uliÍllticli/uliÍllticli dodo suplementosuplemento ... · /uliÍllticli/uliÍllticli...
TRANSCRIPT
ConselloConsello asesorasesor/uliÍllticlI/uliÍllticlI dodo suplementosuplemento •• AtlánticoAtlántico Escala·Escala· siguesigue coacoa súasúa andaina.andaina. concon novasnovas temastemas ee experiencias.experiencias. IsteIste suplementosuplemento dodo ensinoensino cantacanta cuncun conconsellosello dede pedagogospedagogos asesoresasesores formadoformado porpor XoséXosé ManuelManuel Cid,Cid, MercedesMercedes SuárezSuárez Pazos.Pazos. MarilóMariló Candedo.Candedo. MercedesMercedes GonzálezGonzález Sanmamed,Sanmamed, ManolitaManolita Garrido.Garrido. DavidDavid Cortón,Cortón, ManuelManuel Bragado,Bragado, CeciliaCecilia BelloBello RodríguezRodríguez ee NovaNova EscalaEscala Galega.Galega.
ENCOLENCOL DODO SIGNIFICADOSIGNIFICADO DODO ENTROIDOENTROIDO pasapasa oo EntroidoEntroido...... ee todotodo volvevolve 66 seuseu luga~luga~ ..
EnEn GaliciaGalicia nonnon sese podepode falarfalar dundun EntroidoEntroido concon caráctercarácter xeral,xeral, senonsenon dede moimoi diversasdiversas manifestaci6ns.manifestaci6ns. AsíAsí haihai unun EntroidoEntroido dodo rural,rural, moimoi apegadoapegado áá tradici6n,tradici6n, 6s6s ritosritos ee aa terra.terra. AlgúnsAlgúns estudiososestudiosos venven nesnestete ritualritual unun cultoculto áá fecundidadefecundidade dada naturezanatureza ee unun certocerto simbolismosimbolismo máxicomáxico queque vénvén casecase dendedende aa prehistoria.prehistoria. DaDa riquezariqueza deste,deste, popodede dardar ideaidea aa cantidadcantidadee dede máscamáscarasras diversasdiversas ee tradici6nstradici6ns rituaisrituais queque sese dandan nana nosanosa provincia:provincia: cicigarr6ns,garr6ns, peliqueiros,peliqueiros, charrúas,charrúas, fefelos,los, madamas,madamas, madamitas,madamitas, gagaláns,láns, pantallas,pantallas, irrios,irrios, boteirosboteiros......testamentos,testamentos, ditos,ditos, coplascoplas ee xoxogosgos sonson testemuñastestemuñas dundun acervoacervo culturalcultural queque comprecompre coidarcoidar ee proprotexer.texer.
NasNas cidadescidades tenten unhaunha menormenor vagaxevagaxe ritual,ritual, peropero asíasí aa todotodo amoamosasa taméntamén unhaunha riquezariqueza creativacreativa
AlguénAlguén dixo.dixo. algunhaalgunha vezvez queque dede Galicia:Galicia: asíasí haihai nono EntroidoEntroido unun importanteimportante 66 estarestar influídoinfluído porpor destadesta tradici6ntradici6n impedíuimpedíu todotodo tipotipo benben diferentes,diferentes, queque moitasmoitas vecesveces todostodos levamoslevamos dentrodentro unun príncipe,príncipe, caráctercarácter ritual,ritual, oo ritorito dede vestirsevestirse moitasmoitas ee diversasdiversas tendencias.tendencias. EE dede coacci6ns.coacci6ns. tratamostratamos dede imitarimitar comacoma sese fosenfosen unun almirante,almirante, unun pegureiropegureiro ouou dede máscara,máscara, dede comercomer determinadetermina unun entroidoentroido máismáis dede comparsascomparsas ee HoxeHoxe enen díadía vívesevívese oo EntroidoEntroido propias,propias, concon certocerto perigoperigo dede pervipervimesmomesmo...... unun misioneiro;misioneiro; s6s6 faifai fafa dasdas especialidadesespecialidades gastron6migastron6mi gruposgrupos ee menosmenos vivencialvivencial ee partiparti dede maneiramaneira benben diferentediferente ee practipracti venciavencia dasdas manifestaci6nsmanifestaci6ns aut6caut6cllalla metersemeterse dentrodentro dodo personaxepersonaxe cas,cas, dede face-Ioface-Io mecomeco......unun caráctercarácter cipativocipativo aa pesarpesar dodo grandegrande auxeauxe camente,camente, concon totaltotal liberdade.liberdade. SenSen tonas.tonas. C6rreseC6rrese taméntamén oo riscorisco dede ee...... chegarchegar aa selo.selo. XaXa nonnon haihai dede dede liberdadeliberdade 66 admitirseadmitirse nono EntroiEntroi queque tenten experimentadoexperimentado nosnos últiúlti embargo,embargo, oo EntroidoEntroido taméntamén estáestá ve-Iove-Io entroidoentroido comacoma unun espectáespectáterminismoterminismo queque valla.valla. OO EntroidoEntroido dodo conductasconductas ouou actitudesactitudes queque mosmos anos.anos. sometidosometido aa certoscertos riscosriscos que.que. culoculo máis;máis; comacoma quenquen oo veve aa tratraofrécenosofrécenos aa cadacada unun dede n6sn6s aa noutronoutro momentomomento nonnon sese toleratolera C6mpreC6mpre salientarsalientar dodo EntroidoEntroido c6mprec6mpre sinalar;sinalar; PorPor unhaunha banda,banda, oo vésvés dada pantalla.pantalla. EstámonosEstámonos facenfacenoportunidadeoportunidade dede serser aquiloaquilo queque rfan,rfan, porqueporque seríanserían faltasfaltas contracontra aa taméntamén aa funci6nfunci6n dede facemosfacemos dudu intereseinterese dede determinadasdeterminadas instituinstitu dodo cadacada vezvez máismáis espectadoresespectadores ee realmenterealmente nonnon somos.somos. XaXa resultaresulta boaboa crianzacrianza ee mesmomesmo contracontra asas ranterante unsuns díasdías aa todostodos iguais.iguais. NesNes ci6nsci6ns porpor potencia-lospotencia-los costumescostumes ee menosmenos actoresactores dada nosanosa propiapropia t6pico,t6pico, peropero evidentementeevidentemente...... didi leis.leis. NonNon deixadeixa dede terter unun certocerto tete sensosenso oo disfracedisfrace actúaactúa comocomo asas tradici6nstradici6ns popularespopulares estáestá lele existencia...existencia... oo entroidoentroido esixeesixe aa meme dede queque tete gavasgavas ee direichedireiche oo caráctercarácter xurídico,xurídico, porqueporque nesteneste elementoelemento igualador,igualador, porqueporque anan vandovando aa unhaunha excesivaexcesiva institucioinstitucio participaci6nparticipaci6n porqueporque aquelaquel queque queque nonnon téstés...... tempotempo caducancaducan tódolostódolos precepprecep queque "todos"todos somossomos iguaisiguais anteante aa nalizaci6nnalizaci6n dada festa,festa, perdéndoseperdéndose nonnon participaparticipa éé oo candidatocandidato principrinci
OO pobrepobre pasapasa porpor rico,rico, oo homehome tos,tos, usanzas,usanzas, costumescostumes ee leisleis dodo lei",lei", xaxa sese sabesabe queque haihai unsuns queque parteparte dodo caráctercarácter espontáneo,espontáneo, lúlú palpal aa sufri-Iassufri-Ias bromasbromas ee porqueporque aa porpor mullermuller ee aa mullermuller porpor home,home, oo tempotempo ordinarioordinario ee rexenrexen asas súassúas sonson máismáis "iguais""iguais" caca outros;outros; oo dicodico ee creativocreativo queque tenten enen sisi mesmes participaci6nparticipaci6n permitepermite aa cadacada unun pequenopequeno porpor grandegrande oo oo grandegrande propiaspropias normasnormas inviolables,inviolables, asas disfracedisfrace midemide aa todostodos polopolo mesmes momo oo Entroido.Entroido. VaiseVaise caracara aa unun sentirsesentirse integradointegrado nana sociedadesociedade porpor pequenopequeno......mesmomesmo sese poderlapoderla pantallaspantallas ee osos cigarr6nscigarr6ns estánestán propro momo raseiro,raseiro, 66 coincidircoincidir ricosricos ee popo EntroidoEntroido dede exposici6n,exposici6n, unun entroientroi nana queque vive.vive. dicirdicir queque durantedurante todotodo oo anoano estaesta texidastexidas porpor unhaunha leilei nonnon escrita,escrita, bres,bres, paradosparados ee executivos,executivos, inteinte dodo dede pasarelapasarela ...... ee oo queque éé máismáis DendeDende aa escolaescola ofrécesenosofrécesenos aa mosmos metidosmetidos nono nosonoso papelpapel ee s6s6 queque osos faifai tantan poderosospoderosos queque osos lectuaislectuais ee ignorantesignorantes nono mesmomesmo gravegrave unun entroido-competici6nentroido-competici6n...... oportunidadeoportunidade dede vivi-Iovivi-Io entroidoentroido unhaunha vezvez (polo(polo Entroido)Entroido) nosnos mama veciñosveciños estánestán abrigadosabrigados aa conviconvi ritual,ritual, sensen outraoutra identificaci6n.identificaci6n. IstoIsto nonnon querequere dicirdicir queque asas instituinstitu dada maneiramaneira máismáis plenaplena ee participaparticipanifestamosnifestamos taltal comocomo somos.somos. PorPor dalosdalos ee aa atura-Iasatura-Ias súassúas bromasbromas DuranteDurante moitomoito empoempo estaesta oporopor ci6nsci6ns nonnon debandeban apoiarapoiar esteeste tipotipo titivava axudandoaxudando aa coñecer,coñecer, conserconserunhaunha vezvez deixamosdeixamos forafora osos concon porpor pesadaspesadas queque s~xan.s~xan. tunidadetunidade dede sermossermos iguaisiguais estívoestívo dede festexos,festexos, 66 contrario;contrario; peropero aa varvar ee valora-Iosvalora-Ios costumescostumes ee traditradivencionalismosvencionalismos sociaissociais ee racharacha DáseDáse nesteneste tempotempo unhaunha parodiaparodia nosnos vedadavedada porque,porque, ...... evidenteevidente súasúa actuaci6nactuaci6n debedebe ser,ser, polopolo meme ci6nsci6ns popularespopulares ee aa desenvolverdesenvolvermosmos coscos "corsés""corsés" nosnos queque pasepase caricaturescacaricaturesca dosdos máismáis diversosdiversos mente,mente, cumpríacumpría marcarmarcar diferendiferen nosnos comacoma aa dosdos árbitros:árbitros: fainofaino lala creatividadcreatividadee dosdos nenos.nenos. DendeDende niñamenteniñamente imosimos entrandoentrando casecase oficios,oficios, cargoscargos públicos,públicos, corporacorpora cias.cias. AA pesarespesares diso,diso, enen moitosmoitos mellormellor aquelaquel queque pasapasa máismáis desadesa osos preparativospreparativos queque principianprincipian sensen damosdamos conta.conta. DaDa mesmamesma mama ci6ns,ci6ns, procesi6nsprocesi6ns ee cerimoniascerimonias dede lugareslugares dada nasanasa xeogrfía,xeogrfía, particuparticu percibido.percibido. OO excesivoexcesivo intervenciointervencio aproximadamenteaproximadamente unsuns quincequince neiraneira queque parapara osos tolostolos osos máismáis caráctercarácter socialsocial ouou relixioso,relixioso, sensen larmentelarmente nosnos máismáis aillados,aillados, oo enen nismonismo nesteneste tipotipo dede tradici6nstradici6ns popo díasdías antesantes (compadres(compadres ee comacomasonson osos queque realmenterealmente nonnon estánestán repararreparar sese podenpoden serser ouou nonnon ofenofen troidotroido perviviuperviviu maliamalia asas prohibiprohibi pularespulares acabaacaba desvirtuandodesvirtuando oo propro dres),dres), coacoa confecci6nconfecci6n dede carautas,carautas, nosnos seuseuss cabales,cabales, semellasemella queque vivi sivassivas parapara asas persoaspersoas ouou instituinstitu ci6ns.ci6ns. NonNon sese podepode prohibirprohibir aa unun piopio caráctercarácter dada festa.festa. disfracesdisfraces ee oo meco,meco, ataata asas liortas,liortas, vimosvimos nunnun entroidoentroido permanentepermanente ee ci6ns,ci6ns, porqueporque nono EntroidoEntroido todotodo pobopobo queque sese manifestemanifeste taltal comocomo PorPor outraoutra parte,parte, haihai unhaunha certacerta carreirascarreiras ee oo luxa-laluxa-la caracara osos ououporpor unhaunha vezvez amosamosamosamos aa nasanasa estáestá permitido.permitido. AA sociedadesociedade precipreci é,é, ee taltal comocomo sinte.sinte. EnEn lugareslugares tendenciatendencia aa uniformizaci6nuniformizaci6n dodo EnEn trostros...... haihai todatoda unhaunha cheachea dede posiposiverdadeiraverdadeira facianafaciana .•.• sasa dunhadunha víavía dede escapeescape parapara queque aa comacoma LazaLaza ouou VianaViana dodo Bolo,Bolo, oo troido.troido. AA grandegrande potencialidadepotencialidade blesbles actividadesactividades conducentesconducentes áá
OO EntroidoEntroido cumprecumpre moitasmoitas ee didi xentexente poidapoida dardar saídasaída ásás súassúas entroidoentroido dádá pépé 66 rexurdirrexurdir dede traditradi dosdos mediosmedios dede comunicaci6n,comunicaci6n, parpar consecuci6nconsecuci6n dosdos obxectivosobxectivos anteanteversasversas funci6ns,funci6ns, taltal comocomo xaxa sinasina frustraci6ns.frustraci6ns. ChegaChega oo EntroidoEntroido......ee ci6nsci6ns ancestraisancestrais vencevence liadasliadas 66 ticularmenteticularmente dada televisi6n,televisi6n, amóamó riormenteriormente sinalados.sinalados. laralara D.D. VicenteVicente RiscoRisco nana HistoriaHistoria aa xentexente maniféstasemaniféstase libremente,libremente, cultoculto áá terraterra ee áá Natureia.Natureia. AA forzaforza sanossanos realidadesrealidades moimoi lonxanaslonxanas ee X05EX05E A.A. CALVIÑOCALVIÑO
VOCABULARIOVOCABULARIO BA51COBA51CO sortesorte dede mitra,mitra, dada queque pendepende porpor dede......)) PrimeiroPrimeiro xovesxoves dede EntroidoEntroido COROZA.-COROZA.- DisfraceDisfrace feitofeito dede dodo entroido.!1entroido.!1 Fig.Fig. FestasFestas grotesgrotesdetrásdetrás unhaunha pelicapelica dede cameirocameiro (de(de nono queque asas rapazasrapazas intentanintentan quitarquitar pallapalla queque candocando sese poñenpoñen nana cidacida cascas ee fachosas.fachosas.DODO ENTROIOOENTROIOO aíaí oo nomenome dede peliqueiro);peliqueiro); aa mitramitra 1Ie-la1Ie-la comadrecomadre 6s6s rapacesrapaces parapara dede éé parapara caricaturizarcaricaturizar 6s6s labrelabre ENTROIDO.-ENTROIDO.- (Iat.(Iat. "Introitu")."Introitu").
ANDROLLA.-ANDROLLA.- EmbutidoEmbutido dede tritri levaleva unhaunha carautacarauta ee madeiramadeira tallatalla quiemala.quiemala. gos.gos. TenTen certocerto perigo,perigo, porqueporque Entrada,Entrada, comezocomezo dodo anoano ouou dada papa gordagorda propiopropio dada zonazona dodo Bolo.Bolo. dada ee nana súasúa parteparte superiorsuperior antesantes sempresempre haihai algúnalgún chistosochistoso queque popo primavera.primavera. TaménTamén sese lIeslIes chamachama AA festafesta dada androllaandrolla coincidecoincide coco levabalevaba aa lúalúa ee sol,sol, hoxehoxe levaleva debudebu dede achegarlleachegarlle lume.lume. asfasf ásás máscaras,máscaras, especialmenteespecialmenteEntroidoEntroido enen Viana.Viana. xosxos aleg6ricosaleg6ricos dede animaisanimais salvasalva CORREDOIRO.-CORREDOIRO.- DomingoDomingo dede ásás malmal vestidasvestidas ee asas persoaspersoas dede
BOTEIRO.-BOTEIRO.- MáscaraMáscara dede VianaViana xes;xes; completacompleta oo vestuariovestuario unhaunha saxaxésimasaxaxésima queque levaleva esteeste nomenome ruinruin fachafacha ouou ridículas.ridículas. dodo Bolo.Bolo. queque levaleva unun tocadotocado floralfloral chaquetiñachaquetiña cheachea dede charreteiras,charreteiras, porqueporque disquedisque nesteneste díadía comezancomezan FARANDELAS.-FARANDELAS.- FilloasFilloas branbranee unhaunha carautacarauta dede madeiramadeira moimoi unun calz6ncalz6n curtocurto concon moitasmoitas borlas,borlas, aa "corre-Io"corre-Io entroido".entroido". (Outros(Outros opiopi cas,cas, sensen sangue.sangue.antiga.antiga. unhaunha faixafaixa ee unun cintocinto dodo queque colcol nannan queque levaleva esteeste nomenome porpor faceface FARELEIRO.-FARELEIRO.- (Borralleiro(Borralleiro ouou
ClCHOTE.-ClCHOTE.- Xiringa.Xiringa. !\ntano!\ntano fafa gangan variasvarias chocaschocas (polo(polo queque tata renren "a"a corridacorrida dodo galo").galo"). cinseiro).cinseiro). DomingoDomingo dede SeptuaxéSeptuaxécíanocíano osos rapacesrapaces cunhacunha canacana ouou ménmén sese chamachama choqueiro)choqueiro) queque faifai CHARRUA.-CHARRUA.- MáscaraMáscara propiapropia sima;sima; chámasechámase as!as! porqueporque asas cunhacunha p6lap6la dede sabugueirosabugueiro ee unun moitomoito ruídoruído oo corre~corre~ dede Allariz;Allariz; íanían vestidasvestidas dede moitasmoitas máscarasmáscaras adlcanseadlcanse aa botarbotar farelo,farelo,émboloémbolo feitofeito concon paupau ee estopas.estopas. COMADRES.-COMADRES.- BonecasBonecas fefe itasitas corescores cuncun cintocinto dede chocas,chocas, unhaunha borrallaborralla ouou cinsacinsa áá xente.xente. TaménTaménHabíaHabía sitiossitios andeande osos rapacesrapaces agaragar dede pallapalla ee farraposfarrapos polospolos rapacesrapaces pelicapelica ee unhaunha sortesorte dede monteira.monteira. recibenreciben esteeste nomenome asas propiaspropiasdabandaban agachadosagachados áá saídasaída dada misamisa ee queque asas rapazasrapazas intentanintentan sacarsacar DisqueDisque oo nomenome víñallevíñalle porpor unun hoho máscarasmáscaras queque oo fan.fan. parapara cicharcichar augaauga áá xentexente dede mama lIes.!1lIes.!1 (Xoves(Xoves dede......)) SegundoSegundo meme dede XinzoXinzo queque sese vestfavestfa tódolostódolos fELO.-fELO.- MáscaraMáscara farrapentafarrapentaxoxoneiraneira queque osos veciñosveciños íanían concon papa vesves dede Entroido,Entroido, nono queque osos raparapa anosanos ee queque tiñatiña porpor alcumealcume "Cha"Cha vestidavestida concon rouparoupa porcaporca ee fachofachoraugasraugas aindaainda queque fixesefixese sol.sol. cesces intentanintentan sacarllesacarlle oo compadrecompadre rrúa".rrúa". sa.sa. DeDe calqueracalquera tipotipo ridlculoridlculo ouou
CIGARRON.-CIGARRON.- DisfraceDisfrace propiopropio ásás mozas.mozas. CHOCAS.-CHOCAS.- EsquilasEsquilas queque levanlevan moimoi feofeo dise:dise: -semalla-semalla unun felo-.felo-.dosdos valesvales dede LazaLaza ee Monterrei,Monterrei, COMPADRES.-COMPADRES.- BonecosBonecos feifei colgandocolgando nono van,van, peliqueiros,peliqueiros, panpan EnEn GarabásGarabás (Maside),(Maside), poIapoIa contra,contra,particularmenteparticularmente dede Laza.Laza. CaracteCaracte tostos polaspolas mozasmozas queque intentanintentan tallastallas ee cigarr6ns.cigarr6ns.rízaserízase porpor levarlevar nana cabezacabeza unhaunha arrebatasrlle-Iosarrebatasrlle-Ios mozos.!1mozos.!1 (Xoves(Xoves ENTROIDADA.-ENTROIDADA.- ComparsasComparsas ~~~~
Martes,Martes, 2020 dede febrerofebrero dede 19901990_24__24_ee_At_lán_tic_o_At_lán_tic_o ESCOLAESCOLA .................... MORENA.-MORENA.- MáscaraMáscara arromearromeeraneran moimoi galanasgalanas ee lanlan montadosmontados dandodando unhaunha vaca,vaca, concon comoscomos dede enen mulas,mulas, óó galope.galope. verdade.verdade. BaixaBaixa dede CimadevilaCimadevila aa
FESTAFESTA DODO POTE.-POTE.- NomeNome queque LazaLaza oo lunsluns dede EntroidoEntroido ee tratatrata dede reciberecibe aa comidacomida dodo Entroido.Entroido. NelaNela escomarescomar áá xente.xente. EraEra dosdos vellosvellos ee predominapredomina aa camecame ee osos productosproductos osos novosnovos nonnon podlanpodlan ninnin tocala.tocala. --"O--"O EntroidoEntroido JJdodo porcoporco ee osos postrespostres especiais.especiais. "Catro"Catro causascausas hiahia enen LazaLaza
"Alegrla,"Alegrla, alogrote,alogrote, nonnon asas haihai enen todatoda aterraaterra SonSon tantastantas asas posibilidadesposibilidades 2.-2.- AsAs máscarasmáscaras ee oo queque ACTIVIDADESACTIVIDADESqueque estáestá oo raborabo dodo porcoporco nono pote.pote. peliqueiros,peliqueiros, maragatosmaragatos queque asas fefestasstas popularespopulares ofreofre representan.representan.asas formigasformigas ee aa Morena"Morena" cencen áá escala,escala, queque éstaésta nonnon asas 3.-3.- OsOs lugareslugares andeande sese dede a).-a).- FacerFacer oo meco,meco, queque éé ununFLORESFLORES FRITIDAS.-FRITIDAS.- PostrePostre MULAMULA fALSA.-fALSA.- MáscaraMáscara dede podepode esqueceresquecer ee quedarquedar óó semolasemola aa festa.festa. bonecoboneco dede pallapalla vestido,vestido, quequeespecialespecial dodo EntroidoEntroido queque sese faifai CastroCastro Caldelas.Caldelas. DousDous homeshomes forfor marxenmarxen delas.delas. 4.-4.- OsOs obxetosobxetos utilizadosutilizados sese pasea,pasea, xúlgasexúlgase e,e, porpor últiúltifritindofritindo unhaunha masamasa dede fariña,fariña, leite,leite, mabanmaban oo corpocorpo ee asas pataspatas dada mumu MedianteMediante asas festasfestas motívamotíva (bexigas,(bexigas, chocas,chocas, carros,carros, brebre mo,mo, sacrificase.sacrificase. OO mecomeco reprerepreazucre,azucre, limónlimón ee salsal empregandoempregando la,la, aparelladaaparellada cunhascunhas mantas;mantas; sese oo traballotraballo escolar,escolar, desemódesemó gallosgallos......).). sentasenta aoao Entroido,Entroido, éé oo seuseu ritoritounun moldemolde dede formaforma xeométricaxeométrica diantediante levabalevaba unhaunha cabezacabeza feitafeita laselase oo espírituespíritu comunitariocomunitario ee 5.-5.- OsOs ditos,ditos, burlas,burlas, cancan principal.principal.parecidoparecido aa unhaunha flor.flor. concon pelicaspelicas nunhanunha armaduraarmadura dede participativoparticipativo tantotanto dosdos alumalum tigastigas ......FOLION.-FOLION.- CortexoCortexo dodo Entroido,Entroido, pau.pau. AcompañabaAcompañaba áá mula,mula, unun mamanosnos comacoma dosdos profesores,profesores, popo 6.-6.- AsAs comidascomidas ee dulcesdulces títí b).-b).- FacerFacer osos comadres.comadres. AsAsparticularmenteparticularmente nosnos pobospobos dodo BoBo ragato,ragato, queque falandofalando castelóncastelón moimoi ténciaseténciase aa creatividade,creatividade, satissatis picos.picos. mozasmozas facíanfacían concon palla,palla, oo xcxclo.lo. DianteDiante vanvan osos zamarreiros,zamarreiros, esaxeradoesaxerado invitabainvitaba ásás mulleresmulleres aa fácesefácese aa necesidadenecesidade lúdicalúdica 7.-7.- OsOs xogosxogos ee bromasbromas máismáis vesves dede compadres,compadres, unsuns bonebonedespoisdespois aa vellavella botandobotando borrallaborralla ee montaren,montaren, cobrándollescobrándolles unhasunhas cacadosdos escolaresescolares e,e, óó mesmomesmo comúns.comúns. coscos representandorepresentando algúnalgún mozomozooutrosoutros facendofacendo ruidoruido concon comoscomos ee delas.delas. OO montaren,montaren, aa mulamula escoescotempo,tempo, ofreceofrece aa oportunidadeoportunidade dodo pobo.pobo. PaseábanoPaseábano polaspolas prapratamborls,tamborls, levandolevando nono medio,medio, menzabamenzaba aa dardar caucescauces ee procuraprocura AAMBIENTACIONAAMBIENTACION DADA AULAAULAdede interacióninteración caca barrio,barrio, caca popo zaszas ee camiños,camiños, logologo queimábaqueimábamontadomontado nunnun burroburro vesltido,vesltido, óó baba tiralastiralas óó chan,chan, sese nonnon oo conseconsebo,bo, cascas naisnais ee paispais ee outrosoutros AA escala,escala, entón,entón, éncheseénchese dede no,no, tratandotratando osos mozosmozos dede imimMeco.Meco. gulagula corrlacorrla áá tabematabema andeande tiñatiña cidadáns.cidadáns. multitudemultitude dede mensaxesmensaxes ee sinasina pedilo.pedilo.GALO.GALO. (Corrida(Corrida dodo galo).galo). XogoXogo queque pagarpagar unsuns vasos.vasos. lesles queque contribuiencontribuien aa impregimpreg
queque practicabanpracticaban osos mozosmozos oo dodo OLEIRO.-OLEIRO.- (Domingo(Domingo OleiroOleiro......)) AA PROGRAMACIONPROGRAMACION c).-c).- FacerFacer asas comadres.comadres. OOna-lana-la atmósferaatmósfera dodo tempotempo quequemingomingo corredoiro,corredoiro, tentandotentando dede DomingoDomingo nono queque sese practicapractica oo xoxo xovesxoves dede comadres,comadres, andeande aasese estáestá aa vivir:vivir:chaparchapar óó galogalo queque sempresempre acabaacaba gogo dasdas olas,olas, particularmenteparticularmente enen PartindoPartindo destadesta idea,idea, asas propro figurafigura representadarepresentada éé unhaunha1.-1.- AlbumesAlbumes dede fotos,fotos, diadiababa morrendo.morrendo. XinzoXinzo dede Umia.Umia. OO xogoxogo consisteconsiste fesorasfesoras ee profesoresprofesores prograprogra muller,muller, repéteserepétese aa mesmamesma cecepositivas,positivas, imaxesimaxes dede revistas,revistas,GALAN.-GALAN.- MáscarasMáscaras concon difedife enen poñersepoñerse nunhanunha roldarolda ee irseirse bobo manman aa unidadeunidade didáctica:didáctica: OO remoniaremonia anterior.anterior.carteiscarteis queque mostrenmostren ee docudocurentesrentes vestimentas,vestimentas, peropero casecase tandotando asas olas,olas, aquelaquel óó queque lIelIe calacala Entroido,Entroido, concon antelaciónantelación sufisufi
mentenmenten sobarsobar dasdas distintasdistintascintecinte parapara celebra-lacelebra-la festa.festa. d).-d).- DisfrazarseDisfrazarse parapara rir,rir, paraparasempresempre arremedandoarremedando traxestraxes antianti perdeperde ee estáestá obrigadoobrigado aa pagarllepagarlle aa manifest&ciónsmanifest&cións dodo EntroidoEntroido gosgos dede señorlo,señorlo, aa basebase dede rouparoupa bebidabebida osos demáis.demáis. identificarseidentificarse ee deixarsedeixarse envolenvolASAS TRADICIONSTRADICIONS lOCAllOCAlSS (peliqueiros(peliqueiros dede Laza,Laza, pantallaspantallasinterior,interior, fritasfritas dede seda,seda, chapeo,chapeo, ORELLASORELLAS DEDE fRADE.-fRADE.- PostrePostre verver palapala imaxinaciónimaxinación ee oo xogoxogo
dede Xinzo,Xinzo, etc.).etc.).etc...etc... (Calvos(Calvos dede Randln,Randln, TToén,oén, propiopropio dodo EntroidoEntroido aa basebase manteimantei compartidocompartido....FanFan unhaunha análiseanálise dasdas traditradi 2.-2.- DisfracesDisfraces antigos.antigos.
CelanovaCelanova......).). gaga dede porco,porco, fariña,fariña, azucre,azucre, limón,limón, ciónscións locaislocais máismáis próximas,próximas, 3.-3.- Pinturas.Pinturas. e).-e).- FacerFacer larpeiradaslarpeiradas ee cocoIRRIO.-IRRIO.- NomeNome queque recibenreciben alal auga,auga, canela,canela, salsal aceiteaceite ee mel.mel. reunindoreunindo todatoda aa informacióninformación 4.-4.- InstrumentosInstrumentos musicais.musicais. midasmidas propiaspropias dodo Entroido.Entroido.gunhasgunhas máscarasmáscaras enen determinadetermina PANTAUAS.-PANTAUAS.- MáscaraMáscara dede documentaldocumental posible.posible. CómoCómo éé oo 5.-5.- RoupaRoupa vellavella dede mullermuller eedosdos lugares.lugares. NaNa TeixeiraTeixeira osos raparapa XinzoXinzo queque visteviste dede brancobranco ee refairefai EntroidoEntroido hoxehoxe ee comocomo sese celecele dede home.home. f).-f).- XogosXogos ee bromas:bromas: ColgarColgarcesces berrábanlleberrábanlle "irrio"irrio farranguelo,farranguelo, xoxo vermellovermello concon esquilas,esquilas, capacapa bragabraga antigamente:antigamente: 6.-6.- Farrapos.Farrapos. burros,burros, cazadorescazadores dede rabos,rabos,coascoas tripastripas óó carrelo".carrelo". curtacurta ee cintascintas comacoma asas dada tuna,tuna, 1.-1.- OO mecomeco ee oo seuseu signifisignifi 7.-7.- Sombreiros,Sombreiros, cintos,cintos, aneane botarsebotarse fariñafariña ee farelos,farelos, pasarpasarMADAMlTAS.-MADAMlTAS.- MáscaraMáscara dede carautacarauta dede madeiramadeira ee vinchasvinchas nasnas cado.cado. les,les, colarescolares ...... aa ola,ola, piñataspiñatas concon sorpresassorpresas ......EntrimoEntrimo queque levaleva enaguasenaguas branbran mansmans parapara baterllebaterlle áá xente.xente. cascas concon moitosmoitos bordadosbordados ee encaiencai PEDRO.-PEDRO.- ChourizoChourizo dede grandesgrandes xes,xes, camisacamisa dodo mesmo,mesmo, panopano crucru dimensiónsdimensións feitofeito coacoa tripatripa gorda.gorda. z~z~ nono peitopeito ee atadoatado atrás.atrás. TTaa 'Pode'Pode serser dede camecame ouou dede ceboleta.ceboleta. ménmén levanlevan unun chapeochapeo dede pallapalla enen RB.-RB.- PersonaxePersonaxe coroadocoroado dodo feitadofeitado concon fitasfitas dede corescores ee unun veoveo Entroido.Entroido. EnEn CoveloCovelo (Melón)(Melón) ent~ent~ tapandotapando aa cara.cara. b1aseb1ase unhaunha auténticaauténtica loitaloita porpor concon
MADAMITOS.-MADAMITOS.- (Ou(Ou xiga-xiga- segui-lasegui-la coroacoroa dodo reirei ee serser coconetsnets......)) MáscaraMáscara dede Entrimo,Entrimo, levaleva roado.roado. camisacamisa ee gravata,gravata, faixa,faixa, pantalónspantalóns TESTAMENTO.-TESTAMENTO.- (do(do Entroido,Entroido, bordadosbordados dede muller,muller, copacopa curtacurta ee dodo burro,burro, dodo galo,galo, dodo gatogato......)) EspeEspemanteletamanteleta dede corcor viva,viva, carautacarauta concon ciecie dede sermón,sermón, queque serveserve dede prepreIongosIongos bigotesbigotes ee nana cabeza,cabeza, unun textotexto parapara laiarselaiarse enen tonotono humohumocarapuchocarapucho dede cartóncartón concon adornosadornos rlsticorlstico dosdos malosmalos tempos,tempos, dosdos tratradede papel.papel. ballosballos dosdos Iabregos,Iabregos, dada vidavida ruinruin
MARAGATOS.-MARAGATOS.- MáscaraMáscara remi-remi- .. queque sese levabalevaba nana aldea,aldea, dosdos abuabuniscencianiscencia dede candocando viñanviñan dede arrieiarriei sossos dasdas autoridades,autoridades, dada xusticiaxusticia...... rosourosou vendendovendendo cousascousas concon mumu VlNCHA.-VlNCHA.- VexigaVexiga dodo porco,porco, ininloslos ee andabanandaban dundun ladolado parapara outrooutro chadachada ee secaseca queque serveserve ásás pantapantalevandolevando encargosencargos ee facandofacando nene llasllas parapara asustarasustar ee baterbater áá xenteJIxenteJI gocios.gocios. DoceDoce queque sese somesome nono Entroido,Entroido,
MECO.-MECO.- BonecoBoneco feitofeito dede pallapalla feitofeito dede masamasa dede panpan trigo,trigo, leite,leite, ee rouparoupa vella.vella. S6eseS6ese penurarpenurar dodo ovosovos ee ezucreezucre ee cocidococido nono fomofomo paupau máismáis alto,alto, ouou dundun sitiositio dede dentrodentro dunhadunha vexigavexiga dede porco.porco. dificildificil acceso.acceso. RepresentaRepresenta oo enen VOANTE.-VOANTE.- MáscaraMáscara propiapropia dodo troidotroido ee xeralmente,xeralmente, tenten unun finfin EntroidoEntroido dede Chantada.Chantada. LevaLeva unun tráxico:tráxico: vaivai pararparar óó rlorlo ouou éé queiquei traxetraxe florentinoflorentino ee unun cintocinto cheo'decheo'de madoJmadoJ campalñas.campalñas.
ObradoiroObradoiro dede caretascaretas dodo C.C. P.P. ManuelManuel SueiroSueiro (Ourense).(Ourense).XOSEXOSE A.A. CAlVIÑOCAlVIÑO MARTlNEZMARTlNEZ
FalarFalar concon palabras,palabras, xestosxestos ee imaxesimaxes UnhaUnha experienciaexperiencia nono C.P.C.P. dede MariñaMariña AA chegadachegada dodo EntroidoEntroido éé unhaunha OSOS XOGOSXOGOS VERBAISVERBAIS NoNo cursocurso pasadopasado levouselevouse aa 3.-3.- OsOs disfracesdisfraces ee aa súasúa elaela
grangran ocasiónocasión parapara oo diálogo,diálogo, aa concon OO EntroidoEntroido carafuzoidocarafuzoido termo,termo, nono primeiroprimeiro ciclociclo dede boración.boración. comíchesmecomíchesme aa carnecarneversa,versa, aa creacióncreación poética,poética, aa improimpro AsAs fórmulas,fórmulas, asas ledaiñas,ledaiñas, osos rere EXBEXB dodo ColexioColexio PúblicoPúblico dede MaMa 4.-4.- AsAs comadrescomadres ee osos comcom
visaciónvisación xestual,xestual, aa dramatización,dramatización, citados,citados, xoganxogan coacoa irracionalidadeirracionalidade deixáchesmedeixáchesme oo coirocoiro riñamansa,riñamansa, unhaunha actividadeactividade padres.padres. aa música,música, aa plásticaplástica ee aa danza.danza. dasdas palabras,palabras, caca absurdoabsurdo ee oo disdis queque consideroconsidero moimoi importanteimportante •• ObxetivoObxetivo fundementel:fundementel:
ParaPara oo desedesemolomolo dada expresiónexpresión parate:parate: DíaDía dede EntroidoEntroido dentrodentro dodo currlculumcurrlculum escolar,escolar, AdeprenderAdeprender aa facerfacer lambetalambetacreativacreativa deseñamosdeseñamos algunhasalgunhas acac ¡E¡E víndeovíndeo ver!ver! ee díadía dede PascuaPascua polopolo queque atingueatingue aa nasanasa cultucultu das,das, caourtas,caourtas, monicreques,monicreques, tividadestividades prácticas.prácticas. TodasTodas elaselas ¡E¡E víndeovíndeo ver!ver! cadacada larpeirolarpeiro rara ee aa introducciónintroducción nana escalaescala asíasí comacoma aa disfrazarnosdisfrazarnos nósnós
nana súasúa casacasamoimoi sinxelassinxelas ee dede sentidosentido común,común, oo vellovello EntroidoEntroido dodo entorno.entorno. AA actividadeactividade realireali mesmosmesmos aoao mesmomesmo queque adeadepropoñendopropoñendo unhaunha realizaciónrealización lúdilúdi óó pepe dodo carballo,carballo, zousezouse concon nenasnenas dada EscolaEscola prendemosprendemos novasnovas conceutos.conceutos.
oo mecomeco queque estáestá bailandobailando FogarFogar dodo barriobarrio dede MariñamanMariñamancaca ee distendida,distendida, nasnas que,que, ademáisademáis sentadosentado nunnun tallo,tallo, dada linguaxelinguaxe verbal,verbal, sese potenciapotencia dede sensen terter quéqué facer.facer. tenten unun remendoremendo nono cucu sasa ee nenasnenas dada AulaAula Especial.Especial. •• Temporelizeción:Temporelizeción: QuinceQuince
¿quén¿quén chocho botoubotou palandrán?palandrán? dlas.dlas.formaforma globalglobal ee interrelacionadainterrelacionada oo iiEE víndeovíndeo ver!ver! OsOs cursoscursos dede párvulos,párvulos, 4-54-5 desemolodesemolo dede outrasoutras formasformas dede exex iEiE víndeovíndeo ver!ver! ¿quén¿quén chocho botoubotou senónsenón tú?tú? anos,anos, dede primeiroprimeiro ee segundosegundo ee •• Actividlldes:Actividlldes: RepartíronseRepartíronse
dodo seguinteseguinte xeito:xeito:OO mechomecho queque estáestá bailandobailando osos dada AulaAula dede EnseñanzaEnseñanza EsEspresión,presión, porqueporque todastodas elaselas comcomtenten oo bailarbailar peneireiropeneireiro pecial.pecial. A).-A).- TallerTaller dede plástica.plástica. NoNo
plementanplementan ee contribuien,contribuien, sensen dúdú CacaracáCacaracá tallertaller dede plásticaplástica fixéronsefixéronsedalledalle aa perna,perna, dalledalle apernaaperna •• ObxetivoObxetivo xerel:xerel: CoñeceCoñecebida,bida, óó desemó10desemó10 dodo nena.nena. ponteponte nana pápá dousdous tipostipos dede caroutas:caroutas: AA dedeparapara queque lIelIe ruxaruxa oo diñeirodiñeiro mentomento ee vivenciavivencia dasdas nasasnasasEstasEstas outrasoutras linguaxeslinguaxes (expre(expre faimefaime unun bolobolo escaiolaescaiola ee aa dede cartulina.cartulina. HabíaHabíafestasfestas nana escala.escala.siónsión corporal,corporal, plástica,plástica, musical,musical, nononono comascomas todotodo ----(populares----(populares todastodas elas)elas) nenasnenas queque nonnon quixeronquixeron aa caca•• ObxetivosObxetivos específicos:específicos:escrita,escrita, lóxica-matemática,lóxica-matemática, teñenteñen déixamedéixame unun poucopouco rautarauta porqueporque nonnon querlanquerlan pepe11.-.- OO EntroidoEntroido comacoma festafesta eetodastodas elaselas asas súassúas propiaspropias simbosimbo parapara oo martesmartes dede EntroidoEntroido EE fundamentalfundamental aa repetición,repetición, unun charchar osos ollas.ollas. OsOs queque quixeronquixeronloxfas,loxfas, queque osos cativoscativos teñenteñen queque irir CacaracáCacaracá haha ee outraoutra vez,vez, dasdas mesmasmesmas palapala tradición.tradición.
tiverontiveron queque escomenzarescomenzar concondescubrindodescubrindo ee desemolando,desemolando, nunnun ponteponte nana pápá bras,bras, porqueporque nesenese ....eternoeterno retorretor 2.-2.- AsAs lambetadaslambetadas típicastípicas
tempotempo parapara queque sese secarasecara ee aadestasdestas datas.datas. ElaboraciónElaboración dasdasambienteambiente estimulanteestimulante óó langalanga dasdas ee faimefaime unun bolobolo nono aséntaseaséntase aa seguridadeseguridade dodo nene poideranpoideran pjntar.pjntar. FaixeFaixe cunhacunhamesmas.mesmas. AA cociña.cociña.distintasdistintas etapasetapas dodo seuseu desenrolo.desenrolo. parapara palapala mañámañá na"na" (Ana(Ana Pelegrín).Pelegrín).
• •
• •
•• Martes,Martes, 2020 dede febrerofebrero dede 19901990 Atlánticoe25Atlánticoe25ESCOtAESCOtA
Autoras:Autoras: AsunciónAsunción AriasArias (C.P.(C.P. dede VistaVistahermosa,hermosa, Ourense),Ourense), Con-Con-chitachita Santos,Santos, LuisaLuisa Marzoa,Marzoa, ManuelaManuela Estévez,Estévez, MarisolMarisol
Ferna_·nde_z,Ferna_·nde_z, Lo_renz_oLo_renz_o de_Alla_riZ'de_Alla_riZ'o_Uren_58)o_Uren_58)_e_e__Co_nChit_aCo_nChit_a (C._P.(C._P.ManolitaManolita GarridoGarrido (Centro(Centro dede RecursosRecursos dede Carballiño)Carballiño)SS ee eeOO11asas""
Recuperem.osRecuperem.os costum.escostum.es antigasantigas UnhaUnha dasdas actividadesactividades máismáis momo parapara oo xovesxoves dede compacompa OO rematarrematar facíasefacíase unhaunha fesfes
importantesimportantes dasdas festasfestas populapopula dresdres ee oo xovesxoves dede comadres.comadres. ta,ta, nana queque osos mestresmestres invitainvitaresres éé investigarinvestigar asas nosasnosas traditradi OO ramoramo consistíaconsistía nunnun piñeipiñei banban osos nenosnenos concon chocolate,chocolate, ciónscións parapara podelaspodelas recuperar.recuperar. ro,ro, queque eraera adornadoadornado polospolos nene churros,churros, bicabica dede rixois,rixois, gallegalle
nosnos concon serpentinas,serpentinas, caramecarame tas,tas, orellas,orellas, etc.etc.TenseTense aa creenciacreencia dede queque oo loslos ee galletas.galletas. NoNo bicobico dodo piñeipiñei
EntroidoEntroido éé igoaligoal parapara osos aduladul AA sementesemente acochadaacochada nana teteroro ponseponse unhaunha comadrecomadre ee unun tostos comocomo parapara osos máismáis cativos,cativos, rrarra chamachama porpor sairsair ee parapara abrirabrircompadrecompadre pequerrechospequerrechos ee dede sensen decatarnosdecatarnos queque eleseles teñenteñen asas entrañasentrañas dada terra,terra, quenquen memepapel.papel. AsAs nenasnenas levabanlevaban unun lalaosos seusseus propiospropios ritosritos nana festa.festa. 1I0r1I0r queque asas mansmans ee aa imaxinaimaxinazozo dede papelpapel dede sedaseda nono pelopelo ee NaNa procuraprocura dodo mundomundo dada infaninfan ciónción dada infancia,infancia, parapara darlledarlle papapintábansepintábanse osos beizos.beizos. OsOs neneciacia chegaouchegaou amín,amín, aoao traversotraverso soso oo preludiopreludio dada primaveira.primaveira.nosnos puñanpuñan unhaunha cintacinta nono pelopelo ee dada memoria,memoria, ununhaha festafesta queque SaviaSavia novanova queque necesitannecesitan ososfacíanfacían unsuns bigotes.bigotes. porpor estasestas datasdatas eraera feitafeita nunhanunha nososnosos escolinos.escolinos. E,E, nosnos trastrasOsOs xovesxoves dede compadrescompadres ee escolaescola públicapública dada épocaépoca dede ReRe misoresmisores destesdestes coñecemento,coñecemento,comadrescomadres sacabansacaban oo ramoramo papapública.pública. EstaEsta festafesta eraera coñecicoñeci debémoslledebémoslle dardar canlecanle parapara quequeseandoseando concon elel polopolo pobo,pobo, eraera dada coco nomenome dede "face-lo"face-lo ramo"ramo" aa vidavida xurdaxurda nana escola,escola, nunnunlevadolevado polopolo nenoneno ouou nenanena máismáis ouou "Festa"Festa dodo Ramo".Ramo". procesoproceso dede aprendizaxeaprendizaxe lúdicolúdicograndegrande ee osos máismáis cativoscativos ct>ct>
OsOs nenosnenos preparabanpreparaban oo ra-ra- óó queque eleseles est~nest~n chamados.chamados.IlIanIlIan asas serpentinas.serpentinas.
trotro dada masamasa estiradaestirada p6ñensep6ñense osos rixois,rixois, osos ovos,ovos, aa manteigamanteigaAsAs larpeiradas-dolarpeiradas-do EntroidoEntroido ee oo sucre.sucre. Amásase,Amásase, tendotendo titinono dede irfleirfle botandobotando fariñafariña parapara
OsOs alumnosalumnos dede BearizBeariz prt>prt> Ingredintes:Ingredintes: queque voltevolte aa unir,unir, poispois oo ovoovo faifai poñenpoñen parapara facerfacer esteeste ano,ano, coco 11 kilokilo dede masamasa dede panaderia.panaderia. queque aa masamasa sese desligue.desligue. CanCanaxudaaxuda dosdos paispais ee dasdas nais,nais, aa PapelPapel dede cebola.cebola. dodo ·está·está todotodo benben mezclado,mezclado, vincha,vincha, postrepostre tipicotipico dada zona.zona. 200200 gramosgramos dede rixois.rixois. cóllesecóllese oo papelpapel deñdeñ cebolacebola ee
AA vinchavincha lávaselávase benben ee sécaséca 22 ovos.ovos. úntaseúntase dede manteiga.manteiga. PonsePonse aa sese cuncun trapo.trapo. FaiseFaise unhaunha masamasa UnhaUnha cullerculler dede manteiga.manteiga. masamasa nono papelpapel ee vaisevaise estiranestiranconcon migamiga dede panpan remolladaremollada enen 400400 gramosgramos dede sucre.sucre. dodo coacoa man,man, deixándoadeixándoa dodo esesleite.leite. MézclaselleMézclaselle ovos,ovos, zucrezucre 200200 gramosgramos dede fariña.fariña. pesorpesor dundun centlmetro.centlmetro. DesDesee manteigamanteiga dede vaca.vaca. ConCon esaesa Elaboración:Elaboración: poispois espolvoréaselleespolvoréaselle sucresucre porpor pastapasta métesemétese aa vinchavincha ee amáamá EspolvoréaseEspolvoréase aa masamasa dede farifari ribariba ee métesemétese nono forno.forno. AsiAsi rraserrase cuncun cordelcordel moimoi apretado.apretado. ña.ña. PonsePonse aa masamasa ee esténdeseesténdese queque estéesté cocidacocida retIraseretIrase deideiPonsePonse augaauga aa ferverferver nunhanunha popo unun poucopouco coascoas mansomanso NoNo cen-cen- xándoaxándoa enfriar.enfriar. taotao CunhaCunha bariñasbariñas delgadasdelgadas dádáselleselle voltasvoltas aa vincha,vincha, unhaunha vezvez queque estáestá dentrodentro dada potapota ee emempezapeza aa ferver.ferver. CandoCando estáestá cocicocida,da, quitasequitase dada potapota ee déixasedéixase enfriar.enfriar. PártesePártese enen cachiñoscachiños ee cómesecómese entreentre todos.todos. iiPrt>Prt>bádea!bádea!
M".M". EsterEster ValiñaValiña (4"(4" curso)curso) ColegioColegio PúblicoPúblico dede BearizBeariz
OutraOutra comidacomida tlpicatlpica dodo EnEntroidotroido éé aa UIÚIUIÚI ouou bicabica dede rixois.rixois.
OO xovesxoves dede comadrescomadres polapola .. maMnmaMn faisefaise aa lambetadalambetada ee popolala tardetarde sácasesácase aa comadrecomadre ee osos nenosnenos correncorren trastras deladela parapara queimala.queimala. DespoisDespois repartereparte aa bibicaca dede rixoisrixois ee xántanaxántana entreentre todos.todos.
nansanansa (Oarense)(Oarense) oo tempotempo dede EntroidoEntroido plantilla.plantilla. Despois,Despois, os.nenosos.nenos ee asas nenasnenas píntannapíntanna ee decórandecóran éé tempotempo dede xogosxogos......nana aoao seuseu gusto.gusto.
B).-B).- AA comadrecomadre ee oo compacompadre.dre. FixéronnaFixéronna osos nenosnenos ee asas
OsOs cazadorcazador.... dede rabos:rabos:nenasnenas dede primeiroprimeiro coacoa profeprofe TrátaseTrátase dundun monecomoneco dede papaOsOs nenosnenos ee asas nenasnenas prenprensora.sora. pelpel queque sese pegapega nasnas costascostas
denden unun raborabo (valéndose(valéndose dundun dosdos demáisdemáis parapara burlarseburlarse ee rirrir•• MaterialMaterial queque necesitadnecesitad....:: cinto,cinto, unun panopano ouou unhaunha corda)corda) sese deles.deles.ParaPara asas caroutascaroutas dede escaiola,escaiola, dada cintura,cintura, polapola parteparte dada espalespalgasasgasas dede escaiola,escaiola, queque vendenvenden da.da. OsOs xugadoresxugadores corren,corren, tentennasnas tendastendas dede ortopediaortopedia ouou tando,tando, cadacada unun deles,deles, dede lIelIe nasnas farmacias,farmacias, unhaunha cremacrema hihi quita-loquita-lo raborabo aa algúnalgún compacompadratantedratante parapara aa cara,cara, pinturaspinturas ñeiro.ñeiro. CandoCando oo consigue,consigue, cólcóldede ceracera ee pinceis.pinceis. gaogao polapola cinturacintura ee siguesigue aa cazacaza
ParaPara asas caroutascaroutas dede cartulicartuli dede máismáis rabos.rabos. na,na, cartulina,cartulina, modelo,modelo, fotoct>fotoct> NaNa persecuciónpersecución ee arrincadaarrincada piadora,piadora, tesouras,tesouras, temperas,temperas, dede rabosrabos nonnon sese podepode tocartocar óó cerasceras blandas,blandas, plastidecor,plastidecor, gt>gt> compañeirocompañeiro ouou compañeiracompañeira masmas ee pinceis.pinceis. .. coascoas mansomanso
ParaPara aa comadrecomadre ee oo compacompa OO burro:burro: dre,dre, paus,paus, periódicos,periódicos, papelpapel dede XaXa dendedende osos primeirosprimeiros díasdías pinocho,pinocho, lá,lá, cartulinascartulinas ee corcor dede Entroido,Entroido, asas nenasnenas ee osos nenedeis.deis. nosnos andanandan aa poñe-lopoñe-lo "burro""burro" aa
quenquen podanpodan sorprender:sorprender:
Allariz,Allariz, relatorelato dunhadunha expenenclaexpenencla AsAs profesorasprofesoras dede Ed.Ed. Especial,Especial,
PreescolarPreescolar ee C.C. InicialInicial dede AllarizAllariz preparanpreparan conxuntamenteconxuntamente ee coacoa colaboracióncolaboración dasdas na"na" ee pala,pala, aa aetivicIadesaetivicIades aa desenrolardesenrolar durandurantete oo tempotempo dede Entroido.Entroido. •• EscomenzamosEscomenzamos enmarcandoenmarcando oo EntroidoEntroido dentrodentro dasdas festasfestas dodo ininvemo,vemo, ee preguntamos:preguntamos:
¿En¿En quéqué épocaépoca dodo anoano estaestamos?mos? ¿Cómo¿Cómo sese chamachama estaesta estaestación?ción? ¿¿QuéQué festasfestas sese celebrancelebran nestanesta época?época? OO EntroidoEntroido éé aa dederradeirarradeira festafesta dodo invemo,invemo, aa queque marcamarca oo escomenzoescomenzo dada primaveiprimaveira.ra. ImosImos aa aprenderaprender máismáis cousascousas dodo Entroido.Entroido. •• PedlmosllePedlmoslle aa unhaunha avoaavoa dede AllaAllariz,riz, Carrnela,Carrnela, queque nosnos conteconte cómocómo sese facianfacian antesantes estasestas festas.festas. AsAs nenasnenas ee osos nenosnenos fixéronllefixéronlle prepreguntasguntas soborsobor dada festa,festa, osos traxes,traxes, asas cantigascantigas...... EstaEsta sesiónsesión complecompletousetouse coacoa proxecciónproxección dundun videovideo soborsobor dasdas festasfestas dede AllarizAllariz dodo anoano anterior.anterior. •• NaNa aulaaula trabalaamos:trabalaamos: AA histt>histt>riaria dodo Entroido,Entroido, ee percibimospercibimos osos seusseus cambeos.cambeos.
ConceptosConceptos ee secuenciaciónssecuenciacións temporais.temporais.
Desenrolamo-laDesenrolamo-la capacidadecapacidade dede atenciónatención dosdos nenos.nenos.
CreamosCreamos nono nenoneno aa necesidadenecesidade dede traballotraballo parapara poderpoder participarparticipar nana festa.festa. NonNon éé unhaunha imposición,imposición, osos nenosnenos estánestán motivadosmotivados ee aa acactividadetividade seráserá lúdicalúdica parapara él.él.
AA partirpartir deiqui,deiqui, ee ataata aa celebracelebraciónción dodo Entroido,Entroido, asas actividadesactividades dada aulaaula estánestán centradascentradas arredorarredor destedeste núcleonúcleo dede interés.interés.
ParaPara moitasmoitas destasdestas actividades,actividades, 'contamos'contamos coacoa colaboracióncolaboración dosdos pais.pais. UnsUns traballantraballan concon nosnos nosnos tallerestalleres dede plástica,plástica, outrosoutros aporaportantan materialmaterial parapara oo tallertaller dede IIngua,IIngua, recollendorecollendo cantigas,cantigas, coplas,coplas, reregueifas,gueifas, etc.etc. •• OsOs obxetivosobxetivos queque pretendepretendemos:mos: CoñecementoCoñecemento dada historiahistoria ee costumescostumes dodo seuseu entomo.entomo.
Propicia-laPropicia-la participaciónparticipación dosdos paispais enen actividadesactividades lúdicaslúdicas queque favorezanfavorezan aa integraciónintegración dodo nenoneno nana escola.escola.
Favorece-laFavorece-la expresiónexpresión plástica,plástica, rftmicarftmica ee dramática.dramática.
Adquisición,Adquisición, porpor parteparte dodo neno,neno, dada novasnovas técnicastécnicas dede expresión.expresión.
Favorece-laFavorece-la creatividade.creatividade. AbrirAbrir aa escolaescola aa oo seuseu entomoentomo
inmediato,inmediato, ee queque oo nenoneno sese sintasinta unhaunha parteparte integranteintegrante ee protagoprotagonistanista dodo mesmo.mesmo.
OSOS OBRADOIROSOBRADOIROS
•• O.O. dede ExpresiónExpresión Plática:Plática: NesNestete obradoiro,obradoiro, óó queque asistenasisten nenosnenos dede Preescolar,Preescolar, C.C. InicialInicial ee Ed.Ed. EsEspecial.pecial. naisnais ee paispais mailasmailas profest>profest>rasras destesdestes niveisniveis dicidimosdicidimos facer:facer:
1.-1.- MáscarasMáscaras concon papelpapel maché.maché. DadoDado queque osos nososnosos alumnosalumnos sonson moimoi cativos,cativos, utilizamosutilizamos follasfollas enenteirasteiras dede periódicoperiódico superpostassuperpostas ee unidasunidas porpor unhaunha capacapa dede colacola dede empapelar.empapelar. ComoComo basebase utilizamosutilizamos unun prato.prato.
2.-2.- DisfrazarémonosDisfrazarémonos dede indios.indios. AsAs naisnais cortancortan osos traxestraxes dede telatela dede sacosaco ee osos nenosnenos ee asas nenasnenas cósecósenos,nos, sácanllesácanlle flecosflecos ee pintanospintanos concon cerasceras blandas.blandas.
3.-3.- ConfeccionamosConfeccionamos oo colarcolar dosdos indios.indios.
4.-4.- ConfeccionamosConfeccionamos aa diademadiadema dede plumas.plumas.
5.-5.- OO mecomeco 'do'do Entroido.Entroido. 6.-6.- FanseFanse carteiscarteis parapara anunciaanuncia
lala festa.festa. 7.-7.- DebuxanDebuxan oo queque aconteceacontece
nosnos talleres.talleres. •• O.O. dede ExpresIónExpresIón Musical:Musical: 1.1.ExerciciosExercicios rftmicosrftmicos sobresobre textostextos popularespopulares dodo EntroidoEntroido dede Allariz.Allariz.
2.-2.- ConfecciónConfección dede frautasfrautas concon canacana dede escoba.escoba.
3.-3.- InstrumentosInstrumentos dede percusiónpercusión comocomo potas,potas, latas,latas, frautas,frautas, todostodos tipicostipicos nono EntroidoEntroido dede A1lariz.A1lariz.
4.-4.- Aprendemo-laAprendemo-la cantigacantiga "O"O EntroidoEntroido nana escola",escola", dada XabierXabier AlAlvarez,varez, ee inventámoslleinventámoslle estrofasestrofas novas.novas.
•• Martes,Martes, 2020 dede febrerofebrero dede 19901990_26__26_ee A_tl_án_tic_oA_tl_án_tic_o-------- ESCOLAESCOLA
MATERIAISMATERIAIS DEDE APOIOAPOIOTIRATIRA oo AntroidoAntroido estáestá nono eido,eido, CANTIGACANTIGA DEDE ENTROIDOENTROIDO concon caretacareta ee concon sombreiro.sombreiro. fEITAfEITA PORPOR UNHAUNHA NAINAI ImosImos todos,todos, meusmeus amigos,amigos, dede mamarrachosmamarrachos vestidos.vestidos.AA historiahistoria vivaviva
AlAl venven oo entroidoentroido FagamosFagamos ledaleda comparsacomparsa vaivai comenzarcomenzar
..........momo ..........b.wIaUb.wIaU ,...,... poIoepoIoe .......... NN -- ¿¿NesesNeses tempostempos hablahabla tele?tele? choutandochoutando porpor rúasrúas ee prazas.prazas. nono mesmes dede febrerofebrero (Preescolar(Preescolar dede 44 ee 55 anos.anos. 1°1° ee 2"2" dede E.X.B.E.X.B. ee ee -- Non.Non. hablahabla radio.radio. aa bailar!,bailar!, aa baila!baila! EducaciónEducación Especial)Especial) •• e.m.Iae.m.Ia FeIj60FeIj60 (unha(unha NN -- ¿¿DeDe queque eraneran osos disfraces?disfraces? VexoVexo porpor allall unun gato,gato, avoaavoa dodo pobopobo dede AIlariz).AIlariz). ee -- FeitosFeitos dede sabas.sabas. vestidosvestidos vellos.vellos. chale-chale- coco seuseu gabángabán dede peluxo,peluxo, INenosINenos ee nenasnenas
UnUn MIlOMIlO -¿-¿CandoCando titi eraseras pequenapequena oo entroidoentroido quesques dede homeshomes...... ee asas orellasorellas dede farrapo.farrapo. imosimos desfilardesfilar eraera bonito?bonito? NN -- ¿Cando¿Cando empezouempezou oo entroi.do?entroi.do? coascoas caretascaretas postaspostas
CarmeIaCarmeIa -- EraEra máismáis bonitobonito queque agora.agora. hablahabla ee -- UfUf...... ¿Quen¿Quen oo sabe?sabe? FaiFai moitomoito te.po.te.po. UnUn galogalo moimoi fachendoso,fachendoso, aa bailar!,bailar!, aa bailar!bailar! máismáis unión.unión. máismáis animación.animación. UNHAUNHA PROFESORAPROFESORA -- FaiFai tantotanto tempotempo queque foxefoxe diantediante dundun raposo.raposo.
NN -¿Habla-¿Habla rnoitarnoita xentaxenta nono antroido?antroido? ninguénninguén oo recorda.recorda. éé unhaunha festafesta moimoi antigaantiga nana UnhaUnha caracara enfarruscada,enfarruscada, AsiAsi chova,chova, as;as; neveneve ee -- SI.SI. estabaestaba todotodo chaochao dede xente.xente. queque óó parecerparecer celebrábasecelebrábase aa chegadachegada dada primaprima unhaunha momiamomia moimoi vendada.vendada. nonnon nosnos deterándeterán NN -- ¿Que¿Que sese comlacomla nono antroido?antroido? veravera ee aa despedidadespedida dodo inverno.inverno. coscos nososnosos disfracesdisfraces ee -- oo platoplato favoritofavorito eraera oo cocido.cocido. taméntamén aa NN -- ¿¿PasábasePasábase benben nono antroido?antroido? BrancaBranca Neves,Neves, osos ananos,ananos, aa bailar!,bailar!, aa bailar!bailar!
cachucha.cachucha. ee -- EuEu querfaquerfa mellormellor oo antroidoantroido cácá festafesta dede S.S. unun gnomognomo dede moitosmoitos anos.anos. NN -- ¿Qué¿Qué éé aa cachucha?cachucha? Benito.Benito. aa xentexente divertlasedivertlase ee nonnon pensabapensaba enen UnhaUnha velliñavelliña dederreadarreada ,, SonSon díasdías dede festafesta ee -- AA cabezacabeza dodo parco.parco. problemasproblemas ninnin enen enfermedades.enfermedades. cunhacunha caretacareta enenrugada.rugada. díasdías parapara disfrutardisfrutar NN -¿-¿DeDe quéqué tete disfrazabasdisfrazabas ti?ti? NN -- ¿¿FaclanseFaclanse antesantes disfracesdisfraces comacoma osos queque nenos,nenos, mozosmozos ee velloosvelloos ee -- AA primeiraprimeira vezvez queque meme disfraceidisfracei foifoi ósós 1616 nosnos ensinachesensinaches queque fasfas ti?ti? UnUn avóavó coxocoxo concon bastón,bastón, aa bailar!,bailar!, aa bailar!bailar!
anos.anos. despoisdespois dede rernatéHarernatéHa guena.guena. disfraceimedisfraceime ee -- Non.Non. osos traxestraxes dede agoraagora antesantes nonnon sese unhaunha caracara dede melón,melón, dede gitana.gitana. EuEu ee todostodos osos dada miñamiña familiafamilia salmossalmos faclanfaclan porqueporque nonnon hablahabla cartos.cartos. anesanes salansalan asas unun grangran nariznariz dede pallaso,pallaso, NaNa prazapraza dodo pobopobo cunhacunha burra.burra. aa miñamiña -madre-.-madre-. concon 7070 anos.anos. charrúascharrúas vestidasvestidas concon traxestraxes vellosvellos ee batendobatendo grandegrande chaquetachaqueta dede raso.raso. imosimos prepararpreparar levabalevaba unhaunha cestacesta cheachea dede pitas.pitas. dede feito.feito. eIaeIa cacerolascacerolas ee tocandotocando pauspaus dede escobas.escobas. aa festafesta dodo entroidoentroido levabalevaba unhaunha cesta.cesta. ee porpor andeande pasabapasaba sisi vlavla unhaunha NN -- ¿Cómo¿Cómo remataremata oo entroido?entroido? UnUn traxetraxe dede caram€!locaram€!lo ee aa bailar!,bailar!, aa bailar!bailar! pita.pita. botáballebotáballe aa rnanrnan ee metlametla nana cesta.cesta. ee -- RemataRemata oo mércoresmércores dede cinsacinsa coco enterroenterro dada CoaCoa grangran lazadalazada nono pelo.pelo.
NN -¿Qué-¿Qué sese bebfa?bebfa? sardiñasardiña queque eraera parapara dicirdicir queque remataremata oo antroidoantroido CoCo enterroenterro dada sardiñasardiña ee -- SidraSidra ee champán.champán. ataata oo anoano seguinte.seguinte. HaiHai sitiossitios ondeonde sese enterraenterra TrouleémosTrouleémos compañeiros,compañeiros, imosimos rematarrematar NN -- ¿Cómo¿Cómo sese fadafada oo antfQido?antfQido? unhaunha sardiñasardiña dede cartón.cartón. eiquleiqul acostumábaseacostumábase aa polospolos campos,campos, polospolos eidos,eidos, choraránchorarán asas xentesxentes ee -- FacfaseFacfase festafesta nana plaza.plaza. concon bandabanda ee salasesalase facarfacar unun meco-omeco-o enen vezvez dunhadunha sardiña.sardiña. OO meco.meco. coascoas carascaras pintarraxadas,pintarraxadas, ee aa bailar!,bailar!, aa bailar!bailar!
aa bailar.bailar. vellosvellos queque nuncanunca salansalan aa bailar.bailar. eseese dladla queque representarepresenta oo antroido.mantroido.m métesemétese nunhanunha caícaí polaspolas rúas,rúas, polaspolas prazas.prazas. roaroa caracara tapadatapada salan.salan. eraera aa únicaúnica rnaneirarnaneira dede xaxa ee pansepanse nana BarreiraBarreira (no(no campocampo dada feira).feira). parapara oo JuliaJulia feijóofeijóo queque sese atreveran.atreveran. velatoriovelatorio vaivai aa xentexente vestidavestida dede negro.negro. todatoda dede Sementémo-IaSementémo-Ia alegría,alegría,
(Allariz,(Allariz, Ourense)Ourense)NN -- ¿¿EstábadesEstábades moitomoito tempotempo nana plaza?plaza? luto.luto. ee asas choronaschoronas choranchoran polopolo defuntodefunto antroido.antroido. nosnos recunchosrecunchos dada tristura,tristura, ee -- AtaAta asas 1010 ouou asas 1111 dada noite.noite. EstoEsto faisefaise áá noite.noite. lagolago lévaselévase polopolo pobopobo adiante.adiante. regalemosregalemos ósós magoados,magoados, NN -¿Habla-¿Habla algúnalgún postrepostre especial?especial? óó ladolado dada caixacaixa vaivai unun disfrazadodisfrazado dede cura.cura. ee lagolago ledosledos cantarescantares ee risasrisas... ee -- AsAs filloas.filloas. nana AlamedaAlameda queimasequeimase ee entérraseentérrase ee remataremata oo
...
M'.M'. SaúdeSaúde T.f.T.f.NN -- ¿¿DisfrazábaseDisfrazábase rnoitarnoita xente?xente? antroidaantroida ataata oo anoano queque ven.ven. ee -- Si.Si. máismáis queque agora.agora. disfrazábamonosdisfrazábamonos
todos.todos.
NOVASNOVAS
-O-O pasadopasado mércoresmércores celebróucelebróu Galega,Galega, acabaacaba dede sairsair áá rúarúa aa momo dirixidodirixido aoao profesoradoprofesorado dede tódolostódolos sese nono C.P.C.P. dede PrácticasPrácticas dede OurenOuren nografíanografía DeseñoDeseño CurricularCurricular ee InIn niveis,niveis, estudantesestudantes dede psicopedapsicopedasese oo -Taller-Taller dede CreaciónCreación literalitera vestigaciónvestigación dodo Medio,Medio, dada queque éé goxíagoxía ee maxisteriomaxisterio ee naisnais ee paispais riaria (animación(animación áá lectura",lectura", impartiimparti autoraautora MercedesMercedes SuárezSuárez Pazos.Pazos. interesadosinteresados enen temastemas educativos.educativos. dodo porpor MiguelMiguel VázquezVázquez Freire.Freire. AA -As-As persoaspersoas interesadasinteresadas enen AtaAta oo díadía 1010 dede marzomarzo pódensepódense iniciativainiciativa destedeste seminarioseminario partíupartíu participarparticipar nono IVIV EncontroEncontro GalegoGalego enviarenviar comunicacións,comunicacións, cunhacunha exexdede EdiciónsEdicións XeraisXerais dede Galicia,Galicia, denden dede EducadoresEducadores polapola Paz,Paz, queque sese tensióntensión entreentre 66 ee 1010 páxinas,páxinas, referefetrotro dunhadunha campañacampaña queque tenten porpor celebrarácelebrará enen LugoLugo osos díasdías 11OOee 1111 ridasridas aa innovaciónsinnovacións enen áreasáreas funfunobxectivoobxectivo mellorarmellorar ee avanzaravanzar nono dede marzo,marzo, podenpoden solicitarsolicitar informainforma damentais,damentais, interdisciplinariedade,interdisciplinariedade, procesoproceso dede normalizaciónnormalización dada nosanosa ciónción aa XoséXosé ManuelManuel Cid,Cid, ColexioColexio preescolar,preescolar, orientaciónorientación ee educaeducacultura,cultura, ee promocionarpromocionar aa literaturaliteratura Universitario,Universitario, AsAs Lagoas,Lagoas, 3200432004 ciónción especial.especial. AA matrículamatrícula estáestá galega.galega. Ourense.Ourense. abertaaberta ataata oo 3030 dede marzo.marzo. ParaPara
-Dentro-Dentro dada coleccióncolección "Mate"Mate -Celebraráse-Celebraráse nana Coruña,Coruña, dodo 2727 maismais información:información: C.P.C.P. MaríaMaría BarBarriaisriais didácticos",didácticos", coeditadacoeditada polapola aoao 3030 dede abrilabril próximo,próximo, oo 1111 EnconEncon beitobeito eerviño,eerviño, PolígonoPolígono dodo VentoVentoeoncelleríaeoncellería dede CulturaCultura dodo ConceConce trotro dede ProxectosProxectos dede experimenexperimen rrillo,rrillo, 1501015010 AA Coruña.Coruña. Tlf.Tlf. 981981110110 dede Ouren.se,Ouren.se, ee porpor NovaNova EscolaEscola tacióntación ee InnovaciónInnovación Educativa,Educativa, 262612.262612.
13ErJ...13ErJ... AS.'AS.' QueQue D'"cioísTe:svarD'"cioísTe:svar DISFAA1ARDISFAA1AR ToVOSToVOS DODO fi\é-SMOfi\é-SMO •••••• ••.•.• EE PoRPoR Cl:RToCl:RTo•••• -- OO 6AAA&Ju.i~o6AAA&Ju.i~o.... ¿¿ DE.DE. ~lJé~lJé
VJ\-iVJ\-i •••••• ((
PáxinasPáxinas adicadasadicadas óó ensinoensino
ee patrocinadaspatrocinadas polapola ConselleríaConsellería
dede EducaciónEducación dada XuntaXunta dede GaliciaGalicia
A dixitalización destes documentos foi posible grazas á axuda
da Secretaría Xeral de Modernización e Innovación
Tecnolóxica (Consellería de Industria - Xunta de Galicia), do Ministerio de
Industria, Turismo e Comercio, así como do Plan Avanza e do Fondo Europeo
de Desenvolvemento Rexional (FEDER), ao abeiro da Orde do 31 de
decembro de 2008 pola que se establecen as bases reguladoras para a
concesión, en réxime de concorrencia competitiva, das subvencións
destinadas a entidades de dereito público e privado, sen ánimo de lucro, para
impulsar a realización de actuacións de difusión e formación relacionadas
especificamente co desenvolvemento e implantación da sociedade da
información na Comunidade Autónoma de Galicia, no marco do Plan
Estratéxico Galego da Sociedade da Información e o Plan Avanza, e se
procede á súa convocatoria para 2009 (código procedemento IN521C)
As publicacións están dispoñibles baixo unha licenza Recoñecemento-Non
comercial-Compartir baixo a mesma licenza 3.0 España de Creative Commons
que reza:
Vostede é libre de:
- Copiar, distribuír, exhibir e executar a obra.
- Facer obras derivadas.
Baixo as seguintes condicións:
-Vostede debe atribuír a obra na forma especificada polo autor ou o licenciante.
Isto quere dicir que tanto os textos como as imaxes da Web poden ser
utilizados por calquera, sempre que se cite a súa orixe, sempre que non se
obteña un beneficio económico directo ou indirecto dese uso, e sempre que se
inclúa no produto resultante a mesma licenza CC-NEG.
concedida a
Nova escola Galega