การปฏรปการศกษาวทยาศาสตร ระดบการศกษาขนพนฐานSCIENCE EDUCATION REFORM ON THE BASIC

EDUCATION LEVEL

1. นายเตชาเมธ เพยรชนะ ผวจย 2. อาจารยดร.ศรรตน ศรสอาด อาจารยทปรษาวทยานพนธหลก3. รศ.ดร.นาตยา ปลนธนานนท อาจารยทปรษาวทยานพนธรวม

ปรชญาดษฎบณฑต (หลกสตรและการสอน) ภาควชาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

หวหนาฝายวชาการโรงเรยนเซนตคาเบรยลE-mail techamethnum@hotmail.com

กตตกรรมประกาศงานวจยน ไดรบทนอดหนนการวจยประเภทบณฑตศกษา จากสำานกงาน“

คณะกรรมการวจยแหงชาต ประจำาป 2559” ผวจยขอกราบขอบพระคณมา ณ โอกาสน

บทคดยอการวจยนมวตถประสงคเพอพฒนาและประเมนแนวทางการปฏรปการ

ศกษาวทยาศาสตร ระดบการศกษาขนพนฐาน โดยสงเคราะหขอมลการปฏรป นำามาพฒนาเปนรปแบบและประเมนคณภาพ ผลการวจยพบวา 1) การจดการศกษาวทยาศาสตรของไทย มการกำาหนดเปาหมาย แตขาดหนวยงานทท ำาหนาทอยางชดเจน มการกระจายอำานาจแตไมมอำานาจ มาตรฐานหลกสตรไมเออตอการเรยนร ในตางประเทศมเปาหมายชดเจน มาตรฐานหลกสตรเออตอการเรยนร 2) การพฒนาแนวทางการปฏรป ควรมคณะกรรมการยทธศาสตรฯ สวนการพฒนารปแบบ ม 3 รปแบบ 3) การประเมนคณภาพ รปแบบท 3 เหมาะสมมากทสด ห ล ก ส ต ร ค ว ร เ ป น ห ล ก ส ต ร อ ง ม า ต ร ฐ า น เ ข ย น ใ นลกษณะ Concept/Performance Standards ให สสวท . บรหารจดการมาตรฐานหลกสตร การใชแหลงเรยนร สถานศกษามอสระในการพฒนาหลกสตร

สทศ.จดทดสอบในระดบ Higher Standard และ สพฐ. วดและการประเมนโดยองมาตรฐานหลกสตร คำาสำาคญ: การปฏรปการศกษาวทยาศาสตร , การพฒนารปแบบการจดการศกษา, การจดการศกษาวทยาศาสตร

AbstractThe objective is to develop and evaluate the model of

Science Education Reform on the Basic Education Level by analyzing data to develop and evaluate the model. The study indicates that 1) Thailand’s education has definite objectives but fails to have regulatory agencies. Distribution of power is evident but genuine empowerment is still absent. The curriculum standards are not supportive for learning. Unlike Thailand, other foreign countries possess definite objectives. The curriculum standards are supportive for learning. 2) In terms of developing ways to reform, it is recommended to have a group of strategic committee. There are three following models. 3) In terms of assessing the model 3 is the most suitable. Science curriculum should be designed based on standard that combines between Concept and Performance Standards. The IPST should be responsible for such missions. The NIETS is in charge of organizing the national test for the Higher Standards. The OBEC is responsible for the evaluation and assessment procedure as standard base.Keywords: Science Education Reform, Development model of Education reform, Science Education management.

บทนำาประเทศไทยเปนประเทศทจด

อยในกลมประเทศกำาลงพฒนาโดยอยบ น พ น ฐ า น โ ค ร ง ส ร า ง ข อ งเกษตรกรรม ซ งถอเปนอาชพหลกของคนในชาต การสรางมลคาการ

ผลตดานการเกษตรจงจำาเปนอยางยงทตองใชวทยาศาสตรเปนตวผลกดนไมวาจะเปนในดานขององคความร หรอเทคโนโลยท จะชวยใหผลผลตหรอผลตภณฑแปรรปมคณภาพสงขน ในขณะเดยวกนวทยาศาสตรยงม

บทบาทสำาคญตอการพฒนาสงคม โดยการยกระดบคณภาพชวต ความเปนอยใหไดรบความสะดวกสบาย และทสำาคญไปกวานนวทยาศาสตรยงมสวนชวยในการสอนใหคนมระบบวธการค ดทถกต อง มเหตมผล ร จ กว เ ค ร า ะ ห พ จ า ร ณ า โ ด ย ใ ช ห ล กก ร ะ บ ว น ก า ร แ ล ะ ว ธ ก า ร ท า งวทยาศาสตรอยางถกตองเหมาะสม ดวยเหตผลดงกลาววทยาศาสตรจงมความสำาคญตอการพฒนาประเทศทงในดานโครงสรางพนฐาน เศรษฐกจและทรพยากรมนษย อนเปนตนทนสำาคญของการพฒนา ดงนนการวางแนวทางการพฒนาวทยาศาสตรทมประสทธภาพจงถอไดวาเปนการวางรากฐานแหงความกาวหนาและการพฒนาคนในชาตอยางยงยน

ตลอดเวลาทผานมาการจดการศ ก ษ า ด า น ว ท ย า ศ า ส ต ร ข อ งประเทศไทยยงไมประสบผลสำาเรจเทาทควรซงเมอพจารณาผลการเปรยบเทยบความสามารถของผเรยนในระดบนานาชาต ทจดโดย IEA (The International Association for the Evaluation of Educational Achievement) ซงเปนองคกรนานาชาตเกยวกบการประเมนผลสมฤทธทางการเรยน ได

ทำาการประเมนแนวโนมการจดการศกษาคณตศาสตรและวทยาศาสตร ระด บนานาชาต พ .ศ.2558 (The Trends in International Mathematics and Science Study: TIMSS 2015) พ บ ว านกเรยนไทยสวนใหญยงมระดบความสามารถทางการเรยนในระดบตำาโดยอยในอนดบท 26 จากทงหมด 39 ประเทศ ขณะทผลการประเมนความสามารถของนกเรยน ทด ำาเนนการโดย OECD (Organization for Economic Co-operation and Development) ซ งเปนโครงการประเมนผลการศกษานานาชาตของประเทศสมาชกองคการเพอความรวมม อ ท า ง เ ศ ร ฐ ก จ แ ล ะ ก า ร พ ฒ น า (Programme for International Student Assessment: PISA 2015) ชใหเหนวาเดกไทยมคะแนนลดลงในทกดาน ซงผลการประเมนสะทอนใหเหนวา ประเทศไทยจำาเปนตองเรงปฏรปและพฒนาการจดการศ กษาด านวทยาศาสตร ซงถอเปนปจจยสำาคญตอขดความสามารถในการแขงขนโดยรวมของประเทศ ทผานมาแมวาจะมความพยายามในการแกปญหาและพ ฒ น า ก า ร จ ด ก า ร ศ ก ษ า ด า นวทยาศาสตรของประเทศมาอยางตอ

เนอง แตกไมไดสงผลใหมาตรฐานการศกษาดานวทยาศาสตรโดยภาพรวมสงขนแตอยางใด ซงเหนไดจากการจดอนดบขดความสามารถในการแ ข ง ข น ด า น ก า ร ศ ก ษ า เ ม อ ป พ .ศ .2554 จ ด โ ด ย IMD (International Institute for Management Development) ซงเปนสถาบนเกยวกบการจดอนดบความสามารถในการแขงขนในระดบนานาชาต พบวา ประเทศไทยถกจดอยในอนดบท 51 จาก 57 ประเทศทวโลก จากเหตผลทกลาวมาขางตนส ะ ท อ น ใ ห เ ห น ว า แ น ว ท า ง ก า รพ ฒ น า ก า ร จ ด ก า ร ศ ก ษ า ด า นวทยาศาสตรของประเทศยงมปญหาอยบางประการ ซ งอาจมาจากเหตปจจยสำาคญในหลายๆดานและหลากหลายแงมม จงเปนเหตผลประการส ำาค ญท จะต องปฏ ร ปการจดการศกษาด านวทยาศาสตร โดยมจ ดประสงคเพอนำามาพฒนาและประเมนแนวทางการปฏรปการศกษาวทยาศาสตร ระดบการศกษาขนพนฐานของประเทศไทย โดยหวงวาผลการวจยทไดรบจะนำามาซ งเปนแนวทางการพฒนาการจดการศ กษาด านวทยาศาสตรใหมประสทธภาพตอไป

วตถประสงคของการวจย1. เพอพฒนาแนวทางการปฏรปการศกษาวทยาศาสตร ระดบการศกษาขนพนฐาน2. เพอประเมนแนวทางการปฏร ปการศกษาวทยาศาสตร ระด บการศกษาขนพนฐาน

แนวคดและวรรณกรรมทเกยวของ1. แนวคดการศกษาวทยาศาสตร

Einstein (อ า ง ถ ง ใ น Sharon J. Llynch, 2000) ไ ด กลาวถงแนวคดทางวทยาศาสตรไววาโลกสามารถเปล ยนแปลงได ด วยวทยาศาสตร และวทยาศาสตรก ม ความจำาเปนสำาหรบทกคนโดยไมมการยกเวน ดงนนจงเปนภาระหนาทของการศ กษาท จ ะต องท ำาการปฏ ร ปว ท ย า ศ า ส ต ร ซ ง ใ น แ ผ น พ ฒ น าเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท11 ไดเนนการพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย วจยและนวตกรรมใหเปนพลงขบเคลอนโครงสรางเศรษฐกจใหเตบโตอยางมคณภาพและยงยน (สศช., 2554) และในแผนการศกษาแหงชาต ฉบบท 11 กยงระบถงความจำาเปนทตองวางรากฐานการพฒนาดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอสร างความร แล ะการ เร ยนร ด าน

วทยาศาสตรและเทคโนโลยใหทกคนในชาต ต งแต เร มแรก (สกศ ., 2555) ซงในหลกสตรแกนกลาง ยงไดเนนยำาถงแนวคดทางวทยาศาสตรวาเปนวฒนธรรมของโลกสมยใหมซงเ ป น ส ง ค ม แ ห ง ก า ร เ ร ย น ร (knowledge-based society) ดงนนทกคนจงจำาเปนตองไดรบการพฒนาใหรวทยาศาสตร เพอทจะไดมความร ค ว าม เข า ใ จ ใ นธรร มชาต สามารถน ำาความร ไปใช ได อยางม เหตผลและสรางสรรค (กระทรวงศกษาธการ, 2551)

นอกจากนสำานกงานเลขาธการส ภ า ก า ร ศ ก ษ า ย ง ไ ด จ ด ท ำายทธศาสตรการผลตและพฒนากำาลงคนของประเทศในชวงการปฏรปการศกษา พ.ศ.2552-2561 โดยระบถงการผลตและพฒนากำาลงคนดานวทยาศาสตรไว 5 มาตรการคอ 1) สงเสรมใหน กเรยนเลอกเรยนสายวทยาศาสตรเพมมากขนเพอเปนพนฐานการเรยนร และพฒนาคน 2) สนบสนนใหผเรยนสายวทยาศาสตร เขาศกษาตอในสาขาวทยาศาสตรและเ ท ค โ น โ ล ย (Science and Technology) ให ม ากข น 3) สงเสรมการวจยและพฒนาโครงสรางพ น ฐ า น ท า ง ว ท ย า ศ า ส ต ร แ ล ะ

เทคโนโลย ใหเปนแหลงจางงานของวทยาศาสตรและเทคโนโลย 4) จดทำาฐานขอมลกำาลงคนดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยใหเปนปจจบน 5) เนนการถายทอดความรและเทคโนโลยใหเป นไปด วยความรวดเรว (สกศ ., 2554)

2. ก า ร ป ฏ ร ป ก า ร ศ ก ษ า ว ท ย าศาสตร

Rodger (1993) ไ ด ก ล า วถงการปฏรปการศกษาวทยาศาสตร วา การปฏรปวทยาศาสตรนนไมไดแตหมายถงการเร มตนการเปลยนแปลงเฉพาะคร เท าน นแต จะต องมการเปลยนแปลงทงองคาพยพไมวาจะเปนผบรหาร ผปกครอง ชมชนตลอดจนองคกรธ รก จท เก ยวของ สวน Reimers (2003) ไ ด เ น น ย ำา ถ ง ปจจยสำาคญของการปฏร ปคอการพฒนาคร โดยชใหเหนวาครเปนตวจกรสำาคญทกอใหเกดการปฏรปการศกษาทมประสทธภาพ นอกจากน Rondinelli, Middleton and Verspoor (1990) ยงไดกลาวถงหลกสำาคญของการปฏรปการศกษาวา รฐจะตองสรางความเขาใจระหวางผน ำาชมชนและสงคมใหตระหนกใน

เรองของการขยายระบบโรงเรยนและการพฒนาคณภาพการศกษาซงเปนเปาหมายสำาคญของรฐ ในการทจะพฒนาประเทศ แตความไมพรอมในหลายๆดานยงมอย ทงในดานครทยงขาดการเตรยมการการฝกฝนทดพอ ส อ ว ส ด ป ร ะ ก อ บ ห ล ก ส ต ร ห ร ออปกรณตางๆทควรจะม ความรวมมอของชมชนทจะตองตระหนกและมสวนรวมในการจดการ ซ งศภณฏฐ ศศวฒวฒน (สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย, 2555) ไดกลาวเสรมวา ปญหาการศกษาไทยไมใชเร องของการขาดทรพยากร แตเปนเร องของก า ร ข า ด ป ร ะ ส ท ธ ภ า พ ใ น ก า ร ใ ช ทรพยากร อนเนองมาจากการขาด “ความรบผดชอบ ซงสมเกยรต ตง”ก จ ว า น ช ย แ ล ะ ค ณ ะ ไ ด เ ส น อยทธศาสตรการสรางความรบผดชอบสำาหรบการปฏรปการศกษาไวดงน 1) ปรบปรงระบบสอบมาตรฐานและการประเมนคณภาพสถานศกษาใหสะทอนคณภาพการจดการศกษา 2) เป ดเผยขอมลผลการสอบมาตรฐานและผลประเมนคณภาพของโรงเรยน เพอใหผ ปกครองเล อกโรงเรยนตามคณภาพและตดตามการดำาเนนงานได 3) กระจายอำานาจการบรหารใหกบโรงเรยน เพอใหโรงเรยนแตละแหง

ปรบปรงการจดการศกษาไดอยางคลองตว 4) ปฏรประบบผลตอบแทนของครใหเช อมโยงกบผลสอบของนกเรยน 5) จดสรรงบประมาณในรปแบบเงนอดหนนรายบคคล เพอให เ ง น อ ด ห น น เ ป น ไ ป ต า ม จ ำา น ว นนกเรยนทเลอกเขาเรยน สมเกยรต ตงกจวานชย และคณะ, 2555) ซงสอดคลองกบ วทยากร เชยงกล ทกล าวว า การปฏ ร ปการศ กษาจะตองหาทางแกไขอปสรรคในดานการบรหารจดการท ส ำาค ญๆด วย เชน ปฏรประบบบรหารจดการ การกระจายอำานาจใหองคกร ชมชนตางๆ มสวนรวมในทกระดบ (วทยากร เชยงกล, 2550)

จากท กล าวมาแสดงให เหนว าการปฏ ร ปว ทยาศาสตรน น ไม สามารถดำาเนนการไดเพยงคนใดคนหนง หรอหนวยงานใดหนวยงานหนง แตตองทำาการปฏรปทงองคาพยพ โดยเรมตงแตการกำาหนดทศทางและนโยบายภาครฐ ท จ ะต องมความชดเจนแนนอนพรอมทงดำาเนนการผลกดน สนบสนน ชวยเหลอทกภาคสวนทเกยวของตลอดจนสรางความตระหนก ใหความรและทำาความเขาใจก บสงคมและประชาชน ใหเหนถ งค ว า ม จ ำา เ ป น ใ น ก า ร ป ฏ ร ป ก า ร

ศกษาวทยาศาสตรเพอพฒนาประเทศ รวมทงหนวยงานทเกยวของตองรวมกนประสานการทำางานโดยกำาหนดยทธศาสตรการปฏรปทชดเจน เรยงลำาด บความส ำาค ญของการพฒนากอน-หลง เพอน ำาไปสแนวทางการปฏรปการศกษาวทยาศาสตรอยางเปนระบบ นอกจากนโรงเรยนตองปฏรปการศกษาวทยาศาสตรในระบบของตนเองใหมความเขมแขงเตมเตมตามศกยภาพ โดยประสานความรวมมอกบชมชนและสงคม สรางเครอขายการเรยนรโดยใชวทยาศาสตรเปนฐาน อกทงควรเปนส อกลางสรางความเขาใจอนดระหวางหนวยงานภาครฐก บประชาชนให เด น ไปในท ศทางเด ยวก น ส ำาหรบบ คลากรทางการศกษาท เก ยวของก บการศกษาวทยาศาสตรนน ตองเรงดำาเนนการพ ฒนาและ ปฏ ร ปตนเองท งแนวค ด วธปฏ บต การท ำางานเพ อใหการปฏรปการศกษาวทยาศาสตร สมฤทธผลอยางมประสทธภาพ

วธการดำาเนนการวจยขอบเขตการวจย1. การศกษาวทยาศาสตรในทน จะครอบคลมเฉพาะการศกษาวทยาศาสตรระดบการศกษาขนพนฐาน

2. การพฒนาแนวทางการปฏรปการศกษาวทยาศาสตร พจารณาจากการศกษาและสงเคราะหร ปแบบหรอแนวทางการจดการศ กษาว ทยาศ า ส ต ร จ า ก ปร ะ เ ท ศ ท เ ป น ก ล มตวอยาง โดยมขนตอนการดำาเนนการ 3 ขนตอน ดงน

1. ศกษาและสงเคราะหขอมลท เก ยวก บการปฏ ร ปการจ ดการศกษาวทยาศาสตร ระดบการศกษาขนพนฐาน โดยศกษาขอมลจากตางประเทศ ท มผลการจดการเรยนร วทยาศาสตร ใน 5 อนดบแรกของโ ค ร ง ก า ร ป ร ะ เ ม น ผ ล น ก เ ร ย นน า น า ช า ต พ .ศ . 2552 (PISA 2009) และโครงการศกษาแนวโนมการจดการศกษาคณตศาสตรและวทยาศาสตรระดบนานาชาต พ.ศ. 2554 (TIMSS 2011) โ ด ย 5 อนดบแรกของ PISA ได แก จน-เซ ยงไฮ ฟนแลนด ฮองกง สงคโปร และญป น สวน 5 อนด บแรกของ TIMSS ประกอบดวย สงคโปร จน-ไทเป เกาหลใต ญปนและฟนแลนด แตเนองจากทง 2 โครงการดงกลาวมประ เทศท ซ ำาก น 3 ประเทศ ค อ ฟนแลนด สงคโปร และญปน ดงนนผวจยจงมประเทศทใชในการศกษาเพอ

เปนกลมตวอยางทงสน 7 ประเทศ จากนนนำาขอมลมาสงเคราะหโดยใชตารางสงเคราะหประเดนการปฏรปการจดการศกษาวทยาศาสตร ระดบการศกษาขนพนฐานทผวจยสรางขน โ ด ย ใ ห ค ณ ะ ก ร ร ม ก า ร ท ป ร ก ษ าวทยานพนธตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหาและความถกตองของภาษาท ใ ช โดยก ำาหนดประ เด นท ส ง เ ค ร า ะ ห ใ น ด า น 1) เ ป าหมาย/คณภาพประชากร 2) การตราพระราชบญญตทเกยวของกบการศ ก ษ า ว ท ย า ศ า ส ต ร 3) ห น ว ยงาน/องคกรทรบผดชอบ: บทบาทอำานาจหนาท 4) การบรหารจดการ 5) หลกสตรวทยาศาสตร 6) การจ ด ก า ร เ ร ย น ก า ร ส อ น 7) โรงเรยน/แหลงการเรยนร 8) การมส วนร วมขององค กร ช มชนและประชาชน จากนน ผวจยนำาขอมลทไดจากการสงเคราะหมาสรางเปนแบบแบบสมภาษณแบบมโครงสราง (Structured Interview) เพ อใช ในการจดทำาการสนทนากลม (Focus Group) โดยน ำาแบบสมภาษณให คณะกรรมการทปรกษาวทยานพนธตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหาและความถกตองของภาษาทใช ทำาใหไดประเดนในการสมภาษณ ดงน

1) หน วยงานท ร บผ ดชอบเกยวการจดการศกษาวทยาศาสตร ระดบการศกษาขนพนฐาน

2) หนวยงานทเก ยวของและบ ทบาท หน าท ใ นการจ ดการศกษาวทยาศาสตร ระดบการศกษาขนพนฐาน

3) การด ำา เน นการจดท ำาแ ล ะ ก ำา ห น ด ม า ต ร ฐ า น ห ล ก ส ต รวทยาศาสตร

4) รปแบบของมาตรฐานและวธเขยนมาตรฐานของหลกสตร

5) ก า ร บ ร ห า ร จ ด ก า รหลกสตร

6) บทบาทหนาทของหนวยงานทเกยวของในการนำาหลกสตรไปใช

7) การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร

8) ส อการเรยนการสอนและแหลงเรยนรดานวทยาศาสตร

9) การวดและการประเมนผล

2. พฒนาแนวทางการปฏรปการจดการศกษาวทยาศาสตร ระดบการศกษาขนพนฐาน โดยดำาเนนการจดสนทนากล ม (Focus Group)

โดยผเชยวชาญดานวทยาศาสตรทไดจากการเลอกแบบเจาะจง ทมาจาก

1) ผ เ ช ย ว ช า ญ ด า นหลกสตรวทยาศาสตรจาก สสวท . จำานวน 3 ทาน

2) ผ เ ช ย วชาญด านการบรหารจดการหลกสตรจาก สพฐ . จำานวน 3 ทาน

3) ผ บ ร ห า ร ส ถ า น ศ ก ษ าจำานวน 2 ทาน

4) ศกษาน เทศก จ ำานวน 2 ทาน

5) อาจารยทสอนวทยาศาสตรจากมหาวทยาลย จำานวน 2 ทาน

6) ผเชยวชาญดานหลกสตรวทยาศาสตรท องถ น จาก สวทช. จำานวน 1 ทาน

รวมผ เช ย วชาญท งส น 13 ท าน จากน นผ ว จ ย ได ด ำา เน นการสงเคราะหประเดนและเกบรวบรวมขอมล โดยศกษาถงประเดนทยงไมครบถวนและยงไมสมบรณ ท ำาเปนแบบสมภาษณแบบมโครงสราง (Structured Interview) ใหคณะกรรมการทปรกษาวทยานพนธตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหาและความถกตองของภาษาทใช แลวนำากลบไปถามผเชยวชาญกลมเดมอกครงหนง แลวนำาผลทไดมาพฒนาเปน

รปแบบแนวทางการปฏรปการจดการศกษาวทยาศาสตร ในประเดนตางๆ ไดแก โครงสรางการบรหารจดการ ล ก ษ ณ ะ /ร ป แ บ บ ห ล ก ส ต รวทยาศาสตร การบรหารจดการม า ต ร ฐ าน ห ล ก ส ต ร ก า ร พ ฒ น าหลกสตรสถานศกษา ลกษณะการจดการเรยนการสอน ลกษณะแหลงเรยนร แล ะส อการเร ยนการสอน ลกษณะการวดและการประเมนผล และลกษณะบคลากรคร

3. การประเมนคณภาพของแ น ว ท า ง ก า ร ป ฏ ร ป ก า ร จ ด ก า รศกษาวทยาศาสตร ระดบการศกษาขนพนฐาน โดยนำารปแบบการปฏรปการจดการศกษาวทยาศาสตร ทไดมาสอบถามความเหนของผเชยวชาญซงเปนกลมเดยวกบการจดทำาสนทนาก ล ม (Focus Group) แ ล ะ ก า รส ม ภ า ษ ณ เ พ ม เ ต ม โ ด ย ใ ช แบบสอบถามความคดเหนเพอยนยนผลเกยวกบการประเมนคณภาพของแ น ว ท า ง ก า ร ป ฏ ร ป ก า ร จ ด ก า รศกษาวทยาศาสตรระดบการศกษาขนพนฐาน ทผวจยสรางขนโดยใหคณะกรรมการทปรกษาวทยานพนธตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหาและความถกตองของภาษาทใช นำามาสรป

สงเคราะหขอมลและการแจกแจงความถ คำานวณหาคารอยละ

ผลการวจยผวจยสรปผลการวจยออกเปน 3

สวน ดงน

1. ผลการสงเคราะหประเด นการปฏรปการจดการศกษาวทยาศาสตร ระด บการศกษาข นพ นฐาน พบวาประเทศไทยมการกำาหนดเปาหมาย/ค ณภาพประชากร แตยงขาดหนวยงานททำาหนาทในการขบเคลอนการปฏรปการศกษาวทยาศาสตรอยางชดเจน มการบรหารจดการในรปแบบของการกระจายอำานาจแตไมไดใหอำานาจอยางแ ท จ ร ง ม ก า ร จ ด ท ำา ม า ต ร ฐ า นหลกสตรแตรปแบบจำากดอยในกรอบและมรายละเอยดมากเกนไป ไมมการกำาหนดยทธศาสตรเพอใหโรงเรยนมความเขมแขง โรงเรยน/แหลงการเรยนรยงไมเออตอการเรยนรของผเรยน สำาหรบของตางประเทศผลการศ ก ษ า พ บ ว า ท ก ป ร ะ เ ท ศ ม เ ป าหม าย /คณ ภ าพ ปร ะ ชา กร ม ก า รประกาศนโยบายเพอการปฏรปการศกษาอยางเปนรปธรรมและมแผนพ ฒ น า ก า ร ผ ล ต ก ำา ล ง ค น ด า นวทยาศาสตรเทคโนโลยและการวจยใน

ระดบนานาชาต มหนวยงานททำาหนาทการขบเคลอนการศกษาวทยาศาสตร ม ก า ร ก ร ะ จ า ย อ ำา น า จ ใ ห ท อ ง ถ น หลกสตรเนนผเรยนเปนสำาคญ โดยเรยนร ผ านโครงงานและการวจย (Research Project) มาตรฐ านหลกสตรมความยดหยน ครสามารถออกแบบกจกรรมการเรยนการสอนเพอพฒนาศกยภาพของผเรยนไดเต มประส ทธ ภ าพ ม ก ารก ำาหนดยทธศาสตรเพอใหโรงเรยนมความเขมแขงและแหลงเรยนรเออตอการเรยนรของผเรยน

2. ผลการพฒนาแนวทางการปฏรปการจดการศกษาวทยาศาสตร ระดบการศกษาขนพ นฐาน ม 3 รปแบบ ด งน ร ปแบบท 1 โครงสร างการบรหารเหมอนเด ม โดยปรบ เพ มบทบาทหนาทของหนวยงานเดม โดยใ ห ส ถ า บ น ส ง เ ส ร ม ก า ร ส อ นวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) มบทบาทในการจดการศกษาด านวทยาศาสตรใหมากขน ซ งจะท ำาให สสวท. เป นหนวยงานหลกในการกำาหนดนโยบายและกำากบดแลดานการศกษาวทยาศาสตรเปนการเฉพาะ ป ร ะ ก อ บ ก บ ก า ร ท ม สสวท .ภมภาค /เขตพ นท จะท ำา ให

สสวท . มก ำาล งคนและเคร องมอ ตลอดจนงบประมาณ ในการชวยเหลอและสน บสน นสถานศกษาให สามารถดำาเนนการจดการศกษาดานวทยาศาสตร อ นจะ เป นการ เพ มประสทธภาพในการบรหารจดการใหมากขน

ตาราง 1 แสดงโครงสรางการบรหารจดการศกษาวทยาศาสตรรปแบบท 1

ร ปแบบท 2 มการต งคณะกรรมการยทธศาสตรดานการวจยแ ล ะ ก า ร พ ฒ น า ก า ร ศ ก ษ า ด า น

วทยาศาสตร แตอยภายใตการกำากบข อ ง ก ร ะ ท ร ว ง ศ ก ษ า ธ ก า ร โ ด ยโครงสรางการบรหารจดการกระทรวงศกษาธการยงคงทำาหนาทกำากบดแลทงระบบ แตมการตงคณะกรรมการยทธศาสตรและผลตก ำาลงคนดานว ทยาศาสตร ท ำาหน าท ด แ ลการศกษาวทยาศาสตรของชาต มหนาทในการกำาหนดแนวทางการปฏรปการศ กษาวทยาศาสตร นโยบายการจดการศกษาวทยาศาสตร ระดบการศกษาขนพนฐาน กำาหนดยทธศาสตรและผลตกำาลงคนดานวทยาศาสตร ตลอดจนวจยและพฒนาการศกษาดานวทยาศาสตร ในขณะท สสวท. และส ำาน กงานคณะกรรมการการศกษาข นพ นฐาน (สพฐ.) ยงคงมบทบาทหนาทรวมกนในการจดการศกษาดานวทยาศาสตรเหมอนเดม เชนเดยวกบ สำานกงานเขตพนทการศกษาการศกษา (สพท.) ทจะตองคอยชวยเหลอ สนบสนน กำากบและตดตามการจดการศกษาของสถานศกษาใหมประสทธภาพ ซงโครงสรางในร ปแบบท 2 น จะสงผลใหการบรหารจดการดานการศกษาวทยาศาสตร มความเปนเอกภาพในการบรหารจดการ

ตาราง 2 แสดงโครงสรางการบรหารจดการศกษาวทยาศาสตรรปแบบท 2

ตาราง 3 แสดงโครงสรางการบรหารจดการศกษาวทยาศาสตรรปแบบท 3

ร ปแบบท 3 มการต งคณะกรรมการยทธศาสตรดานการวจยแ ล ะ ก า ร พ ฒ น า ก า ร ศ ก ษ า ด า นวทยาศาสตร แตอยภายใตการกำากบข อ ง ส ำา น ก น า ย ก ร ฐ ม น ต ร โ ด ยโครงสรางการบรหารจดการ มการจดตงคณะกรรมการยทธศาสตรและผลตกำาลงคนดานวทยาศาสตร ซงมลกษณะเปนองคกรอสระ สงกดสำานก

คณะกรรมการยทธศาสตรและผลตกำาลงพลดานวทยาศาสตรแหงชาต

วตถประสงค

เพอ ใหเปนหนวยงานหลกในระดบนโยบายทวางแผน/กำาหนดยทธศาสตรและแนวทางการการปฏรปการศกษาวทยาศาสตรของประเทศ

คณะกรรมการมาจาก

ผแทนกระทรวงศกษาธการ กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพลงงาน และกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จากหนวยงานทเกยวของไมนอยกวาระดบอธบด

ผแทนภาคอตสาหกรรมและ ภาคเอกชน ผทรงคณวฒจากหลายสาขาอาชพ

ลกษณะองคกร เปนองคกรอสระ ภายใตกระทรวงศกษาธการ มวาระละ 4-6 ป

บทบาทหนาท กำาหนดแนวทางการปฏรปการศกษาวทยาศาสตร

(กฎหมาย/พรบ.)

สถานศกษา สำานกงานเขตพนทการศกษาการศกษา (สพท.)

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

(สสวท.)

กระทรวงศกษาธการ

สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

(สพฐ.)

สำานกนายกรฐมนตร

คณะกรรมการยทธศาสตรและผลตกำาลงคนดานวทยาศาสตรแหงชาต

วตถประสงค

เพอ ใหเปนหนวยงานหลกในระดบนโยบายทวางแผน/กำาหนดยทธศาสตรและแนวทางการการปฏรปการ

นายกรฐมนตร ใหเปนหนวยงานหลกในระดบนโยบายทวางแผน/กำาหนดยทธศาสตรและแนวทางการการปฏร ปการศกษาวทยาศาสตรของประเทศ สามารถบรหารจดการการศกษาวทยาศาสตรในระดบการศกษาขนพนฐานไดทงระบบ ครอบคลมทกหนวยงานทเกยวของและสามารถสงการไดโดยตรง ซ งจะสงผลใหการบรหารจดการมประสทธภาพมากขน

3. ผลการวจยการประเมนคณภาพของรปแบบแนวทางการปฏรปการจดการศกษาวทยาศาสตร ระดบการศกษาขนพนฐาน พบวาโครงสรางการบรหารจดการร ปแบบท 3 มความเหมาะสมมากทสด ร ปแบบท 1 ม ความเหมาะสมลำาดบรองลงมา และรปแบบท 2 เหมาะสมนอยทสด ดานล ก ษ ณ ะ /ร ป แ บ บ ห ล ก ส ต รวทยาศาสตร ควรเปนหลกสตรองม า ต ร ฐ า น (Standards-Based Curriculum) และเขยนมาตรฐานหล กสตรในล กษณะผสมระหว าง Concept Standard ก บ Performance Standard ด า นการบรหารจดการมาตรฐานหลกสตร ควรให สสวท. ทำาหนาทในการบรหารจดการมาตรฐานหลกสตรและให

สพท. ทำาหนาทในการบรหารจดการหลกสตร ดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษา ควรใหสถานศกษามอสระในการด ำาเน นการพฒนาหลกสตร ดานการจดการเรยนการสอน ควรใหครใชวธการสอนทมความหลากหลายเหมาะสมกบผเรยน จดการเรยนร แบบใชปญหาเปนฐาน (Problem-Based Learning) เลอกใชสอและหาแหลงเรยนรทเหมาะสม สอดคลองกบสภาพการณเรยนรของผเรยนและทองถน สำาหรบการจดการเรยนการสอนควรให สพฐ. และ สสวท. มหนาท รวมกนในการพฒนาการจดการเรยนการสอนของคร โดย สสวท. เป นหนวยงานหลกและรบผดชอบโดยตรงในดานการพฒนาการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร ให สพฐ. มหนาท เปนหนวยงานรอง และ สพท. มหนาทชวยเหลอสถานศกษาในการออกแบบ แนวทางการจดการเรยนการสอนตลอดจนรปแบบการเรยนร ใหเหมาะสม ดานลกษณะแหลงเรยนร แ ล ะ ส อ ก า ร เ ร ย น ก า ร ส อ น ค ว รปรบปรงแหลงเรยนรใหอยในสภาพทพรอมใชและทนตอการเปลยนแปลงของโลก มการบรหารจดการการใหมประสทธภาพ และขยายแหลงเรยนร ไปในระดบภมภาคใหมากขน โรงเรยน

คณะกรรมการยทธศาสตรและผลตกำาลงคนดานวทยาศาสตรแหงชาต

วตถประสงค

เพอ ใหเปนหนวยงานหลกในระดบนโยบายทวางแผน/กำาหนดยทธศาสตรและแนวทางการการปฏรปการ

หรอครควรแสวงหาสอ/แหลงเรยนร ในชมชนทเหมาะสม โดยรฐควรม มาตรการชวยเหลอหนวยงานหรอองคกรเอกชนทชวยในการผลตสอการเรยนการสอน สนบสนนใหแกบคลากรหรอผทผลตสอใหสามารถด ำา เ น น ก า ร ป ฏ บ ต ไ ด อ ย า ง ม ประสทธภาพ ผลการวจยยงพบวาควรให สสวท. มหนาท รบผ ดชอบโดยตรงในดานการพฒนาแหลงเรยนร แ ล ะ ส อ ก า ร เ ร ย น ก า ร ส อ นวทยาศาสตร และ สพฐ . มหน าท ใหการสน บสน นด านงบประมาณ ประสานงานกบหนวยงานองคกรทเก ยวของใหมความเหมาะสม ดานลกษณะการวดและการประเมนผล ควรให สทศ. มหนาทในการทดสอบและประเมนผลการจดการศกษาและก า ร ท ด ส อ บ ร ะ ด บ ช า ต ใ น ร ะ ด บ Higher Standard และควรมเปาหมายของการประเมนเพอนำาผลไปใชในการปรบปรงและพฒนาการศกษาข อ ง ช า ต ส ำา ห ร บ ส ำา น ก ท ด ส อ บทางการศกษา สพฐ. ควรใหมหนาทในการวดและการประเมนการจดการศกษาของชาตใหเปนไปตามมาตรฐานหลกสตร โดยมเปาหมายเพอนำาขอมลไปใชในการปรบปร งคณภาพการศกษาของประเทศและประเมนผล

สมฤทธ ทางการเรยนในระดบชาต ด า น ล ก ษ ณ ะ บ ค ล า ก ร ค ร เ ห น ว ากร ะบ วนก าร ผล ตค ร ใ ห ไ ด ม า ซ งคณภาพควรดำาเนนการ ดงน 1) ตองไดคนทเกงและพรอมทจะมาเปนคร 2) หลกสตรทใชในการสอนผทจะเปนค ร ต อ ง ม ค ว า ม เ ข ม ข น แ ล ะ ป ร บมาตรฐานหรอเกณฑในการทจะจบออกไปเปนครใหสงขน สวนครประจำาการควรดำาเนนการดงน 1) ตองมกระบวนการพฒนาครอยางตอเนอง 2) มระบบกำากบตดตามและประเมนครใหไดตามมาตรฐานทก ำาหนด 3) กระบวนการสงเสรมและดแลใหครทมศ กยภาพได เป นคร ต อ ไป ควรใช นโยบายการเสรมแรงและสรางแรงจงใจใหครพฒนาตนเองอยเสมอ และควรเปดโอกาสให รบผจบมาทางดานการศกษาวทยาศาสตรโดยตรงมาเป นครและพฒนาใหมท กษะความสามารถในการจดการเรยนการสอน มการก ำาก บตดตามและการประเมน โดย สสวท . ตองประสานงานก บ สพท. และ สพฐ. เพอใหครสามารถจดการเรยนการสอนได อยางเตมประสทธภาพ

อภปรายผลการวจย

การวจยเร องการปฏร ปการจดการศกษาวทยาศาสตร ระดบการศกษาขนพนฐาน มขออภปรายใน 5 ประเดนหลก ตามลำาดบของวธการด ำาเน นงาน ด งน 1) การตงคณะกรรมการยทธศาสตรดานการวจยแ ล ะ ก า ร พ ฒ น า ก า ร ศ ก ษ า ด า นวทยาศาสตร ซ งผวจยมความเหนสอดคลองตรงกนกบผลการวจยทเหนควรใหมคณะกรรมการชดด งกล าว เน องจากจะท ำา ใหสามารถประสานงานกบหนวยงานตางๆและขบเคลอนการดำาเน นงานดานการจ ด ก า ร ศ ก ษ า ว ท ย า ศ า ส ต ร ไ ด ม ประสทธภาพมากขน ซ งในปจจบนประเทศไทยมหนวยงานทกำากบดแลเกยวกบการพฒนาการจดการศกษาดานวทยาศาสตรอย 2 หนวยงานหลกๆ คอ สพฐ. และ สสวท. โดยทง 2 หนวยงานลวนอยภายใตสงกดของกระทรวงศกษาธการ ซ งทผานมามการเปลยนแปลงในระดบนโยบายบอยคร ง ทำาใหขาดความตอเนองในนโยบายและการดำาเนนงาน อกทงไมมหนวยงานทรบผดชอบดานการบรหารจดการการศกษาวทยาศาสตร (Science Education) โดยตรง การดำาเนนการตางๆจงตองปฏบตต า ม น โ ย บ า ย ข อ ง ก ร ะ ท ร ว ง

ศกษาธการเปนหลก รวมทงวสยทศน นโยบาย แนวคดในการพฒนาและก า ร จ ด ก า ร ศ ก ษ า ท า ง ด า นวทยาศาสตร ดงนนถาการดำาเนนการของกระทรวงศกษาธการมปญหาจะสงผลกระทบตอการจดการศกษาทงระบบ เพอใหการบรหารจดการการศกษาดานวทยาศาสตรมประสทธภาพ จงควรใหมการตงคณะกรรมการยทธศาสตรด านการวจยและการพฒนาการศกษาดานวทยาศาสตร ใหเปนหนวยงานหลกในระดบนโยบายทวางแผน/กำาหนดยทธศาสตรและแนวทางการปฏรปการศกษาวทยาศาสตรของประเทศเปนการเฉพาะ ซงจะทำาใหสามารถประสานงานกบหนวยงานตางๆ และขบเคลอนการดำาเนนงานทางดานการจดการศกษาวทยาศาสตรไดอยางมประสทธภาพมากขน ทงนคณะกรรมการยทธศาสตรฯ จะตองออกแบบโครงสรางการบรหารจดการในรปแบบของหนวยงานรปแบบพเศษ เพอใหสามารถรองรบการขบเคลอนยทธศาสตรทส ำาคญของประเทศได โดยตองอาศยการดำาเนนงานทมความยดหยน คลองตว ไมยดตดกบโครงสรางองคการและระบบราชการแบบเดมๆ (บญเกยรต การะเวกพนธ และคณะ, 2560) ซงจะสง

ผลให สสวท. เปนหนวยงานในระดบปฏบต ทำาหนาทในการขบเคลอนและดำาเนนการในการบรหารจดการการศกษาวทยาศาสตร โดยให สพฐ . มหน าท สน บสน น ช วย เหล อและอำานวยความสะดวกแก สสวท.ใหการด ำา เ น น ง า น ม ป ร ะ ส ท ธ ภ า พ 2) โครงสรางการบรหารจดการ ซง พบว า ร ป แ บ บ ท 3 ท ม ก า ร ต ง ค ณ ะกรรมการยทธศาสตรดานการวจยแ ล ะ ก า ร พ ฒ น า ก า ร ศ ก ษ า ด า นวทยาศาสตร แตอยภายใตการกำากบของส ำาน กนายกรฐมนตร มความเหมาะสมมากท ส ด ซ งผ ว จ ย เหนวาการทผลวจยออกมาในลกษณะดงกลาว เนองจากรปแบบและโครงสรางในล กษณะ เด มๆ ซ งม กร ะ ทรวงศกษาธการเปนตวขบเคลอนนโยบายไมสามารถนำาไปสแนวทางของการปฏรปการจดการศกษาวทยาศาสตร ระดบการศกษาขนพนฐานได จำาเปนตองมการเปลยนแปลงทงระบบ ดงทส ำา น ก น โ ย บ า ย แ ล ะ ย ท ธ ศ า ส ต ร สำานกงานปลดกระทรวงศกษาธการไดสร ปถงปญหาและอปสรรคของโครงสรางการบรหารราชการของกระทรวงศกษาธการวามป ญหาท ส ำาค ญหลายประการ และท ส ำาค ญประการหนงกคอการปฏรปโครงสราง

แ ล ะ ก า ร บ ร ห า ร จ ด ก า ร ท ม ประสทธภาพ (ส ำาน กนโยบายและยทธศาสตร สำานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ , 2558) ดงน นการม หนวยงานในระดบนโยบายและกำากบด แ ล ก า ร จ ด ก า ร ศ ก ษ า ท า ง ด า นวทยาศาสตรโดยตรงเปนการเฉพาะ อยางรปแบบโครงสรางการบรหารจดการรปแบบท 3 จะทำาใหมหนวยงานท ดแลรบผ ดชอบการจดการศกษาวทยาศาสตรของชาตทเปนรปธรรมและชดเจนมากขนประกอบกบโครงสรางการบรหารจดการของคณะกรรมการยทธศาสตรดานการวจยแ ล ะ ก า ร พ ฒ น า ก า ร ศ ก ษ า ด า นวทยาศาสตรทกำาหนดใหสงกดสำานกนายกรฐมนตร และมองคประกอบของคณะกรรมการทมาจากระดบสงของทกภาคสวน จะท ำาใหสามารถประสานกบหนวยงานตางๆไดเป นอยางด ซ งจะสงผลใหการบรหารจดการศกษาทางดานวทยาศาสตรมความเปนเอกภาพและมประสทธภาพมากข น ท ง ในด านโครงสรางและหน าท การบรหารจดการ มความรวดเร ว ในการปฏ บ ต ท งน คณะกรรมการยทธศาสตรดานการวจยแ ล ะ ก า ร พ ฒ น า ก า ร ศ ก ษ า ด า นว ท ย า ศ า ส ต ร จ ะ ต อ ง อ อ ก แ บ บ

โครงสราง และระบบบรหารงานราชการใหม ในรปแบบของหนวยงานรปแบบพเศษ เพอใหสามารถรองรบการขบเคลอนประเดนยทธศาสตร สำาคญของประเทศทตองอาศยการดำาเนนงานทมความยดหยน คลองตว ไมยดตดกบโครงสรางองคการและระบบราชการแบบเดม (บญเกยรต การะเวกพนธ และคณะ, 2560) 3) การบรหารจดการมาตรฐานหลกสตร จากผลการวจยพบวาการบรหารจ ด ก า ร ม า ต ร ฐ า น ห ล ก ส ต รวทยาศาสตร ควรให สสวท. ทำาหนาทในการบรหารจดการ โดย สพฐ . มหนาทสน บสนนและอ ำานวยความส ะ ด ว ก เ ก ย ว ก บ เ ร อ ง ก า ร จ ด ท ำามาตรฐานหลกสตร และดำาเนนการบร ห ารจ ดการ เ พ อ น ำา มาต ร ฐ านหลกสตรสสถานศกษา ซงผลการวจยดงกลาวมความขดแยงกบรปแบบในปจจบน ทให สพฐ.ทำาหนาทบรหารจดการ และ สสวท . ทำาหน าท เป นหนวยงานสนบสนนหรอคณะทำางาน ในการด ำาเน นการจดท ำามาตรฐานหลกสตรวทยาศาสตร ซ งแสดงวา สสวท . ตองฟงปรชญา แนวค ด หล กการ ในการจดท ำามาตรฐานหลกสตรจาก สพฐ. หรอกระทรวงศกษาธการ ซ งปกตกจะมปญหาใน

ดานการดำาเนนการอยแลว ประกอบกบถ าพจารณาถ งโครงสรางการบรหารจดการดวยแลว สพฐ. ซงอยภายใต กระทรวงศกษาธการท ถกครอบงำาโดยฝายการเมอง จงเปนไปไดยากในการทจะพฒนาการบรหารจ ด ก า ร ม า ต ร ฐ า น ห ล ก ส ต รวทยาศาสตรใหมมาตรฐานไดอยางทควรจะเปน อนเนองมาจากความไมชด เจนและความต อเน องในด านน โ ย บ า ย แ ล ะ ก า ร เ ม อ ง ท ม ก า รเปลยนแปลงบอยครง อนจะสงผลตอการบรหารจดการมาตรฐานหลกสตรวทยาศาสตรได ซงผวจยมความเหนสอดคลองกบผลการวจยดงกลาว ซงจะสงผลให สสวท. เปนหนวยงานในระดบปฏบต ทำาหนาทในการขบเคลอนและดำาเนนการในการบรหารจดการมาตรฐานหลกสตรวทยาศาสตร อกท งยงมความสอดคล องก บภาระหนาทในปจจบนของ สสวท. เอง ทตองดำาเนนการสงเสรม สนบสนนการจดการศกษาและการท ำามาตรฐานหลกสตรวทยาศาสตร นอกจากนในขอเสนอของผลการวจย ผเชยวชาญยงเสนอแนะเพมเตมดวยวาเหนควรให สสวท. บรหารจดการมาตรฐานหลกสตรวทยาศาสตร เพราะบคลากรมความรความชำานาญในบทบาทหนาท

ใ น ก า ร บ ร ห า ร จ ด ก า ร ม า ต ร ฐ า นหลกสตรวทยาศาสตร โดยให สพฐ. มหนาทสน บสนนและอ ำานวยความสะดวกเก ยวก บ เร อง การจดท ำามาตรฐานหลกสตร และดำาเนนการบร ห ารจ ดการ เ พ อ น ำา มาต ร ฐ านหลกสตรสสถานศกษา

นอกจากนการเขยนมาตรฐานหลกสตรวทยาศาสตร ตองเขยนใหผจดทำาหลกสตรมความคลองตวและออกแบบหลกสตรทมความเหมาะสมและสอดคลองกบสภาพบรบทของตนเองได เน องจากบร บทของวทยาศาสตรบางครงตองการมงเนนใหน กเรยนเก ดความร ความคดท สำาคญและจำาเปน โดยเฉพาะในดานหลกการ ทฤษฎหรอองคความรขอเทจจรงตางๆ กตองเขยนในลกษณะข อ ง Concept Standard เ ช นเด ยวก นก บบางบรบทตองการให นกเรยนไดแสดงออกซงลกษณะและความสามารถทนกเรยนทพงกระทำาและปฏบตได กตองเขยนในลกษณะข อ ง Performance Standard ด ง น น ม า ต ร ฐ า น ห ล ก ส ต รวทยาศาสตรควรต องมการผสมผส าน ใ น ล ก ษณ ะ ข อ ง Concept Standard แ ล ะ Performance Standard ทงนขนอยกบสภาพและ

บรบทของธรรมชาตของวทยาศาสตร 4) การพฒนาหลกสตรสถานศกษา มประเดนทควรพจารณา 2 ประการคอ ประการแรก การพฒนาหลกสตรสถานศกษามความตอเนองมาจากการกำาหนดมาตรฐานหลกสตร แตมาตรฐานหลกสตรวทยาศาสตรของประเทศไทยนน มการก ำาหนดรายละเอยดและมความเฉพาะเจาะจงทมากเกนไป การพฒนาหลกสตรสถานศกษาจงมงเนนแตเพยงการดำาเนนการใหสามารถจดการเรยนการสอนใหครบตามทมาตรฐานหลกสตรกำาหนดไวเทานน โดยไมสามารถสะทอนความตองการและบรบทของทองถ นได ประการทสอง ในเรองของการบรหารจดการ การพฒนาหลกสตรสถานศกษา ซงในสภาพการณทดเหมอนวา สวนกลางมการก ำาหนดมาตรฐานหลกสตรมาให แลวใหสถานศกษาด ำาเน นการพฒนาหล กสตรสถานศกษาไดดวยตนเอง แตในทางปฏบตแลวจะพบวานอกจากมาตรฐานทม การกำาหนดเนอหารายละเอยดทคอนขางมากและมความเฉพาะเจาะจงมากเกนไปแลว สวนกลางยงพยายามทจะออกแบบความคดเพอเปนแนวทางหรอกรอบในการพฒนาหลกสตรมาให ทงในรปของหนงสอ ตวอยางแบบ

เรยน ส อตางๆ ประกอบกบความเขาใจทคลาดเคลอนของคร หรอผบรหารสถานศกษากนำาสงเหลานนมาใชแลวถอเสมอนหนงวาเปนหลกสตรสถานศกษา ซ งไมตอบโจทยตามแนวทางการปฏรปการศกษาวทยาศาสตรทสถานศกษาควรมอสระในการดำาเนนการพฒนาหลกสตรสถานศกษา นอกจากนหล กสตร ตองม ความยดหยน หลากหลาย และเนนความคดสรางสรรค สอนใหผเรยนมก า ร ค ด เ ช ง ว พ า ก ษ (Critical Thinking) รจกตงคำาถามและหาคำาตอบอยางเปนระบบ ไมเนนการสอนแบบท องจ ำา ขณะเด ยวก นก ให ม คณธรรม นำาความรควบคกนไป ควรมกจกรรมพเศษนอกเวลาเรยนเพมขน และเปดประสบการณตางๆมากขน (สำาน กงานเลขาธการสภาการศกษา, 2559) และควรม

ด งน นการพฒนาหล กสตรสถานศกษาตามแนวทางการปฏรปการศกษา สวนกลางจงควรกำาหนดแตเพยงมาตรฐานหลกสตร และใหสถานศกษามอสระอยางเตมทในการพฒนาหล กสตรของตนเอง โดยความรวมมอของชมชน หรอองคกรสวนทองถ นท งภาครฐและเอกชน ดำาเนนการจดทำาหลกสตรสถานศกษา

ใหสอดคลองกบอตลกษณของทองถนและเหมาะสมกบบรบทของตนเอง ทงนหลกสตรสถานศกษาทพฒนาขนจะตองสะทอนตามมาตรฐานหลกสตรแกนกลางของชาตดวย 5) การวดและการประเมนผล สำาหรบระบบการว ด แ ล ะ ก า ร ป ร ะ เ ม น ผ ล ข อ งประเทศไทย ยงคงมปญหาอยบางประการทงรปแบบและวธการ ไมวาจะเปนการทำางานทซ ำาซอนของแตละหนวยงาน การไมเขาใจบทบาทหนาทการทำางานของตนเองในแตละองคกร และการดำาเนนการวดและการประเมนผลทขดตอหลกการ รปแบบและวธ การของการวดและการประเมนในแตละระดบ นอกจากนการทนกเรยนตองถกวดและประเมนทมากเกนไป สงผลใหนกเรยนเกดความเบอหนายและไมใหความสำาคญตอการสอบเทาทควร ดงนนควรมการปรบเปลยนบทบาทหน าท ของหน วยงานท ท ำาหนาทในการวดและการประเมนในระดบชาต โดยสทศ. ควรทำาหนาทในการว ดและการประ เ ม น ในร ะ ด บ Higher Standard ท เน นการวดและการประเมนตามนโยบายท ได กำาหนด และเนนประเมนการรเร อง (Literacy) จงไมจำาเปนตองสอบในทกลมสาระ และใชวธการสมนกเรยน

เพอทำาการทดสอบ สำาหรบสพฐ. ควรเน นการวดและการประ เม นตามมาตรฐานทไดกำาหนดไวในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน เมอการเรยนส นสดลงตามมาตรฐานหลกสตร เพอวดผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน

ขอเสนอแนะในเชงปฏบตผวจยมขอเสนอแนะดงน

1. สสวท. ตองปรบเพมบทบาทหนาทและพนธกจใหสอดรบกบโครงสรางใหมท มคณะกรรมการยทธศาสตร ดานการวจยและการพฒนาการศกษาดานวทยาศาสตรเป นหวหนาคณะทำางานในการดำาเนนการเกยวกบการจดการศกษาวทยาศาสตร ทงดานการบรหารจดการมาตรฐานหลกสตร การพฒนาการจดการเรยนการสอน การพฒนาแหลงเรยนรและสอการเรยนการสอน กำาหนดรปแบบ/เกณฑการวดและการประเมนผลการจดการศกษาวทยาศาสตรในระดบการศกษาขนพนฐาน เปนตน2. สพฐ. ตองมการปรบโครงสรางการบรหารจดการใหมความคลองตว และปรบลดบทบาทหน าท ในการด ำา เ น น ก า ร ท า ง ด า น ก า ร จ ด ก า รศกษาวทยาศาสตรลง แลวทำาหนาท

เ ป น ผ อ ำา น ว ย ค ว า ม ส ะ ด ว ก แ ล ะสนบสนนแก สสวท. ทงดานการจดทำามาตรฐานหลกสตร และการบรหารจดการ นอกจากนยงควรเปนหนวยงานทใหการสนบสนนดานงบประมาณ ชวยเหลอประสานงานกบหนวยงานองคกรทเก ยวของเพ อใหการจดการศกษาดานวทยาศาสตรมประสทธภาพ3. สพท. ตองมการปรบเพมบทบาทหนาทของหนวยงานทเก ยวของให เขมขนขน โดยเฉพาะดานการบรหารจดการหล กสตร และการก ำาหนดนโยบายการศกษาวทยาศาสตรให ส อ ด ค ล อ ง ก บ ท อ ง ถ น โ ด ย อ งม า ต ร ฐ า น ห ล ก ส ต ร แ ก น ก ล า ง นอกจากนควรชวยเหลอ สถานศกษาในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา ใหเหมาะสมกบบรบทและสภาพการณของทองถนดวย4. สทศ . ต องมการปรบ เปล ยนบทบาทหนาทใหมหนาทในการทดสอบและประเมนผลการจดการศกษาและก า ร ท ด ส อ บ ร ะ ด บ ช า ต ใ น ร ะ ด บ Higher Standard ไ ม ใ ช ก า รประเมนผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน โดยมเปาหมายเพอนำาขอมลไปใช ในการปรบปร งคณภาพการศ ก ษ า ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ ส ว น ส ำา น ก

ทดสอบทางการศกษา สพฐ. ตองมการปรบเพ มบทบาทหน าท ในการด ำาเน นการวดและประเมนผลการจดการศกษาของชาตใหเปนไปตามมาตรฐานหลกสตร โดยมเปาหมายของการประเมนเพอนำาขอมลไปใชในการปรบปรงคณภาพการศกษาของปร ะ เท ศและประ เม นผลสมฤทธ ทางการเรยนในระดบชาต

อยางไรกตามขณะทดำาเนนการวจยมการปรบเปลยนโครงสรางการบรหารจดการบางประการเชน กำาหนดใหมศ กษาธการภาค ศ กษาธการจงหวด มการปรบลดบทบาทหนาทของ สพท. ในดานงบประมาณและการบรหารบคลากร เปนตน ดงนนก า ร น ำา ผล ก า ร ว จ ย ไ ป ใ ช จ ง ต อ งตระหนกในเรองของการเปลยนแปลง ดงกลาว

เอกสารอางอง

กระทรวงศกษาธการกระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กร งเทพมหานคร : โรงพมพ ค ร สภาลาดพราว.

วทยากร เชยงกล. (2550). สภาวะการศกษาไทยป 2549/2550 การแกปญหาและการปฏรปอยางเปนระบบองครวม. กรงเทพมหานคร: สำานกพมพหางหนสวนจำากด ว.ท. ซคอมมวนเคชน.

สมเกยรต ตงกจวานชย และคณะ. (2555). การปฏรปการศกษารอบใหม: สการศกษาทมคณภาพอยาง

ทวถง และระบบการบรหารและการเงนเพอสรางความรบผดชอบในการจดการศกษา. กรงเทพมหานคร: สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (TDRI).

บญเกยรต การะเวกพนธ และคณะ. (2560). การบรหารงานภาครฐแนวใหม. กรงเทพมหานคร: สถาบนพระปกเกลา.

สำาน กงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต(สศช.). (2554). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 ( พ.ศ. 2550 - 2554 ). พมพครงท 1.กรงเทพมหานคร.

สำานกนโยบายและยทธศาสตร ส ำานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ. (2558). รายงานความกาวหนาปฏรปการศกษา. กลมประชาสมพนธ, สำานกงานรฐมนตร.

สำานกงานเลขาธการสภาการศกษา (สกศ.). (2554). ยทธศาสตรการผลตและพฒนากำาลงคนของประเทศในชวงการปฏรปการศกษาทศวรรษทสองพ.ศ.2552-2561. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร: บรษทพรกหวานกราฟฟค.

_______. (2555). รายงานการสมมนาเร องนโยบายการปฏรปวทยาศาสตร ศกษาของประเทศไทย. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร: บรษทพรกหวานกราฟฟค.

_______. (2559). รายงานผลการประเมนการบงคบใชกฎหมายการศกษาและปรบปรงแกไขกฎหมายการศกษาใหสอดคลองและสนบสนนการปฏรปการศ ก ษ า ข อ ง ช า ต ป ร ะ จ ำา ป ง บ ป ร ะ ม า ณ 2559. พ ม พ ค ร ง ท 1. กรงเทพมหานคร: สำานกงานเลขาธการสภาการศกษา.

ศภณฏฐ ศศวฒวฒน. (2555). ความลมเหลวของระบบการประเมนผลการศกษาไทย: สาเหตและขอเสนอแนะ. กรงเทพมหานคร: สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (TDRI).

Reimers, E. V. 2003. Teacher Professional Development: An International Review of the

Literature. Paris: UNESCO.

Rodger, W. B. (1993). Reforming Science Education. New York: Teachers College Press.

Dennis A. Rondinelli, John Middleton and Adriaan M. Verspoor. (1990). Planning Education Reforms in Developing Countries: The Contingency Approach. Duke University Press USA.

Sharon, J. L. 2000. Equity and science education reform. New Jersey: Lawrence Erlbaum

Associates, Inc.