บทที่ 9 การเขียนภาพต...

22
บทที9 การเขียนภาพตัด วัตถุในงานวิศวกรรมโดยสวนใหญนั้นจะมีความซับซอนอยูภายในคอนขางมาก ยกตัวอยาง เชน เครื่องยนตของรถยนต ซึ่งภายในนั้นจะประกอบไปดวยชองสําหรับกระบอกลูกสูบ หรือโพรงสําหรับ น้ําหลอเย็น เปนตน ชองหรือโพรงภายในเหลานี้ทําใหการเขียนภาพออโธกราฟกของเครื่องยนต ประกอบไปดวยเสนประเปนจํานวนมากซอนทับกัน การทําความเขาใจกับภาพที่ประกอบไปดวยเสนประ จํานวนมากเชนนี้จึงไมใชเรื่องงาย ดังนั้นการนําเสนอภาพออโธกราฟกของวัตถุที่มีเสนประมาก จึง นิยมใชเทคนิคการแสดงภาพตัดของวัตถุเขามาชวย ซึ่งเทคนิคนี้จะทําใหภาพออโธกราฟกที่ไดสามารถ แสดงขอมูลเกี่ยวกับชองหรือโพรงที่มีอยูภายในวัตถุโดยไมตองเขียนเสนประอีก ดวยสาเหตุนี้เองทําให การอานภาพออโธกราฟกหรือการทําความเขาใจกับโครงสรางภายในของวัตถุนั้นสามารถทําไดงายขึ้น ดวย ดังตัวอยางที่แสดงในรูปที9.1 หัวขอถัดไปในบทนี้ที่จะกลาวถึงจะเปนภาพรวมของการเขียนแบบวิศวกรรม จากนั้นจะเปนหัวขอทีเกี่ยวกับเทคนิคตาง ในการสรางภาพตัดของวัตถุซึ่งมีอยูดวยกันหลายเทคนิค ซึ่งเทคนิคตาง เหลานี้จะชวยทําใหการเขียนภาพออโธกราฟกทําไดงายขึ้นและเขาใจไดงายขึ้นดวย รูปที9.1 แสดงตัวอยางของภาพที่ใชและไมไดใชเทคนิคการแสดงภาพตัด

Upload: buitram

Post on 03-Apr-2018

233 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

บทท 9

การเขยนภาพตด

วตถในงานวศวกรรมโดยสวนใหญนนจะมความซบซอนอยภายในคอนขางมาก ยกตวอยาง

เชน เครองยนตของรถยนต ซงภายในนนจะประกอบไปดวยชองสาหรบกระบอกลกสบ หรอโพรงสาหรบ

นาหลอเยน เปนตน ชองหรอโพรงภายในเหลานทาใหการเขยนภาพออโธกราฟกของเครองยนต

ประกอบไปดวยเสนประเปนจานวนมากซอนทบกน การทาความเขาใจกบภาพทประกอบไปดวยเสนประ

จานวนมากเชนนจงไมใชเรองงาย ดงนนการนาเสนอภาพออโธกราฟกของวตถทมเสนประมาก ๆ จง

นยมใชเทคนคการแสดงภาพตดของวตถเขามาชวย ซงเทคนคนจะทาใหภาพออโธกราฟกทไดสามารถ

แสดงขอมลเกยวกบชองหรอโพรงทมอยภายในวตถโดยไมตองเขยนเสนประอก ดวยสาเหตนเองทาให

การอานภาพออโธกราฟกหรอการทาความเขาใจกบโครงสรางภายในของวตถนนสามารถทาไดงายขน

ดวย ดงตวอยางทแสดงในรปท 9.1

หวขอถดไปในบทนทจะกลาวถงจะเปนภาพรวมของการเขยนแบบวศวกรรม จากนนจะเปนหวขอท

เกยวกบเทคนคตาง ๆ ในการสรางภาพตดของวตถซงมอยดวยกนหลายเทคนค ซงเทคนคตาง ๆ

เหลานจะชวยทาใหการเขยนภาพออโธกราฟกทาไดงายขนและเขาใจไดงายขนดวย

รปท 9.1 แสดงตวอยางของภาพทใชและไมไดใชเทคนคการแสดงภาพตด

 

Niphon Wansophark  July 2007  Version 0.5 

254  Fundamental of Engineering Drawing 

9.1 ภาพรวมของการเขยนแบบวศวกรรม

ดงทไดเคยกลาวไปแลววางานเขยนแบบวศวกรรมนนมวตถประสงคเพอสอสารขอมลท

เกยวกบขนาดและรปรางของวตถ โดยแปลงขอมลเหลานทจากเดมเปนขอมลในสามมตลงมาบนสอสอง

มตเชนกระดาษ เปนตน การแปลงขอมลจากสามมตมาเปนสองมตนน เราจะใชเครองมอทเรยกวาการ

ฉายภาพแบบออโธกราฟกเขามาชวย แตในบางครงการฉายภาพออโธกราฟกแบบธรรมดากไมสามารถ

สอสารขอมลของวตถใหผอานแบบเขาใจไดงาย จงจาเปนทตองนาเอาเทคนคอน ๆ มาใชเสรมเพอให

ภาพออโธกราฟกทเขยนขนมานน สามารถทาความเขาใจไดงายขน เชน การใชสญนยมทไดเรยนไป

แลวในบทท 8 รวมถงเทคนคการเขยนภาพตดทจะไดเรยนในบทนหรอหวขอทจะไดกลาวถงในบทท 10

ซงเกยวกบสญนยมของการเขยนภาพตด หวขอเหลานถอวาเปนเทคนครปแบบหนงทจะนามา

ประยกตใชกบการเขยนภาพออโธกราฟกเพอใหภาพทไดสามารถทาความเขาใจไดงายขน เพอใหเหน

ถงภาพรวมของการเขยนแบบวศวกรรมทกลาวมานไดชดเจนยงขน ขอใหดความเกยวเนองของหวขอใน

บทตาง ๆ ทไดเรยนมา วามความสมพนธอยางไรกบการเขยนแบบวศวกรรมดงแผนภมทแสดงในรปท

9.2

9.2 แนวคดในการสรางภาพตด

กอนทจะกลาวถงคาศพททใชในการเขยนภาพตดนน จะขอแสดงแนวคดในการสรางภาพ

ตดและภาพออโธกราฟกของภาพตดเสยกอน พจารณารปท 9.3 จากรปแสดงวตถและภาพออโธกราฟก

ของวตถชนนนซงประกอบดวยภาพดานหนาและภาพดานบน จากรปจะเหนวาภาพดานหนาทไดม

เสนประเปนจานวนมาก การทาความเขาใจหรอตองการบอกขนาดกบภาพทมเสนประมาก ๆ เชนนจงไม

Object

Workingdrawing

Clear ?

Orthographicprojection

(convention)

Section viewsconvention

Section Views

Orthographic Projection

Finish

Yes

No

Dimensioning

รปท 9.2 แผนภมแสดงความสมพนธระหวางหวขอในบทตาง ๆ กบการเขยนแบบวศวกรรม

 

Niphon Wansophark  July 2007  Version 0.5 

255 Section Views 

เหมาะสม แตถาใชหลกการสรางภาพตดเขามาชวยแลว กจะทาใหปญหาดงกลาวหมดไป โดยหลกการ

ของการสรางภาพตดกคอการสมมตระนาบตรงขนมาหนงระนาบ แลวใชระนาบนนเปนเสมอนใบมด ตด

ผาวตถออกดงแสดงในรปท 9.4ก จากนนใหกทาการยกชนสวนทถกตดแลวออกไปดงรปท 9.4ข โดย

เลอกยกชนสวนทบดบงทศทางการมองวตถของผสงเกต คราวนเมอผสงเกตมองวตถใหมอกครงหนงจะ

พบวา บรเวณเดมทเคยถกซอนและตองเขยนเปนเสนประนน กลบกลายมาเปนพนผวทไมถกซอนอก

ตอไปแลว ทาใหภาพออโธกราฟกทเขยนออกมาไมมเสนประปรากฎอยดงแสดงในรปท 9.4ค แตอยางไร

กดเพอใหภาพทเขยนนนเขาใจไดงายขนจงมการเขยนเสนแรเงาเพอแสดงวาบรเวณใดเปนเนอของวตถ

ทถกใบมดตด และบรเวณใดเปนชองวางบาง การใชระนาบแทนใบมดในการตดวตถเปนสวน ๆ ดงท

กลาวไปแลวขางตนนนเปนเพยงการสมมตเทานน ไมใชการตดวตถจรง ๆ ดงนนภาพดานบนของวตถท

เขยนกยงคงตองมลกษณะเหมอนเดม (ไมใชเขยนเพยงครงเดยว) ดงแสดงในรปดานบนของรปท 9.4ค

จากรปจะเหนวามการเขยนเสนเพมขนมาอกเสน (คลายเสน center line ทมเสนหนาทปลายทงสองดาน)

ในภาพดานบน ซงเสนดงกลาวใชเพอแสดงแนวทระนาบสมมตนนตดผานวตถ

รปท 9.3 วตถตวอยางและภาพออโธกราฟก

รปท 9.4 แนวคดของการสรางภาพตดโดยใชระนาบสมมตแทนใบมด

(ก) (ข) (ค)

 

Niphon Wansophark  July 2007  Version 0.5 

256  Fundamental of Engineering Drawing 

9.3 คาศพททเกยวกบการเขยนภาพตดและการใชงาน

9.3.1 Cutting Plane

Cutting plane เปนระนาบทสมมตขนเพอใชตดวตถ เพอเปดใหเหนรายละเอยดดาน

ในทตองการ (รปท 9.5)

9.3.2 Cutting Plane Line

Cutting plane line เปนเสนแสดงขอบของระนาบทใชตดวตถ ซงเสนดงกลาวจะไป

ปรากฎอยในภาพออโธกราฟกดงแสดงในรปท 9.6 โดยเราจะแสดงเสน cutting plane line นดวยเสน

รปแบบตาง ๆ กนดงทจะไดอธบายตอไป

รปแบบของเสน cutting plane line แบบแรกทจะแนะนาใหรจกนน จะเขยนดวยเสนเขม มลกษณะเปน

เสน ยาว-สน-สน สลบกนไป โดยตองเรมตนและจบทายดวยเสนยาว ทปลายทงสองดานของเสนจะมหว

ลกศรกากบอยดงแสดงในรปท 9.7ก โดยทศทางของหวลกศรจะชไปในทศทางทผสงเกตจะมองวตถเมอ

ตดบางสวนของวตถออกไปแลว เสน cutting plane line รปแบบทสองจะเปนเสนประเขมทมปลายทง

สองเปนหวลกศรดงแสดงในรปท 9.7ข ซงทศทางของหวลกศรนนจะมความหมายเชนเดยวกบทใชใน

Cuttingplane

Cutting plane line

รปท 9.5 ตวอยางของ cutting plane

รปท 9.6 ตวอยางของ cutting plane line

 

Niphon Wansophark  July 2007  Version 0.5 

257 Section Views 

เสน cutting plane line รปแบบแรกนนเอง รปแบบของเสนทงสองแบบนเปนไปตามมาตราฐาน ANSI

สวนเสน cutting plane line รปแบบทสามจะใชเสน center line ซงเปนเสน ยาว-สน สลบกนไป โดยท

ปลายทงสองดานจะมลกษณะเปนเสนเขมหนาดงแสดงในรปท 9.7ค และจะมหวลกศรทปลายหรอไมมก

ได สาหรบเสนรปแบบสดทายนเปนเสนตามมาตราฐาน JIS และจะเปนรปแบบทใชในหนงสอเลมนดวย

9.3.3 Section Lines (Cross-hatch lines)

Section lines เปนเสนแรเงาทใชแสดงพนผวของวตถทถกตดดวย cutting plane ดง

แสดงในรปท 9.8 ลกษณะของเสนทใชเขยน section lines นนจะเปนเสนออนและมรปแบบทแตกตางกน

ไปโดยขนอยกบชนดของวตถทเขยนดวย ซงตวอยางของเสน section lines สาหรบวตถแตละชนดนน

ไดแสดงไวในรปท 9.9ก-จ แตอยางไรกดเพอใหการเขยนเสน section lines ในการเรยนนเปนไปได

โดยสะดวก กจะขอใชเสน section lines ทมลกษณะเปนเสนเอยงทขนานกนและมระยะหางระหวางเสน

เทา ๆ กนดงแสดงในรปท 9.9ก

การเขยนเสน section lines ใหสวยงามนนจะตองควบคมระยะหางระหวางเสนใหสมาเสมอ สวนขนาด

ของระยะหางนนกขนอยกบพนท ๆ จะแรเงา นนคอถาพนทมขนาดเลก ระยะหางระหวางเสนกควรเขยน

ใหเลก แตถาพนท ๆ จะแรเงานนมขนาดใหญ ระยะหางระหวางเสนกควรจะมากขนตามไปดวย โดย

ระยะหางระหวางเสนทแนะนานนควรมระยะประมาณ 1.5 – 3 มลลเมตร ซงกขนอยกบความเหมาะสม

รปท 9.7 Cutting plane line รปแบบตาง ๆ

(ก)

(ข) (ค)

ANSIstandard

JIS & ISOstandard

Section lines

รปท 9.8 เสน section lines

 

Niphon Wansophark  July 2007  Version 0.5 

258  Fundamental of Engineering Drawing 

ของพนท ๆ จะแรเงานนเอง สาหรบการควบคมระยะหางระหวางเสน section lines ทดและไมดนนม

ตวอยางแสดงไวในรปท 9.10 สวนขอแนะนาประการสดทายสาหรบการเขยนเสน section lines ให

สวยงามกคอ แนวของเสน section lines ทเขยนนนไมควรวางตวขนานหรอตงฉากกบเสนรปดงทแสดง

ในรปท 9.11

9.4 ชนดของภาพตด

Cast iron,Malleable iron

Steel Concrete Sand Wood

รปท 9.9 Section lines รปแบบตาง ๆ

(ก) (ค) (ข) (ง) (จ)

COMMON MISTAKE

รปท 9.10 รปแบบของเสน section lines ทดและไมด

COMMON MISTAKE

รปท 9.11 แนวการเขยนเสน section lines ทดและไมด

 

Niphon Wansophark  July 2007  Version 0.5 

259 Section Views 

ชนดของการเขยนภาพตดนนมอยหลายชนดดวยกน ซงแตละชนดกเหมาะสมกบลกษณะ

ของวตถทตางกนไป สาหรบชนดของภาพตดทจะกลาวถงในหวขอนประกอบไปดวย

1. Full section 4. Broken-out section

2. Offset section 5. Revolved section

3. Half section 6. Removed section

9.4.1 Full Section

ภาพตดชนดแรกนเรยกวา full section การสรางภาพตดชนดนเราจะใช cutting

plane ทเปนระนาบตรงตดผานตลอดแนวของวตถดงตวอยางในรปท 9.12

9.4.2 Offset Section

ภาพตดชนดนจะใช cutting plane ทหกงอไปมา เพอใหสามารถตดผานรายละเอยด

ภายในตลอดแนวความยาวของวตถได ดงตวอยางทแสดงในรปท 9.13 และจากรปจะเหนวาเมอเสน

cutting plane line มการเปลยนทศทาง เราจะเขยนเสนบรเวณนนดวยเสนเขมหนา เหมอนกบทเขยน

บรเวณปลายทงสองของเสนดวย

รปท 9.12 ภาพตดแบบ full section

รปท 9.13 ภาพตดแบบ offset section

2  

Niphon 

60  Funda

ในกรณข

แนวตดข

ปรากฎเ

การเขย

ภาพตด

ลกษณะ

ตวอยาง

ซอนอยด

Wansophark

mental of En

ของภาพตดแ

ของ cutting

เปนเสนในภา

ยนเสนขอบด

สวนเสน

ดงตวอยางใ

ะของวตถไดด

ของวตถทแส

ดวย เพอใหผ

รป

รปท 9.16

ngineering D

แบบ offset

plane ซงถาใ

าพออโธกราฟ

ดงกลาว ทาใ

นประในภาพ

นรปท 9.15

ดยงขน หรอ

สดงในรปท 9

ผอานแบบสา

ปท 9.14 ตว

รปท 9.15

ตวอยางภาพ

rawing 

section จะ

ใชหลกการฉ

ฟกดงแสดงใ

ใหภาพออโธ

พตดนนโดยป

ยกเวนวากา

อถาไมเขยนเ

9.16 จากรป

มารถเขาใจร

วอยางการเข

5 การยกเวน

พตดทควรเข

ภาพออโธกรา

July 2007

ะเหนวาวตถท

ฉายภาพออโธ

ในรปท 9.14

ธกราฟกทไดเ

ปกตแลวเราจ

ารเขยนเสนป

เสนประลงไป

ปจะเหนวาภา

รปรางของวต

ยนภาพตดแ

นการเขยนเสน

ยนเสนประด

าฟกธรรมดา

ทถกตดนนจะ

ธกราฟกแลว

แตสาหรบก

เปนดงทแสด

จะละเวนไวน

ประเหลานน

ปแลวจะทาใ

าพตดทเขยน

ตถไดอยางถก

แบบ offset ท

นประลงในภ

ดวยเพอใหภา

ภาพ

ะเกดขอบขอ

ขอบทเกดข

ารเขยนภาพ

งในรปท 9.1

นนคอไมตองเ

จะทาใหผอา

ใหเขาใจรปร

นควรแสดงเส

กตอง

ทไมถกตอง

าพตด

าพมขอมลทส

พตดทยกเวนก

Ve

องพนผวหกไ

นมากควรทจ

พตดแลวเราจ

3

เขยนเสนประ

านแบบสามา

รางของวตถผ

สนประของพน

สมบรณ

การเขยนเสนป

Wrong!!

ersion 0.5 

ไปมาตาม

จะตองไป

จะยกเวน

ะลงไปใน

ารถเขาใจ

ผดไป ดง

นผวทถก

ระ

!

 

Niphon Wansophark  July 2007  Version 0.5 

261 Section Views 

9.4.3 Half Section

ถาวตถทจะนามาสรางภาพตดนนมความสมมาตร การใช cutting plane ตดผาน

ตลอดแนวความยาวของวตถเพอสรางภาพตดแบบ full section นนไมมความจาเปน เพราะนอกจากตอง

แรเงาพนผวทเหมอนกนทงสองฝง (เนองจากความสมมาตร) ซงเปนการเสยเวลาแลว เรายงตองวาด

รายละเอยดดานในซาถงสองครง ซงถารายละเอยดดานในมความซบซอนมากกจะทาใหผเขยนแบบ

เสยเวลาในการวาดภาพมากขนตามไปดวย การสรางภาพตดในกรณเชนนใหใช cutting plane ทม

ลกษณะเปนมมฉากตดวตถเพยงหนงในสสวนดงแสดงในรปท 9.17 ถงตรงนผอานคงเกดความสงสยวา

ถาตดวตถเพยงหนงในสแลวทาไมถงยงเรยกวาภาพตดแบบ half section อย ซงคาตอบกคอ ถงแมวา

จะตดหนงในสของวตถออกไป แตภาพออโธกราฟกทไดจะแสดงสวนทถกตดเพยงครงเดยวเทานน สวน

อกครงหนงทไมถกตดกจะแสดงเพยงพนผวทเหนไดจากภายนอกวตถโดยไมตองลงเสนประของพนผวท

ถกซอนอยภายใน ซงตวอยางของวตถทถกตดแบบ half section และภาพออโธกราฟกทไดแสดงไวใน

รปท 9.18

9.4.4 Broken-out Section

ภาพตดชนดนจะเปนการเปดใหเหนรายละเอยดภายในวตถเฉพาะบรเวณทมความ

ซบซอนเทานน ซงมกจะเปนบรเวณเลก ๆ ของวตถ แนวคดในการสรางภาพตดชนดนจะเรมจากการใช

cutting plane ตดผานวตถในแนวตงฉากกบทศทางการมอง จากนนกจนตนาการวาทาการกระเทาะ

รปท 9.17 การสรางภาพตดแบบ half section

รปท 9.18 ภาพออโธกราฟกของภาพตดแบบ half section

 

Niphon Wansophark  July 2007  Version 0.5 

262  Fundamental of Engineering Drawing 

บางสวนของวตถทอยดานหนา cutting plane นนออก ซงจะทาใหเราสามารถเหนรายละเอยดภายในท

ซบซอนตามทตองการไดดงตวอยางทแสดงในรปท 9.19 สวนรปท 9.20 นนเปนตวอยางภาพออโธกรา

ฟกของวตถในรปท 9.19 โดยแสดงทงแบบธรรมดาและแบบทใชเทคนค broken-out section จากรปเรา

จะเรยกเสนทแสดงรอยแตกจากการกระเทาะของภาพตดแบบ broken-out วาเสน break line เสนนจะ

ทาหนาทแบงขอบเขตระหวางสวนทตองแรเงากบพนผวภายนอกวตถทไมตองแรเงา การลากเสน break

line นจะใชเสนเบาซงมนาหนกเสนเทากบเสน center line และจากรปจะเหนวาการเขยนภาพตดชนดน

จะยงคงเขยนเสนประในสวนทไมถกแรเงาดวย เพอใหขอมลของภาพนนครบถวน และไมตองเขยนเสน

cutting plane line ในภาพดานบน

เพอใหเขาใจภาพตดชนดตาง ๆ ทเรยนมาแลวไดดยงขน ขอใหดภาพเปรยบเทยบการใชเทคนคการ

แสดงภาพตดกบวตถตวอยางดงทแสดงในรปท 9.21ก-ง โดยรปท 9.21ก จะเปนภาพออโธกราฟกแบบ

ธรรมดา รปท 9.21ข แสดงภาพออโธกราฟกทใชเทคนค full section สาหรบภาพออโธกราฟกของวตถท

ใชเทคนค half section กไดแสดงไวในรปท 9.21ค และสดทายในรปท 9.21ง เปนภาพทใชเทคนค

broken-out section

รปท 9.19 แนวคดในการสรางภาพตดแบบ broken-out section

รปท 9.20 ภาพออโธกราฟกแบบธรรมดาและแบบ broken-out section ของวตถตวอยาง

 

Niphon Wansophark  July 2007  Version 0.5 

263 Section Views 

ภาพตดอกสองชนดสดทายทจะกลาวถงกคอภาพตดแบบ revolved section และ removed section

ภาพตดทงสองชนดนมลกษณะทใกลเคยงกนมาก ซงในหวขอถดไปจะขอกลาวถงภาพตดแบบ revolved

section กอน

9.4.5 Revolved Section

ภาพตดชนดนจะใชเพอแสดงพนผวหนาตดของวตถทพจารณา ซงหลกการในการ

สรางภาพตดชนดนจะเรมจากการใช cutting plane ตดผานวตถในบรเวณทตองการแสดงพนผวหนาตด

จากนนใหจนตนาการวาภาพพนผวหนาตดทบรเวณนนถกวาดไปบน cutting plane ตอไปกใหดง

cutting plane ออกจากวตถแลวหมนจนกระทงภาพพนผวหนาตดทอยบน cutting plane นนตงฉากกบ

ทศทางการมองของผสงเกต สดทายผสงเกตกวาดภาพตามทเหน ซงกจะไดภาพออโธกราฟกของวตถท

ใชเทคนค revolved section ตามทตองการ เพอใหเขาใจหลกการทไดอธบายมานไดดยงขน ขอใหด

ลาดบการสรางภาพตดชนดนในรปท 9.22ก-จ ซงจากรปท 9.22จ จะเหนวาพนผวหนาตดทไดจะถกวาด

ทบลงไปบนภาพออโธกราฟก ณ ตาแหนงทใช cutting plane ตดวตถนนเลย อกตวอยางของวตถทจะ

แสดงการใชเทคนคภาพตดชนดนแสดงไวในรปท 9.23 จากรปเปนวตถตวอยางพรอมภาพออโธกราฟก

กอนการใชเทคนคภาพตดแบบ revolved section สวนรปท 9.24 เปนภาพออโธกราฟกของวตถในรปท

9.23 ทนาเทคนคภาพตดมาประยกตใชแลว

รปท 9.21 การเปรยบเทยบภาพตดชนดตาง ๆ

(ก) (ข) (ค) (ง)

 

Niphon Wansophark  July 2007  Version 0.5 

264  Fundamental of Engineering Drawing 

รปท 9.22 แนวคดในการสรางภาพตดแบบ revolved section

(ก) วตถตวอยางทตองการสรางภาพตด (ข) ใช cutting plane ตดบรเวณทตองการแสดงพนผวหนาตด

(ค) ภาพพนผวหนาตดทเกดขนบน cutting plane

(ง) หมน cutting plane จนตงฉากกบ

ทศทางการมอง

(จ) สรางภาพออโธกราฟกของวตถพรอมพนผวหนาตด ณ บรเวณทตองการ

รปท 9.23 วตถตวอยางพรอมภาพออโธกราฟกกอนประยกตใชเทคนคภาพตด

 

Niphon Wansophark  July 2007  Version 0.5 

265 Section Views 

ตาแหนงในการเขยนพนผวหนาตดลงไปบนภาพออโธกราฟกนนสามารถทาไดสองรปแบบ รปแบบแรก

กคอเขยนทบลงไปบนภาพออโธกราฟกไดเลยตามตวอยางทแสดงขางตน สวนรปแบบทสองกคอการ

เขยนรปพนผวหนาตดทบลงไปบนรปเชนเดยวกนเพยงแตเปดบรเวณทตองการเขยนภาพนนดวยเสน

break line ดงทแสดงในรปท 9.25

9.4.6 Removed Section

ภาพตดชนดนถอไดวาเปนสวนหนงของภาพตดแบบ revolved section เพยงแตพน

ผวหนาตดทตองการแสดงนนจะถกนาออกไปเขยนไวนอกรป ไมเขยนทบลงไปบนภาพ ออโธกราฟก

เหมอนกบททาในการเขยนภาพตดแบบ revolved section โดยปกตแลวเราจะใชภาพตดชนดนแทนการ

เขยนภาพตดแบบ revolved section เมอพนทสาหรบวาดภาพพนผวหนาตดนนมไมเพยงพอ และ

เพอใหเหนความสมพนธระหวางภาพตดทงสองชนดนไดชดเจนมากยงขน ขอใหศกษาจากตวอยางท

แสดงไวในรปท 9.26 จากรปจะเหนวาทงสองวธนนใหภาพของพนผวหนาตดทเหมอนกน เพยงแต

ตาแหนงการเขยนภาพนนแตกตางกน โดยทภาพตดแบบ removed section นนจะนาภาพของพน

ผวหนาตดไปเขยนไวนอกรป แตยงคงอยในแนวทใช cutting plane ตดวตถ

รปท 9.24 ภาพออโธกราฟกของวตถตวอยางเมอใชภาพตดแบบ revolved section

SuperimposedBreak

รปท 9.25 การเขยนภาพพนผวหนาตดลงไปบนภาพออโธกราฟก

 

Niphon Wansophark  July 2007  Version 0.5 

266  Fundamental of Engineering Drawing 

รปท 9.27ก-ข เปนอกตวอยางหนงทจะทาใหเหนไดชดเจนมากยงขนวาเมอใดควรใชเทคนคการสราง

ภาพตดแบบ removed section และเมอใดควรใชภาพตดแบบ revolved section จากรปจะเหนวาถา

พยายามใชภาพตดแบบ revolved section แลว ภาพพนผวหนาตดจะถกวาดทบลงไปบนภาพออโธกรา

ฟกและทาใหภาพดยงเหยงมากยงขนเนองจากบรเวณดงกลาวมพนทไมมากนกดงแสดงในรปท 9.27ก

แตถาใชเทคนค removed section ดงแสดงในรปท 9.27ข ภาพพนผวหนาตดจะถกนาไปเขยนไวนอก

ภาพออโธกราฟก ซงจะทาใหการอานแบบงายมากยงขน

Revolved section Removed section

รปท 9.26 เปรยบเทยบภาพตดแบบ revolved และ removed section

รปท 9.27 เปรยบเทยบภาพตดแบบ revolved และ removed section

(ก) ภาพตดแบบ revolved section (ข) ภาพตดแบบ removed section

 

Niphon Wansophark  July 2007  Version 0.5 

267 Section Views 

โดยปกตแลวตาแหนงในการวางภาพพนผวหนาตดนน จะวางอยในแนวทใช cutting plane ตดวตถ

นนเอง แตเราสามารถทวางภาพพนผวหนาตด ณ ตาแหนงใดในกระดาษเขยนแบบกได เพยงแตจะตอง

เขยน cutting plane line บนภาพออโธกราฟกใหชดเจน และเขยนชอของ cutting plane นนกากบไว

สวนภาพพนผวหนาตดกตองเขยนชอกากบไวดานลางดวยวาเปนภาพหนาตดทไดมาจากการใช cutting

plane ชออะไร โดยตวอยางของภาพทใชเทคนคทไดกลาวมานไดแสดงในรปท 9.28

9.5 การบอกขนาดในภาพตด

การบอกขนาดในภาพตดนนจะใชหลกเกณฑเชนเดยวกนกบทไดอธบายไปแลวในบทท 7

เพยงแตในบางครงนนการสรางภาพตดแลวบอกขนาดจะชวยใหผเขยนแบบไมตองบอกขนาดกบ

เสนประในรปได ดงตวอยางทแสดงในรปท 9.29 และ 9.30

A

A

B

B

SECTION A – A

SECTION B – B

รปท 9.28 การเขยนภาพพนผวหนาตด ณ ตาแหนงใด ๆ โดยเขยนชอ cutting plane กากบไว

GOODPOOR

รปท 9.29 ตวอยางการบอกขนาดในภาพออโธกราฟกเมอใชเทคนคภาพตดมาชวย

 

Niphon Wansophark  July 2007  Version 0.5 

268  Fundamental of Engineering Drawing 

ในกรณภาพตดแบบ half section เราสามารถบอกขนาดดวยการใชเสน dimension line ทมหวลกศร

ดานเดยว ทชบอกขนาดไปยงตาแหนงภายในวตถได ดงตวอยางทแสดงในรปท 9.31

9.6 บทสรป

ในบทนเปน การแนะนาวธในการเขยนภาพตด ซงเปนวธทชวยใหภาพออโธกราฟกทเขยน

นนมเสนประนอยลง และทาใหสามารถเขาใจรายละเอยดดานในวตถไดงายขน เนอหาในบทนกประกอบ

ไปดวยการแนะนาคาศพททใชในการเขยนภาพตด เชน cutting plane ซงเปนระนาบสมมตทใชในการ

ตดวตถ cutting plane line เปนเสนทใชแสดงขอบของ cutting plane และ section lines ซงเปนเสนแร

เงาทใชแสดงสวนทเปนพนผวของวตถทถก cutting plane ตด จากนนไดแนะนาชนดของการเขยนภาพ

GOODPOOR

φ 5010

φ 50

10

รปท 9.30 การบอกขนาดในภาพตด

φ 50

รปท 9.31 การบอกขนาดในภาพตดแบบ half section

 

Niphon Wansophark  July 2007  Version 0.5 

269 Section Views 

ตด ซงประกอบไปดวยการเขยนภาพตดแบบ full section, offset section, half section, broken-out

section, revolved section และ removed section ภาพตดแตละชนดกมความเหมาะสมกบลกษณะของ

วตถทแตกตางกนไป สดทายกเปนตวอยางของการบอกขนาดใหกบภาพตด ซงกสามารถใชหลกการ

เดยวกบการบอกขนาดของภาพออโธกราฟกนนเอง

การเขยนภาพตดนนไมใชเรองใหม แตเปนเพยงเทคนคหนงทนามาใชประกอบการเขยน

ภาพออโธกราฟกของวตถเทานน ดงนนหวใจของการเขยนแบบวศวกรรมยงคงเปนการเขยนภาพออโธก

ราฟกนนเอง สวนเรองของสญนยมในการเขยนภาพออโธกราฟกทไดกลาวไวในบทท 8 การเขยนภาพ

ตดทอธบายไวในบทน หรอเรองสญนยมของการเขยนภาพตดทจะไดกลาวในบทถดไป ลวนแลวแตเปน

สวนเสรมใหการเขยนภาพออโธกราฟกหรอแมแตการอานภาพออโธกราฟกนนสามารถทาไดงายขน

เทานน

2  

Niphon 

70  Funda

1. จาก

line

Wansophark

mental of En

กภาพออโธก

e ทกาหนดให

ngineering D

กราฟกทให จ

rawing 

จงสเกตชภาพ

July 2007

แบบฝกหด

พดานหนาให

หมใหอยในรปปแบบภาพตด

Ve

ด ตาม cuttin

ersion 0.5 

ng plane

 

Niphon W

2. จาก

line

Wansophark

กภาพออโธก

e ทกาหนดให

ราฟกทให จ

งสเกตชภาพ

July 2007

พดานหนาใหมใหอยในรปปแบบภาพตด

Ve

Section

ด ตาม cuttin

ersion 0.5 

27n Views 

ng plane

71 

2  

Niphon 

72  Funda

3. จาก

line

Wansophark

mental of En

กภาพออโธก

e ทกาหนดให

ngineering D

กราฟกทให จ

rawing 

จงสเกตชภาพ

July 2007

พดานหนาใหหมใหอยในรปปแบบภาพตด

Ve

ด ตาม cuttin

ersion 0.5 

ng plane

 

Niphon W

4. จาก

line

Wansophark

กภาพออโธก

e ทกาหนดให

ราฟกทให จ

งสเกตชภาพ

July 2007

พดานหนาใหมใหอยในรปปแบบภาพตด

Ve

Section

ด ตาม cuttin

ersion 0.5 

27n Views 

ng plane

73 

2  

Niphon 

74  Funda

5. จาก

เหม

6. จาก

Wansophark

mental of En

กภาพออโธก

มาะสมดวย

กภาพออโธก

ngineering D

กราฟกทให จ

ราฟกทให จ

rawing 

จงสรางภาพด

งสรางภาพด

July 2007

ดานบนใหเปน

ดานบนใหเปน

นภาพตด พร

นภาพตด ตา

รอมเขยน cu

ม cutting pla

Ve

utting plane

ane line ทก

ersion 0.5 

e line ท

าหนดให