uliÍllticli/uliÍllticli dodo suplementosuplemento ... · /uliÍllticli/uliÍllticli...

5
Consello Consello asesor asesor /uliÍllticlI /uliÍllticlI do do suplemento suplemento • Atlántico Atlántico Escala· Escala· sigue sigue coa coa súa súa andaina. andaina. con con novas novas temas temas e experiencias. experiencias. Iste Iste suplemento suplemento do do ensino ensino canta canta cun cun con con sello sello de de pedagogos pedagogos asesores asesores formado formado por por Xosé Xosé Manuel Manuel Cid, Cid, Mercedes Mercedes Suárez Suárez Pazos. Pazos. Mariló Mariló Candedo. Candedo. Mercedes Mercedes González González Sanmamed, Sanmamed, Manolita Manolita Garrido. Garrido. David David Cortón, Cortón, Manuel Manuel Bragado, Bragado, Cecilia Cecilia Bello Bello Rodríguez Rodríguez e Nova Nova Escala Escala Galega. Galega. ENCOL ENCOL DO DO SIGNIFICADO SIGNIFICADO DO DO ENTROIDO ENTROIDO pasa pasa o Entroido Entroido... ... e todo todo volve volve 6 seu seu . En En Galicia Galicia non non se se pode pode falar falar dun dun Entroido Entroido con con carácter carácter xeral, xeral, senon senon de de moi moi diversas diversas manifestaci6ns. manifestaci6ns. Así Así hai hai un un Entroido Entroido do do rural, rural, moi moi apegado apegado á tradici6n, tradici6n, 6s 6s ritos ritos e a terra. terra. Algúns Algúns estudiosos estudiosos ven ven nes- nes- te te ritual ritual un un culto culto á fecundidade fecundidade da da natureza natureza e un un certo certo simbolismo simbolismo máxico máxico que que vén vén case case dende dende a prehistoria. prehistoria. Da Da riqueza riqueza deste, deste, po- po- de de dar dar idea idea a cantidad cantidade de de másca- másca- ras ras diversas diversas e tradici6ns tradici6ns rituais rituais que que se se dan dan na na nosa nosa provincia: provincia: ci- ci- garr6ns, garr6ns, peliqueiros, peliqueiros, charrúas, charrúas, fe- fe- los, los, madamas, madamas, madamitas, madamitas, ga- ga- láns, láns, pantallas, pantallas, irrios, irrios, boteiros- boteiros- ... ... testamentos, testamentos, ditos, ditos, coplas coplas e xo- xo- gos gos son son testemuñas testemuñas dun dun acervo acervo cultural cultural que que compre compre coidar coidar e pro- pro- texer. texer. Nas Nas cidades cidades ten ten unha unha menor menor vagaxe vagaxe ritual, ritual, pero pero así así a todo todo amo- amo- sa sa tamén tamén unha unha riqueza riqueza creativa creativa Alguén Alguén dixo. dixo. algunha algunha vez vez que que de de Galicia: Galicia: así así hai hai no no Entroido Entroido un un importante importante 6 estar estar influído influído por por desta desta tradici6n tradici6n impedíu impedíu todo todo tipo tipo ben ben diferentes, diferentes, que que moitas moitas veces veces todos todos levamos levamos dentro dentro un un príncipe, príncipe, carácter carácter ritual, ritual, o rito rito de de vestirse vestirse moitas moitas e diversas diversas tendencias. tendencias. E de de coacci6ns. coacci6ns. tratamos tratamos de de imitar imitar coma coma se se fosen fosen un un almirante, almirante, un un pegureiro pegureiro ou ou de de máscara, máscara, de de comer comer determina- determina- un un entroido entroido máis máis de de comparsas comparsas e Hoxe Hoxe en en día día vívese vívese o Entroido Entroido propias, propias, con con certo certo perigo perigo de de pervi- pervi- mesmo mesmo ... ... un un misioneiro; misioneiro; s6 s6 fai fai fa- fa- das das especialidades especialidades gastron6mi- gastron6mi- grupos grupos e menos menos vivencial vivencial e parti- parti- de de maneira maneira ben ben diferente diferente e practi- practi- vencia vencia das das manifestaci6ns manifestaci6ns aut6c- aut6c- lla lla meterse meterse dentro dentro do do personaxe personaxe cas, cas, de de face-Io face-Io meco meco ... ... un un carácter carácter cipativo cipativo a pesar pesar do do grande grande auxe auxe camente, camente, con con total total liberdade. liberdade. Sen Sen tonas. tonas. C6rrese C6rrese tamén tamén o risco risco de de e ... ... chegar chegar a selo. selo. Xa Xa non non hai hai de- de- de de liberdade liberdade 6 admitirse admitirse no no Entroi- Entroi- que que ten ten experimentado experimentado nos nos últi- últi- embargo, embargo, o Entroido Entroido tamén tamén está está ve-Io ve-Io entroido entroido coma coma un un espectá- espectá- terminismo terminismo que que valla. valla. O Entroido Entroido do do conductas conductas ou ou actitudes actitudes que que mos mos anos. anos. sometido sometido a certos certos riscos riscos que. que. culo culo máis; máis; coma coma quen quen o ve ve a tra- tra- ofrécenos ofrécenos a cada cada un un de de n6s n6s a noutro noutro momento momento non non se se tolera- tolera- C6mpre C6mpre salientar salientar do do Entroido Entroido c6mpre c6mpre sinalar; sinalar; Por Por unha unha banda, banda, o vés vés da da pantalla. pantalla. Estámonos Estámonos facen- facen- oportunidade oportunidade de de ser ser aquilo aquilo que que rfan, rfan, porque porque serían serían faltas faltas contra contra a tamén tamén a funci6n funci6n de de facemos facemos du- du- interese interese de de determinadas determinadas institu- institu- do do cada cada vez vez máis máis espectadores espectadores e realmente realmente non non somos. somos. Xa Xa resulta resulta boa boa crianza crianza e mesmo mesmo contra contra as as rante rante uns uns días días a todos todos iguais. iguais. Nes- Nes- ci6ns ci6ns por por potencia-los potencia-los costumes costumes e menos menos actores actores da da nosa nosa propia propia t6pico, t6pico, pero pero evidentemente evidentemente ... ... di- di- leis. leis. Non Non deixa deixa de de ter ter un un certo certo te te senso senso o disfrace disfrace actúa actúa como como as as tradici6ns tradici6ns populares populares está está le- le- existencia... existencia... o entroido entroido esixe esixe a me me de de que que te te gavas gavas e direiche direiche o carácter carácter xurídico, xurídico, porque porque neste neste elemento elemento igualador, igualador, porque porque an- an- vando vando a unha unha excesiva excesiva institucio- institucio- participaci6n participaci6n porque porque aquel aquel que que que que non non tés tés ... ... tempo tempo caducan caducan tódolos tódolos precep- precep- que que "todos "todos somos somos iguais iguais ante ante a nalizaci6n nalizaci6n da da festa, festa, perdéndose perdéndose non non participa participa é o candidato candidato princi- princi- O pobre pobre pasa pasa por por rico, rico, o home home tos, tos, usanzas, usanzas, costumes costumes e leis leis do do lei", lei", xa xa se se sabe sabe que que hai hai uns uns que que parte parte do do carácter carácter espontáneo, espontáneo, lú- lú- pal pal a sufri-Ias sufri-Ias bromas bromas e porque porque a por por muller muller e a muller muller por por home, home, o tempo tempo ordinario ordinario e rexen rexen as as súas súas son son máis máis "iguais" "iguais" ca ca outros; outros; o dico dico e creativo creativo que que ten ten en en si si mes- mes- participaci6n participaci6n permite permite a cada cada un un pequeno pequeno por por grande grande o o grande grande propias propias normas normas inviolables, inviolables, as as disfrace disfrace mide mide a todos todos polo polo mes- mes- mo mo o Entroido. Entroido. Vaise Vaise cara cara a un un sentirse sentirse integrado integrado na na sociedade sociedade por por pequeno pequeno ... ... mesmo mesmo se se poderla poderla pantallas pantallas e os os cigarr6ns cigarr6ns están están pro- pro- mo mo raseiro, raseiro, 6 coincidir coincidir ricos ricos e po- po- Entroido Entroido de de exposici6n, exposici6n, un un entroi- entroi- na na que que vive. vive. dicir dicir que que durante durante todo todo o ano ano esta- esta- texidas texidas por por unha unha lei lei non non escrita, escrita, bres, bres, parados parados e executivos, executivos, inte- inte- do do de de pasarela pasarela ... ... e o que que é máis máis Dende Dende a escola escola ofrécesenos ofrécesenos a mos mos metidos metidos no no noso noso papel papel e s6 s6 que que os os fai fai tan tan poderosos poderosos que que os os lectuais lectuais e ignorantes ignorantes no no mesmo mesmo grave grave un un entroido-competici6n entroido-competici6n ... ... oportunidade oportunidade de de vivi-Io vivi-Io entroido entroido unha unha vez vez (polo (polo Entroido) Entroido) nos nos ma- ma- veciños veciños están están abrigados abrigados a convi- convi- ritual, ritual, sen sen outra outra identificaci6n. identificaci6n. Isto Isto non non quere quere dicir dicir que que as as institu- institu- da da maneira maneira máis máis plena plena e participa- participa- nifestamos nifestamos tal tal como como somos. somos. Por Por dalos dalos e a atura-Ias atura-Ias súas súas bromas bromas Durante Durante moito moito empo empo esta esta opor- opor- ci6ns ci6ns non non deban deban apoiar apoiar este este tipo tipo ti ti va va axudando axudando a coñecer, coñecer, conser- conser- unha unha vez vez deixamos deixamos fora fora os os con- con- por por pesadas pesadas que que tunidade tunidade de de sermos sermos iguais iguais estívo- estívo- de de festexos, festexos, 6 contrario; contrario; pero pero a var var e valora-Ios valora-Ios costumes costumes e tradi- tradi- vencionalismos vencionalismos sociais sociais e racha- racha- Dáse Dáse neste neste tempo tempo unha unha parodia parodia nos nos vedada vedada porque, porque, ... ... evidente- evidente- súa súa actuaci6n actuaci6n debe debe ser, ser, polo polo me- me- ci6ns ci6ns populares populares e a desenvolver- desenvolver- mos mos cos cos "corsés" "corsés" nos nos que que pase- pase- caricaturesca caricaturesca dos dos máis máis diversos diversos mente, mente, cumpría cumpría marcar marcar diferen- diferen- nos nos coma coma a dos dos árbitros: árbitros: faino faino la la creatividad creatividade dos dos nenos. nenos. Dende Dende niñamente niñamente imos imos entrando entrando case case oficios, oficios, cargos cargos públicos, públicos, corpora- corpora- cias. cias. A pesares pesares diso, diso, en en moitos moitos mellor mellor aquel aquel que que pasa pasa máis máis desa- desa- os os preparativos preparativos que que principian principian sen sen damos damos conta. conta. Da Da mesma mesma ma- ma- ci6ns, ci6ns, procesi6ns procesi6ns e cerimonias cerimonias de de lugares lugares da da nasa nasa xeogrfía, xeogrfía, particu- particu- percibido. percibido. O excesivo excesivo intervencio- intervencio- aproximadamente aproximadamente uns uns quince quince neira neira que que para para os os tolos tolos os os máis máis carácter carácter social social ou ou relixioso, relixioso, sen sen larmente larmente nos nos máis máis aillados, aillados, o en- en- nismo nismo neste neste tipo tipo de de tradici6ns tradici6ns po- po- días días antes antes (compadres (compadres e coma- coma- son son os os que que realmente realmente non non están están reparar reparar se se poden poden ser ser ou ou non non ofen- ofen- troido troido perviviu perviviu malia malia as as prohibi- prohibi- pulares pulares acaba acaba desvirtuando desvirtuando o pro- pro- dres), dres), coa coa confecci6n confecci6n de de carautas, carautas, nos nos seu seu s cabales, cabales, semella semella que que vi- vi- sivas sivas para para as as persoas persoas ou ou institu- institu- ci6ns. ci6ns. Non Non se se pode pode prohibir prohibir a un un pio pio carácter carácter da da festa. festa. disfraces disfraces e o meco, meco, ata ata as as liortas, liortas, vimos vimos nun nun entroido entroido permanente permanente e ci6ns, ci6ns, porque porque no no Entroido Entroido todo todo pobo pobo que que se se manifeste manifeste tal tal como como Por Por outra outra parte, parte, hai hai unha unha certa certa carreiras carreiras e o luxa-la luxa-la cara cara os os ou- ou- por por unha unha vez vez amosamos amosamos a nasa nasa está está permitido. permitido. A sociedade sociedade preci- preci- é, é, e tal tal como como sinte. sinte. En En lugares lugares tendencia tendencia a uniformizaci6n uniformizaci6n do do En- En- tros tros ... ... hai hai toda toda unha unha chea chea de de posi- posi- verdadeira verdadeira faciana faciana .• .• sa sa dunha dunha vía vía de de escape escape para para que que a coma coma Laza Laza ou ou Viana Viana do do Bolo, Bolo, o troido. troido. A grande grande potencialidade potencialidade bles bles actividades actividades conducentes conducentes á O Entroido Entroido cumpre cumpre moitas moitas e di- di- xente xente poida poida dar dar saída saída ás ás súas súas entroido entroido 6 rexurdir rexurdir de de tradi- tradi- dos dos medios medios de de comunicaci6n, comunicaci6n, par- par- consecuci6n consecuci6n dos dos obxectivos obxectivos ante- ante- versas versas funci6ns, funci6ns, tal tal como como xa xa sina- sina- frustraci6ns. frustraci6ns. Chega Chega o Entroido Entroido ... ... e ci6ns ci6ns ancestrais ancestrais vence venceliadas liadas 6 ticularmente ticularmente da da televisi6n, televisi6n, amó- amó- riormente riormente sinalados. sinalados. lara lara D. D. Vicente Vicente Risco Risco na na Historia Historia a xente xente maniféstase maniféstase libremente, libremente, culto culto á terra terra e á Natureia. Natureia. A forza forza sanos sanos realidades realidades moi moi lonxanas lonxanas e X05E X05E A. A. CALVIÑO CALVIÑO VOCABULARIO VOCABULARIO BA51CO BA51CO sorte sorte de de mitra, mitra, da da que que pende pende por por de de... ... ) Primeiro Primeiro xoves xoves de de Entroido Entroido COROZA.- COROZA.- Disfrace Disfrace feito feito de de do do entroido.!1 entroido.!1 Fig. Fig. Festas Festas grotes- grotes- detrás detrás unha unha pelica pelica de de cameiro cameiro (de (de no no que que as as rapazas rapazas intentan intentan quitar- quitar- palla palla que que cando cando se se poñen poñen na na cida- cida- cas cas e fachosas. fachosas. DO DO ENTROIOO ENTROIOO o nome nome de de peliqueiro); peliqueiro); a mitra mitra 1Ie-la 1Ie-la comadre comadre 6s 6s rapaces rapaces para para de de é para para caricaturizar caricaturizar 6s 6s labre- labre- ENTROIDO.- ENTROIDO.- (Iat. (Iat. "Introitu"). "Introitu"). ANDROLLA.- ANDROLLA.- Embutido Embutido de de tri- tri- leva leva unha unha carauta carauta e madeira madeira talla- talla- quiemala. quiemala. gos. gos. Ten Ten certo certo perigo, perigo, porque porque Entrada, Entrada, comezo comezo do do ano ano ou ou da da pa pa gorda gorda propio propio da da zona zona do do Bolo. Bolo. da da e na na súa súa parte parte superior superior antes antes sempre sempre hai hai algún algún chistoso chistoso que que po- po- primavera. primavera. Tamén Tamén se se lIes lIes chama chama A festa festa da da androlla androlla coincide coincide co co levaba levaba a lúa lúa e sol, sol, hoxe hoxe leva leva debu- debu- de de achegarlle achegarlle lume. lume. asf asf ás ás máscaras, máscaras, especialmente especialmente Entroido Entroido en en Viana. Viana. xos xos aleg6ricos aleg6ricos de de animais animais salva- salva- CORREDOIRO.- CORREDOIRO.- Domingo Domingo de de ás ás mal mal vestidas vestidas e as as persoas persoas de de BOTEIRO.- BOTEIRO.- Máscara Máscara de de Viana Viana xes; xes; completa completa o vestuario vestuario unha unha saxaxésima saxaxésima que que leva leva este este nome nome ruin ruin facha facha ou ou ridículas. ridículas. do do Bolo. Bolo. que que leva leva un un tocado tocado floral floral chaquetiña chaquetiña chea chea de de charreteiras, charreteiras, porque porque disque disque neste neste día día comezan comezan FARANDELAS.- FARANDELAS.- Filloas Filloas bran- bran- e unha unha carauta carauta de de madeira madeira moi moi un un calz6n calz6n curto curto con con moitas moitas borlas, borlas, a "corre-Io "corre-Io entroido". entroido". (Outros (Outros opi- opi- cas, cas, sen sen sangue. sangue. antiga. antiga. unha unha faixa faixa e un un cinto cinto do do que que col- col- nan nan que que leva leva este este nome nome por por face- face- FARELEIRO.- FARELEIRO.- (Borralleiro (Borralleiro ou ou ClCHOTE.- ClCHOTE.- Xiringa. Xiringa. !\ntano !\ntano fa- fa- gan gan varias varias chocas chocas (polo (polo que que ta- ta- ren ren "a "a corrida corrida do do galo"). galo"). cinseiro). cinseiro). Domingo Domingo de de Septuaxé- Septuaxé- cíano cíano os os rapaces rapaces cunha cunha cana cana ou ou mén mén se se chama chama choqueiro) choqueiro) que que fai fai CHARRUA.- CHARRUA.- Máscara Máscara propia propia sima; sima; chámase chámase as! as! porque porque as as cunha cunha p6la p6la de de sabugueiro sabugueiro e un un moito moito ruído ruído o de de Allariz; Allariz; ían ían vestidas vestidas de de moitas moitas máscaras máscaras adlcanse adlcanse a botar botar farelo, farelo, émbolo émbolo feito feito con con pau pau e estopas. estopas. COMADRES.- COMADRES.- Bonecas Bonecas fe fe itas itas cores cores cun cun cinto cinto de de chocas, chocas, unha unha borralla borralla ou ou cinsa cinsa á xente. xente. Tamén Tamén Había Había sitios sitios ande ande os os rapaces rapaces agar- agar- de de palla palla e farrapos farrapos polos polos rapaces rapaces pelica pelica e unha unha sorte sorte de de monteira. monteira. reciben reciben este este nome nome as as propias propias daban daban agachados agachados á saída saída da da misa misa e que que as as rapazas rapazas intentan intentan sacar- sacar- Disque Disque o nome nome víñalle víñalle por por un un ho- ho- máscaras máscaras que que o fan. fan. para para cichar cichar auga auga á xente xente de de ma- ma- lIes.!1 lIes.!1 (Xoves (Xoves de de... ... ) Segundo Segundo me me de de Xinzo Xinzo que que se se vestfa vestfa tódolos tódolos fELO.- fELO.- Máscara Máscara farrapenta farrapenta xo- xo- neira neira que que os os veciños veciños ían ían con con pa- pa- ves ves de de Entroido, Entroido, no no que que os os rapa- rapa- anos anos e que que tiña tiña por por alcume alcume "Cha- "Cha- vestida vestida con con roupa roupa porca porca e facho- facho- raugas raugas ainda ainda que que fixese fixese sol. sol. ces ces intentan intentan sacarlle sacarlle o compadre compadre rrúa". rrúa". sa. sa. De De calquera calquera tipo tipo ridlculo ridlculo ou ou CIGARRON.- CIGARRON.- Disfrace Disfrace propio propio ás ás mozas. mozas. CHOCAS.- CHOCAS.- Esquilas Esquilas que que levan levan moi moi feo feo dise: dise: -semalla -semalla un un felo-. felo-. dos dos vales vales de de Laza Laza e Monterrei, Monterrei, COMPADRES.- COMPADRES.- Bonecos Bonecos fei- fei- colgando colgando no no van, van, peliqueiros, peliqueiros, pan- pan- En En Garabás Garabás (Maside), (Maside), poIa poIa contra, contra, particularmente particularmente de de Laza. Laza. Caracte- Caracte- tos tos polas polas mozas mozas que que intentan intentan tallas tallas e cigarr6ns. cigarr6ns. rízase rízase por por levar levar na na cabeza cabeza unha unha arrebatasrlle-Ios arrebatasrlle-Ios mozos.!1 mozos.!1 (Xoves (Xoves ENTROIDADA.- ENTROIDADA.- Comparsas Comparsas

Upload: others

Post on 11-Oct-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: uliÍllticlI/uliÍllticlI dodo suplementosuplemento ... · /uliÍllticlI/uliÍllticlI ConselloConsello asesor dodo suplementosuplemento •• AtlánticoAtlántico Escala·Escala·

ConselloConsello asesorasesor/uliÍllticlI/uliÍllticlI dodo suplementosuplemento •• AtlánticoAtlántico Escala·Escala· siguesigue coacoa súasúa andaina.andaina. concon novasnovas temastemas ee experiencias.experiencias. IsteIste suplementosuplemento dodo ensinoensino cantacanta cuncun conconsellosello dede pedagogospedagogos asesoresasesores formadoformado porpor XoséXosé ManuelManuel Cid,Cid, MercedesMercedes SuárezSuárez Pazos.Pazos. MarilóMariló Candedo.Candedo. MercedesMercedes GonzálezGonzález Sanmamed,Sanmamed, ManolitaManolita Garrido.Garrido. DavidDavid Cortón,Cortón, ManuelManuel Bragado,Bragado, CeciliaCecilia BelloBello RodríguezRodríguez ee NovaNova EscalaEscala Galega.Galega.

ENCOLENCOL DODO SIGNIFICADOSIGNIFICADO DODO ENTROIDOENTROIDO pasapasa oo EntroidoEntroido...... ee todotodo volvevolve 66 seuseu luga~luga~ ..

EnEn GaliciaGalicia nonnon sese podepode falarfalar dundun EntroidoEntroido concon caráctercarácter xeral,xeral, senonsenon dede moimoi diversasdiversas manifestaci6ns.manifestaci6ns. AsíAsí haihai unun EntroidoEntroido dodo rural,rural, moimoi apegadoapegado áá tradici6n,tradici6n, 6s6s ritosritos ee aa terra.terra. AlgúnsAlgúns estudiososestudiosos venven nes­nes­tete ritualritual unun cultoculto áá fecundidadefecundidade dada naturezanatureza ee unun certocerto simbolismosimbolismo máxicomáxico queque vénvén casecase dendedende aa prehistoria.prehistoria. DaDa riquezariqueza deste,deste, po­po­dede dardar ideaidea aa cantidadcantidadee dede másca­másca­rasras diversasdiversas ee tradici6nstradici6ns rituaisrituais queque sese dandan nana nosanosa provincia:provincia: ci­ci­garr6ns,garr6ns, peliqueiros,peliqueiros, charrúas,charrúas, fe­fe­los,los, madamas,madamas, madamitas,madamitas, ga­ga­láns,láns, pantallas,pantallas, irrios,irrios, boteiros­boteiros­......testamentos,testamentos, ditos,ditos, coplascoplas ee xo­xo­gosgos sonson testemuñastestemuñas dundun acervoacervo culturalcultural queque comprecompre coidarcoidar ee pro­pro­texer.texer.

NasNas cidadescidades tenten unhaunha menormenor vagaxevagaxe ritual,ritual, peropero asíasí aa todotodo amo­amo­sasa taméntamén unhaunha riquezariqueza creativacreativa

AlguénAlguén dixo.dixo. algunhaalgunha vezvez queque dede Galicia:Galicia: asíasí haihai nono EntroidoEntroido unun importanteimportante 66 estarestar influídoinfluído porpor destadesta tradici6ntradici6n impedíuimpedíu todotodo tipotipo benben diferentes,diferentes, queque moitasmoitas vecesveces todostodos levamoslevamos dentrodentro unun príncipe,príncipe, caráctercarácter ritual,ritual, oo ritorito dede vestirsevestirse moitasmoitas ee diversasdiversas tendencias.tendencias. EE dede coacci6ns.coacci6ns. tratamostratamos dede imitarimitar comacoma sese fosenfosen unun almirante,almirante, unun pegureiropegureiro ouou dede máscara,máscara, dede comercomer determina­determina­ unun entroidoentroido máismáis dede comparsascomparsas ee HoxeHoxe enen díadía vívesevívese oo EntroidoEntroido propias,propias, concon certocerto perigoperigo dede pervi­pervi­mesmomesmo...... unun misioneiro;misioneiro; s6s6 faifai fa­fa­ dasdas especialidadesespecialidades gastron6mi­gastron6mi­ gruposgrupos ee menosmenos vivencialvivencial ee parti­parti­ dede maneiramaneira benben diferentediferente ee practi­practi­ venciavencia dasdas manifestaci6nsmanifestaci6ns aut6c­aut6c­llalla metersemeterse dentrodentro dodo personaxepersonaxe cas,cas, dede face-Ioface-Io mecomeco......unun caráctercarácter cipativocipativo aa pesarpesar dodo grandegrande auxeauxe camente,camente, concon totaltotal liberdade.liberdade. SenSen tonas.tonas. C6rreseC6rrese taméntamén oo riscorisco dede ee...... chegarchegar aa selo.selo. XaXa nonnon haihai de­de­ dede liberdadeliberdade 66 admitirseadmitirse nono Entroi­Entroi­ queque tenten experimentadoexperimentado nosnos últi­últi­ embargo,embargo, oo EntroidoEntroido taméntamén estáestá ve-Iove-Io entroidoentroido comacoma unun espectá­espectá­terminismoterminismo queque valla.valla. OO EntroidoEntroido dodo conductasconductas ouou actitudesactitudes queque mosmos anos.anos. sometidosometido aa certoscertos riscosriscos que.que. culoculo máis;máis; comacoma quenquen oo veve aa tra­tra­ofrécenosofrécenos aa cadacada unun dede n6sn6s aa noutronoutro momentomomento nonnon sese tolera­tolera­ C6mpreC6mpre salientarsalientar dodo EntroidoEntroido c6mprec6mpre sinalar;sinalar; PorPor unhaunha banda,banda, oo vésvés dada pantalla.pantalla. EstámonosEstámonos facen­facen­oportunidadeoportunidade dede serser aquiloaquilo queque rfan,rfan, porqueporque seríanserían faltasfaltas contracontra aa taméntamén aa funci6nfunci6n dede facemosfacemos du­du­ intereseinterese dede determinadasdeterminadas institu­institu­ dodo cadacada vezvez máismáis espectadoresespectadores ee realmenterealmente nonnon somos.somos. XaXa resultaresulta boaboa crianzacrianza ee mesmomesmo contracontra asas ranterante unsuns díasdías aa todostodos iguais.iguais. Nes­Nes­ ci6nsci6ns porpor potencia-lospotencia-los costumescostumes ee menosmenos actoresactores dada nosanosa propiapropia t6pico,t6pico, peropero evidentementeevidentemente...... di­di­ leis.leis. NonNon deixadeixa dede terter unun certocerto tete sensosenso oo disfracedisfrace actúaactúa comocomo asas tradici6nstradici6ns popularespopulares estáestá le­le­ existencia...existencia... oo entroidoentroido esixeesixe aa meme dede queque tete gavasgavas ee direichedireiche oo caráctercarácter xurídico,xurídico, porqueporque nesteneste elementoelemento igualador,igualador, porqueporque an­an­ vandovando aa unhaunha excesivaexcesiva institucio­institucio­ participaci6nparticipaci6n porqueporque aquelaquel queque queque nonnon téstés...... tempotempo caducancaducan tódolostódolos precep­precep­ queque "todos"todos somossomos iguaisiguais anteante aa nalizaci6nnalizaci6n dada festa,festa, perdéndoseperdéndose nonnon participaparticipa éé oo candidatocandidato princi­princi­

OO pobrepobre pasapasa porpor rico,rico, oo homehome tos,tos, usanzas,usanzas, costumescostumes ee leisleis dodo lei",lei", xaxa sese sabesabe queque haihai unsuns queque parteparte dodo caráctercarácter espontáneo,espontáneo, lú­lú­ palpal aa sufri-Iassufri-Ias bromasbromas ee porqueporque aa porpor mullermuller ee aa mullermuller porpor home,home, oo tempotempo ordinarioordinario ee rexenrexen asas súassúas sonson máismáis "iguais""iguais" caca outros;outros; oo dicodico ee creativocreativo queque tenten enen sisi mes­mes­ participaci6nparticipaci6n permitepermite aa cadacada unun pequenopequeno porpor grandegrande oo oo grandegrande propiaspropias normasnormas inviolables,inviolables, asas disfracedisfrace midemide aa todostodos polopolo mes­mes­ momo oo Entroido.Entroido. VaiseVaise caracara aa unun sentirsesentirse integradointegrado nana sociedadesociedade porpor pequenopequeno......mesmomesmo sese poderlapoderla pantallaspantallas ee osos cigarr6nscigarr6ns estánestán pro­pro­ momo raseiro,raseiro, 66 coincidircoincidir ricosricos ee po­po­ EntroidoEntroido dede exposici6n,exposici6n, unun entroi­entroi­ nana queque vive.vive. dicirdicir queque durantedurante todotodo oo anoano esta­esta­ texidastexidas porpor unhaunha leilei nonnon escrita,escrita, bres,bres, paradosparados ee executivos,executivos, inte­inte­ dodo dede pasarelapasarela ...... ee oo queque éé máismáis DendeDende aa escolaescola ofrécesenosofrécesenos aa mosmos metidosmetidos nono nosonoso papelpapel ee s6s6 queque osos faifai tantan poderosospoderosos queque osos lectuaislectuais ee ignorantesignorantes nono mesmomesmo gravegrave unun entroido-competici6nentroido-competici6n...... oportunidadeoportunidade dede vivi-Iovivi-Io entroidoentroido unhaunha vezvez (polo(polo Entroido)Entroido) nosnos ma­ma­ veciñosveciños estánestán abrigadosabrigados aa convi­convi­ ritual,ritual, sensen outraoutra identificaci6n.identificaci6n. IstoIsto nonnon querequere dicirdicir queque asas institu­institu­ dada maneiramaneira máismáis plenaplena ee participa­participa­nifestamosnifestamos taltal comocomo somos.somos. PorPor dalosdalos ee aa atura-Iasatura-Ias súassúas bromasbromas DuranteDurante moitomoito empoempo estaesta opor­opor­ ci6nsci6ns nonnon debandeban apoiarapoiar esteeste tipotipo titivava axudandoaxudando aa coñecer,coñecer, conser­conser­unhaunha vezvez deixamosdeixamos forafora osos con­con­ porpor pesadaspesadas queque s~xan.s~xan. tunidadetunidade dede sermossermos iguaisiguais estívo­estívo­ dede festexos,festexos, 66 contrario;contrario; peropero aa varvar ee valora-Iosvalora-Ios costumescostumes ee tradi­tradi­vencionalismosvencionalismos sociaissociais ee racha­racha­ DáseDáse nesteneste tempotempo unhaunha parodiaparodia nosnos vedadavedada porque,porque, ...... evidente­evidente­ súasúa actuaci6nactuaci6n debedebe ser,ser, polopolo me­me­ ci6nsci6ns popularespopulares ee aa desenvolver­desenvolver­mosmos coscos "corsés""corsés" nosnos queque pase­pase­ caricaturescacaricaturesca dosdos máismáis diversosdiversos mente,mente, cumpríacumpría marcarmarcar diferen­diferen­ nosnos comacoma aa dosdos árbitros:árbitros: fainofaino lala creatividadcreatividadee dosdos nenos.nenos. DendeDende niñamenteniñamente imosimos entrandoentrando casecase oficios,oficios, cargoscargos públicos,públicos, corpora­corpora­ cias.cias. AA pesarespesares diso,diso, enen moitosmoitos mellormellor aquelaquel queque pasapasa máismáis desa­desa­ osos preparativospreparativos queque principianprincipian sensen damosdamos conta.conta. DaDa mesmamesma ma­ma­ ci6ns,ci6ns, procesi6nsprocesi6ns ee cerimoniascerimonias dede lugareslugares dada nasanasa xeogrfía,xeogrfía, particu­particu­ percibido.percibido. OO excesivoexcesivo intervencio­intervencio­ aproximadamenteaproximadamente unsuns quincequince neiraneira queque parapara osos tolostolos osos máismáis caráctercarácter socialsocial ouou relixioso,relixioso, sensen larmentelarmente nosnos máismáis aillados,aillados, oo en­en­ nismonismo nesteneste tipotipo dede tradici6nstradici6ns po­po­ díasdías antesantes (compadres(compadres ee coma­coma­sonson osos queque realmenterealmente nonnon estánestán repararreparar sese podenpoden serser ouou nonnon ofen­ofen­ troidotroido perviviuperviviu maliamalia asas prohibi­prohibi­ pularespulares acabaacaba desvirtuandodesvirtuando oo pro­pro­ dres),dres), coacoa confecci6nconfecci6n dede carautas,carautas, nosnos seuseuss cabales,cabales, semellasemella queque vi­vi­ sivassivas parapara asas persoaspersoas ouou institu­institu­ ci6ns.ci6ns. NonNon sese podepode prohibirprohibir aa unun piopio caráctercarácter dada festa.festa. disfracesdisfraces ee oo meco,meco, ataata asas liortas,liortas, vimosvimos nunnun entroidoentroido permanentepermanente ee ci6ns,ci6ns, porqueporque nono EntroidoEntroido todotodo pobopobo queque sese manifestemanifeste taltal comocomo PorPor outraoutra parte,parte, haihai unhaunha certacerta carreirascarreiras ee oo luxa-laluxa-la caracara osos ou­ou­porpor unhaunha vezvez amosamosamosamos aa nasanasa estáestá permitido.permitido. AA sociedadesociedade preci­preci­ é,é, ee taltal comocomo sinte.sinte. EnEn lugareslugares tendenciatendencia aa uniformizaci6nuniformizaci6n dodo En­En­ trostros...... haihai todatoda unhaunha cheachea dede posi­posi­verdadeiraverdadeira facianafaciana .•.• sasa dunhadunha víavía dede escapeescape parapara queque aa comacoma LazaLaza ouou VianaViana dodo Bolo,Bolo, oo troido.troido. AA grandegrande potencialidadepotencialidade blesbles actividadesactividades conducentesconducentes áá

OO EntroidoEntroido cumprecumpre moitasmoitas ee di­di­ xentexente poidapoida dardar saídasaída ásás súassúas entroidoentroido dádá pépé 66 rexurdirrexurdir dede tradi­tradi­ dosdos mediosmedios dede comunicaci6n,comunicaci6n, par­par­ consecuci6nconsecuci6n dosdos obxectivosobxectivos ante­ante­versasversas funci6ns,funci6ns, taltal comocomo xaxa sina­sina­ frustraci6ns.frustraci6ns. ChegaChega oo EntroidoEntroido......ee ci6nsci6ns ancestraisancestrais vencevence liadasliadas 66 ticularmenteticularmente dada televisi6n,televisi6n, amó­amó­ riormenteriormente sinalados.sinalados. laralara D.D. VicenteVicente RiscoRisco nana HistoriaHistoria aa xentexente maniféstasemaniféstase libremente,libremente, cultoculto áá terraterra ee áá Natureia.Natureia. AA forzaforza sanossanos realidadesrealidades moimoi lonxanaslonxanas ee X05EX05E A.A. CALVIÑOCALVIÑO

VOCABULARIOVOCABULARIO BA51COBA51CO sortesorte dede mitra,mitra, dada queque pendepende porpor dede......)) PrimeiroPrimeiro xovesxoves dede EntroidoEntroido COROZA.-COROZA.- DisfraceDisfrace feitofeito dede dodo entroido.!1entroido.!1 Fig.Fig. FestasFestas grotes­grotes­detrásdetrás unhaunha pelicapelica dede cameirocameiro (de(de nono queque asas rapazasrapazas intentanintentan quitar­quitar­ pallapalla queque candocando sese poñenpoñen nana cida­cida­ cascas ee fachosas.fachosas.DODO ENTROIOOENTROIOO aíaí oo nomenome dede peliqueiro);peliqueiro); aa mitramitra 1Ie-la1Ie-la comadrecomadre 6s6s rapacesrapaces parapara dede éé parapara caricaturizarcaricaturizar 6s6s labre­labre­ ENTROIDO.-ENTROIDO.- (Iat.(Iat. "Introitu")."Introitu").

ANDROLLA.-ANDROLLA.- EmbutidoEmbutido dede tri­tri­ levaleva unhaunha carautacarauta ee madeiramadeira talla­talla­ quiemala.quiemala. gos.gos. TenTen certocerto perigo,perigo, porqueporque Entrada,Entrada, comezocomezo dodo anoano ouou dada papa gordagorda propiopropio dada zonazona dodo Bolo.Bolo. dada ee nana súasúa parteparte superiorsuperior antesantes sempresempre haihai algúnalgún chistosochistoso queque po­po­ primavera.primavera. TaménTamén sese lIeslIes chamachama AA festafesta dada androllaandrolla coincidecoincide coco levabalevaba aa lúalúa ee sol,sol, hoxehoxe levaleva debu­debu­ dede achegarlleachegarlle lume.lume. asfasf ásás máscaras,máscaras, especialmenteespecialmenteEntroidoEntroido enen Viana.Viana. xosxos aleg6ricosaleg6ricos dede animaisanimais salva­salva­ CORREDOIRO.-CORREDOIRO.- DomingoDomingo dede ásás malmal vestidasvestidas ee asas persoaspersoas dede

BOTEIRO.-BOTEIRO.- MáscaraMáscara dede VianaViana xes;xes; completacompleta oo vestuariovestuario unhaunha saxaxésimasaxaxésima queque levaleva esteeste nomenome ruinruin fachafacha ouou ridículas.ridículas. dodo Bolo.Bolo. queque levaleva unun tocadotocado floralfloral chaquetiñachaquetiña cheachea dede charreteiras,charreteiras, porqueporque disquedisque nesteneste díadía comezancomezan FARANDELAS.-FARANDELAS.- FilloasFilloas bran­bran­ee unhaunha carautacarauta dede madeiramadeira moimoi unun calz6ncalz6n curtocurto concon moitasmoitas borlas,borlas, aa "corre-Io"corre-Io entroido".entroido". (Outros(Outros opi­opi­ cas,cas, sensen sangue.sangue.antiga.antiga. unhaunha faixafaixa ee unun cintocinto dodo queque col­col­ nannan queque levaleva esteeste nomenome porpor face­face­ FARELEIRO.-FARELEIRO.- (Borralleiro(Borralleiro ouou

ClCHOTE.-ClCHOTE.- Xiringa.Xiringa. !\ntano!\ntano fa­fa­ gangan variasvarias chocaschocas (polo(polo queque ta­ta­ renren "a"a corridacorrida dodo galo").galo"). cinseiro).cinseiro). DomingoDomingo dede Septuaxé­Septuaxé­cíanocíano osos rapacesrapaces cunhacunha canacana ouou ménmén sese chamachama choqueiro)choqueiro) queque faifai CHARRUA.-CHARRUA.- MáscaraMáscara propiapropia sima;sima; chámasechámase as!as! porqueporque asas cunhacunha p6lap6la dede sabugueirosabugueiro ee unun moitomoito ruídoruído oo corre~corre~ dede Allariz;Allariz; íanían vestidasvestidas dede moitasmoitas máscarasmáscaras adlcanseadlcanse aa botarbotar farelo,farelo,émboloémbolo feitofeito concon paupau ee estopas.estopas. COMADRES.-COMADRES.- BonecasBonecas fefe itasitas corescores cuncun cintocinto dede chocas,chocas, unhaunha borrallaborralla ouou cinsacinsa áá xente.xente. TaménTaménHabíaHabía sitiossitios andeande osos rapacesrapaces agar­agar­ dede pallapalla ee farraposfarrapos polospolos rapacesrapaces pelicapelica ee unhaunha sortesorte dede monteira.monteira. recibenreciben esteeste nomenome asas propiaspropiasdabandaban agachadosagachados áá saídasaída dada misamisa ee queque asas rapazasrapazas intentanintentan sacar­sacar­ DisqueDisque oo nomenome víñallevíñalle porpor unun ho­ho­ máscarasmáscaras queque oo fan.fan. parapara cicharcichar augaauga áá xentexente dede ma­ma­ lIes.!1lIes.!1 (Xoves(Xoves dede......)) SegundoSegundo meme dede XinzoXinzo queque sese vestfavestfa tódolostódolos fELO.-fELO.- MáscaraMáscara farrapentafarrapentaxo­xo­neiraneira queque osos veciñosveciños íanían concon pa­pa­ vesves dede Entroido,Entroido, nono queque osos rapa­rapa­ anosanos ee queque tiñatiña porpor alcumealcume "Cha­"Cha­ vestidavestida concon rouparoupa porcaporca ee facho­facho­raugasraugas aindaainda queque fixesefixese sol.sol. cesces intentanintentan sacarllesacarlle oo compadrecompadre rrúa".rrúa". sa.sa. DeDe calqueracalquera tipotipo ridlculoridlculo ouou

CIGARRON.-CIGARRON.- DisfraceDisfrace propiopropio ásás mozas.mozas. CHOCAS.-CHOCAS.- EsquilasEsquilas queque levanlevan moimoi feofeo dise:dise: -semalla-semalla unun felo-.felo-.dosdos valesvales dede LazaLaza ee Monterrei,Monterrei, COMPADRES.-COMPADRES.- BonecosBonecos fei­fei­ colgandocolgando nono van,van, peliqueiros,peliqueiros, pan­pan­ EnEn GarabásGarabás (Maside),(Maside), poIapoIa contra,contra,particularmenteparticularmente dede Laza.Laza. Caracte­Caracte­ tostos polaspolas mozasmozas queque intentanintentan tallastallas ee cigarr6ns.cigarr6ns.rízaserízase porpor levarlevar nana cabezacabeza unhaunha arrebatasrlle-Iosarrebatasrlle-Ios mozos.!1mozos.!1 (Xoves(Xoves ENTROIDADA.-ENTROIDADA.- ComparsasComparsas ~~~~

Page 2: uliÍllticlI/uliÍllticlI dodo suplementosuplemento ... · /uliÍllticlI/uliÍllticlI ConselloConsello asesor dodo suplementosuplemento •• AtlánticoAtlántico Escala·Escala·

Martes,Martes, 2020 dede febrerofebrero dede 19901990_24__24_ee_At_lán_tic_o_At_lán_tic_o ESCOLAESCOLA .................... MORENA.-MORENA.- MáscaraMáscara arrome­arrome­eraneran moimoi galanasgalanas ee lanlan montadosmontados dandodando unhaunha vaca,vaca, concon comoscomos dede enen mulas,mulas, óó galope.galope. verdade.verdade. BaixaBaixa dede CimadevilaCimadevila aa

FESTAFESTA DODO POTE.-POTE.- NomeNome queque LazaLaza oo lunsluns dede EntroidoEntroido ee tratatrata dede reciberecibe aa comidacomida dodo Entroido.Entroido. NelaNela escomarescomar áá xente.xente. EraEra dosdos vellosvellos ee predominapredomina aa camecame ee osos productosproductos osos novosnovos nonnon podlanpodlan ninnin tocala.tocala. --"O--"O EntroidoEntroido JJdodo porcoporco ee osos postrespostres especiais.especiais. "Catro"Catro causascausas hiahia enen LazaLaza

"Alegrla,"Alegrla, alogrote,alogrote, nonnon asas haihai enen todatoda aterraaterra SonSon tantastantas asas posibilidadesposibilidades 2.-2.- AsAs máscarasmáscaras ee oo queque ACTIVIDADESACTIVIDADESqueque estáestá oo raborabo dodo porcoporco nono pote.pote. peliqueiros,peliqueiros, maragatosmaragatos queque asas fefestasstas popularespopulares ofre­ofre­ representan.representan.asas formigasformigas ee aa Morena"Morena" cencen áá escala,escala, queque éstaésta nonnon asas 3.-3.- OsOs lugareslugares andeande sese de­de­ a).-a).- FacerFacer oo meco,meco, queque éé ununFLORESFLORES FRITIDAS.-FRITIDAS.- PostrePostre MULAMULA fALSA.-fALSA.- MáscaraMáscara dede podepode esqueceresquecer ee quedarquedar óó semolasemola aa festa.festa. bonecoboneco dede pallapalla vestido,vestido, quequeespecialespecial dodo EntroidoEntroido queque sese faifai CastroCastro Caldelas.Caldelas. DousDous homeshomes for­for­ marxenmarxen delas.delas. 4.-4.- OsOs obxetosobxetos utilizadosutilizados sese pasea,pasea, xúlgasexúlgase e,e, porpor últi­últi­fritindofritindo unhaunha masamasa dede fariña,fariña, leite,leite, mabanmaban oo corpocorpo ee asas pataspatas dada mu­mu­ MedianteMediante asas festasfestas motíva­motíva­ (bexigas,(bexigas, chocas,chocas, carros,carros, bre­bre­ mo,mo, sacrificase.sacrificase. OO mecomeco repre­repre­azucre,azucre, limónlimón ee salsal empregandoempregando la,la, aparelladaaparellada cunhascunhas mantas;mantas; sese oo traballotraballo escolar,escolar, desemó­desemó­ gallosgallos......).). sentasenta aoao Entroido,Entroido, éé oo seuseu ritoritounun moldemolde dede formaforma xeométricaxeométrica diantediante levabalevaba unhaunha cabezacabeza feitafeita laselase oo espírituespíritu comunitariocomunitario ee 5.-5.- OsOs ditos,ditos, burlas,burlas, can­can­ principal.principal.parecidoparecido aa unhaunha flor.flor. concon pelicaspelicas nunhanunha armaduraarmadura dede participativoparticipativo tantotanto dosdos alum­alum­ tigastigas ......FOLION.-FOLION.- CortexoCortexo dodo Entroido,Entroido, pau.pau. AcompañabaAcompañaba áá mula,mula, unun ma­ma­nosnos comacoma dosdos profesores,profesores, po­po­ 6.-6.- AsAs comidascomidas ee dulcesdulces tí­tí­ b).-b).- FacerFacer osos comadres.comadres. AsAsparticularmenteparticularmente nosnos pobospobos dodo Bo­Bo­ ragato,ragato, queque falandofalando castelóncastelón moimoi ténciaseténciase aa creatividade,creatividade, satis­satis­ picos.picos. mozasmozas facíanfacían concon palla,palla, oo xc­xc­lo.lo. DianteDiante vanvan osos zamarreiros,zamarreiros, esaxeradoesaxerado invitabainvitaba ásás mulleresmulleres aa fácesefácese aa necesidadenecesidade lúdicalúdica 7.-7.- OsOs xogosxogos ee bromasbromas máismáis vesves dede compadres,compadres, unsuns bone­bone­despoisdespois aa vellavella botandobotando borrallaborralla ee montaren,montaren, cobrándollescobrándolles unhasunhas ca­ca­dosdos escolaresescolares e,e, óó mesmomesmo comúns.comúns. coscos representandorepresentando algúnalgún mozomozooutrosoutros facendofacendo ruidoruido concon comoscomos ee delas.delas. OO montaren,montaren, aa mulamula esco­esco­tempo,tempo, ofreceofrece aa oportunidadeoportunidade dodo pobo.pobo. PaseábanoPaseábano polaspolas pra­pra­tamborls,tamborls, levandolevando nono medio,medio, menzabamenzaba aa dardar caucescauces ee procura­procura­ AAMBIENTACIONAAMBIENTACION DADA AULAAULAdede interacióninteración caca barrio,barrio, caca po­po­ zaszas ee camiños,camiños, logologo queimába­queimába­montadomontado nunnun burroburro vesltido,vesltido, óó baba tiralastiralas óó chan,chan, sese nonnon oo conse­conse­bo,bo, cascas naisnais ee paispais ee outrosoutros AA escala,escala, entón,entón, éncheseénchese dede no,no, tratandotratando osos mozosmozos dede im­im­Meco.Meco. gulagula corrlacorrla áá tabematabema andeande tiñatiña cidadáns.cidadáns. multitudemultitude dede mensaxesmensaxes ee sina­sina­ pedilo.pedilo.GALO.GALO. (Corrida(Corrida dodo galo).galo). XogoXogo queque pagarpagar unsuns vasos.vasos. lesles queque contribuiencontribuien aa impreg­impreg­

queque practicabanpracticaban osos mozosmozos oo do­do­ OLEIRO.-OLEIRO.- (Domingo(Domingo OleiroOleiro......)) AA PROGRAMACIONPROGRAMACION c).-c).- FacerFacer asas comadres.comadres. OOna-lana-la atmósferaatmósfera dodo tempotempo quequemingomingo corredoiro,corredoiro, tentandotentando dede DomingoDomingo nono queque sese practicapractica oo xo­xo­ xovesxoves dede comadres,comadres, andeande aasese estáestá aa vivir:vivir:chaparchapar óó galogalo queque sempresempre acaba­acaba­ gogo dasdas olas,olas, particularmenteparticularmente enen PartindoPartindo destadesta idea,idea, asas pro­pro­ figurafigura representadarepresentada éé unhaunha1.-1.- AlbumesAlbumes dede fotos,fotos, dia­dia­baba morrendo.morrendo. XinzoXinzo dede Umia.Umia. OO xogoxogo consisteconsiste fesorasfesoras ee profesoresprofesores progra­progra­ muller,muller, repéteserepétese aa mesmamesma ce­ce­positivas,positivas, imaxesimaxes dede revistas,revistas,GALAN.-GALAN.- MáscarasMáscaras concon dife­dife­ enen poñersepoñerse nunhanunha roldarolda ee irseirse bo­bo­ manman aa unidadeunidade didáctica:didáctica: OO remoniaremonia anterior.anterior.carteiscarteis queque mostrenmostren ee docu­docu­rentesrentes vestimentas,vestimentas, peropero casecase tandotando asas olas,olas, aquelaquel óó queque lIelIe calacala Entroido,Entroido, concon antelaciónantelación sufi­sufi­

mentenmenten sobarsobar dasdas distintasdistintascintecinte parapara celebra-lacelebra-la festa.festa. d).-d).- DisfrazarseDisfrazarse parapara rir,rir, paraparasempresempre arremedandoarremedando traxestraxes anti­anti­ perdeperde ee estáestá obrigadoobrigado aa pagarllepagarlle aa manifest&ciónsmanifest&cións dodo EntroidoEntroido gosgos dede señorlo,señorlo, aa basebase dede rouparoupa bebidabebida osos demáis.demáis. identificarseidentificarse ee deixarsedeixarse envol­envol­ASAS TRADICIONSTRADICIONS lOCAllOCAlSS (peliqueiros(peliqueiros dede Laza,Laza, pantallaspantallasinterior,interior, fritasfritas dede seda,seda, chapeo,chapeo, ORELLASORELLAS DEDE fRADE.-fRADE.- PostrePostre verver palapala imaxinaciónimaxinación ee oo xogoxogo

dede Xinzo,Xinzo, etc.).etc.).etc...etc... (Calvos(Calvos dede Randln,Randln, TToén,oén, propiopropio dodo EntroidoEntroido aa basebase mantei­mantei­ compartidocompartido....FanFan unhaunha análiseanálise dasdas tradi­tradi­ 2.-2.- DisfracesDisfraces antigos.antigos.

CelanovaCelanova......).). gaga dede porco,porco, fariña,fariña, azucre,azucre, limón,limón, ciónscións locaislocais máismáis próximas,próximas, 3.-3.- Pinturas.Pinturas. e).-e).- FacerFacer larpeiradaslarpeiradas ee co­co­IRRIO.-IRRIO.- NomeNome queque recibenreciben al­al­ auga,auga, canela,canela, salsal aceiteaceite ee mel.mel. reunindoreunindo todatoda aa informacióninformación 4.-4.- InstrumentosInstrumentos musicais.musicais. midasmidas propiaspropias dodo Entroido.Entroido.gunhasgunhas máscarasmáscaras enen determina­determina­ PANTAUAS.-PANTAUAS.- MáscaraMáscara dede documentaldocumental posible.posible. CómoCómo éé oo 5.-5.- RoupaRoupa vellavella dede mullermuller eedosdos lugares.lugares. NaNa TeixeiraTeixeira osos rapa­rapa­ XinzoXinzo queque visteviste dede brancobranco ee refai­refai­ EntroidoEntroido hoxehoxe ee comocomo sese cele­cele­ dede home.home. f).-f).- XogosXogos ee bromas:bromas: ColgarColgarcesces berrábanlleberrábanlle "irrio"irrio farranguelo,farranguelo, xoxo vermellovermello concon esquilas,esquilas, capacapa bragabraga antigamente:antigamente: 6.-6.- Farrapos.Farrapos. burros,burros, cazadorescazadores dede rabos,rabos,coascoas tripastripas óó carrelo".carrelo". curtacurta ee cintascintas comacoma asas dada tuna,tuna, 1.-1.- OO mecomeco ee oo seuseu signifi­signifi­ 7.-7.- Sombreiros,Sombreiros, cintos,cintos, ane­ane­ botarsebotarse fariñafariña ee farelos,farelos, pasarpasarMADAMlTAS.-MADAMlTAS.- MáscaraMáscara dede carautacarauta dede madeiramadeira ee vinchasvinchas nasnas cado.cado. les,les, colarescolares ...... aa ola,ola, piñataspiñatas concon sorpresassorpresas ......EntrimoEntrimo queque levaleva enaguasenaguas bran­bran­ mansmans parapara baterllebaterlle áá xente.xente. cascas concon moitosmoitos bordadosbordados ee encai­encai­ PEDRO.-PEDRO.- ChourizoChourizo dede grandesgrandes xes,xes, camisacamisa dodo mesmo,mesmo, panopano cru­cru­ dimensiónsdimensións feitofeito coacoa tripatripa gorda.gorda. z~z~ nono peitopeito ee atadoatado atrás.atrás. TTa­a­ 'Pode'Pode serser dede camecame ouou dede ceboleta.ceboleta. ménmén levanlevan unun chapeochapeo dede pallapalla en­en­ RB.-RB.- PersonaxePersonaxe coroadocoroado dodo feitadofeitado concon fitasfitas dede corescores ee unun veoveo Entroido.Entroido. EnEn CoveloCovelo (Melón)(Melón) ent~ent~ tapandotapando aa cara.cara. b1aseb1ase unhaunha auténticaauténtica loitaloita porpor con­con­

MADAMITOS.-MADAMITOS.- (Ou(Ou xiga-xiga- segui-lasegui-la coroacoroa dodo reirei ee serser co­co­netsnets......)) MáscaraMáscara dede Entrimo,Entrimo, levaleva roado.roado. camisacamisa ee gravata,gravata, faixa,faixa, pantalónspantalóns TESTAMENTO.-TESTAMENTO.- (do(do Entroido,Entroido, bordadosbordados dede muller,muller, copacopa curtacurta ee dodo burro,burro, dodo galo,galo, dodo gatogato......)) Espe­Espe­manteletamanteleta dede corcor viva,viva, carautacarauta concon ciecie dede sermón,sermón, queque serveserve dede pre­pre­IongosIongos bigotesbigotes ee nana cabeza,cabeza, unun textotexto parapara laiarselaiarse enen tonotono humo­humo­carapuchocarapucho dede cartóncartón concon adornosadornos rlsticorlstico dosdos malosmalos tempos,tempos, dosdos tra­tra­dede papel.papel. ballosballos dosdos Iabregos,Iabregos, dada vidavida ruinruin

MARAGATOS.-MARAGATOS.- MáscaraMáscara remi-remi- .. queque sese levabalevaba nana aldea,aldea, dosdos abu­abu­niscencianiscencia dede candocando viñanviñan dede arriei­arriei­ sossos dasdas autoridades,autoridades, dada xusticiaxusticia...... rosourosou vendendovendendo cousascousas concon mu­mu­ VlNCHA.-VlNCHA.- VexigaVexiga dodo porco,porco, in­in­loslos ee andabanandaban dundun ladolado parapara outrooutro chadachada ee secaseca queque serveserve ásás panta­panta­levandolevando encargosencargos ee facandofacando ne­ne­ llasllas parapara asustarasustar ee baterbater áá xenteJIxenteJI gocios.gocios. DoceDoce queque sese somesome nono Entroido,Entroido,

MECO.-MECO.- BonecoBoneco feitofeito dede pallapalla feitofeito dede masamasa dede panpan trigo,trigo, leite,leite, ee rouparoupa vella.vella. S6eseS6ese penurarpenurar dodo ovosovos ee ezucreezucre ee cocidococido nono fomofomo paupau máismáis alto,alto, ouou dundun sitiositio dede dentrodentro dunhadunha vexigavexiga dede porco.porco. dificildificil acceso.acceso. RepresentaRepresenta oo en­en­ VOANTE.-VOANTE.- MáscaraMáscara propiapropia dodo troidotroido ee xeralmente,xeralmente, tenten unun finfin EntroidoEntroido dede Chantada.Chantada. LevaLeva unun tráxico:tráxico: vaivai pararparar óó rlorlo ouou éé quei­quei­ traxetraxe florentinoflorentino ee unun cintocinto cheo'decheo'de madoJmadoJ campalñas.campalñas.

ObradoiroObradoiro dede caretascaretas dodo C.C. P.P. ManuelManuel SueiroSueiro (Ourense).(Ourense).XOSEXOSE A.A. CAlVIÑOCAlVIÑO MARTlNEZMARTlNEZ

FalarFalar concon palabras,palabras, xestosxestos ee imaxesimaxes UnhaUnha experienciaexperiencia nono C.P.C.P. dede MariñaMariña AA chegadachegada dodo EntroidoEntroido éé unhaunha OSOS XOGOSXOGOS VERBAISVERBAIS NoNo cursocurso pasadopasado levouselevouse aa 3.-3.- OsOs disfracesdisfraces ee aa súasúa ela­ela­

grangran ocasiónocasión parapara oo diálogo,diálogo, aa con­con­ OO EntroidoEntroido carafuzoidocarafuzoido termo,termo, nono primeiroprimeiro ciclociclo dede boración.boración. comíchesmecomíchesme aa carnecarneversa,versa, aa creacióncreación poética,poética, aa impro­impro­ AsAs fórmulas,fórmulas, asas ledaiñas,ledaiñas, osos re­re­ EXBEXB dodo ColexioColexio PúblicoPúblico dede Ma­Ma­ 4.-4.- AsAs comadrescomadres ee osos com­com­

visaciónvisación xestual,xestual, aa dramatización,dramatización, citados,citados, xoganxogan coacoa irracionalidadeirracionalidade deixáchesmedeixáchesme oo coirocoiro riñamansa,riñamansa, unhaunha actividadeactividade padres.padres. aa música,música, aa plásticaplástica ee aa danza.danza. dasdas palabras,palabras, caca absurdoabsurdo ee oo dis­dis­ queque consideroconsidero moimoi importanteimportante •• ObxetivoObxetivo fundementel:fundementel:

ParaPara oo desedesemolomolo dada expresiónexpresión parate:parate: DíaDía dede EntroidoEntroido dentrodentro dodo currlculumcurrlculum escolar,escolar, AdeprenderAdeprender aa facerfacer lambeta­lambeta­creativacreativa deseñamosdeseñamos algunhasalgunhas ac­ac­ ¡E¡E víndeovíndeo ver!ver! ee díadía dede PascuaPascua polopolo queque atingueatingue aa nasanasa cultu­cultu­ das,das, caourtas,caourtas, monicreques,monicreques, tividadestividades prácticas.prácticas. TodasTodas elaselas ¡E¡E víndeovíndeo ver!ver! cadacada larpeirolarpeiro rara ee aa introducciónintroducción nana escalaescala asíasí comacoma aa disfrazarnosdisfrazarnos nósnós

nana súasúa casacasamoimoi sinxelassinxelas ee dede sentidosentido común,común, oo vellovello EntroidoEntroido dodo entorno.entorno. AA actividadeactividade reali­reali­ mesmosmesmos aoao mesmomesmo queque ade­ade­propoñendopropoñendo unhaunha realizaciónrealización lúdi­lúdi­ óó pepe dodo carballo,carballo, zousezouse concon nenasnenas dada Escola­Escola­ prendemosprendemos novasnovas conceutos.conceutos.

oo mecomeco queque estáestá bailandobailando FogarFogar dodo barriobarrio dede Mariñaman­Mariñaman­caca ee distendida,distendida, nasnas que,que, ademáisademáis sentadosentado nunnun tallo,tallo, dada linguaxelinguaxe verbal,verbal, sese potenciapotencia dede sensen terter quéqué facer.facer. tenten unun remendoremendo nono cucu sasa ee nenasnenas dada AulaAula Especial.Especial. •• Temporelizeción:Temporelizeción: QuinceQuince

¿quén¿quén chocho botoubotou palandrán?palandrán? dlas.dlas.formaforma globalglobal ee interrelacionadainterrelacionada oo iiEE víndeovíndeo ver!ver! OsOs cursoscursos dede párvulos,párvulos, 4-54-5 desemolodesemolo dede outrasoutras formasformas dede ex­ex­ iEiE víndeovíndeo ver!ver! ¿quén¿quén chocho botoubotou senónsenón tú?tú? anos,anos, dede primeiroprimeiro ee segundosegundo ee •• Actividlldes:Actividlldes: RepartíronseRepartíronse

dodo seguinteseguinte xeito:xeito:OO mechomecho queque estáestá bailandobailando osos dada AulaAula dede EnseñanzaEnseñanza Es­Es­presión,presión, porqueporque todastodas elaselas com­com­tenten oo bailarbailar peneireiropeneireiro pecial.pecial. A).-A).- TallerTaller dede plástica.plástica. NoNo

plementanplementan ee contribuien,contribuien, sensen dú­dú­ CacaracáCacaracá tallertaller dede plásticaplástica fixéronsefixéronsedalledalle aa perna,perna, dalledalle apernaaperna •• ObxetivoObxetivo xerel:xerel: Coñece­Coñece­bida,bida, óó desemó10desemó10 dodo nena.nena. ponteponte nana pápá dousdous tipostipos dede caroutas:caroutas: AA dedeparapara queque lIelIe ruxaruxa oo diñeirodiñeiro mentomento ee vivenciavivencia dasdas nasasnasasEstasEstas outrasoutras linguaxeslinguaxes (expre­(expre­ faimefaime unun bolobolo escaiolaescaiola ee aa dede cartulina.cartulina. HabíaHabíafestasfestas nana escala.escala.siónsión corporal,corporal, plástica,plástica, musical,musical, nononono comascomas todotodo ----(populares----(populares todastodas elas)elas) nenasnenas queque nonnon quixeronquixeron aa ca­ca­•• ObxetivosObxetivos específicos:específicos:escrita,escrita, lóxica-matemática,lóxica-matemática, teñenteñen déixamedéixame unun poucopouco rautarauta porqueporque nonnon querlanquerlan pe­pe­11.-.- OO EntroidoEntroido comacoma festafesta eetodastodas elaselas asas súassúas propiaspropias simbo­simbo­ parapara oo martesmartes dede EntroidoEntroido EE fundamentalfundamental aa repetición,repetición, un­un­ charchar osos ollas.ollas. OsOs queque quixeronquixeronloxfas,loxfas, queque osos cativoscativos teñenteñen queque irir CacaracáCacaracá haha ee outraoutra vez,vez, dasdas mesmasmesmas pala­pala­ tradición.tradición.

tiverontiveron queque escomenzarescomenzar concondescubrindodescubrindo ee desemolando,desemolando, nunnun ponteponte nana pápá bras,bras, porqueporque nesenese ....eternoeterno retor­retor­ 2.-2.- AsAs lambetadaslambetadas típicastípicas

tempotempo parapara queque sese secarasecara ee aadestasdestas datas.datas. ElaboraciónElaboración dasdasambienteambiente estimulanteestimulante óó langalanga dasdas ee faimefaime unun bolobolo nono aséntaseaséntase aa seguridadeseguridade dodo ne­ne­ poideranpoideran pjntar.pjntar. FaixeFaixe cunhacunhamesmas.mesmas. AA cociña.cociña.distintasdistintas etapasetapas dodo seuseu desenrolo.desenrolo. parapara palapala mañámañá na"na" (Ana(Ana Pelegrín).Pelegrín).

Page 3: uliÍllticlI/uliÍllticlI dodo suplementosuplemento ... · /uliÍllticlI/uliÍllticlI ConselloConsello asesor dodo suplementosuplemento •• AtlánticoAtlántico Escala·Escala·

• •

• •

•• Martes,Martes, 2020 dede febrerofebrero dede 19901990 Atlánticoe25Atlánticoe25ESCOtAESCOtA

Autoras:Autoras: AsunciónAsunción AriasArias (C.P.(C.P. dede VistaVistahermosa,hermosa, Ourense),Ourense), Con-Con-chitachita Santos,Santos, LuisaLuisa Marzoa,Marzoa, ManuelaManuela Estévez,Estévez, MarisolMarisol

Ferna_·nde_z,Ferna_·nde_z, Lo_renz_oLo_renz_o de_Alla_riZ'de_Alla_riZ'o_Uren_58)o_Uren_58)_e_e__Co_nChit_aCo_nChit_a (C._P.(C._P.ManolitaManolita GarridoGarrido (Centro(Centro dede RecursosRecursos dede Carballiño)Carballiño)SS ee eeOO11asas""

Recuperem.osRecuperem.os costum.escostum.es antigasantigas UnhaUnha dasdas actividadesactividades máismáis momo parapara oo xovesxoves dede compa­compa­ OO rematarrematar facíasefacíase unhaunha fes­fes­

importantesimportantes dasdas festasfestas popula­popula­ dresdres ee oo xovesxoves dede comadres.comadres. ta,ta, nana queque osos mestresmestres invita­invita­resres éé investigarinvestigar asas nosasnosas tradi­tradi­ OO ramoramo consistíaconsistía nunnun piñei­piñei­ banban osos nenosnenos concon chocolate,chocolate, ciónscións parapara podelaspodelas recuperar.recuperar. ro,ro, queque eraera adornadoadornado polospolos ne­ne­ churros,churros, bicabica dede rixois,rixois, galle­galle­

nosnos concon serpentinas,serpentinas, carame­carame­ tas,tas, orellas,orellas, etc.etc.TenseTense aa creenciacreencia dede queque oo loslos ee galletas.galletas. NoNo bicobico dodo piñei­piñei­

EntroidoEntroido éé igoaligoal parapara osos adul­adul­ AA sementesemente acochadaacochada nana te­te­roro ponseponse unhaunha comadrecomadre ee unun tostos comocomo parapara osos máismáis cativos,cativos, rrarra chamachama porpor sairsair ee parapara abrirabrircompadrecompadre pequerrechospequerrechos ee dede sensen decatarnosdecatarnos queque eleseles teñenteñen asas entrañasentrañas dada terra,terra, quenquen me­me­papel.papel. AsAs nenasnenas levabanlevaban unun la­la­osos seusseus propiospropios ritosritos nana festa.festa. 1I0r1I0r queque asas mansmans ee aa imaxina­imaxina­zozo dede papelpapel dede sedaseda nono pelopelo ee NaNa procuraprocura dodo mundomundo dada infan­infan­ ciónción dada infancia,infancia, parapara darlledarlle pa­pa­pintábansepintábanse osos beizos.beizos. OsOs ne­ne­ciacia chegaouchegaou amín,amín, aoao traversotraverso soso oo preludiopreludio dada primaveira.primaveira.nosnos puñanpuñan unhaunha cintacinta nono pelopelo ee dada memoria,memoria, ununhaha festafesta queque SaviaSavia novanova queque necesitannecesitan ososfacíanfacían unsuns bigotes.bigotes. porpor estasestas datasdatas eraera feitafeita nunhanunha nososnosos escolinos.escolinos. E,E, nosnos tras­tras­OsOs xovesxoves dede compadrescompadres ee escolaescola públicapública dada épocaépoca dede Re­Re­ misoresmisores destesdestes coñecemento,coñecemento,comadrescomadres sacabansacaban oo ramoramo pa­pa­pública.pública. EstaEsta festafesta eraera coñeci­coñeci­ debémoslledebémoslle dardar canlecanle parapara quequeseandoseando concon elel polopolo pobo,pobo, eraera dada coco nomenome dede "face-lo"face-lo ramo"ramo" aa vidavida xurdaxurda nana escola,escola, nunnunlevadolevado polopolo nenoneno ouou nenanena máismáis ouou "Festa"Festa dodo Ramo".Ramo". procesoproceso dede aprendizaxeaprendizaxe lúdicolúdicograndegrande ee osos máismáis cativoscativos ct>­ct>­

OsOs nenosnenos preparabanpreparaban oo ra-ra- óó queque eleseles est~nest~n chamados.chamados.IlIanIlIan asas serpentinas.serpentinas.

trotro dada masamasa estiradaestirada p6ñensep6ñense osos rixois,rixois, osos ovos,ovos, aa manteigamanteigaAsAs larpeiradas-dolarpeiradas-do EntroidoEntroido ee oo sucre.sucre. Amásase,Amásase, tendotendo ti­ti­nono dede irfleirfle botandobotando fariñafariña parapara

OsOs alumnosalumnos dede BearizBeariz prt>­prt>­ Ingredintes:Ingredintes: queque voltevolte aa unir,unir, poispois oo ovoovo faifai poñenpoñen parapara facerfacer esteeste ano,ano, coco 11 kilokilo dede masamasa dede panaderia.panaderia. queque aa masamasa sese desligue.desligue. Can­Can­axudaaxuda dosdos paispais ee dasdas nais,nais, aa PapelPapel dede cebola.cebola. dodo ·está·está todotodo benben mezclado,mezclado, vincha,vincha, postrepostre tipicotipico dada zona.zona. 200200 gramosgramos dede rixois.rixois. cóllesecóllese oo papelpapel deñdeñ cebolacebola ee

AA vinchavincha lávaselávase benben ee séca­séca­ 22 ovos.ovos. úntaseúntase dede manteiga.manteiga. PonsePonse aa sese cuncun trapo.trapo. FaiseFaise unhaunha masamasa UnhaUnha cullerculler dede manteiga.manteiga. masamasa nono papelpapel ee vaisevaise estiran­estiran­concon migamiga dede panpan remolladaremollada enen 400400 gramosgramos dede sucre.sucre. dodo coacoa man,man, deixándoadeixándoa dodo es­es­leite.leite. MézclaselleMézclaselle ovos,ovos, zucrezucre 200200 gramosgramos dede fariña.fariña. pesorpesor dundun centlmetro.centlmetro. Des­Des­ee manteigamanteiga dede vaca.vaca. ConCon esaesa Elaboración:Elaboración: poispois espolvoréaselleespolvoréaselle sucresucre porpor pastapasta métesemétese aa vinchavincha ee amá­amá­ EspolvoréaseEspolvoréase aa masamasa dede fari­fari­ ribariba ee métesemétese nono forno.forno. AsiAsi rraserrase cuncun cordelcordel moimoi apretado.apretado. ña.ña. PonsePonse aa masamasa ee esténdeseesténdese queque estéesté cocidacocida retIraseretIrase dei­dei­PonsePonse augaauga aa ferverferver nunhanunha po­po­ unun poucopouco coascoas mansomanso NoNo cen-cen- xándoaxándoa enfriar.enfriar. taotao CunhaCunha bariñasbariñas delgadasdelgadas dá­dá­selleselle voltasvoltas aa vincha,vincha, unhaunha vezvez queque estáestá dentrodentro dada potapota ee em­em­pezapeza aa ferver.ferver. CandoCando estáestá coci­coci­da,da, quitasequitase dada potapota ee déixasedéixase enfriar.enfriar. PártesePártese enen cachiñoscachiños ee cómesecómese entreentre todos.todos. iiPrt>­Prt>­bádea!bádea!

M".M". EsterEster ValiñaValiña (4"(4" curso)curso) ColegioColegio PúblicoPúblico dede BearizBeariz

OutraOutra comidacomida tlpicatlpica dodo En­En­troidotroido éé aa UIÚIUIÚI ouou bicabica dede rixois.rixois.

OO xovesxoves dede comadrescomadres polapola .. maMnmaMn faisefaise aa lambetadalambetada ee po­po­lala tardetarde sácasesácase aa comadrecomadre ee osos nenosnenos correncorren trastras deladela parapara queimala.queimala. DespoisDespois repartereparte aa bi­bi­caca dede rixoisrixois ee xántanaxántana entreentre todos.todos.

nansanansa (Oarense)(Oarense) oo tempotempo dede EntroidoEntroido plantilla.plantilla. Despois,Despois, os.nenosos.nenos ee asas nenasnenas píntannapíntanna ee decóran­decóran­ éé tempotempo dede xogosxogos......nana aoao seuseu gusto.gusto.

B).-B).- AA comadrecomadre ee oo compa­compa­dre.dre. FixéronnaFixéronna osos nenosnenos ee asas

OsOs cazadorcazador.... dede rabos:rabos:nenasnenas dede primeiroprimeiro coacoa profe­profe­ TrátaseTrátase dundun monecomoneco dede pa­pa­OsOs nenosnenos ee asas nenasnenas pren­pren­sora.sora. pelpel queque sese pegapega nasnas costascostas

denden unun raborabo (valéndose(valéndose dundun dosdos demáisdemáis parapara burlarseburlarse ee rir­rir­•• MaterialMaterial queque necesitadnecesitad....:: cinto,cinto, unun panopano ouou unhaunha corda)corda) sese deles.deles.ParaPara asas caroutascaroutas dede escaiola,escaiola, dada cintura,cintura, polapola parteparte dada espal­espal­gasasgasas dede escaiola,escaiola, queque vendenvenden da.da. OsOs xugadoresxugadores corren,corren, ten­ten­nasnas tendastendas dede ortopediaortopedia ouou tando,tando, cadacada unun deles,deles, dede lIelIe nasnas farmacias,farmacias, unhaunha cremacrema hi­hi­ quita-loquita-lo raborabo aa algúnalgún compa­compa­dratantedratante parapara aa cara,cara, pinturaspinturas ñeiro.ñeiro. CandoCando oo consigue,consigue, cól­cól­dede ceracera ee pinceis.pinceis. gaogao polapola cinturacintura ee siguesigue aa cazacaza

ParaPara asas caroutascaroutas dede cartuli­cartuli­ dede máismáis rabos.rabos. na,na, cartulina,cartulina, modelo,modelo, fotoct>­fotoct>­ NaNa persecuciónpersecución ee arrincadaarrincada piadora,piadora, tesouras,tesouras, temperas,temperas, dede rabosrabos nonnon sese podepode tocartocar óó cerasceras blandas,blandas, plastidecor,plastidecor, gt>­gt>­ compañeirocompañeiro ouou compañeiracompañeira masmas ee pinceis.pinceis. .. coascoas mansomanso

ParaPara aa comadrecomadre ee oo compa­compa­ OO burro:burro: dre,dre, paus,paus, periódicos,periódicos, papelpapel dede XaXa dendedende osos primeirosprimeiros díasdías pinocho,pinocho, lá,lá, cartulinascartulinas ee cor­cor­ dede Entroido,Entroido, asas nenasnenas ee osos ne­ne­deis.deis. nosnos andanandan aa poñe-lopoñe-lo "burro""burro" aa

quenquen podanpodan sorprender:sorprender:

Allariz,Allariz, relatorelato dunhadunha expenenclaexpenencla AsAs profesorasprofesoras dede Ed.Ed. Especial,Especial,

PreescolarPreescolar ee C.C. InicialInicial dede AllarizAllariz preparanpreparan conxuntamenteconxuntamente ee coacoa colaboracióncolaboración dasdas na"na" ee pala,pala, aa aetivicIadesaetivicIades aa desenrolardesenrolar duran­duran­tete oo tempotempo dede Entroido.Entroido. •• EscomenzamosEscomenzamos enmarcandoenmarcando oo EntroidoEntroido dentrodentro dasdas festasfestas dodo in­in­vemo,vemo, ee preguntamos:preguntamos:

¿En¿En quéqué épocaépoca dodo anoano esta­esta­mos?mos? ¿Cómo¿Cómo sese chamachama estaesta esta­esta­ción?ción? ¿¿QuéQué festasfestas sese celebrancelebran nestanesta época?época? OO EntroidoEntroido éé aa de­de­rradeirarradeira festafesta dodo invemo,invemo, aa queque marcamarca oo escomenzoescomenzo dada primavei­primavei­ra.ra. ImosImos aa aprenderaprender máismáis cousascousas dodo Entroido.Entroido. •• PedlmosllePedlmoslle aa unhaunha avoaavoa dede Alla­Alla­riz,riz, Carrnela,Carrnela, queque nosnos conteconte cómocómo sese facianfacian antesantes estasestas festas.festas. AsAs nenasnenas ee osos nenosnenos fixéronllefixéronlle pre­pre­guntasguntas soborsobor dada festa,festa, osos traxes,traxes, asas cantigascantigas...... EstaEsta sesiónsesión comple­comple­tousetouse coacoa proxecciónproxección dundun videovideo soborsobor dasdas festasfestas dede AllarizAllariz dodo anoano anterior.anterior. •• NaNa aulaaula trabalaamos:trabalaamos: AA histt>­histt>­riaria dodo Entroido,Entroido, ee percibimospercibimos osos seusseus cambeos.cambeos.

ConceptosConceptos ee secuenciaciónssecuenciacións temporais.temporais.

Desenrolamo-laDesenrolamo-la capacidadecapacidade dede atenciónatención dosdos nenos.nenos.

CreamosCreamos nono nenoneno aa necesidadenecesidade dede traballotraballo parapara poderpoder participarparticipar nana festa.festa. NonNon éé unhaunha imposición,imposición, osos nenosnenos estánestán motivadosmotivados ee aa ac­ac­tividadetividade seráserá lúdicalúdica parapara él.él.

AA partirpartir deiqui,deiqui, ee ataata aa celebra­celebra­ciónción dodo Entroido,Entroido, asas actividadesactividades dada aulaaula estánestán centradascentradas arredorarredor destedeste núcleonúcleo dede interés.interés.

ParaPara moitasmoitas destasdestas actividades,actividades, 'contamos'contamos coacoa colaboracióncolaboración dosdos pais.pais. UnsUns traballantraballan concon nosnos nosnos tallerestalleres dede plástica,plástica, outrosoutros apor­apor­tantan materialmaterial parapara oo tallertaller dede IIngua,IIngua, recollendorecollendo cantigas,cantigas, coplas,coplas, re­re­gueifas,gueifas, etc.etc. •• OsOs obxetivosobxetivos queque pretende­pretende­mos:mos: CoñecementoCoñecemento dada historiahistoria ee costumescostumes dodo seuseu entomo.entomo.

Propicia-laPropicia-la participaciónparticipación dosdos paispais enen actividadesactividades lúdicaslúdicas queque favorezanfavorezan aa integraciónintegración dodo nenoneno nana escola.escola.

Favorece-laFavorece-la expresiónexpresión plástica,plástica, rftmicarftmica ee dramática.dramática.

Adquisición,Adquisición, porpor parteparte dodo neno,neno, dada novasnovas técnicastécnicas dede expresión.expresión.

Favorece-laFavorece-la creatividade.creatividade. AbrirAbrir aa escolaescola aa oo seuseu entomoentomo

inmediato,inmediato, ee queque oo nenoneno sese sintasinta unhaunha parteparte integranteintegrante ee protago­protago­nistanista dodo mesmo.mesmo.

OSOS OBRADOIROSOBRADOIROS

•• O.O. dede ExpresiónExpresión Plática:Plática: Nes­Nes­tete obradoiro,obradoiro, óó queque asistenasisten nenosnenos dede Preescolar,Preescolar, C.C. InicialInicial ee Ed.Ed. Es­Es­pecial.pecial. naisnais ee paispais mailasmailas profest>­profest>­rasras destesdestes niveisniveis dicidimosdicidimos facer:facer:

1.-1.- MáscarasMáscaras concon papelpapel maché.maché. DadoDado queque osos nososnosos alumnosalumnos sonson moimoi cativos,cativos, utilizamosutilizamos follasfollas en­en­teirasteiras dede periódicoperiódico superpostassuperpostas ee unidasunidas porpor unhaunha capacapa dede colacola dede empapelar.empapelar. ComoComo basebase utilizamosutilizamos unun prato.prato.

2.-2.- DisfrazarémonosDisfrazarémonos dede indios.indios. AsAs naisnais cortancortan osos traxestraxes dede telatela dede sacosaco ee osos nenosnenos ee asas nenasnenas cóse­cóse­nos,nos, sácanllesácanlle flecosflecos ee pintanospintanos concon cerasceras blandas.blandas.

3.-3.- ConfeccionamosConfeccionamos oo colarcolar dosdos indios.indios.

4.-4.- ConfeccionamosConfeccionamos aa diademadiadema dede plumas.plumas.

5.-5.- OO mecomeco 'do'do Entroido.Entroido. 6.-6.- FanseFanse carteiscarteis parapara anuncia­anuncia­

lala festa.festa. 7.-7.- DebuxanDebuxan oo queque aconteceacontece

nosnos talleres.talleres. •• O.O. dede ExpresIónExpresIón Musical:Musical: 1.­1.­ExerciciosExercicios rftmicosrftmicos sobresobre textostextos popularespopulares dodo EntroidoEntroido dede Allariz.Allariz.

2.-2.- ConfecciónConfección dede frautasfrautas concon canacana dede escoba.escoba.

3.-3.- InstrumentosInstrumentos dede percusiónpercusión comocomo potas,potas, latas,latas, frautas,frautas, todostodos tipicostipicos nono EntroidoEntroido dede A1lariz.A1lariz.

4.-4.- Aprendemo-laAprendemo-la cantigacantiga "O"O EntroidoEntroido nana escola",escola", dada XabierXabier Al­Al­varez,varez, ee inventámoslleinventámoslle estrofasestrofas novas.novas.

Page 4: uliÍllticlI/uliÍllticlI dodo suplementosuplemento ... · /uliÍllticlI/uliÍllticlI ConselloConsello asesor dodo suplementosuplemento •• AtlánticoAtlántico Escala·Escala·

•• Martes,Martes, 2020 dede febrerofebrero dede 19901990_26__26_ee A_tl_án_tic_oA_tl_án_tic_o-------- ESCOLAESCOLA

MATERIAISMATERIAIS DEDE APOIOAPOIOTIRATIRA oo AntroidoAntroido estáestá nono eido,eido, CANTIGACANTIGA DEDE ENTROIDOENTROIDO concon caretacareta ee concon sombreiro.sombreiro. fEITAfEITA PORPOR UNHAUNHA NAINAI ImosImos todos,todos, meusmeus amigos,amigos, dede mamarrachosmamarrachos vestidos.vestidos.AA historiahistoria vivaviva

AlAl venven oo entroidoentroido FagamosFagamos ledaleda comparsacomparsa vaivai comenzarcomenzar

..........momo ..........b.wIaUb.wIaU ,...,... poIoepoIoe .......... NN -- ¿¿NesesNeses tempostempos hablahabla tele?tele? choutandochoutando porpor rúasrúas ee prazas.prazas. nono mesmes dede febrerofebrero (Preescolar(Preescolar dede 44 ee 55 anos.anos. 1°1° ee 2"2" dede E.X.B.E.X.B. ee ee -- Non.Non. hablahabla radio.radio. aa bailar!,bailar!, aa baila!baila! EducaciónEducación Especial)Especial) •• e.m.Iae.m.Ia FeIj60FeIj60 (unha(unha NN -- ¿¿DeDe queque eraneran osos disfraces?disfraces? VexoVexo porpor allall unun gato,gato, avoaavoa dodo pobopobo dede AIlariz).AIlariz). ee -- FeitosFeitos dede sabas.sabas. vestidosvestidos vellos.vellos. chale-chale- coco seuseu gabángabán dede peluxo,peluxo, INenosINenos ee nenasnenas

UnUn MIlOMIlO -¿-¿CandoCando titi eraseras pequenapequena oo entroidoentroido quesques dede homeshomes...... ee asas orellasorellas dede farrapo.farrapo. imosimos desfilardesfilar eraera bonito?bonito? NN -- ¿Cando¿Cando empezouempezou oo entroi.do?entroi.do? coascoas caretascaretas postaspostas

CarmeIaCarmeIa -- EraEra máismáis bonitobonito queque agora.agora. hablahabla ee -- UfUf...... ¿Quen¿Quen oo sabe?sabe? FaiFai moitomoito te.po.te.po. UnUn galogalo moimoi fachendoso,fachendoso, aa bailar!,bailar!, aa bailar!bailar! máismáis unión.unión. máismáis animación.animación. UNHAUNHA PROFESORAPROFESORA -- FaiFai tantotanto tempotempo queque foxefoxe diantediante dundun raposo.raposo.

NN -¿Habla-¿Habla rnoitarnoita xentaxenta nono antroido?antroido? ninguénninguén oo recorda.recorda. éé unhaunha festafesta moimoi antigaantiga nana UnhaUnha caracara enfarruscada,enfarruscada, AsiAsi chova,chova, as;as; neveneve ee -- SI.SI. estabaestaba todotodo chaochao dede xente.xente. queque óó parecerparecer celebrábasecelebrábase aa chegadachegada dada prima­prima­ unhaunha momiamomia moimoi vendada.vendada. nonnon nosnos deterándeterán NN -- ¿Que¿Que sese comlacomla nono antroido?antroido? veravera ee aa despedidadespedida dodo inverno.inverno. coscos nososnosos disfracesdisfraces ee -- oo platoplato favoritofavorito eraera oo cocido.cocido. taméntamén aa NN -- ¿¿PasábasePasábase benben nono antroido?antroido? BrancaBranca Neves,Neves, osos ananos,ananos, aa bailar!,bailar!, aa bailar!bailar!

cachucha.cachucha. ee -- EuEu querfaquerfa mellormellor oo antroidoantroido cácá festafesta dede S.S. unun gnomognomo dede moitosmoitos anos.anos. NN -- ¿Qué¿Qué éé aa cachucha?cachucha? Benito.Benito. aa xentexente divertlasedivertlase ee nonnon pensabapensaba enen UnhaUnha velliñavelliña dederreadarreada ,, SonSon díasdías dede festafesta ee -- AA cabezacabeza dodo parco.parco. problemasproblemas ninnin enen enfermedades.enfermedades. cunhacunha caretacareta enenrugada.rugada. díasdías parapara disfrutardisfrutar NN -¿-¿DeDe quéqué tete disfrazabasdisfrazabas ti?ti? NN -- ¿¿FaclanseFaclanse antesantes disfracesdisfraces comacoma osos queque nenos,nenos, mozosmozos ee velloosvelloos ee -- AA primeiraprimeira vezvez queque meme disfraceidisfracei foifoi ósós 1616 nosnos ensinachesensinaches queque fasfas ti?ti? UnUn avóavó coxocoxo concon bastón,bastón, aa bailar!,bailar!, aa bailar!bailar!

anos.anos. despoisdespois dede rernatéHarernatéHa guena.guena. disfraceimedisfraceime ee -- Non.Non. osos traxestraxes dede agoraagora antesantes nonnon sese unhaunha caracara dede melón,melón, dede gitana.gitana. EuEu ee todostodos osos dada miñamiña familiafamilia salmossalmos faclanfaclan porqueporque nonnon hablahabla cartos.cartos. anesanes salansalan asas unun grangran nariznariz dede pallaso,pallaso, NaNa prazapraza dodo pobopobo cunhacunha burra.burra. aa miñamiña -madre-.-madre-. concon 7070 anos.anos. charrúascharrúas vestidasvestidas concon traxestraxes vellosvellos ee batendobatendo grandegrande chaquetachaqueta dede raso.raso. imosimos prepararpreparar levabalevaba unhaunha cestacesta cheachea dede pitas.pitas. dede feito.feito. eIaeIa cacerolascacerolas ee tocandotocando pauspaus dede escobas.escobas. aa festafesta dodo entroidoentroido levabalevaba unhaunha cesta.cesta. ee porpor andeande pasabapasaba sisi vlavla unhaunha NN -- ¿Cómo¿Cómo remataremata oo entroido?entroido? UnUn traxetraxe dede caram€!locaram€!lo ee aa bailar!,bailar!, aa bailar!bailar! pita.pita. botáballebotáballe aa rnanrnan ee metlametla nana cesta.cesta. ee -- RemataRemata oo mércoresmércores dede cinsacinsa coco enterroenterro dada CoaCoa grangran lazadalazada nono pelo.pelo.

NN -¿Qué-¿Qué sese bebfa?bebfa? sardiñasardiña queque eraera parapara dicirdicir queque remataremata oo antroidoantroido CoCo enterroenterro dada sardiñasardiña ee -- SidraSidra ee champán.champán. ataata oo anoano seguinte.seguinte. HaiHai sitiossitios ondeonde sese enterraenterra TrouleémosTrouleémos compañeiros,compañeiros, imosimos rematarrematar NN -- ¿Cómo¿Cómo sese fadafada oo antfQido?antfQido? unhaunha sardiñasardiña dede cartón.cartón. eiquleiqul acostumábaseacostumábase aa polospolos campos,campos, polospolos eidos,eidos, choraránchorarán asas xentesxentes ee -- FacfaseFacfase festafesta nana plaza.plaza. concon bandabanda ee salasesalase facarfacar unun meco-omeco-o enen vezvez dunhadunha sardiña.sardiña. OO meco.meco. coascoas carascaras pintarraxadas,pintarraxadas, ee aa bailar!,bailar!, aa bailar!bailar!

aa bailar.bailar. vellosvellos queque nuncanunca salansalan aa bailar.bailar. eseese dladla queque representarepresenta oo antroido.mantroido.m métesemétese nunhanunha caí­caí­ polaspolas rúas,rúas, polaspolas prazas.prazas. roaroa caracara tapadatapada salan.salan. eraera aa únicaúnica rnaneirarnaneira dede xaxa ee pansepanse nana BarreiraBarreira (no(no campocampo dada feira).feira). parapara oo JuliaJulia feijóofeijóo queque sese atreveran.atreveran. velatoriovelatorio vaivai aa xentexente vestidavestida dede negro.negro. todatoda dede Sementémo-IaSementémo-Ia alegría,alegría,

(Allariz,(Allariz, Ourense)Ourense)NN -- ¿¿EstábadesEstábades moitomoito tempotempo nana plaza?plaza? luto.luto. ee asas choronaschoronas choranchoran polopolo defuntodefunto antroido.antroido. nosnos recunchosrecunchos dada tristura,tristura, ee -- AtaAta asas 1010 ouou asas 1111 dada noite.noite. EstoEsto faisefaise áá noite.noite. lagolago lévaselévase polopolo pobopobo adiante.adiante. regalemosregalemos ósós magoados,magoados, NN -¿Habla-¿Habla algúnalgún postrepostre especial?especial? óó ladolado dada caixacaixa vaivai unun disfrazadodisfrazado dede cura.cura. ee lagolago ledosledos cantarescantares ee risasrisas... ee -- AsAs filloas.filloas. nana AlamedaAlameda queimasequeimase ee entérraseentérrase ee remataremata oo

...

M'.M'. SaúdeSaúde T.f.T.f.NN -- ¿¿DisfrazábaseDisfrazábase rnoitarnoita xente?xente? antroidaantroida ataata oo anoano queque ven.ven. ee -- Si.Si. máismáis queque agora.agora. disfrazábamonosdisfrazábamonos

todos.todos.

NOVASNOVAS

-O-O pasadopasado mércoresmércores celebróu­celebróu­ Galega,Galega, acabaacaba dede sairsair áá rúarúa aa mo­mo­ dirixidodirixido aoao profesoradoprofesorado dede tódolostódolos sese nono C.P.C.P. dede PrácticasPrácticas dede Ouren­Ouren­ nografíanografía DeseñoDeseño CurricularCurricular ee In­In­ niveis,niveis, estudantesestudantes dede psicopeda­psicopeda­sese oo -Taller-Taller dede CreaciónCreación litera­litera­ vestigaciónvestigación dodo Medio,Medio, dada queque éé goxíagoxía ee maxisteriomaxisterio ee naisnais ee paispais riaria (animación(animación áá lectura",lectura", imparti­imparti­ autoraautora MercedesMercedes SuárezSuárez Pazos.Pazos. interesadosinteresados enen temastemas educativos.educativos. dodo porpor MiguelMiguel VázquezVázquez Freire.Freire. AA -As-As persoaspersoas interesadasinteresadas enen AtaAta oo díadía 1010 dede marzomarzo pódensepódense iniciativainiciativa destedeste seminarioseminario partíupartíu participarparticipar nono IVIV EncontroEncontro GalegoGalego enviarenviar comunicacións,comunicacións, cunhacunha ex­ex­dede EdiciónsEdicións XeraisXerais dede Galicia,Galicia, den­den­ dede EducadoresEducadores polapola Paz,Paz, queque sese tensióntensión entreentre 66 ee 1010 páxinas,páxinas, refe­refe­trotro dunhadunha campañacampaña queque tenten porpor celebrarácelebrará enen LugoLugo osos díasdías 11OOee 1111 ridasridas aa innovaciónsinnovacións enen áreasáreas fun­fun­obxectivoobxectivo mellorarmellorar ee avanzaravanzar nono dede marzo,marzo, podenpoden solicitarsolicitar informa­informa­ damentais,damentais, interdisciplinariedade,interdisciplinariedade, procesoproceso dede normalizaciónnormalización dada nosanosa ciónción aa XoséXosé ManuelManuel Cid,Cid, ColexioColexio preescolar,preescolar, orientaciónorientación ee educa­educa­cultura,cultura, ee promocionarpromocionar aa literaturaliteratura Universitario,Universitario, AsAs Lagoas,Lagoas, 3200432004 ciónción especial.especial. AA matrículamatrícula estáestá galega.galega. Ourense.Ourense. abertaaberta ataata oo 3030 dede marzo.marzo. ParaPara

-Dentro-Dentro dada coleccióncolección "Mate­"Mate­ -Celebraráse-Celebraráse nana Coruña,Coruña, dodo 2727 maismais información:información: C.P.C.P. MaríaMaría Bar­Bar­riaisriais didácticos",didácticos", coeditadacoeditada polapola aoao 3030 dede abrilabril próximo,próximo, oo 1111 Encon­Encon­ beitobeito eerviño,eerviño, PolígonoPolígono dodo Vento­Vento­eoncelleríaeoncellería dede CulturaCultura dodo Conce­Conce­ trotro dede ProxectosProxectos dede experimen­experimen­ rrillo,rrillo, 1501015010 AA Coruña.Coruña. Tlf.Tlf. 981­981­110110 dede Ouren.se,Ouren.se, ee porpor NovaNova EscolaEscola tacióntación ee InnovaciónInnovación Educativa,Educativa, 262612.262612.

13ErJ...13ErJ... AS.'AS.' QueQue D'"cioísTe:svarD'"cioísTe:svar DISFAA1ARDISFAA1AR ToVOSToVOS DODO fi\é-SMOfi\é-SMO •••••• ••.•.• EE PoRPoR Cl:RToCl:RTo•••• -- OO 6AAA&Ju.i~o6AAA&Ju.i~o.... ¿¿ DE.DE. ~lJé~lJé

VJ\-iVJ\-i •••••• ((

PáxinasPáxinas adicadasadicadas óó ensinoensino

ee patrocinadaspatrocinadas polapola ConselleríaConsellería

dede EducaciónEducación dada XuntaXunta dede GaliciaGalicia

Page 5: uliÍllticlI/uliÍllticlI dodo suplementosuplemento ... · /uliÍllticlI/uliÍllticlI ConselloConsello asesor dodo suplementosuplemento •• AtlánticoAtlántico Escala·Escala·

A dixitalización destes documentos foi posible grazas á axuda

da Secretaría Xeral de Modernización e Innovación

Tecnolóxica (Consellería de Industria - Xunta de Galicia), do Ministerio de

Industria, Turismo e Comercio, así como do Plan Avanza e do Fondo Europeo

de Desenvolvemento Rexional (FEDER), ao abeiro da Orde do 31 de

decembro de 2008 pola que se establecen as bases reguladoras para a

concesión, en réxime de concorrencia competitiva, das subvencións

destinadas a entidades de dereito público e privado, sen ánimo de lucro, para

impulsar a realización de actuacións de difusión e formación relacionadas

especificamente co desenvolvemento e implantación da sociedade da

información na Comunidade Autónoma de Galicia, no marco do Plan

Estratéxico Galego da Sociedade da Información e o Plan Avanza, e se

procede á súa convocatoria para 2009 (código procedemento IN521C)

As publicacións están dispoñibles baixo unha licenza Recoñecemento-Non

comercial-Compartir baixo a mesma licenza 3.0 España de Creative Commons

que reza:

Vostede é libre de:

- Copiar, distribuír, exhibir e executar a obra.

- Facer obras derivadas.

Baixo as seguintes condicións:

-Vostede debe atribuír a obra na forma especificada polo autor ou o licenciante.

Isto quere dicir que tanto os textos como as imaxes da Web poden ser

utilizados por calquera, sempre que se cite a súa orixe, sempre que non se

obteña un beneficio económico directo ou indirecto dese uso, e sempre que se

inclúa no produto resultante a mesma licenza CC-NEG.

concedida a

Nova escola Galega