· web viewoqo e sega ni bula ni tamata, baleta ni na vinakata ga o koya me liu e na ka kecega. me...

VEITOKANI NI MARAMA NI LOTU WESELE E VITI KEI

ROTUMA

PAROKARAMU NI SIGA TABU NI TINA

6 – 12 NI ME 2019

Kivei,

Kemuni na i Talatala Qase, Talatala ni Tabacakacaka, Vakatawa kei na i Liuliu ni Veitokani ni Marama,

Sa vakabula saka tiko yani e na Yaca ni noda Turaga ko Jisu Karisito.

Na ulutaga levu ena qaravi tiko ena Macawa ni Tina kei na kena Siga Tabu e vaka koto oqo:

“BULATAKA NA I VUNAU KEI NA VEITALAI LEVU ME VAKAYADRATA NA I BOLE “ME’U KILAI JISU KA VAKAVEIKILAITAKI KOYA YANI”

E na qaravi tiko na i ulutaga levu oqo e na tolu (3) na yabaki.

E na yabaki oqo, 2019, e na golevi na i ulutaga e na Vuvale, 2020 na Vanua kei na 2021 na Matanitu.

E vaka koto oqo na i rairai ni ulutaga oqo:

a) Vunau levu (Great Commandment) Maciu 22:34-40, Marika 12:28-34, Luke 10:26-28

b) Veitalai levu (Great Commission) Maciu 28 : 19-20

Sa nuitaki saka ni na qaravi vakavinaka na cakacaka e na veisiga, na vuli Volatabu e na veibogi, na drama, na sere, na i vunau, na masumasu kei na veigacagaca tale e so ni parokaramu ka ni na veivuke sara vakalevu ki na nodra bula vakayalo na tinada kei na i vavakoso .

Me liwava na cagi ni Yalo Tabu na Macawa ni Siga Tabu Ni Tina oqo.

Vinaka saka vakalevu.

____________________Rev. Sainimere M DegeiVunivola

Ko ni sa kerei na marama ke rawa ni da qarava vata e dua na cakacaka ni tukuni Jisu e na noda veitikotiko e na loma ni siga ka da qai qarava na noda vuli Vola Tabu e na veibogi.

MONITI - 06/05/19

ULUTAGA : A CAVA NA LOLOMA?

LESONI: 1 Koronica 13:1-13, Joni 4:7-21, Vakarua 6:1-5

2

A. VAKAMACALA

Ni segati me saumi na ulutaga ni kua e da na tovolea me da raica ga mai na rua na lesoni oqo. Ena 1 Koronica 13:1-13 e tovolea ko Paula me sauma na taro oqo, se cava sara mada na loloma. E vakakoto oqo na ka e sereka:-

1) na loloma na vosota vakadede2) na loloma na yalovinaka3) na loloma e sega ni dauvuvu4) na loloma e sega ni vosa doudou5) na loloma e sega ni viavialevu6) na loloma e sega ni cakava na ka e sega ni kilikili kaya7) na loloma e sega ni qara na ka me nona ga8) na loloma sa sega ni dau cudrucudru9) na loloma sa sega ni dau lomaca10) na loloma sa sega ni dau rekitaka na ca, ia, sa rekitaka na dina

B. Ko Joni e sauma na taro oqo ena i Joni 4: 7-21 – Ni loloma ga sa i koya na KALOU – t.8: O koya sa sega ni dauloloma sa sega ni kila na Kalou, NI SA LOLOMA NA KALOU. Sa kena i balebale na i rairai kece ni loloma e na 1Koronica 13:4-7 e tu vua na Kalou. O koya ga sa tu vua na Kalou sa tu vua na loloma, ia, ko koya sa sega ni tu vua na Kalou, sa sega ni tu vua na loloma.

TARO ME VEIVOSAKITAKI1. Kevaka mo vakamacalataka na loloma, na cava soti ko na tukuna?2. E rawa li me da raica na vatuka ni loloma? Io/Sega. Vakamacalataka.3. Tukuna mada na i rairai ni loloma e tukuna o Paula ko sega ni rawa

ni bulataka.4. Na cava ko rawa ni cakava me baleti iratou oqori?5. Na cava na vuna e tukuni kina ni loloma na Kalou?**Tovolea mada mo ni cavuta na 1Koronica 13:4-7 me baleti iko – e.g. t.4

Sa dau vosota vakadede na loloma

= Au sa dau vosota vakadede

Sa yalovinaka na loloma = Au sa yalovinakaSa sega ni dau vuvu na loloma = Au sa sega ni dau vuvuSa sega ni dau valavala kaukauwa = Au sa sega ni dau valavala kaukauwaSa sega ni dau qaciqacia = Au sa sega ni dau qaciqacia

( Me tomani sobu)VEIMASULAKI: (Prayer Points) Vanua Mataveitokani Lotu Matawilivola ni Siga Tabu Matanitu Vakalolomataki ni Yalewa kei na Gone Veitokani Turaga Veika tale e vakavotuya na Yalo Tabu

3

Draki Veiveisau. Veitokani Marama

TUSITI - 07/5/19

ULUTAGA : MO LOMANA NA KALOU ENA LOMAMU TAUCOKO

LESONI : Vakarua 6: 4-5 Marika 12: 28-40Maciu 22: 34-40 Luke 10: 26-28

A I VAKAMACALA

E tarogi Jisu na Vunivola ni gadreva me vakatovolei koya. E sega ni kila ni taroga sara tu ga na lawa. Ko Jisu ga na lawa, na i vunau, na vosa ka a bula mai na vakatekivu. Ni sauma me kaya, “Mo lomani Jiova na Nomu Kalou e na lomamu taucoko…………Me tekivu na nomu lomani Jiova ena lomamu baleta ni kila vinaka tu ko Jisu ni lomada e na valataka ga na ka me baleti keda. Ni da soli bula, e vakabulai na yaloda, ia, na lomada e sega ni yavalati e na soli bula. E qai dau noda i tavi me da vakalotutaka na lomada ni da sa soli bula oti. Maciu 16: 24 e kaya ko Jisu “ O koya yadua sa via muri au me kakua ni muria na lomana, me colata ga na nona kauveilati ka muri au”. Mo lomani Jiova ena LOMAMU TAUCOKO kua tale ni vakatikina ga ni ko na sega ni rawata na cola kauveilatai.

TARO ME VEIVOSAKITAKI

1. Vakamacalataka mada na lomamu.2. Mo lomani Jiova na nomu Kalou e na lomamu taucoko – baleta na

cava?3. Na cava na vuna e liu kina na nomu lomani Jiova ena LOMAMU?4. Cava soti beka na i tatao ni nomu lomani Jiova ena lomamu taucoko?5. E na vukea vakacava na i bole, “Mo kilai Jisu ka vakaveikilaitaki koya

yani e na nomu lomana na nomu Kalou ena lomamu taucoko? Veitalanoataka mada.

VEIMASULAKI: (Prayer Points)

Vanua Mataveitokani Lotu Matawilivola ni Siga Tabu Matanitu Vakalolomataki ni Yalewa kei na Gone Veitokani Turaga Draki Veiveisau Veitokani Marama Veika tale e vakavotua na Yalo Tabu

VUKELULU - 08/05/19

ULUTAGA: MO LOMANA NA KALOU E NA YALOMU TAUCOKO


4

Ni da semata vata tiko mai na lesoni e na rua na siga sa oti, sa vaka e matata mai vei keda na vuna e kaya toka kina ko Jisu na i vunau oqo me i “Vunau levu duadua” (The Greatest Commanment). E kuria ko Jisu ni tukuna ni sega tale ni dua na i vunau e levu cake mai vei koya oqo. E daidai e vakabibitaki ni karua ni vanua mo lomana kina na Kalou sa i koya na YALOMU.

Ena Taro Wase 2 na tikina e 4 e na noda I vola ni sere levu e vaka koto oqo:- A cava na yalomu? A cava tale ga na yagomu? E vaka koto oqo na kena i sau – “A yaloqu sa i au ga. A yagoqu e kena waqa na yaloqu, sa vaka ga na vale au sa tiko kina”

Na yalomu taucoko se ko iko taucoko mo lomana na Kalou. Ni ko sa lomana vakaoqo na Kalou e na qai rawa mo tukuni Jisu yani baleta ni sa mositi iko tiko na nomu Kalou.


1. Na cava na yalomu? – vakamacalataka mada.2. Sereka mada se cava na vuna ko gadrevi kina mo lomana na Kalou e

na YALOMU TAUCOKO?3. Tiko beka eso na ka e na rawa ni vakataotaka na nomu lomana na

Kalou e na yalomu taucoko? Ni veitalanotaka mada.4. Erau sema vakacava na nomu lomana na Kalou e na yalomu taucoko

kei na cakacaka ni nomu vakaveikilaitaki Jisu yani? Ni veiwaseitaka mada.

5. E na laurai vakacava e vale na nomu lomana na Kalou e na yalomu taucoko? Vei Ta, vei iratou na gone, vei Tukai kei Bu, vei Nei kei Momo - kei na so tale ko nanuma.

6. E rawa li mo dou bulataka na veika e vulici ni kua? Dou veitalanoataka mada.

5


Vanua Mataveitokani Lotu Matawilivola ni Siga Tabu Matanitu Vakalolomataki ni Yalewa kei na Gone Veitokani Turaga Draki veiveisau Veitokani Marama Veika tale e vakavotuya na Yalo Tabu

LOTULEVU - 09/05/19

ULUTAGA: MO LOMANA NA KALOU ENA NOMU KAUKAUWA TAUCOKO


A I VAKAMACALA

E na i Vakatekivu 2: 7 – “A sa bulia na tamata ko Jiova mai na kuvu ni qele, ka ceguva ki na ucuna na i cegu ni bula, a sa yaco na tamata me yalo bula”. Ena veibuli e vakayacora na Kalou, e bulia kina e tolu na tamata duidui me qai dua na tamata. A buli e liu na YAGO, tarava na YALO ka qai basika na i ka tolu na LOMA. Oqo na ka e da veiucui kina vata kei na Kalou – ni ratou lewe tolu – Tamana, Luvena kei na Yalo Tabu, ka tolu tale ga na tamata – Yago, Yalo kei na Loma.

E na sere:God the Father Man the BodyGod the Son Man the SoulGod the Holy Spirit Man is the SpiritThree In One Three In One

Ena i ulutaga eda vakaroti me da lomana na Kalou e na noda kaukauwa kece se na yagoda taucoko. Eda taroga se ko na lomana vakacava na Kalou e na yagomu? Ko Jisu e tukuna e na Joni: “Kevaka dou sa lomani au, dou talairawarawa ki na noqu i vunau”. Na cava na i vunau me baleta na yago? Ena 1 Korinica 3: 16-17 e vale ni Kalou me maroroi ka kakua ni vakacacani.

Kevaka ko sa lomana na Kalou e na sega ni rawa ni ko benuca na yagomu, kana tavako, gunu yaqona vakasivia, yadra sivia, kana vakalialia se vakaveitalia, vucesa se vakamocera na yagomu.

Lomana na Kalou e na nomu kaukauwa kece sa i koya mo cakava na lomana e na yagomu se nomu kaukauwa kece. E sega ni rawa ni ko kaya ni ko lomana na Kalou qai sivia tiko nomu gunu yaqona, ko na kune ni ko lasulasu ka sa na sega tale ga ni rawa ni ko vakaveikilaitaki Jisu yani. Ko sa na cakava sara toka ga na kena veibasai – tatao ni nodra kilai Jisu na tamata.

TARO ME VEIVOSAKITAKI6

1. Vakamacalataka mada se cava na yagomu, ka sema vakacava ki na nomu kaukauwa kece?

2. Kevaka ko lomana na Kalou e na nomu kaukauwa taucoko, a cava e dodonu mo cakava ki na yagomu? – Veitalanoa mada .

3. Ena bula ni veitokani ni marama kei na turaga ni kua e rawa li ni da kaya ni da sa lomana tiko na Kalou e na noda kaukauwa kece? IO/SEGA – Sereka mada.

4. E sema vakacava oqo ki na nomu tukuni Jisu yani?5. Rawa ni ko vakatulewataka e daidai mo lomani Jisu e na lomamu,

yalomu kei na nomu kaukauwa kece. Kevaka kina – wasea mada vei ira na nomu i tokani.

VEIMASULAKI: (Prayer Points) Vanua Mataveitokani Lotu Matawilivola ni Siga Tabu Matanitu Vakalolomataki ni Yalewa kei na Gone Veitokani Turaga Draki veiveisau Veitokani Marama Veika tale e vakavotuya na Yalo Tabu

VAKARAUBUKA 10/05/19

ULUTAGA: MO LOMANI IRA NA TAMATA KECEGA

LESONI : Vakarua 6: 4-5 Marika 12: 28-40 Maciu 28: 19-20Maciu 22: 34-40 Luke 10: 26-28

A I VAKAMACALA

Sa macala vakasigalevu mai na veilesoni sa oti ni sega ni rawa ni ko lomani ira na tamata kece kevaka ko sega ni lomana rawa na Kalou. E na i vunau e tini na i matai ni va (4) na i vunau e baleta na nomu lomana na Kalou, ia, na kena vo e ono (6) e baleta na noda veilomani vakataki keda. Na i vunau ruarua oqo e tautauvata na kedrau bibi, ia, me na liu tiko ga vua na Kalou.

Na nomu rawata na kaukauwa mo lomana taumada na watimu kei iratou na luvemu qai muri o iko, e rawa mai ena nomu talairawarawa ki na i vunau ni Kalou.

Kevaka e sega ni lomani na Kalou kei ira na tani e na loma ni vuvale, e na basika kina na veika vakarerevaki sa yaco tu ni kua – kucu, veivala, laba, veibiu, bukete dole kana wainimate gaga ni veivakamatenitaki.

Na Noda i Bole – Me’u kilai Jisu ka vakaveikailaitaki koya yani e tekivu sara ga e a loma ni noda vuvale ena noda matanataka toka na i vunau levu oqo, “Mo lomana na Kalou ena lomamu taucoko, ena yalomu taucoko kei na nomu kaukauwa taucoko”. Na i rairai dina ni loloma oqo vei keda sa i

7

koya na noda vakaliuca na Kalou kei ira na tamata, eda qai muri o keda. Oqo e sega ni bula ni tamata, baleta ni na vinakata ga o koya me liu e na ka kecega. Me da sa gumatua ga na wilika na Vosa ni Kalou, dau lolo kei na masu me da rawata kina ni muria na i vakaro levu oqo ka vakaveikilataki Jisu vakavinaka kina.


1. Ko sa rawata tiko li mo lomani ira na tani? Io/Sega – vakamacalataka.2. Vakamacalataka mada na cava mo cakava mo bulataka kina na i

vunau levu kei na veitalai levu ena nomu vuvale3. Na cava soti e i tatao ni nomu muria na i vunau kei na veitalai e vale?4. Sa na rawa li mo cakava e dua na vakatulewa ni mai cava na vuli

oqo? IO/SEGA - Vakamacala5. Ko kerei mo vakavinakataka cake na bula mai vale me vakalailaitaka

na basu lawa sa yaco tu ni kua. Cava soti ko na cakava?

DOU BULATAKA SARA NA I TUKUTUKU E DAIDAI


Vanua Mataveitokani Lotu Matawilivola ni Siga Tabu Matanitu Vakalolomataki ni Yalewa kei na Gone Veitokani Turaga Na draki Veiveisau.

Veika tale e vakavotuya na Yalo Tabu Veitokani Marama

VAKARAUWAI 11/05/19

Me qaravi na vakavakarau ki na Siga Tabu

Me qaravi na sema masu mai na 6 e na yakavi ki na 10 (6pm-10pm)

……Vinaka Vakalevu…….

8

PAROKARAMU NI SIGA TABU NI TINA: 12 Ni ME 2019

LOTU MASUMASU: 7: 00 ENA MATAKA

1. Sere ni Curu Mai2. Masu3. Veikidavaki/Vosa ni Kacikaci – Same 63: 5-84. Sere: 1235. Masu (Lewe 3 na Marama)

Vakacaucau Vakatutusa Vakavinavinaka

Masu ni Turaga6. Lesoni: Vakarua 6: 4-5, Maciu 22: 34-40 Vakamacala:7. Sere: 1908. VEIMASULAKI:

Me ra yadua na i ulutaga e na loma ni macawa se dui vakatau ga.9. Sere 15210. Masu kei na Masu ni Veivakalougatataki.

LOTU ENA SIGA LEVU – 10.00 E NA MATAKA

1. Ni sa tini ga na lali me qai cavuta ko koya e veiliutaki na tikina oqo. Ni oti me qai laga sara Sere ni Curu Mai –

“Me da rogoca na lewe ni vavakosoKo Jiova na noda Kalou, Ko Jiova sa duabauIa me da lomani Jiova na noda Kalou e na lomada taucoko kei na yaloda taucoko kei na noda kaukauwa kece. Ia, me da lako yani ka vakalotutaki ira na veivanua kece ga, ka papitaisotaki ira e na Yaca ni Kalou na Tamada kei na Luvena kei na Yalo Tabu. Ka me da kila ni sa tiko vata kei keda ka yacova na i yalayala kei vuravura.”

2. Sere ni Curu Mai, cavuti na Masu3. Veikidavaki /Vosa ni Kacikaci: Same 95: 1-84. Sere 3405. Masu: Vakacaucau, Vakavinavinaka, Kerekere6. Cavuti na Masu ni Turaga7. Sere ni Tacake8. Vosa ni Veikidavaki9. Sere – Marama10. Dolei ni Vosa11. Sere – Marama12. Gauna nei Tuirara13. Vakayacori na Soli/Masulaki na Soli14. Talanoa vei ira na Gone15. Lagasere na Gone/Masulaki16. LESONI: Vakarua 10:12-14; Maciu 28: 19-20 Marika 12 : 28-34; Luke

10: 26-289

17. SAME18. VUNAU19. Sere ni Suka – 27320. Masu kei na Masu ni Veivakalougatataki

LOTU E NA YAKAVI – 4 NA KALOKO

1. Sere Ni Curu Mai/Masu2. Veikidavaki3. Vosa ni Kacikaci: Same 96:1-134. Sere 3255. Masu Lewe 4

Vakacaucau Vakavinavinaka Vakatutusa Kerekere

6. Masu ni Turaga7. Sere ni Tacake8 Gauna nei Tuirara9 Vosa ni vakavinavinaka mai vei ira na Tama10 Lesoni11 Sere ni vakavinavinaka12 Drama13 Dua me tukia na vakasama ni drama kei na lesoni ni yabaki oqo.14 Sere15 Masu kei na Masu ni Veivakalougatataki.

10

VUNAU NI SIGA TABU NI TINA

ULUTAGA : BULATAKA NA I VUNAU KEI NA VEITALAI LEVU ME VAKAYADRATA NA I BOLE – MO KILAI JISU KA VAKAVEIKILAITAKI KOYA YANI E NA NOMU MATAVUVALE.

LESONI: Vakarua 6 : 4 – 5; Marika 12 : 28 – 34; Maciu 22 : 34 – 40 Luke 10: 26-28; Maciu 28: 19-20.

A l KAU NI VUNAU

Eda sa sotava tiko mai qo e dua na gauna bolebole ni noda bula,e sega ni rawa ni dua vei keda me cakitaka ‘o ya. Sa tubu cake tiko ga na basu lawa, na i valavala kaukauwa kei na veivakamavoataki. Na noda vakalolomataki na marama kei ira na luveda kei na vuqa tale Sa tubu cake tale ga na leqa duidui vakavuvale me vaka na, nodra murimuri lomadra na luveda, na veibiu, na veivala ka veivakamavoataki vakaveiwatini,na wai gaga ni veivakamatenitaki kei na vuqa tale. Sa levu na i wali eda sa vakatura mai ka cakacakataka tale ga, ia sa qai toso cake ga mai na veika oqo.

E na yabaki oqo sa goleva kina na veitokani ni marama na i ulutaga, BULATAKA NA I VUNAU KEI NA VEITALAI LEVU ME VAKAYADRATA NA I BOLE : ME”U KILAI JISU KA VAKAVEIKILAITAKI KOYA YANI.” E na qaravi tiko na i ulutaga oqo e na loma ni tolu na yabaki mai oqo, ia, e na yabaki oqo e sa na vakabibitaki tiko kina na kena tekivutaki e na loma ni noda matavuvale. Keimami vakabibitaka na neimami rawa ni lomana na Kalou kei ira na tamata kecega ka rawata na kaukauwa me keimami vakaveikilaitaki Jisu vei kemuni na lewe ni neimami veivuvale.

Ena noda lesoni e taro tiko e dua na vu-ni-vola vei Jisu ni sa rogoca na nodra veileti ka raica ni sa vosa vakavuku vei ira ko koya, sa qai lako mai ka tarogi Jisu,. "Ai vakaro cava sa kena i matai ena i vakaro kecega?" a sa kaya vua ko Jisu ni sa matai ni vakaro kecega – “Mo rogoca na lsireli ko Jiova na noda Kalou ko Jiova sa duabau, ia mo lomani Jiova na nomu Kalou e na lomamu taucoko, kei na yalomu taucoko, kei na nomu nanuma kece,kei na nornu kaukauwa kece.

A kena i karua oqo – Mo lomana na kai nomu me vaka ko sa lomani iko.”

Maii na vunau levu oqo e qai vidavidai tale me rauta e 613 na lawa me sereki kina vakavinaka me baleti iira na lsireli e na gauna ko ya kei keda na Isireli vou ni Kalou e da bula tiko e daidai.. Na ulutaga kece e vakatura ko Jisu vua na Vunivola,. ,A I matai ga na nona lomana na Kalou ka kenai karua ‘oya mo lomana na wekamu me vaka ko sa lomani iko.

Ni sauma vakadodonu ko Jisu na taro vua na Vu-ni-vola, sa sega tale ni dua e doudou me taroga na vu-ni-lawa. .Ni taro e lako vakadodonu sara ga vua na Vu-ni lawa levu, ko Jisu Karisito me tukuna vua na vu-ni-vola,

11

oqo na ka mo dou cakava na lsireli ia sa baleti keda talega na veitokani ni Marama Lotu Wesele kei na i vavakoso Lotu kece sara e Viti kei Rotuma eda so-Kalou tiko e daidai. Sa gadrevi me da lomana na Kalou me taucoko talega na noda lomani ira na wekada e nai ulutaga levu oqo.

Na i rairai ni loloma oqo e ologi vakavinaka koto e na noda Vosa ni Yalayala ka vaka koto oqo:

Au sa soli au oqo me’u marama lotu dina Ka’u yalataka ni sa na vukei au kina na Kalou, Me’u sa dau qarava na Turaga ko Jisu Karisito Me dau lomani ko Koya e na noqu vale, Me dau qaravi e na noqu valenilotu Ka me dau dokai e na noqu vanua.

Ni da cavuta tiko na Yalayala oqo eda sa yalataki keda tiko me da na dau lomana na Kalou levu oqo kei na tamata kecega me da vakayacora tiko ga kina na i Vunau levu duadua ka lutu mai e na gusu i Jisu.

A l MATAI NI VAKASAMA: NA YAVU NI NONA BULA NA KALOU NA LOLOMA (GOD’S UNDERLINING PRINCIPLE IS LOVE)

Kevaka eda taroga, a cava sara mada na loloma, se me’u lomana vakacava na Kalou? Kevaka e da vakarawarawataka sara ka da tauvulona vata taucoko na veika e da sa vulica me baleta na loloma, na kena i sau rawarawa ga sa i koya na nomu vakaliuca na Kalou kei ira na tamata kece ga ka mo qai muri o iko. (God and others first before self)

E na 1 Koronica 13 e dusia vakavinaka vei keda ko Paula na i rairai ni loloma e dodonu me bulataka e dua na tamata. E na i matai ni tikina ki na i katolu (1 Kor. 13 : 1-3 me wiliki) E sa macala sara tu ga vakasigalevu vei keda ni sa sega sara na betena kevaka sa tu vei keda na ka kecega, sa tu vei keda na kaukauwa kecega, tu vei keda na kila kecega, eda sa rawata me da cakava na ka kecega kevaka e sega vei keda na loloma. Ia, e vakacava ga na loloma, se vakaevei tu na kena i rairai ni sa bulataka e dua na tamata? E na i 1 Koronica 13 : 4 – 7, e sereki koto vei keda :

sa dau vosota vakadede na loloma – ko sa rawata li mo dauvosota ? sa yalovinaka : ko rawata li me vinaka tu na yalomu e na veigauna

kece? sa sega ni vuvu na loloma – sa oti beka na vuvu e tiko qori? Sa sega ni vosa doudou na loloma – sa oti beka na vosa vakalialia se

vakaveitalia ka tiko qori? Sa sega ni viavialevu – sa mate beka na AU ka sa bula ko Jisu e na

lomamu? Sa sega ni cakava na ka sa sega ni kilikili kaya – ko sa rawata beka

mo cakava tiko ga na loma ni Kalou? Sa sega ni qara na ka me nona ga – sa oti beka na kocokoco? Sa sega ni cudrucudru – sa oti beka na lomakatakata, na ruru, na

karakara? Sa sega ni dauloma ca – sa savasava tiko beka na lomamu?

12

Sa sega ni rekitaka na ca - sa oti beka na kakase, na vakaucaca, na veivakacacani?

Sa rekitaka na dina, sa ubia na ka kecega , sa vakabauta na ka kecega, sa vakanuinuitaka na ka kecega.

Eda sa kacivi na marama kei keda kece me bulataka sara na i valavala ni loloma ka vocia vakavudi toka vei keda ko Paula sa i koya na loloma cabo bula (sacrificial love) se na loloma ga ka lomani keda kina na Kalou.

NA I KARUA NI VAKASAMA : NA I VAKARO LEVU (THE GREAT COMMANDMENT)

Luke 10 : 27 “ A sa vosa ko koya ka kaya, Mo lomani Jiova na nomu Kalou e na lomamu taucoko, kei na yalomu taucoko, kei na nomu kaukauwa taucoko, kei na nomu nanuma kecega, kei na kai nomu me vakataki iko.” Kevaka eda vakarawarawataka na tikina qo e na vaka koto oqo:

Na yalomu (spirit) me lomani Jiova. Na lomamu (vakatulewa, vakasama, i tovo)(soul, mind, will,

emotions, heart) me lomani Jiova. Na yagomu (body, kaukauwa) me lomani Jiova.

Sa sega tale ni dua na tiki ni noda bula me vo me da lomani Jiova kina. E na vakatikina tu ga na nomu loloma kevaka ko lomani Jiova ena yalomu (daulotu) qai sega ni ko lomani Jiova e na yagomu (gunu yaqona kei na yadra sivia). E vinaka cake mo lomani Jiova e na lomamu taucoko, yalomu taucoko kei na yagomu taucoko ka ca ni vakatikina ga ka tukuni tu e na I Vola Tabu ni da na luaraki.(Vakatakila 3 : 16._ Kevaka sa vaka tu oqo na i vakarau ni loloma me da lomani Jiova kina, na cava me da cakava me da bulataka rawa kina se eda na rawata mai vei na kaukauwa me da muria rawa kina na i vakaro oqo?

1 NA VOSA NI KALOU:

E na Joni 14:15 “Kevaka dou sa lomani au, dou talairawarawa ki na noqu i vunau” Na vunau sa koya na Loma ni Kalou se na Vosa ni Kalou. Na Vosa ni Kalou sa i koya na keda kakana dina na tamata, ka sa dodonu me da kania e na veisiga e na kena levu ga eda rawata me rawa ni kaukauwa kina na yaloda me da cakava rawa na i vakaro levu oqo. E na Vosa Vakaibalebale 20 : 27 “ Na yalo ni tamata sa cina I Jiova, Sa cinavi na tikina kece e lomana.” Na yaloda sa i koya na nona cina na Kalou. Ia, sa kena waiwai na Vosa ni Kalou. Ia, sa na yaga me vakatawani tiko na cina oqo e na veisiga taucoko ka me na waqa tiko ga kina. Na noda kania na Vosa ni Kalou ( wilika. vakarogoca, vakasamataka, bulataka, wasea etc.) sa i koya na vakatawa waiwai , ia ni sa waqa vinaka na cina sa na vakararamataka na lomada na vanua butobuto ka cakacaka voli kina ko Setani .Joni 1 : 5 “ A sa cilava na butobuto na rarama, Ia na butobuto sa sega ni kunea “ Ni sa waqa vinaka tiko na cina (yaloda) sa vakararamataka tiko na lomada, sa dro ko Setani ka sa na rawa vei keda me da vakatulewataka me da muria na i vakaro ni Kalou. Kevaka e boko

13

na cina, buto tiko ga na lomada,, e sa na dredre sara me da lomana na Kalou.

2. KUA NI MURIA NA LOMAMU (DENY YOURSELF)

Maciu 16 : 24 “Sa qai kaya vei ira na nona tisaipeli ko Jisu, Kevaka e dua sa via muri au me kakua ni muria na lomana , ia me colata na nona kauveilatai ka muri au.”

Na lomada e na dau valataka ka vakaliuca na ka me baleti keda, na noqu, na kequ, na mequ. Ni da raica e dua na ka, se da rogoca, se da vakila, (senses) e na liu ga mai na lomada me da na liu tiko ga, ka sa kena i balebale ni sa i karua ni ka na Kalou kei ira na tamata kecega. Na Maciu 16:24, e kaya ko Jisu ni kevaka eda na via muri koya, ia me na kakua ni murimuri lomada tiko, ka me da colata ga na noda kauveilatai, sa i koya na noda muria na lomana. Ni ko sa vakamatea rawa na lomamu sa na qai rawa me liu vei iko na nomu lomana na Kalou kei ira na tamata kecega ka ko sa na muri tiko ga o iko.

KA TOLU NI VAKASAMA : NA VEITALAI LEVU (THE GREAT COMMISSION)

Maciu 28 ; 19 – 20 “ O koya mo dou qai lako, ka vakalotutaki ira na lewe ni veivanua kecega, ka papitaisotaki ira e na Yaca ni Tamamudou, kei na Luvena, kei na Yalo Tabu;20 vakavulici ira me ra vakabauta na ka kece ka’u a vosa kina vei kemudou: ka mo dou kila, au sa tiko vata kei kemudou e na veisiga kecega, ka yacova na i vakataotioti kei vuravura.”

Sa mai vakacavara vinaka sara na Turaga ko Jisu na nona i tavi ka talai koya mai kina ko Tamana. Sa vakarau mua tale tu na i lakolako ki lomalagi na i tikotiko tabu ni Kalou . Sa tu ko Jisu e na ulunivanua e Kalili na vanua e a tukuna vei iratou na tisaipeli me ratou la’ki sota kina, sa qai tauca na nona veitalai vei iratou ka kaya, ‘Sa soli mai vei au na lewa kecega mai lomalagi kei vuravura, O koya mo dou qai lako ka vakalotutaki ira na lewe ni veivanua kecega, ka papitaisotaki ira e na yaca ni tamamudou kei na Luvena kei na Yalo Tabu, vakavulici ira me ra vakabauta na ka kece ga ka’u a vosa kina vei kemudou: ka mo dou kila, au sa tiko vata kei kemudou e na veisiga kecega ka yacova na I vakataotioti kei vuravura.”

Na veitalai oqo sa i koya saraga na noda i tavi se na noda mandate ka soli vei keda kece na tamata vakabauta e da bula tiko e daidai.

14

E wasei vakarua na veitalai oqo:

Me ra la’ki vakalotutaki se tukuni vei ira na i tukutuku kei Jisu me rawa ni ra veivutuni ka solia nodra bula Vua.

Me ra papitaisotaki e na Yaca ni Tamada kei na Luvena kei na Yalo Tabu se me ra vakatabui me ra nona vakadua na Turaga.

Vei keda na marama sa i koya sara ga oqo na noda i Bole: “Me’u kilai Jisu ka vakaveikilaitaki koya yani.” Na i matai ni ka me da cakava taumada sa i koya me da solia na noda bula vei Jisu, me da sa siga dina rawa ni bera ni da vakaveikilaitaki Jisu yani. Ko na sega ni rawata mo vakaveikilaitaki Jisu kevaka ko sega mada ga ni soli bula tu ‘o iko.

E da sa kerei me da sasagataka na veivakalotutaki levu ‘qo sa i koya na noda vakalotutaki keda vakai keda. E na noda veisoqosoqo e se tu kina e so na Siga Tuberi. E da sa kerei e na loma ni tolu na yabaki ‘qo me da sa siga dina kece na lewe ni veitokani ni Marama. E na rawa vakacava mo vakalotutaka na luvemu se nomu i tokani kevaka ko sega tu mada ga ni lotu ‘o iko? Ko Jisu e sega ni talai ira ga na i talatala, na i vakatawa, dauvunau kei ira na cakacaka vakalotu, e talai keda kece, turaga, marama, cauravou kei na goneyalewa kei kemuni na i solisoli na luve i keimami. Ia, ni bera ni da cavuikalawataka na veitalai ko ya sa yaga me da veivutuni ka solia na noda bula vei Jisu. Sa i koya oqori na nomu kilai Jisu ka qai gumatua ma vakaveikilaitaki koya yani. Vakacava mai vale, eratou sa soli bula kece li? Kevaka e sega, sa dodonu me bolei iko tiko ka mo kila ni na dua na siga e na tarogi vei iko na bula ‘ o ya. E na Aisea 60 : 1 “ Mo tucake, mo rarama mai, ni sa yaco mai na nomu rarama, ia, na i serau i Jiova sa cadra mai vei iko.”

A I KA VA NI VAKASAMA : NA NODA TUKUNI JISU E NA VUVALE.

Vakarua 11 : 18 – 21 ( Me wiliki.)Na noda tukuni Jisu me tekivu sara ga e na loma ni noda vuvale. Oqori na i vakaro ka a soli taumada vei ira na Isireli ni bera ni ra curu ki na vanua yalataki. Ni soli oti ga vei ira na i vakaro levu, Mo lomani Jiova na nomu Kalou e na lomamuni taucoko kei na yalomuni taucoko kei na nomuni kaukauwa kece, sa tarava sara mai na nodra vakaroti me ra gumatua ni vakavulica vei ira na luvedra. E da vakaroti tiko na i tubutubu ni kua me da gumatua ni vakavulici ira na luveda e na Vosa Ni Kalou. E kila vakavinaka tu na Kalou ni ra na sega ni rawa ni lako sese na luveda kevaka era vakavulici tiko e na Vosa Ni Kalou. Na nodra rawai vakarawarawa tu na luveda e na veitovo caca e vuqa sa vu sara ga mai na boko ni cina ka ni sega na kena waiwai, na Vosa Ni Kalou.

Hagadha : Iperiu –tavi nei TataE na bula vaka-Iperiu, e nodrai tavi na Tama me ra vakavulica na i vunau vei iratou na luvena kei iratou na lewe ni vuvale. Me vaka ni da Iperiu vou ni Kalou ko ni sa kacivi na tama kece e Viti mo ni gumatuataka mada na I tavi va-Kalou oqo o koya ni sa lumuti kina mai Vua. Kevaka ko lomana dina na luvemu, vakania e na Vosa Ni Kalou e na veisiga. Ta, raici iratou

15

na luvemu, e dua beka sa lako sese tiko? E sega ni na walia e dua tani na ka , na Vosa ni Kalou duadua ga.

Halakha : Iperiu-tavi nei Nana.Oqo na i tavi nei nana e na loma ni vuvale sa i koya me na vukei iratou na gone e na nodratou vakayacora se bulataka sara na i vunau e vakavulici iratou tiko kina ko Tata. Me vaka ni lumuti ko Ta me veivakatavulici na i vunau vei iratou na gone, eda vakabauta ni lumuti talega vakakina ko Na me qarava na i tavi levu oqo.

E da raica ni taucoko sara na nona i tuvatuva na Kalou me baleti keda na Tamata. Kevaka wale ga me da lomani Koya sa na rawa talega me da talairawarawa Vua.

(Joni 14 : 15). Ko ni sa vakaroti na marama me taumada na noda yadravi ira toka na luveda e na veituberi kei na veisusu dina vakatina. Sa rauta na vakaveitalia, bucina e na yalomu mo vakasuka tale na gone ‘qori vei Jisu. Oqori sara ga na gagata ni noda i bole me ratou kilai Jisu e liu na gone ni bera ni da qai tomana yani e taudaku ni vuvale.

A I TINITINI

Vakarua 12 : 32 “A ka kecega kau sa vakarota vei kemuni mo ni vakabauta ka cakava: mo ni kakua ni kuria se vakalailaitaka.”

Na i vunau sa tau e daidai, me da nanuma vakavinaka sara na veika e veivakaroti kina Ko Mosese vei ira na Isireli, me da rogoca ga ka cakava, me da kua ni vakuria tale se vakalailaitaka.

Macui 10 : 37 “ O koya sa loloma vakalevu vei tamana se tinana ka vakalailai vei au sa sega ni yaga vei au: ia ko koya sa loloma vakalevu vua na luvena tagane se na luvena yalewa ka vakalailai vei au sa sega ni yaga vei au, 38 Ia ko koya sa sega ni colata na nona kauveilatai ka muri au sa sega ni yaga vei au.”

Me da gumatua sara ni BULATAKA NA I VUNAU KEI NA VEITALAI LEVU ME VAKAYADRATA NA I BOLE – MO KILAI JISU KA VAKAVEIKILAITAKI KOYA YANI ENA NOMU MATAVUVALE.

………EMENI………

16

DRAMAEDA SA KACIVI NA MARAMA MEDA I DEWADEWA

NI BULA VAKALOU ENA NODA VUVALE

ACT ONE - Scene 1

Vakamacala:Eratou a sota e va na marama lewe ni Veitokani ni Marama ka ratou a tara toka nai ulutaga bibi ni veimataqali cala vakarerevaki sa yaco tiko e Viti nikua. Eratou tekivu ena levu ni ca sa yaco tiko ka sa dewa ena veidusi kei na veibeitaki. Ia e vinaka ni ratou a vakasalataki me ratou vuli mai na dua nai talanoa ka koto e nai Vola Tabu, io nai talanoa kei Manoa vata kei na watina, o Sulipunita. Sa irau oqonai tubutubu nei Samisoni, na tamata qaqa ni Isireli.

(Ke sega na stage, me ratou tucake wavoki ka qaravi ira na sarasara. Ia kevaka e tiko na stage, e daumaka me ratou dabe wavoki e nai dabedabe [chairs]).

[Dola nai latilati]

Matai ni marama: Oqo na ka vata sara ga tou a veitalanoataka tiko e na macawa sa oti. Sa vaka e lutuma na noda vanua e dua na butobuto levu ka da sa vakayayamo ka murisese.

Karua ni marama: Kemudou nai tokani. Dou sa rogoca li nai tukutuku vakadomobula e kacivaki e na walesi e na mataka nikua?

Matai ni marama: Oilei sa baci cava? E dua na coqa e gaunisala? Isa e vica e mate?

Karua ni marama: Sega, sega ni coqa! Oqo nona sa vesu e dua na tama ni gone ena nona kucuva na luvena goneyalewa yabaki ono e na mataka enanoa. Oqo ena dua ga na tolo ni sala ka toka volekata na vanua e duri tiko kina nodatou valenilotu. Oqo sa ikavica vata ni kisi e yaco tiko ena noda yasayasa.Katolu ni marama: Kemudou, na ka oqo sa ka ga ni veisiga e Viti raraba me vaka e da wilika ena pepa ka rogoca e na retio kei na TV. Sa yaco sara tiko ga e na loma ni noda veivuvale. Au sega ni kila se cava sa cakava tiko kina na Minisitiri ni Marama, na Tabacakacaka ni Ovisa, na Tabacakacaka I Taukei, na noda Lotu kei na Lotu Vakarisito raraba. Sa levu nai wiliwili ni Lotu e Viti, sa qai tubu cake ga ki lagi na levu ni ka vakadomobula ka vakasisila e vakayacori. O ira na veitabana era tutaka na veika baleti keda na marama sa rogo levu na kaikaila, e sega ni dua na ka e veisau ka ni sa qai ca vakalevu cake. A cava mada e manati ira tiko na turaga kei na tagane e Viti? Ka va ni marama: (me bau qase cake toka mai vei iratou na kena vo). Me da kakua ni dabe vakadede ena veika sa yaco oti ka me kakua talega ni da veibeitaki. O keda na marama me da tucake ka veitauriliga e na dei ni vakabauta kei na yaloqaqa. Ko ira kece na turaga kei na tagane era

17

vakayacora tiko na veitovo lolovira oqo era vua ni kete ni marama tina. Ni da beitaki ira, eda beitaki keda tiko ga. Sa kena gauna oqo meda lesu ki nai Vola Tabu. Sa vakarau me datou veitalatala, au kerea me tou lai vakawilika mada na kedrau itukutuku o Manoa kei Sulipunita na watina. E koto kedrau italanoa e na I Vola ni Dauveuilewai wase 13. O rau oqo, e rau itubutubu nei Samisoni na Qaqa ni Isireli. Ia dou toro mada mai me dua rawa na nodatou masu.(me ratou veitauriliga ka masu) [Sogo nai latilati ena gauna eratou vakarau masu kina]

ACT TWO - Scene 1

Vakamacala: Eda na sarava oqo na nona talevi Sulipunita na wati Manoa na agilosi ka talai mai vei Jiova me vaka e koto e na Dauveilewai wase 13. E mai vakasalataki o Sulipunita e nai tovo me vakaitovotaki koya kina e na vuku ni gone sa vakarau me kunekunetaka. Oqo e donumaka tiko na gauna ka ra sa vakanadakui Jiova kina na Isireli ka sa yaco na ca levu kei na vakaloloma ni bula e Isireli. Era sa vakadabera na kalou matakau ka ra vakayacora kena ivalavala velavela ka vakasisila.

[Dola nai latilati]

(Me dabe toka ko Sulipunita ka musu kakana tiko. Me rairai mai na agilosi, me savasava ka sekavula na nona isulu. Me rauta e vitu nai kalawa mai na vanua e dabe tiko kina ko Sulipunita. Me sasaga vakavica o Sulipunita me raica na matana na agilosi. Oti sa tabonaka na matana ena ligana ka cuva ki na qele.

Agilosi : Yalewa, au kila ni ko sa yava ka sega ni vakaluveni. Ia ko sa na vakarau kunekune ka ko na vakasucuma e dua na gonetagane. (me dolava na matana ko Sulipunita ka vakaraitaka nona kurabui kei na lomatarotaro. Oti me qumia na ligana e serena ka cuva sobu tale).Ia mo qarauni iko mada, mo kakua ni gunuva na waini se na yaqona, kakua tale ga ni kania e dua na ka e sega ni savasava. Ia na gone ko na vakasucuma e na vakabulai ira na Isireli mai na ligadra na kai Filisitia. (me toso na agilosi ka yali sara yani ki tuba).

Sulipunita: (me lamata vakamalua ka veiraiyaki ni sa yali na agilosi). Oya li na tadra se raivotu? Sega, au a sega ni tadra ka ni’u a yadra vinaka sara tu ga ka yaco na veika oqo. Isa e na dina beka na veika e a mai yalataka vei au se sega. Sa yabaki sese noqu vakawati ka sega ni’u vakaluveni ni’u yalewa yava. Au vakadeitaka ni oqo e sega ni dua na tamata wale e vuravura, e dua ko koya e talai mai lomalagi. Ena yalo e vakabauta, au sa na vakayacora na nona vosa. Au sa na cici me’u lai tukuna na ka veivakurabuitaki oqo vei Manoa. (me tucake ka lako yani vaka ki tuba)[Sogo nai latilati]

ACT TWO - Scene 2

18

Vakamacala: A sa biuta na vale ko Sulipunita ka lako vakusakusa ki na nodrau iteitei me lai vakasavuya nai tukutuku matanidavui mai lagi.

(me cukicuki tiko o Manoa ka cici wacegucegu yani na watina. Ni raici Manoa yani vakayawa, me lako vata nona cici kei na nona kacikaci).

Sulipunita: Manoa! Manoa na watiqu! Manoa! Manoa!

Manoa: I Sulipunita, a cava, ko tauvimate? E dua li na wekadatou sa mate? Se dua e vakararawataki iko mai vale.

Sulipunita: (me vakatabataba yani vei Manoa)E sega noqu turaga. E sega ni dua e mate ka sega talega ni dua na leqa e vale. E a rairai mai vei au e vale e dua na tamata ni Kalou. E vakaisulu vulavula ka savasava vuka. Sa ka rerevaki na kenai rairai, sa vaka nai rairai ni agilosi ni Kalou. Ena levu ni noqu rere, sa sega ni rawa wale vei au me’u taroga na yacana se lako maivei.

Manoa: (me biuta vakatikitiki nona mataiva ka golevi watina vakadodonu.)I Sulipunita na watiqu. O sega beka ni baci kana levu, ko qai tadra ka tatawai?

Sulipunita: Noqu Turaga, au kerea mo vakarorogo mada vakavinaka. E dua nai tukutuku levu e a mai vakaraitaka na tamata la oya. Au a sega ni moce. Au a musu kakana tiko ga me ivakasigalevu, ka’u kidacala ni vaka e sa viritaki mai e dua na rarama savasava. Au raica ni sa tu e mataqu. Na matana, na yagona kei na nona isulu, e ramase ka savasava vakaoti,. E sega ni rawa sara ga vei au me’u raici koya vakadodonu e mataqu.

Manoa: (me taura na ligai watina ka vakadaberi koya vakamalua. Me dabe talega o Manoa ka vakaraici watina matua.)Vosota na watiqu ena noqu a taro tu vakasabalia, ka ni sega ni dau yaco vakalevu na ka o kaya tiko. Ia sa dau talevi ira na Nona tamata yalodina na Kalou ko Jiova. Sa dau raica tiko beka na Turaga nodaru saga me maroroya na nodaru vakabauta. Ia oqo au sa vakarorogo, tukuna mai se cava nona itukutuku vei iko.

Sulipunita: Ia rogoca sara, oqo nona itukutuku. E kaya vei au, “Raica ko na kunekune ka na vakasucuma e dua na gonetagane. Ia mo kakua ni guni waini se na yaqona. Kakua talega ni kania e dua na ka e sega ni savasava.”

Manoa: Noqu marama, au sa vakabauta na nomu itukutuku kei nai tukutuku ni tamata ni Kalou. Au kerea me daru masu mada. (Me rau tekiduru ka masu).

Kemuni Jiova na Kalou ni Isireli. Au sa vakabauta vakaidina ni ko ni a rairai vua na nomuni vada ena mataka edaidai. Au masuti Kemuni noqu Turaga me lako tale mada mai vei au na Nomuni tamata ko ni a tala mai e liu, me mai vakavulici keirau ena ka me caka vua na gone e na sucu mai.

19

[Sogo nai latilati]

ACT TWO - Scene 3

Vakamacala: Ni oti e vica tale na siga, a kaburaki sila tiko e na were ko Sulipunita na wati Manoa. Ia ko Manoa, a samaka tiko nona were ni vaini ena dua tale na yasa ni nodrau iteitei. Sa qai rairai tale vei Sulipunita na agilosi ni Turaga.

[Dola nai latilati]

Sulipunita: (me vakaisulu ni teitei ka dreketa voli nona sova ni sila. Me lukuta e ligana nai binibini sila mai na sova ka kaburaka lako me vaka ga e muria tiko e dua na laini. Me oti e dua na miniti, me qai rairai yani na agilosi. Ni sa raica na agilosi ko Sulipunita, me dabe e ra ka cuva sobu vaka ki na qele. Oti me qai lamata mai vakamalua ka raica na agilosi ni vakanadakui koya tiko ka rai tu vaka ki na Tokalau. Me tucake vakamalua ko Sulipunita ka lako yani vakusakusa vei Manoa, [rauta ni 15-20 nai kalawa] ki na vanua e cakacaka tiko kina o Manoa. Me cici wacegucegu tale yani.

Sulipunita: Manoa, Manoa na watiqu. Raica, sa rairai tale mai vei au na tamata ka a lako mada mai vei au e na siga oya.

Manoa: Sa evei oqo ko koya. A cava tale e tukuna mai?

Sulipunita: E sega ni vosa vei au ko koya. E se tucake tu ga e na vanua e rairai mai kina ka gole tu na matana vaka ki na Tokalau. I Ratu Manoa, o kemuni ga ko ni a kerea vei Jiova me tala tale mada mai Nona tamata. Oya na vu ni nona rairai tale mai qo.

Manoa: Dina sara noqu marama. Daru sa vakusakusa yani!

(Me rau kakalawa yani vakatotolo; me liu tiko ko Sulipunita ka muri tiko yani o Manoa. Ni rau yaco yani ki na vanua e tucake tu kina na agilosi, me rau tekiduru ka cuva ki na qele, rauta ni ono nai kalawa mai vua.

Manoa: (me lamata vakamalua ka vosa ni vakarokoroko vua na agilosi).O kemuni beka ga ka a vosa vua na watiqu e na vica na siga sa oti?

Agilosi: (me vuki mai vei Manoa)Koi au ga!

Manoa: Me yaco me vaka na nomuni vosa. Ia me vakaevei neirau ivalavala vua na gone ka cava na ka me caka vua?

Agilosi: Na ka kecega au sa kaya vua na yalewa, me muria sara vakavinaka ko koya. Aya me kakua ni kania ko koya e dua na ka e tubu mai na vaini, me kakua talega ni gunu waini se na yaqona, se kania e dua na ka sa sega ni savasava. Io me vakabauta ka cakava ko koya na ka

20

kecega au a vakarota vua. Ia na gone ena vakasucuma na watimu, ena vakabulai ira na Isireli mai na ligadra na kai Filisitia.

(Me vuki na agilosi ka toso vakatotolo me yali yani. Me rau tekiduru na veiwatini, ka rau laveta na ligadra ka dodoka vaka ki na vanua sa gole kina na agilosi).

(Me sogo vakatotolo nai latilati ni rau se laveliga toka ga).

ACT THREE - Scene 1

Vakamacala: Oti e dua na macawa, eratou sa sota tale na marama lewe ni Veitokani ni Marama, me ratou veitalanoataka na veika eratou dui raica mai e na lesoni baleti Manoa kei Sulipunita na watina.

Matai ni marama: I Nau, au sega ni bau dau kila se wilika na lesoni talei oqo. Sa dua nai vakavuvuli levu vei au, vakabibi na itavi ni tina ena bula ni gone. Aya ni da sega ni qai mai tekivu ena gauna era sa sucu ka cici wavoki tu kina na gone. E dodonu me tekivu sara ga mai na gauna era sa qai kunekunetaki kina.

Karua ni marama: Au diva me vaka kece oya na noda vakarautaki vakayalo ni bera ni da kunekunetaki ira na luveda. E seva ni da a sega ni kila ka sega talega ni dua a vakavulici keda kina. Eda curuma noda vale ni vakawati ka sa gu sara na yaloda me ia na vakaluveni. Era basika na luveda e na dela ni noda druka ka ra vagunuvi e na wainisucu dukadukali. Me qai sega ni rerevaki vakacava nodra bula na luveda?

Katolu ni marama: Oilei turaga, sa rauta me verevereya o Viti. E sa lewe levu na noda marama kei na goneyalewa era sa gunuva na waini, na yaqona ni Viti, na tavako, na maruwana, na qa ni tavaya, na kasi gaga kei na vuqa na ka dukadukali ka rerevaki. Ni ra qai kunekune, era sa kunekunetaka ka vakasucuma na leqa kei na verevereya. Isa, na mate ga sa tu!

Ka va ni marama: Sega, dou kakua ni yalolailai na marama. Me tekivu qo ka lako yani, meda sa vakadeitaki keda, ko ira na luveda, na makubuda kei na vugoda yalewa kei na tagane mera vakasavasavataka na nodra bula ni bera ni ra vakawati. Me ra vakuai ira sara mai na veika e vakatubu leqa ki na nodra bula ka sega ni dodonu vua na Kalou.

Matai ni marama: E matalia tiko vei au na nona rairai mai vakarua na agilosi. Aya ni rairai tiko ga e liu vei Sulipunita na wati Manoa. A cava e sega ni liu kina vei Manoa, me vaka era dau vakaliuci e Isireli na turaga se na tagane? Vei au, sa dusia oya na bibi ni yalewa me vatavata ni nona buli ka tubu e dua na gone. I Nau, au raica e na lesoni oqo ni tara tiko ga vakalevu na vakarautaki ni gone ni se bera ni kunekunetaki ka sucu na gone. E tiko li e dua na tikina e nai Vola Tabu e tara na bula ni gone ni ra sa sucu oti, ra susugi ka tubu cake mera yacova na yabaki dua ki na yabaki 12?

21

Ka va ni marama: Io e vica tiko na itukutuku e nai Vola Tabu era vosa ena tikina oqori. Ia au via vagolei kedatou ga ki na dua, aya na nodrau veisusu o Josefa kei Meri vua na gone, o Jisu Karisito, na Mesaia ka Luve ni Kalou. Au kerea e dua vei kemudrau na marama rua oqo me wilika mada mai na Luke 2:39-40 ka vakakina na tikina e 51-52.

Karua ni marama: (me wilika na Luke 2:39-40 kei na tikina e 51-52).

Ka va ni marama: Na itukutuku ni Nona sucu na Mesaia, e a mai vakasavui taumada vua e dua na goneyalewa, aya o Meri ka sa musuki tu vei Josefa. Mai vei ira na milioni vakamilioni na goneyalewa e vuravura, ena veitabatamata e drau kei na veitabagauna duidui, e lau na yaloka ni mata ni Kalou vua e dua na goneyalewa ni koro lailai ko Nasareci e Jutia. Baleta na cava? Baleta ga ni sa yalosavasava ka sega ni tauvi duka. E maroroya na savasava ni Kalou, sega wale ga ni yalona, ia na yagona, nona vakasama kei na nona ivalavala.

E sega wale ga ni yaco e keya. Ni sa sucu oti na gone ka tubu me levu mai, e kaya na tikina e 39, “Ia ni rau sa cakava oti na ka kecega me vaka nai Vunau ni Turaga.” O rau nai tubutubu, ni rau sa vakayacora kece na ivakaro ni Turaga ka tu e nai Vola Tabu, sa qai kaya na tikina e 40, “A sa tubu cake na gone, a sa yalomatua mai, sa sinai ena vuku, a sa tu vei koya na loloma ni Kalou. Ia ena tikina e 52, e kaya vakaoqo, “A sa tubu cake ko Jisu ena vuku kei na yagona talega, a sa vinakati koya vakalevu tikoga na Kalou kei ira talega na tamata.”

Kemudou na noqu itokani, e koto ekeya na ka vuni ni Kalou, ena nodra susugi vakavinaka na luveda, io ko ira na luvei Viti.

Katolu ni Marama: Isa Nau, ko ni sa vakacaudreva e lomaqu e dua na rarama vou. E na noqui tutu vakatina, au vakadinadinataka ni’u a druka ka lako sese ni bera ni’u vakawati ka vakaluveni. Au sa yalataka oqo e matamudoa ka vakakina Vua na Kalou ni’u sa na tekivutaka e dua nai lakolako vou. Au na cabora vou noqu bula Vua na Turaga, ka’u na uqeta na watiqu me keirau wilika vagumatua na Vosa ni Kalou me ratou yavutaki kina na luvei keirau. Keirau sa na masulaki iratou sara vakalevu me rawa ni ratou tubu talega ena vuku kei na yalomatua. Io me yaco me ratou bau vinakati mai vua na Kalou kei ira talega na tamata. Me soli talega vei iratou na kaukauwa vakayalo, me rawa kina ni ratou veivorati kei na vere ca ni tevoro ena nodratou bula.

Ka va ni Marama: Noqu lewa, oqo ga nai naki ni nodatou dau veitalanoa vakaoqo. Na Kalou sa vosa oti tu vei keda, o keda ga eda sega tiko ni vakarorogo. Au kerea me tou veitauriliga me datou masu. Tou vakacabora nodratou bula na watidatou, na luvedatou, makubudatou kei ira kece sara na wekadatou. Tou masulaka na marama kece ga e Viti, vakabibi ko ira na noda goneyalewa. Tou masulaki ira talega na tama kei na tagane kecega e Viti me cakacaka mana na Turaga ka tarova vakadua na cakacaka dukadukali ni veivakalolomataki e vakayacori tiko vei keda.(me sogo nai latilati ni ratou tekivu masu).

22

Vakamacala: Vei kemuni na itokani marama. Na nodra vakabulai na luveda, sa koto vakalevu ena ligada na marama tina. Ni sa vakabulai vakayalo ga na marama tina, sa na bula na vuvale, na koro, na vanua kei na noda Viti. Na veivakabulai oqo me tekivu vei keda yadua. A qai yaco o Sulipunita na wati Manoa me vakasucumi Samisoni na Qaqa ni Isireli ka a vakabulai ira na wekana mai vei ira na kai Filisitia. Na goneyalewa ko Meri, a vakasucumi Jisu Karisito, okoya ka vakabulai keda kecega mai na noda ivalavala ca.

Meda sa gumatua sara na marama, meda segata meda idewadewa ni bula Vakalou ki na noda dui vuvale. Ena rawa ga oqori ena kaukauwa ni Kalou na Tamada, ko Jisu Karisito na Luvena kei na Kalou na Yalo Tabu.

……EMENI…….

A VEIKA ME NANUMI ENA DRAMA – NI WILIKA SARA VAKAVINAKA.

1. Okoya e liutaka na wasei ni drama, me wilika sara vakavinaka na drama ni bera ni soli nai tavi vei ira e ganiti ira. E daumaka mo wilika vakatolu se vakava me rawa ni matata nai yaloyalo levu e vinakati me vakaraitaki.

2. Ko ira kece era vakaitavi, me ra vulica sara vakavinaka na dui nodra itavi. Kakua ni ko nanuma ni ko na qai kaya ga na ka o nanuma. E sega ni vinakati eke na nomu nanuma. Vulica ga vakavinaka mo kua ni qai lai sakasaka tu.

3. Me bau tolu se va na vakatovotovo. Na levu ga ni vakatovotovo, na kena vinaka. Na ka kecega e dodonu mo lai cakava e na gauna ni drama, cakava rawa ka cakava vakavinaka ena gauna ni vakatovotovo. Kevaka o nanuma ni ko na qai lai cakava ga ena gauna ni drama ka sega ni via vakatovotovo, sa kerei mo solia vua tale e dua nomu itavi.

4. Ni vakayagataka na ka kece sara ko ni nanuma me vakayagataki me vaka nai latilati, nai sulu, nai dabedabe se teveli, na iyaya ni cakacaka kei na veika vakaoya.

5. Me kilai na duidui ni sulu ni agilosi mai nai sulu ni dauteitei. O ratou na marama e lewe ni Veitokani ni marama, eratou rawa ni vakajaba ga.

6. Vei kemuni kece na vakaitavi, ni nanuma mo ni kuakua sara ni vakanadakui ira na sarasara. Vakayagataka vakavinaka na buturara ni drama (stagecraft). Kena ibalebale mo vuki vakdodonu vei ira na sarasara se vuki vakanatutu. E na gauna e dau rairai mai kina na agilosi, e rawa ni lai lako mai na imatau ka tiko yani o Sulipunita e yasana imawi. E vaka tale ga kina nodrau lai lako mai kei Manoa. Ni rau tekiduru ka cuva, e rau na cuva tiko yani vakababa ka sega ni vakanadakui ira na sarasara.

23

7. E levu na valenilotu e se sega kina na misini ni vosavosa, sa kerei vei kemuni kece na vakaitavi, mo ni vosa ecake.

8. Ni vakaivukivukitaka vakavinaka na ‘parts’ ko ni vakaitavi kina. Vei kemudou na va na marama, dou veitosoyaki me bulabula kina nomudou itavi.

9. Qarauna me lako vata na vosa kei na liga, kua ni liu tiko na liga ka lecavi tiko na vosa.

10. Kerei me kua ni levu na gauna me vakaotivi mai na dua na ‘scene’ ki na ‘scene’ ka tarava. Me drodro na cici ni drama.

11. Sa kerei o Dauvakamacala me kakua ni lai duri tu e liu e ruku ni latilati me laurai. Okoya me yali sara tu ga ka me qai voqa tiko ga mai na domona. Me saravi ko ira na vakaitavi e na drama, sega ni ko Dauvakamacala. E nona itavi ga o Daunivakamacala me vakadrodroya na italanoa kei na kena matanataki mai vei ira nona lewe ni drama.

12. Vei kemuni kece na vakaitavi, ko ni na matanataki ira tiko ga ko ira era talanoataki tiko, ni solia sara nomuni igu mo ni yacova se volekata sara yani e na kena vinaka duadua.

13. Ni kakua ni rerevaka e dua, baleta e sega ni dua vei ira na sarasara tiko e kila vinaka na itavi oqori me vakataki iko.

14. Na noqu drama kece, au dau masulaka, sa qai soli mai. Au sa kerea vakakina mo ni masulaka sara vakalevu na drama oqo, vakauasivi vei ira era vakaitavi.

15. Au sa vakanuinui ni na qaravi vakavinaka na drama oqo ka me vakarokorokotaki kina na Kalou na Tamada, ko Jisu Karisito na Luvena kei na Kalou na Yalo Tabu.

Na Drama e Vakarautaka : Nai Talatala Iliesa NaivaluVunivola LevuFiji Council of Churches128 Ratu Mara Road, SuvaMobile: 8658896, Email: [email protected]

24

· web viewoqo e sega ni bula ni tamata, baleta ni na vinakata ga o koya me liu e na ka kecega. me...

Documents