Ιδιοκτησία: Ubuntu-gr

Οµάδα Περιοδικού:

atermon: Συντάκτης - fotis.stefanidis@gmail.com

bullgr: Founder, DTP - bullgr@gmail.com

∆ηµήτρης Παπαδόπουλος (Dimitris): Συντάκτης

chaosdynamics@googlemail.com

ftso: Συντάκτης - kotsifi@gmail.com

Σόλων Σαββίδης (g00fy): Συντάκτης, ∆ηµόσιες Σχέσεις

g00fy@freemail.gr

Σταύρος Φιλιππίδης (greatst): Συντάκτης

stavros@filippidis.name

∆ηµήτρης Τσιαουσίδης (griper): Συντάκτης

dimtsiaousidis@gmail.com

Γιώργος Γουργιώτης (gourgi): Συντάκτης

gourgi@gmail.com

Ηλίας Παραπονιάρης (ilpara): Συντάκτης, ∆ηµόσιες Σχέσεις

paraponiaris@yahoo.com

kalakouentin: Συντάκτης - kalakouentin@yahoo.com

logari81: Συντάκτης - poulios.konstantinos@googlemail.com

nikosal: Επιµελητής Κειµένων - nikosal@freemail.gr

sudobash: ∆ιαχειριστής, Συντάκτης - root@sudobash.gr

The_Mentor: Συντονιστής, Συντάκτης - the.mentor@gmx.us

Μάριος Ζηντίλης: Επιµελητής Κειµένων

m.zindilis@dmajor.org

Τεύχος 4 Μάιος-Ιούνιος 2009

EDITORIAL Σηµείωµα από τη σύνταξη...

Φτάσαµε αισίως το 4ο τεύχος και το περιοδικό φαί-

νεται πως αρχίζει να µπαίνει στη συνείδηση των

αναγνωστών. Αυτό το συµπέρασµα µπορεί να βγει

από τα 37.000 hit που είχε το 3ο τεύχος (χωρίς τα

bots & google), που αποδεικνύει ότι το περιοδικό

έχει πλέον έναν σταθερό αριθµό αναγνωστών.

Βέβαια, σίγουρα δεν είναι και οι 37.000 σταθεροί

αναγνώστες!!! ∆εν πετάµε στα σύννεφα... προσπα-

θούµε συνεχώς να γίνουµε καλύτεροι αφουγκραζό-

µενοι τις προτάσεις και τα σχόλιά σας,

ακολουθώντας παράλληλα τον παλµό της κοινότη-

τας.

Στις 9 Μαΐου είχαµε ένα σηµαντικό γεγονός, καθώς

είχαµε την παρουσίαση του περιοδικού στη Fos-

scom 2009 που διεξήχθη στη Λάρισα, µέσω της πα-

ρουσίασης της Κοινότητας Ubuntu-gr.

Την παρουσίαση την έκανε ο Σόλων Σαββίδης

(g00fy) που είναι και µέλος της οµάδας του περιοδι-

κού. Τον ευχαριστούµε θερµά για την ιδιαίτερα ανα-

λυτική και πλούσια παρουσίαση του περιοδικού µας.

Προτού πάµε στα θέµατα του τρέχοντος τεύχους, να

αναφέρουµε (σκεφτόµουν να µην το αναφέρω αλλά

από την άλλη ποιος ο λόγος να το κρύψουµε) την

“χυλόπιτα” που µας έριξε ο Mark Shuttleworth (ιδιο-

κτήτης/ιδρυτής Canonical & Ubuntu). Του ζητήσαµε

συνέντευξη µέσω του γραµµατέα του, αλλά µια το

ότι η ηµεροµηνία ήταν λίγο δύσκολη (κυκλοφορία

της έκδοσης Ubuntu 9.04), µια το µικρό µέσο για την

δική του εµβέλεια (online περιοδικό στο Greece;

Πφφφφ...!...!) είχε ως αποτέλεσµα να µας κάνουν

πρώτα πάσα σε έναν ονόµατι Gerry Carr (???), που

και αυτός µετά από αρκετές εκκλήσεις υποσχέθηκε

να την κάνει για το επόµενο τεύχος. Ίδωµεν... ∆εν

πειράζει, δεν το βάζουµε κάτω... Εάν δεν µας δώσει

τελικά συνέντευξη, θα ζητήσουµε από τον Stall-

man!!!

Όσον αφορά την ύλη, στη συνέντευξη του τεύχους

φιλοξενούµε τον ∆ηµήτρη Γλέζο, µέλος του Fedora

Board.

Παρουσιάζουµε τη νέα έκδοση Ubuntu Jaunty Jac-

kalope 9.04, πως µπορούµε να προσφέρουµε στη

κοινότητα (µέρος γ), άρθρο για το τι είναι ένας υπο-

λογιστής (µέρος β), νέα-ειδήσεις από το χώρο του

linux, howtos για τη ρύθµιση οθονών µε το RandR,

εισαγωγή στο LaTeX (µέρος γ), πως να δηµιουργή-

σετε web server σε παλιούς υπολογιστές (µέρος β),

reviews για το Audacity, για τις επιλογές που έχετε

σε web browsers, για τον Commodore εξοµοιωτή

Vice, διαβάζουµε hints & tips και τέλος, νέα και ανα-

κοινώσεις της κοινότητας Ubuntu-gr.

Καλή ανάγνωση!

Η άδεια διάθεσης του περιεχοµένου του ubuntistasΤα άρθρα που περιλαµβάνονται στο περιοδικό Ubuntistas διατίθενται υπό τη άδεια της Creative Commons Attribution-By-Share Alike 3.0 Un-ported license. Αυτό σηµαίνει ότι µπορείτε να προσαρµόσετε, να αντιγράψετε, να διανείµετε και να διαβιβάσετε τα άρθρα αλλά µόνο υπό τους ακό-λουθους όρους: Πρέπει να αποδώσετε την εργασία στον αρχικό συντάκτη µε κάποιο τρόπο (αναφορά ονόµατος, email, url) και στο περιοδικόαποδίδοντας τη ονοµασία του (Ubuntistas). ∆εν επιτρέπεται να αποδίδετε το άρθρο/α µε τρόπο που να το/α επικυρώνετε ως δική σας εργασία.Και εάν κάνετε αλλαγές, µεταβολές, ή δηµιουργίες πάνω σε αυτήν την εργασία, πρέπει να διανείµετε την προκύπτουσα εργασία µε την ίδια άδεια,παρόµοια ή συµβατή.

Περίληψη άδειας: http://tinyurl.com/5nv7kn - Πλήρης άδεια: http://tinyurl.com/yqontc

To UbuntuΤο Ubuntu Linux είναι ένα λειτουργικό σύστηµα µε περιβάλλον ερ-γασίας gnome. ∆ιαθέσιµο είναι και µε περιβάλλον KDE, οπότε λέ-γεται Kubuntu. Είναι πλήρες, τεχνολογικά προηγµένο και εύκολο στηχρήση από οποιονδήποτε. Στα αποθετήριά του υπάρχουν διαθέσι-µες χιλιάδες (κυριολεκτικά) εφαρµογές, για οποιαδήποτε ανάγκη καιχρήση (επαγγελµατική, επιστηµονική, εκπαιδευτική, οικιακή κλπ.).Τόσο το ubuntu όσο και οι εφαρµογές του είναι Ελεύθερο Λογισµικό/ Λογισµικό Ανοιχτού Κώδικα (ΕΛ/ΛΑΚ), δηλαδή διατίθενται ελεύ-θερα και υποστηρίζονται στην Ελλάδα από την άτυπη αλλά πολύδραστήρια κοινότητα Ubuntu-gr.Περισσότερα στο: http://www.ubuntu-gr.org∆οκίµασε το ubuntu, αξίζει!

Η Κοινότητα Ubuntu-grΗ κοινότητα Ubuntu-gr ανήκει στα µέλη της και είναι ανοιχτή σεόλους! Eίναι το µέρος όπου έµπειροι και άπειροι χρήστες συζητάνεό,τι τους απασχολεί: Ιδέες, ερωτήµατα, πρακτικά ζητήµατα, οργα-νωτικά θέµατα και κυρίως, τεχνικά προβλήµατα. Αποτελείται τόσοαπό ανθρώπους µε εµπειρία στην πληροφορική όσο και (κατά κύριολόγο µάλιστα) από απλούς χρήστες, οι οποίοι εθελοντικά συµµετέ-χουν i) στη δηµιουργία-ανάπτυξη του λογισµικού, ii) στη µετάφρασήτου στην ελληνική γλώσσα, iii) στην προώθηση-διάδοση του στηνΕλλάδα, και iv) στην παροχή άµεσης και υψηλής ποιότητας τεχνικήςυποστήριξης σε άλλους ελληνόφωνους χρήστες. Λειτουργεί µε αυτό-οργάνωση και καταβάλλεται προσπάθεια οι σηµαντικές αποφάσειςνα λαµβάνονται όσο το δυνατόν πιο δηµοκρατικά από εκείνους πουπροσφέρουν-δραστηριοποιούνται συστηµατικά. Η ελληνική κοινό-τητα του Ubuntu διαθέτει µέχρι στιγµής φόρουµ, λίστα ηλ. ταχυδρο-µείου, κανάλι συζητήσεων τύπου IRC, καθώς και το περιοδικόUbuntistas. Για όλα αυτά υπάρχουν οδηγίες και links στο:http://www.ubuntu-gr.org∆ραστηριοποιήσου στην κοινότητα ubuntu-gr, θα το χαρείς!

Το Περιοδικό UbuntistasΤο Ubuntistas, το ηλεκτρονικό περιοδικό της ελληνικής κοινότηταςτου ubuntu (ubuntu-gr), κυκλοφορεί ελεύθερα κάθε δίµηνο (τοπρώτο τεύχος κυκλοφόρησε τον Νοέ.-∆εκ. '08). Περιέχει νέα, πλη-ροφορίες, συνεντεύξεις, παρουσιάσεις, οδηγούς και άρθρα σχετικάµε το Ubuntu. Το περιοδικό είναι ανοιχτό προς όλους όπως και τοGNU/Linux! Ο καθένας µπορεί να συµµετέχει ενεργά στην δηµι-ουργία του, να αρθρογραφήσει, να προτείνει ιδέες και να κάνει τιςεπισηµάνσεις / παρατηρήσεις του. Στοιχεία επικοινωνίας θα βρείτεστο: http://ubuntistas.ubuntu-gr.org/Βοήθησε στο περιοδικό ubuntistas, µπορείς!

ΠεριεχόµεναΝΕΑ-ΕΙ∆ΗΣΕΙΣ

4 Νέα & ειδήσεις από το χώρο του Linux

ΑΠΟΨΕΙΣ

8 Πώς µπορώ να προσφέρω στην κοινότητα (Γ)

10 Αλλά τί είναι ένας υπολογιστής; (Β)

DISTRO

12 Ubuntu Jaunty Jackalope 9.04 - Αναβάθµιση

από 8.10 και µετατροπή σε ext4

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

14 ∆ηµήτρης Γλέζος - Μέλος του Fedora Board

HOWTOS

18 RandR - Ευελιξία στις ρυθµίσεις

οθόνης/οθονών

20 Εισαγωγή στο LaTeX (Γ)

22 Τα κουρέλια τραγουδάνε ακόµα (Β)

Web server σε παλιούς υπολογιστές

REVIEWS

26 Audacity - Audio Editor

27 Web Browsers - Γνωρίστε τις επιλογές σας

28 Commodore - Ένα πακέτο αναµνήσεις...

HINTS & TIPS

30 Σύντοµες απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις

UBUNTU-GR

31 Νέα & ανακοινώσεις της Κοινότητας

Ubuntu-gr

των kalakouentin - kalakouentin@yahoo.com, logari81 - poulios.konstantinos@googlemail.com& ∆ηµήτρη Τσιαουσίδη (griper) - dimtsiaousidis@gmail.com

ΝΕΑ-ΕΙ∆ΗΣΕΙΣ

4

Οι τρέχουσες εξελίξεις σε πυρήνα και GNOMEKernel 2.6.29

Πρόσφατα ολοκληρώθηκε η πρώτη σταθερή έκδοση2.6.29 του πυρήνα Linux. Η έκδοση αυτή αν και δεθα προλάβει να συµπεριληφθεί στο Ubuntu 9.04 (ja-unty) παρουσιάζει ενδιαφέρον λόγω των καινοτο-µιών που περιλαµβάνει αλλά και της ενσωµάτωσήςτης σε άλλες µεγάλες διανοµές όπως το Fedora 11.Η αναµφισβήτητα σηµαντικότερη καινοτοµία αυτούτου πυρήνα είναι το Kernel Modesetting (KMS) πουκαθιστά τον πυρήνα το µόνο υπεύθυνο για την αρ-χικοποίηση και τις αλλαγές κατάστασης της κάρταςγραφικών. Με την εισαγωγή του KMS στον πυρήνα2.6.29 τίθεται η βάση για πλήθος αλλαγών στοντοµέα των γραφικών στο Linux. Ενώ µέχρι τώρατόσο ο πυρήνας όσο κι ο Xserver µοιράζονταν πα-ρόµοιες διαδικασίες χειρισµού της κάρτας γραφικών,µε το KMS συγκεντρώνεται τελικά η συνολική δια-χείριση στον πυρήνα. Κατ' αυτόν τον τρόπο προκύ-πτουν νέες δυνατότητες για εκκίνηση του γραφικούπεριβάλλοντος κι αλλαγές από και προς εικονικότερµατικό χωρίς τρεµοπαίγµατα και καθυστερήσεις.Επίσης οι διαδικασίες της αδρανοποίησης και τηςκατάστασης αναµονής µπορούν να βελτιωθούν ση-µαντικά χάρη στο KMS. Ένα αξιόλογο βήµα στοντοµέα της ασφάλειας θα είναι η εκκίνηση του γραφι-κού συστήµατος (Xserver) χωρίς δικαιώµατα rootπου µέχρι στιγµής είναι απαραίτητα. Θα πρέπει εδώνα τονίσουµε ότι προς το παρόν µόνο οι οδηγοί γιακάρτες γραφικών Intel είναι σε θέση να συνεργα-

στούν µε το KMS. Η υποστήριξη για τις υπόλοιπεςκάρτες γραφικών είναι σε εξέλιξη. Τα πρώτα πλεο-νεκτήµατα αυτής της εκτεταµένης αλλαγής θα φτά-σουν στους χρήστες Ubuntu πιθανότατα µε τηνέκδοση 9.10 το φθινόπωρο.Μία άλλη καινοτοµία του πυρήνα 2.6.29 είναι η υπο-στήριξη του συστήµατος αρχείων btrfs το οποίο βρί-σκεται ακόµα σε δοκιµαστική φάση αλλά αναµένεταιότι στο µέλλον πιθανόν να αντικαταστήσει τα συ-στήµατα αρχείων της οικογένειας ext. Στον τοµέατης ασύρµατης δικτύωσης ο πυρήνας 2.6.29 υπο-στηρίζει πλέον την τεχνολογία WiMAX και τη λει-τουργία µιας κάρτας ως Access Point.Τέλος, ο συµπαθής Tux θα παραχωρήσει προσω-ρινά για αυτήν την έκδοση τη θέση του ως µασκόττου πυρήνα Linux στον Tuz, το διαβολάκο από τηνΤασµανία, µε σκοπό τη δηµοσιοποίηση του κινδύ-νου εξαφάνισης αυτού του είδους.

GNOME 2.26Στο δεύτερο µισό του Μαρτίου είχαµε τον ερχοµότου GNOME 2.26 µε βελτιώσεις κι επεκτάσεις σε µε-µονωµένα σηµεία. Η ήδη υπάρχουσα λιτή εφαρ-µογή εγγραφής CD/DVD συµπληρώνεται από τοπρόγραµµα Brasero το οποίο συµπεριλαµβάνεταιπλέον ως κοµµάτι του γραφικού περιβάλλοντοςGNOME. Στον τοµέα της διαχείρισης λογαριασµώνE-Mail δόθηκε βάρος στην αύξηση της συµβατότη-τας µε τα Windows. Έτσι το Evolution απέκτησε την

δυνατότητα εισαγωγής αρχείων .pst του Outlookκαθώς και την υποστήριξη του πρωτοκόλλου MAPIτου συστήµατος Microsoft Exchange. Σε ότι αφοράτην αναπαραγωγή πολυµέσων ένα χρήσιµο εργα-λείο έρχεται να συµπληρώσει την λίστα των προ-σθέτων του προγράµµατος totem. Πρόκειται για έναπρόσθετο που διευκολύνει την αναζήτηση και λήψηαρχείων υποτίτλων στο διαδίκτυο. Μία αλλαγή που

σίγουρα θα παρατηρήσει ο χρήστης είναι ο νέος µεί-κτης ήχου gnome‑volume‑control που έχει προσαρ-µοστεί στις ιδιαιτερότητες/δυνατότητες του νέουσυστήµατος για τον ήχο Pulseaudio. Αισθητικές καιλειτουργικές βελτιώσεις δέχθηκε και η γραφικήεφαρµογή ρύθµισης µίας ή πολλαπλών οθονώνgnome-display-properties που βρίσκουµε στο Σύ-στηµα->Προτιµήσεις->Οθόνη.

5

Οι τρέχουσες εξελίξεις στον κόσµο των διανοµώνFedora 11 Beta

Η πιο πρόσφατη Beta έκδοσητου Fedora περιλαµβάνει νέαστοιχεία κυρίως στον τοµέα τηςασφάλειας, που δείχνουν σεποια κατεύθυνση κινείται η RedHat. Η τελική έκδοση του Fe-dora 11 µε κωδικό όνοµα Leo-

nidas, προγραµµατίζεται να είναι διαθέσιµη µέχρι τατέλη Μαίου.Βελτιώσεις έχουν γίνει στη διαδικασία της εκκίνησης,τόσο στην αισθητική όσο και στην ταχύτητα, µεχρήση του Kernel Modesetting. Μία νέα δυνατότητατου γενικού διαχειριστή πακέτων PackageKit στοFedora επιτρέπει στους χρήστες να εγκαθιστούν εύ-κολα γραµµατοσειρές και νέες επεκτάσεις αρχείων.Επίσης ένα καινούριο χαρακτηριστικό που ονοµά-ζεται sVirt παρέχει έλεγχο πρόσβασης για εικονικέςµηχανές, µειώνοντας το ενδεχόµενο επίθεσης από ήµεταξύ των εικονικών µηχανών.∆ε σταµατάει όµως εδώ καθώς δίνει στους προ-γραµµατιστές τη δυνατότητα να δηµιουργήσουνεφαρµογές για τα Windows στο Fedora µε τη βοή-θεια ενός cross-compiler. Οι προγραµµατιστέςέχουν τη δυνατότητα να δηµιουργούν εκτελέσιµααρχεία των εφαρµογών τους για Windows σε πολ-λές γλώσσες προγραµµατισµού. Αναµένουµε την τε-λική έκδοση του Fedora 11, το οποίο φαίνεται ότισυνεχίζει δυναµικά.

Mandriva Linux 2009.1 RC2Στην έκδοση RC2 του MandrivaLinux 2009.1 περιλαµβάνονταιτα εξής: KDE 4.2.2, GNOME2.26, X.Org Server 1.6 και οkernel 2.6.29.Επιτρέπει την µεταφορά όλωντων διαθέσιµων “One” ISOs σε

USB key µε έναν πολύ εύκολο τρόπο και εγκατά-σταση σε netbooks. Σηµαντική αναβάθµιση έγινεστον X server και ήδη έχει ολοκληρωθεί, αλλά πολ-λές δοκιµές είναι σε εξέλιξη τη στιγµή συγγραφήςτου παρόντος άρθρου µε σκοπό να βελτιωθεί η υπο-στήριξη για κάρτες γραφικών ATI, Intel και openCh-rome. Το Mandriva είναι µία από τις δηµοφιλέστερεςδιανοµές στο χώρο του Linux και φαίνεται ότι προ-σπαθεί να κρατηθεί στις πρώτες θέσεις προτίµησηςτων χρηστών.

Linux Mint 6 KDETo Linux Mint 6 KDE “Felicia”βασίζεται στο Kubuntu 8.10 “In-trepid Ibex”, µε kernel 2.6.27,KDE 4.2.0 και X.Org 7.4. Έχεικαινούριο διαχειριστή πακέτων,υποστηρίζει FTP µε τη βοήθειατου mintUpload, proxy και ιστο-

ρικό των αναβαθµίσεων µε το mintUpdate.Ένα ακόµη εργαλείο που ονοµάζεται mint4win είναι

ένας installer του Linux Mint για τα Microsoft Win-dows. Το Linux Mint χρησιµοποιεί πλέον δικές τουπληροφορίες LSB (Linux Standard Base) και δεν“φαίνεται” στις εφαρµογές ως Ubuntu. Αυτό όµωςµπορεί να “σπάσει” τη συµβατότητα µε µερικά ερ-γαλεία τρίτων.Επίσης, εισήχθησαν µετα-πακέτα (metapackages)στα αποθετήρια που συµπεριλαµβάνουν το σύνολοτων πακέτων της βασικής εγκατάστασης για τις διά-φορες εκδόσεις Linux Mint. Τα υπόλοιπα θα τα απο-λαύσετε δοκιµάζοντάς το...

Parted Magic 4.0Το Parted Magic είναι ένα Li-veCD επικεντρωµένο στην τρο-ποποίηση των συστηµάτωναρχείων και κατατµήσεων τωνσκληρών δίσκων. Φαίνεται ότιη νέα έκδοση Parted Magic 4.0κάνει τη διαφορά µε πολλά νέα

χαρακτηριστικά. Το Parted Magic πλέον έχει ολο-κληρωµένη υποστήριξη για τη δηµιουργία κατατµή-σεων του τύπου Device Mapper RAID. Το initrd είναιπλέον παρελθόν αφού το Parted Magic boot-άρειτώρα από το initramfs που είναι µόλις 500 kB καιόλοι οι οδηγοί (drivers) που χρειάζονται για την εκ-κίνηση είναι ενσωµατωµένοι στον πυρήνα. Το Par-ted Magic τρέχει τώρα πολύ καλά ακόµα και σε Η/Υµε 64 MB RAM!

6

Ροµπότ «µοντέλο»Στo Japan Fashion Week που έλαβε χώρα στο Τόκιοέγινε παρουσίαση ενός ροµπότ βασισµένου σεLinux και πιο συγκεκριµένα σε ART-Linux (Advan-ced Real Time). Είναι η πρώτη φορά που ένα gy-noid παίρνει µέρος στη συγκεκριµένη επίδειξηµόδας. Το gynoid είναι ένα ανθρωποειδές ροµπότσχεδιασµένο ειδικά για να έχει γυναικεία µορφή. Το

συγκεκριµένο ροµπότ αναπτύχθηκε από το HRG(Human Robotics Group), έχει ύψος 155cm και ζυ-γίζει 43kg. Αποτελείται από 38 ηλεκτροκινητήρες(motors) από τους οποίους 8 βρίσκονται κυρίωςστο πρόσωπο έτσι ώστε να µπορεί να έχει εκφρά-σεις θυµού, χαράς, λύπης... Επιπλέον, το συγκεκρι-

µένο gynoid µπορεί να περπατάει, να µιλάει ενώ έχειαρκετή ευλυγισία. Όπως είπαµε βασίζεται στο ART-Linux, µε πυρήνα real-time 2.6, άδεια υπό την GPLκαι είναι διαθέσιµο για x86 συστήµατα και πλατ-φόρµα SH4 Hitachi. To ART-Linux δεν χρησιµοποι-ήθηκε µόνο για την επονοµαζόµενη HRP-4C«Γιαπωνέζα» αλλά και σε πολλά ακόµη HRG pro-jects χρηµατοδοτούµενα από την ιαπωνική κυβέρ-νηση.

Η Γαλλική αστυνοµία ξέρει... ;-)Η Γαλλική αστυνοµία (Gendarmerie Nationale) ενµέσω οικονοµικής κρίσης ανακοίνωσε ότι µε την αλ-λαγή από Microsoft Windows σε Linux εξοικονόµησε50.000.000 ευρώ! Η Gendarmerie ξεκίνησε τη µε-τάβασή της στο ελεύθερο λογισµικό από το 2005όταν αντικατέστησε το Microsoft Office µε το Ope-nOffice.org. Στη συνέχεια πήραν σειρά και άλλεςεφαρµογές ελεύθερου λογισµικού όπως ο Firefoxκαι το Thunderbird. Με την άφιξη των Microsoft Win-dows Vista το 2006 αποφασίστηκε η ολοκληρωτικήµετάβαση στο Ubuntu.Σε πρώτο στάδιο, το Ubuntu εγκαταστάθηκε σε5.000 Η/Υ και λόγω της επιτυχίας που είχε, προ-γραµµατίζει να το εγκαταστήσει σε άλλους 15.000.Στόχος της Γαλλικής αστυνοµίας είναι και οι 90.000Η/Υ της να τρέχουν Linux έως το 2015.Στη Γαλλία εκτός από την αστυνοµία, η Γαλλική«National Assembly» χρησιµοποιεί Linux σε 1.000Η/Υ όπως επίσης και το Υπουργείο Γεωργίας.

Hungary & Tatarstan «απελευθερώθηκαν»Συνεχώς ενηµερωνόµαστε ότι πολλές χώρες έχουνστραφεί στο ελεύθερο λογισµικό. Οι δύο πιο πρό-σφατες κινήσεις, τη στιγµή που γράφονται αυτές οισελίδες, είναι της Ουγγαρίας και µιας ανεξάρτητηςπρώην ρωσικής δηµοκρατίας, του Ταταρστάν (δεντο ξέρετε ε;). Κι όµως ακόµα κι εκεί, σε µια ∆ηµο-κρατία των 3.8 εκατοµµυρίων κατοίκων, ο αναπλη-ρωτής υπουργός Εκπαίδευσης ανήγγειλε ότι µέχριτο τέλος της φετινής σχολικής χρονιάς και τα 2.400εκπαιδευτικά ιδρύµατα στο Ταταρστάν θα έχουν ολο-κληρώσει τη µετάβαση σε Linux, µετά από ένα επι-τυχηµένο πιλοτικό πρόγραµµα το 2008. Από τηνπλευρά της η Ουγγαρία στις 2 Απριλίου ανήγγειλεότι θα τροποποιήσει τους κανόνες για τις προµή-θειες, ώστε τα έξοδα χρηµατοδότησης των έργωνελεύθερου λογισµικού να θεωρούνται ισότιµα µεεκείνα του κλειστού λογισµικού. Σίγουρα θα ακο-λουθήσουν και άλλες χώρες...

Global Linux - Linux Ανά τον Κόσµο

7

Κάθε χρόνο το Free Software Foundation απονέµειτα ετήσια βραβεία του. Μέσω αυτής της βράβευσηςαναγνωρίζονται οι θεσµοί και τα άτοµα που µέσωτης δουλειάς τους, καταφέρανε να προωθήσουν τοελεύθερο λογισµικό µε απώτερο σκοπό το τελικόόφελος της κοινωνίας.Το FSF έχει θεσµοθετήσει δυο βραβεία, για τα οποίατο κοινό µπορεί να προτείνει τους υποψηφίους προςβράβευση. Το πρώτο αφορά τα έργα ή τις οµάδες,που µε τις προσπάθειες τους καταφέρανε µέσω τουελεύθερου λογισµικού ή της φιλοσοφίας του, ναπροωθήσουν το κοινωνικό όφελος. Το δεύτερο πρό-κειται για τη βράβευση του ατόµου το οποίο µέσωτης προσωπικής του προσπάθειας συνείσφερε ταµέγιστα στην εξέλιξη και προαγωγή ελεύθερου καιανοιχτού κώδικα.O µη κερδοσκοπικός οργανισµός Creative Com-mons τιµήθηκε µε το βραβείο Κοινωνικής Προσφο-ράς (Award for Projects of Social Benefit) και οWietse Venema τιµήθηκε ως το άτοµο που µε τιςπροσπάθειές του έκανε σηµαντικές προσφορέςστην ανάπτυξη του ελεύθερου λογισµικού (Awardfor the Advancement of Free Software).Ο βραβευθέντας οργανισµός Creative Commonsαποτελεί το προπύργιο του κινήµατος copyleft, τοοποίο προωθεί τη δηµιουργία ενός πολυσυλλεκτι-κού και εύρωστου πνευµατικού περιβάλλοντος,ελεύθερου από περιοριστικές και αντιπαραγωγικέςάδειες πνευµατικών δικαιωµάτων. Μέσω των

αδειών Creative Commons, οι χρήστες τους µπο-ρούν να αδειοδοτήσουν πλήρως ή µερικώς τα έργατους στο ευρύτερο κοινό, αποφεύγοντας σκοπέλουςπου µπορεί να δηµιουργηθούν κατά τη διανοµή τωνπληροφοριών λόγω άλλων περιοριστικών αδειών.Τέλος σηµαντικότατο είναι το γεγονός ότι η οργά-νωση παρέχει ουσιαστική πρακτική και νοµική υπο-

στήριξη σε άτοµα και οµάδες που επιθυµούν ναπειραµατιστούν και να αλληλεπιδράσουν µε τονπνευµατικό τους περίγυρο πιο ελεύθερα. Κατά τηβράβευσή του ο αντιπρόεδρος του οργανισµού Cre-ative Commons, Mike Linksvayer, δήλωσε χαρα-κτηριστικά: "Είναι µια απίστευτη τιµή. Oι CreativeCommons θα έπρεπε να δώσουν βραβείο στο Free

Software Foundation και στον Richard Stallman,επειδή αυτό που επιτυγχάνουµε εµείς δεν θα µπο-ρούσε ποτέ να γίνει χωρίς τη δική τους συνεισφορά."To ατοµικό βραβείο για την πρόοδο του ελεύθερουλογισµικού απονεµήθηκε στον Dr. Wietse Venema.Ο δανός προγραµµατιστής και φυσικός είναι ο δη-µιουργός του συστήµατος POSTFIX καθώς και ενόςµεγάλου αριθµού σηµαντικών προσφορών στοντοµέα της ασφάλειας δικτύων (όπως το TCP Wrap-per). To Postfix είναι ένα πρόγραµµα µεταφοράς e-mail (mail transfer agent - ΜΤΑ), το οπoίοπραγµατοποιεί την δροµολόγηση και παράδοσηένος e-mail σε ένα δίκτυο. Το Postfix µάλιστα είναι οπροεπιλεγµένος MTA σε πολλές διανοµέςGNU/Linux, µε το Ubuntu να είναι µια από αυτές.Κατά την απονοµή ο Venema δήλωσε: "Σύµφωναµε την εµπειρία µου, το ελεύθερο λογισµικό παρου-σιάζει µια εξαιρετική ευκαιρία σε άτοµα αλλά και ορ-γανισµούς να κάνουν συνεισφορές στο κοινωνικόσύνολο. Είµαι ευγνώµων για τις ευκαιρίες που είχακατά τη διάρκεια των προηγούµενων είκοσι ετών,και είµαι περήφανος που τόσο πολλοί άνθρωποιέχουν υιοθετήσει το λογισµικό µου."Με τη βράβευσή τους οι νικητές γίνανε µέλη της τι-µητικής λίστας µε τους νικητές των προηγούµενωνετών, όπως το νοµικό site Groklaw και η on-line εγ-κυκλοπαίδεια Wikipedia στην κατηγορία των pro-jects και τους κκ. Ted Ts'o και Larry Wall στηνκατηγορία των ατοµικών επιτευγµάτων.

Free Software Foundation Awards

Ο Wietse Venema επιδεικνύει το βραβείο τουσε έναν παχουλό µουσάτο περαστικό

ΑΠΟΨΕΙΣ

8

Πώς µπορώ να προσφέρω στην κοινότητα (Μέρος Γ)

Συµµετοχή σε µεταφράσεις«Είµαι σχετικά νέος χρήστης του (K)Ubuntu Linux.Έχω εξερευνήσει το λειτουργικό σύστηµα, έχω απο-κτήσει µια σχετική εξοικείωση µε τις εφαρµογές πουχρησιµοποιώ και διαπιστώνω ότι υπάρχουν διαθέ-σιµες εφαρµογές µε προβλήµατα σχετικά µε την ελ-ληνική γλώσσα.Συγκεκριµένα, υπάρχουν εφαρµογές που δεν έχουνµεταφραστεί στα ελληνικά, άλλες εφαρµογές οιοποίες έχουν µεταφραστεί µέχρι ενός σηµείου,καθώς και εφαρµογές η µετάφραση των οποίωνχρειάζεται βελτιώσεις. Έχω επίσης ακούσει ότι χρει-άζονται νέα µέλη της κοινότητας για τη διαδικασίατων µεταφράσεων. Έχω καλή γνώση της αγγλικήςγλώσσας και θα ήθελα να συµµετάσχω».Οι παραπάνω σκέψεις δεν απέχουν πολύ από τιςδικές µου σκέψεις όταν -σχετικά πρόσφατα- άρχισανα ασχολούµαι εθελοντικά µε τις µεταφράσεις στοUbuntu. Πιστεύω ότι πολλοί και πολλές από σαςέχουν παρόµοιους προβληµατισµούς και όρεξη γιανα ασχοληθούν µε τις µεταφράσεις και ... ∆ΕΝΕΧΟΥΝ ΠΑΡΑ ΝΑ ΤΟ ΚΑΝΟΥΝ! Σε αυτό το άρθροθα δούµε τον τρόπο µε τον οποίο µπορείτε να βοη-θήσετε στις µεταφράσεις στα ελληνικά στο Ubuntu.Αυτό που απαιτείται από εσάς είναι καλή γνώση τηςαγγλικής γλώσσας (προφανώς και της ελληνικής)και κυρίως προσοχή στη γραµµατική, το συντακτικό

και την επιλογή των λέξεων.

Πού και τι µεταφράζουµεΓια να ασχοληθείτε µε τις µεταφράσεις, πρέπειπρώτα να κατανοήσετε τον τρόπο µε τον οποίο δου-λεύει σε αυτό τον τοµέα η κοινότητα του Ubuntu. Κα-ταρχάς να διευκρινίσουµε ότι το Ubuntu είναι µιααπό τις πολλές διανοµές Linux. Κάθε διανοµή (di-stro από το distribution) χρησιµοποιεί πακέτα πουπαράγουν τα διάφορα έργα ελεύθερου λογισµικούόπως είναι το KDE, το GNOME, το OpenOffice,κ.λπ.Το επιθυµητό είναι οι µεταφράσεις να γίνονταικυρίως σε επίπεδο έργου (upstream) και µόνοόταν είναι απολύτως απαραίτητο σε επίπεδοδιανοµής (downstream). Ο λόγος είναι ότι σε επί-πεδο έργου η µετάφραση γίνεται µια φορά και τηχρησιµοποιούν πολλές διανοµές, ενώ σε επίπεδοδιανοµής η µετάφραση γίνεται ειδικά για κάθε δια-νοµή, κάτι που συνεπάγεται περιττό κόπο. Βεβαίωςυπάρχει και λογισµικό το οποίο µεταφράζεται σε επί-πεδο διανοµής διότι δεν απαντάται αλλού ή απαν-τάται και σε άλλες διανοµές αλλά µε µεγάλεςδιαφορές. Αναλυτικές πληροφορίες µπορείτε ναβρείτε στο http://wiki.ubuntu-gr.org/Translation αλλάαυτό που χρειάζεται να γνωρίζετε ξεκινώντας είναιότι υπάρχουν δύο κατηγορίες στις οποίες ανήκουν

τα έργα (δηλαδή τα λογισµικά, οι εφαρµογές ή καιτα πακέτα) προς µετάφραση:-Πακέτα τα οποία µεταφράζονται downstream,δηλαδή µέσα από την ελληνική οµάδα µεταφρά-σεων του Ubuntu η οποία χρησιµοποιεί το Launch-pad, στη µετάφραση των οποίων µπορεί ο καθέναςνα συµµετάσχει µεταφράζοντας όσες συµβολοσει-ρές (strings) µπορεί και στη συνέχεια ενηµερώνον-τας έναν υπεύθυνο για την επικύρωση ή διόρθωσητων µεταφράσεών του. Παραδείγµατα τέτοιων πα-κέτων είναι πακέτα που δεν είναι κοινά µε άλλες δια-νοµές όπως τα πακέτα τεκµηρίωσης ubuntu-docs,kubuntu-docs, αλλά και άλλα πακέτα λογισµικού.-Πακέτα τα οποία µεταφράζονται upstream, δη-λαδή µέσα από οµάδες µετάφρασης κάθε έργου καιχρησιµοποιούνται στη συνέχεια από περισσότερεςτης µιας διανοµής. Σε αυτή την περίπτωση η οµάδαµεταφράσεων κάθε έργου καθορίζει τον τρόπο µε-τάφρασης και τις αντίστοιχες διαδικασίες.Παραδείγµατα τέτοιων πακέτων είναι το GNOME (τοπεριβάλλον διεπαφής χρήστη που χρησιµοποιεί ηdefault εγκατάσταση του Ubuntu), το KDE (το περι-βάλλον διεπαφής χρήστη που χρησιµοποιεί το Ku-buntu), το OpenOffice.org (η σουίτα εφαρµογώναυτοµατισµού γραφείου για επεξεργασία κειµένου,λογιστικών φύλλων, παρουσιάσεων, κλπ) καθώς καιάλλα δηµοφιλή πακέτα. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτεί-

του Σταύρου Φιλιππίδη (greatst) - stavros@filippidis.name

9

ται στο ότι τα πακέτα αυτά εµφανίζονται στο Laun-chpad αλλά δεν πρέπει να γίνεται εκεί η µετάφρασητους διότι ο κόπος του µεταφραστή θα πάει χαµέ-νος: τα πακέτα αυτά -παρά το ότι εµφανίζονται στοLaunchpad- µεταφράζονται σύµφωνα µε τις διαδι-κασίες που καθορίζει η αντίστοιχη οµάδα µετάφρα-σης.Συνεπώς ειδικά ως νέοι µεταφραστές καλό είναι ναείστε πάντα σε συνεννόηση µε την ελληνική οµάδαµεταφράσεων του Ubuntu.

Μεταφράσεις µέσα απότο Launchpad (downstream)

Η διαδικασία είναι απλή. Για τις µεταφράσεις αυτέςχρησιµοποιείται το Launchpad:(https://launchpad.net/) της εταιρίας Canonical Ltd(http://www.canonical.com/).Μεταβαίνουµε στο δικτυακό τόπο του Launchpadκαι κάνουµε εγγραφή (Log in / Register). Στη συνέ-χεια συνδεόµαστε µε το λογαριασµό µας και επιλέ-γουµε την καρτέλα Translations, όπου µπορούµε ναδούµε τις µεταφράσεις που έχουµε ήδη κάνει και τηνκατάσταση στην οποία βρίσκονται (εάν εκκρεµεί ηεπικύρωσή τους, εάν έχουν επικυρωθεί ή εάν έχουντροποποιηθεί).Για να ξεκινήσουµε µεταβαίνουµε στη σελίδαhttp://tinyurl.com/dktt6u όπου επιλέγουµε από ταδιαθέσιµα πακέτα τα οποία µεταφράζονται µέσααπό το Launchpad: έστω από το Ubuntu 9.04 Ja-unty Jackalope το πακέτο kubuntu-docs. Από τη

λίστα προτύπων (templates) που εµφανίζεται, επι-λέγουµε -για παράδειγµα- το πρότυπο internet. Απότη λίστα γλωσσών για το πακέτο αυτό επιλέγουµετα ελληνικά (Greek). Μπορούµε πλέον να ξεκινή-σουµε τις µεταφράσεις µας.Σε κάθε συµβολοσειρά (string) που πρέπει να µετα-φραστεί, στο πεδίο English βλέπουµε το κείµενο στααγγλικά, στο πεδίο Current Greek βλέπουµε την µε-τάφραση που υπάρχει αυτή τη στιγµή για το κείµενο

αυτό, στο Suggestions (εάν υπάρχει!) βλέπουµε κά-ποια πρόταση που έχει γίνει για µετάφραση του κει-µένου αλλά δεν έχει επικυρωθεί ακόµη, και στο NewSuggestion γράφουµε την δική µας µετάφραση. Ηµετάφραση που θα κάνουµε αποτελεί πρόταση ηοποία θα εξεταστεί για επικύρωση ή τροποποίησηαπό κάποιον υπεύθυνο της ελληνικής οµάδας. Καλόείναι να µεταφράζουµε πρώτα κείµενα τα οποία δενέχουν ήδη µετάφραση (εκτός και εάν θέλουµε να

διορθωθεί κάτι που πιστεύουµε πως είναι λάθος)διότι αυτά τα κείµενα έχουν επιτακτική ανάγκη µετά-φρασης.Όταν κάνουµε έναν ικανό αριθµό µεταφράσεων,ενηµερώνουµε σχετικά µέσα από τη λίστα αλληλο-γραφίας (πληροφορίες για τη λίστα στο linkhttp://wiki.ubuntu-gr.org/MailingList) ή την αντίστοι-χη κατηγορία του ubuntu-gr forumhttp://tinyurl.com/ddhwax ώστε να τις εξετάσει έναςαρµόδιος για επικύρωση ή διόρθωση.

Μεταφράσεις µέσα από οµάδεςµετάφρασης έργων (upstream)

Στην περίπτωση αυτή η διαδικασία καθορίζεται κάθεφορά από την αντίστοιχη οµάδα µετάφρασης τουπακέτου λογισµικού. Επίσης κάθε οµάδα συµβου-λεύει για τον τρόπο αξιοποίησης των µεταφράσεωνπου έχουν ήδη γίνει και για τα εργαλεία που διευκο-λύνουν.Περισσότερες πληροφορίες µπορούν να βρεθούνστο http://tinyurl.com/c6khnh όπου υπάρχουν linksπρος τα σηµαντικότερα έργα.

ΣυνοψίζονταςΕυελπιστώ ότι διαβάζοντας το άρθρο αυτό θα δια-πιστώσατε ότι πράγµατι εάν θέλετε, µπορείτε ναβοηθήσετε στη µετάφραση του Ubuntu και τωνεφαρµογών του στα ελληνικά, αρκεί να έχετε ευχέ-ρεια στα αγγλικά και -φυσικά- να θέλετε να αφιερώ-σετε χρόνο στην κοινότητα.

ΑΠΟΨΕΙΣ

10

του ∆ηµήτρη Παπαδόπουλου (Dimitris) - chaosdynamics@googlemail.com

Αλλά τι είναι ένας υπολογιστής; (Μέρος B)

Για να επικοινωνήσει ο άνθρωπος µε τον υπολογι-στή χρειάζεται µια γλώσσα επικοινωνίας κατανοητήκαι από τους δύο. Έτσι δηµιουργήθηκαν οι διάφο-ρες γλώσσες προγραµµατισµού. Αρχικά υπήρχανµόνο γλώσσες µηχανής, όπως οι διάλεκτοι της As-sembly. Μετά ήρθε η πρώτη γλώσσα υψηλού επι-πέδου, η FORTRAN -από τα αρχικά των λέξεωνFORmula TRANslator- η οποία χρησιµοποιήθηκεκαι χρησιµοποιείται ακόµη και σήµερα για επιστη-µονικούς υπολογισµούς. Ακολούθησε η COBOL γιαεφαρµογές γραφείου, η ALGOL, και η LISP γιαεφαρµογές τεχνητής νοηµοσύνης. Από αυτές η πιοαξιόλογη ήταν η LISP (LISt Processing), γιατί ήταν ηµόνη γλώσσα που απαιτούσε υψηλές µαθηµατικέςγνώσεις, όπως αυτές της λάµδα ανάλυσης. Κάποτεγεννήθηκε η Β στα εργαστήρια της AT&T Bell Labs,η οποία µε τη σειρά της γέννησε τη C, και η οποία µετη σειρά της γέννησε τη C++, µια από τις πλέον δια-δεδοµένες γλώσσες προγραµµατισµού. Μετά ήρθεη SMALLTALK, για να πιάνει κανείς εύκολα κουβεν-τούλα, µια αντικειµενοστραφής δυναµική γλώσσαπρογραµµατισµού. Άλλες γλώσσες είναι οι Tcl/Tk,perl, python, java, ruby, php, ada, haskell, scheme,pascal και πολλές ακόµα. Τέλος ήρθαν οι εξειδικευ-µένες επιστηµονικές εφαρµογές όπως το matlab, τοmathematica µε τα αντίστοιχα «ελεύθερα» octaveκαι scilab, που µόνο µπέρδεψαν παραπάνω την κα-τάσταση.Σε όλες αυτές τις γλώσσες είναι απαραίτητο να χρη-σιµοποιηθούν και να αναπαρασταθούν πραγµατικοί

αριθµοί. Πώς όµως αποθηκεύονται οι πραγµατικοίαριθµοί σε ένα ηλεκτρονικό κύκλωµα που καταλα-βαίνει µόνο 0 και 1; Στο προηγούµενο τεύχος είδαµεπώς αποθηκεύονται οι ακέραιοι αριθµοί οι ακέραιοι

(1, 2, 3, ...) µε τη βοήθεια πολλών λαµπτήρων, αλλάτι γίνεται µε τον αριθµό 3,14 (επιλέχθηκε τυχαία, δενέχει να κάνει τίποτε µε το π); Εδώ τα πράµατα γί-

νονται λίγο πιο πολύπλοκα και για αυτό καθιερώθη-καν κάποια πρότυπα που διευκολύνουν τη ζωή τωνυπολογιστών. Καταρχήν θα γράψουµε τον αριθµό3,14 ως εξής: + 0,314 * 10**1. (Το σύµβολο ** δη-λώνει εκθέτη στη FORTRAN και σε διάφορες άλλεςγλώσσες, δηλαδή 10**1=10, 10**2=100, 10**3=1000 κ.ο.κ). Το πρόσηµο µπορεί να είναι + ή -, άραµπορεί να περιγραφεί µε µια λάµπα, σβηστή/αναµ-µένη. Το 0 αποφασίσαµε να είναι το ίδιο για όλουςτους αριθµούς, άρα δε χρειάζεται να το αποθηκεύ-σουµε. Έπειτα µετατρέπουµε τον αριθµό 314 σεδυαδική µορφή, όπως περιγράφεται παραπάνω,δηλ. 100111010. Το 10** είναι κι αυτό µέσα στην τυ-ποποίησή µας. Και µετά αποθηκεύουµε το 1. Έτσιχρειαζόµαστε µια λάµπα για το πρόσηµο, ένα σύ-νολο από λάµπες για τον αριθµό µετά την υποδια-στολή (για συντοµία θα το λέµε mantissa) και έναακόµα σύνολο από λάµπες για τον εκθέτη. Όσο µε-γαλύτερο είναι το σύνολο (η µνήµη δηλαδή) για τοναριθµό µετά την υποδιαστολή, τόση µεγαλύτερηακρίβεια µπορούµε να επιτύχουµε. Όσο µεγαλύτεροείναι τα σύνολο (η µνήµη δηλαδή) για τον εκθέτητόσο µεγαλύτερους αριθµούς µπορούµε να αποθη-κεύσουµε. Αυτή είναι ουσιαστικά η διαφορά µεταξύfloat και double στη C αλλά και σε πολλές γλώσσεςπρογραµµατισµού. Πώς όµως κάνουµε πράξεις µεαυτό το πολύπλοκο κατασκεύασµα; Όπως θα κά-ναµε και µε το χέρι. Για παράδειγµα στην πρόσθεση,πρώτα θα συγκρίναµε τον εκθέτη, έπειτα θα µετακι-νούσαµε την υποδιαστολή στην κατάλληλη θέση, θα

Η Grace Hopper (1906-1992), δηµιουργόςτης Γλώσσας Προγραµµατισµού COBOL

11

προσθέταµε και τέλος θα φέρναµε το αποτέλεσµαστην τελική µορφή. Αυτό κάνει και ο επεξεργαστήςόταν έχει να προσθέσει δύο αριθµούς. Για παρά-δειγµα αν είχαµε να προσθέσουµε τους αριθµούς3,14 και 10 θα τους γράφαµε πρώτα ως 0.314*10**1και 0.1*10**2. Αφού οι εκθέτες είναι διαφορετικοί µε-τασχηµατίζουµε τον πρώτο σε 0.0314*10**2 καιτώρα που έχουµε ίδιους εκθέτες προσθέτουµε ταδεκαδικά µέρη, δηλαδή 0.1314*10**2 ή διαφορετικά13.14. Η όλη διαδικασία λέγεται floating point arith-metic. Και αυτός είναι ουσιαστικά ο τρόπος να συγ-κρίνουµε δύο επεξεργαστές. Πόσες πράξειςµπορούνε να κάνουν το δευτερόλεπτο (FLOPS=Flo-ating Point Operations Per Second)Ας υποθέσουµετώρα ότι έχουµε µια ταινία (µαγνητική όπως οι πα-λιές), η οποία είναι χωρισµένη σε τετράγωνα. Αςπούµε ότι σε κάθε τετράγωνο χωράει ένας δυαδικόςαριθµός µε 4 ψηφία. Τότε ο αριθµός παραπάνω θαχρειάζεται ένα τετράγωνο για την αποθήκευση τουπροσήµου (0000), 6 τετράγωνα για την αποθή-κευση της mantissa (000 0000 0000 0001 00111010) και ένα τετράγωνο για τον εκθέτη (0001), σύ-νολο 8. Αν έχουµε δηλαδή ένα array (a[10] στη C) µε10 τέτοιους αριθµούς, τότε αυτοί θα αποθηκευτούνδιαδοχικά στα 8x10 τετράγωνα, θέσεις µνήµης δη-λαδή. Mέχρι στιγµής προϋποθέτουµε ότι οι δύοαριθµοί βρίσκονται στη µνήµη. Σε ποια µνήµη όµως;Καταρχήν υπάρχει ο σκληρός δίσκος: Αυτός µπορείνα χρησιµεύσει ως εικονική µνήµη (virtual memory)αλλά είναι πολύ αργός. Έπειτα είναι η RAM, ένα εν-διάµεσο βήµα µε µικρότερη χωρητικότητα, αλλά ελα-φρώς πιο γρήγορη από το σκληρό δίσκο (ναι καλάδιαβάσατε, ελαφρώς πιο γρήγορη σε σχέση µε αυτόπου ακολουθεί). Έπειτα έχουµε την cache (υπάρχει

σε δύο επίπεδα, L2 και L1) η οποία είναι σαφώςγρηγορότερη αλλά ακόµα µικρότερη. Τέλος υπάρχειτο registry, που είναι ουσιαστικά ενσωµατωµένοστον επεξεργαστή και χωράει ίσα ίσα µερικές µετα-βλητές (βλ. register της C). Περνάµε τώρα στοcache mapping. To παραπάνω array χωράει στηµνήµη RAM χωρίς κανένα πρόβληµα. Αλλά ας υπο-θέσουµε (τα νούµερα δίνονται για χάρη του παρα-δείγµατος µόνο, στην πραγµατικότητα είναιµεγαλύτερα) ότι η µνήµη cache έχει µόνο 40 τετρά-γωνα. Tότε αυτό που θα κάνει ο υπολογιστής, σεένα βρόχο για παράδειγµα, είναι να φορτώσει τα 20πρώτα µέλη του array µας και µετά τα επόµενα 20.Αν αριθµήσουµε την ταινία µας από 1 µέχρι 80 καιπάει λέγοντας, τότε µπορούµε να αναθέσουµε σεκάθε αριθµό µια διεύθυνση. Το τρίτο στοιχείο τουarray ξεκινάει στη θέση 17 (2*8+1) στο δυαδικό0001 0001. Αν αποθηκεύσουµε αυτόν τον αριθµόστα τετράγωνα ας πούµε 126-127 τότε έχουµε τη δι-εύθυνση του a[3]. Αυτό το ονοµάζουµε δείκτη (poin-ter) γιατί δείχνει στη διεύθυνση κάποιου άλλουστοιχείου.Οι δείκτες είναι θέσεις µνήµης δηλαδή που δείχνουνσε µια άλλη θέση µνήµης -περιέχουν τη διεύθυνσητης µνήµης αυτής. Τα αντικείµενα αυτά είναι πολύχρήσιµα στον προγραµµατισµό των λιστών (list).Ένα παράδειγµα λίστας είναι µια στοίβα από χαρτιάσε ένα γραφείο η οποία λειτουργεί ως εξής: βάζειςτο πρώτο χαρτί, και έπειτα το επόµενο χαρτί τοακουµπάς πάνω από το προηγούµενο. Όταν θες ναπάρεις κάτι παίρνεις αυτό που βρίσκεται πάνωπάνω. Αυτό είναι ένα τυπικό παράδειγµα ενός LIFO(last in first out) συστήµατος γιατί ό,τι µπαίνει τελευ-ταίο βγαίνει πρώτο. Αν υποθέσουµε τώρα ότι οι θέ-

σεις των χαρτιών είναι θέσεις µνήµης και ότι τα χαρ-τιά είναι οι αριθµοί που αποθηκεύονται εκεί, τότεέχουµε µια αναλογία µε το πώς λειτουργεί µια λίσταστον υπολογιστή. Ένα απλό παράδειγµα λίστας σεpython (Εφαρµογές > Βοηθήµατα > Τερµατικό καιπληκτρολογούµε python -ό,τι ακολουθεί το σύµβολο# είναι σχόλιο) έχει ως εξής:a = [] # δηµιουργούµε τη λίσταa.append(1) # προσθέτει στο τέλος της λίστας τοστοιχείο 1

a.append('hello') # προσθέτει στο τέλος της λίσταςτο στοιχείο το στοιχείο helloa # µας επιστρέφει τη λίσταΦυσικά στην python υπάρχουν πολύ περισσότερεςδυνατότητες από αυτές τις στοιχειώδεις, οι οποίεςαποτελούν µόνο την κορυφή ενός παγόβουνου απόαπεριόριστες δυνατότητες, ικανές να µας δώσουντρισδιάστατα γραφικά και ήχο.

Το αποθηκευτικό µέσο των πρώτων Η/Υ:∆ιάτρητες κάρτες (punch cards)

του atermon - fotis.stefanidis@gmail.comDISTRO

12

UBUNTU Jaunty Jackalope 9.04 - Αναβάθµιση από 8.10 και µετατροπή σε ext4Πάλι αυτή η αγωνία για το νέο µε διέγειρε και δοκίµασα ήδη τη νέα έκδοση Jaunty Jackalope. Το JJ µου αρέσει: JJ-9.04 (π.χ. DapperDrake-DD, Intrepid Ibex-II, Feisty Fawn-FF). Τζιτζί η έκδοση! Η κοινότητα Ubuntu γιορτάζει επίσης µε αυτή τη 10η κυκλοφορία. ∆ύο τοχρόνο επί πέντε έτη και η ωριµότητα της διανοµής αρχίζει να θεµελιώνεται. Ο εξαµηνιαίος κύκλος ανάπτυξης, για όσους δεν προτιµούντις LTS και τολµούν, απαιτεί κόπο και χρόνο, µιας και αποτελεί και την προεργασία για µια έκδοση µακράς υποστήριξης.

Θα εξετάσουµε εν συντοµία τις "καινοτοµίες" του συ-στήµατος, των εφαρµογών και τις αισθητικές πα-ρεµβάσεις. Αν και στην επόµενη έκδοση, την 9.10Karmic Koala-KK, θα δούµε νέα χρώµατα και αι-σθητά βελτιωµένη υφή. Ανέλαβαν τη δουλειά πλέον

επαγγελµατίες γραφίστες - όπου δεν πίπτει λόγος,πίπτει παραδάκι!Στην τρέχουσα νέα έκδοση παρατηρώ την αµεσό-τερη απόκριση και σταθερότητα του GNOME

2.26.1, ιδιαίτερα όµως την επιτάχυνση εκκίνησηςτου λειτουργικού, κυρίως µε το νέο σύστηµα αρ-χείων ext4. Η επιλογή διαµόρφωσης σε ext4 δενείναι η προεπιλεγµένη ακόµη, θέλει χέρι. Συνήθωςόµως δεν κλείνω το φορητό µου, προτιµώ το κλεί-δωµα οθόνης µόνο. Η "Αναστολή" και "Αδρανοποί-ηση" πλέον λειτουργούν άψογα -στο υλικό τουφορητού µου τουλάχιστον- δε δεσµεύοµαι...Ο πυρήνας σειράς 2.6.28.11 έχει σηµαντικές βελ-τιώσεις στη διαχείριση ACPI, bluetooth, ασύρµατηςδικτύωσης µε εύκολη εναλλαγή µεταξύ 3G και WiFi.Το υποσύστηµα ήχου PulseAudio εδραιώθηκε. Επί-σης η υποστήριξη καρτών γραφικών, της ATI κυ-ρίως, µε την ευχάριστη εξέλιξη του ανοιχτούπρογράµµατος οδήγησης θα λύσει πολλά προβλή-µατα, χάρη στη νέα έκδοση του διακοµιστή x.Org1.6. Υποστηρίζεται επίσης και η δυνατότητα εύκο-λης ρύθµισης πολλαπλών οθονών. Για την επανεκ-κίνηση του γραφικού περιβάλλοντος µηνπληκτρολογήσετε "Ctrl-Alt-Backspace", η επιλογήαυτή ανήκει πια στο παρελθόν. Αν σας λείπει, τρέξτεστο τερµατικό την εντολή dontzap --disable.Στις νέες εκδόσεις των συνοδευτικών εφαρµογών,χρήζουν αναφοράς οι εξής: OpenOfce.org 3.0.1,

Ekiga 3.2.0, F-Spot 0.5.0.3, Gimp 2.6.6, Brasero2.26.0 (προεπιλεγµένη εφαρµογή εγγραφής CD/DVD του GNOME), Pidgin 2.5.5, NetworkManager0.7.0.100, η µικροεφαρµογή έντασης ήχου 2.26.1,Evolution 2.26.1 (Yποστήριξη MAPI για διάφανησυµβατότητα µε διακοµιστές Exchange), Totem2.26.1 (µε πληθώρα νέων πρόσθετων, όπως εγ-γραφή δίσκων βίντεο, λήψη υποτίτλων, Jamendo).Ο "∆ιαχειριστής συνεδρίας" µετονοµάστηκε σε"Προγράµµατα εκκίνησης". Ρύθµιση περιβάλλοντοςβάσης δεδοµένων (Database Access Properties -3.0.0). Μια νέα εφαρµογή µε την ονοµασία "Com-puter Janitor" -µεταφράζω ελεύθερα και αυθαίρετα"Επιστάτης υπολογιστή"- προστέθηκε και καθαρίζειτο σύστηµά µας εύκολα από περιττές βιβλιοθήκεςκαι κατάλοιπα εφαρµογών που αφαιρέθηκαν. Προ-σοχή όµως, για εφαρµογές εκτός αποθετηρίων µηξεχάσετε να ξετσεκάρετε το αντίστοιχο πλαίσιο επι-λογής, ειδάλλως θα διαγραφούν και αυτές.Η οθόνη εκκίνησης δέχτηκε ένα lifting στη γραµµήπροόδου και η νέα οθόνη εισόδου είναι πανέµορφη,οµολογώ ότι απεχθανόµουν την προγενέστερη. Ταδύο παρασκήνια επιφάνειας εργασίας της έκδοσηςκινούνται στο γνωστό χρωµατικό µοτίβο χωρίς να

Νέα Login Screen

υπονοούν κάποιο ευγενές ζωάκι. Στις προτιµήσειςεµφάνισης εµφανίστηκαν τρία νέα θέµατα: Dust,Dust Sand και New Wave, καλαίσθητα και τα τρία.Το σύστηµα ειδοποιήσεων είναι και αυτό καινοτόµοκαι ενοποιεί τις διαφορετικές ειδοποιήσεις του συ-στήµατος πάνω δεξιά σε µαύρο φόντο (Black is be-autiful).Πώς όµως εγκατέστησα την 9.04; Μα φυσικά µεαναβάθµιση έκδοσης. Από την 7.04 αναβαθµίζω τοφορητό διαρκώς. Έµαθα από τα λάθη µου και στην

πορεία έγινα κολλητός µε τον κύριο Synaptic. Απο-µακρύνω παρωχηµένα πακέτα και περιττές βιβλιο-θήκες, δεν έχω προσθέσει άσχετα αποθετήρια,αποφεύγω τις εφαρµογές τρίτων και διατηρώ τονκλειστό οδηγό της κάρτας γραφικών NVIDIA ενηµε-ρωµένο. Έχω ξεκαθαρίσει το τοπίο µε τους κωδικο-ποιητές εικόνας και ήχου. Πάντα βέβαια υπάρχειbackup διαθέσιµο σε δικτυακό εξωτερικό σκληρό, γι'αυτό µιλάω εκ του ασφαλούς.

Η ιδιαιτερότητα τώρα, αφού πέτυχε απολύτως ηαναβάθµιση από 8.10, είναι να µετατρέψω το σύ-στηµα αρχείων σε ext4. Μελετάω πρώτα σε βάθοςτο θέµα. Είναι εφικτό; Αν ναι, τι πιθανά σφάλµαταµπορεί να αντιµετωπίσω; Να ρισκάρω; Μήπως ξε-τινάξω όλο το σκληρό; Κρίσιµα ερωτήµατα. Μην τοδοκιµάσετε σπίτι µόνοι σας! Είπαµε, δε δεσµεύο-µαι...Θα περιγράψω µόνο τη διαδικασία σύντοµα, υπάρ-χουν σχετικοί οδηγοί άλλωστε. Ενηµερωµένη εγκα-τάσταση 9.04, µία "∆ηµιουργία σεναρίου λήψηςπακέτων" στο Synaptic για µην ψάχνοµαι µετά, bac-kup (lzma;), εκκίνηση από Live-CD, τερµατικό, η εν-τολή µετατροπής, µια ακόµη για τον έλεγχο του ext4σκληρού. Απαραίτητη µετά και η κατάλληλη εγ-γραφή στο fstab και τέλος η επανεγκατάσταση τουGRUB. Επανεκκίνηση. Αναµονή. Ωραία! Ξεκίνησααµέσως τη συγγραφή του παρόντος!

∆εν είναι µόνο η Desktop Edition 9.04που κυκλοφορεί, αλλά και δύο επιπλέον

-9.04 Server Edition. Προσφέρεται η απλότητα καιασφάλεια σε εταιρικά περιβάλλοντα µε τεχνολογίεςδιακοµιστών. Επαγγελµατικό εργαλείο µε δυνατότη-τες KVM Virtualization και Ubuntu Enterprise Cloud(Eucalyptus), µεταξύ άλλων.-9.04 Netbook Remix. Η έκδοση των υποφορητώνµε τις µικρές οθόνες υποστηρίζει τα δηµοφιλέστεραµοντέλα της συγκεκριµένης αγοράς και τους νέουςεπεξεργαστές χαµηλής κατανάλωσης ARM. Εδώφαίνεται και η χάρη του ext4 σε δίσκους SSD (SolidState Disk).Και τις τρεις εκδόσεις θα τις βρείτε διαθέσιµες στη

σελίδα:http://www.ubuntu.com/getubuntu/download

Λοιπές και αξιόλογες εκδόσεις-KUBUNTU (KDE 4.2). Για τους λάτρεις αυτού τουγραφικού περιβάλλοντος:http://www.kubuntu.org/getkubuntu-XUBUNTU (Xfce 4.6). Αναστήστε τον παλιό σαςΗ/Υ: http://www.xubuntu.org/get-EDUBUNTU. Για εκπαιδευτικούς και εκπαιδευόµε-νους: http://www.edubuntu.org/Download-UBUNTUSTUDIO. Επεξεργασία εικόνας και ήχουσε πυρήνα real time:http://ubuntustudio.org/downloads-MYTHBUNTU. Λύση οικιακού και φθηνού MediaCenter:http://www.mythbuntu.org/downloads

Με τη βοήθεια της διανοµής Ubuntu, το Linux µπο-ρεί επάξια να κοσµεί τους υπολογιστές σας. Αν τολ-µήσετε να εκµεταλλευτείτε τις δυνατότητές του, δενείστε µόνοι σας. Υποστήριξη έχετε αµέριστη στο φό-ρουµ της ελληνικής κοινότητας Ubuntu, ψάξτε όµωςπριν καλά για το πρόβληµά σας, οι περισσότερεςαπορίες έχουν ήδη απαντηθεί επιτυχώς:http://forum.ubuntu-gr.org/

13

∆ιαθέσιµο το νέο σύστηµααρχείων ext4

Πολλά και καλαίσθητα τα νέα γραφικά

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

14

∆ηµήτρης ΓλέζοςΜέλος του Fedora Board

Στο τέταρτο τεύχος του περιοδικού µας έχουµετην τιµή να γνωρίσουµε το ∆ηµήτρη Γλέζο, ένααπό τα πιο δραστήρια µέλη της ελληνικής καιδιεθνούς(!) κοινότητας του ΕΛ/ΛΑΚ (ΕλεύθεροΛογισµικό & Λογισµικό Ανοιχτού Κώδικα) και νασυζητήσουµε µαζί του γενικότερα περί ελεύθε-ρου λογισµικού και ειδικότερα πώς από απλόµέλος µέλος µιας κοινότητας κάποιος µπορεί ναεξελιχθεί σε contributor, σε developer και γιατίόχι, σε επιχειρηµατία ελεύθερου λογισµικού.

Ο ∆ηµήτρης είναι διπλωµατούχος Μηχανικός Η/Υκαι Πληροφορικής µε ιδιαίτερη αγάπη στην Python.Ανάµεσα στα άλλα είναι contributor του Fedora (Lo-calization Leader και µέλος του 9µελούς FedoraBoard!), δηµιουργός και lead developer του Transi-fex (πλατφόρµα διαχείρισης αποµακρυσµένων απο-θετηρίων µε εξειδίκευση στα έργα µεταφράσεων),ακτιβιστής ελεύθερου λογισµικού (συντονιστής τηςελληνικής προσπάθειας του HELLUG κατά των πα-τεντών λογισµικού) και πρόσφατα ιδρυτής της Indi-fex, εταιρίας που δραστηριοποιείται στο ελεύθερολογισµικό, τις υπηρεσίες γύρω από το Transifex καιτην ανάπτυξη συστηµάτων διαχείρισης περιεχόµε-νου σε παγκόσµια κλίµακα.

-∆ηµήτρη θα θέλαµε να σε γνωρίσουµε.-Γεννήθηκα το 1981 και µεγάλωσα στην όµορφηπόλη της Λεµεσού στην Κύπρο, αν και πλέον ζωστην Πάτρα. Στα 6 ή 7 είχα την τύχη να ακουµπήσωυπολογιστή στο αρχιτεκτονικό γραφείο των γονέωνµου. Η πρώτη επαφή ήταν µια εγκατάσταση RedHat 5 στο λύκειο, από ένα φίλο-γκουρού, ωστόσο ηπρώτη σοβαρή ενασχόληση ήταν στο δεύτερο έτοςτης σχολής περί το 2000. Θυµάµαι να διαβάζω µεµεγάλο ενδιαφέρον τα nightly build logs του Mozilla,όχι για κάποιον ιδιαίτερο λόγο, αλλά... δεν ξέρω, µουέκανε φοβερή εντύπωση που ένας άσχετος στηµέση του πουθενά σαν εµένα µπορούσε να δει πώςαναπτύσσεται ένα τόσο περίπλοκο προϊόν όπωςένας Internet Browser.

-Πότε έκανες το επιπλέον βήµα και έγινες con-tributor, και σε συνέχεια developer;-Ίσως το πρώτο σοβαρό contribution ήταν η µετά-

φραση του PHP manual το 2001. Μαζί µε τηνίδρυση του Cyprus Linux Users Group το 2002 ήταντα πρώτα τέτοια εγχειρήµατά µου. Αρκετά αργότερακαι µετά από αρκετό «lurking» στις λίστες, έφτιαξαένα Fedora account και τσούκου-τσούκου βρήκαπραγµατάκια που µπορούσα να βοηθήσω. Χρόνιααργότερα ήρθε και η στιγµή να γίνω open sourcedeveloper, να φτιάξω το δικό µου project... και ναφάω ώρες ολόκληρες για να βρω ένα cool όνοµα γιααυτό :-)

-Πώς αντιλαµβάνεσαι-βιώνεις εσύ την έννοιακοινότητα;-...το πώς οι άνθρωποι «τη βρίσκουν» µεταξύ τους(βλ. κοινότητα) µε έχει απασχολήσει αρκετά, µάλι-στα διατηρούσα µια στήλη στο Ελληνικό Linux For-mat στην οποία έγραφα αρκετά για αυτό(http://tinyurl.com/ofvdlo). Πάντως ο τρόπος που συ-νήθως αναφερόµαστε στην Κοινότητα είναι λίγο µη-ρεαλιστικός. Λέµε «η κοινότητα έκανε αυτό» καισυνήθως εννοούµε ότι µε κάποιο µαγικό τρόπο, όλοιµαζί συνεργάστηκαν για να γίνει. Στην πραγµατικό-τητα όµως είναι πιο πολύ όπως τα λέει και ο LinusTorvalds, ο καθένας νοιάζεται περισσότερο για κά-ποια πράγµατα από κάποια άλλα. Είναι και το άλλοθέµα... εγώ σε ποια κοινότητα ανήκω; Fedora, Fe-dora-el, GNOME, Django, Transifex, Patras LUG,ellak.gr... µήπως στη «ελληνική κοινότητα ΕΛΛΑΚ»;Ή µήπως στη γενικότερη «open source commu-nity»; Πάντως, αυτό που είµαι σίγουρος είναι ότι ηµύηση στην κοινότητα είναι κάτι πιο απλό από ότινοµίζουµε συνήθως (http://tinyurl.com/orctu6).Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Linus Torvalds,δεν αλληλεπιδράς µε την κοινότητα, δεν είναι οντό-

του Ηλία Παραπονιάρη (ilpara) - paraponiaris@yahoo.com

15

τητα όπως µια εταιρία, απλά ενεργείς ως µέλοςαυτής της δράσης και συµµετέχοντας γίνεσαι κοµ-µάτι της.Tο σηµαντικότερο όµως είναι να θέλεις ναµάθεις, να γίνεις καλύτερος, να κάνεις νέους φίλους,και να είσαι διατεθειµένος να εκτεθείς ο ίδιος. Ο τρό-πος να φτάσεις µακριά είναι απλός: γράψου στηλίστα ή το φόρουµ ή το κανάλι ενός έργου που σεενδιαφέρει (π.χ. της διανοµής που χρησιµοποιείς ήτης εφαρµογής που δουλεύεις) και κάνε ένα βήµακάθε φορά αρχικά ως µέλος που µαθαίνει και στα-διακά ως contributor που προσφέρει.

-Ποια τα µοντέλα διακυβέρνησης-διοίκησης τωνκοινοτήτων ελεύθερου λογισµικού;-∆ύσκολη ερώτηση, κυρίως γιατί οι απαντήσεις είναισυνήθως υποκειµενικές. Το βέβαιο είναι ότι δεν είναιόλα δηµοκρατικά και µεριτοκρατικά. Υπάρχουν ηγέ-τες που οδηγούν ένα έργο µε αυταρχισµό και πει-θαρχία («άµα δε σου αρέσει, τα κουβαδάκια σου καισε άλλη παραλία») και αυτοί που εµπνέουν σεβα-σµό (π.χ. ηγέτες τύπου Linus Torvalds και GuidoVan Rossum (Python)). Για εµένα είναι σηµαντικόνα παροτρύνεται το bottom-up leadership, οι απο-φάσεις να παίρνονται από τους εκάστοτε υπεύθυ-νους και µόνο όταν κάτι πηγαίνει στραβά ναανεβαίνουν σαν φυσαλίδα ψηλά. Προσέχει κανείς,επίσης, ότι οι καλοί leaders τείνουν να δίνουν το cre-dit όσο πιο χαµηλά γίνεται, σε συγκεκριµένα άτοµααντί στην «κοινότητα». Και ακριβώς αντίθετα, ότανκάτι πάει στραβά, παίρνουν όλη την ευθύνη πάνωτους.

-Πολλά έργα, πολλές διανοµές, πολλές κοινότη-τες ελεύθερου λογισµικού. Θετικό ή αρνητικό;-Το ελεύθερο λογισµικό είναι σαν την πραγµατικήζωή, είναι ανοιχτό σύστηµα και είναι λογικό ναυπάρχουν πολλές και διαφορετικές τάσεις. Ανεξαρ-

τήτως αν συµφωνούµε ή διαφωνούµε -προσωπικάσυµφωνώ- η ποικιλοµορφία είναι δεδοµένη µε συ-νέπεια να έχουµε -την τόσο σηµαντική!- δυνατότητατης επιλογής. Το GNOME και το KDE είναι πολύκαλό παράδειγµα. Έχουν και τα δύο τη θέση τουςστο τοπίο και προσθέτουν το δικό τους χρώµα. Ότανέχεις χρήστες που τους αρέσει το έργο σου, είσαιένας happy maintainer.

-Συναγωνισµός ή ανταγωνισµός;-Αρκετοί νοµίζουν ότι οι διανοµές είναι ανταγωνιστι-κές µεταξύ τους. Όχι όµως πάντα και όχι σε όλα τα

επίπεδα της κοινότητας. Με το Θάνο του ubuntu-gr(alefteris) είµαστε φιλαράκια και µιλάµε συχνά στοJabber. Το ίδιο ισχύει και µε το Γιώργο (seadog), τονΚώστα (ktogias) και τους υπόλοιπους ενεργούς up-stream contributors.Όταν υπάρχει εκτίµηση και κοινές απόψεις για ταπράγµατα, πρόκειται για υγιή συναγωνισµό. Για πα-ράδειγµα το freedesktop.org, ή οι GUADEC και Aka-demy. Αυτή τη χρονιά τα συνέδρια αυτά θασυν-διοργανωθούν στο ίδιο ακριβώς µέρος, υπό τοόνοµα «Desktop Summit» στις Κανάριες Νήσους.Μπορεί να πετύχει, µπορεί όχι. Το σίγουρο είναι ότιθα είναι µια ωραία εµπειρία κι αυτή!

-Upstream ή downstream η συνεισφορά;-Σε επίπεδο κώδικα πάντα upstream (σε επίπεδογενικότερου έργου) όπου και όσο µπορούµε διότι ησυνεισφορά µπορεί να επαναχρησιµοποιηθεί πολ-λαπλώς downstream (σε επίπεδο διανοµής). Σε επί-πεδο ανθρώπων όµως, όπως και στην πραγµατικήζωή, έχουµε την ανάγκη να νιώθουµε µέλη µιας οµά-δας. Σε ένα οικοσύστηµα δηµιουργικότητας και εθε-λοντισµού σαν το ελεύθερο λογισµικό, είναι πολύλανθασµένο να πιέζει κανείς ενάντια στην τάση γιααυτό το localization.Είναι σηµαντικό να υπάρχουν και οι downstream

κοινότητες οι οποίες θα οργανώσουν και τα τοπικάevents που ενισχύουν τους δεσµούς και αναζωογο-νούν την ενέργειά µας.

-Ποιες οι διαφορές Fedora-Ubuntu σε επίπεδοστόχων, διακυβέρνησης κ.λπ.;-Ίσως η µεγαλύτερη διαφορά στο focus των δύοέργων είναι ότι το Ubuntu έχει στόχο να δηµιουργή-σει µια ευρεία κοινότητα χρηστών ενώ το Fedora µιακοινότητα contributors. Επίσης υπάρχει και το θέµατης δηµοκρατίας στη διακυβέρνηση. Στο Ubuntu οικατευθύνσεις αποφασίζονται στην Canonical απότον Mark Shuttleworth. Στο Fedora όλα γίνονται δη-

Υπάρχουν ηγέτες που οδηγούν ένα έργο

µε αυταρχισµό και πειθαρχία («άµα δε

σου αρέσει, τα κουβαδάκια σου και σε

άλλη παραλία») και αυτοί που εµπνέουν

σεβασµό (π.χ. ηγέτες τύπου Linus Tor-

valds και Guido Van Rossum (Python)).”

16

µοκρατικά και µε διαφάνεια -τόσο η πλειοψηφία τουFedora Board όσο και όλες οι άλλες επιτροπές στοFedora εκλέγονται δηµοκρατικά.

-Ποια η άποψη σου για την εντεινόµενη διάδοσητου Ubuntu γενικότερα και την επέκταση της ελ-ληνικής κοινότητας ειδικότερα;-Το βρίσκω υπέροχο. Μέσω της προσήλωσης στοναπλό χρήστη το Ubuntu κατάφερε να βοηθήσει αρ-κετούς χρήστες να µπουν στον κόσµο του Linux. Ηελληνική κοινότητα Ubuntu-gr έχει κάνει φοβερή

δουλειά, το οποίο δείχνει πολύ αξιόλογους ανθρώ-πους πίσω από αυτό.Η έντονη κινητικότητα σε κανάλι και λίστα, το περιο-δικό µε τα χιλιάδες hits, ο συνεχώς αυξανόµενοςαριθµός µελών στο φόρουµ, είναι σηµαντικά επι-τεύγµατα. Μάλιστα, δεδοµένου ότι οι συχνότερεςερωτήσεις είναι ανεξάρτητες διανοµής, αναρωτιέµαιµήπως θα είχε νόηµα µια κοινή προσπάθεια, να δη-µιουργηθεί ένα κοινό ελληνικό forum (à la linuxque-stions.org).

-Ποια η κατάσταση της κοινότητας του Fedora;-Όντας µια κοινότητα µε στόχο τους contributors, ηόρεξη που υπάρχει είναι να οργανωθούν codingmarathons και hackfests, να πηγαίνουµε σε συνέ-δρια στο εξωτερικό κ.λπ.

-Μίλησε µας για το Localization και το ρόλο σουσαν Fedora Localization Leader.-Ο προγραµµατιστής µαρκάρει στον κώδικά του τιςσυµβολοσειρές που χρειάζονται µετάφραση και τιςεξάγει σε ειδικά αρχεία (strings), τα οποία δίνονται

στους µεταφραστές. Ακολουθεί το «string freeze»,σηµείο µετά το οποίο ο developer υποχρεούται νακρατήσει τις συµβολοσειρές του σταθερές, ούτωςώστε οι µεταφραστές να µπορέσουν να εργαστούνανενόχλητοι. Η διαδικασία ολοκληρώνεται µε το «de-velopment freeze» σηµείο στο οποίο οι release en-gineers «παγώνουν» τα πακέτα της νέας έκδοσης.Οι µεταφράσεις τελειώνουν λίγες ηµέρες πριν το de-velopment freeze, ώστε να έχουν περιθώριο οι de-velopers να χτίσουν εκ νέου τα πακέτα τους, µε τις

µεταφράσεις µέσα. Πρακτικώς είµαι το σηµείο επι-κοινωνίας µεταξύ developers, release engineers καιµεταφραστικής κοινότητας. Βεβαιώνοµαι ότι η πα-ραπάνω διαδικασία ακολουθείται σωστά και έχω τηνευθύνη για την παράδοση του Fedora στο 70% τωνχρηστών µας που χρησιµοποιούν µη-αγγλικό de-sktop.

-Transifex. Τι είναι, τι κάνει, σε ποιους απευθύ-νεται;-Το Transifex (http://transifex.org/) είναι µια πλατ-

φόρµα διαχείρισης αποµακρυσµένων αποθετηρίων,µε µια εξειδίκευση στα έργα µεταφράσεων. Οι µετα-φράσεις είναι δύσκολη και δαπανηρή διεργασία γιακάθε έργο, µε µεγάλη πολυπλοκότητα στην υλοποί-ηση ενός καλού workflow. Με απλά λόγια είναι έναροµπότ που βρίσκει τα αρχεία που σε ενδιαφέρουν,τα ανακτά από το αποθετήριό τους και στα προ-σφέρει σε µια απλή διεπαφή. Κατόπιν, σου δίνει τηδυνατότητα να στείλεις ένα αρχείο και το Transifexµπορεί να καταθέσει το αρχείο πίσω στο server. Το

“Μέσω της προσήλωσης στον απλό χρήστη το Ubuntu κατάφερε ναβοηθήσει αρκετούς χρήστες να µπουν στον κόσµο του Linux. Η ελ-ληνική κοινότητα Ubuntu-gr έχει κάνει φοβερή δουλειά, το οποίο δεί-χνει πολύ αξιόλογους ανθρώπους πίσω από αυτό. Η έντονηκινητικότητα σε κανάλι και λίστα, το περιοδικό µε τα χιλιάδες hits, οσυνεχώς αυξανόµενος αριθµός µελών στο φόρουµ, είναι σηµαντικάεπιτεύγµατα. Μάλιστα, δεδοµένου ότι οι συχνότερες ερωτήσεις είναιανεξάρτητες διανοµής, αναρωτιέµαι µήπως θα είχε νόηµα µια κοινήπροσπάθεια, να δηµιουργηθεί ένα κοινό ελληνικό forum (à la linux-questions.org).”

17

σηµαντικότερο όµως σηµείο στον κόσµο του ελεύ-θερου λογισµικού είναι η ικανότητα του Transifex ναλαµβάνει και να στέλνει αρχεία απ' ευθείας στο up-stream repository. Όσον αφορά το µέλλον, πιο πολύαπό όλα µε ενθουσιάζει η δηµιουργία µιας ανοικτήςυπηρεσίας για µετάφραση οποιουδήποτε έργου,ενός one-stop portal για µεταφράσεις. Αυτό σχεδιά-ζουµε να κάνουµε µε το transifex.net.

-Θα µπορούσε να χρησιµοποιηθεί το Transifexστο Ubuntu;-Καλή ερώτηση. ∆ε βλέπω κάποιο λόγο το Transi-fex να µην µπορεί να χρησιµοποιηθεί παράλληλα µετο Launchpad για να λύσει προβλήµατα όπως up-stream support, offline translations, υποστήριξηµόνο για locally-hosted αποθετήρια bzr κλπ. Πάν-τως, η υποστήριξη για bzr repos υπάρχει ήδη στοTransifex.

-Ας µιλήσουµε για επιχειρηµατικότητα και ελεύ-θερο λογισµικό. Πώς αποφάσισες τη δηµιουρ-γία της Indifex και ποιο το business plan;-Βλέποντας όλη τη θετική ανταπόκριση τόσο του κό-σµου όσο και των εταιριών γύρω από το Transifex,το επόµενο φυσιολογικό βήµα ήταν η ίδρυση της In-difex (http://indifex.com/). Παρέχουµε λύσεις πλη-ροφορικής για µεγάλες επιχειρήσεις στον τοµέα τηςδιαχείρισης εγγράφων, περιεχοµένου και µεταφρά-σεων. Η πλατφόρµα έχει πολλές προοπτικές καιλαµβάνουµε αιτήµατα για ανάπτυξη νέων χαρακτη-ριστικών. Για τα πρώτα βήµατα έχουµε ένα καλό αρ-χικό κεφάλαιο και βρισκόµαστε σε συζητήσεις µεεπενδυτές. Οι πελάτες µας είναι µεγάλες εταιρίεςπληροφορικής οι οποίες αναζητούν να βελτιώσουντον τρόπο που κάνουν µεταφράσεις. Πρακτικά, βοη-θάµε τους πελάτες µας να στήσουν πολύ αποδοτικάτην πλατφόρµα µεταφράσεων και το workflow τους,

αναπτύσσουµε επιπλέον υπηρεσίες που µπορεί ναχρειαστούν, µεριµνούµε για διασύνδεση µε υπάρ-χοντα συστήµατα, φροντίζουµε να λαµβάνουν πρώ-τοι τα security updates και είµαστε διαθέσιµοι ανάπάσα στιγµή για ερωτήσεις. Και όχι µόνο αυτά...

-Ποιο το όφελος που ωθεί εταιρίες να χρηµατο-δοτούν έργα ΕΛ/ΛΑΚ;-Οι εταιρίες που αναπτύσσουν το λογισµικό τουςελεύθερα έχουν κι αυτές πελάτες, στους οποίουςπροσφέρουν κάποια αξία. Η διαφορά έγκειται στοότι η αξία αυτή δεν είναι στο ίδιο το προϊόν, το οποίοείναι ελεύθερο, αλλά σε παρεµφερή πράγµατα. Αυτάµπορεί να περιέχουν επιπλέον υπηρεσίες, υποστή-ριξη, εκπαίδευση, hardware. Η χρηµατοδότηση ενόςέργου ΕΛΛΑΚ βοηθάει την εταιρία να έχει τη µαζικήυποστήριξη που χρειάζεται π.χ. για το testing, το in-novation, κλπ. Το παραγόµενο λογισµικό είναι καιφθηνότερο και ποιοτικότερο και ταχύτερα αναπτυσ-σόµενο. Πρόκειται για µια συνεργασία, από τηνοποία τόσο οι κοινότητα όσο και η εταιρία κερδίζουν.

Και ας µη γελιόµαστε, οι εταιρίες ελεύθερου λογι-σµικού τρέµουν ένα fork, γι' αυτό και φροντίζουν νακαλύπτουν τις προσδοκίες της κοινότητας (σ.σ. όχισπάνια, δυσαρεστηµένοι developers αποχωρούναπό ένα έργο ελεύθερου λογισµικού ξεκινώντας ένανέο επί του έως τότε ανεπτυγµένου κώδικα).

-Οι developers ελεύθερου λογισµικού είναι εθε-λοντές ή αµειβόµενοι;-Το ελεύθερο λογισµικό είναι αυτό που είναι λόγωτων εθελοντών! Στα σηµεία που η ανάπτυξη απαιτείεντατική δουλειά η στήριξη των εταιριών είναι ου-σιαστική αφού η χρηµατοδότηση επιτρέπει σε άτοµανα εργάζονται στο έργο πιο εντατικά, είτε full-time,είτε part-time στην παροχή υπηρεσιών υποστήρι-ξης, consulting, προώθηση, υπευθυνότητα στο se-curity, κλπ. Αλλά και οι εθελοντές έχουν πάραπολλά να κερδίσουν, όπως εµπειρία και γνώσεις.

Συζητάµε-Σχολιάζουµε τη Συνέντευξη στο:http://tinyurl.com/oryps7

“Οι εταιρίες που αναπτύσσουν το λογι-σµικό τους ελεύθερα έχουν κι αυτές πελά-τες, στους οποίους προσφέρουν κάποιααξία. Η διαφορά έγκειται στο ότι η αξίααυτή δεν είναι στο ίδιο το προϊόν, το οποίοείναι ελεύθερο, αλλά σε παρεµφερή πράγ-µατα. Αυτά µπορεί να περιέχουν επιπλέονυπηρεσίες, υποστήριξη, εκπαίδευση,hardware.”

του logari81 - poulios.konstantinos@googlemail.comHOWTOS

18

RandR – Ευελιξία στις ρυθµίσεις οθόνης/οθονών

Η περιορισµένη ευελιξία στη ρύθµιση ανάλυσης µίας ή περισσότερων οθονών αποτελούσε µέχρι την έλευση του RandR ένα αδύνατοσηµείο του Linux. Αλλαγές στην ανάλυση ή η χρήση δεύτερης οθόνης απαιτούσαν λιγότερο ή περισσότερο πολύπλοκες ρυθµίσεις στοαρχείο xorg.conf κι οπωσδήποτε επανεκκίνηση του Xserver. Στο ρεαλιστικό σενάριο όπου κάποιος χρήστης ήθελε απλώς να συνδέσειστο φορητό υπολογιστή του έναν προτζέκτορα για να κάνει µια παρουσίαση, το αποτέλεσµα για το Linux δεν ήταν καθόλου τιµητικό.

Με αφορµή την έλευση της έκδοσης 1.3 του RandR πα-ρουσιάζουµε τις δυνατότητές του και προσφέρουµε έναβασικό οδηγό χρήσης του µέσω κονσόλας (xrandr).Το όνοµα του RandR προκύπτει από τις λέξεις Resize-and-Rotate και παραπέµπει στις δυνατότητες αλλαγήςτου µεγέθους και περιστροφής της επιφάνειας εργασίας.Αυτές οι δύο δυνατότητες καθώς επίσης και ο οριζόντιοςκαι κατακόρυφος κατοπτρισµός συµπεριλαµβάνοντανστην έκδοση 1.1. Η ουσιαστική καινοτοµία όµως ήταν ηεφαρµογή αυτών των παρεµβάσεων χωρίς επανεκκίνησητου Xserver. Στην έκδοση 1.2 προστέθηκε η δυνατότηταρύθµισης περισσότερων οθονών και σχετικής τοποθέτη-σης τους για την δηµιουργία ενός λεγόµενου “big de-sktop” καθώς και η δυνατότητα προσθήκης κι εφαρµογήςνέων modelines ανά οθόνη. Τέλος στην έκδοση 1.3 προ-στέθηκαν τα panning, scale και η εφαρµογή πίνακα µε-τασχηµατισµού.

xrandrΗ εφαρµογή που επιτρέπει τη χρήση του RandR µέσωκονσόλας λέγεται xrandr. Τρέχοντας σε ένα τερµατικόxrandr τυπώνεται µία αναφορά σχετικά µε όλες τις συν-δεδεµένες οθόνες και τις αναλύσεις (modes) που υπο-στηρίζει η κάθε µία. Σε αυτήν την αναφορά σε κάθε έξοδοτης κάρτας γραφικών αντιστοιχεί ένα διαφορετικό όνοµα,π.χ. LVDS, VGA-0, S-Video κ.α.

Screen 0: minimum 320 x 200, current 1280x 800, maximum 2432 x 1024VGA-0 connected (normal left invertedright x axis y axis)

1280x1024 60.0 + 75.01280x960 75.01024x768 75.0 70.1 60.0

LVDS connected 1280x800+0+0 (normal leftinverted right x axis y axis) 331mm x207mm

1280x800 60.0*+1024x768 59.9800x600 59.9

DVI-0 disconnected (normal left invertedright x axis y axis)

Για να αλλάξουµε απλώς την ανάλυση της οθόνης του λά-πτοπ (LVDS) του παραπάνω παραδειγµατος δίνουµε:

xrandr --output LVDS --mode 1024x768 (C1)

Εάν π.χ. θέλουµε να ενεργοποιήσουµε και την εξωτερικήοθόνη (VGA-0) που έχουµε συνδέσει στο λάπτοπ µε ανά-λυση 1280×960 και συχνότητα 75Hz και να την τοποθε-τήσουµε δεξιά της οθόνης LVDS τρέχουµε:

xrandr --output VGA-0 --mode 1280x960 --rate 75 --right-of LVDS (C2)

Την ανάλυση 1280×960 και τη συχνότητα των 75Hz τιςεπιλέξαµε µεταξύ αυτών που αναγνωρίσθηκαν από τοσύστηµα και τυπώθηκαν στο αποτέλεσµα της εντολήςxrandr. Το συνολικό µέγεθος της επιφάνειας εργασίαςµετά την εκτέλεση της εντολής (C2) θα είναι 2304×960και το αποτέλεσµα θα είναι αυτό της εικόνας 1.Η περιοχή A της επιφάνειας εργασίας προβάλλεται στηνοθόνη LVDS, η περιοχή B στην εξωτερική οθόνη VGA-0,ενώ η περιοχή C και ότι µεταφέρουµε σε αυτήν αποκρύ-πτεται. Για να καταστεί δυνατή η εφαρµογή της εντολής(C2) θα πρέπει να έχει οριστεί στο αρχείο /etc/X11/xorg.conf ένα Display µε εικονική διάσταση τουλάχι-

Εικόνα 1

19

στον 2304×960. Αυτό γίνεται µε την παρακάτω καταχώ-ρηση στην ενότητα “Screen” του αρχείου xorg.conf κιεπανεκκίνηση του Xserver:

SubSection "Display"Virtual 2304 960

EndSubSection

Αντίστοιχα της παραµέτρου --right-of στην εντολή(C2) υπάρχουν και οι παράµετροι --left‑of, --below, --above και --same-as. Επίσης µπορούµε ναορίσουµε τη σχετική θέση της οθόνης VGA-0 εντελώς αυ-

θαίρετα µε χρήση της παραµέτρου --pos, π.χ. µε την εν-τολή:

xrandr --output VGA-0 --mode 1280x960 --pos 512x0 (C3)

Οπότε προκύπτει η επιφάνεια εργασίας της εικόνας 2. Ηπεριοχή Α αυτής της εικόνας προβάλλεται στο αριστερόµισό της οθόνης LVDS, η περιοχή B προβάλλεται συγ-χρόνως στο δεξί τµήµα της οθόνης LVDS και στο άνωαριστερό τµήµα της οθόνης VGA-0, η περιοχή C εµφανί-ζεται αποκλειστικά στην οθόνη VGA-0, ενώ η περιοχή Dπαραµένει µη ορατή.

Σχετικά µε το πρόβληµα των µη ορατών τµηµάτων τηςεπιφάνειας εργασίας η έκδοση 1.3 του RandR προσφέρειδύο διαφορετικές λύσεις µε χρήση των παραµέτρων --panning και --scale.Με χρήση της παραµέτρου --scale µπορούµε να µε-τασχηµατίσουµε µία ανάλυση σε άλλη συµπιέζοντας ήδιαστέλλοντας την εικόνα οριζόντια και κατακόρυφα. Π.χ.για να χωρέσει η περιοχή 1024×960 στην ανάλυση1024×768 της οθόνης του λάπτοπ, θα µπορούσαµε ναχρησιµοποιήσουµε την παρακάτω εντολή:

xrandr --output LVDS --scale 1x1.25 (C4)

Η τιµή 1,25 προκύπτει από τον λόγο 960 προς 768.Με χρήση της παραµέτρου --panning µπορούµε να αν-τιστοιχίσουµε µία οθόνη σε µια περιοχή διαστάσεων µε-γαλυτέρων από αυτές που µπορεί να αναπαραστήσειφυσικά. Το τµήµα της επιφάνειας εργασίας το οποίο προ-βάλλεται µετακινείται αυτόµατα όταν ο δείκτης του ποντι-κιού φτάσει στο όριο της οθόνης (autoscrolling). Π.χ. µετην εντολή:

xrandr --output LVDS --panning 1024x960(C5)

µπορούµε να επεκτείνουµε την περιοχή Α της εικόνας 1από την αρχική της διάσταση 1024×768 στην νέα διά-σταση 1024×960 όπως στην εικόνα 3 όπου το προβαλ-λόµενο τµήµα ύψους 768 που οριοθετείται από τοκόκκινο πλαίσιο µπορεί να µετακινείται κατακόρυφα ακο-λουθώντας το δείκτη του ποντικιού ώστε να καλύψει τοσυνολικό ύψος των 960.Η παράµετρος --panning θα µπορούσε επίσης ναφανεί πολύ χρήσιµη στα netbooks όπου οι µικρές δια-στάσεις της οθόνης δυσχεραίνουν την χρήση ορισµένωνεφαρµογών. Θα µπορούσε κάποιος να µεγαλώσει τηνεπιφάνεια εργασίας ενός netbook από 800×480 σε

1024×768 κάνοντας scrolling πάνω-κάτω κι αριστερά-δεξιά. Μία άλλη χρήση της εντολής xrandr είναι η προ-σαρµογή των χρωµάτων µέσω της παραµέτρου

--gamma r:g:b. Π.χ. µε

xrandr --output LVDS --gamma 1.2:0.9:0.9

ορίζουµε διόρθωση γάµµα για το κόκκινο, πράσινο καιµπλε αντίστοιχα ως 1,2 , 0,9 και 0,9.Χρήσιµες επιλογές του xrandr είναι οι --newmode και--addmode µε τις οποίες µπορούµε αντίστοιχα να ορί-ζουµε νέα Modelines και να τα προσθέτουµε στην λίσταόσων αναγνωρίσθηκαν αυτόµατα για συγκεκριµένηοθόνη.Επίσης οι παράµετροι --rotate και --reflect για πε-ριστροφή και κατοπτρισµό µας προσφέρουν σηµαντικέςδυνατότητες. Για περισσότερες πληροφορίες παραπέµ-πουµε στο εγχειρίδιο του xrandr:

man xrandr (C6)

Πηγές:http://wiki.debian.org/XStrikeForce/HowToRandR12http://en.wikipedia.org/wiki/XRandRhttp://wiki.ubuntuusers.de/RandR

Εικόνα 2

Εικόνα 3

του sudobash - root@sudobash.grHOWTOS

20

Εισαγωγή στο LaTeX (Μέρος Γ)

ΠίνακεςΠαρόλο που στο TeX είναι δύσκολο να δηµιουργήσει κά-ποιος πίνακες, δε συµβαίνει το ίδιο και µε το LaTeX. ΤοLaTeX έχει απλές και φιλικές προς το χρήστη εντολές γιαδηµιουργία πινάκων. Τα δεδοµένα εισάγονται ανάγραµµή: κάθε µια χωρίζεται από την επόµενη µε διπλήανάποδη κάθετο (\\) ενώ σε µια γραµµή τα στοιχεία κάθεστήλης χωρίζονται µεταξύ τους µε το χαρακτήρα &. Όλααυτά έρχεται να πλαισιώσει ένα ζεύγος εντολών\begintabular... και \endtabular, πουανοίγουν και κλείνουν το περιβάλλον του πίνακα. Το όρι-σµα ... που παίρνει η εντολή\begintabular... ορίζει τη µορφή του πίνακακαι τις θέσεις των στοιχείων του. Οι χαρακτήρες που χρη-σιµοποιούνται για το λόγο αυτό είναι l για δεξιά, r γιααριστερά και c για κέντρο.Ένα απλό παράδειγµα πίνακα στο LaTeX είναι:

\begintabularr l cPosition & Distro & Percentage \\1 & Ubuntu & 19,33 \\2 & openSUSE & 14,53 \\3 & Mint & 12,11 \\4 & Fedora & 11,32 \\5 & Debian & 9,76 \\\endtabular

που µας δίνει το αποτέλεσµα της εικόνας 1.Όπως παρατηρούµε στην εικόνα 1, καθώς δε δηλώσαµετο πλάτος ή ύψος κελιών του πίνακα, το LaTeX επιλέγειαυτόµατα τις διαστάσεις αυτές ώστε να ταιριάζουν σε όλα

τα στοιχεία του πίνακα.Ας κάνουµε τώρα κάποιες εικαστικές αλλαγές στον πί-νακα της εικόνας 1, προσθέτοντάς του πλαίσιο και δια-

χωριστικές γραµµές µεταξύ των γραµµών και των στηλώντου. Οι οριζόντιες γραµµές εισάγονται µε την εντολή\hline σε κάθε αλλαγή γραµµής και στην αρχή και τοτέλος του πίνακα. Για να εισάγουµε κάθετες γραµµές, βά-ζουµε το χαρακτήρα “|” ανάµεσα στις στήλες που θέ-λουµε στο όρισµα της εντολής\begintabular..., όπως για παράδειγµα\begintabular| r | l | c |. Αν αντί για τοµονό χαρακτήρα “|”, βάλουµε δύο χαρακτήρες “||” ή αναντί για µία εντολή \hline, βάλουµε δύο φορές την εν-τολή (\hline \hline), επιτυγχάνουµε διπλάσιο πάχοςδιαχωριστικής γραµµής, η οποία είναι προτιµότερη κατάτο διαχωρισµό επικεφαλίδων και στοιχείων του πίνακα.Έτσι ο παραπάνω πίνακας µπορεί να µετατραπεί σε:

\begintabular| r | l | c|\hlinePosition & Distro & Percentage \\ \hline\hline

1 & Ubuntu & 19,33 \\ \hline2 & openSUSE & 14,53 \\ \hline3 & Mint & 12,11 \\ \hline4 & Fedora & 11,32 \\ \hline5 & Debian & 9,76 \\\hline\endtabular

δίνοντάς µας το αποτέλεσµα της εικόνας 2.∆ύο επιπλέον βελτιώσεις που µπορούν να γίνουν στονπίνακα είναι η συνολική στοίχισή του στο κέντρο µε τοζεύγος των εντολών \begincenter ...\endcenter και η πλαισίωσή του µε τις εντολές\begintable ... \endtable, µε τις οποίες τοTeX επιλέγει την καταλληλότερη θέση της σελίδας όπουθα µπει ο πίνακας. Αν για παράδειγµα στο σηµείο όπουθα έµπαινε κανονικά ο πίνακας ήταν η κάτω πλευρά τηςσελίδας και δεν υπήρχε αρκετός χώρος µε αποτέλεσµα το

σπάσιµο του πίνακα σε δύο σελίδες, το TeX, µε τη χρήσητων εντολών αυτών, θα γεµίσει το υπόλοιπο της σελίδαςµε κείµενο και θα βάλει τον πίνακα στην επόµενη σελίδα.Επίσης, οι εντολές αυτές µας επιτρέπουν τη χρήση υπό-

Εικόνα 1

Εικόνα 2

21

τιτλου για τον πίνακα.Χρησιµοποιώντας τα παραπάνω, ο πίνακάς µας µπορείνα γίνει πλέον:

\begintable\begincenter\begintabular| r || l | c|\hlinePosition & Distro & Percentage \\ \hline\hline1 & Ubuntu & 19,33 \\ \hline2 & openSUSE & 14,53 \\ \hline3 & Mint & 12,11 \\ \hline4 & Fedora & 11,32 \\ \hline5 & Debian & 9,76 \\\hline\endtabular\captionPopulation of Linux Distros\endcenter\endtable

δίνοντάς µας το αποτέλεσµα της εικόνας 3.

ΛίστεςΤο LaTeX έχει δύο λειτουργίες για δηµιουργία λίστας µέσαστο κείµενο: λίστα µε απλή ταξινόµηση και λίστα µε απα-ρίθµηση των στοιχείων. Τα στοιχεία κάθε λίστας εισάγον-

ται µε την εντολή \item στην αρχή της γραµµής. Θα µπο-ρούσε κανείς να πει ότι οι δυο λειτουργίες λίστας τουLaTeX είναι πολύ παρόµοιες µε τις αντίστοιχες ετικέτες

<ul> και <ol> της HTML και η εισαγωγή στοιχείων µε τηνεντολή \item το αντίστοιχο της ετικέτας <li> της HTML.Ένα απλό παράδειγµα του πρώτου είδους λίστας είναι:

\beginitemize\item Ubuntu\item openSUSE\item Mint\item Fedora\item Debian\enditemize

το οποίο παράγει τη λίστα της εικόνας 4.Αντικαθιστώντας το “itemize” µε “enumerate” καιχωρίς καµία άλλη αλλαγή αφού οι αριθµοί παράγονταιαυτόµατα, η λίστα µετατρέπεται σε αριθµηµένη:

\beginenumerate\item Ubuntu\item openSUSE\item Mint\item Fedora\item Debian\endenumerate

Το αποτέλεσµα φαίνεται στην εικόνα 5.Οι λίστες µπορούν να βρίσκονται και η µια µέσα στηνάλλη. Για παράδειγµα, ο κώδικας:

\beginitemize\item Ubuntu\beginitemize\item Ubuntu\item Κubuntu\enditemize\item openSUSE\item Fedora\enditemize

µας δίνει το αποτέλεσµα της εικόνας 6 και ο πίνακας:

\beginenumerate\item Ubuntu\beginenumerate\item Ubuntu\item Kubuntu\endenumerate\item openSUSE\item Fedora\endenumerate

µας δίνει το αποτέλεσµα της εικόνας 7.

Εικόνα 3

Εικόνα 4 Εικόνα 5

Εικόνα 6 Εικόνα 7

του The_Mentor - the.mentor@gmx.usHOWTOS

22

Τα κουρέλια τραγουδάνε ακόµα... (Μέρος Β)Εκµεταλλευτείτε παλιούς υπολογιστές για να στήσετε έναν Web Server µε Dynamic DNS!!!

PartitionsΕδώ πρέπει λοιπόν να έχουµε την απάντηση τουερωτήµατος που τέθηκε προηγουµένως. Ο δικόςµας server είναι ένας Web Server που θα φιλοξε-νήσει ένα website που κάνει χρήση apache serverγια απλές σελίδες ή Joomla / Drupal CMS (ContentManagement System) για ποιο “πολύπλοκες” κατα-στάσεις άρα το partitioning θα πρέπει να πληρείορισµένα χαρακτηριστικά:1.Το Swap πρέπει να υπάρχει σε µέγεθος 2πλάσιοτι µνήµης αλλά για να µην το παρακάνετε κρατήστεσαν µέγιστο τα 3 Gb. Αυτός είναι ένας γενικός κα-νόνας και προέρχεται από εποχές που η µνήµη ήτανπεριορισµένο “αγαθό”.2.Το /var θα είναι ξεχωριστό partition διότι στο/var/www βρίσκεται το website (Apache) και καλόείναι να του δώσετε χώρο περίπου 20 Gb ή και πα-ραπάνω αν χρειάζεται για να φιλοξενήσετε πολλα-πλά websites.3.Το /home προφανώς θα είναι ξεχωριστό partitionαφού εκεί βρίσκονται οι ρυθµίσεις χρήστη αλλάεπειδή το σύστηµα είναι ένας web server χωρίς γρα-φικό περιβάλλον και χωρίς φορτίο local users έναποσό περίπου 5-10 Gb είναι παραπάνω από αρ-κετό.4.το / (root system) είναι ξεχωριστό partition µε µέ-γεθος περί τα 10Gb.

5.το /usr επίσης καλό είναι να βρίσκεται σε ξεχωρι-στό partition αφού εκεί βρίσκονται οι εφαρµογές καιτα source codes και ένας χώρος περί τα 10Gb είναιαρκετός.6.Τέλος καλή ιδέα είναι το /boot να το βάλετε καιαυτό σε ένα ξεχωριστό partition αφού είναι υπεύ-θυνο για το boot kernels. Βέβαια 1gb είναι αρκετόαλλά δεδοµένων των σηµερινών δίσκων καλό είναι

να του δώσετε περίπου 5 Gb.Τα µεγέθη που σηµειώνονται είναι τυπικά (αρκετοίθα έχουν αντιρρήσεις) και πολλοί Administratorsανάλογα µε την εµπειρία τους σε διάφορους τύπουςεγκαταστάσεων τα µεταβάλλουν ώστε απλά να ται-ριάζουν µε τις ανάγκες τους. Άλλωστε ένας σηµερι-νός δίσκος Raptor έχει 150 Gb χώρο και 10.000

RPM ταχύτητα περιστροφής που απογειώνει τις επι-δόσεις και βρίσκετε εγκατεστηµένος σε πολλούςweb servers λειτουργώντας απρόσκοπτα. Πληρο-φοριακά, ένα από τα µεγαλύτερα forum στην Ελ-λάδα στηρίζεται σε έναν διπλό Intel XEON, µε 4 GbRAM και 2 δίσκους RAPTOR σε Mirror RAID µε λει-τουργικό Debian.Επίσης θα πρέπει να έχετε κατά νου πως ένα σύ-στηµα µπορεί να έχει 4 πραγµατικά Partition (Pri-mary) και όσα θέλετε εικονικά. Άρα θα πρέπει νακάνετε κάποιους συµβιβασµούς στις επιλογές σας:Τα /swap, / (root), /home, /var πρέπει να είναι πραγ-µατικά partitions ενώ τα υπόλοιπα µπορείτε να ταδηµιουργήσετε σαν εικονικά (secondary). Επίσηςκαλή ιδέα είναι να τοποθετήσετε το /swap στην αρχήτου δίσκου ώστε να έχει µικρότερα access time απότο σύστηµα.Μόλις τελειώσαµε µε το κοµµάτι partition και προ-χωράµε την εγκατάσταση...Το σύστηµα θα εφαρµόσει τις αλλαγές στον δίσκοκαι κατόπιν θα σας ρωτήσει για το ποια πακέτα ser-vers θέλετε να εγκαταστήσει. Στο σηµείο αυτό επι-λέξτε ΜΟΝΟ το openSSH Server ώστε ναµπορέσουµε αργότερα να συνδεθούµε remote γιατις υπόλοιπες εργασίες. Apache και λοιπές εφαρ-µογές θα εγκατασταθούν ΜΕΤΑ το τέλος.Σηµειώστε παρακαλώ στο σηµείο αυτό πως στους

Partitioning σε Ubuntu Server

23

servers σχεδόν ποτέ δεν συνδεόµαστε µε φυσικήπαρουσία αλλά ΠΑΝΤΑ remote µε χρήση ssh (se-cure shell).Στο σηµείο αυτό το σύστηµα θα ξεκινήσει την διαδι-κασία εγκαταστάσεως του λειτουργικού και προς τοτέλος θα σας ρωτήσει στοιχεία για τον χρήστη πουθα συνδέεται και το password του. Έπειτα θα επα-νεκκινήσει ώστε τα τελειώσει η διαδικασία και ναφορτώσει για 1η φορά το λειτουργικό σύστηµα.Static Network Configuration & updatesΠροφανώς για να λειτουργήσει ένας Web Serverπρέπει να έχει µια IP διεύθυνση. Είναι πολύ πιθανόνα έχετε έναν DHCP Server (Ο DHCP server έχειως µοναδικό σκοπό την αυτόµατη διευθυνσιοδό-τηση ενός υπολογιστή) στο δίκτυό σας (το ADSLRouter σας, παίζει αυτό τον ρόλο) ή σε εταιρικά δί-κτυα ακόµα µπορεί να έχετε ένα διακοµιστή DHCP,σε αυτήν την περίπτωση ο υπολογιστής σας έχειήδη µια διεύθυνση IP (την πήρε αυτόµατα από τονDHCP), αλλά οι περισσότεροι διακοµιστές πρέπεινα έχουν στατικές διευθύνσεις έτσι ώστε να µπο-ρούν να “βρεθούν” στο δίκτυο. Ανοίξτε το:

sudo nano /etc/network/interfaces

στο αγαπηµένο σας πρόγραµµα επεξεργασίας (εδώτο nano) και βρείτε το σηµείο που µοιάζει µε αυτό:

# The primary network interfaceauto eth0iface eth0 inet dhcp

Η δήλωση dhcp (παραπάνω) δίνει εντολή στο

Ubuntu να χρησιµοποιήσει έναν εξυπηρετητή DHCPστο προκαθορισµένο interface (eth0). Έτσι αν αλ-λάξετε σε µια στατική ρύθµιση και καθορίσετε δι-εύθυνση, µάσκα δικτύου, και την πύλη(δροµολογητής) διευθύνσεων θα έχετε αλλάξει σεσταθερή IP τον διακοµιστή σας. Ακολουθεί ένα πα-ράδειγµα:

# The primary network interfaceauto eth0iface eth0 inet static

address 192.168.0.10netmask 255.255.255.0gateway 192.168.0.1

Μπορείτε τώρα να αναγκάσετε το δίκτυο να κάνειεπανεκκίνηση µε την ακόλουθη εντολή, αλλά ναέχετε υπόψιν ότι, αν η στατική διεύθυνση που έχετεεκχωρήσει στο διακοµιστή είναι διαφορετική απότην τρέχουσα διεύθυνση , κάθε SSH συνεδρία θακλείσει. Έτσι, θα µπορέσετε να συνδεθείτε στη νέαδιεύθυνση.

sudo /etc/init.d/networking restart

µετά από την επανεκκίνηση των δικτυακών σαςυπηρεσιών το σύστηµα είναι έτοιµο να συνεχίσει ναδέχεται ρυθµίσεις.Επόµενη βασική κίνηση είναι να ενεργοποιήσουµετο account του root.

sudo root passwd

και δώστε ένα password.Ήρθε η ώρα να κάνουµε το 1ο update του συστή-µατος. Ανοίξτε το:

sudo nano /etc/apt/sources.list

και επιλέξτε ΜΟΝΟ τα updates για critical bug fixes(τα υπόλοιπα κάντε τα απλός comment βάζονταςαπλά # στην αρχή της γραµµής”.Πολλοί είναι αυτοί που ενεργοποιούν τα multiverse& universe repositories. Αυτό δεν είναι λάθος σαντακτική αλλά σε έναν Web Server χρειαζόµαστεκατά κύριο λόγο τα bug fixes κυρίως για την απο-φυγή προβληµάτων µε bugs που ανακαλύφθηκανσε µεταγενέστερο χρόνο και διορθώθηκαν από τηνκοινότητα. Όπως και να έχει αν επιλέξετε να έχετετα repositories multiverse & universe ανοικτά δεν θααντιµετωπίσετε κάποιο ιδιαίτερο πρόβληµα.

## Major bug fix updates producedafter the final release of the

Επεξεργασία των Πηγών Λογισµικού µε το nano

24

## distribution.debhttp://gr.archive.ubuntu.com/ubuntu/hardy-updates main restricteddeb-srchttp://gr.archive.ubuntu.com/ubuntu/hardy-updates main restricted

Μόλις σώσουµε το αρχείο δίνουµε:

sudo apt-get update

και στη συνέχεια

sudo apt-get upgrade

και το σύστηµα θα αναβαθµιστεί σε όλα τα κρίσιµαπακέτα του (αν υπάρχουν αναβαθµίσεις).

Εγκατάσταση MySQLJoomla και Drupal σαν CMS χρησιµοποιούν τη

MySQL σαν βάση δεδοµένων. Εποµένως αν είναιστις προθέσεις σας να προβείτε σε εγκατάστασηενός εξ αυτών, συνεχίστε µε την MySQL, αλλιώςµπορείτε να πάτε απ' ευθείας στη παράγραφο µετον Apache/php/rubyΓια την εγκατάσταση λοιπόν, πρέπει να δώσουµε:

sudo apt-get install mysql-servermysql-client libmysqlclient15-dev

σε κάποια στιγµή θα ερωτηθείτε για το password τουroot χρήστη της MySQL. ∆ώστε ένα, αλλά καλό είναινα µην είναι το ίδιο µε του root χρήστη του υπολογι-στή.

Εγκατάσταση APACHE/PHP5/RUBYΓια την εγκατάσταση του apache server δίνουµε:

sudo apt-get install apache2 apache2-doc apache2-mpm-prefork apache2-utilslibexpat1 ssl-cert

και ακολουθεί και η PHP5 και Ruby που θα πρέπεινα εγκατασταθούν σαν modules του apache server

sudo apt-get install libapache2-mod-php5 libapache2-mod-ruby php5 php5-common php5-curl php5-dev php5-gdphp5-idn php-pear php5-imagick php5-imap php5-mcrypt php5-memcache php5-mhash php5-ming php5-mysqlphp5-pspell php5-recode php5-snmpphp5-sqlite php5-tidy php5-xmlrpc

php5-xsl

τώρα πρέπει να κάνουµε edit το αρχείο dir.confώστε να αλλάξουµε το directory index:

sudo nano /etc/apache2/mods-availa-ble/dir.conf

και την κάνουµε έτσι:

<IfModule mod_dir.c>#DirectoryIndex index.html

index.cgi index.pl index.phpindex.xhtml index.htm

DirectoryIndex index.htmlindex.htm index.shtml index.cgiindex.php index.php3 index.plindex.xhtml</IfModule>

στο σηµείο αυτό αν επιθυµείτε να χρησιµοποιήσετεένα CMS (joomla ή Drupal) θα πρέπει να το εγκα-ταστήσετε (παρακαλώ επισκεφτείτε τα αντίστοιχαweb site). ∆ιαφορετικά, όπως εµείς εδώ, απλά θαχρησιµοποιήσουµε τον apache για να σηκώσουµεµια απλή σελίδα χρησιµοποιώντας έναν free Dyna-mic DNS Hosting Provider.Με το τέλος τον παραπάνω, πρέπει να δούµε πωςθα λύσουµε το πρόβληµα µε την δυναµική ΙΡ µας.

Dynamic DNS και λίγη θεωρία πάλι... :-(Οι συνδέσεις που έχουµε οι περισσότεροι στα σπί-τια µας ή στους χώρους εργασίας, χρησιµοποιούν

Το “µαγικό” µήνυµα που µας αποδεικνύει ότι οApache Web Server µας, λειτουργεί!!!

25

δυναµικές IP. Η IP είναι ο τρόπος που ταυτοποιείταιστο internet ο υπολογιστής µας. Όταν κάνετε loginστον provider αυτόµατα σας επιδίδεται µια διεύ-θυνση ΙΡ (πολλές φορές θα ακούσετε να λέγεται καιWAN IP) που σας χαρακτηρίζει σε όλο σας το ταξίδιπου κάνετε στο internet. Μόλις κλείσετε την σύν-δεση, η IP σας αποδεσµεύεται, και αν ξανασυνδε-θείτε θα σας επιδοθεί µια άλλη, διαφορετική από τηνπρώτη.Όταν όµως κάποιος θέλει να συνδεθεί µαζί σας µπο-ρεί να το κάνει µε 2 τρόπους: Είτε του δίδεται τηνWAN ΙΡ σας (ρίξτε µια µατιά στο router σας ή απλάεπισκεφτείτε το http://whatismyipaddress.com/ ) είτετην ονοµασία του web site σας.Μα... εµείς δεν έχουµε τίποτε από τα δύο. Η ΙΡ µαςαλλάζει κάθε φορά που συνδεόµαστε, και σταθερόweb site name δεν υπάρχει...Αυτά λύνονται πολύ εύκολα µε την χρήση DynamicDNS Hosting.Το πρώτο που έχουµε να κάνουµε είναι να επιλέ-ξουµε έναν Dynamic DNS Provider και να δηµιουρ-γήσουµε έναν δωρεάν λογαριασµό. Τέτοιοιproviders είναι για παράδειγµα η dyndns.com (πουχρησιµοποιήσαµε εδώ) ή η no-ip.com αλλά και πολύάλλοι. Μια απλή αναζήτηση στο internet (το googleείναι φίλος σας) θα σας παρουσιάσει δεκάδες pro-viders.'Έπειτα επιλέγουµε την προσθήκη µιας δυναµικήςδιεύθυνσης από την λίστα που µας δίδεται και είµα-στε έτοιµοι.Με αυτό τον τρόπο λύσαµε το πρόβληµα του να αν-τιστοιχήσουµε ένα πιο κατανοητό όνοµα στο website µας (πχ http://ubuntistas.serveftp.org).

Πρέπει να λύσουµε όµως και το θέµα της δυναµικήςΙΡ. Από το website της dyndns.com βλέπουµε πωςπαρέχετε δωρεάν ένα εργαλείο το οποίο αναλαµβά-νει ακριβώς αυτή την δουλειά!!!To DynDSN Updater εγκαθίσταται στο σύστηµα καιεπικοινωνεί σε πραγµατικό χρόνο µε το provider αν-τιστοιχώντας την κάθε ΙΡ που λαµβάνει ο server µας

µε την διεύθυνση που έχουµε επιλέξει.Έτσι κάθε στιγµή όταν πληκτρολογεί ο οποιοσδή-ποτε την διεύθυνση http://ubuntistas.serveftp.org ηκλήση του δροµολογείται προς την dyndns.comόπου και ελέγχετε ποια είναι η ΙΡ που αντιστοιχείστο όνοµα αυτό. Μετά αναδροµολογείται προς τον

υπολογιστή σας...Μένει µόνο να κάνουµε 2 πράγµατα ώστε να λει-τουργήσει το website σας.

Port ForwardΟ Web Server έχει µια εσωτερική διεύθυνση ΙΡ (πχ192.168.0.3). Για να λειτουργήσει όµως σαν webserver θα πρέπει να “ανοίξουµε” την πόρτα 80 στοrouter µας όπου λειτουργεί ο Apache Server. Η δια-δικασία ονοµάζεται port forward και ουσιαστικά“λέµε” στο router µας πως “οποιαδήποτε κλήση γί-νετε για το http://ubuntistas.serveftp.org να την δρο-µολογήσεις στο IP 192.168.0.3 στην πόρτα 80 όπουακούει ο Web Server”.Τέλος αυτό που µένει είναι να τοποθετήσουµε το πε-ριεχόµενο που θέλουµε µέσα στο φάκελο /var/wwwκαι το web site µας είναι έτοιµο!.Σηµειώστε µόνο πως όταν εγκαταστήσαµε τον apa-che και τα διάφορα άλλα προγράµµατα, λειτουρ-γούσαµε είτε ως sudoers είτε ως root. Εποµένως οφάκελος /www (που δηµιουργήθηκε απο την εγκα-τάσταση του apache) ανήκει στον root και δεν έχειδικαιώµατα προσπέλασης από τον έξω κόσµο παράµόνο από τον root. Αυτό λύνεται εύκολα δίνοντας:

cd /var/www

sudo chown -R www-data:www-data *

sudo chmod -R g+w *

Αυτός... ήταν ο Web Server σας, και µόλις τελει-ώσατε!!!

∆είγµα ορθολογικής και δοµηµένης καλωδίωσης!!!

του ∆ηµήτρη Παπαδόπουλου (Dimitris) - chaosdynamics@googlemail.com& του ftso - kotsifi@gmail.com

REVIEWS

26

Audacity - Audio Editor

Θέλετε να ηχογραφήσετε το ροκ συγκρότηµά σας ή µήπως να επεξεργαστείτε την ηχητική επένδυση στη νέα σας ταινία; Αυτές οι εργα-σίες µπορούν να γίνουν πλέον και µε ελεύθερο λογισµικό, όπως το Audacity.

To Audacity είναι ένα πρόγραµµα αναπαραγωγής,εγγραφής και επεξεργασίας ήχου. Υποστηριζόµενεςµορφές αρχείων είναι οι Ogg Vorbis, MP3, WAV,AIFF και AU. Το Audacity µπορεί να αποκόψει, ναεπικολλήσει και να αναµίξει ήχους, να αλλάξει τηνταχύτητα αναπαραγωγής τους ή την έντασή τους.

Μπορεί επίσης να ηχογραφήσει είτε από µικρόφωνοείτε από µίκτη, και να ψηφιοποιήσει ηχογραφήσειςαπό κασέτες, δίσκους βινυλίου ή minidisk. Το Au-dacity έχει τη δυνατότητα ηχογράφησης µέχρι και 16καναλιών ταυτόχρονα ενώ ενδείκτες ελέγχουν ταεπίπεδα έντασης πριν, κατά τη διάρκεια και µετά την

ηχογράφηση. Υποστηρίζει µορφές αρχείων WAV ήAIFF για απευθείας εγγραφή σε cd, ενώ η εισαγωγήκαι αποθήκευση wav, mpeg και mp3 είναι επίσηςδυνατή.Οι δυνατότητες επεξεργασίας του Audacity δεν πε-ριορίζονται µόνο στη γρήγορη επεξεργασία µεγά-λων ηχητικών αρχείων ή την ανάµιξη µουσικώνκοµµατιών. Προσφέρει απεριόριστες χρήσεις τηςαναίρεσης καθώς και αλλαγή του τονικού ύψουςχωρίς αλλαγή του ρυθµού και αντίστροφα. H τρο-ποποίηση της συχνότητας είναι δυνατή τόσο µε τηχρήση αντισταθµιστή (equalization) µε φίλτρο FFT(Fast Fourier Transform) και bass boost effects. Ορι-σµένα από τα ειδικά εφέ που διαθέτει είναι η προ-σθήκη ηχώς, αντιστροφή, επανάληψη, ξεθώριασµα(fade), σίγαση, phaser, wahwah και άλλα. Όλα αυτάυποστηρίζοντας ποιότητες ήχου 16-bit, 24-bit και 32-bit µε συχνότητες ηχογράφησης µέχρι 96 kHz. Ηανάλυση των συχνοτήτων µπορεί να γίνει µε φα-σµατογράµµατα.Επιπλέον υπάρχουν αρκετές πρόσθετες λειτουργίες(plug-ins), όπως για παράδειγµα:http://www.ladspa.org/http://plugin.org.uk/http://audacityteam.org/vst/http://audacity.sourceforge.net/help/nyquist

από τα οποία το τελευταίο δίνει τη δυνατότητα µιαςενσωµατωµένης γλώσσας προγραµµατισµού, τηςnyquist (βασίζεται στη γλώσσα προγραµµατισµούlisp) για την αυτοµατοποίηση πολύπλοκων και χρο-νοβόρων εργασιών.Το Audacity εγκαθίσταται από τις Εφαρµογές > Προ-σθαφαίρεση µε αναζήτηση για audacity ή από τοτερµατικό µε sudo apt-get install audacity. Η ιστο-σελίδα του είναι http://audacity.sourceforge.net/ µετην τελευταία beta έκδοση την 1.3.7 ενώ η stableείναι η 1.2.6. Άλλα παρόµοια προγράµµατα για επε-ξεργασία ήχου είναι τα Kwave, Jokosher, GNUso-und, Sweep.

27

Web Browsers - Γνωρίστε τις επιλογές σαςΣίγουρα το δηµοφιλέστερο είδος εφαρµογής ενός Internet χρήστη. Ό,τι άλλο και να γράψω είναι περιττό. Παρακάτω θα δούµε µερικούςαπό τους πιο δηµοφιλείς περιηγητές ιστού που είναι διαθέσιµοι από το αγαπηµένο µας λειτουργικό.

Mozilla FirefoxΟ δηµοφιλέστερος διαπλατφορµι-κός, ελεύθερος και ανοιχτού κώ-δικα περιηγητής ιστού. Πλέον στηνέκδοση 3, πιο γρήγορος, ασφαλήςκαι λειτουργικός από κάθε άλληφορά. Η βιβλιοθήκη γραφικών πουβασίζεται είναι η GTK+ 2 και η µη-χανή διάταξης η Gecko, της οποίαςτη διαχείριση ανάπτυξης, όπως και

του Firefox, έχει η Mozilla Corporation. Οι δυνατότητεςπου προσφέρει ο Firefox είναι δεκάδες και γίνονται κυ-ριολεκτικά χιλιάδες αν υπολογίσουµε τα διαθέσιµα πρό-σθετα (add ons)! Επίσης τα linux plugins είναι στηνπλειοψηφία τους (αν όχι όλα) συµβατά µε το firefox καιµπορούν να καλύψουν κάθε ανάγκη µας. Βασισµένουςστον Firefox, µπορούµε να βρούµε και άλλους browsersοι οποίοι είτε προφέρουν κάτι επιπλέον, είτε απλά έχουνδιαφορετικό όνοµα και διανοµείς.Abrowser, Iceweasel,IceCat, Swiftweasel, Swiftfox (proprietary binaries), Flockκ.ά.

KonquerorΗ εφαρµογή που εκτός των άλλων(ψήσιµο καφέ κλπ.) είναι επίσηςένας δυνατός και ταχύτατος περιη-γητής ιστού. Μέρος του KDE pro-ject, ο Konqueror είναι γραµµένοςσε βιβλιοθήκη γραφικών Qt και ηµηχανή διάταξης που χρησιµοποιείείναι η KHTML, η οποία επίσηςείναι µέρος του KDE project.

Φυσικά µπορεί να εγκατασταθεί και να λειτουργήσει ανε-

ξάρτητα από το KDE, σε οποιοδήποτε περιβάλλον καιδιανοµή Linux. Μπορεί να κάνει χρήση των Netscape plu-gins καθώς και να επεκταθεί µε την χρήση extensions ταοποία δυστυχώς είναι λίγα σε αριθµό.

EpiphanyO browser του GNOME και από-γονος τουGaleon. Χρησιµοποιεί τηµηχανήδιάταξης Gecko και σε αν-τίθεση µε το Firefox που χρησιµο-ποιεί XUL, είναι πλήρωςενσωµατωµένος µε το GNOME.Αυτό βέβαια πρόκειται να αλλάξεικαθώς οι προγραµµατιστές του κα-τευθύνονται προς το WebKit αντί

της Gecko. Κατά τα άλλα ο Epiphany διατηρεί την K.I.S.Sφιλοσοφία του GNOME και έτσι η δουλειά του είναι νακάνει σωστά αυτό που πρέπει χωρίς πολλά πολλά.

Webkit rendering engine browsersΤελευταία βλέπουµε να εµφανίζον-ται αρκετοί browsers που κάνουνχρήση της ελεύθερης µηχανήςWebΚit. Η WebΚit είναι βασισµένηστην KHTML (Κonqueror) και ανα-πτύσσεται από KDE, Apple (Sa-fari), Nokia (Qt), Google (Chrome)κ.ά. Άξιοι προσοχής browsers είναιοι Midori και Arora οι οποίοι είναι

ταχύτατα αναπτυσσόµενοι και πολλά υποσχόµενοι. Οπρώτος είναι ο browser του Xfce και είναι γραµµένος σεGTK+2, ενώ ο δεύτερος σε Qt4. Ενδιαφέρον παρουσιά-ζουν τα υψηλά αποτελέσµατα που δίνουν σε acid3 test

καθώς και η ταχύτητά τους. Σύντοµα πιστεύω θα δούµεκαι τη Linux έκδοση του Chrome, ο οποίος αυτήν τηστιγµή βρίσκεται κάτω από συνεχή ανάπτυξη...

OperaΑρκετά αξιόλογος, όµορφος, γρή-γορος και δωρεάν (πλην όµωςκλειστού κώδικα) web browserαπό την εταιρία Opera SoftwareASA. Ο Opera browser σε Linuxκάνει χρήση της Qt και χρησιµο-ποιεί ως µηχανή διάταξης την Pre-sto η οποία αναπτύσσεται επίσηςαπό την Opera Software ASA.

Είναι διαπλατφορµικός και τον βρίσκουµε ακόµη και σεκινητά. Μπορεί και δουλεύει χωρίς πρόβληµα µε τα διά-φορα plugins και διαθέτει δυνατότητα προσθήκης επε-κτάσεων που πολύ πιθανόν να µη σας χρειαστεί καθώςτα χαρακτηριστικά και οι δυνατότητές του είναι πάρα πολ-λές. Το δυνατότερο σηµείο του είναι το ότι είναι ελαφρύςκαι καταναλώνει περιορισµένη µνήµη!

Command Line browsersLinks, Elinks, Lynx και w3m είναι οι Cli λύσεις που µπο-ρούµε να βρούµε στο linux. Ναι καλά διαβάζετε, περιηγη-τές ιστού γραµµής εντολών. Αρκετά χρήσιµοι γιαπρογραµµατιστές, κατόχους παλιών µηχανηµάτων,καθώς και λάτρεις της γραµµής εντολών.

∆ιάφοροι, διαθέσιµοι για Linux, browsersConkeror, Kazehakase, SeaMonkey, Iceape, Skipstone,Abaco, Amaya, Dillo, Kirix Strata, Links2, Mothra, Ne-tSurf, X-Smiles, Internet Explorer κρασάτος κ.α.

του Σόλων Σαββίδη (g00fy) - g00fy@freemail.grGAMES

28

Commodore - Ένα πακέτο αναµνήσεις...

Έρωτας, πάθος, εµµονή, φανατισµός... κάθε ένας βίωσε µε το δικό του τρόπο την εποχή των home computers. Πριν την εµφάνιση τωνπροσωπικών υπολογιστών (PC) ένα είδος υπολογιστή, µυστήριο, µε έντονη προσωπικότητα και γαλλική φινέτσα. Έργα τέχνης για πολ-λούς, µήλον της έριδος για άλλους. Αφορµή για τσακωµούς, φιλονικίες, οµηρικούς καυγάδες άλλοτε. Κάθε ένας έχει µια µάρκα χαραγ-µένη στη ψηφιακή του καρδιά. Ονόµατα πολλά, λίγα όµως ξεχωρίζουν. Ο λόγος για την αγαπηµένη εταιρία πολλών(συµπεριλαµβανοµένου και του υπογράφων) Commodore.

Η γέννηση και η άνοδος...Η γνωστή σε όλους µας επωνυµία Commodore προέρ-χεται απο την Commodore International. Ιδρυτής ο άγνω-στος σε όλους Idek Tramielski. Καταγόµενος από τηνΠολωνία, µετά τους διωγµούς και το 2ο παγκόσµιο πό-λεµο µετανάστευσε στην Αµερική, όπου και άλλαξε τοόνοµα του σε Jack Tramiel. Με αρχική έδρα το Τορόντο

του Καναδά, όσο όµως µεγάλωνε άλλαζε εγκαταστάσεις.Στο Palo Alto, Santa Clara Καλιφόρνια και τέλος West Ch-ester της Πενσυλβάνια. Πρωτοπόρα και κυρίαρχη στηναγορά των οικιακών και προσωπικών υπολογιστών τηδεκαετία του '80, η Commodore ανέπτυξε και εµπορεύ-τηκε πολλά µοντέλα, το PET (κυρίως για χρήση απο τασχολεία και την ακαδηµαϊκή κοινότητα), το VIC-20 (γνω-

στό και ώς “ο φιλικός υπολογιστής”), και φυσικά τονπρώτο σε πωλήσεις υπολογιστή της εποχής του, τονCommodore 64 (1983). Υπήρξε επίσης η µητέρα τωνανεπανάληπτων υπολογιστών AMIGA, οι οποίοι ακόµακαι στις µέρες µας προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε µι-κρούς τηλεοπτικούς σταθµούς, σε ρόλους Genlock καιοπτικών εφέ.Η βασική ιδέα πίσω από την προώθηση του C64 ήταν ναπροσεγγίσει τον κάθε ένα από τους χρήστες, τα µέσα καιχαµηλά οικογενειακά εισοδήµατα. Πολλές φορές η τιµήπώλησης άγγιζε τα 100$, χαµηλότερη ακόµα και από τοκόστος παραγωγής! Η στρατηγική ήταν να δελεάσει τοναγοραστή και να µπει στο κατάστηµα. Λόγω της χαµηλήςτιµής, χαρούµενος ο ιδιοκτήτης αγόραζε µαζί οδηγό δι-σκέτας (τότε όλα ήταν εξωτερικά), εκτυπωτή, οθόνη κ.α.µε αποτέλεσµα ο έµπορος (κατ' αποτέλεσµα η εταιρία) νακερδίζει πολλαπλάσια σε σχέση µε µια απλή πώληση. Μετον τρόπο αυτό κατάφερε να µπει σε µεγάλο αριθµό σπι-τιών και να ψυχαγωγήσει γενιές ανθρώπων. Οι εταιρίεςπαραγωγής προγραµµάτων και παιχνιδιών, βλέπονταςτη δυναµική του µηχανήµατος, έσπευσαν να το υποστη-ρίξουν. Ονόµατα όπως Accolade, Activision, Cinema-ware, Epyx, Electronic Arts, Ocean, ακούγονταν στιςσυζητήσεις ανάµεσα σε παρέες.Τα κέρδη αυξανόταν µε γεωµετρική πρόοδο. Είχαν καλύ-τερα µηχανήµατα από τον ανταγωνισµό, καλύτερες τιµές,

µεγαλύτερη εγκατεστηµένη βάση µηχανηµάτων. Όλαήταν τέλεια. Η εταιρία ζούσε µεγάλες στιγµές.

Η πτώση...∆υστυχώς, παρά τις πωλήσεις και τις καινοτοµίες, κάποιαλάθη στο marketing και τη διαχείριση, ανάγκασαν τηνεταιρία να κηρύξει πτώχευση το 1994. ∆ε θα µπορέσειποτέ κανείς να ξεχάσει τα πρωτοσέλιδα των περιοδικώνπου ανακοίνωναν το τραγικό για τους φίλους της συµβάν.Παρά τις προσπάθειες από εταιρίες του χώρου να επα-ναφέρουν το όνοµα σε διάφορα προϊόντα, καµία δεν κα-τάφερε να έχει την ποιότητα και την αίγλη της αρχικής.

Μια σπίθα στο σκοτάδιbits που τρέχουν µέσα στους διαύλους των σύγχρονων64bit υπολογιστών µε τους πολλούς πυρήνες, τους τα-χύτατους σκληρούς δίσκους, την τεράστια µνήµη και τιςπαντοδύναµες κάρτες γραφικών. Ενώνονται και συγκρο-τούν το πρόγραµµα που ονοµάζεται VICE. Είναι αυτόπου κάνει ξανά τα µάτια µας να δακρύζουν από νοσταλ-γία και χαρά, βλέποντας την παλιά γνώριµη γαλάζιαοθόνη µε τον τετράγωνο κέρσορα να αναβοσβήνει χα-ρούµενα, περιµένοντας καρτερικά και πάλι να µας προ-σφέρει ώρες χαράς.Το όνοµα του προγράµµατος είναι ακρωνύµιο των λέξεωνVersatIle Commodore Emulator και σκοπός του είναι να

Ο θρυλικός Commodore 64 (1983)

29

προσοµοιώσει τους οκτάµπιτους υπολογιστές της εται-ρίας, προσαρµοσµένος σε εκδόσεις για λειτουργικά *nix,Amiga, MS-DOS, Win32, MacOS X, OS/2 και άλλα.Είναι ο πιο διαδεδοµένος προσοµοιωτής και ο πιο συµ-βατός µε τις πλατφόρµες *nix. ∆ιανέµεται υπό την άδειαGNU GPL και είναι διαθέσιµος για τις περισσότερες δια-νοµές Linux.

ΕγκατάστασηΤο πακέτο “VICE”για το Ubuntu µπορούµε να το εγκατα-στήσουµε µέσω του γνωστού µας Synaptic ή µέσω τερ-µατικού µε την εξής εντολή:

sudo apt-get install vice

Για να τρέξουµε τον εξοµοιωτή του C64 δίνουµε στο τερ-µατικό x64 (για εξοµοίωση του C128 δίνουµε x128.Υπάρχει επίσης εξοµοίωση και για τα λιγότερο δηµοφιλήµοντέλα PET & VIC-20 όπου δίνουµε xpet & xvic αντί-στοιχα) και σε λίγο βρισκόµαστε στο γνώριµο περιβάλ-λον του C64. Μπορούµε από το µενού τουπρογράµµατος από την επιλογή attach disk image ή at-tach tape image να προσαρτήσουµε το είδωλο της αντί-στοιχης δισκέτας ή κασέτας που επιθυµούµε.Επιλέγοντας Autorun, φορτώνεται αυτόµατα το πρό-γραµµα και απολαµβάνουµε.Για τους πιο παλιούς ή αυτούς που θέλουν να µάθουνπως λειτουργούσαν τα πράγµατα τότε θα σας δώσω καιτον χειροκίνητο παραδοσιακό τρόπο... Αφού επιλέξουµετην προσάρτηση αρχείου δισκέτας:

LOAD”$”,8 (Φορτώνονται τα περιεχόµενα της δισκέτας)LIST (Εµφάνιση των περιεχοµένων της δισκέτας)LOAD”xvz”,8 (Φορτώνουµε το αρχείο που επιθυµούµε)RUN (Εκτελείται το πρόγραµµα).

Μη σας ανησυχεί ή παραξενεύει το γεγονός ότι µπορείνα κάνει 1 λεπτό ή και παραπάνω για να φορτωθεί έναπρόγραµµα. Αυτοί ήταν οι χρόνοι τότε!

Στον προσοµοιωτή µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε καιJoystick της αρεσκείας µας, ακόµη και τα πιο καινούργιαGamepad, φτάνει να είναι ψηφιακά και όχι αναλογικά. Φυ-σικά, αν δεν έχουµε κάποια αντίστοιχη συσκευή, µπο-ρούµε να χρησιµοποιήσουµε το πληκτρολόγιό µας, αν καισ' αυτή την περίπτωση, χάνουµε την τελειότητα των παι-χνιδιών της εποχής.

Παίζοντας...Πλήθος ρυθµίσεων και παραµέτρων υπάρχει για το πρό-γραµµα, έτσι ώστε να το φέρουµε στα µέτρα µας. Απόρύθµιση του ρυθµού των καρέ στην οθόνη µέχρι και τηνταχύτητα του προσοµοιωτή. Επίσης ρύθµιση των θυρώνγια τα περιφερειακά µας καθώς και των πλήκτρων πουθα χρησιµοποιηθούν για το παιχνίδι από το πληκτρολό-γιό µας.Για τους νοσταλγούς της εποχής, έχουν κυκλοφορήσειJoystick USB όπως το παραδοσιακό της Commodore µετα 2 στρογγυλά κουµπάκια και τον κλασσικό µοχλό τύπου“Pacman”. Υπάρχουν φυσικά στην Ελλάδα, σε καταστή-µατα πληροφορικής.

Περισσότερα...Για περισσότερη µελέτη, πληροφορίες, προγράµµατα,παιχνίδια µπορείτε να επισκεφθείτε:Lemon 64 - http://www.lemon64.com/C64 Gamebase - http://gb64.com

Μερικά από τα καλύτερα παιχνίδιαπου κυκλοφόρησαν για το C64

Η µπλε οθόνη (όχι η blue screen of death ;) )που λατρέψαµε όλοι οι παλιοί...

Bubble Bobble

Boulder Dash

Summer Games

Shinobi

International Karate+ Double Dragon

New Zealand Story

Spy vs. Spy

Wonderboy in Monsterland

Bruce Lee

Defender of the Crown Cabal

του Γιώργου Γουργιώτη (gourgi) - gourgi@gmail.comHINTS & TIPS

30

Η ενότητα αυτή παρουσιάζει σύντοµες απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις χρηστών Ubuntu. Για επιπλέον λεπτοµέρειες ή απορίες πάνω στις συγκεκριµένες απαν-τήσεις δείτε τα θέµατα στο φόρουµ http://forum.ubuntu-gr.org ή ανοίξτε ένα νέο αν δεν υπάρχει. Μπορείτε να στείλετε τις ερωτήσεις σας ώστε να απαντηθούν σεεπόµενο τεύχος του περιοδικού στο e-mail: questions.ubuntistas@gmail.com

E: Πώς θα επανεκκινήσω το GNOME χωρίς ναεπανεκκινήσω τον υπολογιστή µου;A: Πατήστε 'Ctrl + Alt + Backspace' ή εκτελέστεστο Τερµατικό:

sudo /etc/init.d/gdm restart

Αν έχετε KDE η εντολή Τερµατικού είναι:

sudo /etc/init.d/kdm restart

E: Έκανα αναβάθµιση στην έκδοση 9.04 και οσυνδυασµός Ctrl+Alt+Backspace δε λειτουργείπια.Α: Λόγω παραπόνων από πολλούς χρήστες,στην καινούργια έκδοση του Ubuntu δεν είναιενεργοποιηµένος από την αρχή αυτός ο συν-δυασµός. Για να τον ενεργοποιήσετε εκτελέστεστο Τερµατικό:

sudo apt-get install dontzapsudo dontzap --disable

E: Το σύστηµά µου δεν ανταποκρίνεται καθόλου,ποιος είναι ο σωστός τρόπος για να το επανεκκι-νήσω;Α: Μπορείτε να χρησιµοποιήσετε τα «µαγικά

πλήκτρα» (magic keys): Πατήστε 'ALT + SyS Rq+ ένα από τα πλήκτρα' που αναφέρονται παρα-κάτω (το πλήκτρο SyS Rq είναι επίσης γνωστόως "print screen"):‘r’ - Απενεργοποιεί την κατάσταση raw του πλη-κτρολογίου και το θέτει σε XLATE.‘k’ - Secure Access key (SAK), κλείνει όλα ταπρογράµµατα τα σχετικά µε την τρέχουσα εικο-νική κονσόλα.‘b’ - Θα εκτελέσει αµέσως επανεκκίνηση του συ-στήµατος χωρίς συγχρονισµό ή αποπροσάρτησητων δίσκων.‘o’ - Θα κλείσει το σύστηµα σας (αν είναι ρυθµι-σµένο και υποστηρίζεται).’s’ - Θα προσπαθήσει να συγχρονίσει όλα ταπροσαρτηµένα συστήµατα αρχείων.‘u’ - Θα προσπαθήσει να προσαρτήσει ξανά όλατα προσαρτηµένα συστήµατα αρχείων µόνο γιαανάγνωση.‘e’ - Αποστολή SIGTERM σε όλες τις διεργασίες,εκτός από την init.‘i’ - Αποστολή SIGKILL σε όλες τις διεργασίες,εκτός από την init.‘l’ - Αποστολή SIGKILL σε όλες τις διεργασίες,ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΗΣ της init.O πιο συνηθισµένος συνδυασµός ώστε να επα-νεκκινήσετε σωστά το σύστηµα είναι οι Alt+Sys-

req+r, e, i, s, u, b (εκτελέστε τους συνδυασµούςπλήκτρων διαδοχικά, περιµένοντας µερικά δευ-τερόλεπτα µετά από κάθε εντολή).

Ε: Πώς θα δω όλα τα κρυφά αρχεία / φακέλουςστον Ναυτίλο;Α: Πατήστε 'Ctrl + H'

Ε: Πώς θα µεταβώ σε Console mode στοUbuntu;Α: Πατήστε 'Ctrl + Alt + F1' (ή F2 έως F6).Για να µεταβείτε πίσω στο GNOME ή στο KDE:Πατήστε "Alt + F7".

31

του Ηλία Παραπονιάρη (ilpara) - paraponiaris@yahoo.com COMMUNITY

Νέα & Ανακοινώσεις της Κοινότητας Ubuntu-grΞεπέρασε τα 37.000(!) hits το 3ο τεύχος του Ubuntistas(εξαιρουµένων όσων περιείχαν λεκτικό «bot» ή «goo-gle»), ...έχουµε εντυπωσιαστεί!

Το forum συµπλήρωσε 1 χρόνο λειτουργίας! Η Ελλη-νική Κοινότητα του Ubuntu στις 10 Μαΐου 2009 γιόρτασεγια τους χιλιάδες επισκέπτες, για τα περισσότερα από2.700 µέλη, για τις περισσότερες από 45.000 δηµοσιεύ-σεις σε περισσότερες από 4.500 συζητήσεις, για τους πε-ρισσότερους από 150 οδηγούς, και κυρίως για όλουςτους χρήστες Linux που γνώρισαν το Ubuntu και το ελεύ-θερο λογισµικό και βρήκαν µέσω του forum λύσεις σταπροβλήµατά τους, απαντήσεις στα ερωτήµατά τους, καικυρίως µια παρέα ανιδιοτελών εθελοντών να συζητήσουνσε καλό κλίµα και δηµιουργικά!Τα πρώτα 5 µέλη σε αριθµό δηµοσιεύσεων (vistakiller, Di-mitris, gourgi, kriti, rizitis) κέρδισαν ως αναµνηστικό δώροένα T-shirt του Ubuntu από το shop της Canonical (προ-σφορά της οµάδας διαχείρισης – συντονισµού).Μια σύντοµη παρουσίαση του forum από την fosscom2009 υπάρχει διαθέσιµη σε odp εδώ:http://tinyurl.com/ou9vke

Ubuntu 9.04 “Jaunty Jackalope” Release Parties. ΤοJaunty Jackalope κυκλοφόρησε την Πέµπτη 23 Απριλίου

2009 και συνοδεύτηκε από εορταστικές εκδηλώσεις σεΑθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Χανιά, ενώ µικρότερες συ-ναντήσεις γνωριµίας έγιναν και σε διάφορα τοπικά lugs.Οι εκδηλώσεις θα επαναληφθούν τέλη Οκτωβρίου 2009για το Ubuntu 9.10 που θα κυκλοφορήσει µε την ονοµα-σία Karmic Koala.

FossCom 2009. Το 2o Συνέδριο Κοινοτήτων ΕΛ/ΛΑΚδιεξήχθη στις 9 και 10 Μαΐου 2009, στο ΤΕΙ Λάρισας. ΗΕλληνική Κοινότητα του Ubuntu συµµετείχε µε αρκετά

µέλη. Την παρουσίαση της κοινότητας, του forum και τουπεριοδικού την έκαναν οι Κώστας Τόγιας (ktogias) καιΣόλων Σαββίδης (g00fy), ...ενώ πολλά µέλη παρακολού-θησαν το συνέδριο µέσω live-streaming και συζητούσανστο IRC.

Ο Σύλλογος Ανοιχτού Λογισµικού Χανίων διοργάνωσεστις 18-3-09 την εκδήλωση "ΕΛΛΑΚ και Εκπαίδευση" καιη προσέλευση κόσµου ήταν εντυπωσιακή (http://www.ch-ania-lug.gr/).

Εκδήλωση ΕΛ/ΛΑΚ στο Ubuntoxorio!!! ...στο ΑιγίνιοΠιερίας µε σκοπό µια επίδειξη του Ubuntu σε παιδιά δη-µοτικού σχολείου αλλά και σε επιχειρήσεις και ιδιώτες της

περιοχής. Τα παιδάκια από το γειτονικό δηµοτικό σχολείογνώρισαν το remastered LiveDVD TuxStation, ενηµερώ-θηκαν για το ελεύθερο λογισµικό, και είχαν την ευκαιρίανα δοκιµάσουν µόνα τους το Ubuntu στους υπολογιστέςπου είχαν προετοιµαστεί στο χώρο της εκδήλωσης ειδικάγια το σκοπό.Ταυτόχρονα, κοµάντο του TheLug εισέβαλε στο δηµοτικόσχολείο κι εγκατέστησε Ubuntu 8.10 σε έναν υπολογιστήτου σχολικού εργαστηρίου. Στο µεσηµεριανό διάλειµµα οπρόεδρος του Klug (Κοζάνη) Φώτης Στεφανίδης έσβησετα κεράκια της τούρτας γενεθλίων του κι ακολούθησε φα-γοπότι...

Το απόγευµα την εκδήλωση επισκέφτηκαν µεµονωµένοιεπισκέπτες αλλά και εργαζόµενοι τοπικής επιχείρησηςπου έδειξε ενδιαφέρον για την χρήση του ελεύθερου λο-γισµικού.Έλαβε χώρα επίδειξη εγκατάστασης Ubuntu 8.10 στο µη-χάνηµα ενός νεαρού επισκέπτη της εκδήλωσης κι ακο-λούθησαν συζητήσεις και ενδιαφέρουσες ερωτήσεις µέχριαργά το απόγευµα.

Thelug Release Party: Partitioning µε Ubuntu Live DVD...

∆υνατή η εκπροσώπηση του Ubuntu-gr

Ο Linuxman βασανίζοντας µικρά παιδάκια.Προσοχή!!! Μην του δίνετε καφέ...