ازدواج در آيين مسيحيت
TRANSCRIPT
فلسفه ازدواج در اسالم و مسيحيت
خبرگزاري‌فارس:نوشتار‌حاضر‌نيز‌با‌بهره‌گيري‌از‌روش‌تطبيقي،به‌مقايسه‌ي‌پديده‌اي‌بزرگ‌و‌بـرجسته‌در‌زنـدگي‌انسـان‌يعنـي»ازدواج«در‌دو‌ديـن‌الهي‌و
آسـماني»اسـالم«و»مسيحيت«مي‌پردازد.
چكي������������������������������������������������������������������������������������ده:بهــترين‌راه‌شناســايي‌يــك‌پديــده،مطــالعه‌ي‌فرانگــر‌و‌بررســي‌در‌محمل‌هــاي‌گوناگون‌است.شناخت‌همه‌جانبه‌و‌كشف‌فلسفه‌ي‌ازدواج‌نيز‌ميس<ر‌نمي‌باشد،مگر‌در‌پرتو‌تطــبيق‌و‌مقايســه.يكي‌از‌ابعــاد‌مــؤثر‌و‌حــايز‌اهميت‌اين‌تطــبيق،مقايسه‌ي‌ازدواج‌در‌دو‌آيين‌آسماني‌اسالم‌و‌مسيحيت‌است.از‌اين‌رو‌نوشــتار‌حاضر،به‌بررسي‌تطبيقي‌علـل‌و‌چـرايي،جايگـاه‌و‌اهـداف‌ازدواج‌در‌اسـالم‌و‌سپس‌در‌مسيحيت‌مي‌پردازد‌و‌در‌آخر‌يافته‌هاي‌حاصل‌را‌مــورد‌مقايســه‌قــرار‌مي‌دهد.مهمترين‌دستاورد‌اين‌تطبيق‌عبـارت‌اسـت‌از‌اين‌كـه‌هـر‌دو‌آيين،تنهـا‌راه‌مشروع‌تأمين‌نياز‌جنسي،ايجاد‌نسل‌پاك‌و‌تأمين‌محبت‌را‌در‌پرتــو‌ازدواجــه‌ازدواج و‌خانواده‌مي‌دانند؛با‌اين‌تفاوت‌اساسي‌كه‌رهبانيت‌و‌تجــرد‌نســبت‌ب‌در‌آيين‌مسيحيت‌از‌جايگاهي‌ويژه‌برخوردار‌اســت؛در‌حــالي‌كــه‌در‌دين‌مــبينVمــردود‌اســت‌و‌بــرخالف‌مسـيحيت‌عامــل اسالم،تجرد‌و‌رهبــانيت‌امــري‌كـامال‌تقرب‌به‌خداوند‌محسوب‌نمي‌شود؛بلكه‌اين‌ازدواج‌است‌كه‌زمينه‌ســاز‌تكامــل
و‌تقرب‌الهي‌خواهد‌بود.
واژگان‌كليدي:ازدواج،اسالم،مسيحيت،عزوبت،رهبانيت،خانواده.
كالم‌خداوند‌و‌سخن‌وحي‌نه‌تنها‌با‌پيام‌و‌محتواي‌عالي‌و‌نغز‌خود‌راهنماي‌حق‌جويان‌و‌حقيقت‌طلبان‌است،بلكه‌در‌ارائه‌ي‌حقايق‌آييني‌و‌معرفي‌راه‌و‌روش‌نيز‌راهنمايي‌بي‌بديل‌و‌بي‌همتا‌است.يكي‌از‌روش‌هاي‌قرآن‌در‌اعطاي‌بصيرت‌و‌ايجاد‌بينش،مقايسه‌ي‌دو‌سوي‌موضوعات‌است.آن‌گاه‌كــه‌قــرآن‌آگاهــان‌راــيوه‌از در‌برابر‌جاهالن‌قرار‌مي‌دهد‌و‌استفهام‌معرفتي‌ارائه‌مي‌نمايد،همين‌شــذين ــون‌و‌ال ــذين‌يعلم ــتوي‌ال ــل‌يس ــيرد:»ه ــار‌مي‌گ ــه‌ك ــيرت‌آفريني‌را‌ب بص
(هم‌چنان‌كه‌بــا‌مقايســه‌ي‌نابينــا‌و‌بينــا‌و‌اهــل‌ايمــان‌و‌عمــل9اليعلمون«)زمر،صالح‌با‌انســان‌بــدكار»و‌مــا‌يســتوي‌االعمي‌و‌البصــير‌و‌الــذين‌امنــوا‌و‌عملــوا
ــرفت‌را58الصالحات‌و‌ال‌المسئ«)غافر، (روشي‌ديگر‌جهت‌نيل‌به‌علم‌و‌مع‌به‌آدميان‌مي‌آموزد‌و‌در‌پرتو‌تطابق‌و‌تناظر،حوزه‌هــاي‌ناگشــوده‌ي‌معــرفت‌را
به‌روي‌انسان‌ها‌مي‌گشايد.
ــه مطالعه‌ي‌تطبيقي‌در‌كنار‌ديگر‌روش‌هاي‌مطالعه،از‌جايگاه‌ويژه‌و‌منحصــر‌ب‌فردي‌برخوردار‌است.روي‌آورد‌مستقيم‌در‌شــناخت‌يــك‌پديــده‌و‌بررســي‌يــك
1
مسئله،محقق‌و‌مخاطب‌را‌از‌آگـاهي‌نسـبت‌بـه‌ابعـاد‌متعـدد‌موضـوع‌محـروم‌كرده‌و‌هر‌دو‌را‌به‌ســطحي‌نگري‌مبتال‌مي‌نمايــد‌و‌در‌نهــايت‌بــه‌از‌دســت‌دادن‌فهم‌عميق‌مي‌انجامد‌وليكن‌مطالعه‌ي‌مقايسه‌اي‌و‌تطبيقي،محقــق‌و‌مخــاطب‌را‌از‌حصــرگرايي‌رهــا‌ســاخته‌و‌ابعــاد‌ناپيــداي‌موضــوع‌مــورد‌نظــر‌را‌در‌خالل
مقايسه‌فرا‌روي‌وي‌مي‌گشايد.
روش‌شناسي‌تحقيق
ـ‌تعريف‌مسئله
ـ‌تحديد‌دامنه‌ي‌تطبيق
ـ‌تبيين‌دو‌قطب‌تطبيق
ـ‌استقصاي‌وجوه‌و‌موارد‌تمايز‌و‌تشابه‌دو‌قطب‌تحقيق‌در‌دامنه‌ي‌تعيين‌شده
ـ‌تبيين‌موارد‌و‌مواضع‌خالف‌و‌وفاق‌در‌دو‌قطب‌مورد‌نظر
ـ‌ريشه‌يابي‌موارد‌وفاق‌و‌خالف
بــر‌اين‌اســاس،رئــوس‌مبــاحث‌مطروحــه‌در‌اين‌مطالعــه‌را‌مي‌تــوان‌اين‌گونــهطبقه‌بندي‌نمود:
الف-تبيين‌مسئله
[دو‌دين‌برجســته‌ي‌الهي‌و‌آســمانيiچنان‌كه‌واضح‌اســت،اســالم‌و‌مســيحيت]هستند‌و‌هر‌دو‌مدعي‌اصالح‌و‌تربيت‌بشر‌و‌هــدايت‌انســان‌بــه‌ســمت‌كمــال‌و‌تعالي‌مي‌باشند‌و»ازدواج«نيز‌يكي‌از‌عوامل‌و‌شايد‌برجسته‌ترين‌و‌مــوثر‌ترين‌عامل‌در‌رهسپاري‌انسان‌به‌سوي‌كمال‌و‌تعالي‌است.لذا‌اين‌دو‌آيين‌آسماني‌بايد‌در‌اين‌مورد‌سخني‌و‌پيامي‌براي‌رهروان‌خــود‌داشــته‌باشــند‌تــا‌از‌رهگــذر‌ازدواج‌صحيح‌و‌مناسب،مسير‌ترقي‌و‌كمال‌را‌بــه‌روي‌پــيروان‌خــود‌بگشــايند؛چرا‌كه‌نمي‌توان‌دين‌و‌مسلكي‌را‌يافت‌كه‌در‌مورد‌مؤثرترين‌عامل‌ســعادت‌و
كمال‌آدمي،حرف‌و‌سخني‌نداشته‌باشد.
از‌اين‌جهت،بــراي‌آشــنائي‌همـه‌جانبــه‌بــا‌اهـداف،جايگــاه‌و‌فلسـفه‌ي‌ازدواج،بهترين‌محمل‌مقايسه‌ومطالعه‌ي
تطبيقي،اين‌دو‌آئين‌آسـماني‌اسـت.بـرخي‌از‌سـؤاالت‌مطـرح‌شـده‌در‌مقـامتطبيق،به‌قرار‌ذيل‌است:
2
-آيا‌هر‌دو‌دين‌اسالم‌و‌مسيحيت‌به‌يك‌اندازه‌به‌ازدواج‌اهميت‌مي‌دهند؟1
-آيا‌هر‌دو‌دين‌از‌يــك‌ديــدگاه‌بــه‌ازدواج‌نگــاه‌مي‌كننــد‌و‌از‌آن‌يــك‌تعريــف‌و2جايگاه‌ارائه‌مي‌دهند؟
ــره3 ــراي‌ســعادت‌به ــار‌از‌اين‌عامــل‌ب ــك‌راهك ــر‌اســاس‌ي ــا‌هــر‌دو‌دين‌ب -آيمي‌گيرند؟
-آيا‌هر‌يك‌با‌هدفي‌خاص‌به‌ازدواج‌روي‌مي‌آورند‌و‌هــدف‌مخصــوص‌خــويش4را‌تعقيب‌مي‌كنند‌يا‌اهداف‌يكسان‌و‌مشترك‌دارند؟
ــان‌مي‌شــود‌و‌از‌آن‌انتظــار5 ــراي‌ازدواج‌بي ــا‌وظــايف‌و‌كاركردهــايي‌كــه‌ب -آيمي‌رود،در‌هر‌دو‌دين‌اسالم‌و‌مسيحيت‌يكسان‌است‌يا‌تفاوت‌دارد؟
ب-تعيين‌دامنه‌ي‌بحث‌در‌محدوده‌ي‌تطبيق‌و‌مقايسه
ــد، ــان‌الهي،مجمــوعه‌اي‌متشــكل‌از‌عقاي ــد‌ديگــر‌ادي اســالم‌و‌مســيحيت‌هماننرات‌مي‌باشند.افزون‌بر‌اين،هــر‌يــك‌از‌بخش‌هــاي‌فــوق، معارف،احكام‌و‌مقر<خود‌از‌قلمرويي‌وسيع‌برخوردارند.از‌آن‌جا‌كه‌نوشتار‌حاضر،در‌صدد‌انجام‌يك‌تحقيق‌مقايسه‌اي‌است،در‌ابتدا‌بايد‌معين‌شود‌كه‌در‌موضوع‌مــورد‌بحث،چــه‌بخشي‌از‌مباحث‌ازدواج‌در‌اســالم‌و‌مســيحيت‌بــا‌هم‌مقايســه‌مي‌شــوند؛زيــرا‌ازدواج‌يك‌موضوع‌چنــد‌بخشــي‌اســت‌و‌بايــد‌محــدوده‌ي‌مقايســه‌در‌ذيــل‌بحث
مشخص‌شود:
ـ‌آيا‌احكام‌ازدواج‌در‌اين‌دو‌دين‌بررسي‌مي‌شود؟كدام‌بخش‌از‌احكام؟احكام‌عقد‌يا‌طالق‌و...يا‌مبــاني‌اعتقــادي‌اين‌دو‌دين‌در‌مــورد‌ازدواج‌مــورد‌مقايســه‌قرار‌مي‌گيرد؟روشن‌است‌كه‌تــا‌محــدوده‌مقايســه‌معين‌نشــود‌يــا‌مقايســه‌ايVصورت‌نمي‌پذيرد‌و‌اگر‌هم‌ممكن‌گردد،ثمره‌علمي‌در‌پي‌نخواهد‌داشــت اصال
و‌به‌جواب‌سؤاالت‌و‌حل‌مشكل‌منتهي‌نخواهد‌شد.
در‌اين‌نوشتار،منظور‌از‌اسالم،همانا‌قرآن‌كريم،احاديث‌و‌روايات‌اوليــاي‌دين‌مي‌باشد‌و‌مقصود‌از‌مسيحيت،كتاب‌مقدس‌و‌برداشت‌هاي‌مستند‌به‌اين‌كتاب‌است.لذا‌در‌بحث‌حاضر،بــه‌مشــتركات‌مســلمانان‌توجــه‌مي‌شــود‌و‌كمــتر‌بــه‌اختالف‌مذاهب‌پرداخته‌مي‌شود؛همان‌گونه‌كــه‌در‌مســيحيت‌نــيز‌بــه‌پراكنــدگي‌مذاهب‌و‌فرق‌آن‌توجهي‌نكرده‌و‌به‌مشـتركات‌پرداختـه‌مي‌شـود‌و‌در‌صـورت
اختالف‌با‌مذهبي‌خاص،موضوع‌اختالف‌به‌طور‌دقيق‌بيان‌مي‌شود.
3
در‌اين‌جا‌محور‌اصلي‌مقايسه»ازدواج«در‌اسالم‌و‌مسيحيت‌اســت‌كــه‌مبتــنيبـــــــــــــــــــر‌ســـــــــــــــــــه‌بحث‌ذيـــــــــــــــــــل‌اســـــــــــــــــــت:
-علل‌و‌فلسفه‌ي‌ازدواج‌در‌اسالم‌و‌مسيحيت
-اهميت‌و‌جايگاه‌ازدواج‌در‌اسالم‌و‌مسيحيت
-اهداف‌ازدواج‌در‌اسالم‌و‌مسيحيت
در‌ابتدا‌توصيف‌ازدواج‌در‌سه‌محور‌فوق‌از‌ديدگاه‌اســالم‌و‌ســپس‌همــان‌ســه‌محــور‌از‌ديــدگاه‌مســيحيت‌مــورد‌بررســي‌قــرار‌مي‌گــيرد‌و‌ســرانجام‌در‌مقــام
تطبيق‌به‌محورهاي‌ذيل‌پرداخته‌مي‌شود:
ـ‌استقصاي‌نقاط‌و‌وجــوه‌اشــتراك‌اســالم‌و‌مســيحيت‌در‌مــورد‌ازدواج‌در‌ســهمحور‌معين‌شده.
ـ‌استقصاي‌مــوارد‌و‌نقــاط‌افــتراق‌اســالم‌و‌مســيحيت‌در‌مــورد‌ازدواج‌در‌ســهمحور‌معين‌شده.
ـ‌ريشه‌يابي‌موارد‌وفاق‌و‌خالف‌اسالم‌و‌مسيحيت‌در‌مورد‌ازدواج‌در‌سه‌محور‌فوق،بر‌اساس‌مباني‌اعتقادي،زمينه‌هاي‌تاريخي‌ادله‌و‌روي‌آوردهــا،روش‌هــا‌و
لوازم‌آن‌در‌اسالم‌و‌مسيحيت.
ازدواج در مسيحيت
قبل‌از‌توصيف‌و‌تبيين‌فلسفه‌و‌بيان‌اهميت‌و‌اهداف‌ازدواج‌در‌آيين‌مسـيحيت،توجـــــــــــــه‌بـــــــــــــه‌ســـــــــــــه‌نكتـــــــــــــه‌ضـــــــــــــرورت‌دارد:الف(-در‌اين‌بررسي،همان‌گونــه‌كــه‌در‌توصــيف‌اســالم‌گذشــت،بــه‌نظريــه‌و‌ديدگاه‌ديني‌مسيحيت‌در‌خصوص‌ازدواج‌به‌عنوان‌دين‌الهي‌پرداخته‌مي‌شــود‌وــه ــيحيان‌در‌ازدواج‌توج ــداول‌در‌بين‌مس ــوم‌مت ــگ‌رايج‌و‌آداب‌و‌رس ــه‌فرهن ب‌نمي‌شــود.بــه‌بيــان‌ديگــر،آن‌چــه‌در‌اين‌نوشــتار‌بــه‌تطــبيق‌و‌مقايســه‌گــذارده‌مي‌شود،فرهنگ‌رايج‌و‌آداب‌و‌رسوم‌بــومي‌و‌اجتمــاعي‌متــداول‌و‌مرســوم‌در‌جامعه‌ي‌مسيحي‌نيست؛بلكه‌آموزه‌هاي‌برگرفته‌از‌منــابع‌اصــيل‌و‌متــون‌قابــل‌اســتناد‌مســيحيت‌مي‌باشــد‌كــه‌بــا‌تعــاليم‌برگرفتــه‌از‌متــون‌اســالمي‌مقايســهمي‌شـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــود.Vبر‌مبناي‌آموزه‌هــاي‌مســتند‌بــه‌متــون‌ديــني ب(-در‌اين‌موضوع،مقايسه‌صرفا‌صورت‌گرفتــه‌و‌تحليــل‌تحليل‌گــران‌و‌پژوهش‌گــران‌در‌مــورد‌متــون‌اســالمي‌و‌مسيحيت،مبناي‌تطـبيق‌قـرار‌نگرفتـه‌اسـت‌و‌بـر‌پايـه‌تحليل‌هـاي‌انجـام‌شـده‌تطبيق‌انجام‌نمي‌شود؛لذا‌تطبيق‌ها‌بر‌اســاس‌معــارف‌برگرفتــه‌از‌منــابع‌ديــني
انجام‌مي‌گيرد.
4
ج(-در‌بررسي‌نظريه‌اسالم،ابتدا‌به‌فلسفه‌و‌علل‌ازدواج‌پرداخته‌شد؛ولي‌در‌بررســي‌ديــدگاه‌مســيحيت،اهميت‌و‌جايگــاه‌ازدواج‌بــر‌مبحث‌علــل‌و‌فلســفه‌ازدواج‌مقدم‌گرديد.اين‌اختالف‌در‌بررسي،محصول‌مقايسه‌و‌تطبيق‌است‌كهــه‌ســراغ‌علــل‌و ــوان‌ب ــا‌جايگــاه‌ازدواج‌در‌مســيحيت‌نمي‌ت جــداي‌از‌آشــنايي‌ب‌فلسفه‌ي‌آن‌رفت؛زيرا‌در‌سطور‌بعدي‌روشن‌خواهد‌شد‌كــه‌مســيحيت‌بعــد‌از‌ناتواني‌در‌حفظ‌طهارت‌و‌پاكي،ازدواج‌را‌تشريع‌مي‌نمايد‌و‌ازدواج‌در‌اين‌آئين
از‌يك‌جايگاه‌دست‌دومي‌برخوردار‌است.
الف- اهميت و جايگاه ازدواج در مسيحيت
-تقديس‌ازدواج1
مسيحيت‌با‌معرفي‌ازدواج‌بــه‌عنــوان‌يكي‌از‌آيين‌هــاي‌مقــدس‌و‌شــعائر‌ديــني،جايگاهي‌خاص‌براي‌ازدواج‌قائل‌است.در‌االهيات‌مســيحي‌شــعائر‌ديــني‌آدابي‌هستند‌كه‌به‌واسطه‌ي‌آن‌ها‌فيض‌خداوند‌از‌طريق‌نامرئي‌بـه‌انسـان‌مي‌رسـد.
(نزد‌مسيحيان‌شعار‌مــذهبي‌عبــارت‌اســت‌از‌يــك‌عمــل37:ص1381)مولند،محسوس‌كه‌به‌موجب‌تأسيس‌الهي‌اش‌تنها‌شكل‌و‌صورت‌نيست؛بلكه‌چيزي
(هر‌شعاري‌يك‌شكل66است‌كه‌در‌نجات‌و‌تقدس‌انسان‌اثر‌دارد.)همان:ص‌مرئي‌و‌محسوس‌از‌فيض‌نامرئي‌به‌شمار‌مي‌رود.مسيحيان‌كاتوليك‌رم،هفت
[آن‌هفتiiشعار‌را‌به‌رسميت‌مي‌شناسند‌كه‌ازدواج‌يكي‌از‌آن‌شعائر‌اســت.]شعار‌عبارتند‌از:تعميد،توبه،تاييد)تثبيت‌ايمان(،عشــاي‌ربــاني،تــدهين‌نهــايي،ــر اعتراف‌و‌ازدواج.از‌بين‌اين‌گروه‌شعائر،پنج‌شعار‌اول،براي‌سالمت‌روح‌ه‌فرد‌مسيحي‌انجام‌مي‌شود؛در‌حالي‌كه‌دو‌شعار‌اخــير،يعــني‌اعــتراف‌و‌ازدواج
(66-67براي‌خدمت‌به‌كليسا‌و‌تشكيل‌خانواده‌انجام‌مي‌پذيرد.)همان:صص
Vعمــل‌تقديســي‌اســت،iiiازدواج‌مقدس] [تنها‌شامل‌تشريفات‌ازدواج‌كه‌صرفا‌نمي‌شود؛بلكه‌پيمان‌ميان‌زن‌و‌شوهر‌و‌امــوري‌را‌كــه‌ازدواج‌بــا‌آن‌هــا‌تكميــل‌مي‌شود‌را‌نيز‌شامل‌مي‌شود.از‌نظر‌تاريخي،مدرك‌ازدواج‌به‌عنـوان‌يـك‌آيين
[ivمذهبي،به‌كتاب‌مقدس‌برمي‌گردد‌كه‌از‌آن‌به»سر‌عظيم«تعبــير‌مي‌كنــد.]سـر‌عظيم‌بـه‌ارتبـاط‌ميـان‌زن‌وشـوهر‌اشـاره‌دارد.زنـدگي‌زناشـويي‌صـفت‌شعاري‌خود‌را‌از‌اين‌عقيــده‌گرفتــه‌اســت‌كــه‌نمــونه‌اي‌زميــني‌از‌يــك‌حقيقت
(80آسماني‌است.)همان:ص
Vعملي‌دنيــوي‌و بر‌اين‌اساس،ازدواج‌در‌مســيحيت‌يــك‌پديــده‌طــبيعي‌و‌صــرفا‌انساني‌تلقي‌نمي‌شود؛بلكه‌جايگاهي‌آسماني‌و‌برتر‌از‌حيات‌دنيوي‌دارد.شايد‌بتوان‌گفت‌كه‌ازدواج‌در‌مسيحيت‌تنها‌برآورنده‌نيازهاي‌مادي‌نيست‌و‌به‌قصــد‌رسيدن‌به‌اين‌هدف‌يا‌به‌منظور‌تأمين‌اغراض‌دنيوي‌ـ‌تــا‌چــه‌رســد‌بــه‌اهــداف‌غريزي‌و‌حيواني‌ـ‌انجام‌نمي‌پذيرد.البته‌پروتستان‌ها‌معتقدنــد،اين‌شــعائر‌جــزء‌ضمائم‌گزينشي‌در‌زندگي‌مسيحيـان‌اســـت‌كــه‌هـــر‌كـــس‌بخواهـــد‌مي‌توانـــد
5
آن‌ها‌را‌بپذيـرد‌يــا‌رهـــا‌كنـــد.چـــون‌پروتســتان‌ها‌بــه‌نيت‌بيش‌از‌عمــل‌اهميت‌مي‌دهند،معتقدند‌رستگاري‌موهبتي‌است‌كه‌از‌جانب‌خداوند‌اعطا‌مي‌شود‌نــه
(285م:ص1920از‌راه‌برگزاري‌شعائر‌مقدس‌مانند‌ازدواج.)مك‌آفي‌برون،
-ازدواج‌اتحادي‌دايم‌و‌ناگسستني2
ــه‌وســيله‌ي‌اين در‌مسيحيت،ازدواج‌نشانه‌ي‌محبت‌خداوند‌به‌بشريت‌است‌و‌ب‌عمل،زن‌ومرد‌اتحادي‌مقدس‌و‌غير‌قابل‌انفصال‌بر‌قرار‌مي‌كنند.در‌واقع،در‌مسيحيت‌ازدواج‌عبارت‌است‌از‌يكي‌شدن‌محبت‌دو‌شخص‌كه‌با‌يكديگر‌براي‌زندگي‌مشترك‌همراه‌با‌امانت‌داري‌متقابل‌و‌همكاري‌متعهد‌مي‌شــوند.)همــان:
(مسيحيان‌هنگام‌ازدواج‌متعهــد‌مي‌شــوند‌كــه‌يكي‌شــدن‌مــرد‌و‌زن‌را286ص‌نشانه‌ي‌آشكاري‌براي‌محبت‌خدا‌به‌بشر‌و‌محبت‌مســيح‌بــه‌شــاگردانش‌قــرار‌دهنــد.بــه‌همين‌علت،مســيحيان‌ازدواج‌را‌الــتزام‌و‌تعهــد‌در‌طــول‌زنــدگي‌مي‌شمارند‌و‌با‌طالق‌و‌تجديد‌فراش‌در‌زمان‌حيـات‌همسـر‌مخالفنـد.)ميشـل،
(95:ص1377
در‌مســيحيت،دو‌عنصــر‌مــاهيت‌ازدواج‌را‌فــراهم‌مي‌آورد؛قداســت‌آســماني‌و‌الهي‌و‌ناگسستني‌بودن‌پيمان‌منعقــد‌شــده.پس‌ازدواج‌در‌مســيحيت‌يــك‌نــوع‌پيمان‌دايم‌و‌تعهد‌پايدار‌آسماني‌است‌كه‌نشان‌از‌محبت‌خداوند‌دارد.اين‌تعهد‌آسماني‌و‌الزام‌آور،هرگز‌قابل‌گسســتن‌و‌نقض‌نيســت.در‌انجيــل،طالق‌زن‌و‌ازدواج‌مجدد‌زن،در‌حكم‌زنا‌بــه‌شــمار‌مي‌رود.در‌انجيــل‌مــتي‌پــيرامون‌طالق‌چنين‌آمده‌است:هر‌كس‌زن‌خويش‌را‌بدون‌آن‌كـه‌خيــانت‌از‌وي‌ديــده‌شــود،طالق‌دهد‌و‌آن‌زن‌هم‌دوباره‌شــوهر‌كنــد،آن‌مــرد‌مقصــر‌اســت،چــون‌بــاعثــا‌اين‌زن‌ازدواج‌كــرده،زناكــار‌اســت. ــا‌كنــد‌و‌مــردي‌هم‌كــه‌ب شــده،زنش‌زن
47-48:صــــــــــــــــــــــــــــــــــص1375)وكيلي، )
-تجرد‌عامل‌تقرب‌به‌خدا3
عظيم‌ناميــده اگرچه‌ازدواج‌در‌مسيحيت‌پديده‌اي‌مقدس‌محسوب‌شــده‌و‌ســر<ــري ــدن‌از‌ازدواج‌ام ــرد‌و‌دوري‌گزي ــزوبت‌و‌تج ــر‌آن‌ع ــا‌در‌براب ــود،ام مي‌ش‌پسنديده‌تر‌است.شخص‌مجرد،با‌تمام‌توان‌به‌خدمت‌خداوند‌مي‌رسد‌و‌بــا‌كم‌كردن‌مشغله‌هاي‌دنيوي‌و‌زندگي،خود‌را‌شبيه‌عيسي)ع(و‌مــريم‌مقــدس)ع(
345م:ص1882مي‌ســـــــــــــــــــازد.)پطـــــــــــــــــــرس، )بنابر‌ديدگاه‌انجيل،ازدواج‌تنها‌وسيله‌اي‌جهت‌دفع‌شهوت‌و‌جلوگيري‌ازمعصيتــاد ــوان‌آيين‌مقــدس‌ي ــه‌عن اســت‌و‌خــود‌ارزشــمند‌نيســت.اگرچــه‌از‌ازدواج‌ب‌مي‌شود،ولي‌اين‌قداست‌ذاتي‌ازدواج‌نيست؛بلكــه‌نگــاه‌بــه‌ازدواج‌بــه‌عنــوان‌وســيله‌اي‌جهت‌حفــظ‌پــاكي‌و‌تــامين‌نيازهــاي‌جســمي‌اســت.لــذا‌در‌صــورت
6
آلودگي‌به‌حرام،ازدواج‌مستحب‌مي‌شود‌وگرنه‌اگر‌كسي‌بتواند‌شهوت‌خود‌را‌كنترل‌كند،بهترين‌عمل‌عزوبت،بتوليت‌و‌عدم‌ازدواج‌است.چون‌عــزوبت‌نــزد‌خداوند،از‌ازدواج‌بهتر‌است.پس‌براي‌افـرادي‌كـه‌نمي‌تواننـد‌پـاكي‌و‌طهـارت‌خود‌را‌حفظ‌كنند‌و‌آلوده‌مي‌شوند،ازدواج‌خوب‌است؛ولي‌اگــر‌ازدواج‌نكننــد،خوب‌تر‌است؛چون‌در‌ازدواج،انســان‌بــه‌فكــر‌ارضــا‌و‌تحصــيل‌رضــاي‌همســر‌است؛درحالي‌كه‌شخـص‌غير‌متـزوج‌پيوستـه‌در‌پي‌تحصيـــل‌رضـــاي‌پروردگــار
(68است.)سكري‌سرور،بي‌تا:ص
در‌اين‌رابطه‌به‌بعضي‌از‌بيانات»پولس«اشاره‌مي‌شود:
ـ»اما‌درباره‌ي‌آن‌چه‌به‌من‌نوشته‌بوديد،مرد‌را‌نيكو‌آن‌است‌كه‌زن‌را‌لمس‌نكند؛لكن‌به‌سبب‌زنا‌هر‌مرد‌زوجه‌خود‌را‌بدارد،...بــه‌مجــردين‌و‌بيــوه‌زنــان‌مي‌گويم‌كه‌ايشان‌را‌نيكو‌است‌كه‌مثل‌من‌بمانند،اگر‌پرهيز‌ندارند،نكاح‌كنند؛
(1-7/10زيرا‌كه‌نكاح‌از‌آتش‌هوس‌بهتر‌است.«)رساله‌اول‌پولس‌به‌قرنتيان،
ـ»شخص‌مجرد‌در‌امور‌خداوند‌مي‌انديشد‌كه‌چگونه‌رضامندي‌خداوند‌رابجويــد‌و‌صــاحب‌زن‌در‌امــور‌دنيــا‌مي‌انديشــد‌كــه‌چگونــه‌زن‌خــود‌را‌خــوش‌ســازد.«
(7/32-40)همان:
ــه به‌بيان‌ديگر،اصل‌اساسي‌آن‌است‌كه‌آدمي‌رهبانيت‌پيشه‌كند)چه‌مرد‌و‌چ‌زن(؛ولي‌از‌آن‌جا‌كه‌اين‌كار‌غير‌ممكن‌است،ازدواج‌اجـازه‌داده‌شـده‌اسـت.از‌باب‌جمع‌بين‌ارزش‌بودن‌رهبانيت‌و‌ضرورت‌حفظ‌خود‌از‌گناه،ازدواج‌با‌يك‌نفر‌مباح‌دانسته‌شد؛يعني‌روي‌آوري‌به‌ازدواج‌فقــط‌بــراي‌پاســخ‌بــه‌ضــرورتي‌است‌كه‌از‌راه‌عزوبت‌نمي‌توان‌آن‌را‌فــراهم‌نمــود؛چــه‌گــزينه‌ي‌اول‌عــزوبت‌است؛لذا‌در‌بهره‌منــدي‌از‌ازدواج‌بايــد‌بــه‌قــدر‌ضــرورت‌اكتفــا‌نمــود؛چــرا‌كــه‌ازدواج‌راه‌فرار‌از‌آتش‌هوس‌دانسته‌شده‌اســت،)رك.رســاله‌اول‌پــولس‌بــه
ــق1-7/10قرنتيان، ــرار‌از‌آتش‌خل (نه‌مسير‌رسيدن‌به‌ملكوت‌و‌آدمي‌براي‌ف‌نشده‌بلكه‌براي‌رسيدن‌به‌كمال-ملكوت-به‌دنيا‌آمده‌اســت.بــر‌اين‌اســاس،در‌اين‌مسير‌فرعي‌يعني‌ازدواج‌ديگر‌تعدد‌و‌تجديد‌راه‌ندارد‌و‌بــراي‌هيچ‌يــك‌از‌زن‌و‌مرد‌ازدواج‌مجدد‌ممكن‌نيست؛مگر‌آن‌كــه‌يكي‌از‌دو‌زوج‌بمــيرد‌و‌طالق‌در‌صورتي‌ممكن‌مي‌شود‌كه‌يكي‌از‌دو‌زوج‌از‌مسيحيت‌خــارج‌شــود.)شــبلي،
(بر‌اساس‌احكــام‌و‌مقــررات‌ازدواج‌در‌مســيحيت،بايــد198،ص2م:ج1993ــد‌از‌ازدواج زوجين‌هر‌دو‌مسيحي‌باشند‌تا‌بتوانند‌با‌هم‌ازدواج‌كنند‌و‌لذا‌اگر‌بع‌يكي‌از‌آن‌دو‌از‌مسيحيت‌خارج‌شـود،بايـد‌از‌هم‌جـدا‌شـوند.)سـكري‌سـرور،
(69بي‌تا:ص
[،كســي‌كه‌اقــدام‌بــه‌ازدواج‌مي‌كنــد،طريــق‌راحت‌وvبه‌عقيده‌برخي‌مجــامع]آساني‌را‌كه‌اغلب‌مردم‌برمي‌گزينند،انتخاب‌كرده‌اســت؛امــا‌كســي‌كــه‌عفت‌پيش‌مي‌گيرد،راه‌برتر‌و‌سزاوارتري‌را‌برگزيده‌و‌هماننــد‌مالئكــه‌شــده‌اســت.
7
كسي‌كه‌ازدواج‌مي‌كند‌سزاوار‌سرزنش‌نيست؛لكن‌از‌آن‌نعمــتي‌كــه‌بــا‌عفت‌بــه‌آن‌مي‌رســد‌دور‌مي‌مانــد.راه‌عــزوبت،كوتــاه‌ترين‌راه‌رســيدن‌بــه‌ملكــوت‌است.حتي‌در‌مجامع‌بيان‌شده‌كه‌ازدواج‌مانع‌ورود‌به‌ملكــوت‌خداونــد‌اســت.
ــمردن‌ازدواج‌در69)سكري‌سرور،بي‌تا:ص (با‌عنايت‌به‌اين‌سخن،مقدس‌ش‌مســيحيت‌هرگــز‌بــه‌معنــاي‌ارزش‌ذاتي‌ازدواج‌نيســت.ارزش‌ذاتي‌و‌اساســي‌براي‌عزوبت‌است‌و‌چون‌با‌عزوبت‌مي‌تــوان‌بــه‌ملكــوت‌رســيد‌نــه‌بــا‌ازدواج،ازدواج‌وسيله‌اي‌است‌جهت‌فــرار‌ازآتش‌هــوس‌نــه‌تــامين‌اهــداف‌عــالي‌و‌لــذاــد عزوبت‌انتخاب‌خواص‌و‌برگزيدگان‌است‌وعموم‌مردم‌چون‌از‌عزوبت‌عاجزنبـــــــــــــــــــــــــــــــــــــه‌ازدواج‌روي‌مي‌آورنـــــــــــــــــــــــــــــــــــــد.
ب-فلسفه‌ازدواج‌در‌مسيحيت
-علت‌اساسي‌تشريع‌ازدواج1
-حفظ‌پاكي‌و‌طهارت
بر‌پايه‌آن‌چه‌گذشت،مي‌تــوان‌گفت‌كــه‌در‌مســيحيت‌دو‌ســطح‌از‌پــاكي‌مــوردنظر‌است:
-پاكي‌از‌زنا‌و‌روابط‌جنسي‌نامشروع
-پاكي‌از‌ارتباط‌با‌جنس‌مخالف؛هر‌چنــد‌در‌قــالب‌آيين‌مــذهبي‌و‌شــعائر‌ديــنيهماننــــــــــــــــــــــــد‌ازدواج‌صــــــــــــــــــــــــورت‌گــــــــــــــــــــــــيرد.مقصود‌اولي‌و‌اساسي‌در‌ديدگاه‌مسيحيت،تأمين‌و‌حفظ‌پاكي‌نوع‌دوم‌اســت.لذا‌كسي‌كه‌بتواند‌خود‌را‌بر‌اســاس‌تعريــف‌دوم،از‌آلــودگي‌و‌ناپــاكي‌مصــون‌بدارد‌و‌پاكي‌نوع‌دوم‌را‌بــراي‌خــود‌فــراهم‌آورد،هرگــز‌نبايــد‌بــه‌ســراغ‌ازدواجــده‌تلقي ــر‌و‌برگزي ــدگاه‌مســيحيت،انســان‌هاي‌برت ــه‌از‌دي ــروه‌ك ــرود.اين‌گ ب‌مي‌شوند،نيازمند‌ازدواج‌نيستند‌و‌براي‌آن‌ها‌ازدواج‌تشريع‌نشده‌و‌نخواهد‌شــد‌تا‌از‌علل‌و‌فلسفه‌ي‌آن‌سخن‌گفته‌شود.ازدواج‌بــراي‌افــرادي‌تشــريع‌شــده‌و‌مي‌شود‌كه‌نمي‌توانند‌پاكي‌نــوع‌دوم‌را‌بــراي‌خــود‌فــراهم‌آورنــد.از‌اين‌رو‌بــه‌كشيشــان‌ـ‌بــه‌عنــوان‌برگزيــدگان‌ـ‌حــق‌ازدواج‌داده‌نمي‌شــود.چــه‌دادن‌حــق
:ج1373ازدواج‌به‌كشيشان،سبب‌تصفيه‌اخالق‌عمومي‌خواهدشــد.)دورانت،(26،ص6
بنابراين،ازدواج‌در‌مسيحيت،بعد‌از‌ناتواني‌از‌تأمين‌پاكي‌نوع‌دوم‌تشريع‌شده‌است‌و‌فلسفه‌ي‌آن،حفظ‌و‌تأمين‌پــاكي‌نــوع‌اول‌اســت‌تــا‌انسـان‌ها‌بــه‌زنــا‌و‌روابـــط‌نامشـــروع‌مبتال‌نشـــوند.از‌اين‌رو،بعـــد‌از‌منـــع‌كشيشـــان‌از‌ازدواج‌مي‌گويند،صيغه‌گيري‌كشيشان،شورشي‌به‌جا‌و‌بر‌حق،عليه‌اين‌قانون‌ســخت
(26-27و‌خشن‌است.)همان:صص
8
به‌بيان‌ديگر،در‌مســيحيت‌ازدواج‌بــه‌خــودي‌خــود‌مطلــوب‌نيســت‌و‌انتخــاب‌و‌گزيده‌اول‌مسيحيت‌نمي‌باشد‌تا‌براي‌خود‌ازدواج‌به‌عنوان‌ازدواج،فلسفه‌بيان‌شود؛بلكه‌عــزوبت‌و‌تجــرد‌كــه‌نقطه‌ي‌مقابــل‌ازدواج‌اســت،گزيــده‌ي‌نخســتــه مسيحيت‌است.پس‌بنابر‌قاعده‌بايد‌براي‌عزوبت‌فلسفه‌و‌علت‌بيان‌شــود‌ن‌براي‌ازدواج.اما‌از‌آن‌جا‌كه‌عزوبت‌نمي‌تواند‌اهداف‌دســت‌اول‌مســيحيت‌را‌ـ‌همانند‌پاكي‌از‌ارتباط‌با‌جنس‌مخالف‌و‌رهبانيت‌ناب‌ـ‌تــأمين‌نمايــد،بــه‌ســراغازدواج‌مي‌آيد‌تا‌بلكه‌بتواند‌به‌برخي‌از‌سطوح‌پايين‌تر‌اهداف‌خود‌دســت‌يابــد.
-علت‌فرعي‌تشريع‌ازدواج2
-نجات‌و‌رستگاري
در‌مفهوم‌شعائر‌چنين‌مي‌گويند:شعائر‌جهت‌رسيدن‌فيض‌خداوند‌به‌انســان‌از‌طريق‌نامريي‌هستند؛يعني‌اين‌شعاير‌كمك‌خداونــد‌كــه‌بــراي‌نجــات‌بشــر‌الزم
(ازدواج‌كــه‌يكي‌از315:ص1382هستند‌را‌بــه‌وجــود‌مي‌آورنــد.)زيبــايي‌نژاد،اين‌شعائر‌مي‌باشد،از‌اين‌قاعده‌خارج‌نيست.لــذا‌مســيحيان‌معتقدنــد،شــعائر‌براي‌نجات‌و‌رســتگاري‌ضــروري‌هســتند.البتــه‌در‌نحــوه‌ي‌تــأثير‌اين‌شــعائر‌درــدي‌از‌اين ــدون‌بهره‌من ــد:ب ــد.كاتوليك‌هــا‌مي‌گوين رســتگاري،اختالف‌نظــر‌دارن‌شعائر،نجات‌براي‌هيچ‌كسي‌ممكن‌نيسـت‌و‌بـراي‌رسـيدن‌انسـان‌بـه‌نجـات‌و‌رستگاري‌تشريع‌شده‌اند؛ولي‌پروتستان‌ها‌تأثير‌اين‌شعائر‌را‌در‌حد‌بــه‌نمــايش‌در‌آوردن‌رستگاري‌و‌نجات‌مي‌داننــد‌يــا‌آن‌هــا‌را‌در‌صــحه‌گــذاردن‌بــر‌نجــات‌و‌رستگاري‌موثر‌مي‌دانند‌و‌عامل‌اصلي‌را‌اراده‌ي‌خداوند‌مي‌شــمارند.)مــك‌آفي
(286م:ص1920برون،
در‌هر‌حال،ازدواج‌براي‌تأمين‌نجات‌و‌رستگاري‌انسان‌ها‌آورده‌شده‌است؛چه‌انسان‌خود‌اين‌تأثير‌را‌به‌دست‌خود‌فـراهم‌آورد‌يــا‌بــا‌وسيله‌ســازي‌از‌خداونــد
بخواهد‌كه‌اين‌موهبت‌را‌به‌وي‌عطا‌كند.
با‌توجه‌به‌فلسفه‌نخست‌و‌اين‌كــه‌عــزوبت‌در‌مســيحيت‌گزيــده‌و‌برتــر‌اســت،قابل‌ذكر‌است‌كه‌راه‌اول‌نجات‌و‌رستگاري،همانا‌رهبــانيت‌و‌عــدم‌ارتبــاط‌بــا‌جنس‌مخالف‌ـ‌عــزوبت‌و‌بتــولت‌ـ‌اســت‌و‌ازدواج‌راه‌اول‌و‌گزيــده‌ي‌نخســت،جهت‌رسيدن‌به‌رستگاري‌و‌نجات‌نيست؛حتي‌اگر‌در‌قالب‌روش‌هاي‌شرعي‌و‌قــانوني‌باشــد.بــر‌اين‌اســاس،اگــر‌فلســفه‌ي‌ازدواج،نجــات‌و‌رســتگاري‌بيــان‌مي‌شود،باز‌هم‌به‌عنوان‌فلسفه‌و‌چرايي‌دوم‌اســت.لــذا‌در‌فــرض‌نــاتواني‌از‌رهبانيت‌براي‌رسيدن‌به‌رستگاري،ازدواج‌به‌عنوان‌راه‌بديل‌تشريع‌و‌به‌عنوان
يك‌شعار‌معرفي‌شده‌است.
ج-اهداف‌ازدواج‌از‌ديدگاه‌مسيحيت
در‌نزد‌مسيحيان،ازدواج‌اهداف‌متعدد‌و‌متنوعي‌را‌تعقيب‌مي‌كند‌كه‌به‌اهدافمهم‌آن‌اشاره‌مي‌شود:
9
(-پيدايش‌فرزندان‌شايسته‌و‌پاك1
از‌اساسي‌ترين‌اهــداف‌ازدواج‌در‌نــزد‌مســيحيان،پيــدايش‌فرزنــدان‌شايســته‌و‌برخورداري‌از‌نسل‌پاك‌و‌پارسا‌است.تنهــا‌راه‌پيــدايش‌نســل‌پــاك‌و‌شايســته،ازدواج‌و‌تشكيل‌خانواده‌است.لذا‌اين‌ازدواج‌بايد‌با‌رعايت‌شرايط‌معين‌شــدهــذاهب Vـ‌بنابر‌عقيده‌ي‌برخي‌از‌م همراه‌باشد‌تا‌بتواند‌به‌اهداف‌خود‌برسد.مثال‌مسيحي‌ـ‌از‌جمله‌ي‌اين‌شرايط،آن‌است‌كه‌بايــد‌عقــد‌ازدواج‌خوانــده‌شــود‌و‌صرف‌رضايت‌طرفين‌كفايت‌نمي‌كند‌و‌حتي‌اين‌عقد‌بايد‌توسط‌كشــيش‌اجــرا
ــذهب92شود)سكري‌سرور،بي‌تا:ص (يا‌زوجين‌هر‌دو‌بايد‌مسيحي‌و‌از‌يك‌م‌باشند‌و‌اختالف‌مــذهب‌زن‌و‌شــوهر،يكي‌از‌موانــع‌ازدواج‌بــه‌حســاب‌مي‌آيــد.
(123:ص1381)مولند،
(-اهتمام‌به‌كثرت‌نسل2
»مقصود‌خداوند‌براي‌زوج‌ازدواج‌كرده‌اين‌بود‌كه‌با‌توليد‌نسل،فرزنــدان‌زيــاد4-6شـــــــــــــــــــوند.«)مـــــــــــــــــــتي :19 )
ــاع‌مي‌ورزد. ــردن‌آن‌امتن مسيحيت‌به‌تكثر‌نسل‌اهتمام‌جدي‌دارد‌و‌از‌محدود‌كــه ازدواج‌براي‌سالمت‌امت‌مسيح،الزم‌است‌و‌دليل‌بر‌ايمان‌به‌خدا‌و‌اعتقاد‌ب‌عنايت‌خداوند‌و‌ســبب‌جلب‌خوشــحالي‌خــانواده‌مي‌شــود؛لــذا‌در‌ممــالكي‌كــه‌مسيحيت‌در‌اقليت‌قرار‌دارند،اهتمــام‌بــه‌كــثرت‌نســل‌بيشــتر‌اســت.)شــبلي،
197،ص2م:ج1993 )(-ايجاد‌محبت‌و‌وفاداري‌و‌يكي‌شدن‌زوجين3
ازدواج‌خود‌نشانه‌ي‌محبت‌خدا‌به‌بشــريت‌اســت.مــزدوجين‌بــراي‌توليــد‌مثــل،تربيت‌فرزندان‌و‌رشد‌آنان‌در‌فضاي‌ايمان‌و‌محبت‌بــه‌خــدا‌تالش‌مي‌كننــد.در‌واقع‌ازدواج‌رمز‌و‌نشانه‌اي‌بشري‌از‌شيوه‌ي‌رفتار‌خداوند‌بــا‌انســان‌بــه‌شــمار‌مي‌رود.همان‌گونه‌كه‌خداوند‌انسان‌ها‌را‌دوست‌مي‌دارد،در‌اين‌جــا‌نــيز‌بــه‌اين‌امر‌اهتمام‌دارد‌و‌از‌مزدوجين‌تعهد‌مي‌گيرد‌تا‌با‌يكي‌شــدن،نشــانه‌ي‌آشــكاري‌براي‌محبت‌خدا‌بـه‌بشـر‌و‌محبت‌مسـيح‌بـه‌شـاگردانش‌قـرار‌دهنـد.)ميشـل،
(لذا‌بايد‌خانواده‌را‌كانوني‌از‌محبت‌خدا‌قرار‌دهند‌تا‌در‌پرتو‌اين95:ص1377كانون‌محبت،فرزندان‌رشد‌كنند.
(-ايجاد‌پيوند‌ناگسستني4
از‌ديدگاه‌مسيحيت،ارتباطي‌كـه‌دو‌زوج‌در‌ازدواج‌بـا‌يكـديگر‌برقـرار‌مي‌كننـد،عميق‌ترين‌رابطه‌اي‌است‌كه‌دو‌انسان‌مي‌توانند‌با‌همديگر‌برقرار‌كنند.خداوندــاعي، ازدواج‌را‌به‌وجود‌آورد‌تا‌نه‌تنها‌از‌لحاظ‌جسمي،عاطفي،عقالني‌و‌اجتم‌بلكه‌در‌زمينه‌ي‌روحــاني‌نــيز،بين‌دو‌انســان‌اتحــادي‌صــميمي‌و‌عميــق‌برقــرار
(اهتمام‌مسيحيت‌به‌اين‌هدف،آن‌قدر‌زياد‌است‌كه42شود.)استات،بي‌تا:صــذا هر‌گونه‌عملي‌كه‌منجر‌به‌گسستن‌پيمان‌ازدواج‌شود،محكوم‌شده‌است.ل
10
به‌هيچ‌وجه‌جدايي،طالق‌و‌تعدد‌زوجات‌را‌تجويز‌نمي‌كند‌و‌آن‌ها‌را‌از‌محرمات‌مي‌شمارد.به‌عنوان‌نمونه،در‌زمان»پيوس‌يازدهم«،سقط‌جنين،جلوگيري‌از‌بــارداري‌و‌طالق‌كــه‌بــه‌عنــوان‌عوامــل‌سســت‌كننــده‌ازدواج‌تلقي‌مي‌شــوند،
(افـزون‌بــر‌توصـيه‌هاي‌اكيــد‌ديــني‌در126:ص1375محكوم‌شد.)زيبايي‌نژاد،مراسم‌ازدواج‌نيز،كشيش‌كلماتي‌را‌تكرار‌مي‌كنــد‌كــه‌بــه‌اين‌پيونــد‌اســتحكامــد:»در ــا‌هم‌تكــرار‌كنن ــد‌كــه‌اين‌جمالت‌را‌ب ــه‌زوجين‌مي‌گوي Vب مي‌بخشــد.مثال‌خوشي‌ها‌و‌ناراحتي‌ها،در‌غنا‌و‌فقر،در‌بيماري‌و‌سالمتي)همــديگر‌را(دوســت
:1378مي‌داريم‌و‌گرامي‌مي‌داريم‌تا‌وقتي‌كه‌مــا‌دو‌نفــر‌زنــده‌ايم.«)كــاكس،116ص )(-تشكيل‌خانواده5
يكي‌ديگر‌از‌اهداف‌ازدواج‌از‌ديدگاه‌مسيحيت،تشكيل‌خانواده‌است.مسيحيت‌براي‌بقاي‌نسل،تنها‌به‌قوانين‌ازدواج‌اهتمام‌ندارد؛بلكه‌اســتمرار‌نســل‌و‌آيين‌مســيحيت‌را‌در‌توليــد‌فرزنــدان‌و‌در‌فضــاي‌خــانواده‌مي‌جويــد.بــر‌اين‌اســاس‌مسئوليت‌پرورش‌نسل‌را‌به‌آن‌مي‌سپارد.تربيت‌نسل،وظيفه‌ي‌خانواده‌و‌حق‌اجتماع‌است.در‌خانواده‌بايد‌تعاون‌و‌همكاري‌در‌تمـام‌شـئون‌حيـات،حـاكميت‌داشته‌باشد‌تا‌بتواند‌در‌پرورش‌نسل‌موفق‌باشد.ازدواج‌هسته‌ي‌اصلي‌تشكيل‌خانواده‌است‌و‌خانواده‌نيز‌از‌ديدگاه‌هاي‌مختلــف‌تربيــتي،اجتمــاعي،اقتصــادي
(157-158م:صص1999و...اهميت‌دارد.)منصور،
بنابر‌ديدگاه‌مسيحيان‌كاتوليك،نه‌تنها‌به‌دنيا‌آوردن‌فرزند،بلكه‌حــق‌اساســي‌و‌وظيفه‌ي‌تــربيت‌و‌تعليم‌شايســته‌آن‌هــا‌از‌خصوصــيات‌و‌اهــداف‌ازدواج‌اســت.
(242:ص1381)برانتل،
وجوه اشتراك اسالم و مسيحيت در ازدواج
ديــدگاه‌هاي‌مشــترك‌اســالم‌و‌مســيحيت‌را‌در‌مــورد‌فلســفه،جايگــاه‌و‌اهــدافازدواج‌بـــــــــه‌شـــــــــرح‌زيـــــــــر‌مي‌تـــــــــوان‌خالصـــــــــه‌نمـــــــــود:الف-هر‌دو‌دين‌اسالم‌و‌مسيحيت‌ازدواج‌را‌به‌عنوان‌تنها‌راه‌ديني،مشــروع‌و‌قانوني‌جهت‌برقراري‌روابط‌جنسي‌و‌پاسخ‌به‌نيازهاي‌زيستي‌وابسته‌به‌غريزهــبر‌مي‌شــمارند. ــد‌و‌معت ــول‌دارن ــوع‌بشــر‌قب ــثر‌ن ــد‌نســل‌و‌تك جنســي‌و‌تولي‌ب-ازدواج‌جايگاه‌خطير‌و‌جليل‌دارد‌و‌تنها‌راه‌تشكيل‌خانواده‌و‌مــوجب‌حفــظحيــــــــــــــــات‌و‌ســــــــــــــــالمت‌اعضــــــــــــــــاي‌آن‌اســــــــــــــــت.ج-ازدواج‌تنهــا‌راه‌مقبــول‌و‌مــورد‌پــذيرش‌جهت‌فــراهم‌نمــودن‌زمينه‌ي‌رشــد‌اجتماعي‌بشري‌و‌سالم‌نگهداري‌آن‌از‌آفــات‌مرتبــط‌بــا‌غريــزه‌جنســي‌اســت.
(183؛ص163م:ص2004)سليم‌سالم،
ــاه د-در‌بررسي‌جايگاه‌ازدواج،هر‌دو‌آيين‌به‌ازدواج‌به‌عنوان‌عملي‌مقدس‌نگ‌مي‌كنند.البته‌تعبير‌آن‌ها‌متفاوت‌اســت.اســالم‌از‌ازدواج‌بــه»پيمــان‌مقــدس«
11
تعبير‌مي‌كند‌و‌مسيحيت‌از‌آن‌به‌عنوان»ســر‌عظيم«،»پيمــان‌عفت«و»آيينمقدس«ياد‌مي‌كند.
ــير ه-در‌بررسي‌اهداف‌ازدواج،اهدافي‌چون»توليد‌نسل‌پاك«،»اهتمام‌به‌تكث‌نسل«،»تشكيل‌خانواده«و»ايجاد‌محبت‌و‌مودت«از‌اهــداف‌مشــترك‌هــر‌دو
آيين‌الهي‌است.
وجوه افتراق اسالم و مسيحيت در ازدواج
ديدگاه‌هاي‌متفاوت‌و‌افتراقي‌مسيحيت‌و‌اســالم‌را‌در‌مــورد‌فلسـفه،جايگــاه‌واهداف‌ازدواج‌به‌شكل‌زير‌مي‌توان‌بيان‌نمود:
الف‌ـ‌برخالف‌اسالم‌كه‌به‌تأهل‌اهميت‌داده‌و‌تجرد‌را‌حــالتي‌ناپســند‌و‌منفــور‌در‌نزد‌خداوند‌مي‌داند،از‌منظر‌مسيحيت،تجرد‌و‌عــزوبت‌نســبت‌بــه‌ازدواج‌از‌جايگاه‌برتر‌و‌عالي‌تري‌برخوردار‌است.بر‌حسب‌اين‌ديــدگاه،رهبــانيت‌روشــي‌مبارك‌و‌پسنديده‌و‌يكي‌از‌نعمت‌هاي‌الهي‌و‌عطاياي‌رباني‌اســت‌و‌بســياري‌از‌مؤمنين‌مسيحي‌به‌رهبانيت‌دعوت‌مي‌شــوند‌و‌در‌اين‌ســلك‌زنــدگي‌مي‌كننــد‌و‌خود‌را‌به‌نماز،دعا‌و...مشغول‌مي‌سازند‌و‌از‌زندگي‌بــا‌مــردم‌و‌همــراهي‌بــا‌آن‌ها‌كناره‌مي‌گيرند؛اما‌در‌اسالم‌رهبانيت‌حرام‌شمرده‌شده‌و‌بدعت‌و‌عمليــة‌في‌االســالم«تأهــل‌در‌اســالم‌بســيار ــده‌مي‌شــود:»ال‌رهباني غــير‌الهي‌خوان
(184پسنديده‌و‌مورد‌ترغيب‌قرار‌گرفته‌است.)همان:ص
ــه‌و ــرار‌نگرفت ــرغيب‌ق ــذيرش‌و‌ت ــورد‌پ ــانيت‌م ــان‌الهي،رهب ــك‌از‌ادي در‌هيچ‌ي‌نمي‌گــيرد‌و‌آن‌چــه‌در‌مســيحيت‌ديــده‌مي‌شــود،نــوعي‌تحريــف‌اســت؛لــذا‌در‌مسيحيت‌تحريف‌شده،رهبانيت‌ارزش‌يافته‌اسـت.رهبـانيت‌و‌عـزلت‌نمايـانگر‌تحقير‌زن‌است.ترك‌ازدواج،خود‌دليل‌بارزي‌بر‌بي‌توجهي‌به‌مقــام‌زن‌اســت.ــر ــد‌ب زن‌در‌انجيل،نسبتي‌طولي‌و‌نه‌عرضي‌با‌مرد‌دارد‌از‌مفاهيمي‌چون‌تأكي
[چـنينviفريب‌خوردن‌حوا‌به‌وسيله‌شيطان،آفرينش‌زن‌به‌جهت‌خلقت‌مرد،]استنباط‌مي‌شود‌كه‌زن‌از‌نظر‌خلقت‌مؤخر‌از‌مرد‌است)از‌نظر‌ارزشي(و‌از‌آن‌جا‌كه‌از‌مرد‌منتزع‌و‌جدا‌شده،به‌مثابه‌تابعي‌از‌مرد‌است‌و‌به‌جهت‌آن‌كه‌موجب‌رانده‌شــدن‌آدميــان‌از‌بهشـت‌شــده‌اســت،جنسـي‌نــامطلوب‌انگاشــتهــودن مي‌شود.بنابراين،تحقير‌زن‌در‌انجيل،مي‌تواند‌يكي‌از‌ريشه‌هاي‌ارزشي‌ب‌رهبانيت‌و‌عزلت‌در‌مسيحيت‌به‌شمار‌آيد.از‌سوي‌ديگر،نظر‌به‌اين‌كه‌ازدواج‌مهمترين‌وظيفه‌اجتماعي‌زن‌و‌مــرد‌بــه‌شــمار‌مي‌رود،تــرجيح‌رهبــانيت‌نــوعي‌بي‌توجهي‌به‌شئون‌است.زيــرا‌بــه‌حكم‌بــاري‌تعــالي،زن‌آفريــده‌شــده‌اســت،براي‌آن‌كه‌مادر‌باشد‌و‌به‌تربيت‌و‌بقاي‌نسلي‌همت‌گمارد‌كه‌در‌آينده‌مــوجب‌اعتالي‌جوامع‌انساني‌شود؛هم‌چنان‌كه‌خداوند‌متعــال،داشــتن‌فرزنــد‌را‌نتيجــه‌پيمــان‌زناشــويي‌و‌در‌رديــف‌طيبــات‌ذكــر‌كــرده‌اســت:»واللــه‌جعــل‌لكم‌من
12
Vو‌جعل‌لكم‌من‌ازواجكم‌بــنين‌و‌حفــدة‌و‌رزقكم‌من‌الطيبــات«، انفسكم‌ازواجا(50-54:صص1370()رك.وكيلي،72)نحل،
ب-اسالم‌و‌مسيحيت‌گرچه‌هــر‌دو‌از‌حفــظ‌پــاكي‌ســخن‌مي‌گوينــد،ولي‌پــاكيVمتفــاوت‌اســت.در‌اســالم، مورد‌نظر‌اسالم‌با‌پاكي‌مورد‌نظر‌مســيحيت‌كــامال‌هرگز‌پاكي‌به‌معناي‌پاسخ‌ندادن‌به‌نداي‌فطرت‌و‌ازدواج‌نكــردن‌نيســت؛بلكــه
اسالم‌حتي‌ازدواج‌نمودن‌را‌هم‌پاكي‌و‌امتياز‌مي‌داند.
ج-در‌بررسي‌جايگاه‌ازدواج‌در‌اسالم‌و‌مسيحيت،هــر‌يــك‌پايگــاهي‌اختصاصــي‌براي‌ازدواج‌قائل‌است.مسيحيت‌آن‌را»پيماني‌ناگسســتني‌و‌دائمي«مي‌دانــد‌و‌اسالم‌آن‌را»مايــه‌بــركت«،»فضــيلت‌بخش‌اعمــال‌ديگــر«و»ســيره‌عملي‌پيامبر‌و‌ائمه«مي‌شمارد.هم‌چنين‌اسالم‌ازدواج‌را‌عامل‌تقرب‌و‌مســير‌اصــلي‌نيــل‌بــه‌مقــام‌قــرب‌مي‌شــمارد؛درحالي‌كــه‌مســيحيت‌راه‌اصــلي‌تقــرب‌را‌درــه عزوبت‌مي‌جويد‌و‌ازدواج‌را‌مانع‌و‌مسير‌انحراف‌آمــيز‌و‌دور‌دســت‌منتهي‌ب
مقام‌قرب‌مي‌داند.
د-از‌آن‌جا‌كه‌مسيحيت‌بعد‌از‌ناتواني‌در‌عزوبت‌بــه‌ازدواج‌روي‌آورده‌اســت‌و‌عزوبت‌را‌انتخاب‌اول‌خود‌مي‌داند،در‌روي‌آوري‌به‌ازدواج‌به‌مــيزان‌ضــرورت‌اكتفا‌كرده‌و‌هرگز‌تعدد‌زوجه‌و‌ازدواج‌مجــدد‌را‌نمي‌پــذيرد؛لــذا‌در‌مقــام‌بيــان‌جايگاه،آن‌را»اتحادي‌دايم‌و‌ناگسستني«مي‌داند؛در‌حالي‌كــه‌اســالم‌در‌بيــان‌مقام‌ازدواج،»ناگسستني‌بودن«را‌از‌ويژگي‌هاي‌برجسته‌ي‌بيانگر‌جايگاه‌قــرار
نمي‌دهد.
ه-در‌بررسي‌علل‌و‌فلســفه‌تشــريع‌ازدواج‌نــيز،هــر‌يــك‌از‌اديــان‌مســيحيت‌و‌اسالم،فلسفه‌اي‌اختصاصي‌بيان‌مي‌كنند.اسالم‌فلسفه‌ي‌ازدواج‌را‌پاســخ‌گويي‌به‌نداي‌فطرت‌مي‌داند؛اما‌مسيحيت‌گويا‌عزوبت‌را‌پاســخ‌اوليــه‌بــه‌فطــرت‌و‌طبيعت‌مي‌داند؛لذا‌به‌عزوبت‌بــه‌عنــوان‌صــفتي‌برتــر‌از‌تأهــل‌نگــاه‌مي‌كنــد‌و‌معتقد‌است‌افرادي‌كه‌توان‌حفظ‌طهارت‌همراه‌با‌عــزوبت‌را‌ندارنــد،بايــد‌بــه‌ازدواج‌تن‌دهند.در‌نگاه‌مسيحيت‌گويا‌فطــرت‌آدمي‌در‌وهله‌ي‌اول‌بــا‌عــزوبت‌سازگار‌تر‌مي‌نمايد‌و‌ازدواج‌بــراي‌افــرادي‌تشــريع‌شــده‌اســت‌كــه‌نتوانســته‌اند
عزوبت‌همراه‌با‌عفت‌را‌تأمين‌نمايند.
و-اسالم‌و‌مسيحيت،هر‌يــك‌علــل‌خاصــي‌را‌نــيز‌بــراي‌ازدواج‌در‌نظــر‌دارنــد.مسيحيت‌در‌كنار»حفظ‌پاكي«،»نجات‌و‌رســتگاري«را‌از‌جملــه‌علــل‌تشــريع‌ازدواج‌مي‌داند‌و‌اسالم‌هم‌در‌كنار»پاسخ‌به‌نــداي‌فطــرت«،»آرامش‌روحي‌و‌رواني«،»حفــظ‌نــوع‌بشــر«و»رشــد‌و‌تعــالي‌انســان«را‌نــيز‌از‌علــل‌تشــريع
ازدواج‌مي‌شمارد.
ز-اسالم‌و‌مسيحيت،در‌كنار‌اهداف‌مشترك،اهداف‌اختصاصــي‌خــود‌را‌نــيز‌از‌ازدواج‌تعقيب‌مي‌كنند.اهداف‌اختصاصي‌مسيحيت‌از‌ازدواج‌عبارت‌از:»ايجــاد
13
ــأمين‌آرامش‌و ــد‌از:»ت ــد‌ناگسســتني«و‌اهــداف‌اختصاصــي‌اســالم‌عبارتن پيونــاعي«و ــاي‌اجتم ــظ‌عفت‌و‌حي ــيت«،»حف ــل‌شخص ــد‌و‌تكام ــكون«،»رش س»شكوفاســـــــــــــــــــــــــــــــــــــازي‌اســـــــــــــــــــــــــــــــــــــتعداد«.ــه‌آن‌هــا ح-اسالم‌در‌حالي‌كه‌اهداف‌ممدوح‌ازدواج‌را‌بيان‌كرده‌و‌انسان‌ها‌را‌ب‌ترغيب‌مي‌نمايد،اهداف‌مذموم‌و‌ناشايست‌ازدواج‌را‌نيز‌بيــان‌و‌انســان‌ها‌را‌از‌اين‌گونه‌ازدواج‌ها‌بر‌حذر‌مي‌دارد.يعني‌دور‌كردن‌اهــداف‌نابجــا‌و‌ناشايســت‌از
فضاي‌ازدواج‌و‌هشدار‌دادن‌نسبت‌به‌آن‌ها،از‌خصايص‌ويژه‌ي‌اسالم‌است.
فهرست منابع:
كتاب مقدس
استات، جان: »مباني مسيحيت«، روبرت آسريان، انتشارات حياتابدي، بي تا.
اعرافي، عليرضا: »اهداف تربيت از ديدگاه اسالم«، دفتر همكاري. 1376حوزه و دانشگاه،
برانتل، جورج: »آيين كاتوليك«، حسن قنبري، مركز مطالعات اديان. 1381و مذاهب،
پطرس، فرماج: »ايضاح التعليم المسيحي«، مطبعة االباء المرسلينم. 1882اليسوعيين،
الحر العاملي، محمد بن حسن: »وسائل الشيعه«، لبنان، داراالحياءق. 1403التراث لبنان،
دورانت، ويل: »تاريخ تمدن«، تهران، انتشارات علمي فرهنگي،1373 .
رشيد پور، مجيد: »مراحل ازدواج در اسالم«، انتشارات انجمن. 1376اولياء و مربيان،
زيبايي نژاد، محمد رضا: »در آمدي بر تاريخ و كالم«، انتشارات. 1375اشراق،
زيبايي نژاد، محمد رضا: »مسيحيت شناسي مقايسه اي«، تهران،. 1382انتشارات سروش،
14
سليم سالم، غسان: »محاور االتقاء و محاور االفتراق بينم. 2004المسيحية و االسالم«، دارالطلية
سكري سرور، محمد: »نظام الزواج في الشرايع اليهودية والمسيحية«، دارالفكر العربي، بي تا.
شبلي، احمد: »مقارن االديان«، قاهره، مكتبة النهضة المصرية،م. 1993
طبرسي، حسن: »مكارم االخالق«، انتشارات فراهاني، بي تا. ق. 1422عندليب، حمزه: »نحن و االوالد«، دليل ما،
قرآن كريم
15