1

การเพมผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การแกโจทยปญหา

พนธศาสตรของเมนเดล วชาชววทยา 5 ดวยตารางพนเนตต

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6/1 โรงเรยนแมวงกพทยาคม

สรรเสรญ วระพจนานนทคร วทยฐานะ ครชำานาญการ

2

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร โรงเรยนแมวงกพทยาคม

สำานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 42

สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ

บทคดยอการเพมผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การแกโจทยปญหาพนธ

ศาสตรของเมนเดล วชาชววทยา 5 ดวยตารางพนเนตต ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6/1 โรงเรยนแมวงกพทยาคม มวตถประสงคเพอศกษาพฒนาการของนกเรยนในการเขยน genotype ของเซลลสบพนธ มกลมเปาหมายคอนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6/1 จำานวน 18 รายทมผลการทดสอบประจำาหนวยไมผาน ตวแปรทใชในการศกษาประกอบดวย ตวแปรอสระ คอ การใชตารางพนเนตตในการเขยน genotype ของเซลลสบพนธ และตวแปรตาม คอ ผลสมฤทธทางการเรยนวชาชววทยา 5 เรอง การแกโจทยปญหาพนธศาสตรของของเมนเดล มเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลคอ ใบ

3

งานท 1 การแยกเซลลสบพนธ ใบงานท 2 การแกโจทยปญหาพนธศาสตรของเมนเดล วดผลและประเมนผลดวยแบบทดสอบหลงเรยน นวตกรรมทใชในการวจย คอ การใชตารางพนเนตตในการเขยน genotype ของเซลลสบพนธ วเคราะหขอมลดวยการเปรยบเทยบคะแนนจากการตอบคำาถามใบงานท 1, 2 และแบบทดสอบหลงเรยนกบเกณฑทผวจยกำาหนดคอ ตองมคะแนนไมตำากวารอยละ 70 ของคะแนนเตม ผลการวจยพบวา

นกเรยนมคะแนนจากการตอบคำาถามใบงานท 1 ระหวาง 78 – 88 คะแนน มคะแนนรวมเฉลย 85.78 คะแนน/คน คะแนนจากการตอบคำาถามใบงานท 2 ระหวาง 73 – 89 คะแนน มคะแนนรวมเฉลย 84.56 คะแนน/คน และคะแนนจากแบบทดสอบหลงเรยนระหวาง 69 – 75 คะแนน มคะแนนรวมเฉลย 73.56 คะแนน/คน และนกเรยนทกรายมผลการประเมนผานเกณฑทกำาหนด

4

สารบญ

หนาบทคดยอ กสารบญ ขสารบญตาราง คสารบญภาพ งบทท 1 บทนำา 1บทท 2 แนวคด ทฤษฎ เอกสารและงานวจยทเกยวของ 3บทท 3 วธดำาเนนการวจย 5บทท 4 ผลการวจย 6บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ 8บรรณานกรม 10ภาคผนวก 11

ก ใบความร การเขยน genotype ของเซลลสบพนธดวยตารางพนเนตต

12

ข ใบงานท 1 การแยกเซลลสบพนธ 15ค เฉลยใบงานท 1 การแยกเซลลสบพนธ 18ง ใบงานท 2 การแกโจทยปญหาพนธศาสตรของเมนเดล

21

จ เฉลยใบงานท 2 การแกโจทยปญหาพนธศาสตรของเมนเดล

23

ฉ แบบทดสอบหลงเรยน การแกโจทยปญหาพนธศาสตร

28

ช เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน การแกโจทยปญหาพนธศาสตร

30

ซ หลกฐานการวจย 35

5

ประวตผวจย 37

ความเปนมาและความสำาคญของปญหาผวจยไดรบมอบหมายจากโรงเรยนแมวงกพทยาคมใหจด

กจกรรมการเรยนรรายวชาชววทยา 5 สำาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 แผนการเรยนเนนวทยาศาสตร ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 จากการทดสอบระหวางเรยนชนมธยมศกษาปท 6/1 จำานวน 34 ราย พบวา นกเรยนไมสามารถเขยน genotype ของเซลลสบพนธไดเลย 15 ราย คดเปนรอยละ 44.12 และเขยน genotype ของเซลลสบพนธไดบางแตไมถกตองทงหมด 3 ราย คดเปน 8.82

การเขยน genotype ของเซลลสบพนธเปนพนฐานสำาคญของการแกโจทยปญหาพนธศาสตรของเมนเดลและพนธศาสตรทนอกเหนอจากพนธศาสตรของเมนเดล เชน การขมอยางไมสมบรณ การแสดงออกรวมกนของยน

ตารางพนเนตต (Punnett square) เปนตารางชวยทำานายผลทไดจากการทดลองการผสมพนธ ตงชอตาม Reginald

6

CrundallPunnett ผคดวธน นกชววทยาใชตารางนในการหาโอกาสทรนลกจะม genotype แบบตาง ๆ ได ดงภาพท 1

ภาพท 1 ตารางพนเนตต แสดง genotype ของถวลนเตารนลกทเกดจาก ถวลนเตาผกสเขยว (yy) ผสมกบถวลนเตาฝกสเหลอง (Yy)

ทมา http://th.wikipedia.org/wiki/ตารางพนเนตตผวจยมความสนใจนำาตารางพนเนตตมาทดลองใชในการแก

ปญหานกเรยนเขยน genotype ของเซลลสบพนธในการแกโจทยปญหาพนธศาสตรของเมนเดล เพอเพมผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาชววทยา 5 ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6/1 ทมผลการทดสอบไมผานเกณฑทง 18 รายตอไป

วตถประสงคเพอศกษาพฒนาการของนกเรยนในการเขยน genotype

ของเซลลสบพนธ

ขอบเขตการวจยกลมเปาหมาย

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 6/1 โรงเรยนแมวงกพทยาคม ทเรยนวชาชววทยา 5 ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 จำานวน 18 ราย

7

การกำาหนดตวแปรตวแปรอสระการใชตารางพนเนตตในการเขยน genotype

ของเซลลสบพนธตวแปรตามผลสมฤทธทางการเรยนวชาชววทยา เรอง การ

แกโจทยปญหาพนธศาสตรของเมนเดล

คำาถามการวจยตารางพนเนตตทำาใหนกเรยนเขยน genotype ของเซลล

สบพนธไดหรอไม

นยามศพทเฉพาะจโนไทป (genotype) หมายถง ยน หรอ genetic

makeup ทควบคมลกษณะของสงมชวตแตละลกษณะ เชน AA หรอ aa เปนยนทควบคมลกษณะความสงของตนถว

ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง คะแนนจากการตรวจแบบทดสอบหลงเรยน เรอง การแกโจทยปญหาพนธศาสตรของเมนเดล ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6/1 จำานวน 18 ราย ทเปนกลมเปาหมาย โดยเปรยบเทยบกบเกณฑการผานทผวจยกำาหนดขน คอตองมคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ของคะแนนเตม

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ1. นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนวชาชววทยา 5 เรอง การ

แกโจทยปญหาพนธศาสตร เพมขน

8

2. นกเรยนสามารถนำาตารางพนเนตตไปใชในการแกโจทยปญหาพนธศาสตรของเมนเดลและโจทยปญหาพนธศาสตรทนอกเหนอพนธศาสตรของเมนเดลได

3. นกเรยนมเจตคตทดตอการเรยนวชาชววทยา

แนวคด ทฤษฎ เอกสารหรอวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

ตารางพนเนตตตารางพนเนตต(Punnett square)เปนวธคำานวณผลการ

ทดลองของเมนเดล โดย Reginald CrundallPunnett ในป ค.ศ. 1905 (Arizona State University, 2012) ตารางพนเนตต โดยมวธการดงน

1. สรางตารางขนมาแลวเรยงเซลลสบพนธทสรางขนจากฝายหนงตามแถวแนวตง (columns)

2. เซลลสบพนธอกฝายหนงตามแถวแนวนอน (rows) 3. นำาเซลลสบพนธแตละชองมารวมกน 4. ผลรวมของเซลลสบพนธทงสองฝายในแตละชองเปน

genotype ทเกดจากการปฏสนธเชน ทำาการทดลองผสมพนธถวลนเตาทม genotype Ga กบ

gg โดย G แทนยนนำาลกษณะฝกสเขยวซงเปนลกษณะเดน g แทนยนนำาลกษณะฝกสเหลอง แสดงดวยตารางพนเนตตไดดงน(Saylor Foundation, 2012)

genotype Gg

G g

9

genotypegg g Gg ggg Gg gg

กรอบแนวคดในการวจย

ภาพท 2 กรอบแนวคดการวจย

1. ผลการทดสอบประจำาหนวย2. ขอคนพบจากการ

ตรวจงานนกเรยน

นกเรยนไมสามารถเขยน genotype เซลลสบพนธได

นกเรยนไมสามารถแกโจทยปญหาพนธศาสตรของเมนเดลได

ตารางพนเนตต นกเรยนสามารถเขยน genotype เซลลสบพนธได

นกเรยนสามารถแกโจทยปญหาพนธศาสตรของเมนเดลได

ผลสมฤทธทางการเรยนเพมขน

10

วธดำาเนนการวจย

กลมเปาหมายนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6/1 โรงเรยนแมวงกพทยาคม ท

เรยนวชาชววทยา 5 ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 จำานวน 18 ราย

วธดำาเนนการวจย1. นกเรยนทำาแบบฝกดงน

ใบงานท 1 การแยกเซลลสบพนธใบงานท 2 การแกโจทยปญหาพนธศาสตรของเมนเดล

2. นกเรยนทำาแบบทดสอบหลงเรยน3. วเคราะหขอมลดวยการเปรยบเทยบคะแนนจากการตรวจใบ

งานท 1, 2 และแบบทดสอบหลงเรยน กบเกณฑทผวจยกำาหนดคอ ตองมคะแนนไมนอยกวารอยละ 70 ของคะแนนเตม

นวตกรรม/เครองมอในการวจยนวตกรรม ไดแกการใชตารางพนเนตตในการเขยน genotype

ของเซลลสบพนธเครองมอ ไดแกใบความร การเขยน genotype ของเซลล

สบพนธ ดวยตารางพนเนตต,ใบงานท 1 การแยกเซลลสบพนธ, ใบงานท 2 การแกโจทยปญหาพนธศาสตรของเมนเดล, แบบทดสอบหลงเรยน

11

การวเคราะหขอมล1. เปรยบเทยบคะแนนนกเรยนเปนรายบคคลจากการทำาแบบ

ฝกในใบงานท 1, 2 และ แบบทดสอบหลงเรยนกบเกณฑการผานทกำาหนดคอไมนอยกวารอยละ 70 ของคะแนนเตม โดยท

- ใบงานท 1 มคะแนนเตม 88 คะแนน นกเรยนตองมคะแนนจากการทำาแบบฝกไมนอยกวา 61.60 คะแนน

- ใบงานท 2 มคะแนนเตม 89 คะแนน นกเรยนตองมคะแนนจากการทำาแบบฝกไมนอยกวา 62.30 คะแนน

- แบบทดสอบหลงเรยนมคะแนนเตม 75 คะแนน นกเรยนตองมคะแนนจากการทำาแบบทดสอบหลงเรยนไมนอยกวา 52.50 คะแนน

2. เปรยบเทยบคะแนนเฉลยจากการทำาแบบฝกในใบงานท 1, 2 และแบบทดสอบหลงเรยนกบเกณฑในขอ 1

12

ผลการวจยการเพมผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การแกโจทยปญหาพนธ

ศาสตรของเมนเดล วชาชววทยา 5 ดวยตารางพนเนตต สำาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6/1 โรงเรยนแมวงกพทยาคม จงหวดนครสวรรค มผลการวจย ดงน

คะแนนแบบฝกใบงานท 1นกเรยนมคะแนนจากแบบฝกใบงานท 1 ระหวาง 78 – 88

คะแนน และมคะแนนรวมเฉลย 85.78 คะแนนตอคน เมอเปรยบเทยบคะแนนของนกเรยนกบเกณฑการผานทกำาหนดพบวา นกเรยนผานทกคน

คะแนนแบบฝกใบงานท 2นกเรยนมคะแนนจากแบบฝกใบงานท 2 ระหวาง 73 – 89

คะแนน และมคะแนนรวมเฉลย 84.56 คะแนนตอคน เมอเปรยบเทยบคะแนนของนกเรยนกบเกณฑการผานทกำาหนดพบวา นกเรยนผานทกคน

คะแนนแบบทดสอบหลงเรยนนกเรยนมคะแนนจากแบบทดสอบหลงเรยนระหวาง 69 – 75

คะแนน และมคะแนนรวมเฉลย 73.56 คะแนนตอคนเมอเปรยบเทยบคะแนนของนกเรยนกบเกณฑการผานทกำาหนดพบวา นกเรยนผานทกคน

รายละเอยดดงปรากฏในตารางท 1

13

ท

ใบงานท 1

(88 คะแนน)

ใบงานท 2

(89 คะแนน)

แบบทดสอบหลงเรยน

(75 คะแนน)หมายเหต

1.1 88 73 71 ตวเลขหนาจดทศนยม 1 หมายถงนกเรยนทไม

สามารถเขยน genotype เซลลสบพนธไดเลย

2 หมายถง นกเรยนทเขยน genotype เซลลสบพนธไดบาง

ตวเลขหลงจดทศนยม หมายถง ลำาดบทของนกเรยนในกลม

1.2 88 73 691.3 79 73 731.4 88 89 751.5 88 73 751.6 88 89 751.7 85 89 751.8 83 73 701.9 88 89 751.1

088 89 75

1.11

88 89 71

1.12

87 89 70

1.13

78 89 75

1.14

79 89 75

1.15

88 89 75

2.1 88 89 752.2 88 89 752.3 85 89 75min

78 73 69

max

88 89 75

me 85.78 84.56 73.56

14

an

ตารางท 1 คะแนนนกเรยนจากใบงานท 1, 2 และแบบทดสอบหลงเรยน

15

สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

สรปผลการวจยนกเรยนมคะแนนจากการตรวจแบบฝกใบงานท 1, 2 และแบบ

ทดสอบหลงเรยนผานเกณฑทกำาหนดดงนนตารางพนเนตตสามารถแกปญหานกเรยนเขยน genotype เซลลสบพนธไมถกตองไดจรง

อภปรายผลการเขยน genotype เซลลสบพนธเปนขนตอนสำาคญของการ

แกโจทยปญหาพนธศาสตรของเมนเดล เพราะการเขยน genotype เซลลสบพนธไมถกจะทำาใหการแกโจทยปญหาพนธศาสตรของเมนเดลผดตงแตเรมตน

ผลการทดสอบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6/1 จำานวน 34 ราย พบวา นกเรยน 15 รายไมสามารถเขยน genotype เซลลสบพนธไดเลย และนกเรยน 3 รายเขยน genotype เซลลสบพนธไดแตยงไมถกตอง จากปญหานผวจยมความสนใจนำาแนวคดของ เรจนลดครอนดอลล พนเนตต (Reginald CrundallPunnett)ทใชตารางในการทำานายผลทไดจากการทดลองการผสมพนธถวลนเตาตามการทดลองของเมนเดล หรอทเรยกวา ตารางพนเนตต การทำานายดวยตารางพนเนตตนทำาใหทราบ genotype ของลกทเกดขนจากการทดลอง เชน การผสมพนธถวลนเตาพนทางเมลดกลมสเขยว (Rryy) กบถวลนเตาพนธทางเมลดขรขระสเหลอง (rrYy) โดยลกษณะเมลดกลมเดนตอเมลดขรขระและลกษณะเมลดสเหลองเดนตอเมลดสเขยว ไดผลการทดลองดงน

16

Rryy

rrYygenotype เซลลสบพนธ

¼ Ry ¼ Ry ¼ ry ¼ ry

¼ rY 1/16 RrYy

1/16 RrYy

1/16 rrYy

1/16 rrYy

¼ ry 1/16 Rryy

1/16 Rryy

1/16 rryy

1/16 rryy

¼ rY 1/16 RrYy

1/16 RrYy

1/16 rrYy

1/16 rrYy

¼ ry 1/16 Rryy

1/16 Rryy

1/16 rryy

1/16 rryy

ภาพท 3 การใชตารางพนเนตตทำานายการผสมพนธถวลนเตาพนทางพนทางเมลดกลมสเขยว (Rryy) กบถวลนเตาพนธทางเมลดขรขระสเหลอง (rrYy)

ปญหาทพบจากการทดสอบนกเรยนคอ นกเรยนไมสามารถเขยน genotype เซลลสบพนธไดถกตอง จากภาพท 2 นกเรยนทเขยน genotype ของเซลลสบพนธไมไดอาจเขยนเซลลสบพนธของถวลนเตาพนทางเมลดกลมสเขยว (Rryy) ม genotype ดงน R, r, y, y หรออาจเขยนเปน Rr, yy สวนนกเรยนทเขยนไดแตไมถกตองทงหมดอาจเขยนดงน Ryy, ryy หรอ Ry เทานน

ผวจยนำาตารางพนเนตตมาใชในการเขยน genotype ใหถกตองดงน

เมลดกลม

17

R rสเขยว Y Ry ry

Y Ry ry

เซลลสบพนธของถวลนเตาพนทางเมลดกลมสเขยวม genotype คอ Ry, Ry, ry และ ry หรอ Ry และ ry

จากการตรวจคำาตอบของนกเรยนทไดทำาแบบฝกในใบงานท 1 พบวา นกเรยน 11 รายเขยน genotype เซลลสบพนธดวยตารางพนเนตตไดถกตองทกขอ มนกเรยน 7 รายทเขยน genotype เซลลสบพนธดวยตารางพนเนตตไมถกตองทกขอ เมอพจารณาคำาตอบทนกเรยนเขยนในใบงานท 1 พบวา นกเรยนเขยนสญลกษณของ genotype ลกษณะทกำาหนดในชองทกำาหนดผดจงทำาใหจบคสญลกษณผด

จากการตรวจคำาตอบของนกเรยนทไดทำาแบบฝกในใบงานท 2 พบวา นกเรยน 13 รายมคะแนนจากการแกโจทยปญหาพนธศาสตรของเมนเดลถกตองทกขอ มนกเรยน 5 รายทไมสามารถทำาคะแนนเตมไดเนองจากนกเรยนทง 5 รายขาดการสรปตอนทายขอคำาถามจงไมมคะแนนในสวนของการตอบคำาถาม

จากการตรวจคำาตอบของนกเรยนทไดทำาแบบทดสอบหลงเรยน พบวา นกเรยน 12 รายมคะแนนจากการทดสอบหลงเรยนถกตอทกขอ มนกเรยน 6 รายทไมสามารถทำาคะแนนเตมไดเนองจากนกเรยนทง 6 รายขาดการสรปตอนทายขอคำาถามจงไมมคะแนนในสวนของการตอบคำาถาม

ขอเสนอแนะในการนำาผลการวจยไปใช

18

การนำาตารางพนเนตตไปใชในการสรางความเขาใจของนกเรยนเพอเขยน genotype เซลลสบพนธใหประสบผลสำาเรจ นกเรยนตองมพนฐานทสำาคญคอ

1. รวายนทนำาลกษณะทางพนธกรรมลกษณะตาง ๆ จะแสดงออกไดตองมค

2. สามารถเขยน genotype จาก phenotype และสญลกษณทกำาหนดใหได

3. มความเขาใจในกฎของเมนเดลทง 2 ขอ

ขอเสนอแนะในการทำาวจยครงตอไป1. ควรทำาการวจยเกยวกบการเขยน genotype จาก

phenotype ตาง ๆ 2. นำาตารางพนเนตตไปใชในการแกโจทยปญหาพนธศาสตรอน

นอกจากพนธศาสตรของเมนเดล

19

อางอง

Arizona State University. 2012. “Solving a genetic mystery.” เขาถงไดท http://askabiologist. asu.edu/Punnett-squares. สบคนเมอ 4 สงหาคม 2557.

The Saylor Foundation. 2012. “Punnett Squares.” เขาถงไดท http://www.saylor.org/site/wp- content/uploads/2012/09/1.5-Punnett-Square.pdf. สบคนเมอ 4 สงหาคม 2557.

20

ภาคผนวก

21

ภาคผนวก กใบความร การเขยน genotype ของเซลลสบพนธ

ดวยตารางพนเนตต

22

ใบความร การเขยน genotype ของเซลลสบพนธ ดวย

ตารางพนเนตต

ตารางพนเนตต (Punnett square) เปนตารางท เรจนลดครนดอลล พนเนตต(Reginald CrundallPunnett) นกพนธศาสตรชาวองกฤษใชอธบายผลการทดลองของเมนเดล

เราสามารถใชตารางพนเนตตชวยในการเขยน genotype เซลลสบพนธไดดงนสมมตให ทำาการผสมพนธถวลนเตาดอกสมวงกบดอกสขาวทเปนพนธแททงค

1. กำาหนดสญลกษณตวอกษรภาษาองกฤษแทนยนทนำาลกษณะดอกสมวง และ ดอกสขาว

P = ยนนำาลกษณะดอกสมวงP = ยนนำาลกษณะดอกสขาว

2. เขยน genotype ของพอและแมพอ : ดอกสมวง :PPแม : ดอกสขาว : pp

3. เขยนสญลกษณ genotype พอและแมลงในตารางแนวตง

genotype พอ

P P

23

เซลลสบพนธพอ

genotype แม

p pเซลล

สบพนธแม

4. เขยนสญลกษณเซลลสบพนธพอและแมในตารางแนวนอนตามสญลกษณทปรากฏบนแนวตง

genotype พอ

P Pเซลล

สบพนธพอP P

genotype แม

p pเซลล

สบพนธแมp p

จะไดเซลลสบพนธของพอ (ดอกสมวง) คอ P และเซลลสบพนธของแม (ดอกสขาว) คอ p

ในการเขยน genotype ของเซลลสบพนธของถวลนเตา 2 ลกษณะ สามารถใชตารางพนเนตต ชวยในการเขยนได เชน

สมมตใหถวลนเตาตนสงดอกมวงม genotype คอ TtRr โดยท T แทนยนนำาลกษณะตนสง t แทนยนนำาลกษณะตนเตย R

24

แทนยนนำาลกษณะดอกสมวง และ r แทนยนนำาลกษณะดอกสขาว สามารถเขยน genotype ของเซลลสบพนธไดดงน

1. นำาสญลกษณความสงใสในตารางแนวตง และสญลกษณสดอกใสในตารางแนวนอน

ความสงT t

สดอก RR

2. จบคสญลกษณในชองตารางความสงT t

สดอก R TR tRR Tr tr

3. จะไดเซลลสบพนธทม genotype TR, tR, Tr และ tr

25

ภาคผนวก ขใบงานท 1 การแยกเซลลสบพนธ

26

ใบงานท 1การแยกเซลลสบพนธ

คำาชแจง ใหนกเรยนเขยน genotype เซลลสบพนธ ของสงมชวตทมลกษณะ genotype ทกำาหนดให

ตวอยางขอ xx. AaBB

ลกษณะท 1

A aลกษณะท

2B AB aBB AB aB

1. Hhgenotyp

e

เซลลสบพนธ

2. yygenotyp

e

เซลลสบพนธ

3. AAbbลกษณะท

1

ลกษณะท 2

4. AaBbลกษณะท

1

27

ลกษณะท 2

5. BB’G’G’ลกษณะท

1

ลกษณะท 2

6. TtCC’ลกษณะท

1

ลกษณะท 2

28

7. ผสมพนธถวลนเตาพนธแทเมลดขรขระกบเมลดกลม โดยเมลดกลมเดนตอเมลดขรขระ และกำาหนดใหสญลกษณ R แทนลกษณะเมลดกลม r แทนลกษณะเมลดขรขระ จงเขยน genotype เซลลสบพนธ

เมลดขรขระ เมลดกลม

8. ถวลนเตาพนธแทตนสงออกดอกทปลายกง กำาหนดให T แทนยนนำาลกษณะตนสง t แทนยนนำาลกษณะตนเตย A แทนยนนำาลกษณะออกดอกปลายกง a แทนยนนำาลกษณะออกดอกซอกกง

ลกษณะท 1

ลกษณะท 2

9. ถวลนเตาพนธแทฟกอวบดอกสมวง กบฟกลบดอกสขาว กำาหนดให F แทนยนนำาลกษณะฟกอวบf แทนยนนำาลกษณะฟกลบ R แทนยนนำาลกษณะดอกสมวง r แทนยนนำาลกษณะดอกสขาว

พอลกษณะท

1

ลกษณะท 2

แมลกษณะท

1

29

ลกษณะท 2

10. ถวลนเตาพนธทางฟกอวบดอกสมวงดวยกนกำาหนดให F แทนยนนำาลกษณะฟกอวบ f แทนยนนำาลกษณะฟกลบ R แทนยนนำาลกษณะดอกสมวง r แทนยนนำาลกษณะดอกสขาว

พอลกษณะท

1

ลกษณะท 2

แมลกษณะท

1

ลกษณะท 2

30

31

ภาคผนวก คเฉลยใบงานท 1 การแยกเซลลสบพนธ

32

เฉลยใบงานท 1การแยกเซลลสบพนธ

คำาชแจง ใหนกเรยนเขยน genotype เซลลสบพนธ ของสงมชวตทมลกษณะ genotype ทกำาหนดให

ตวอยางขอ xx. AaBB

ลกษณะท 1

A aลกษณะท

2B AB aBB AB aB

1. Hhgenotyp

e H h

เซลลสบพนธ

H h

2. yygenotyp

e y y

เซลลสบพนธ

y y

3. AAbbลกษณะท

1A A

ลกษณะท 2

b Ab Abb Ab Ab

4. AaBbลกษณะท

1

33

A aลกษณะท

2B AB aBb Ab ab

5. BB’G’G’ลกษณะท

1B B’

ลกษณะท G’ BG’

B’G’

2 G’ BG’

B’G’

6. TtCC’ลกษณะท

1T t

ลกษณะท 2

C TC tCC’ TC’ tC’

7. ผสมพนธถวลนเตาพนธแทเมลดขรขระกบเมลดกลม โดยเมลดกลมเดนตอเมลดขรขระ และกำาหนดใหสญลกษณ R แทนลกษณะเมลดกลม r แทนลกษณะเมลดขรขระ จงเขยน genotype เซลลสบพนธ

เมลดขรขระ เมลดกลมr r R Rr r R R

8. ถวลนเตาพนธแทตนสงออกดอกทปลายกง กำาหนดให T แทนยนนำาลกษณะตนสง t แทนยนนำาลกษณะตนเตย A แทนยนนำาลกษณะออกดอกปลายกง a แทนยนนำาลกษณะออกดอกซอกกง

ลกษณะท 1

T Tลกษณะท

2A TA TAA TA TA

9. ถวลนเตาพนธแทฟกอวบดอกสมวง กบฟกลบดอกสขาว กำาหนดให F แทนยนนำาลกษณะฟกอวบ

34

f แทนยนนำาลกษณะฟกลบ R แทนยนนำาลกษณะดอกสมวง r แทนยนนำาลกษณะดอกสขาว

พอลกษณะท

1F F

ลกษณะท 2

R FR FRR FR FR

แมลกษณะท

1f f

ลกษณะท 2

r fr frr fr fr

10. ถวลนเตาพนธทางฟกอวบดอกสมวงดวยกนกำาหนดให F แทนยนนำาลกษณะฟกอวบ f แทนยนนำาลกษณะฟกลบ R แทนยนนำาลกษณะดอกสมวง r แทนยนนำาลกษณะดอกสขาว

พอลกษณะท

1F f

ลกษณะท 2

R FR fRr Fr fr

แมลกษณะท

1F f

ลกษณะท 2

R FR fRr Fr fr

35

36

ภาคผนวก งใบงานท 2 การแกโจทยปญหาพนธศาสตรของเมน

เดล

37

ใบงานท 2การแกโจทยปญหาพนธศาสตรของเมนเดล

คำาชแจง ใหนกเรยนแสดงวธแกโจทยปญหาพนธศาสตรของเมนเดล1. กระตายขนสดำา Homozygous ผสมกบกระตายขนสนำาตาล ไดลก

รนแรกขนสดำาทงหมด (กำาหนดให B แทนยนควบคมลกษณะขนสดำา และ b แทนยนควบคมลกษณะขนสนำาตาล) และนำาลกรนแรกผสมกนเองจะไดลกรนท 2 มขนสอะไรบาง

2. กำาหนดให L เปนยนควบคมลกษณะปกยาว l เปนยนควบคมลกษณะปกสน ผสมพนธแมลงหวปกยาว Heterozygous กบปกสน จะไดลกทมปกอยางไรบาง

3. ผสมพนธถวลนเตาทม genotype TtBb กบถวลนเตาทม genotype ttbb ลกทเกดขนจากการผสมพนธจะม genotype แบบใดบาง แตละแบบมสดสวนเทาไร

4. ผสมพนธถวลนเตาทมลกษณะตนสงเมลดกลม Homozygous กบถวลนเตาลกษณะตนเตยเมลดขรขระ ไดถวลนเตารนแรกมลกษณะตนสงเมลดกลมทกตน หากนำาถวลนเตารนแรกมาผสมพนธกนเองจะไดถวลนเตารนสองทม phenotype และ genotype อยางไร

38

ภาคผนวก จเฉลยใบงานท 2 การแกโจทยปญหาพนธศาสตรของ

เมนเดล

39

เฉลยใบงานท 2การแกโจทยปญหาพนธศาสตรของเมนเดล

คำาชแจง ใหนกเรยนแสดงวธแกโจทยปญหาพนธศาสตรของเมนเดล1. กระตายขนสดำา Homozygous ผสมกบกระตายขนสนำาตาล ไดลก

รนแรกขนสดำาทงหมด (กำาหนดให B แทนยนควบคมลกษณะขนสดำา และ b แทนยนควบคมลกษณะขนสนำาตาล) และนำาลกรนแรกผสมกนเองจะไดลกรนท 2 มขนสอะไรบาง

1. เขยน genotype ของกระตายรนแรก คอ Bb ได 1 คะแนน

2. เขยนสญลกษณ Bb x Bb ได 2 คะแนน

3. เขยน genotype ของเซลลสบพนธฝงพอ B, b หรอ b, B

ได 2 คะแนน

4. เขยน genotype ของเซลลสบพนธฝงแม B, b หรอ b, B

ได 2 คะแนน

5. เขยน genotype ของลกรนสอง คอ BB, Bb, Bb, bbหรอ BB, 2Bb, bb

ได 4 คะแนน

6. เขยน phenotype ของลกรนสองคอ ขนสดำา, ขนสดำา, ขนสดำา, ขนสนำาตาล

ได 4 คะแนน

7. เขยน ตอบ ลกรนสองมขนสดำาและขนสนำาตาลในอตราสวน 3:1 หรอ ขนสดำา 3 ตว ขนสนำาตาล 1 ตว

ได 2 คะแนน

40

หรอ ขนสดำา : ขนสนำาตาล3:1

รวมคะแนน 17 คะแนน

41

2. กำาหนดให L เปนยนควบคมลกษณะปกยาว l เปนยนควบคมลกษณะปกสน ผสมพนธแมลงหวปกยาว Heterozygous กบปกสน จะไดลกทมปกอยางไรบาง

1. เขยน genotype ของแมลงหวปกยาว Heterozygous คอ Ll

ได 1 คะแนน

2. เขยน genotype ของแมลงหวปกสน Heterozygous คอ ll

ได 1 คะแนน

3. เขยนสญลกษณ Ll x Ll ได 2 คะแนน

4. เขยน genotype ของเซลลสบพนธฝงพอ L, l ได 2 คะแนน

5. เขยน genotype ของเซลลสบพนธฝงแม L, l ได 2 คะแนน

6. เขยน genotype ของลก คอ Ll, Ll, ll, llหรอ Ll, ll

ได 4 คะแนน

7. เขยน phenotype ของลกคอ ปกยาว, ปกยาว, ปกสน, ปกสน หรอ ปกยาว, ปกสน

ได 4 คะแนน

8. เขยน ตอบ ลกแมลงหวมลกษณะปกยาวและปกสนในอตราสวน 1:1 หรอ ปกยาว 1 ตว ปกสน 1 ตว หรอ ปกยาว : ปกสน1:1

ได 2 คะแนน

รวมคะแนน 18 คะแนน

42

3. ผสมพนธถวลนเตาทม genotype TtBb กบถวลนเตาทม genotype ttbb ลกทเกดขนจากการผสมพนธจะม genotype แบบใดบาง แตละแบบมสดสวนเทาไร

1. เขยนสญลกษณ TtBb x ttbb ได 2 คะแนน

2. เขยน genotype ของเซลลสบพนธฝงพอ TB, Tb, tB, tb

ได 4 คะแนน

3. เขยน genotype ของเซลลสบพนธฝงแม TB, Tb, tB, tb

ได 4 คะแนน

4. เขยน genotype ของลก คอ TtBb, Ttbb, ttBb, ttbb

ได 4 คะแนน

5. เขยนอตราสวน 1:1:1:1 ได 4 คะแนน

6. เขยน ตอบ ลกทเกดขนม genotype 4 แบบ คอ TtBb, Ttbb, ttBb, ttbbและมสดสวน 1:1:1:1

ได 8 คะแนน

รวมคะแนน 26 คะแนน

43

4. ผสมพนธถวลนเตาทมลกษณะตนสงเมลดกลม Homozygous กบถวลนเตาลกษณะตนเตยเมลดขรขระ ไดถวลนเตารนแรกมลกษณะตนสงเมลดกลมทกตน หากนำาถวลนเตารนแรกมาผสมพนธกนเองจะไดถวลนเตารนสองทม phenotype และ genotype อยางไร

1. เขยน กำาหนดให หรอ ใหT(หรอตวอกษรภาษาองกฤษพมพใหญอน ๆ)เปนยน

นำาลกษณะตนสงt (หรอตวอกษรภาษาองกฤษพมพเลกอน ๆ)เปนยนนำา

ลกษณะตนเตยR (หรอตวอกษรภาษาองกฤษพมพใหญอน ๆ)เปนยน

นำาลกษณะเมลดกลมr (หรอตวอกษรภาษาองกฤษพมพเลกอน ๆ)เปนยนนำา

ลกษณะเมลดขรขระ

ได 4 คะแนน

2. เขยนสญลกษณ TtRr x TtRr ได 2 คะแนน

3. เขยน genotype ของเซลลสบพนธฝงพอ TR, Tr, tR, tr

ได 4 คะแนน

4. เขยน genotype ของเซลลสบพนธฝงแม TR, Tr, tR, tr

ได 4 คะแนน

5. เขยน genotype ของลกรนสอง คอ TTRR, TTRr, TTrr, TtRR, TtRr, Ttrr, ttRR, ttRr, ttrr

ได 9 คะแนน

6. เขยน phenotype ของลกรนสอง คอ ตนสงเมลดกลม, ตนสงเมลดขรขระ, ตนเตยเมลดกลม และตนเตยเมลดขรขระ

ได 5 คะแนน

รวมคะแนน 28 คะแนน

44

ภาคผนวก ฉแบบทดสอบหลงเรยน การแกโจทยปญหาพนธศาสตร

45

แบบทดสอบหลงเรยนการแกโจทยปญหาพนธศาสตร

คำาชแจง ใหนกเรยนแสดงวธหาคำาตอบของโจทยปญหาพนธศาสตรตอไปน1. แมลงหวตวหนงม genotype ของเซลลประสาท

AaBbCcDd เซลลไขม genotype อยางไรบาง2. ให R เปนยนควบคมลกษณะตาสดำา r เปนยนควบคมลกษณะตาแดง

T เปนยนควบคมลกษณะตวลาย t ควบคมลกษณะตวดำา ในการผสมพนธแมลงหว Heterozygous ทมตาสดำาตวดำา กบแมลงหวตาสแดงตวดำา จะไดลกทมลกษณะ genotype และ phenotype อยางไรบาง

3. ผสมขาวโพดเมลดรปสามเหลยมสเหลอง กบขาวโพดเมลดรปสเหลยมเมลดสนำาตาลออน ไดลกรนแรกมเมลดรปสามเหลยมเมลดสเหลองทกตน เมอนำาลกรนแรกผสมกนเองไดลกรนสองทม genotype เปนอยางไร

4. ในมะเขอเทศลกษณะตนสงควบคมดวยยน T ลกษณะตนเตยควบคมดวยยน t ลกษณะลำาตนมขนควบคมดวยยน H ลกษณะตนไมมขนควบคมดวยยน h หากนำามะเขอเทศ Heterozygous ตนสงไมมขน ผสมพนธกบ มะเขอเทศ Homozygous ตนเตยมขน จะไดลกม genotype อยางไร

46

ภาคผนวก ชเฉลยแบบทดสอบหลงเรยน การแกโจทยปญหาพนธ

ศาสตร

47

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยนการแกโจทยปญหาพนธศาสตร

คำาชแจง ใหนกเรยนแสดงวธหาคำาตอบของโจทยปญหาพนธศาสตรตอไปน1. แมลงหวตวหนงม genotype ของเซลลประสาท

AaBbCcDd เซลลไขม genotype อยางไรบางวธคดขนท 1

ลกษณะท 1 (Aa)A a

ลกษณะท 2 (Bb)

B AB aBb Ab ab

ขนท 2ลกษณะท 3 (Cc)C c

ลกษณะท 4(Dd)

D CD cDd Cd cd

ขนท 3ลกษณะท 5 (Ee)E e

ลกษณะท 6 (Ff)

F EF eFf Ef ef

ขนท 4ลกษณะท 1, 2

AB Ab aB abลกษณะท CD AB

CDAbCD

aBCD

abCD

48

3,4

Cd ABCd

AbCd

aBCd

abCd

cD ABcD

AbcD

aBcD

abcD

cd ABcd

Abcd

aBcd

abcd

ตอบ ABCD, AbCD, aBCD, abCD, ABCd, AbCd, aBCd, abCd, ABcD, AbcD, aBcD, abcD, ABcd, Abcd, aBcd, abcd

49

2. ให R เปนยนควบคมลกษณะตาสดำา r เปนยนควบคมลกษณะตาแดง T เปนยนควบคมลกษณะตวลาย t ควบคมลกษณะตวดำา ในการผสมพนธแมลงหว Heterozygous ทมตาสดำาตวดำา กบแมลงหวตาสแดงตวดำา จะไดลกทมลกษณะ genotype และ phenotype อยางไรบาง

1. เขยน genotype แมลงหวตาสดำาตวดำา Heterozygous คอ Rrtt

ได 1 คะแนน

2. เขยน genotype แมลงหวตาสแดงตวดำา คอ rrtt ได 1 คะแนน

3. เขยนสญลกษณ Rrtt x rrtt ได 2 คะแนน

3. เขยน genotype ของเซลลสบพนธฝงพอ Rt, Rt, rt, rtหรอ Rt, rt

ได 4 คะแนน

4. เขยน genotype ของเซลลสบพนธฝงแม rt, rt, rt, rtหรอ rt

ได 4 คะแนน

5. เขยน genotype ของลก คอ Rrtt, Rrtt, rrtt, rrtt

หรอ Rrtt, rrtt

ได 4 คะแนน

6. เขยน phenotype ของลก คอ ตาดำาตวดำา และ ตาแดงตวดำา

ได 2 คะแนน

รวมคะแนน 18 คะแนน

50

3. ผสมขาวโพดเมลดรปสามเหลยมสเหลอง กบขาวโพดเมลดรปสเหลยมเมลดสนำาตาลออน ไดลกรนแรกมเมลดรปสามเหลยมเมลดสเหลองทกตน เมอนำาลกรนแรกผสมกนเองไดลกรนสองทม genotype เปนอยางไร

1. เขยน กำาหนดให หรอ ใหA(หรอตวอกษรภาษาองกฤษพมพใหญอน ๆ)เปนยนนำา

ลกษณะเมลดรปสามเหลยมa (หรอตวอกษรภาษาองกฤษพมพเลกอน ๆ)เปนยนนำา

ลกษณะเมลดรปสเหลยมY(หรอตวอกษรภาษาองกฤษพมพใหญอน ๆ)เปนยนนำา

ลกษณะเมลดสเหลองy(หรอตวอกษรภาษาองกฤษพมพเลกอน ๆ)เปนยนนำา

ลกษณะเมลดสนำาตาลออน

ได 4 คะแนน

2. เขยนสญลกษณ AaYy x AaYy ได 2 คะแนน

3. เขยน genotype ของเซลลสบพนธฝงพอ AY, Ay, aY, ay

ได 4 คะแนน

4. เขยน genotype ของเซลลสบพนธฝงแม AY, Ay, aY, ay

ได 4 คะแนน

5. เขยน genotype ของลกรนสอง คอ AAYY, AAYy, AaYY, AAyy, , aaYY, aaYy, AaYy, Aayy, aayy

ได 9 คะแนน

รวมคะแนน 23 คะแนน

51

4. ในมะเขอเทศลกษณะตนสงควบคมดวยยน T ลกษณะตนเตยควบคมดวยยน t ลกษณะลำาตนมขนควบคมดวยยน H ลกษณะตนไมมขนควบคมดวยยน h หากนำามะเขอเทศ Heterozygous ตนสงไมมขน ผสมพนธกบ มะเขอเทศ Homozygous ตนเตยมขน จะไดลกม genotype อยางไร

1. เขยน genotype มะเขอเทศ Heterozygous ตนสงไมมขน คอ Tthh

ได 1 คะแนน

2. เขยน genotype มะเขอเทศ Homozygous ตนเตยมขน คอ ttHH

ได 1 คะแนน

3. เขยนสญลกษณ Tthh x ttHH ได 2 คะแนน

3. เขยน genotype ของเซลลสบพนธฝงพอ Th, Th, th, thหรอ Th, th

ได 4 คะแนน

4. เขยน genotype ของเซลลสบพนธฝงแม tH, tHหรอ tH

ได 2 คะแนน

5. เขยน genotype ของลก คอ TtHh, TtHh, ttHh, ttHh, TtHh, TtHh, ttHh, ttHh

หรอ TtHh, ttHh

ได 8 คะแนน

รวมคะแนน 18 คะแนน

52

ภาคผนวกซหลกฐานการวจย

53

54

ประวตผวจย

ชอ – สกล นายสรรเสรญ วระพจนานนทเกดเมอ วนองคารท 7 ตลาคม พ.ศ. 2523ภมลำาเนา หมบานลาดปง ตำาบลเกยไชย

อำาเภอชมแสง จงหวดนครสวรรคทอยปจจบน บานเลขท 119/864 หมท 14 ซอย 36

หมบานเอออาทรนครสวรรค 2 ตำาบลวดไทรยอำาเภอเมองนครสวรรค จงหวดนครสวรรค

การศกษา - ชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนเทศบาล ๑ (บานชมแสง)

จงหวดนครสวรรค- ชนมธยมศกษาปท 3 และ 6 โรงเรยนชมแสงชนทศ

จงหวดนครสวรรค- วทยาศาสตรบณฑต สาขา ชววทยา เกยรตนยม

อนดบ 2มหาวทยาลยนเรศวร จงหวดพษณโลก

- ประกาศนยบตรบณฑตทางการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนเรศวร จงหวดพษณโลก

- สมฤทธบตรบณฑต การวจยและประเมนผลทางการศกษา

มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค จงหวดนครสวรรครางวลทไดรบ

- ทนวจย โครงการ ครวจย สกว. รนท 1 ป 2549

55

- ทนวจยสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย ป 2549

- ประกาศนยบตรอำาเภอแมวงก ครผสงเสรมและ“พฒนาศกยภาพผเรยน

ดานวทยาศาสตร ป ” 2551- เครองหมายเชดชเกยรต หนงแสนครด ประจำาป “ ”

2555- รางวลยอดเยยม นวตกรรม/วธปฏบตทเปนเลศ

(Best Practices) ทสามารถยกระดบผลสมฤทธทางการเรยน กลมสาระ

การเรยนร วทยาศาสตร ปการศกษา 2556 ระดบเขตพนทการ

ศกษา - ผทำาคณประโยชนทางดานการศกษา ของ สกสค.

ระดบ จงหวด ป 2557