1 ความน า - mcruarit.mcru.ac.th/images/km/2556/56km_4.pdf · สุนันทา...

หมวดท 4

กระบวนการวจยนวตกรรมการเรยนรในศตวรรษท 21

1 ความน า คอมพวเตอรชวยสอนเปนสอทางการศกษาในลกษณะตวตอตวทสามารถสนองความแตกตางระหวางผเรยนไดเปนอยางด สามารถตรวจสอบความเขาใจของผเรยนไดตลอดเวลาทผสอนสามารถน าไปชวยการสอนไดอยางมประสทธภาพ (ถนอมพร (ตนตพพฒน) เลาหจรสแสง, 2542, หนา 7) ประกอบกบกรมวชาการไดส ารวจสอคอมพวเตอรชวยสอนจ านวน 136 เรอง พบวามคอมพวเตอรชวยสอนทมคณภาพ 48 เรอง ดวยเหตผลสวนใหญของการผานและไมผาน คอ เนอหานาสนใจใหประโยชนในการเรยนร น าไปใชประกอบการเรยนการสอนตามวตถประสงคได (กรมวชาการ, 2541, หนา 1-3) กฤษมนต วฒนาณรงค (2546, หนา 99) เสนอแนะวาการสรางบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนขนมา จ าเปนตองมการทดสอบประสทธภาพใหถงระดบทยอมรบได จงจะน าไปใชได และยงอาจกอใหเกดผลขางเคยงแกผเรยนในดานคณธรรมจรยธรรมทไมพงประสงคของสงคมอกดวย ในบทนจงน าเสนอกระบวนการพฒนาสอคอมพวเตอรชวยสอนใหไดมาตรฐานของนวตกรรมคอมพวเตอรชวยสอน และยงเปนแนวทางส าหรบด าเนนการวจยทสอดคลองกบการเรยนในรายวชาโครงการศกษาวจยทางคอมพวเตอรศกษา (Research Study Project in Project in Computer Education) รหส CE 6402 ทมเปาหมายใหผเรยนด าเนนการศกษาวจยหวขอทเกยวกบคอมพวเตอรศกษา เชนการวจยพฒนาสอคอมพวเตอรชวยสอน ของนกศกษาสาขาวชาคอมพวเตอรศกษา ตามหลกสตรครศาสตรบณฑต 5 ป มหาวทยาลยราชภฏหมบานจอมบง (มหาวทยาลยราชภฏหมบานจอมบง 2549 : 57)

2 นวตกรรมการเรยนร ความหมายของนวตกรรม พจนานกรมฉบบราชบณฑตสถาน (2542, หนา 565) ไดใหความหมายของนวตกรรมวา หมายถงสงทท าขนใหมหรอแปลกจากเดมซงอาจจะเปนความคด วธการหรออปกรณ บญเกอ ควรหาเวช (2542, หนา 12) ไดกลาววา “นวตกรรม” หมายถงการน าสงใหมๆเขามาเปลยนแปลง เพมเตมวธการทท าอยเดม เพอใหไดผลทดขน ไมวาจะเปนวงการใด ๆ กตามเมอมการน าเอาความเปลยนแปลงใหมๆเขามาใชเพอปรบปรงงานใหดขนกวาเดมมงใหงานนนมประสทธภาพสงขนก เรยกวานวตกรรมของวงการนนๆ เชนถาวงการศกษาน าเอาเขามาใชกเรยกวานวตกรรมการศกษา ไชยยศ เรองสวรรณ ไดใหความหมายของนวตกรรมวา หมายถงวธการปฏบตใหมๆ ทแปลกออกไปจากเดม อาจจะไดมาดวยวธคดคนวธการใหมๆ หรอ มการปรบปรงของเกาใหเหมาะสม ทไดรบการทดลอง พฒนา จนเปนทเชอถอไดแลววาเปนผลดท าใหระบบกาวหนาสจดหมายปลายทางอยางมประสทธภาพ กดานนท มลทอง (2540, หนา 245) ไดใหความหมายของนวตกรรมวาเปนแนวคด การปฏบต หรอสงประดษฐใหม ๆ ทยงไมเคยมใชมากอน หรอพฒนาดดแปลงจากของเดม ทมอยแลวใหทนสมยใชไดผลด

58 ยงขน เมอน านวตกรรมมาชวยใหการท างานนนไดผลดมประสทธภาพ และประสทธผลสงกวาเดม ทงยงชวยประหยดเวลาและแรงงานไดดวย สนนทา สนทรประเสรฐ (2547, หนา 9) กลาววานวตกรรมการเรยนการสอนคอการสอสารการสอนทพฒนาอยางเปนระบบ โดยผานการผลต การทดลองใช ปรบปรงจนมประสทธภาพแลวจงน าไปใชจรงอยางไดผล ธนาธป พรกล (2543, หนา 100–101) ไดอธบายถงนวตกรรมการเรยนการสอน วาเปนสงทน าเขามาใชในการจดการเรยนการสอนเพอใหเกดประสทธภาพยงขน นวตกรรมทน ามาใชอาจมผคดคนขนกอนแลว หรอคดขนใหมเพอใหเหมาะสมกบแตละสถานการณ นวตกรรมการเรยนการสอนสวนใหญมลกษณะเปนแนวคดหรอวธการเชน รปแบบการสอน การสอนแบบจลภาค การเรยนรแบบรวมมอ หรอสอการเรยนการสอน เชน บทเรยนส าเรจรป บทเรยนคอมพวเตอร ชดการสอน สคนธ สนทพานนท (2551, หนา 8) กลาวถงคณลกษณะของนวตกรรมดานการเรยนการสอนควรมลกษณะดงตอไปน 1. เปนสงใหมเกยวกบการเรยนการสอนทงหมด เชนวธสอนใหมๆ สอการสอนใหม ซงไมเคยมใครท ามากอน 2. เปนสงทใหมเพยงบางสวน เชนมการผลตชดการเรยนการสอนรปแบบใหม แตยงคงมรปแบบเดมเปนหลกอย ตวอยางเชน มบตรเนอหา บตรความร บตรทดสอบ แตมการเพมบตรฝกทกษะความคด บตรงานส าหรบผเรยน 3. เปนสงใหมทอยในกระบวนการทดลองวาจะมประสทธภาพในการน าไปใชมากนอยเพยงไร เชนการน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงบรณาการกบการสอนทกรายวชา 4. เปนสงใหมทไดรบการยอมรบและน าไปใชบางแลว แตยงไมแพรหลาย 5. เปนสงทเคยปฏบตมาครงหนงแตยงไมไดผล ตอมาไดน ามาปรบปรงใหมทดลองใชและเผยแพรจดเปนนวตกรรมได บญเกอ ควรหาเวช บญเกอ ควรหาเวช (2542, หนา 6) เสนอแนะถงเกณฑการพจารณานวตกรรมนน ตองประกอบดวย 1. ตองเปนสงใหมทงหมดหรอบางสวน 2. มการน าวธการจดระบบ (System Approach) มาพจารณาองคประกอบทงสวนขอมลเขาไปในกระบวนการ และผลลพธทเหมาะสมกอนทจะท าการเปลยนแปลง 3. มการพสจนดวยการวจยหรออยระหวางการวจยวาจะชวยใหด าเนนงานบางอยางมประสทธภาพสงขน 4. ยงไมเปนระบบหนงของงานปจจบน หากกลายเปนสวนของระบบงานทด าเนนอยขณะน ไมถอวาเปนนวตกรรม

59 สรป การพฒนาคอมพวเตอรชวยสอนเพอสนวตกรรมทางการเรยนการสอนไดนน จงตองประกอบดวย 1. ไดมาดวยวธการพฒนาใหมทงหมด หรอพฒนาบางสวน 2. มการน าวธการจดระบบมาเปนแนวทางการพฒนา 3. มผลการวจยทแสดงถงประสทธภาพสง 4. ไมเปนสวนของระบบงานทด าเนนการอย

3 แนวทางการพฒนานวตกรรมคอมพวเตอรชวยสอน 3.1 วธการจดระบบการพฒนาคอมพวเตอรชวยสอน การปฏบตงานใด ๆ กตามจะมงเนนคณภาพและประสทธภาพของงานหลก ซงจะตองมการจดระเบยบและขนตอนในการปฏบตงานโดยการน าเอาวธการท างานอยางมระบบมาใช เพราะวธการระบบจะชวยในการตรวจสอบกระบวนการท างานทงหมดวามขนตอนใดทตองมการปรบปรงแกไข (สภณดา ปสรนทรค า, 2553) ซงกดานนท มลทอง (2540, หนา 63-64) ไดกลาวถงระบบวาเปนสวนรวมทงหมดซงประกอบดวยสวนยอยหรอสงตางๆ ทมความสมพนธกนสามารถด าเนนงานใหบรรลจดมงหมายทตงไว ทตองมสวนทเปนตวปอน (ขอมล) เพอด าเนนงานสมพนธกนเปนกระบวนการ เพอใหไดผลลพธตามวตถประสงค ในระบบหนงจงมองคประกอบและหนาทดงรปท 3.1

รปท 3.1 องคประกอบของระบบ

ทมา (กดานนท มลทอง, 2540 หนา 64)

การพฒนานวตกรรมคอมพวเตอรชวยสอนนน จงจ าเปนตองน ากระบวนการพฒนาโดยใชแบบจ าลองในการออกแบบเชงระบบ (Systematic Design Method) มาเปนแนวทาง แบบจ าลองในการออกแบบเชงระบบของคอมพวเตอรชวยสอน มหลายระบบ เชนของรอบไบลเออรและฮอลล (Roblyer and Hall) และระบบของ อเลสซและโทรลป (Alessi and Trollip, 1991) (อางใน ถนอมพร (ตนตพพฒน) เลาหจรสแสง,

กระบวนการ PROCESS

ขอมล INPUT

ผลลพธ OUTPUT

ขอมลปอนกลบ FEEDBACK

60 2542 : 29) แบบจ าลองการออกแบบเชงระบบตามแนวคดของ อเลสซ และโทรลป ประกอบดวยขนตอนการออกแบบ 7 ขนตอน ดงตอไปน 3.1.1 ขนตอนการตรยม (Preparation) ประกอบดวย (1) การการก าหนดเปาหมายและวตถประสงค (Determine Goals and Objectives) (2) การเกบขอมล (Collect Resource) (3) เรยนรเนอหา (Learn Content) (4) สรางความคด (Generate Ideas) 3.1.2 ขนการออกแบบบทเรยน (Design Instruction) ประกอบดวย (1) ทอนความคด (Elimination of Ideas) (2) วเคราะหงานและความคดรวบยอด (Task and Concept Analysis) (3) ออกแบบบทเรยนขนแรก (Preliminary lesson Description) (4) ประเมนและแกไขการออกแบบ (Evaluation and revision of the design) 3.1.3 ขนตอนการเขยนผงงาน (Flowchart lesson)

3.1.4 ขนตอนการสรางสตรอรบอรด (Create Storyboard) 3.1.5 ขนตอนการสรางและเขยนโปรแกรม (Program lesson)

3.1.6 ขนตอนการผลตเอกสารประกอบบทเรยน (Produce Supporting Materials) 3.1.7 ขนตอนการประเมนและแกไขบทเรยน (Evaluate and Revise) 3.2 ประสทธภาพคอมพวเตอรชวยสอน ประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนหมายถง ความสามารถของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนในการสรางผลสมฤทธทางการเรยน ใหผเรยนเกดการเรยนรตามจดประสงคถงระดบเกณฑทคาดหวงได การหาประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนประกอบดวยกระบวนการทตองท าควบคกน 2 ขนตอนไดแก ขนตอนการหาประสทธภาพเชงเหตผล (Rational Approach) และขนตอนการหาประสทธภาพของบทเรยนเชงประจกษ (Empirical Approach) จงมนใจไดวาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนผานกระบวนการทยอมรบได (กฤษมนต วฒนาณรงค, 2546, หนา 99) ประสทธภาพแตละดานประกอบดวยรายละเอยดดงน 3.2.1 ประสทธภาพเชงเหตผล เปนประสทธภาพโดยใชหลกความรและเหตผล โดยผเชยวชาญเปนผตดสนคณคา การวจยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนทวไปแลวจะประกอบดวยเครองมอ 2 สวนคอ แบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน และคอมพวเตอรชวยสอน (วจารณ สงกรานต, 2547, หนา 51) ซงเครองมอทง 2 สวนจะประกอบดวยกระบวนการทสมพนธกบผเชยวชาญดงน (1) แบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน กระบวนการพฒนาแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน ประกอบดวย 1) วเคราะหเนอหาและจดประสงคเชงพฤตกรรมเพอสราง

61 แบบทดสอบทมความสอดคลองกบจดประสงคเชงพฤตกรรมและมความครอบคลมเนอหา 2) สรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนแบบเลอกตอบ ก าหนดคะแนนตอบถกเปน 1 คะแนน ตอบผดหรอไมตอบ 0 คะแนน เหตผลทใชแบบทดสอบแบบเลอกตอบเนองจากเปนแบบทดสอบทสามารถสรางประกอบควบคไปพรอมกบบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน และสามารถประมวลผลคะแนนการทดสอบไดทนททนใด 3) น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทสรางขนเสนอผเชยวชาญดานเนอหาอยางนอย 3 ทานพจารณาความสอดคลองของแบบทดสอบกบจดประสงคเชงพฤตกรรม ในการพจารณานนก าหนดเกณฑการใหคะแนนเปนดงน คะแนน 1 มความเหนวาแบบทดสอบขอนนสอดคลองกบจดประสงคเชงพฤตกรรม คะแนน 0 ไมแนใจวาแบบทดสอบขอนนสอดคลองกบจดประสงคเชงพฤตกรรม คะแนน -1 มความเหนวาแบบทดสอบขอนนไมสอดคลองกบจดประสงคเชงพฤตกรรม น าผลการพจารณาของผทรงคณวฒแตละขอ น าไปหาดชนความสอดคลอง โดยก าหนดเกณฑวาผลรวมของคะแนนเฉลยมคาตงแต 0.5 ขนไปถอวาแบบทดสอบขอนนมความสอดคลองกบจดประสงคเชงพฤตกรรม โดยค านวณจากสตรดงน (บญเชด ภญโญอนนตพงษ, 2538, หนา 83-89)

IOC =

เมอ IOC แทน ดชนความสอดคลองระหวางขอสอบแตละขอกบจดประสงคเชงพฤตกรรม แทน ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ N แทน จ านวนผเชยวชาญดานเนอหา 4) น าขอสอบทมคาดชนความสอดคลองกบจดประสงคเชงพฤตกรรม ไปทดสอบกบผเรยนทเคยเรยนเนอหาเดยวกนกบบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนจ านวนประมาณ 30-40 คน เพอหาคาความยากงาย (p) และอ านาจจ าแนกขอสอบรายขอ (r) โดยใชเทคนค 50% คดเลอกขอสอบทมคาความยากงาย 0.20-0.80 และคาอ านาจจ าแนก 0.20 ขนไป เพอน าไปใชจรง มสตรดงน (รววรรณ ชนะตระกล, 2538, หนา 237)

LH

LH

NNff

p

H

LH

N

ffr

p แทน ดชนความยากงายของแบบทดสอบ r แทน คาอ านาจจ าแนกของแบบทดสอบ fH แทน จ านวนผตอบถกในกลมสง fL แทน จ านวนผตอบถกในกลมต า NH แทน จ านวนนกเรยนทงหมดในกลมสง

62 NL แทน จ านวนนกเรยนทงหมดในกลมต า

ขอบเขตของคาความยากงายและความหมาย 0.80-1.0 เปนขอสอบทงายมาก 0.60-0.79 เปนขอสอบทคอนขางงาย 0.40-0.59 เปนขอสอบทงายพอเหมาะ 0.20-0.39 เปนขอสอบทคอนขางยาก 0.00-0.19 เปนขอสอบทยากมาก ขอบเขตของคาอ านาจจ าแนกและความหมาย 0.40 ขนไป อ านาจจ าแนกสง คณภาพขอสอบ ดมาก 0.30-0.39 อ านาจจ าแนกปานกลาง คณภาพขอสอบ ด 0.20-0.29 อ านาจจ าแนกคอนขางต า คณภาพขอสอบ พอใช 0.00-0.19 อ านาจจ าแนกต า คณภาพขอสอบ ใชไมได คาอ านาจจ าแนกทยอมรบคอ ตงแต 0.20 ขนไป 5) และวเคราะหหาคาความเชอมนหรอความเทยงของแบบทดสอบวดผลสมฤทธ เชนใชสตรการค านวณ KR-20 ของ Kuder-Richardson (รววรรณ ชนะตระกล. 2538 : 142)

21

1 spq

)K(K

rtt

rtt แทน สมประสทธความเชอมนของแบบทดสอบ K แทน จ านวนขอสอบทงหมด P แทน สดสวนของผทตอบถกในแตละขอ Q แทน สดสวนของผทตอบผดในแตละขอ (1-p) S2 แทน ความแปรปรวนของคะแนนทงหมด ดงนน แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเปนเครองมอทส าคญทตองผานกระบวนการประเมนหาดชนความสอดคลองระหวางขอสอบรายขอกบจดประสงคเชงพฤตกรรมจากผเชยวชาญดานเนอหา ในกรณทขอสอบใดทไมไดมาตรฐานตามเกณฑตองท าการปรบปรงหรอตดทงไป เพอใหผลการวดไดตรงคณลกษณะของสงท ตองการวด มความตรงตามเนอหา และยงผานกระบวนการวเคราะหขอสอบเพอใหไดเครองมอทมความเทยงตรง ทผานการทดสอบจากผเรยนทเรยนแลวเปนผตดสนคณคาอกดวย (2) บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน การประเมนผลสอการเรยนการสอนนนเปนการน าผลจากการวดผลสอการเรยนการสอนมาตความหมายและตดสนเพอทจะรวาสอนนท าหนาทตามทวตถประสงคก าหนดไวไดในระดบใด มคณภาพดหรอไม ปจจยหลกทมผลตอการผลตสอคอประกอบดวย

63 ลกษณะเฉพาะตามประเภทของสอ การออกแบบ เทคนควธ และความสวยงาม การประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนจงมงตรวจสอบทงสประเดนเปนหลก ลกษณะเฉพาะของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนมการประยกตใชทฤษฎจตวทยาพทธปญญา ท าใหเกดบทเรยนในลกษณะของเกม สถานการณจ าลองและโปรแกรมปญญาประดษฐตางๆ ในการตรวจสอบสอจะตองพจารณาความถกตองของลกษณะสอ ทงแตละองคประกอบและโดยสวนรวมในอนทจะน าไปสการท างานทสมบรณตามศกยภาพของสอแตละประเภท และตามวตถประสงคของการผลตสอ ทประกอบดวยมาตรฐานการออกแบบทสรางสรรคสงใหม องคประกอบการเรยนการสอนทเกยวของไดแก จตวทยาการเรยนรเฉพาะกลมเปาหมาย หลกการสอน กระบวนการสอสารและลกษณะเฉพาะเรอง การชหรอแสดงสาระส าคญตามทตองการไดอยางนาสนใจ กระชบและไดใจความครบถวน มความเหมาะสมกบการจดการเรยนการสอน จ านวนเวลาเรยน สวนดานมาตรฐานทางเทคนควธการเสนอสอนน เปนการใชเทคนควธการทางการศกษาออกแบบสอทชวยท าใหการสอสาระชดเจนและ เปนทเขาใจงายส าหรบกลมเปาหมายมความชดเจนคลมเครอไมคลมเครอและสบสนจนเปนอปสรรคตอการสอความเขาใจ มการน าเสนอทนาสนใจกอใหเกดความเขาใจงาย และสามารถสรปกนความไดครบถวนถกตองตามวตถประสงค จากทกลาวมานน การตดสนคณคาของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนจะประกอบดวยผเชยวชาญอยางนอย 2 กลม ไดแกผเชยวชาญดานเนอหา และผเชยวชาญดานเทคนควธการผลตบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน นนยงไมพอยงตองผานการน าไปทดลองใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนเพอเปนการตรวจสอบประสทธภาพรายบคคล (Individual try-out) และน าทดลองบทเรยนคอมพวเตอร เพอตรวจสอบประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนตามเกณฑมาตรฐาน 90/90 กบกลมเลก (Small Group try-out) กบผเรยนในหลกสตรเดยวกนกบบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนทพฒนาและยงไมเคยเรยนมากอน การทดสอบประสทธภาพรายบคคลนน ท าการทดสอบกบผเรยนจ านวน 3 คน ทมผลคะแนนเฉลยอยในระดบสง ปานกลาง และต า อยางละ 1 คน โดยสมจากกลมคะแนนเฉลยตอไปน สงกวา 3.0 จ านวน 1 คน 2.5 -2.99 จ านวน 1 คน ต ากวา 2.5 จ านวน 1 คน เพอน าผลจากการทดลองมาปรบปรงแกไข สวนตรวจสอบประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนตามเกณฑมาตรฐาน 90/90 ทดสอบกบผเรยนจ านวน 6 คน ทมผลคะแนนเฉลยอยในระดบสง ปานกลางและต า อยางละ 2 คน โดยสมจากกลมคะแนนเฉลยตอไปน สงกวา 3.0 จ านวน 2 คน 2.5 -2.99 จ านวน 2 คน ต ากวา 2.5 จ านวน 2 คน เมอผลการสอบสอบประสทธภาพเปนไปตามเกณฑทคาดหวงไว จงน าไปใชกบกลมตวอยางตอไป กระบวนการสรางและตดสนคณคาของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน สรปไดดงรปท 3.2

64

รปท 3.2 กระบวนการสรางและตดสนคณคาของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน

ทมา (วจารณ สงกรานต, 2551, หนา 75)

3.2.2 ประสทธภาพเชงประจกษ เปนวธการหาประสทธภาพโดยการน าไปใชทดลองกบกลมเปาหมาย มนตร แยมกสกร(2550, หนา 2) ไดกลาวถงการหาคาประสทธภาพสอการสอนทม 2 วธ คอ เกณฑมาตรฐาน 90/90 (The 90/90 Standard) และ E1/E2 ซงเกณฑมาตรฐาน 90/90 เปนวธการทมหลกการเรยนแบบรอบร (Mastery learning) เปนหลกการส าคญ สวนการหาประสทธภาพ E1/E2 มหลกการการประเมนพฤตกรรมอยางตอเนองและการประเมนรวบยอด ผเขยนแนวคดเกณฑมาตรฐาน 90/90

ศกษาค าอธบายรายวชา และเนอหาของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน

รางบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน

พฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน

ตรวจสอบประสทธภาพรายบคคล และปรบปรงแกไข

ตรวจสอบประสทธภาพกบกลมเลก

ตองแกไข

ปรบปรงแกไข

ไมตองแกไข

น าไปทดลองใชกบกลมตวอยาง

ผเชยวชาญดานเนอหาตดสนคณคา

ผเชยวชาญดานเทคนควธการผลต ตดสนคณคา

ปรบปรงแกไข

ตองแกไข

ไมตองแกไข

65 คอรองศาสตราจารย ดร.เปรอง กมท ซงเขยนหนงสอชอ เทคนคการเขยนบทเรยนโปรแกรม (เปรอง กมท อางถงใน มนตร แยมกสกร, 2550, หนา 2) โดยสะทอนประสทธภาพของบทเรยน ซงเปนสอทมเปาหมายหลกเพอใหผเรยนใชเรยนดวยตนเองเปนส าคญ หลกจตวทยาส าคญทเปนฐานคดความเชอของสอชนดนคอทฤษฎการเรยนแบบรอบร ซงมความเชอวาผเรยนทกคนสามารถเรยนรได หากจดเวลาเพยงพอจดวธการเรยนทเหมาะสมกบผเรยนกสามารถทจะท าใหผเรยนสามารถเรยนรไดตามวตถประสงคของการเรยนได โดยนยามความหมายเกณฑมาตรฐาน 90/90 ดงน

90 ตวแรก หมายถงคะแนนรวมของผลการสอบของผเรยนทงหมดทตอบถกโดยน ามารวมเขาแลวคดเปนรอยละ ไดไมต ากวารอยละ 90

90 ตวหลง แทนคณสมบตทวา รอยละ 90 ของนกเรยนทงหมด ไดรบผลสมฤทธตามความมงหมายแตละขอ และทกขอของบทเรยน การค านวณคาประสทธภาพ ตามแนวทางเกณฑมาตรฐาน 90/90 จ าเปนตองมการเตรยมการอยางสอดคลองกบนยาม ความพรอมกอนการหาประสทธภาพประกอบดวย 1) ก าหนดวตถประสงคเชงพฤตกรรมของการเรยนรทมความชดเจน ตองประกอบดวยสถานการณหรอเงอนไข ค าบงบอกพฤตกรรมทสงเกตและวดได และเกณฑทบงบอกถงความส าเรจ 2) สรางตารางวเคราะหหลกสตร เพอก าหนดคาน าหนกของเนอหาสาระในแตละวตถประสงคเชงพฤตกรรม 3) ออกขอสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนตามคาน าหนกทก าหนด 4) จดท าขอสอบโดยผวจยจะตองรวาขอสอบขอใดวดจดประสงคเชงพฤตกรรมใด วธการค านวณคาประสทธภาพด าเนนการดงน 1) สรางตารางบนทกผลการสอบหลงเรยน 2) ตรวจผลการสอบของผเรยนแตละคนวาผเรยนแตละคนไดคะแนนจากการสอบจ านวนกคน 3) พจารณาผลการสอบวาผานเกณฑตามทก าหนดไวในวตถประสงคเชงพฤตกรรมเทาใด และ 4) ค านวณประสทธภาพ สตรทใชค านวณ

90 ตวแรก = R/xN

X

100

90 ตวแรก หมายถง จ านวนรอยละของคะแนนเฉลยของการทดสอบหลงเรยน X หมายถง คะแนนรวมของผลการทดสอบทผเรยนแตละคน ท าไดถกตอง

จากการทดสอบหลงเรยน N หมายถง จ านวนผเรยนทงหมดทใชเปนกลมตวอยางในการค านวณ ประสทธภาพครงน R หมายถง จ านวนคะแนนเตมของ แบบทดสอบหลงเรยน

90 ตวหลง = (Y x 100)/ N

66

90 ตวหลง หมายถง จ านวนรอยละของผเรยนทสามารถท าแบบทดสอบผานทกวตถประสงค Y หมายถง จ านวนผเรยนทสามารถท าแบบทดสอบผานทกวตถประสงค N หมายถง จ านวนผเรยนทงหมดทใชเปนกลมตวอยางในการค านวณ ประสทธภาพครงน

สรปการหาประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอร ประกอบดวย 2 กระบวนการคอการหาประสทธภาพเชงเหตผลทเสนอตอผเชยวชาญใชหลกความรและเหตผลเปนผตดสนคณคา และการหาประสทธภาพของบทเรยนเชงประจกษ เปนวธการหาประสทธภาพโดยการน าไปใชทดลองกบกลมเปาหมาย และเครองมอทส าคญของการพฒนานวตกรรมคอมพวเตอรชวยสอนทตองผานการหาพจารณาประสทธภาพ ตองประกอบดวยแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยนและบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนเปนอยางนอย 3.3 กรณศกษาการพฒนานวตกรรมบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน เพอความชดเจนการพฒนานวตกรรมบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ตามแบบจ าลองการออกแบบเชงระบบตามแนวคดของ อเลสซ และโทรลป ยกตวอยางการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนเรองโครงสรางขอมลแบบอะเรย เปนกรณศกษา ดงน 3.3.1 ขนตอนการเตรยม (Preparation) ประกอบดวยขนตอนตอไปน 3.3.1.1 ก าหนดเปาหมายและวตถประสงค เปนขนตอนการตงเปาหมายและวตถประสงคของบทเรยน เปนการก าหนดเปาหมายวาผเรยนจะใชบทเรยนนเพอศกษาเรองใด และใชในลกษณะใด เชนเปนบทเรยนหลก บทเรยนเสรม เปนแบบฝกหดเพมเตม หรอเปนแบบทดสอบ รวมทงการก าหนดวตถประสงคในการเรยน คอเมอผเรยนเรยนจบแลว สามารถจะท าอะไรไดบาง กอนก าหนดปาหมายนนจะตองทราบพนฐานของผเรยนทเปนกลมเปาหมายเสยกอน เพราะความรพนฐานของผเรยนมอทธพลตอเปาหมายและวตถประสงคของบทเรยน โดยพจารณาความรพนฐานและความตอเนองของเนอหาใหมกบความรเดม จากนนจงก าหนดวตถประสงคเชงพฤตกรรมเพอการวดความสามารถของผเรยนเมอการเรยนสนสด ถนอมพร (ตนตพพฒน) เลาหจรสแสง (2543, หนา 32) เสนอแนะวาขนของการก าหนดเปาหมายวตถประสงคน ควรค านงถงการวดและประเมนผลควบคไปดวยเพอตรวจสอบวาผเรยนบรรลวตถประสงคตามทก าหนดเปาหมายและวตถประสงคไวหรอไม กรณศกษา : บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนเรองโครงสรางขอมลแบบอะเรย ไดก าหนดเปาหมายวตถประสงค จ าแนกไดดงตอไปน (1) เปาหมายในการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนเรองโครงสรางขอมลแบบอะเรย ก าหนดเปาหมายเพอเปนสอหลกโดยเปนสอใชสอนแทนคร

(2) ความรพนฐานเพอความตอเนองของเนอหาใหมกบความรเดม การศกษาเนอหาความรเรองตวแปรแบบอะเรย ซงเปนตวแปรล าดบทผเรยนตองอาศยหลกการเขาถงขอมลดวยการระบ

67 หมายเลขสมาชกของตวแปรอะเรยนน ๆ ในแตละภาษาคอมพวเตอรจะมความแตกตางของการระบหมายเลขเรมตนของตวแปรสมาชกอะเรยต าแหนงแรก เชนสมาชกเรมตนของภาษาปาสคาลอางองดวยหมายเลข 1 สวนสมาชกเรมตนของภาษาซและภาษาจาวาอางองดวยหมายเลข 0 ในการอางองเพอเขาถงสมาชกล าดบถดไปดวยล าดบหมายเลขตอไปเรอย ๆ ดงตวอยางตวแปรอะเรย data ทมขนาด 5 สมาชก ในภาษาปาสคาลจะเรมตนท 1 2 3 4 และ 5 ทมการอางองถงตวแปรแตละสมาชกดงน data[1] data[2] data[3] data[4] และ data[5] สวนภาษาซหรอภาษาจาวา จะนบเรมตนท 0 1 2 3 และ 4 ทมการอางองถงตวแปรแตละสมาชกดงน data[0] data[1] data [2] data[3] และ data[4] ดงรปท 13.3

รปท 3.3 เปรยบเทยบสมาชกอะเรยในภาษาปาสคาล กบ ภาษาซหรอภาษาจาวา

(วจารณ สงกรานต , 2547, หนา 13)

ดงนน ผเรยนจะศกษาเนอหาใหมเรองตวแปรแบบอะเรยไดความเขาใจอยางดนน จ าเปนตองมความรพนฐานเดมเรองค าสงวนรอบเชนค าสง for เพอใชในการอางองการเขาถงต าแหนงอะเรย ไดตามล าดบของสมาชก จากการวเคราะหเนอหาเรองโครงสรางขอมลแบบอะเรยกบความรพนฐานเดมจงก าหนดวตถประสงคการเรยนไดดงน

(1) บอกความหมายของตวแปรแบบอะเรยได (2) บอกความส าคญของตวแปรแบบอะเรยได (3) ประกาศตวแปรแบบอะเรยตามทเปาหมายทระบได (4) อธบายรปแบบค าสง for ในโปแกรมภาษาซ ได (5) บงชองคประกอบตวแปรแบบอะเรยได (6) ค านวณหาจ านวนชองของตวแปรได (7) บนทกขอมลในตวแปรอะเรย 1 มตได (8) บนทกขอมลในตวแปรอะเรย 2 มตได (9) ค านวณหนวยขนาดความจ าของต าแหนงตวแปรตามทระบได (10) เรยงล าดบขอมลตวแปรอะเรยตามเงอนไขทระบได (11) บอกความสมพนธขอมลของเมตรกซจตรสได (12) บอกวธการปรบขอมลจากเมตรกซจตรส เปนอะเรย 1 มตได (13) บอกวธการประยกตใชขอมลอะเรย 2 มต กบกราฟได

68 3.3.1.2 การวดและประเมนผล ผดงชย ภพฒน(2554, หนา 1) กลาวถง การวดและประเมนการเรยนรของผเรยน เปนกระบวนการทชวยใหไดขอมลสารสนเทศทแสดงถงพฒนาการและความกาวหนาในการเรยนรดานตางๆ ขอมลสารสนเทศเหลานสงเสรมใหผสอนและผเรยนทราบจดเดนและจดดอย ดานการสอนและการเรยนร และเกดแรงจงใจทจะพฒนาตน โดย ตองกระท าอยางตอเนอง และควบคไปกบกระบวนการเรยนการสอน ทมความสอดคลองกบจดประสงคและเปาหมายของหลกสตรและจดประสงคการเรยนร ควรประเมนใหครอบคลมทกดานไมวาจะเปนความรความเขาใจเนอหา คณลกษณะทพงประสงคและทกษะกระบวนการตางๆของผเรยน โดยเสนอหลกการส าคญดงน

(1) การวดและประเมนการเรยนรของผเรยน ตองกระท าอยางตอเนอง และควบคไปกบกระบวนการเรยนการสอน

(2) การวดและประเมนการเรยนรของผเรยน ตองสอดคลองกบจดประสงคและเปาหมายของหลกสตรและจดประสงคการเรยนร

(3) การวดและประเมนการเรยนรของผเรยน ควรประเมนใหครอบคลมทกดานไมวาจะเปนความรความเขาใจเนอหา คณลกษณะทพงประสงคและทกษะกระบวนการตางของผเรยน

(4) การวดและประเมนการเรยนรของผเรยน ตองน าไปสขอมลสารสนเทศเกยวกบนกเรยนรอบดาน

(5) การวดและประเมนการเรยนรของผเรยน ตองเปนกระบวนการทชวยสงเสรมใหผเรยนมความกระตอรอรนในการปรบปรงความสามารถของตน ดงนน แนวทางการวดและประเมนผลจากรณศกษา : บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนเรองโครงสรางขอมลแบบอะเรย ตองด าเนนการตอเนองทงการวดและประเมนผลกอนเรยน ระหวางเรยน และการวดผลสมฤทธทางการเรยน การสรางแบบทดสอบตองมความสอดคลองกบจดประสงคและเปาหมายของหลกสตรและจดประสงคการเรยนร ตองประเมนใหครอบคลมทกดานเพอใหไดเครองมอทมความเทยงตรง (Validity) ท าใหผลการวดไดตรงคณลกษณะของสงท ตองการวด มความตรงตามเนอหา (Content validity) หมายถงคณลกษณะของแบบทดสอบทสามารถวดเนอหา ครบถวนครอบคลมตามจดมงหมายทก าหนดไว ทประกอบดวยการจดท าแผนผงขอสอบหรอพมพเขยวแบบทดสอบ (Test Blueprint) โดยท าเปนตารางโครงสรางระหวางเนอหา/จดประสงคการเรยนรกบพฤตกรรมการเรยนร เปนตาราง 2 มต มตหนงคอ เนอหา อกมตหนงคอพฤตกรรมการเรยนร (ผดงชย ภพฒน, 2554, หนา 12) ตวอยางดงตารางท 3.1

69 ตารางท 3.1 ตารางการวเคราะหโครงสรางแบบทดสอบ

จดประสงคการเรยนร พฤตกรรมการเรยนร

รวม ความจ า ความเขาใจ

น าไป ใช

วเคราะห สงเคราะห ประเมนคา

1. บอกความหมายของตวแปรแบบอะเรยได

1 2 2 1 - - 6

2. บอกความส าคญของตวแปรแบบอะเรยได

1 2 2 1 1 - 7

3. ประกาศตวแปรแบบอะเรยตามทเปาหมายทระบได

2 2 2 2 - - 8

4. อธบายรปแบบค าสง for ในโปรแกรมภาษาซ ได

1 3 3 2 2 - 11

5. บงชองคประกอบตวแปรแบบอะเรยได

1 3 3 - - - 7

6. ค านวณหาจ านวนชองของตวแปรได

1 2 3 1 1 2 10

7. บนทกขอมลในตวแปรแบบอะเรย 1 มตได

1 2 2 2 - - 7

8. บนทกขอมลในตวแปรแบบอะเรย 2 มตได

1 3 3 2 - - 9

9. ค านวณหนวยขนาดความจ าของต าแหนงตวแปรตามทระบได

1 2 3 - - - 6

10. เรยงล าดบขอมลตวแปรแบบอะเรยตามเงอนไขทระบได

1 2 3 - - - 6

11. บอกความสมพนธขอมลของเมตรกซจตรสได

1 2 2 2 - - 7

12. บอกวธการปรบขอมลจากเมตรกซจตรส เปนอะเรย 1 มตได

1 2 2 2 2 - 9

13. บอกวธการประยกตใชขอมลอะเรย 2 มต กบกราฟได

3 3 3 2 2 - 13

รวม 106

70 จากนนออกขอสอบแบบเลอกตอบ จ านวน 4 ตวเลอกทมความสอดคลองกบตารางวเคราะหโครงสรางแบบทดสอบ และสอดคลองกบจดประสงคเชงพฤตกรรมตามทระบไวขางตน เพอเสนอผทรงคณดานเนอหาจ านวน 3 ทาน ประเมนหาคาดชนความสอดคลองของขอสอบกบจดประสงคเชงพฤตกรรม เพอน าขอทใชไดไปทดสอบกบผทเรยนแลวเพอน ามาวเคราะหหาคาความยากงาย คาอ านาจจ าแนกและคาความเชอมนของขอสอบตอไป การออกแบบขอสอบส าหรบผเชยวชาญประเมนหาคาดชนความสอดคลอง ดงตารางท 3.2 ตารางท 3.2 แบบประเมนดชนความสอดคลองของขอสอบกบจดประสงคเชงพฤตกรรม

จดประสงค/ขอสอบ

ความคดเหน

สอดค

ลอง

ไมแน

ใจ

ไมสอ

ดคลอ

ง

1 0 -1 จดประสงคท 1 บอกความหมายของตวแปรแบบอะเรยได (ขอ 1-6) ขอ 1) ตวแปรแบบอะเรยหมายถง ก. ตวแปรทอยในรปแบบตาราง ข. ตวแปรทสามารถเกบขอมลไดหลาย ๆ ชนด ค. ตวแปรทเกบขอมลชนดเดยวกนไดหลายคา ง. ตวแปรทเกบขอมลประเภทตวเลขทเรยงล าดบกน

ขอ 2) ขอมลขอใดสามารถเกบทตวแปรแบบอะเรยได ก. 10.00 15.50 30.00 100.50 ข. 20.50 20 50 23.25 ค. Vijan 50 36/5 Ratchaburi ง. Y N F 50.50

ขอ 3) ขอมลขอใดสามารถเกบทตวแปรแบบอะเรยได ก. B 15.50 30.00 100.50 ข. 20.50 20 50 23.25 ค. Vijan Songkran 36/5 ง. Y N F 50.50

ขอ 4) ขอมลขอใดควรประกาศใหเปนตวแปรแบบอะเรย ก. คะแนนเตมนกศกษา 100 คะแนน ข. เงนเดอนพนกงาน 2500 บาท ค. ความสงและน าหนกของสดา ง. ราคาสนคา 100 รายการ

71 ตารางท 3.2 แบบประเมนดชนความสอดคลองของขอสอบกบจดประสงคเชงพฤตกรรม (ตอ)

จดประสงค/ขอสอบ

ความคดเหน

สอดค

ลอง

ไมแน

ใจ

ไมสอ

ดคลอ

ง

1 0 -1 ขอ 5) ขอมลขอใดไมควรประกาศใหเปนตวแปรแบบอะเรย ก. คะแนนนกเรยน 30 คน ข. จ านวนเงนนกเรยน 30 คน ค. ความสงและน าหนกนกเรยน 20 คน ง. ชอนกเรยนและน าหนกนกเรยน 30 คน

ขอ 5) ขอมลขอใดไมควรประกาศใหเปนตวแปรแบบอะเรย ก. คะแนนนกเรยน 30 คน ข. จ านวนเงนนกเรยน 30 คน ค. ความสงและน าหนกนกเรยน 20 คน ง. ชอนกเรยนและน าหนกนกเรยน 30 คน

ขอ 6) ขอมลนกเรยน 20 คน มคะแนนผลการเรยนคนละ 50 ครง ตองประกาศตวแปรอะเรยเปนขอมลชนดใด ก. ชนดตวเลข ข. ชนดอกขระ (ขนาด 1 อกษร) ค. ชนดขอความและตวเลข ง. ชนดอกขระ และขอความ

จดประสงคท 2. บอกความส าคญของตวแปรแบบอะเรยได ขอ 7) ขอใดเปนขอไดเปรยบของตวแปรแบบอะเรย ก. ลดพนทหนวยความจ า ข. ลดจ านวนตวแปรทตองประกาศใชงาน ค. ไมตองเขยนโปรแกรมบนทกคาเกบในอะเรย ง. ลดค าสงการวนรอบ และค าสงตดสนใจ

ฯลฯ 3.3.1.3 การเกบขอมล เปนการเกบรวบรวมขอมลเปนการเตรยมความพรอมชองขอมลทางดานทรพยากรสารสนเทศ ทเกยวของทงดานเนอหา การพฒนาออกแบบบทเรยน คอมพวเตอรและโปรแกรมทใชในการ

72 พฒนา รวมทงผเชยวชาญดานเนอหาและผเชยวชาญดานเทคนคการออกแบบการเรยนการสอน กรณศกษา : บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนเรองตวแปรแบบอะเรย จงประกอบดวยขอมลทรพยากรสารสนเทศเทศดงน (1) หนงสอเรองโครงสรางขอมล (ดร.สชาย ธนวเสถยร และวชย จวงกร, 2544) (2) หนงสอเรองโครงสรางขอมลและการวเคราะหอลกอรทมดวยภาษาซ (สมจตต ลขตถาวร, 2547) (3) หนงสอการเขยนโปรแกรมดวยภาษาซ (4) หนงสอ มาโครมเดย ออเธอรแวร 7 (Macromedia Inc, 2003) (5) เครองคอมพวเตอรระบบปฏบตการวนโดวเอกซ พ ประกอบดวยซาวดการด ล าโพง ตดตงโปรแกรมออเธอรเวอรชน 7.0 พรอมโปรแกรมสนบสนนการตกแตงกราฟก โปรแกรมบนทกเสยง 3.3.1.4 เรยนรเนอหา ผพฒนาและทมงานตองศกษาความรทงดานเนอหาเรองโครงสรางขอมลแบบอะเรย และหลกการออกแบบบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน โดยการศกษาจากเอกสารต าราประกอบและการสมภาษณผเชยวชาญ เพอใหไดบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนทมประสทธภาพ ทงในสวนการออกแบบ การชแนวทางการเรยนร การน าเสนอเนอหา การใหผลปอนกลบ การทดสอบความรของผเรยน 3.3.1.5 สรางความคด เปนขนตอนการระดมสมองจากผเชยวชาญทงดานการออกแบบบทเรยน และผเชยวชาญทางดานเนอหาเพอการสรางสรรคงาน ซงการระดมสมอง หมายถงแสวงหาความคดตอเรองใดเรองหนงใหไดมากทสดภายในเวลาทก าหนด จงตองก าหนดเวลาทแนนอน (ประสทธ เขยวศร, 2553) การระดมสมองจะมประสทธภาพมากทสดเมอใชกบกลมทไมรจกกนมากอน ไมเกรงใจกนหรอสนทสนมกนมากเกนไป จ านวนสมาชกทรวมระดมสมองควรอยระหวาง 4 ถง 9 คน โดยมจดมงหมายการระดมสมองไวเพอใหมการแสดงความคดออกมาดวยเสรภาพอยางสมบรณ ทไมมการประเมนความคดในขณะทก าลงระดมสมอง เพอใหไดปรมาณของความคดทมากทสดเพอใหไดแผนภมหวเรอง กรณศกษา : บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนเรองโครงสรางขอมลแบบอะเรย ไดใชแผนผงตนไมเปนเครองมอการะดมสมอง เพอไดแผนภมหวเรองของคอมพวเตอรชวยสอนเพอการเรยนรเรองโครงสรางขอมลแบบอะเรยไดอยางไร ดงรปท 3.4

73

รปท 3.4 แผนภมหวเรองบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนเรองโครงสรางขอมลแบบอะเรย

(วจารณ สงกรานต, 2547)

3.3.2 ขนตอนการออกแบบบทเรยน การออกแบบบทเรยนเปนขนตอนในการน าผลจากการสรางความคดมาทอนความคด ว เคราะหงานและแนวคดในการออกแบบคอมพวเตอรชวยสอนในขนแรกและแกไขการออกแบบ ประกอบดวยรายละเอยดดงน 3.3.2.1 การทอนความคด เปนขนตอนทน าผลจากการระดมสมองมาประเมนวาความคดใดทนาสนใจ การทอนความคดเรมจากการคดเอาขอทไมอาจจะปฏบตไดออกไป และรวบรวมความคดทเหลออยมาพจารณารวมกน 3.3.2.2 การวเคราะหงานและแนวคด เปนการคดวเคราะหขนตอนเนอหาทผเรยนจะตองศกษาจนท าใหเกดการเรยนรทตองการ ตวอยางเชนเนอหาบทเรยนทวาดวยการบนทกขอมลตวแปรอะเรย 1 มต

74 มผลการวเคราะหดวยการจ าลองเหตการณใหผเรยนไดมการปฏสมพนธการบนทกขอมลขาสตวแปรอะเรยทมการประกาศจองเนอทหนวยความจ าไว ผเรยนจะเหนการเปลยนแปลงคาในหนวยความจ า พรอมกบการเปรยบเทยบกบค าสงในโปรแกรมภาษาซเพอการสรางความเขาใจแกผเรยน 3.3.2.3 การออกแบบบทเรยนขนแรก เปนการทผออกแบบตองน าแนวคดทงหลายมาผสมผสานใหกลมกลนกนและออกแบบเปนบทเรยนทมประสทธภาพ โดยตองผสมผสานแนวคดเหลานภายใตทฤษฎการเรยนรและประเภทของคอมพวเตอรชวยสอน โดยค านงถงคณสมบตของคอมพวเตอรชวยสอนทางดานปฏสมพนธ การใหผลปอนกลบ และการสนองความแตกตางระหวางบคคลของผเรยนได จากกรณศกษา บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนเรองโครงสรางขอมลแบบอะเรย มแนวคดวเคราะหดวยเหตผลทวา โครงสรางขอมลแบบอะเรยเปนโครงสรางขอมลประเภทหนงทมความส าคญตอการเรยนรตอผเรยนและผสนใจทางดานคอมพวเตอรอยางมาก เพราะเปนหนวยความจ าส าคญทเปนพนฐานการเรยนหลาย ๆ วชา เชนวชาการเขยนโปรแกรมภาษาคอมพวเตอรและอลกอรทม วชาระบบการสอสารขอมล วชาโครงสรางขอมล ซงเนอหาโครงสรางขอมลแบบอะเรยจะเปนนามธรรม ยากทผเรยนจะเขาใจในระยะเวลาอนสน การออกแบบการเรยนรจงมความจ าเปนอยางยง ทผออกแบบจ าเปนตองบรณาการความรทงดานจตวทยาการเรยนร และความรดานเทคนคการออกแบบคอมพวเตอรชวยสอน เพอใหไดสอการเรยนรทเปนการเรยนรทมประสทธภาพ อรจรย ณ ตะกวทง (2547, 117) ไดกลาวถงกลยทธการเรยนการสอนเพอความส าเรจวา สงทท าใหนกเรยนมความแตกตางกนคอ เรองของสมองทมหนาทรบสงเรา จดกระท ากบขอมล และเกบขอมลไวในความจ า สมองมการเจรญเตบโตอยางตอเนองตลอดชวตดวยการตวกระตนภายนอก ซงมการเปลยนแปลงตลอดเวลาโดยสรางใยประสาทแบบเดนไดรท (Dendrite) ระหวางเซลลประสาทเพอใชตลอบสนองตอสภาพแวดลอมและประสบการณ การทผเรยนไดเรยนรอยางมความหมาย สมองจะเปลยนแปลงสภาพทางกายภาพของตวสมอง ขอมลขาวสารถกน าไปยงสมองผานเสนประสาทรบความรสกนกคด ชวยใหสามารถตอบสนองตอสภาพแวดลอมได การทองซ า ๆ เปนการชวยใหความจ าคงอยในความจ าระยะสน การทองซ าแบบขยายความ ชวยในการเชอมโยงขอมลกบเครอขายความรเดมจะเกบไวในความจ าระยะยาว กลยทธการทองจ าแบบขยาย ดงตวอยางจดประสงคการเรยนรเรองการบนทกขอมลในตวแปรแบบอะเรย 1 มต ทใชกลยทธวธการชวยจ าโดยจดโครงสรางความคดชนดกราฟก และสถานการณจ าลอง เปนแนวทางในการออกแบบโดยจะน าเสนอในขนตอนดงผงงานและสตอรบอรดในขนตอไป 3.3.2.4 การประเมนและแกไขออกแบบ เปนสงส าคญในการออกแบบบทเรยนอยางมระบบ ทตองมการประเมนนนตองท าเปนระยะ ๆ ในระหวางการออกแบบ และหลงการออกแบบจงควรมการประเมน โดยผเชยวชาญดานเนอหา และผเชยวชาญดานการออกแบบ รวมทงมการประเมนโดยผเรยนเปนเบองตนกอนทน าไปทดลอง

75 3.4 ขนตอนการเขยนผงงาน ผงงานเปนสญลกษณทอธบายขนตอนการท างานของโปรแกรมในแตละหนาหนง ๆ ของบทเรยนทมการปฏสมพนธระหวางผเรยนกบเนอหาบทเรยน การเขยนผงงานมไดหลายระดบแตกตางกนไปแลวแตความละเอยดของผงงานตามประเภทของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน เชนผงงานคอมพวเตอรชวยสอนประเภทตวเตอร จะไมซบซอนนก สวนผงงานคอมพวเตอรชวยสอนประเภทจ าลอง หรอประเภทเกม จะมความสลบซบซอนเพอแสดงถงขนตอนวธ (Algorithm) อยางละเอยด (ถนอมพร (ตนตพพฒน) เลาหจรสแสง, 2542, 36) ตวอยางผงงานกรณศกษา บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนเรองโครงสรางขอมลแบบอะเรย จากทวเคราะหงานและความคดรวบยอดเนอหาวธการเขาถงตวแปรอะเรยเพอบนทกคาตวแปร 1 มต ไดออกแบบผงงานดงรป 3.5

รปท 3.5 ผงงานการบนทกคาในตวแปรอะเรย 1 มต (วจารณ สงกรานต, 2547)

ขนตอนวธ (Algorithm) การออกแบบการเรยนเรองการบนทกตวแปรอะเรย 1 มต ประกอบดวย 3.4.1 เรมตน 3.4.2 ก าหนดใหตวแปร i มคา 0 3.4.3 บนทกคาตวแปรอะเรยสมาชกท i 3.4.4 แสดงผลคาตวแปรอะเรยสมาชกท i 3.4.5 เพมคา i ครงละ 1 3.4.6 กรณท i มคานอยกวา 5 ไปด าเนนการซ า ณ บรรทดท 3 3.4.7 มฉะนน ท าแบบทดสอบ

Start

Input array[i]

i < 5

i = 0

Display array[i] Stop

i++

y n

Test

76 3.4.8 จบการท างาน 3.5 ขนตอนการสรางสตรอรบอรด การสรางสตอรบอรดเปนการน าเสนอขอความ ภาพนง ภาพเคลอนไหวลงบนกระดาษ เพอใหการน าเสนอขอความและสอในรปแบบตาง ๆ เปนไปอยางเหมาะสมบนหนาจอคอมพวเตอร กรณศกษา บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนเรองโครงสรางขอมลแบบอะเรย เพอจ าลองเหตการณเพอแสดงถงวธการเขาถงตวแปรอะเรยเพอบนทกคาตวแปร 1 มต ดงรปท 3.6

รปท 3.6 สตอรบอรดจ าลองเหตการณบนทกขอมลอะเรย 1 มต (วจารณ สงกรานต, 2547)

3.6 ขนตอนการสรางและเขยนโปรแกรม การสรางโปรแกรมเปนขนตอนในการแปลงสตอรบอรดและผงงาน เปนคอมพวเตอรชวยสอน จากกรณศกษาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนเรองโครงสรางขอมลแบบอะเรย ตามจดประสงคการเรยนรเรองการเขาถงตวแปรอะเรยเพอบนทกคาตวแปร 1 มต ไดใชโปรแกรมนพนธบทเรยนออเธอรแวร เวอรชน 7.0 เปนเครองมอการพฒนา ไดออกแบบผลลพธหนาจอ (output design) ของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนดงรปท 3.7

Story board Sequence # 100 Short Description : จ าลองเหตการณ บนทกขอมลอะเรย Transition In : ……… Video Image : ………… Audio Recorder : ………… Transition Out : … Estimated Time of Task : ……… Narration/Script : จ าลองเหตการณบนทกขอมลตวแปรอะเรย 1 มต 5 สมาชก โดยแสดงการเปลยนแปลง คาตวแปรในแตละเหตการณ เมอผเรยนพมพครบ 5 สมาชก ปมค าถามจง Active เมอผเรยนคลกปมจะแสดงค าถามครงละขอทงหมด 5 ขอ

i

77

รปท 3.7 ผลลพธหนาจอของคอมพวเตอรชวยสอนเนอหา การบนทกอะเรย 1 มต


รายละเอยดการออกแบบหนาจอประกอบดวย 3 กจกรรมคอ 1) กจกรรมแสดงโปรแกรมการบนทกคาตวแปรอะเรยดวยภาษาซ ทประกาศตวแปรอะเรย data ทมจ านวน 5 สมาชก 2) กจกรรมจ าลองเหตการณบนทกขอมลอะเรยครงละ 1 สมาชก เปรยบเทยบกบโปรแกรมดานซายมอโดยมวตถวงกลมสแดงบอกต าแหนงบรรทดทสอดคลองกบการบนทก 3) กจกรรมค าถามเพอทบทวนความเขาใจเรองการบนทกขอมลอะเรยของผเรยนจ านวน 5 ขอ ชดค าถามจะแสดงตอเมอผเรยนไดผานกจกรรมเรยนดวยการบนทกขอมลครบทง 5 สมาชก การสรางโปรแกรมเพอบรรลเปาหมายดงกลาวไดนนจะประกอบดวยรายละเอยดดงน 3.6.1 หนาตางออกแบบหลก (Level 1) หนาตางออกแบบหลก เปนหนาตางแรกของการเรมตนการท างานของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน บทเรยนจะแสดงโปรแกรมการบนทกขอมลในตวแปรอะเรย และปมทางเลอกส าหรบผเรยนจ านวน 2 ทางเลอกคอ ปม “Run program” และปม “ค าถาม” ผเรยนสามารถเลอกทางเลอก “Run program” ไดทางเลอกเดยวเทานนเพอควบคมใหมกจกรรมการเรยนกอนทจะตอบค าถาม หนาตางการออกแบบหลกประกอบดวย 6 icons ไดแก display icon “Infor” display icon “Guide” motion icon “MoveGuide” interaction icon “Active” map icon “Run program” และ map icon “ค าถาม” ดงรปท 3.7

78

รปท 3.7 flow line หนาตางออกแบบหลก เนอหาการบนทกตวแปรอะเรย 1 มต


รายละเอยดการออกแบบทง 6 icons ประกอบดวยรายละเอยดดงน 3.6.1.1 Display icon “Infor” ท าหนาทแสดงโปรแกรมการบนทกขอมลในตวแปรอะเรย 1 มต ดวยภาษาซ และภาพจ าลองหนวยความจ าตวแปรอะเรย data เปนรปตารางจ านวน 5 ชอง และภาพจ าลองตวแปร i เปนรปกรอบสเหลยม โดยม A เปนตวแปรในการจ าลองคาในอะเรยทง 5 สมาชก ตวแปร i เปนตวแปรจ าลองคาของตวแปร i จากโปรแกรมภาษาซ พรอมกบมการก าหนดคณสมบตของ display icon ใหมคณสมบตการปรบปรงตวแปรตลอดเวลาคาของ {A} หรอคาของ {i-1} มการเปลยนแปลง โดยเลอกเครองหมาย หนาขอความ Update Displayed Variable การออกแบบ display icon “infor” ดงรปท 3.8

รปท 3.8 ขอมลใน display icon “Infor”


79 3.6.1.2 Display icon “Guide” ท าหนาทเปนสญลกษณเพอเคลอนทไป ณ ต าแหนงบรรทดตาง ๆ ของโปรแกรมทสอดคลองกบการจ าลองเหตการณของการบนทกขอมลจากผเรยน ในทนในสญลกษณวงกลม ดงรปท 3.9

รปท 3.9 สญลกษณวงกลมทท าหนาทเคลอนทไป ณ บรรทดตาง ๆ ของโปรแกรม

(วจารณ สงกรานต, 2547) 3.6.1.3 Motion icon “MoveGuide” เนองจากสญลกษณวงกลมทสรางจาก Display icon “Guide” จะมคณสมบตเปนภาพนง จงจ าเปนตองใช motion icon ควบคมใหวงกลมเคลอนท ไปตามต าแหนงบรรทดตางๆ ของโปรแกรมภาษาซทจอภาพ motion icon “MoveGuide” สามารถท าหนาทตามวตถประสงคไดโดยก าหนดคณสมบตใหวตถทรงกลมเคลอนทดวยเลอกรปแบบแบบ Direct to Line (ดงหมายเลข 1) และก าหนดจดเรมตนของวตถ ณ บรรทดแรกของโปรแกรม จดสนสดของวตถ ณ บรรทดสดทายของโปรแกรม รวม 10 บรรทด ก าหนดตวแปรในฟลด Destination ในทนก าหนดเปนตวแปร j ปรบจดสนสดของเสนทางเดมจาก 100 เปน 10 (เพอสอดคลองกบจ านวน 10 บรรทด) และก าหนดคณสมบต Concurrency เปน Perpetual ดงรปท 3.10

รปท 3.10 ก าหนดคณสมบตหนาตาง Motion icon “MoveGuide”


80 3.6.1. 4 Interaction icon “Active” เปน icon ท าหนาทสรางการปฏสมพนธใหกบ icons ใด ๆ ทน ามาวางตอ ซงในทนไดแก map icon “Run program” และ map icon “ค าถาม” 3.6.1. 5 Map icon “Run program” เปนการตอบสนองแบบ Button เพอจ าลองเหตการณ การบนทกคาในตวแปรอะเรย 1 มต 3.6.1.6 Map icon “ค าถาม” เปนการตอบสนองแบบ Button ส าหรบใหผเรยนเลอกกจกรรมการตอบค าถาม ซงผเรยนจะเลอกปม “ตอบค าถาม” ไดตอเมอผเรยนไดเลอกปม “Run program” และมการปอนขอมลสตวแปรอะเรยเรยบรอยแลว การทสามารถควบคมไดเชนนตองอาศยคณสมบตของปมโดยระบเงอนไขในฟลด Active if เชนในทนก าหนดเปน i=5 (ขณะเรมตนเรยนตวแปร i เกบคา 0 จงไมสามารถเลอกปม “ตอบค าถาม” ได) ดงรปท 3.11

รปท 3.11 ก าหนดคณสมบต Active if ปม “ค าถาม”


3.6.2 หนาตางออกแบบรอง (Level 2) Map icon “Run program” Map icon “Run program” เปนหนาตางจ าลองเหตการณการท างานของโปรแกรมบนทกขอมลอะเรยดวยภาษาซ ทประกอบดวย 4 icons ไดแก calculation icon “SetVar” Interaction ion “Active2” map icon i=5 และ map icon “*” ดงรปท 3.12

รปท 3.12 หนาตางรอง Level 2 จาก map icon “Run program”

(วจารณ สงกรานต, 2547) รายละเอยดตาง ๆ ทง 4 icons มดงน 3.6.2.1 Calculation icon “SetVar” ท าหนาทก าหนดคาเรมตนใหตวแปร I, J, Ar A และ Message ดงรปท 3.13

81

รปท 3.13 การก าหนคาเรมตนตวแปรในหนาตาง calculation icon “SetVar”

(วจารณ สงกรานต) ตวแปร I ท าหนาทจ าลองคาตวแปร I ของโปรแกรมภาษาซ ตามสถานะการณจ าลองของการเปน index ของอะเรย data การก าหนดคาเรมตนของตวแปร I เปน 0 เพอสอดคลองกบสมาชกแรกของอะเรยในโปรแกรมภาษาซ จะเรมตนท 0 จากตวอยางบทเรยนน ตวแปรอะเรย data ประกอบดวย 5 สมาชกโดยอางองทคาของตวแปร I นบจากสมาชกท 0 ถงสมาชกท 4 ไดดงน

สมาชกท 1 คอ data[0] สมาชกท 2 คอ data[1] สมาชกท 3 คอ data[2] สมาชกท 4 คอ data[3] สมาชกท 5 คอ data[4]

ตวแปร j ท าหนาทควบคมการเคลอนทสญลกษณจาก display icon “Guide” ทอยในหนาตางออกแบบหลก Level 1 เพอจ าลองเหตการณ ในการก าหนดใหตวแปร J มคาเรมตน 8 เนองจากการเรมตนรนโปรแกรมภาษาซนน โปรแกรมจะรอรบคาการพมพขอมลจากผ เรยน ณ บรรทดท 8 คอค าสง scanf(“%d”,&data[i]); ตวแปร Ar ท าหนาทเปนตวแปรเกบขอมลจากการพมพของผใชในตวแปรอะเรย จงใหเรมตนเปนคาวาง ตวแปร A ท าหนาทแสดงผลตวแปรอะเรย data ทกสมาชกผานหนาจอคอมพวเตอร ตวแปร Message ท าหนาทเปนตวแปรใหผลปอนกลบกบผเรยน เชน แสดงขอมลทน าเขาอะเรย และกรณทพมพขอมลผดพลาด 3.6.2.2 interaction icon “Active2” เปน interaction icon ท าหนาทเรมตนสรางการปฏสมพนธของบทเรยนดวยการพมพขอมลผานแปนพมพ 3.6.2.3 map icon “i=5” เปน icon ทก าหนดการตอบสนองดวยรปแบบเงอนไข (conditional) ท าหนาทตรวจสอบคาตวแปร I ถามคาเทากบ 5 นนหมายถงมการปอนขอมลจดเกบในตวแปรอะเรยครบ 5 สมาชกแลว จะเขาด าเนนการในโปรแกรมยอยของกลม map icons “i=5” ทประกอบดวย 3 icons คอ calculation icon “Set J end program”, wait icon “delay” และ calculation icon “Set J Start program” ดงรปท 13.14

82

รปท 3.14 หนาตาง map icon “I = 5”


(1) calculation “Set end program” ท าหนาทควบคมวตถวงกลมใน display icon “Guide” เคลอนไป ณ ต าแหนงสดทายของโปรแกรมคอบรรทดท 10 ซงหมายถงจบโปรแกรม (2) wait icon “Delay” ท าหนาทหนวงเวลาใหวตถวงกลมอยคาง ณ บรรทดท 8 ชวขณะหนง (3) calculation “Set start program” ท าหนาทควบคมวตถวงกลมใน display icon “Guide” เคลอนไป ณ ต าแหนงบรรทดแรกของโปรแกรมคอบรรทดท 0 เพอแทนถงการเรมตนโปรแกรม 3.6.2.4 map icon “*” ท าหนาทรบคาใด ๆ จากการพมพของผเรยน จากนนจะน าคาการพมพไปประมวลผลตาง ๆ เพอการแสดงผลทถกตอง ประกอบดวย calculation icon “Set Value of Array”, wait icon “Delay2”, Set J Run program, calculation icon “Set J Run program” ดงรปท 13.15

รปท 3.15 หนาตาง map icon “*”


(1) calculation icon “Set Value of Array” ท าหนาทหลกในการน าคาจากการพมพของผเรยนบนทกในในตวแปรอะเรย โดยการเขยนสครปต ดงรปท 13.6

83

รปท 3.15 หนาตางค าสงการบนทกขอมลในตวแปรอะเรย


ความหมายของค าสงมดงน if (I<5)&(EntryText>0) then กรณท I มคานอยกวา 5 และขอมลน าเขา มากกวา 0 I:=I+1 บนทกคา I เพมขนอก 1 K:=I-1 บนทกคา K เพมขนอก 1 Ar:=ArraySet(I,EntryText) บนทกขอมลจากการพมพทตวแปร Ar สมาชกท I A:=AÂr^Return เพมขอมล Ar ตอทาย A และขนบรรทดใหม J:=4.5 บนทกคา 4.5 ทตวแปร J Message:="Input:"ÊntryText^" in element "Î-1 ตวแปร Message จะเกบสถานะขอมลการปอนเขา end if สนสดค าสง if if I=5 then Message:="out of data" กรณท I มคาเทากบ 5 Message จะเกบขอความ “out of data” if EntryText=0 then Message:="input number only" กรณทขอมลน าเขามคา 0 Message จะเกบขอความ “input number only" (1) wait icon “Delay2” ท าหนาทหนวงเวลาส าหรบใหผเรยนดผลการเปลยนแปลงของขอมลกอนจะมการปรบเปนขอมลเรมตน (2) calculation icon “Set J Run program” ท าหนาทก าหนดคาตวแปร J ใหสมพนธกบการท างานของโปรแกรมเมอสนสดลป (loop) จะตองวนกลบเรมตน ณ บรรทดท 8 จงก าหนดค าสงดงภาพรปท 3.16

84

รปท 3.16 ก าหนดใหตวแปร J มคาเปน 8


(3) erase icon “Text” ท าหนาทลบขอมลในฟลดทผเรยนพมพไปครงกอน เพอใหผเรยนพมพคาใหม (กรณทไมท าการลบและผเรยนกดแปน Enter บทเรยนจะรบคาเดมเขาไป) ดงรปท 13.17

รปท 3.17 ขอมลทถกลบดวย erase icon


3.6.3 หนาตางออกแบบรอง (Level 2) map icon “ค าถาม” map icon “ค าถาม” เปนกลมหนาตางแบบฝกหลงจากทผเรยนไดศกษาการบนทกมลในตวแปรอะเรย 1 มต จากเหตการณจ าลอง ประกอบดวยค าถามจ านวน 5 ขอ หนาตาง map icon ชดแบบฝกหดนประกอบดวย 8 icons คอ display icon “BackgroundTest”, decision icon “Random”, map icon “test-1” ถง map icon “test-5” และ calculation icon “Set i” ดงรปท 3.18

รปท 3.18 หนาตางแบบฝกเรองการบนทกขอมลตวแปรอะเรย 1 มต


หมายเลขทถกลบดวย erase icon

85 3.6.3.1 display icon “BackgroundTest” เปนฉากหลงของแบบฝกทประกอบดวย ภาพของสพนของขอสอบ และตวแปร {score} แสดงคะแนนรวม ทผเรยนท าได ดงรปท 3.19

รปท 3.19 ฉากหลงของแบบฝก


3.6.3.2 decision icon “Random” ท าหนาทตดสนใจน าขอสอบของแบบฝกแตละขอเพอตงค าถามใหผเรยนตอบ จนครบทง 5 ขอ มการก าหนดคณสมบตของ branching ทหนาตาง decision icon เปนแบบ Randomly to Unused Path และ Fixed Number of Times เปน 5 เพอสอดคลองกบจ านวนแบบฝกทม 5 ขอ ดงรปท 3.20

รปท 3.20 ก าหนดคณสมบตทหนาตาง decision icon แบบ Randomly to Unused Path


13.7.3.3 map icon “test-1” เปนกลมรวม icons ส าหรบแบบฝกขอ 1 ประกอบดวย display icon “Question”, interaction icon “Untitled” และ calculation icon “*” ดงรปท 3.21

รปท 3.21 หนาตาง map icon แบบฝกขอ 1


Display icon “Question” เปน icon ทแสดงค าถามของแบบฝกขอ 1 โดยตงค าถามวา “ขอ 1] data[0] มคาเทาใด” พรอมกบมกรอบสเหลยมทแสดงขอบเขตการพมพ หมายเลขขอนน ใชตวแปร j แทน ดงรปท 3.22

86

รปท 3.22 ค าถามของแบบฝก ขอ 1


Calculation icon “*” ในขอ 1 นน ใชรปแบบการตอบสนองดวยการพมพขอความใด ๆ การทผเรยนตอบค าถามไดถกตองนนตองพมพขอมลไดตรงกบต าแหนงของอะเรยสมาชกท 0 จงเขยน script เปน if EntryText=ArrayGet(1) then score:=score+1 หมายถง กรณท ขอมลจากการพมพของผเรยน ตรงกบขอมลอะเรยสมาชกท 1 คะแนนจะเพมขน 1 คะแนน (index ตวแปรภาษาซ ต าแหนงแรกจะเรมท 0 สวน index อะเรยในโปรแกรมออเธอรแวรจะเรมตนทหมายเลข 1) 3.6.3.4 map icon “test-2” เปนกลมรวม icons ส าหรบแบบฝกขอ 2 ประกอบดวย display icon “Question”, interaction icon “Untitled” และ calculation icon “*” ดงรปท 3.23



Display icon “Question” เปน icon ทแสดงค าถามของแบบฝกขอ 2 โดยตงค าถามวา “ขอ 2] data[1] มคาเทาใด” พรอมกบมกรอบสเหลยมทแสดงขอบเขตการพมพ ใชตวแปร j แทน ดงรปท 13.24



Calculation icon “*” ในขอ 2 นน ใชรปแบบการตอบสนองดวยการพมพขอความใด ๆ การทผเรยนตอบค าถามไดถกตองนนตองพมพขอมลไดตรงกบต าแหนงของอะเรยสมาชกท 0 จงเขยน script เปน if EntryText=ArrayGet(2) then score:=score+1 หมายถง กรณท ขอมลจากการพมพของผเรยน ตรงกบขอมลอะเรยสมาชกท 2 คะแนนจะเพมขน 1 คะแนน 3.6.3.5 map icon “test-3” เปนกลมรวม icons ส าหรบแบบฝกขอ 3 ประกอบดวย display icon “Question”, interaction icon “Untitled” และ calculation icon “*” ดงรปท 3.25

87










88









Calculation icon “*” ในขอ 5 นน ใชรปแบบการตอบสนองดวยการพมพขอความใด ๆ การทผเรยนตอบค าถามไดถกตองนนตองพมพขอมลไดตรงกบต าแหนงของอะเรยสมาชกท 0 จงเขยน script เปน if EntryText=ArrayGet(5) then score:=score+1 หมายถง กรณท ขอมลจากการพมพของผเรยน ตรงกบขอมลอะเรยสมาชกท 5 คะแนนจะเพมขน 1 คะแนน 3.6.3.8 calculation “Set i” ท าหนาทก าหนดคาตวแปร I ใหมคาเรมตนเปน 0 ในกรณทผเรยนเลอกปม “Run program” เพอศกษาเนอหาซ า โดยการเขยนสครปต I := 0 ในหนาตาง calculation icon “Set i”

89 3.6.4 ขนตอนการเผยแพรบทเรยน จากค านยามบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน เปนสอการสอนแทนคร ทผเรยนสามารถเรยนรไดดวยตนเองโดยไมจ ากดเวลาและสถานท ดงนนการเผยแพรบทเรยนจงเปนสงส าคญในการสงเสรมการเรยนร โปรแกรมนพนธบทเรยนออเธอรแวรสามารถเผยแพรเนอหาบทเรยนผานเวบบราวเซอรดวยการอพโหลดสคอมพวเตอรแมขาย และสามารถท าเปนแพคเกต (Package) ท างานบนสอคอมแพคดสก (compact disk) ในทนจะแนะน าวธการท าแพคเกตบนสอ คอมแพคดสก ตามขนตอนดงน 3.6.4.1 ขนตอนเตรยมพนทเกบขอมล บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนทสรางดวยโปรแกรมออเธอรแวรนนจะประกอบดวยแฟมหลายแฟม ดงนนจงตองเตรยมการสรางโฟลเดอรเพอเกบแฟมตาง ๆ ทเกยวของและสนบสนนการท างานของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน เชนในทนตองการสรางโฟลเดอร “MyCAI” พนทเกบขอมล 3.6.4.2 ขนตอนการคนหา xtras xtras เปนแฟมสนบสนนการท างานของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ในกรณทมการน าเขาขอมลภายนอกดวยโปรแกรมอน ๆ เชนขอมลกราฟก ขอมลเสยง เมอท าการแพคเกตแฟมงานบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแลว จ าเปนตองใชแฟมประเภท xtras สนบสนนการท างานของแฟมภายนอกดงกลาว แฟมเหลานจะมสวนขยายเปน .x32 เชนแฟม bmpview.x32 jpegimp.x32 wavread.x32 เปนตน ในการคนหา xtras นนโปรแกรมออเธอรแวรจะท าการคดเลอกแฟมทจ าเปนตองใชงานตาง ๆ รวบรวมไวในโฟลเดอร xtras ตามทผใชระบ วธการไดมาซงโฟลเดอร xtras ดงกลาวมขนตอนดงน (1) ขณะทเปดแฟมชนงานบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนทพฒนาเรยบรอยแลว ใหเลอกค าสงหลก Commands และเลอกค าสงยอย Find Xtras ดงรปท 3.31

รปท 3.31 ค าสง Commands/Find Xtras


(2) โปรแกรมแสดงหนาตางการคนหา Xtras ดงรปท 3.32

ค าสงยอย Find Xtras

90

รปท 3.32 หนาตางคนหา Xtras


(3) เลอกค าสง Find โปรแกรมจะท าการคนหา Xtras ทสนบสนนการท างานสอดคลองกบโปรแกรมบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนทเปดอย โดยจะปรากฏชอแฟมทมสวนขยาย .x32 ในกรอบหนาตาง ดงรปท 3.33

รปท 3.33 แฟม .x32 ในหนาตาง Xtras


(4) ท าการส าเนาแฟมทงหมดทปรากฏในหนางตางดวยการเลอกค าสง copy และปรบต าแหนงเสนทาง ณ ต าแหนงเสนทางทเตรยมไวในทนคอ MyCAI และเลอกค าสง OK โปรแกรมจะคดลอกแฟม .x32 ทงหมดดงรปท 3.34

รปท 3.34 คดลอกแฟม .x32 (วจารณ สงกรานต, 2553)

(5) โปรแกรมจะรวบรวมแฟม .x32 รวมไวในโฟลเดอร xtras เกบไวในโฟลเดอรทระบคอ MyCAI ดงรปท 3.35

91

รปท 3.35 โฟลเดอร Xtras ทประกอบดวยแฟม .x32


3.6.4.3 ขนตอนการแพคเกต การแพคเกตเปนกระบวนการสรางแฟมใหสามารถท างานไดดวยโปรแกรมบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ณ เครองคอมพวเตอรใด ๆ โดยไมตองพงโปรแกรมการประพนธบทเรยนออเธอรแวร ซงจะไดแฟมประเภท execute ทมสวนขยายเปน .exe โดยประกอบดวยขนตอนการแพคเกตตอไปน (1) เลอกค าสงหลก File และค าสงยอย Publish และ Package ตามล าดบดงรปท 3.36

รปท 3.36 เลอกค าสง File/Publish/Package เพอแพคเกตบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน (วจารณ สงกรานต, 2553)

(2) โปรแกรมจะแสดงหนาตางการแพคเกตใหเลอก 2 แบบคอWithout Runtime จะไดแฟมทมสวนขยายเปน .a7r ทมการท างานโดยยงตองพงโปรแกรมออเธอรแวร และ For Windows XP, NT and 98 variants จะไดแฟมทมสวนขยาย .exe สามารถท างานไดโดยไมตองพงโปรแกรมออเธอรแวร ในทนเลอกแบบ For Windows XP, NT and 98 variants จากนนเลอกค าสง Save File(s) & Package ดงรปท 3.37

ค าสงยอย Package

92

รปท 3.37 หนาตางค าสงการแพคเกตบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน


(3) โปรแกรมแสดงหนาตางการบนทกแฟมทจะท าการแพคเกต ในทนปรบเสนทางบนทกทโฟลเดอร MyCAI ตามทก าหนดไวขางตน และเลอกค าสง Save ดงรปท 3.38

รปท 3.38 หนาตางการบนทกแฟม


3.6.4.4 ขนตอนการหาแฟมสนบสนน js32.dll เนองจากโปรแกรมประพนธบทเรยนออเธอรแวร เวอรชน 7.0 ไดมการพฒนาเพมเตมจากเวอรชน 6.0 โดยเพมภาษาจาวาสครปต ซงตองมแฟม js32.dll สนบสนนการท างานแฟมทท าการแพคเกต ซงสามารถดาวนโหลดไดทวไปเชนท URL http://www.dlldump.com/ เมอด าเนนการตามขนตอนเรยบรอยแลว ทโฟลเดอรทเตรยมไวจะปรากฏแฟม 2 แฟมคอแฟมบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนทมสวนขยาย .exe และแฟม js32.dll และยงประกอบดวยโฟลเดอร Xtras ทบรรจแฟม .x32 ดงรปท 3.39

รปท 3.39 หนาตางโฟลเดอร MyCAI


93 3.6.4.5 ขนตอนการสรางการ run บทเรยนอตโนมตส าหรบแผนซด เนองจากชนงานบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนจะประกอบดวยแฟมหลายแฟม ซงอาจจะสรางความสบสนกบผใชงาน จงสมควรสรางการรนบทเรยนอตโนมตเมอผใชน าแผนซดใสในถาดซดไดรว ดวยวธสรางแฟมชอ autorun.inf ดวยโปรแกรม Notepad ทประกอบดวยค าสง 2 บรรทด คอ [autorun] Open = chapter-13.exe หมายถงเปดแฟม chapter-13.exe โดยอตโนมต จากนนบนทกแฟมชอ autorun.inf ทโฟลเดอร MyCAI ดงรปท 3.40

รปท 3.40 หนาตางค าสงในโปรแกรม Notepad


สรป ผลของการการสรางและเขยนโปรแกรมบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนดวยโปรแกรมออเธอรแวรตามกรณศกษาจะไดแฟม 4 ประเภท คอ แฟมรนบทเรยนโดยอตโนมต แฟมบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน แฟมสนบสนนภาษาจาวา และแฟมสนบสนนขอมลน าเขาจากภายนอกทรวมอย ณ เสนทางเดยวกนดงรปท 3.41

รปท 3.41 แฟมประเภทตาง ๆ ของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน


3.7 ขนตอนการผลตเอกสารประกอบบทเรยน การผลตเอกสารประกอบบทเรยนโดยทวไปประกอบดวย 4 ประเภท คอ คมอการใชของผเรยน คมอของผสอน คมอส าหรบแกปญหาทางเทคนคตางๆ และเอกสารประกอบเพมเตมทวๆ ไป เอกสารประกอบบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนควรมรายละเอยดดงน 3.7.1 คมอของผเรยน ประกอบดวย 3.7.1.1 ความเปนมาและความส าคญของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน 3.7.1.2 วตถประสงคของการเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน

94 3.7.1.3 กลมเปาหมายของผเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน 3.7.1.4 ขอบเขตของเนอหาในบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน 3.7.1.5 เกณฑการบรรลเปาหมายการเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน 3.7.1.6 วธการเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน 3.7.2 คมอของผสอน ประกอบดวย 3.7.2.1 ความเปนมาและความส าคญของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน 3.7.2.2 วตถประสงคของการเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน 3.7.2.3 กลมเปาหมายของผเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน 3.7.2.4 ขอบเขตของเนอหาในบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน 3.7.2.5 เกณฑการบรรลเปาหมายของผเรยน 3.7.2.6 วธการเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน เชน วธการอนญาตการสอบวดผลสมฤทธดวยรหสผาน วธการการตดตามความกาวหนาการเรยน 3.7. 3 คมอแกปญหาทางเทคนค ประกอบดวย 3.8.3.1 ปญหาดานฮารดแวรและซอฟทแวร ไดแกการก าหนดขนาดจอภาพทเหมาะสมกบบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนทออกแบบ การก าหนดชดรปแบบ (theme) เดสกทอปของระบบปฏบตวนโดว การก าหนดคณสมบตแถบงาน (Task bar) ของระบบปฏบตการวนโดว การปรบต าแหนงระดบความดงของเสยงบรรยายและเสยงดนตรประกอบทเหมาะสมไดแกเสยง ประเภท .wav และเสยงสงเคราะห (synthesis) ประเภท .mid

3.8 ขนตอนการประเมนและแกไขบทเรยน การประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน มวตถประสงคเพอตรวจสอบหาขอผดพลาดของบทเรยน ตรวจสอบการท างานของบทเรยนวาเปนไปตามวตถประสงคของการออกแบบ และผลทไดเปนไปตามเกณฑทก าหนดไวหรอไม การประเมนบทเรยนเปนขนตอนสดทายของกระบวนการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ซงจะสงผลยอนกลบไปยงทก ๆ ขนตอนทผานมา หากประเมนพบขอผดพลาดเกดขนทขนตอนใดขนตอนหนงไมวาจะเปนการวเคราะหบทเรยนหรอการออกแบบบทเรยน ท าใหตองยอนกลบไปปรบปรงแกไขในระยะนนใหมทสงผลเสยใหกระบวนการพฒนา ดงนนการประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรสอนจงเปนขนตอนทตองบรณากบทกขนตอนยอยของระบบ เรยกวาการประเมนผลระหวางด าเนนการ (Formative Evaluation) และการประเมนขนสดทายเปนการประเมนผลสรป (Summative Evaluation) วตถประสงคของการประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรมดงน 3.8.1 เพอตรวจหาขอผดพลาดของบทเรยน 3.8.2 เพอตรวจสอบหนาทการท างานของโปรแกรม 3.8.3 เพอตรวจสอบคณภาพคมอการใชบทเรยนและสวนประกอบอน ๆ 3.8.4 เพอตดตามการใชบทเรยนกบกลมเปาหมาย

95

แบบทดสอบทายบทเรยน 1. นวตกรรมคออะไร 2. จงบอกกระบวนการพฒนานวตกรรมคอมพวเตอรชวยสอน 3. จงอธบายความหมายของประสทธภาพของสอทางการศกษามาโดยละเอยด 4. อธบายแบบจ าลองในการออกแบบเชงระบบของคอมพวเตอรชวยสอน 5. บอกขนตอนการสรางแบบวดผลสมฤทธทเปนขอสอบแบบเลอกตอน

96

บรรณานกรม กฤษมนต วฒนาณรงค. (2546) ประสทธภาพบทเรยน CAI. เทคโนโลยสอสารการศกษา สถาบนเทคโนโลย พระจอมเกลาพระนครเหนอ ปท 10, 99-112. พงศธารา วจตเวชไพศาล. (2550). การเรยนแบบรอบร. วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา, 19, 17-28. มนตร แยมกสกร. (2551). เกณฑประสทธภาพในงานวจยและพฒนาสอการสอน : ความแตกตาง 90/90 standard และ E1/E2. วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา, 19, 1. มนสช สทธสมบรณ, (2550) ชดฝกอบรมเหนอตารา : การทาวจยเพอเลอนวทยฐานะ. คณะศกษาศาสตร. มหาวทยาลยนเรศวร. ราชบณฑตยสถาน. (2540). ศพทคอมพวเตอร. กรงเทพ: โรงพมพจฬาลงกรณราชวทยาลย. ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพของเยาวชน. (2555). วถสรางการเรยนรเพอศษย ในศตวรรษท 21. mp4. (ออนไลน) แหลงทมา: http://www.youtube.com/ watch?v=Pr_bG72nBpk. 3 สงหาคม 2555. สปรยา ศรพฒนกลขจร. (2555). การเรยนรในศตวรรษท 21 (The 21st Century Learning). The NAS Magazine มหาวทยาลยพระจอมเกลาธนบร. 2, (18-20).

1 ความน า - mcruarit.mcru.ac.th/images/km/2556/56km_4.pdf · สุนันทา...

Documents