2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร...

25
1 การวจัยในชั้นเรยน การพัฒนาทักษะกระบวนการทางาน ของนักศกษา ชั้น ปวส. 2 สาขาการจัดการธุรกจท่องเท่ยว ในรายวชา การขายและการบรการในอุตสาหกรรมท่องเท่ยว ทยาลัยเทคโนโลยพายัพและบรหารธุรกจ ประจาภาคเร ยนท่ 1 การศกษา 2555 โดย นายธระพล คุณบุราณ รายงานการวจัยในชั้นเรยนฉบับน ้เป็นส่วนหน ่งของนวัตกรรม การเรยนการสอนในรายวชาการขายและการบร การใน อุตสาหกรรมท่องเท่ยว วทยาลัยเทคโนโลยพายัพและ บรหารธุรกจ

Upload: others

Post on 16-May-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร องการพ ฒนาท กษะกระบวนการท างานของน

1

การวจยในชนเรยน

การพฒนาทกษะกระบวนการท างาน ของนกศกษา

ชน ปวส. 2 สาขาการจดการธรกจทองเทยว ในรายวชา

การขายและการบรการในอตสาหกรรมทองเทยว

วทยาลยเทคโนโลยพายพและบรหารธรกจ

ประจ าภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555

โดย

นายธระพล คณบราณ

รายงานการวจยในชนเรยนฉบบนเปนสวนหนงของนวตกรรม

การเรยนการสอนในรายวชาการขายและการบรการใน

อตสาหกรรมทองเทยว วทยาลยเทคโนโลยพายพและ

บรหารธรกจ

Page 2: 2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร องการพ ฒนาท กษะกระบวนการท างานของน

2

บทคดยอ

การจดท าวจยในชนเรยนเรองการพฒนาทกษะกระบวนการท างานของนกศกษาระดบชน ปวส.

2 สาขาการจดการธรกจทองเทยวในรายวชา การขายและการบรการในอตสาหกรรมทองเทยว ภาค

เรยนท 1 ปการศกษา 2555 วทยาลยเทคโนโลยพายพและบรหารธรกจ มจดมงหมายใหผอานทราบถง

กระบวนการขนตอนการแกปญหา นกศกษาทไมมทกษะในการพฒนาทกษะกระบวนการท างานดงนน

ครผสอนจงไดจดท านวตกรรมแบบฝกทกษะการเรยนรโดยใหนกศกษาไดเรยนรวธการ ขนตอนในการ

ท างานและไดมการประเมนผลนกศกษาเพอวดผลการเรยนรของนกศกษา

การสอนวชาการภาษอากร มจดมงหมายใหผเรยนสามารถพฒนาทกษะกระบวนการทางานไดอยาง

ถกตอง สามารถ “คดเปน เนนปฏบต และจดการได” เพราะผเรยนเรยนแบบไมมสมาธ จงไมสามารถ

พฒนาทกษะกระบวนการท างานได จงท าใหเกดการเบอหนายปญหาดงกลาวสงผลกระทบถงผลการ

เรยนรต ากวาเกณฑผวจยจงคนควาหาวธเพอแกไขปญหาดงกลาวและเพอใหเกดประโยชนตอผเรยน

และผสอนอกทงชวยใหกระบวนการเรยนการสอนบรรลวตถประสงคใหมผลการเรยนร ทดขนตาม

เกณฑทก าหนดไว

ผวจยจงพยายามคดคนหาวธการทจะท าใหผเรยนเกดความสนใจกระตอรอรนอยากจะเรยน

อยากจะคดและเรยนอยางมความสขสนกกบการเรยนการสอน โดยการใหทดลองใชกบผเรยนบางหอง

และไดใหผเรยนทราบเนอหาเกยวกบการขายและการบรการ และมทกษะ มวธการท างานไดตาม

กระบวนการ โดยแทจรงจงไดศกษาคนควาเกบรวบรวมขอมลเพอสรางนวตกรรมและปรบปรงพฒนา

ใหเหมาะสมกบสภาพของผเรยน

Page 3: 2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร องการพ ฒนาท กษะกระบวนการท างานของน

3

สารบญ เรอง หนา

บทท 1 บทน า 4

1.1 เรองทวจย

1.2 ผวจย

1.3 ภมหลง / ความเปนมา

1.4 ปญหาในการวจย

1.5 วตถประสงคในการวจย

1.6 ความเปนมาของนวตกรรม

1.7 ประโยชนทไดรบจากการวจย

1.8 ขอบเขตของการวจย

1.9 ขอจ ากดในการวจย

1.10 นยามศพทเฉพาะ

บทท 2 เอกสารทเกยวของกบงานวจย 7

บทท 3 วธด าเนนการวจย 21

3.1 ประชากร / กลมตวอยาง

3.2 เครองมอทใชในการวจย

3.3 วธการเกบรวบรวมขอมล

3.4 การวเคราะหขอมล

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล 23

4.1 คะแนนความสามารถในการเรยนกอนเรยนและหลงเรยน

4.2 คะแนนเฉลยความกาวหนาในการเรยน

บทท 5 สรปผลอภปรายและขอเสนอแนะ 25

5.1 สรปผลการท าแบบทดสอบกอนเรยน

5.2 สรปผลการท าแบบทดสอบหลงเรยน

เอกสารประกอบการวจย

Page 4: 2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร องการพ ฒนาท กษะกระบวนการท างานของน

4

บทท 1

บทน า 1.1 เรองทวจย

การพฒนาทกษะกระบวนการท างาน ของนกศกษาระดบชน ปวส. 2 สาขาการจดการธรกจ

ทองเทยว ในรายวชาการขายและการบรการในอตสาหกรรมทองเทยวประจ าภาคเรยนท 2 ปการศกษา

2555 วทยาลยเทคโนโลยพายพและบรหารธรกจ

1.2 ผวจย

นายธระพล คณบราณ

1.3 ภมหลง / ความเปนมา

ตามพระราชบญญตการศกษาปการศกษา 2542 ก าหนดบทบาทใหโรงเรยนทกโรงเรยนม

ระบบการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง ซงวทยาลยเทคโนโลยพายพและบรหารธรกจ ได

ก าหนดในแผนพฒนาและไดมการพฒนาปรบปรงกระบวนการเรยนการสอนในทกกลมสาระวชา และ

ทกกลมผเรยน และเพอใหวทยาลยมการพฒนาการเรยนการสอนโดยมงเนนใหเกดประสทธภาพแกตว

ผเรยน ทางอาจารยผสอนในรายวชาการขายและการบรการในอตสาหกรรมทองเทยว จงไดเลงเหน

ความส าคญและตองการพฒนาการเรยนการสอนใหมศกยภาพมากทสด

ในการจดกจกรรมการเรยนการสอนแตละครง จะมนกศกษาสวนหนงขาดทกษะและนสยทดใน

การท างาน ขาดความรบผดชอบในงานทไดรบมอบหมาย นกศกษาไมไดรบการฝกทกษะและนสยทดใน

การท างาน ซงนกศกษาสามารถนาความรทไดรบไปใชในชวตประจ าวนได ดวยสาเหตนจงท าใหม

นกศกษาสวนหนงไมไดรบการฝกทกษะ เนองจากนกศกษาแตละคนมพนฐานการเรยนทไมเหมอนกน

ผสอนจงจดท าโครงการเพอแกปญหาผเรยนโดยใชแบบฝกทกษะการแกปญหานกศกษาขาดการพฒนา

ทกษะกระบวนการท างาน ในรายวชาการขายและการบรการในอตสาหกรรมทองเทยว

1.4 ปญหาในการวจย

1.4.1. นกศกษาขาดการพฒนาทกษะในการท างานในรายวชาการขายและการบรการใน

อตสาหกรรมทองเทยว

1.4.2. นกศกษาไมมนสยทรกการท างานทไดรบมอบหมาย

1.5 วตถประสงคของการวจย

1.5.1. เพอพฒนาทกษะในการท างานของนกศกษาระดบชน ปวส. 2 สาขาการจดการธรกจ

ทองเทยว

1.5.2. เพอใหนกศกษามนสยรกการท างานทไดรบมอบหมาย

Page 5: 2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร องการพ ฒนาท กษะกระบวนการท างานของน

5

1.6 ความเปนมาของนวตกรรม

การสอนวชาการขายและการบรการในอตสาหกรรมทองเทยวมจดมงหมายใหผเรยนสามารถ

พฒนาทกษะกระบวนการท างานไดอยางถกตอง “คดเปน เนนปฏบต และจดการได” เพราะผเรยน

เรยนแบบไมมสมาธ จงไมสามารถพฒนาทกษะกระบวนการท างานได จงท าใหเกดการเบอหนายปญหา

ดงกลาวสงผลกระทบถงผลการเรยนรต ากวาเกณฑ ผวจยจงคนควาหาวธเพอแกไขปญหาดงกลาวและ

เพอใหเกดประโยชนตอผเรยนและผสอน อกทงชวยใหกระบวนการเรยนการสอนบรรลวตถประสงคให

มผลการเรยนร ทดขนตามเกณฑทก าหนดไว ผวจยจงพยายามคดคนหาวธการทจะทาใหผเรยนเกด

ความสนใจกระตอรอรนอยากจะเรยนอยากจะคด และเรยนอยางมความสขสนกกบการเรยนการสอน

โดยการใหทดลองใชกบผเรยนบางหอง และไดใหผเรยนทราบเนอหาเกยวกบการขายและการบรการ

และมทกษะ มวธการท างานไดตามกระบวนการ โดยแทจรงจงไดศกษาคนควาเกบรวบรวมขอมลเพอ

สรางนวตกรรมและปรบปรงพฒนาใหเหมาะสมกบสภาพของผเรยน

1.7 ประโยชนทไดรบจากการวจย

1.7.1. นกศกษามการพฒนาทกษะกระบวนการท างานไดดยงขน

1.7.2. นกศกษาแตละคนเกดทกษะกระบวนการท างานไดดยงขน

1.7.3. นกศกษามผลสมฤทธทางการเรยนดขน

1.7.4. นกศกษามนสยรกการท างานตามทไดรบมอบหมาย

1.8 ขอบเขตของการวจย

1.8.1.ประชากรทใชในการวจยคอนกศกษาระดบชน ปวส.2สาขาการจดการธรกจทองเทยว

1.8.2. กลมตวอยางทใชในการวจยคอนกศกษาระดบชน ปวส. 2 หอง TI501-2 จานวน 13คน

1.9 ขอจากดในการวจย

1.9.1. นกศกษาในระดบชนทก าลงท าการวจยเปนนกศกษาระดบชน ปวส.2

1.9.2.ขณะกาลงด าเนนการวจยนกศกษาอยในระหวางการเรยนภาคเรยนท 1ปการศกษา 2555

และผลทางการวจยตองเสรจสนภายในเดอนกนยายน 2555 ผวจยไดเลอกเนอหาเพยงบางบท

มาท าการวจยจงท าใหผลการวเคราะหขอมลไมครอบคลมตามจดประสงคของหลกสตร

1.10 นยามศพทเฉพาะ

ความตอเนอง (Continuity) หมายถงในวชาทกษะตองเปดโอกาสใหมการฝกทกษะในกจกรรมและ

ประสบการณบอยๆและตอเนองกน

การจดชวงลาดบ (Sequence) หมายถงหรอการจดสงทมความงายไปสสงทมความยากดงนนการจด

กจกรรมและประสบการณใหมการเรยงล าดบกอนหลงเพอใหไดเรยนเนอหาทลกซงยงขน

บรณาการ (Integration) หมายถงการจดประสบการณจงควรเปนในลกษณะทชวยใหผเรยนได

เพมพนความคดเหนและไดแสดงพฤตกรรมทสอดคลองกนเนอหาทเรยน เปนการเพมความสามารถ

Page 6: 2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร องการพ ฒนาท กษะกระบวนการท างานของน

6

ทงหมดของผเรยนทจะไดใชประสบการณไดในสถานการณตางๆ กนประสบการณการเรยนรจงเปน

แบบแผนของปฏสมพนธ (interaction) ระหวางผเรยนกบสถานการณทแวดลอม

การเรยนร คอกระบวนการทท าใหคนเปลยนแปลงพฤตกรรมความคดคนสามารถเรยนไดจากการได

ยนการสมผสการอานการใชเทคโนโลยการเรยนรของเดกและผใหญจะตางกนเดกจะเรยนรดวยการ

เรยนในหองการซกถามผใหญมกเรยนรดวยประสบการณทมอยแตการเรยนรจะเ กดขนจาก

ประสบการณทผสอนน าเสนอโดยการปฏสมพนธระหวางผสอนและผเรยนผสอนจะเปนผทสราง

บรรยากาศทางจตวทยาทเอออ านวยตอการเรยนรทจะใหเกดขนเปนรปแบบใดกไดเชนความเปนกนเอง

ความเขมงวดกวดขนหรอความไมมระเบยบวนยสงเหลานผสอนจะเปนผสรางเงอนไขและสถานการณ

เรยนรใหกบผเรยนดงนนผสอนจะตองพจารณาเลอกรปแบบการสอนรวมทงการสรางปฏสมพนธกบ

ผเรยน

Page 7: 2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร องการพ ฒนาท กษะกระบวนการท างานของน

7

บทท 2

เอกสารทเกยวของกบงานวจย การวจยในครงน ผวจยไดทาการศกษาเอกสารทเกยวของกบการวจย ดงตอไปน

ทฤษฎการเรยนร (learning theory) การเรยนรคอกระบวนการททาใหคนเปลยนแปลง

พฤตกรรมความคดคนสามารถเรยนไดจากการไดยน การสมผสการอานการใชเทคโนโลยการเรยนร

ของเดกและผใหญจะตางกนเดกจะเรยนรดวยการเรยนในหอง การซกถามผใหญมกเรยนรดวย

ประสบการณทมอยแตการเรยนรจะเกดขนจากประสบการณทผสอนน าเสนอ โดยการปฏสมพนธ

ระหวางผสอนและผเรยนผสอน จะเปนผทสรางบรรยากาศทางจตวทยาทเอออานวยตอการเรยนรทจะ

ไหเกดขนเปนรปแบบใดกไดเชนความเปนกนเองความเขมงวดกวดขน หรอความไมมระเบยบวนยสง

เหลานผสอนจะเปนผสรางเงอนไข และสถานการณเรยนรใหกบผเรยนดงนนผสอนจะตองพจารณา

เลอกรปแบบการสอนรวมทงการสรางปฏสมพนธกบผเรยน

การเรยนรตามทฤษฎของBloom (Bloom's Taxonomy) Bloom ไดแบงการเรยนรเปน 6

ระดบ

ความรทเกดจากความจ า (knowledge) ซงเปนระดบลางสด

ความเขาใจ (Comprehend)

การประยกต (Application)

การวเคราะห (Analysis) สามารถแกปญหาตรวจสอบได

การสงเคราะห (Synthesis) สามารถนาสวนตางๆมาประกอบเปนรปแบบใหมไดใหแตกตาง

จากรปเดมเนนโครงสรางใหม

การประเมนคา (Evaluation) วดไดและตดสนไดวาอะไรถกหรอผดประกอบการตดสนใจบน

พนฐานของเหตผลและเกณฑทแนชด

การเรยนรตามทฤษฎของเมเยอร (Mayor)

ในการออกแบบสอการเรยนการสอนการวเคราะหความจ าเปนเปนสงส าคญและตามดวย

จดประสงคของการเรยนโดยแบงออกเปนยอยๆ 3 สวนดวยกน

พฤตกรรมควรชชดและสงเกตได

เงอนไขพฤตกรรมส าเรจไดควรมเงอนไขในการชวยเหลอ

มาตรฐานพฤตกรรมทไดนนสามารถอยในเกณฑทก าหนด

Page 8: 2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร องการพ ฒนาท กษะกระบวนการท างานของน

8

การเรยนรตามทฤษฎของบรเนอร (Bruner)

ความรถกสรางหรอหลอหลอมโดยประสบการณ

ผเรยนมบทบาทรบผดชอบในการเรยน

ผเรยนเปนผสรางความหมายขนมาจากแงมมตางๆ

ผเรยนอยในสภาพแวดลอมทเปนจรง

ผเรยนเลอกเนอหาและกจกรรมเอง

เนอหาควรถกสรางในภาพรวม

การเรยนรตามทฤษฎของไทเลอร (Tylor)

ความตอเนอง (continuity) หมายถงในวชาทกษะตองเปดโอกาสใหมการฝกทกษะในกจกรรม

และประสบการณบอยๆและตอเนองกน

การจดชวงล าดบ (sequence) หมายถงหรอการจดสงทมความงายไปสสงทมความยากดงนน

การจดกจกรรมและประสบการณใหมการเรยงลาดบกอนหลงเพอใหไดเรยนเนอหาทลกซง

ยงขน

บรณาการ (integration) หมายถงการจดประสบการณจงควรเปนในลกษณะทชวยใหผเรยน

ไดเพมพนความคดเหนและ ไดแสดงพฤตกรรมทสอดคลองกนเนอหาทเรยนเปนการเพมความ

สามารถทงหมดของผเรยนทจะไดใชประสบการณ ไดในสถานการณตางๆกนประสบการณการ

เรยนรจงเปนแบบแผนของปฏสมพนธ (interaction) ระหวางผเรยนกบสถานการณทแวดลอม

ทฤษฎการเรยนร 8 ขนของกาเย (Gagne)

การจงใจ (Motivation Phase) การคาดหวงของผเรยนเปนแรงจงใจในการเรยนร

การรบรตามเปาหมายทตงไว (Apprehending Phase) ผเรยนจะรบรสงทสอดคลองกบความ

ตงใจ

การปรงแตงสงทรบรไวเปนความจ า (Acquisition Phase) เพอใหเกดความจ าระยะสนและ

ระยะยาว

ความสามารถในการจ า (Retention Phase)

ความสามารถในการระลกถงสงทไดเรยนรไปแลว (Recall Phase)

การนาไปประยกตใชกบสงทเรยนรไปแลว (Generalization Phase)

การแสดงออกพฤตกรรมทเรยนร (Performance Phase)

การแสดงผลการเรยนรกลบไปยงผเรยน (Feedback Phase) ผเรยนไดรบทราบผลเรวจะทาให

ม ผลดและประสทธภาพสง

Page 9: 2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร องการพ ฒนาท กษะกระบวนการท างานของน

9

องคประกอบทส าคญทกอใหเกดการเรยนรจากแนวคด นกการศกษากาเย (Gagne)

ผเรยน (Learner) มระบบสมผสและระบบประสาทในการรบร

สงเรา (Stimulus) คอสถานการณตางๆทเปนสงเราใหผเรยนเกดการเรยนร

การตอบสนอง (Response) คอพฤตกรรมทเกดขนจากการเรยนร

การสอนดวยสอตามแนวคดของกาเย (Gagne)

เราความสนใจมโปรแกรมทกระตนความสนใจของผเรยน เชนใชการตนหรอกราฟกทดงดด

สายตา

ความอยากรอยากเหนจะเปนแรงจงใจใหผเรยนสนใจในบทเรยน การตงค าถามกเปนอกสง

หนง

บอกวตถประสงคผเรยนควรทราบถงวตถประสงคใหผเรยนสนใจในบทเรยน เพอใหทราบวา

บทเรยนเกยวกบอะไร

กระตนความจ าผเรยนสรางความสมพนธในการโยงขอมล กบความรทมอยกอนเพราะสงน

สามารถท าใหเกดความทรงจ าในระยะยาวไดเมอไดโยงถงประสบการณผเรยนโดยการตง

ค าถาม เกยวกบแนวคดหรอเนอหานนๆ

เสนอเนอหาขนตอนนจะเปนการอธบายเนอหาใหกบผเรยนโดยใชสอชนดตางๆในรปกราฟก

หรอเสยงวดโอ

การยกตวอยางการยกตวอยางสามารถทาไดโดยยกกรณศกษาการเปรยบเทยบเพอใหเขาใจ

ได ซาบซง

การฝกปฏบตเพอใหเกดทกษะหรอพฤตกรรมเปนการวดความเขาใจวาผเรยนไดเรยนถกตอง

เพอใหเกดการอธบายซ าเมอรบสงทผด

การใหค าแนะนาเพมเตมเชนการท าแบบฝกหดโดยมค าแนะน า

การสอบเพอวดระดบความเขาใจ

การน าไปใชกบงานทท าในการท าสอควรมเนอหาเพมเตมหรอหวขอตางๆทควรจะรเพมเตม

Page 10: 2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร องการพ ฒนาท กษะกระบวนการท างานของน

10

ประเภทของการเรยนร

1.การเรยนรโดยการจ าเปนการเรยนรทผเรยนพยายามจะรวบรวม หรอเกบเนอหาสาระจาก

สงทตองการจะเรยนใหไดมากทสดเทาทจะมากได สงทจะใชในการเรยนรประเภทนไดแกการเรยนร

เกยวกบกฎระเบยบแนวปฏบตตางๆซงเปนสงทก าหนดแนนอนตายตว จดเดนของการเรยนรประเภทน

คอท าใหผปฏบตงานจากฎระเบยบตางๆ ขององคการไดเปนอยางดสวนขอจ ากดมหลายประการเชน

ผเรยนจะพยายามจ าใหมากทสดโดยไมเนนในเรองของการน าไปประยกตใชในสถานการณตางๆถาหาก

มการเปลยนแปลงเพมกฎระเบยบใหมผเรยนกจะตองเพมความจ าในสงนนมากยงขนซงอาจจะท าให

เกดความสบสนไดในบางครงการมงแตจะจ าอยางเดยวท าใหผเขยนขาดความคดเรมสรางสรรคเพราะ

จะใชเวลาสวนใหญหมดไปกบการจ าแนกแทนการพยายามสรางสรรคสงใหมๆ

2.การเรยนรการเลยนแบบเปนการเรยนรทเกดขนโดยทผเรยน พยายามลอกเลยนหรอกระท า

ตามตนแบบทตนเหนวาดหรอเปนประโยชนแกตน เชนการทผใตบงคบบญชาเลยนแบบวธการแกปญหา

จากผบงคบบญชาการเรยนรโดยการเลยนแบบทเหนไดชดเจน ไดแกการเลยนแบบในการเขาสงคมการ

วางตวการพดจดเดนของการเรยนรประเภทน คอหากไดตนแบบดกจะท าใหรปแบบดตามไปดวยหรอ

หากตนแบบท าอะไรทผเรยนเหนวาไมดผเรยนจะจดจ าสงนนไว เพอน าไปเปนบทเรยนของตนแลว

ปรบปรงเปลยนแปลงวธการเสยใหม เพอหลกเลยงการทจะกระท าผดซ าอกไดสวนขอจ ากดของการ

เรยนรประเภทน คอการทคนเรามความแตกตางกน การทคนหนงพยายามจะท าตนใหมพฤตกรรม

เหมอนกบตนแบบนนยอมเปนไปไดยากอกทงสถานการณ และสงแวดลอมยอมมการเปลยนแปลงอย

ตลอดเวลาวธการหรอพฤตกรรมทตนแบบใชไดผลผเลยนแบบอาจจะใชไมไดผลกได

3. การเรยนรโดยการหยงรเปนการเรยนรทผเรยน มองเหนความสมพนธระหวางสงนอยหรอ

สถานการณยอยวามความสมพนธกนอยางไรท าใหมองเหนสถานการณรวม หรอภาพรวมทงหมดซง

ขนตอนของการเรยนรประเภทนจะเกดขน 3 ขนคอ

ขนท1 ผเรยนมองเหนหรอมปฏกรยาตอสวนรวมของสถานการณทงหมดกอน

ขนท2 ผเรยนแยกแยะสวนรวมเพอพจารณาความสมพนธของสวนยอยนนๆ

ขนท3 ผเรยนเกดความเขาใจสถานการณนนแจมแจง เรยกวาเกดการหยงเหนหรอหยงร

(insight) การเรยนรโดยวธการนจะมประโยชนมากในสถานการณทตองการใหผเรยนคดอยางมเหตผล

แยกแยะความสมพนธของสาเหตตางๆ ไดอยางมเหตผลแตการเรยนรประเภทนจะเกดขนไดนอยมาก

หรอเกดขนไมไดเลยหากผเรยนมลกษณะดงตอไปน (1) ขาดแรงจงใจทจะคด (2) มประสบการณนอย

หรอจากดในเรองนนๆ (3) ผเรยนไมสามารถมองเหนความสมพนธของสวนยอยกบสถานการณทเปน

ปญหาและผเรยนใชประสบการณเดมซงมลกษณะทแตกตางไปจากประสบการณใหม

4. การเรยนรแบบลองผดลองถกเปนการเรยนรทผเรยนพยายามใชทางเลอกหลายๆ ทางเพอ

แกปญหาหรอสถานการณวกฤตทเกดขน โดยการเลอกทางแกปญหานนๆไมไดใชเกณฑหรอเหตผล

อะไรประกอบการเลอกเลย การเรยนรแบบนผเรยนเปรยบเสมอนถกขงอยหองๆหนงทมประตหลาย

Page 11: 2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร องการพ ฒนาท กษะกระบวนการท างานของน

11

ประตใหเลอกแตจะมประตทปดแลวสามารถออกจากหองไดเพยงประตเดยว ผเรยนจ าเปนตองเลอก

เปดทละประตจนกวาจะพบประตทถกตองโดยไมมหลกเกณฑใดๆ ซงการใชการเรยนรประเภทนมกจะ

เปนวธสดทายทผเรยนรไมมวธใดทดกวานแลวจง “เสยง” เลอกเอาวธใดวธหนงถาหากวธนนไมถกก

เปลยนไปเรอยๆ

5. การเรยนรโดยการสรางมโนคตมโนคตหรอความคดรวบยอด (concept) ของสงใดหมายถง

ลกษณะทเปนเฉพาะของสงนนทแตกตางออกไปจากสงอนการเรยนรโดยการสรางconcept นนเกดจาก

การทผเรยนมองเหนลกษณะรวม (generalized) ของสงนนกอนตอจากนนจงพจารณาลกษณะเฉพาะ

ของสงนนตอไปในฐานะของนกทรพยากรมนษย ควรใหความสนใจเกยวกบประเภทของการเรยนร

เพอทจะท าใหสามารถนาเนอหาสาระทตองการพฒนาใชใหสอดคลอง กบวธการเรยนรแบบตางๆได

เทคนคการเรยนร Noe, Hollenbeck, Gerhart, and Wright (2003, p. 271) กลาววา

ปจจยส าคญทควรพจารณาเพอใหการเรยนรเปนไปอยางมประสทธภาพนน ควรประกอบดวยการ

แจงใหพนกงานทราบวาท าไมเขาถงตองเรยน เพราะเหตวาพนกงานจะเรยนรไดดขนถาหากเขาได

เขาใจถงวตถประสงคของโครงการฝกอบรมซงวตถประสงคในการฝกอบรมจะชวยระบถงการประเมน

ประสทธ ภาพโครงการและการบรรลถงผลลพธสดทายนอกจากน พนกงานตองไดรบเนอหาทเปน

สาระจากการฝกอบรมโอกาสในการฝกปฏบตรวมถงการทราบขอมลยอนกลบ ซงจะเหนไดวา

พนกงานจะใชการเรยนรจากการส ารวจประสบการณ และการมปฏสมพนธกบบคคลอน

พนกงานตองการโครงการฝกอบรมทมการประสานการจดการทด ดงนนเมอพจารณาถงเทคนค

การเรยนรพบวาประกอบดวยระดบการเรยนรตางๆดงน

ประการแรกเทคนคการเรยนรระดบบคคลประกอบดวยวธการตางๆดงน

1. ความรทมในตนเอง (self knowledge) เปนการพฒนาศกยภาพในการเรยนรของตนเองโดย

การศกษาตนเองจากสายตาของตนเองและสายตาของผอนโดยการศกษาตนเองแบงเปน 4 ขนตอน

ไดแกขนตอนแรกการประมาณความสามารถของตนเอง (abilities estimation) ขนตอนทสองการศกษา

วาตนเองมความร (knowledge) และมความเขาใจ (understanding) อะไรบางซงขนตอนดงกลาวถอเปน

การตระหนกรในตนเองขนตอนทสามการท าความรจกกบตนเอง วาตนเองคอใครตองการเปนอะไรใน

อนาคตเพอคนหาบคลกภาพและเอกลกษณแหงตนและขนตอนสดทายถอเปนระดบสงสดของ

การศกษาตนเอง (self knowledge) เพราะเปนการท าความเขาใจในตนเองอยางลกซงเพอใหรวาตนเอง

ท าอะไรไดบางและรความตองการของตนเองซงจะเปนเครองชนาการเรยนร และพฒนาตนเองสามารถ

ก าหนดเปาหมายในการเรยนรและวธการทจะเรยนร (method of learning)

2. การเรยนรทจะเรยนร (learning to learn) เปนวธทเกยวของโดยตรงกบการพฒนาศกยภาพ

ในการเรยนรซงตองอาศยเทคนคของการศกษาตนเอง ในการคนหาจดแขงและจดออนศกษาวธการคด

และวธการในการใหเหตผลของตนเองศกษาวธการรบร และการตงสมมตฐานของตนเองเกยวกบสง

ตางๆแลวก าหนดวธการและแนวทางในการเรยนรของตนเอง

Page 12: 2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร องการพ ฒนาท กษะกระบวนการท างานของน

12

3. การเรยนรโดยใชปญหาเปนหลก (problem oriented learning) วธการเรยนรแบบนเปนการ

เรยนรจากการแกปญหาทเกดขนจรงปญหาจะเปนตวก าหนดวา เราจะตองเรยนรอะไรบางจงจะ

แกปญหานนไดซงรวมไปถงวธการ และตวบคคลทจะเรยนรการเรยนรโดยใชปญหาเปนหลกเกยวของ

โดยตรงกบการท างานโดยการเรยนรจะเกดขนในงาน (on the job) กระบวนการเรยนรจะเชอมโยง

โดยตรงกบกระบวนการท างาน สถานททางานจะเปนทจ าลองสถานการณในการเรยนรโดยการเรยนร

จะเปนแบบวฏจกร

4. การใชวธการเรยนรแบบเปนรปธรรม (methodical) นอกจากการสงเสรมการเรยนรขณะ

ท างาน (learning by doing) หรอการเรยนรจากประสบการณโดยตรงแลวองคการอาจจะตองสงเสรม

การเรยนรทเปนรปธรรมเชนการเรยนรในหองเรยนการฝกอบรมการสมมนาการใหเขาหลกสตร

การศกษาหรอในรปแบบของcorrespondence course ซงจะสามารถกอใหเกดการเรยนรทงในททางาน

และนอกททางานซงทาใหบคคลสามารถก าหนดรไดวาตนเอง ก าลงจะมการเรยนรเรองอะไรดวย

วธการใดและเมอไรเปนการพฒนาทกษะในการจดการเรยนรของตนเอง ประการทสองเทคนคของการ

เรยนรเปนทม (team learning) ประกอบดวยวธการเรยนรโดยการปฏบต (active learning) เปนวธการ

สอนงานใหเรยนรโดยผานการแกปญหาและการพฒนาแนวทางการแกปญหาและน าสแนวทางการ

แกปญหาใหมดวยการศกษาจากการปฏบตงานซงเทคนคการเรยนรโดยการปฏบตไดแก

(Noël et al., 2003, p. 272)

1. การปฏบตโดยการวจยคนควา (action research) ในการปฏบตงานใหมประสทธภาพจะตอง

มการรวบรวมขอมล และวเคราะหขอมลรวมกนเปนการคนควาความตองการในการเปลยนแปลงโดย

ศกษาปญหาตางๆแลวเสนอทางแกไข

2. การปฏบตจากผลการเรยนร (Action reflecting learning) เปนการใหคนเรยนรจากการ

ท างานการแกปญหารวมกบผอนโดยการมอบหมายงานททาทายใหท ามสวนรวมในการพฒนาองคการ

มอบหมายงานท างานเปนโครงการมการประชมปรกษาหารอและสมมนา

3. การปฏบตตามหลกวทยาศาสตร (action science) เปนเทคนคทรวบรวมเอาขอมลทไดจาก

การปฏบตโดยการคนควาและการปฏบตจากผลการเรยนรมาสรางองคความรเกยวกบการท างานหรอ

การปฏบตงานรวมกนพฒนาใหคนไดทาอยางทคดและพดอกทงรจกน าเทคโนโลยตางๆเขามาชวยใน

การท างาน

4. วธการเรยนรรวมกน (collective learning) เนนการเรยนรเปนทมประกอบดวยสมาชกท

หลากหลายทงระดบต าแหนง และหนาทงานเปนทรวมของคนความรความเขาใจบคลกลกษณะคานยม

และหนาทการงานตางๆทงสายงานหลก และสายงานสนบสนนโดยใหความเปนอสระในการรวม

กจกรรมประชมปรกษาของทม ประการทสามเทคนคการเรยนรระดบองคการหรอวธการในการพฒนา

องคการแหงการเรยนร (learning organization) กจกรรมทควรน ามาใชในองคการเพอใหบคคลใน

องคการมการเรยนรตลอดเวลาและเรยนรอยางตอเนองเพอสงเสรมการพฒนาไปสองคการแหงการ

Page 13: 2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร องการพ ฒนาท กษะกระบวนการท างานของน

13

เรยนรยกตวอยาง เชน การเรยนรโดยการปฏบต (action learning) มาตรฐานเปรยบเทยบ

(benchmarking) การสอนงาน (coaching) การเปนพเลยง (mentoring) แฟมงานเพอการพฒนา

(portfolio) ศนยการเรยนรดวยตนเองและการเรยนการสอนโดยใชคอมพวเตอรชวยเปนตน Garvey and

Williamson (2002, p. 25) กลาววาการเรยนรทถอเปนกจกรรมทางสงคมและมอ านาจในการเพมหรอ

ลดคานยมทจะแสดงใหเหนถงความทาทาย ในการจดท าโครงสรางการบรหารและสภาพแวดลอมทาง

กายภาพขององคกรทจะสงผลตอการเรยนรของบคลากรจะมลกษณะดงตอไปน

1. การเรยนรจากวธแกปญหาอยางเปนระบบ (Systematic problem solving) คอใชวธทาง

วทยาศาสตรเชนวเคราะหปญหาโดยใชวงจรDeming (plan, do, check, act) ของDeming (อางถงใน

Garvin, 1998, p. 53) เปนตนจากนนสรปผลจากขอมลทเพอน าไปแกไขปญหา

2. การเรยนรจากประสบการณของตนเองในอดต (learning from actual experiences) คอการ

เรยนรในสงทไดจากการปฏบตจรงมาแลวในอดต

3. การเรยนรจากการทดลอง (learning from performed experiments) คอการเรยนรจากการ

ทดลองหลายๆรปแบบมการควบคมตวแปรตางๆเพอใหทราบผลการทดลองตามทตองการ

4. การเรยนรจากประสบการณของผอน (learning from experience of others) เชนการ

เปรยบเทยบ (benchmarking) การหาพนธมตรมารวมกนพฒนาหรอแลกเปลยนความร (alliances) การ

รวมกจการ (joint venture) การรวมและครอบครองกจการ (merger and acquisition) หรอการจางคน

เขามาทางาน

5. การเรยนรจากการอบรมและพฒนา (Learning from training and development) เปนการรบ

การถายทอดโดยตรงจากบคคลทมความร

การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ คอวธการส าคญทสามารถสรางและ

พฒนาผเรยนใหเกดคณลกษณะตางๆ ทตองการในยคโลกาภวฒนเนองจากเปนการจดการเรยนการ

สอนทใหความส าคญกบผเรยนสงเสรมใหผเรยน รจกเรยนรดวยตนเองเรยนในเรองทสอดคลองกบ

ความสามารถ และความตองการของตนเองและไดพฒนาศกยภาพของตนเองอยางเตมทซงแนวคด

การจดการศกษานเปนแนวคดทมรากฐานจากปรชญาการศกษา และทฤษฎการเรยนรตางๆทไดพฒนา

มาอยางตอเนองยาวนานและเปนแนวทางทไดรบการพสจนวา สามารถพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะ

ตามตองการอยางไดผล (วฒนาพรระงบทกข. 2542)

หลกการพนฐานของแนวคด "ผเรยนเปนส าคญ"

1.ผเรยนมบทบาทรบผดชอบตอการเรยนรของตนผเรยนเปนผเรยนรบทบาทของครคอ

ผสนบสนน (supporter) และเปนแหลงความร (resource person) ของผเรยนผเรยนจะรบผดชอบตงแต

เลอกและวางแผนสงทตนจะเรยน หรอเขาไปมสวนรวมในการเลอกและจะเรมตนการเรยนรดวนตนเอง

ดวยการศกษาคนควารบผดชอบการเรยนตลอดจนประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง

Page 14: 2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร องการพ ฒนาท กษะกระบวนการท างานของน

14

2.เนอหาวชามความส าคญ และมความหมายตอการเรยนรในการออกแบบกจกรรมการเรยนร

ปจจยส าคญทจะตองน ามาพจารณาประกอบดวย ไดแกเนอหาวชาประสบการณเดมและความตองการ

ของผเรยนการเรยนรทส าคญและมความหมายจงขนอยกบสงทสอน (เนอหา) และวธทใชสอน (เทคนค

การสอน)

3.การเรยนรจะประสบผลส าเรจหากผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนการสอนผเรยนจะ

ไดรบความสนกสนานจากการเรยน หากไดเขาไปมสวนรวมในการเรยนรไดทางานรวมกนกบเพอนๆได

คนพบขอค าถามและค าตอบใหมๆสงใหมๆ ประเดนททาทายและความสามารถในเรองใหมๆทเกดขน

รวมทงการบรรลผลส าเรจของงานทพวกเขารเรมดวยตนเอง

4.สมพนธภาพประกอบดระหวางผเรยน การมสมพนธภาพประกอบดในกลมจะชวยสงเสรม

ความเจรญงอกงามการพฒนาความเปนผใหญการปรบปรงการทางาน และการจดการกบชวตของแต

ละบคคลสมพนธภาพประกอบเทาเทยมกนระหวางสมาชกในกลม จงเปนสงส าคญทจะชวยสงเสรมการ

แลกเปลยนเรยนรซงกนและกนของผเรยน

5.ครคอผอานวยความสะดวกและเปนแหลงความรในการจดการเรยนการสอนแบบเนนผเรยน

เปนส าคญครจะตองมความสามารถ ทจะคนพบความตองการทแทจรงของผเรยนเปนแหลงความรท

ทรงคณคาของผเรยน และสามารถคนควาหาสอวสดอปกรณทเหมาะสมกบผเรยนสงทส าคญทสดคอ

ความเตมใจของครทจะชวยเหลอโดยไมมเงอนไขคร จะใหทกอยางแกผเรยนไมวาจะเปนความ

เชยวชาญความรเจตคตและการฝกฝนโดยผเรยนมอสระทจะรบหรอไมรบการใหนนกได

6.ผเรยนมโอกาสเหนตนเองในแงมมทแตกตางจากเดม การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยน

เปนส าคญมงใหผเรยนมองเหนตนเองในแงมมทแตกตางออกไปผเรยนจะมความมนใจในตนเองและ

ควบคมตนเองไดมากขนสามารถเปนในสงทอยากเปน มวฒภาวะสงมากขนปรบเปลยนพฤตกรรมตนให

สอดคลองกบสงแวดลอมและมสวนรวมกบเหตการณตางๆมากขน

7.การศกษาคอ การพฒนาประสบการณการเรยนรของผเรยนหลายๆดานพรอมกนไปการ

เรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญเปนจดเรมของการพฒนาผเรยนหลายๆดาน เชนคณลกษณะดานความร

ความคดดานการปฏบตและดานอารมณความรสกจะไดรบการพฒนาไปพรอมๆกน

การเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญน ผเรยนจะไดรบการสงเสรมใหผเรยนมความรบผดชอบและ

มสวนรวมตอการเรยนรของตนเอง ซงแนวคดแบบผเรยนเปนส าคญจะยดการศกษาแบบกาวหนาของ

ผเรยนเปนส าคญผเรยนแตละคนมคณคาสมควรไดรบการเชอถอไววางใจ แนวทางนจงเปนแนวทางท

จะผลกดนผเรยนไปสการบรรลศกยภาพของตน โดยสงเสรมความคดของผเรยนและอานวยความ

สะดวกใหเขาไดพฒนาศกยภาพของตนเองอยางเตมท การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปน

ศนยกลางเปนการจดกระบวนการเรยนรแบบใหมทมลกษณะแตกตางจากการจดกระบวนการเรยนร

แบบดงเดมทวไปคอแนวคดจากพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ซงกลาวถงการจดการ

Page 15: 2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร องการพ ฒนาท กษะกระบวนการท างานของน

15

เรยนรทยอมรบวาบคคลหรอผเรยนมความแตกตางกนและทกคนสามารถเรยนรไดดงนนในการจดการ

เรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญครหรอผจดการเรยนรควรมความเชอพนฐานอยางนอย 3 ประการคอ

1. เชอวาทกคนมความแตกตางกน

2. เชอวาทกคนสามารถเรยนรได

3. เชอวาการเรยนรเกดไดทกททกเวลา

ดงนนการจดการเรยนรจงเปนการจดการบรรยากาศจดกจกรรมจดสอจดสถานการณฯลฯใหผเรยน

เกดการเรยนรไดเตมตามศกยภาพครจงมความจาเปนทจะตองรจกผเรยนครอบคลมอยางรอบดาน

และสามารถวเคราะหขอมลเพอนาไปเปนพนฐานการออกแบบ หรอวางแผนการเรยนรไดสอดคลองกบ

ผเรยนสาหรบในการจดกจกรรมหรอออกแบบการเรยนรอาจท าไดหลายวธการ และหลายเทคนคแตม

ขอควรค านงวาในการจดการเรยนรแตละครงแตละเรองไดเปดโอกาสใหกบผเรยนในเรองตอไปน

หรอไม

1.เปดโอกาสใหนกเรยนเปนผเลอกหรอตดสนใจในเนอหาสาระทสนใจเปนประโยชนตอตว

ผเรยนหรอไม

2.เปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนรโดยไดคดไดรวบรวมความรและลงมอ

ปฏบตจรงดวยตนเองหรอไมซงทศนาแขมมณ (2543) ไดนาเสนอแนวคดในการเปดโอกาสใหนกเรยนม

สวนรวมและสามารถนาไปใชเปนแนวปฏบตไดดงน

2.1กจกรรมการเรยนรทดทควรชวยใหผ เรยนไดมสวนรวมทางดานรางกาย (physical

participation)คอเปนกจกรรมทชวยใหผเรยนไดมโอกาสเคลอนไหวรางกายเพอชวยใหประสาทการ

เรยนรของผเรยนตนตวพรอมทจะรบขอมล และการเรยนรตางๆทจะเกดขนการรบรเปนปจจยส าคญใน

การเรยนรถาผเรยนอยในสภาพทไมพรอมแมจะมการใหความรทดๆ ผเรยนกไมสามารถรบไดดงจะเหน

ไดวาถาปลอยใหผเรยนนงนานๆในไมชาผเรยนกจะหลบ หรอคดเรองอนๆแตถาใหมการเคลอนไหวทาง

กายบางกจะท าใหประสาทการเรยนรของผเรยนตนตว และพรอมทจะรบและเรยนรสงตางๆไดดดงนน

กจกรรมทจดใหผเรยนจงควรเปนกจกรรมทชวยใหผเรยนไดเคลอนไหวในลกษณะใดลกษณะหนงเปน

ระยะๆ ตามความเหมาะสมกบวยและระดบความสนใจของผเรยน

2.2 กจกรรมการเรยนรทดควรชวยใหผเรยนไดมสวนรวมทางสตปญญา (intellectual

participation) คอเปนกจกรรมทชวยใหผเรยนเกดการเคลอนไหวทางสตปญญาตองเปนกจกรรมททา

ทายความคดของผเรยน สามารถกระตนสมองของผเรยนใหเกดการเคลอนไหวตองเปนเรองทไมยาก

หรองายเกนไปทาใหผเรยนเกดความสนกทจะคด

2.3 กจกรรมการเรยนรทดควรชวยใหผเรยนมสวนรวมทางสงคม (social participation) คอเปน

กจกรรมทชวยใหผเรยนมปฏสมพนธทางสงคมกบบคคล หรอสงแวดลอมรอบตวเนองจากมนษย

จ าเปนตองอยรวมกนเปนหมคณะมนษยตองเรยนรทจะปรบตวเขากบผอน และสภาพแวดลอมตางๆ

การเปดโอกาสใหผเรยนมปฏสมพนธกบผอนจะชวยใหผเรยนเกดการเรยนรทางดานสงคม

Page 16: 2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร องการพ ฒนาท กษะกระบวนการท างานของน

16

2.4 กจกรรมการเรยนรทดควรชวยใหผเรยนไดมสวนรวมทางอารมณ (emotional participation)

คอเปนกจกรรมทสงผลตออารมณความรสกของผเรยน ซงจะชวยใหการเรยนรนนเกดความหมายตอ

ตนเองโดยกจกรรมดงกลาวควรเกยวของกบผเรยนโดยตรงโดยปกต การมสวนรวมทางอารมณนมก

เกดขนพรอมกบการกระท าอนๆอยแลว เชนกจกรรมทางกายสตปญญาและสงคมทกครงทครใหผเรยน

เคลอนทเปลยนอรยาบถ เปลยนกจกรรมผเรยนจะเกดอารมณความรสกตามมาดวยเสมออาจเปน

ความพอใจไมพอใจหรอเฉยๆ

จากแนวคดทกลาวถงขางตนเปนทมาของการนาเสนอชอ “CIPPA” ซงระบองคประกอบส าคญในการ

จดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญกลาวคอ

C มาจากค าวา Construct หมายถง การสรางความรตามแนวคดของทฤษฎการสรรคสราง

ความร (Constructivism) โดยครสรางกจกรรมทชวยใหผเรยนมโอกาสสรางความรดวยตนเอง เปน

กจกรรมทชวยใหผเรยนมสวนรวมทางสตปญญา

I มาจากคาวา Interaction หมายถงการมปฏสมพนธกบผอนหรอสงแวดลอมรอบตวกจกรรม

การเรยนรทดจะตองเปดโอกาสใหผเรยนไดมปฏสมพนธทางสงคมกบบคคลและแหลงความรท

หลากหลายซงเปนการชวยใหผเรยนมสวนรวมทางสงคม

P มาจากคาวาPhysical Participation หมายถงการใหผเรยนมโอกาสไดเคลอนไหวรางกายโดย

การทากจกรรมในลกษณะตางๆเปนการชวยใหผเรยนมสวนรวมทางกาย

P มาจากคาวา Process Learning หมายถงการเรยนรกระบวนการตางๆกจกรรมการเรยนรทด

ควรเปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรกระบวนการตางๆซงเปนทกษะทจาเปนตอการดารงชวตเชน

กระบวนการแสวงหาความร ก ระบวนการคดกระบวนการแกปญหากระบวนการกล ม

กระบวนการพฒนาตนเองเปนตนการเรยนรกระบวนการเปนสงส าคญเชนเดยวกบการเรยนรเนอหา

สาระตางๆและการเรยนรเกยวกบกระบวนการเปนการชวยใหผเรยนมสวนรวมทางดานสตปญญาอก

ดวย

A มาจากคาวา Application หมายถงการนาความรทไดเรยนรไปประยกตใชซงจะชวยให ผเรยน

ไดรบประโยชนจากการเรยนเปดโอกาสใหผเรยนไดเชอมโยงระหวางทฤษฎกบการปฏบตซงจะทาให

การเรยนรเปนสงทมประโยชน

การระบองคประกอบส าคญในการออกแบบกจกรรมการเรยนการสอน เพอชวยผเรยนไดแสดงบทบาท

ตางๆอนเปนการแสดงความส าคญของผเรยนเปนตวอกษรยอ “CIPPA” นเพอใหงายทจะจาและนาไปใช

เปนหลกในการปฏบตไดโดยสะดวก

การจดการเรยนการสอนทวไปครสามารถออกแบบการจดกจกรรมการเรยนการสอนไดตามแนวทาง

ตอไปน

1. การจดกจกรรมเอออานวยใหเกดการสรางความร (Construct) จากความคดพนฐานทเชอวา

ในสมองของผเรยนมไดมแตความวางเปลา แตทกคนมประสบการณเดมของตนเองเมอไดรบ

Page 17: 2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร องการพ ฒนาท กษะกระบวนการท างานของน

17

ประสบการณใหม สมองจะพยายามปรบขอมลเดมทมอยโดยการตอเตมเขาไปในกรณทขอมลเดมและ

ขอมลใหมไมมความขดแยงกนแตถาขดแยงกนกจะปรบโครงสรางของขอมลเดม เพอใหสามารถรบ

ขอมลใหมไดซงอาจท าใหโครงสรางของขอมลเดมเปลยนแปลงไป และถาผเรยนไดมโอกาสแสดง

ความรทสรางไดนนออกมาดวยค าพดของตนเอง การสรางความรนนกจะสมบรณดงนนถาครสามารถ

ออกแบบกจกรรมใหผเรยนไดลงมอกระทาตามแนวความคดนผเรยนกจะสามารถสรางความรได

พฤตกรรมทครควรออกแบบในกจกรรมการเรยนของผเรยนมดงน

1.1 ใหผเรยนไดทบทวนความรเดม

1.2 ใหผเรยนไดรบ /แสวงหา/รวบรวมขอมล/ประสบการณตางๆ

1.3ใหผเรยนไดศกษาขอมลทาความเขาใจและสรางความหมายขอมล/ประสบการณตางๆโดย

ใชกระบวนการคดและกระบวนการอนๆทจ าเปน

1.4ใหผเรยนไดสรปจดระเบยบ/โครงสรางความร

1.5 ใหผเรยนไดแสดงออกในสงทไดเรยนรดวยวธการตางๆ

ในกจกรรมการเรยนการสอนทวไปครสามารถออกแบบกจกรรม ใหสอดคลองตามลาดบขนตอนตางๆ

ในขณะทใหความรโดยเปลยนบทบาทจากทเคยบอกความรโดยตรง ใหผเรยนบนทกหรอคดลอกเปน

การใชค าสงและค าถามด าเนนกจกรรมใหผเรยนไดลงมอกระท า เพอสรางความรดวยตนเองโดยคร

เตรยมสอการสอนทเปนตวอยาง เครองมอหรอการปฏบตงานในลกษณะตางๆเปนขอมลหรอ

ประสบการณใหผเรยนไดเขาใจครอาจชแนะขอมลทควรสงเกตและวธการจดระบบระเบยบโครงสราง

ความรใหเชนสอนใหเขยนโครงสรางความรเปนแผนผงทตนเองเขาใจและเปดโอกาสใหผเรยนได

แสดงออกวาผเรยนเกดการเรยนร เรองใดเชนใหอธบายแผนผงความคดทตนเองเขยนขนตามความ

เขาใจหรอใหเลาถงสงทเรยนรโดยครใชคาถามหรอคาสงเปนสอและมการเสรมแรงอยางเหมาะสมใน

ภายหลงกจะทาใหผเรยนเกดความภาคภมใจเกดความสนกและตองการเรยนรอก

2. การจดกจกรรมทเอออานวยใหเกดการมปฏสมพนธ (Interaction) คอการจดกจกรรมให

ผเรยนไดกระทาสงตางๆหรอการกระทาบางสงบางอยางดงตอไปน

2.1ใหผเรยนมปฏสมพนธกบบคคลตางๆไดแกการพดอภปรายกบเพอนกบครหรอ

ผเกยวของกบการทางานผทสามารถใหขอมลบางอยางทผเรยนตองการได

2.2ใหผเรยนไดมปฏสมพนธกบสงแวดลอมทางกายภาพเชนก าหนดใหผเรยนส ารวจ

อปกรณเครองใชไฟฟาในบรเวณโรงเรยน

2.3 ใหผเรยนไดมปฏสมพนธกบสงแวดลอมทางธรรมชาตเชนก าหนดใหผเรยนสงเกต

การกนอาหารของสตวหรอรวบรวมขอมลเกยวกบลกษณะของตนไมชนดตางๆ

2.4ใหผเรยนไดมปฏสมพนธกบสงแวดลอมทางดานสอโสตทศนวสดและเทคโนโลย

ตางๆเชนใหผเรยนไปหาขอมลจากคอมพวเตอรหรอใหอานใบความรใบงานหรอใชเครองมอและ

อปกรณตางๆในการเรยน

Page 18: 2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร องการพ ฒนาท กษะกระบวนการท างานของน

18

3. การจดกจกรรมทเอออานวยใหผเรยนไดเคลอนไหวรางกาย (Physical Participation) คอการ

จดกจกรรมใหผเรยนไดมโอกาสเคลอนไหวอวยวะหรอกลามเนอตางๆเปนระยะๆตามความเหมาะสม

กบวยวฒภาวะและความสนใจของผเรยนโดยกลามเนอทเคลอนไหวอาจเปนสวนตางๆดงน

3.1กลามเนอมดยอยเชนการพมพดดรอยมาลยพบกระดาษวาดรปเยบผาใชไขควง

เขยนแบบเรยงตวหนงสอปฏบตการใชเครองมอวทยาศาสตร

3.2กลามเนอมดใหญเชนกจกรรมยายกลมยายเกาอจดโตะทบโลหะตอกตะปยกของ

กออฐฉาบปนขดดน ฯลฯ

4.การจดกจกรรมทเอออานวยใหผเรยนไดใชกระบวนการ คอการจดกจกรรมใหผเรยนไดเกด

การเรยนรผานกระบวนการตางๆ เชน กระบวนการแสวงหาความรกระบวนการกลมกระบวนการศกษา

ดวยตนเองการะบวนการจดการกระบวนการแกปญหา และตดสนใจกระบวนการทางานกระบวนการ

อนๆโดยครจดกจกรรม สถานการณ หรอก าหนดใหผเรยนหาขอมลหรอความรโดยใชกระบวนการ

ดงกลาวเปนเครองมอผลของการเรยนร นอกจากผเรยนจะไดรบรขอมลทตองการแลวยงมความร

เกยวกบการใชกระบวนการเหลานเพอหาขอมลหรอความรอนๆไดดวยตนเองในโอกาสอนๆ เปรยบ

เหมอนการใหเครองมอในการจบปลากบชาวประมง แทนทจะเอาปลามาใหเมอชาวประมงมเครองมอ

จบปลาแลวยอมหาปลามากนเองได หรอวางแผนจดสรรเวลาของการทางานอยางใดอยางหนงหรอได

ลงมอแกไขงานบางอยาง ในขณะลงมอปฏบตงานซงตองใชการพจารณาขอมลรอบดานเพอใชในการ

ตดสนใจขอส าคญคอครจะตองชวยใหผเรยนไดสรปขนตอนในการทางาน ผเรยนตองบอกไดวาการ

ท างานนเสรจไดเขาใชขนตอน และวธการใดบางแตละขนตอนมปญหาและอปสรรคใดเขาใชวธการใด

แกปญหาและไดผลของการปฏบตออกมาอยางไรพอใจหรอไมถามการทางานอยางนอกในครงตอไป

เขาจะปฏบตอยางไร

อกประเดนหนงคอการใชกระบวนการกลมในการทางานตองแบงหนาทการทางานสมาชกทก

คนตองมสวนรวมทาใหงานชนนนส าเรจมใชใหผเรยนมานงรวมกลมกนแตทางานแบบตางคนตางท า

เพราะผเรยนจะไดมโอกาสรบทบาทของตนเองในการทางานรวมกบคนอนตลอดจนรวธการจดระบบ

ระเบยบการทางานในกลมเพอใหงานกลมบรรลผลส าเรจตามเปาหมายตอไปกจะสามารถใช

กระบวนการกลมนในการทางานกบคนกลมอนๆในสงคมทผเรยนเปนสมาชกอยได

5. การจดกจกรรมทเอออานวยใหเกดการประยกตใชความร (Application) คอการจดกจกรรม

ใหผเรยนมโอกาสไดกระทาสงตางๆดงตอไปน

5.1 ไดนาความรไปใชในสถานการณอนๆทหลากหลายหรอ

5.2 ไดฝกฝนพฤตกรรมการเรยนรจนเกดความช านาญ

โดยครจดสถานการณแบบฝกหดหรอโจทยปญหาใหผเรยนไดลงมอกระทาเพอใหเกดความมนใจและ

ความช านาญในการทจะนาเอาความรนนมาใชเปนประจาในชวตจรง

Page 19: 2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร องการพ ฒนาท กษะกระบวนการท างานของน

19

การจดกจกรรมในขนตอนนเปนประเดนทมความส าคญ แตกลบเปนจดออนของการจดการเรยนการ

สอนของไทยทกระดบ เพราะมการปฏบตหรอมพฤตกรรมการน าความรความเขาใจทไดรบจากการ

เรยนไปใชในชวตประจาวนคอนขางนอย ทงนเนองจากในการเรยนการสอนผเรยนยงขาดการฝกฝนการ

นาความรไปประยกตใช การออกแบบกจกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญตามแนวคดท

กลาวถงขางตนสามารถใชไดกบการจดการเรยนการสอนทกวชาและทกระดบชนเพยงแตธรรมชาตของ

เนอหาวชาทตางกนจะม

Page 20: 2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร องการพ ฒนาท กษะกระบวนการท างานของน

20

ลกษณะทเอออานวยใหครออกแบบกจกรรมทสงเสรมการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ

ในจดเดนทตางกนคอ

1.รายวชาทมเนอหามงใหผเรยนเรยนรกฎเกณฑและการนาเอากฎเกณฑไปประยกตใช

แกปญหาในสถานการณตางๆ เชนวชาคณตศาสตรหรอการใชไวยากรณภาษาองกฤษครสามารถใช

กจกรรมทเปดโอกาสใหผเรยนไดสรางองคความรดวยตวเอง โดยใชวธสอนแบบอปนยและเปดโอกาส

ใหผเรยนไดน ากฎเกณฑททาความเขาใจไดไปใชแกปญหาในสถานการณตางๆ โดยใชวธการสอนแบบ

นรนยการเรยนรทเกดขนกจะเปนการเรยนรทยงยนเพราะผเรยนไดสรางความรดวยตวเอง

2.รายวชาทเปดโอกาสใหผเรยนไดคนพบความรจากการคนควาทดลอง และการอภปรายโดย

ใชหลกเหตผลเชนวชาวทยาศาสตรผเรยนมโอกาสทจะไดสรางความรเอง โดยตรงเพยงแตครตองรจก

การใชค าถามทยวย และเชอมโยงความคดประกอบกบการไดมโอกาสท าการทดลองเปนการปฏบต

รวมกนผเรยนจะไดมปฏสมพนธกนมการเคลอนไหวรางกายเพอสรางความรผานกระบวนการทาง

วทยาศาสตรททากนมาอยแลว

3.รายวชาทเปดโอกาสใหผเรยนไดรบขอมลทหลากหลาย เกยวกบการด าเนนชวตของคนใน

สงคมความสมพนธระหวางบคคลขอมลทมลกษณะยวยใหออกความคดเหนได เชนวชาสงคมศกษา

และวรรณคดเปนลกษณะพเศษทครจะน ามาใชเปนเครองมอ ใหเกดกจกรรมการใชความคดอภปราย

น าไปสขอสรปเปนผลของการเรยนรและการสรางนสยยอมรบฟงความคดเหนกนเปนวถทางทดในการ

ปลกฝงประชาธปไตยใหกบผเรยน

4.รายวชาทตองอาศยการเคลอนไหวรางกายเปนหลกเชนวชาพลศกษาและการงานอาชพคร

ควรใชโอกาสดงกลาวใหผเรยนไดสรางความรผานกระบวนการท างาน

5.รายวชาทสงเสรมความคดจนตนาการและการสรางสนทรยภาพเชนวชาศลปะ และดนตร

นอกจากจะมโอกาสเคลอนไหวรางกาย แลวผเรยนยงมโอกาสไดสรางความรและความรสกทดผาน

กระบวนทางานทครออกแบบไวให

Page 21: 2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร องการพ ฒนาท กษะกระบวนการท างานของน

21

บทท 3

วธดาเนนการวจย 1.1 ประชากร / กลมตวอยาง

1. ประชากรทใชในการวจยคอนกศกษาระดบชนปวส. 2 สาขาการจดการธรกจน าเทยว

2. กลมตวอยางทใชในการวจยคอนกศกษาระดบชนปวส. 2 หอง TI501-2 จ านวน 13 คน

1.2 การสรางเครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจย

1. ทกษะกระบวนการท างาน ซงมขนตอนดงน

1.1 ขนตระหนก

1.2 ขนวางแผนปฏบตงาน

1.3 ขนลงมอปฏบตงาน

1.4 ขนตรวจสอบประเมนผลงาน

1.5 ขนปรบปรงแกไขและพฒนางาน

1.6 ขนปฏบตงานดวยความภาคภมใจ

2.เครองมอวดผลและรวบรวมขอมล เปนแบบบนทกการสงเกตการณท างาน ของนกศกษาดงน

2.1 บนทกการสงเกตความกระตอรอรนในการท างาน

2.2 บนทกการสงเกตความเคารพกฎกตกาของการรวมกจกรรม

2.3 บนทกการสงเกตความตงใจท างาน

2.4 บนทกการสงเกตความรวมมอในการท างาน

2.5 บนทกการสงเกตความรบผดชอบในการท างาน

1.3 วธการเกบรวบรวมขอมล

การเกบรวบรวมขอมลเกบจากนกศกษาชนประกาศนยบตรวชาชพชนสงนกศกษาระดบชนปวส. 2 หอง

TI501-2 จ านวน 13 คนผวจยไดปฏบตดงน

1. ขนตระหนก ใหนกศกษาแตละคนรบมอบหมายงานนาไปศกษาถงปญหาทเกดขนในการ

ท างานผลด ผลเสย และวธแกไขปรบปรง

2. ขนวางแผนปฏบตงาน นกศกษาศกษาการวางแผนวาจะปฏบตงานเปนขนตอนอยางไร จะ

รบผดชอบงานไดอยางไร จะมการศกษาปรบปรงแกไขการปฏบตงานเปนระยะ ๆ อยางไร

3. ขนลงมอปฏบตงาน นกศกษาปฏบตงานตามทไดรบมอบหมายงานทวางแผนไว

4. ขนตรวจการประเมนผลงาน นกศกษาตรวจสอบผลการปฏบตงานวาเปนไปตามแผนหรอไม

มปญหาอปสรรคอยางไร มสงใดทจะตองปรบปรงแกไข

Page 22: 2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร องการพ ฒนาท กษะกระบวนการท างานของน

22

5.ขนปรบปรงแกไขและพฒนางาน นกศกษาทาการปรบปรงแกไขและพฒนางานตามทได

ตรวจสอบและประเมนผลไว จนไดผลงานตามทตองการ

6.ขนปฏบตงานดวยความภาคภมใจ นกศกษานาประสบการณจากการทางานไปประยกตใชใน

ชวตประจาวน ทางานเปน ทางานอยางมความสข และภาคภมใจในผลงานของตน

วธการรวบรวมขอมล

รวบรวมขอมลโดยการบนทกการสงเกต และกระบวนการทางานของนกศกษา

1.4การวเคราะหขอมล

วเคราะหขอมลโดยการสรปผลจากการบนทกการสงเกต และกระบวนการทางานของนกศกษา โดยใช

คาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) จากจานวนนกศกษาทงหมด 13 คน

Page 23: 2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร องการพ ฒนาท กษะกระบวนการท างานของน

23

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลการพฒนาทกษะกระบวนการทางานผวจยไดนาเสนอผลการวเคราะห

ขอมลเปน 2 ตอน ดงน

ตอนท 1 การวเคราะหเกยวกบคะแนนของนกศกษาหาคาแจกแจงความถตามระดบ

คะแนนความพงพอใจ เสนอเปนตาราง

ตอนท 2 การศกษาผลการบนทกแบบสงเกต ใชวธการหาคาเฉลยสวนเบยงเบน

มาตรฐาน เขยนบรรยายเชงคณภาพ

ตอนท 1

การวเคราะหเกยวกบคะแนนของนกศกษาหาคาแจกแจงความถตามระดบคะแนนความพง

พอใจ เสนอเปนตาราง

ระดบคะแนน

5 หมายถง ดมาก อยในระดบคะแนนเฉลย 80 – 100

4 หมายถง ด อยในระดบคะแนนเฉลย 70 – 79

3 หมายถง พอใจ อยในระดบคะแนนเฉลย 60 – 69

2 หมายถง นอย อยในระดบคะแนนเฉลย 50 – 59

1 หมายถง นอยทสด อยในระดบคะแนนเฉลย 0 - 49

PAYAP TECHNOLOGICAL AND BUSINESS COLLEGE

DATE

STUDENT LIST NAME

กระต

อรอร

ตงใจ

ท างา

มควา

มรบผ

ดชอบ

ความ

รวมม

เขาร

วมกจ

กก

รม

Group TI501-2

No Student ID Student Name

1 54206574 นางสาว จรนนท กศล

2 54206656 นางสาว ดวงใจ สนล

3 54206576 นาย นรา แลเชอ

4 54206579 นางสาว ปยธดา สมศร

5 54206575 นางสาว พชมณ บราพนธ

6 54206577 นาย ภาณพฒน กนไท

Page 24: 2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร องการพ ฒนาท กษะกระบวนการท างานของน

24

7 54206573 นาย อภวฒน ค าปนตา

8 54206569 นางสาว จรยา บญมา

10 54206571 นางสาว ดวงกมล ถาวร

11 54206521 นางสาว น าทพย บตรตา

12 54206633 นางสาว ศรพรรณ ตาค า

13 54206649 นางสาว สภาพร ศรสวสด

Page 25: 2...2 บทค ดย อ การจ ดท าว จ ยในช นเร ยนเร องการพ ฒนาท กษะกระบวนการท างานของน

25

บทท 5

สรปผลอภปรายและขอเสนอแนะ สรปผลการวจย

การใหนกศกษาปฏบตงานโดยใชกระบวนการทางาน ซงประกอบดวยขนตอนตาง ๆ 6 ขนตอน คอ ขน

ตระหนก ขนวางแผนปฏบตงาน ขนลงมอปฏบตงาน ขนตรวจสอบและประเมนผลงาน ขนปรบปรงแกไข

และพฒนางาน และขนปฏบตงานดวยความภาคภมใจ มผลท าใหนกศกษาสามารถท างานรวมกนได

เปนอยางด มความรบผดชอบและรกงานทไดรบมอบหมาย ท างานอยางเปนขนตอน ตลอดจนมนสยทด

และมความสขในการทางาน

ขอเสนอแนะ

1. ควรมการส ารวจนกศกษาในรายวชาอนๆทเปดสอนในระดบชนปวส. 2สาขาการจดการธรกจน าเทยว

2. เพมวธการแกปญหาและหาสาเหตหรอปจจยทท าใหขาดการพฒนาทกษะกระบวนการท างาน

3. ควรมการส ารวจนกศกษาในหองเรยนอน ๆ เพอดาเนนการวจยตอไป