The Kingdom

of Garlic

MỤC LỤC

1 Vương quốc tỏi

2 Chuyến hải trình

3 Bạn mới

4 Cù lao Ré

5 Đêm đầy sao

6 Ngày nắng lên

7 Giã biệt

8 Phụ lục

VƯƠNG QUỐC TỎI

Tôi mở đầu cho chuyến đi của mình, mươi hôm

trước khi cuộc hành trình chính thức đi Lý Sơn bắt

đầu, bằng cách tìm đọc lại truyện dài "Chiếc hộp

gia bảo" của Võ Thị Xuân Hà. Một truyện dài thiếu

nhi được viết vào năm 1996 và nhận giải thưởng

của NXB Kim Đồng. Sau, truyện còn được chuyển

thể thành phim (tôi chưa từng xem qua phim này).

Sách kể về cuộc hành trình ra đảo ngọc của một

nhóm trẻ. Sống tù túng trong cái những cái "bao

diêm" chung cư chật hẹp, họ được phiêu lưu ra

đảo và bất ngờ lao vào chuyến hành trình "tìm

kiếm chiếc hộp gia bảo cất giữ bí mật về một nơi

giấu kho báu khi bé Ngọc, bạn của các em, bị bọn

săn tiền bắt cóc làm vật tế thần cho mưu đồ

chiếm đoạt kho báu của bọn chúng…"

(sachhay.org) Câu chuyện "viễn tưởng" này, nội

dung chỉ đơn giản vậy; tôi cũng man mán nhớ vài

ba chi tiết vụn mà thôi. Nay tìm đọc lại từ Google

thì chỉ thấy một vài chương xé lẻ. Đến đây, thì tôi

nản, không muốn đọc thêm nữa.

Tại sao tôi muốn đọc truyện này trước khi đi Lý

Sơn?

Là vì tôi cảm tình cách viết của chị Xuân Hà?

Không hẳn. Cuốn sách từng giúp ấu thơ tôi có

những mường tượng đặc biệt về biển, đảo? Gần

như vậy. Những trận giông tố. Những cơn sóng

trào. Những cây phong ba trên đảo. Những vách

đá lạ lẫm. Đất hình thành từ nham thạch,... Những

thứ này làm tôi tò mò, hứng thú và bị cuốn hút

vào việc khám phá những vùng đất biệt lập, cô

lập, tách rời khỏi những đô thị bụi bặm. Đằng sau

những hình ảnh hoang sơ dựng lên trong đầu kia,

chuyện đọc lại quyển sách trẻ con này, kỳ thực, là

để chuẩn bị tinh thần cho một chuyến đi xa. Một

cuộc khơi gợi những mạch ngầm đã đứt. Một

chuyến "excursion" đích thực.

Tôi muốn được chạm chân vào bờ cát ẩm như

trong phim Swept Away, được chiêm ngưỡng thứ

nước màu xanh ngọc không pha hóa chất, được

hít cái khí trời mùa xuân của hòn đảo và len vào

những chợ tỏi ồn ào (hay đìu hiu). Bến cá, cổng

Tò Vò, chùa Đục, chùa Hang,... Tôi nắn nót viết

vào sổ tay những nơi mình sẽ đến, sẽ hiện diện.

54 thứ linh tinh tôi viết ra giấy, định tâm sẽ mang

theo, chẳng có thứ nào quan trọng bằng lòng

nhiệt thành. Nên tôi sẽ bỏ bớt. Những bài cảm

nhận, những dòng nhật ký, những chia sẻ trải

nghiệm, tôi đã đọc từ Internet, tôi nghĩ mình đã

tạm hiểu một phần của những hòn đảo mình sẽ

đến, nhưng từ đâu đó trong suy nghĩ, tôi không

cho phép chuyến đi là một lập trình sẵn có.

Nếu như trời quang và bão không về, chuyến đi

đã diễn ra từ năm ngoái. Nhưng có hề gì, hôm

nay, được viết những dòng này, lặng lẽ xếp đồ

vào ba lô, tôi cảm thấy sự trì hoãn gần một năm

qua cũng không làm hứng thú của mình thay đổi

một mảy may.

Hôm nay là một ngày rất khác.

CHUYẾN HẢI TRÌNH

Lần đi Lý Sơn đầu tiên trong đời để lại nhiều kỷ niệm khó quên. Chuyến

hành trình không êm ả như những gì tôi tưởng tượng. Một vài sự chuẩn

bị tưởng chu đáo, khi đến nơi, hóa ra lại chẳng còn cần thiết. Trong khi,

những thứ quan trọng hơn, bản thân tôi lại chẳng mảy may đoái hoài

đến trước chuyến đi này.

Nhưng không sao, những vấp váp trong chuyến đi này nhét thêm vào

ba lô tôi hai điều thú vị. Thứ nhất, một chuyến hành trình không mấy êm

ả thường để lại ấn tượng sâu đậm hơn. Hai nữa, chính sự không hoàn

hảo này làm tôi muốn quay trở lại với Lý Sơn trong một ngày sớm nhất.

Một đêm dễ chịu ở Quảng Ngãi với tô bún bò bà Sang, một ly chè đậu

và giường nệm êm ái mở màn cho chuyến hành trình thú vị. Buổi sáng ở

cảng Sa Kỳ, nắng sớm gay gắt, tiếng người nói lao xao. Sau khi không

thể mua vé (vì quên đặt vé tàu sớm), tôi đành chui vào tàu gỗ ra đảo.

Tàu chở gỗ, lương thực, nhu yếu phẩm, heo, gà, vịt, rau, củ, quả và

những người hành khách bất đắc dĩ. Đoàn người ngồi khum khum trong

tàu, chen chúc như những con cá mòi. Mùi xăng nồng nặc khoang tàu

chật hẹp, ẩm thấp. Những ngư dân da đen nhẻm, răng vàng chóe, tóc

khô ngả màu như phủ một lớp bụi với phương ngữ khó nghe ngồi nêm

chật cabin. Tay lái phụ thi thoảng đưa hành khách vài ba cây kẹo, miếng

bánh. Anh không nói được nhiều, chỉ biết cười, ánh mắt lấp lánh vui

nhưng là cái vui của người-chậm-phát-triển. Tàu tròng trành trên sóng

nước. Bọt nước trắng xóa. Tiếng động cơ phạch phạch không dứt của

tàu cá, cơn say sóng bắt đầu lấn áp trí óc những người mới lần đầu

tham gia hải trình. Mùi xăng dữ dội hơn. Biển đảo nhòe nhoẹt. Người

nằm la liệt.

Chuyến tàu dài gần ba giờ đồng hồ mà tưởng như cả thế kỷ đưa chúng

tôi đến bến dưới đảo Lớn, nơi có cây xăng Nhiên Phường. Nơi chúng tôi

gọi nước khoáng uống lấy sức và chờ người bạn mới đến chở về nhà.

BẠN MỚI

Nhờ Diện, một người bạn cũ, chúng tôi làm quen được với Thanh. Bạn

gái Thanh có họ hàng với Diện.

Thanh lái taxi Tiên Sa trên đảo, ở căn nhà thuê khá rộng. Ba mẹ Thanh

sống bên đảo Bé. Ngoài nghề chính, Thanh còn làm nhẫn kiếm sống.

Thanh kể trước đây mình từng làm thợ lặn. Lênh đênh trên biển ròng rã

nhiều tháng liền, lặn những bãi đã nhất ở Côn Đảo, Philippines, Malaysia

để đem về những hải sản ngon đẹp của tạo hóa. Đó là những tháng

ngày đấu tranh không mỏi mệt với thiên nhiên, với cá mập hung dữ và

muôn trùng hiểm nguy dưới đáy sâu. Nghe những câu chuyện về đời

thợ lặn, đời dân biển Thanh kể và nhìn những vết sẹo mới cũ nằm khắp

trên cánh tay, mới thấy bữa cơm ngon lành trước mắt không phải là

thành quả dễ dàng.

Thanh cho tụi tôi ở homestay trong những ngày trên đảo, chỉ chỗ mua

vé tàu về, thuê xe gắn máy. Chơi đâu, mua gì, làm gì, Thanh bày vẽ đủ

cả.

CÙ LAO RÉ

Diện tích của huyện đảo Lý Sơn vào khoảng 9,97 km². Dân cư trên đảo chừng 20.500

người. Huyện có 3 đảo: đảo Lớn (Lý Sơn, cù lao Ré), đảo Bé (cù lao Bờ Bãi) ở phía

Bắc đảo Lớn, và hòn Mù Cu ở phía Đông của đảo Lớn.

Tôi dành toàn bộ chuyến du lịch của mình trên đảo Lớn. Trong những thôn xóm,

trên con đường cơ động bao quanh đảo, giữa những chợ cá, ở đỉnh núi, hay đường

đất hoang sơ, những nơi đã chứng kiến hơn 24 giờ đồng hồ đầy những trải nghiệm.

Lý Sơn còn đang loay hoay với bài toán du lịch. Số khách sạn, nhà nghỉ, nhà trọ còn

quá khiêm tốn. Ở quê hương của hải sản nhưng bữa cơm trên bàn nhậu rất đạm

bạc. Ra đến những nhà hàng lớn như Hoàng Khiêm, menu chỉ quanh quẩn ở 4, 5

món chính. Những món gỏi tỏi hay rau rong biển bày trên bàn gợi nhắc thời cơ hàn

ngày trước. Không thịt cá, những món đặc sản này sinh ra để dân lao động trên đảo

sống qua bữa, dần dà, trở thành thứ đặc sản lạ lùng. Cách làm du lịch nơi đây vẫn

còn ở giai đoạn phôi thai, thành hình. Những chuyện tương tự như việc cô bán vé

tàu cao tốc, vừa ăn sáng, vừa nhắn tin điện thoại, vừa trịch thượng trả lời khách

không hiếm. Thái độ hồn nhiên đó càng cho thấy Lý Sơn còn là viên ngọc thô, dân

làm du lịch còn "ngây thơ" ngơ ngác và những dòng tiền đầu tư vẫn chưa chịu đổ về

nhiều.

Dân đảo nói chuyện với nhau bằng thứ tiếng Việt khó nghe nhất. Việc mặc cả hay

mua hàng trở thành những thử thách nho nhỏ.

Giờ thì điện cũng đã về. Ban ngày đã có gió từ quạt máy, đã có ti vi ra rả tin tức cả

nước. Wi-Fi xuất hiện đâu đó trên đảo, dẫu ì ạch nhưng vẫn là chiếc cầu nối mong

manh với thế giới văn minh đất liền.

Ánh sáng mới đã le lói, rọi trên những ruộng tỏi lớp lang, trùng điệp, thơm phức.

Câu chuyện phiếm về một nhóm năm thanh niên vận đồ đen dạo gần đây chuyên đi

cướp bóc dân du lịch vào buổi tối để có tiền mua ma túy hay chuyện ông cụ bảy

mươi chân tay run rẩy vẫn đạp xe đi tìm gái gọi trên đảo phần nào bị lu mờ bởi thứ

ánh sáng văn minh này.

ĐÊM ĐẦY SAO

Trong đêm thanh khiết, màn trời đầy sao.

Tám giờ tối, đèn rạng từng nhà. Đèn điện chưa có nên các con đường con ngõ tối om

om. Chúng tôi kéo nhau ăn tối trong một quán dọc đường. Quán mới khai trương. Đầu

bếp phục vụ đều là nam. Cũng chỉ dăm món. Không ngon cũng không dở. Ăn chỉ để

cho no.

Quán có cái loa thùng rè rè. Tôi cắm điện thoại vào, mở một loạt bài hát trong phim

1735km. Đám người bàn bên nói chuyện rất to, nhưng không ngăn được cảm xúc từ

những khối nhạc thoát ra từ cái loa rè. Con hạc giấy của Phương Đài. Em sẽ quay về

của MTV.

Một đêm chơ vơ ở xứ người.

Một đêm tôi ngủ rất sâu và mơ những giấc mơ xanh ngắt màu ruộng tỏi. Tôi ngủ bên

một miệng núi lửa cũng đã chìm bao nhiêu giấc từ đời này sang kiếp khác. Tôi nằm mơ

những giấc mộng hồ điệp trên đất nham thạch đã qua nghìn triệu năm. Sóng vỗ đều

đều bên bờ đá lổn nhổn như một bãi trứng rồng. Trong giấc mơ là cảnh người ta rải

cát biển lên trên ruộng tỏi, thứ cát biển kì dị sẽ giúp tỏi lớn nhanh, thơm tho, cay nồng.

Và mơ mình là Luffy Mũ Rơm. Và mơ mình lạc vào ngôi làng kinh dị trong truyện

Uzumaki. Những xúc tu bạch tuộc tóm lấy mình.

Trời tảng sáng. Và tấm màn đêm nhung khép lại.

NGÀY NẮNG LÊN

Một ngày mới rạng. Một cuộc sống mới phơi phới tràn vào nơi căn nhà

tôi ở tạm.

Ly cà phê thơm tôi chưa kịp thưởng thức nằm lại nơi quán Đại Dương.

Chợ biển xôn xao.

Tôi bắt đầu khám phá, mồ hôi túa ra theo những con nắng rát mặt. Bình

minh nắng mới dần chuyển về trưa.

Tôi đã đi hầu hết những điểm đẹp nhất ở đảo Lớn. Thạch cổng Tò Vò.

Đẹp và nhiều rác. Chùa Đục. Chùa Hang. Hồ nước lớn. Đỉnh Thới Lới.

Hang Câu.

Vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ nơi đây làm tôi liên tưởng đến nhiều vùng

đẹp trên thế giới. Đường lên đỉnh Thới Lới, tôi được tận mắt thấy những

vách núi dựng đứng, đẹp theo kiểu The Twelve Apostles. Nước biển

xanh biêng biếc. Sóng cuộn từng đợt vào bờ như những cái lược nối

đuôi nhau. Những người thợ lặn ven biển đang khám phá gì đó dưới

kia?

Giã biệt

Tôi trở về đất liền trong trạng thái ngầy ngật. Bụng toàn những thứ hải

sản lạ lùng. Lòng nôn nao. Nôn nao cho đến khi ngồi trong cái căn tin

công ty, ăn bữa trưa nhạt thếch. Chuyện quái gì đã xảy ra? Khi tôi trở về

đất liền, tôi đã không còn là tôi trước đó.

Công việc lại dồn dập ập đến. Nhưng có cái gì đó trong tôi, giữa lúc

phải soạn báo cáo cho sếp, vẫn cứ nhấc bổng tim gan tôi về chốn đó.

Về miền đó. Nơi người ta vẫn mới nhô đầu khỏi đáy sâu, một thế giới

hoang vu đến tội nghiệp.

Tôi giã biệt cù lao Ré. Giã biệt những gương mặt chưa thuộc, chưa nhớ

hết. Những cánh chim xé gió trên bầu trời xanh thăm thẳm. Tiếng động

cơ của con tàu gỗ tròng trành. Và một trái tim đã không còn nguyên

vẹn.

Phụ lục

Hành trình Đà Nẵng-Lý Sơn

Để đến Lý Sơn, đoàn tham quan nên nghỉ lại Quảng Ngãi một đêm, ăn uống thật no say, trước khi ra cảng Sa Kỳ đi tàu đến đảo

vào sáng sớm hôm sau.

* Từ Đà Nẵng, để đến Quảng Ngãi, có 6 cách phổ biến:

> Đi taxi: chừng 380.000VNĐ (gọi tổng đài taxi, hỏi và chốt giá)

> Đi tàu: mua vé trực tuyến https://www.dsvn.vn/ hoặc ra nhà ga Đà Nẵng hỏi mua trực tiếp, nên mua từ sớm và mua luôn

chiều về.

> Đi xe giường nằm: Có thể đặt xe giường nằm Sơn Tùng: http://www.xechatluongcaosontung.com/ (0989156176), xe sẽ đến

tận nhà đón đi. Giá xe chừng 110.000 - 120.000VNĐ/khách. Đến nơi, gọi cho taxi Quảng Ngãi: +84 55 3737 737 hoặc +84 55

3720 720.

> Đi bằng đường thủy theo tour

> Đi bằng trực thăng (Vitours): http://bit.ly/1D46nrG

> Đi ô tô gia đình, xe máy. Đến nơi tìm bãi đỗ xe gửi.

* Nhà trọ/khách sạn mini Quảng ngãi có giá niêm yết qua đêm là 250.000VNĐ/phòng/đêm. Đường Hùng Vương có rất nhiều

khách sạn bình dân.

Đến Quảng Ngãi, ăn don, bún bò bà Sang, chè, v.v.

* Đi tàu ra đảo Lý Sơn:

QUAN TRỌNG: Nên đặt vé tàu cao tốc ra đảo ngay khi còn ở Đà Nẵng. Gọi điện thoại đặt vé cảng Sa Kỳ: 055.3626.431 (cung

cấp thông tin từng cá nhân theo hướng dẫn của nhân viên phòng vé).

Nếu không đặt vé tàu cao tốc ra đảo, có thể phải chờ lâu mới có chuyến khác. Hoặc phải đi tàu gỗ (chở hàng) của ngư dân.

Tàu cao tốc mất 1h10 phút đến đảo, tàu gỗ có thể mất tới 3h. Đi tàu gỗ rất dễ say sóng.

Trở lại với việc ra cảng Sa Kỳ: Từ khách sạn ở Quảng Ngãi, dậy sớm 6h, gọi taxi chạy ra cảng (250.000VNĐ) hoặc đi chuyến xe

buýt sớm nhất từ 5h sáng.

Đến cảng, nếu đặt đặt vé tàu từ trước thì có thể lên chuyến sớm nhất (8h)

* Nên đặt khách sạn từ khi còn ở Đà Nẵng:

Trên đảo đã có taxi Tiên Sa, nên đến nơi gọi ngay taxi Tiên Sa (0553.867.867) chở về khách sạn/nhà nghỉ. Mùa du lịch đông nên

phải đặt khách sạn sớm:

> Nhà nghỉ Bình Yên

Địa chỉ: Thôn Tây, An Vĩnh, Lý Sơn, Quảng Ngãi

Điện thoại: Anh Thới: 01683096351 hoặc 055 3867570

> Nhà nghỉ Viễn Đông

Địa chỉ: Thôn Đông, An Hải, Lý Sơn, Quảng Ngãi

Điện Thoại: 0977 405 507 ( Chú Thanh ) – 0166 7537 351 ( Cô Lệ )

> Nhà nghỉ Hoa Biển

Địa chỉ: Đội 16 Thôn Đông, An Hải, Lý Sơn, Quảng Ngãi

Điện Thoại: 055 386 7522 – 0983 867 522

> Khách sạn Lý Sơn

Địa chỉ : Cầu cảng xã An Vĩnh, Lý Sơn, Quảng Ngãi

Điện thoại: 055 3 867888

> Nhà nghỉ Đại Dương

Địa chỉ: Cầu cảng xã An Vĩnh, Lý Sơn, Quảng Ngãi

Điện thoại: 0977 205 818 gặp Minh Khánh

* Mua vé tàu cao tốc về đất liền:

Một việc quan trọng nữa là phải đặt mua vé tàu cao tốc về đất liền. Sau khi đã gửi đồ khách sạn, nên ra trung tâm vé để đặt

mua trước vé (nên mua vé chuyến 2h chiều). Sáng sớm hôm về đất liền phải ra lấy vé.

* Thuê xe:

Nên thuê xe máy để đi lại từ nhà nghỉ Đại Dương (cầu Cảng An Vĩnh). Giá thuê xe có thể lên đến 250.000VNĐ/ngày. Ở đây

cũng có quán cà phê rất mát - có Wi-Fi.

* Ăn uống:

Trên đảo có một số nhà hàng tạm ăn được (nhà hàng Hoàng Khuyên (xung quanh nhà hàng này còn rất nhiều quán); nhà hàng

tiệc cưới Ngân Thùy; nhà hàng Sơn Thủy – gần chùa Hang). Phải đặt trước nếu muốn ăn cơm. Các món nên thử: mực hấp, lẩu

cá bớp, ốc cừ, gỏi tỏi, tỏi xào thịt bò, rong biển trộn, miến, cua Huỳnh Đế (500k/kg), chả cá Lý Sơn, cá Tà Ma, bắp nướng, xoài,

v.v.

* Đi chơi:

Nên đi các địa danh sau: Chùa Hang, chùa Đục, hang Câu, miếu bà Chúa Ngọc, đình làng An Hải, giếng Vua, miệng núi lửa,

giếng tiền, di tích hải đội Hoàng Sa – Trường Sa, Âm Linh tự, Cánh đồng tỏi, Quan Âm Phật đài. Sau ngày đầu tiên khám phá

thoải mái, ngày hôm sau có thể ra cảng đi tàu gỗ ra đảo Bé (là một đảo nhỏ gần Lý Sơn), đảo bé hoang sơ hơn và ít phức tạp

hơn đảo lớn. Nên đem theo thuốc chống say, tàu đi 8h sáng về lại đảo lớn chừng 2h chiều.

* Mua gì về:

Mua tỏi (tỏi mồ côi có thể có giá 800k-1000k/1kg), các loại trang sức linh tinh (đẹp&rẻ), hành, đồ hải sản (đóng thùng xốp đá),

v.v.

* Luôn: hỏi kỹ giá, kiểm tra đồ đạc, đổ xăng & đi xe máy cẩn thận, sạc pin điện thoại & máy ảnh.

Afterword

I enjoyed the days spent on the island immensely.

In my recent dreams, the pungent aroma of garlic still uplifted my spirits. The exotic and

pristine beach turned out to me a remarkable experience. And the food. The seafood they

brought from the deep blue ocean right onto my plate. Blessed with one of the renowned

fishing zones in Vietnam, Ly Son island offers visitors year-round access to fresh, rare, and

amazing seafood. Sampling the local seafood at its peak was truly wonderful.

Thanh was a great host who always shared warm hospitality and great ideas for a pleasant

island adventure. I would like to thank him for making this trip the best holiday ever. Also,

my wife, Mr Hung and Ms Quyen were great travel companions.

One day I will come back to this beautiful island. This is for sure.

Nguyen Vinh Phong

March, 2015

P.S: All the photos in this book were taken by iPhone 6.

All rights are reserved.

No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system or

transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying,

recording or otherwise, without prior permission of Nguyen Vinh Phong.

© Nguyen Vinh Phong 2015

Please visit the author’s Facebook page at facebook.com/nguyenvinhphong; you may

find additional information related to this travel book.

"We wander for distraction, but we travel for fulfillment."

Hilaire Belloc