Útvegsblaðið 9. tbl. 2011

útvegsblaðiðÞ j ó n u s t u m i ð i l l s j á v a r ú t v e g s i n s

d e s e m b e r 2 0 1 1 » 9 . t ö l u b l a ð » 1 2 . á r g a n g u r

sjávarútvegur á vestfjörðum

Íslensk síld vinsæl hjá Finnum

miklir möguleikar á nýtingu sjávarfangs

Orkugjafar skipa verði umhverfisvænni

»2 »6 »2 »4

frívaktin »

Íslenskir sjómennÍ fyrsta sinn fylgir Útvegsblaðinu sérrit um sjómenn og fyrir sjó-menn. Þar er leitast við að segja frá högum þeirra, hugsunum og löngunum. Af nógu er að taka þar sem sjómenn eru upp til hópa kröftugir og skemmti-legir menn.

Ísland og evrópa Í fréttaskýringu um samn-

ingaviðræður Íslands og evrópu-

sambandsins er sjónum beint að

endurskoðum sameiginlegu

sjávarútvegsstefnu esB og

stöðu viðræðna okkar við sam-

bandið. viðmælendur blaðsins

segja sína skoðun á málinu. »8

mynd: the COunCil OF the eurOpean uniOn

VökvadælurVökvamótorarStjórnbúnaður

Skútuvogi 6 • 104 Reykjavík • Sími 510 4100 • www.danfoss.isDanfoss hf

Vökvakerfislausnir

Sólvellir 7 • 350 Grundarfirði • 430 8100

Flytjum allt fyrir þig til og frá Snæfellsnesi





Auðlindir eru hverri þjóð mikilvægar. Og þjóðir eru misheppnar með sínar auðlindir. við Íslendingum búum einstaklega vel hvað þetta varðar. nú, þegar vetur er harður, er okkur ekki kalt. við eigum gnótt af heitu vatni sem sér um að hita upp híbýlin. við erum öf-

undsverð af því.

við eigum langtum meira af neysluvatni en við þurfum að nota. vatn er sí-fellt verðmeira og skiptir æ meira máli. margar þjóðir skortir vatn. með ein-hverju tærasta og besta vatni sem til er, vökvum við gróður, látum vatn renna að nauðsynjalausu. virkjum vatnsföll til orkuframleiðslu. Þetta er allt merkilegt.

Og við eigum meira. við eigum einhver merkustu og bestu fiskimið sem finnast á jörðinni. steinsnar frá landi getum við sótt fisk í einhvern hrein-asta og besta sjó á jarðkringlunni. Það er ekki lítið. en vandi fylgir vegsemd hverri. Það er nefnilega ekki sama hvernig við förum með þær auðlindir sem okkur hafa verið færðar.

engum dylst að Íslendingar standa mjög framarlega í nýtingu sjávarauð-lindarinnar, sem og hinna auðlindanna sem nefndar voru hér að framan. verðmæti aflans ræðst af mörgum þáttum. veiðar, vinnsla, meðferð, flutn-ingar, sala og markaðssetning. allt verður þetta að fara saman svo vel fari og vel gangi. Okkur hefur auðnast að standa okkur vel í öllum þessum þátt-um.

en ekkert er án ógnunar. Því er haldið fram, jafnvel að kjörnum fulltrúum okkar, að framlag sjávarútvegs til þjóðarinnar sé afar takmarkað. umræða þróast jafnvel frá þannig skoðunum. Það má ekki trufla það fólk sem legg-ur sitt af mörkum til að hámarka framlegðina af auðlindinni okkar.

stolt siglir fleyið mitt eru orð sem koma í hugann þegar myndir af íslenskum fiskiskipum eru skoðaðar. Fagurmáluð skip, hrein og fín eru einkenni íslenskra fiskiskipa. Þau eru stolt okkar og lýsa ágætlega hreinleika auðlindarinnar.

sendi öllum lesendum útvegsblaðsins bestu jólakveðjur.

Sigurjón M. Egilsson

2 desember 2011 útvegsblaðið

starfssemi Kerecis á Ísafirði hófst árið 2009 með tilraunaframleiðsla á húðlækninga- og ígræðsluefnum úr þorskroði til notkunar í klínísk-um prófunum fyrirtækisins. próf-unum á fyrstu vörum fyrirtækisins lauk fyrr á þessum ári með góðum árangri. Í kjölfar jákvæðra prófun-arniðurstaðna á vörunum var sér-hannað framleiðslurými innrétt-að á Ísafirði sem er hið eina sinnar tegundar á Íslandi og uppfyllir m.a. „gmp“ kröfur Bandaríska matvæla- og lyfjaeftirlitsins og evrópusam-bandsins.dóra hlín gísladóttir þró-unar- og framleiðslustjóri segir að í þessum mánuði hafi fyrsta fram-leiðslan sem ætluð er til sölu litið dagsins ljós.

„um er að ræða tvær tegundir af kremum, sem framleiddar eru und-

ir heitinu mariCell. Þetta eru krem sem ætluð eru til meðhöndlunar á ofurþurrum- og sprungnum fótum og svo rakakrem fyrir húð með ein-kenni psoríasis. síðar í vetur kem-ur svo á markað krem sem ætlað er fólki með exem. án efa bætast svo fleiri tegundir við í framtíðinni. Kremin verða í upphafi seld hjá fóta-aðgerðafræðingum, hjá lyfju og í völdum apótekum víðsvegar um landið. sala á erlendum mörkuðum hefst svo væntnlega í byrjun næsta árs.“

Kerecis hefur undanfarin ár einn-ig unnið að þróun sérstaks sárastoð-efnis til meðhöndlunar á sköðuðum vef. varan heitir marigen og er um að ræða tvær tegundir; marigen Wound fyrir þrálát sár og marigen surgical sem er ígræðsluefni fyrir kviðslitsaðgerðir. stefnt er að sala á marigen Wound hefjist í evrópu á næsta ári og með haustinu í Banda-ríkjunum. hráefnið í lækningavörur Kerecis er aðallega roð af eldisþorski frá hraðfrystihúsinu-gunnvöru , sem meðhöndlað er af Klofningi og

gert hæft til frekari framleiðslu..„við viljum nota eldisþorsk, það

er val en ekki nauðsyn. með því að nota slíkt hráefni verður allur rekj-anleiki einfaldari svo dæmi sé tekið, slíkt hjálpar mikið til við alla vottun sem er nauðsynleg. samstarfið við hraðfrystihúsið gunnvöru og Klofn-ing hefur verið afar ánægjulegt ég er sannfærð um starfsemi Kerecis á Ísafirði á eftir að verða farsæl fyr-ir hluthafa og bæjarfélagið.“ starfs-menn Kerecis á Ísafirði eru í dag fjór-ir og verður þeim fjölgað á næstunni. Þegar fram líða stundir eru bundnar vorir við að starfsmenn verði um um fimmtán.

„Fyrir vestan er víðtæk þekking á sviði sjávarútvegs og úrvinnslu hráefnis, þannig að í mínum huga eru miklir möguleikar á frekari nýt-ingu sjávarfangs. Ég hvet því vest-firðinga til að huga sérstaklega að enn frekari nýtingu. Kerecis er gott dæmi um hvernig hægt er að nýta sjávarafurðir, með verksmiðjunni skapast ný störf fyrir bæði faglærða og ófaglærða starfsmenn.“

Möguleikar á nýtingu sjávarfangsÞróunar- og framleiðslustjóri kerecis á Ísafirði:

Karl eskil pálsson skrifar:[email protected]

» Dóra Hlín Gísladóttir þróunar- og framleiðslustjóri segir að með því að nota eldisþorsk verður allur rekjanleiki einfaldari svo dæmi sé tekið, slíkt hjálpar mikið til við alla vottun sem er nauðsynleg.

útvegsblaðiðÞ j ó n u s t u m i ð i l l s j á v a r ú t v e g s i n s

leiðari

stolt siglir fleyið

Útgefandi: goggur ehf. kennitala: 610503-2680 Heimilisfang: stórhöfða 25 110 reykjavík Sími: 445 9000 Heima-síða: goggur.is netpóstur: [email protected] ritstjóri: sigurjón m. egilsson ábm. Höfundar efnis: haraldur guðmunds-son, geir a. guðsteinsson, Karl eskil pálsson, sigurjón m. egilsson og fleiri. auglýsingar: [email protected] sími: 899 9964 Prentun: landsprent. Dreifing: Farmur. Dreifing: útvegsblaðinu er dreift til allra áskrifenda morgunblaðsins, út-gerða, þjónustuaðila í sjávarútvegi og fiskvinnslustöðva. útvegsblaðið kemur út átta sinnum á ári.

„Greining á vestfirsku atvinnulífi leiðir í ljós að vægi sjáv-arútvegsins í fjórðungnum er rúmlega 50 % ef miðað er við tekjur einstakra atvinnugreina. Þar á eftir koma sveit-arfélögin, þar er hlutfallið um fimmtungur,“ segir neil Shiran k. Þórisson hjá atvinnuþróunarfélagi vestfjarða. Gögnin byggjast á skattframtölum fyrirtækja, stofnana og sveitarfélaga, svo og ríkisreikningi.

„Þessar tölur sýna að vestfirðingar standa og falla með sjávarútvegi, það er alveg ljóst. Það ætti því að vera kappsmál okkar að hlúa að atvinnugreininni eins vel og við getum og vernda hana. Ef sjávarútvegurinn nær ekki að vaxa og dafna er hætta á enn frekari fólksfækkun á vestfjörðum, hagsmunirnir eru því gríðarlegir.“

Shiran segir að sjávarútvegurinn sé sú grein sem skili mestri EBita, eða hagnaði fyrir fjármagnsliði, skatta og afskriftir.

„afkoman er hins vegar neikvæð og rauðu ljósin blikka þegar horft er á samhengi eigna og skulda. Ástæðuna má fyrst og fremst rekja til bankahrunsins og ég spyr mig hvort fyrirtækin komi til með að ráða við stökkbreyt-inguna sem varð í kjölfar hrunsins. Það sem sker vestfirsk sjávarútvegsfyrirtæki frá sambærilegum fyrirtækjum í öðrum landshlutum er að þau vestfirsku geta í mjög tak-

mörkuðu mæli gert út á uppsjávarfisk, mokað upp pen-ingum eins og einhver komst að orði. fjarlægðin frá helstu mörkuðum gerir greininni líka erfitt fyrir. auknar álögur geta hæglega gert út af við greinina. í umræðunni um sókn þarf að huga að vörn, hverng verja skuli hagsmuni vestfirðinga og atvinnulífið í fjórðungnum fyrir frekari áföllum.“

auknar álögur geta hæglega gert út af við greinina

neil shiran K. Þórisson hjá atvinnuþróunarfélag vestfjarða:

tekjur vægi Þróun

atvinnugrein 2005 2006 2007 2008 2009 2009 2005-2009

sjávarútvegur (veiðar, vinnsla og eldi) 18.123 28.990 19.660 21.943 23.900 53% 32%

Önnur framleiðsla 3.544 3.509 2.592 2.086 2.297 5% -35%

Byggingastarfsemi 2.769 3.047 4.092 3.642 3.266 7% 18%

verslun og þjónusta 6.148 5.231 4.946 4.651 4.250 9% -31%

Fjármála og vátryggingastarfsemi 1.473 2.275 2.708 604 216 0% -85%

gististaðir og veitingarekstur 827 922 997 941 1.205 3% 46%

veitur (raforka, hiti, gas osfrv.) 1.505 1.462 1.543 1.548 1.737 4% 15%

sveitarfélög og opinberar stofnanir 5.812 6.500 7.390 8.069 8.151 18% 40%

vestfirðir heild 38.971 51.936 43.927 43.485 45.023 16%

heimild: atvinnuþróunarfélag vestfjarða

n Ásafl hefur gott úrval af vélum, rafstöðvum og öðrum búnaði fyrir báta og stærri skip. Persónuleg þjónusta, snögg og góð afgreiðsla ásmat hagstæðum verðum gerir öll viðskipti við Ásafl ánægjuleg. Okkar helstu vörumerki eru Isuzu, Doosan, FPT, Westerbeke, Helac, Hidrostal, Hung Pump, Tides Marine, Halyard, ZF, BT-Marine, Ambassador Marine, Marsili Aldo, San Giorgi, Guidi, Wesmar, Isoflex ofl ofl.

Ráðg

jöf –

sala

– þjón

usta

Eimskipafélag Íslands óskar landsmönnum gleðilegra jólaDettifoss í Sundahöfn

Gleðileg jól

Fít

on

/ S

ÍA

Íslenski fiskiskipaflotinn notar um 200 þúsund tonn af olíu á ári og svo til öll skip hér nota jarðdísilolíu sem orkugjafa. verkefnisstjórn grænu orkunnar – vistorku í samgöngum- er ætlað að vinna að stefnu stjór-nvalda í orkuskiptum í samgöng-um samhliða því að gera tillögur að regluverki og þess lagasamma sem þyrfti breytinga við. verkefnis-stjórnin hefur sent frá sér ítarlega skýrslu, þar sem bent er á hugsan-legar leiðir til að draga úr notkun jarðefnaeldsneytis.

Karl eskil pálsson rýndi í skýrsl-una, þar sem bent er á mögulegar leiðir þegar fiskiskipaflotinn er annars vegar.

stærsti hluti olíunotkunar landsmanna fer til samgangna á landi, eða 37,5%. Þar á eftir koma fiskiskipin, hlutfallið var 24,8% árið 2010.

Olíunotkun íslenska skipaflot-ans er áætluð um þriðjungur af heildarorlíunotkun í samgöngum hérlendis.

spáð er að á næstu tíu árum muni olíunotkun íslenskra fiski-skipa verða svipuð og nú eða í kringum 200 þúsund tonn af dísil-olíu á ári. hvað varðar spár um fjar-lægari framtíð er áætlað að aukin notkun eldsneytis fiskiskipaflotans felist í notkun á öðrum orkugjöfum en jarðefnaeldsneyti, t.d. lífdísil. Í eldsneytisspá Orkuspárnefndar er því gert ráð fyrir að endurnýjan-legir og umhverfisvænir orkugjaf-ar muni koma í auknum mæli í stað

jarðefnadísils í fiskiskipum í náinni framtíð. Í skýrslu verkefnisnefnd-arinnar er bent á ýmsar leiðir til orkusparnaðar skipaflotans:

Orkusparnaðarkerfi:„Þróuð hafa verið hin ýmsu orku-sparnaðarkerfi sem geta gefið um 5- 10 % olíusparnað með því að vakta og greina eldsneytisnotkunina.“

Orkusparnaðarleiðir: „Breyting á veiðiaðferð fiskiskipa yfir í orkugrönn veiðarfæri geta auðveld-lega sparað allt að 30% í brennsluol-íumagni.“

búnaður til umhverfisverndar „til að hreinsa smurolíugufun frá

sveifarhúsi aðalvéla og hreinsun á afgasi aðalvéla skipa hafa hér á landi verið þróaðar aðferðir með ýmiss konar tæknibúnaði, sem getur spar-að allt að 50 til 70% notkun á smur-olíu og síað út um 20–50% af eitruð-um lofttegundum sem annars fara út í andrúmsloftið.“

landtenging „stór skip sem taka hafnir á Íslandi nota að miklu leyti ljósavélar þeg-ar þau dvelja í höfn. útblástur vél-anna veldur mengun sem koma má í veg fyrir með því að tengja skip-in við landrafmagn. landtenging á rafmagni um borð í skip sem dvelja í höfn ætti hér á landi að vera kapps-mál bæði fyrir útgerðir og hafnir því landtengingin sparar orku fyrir skipin og eykur tekjur af raforkusölu hafnarinnar.“

glatvarmi„rannsóknir eru þegar hafnar þar sem skoðaðir eru möguleikar á að auka orkunýtingu um borð í skipum með nýtingu svonefnds glatvarma þar sem hiti frá afgasi eða kælivatni er notaður til að framleiða rafmagn. rafmagnið er síðan keyrt inn á öxul aðalvélar eða nýtt að öðru leyti sem viðbótarrafmagn inn á net skipsins. nokkrar aðferðir til nýtingar glat-varma hafa verið skoðaðar, meðal annars notkun hitamismunar kæli-vatns eða afgass til að knýja túrbínu sem framleiðir rafmagn.“

FramtíðinÍ skýrslu verkefnisstjórnarinnar seg-ir að helstu orkugjafar skipa í fram-tíðinni verði jarðdísill (dísilolía),

svartolía, bíódísill, vetni, etanól og jurtaolía. ekki skuli útiloka vindorku (segl) og jafnvel raforku. jarðdísill verði væntanlega aðaleldneytisgjafi aðalvéla skipa á næstu árum.

„endurnýjanlegir og umhverfis-vænir orkugjafar eins og bíódísill (líf-dísill), sem er fullkomlega sambæri-legur við dísilolíu hvað varðar gæði og orkugetu, ætti í náinni framtíð að hafa alla burði til að koma meira inn í stað jarðdísils sem orkugjafi skipa. Þróun annarra orkugjafa er skemmra á veg komin en þeir munu í framtíð-inni eflaust geta skipt máli sem val-kostur,“ segir í skýrslunni.

Þá er bent á að almennt sé talið að miklir möguleikar séu fólgnir í því að breyta eldsneytisnotkun skipa þann-ig að þau noti aðeins bíódísil eða ann-að lífrænt eldsneyti í stað skipagas-olíu eða svartolíu.

„ef notað yrði lífrænt eldsneyti á skip þarf litlar breytingar á aðal-vél þeirra ef miðað er við keyrslu á svartolíu eða skipagasolíu. helstu orkugjafar sem hér koma til greina eru bíódísill, efnaeldsneyti eins og Btl (Biomass to liquid) og dme-dís-ill (demethyleter). Brýnt er að skoða kostnarliði þess að breyta aðalvél-um skipa þannig að þær geti notað endurnýjanlega og umhverfisvæna orkugjafa.“

verkefnisstjórnin segir jafnframt nauðsynlegt að undirbúa sem fyrst og af kostgæfni notkun lífdísils á aðalvélar íslenskra skipa með hag-kvæmni og umhverfislegan ávinning að leiðarljósi. einnig þurfi að skoða mögulega hvata í því sambandi.


orkugjafar skipa verði umhverfisvænni

Hugsanlegar leiðir til að draga úr notkun jarðefnaeldsneytis:

» „Þróuð hafa verið hin ýmsu orkusparnaðarkerfi sem geta gefið um 5- 10 % olíusparnað

með því að vakta og greina eldsneytisnotkunina.“

Karl eskil pálsson skrifar:[email protected]

HN

OT

SK

ÓG

UR

gra

fís

k h

ön

nu

n

Ísfell ehf • Óseyrarbraut 28 • 220 Hafnarfjörður • Sími 5200 500 • [email protected]

Starfsstöðvar Ísfells og Ísnets:

• Ísnet Akureyri - Fiskitangi• Ísfell / Ísnet Hafnarfjörður - Óseyrarbraut 28• Ísnet Húsavík - Barðahúsi• Ísnet Sauðárkrókur - Háeyri 1• Ísnet Vestmannaeyjar - Flötum 19• Ísnet Þorlákshöfn - Óseyrarbraut 28

www.isfell.is

...Hafðu samband við sölumenn okkar og fáðu allar upplýsingar

Allur helsti björgunarbúnaður til sjós og lands...

VM óskar lesendum Útvegsblaðsins gleðilegra jóla og farsældar á nýju ári.

V M � F É L A G V É L S T J Ó R A O G M Á L M T Æ K N I M A N N A S t ó r h ö f ð a 2 5 - 1 1 0 R e y k j a v í k - 5 7 5 9 8 0 0 - w w w . v m . i s

til að hreinsa smurolíugufun frá sveifarhúsi aðalvéla og hreinsun á afgasi aðalvéla skipa hafa hér á landi verið þróaðar aðferðir með ýmiss konar tæknibúnaði, sem getur sparað allt að 50 til 70% notkun á smurolíu og síað út um 20–50% af eitruðum lofttegundum sem annars fara út í andrúmsloftið.

grÆna orKanGræna orkan er heiti á klasasamstarfi um orkuskipti sem miðar að því að auka hlut visthæfra innlendra orku-gjafa í samgöngum á kostnað innflutts kolefnaeldsneytis. verkefnisstjórn Grænu orkunnar hvetur alla sem vinna að verkefnum tengdum orkuskiptum í samgöngum eða visthæfum innlend-um orkugjöfum að skrá sig til sam-starfs í klasanum og fá sendar upplýs-ingar um næstu skref og viðburði.

Erlendur Arnaldssonframleiðslustjóri

100.000 pakkningar sem auka verðmæti sjávarafurða

UMHVERFISVOTTUÐ PRENTSMIÐJA

Oddi fyrir þig, þegar hentar, eins og þér hentar.

Prentun frá A til ÖOddi – umhverfisvottuð prentsmiðja. Höfðabakka 7, 110 Reykjavík, sími 515 5000, www.oddi.is


Dalvegi 6-8201 KópavogurSími 535 [email protected]

Kraftvélar, umboðsaðili fyrir Toyota lyftara á Íslandi,óskar landsmönnum gleðilegrar hátíðar

Við kaupum alla lifur úr þorski og ufsa hvarvetna á landinu

Útvegum sérstök lifrarkör, einnig má nota fi sk-markaðskör sem í eru settir stórir plastpokar

Kaupum einnig bolfi skhausa og hryggi

Allar nánari upplýsingar er að fi nna á www.lysi.is/Starfsemin/Lifrarsofnun/

eða hjá Sigurði Garðarssyni S: 897 8279 og Kjartani Ólafssyni S: 822 8110

www.lysi.is

Íslenska matvælafyrir-tækið Fram Foods rekur verksmiðjur í reykja-nesbæ, svíþjóð, Finn-landi og Frakklandi. Þar framleiðir fyrirtækið matvæli undir eigin vöru-merkjum og vörumerkj-um erlendra stórmarkaða. vörur Fram Foods má finna í Frakklandi, Þýskalandi, nor-egi, svíþjóð og Finnlandi, en í því síðastnefnda hafa síldarvörur þess náð miklum vinsældum.

síldin einn helsti sendiherra Íslands Fram Foods rekur sérhæfða síldar-verksmiðju í Finnlandi undir nafn-inu Boyfood. Þar framleiðir fyrir-tækið niðurlagða síld í glerkrukkum og fötum, og síld í lofttæmdum um-búðum. langstærsta vörumerki Boy- food nefnist Boy, en það merki er markaðsleiðandi á finnska smásölu-markaðnum þegar kemur að síld. alls er markaðshlutdeild Boyfood í Finn-landi um 60%. til marks um vel-gengni Boyfood má nefna að heildar-velta þess var 16,7 milljónir evra, eða um 2,7 milljarðar íslenskra króna árið 2010.

„Boyfood er gamalgróið fyrir-tæki staðsett rétt utan við turku í suðvesturhluta Finnlands, á svæði sem Finnar tengja við síld, og á sér því sérstakan stað í hugum finnskra neytenda. við höfum meðvitað ræktað þá hefð, m.a. með því að taka fyrstu síldina inn að vori við höfnina þar sem verksmiðjan er. Þá hefur fólk gjarnan komið til að fylgjast með og fá að smakka síldina beint úr tunnu. Í fyrra var svo opnað síldarminjasafn við hlið verksmiðjunnar sem hefur hlotið góðar viðtökur. vörumerkið Boy var lítið þekkt í byrjun en með því að bjóða ætíð upp á góða síld, á hagstæðu verði, með markvissum kynningum og stöðugri vöruþróun, hefur það smám saman náð hylli neytenda,“ segir guðmundur stef-ánsson, vöruþróunarstjóri Fram Fo-ods.

„Boyfood hefur notað mikið af ís-lenskri saltsíld og hún er vel kynnt í Finnlandi. Þar kallast hún „islannin silli“. eitt helsta vandamál okkar er hins vegar að of lítið af íslenskri síld fer í söltun og því fáum við ekki það magn sem við vildum. einungis einn aðili er að salta síld á Íslandi í dag og það sem við fáum frá honum er bara lítill hluti af okkar þörf. Þetta er baga-legt því einn af helstu sendiherrum Íslands í Finnlandi er íslenska síldin,“ segir guðmundur.

vöruþróun og yngri neytendurað sögn guðmundar er markaður fyrir niðurlagða síld í skandinavíu rótgróinn. hann segir mikilvægt fyrir matvælafyrirtæki að sinna vöruþróun svo þau dragist ekki aftur úr. „vöruþróun á Boy merkinu hefur skilað sér í aukinni sölu og nýjum hópi viðskiptavina. mikið af sölu

Boy síldarinnar hefur verið í stórum einingum (500-600g glerkrukkum) en slíkar einingar henta þeim sem borða mikið af síld. með því að þróa nýjar síldarafurðir, í smærri eining-um og í fjölbreyttum sósum, erum við að ná meira til yngri neytenda. yngri kynslóðirnar skipa nú stærri sess í hópi neytenda Boy síldar-innar.“

guðmundur segir langt og strangt ferli á bakvið hverja nýja vörutegund sem fer á markað. að jafnaði tekur um 6-9 mánuði að koma nýrri vöru af hugmyndastigi og inn á markaðinn.

Þekking á síldar- söltun enn til staðaraðspurður um möguleikana á því að framleiða þessar vörur hér á landi bendir guðmundur á ýmsar staðreyndir sem torvelda útflutn-ingi á síld. „tollar á fullunna síld inn á skandinavíumarkað eru háir og flutningskostnaður til og frá landinu er hár. takmörkuð hefð er fyrir full-vinnslu hér á landi og lítil þekking á þörfum erlendra neytendamarkaða. Því er það mín skoðun að það sé hag-kvæmara að framleiða nær mark-aðnum, en við þurfum að sama skapi að horfa til þess hvað sé hægt að gera hér á landi til að koma vörunni nær mörkuðum skandinavíu. hér er þekking á síldarsöltun enn til staðar og íslensk síld er enn þekkt í þessum löndum. við þurfum að nýta þessa sérstöðu okkar.“

» „Vörumerkið Boy var lítið þekkt í byrjun en með því að bjóða ætíð upp á góða síld, á

hagstæðu verði, með markvissum kynningum og

stöðugri vöruþróun, hefur það smám saman náð hylli

neytenda,“ segir Guðmundur Stefánsson, vöruþróunar-

stjóri Fram Foods.

Íslensk síld eftirsótt í Finnlandi

Vöruþróun í síld mikilvæg:

Haraldur guðmundsson skrifar:[email protected]

Boyfood hefur notað mikið af íslenskri saltsíld og hún er vel kynnt í Finnlandi. Þar kallast hún „islannin silli“. eitt helsta vandamál okkar er hins vegar að of lítið af íslenskri síld fer í söltun og því fáum við ekki það magn sem við vildum. einungis einn aðili er að salta síld á Íslandi í dag og það sem við fáum frá honum er bara lítill hluti af okkar þörf.

guðmundur stefánssonvöruþróunarstjóri Fram Foods.

Together we make it happenwww.samskip.com

EN

NE

MM

/ S

ÍA /

NM

413

74

> Yfir sjó og landSamskip óska sjómönnum og landsmönnum öllum gleðilegra jóla. Við þökkum viðskiptin á árinu sem er að líða og vonum að 2012 verði ykkur gjöfult og gott.

Vöruþróun í síld mikilvæg:

samningskaflinn um sjávarútvegsmál í að-ildarviðræðum Íslands við evrópusamband-ið verður tekinn fyrir á komandi ári. ljóst

er að erfitt verður að ná samkomulagi í þeim málaflokki þar sem hin sameiginlega sjávarút-vegsstefna esB er tals-verst ólík sjávarútvegs-stefnu okkar Íslendinga. haraldur guðmundsson blaðamaður, tók sam-an helstu atriði er varða endurskoðun á sjávarút-vegsstefnu esB og stöð-

una á viðræðum íslenska samningshópsins um sjávarútvegsmál við sambandið.

endurskoðun sjávarútvegsstefnu esbá sama tíma og Íslendingar eiga í samninga-viðræðum um aðild að evrópusambandinu (esB) er unnið að gagngerum breytingum á sameiginlegu sjávarútvegsstefnu esB. vorið 2009 gaf framkvæmdastjórn esB út grænbók um stöðu sjávarútvegsmála, eins-konar stefnumótandi skýrslu sem lögð var fram til að hvetja til umræðu, þar sem finna mátti harða gagnrýni á núverandi sjávarút-vegsstefnu sambandsins. Þar segir fram-kvæmdastjórnin gagngerar breytingar á nú-verandi stefnu nauðsynlegar til að bæta úr ágöllum hennar.

Íslensk stjórnvöld fengu í upphafi árs 2010 tækifæri til að leggja fram athuga-semdir við það sem fram kom í grænbókinni. Þá sögðust íslensk stjórnvöld vera sammála framkvæmdastjórn esB um að nauðsynlegt væri að fara í breytingar á núverandi stefnu. stjórnvöld nýttu þar tækifærið og undir-strikuðu nauðsyn þess að esB afnemi brott-kast og innleiði enn frekar sjálfbærar veiðar eftir vísindalegri ráðgjöf.

Þann 13. júlí s.l. sendi framkvæmdastjórn esB síðan frá sér fréttatilkynningu þar sem farið var yfir áætlaða endurskoðun á sam-eiginlegu sjávarútvegsstefnunni. Þar kemur fram að núverandi stefna hafi verið harðlega gagnrýnd af aðildarríkjum, sérfræðingum, frjálsum félagasamtökum og samsteypu-þrýstihópum. hennar helstu ókostir eru sagðir vera háir ríkisstyrkir, brottkast, of-veiði, miðstýring, risavaxnir flotar og skort-ur á sérfræðiþekkingu. endurskoðunin mun að sögn esB miða að því að einfalda og nú-

tímavæða sjávarútvegsstefnuna, þar sem sjálfbærni og arðbærari fiskveiðar verða höfð að leiðarljósi. enn á þó eftir að koma í ljós hvernig þessar breytingartillögur verða útfærðar og endanleg niðurstaða fæst að öllum líkindum ekki fyrr en við upphaf árs 2013.

erfitt er að sjá fyrir hvernig fyriráætlað-ar breytingar munu samræmast áherslum íslenskra stjórnvalda í samningaviðræðum við esB. eitt er þó ljóst, að ef bróðurpartur þeirra breytingartillaga sem nú eru á borð-inu verða að veruleika, mun fiskveiðistjór-nun esB þokast nær fiskveiðistjórnun okkar Íslendinga.

samningaviðræður ekki hafnarKolbeinn árnason, formaður samningshóps-ins um sjávarútvegsmál við esB, hélt nýverið

erindi hjá viðskiptaráði Íslands um stöðuna í viðræðum um sjávarútvegsmál við esB. Þar kom fram að kaflinn um sjávarútvegsmál hefur ekki enn verið opnaður og eiginlegar samningaviðræður því ekki hafnar. samn-ingshópurinn hefur hins vegar hitt fram-kvæmdastjórn esB á svokölluðum rýnifund-um um sjávarútvegsmál. á rýnifundunum var gerður grófur samanburður á löggjöf Ís-lands og esB á sviði sjávarútvegs. Þar hef-ur íslenska samninganefndin lýst áherslum og fyrirvörum Íslands, sem byggja á sam-þykkt meirihluta utanríkismálanefndar al-þingis frá árinu 2009. samþykktin telur upp ýmis mikilvæg atriði sem fylgja á eftir í að-ildarviðræðum til að vernda meginhagsmuni landsins. Þar er meðal annars rætt mikilvægi þess; að stjórn veiða innan lögsögu landsins verði á forræði Íslendinga, að aflaheimildum verði skipt eftir ráðgjöf íslenskra vísinda-manna, að fjárfestingar erlendra aðila í ís-lenskum sjávarútvegi verði takmarkaðar og

að Íslendingar hafi greiða aðkomu að mótun sjávarútvegsstefnu esB.

að sögn Kolbeins er rýnivinnunni nú lokið og beðið er eftir skýrslu esB um niðurstöðu hennar. rýnifundirnir hafa að hans sögn sýnt hinn mikla mun sem er á milli reglna sameiginlegu sjávarútvegsstefnu esB og reglna hér á landi.

sérstaða Íslands og næstu skrefKolbeinn gerði sérstöðu Íslands að sér-

stöku umfjöllunarefni í erindi sínu. hann benti á að í engu aðildarríki esB er sjávar-útvegur jafn þjóðhagslega mikilvægur og á Íslandi. Ísland yrði jafnframt stærsta fisk-veiðiríkið innan esB, með tæpan þriðjung af heildarafla þess. að hans mati gefa þessar staðreyndir Íslendingum aukinn styrk í yfir-standandi aðildarviðræðum.

að auki fór Kolbeinn yfir góðan árangur Íslendinga við stjórnun fiskveiða og þá stað-reynd að efnahagslögsaga okkar er afskekkt og liggur ekki að öðrum.

framhald á næstu síðu

Jón gunnarsson alþingismaður:„Ég tel að íslenskum sjávarútvegi sé betur borgið utan Evrópusambandsins en innan. Með inngöngu í sambandið missum við forræði

yfir sjálfstæðri ákvarðana-töku varðandi mikilvæga þætti í stjórnun fiskveiða. Ákvarðanir um veiðar úr mismunandi nytjastofnum verða í hættu og svipaða sögu er að segja um samn-ingaviðræður um mismun-andi deilistofna. Hvalveiðar eru þjóðinni mikilvægar að mínu viti, en ljóst er að Evrópusambandið mun

ekki heimila sínum aðildarþjóðum að stunda slíkar veiðar. Þá nefni ég einnig að mjög líklegt verður að teljast að einstaka lönd sambands-ins óski í framtíðinni eftir því að fá að veiða í íslenskri lögsögu og sömuleiðis er líklegt að lögð verði fram krafa einstakra þjóða um að geta fjárfest frekar í íslenskum sjávarútvegi en leyfilegt er í dag samkvæmt lögum,“ segir Jón Gunnarsson, alþingismaður.

ragnar arnalds, fyrrverandi ráðherra:„Um þriðjungur af verðmæti sjávaraflans fæst úr svonefndum deilistofnum sem flakka frá einu landi til annars. Hingað til hafa íslend-

ingar haft samningsrétt við önnur ríki, svo og ESB, um veiðar úr þessum stofnum. við ESB-aðild myndu ís-lendingar framselja það vald til yfirstjórnar ESB.

Það er grundvallarregla hjá ESB, sbr. stjórnarskrá sambandsins, að stofnanir þess hafa „úrslitavald um varðveislu lífríkis sjávar-auðlinda í samræmi við

sameiginlegu fiskveiðistefnuna.“ allt tal um að íslendingar geti fengið varanlega undan-þágu frá þessari meginreglu er ábyrgðarlaus áróður. Mörg aðildarríki hafa sótt það fast en aðeins fengið tíma-bundna aðlögun.

Lögsaga íslendinga yfir auðlindum sjávar umhverfis landið er sjö sinnum stærri en land-ið sjálft. ESB fengi úrslitavald um hámarks-afla, veiðitegundir, veiðisvæði og veiðitíma. reglum um „hlutfallslegan stöðugleika“ (hlið-sjón af veiðireynslu) getur meirihluti ráð-herraráðsins breytt þegar henta þykir og er það einmitt nú til umræðu. rétti komandi kyn-slóða til fiskimiðanna yrði því stefnt í mikla hættu með aðild að ESB.“

aðalsteinn leifsson, lektor við Háskólann í reykjavík:„Þessari spurningu, hvort íslenskum sjávarút-vegi sé betur borgið innan Evrópusambands-

ins eða utan, er ekki hægt að svara afdráttarlaust fyrr en aðildarsamningur-inn liggur fyrir. Umræðan hefur einkennst talsvert af neikvæðum upphróp-unum, minna hefur verið um ígrundaða rökræðu. Þar af leiðandi hefur lítið verið fjallað um þau álitaefni sem eru til staðar. við heyrum til dæmis yfirlýsingar um

að samhliða aðild tapist yfirráð okkar á auð-lindinni, án þess að skilgreint sé nánar hvað yfirráð þýða í raun og veru og hvernig stjórnun fiskveiða verði háttað. Látið er að því liggja að hingað komi erlendir fiskimenn og erlendar útgerðir í kjölfar aðildar. Samkvæmt lögum og reglum ESB er úthlutað veiðiheimilum í einstaka stofna samkvæmt sögulegri veiði-reynslu og útlendingar hafa ekki veiðireynslu í staðbundnum stofnum í íslenskri lögsögu á viðmiðunartímanum. auk þess eru til staðar heimildir til að gera kröfur um efnahagsleg tengsl útgerða við landið.

Þetta er aðeins eitt af fjölmörgum álitamál-um sem lítið hafa verið greind. við eigum að taka efnislega og yfirvegaða afstöðu á grund-velli þess sem aðildarviðræðurnar skila okkur. í því hagsmunamati sem þá á sér stað þarf að hafa í huga allt rekstrarumhverfi og framtíðar-möguleika sjávarútvegsins.“


Styttist í samningaviðræðurÍslenskur sjávarútvegur og aðildarviðræður við Evrópusambandið:FréttasKýring


» Kolbeinn Árnason

Ísland yrði jafnframt stærsta fiskveiðiríkið innan esB, með tæpan þriðjung af heildarafla þess.

» Össur Skarphéðinsson, utanríkisráðherra, og Stefan Füle, stækkunarstjóri Evrópusambands-ins, lengst til hægri, á nýlegum blaðamannafundi um stöðuna í aðildarviðræðunum.

Frá veiðum til neytanda

Lausniner hjá okkur

Kynntu þér nánar lausnir okkar á www.marel.is

Marel óskar lesendum Útvegsblaðsins gleðilegrar hátíðar og farsældar á komandi ári! Við þökkum íslenskum framleiðendum farsælt samstarf á liðnu ári.

Íslenskur sjávarútvegur og aðildarviðræður við Evrópusambandið:


Egersund Island ehf. óskar útgerðar- og sjómönnum gleðilegra jóla og farsæls komandi árs.

Þökkum fyrir viðskiptin og samstarfið á árinu sem er að líða.

hann benti einnig á að ein sterkustu rök esB fyrir sameiginlegri sjávarútvegsstefnu; þau að fiskistofnar gangi á milli fiskveiðilögsögu aðildarríkja, eiga ekki við hér á landi þar sem langflestir fiskistofnar okkar eru staðbundn-ir eða sameiginlegir með lögsögu ríkja utan esB.

Í máli Kolbeins kom augljóslega fram að vinna samningshópsins byggir á því að Ís-land hafi náð betri árangri í sjávarútvegs-málum en esB. endurskoðun sjávarútvegs-stefnu esB mun að hans mati ekki geta leyst úr öllum sérmálum Íslands. Því mun þurfa sérstakar lausnir í aðildarsamningi ef Ís-

land á að ganga inn. að lokum fór Kolbeinn stuttlega yfir næstu skref í aðildarviðræð-unum. hin fyrrnefnda skýrsla úr rýnivinn-unni verður væntanlega fáanleg við upphaf næsta árs, en þá verður hægt að móta end-anleg samningsmarkmið Íslands. Búist er við að samningskaflinn um sjávarútvegs-

mál verði síðan opnaður við upphaf sumars 2012 og eiginlegar samningaviðræður geti þá hafist.

Heimildir: heimasíða evrópusambandsins: www.europa.

eu, heimasíða evrópuvefsins. www.evropuvefur.is

Kristján l. Möller, alþingismaður:„Hvort sjávarútvegi sé betur borgið innan Evr-ópusambandsins en utan er erfitt að svara á þessum tímapunkti, reyndar er ómögulegt að

gefa afdráttarlaust svar. í mínum huga er mikilvæg-ast að aðildarviðræðurnar við ESB haldi áfram, þegar samningur liggur á borðinu verður væntanlega hægt að mynda sér skoðun á málinu. Markmiðið er auðvitað að tryggja eins góðan samning og kostur er í samræmi við meginhagsmuni íslands. Þjóðin á síðan að kjósa um

væntanlegan samning, íbúum landsins er best treystandi til að taka ákvörðun í svo stóru máli. Sjávarútvegsstefna sambandsins er nú í endurskoðun og ég tel að ísland geti haft mikil áhrif á þá stefnu, enda horfa núverandi að-ildarþjóðir mjög til okkar þegar sjávarútvegur er annars vegar. Því er gjarnan haldið fram að ísland missi fullveldi sitt við aðild að ESB. Ég bendi á að Danmörk eða Bretland eru taldar fullvalda þjóðir, þrátt fyrir að hafa verið lengi í ESB. Sömu sögu er að segja um Svíþjóð og finnland. Þá bendi ég líka á að innan Evrópu-sambandsins byggist úthlutun veiðiheimilda á veiðireynslu árin fyrir aðild. Ekkert ríkja ESB hefur veiðireynslu á miðunum umhverfis ís-land undanfarna þrjá áratugi.“

» Erfitt er að sjá fyrir hvernig fyriráætlaðar breytingar munu sam- ræmast áherslum íslenskra stjórnvalda í samningaviðræðum við ESB.

fRÍVAKTINF y l g i r i t Ú t v e g s b l a ð s i n s

d e s e m b e r 2 0 1 1

duglegir strákar „Þetta eru duglegir og jákvæðir strákar og stemmingin um borð er mjög góð. hér

eru menn búnir að skreyta jólatré og setja upp jólaseríur, og kokkurinn eldar ofan í

okkur hangikjöt og kalkún,“ segir daði Þorsteinsson, skipstjóri á aðalsteini jónssyni

su 11. aðspurður segist hann eyða um átta mánuðum á ári úti á sjó, og viðurkennir

að tíð fjarvera sín fái dræmar undirtektir hjá fjölskyldunni. »16

daði Þorsteinsson:

12 desember 2011 fRÍVAKTIN

Álagsmeiðsl fylgja oft störfum á sjó. til að fyrirbyggja slík meiðsl er nauðsynlegt fyrir sjómenn að vera vel upplýstir um ráðlegging-ar fagmanna. útvegsblaðið setti

sig í samband við ásdísi árnadóttur, sjúkra-þjálfara hjá afl sjúkraþjálfun, og fékk ráð-leggingar um hvernig fyrirbyggja má álags-meiðsl. hún bendir á margvíslegar leiðir að bættri líðan, en segir jafnframt að þrátt fyrir leiðbeiningar og handleiðslu fagfólks sé það á endanum hver og einn sem beri ábyrgð á eig-in heilsu.

Hvers konar álagsmeiðsl eiga sjómenn helst hættu á að fá?

„Það fer eftir því hvers konar starfi við-komandi sinnir. ef menn eru að bogra við vinnu sína, eða lyfta hlutum í slæmri stöðu, er viðbúið að verkir komi fram í baki. slæmar stöður og beiting geta einnig orðið til þess að menn fái útbungun/brjósklos í bak, sem get-ur verið mjög sársaukafullt og tekið tíma að jafna sig. Í því sambandi er sérlega varasamt að bogra og snúa upp á sig á sama tíma.

ef menn eru með hálsinn í slæmri stöðu er líklegt að álagseinkenni komi þá fram. Þar geta verkir geta komið í mjúkvefi, en einnig getur brjósklos orðið í hálsi líkt og í baki. verk-ir tengdir brjósklosi leiða gjarnan niður útlimi og geta verið mjög sárir. Þeir sem vinna ein-hæfar hreyfingar með handleggjunum eiga á

hættu að fá álagseinkenni í axlir, en einkenni geta líka komið fram í olnbogum eða úlnlið-um.

að vera stöðugt á vaggandi undirlagi eins og sjó veldur því að líkaminn þarf að vera spenntari en ella til að bregðast við breyttri stöðu. veltingurinn er þó mismikill og vænt-anlega skiptir stærð og gerð skipa þar miklu máli. Það má þó búast við því að aukinn stíf-leiki/eymsli komi fram í vöðvum neðri útlima og bols, og þreyta í kringum hné,“ segir hún.

Hvernig er hægt að koma í veg fyrir slík álagsmeiðsl?

„Fræðsla við sjómenn er algjört lykilatriði. Þeir þurfa að fá fræðsluna áður en einkenni koma fram og gera ekki þau mistök að þjös-nast áfram í slæmri líkamsbeitingu, þó þeir sé ungir og hraustir. Öll viljum við vera vel á okkur komin og verkjalaus, en það segir sig sjálft að ef við ætlum okkur að halda skrokknum í góðu formi þá verðum við að hugsa um hvernig við notum hann og fá leiðbeiningar ef þess þarf. Það er mikilvægt að það sem unnið er með sé í réttri hæð, svo forðast megi slæma stöðu á baki og hálsi. einnig er aukið álag fyrir bakvöðva og axlir ef við-fangsefnið er of langt frá einstak-lingnum, þá er vogararmurinn orðinn langur og álagið á líkamann meira fyrir vik-

ið. einnig er gott að hafa í huga að forðast sí-spennu í vöðvum. vöðvar vinna vel þegar þeir spenna og slaka til skiptis, en ef þeim er haldið í stöðugri spennu þá verður fólk stíft og ómögulegt, eins og gjarnan gerist í hálsi og herðum.

til þess að losa um stífa vöðva er tilvalið að nota svokallaðar frauðrúllur (e. foam rolls), sem njóta sífellt meiri vinsælda. rúllurnar eru notaðar með þeim hætti að fólk setur líkam-ann á rúlluna, t.d. aftanvert læri, og rúllar sér fram og til baka. Þetta losar um hnúta og eymsli í vöðvum og er einnig talið mýkja upp bandvef. Best er að leita að aumu punktunum og rúlla ofan í þá. einnig má nota rúlluna til að liðka brjóstbakið. rúllurnar eru einfaldar í notkun og það væri tilvalið að hafa þær um

borð í skipum,“ segir ásdís.Hvað eiga sjómenn að gera ef

þeir finna fyrir verkjum í baki eða hnjám?

„ekki leiða hlutina hjá sér held-ur leita strax til læknis eða sjúkra-þjálfara og fá ráðleggingar. Það er

alltaf betra að grípa strax í taum-ana heldur en leyfa ástandinu að versna smám saman. Það er því miður algengt að fólk leiti sér ekki aðstoðar fyrr en það er orðið mjög

slæmt. Þegar kemur að bakverkjum

geta bakbelti nýst mönnum sem stuðningur, en það kemur ekki í staðinn fyrir fræðslu og rétta líkamsbeitingu. en það getur vissulega nýst í sumum tilfellum.“

Mælirðu með því að sjómenn stundi al-menna hreyfingu til að vinna gegn mögu-legum álagsmeiðslum?

„já, tvímælalaust. regluleg og góð hreyf-ing hefur mikið að segja varðandi líðan fólks. ef hreyfingaraðstaða er um borð er tilvalið að nýta sér hana, sérstaklega þeir sem eru á lengri siglingum. en ekki er síður mikilvægt að nýta vel tímann í landi.“

Hvaða úrræði bjóða sjúkraþjálfarar upp á?„sjúkraþjálfarar greina vandann, vinna á

einkennum og finna leiðir til úrlausnar. rétt fræðsla til fólks er það sem skiptir mestu máli til lengri tíma. með því getur hver og einn dregið úr álagi og þannig verndað sinn skrokk.

Ég ráðlegg fólki að setja sig í samband við sjúkraþjálfara og fá ráðleggingar varðandi æfingar og hreyfingu, og hvað það getur gert sjálft til að hafa áhrif á sína líðan. Það þýðir ekki að dæma sjálfan sig úr leik, heldur þarf að leita leiða til að hafa áhrif á ástandið til betri vegar. Þó það sé ekki hægt að laga allt, þá er í flestum tilfellum hægt að hafa áhrif í rétta átt.

hugsaðu vel um skrokkinn þinn, það gerir það enginn fyrir þig,“ segir ásdís að lokum.

Sjómenn og álagSmeiðSl Góð ráð frá

sjúkraþjálfara:

viKan á

aðalsteinn Jónsson SU 11: 16/12 2011n „Dömur mínar og herrar, Þá er það staðfest síldveið-um aðalsteins Jónssonar SU-11 er lokið þetta árið. Erum lagðir að stað í land með það sem fróðir menn kalla mettúr. Eitthvað á 3ja sólarhring í land. nánari komutími síðar....“

Júlíus Geirmundsson íS 270: 11/12 2011n „Lagðir af stað frá akureyri eftir stutt stopp, þar sem gert var við það sem bilað var, menn fóru í göngutúr um akureyri og fleira....takk fyrir akureyri!“

Málmey Sk: 14/12 2011n „Þá er búið að landa úr mér í reykjavíkinni og stefnan tekin á miðin aftur og reyna kýla á þetta þessa fáu daga sem eftir eru af túrnum ! :)“

Þerney re: 13/12 2011n „Það er rólegt á Gulleyjunni þessa stundina og nota menn tímann til að grípa í spil, tefla og ræða landsmál-in...“

Guðmundur í nesi: 15/12 2011n „núna er þessa dags minnst sem sorgardagsins mikla hér um borð. Er hann Stefnir floginn burtu frá temjara sínum, eftir mikla leit um borð hefur hvorki tangur né tetur sést af honum. Svo er möguleiki að Stefnir hafi flogið sýna leið í ölæði vegna mikils berjaát (líklega mjög gerjuð ). Er það mál manna að Stefnir hafi ein-göngu á sinn hátt bara verið að nota temjara sinn. Er temjarinn búinn að þiggja áfallahjálp bæði hjá nafna sínum og vinnslustjóranum, er hann svona að átta sig á þessu. Er hann undir miklu eftirliti hjá vaktfélögum sínum, komum að honum í fósturstellingum í stakka-geymslunni áðan og var hann talandi um það að hon-um væri svo brugðið (fyndist hann hafa verið notaður). Settum saman smá stöku til virðingar við bæði fugl og temjara.

fLOGinn ErtU StEfnir Minn-SÉ ÞiG aLDrEY aft-Ur-vOnanDi fÆrÐU aftUr inn-ÞÚ GaMLi fYLLi-raftUr.“

siminn.is

EN

NE

MM

/ S

ÍA /

NM

49

313

Vertu í góðu jólasambandiEngin gjöf er skemmtilegri en gott samband við fjölskylduna um hátíðirnar.Þú getur notað farsímann þinn um borð og greitt sama taxta og þú gerir í landi.Komdu til okkar eða hafðu samband og við aðstoðum þig við að finna hagstæðustu áskriftarleiðina.

Nánari upplýsingar um verð og skilmála á siminn.is

Öruggtsambandá stærsta3G netinu

Höfundur: Haraldur Guðmundsson

MT-1:

Yfs:

Sæmundur Pálsson heillaðist ungur af öllu sem snéri að sjónum:

sæmundur, eða sæmi eins og hann er kall-aður, ólst upp í glerárþorpi á akureyri og kynntist sjómennsku kornungur í gegnum föður sinn sem þá var sjómaður. „Ég heill-aðist fljótt af öllu sem snéri að sjónum. Þeg-ar ég var ellefu ára fór ég í mína fyrstu sigl-ingu sem farþegi á gamla síðutogaranum svalbaki. tveimur árum síðar fór ég til Frið-geirs skipstjóra á svalbaki og réð mig hjá honum. enginn úr fjölskyldunni vissi af þeirri ákvörðun minni. mamma saup hvelj-ur þegar hún frétti af þessu og ætlaði að banna mér að fara. en á sjóinn fór ég og var ráðinn upp á hálfan hlut,“ segir sæmi.

hann var því einungis þrettán ára þeg-ar hann hóf ferill sinn sem sjómaður. að-spurður segist hann ekki hafa fundið fyrir hræðslu eða ótta á þessum upphafsstigum sjómannsferilsins. hann segist hins vegar hafa fundið fyrir heimþrá, og þá sérstak-lega þegar hann fór fjórtán ára gamall í sinn fyrsta jólatúr. „Þá fann ég fyrir mikl-um söknuði. síðan lagaðist þetta og ég var næstu fimm jól og áramót úti á sjó.“

sæmi eyddi í heildina átta jólahátíðum úti á sjó. hann segir góða stemmingu á meðal skipverja oft hafa deyft þann mikla söknuð sem einkenndi jólatímann um borð. „við reyndum að gera þessa daga sem besta. Borðuðum hangikjöt og hamborgarhrygg og svo bauð útgerðin oft upp á pilsner eða bjór. en það var ekki bara á jólum sem mað-ur fékk góðan mat. Það var alltaf góður og mikill matur á þessum skipum. jólatúrarnir voru svakalega stórir túrar, við fiskuðum á siglingu og sigldum með aflann. Fiskurinn seldist síðan alltaf mjög vel á fyrstu dögum janúarmánaðar, og því var ekki hægt að sleppa mannskapnum í jólafrí. en þessum jólatúrum fór síðan að fækka eftir því sem ég varð eldri,“ segir hann.

lífið um borðÍslenskir fjölmiðlar fjölluðu í síðasta mán-uði um ömurlega meðferð á þrettán ára dreng um borð í íslensku skipi, en drengur-inn þurfti að þola misnotkun af hendi eldri skipverja. aðspurður um hvort slíkt hafi viðgengist þegar sæmi byrjaði ungur til

sjós segir hann slíkan hrottaskap ekki hafa þekkst. „Það voru ýmsar vígsluathafnir, þar sem menn voru „skírðir“, látnir lesa upp úr biblíunni og annað slíkt. Og stundum voru menn málaðir í framan. en það var ekkert í líkingu við þann viðbjóð sem þessi grey strákur lenti í. Ég varð gjörsamlega lamað-ur þegar ég heyrði af þessu máli.“

sæmi segir aðbúnað um borð á þessum árum almennt hafa verið góðan, en margt vantað sem í dag þyki sjálfsagt. sem dæmi nefnir hann að skipverjar gátu ekki farið í sturtu allan túrinn og fengu varla að þvo sér um hendurnar. „vélstjórinn var alltaf að spara vatnið. ef maður svo mikið sem horfði á vatnskranann þá varð hann alveg dýrvitlaus og spurði hvort maður ætlaði að skrúfa frá,“ segir sæmi og skellihlær.

„Þegar maður fer að hugsa um þessa tíma þá var þetta oft mikil vosbúð. til að mynda blotnuðu menn oft algjörlega í gegn

mörgum sinnum á sömu vaktinni. en að-búnaður til að þurrka galla var þá nánast enginn. síðan var vinnan oft mjög erfið á veturna þegar fiskurinn var frosinn á dekk-inu og við vorum að verka hann í tauvett-lingum. Þrengslin um borð var síðan ann-ar þáttur. Oftast var ég í klefa með sex til átta öðrum mönnum, en á gamla sléttbaki vorum við tuttugu talsins í einum klefa. Þú getur rétt ímyndað þér lyktina þar inni þegar menn reyktu hver ofan í annan.“

Koma skuttogaranna, í kringum 1970, var að sögn sæma algjör bylting. Þá færðist vinnan meira undir dekk, menn sváfu tveir saman í klefa og gátu farið í sturtu þeg-ar þeir vildu. sæmi réð sig á skuttogarann

hólmatind þegar hann kom fyrst til lands-ins.

vont veður og mannskaðar aðspurður um hvort hann muni eftir sér-staklega slæmu veðri á meðan hann var á sjó nefnir sæmi strax mánaðarmótin janú-ar/febrúar 1968. „Þá gerði aftakaveður og breskur togari fórst norður af landinu. á þeim tíma vorum við komnir inn fyrir var í dýrafirði og heyrðum í Bretunum í talstöð-inni. Þeir sögðu að þetta væri búið spil. Ég gleymi þessum atburði aldrei. Febrúarmán-uðurinn þetta ár var andstyggilegur.“

Þarna vitnar sæmi í atburðinn þegar breski togarinn ross Cleveland fórst í Ísa-

» Sæmi þrettán ára gamall á leiðinni á sinn fyrsta túr með Svalbaki.

Þrettán ára á síðutogara

Sæmundur Pálsson hóf langan sjómannsferil sinn árið 1963. Þá var hann einungis þrettán ára og var ráðinn upp á hálfan hlut á síðutogara. eftir það var ekki aftur snúið og hann vann næstu

44 ár á sjó. síðastliðin tvö sumur hefur hann staðið fyrir vel heppnaðri hátíð síðutogarasjómanna á Akureyri.

Þá gerði aftakaveður og breskur togari fórst norður af landinu. á þeim tíma vorum við komnir inn fyrir var í dýrafirði og heyrðum í Bretunum í talstöðinni. Þeir sögðu að þetta væri búið spil. Ég gleymi þessum atburði aldrei.

» Sæmi var á einum af fyrstu skuttogurum landsins, Hólmatindi.


fjarðardjúpi í febrúar 1968. Þá fórust allir skipverjar nema einn.

sæmi þekkir mannskaða á sjó af eigin raun. eitt sinn féll skipverji útbyrðis í slæmu veðri suður á selvogsbanka. hann var lát-inn þegar sæmi og áhöfnin höfðu náðu að draga hann aftur um borð. Í heildina hafa tíu félagar sæma látist við sjómannsstörf.

Yndislegt lífsæmi hætti á sjó árið 2007. Þá var hann orðinn slæmur í skrokknum eftir 44 ár á sjó.

síðan þá hefur hann unnið sem leigubíl-stjóri og rekið gistiheimilið akurinn á akur-eyri, ásamt eiginkonu sinni. aðspurður um hvort hann sakni sjómennskunnar er sæmi fljótur að svara. „nei það geri ég ekki, sem er mjög skrýtið vegna þess að allan minn fer-il var ég kominn með pirring eftir tvo daga í landi. slæmt heilsufar á sinn þátt í því. margir af þessum strákum sem voru eins og ég um langan tíma á sjónum eru alveg bún-ir á því líkamlega. en þetta voru yndislegir tímar á meðan maður var að þessu. Ég elsk-aði að vera sjóari og hefði ekki verið svona lengi að þessu ef mér hefði mislíkað þetta líf,“ segir sæmi og brosir út í eitt.

endurfundir gömlu jálkannasíðastliðin tvö sumur hefur sæmi staðið fyrir hátíð síðutogarasjómanna á akureyri. sú hátíð hefur slegið í gegn og nú í sumar mættu tæplega tvö hundruð manns, síðu-togarakarlar og aðstandendur þeirra. „Ég hafði lengi íhugað að smala saman gömlum sjómönnum. upphaflega var ég ekki með

neitt sérstakt í huga, annað en að koma saman á kaffihúsi og spjalla. en sumarið 2010 var skipið húni hér á akureyri og þá sá ég mér leik á borði að setja saman dag-skrá fyrir endurfundi okkar gömlu jálk-anna. á þeim tíma bjóst ég við 20-30 sjó-urum, en á endanum komu 215 manns í þéttsetna dagskrá. nú í sumar samanstóð dagskráin af minningarathöfn, dagsferð til húsavíkur og balli í sjallanum á akureyri. Og þetta heppnaðist svona svakalega vel,“ segir sæmi stoltur.

næsta sumar stefnir sæmi á að fara með hópinn í dagsferð frá akureyri til siglufjarð-ar. „síðan er ég búinn að bóka gylfa Ægis, rúnar Þór og megas á ball um kvöldið. en ég

vill endilega koma þeim skilaboðum áleiðis að það eru ekki bara gamlir síðutogarasjó-menn sem mega koma. allir sjómenn eru velkomnir.“

fRÍVAKTIN desember 2011 15

Það voru ýmsar vígsluathafn-ir, þar sem menn voru „skírðir“, látnir lesa upp úr biblíunni og annað slíkt. Og stundum voru menn málaðir í framan. en það var ekkert í líkingu við þann viðbjóð sem þessi grey strákur lenti í. Ég varð gjörsamlega lamaður þegar ég heyrði af þessu máli.

» „Síðan var vinnan oft mjög erfið á veturna

þegar fiskurinn var frosinn á dekkinu og

við vorum að verka hann í tauvettlingum.“

» „Ég elskaði að vera sjóari og hefði ekki verið svona lengi að þessu ef mér hefði mislíkað þetta líf.“

» Gamli síðutogarinn Jörundur. Á honum var trollbúnaður bakborðsmegin og s nótabúnaður stjórnborðsmegin

daði Þorsteinsson hefur stundað sjómennsku frá 15 ára aldri. hann var einungis 27 ára gamall þegar hann hóf að leysa föður sinn af sem skipstjóri á hólmaborginni. Faðir hans, Þorsteinn Kristjánsson, er af mörgum talinn einn fremsti skip-stjóri landsins, og því gat daði ekki fengið betri kennara. daði er í dag yfirmaður tuttugu manna áhafn-ar á aðalsteini jónssyni su 11. við upphaf hvers árs siglir hann skip-inu til loðnuveiða, og síðar til veiða á kolmuna, síld og makríl. síðustu mánuði ársins veiðir hann síld við strendur noregs.

„nú erum við á síldarveiðum rétt fyrir utan noreg, um 40 sjómílum frá tromsögrunni. við fórum út þann 3. desember og verðum komnir aftur til landsins nokkrum dögum fyrir jól. veiðin er búin að vera lyginni líkust. við erum búnir að millilanda einu sinni í noregi og þá fóru frá okkur um 280 tonn af frosinni síld,“ seg-ir daði ánægður með aflann. hann segir að skipið muni á endanum fara í land með 650 tonn af frosinni síld, og um 600 tonn af afskurði sem fer beint í bræðslu.

að sögn skipstjórans lentu þeir í brjáluðu veðri á leiðinni til noregs. Í heilan sólarhring fór vindurinn ekki niður fyrir 40-50 metra á sekúndu.

góð áhöfn og enn betri fjölskyldadaði segir áhöfnina um borð vera þá bestu sem hann hafi einhvern tímann haft. „Þetta eru duglegir og jákvæðir strákar og stemmingin um borð er mjög góð. hér eru menn búnir að skreyta jólatré og setja upp jólaseríur, og kokkurinn eldar ofan í okkur hangikjöt og kalkún. en hann er ekki enn byrjaður á smákökun-um,“ segir daði og hlær.

hann segir það heldur óvenjulegt að vera enn við veiðar svo langt frá heimahöfn um miðjan desember. á þessum tíma árs er hann vanalega kominn heim til fjölskyldunnar.

aðspurður segist daði eyða um átta mánuðum á ári úti á sjó, og viðurkennir að tíð fjarvera sín fái dræmar undirtektir hjá fjölskyld-unni. „hins vegar þekkja krakkarn-ir ekkert annað en að pabbi sé mikið í burtu, en þetta getur oft farið að-eins í frúnna. Það er auðvitað tölu-vert álag á henni. hún þarf að reka heimilið, hugsa um börnin og sinna öllu hinu. Ég er heppinn að eiga frá-bæra konu,“ segir hann.

daði vill þó ekki að börnin sín þrjú fari á sjó þegar þau verða eldri. elfar sonur hans hefur hins vegar fengið að fara með honum á hverja loðnu-vertíð frá árinu 2006. „hann hefur alveg ódrepandi áhuga á sjónum. en ég er að reyna að tala hann af þessu. Ég vill að hann læri meira og starfi í framtíðinni við fjölskylduvænna starf. en mig minnir nú að pabbi hafi einnig reynt að tala mig af þessu,“ segir hann.

internetið hefur breytt miklu„lífið hér um borð hefur breyst mikið síðan internetið kom til sög-unnar, eins og flestir sjómenn í dag ættu að þekkja. Þegar við erum ekki að vinna fer mikill tími í að fylgj-ast með íslenskum fréttum, horfa á ríkissjónvarpið í gegnum gervi-hnött og fylgjast með ættingjum og vinum á Facebook. eftir minni bestu vitund er hver einn og einasti úr áhöfninni á Facebook, meira að segja sá elsti sem er fæddur ´53. en síðan spilum við líka talsvert mikið tölvuleiki og hefðbundin spil,“ segir hann.

hann segir áhöfnina einnig horfa mikið á enska boltann og að hún skiptist nokkurn veginn í stuðnings-menn manchester united og liver-pool. sjálfur heldur hann með tot-tenham hotspur.

að sögn daða er hann ánægð-ur í starfi sínu sem skipstjóri, enda þekkir hann ekkert annað en líf sjó-mannsins. „Ég á að öllum líkindum eftir að starfa í greininni alla mína ævi. Þetta líf hentar mér ágætlega og í augnablikinu sé ég mig ekki gera neitt annað.“


Varð skipstjóri 27 ára gamallDaði Þorsteinsson, skipstjóri á Aðalsteini Jónssyni sU 11:


lífið hér um borð hefur breyst mikið síðan internetið kom til sögunnar, eins og flestir sjó-menn í dag ættu að þekkja. Þegar við erum ekki að vinna fer mikill tími í að fylgjast með íslenskum fréttum, horfa á ríkissjónvarpið í gegnum gervi-hnött og fylgjast með ættingjum og vinum á Facebook. eftir minni bestu vitund er hver einn og einasti úr áhöfninni á Facebook, meira að segja sá elsti sem er fæddur ´53. en síðan spilum við líka talsvert mikið tölvuleiki og hefðbundin spil.

» Daði um borð í Aðalsteini Jónssyni SU 11.

» Feðgarnir í brúnni.

» Daði ásamt tveimur börnum sínum, Elísabetu og Elfari.

» Daði og Rúnólfur Ómar hafa starfað saman um borð í Aðalsteini SU til fjölda ára.

LAND CRUISER ÞARF AÐ SEGJA MEIRA?

Toyota Kópavogi Nýbýlavegi 4KópavogiSími: 570-5070

Toyota AkureyriBaldursnesi 1AkureyriSími: 460-4300

Toyota ReykjanesbæNjarðarbraut 19ReykjanesbæSími: 420-6600

Toyota SelfossiFossnesi 14 Selfossi Sími: 480-8000

www.toyota.is

aðrar þjóðir. Við íslenskar aðstæður hefur Land Cruiser öðlast sess sem ímynd áreiðanleika og gæða.

ÍSLE

NSK

A SI

A.IS

TO

Y 57

436

12/1

1

Daði Þorsteinsson, skipstjóri á Aðalsteini Jónssyni sU 11:

„Þessi stórfellda gjaldtaka af út-gerðunum, sem allt bendir til að muni hækka fjórtánfalt á aðeins sjö árum, kemur fyrst og fremst til með

að veikja lands-byggðina, þar sem langflest-ar útgerðirnar eru,” segir ein-ar valur Krist-jánsson, fram-kvæmdastjóri hraðfrystihúss-ins-gunnvarar hf. í hnífsdal.

„um 85% allra aflaheim-

ilda eru á landsbyggðinni, þar sem sjávarútvegurinn er víða kjölfest-an í atvinnulífinu. Ég veit ekki alveg hvernig þetta rímar við áform stjórn- valda um að efla byggð í landinu en þingmenn stjórnarflokkanna geta vafalítið útskýrt þetta fyrir kjós-endum,” segir einar.

ávísun á vítahringásgeir gunnarsson, útgerðarstjóri skinneyjar-Þinganess hf. á horna-firði og formaður útvegsmanna-félags hornafjarðar, er eins og ein-ar valur svartsýnn á fyrirhugaða skattlagningu. hann telur hana munu valda því að útgerðarfyrir-tækin lendi fljótt í vítahring, þar sem ekki verði forsendur fyrir nauð-synlegum endurbótum og framþró-un innan sjávarútvegsins.

„Það er ljóst er að gangi þessi áform ríkisstjórnarinnar eftir mun það hafa mikil áhrif á sjávarpláss eins og hornafjörð, þar sem verið er að færa fjármuni af svæðinu yfir til höfuðborgarsvæðisins. Þetta mun einnig hafa í för með sér að allri ný-fjárfestingu seinkar, hvort sem er í skipum eða landsvinnslu. Það er orðið löngu tímabært að endurnýja fiskiskipaflota landsins ef við eigum á annað borð að vera samkeppnis-fær við þær þjóðir sem við berum okkur saman við,“ segir ásgeir.

Keðjuverkandi áhrifhann segir nauðsynlegt að líta til þess að þessar skattlagningarhugmynd-ir snúi ekki aðeins að sjávarútvegs-fyrirtækjunum sjálfum heldur hafi þær keðjuverkandi áhrif á starfsfólk þeirra, birgja, þjónustuaðila, sveitar-

félög og samfélagið allt í heild. ás-geir segir að sjávarútvegurinn standi undir a.m.k. 25.000 störfum í landinu. um leið og vegið sé að afkomugrund-velli hans sjáist þess merki í tengdum greinum. „skattlagning af þessum toga hefur þau áhrif að undirstöðuat-

vinnugreinarnar í viðkomandi byggð-arlögum veikjast til muna. Þessar fjarstæðukenndu hugmyndir hljóta að kalla á viðbrögð langt út fyrir rað-ir útgerðanna. Þegar sjávarútvegur er annars vegar eru allir Íslendingar hagsmunaaðilar,” segir ásgeir.

gangi áform stjórnvalda um að hækka veiði-gjald úr 9,5% í 27% af reiknaðri framlegð út-gerðanna eftir verður um ofurskattlagningu að ræða segir Friðrik j. arngrímsson fram-kvæmdastjóri lÍú.

Fyrir um áratug síðan var ákveðið að fara svokallaða veiðigjaldsleið í sjávarútvegi sem fól það í sér að byggja stjórn fiskveiða áfram á aflahlutdeildarkerfi en að útgerðin greiddi hóflegt gjald vegna nýtingar aflaheimildanna. samkvæmt lögum um stjórn fiskveiða var þetta gjald ákveðið 9,5% af reiknaðri fram-legð útgerðarinnar. gjaldið var innleitt í áföng-um, fyrst sem 6,5% en kom að fullu til fram-kvæmda á síðasta fiskveiðiári. síðastliðið vor ákvað alþingi að hækka gjaldið í 13,3% og tók sú hækkun gildi við upphaf þessa fiskveiðiárs.

bitnar á framþróun„Það er eins með þennan skatt og alla aðra skatta að ef of langt er gengið þá verða af-leiðingarnar slæmar og koma niður á eðli-legri framþróun,” segir Friðrik j. arngrímsson. hann segir hugmyndir um 27% veiðigjald af reiknaðri framlegð útgerðarinnar fela í sér of-

urskattlagningu enda sé um mun hærra hlut-fall af hagnaði að ræða.

miðað við svonefnda árgreiðsluaðferð hag-stofu Íslands þá hefði 27% veiðigjald numið 52% af hagnaði útgerðarinnar síðustu 10 ár. til viðbótar er síðan lagður venjulegur tekju-skattur á hagnað útgerðarinnar. Friðrik segir að ofurskattlagning af þessu tagi muni veikja sjávarútveginn og samfélögin víða um land sem byggja á sjávarútvegi. Það muni einnig fljótt koma niður á ríkissjóði að veikja sjáv-arútveginn, þar sem hann geti þá ekki greitt samkeppnishæf laun og dragist aftur úr sam-keppnisaðilunum.

Margfeldisáhrif sjávarútvegs„Öflugur sjávarútvegur skapar einnig gríðar-leg margfeldisáhrif hjá fyrirtækjum og ein-staklingum í fjölmörgum atvinnugreinum sem skila sér á endanum til ríkisins,“ segir Frirðik. hann segir að það gleymist oft í umræðunni um sérstaka skattlagningu á sjávarútveginn að lang stærstur hluti tekna sjávarútvegsins endi í ríkissjóði í formi skatta og gjalda af þeim sem starfa beint við sjávarútveg og allra ann-

arra sem koma við sögu með beinum og óbein-um hætti. með ofurskattlagningu sé girt fyr-ir þau margfeldisáhrif og á endanum fái ríkið minna í sinn hlut.

„Það þarf því ekki að hafa mörg orð um það að okkur líst afar illa á hugmyndir um 27% veiðigjald og við vörum eindregið við þessum áformum,” segir Friðrik.

sigurður sveinn sverrisson | sími: 591-0305 farsími: 899-7422 | netfang: [email protected]

landssamBand ÍslensKra útvegsmanna

útvegsblaðið desember 2011 19

Ofurskattur leiðir til ófarnaðar

Það er ljóst er að gangi þessi áform ríkisstjórnarinnar eftir mun það hafa mikil áhrif á sjávarpláss eins og hornafjörð, þar sem verið er að færa fjármuni af svæðinu yfir til höfuðborgarsvæðisins. Þetta mun einnig hafa í för með sér að allri nýfjárfestingu seink-ar, hvort sem er í skipum eða landsvinnslu.

„Kemur fyrst og fremst til með að veikja landsbyggðina“

Einar valur kristjánsson, framkvæmdastjóri Hraðfrystihússins-Gunnvarar hf. um hugmyndir um hækkun veiðigjalds:

» Einar Valur Kristjánsson

» FisKaFli Í nóveMber heildarafli íslenskra skipa í nýliðnum nóvembermánuði var 103.973 tonn. til samanburðar var hann 83.953 tonn í nóvember 2010. Botnfisksaflinn var 44.300 tonn og jókst um tæp 6.700 tonn frá nóvember 2010. uppsjávaraflinn var tæp 56.900 tonn, samanborið við 44.200 tonna afla í sama mánuði árið áður. Flatfisksaflinn var rúm 1.800 tonn, sem er 500 tonnum meiri afli en í nóvember 2010. skel- og krabbadýraaflinn jókst um tæp 300 tonn, og var 900 tonn.

» borðuM FisK tvisvar Í viKu matís gaf nýlega út skýrslu með niðurstöðum úr rannsókn á neysluvenjum og viðhorfum Íslendinga á aldrinum 18-80 ára gagnvart sjávar-fangi. Þar kemur fram að Íslendingar borða fisk sem aðalrétt um

tvisvar sinnum í viku, og að fiskneysla aukist með aldri. Ýsan er vinsælust á meðal landsmanna, og næst á eftir henni kemur þorskur. um helmingur landsmanna tekur lýsi daglega. Íslendingar virð-ast frekar borða ferskan en frosinn fisk, og kaupa minna af tilbúnum fiskréttum. að

auki sýndi rannsóknin að viðhorf til fiskneyslu eru almennt mjög jákvæð og að sjávarfang sé almennt talið hollt og gott. Frekari upplýsingar um niðurstöður rannsóknarinnar má finna á heimasíðu matís.

» teKur við uMsögnuM sjávar-útvegs- og landbúnaðarráðuneytið tekur nú við athugasemdum og umsögnum vegna vinnuskjala sem liggja fyrir um breytingar á lögum um stjórn fiskveiða. Í tilkynningu á heimasíðu ráðuneytisins segir að skila megi gögnum á netfangið [email protected], eða í bréfpósti á sjávarútvegs- og landbúnaðarráðu-neytið, skúlagötu 4, 150 reykjavík, merkt: vegna vinnuskjala um stjórn fiskveiða. ráðuneytið óskar eftir því að umsagnir berist fyrir áramót.

» Minna Magn aF ólÍFrÆnu arseni nýleg rannsókn á norskum sjávarafurðum sýnir að magn ólífræns arsens (e. inorg-anic arsenic) í afurðunum er tíu sinnum minna en upphaflegt mat evrópusambandsins gerði ráð fyrir. ólífrænt arsen er eitur-efni sem talið er vera krabbameinsvaldandi. matvælaöryggis-stofnun noregs komst að þessari niðurstöðu eftir að hafa rann-sakað ýmsar fisktegundir sem finnast við strendur landsins. „niðurstöður okkar sýna að magn ólífræns arsens í norskum fiskflökum er lítið. gögn okkar sýna að magn hins ólífræna ar-sens er raunverulega einungis einn tíundi af því sem áður var talið, sem þýðir að áætlun matvælaöryggisstofnunar evrópu var of há, að minnsta kosti fyrir norskan fisk.“ sagði Kåre julshamn, sérfræðingur hjá matvælaöryggisstofnun noregs.

» esb vinnur að FreKari úrbótuM Framkvæmdastjórn evrópusambandsins hefur nú lagt fram hugmynd að nýjum sjóði til að styðja við sjávarútveg og sameiginlegu sjávarútvegsstefnu esB fyrir tímabilið 2014-2020. Í tilkynningu sem birtist nýverið á heimasíðu sjávarútvegsdeildar framkvæmdastjórnarinnar seg-ir að sjóðurinn muni fá nafnið the european maritime and Fis-heries Fund (emFF). Þar segir jafnframt að sjóðurinn muni hjálpa til við að skila þeim metnaðarfullu markmiðum sem stefnt er að í úrbótum á sameiginlegu sjávarútvegsstefnu esB og hjálpa fiski-mönnum að tileinka sér enn frekar sjálfbærar veiðar. sjóðurinn mun sjá um að fjármagna verkefni sem skila sér í fjölgun starfa og stuðla að bættum lífsgæðum við strendur álfunnar. maria damanaki, framkvæmdastjóri sjávarútvegsmála esB, sagði af þessu tilefni að nýji sjóðurinn eigi eftir að auka efnahagslegan vöxt og stuðla að fjölgun starfa í greininni.

StUttar frÉttir

utvegsbladid.is » Þ J ó n U S t U M i Ð i L L S J Á v a r Ú t v E G S i n S


prentun.isÓskum viðskiptavinum

til sjávar og sveita

Gleðilegra JólaÞökkum viðskiptin á árinu

Suðurhrauni 4 • 210 Garðabæ / Furuvellir 3 • 600 AkureyriSími: 575 8000 • Fax: 575 8001 • www.samhentir.is


síminn hefur undanfarin ár far-ið í viðamikla uppbyggingu á lang-drægu 3g kerfi sínu. Kerfið veit-ir sjómönnum aðgang að tal- og gagnaflutningsþjónustu sem svipa til þeirra sem almennir viðskipta-vinir í landi njóta. Í samstarfi við radíómiðun býður síminn upp á all-an þann búnað sem sjómenn þurfa til að tryggja gott og öruggt sam-band, m.a. útiloftnet, beina og ann-an símabúnað.

veitir aðgang að öllum sendum„langdrægu 3g sjósendarnir eru lokaðir öðrum en þeim sem hafa sérstaka sjó-sambands áskrift. Þeir sem kaupa slíka áskrift fá einnig aðgang að öllum almennum 2g og 3g sendum í landi. við höfum feng-ið að heyra frá áhöfnum sem eru í viðskiptum við okkur að þær noti nánast eingöngu við 3g kerfið og að langdrægnin sé mjög góð. auk þess eru talgæðin margfalt betri en í gamla nmt kerfinu. Þá finnst þeim mestu varða að hafa nettenginguna því hún er bylting í fjarskiptum sjó-manna á hafinu í kringum landið,“ segir sævar Freyr Þráinsson, for-stjóri símans.

raunverulegt netsamband„Byltingin felst í því að nú í fyrsta sinn hafa önnur skip en þau sem hafa netsamband í gegnum gervi-hnött, raunverulegt netsamband. sjómenn hafa því nú loks kost á að taka þátt í hinu tæknivædda sam-félagi. Í því felst að mikill fjöldi sjó-

manna getur nú verið í stöðugu og miklu betra sambandi við fjölskyld-ur og vini í landi. Þeir geta farið inn á Facebook, stundað bankaviðskipti og jafnvel haft möguleika á fjar-námi á aðgengilegri hátt en áður hefur þekkst til sjós. tæknin hef-ur því í raun fært stóran hluta sjó-manna nær lífinu í landi og gefið

þeim möguleika að taka virkari þátt í því,“ segir sævar.

að sögn sævars eru sjómenn með 3g nánast háhraðanettengdir á flestum miðum í kringum landið. jafnvel þó þeir séu komnir út undir ystu mörk langdrægni símans hafa þeir enn nothæft netsamband, þó það geti verið heldur hægara.

„ekki er hægt að fjalla um fjar-skipti sjómanna án þess að minn-ast á aðra mikilvæga þjónustu símans fyrir sjómenn. vsat gervi-hnattaþjónustan veitir sjómönn-um á fjarlægum miðum aðgang að síma- og háhraða internetteng-ingu. mörg þeirra skipa sem í dag nýta sér vsat þjónustuna eru

einnig með gsm sendi um borð og því geta áhafnir þeirra notað sína eigin gsm síma um borð, bæði fyrir tal og sms. Þá má bæta því við að þau skip sem eru með vsat geta nú einnig fengið aðgang að íslenskum útvarpsrásum á úthafinu í gegnum tenginguna,“ segir sævar Freyr að lokum.

bylting í fjarskiptum sjómannaSíminn veitir sjómönnum aðgang að tal- og gagnaflutningsþjónustu:

kYnninG

» 3G Dreifikerfi Símans

langdrægu 3g sjós-endarnir eru lokaðir öðrum en þeim sem hafa sérstaka sjó-sambands áskrift. Þeir sem kaupa slíka áskrift fá einnig aðgang að öllum almennum 2g og 3g send-um í landi. við höfum fengið að heyra frá áhöfn-um sem eru í viðskiptum við okkur að þær noti nánast eingöngu við 3g kerfið og að langdrægnin sé mjög góð. auk þess eru talgæðin margfalt betri en í gamla nmt kerfinu.

sævar Freyr Þráinssonforstjóri símans.

®

OPTIMAR Iceland | Stangarhyl 6 | 110 Reykjavík | sími 587 1300 | [email protected] | www.optimar.is

Bátur ársins 2010!

Tryggir gæðin alla leið!

Bátur ársins!2010

Optim-Ice® ísþykkniðgetur verið allt að

43% þykkt.


43% þykkt.

Geir ÞH-150 stóð sig best allra í Sea�sh gæðamatinu árið 2010 og náði því að selja afurðir sínar á hæstu verðunum. Hann hefur því verið útnefndur bátur ársins 2010. Í öllum tilvikum stóðst a�inn gæðamatið með glæsibrag. Meðaltalseinkunin var gífurlega góð og munaði þar töluverðu á honum og því skipi sem kom í öðru sæti.

Optim-Ice® skilarhæsta a�averðmætinu.

Optim-Ice® ísþykknisker�.

Geir ÞH-150 útnefndur bátur ársins 2010 í Sea�sh gæðamati!

Sea�sh Gæðamatið.Staðlað gæðamat á gáma�ski til út�utnings.

Sjá nánar á www.optimar.isSjá nánar á www.optimar.is

16

14

12

10

8

6

4

2

0

-2

Tími (klst)

Hefðbundin ísHit

asti

g (°

C)

Ísþykkni

NIÐURKÆLING Á ÝSUHeimild: Sea�sh Scotland

Í febrúar 2008 áttu fund saman hópur innlendra og erlendra hagsmunaaðila sem koma að virðiskeðju gáma�sks. Það var samdóma álit þeirra að æskilegt væri að auka gæða- meðvitund seljenda jafnt sem kaupenda á íslenskum gáma�ski.Lykillinn að slíkri vitundarvakningu væri að koma upp stöðluðu

gæðamati sem gæ� seljendum og kaupendum til kynna hverjir væru að standa sig best. Á þann hátt væri skapaður bættur grundvöllur fyrir kaupendur til að aðgreina og umbuna þeim sem standa sig best. Þá gætu seljendur einnig séð á áberandi hátt �árhagslegan hag af því að vera meðal þeirra bestu.

Sea�sh tók að sér að útbúa einfalt gæðamat fyrir starfsmenn í �okkun á �skmörkuðunum og hélt síðan námskeið í notkun þess.

Í matinu eru kannaðir �órir gæðaþættir, þ.e. ísun, frágangur í ker, litur og lykt tálkna og ásýnd augna.

Þegar niðurstöður lágu fyrir var ákveðið að birta nöfn þeirra tíu sem þóttu hafa staðið sig best á árinu. Þegar hugað er að gæðum gáma�sks frá einstaka skipum skiptir stöðugleiki höfuðmáli, því að gæðaímynd skapast með langri reynslu þar sem kaupendur geta gengið út frá því sem vísu að a�i skips sé ávalt góður.

Geir ÞH-150

BP - 105Kæliafköst: 14,5 kW/12.470 kcal/klst sem jafngildir 299.000 kcal/sólarhring.Framleiðslusvið: 230 L/klst með 40% íshlutfalli til 490 L/klst með 10% íshlutfalli.

BP - 120Kæliafköst: 65,0 kW/55.900 kcal/klst sem jafngildir 1.341.000 kcal/sólarhring.Framleiðslusvið: 920 L/klst með 40% íshlutfalli til 2.210 L/klst með 10% íshlutfalli.

BP - 140Kæliafköst: 107,0 kW/92.020 kcal/klst sem jafngildir 2.208.000 kcal/sólarhring.Framleiðslusvið: 1.780 L/klst með 40% íshlutfalli til 3.650 L/klst með 10% íshlutfalli.


43% þykkt.

Geir ÞH-150 er búinn OPTIM-ICE® ísþykknisker� frá OPTIMAR Iceland!

GULLBERG EHFSEYÐISFIRÐI

50 áraára50

��

plastker og tankarTM

langanesbyggðFiskmarkaður

Bolungarvíkur og suðureyrar

sjómannafélag eyjafjarðar

Slippurinn Akureyri ehf. DNG Naustatanga 2 600 Akureyri Sími: 460 2900 Fax: 460 2901 www.slipp.is www.dng.is

DNG alsjálfvirka handfæravindan hefur fyrir löngu sannað yfirburði sína á sínu sviði. Vindan er íslensk gæðaframleiðsla og er framleidd, seld og þjónustuð frá okkur. Nánar á www.dng.is

ÖLL ALMENN SKIPAÞJÓNUSTA

Stálsmíði Vélvirkjun Háþrýstiþvottur og málun Sandblástur Vinnslubúnaður Trésmíði Skrúfuviðgerðir Vatnsskurðarvél

CMYK%

Cyan = 0 / Magenta = 0 / Yellow = 0 / Black = 100


GRÁSKALI

Black = 40%

Black = 100%

SVART/HVÍTT

Black = 100%

PANTONE

PANTONE Reflex Blue C (57%)


Black = 80%

PANTONE Reflex Blue C

PANTONE Black C

Logo / merki

Saltkaup hf. | Fornubúðir 5

220 Hafnarfjörður

Sími: 560 4300

Fax: 560 4307

www.saltkaup.is

UMHVERFISVÆNAR VEIÐAR

VÍSIR hf. • Hafnargötu 16 • 240 Grindavík • www.visirhf.is

Vísir hf. er fjölskyldufyrirtæki sem hefur verið með útgerð og fisk-

vinnslu í rúm fjörutíu ár. Gerð eru út fimm línuskip og geta þau veitt

og landað hringinn í kringum landið, þar sem fyrirtækið er með

starfsstöðvar á Þingeyri, Húsavík, Djúpavogi og í Grindavík. Þannig

er tryggður aðgangur að bestu fiskimiðum og gæðahráefni hverju

sinni. Með því að veiða eingöngu á línu

leggur Vísir hf. sitt af mörkum í að vernda

náttúruna og fiskistofnana við landið.

Þ j ó n u s t u m i ð i l l i ð n a ð a r i n s

Fjórlitur76c + 8m

100c + 65m + 30k

Letur svart

Fjórlitur76c + 8m

100c + 65m + 30k

Ísfell ehf • Óseyrarbraut 28 • 220 Hafnarfjörður • Sími 5200 500 • [email protected]

www.isfell.is

Hnífar og brýnií miklu úrvali

Starfsstöðvar Ísfells og Ísnets:

• Ísnet Akureyri - Fiskitangi• Ísfell / Ísnet Hafnarfjörður - Óseyrarbraut 28• Ísnet Húsavík - Barðahúsi• Ísnet Sauðárkrókur - Háeyri 1• Ísnet Vestmannaeyjar - Flötum 19• Ísnet Þorlákshöfn - Óseyrarbraut 28

Þjónstusími: Aðalskrifstofa: 420-2310 Fax: 420-2311Grindavík: 420-2300 GSM: 824-2403Sandgerði: 420-2200 GSM: 824-2401Reykjanesbær: 420-2200 GSM: 824-2401Hafnarfjörður: 565-1888 GSM: 824-2406Ísafjörður: 456-3665 GSM: 824-2404Höfn: 470-8500 GSM: 824-2407

Til þjónustu reiðubúnir!

Fiskmarkaður Suðurnesja hf. www.fms.is

Til þjónustu reiðubúnir! Til þjónustu reiðubúnir! Til þjónustu reiðubúnir!

Fiskmarkaður suðurnesja

Þorbjörn ehf

Fiskmarkaður Grímseyjar

Afltækni

Fiskvinnslan Íslandssaga

Samherji hf.

Útgerðarfélag Akureyringa ehf

Hafrannsóknarstofnunin

Fiskifélag Íslands

Verkalýðsfélagið Hlíf

Grindavíkurbær

Löndun ehf.

Hafnasjóður Fjarðabyggða

Fiskmarkaður Þórshafnar

Fiskiðjan Bylgja

Hafnir Ísafjarðarbæjar

Rammi ehf

Útvegsmannafélag Hornafjarðar

Útvegsmannafélag Akraness

Guðmundur Runólfsson

Hraðfrystihúsið-Gunnvör

Loðnuvinnslan Fárskrúðsfirði

Sigurbjörn ehf

Síldarvinnslan hf.

Sjómannafélag Ólafsfjarðar

Sjómanna-og vélstjórafélag Grindavíkur

Fiskverkunin Valafell

Bolungarvíkurhöfn

óskum starfsfólki í sjávarútvegi gleðilegra jóla og farsældar á komandi ári


innova heldur utan um allt framleiðsluferliðinnova hugbúnað marels má finna um allan heim:

kYnninG

útvegsblaðið desember 2011 25

hátæknifyrirtækið marel hefur undanfarin ár boðið upp á hugbúnaðinn innova, sem er heildarlausn fyrir framleiðslustýringu fyrir-tækja í matvælaiðnaði. innova er allt í senn; upplýsinga-, stýri- og samhæfingarbúnaður frá móttöku hráefnis, gegnum allt vinnslu-ferlið að afskipun, með fullkomnum lager og afurða umhaldi.

veitir mikilvægar upplýsingar„hugbúnaðurinn er notaður í velflestum matvælafyrirtækjum á Íslandi sem fást við kjöt-, kjúklinga- og fiskvinnslu. inn-ova tryggir þeim rauntíma upplýsingar um framgang framleiðslunnar og rekjanleika, með beinni tengingu við vélarbúnað eins og flæðilínur, skurðarvélar, flokkara og gæða-skoðunarstöðvar á vinnslugólfinu. hann er ekki aðeins notaður hér á landi, heldur hjá flestum stærstu matvælaframleiðendum heimsins,“ segir óskar óskarsson, sölustjóri hjá marel.

óskar nefnir sem dæmi þá staðreynd að stærstur hluti eldislax í heiminum er með-höndlaður í tækjum frá marel, þar sem inn-ova heldur utan um allt framleiðsluferlið, alveg frá veiðum til endanlegrar neytenda-afurðar.

„að auki er innova heilsteypt rekjan-leikakerfi sem sér um sjálfvirka skráningu á upplýsingum og uppfyllir kröfur matvæla-stofnana í evrópu og Bandaríkjunum. hug-búnaðurinn auðveldar því fyrirtækjum að fá hina mikilvægu msC vottun.“

að sögn óskars vinna nú um 115 manns hjá fyrirtækinu við þróun, sölu og þjónustu á hugbúnaðinum.

skráning aflans um borðÞeir sem flytja út fisk til ríkja evrópusam-bandsins þurfa núorðið að gangast undir reglugerð þess um skráningu fiskafla. Kaup-endur í evrópu leggja því mikla áherslu á að

afli sé löglega skráður. marel hefur þróað sér-tækan hugbúnað, innova marinepack, sem einfaldar skráningu aflans um borð í fiski-skipum. með notkun hans er íslenskur sjáv-arútvegur vel í stakk búinn til að hlíta reglu-gerð evrópusambandsins um aflaskráningu.

„innova marinepack lausnin auðveldar

fiskútflytjendum að uppfylla þessi skilyrði og er einföld í uppsetningu og notkun. hún nær til skráningar fisktegunda, gæða- og stærðarflokka, ásamt upplýsingum um veið-arfæri, hvenær fiskurinn er veiddur, á hvaða veiðasvæði, og aðrar skyldar upplýsingar. marinepack getur líka sent upplýsingarn-

ar sjálfvirkt yfir í e-log hugbúnað skipsins,“ segir óskar.

að hans sögn þarf einungis innova mar-inepack, prentara og marel m2200 sjóvog til að setja lausnina upp. „Kerfið er hannað í einingum og notendur þurfa því einungis að greiða fyrir þá hluta kerfisins sem þeir nota. auðvelt er að stækka síðar og bæta við eft-ir þörfum. allar upplýsingar um aflann eru skráðar strax, prentaðar út og settar á fiski-körin, og liggja því fyrir þegar aflanum er landað á markað eða beint til fiskvinnslu-stöðva,“ segir hann.

» „Að auki er Innova heilsteypt rekjanleikakerfi sem sér um sjálfvirka skráningu á upplýsing-um og uppfyllir kröfur matvælastofnana í Evrópu og Bandaríkjunum,“ segir Óskar Óskarsson, sölustjóri hjá Marel.

við gef u m út ið naða r b laðið o g Út vegs b laðið

við ö n nu mst út gáf u á b lö ðu m f y r i r aðra

G o gg u r get u r bæ tt v ið s ig ve r kef nu m . Haf ið s a mba nd o g leit ið t i l b o ða

S t ó r H ö f Ð a 2 5 » 1 1 0 r E Y k J a v í k » w w w . G O G G U r . i S » 4 4 5 9 0 0 0GoGGurú t G á f u f é l a G

Controlant býður uppá miðlægt eftirlitsker� sem vaktar vöruna þína á einfaldan og öruggan hátt. Með góðu eftirliti gætum við þess að ferskleikinn haldist alla leið. Öll y�rsýn í framleiðslu, geymslu og �utningi á sjávarafurðum verður mun skýrari með hjálp Controlant.

Hafðu samband við okkur og tryggðu ferskleikann í höfn.

Controlant ehf. | Grensásvegur 7, 108 Reykjavík | sími 517 0630 | www.controlant.is

LÁTTU OKKUR UMAÐ GÆTA FERSKLEIKAVÖRUNNAR


Bátasmiðjan Bláfell ehf. var upphaf-lega stofnuð í grindavík árið 1974. á þeim tíma var aðalstarfsemi fyrir-tækisins fólgin í smásöluverslun með málningu, útgerðarvörur og veiðafæri. Í dag framleiðir fyrirtæk-ið sóma trefjaplastbáta í 1500 fer-metra iðnaðarhúsnæði fyrirtækis-ins sem staðsett er við Bogatröð 1 á ásbrú í reykjanesbæ. starfsmenn fyrirtækisins hafa unnið í faginu til fjölda ára og yfirmaður verkstæðis-ins býr að 35 ára reynslu.

Framleiða sómabáta„undanfarin tvö ár höfum við fram-leitt 14 báta. Þessa dagana erum við að smíða þrjá sóma 870 báta

og einn sóma 600. einnig erum við að vinna í einum sóma 700 og einum sóma 800. að auki erum við með 12 metra langan tour-ing bát í smíðum, en hann fer til sví-þjóðar,“ segir elías ingimarsson, annar eigandi fyrirtækis-ins.

tölurnar á sóma bátunum segja til um lengd þeirra, en að mestu leyti eru þeir svipað-ir í útfærslum. Framleiðsla þeirra hófst árið 1979 og að sögn elíasar hafa vinsældir sóma bátana aukist í takt við þá góðu reynslu sem á þá er komin. Bátarnir finnast ekki ein-göngu hér við land, heldur má einn-

ig finna töluvert af þeim á græn-landi, í Færeyjum og noregi. „Þetta er mjög vönduð framleiðsla og það er handlagt í alla bátana.“

strandveiðarnar mikilvægarelías segir eftirspurn eftir bát-um Bláfells hafa aukist eftir að strandveiðarnar urðu að veruleika.

„strandveiðar hafa ekki aðeins ver-ið lyftistöng fyrir sjávarpláss víðs vegar um landið, heldur einnig fyrir fyrirtæki eins og Bláfell. Fyrir tíma

strandveiðanna var mjög erfitt, nánast ómögulegt, að selja báta af þessari stærð. en í dag blómstra við-skiptin sem aldrei fyrr,“ segir hann.

hann segir stefnu fyrirtækis-ins að halda áfram á sömu braut. „við teljum okkur heppna að hafa möguleika á að framleiða og selja sóma handfærabáta þar sem þeir eru þekktir fyrir afburða sjóhæfni og hagkvæman rekstur. ekki spillir fyrir lagleg hönnun lags og línu.“

vönduð framleiðsla á trefjaplastbátumSóma handfærabátar eru þekktir fyrir afburða sjóhæfni:

kYnninG

tölurnar á sóma bátunum segja til um lengd þeirra, en að mestu leyti eru þeir svipaðir í útfærslum. Framleiðsla þeirra hófst árið 1979 og að sögn elíasar hafa vinsældir sóma bátana aukist í takt við þá góðu reynslu sem á þá er komin. Bátarnir finnast ekki ein-göngu hér við land, heldur má einnig finna töluvert af þeim á grænlandi, í Færeyjum og noregi. „Þetta er mjög vönduð framleiðsla og það er handlagt í alla bátana.“

bláfell ehf. framleiðir og selur eftir-farandi báta:n Sómi 600

n Sómi 700

n Sómi 800

n Sómi 870

n Sómi 990

n Sómi 1200

» „Strandveiðar hafa ekki aðeins verið lyftistöng fyrir sjávarpláss víðs vegar um landið, heldur einnig fyrir fyrirtæki eins og Bláfell. Fyrir tíma strandveiðanna var mjög erfitt, nánast ómögulegt, að selja báta af þessari stærð. En í dag blómstra viðskiptin sem aldrei fyrr.“

Dynamics NAV

Borgartún 26 » 105 Reykjavík Hafnarstræ 102 » 600 Akureyri

Sími: 545 3200 » Fax: 545 [email protected] » www.maritech.is Gold Enterprise Resource Planning

Silver Independent Software Vendor (ISV)

TM

Hagkvæmar og traustar lausnir sem tryggja forskot í samkeppni

www.maritech.is

Microsoft Dynamics NAV viðskiptalausnir

- tryggir þér samkeppnisforskot

Maritech óskar þér gleðilegra jóla og farsældar á komandi ári

Útvegsblaðið 9. tbl. 2011

Documents