงน ใน ระดบ ภมภาค

ทศทางการพฒนาระบบการชำระเงนในอนาคต2

2 ทศทางการพฒนาระบบการชำระเงนในอนาคต

4 2 การ ประชม WC-PSS ครง ท 1 และ 2 จด ขน เมอ เดอน มถนายน และ กนยายน 2553

ท เมอง Yogyakarta ประเทศ อนโดนเซย และ เมอง Kota Kinabalu ประเทศ มาเลเซย

ตาม ลำดบ เพอ รายงาน ความ คบ หนา การ ดำเนน งาน และ หารอ ประเดน ท เกยวของ

สำหรบ การ ประชม ครง ท 3 ธปท. เปน เจา ภาพ จดการ ประชม ท เมอง พทยา เมอ วน ท

24-25 มกราคม 2554 เพอ รายงาน ผล การ ศกษา และ หารอ กรอบ กลยทธ การ พฒนา

ระบบ การ ชำระ เงน เพอ รองรบ AEC 2015 และ จะ ม การ รายงาน ผล การ ดำเนน งาน

ตอ ท ประชม ASEAN Central Bank Governors’ Meeting (ACGM) และ ASEAN Central

Bank Deputies’ Meeting (ACDM) ใน เดอน เมษายน 2554

กรอบ ท 9: ASEAN Economic Community

จาก การ ประชมสดยอด อาเซยน เมอ เดอน ตลาคม 2546 ผนำ อาเซยน ได ประกาศ เปา หมาย

การ รวม กลม ทาง เศรษฐกจ ของ อาเซยน คอ การ พฒนา ส ประชาคม เศรษฐกจ อาเซยน

ภายใน ป 2020 โดย ม เสา หลก อก 2 ดาน คอ ดาน ความ มนคง และ ดาน สงคม และ วฒนธรรม

ตอ มา ใน การ ประชมสดยอด อาเซยน ใน เดอน มกราคม 2550 ผนำ อาเซยน เหน ชอบ ท

จะ เรงรด การ จด ตง ประชาคม เศรษฐกจ อาเซยน จาก เดม ท ระบ ไว ภายใน ป 2020 เปน

ภายใน ป 2015

ประชาคม เศรษฐกจ อาเซยน จะ ทำให อาเซยน เปนตลาดและฐานการผลตเดยวกน

ประกอบ ดวย 5 องค ประกอบ หลก คอ 1) การ เคลอน ยาย สนคา ท เสร 2) การ เคลอน ยาย

บรการ ท เสร 3) การ เคลอน ยาย การ ลงทน ท เสร 4) การ เคลอน ยาย เงน ทน ท เสร มาก ขน

และ 5) การ เคลอน ยาย แรงงาน ฝมอ ท เสร สรางขดความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจ

โดย ให ความ สำคญ กบ ประเดน ดาน นโยบาย ท จะ ชวย สง เสรม การ รวม กลม ทาง เศรษฐกจ

มพฒนาการทางเศรษฐกจทเทาเทยมกน โดย เสรม สราง ผาน โครงการ ความ รวม มอ

ตาง ๆ เพอ ลด ชอง วาง ทาง เศรษฐกจ และ บรณาการเขากบเศรษฐกจโลกไดอยางสมบรณ

โดย เนน การ ประสาน นโยบาย เศรษฐกจ และ การ สราง เครอ ขาย ของ อาเซยน กบ ประเทศ

ภายนอก ภมภาค

2 ทศทางการพฒนาระบบการชำระเงนในอนาคต

4 3

2549 2550 2551 2552 2553

7,000

6,000

5,000

4,000

3,000

2,000

1,000

0

• ใน ป 2553 ธนาคาร พาณชย ธนาคาร ท ม กฎหมาย จด ตง ขน โดย เฉพาะ

และ ไปรษณย ยง คง ม จำนวน สาขา เพม ขน ใน อตรา ท ลด ลง เมอ เทยบ กบ

อตรา การ เพม ขน ใน ป 2552 ธนาคาร พาณชย ม จำนวน สาขา เพม ขน

รอย ละ 2.9 จาก ป 2552 ซง ม 5,806 สาขา เพม เปน 5,976 สาขา

ประกอบ ดวย สาขาของ ธนาคาร พาณชย จด ทะเบยน ใน ประเทศ 5,961

สาขา สวนสาขาธนาคารพาณชย ตาง ประเทศ ยง คง ม จำนวน เทากบปกอน

คอ 15 สาขา

• ธนาคาร ท ม กฎหมาย จด ตง ขน โดย เฉพาะ ม จำนวน สาขา เพม ขน รอย ละ 8.0

โดย ม จำนวน สาขา ทง สน 2,002 สาขา เพม ขน จาก ป 2552 จำนวน

149 สาขา

• ใน ป 2553 ไปรษณย ม จำนวน สาขา ทง สน 1,281 สาขา เพม ขน 27 สาขา

หรอ เพม ขน รอย ละ 2.2

3.1 พฒนาการของระบบโครงสรางพนฐานดานการชำระเงน

3.1.1 สาขาของธนาคารพาณชย ธนาคารทมกฎหมายจดตงขนโดยเฉพาะ

และไปรษณย

ขอมลและสถตในระบบการชำระเงน3

ภาพท 1: จำนวนสาขาของธนาคารพาณชย ธนาคารทมกฎหมายจดตงขนโดยเฉพาะ และไปรษณย

ทมา: ธนาคารแหงประเทศไทย

3 ขอมลและสถตในระบบการชำระเงน

4 4


300,000

250,000

200,000

150,000

100,000

50,000

02549 2550 2551 2552 2553

3.1.2 เครอง ATM/ADM และ EFTPOS

• การ ตด ตง เครอง เอทเอม ยง ขยาย ตวอยาง ตอ เนองจาก ป กอน หนา ธนาคาร

พาณชย ยง คง ขยาย สาขา และ ทำการ ตด ตง เครอง เอทเอม เพม ขน

เพอ เพม ความ สะดวก ให แก ลกคา และ ยง เปนการ ลด ตนทน ดาน การ ให

บรการ ของ ธนาคาร พาณชย เนองจาก ปจจบน เครอง เอทเอม หรอ เครอง

ทำรายการ อตโนมต สามารถ รองรบ การ ทำ ธรกรรม ได หลาก หลาย มาก ขน

ไม วาจะ เปนการ ฝาก เงนสด หรอ การ รบ ชำระ หน

• เครอง เอทเอม ม จำนวน ทง สน 44,468 เครอง เพม ขน จาก ป 2552 ซง ม

39,454 เครอง โดย ม อตรา การ เพม ขน รอย ละ 12.7 สดสวน จำนวน บตร เดบต

และ บตร เอทเอม ตอ จำนวน ต เอทเอม เฉพาะ ธนาคาร พาณชย เทากบ 1,260

บตร ตอ ต ใน ป 2553 ลด ลง จาก 1,314 บตร ตอ ต ใน ป 2552 สำหรบ

จำนวนบตร เดบต และ บตร เอทเอม ท รวม บตร ของ สถาบน การ เงน เฉพาะ กจ

มสดสวนจำนวน บตร ตอ จำนวน ต เอทเอม เทากบ 1,240 บตร ตอ ต


ภาพ ท 2: จำนวน เครอง เอทเอม และ จำนวน เครอง EFTPOS



20102 5 5 3รายงานระบบการชำระเงน3 ขอมลและสถตในระบบการชำระเงน

4 5 • เครอง EFTPOS ม จำนวน ทง สน 287,151 เครอง เพม ขน จาก ป กอน ซง ม

247,837 เครอง โดย ขยาย ตว เพม ขน รอย ละ 15.9 สง ผล ให สดสวน จำนวน

บตร เดบต และ บตร เครดต ตอ จำนวน เครอง EFTPOS เทากบ 168 บตร

ตอ เครอง ใกล เคยง กบ ป 2552 ซง ม สดสวน เทากบ 178 บตร ตอ เครอง

3.1.3 บตร เอทเอม บตร เดบต และ บตร เครดต

• บตร เอทเอม ม จำนวน ทง สน 21.0 ลาน ใบ ลด ลง รอย ละ 0.2 จาก ป 2552

• บตร เดบต ม จำนวน ทง สน 34.1 ลาน ใบ เพม ขน รอย ละ 11.2 จาก ป 2552

ซง ม 30.7 ลาน ใบ

ใน ป 2553 นบ เปน ป ท 4 ตอ เนองจาก ป 2550 ท จำนวน บตร เดบต ม สดสวน สง

ทสด ใน จำนวน บตร พลาสตก ใน ขณะ ท บตร เอทเอม ม สดสวน รอง ลง มา และ ม

แนวโนม สดสวน ท ลด ตำ ลง เนองจาก ธนาคาร พาณชย ได มง ทำการ ตลาด ใน

การ ออกบตร เดบต ทง การ ออก บตร ใหม และ ทดแทน การ ออก บตร เอทเอม

โดย จำนวนบตร เดบต ม สดสวน สง ทสด ใน จำนวน บตร พลาสตก เทากบ รอย ละ

49.3 เพม ขนจาก ป ท ผาน มา ท ม สดสวน รอย ละ 47.1 ขณะ ท บตร เอทเอม ม สดสวน

รอง ลง มาคอ รอย ละ 30.3 ลด ลง จาก ป ท ผาน มา ท ม สดสวน อย ท รอย ละ 32.3

สำหรบ บตรเครดต ม สดสวน ใกล เคยง กบ ป กอน คอ รอย ละ 20.5

2549 2550 2551 2552 2553

70

60

50

40

30

20

10

0

ภาพ ท 3: จำนวน บตร เครดต บตร เอทเอม และ บตร เดบต



4 6


• บตร เครดต ม จำนวน ทง สน 14.2 ลาน ใบ เพม ขน รอย ละ 5.2 จาก ป 2552

ซง ม 13.5 ลาน ใบ โดย แยก เปน บตร ท ออก โดย ธนาคาร พาณชย 7.14

ลาน ใบ และ บตร ท ออก โดย ผ ประกอบ ธรกจ ท มใช สถาบน การ เงน4 7.06

ลาน ใบ โดย ม สดสวน คด เปน รอย ละ 50.3 และ 49.7 ตาม ลำดบ

3.1.4 ผ ใช บรการ โทรศพท พน ฐาน และ โทรศพท เคลอนท

4 บตร เครดต ของ ผ ประกอบ การ ท มใช สถาบน การ เงน ไดแก บ.บตร กรง ไทย จำกด บ.บตร กรง ศรอยธยา จำกด

บ.อยธยา แคปปตอล เซ อร วส เซส จำกด บ.อยธยา คารด เซ อร วส เซส บ.เจ เนอ รล คารด เซ อร วส เซส จำกด

บ.ซ ต คอน ซ เม อร โป รดกส (ประเทศไทย) จำกด บ.เท ส โก คารด เซ อร วส เซส จำกด บ.อเมรกน เอกซเพรส (ไทย) จำกด

บ.อ ออน ธน สนทรพย (ไทย แลนด) จำกด บ.อ ซ บาย จำกด (มหาชน) และ บ.แคปปตอล โอเค จำกด

50.3%

49.7%


ภาพ ท 4: สดสวน บตร เครดต ท ออก โดย สถาบน การ เงน และ บรษท บตร เครดต ป 2553

2549 2550 2551 2552 2553

80706050403020100

ลานรายภาพท 5: จำนวนผใชโทรศพทพนฐานและโทรศพทเคลอนท





4 7 ใน ป 2553 ม การ ใช โทรศพท พน ฐาน คด เปน สดสวน รอย ละ 10.4 ของ ประชากร

ทง ประเทศ โดย ม จำนวน ทง สน 6.65 ลาน เลข หมาย ลด ลง รอย ละ 2.9 จาก

6.85 ลาน เลข หมาย ใน ป ท ผาน มา ขณะ ท จำนวน ผ ใช บรการ โทรศพท เคลอนท

มทง สน 73.05 ลาน ราย คด เปน สดสวน รอย ละ 114 ของ ประชากร เพม ขน

3.55 ลาน ราย คด เปน รอย ละ 5.1 ซง ตำ กวา ป ท ผาน มา ท เพม ขน รอย ละ 9.1

โดย ผ ใช บรการ โทรศพท เคลอนท สวน ใหญ ยง คง เปน ผ ใช ใน ระบบ prepaid

3.2 ชอง ทาง และ สอ การ ชำระ เงน ท สำคญ

3.2.1 การ ใช เงนสด

ปรมาณ เงนสด หมนเวยน ตอ จำนวน ประชากร ม แนว โนม เพม ขน ตาม ภาวะ

การ ขยาย ตว ทาง เศรษฐกจ หรอ ผลตภณฑ มวล รวม ใน ประเทศ (GDP) โดย

ปรมาณ เงนสด หมนเวยน ตอ จำนวน ประชากร เพม ขน จาก 13,286 บาท ในป

2552 เปน 14,671 บาท ใน ป 2553 และ ผลตภณฑ มวล รวม ใน ประเทศ (GDP)

ตอ จำนวน ประชากร เพม ขน จาก 142,330 เปน 158,154 บาท (ตาราง ท 2)

ตารางท 2: ปรมาณเงนสดและผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP)


10,104 10,392 11,422 11,868 13,286 14,671

2548 2549 2550 2551 2552 2553

113,632 124,862 135,239 143,247 142,330 158,154ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) ราคาปปจจบนตอจำนวนประชากร (บาท)

ปรมาณเงนสดหมนเวยนตอจำนวนประชากร (บาท)


4 8


25492548 2550 2551 2552 2553

80%

70%

60%

50%

40%

30%

20%

10%

0%

ภาพท 6: ปรมาณเงนสดเปรยบเทยบกบ GDP, Narrow Money และ Broad Money


เมอ พจารณา สดสวน ของ ปรมาณ เงนสด เทยบ กบ GDP ปรมาณ เงน ความ หมาย

แคบ (Narrow Money) และ ปรมาณ เงน ความ หมายก วาง (Broad Money)

(ภาพ ท 6) พบ วา สดสวน ดง กลาว ม อตรา คอน ขาง คงท โดย สดสวน เงนสด

เทยบ กบ GDP อย ท ระดบ รอย ละ 8 มา ตงแต ป 2548 และ เมอ พจารณา องค

ประกอบ ของ เงนสด ทงหมด จะ เหน ได วา ปรมาณ เงนสด ใน มอ ของ ประชาชน

ปรบ ตว เพม ขน อยาง ตอ เนอง โดย ใน ป 2553 ปรบ ตว สง ขน รอย ละ 11.0 จาก

ป 2552 (ภาพ ท 7)

เงนสดในมอของธรกจและครวเรอน

2549 2550 2551 2552 255325442543 2545 2546 2547 2548

1,400

1,200

1,000

800

600

400

200

0

ภาพท 7: องคประกอบของเงนสดในมอ





4 9

2549 2550 2551 2552 255325442543 2545 2546 2547 2548

100%

80%

60%

40%

20%

0%

ภาพท 8: องคประกอบของปรมาณเงนความหมายแคบ (Narrow Money)


นอกจาก นน เมอ พจารณา แนว โนม การ ใช เงนสด จาก สดสวน ของ ปรมาณ เงนสด

เทยบ กบ ปรมาณ เงน ความ หมาย แคบ (ภาพ ท 8) จะ พบ วา สดสวน ดง กลาว

คอน ขาง คงท อย ท ระดบ รอย ละ 71–72 มา ตงแต ป 2547

ระบบ การ ชำระ เงน และ สอ การ ชำระ เงน ไทย ท ม ปรมาณ รายการ และ มลคา สง

ท สำคญ ประกอบ ดวย ระบบ การ โอน เงน มลคา สง หรอ ระบบ บาท เนต (BAHTNET)

และ ระบบ การ โอน เงน สำหรบ ราย ยอย ไดแก ระบบ การ หก บญช เชค การ โอน เงน

ราย ยอย ระหวาง ธนาคาร ITMX Bulk Payment การ โอน เงน โดย ม ขอ ตกลง

ลวง หนา ของ ธนาคาร พาณชย (Pre-authorized Direct Credit/Direct Debit)

บตร พลาสตก ไดแก บตร เอทเอม บตร เดบต และ บตร เครดต และ ธนาคาร ทาง

อนเทอรเนต


5 0


2549 2550 2551 2552 255325442543 2545 2546 2547 2548

100%

80%

60%

40%

20%

0%

2549 2550 2551 2552 255325442543 2545 2546 2547 2548

100%

90%

80%

70%

60%

50%

40%

30%

20%

10%

0%

ภาพท 9: เปรยบเทยบสดสวนปรมาณรายการการใชสอการชำระเงนตาง ๆ

ภาพท 10: เปรยบเทยบสดสวนมลคาการใชสอการชำระเงนตาง ๆ



เมอ พจารณา ใน ดาน มลคา (ภาพ ท 10) การ โอน เงน ผาน ระบบ บาท เนต ยง คง ม

สดสวน สง ทสด คด เปน รอย ละ 89.0 ของ มลคา ทงหมด รอง ลง มา คอ การ ใช เชค

คด เปน รอย ละ 7.0




5 1 3.2.2 ระบบ การ โอน เงน มลคา สง

ระบบ บาท เนต (BAHTNET: Bank of Thailand Automated High-Value

Transfer Network) เปน ระบบ การ โอน เงน มลคา สง ระหวาง สถาบน ท ธปท.

พฒนา และ ให บรการ แก สถาบน การ เงน และ สถาบน อน ๆ เพอ ชวย ลด ความ เสยง

ใน การ ชำระ เงน มลคา สง ให ม ความ รวดเรว ปลอดภย ธรกรรม หลก ของ การ

โอน เงน ผาน ระบบ บาท เนต ครอบคลม การ โอน เงน ระหวาง สถาบน การ ซอ ขาย

เงน ตรา ตาง ประเทศ การ ก ยม เงน ระหวาง สถาบน การ โอน เงน ภายใน สถาบน

เดยวกน การ ซอ ขาย หลก ทรพย ธรกรรม เพอ ตราสาร หน ภาค รฐ และ ธรกรรม

อน ๆ

ณ สน ป 2553 ระบบ บาท เนต ม สถาบน ผ ใช บรการ รวม ทง สน 66 สถาบน จำแนก

เปน ธนาคาร พาณชย จด ทะเบยน ใน ประเทศ 17 ธนาคาร ธนาคาร พาณชย

ตาง ประเทศ 15 ธนาคาร บรษท เงน ทน และ บรษท หลก ทรพย 11 บรษท สถาบน

การ เงน เฉพาะ กจ สวน งาน ราชการ และ สถาบน อน ๆ 14 แหง สวน งาน ภายใน

ธปท. 9 สวน งาน โดย ธรกรรม การ โอน เงน ผาน ระบบ บาท เนต ม จำนวน ทง สน

2,323,258 รายการ เพม ขน จาก 2,004,954 รายการ ใน ป 2552 หรอ เพม ขน

รอย ละ 15.9 ใน ขณะ ท ม มลคา รวม ทง สน 654.6 ลาน ลาน บาท เพม ขน จาก

489.6 ลาน ลาน บาท ใน ป กอน หรอ เพม ขน รอย ละ 33.7 ซง ม สาเหต หลก จาก

การ โอน เงน เพอ การ ทำ ธรกรรม Bilateral Repurchase Operation (Bilateral RP)

กบ ธปท.

การ โอน เงน ผาน ระบบ บาท เนต สามารถ จำแนก ราย ละเอยด ตาม ประเภท ธรกรรม

ได ดงน

1) การ โอน เงน ระหวาง สถาบน

ม จำนวน ทง สน 164,044 รายการ คด เปน มลคา รวม 502.1 ลาน ลาน บาท

ปรมาณ และ มลคา การ โอน เงน ระหวาง สถาบน เพม ขน จาก ป กอน รอย ละ 10.0

และ 38.8 ตาม ลำดบ โดย มลคา การ โอน เงน ระหวาง สถาบน ท เพม ขน สวน ใหญ

ม ผล จาก ธรกรรม การ ซอ ขาย พนธบตร กบ Primary Dealer โดย ม สญญา วา จะ

ขาย คน หรอ ซอ คน (Bilateral RP) ซง ม ธรกรรม เพม ขน อยาง ตอ เนองจาก ป กอน


5 2


2) การ โอน เงน เพอ บคคล ท สาม

ม จำนวน ทง สน 2,155,854 รายการ คด เปน มลคา รวม 144.3 ลาน ลาน บาท

ปรมาณ และ มลคา การ โอน เงน เพอ บคคล ท สาม เพม ขน จาก ป กอน รอย ละ 16.4

และ 21.1 ตาม ลำดบ สำหรบ ธรกรรม ซอ ขาย เงน ตรา ตาง ประเทศ ม ปรมาณ และ

มลคา เพม ขน จาก ป กอน โดย ธรกรรม ซอ ขาย เงน ตรา ตาง ประเทศ ของผ ม ถน

ท อย ใน ประเทศ เพม ขน 1.9 เทา และ 1.3 เทา ตาม ลำดบ และ ธรกรรม ซอ ขาย

เงน ตรา ตาง ประเทศ ของ ผ ม ถน ท อย นอก ประเทศ เพม ขน รอย ละ 17.7 และ 37.0

ตาม ลำดบ

3) การ ชำระ ดล การ หก บญช ระหวาง สถาบน

ม จำนวน 3,360 รายการ เพม ขน จาก ป 2552 เทากบ รอย ละ 15.8 เนองจาก

บรษท เนชนแนล ไอ ท เอม เอก ซ (NITMX) จำกด ได เรม ชำระ ดล ธรกรรม

การ ถอน เงนโอน เงน ระหวาง ธนาคาร ผาน ระบบ บาท เนต ตงแตปลายป 2552

จาก เดม ท ชำระ ดล ผาน ธนาคาร พาณชย

สำหรบ มลคา การ ชำระ ดล การ หก บญช ระหวาง สถาบน ใน ป 2553 คด เปน

8.2 ลาน ลาน บาท ลด ลง จาก ป 2552 เทากบ รอย ละ 4.3 ซง เปน ผล จาก ธรกรรม

หก บญช เชค ระหวาง ธนาคาร ท ลด ลง

ทงน เมอ จำแนก ธรกรรม ตาม ประเภท ธรกจ พบ วา ใน ป 2553 ธรกรรม ท ม

มลคาการ โอน เงน ผาน ระบบ บาท เนต สง ทสด คอ ธรกรรม Bilateral RP คด เปน

รอย ละ 47.8 ของ มลคา การ โอน เงน ผาน ระบบ บาท เนต ทงหมด รอง ลง มา เปน

ธรกรรม การ โอน เงน ภายใน สถาบน เดยวกน (Internal Funds Transfer) ม สดสวน

รอย ละ 19.3 ขณะ ท ธรกรรม การ ซอ ขาย หลก ทรพย (Securities/Equity) และ

ธรกรรม โอน เงน ระหวาง สถาบน (Funds Transfer) ม สดสวน ใกล เคยง กน ท

รอย ละ 12.1 และ รอย ละ 11.6 ตาม ลำดบ (ภาพ ท 11)




5 3

6.2%47.8%

3.1%

12.1%11.6%

19.3%

ภาพท 11: มลคาการโอนเงนผานบาทเนตแยกตามประเภทธรกจ ป 2553


2549 2550 2551 2552 25532545 2546 2547 2548

2,500

2,000

1,500

1,000

500

ภาพท 12: ปรมาณรายการตาง ๆ ของการโอนเงนผานระบบบาทเนต



5 4


ลานลานบาท

2549 2550 2551 2552 25532545 2546 2547 2548

700600500400300200100

0

ภาพท 13: มลคารายการตาง ๆ ของการโอนเงนผานระบบบาทเนต


3.2.3 ระบบ การ หก บญช เชค

ใน ป 2553 ปรมาณ การ ใช เชค ทงหมด (รวม ทง เชค ระหวาง ธนาคาร และ เชค

ภายใน ธนาคาร เดยวกน) ม จำนวน ทง สน 114.6 ลาน ฉบบ ลด ลง จาก ป กอน

รอย ละ 7.0 สำหรบ มลคา การ ใช เชค รวม เทากบ 51.7 ลาน ลาน บาท ลด ลง

รอย ละ 7.8 จำนวน เชค เฉลย ตอ ประชากร เทากบ 1.8 ฉบบ ตอ คน มลคา เชค เรยก

เกบ ตอ ฉบบ ใกล เคยง กบ ป กอน เทากบ 0.5 ลาน บาท โดย ลด ลง รอย ละ 0.8

เชค คน ม ปรมาณ ทง สน 1.6 ลาน ฉบบ มลคา รวม 258.3 พน ลาน บาท ใน จำนวน

น เปน เชค คน ดวย เหตผล ไมม เงน จำนวน 1.1 ลาน ฉบบ หรอ 140.7 พน ลาน บาท

สดสวน ปรมาณ และ มลคา เชค คนไมม เงน ตอ เชค เรยก เกบ เทากบ รอย ละ 1.0

และ รอย ละ 0.3 ตาม ลำดบ ซง ใกล เคยง กบ ป กอน




5 5

2549 2550 2551 2552 255325442543 2545 2546 2547 2548

100908070605040302010

30%

25%

20%

15%

10%

5%

0%

-5%

-10%

ภาพท 14: ปรมาณรายการเชคระหวางธนาคาร


ระบบ การ หก บญช เชค ระหวาง ธนาคาร

ระบบ การ หก บญช เชค ระหวาง ธนาคาร ประกอบ ดวย ระบบ การ หก บญช เชค

ระหวาง ธนาคาร ใน เขต กรงเทพฯ และ ปรมณฑล (Electronic Cheque Clearing

System: ECS) ระบบ การ หก บญช เชค ของ สำนก หก บญช ใน ตาง จงหวด

(Provincial Cheque Clearing System) และ ระบบ การ หก บญช เชค เรยก เกบ

ขาม เขต สำนก หก บญช (Bill for Collection: B/C)

ใน ป 2553 เชค ระหวาง ธนาคาร ม ปรมาณ ทง สน 75.1 ลาน ฉบบ คด เปน มลคา

33,780 พน ลาน บาท เมอ เปรยบ เทยบ กบ ป 2552 ม ปรมาณ และ มลคา เพม ขน

เพยง รอย ละ 0.3 และ รอย ละ 0.6 ตาม ลำดบ

สำหรบ ปรมาณ เชค คน ใน ป 2553 ม จำนวน ทง สน 1.3 ลาน ฉบบ คด เปน มลคา

รวม 204.2 พน ลาน บาท สดสวน ของ ปรมาณ และ มลคา เชค คน ตอ เชค เรยก เกบ

คด เปน รอย ละ 1.7 และ 0.6 ตาม ลำดบ


5 6


ภาพท 16: ปรมาณรายการเชคระหวางธนาคารประเภทตาง ๆ


2549 2550 2551 2552 255325442543 2545 2546 2547 2548

100908070605040302010

ลานลานบาท

2549 2550 2551 2552 255325442543 2545 2546 2547 2548

40

35

30

25

20

15

10

5

30%

20%

10%

0%

-10%

-20%

-30%

-40%

-50

ภาพท 15: มลคาเชคระหวางธนาคาร


สดสวน ของ ปรมาณ และ มลคา เชค ใน เขต กรงเทพฯ และ ปรมณฑล ใน ป 2553

ยง อย ใน อตรา ใกล เคยง กบ ป ท ผาน มา คอ รอย ละ 71.7 และ 89.5 ตาม ลำดบ

สวน เชค ของ สำนก หก บญช ใน ตาง จงหวด ม สดสวน ของ ปรมาณ และ มลคา รอง

ลง มา เทากบ รอย ละ 19.4 และ 9.3 สำหรบ เชค ขาม เขต สำนก หก บญช ยง คง

ม สดสวน ของ ปรมาณ และ มลคา เทยบ กบ เชค ทงหมด เพยง รอย ละ 9.0 และ 1.2





5 7 ระบบ การ หก บญช เชค ภายใน ธนาคาร เดยวกน

ธปท. เรม เกบ ขอมล เชค ภายใน ธนาคาร เดยวกน จาก ธนาคาร พาณชย และ สถาบน

การ เงน เฉพาะ กจ บาง สถาบน ตงแต ป 2549 ขอมล ดง กลาว หมาย รวม ถงปรมาณ

และ มลคา ของ เชค เรยก เกบ ภายใน ธนาคาร เดยวกน ใน เขต กรงเทพฯ และ

ปรมณฑล เชค เรยก เกบ ใน เขต ตาง จงหวด เชค เรยก เกบ ขาม เขต สำนก หก บญช

ใน ป 2553 เชค เรยก เกบ ภายใน ธนาคาร เดยวกน ม ปรมาณ ทง สน 39.4 ลาน

ฉบบ คด เปน มลคา 17,918.1 พน ลาน บาท เมอ เทยบ กบ ป 2552 ม ปรมาณ และ

มลคา ลด ลง เทากบ รอย ละ 18.4 และ 20.3 ตาม ลำดบ สำหรบ สดสวน ของ ปรมาณ

และ มลคา เชค เรยก เกบ ภายใน ธนาคาร เดยวกน ตอ เชค เรยก เกบ ทงหมด คด เปน

รอย ละ 34.4 และ 34.7 ตาม ลำดบ

3.2.4 ระบบ การ โอน เงน โดย ม ขอ ตกลง ลวง หนา

ระบบ การ โอน เงน โดย ม ขอ ตกลง ลวง หนา เปน ระบบ การ โอน เงน สำหรบ ราย ยอย

ประเภท ท ม ขอ ตกลง ลวง หนา ไว กบ ธนาคาร โดย ม งวด การ ชำระ เงน ท แนนอน

และ/หรอ ม ปรมาณ รายการ จำนวน มาก ประกอบ ดวย การ โอน เงน โดย ม

ขอ ตกลง ลวง หนา ภายใน ธนาคาร เดยวกน ของ ธนาคาร พาณชย ตาง ๆ ไดแก

การ ทำ รายการ ประเภท นำ เงน เขา บญช (Direct Credit) เชน เงน เดอน คา จาง

เงนปนผล คน ภาษ และ การ ทำ รายการ ประเภท หก บญช อตโนมต (Direct Debit)

เชน การ ชำระ คา สาธารณปโภค คา เบย ประกน ชำระ คา บตร เครดต ฯลฯ และ

การ โอน เงน โดย ม ขอ ตกลง ลวง หนา ขาม ธนาคาร สำหรบ กรณ ท ผ โอน เงน กบ

ผรบ เงน ม บญช อย ตาง ธนาคาร กน หรอ ระบบ ITMX Bulk Payment ซง บรษท

เนชนแนล ไอ ท เอม เอก ซ จำกด เปน ผ ดำเนน การ และ ให บรการ เฉพาะ รายการ

ประเภท นำ เงน เขา บญช

ใน ป 2553 การ โอน เงน โดย ม ขอ ตกลง ลวง หนา ม มลคา รวม ทง สน ประมาณ

11.2 ลาน ลาน บาท เพม ขน รอย ละ 21.4 จาก ป ท ผาน มา และ ม จำนวน รายการ

รวม 271.7 ลาน รายการ เพม ขน รอย ละ 15.3 โดย รายการ ประเภท นำ เงน เขา บญช


5 8


64.6% 25.4%

3.3%6.6%

ภาพท 18: สดสวนมลคาการโอนเงนผานระบบ ITMX Bulk Payment


2549 2550 2551 2552 25532547 2548

18016014012010080604020

9,0008,0007,0006,0005,0004,0003,0002,0001,0000

ภาพท 17: ปรมาณรายการและมลคาของการโอนเงนโดยมขอตกลงลวงหนา


(Direct Credit) ม สดสวน สงสด ทง ปรมาณ และ มลคา คด เปน รอย ละ 61.2 และ

72.4 ตาม ลำดบ รอง ลง มา คอ รายการ ประเภท หก บญช อตโนมต (Direct Debit)

ม สดสวน ปรมาณ รายการ รอย ละ 29.7 และ สดสวน มลคา รอย ละ 18.0 สวน

ระบบ ITMX Bulk Payment ม สดสวน ปรมาณ รายการ รอย ละ 9.1 และ สดสวน

มลคา รอย ละ 9.6




5 9 การ โอน เงน ราย ยอย ระหวาง ธนาคาร ผาน ระบบ ITMX Bulk Payment ใน ป น

ม ปรมาณ รวม 24.7 ลาน รายการ และ มลคา รวม 1,080.6 พน ลาน บาท เพม ขน

จาก ป ท แลว รอย ละ 18.2 และ รอย ละ 24.5 ตาม ลำดบ โดย เมอ พจารณา ดาน

ปรมาณ การ ชำระ คา สนคา และ บรการ จะ ม สดสวน รายการ สง ทสด รอย ละ 44.4

รอง ลง มา คอ การ จาย เงน เดอน และ คา จาง รอย ละ 32.6 แต หาก พจารณา ดาน

มลคา แลว การ โอน เงนเพอ ชำระ คา สนคา และ บรการ จะ ม สดสวน สง ทสด ถง

รอย ละ 64.6 รอง ลง มา คอ การ จาย เงน เดอน และ คา จาง รอย ละ 25.4

สำหรบ การ โอน เงน ใน ระบบ Direct Credit ม ปรมาณ และ มลคา รวม 166.4 ลาน

รายการ และ 8,121.4 พน ลาน บาท เพม ขน รอย ละ 13.8 และ 21.3 ตาม ลำดบ

การ โอน เงน สวน ใหญ เปนการ โอน เพอจาย เงน เดอน และ คา จาง โดย ม สดสวน

สง ทสด ทง มลคา และ ปรมาณ รายการ ถง รอย ละ 53.5 และ รอย ละ 78.0


สวน การ โอน เงน ใน ระบบ Direct Debit ม ปรมาณ รวม 80.6 ลาน รายการ เพม ขน

รอย ละ 17.6 และ ม มลคา รวม 2,021.1 พน ลาน บาท เพม ขน รอย ละ 20.6 เกอบ

ทงหมด เปนการ โอน เพอ ชำระ คา สนคา และ บรการ โดย ม สดสวน ทาง ดาน มลคา

และ ปรมาณ รายการ ถง รอย ละ 90.0 และ 96.9 ตาม ลำดบ

3.2.5 บรการ ท เคานเตอร ธนาคาร และผใหบรการทมใชสถาบนการเงน

การ ชำระ คา ใช จาย ตาม ใบ เรยก เกบ เงน (Bill Payment)

ใน ป 2553 การ ชำระ คา ใช จาย ตาม ใบ แจง หน ผาน เคานเตอร ธนาคาร และ

เคานเตอร ผ ให บรการ ท มใช สถาบน การ เงน (Non-bank) เพอ จาย คา

สาธารณปโภค และ คา สนคา และ บรการ ม ปรมาณ ธรกรรม ทง สน จำนวน

263.8 ลาน รายการ และ ม มลคา ธรกรรม รวม 6,674.1 พน ลาน บาท ใน จำนวน น

การ ชำระ คา ใช จาย ผาน เคานเตอร Non-bank ม ปรมาณ สง ถง 182.3 ลาน

รายการ และ ม มลคา 448.2 พน ลาน บาท คด เปน สดสวน รอย ละ 69.1 ของ

ปรมาณ รายการ ทงหมด ซง นา จะ ม ผล มา จาก การ แขงขน การ สง เสรม การ ขาย ใน


6 0


เรอง การ ลด คา ธรรมเนยม ของ Non-bank ใน สวน ของ การ ชำระ คา ใช จาย ผาน

เคานเตอร ธนาคาร ม ปรมาณ 81.5 ลาน รายการ ลด ลง จาก ป กอน รอย ละ 3.9

ขณะ ท มลคา การ ชำระ คา ใช จาย ผาน เคานเตอร ธนาคาร โดย รวม สง กวา

Non-bank อยาง เหน ได ชด โดย อย ท 6,225.9 พน ลาน บาท เพม ขน รอย ละ 19.7

จาก ป กอน

เงนสด ยง คง เปน สอ การ ชำระ เงน ท ได รบ ความ นยม มาก ทสด สำหรบ การ ชำระ

คา ใช จาย ผาน เคานเตอร ธนาคาร และ Non-bank โดย ม สดสวน รอย ละ 96.9

และ 34.1 ของ ปรมาณ และ มลคา รายการ ตาม ลำดบ รอง ลง มา ไดแก เชค ซง ม

สดสวน รอย ละ 1.1 และ 45.9 ของ ปรมาณ และ มลคา รายการ ตาม ลำดบ

หาก เปรยบ เทยบ ชอง ทางการ ชำระ คา ใช จาย ของ ธนาคาร จะ พบ วาการ ชำระ

คา ใช จาย ผาน เคานเตอร ธนาคาร ได รบ ความ นยม สง กวา การ หก บญช อตโนมต

(Direct Debit) ซง ม ปรมาณ 73.9 ลาน รายการ คด เปน มลคา 1,795.6 พน ลาน

บาท สดสวน ปรมาณ และ มลคา ธรกรรม การ ชำระ คา ใช จาย ผาน เคานเตอร

ธนาคาร และ Non-bank เปรยบ เทยบ กบ ธรกรรม direct debit สรป ได ตาม ภาพ ท

19 และ 20 ตาม ลำดบ




6 1

*ยงไมเปดใชบรการ

กรอบ ท 10: ผ ให บรการ รบ ชำระ เงน แทน

ผ ให บรการ รบ ชำระ เงน ทาง อเลกทรอนกส แทน เจา หน (ผ ให บรการ รบ ชำระ เงน แทน) ท ได รบ อนญาต ตามพ ระ ราช กฤษฎกา

วา ดวย การ ควบคม ดแล ธรกจ บรการ การ ชำระ เงน ทาง อเลกทรอนกส พ.ศ. 2551 ม จำนวน 33 ราย แบง เปน ผ ให บรการ ท เปน

สถาบน การ เงน จำนวน 20 ราย และ ผ ให บรการ ท มใช สถาบน การ เงน จำนวน 13 ราย

ผ ให บรการ ท เปน สถาบน การ เงน

1. ธนาคาร กรงเทพ จำกด (มหาชน)

2. ธนาคาร กรง ไทย จำกด (มหาชน)

3. ธนาคาร กรง ศรอยธยา จำกด (มหาชน)

4. ธนาคาร กสกร ไทย จำกด (มหาชน)

ผ ให บรการ ท มใช สถาบน การ เงน (Non-bank)

1. บรษท โกลบอล เซอรวส เซนเตอร จำกด

2. บรษท เคานเตอร เซอรวส จำกด

3. บรษท เจ มาร ท จำกด (มหาชน)

4. บรษท ทร มน น จำกด

5. ธนาคาร เจ พ มอร แกน เชส สาขา กรงเทพฯ

6. ธนาคาร ซต แบงก สาขา กรงเทพฯ

7. ธนาคาร ซ ไอ เอมบ ไทย จำกด (มหาชน)

8. ธนาคาร ซ ม โต โม มต ซย แบ งกง คอรปอเรชน สาขา กรงเทพฯ

9. ธนาคาร ดอย ซ แบงก สาขา กรงเทพฯ

10. ธนาคาร ทหารไทย จำกด (มหาชน)

11. ธนาคาร ทส โก จำกด (มหาชน)

12. ธนาคาร ไทย เครดต เพอ ราย ยอย จำกด (มหาชน)

13. ธนาคาร ไทย พาณชย จำกด (มหาชน)

14. ธนาคาร ธน ชาต จำกด (มหาชน)

15. ธนาคาร นครหลวง ไทย จำกด (มหาชน)

16. ธนาคาร ย โอบ จำกด (มหาชน)

17. ธนาคาร แลนด แอนด เฮาส เพอ ราย ยอย จำกด (มหาชน)

18. ธนาคาร สแตนดารด ชาร เต อรด (ไทย) จำกด (มหาชน)

19. ธนาคาร แหง โตเกยว-มต ซ บ ช ย เอฟ เจ จำกด สาขา กรงเทพฯ

20. ธนาคาร ฮองกง และ เซยงไฮ แบ งกง คอรปอเรชน จำกด

5. บรษท ท โอ ท จำกด (มหาชน)

6. บรษท ไปรษณย ไทย จำกด

7. บรษท สห พฒน พบล จำกด (มหาชน)

8. บรษท อ ออน ธน สนทรพย (ไทย แลนด) จำกด (มหาชน)

9. บรษท เอก-ชย ดส ทร บวชน ซส เทม จำกด

10. บรษท แอดวานซ อน โฟร เซอรวส จำกด (มหาชน)

11. บรษท กสท โทรคมนาคม จำกด (มหาชน)*

12. บรษท สามารถ ไอ-โมบาย จำกด (มหาชน)*

13. บรษท แอดวานซ เอม เปย จำกด*


6 2


ธนาคาร-Direct Debitธนาคาร-เคานเตอรNon-bank

54.0%21.9%

24.1%

73.5%

21.2%5.3%

ธนาคาร-Direct Debitธนาคาร-เคานเตอรNon-bank

ภาพท 19: สดสวนปรมาณธรกรรมการชำระ Bill Payment ผานธนาคาร และ Non-bank ป 2553

ภาพท 20: สดสวนมลคาการชำระ Bill Payment ผานธนาคาร และ Non-bank ป 2553



การ โอน เงน ขาม ธนาคาร ผาน ระบบ ORFT ท เคานเตอร

การ โอน เงน ขาม ธนาคาร ท เคานเตอร ผาน ระบบ Online Retail Funds Transfer

(ORFT) ม จำนวน ธรกรรม ทง สน 9.2 ลาน รายการ และ ม มลคา รวม 172.0

พน ลาน บาท เพม ขน จาก ป กอน รอย ละ 13.8 และ รอย ละ 32.3 ตาม ลำดบ




6 3

0.0%9.0%

90.0%

1.0%

0.1%

ภาพท 21: จำนวนรายการการใชบตรเครดตผานชองทางตาง ๆ ป 2553


3.2.6 บตร พลาสตก

บตร พลาสตก ครอบคลม ทง บตร เครดต บตร เดบต และ บตร เอทเอม ซง เปน

สอ การ ชำระ เงน ท ยง คง ม บทบาท สำคญ ใน การ ใช ทดแทน เงนสด ม ความ

ปลอดภย ให ความ สะดวก แก ผ ใช บรการ ใน การ ชำระ คา สนคา และ บรการ ชวย ลด

ตนทน การ พมพ ธนบตร รวม ถง ตนทน การ จดการ เงนสด ของ ราน คา และ ธนาคาร

พาณชย ใน ป 2553 บตร เดบต ยง คง ม อตรา การ ขยาย ตวอยาง ตอ เนอง ขณะ ท

บตร เอทเอม ม แนว โนม การ ขยาย ตว ท ลด ลง สวน หนง มา จาก สถาบน การ เงน

หลาย แหง เนน การ ให บรการ แก ผ ถอ บตร เดบต มากกวา ผ ถอ บตร เอทเอม

อยางไร ก ด ถง แมวา บตร เดบต จะ ให บรการ ชำระ คา สนคา และ บรการ ท จด รบ

ชำระ เงน ได เชน เดยว กบ บตร เครดต แต ผ ถอ บตร เดบต ยง คง ม พฤตกรรม การ ใช

บตร เดบต เหมอน การ ใช บตร เอทเอม โดย ใช สำหรบ การ ถอน เงนสด เปน หลก

บตร เครดต

การ ใช จาย ผาน บตร เครดต ใน ป 2553 ม มลคา 1,051.6 พน ลาน บาท เพม ขน

จาก ป 2552 ซง ม มลคา 937.1 พน ลาน บาท โดย ยง คง ม อตรา การ ขยาย ตว

รอย ละ 12.2 เมอ พจารณา ชอง ทางการ ใช บตร เครดต ใน การ ชำระ คา สนคา

และ บรการ พบ วา ผ ใช บตร เครดต ยง นยม ใช บตร ผาน จด รบ ชำระ เงน ท ราน คา

(EFTPOS) มาก ทสด ทง ใน แง จำนวน รายการ และ มลคา การ ใช โดย ม สดสวน

คด เปน รอย ละ 90.0 และ 88.4 ตาม ลำดบ สำหรบ ชอง ทาง Internet banking

และ Mobile banking ยง คง ม สด สวน ท ตำมากเชนปทผานมา ทงในแงจำนวน

รายการและมลคาการใช


6 4


4.0%7.3%7.7%2.6%2.0%

76.3%

ถอน/เบกเงนสดลวงหนา

ภาพท 23: สดสวนปรมาณการทำรายการผานบตรเดบต ป 2553


88.4%

9.3%0.0%0.0%

2.2%

ภาพท 22: มลคาการใชบตรเครดตผานชองทางตาง ๆ ป 2553

บตร เดบต

การ ใช บตร เดบต สวน ใหญ ยง คง เปนการ ใช เพอ การ เบก ถอน เงนสด ใน ลกษณะ

เดยว กบ บตร เอทเอม เปน หลก โดย การ ใช บตร เพอ โอน เงน และ ชำระ คา สนคา และ

บรการ ยง ม สดสวน ท ตำ มาก ดง จะ เหน ได จาก ปรมาณ การ ใช บตร เดบต เพอ

เบก ถอน เงนสด ใน ป 2553 ม จำนวน 828.6 ลาน รายการ คด เปน รอย ละ 76.3 ของ

ปรมาณ รายการ ใช บตร เดบต ทง สน ขณะ ท สดสวน การ ใช บตร เดบต เพอ โอน เงน

ภายใน ธนาคาร เดยวกน และ โอน เงน ตาง ธนาคาร ม สดสวน คด เปน เพยง รอย ละ

7.7 และ รอย ละ 7.3 สวนสด สวน การ ใช บตร เดบต เพอ ชำระ คา สนคา และ บรการ

ม สดสวน คด เปน รอย ละ 4.0





6 5

11.7% 2.1% 0.9% 6.8%

78.4%

ภาพท 24: สดสวนธรกรรมผานบตรเอทเอม ป 2553

5 เฉพาะธรกรรมการใชบตรเอทเอมของธนาคารพาณชยไมรวมสถาบนการเงนเฉพาะกจ


บตร เอทเอม

ปรมาณ การ ใช บตร เอทเอม5 ใน ป 2553 ม ปรมาณ ลด ลง ตอ เนองจาก ป กอน จาก

516.3 ลาน รายการ ใน ป 2552 เปน 491.3 ลาน รายการ คด เปน รอย ละ 4.8 โดย

บรการ การ โอน เงน เปน รายการ หลก ท ม ปรมาณ ลด ลง ซง ลด มาก ถง รอย ละ 31.2

ขณะ ท บรการ ชำระ คา สนคา และ บรการ ผาน เครอง เอทเอม ม การ ขยาย ตว มาก

ทสด คด เปน รอย ละ 18.9 มลคา ของ ธรกรรม บรการ ถอน เงน ม สดสวน มาก ถง

รอย ละ 66.1 แต เปน ท นา สงเกต วา อตรา การ ขยาย ตว ของ ปรมาณ ธรกรรม ตดลบ

เปน ป ท 4 ตงแต ป 2550 เนองจาก จำนวน บตร เอทเอม ท ลด ลง อยางไร ก ด บรการ

ฝาก เงน ผาน เครอง รบ เงน ฝาก อตโนมต ยง คง ม อตรา การ ขยาย ตวอยาง ตอ เนอง

แม จะ คด เปน เพยง รอย ละ 5.5 ใน ขณะ ท บรการ อน ๆ ลด ลง หรอ ทรงตว จาก ตวเลข

ดง กลาว ทำให เหน แนว โนม การ รบ ฝาก เงน ผาน เครอง รบ เงน ฝาก อตโนมต ยง คง

ได รบ การ ตอบ รบ ท ด จาก ผ ใช บรการ


6 6


ตารางท 3: ธรกรรมการใชบตรของธนาคารพาณชย ป 2553

385.2 78.4% 1,508.0 66.1%

57.6 11.7% 425.9 18.7%

10.5 2.1% 24.2 1.1%

33.3 6.8% 323.6 14.2%

4.6 0.9% 0.9 0.0%

491.3 100.0% 2,282.7 100.0%

บตรเอทเอม

- ถอนเงน

- โอนเงน

- ชำระสนคาและบรการ

- ฝากเงน

- อนๆ

รวม

828.6 76.3% 3,670.2 58.3%

163.3 15.0% 2,294.4 36.5%

43.7 4.0% 111.9 1.8%

22.0 2.0% 217.1 3.5%

27.8 2.6% 0.0 0.0%

1,085.4 100.0% 6,293.7 100.0%

บตรเดบต

- ถอนเงน

- โอนเงน

- ชำระสนคาและบรการ

- ฝากเงน

- อนๆ

รวม

ลานรายการ สดสวนรอยละพนลานบาทสดสวนรอยละ

ปรมาณ มลคา

3.2.7 ธนาคาร ทาง อนเทอรเนต

การ ใช บรการ ธนาคาร ทาง อนเทอรเนต ได รบ ความ นยม ใน กลม ลกคา ธนาคาร โดย

ขยาย ตว เพม ขน อยาง รวดเรว ตาม ความ มนใจ ของ ผ ใช บรการ ใน ระบบ ความ

ปลอดภย ของ ระบบ ท นา เชอ ถอ มาก ขน โดย ใน ป 2553 ม ปรมาณ ธรกรรม เพม ขน

รอย ละ 23.1 จาก 49.4 ลาน รายการ เปน 60.8 ลาน รายการ ขณะ ท มลคา การ

ใช บรการ เพม ขน รอย ละ 38.6 จาก 5.7 ลาน ลาน บาท เปน 7.9 ลาน ลาน บาท




6 7

1.3%

58.2%28.2%12.3%

ภาพท 25: สดสวนปรมาณรายการธนาคารทางอนเทอรเนต ป 2553


สดสวน ปรมาณ การ ใช บรการ ธนาคาร ทาง อนเทอรเนต แยก ได เปน การ โอน เงน

ธนาคาร เดยวกน รอย ละ 58.2 การ ชำระ คา สนคา และ บรการ ม สดสวน รอย ละ

28.2 ขณะ ท การ โอน เงน ตาง ธนาคาร และ การ จาย เงน เดอน และ คา จาง ม สดสวน

รอย ละ 12.3 และ รอย ละ 1.3 ตาม ลำดบ

3.2.8 บรการ เงน อเลกทรอนกส

การ ให บรการ เงน อเลกทรอนกส (e-Money) ม 2 รป แบบ คอ แบบ เกบ มลคา

เงน อเลกทรอนกส ไว ใน บตร (Card-based) และ แบบ เกบ มลคา เงน

อเลกทรอนกส บน เครอ ขาย (Network-based) ใน ประเทศไทย ณ สน ป 2553

ม ผ ให บรการ e-Money ท อย ภาย ใต การ กำกบ ดแล ของ ธปท. รวม ทงหมด 17 ราย

เพม ขน จาก ป กอน ท ม จำนวน 9 ราย การ ใช บรการ เงน อเลกทรอนกส ใน ป 2553

ม ปรมาณ และ มลคา การ ใช จาย รวม ทง สน 221.5 ลาน รายการ และ 17.7

พน ลาน บาท เพม ขน จาก ป กอน คด เปน รอย ละ 115.0 และ รอย ละ 68.2

ตาม ลำดบ การ เพม ขน ดง กลาว นอกจาก เกด จาก ความ นยม ใช บตร เงน

อเลกทรอนกส สง ขน แลว อก สวน หนง มา จาก จำนวน ผ ให บรการ ท อย ภาย ใต การ

ควบคม ดแล ของ กฎหมาย ม จำนวน เพม ขน ดวย โดย ณ สน ป ม จำนวน บตร หรอ

จำนวน บญช รวม ทง สน 11.5 ลาน บตร หรอ บญช


6 8


กรอบ ท 11: การ ควบคม ดแล การ ให บรการ เงน อเลกทรอนกส

การ ให บรการ เงน อเลกทรอนกส อย ภาย ใต การ ควบคม ดแล โดย กฎหมาย 2 ฉบบ ไดแก

ประกาศ กระทรวง การ คลง เรอง กจการ ท ตอง ขอ อนญาต ตาม ขอ 5 แหง ประกาศ ของ คณะ

ปฏวต ฉบบ ท 58 (การ ประกอบ ธรกจ บตร เงน อเลกทรอนกส) และ พระ ราช กฤษฎกา วา ดวย

การ ควบคม ดแล ธรกจ บรการ การ ชำระ เงน ทาง อเลกทรอนกส พ.ศ. 2551 ปจจบน น ม ผ ให

บรการ e-Money ท อย ภาย ใต การ ควบคม ดแล แบง ได เปน 2 กลม ได ดงน

1. การ ให บรการ e-Money ท ใช ซอ สนคา/บรการ จาก ผ ให บรการ หลาย ราย

ณ สถาน ท ท อย ภาย ใต ระบบ การ จด จำหนาย และ การ ให บรการ เดยวกน ณ สน ป

2553 ม ผ ให บรการ ท มใช สถาบน การ เงน รวม 5 ราย ไดแก บรษท สรรพ สนคา

เซนทรล จำกด บรษท เชฟ รอน (ไทย) จำกด บรษท เมเจอร ซ น เพล กซ กร ป

จำกด (มหาชน) บรษท อนเตอร เนชนแนล คอม เม อร เชย ล โค ออรด เนชน จำกด

บรษท ระบบ ขนสง มวลชน กรงเทพ จำกด (มหาชน)

2. การ ให บรการ e-Money ท ใช ซอ สนคา/บรการ จาก ผ ให บรการ หลาย ราย โดย

ไม จำกด สถาน ท และ ไม อย ภาย ใต ระบบ การ จด จำหนาย และ การ ให บรการ

เดยวกน ม ผ ให บรการ ท เปน สถาบน การ เงน และ ท มใช สถาบน การ เงน รวม

12 ราย ดงน

Bank

ธนาคาร กรงเทพ จำกด (มหาชน)

ธนาคาร กสกรไทย จำกด (มหาชน)

ธนาคาร กรงไทย จำกด (มหาชน)

ธนาคาร ทหารไทย จำกด (มหาชน)

ธนาคาร ไทยพาณชย จำกด (มหาชน)

ธนาคาร ทสโก จำกด (มหาชน)

Non-bank

บรษท ไทยสมารทคารด จำกด

บรษท เพยเมนท โซลชน จำกด

บรษท แอดวานซ เอมเปย จำกด

บรษท แอดวานซ เมจค การด จำกด

บรษท เพยสบาย จำกด

บรษท ทร มนน จำกด




6 93.3 การ โอนเงนและชำระเงนผานระบบไปรษณย

3.4 รายไดจากบรการดานการชำระเงน

2549 2550 2551 2552 255325442543 2545 2546 2547 2548

4035302520151050

120

100

80

60

40

20

0

ภาพท 26: จำนวนรายการและมลคาการโอนเงนผานระบบไปรษณย

ทมา: บรษท ไปรษณยไทย จำกด

ใน ป 2553 การ โอน เงน ผาน ระบบ ไปรษณย ม การ ปรบ ตว ลด ลง ทง ปรมาณ และ มลคา จาก

ระยะ เดยวกน ป กอน จาก 30.6 ลาน รายการ และ 98.5 พน ลาน บาท เปน 29.0 ลาน รายการ

และ 92.2 พน ลาน บาท หรอ ลด ลง รอย ละ 5.3 และ รอย ละ 6.4 ตาม ลำดบ โดย การ ชำระ

เงน ตาม ใบ แจง หน ยง คง เปน ธรกรรม หลก ท ผ บรโภค ทำ ผาน บรษท ไปรษณย ไทย จำกด

2549 2550 2551 2552 25532544254325422541 2545 2546 2547 2548

800

700

600

500

400

300

200

100

0

25%

20%

15%

10%

5%

0%

-5%

-10%

-15%

ภาพท 27: รายไดจากบรการดานการชำระเงน



7 0


ราย ได จาก บรการ ดาน การ ชำระ เงน ของ ธนาคาร พาณชย ใน ป 2553 เทากบ 59.9 พน ลาน

บาท คด เปน รอย ละ 10.5 ของ ราย ได ทงหมด ของ ธนาคาร พาณชย ขยาย ตว ตอ เนองจาก

ป กอน ใน ระดบ รอย ละ 11.8 (ภาพ ท 27) สดสวน ตอ ราย ได จาก บรการ ดาน การ ชำระ เงน

สาม อนดบ แรก ยง คง เปน ราย ได จาก บรการ บตร เอทเอม และ บรการ ธนาคาร อเลกทรอนกส

(รอย ละ 30.9) บรการ บตร เครดต (รอย ละ 30.3) และ บรการ โอน เงน และ เรยก เกบ เงน

(รอย ละ 29.3) ตาม ลำดบ โดย ราย ได จาก การ ดแล และ เกบ หลก ทรพย จาก ลกคา เปน

รายการ ท ม การ ขยาย ตว มาก ทสด จาก ระยะ เดยวกน ป กอน ท รอย ละ 15.4 เปน ท นา สงเกต

วา ราย ได หลก จาก บรการ ดาน การ ชำระ เงน ของ ธนาคาร พาณชย จด ทะเบยน ใน ประเทศ

คอ บรการ บตร เอทเอม และ บรการ ธนาคาร อเลกทรอนกส ซง คด เปน รอย ละ 33.3 ขณะ ท

บรการ บตร เครดต ถอ เปน ราย ได หลก จาก บรการ ดาน การ ชำระ เงน ของ ธนาคาร พาณชย

ตาง ประเทศ ซง คด เปน รอย ละ 58

20,00018,00016,00014,00012,00010,0008,0006,0004,0002,000

ภาพท 28: รายไดจากบรการดานการชำระเงนแยกตามประเภทตาง ๆ ในป 2553





7 1กรช. คณะ กรรมการ ระบบ การ ชำระ เงน

ธปท. ธนาคาร แหง ประเทศไทย

ACDM ASEAN Central Bank Deputies’ Meeting

ACGM ASEAN Central Bank Governors’ Meeting

AML/CFT Anti-Money Laundering and Countering Financing of Terrorism

APN Asian Payment Network Forum

ATM Automated Teller Machine

ADM Automatic Deposit Machine

B/C Bill for Collection หมาย ถง เชค เรยก เกบ ขาม เขต สำนก หก บญช

BAHTNET Bank of Thailand Automated High-value Transfer Network

หรอ ระบบ การ โอน เงน มลคา สง

BIS Bank for International Settlements

CLS Continuous Linked Settlement

CDD Customer Due Diligence หรอ การ ตรวจ สอบ เพอ ทราบ ขอ เทจ จรง

เกยว กบ ลกคา

ECS Electronic Cheque Clearing System หรอ ระบบ การ หก บญช เชค

ระหวาง ธนาคาร ใน เขต กรงเทพฯ และ ปรมณฑล

EFTPOS Electronic Funds Transfer at the Point of Sale

e-Money Electronic money

FSAP Financial Sector Assessment Program

GDP Gross Domestic Product หรอ ผลตภณฑ มวล รวม ใน ประเทศ

ราคา ป ปจจบน

ICAS Imaged Cheque Clearing and Archive System หรอ ระบบ

การ หก บญช เชค ดวย ภาพ เชค และ ระบบ การ จด เกบ ภาพ เชค

IMF International Monetary Fund

ITMX Interbank Transaction Management and Exchange

KYC Know Your Customer หรอ การ แสดง ตว ตน ของ ลกคา

MOU Memorandum of Understanding

อภธานศพทและคำยอ4

4 อภธานศพทและคำยอ

7 2

4 อภธานศพทและคำยออภธานศพทและคำยอ4

NECTEC National Electronics and Computer Technology Center

หรอ ศนย เทคโนโลย อเลกทรอนกส และ คอมพวเตอร แหง ชาต

NITMX National ITMX หรอ บรษท เนชนแนล ไอ ท เอม เอก ซ จำกด

NPCS National Payment Card Standard

ORFT Online Retail Funds Transfer

PvP Payment versus Payment

RTGS Real Time Gross Settlement

SIPS Systemically Important Payment Systems

SRS Securities Requirement for Settlement

WC-PSS Working Committee on Payment and Settlement System



20102 5 5 3รายงานระบบการชำระเงน4 อภธานศพทและคำยอ

7 3ธนาคาร แหง ประเทศไทย. แผน กลยทธ ระบบ การ ชำระ เงน 2553, กนยายน 2550

“พระ ราช กฤษฎกา วา ดวย การ ควบคม ดแล ธรกจ บรการ การ ชำระ เงน ทาง อเลกทรอนกส

พ.ศ. 2551” (2551, 16 กนยายน). ราช กจ จา นเบกษา. เลม 125 ตอน ท 99 ก. หนา 1-12

“ประกาศ คณะ กรรมการ ธรกรรม ทาง อเลกทรอนกส เรอง หลก เกณฑ และ วธ การ ใน การ

จด ทำ หรอ แปลง เอกสาร และ ขอความ ให อย ใน รป ของ ขอมล อเลกทรอนกส พ.ศ. 2553”

(2553, 26 ตลาคม). ราช กจ จา นเบกษา. เลม 127 ตอน พเศษ 124 ง. หนา 47-50

Bank of Thailand. Payment2004:ARoadMapforThaiPaymentSystems,

January 2002

Bank for International Settlements. Glossary of termsused inpayments and

settlementsystems, March 2003

CLSSettlement. Retrieved March 18, 2011.

from http://www.cls-group.com/Products/Settlement/Pages/default.aspx

บรรณานกรม5


7 4

4 อภธานศพทและคำยอตารางสถต6

Table 1: Basic statistical data

Table 2: Technological infrastructure

Table 3: Narrow Money (at year-end, billion baht)

Table 4: Settlement media used by non-banks (at year-end, billion baht)

Table 5: Settlement media used by banks (at year-end, billion baht)

Table 6: Indicators of the use of various cashless payment instruments.

Volume of transactions (in thousands)

Table 7: Indicators of the use of various cashless payment instruments.

Value of transactions (billion baht)

Table 8: Notes and coins (at year-end, million baht)

Table 9: Institutional infrastructure

Table 10: Payment instructions handled by selected interbank settlement

systems. Volume of transactions (in thousands)

Table 11: Payment instructions handled by selected interbank settlement

systems. Value of transactions (billion baht)

Table 12: Securities transfer instructions handled by securities settlement

systems. Volume of transactions (in millions)

Table 13: Securities transfer instructions handled by securities settlement

systems. Value of transactions (billion baht)

Table 14: Number of participants in selected payment and settlement systems

Table 15: Number of ATMs

Table 16: Number of EFTPOS terminals

Table 17: Number of payment cards

Table 18: Use of postal payment instruments. Volume of transactions

(in millions)

Table 19: Use of postal payment instruments. Value of transactions

(billion baht)

Table 20: Sources of payment revenues of Thai commercial banks

(million baht)



20102 5 5 3รายงานระบบการชำระเงน4 อภธานศพทและคำยอ

7 5Table 21: Sources of payment revenues of foreign bank branches

(million baht)

Table 22: Daily averages of BOT payment services. Volume of transactions

(transactions)

Table 23: Daily averages of BOT payment services. Value of transactions

(billion baht)

Table 24: Peak day figures of BOT payment services. Volume of transactions

(transactions)

Table 25: Peak day figures of BOT payment services. Value of transactions

(billion baht)

Table 26: Use of credit cards and debit cards via EFTPOS

(Monthly average per card, baht)

Table 27: Cash withdrawal via ATM (Monthly average per card, baht)

Table 28: Use of mobile banking

Table 29: Use of internet banking

Table 30: Use of ORFT interbank retail funds transfer (Online Retail Funds

Transfer: ORFT). Volume of transactions (in thousands)

Table 31: Use of ORFT interbank retail funds transfer (Online Retail Funds

Transfer: ORFT). Value of transactions (billion baht)

Table 32: Bill payment at bank counters. Volume of transactions

(in thousands)

Table 33: Bill payment at bank counters. Value of transactions (billion baht)

Table 34: Use of e-Money

Table 35: Fraud through specific payment channels and payment instruments

(million baht)

6 ตารางสถต

7 6


TABLE 1: Basic statistical data

TABLE 2: Technological infrastructure

Population (millions)

GDP current price (billion baht)

GDP per capita (baht)

Exchange rate vis-à-vis US$ (at year-end)

Total fixed network telephone subscribers (millions)Total mobile telephone subscribers (millions) Postpaid PrepaidTotal Internet users (millions)Penetration rates Fixed network telephone (%) Mobile telephone (%) Internet (%)

Sources: Bank of Thailand, Department of Provincial Administration, National Economic & Social Development Board p Preliminary Data

Sources: CAT Telecom Public Company Limited, TOT Public Company Limited, National Electronics and Computer Technology Center

2006

62.83

7,844.9

114,803.50

36.04

20067.0441.306.3234.9811.41

11.2165.7318.17

2005

62.42

7,092.9

103,671.01

41.17

20057.0032.005.2526.759.91

11.2151.2715.87

2007

63.04

8,525.2

124,377.10

33.75

20077.0251.605.6046.0013.42

11.1481.8621.28

2008

63.39

9,080.4

131,717.80

34.93

2010P

63.88

10,102.9

143,612.50

30.15

2009

63.53

9,041.5

129,875.10

33.36

20086.9763.696.5457.1516.10

10.99100.4825.40

20106.6573.057.8465.21nav.

10.41114.36nav.

20096.8569.507.3962.1118.30

10.78109.4028.81



20102 5 5 3รายงานระบบการชำระเงน6 ตารางสถต

7 7

TABLE 4: Settlement media used by non-banks (at year-end, billion baht)

TABLE 3: Narrow Money1 (at year-end, billion baht)

Banknotes and coins1

Demand depositsNarrow money 2

Broad money 3

Currency Held by business and household sector Held by commercial banks Held by finance companies Held by specialized banks

Demand deposits Demand deposits at Bank of Thailand Demand deposits at commercial banks Demand deposit at specialized banks

Narrow Money Currency held by business and household sector as % of Narrow money Demand deposits held by business and household sector as % of Narrow money

Source: Bank of Thailand 1 Banknotes outside depository corporations and coins issued by central government 2 Currency in circulation and demand deposits at commercial banks and specialized banks 3 Currency in circulation and all kinds of deposits at commercial banks, specialized banks, and PN issued by financial companies p Preliminary Data

Source: Bank of Thailand 1 Currency in circulation and demand deposits at commercial banks and specialized banks p Preliminary Data

2006652.90258.57911.478,573

2006806.37652.90135.110.0017.13

258.573.67

252.062.84

911.47

71.6%

28.4%

2005630.71259.51890.227,927

2005781.70630.71132.650.0017.16

259.513.30

252.034.18

890.22

70.8%

29.2%

2007720.05279.85999.909,109

2007878.33720.05140.240.0016.71

279.853.85

271.414.59

999.90

72.0%

28.0%

2008752.33288.901,041.229,944

2010P

937.20365.241,302.4411,776

2009843.96330.591,174.5510,617

2008962.63752.33184.760.0024.23

288.9015.11269.774.02

1,041.22

72.3%

27.7%

2010P

1,156.43937.20193.500.0025.74

365.242.94

357.384.92

1,302.44

72.0%

28.0%

20091,045.11843.96178.970.0022.18

330.593.13

321.336.14

1,174.55

71.9%

28.1%


7 8


TABLE 5: Settlement media used by banks (at year-end, billion baht)

Balances held at central bankRequired reservesFree reservesTransferable deposits at other banksMemorandum item:Institutions borrowing from central bank

Source: Bank of Thailandp Preliminary Data

200656.8404.8743.25.1

80.1

200557.0375.0648.06.0

113.0

200751.5408.2921.26.7

75.8

200858.5426.71,382.25.0

19.2

2010P

78.2457.82,110.76.7

10.0

200948.2425.91,908.33.7

14.9




7 9TABLE 6: Indicators of the use of various cashless payment instruments. Volume of transactions (in thousands)

Paper-based1: In-house cheque Interbank chequePayment cards: ATM card2

for cash withdrawal for other purposes3

Debit card for purchasing purpose via EFTPOS

for other purposes4

Credit card5

for purchasing purpose for other purposes6

Automated: Direct credit7 Direct debit8

ITMX Bulk Payment (SMART) BAHTNET9

Source: Bank of Thailand 1 Since 2006, Data include in-house cheque from banks, however, some banks do not report in-house provincial and B/C cheque. Data from some Specialized Financial Institutions are not included. 2 Include data from three Special Financial Institutions. 3 Data included purchasing goods and services, deposit and funds transfer 4 Data included purchasing goods and services via other channels, cash withdrawal, deposit and funds transfer 5 Data included bank cards/affinity cards, non-bank cards/affinity cards and foreign credit cards used in Thailand 6 Data included cash withdrawal, cash advance, deposit and funds transfer 7 Intra-bank pre-authorized direct credit 8 Intra-bank pre-authorized direct debit 9 Included interbank funds transfer, third party funds transfer, DVP/RVP for securities, Multilateral Funds Transfer and Bilateral R/P. p Preliminary Data

200587,365nav.87,365

1,014,782535,298472,64062,658262,4846,016

256,468217,000195,29321,707161,88596,82847,82515,7281,504

2006127,77443,68184,093

1,214,314646,304553,83792,467326,1056,762

319,343241,904215,01026,894177,801105,73153,27717,0721,721

2007130,23549,50380,732

1,401,241592,653473,532119,121538,2889,536

528,751270,300237,79832,502203,536124,23659,96717,5681,766

2008129,12649,90079,227

1,601,273555,826419,610136,216761,14211,496749,646284,305251,12833,177220,128134,01064,98519,2051,929

2010P

114,55839,43575,123

1,942,936542,707422,546120,1611,085,35613,802

1,071,555314,873282,59732,276274,018166,37280,62124,7022,323

2009123,20248,31074,892

1,747,320556,613387,175169,438895,70811,913883,794294,999263,42431,575237,630146,15168,58320,8912,005


8 0


TABLE 7: Indicators of the use of various cashless payment instruments. Value of transactions (billion baht)

Paper-based1: In-house cheque Interbank chequePayment cards: ATM card2

for cash withdrawal for other purposes3

Debit card for purchasing purpose via EFTPOS

for other purposes4

Credit card5

for purchasing purpose for other purposes6

Automated: Direct credit7 Direct debit8

ITMX Bulk Payment (SMART) BAHTNET9

200527,737nav.27,7374,7302,3601,8475131,76610

1,756604469135

110,4572,9071,111806

105,634

200648,20018,08030,1215,8312,8592,1906682,24012

2,228732561171

148,7783,4361,238802

143,302

200755,63723,09932,5376,6502,6071,8407673,20519

3,186839636203

190,2105,3511,699793

182,368

200862,14725,06137,0867,9192,6451,6341,0114,35424

4,330921711210

286,1916,0441,847828

277,472

2010P

51,69817,91833,7809,8542,5081,7217876,29430

6,2631,052845207

665,8468,1212,0211,081

654,623

200956,06622,47333,5938,4572,6431,4981,1454,87624

4,852937737200

498,8616,6981,676868

489,619

Source: Bank of Thailand 1 Since 2006, Data include in-house cheque from banks, however, some banks do not report in-house provincial and B/C cheque. Data from some Specialized Financial Institutions are not included. 2 Include data from three Special Financial Institutions. 3 Data included purchasing goods and services, deposit and funds transfer 4 Data included purchasing goods and services via other channels, cash withdrawal, deposit and funds transfer 5 Data included bank cards/affinity cards, non-bank cards/affinity cards and foreign credit cards used in Thailand 6 Data included cash withdrawal, cash advance, deposit and funds transfer 7 Intra-bank pre-authorized direct credit 8 Intra-bank pre-authorized direct debit 9 Included interbank funds transfer, third party funds transfer, DVP/RVP for securities, Multilateral Funds Transfer and Bilateral R/P. p Preliminary Data




8 1TABLE 8: Notes and coins (at year-end, million baht)

Notes and coinsNotes:

500000 baht 1000 baht 500 baht 100 baht 60 baht 50 baht 20 baht 10 baht 5 baht 1 baht 50 satangCoins:

Source: Bank of Thailand

2006806,380773,848118

571,73994,71274,8431,1548,78719,0383,2181231079

32,532

2005781,698753,256118

552,60699,48870,7684588,26418,0873,2281231079

28,442

2007878,331842,624117

628,17598,49782,4351,1577,81920,7413,3571961219

35,707

2008993,148954,484117

701,711119,28397,4841,1619,37721,6743,3511961219

38,664

20101,187,8281,144,480

116889,617113,74698,2351,16612,79925,1343,3421951219

43,348

20091,095,1591,054,484

117774,058140,97298,6051,16313,06222,8353,3461961219

40,675


8 2


61,699

45,475,3451,549,498

1717

83,180595,896

11,158

--

61,386

40,963,9671,374,099

1717

79,034558,619

11,146

--

61,768

36,651,0971,341,482

1616

219,789673,490

11,176

--

61,796

42,713,8691,809,653

1616

90,115507,009

11,188

--

62,002

37,838,8562,435,471

1515

92,402511,604

11,281

--

61,853

41,618,5372,175,906

1515

89,866466,418

11,254

--

Specialized Financial Institutions Number of Institutions Number of Branches Number of Accounts Value of Accounts (million baht)

Foreign Bank Branches Number of Institutions Number of Branches Number of Accounts Value of Accounts (million baht) Post Office Number of Institutions Number of Branches Number of Accounts Value of Accounts (million baht)

Sources: Bank of Thailand and Thailand Post Co.,Ltd. 1 Exclude regional offices p Preliminary Data

TABLE 9: Institutional infrastructure

Central Bank Number of Institutions Number of Branches Number of Accounts1

Value of Accounts (million baht)1

Thai Commercial Banks Number of Institutions Number of Branches Number of Accounts Value of Accounts (million baht)

2006

13

366174,639

154,701

68,154,7395,925,445

2005

13

992117,607

164,228

62,416,1915,684,676

2007

13

287151,137

185,070

73,108,5285,843,995

2008

13

260159,678

185,477

75,259,7456,535,094

2010P

13

231422,059

185,961

79,073,9506,886,058

2009

13

226250,262

175,791

76,078,3366,557,653




8 3TABLE 10: Payment instructions handled by selected interbank settlement systems. Volume of transactions (in thousands)

TABLE 11: Payment instructions handled by selected inter-bank settlement systems. Value of transactions (billion baht)

Paper-based: ECS Provincial Cheques B/C1

Automated: BAHTNET2

ITMX Bulk Payment (SMART) ORFT-ATM (Online Retail Funds Transfer)

Paper-based: ECS Provincial Cheques B/C1

Automated: BAHTNET2

ITMX Bulk Payment (SMART) ORFT-ATM (Online Retail Funds Transfer)

Sources: Bank of Thailand and National ITMX Co., Ltd. 1 Inter-provincial cheques exchanged at the Electronic Clearing House 2 Data include interbank funds transfer, third party funds transfer, DVP/RVP for securities, Multilateral Funds Transfer and Bilateral R/P.

Sources: Bank of Thailand and National ITMX Co., Ltd. 1 Inter-provincial cheques exchanged at the Electronic Clearing House 2 Data include inter-bank funds transfer, third party funds transfer, DVP/RVP for securities,

Multilateral Funds Transfer and Bilateral R/P.

200684,09361,44515,9356,71459,8721,72117,07241,079

200630,12127,1752,617329

144,374143,302802270

200587,36564,06516,4736,82745,2281,50415,72827,996

200527,73725,0632,371303

106,626105,634806187

200780,73259,02615,0566,64975,3001,76617,56855,966

200732,53729,5242,667346

183,509182,368793349

200879,22757,83314,6666,728

100,1811,92919,20579,047

201075,12353,86414,5336,726

116,5322,32324,70289,506

200974,89253,92614,3536,61399,1102,00520,89176,214

200837,08633,9122,798376

278,778277,472828478

201033,78030,2473,137396

656,252654,6231,081548

200933,59330,4732,761359

490,940489,619868453


8 4


TABLE 12: Securities transfer instructions handled by securities settlement systems. Volume of transactions (in millions)

TABLE 13: Securities transfer instructions handled by securities settlement systems. Value of transactions (billion baht)

Bond registry system: Equity securities Government securitiesBook-entry system: Equity securities Government securities

Bond registry system: Equity securities Government securitiesBook-entry system: Equity securities Government securities

Sources: Bank of Thailand and Thailand Securities Depository Co., Ltd.

Sources: Bank of Thailand and Thailand Securities Depository Co., Ltd.

2006

-0.01

2.450.06

2006

-35

694.010,666

2005

-neg.

2.470.08

2005

-8

623.06,167

2007

-0.01

2.360.05

2007

-23

713.627,002

2008

-0.01

2.410.09

2008

-33

625.858,647

2010

-0.01

2.830.13

2009

-0.01

2.460.09

2009

-42

539.051,071

2010

-20

816.366,817




8 5

TABLE 15: Number of ATMs

TABLE 16: Number of EFTPOS terminals1

TABLE 14: Number of participants in selected payment and settlement systems

Total Bangkok Central Northeast North South

Total

BAHTNET ECS Provincial Cheque ClearingB/C1

ITMX Bulk Payment (SMART)Bond registry system: Equity securities Government securitiesBook-entry system: Equity securities Government securities2


Source: Bank of Thailand 1 Since 2006, data is collected from banks and some credit card companies. p Preliminary Data

Sources: Bank of Thailand and Thailand Securities Depository Co., Ltd. 1 Inter-provincial cheques exchanged at the Electronic Clearing House 2 Government securities depository services was transferred from Bank of Thailand to Thailand Securities Depository Co., Ltd. in 2006.

200621,9888,6756,9512,0692,0722,221

2006208,942

200666540213929

-247,700

7479

200515,7846,3735,0591,3751,3671,610

2005102,000

20056838183726

-235,380

735,124

200725,9439,8838,8182,4912,2742,477

2007218,829

20076740223933

-296,867

7777

200834,79612,62411,8713,6733,2303,398

201044,46814,63915,6695,3144,3044,542

200939,45413,58613,9514,3703,7073,840

2008259,567

2010P

287,1512009

247,837

20086940233933

-308,188

9191

20106638223733

-529,237

8989

20096538213733

-633,708

8888


8 6


TABLE 17: Number of payment cards

TABLE 18: Use of postal payment instruments. Volume of transactions (in millions)

Total Credit card1 ATM card2

Debit card3

Postal payments total Domestic money order total1

Domestic postal order International money order Incoming Outgoing

Source: Bank of Thailand 1 Data include non-bank 2 Data include Government Saving Bank , Government Housing Bank and Islam Bank of Thailand . 3 Data include Government Saving Bank

Source: Thailand Post Co.,Ltd.1 Include domestic money order and Pay at Post

200655,698,70810,900,56630,845,35813,952,784

200634.6933.770.860.030.03neg.

200549,754,8839,958,57128,752,51211,043,800

200530.6329.660.930.040.040.00

200757,929,15012,003,36922,632,17323,293,608

200734.4533.830.580.020.02neg.

200861,661,57812,971,69422,423,52526,266,359

201069,318,32014,196,17320,991,62734,130,520

200965,232,74813,489,42221,039,98730,703,339

200833.6933.190.460.020.020.00

201029.0028.650.330.010.010.00

200930.6230.210.380.020.020.00

TABLE 19: Use of postal payment instruments. Value of transactions (billion baht)

Postal payments total Domestic money order total1

Domestic postal order International money order Incoming Outgoing

Source: Thailand Post Co.,Ltd.1 Include domestic money order and Pay at Post

2006107.06105.610.190.630.620.01

200581.1780.190.210.770.760.01

2007107.91106.710.140.530.520.01

2008110.04108.860.120.530.530.01

201092.2491.490.080.340.330.01

200998.5297.520.100.450.440.00




8 7TABLE 20: Sources of payment revenues of Thai commercial banks (million baht)

TABLE 21: Sources of payment revenues of foreign bank branches (million baht)

Total Credit card ATM card and e-banking Money transfer and collection Securities custodian Cheque-related fee Letter of credit

Total Credit card ATM card and e-banking Money transfer and collection Securities custodian Cheque-related fee Letter of credit



200636,2919,7929,97611,7117561,9652,091

20062,95587359763732244284

200531,4318,0079,10710,5205481,1002,149

20052,93671760788808206357

200739,85811,20210,71012,9778202,2691,880

20073,1461,08359772753239240

200844,72012,93412,43014,3108562,3651,825

2010P

55,44815,56218,47716,6419572,1641,647

200949,56813,45116,53915,1488152,1281,487

20082,9901,2185791961119166

2010P

4,4222,56447912650129120

20093,9772,3564687457715109

TABLE 22: Daily averages of BOT payment services. Volume of transactions (transactions)

BAHTNET1

ECSProvincial Cheque ClearingB/C2

SMART

Source: Bank of Thailand 1 Data include inter-bank funds transfer, third party funds transfer, DVP/RVP for securities, Multilateral Funds Transfer and Bilateral R/P. 2 Inter-provincial cheques exchanged at the Electronic Clearing House

20066,997

252,85865,57427,63070,255

20056,138

261,49267,23627,86564,198

20077,206

240,92461,45327,14171,704

20087,716

231,33458,66326,91176,819

20109,600

222,57860,05327,795102,074

20098,251

221,91959,06527,21685,972


8 8


TABLE 23: Daily averages of BOT payment services. Value of transactions (billion baht)

TABLE 24: Peak day figures of BOT payment services. Volume of transactions (transactions)

BAHTNET1


SMART

BAHTNET1


SMART

Source: Bank of Thailand 1 Data include inter-bank funds transfer, third party funds transfer, DVP/RVP for securities, Multilateral Funds Transfer and Bilateral R/P.2 Inter-provincial cheques exchanged at the Electronic Clearing House

Source: Bank of Thailand 1 Data include inter-bank funds transfer, third party funds transfer, DVP/RVP for securities, Multilateral Funds Transfer and Bilateral R/P.2 Inter-provincial cheques exchanged at the Electronic Clearing House

200658311210.81.43.3

200613,421590,830141,274124,162300,353

20054311029.71.23.3

200510,165597,938144,682128,748234,684

200774412110.91.43.2

200711,488514,286129,731120,434322,497

20081,11013611.21.53.3

20102,70512513.01.64.5

20092,01512511.41.53.6

200811,969495,463115,119125,038361,746

201015,880547,686131,468122,979350,156

200912,898473,362111,561122,138314,828

TABLE 25: Peak day figures of BOT payment services. Value of transactions (billion baht)

BAHTNET1


SMART

Source: Bank of Thailand 1 Data include inter-bank funds transfer, third party funds transfer, DVP/RVP for securities, Multilateral Funds Transfer and Bilateral R/P. 2 Inter-provincial cheques exchanged at the Electronic Clearing House

20061,378.4217.218.34.725.5

2005723.1209.316.44.616.6

20071,236.6247.420.34.914.6

20081,820.6296.320.95.715.0

20104,193.3292.822.65.915.7

20092,829.3252.419.15.316.8




8 9TABLE 26: Use of credit cards and debit cards via EFTPOS1 (Monthly average per card, baht)

TABLE 27: Cash withdrawal via ATM (Monthly average per card, baht)

Credit card Debit card

ATM cardDebit card

Source: Bank of Thailand 1 Domestic and oversea spending of Thai credit cards and Thai debit cards via EFTPOS.


20063,26373

20066,0637,328

20053,248nav.

2005nav.nav.

20073,33173

20077,0187,051

20083,39575

20103,76474

20093,46265

20086,6968,752

20106,7679,165

20096,4598,618

TABLE 28: Use of mobile banking1

TABLE 29: Use of internet banking

No. of agreementsVolume of transactionsValue of transactions (million baht)

No. of agreementsVolume of transactions1

Value of transactions (billion baht)

2006133,419238,501155

20062,139,32515,488,7413,584.0

2005127,240206,812334

20051,852,00711,099,7292,722.4

2007168,434228,578112

20073,135,50221,220,4694,896.5

2008232,7584,670,37725,218

2010519,450

15,884,571109,816

2009257,677

11,107,22363,363

20084,009,90731,375,9315,073.0

20104,822,94760,793,7407,891.7

20093,165,66349,368,8205,692.6

Source: Bank of Thailand 1 Data include mobile banking transactions using credit cards, debit cards and account numbers.

Source: Bank of Thailand1 Enquiry transactions were excluded


9 0


TABLE 30: Use of ORFT interbank retail funds transfer (Online Retail Funds Transfer: ORFT). Volume of transactions (in thousands)

Total ORFT ATM Counter1

Internet banking2

200643,27941,0792,200nav.

200527,99627,996nav.nav.

200761,23455,9665,267nav.

200887,22579,0478,177nav.

201098,66889,5069,16210,941

200984,26576,2148,0516,656

Sources: National ITMX Co., Ltd. and Processing Center Co., Ltd. 1 Data collected since 2006. 2 Data collected since 2009.

TABLE 31: Use of ORFT interbank retail funds transfer (Online Retail Funds Transfer: ORFT). Value of Transactions (billion baht)

Total ORFT ATM Counter1

Internet banking2

200629327023

nav.

2005187187nav.nav.

200742734978

nav.

2008606478128nav.

2010720548172111

200958345313064

Sources: National ITMX Co., Ltd. and Processing Center Co., Ltd. 1 Data collected since 2006. 2 Data collected since 2009.




9 1TABLE 32: Bill payment at bank counters. Volume of transactions (in thousands)

TABLE 33: Bill payment at bank counters. Value of transactions (billion baht)

Total bill payment1

Cash Cheque Others

Total bill payment1

Cash Cheque Others

200666,88958,8061,4576,626

20063,9098981,9041,107

2005nav.nav.nav.nav.

2005nav.nav.nav.nav.

200772,47169,1351,8891,446

20075,1821,3622,2411,578

200877,89674,0112,4171,468

201082,73777,8392,6672,231

200984,77279,1173,7511,905

20086,7582,5863,249923

20106,2501,8543,0641,333

20095,2011,6502,4601,092

Source: Bank of Thailand1 Data collected from banks since 2006.

Source: Bank of Thailand1 Data collected from banks since 2006.

TABLE 34: Use of e-Money1

No. of cards/accountsVolume of transactionsValue of transactions (million baht)

20063,190,13523,644,1555,532.4

2005nav.nav.nav.

20073,689,48475,642,2168,660.9

20085,477,32477,953,8418,383.1

2010 11,483,751221,458,76917,742.9

20097,667,215

103,007,32810,549.0

Source: Bank of Thailand 1 Data collected since 2006 and excluded top-up cards.


9 2


TABLE 35: Fraud through specific payment channels and payment instruments1 (million baht)

Total fraud Payment channels2

Payment instruments3

200634590254

2005nav.nav.nav.

2007620389231

2008519315204

201018644142

2009793561232

Source: Bank of Thailand 1 Data collected from banks, some special financial institutions and some credit card companies since 2006. 2 Banks report only final result. Fraud through specific payment channels include phone banking, mobile banking,

internet banking, pass book and other channels. 3 Banks report only final result. Fraud via specific payment instruments include cheque, credit card, ATM card,

Debit card, prepaid card and other cards.




9 3สญลกษณทใชในตาราง

“-”

“nav.”

“neg.”

“0”

ความหมาย

ไมมขอมล

ยงไมมการเกบขอมลหรอเกบขอมลไมได

ขอมลมมลคานอยมากเมอเปรยบเทยบกบขอมล

อนในตารางเดยวกน

ขอมลมมลคาศนยหรอใกลเคยงศนย

ตาราง ท 1 - ผลตภณฑ มวล รวม ใน ประเทศ ใช ขอมล ท เปน ราคา ณ ป ปจจบน

- อตรา แลก เปลยน เงน ตรา ตาง ประเทศ ใช อตรา แลก เปลยน ถว เฉลย

ตาราง ท 6-7 - ตงแต ป 2549 ขอมล เชค ประกอบ ดวย เชค ภายใน ธนาคาร เดยวกน และ

เชค ขาม ธนาคาร และ รวม ขอมล ธนาคาร พาณชย ทก สถาบน และ สถาบน การ เงน

เฉพาะ กจ 3 สถาบน

- ขอมล Credit transfer หมาย ถง ขอมล การ โอน เงน โดย ม ขอ ตกลง ลวง หนา ภายใน

ธนาคาร เดยวกน ประเภท นำ เงน เขา บญช (Pre-authorized direct credit)

- ขอมล Direct debit หมาย ถง ขอมล การ โอน เงน โดย ม ขอ ตกลง ลวง หนา ภายใน

ธนาคาร เดยวกน ประเภท หก บญช อตโนมต (Pre-authorized direct debit)

- ขอมล ระบบ บาท เนต ประกอบ ดวย ธรกรรม การ โอน เงน ระหวาง สถาบน

การ โอน เงน เพอ บคคล ท สาม ขอมล รบ โอน ตราสาร หน พรอมชำระ ราคา และ

ขอมล การชำระ ดล ระหวาง สถาบน

- ขอมล มลคา การ ใช จาย ผาน บตร เครดต รวม ขอมล ของ ภาค ธรกจ ท มใช สถาบน

การ เงน (Non-bank)

- ขอมล ปรมาณ ธรกรรม บตร เครดต หมาย รวม ถง บตร เจาของ ตวแทน ออก บตร

และ ตวแทน รบ บตร เฉพาะ บตร ท ออก โดย ผ ออก บตร ตาง ประเทศ

ตาราง ท 9 - ขอมล ไม รวม ขอมล จำนวน บญช และ มลคา คง คาง ท สาขา ภาค ของ ธนาคาร

แหง ประเทศไทย

หมายเหตประกอบตาราง7


9 4 ตาราง ท 10-11 - ขอมล เชค เรยก เกบ ขาม เขต สำนก หก บญช หมาย ถง เฉพาะ ขอมล เชค เรยก เกบ

ขาม เขต สำนก หก บญช ท นำ มา เรยก เกบ ผานศนยหกบญชอเลกทรอนกส

ท กรงเทพฯ

- ขอมล ระบบ บาท เนต ประกอบ ดวย ธรกรรม การ โอน เงน ระหวาง สถาบน การ โอน เงน

เพอ บคคล ท สาม ขอมล รบ โอน ตราสาร หน พรอม ชำระ ราคา และ ขอมล การ ชำระ ดล

ระหวาง สถาบน

ตาราง ท 12-13 - การ ชำระ ดล ตราสาร ทน (Equity securities settlement) ทำ ผาน ระบบ จด บญช

(Book-entry system) แบบ ไร ใบหน (Scripless) เทานน

ตาราง ท 16 - ตงแต ป 2549 ขอมล จำนวน เครอง EFTPOS เปน ขอมล รวม ของ ธนาคาร พาณชย

และ บรษท บตร เครดต บาง สถาบน

ตาราง ท 17 - ขอมล จำนวน บตร เครดต รวม ขอมล ของ ภาค ธรกจ ท มใช สถาบน การ เงน

(Non-bank)

ตาราง ท 18-19 - ขอมล ของ บรการ ธนาณต ใน ประเทศ เปน ขอมล รวม ของ ทง บรการ ธนาณต

ใน ประเทศ และ บรการ ชำระ เงน ทาง ไปรษณย (Pay at Post)

ตาราง ท 22-25 - ขอมล เชค เรยก เกบ ขาม เขต สำนก หก บญช หมาย ถง เฉพาะ ขอมล เชค เรยก เกบ

ขาม เขต สำนก หก บญช ท นำ มา เรยก เกบ ผาน ศนย หก บญช ท กรงเทพฯ

- ขอมล ระบบ บาท เนต ประกอบ ดวย ธรกรรม การ โอน เงน ระหวาง สถาบน การ โอน เงน

เพอ บคคล ท สาม ขอมล รบ โอน ตราสาร หน พรอม ชำระ ราคา และ ขอมล การ ชำระ ดล

ระหวาง สถาบน

ตาราง ท 26 - มลคา เฉลย ราย เดอน ของ การ ใช จาย บตร เดบต และ บตร เครดต ท ออก บตร

ใน ประเทศไทย ผาน เครอง EFTPOS ทง ใน และ นอก ประเทศ

ตาราง ท 29 - ขอมล จำนวน รายการ ธนาคาร ทาง อนเทอรเนต ไม รวม รายการ สอบถาม ขอมล

(Enquiry transactions)

ตาราง ท 34 - ขอมล เงน อเลกทรอนกส ไม รวม บตร เตม เงน โทรศพท เคลอนท

ตาราง ท 35 - ขอมล การ สำรวจ จาก ธนาคาร พาณชย และ บรษท บตร เครดต บาง บรษท


รายงาน ระบบ การ ชำระ เงนจด พมพ เผย แพร เปน ราย ป

รายงาน น ปรากฏ ใน Website ของ ธนาคาร แหง ประเทศไทยท http://www.bot.or.th

รายงาน ระบบ การ ชำระ เงน น ฝาย นโยบาย ระบบ การ ชำระ เงน ธนาคาร แหง ประเทศไทย เปน ผรบ ผด ชอบ ใน คำ อธบาย และ ความ เหน ตาง ๆ ท แสดง ไว การนำ ขอความ หรอ ตวเลข ไม วา เรอง ใด ตอน ใด ใน รายงาน น ไป ลง พมพ ใน หนงสอ อน โปรด อาง ชอ รายงาน กำกบ ไว ดวย

สนใจ หนงสอ โปรด ตดตอ ททม วเคราะห ระบบ การ ชำระ เงนสวน นโยบาย และ วเคราะห ระบบ การ ชำระ เงนฝาย นโยบาย ระบบ การ ชำระ เงนธนาคาร แหง ประเทศไทยบาง ขน พรหม กรงเทพฯ 10200โทรศพท 0-2356-7067, 0-2356-7068, 0-2283-6553หรอ โทรสาร 0-2282-7717e-mail: [email protected]

thailand payment report 2010 (thai)

Business