اکولوژ -یطی و توسعه مح ییروستا نینو تیری نظام مد تحلیل...

یشهوژپ-یملع همانلصف یناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن

139 ناتسبات ،موس هرامش ،مهدزای لاس 8

-یدبلاک و کیژولوکا -یطیحم هعسوت و ییاتسور نیون تیریدم ماظن لیلحت (نالیگ ناتسا یزکرم هیحان :یدروم هعلاطم) ییاتسور ییاضف

هکال یریصندمحم ناریا ،تشر ،یمالسا دازآ هاگشناد ،تشر دحاو ،ییاتسور یزیر همانرب یارتکد یوجشناد

1نیجشه ییالوم هلارصن ناریا ،تشر ،یمالسا دازآ هاگشناد ،تشر دحاو ،ایفارغج داتسا

ناضمروپ یسیع ناریا ،تشر ،یمالسا دازآ هاگشناد ،تشر دحاو ،ایفارغج رایداتسا

00/20/1390 :شریذپ خیرات 60/00/1390 :تفایرد خیرات هدیکچ ییاضف-یدبلاک و کیژولوکا -یطیحم هعسوت و ییاتسور نیون تیریدم ماظن لیلحت ماظن لیلحت شهوژپ نیا ماجنا زا یلصا فده روظنم هب .دشاب یم اتسور 121 لماش ،نالیگ ناتسا یزکرم هیحان شهوژپ یرامآ هعماج .تسا نالیگ یزکرم هیحان رد ییاتسور تروص هب اتسور 331 دادعت ،ییایفارغج تیعضو و تیعمج هب هجوت اب و هیحان رد ناتسرهش ره یاهاتسور تبسن هب اه هنومن باختنا و اه هداد یروآ عمج زا دعب .دیدرگ یروآ عمج رما ناصصختم و ناسانشراک رظن ،همانشسرپ زا هدافتسا اب .دش باختنا یفداصت لیلحتو هیزجت دروم ،اه نآ یبایزرا و اههیضرف نومزآ روظنم هب اه هداد یناوارف عیزوت لوادج هیهت و یدنب هقبط ،تاعالطا جارختسا -یطیحم یاه هیوگ لک نیگنایم .دش یحارط همانشسرپ رد هیوگ 93 ،کیژولوکا -یطیحم دعب شجنـس روظنم هب .تفرگ رارق دوبهب هک تفرگ هجیتن ناوت یم نیاربانب ؛تسا هدش رتالاب 2 ینعی فیط نیگنایم طسوتم زا نوچ هک تسا هدش 89/2 ربارب کیژولوکا عضو دوبهب ،هدش ماجنا لیلحت هب هجوت اب .تسا رثؤم اهاتسور کیژولوکا -یطیحم داعبا هعسوت رب ییاتسور نیون تیریدم ماظن

قیرط زا نایزبآ و رویط ،ماد تمالس رب تبقارم ،ثداوح عوقو نامز رد یناسردادما یاهدحاو اب یراکمه ،اتسور یطیحم تسیز هدوب رادروخرب یناوارف نیرتشیب زا یعیبط عبانم ظفح ،کیژولوکا-یطیحم یاه هنیمز رد یداهنشیپ یاه حرط هیهت ،نویسانیسکاو ،ییاضف -یدبلاک دعب شجنس روظنم هب .تفرگرارق دییأت دروم t نومزآ قیرط زا هیضرف رد اهریغتم طابترا و یتسرد نینچمه .تسا

طسوتم زا نوچ هک تسا هدش 51/2 ربارب ییاضف -یدبلاک یاه هیوگ لک نیگنایم ،عومجم رد .دش یحارط همانشسرپ رد هیوگ 31-یدبلاک داعبا هعسوت رب ییاتسور نیون تیریدم ماظن دوبهب هک تفرگ هجیتن ناوت یم نیاربانب ؛تساهدش رتالاب 2 ینعی فیط نیگنایم هعسوت» ،«اتسور ینوناق هدودحم رد تخاس هناورپ رودص» یاه هیوگ ،هدش ماجنا لیلحت هب هجوت اب .تسا رثؤم اهاتسور ییاضف و ییاتسور یاه هناخ تیفیک ءاقترا» ،«یداه حرط یارجا رد نکسم داینب اب یراکمه نازیم» ،«اتسور رد فلتخم یاه تخاسریز هدوب رادروخرب یناوارف نیرتشیب زا ،اه هیوگ ریاس هب تبسن ،تازایتما نیرتشیب بسک اب ییاضف -یدبلاک شخب رد «اه نآ یزاس مواقم .تفرگ رارق دییأت دروم t نومزآ قیرط زا هیضرف رد اهریغتم طابترا و یتسرد نینچمه .تسا

.نیون تیریدم ،ییاتسور تیریدم ،یدبلاک هعسوت ،یطیحم هعسوت ،ییاتسور هعسوت :یدیلک ناگژاو

(لوئسم هدنسیون) -0

13 ناتسبات ،موس هرامش ،مهدزای لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 422 98

همدقم نازیر همانرب هجوت دروم زین ییاتسور هعسوت ،دش حرطم یتکلمم نالک روما هحولرس رد اهروشک هعسوت هک یماگنه زا هدش یساسا تارییغت شوختسد ،فلتخم داعبا رد نونکات یدالیم 2130 ههد زا ییاتسور هعسوت موهفم .تفرگ رارق ،تسا هدوبن ییاتسور یاه هصرع رد اهروشک تیعمج زا یدایز شخب رارقتسا لیلد هب طقف ،مهم تالوحت نیا و تسا بوچراچ نیا رد .دراد روشک ره یلم هعسوت رب ،ییاتسور هعسوت داعبا هک تسا یمهم ریثأت و تیمها لیلد هب هکلب زا یرایسب و تسا ییاتسور تیریدم اب یگنتاگنت طابترا رد ،هتشذگ اب هسیاقم رد اهاتسور هعسوت هزورما

،ییاتسور هعسوت .دننک یم دادملق ییاتسور هعسوت رد رثؤم و مهم لماع ار تیریدم ،ییاتسور هعسوت نارظن بحاص-یدبلاک ،یداصتقا ،یعامتجا داعبا یاراد هک ددرگ یم حرطم دنم ماظن و رگن عماج درکیور اب ،یدعبدنچ یا هدیدپ .(Karimi & Ahmadvand, 2014: 24) تسا یطیحم تسیز و ییاضف نادقف و یگنهرف و یداصتقا دیدش رقف لیلد هب روشک ییاتسور هعماج ،یمالسا بالقنا زا لبق هرود رد یلک روط هب تالوحت و هطورشم بالقنا هصرع رد تسناوتن یتیعر بابرا یدادبتسا تیریدم تیمکاح و مدرم زا یشان تردق طسوتم هقبط و یرهش هاگبخن طسوت و اهرهش رد تالوحت نیا لیلد نیمه هب .دشاب هتشاد یرثوم شقن ،نآ یدعب لباق یساسا و هدمع بیسآ هس ییاتسور هعماج رد یتیعر بابرا راتخاس دوجو لیلد هب ؛هرود نیا رد .دش ماجنا

بیسآ و یعامتجا ،مود بیسآ ،نآ زا یشان تالکشم و یداصتقا لئاسم ،لوا بیسآ .دشاب یم یسررب و ییاسانش .(Molaee Hashjin, 2018: 161) تسا یرهش هعماج نیب فاکش و داضت عورش و ندش یرهش زاغآ ،موس ییاضف – یدبلاک هعسوت یزیر همانرب .تسا ییاضف -یدبلاک هعسوت ،ییاتسور هعسوت رد یلصا داعبا زا یکی

نآ عبت هب و تیعمج بذج و تشادهگن ،تیبثت هنیمز یا هقطنم رادیاپ هعسوت دنیارف زا یشخب ناونع هب اه هاگتنوکس اب نآ هب طوبرم یاه هژورپ و اه حرط ،اه همانرب و ییاضف -یدبلاک هعسوت اریز ؛دیامن یم مهارف نانآ یارب ار تیلاعف د یطیحم ،ییاتسور هعسوت داعبا زا رگید یکی .دراد هجوت هدنیآ مه و دوجوم عضو هب مه یمتسیس شرگن رب هیکت یرادیاپ هب هجوت .دوش حرطم یدجروط هب دیاب یطیحم و یتخانش موب یرادیاپ طیارش عقاو رد .تسا کیژولوکا Molaee) دوشن متسیسوکا رد بولطمان تارییغت داجیا هب رجنم هعسوت شرتسگ هک ددرگ یم بجوم یتخانش موب

Hashjin, 2015: 3). و یزرواشک ،نیریش بآ ،ینیمزریز یاه بآ نوچمه یفلتخم یاه صخاش یاراد یطیحم دعب و اه هنوگ عونت ،نایزبآ ،ایرد تسیز طیحم و یناجرم یاه هپت ظفح ،یلحاس قطانم ،یزاسرهش ،ییاذغ تینما ،اهایرد بآ ندمآ الاب و یناهج میلقا رییغت ،نزا هیال بیرخت و اوه یگدولآ ،اه لگنج رادیاپ تیریدم ،یژولونکتویب .تسا یضارا یربراک رییغت ،رادیاپ یرگشدرگ ،یعیبط عبانم زا رادیاپ یرادرب هرهب

و دمآراک یتیریدم مزلتسم ار ییاتسور رادیاپ و هچراپکی هعسوت هب ندیسر ،هعسوت نارکفتم و نارظن بحاص هزورما رارق رظندم ار هعسوت فادها ،قالخ یاه هویش قیرط زا و تاناکما و عبانم همه یریگراک هب اب دناوتب هک دنناد یم رثؤم اب نیاربانب .دنزب مقر اهاتسور یارب ار رادیاپ و نزاوتم هعسوت ،یربهر و یگنهامه ،یهد نامزاس ،یزیر همانرب اب و دهد رد رادیاپ هعسوت ققحت تهج هک تفگ ناوت یم ؛ییاتسور هعسوت و تیریدم نایم هیوسود و گنتاگنت طابترا هب هجوت هبرجت .تسا ییاتسور هعسوت کفنیال و مهم نکر ؛تیریدم و تشاد یا هژیو هجوت تیریدم هلوقم هب دیاب ،داعبا همه رب یدایز دح ات دنا هتسناوت ییاتسور تیریدم قیرط زا اه نآ هک دهد یم ناشن اکیرمآ و نیچ ،دنه :ریظن ییاهروشک

522 ...و يیاتسور نیون تیریدم ماظن لیلحت

یاه شور لامعا اب دنا هتسناوت اهروشک نیا .دنبای تسد ییاتسور هعسوت هب و هدمآ قئاف ییاتسور یحاون تالکشم .دنسرب یبولطم جیاتن هب و دننک لابند ار هعسوت دنیارف ؛اهاتسور نینکاس تکراشم هب هجوت و تیریدم نیون ,Tatlidil et al) دنا هدش هجاوم یا هقباس یب تالکشم اب ریخا ههد ود یط هژیو هب ییاتسور قطانم هکنیا هب هجوت اب

عیرس دشر ،دشر لاح رد یرباربان ،هدرتسگ رقف لثم یگدنام بقع لئاسم و تالکشم یمامت هشیر و (1093 :2009 یرایسب تیمها زا اهاتسور هب طوبرم لئاسم قیقد تخانش دراد رارق ییاتسور قطانم رد هدنیازف یراکیب و تیعمج همه یارب تباث یزیوجت یا هخسن و تسین نییاپ هب الاب زا و یروتسد تروص هب هعسوت ققحت .تسا رادروخرب و هقطنم ره ... و یداصتقا ،یگنهرف ،یعامتجا ،یسایس فلتخم طیارش نتفرگ رظن رد اب تسیاب یم هکلب ؛درادن قطانم ؛هعسوت دیدج شرگن رد .تشادرب ماگ نآ ققحت یاتسار رد یلحم و یموب یعامتجا یاه هیامرس زا هدافتسا قیرط زا هب الاب زا هعسوت یزیوجت یاه هخسن یاقلا زا زیهرپ و فرط کی زا ،هعماج ره یخیرات زیامتم یگژیو هب تشگزاب یلصا رازبا یلحم تیریدم و یلحم تیریدم یانبریز یلحم تیوه ،نآ رد هک دوش یم دیکأت ،رگید فرط زا نییاپ نایئاتسور تکراشم رب ییاتسور هعسوت عقاو رد .(Rezvani, 2005: 215) دور یم رامش هب ییاتسور رادیاپ هعسوت .تسا رادیاپ دنور کی رد ییاتسور نامدرم یگدنز دوبهب ،هعسوت نیا زا فده (Stelaji, 2012:45) تسا راوتسا یاتسار رد شهوژپ نیا ،دراد دوجو تیریدم و ییاتسور هعسوت فلتخم داعبا نایم هک یطابترا هب هجوت اب نیاربانب :دوشیم ماجنا نالیگ ناتسا یزکرم هیحان رد ریز هیضرف ود نومزآ .تسا رثؤم نالیگ ناتسا یزکرم هیحان یاهاتسور کیژولوکا-یطیحم هعسوت رب ییاتسور نیون تیریدم ماظن دوبهب -

.تسا رثؤم نالیگ ناتسا یزکرم هیحان یاهاتسور ییاضف-یدبلاک هعسوت رب ییاتسور نیون تیریدم ماظن دوبهب -

.تسا یلیلحت د یفیصوت ؛شور و تیهام رظن زا هعلاطمدروم شهوژپ شور ،قوف یاه هیضرف نومزآ یاتسار رد-یطیحم داعبا رد نالیگ ناتسا هعلاطمدروم یاه ناتسرهش یگتفای هعسوت حطس و تیعضو زا عالطا ،شهوژپ فده نیا رد اه یرایهد تامادقا زا دیدزاب رد میقتسم هدهاشم کینکت زا اتسار نیا رد .تسا ییاضف -یدبلاک و کیژولوکا تیریدم ناراکردنا تسد و ناریدم ،ناصصختم اب هبحاصم رازبا قیرط زا سپس و تسا هدش هدافتسا هعسوت دعب ود .تسا هتفرگ ماجنا نانآ تارظن یروآ عمج ،اهریغتم و قیقحت میهافم یانبم رب همانشسرپ عیزوت و ییاتسور یرظن ینابم

ییاتسور هعسوت ار یعامتجا – یداصتقا ماظن لک توافتم یریگتمس و نامزاس دیدجت ،دوخ رد هک تسا یدعب دنچ ینایرج هعسوت هب رتشیب یسرتسد ناکما هک تسا یفیک یموهفم هعسوت رگید هاگدید زا .(Papoliyazdi, 2011: 32) دراد هارمه هب ار یدام بهاوم زا اهناسنا یدنمهرهب و یگدنز حطس ،هدرک مهارف ار اه ناسنا یگدنز شخب موادت تامدخ و اهالاک نیا رد .دهد یم شرتسگ ار نوناق ربارب رد هعماج دارفا یربارب و اههشیدنا یدازآ ،باختنا هنماد ًااتیاهن و هداد شیازفا

یمک یاقترا و دوبهب فده اب تالوحت و تارییغت زا یدنیارف ناوت یم ار ییاتسور هعسوت ییاتسور هعسوت بوچراچ و یرهش یاضف ود نیب یتسیز نزاوت و لداعت داجیا هب هک یدنیارف .تسناد ییاتسور هعماج یگدنز حطس یفیک و رتمک هک تسا ییاتسور ریقف و دمآرد مک تیعمج یارب مزال ییاراک و ناوت داجیا یپ رد ًااتدمع و دماجنا یم ییاتسور


داعبا همه رد هعسوت ،ییاتسور هعسوت زا روظنم .(Moteelangrodi, 2014: 81) دتسیاب دوخ یاپ یور هب تسا رداق .دوش نایئاتسور یعامتجا و یداصتقا حطس شیازفا هب رجنم هک یروط هب تسا زا شیپ .دندش ینوگرگد شوختسد زین نآ یریگهزادنا یاهصخاش و اهرگامن ،هعسوت میهافم ندش نوگرگد اب

هعسوت ،هرود نیا رد عقاو رد و دنتشاد یمک یدرکیور ،هعسوت یریگهزادنا یاهصخاش رتشیب ،2530-2630 یاه لاس نوتم رد هعسوت و دشر موهفم ود نایم یریگمشچ یناسمهان و دشیم یبایزرا یمک لوحت و رییغت کی ناونع هب رتشیب رد اههاگدید و میهافم عونت هب هجوت اب نونکات نامز نآ زا .(Fetres et al, 2011: 114) دروخ یمن مشچ هب یداصتقا دنچ ای کی یاهرود ره رد و هدش حرطم یگتفایهعسوت و هعسوت هرابرد یددعتم یاهوگلا و اههیرظن ،هعسوت هنیمز ،میرگنب یرتعماج دید اب ار هعسوت هلوقم رگا .(Rezvani, 2011: 77) تسا هدرک لمع طلسم یوگلا ناونع هب وگلا یوگلا 2130 ههد رد ،عبانم عیزوت زاب ای ارگراتخاس یوگلا 2630 ههد رد ،دشر یوگلا 2530 ههد رد تفگ ناوتیم مین یط هعسوت تایبدا رد طلسم یوگلا ناونع هب رادیاپ هعسوت یوگلا دعب هب 2130 ههد زا و یساسا یاهزاین نیمأت .دندوب حرطم ریخا نرق دناوتب هک یا هعسوت .تسا ییاتسور رادیاپ هعسوت ،تسا حرطم ییاتسور قطانم هعسوت دروم رد هزورما هچنآ نیاربانب هب ناشیاهزاین نیمأت رد ار هدنیآ یاه لسن یتسیز و یطیحم یاه ناوت هکنآ نودب دنک نیمأت ار رشب ینونک یاهزاین

.(Shayan et al, 2011: 102) دزادنا رطخ یدنب تیولوا قیرط زا ییاتسور مدرم هب کمک دنیارف :زا تسا ترابع ییاتسور رادیاپ هعسوت 0فدراس رظن هب انب تلادع یرارقرب ،یعامتجا تامدخ هئارا و اه تخاسریز داجیا هنیمز رد یراذگ هیامرس و نآ ندومن لاعف ،ناشیاهزاین تینما و یتمالس نیمضت و هتشذگ یاه یتلادع یب همه فالخرب ییاهراتفر ،یلحم یاه تیفرظ هب هجوت اب یربارب و دقتعم ییاتسور رادیاپ هعسوت فیرعت رد زین 0نوسمالیو .(Dashti et al, 2008: 28) دراد دیکأت نانز هژیو هب اه نآ ,Abdolahi et al) دناد یم رثؤم نآ بیرخت تهج رد هن و تعیبط اب راگزاس تروص هب اه تیلاعف ندرک گنهامه تسا

؛دنا هدش قیفلت مه اب هعسوت و ییاراک ،نآ رد هک تسا هعسوت یارب یتفایهر ؛ییاتسور رادیاپ هعسوت .(28 :2009 و نادنمتورث و ارقف نیب فاکش شهاک و ییادزرقف نمضتم تلادع ،عبانم زا هنیهب هدافتسا نمضتم ییاراک هک یا هنوگ هب .دشاب یعیبط عبانم قیرط زا هدنیآ شاعمرارما ظفح اب تشیعم زین یرادیاپ زا فده :کیژولوکا-یطیحم رادیاپ هعسوت زا یکی تسیز طیحم دوبهب و ظفح رظن نیا زا .تسا کیژولوکا و یطیحم دعب رد هعسوت ؛هعسوت مهم داعبا زا یکی یاه تلود رضاح نرق هغدغد نیرت مهم عقاو رد و دهد یم لیکشت ار زورما ناهج یاهروشک فادها نیرت یساسا رگا .تسا هدیدرگ عضو یناهج لود یوس زا یفلتخم یتیامح نیناوق نآ هب لین عبت هب و دیآ یم رامش هب یللملا نیب تیریدم بولطم وحن هب یناسنا هافر رتهب شقن یافیا یاتسار رد تسیز طیحم و عبانم زا تظفاحم هک دوش کرد تسا کیژولوکا – یطیحم درکیور اب یا هعسوت تیریدم کی هب زاین هاگنآ .(Moteelangrodi, 2014: 79) دنوش(Molaee Hashjin, 2015: 54). یارب یا هنیمز داجیا ،اتسور رد یطیحم تسیز تیریدم زا فده ،ساسا نیا رب

1 Sardof 2 Willamson


نآ رصانع و طیحم هب بیسآ ندرک دراو نودب ،نآ عبانم و یعیبط عبانم و طیحم زا هزادنا هب و بسانم ،هنیهب یریگ هرهب & Badri) تسا هارمه ... و یعیبط تارطاخم شهاک اب هک تسا ملاس متسیسوکا و یتسیز عونت هلمج زا و

Mousavi, 2009: 74). اه متسیسوکا ،عبانم فرصم ،یتسیز عونت :لماش کیژولوکا یاه صخاش هک یئاجنآ زا، لوط رد اما ؛(Smaeelzadeh et al, 2011: 129) تسا ینمیا و یهایگ ششوپ ،تاعیاض عفد ،یطیحم یاه یگدولآ

21 ًاابیرقت .تسا هتشاد ییازس هب یفنم ریثأت هیاپ یعیبط عبانم رب یزرواشک دیلوت یاه ماظن شرتسگ ،هتشذگ ههد راهچ تلع هب یزرواشک یاه نیمز زا راتکه نویلیم 20 دودح رد و هدش بیرخت ناهج تشک لباق یاه نیمز زا دصرد و هعسوت لاح رد یاهروشک هژیو هب ییاتسور مدرم شاعم ؛دنا هداد تسد زا ار دوخ تشک تیلباق ،هنایلاس شیاسرف نانآ یلصا هیامرس ناونع هب یعیبط عبانم طیارش هب دننک یم یگدنز یا هیشاح یاه نیمز رد هک یمدرم زا درایلیم 9/0 هدننکدیدهت یدج لماوع زا یکی ناونع هب کاخ شیاسرف نیاربانب .(Hasanshahi et al, 2009: 170) دراد یگتسب

لاح رد یاهروشک یطیحم تسیز لئاسم نیرت مهم هلمج زا نآ یدیلوت ناوت شهاک هجیتن رد و کاخ یزیخلصاح رب هوالع .دنراد ار راتکه رد نت 99 شیاسرف زا تیاکح ناریا رد اه شرازگ هک یا هنوگ هب دوش یم بوسحم هعسوت بآ ندمآ نییاپ ،کاخ یروش :لیبق زا یدایز یطیحم یاهدمایپ هک دور یم رده یزرواشک بآ دصرد 51 هزورما نیا

یسانش بیسآ لماوع زا رگید یکی .تسا هتشادرب رد ار بآ تیفیک بیرخت و ندش عابشا ،ینیمزریز یاه هرفس زاسو تخاس یاه هویش یگنهامه مدع ،یعیبط طیحم بیرخت ،نایئاتسور هجوتم کیژولوکا رادیاپ هعسوت تیریدم لئاسم و تالکشم زا ،اهانب زا هنوگ نیا رد رادیاپ هعسوت لوصا نتفرگ هدیدان و یموب طیحم اب دیدج ییاتسور ییاتسور باسپ عفد یاه متسیس زا یریگ هرهب و هلابز تفایزاب .دنتسه وربور نآ اب ناریا یاهاتسور هک تسا یا هدمع تلاصا زا یریگ هرهب ظفح اب اهاتسور ندرک یتعنص و یزرواشک شخب قیوشت و زور یروانف نیرت هتفرشیپ اب وسمه لماوع هنوگره زا یریگولج و یطیحم تسیز یاهدرادناتسا اب بسانم تازیهجت و اهرازبا زا هدافتسا زین و ییاتسور Molaee) دنتسه اه بیسآ نیا یلصا نیوانع زا ییاتسور رادیاپ هعسوت یکیتپونیس مظن ندز مه رب رد ییاز شنت

Hashjin, 2015: 55). نایب یطیحم تسیز تامجاهت لباقم رد طیحم ییاناوت یارب ار هصیصخ راهچ 0یدوگ هردنآ یراگدنام تیعضو لوبق و لوا تیعضو هب تشگزاب و میمرت تردق ،فاطعنا و شزاس تیلباق ،یریذپ بیسآ :دنک یم دیلوت لیلد هب بیسآ شیادیپ کیژولوکا رادیاپ هعسوت تیریدم یسانش بیسآ لماع رگید زا .یرادیاپ ییاناوت ای و یتامدخ و یگناخ بالضاف نوزفازور دیلوت هجیتن رد و بآ فرصم رد یور هدایز رثا رب هک یگناخ یاه بالضاف هجیتن رد نوگانوگ یاه یرامیب لقان یاه یرتکاب عاونا ومن و دشر هب زین یگدید بیسآ نیا یاهدمایپ بقاوع زا .تسا و هعسوت هب هک یدرکیور تسا ینتفگ .(Shahbazi, 2010: 262) درک هراشا نآ یطیحم تسیز یاه یگدولآ شیازفا رارق هجوت دروم کیژولوکا بسانم تیریدم اب ار یداصتقا و یعامتجا فادها یراگزاس و یگنهامه یزیر همانرب ،یساسا یاهزاین زا یدنمتیاضر ،یئاکتادوخ لصا رب ینتبم ؛هدنیآ یاه لسن اب یعاسم کیرشت هیحور ؛دهد یم .تسا یفنم دشر هن و رفص دشر هن ،یفیک دشر زا یرگید عون یترابع هب .تسا نیمز و ناسنا زیمآ تملاسم یتسیزمه

1 Andereh Goody


یدبلاک-ییاضف رادیاپ هعسوت اب .تسا حرطم اهروشک یملع لفاحم رد یشهوژپ نالک دنیارف کی ناونع هب یئاضف – یدبلاک رادیاپ هعسوت هزورما عفتنم رتشیب نآ زا هتشذگ هب تبسن عماوج و دوش یم یقلت رتهب یگدنز یاپمه هعسوت هزورما هکنیا هب تیانع دیدجت دوخ رد هک تسا یدعب دنچ ینایرج هعسوت اریز ؛تسین یداصتقا دشر نامه هعسوت تهج نیا هب .دندرگ یم دیلوت نازیم رد دوبهب رب هوالع هعسوت .دراد هارمه هب ار یعامتجا – یداصتقا ماظن لک توافتم یریگ تمس و نامزاس یاهرظن هجو و اهراتسیا نینچمه و یرادا ،یعامتجا ،یداهن یاه نامتخاس رد یساسا ینوگرگد لماش ؛دمآرد و ,Setayesh) دریگ یمرب رد زین ار مدرم دیاقع و موسر و تاداع یتح دراوم زا یرایسب رد هعسوت .تسا مدرم یمومع

یرادیاپ :زا دنا ترابع هک تسا میسقت حطس راهچ هب یدبلاک-ییاضف هعسوت تیریدم یاه هصخاش .(13 :2011 عبانم یزاس یهت نودب و برخمریغ یرادرب هرهب ینعم هب قلطم یرادیاپ ،نایم نیا رد .قلطم و یوق ،طسوتم ،فیعضپ درکیور و یئاضف –یدبلاک رادیاپ هعسوت تالوحت هب انب رضاح لاح رد .تفرگ رارق دیکأت دروم رتشیب همه زا یعیبط ،ون هعسوت هاگدید لیبق زا نآ ییایفارغج یسدنهم و اضف یهد نامزاس رد نایزیر همانرب یرکف راتخاس رب مکاح بلاغ هعسوت دنیارف رد نانز نداد تلاخد ،طیحم تشادهب دوبهب ،ینامزاس نیب یاه یراکمه ،ییاتسور یاه تخاسریز داجیا رارق یملع رظن ناعما دروم جیورت و یناسر عالطا و شزومآ درکیور تیاهن رد و یلحم عبانم زا یرادرب هرهب ،ییاتسور یئاضف – یدبلاک رادیاپ هعسوت تیریدم دعب ندوب هدهاشم لباق و سوسحم تهج هب و ساسا نیا رب .دنتفرگ فرط کی زا ییاتسور یحاون و اه هموظنم ،اه هعومجم ،اه هزوح یا هدودحم و (اتسور ره) یا هطقن حطس رد اهاتسور هدودحم رد ییاتسور یضارا یربراک یزیر همانرب ترورض و ییاتسور تیعمج تنوکس و رارقتسا رد نآ شقن و هنیمز ندرک مهارف قیرط زا اضف ییایفارغج یسدنهم دربهار اب ییانبور و ییانبریز تامدخ و نکسم زا معا یدبلاک رگید داعبا ققحت و یزیر همانرب رانک رد رگید فرط زا ییانبور تاناکما و تامدخ زا یرادروخرب یاج هب یسرتسد ار ییاتسور یاه هاگتنوکس رتهب درکلمع و شقن یافیا و اهاتسور یرادیاپ و رادیاپ هعسوت ققحت ،هعسوت تیریدم .(Molaee Hashjin, 2015: 64) دنک یم نیمضت ییاتسور نیون تیریدم تساه نامزاس حوطس همه رد یتایح تیلاعف کی و تسا مدرم طسوت اه فده هب ندیسر ملع و رنه ؛تیریدم(Olum, 2004: 2). هب هجوت اب خیرات لوط رد و تسا هدش زاغآ اهاتسور نیلوا شیادیپ اب نامز مه ییاتسور تیریدم :Badri, 2011) تسا هدوب توافتم رگید ناکم هب یناکم زا یناکم و ینامز ،یطیحم ،یعامتجا ،یداصتقا تایضتقم

تیریدم موهفم ،دیدرگ مکاح یراتخاس کیتامتسیس یاهدنیارف ییاتسور قطانم رد هک ینامز زا یترابع هب .(148 زا یکی ،نینچمه و ییاتسور هعسوت هب لین تهج رد دربهار کی ناونع هب و دومن ادیپ یاهژیو هاگیاج ییاتسور یاه همانرب و اه تخاسریز ،یربهر .(Sriram, 2007: 3) دیدرگ حرطم یلم داصتقا یزاسون یاهصخاش .(Sayd, 2000: 3) دنراذگریثأت ییاتسور تیریدم هدنیآ رد هک دنتسه ییاتسور تیریدم مهم رصنع هس هتفای صیصخت فاکش ندرب نیب زا ،ییاتسور ترجاهم ریگمشچ شهاک ببس دیاب ییاتسور تیریدم هک دندقتعم نازیر همانرب شهاک و ییاتسور قطانم رد یروابدوخ گنهرف شرتسگ و یزرواشک هعسوت ،اتسور-رهش نیب یعامتجا یداصتقا


عماوج ریاس دننام زابرید زا ناریا نیشناتسور عماوج و ییاتسور طاقن .(Wenchang, 2008: 4) ددرگ ییاتسور رقف ؛تسا هدوب دوخ نامز یسایس و یعامتجا ،یداصتقا لاوحا و عاضوا اب بسانتم یتیریدم بتارم هلسلس یاراد یناسنا هدوبن ریذپ ناکما ییاتسور قطانم هلمج زا و یرشب عماوج زا کی چیه هرادا ًاالوصا یعامتجا قسن و مظن نودب اریز هار رگا هک ینعم نیا هب تسا قیمع لوحت کی دنمزاین ییاتسور نارمع و هعسوت .(Hoseiniabri, 2001: 87) تسا داجیا :زا تسا ترابع دنهد یم حیجرت شیوخ یگدنز ینونک تیعضو رب ار نآ نایئاتسور هک رتهب یگدنز کی هب لین ییاتسور مدرم دوخ هلیسو هب و عورش اهاتسور دوخ لخاد زا دیاب هار نیا هک دهد یم ناشن هبرجت ؛ینوگرگد و رییغت مدرم هک ینایرج ار ییاتسور هعسوت رگا و ددرگ ماغدا نآ رد و هدروخ دنویپ یا هیحان گرزب متسیس اب و دوش لرتنک عفانم رتشیب عیزوت اب نایرج نیا ؛دنربب الاب شیوخ طیحم رب لرتنک تهج ار دوخ ناوت ات دنک یم تیاده ار ییاتسور طیحم لرتنک تهج مدرم یاه ییاناوت شیازفا .دوش یم هارمه ،تسا طیحم رب یلرتنک نانچ هجیتن دوخ هک مدرم نیب طوبرم تراهم و شناد بسک هب طونم لرتنک نآ یلو تسا یلصا هفیظو دوخ یگنهرف و یسایس ،یعامتجا ،یداصتقا هدش یم لامعا ناریا رد هتشذگ رد هک ییاتسور تیریدم ؛ییاتسور یزیر همانرب نادنمشناد زا یرایسب هدیقع هب .تسا تیریدم .دنشاب یم ییاتسور نیون تیریدم یارجا هب دقتعم نادنمشناد نیا بلغا اذل ؛تسا هدوب یدایز صقاون یاراد Badri) تسا یکتم نآ عبانم زا یرادرب هرهب و ناکم قیقد ندرک هرادا اب ،یلحم عماوج یاه تیفرظ رب ،ییاتسور دیدج

& Mousavi, 2009: 14). اب یتلودریغ و یمومع داهن ناونع هب یرایهد .تسا رایهد ،یاتسور نیون تیریدم زا روظنم هرادا افکدوخ تروص هب ییاتسور یمالسا یاهاروش ییارجا یوزاب ناونع هب هک تسا لقتسم یقوقح تیصخش لاس زا تیاهن رد و دیسر بیوصت هب اهاتسور رد افکدوخ یاه یرایهد سیسأت نوناق 1190 لاس رد هک ددرگ یم :Barghi et al, 2014) دندش راد هدهع ار ییاتسور تیریدم هفیظو ؛ییاتسور تیریدم دیدج نایلوتم ناونع هب 0190

یلک هدعاق نیا زا زین ییاتسور تیریدم .دومن میسقت نیون و یتنس لکش ود هب ار تیریدم ناوت یم یلکروط هب .(28 ناونع هب ،دنشاب یم اتسور یمالسا یاروش ییارجا یوزاب نیرت مهم هک اه یرایهد ساسا نیا رب و دشاب یمن ینثتسم رادیاپ هعسوت تهج رد و دنشاب اراد ار ارگون تیریدم یاه هصیصخ هیلک دیاب و دنوش یم دادملق نیون تیریدم نوناک رد تکراشم ،زورما نردم تیریدم رد .(Mahdavi & Najafi kani, 2005: 22) دنرادرب ماگ ییاتسور عاونا زا یضعب رد ،هدش یلحم عماوج رد روضح هب رجنم ریخا لاس دنچ رد تکراشم .دوش یم بوسحم یریگ میمصت

.تسا هدش لیامتم یلحم هنابلطواد یاه نامزاس و لقتسم همین یتلود یاه هاگنب ،یزکرم تلود یاه شخب و حوطس ،یعامتجا ،یسایس داعبا رد ریخا لاس دص کی رد دیاش و هتشذگ ههد دنچ یط ناریا رد ییاتسور تیریدم عوضوم تسا هدوب نیصصختم و نایزیر همانرب یاه شلاچ و تالضعم نیرت ساسح و نیرت مهم زا یکی یگنهرف و یداصتقا(Taghdisi et al, 2011: 158).

(Source: Research of Authors, 2018) قیقحت یموهفم لدم :1 لکش


دناوت یمن مدرم کیتارکومد تکراشم اهنت هک تسا یرورض هتکن نیا هب هجوت ؛ییاتسور هعسوت تیریدم یاه همانرب رد ،شیوخ نیمزرس رادیاپ هعسوت دنیارف رد مدرم رتشیب تکراشم تهج رد ور نیازا ؛دشاب نایئاتسور هافر نیمأت نمضتم .تسا یرورض یمدرم و یلحم یاهداهن داجیا اب ییاورمکح تفایهر قیقحت هنیشیپ اریز .تسا یلبق ناققحم براجت زا هدافتسا دنمزاین ،شهوژپ یاوتحم تیوقت تهج هک تسا نانچ یقیقحت ره تاذ ،قیقحت هنیشیپ .دبای یم یرتهب شنیب و هاگدید هکلب ؛تسین یراک هرابود هب زاین اهنت هن ،اه نآ یاه هتفای نتفرگ رظن رد اب زا هدافتسا اب ناوت یم اریز تسا یدایز تبثم راثآ یاراد و دیآ یم باسح هب یقیقحت ره یساسا و مهم رصانع زا یکی ،هتسباو و لقتسم یاهریغتم ،قیقحت تالاؤس و اه هیضرف نیودت :ریظن ،قیقحت فلتخم یاه شخب رد ناققحم تایبرجت

.دومن هدافتسا ... و یرظن بوچراچ ییاتسور تیریدم رد نارایهد درکلمع نازیم لیلحت و یسررب قیقحت رد (2390) ناراکمه و یسیدقت دمحا •

عون زا و یشیامیپ تروص هب یقیقحت ،نارایهد درکلمع یبایزرا روظنم هب (تشدهوک ناتسرهش ینانوک شخب) یریگ هجیتن اه هداد شزادرپ و یروآ عمج زا سپ و دنداد ماجنا تشدهوک ناتسرهش ینانوک شخب رد یلیلحت یفیصوت

هطبار ،یطیحم تسیز و یدبلاک – یعامتجا – یداصتقا داعبا رظن زا یرایهد درکلمع و ییاتسور تیریدم نیب هک دش .دراد دوجو رادانعم

ییاتسور تیریدم یور شیپ عناوم و ینونک تیعضو یسررب قیقحت رد (0390) ناراکمه و یریگناهج یلع •

تیریدم عناوم یسررب روظنم هب ؛(0390 ،ییاتسور هعسوت یلم شیامه) (نیمن ناتسرهش ؛جیکلیو شخب) ناریا ناونع هب ار نیمن ناتسرهش جیکلیو شخب رد مدرم زا رفن 25 ؛یشیامیپ عون زا یفیصوت قیقحت شور اب ییاتسور دوبمک ،نارایهد یور شیپ عناوم نیرت مهم هک دوب نآ زا یکاح SPSS رازفا مرن زا هلصاح جیاتن و دندرک باختنا هنومن .تسا ... و شزومآ نادقف رایهد و اروش نیب یگنهامه مدع-یلام عبانم

و تیریدم دنور رد نارایهد درکلمع یبایزرا و یسررب ناونع اب یشهوژپ رد (0390) ناراکمه و یخیش تجح •

،یعامتجا-یگنهرف صخاش راهچ بلاق رد نارایهد درکلمع یسررب هب (نادمه ناتسرهش) ییاتسور هعسوت نیرتمک و هدوب ینارمع صخاش هب رتشیب نارایهد هجوت هک دش یریگ هجیتن و هتخادرپ ینارمع و یتامدخ ،یداصتقا .دنا هتشاد یداصتقا یاه صخاش هب ار هجوت

هعسوت رد ییاتسور نیون ناریدم درکلمع لیلحت و یسررب قیقحت رد (9390) ناراکمه و ییادیص ردنکسا •

،یا هناخباتک یاه شور زا ،یلیلحت یفیصوت یسررب شور زا هدافتسا نمض (هاشنامرک تاناماروا هقطنم) ییاتسور هاشنامرک تاناماروا هقطنم نارایهد درکلمع صوصخ رد تاعالطا یروآ عمج هب میقتسم هدهاشم و ینادیم ،یدانسا هعماج ناونع هب راوناخ 930 ،نارکوک لومرف زا هدافتسا اب هک دوب راوناخ 51550 ،شهوژپ یرامآ هعماج .دنتخادرپ (رایهد – نرابهد – ادخدک) ییاتسور ناریدم دنچره هک داد ناشن SPSS زا هدمآ تسد هب جیاتن .دش باختنا هنومن .دنا هتشاد یفیعض درکلمع ؛رادیاپ هعسوت رد هاشنامرک نارایهد اما ؛دنشاب یم ییاتسور هعسوت مهم ناکرا زا یکی


رادیاپ هعسوت درکیور اب یمالسا یاهاروش درکلمع یبایزرا ناونع اب دوخ هلاسر رد (9390) رف یمایتلا اسراپ •

و هتخادرپ هعسوت دعب هس رد یمالسا یاهاروش درکلمع یسررب هب ؛(هواتاپ ناتسهد :یدروم هنومن) ییاتسور ،یداصتقا ،یگنهرف-یعامتجا داعبا رد قیفوت هب تبسن مدرم و اروش یاضعا نیب هاگدید توافت درک یریگ هجیتن .دراد دوجو هعسوت یطیحم تسیز

یلحم مدرم هاگدید زا ییاتسور هعسوت تیریدم دوبهب لماوع ناونع اب یشهوژپ رد ،(1390) نابراس یردیح •

تراظن تیوقت- یتخانش یاه تیفرظ تیوقت هفلؤم شش هک درک یریگ هجیتن رهش نیکشم ناتسرهش یدروم هعلاطم –هعسوت ییارگ یموب – یداصتقا یاه صخاش ءاقترا و عبانم هب یسرتسد لیهست -یلحم مدرم لمع لالقتسا و مدرم رظن زا ییاتسور تیریدم دوبهب لماوع نیرت مهم زا بولطم ییاورمکح و یلغش یدنم تیاضر و یزاسدامتعا و اهاروش و دوش هدافتسا اتسور یتیریدم لئاسم رد ییاتسور دنمناوت یاهورین زا دهد یم داهنشیپ و .تسا یلحم یشزیگنا لماع کی ناونع هب نانآ یایازم و قوقح عوضوم و دنریگ رارق شزومآ تحت رمتسم تروص هب نارایهد .دریگ رارق هجوت دروم

ییاتسور رادیاپ هعسوت رب اه یرایهد درکلمع ریثأت یسررب ناونع اب دوخ همان نایاپ رد (5390) درف یلباک ادن •

زا هک دوب نآ زا یکاح جیاتن و تخادرپ ییاتسور هعسوت دعب جنپ رب اه یرایهد درکلمع یسررب هب ،ناجنز ناتسرهش .تشاد ار رادقم نیرتمک یداصتقا دعب رد و نیرتشیب ییانبریز دعب رد نارایهد درکلمع ،مدرم دید

درکلمع زا نایئاتسور یدنمتیاضر لیلحت ناونع اب یشهوژپ رد ،(5390) ناراکمه و یرماع روشناد الیژ •

یدنم تیاضر لیلحت و نارایهد درکلمع یبایزرا روظنم هب وکسا ناتسرهش ییاتسور نیون تیریدم رد نارایهد تیاضر ؛شهوژپ جیاتن ربارب و تخادرپ وکسا ناتسرهش رد یرایهد یاراد یاهاتسور مامت یسررب هب ،نایئاتسور و .دوب طسوتم دح رد یطیحم تسیز و ینمیا ،ینارمع ،یداصتقا ،یعامتجا دعب جنپ رد ،نارایهد درکلمع زا نایئاتسور .دوب یعامتجا دعب رد رتشیب نارایهد درکلمع

هعلاطم دروم هقطنم یزکرم هیحان یاهاتسور لک دادعت عومجم رد ،نالیگ ناتسا یزکرم هیحان زا تسا ترابع شهوژپ یرامآ هعماج 216 دادعت و دنتسه هنکس یاراد (دصرد 93) اتسور 111 دادعت نیا زا هک دنشاب یم اتسور 393 لماش ،نالیگ ناتسا و هگلج د یلحاس :هقبط ود رد ایرد حطس زا اه نآ عافترا هب هتسب اهاتسور .دنتسه رایهد یاراد (دصرد 01) اتسور و یزکرم هیحان رد ناتسرهش ره یاهاتسور تبسن هب اه هنومن باختنا روظنم هب .دنراد رارق یناتسهوک د یا هیاپهوک تروص هب هیحان ناتسرهش شش یاهاتسور زا اتسور 200 دادعت ،ناش ییایفارغج تیعضو و تیعمج هب هجوت اب ،گرزب رایسب یاتسور 20 دادعت ،ییاتسور نیون تیریدم یاراد هنومن یاتسور 200 دادعت زا .دندش باختنا یفداصت .(0 لودج) دنشاب یم کچوک یاتسور 21 دادعت و طسوتم یاتسور 19 دادعت ،گرزب یاتسور 09 دادعت و اه هداد یروآ عمج زا دعب همادا رد .دیدرگ یروآ عمج رما ناصصختم و ناسانشراک رظن ،همانشسرپ زا هدافتسا اب دروم اه نآ یبایزرا و اههیضرف نومزآ روظنم هب اه هداد یناوارف عیزوت لوادج هیهت و یدنب هقبط ،تاعالطا جارختسا هدافتسا اب و یفیصوت یرامآ یاه شور زا هدافتسا اب اه همانشسرپ زا هدمآ تسد هب یاه هداد .تفرگ رارق لیلحتو هیزجت


میسرت یارب نینچمه .دش نییبت یگدنکارپ و یزکرم یاه صخاش و تفرگ رارق یسررب دروم SPSS رازفا مرن زا و نومزآ شیپ شور زا ،شجنس رازبا ییایاپ تهج هک تسا رکذ هب مزال هتبلا .دیدرگ هدافتسا T نومزآ ،لوادج هب یافلآ .تسا هدش هدافتسا ،هدش یحارط فیط بلاق رد هک یتالاؤس یارب هژیو هب خابنورک یافلآ بیرض هبساحم یگتسبمه هک دهد یم ناشن تسا 1/2 زا رتالاب نوچ هک تسا هدش 913/2 ،یتامدقم همانشسرپ 130 زا هدمآ تسد .تسا دایز اه هیوگ ینورد

نالیگ ناتسا یزکرم هیحان رد تیعمج هزادنا ساسا رب هنومن یاهاتسور و یتاعلاطم هدودحم یاهاتسور .1 لودج

اتسور عون اتسور هزادنا فیدر هیحان یاهاتسور لک

هنومن دادعت هنومن یاهاتسور باختنا دصرد دصرد دادعت

2250 زا رتشیب 0 رفن

20 ٪220 5.0 20 گرزب رایسب

09 ٪21 90.00 01 گرزب 2220 – 3310 0 19 ٪20 00.10 310 طسوتم 225 – 333 9 21 ٪20 62.15 319 کچوک 0 - 331 1 200 --- 220 216 عمج

Source: Research findings, 2018

ضرع هقیقد 10 و هجرد 19 ات هقیقد 99 و هجرد 69 رد تحاسم عبرمرتمولیک 11210 ربارب یتعسو اب نالیگ ناتسا هدودحم .تسا هتفرگرارق راهنلا فصن زا یقرش لوط هقیقد 69 و هجرد 25 ات هقیقد 09 و هجرد 11 و یلامش ،یلزنا ،رابدور ،تشر یاهناتسرهش لماش هیحان نیا .تسا نالیگ ناتسا یزکرم هیحان شهوژپ نیا رد هعلاطمدروم ار ناتسا تحاسم زا دصرد 11 ًاابیرقت ،عبرمرتمولیک 0006 تحاسم اب هیحان نیا .تسا ارس هعموص و تفش ،نموف .دهدیم لیکشت

(Source: Authors, 2018) نالیگ ناتسا رد یزکرم هیحان هاگیاج .2 لکش


393 اب نالیگ ناتسا یزکرم هیحان ییاتسور تیعمج ،5390 لاس رد نکسم و سوفن یمومع یرامشرس ساسا رب ربارب نالیگ ناتسا ییاتسور تیعمج زا یزکرم هیحان ییاتسور تیعمج یبسن مهس .تسا رفن 056101 اب ربارب اتسور یناتسهوک-یا هیاپهوک و یا هگلج هقبط ود رد هیحان نیا یاهاتسور ،یعیبط یاه یگژیو ظاحل زا .تسا دصرد 61 اب .دنراد رارق

قیقحت یاه هتفای هجوت ییاضف -یدبلاک و کیژولوکا -یطیحم دعب ود هب ییاتسور نیون تیریدم یسررب روظنم هب شهوژپ نیا رد یاه هفلؤم و هیوگ 60 دادعت «کیژولوکا-یطیحم» یاه هفلؤم تیعضو شجنس یارب هک تروص نیدب .تسا هدش رارق یسررب دروم لیصفت هب داعبا نیا زا کی ره همادا رد .تسا هدش هتفرگ رظن رد هیوگ 00 دادعت «ییاضف-یدبلاک» .دریگ یم کیژولوکا -یطیحم هعسوت و ییاتسور نیون تیریدم (فلا یحارط همانشسرپ رد ترکیل فیط تروص هب هیوگ 60 ،ییاتسور هعسوت «کیژولوکا -یطیحم» داعبا یسررب روظنم هب

عفد و یتشادهب هکبش تیوقت ،اتسور یطیحم تسیز عضو دوبهب :زا دنا ترابع اه هیوگ نیرت مهم هک یروط هب ،دش هنیمز رد یداهنشیپ یاه حرط هیهت و یضارا یربراک ماظن رب تراظن ،یروناج و یهایگ یاه هنوگ زا تظافح ،دنامسپ .دهد یم ناشن ار کیژولوکا -یطیحم یاه هیوگ هب نایوگخساپ دصرد و دادعت عیزوت 0 لودج .کیژولوکا -یطیحم -یطیحم داعبا هعسوت رب ییاتسور نیون تیریدم ریثأت نازیم ،نایوگخساپ زا دصرد 01 هک تفگ ناوت یم یلکروط هب .دنا هدرک یبایزرا دایز حطس رد ار کیژولوکا

کیژولوکا -یطیحم یاه هیوگ هب نایوگخساپ دصرد و دادعت عیزوت .2 لودج دادعت دایز رایسب دایز طسوتم مک مک یلیخ

ناگدنهد خساپ فیدر اه هیوگ

دصرد دادعت دصرد دادعت دصرد دادعت دصرد دادعت دصرد دادعت

0 اتسور یطیحم تسیز عضو دوبهب 110 0/10 21 0/95 050 5/60 11 0/0 6 2 2

0 1/2 20 0/1 03 0/09 100 3/11 11 5/50 910 یاه تسایس تیاعر هب ناییاتسور قیوشت تلود یطیحم تسیز

0

9 ناییاتسور یطیحم تشادهب نیمأت 910 3/60 61 9/11 190 3/00 06 5/9 20 1/2 0

9 0/0 10 6 36 9/10 090 5/61 96 0/00 110 و بالضافو بآ یراجم و یمومع راهنا فیظنت

یبوریال1

1 1/0 20 6/9 09 1/00 210 25 13 6/99 210 عوقو نامز رد یناسردادما یاهدحاو اب یراکمه ثداوح

5

6 تشوگ هضرع و ماد یتشادهب راتشک رب تراظن 310 9/90 19 91 200 5/29 51 5/00 09 1/0 5 1 ریذپدیدجت و ون یاه یژرنا زا هدافتسا 110 5/6 10 1/10 01 6/30 01 5/90 56 6/50 01 1 دنامسپ عفد و یتشادهب هکبش تیوقت 010 90 56 1/01 100 9/00 96 9/20 30 5/0 1

1/ 3/0 29 1/20 31 1/10 000 3/91 39 10 110 زا تظافح یارب یلحم راک یاه هورگ و اهداهن داجیا یعیبط عبانم

3

20 یروناج و یهایگ یاه هنوگ زا تظافح 310 5/00 59 5/29 51 1/19 13 1/60 11 1/5 50

1 5/0 11 1/60 120 0/19 53 1/99 50 3/1 010 بسانت هب کیژولوکا -یطیحم یاه همانرب یارجا

اتسور طیارش00

00 ریذپ بیسآ یحاون رد دیلوت هیاپ عبانم زا تظافح 110 6/00 59 3/99 13 3/99 13 9/10 11 0/0 6 90 یزرواشک یضارا ظفح یارب تاررقم و نیناوق نیودت 010 0/10 05 9/61 290 6/50 01 6 10 3/9 00 10 یعیبط عبانم زا تبقارم یشزومآ یاه هدر یرازگرب 110 1/3 10 9/09 23 5/69 520 1/10 25 6/5 60


20 5/9 99 5/00 33 1/19 120 5/19 19 0/90 110 و یهایگ تافآ اب هزرابم یارب یموب شناد زا هدافتسا یماد

50

60 (دوک و مس) یزرواشک یاه هداهن زا هدافتسا لرتنک 310 5/00 69 3/19 020 3/09 53 3/10 91 1/1 10 10 یضارا یربراک ماظن رب تراظن 610 1/50 11 5/19 200 1/09 03 0/00 09 0/9 3

9 0 00 0/1 16 0/00 390 9/11 21 9/10 110 تهج نویسانیسکاو و نانکاس تشادهب رب تبقارم اه یرامیب زا یریگشیپ

10

30 (نویسانیسکاو) نایزبآ و رویط ،ماد تمالس رب تبقارم 310 1/09 03 6/91 600 1/10 15 0/1 00 1/0 5

6 0/0 00 6/1 51 5/30 290 0/51 51 6/50 110 ،ییاونان) اه یربراک یتشادهب تیعضو رب تبقارم (ییاذغ داوم هاگشورف

20

0 1/2 90 6/1 16 5/00 190 1/11 36 0/10 510 میرح و ینوناق هدودحم رد عقاو یعیبط عبانم ظفح اتسور

00

00 کیژولوکا -یطیحم هنیمز رد یداهنشیپ یاه حرط هیهت 110 1/99 13 0/61 990 3/10 91 0/1 00 0 9 90 ییاتسور هعسوت رب اهاتسور ییایفارغج طیارش ریثأت 310 5/21 100 5/01 200 3/10 91 0/0 6 0 9

0 9/2 00 6/1 91 9/50 290 51 96 1/00 310 هعسوت رب ییاتسور نیون تیریدم ینونک ریثأت کیژولوکا -یطیحم

10

0 1/2 10 5 15 5/20 090 0/11 11 6/60 110 تیقفوم نازیم رب اهاتسور ییایفارغج عونت ریثأت یرایهد

50

1 5/0 00 1 99 0/00 590 5/31 23 99 910 -یطیحم هعسوت رب نیون تیریدم دوبهب ریثأت ییاتسور کیژولوکا

60

10 نیگنایم 910 00 35 01 100 60 91 3 50 9 1Source: Research findings, 2018

ییاضف -یدبلاک هعسوت و ییاتسور نیون تیریدم (ب ،دش یحارط همانشسرپ رد ترکیل فیط تروص هب هیوگ 00 ،ییاتسور هعسوت «ییاضف -یدبلاک» داعبا یسررب روظنم هب اب یراکمه ،یراذگ تسایس رد نایئاتسور یمومع تکراشم رظن بلج :زا دنا ترابع اه هیوگ نیرت مهم هک یروط هب

.لغاشم بسک هناورپ رودص و یسررب و اتسور یمالسا یاروش تابوصم یارجا ،ییارجا یاه هاگتسد و اه نامزاس تفگ ناوت یم یلکروط هب .دهد یم ناشن ار ییاضف -یدبلاک یاه هیوگ هب نایوگخساپ دصرد و دادعت عیزوت 9 لودج یبایزرا دایز حطس رد ار ییاضف -یدبلاک هعسوت رب ییاتسور نیون تیریدم ریثأت نازیم ،نایوگخساپ زا دصرد 01 هک .دنا هدرک

ییاضف -یدبلاک یاه هیوگ هب نایوگخساپ دادعت عیزوت .3 لودج ناگدنهد خساپ دادعت دایز رایسب دایز طسوتم مک مک یلیخ

فیدر اه هیوگ دصرد دادعت دصرد دادعت دصرد دادعت دصرد دادعت دصرد دادعت

0 اتسور ینوناق هدودحم رد تخاس هناورپ رودص 010 9/31 390 1/19 320 3/3 10 1/0 1 1/2 0 0 اتسور رد فلتخم یاه تخاسریز هعسوت 010 0/19 63 0/11 100 3/10 95 0/0 6 1/2 0

9 اه نآ یزاس مواقم و ییاتسور یاه هناخ تیفیک ءاقترا 910 1/30 11 0/91 000 0/20 15 1/5 60 1/0 1

1 ... و کراپ ،نابایخ ،هچوک داجیا هنیمز ندومن مهارف 910 1/10 21 3/19 200 9/10 21 1/1 00 1/2 0

5 یعیبط تارطاخم ربارب رد تظافح یارب ریبادت ذاختا 110 3/90 16 1/91 100 1/60 51 6 10 2 2

6 هناخلاسغ و ناتسروگ یهد نامزاس و داجیا 110 0/60 11 1/39 000 0/00 96 0/3 60 0/9 3

1 یداه حرط یارجا رد نکسم داینب اب یراکمه نازیم 110 5/99 53 5/61 090 1/10 01 6/1 90 0/0 9

1 ییاتسور یاه هار حیطست و یرادهگن 110 9/29 61 3/59 020 6/90 16 1/1 00 5/0 1

3 یهافر و یشزرو ،یشزومآ ،یگنهرف یاه ناکم داجیا 210 50 21 1/51 100 5/00 96 1/5 50 1/0 5

20 یرایهد فادها اب طبترم زایندروم یضارا نیمأت 010 5/50 01 9/91 000 9/00 26 0/3 60 1/2 0 00 ییاضف -یدبلاک هعسوت رب ییاتسور نیون تیریدم ینونک ریثأت 110 9/10 36 3/01 300 5/10 11 6 10 1/2 0

00 ییاتسور ییاضف -یدبلاک هعسوت رب نیون تیریدم دوبهب ریثأت 610 99 03 1/01 100 5/10 05 1/5 50 1/2 0

90 عومجم 010 29 51 01 100 00 26 6 10 0 9



لیلحتو هیزجت زا شجنس رازبا ،ییاور یسررب رد .تسا یرامآ هعماج هب هنومن میمعت تیلباق رگنایب ،تایضرف نورد یطابنتسا رامآ هبساحم و نومزآ شیدپ شور زا ،زین شجنس رازبا ییایاپ تهج .دیدرگ هدافتسا رما ناصصختم یهاوخرظن و هرواشم

هدمآ تسد هب یافلآ .تسا هدش هدافتسا ،هدش یحارط فیط بلاق رد هک یتالاؤس یارب هژیو هب خابنورک یافلآ بیرض اه هیوگ ینورد یگتسبمه هک دهد یم ناشن تسا 1/2 زا رتالاب نوچ هک تسا هدش 913/2 ،یتامدقم همانشسرپ 130 زا .تدسا دایز رارق همانشسرپ رد داعبا زا کی ره یارب ییاه هیوگ ،کیژولوکا د یطیحم و ییاضف د یدبلاک دعب شجنس روظنم هب زا .دروآ تدسد هب ار اه هیوگ نیا رد وگخساپ ره تازایتما عمج لصاح دیاب ،یراذگریثأت نازیم هبساحم یارب .تفرگ دادیز رایسب و دایز ،طسوتم ،مک ،مک یلیخ هنیزگ جنپ یاراد و دنا هدش یحارط ترکیل فیط رد اه هیوگ هک اجنآ = طسوتم ،زایتما 0 = مک ،زایتما 0 = مک یلیخ) تفرگ تروص 5 ات 0 بیارض ساسا رب یهدزایتما نیاربانب ،دنشاب یم نیگنایم اب و دش هبساحم اه هیوگ تازایتما لک نیگنایم تیاهن رد و (زایتما 5 = دایز رایسب و زایتما 1 = دایز ،زایتما 9 رظن رد راذگریثأت هیوگ ناونع هب دشاب هدش 9 زا رتشیب ناشتازایتما نیگنایم هک ییاه هیوگ .دش هسیاقم (9 ددع) فیط .دندش هتفرگ تایضرف نومزآ ناتسا یزکرم هیحان یاهاتسور کیژولوکا - یطیحم هعسوت رب ییاتسور نیون تیریدم ماظن دوبهب -0 هیضرف • .تسا رثؤم نالیگ .تسین رثؤم اهاتسور کیژولوکا -یطیحم هعسوت رب ییاتسور نیون تیریدم ماظن دوبهب :(H0) رفص هیضرف

.تسا رثؤم اهاتسور کیژولوکا -یطیحم هعسوت رب ییاتسور نیون تیریدم ماظن دوبهب :(H1) لباقم هیضرف ،یراذگریثأت نازدیم هبدساحم یاردب .دش یحارط همانشسرپ رد هیوگ 60 ،کیژولوکا-یطیحم دعب شجندس روظنم هب یاه هیوگ لک نیگنایم ،عومجم رد .دروآ تدسد هب ار اه هیوگ نیا رد وگخساپ ره تازایتما عمج لصاح دیاب ناوت یم نیاربانب تسا هدش رتالاب 9 ینعی فیط نیگنایم طسوتم زا نوچ هک تسا هدش 16/9 ربارب کیژولوکا -یطیحم .تسا رثؤم اهاتسور کیژولوکا-یطیحم داعبا هعسوت رب ییاتسور نیون تیریدم ماظن دوبهب هک تفرگ هجیتن هورگ کیژولوکا -یطیحم یاه هیوگ لودج نیا رد .تسا هدمآ یا هنومن کت t لیلحت زا لصاح جیاتن ریز لودج رد یاه هیوگ تازایتما نیگنایم دوش یم هدهاشم لودج رد هک هنوگ نامه .تسا هدش هسیاقم 9 درادناتسا هرمن اب هنومن در رفص هیضرف نیاربانب .دوب رتالاب 9 رایعم هرمن زا (p<52/2) یرادانعم روط هب هنومن هورگ رد کیژولوکا -یطیحم .ددرگ یم تابثا لباقم ضرف یتسرد و دوش یم یاهدحاو اب یراکمه» ،«اتسور یطیحم تسیز عضو دوبهب» یاه هیوگ هک تفگ ناوت یم ،1 هرامش لودج قبط یاه حرط هیهت» ،«نویسانیسکاو قیرط زا نایزبآ و رویط ،ماد تمالس رب تبقارم» ،«ثداوح عوقو نامز رد یناسردادما شخب رد «اتسور میرح و ینوناق هدودحم رد عقاو یعیبط عبانم ظفح» و «کیژولوکا -یطیحم هنیمز رد یداهنشیپ .دنرادروخرب یرتشیب تیمها زا اه هیوگ ریاس هب تبسن ،تازایتما نیرتشیب بسک اب کیژولوکا -یطیحم


کیژولوکا -یطیحم یاه هیوگ یارب t نومزآ جیاتن .4 لودج

t sig رایعم فارحنا نیگنایم کیژولوکا -یطیحم یاه هیوگ فیدر هجیتن در دییأت

2 523/10 101/2 12/1 اتسور یطیحم تسیز عضو دوبهب 0 2 911/90 091/2 16/1 تلود یطیحم تسیز یاه تسایس تیاعر هب نایئاتسور قیوشت 0 2 102/20 101/2 13/9 ناییاتسور یطیحم تشادهب نیمأت 9 2 161/50 311/2 91/9 یبوریال و بالضاف و بآ یراجم و یمومع راهنا فیظنت 1 2 113/00 111/2 00/1 ثداوح عوقو نامز رد یناسردادما یاهدحاو اب یراکمه 5 2 051/3 103/2 15/9 تشوگ هضرع و ماد یتشادهب راتشک رب تراظن 6 2 -211/6 520/0 95/0 ریذپدیدجت و ون یاه یژرنا زا هدافتسا 1 292/2 020/00 322/0 91/9 دنامسپ عفد و یتشادهب هکبش تیوقت 1 2 096/3 353/2 55/9 یعیبط عبانم زا تظافح یارب یلحم راک یاه هورگ و اهداهن داجیا 3 2 001/1 652/0 10/9 یروناج و یهایگ یاه هنوگ زا تظافح 20 2 159/5 593/2 9/9 اتسور طیارش بسانت هب کیژولوکا -یطیحم یاه همانرب یارجا 00 2 159/6 913/2 19/9 ریذپ بیسآ یحاون رد دیلوت هیاپ عبانم زا تظافح 00 2 031/00 163/2 36/9 یزرواشک یضارا ظفح یارب تاررقم و نیناوق نیودت 90 2 015/9 02/0 00/9 یعیبط عبانم زا تبقارم یشزومآ یاه سالک یرازگرب 10 2 323/1 613/2 51/9 یماد و یهایگ تافآ اب هزرابم یارب یموب شناد زا هدافتسا 50 2 021/5 192/0 59/9 (ییایمیشدوک ،مس) یزرواشک یاه هداهن زا هدافتسا لرتنک 60 2 211/1 113/2 05/9 یضارا یربراک ماظن رب تراظن 10 2 990/10 111/2 03/9 اه یرامیب زا یریگشیپ تهج نویسانیسکاو و نانکاس تشادهب رب تبقارم 10 2 135/10 003/2 1 نویسانیسکاو قیرط زا نایزبآ و رویط ،ماد تمالس رب تبقارم 30 2 232/00 123/2 56/9 (ییاذغ داوم هاگشورف ،ییاونان) اه یربراک یتشادهب تیعضو رب تبقارم 20 2 121/10 001/2 03/9 اتسور میرح و ینوناق هدودحم رد عقاو یعیبط عبانم ظفح 00 122/2 000/00 061/2 12/1 کیژولوکا -یطیحم هنیمز رد یداهنشیپ یاه حرط هیهت 00 2 162/10 691/2 10/1 ییاتسور هعسوت رب اهاتسور ییایفارغج طیارش ریثأت 90 2 055/50 111/2 1/9 کیژولوکا -یطیحم هعسوت رب ییاتسور نیون تیریدم ینونک ریثأت 10 2 910/10 151/2 13/9 یرایهد تیقفوم نازیم رب اهاتسور ییایفارغج عونت ریثأت 50 2 191/20 61/2 12/1 ییاتسور کیژولوکا-یطیحم هعسوت رب نیون تیریدم دوبهب ریثأت 60


نالیگ ناتسا یزکرم هیحان یاهاتسور ییاضف -یدبلاک هعسوت رب ییاتسور نیون تیریدم ماظن دوبهب -0 هیضرف • .تسا رثؤم .تسین رثؤم اهاتسور ییاضف -یدبلاک هعسوت رب ییاتسور نیون تیریدم ماظن دوبهب :(H0) رفص هیضرف

.تسا رثؤم اهاتسور ییاضف -یدبلاک هعسوت رب ییاتسور نیون تیریدم ماظن دوبهب :(H1) لباقم هیضرف دیاب ،یراذگریثأت نازیم هبساحم یارب .دش یحارط همانشسرپ رد هیوگ 00 ،ییاضف -یدبلاک دعب شجنس روظنم هب

-یدبلاک یاه هیوگ لک نیگنایم ،عومجم رد .دروآ تسد هب ار اه هیوگ نیا رد وگخساپ ره تازایتما عمج لصاح تفرگ هجیتن ناوت یم نیاربانب تسا هدش رتالاب 9 ینعی فیط نیگنایم طسوتم زا نوچ هک تسا هدش 13/9 ربارب ییاضف .تسا رثؤم اهاتسور ییاضف -یدبلاک داعبا هعسوت رب ییاتسور نیون تیریدم ماظن دوبهب هک هنومن هورگ ییاضف -یدبلاک یاه هیوگ لودج نیا رد .تسا هدمآ یا هنومن کت t لیلحت زا لصاح جیاتن ریز لودج رد -یدبلاک یاه هیوگ تازایتما نیگنایم دوش یم هدهاشم لودج رد هک هنوگ نامه .تسا هدش هسیاقم 9 درادناتسا هرمن اب و دوش یم در رفص هیضرف نیاربانب .دوب رتالاب 9 رایعم هرمن زا (p<52/2) یرادانعم روط هب هنومن هورگ رد ییاضف .ددرگ یم تابثا لباقم ضرف یتسرد


هعسوت» ،«اتسور ینوناق هدودحم رد تخاس هناورپ رودص» یاه هیوگ هک تفرگ هجیتن ناوت یم ،5 هرامش لودج قبط یاه هناخ تیفیک ءاقترا» ،«یداه حرط یارجا رد نکسم داینب اب یراکمه نازیم» ،«اتسور رد فلتخم یاه تخاسریز تیمها زا اه هیوگ ریاس هب تبسن ،تازایتما نیرتشیب بسک اب ییاضف -یدبلاک شخب رد «اه نآ یزاس مواقم و ییاتسور .دنرادروخرب یرتشیب

ییاضف -یدبلاک یاه هیوگ یارب t نومزآ جیاتن .5 لودج

t sig رایعم فارحنا نیگنایم ییاضف -یدبلاک یاه هیوگ فیدر هجیتن

در دییأت 2 200/30 011/2 19/1 اتسور ینوناق هدودحم رد تخاس هناورپ رودص 0

2 090/00 001/2 32/1 اتسور رد فلتخم یاه تخاسریز هعسوت 0

2 010/10 003/2 13/9 اه نآ یزاس مواقم و ییاتسور یاه هناخ تیفیک یاقترا 9

2 531/10 903/2 1/9 ... و کراپ ،نابایخ ،هچوک داجیا هنیمز ندومن مهارف 1

2 393/60 051/2 61/9 یعیبط تارطاخم ربارب رد تظافح یارب ریبادت ذاختا 5

2 099/00 392/0 61/9 هناخلاسغ و ناتسروگ یهد نامزاس و داجیا 6

2 316/20 361/2 12/1 یداه حرط یارجا رد نکسم داینب اب یراکمه نازیم 1

92/2 631/90 102/0 11/9 ییاتسور یاه هار حیطست و یرادهگن 1

2 091/50 103/2 61/9 یهافر و یشزرو ،یشزومآ ،یگنهرف یاه ناکم داجیا 3 2 522/50 193/2 11/9 یرایهد فادها اب طبترم زایندروم یضارا نیمأت 20

2 510/60 511/2 11/9 ییاضف -یدبلاک هعسوت رب ییاتسور نیون تیریدم ینونک ریثأت 00

2 551/30 611/2 92/1 ییاتسور ییاضف -یدبلاک هعسوت رب نیون تیریدم دوبهب ریثأت 00


یشهوژپ یاهدرواتسد و یریگ هجیتن .دندش باختنا اتسور 200 دادعت ،نالیگ یزکرم هیحان ییاتسور هعسوت رد ییاتسور نیون تیریدم یسررب روظنم هب و کیژولوکا -یطیحم :لماش دعب 0 اب ییاتسور هعسوت و شهوژپ لقتسم ریغتم ناونع هب ییاتسور نیون تیریدم هک تسا هدش لیکشت هیضرف ود دادعت زا شهوژپ .تفرگ رارق یسررب دروم هتسباو ریغتم ناونع هب ییاضف -یدبلاک نیون تیریدم ماظن دوبهب اب هک دیدرگ تابثا ،لوا هیضرف نومزآ رد .دیدرگ دییأت هیضرف ود ره ،رضاح شهوژپ یط 60 دادعت .دومن مهارف نالیگ یزکرم هیحان یاهاتسور رد ار کیژولوکا – یطیحم هعسوت یاه هنیمز ناوت یم ییاتسور اب یراکمه ،اتسور یطیحم تسیز عضو دوبهب ،هدش ماجنا لیلحت هب هجوت اب هک تفرگ رارق همانشسرپ رد هیوگ هیهت ،نویسانیسکاو قیرط زا نایزبآ و رویط ،ماد تمالس رب تبقارم ،ثداوح عوقو نامز رد یناسردادما یاهدحاو .تسا هدوب رادروخرب یناوارف نیرتشیب زا یعیبط عبانم ظفح ،کیژولوکا – یطیحم یاه هنیمز رد یداهنشیپ یاه حرط تابثا مود هیضرف یسررب رد .تفرگ رارق دییأت دروم t نومزآ قیرط زا هیضرف رد اهریغتم طابترا و یتسرد نینچمه مهارف اهاتسور رد ار یئاضف – یدبلاک هعسوت یاه هنیمز ناوت یم ییاتسور نیون تیریدم ماظن دوبهب اب هک دیدرگ رد تخاس هناورپ رودص» یاه هیوگ ،هدش ماجنا لیلحت هب هجوت اب هک تفرگ رارق همانشسرپ رد هیوگ 00 دادعت .دومن حرط یارجا رد نکسم داینب اب یراکمه نازیم» ،«اتسور رد فلتخم یاه تخاسریز هعسوت» ،«اتسور ینوناق هدودحم ،تازایتما نیرتشیب بسک اب ییاضف -یدبلاک شخب رد «اه نآ یزاس مواقم و ییاتسور یاه هناخ تیفیک یاقترا» ،«یداه زا هیضرف رد اهریغتم طابترا و یتسرد نینچمه .تسا هدوب رادروخرب یناوارف نیرتشیب زا ،اه هیوگ ریاس هب تبسن

؛هعلاطم دروم هدودحم رد هدش ماجنا تاعلاطم هب هجوت اب و ساسا نیارب .تفرگ رارق دییأت دروم t نومزآ قیرط :ددرگ یم نایب ریز حرش هب یشهوژپ یاهدرواتسد


رد .تسا یناوارف یاه شلاچ راچد ،یرهش هعماج اب لباقت رد نالیگ ناتسا یزکرم هیحان رد ییاتسور هعماج :فلا رد ناتسا یرهش تیعمج دصرد 21 دودح هک هعلاطم دروم هیحان یاهرهش رد لئاسم زا یرایسب یلعف طیارش نیمز یزاب سروب ،یرهش تامدخ دوبمک ،ینیشن هیشاح ،نکسم دوبمک دننام ؛دنراد تنوکس یزکرم هیحان یاهرهش اب یزکرم هیحان یاهاتسور زا یدایز دادعت نیب کیدزن هلصاف لیلد هب هک ارچ .تسا طابترا رد اهاتسور اب ًاالماک ... و هدیشک زین یزکرم هیحان یاهاتسور هب تالکشم نیا هنماد ؛یلحاس و یا هگلج یحاون رد صوصخ هب ؛نآ یاهرهش .تسا هدش

؛دراد ... و یماد ،یغاب ،یعارز تالوصحم دیلوت رد هک یمهم شقن تهج هب ،نالیگ یزکرم هیحان ییاتسور هعماج :ب یاه ییاناوت هطساو هب ییاتسور ماظن یترابع هب .تسا روشک یتح و ناتسا ،هیحان حطس رد دنمشزرا یا هعماج .تسا نارگشهوژپ و نازیر همانرب یوس زا یرتشیب هجوت دنمزاین ،یداصتقا همه زا رت مهم و یگنهرف ،یعامتجا همانرب ماظن یاه ترورض زا یکی فلتخم داعبا رد ،نالیگ یزکرم هیحان ییاتسور گنهامه و رادیاپ هعسوت نیاربانب .دریگ رارق نیلوئسم رتشیب تیانع دروم دیاب هک .تسا یزیر

و یرهش طاقن رد ،داعبا همه رد هعسوت تیریدم یورگ رد ؛نالیگ یزکرم هیحان ییاتسور رادیاپ هعسوت ققحت :پ ترورض اذل .دش دهاوخ اه هزوح همه رد یگدنام بقع بجوم ؛نآ هب یهجوت مک و تسا یزکرم هیحان یئاتسور .دریگ رارق رتشیب هجوت دروم یزکرم هیحان ییاتسور رادیاپ و نزاوتم هعسوت دراد

یاهدربهار نیودت و زیر همانرب موزل ؛نالیگ یزکرم هیحان فلتخم یاه هاگتنوکس رد ییاتسور تیعمج رارقتسا :ت بجوم ؛نآ ققحت تروص رد و هدرک نادنچ ود ار ییاضف – یدبلاک داعبا رد رادیاپ هعسوت ققحت تهج کیژتارتسا ییاضف – یدبلاک هعسوت یزیر همانرب .دش دهاوخ نالیگ یزکرم هیحان رد نایئاتسور یگدنز تیفیک یاقترا

نآ عبت هب و تیعمج بذج و تشادهگن ،تیبثت هنیمز یا هقطنم رادیاپ هعسوت دنیارف زا یشخب ناونع هب اه هاگتنوکس و اه حرط ،اه همانرب و هعلاطم دروم هیحان ییاضف – یدبلاک هعسوت اریز ؛دیامن یم مهارف نانآ یارب ار تیلاعف .دراد هجوت هدنیآ مه و دوجوم عضو هب مه یمتسیس شرگن رب هیکت اب نآ هب طوبرم یاه هژورپ

یئاتسور عماوج رد مهم رما نیا .تسا رادروخرب ییالاو هاگیاج زا ؛عماوج یمامت رد تسیز طیحم هب هجوت هزورما :ث یکی هک صوصخ هب .دراد نادنچود یتیمها ،تسیز طیحم یگدننکش و تیساسح ظاحل هبنالیگ ناتسا یزکرم هیحان و تفایزاب یاه متسیس هب یسرتسد مدع و دنامسپ بسانمان تیعضو هعلاطم دروم هیحان مدرم تالکشم نیرتمهم زا تیوقت ،بالضاف یراجم و یمومع راهنا فیظنت ،اه هلابز یروآ عمج :لیبق زا یلئاسم .تسا هلابز یاه هباریش هیفصت

مهارف ار یئاتسور تسیز طیحم رد تارییغت شوختسد زاس هنیمز ؛... و ماد یتشادهب راتشک ،دنامسپ و یتشادهب هکبش نالیگ یزکرم هیحان رد یطیحم تسیز هنیمز رد رگید لئاسم زا یرایسب و قوف لئاسم یبایزرا و تخانش .تسا هدروآ رارق یئاتسور هعسوت یاه همانرب نایرجم و نارذگتسایس هجوت دروم دیاب یئاتسور نیون تیریدم طسوت نآ عفر یارب .دریگ هیحان رد یتخانش موب یرادیاپ هب هجوت .دوش حرطم یدج روطب دیاب یطیحم و یتخانش موب یرادیاپ طیارش :ج یطیحم دعب .دوشن متسیسوکا رد بولطمان تارییغت داجیا هب رجنم هعسوت شرتسگ هک ددرگ یم بجوم نالیگ یزکرم


قطانم ،یزاسرهش ،ییاذغ تینما و یزرواشک ،نیریش بآ ،ینیمزریز یاه بآ :لماش هک تسا ییاه صخاش یاراد ،اه لگنج رادیاپ تیریدم ،یژولونکتویب و اه هنوگ عونت ،نایزبآ ،ایرد تسیز طیحم و یناجرم یاه هپت ظفح ،یلحاس ،یعیبط عبانم زا رادیاپ یرادرب هرهب ،اهایرد بآ ندمآ الاب و یناهج میلقا رییغت ،نزا هیال بیرخت و اوه یگدولآ و نیلوئسم هجوت دروم اه یزیر همانرب رد هژیو تروص هب دیاب هک دشاب یم ؛یضارا یربراک رییغت ،رادیاپ یرگشدرگ .دریگ رارق رما ناراکردنا تسد

رد یددعتم یاه نامزاس هکنیا دوجو اب هک میوش یم هجوتم ؛اهاتسور روما رد یلوتم یاهنامزاس ددعت هب هجوت اب :چ و لقتسم نامزاس کی زونه اما ؛روشک یاهاتسور ریاس نوچمه ؛دنراد روضح نالیگ یزکرم هیحان یاهاتسور نیا طسوت یئاتسور هعسوت تهج رد هک یتامادقا ور نیا زا و درادن دوجو یئاتسور تیریدم یلوتم صوصخم رد ،روشک رد یزیر همانرب ههد 1 یط .دشاب یم مزال یگنهامه دقاف ؛دوش یم ماجنا هعلاطم دروم هدودحم رد اهنامزاس ،نآ بقاعتم و هدوبن رادروخرب یبسانم هاگیاج زا ،اهاتسور ،بسانم یوگلا و یژتارتسا نادقف لیلد هب ،اه همانرب رثکا ،اتسور و رهش نیب فاکش نوزفا زور شیازفا ،اهرهش اب هسیاقم رد اهاتسور شیپ زا شیب تیمورحم نوچ یلئاسم ،اهرهش هب هدرتسگ ترجاهم ،یا هیحان لداعت مدع یاهوگلا یریگ لکش ،یرهش و یئاتسور تیعمج تبسن شهاک هدمآ مهارف نالک حطس رد .... و یطیحم تسیز یگدولآ ،کاخ شیاسرف ،رقف ،یراکیب خرن ندوبالاب ،تکراشم شهاک .تسا

زا هتسناوتن زونه نآ شقن و تیریدم هاگیاج ،ینوناق و یقوقح ظاحل زا هچ یلحم تیریدم دایز رایسب تمدق :ح و رهش نایم یتاقبط هلصاف دیدشت ،رقف شرتسگ تاکن نیا هاوگ و تادنتسم نیرتهب .ددرگ رادروخرب یبسانم هاگیاج یزکرم هیحان یاهاتسور حطس رد .... و یداصتقا ،یگنهرف یاه شلاچ ،یعیبط عبانم دایدزا هب ور بیرخت ،اتسور یتیریدم ءالخ ندرک رپ و .دراد هیحان نیا ییاتسور یحاون رد تیریدم ماظن یدماراک مدع زا ناشن هک تسا نالیگ ءاقترا و مدرم هب مدرم راک ندش هدرپس ،زکرمت مدع تسایس یارجا ،مدرم هب تلود زا تیریدم لاقتنا ،اهاتسور ،یا هقطنم و یلحم روما یربهر و تیاده ،ضیعبت عفر ،مدرم روما و اهراک نایرج هب ندشخب تعرس ،تکراشم لامعا اب .تسا هدوب هرود نیا رد اتسور یمالسا یاهاروش فیاظو نیرت مهم زا یمدرم یاهدادعتسا دشر و یزاسورین هب زاین ،اهرهش هب تبسن اهاتسور ندنام بقع لیلد هب و ریخا یاه ههد یط ،یئاتسور یحاون رد توافتم یاه تیریدم .دنک یم نادنچود ار یئاتسور تیریدم رت زور هب و بسانم لدم کی هئارا

بذج و یزرواشک تالوصحم دیلوت رد نآ راکنا لباقریغ شقن و یئاتسور یحاون یدربهار تیمها دوجو اب :خ دننک یم مرن هجنپ و تسد یدایز یاه شلاچ اب نالیگ ناتسا یزکرم هیحان یاهاتسور ،یجراخ و یلخاد نارگشدرگ یب ،یناتسرهش و یناتسا – یلم تارابتعا صیصخت و اه یزیر همانرب رد اهرهش اب اهاتسور یربارب مدع :زا دنترابع هک طسوت صوصخ هب هعلاطم دروم هیحان یاهاتسور دبلاک هب فرص هجوت و یئاتسور هعسوت داعبا همه هب یهجوت کی تسیاب یم هک ،... و نارایهد تارایتخا و فیاظو یناسرزورب ،نارایهد هب لماک رایتخا ضیوفت مدع ،نکسمداینب

مادقا اهاتسور یا هعسوت یاهدربهار و اهتسایس یارجا هب تبسن دناوتب ات ددرگ سیسات ییاتسور روما یلوتم نامزاس .دیامن

2 13 ناتسبات ،موس هرامش ،مهدزای لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 14 98

رد یمهم هلوقم یئاتسور تیریدم و تسین نکمم ؛تیریدم شناد هب هجوت نودب ،یئاتسور رادیاپ ی هعسوت ققحت :د یئاتسور طیحم و هعماج تیاده و یهدنامزاس دنیارف ،عقاو رد یئاتسور تیریدم .تساهروشک یئاتسور هعسوت ماظن ؛دنتسه یئاتسور هعماج فادها نیمات رازبا ناونع هب هک تسا یفلتخم یاهداهن و اه نامزاس هب نداد لکش قیرط زا .دنراد لوبق و هدرک میسرت ار نآ مدرم هک یفادها و ناتسا یزکرم هیحان رد ار ییاتسور هعسوت ،فلتخم داعبا رد ناوت یم ییاتسور تیریدم ماظن دوبهب قیرط زا :ذ ماگ ییاتسور تیریدم رد تبثم تارییغت یارب یزاسرتسب اذل .دیشخب ققحت روشک ییاتسور طاقن ریاس رد نینچمه و یتکراشم درکیور اب ،نالیگ یزکرم هیحان رد ییاتسور نیون تیریدم ماظن .تسا ییاتسور رادیاپ هعسوت رد لوا .دزاس ققحم ار اهاتسور هبناج همه هعسوت تیاهن رد و هتشاد ییاتسور هعماج هب یمتسیس هاگن ،دناوت یم هچراپکی مزال طیارش ،دیدج نیناوق بیوصت اب ات دوش یم داهنشیپ نالیگ ناتسا یئاتسور تیریدم هزوح رد ناراذگتسایس هب :ر ؛نارایهد یربهار تهج و .دنزاس ایهم ار یمالسا یاهاروش و نارایهد هب اتسور یتیریدم روما هیلک یراذگاو تهج ترازو هزوح زا ار یرایهد و ددرگ راذگاو نآ هب ییاتسور تاروما هیلک و هدومن سیسات ییاتسور روما نامزاس .دنروارد نامزاس نیا تیریدم تحت و هدومن کفنم اه یرادشخب و اه یرادنامرف ،اه یرادناتسا ،روشک یتلودریغ یمومع نامزاس کی ناونع هب ار یرایهد هاگیاج ،نالیگ ناتسا یتلود یاهنامزاس و تارادا دوش یم هیصوت :ز هنوگ ره رد و دنسانشب تیمسر هب اتسور روما رد یریگ میمصت داهن ناونع هب ار یمالسا یاروش هاگیاج و .دنزرو تردابم یمدرم داهن ود نیا اب یگنهامه هب تبسن ،اه یریگ میمصت

،یلزنا ،تشر یاهناتسرهش یاه یرادنامرف ،هعلاطم دروم یاه یرایهد یلام هینب تیوقت تهج دوش یم هیصوت :س هب تبسن ؛نالیگ ناتسا یزیر همانرب و تیریدم نامزاس و یرادناتسا زا یریگیپ اب تفش و نموف ،ارس هعموص ،رابدور ناتسرهش یزیر همانرب هتیمک رد ییارجا هاگتسد ناونع هب نارایهد زا و دنیامن مادقا اهنآ ینارمع تارابتعا شیازفا .دوش هداد یسرک

و اه یرایهد زیچان ترابتعا هب نتشاد مشچ یاج هب هعلاطم دروم هیحان نارادنامرف و نارادشخب دوش یم هیصوت :ش یرتشیب مارتحا یتلود ریغ یمومع یاهداهن نیا لالقتسا هب ،تاروما ریاس رد تارابتعا نیا فرص یارب هیصوت .دنارذگب

و یتسد عیانص ،یگنهرف ثاریم و تراجت و ندعم ،تعنص ،یزرواشک داهج یاه نامزاس دوش یم هیصوت :ص .دنیامن مادقا ییاتسور لاغتشا یتیامح یاه هتسب هیهت هب تبسن یرگشدرگ

یم هیصوت ؛دراوم ریاس هب یهجوت مک و یهجوت یب و ییاتسور یداه یاه حرط ندوب یدعب کت هب هجوت اب :ض .دنیامن تردابم اهاتسور هژیو هعسوت یاه حرط ینیزگیاج هب تبسن ،ناراکردنا تسد و ناراذگتسایس دوش یزکرم هیحان رد ییاتسور نیون تیریدم ،شهوژپ زا لصاح هتفرگ ماجنا ینادیم تادهاشم و اه هتفای هب هجوت اب داعبا زا کی ره رد ییاه داهنشیپ اذل .دنتسه یتالکشم یاراد ییاضف -یدبلاک و کیژولوکا -یطیحم دعب رد نالیگ :دوش یم هئارا ییاتسور هعسوت


کیژولوکا – یطیحم دعب -

هکنیا هب هجوت اب نینچمه .ددرگ ارجا و هیهت ییاتسور یاهدنامسپ تیریدم یارب ینف و یسانشراک یاه همانرب - نایئاتسور یارب ار یفلتخم تاعبت هک تسا ییاتسور یحاون ؛نالیگ یزکرم هیحان رد هلابز تشابنا یلعف یاهناکم یاهبآ ندش هدولآ ،عوبطمان یوب راشتنا ،یذوم تارشح و سگم تیلاعف شیازفا :لیبق زا ؛تشاد دهاوخ و هتشاد هجوت دروم دیاب عوضوم نیا ؛... و یعیبط عبانم و یلگنج یاه هصرع نتفر نیب زا ،هلابز یاه هباریش اب ینیمزریز .ددرگ هدافتسا اهروشک ریاس براجت زا و دریگ رارق یرتشیب یحطس یاه بآ زا یگناخ بالضاف کیکفت و یحطس یاه بآ یروآ عمج یاه هژورپ یارجا تهج مزال تارابتعا - .ددرگ قیرزت ؛نایموب ریغ طسوت یزاسالیو تهج صوصخ هب یزرواشک یضارا یاه یربراک ریغت دادعت شیازفا هب هجوت اب - لومعم ار یعارز یضارا یربراک رییغت زا یریگولج رب مزال تراظن یتلود و یئاضق یاه نامزاس یراکمه اب نارایهد .دنراد تعیبط رادتسود یاه تشک ،نازرواشک یارب ینف و یشزومآ تاسلج یرازگرب نمض یزرواشک داهج جیورت هرادا - ار مک یبآ زاین اب ناهایگ و تافآ ربارب رد مواقم یاه هنوگ زا هدافتسا ،کیژولویب یاه شور هب یهایگ تافآ لرتنک و .دهد رارق شزومآ دروم زا عترم و لگنج ریظن ،یعیبط یاه هصرع زا تظافح تیلوئسم رایتخا ضیوفت و یراذگاو تهج مزال تادیهمت - .ددرگ ییارجا نارایهد هب یرادزیخبآ و یعیبط عبانم هرادا ای تعارز یارب ینیمزریز یاه بآ زاجمریغ تشادرب زا یریگولج تهج یشزومآ یاه هرود یا هقطنم بآ نامزاس - هرادا یراکمه اب ار نیزگیاج یاهراکهار و مزال یاه هیصوت و دیامن رازگرب نازرواشک و نارایهد یارب ار دراوم ریاس بآ زا هیور یب تشادرب نینچمه و زاجم ریغ یاههاچ رفح زا نینچمه و .دهد شزومآ اه نآ هب یزرواشک داهج بجوم و دوش یم ژاپمپ (ارس هعموص و یلزنا ،تشر) بالات نوماریپ ناتسرهش هس نازرواشک طسوت هک یلزنا بالات ناکما و ،هقطنم متسیسوکا ندروخ مهرب ،بالات ندش کشخ ناکما و هدیدرگ ریخا یاهلاس رد بالات بآ قمع شهاک .دیامن یریگولج ،دنک یم دیدهت ار هیحان مامت درگزیر داجیا ندرک دنمفده نامزاس ،نالیگ یزکرم هیحان یاهاتسور رد یطیحم یاه تیفرظ و اه لیسناتپ دوجو هب هجوت اب - زا هدافتسا تهج مزال تادیهمت ،طبر یذ عجارم ریاس و ون یاه یژرنا نامزاس ،تسیز طیحم نامزاس ،اه هنارای .دیامن مهارف ار نالیگ یزکرم هیحان یاهاتسور یارب ریذپدیدجت و ون یاه یژرنا

ییاضف -یدبلاک دعب تروص هب نالیگ یزکرم هیحان یاهاتسور نزاوتم هعسوت ققحت و یداصتقا قنور یارب مزال یاه تخاسریز - .ددرگ مهارف هیحان صاخ طیارش و اهزاین اب بسانتم و یکارتشا رتشیب تکراشم زا هک یدبلاک یاه همانرب و اه حرط ،هعلاطم دروم هیحان حطس رد نارذگتسایس و نازیر همانرب - .دنهد رارق ییارجا و یرابتعا تیولوا رد ار تسا رادروخرب نایئاتسور


یاه هناخ تیفیک رد ینف و یسانشراک یاه تراظن ؛نالیگ یزکرم هیحان یاهناتسهد ینف ناسانشراک و نارایهد - نالیگ ناتسا یسدنهم ماظن نامزاس یگنهامه اب ار یطیحم تارطاخم و حناوس ربارب رد اه نآ یزاس مواقم و ییاتسور .دنراد لومعم داجیا ریخا یاهلاس رد صوصخ هب نالیگ یزکرم هیحان یاهاتسور یاهتیفرظ و اهزاین رد هک یتارییغت هب هجوت اب - و طیارش هب تیفارشا لیلد هب نآ هیهت تیلوئسم و دریگ ماجنا لاس جنپ ره ییاتسور یداه حرط یرگنزاب ؛تسا هدش .ددرگ راذگاو نارایهد هب اهاتسور یاهزاین ندوب هدوسرف و یمیدق و ؛نالیگ یزکرم هیحان رد ییاتسور برش بآ بسانمان تیفیک و تیعضو هب هجوت اب - .ددرگ مادقا یناسر بآ هکبش و تاسیسأت یزاسون هب تبسن ؛قطانم نیا یناسربآ هکبش و تازیهجت ،تاسیسات لماش اتسور تاعالطا همانسانش نارایهد ؛نالیگ یزکرم هیحان یاهاتسور یتاعالطا کناب دوجو مدع هب هجوت اب - و یمومع یزرواشک تالآ نیشام عون و دادعت ،اه نآ ماکحتسا تیعضو ،ییاتسور تاسیسأت تیعضو زا یتاعالطا

همانرب رد ات دنیامن هیهت ار ... و یماد و یغاب ،یعارز تالوصحم دیلوت نازیم ،یزرواشک یضارا تحاسم ،یصخش .دریگ رارق هدافتسا دروم اه یزیر

References Abdolahi; Eivaz; Chizeri, Mohammad, Pezeshkirad, Gholamreza, & Alizadeh, Neda (2009). Analysis

of the Participation of Popular Associations in the Promotion Programs on Sustainable Rural Development with Case Study of Islamic Councils. [in persian]

Badri, Ali. (2011). Rural Management Challenges and Leadership Policies, Quarterly Journal of Policy Making, Vol. 2, No. 3, P: 147-180. [in persian]

Badri, Ali. & Mousavi, Aref. (2009). new rural management, publishing: New passion, Tehran. [in persian]

Barghi, Hamid; Ghanbari, Yousef, & Afsharianpoor, Ali (2014). Evaluation of Dehiran's Performance in the Development of Rural Economy Economies from the Perspective of Residents (Dehjari Dehbekardi; Bam Province), Space Planning Quarterly, Vol. 4, No. 4, P: 87-104. [in persian]

Daneshvar ameri, Jila; Shaabanali, Hosein & Shoukati, Mohammad (2016). The satisfaction of villagers with the performance of dairy farmers in the modern rural management of the city of Osko, Human Geography Research, Vol. 48, No. 3, P: 493-506. [in persian]

Dashti, Solmaz; Manoori, Masoud, & Sabaz, Gholamreza (2008). Strategies for achieving sustainable rural development using environmental assessment of Zakhrad watershed, Environmental Sciences, No. 2. [in persian]

Eltiamifar, Parsa. (2014). Resale Evaluation of Islamic Councils with Sustainable Rural Development Approach (Case Study: Patavou Village), University of Sistan and Baluchestan. [in persian]

Fetres, Mohammadhasan; Nemati, Morteza, & Akbari, Azam (2011). Human Development Indicators of Iran in 2010, Political and Economic Information Magazine, Vol. 25, No. 8, P: 110-123. [in persian]

Hasanshahi, Hajar; Sadati, Abolhasan, & Rezaee, Abdolmotaleb (2009). Sustainable Natural Resources Management Analysis among Behbahan Farmers (A Study in Khuzestan Province), Quarterly journal of environmental sciences, No. 2. [in persian]

Heidarisareban, Vakil (2015). Factors Improving Rural Development Management from Locals, Village and development, Vol. 18, No. 4. [in persian]

Hoseiniabri, Hasan (2001). Entrance to the rural geography of Iran, Isfahan University Press. [in persian]

Jahangiri, Ali; Hajalizadeh, Ahmad, & Heidarvand, Masoud (2012). Review of Current Situation and Barriers to Rural Management in Iran (Namin City), National Conference on Rural Development. [in persian]


Kabolifard, Neda (2016). Dissertation for the study of the effect of dehayer function on sustainable rural development in Zanjan, Zanjan University. [in persian]

Karimi, Farzad, & Ahmadvand, Mostafa (2014). Situation Assessment and Prioritization of Sustainable Development Indicators in Rural Areas of Central District of Boyer Ahmad, Rural research, Vol. 5, No. 3, P: 663-690. [in persian]

Mahdavi, Masoud, & Najafi kani, Alireza (2005). Dehjari another Experiences in Managing Villages in Iran (Case: Dehayari of West Azarbaijan Province), Geographic research, No. 53, P: 21-39. [in persian]

Molaee Hashjin, Nasrolah (2018). Income on Pathology of Rural Management in Iran, Azad university of Tehran. [in persian]

Molaee Hashjin, Nasrolah (2015). Feasibility study and presentation of rural management model in mountainous villages without dehyar and Islamic council of Guilan province, Research project, Islamic Azad University of Rasht Branch, P: 100-142. [in persian]

Moteelangrodi, Hassan (2014). Rural Planning Paper with emphasis on Iran, Jahad University Press. [in persian]

Olum, Y. (2004). MODERN MANAGEMENT THEORIES AND PRACTICES, Being a paper presented at the 15th East African Central Banking Course, held on 12th July, at Kenya School of Monetary Studies, pp: 1-24.

Papoliyazdi, Mohammadhosein (2011). Theories of Rural Development, Publication side, Sixth Edition, Tehran. [in persian]

Rezvani, Mohammadreza (2011). Rural Development Planning in Iran, Gomes publishing, fourth edition, Tehran. [in persian]

Rezvani, Mohammadrez (2007). Manage local institutions, Monthly diary, No. 21. [in persian] Sayd, J. (2000). Role of local communities and institutions in integrated rural development, Ministry

Of Jahad For Tehran. Seidaee, Skandar; Jamini, Davood; Jamshidi, Alireza, & Jamshidi, Maesoomeh (2014). Investigating

and analyzing the performance of rural modern managers in rural development (Uramanat region of Kermanshah), Space Planning Quarterly, No. 4. [in persian]

Sepehrdoost, Hamid (2009). A Survey on Government Performance in Economic-Social Development of Villages in Hamedan Province, Village and Development Quarterly, Vol. 12, No. 2, P: 69-85. [in persian]

Setayesh, Shilan (2011). Determination of the Development Levels of Bukan Village Villages, Master's thesis, Payame Noor University of Urmia. [in persian]

Stelaji, Alireza. (2012). Investigating Rural Management Pattern in Iran with Emphasis on Local and Participatory Management of Dehayari, Quarterly journal of Iranian Geographic Society, Vol. 10, No. 32. [in persian]

Shayan, Hamid; Hoseinzadeh, Seyedrza, & Khosrobeigi, Reza (2011). Sustainability and Rural Development Evaluation, Case Study: Kandyan County, Geography and development, No. 24, P: 101-120. [in persian]

Sheikhi, Hojat; Parizadi, Taher, & Varmziar, Bijan (2013). Evaluation and evaluation of farmers' performance in rural development and management process in Hamadan, Space Planning Magazine, Vol. 3, No. 3. [in persian]

Smaeelzadeh, Hasan; Sarafi, Mozafar, & Tavakolinia, Jamile (2011).An Analysis of the Approaches of Tourism Development in Local Communities, Quarterly journal of environmental sciences, No. 2. [in persian]

Sriram, M.S., (2007). Rural management education in India: A retrospect, Indian Institute of Management Ahmedabad.

Shahbazi, Smaeel (2010). An Introduction to Pathology of Rural Development, Shahid Beheshti University Press, Tehran. [in persian]

Taghdisi, Ahmad; soori, Farshad; Seidaee, Skandar & Kazemi, Zeinab (2011). Investigating and analyzing the performance of farmers in rural management (Case study: Kunani section of Kuhdasht city), Urban Management Quarterly, P: 157-174. [in persian]


Tatlidil, F.F., Boz, I., Tatlidil, H., (2009). Farmers’ perception of sustainable agriculture and its determinants: A case study in Kahramanmaras province of Turkey, Environ. Dev. Sustain, Vol. 11, pp 1091-1106.

Wenchang, W. (2008). Rural management, The Way Out for Tibetan Rural Areas, CHINA TIBETOLOGY Number 1, pp 1-94.

اکولوژ -یطی و توسعه مح ییروستا نینو تیری نظام مد تحلیل...

Documents