کتول آباد علي واحد وحسابداري مديريت دانشکده

ارشد کارشناسی درجه دریافت جهت نامه پایان)مالی( دولتی مدیریت رشته

عنوان:

و سودآوری های برشاخص مالی اهرم تاثیر بررسی در شده پذیرفته شرکتهای در نقدینگی های شاخص

تهران بهادار اوراق بورساشرفی مجید دکتراستادراهنما:

خوزین علی دکترمشاور: استاد

محمودی ملک کاظمی صالحه: نگارش

دات جزوه در فقط ارشد نامه پایان جدیدترین دریافتاورگ:

www.jozve.org

1394 پاییز

خدا نام بهآبادکتول علي واحد آوري وفن پژوهش معاونت

2

پژوهش اخالق منشور وهم""واره محضرخداست ع""الم که اين به واعتق""اد س""بحان خداوند از ي""اري با

و پ""ژوهش و دانش بلند مق""ام داشت پ""اس منظ""ور به و انس""ان براعمال ناظر مادانشجويان ، بشري وتمدن فرهنگ دراعتالي دانشگاه جايگاه اهميت به نظر

اص"ول گ"رديم مي متعهد اس"المي آزاد دانشگاه واحدهاي علمي هيأت واعضاء: نکنيم تخطي وازآن قرارداده نظر مد پژوهشي هاي فعاليت درانجام را زير آن به ف""اداري و و حقيقت ج""ويي پي درراستاي : تالش جويي حقيقت اصل-1

. حقيقت سازي پنهان ازهرگونه ودوري و پژوهش"""گران حق"""وق کامل رع"""ايت به : ال"""تزام حق"""وق رع"""ايت اصل-2

. حق ( وسايرصاحبان ونبات حيوان ، )انسان پژوهيدگان داش""تن ودرنظر ملي مص""الح رعايت به : تعهد ومعنوي مادي مالکيت اصل-3

. پژوهش مراحل درکليه کشور وتوسعه پيشبرد پيش""برد داش""تن درنظر و ملي مص""الح رع""ايت به : تعهد ملي من""افع اصل-4

. پژوهش مراحل درکليه کشور وتوسعه جانب"""داري ازهرگونه اجتن"""اب به : تعهد وام"""انت انص"""اف رع"""ايت اصل-5

. دراختيار ومنابع تجهيزات ، ازاموال وحفاظت غيرعلمي ، اف"""راد محرمانه واطالع"""ات ازاس"""رار ص"""يانت به : تعهد داري راز اصل-6

. تحقيق با مرتبط ونهادهاي افراد وکشوروکليه ها سازمان تحقيق""ات درانج""ام ها وح""رمت ها ح""ريم رع""ايت به : تعهد اح""ترام اصل-7

. شکني حرمت ازهرگونه وخودداري نقد جانب ورعايت به آن وانتق""ال تحقيق""ات نت""ايج واش""اعه دانش رواج به : تعهد ت""رويج اصل-8

. دارد قانوني منع که ازمواردي غير به دانشجويان و علمي همکاران واعالم اي حرفه غ""ير رفت""ار هرگونه از جويي برائت به : التزام برائت اصل-9

ه"""اي ش"""ائبه ابه ر وپ"""ژوهش علم ح"""وزه که کس"""اني به نس"""بت موضع. آاليند مي غيرعلمي

3

ارشد کارشناسي نامه پايان اصالت نامه تعهد

ارشد کارشناسي مقطع آموخته دانش محم""ودی ملک کاظمی صالحه اينجانب با دول""تي م""ديريت رش""ته در910906905دانش""جويي ش""ماره به ناپيوسته بررسي عنوان تحت خود نامه پايان .............از تاريخ در که مالي گرايش هJJای شJJاخص و آوری سJJود هJJای شJJاخص بر مJJالی اهJJرم تJJاثیر

بهJJادار اوراق بJJورس در شJJده پذیرفته هJJای درشJJرکت نقJJدینگیشوم: مي متعهد بدينوسيله ام نموده دفاع درجه نمره.... و کسب با تهران

توسط شJJJده انجJJJام پJJJژوهش و تحقيق حاصل نامه پايJJJان اين-1 و علمي دسJJJJتاوردهاي از که مJJJJواردي در و بJJJJوده اينجJJJJانب و...( ،مقاله ،کتJJJJJاب نامه پايJJJJJان از )اعم ديگJJJJJران پژوهشي نJام ، موجJJود هJJاي رويه و ضJJوابط مطJJابق ، ام نمJJوده استفاده

و ذکر فهرست در را آن مشخصJJات سJJاير و استفاده مورد منبعام. کرده درج

نامه پايان اين-2 سطح )هم تحصيلي مدرک هيچ دريافت براي قبال آمJJوزش موسسJJات و دانشJJگاهها سJJاير (در بJJاالتر يا تر ،پJJايين

است. نشده ارائه عالي بهJJره گونه هر و استفاده قصد ، ازتحصيل فراغت از بعد چنانچه-3

نامه پايJJان اين .... از و اخJJتراع کتJJاب،ثبت چJJاپ از اعم برداري مجوزهJJJاي واحد پژوهشي معJJJاونت حJJJوزه از ، باشم داشJJJتهنمايم. اخذ را مربوطه

، شJJود ثJJابت فJJوق مJJوارد خالف زمJJاني مقطع هر در چنانچه-4 با است مجJJاز دانشJJگاهي واحد و بپJJذيرم را آن از ناشي عواقب صJورت در و نمJوده رفتJار مقJررات و ضJوابط مطJJابق اينجانب

داشت. نخواهم ادعايي هيچگونه ام تحصيلي مدرک ابطال

: خانوادگي نام و نامامضا و تاريخ

4

سپاسگذاری شمارندگان، و بمانند او ستودن در سخنوران، که را خدای سپاس

و سالم نتوانند. و گزاردن را او حق کوشندگان، و ندانند او هاینعمت شمردن وجودمان که آنان هم معصوم، طاهران او، پاك خاندان و محمد بر دورد

روز تا ايشان دشمنان بر پيوسته نفرين و است؛ وجودشان وامداررستاخیز... مقام در که است آن از اجل معلم، منزلت و جایگاه شک بدون

چیزی ناتوان، دست و قاصر زبان با او، یشائبهبی زحمات از قدردانی هدف که است انسانی از سپاس معلم، از تجلیل که آنجایی از بنگاریم. اما

دستش به که را هاییامانت سالمت و کندمی تامین را آفرینش غایت و من المنعم یشکر لم من» باب از و وظیفه حسب بر تضمین؛ اند،سپرده

جل«: و عز الله یشکر لم المخلوقین کمال در کهاشرفی دکتر آقای جناب شایسته؛ و کماالت با استاد از

من بر عرصه این در کمکی هیچ از فروتنی، و خلق حسن با صدر، سعه کمال گرفتند عهده بر را نامه پایان این راهنمایی زحمت و ننمودند دریغ

زحمت که خوزین دکتر آقای جناب از دارم. همچنین را قدردانی و تشکردارم. را قدردانی و تشکر نهایت داشتند عهده بر را نامه پایان این مشاوره

تقديم به 5

پدر مادر

همسرومانفرزند

ثمره ماهها تالشم را تقدیمتان میکنم به امید آنکه غباری از خستگیتان بروبم

مطالب فهرست

صفحه عنوان1.....................................................................................................چکیدهتحقیق اول: کلیات فصل

3................................................................................................مقدمه1-14.........................................................................................مسئله بیان1-26........................................................................تحقیق ضرورت و اهمیت1-37...................................................................................تحقیق - سؤاالت1-47.....................................................................................تحقیق - اهداف1-57...................................................................................تحقیق فرضیات1-68......................................................................................تحقیق قلمرو1-78....................................................................اصطالحات و ها واژه تعاریف1-8

تحقیق پیشینه و دوم: ادبیات فصل

6

10............................................................................................. مقدمه2-111....................نقدینگی های شاخص و سودآوری های شاخص مالی، اهرم نظری مبانی11.....................................................ها دیدگاه و مفاهیم مالی، اهرم تغییرات2-211...........................................................................نقدینگی و مالی اهرم2-313........................................................................................... نقدینگی2-413...........................................................................................نقد  وجه2-515........................نقد وجوه جريان صورت ارائه نحوه و نقدي جريانهاي بندي طبقه2-616............................................................ها شرکت سودآوری وتحلیل تجزیه2-7

16................................................................................ها نسبت وتحلیل تجزیه16.........................................................................نقدینگی های ( نسبت2-7-1

17.........................................................................گردش در ( سرمایه7-2- 218................................................................................جاری ( نسبت2-7-318.................................................................................سریع ( نسبت2-7-418..........................................................................فعالیت های ( نسبت2-7-518..........................................................دریافتنی های حساب های ( نسبت2-7-619...................................................................کاال موجودی های ( نسبت2-7-719................................................................ها دارایی کل گردش ( نسبت2-7-819...........................................................................اهرمی های ( نسبت2-6-9

19...............................................................بهره هزینه پوشش ( نسبت2-7-1020..................................................سهام صاحبان حقوق به بدهی ( نسبت2-7-11

سودآوری نسبت( 2-7-12 20............................................................................................هایسود( 2-7-13 حاشیه 20...............................................................................................نسبتسهم( )2-7-14 هر درآمد EPS)...............................................................................21نسبتسهم( )2-7-15 هر درآمد بازار قیمت P/E)..............................................................21نسبتسهام نسبت( 2-7-16 سود پرداخت 21............................................................................هایسهم( 2-7-17 هر دفتری 22.........................................................................................ارزش

سود 2-8 بنيادي 22.....................................................................................................مفهوم2-8-1) تعاريف( ) و قواعد ساختار سطح در سود 23...................................................مفهومواقعیت( ) 2-8-2 با ارتباط معاني سطح در سود اقتصادي ( مفهوم 23............................های2-8-3 ( استفاده( توسط آن از استفاده نحوه عمل سطح در سود 24...........کنندگان(: مفهوم

سود 2-9 24................................................................................................................اهمیتسودآوری 2-10 26......................................................................................................مفهومسود 2-11 سنجش 27............................................................................................معیارهایآن :2-12 نقش و تقسیمی سود 27............................................................................ماهیت2-13: سهام سود تصمیمات مورد در مهم نگرش 28.........................................................دوسود :2-14 پايداري و 29...............................................................................................ثبات

2-14-1) دائمی( ) سود سود 29.......................................................................................ثباتسرمایه 2-15 و مالی اهرم ارتباط نظری سودآوری مبانی و 30..................................گذاریشرکت 2-16 سودآوری بر مؤثر بورس عوامل 32...........................................................های

صنعت( 2-16-1 33...........................................................................................................نوعشرکت( 2-16-2 34...................................................................................................اندازهیشرکت( 2-16-3 34.........................................................................................................عمردارایی( 2-16-4 به سرمایه 35.....................................................................................نسبتدارایی( 2-16-5 به بدهی 35.........................................................................................نسبتتبلیغات( 2-16-6 36....................................................................................................هزینهی

شرکت 2-17 نقدینگی و سودآوری 36....................................................................ها ارزیابی: شاخص 2-18 نقدینگی 37...............................................................................................های

نقدینگی شاخص نوین 37................................................................................................هایشاخص 2-19 شاخص مزایای به نسبت نقدینگی نوین نقدینگی های سنتی 40.................هاینقدینگی 2-20 نگهداشت سطح و مالی 41....................................................................اهرم

7

: پیشین تحقیقات بر مروری دوم 42.............................................................................بخشتحقیق 2-21 42...........................................................................................................پیشینه

انجام( 2-21-1 کشور تحقیقات داخل در 42.....................................................................شدهانجام( 2-20-2 کشورها تحقیقات سایر در 45..................................................................شدهتحقیق شناسی سوم: روش فصل

50......................................................................................................................مقدمه :3-1تحقیق 3-2 51..........................................................................................................سؤاالتتحقیق فرضیه 3-3 51.....................................................................................................هایآن 3-4 سنجش نحوه و تحقیق 52.......................................................................ها متغیرهای

3-4-1: وابسته( 52........................................................................................................متغیر3-4-2: مستقل( 53.................................................................................................متغیرهایکنترلی( 3-4-3 53...................................................................................................متغیرهای

شرکت( 3-4-3-1 54.....................................................................................................اندازه( فرصت( 3-4-3-2 ( شرکت رشد رشد 54..........................................................................های

تحقیق 3-5 55.............................................................................................................قلمروآماری 3-6 55.............................................................................................................جامعهنمونه 3-7 انتخاب شرایط و آماری 56.........................................................................نمونهتجزیه 3-8 و اطالعات گردآوری داده روش 56.........................................................ها وتحلیلمدل 3-9 برآورد در مورداستفاده آماری تحقیق روش 57................................................های

مدل 3-10 داده تخمین با رگرسیون تلفیقی های 58..........................................................هایداده 3-11 از استفاده با تخمین تلفیقی مراحل 60...........................................................های

ثابت( 3-11-1 اثرات 60.................................................................................................مدلتصادفی( 3-11-2 اثرات 61.............................................................................................مدل61......................................................................................................هاسمن آزمون( 3-11-3مدل( 3-11-4 مستقل متغیرهای و وابسته متغیر بین رابطه بودن خطی 61................آزمون3-11-5) ( مستقل( متغیرهای خودهمبستگی مستقل متغیرهای خطی هم 62...............آزمون

تحقیق روش 3-12 63...............................................................................................شناسیداده تحلیل و چهارم: تجزیه فصل

65....................................................................................................................... مقدمه4-165..............................................................................................................توصیفی آمار4-266......................................................................پژوهش متغیرهای همبستگی ماتریس4-366......................................................................ترکيبي دادههاي بکارگيري روش تعيين4-4تصادفی 4-5 اثرات و ثابت اثرات مدل بین انتخاب برای هاسمن 68...........................آزمونواریانس 4-6 ناهمسانی 69.........................................................................................آزمونفرضیه 4-7 آزمون پژوهش نتایج 69.................................................................................های

اول( 4-7-1 مدل آزمون 69.............................................................................................نتایجدوم( 4-7-2 مدل آزمون 72............................................................................................نتایجسوم( 4-7-3 مدل آزمون 74...........................................................................................نتایجچهارم( 4-7-4 مدل آزمون 76.........................................................................................نتایجپنجم( 4-7-5 مدل آزمون 79...........................................................................................نتایجگیری نتیجه و : بحث پنجم فصل

83....................................................................................................................... مقدمه5-183................................................................................................................گیری نتیجه5-286............................................................................................................تفسیر و بحث5-388..............................................................................................پژوهش های محدودیت5-489................................................................................تحقیق نتایج بر مبتنی ها پیشنهاد5-589..........................................................................................................آتی پیشنهادات5-6

91 ...............................................................................................................................منابع:

8

جداول فهرست

صفحه عنوانخارجی 3 - 2 جدول و داخلی تحقیقات 42 ..................................................................... خالصهپژوهش- 1 - 4 جدول متغیرهای توصیفی 59 ....................................................................... آمارپژوهش- 2 - 4 جدول متغیرهای همبستگی 60 .............................................................. ماتریسآزمون- 3 - 4 جدول ( ) F نتايج ترکیبی ) روش انتخاب براي تلفیقی( ) Pooling لیمر . ( Panel يا . . 61 تصادفی- 4 - 4 جدول اثرات و ثابت اثرات مدل بین انتخاب برای هاسمن آزمون 62 ......... نتایجپاگان- 5 - 4 جدول بروش آزمون آزمون ناهمسانی – نتایج کشف برای ویسبرگ و کوک

63 ............................................................................................................................ واریانساول- 6 - 4 جدول مدل آزمون آماری نتایج 63 .................................................................. خالصهدوم- 7 - 4 جدول مدل آزمون آماری نتایج 65 ................................................................. خالصهسوم- 8 - 4 جدول مدل آزمون آماری نتایج 67 ................................................................ خالصهچهارم- 9 - 4 جدول مدل آزمون آماری نتایج 70 .............................................................. خالصهچهارم- 10 - 4 جدول مدل آزمون آماری نتایج 72 ............................................................ خالصهتحقيق- 11 - 4 جدول فرضيات 74 ...................................................................................... نتايج

9

ها پیوست فهرست

صفحه عنوان100......................................................................................یآمار نمونه شرکتهای فهرست

هاسمن 103 ................................................................................................................ آزمونناهمسانی 105 ............................................................................................................ آزمونلیمر 106 ..................................................................................................................... آزمون

خطی هم 107.............................................................................................................آزمونخروجی 108 ............................................................................................................... تخمین

10

چکیده آیا که است موضوع این به دستیابی پژوهش این انجام از اصلی هدف

های ارزش و سودهی در مهمی عامل تواند می ها شرکت مالی اهرم اهمیت حائز شرکت مالی وضعیت توجیه در اهرم اگر. خیر یا باشد نقدینگی

نتایج ، صورت این قرارداد. در آن کنترل باید را بعدی هدف ، باشد و رسیدگی مورد را شرکت مالی اهرم که پژوهشی هر از به دست آمده

نظر از حاضر پژوهشبود. خواهد اعتبار و ارزش فاقد ندهد قرار نترلک توصیفی- نوع از ها داده گردآوری روش اساس بر و کاربردی هدف،

های شرکت پژوهش، این هدف شود. جامعه می محسوب همبستگی شرایط اساس باشد. بر می تهران بهادار اوراق بورس شده پذیرفته شرکت97 بورس، در پذیرفته شده شرکت های مجموع از و نمونه انتخاب

ها داده آوری جمع گردیدند. برای انتخاب1391 الی1387 زمانی بازه در بین که دهد می نشان است. نتایج شده استفاده بورس شرکت های داده از

وجود رابطه سودآوری های شاخص و نقدینگی های شاخص با مالی اهرمدارد. مالی اهرم سودآوری، شاخص نقدینگی، شاخصواژه: کلید

1

اول فصلقیتحق اتیکل

مقدمه1-1 من"""ابع از یک. یدارند یم"""ال اطالع"""ات به ازی"""ن یریگ میتصم جهت اف"""راد

به یم""ال یگزارش""گر ینظر یمب""ان در. است یحس""ابدار اطالعات ،یاطالعات است ش""ده اشاره اف""راد یریگ میتصم در آن بودن دیمف و یمال اطالعات نقش

م""ورد در یریگ میتصم به ت""وان یم نهیزم نیا در(."" 1388 ،یص""ادق و یهاشم) .ک""رد اش""اره یم""ال اطالعات از استفاده با... و ها شرکت سهام دوفروشیخر

یحس""ابدار یاستانداردها نیتدو ئتیه و یمال یحسابدار یاستانداردها ئتیه یا گونه به یمال اطالعات هیته لزوم به یمال یگزارشگر ینظر یمبان در رانیا

یها ص""ورت ه""دف. اند کرده دی""تأک ش""ود واقع دی""مف اف""راد یریگ میتصم در که تیوضع درب""اره شده یبند طبقه و صیتلخ اطالعات ارائه از است عبارت یمال

یفیط یب""را که یتج""ار واحد یم""ال یریپذ انعطاف و یم""ال عملک""رد ،یم""ال یاقتص""اد ماتیتصم اتخ""اذ در یم""ال یها ص""ورت کنندگان اس""تفاده از گسترده

که هستند گسترده یفیط ،یمال یها صورت کنندگان استفاده. گردد واقع دیمف2

است ن""اممکن یمال یها صورت قیطر از ها آن خاص یاطالعات یازهاین نیتأم اص""ل، ب""زرگ) است مش""ترک یازهاین بر یم""ال یها ص""ورت دی""تأک نیبن""ابرا و

1384 .) یمتن""وع یابزارها ب""ازار، عمق و یگس""تردگ به توجه با یم""ال ب""ازار هر در در یاساس""""" یها موض"""""وع از یک. یدارند وج"""""ود یگذار هیس"""""رما جهت

ن،یخرمد ف"""ر، زاده ییح""")ی هاست ییدارا ینگینقد زانیم""" یگذار هیس"""رما بخواهند اگر که دارند توجه موض"""وع نیا به گذاران هیس"""رما رای"""ز ؛(1387

ای دارد وجود ها آن یبرا یمناسب بازار ایآ برسانند، فروش به را خود یها ییدارا ر؟یخ

تواند یم ها یریگ میتصم در ینگینقد عامل که دهد یم نش""ان یتجرب شواهد است ممکن گذاران هیس"""رما یب"""رخ گرید عب"""ارت به دی"""نما فایا یمهم نقش

نیچن در که باش""ند داش""ته ازی""ن خ""ود یگذار هیس""رما یم""ال من""ابع به سرعت به. باشد داشته یادیز تیاهم تواند یم ینگینقد قدرت یموارد مسئله بیان1-2 در ش""ده رفتهیپذ یها ش""رکت یم""ال تیوضع یبررس"" به پ""ژوهش نیا در

یط ، هس""تند نییپا و ب""اال یم""ال اه""رم یدارا که تهران به""ادار اوراق ب""ورس و یس""ودآور یرو بر تمرکز و توجه. پرداخت میخواه 1387-1391 یها سال

لحاظ به یمال اهرم ایآ که موضوع نیا یبررس زین و است ینگینقد یها ارزش ، 1ای""دکا لی""هل) نه ای"" ک""رد خواهد کمک ها ش""رکت به ینگینقد و یس""ودآور

2014.) من""ابع نیت""أم. است یم""ال رانیمد فهیوظ نیتر یچالش ، وجوه یمال نیتأم

و دیسررس"" در اصل پرداخت امکان مستلزم ، اعتبار و وام افتیدر رینظ یمال ، به"ره رینظ"" یم""ال ث""ابت یها نهیهز وج""ود. است ش""ده تعهد مق""اطع در بهره

اس""تفاده با ها نهیهز گونه نیا با مقابله در یانتف""اع واحد ت""وان که دیگرد موجب یم""ال رانیمد موردتوجه گذش""ته از شیب اه""رم درجه محاسبه و یمال اهرم از

، زاده یکاش"""ان زه"""را فاطمه ، یهاشم عب"""اس دیس""" دک"""تر) ردیگ""" ق"""رار1391. پژوهش"گران از یریکث"" ع"ده موردتوجه یس"ودآور هم"واره نیهمچن("

س""ود رامونیپ یادیز یها بحث و ها مقاله. است بوده یمال علوم و یحسابدار یریگ ان""دازه یب""را س""ود ی هیحاش"" و ROE و ROAاز مقاله نیا در. دارد وج""ود

یعم""وم یب""را لی""دل نیبه""تر دیشا. است ش""ده استفاده ها ش""رکت یسودآور ریسا با بیت"""رک در ای""" ییتنها به ن"""رخ نیا ، باشد آن یس"""ادگ ROA ب"""ودن و عملک""رد یب""را تیریمد مورداس""تفاده شاخص نیتر یمعمول ، ها یریگ اندازه

( . 1390 پور، میابراه یمجتب پور، احمد احمد) است شرکت یسودآور1 . Helil Dekaya

3

گذاران هیسرما یبرا بازده حداکثر لیتحص تیریمد هدف اغلب که ییازآنجا تیم""وفق س""نجش یارهایمع از یکی زین"" ROE نس""بت اس""ت، یتجار واحد در

در ک""اربران اغلب و شود یم محسوب مزبور هدف به یابیدست در یتجار واحد سود ارتباط نسبت نیا درواقع. دارند آن به یخاص توجه خود یها یریگ میتصم

یمجتب پ""ور، احمد احمد)کند یم منعکس را س""هام ص""احبان حق""وق و ش""رکت(. 1390پور، میابراه ییها نس""بت به ینگینقد یها نس""بت گفت توان یم یها نسبت از یفیتعر در

م""دت کوتاه یها یب""ده """"زیوار در را یتج""ار واحد ییتوانا که شوند یم اطالق نس""بت و یجار نسبت: از اند عبارت ها نسبت نیا نیتر مهم. دهد یم نش"""""ان

(.2014 ،1ایکا) یآن یها یب""ده ب""ازپرداخت در را شركت قدرت و توانايي ها، نسبت از دسته اين ف""رض اين بر ها نس""بت اين ك""اربرد اس""اس. کند یم یریگ ان""دازه م""دت کوتاه

ب""ازپرداخت ب""راي ش""ركت اص""لي منبع ج""اري یها ییدارا كه است اس""توار گ""روه اين از اس""تفاده با توانند یم ها ش""رکت مديران و است یجار یها یبده

م"""دت کوتاه یها یب"""ده ب"""ازپرداخت در را خ"""ود بنگ"""اه ق"""درت ها، نس"""بت(.2014 ،2ایکا باالس،)دهند قرار موردسنجش

ب""راي ها، نس""بت گروه اين از اطالع شركت، سهامداران و مديران بر عالوه اين""ان چراکه بود، خواهد مفيد نيز مدت کوتاه دهندگان وام و تجاري بستانكاران

ق""رار موردتوجه را ش""ركت نق""دينگي وض""عيت زیچ"" هر از بيش ،یده وام براي (سريع) آني نسبت و جاري نسبت ، نقدينگي هاي نسبت نیتر متداول. دهند یم

.است در ریمتغ"""" دو نیا یبررس"""" به ینگینقد و یس""""ودآور تیاهم لی""""دل به

ا،ی""کا) پ""رداخت میخ""واه به""ادار اوراق ب""ورس در ش""ده رفتهیپذ یها ش""رکت2014.)

یمهم عامل ش""رکت یمال اهرم ایآ که است موضوع نیا به بردن یپ هدف هی""توج در اهرم اگر. ریخ ای است ینگینقد یها ارزش و یسودده نیا هیدرتوج آن کن""ترل دی""با را یبعد ه""دف ، باشد تیاهم ح""ائز ش""رکت یم""ال تیوضع

یم""ال اه""رم که یپژوهش"" هر از آمده دست به جینتا ، ص""ورت نیا در. ق""رارداد. بود خواهد اعتبار و ارزش فاقد ندهد قرار کنترل و یدگیرس مورد را شرکت

را نییپا و ب""اال اه""رم با یها ش""رکت عملک""رد ی نحوه قیتحق نیا در نیهمچن یم""ال اه""رم ای""آ که داد خواهد نش""ان جینتا ، گرید عب""ارت به. داد میخواه حیتوض

1 .kaya2 .Balas

4

ک""رد خواهد کمک یتجار یها شرکت به ینگینقد یها نسبت و یسودآور ازنظر(.2014 ،1ایکا و باالس)ریخ ای

ینگینقد و یس""ودآور ، یم""ال اه""رم عن""وان با ییرهایمتغ از قی""تحق نیا در ی ب""ازده ، سود ی هیحاش از یسودآور به مربوط یابیارز یبرا که شده استفاده

نس""بت از ینگینقد به مربوط یابیارز و سهام صاحبان حقوق بازده و ها ییدارا.کرد میخواه استفاده یآن نسبت و یجار

تحقیق ضرورت و اهمیت1-3 و نیتر یچالش""" از یکی یس"""ودآور یها ش"""اخص بر یم"""ال اه"""رم ریت"""أث

یبی""ترک انتخ""اب با رانیمد. است یم""ال تیریمد مب""احث نیزتریبرانگ"" بحث ش""رکت س""ود ک""ردن ح""داکثر در یسع یم""ال نیت""أم مختلف من""ابع از مناسب

و باشد یم ها ش""رکت یب""را یم""ال نیت""أم من""ابع نیتر مهم از یکی یب""ده. دارند نیا بر انتظ""ار. است ه""دف نیا به دنیرس"" یها راه از یکی یب""ده در ک""اهش

نیت""أم یبرا یبده از که ییها شرکت ،یبده نهیهز بودن نییپا لیدل به که است ییب""اال یس""ودآور از ش""رکت ند،ینما استفاده خود یمال منابع از یقسمت یمال

که ییها شرکت به نسبت ش""ده نیتأم س""هامداران توسط ها آن هیس""رما تمام""ا یگس""تردگ به توجه با یم""ال ب""ازار هر در(.1387 ،یعلو) باشد داش""ته اس""ت، یک. یدارند وجود یگذار هیسرما جهت یمتنوع یابزارها بازار، عمق و موضوع

ییح"")ی است یش""وندگ نقد زانیم"" یگذار هیس""رما در یاساس"" یها موضوع از بخواهند اگر که دارند توجه موض""وع نیا به گذاران هیسرما رایز ؛(1387 زاده، ای"" دارد وجود ها آن یبرا یمناسب بازار ایآ رسانند، فروش به را خود یها ییدارا

تواند یم ها یریگ میتصم در یشوندگ نقد عامل که دهد یم نشان شواهد ر؟یخ است ممکن گذاران هیس"""رما یب"""رخ گرید عب"""ارت به دی"""نما فایا یمهم نقش

نیچن در که باش""ند داش""ته ازی""ن خ""ود یگذار هیس""رما یم""ال من""ابع به سرعت به به توجه با. باشد داش""ته یادی""ز تیاهم تواند یم یش""وندگ نقد ق""درت یموارد

با یم"""ال اه"""رم رابطه یبررس""" حاضر قی"""تحق موض"""وع ذکرش"""ده، م"""وارد ته""ران به""ادار اوراق ب""ورس ینگینقد یها ش""اخص و یس""ودآور یها ش""اخص

یها ش"""اخص با یم"""ال اه"""رم گذش"""ته ق"""اتیتحق در که ییازآنجا و باشد یم شده یبررس جداگانه صورت به ینگینقد یها شاخص با یمال اهرم و یسودآور

اما. باشد یم("" 2014) ای""کا قی""تحق با مط""ابق یخ""ارج قی""تحق در و است و همزمان صورت به است نشده انجام رانیا در حاضر عنوان با قیتحق حال تابه

یها ش""اخص بهب""ود ب""اعث یم""ال اه""رم که است نیا آن یبررس"" ض""رورت و تیاهم لی""دل نیهم به لذا نه؟ ای شد خواهد ینگینقد یها شاخص و یسودآور. است رابطه نیا یبررس در حاضر قیتحق ضرورت

1 . Balas & Kaya

5

تحقیق - سؤاالت1-4

بقيه به نس"بت كم"تري س"ود حاش"يه ، ب"االتر م"الي اه"رم با ها شرکت آيا 1-1دارند؟ ها شرکت

بقيه به نس"بت كم"تري دارايي ب"ازده ، ب"االتر م"الي اه"رم با ها ش"رکت آيا 1-2دارند؟ ها شرکت

كم""تري س""هام ص"احبان حق""وق ب"ازده ، ب"االتر مالي اهرم با ها شرکت آيا 1-3دارند؟ ها شرکت بقيه به نسبت

بقيه به نس""بت كم""تري ج"اري نس""بت ، ب""االتر م""الي اهرم با ها شرکت آيا 1-4دارند؟ ها شرکت

بقيه به نس""بت كم""تري آني نس""بت ، ب""االتر م""الي اه""رم با ها ش""رکت آيا 1-5دارند؟ ها شرکت

تحقیق - اهداف1-5سود؛ هیحاش با یمال اهرم نیب رابطه یبررس 1-1؛ییدارا بازده با یمال اهرم نیب رابطه یبررس 1-2سهام؛ صاحبان حقوق بازده با یمال اهرم نیب رابطه یبررس 1-3؛یجار نسبت با یمال اهرم نیب رابطه یبررس 1-4؛یآن نسبت با یمال اهرم نیب رابطه یبررس 1-5 تحقیق فرضیات1-6.دارد وجود معناداریرابطه سود حاشيه و مالي اهرم نیب 1-1 .دارد وجود معناداریرابطه دارايي بازده و مالي اهرم نیب1-2

دارد وجود معناداریرابطه سهام صاحبان حقوق بازده و مالي اهرم نیب 1-3.دارد وجود معناداریرابطه جاري نسبت و مالي اهرم نیب 1-4.دارد وجود معناداریرابطه آنی نسبت و مالي اهرم نیب 1-5 تحقیق قلمرو1-7

نیا یمکان قلمرو عنوان به بهادار اوراق بورس در شده رفتهیپذ یها شرکت.باشدیم1391 تا 1387 سال از آن یزمان دوره و باشد یم قیتحق

6

اصطالحات و ها واژه تعاریف1-8 ازی""موردن یم"ال من""ابع نیتأم منظور به که است یبده زانیم: یمال اهرم

به اه""رم نیا("" 1،2001ه""امپتون) گردد یم کسب ازیموردن ییدارا کسب یبرا اه""رم. دارد یبس""تگ( یم""ال یکارمزدها و به""ره نهیهز) یم""ال ثابت یها نهیهز

ع""دم ص""ورت در ش""ود یم ج""ادیا قرضه اوراق ف""روش ای"" وام گ""رفتن با یم""ال محاس""به یب""را پ""ژوهش نیا در. داشت نخواهد وج""ود یمال اهرم وام افتیدر

:شد خواهد استفاده ریز رابطه از یمال اهرمییدارا کل به یبده کل نسبت: یمال اهرم اه""رم یها ارزش که هس""تند ییها آن ب""اال اهرم با یها شرکت قیتحق نیا در

که هس""تند ییها آن نییپا اه""رم با یها ش""رکت و دارند کل نیانگی""م از ب""االتر.دارند کل نیانگیم از کمتر اهرم یها ارزش

س""ود و درآمد آوردن دست به در شرکت ییتوانا به یسودآور: یسودآور یس""ودآور یریگ ان""دازه اری""مع ،تنها خ""الص س""ود ای"" درآمد. کند یم اش""اره

اس""تفاده ری""ز یارهایمع از ریمتغ"" نیا س""نجش یب""را قی""تحق نیا در. باشد یم:شد خواهد

خالص فروش به ژهیو سود نسبت: سود ی هیحاش

ها ییدارا خالص به ژهیو سود نسبت(: ROA) ها ییدارا ی بازده

ای"") ژهی""و ارزش به ژهی""و س""ود نس""بت(:"" ROE) سهام صاحبان حقوق ی بازده( سهام صاحبان حقوق

ق""درت ای"" و ش""ود یم گفته ینگینقد گ""ردش در پ""ول حجم به: ینگینقد که. م""دت کوتاه تعه""دات انج""ام ییتوانا از است عب""ارت ش""رکت کی"" ینگینقد:شد خواهد استفاده ریز یارهایمع از آن یابیارز یبرا

یجار یها یبده به یجار یها ییدارا: یجار نسبت  یجار یبده به( کاال یموجود – یجار یها ییدارا: ) یآن نسبت

دوم فصل1 .Hampton

7

قیتحق نهیشیپ و اتیادب

مقدمه2-1 ها ش""رکت س""رانجام در که ییبس""زا نقش و یم""ال اه""رم تیاهم به توجه با تیه""دا و کن""ترل یراهکارها آن، بر م""ؤثر یرهایمتغ ییشناسا با توان یم دارد،

اه""رم خ""ود، یها مدل در یادیز یها پژوهش. نمود ییشناسا را مهم عنصر نیا آن یم""ال تیوضع ای"" ش""رکت سکیر نش""انگر ریمتغ"" عن""وان به را شرکت یمال

با ارتب"""اط بر یمبن یف"""راوان یها اس"""تدالل ن،یا بر عالوه. اند نموده ییشناسا اتی""ادب یس""از کپارچهی و گس""ترش منظ""ور به. دارد وج""ود ش""رکت یس""ودآور یم""ال اه""رم از ش""ناخت گس""ترش یب""را تالش ض""من مطالع""ه، نیا موج""ود، اهرم رابطه دارد یسع تهران، بهادار اوراق بورس در شده رفتهیپذ یها شرکت

ق"رار یموردبررس"" را ینگینقد یها ش""اخص و یس""ودآور یها ش""اخص با یمال اه""رم ارتباط به راجع یها استدالل یآشفتگ به توجه با پژوهش، ادامه در. دهد

8

یها ش""اخص و یم""ال اهرم ییانحنا ارتباط یبررس ضرورت ،یسودآور و یمال(.1958 ،1یانیلیگیمود) گردد یم ملموس ینگینقد یها شاخص و یسودآور

اهرم ایآ که است نیا یمال تیریمد در یاساس یها موضوع از یکی شاخص بودن نامربوط هینظر اگر است؟ مؤثر یگذار هیسرما استیس بر یمال

در( 1388 ،یصادق و یهاشم) شود رفتهیپذ یانیلیمود و لریم هیسرما ساختار :رینظ ،یعوامل به آن یگذار هیسرما یمش خط و شرکت ارزش صورت، آن

که) بازار بهره نرخ شرکت، مورداستفاده یتکنولوژ نده،یآ در تقاضا تیوضع خواهد یبستگ خالص ثروت و ینقد یها انیجر ،(است یور بهره از یشاخص و نموده یبررس را هیفرض نیا یاریبس یتجرب و ینظر مقاالت. داشت

،یتئور در. اند کرده یمعرف کینئوکالس یادیبن اقالم یورا یمهم یها شاخص لیدل به که یطیشرا در را یگذار هیسرما ماتیتصم ،یمال نیتأم نحوه

ریتأث تحت دارد، وجود ناقص یبازارها نامتقارن، یبازارها و انتقال یها نهیهز کنش برهم از یناش یندگینما مشکالت ،ییبازارها نیچن در. دهد یم قرار

آن، متعاقب و دیآ یم وجود به رانیمد و اعتباردهندگان سهامداران، انیم نیچن. شود یم جادیا اندازه از کمتر ای شتریب یگذار هیسرما یبرا ییها زهیانگ

که کند جادیا را ییها یگذار هیسرما از یا دامنه است ممکن یندگینما مشکالت رز،یم( )39 ،1388 ،یصادق و یهاشم) نباشد سهامداران نیتأم جهت در

1977.) های شاخص و سودآوری های شاخص مالی، اهرم نظری مبانی

نقدینگی ها دیدگاه و مفاهیم مالی، اهرم تغییرات2-2

نشیگز یچگ""ونگ به مرب""وط اس""تدالل نیهمچن و قیتحق نیا مباحث اساس هی"""نظر یمبنا بر آزم"""ون و یبررس""" یب"""را یم"""ال اه"""رم راتییتغ اری"""مع

عدم هیفرض نیهمچن و 2ی(جیتدر هینظر) یمال نیتأم یها نهیگز مراتب سلسله س""اختار ریت""أث ش""رفتهیپ یالگوها از دو هر که دارد، ق""رار 3اطالع""ات تق""ارن. دارد قرار هستند، ها شرکت ارزش بر هیسرما از دهند یم حیت""رج ها ش""رکت ،یم""ال نیت""أم یها نهیهز در اختالف لی""دل به عملک""رد ش""دن ب""دتر رو، نیازا. کنند اس""تفاده س""هام انتش""ار یجا به ها یب""ده ها یب""ده) یمال اهرم سطح ای یبده شیافزا در را خود اول ی وهله در یاتیعمل

در که ش""ود خاطرنش""ان است الزم. دهد یم نش""ان( ها ییدارا جمع بر میتقس"" ص""ورت به یم""ال اه""رم در رییتغ و یب""ده در راتییتغ ش""رکت، هر یب""را بحث

یم""ال اه""رم در راتییتغ بر تمرکز ،یتج""رب ک""ار در اما رود؛ یم ک""ار به مترداف1 .Modigiliani2 . The Pecking Order3 . Information Asymmetry Hypothesis

9

دی"""جد یها پروژه یم"""ال نیت"""أم کن"""ترل منظ"""ور به یب"""ده در راتییتغ یجا به یب""را یم""ال نیت""أم ب""رخالف چراکه رد؛یگ"" یم ق""رار م""دنظر یگذار هیس""رما

رشد) یگذار هیس""رما دی""جد یها پروژه یبرا یمال نیتأم ،یاتیعمل یها تیفعال با گرید عب""ارت به) دهد شیاف"زا متوسط ط"ور به را س"هام بازده دیبا( ها ییدارا

اج""را را یگذار هیس""رما یها پروژه ران،یمد چراکه ؛(دارد میمستق رابطه بازده(. 2008 ،1نیج و تریدم) باشد داشته یمثبت یفعل ارزش خالص که کنند یم

نقدینگی و مالی اهرم2-3 از یاریبس اتخاذ در. است یاقتصاد واحد هر یاتیح و مهم منابع از نقد وجه

اطالع""ات نیهمچن. دارند یمح""ور ینقش"" ینقد یها انیجر ،یم""ال ماتیتصم دقت زانیم"" کن""ترل یب""را تواند یم نقد وج""وه انی""جر به مرب""وط یخیت""ار و یتج""ار واحد یها تیفعال نیب رابطه و ش""ده واقع دی""مف گذش""ته یها یابیارز از ینی"""مع درصد ها ش"""رکت. دهد نش"""ان را آن یآت یها پرداخت و ها افتیدر

تع"""داد ن،یا بر عالوه. کنند یم ینگه"""دار ینقد ص"""ورت به را خ"""ود یها ییدارا ،2ژانگ) اند داده شیاف""زا را خ"ود ینقد یها ییدارا س""طح ها ش""رکت از یادی""ز

یها ییدارا به نقد وجه نس""بت یبررس"" با("" 2004) 3لالیو و رای""فر(."" 2011 کل از%"" 15 ها، ش""رکت نیا که گرفتند جهینت اروپ""ا، یپ""ول هیاتحاد یها شرکت

و ب""اتس. کنند یم ینگه""دار نقد ش""به ای"" نقد ص""ورت به را خ""ود یها ییدارا به نقد وجه نس"""بت نیانگی"""م که نمودند گ"""زارش زین"""(""" 2006) 4همک"""اران

به 2004 تا 1980 س""ال از متح""ده االتی""ا یص""نعت یها ش""رکت یها ییدارا نیهمچن و گفته شیپ اتی"""ادب به توجه با. است افتهی شیافزا%""" 129 زانیم""" ها ش""رکت در نقد وجه روزاف""زون تیاهم به توان یم گر،ید مطالب از یاریبس

نیب نقد وجه ای"""آ رندیگ یم میتصم که هس"""تند رانیمد نیا تیدرنها. ب"""رد یپ در که ییها یب""ده کن""ترل منظ""ور به زین"" قیتحق نیا در شود، عیتوز سهامداران

اه""رم در رییتغ از جادش""ده،یا دی""جد یها یگذار هیس""رما ها ییدارا رشد جهت ها ییدارا رشد آن، بر عالوه اس""ت؛ شده استفاده ها یبده در رییتغ یجا به یمال

(.1384 اصل، بزرگ) شود یم کنترل میمستق طور به زین یارهایمع با یمش""ابه اطالع""ات شامل یمال اهرم در راتییتغ است ممکن

چ""را که ک""رد ارائه ت""وان یم استدالل دو حداقل اما باشد، سود بر یمبتن یسنت م""ورد در یمتف""اوت و تر اضافه سودمند اطالعات شامل یمال اهرم در راتییتغ ش"""ده رفتهیپذ اص"""ول اغلب نکهیا اول: است یاتی"""عمل عملک"""رد در راتییتغ

رو نیازا و کند یم اس""تفاده سود محاسبه یبرا یخیتار یها نهیهز از یحسابدار ،یجار یاتیعمل عملکرد در راتییتغ یج""ار دوره شده گزارش سود در ضرورتا

1 . Demiter & Jain2 . Zhang3 Ferira & Vilela4 . Bates et al.

10

در یج"""ار راتییتغ که داشت انتظ"""ار ت"""وان یم مقابل در اما. ستین منعکس به دوم. باشد دوره هم""ان یاتیعمل عملکرد در راتییتغ از یا نشانه یمال اهرم

طورمعم""ول، به ها آن ارزش و است ترازنامه اقالم از یکی ها یب""ده نکهیا لیدل ها یب""ده س""طح هاس""ت، آن یج""ار و یب""ازار ارزش یخطاها ش""امل احتم""اال(.1382 ،یینایس) است سود در راتییتغ ای سود به نسبت یکمتر یریگ اندازه

را یاتی""عمل عملک""رد س""طح در راتییتغ میمستق طور به توان ینم ازآنجاکه س""هام ب""ازده در یراتییتغ نیچن رود یم انتظ""ار زین"" یط""رف از و ک""رد مش""اهده راتییتغ نش""انه عن""وان به س""هام بازده از قیتحق نیا در نیبنابرا باشد، منعکس.است شده استفاده یاتیعمل عملکرد

نقدینگی2-4 اتیعمل یاجرا فرآيند در یجار یها ییدارا مهم اقالم از نقد وجوه تکامل یتاريخ ریمس در. شود یم یتلق یانتفاع یواحدها و ها شرکت

،یریگ میتصم در سودمند یمال اطالعات گزارش و تدارك منظور به یحسابدار بدون که یطور به است، شده برخوردار یباالي تیاهم از نقد وجوه اطالعات

و مواجه یمشکالت با ها بنگاه تیفعال تداوم نقد، وجوه بر مديريت اعمال اریبس وظايف از یيک. شود یم ناممکن مطلوب شکل به آن اتیعمل یاجرا به است، نقد خروج و ورود مناسب جريان ینیب شیپ ،یمال مديران مهم .است یمال مديريت فرآيند در وظايف نیتر مهم از نقد وجوه مديريت یعبارت یمال یحسابدار ینظر چارچوب در که جاست بدان تا نقد وجه تیاهم

به کمک یمال یگزارشگر و یحسابدار اهداف از یيک مختلف یکشورها نتايج ديگر یسو از. است شده عنوان شرکت یآت نقد وجه جريان ینیب شیپ

(2004) 2اوزکان و اوزکان و( 2005) 1همکاران و سیفرانس یها پژوهش یهایداراي ینگهدار زهیانگ ،یاطالعات تقارن عدم افزايش دهد یم نشان

تقارن عدم وجود گر،ید عبارت به. کند یم ايجاد ها شرکت یبرا را یباالي ینقد از وجوه نیتأم و شده شرکت سرمايه هزينه افزايش باعث یاطالعات دهند یم حیترج ها شرکت بنابراين بود، نخواهد شرکت نفع به یمال یبازارها

را خود ازیموردن وجوه لزوم مواقع در تا کنند ینگهدار یزياد ینقد یها ییدارا (.2004 ،3اوزکان و اوزکان) کنند نیتأم یداخل منابع از

یبررس به ازآن پس و پرداخته رهایمتغ ینظر یمبان حیتشر به فصل نیا در.است شده پرداخته کشور خارج و داخل در شده انجام قاتیتحق

1- Francis et al 2- Ozkan and Ozkan 3 .Ozkan

11

نقد  وجه2-5 ها بانک نزد ديداري هاي سپرده و نقد موجودي به تنها استاندارد اين در نقد وجه

و ريالي از اعم مالي مؤسسات و (سررسيد بدون مدت كوتاه گذاري سرمايه هاي سپرده شامل) ارزي

) باشد مجاز جاري حساب در برداشت اضافه كه مواردي در. گردد مي اطالق مثال واحد توسط كشور از خارج بانكي حسابهاي در برداشت  اضافه گيرد قرار مطالبه مورد قبلي اطالع بدون كه ییها برداشت اضافه ،مانده( تجاري

مورد در بودن ديداري ويژگي. گردد كسر مذكور مبلغ از بايد نقد وجه دهنده تشكيل اقالم .باشد مطالبه يا برداشت قابل قبلي اطالع بدون اقالم اين كه است معني بدين

از هدف زيرا شود، نمي تلقي نقد وجه بلندمدت گذاري سرمايه هاي سپرده . است سود تحصيل ها آن نگهداري

در باشد شده نییتع مهلتي بانكي برداشتهاي اضافه تسويه براي هرگاه از مزبور مهلت كه كرد منظور نقد وجه محاسبه در را ها آن توان مي صورتي

انیجر صورت ،2 شماره یحسابدار استاندارد) نكند تجاوز كاري روز يكی(.نقد

و ها یگذار هیسرما از اقالمي دربرگيرنده 12 دربند مذكور تعريف كه مدت كوتاه استقراض كشورها ساير نقد وجوه جريان صورت در معموال

بنابر نقد وجه معادل. نيست شود، مي ياد ها آن از نقد وجه معادل عنوان تحت نقد وجه به التبديل سريع مدت كوتاه یها یگذار هیسرما از عبارت رايج تعريف اطالع بدون و یآسان به و بوده ناچيز آن ارزش در كاهش خطر احتمال كه است

تا تحصيل زمان در آن موعد و باشد نقد وجه معيني مبلغ به لیتبد قابل قبلي از دريافتي هاي الحسنه قرض و ها وام كسر به باشد ماه سه حداكثر سررسيد

. است بازپرداخت قابل تحصيل تاريخ از ماه سه ظرف كه اشخاص ساير و ها بانک مندرج داليل به استاندارد اين در نقد وجه تعريف در نقد وجه معادل شمول عدم

:است گرفته صورت بعد صفحه در كوتاه گذاريهاي سرمايه ساير از نقد وجه معادل اقالم تشخيص. الف

اختياري مرزبندي يك براساس مدت كوتاه یها استقراض يا تجاري واحد مدت شود مي موجب عمل نحوه اين. است گرفته صورت جريان صورت نقش اوال

نقدينگي ارزيابي جهت مالي یها صورت كنندگان استفاده به كمك در نقد وجوه و گردد تضعيف مالي پذيري انعطاف و نحوه از مصنوعي تصويري ثانيا

اقالم بين تفكيكي چنين  به اغلب كه تجاري واحدهاي مالي مديريت واقعي عمل ندارند، اعتقاد مالي تأمين يا گذاري سرمايه فعاليتهاي ساير و نقد وجه معادل

.شود ارائه

12

با بيشتري تطابق نقد وجه معادل اقالم شمول بدون نقد وجه تعريف. ب.دارد كشور تجاري رايج فرهنگ و اقتصادي فعاليتهاي مديريت بر حاکم تفكر عنوان تحت نقد وجه معادل اقالم با مرتبط نقدي یها انیجر انعكاس. ج

نقدي یها انیجر يا مدت كوتاه گذاريهاي سرمايه از ناشي نقدي یها انیجر بيشتري هماهنگي نقد، وجوه جريان صورت در مالي تأمين فعاليتهاي از ناشي

.آورد مي فراهم ترازنامه در مربوط اقالم بندي طبقه و صورت اين بين مقايسه قابليت نقد، وجه تعريف در نقد وجه معادل اقالم شمول عدم. د

استاندارد)دهد یم افزايش را مختلف تجاري واحدهاي نقدي جريانهاي ی(.نقد انیجر صورت ،2 شماره یحسابدار

جريان صورت ارائه نحوه و نقدي جريانهاي بندي طبقه2-6نقد وجوه

تحت دوره طي نقدي جريانهاي کننده منعکس بايد نقد وجوه جريان صورت اصلي یها سرفصل

:باشد زير، عملياتي فعاليتهاي "، مالي تأمين بابت پرداختي سود و ها یگذار هیسرما بازده "درآمد، بر ماليات " ، گذاري سرمايه فعاليتهاي ". مالي تأمين فعاليتهاي "

ارائ"ه نيز و باال شرح  به ها سرفصل ترتيب رعايت ، نقدي جريانهاي ارائ"ه در نقدي جريانهاي كل جمع و سرفصل هر در شده منعکس نقدي جريانهاي جمع .دارد ضرورت مالي تأمين فعاليتهاي فصل سر از قبل

دوره اول مانده تطبيق صورت شامل بايد همچنين نقد وجوه جريان صورت ارزي تفاوته""اي هرگونه بايد مزب""ور تطبيق صورت. باشد نقد وجه دوره پايان و

است ش"""ده منظ"""ور زي"""ان و س"""ود به كه ارزي نقد وجه هاي مان"""ده از ناشي ف""رعي تجاري واحدهاي نقدي جريانهاي تسعير از ناشي ارزي تفاوتهاي منجمله را مرب""وط گردش""هاي س""اير و ترازنامه ت""اريخ ن""رخ از غ""ير نرخهايي به خارجي

ی(.نقد انیجر صورت ،2 شماره یحسابدار استاندارد) دهد نشان به كمك و م""الي ص""ورتهاي از كنن""دگان اس""تفاده درك ارتق""اي منظ""ور به

الزم مفي"د، اطالع"ات ارائ"ه طريق  از نقد وجه گزارش""گري اهداف به دستيابي

13

كه همگون طبقات قالب در نقدي جريانهاي از يك هر است ارتباط قابل معموال ص""ورت در ، است مربوط نق""دي جريانه""اي آورن""ده وجود  به اصلي فعاليتهاي با ق""الب در مزب""ور ص""ورت ارائ"ه که آنجا از. يابد انعك""اس نقد وج""وه جري""ان تج""اري واح""دهاي س""طح در اطالع""ات مقايسه ق""ابليت به اص""لي سرفصلهاي تحت را نق""دي جريانه""اي بن""دي طبقه حاضر اس""تاندارد كن""د، مي كمك مختلف

یحسابدار استاندارد) شمارد مي ضروري 14 دربند مندرج اصلي سرفصلهايی(.نقد انیجر صورت ،2 شماره از متش"""كل نقد وج"""وه جري"""ان  ص"""ورت اص"""لي سرفص"""لهاي از يك هر

تجاري واحدهاي در نقدي جريانهاي تنوع به توجه با كه است فرعي سرفصلهاي عن"""""اوين ش"""""ود مي توص"""""يه حال نیا با. باشد متف"""""اوت تواند مي ، مختلف در اس""تاندارد، اين 3 تا 1 ش""ماره پيوس""تهاي در رفته بكار فرعي سرفصلهاي

نقد وج""وه جري""ان  ص""ورت ارائ"ه در مرب""وط نق""دي جريانه""اي اهميت ص""ورت تج""اري واح""دهاي است ب""ديهي. گ""يرد ق""رار اس""تفاده مورد تج""اري واح""دهاي

را ديگري فرعي سرفصلهاي ، موصوف فرعي سرفصلهاي بر عالوه توانند مي در باش"""د، واح"""دها آن خ"""اص ش"""رايط به مرب"""وط اطالع"""ات متض"""من كه

،2 ش""ماره یحس""ابدار اس""تاندارد) گيرند بك""ار نقد وج""وه جريان  صورت ارائ"ه(.1382 ،یینایس) ی(نقد انیجر صورت

ها شرکت سودآوری وتحلیل تجزیه2-7 ه""ا، ییدارا نهیزم در خ""ام اطالع""ات دهنده نشان شرکت کی یمال یصورتها

موسسه یها نهیهز و درآم""دها و ترازنامه گزارش در آن ژهیو ارزش و ها یبده جینتا اطالع""ات، نیا حیصح لی""وتحل هیتجز ب""دون است انی""ز و سود گزارش در

.گردد استخراج ها گزارش نیا از است ممکن یاریبس کننده گمراهها نسبت وتحلیل تجزیه دو به متعلق رقم دو که« نس""بت» کی"" از یم""ال یص""ورتها لیوتحل هیتجز در هیاول ابزار کی عنوان به دهد، یم ارتباط گریکدی به را ها حساب از مختلف گروه

یها لیوتحل هیتجز در یمتعدد یها نسبت از یمال لگرانیتحل. شود یم استفاده(.1383 ،یاریبخت)کنند یم استفاده لیذ قرار به خود

نقدینگی یها ( نسبت2-7-1 به ینقد ریغ"" یها ییدارا لیتبد در ش""رکت ییتوانا از است عبارت ینگینقد

.خ""ود یج""ار تعه""دات به ییپاس""خگو منظ""ور به نقد وجه لیتحص"" ای"" و نقد وجه ینگینقد کم""تر ای برابر یزمان دوره ازلحاظ و است مدت کوتاه یا مقوله اصوال:است ریز شرح به ینگینقد یها نسبت. شود یم شامل را سال کی از

14

گردش در ( سرمایه7-2- 2 یج""ار یها یب""ده از یج""ار یها ییدارا یف""زون با برابر گ""ردش در هیس""رما

.رود یم ش""مار به طلبک""اران یب""را یمنیا و ن""انیاطم هیحاش"" درواقع و است و من""ابع بیت""رک و حجم نییتع"" از اس""ت، عب""ارت گ""ردش در هیس""رما تیریمد

.ابدی شیافزا سهامداران ثروت که ینحو به گردش، در هیسرما مصارف را باشد ش""ده نیتأم بلندمدت یمال منابع محل از که یجار ییدارا مقدار آن

کل ص""ورت به ناخ""الص گ""ردش در هیس""رما. نامند یم گ""ردش در هیس""رما بر یج""ار ییدارا م""ازاد صورت به خالص گردش در هیسرما و یجار یها ییدارا یب""را است یشاخص"" گ""ردش در هیسرما زانیم. شود یم فیتعر یجار یبده

با سهیمقا در اگر ژهی""و به ش""رکت، کی"" اعص""ار عدم و ینگینقد درجه صیتشخ.شود گرفته کار به یمال یها نسبت و ها شاخص گرید

که ییها شرکت است،در اعتباردهندگان یمنیا هیحاش گردش در هیسرما در هیسرما ستیبا یم هستند مواجه مشکل،استقراض با مدت کوتاه در

: دیآ یم دست به ریز رابطه از گردش در هیسرما. باشند داشته ییباال گردشیجار یها ییدارا- یجار یها یبده= گردش در هیسرما یجار یدارائ کی توسط ستیبا یم یجار یبده که است نیا بر تصور

یجار یبده نیا پرداخت از پس که یجار یدارائ صورت نیا در. شود هیتسو تمام اگر گرید یسو از.است شرکت گردش در هیسرما ماند یم یباق یجار یبده و یدارائ تفاوت باشند شده لیتبد یجار یدارائ به یجار یها یبده

.شده لیتبد یجار یدارائ کی به که است شرکت از یا هیسرما با برابر با رابطه در گوناگون، یها یاستراتژ یریکارگ به با توانند یم ها شرکت

و دهند قرار ریتأث تحت را شرکت ینگینقد زانیم گردش، در هیسرما تیریمد ،یاریبخت)کند یم مشخص ها، آن بازده و سکیر زانیم را ها یاستراتژ نیا

1383.) جاری ( نسبت2-7-3

یها یبده به یجار یها ییدارا قسمت خارج از است عبارت یجار نسبت محل از یجار یها یبده بازپرداخت در شرکت ییتوانا دهنده نشان و یجار يک جارى نسبت مقدار (.1383 ،یاریبخت) باشد یم خود یجار یها ییدارا

. دارد مستقيم رابطه گردش در سرمايه يا شرکت :مخصوصا گردش در سرمايه شود، بيشتر جارى هاى بدهى از جارى هاى دارائى اگر. ۱

.شود مى يک عدد از تر بزرگ جارى نسبت و شد خواهد مثبت خالص

15

گردش در سرمايه شود مساوى جارى هاى بدهى يا جارى هاى دارائى اگر. ۲.شد خواهد يک با برابر جارى نسبت و صفر، خالص

گردش در سرمايه شود، کمتر جارى هاى بدهى از جارى هاى دارائى اگر. ۳.شود مى کمتر يک عدد از جارى نسبت و منفى خالص

سریع ( نسبت2-7-4 از نسبت نیا. است ینگینقد انعکاس یبرا یتر قیدق شیآزما عیسر نسبت

و دادوستد قابل اوراق نقد، وجوه مانند) یجار یها ییدارا نینقدتر میتقس لیدل به کاال یموجود. دیآ یم دست به یجار یها یبده بهی( افتنیدر یحسابها

محاسبه نیا در دارند، ازین یتر یطوالن زمان مدت به شدن نقد یبرا نکهیا نکهیا لیدل به زین ها پرداخت شیپ. شوند ینم لحاظ لیتبد نقد وجه به اصوال

یهیبد. شوند ینم محسوب یجار یها ییدارا جزء محاسبه نیا در شوند ینم در شرکت ییتوانا دهنده نشان نسبت نیا یبرا کی از شیب رقم که است

(.1383 ،یاریبخت) است یجار یها یبده بازپرداخت فعالیت یها ( نسبت2-7-5

چراکه نامند یم زین« ها ییدارا گردش» یها نسبت را تیفعال یها نسبت سود و درآمد جادیا در ها ییدارا یریکارگ به نحوه جهت یا سنجه دهنده نشان

(.1383 ،یاریبخت) است شرکت یبرا های دریافتنی حسابیها ( نسبت2-7-6 و یافتنیدر یحسابها گردش به نسبت شامل یافتنیدر یحسابها یها نسبت.است مطالبات وصول دوره

کاال موجودی یها ( نسبت2-7-7 و ها یموجود گردش نسبت از اند عبارت معروف نسبت دو مورد نیا در. ها یموجود یسن نیانگیم

ها دارایی کل گردش ( نسبت2-7-8 نیانگیم به شرکت خالص فروش میتقس از« ها ییدارا کل گردش نسبت» به که است نیا دهنده نشان نسبت نیا. دیآ یم دست به آن یها ییدارا کل فروش الیر چند شرکت، در شده یگذار هیسرما ییدارا الیر هر یازا

،یاریبخت) هاست ییدارا بر شرکت تیریمد نحوه معرف و است شده انجام1383.)

اهرمی یها ( نسبت2-6-9 در شرکت ینگینقد به اند، داده شرکت به بلندمدت یها وام که یطلبکاران

یها یبده بازپرداخت در شرکت ییتوانا یمعن به نیا و دارند توجه بلندمدت

16

ای بلندمدت یها یبده بازپرداخت. باشد یم دیسررس در آن بلندمدت ییجوابگو قدرت از است عبارت یبده بازپرداخت ییتوانا یاهرم یها نسبت

بر ییتوانا نیا لیتحل ها آن دیسررس در خود، بلندمدت یها یبده به موسسه یها یبده زانیم. دارد دیتأک موسسه یاتیعمل و یمال بلندمدت ساختار

قرار موردتوجه لیتحل نیا در زین آن هیسرما ساختار در موسسه بلندمدت رد،یگ قرار دقت مورد دیبا زین موسسه یسودآور ها یبررس نیا در. ردیگ یم

.بود نخواهد خود یها یبده بازپرداخت به قادر نباشد سودآور یشرکت تا چراکه نیتأم یبرا که بود خواهد ناچار تیریمد باشد ادیز شرکت کی یبده یوقت

متوسل هیسرما صاحبان به آن درصد و یگرید یها روش به یاضاف یمال منابع شک بدون که کند دیتمد را یها یبده دیسررس که دینما تالش زین و شود،

،یاریبخت) افتی خواهد شیافزا حاالت نیا از کی هر در هیسرما نیتأم نهیهز1383.)

بهره هزینه پوشش ( نسبت2-7-10 نهیهز ات،ی""مال از قبل س""ود که است یدفع""ات تعداد دهنده نشان نسبت نیا

نهیهز به اتیمال و بهره از قبل سود میتقس قیطر از و دهد یم پوشش را بهره ازنظر را، یخاص"" یمنیا هیحاش"" نس""بت نیا درواقع. ش""ود یم محاس""به به""ره

در ک""اهش مق""دار چه ش""رکت که دهد یم نش""ان و کند یم منعکس طلبک""اران باشد به"""ره نهیهز پ"""رداخت به ق"""ادر هن"""وز و کند متحمل تواند یم را س"""ود

(.1383 ،یاریبخت) 3x13 سال به نسبت نیا کاهش. است بوده بار 2x13، 11 سال در فوق نسبت

بهره نهیهز به ییپاسخگو جهت یکمتر سود چراکه است ینامطلوب شاخص.باشد یم اریاخت در

سهام صاحبان حقوق به بدهی ( نسبت2-7-11 هاست. بدهی بازپرداخت قدرت انعکاس جهت مهمی سنجه نسبت این اصل و بهره پرداخت شرکت، سرمایه ساختار در ها بدهی باالی حجم چراکهساخت. خواهد مشکل سررسید در را ها بدهی

سودآوری های ( نسبت2-7-12 سودی تحصیل در آن توانایی شرکت، مالی سالمت مهم های شاخص از یکی شرکت در شده انجام گذاریهای سرمایه روی مناسب ای بازده و قبول قابل

که شرکتی در مشارکت به تمایلی گذاران سرمایه که است است. بدیهی دهند. چراکه نمی نشان خود از دارد ضعیفی سازی درآمد و سودآوری سود پرداخت در شرکت بالقوه توانایی و سهام قیمت در اندک سودآوری

شرکتی به وام پرداخت به راضی نیز دارد. اعتباردهندگان منفی تأثیر سهام را این احتمال چون بود، نخواهند دارد سودآوری ازنظر ضعیفی موقعیت که

17

که شود یادآوری باید نگردد. البته بازپرداخت هرگز ها آن طلب که دهند می منبع با قیاس در سود این اینکه مگر ندارد چندانی اهمیت سود مطلق قدر

گیرد. قرار ارزیابی گذاری( مورد سرمایه )میزان آن ایجاد گذاری سرمایه روی شرکت که دهد می نشان نسبت گذاری: این سرمایه بازده رابطه این در مهم نسبت است. دو داشته سود درصد چند آن در شده انجامدارد: وجود

ها دارایی روی -برگشت1

سهام صاحبان حقوق روی -برگشت2 سود حاشیه ( نسبت2-7-13

نامند. سود« می حاشیه به »نسبت را خالص فروش به خالص سود نسبت ترین مهم از باشد. برخی می درآمدها از حاصل سود معرف نسبت این

باشد: می ذیل شرح به شرکت عملکرد نتیجه ارزیابی های شاخص از پس که است سودی درصد دهنده نشان نسبت ناخالص: این سود حاشیه

که است شود. بدیهی می عاید شده فروخته کاالی شده تمام قیمت پرداخت دهد. سود می نشان را تری مطلوب وضع باشد باالتر نسبت این چه هر

کاالی شده تمام قیمت از خالص فروش تفاضل از است عبارت ناخالصشده. فروخته سود حاشیه را خالص فروش به خالص سود خالص: نسبت سود حاشیه از یکی و درآمد از حاصل سودآوری دهنده نشان نسبت نامند. این می خالص

و بازدهی معرف نسبت این است. همچنین شرکت عملکرد مهم های شاخص )بختیاری، است شرکت های هزینه و شده تمام قیمت ساختار و تولید کارایی1383.)

(EPS) سهم هر درآمد ( نسبت2-7-14 عادی سهم هر به که )سودی( است درآمد دهنده نشان سهم هر درآمد نسبت

سود باید باشد، ممتاز سهام دارای شرکت است.چنانچه گرفته تعلق شرکت سهام به متعلق سود تا گردد کسر شرکت خالص سود از سهام این به متعلق متعلق سود تقسیم حاصل از است عبارت سهم هر آید. درآمد دست به عادی

جهت خوبی شاخص سهم هر سهام. درآمد این تعداد به عادی سهام به است ممکن که است سهامی سود بینی پیش و شرکت عملکرد ارزیابیشود. پرداخت سهامداران به شرکت توسط

(P/E) سهم هر درآمد بازار قیمت ( نسبت2-7-15 قرار ارزیابی مورد سهامدارانش با را شرکت رابطه ها، نسبت از برخی

نامیدهP/E نسبت عنوان به اغلب که معروفی بسیار دهند. نسبت می18

هر بازار قیمت تقسیم طریق از که هاست نسبت نوع این از یکی شود، می(.1383 )بختیاری، شود می محاسبه سهم هر درآمد به سهم

سهام سود پرداخت های ( نسبت2-7-16 دریافت به نخست، درجه در سهامداران، از بسیاری که داشت اذعان باید

از است سهم« عبارت هر »عایدی مندند. نسبت عالقه شرکت از سود هرسال آن.در بازار قیمت به سهم هر پرداختی سهام سود قسمت خارج

بین مجمع، تصویب و مدیریت تصمیم طبق شرکت خالص سود از قسمتی از بسیاری که است شود. بدیهی می توزیع سهام سود عنوان به سهامدارانکنند. می سهام خرید به مبادرت سهام سود دریافت باانگیزه نیز سهامداران

سهم هر دفتری ( ارزش2-7-17 به متعلق خالص های دارایی از است عبارت سهم هر دفتری ارزش

این در که است شرکت. بدیهی عادی سهام تعداد بر تقسیم سهامداران ارزش گردد. مقایسه کسر ویژه ارزش از باید ممتاز سهام ارزش محاسبه نظر اینکه از است دیگری شاخص آن بازار باقیمت سهم هر دفتری

(.1383 است. )بختیاری، چگونه شرکت به نسبت گذاران سرمایهسود بنيادي مفهوم2-8

و آن كيفي بحث به توجه با مالي و حسابداري مباحث در سود مقوله برخورداراست ای ویژه جايگاه از گیری تصمیم براي ابزاري عنوان به همچنين كه یابیم درمی حسابداري دانش كهن ادبیات و تاريخچه بر مروري با همچنين

بين فراگير منازعه و موردبحث سود همانند ، ای پدیده يا مفهوم كمتر مالي و حسابداري حرفه مختلف طبقات و حسابداري متفكران و ها تئوریسین

با بنيادي ابزار يك عنوان به سود تعهدي مفهوم است. اگرچه قرارگرفته نتيجه بيانگر مفهوم اطالعاتي،اين ديدگاه از اما است مواجه انتقادهايي

فرضيات اساس . بر باشد می مالي و حسابداري ديدگاه از شركت يك فعاليت سود كه شود می مشاهده شده انجام تحقيقات همچنين و1كارا" "بازار

عنوان به حسابداري سود . محاسبه دارد اطالعاتي محتواي و بار حسابداري آن محاسبه در كه اطالعاتي يا و ها شرکت عملكرد ارزيابي براي معياري

مالي مفسران و گران تحليل و ای حرفه حسابداران توسط شود، می لحاظ(.1389 )هاشمی، است داشته قرار تأکید مورد همواره

شده فرض 2مالي حسابداري استانداردهاي هیئت يك شماره بيانيه در انتفاعي واحد عملكرد ارزيابي براي خوبي معيار حسابداري سود كه است . گيرد قرار مورداستفاده آتي های گزارش بینی پیش براي تواند می و است كلي، ازلحاظ حسابداري سود كه اعتقادند اين بر نظران صاحب ديگر

1 . Efficient market2 . FASC

19

و گذاران سرمایه گیری تصمیم های مدل درباره مربوط اطالعاتي(.1386 )جوادی، شوند می محسوب اعتباردهندگان

از منتج که درصورتی تنها ها بدهی و ها دارایی ارزشيابي سنتي رويكرد طبق گیرد. در می قرار ثبت مبناي باشد مالي رويدادهاي ساير و عمليات ، معامالت

. شود می محسوب شركت كارايي معيار عنوان به سود معاني، سطح و ساختاري سطح در سود مفهوم با رابطه در شده مطرح مباحث با همچنين

متفكران هنوز كه است ذكر به شد. الزم خواهيم آشنا رفتاري و معاني. اند نرسیده باشد همگان موردتوافق كه جامعي تعريف به حسابداري

(تعاريف و ) قواعد ساختار سطح در سود (مفهوم2-8-1 دنياي رويدادهاي تفسير براي معياري را حسابداري سود حسابداران

اما دانند می اقتصادي( واقعي)سود بر حسابداري قواعد و اصول معموال آثار با يا واقعي دنياي های پدیده با است ممكن كه اند بناشده مفروضاتي

نهايي محصول ها شرکت توسط شده گزارش سود نباشد. پس مرتبط رفتاري نتيجه بيانگر كه باشد می حسابداري متفاوت های روش از استفاده كه اند عقیده اين بر پژوهشگران از باشد. برخي می شركت های فعالیت

صورتي در تنها كه باشند داشته توجه بايست سود گزارش از کنندگان استفاده قواعد و گیری اندازه نحوه كه است استفاده و درک قابل حسابداري سود

(1391 زاده، )نصیر باشد روشن نيز آن به مربوط عملياتي های واقعیت با ) ارتباط معاني سطح در سود ( مفهوم2-8-2

( اقتصادي آن كردن حداكثر كه است اقتصادي مفاهيم از يكي سود ، سطح اين طبق

شده تمام بهاي اقالم و محصول براي تقاضا ، بازار ساختار معين شرايط تحت نظر در كارايي معيار عنوان به سود اینجا گیرد. در می قرار موردبحث ورودي و سهام سود جاري جريان بر انتفاعي واحد كارآمد .عمليات شود می گرفته

اثر سهام سود آتي جريان تأمین براي سرمايه کارگیری به بر همچنين كارايي به عادي سهامداران ویژه به سهامداران تمام . بنابراين گذارد می

در انتفاعي واحد كارايي گیری اندازه باشند. هدف می مند عالقه مديريت انعكاس زير شرح به مالي حسابداري استانداردهاي هيئت يك شماره بيانيه واحد مالي عملكرد درباره را اطالعاتي بايد مالي : " گزارشگري است يافته

واژه از شده تفسير مفاهيم از " . يكي كند ارائه مالي دوره طي انتفاعي محصول حداكثر آوردن دست به در انتفاعي واحد نسبي توان معرف كارايي

مصرف از محصول معيني مقدار تحصيل يا و منابع از معيني مقدار مصرف از براي معين قيمت و تقاضا قبال در منابع بهينه تركيب يا و منابع حداقل

، شود مالكان براي بازده حداكثر تحصيل موجب كه است نحوي به محصوالت

20

می زاده، )نصیر دارد بستگي نيز انتفاعي واحد هدف به كارايي باشد. ضمنا1391.)

توسط آن از استفاده عمل) نحوه سطح در سود ( مفهوم2-8-3کنندگان(: استفاده و گذاران سرمایه گیری تصمیم فرآيندهاي به عمل سطح در سود مفاهيم

سود به نسبت سرمايه بازار در بهادار اوراق قيمت واكنش ، اعتباردهندگان مديريت واكنش و ای سرمایه مخارج درباره مديريت تصميمات شده، گزارش

عنوان به سود از ترتيب . بدين است مربوط سود به نسبت حسابداران و هيئت يك شماره بيانيه . در شود می استفاده بینی پیش جهت ای وسیله

اعتباردهندگان ، گذاران سرمایه كه است آمده مالي حسابداري استانداردهاي واحد به نقد وجه ورود جريان خالص كه مندند عالقه کنندگان استفاده ساير و

اما دهند، قرار ارزيابي مورد آتي های دوره در را انتفاعي براي را سود غالبا ريسك ارزيابي يا و آتي سودهاي بینی پیش ، سودآوري توان ارزيابي قرار مورداستفاده انتفاعي واحد به اعتبار و وام اعطاي يا گذاری سرمایه

و شده گزارش سود بين ارتباطي كه است اين بر فرض . بنابراين دهند می . دارد وجود ، سهامداران بين در نقد وجه توزيع شامل نقد، وجوه گردش

گذشته سودهاي دهد می نشان كه است شده انجام زمينه اين در تحقيقاتي گذشته سودهاي با مقايسه در ، تاريخي های ارزش اساس بر شده محاسبه آتي های ارزش بینی پیش منظور به ، جاري های ارزش اساس بر شده محاسبه است تر مناسب به نسبت ، باال روش دو به شده محاسبه سودهای . ضمنا

سطح تغيير واسطه به شده تعدیل ارقام مبناي بر شده محاسبه سودهاي(.1391 )نصیرزاده، باشد می مرجح ها قیمتسود اهمیت2-9

کنندگان استفاده دسترس در منابع ترین مهم از يکي مالي های صورت نظری مبانی است. در سودمند گذاریسرمایه تصمیمات اتخاذ جهت

شده گرفته نظر در مالی گزارشگری این برای اهدافی مختلف، کشورهای چنین را مالی صورتهای هدف ایران مالی گزارشگری نظری است. مفاهیم

: کند می بیان و تلخيص اطالعاتي يارائه از است عبارت مالي های صورت »هدف

مالي پذيريانعطاف و مالي عملکرد مالي،وضعيت يدرباره شده بندی طبقه در مالي، های صورت کنندگاناستفاده از گسترده طيفي براي که تجاري واحد استانداردهاي تدوين گردد« )هیئت واقع مفيد اقتصادي تصميمات اتخاذ

(. 1381 حسابداري، تصميماتي اتخاذ پي در دائم طور به مالي، های صورت کنندگان استفاده

يا مجدد انتخاب يا و تجاري واحد در گذاريسرمايه حفظ يا فروش مانند21

ها آن اقتصادي، تصميمات چنين اخذ براي هستند. بنابراين مديران جايگزيني قطعيت و زمان و نقد، وجه ايجاد جهت را تجاري واحد توان بتوانند بايستي

نقد وجه ايجاد در تجاري واحد توانايي حقيقت کنند. در ارزيابي آن، ايجاد حقوق پرداخت مانند هاييپرداخت انجام جهت را تجاري واحد ظرفيت که است

مخارج پرداخت خدمات، و کاال کنندگان تأمین به پرداخت کارکنان، به مزايا و نظري مفاهيم دهد. طبق می نشان سرمايه، صاحبان بين سود توزيع و مالي

جريانهای و مالي عملکرد مالي، وضعيت بر تمرکز ايران، مالي گزارشگري مورد نقدي های جریان بينيپيش در ها آن از استفاده و تجاري واحد نقدي

وجه ايجاد در تجاري واحد توان ارزيابي مالي، پذیری انعطاف سنجش و انتظار تدوين )هیئت نمايدمي تسهيل را، ها آن ايجاد قطعيت و زمان نقد،

(. 1381 حسابداري، استانداردهاي مالي های صورت کنندگان استفاده توسط که مواردي از ديگر يکي

کنندگان است. استفاده تجاري واحد مديريت عملکرد گيرد،مي قرار موردتوجه تجاري، واحد هر با ارتباط در مناسب تصميمات اتخاذ جهت مالي های صورت کسب را اطالعاتي تجاري، واحد در آن عملکرد ينحوه و مديريت از بايستي

کسب و مديران ارزيابي جهت بااهميت منبع يک مالي های نمايند. صورت گزارشگري نظري است. مفاهيم تجاري واحد مديريت يدرباره اطالعات

دارد: می بيان زمينه اين در ايران مالي اقتصادي، تصميمات اتخاذ براي مالي، های صورت کنندگان »استفاده غالبا

باشند.مي نيز مديريت دهی حساب يا مباشرت يوظيفه ارزيابي خواهان در را ها آن دهی حساب يا مديريت مباشرت يوظيفه نتايج مالي های صورت

تدوين « )هیئت کندمي منعکس قرارگرفته، اختيارشان در که منابعي قبال(.58 ،1381 حسابداري، استانداردهاي

به کمک مالي، های صورت اصلي هدف نيز، کشورها ساير نظري مباني در مثال عنوان است. به اقتصادي صحیح تصمیمات اتخاذ در کنندگان استفاده

از يک يشماره يبيانيه در 1مالي حسابداري استانداردهاي تدوين هیئت توسط مالي گزارشگري »اهداف عنوان با مالي حسابداري نظري مفاهيم

موردنیاز اطالعات بايد مالي، های صورت که کندمي تجاري« بيان واحدهاي را کنندگاناستفاده ساير و بالقوه و بالفعل اعتباردهندگان و گذارانسرمايه

این کنندگان استفاده به و کرده ارائه و تهيه معقول، تصميمات اخذ جهت آتي نقدي هایجريان اطمينان عدم ميزان و زمان مبلغ، تعيين در ها صورت

بايد مالي های صورت که داردمي اظهار همچنين بيانيه . اين2نمايد کمک يشيوه و مالي يدوره يک طي شرکت عملکرد يدرباره را اطالعاتي

1-FASB )Financial Accounting Standard Board(2- FASB, 1978

22

منابع از استفاده در مباشرت ی وظیفه انجام روش و تجاري واحد مديريت. 1نمايد ارائه مديران، توسط شرکت

تجاري، واحد مالي عملکرد نتايج همان يا حسابداري سود ميان، اين در دیگر عبارت است. به دارا مذکور اطالعات يارائه جهت را نقش ترین مهم

حسابداري، سود از استفاده با توانندمي مالي های صورت کنندگان استفاده ارزيابي آن ايجاد قطعيت و زمان نقد، وجه ايجاد در را تجاري واحد توانايي يارائه است، شده بیان حسابداري تئوريک مباني در که نحوی کنند. به

مورد در اطالعات يارائه به نسبت آن، اجزاي و سود يدرباره اطالعات مورد نقدي هایجريان برآورد جهت را بهتري بينيپيش قابليت نقدي، هایجريان

قطعيت و زمان مبلغ، توانمي بهتر سود، از استفاده با و است دارا انتظار-نحوه و شرکت عملکرد بيانگر سود نمود. همچنين بينيپيش را نقد وجه ايجاد

منابعي قبال در ها آن دهی حساب يا مديريت مباشرتي ی وظیفه انجام ي اقالم از يکي حسابداري سود است. بنابراين قرارگرفته اختيارش در که است

توسط ها صورت آن يارائه اهداف به نيل جهت که است مالي های صورت کمک ها آن به و نموده ايفا را مهمي نقش مالي، های صورت کنندگان استفاده

نمايند. اتخاذ را تری معقوالنه و مناسب تصميمات که کندميسودآوری مفهوم2-10

انگیزه و ارزشیابی و عملکرد گیری اندازه های شاخص برترین ازجمله سود سود شود. مفهوم می محسوب حسابداری تحقیقی های تالش بیشترین انجام

شود. تفسیر متفاوتی های گونه به تواند می مختلف های دیدگاه به توجه با است موردنظر سرمایه حفظ از که مفهومی به توجه با نیز سود گیری اندازه ارزش مبنای برحسب سرمایه حفظ هم و سود سنجش هم و داشته ارتباط

عنوان به سود از گذاران سرمایه و گران تحلیل شود. امروز می تعریف آنی سهام قیمت واکنش ورشکستگی، سهام، بینی پیش ارزشیابی، جهت معیاری

های مشی خط و کار تولید، بازارهای در کنند. همچنین می ... استفاده و عمل راهنمای سهام، سود پرداخت گیری، مالیات گذاری، نرخ نظیر سیاسی عبارت شود. سود می قلمداد بینی پیش جهت عنصری و گیرندگان تصمیم از ناشی درآمد منهای هزینه اقالم جاری بهای التفاوت مابه از است

و گذاران باشد. سرمایه می سودآوری توانایی به سودآوری جاری، های فروش و دارند شرکت آتی و جاری سودآوری ارزیابی به زیادی عالقه اعتباردهندگان

تأمین برای کافی سود مجبورند خود موردنیاز سرمایه جذب برای ها شرکت و آورند)سقفی دست به اعتباردهندگان و گذاران سرمایه جهت مناسب بازده(.1994 ،2آقائی

1- FASB,19782 . Saghafi & Aghaei

23

سود سنجش معیارهای2-11 وظایفی گردند، می تأسیس سود کسب باهدف انتفاعی اقتصادی واحدهای

و بخشند. سهامداران می دوام را خود های فعالیت و گیرند می عهده بر را خریداری را انتفاعی واحد یک سهام سود، کسب باهدف گذاران سرمایه

رابطه و همبستگی شوند. بنابراین می موجب را آن فعالیت امکان و کنند میدارد. وجود انتفاعی واحد فعالیت تداوم و سود کسب بین مستقیم

خاص مفاهیم اساس همین بر و شود می تعریف مختلف، های دیدگاه از سود مختلف رویکردهای حسابداری، مباحث که گردید موجب امر یابد. این می

(. 1378 دیگران، و مرام )نیکو گردد ارائه سود شناسایی برای: آن نقش و تقسیمی سود ماهیت2-12

مدیران که است این تقسیمی سود و شرکت سود بین عمده تفاوت کنند. نفوذ اعمال تقسیمی سود مقدار در مدت کوتاه در کم دست توانند می

بدان توانند می مدیران که حسابداری سیستم و یابی هزینه شیوه مسئله به شرکت سود میزان و سطح کنند، نفوذ اعمال شرکت سود میزان در وسیله شرکت محصوالت با رابطه در تقاضا و عرضه شرایط وسیله به زیادی مقدار

عوامل و بازار متغیرهای روی توانند نمی مدیران شود. و می تعیین بازار در پول دارای شرکت که زمانی تا کنند. ولی اعمال کنترلی هیچ تقاضا و عرضه

تعیین مدیریت وسیله به تقسیمی سود میزان باشد وام گرفتن توان یا نقد سود پرداخت برای موجود، نقد پول میزان بلندمدت در است شود. بدیهی می

ممکن مدت کوتاه در ولی گردد می تعیین شرکت سودآوری وسیله به تقسیمی سعی مدیر و یابد کاهش زمان باگذشت شرکت سود مواقع بعضی در است

دهد کاهش را آن یا دارد نگه پیشین سطح در را تقسیمی سود میزان کند(.1961 ،1)میلر

سهام: سود تصمیمات مورد در مهم نگرش دو2-13 سود پرداخت و بلندمدت مالی ریزی برنامه بر سهام سود مشی خط ازآنجاکه

گیری تصمیم در است ممکن شرکت لذا است، مؤثر سهامداران به سهامدهد: می قرار موردنظر را دونقطه سود پرداخت

خالص سود نگرش این بلندمدت: در های گذاری سرمایه مالی تأمین.1 بلندمدت های گذاری سرمایه مالی تأمین عنوان به مالیات، کسر از پس

وجوه مقدار پرداختنی، سهام سود گیرد. اعالم می قرار مورداستفاده کاهش شرکت توسعه های برنامه مالی تأمین برای را موجود نقد یافتن به را شرکت یا و کند می محدود را توسعه یا درنتیجه و دهد می

کند. می وادار دیگری مالی تأمین منابع

1 . Miller

24

از یکی کسب زمان تا را نشده تقسیم سود است ممکن شرکت بنابراینکند: حفظ زیر مناسب شرایط

ها، شرکت یاصل اهداف از یک: یسودآور یها پروژه یاجرا امکان(الف گونه نیا که یهنگام. است مناسب رشد و سودآور یها پروژه یاجرا و انتخاب نیتأم منبع عنوان به نشده میتقس سود از شوند، انتخاب و مطالعه ها پروژه

(.2008 ،1همکاران و تریدم) شود یم استفاده پروژه یمال ها شرکت: سهام صاحبان نقد وجه به هیسرما ساختار تیریمد ازین( ب بلندمدت یها یگذار هیسرما یبرا یمختلف یمال نیتأم منابع از توانند یم

شیافزا قیطر از که باال سکیر رشیپذ از یریجلوگ جهت. کنند استفاده و سهام صاحبان حقوق قیطر از یمال نیتأم نیب دیبا. شود یم جادیا ها یبده از استفاده ،یعاد سهام انتشار نهیهز وجود لیدل به. کرد برقرار تعادل یبده

یعاد سهام انتشار به نسبت یمال نیتأم منبع عنوان به نشده میتقس سود یبرا نشده میتقس سود از هیسرما ساختار تیریمد بیترت نیبد. دارد تیارجح

طیشرا از خارج. کند یم استفاده بلندمدت یها یگذار هیسرما یمال نیتأم ندارد، را دیجد یها یگذار هیسرما از سود کسب امکان شرکت یوقت فوق،. کند یم سهامداران نیب سود میتقس به اقدام

که ابدی یدرم شرکت نگرش، نیا با: سهامداران ثروت رساندن حداکثر به. 2 شرکت یعاد سهام بازار ارزش بر یتوجه قابل ریتأث سهام سود پرداخت

(.2008 همکاران، و تریدم) گذارد یم: سود پايداري و ثبات2-14

دائمی( )سود سود ( ثبات2-14-1 اریبس بهادار اوراق یابیارز و لیتحل دری( دائم سود) سود ثبات مفهوم

سود ییشناسا و یابیارزش منظور به بهادار، اوراق لیتحل در. است تیبااهم .شود یم استفاده یحسابدار سود از آن، یعاد سهام یابیارز و شرکت یدائم

هر از شیب یاقتصاد سود مفهوم نیهمچن و یدائم سود مفهوم ن،یباوجودا سود و ارزش که است نیا یدیکل یژگیو. است یابیارز مفهوم کی ز،یچ

.هستند سکه کی یدورو یا کننده نییتع عامل عنوان به ینقد اناتیجر مقابل در دوره طي سود

نیتدو ئتیه. باشد یم سهام سود پرداخت ییتوانا در ارزيابي جهت از بهتر یحسابدار سود که دارد دهیعق یمال یحسابدار یاستانداردها

اتیادب در. ردیگ یم اندازه را سهام سود پرداخت ییتوانا یفعل ینقد اناتیجر عنوان به یحسابدار سود از استفاده زهیانگ بهادار، اوراق لیتحل به مربوط

1 . Demiter et al.

25

است گرفته نشأت باور نیا از بهادار، اوراق یابیارز مدل یپارامترها از یکی) یحسابدار سود که یاریمع( باشد شده ریتفس و لیتعد که یزمان خصوصا(.1390 وش،یدار و یدمور)باشد یم شرکت« سود پرداخت تیظرف» یبرا

سود بودن یدائم یژگیو به بهادار اوراق لیتحل اتیادب اساس، نیا بر بتوان که را یپرداخت سود انیجر یدائم سود. باشد یم مند عالقه یاقتصاد

یپرداخت یسودها بردار لذا،. دینما یم منعکس نمود، پرداخت دائم طور به دهینام یدائم یسودها آن، زمان مدت زین و نحوه به توجه بدون ،یآت یواقع

.است شده لیتبد اسکالر عدد کی به که شود یم. دهد یم رخ یحسابدار سود در یریگ اندازه یخطا لیدل دو به مجموعه کی عنوان به شرکت کی در مختلف یها روش یریکارگ به- 1

کسانی یها تیفعال

.مختلف یها تیفعال یبرا روش کی یریکارگ به- 2 و یاقتصاد سود و یحسابدار سود یتساو عدم یاصل لیدل مورد، دو نیا

پرداخت ییتوانا نتواند است ممکن یحسابدار سود چرا که است آن انگریب زین حسابداري سود كه گرفت نتيجه توان یم پس.دینما منعکس را شرکت سود

و یدمور) دارد بستگي نيز رشد نرخ به بلكه حسابداري، یها روش به تنها نه(.1390 وش،یدار

و گذاری سرمایه و مالی اهرم ارتباط نظری مبانی2-15سودآوری

جادیا یبده متعاقب که را یعوامل ریتأث ،یپژوهش در( 1997) 1رزیم .نمود لیتحل رانیمد و سهامداران نهیبه یگذار هیسرما یاستراتژ بر شود، یم -سهامدار ائتالف یها زهیانگ شود، شتریب یبده چه هر که کرد انیب نیچن یو

ارزش خالص با ییها فرصت در یگذار هیسرما یبرا شرکت، کنترل در ریمد تا حداقل) ییها یگذار هیسرما نیچن یایمزا رایز ابد،ی یم کاهش مثبت یفعل جه،یدرنت. شود یم منتقل اعتباردهندگان بر سهامداران یجا بهی( حد

اهرم که ییها شرکت با سهیمقا در دارند، ییباال اهرم که ییها شرکت یتئور در یو. داشت خواهند یکمتر رشد یها فرصت- دارند یتر نییپا

ییها شرکت: کند یم تمرکز ینگینقد راتیتأث بر اندازه از کمتر یگذار هیسرما خود، رشد یها فرصت تیماه به توجه بدون دارند، یشتریب یبده تعهدات که

(. 1977 رز،یم) دهند یم انجام یکمتر یگذار هیسرما

1 . Meyers

26

وجود یندگینما یتئور اساس بر که یگرید یندگینما مشکل و رانیمد تضاد اساس بر که است" ازاندازه شیب یگذار هیسرما"دارد

کنند بزرگ را شرکت اندازه دارند لیتما رانیمد: ردیگ یم شکل سهامداران کاهش را سهامداران ثروت و رفتهیپذ را فیضع یها پروژه باشند مجبور گرچه به دنیدررس رانیمد ییتوانا نباشد، دست در مازاد ینقد یها انیجر اگر. دهند

قیطر از یمال نیتأم با تواند یم تیمحدود نیا یول محدودشده، هدف نیا ینقد وجه با را ها یبده نیا بهره و اصل دیبا آن، متعاقب. شود برطرف یبده

رو، نیازا. شوند گرفته کار به فیضع یها پروژه در بود قرار که کند پرداخت هیتوج ییها شرکت در را یگذار هیسرما مسئله بر غلبه یبرا یسمیمکان اهرم

یها هینظر تر، ساده عبارت به. دارند یکمتر رشد یها فرصت که کند یم در که کنند یم انیب نیچن ،یندگینما یها نهیهز اساس بر نهیبه هیسرما ساختار

ممانعت قیطر از را شرکت ارزش رشد، بر اهرم معکوس اثر موارد، یبرخ نیب یمنف ارتباط ن،یبنابرا. دهد یم شیافزا فیضع یها پروژه تقبل در ریمد از

جادیا ریمد برابر در یمانع که باشد لیدل نیبد است ممکن رشد و اهرم به دست کند، یگذار هیسرما آن در دینبا که ییها پروژه در نتواند یو تا کند یم

(.1977 رز،یم)زند یکار نیچن را خود اهرم داده، انجام یاصالح اتیعمل که یشرکت در ،یتئور منظر از

ییشناسا موقع به را خود یآت رشد یها فرصت گرید یسو از و دهد، یم کاهش بر یمبن ییها زهیانگ سبب اگر یحت شود، فیضع تواند یم یبده اثر د،ینما یم

تواند یم رو شیپ رشد یها فرصت شناخت با ریمد. گردد کمتر یگذار هیسرما قیرق رشد، بر را آن اثر و دهد کاهش را اهرم یا نهیبه طور به و شیشاپیپ

. دینما یها فرصت درباره رانیمد اطالعات از یحاک یهشدار یحاو اهرم

رانیمد که کنند یم انیب هیسرما ساختار یها یتئور. است یگذار هیسرما رایز ند،ینما انتخاب یکمتر اهرم دیبا مناسب رشد یها فرصت با ییها شرکت

از بود نخواهند قادر دهند، شیافزا را خود یخارج یبده زانیم ها آن اگر یمنف ارتباط جهیدرنت و کنند استفاده شان یگذار هیسرما یها فرصت یایمزا

فرصت با ییها شرکت رانیمد رایز شود، یم جادیا اهرم و یآت رشد انیم در تواند یم یجینتا نیچن. کرد خواهند انتخاب را نییپا اهرم باال، رشد

باشد داشته وجود کنند، یم کنترل را رشد یها فرصت که ییها ونیرگرس(.1977 رز،یم)

شود، یم دهیسنج آن با بهادار اوراق بورس ییکارا که ییها شاخص از یکی نرخ اریمع دو بر عالوه همواره. است" معامله مورد سهام ینگینقد زانیم"

قرار گذاران هیسرما موردتوجه زین ها ییدارا ینگینقد درجه سک،یر و یبازده

27

اندازه دارد تیاهم ییدارا کی ینگینقد نییتع در که یمهم عامل. ردیگ یم یبرا یاریبس بالقوه فروشندگان و دارانیخر اگر. باشد یم ییدارا آن بازار

ینگینقد یدارا ییدارا آن بازار باشد، داشته وجود مشخص ییدارا کی(.25 ،1386 ،یجان حسن) باشد یم

نقد وجوه به ها ییدارا ای ها یگذار هیسرما لیتبد سرعت یمعنا به ینگینقد روبرو معامله استقبال با بهادار اوراق بورس در که یبهادار اوراق. باشد یم و یابزار یمهد) باشد ها آن ینگینقد سرعت از یحاک توانند یم شوند، یم

یها ییدارا لیتبد در گذاران هیسرما ییتوانا ،ینگینقد(. 1386 همکاران، فرض نیا با است، معامله نیآخر متیباق مشابه یمتیق در نقد وجه به یمال ن،یخرمد) باشد نشده کسب معامله نیآخر زمان از یدیجد اطالعات که

1387 .) از ییباال حجم عیسر معامله ییتوانا از است عبارت ها ییدارا ینگینقد و تکنیآ(. 2005 ،1ویل نیمیو) کم یمتیق ریتأث و نییپا نهیهز با بهادار اوراق

سطح نیتر نییپا در نقد پول به بهادار اوراق لیتبد توان را ینگینقد ،2کامرتون. کنند یم فیتعر یمبادالت یها نهیهز

مشابه متیق در ییدارا عیسر فروش قدرت را سهام ینگینقد 3فوس نشده بازار وارد یدیجد اطالعات گونه چیه نکهیا فرض با بازار یقبل متیق

. است کرده فیتعر است، جذب یبرا یمال یبازارها تیظرف را، یمال یبازارها ینگینقد 4داتار

فیتعر ها متیق ازاندازه شیب اختالالت بدون تقاضا و عرضه یموقت نوسانات انجام ییتوانا از است عبارت بازار ینگینقد فیتعر نیتر جامع در. کند یم

.متیق اثر حداقل و نهیهز حداقل سرعت، حداکثر با باال، حجم در معامالت سرعت معامالت، حجم دارد؛ تمرکز ینگینقد از بعد چهار یرو بر فیتعر نیا

(.2007 ،5دمنیفر و تایاولور) متیق اثر و معامالت نهیهز معامالت، در. است ینگینقد نیتأم ه،یسرما بازار یکارکردها نیتر مهم از یکی کشف قیطر از ،یشوندگ نقد کردن فراهم ضمن هیثانو یبازارها قتیحق

. گردند یم هیسرما نهیهز کاهش باعث سک،یر انتقال ییتوانا و متیق کی توسط ،یشوندگ نقد که کنند یم انیب» نزیک قول از( 1999)6 فرناندز

رساندن یبرا یگاه یمال متون در. ستین یریگ اندازه قابل مطلق اریمع1 . Vimin Liu2 . Aitken & Kamerton3 . Fous4 . Datar 5 .Olorita & Fridman6 . Fernandez

28

دوفروشیخر تیقابل ای یریپذ بازار واژه از ینگینقد واژه یجا به مفهوم، ییدارا کی بالقوه فروشندگان و دارانیخر تعداد چه هر رایز شود، یم استفاده

«.دارد یشتریب ینگینقد ییدارا آن باشد شتریب بورس های شرکت سودآوری بر مؤثر عوامل2-16

یاندازه صنعت، نوع مانند ییپارامترها قیتحق نیا در که نیا به نظر ینهیهز و ییدارا به یبده نسبت ،ییدارا به هیسرما نسبت عمر، شرکت،

نکیا. اندشده یبررس یسودآور بر مؤثر عوامل عنوان به شرکت غاتیتبل.شوند یم انیب اختصار به مزبور یپارامترها از کی هر به مربوط قاتیتحق

صنعت ( نوع2-16-1 و صنعت نوع که دندیرس جهینت نیا به خود قیتحق در (2007) 1یچ و اکاه یسودآور بر یانسان منابع و تیریمد یهاییتوانا مانند شرکت یداخل عوامل. است شتریب یداخل عوامل ریتأث اما، دارند ریتأث شرکت

یداخل عوامل صنعت، نوع عامل سه ریتأث( 2007) 2من دیفر و تایاولور رونق،) بازار طیشرا و( شرکت ی سابقه و یتجار نام ابداعات، و اختراعات)

داد نشان آنان قیتحق جینتا. کردند یبررس شرکت یسودآور بر را( رکورد در زین بازار طیشرا دارند، یسودآور در ییبسزا ریتأث ابداعات و اختراعات

.ندارد یچندان ریتأث صنعت نوع اما، دارد ریتأث یسودآور ،یسودآور عنوان به را بازار در فروش سهم ،(2000) 3نگیس و چونگ

.كردند لیوتحل هیتجز آن بر را مستقل یرهایمتغ ریتأث انسیوار و نموده انتخاب را نمونه یها شرکت و بوده 1981-1989 یها سال براي آنان قیتحق یهاداده

یبرا. کردند میتقس کوچک و متوسط بزرگ، گروه سه به فروش اساس بر صنعت نوع ریتأث و درصد 6/47 شرکت یداخل منابع ریتأث بزرگ یها شرکت نوع ریتأث و درصد 8/8 شرکت منابع ریتأث متوسط یها شرکت در درصد، 3/19

یداخل یرهایمتغ و منابع ریتأث کوچک یها شرکت در و درصد 6/40 صنعت. بود درصد 2/54 صنعت نوع ریتأث و درصد 9/8 شرکت

یدیتول یها شرکت مورد در خود قیتحق در( 2002) گرانید و کالور که ،(فروش زانیم اساس بر یبندطبقه) ییایاسپان بزرگ و متوسط کوچک،

جهینت نیا دادند،به انجام1994-1998 یها سال نیب یمال یدوره 5 یبرا 46 بزرگ یها شرکت یبرا ،یسودآور بر شرکت منابع ریتأث كه دندیرس

بوده درصد 44 کوچک یها شرکت و درصد 32 متوسط یها شرکت درصد، 8 بزرگ یها شرکت یبرا یسودآور بر صنعت نوع ریتأث ن،یهمچن. است

11. Acquaah & chi22- Olavarrieta & Friedmann33- Chang & Singh

29

درصد 2 از کمتر کوچک یها شرکت و درصد 11 متوسط یها شرکت درصد،.است بوده

شرکت ی( اندازه2-16-2 یها شرکت یاندازه نیب دادند نشان قیتحق یط( 2005) 1 گرانید و نکایک.دارد وجود یدار یمعن مثبت یرابطه یسودآور یها نسبت و ییاروپا

و ییایاسترال یها شرکت یاندازه معتقدند( 2006) 2 گرانید و سیالرن و یبخار. دارد ریتأث ها شرکت یسودآور بر هامتیق یعموم سطح شاخص

یها شرکت انگلستان کشور در دادند نشان قیتحق یط( 2005) 3گرانید و هستند تر باثبات یسودآور در تر کوچک یها شرکت به نسبت تر بزرگ

.است بازار یهانوسان و طیشرا تابع شتریب تر کوچک یها شرکت یسودآور تیفعال حجم لیدل به تر بزرگ یها شرکت است، معتقد( 1959) 4پينروس

تر بزرگ یها شرکت را،یز. هستند تر کوچک یها شرکت از سودآورتر گسترده، مختلف یهابخش یهاتیفعال روهاین نیا و دهستن متخصص یروهاین یدارا

. کنند یم حذف را یراقتصادیغ و زائد یهاتیفعال و کرده یابیارز را شرکت سهم بزرگ یها شرکت که کند یم انیب ،(1986) 5شفرد ن،یهمچن به بازار ناقص رقابت طیشرا در و اردارندیاخت در را فروش بازار از یمشخص

زانیم و متیق ازنظر یا کننده نییتع نقش توانند یم دارند که یقدرت لیدل.کنند فایا بازار، به محصول یعرضه

شرکت ( عمر2-16-3 و شده شركت یانسان یروین تجربه شیافزا باعث شرکت عمر شیافزا و کمتر زمان در محصول دیتول ندیفرآ شد خواهد باعث انساني نيروي یتجربه

در را شتریب یسودآور و یوربهره زین موضوع نیا. شود انجام ترنییپا ینهیهز(.7،1993بوسالنگام و 1993 ،6باگوتي) داشت خواهد یپ

،(1997) ماجومدار. دهد یم نشان را مزبور موضوع عکس یگرید قیتحق-1994 یها سال یبرا را یهند یها شرکت یسودآور بر شرکت عمر ریتأث

از سودآورتر ترجوان یها شرکت داد نشان یو یهاافته. یکرد یبررس 1988 نتيجه خود تحقيق در زین ،(1995) شيپر و ريتولد. هستند تریمیقد یها شرکت.ندارد وجود آن سودآوري و شركت عمر بين یا رابطه گرفتند

11- Cinca22- Lawrence33- Bokhari44- Penrose55- Shepherd66- Bhagwati77Bhoothalingam

30

دارایی به سرمایه ( نسبت2-16-4 ساختار در هیسرما از استفاده كنندمي استدالل ،(2000) 1ديگران و فيو وي

.دهد یم کاهش محسوس صورت به را یورشکستگ سکیر شرکت، یمال .است دیمف هاجنبه یاریبس از ها شرکت یبرا یورشکستگ سکیر کاهش یبرا سهامداران و اعتباردهندگان ه،یاول مواد کنندگانعرضه ان،یمشتر

.دارند ژهیو توجه شرکت یورشکستگ سکیر به گيري،تصميم سودآوري و بدهي سرمايه، بين ارتباط ،(2000) ديگران و فيو وي

یها شرکت براي نتايج. كردند بررسي را تايوان بزرگ و كوچك یها شرکت در سودآوري و سرمايه یرابطه كه تفاوت اين با بود مشابه بزرگ و كوچك

یمقايسه با همچنين،. بود تركوچك یها شرکت از بيشتر بزرگ یها شرکت نسبت بزرگ، یها شرکت كه شد مشخص ها شرکت یسرمايه ساختار یبده نسبت و دارند كوچك یها شرکت به نسبت یکمتر یهیسرما

. است کوچک یها شرکت از شتریب بزرگ یها شرکت-مي بيان مثبت را سرمايه و سودآوري بين ارتباط زین گرید تحقيقات جینتا یدوره براي را ها شرکت رشد نسبت ،(1997) 2ديگران و گروسكي. كنند

آنان قیتحق جینتا. کردند یبررس بلندمدت سودآوري گرفتن نظر در با جاري.دارد وجود یسودآور و هیسرما رشد نیب یمثبت ارتباط داد نشان

دارایی به بدهی ( نسبت2-16-5 دارند تمايل بدهي، طريق از مالي نیتأم مزاياي لیدل به ها شرکت مديران

طريق از مالي نیتأم اما، نمايند نیتأم را شركت مالي نيازهاي طريق اين از ها شرکت شد خواهد باعث موضوع اين و دارد پي در را بهره یهزينه بدهي

نیتأم هايهزينه پرداخت صرف یندهیآ هايسال در را خود درآمدهاي از بخشي و سيدنژاد) يافت خواهد كاهش ها آن یندهیآ سودآوري جه،یدرنت نمايد مالي

(.1381 آقايي، شیافزا که دندیرس جهینت نیا به خود قیتحق در( 2005) 3استرانگ و چن

. دارد ها آن یسودآور بر یریتأث ینیچن یها شرکت ییدارا به یبده نرخ یها سال یبرا ینیچ یها شرکت مورد در( 2005) رووي و لين قیتحق جینتا

معيار به سودآوري و بدهي نسبت بين ارتباط داد نشان 1997-2001 نیب مانند مواردي سودآوري اریمع كههنگامي. دارد یبستگ یسودآور گيرياندازه به سود یهیحاش و بهره ینهیهز پوشش بیضر ،ییدارا به سود یهیحاش

با یها شرکت و دارد سودآوري بر منفي ریتأث بدهي نسبت است، فروش11- Wei Fu et, al22- Geroski et, al3- Chen & Strange

31

بدهي نسبت با یها شرکت به نسبت كمتري سودآوري یدارا باال بدهي نسبت هیسرما یبازده از استفاده با سودآوري اگر ديگر، سوي از. هستند پايين

و شودمي معنادار بدهي نسبت و وريآسود بين يرابطه شود، گيرياندازه بازده از که یهنگام. است مطلوب یسودآور یبرا هیسرما و یبده از یبیترک بر منفي ریتأث بدهي نسبت شود،مي استفاده سودآوري یبرا ها ییدارا

و است معنادار رابطه رگرسيون، یكل مدل در. دارد سودآوري منفي ریتأث وريآسود باالبر بدهي نسبت كه دهد یم نشان ها لیوتحل هیتجز. دارد

تبلیغات ی( هزینه2-16-6 بر انیمشتر و است انیمشتر به محصوالت یمعرف غاتیتبل از هدف آشنا ها شرکت خدمات و متیق ت،یفیباک گرفته صورت غاتیتبل اساس

را ییکاال خريد، هنگام در مشتريان تا شد خواهد باعث موضوع اين. شوند یم .كردند كسب آن، یدرباره اطالعاتي غاتیتبل قیطر از كه کنند انتخاب

بر زین فروش ميزان افزايش و دارد فروش بر مستقيم ریتأث تبليغات ن،یبنابرا(.1996 1رابينسون،) است تأثيرگذار نيز شركت سود

ها شرکت نقدینگی و سودآوری ارزیابی2-17 شده ارائه یمختلف یها روش ها شرکت ینگینقد و یسودآور یابیارز یبرا ستمیب قرن لیاوا از که است یمال یها نسبت ها، آن از یک. یاست

یابیارز به که ییها شاخص ان،یم نیا در. است قرارگرفته مورداستفاده گران لیتحل خاص موردتوجه ربازید از پردازد، یم ها شرکت ینگینقد تیوضع19) 2تایبر و کیمل همچون یمال گران لیتحل تا شد موجب امر نیا. است بوده لیوتحل هیتجز با( 1985) 4کاکس و من شال و( 1980) 3نیالفل و چاردیر ،(74

بتوانندی( آن و یجار یها نسبت) یسنت ینگینقد یها شاخص یها بیع یها شاخص(. 2004 ،5ینماز و نتیط خوش) کنند ارائه را ینینو یها شاخص درجه نگرفتن نظر در شامل ینگینقد یسنت یها شاخص یرادهایا مزبور،

نکردن لحاظ و یجار یها یبده بازپرداخت زمان و یجار یها ییدارا ینگینقد نکهیا به توجه با نیهمچن. دهد یم قرار موردتوجه را کاال یموجود بیترک فروش) درآمد شیافزا ییشناسا لهیوس به را یجار تعهدات توانند یم رانیمد (مطالبات یبرا کاهش رهیذخ) نهیهز ییشناسا انداختن ریتأخ به ا( یهینس

یابیارز یبرا یبهتر اریمع سود به نسبت ینقد یها انیجر کنند، یکار دست

1- Robinson2 . Melyk & Birita3 . Richard & Laughlin4 . Shalman & Cox5 . Khoshtinat & Namaz

32

(1991) 2لزیم و کارسلو اعتقاد به(. 2004 ،1هو- انیش) است عملکرد یسنت یها نسبت با همراه نقد وجوه انیجر صورت یها نسبت از استفاده یها یینارسا و قوت نقاط از یبهتر درک باعث انیز و سود صورت و ترازنامه

ینگینقد یها شاخص نقش پژوهش نیا در. شود یم یتجار واحد کی یواقع و ها شرکت یسودآور یابیارز در نقد وجه انیجر صورت بر یمبتن و نینو

و زاده رینص) ردیگ یم قرار یموردبررس ینگینقد یها شاخص نیب یهمبستگ(.1391 همکاران،

نقدینگی: های شاخص2-18 را یمختلف یها شاخص ها شرکت ینگینقد یریگ اندازه یبرا پژوهشگران

و ینگینقد نینو یها شاخص یبررس به ادامه در که اند کرده یمعرف. شود یم پرداخته نقد وجه انیجر صورت بر یمبتن یها نسبت

نقدینگی نوین های شاخص دوره شاخص ،3ینگینقد ریفراگ شاخص شامل ینگینقد نینو یها شاخص

نقد وجه دوره شاخص ،5خالص ینقد مانده شاخص ،4نقد وجه لیتبد و یجار یها یبده دیسررس قیتطب شاخص و 7المبا شاخص ،6شده لیتعد

دوره شاخص المبا، شاخص محاسبه امکان انیم نیا در. باشد یم مطالبات به مطالبات و یجار یها یبده دیسررس قیتطب شاخص و شده لیتعد نقد وجه در اعتبار ،ینگینقد مازاد همچون یاطالعات به یدسترس عدم علت

یها شاخص نیبنابرا نشد؛ فراهم انتظار مورد ینقد انیجر و یجار حساب و نقد وجه لیتبد دوره شاخص ،ینگینقد ریفراگ شاخص شامل یموردبررس

(.1391 همکاران، و زاده رینص) است خالص ینقد مانده شاخص اقالم یوزن نیانگیم محاسبه با شاخص نیا ی:نگینقد ریفراگ شاخص

ینگینقد درجه نگرفتن نظر در به مربوط مشکل ،یجار نسبت دهنده لیتشک .کند یم مرتفع را یجار یها یبده بازپرداخت زمان و زمان یجار یها ییدارا(.1974 ،8تایبر و کیمل) است ریز شرح به مدل نیا اتیجزئ

وزن ها آن ینگینقد درجه به توجه با ،یجار یها ییدارا از کی هر به-1 محاسبه ها آن شده لیتعد مبلغ و شود یم داده اختصاص ینیمع

1 . Shian-Hau2 . Carslaw & Mills3 . Comprehensive Liquidity Index)CLI(4 . Cash Conversion Cycle)CCC(5 . Net Liquidity Balance Index)NLB(6 . Weighted Cash Conversion Cycle7 . Lambda8 . Melik & Berita

33

گردش معکوس یمنها ک: یاز است عبارت ییدارا هر وزن. شود یمیی.دارا هر

ینگینقد قدرت لیدل به) مدت کوتاه یها یگذار هیسرما و نقد وجه به-2. ندارد لیتعد به اجیاحت و شود یم داده اختصاص کی بیضر( باال

سپس و یافتنیدر یها حساب به ابتدا دیبا که نیا لیدل به کاال یموجود-3:گردد یم لیتعد ریز شرح به شود نقد وجه به لیتبد

(1-2) فرمولAINV=INV*)1-)1/TR(-)1/TINV((

و کاال یموجود نیانگیم INV شده، لیتعد یکاال یموجود AINV آن در کهTINV باشد یم کاال یموجود گردش .

مبلغ و محاسبه لیتعد بیضر یجار یها یبده از کی هر یبرا-4 ریز شرح به یپرداختن یها حساب. شود یم محاسبه ها آن شده لیتعد: شود یم لیتعد

APA=PA*)1-)1/TPA(( ( 2-2 فرمول )

TPA=PUR/PA ( 3-2 فرمول )

دوره، دیخر کل PUR شده، لیتعد یپرداختن اسناد و ها حساب APA آن در کهPA و یپرداختن اسناد و ها حساب نیانگیم TPA اسناد و ها حساب گردش

لیتعد قابل روش نیهم به زین ها یبده اجزاء ریسا البته. باشد یم یپرداختن(.1391 همکاران، و زاده رینص) هستند

: شود یم محاسبه ریز شرح به ینگینقد ریفراگ یها شاخص-5ACR=ACA/LCA ( 4-2 فرمول )

و شده لیتعد یجار ییدارا ACA ،ینگینقد ریفراگ شاخص ACR آن در کهLCA (.1391 همکاران، و زاده رینص) باشد یم شده لیتعد یجار یبده

که یجار نسبت یاصل رادیا یادیز حدود تا شود، یم مالحظه که گونه همان یها یبده بازپرداخت زمان و یجار یها ییدارا ینگینقد درجه نکردن لحاظ

. است شده رفع لیتعد بیضر یریکارگ به با است، یجار جزء عنوان به نقد وجه لیتبد دوره از تمنیگ :نقد وجه لیتبد دوره شاخص

یزمان فاصله شاخص، نیا. است ادکردهی گردش در هیسرما تیریمد یاتیح چه هر. است مطالبات وصول محل از نقد وجه افتیدر و ها یبده پرداخت نیب. دارد یبهتر ینگینقد شرکت باشد، تر کوتاه دوره نیا

34

،1تمنیگ) است ریز شرح به نقد وجه لیتبد دوره شاخص محاسبه فرمول1974 :)

CCC=OC-PP فرمول) 2-5 )

و ها حساب دوره PP و اتیعمل دوره OC نقد، وجه لیتبد دوره CCC آن در که. است یپرداختن اسناد: شود یم محاسبه ریز صورت به زین اتیعمل دوره

OC=INVP+RP ( 6-2 فرمول (

کاال یموجود ینگهدار دوره INVP و مطالبات وصول دوره RP آن در که: شود یم محاسبه ریز صورت به یپرداختن اسناد و ها حساب دوره. باشد یم

PP=PA/DCOGS ( 7-2فرمول(

شده تمام یبها DCOGS و یپرداختن اسناد و ها حساب نیانگیم PA آن در که همکاران، و زاده رینص) است( COGS/360) روزانه رفته فروش یکاال

1391.) تیوضع دادن نشان یبرا شاخص نیا در :خالص ینقد مانده شاخص

شاخص نیا. شود یم توجه بهادار اوراق و نقد وجه مانده به شرکت ینگینقد نشان نشده ینیب شیپ یازهاین با رابطه در را شرکت یواقع ینگینقد رهیذخ و شالمن) است ریز صورت به خالص ینقد مانده محاسبه نحوه. دهد یم

(. 1985 ،2کوکسNLB=)CASH+MKT-AP(/TA (8-2) فرمول

بهادار اوراق MKT نقد، وجه CASH خالص، ینقد مانده NLB آن در که رینص) باشد یم ییدارا کل TA و یپرداختن اسناد و ها حساب AP فروش، قابل(.1391 همکاران، و زاده

های شاخص به نسبت نقدینگی نوین های شاخص مزایای2-19 نقدینگی سنتی

.است تر مطلوب شرکت ینگینقد تیوضع باشد، یجار یها شاخص در توان گر انینما آن بیترک از نظر صرف یجار یها ییدارا گر،ید عبارت به

انگرینما آن بیترک از نظر صرف زین یجار یها یبده و شرکت پرداخت

1 . Gitman2 .Shalman & Kokes

35

؛1992 ،2یکار مک و یرودیل ؛1989 ،1کامات) است شرکت ینقد یازهاین نیا نواقص ازجمله(. 2002 ،4اندرو و یموتیت ؛1993 ،3نیاست و موس

بازپرداخت سرعت و یجار یها ییدارا ینگینقد زانیم به توجه عدم ها شاخص یها شاخص در. است کاال یموجود بیترک گرفتن دهیناد و یجار یها یبده یها یبده و ها ییدارا ینگینقد درجه کردن لحاظ منظور به ینگینقد نینو

شاخص شرح به) ها نسبت نیا دهنده لیتشک اقالم کردن دار وزن از یجار و مطالبات ینگینقد تیقابل نییتع یبرا. گردد یم استفادهی( نگینقد ریفراگ

ن،یهمچن و کاال یموجود ینگهدار دوره و مطالبات وصول دوره کاال، یموجود یها حساب پرداخت دوره ،یجار یها یبده بازپرداخت زمان نییتع یبرا

از پس. شود یم محاسبه( نقد وجه لیتبد دوره شاخص شرح به) یپرداختن در شرکت که شود حاصل جهینت نیا است ممکن یجار نسبت محاسبه

.است ینگینقد مناسب حد ای و کمبود مازاد، یدارا صنعت، متوسط با سهیمقا و کاال یموجود ینگهدار دوره مطالبات، وصول دوره سهیمقا از پس یول

است ممکن صنعت، متوسط با یپرداختن یها حساب پرداخت دوره از استفاده رو نیازا. برود سئوال ریز یجار نسبت یمبنا بر هیاول یریگ جهینت

فراهم شرکت تیوضع از یبهتر درک ینگینقد نینو و یسنت یها نسبت(.1391 همکاران، و زاده رینص) آورد یم

نقدینگی نگهداشت سطح و مالی اهرم2-20 شرکت ینقد یها استیس یده شکل در مهم نقش یمال اهرم که امر نیا

یاریمع عنوان به شرکت اهرم ازآنجاکه. است دهیرس اثبات به کند، یم فایا ارتباط توان یم شود، یم منظور یبده اوراق انتشار در شرکت ییتوانا یبرا

.نمود یابیارز معکوس را ینگینقد نگهداشت سطح و یمال اهرم نیب یبرا ینیگزیجا عنوان به استقراض از توانند یم ها شرکت ب،یترت نیا به

ها شرکت نکهیا ن،یا بر عالوه(. 1993 ،5جان) کنند استفاده نقد وجه ینگهدار نشده استفاده یبده تیظرف ای و ینگینقد گسترده ریذخا قیطر از توانند یم معکوس یارتباط انگریب کنند، حفظ را خود یمال یریپذ انعطاف ،(نییپا اهرم)(.2001 ،6یهارو و گراهام) است اهرم و ینگینقد ریذخا نیب

و ینگینقد ریذخا نیب یرخطیغ ارتباط استنباط که نمود توجه دیبا البته به وابسته شرکت، افتهی شیافزا اهرم ریتأث که دارد موضوع نیا بر داللت اهرم

سطوح فراوان، احتمال به(. 2007 ،7همکاران و یگن) است آن یجار سطح1 . Kamath2 . Lyroudi & Mc Carty3 . Moss& Stine4 . Timothy & Andrew5 . Jan6 . Graham & Harwey7 .Geny et al.

36

ن،یبنابرا و گردد یم یمال یدرماندگ با مواجهه به منجر شرکت اهرم یباال نه،یپرهز یورشکستگ سکیر کاستن منظور به ینگینقد شتریب ریذخا اندوختن دچار که ییها شرکت شود یم استدالل نیهمچن. بود خواهد تر محتمل شتریب ریمقاد ینگهدار یبرا یشتریب زهیانگ هستند، یمال یها تیمحدود

(. 1988 ،2همکاران و یفازار ؛2003 ،1تمنیت و انیمیهواک) دارند ینگینقد در ها آن شدن محدود احتمال که یحد تا دارند، ییباال اهرم که ییها شرکت

عنوان به را خود ینگینقد مانده ابد،ی شیافزا یخارج یمال نیتأم یآور جمع و یگن(. 2007 همکاران، و یگن) داد خواهند شیافزا یاطیاحت رهیذخ

استدالل( 2004) 4ازکان و ازکان و( 2004) 3لالیو و رایفر ،(2003) همکاران یذات سکیر کاهش منظور به ،یمال یدرماندگ طیشرا در ها شرکت که نمودند

) همکاران و میک که یدرحال دهند، یم شیافزا را خود نقد وجه سطوح خود، یمال یدرماندگ باالتر احتمال با که ییها شرکت نمودند انیب( 1998. کنند یم ینگهدار را ینگینقد از یتر نییپا سطح اند، مواجه

19) 5اموندید که گفت توان یم شده انجام یها پژوهش به یاجمال ینگاه با2) همکاران و یگن ،(1999) 7همکاران و اپلر ،(1998) 6همکاران و میک ،(84

سطح بر یمال اهرم اثر( 2004) ازکان و ازکان ،(2004) لالیو و رایفر ،(003 و( 2008) 8همکاران و فورد هار ،(1993) جان و مثبت را ینگینقد نگهداشت

یمنف را ینگینقد نگهداشت سطح بر یمال اهرم اثر( 2009) 9کوک و پرنکر ابتدا که رود یم انتظار شده مطرح یها استدالل به توجه با. نمودند یابیارز میمستق سپس و باشد معکوس ینگینقد نگهداشت سطح بر یمال اهرم ریتأث

.شود پیشین تحقیقات بر دوم: مروری بخش تحقیق پیشینه2-21

کشور داخل در شده انجام ( تحقیقات2-21-1 ذکرشده مختلف موارد در قیتحق اتیادب یبررس در که یقاتیتحق بر عالوه

باشد، یم حاضر قیتحق موضوع با مرتبط که یگرید قاتیتحق بخش نیا در: گردد یم اشاره

1 .Hoakimian & Titman2 . Farazy et al.3 . Ferira & Wi4 . Azkan5 . Diamond6 . Kim et al.7 . Opler8 Harford9 . Perenker & Kok

37

کردیرو با ها شرکت یسودآور بر ینگینقد اثر یبررس» عنوان با یپژوهش دیس و یقادر نیالد صالح ،یقادر سامان ، یقادر کاوه توسط« ها کرانه آزمون

یط خودرو رانیا یخودروساز شرکت در 1392 سال در زاده قادر میکر یونیرگرس خود و ها کرانه آزمون روش یریکارگ به با 1367-1390 یها سال

یها شاخص بر عالوه مطالعه نیا در. است شده انجام یعیتوز یها وقفه با شده استفاده زین آن نینو یها شاخص از ینگینقد یسنت و یمیقد

لیقب از یسودآور بر مؤثر یکنترل یرهایمتغ از راستا نیا در نیهمچن.است که دهد یم نشان جینتا.است شده استفاده یداخل ناخالص دیتول و یمال اهرم

. است رگذاریتأث ها شرکت یسودآور بر ینگینقد به یپژوهش در( 1391ی)ارشاد الهام ،ویدیسع ی،عل افشار اسدالله

یها شرکت در یگذار هیسرما ماتیتصم بر یمال اهرم ریتأث یبررس 1388 تا 1384 یها سال یط که تهران بهادار اوراق بورس در شده رفتهیپذ

در و یقیتلف ونیرگرس روش از یریگ اندازه نیا یبرا.پرداختند گرفته صورت یکنترل یرهایمتغ حضور با مورد،و برحسب یتصادف و ثابت اثرات گرفتن نظر

و یجار نسبت ها، ییدارا بازده ، یاتیعمل نقد انیفروش،جر ن،یوتوبیک ازجمله به یبده نسبت اریمع دو از پژوهش نیا در. است شده استفاده انباشته سود یمال اهرم یبرا ها ییدارا جمع به بلندمدت یبده نسبت و ها ییدارا جمع

اهرم نیب یخط رابطه چیه دهد یم نشان قیتحق جینتا. است شده استفاده.ندارد وجود یحالت چیه در ها شرکت یگذار هیسرما و یمال

اثر یبررس به یپژوهش در(1390) پور میابراه یمجتب و پور احمد احمد در شده رفتهیپذ یها شرکت یسودآور بر یاقتصاد و یمال یاصل یها شاخص یمال یصورتها اساس بر قیتحق نیا.پرداختند تهران بهادار اوراق بورس جینتا.است شده انجام1388 تا 1384 یزمان دوره یبرا شرکت 62 ساالنه دیتول و سهام متیق متوسط ، فروش ،رشد یمال اهرم نیب که دهد یم نشان

نیب اما.است داشته وجود یمعنادار ی رابطه یسودآور با یداخل ناخالص.ندارد وجود یمعنادار ی رابطه یسودآور و ینگینقد

،یمال اهرم ریتأث یبررس به یقیتحق در( 1389) یهاشم عباس دیس منظور نیبد. پرداخت شرکت یآت ارزش بر یسودآور و سود میتقس استیس استیس ،یمال اهرم ریتأث اول هیفرض در. است دهیگرد نیتدو هیفرض دو

یرهایمتغ ریتأث دوم هیفرض در و شرکت ارزش بر یسودآور و سود میتقس ،یآمار جامعه. است قرارگرفته آزمون مورد شرکت یآت ارزش بر مذکور دوره یط تهران بهادار اوراق بورس در شده رفتهیپذ یدیتول یها شرکت

انگریب ها داده لیوتحل هیتجز از حاصل جینتا. باشد یم 1387 یال 1380 یزمان .باشد یم ییتابلو یها داده از استفاده با یموردبررس هیفرض دو هر دیتائ

38

میتقس استیس ،یمال اهرم نیب دار یمعن و مثبت رابطه وجود گرید انیب به یرهایمتغ نیب نیهمچن. دارد وجود شرکت باارزش یسودآور و سود

بر عالوه. دارد وجود دار یمعن و مثبت رابطه شرکت یآت باارزش یموردبررس باال با شرکت یآت ارزش در شیافزا احتمال داد نشان پژوهش یها افتهی نیا

شتریب یسودآور و سود میتقس استیس ،یمال اهرم یها نسبت رفتن. شود یم

بدهي اهرم ریتأث بررسي به یقیتحق در( 1390) همکاران و یزیتبر بورس در) سهام دفتري ارزش به قيمت نسبت و آتي سودآوري بر عملياتي

یگذار هیسرما و مالي نیتأم تصميمات. پرداخت( تهران بهادار اوراق در ها شرکت. شوند یم اتخاذ ینگر ندهیآ با كه هستند تصميماتي ، ها شرکت

و نموده ارزيابي را مالي ابزارهاي از هرکدام ريسك مالي، نیتأم تصميمات یها یبده ها شرکت مالي مديران توسط شده گرفته كار به مالي ابزارهاي بدهي يعني عملياتي، بدهي اجزاء پژوهش، اين در منظور بدين. است عملياتي گرفته كار به اصلي مستقل متغيرهاي عنوان به برآوردي و یقرارداد عملياتي

سودآوري بر جداگانه طور به متغيرها اين از يك هر ریتأث و شوند یم نمونه. است گرديده بررسي دفتري ارزش به قيمت نسبت و سهامداران

طي تهران بهادار اوراق بورس در شده رفتهیپذ شركت 76 از متشكل پژوهش چند رگرسيون آزمون از پژوهش اين در. است 1387-1379 زماني دوره

بودن معنادار تعيين جهت تلفيقي هاي داده و تابلويي هاي داده روش به متغيره نوع تعيين براي. است گرديده استفاده وابسته و مستقل متغيرهاي بين ارتباط

هاسمن آزمون مورد برحسب و ليمر F آزمون از تركيبي هاي داده F آزمون از پژوهش یها هیفرض آزمون براي همچنين. است شده استفاده

كه دهد یم نشان پژوهش نتايج. است گرديده استفاده استيودنت t و فيشر دفتري ارزش به قيمت نسبت و آتي یسودآور با برآوردي عملياتي بدهي معيارهاي با قراردادي عملياتي بدهي که یدرحال دارد معناداري مثبت رابطه

.ندارد یدار یمعن رابطه(( P/B نسبت و آتي یسودآور و شرکت عملكردي بر مؤثر عوامل یبررس به یپژوهش در( 1386) همکاران و یسجاد .پرداخت تهران بهادار اوراق بورس در شده رفتهیپذ یها شرکت یسودآور

نسبت ،ییدارا به هیسرما نسبت عمر، اندازه، صنعت، نوع عامل شش ریتأث در شده رفتهیپذ یها شرکت یسودآور بر غاتیتبل ی نهیهز و ییدارا به یبده

اگر که هستند آن انگریب ها افته. یاست شده یبررس تهران بهادار اوراق بورس شوند، فیتعر ییدارا ی شده لیتعد بازده و ییدارا بازده ،یسودآور اریمع سه بر ییدارا به یبده نسبت و ییدارا به هیسرما نسبت اندازه، مانند ییرهایمتغ

39

بر غاتیتبل نهیهز و عمر صنعت، نوع اما. بود خواهند رگذاریتأث یسودآور. است ریتأث یب یسودآور

، ینگینقد دیجد یها شاخص از استفاده که دهد یم نشان قیتحق نیا جینتا . است یسودآور و ینگینقد نیب ارتباط یبررس یبرا یتر مناسب یها شاخص

کشورها ریسا در شده انجام قاتیتحق( 2-20-2 ریتأث یبررس به 2013 سال در 3ینیسائ ازمان و 2نیفیریا یبان ، 1لوالیماتم

مقاله نیا در. پرداختند سهامداران ی بازده در یتیریمد یها مهارت و اهرم ی بازده و سکیر پرداخت شیافزا شاهد که ریاخ یمال بحران که شده انیب

اهرم از تیریمد شود یم باعث یحدود تا است جهان سراسر در سهامداران یها مهارت یفاکتورها که ونیرگرس لیوتحل هیتجز. کند استفاده ازحد شیب

یتیریمد یها مهارت و اهرم که دهد یم نشان کند یم محاسبه را یتیریمد. دارند سهامداران ی بازده با را یمثبت ی رابطه ،رشد یمال اهرم» عنوان با یقیتحق به( 2012) 4جواردانایو و یژاوب یها سال یط« النکایسر در شده رفتهیپذ یها شرکت در یمال قدرت و شرکت است مسئله نیا یبررس مطالعه نیا یاصل مسئله. پرداختند2009 تا2000

یرهایمتغ دارد؟ قرار شرکت رشد مثبت ای یمنف ریتأث تحت یمال اهرم ایآ که اساس بر شود یم محاسبه فروش و سود ها، ییدارا کل توسط که یمال اهرم چندگانه ونیرگرس مدل از قیتحق نیا در نیهمچن. است شرکت رشد

یمال اهرم که دهد یم نشان قیتحق نیا جینتا یطورکل به. است شده استفاده.دارد یمال قدرت و رشد با یمثبت ی رابطه یافتنیدر یها حساب وصول و نقد وجه یبررس به( 2009) الهاجر و ینوبان

با رانیمد که داد نشان پژوهش جینتا. پرداخت نقد وجه گردش و یسودآور با توانند یم یافتنیدر یها حساب وصول دوره و نقد وجه لیتبد دوره کاهش

.دهند شیافزا را خود شرکت نقد وجه گردش و( فروش بازده) یسودآور دیسررس دوره کردن یطوالن و یموجود لیتبد دوره کاهش ن،یهمچن

شود یم شرکت ینقد گردش و یسودده کاهش موجب یپرداختن یها حساب(.2009 ،5الهاجر و ینوبان)

با نقد وجه لیتبد دوره نیب ارتباط یبررس به یپژوهش در( 2009) اری نسبت با نقد وجه لیتبد دوره که افتیدر و پرداخت شرکت اندازه و یسودآور

حقوق بازده نسبت با اما دارد یمعنادار یمنف یهمبستگ ها ییدارا بازده1 . Matemilola2 . Bani Eirifin3 . Ozman Saeini4 .Zhaobi & Vijvardana5 . Nobanee & AlHajjar

40

نقد وجه لیتبد دوره با یها شرکت نیهمچن. ندارد یهمبستگ سهام صاحبان یشتریب یسودآور ،یطوالن نقد وجه دوره با یها شرکت با سهیمقا در کوتاه(.2009 ،1ار)ی دارند

یسودآور و ینگینقد نیب ارتباط یبررس به یپژوهش در( 2004) یالجلل سطح و( فروش بازده) یسودآور نیب ها شرکت هیکل در که افتیدر و پرداخت

شده یریگ اندازه نقد وجه لیتبد دوره و یجار نسبت لهیوس به که ینگینقد عیصنا سطح در جینتا یبررس ن،یهمچن. دارد وجود یمنف معنادار ارتباط بود،

ریتأث ،یجار نسبت با سهیمقا در نقد وجه لیتبد دوره که داد نشان زین عنوان به ها شرکت اندازه و دارد ها شرکت یسودآور زانیم بر یتر تیبااهم(2004 ،2یالجلل) ردیگ قرار مدنظر دیبا یمهم عامل

و ییایمیش ،ییغذا) مختلف عیصنا یرو بر یپژوهش انجام با جوزت در را شرکت عملکرد تواند یم ینقد یها نسبت که داد نشان( کیالکترون

(2003 ،3جوزت) دهد نشان یبهتر نحو به مختلف عیصنا ارزش و یسودآور با ینگینقد تیریمد ارتباط یبررس( 2002)وانگ دوره نیب که داد نشان یو پژوهش جینتا. قرارداد موردمطالعه را ها شرکت

و سهام صاحبان حقوق بازده نسبت) یسودآور یها شاخص و نقد وجه لیتبد4(2002 وانگ،) دارد وجود یمعنادار و یمنف ارتباط( ها ییدارا بازده نسبت

یها نسبت یاطالعات ندهیافزا یمحتوا یبررس به( 1990)5وناتیل و بارلو و ترازنامه بر یمبتن یها نسبت با سهیمقا در ینگینقد انیجر صورت بر یمبتن

انیجر صورت بر یمبتن یها نسبت که افتندیدر و پرداختند انیز و سود صورت یها نسبت با سهیمقا در و هستند یاطالعات ندهیافزا یمحتوا یدارا ینگینقد. دارند سهام بازده با یشتریب یهمبستگ یسنت

پژوهش موضوع با مرتبط قاتیتحق خالصه 2-21

با ارتباط در شده انجام مطالعات قیتحق نهیشیپ و موزون اتیادب بخش در: است ریز شرح به آن خالصه که دیگرد انیب حاضر قیتحق

1 . Uyar2 . Eljelly3 . Jooste4 . Wang5 .Barlo & Lionat

41

یخارج و یداخل قاتیتحق خالصه 3-2 جدولیJJردف

جهینت عنوانسالمحقق

139یقادر10

JJJJJJJJJبر ینگینقد اثر یبررس با ها شJJJJJرکت یسJJJJJودآور

«ها کرانه آزمJJJJون کJJJJردیرو خ""ودرو رانیا یخودروساز شرکت

با 1367-1390 یها س"""ال یط و ها کرانه آزمون روش یریکارگ به

یها وقفه با یونیرگرس""""" خ"""""ودیعیتوز

بر ینگینقد که دهد یم نش""""""ان جینتا.است رگذاریتأث ها شرکت یسودآور

و افشار2همکاران

1391

بر یمJJال اهرم ریتأث یبررس در یگذار هیسJJJرما ماتیتصم

در شJJده رفتهیپذ یها شJJرکت تهJJران بهJJادار اوراق بJJورس

تا 1384 یها سJJJال یط که1388

رابطه چیه دهد یم نشان قیتحق جینتا و یم""""""""""ال اه""""""""""رم نیب یخط

چیه در ها ش""""رکت یگذار هیس""""رما.ندارد وجود یحالت

139پور احمد30

JJJاخص اثر یبررسJJJیها ش بر یاقتصJJJاد و یمJJJال یاصل

یها شJJJJJرکت یسJJJJJودآور اوراق بورس در شده رفتهیپذ

تهران بهادار

یمال اهرم نیب که دهد یم نشان جینتا س""هام متیق متوسط ، ف""روش ،رشد

یس""ودآور با یداخل ناخ""الص دی""تول و داش""""ته وج""""ود یمعن""""ادار ی رابطه یس"""""ودآور و ینگینقد نیب اما.است.ندارد وجود یمعنادار ی رابطه

138یهاشم49

JJأث یبررسJJرم ریتJJال اهJJیم، و سJJJJJود میتقسJJJJJ استیس

یآت ارزش بر یسJJJJJJJJودآورشرکت

و مثبت رابطه وج"""""ود گرید انی"""""ب به استیس ،یم"""ال اه"""رم نیب دار یمعن

ب""اارزش یس""ودآور و س""ود میتقس"" نیب نیهمچن. دارد وج""""ود ش""""رکت

یآت ب""اارزش یموردبررس"" یرهایمتغ وجود دار یمعن و مثبت رابطه شرکت

. دارد

5

و یزیتJJJبرهمکاران

1390

بJJدهي اهJJرم ریتJJأث بررسي و آتي سJJودآوري بر عملياتي

ارزش به قيمت نسJJJJJJJJJJبت بJJJورس در) سJJJهام دفJJJتري

( تهران بهادار اوراق

ب""دهي كه دهد یم نشان پژوهش نتايج و آتي یس""ودآور با ب""رآوردي عملياتي

رابطه دف""تري ارزش به قيمت نسبت بدهي که یدرحال دارد معناداري مثبت

معياره""""اي با ق""""راردادي عملي""""اتي و آتي یس""ودآور و ش""رکت عملكردي

.ندارد یدار یمعن رابطه( (P/B نسبت

و یسJJجاد6همکاران

1386

یسودآور بر مؤثر عوامل یبررس در ش"""""ده رفتهیپذ یها ش"""""رکت

تهران بهادار اوراق بورس

سه اگر که هس""تند آن انگری""ب ها افتهی بازده و ییدارا بازده ،یسودآور اریمع ش""وند، فی""تعر ییدارا ی ش""ده لیتعد نس"""""بت ان"""""دازه، مانند ییرهایمتغ

به یب""ده نس""بت و ییدارا به هیس""رما خواهند رگذاریتأث یسودآور بر ییدارا

42

یداخل قاتیتحق خالصه 3-2 جدول ادامهیخارج و

نهیهز و عمر ص"""نعت، ن"""وع اما. ب"""ود.است ریتأث یب یسودآور بر غاتیتبل

201 لوالیماتم73

JJJJأث یبررسJJJJرم ریتJJJJو اه در یتیریمد یها مهارت

سهامداران ی بازده

یها مهارت و اه""رم که دهد یم نش""ان ی ب"""ازده با را یمثبت ی رابطه یتیریمد

.دارند سهامداران و یژااوب8

جواردانایو201

2 و شJJرکت ،رشد یمJJال اهرم

یها شJJرکت در یمJJال قJJدرت «النکایسر در شJJJJده رفتهیپذ2009 تا2000 یها سال یط

که دهد یم نش"""ان قی"""تحق نیا جینتا و رشد با یمثبت ی رابطه یم""ال اه""رم.دارد یمال قدرت

9 و ینوبJJJJانالهاجر

2009

وص""""""ول و نقد وجه یبررس"""""" یس""ودآور با یافتنیدر یها حساب

نقد وجه گردش و

با رانیمد که داد نش""ان پژوهش جینتا دوره و نقد وجه لیتبد دوره ک"""""اهش

توانند یم یافتنیدر یها حساب وصول گ""ردش و( ف""روش ب""ازده) یسودآور

شیاف"""زا را خ"""ود ش"""رکت نقد وجه. دهند

200اری109

JJاط یبررسJJدوره نیب ارتب و یسودآور با نقد وجه لیتبد

شرکت اندازه

با نقد وجه لیتبد دوره که افتی""""""در یهمبس"""تگ ها ییدارا ب"""ازده نس"""بت

نس""""بت با اما دارد یمعن""""ادار یمنف س""""هام ص""""احبان حق""""وق ب""""ازده.ندارد یهمبستگ

200یالجل114

ینگینقد نیب ارتباط یبررس یسودآور و

زین"" عیص""نا س""طح در جینتا یبررس"" در نقد وجه لیتبد دوره که داد نش"""ان

ریت""""أث ،یج""""ار نس""""بت با سهیمقا یس"""ودآور زانیم""" بر یتر تیب"""ااهم.دارد ها شرکت

200وانگ122

JJJJاط یبررسJJJJتیریمد ارتب و یسJJJJJJJJودآور با ینگینقد

ها شرکت ارزش

نیب که داد نش"""ان یو پ"""ژوهش جینتا یها ش"""""اخص و نقد وجه لیتبد دوره

حق"""وق ب"""ازده نس"""بت) یس"""ودآور ب"""ازده نس"""بت و س"""هام ص"""احبان

یمعن""ادار و یمنف ارتب""اط( ها ییدارا.دارد وجود

سوم فصل

43

قیتحق یشناس روش

: مقدمه3-1 و است واقعيت يك كشف علمي، پژوهش و تحقيق نوع هر انجام از هدف اجزاي هاي ويژگي به مربوط منطقي روابط كشف و كاوش مبناي بر واقعيت هاي رويه از متابعت علمي، پژوهش يك از منظور. دارد قرار پژوهش موضوع

و علمي ابزارهاي و ها روش از استفاده جريان در كه است منطقي و منظم هركس معرفت. گردد رعايت بايد پژوهش موضوع عوامل ساختن مرتبط كه دارد محيط از یو یها افتیدر چگونگي به بستگي مورد، هر به نسبت محيط به نسبت تحقيق لهیوس به كه شناختي. باشد ناروا يا روا است ممكن یانسان تجربه و مشاهده به یمتک که است یشناخت درواقع شود، مي ايجاد تحقيقي به تواند مي شود، واقع آزمون مورد آن صحت که یزمان و است

علوم در. گويند انساني علم يا دانش آن به كه گردد تبديل واقعيت به مقرون صورت خود خاص روش با محيط به نسبت معرفت يا شناخت انساني،

محقق يك. شود مي اطالق شناسي روش يا متدلوژي آن به كه گيرد مي

44

روش انتخاب. باشد تحقيق روش تعيين دنبال به بايد موضوع، ازانتخاب پس بنابراين دارد، بستگي آن اجرايي امكانات و پژوهش موضوع اهداف به تحقيق

كه گرفت تصميم تحقيق يك انجام و بررسي روش مورد در توان مي هنگامي انتخاب از هدف گر،ید عبارت به. باشد مشخص آن اهداف و موضوع ماهيت كند آغاز را روشي و شيوه چه نمايد مشخص محقق كه است آن تحقيق روش

براي كه هايي پاسخ به دستيابي در تر سريع و تر آسان تر، دقيق هرچه را او تا نراقي، سيف و نادري) نمايد ياري شده، گرفته نظر در تحقيق هاي پرسش1385 .) نییتب به ابتدا منظور، اين براي. گردد یم بيان تحقيق یمتدلوژ فصل اين در قلمرو به سپس. پردازيم مي قیتحق یها هیفرض و سؤاالت ، تحقيق روش

.شود یم اشاره ها داده یگردآور وهیش و قیتحق یآمار نمونه و جامعه ، قیتحق .گردد یم فیتعر یاتیعمل صورت به قیتحق یها مدل و رهایمتغ ادامه، در

موضوعات ریسا و ها هیفرض آزمون جهت مورداستفاده یآمار یها روش.شود یم حیتشر ادامه در زین یشناس روش به مربوط

تحقیق سؤاالت3-2 و یسودآور با یمال اهرم نیب ارتباط که است آن بر یسع قیتحق نیا در

موارد به توجه با لذا ردیگ قرار آزمون مورد ها شرکت ینگینقد یها شاخص شرح به هاست، آن یبرا یپاسخ افتنی یپ در پژوهش نیا که یسؤاالت ادشدهی: گردد یم ارائه ریز

بقيه به نسبت كمتري سود حاشيه ، باالتر مالي اهرم با ها شرکت آيا ( 1-1دارند؟ ها شرکت

بقيه به نسبت كمتري دارايي بازده ، باالتر مالي اهرم با ها شرکت آيا ( 1-2دارند؟ ها شرکت

كمتري سهام صاحبان حقوق بازده ، باالتر مالي اهرم با ها شرکت آيا( 1-3دارند؟ ها شرکت بقيه به نسبت

بقيه به نسبت كمتري جاري نسبت ، باالتر مالي اهرم با ها شرکت آيا( 1-4دارند؟ ها شرکت

بقيه به نسبت كمتري آني نسبت ، باالتر مالي اهرم با ها شرکت آيا (1-5دارند؟ ها شرکت

تحقیق های فرضیه3-3 مطالعات و پژوهش ینظر یمبان هیپا بر ق،یتحق سؤاالت به پاسخ منظور به :ردیگ یم قرار آزمون مورد و شده مطرح ریز یها هیفرض گرفته صورت یتجرب

45

.دارد وجود معناداریرابطه سود حاشيه و مالي اهرم نیب 1-1.دارد وجود معناداریرابطه دارایی بازده و مالي اهرم نیب 1-2

وجود معناداریرابطه سهام صاحبان حقوق بازده و مالي اهرم نیب( 1-3 .دارد.دارد وجود معناداریرابطه جاری نسبت و مالي اهرم نیب (1-4.دارد وجود معناداریرابطه آنی نسبت و مالي اهرم نیب( 1-5

46

ها آن سنجش نحوه و تحقیق متغیرهای3-4

متغیرهای وابسته، متغیر شامل تحقیق این در موردمطالعه متغیرهایاند: شده گیری اندازه زیر شرح به کنترلی متغیرهای و مستقلوابسته: ( متغیر3-4-1

و درآمد آوردن دست به در شرکت توانایی به : سودآوری1سودآوری سودآوری گیری اندازه معیار ،تنها خالص سود ای کند. درآمد می اشاره سود استفاده زیر معیارهای از متغیر این سنجش برای تحقیق این باشد. در می

شد. خواهد خالص فروش به ویژه سود نسبت: 2سود ی حاشیه

ها دارایی خالص به ویژه سود :نسبت 3ها دارایی ی بازده

) یا ویژه ارزش به ویژه سود : نسبت 4سهام صاحبان حقوق ی بازده( سهام صاحبان حقوق

: 1-3 شماره مدل

قدرت یا و شود می گفته نقدینگی گردش در پول حجم : به5نقدینگی مدت. که کوتاه تعهدات انجام توانایی از است عبارت شرکت یک نقدینگی

شد: خواهد استفاده زیر معیارهای از آن ارزیابی برای جاری های بدهی جمع بر را جاری های دارایی جمع هرگاه:6جاری نسبت

که است نرخی جاری آید. نسبت می دست به جاری نسبت کنیم تقسیم عددی ارتباط نرخ دهد. این می نشان را تجاری واحد کلی نقدینگی وضعیت

طورکلی کند. به می بیان را مدت کوتاه بدهی و جاری های دارایی بین بیشتری تأمین بستانکاران باشد تر بزرگ جاری نسبت چه هر گفت توان می

را جاری اقالم ی همه که است این جاری نسبت بزرگ داشت. نقص خواهند(.1391گیرد. )اکبری، می نظر در یکسان نقدینگی ازلحاظ

جاری های دارایی کل از کاال موجودی کردن باکم نسبت این: 7آنی نسبت نشان وضوح به نسبت شود. این می تقسیم جاری های بدهی بر و شده محاسبه

دارد بیشتری ثبات ارزش، ازلحاظ که جاری دارایی از قسمت آن که دهد می1 . Profitability2 . PM3 . ROA4 . ROE5 . Liquidity6 . Current ratio7 . Quick Ratio

47

طلبکاران پشتوانه تواند می میزان چه تا است کمتر آن در کاهش احتمال و یک از بیش (. نسبت1391 گیرد)اکبری، قرار مدت کوتاه مطلوب معموالشود. می تلقی: 2-3 شماره مدل

( متغیرهای مستقل:3-4-2 موردنیاز مالی منابع تأمین منظور به که است بدهی : میزان 2مالی اهرم

به اهرم (. این2001گردد)هامپتون، می کسب موردنیاز دارایی کسب برای دارد. اهرم ( بستگی مالی کارمزدهای و بهره )هزینه مالی ثابت های هزینه عدم صورت در شود می ایجاد قرضه اوراق فروش یا وام گرفتن با مالی

از مالی اهرم محاسبه داشت. برای نخواهد وجود مالی اهرم وام دریافتشد: خواهد استفاده زیر رابطه

دارایی کل به بدهی کل : نسبت مالی اهرم اهرم های ارزش که هستند هایی آن باال اهرم با های شرکت تحقیق این در

که هستند هایی آن پایین اهرم با های شرکت و دارند کل میانگین از باالتردارند. کل میانگین از کمتر اهرم های ارزش

کنترلی ( متغیرهای3-4-3 با مالی اهرم بین رابطه بالقوه، صورت به توانند می که کنترلی متغیرهای

شرح به دهند، قرار تأثیر تحت را ها شرکت نقدینگی های شاخص و سودآوریباشند: می زیر

شرکت های دارایی طبیعی لگاریتم:3شرکت اندازه

شرکت عمر طبیعی : لگاریتم4شرکت سن

سهام دفتری قیمت به بازار :قیمت5شرکت رشد

ها دارایی ثابت/کل های : دارایی6ها دارایی بودن مشهود شرکت ( اندازه3-4-3-1

برخوردار بیشتری اعتبار از شرکت باشد، تر بزرگ شرکت اندازه چه هر بیشتر، بخشی تنوع امکان دلیل به بزرگ های شرکت این، بر بود. عالوه خواهد ریسک اطالعات، منظم افشای و مختلف مالی منابع از استفاده امکان

2 . Financial Leverage3 .Size4 .Age5 .Growth6 .Tang

48

این با مواجهه در گذاران سرمایه (. لذا1388 بولو، و دارند) ثقفی کمتری بر انتظار نمایند. بنابراین، می مطالبه را کمتری انتظار مورد بازده ها، شرکت

منفی رابطه سهام صاحبان حقوق هزینه و شرکت اندازه بین که است این برای شرکت های دارایی طبیعی لگاریتم از پژوهش این باشد. در داشته وجود

گردد: می استفاده شرکت اندازه سنجش

آن: در کهSIZEitشرکت : اندازه iسال در tو

Aitشرکت دارایی : خالص iسال در tباشد. می

شرکت( رشد)رشد های ( فرصت3-4-3-2 رشد های فرصت با های شرکت که باورند این ( بر2013افس) و بوژلبن

های فرصت بین که رود می انتظار دارند. بنابراین، نیز بیشتری ریسک باالتر، داشته وجود مثبت رابطه آن سهام صاحبان حقوق هزينه با شرکت رشد

صاحبان حقوق دفتری قیمت به بازار قیمت نسبت از مطالعه این باشد. در صورت به که گردد می استفاده شرکت رشد های فرصت سنجش برای سهام،

شود: می محاسبه زیر

49

آن: در که

i,t :شرکت رشد یها فرصت i سال در t ؛و t سال در i شرکت سهام صاحبان حقوق بازار ارزش :

. باشد یم t سال در iشرکت سهام صاحبان حقوق یدفتر ارزش :

تحقیق قلمرو3-5 ریز شرح به پژوهش یزمان و یمکان ،یموضوع قلمرو شامل قیتحق قلمرو:گردد یم ارائه

رابطه یبررس به یموضوع ازلحاظ حاضر پژوهش ی:موضوع قلمرو در شده رفتهیپذ یها شرکت ینگینقد یها شاخص و یسودآور با یمال اهرم

.پردازد یم تهران بهادار اوراق بورس در شده رفتهیپذ یها شرکت شامل قیتحق یمکان قلمرو: یمکان قلمرو.باشد یم تهران بهادار اوراق بورس

1387 یها سال یزمان فاصله حاضر، پژوهش یزمان دوره: یزمان قلمرو.است 1391 تا

آماری جامعه3-6 معين زمان کی در كه است موجودات از مجموعه ترين بزرگ جامعه، .باشند مي مشخصه صفت يك داراي حداقل و گيرد مي قرار ما موردتوجه

و مشترك آماري، جامعه عناصر همه بين كه است صفتي مشخصه، صفت(. 1385 همکاران، و سرمد) باشد جوامع ساير از آماري جامعه متمايزكننده

دسترس در اطالعات وجود ،یتحقيق هر انجام براي الزم شرط ترديد، بدون هاي شرکت به مربوط اطالعات ايران، كنوني وضعيت در كه باشد یم برخوردار یشتریب یدسترس تیقابل از بهادار اوراق بورس در شده رفتهیپذ

یها شرکت هیکل را پژوهش نیا در موردمطالعه جامعه اساس، نیا بر. است 1391 تا 1387 یزمان دوره یط تهران بهادار اوراق بورس در شده رفتهیپذ

و یمال یها صورت اطالعات به یدسترس سهولت و تیفیک. دهد یم لیتشک جامعه نیا انتخاب لیدال ازجمله ها، شرکت سهام متیق رینظ اطالعات ریسا

.است یآمار نمونه انتخاب شرایط و آماری نمونه3-7

آمار هاي روش از دارد بنا كه تحقيقي يا مطالعه هر ريزي برنامه درصد چقدر نمونه اندازه كه است مطرح سؤال اين د،ینما استفاده استنباطي

50

اصول كشف انساني، علوم تحقيقات عمده هاي هدف از يكي ازآنجاکه. باشد؟ به عنايت با و باشد یآمار جامعه به میتعم قابل كه است معتبري هاي آگاهي و جامعه يك دهنده تشكيل اعضاي همه از اطالعات آوري جمع که نیا تقريبا

نمونه گزينش از ناگريز انساني علوم تحقيقات در بنابراين است، غيرممكن از یموردبررس نمونه انتخاب جهت (.1385 نراقي، سيف و نادري) هستيم

از یامجموعه دادن قرار با رو نیازا. است شده استفاده یگرغربال کیتکن قرار به شده گرفته نظر در یارهایمع. شود یم غربال یآمار جامعه ارهایمع:رندیز

قیتحق یزمان دوره از شیپ ها شرکت رشیپذ- 1 قیتحق یزمان دوره در مدنظر یها شرکت یمال یهاصورت وجود- 2 اطالعات نبودن ناقص- 3

رهیغ و بانک مانند نباشند یمال ها شرکت- 4

.باشند نداشته ماه 3 از شیب یمال وقفه- 5 موردنظر یزمان دوره در که اندقرارگرفته یموردبررس ییها شرکت یعنی

در ها آن سهام و انددرآمده تهران بهادار اوراق بورس تیعضو به قیتحق نیا ها آن و نمود دوفروشیخر را ها آن سهام توانیم و شود یم عرضه بورس

ساالنه وگزارشات یمال یهاصورت و باشندیم دارا را الزم یفاکتورها یتمام آورده زین رهیمد ئتیه یها گزارش در و شده دیتائ بازرسان توسط که را ها آن

نیا خود تیسا در ای و تهران بهادار اوراق بورس تیسا قیطر از را اند شده. آوردبدست است موجود ها شرکت

97 بورس، در شده رفتهیپذ یها شرکت مجموع از و فوق طیشرا اساس بر. دندیگرد انتخاب 1391 یال 1387 یزمان بازه در شرکت

ها داده وتحلیل تجزیه و اطالعات گردآوری روش3-8 روش از ابتدا از،یموردن اطالعات و ها داده یآور جمع یبرا پژوهش نیا در

و ینظر یمبان اساس، نیا بر که شده استفاده یاسناد مطالعات و یا کتابخانه .دیگرد یگردآور نیالت و یفارس یتخصص مجالت و کتب از پژوهش اتیادب

به مراجعه قیطر از قیتحق یها هیفرض آزمون یبرا الزم یها داده سپس یها گزارش منتخب، یها شرکت یحیتوض یها ادداشتی و یمال یها صورت

اوراق بورس سازمان یآمار و یریتصو ویآرش فشرده، یها لوح ، رهیمد ئتیه ریتدب یافزارها نرم نیهمچن و بهادار اوراق بورس ینترنتیا گاهیپا تهران، بهادار یبررس جهت اطالعات به یابیدست یبرا. شد استخراج نینو آورد ره و پرداز

یمال یصورتها در موجود اطالعات از ینگینقد و یسودآور بر یمال اهرم ریتأث51

یها بانک نیهمچن و تهران بهادار اوراق بورس تیسا ، موردنظر یها شرکت.شد خواهد استفاده مربوط یافزارها نرم و یاطالعات ها، آن دقت و صحت از نانیاطم حصول از پس شده یگردآور یها داده

Excel افزار نرم گسترده صفحه به رهایمتغ از کی هر محاسبه جهت

ها داده یینها لیوتحل هیتجز. دندیگرد آماده لیوتحل هیتجز یبرا و شده منتقل روش. است شده انجام Eviews یاقتصادسنج افزار نرم کمک به زین

نیا رایز باشد یم رهیمتغ چند ونیرگرس قیتحق نیا در اطالعات یگردآور وابسته ریمتغ انسیوار از اندازه چه میکن درک تا کند یم کمک ما به روش

از نیهمچن. باشد یم نییتب قابل ها کننده ینیب شیپ از یا مجموعه توسط.کرد میخواه استفاده زین پانل یها داده

تحقیق های مدل برآورد در مورداستفاده آماری روش3-9 شده استفاده تلفیقی های داده تکنیک از تحقیق های مدل برآورد منظور به

مقطعي و زماني سري هاي داده دودسته تركيب از كه تلفیقی های است. داده مورداستفاده محققین توسط ای گسترده طور به امروزه شود، مي حاصل

كه مواردي براي روش اين از محققين موارد، از بسياري گیرد. در می قرار زماني يا و نمود بررسي مقطعي يا زماني سري صورت به را مسائل توان نمي

و زماني سري هاي داده كنند. ادغام مي استفاده است، كم ها داده تعداد كه مشاهدات، تعداد افزايش دلیل به بيشتر آن از استفاده ضرورت و مقطعي

میان خطی هم کاهش و واریانس ناهمسانی کاهش آزادي، درجه بردن باال داراي تلفیقی هاي داده از (. استفاده2009 ، )گجراتی باشد می متغیرهاگردد: مي معرفي مزايا اين از اي پاره ذيل در که است فراواني مزاياي

لیقب نیا از و كشورها ها، بنگاه افراد، به یقیتلف هاي داده که ییازآنجا.1 واحدها اين در واريانس ناهمساني وجود دارند، ارتباط زمان طي واحدها ناهمساني اين تواند مي یقیتلف هاي داده با تخمين تکنيک .شود مي محدود

. دهد قرار بررسي و مالحظه مورد خاص تکي متغيرهاي با را واريانس یخط هم بيشتر، تغييرپذيري شتر،یب اطالعات یدارا یقیتلف یها داده.2

یها داده به نسبت باالتر كارايي و بيشتر آزادي درجات متغيرها، ميان كمتر یها روش از یکی که آن خصوص به. باشند یم یمقطع و یزمان یسر

.باشد یم یزمان یسر و یمقطع یها داده بیترک ، یخط هم کاهش نموده فراهم ها داده كلي تحليل براي مناسب چارچوبي ، یقیتلف یها داده.3

.نمايند مي ايفا را مهمي نقش برآورد خطاي كاهش يا حذف در و و مقطعي هاي داده در یسادگ به توان نمي كه را تأثيراتي ، یقیتلف یها داده.4

.كنند مي معين بهتر نمود، مشاهده زماني سري

52

که را یتورش توانند یم واحد، هزاران یبرا داده ارائه با یقیتلف یها داده.5 ی(کل و یجمع صورت به) ها بنگاه ای افراد لحاظ جهیدرنت است ممکن(.2003 ، سائویه ؛ 2009 ، یگجرات) سازند حداقل شود، حاصل

تلفیقی های داده با رگرسیون های مدل تخمین3-10 با اغلب شود، یم استفاده یقیتلف یها داده از ها آن در که یروابط برآورد با مدل کی دهنده نشان ریز مدل ،یکل حالت در. است مواجه ییها یدگیچیپ

:است یقیتلف یها داده

3-3 شماره مدل

زمان به t =1,2,…,T و یمقطع یواحدها انگریب i =1,2,…,N آن در که

و t س""ال در یمقطع واحد نیام i یبرا وابسته ریمتغ زین Yit .دارد اشاره در یمقطع واحد نیام i یب""را یتصادف ریغ مستقل ریمتغ نیام k زین ) صفر نیانگیم یدارا اخالل جمله شود یم فرض. است t سال

م""دل مجه""ول یپارامترها . باشد یم ( ) ث""ابت انسی""وار و ( در مستقل ریمتغ نیام k راتییتغ به نسبت وابسته ریمتغ واکنش که هستند

i و مقطع نیام tکنند یم یریگ اندازه را زمان نیام . یمقطع یواحدها همه یبرا بیضرا نیا که شود یم فرض یکل حالت در

ب""ودن ریمتغ"" مطالعات، از یاریبس در یول. است متفاوت مختلف، یزمان و اریبس"" ها زمان یتم""ام یب""را هم و مق""اطع یتم""ام یب""را هم بیض""را نیا

موردمطالعه موض""وع تیم""اه به توجه با دیبا پژوهشگر و است محدودکننده نیا. دینما نییتع پارامترها خصوص در را یمقتض یها فرض ط،یشرا ریسا و

(:2003 ، نیگر) نمود میتقس ریز حالت پنج به توان یم را مدل است قادر اخالل جمله که شود یم فرض و اند ثابت بیضرا یتمام.1

:دهد حیتوض را یزمان و یمقطع یواحدها انیم یها تفاوت تمام

4-3 شماره مدل

53

یبرا مبدأ از عرض یول اند ثابت( ها بیش) رهایمتغ به مربوط بیضرا.2:است متفاوت مختلف، مقاطع

5-3 شماره مدل نیب مبدأ از عرض یول اند، ثابت( ها بیش) رهایمتغ به مربوط بیضرا.3

:است متفاوت ها زمان و مقاطع

شماره مدل 3-6

:اند متفاوت مختلف، مقاطع یبرا بیضرا همه.4

7-3 شماره مدل :اند متفاوت مختلف، مقاطع و ها زمان یبرا بیضرا همه.5

8-3 شماره مدل یها حالت که گفت توان یم مذکور یها مدل نیتخم یها روش خصوص در

به باش""ند، متغ""ير يا ث""ابت ض""رايب از کی ک""دام که نیا به توجه با 4 و 3 ،2.شوند یم میتقس 2یتصادف اثرات ای 1ثابت اثرات یها مدل

تلفیقی های داده از استفاده با تخمین مراحل3-11 ای""آ که است نیا ش""ود یم مط""رح یک""اربرد مطالع""ات در اغلب که یس""ؤال

مب""دأها از ع""رض که نیا ای"" و دارد وجود مبدأها از عرض یبرابر بر یمبن یشواهد آزم""ون، نیا یب""را (H0) ص""فر هیفرض"". باش""ند یم متف""اوت مختلف، مقاطع یبرا

را م""ذکور هیفرض"". است مختلف مق""اطع یب""را مب""دأها از ع""رض یبرابر انگری""ب و گ""رفت نظر در مب""دأها از عرض یرو یخط ودیق مجموعه کی عنوان به توان یم

:نمود استفاده ریز صورت به مریل Fآماره از آن آزمون یبرا

1 - Fixed Effects2 - Random Effects

54

یرهایمتغ تع""داد :k ،یزم""ان دوره طول :Tمقاطع، تعداد: Nآن در که ع"رض با ونیرگرس"" ب"رازش از حاصل یپسماندها مجذور : ،یحیتوض

ونیرگرس"" ب""رازش از حاصل یپسماندها مجذور : و برابر یمبدأها از ش""ده محاسبه Fآم""اره مق""دار چه چن""ان. است متفاوت یمبدأها از عرض با

ش""دن رد. ش""ود یم رد H0 هیفرض باشد، جدول Fیبحران مقدار از تر بزرگ مختل""ف، مق""اطع یب""را مب""دأ از ع""رض که است یمعن نیا به صفر، هیفرض

و شد خواهد مطرح ديگري اساسي سؤال صورت نیا در. باشد یم متفاوت ث"ابت ط"ور به مختلف مق"اطع مب"دأ از ع"رض در تف"اوت آيا که است اين آن

بين اختالف اين توانند مي تص"""""ادفي عملكرده"""""اي که نیا يا كند مي عمل ه""اي داده ادبي""ات در روش دو اين. نمايد بي""ان تري واضح ط""ور به را مق""اطع هس""تند مش""هور تصادفي اثرات و ثابت اثرات هاي روش به ترتيب به تلفيقي

.گيرد مي قرار موردبحث اختصار به فوق هاي روش ادامه در کهثابت اثرات ( مدل3-11-1

واح"""دهاي از يک هر( مس"""تقل وج"""ود" )تکي" مالحظه ب"""راي روش يک باشد متف""اوت مق""اطع، از يک هر ب""راي مب""دأ از عرض که است آن مقطعي

ادبيات در روش، اين. است ثابت مقاطع ميان شيب ضرايب کنيم فرض اما ث""ابت اث""رات اص""طالح. است مع""روف ث""ابت اث""رات روش به یاقتصادس""نج

مق""اطع، انی""م مب""دأ از ع""رض تفاوت باوجود که است قتیحق نیا از یناش نش""ان منظ""ور به روش، نیا در. کند ینم رییتغ زم""ان یط مب""دأها از ع""رض

مج""ازي متغ""ير تکنيک از مقاطع، بين( ثابت اثرات) مبدأ از عرض تغيير دادن(.2009 گجراتي،) شودمي استفاده

تصادفی اثرات ( مدل3-11-2 ف""رض اس""ت، ثابت مبدأ از عرض شود فرض که آن یجا به روش نیا در از ع""رض با برابر مي""انگيني با تص""ادفي متغير يک مبدأ از عرض که شود یم

م"دل که است نیا در یتص"ادف و ثابت اثر مدل یاصل تفاوت. باشد یم مبدأ کند یم ف""رض( ش""رکت) مقطع هر مخصوص و ثابت را خطا جمله ثابت، اثر

هر یب""را یتص""ادف جمله را پس""ماند عنصر ،یتص""ادف اث""رات م""دل کهیدرحال ره""ايیمتغ با خطا جمله ،یتص""ادف اث""رات م""دل در. کند یم ف""رض گ""روه نیا ث"""ابت، اث"""رات م"""دل در که یدرحال ستین همبس"""ته م"""دل یحیتوض"""

گ"ردد مش"خص که آن منظ"ور به (.2009 گج""راتي،) دارد وج"ود یهمبستگ از اس""ت، تر مناسب برآورد یبرای( تصادف اثرات ای ثابت اثرات) روش کدام

.گردد یم استفاده 1هاسمن آزمون1- Hausman Test

55

هاسمن ( آزمون3-11-3 را یآزم""ون("" 1978) هاس""من ،یتص""ادف و ث""ابت اث""رات نیب انتخاب یبرا

یدارا آزم"ون، نیا آم"اره .است مع"روف هاسمن آزمون به که نمود شنهادیپ یحیتوض"" یرهایمتغ تع"داد که بوده یآزاد درجه با ( ) دو- یکا عیتوز

مدل که است نیا بر دال صفر هیفرض آزمون، نیا اساس بر. باشد یم مدل م""دل که است آن بر یمبتن مقاب""ل، هیفرض"" و است سازگار یتصادف اثرات روش ش""ود، رفتهیپذ H0 که یدرص""ورت نیبن""ابرا. است س""ازگار ث""ابت اثرات عن""وان به و ش""ود یم داده حیت""رج ث""ابت اث""رات روش به یتصادف اثرات اث""رات روش صورت، نیا ریغ در. شود یم انتخاب کاراتر و تر مناسب روش یبح""ران مق""دار از ش""ده محاسبه دوی- کا آم""اره مق""دار اگر. کاراست ث""ابت

م""دل از و رد ص""فر هیفرض"" باش""د، تر بزرگ یآزاد درجه با جدول دوی- کا دوی- کا آم"""اره مق"""دار اگر ب"""رعکس و ش"""ود یم اس"""تفاده ث"""ابت اث"""رات ص"فر هیفرض" باش""د، تر ک"وچک ج"دول دوی- کا یبح"ران مقدار از یمحاسبات

م"رجح ث"ابت اث"رات م"دل بر یتص""ادف اث"رات م"دل یعنی ش""ود، یم رفتهیپذ(.2003 ، نیگر) است

و وابسته متغیر بین رابطه بودن خطی ( آزمون3-11-4مدل مستقل متغیرهای

رابطه بودن یخط ساده، یخط ونیرگرس مدل از استفاده شرط نیاول یهیبد. باشد یم قیتحق وابسته ریمتغ با مستقل یرهایمتغ ای ریمتغ نیب

ونیرگرس مدل از توان ینم شرط نیا یبرقرار عدم صورت در که است و یخط رابطه ازلحاظ قیتحق مدل یابیارز یبرا. کرد استفاده یخط

با را قیتحق مستقل یرهایمتغ از کی هر پراکنش نمودار توان یم یرخطیغ نیهمچن نمود، قضاوت ها آن رابطه نوع مورد در و کرد رسم وابسته ریمتغ

شریف آزمون توان یم باشد، یشخص قضاوت از فارغ که تر قیدق یدرروش در. نمود اجرا قیتحق وابسته ریمتغ با مستقل یرهایمتغ از کی هر یرو بر را

در. است شده استفاده F آزمون از موضوع نیا یابیارز یبرا حاضر قیتحق ونیرگرس مدل در موجود روابط بودن یخط انگریب H0 هیفرض آزمون نیا با مستقل یرهایمتغ انیم یخط رابطه وجود عدم انگریب H1 هیفرض و

.باشد یم قیتحق وابسته ریمتغ مستقل)خودهمبستگی متغیرهای خطی هم ( آزمون3-11-5

مستقل( متغیرهای وجود عدم ،یعلم قیتحق کی مدل اعتبار دیتائ طیشرا از گرید یکی

ا)ی یهمبستگ .باشد یم قیتحق مستقل یرهایمتغ انیمی( خط هم اصطالحا

56

از یخط یتابع مستقل ریمتغ کی دهد یم نشان که است یتیوضع یخط هم ق،یتحق مدل شود یم گفته حالت نیا در. است مستقل یرهایمتغ ریسا

ق،یتحق مدل در که یدرصورت. باشد ینم یمعنادار مستقل یرهایمتغ یدارا است ممکن باشد، داشته وجود یهمبستگ شدت به مستقل یرهایمتغ نیب

نیتر جیرا از یبرخ. باشد داشته ونیرگرس لیوتحل هیتجز یرو یمخرب اثرات یناش قیتحق مستقل یرهایمتغ انیم یخودهمبستگ جهیدرنت که اثرات نیا:باشد یم ریز شرح به شود یمبیضرا در حیناصح یها عالمت-1 ریمتغ شدن اضافه صورت در یقبل بیضرا ریمقاد در مالحظه قابل رییتغ-2

مسئله به دیجد که یریمتغ-3 تر اضافه صورت در بوده، دار یمعن یونیرگرس مدل در قبال

.شود یم دار یمعن ریغ دیجد ریمتغ شدن شیافزا دیجد ریمتغ شدن اضافه با مدل یخطا اریمع انحراف نیتخم-4.ابدی یم یمعنادار یها آزمون در کننده گمراه جهینت-5 ق،یتحق مستقل یرهایمتغ یخودهمبستگ یریگ اندازه یها روش نیمعتبرتر از

.شود یم فیتعر ریز صورت به که باشد یم 1انسیوار شیافزا عامل آزمون:شود یم حاصل آماره یبرا حالت سه آزمون نیا جهیدرنت

عدم دهنده نشان باشد 1 آمده دست به آماره مقدار که یدرصورت(1 در ماندهیباق مستقل یرهایمتغ ریسا با موردنظر مستقل ریمتغ یهمبستگ

.باشد یم مدل شتریب یهمبستگ دهنده نشان باشد، تر بزرگ شده حاصل آماره مقدار چه هر مدل در ماندهیباق مستقل یرهایمتغ ریسا با مربوطه مستقل ریمتغ

.باشد یم به مربوط یهمبستگ باشد، 5 از تر کوچک آمده دست به آماره مقدار اگر(2

.باشد ینم دار یمعن قیتحق یرهایمتغ ریسا با مربوطه مستقل ریمتغ نیب دیشد یهمبستگ به اشاره باشد، 5 از تر بزرگ آمده دست به آماره اگر(3

نیا رفع یبرا دیبا که بوده، قیتحق یرهایمتغ ریسا با مربوطه مستقل ریمتغ.دیشیاند چاره مشکل تحقیق شناسی روش3-12

نیتخم از قبل اس""ت، یبی""ترک ن""وع از پ""ژوهش نیا یها داده نکهیا به توجه با یب"را. گ"ردد مش"خصیی( ت"ابلو ای یقیتلف) نیتخم روش که است الزم ها مدل

احتم""ال که یمشاهدات یبرا. است شده استفاده مریل F آزمون از منظور نیا از کم""تر ها آن آزم""ون آم""اره گرید یعبارت به ای باشد%"" 5 از شتریب ها آن آزمون که یمش""اهدات یب""را و ش""ود یم اس""تفاده یقیتلف روش از باش""د، جدول آماره

11-Variance Inflation Factor

57

ییت""ابلو روش از م""دل نیتخم یب""را اس""ت،%"" 5 از کمتر ها آن آزمون احتمال اث"""رات" م"""دل دو از اس"""تفاده با خ"""ود ییت"""ابلو روش. شد خواهد اس"""تفاده

ک""دام از که نیا نییتع"" یب""را. ردیگ"" انج""ام تواند یم" ثابت اثرات" وی" تصادف که یمش""اهدات. است ش""ده استفاده هاس""من آزمون از ش""ود، اس""تفاده م""دل

که یمش""اهدات و ث""ابت اث""رات مدل از است%"" 5 از کمتر ها آن آزمون احتمال نیتخم یب""را یتص""ادف اثرات مدل از است%"" 5 از شتریب ها آن آزمون احتمال

.شود یم استفاده مدل

چهارم فصلهاداده لیتحل و هیتجز

58

مقدمه 4-1 اين در پژوهش طرح مبناي بر شده انجام هايتحليل و تجزيه از حاصل نتايج

تحقيق روش با كه مناسب آماري هايتكنيك از گيريبهره با. شودیم ارائه فصل و تجزيه بن""دي،دس""ته ش""ده آوريجمع ه""ايداده دارند، سازگاري متغيرها نوع و

.گيردمي قرار آزمون مورد تحقيق فرضيه نهايت در و تحليل

یفیتوص آمار4-2 و م""دل ب""رآورد نیهمچن متغيره""ا، عم""ومي مشخص""ات بررسي منظ""ور به الزم متغيرها به مرب""وط توص""يفي آم""ار با آش""نايي آنه""ا، دقيق تحليل و تجزيه-ش""اخص ش""امل و پردازدیم جامعه یپارامترها محاسبه به یفیتوص آمار. است

آم""ار("" 1-4) ش""ماره ج""دول در. باشدیم... و جامعه یپراکن""دگ و یمرکز یها انح""راف و نهیکم نه،یش""یب ان""ه،یم ن،یانگی""م شامل پژوهش یرهایمتغ یفیتوص (CURR) یج""ار نس""بت ریمتغ"" یب""را مث""ال عن""وان به. است شده آورده اریمع ،1.18 ،1.27 بیت""رت به اری""مع انح""راف و ممینی""م مم،یم""اکز ان""ه،یم ن،یانگیم

.باشدیم 0.60 و 0.22 و 4.44پژوهش یرهایمتغ یفیتوص آمار-1-4جدول

انحرافاریمع نیکمتر نیشتریب انهیم نیانگیم ریمتغ

0.6044 0.2200 4.4400 1.1800 1.2666 (CURR) یجار نسبت0.5046 0.0800 3.6800 0.7800 0.8259 (QUICKی)آن نسبت

22.8971 -123.3700 170.7900 14.9900 19.4651 )PM سود هیحاش (0.1230 -0.3300 0.6300 0.1200 0.1329 )ROA ییدارا بازده (

0.8588 -16.0400 3.0900 0.3500 0.2813 صاحبان حقوق بازده(ROE) سهام

0.1785 0.0900 1.3100 0.6300 0.6224 (LEV) مالی اهرم0.6703 4.3800 8.0600 5.8800 5.9962 (SIZE) شرکت اندازه0.2476 0.0000 1.6400 1.0800 1.0538 (AGEشرکت) سن4.9493 -18.0300 87.0700 2.2600 3.1341 (GROWTHشرکت) رشد

0.1948 0.0000 0.8900 0.2200 0.2639ها)دارایی بودن مشهود

TANG)

59

پژوهش یرهایمتغ یهمبستگ سیماتر 4-3) س"""طح در پ"""ژوهش یرهایمتغ نیب یهمبس"""تگ زانیم""" ری"""ز ج"""دول در

sig≤0.01 ")و (sig≤0.05 ")ضریب میزان مثال عنوان است. به شده داده نشان م"یزان به(" CURR) ج"اری نس"بت و (LEV) مالی اهرم متغیر بین همبستگی

باشد.می دار معنی0.01 خطای سطح در که باشد- می0.492پژوهش یرهایمتغ یهمبستگ سیماتر-2-4جدول

PM ROA ROE CURR QUICK LEV SIZE AGEGROWT

HTANG

سود حاشیه)PM(

Pearson Correlation 1

Sig. )2-tailed(

N 485

دارایی بازده)ROA(

Pearson Correlation .755** 1

Sig. )2-tailed( .000

N 485 485

حقوق بازدهسهام صاحبان

(ROE(

Pearson Correlation .172** .207** 1

Sig. )2-tailed( .000 .000

N 485 485 485

جاری نسبت(CURR(

Pearson Correlation .383** .527** .094* 1

Sig. )2-tailed( .000 .000 .039

N 485 485 485 485

آنی نسبت(QUICK(

Pearson Correlation .425** .449** .098* .888** 1

Sig. )2-tailed( .000 .000 .030 .000

N 485 485 485 485 485

مالی اهرم(LEV(

Pearson Correlation -.453** -.518** -.201** -.492** -.419** 1

Sig. )2-tailed( .000 .000 .000 .000 .000

N 485 485 485 485 485 485

شرکت اندازه(SIZE(

Pearson Correlation .190** -.131** .119** -.158** -.036 .015 1

Sig. )2-tailed( .000 .000 .008 .000 .426 .739

N 485 485 485 485 485 485 485

شرکت سن(AGE(

Pearson Correlation -.071 .181** .012 -.171** -.106* .161** .049 1

Sig. )2-tailed( .118 .000 .800 .000 .020 .000 .277

N 485 485 485 485 485 485 485 485

شرکت رشد(GROWTH(

Pearson Correlation .178** .118** -.615** .142** .019 .039 -.084 .053 1

Sig. )2-tailed( .000 .009 .000 .000 .684 .394 .064 .244

N 485 485 485 485 485 485 485 485 485

بودن مشهودهادارایی

(TANG(

Pearson Correlation -.120** -.150** -.138** -.303** -.348** -.057 -.009 -.062 -.003 1

Sig. )2-tailed( .005 .000 .000 .000 .000 .209 .838 .175 .947

N 485 485 485 485 485 485 485 485 485 485

**. Correlation is significant at the 0.01 level )2-tailed(.

ترکيبي هايداده بکارگيري روش تعيين 4-4-داده از اس""تفاده با س""وم فصل در شده اشاره یهامدل حاضر، پژوهش در

ب"ورس در ش""ده رفتهیپذ ش""رکت 97 به مرب""وط( ش""رکت-سال) ترکيبي هاي س""وم فصل در آنچه مط""ابق بن""ابراين،. شودمي زده تخمين تهران بهادار اوراق

م""ورد در بايد ترکي""بي، ه""ايداده از اس""تفاده با م""دل تخمين از پيش ش""د، بيان

60

ابت""دا. نم""ود گ""يريتصميم ن،یتخم در هاداده گونه اين بکارگيري مناسب روش که شود مشخص بايد -تفاوت) هاداده پانل ساختار گرفتن نظر در به نيازي اصوال به مرب""وط ه""ايداده ت""وانمي اينکه يا دارد وج""ود( ش""رکت خ""اص اث""رات يا ها

اس""تفاده م""دل تخمين در آن از و ک""رد("" Pooling) ادغ""ام را مختلف یهاش""رکت F آزم""ون آم""اره از اخ""ير تص""ميم اخذ ب""راي اي،معادله تک ه""ايتخمين در. نمود

پ""ذيرش يا رد درب""اره آزم""ون، اين نت""ايج براس""اس. ش""ودمي اس""تفاده( مریل) روش انتخ""اب درب""اره نه""ايت در و هاش""رکت خ""اص ث""ابت آث""ار براب""ري فرض""يه نت""ايج 3-4 شماره جدول. شودمي گيريتصميم پانل هايداده روش يا کالسيک قی""تحق یهام""دل م""ورد در را ش""ده ياد فرضيه به مربوط("" F آماره) چاو آزمون:دهدمي نشان)Panel) یقیتلف يا( Pooling) یبیترک روش انتخاب براي(مریل )F آزمون نتايج-3-4جدول

F آماره(H0) صفر فرضيهمدل درجهآزمون نتيجهp-valueآزادی

اول مدل-معني شرکت خاص اثرات

نيستند دار مناسب Pooling روش)

(است4.9337096,3830.0000

H0 شودمي رد پانل یهاداده روش)

(شودیم انتخاب

دوم مدل-معني شرکت خاص اثرات

نيستند دار مناسب Pooling روش)

(است3.610896,3830.0000

H0 شودمي رد پانل یهاداده روش)

(شودیم انتخاب

مدل سوم

-معني شرکت خاص اثراتنيستند دار

مناسب Pooling روش)(است

2.755196,3830.0000H0 شودمي رد

پانل یهاداده روش)(شودیم انتخاب

مدلچهارم

-معني شرکت خاص اثراتنيستند دار

مناسب Pooling روش)(است

2.502296,3830.0000H0 شودمي رد

پانل یهاداده روش)(شودیم انتخاب

مدلپنجم

-معني شرکت خاص اثراتنيستند دار

مناسب Pooling روش)(است

3.966696,3830.0000H0 شودمي رد

پانل یهاداده روش)(شودیم انتخاب

95 اطمين""ان س""طح در ش""ودمي دي""ده("" 3-4) ش""ماره ج""دول در که گونههم""ان نیبن""ابرا اس""ت، شده رد آزمون صفر فرض پژوهش یهامدل یتمام در درصد،

یهامدل نیب از انتخاب بحث جهینت در. نمود استفاده پانل یهاداده روش از دیبا هاس""من آزم""ون از منظ""ور نیا یب""را که دی""آیم شیپ یتص""ادف و ث""ابت اث""رات

.شودیم استفاده 1مدل

PMi,t= α+ β1LEVi,t +β2SIZEi,t+β3AGEi,t +β4GROWTHi,t +β5TANGi,t + ei,t

2مدلROAi,t= α+ β1LEVi,t +β2SIZEi,t+β3AGEi,t +β4GROWTHi,t +β5TANGi,t + ei,t

61

3مدلROEi,t= α+ β1LEVi,t +β2SIZEi,t+β3AGEi,t +β4GROWTHi,t +β5TANGi,t + ei,t

4مدلCURR,t= α+ β1LEVi,t +β2SIZEi,t+β3AGEi,t +β4GROWTHi,t +β5TANGi,t + ei,t

5مدل QUICK,t= α+ β1LEVi,t +β2SIZEi,t+β3AGEi,t +β4GROWTHi,t +β5TANGi,t + ei,t

اثJJرات و ثJJابت اثJJرات مJJدل نیب انتخJJاب یبرا هاسمن آزمون 4-5یتصادف

اث""رات م""دل نیب انتخ""اب یب""را شد داده حیتوض"" قبل فصل در که هم""انطور آزم""ون جینتا. ش""ودیم اس""تفاده هاس""من آزم""ون از ث""ابت اث""رات ای"" یتص""ادف:باشدیم( 4-4) شماره جدول شرح به پژوهش یهامدل یبرا هاسمنیتصادف اثرات و ثابت اثرات مدل نیب انتخاب یبرا هاسمن آزمون جینتا-4-4جدول

(H0) صفر ی فرضیهمدلی آماره

2 درجهآزمون نتيجهp-valueآزادی

مدل اول

تصادفی اثرات روشاست مناسب

22.947750.0003H0ثابت اثرات )روش شودمي رد

است( مناسب مدل دوم

تصادفی اثرات روشاست مناسب

31.211350.0000H0ثابت اثرات )روش شودمي رد

است( مناسب مدل سوم

تصادفی اثرات روشاست مناسب

46.739250.0000H0ثابت اثرات )روش شودمي رد

است( مناسب مدل

چهارم تصادفی اثرات روش

اثرات )روش شودمي تأیید2.729950.7415H0است مناسباست( مناسب تصادفی

مدلپنجم

تصادفی اثرات روش اثرات )روش شودمي تأیید6.892550.2288H0است مناسب

است( مناسب تصادفی از دیبا پژوهش سوم و دوم اول، یهامدل در که است آن انگریب باال، جدول جینتا

یتص""ادف اث""رات روش از دی""با پنجم و چه""ارم یهام""دل در و ث""ابت اثرات روش.نمود استفاده

انسیوار یناهمسان آزمون 4-6 آزم""ون از انسی"وار یناهمس""ان مش"کل وج"ود یبررس" یب"را پ"ژوهش نیا در

.است شده استفاده سبرگیو و کوک – پاگان بروش

62

کشف یبرا سبرگیو و کوک – پاگان بروش آزمون آزمون جینتا-5-4جدولانسیوار یناهمسان

(H0) صفر فرضيهمدلبروش 2 آماره

و کوک – پاگانویسبرگ

p-valueآزمون نتيجه

هاواریانساول مدل59.100.0000همسانند

H0واریانس )ناهمسانی شودمي رد دارد( وجود

هاواریانسدوم مدل 42.780.0000همسانند

H0واریانس )ناهمسانی شودمي رد دارد( وجود

هاواریانسسوم مدل 4523.620.0000همسانند

H0واریانس )ناهمسانی شودمي رد دارد( وجود

هاواریانسچهارم مدل151.320.0000همسانند

H0واریانس )ناهمسانی شودمي رد دارد( وجود

هاواریانسپنجم مدل177.740.0000همسانند

H0واریانس )ناهمسانی شودمي رد دارد( وجود

در است، شده آورده 5-4 شماره جدول در که آزمون نیا از حاصل جینتا بنابر ای هااحتمال رایز) دارد وجود انسیوار یناهمسان مشکل پژوهش یهامدل یتمام

p-value نیا یینها نیتخم نیبن""ابرا (.است 0.05 از کم""تر شده محاسبه یها در هاانسیوار یهمسان فرض تا ردیگیم صورت GLS آزمون از استفاده با هامدل حل بیترت نیا به هاانسیوار یناهمسان مشکل و بماند برقرار ونیرگرس لیتحل

.شود

پژوهش یهاهیفرض آزمون جینتا 4-7

اول مدل آزمون جینتا( 4-7-1اول هیفرض :

0 :Hندارد. وجود معناداریرابطه سود حاشيه و مالي اهرم بین:H1 دارد وجود معناداریرابطه سود حاشيه و مالي اهرم نیب.

PMi,t= α+ β1LEVi,t +β2SIZEi,t+β3AGEi,t +β4GROWTHi,t +β5TANGi,t + ei,t

اول مدل آزمون یآمار جینتا خالصه-6-4جدول انحرافضرایبمتغیر

t آمارهمعیارمعناداری) سطح

sig)VIF

-----35.678012.17352.93080.0036(C) مبدأ از عرض

18.26693.3044-5.52800.00001.03-(LEV) مالی اهرم

0.41972.4284-0.17280.86291.01-(SIZE) شرکت اندازه

0.92784.05350.22890.81911.03(AGEشرکت) سن

63

0.23920.10312.32030.02091.01(GROWTHشرکت) رشد

15.36153.5126-4.37330.00001.01-(TANGها)دارایی بودن مشهود

داری(معنی فیشر)سطحF آماره42.4231

(0.0000)

2.0438واتسن دوربین آماره

0.8963شده تعدیل تعیین ضریب0.9179تعیین ضریب

:1یخط هم چند وجود نییتع از یخط یت""ابع مستقل ریمتغ کی دهدیم نشان که است یتیوضع یخطهم

باشد باال ونیرگرس معادله کی در یخطهم اگر. است مستقل یرهایمتغ ریسا و دارد وج""ود ییب""اال یهمبس""تگ مس""تقل یرهایمتغ نیب که است یمعن نیبد

با. نباشد برخ"وردار ییباال اعتبار یدارا مدل ،2R بودن باال وجود با است ممکن متغیره""ای کلیه ب""رایVIF مق""دار6-4 ش""ماره ج""دول آخر س""تون به توجه

خطیهم مستقل متغیرهای بین باشد. بنابراین( میVIF<5 )5 از کمتر مستقلباشد.می اعتبار دارای شده برازش مدل ندارد. بنابراین وجود

دی""با آم""ده، دست به جینتا براساس پژوهش هیفرض آزمون از قبل نیهمچن کل معن""اداري یبررس براي منظور نیبد .نمود حاصل نانیاطم جینتا صحت از

) ش""ده محاس""به F آماره احتمال به توجه با .دیگرد استفاده F آزمون از مدل.است معنادار شده برازش یونیرگرس مدل که نمود ادعا توانیم ،(0.0000

92 ح"دود نم"ود، ادعا ت"وانیم ش"ده ب"رازش م"دل نییتع بیضر به توجه با یرهایمتغ توسط ،(س""ود هیحاش"") م""دل وابس""ته ریمتغ"" در راتییتغ از درصد

.شودیم داده حیتوض مستقل

:اول فرضيه نتيجه رابطه وجود دهندهنشان باال جدول در LEV مستقل ریمتغ یبرآورد بیضر

.است 0.05 یخطا س""طح در سود هیحاش و یمال اهرم انیم معنادار و یمنف ق،ی"تحق مس"تقل ریمتغ" نیا بیضر یب"را ش"ده محاس"به p-value زانیم رایز

و رد H0 ف""رض كه گفت ت""وانیم نیبن""ابرا .است آم""ده بدست 0.05 از کمتر در س""ود هیحاش"" و یم"ال اهرم نیب ديگر عبارت به. است شده تأييد H1 فرض.دارد وجود یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح

رابطه عدم دهندهنشان باال جدول در SIZE مستقل ریمتغ یبرآورد بیضر رای""ز. است 0.05 یخطا سطح در سود هیحاش و شرکت اندازه انیم معنادار

از بش""تر ق،یتحق مستقل ریمتغ نیا بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم هیحاش و شرکت اندازه نیب که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05.ندارد وجود یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در سود

1 -Multicollinearity

64

رابطه ع"دم دهندهنشان باال جدول در AGE مستقل ریمتغ یبرآورد بیضر رای""ز. است 0.05 یخطا س""طح در س""ود هیحاش و شرکت سن انیم معنادار

از شتریب ق،یتحق مستقل ریمتغ نیا بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم هیحاش"" و شرکت سن نیب که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05.ندارد وجود یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در سود

وجود دهندهنشان باال جدول در GROWTH مستقل ریمتغ یبرآورد بیضر 0.05 یخطا سطح در سود هیحاش و شرکت رشد انیم معنادار و مثبت رابطه مس""تقل ریمتغ"" نیا بیضر یب""را ش""ده محاس""به p-value زانیم"" رای""ز. است

رشد نیب که گفت ت""وانیم نیبن""ابرا .است آمده بدست 0.05 از کمتر ق،یتحق.دارد وجود یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در سود هیحاش و شرکت وج""ود دهن""دهنش""ان ب""اال ج""دول در TANG مس""تقل ریمتغ یبرآورد بیضر س""طح در س""ود هیحاش"" و هاییدارا ب""ودن مش""هود انی""م معن""ادار و یمنف رابطه

ریمتغ نیا بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم رایز. است 0.05 یخطا که گفت ت""وانیم نیبن""ابرا .است آم""ده بدست 0.05 از کمتر ق،یتحق مستقل

رابطه %95 ن""انیاطم س""طح در س""ود هیحاش"" و هاییدارا ب""ودن مش""هود نیب.دارد وجود یمعنادار

دوم مدل آزمون جینتا( 4-7-2دوم هیفرض :

0 :Hندارد. وجود معناداریرابطه دارايي بازده و مالي اهرم بین:H1 دارد وجود معناداریرابطه دارايي بازده و مالي اهرم نیب.

ROAi,t= α+ β1LEVi,t +β2SIZEi,t+β3AGEi,t +β4GROWTHi,t +β5TANGi,t + ei,t

دوم مدل آزمون آماری نتایج -خالصه7-4جدول

ضرایبمتغیر انحرافمعیار

t آماره

سطحمعناداری

(sig)VIF

-----0.78970.11047.15320.0000(C) مبدأ از عرض

0.16030.0361-4.44020.00001.03-(LEV) مالی اهرم

65

0.10880.0225-4.83970.00001.01-(SIZE) شرکت اندازه

0.10960.04082.68340.00761.03(AGEشرکت) سن

0.00210.00082.54360.01141.01(GROWTHشرکت) رشدها)دارایی بودن مشهود

TANG)-0.10190.0340-2.99470.00291.01

فیشر)سطحF آمارهداری(معنی

14.0371(0.0000)

دوربین آمارهواتسن

2.0645

0.7873تعیین ضریب تعدیل تعیین ضریب

شده0.7312

:1یخط هم چند وجود نییتع از یخط یت""ابع مستقل ریمتغ کی دهدیم نشان که است یتیوضع یخطهم

باشد باال ونیرگرس معادله کی در یخطهم اگر. است مستقل یرهایمتغ ریسا و دارد وج""ود ییب""اال یهمبس""تگ مس""تقل یرهایمتغ نیب که است یمعن نیبد

با. نباشد برخ"وردار ییباال اعتبار یدارا مدل ،2R بودن باال وجود با است ممکن متغیره""ای کلیه ب""رایVIF مق""دار7-4 ش""ماره ج""دول آخر س""تون به توجه

خطیهم مستقل متغیرهای بین باشد. بنابراین( میVIF<5 )5 از کمتر مستقلباشد.می اعتبار دارای شده برازش مدل ندارد. بنابراین وجود

دی""با آم""ده، دست به جینتا براساس پژوهش هیفرض آزمون از قبل نیهمچن کل معن""اداري یبررس براي منظور نیبد .نمود حاصل نانیاطم جینتا صحت از

) ش""ده محاس""به F آماره احتمال به توجه با .دیگرد استفاده F آزمون از مدل.است معنادار شده برازش یونیرگرس مدل که نمود ادعا توانیم ،(0.0000

79 ح"دود نم"ود، ادعا ت"وانیم ش"ده ب"رازش م"دل نییتع بیضر به توجه با یرهایمتغ توسط ،یی(دارا ب""ازده) م""دل وابس""ته ریمتغ"" در راتییتغ از درصد

.شودیم داده حیتوض مستقل:دوم فرضيه نتيجه

رابطه وجود دهندهنشان باال جدول در LEV مستقل ریمتغ یبرآورد بیضر .است 0.05 یخطا سطح در ییدارا بازده و یمال اهرم انیم معنادار و یمنف

ق،ی"تحق مس"تقل ریمتغ" نیا بیضر یب"را ش"ده محاس"به p-value زانیم رایز و رد H0 ف""رض كه گفت ت""وانیم نیبن""ابرا .است آم""ده بدست 0.05 از کمتر

ب""ازده و یم""ال اه""رم نیب که گفت توانیم نیبنابرا. است شده تأييد H1 فرض.دارد وجود یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در ییدارا

رابطه وجود دهندهنشان باال جدول در SIZE مستقل ریمتغ یبرآورد بیضر 0.05 یخطا س""طح در ییدارا ب""ازده و ش""رکت ان""دازه انی""م معن""ادار و یمنف

1 -Multicollinearity

66

مس""تقل ریمتغ"" نیا بیضر یب""را ش""ده محاس""به p-value زانیم"" رای""ز. است اندازه نیب که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از کمتر ق،یتحق

.دارد وجود یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در ییدارا بازده و شرکت رابطه وجود دهندهنشان باال جدول در AGE مستقل ریمتغ یبرآورد بیضر

.است 0.05 یخطا سطح در ییدارا بازده و شرکت سن انیم معنادار و مثبت ق،ی"تحق مس"تقل ریمتغ" نیا بیضر یب"را ش"ده محاس"به p-value زانیم رایز

و شرکت سن نیب که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از کمتر.دارد وجود یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در ییدارا بازده

وجود دهندهنشان باال جدول در GROWTH مستقل ریمتغ یبرآورد بیضر یخطا س""طح در ییدارا ب""ازده و ش""رکت رشد انی""م معن""ادار و مثبت رابطه ریمتغ"" نیا بیضر یب""را ش""ده محاس""به p-value زانیم"" رای""ز. است 0.05

که گفت ت""وانیم نیبن""ابرا .است آم""ده بدست 0.05 از کمتر ق،یتحق مستقل یمعن""ادار رابطه %95 ن""انیاطم س""طح در ییدارا ب""ازده و ش""رکت رشد نیب

.دارد وجود رابطه وج""ود دهن""دهنشان باال جدول در TANG مستقل ریمتغ یبرآورد بیضر یخطا س""طح در ییدارا ب"ازده و هاییدارا ب"ودن مش"هود انی""م معن""ادار و یمنف

ریمتغ"" نیا بیضر یب""را ش""ده محاس""به p-value زانیم"" رای""ز. است 0.05 که گفت ت""وانیم نیبن""ابرا .است آم""ده بدست 0.05 از کمتر ق،یتحق مستقل

رابطه %95 ن""انیاطم س""طح در ییدارا ب""ازده و هاییدارا ب""ودن مش""هود نیب.دارد وجود یمعنادار

سوم مدل آزمون جینتا( 4-7-3سوم هیفرض :

0 :Hندارد. وجود معناداریرابطه مالكانه بازده و مالي اهرم بین:H1 دارد وجود معناداریرابطه مالكانه بازده و مالي اهرم نیب.

ROEi,t= α+ β1LEVi,t +β2SIZEi,t+β3AGEi,t +β4GROWTHi,t +β5TANGi,t + ei,t

سوم مدل آزمون یآمار جینتا خالصه-8-4جدول

انحرافضرایبمتغیرt آمارهمعیار

سطحمعناداری)

sig)VIF

-----0.45490.3887-1.17050.2425-(C) مبدأ از عرض

67

0.34790.0788-4.41620.00001.03-(LEV) مالی اهرم

0.22090.07722.85970.00451.01(SIZE) شرکت اندازه

0.18210.0950-1.91640.05611.03-(AGEشرکت) سن

0.02270.0052-4.41650.00001.01-(GROWTHشرکت) رشد

0.41210.0808-5.10030.00001.01-(TANGها)دارایی بودن مشهود-معنی فیشر)سطحF آماره

داری(9.8139

1.9656واتسن دوربین آماره(0.0000)

0.6478شده تعدیل تعیین ضریب0.7213تعیین ضریب

:1یخط هم چند وجود نییتع از یخط یت""ابع مستقل ریمتغ کی دهدیم نشان که است یتیوضع یخطهم

باشد باال ونیرگرس معادله کی در یخطهم اگر. است مستقل یرهایمتغ ریسا و دارد وج""ود ییب""اال یهمبس""تگ مس""تقل یرهایمتغ نیب که است یمعن نیبد

با. نباشد برخ"وردار ییباال اعتبار یدارا مدل ،2R بودن باال وجود با است ممکن متغیره""ای کلیه ب""رایVIF مق""دار8-4 ش""ماره ج""دول آخر س""تون به توجه

خطیهم مستقل متغیرهای بین باشد. بنابراین( میVIF<5 )5 از کمتر مستقلباشد.می اعتبار دارای شده برازش مدل ندارد. بنابراین وجود

دی""با آم""ده، دست به جینتا براساس پژوهش هیفرض آزمون از قبل نیهمچن کل معن""اداري یبررس براي منظور نیبد .نمود حاصل نانیاطم جینتا صحت از

) ش""ده محاس""به F آماره احتمال به توجه با .دیگرد استفاده F آزمون از مدل.است معنادار شده برازش یونیرگرس مدل که نمود ادعا توانیم ،(0.0000

72 ح"دود نم"ود، ادعا ت"وانیم ش"ده ب"رازش م"دل نییتع بیضر به توجه با توسط ،(س""هام صاحبان حقوق بازده) مدل وابسته ریمتغ در راتییتغ از درصد

.شودیم داده حیتوض مستقل یرهایمتغ:سوم فرضيه نتيجه

رابطه وجود دهندهنشان باال جدول در LEV مستقل ریمتغ یبرآورد بیضر یخطا سطح در سهام صاحبان حقوق بازده و یمال اهرم انیم معنادار و یمنف

ریمتغ"" نیا بیضر یب""را ش""ده محاس""به p-value زانیم"" رای""ز. است 0.05 كه گفت ت""وانیم نیبن""ابرا .است آم""ده بدست 0.05 از کمتر ق،یتحق مستقل

اهرم نیب که گفت توانیم نیبنابرا. است شده تأييد H1 فرض و رد H0 فرض یمعن""ادار رابطه %95 نانیاطم سطح در سهام صاحبان حقوق بازده و یمال

.دارد وجود رابطه وجود دهندهنشان باال جدول در SIZE مستقل ریمتغ یبرآورد بیضر

س""طح در س""هام ص""احبان حق""وق ب""ازده و شرکت اندازه انیم معنادار و مثبت1 -Multicollinearity

68

ریمتغ نیا بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم رایز. است 0.05 یخطا که گفت ت""وانیم نیبن""ابرا .است آم""ده بدست 0.05 از کمتر ق،یتحق مستقل

%95 ن""انیاطم س""طح در س""هام ص""احبان حق""وق ب""ازده و ش""رکت اندازه نیب.دارد وجود یمعنادار رابطه

رابطه ع"دم دهندهنشان باال جدول در AGE مستقل ریمتغ یبرآورد بیضر 0.05 یخطا سطح در سهام صاحبان حقوق بازده و شرکت سن انیم معنادار

مس""تقل ریمتغ"" نیا بیضر یب""را ش""ده محاس""به p-value زانیم"" رای""ز. است سن نیب که گفت ت""وانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از شتریب ق،یتحق

رابطه %95 ن""انیاطم س""طح در س""هام ص""احبان حق""وق ب""ازده و ش""رکت.ندارد وجود یمعنادار وجود دهندهنشان باال جدول در GROWTH مستقل ریمتغ یبرآورد بیضر در س""هام ص""احبان حق""وق ب""ازده و ش""رکت رشد انی""م معنادار و یمنف رابطه نیا بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم رایز. است 0.05 یخطا سطح

گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از کمتر ق،یتحق مستقل ریمتغ %95 ن""انیاطم س""طح در س""هام ص""احبان حق""وق بازده و شرکت رشد نیب که

.دارد وجود یمعنادار رابطه وج""ود دهن""دهنش""ان ب""اال ج""دول در TANG مس""تقل ریمتغ یبرآورد بیضر ص""احبان حق""وق ب""ازده و هاییدارا ب""ودن مش""هود انی""م معن""ادار و یمنف رابطه یب""را شده محاسبه p-value زانیم رایز. است 0.05 یخطا سطح در سهام

نیبن""ابرا .است آمده بدست 0.05 از کمتر ق،یتحق مستقل ریمتغ نیا بیضر در س""هام ص""احبان حق""وق ب""ازده و هاییدارا ب""ودن مش""هود نیب که گفت توانیم

.دارد وجود یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح

چهارم مدل آزمون جینتا( 4-7-4چهارم هیفرض :

0 :Hندارد. وجود معناداریرابطه جاري نسبت و مالي اهرم بین:H1 دارد وجود معناداریرابطه جاري نسبت و مالي اهرم نیب.

CURR,t= α+ β1LEVi,t +β2SIZEi,t+β3AGEi,t +β4GROWTHi,t +β5TANGi,t + ei,t

69

چهارم مدل آزمون یآمار جینتا خالصه-9-4جدول

انحرافضرایبمتغیرt آمارهمعیار

سطحمعناداری)

sig)VIF

-----3.58960.55256.49730.0000(C) مبدأ از عرض

1.65080.4072-4.05430.00011.03-(LEV) مالی اهرم

0.13010.0477-2.72780.00661.01-(SIZE) شرکت اندازه

0.24730.0955-2.58850.00991.03-(AGEشرکت) سن

0.00410.00162.60180.00961.01(GROWTHشرکت) رشد

1.01330.1587-6.38500.00001.01-(TANGها)دارایی بودن مشهود فیشر)سطحF آماره

داری(معنی36.4854

1.6389واتسن دوربین آماره(0.0000)

0.4758تعیین ضریب تعدیل تعیین ضریب

0.4682شده

:1یخط هم چند وجود نییتع از یخط یت""ابع مستقل ریمتغ کی دهدیم نشان که است یتیوضع یخطهم

باشد باال ونیرگرس معادله کی در یخطهم اگر. است مستقل یرهایمتغ ریسا و دارد وج""ود ییب""اال یهمبس""تگ مس""تقل یرهایمتغ نیب که است یمعن نیبد

با. نباشد برخ"وردار ییباال اعتبار یدارا مدل ،2R بودن باال وجود با است ممکن متغیره""ای کلیه ب""رایVIF مق""دار9-4 ش""ماره ج""دول آخر س""تون به توجه

خطیهم مستقل متغیرهای بین باشد. بنابراین( میVIF<5 )5 از کمتر مستقلباشد.می اعتبار دارای شده برازش مدل ندارد. بنابراین وجود

دی""با آم""ده، دست به جینتا براساس پژوهش هیفرض آزمون از قبل نیهمچن کل معن""اداري یبررس براي منظور نیبد .نمود حاصل نانیاطم جینتا صحت از

) ش""ده محاس""به F آماره احتمال به توجه با .دیگرد استفاده F آزمون از مدل.است معنادار شده برازش یونیرگرس مدل که نمود ادعا توانیم ،(0.0000

48 ح"دود نم"ود، ادعا ت"وانیم ش"ده ب"رازش م"دل نییتع بیضر به توجه با یرهایمتغ توسط ،ی(ج""ار نس""بت) م""دل وابس""ته ریمتغ"" در راتییتغ از درصد

.شودیم داده حیتوض مستقل:چهارم فرضيه نتيجه

رابطه وجود دهندهنشان باال جدول در LEV مستقل ریمتغ یبرآورد بیضر .است 0.05 یخطا سطح در یجار نسبت و یمال اهرم انیم معنادار و یمنف

ق،ی"تحق مس"تقل ریمتغ" نیا بیضر یب"را ش"ده محاس"به p-value زانیم رایز و رد H0 ف""رض كه گفت ت""وانیم نیبن""ابرا .است آم""ده بدست 0.05 از کمتر

1 -Multicollinearity

70

نس"بت و یم"ال اهرم نیب که گفت توانیم نیبنابرا. است شده تأييد H1 فرض.دارد وجود یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در یجار

رابطه وجود دهندهنشان باال جدول در SIZE مستقل ریمتغ یبرآورد بیضر 0.05 یخطا س""طح در یج""ار نس""بت و ش""رکت ان""دازه انی""م معنادار و یمنف

مس""تقل ریمتغ"" نیا بیضر یب""را ش""ده محاس""به p-value زانیم"" رای""ز. است اندازه نیب که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از کمتر ق،یتحق

.دارد وجود یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در یجار نسبت و شرکت رابطه وجود دهندهنشان باال جدول در AGE مستقل ریمتغ یبرآورد بیضر

.است 0.05 یخطا سطح در یجار نسبت و شرکت سن انیم معنادار و یمنف ق،ی"تحق مس"تقل ریمتغ" نیا بیضر یب"را ش"ده محاس"به p-value زانیم رایز

و شرکت سن نیب که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از کمتر.دارد وجود یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در یجار نسبت

وجود دهندهنشان باال جدول در GROWTH مستقل ریمتغ یبرآورد بیضر یخطا س""طح در یج""ار نس""بت و ش""رکت رشد انی""م معن""ادار و مثبت رابطه ریمتغ"" نیا بیضر یب""را ش""ده محاس""به p-value زانیم"" رای""ز. است 0.05

که گفت ت""وانیم نیبن""ابرا .است آم""ده بدست 0.05 از کمتر ق،یتحق مستقل یمعن""ادار رابطه %95 ن""انیاطم س""طح در یج""ار نس""بت و شرکت رشد نیب

.دارد وجود وج""ود دهن""دهنش""ان ب""اال ج""دول در TANG مس""تقل ریمتغ یبرآورد بیضر س""طح در یج""ار نس""بت و هاییدارا ب""ودن مش""هود انی""م معنادار و یمنف رابطه

ریمتغ نیا بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم رایز. است 0.05 یخطا که گفت ت""وانیم نیبن""ابرا .است آم""ده بدست 0.05 از کمتر ق،یتحق مستقل

رابطه %95 ن""انیاطم س""طح در یج""ار نس""بت و هاییدارا ب""ودن مش""هود نیب.دارد وجود یمعنادار

71

پنجم مدل آزمون جینتا( 4-7-5پنجم هیفرض :

0 :Hندارد. وجود معناداریرابطه آني نسبت و مالي اهرم بین:H1 دارد وجود معناداریرابطه آني نسبت و مالي اهرم نیب.

QUICK,t= α+ β1LEVi,t +β2SIZEi,t+β3AGEi,t +β4GROWTHi,t +β5TANGi,t + ei,t

چهارم مدل آزمون یآمار جینتا خالصه-10-4جدول

انحرافضرایبمتغیرt آمارهمعیار

سطحمعناداری)

sig)VIF

-----2.05670.28877.12410.0000(C) مبدأ از عرض

1.15290.2623-4.39480.00001.03-(LEV) مالی اهرم

0.02510.0309-0.81040.41811.01-(SIZE) شرکت اندازه

0.13620.1069-1.27420.20321.03-(AGEشرکت) سن

0.00020.00170.11030.91221.01(GROWTHشرکت) رشد

0.83320.1602-5.20100.00001.01-(TANGها)دارایی بودن مشهود فیشر)سطحF آماره

داری(معنی21.9860

1.5962واتسن دوربین آماره(0.0000)

0.3867تعیین ضریب تعدیل تعیین ضریب

0.3782شده

:1یخط هم چند وجود نییتع از یخط یت""ابع مستقل ریمتغ کی دهدیم نشان که است یتیوضع یخطهم

باشد باال ونیرگرس معادله کی در یخطهم اگر. است مستقل یرهایمتغ ریسا و دارد وج""ود ییب""اال یهمبس""تگ مس""تقل یرهایمتغ نیب که است یمعن نیبد

با. نباشد برخ"وردار ییباال اعتبار یدارا مدل ،2R بودن باال وجود با است ممکن متغیره""ای کلیه ب""رایVIF مق""دار10-4 ش""ماره ج""دول آخر س""تون به توجه

خطیهم مستقل متغیرهای بین باشد. بنابراین( میVIF<5 )5 از کمتر مستقلباشد.می اعتبار دارای شده برازش مدل ندارد. بنابراین وجود

دی""با آم""ده، دست به جینتا براساس پژوهش هیفرض آزمون از قبل نیهمچن کل معن""اداري یبررس براي منظور نیبد .نمود حاصل نانیاطم جینتا صحت از

1 -Multicollinearity

72

) ش""ده محاس""به F آماره احتمال به توجه با .دیگرد استفاده F آزمون از مدل.است معنادار شده برازش یونیرگرس مدل که نمود ادعا توانیم ،(0.0000

درصد 39 ح""دود نمود، ادعا توانیم شده برازش مدل نییتع بیضر به توجه با مس""تقل یرهایمتغ توسط ،ی(آن نس""بت) م""دل وابس""ته ریمتغ"" در راتییتغ از

.شودیم داده حیتوض

:پنجم فرضيه نتيجه رابطه وجود دهندهنشان باال جدول در LEV مستقل ریمتغ یبرآورد بیضر

.است 0.05 یخطا س""طح در یآن نس""بت و یم""ال اهرم انیم معنادار و یمنف ق،ی"تحق مس"تقل ریمتغ" نیا بیضر یب"را ش"ده محاس"به p-value زانیم رایز

و رد H0 ف""رض كه گفت ت""وانیم نیبن""ابرا .است آم""ده بدست 0.05 از کمتر نس"بت و یم"ال اهرم نیب که گفت توانیم نیبنابرا. است شده تأييد H1 فرض

.دارد وجود یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در یآن رابطه عدم دهندهنشان باال جدول در SIZE مستقل ریمتغ یبرآورد بیضر رای""ز. است 0.05 یخطا س""طح در یآن نس""بت و شرکت اندازه انیم معنادار

از شتریب ق،یتحق مستقل ریمتغ نیا بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم نسبت و شرکت اندازه نیب که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05

.ندارد وجود یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در یآن رابطه ع"دم دهندهنشان باال جدول در AGE مستقل ریمتغ یبرآورد بیضر رای""ز. است 0.05 یخطا س""طح در یآن نس""بت و ش""رکت سن انی""م معنادار

از شتریب ق،یتحق مستقل ریمتغ نیا بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم نس""بت و ش""رکت سن نیب که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05

.ندارد وجود یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در یآن ع"دم دهن""دهنش""ان ب""اال ج"دول در GROWTH مس""تقل ریمتغ"" یبرآورد بیضر

.است 0.05 یخطا س""طح در یآن نس""بت و شرکت رشد انیم معنادار رابطه ق،ی"تحق مس"تقل ریمتغ" نیا بیضر یب"را ش"ده محاس"به p-value زانیم رایز شرکت رشد نیب که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از شتریب.ندارد وجود یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در یآن نسبت و

وج""ود دهن""دهنش""ان ب""اال ج""دول در TANG مس""تقل ریمتغ یبرآورد بیضر س""طح در یآن نس""بت و هاییدارا ب""ودن مش""هود انی""م معن""ادار و یمنف رابطه

ریمتغ نیا بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم رایز. است 0.05 یخطا که گفت ت""وانیم نیبن""ابرا .است آم""ده بدست 0.05 از کمتر ق،یتحق مستقل

رابطه %95 ن""انیاطم س""طح در یآن نس""بت و هاییدارا ب""ودن مش""هود نیب.دارد وجود یمعنادار

73

تحقيق فرضيات نتايج-11-4جدول

T آمارههیفرضفیرد سطحخطا

سطحیداریمعن

جهینتآزمون

و یمنف ارتباط سود حاشيه و مالي اهرم نیب1.دارد وجود معناداري

- قبول5.52800.050.0000

و یمنف ارتباط دارايي بازده و مالي اهرم نیب2.دارد وجود معناداري

- قبول4.44020.050.0000

و یمنف ارتباط مالكانه بازده و مالي اهرم نیب3.دارد وجود معناداري

- قبول4.41620.050.0000

و یمنف ارتباط جاري نسبت و مالي اهرم نیب4.دارد وجود معناداري

- قبول4.05430.050.0001

و یمنف ارتباط آني نسبت و مالي اهرم نیب5.دارد وجود معناداري

- قبول4.39480.050.0000

پنجم فصلیریگ جهینت و بحث

74

مقدمه5-1 دوم، فصل شد. در ارائه تحقیق کلیات به مربوط اطالعات اول، فصل در

ادامه گرفت. در قرار بررسی و موردبحث تحقیق پیشینه و نظری مبانی آماری جامعه تحقیق، شناسیروش به مربوط اطالعات سوم، فصل در تحقیق

چهارم، فصل در درنهایت و گردید بیان تحقیق متغیرهای سنجش نحوه و از ایخالصه ابتدا فصل، این گرفت. در قرار آزمون مورد تحقیق هایفرضیه ها،فرضیه آزمون از حاصل نتایج وتحلیل تجزیه به شود. سپس می ارائه تحقیق

در احتمالی هایمحدودیت ذکر و پیشین تحقیقات هاییافته با ها آن مقایسه نتایج بر مبتنی پیشنهادهایی آخر، بخش در و پرداخت خواهیم نتایج کاربردگردد.می بیان آتی تحقیقات برای هاییتوصیه نیز و تحقیق

گیری نتیجه5-2پژوهش: اول مدل از حاصل نتایج

ریمتغ بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم 0.05 یخطا سطح در نیب که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از کمتر ،LEV مستقل

یمعنادار و یمنف رابطه %95 نانیاطم سطح در سود هیحاش و یمال اهرم.دارد وجود

ریمتغ بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم 0.05 یخطا سطح در نیب که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از بشتر ، SIZEمستقل وجود یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در سود هیحاش و شرکت اندازه.ندارد

ریمتغ بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم 0.05 یخطا سطح در نیب که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از شتریب ،AGEمستقل

75

وجود یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در سود هیحاش و شرکت سن.ندارد

پژوهش: دوم مدل از حاصل نتایج ریمتغ بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم 0.05 یخطا سطح در

نیب که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از کمتر ، LEVمستقل وجود یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در ییدارا بازده و یمال اهرم.دارد

ریمتغ بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم 0.05 یخطا سطح در نیب که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از کمتر ،SIZE مستقل وجود یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در ییدارا بازده و شرکت اندازه

.دارد ریمتغ بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم 0.05 یخطا سطح در

نیب که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از کمتر ،AGE مستقل وجود یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در ییدارا بازده و شرکت سن.دارد

ریمتغ بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم 0.05 یخطا سطح در گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از کمتر ،GROWTHمستقل

یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در ییدارا بازده و شرکت رشد نیب که.دارد وجود

ریمتغ نیا بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم 0.05 یخطا سطح در که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از کمتر ،TANG مستقل

رابطه %95 نانیاطم سطح در ییدارا بازده و هاییدارا بودن مشهود نیب.دارد وجود یمعنادار

پژوهش: سوم مدل از حاصل نتایج ریمتغ بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم 0.05 یخطا سطح در

نیب که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از کمتر ،LEV مستقل رابطه %95 نانیاطم سطح در سهام صاحبان حقوق بازده و یمال اهرم

.دارد وجود یمعنادار ریمتغ بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم 0.05 یخطا سطح در

نیب که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از کمتر SIZE مستقل رابطه %95 نانیاطم سطح در سهام صاحبان حقوق بازده و شرکت اندازه

.دارد وجود یمعنادار ریمتغ بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم 0.05 یخطا سطح در

که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از شتریب ،AGE مستقل76

رابطه %95 نانیاطم سطح در سهام صاحبان حقوق بازده و شرکت سن نیب.ندارد وجود یمعنادار

ریمتغ بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم 0.05 یخطا سطح در گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از کمتر ،GROWTH مستقل

%95 نانیاطم سطح در سهام صاحبان حقوق بازده و شرکت رشد نیب که.دارد وجود یمعنادار رابطه ریمتغ بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم 0.05 یخطا سطح در

نیب که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از کمتر ،TANG مستقل %95 نانیاطم سطح در سهام صاحبان حقوق بازده و هاییدارا بودن مشهود.دارد وجود یمعنادار رابطه

پژوهش: چهارم مدل از حاصل نتایج ریمتغ بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم 0.05 یخطا سطح در

نیب که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از کمتر ،LEV مستقل وجود یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در یجار نسبت و یمال اهرم.دارد

ریمتغ بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم 0.05 یخطا سطح در نیب که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از کمتر ،SIZE مستقل وجود یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در یجار نسبت و شرکت اندازه

.دارد ریمتغ بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم 0.05 یخطا سطح در

نیب که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از کمتر ،AGE مستقل وجود یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در یجار نسبت و شرکت سن.دارد

ریمتغ بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم 0.05 یخطا سطح در گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از کمتر ،GROWTH مستقل

یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در یجار نسبت و شرکت رشد نیب که.دارد وجود ریمتغ بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم 0.05 یخطا سطح در

نیب که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از کمتر ،TANG مستقل یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در یجار نسبت و هاییدارا بودن مشهود

.دارد وجودپژوهش: پنجم مدل از حاصل نتایج

ریمتغ بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم 0.05 یخطا سطح در نیب که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از کمتر ،LEV مستقل

.دارد وجود یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در یآن نسبت و یمال اهرم

77

ریمتغ نیا بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم 0.05 یخطا سطح در که گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از شتریب ، SIZEمستقل

یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در یآن نسبت و شرکت اندازه نیب.ندارد وجود

ریمتغ نیا بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم 0.05 یخطا سطح در گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از شتریب ق،یتحقAGE مستقل

یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در یآن نسبت و شرکت سن نیب که.ندارد وجود

ریمتغ نیا بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم 0.05 یخطا سطح در گفت توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از شتری،بGROWTH مستقل

یمعنادار رابطه %95 نانیاطم سطح در یآن نسبت و شرکت رشد نیب که.ندارد وجود

ریمتغ نیا بیضر یبرا شده محاسبه p-value زانیم 0.05 یخطا سطح در توانیم نیبنابرا .است آمده بدست 0.05 از کمتر ق،یتحق TANGمستقل

%95 نانیاطم سطح در یآن نسبت و هاییدارا بودن مشهود نیب که گفت.دارد وجود یمعنادار رابطه

ریتفس و بحث 5-3 رابطه سود هیحاش و یمال اهرم نیب اول هیفرض آزمون از حاصل جینتا مطابق

نیا جینتا شود یم رفتهیپذ اول هیفرض نیبنابرا دارد وجود معنادار و یمنف و ،افشار(1392ی)قادر مانند گرید پژوهشگران جینتا مطابق پژوهش

ی)،الجل(2012)جواردانایو و ی،ژاوب(1389ی)،هاشم(1391)همکاران میابراه و پور احمد مانند گرید پژوهشگران قیتحق جینتا برخالف و( 2004

نیب نظر اختالف لیدال باشد یم( 1390)همکاران و یزیتبر و( 1390)پور سودآور ها شرکت از یبرخ که باشد خاطر نیا به دیشا مختلف پژوهشگران

قرار موردتوجه دیبا زین موسسه یسودآور ها یبررس نیا در نیبنابرا ستندین خود یها یبده بازپرداخت به قادر نباشد سودآور یشرکت تا چراکه رد،یگ

که بود خواهد ناچار تیریمد باشد ادیز شرکت کی یبده یوقت. بود نخواهد صاحبان به آن درصد و یگرید یها روش به یاضاف یمال منابع نیتأم یبرا

که کند دیتمد را یها یبده دیسررس که دینما تالش زین و شود، متوسل هیسرما. افتی خواهد شیافزا حاالت نیا از کی هر در هیسرما نیتأم نهیهز شک بدون

ییدارا بازده و یمال اهرم نیب دوم هیفرض آزمون از حاصل جینتا مطابق نیا جینتا شود یم رفتهیپذ دوم هیفرض نیبنابرا دارد وجود معنادار رابطه

و ،افشار(1392ی)قادر مانند گرید پژوهشگران جینتا مطابق پژوهشی)،الجل(2012)جواردانایو و یژاوب ،(1389ی)،هاشم(1391)همکاران

78

میابراه و پور احمد مانند گرید پژوهشگران قیتحق جینتا برخالف و( 2004. باشد یم( 1390)همکاران و یزیتبر و( 1390)پور

حقوق بازده و یمال اهرم نیب دوم هیفرض آزمون از حاصل جینتا مطابق یم رفتهیپذ سوم هیفرض نیبنابرا دارد وجود معنادار رابطه سهام صاحبان

ی)قادر مانند گرید پژوهشگران جینتا مطابق پژوهش نیا جینتا شود)جواردانایو و یژاوب ،(1389ی)،هاشم(1391)همکاران و ،افشار(1392 احمد مانند گرید پژوهشگران قیتحق جینتا برخالف و( 2004ی)،الجل(2012

.باشد یم( 1390)همکاران و یزیتبر و( 1390)پور میابراه و پور یجار نسبت و یمال اهرم نیب دوم هیفرض آزمون از حاصل جینتا مطابق

نیا جینتا شود یم رفتهیپذ چهارم هیفرض نیبنابرا دارد وجود معنادار رابطه و ،افشار(1392ی)قادر مانند گرید پژوهشگران جینتا مطابق پژوهش

جینتا برخالف و( 2004ی)،الجل(2012)جواردانایو و یژاوب ،(1391)همکاران لیدال باشد یم( 1390)پور میابراه و پور احمد مانند گرید پژوهشگران قیتحق

نسبت مقدار که باشد خاطر نیا به دیشا مختلف پژوهشگران نیب نظر اختالف اگر:دیایب شیپ ریز حاالت است ممکن و است مختلف ها شرکت در یجار

خالص گردش در سرمايه شود، بيشتر جارى هاى بدهى از جارى هاى دارائى هاى دارائى اگر.شود مى يک عدد از تر بزرگ جارى نسبت و شد خواهد مثبت و صفر، خالص گردش در سرمايه شود مساوى جارى هاى بدهى يا جارى جارى هاى بدهى از جارى هاى دارائى اگر. شد خواهد يک با برابر جارى نسبت کمتر يک عدد از جارى نسبت و منفى خالص گردش در سرمايه شود، کمتر.شود مى

رابطه یآن نسبت و یمال اهرم نیب پنجم هیفرض آزمون از حاصل جینتا مطابق پژوهش نیا جینتا شود یم رفتهیپذ اول هیفرض نیبنابرا دارد وجود معنادار)همکاران و افشار ،(1392ی)قادر مانند گرید پژوهشگران جینتا مطابق قیتحق جینتا برخالف و( 2004ی)،الجل(2012)جواردانایو و یژاوب ،(1391

.باشد یم( 1390)پور میابراه و پور احمد مانند گرید پژوهشگران

پژوهش یها تیمحدود 5-4 گرفته نظر در تر طوالنی دوره برای پژوهش، زمانی قلمرو که درصورتی-1

باشد. لیکن داشته بیشتری تعمیم قابلیت نتایج، بود ممکن شد، می گرفته نظر در نمونه گزینش برای بیشتری مالی سال که درصورتی

که یافت می کاهش آماری نمونه و جامعه عضو های شرکت تعداد شد، می رابطه بررسی امکان و گردید می پژوهش روایی کاهش موجب امر، این

ساخت. می محدودیت دچار را مذکور

79

بورس بازار بر حاکم روانی جو نیز و کشور اقتصادی و سیاسی شرایط-2 این متغیرهای بر است ممکن که هستند عواملی از تهران، بهادار اوراق

اند. نشده کنترل حاضر پژوهش در اما اثرگذارند، پژوهش در شده پذیرفته شرکت97 های داده از استفاده با حاضر پژوهش-3

های شرکت و است شده انجام تهران بهادار اوراق بورس ماهیت علت به ها بانک و مالی گری واسطه لیزینگ، گذاری، سرمایه

نتایج لذا اند، شده گذاشته کنار آماری جامعه از ها آن فعالیت خاصندارد. را ها شرکت تمامی به تعمیم قابلیت آمده دست به

تا1387 سال از حاضر ی مطالعه زمانی قلمرو بودن محدود به توجه با-4 باید مذکور ی دوره از بعد و قبل زمانی بازه به نتایج تعمیم در ،1391شود. عمل الزم احتیاط

تحقیق این در باشند، اثرگذار نتایج بر است ممکن که متغیرها از بعضی-5 نمونه درباره ها آن متغیرهای و ها مدل حد در ما اند. و نشده استفاده

ایم. کرده گیری نتیجه

قیتحق جینتا بر یمبتن ها شنهادیپ 5-5 به گردد می پیشنهاد گذاران سرمایه به اول فرضیه به توجه با-

کنند. توجه سودآوری شاخص عنوان به سود حاشیه تهران بهادار اوراق بورس سازمان به سوم و دوم فرضیه به توجه با-

های نسبت ارائه به ملزم را ها گرددشرکت می پیشنهاد نقش به و کند مالی اهرم و بازار های ارزش اساس بر حسابداری

کنند. توجه دارایی بازده بر مالی اهرم بورس در گذاران سرمایه به پنجم و چهارم فرضیه به توجه با-

سهام قیمت به فقط خود های گیری تصمیم در گردد می پیشنهادکنند. توجه نیز نقدینگی های شاخص به و نکنند توجه

جاری نسبت از امکان حد تا میگردد پیشنهاد ها شرکت مدیران به-کنند. استفاده موجودی مخصوصا سودآوری تامین برای

یآت شنهاداتیپ 5-6 که یصنعت به توجه بدون قیتحق یها هیفرض آزمون قیتحق نیا در.1

به. شد انجام کنند یم تیفعال آن در موردپژوهش یها شرکت در را قیتحق یها هیفرض آزمون شود یم هیتوص ندهیآ پژوهشگران

. دهند انجام زین صنعت هر سطح

80

) قش شده حیتصح یالگو از یسودآور یریگ اندازه یبرا پژوهش نیا در.2 از استفاده با یآت قاتیتحق در گردد یم هیتوص شده استفاده( 2009

قیتحق نیا با جینتا و استفاده، زین یسودآور یریگ اندازه یالگوها ریسا. گردد سهیمقا

و یجار یها نسبت ،یمال اهرم از قیتحق نیا در شد انیب که گونه همان.3 بازده و ییدارا بازده سود، هیحاش و ینگینقد یها شاخص عنوان به یآن

به. شد استفاده یسودآور یها شاخص عنوان به سهام صاحبان حقوق گونه نیا بر عوامل ریسا رابطه و ریتأث شود، یم هیتوص یآت پژوهشگران

.کنند آزمون یمال اهرم با را آن رابطه و دهند قرار موردتوجه را رفتارها بر متیق متوسط و فروش رشد ،یمال اهرم ،ینگینقد نیب رابطه.4

اوراق بورس در شده رفتهیپذ عیصنا یتمام یبرا ها شرکت یسودآور.ردیگ قرار یموردبررس تهران بهادار

متوسط و فروش رشد ،یمال اهرم ،ینگینقد انیم رابطه یبررس.5.بورس فرا یها شرکت یسودآور بر سهام متیق

نسبت بررسی برای شود می توصیه پژوهشگران به آتی تحقیقات در.6 بهادار اوراق و نقد وجوه مجموع با برابر کهLR1 معیار از نقدینگی های نسبت با برابر کهLR2 و جاری های دارایی کل بر تقسیم فروش قابل

می جاری های بدهی کل بر تقسیم بهادار اوراق و نقد وجوه مجموعنمایند. استفاده باشد،

81

:منابع

داخلی منابع ترغیب در مرجع های (. گروه1386علی. ) صفری، و سعید صمدی، مهدی؛ ابزری،

و حسابداری های بررسی بهادار، اوراق بورس در گذاری سرمایه به افراد.22-3 ص ،1386 تابستان ،48 شماره ،14 سال حسابرسی،

نقد وجه جریان صورت2 شماره حسابداری استاندارد مالی اصلی های شاخص اثر (. بررسی1390مجتبی. ) پور، ابراهیم احمد؛ احمدپور،

و حسابداری های بررسی پژوهشی علمی . فصلنامه سودآوری بر اقتصادی و1390 / زمستان66 / شماره18 ی / دوره حسابرسی

بر مالی اهرم (. تاثیر1390الهام. ) رشادی، ، علی سعیدی، ، اسدالله افشاری، . تهران بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته شرکتهای در گذاری سرمایه تصمیمات / سیزدهم / شماره پنجم / سال مدیریت حسابداری پژوهشی علمی فصلنامه.1391 تابستان شانزدهم، چاپ مالی، های صورت تحلیل و (. تجزیه1391) الله، فضل اکبری،

حسابرسی، سازمان حسابرسی و حسابداری تخصصی تحقیقات مرکز انتشاراتتهران.

آموزش مرکز ،انتشارات مدیریت در تحقیق روشهای ( ،1391) سکاران اوماجمهوری. ریاست دولتی مدیریت

دوم. چاپ اول؛، جلد میانه، (. حسابداری1384موسی. ) اصل، بزرگامینی.-  الله فضل دراکر؛ترجمه دراکر/ پیتر پیتر (،1383) احمد، .بختیاری،

فرا. تهران:نشر و آتي سودآوري بر عملياتي بدهي اهرم تاثير (. بررسي1390) مهدی، تبریزی، ملي همايش تهران(، بهادار اوراق بورس )در سهام دفتري ارزش به قيمت نسبت

. حسابرسي و حسابداري در نو هاي ايده » (،1373) ثقفي،عليوآقايي،محمدعلي،

.21- 5 رفتارسودحسابداري«،بررسيهايحسابداريوحسابرسي،شمارهنهم،ص کیفی های ویژگی و سهام صاحبان حقوق (.هزینه1388قاسم.) بولو، و علی ثقفی،.29-4 ،2 شماره حسابداری، تحقیقات سود،

شرکت، ارزش و سود هموارسازی بین رابطه (. بررسی1386علیرضا. ) جوادی،مازندران. دانشگاه ارشد، کارشناسی نامه پایان

و آزاد شناور سهام میزان بین رابطه (. بررسی1387محمد،. خانی، حسن جمالی ارشد، کارشناسی نامه پایان تهران، بهادار اوراق بورس در های شرکت بازدهی

بهشتی. شهید دانشگاه خاکباز ترجمه: افشین توسعه، اعتماد، اجتماعی، (. سرمایه1384ک.) نیا، حافظشیرازه. نشر تهران؛ پویان، حسنسوم. چاپ بازتاب، انتشارات مدیریت"؛ در تحقیق (. "روش1387غالمرضا.) خاکی،

82

در تحقیق های (. "روش1387الهه.) حجازی، و عباس و بزرگان و زهره سرمد،شانزدهم. چاپ آگاه؛ نشر موسسه انتشارات رفتاری؛ علوم بررسی حسابداری، سود (. رفتار1373علی. ) محمد آقایی، و رضا فهیم، نژاد سید.21-5 ص نهم، شماره حسابرسی، و حسابداری های

اندازه بر موثر عوامل (. بررسی1382) نیسی، عبدالحسین، و حسنعلی سینایی، حسابداری، مطالعات فصلنامه عام، سهامی های شرکت در مالی اهرم از استفاده.4 شماره مالی، اهرم از استفاده میزان بر موثر عوامل (. بررسی1387) علی، سید علوی،

نیشابور. واحد آزاد دانشگاه ارشد، کارشناسی نامه پایان (.1393. ) قادرزاده کریم سید ، الدین صالح قادری، ، سامان قادری، کاوه؛ قادری، علمی ها. فصلنامه کرانه آزمون رویکرد با شرکتها سودآوری بر نقدینگی اثر بررسی

/ بهار نهم /شماره سوم / سال مدیریت حسابرسی و حسابداری دانش پژوهشی1393 و حسابداری ضوابط و (.اصول1386حسابداری.) استانداردهای تدوین کمیته

.26 نشریه فنی، کمیته حسابرسی، سازمان حسابداری، استانداردهای حسابرسی، رشته سایر و حسابداری و مدیریت ویژه تحقیق روش (،1389) محمدباقر، گرجی،

.65-57 اول، ویرایش دوم، چاپ انسانی، علوم های سازوکار تاثیر (. ارزیابی1389اعظم. ) جاری، حمید، پور، مریدی زهرا؛ موسوی، تهران، بهادار اوراق بازار در شده پذیرفته های شرکت عملکرد بر راهبری نظارتی

.142 ص ششم، شماره دوم، سال مالی، حسابداری فصلنامه سرمایه بازده با فکری سرمایه بین (. ارتباط1387مهدی.) یاری، و هاشم نیکومرام،

بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته های شرکت اقتصادی افزوده ارزش و گذاریدوم. شماره اول، سال مالی، مطالعات تهران،

سود تقسیم های سیاست رابطه (. بررسی1378) احمد، کاویانی، رضا؛ نیکومرام، حسابداری، مجله تهران، بهادار اوراق بورس در ها شرکت رشد و سود مدیریت با

تهران. دانشگاه حسابداری، ارشد کارشناسی نامه پایان علوم در تحقیق های (. روش1385مریم. ) نراقی، سیف و الله عزت نادری،

پدر. تهران: انتشارات انسانی، تحت وبازارهای آزاد بازارهای در حسابرسی اقتصادی (. نقش1384وندا.) واالس،حسابرسی. تهران: سازمان امیراصالنی، حامی ها، نظارت

تقسیم سیاست ، مالی اهرم (. تاثیر1389) حسنعلی اخالقی، ، عباس سید هاشمی، / مالی حسابداری پژوهشی علمی فصلنامه شرکت، آتی ارزش بر سودآوری و سود .6 /شماره دوم سال

جریان ، مالی اهرم (. تاثیر1391) زهرا فاطمه زاده، کاشانی عباس؛ سید هاشمی، و حسابداری . فصلنامه سود تقسیم سیاست بر شرکت اندازه و عملیاتی نقد

.10 / شماره سوم /سال1391 /تابستان مالی مدیریت وجه با اختیاری تعهدی اقالم (. رابطه1388صادقی. ) محسن و عباس سید هاشمی،

فصلنامه ای، سرمایه های دارایی گذاری سرمایه کارایی و سهام بازده عملیاتی، نقددوم. شماره اول، سال مالی، حسابداری

83

راهبری نظام و مالکیت ساختار تاثیر (؛1393کیوان. ) بکرانی، و عباس هاشمی، اوراق بورس در شده پذیرفته های شرکت سرمایه ساختار تصمیمات بر شرکتی

.18-1 ص ،9 شماره مالی، حسابداری تهران، بهادار.1381 حسابداري، استانداردهاي تدوين هیئت

خارجی منابع

Almeida, Heitor, and Murillo Campello, )2004(, financial Constraints, Asset Tangibility, and Corporate Investment AFA 2005. Philadelphia Meetings

Acquaah, M & Chi, T. )2007(. A Longitudinal analysis of the impact of firm resources and industry characteristics on firm – specific profitability. Journal Management Governance 11, 179- 213

N and- Ariffin،A -Matemilola،T.B, yBanAzman-Saini,W.N.W )2013( : impact of leverage and managerial skill on shareholder,s return . procedia Economics and finance)2013(.international Conference on Economics and Business research.

Bhagwati, J. N. )1993( India in Transition: Freeing the Economy. Oxford: OxfordUniversity Press. 12-351

Bhoothalingam, S. )1993( Reflections on an Era: Memoirs of an Indian Civil Servant. Madras: Affiliated East-West Press.

Bokhari, J., C., Hudson, R., Keasey, K. )2005(. The Predictive ability and Profitability of technical trading rules: Does company size matter? Economics Letters 86. PP. 21-27.

Bates, Th. W., Kathleen, M. K., and Rene,M. S. )2009(. Why do U.S. firms hold somuch more cash than they used to?. Journalof Finance, 64, 1985-2021.

Coplan, Radhakri; kadan, ohad and Mikhail Pevzner, )2008(, Managerial Decisions, Asset Liquidity, and Stock Liquidity. Available at SSrn. Com

Cinca, C., Molinero, C., Larraz, G. )2005( Country and size effects in financial ratios: AEuropean Perspective. Global Finance Journal 16. PP 26-47

Chen, J., Strange, R. )2005(. Determinants of Capital Structure: Evidence from Chinese Listed Companies. Economic Change and Restructring 38. PP 11-35

Claver, E., Molina, J., & Tari, J. )2002(. Firm and Industry Effects on Firm Profitability: A Spanish Empirical Analysis, European Management Journal Vol. 20, No. 3, pp. 321–328.

84

Chang, S. and Singh, H. )2000(. Corporate and industry unit effects on business unit competitive position. Strategic Management Journal 21, 739–752.

Cinca, C., Molinero, C., Larraz, G. )2005( Country and size effects in financial ratios: AEuropean Perspective. Global Finance Journal 16. PP 26-47

Carslaw, C. A., and Mills, J. R. )١٩٩١(. "Developing Ratios for Effective Cash Flow Statement Analysis". Journal of Accountancy, Vol. ١٧٢, Iss. ٥, pp. ٧٠-٦٣ .

Diamond, D.W. )1984(. Financialintermediation and delegated monitoring.Review of Economic Studies, 51, 393-414.

Guney, Y., Ozkan, A., and Ozkan, N. )2003(. Additional International Evidence on corporate cash holdings. Available at: http://ssrn.com.

Guney, Y., Ozkan, A., and Ozkan, N. )2007(. International evidence on the nonlinear impact of leverage on corporate cash holdings. Journal of Multinational financial management, 17, 45-60.

Harford, J., Mansi, S. A., and Maxwell, W. F. )2008(. Corporate governance and firm cash holdings. Journal of Financial Economics, 87 )3(, 535-555.

Dimitrov, V. and Prem, C.J. )2008(, The Value-Relevance of Change in Financial Leverage Beyond Growth Assets and GAAP Earning, Journal of Accounting, Auditing and Finance, pp. 191-223.

Eljelly, A. )٢٠٠٤(. "Liquidity-Profitability Tradeoff: an Empirical Investigation in an Emerging Market". International Journal of Commerce & Management. Vol. ١٤, No. ٢, pp. ٦١-٤٨ .

Francis, J. and Schipper, K. )1999(, Have Financial Statement Lost their Relevance, Journal of Accounting Research, Vol. 37, pp. 319-352.

Ferreira, A., L., Branco, M. C. and Moreira, J. A. )2012(. Factors influencing intellectual capital disclosure by Portuguese companies. International Journal of Accounting and Financial Reporting,2)2(: 278-298.

Fazzari, S.M., Hubbard, R.G., and Petersen, B. )1988(. Financing constraints and corporate investment. Brooking Papers on Economic Activity, 141–195.

Ferreira, M., and Vilela, A. )2004(. Why do irms fold cash? Evidence from EMU countries. European Financial Management, 10 )2(, 295-319.

Fernandez, P.)2010(."Economic Profit and Cash Value Added do Not Measure Shareholder Value Creation", SSRN, Working Paper, PP. 1-17.

85

Green, T. Clifton, Jegadeesh, N. )2006(. Trade-off, Timing, and Capital Structure. EmoryUniversity Working Paper.

Gujarati, D.N. )2009(. Basic Econometrics. 5th edition. New York: Mc Graw-Hill.

Green, T. Clifton, Jegadeesh, N. )2003(. Trade-off, Timing, and Capital Structure. EmoryUniversity Working Paper.

Hellman,, Niclas , )2007(."Accounting Conservatism Under IFRS".

Hsiao,C.) 2003(. Analysis of Panel Data. Cambridge ,New York: Cambridge University Press.

Halil D.kaya,Ph.D.)2014(: The Impact of Leverage on Trade Firmes, Profitability and Liquidity Measures . International journal of Business and Social Science.

Hovakimian, A., Opler, T. & Titman, S. )2001(. “Debt–equity choice”, Journal of Finance and Quantitative Analysis, Vol. 36, pp. 1-24.

Ghosh. S and Ghosh. A)2009(. “ Do Leverage, Dividend Policy and Profitability influence the Future Value of Firm”. www. ssrn. com.

Geroski, P. A., S. Machin and C. Walters, )1997(. Corporate Growth and Profitability. The Journal of Industrial Economics )June(, 171–189.

Graham, R., Frankenberger, K. )2001(. The Contribution of Changes in Advertising Expenditures to Earnings and Market Values, Journal of Business Research 50, 149–155

Gitman, L. J. )١٩٧٤(. "Estimating Corporate Liquidity Requirements: A Simplified Approach". The Financial Reviews (١)٩ , pp. ٨٨-٧٩ .

john, T.A. )1993(. Accounting measures of corporate liquidity, leverage, and costs of inancial distress. Financial Management, 22, 91–100.

Kamath, R. )١٩٨٩(. "How Useful Are Common Liquidity Measures?". Journal of Cash Management, Vol. ٩, Iss. ١, pp. ٢٨-٢٤ .

Khoshtinat, M., and Namazi, Z. )٢٠٠٤(. "Correlation between Traditional Liquidity Indexes and Modern Liquidity Indexes". Journal of AccountingResearch, No. ١٠, pp. ٥٥-٧٦ )in Persian(

Kim, W. & Sorensen, E. )1986(; “Evidence on the impact of the agency costs of debt on corporate debt policy”, Journal of Finance and Quantitative Analysis, Vol. 21, pp. 131–44.

86

Lyroudi, K., and Mc Carty, D. )١٩٩٢(. "An Empirical Investigation of the Cash Conversion Cycle of Small Business Firm", the Journal of Small Business Finance, Vol. ٢, pp. ١٦١-١٣٩ .

Lawrence, D., Diewert, W & fox, K. )2006(. The contributions of Productivity, Denis. Journal Prod Anal 26: PP1-13

Miller, D., )1961(. The structural and environmental correlates of business strategy. Strategic Management Journal 8, 55-76.

Mohamed Ali Boujelbene*, Habib Affes, )2013(, The impact of intellectual capital disclosure on cost of equity capital: A case of French firms, J. econ. finance adm. sci, 18)34(, 2013, 45-53.

Majumdar, S. )1997(. The Impact of Size and Age on Firm-Level Performance: Some Evidence from India. Review of Industrial Organization 12: 231–241.

Melyk, L., and Birita, Z. )١٩٧٤(." Comprehensive Liquidity Index as a Measure of Corporate Liquidity". Scientific and Behavioral Foundation of Decision Sciences)Atlanta, Ga. Southeastern Region of the American Institute for Decision Sciences(, pp. ١٦٥-١٦٢ .

Moss, D. J., and Stine B. )١٩٩٣(. "Cash Conversion Cycle and Firm Size: A Study of Retail Firm". Managerial Finance, Vol. ١٩, Iss. ٨, pp. ٣٤-٢٥ .

Modigliani, F. & Miller, M.H. )1958(; “The cost of capital, corporation finance and the theory of investment”, American Economic Review,Vol. 48, pp. 97-261.

Myers, S. )1977(; “The antecedents of corporate borrowing”, Journal of Financial Economics, Vol. 5, No. 2, pp. 147–76.

Namazi, M., and Mansouri, E. )٢٠٠٦(. "Experimental Investigation of Cash Flow and Liquidity Analysis of Companies Listed in Tehran Stock Exchange". Journal of Accounting and Research, No. ٧, pp. ١٦-٢٣ and ٦٠-٥٣ )in Persian(

Namazi, M., and Ebrahimi, Sh. )٢٠٠٩(. "The Effect of Intellectual Capital on Current and Future Financial Performance of Companies Listed in Tehran Stock Exchange". Accounting Research, No. ٤, PP. ٢٢-١ )in Persian(

Nobanee, H., and Hajjar, M. A. )٢٠٠٩(. "Working Capital Management, Operating Cash Flow and Corporate Performance".Internet :) http://ssrn.com/abstract= ١٤٧ ١٢٣٦(.

Noravesh, I., and Heidari, M. )٢٠٠٤(. "Appraising the Management Performance of Companies Listed in Tehran Stock Exchange with the CVA Model and

87

Investigate Its Relationship with Stock Return Model". Accounting and Auditing Review, No. ٣٨, PP. ١٤٧-١٢١ )in Persian(

Opler, T., Pinkowitz, L., Stulz, R., and Williamson, R. )1999(. The determinants and implications of cash holdings. Journal of Financial Economics, 52, 3–46.

Ozkan, A., and Ozkan, N. )2004(. Corporate cash holdings: an empirical investigation of UK companies. Journal of Banking and Finance, 28, 2103–2134.

Olavarrieta, S. Friedmann, R. )2007(. Market orientation, Knowledge related resources and firm performance. Journal of Business Research. Vol. 16, PP. 3 J3- 380

Penrose, E. T. )1959( The Theory of the Growth of the Firm. Oxford Basil Blackwell.

Prenker, T., and Kuck, J. )2009(. The determinant of corporate cash holdings, Master Thesis in Finance, Lund University, School of Economics and Management, Spring Term 2009.

Rietveld, P., & schipper, Y. )1995(. Explaining employmant growth in small industrial enterprises: Dose policy matter?, Vrije university, Tinbergen Institute Amsterdam.

Robinson, W. T. and J. Chang )1996(. Are Sutton’s Predictions Robust? Empirical Insights Into Advertising, R&D, and Concentration. Journal of Industrial Economics, 44.4, December, 389-408.

Richard, V. D. and Laughlin, E. J. )١٩٨٠(. "A Cash Conversion Cycle Approach to Liquidity Analysis". Financial Management, Vol. ٣٦, No. ١, pp. ٣٨-٣٢ .

Zhang, J. )2011(. The Relationship Between Working Capital Management And The Corporate Cash Holdings, University of Eastern Finland, Faculty of Social Sciences and Business Studies, Master’s thesis: 67 p. Available at: http://epublications.uef.fi

Saghafi, A., and Aghaei, M. A. )1994(. "Behavior of Accounting Profits". Accounting and Auditing Review, No. 9, pp. 5-21 )in Persian(

Shian-Hou, S. )2004(. "The Ability of Earnings Relative to Cash Flows to Reflect Firm Performance: An International Comparison". Internet:)http://www.fma.org/chicago /papers /shgian-fma.pdf(.

Shulman, J., and Cox, R. )1985(. "An Integrative Approach to Working Capital Management". Journal Cash Management, November/December 1985.pp. 64-67.

Shepherd,W. G. )1986(. On the Core Concepts of Industrial Economics. Mainstreams in Industrial Organization. 36-52

88

Wei Fu, T., Chu Ke, M., & Sheng Huang, Y. )2002(. Capital Growth, Financing Sourceb and Profitability of Small Businesses: Evidence from Taiwan Small Enterprises, Small Business Economics18, 257–267.

Wang, h, & Hong W. )2002(. Managing customer Profitability in a competitive market by continuous data mining. Industrial Marketing Management 35, PP. 715- 723.

Wang, Y, J. )2002(. "Liquidity Management Operating Performance and Corporate Value: Evidence Form Japan and Taiwan". Journal of Multinational Financial Management, Vol. 13, Iss. 2, No. 12, pp. 159-169.

Timothy, G. J., and Andrew, D. )1997(. "Financial Management". ١st edition, Prentice Hall Publishers.

Uyar, A. )2009(. "The Relationship of Cash Conversion Cycle with Firm Size and Profitability: An Empirical Investigation in Turkey". International Research Journal of Finance and Economics, 24, 186-193

Zhao Bei , W.P Wijew ardana)2012( : financial leverage , firm growth and financial strength in the listed companies in Sri Lanka. Procedia – Social and Behavioral Sciences 40 .

ها پیوستیآمار نمونه یشرکتها فهرست

89

صنعت نوعشرکت نامفیردییدارو محصوالت و مواددارو البرز1قطعات ساخت و خودروشرق خودرو کیالکتر2قطعات ساخت و خودروخودرو رانیا3قطعات ساخت و خودرو زلید خودرو رانیا4ییدارو محصوالت و مواددارو رانیا5قطعات و خودروصنعت پارت رکایا6یاساس فلزاتآلومراد7سرامیک و کاشی بهسرام8 قند جز به یدنیآشام و ییغذا محصوالتیگرج تیسکویب9

شکر وشیمیاییپامچال پارس10قطعات ساخت و خودروخودرو پارس11ییدارو محصوالت و مواددارو پارس12 قند جز به یدنیآشام و ییغذا محصوالتنویم پارس13

شکر وییایمیش محصوالت آبادان یمیپتروش14ییایمیش محصوالتخارک یمیپتروش15ییایمیش محصوالتشازند یمیپتروش16ییایمیش محصوالت آوران فن یمیپتروش17غیرفلزی کانی رانیا شهیش پشم18 قند جز به یدنیآشام و ییغذا محصوالت اصفهان پگاه19

شکر و قند جز به یدنیآشام و ییغذا محصوالت خراسان پگاه20

شکر وارتباطات و یانباردار ، نقل و حملانهیخاورم واتر دیتا21زاتیتجه و آالت نیماش یتراکتورساز22یمهندس و یفن خدماتکو نیتک23یفلز یها کانه استخراجچادرملو24کیسرام و یکاشرانیا ینیچ25ارتباطات و یانباردار ، نقل و حملتوکا نقل و حمل26یفلز ریغ یکان محصوالت ریسا رانیا ینیچ خاک27آن به وابسته یها تیفعال و انهیراکیانفورمات خدمات28زاتیتجه و آالت نیماشیکشاورز خدمات29آن به وابسته یها تیفعال و انهیرا رانیا یپرداز داده30ییدارو محصوالت و مواد حانیابور دارو31ییدارو محصوالت و مواد اسوه دارو32ییدارو محصوالت و موادریاکس دارو33ییدارو محصوالت و مواد نیام دارو34ییدارو محصوالت و موادانیح جابربن دارو35ییدارو محصوالت و موادرازک داملران دارو36ییدارو محصوالت و موادرازک دارو37

90

ییدارو محصوالت و موادیزهراو دارو38ییدارو محصوالت و موادیفاراب دارو39ییدارو محصوالت و موادلقمان دارو40ییدارو محصوالت و موادپخش دارو41ییدارو محصوالت و موادکوثر یداروساز42ییایمیش محصوالتپارس یصنعت دوده43قطعات ساخت و خودرورانیا اتوریراد44ییدارو محصوالت و مواددارو روز45قطعات ساخت و خودروتراکتور یگر ختهیر46قطعات ساخت و خودرومشهد یساز نگیر47قطعات ساخت و خودروادیزام48قطعات ساخت و خودروشیپو سازه49 قند جز به یدنیآشام و ییغذا محصوالتنیسالم50

شکر وقطعات ساخت و خودروپایسا51قطعات ساخت و خودروزلید پایسا52یفلز ریغ یکان محصوالت ریساشهیش پایسا53کیسرام و یکاشاردکان کیسرام54گچ و آهک ، مانیسهیاروم مانیس55گچ و آهک ، مانیساصفهان مانیس56گچ و آهک ، مانیسبجنورد مانیس57گچ و آهک ، مانیسبهبهان مانیس58گچ و آهک ، مانیستهران مانیس59گچ و آهک ، مانیسخاش مانیس60گچ و آهک ، مانیسخزر مانیس61گچ و آهک ، مانیسداراب مانیس62گچ و آهک ، مانیسدورود مانیس63گچ و آهک ، مانیسزیر یدنیسف مانیس64گچ و آهک ، مانیسشاهرود مانیس65گچ و آهک ، مانیسانیصوف مانیس66گچ و آهک ، مانیسغرب مانیس67گچ و آهک ، مانیسقائن مانیس68گچ و آهک ، مانیسکارون مانیس69گچ و آهک ، مانیسمازندران مانیس70ییدارو محصوالت و مواددارو نایس71یبرق یدستگاهها و آالت نیماشیقند دیشه72یفلز ریغ یکان محصوالت ریسایراز ییدارو شهیش73یفلز ریغ یکان محصوالت ریساگاز و شهیش74اساسی فلزاتسپاهان یصنعت75دارویی موادیقیتزر فرآورده76یفلز ریغ یکان محصوالت ریسارانیا نسوز یها فرآورده77یفلز ریغ یکان محصوالت ریساآذر نسوز یها فرآورده78

91

یاساس فلزات انیکاو فوالد79یاساس فلزاتاصفهان مبارکه فوالد80شکر و قنداصفهان قند81شکر و قندنیقزو قند82شکر و قند جهان نقش قند83ییدارو محصوالت و مواد داروپخش کارخانجات84کیسرام و یکاشالوند یکاش85کیسرام و یکاشتکسرام یکاش86کیسرام و یکاشنایس یکاش87کیسرام و یکاشلوین یکاش88یکاغذ محصوالتکاوه یکاغذساز89یاساس فلزاتنیمیکالس90 قند جز به یدنیآشام و ییغذا محصوالتاذریپ وصنعت کشت91

شکر وقطعات ساخت و خودرو نیندامیا فنر کمک92ییدارو محصوالت و مواددارو ایمیک93قطعات ساخت و خودروبهمن گروه94یمهندس و یفن خدماتنایم گروه95یفلز یها کانه استخراجگهر گل96 قند جز به یدنیآشام و ییغذا محصوالتپاک اتیلبن97

شکر و

هاسمن آزمونمدل اول

Correlated Random Effects - Hausman TestEquation: EQ01Test cross-section random effects

Test Summary Chi-Sq. Statistic Chi-Sq. d.f. Prob. 

Cross-section random 22.947660 5 0.0003

دوم مدلCorrelated Random Effects - Hausman TestEquation: EQ01Test cross-section random effects

Test Summary Chi-Sq. Statistic Chi-Sq. d.f. Prob. 

Cross-section random 31.211323 5 0.0000

سوم مدل

92

Correlated Random Effects - Hausman TestEquation: EQ01Test cross-section random effects

Test Summary Chi-Sq. Statistic Chi-Sq. d.f. Prob. 

Cross-section random 46.739209 5 0.0000

چهارم مدلCorrelated Random Effects - Hausman TestEquation: EQ01Test cross-section random effects

Test Summary Chi-Sq. Statistic Chi-Sq. d.f. Prob. 

Cross-section random 2.729891 5 0.7415

پنجم مدلCorrelated Random Effects - Hausman TestEquation: EQ01Test cross-section random effects

Test Summary Chi-Sq. Statistic Chi-Sq. d.f. Prob. 

Cross-section random 6.892490 5 0.2288

همسانی نا آزمون اول مدل

Breusch-Pagan / Cook-Weisberg test for heteroskedasticity Ho: Constant varianceVariables: fitted values of PM

chi2)1( = 59.10Prob > chi2 = 0.0000

دوم مدلBreusch-Pagan / Cook-Weisberg test for heteroskedasticity

93

Ho: Constant varianceVariables: fitted values of ROA

chi2)1( = 42.78Prob > chi2 = 0.0000

سوم مدلBreusch-Pagan / Cook-Weisberg test for heteroskedasticity Ho: Constant varianceVariables: fitted values of ROE

chi2)1( = 4523.62Prob > chi2 = 0.0000

چهارم مدلBreusch-Pagan / Cook-Weisberg test for heteroskedasticity Ho: Constant varianceVariables: fitted values of CURR

chi2)1( = 151.32Prob > chi2 = 0.0000

پنجم مدل

Breusch-Pagan / Cook-Weisberg test for heteroskedasticity Ho: Constant varianceVariables: fitted values of QUICK

chi2)1( = 177.74Prob > chi2 = 0.0000

لیمر آزمون اول مدل

Redundant Fixed Effects TestsEquation: EQ01Test cross-section fixed effects

Effects Test Statistic   d.f.  Prob. 

Cross-section F 4.933699 )96,383( 0.0000Cross-section Chi-square 390.413892 96 0.0000

دوم مدلRedundant Fixed Effects Tests

94

Equation: EQ01Test cross-section fixed effects

Effects Test Statistic   d.f.  Prob. 

Cross-section F 3.610848 )96,383( 0.0000Cross-section Chi-square 312.591334 96 0.0000

سوم مدلRedundant Fixed Effects TestsEquation: EQ01Test cross-section fixed effects

Effects Test Statistic   d.f.  Prob. 

Cross-section F 2.755066 )96,383( 0.0000Cross-section Chi-square 254.655376 96 0.0000

چهارم مدلRedundant Fixed Effects TestsEquation: EQ01Test cross-section fixed effects

Effects Test Statistic   d.f.  Prob. 

Cross-section F 2.502232 )96,383( 0.0000Cross-section Chi-square 236.124880 96 0.0000

پنجم مدل

Redundant Fixed Effects TestsEquation: EQ01Test cross-section fixed effects

Effects Test Statistic   d.f.  Prob. 

Cross-section F 3.966595 )96,383( 0.0000Cross-section Chi-square 334.777051 96 0.0000

خطی هم آزمون

95

Variable VIF 1/VIF

AGE 1.03 0.966643

LEV 1.03 0.970915

GROWTH 1.01 0.988663

SIZE 1.01 0.989876

TANG 1.01 0.993878

Mean VIF 1.02

96

مدل تخمین

اول مدلDependent Variable: PMMethod: Panel EGLS )Cross-section weights(Date: 09/08/15 Time: 12:23Sample: 1987 1991Periods included: 5Cross-sections included: 97Total panel )balanced( observations: 485Linear estimation after one-step weighting matrix

Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob.  

C 35.67801 12.17347 2.930801 0.0036LEV -18.26688 3.304433 -5.527992 0.0000SIZE -0.419719 2.428431 -0.172836 0.8629AGE 0.927821 4.053536 0.228892 0.8191

GROWTH 0.239225 0.103103 2.320258 0.0209TANG -15.36150 3.512591 -4.373267 0.0000

Effects Specification

Cross-section fixed )dummy variables(

Weighted Statistics

R-squared 0.917947    Mean dependent var 46.45355Adjusted R-squared 0.896309    S.D. dependent var 50.86654S.E. of regression 14.69313    Sum squared resid 82685.08F-statistic 42.42308    Durbin-Watson stat 2.043835Prob)F-statistic( 0.000000

دوم مدلDependent Variable: ROAMethod: Panel EGLS )Cross-section weights(Date: 09/08/15 Time: 12:25Sample: 1987 1991Periods included: 5Cross-sections included: 97Total panel )balanced( observations: 485Linear estimation after one-step weighting matrix

Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob.  

C 0.789686 0.110396 7.153227 0.0000

97

LEV -0.160295 0.036100 -4.440248 0.0000SIZE -0.108751 0.022471 -4.839686 0.0000AGE 0.109583 0.040838 2.683384 0.0076

GROWTH 0.002073 0.000815 2.543572 0.0114TANG -0.101885 0.034022 -2.994697 0.0029

Effects Specification

Cross-section fixed )dummy variables(

Weighted Statistics

R-squared 0.787311    Mean dependent var 0.215901Adjusted R-squared 0.731223    S.D. dependent var 0.227347S.E. of regression 0.083687    Sum squared resid 2.682341F-statistic 14.03714    Durbin-Watson stat 2.064549Prob)F-statistic( 0.000000

سوم مدل

Dependent Variable: ROEMethod: Panel EGLS )Cross-section weights(Date: 09/08/15 Time: 12:27Sample: 1987 1991Periods included: 5Cross-sections included: 97Total panel )balanced( observations: 485Linear estimation after one-step weighting matrix

Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob.  

C -0.454936 0.388652 -1.170548 0.2425LEV -0.347902 0.078779 -4.416206 0.0000SIZE 0.220909 0.077249 2.859715 0.0045AGE -0.182052 0.094995 -1.916434 0.0561

GROWTH -0.022744 0.005150 -4.416531 0.0000TANG -0.412067 0.080793 -5.100300 0.0000

Effects Specification

Cross-section fixed )dummy variables(

Weighted Statistics

R-squared 0.721294    Mean dependent var 0.874128Adjusted R-squared 0.647797    S.D. dependent var 0.669162S.E. of regression 0.365209    Sum squared resid 51.08349F-statistic 9.813937    Durbin-Watson stat 1.965589Prob)F-statistic( 0.000000

98

چهارم مدلDependent Variable: CURRMethod: Panel EGLS )Cross-section random effects(Date: 09/08/15 Time: 12:30Sample: 1987 1991Periods included: 5Cross-sections included: 97Total panel )balanced( observations: 485Swamy and Arora estimator of component variancesWhite cross-section standard errors & covariance )d.f. corrected(WARNING: estimated coefficient covariance matrix is of reduced rank

Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob.  

C 3.589628 0.552483 6.497260 0.0000LEV -1.650832 0.407183 -4.054276 0.0001SIZE -0.130144 0.047711 -2.727764 0.0066AGE -0.247279 0.095528 -2.588541 0.0099

GROWTH 0.004098 0.001575 2.601841 0.0096TANG -1.013343 0.158706 -6.385021 0.0000

Effects SpecificationS.D.   Rho  

Cross-section random 0.234795 0.2413Idiosyncratic random 0.416315 0.7587

Weighted Statistics

R-squared 0.475808    Mean dependent var 0.786941Adjusted R-squared 0.468249    S.D. dependent var 0.485522S.E. of regression 0.415327    Sum squared resid 82.62589F-statistic 36.48536    Durbin-Watson stat 1.638903Prob)F-statistic( 0.000000

پنجم مدل

Dependent Variable: QUICKMethod: Panel EGLS )Cross-section random effects(Date: 09/08/15 Time: 12:33Sample: 1987 1991Periods included: 5Cross-sections included: 97Total panel )balanced( observations: 485Swamy and Arora estimator of component variancesWhite cross-section standard errors & covariance )d.f. corrected(WARNING: estimated coefficient covariance matrix is of reduced rank

99

Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob.  

C 2.056742 0.288700 7.124142 0.0000LEV -1.152901 0.262331 -4.394835 0.0000SIZE -0.025071 0.030938 -0.810372 0.4181AGE -0.136238 0.106921 -1.274185 0.2032

GROWTH 0.000183 0.001661 0.110302 0.9122TANG -0.833242 0.160208 -5.201006 0.0000

Effects SpecificationS.D.   Rho  

Cross-section random 0.258218 0.3781Idiosyncratic random 0.331158 0.6219

Weighted Statistics

R-squared 0.386661    Mean dependent var 0.410909Adjusted R-squared 0.378171    S.D. dependent var 0.366017S.E. of regression 0.331812    Sum squared resid 52.73738F-statistic 21.98600    Durbin-Watson stat 1.596193Prob)F-statistic( 0.000000

100

101

AbstractTo clarify the issue of whether the company's financial leverage Rtvjyh major factor in the profitability and liquidity values or not. If the lever is important in explaining the company's financial situation, the next target to control contract. In this case, the results obtained from each of the company's financial leverage and management does not consider to be null and void. The aim of the present study, functional and based on data collected from the cross-correlation is considered. The purpose of this study is Tehran Stock Exchange listed companies.  Based on the total sample of companies listed on the Stock Exchange, 97 companies in the period 1387 to 1391 were selected. To collect data from enterprise data exchange is used.The results show that the financial leverage and liquidity indicators and indicators of profitability there.Keywords: Liquidity Index, profitability Index, financial leverage

102

Islamic Azad University

Aliabad Katoul Branch

Faculty of Management and Accounting

MA Thesis

Governmental management - financial management

Subject:The impact of financial leverage on profitability and liquidity measures of

listed companies in Tehran Stock Exchange

Advisor:Ashrafi.PHD

Consulting Advisor:khozeyn.PHD

By:Salehe Kazemi

Autumn 2015

103