محمدی عفت دکتر

روزبه بیمارستان روانپزشکی دستیار

سایکوفارماکولوژی در سالمندان

سال70-79 برابرعوارض دارو در بین 7شیوع

داروه'ای روانپزش'کی ج'زء ش'ایعترین داروه'ا از نظ'ر عوارض

ب'اال ب'ا آن اف'زایش و درم'ان ب'ه چس'بندگی ع'دم رفتن سن

ارتب'اطی مش'کالت درم'انی، ه'ای رژیم پیچی'دگی )ناشنوایی(، شناختی و زبان.

در داروه'ا از بس'یاری ب'رای باری'ک درم'انی پنج'ره س''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''المندی

سایکوفارماکولوژی در سالمندان

کاهش جذب

کاهش باند شدن به پروتئین

داروه'ای انتش'ار حجم اف'زایش لیپوفیلیک

کاهش عملکرد کبد

کاهش کلیرانس کلیوی

در س��ن ب��ه وابس��ته تغی��یرات فارماکوکنیتیک

مکانیسم در ژنرالیزه کاهشهومئوستاتیک

استیل و دوپامینی های گیرنده کاهشکولینی

بتا های گیرنده حساسیت کاهشآدرنرژیک

در سن به وابسته تغییراتفارماکودینامیک

شناسایی ریسک فاکتورها: بیماری ها، داروها، الکل،رژیمشرح حال دارویی کامل از بیمار و خانواده آم'وزش در م'ورد رژیم دارویی و چس'بندگی ب'ه درم'ان ب'ه

بیمار و خانوادهشناسایی تداخالت، عملکرد و کلیرانس داروهاشروع با کمترین دوز موثر و افزایش تدریجی دوز اندازه گیری مکرر فشار خون ارتوستاتیک، سایکو

و تست های آزمایشگاهیMSEموتور، شک به عوارض دارویی در صورت بد شدن شریط

فیزیکی و شناختیاجتناب از پلی فارماسی

پروسیجر روتین برای دارو درمانی سالمندان

)تاخیر کلیرانس برخی ضد افسردگی ها )سیتالوپرام

ب'ه فروکش'ی ب'رای رس'یدن ت'ر ب'ه زم'ان ط'والنی نی'از

عالئم

پاسخ کمتر به داروها بدلیل تغییرات ساختاری در مغزUnder treatment وunderdiagnosis اف''زایش عل''ل از

خودکشی در سالمندان

داروه'ای ض'د از اس'تفاده ب'ا کاهش ریس'ک خودکش'ی

افسردگی

داروهای ضد افسردگی و تثبیت کننده خلق

درمان افسردگی همراه دمانس یا سایر بیماریهای مدیکال

عوارض شناختی، آنتی کولینرژیک و قلبی عروقکمتر

افزایش سطح سایر داروها توسط فلوکستینوسرترالین

دوز شروع کم و افزایش تدریجی تا دوز نهاییمعادل افراد جوان

SSRIs

mg 25سرترالین •mg 10سیتالوپرام •mg 10فلوکستین •

شایعترین عوارض :گوارشی

اختالالت جنسی

افزایش دو برابری شکستگی هیپ بخصوص در خانم

ها

احتمالSIADHو خطر هایپوناترمی

پارکینسونیسم و تشدید عالئم حرکتی در بیماران

پارکینسونی

افزایشBT به تنهایی یا در ترکیب با ضد انعقادها

)خونریزی گوارشی(

عوارض شناختی

برادیکاردی

عوارض جانبی SSRIs

موثر و ایمنعوارض آنتی کولینرژیک خفیف ،فقدان عوارض قلبی

شناختی،خواب آلودگی موثر در بیماران افسرده دچار

پارکینسون

:عوارض

بیخوابیاضطرابتشنجبدترکردن هایپرتنشن

بوپروپیون

ن:ونالفاکسی

تاثیر زیاد در افسردگی جوانان

عدم نیاز به تطبیق دوز با سن

کاهش تهوع و سر درد با دوز کمER

افزایش فشار خون دیاستولیک

تحمل کمتر در سالمندان ضعیف

SNRI

:دالوکستین

ایمن

تحمل خوب

اثرات متوسط در بهبود شناخت

اثرات مفید درکاهش درد

باال بودن عوارض جدی قلبیعروقی

یبوست، خشکی دهان، انسداد روده

کاهش تمرکز و توجه

اختالل حافظه

خطر دلیریوم

خواب آلودگی، خطر سقوط

TCA

نورتریپتلین و دزیپرامین موثر در افسردگیسالمندی

شروع با دوز کم

مانیتور کردن با EKG

ایمن و موثر عوارض کم آنتی کولینرژیکعدم تاثیر روی قلب رعایت رژیم غذایی و تداخالت دارویی

MAOI

ترکیب ضد افسردگی و ضد سایکوز

+)شایعترین:انتی سایکوتیک تیپیک )پر فنازینTCA

+)انتی سایکوتیک اتیپیک)ریسپریدونSSRI

ECTدر موارد شدید

افس���ردگی درم���ان سایکوتیک:

استفاده از داروهای با اثرات آنتیکولینرژیک کمتر:

SSRI)سیتالوپرام وسرترالین( بوپروپیونونالفاکسیندالوکستیندوز کم نور تریپتیلین

اختالل ی�ا بیم�اری ط�بی ب�ا درم�ان افس�ردگی هم�راه ش�������������������������������������������������������������ناخت�ی:

بررسی عملکرد تیروئید ،سطح فوالت و12B

بررسی از نظر پارکینسون و دمانس

شروع اثر داروW 4-12

ماه 6حداقل درمان

:نکات دیگر در افسردگی سالمندان

10-5 درصد در بیماران سالمند بستری

تحریک پذیری بیشتر و یوفوریایکمتر

مانیا، ناشایعشروع اولین اپیزود

مدیریت مانیا مشابه جوانان

پاسخدهی ضعیف تر

:درمان اختالل دو قطبی

* تنظیم خلق:

،تثبیت کننده های خلق مثل لیتیم، سدیم والپرواتکاربامازپین

مانیتور شرایط مدیکال بخصوص کبدی و شناخت

عوارض زیاد، دلیریوم،اختالل عملکرد مغزی

* مدیریت رفتارهای مانیک و مشکل خواب:

- آنتی سایکوتیک ها مثل االنزاپین، ریسپریدون، کوئیتیاپین، کلوزاپین

:داروهای ضد اضطرابهمراهی اختالالت اضطرابی مزمن با بیماری های مدیکال

درمان بیماری های مدیکال قبل ار تجویز ضد اضطراب

:بنزودیازپین ها

فقط در درمان حاد

برای کوتاه مدت

همراه درمان های اصلی

،انواع کوتاه اثر: لورازپام، اگزازپام

هفته6دوز شروع خیلی کم، قطع تدریجی بعد از مصرف

عوارض زیاد: خواب آلودگی،اختالل شناختی،آتاکسی،بیقراریپارادوکسیکال

خط دوم درمان خط اول درمان بیماری

TCA)فنلزین(, MAOI SSRI,SNRI,BZD, پانیک

BZD,TCAو ترازودون SNRI,SSRIبوسپیرون، GAD

کلومی پرامین،درمان ترکیبی با آنتیسایکوتیک ها

SSRI OCD

MAOI SNRI,SSRI هراس اجتماعی

بتا بلوکر، بوسپیرون BZDدر صورت نیاز ژنرالیزه

بتا بلوکر BZDدر صورت نیاز فوبیای ساده

پرازوسین)برای بهبود خواب وکابوسهای شبانه( و ترازودون

SSRI PTSD

ترازودون SSRI,SNRIاضطراب- افسردگی

مختلط

،ضد تشنج ها، کار SSRI,BZDبوسپیرون،با مازپین

SGAبیقراری همراه

دمانس

FGA یا نسل اول )تیپیک(:

هالوپریدولپرفنازینتری فلوپرازینپیموزایدتیوریدازینفلوفنازینکلرپرومازینسولپیراید

آنتی سایکوتیک ها

عوارض جانبی FGA:

اکستراپیرامیدال•تاردیودیسکینزی•آنتی کولینرژیک•هایپوتنشن•خواب آلودگی•قلبی عروقی•

SGA یا نسلدوم)آتیپیک(:

ریسپریدوناالنزاپینکلوزاپینکویتیاپینآری پیپرازول

آنتی سایکوتیک ها

:SGAعوارض جانبیافزایش وزن•وقایع عروق مغزی•اثرات متابولیک•افزایش مرگ و میر•خواب آلودگی•هایپوتنشن•

اسکیزو فرنی و اسکیزو افکتیو

اختالل هذیانی

اختالل رفتاری شدید

پارکینسون همراه با سایکوز

دلیریوم

افسردکی سایکوتیک

درمان ترکیبی

اندیکاسیون درمان با آنتی سایکوتیک ها

مدیکال،نورولوژیکالارزیابی قبل از درمان :

س�ایکوتیک آن�تی قبلی،س'ادگی انتخ�اب درم'ان س'ابقه :رژیم،قیمت

دوزاژ ف'رم شکل و ت'زریقی مع'دودی خ'وراکی، اک'ثرا :(LA)طوالنی اثر

در س'ایکوز س'المندی بج'ز بیم'اران LA- ع'دم اس'تفاده ازاسکیزوفرنی و اسکیزو افکتیو با سابقه پذیرش بد

نکات مهم

زمان پاسخ طوالنی تر از جوانان

دوز کم اولیه، افزایش تدریجی

دوز جوانان50دوز اپتیمال %

دوز 25در موارد همراه اختالل نورولوژیک یا شناختی %جوانان

دوز مورد نیاز:

،مشکالت شناختی، بیناییشنوایی

استفاده از حداقل داروها

حداقل دوزهای روزانه

آموزش به بیمار و خانواده

دارویی پذیرش

القا کننده ها و مهار کننده هایآنزیمی

مصرف همزمان سیگار

توجه به اثرات جانبی مشابه

تداخالت دارویی

مهارکننده های کولین استراز( تاکرین1(دونپزیل2(ریواستیگمین3(گاالنتامین4

آنتاگونیست های گیرندهNMDA:( ممانتین1

:داروهای ضد دمانس

عوارض مهارکننده های کولین استراز:

تهوع•استفراغ•اسهال•دیس پپسی•بی اشتهایی•خستگی•کاهش وزن•آریتمی قلبی•

موارداحتیاط:

آسم••COPD شدیدزخم گوارشی •اختالالت •

هدایتی قلبیبرادیکاردی •

شدید

موثر در دمانس متوسط تا شدید

مشکالت گوارشی و اسهال کمتر از مهار کننده هایکولین استراز

افزودن به مهار کننده های کولین استراز

ممانتی

ن

)دوزحداکثرMG/D)

فواصل افزایش

(w)دارو

دوز شروع (MG/D)

اشکال دارویی MG))

نام دارو

10 -5 6-4 5 10و5قرص دانپزیل

(Donepezil)

6 2 3کپسول

6و4/5و3و1/5ریواستیگمین

Rivastigmine ))

9/5 4 6/5 9/5و4/5پچپچ پوستی

ریواسیتیگمین

24 4-2 8 12و8و4کپسول گاالنتامین

(Galantamine)

20 1 5 10و5قرصممانتین

(Memantine)

نام دارو (mg)اشکال دارویی

دوز شروع در اضطرابی

(mg/d)

دوز شروع در افسردگی

((mg/d

دوز موثر

(mg/d)

سیتالوپرام (citalopram )

Tab:20,40 5 10 40-20

Fluoxet)فلوکستینine)

Syr:20mg/5ml Cap:20,40 5 10 20

sertralin)سرترالینe)

Tab:25,50,100 12/5 25 200-100

Fluv)فلوواکسامینoxamine)

Tab:50,100 25 _ 300

venlaf)ونالفاکسینaxine)

Tab37.5,75 ERCap:37.5,75 ,150 37/5 75-37.5 225-75

duloxet)دالوکستینine)

Delayed release cap :20,30,60 20 20 60-40

نام دارو اشکال دارویی

دوز شروع

در )دمانسmg/d)

دوز موثر در m)دمانسg/d)

دوز شروع در m)سایکوزg/d)

دوز موثر در m)سایکوزg/d)

هالوپریدول(Haloperidol)

Tab:0.5,5 Inj:5,50

Sol:2mg/ml 0/5-0/25 2-0/25 1-0/5 5

کلوزاپین (Clozapine)

Tab:25,100 12/5 100-75 25-12/5 300-100

ریسپریدون(Risperidone)

Tab:1,2,4 1-0/25 1 2-0/5 4-2

االنزاپین(Olanzapine)

Tab:2.5,5,10,15 5-1/25 10 5-5/2 10-5

Que)کوئیتیاپینtiapine)

Tab:25,100,150,200 50-12/5 300-200 50-12/5 300-50

آریپی پرازول(Aripiprazole)

Tab:5,10,15 5 15 10-5 30-10

نام دارواشکال دارویی

(mg)دوز موثر

( mg/d)درسالمندان

( Lorazepam)لورازپام Inj:2,4 Tab:1,2 3-0/5

( Oxazepam)اگزازپام Tab:10 45-10

(trazodone)ترازودون Tab:50 300-50

(Zolpidem )زولپیدم Tab:5,10 10-5

با تشکر

از توجه شما