2/sisp/pn/2013 załącznik nr 2 do siwz · web viewwymagania funkcjonalne 46. 3.1.1. ogólne 46....

Załącznik nr 2 do SIWZ Sprawa numer: 2/SISP/PN/2013

Opis Przedmiotu Zamówienia (OPZ)

Budowa Systemu Wspomagania Analiz i Decyzji (SWAiD) z niezbędnymi komponentami i usługami związanymi z wdrożeniem.

str. 1/65Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz

ze środków budżetu państwa. 7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracji.

Spis treściSpis treści 2

1. Opis Przedmiotu zamówienia 4

1.1. Nazwa zamówienia..........................................................................................................................4

1.2. Ogólny OPIS przedmiotu zamówienia.............................................................................................4

1.3. Ogólny opis Systemu Wspomagania Analiz i Decyzji (SWAiD).........................................................5

1.3.1. Model GSBPM (Generic Statistical Business Process Model)......................................................6

1.3.2. Opis funkcjonalny......................................................................................................................12

1.3.3. Użytkownicy SWAiD..................................................................................................................17

1.3.4. Powiązane systemy zewnętrzne...............................................................................................18

1.3.5. Opis architektury.......................................................................................................................19

1.3.6. Pilotażowe BI.............................................................................................................................22

1.3.7. Metadane wykorzystywane przez SWAiD.................................................................................23

1.4. Opis stanu obecnego.....................................................................................................................23

1.4.1. Zakres........................................................................................................................................24

1.4.2. Środowisko działania.................................................................................................................25

1.4.3. Użytkownicy..............................................................................................................................26

1.4.4. Wykorzystywane narzędzia.......................................................................................................27

1.4.5. Ograniczenia i problemy...........................................................................................................30

2. Zakres zadań 32

2.1. Etap 1 – Analiza wymagań.............................................................................................................33

2.1.1. Dokumentacja zarządcza...........................................................................................................33

2.1.2. Analiza wymagań......................................................................................................................33

2.2. Etap 2 – Opracowanie projektu technicznego infrastruktury sprzętowo – systemowo – narzędziowej. Opracowanie dokumentacji analityczno projektowej w zakresie BDL.................................34

2.3. Etap 3 – Budowa systemu – instalacja i konfiguracja infrastruktury sprzętowo – systemowo – narzędziowej..............................................................................................................................................35

2.4. Etap 4 – Opracowanie dokumentacji analityczno–projektowej w zakresie pilotażowych obszarów tematycznych: Handlu zagranicznego, Edukacji, Przedsiębiorstw niefinansowych..................................37

2.5. Etap 5 – Wdrożenie, testowanie, szkolenie i odbiór pilotażowego BI – BDL................................38



2.6. Etap 6 – Wdrożenie, testowanie, szkolenie i odbiór pozostałych pilotażowych BI (Edukacji, Handlu zagranicznego, Przedsiębiorstw niefinansowych)..........................................................................40

2.7. Etap 7 – Asysta techniczna............................................................................................................42

2.8. Szkolenia.......................................................................................................................................43

2.9. Pomoc techniczna.........................................................................................................................45

2.10. Asysta techniczna..........................................................................................................................45

2.11. Gwarancja.....................................................................................................................................45

3. Specyficzne wymagania46

3.1. Wymagania funkcjonalne..............................................................................................................46

3.1.1. Ogólne.......................................................................................................................................46

3.1.2. Moduł Zarządzania strukturami logicznymi danych..................................................................47

3.1.3. Moduł Przygotowywania Raportów..........................................................................................49

3.1.4. Moduł Udostępniania informacji..............................................................................................54

3.1.5 Moduł administrowania zasobami środowiska SWAiD.............................................................56

3.1.6. pilotażowe BI............................................................................................................................57

3.2. Wymagania niefunkcjonalne.........................................................................................................57

3.2.1. Używalność / Ergonomia...........................................................................................................57

3.2.2. Bezpieczeństwo........................................................................................................................59

3.2.3. Skalowalność i Wydajność........................................................................................................61

3.2.4. Interoperacyjność.....................................................................................................................62

3.2.5. Niezawodność...........................................................................................................................63

3.2.6. Łatwość pielęgnacji...................................................................................................................63

3.2.7. Standardy..................................................................................................................................63

4. Opis załączników do OPZ 66



1. Opis Przedmiotu zamówienia

1.1. Nazwa zamówieniaBudowa Systemu Wspomagania Analiz i Decyzji (SWAiD) z niezbędnymi komponentami i usługami związanymi z wdrożeniem.

1.2. Ogólny OPIS przedmiotu zamówienia

Przedmiotem zamówienia jest zaprojektowanie, dostarczenie oprogramowania narzędziowego / standardowego do raportowania i prezentacji danych, instalacja, konfiguracja, budowa oraz wdrożenie SWAiD poprzez realizację pilotaży z wykorzystaniem dostarczonego oprogramowania dla wybranych obszarów tematycznych, w szczególności:

1. Analiza wymagań (weryfikacja i uszczegółowienie wymagań funkcjonalnych i niefunkcjonalnych zdefiniowanych w OPZ).

2. Wykonanie Projektu Technicznego SWAiD tj.:

a. Projekt rozwiązania infrastruktury technicznej (sprzętowej, sieciowej i programowej) wykorzystującej zasoby techniczne Zamawiającego dedykowane do realizacji zamówienia przedstawione w załączniku nr 1 do OPZ, dla środowiska produkcyjnego oraz testowo-rozwojowego.

b. Projekt logiczny (opis modułów funkcjonalnych, opis interfejsów, opis bezpieczeństwa systemu itp.).

c. Dokumentacja analityczno-projektowa w zakresie pilotażowych obszarów tematycznych: Bank Danych Lokalnych (BDL), Handel zagraniczny, Edukacja, Przedsiębiorstwa niefinansowe.

3. Budowa systemu SWAiD.

a. Zbudowanie infrastruktury technicznej (sprzętowej, sieciowej i programowej) do realizacji SWAiD wykorzystującej zasoby techniczne Zamawiającego (Zał. nr 1), dla środowiska produkcyjnego i testowo-rozwojowego.

b. Dostarczenie oprogramowania narzędziowego oraz odpowiednich licencji niezbędnych do realizacji SWAiD.

c. Instalacja i konfiguracja infrastruktury przeznaczonej do realizacji projektu (środowisko produkcyjne i testowo-rozwojowe) w tym konfiguracja modułów1: Udostępnianie informacji, Serwer Raportów, Logiczne struktury danych, Administrowanie zasobami SWAiD.

d. Konfiguracja repozytorium SWAiD (metadane SWAiD, baza modeli danych, baza szablonów raportów i dashboardów).

e. Realizacja interfejsów do podsystemów SISP współpracujących z SWAiD takich jak: HDS, PHD, SMS, AD, SPDS, PI GUS (SPI)2.

1 Architektura SWAiD przedstawiona jest na rysunku 9.2 Powiązania do innych systemów przedstawione są na rysunku nr 9 i w takim zakresie mają być wykonane interfejsy. Rozdział 1.3.5



4. Wdrożenie systemu poprzez:

a) utworzenie pilotażowych BI (utworzenie modeli danych a następnie utworzenie dynamicznych i konstruowanych raportów3, dashboardów oraz udostępnienie ich na portalu BI) dla obszarów tematycznych:

Handel zagraniczny Edukacja Przedsiębiorstwa niefinansowe

oraz obszaru międzydziedzinowego: Bank Danych Lokalnych4

b) Opracowanie i wykonanie testów cząstkowych i akceptacyjnych.

c) Przekazanie Zamawiającemu kodów źródłowych wraz z opisem.

d) Sporządzenie i dostarczenie dokumentacji administracyjnej i użytkowej.

e) Przeprowadzenie szkoleń dla użytkowników SWAiD w zakresie administracji oraz obsługi i rozbudowy systemu.

Zamawiający dopuszcza rozwiązanie dedykowane, jeśli zapewni funkcjonalności i spełni wymagania przedstawione w Opisie przedmiotu zamówienia.

5. Zapewnienie asysty technicznej.

6. Świadczenie usług gwarancyjnych.

Powyższe zadania zostały pogrupowane w etapy i opisane szczegółowo w punkcie 2 - Zakres zadań.

Przedstawione rozwiązanie techniczne nie może stanowić systemu zamkniętego i winno uwzględniać

możliwości rozwoju pod względem ilościowym i wydajnościowym.

1.3. Ogólny opis Systemu Wspomagania Analiz i Decyzji (SWAiD)

Zadaniem Systemu Wspomagania Analiz i Decyzji, wchodzącego w skład Systemu Informacyjnego

Statystyki Publicznej, jest rozbudowane raportowanie, wspomaganie wykonywania analiz oraz

udostępnianie informacji statystycznych, w dwóch obszarach logicznych (rysunek1):

I. Obszar realizacji raportów zaawansowanych dla użytkowników wewnętrznych tj.

pracowników jednostek statystyki, komunikujących się poprzez przeglądarkę WWW w sieci

Intranet. Przewidywana liczba użytkowników 2000.

II. Obszar realizacji raportów dla użytkowników zewnętrznych komunikujących się poprzez

przeglądarkę WWW w sieci Internet. Przewidywana liczba dziennych zapytań 50000.

3 Raport konstruowany- użytkownik końcowy z predefiniowanych wymiarów i miar (cech) określi co ma być w główce i boczku raportu. 4 Informacja szczegółowa jakie moduły BDL będzie realizował SWAiD znajduje się w punkcie 1.3.6.



Rysunek 1. Obszary logiczne SWAiD5.

Podsystem SWAiD ma za zadanie dostarczenie użytkownikom Jednostek Statystyki Publicznej

jednorodnych narzędzi i scentralizowanego dostępu do danych zgromadzonych w HDS, PHD i bazach

operacyjnych SPDS w celu wspomagania ich w realizacji badań statystycznych i prowadzeniu analiz. Ma też

za zadanie udostępnianie informacji statystycznych użytkownikom zewnętrznym poprzez PI GUS.

Wykorzystanie specjalizowanych narzędzi do raportowania i prezentacji wyników ma między innymi na

celu ujednolicenie metod i samych produktów przy równoczesnym ułatwieniu pracy użytkownikom

końcowym oraz wspomagającym ich informatykom. Jednorodna platforma raportowo-analityczna przyczyni

się do maksymalnego zautomatyzowania przygotowywania produktów statystycznych oraz ich

udostępniania. Podsystem SWAiD będzie miał charakter rozwojowy, możliwe będzie wzbogacanie go o

nowe funkcjonalności a w szczególności o nowe obszary tematyczne.

1.3.1. Model GSBPM (Generic Statistical Business Process Model)W celu przybliżenia zagadnień, jakimi zajmuje się statystyka publiczna przedstawiono opracowany

w 2009 r. przez UNECE, Eurostat i OECD generyczny model biznesowy dla produkcji statystycznej

(GSBPM) na podstawie modelu procesów biznesowych opracowanego przez Urząd Statystyczny Nowej

Zelandii. Model ten został już przyjęty przez wiele krajów i w dalszym ciągu podlega ewolucji. Zastosowano

nowe podejście – procesowe, zamiast dotąd stosowanego podejścia dziedzinowego. Na model składa się

dziewięć procesów oraz podprocesy.

5 Informacje na temat powiązanych systemów zewnętrznych w rozdziale 1.3.4.



Rysunek 2. Procesy modelu GSBPM.

System Wspomagania Analiz i Decyzji wspiera dwa procesy GSBPM: Analizę danych (6)6 i Udostępnianie

danych (7), natomiast proces Przetwarzanie danych (5) jest wspierany przez podsystemy SPDS, HDS, PHD i

SMS dostarczające dane i metadane do SWAiD:

6 Wybrane podprocesy z etapu z etapu 6 są wspierane również przez HSD/PHD.



1

Specyfikacja potrzeb

5

Przetwarzanie danych

6

Analiza danych

7

Udostępnianie danych

8

Archiwizacja

9

Ocena ex-post

4

Pozyskiwanie danych

2

Projektowanie

3

Budowa

Rysunek 3. Podprocesy procesów Przetwarzania danych, Analizy danych i Udostępniania danych z GSBPM.



5.5 Utworzenie nowych zmiennych i jednostek statystycznych

5.6 Wyliczenie wag

5.7 Wyliczenie agregatów

5.8 Finalizacja zbiorów danych

5.4 Imputacja

6.4 Nałożenie tajemnicy

6.5 Zatwierdzenie danych

6.2 + 6.3 Analiza wyników. Krytyczny przegląd i wyjaśnienia

5. Przetwarzanie danych 6. Analiza danych 7. Udostępnianie danych

5.1 Integrowanie danych

5.2 Klasyfikowanie i kodowanie danych

5.3 Przegląd, walidacja i edytowanie danych

6.1 Przygotowanie wstępnych wyników / Produkcja statystyk

7.1 Uaktualnianie systemów danych wynikowych

7.2 Tworzenie produktów do rozpowszechniania

7.3 Zarządzanie udostępnianiem rozpowszechnianych produktów

7.4 Promocja rozpowszechnianych produktów

7.5 Zarządzanie kontaktami z użytkownikami

Zarządzanie jakością / zarządzanie metainformacjami

Proces 5 – Przetwarzanie danych

Rysunek 4. Podprocesy procesu Przetwarzania danych z GSBPM.

W trakcie tego procesu dokonywane jest przygotowywanie danych pozyskiwanych z różnych źródeł:

- uzyskanie wspólnej formy i treści danych poprzez np. łączenie zbiorów danych, weryfikację logiczno-pojęciową zbiorów, standaryzację danych;

- uzupełnianie danych o kody klasyfikacji;

- priorytetyzacja danych (gdy dotyczą tej samej zmiennej, ale dane pochodzą z różnych źródeł i uzyskano różne wartości);

- walidacja danych (kontrola logiczno-rachunkowa, zakresowa, czyszczenie danych pochodzących ze źródeł administracyjnych);

- uzyskiwanie kompletności zbioru poprzez imputację brakujących danych jednostkowych lub/i uogólnianie danych;

- konstruowanie wag;

- naliczanie tablic kontrolnych;

- tworzenie zbiorów mikro i makroagregatów;

Produktem końcowym tego procesu jest zbiór wejściowy do analizy danych (kolejnego procesu).



Przetwarzanie danych

5.1

Integrowanie danych

5.2

Klasyfikowanie i kodowanie danych

5.3

Przegląd, walidacja i edytowanie danych

5.4

Imputacja

5.5

Utworzenie nowych zmiennych

i jednostek statystycznych

5.6

Wyliczenie wag

5.7

Wyliczenie agregatów

5.8

Finalizacja zbiorów danych

Proces 6 – Analiza danych

Rysunek 5. Podprocesy procesu Analiza danych z GSBPM.

Proces ten podzielony został na 5 podprocesów:

6.1. Przygotowywanie wstępnych wyników/Produkcja statystyk - realizowany jest on na podstawie

zaprojektowanych oczekiwanych danych wynikowych (makiet tablic) oraz zaprojektowanej metodyki

przetwarzania danych (algorytmów). Najczęściej wykorzystuje on dane powstałe w podprocesach:

Przetwarzanie danych po wyliczeniu mikro i makroagregatów oraz Zakończenie tworzenia zbioru danych.

Istnieje możliwość wykonania analizy na zbiorach wynikowych z podprocesów 5.1 do 5.7.

W wyniku opisywanego podprocesu powstają produkty statystyczne wykorzystywane w Analizie wyników,

krytycznym przeglądzie i wyjaśnieniach (podproces 6.2+6.3), Nałożeniu tajemnicy statystycznej (podproces

6.4) oraz Zatwierdzeniu danych wynikowych (podproces 6.5). Produkty te następnie wykorzystywane będą w

Rozpowszechnianiu informacji wynikowych (proces 7).

W procesie „Analiza danych” wszystkie jego podprocesy mogą być powtarzane wielokrotnie aż do momentu

uzyskania zadowalających danych wynikowych w celu przygotowania ich do udostępnienia.

Celem tego procesu jest transformacja danych do postaci wynikowych statystyk. Dokonuje się tu wyliczenia

dodatkowych miar i wskaźników między innymi takich jak dynamiki, trendy, mierniki jakości.

6.2.+6.3 Analiza. Krytyczny przegląd i wyjaśnienia – celem tego podprocesu jest przeprowadzenie

szczegółowej i wnikliwej analizy danych wyjściowych powstałych w podprocesie 6.1. Proces polega na

ocenie przez statystyków z jednej strony jakości otrzymanych danych w kontekście założonych mierników

jakości, z drugiej strony zgodności z założeniami i oczekiwaniami. Proces uwzględnia również działania



Analiza danych

6.1

Przygotowanie wstępnych

wyników/ Produkcja statystyk

6.2 + 6.3

Analiza wyników Krytyczny przegląd i

wyjaśnienia

6.4

Nałożenie tajem

nicy

6.5

Zatwierdzenie danych

mające na celu zgromadzenie wiedzy, która wzbogaca informacje z danego zakresu oraz, zastosowana do

konkretnych danych, pozwoli na wyjaśnienie rozbieżności, analizę związków przyczynowo-skutkowych oraz

sformułowanie wniosków.

6.4. Nałożenie tajemnicy – w oparciu o analizę danych zrealizowaną w poprzednich podprocesach

podejmowana jest decyzja o utajnieniu bądź nie części danych, np. ze względu na wymogi prawne, brak

reprezentatywności oraz / lub niskiej jakości danych.

W badaniach reprezentacyjnych do danych wynikowych należy wyliczyć ich precyzję, szacowaną na

podstawie różnych algorytmów.

Podproces realizowany jest w podsystemie HDS (Hurtownia Danych Statystycznych).

6.5. Zatwierdzenie danych – celem podprocesu są działania zapewniające, że dane statystyczne i

towarzyszące im informacje są odpowiednie do określonego celu i osiągnęły wymagany poziom jakości

oraz, jeśli to konieczne, zostały objęte tajemnicą statystyczną. W wyniku tego powstają zatwierdzone

produkty statystyczne zawierające dane, ich opis i interpretację gotowe do publikacji w procesie 7 –

Rozpowszechnianie informacji wynikowych.

Proces 7 – Udostępnianie danych

Rysunek 6. Podprocesy procesu Udostępnianie danych z GSBPM.

Proces ten odpowiada za rozpowszechnianie zasobów informacyjnych statystyki poprzez udostępnianie

produktów statystycznych użytkownikom.

Proces ten podzielono na 5 podprocesów:

7.1. Uaktualnianie systemów danych wynikowych – podproces zarządzający aktualizacją systemów, w

których przechowywane są dane i metadane w celu ich rozpowszechniania.



Udostępnianie danych7.1

Uaktualnianie system

ów danych wynikowych

7.2

Tworzenie produktów do

rozpowszechniania

7.3

Zarządzanie udostępnianiem

rozpowszechniany

ch produktów

7.4

Promocja

rozpowszechnianych produktów

7.5

Zarządzanie kontaktam

i z użytkownikam

i

Formatowanie, ładowanie danych oraz łączenie ich z metadanymi przeważnie wykonywane jest we

wcześniejszych procesach, natomiast w tym procesie następuje sprawdzenie powiązań między danymi i ich

metadanymi. Potwierdzenie, iż wszystkie niezbędne metadane są w odpowiednim miejscu nadaje danym

gotowość do ich upowszechniania.

7.2. Tworzenie produktów do rozpowszechniania – w podprocesie tym wytwarzane są produkty

(zaprojektowane we wcześniejszych procesach), tak, aby sprostały zapotrzebowaniu (wymaganiom)

użytkowników. Typowe czynności podprocesu obejmują:

- przygotowanie składników produktu (teksty objaśniające, tabele, wykresy, grafy, itp.),

- montaż komponentów produktu,

- edycja produktu (wraz z weryfikacją użyteczności).

Produkty te mogą przybierać różne formy, w tym również publikacji drukowanych, informacji prasowych,

publikacji na stronach internetowych.

7.3. Zarządzanie udostępnianiem rozpowszechnianych produktów – podproces ten koncentruje się na

zapewnieniu wszystkich niezbędnych do publikacji elementów. Uwzględnia zarówno terminowość

publikacji, spotkania informacyjne różnych grup odbiorców (prasa, ministerstwa), a także organizację

embarga oraz subskrypcji produktu.

7.4. Promocja rozpowszechnianych produktów – dotyczy aktywnej promocji produktów statystycznych, tak

by dotarł on do jak największego grona odbiorców. W tym celu można wykorzystać narzędzia zarządzania

relacjami z klientami, tak by lepiej zdefiniować potencjalnych użytkowników danego produktu. Do celów

promocji można także wykorzystać strony internetowe, portale społecznościowe itp.

7.5. Zarządzanie kontaktami z użytkownikami – podproces ten ma zapewniać zbieranie zapotrzebowań

użytkowników oraz gwarantować dostarczenie odpowiedzi w określonym czasie. Zapytania powinny być

regularnie kontrolowane, aby zapewnić podstawę nadrzędnego procesu zarządzania jakością – mogą one

bowiem stanowić podstawę do analiz nowych lub zmieniających się potrzeb użytkowników.

1.3.2. Opis funkcjonalny

System Wspomagania Analiz i Decyzji, wchodzący w skład Systemu Informacyjnego Statystyki

Publicznej, ma za zadanie rozbudowane raportowanie oraz wspomaganie wykonywania analiz w celu

dostarczenia i rozpropagowania informacji statystycznych, w dwóch obszarach logicznych:



Obszar realizacji zaawansowanych raportów (SWAiD_wew) dla użytkowników wewnętrznych.

Interfejsem dla użytkowników raportowych7 ma być Portal BI dostępny w sieci Intranet.

Obszar realizacji raportów (SWAiD_zew) dla użytkowników zewnętrznych. SWAiD_zew ma

wspierać zadania związane z udostępnianiem użytkownikom zewnętrznym danych statystycznych o

charakterze publicznym. Dostęp do SWAiD_zew będzie z Portalu Informacyjnego GUS

(www.stat.gov.pl). Użytkownik połączy się z systemem SWAiD_zew wybierając kolejno „Bazy i

banki danych” -> Obszar tematyczny -> Dziedzinę -> Temat8. Szczegóły odnośnie obszarów

tematycznych są przedstawione w punkcie 1.3.6 Pilotażowe BI. Szczegóły zagnieżdżeń zostaną

opracowane przez Zamawiającego wraz z wykonawcą podczas etapu Analizy wymagań.

SWAiD można określić jako środowisko BI o wymaganych następujących komponentach funkcjonalnych:

a) Webowe narzędzia raportowe.

Komponent funkcjonalny umożliwiający tworzenie i generowanie dynamicznych,

sparametryzowanych raportów poprzez przeglądarkę WWW. Komponent musi umożliwiać

tworzenie raportów konstruowanych.

b) Portal BI oraz webowe narzędzie do wizualizacji danych w postaci tzw. dashboardów9.

Komponent umożliwiający dodawanie szablonów raportów oraz dashboardów do portalu BI.

Portal BI ma być centralnym miejscem, na którym publikowane będą raporty i dashboardy,

stanowiącym interfejs SWAiD dla użytkowników końcowych.

c) Narzędzia do przygotowywania modeli logicznych danych i/lub narzędzia do projektowania

obiektów wielowymiarowych.

Komponent funkcjonalny pozwalający przygotować model logicznych struktur danych i/lub

komponent funkcjonalny służący do projektowania, edytowania i zasilania obiektów

wielowymiarowych.

d) Narzędzia zarządzania i administracji.

Komponent funkcjonalny odpowiedzialny za administrowanie, zarządzanie użytkownikami i

grupami użytkowników oraz metadanymi środowiska. Komponent służy również do

7 Określanych jako: - użytkownicy końcowi pracujący na dynamicznych lub konstruowanych raportach; - zaawansowani użytkownicy raportowi tworzący raporty na podstawie modeli danych.8 W przypadku BDL wybór będzie następujący: „Bazy i banki danych” -> BDL a następnie określony moduł.9 Dashboardy – sposób wizualizacji danych i raportów w postaci podobnej do pulpitów sterowniczych, tutaj rozumiany jako kombinacja dynamicznych raportów tabelarycznych, wykresów, map geoprzestrzennych.



http://pl.wikipedia.org/wiki/Panel_sterowniczy

http://pl.wikipedia.org/wiki/Wizualizacja

http://www.stat.gov.pl/

administrowania pozostałymi modułami środowiska BI, z włączeniem możliwości monitorowania

systemu.

Funkcjonalność SWAiD_wew

Celem SWAiD_wew jest tworzenie zaawansowanych raportów dla i przez użytkowników

wewnętrznych poprzez dostęp do danych jednostkowych oraz agregatów wraz z metadanymi

zgromadzonymi w Hurtowni Danych Statystycznych (HDS), Publicznej Hurtowni Danych (PHD) i bazach

operacyjnych SPDS.

Funkcjonalność obszaru Raporty zaawansowane (SWAiD_wew) podzielona jest na moduły (Rysunek 7):

- Zarządzanie modelami danych.

- Przygotowanie raportów.

- Udostępnianie informacji.

Rysunek 7. Funkcjonalność SWAiD_wew.

a) Zarządzanie modelami danych.

Definiowanie powiązań ze źródłami danych.

Komponent pozwalający na zdefiniowanie dostępu do źródeł danych potrzebnych do

wykonania raportu.

Tworzenie / Modyfikacja modeli danych i/lub obiektów wielowymiarowych.



Przygotowanie raportów

Tworzenie i edycja dashboardów

Tworzenie i edycja szablonów raportów

Udostępnianie informacjiZarządzanie modelami danych

Definiowanie powiązań ze źródłami danych

Zarządzanie modelami danych

Tworzenie / Modyfikacja modeli danych i/lub obiektów wielowymiarowych

Publikowanie raportów i dashboardów na portalu BI

Zwracanie wyników

Wykonywanie predefiniowanych raportów

Konstruowanie raportów

Zarządzanie szablonami raportów

Architekt danych Administrator Użytkownik końcowy

Zaawansowany. użytk. raportowy

Koordynator obszaru tematycznego

Administrowanie zasobami obszaru SWAiD

SPDS

PHD

HDS

SMS

AD

ABM

Portal geostastyczny

Komponent umożliwiający zdefiniowanie obiektów logicznych, które posłużą zawansowanym

użytkownikom raportowym do definiowania raportów i analiz. Umożliwi również wykonanie

dodatkowych operacji na danych z wykorzystaniem funkcji matematycznych lub

statystycznych.

Zarządzanie modelami danych.

Komponent umożliwiający przydzielanie praw dostępu użytkownikom i grupom do

odpowiednich struktur danych.

b) Przygotowanie raportów.

Tworzenie i edycja szablonów raportów.

Komponent umożliwiający tworzenie i edycję zarówno raportów ad-hoc jak i szablonów

raportów, które zostaną udostępnione użytkownikowi na portalu BI. Raporty mają być

budowane na podstawie utworzonych wcześniej modeli danych. Zaawansowany użytkownik

raportowy10 ma mieć możliwość korzystania z różnego rodzaju funkcji, w tym statystycznych i

matematycznych. Komponent ma umożliwiać tworzenie sparametryzowanych raportów.

Komponent ma zapewniać możliwość utworzenia przez użytkownika tzw. raportów

konstruowanych tzn. takich, w których użytkownik końcowy z dostępnych miar (cech) i

wymiarów sam określi, jaka ma być treść zestawienia tabelarycznego. Narzędzie ma być

dostępne przez przeglądarkę.

Tworzenie i edycja dashboardów.

Komponent umożliwiający tworzenie dashboardów, czyli rozmieszczenie graficznej (wykresy,

mapy geograficzne) i tabelarycznej prezentacji wybranych danych.

Zarządzanie szablonami raportów.

Komponent umożliwiający między innymi przydzielanie praw dostępu użytkownikom i grupom

do odpowiednich szablonów raportów.

c) Udostępnianie informacji.

Publikowanie raportów i dashboardów na portalu BI.

Komponent ma umożliwiać publikowanie utworzonych wcześniej szablonów raportów i dashboardów na portalu BI. Raporty mają być zebrane w podgrupy na przykład tematyczne i użytkownik ma mieć możliwość hierarchicznego przeglądania listy raportów. Raporty mają być eksportowane do różnych ogólnodostępnych formatów, w tym do plików PDF, HTML, XLS.

10 Użytkownicy SWAiD są opisani w punkcie 1.3.3.



Konstruowanie raportów.

Komponent umożliwiający utworzenie przez użytkownika końcowego raportu z dostępnych miar i wymiarów. Na utworzonym raporcie użytkownik końcowy ma mieć możliwość wykonania tabeli przestawnej.

Wykonywanie parametryzowanych raportów.

Komponent umożliwiający wykonanie sparametryzowanych raportów.

Zwracanie wyników.

Zwracanie wyników w postaci zestawienia tabelarycznego, wykresu, mapy geoprzestrzennej na portal BI.

Funkcjonalność SWAiD_zew

SWAiD_zew (rysunek 8) ma być środowiskiem raportowym o funkcjonalności podobnej jak SWAiD_wew

przy czym tworzone w nim interaktywne raporty mają mieć dostęp do danych zgromadzonych w Publicznej

Hurtowni Danych (PHD). Z uwagi na dużą liczbę użytkowników pracujących jednocześnie, rozwiązanie

musi zapewniać szybki dostęp do danych wykorzystując najnowsze technologie. SWAiD_zew ma być

dostępny z portalu informacyjnego GUS (www.stat.gov.pl) z portletu „BANKI I BAZY DANYCH” gdzie

początkowo będą prezentowane dane z 4 obszarów tematycznych opisanych w punkcie 1.3.6. Szczególny

nacisk w SWAiD_zew musi być położony na szybkość odpowiedzi systemu na żądanie przez użytkownika

wygenerowania raportu.



http://www.stat.gov.pl/

Rysunek 8. Funkcjonalność SWAiD_zew.

1.3.3. Użytkownicy SWAiD

SWAiD_wew ma być systemem raportowym dla użytkowników wewnętrznych, czyli pracowników GUS\

US\CIS i innych jednostek podległych Prezesowi GUS.

Użytkownicy JSP mają być pogrupowani w następujący sposób:

Architekt danych

Zawansowany użytkownik raportowy

Użytkownik końcowy

Administrator SWAiD


Architekt danych sięga bezpośrednio do baz danych11 i tworzy modele danych. Utworzone modele

pozwalają użytkownikom raportowym widzieć dane w sposób biznesowy. Użytkownik zamiast nazw

zmiennych z bazy będzie widział nazwy biznesowe zaczerpnięte z metadanych HDS, PHD lub SMS. Tak

utworzone modele pozwolą w sposób przyjazny tworzyć raporty. Utworzony model będzie wykorzystywany

do stworzenia szablonów raportów dynamicznych jak i konstruowanych.

11 Przez bazy danych rozumie się HDS, PHD, bazy operacyjne SPDS.



Użytkownicy raportowi

Architekt danych

danych

Administrator Użytkownik końcowy


Administrowanie zasobami obszaru SWAiD_zew

Udostępnianie informacjiZarządzanie modelami danych

Definiowanie powiązań ze źródłami danych

Tworzenie / Modyfikacja modeli danych i/lub obiektów

wielowymiarowych

Portal geostatystyczny

PHD

SMS

Publikowanie raportów i dashboardów na portalu BI

Zwracanie wyników

Wykonywanie parametryzowanych raportów

Konstruowanie raportów

Przygotowanie raportów

Zarządzanie modelami danych

PI GUS

SPI

Zaawansowanny. użytk. raportowy

Tworzenie i edycja dashboardów

Tworzenie i edycja szablonów raportów

Zarządzanie szablonami raportów

Zaawansowany użytkownik raportowy będzie tworzył szablony raportów, przy wykorzystaniu modeli

danych. Będzie on również tworzył dashboardy - grupował raporty tabelaryczne, wykresy, elementy

graficzne na jednym kokpicie, oraz publikował szablony raportów i dashboardy na Portalu BI.

Użytkownik końcowy będzie poprzez Portal BI przeglądać opublikowane produkty. Będzie mógł

generować dynamiczne raporty oraz konstruować raporty używając szablonów raportów.

Administrator SWAiD będzie odpowiedzialny za zarządzanie prawami dostępu do poszczególnych

modułów systemu SWAiD, w tym administrowanie repozytorium SWAiD. Do jego funkcji należało będzie

również przydzielanie uprawnień, dodawanie użytkowników, zarządzanie produktami i modelami danych.

Koordynator obszaru tematycznego będzie odpowiadał za zawartość merytoryczną danego obszaru

tematycznego. Będzie m.in. wspierał architekta danych przy tworzeniu modeli danych.

SWAiD_zew użytkownicy końcowi.

Z uwagi na publiczny charakter PI GUS użytkownikiem może być każda osoba zainteresowana

udostępnianymi przez system statystyki publicznej informacjami, w tym np.:

Pracownicy administracji publicznej oraz organizacji samorządowych;

Pracownicy przedsiębiorstw: przedstawiciele przedsiębiorstw, instytucji finansowych oraz konsultingowych;

Pracownicy placówek naukowo-badawczych;

Studenci;

Dziennikarze;

Osoby indywidualne: odbiorcy indywidualni, w tym młodzież szkolna.

1.3.4. Powiązane systemy zewnętrzne

1. Active Directory – AD

Uwierzytelnianie użytkowników SWAiD będących pracownikami statystyki publicznej będzie

bazowało na istniejących usługach Active Directory (z wykorzystaniem mechanizmów SSO).

2. System Metadanych Statystycznych – SMS

SWAiD w większości przypadków będzie korzystał z metadanych z SMS pośrednio tj. poprzez

HSD/PHD/SPDS. W przypadku, gdy w HDS nie będzie miał potrzebnych metadanych musi

być przewidziana możliwość pobrania ich bezpośrednio z SMS. SMS może pobierać ze

SWAiD informacje o wskaźnikach jakości.

3. Hurtownia Danych Statystycznych – HDS



Jedno z głównych źródeł danych dla SWAiD stanowić będzie podsystem HDS. Komunikacja z

HDS będzie następowała na przykład poprzez interfejsy ODBC/JDBC.

W HDS będą również przechowywane metadane np. klasyfikacje, pojęcia.

4. Publiczna Hurtownia Danych - PHD

Podsystem SWAiD będzie umożliwiał dostęp użytkownikom wewnętrznym i zewnętrznym do

raportów realizowanych na podstawie danych zgromadzonych w podsystemie PHD.

Komunikacja z PHD będzie następowała na przykład poprzez interfejsy ODBC/JDBC. W PHD

będą również przechowywane metadane np. zmienne, klasyfikacje oraz inne niezbędne do

obsłużenia procesów działających na danych, czy pełniących rolę informacyjną.

5. System Prezentacji Informacji - SPI

Za pomocą podsystemu SPI, który jest częścią Portalu Informacyjnego GUS użytkownik

zewnętrzny będzie dostawał się do SWAiD_zew tzn. przez PI GUS użytkownik trafi na Portal

BI, który będzie prezentował raporty/dashboardy na danych zgromadzonych w PHD.

Podsystem SPI będzie posiadał wyszukiwarkę, umożliwiającą między innymi odnalezienie

określonego raportu wg tytułu i słów kluczowych.

6. System Pozyskiwania, Przetwarzania i Integracji Danych Statystycznych – SPDS

Jednym ze źródeł danych podsystemu SWAiD będzie podsystem SPDS.

7. Analityczna Baza Mikrodanych - ABM

Podsystem ABM jest połączony logicznie i nie przewiduje się interfejsu do niego w SWAiD. W

ABM mogą być prowadzone zaawansowane analizy statystyczne, których wyniki mogą być

umieszczane w HDS. Logiczne połączenie polega na możliwości wykorzystania przez SWAiD

umieszczonych w HDS produktów analiz.

8. Portal Geostatystyczny

Portal Geostatystyczny służy do zawansowanej wizualizacji na mapach geoprzestrzennych

wyników spisów powszechnego i rolnego. Istnieje techniczna możliwość integracji systemów w

późniejszym czasie.

1.3.5. Opis architektury

Architektura SWAiD została przedstawiona na rysunku 9. Podział na SWAiD_wew i SWAiD_zew został

fizycznie wydzielony w warstwie prezentacji. Przedstawioną architekturę należy traktować jako poglądową.

Natomiast na etapie Projektu technicznego szczególną uwagę należy zwrócić na bezpieczeństwo



udostępnianianych przez Internet danych z PHD w SWAiD_zew. SWAiD ma powstać w oparciu o co

najmniej trójwarstwową architekturę. Warstwę danych dla SWAiD_wew stanowią podsystemy HDS, PHD

oraz SPDS, natomiast dla SWAiD_zew tylko PHD. Interfejsem dla wewnętrznych użytkowników

końcowych jest Portal BI, natomiast dostęp do SWAiD_zew jest przez PI GUS a następnie Portal BI.

Systemy zewnętrzne dla SWAiD_wew:

AD,

SMS,

HDS,

PHD,

SPDS,

Portal Geostatystyczny.Systemy zewnętrzne dla SWAiD_zew:

PHD,

SMS,

PI GUS,

Portal Geostatystyczny.



Rysunek 9. Architektura podsystemu SWAiD

Poniżej przedstawiono elementy, z których będzie składać się podsystem SWAiD:

a) Moduł logicznych struktur danych tworzy biznesową warstwę danych

wykorzystywaną przez moduł raportów i moduł udostępniania. Modele danych i/lub

struktury wielowymiarowe będące wyjściem tego modułu będą zapisywane w

repozytorium SWAID.

b) Serwer raportów, moduł umożliwiający wykonanie raportów. Moduł, który obsługuje

zapytanie wysłane z modułu udostępniania (np. wygenerowanie dynamicznego raportu)

korzystając z modułu logicznych modeli danych lub struktur wielowymiarowych i



Administrator

Portal Geostatystyczny

Repozytorium SWAiD

Metadane SWAiD

Baza szablonów raportów i

dashboardów

Baza modeli i/lub struktur wielowymiarowych

SMS

AD

HDS

PHD

SPDS

Użytkownik końcowy

Architekt danych

Mod

uł

adm

ini

stro

wa

nia

SWAi

D

Moduł logicznych struktur danych

Moduł udostępniania

SWAiD_wew

Serwer raportów

Portal BI

Zaawansowany użytk. raportowy


ABM

Użytkownik zewnętrzny

Moduł udostępniania

SWAiD_zew

Portal BI

PI GUS

SPI

repozytorium SWAiD. Wynik zapytania zostanie zwrócony w postaci raportu,

dashboardu do portalu BI.

c) Moduł udostępniania, umożliwiający dostęp do danych poprzez Portal BI z

wykorzystaniem szablonów raportów. Moduł w przypadku SWAiD_zew jest

odpowiedzialny za współpracę z Systemem Prezentacji Informacji (SPI).

d) Repozytorium SWAiD - obszar gromadzenia:

- modeli danych i/lub struktur wielowymiarowych

- szablonów raportów

- dashboardów

- metadanych SWAiD np. metadane systemowe.

W przypadku fizycznego gromadzenia struktur wielowymiarowych szczególnie należy

zwrócić uwagę na zapewnienie bezpieczeństwa danych.

e) Moduł administrowania SWAiD umożliwiający:

- definiowanie i modyfikowanie różnego rodzaju metadanych systemowych podsystemu

SWAiD, w tym między innymi tworzenie logicznych powiązań do baz danych

(uprawnienia do baz danych dla konkretnych użytkowników i grup muszą być

dziedziczone z bazy);

- zarządzanie użytkownikami, nadawanie im uprawnień do poszczególnych modułów

SWAiD.

1.3.6. Pilotażowe BI.

W ramach SWAiD_wew i SWAiD_zew mają zostać utworzone pilotażowe BI, tzn. ma zostać opracowana

koncepcja, utworzone modele danych, a następnie zbudowane parametryzowane i konstruowane raporty

oraz dashboardy dla wymienionych obszarów tematycznych:

Handel zagraniczny – Szczegóły w dokumencie z prefiksem Zalacznik_HE.

Edukacja – Szczegóły w dokumentach z prefiksem Zalacznik_E.

Przedsiębiorstwa niefinansowe – Szczegóły w dokumentach z prefiksem Zalacznik_PN.

oraz dla obszaru międzydziedzinowego:

Bank Danych Lokalnych - przez SWAiD będą realizowane takie moduły jak:

o „Portret terytorium”,



o „Moduł wskaźników zrównoważonego rozwoju”,

o „Vademecum Samorządowca” (wybrane funkcjonalności modułu),

o „Dane dla jednostki podziału terytorialnego”,

o „Ranking jednostek terytorialnych”.

Szczegóły dotyczące BDL w dokumentach z prefiksem Zalacznik_BDL..

1.3.7. Metadane wykorzystywane przez SWAiD

Metadane to informacje o danych będące niezbędnym elementem pozwalającym na przechowywanie,

przetwarzanie i wyszukiwanie informacji.

Podstawowe metadane, które mogą być wykorzystywane przez SWAiD to:

Metadane definicyjne:

pojęcia – definicje pojęć obowiązujących w statystyce, definicje typów pojęć oraz powiązań pomiędzy nimi,

klasyfikacje – definicje systematycznego hierarchicznego podziału obiektów lub zjawisk,

listy kodów – definicje wymiarów do określonych zagadnień (różnego rodzaju typologie systematyki, grupowania).

Metadane badania (dotyczące określonego badania statystycznego) w tym:

zmienne – opisujące dane występujące na formularzu (jako pole), albo jako element struktury

wielowymiarowej (miara) – w powiązaniu z wymiarem. Przez zmienne rozumie się cechy

występujące w badaniu statystycznym i prezentowane z wykorzystaniem różnych wymiarów

(przekrojów).

SWAiD w większości przypadków będzie korzystał z metadanych zgromadzonych w HDS, PHD, SPDS,

które to będą pobierane z SMS. W przypadku, gdy w HDS, PHD i SPDS nie będzie metadanych, pobierze

je bezpośrednio z SMS.

W ramach podsystemu będą generowane metadane SWAiD w tym systemowe, które będą zapisywane w

repozytorium SWAiD.

Metadane wraz z danymi stanowią podstawę realizacji raportów dla użytkowników wewnętrznych i zewnętrznych.

1.4. Opis stanu obecnego

1) Zakres

2) Środowisko działania

3) Użytkownicy i lokalizacja



4) Wykorzystywane narzędzia

5) Ograniczenia i problemy

1.4.1. Zakres

Zakres prac prowadzonych w Głównym Urzędzie Statystycznym i innych jednostkach statystyki

publicznej podlegających Prezesowi GUS wynika ze statutowych obowiązków tych jednostek i polega

na zbieraniu danych statystycznych, gromadzeniu, przechowywaniu i opracowywaniu zebranych

danych i ich analizie oraz ogłaszaniu, udostępnianiu i rozpowszechnianiu wyników badań

statystycznych jako oficjalnych danych statystycznych. W rocznym Programie Badań Statystycznych

Statystyki Publicznej określony jest dla każdego badania:

o Temat i organ prowadzący badanie,

o Rodzaj badania,

o Zakres podmiotowy i przedmiotowy oraz źródła zbieranych danych statystycznych,

o Źródła danych i podmioty przekazujące dane statystyczne,

o Formy, częstotliwość, terminy i miejsce przekazywania danych statystycznych,

o Rodzaje wynikowych informacji statystycznych oraz formy i terminy ich udostępnienia,

o Koszty i sposób finansowania.Badania statystyczne dzielą się na:

o Badania stałe pozwalające na obserwację ciągłą dziedzin życia i występujących w nich zjawisk,

o Badania cykliczne, w tym spisy.

W ramach prac statystycznych pozyskuje się dane z różnych rozproszonych źródeł, włączając w to

zarówno dane gromadzone w źródłach bazodanowych, jak też w plikach o różnych formatach,

przygotowywanych specjalnie na użytek danego badania. W zależności od badania, dane te są

przetwarzane do postaci umożliwiającej przeprowadzenie określonych analiz, to jest tworzenie miar i

wskaźników statystycznych oraz wykonanie innych przewidzianych w badaniach obliczeń. Wyniki

analiz są redagowane na użytek określonych publikacji, przy czym nie istnieje jeden znormalizowany

sposób prowadzenia analiz ani też znormalizowany sposób udostępniania ich wyników. Obowiązujące w

różnych opracowaniach zapisy i formatowania są różne.

W jednostkach statystyki publicznej przygotowywane zbiorcze informacje i analizy dotyczą jednego lub

wielu obszarów tematycznych, przedstawiane są one w różnych przekrojach (np. terytorialnym) oraz

dotyczą różnych szeregów czasowych. Prace analityczne realizowane są zarówno przez jednostki

autorskie, jak i przez wyspecjalizowane jednostki przetwarzające i opracowujące dane statystyczne.



Dane są przetwarzane i wykorzystywane m.in. do: obliczania wskaźników, współczynników, szacowania

wyników np. PKB, przygotowania i udostępniania opracowań statystycznych, publikacji zbiorczych,

prezentowania danych w przekrojach terytorialnych, udostępniania danych odbiorcom krajowym i

zagranicznym, udostępniania informacji przez Portal Informacyjny.

1.4.2. Środowisko działania

Istnieją trzy możliwości realizowania prac analityczno-raportowych:

o Lokalnie na indywidualnych stacjach roboczych pracowników jednostek statystycznych,

o W systemie klient-serwer w lokalnej sieci Urzędów Statystycznych,

o W systemie klient-serwer w centralnej sieci LAN/WAN na serwerach zlokalizowanych w Centrum Informatyki Statystycznej GUS.

W tym ostatnim przypadku narzędzia statystyczne najczęściej znajdują się na centralnym serwerze

aplikacyjnym i dostęp do nich umożliwia klient systemu Citrix, a na stacjach lokalnych uruchamiany

jest jedynie interfejs graficzny tych aplikacji. Taka sytuacja dotyczy środowisk SAS-LAN i ABM

opartych na narzędziach analitycznych SAS (SAS Enterprise Guide, SAS Add-In for MS Excel, Data

Integration Studio, Olap Cube Studio). Na stanowisku pracy wykorzystywana może być również

przeglądarka internetowa w celu uruchomienia aplikacji webowej SAS WRS i połączenia się z

serwerem SAS, co pozwala na realizację i udostępnianie raportów oraz wykonywanie analiz

statystycznych zaprogramowanych w postaci procesów gotowych, choć ta droga wykorzystywana jest

sporadycznie.



Tabela 1 zawiera zestawienie środowisk/narzędzi, które wykorzystywane są w GUS do wykonywania

raportów i analiz statystycznych.

Platforma Środowisko/Narzędzia Dostęp

SAS BI SAS LAN - Środowisko analityczno – statystyczne

Citrix

ABM - Analityczna Baza Mikrodanych Citrix

OBM - Operacyjna Baza Mikrodanych Zdalny pulpit

ORACLE BI ORACLE BI Aplikacje klienckie, przeglądarka

Instalacje sieciowe i lokalne SPSS Citrix/lokalnie

Instalacje serwerowe i lokalne

Narzędzia Microsoftu w tym:- bazujące na platformie Microsoft SQL Server:

- Reporting Services- Analysis Services

- Visual Studio- MS Office

Lokalnie

Statistica, GRETL LokalnieTabela 1. Środowiska/narzędzia wykorzystywane do wykonywania raportów i analiz statystycznych

1.4.3. Użytkownicy

Użytkownikami środowisk i narzędzi służących do realizacji badań zawartych w Planie Opracowań

Statystycznych są pracownicy GUS, Urzędów Statystycznych (US) i ich oddziałów (OUS), Centrum

Informatyki Statystycznej (CIS) i innych jednostek podległych Prezesowi GUS. Wszyscy pracownicy

mający dostęp do komputerów są zarejestrowani w AD. Komunikacja użytkowników i transmisja

danych odbywa się poprzez sieć WAN i LAN.

Ze względu na rodzaj realizowanych prac i zakres obowiązków użytkowników można podzielić na

dwie podstawowe grupy:

Analitycy (pracownicy merytoryczni GUS/US/OUS)

Informatycy (pracownicy CIS oraz wybrani pracownicy GUS/US)

Znakomita większość analityków z departamentów GUS i wydziałów w US pracuje z różnymi

narzędziami, wymienionymi w Tabeli 1, dostępnymi w systemie klient-serwer w sieci LAN/WAN, w

sieciach lokalnych lub bezpośrednio na swoich PC przy współudziale lokalnych wydziałów informatyki

i pracowników CIS, głównie w zakresie przygotowywania i udostępniania danych.



Część tych użytkowników korzysta również ze środowiska SAS BI, nazwanego SAS-LAN, z dostępem

do „tematycznych/formularzowych” baz danych i hurtowni danych, wykonując tam analizy i raporty

niezwiązane ze spisami powszechnymi. Grupa użytkowników zaangażowanych w prace spisowe (PSR,

NSP) korzysta z odizolowanego środowiska OBM (dla danych wrażliwych) ukierunkowanego na

procesy czyszczenia danych oraz dedykowanego środowiska dla spisowych prac analitycznych ABM

wykorzystując narzędzia SAS BI. Obiekty wielowymiarowe zbudowane w ABM można traktować jako

jedno z bardziej rozbudowanych środowisk raportowych stworzonych dla analityków GUS/US.

Część analityków korzysta z narzędzi raportowo-analitycznych ORACLE BI służących do

wykonywania raportów i analiz z hurtowni danych.

Poprzez system nadawania uprawnień można podzielić analityków przynajmniej na dwie grupy:

Użytkownik zaawansowany

Użytkownik raportowy/końcowy

Informatycy zajmują się administrowaniem systemami, konfigurowaniem środowisk,

nadawaniem uprawnień oraz szeroko rozumianym przygotowaniem środowiska pracy w celu

łatwiejszego korzystania z niego przez analityków. Informatykom, w tym administratorom, zlecana

jest również część prac analitycznych.

1.4.4. Wykorzystywane narzędzia

W Jednostkach Statystyki Publicznej stosowanych jest obecnie wiele różnych narzędzi

analitycznych, przy czym dominującym programem wykorzystywanym w procesie analizowania

danych jest Microsoft Office Excel. Narzędzia te charakteryzuje rozproszona lokalizacja. Poszczególne

narzędzia analityczne użytkowane są zazwyczaj w połączeniu z wybranymi źródłami danych. Prawie

każde z narzędzi łączy się z innym systemem bazodanowym (lub, w przypadku narzędzi typu Microsoft

Excel, pracuje w oparciu o różne pliki), a co za tym idzie ma dostęp jedynie do podzbioru całości

zasobów informacyjnych GUS. Problemem jest również to, iż niektóre urzędy nie dysponują licencjami

na żadne oprogramowanie statystyczne z wyjątkiem dodatku Analysis ToolPak dla Microsoft Excel.

Tylko pojedyncze JSP posiadają zarówno oprogramowanie, jak i wiedzę niezbędną do twórczej i

efektywnej pracy z tego typu narzędziami.

W chwili obecnej w obrębie systemów informatycznych GUS stosowane są następujące narzędzia

analityczne:

Microsoft Office (Microsoft Excel z dodatkiem Analysis ToolPak i Analysis ToolPak-VBA,

Microsoft Access) – pakiet ten jest wykorzystywany praktycznie przez wszystkich

pracowników zajmujących się obróbką danych w JSP. Z jego pomocą przeprowadzane są



analizy szeregów czasowych, weryfikacje danych z różnych obszarów, proste przeliczenia i

agregacje danych a także graficzna wizualizacja na wykresach. Za pomocą pakietu Office

realizowane są niektóre repozytoria danych, lub całe systemy. W takich przypadkach system

jest zainstalowany na stacji roboczej użytkownika/projektanta/administratora, a funkcjonalności

analityczne różnią się w zależności od osoby korzystającej z systemu.

SPSS – pakiet ten jest narzędziem do zaawansowanych analiz statystycznych. Architektura tego

narzędzia wymusza, aby praca w nim odbywała się na stacji roboczej w trybie offline, ponieważ

zarówno dane wejściowe jak i wyniki analizy przechowywane są w postaci plików na dyskach

lokalnych. Wyniki te są następnie udostępniane pracownikom JSP bądź też, w przypadku

danych przeznaczonych do publikacji, umieszczane na Portalu Informacyjnym.

Statistica – drugie z narzędzi statystycznych stosowane w niektórych jednostkach statystyki

publicznej. Jego zastosowanie pokrywa się z pakietem SPSS,

GRETL GNU Regression, Econometric and Time-series Library– narzędzie stosowane do

ekonometrycznej analizy szeregów czasowych przez jeden z US.,

Platforma SAS BI - w skład której wchodzą następujące narzędzia:

o SAS Enterprise Guide - oprogramowanie klienckie dostępne w środowiskach SAS-

LAN, OBM i ABM pracujących na dedykowanych serwerach. SAS Enterprise Guide,

wykorzystywany jako moduł analityczny. Projekty analityczne, w zależności od stopnia

zaawansowania informatycznego użytkownika, można tworzyć przy pomocy

wbudowanego języka programowania 4GL lub korzystając z przyjaznych wizardów.

Z poziomu Enterprise Guide użytkownicy mają możliwość łączenia się do hurtowni

danych oraz innych baz tematycznych (dotyczy to instalacji SAS-LAN). Bazy te mogą

służyć zarówno jako źródła danych, jak i repozytoria służące przechowywaniu

wyników przetwarzania/analizy. System SAS jest wykorzystywany np. do liczenia

Prognoz Demograficznych, Tablic Trwania Życia z wykorzystaniem bazy PRODEM,

do badania stanu prywatyzacji w Polsce i innych. Enterprise Guide dostępny w

środowiskach OBM i ABM jest wykorzystywany do realizacji prac spisowych (PSR i

NSP).

o Data Integration Studio w środowisku OBM i ABM wykorzystywane jest w

procesach czyszczenia danych.

o SAS Olap Cube Studio służy do tworzenia kostek wielowymiarowych na

danych spisowych w ABM.



o Web Report Studio - pracownicy JSP mogą tworzyć raporty lub analizy

wykorzystując oprogramowanie SAS Web Report Studio, które jest dostępne z

poziomu przeglądarki internetowej jako tzw. „zerowy klient”.

o Information Map Studio - służy do tworzenia i zarządzania Mapami Informacyjnymi

będącymi warstwą pośrednią pomiędzy technicznym i biznesowym opisem struktur

danych.

o SAS Add-in for MS Office – dzięki temu komponentowi funkcjonalność narzędzi

pakietu MS Office jest rozszerzona o możliwość wstawiania w dokumentach wykresów

i analiz wykonywanych na serwerze SAS.

o SAS Management Console – jest narzędziem administratora i służy do zarządzania

wewnętrznymi metadanymi środowiska SAS.

Narzędzia analityczne ORACLE BI służące do wykonywania raportów i analiz na danych z

hurtowni danych:

o Oracle Discoverer - narzędzie analityczne zintegrowane z SZBD Oracle składające się

z dwóch części: Administrator Edition i User Edition.

o Oracle Business Intelligence Administrator – narzędzie administratora

przygotowujące struktury danych dla użytkowników końcowych - obszary

zainteresowań (Busines Areas)

o Oracle Business Discoverer Desktop - narzędzie służy do przeprowadzania analiz ad-

hoc, generowania, zapisywania i modyfikacji raportów na danych z hurtowni.

o Oracle Business Discoverer Plus - narzędzie działające w sieci WWW służy do

przeprowadzania analiz ad-hoc, generowania, zapisywania i modyfikacji raportów na

danych z hurtowni..

o Oracle Business Discoverer Viewer – narzędzie pozwalające przeglądać gotowe

raporty w sieci WWW, bez możliwości modyfikowania.

o Oracle Bussiness Intelligence Enterprise Edition – wdrożony pilotażowo na części

danych ze statystyki gospodarczej w hurtowni.

Komponenty OBI:

o OBI Administration Tool - narzędzie administratora tworzące struktury fizycznego,

biznesowego i prezentacyjnego modelu danych.



o OBI Answers - środowisko umożliwiające użytkownikom tworzenie, zapisywanie i

modyfikację raportów i analiz.

o OBI Interactive Dashboard służy do publikowania raportów przez pulpity

informacyjne, które działają w środowisku opartym na technikach WWW.

Podsumowanie

Brak jest jednolitego, zaawansowanego środowiska raportowego z zapewnionym dostępem do hurtowni

danych i innych baz tematyczno/formularzowych z dostępem poprzez przeglądarkę.

Brak jest jednolitego systemu udostępniania danych i prezentacji wyników. Wyjątkiem jest np. BDL

udostępniany poprzez portal GUS.

Do raportowania stosowane są różne narzędzia, co powoduje konieczność konwersji zbiorów i ich

przesyłania, a co za tym idzie mnożenie ich ilości i rozproszenie.

Przeważająca część raportów i zestawień nie wymaga kosztownych i bardzo zaawansowanych narzędzi

dostarczających wyrafinowanych analiz statystycznych. Istniejące środowiska analityczne zapewniają

realizację zaawansowanych analiz statystycznych, ale nie oferują satysfakcjonującego środowiska

raportowego z możliwością ciekawej prezentacji danych i wyników.

1.4.5. Ograniczenia i problemy

Obszar analiz statystycznych w jednostkach statystyki publicznej jest w różnym stopniu

wspomagany przez systemy informatyczne. Konieczność korzystania z danych przechowywanych w

konkretnym systemie częstokroć narzuca wybór narzędzia, nie zawsze optymalnego pod względem

merytorycznym. Poszczególne narzędzia raportowo-analityczne nie są ze sobą zintegrowane, często też

nie są zintegrowane z systemami przechowującymi dane. Narzuca to konieczność ekstrakcji/eksportu

danych na zamówienie przesyłanych za pomocą protokołu FTP bądź poczty elektronicznej. Tego rodzaju

architektura utrudnia prowadzenie analiz między różnymi obszarami. W związku z dużą liczbą

i różnorodnością stosowanych narzędzi o pokrywającej się funkcjonalności, problemem jest

zaplanowanie szkoleń i zarządzanie wiedzą specjalistyczną w ramach organizacji, a także integracja

wyników analiz. Taka sytuacja istotnie ogranicza możliwość wychwycenia zależności pomiędzy

danymi pochodzącymi z różnych badań.

Część problemów została opisana w podsumowaniu rozdziału 1.2.4. Pozostałe ograniczenia i problemy

przy pracach raportowo-analitycznych w JSP pracownicy merytoryczni GUS przedstawili w

następujących punktach:

a) Pozyskiwania danych



Jednym z poważniejszych problemów związanych z realizacją zadań raportowo-analitycznych przez

jednostki statystyki publicznej jest brak dostępu (dla analityków) do baz danych oraz sprawnie

funkcjonującego, jednolitego systemu hurtowni danych12.

b) Przygotowywanie zestawień tabelarycznych na danych z różnych dziedzin

Ze względu na różnorodność danych gromadzonych w JSP powstają trudności w przygotowaniu

zbiorczych informacji i analiz dotyczących wielu obszarów tematycznych, tworzonych w różnych

przekrojach (np. terytorialnym) i w długich szeregach czasowych.

c) Opracowywanie publikacji

Dane są przetwarzane w JSP w różnego rodzaju tablicach. Tablice te są niejednokrotnie bardzo

rozbudowane i różnią się między sobą przedstawionymi w nich klasyfikacjami i podziałami danych . Z

tego względu opracowywanie danych do publikacji czy informacji umieszczanych na stronie

internetowej odbywa się niejednokrotnie w sposób ręczny (np. kopiowanie liczb z plików, przepisywanie

informacji z dokumentów w formie papierowej). Wydłuża to czas opracowania danych i zmniejsza ich

dokładność.

d) Zachowania tajemnicy statystycznej13

Konieczność zachowania tajemnicy statystycznej wynikającej z ustawy o statystyce publicznej i innych

przepisów, utrudnia czasami zaspokajanie zapotrzebowania na dane zgłaszane przez odbiorców.

Wykonywanie niezbędnych agregacji w celu utajnienia danych jest zadaniem czasochłonnym, które

mogłoby zostać zautomatyzowane pod warunkiem opracowania odpowiedniej metodologii.

e) Weryfikacji danych

Dane pozyskiwane przez JSP przechodzą kontrolę na różnych etapach procesów zbierania danych,

przetwarzania i publikowania informacji. Kontrola ta dotyczy zarówno surowych danych pochodzących

z pojedynczego źródła, jak i agregatów. Trudnością jest sprowadzanie danych uzyskanych z różnych

źródeł do porównywalności oraz wskazanie informacji stanowiących punkt odniesienia dla

kontrolowanych danych (np. porównanie szeregów czasowych, porównania między województwami).

f) Tworzeniu elementów graficznych

Publikowane informacje są uzupełniane elementami graficznymi – wykresami, mapami, kartogramami,

które w sposób bardziej czytelny dla odbiorcy obrazują bieżącą bądź przewidywaną sytuację. Tworzenie

12 W projekcie SISP hurtownia ma być realizowana przez podsystemy HDS i PHD.13 Problem nakładania tajemnicy statystycznej ma być rozwiązany w podsystemie HDS.



tych elementów jest obecnie zadaniem dość czasochłonnym za względu na brak zdefiniowanych

standardów i metod szybkiej konwersji danych na inne sposoby wizualizacji.

g) Opracowywaniu danych na zamówienie

Ponieważ obecny portal GUS nie spełnia szeregu potrzeb odbiorców informacji, do GUS i JSP spływa

wiele zamówień na dane i opracowania. Realizacja tych zamówień jest dość uciążliwa ze względu na

konieczność opierania się przy jej sporządzeniu często na danych zawartych w naliczonych wcześniej

zestandaryzowanych tablicach. W przypadku braku zamawianych informacji (mimo ich występowania

na formularzach statystycznych) JSP zwracają się niejednokrotnie o ich naliczenie do CIS lub innego

dysponenta danych, co znacznie wydłuża i komplikuje proces.

2. Zakres zadań

Zadania do wykonania w niniejszym przetargu są zawarte w następujących Etapach:

Etap 1 – Analiza wymagań.

Etap 2 – Opracowanie Projektu technicznego infrastruktury sprzętowo–systemowo-narzędziowej

SWAiD.

Opracowanie Dokumentacji analityczno-projektowej w zakresie BDL.

Etap 3 – Budowa systemu: instalacja i konfiguracja infrastruktury sprzętowo–systemowo–narzędziowej.

Etap 4 – Opracowanie Dokumentacji analityczno–projektowej w zakresie pilotażowych obszarów

tematycznych: Handlu zagranicznego, Edukacji, Przedsiębiorstw niefinansowych.

Etap 5 – Wdrożenie, testowanie, szkolenie i odbiór pilotażowego BI – BDL.

Etap 6 – Wdrożenie, testowanie, szkolenie i odbiór pozostałych pilotażowych BI (Handlu

zagranicznego, Edukacji, Przedsiębiorstw niefinansowych).

Etap 7 – Asysta techniczna.

Zakłada się, że poszczególne Etapy i zadania w ramach etapu mogą być realizowane równolegle.

Zakłada się, że akceptację danego etapu warunkuje odebranie wszystkich produktów, w tym dokumentacji i

usług związanych z tym etapem, potwierdzone protokołem odbioru. Powodem odrzucenia odbioru etapu lub

usługi/dostawy realizowanej w jego ramach mogą być różnice w stosunku do założeń i ustaleń oraz

niekompletność etapu/usługi/dostawy.



Na wszystkich etapach tworzenia systemu wymagana jest współpraca z Zamawiającym polegająca między

innymi na informowaniu Zamawiającego o sposobach realizacji poszczególnych modułów systemu ze

szczególnym uwzględnieniem sposobów budowy poszczególnych pilotażowych BI.

Wszystkie etapy mają być wykonywane zgodnie z harmonogramem przedstawionym w załączniku nr 17 do

SIWZ – „Harmonogram”.

Poniżej przedstawiono opis zakresu zadań przewidzianych do realizacji w kolejnych etapach projektu.

3.1. Etap 1 – Analiza wymagań

2.1.1. Dokumentacja zarządcza

Wykonawca opracuje oraz uzgodni z Zamawiającym Metodykę Zarządzania Projektem zgodną z

Organizacją i zasadami zarządzania projektem, stanowiąca załącznik Nr 6 SIWZ.

2.1.2. Analiza wymagań

Wykonawca przeprowadzi analizę wymagań dla projektowanego i budowanego systemu oraz

uzgodni i przekaże do odbioru dokument Analiza wymagań, obejmujący co najmniej:

1) Wprowadzenie - opisujące cel ogólny i cele szczegółowe oraz zakres systemu,

2) Analizę potrzeb – opisującą m.in. wymagania użytkowników zebrane w trakcie ustaleń z

Zamawiającym,

3) Przypadki użycia – zawierające opis kluczowych czynności realizowanych w systemie,

4) Zestawienie aktorów, w tym podział użytkowników na grupy z przypisaniem ról i uprawnień,

5) Wstępną architekturę logiczną i techniczną – zawierającą opis architektury systemu, w tym

sposób komunikacji z systemami powiązanymi,

6) Opis niezbędnych uzupełnień w systemie w stosunku do bieżących zapisów w OPZ,

7) Zebranie, uszczegółowienie zapotrzebowania na raporty w pilotażowych BI z 4 obszarów

tematycznych (BDL, Handel zagraniczny, Edukacja, Przedsiębiorstwa niefinansowe),

8) Zaktualizowany opis wymagań funkcjonalnych systemu,

9) Zaktualizowany opis wymagań niefunkcjonalnych systemu,

10) Opis ograniczeń systemu,

11) Analizę wymagań sprzętowych określających minimalne i optymalne wymagania sprzętowe, z



uwzględnieniem platformy sprzętowej, którą dysponuje Zamawiający,

12) Opis koncepcji budowy i wdrożenia systemu,

13) Opis niezbędnej funkcjonalności w systemach powiązanych.

2.2. Etap 2 – Opracowanie projektu technicznego infrastruktury sprzętowo –

systemowo – narzędziowej. Opracowanie dokumentacji analityczno projektowej

w zakresie BDL.

Wykonawca opracuje, uzgodni z Zamawiającym i przekaże do odbioru dokumenty:

Projekt techniczny infrastruktury sprzętowo–systemowo–narzędziowej SWAiD i

Dokumentację analityczno-projektową w zakresie BDL. Dokumenty zostaną opracowane na

podstawie wyników z Etapu 1.

Projekt techniczny infrastruktury sprzętowo–systemowo–narzędziowej SWAiD będzie zawierał co

najmniej:

1) podział logiczny systemu na moduły,

2) zasady integracji poszczególnych modułów oraz opis powiązań pomiędzy poszczególnymi

modułami wraz z metodami ich komunikacji,

3) architekturę infrastruktury sprzętowo–systemowo-narzędziowej z uwzględnieniem Środowiska

produkcyjnego oraz Środowiska testowo-rozwojowego. Architektura sprzętowo-

systemowa ma być uzgodniona z Zamawiającym,

4) szczegółowy opis architektury sprzętowej, systemowej i narzędziowej wraz z ich planowaną

konfiguracją (uwzględniającą Środowisko produkcyjne oraz Środowisko testowo-

rozwojowe) z wykorzystaniem istniejącej infrastruktury teleinformatycznej

Zamawiającego,

5) opis proponowanego systemu zabezpieczeń (np. backup),

6) opis grup użytkowników i ich uprawnień uwzględniający wdrażane w ramach systemu obszary

tematyczne,

7) szczegółową specyfikację składników infrastruktury sprzętowo-systemowo-narzędziowej,

8) zweryfikowany i uszczegółowiony harmonogram Budowy systemu – instalacji i konfiguracji

infrastruktury sprzętowo – systemowo – narzędziowej obejmujący podział pracy na zadania



techniczne (specyfikacja zadań) wraz z ich opisem,

Dokumentacja analityczno-projektowa w zakresie BDL będzie zawierała co najmniej:

1) projekt modeli struktur danych utworzonych dla pilotażowego BI z obszaru tematycznego

BDL,

2) opis zawartości repozytorium SWAiD (dla BDL),

3) zweryfikowany i uszczegółowiony harmonogram Wdrożenie, testowanie i odbiór

pilotażowego BI – BDL obejmujący podział pracy na zadania wraz z ich opisem.

Dokumenty Projekt techniczny infrastruktury sprzętowo–systemowo–narzędziowej i Dokumentacja

analityczno-projektowa w zakresie BDL muszą opisywać wszystkie moduły systemu SWAiD.

Utworzone dokumenty powinny jasno określać, w jaki sposób możliwa będzie dalsza rozbudowa

systemu. Rozbudowa rozumiana jest jako dodawanie nowych obszarów tematycznych: nowych

modeli struktur danych, szablonów raportów, jak również nowych funkcjonalności w modułach.

Zakłada się, że dokumentacja Etapu 2 zostanie przekazana Zamawiającemu w terminie określonym

harmonogramem wdrożenia. Powodem odrzucenia dokumentacji w całości lub w części mogą być

braki w zawartości dokumentu, błędy merytoryczne jak i usterki językowe zmieniające sens zapisu.

Zatwierdzony Projekt techniczny infrastruktury sprzętowo–systemowo–narzędziowej i

Dokumentacja analityczno-projektowa w zakresie BDL będą podstawą realizacji kolejnych etapów.

2.3. Etap 3 – Budowa systemu – instalacja i konfiguracja infrastruktury

sprzętowo – systemowo – narzędziowej.

W ramach etapu wykonawca wykona następujące czynności dla Środowiska produkcyjnego oraz

testowo-rozwojowego w siedzibie Zamawiającego:

1) Zainstaluje, skonfiguruje infrastrukturę sprzętowo–systemowo–narzędziową na sprzęcie

Zamawiającego. Dostarczy i wdroży dodatkową infrastrukturę sprzętową i systemową

zgodnie z załącznikiem nr 1 do OPZ – „Opis infrastruktury sprzętowo-programowej

dedykowanej przez zamawiającego”, w przypadku gdy będzie potrzebował dodatkowej

infrastruktury do zbudowania systemu.

2) Dostarczy oprogramowanie narzędziowe wraz z odpowiednimi licencjami niezbędnymi do

realizacji poszczególnych obszarów logicznych SWAiD.



3) Zbuduje, zainstaluje i skonfiguruje moduły systemu SWAiD w podziale logicznym na

SWAiD_wew i SWAiD_zew, w tym:

a. Realizację Modułu udostępniania,

b. Realizację Serwera Raportów,

c. Realizację Modułu logicznych struktur danych,

d. Realizację Modułu administrowania,

e. Budowę Repozytorium SWAiD.

f. Budowę interfejsów do podsystemów zewnętrznych.

4) Przygotuje procedury bezpieczeństwa.

5) Przygotuje procedury backupu.

6) Przeprowadzi konfigurację stacji roboczych użytkowników podsystemu, jeśli okaże się to

konieczne, we wskazanych przez Zamawiającego lokalizacjach GUS/CIS/US, umożliwiając

dostęp do systemu.

7) Przeniesie na Zamawiającego prawa własności oraz prawa autorskie na wytworzone w ramach

wdrożenia podsystemu oprogramowanie14 (kod źródłowy, kod wykonywalny) oraz

Dokumentację projektową. Nie dotyczy praw autorskich na przekazane licencje

oprogramowania.

8) Utworzy konta dla grup użytkowników i nada im odpowiednie uprawnienia zgodnie z

Projektem technicznym oraz skonfiguruje co najmniej jednego użytkownika dla każdej grupy.

9) Przekaże dokument potwierdzający realizację usług: Raport z instalacji i konfiguracji

infrastruktury sprzętowo–systemowo–narzędziowej.

10) Przekaże Dokumentację powykonawczą infrastruktury sprzętowo–systemowo–

narzędziowej zawierającą co najmniej:

a. Uaktualniony Projekt techniczny infrastruktury sprzętowo–systemowo–narzędziowej

SWAiD.

b. Dokumentację administratora infrastruktury sprzętowo-systemowo-narzędziowej

zawierającą informacje o czynnościach, które zostały wykonane w ramach etapu Budowa

systemu, oraz zawierającą procedury rozwiązywania sytuacji szczególnych i awaryjnych

14 Tutaj oprogramowanie aplikacyjne.



infrastruktury sprzętowo-systemowo-narzędziowej. Dokument ma zawierać procedury oraz

informacje umożliwiające dalszą samodzielną eksploatacje systemu.

Budowa systemu odbywać się będzie w siedzibie Zamawiającego.

2.4. Etap 4 – Opracowanie dokumentacji analityczno–projektowej w zakresie pilotażowych obszarów tematycznych: Handlu zagranicznego, Edukacji, Przedsiębiorstw niefinansowych.

Wykonawca opracuje, uzgodni z Zamawiającym i przekaże do odbioru Dokumentację

analityczno– projektową w zakresie pilotażowych obszarów tematycznych: Handlu

zagranicznego, Edukacji, Przedsiębiorstw niefinansowych. Dokument zostanie opracowany na

podstawie wyników z Etapu 1 i obejmować powinien co najmniej:

1) projekt modeli struktur danych utworzonych dla pilotażowych BI z obszarów tematycznych:

Handlu zagranicznego, Edukacji, Przedsiębiorstw niefinansowych,

2) opis zawartości repozytorium SWAiD (dla Handlu zagranicznego, Edukacji, Przedsiębiorstw

niefinansowych),

3) zweryfikowany i uszczegółowiony harmonogram Wdrożenie, testowanie i odbiór pozostałych

pilotażowych BI (Handlu zagranicznego, Edukacji, Przedsiębiorstw niefinansowych)

obejmujący podział pracy na zadania wraz z ich opisem.

Dokumentacja analityczno – projektowa w zakresie pilotażowych obszarów tematycznych: Handlu

zagranicznego, Edukacji, Przedsiębiorstw niefinansowych musi opisywać wszystkie moduły

systemu SWAiD.

Zakłada się, że dokumentacja Etapu 4 zostanie przekazana Zamawiającemu w terminie określonym

harmonogramem wdrożenia. Powodem odrzucenia dokumentacji w całości lub w części mogą być

braki w zawartości dokumentu, błędy merytoryczne jak i usterki językowe zmieniające sens zapisu.

Zatwierdzona Dokumentacja analityczno – projektowa w zakresie pilotażowych obszarów

tematycznych: Handlu zagranicznego, Edukacji, Przedsiębiorstw niefinansowych będzie podstawą

realizacji kolejnych etapów.

2.5. Etap 5 – Wdrożenie, testowanie, szkolenie i odbiór pilotażowego BI – BDL.

W ramach etapu wykonawca przeprowadzi dla Środowiska produkcyjnego oraz testowo-

rozwojowego:



Wdrożenie:

1. implementacje pilotażowego BI - Banku Danych Lokalnych.

Wdrożenie systemu ma odbyć się w pełnym zakresie funkcjonalnym umożliwiającym

użytkownikom samodzielną pracę z systemem oraz jego administrowanie. Wykonawca zobowiązany

jest do przeprowadzenia wdrożenia systemu w taki sposób, aby na każdym jego etapie zachowana

była ciągłość działania systemu i świadczonych przez niego usług. Wdrożenie systemu będzie

realizowane w następującej kolejności: (1) - w środowisku testowo-rozwojowym w siedzibie

Zamawiającego, (2) - w środowisku produkcyjnym w siedzibie Zamawiającego.

Testowanie.

W ramach testów wykonawca:

1) Przygotuje i uzgodni z Zamawiającym Plan testów obejmujący co najmniej:

a) zakres i harmonogram testów,

b) wymagania dotyczące środowiska testowego,

c) listę proponowanych scenariuszy testowych,

d) scenariusze testowo-rozwojowe obejmujące m.in.:

o testy modułów systemu SWAiD_zew w tym testy:

Modułu udostępniania,

Serwera raportów,

Modułu logicznych struktur danych,

Repozytorium SWAiD (Bazy modeli i/lub struktur wielowymiarowych, Bazy szablonów raportów i dashboardów),

o testy wydajnościowe systemu,

o testy wydajnościowe SWAiD_zew uwzględniające dużą liczbę jednoczesnych użytkowników,15

o testy bezpieczeństwa systemu w tym podatność na ataki typu DoS.

e) zbiory i metadane testowe,

f) informację na temat wymaganego zaangażowania przedstawicieli Zamawiającego,

2) Przygotuje przy współudziale Zamawiającego środowisko testowo-rozwojowe, które będzie

wykorzystane również do przeprowadzenia testów akceptacyjnych i integracyjnych,

15 Testy wydajnościowe muszą się odbywać na środowisku produkcyjnym.



3) Przygotuje i przeprowadzi przy współudziale Zamawiającego testy akceptacyjne systemu

zgodnie z uzgodnionymi scenariuszami testowymi,

4) Przygotuje i przeprowadzi przy współudziale Zamawiającego testy integracyjne systemu


5) Dostarczy następującą dokumentację:

a) Raport z testów akceptacyjnych,

b) Raport z testów integracyjnych,

c) Uaktualniony dokument: Dokumentacja analityczno-projektową w zakresie BDL,

d) Dokumentację administratora oprogramowania aplikacyjnego,

e) Dokumentację użytkownika oprogramowania aplikacyjnego,

Szkolenie

Wykonawca przygotuje i przeprowadzi szkolenia dla administratorów, architektów danych,

użytkowników raportowych zaawansowanych i użytkowników raportowych zgodnie z zasadami

określonymi w rozdziale 2.8.

Odbiór

Dostarczy dokument: Dokumentacja powykonawcza oprogramowania aplikacyjnego, w tym

kody źródłowe wykonanego w ramach utworzenia pilotażowego BI – BDL.

Przeniesie na Zamawiającego prawa własności oraz prawa autorskie na wytworzone w ramach

wdrożenia podsystemu oprogramowanie16 (kod źródłowy, kod wykonywalny).

Pozytywne zakończenie testów, szkoleń i odbiór wszystkich dokumentów z nimi związanych

skutkuje podpisaniem protokołu odbioru.

2.6. Etap 6 – Wdrożenie, testowanie, szkolenie i odbiór pozostałych pilotażowych BI (Edukacji, Handlu zagranicznego, Przedsiębiorstw niefinansowych).

W ramach etapu wykonawca przeprowadzi dla Środowiska produkcyjnego oraz testowo-

rozwojowego:

Wdrożenie:




1. implementacje pilotażowego BI - Handlu zagranicznego,

2. implementacje pilotażowego BI - Edukacji,

3. implementacje pilotażowego BI - Przedsiębiorstw niefinansowych.

Wdrożenie systemu ma odbyć się w pełnym zakresie funkcjonalnym umożliwiającym

użytkownikom samodzielną pracę z systemem oraz jego administrowanie. Wykonawca zobowiązany

jest do przeprowadzenia wdrożenia systemu w taki sposób, aby na każdym jego etapie zachowana

była ciągłość działania systemu i świadczonych przez niego usług. Wdrożenie systemu będzie

realizowane w następującej kolejności: (1) - w środowisku testowo-rozwojowym w siedzibie

Zamawiającego, (2) - w środowisku produkcyjnym w siedzibie Zamawiającego.

Testowanie.

W ramach testów wykonawca:

1) Przygotuje i uzgodni z Zamawiającym Plan testów obejmujący co najmniej:

a) zakres i harmonogram testów,

b) wymagania dotyczące środowiska testowego,

c) listę proponowanych scenariuszy testowych,

d) scenariusze testowe obejmujące m.in.:

o testy modułów SWAiD_wew i SWAiD_zew, w tym testy:

Modułu udostępniania,

Serwera raportów,

Modułu logicznych struktur danych,

Repozytorium SWAiD (Bazy modeli i/lub struktur wielowymiarowych, Bazy szablonów raportów),

o testy wydajnościowe systemu,

o testy wydajnościowe SWAiD_zew uwzględniające dużą liczbę jednoczesnych użytkowników,17

e) zbiory i metadane testowe,

f) informację na temat wymaganego zaangażowania przedstawicieli Zamawiającego,

2) Przygotuje przy współudziale Zamawiającego środowisko testowo-rozwojowe, które będzie

wykorzystane również do przeprowadzenia testów akceptacyjnych i integracyjnych,

17 Testy wydajnościowe muszą się odbywać na środowisku produkcyjnym.



3) Przygotuje i przeprowadzi przy współudziale Zamawiającego testy akceptacyjne systemu


4) Przygotuje i przeprowadzi przy współudziale Zamawiającego testy integracyjne systemu


5) Dostarczy następującą dokumentację:

a) Raport z testów akceptacyjnych,

b) Raport z testów integracyjnych,

c) Uaktualniony dokument: Dokumentacja analityczno-projektową w zakresie Handlu

zagranicznego, Edukacji, Przedsiębiorstw niefinansowych.

d) Dokumentację administratora oprogramowania aplikacyjnego,

e) Dokumentację użytkownika oprogramowania aplikacyjnego.

Szkolenie

Wykonawca przygotuje i przeprowadzi szkolenia dla architektów danych, użytkowników

raportowych zaawansowanych i użytkowników raportowych zgodnie z zasadami określonymi w

rozdziale 2.8.

Odbiór

Dostarczy dokument: Dokumentacja powykonawcza oprogramowania aplikacyjnego, w tym kody

źródłowe wykonanego w ramach utworzenia pilotażowych BI –Handlu zagranicznego, Edukacji,

Przedsiębiorstw niefinansowych.

Przeniesie na Zamawiającego prawa własności oraz prawa autorskie na wytworzone w ramach

wdrożenia podsystemu oprogramowanie18 (kod źródłowy, kod wykonywalny).

Pozytywne zakończenie testów, szkoleń i odbiór wszystkich dokumentów z nimi związanych skutkuje

podpisaniem protokołu odbioru.

2.7. Etap 7 – Asysta techniczna

Wykonawca będzie świadczył na rzecz Zamawiającego usługi Asysty Technicznej zgodnie z zasadami

określonymi w załączniku Nr 8 SIWZ.




2.8. Szkolenia

W ramach realizacji zamówienia wykonawca zobowiązany będzie do przygotowania i

przeprowadzenia szkoleń dla administratorów, architektów danych, użytkowników raportowych

zawansowanych i użytkowników raportowych.

Wykonawca zapewni 3-dniowe szkolenie dla administratorów (5 pracowników CIS/GUS/US

Warszawa).

Wykonawca zapewni szkolenia we wskazanych obszarach tematycznych dla liczby osób określonych w

tabeli (w nawiasie liczba pracowników spoza GUS/CIS/US Warszawa):

Obszar tematyczny

Architekci danych – szkolenie 3-dniowe

Użytkownicy raportowi

zaawansowani – szkolenie 3-dniowe

Użytkownicy raportowi – szkolenie 1-dniowe

BDL 6 (2) 14 (4) 13 (3)

Edukacja 3 (1) 8 (3) 6 (2)

Przedsiębiorstwa niefinnasowe 7 (2) 22 (4) 13 (3)

Handel zagraniczny 3 (1) 11 (3) 9 (2)

Zamawiający wymaga, by 1 dzień szkolenia obejmował 8-godzinne szkolenie z przerwami na posiłki.

Przeprowadzone szkolenia powinny obejmować zagadnienia użytkowania oprogramowania

narzędziowego oraz aplikacyjnego19 składającego się na wdrożony system.

Szkolenia mają obejmować taki zakres, aby pracownicy Zamawiającego, po ich przebyciu, byli w stanie

samodzielnie rozbudowywać system na przykład o kolejne obszary tematyczne, w tym tworzyć modele

danych oraz szablony raportów, dashboardy i raporty.

1. W ramach Przygotowania szkoleń wykonawca zobowiązany będzie w szczególności do:

19 Przez oprogramowanie aplikacyjne rozumie się tutaj pracę programistyczne wykonane przez wykonawcę w ramach implementacji pilotażowych BI (w tym tworzenie modeli danych, tworzenie szablonów raportów/dashboardów, pliki konfiguracyjne).



a) Opracowania Harmonogramu szkoleń,

b) Opracowania Dokumentacji szkoleniowej, która powinna zawierać następujące elementy:

o Zakres i agendę szkolenia,

o Termin i miejsce szkolenia,

o Profil uczestnika szkolenia,

o Dokumentację szkoleniową dla uczestnika – użytkownika,

o Dokumentację szkoleniową dla uczestnika – administratora.

Zakres, agenda i termin szkolenia muszą uzyskać akceptację Zamawiającego.

Dokumentacja szkoleniowa musi być przygotowana w języku polskim oraz udokumentowana

w postaci elektronicznej w jednym z wymienionych formatów: PDF, RTF, DOC, ODF

(umożliwiających wydruk dokumentów) i przekazana Zamawiającemu na płycie CD lub DVD

c) Zapewnienia materiałów szkoleniowych, w tym Dokumentacji szkoleniowej

(Dokumentacji administratora i Dokumentacji użytkownika) w ilości odpowiadającej

liczbie uczestników. Zapewnienia sal wykładowych z odpowiednią dla przeprowadzenia

szkolenia infrastrukturą,

d) Przygotowania odpowiednich rozwiązań teleinformatycznych na potrzeby Przeprowadzenia

szkoleń wraz z zapewnieniem ich obsługi na okres szkoleń.

2. W ramach Przeprowadzenia szkoleń wykonawca:

a) Zapewni instruktorów szkolących.

b) Zapewni sale wykładowe z odpowiednią dla przeprowadzenia szkoleń infrastrukturą

(szkolenia powinny odbyć się w Warszawie, inna lokalizacja szkoleń wymaga

zatwierdzenia przez Zamawiającego).

c) Zapewni każdemu uczestnikowi szkolenia samodzielne stanowisko pracy, napoje w czasie

przerw oraz posiłek (obiad)

d) Zapewni zakwaterowanie w pokojach 2-osobowych wraz z wyżywieniem w przypadku

szkoleń więcej niż 1-dniowych dla pracowników spoza GUS/CIS/US Warszawa.

e) Przeszkoli wskazane przez Zamawiającego osoby.



2.9. Pomoc techniczna

W ramach Pomocy Technicznej wykonawca udzielał będzie pomocy Administratorom Technicznym Zamawiającego. Pomoc techniczna polegać będzie na odpowiadaniu na pytania Administratorów Technicznych Zamawiającego dotyczące problemów związanych z funkcjonowaniem, obsługą, eksploatacją Systemu. Pomoc udzielana będzie telefonicznie, e-mailem maksymalnie 5 Administratorom wskazanym na piśmie przez Zamawiającego.

2.10. Asysta techniczna

Wykonawca będzie świadczył usługi Asysty technicznej na zasadach określonych w załączniku nr 8 do SIWZ – „Asysta techniczna”

2.11. Gwarancja

Wykonawca będzie świadczył usługi gwarancyjne na zasadach określonych w załączniku nr 7 do SIWZ – „Warunki świadczenia usług gwarancyjnych”



3. Specyficzne wymagania

3.1. Wymagania funkcjonalne

3.1.1. Ogólne

Identyfikator W.01.001 Status: Obligatoryjne

System ma być logicznie podzielony na dwa obszary SWAiD_wew i SWAiD_zew.


SWAiD_wew ma być zaawansowanym systemem raportowym dla użytkowników wewnętrznych, komunikujących się poprzez przeglądarkę WWW w sieci Intranet.


SWAiD_zew ma być systemem raportowym dla użytkowników zewnętrznych komunikujących się poprzez przeglądarkę WWW w sieci Internet.


System ma spełniać wymagania opisane w punktach od 1.3.2 do 1.3.7.


Moduły systemu mają być budowane w oparciu o standardowe narzędzia BI.


System ma wspierać podprocesy informatyczne z procesów Analizy danych i Udostępniania danych zawartych w modelu GSBPM opisane w punkcie 1.3.1.


System musi zapewniać możliwość utworzenia i obsługi Repozytorium SWAiD zawierającego: Bazę modeli i/lub struktur wielowymiarowych, Metadane SWAiD oraz Bazę szablonów raportów i dashboardów.




SWAiD_wew musi komunikować się z innymi systemami Systemu Informacyjnego Statystyki Publicznej, takimi jak: AD, SMS, HDS, PHD, SPDS.


SWAiD_zew musi komunikować się z innymi systemami Systemu Informacyjnego Statystyki Publicznej, takimi jak: SMS, PHD, SPI.


System ma być fizycznie podzielony na dwa obszary SWAiD_wew i SWAiD_zew w warstwie prezentacji.

3.1.2. Moduł Zarządzania strukturami logicznymi danych


System musi zapewnić dostęp do danych z HDS, PHD i operacyjnych baz danych SPDS zarówno na poziomie danych jednostkowych jak i agregatów.


System musi umożliwiać łączenie kilku źródeł danych z powiązanych podsystemów SISP.


System musi umożliwiać wykorzystanie jako źródła danych baz dostępnych za pomocą interfejsu JDBC, ODBC lub innych.


System musi pobierać metadane (między innymi: zmienne, klasyfikacje) z SMS20 lub HDS , PHD, SPDS.


System musi umożliwiać definiowanie obiektów logicznych na bazie fizycznych struktur danych.


20 Jeśli do HDS, PHD, SPDS będą załadowane dane wraz z powiązanymi metadanymi to system musi pobierać metadane bezpośrednio z tych systemów, a nie z SMS.



System musi umożliwiać tworzenie powiązań pomiędzy obiektami logicznymi a strukturami danych.


System musi umożliwiać tworzenie hierarchii wymiarów.


System musi umożliwiać liczenie dynamik, np. okres bieżący do poprzedniego okresu, okres bieżący do analogicznego okresu roku poprzedniego.


System musi umożliwiać liczenie wskaźników na wszystkich poziomach agregacji opartych o przyjęte w statystyce klasyfikacje np. NTS, PKD.

Identyfikato

r

W.02.010 Status: Obligatoryjne

System musi umożliwiać wykonywanie operacji przetwarzania danych takich jak: tworzenie agregatów, łączenie/dzielenie zbiorów, sortowanie, klauzule warunkowe, tworzenie wyliczanych zmiennych, konwersje typów danych, operacje CASE, SPLIT, JOIN na danych.


System musi umożliwiać definiowanie i zapisywanie pól obliczeniowych (wtórnych zmiennych).


System musi zapewniać obsługę zmiany klasyfikacji w czasie. Tzn. jeśli będzie wykonywany raport dla określonego szeregu czasowego np. 2008-2011 to wymiar terytorialny ma być brany dla stanów w latach 2008-2011 z uwzględnieniem zmian w układzie jednostek przestrzennych wprowadzonych w tym okresie.


System musi umożliwiać import danych z formatów dbf, xls, xml, csv.




System musi umożliwiać opis modelu danych następującymi metadanymi: - nazwa,- przynależność do grupy, podgrupy,- informacje o danych jakie zawiera,- data wykonania,- autor

3.1.3. Moduł Przygotowywania Raportów


Narzędzie do przygotowywania raportów musi mieć jako interfejs przeglądarkę WWW dostępną w sieci Intranet.


System musi umożliwiać wybór modeli danych (utworzonych wcześniej w module Zarządzania strukturami logicznymi danych) do tworzenia szablonów raportów.


System musi umożliwiać zmianę źródła danych szablonu raportu.


System musi umożliwiać korzystanie z metadanych (między innymi zmiennych, klasyfikacji) powiązanych z danymi na etapie tworzenia modeli danych. Użytkownika ma widzieć zamiast surowych nazw zmiennych z bazy opisujące je nazwy z metadanych.


System musi umożliwiać tworzenie i edycję szablonów raportów parametryzowanych.


System musi umożliwiać tworzenie i edycję szablonów raportów konstruowanych.




System musi umożliwiać tworzenie szablonów raportów z zagnieżdżonymi wymiarami.


System musi umożliwiać definiowanie filtrów, parametrów (np. wybór z listy, zakres od-do, mniejsze/większe od zadanej wartości, różne kombinacje kryteriów za pomocą operatorów „lub”, „i”, ”nie”) w szablonach raportów.


System musi umożliwiać tworzenie agregatów danych (np. COUNT, SUM, AVERAGE, MIN, MAX, MEDIANA), wykonywanie transformacji danych, operacji matematycznych, logicznych i warunkowych.


System musi umożliwiać przedstawianie danych w postaci struktur procentowych możliwie dowolnie określanych.


System musi umożliwić zmianę domyślnych parametrów szablonów raportu.


System musi umożliwiać tworzenie szablonów raportów zawierających podsumowania częściowe i całkowite, swobodnie ustawiane na początku, końcu lub jako podsumowanie dowolnego wymiaru.


System musi umożliwiać umieszczanie dowolnych elementów (tekstów statycznych, wartości pól bazy danych lub wartości obliczonych na podstawie pól bazy danych) w dowolnych miejscach w generowanym szablonie raportu.


System musi umożliwić sortowanie danych na raporcie wg dowolnej kombinacji prezentowanych wartości.




System musi pozwalać na dodawanie opisów do szablonów raportów.


System musi umożliwić dodawanie gotowych obiektów graficznych do szablonów raportów.


System musi zapewniać obsługę wielojęzyczności (minimum stanowi język polski i angielski) na poziomie tworzenia szablonu raportu.


System musi umożliwiać tworzenie tabel przestawnych.


System musi pozwalać na formatowanie, kopiowanie szablonów raportów.


System musi pozwalać na zmianę nazw szablonów raportów.


System musi umożliwiać tworzenie i edycję dashboardów (zawierających szablony raportów).


System musi umożliwiać przechowywanie szablonów raportów i dashboardów w repozytorium SWAiD.


System musi umożliwiać hierarchiczne, tematyczne grupowanie szablonów raportów, dashboardów .




System musi umożliwiać opis szablonu raportu, dashboardu następującymi metadanymi: - nazwa,- przynależność do grupy, podgrupy,- rodzaj (raport parametryzowany, raport konstruowany, dashboard) ,- informacje o danych jakie zawiera,- informacje o formach prezentacji (zestawienie tabelaryczne, wykres, mapa…),- data wykonania,- autor


System musi umożliwić tworzenie i edycję obiektów raportu, w tym modyfikacje nagłówka oraz stopki raportu.


System musi umożliwić wybór szablonu raportu dostępnego w repozytorium.


System musi umożliwić przypisanie użytkowników, grup do szablonów raportu, dashboardów.


System musi umożliwiać dystrybucję raportów do grup odbiorców.


System musi umożliwiać generowanie wykresów: Słupkowy, Kołowy, Liniowy, Słupkowo-liniowy, Słupkowy postępów, Punktowy, Radarowy, Schodkowy, Bąbelkowy, Stożkowy, walcowy, Piramida populacyjna,

na podstawie danych wybranych dla raportu tabelarycznego oraz ich dynamiczną zmianę po zmianie zakresu lub wartości danych.



Identyfikator W.03.030 Status: Dodatkowe

System powinien umożliwiać generowanie wykresów: Pudełkowy z zaznaczonym minimum, maksimum i odchyleniem standardowym, Histogram.


System musi umożliwić pokazywanie lub ukrywanie wartości liczbowych na wykresach.


System musi posiadać możliwość formatowania wykresu (zmiana kolorów, położenia znaczników, skali, etykiet, opisów).


System powinien umożliwić tworzenie wykresów animowanych z możliwością obserwacji zmian w czasie.


System musi umożliwić zmianę położenia tabel i wykresów i innych elementów na dashboardach.


System musi umożliwiać łączenie raportów tabelarycznych i wykresów z opisami (pobranymi z systemów SMS, HDS, PHD).


Przy definiowaniu szablonu raportu system musi umożliwiać opcjonalność wyświetlania zmiennej jako opisu/etykiety, kodu lub jednego i drugiego razem.


System musi zapewnić prezentację danych na mapach geograficznych: tworzenie kartogramów i kartodiagramów, w układzie terytorialnym opartym na klasyfikacji NTS.




System powinien zapewnić dobór skali kolorów, z opcjonalnym wyświetlaniem nazwy jednostki i wartości danych na mapach geoprzestrzennych.


System musi zapewnić wybór okresu, zakresu przestrzennego i informacyjnego prezentowanego na mapach geoprzestrzennych.


System powinien posiadać zoom tj. automatyczne pojawianie się/ukrywanie jednostek niższego/wyższego poziomu na mapach w zależności od skali przybliżenia.


System musi posiadać możliwość exportu kartogramów i kartodiagramów do formatów plików graficznych.


System ma umożliwiać eksport tytułów raportów wraz z jego przyporządkowaniem do podgrupy, grupy tematycznej do postaci xml.


System powinien umożliwiać obsługę wyświetlania wierszy zerowych


System powinien zapewniać możliwość wprowadzania symboli tekstowych (np. #, x, .) w miejsce danych wyłączonych z publicznego udostępnienia (utajnionych).

3.1.4. Moduł Udostępniania informacji


System musi umożliwiać publikowanie szablonów raportów, dashboardów na portalu BI.




System musi udostępnić przeglądanie listy zdefiniowanych pogrupowanych hierarchicznie raportów i dashboardów.


System musi pozwalać na sortowanie listy raportów wg atrybutów, które ją opisują.


System musi umożliwiać prezentowanie raportów w formacie HTML w tym zgodnie z najnowszymi technologiami.


System musi umożliwiać odświeżanie raportów.


System musi umożliwić drążenie (drill-down) i agregację (drill-up) danych w raportach oraz pozwalać użytkownikom na zmianę w trakcie analizy jej kierunku.


System musi umożliwić eksport raportu do postaci HTML, PDF, XLS.


System musi realizować wykonanie tabeli przestawnej.


System musi umożliwiać generowanie raportów tabelarycznych, w tym z zagnieżdżonymi wymiarami.


System musi umożliwić wydruk raportów.


System musi umożliwić eksport kartogramów i kartodiagramów do formatów plików graficznych.




System powinien umożliwić blokadę główki lub boczku podczas przeglądania raportu, w przypadku obszernych raportów tabelarycznych.


System powinien umożliwić ustawienie liczby kolumn i wierszy przy przeglądaniu zawartości tabeli na ekranie.


System powinien umożliwić podpowiedź kontekstową (dymki, linki).


System musi zapewniać obsługę wielojęzyczności (minimum stanowi język polski i angielski).


System musi posiadać mechanizmy szybkiego i równoległego wykonywania raportów, pod kątem optymalizacji czasu odpowiedzi i dużej liczby użytkowników.


Przy prezentacji danych na mapach, System musi umożliwiać wybór z mapki obiektów podziału administracyjnego (regionu, województwa, podregionu, powiatu, gminy) do analizy np. gmina i jej sąsiedzi.

3.1.5 Moduł administrowania zasobami środowiska SWAiD


Moduł Administrowania musi umożliwiać zarządzanie pozostałymi modułami SWAiD.


System musi umożliwiać tworzenie i grupowanie użytkowników oraz nadawanie im uprawnień ze względu na wykonywane przez nich czynności np. tworzenie logicznych modeli danych, raportów, dashboardów.




System musi umożliwiać nadawanie i zmienianie praw dostępu do logicznych struktur danych i wydzielonych obszarów metadanych poszczególnym użytkownikom lub grupom użytkowników.


System musi korzystać z uprawnień nadanych w systemach zarządzania bazami danych (HDS, PHD, SPDS).


System musi umożliwiać monitorowanie pracy poszczególnych modułów środowiska.

3.1.6. pilotażowe BI


Moduły systemu muszą umożliwiać wdrożenie pilotażowych BI z obszarów tematycznych takich jak BDL, Handel zagraniczny, Edukacja, Przedsiębiorstwa niefinansowe.


Wymagania odnośnie poszczególnych obszarów tematycznych wraz z makietami raportów (lub ich opisem) do wykonania są przedstawione w załącznikach: _BDL, _HZ, _E, _PN.


Produkty przedstawione w załącznikach _BDL, _HZ, _E, _PN z poszczególnych obszarów tematycznych mogą ulegać zmianie podczas implementacji systemu.


System musi pozwalać na łatwą rozbudowę o nowe obszary tematyczne w tym tworzenie nowych modeli danych i szablonów raportów oraz ich udostępnianie w oparciu o zasoby własne GUS i innych jednostek statystyki publicznej.

3.2. Wymagania niefunkcjonalne

3.2.1. Używalność / Ergonomia

Identyfikator WN.01.001 Status: Obligatoryjne

System ma być dostępny za pomocą przeglądarki internetowej, w szczególności Internet Explorer w wersjach 7.0 i nowszych, Mozilla Firefox w wersjach 14.0 i nowszych oraz Chrome 20.0 i wyższe.



System ma poprawnie współpracować z w/w przeglądarkami dla różnych rozdzielczości ekranu.


System ma być wyposażony w funkcjonalny i przyjazny interfejs użytkownika umożliwiający jednolity dostęp do poszczególnych komponentów systemu.


System będzie mieć interfejs w języku polskim i angielskim. Dotyczy to między innymi komunikatów, interfejsu użytkownika, plików pomocy.


Moduł przygotowywania raportów i udostępniania informacji musi zapewniać obsługę wielojęzyczności (minimum stanowi język polski i angielski).


Projekt techniczny ma być dostarczony co najmniej w jednym z wymienionych formatów: PDF, RTF, DOC, ODF i przekazana na płycie CD lub DVD oraz wydrukowana w jednym egzemplarzu.


System ma być opatrzony polskojęzyczną instrukcją obsługi opisującą szczegółowo zarówno aspekty techniczne (instalację, konfigurację, wymagane komponenty) oraz funkcjonalne wszystkich elementów podsystemu z podziałem na poszczególne części składowe oraz grupy użytkowników (oddzielna instrukcja dla administratorów systemu oraz użytkowników poszczególnych modułów).


Instrukcja obsługi ma być dostarczona co najmniej w jednym z wymienionych formatów: HTML, CHM (Windows Help), PDF, RTF, DOC, ODF i przekazana na płycie CD lub DVD oraz wydrukowana w jednym egzemplarzu.


System będzie wyposażony w pomoc zawierającą wyszukiwarkę i indeks wyrażeń.




System ma wykorzystywać symbole i pojęcia, które są intuicyjnie zrozumiałe przez społeczność użytkowników.

Identyfikator WN.01.010 Status: Dodatkowe

System nie powinien podczas dostępu do żadnej z funkcji wymagać podania informacji niezbędnych do uwierzytelnienia od osób już uwierzytelnionych w tym samym systemie lub w domenie Windows.


System musi uniemożliwiać wpisywanie nieprawidłowych danych, w szczególności sprawdzać typy wprowadzanych danych i parametrów.


System będzie zbudowany w oparciu o co najmniej architekturę trójwarstwową z wyróżnieniem warstwy: danych21, aplikacji oraz prezentacji.


Wykonawca musi zrealizować podsystem tak, aby informował użytkowników o przyczynie niepowodzenia w komunikacji między poszczególnymi komponentami/modułami podsystemu Informacje o problemach podczas komunikacji oraz przyczynie niepowodzenia muszą być gromadzone w rejestrze oraz przedstawiane użytkownikom w postaci alarmów/komunikatów.


System musi umożliwiać zmianę wielkości czcionki bez zmiany układu widoku.

3.2.2. Bezpieczeństwo


SWAiD_wew ma umożliwiać uwierzytelnianie i autoryzację użytkowników na podstawie informacji przechowywanej w Active Directory Statystyki Publicznej .


System ma umożliwiać uwierzytelnianie użytkowników za pomocą unikatowego identyfikatora

21 Warstwę danych reprezentują podsystemy HDS, PHD, SPDS.



użytkownika i niejawnego hasła.


System będzie umożliwiać dostęp do logów zdarzeń systemowych z poziomu interfejsu administracyjnego oraz zapewniać możliwość ich eksportu co najmniej do formatu TXT.


Dostęp do logów zdarzeń systemowych będzie ograniczony dla dostępu przez administratora SWAiD i zapewniona będzie wiarygodność i bezpieczeństwo logów.


System będzie umożliwiać odnotowanie daty wykonania kluczowych operacji oraz identyfikatora użytkownika wykonującego operację.


System będzie zapewniać mechanizmy uniemożliwiające edycję i usuwanie plików zawierających logi zdarzeń systemowych oraz chroniące przed możliwością ich przepełnienia.


System będzie zapewniać synchronizację zegara systemowego ze źródłami czasu za pomocą protokołu NTP lub mechanizmów Active Directory w celu utrzymania wiarygodności logów systemowych.


System musi umożliwiać korzystanie z protokołu SSL dla zabezpieczenia przesyłanych informacji lub w inny sposób zapewniać szyfrowanie przesyłania danych.


System musi umożliwiać automatyczne zamykanie sesji dostępu użytkownika po upływie określonego w konfiguracji systemu czasu od przerwania pracy z systemem (np. zamknięcia przeglądarki).


System będzie zapewniać ochronę przed zagrożeniami związanymi z przetwarzanymi informacjami.




System będzie zapewniać monitorowanie prób naruszenia bezpieczeństwa systemu, w tym prób nieuprawnionego dostępu do podsystemu (tj. próby nieudane, ostrzeżenia systemowe i błędy).


System będzie zapewniać monitorowanie operacji uprzywilejowanych, tj. wykorzystanie uprawnień administratora, uruchamianie aplikacji i ich zamykanie.


System będzie wykonywał kopie zapasowe systemu zgodnie z ustalonym harmonogramem.System backupu powinien zostać zintegrowany z systemem backupu posiadanym przez Zamawiajacego.


System będzie umożliwiać zdefiniowanie modelu uprawnień na poziomie opisanym przez NIST (ang. National Institute of Standards and Technology) w RBAC jako core component.


System będzie zapewniać możliwość prezentacji danych do Internetu w oparciu o istniejące w Statystyce Publicznej rozwiązania bezpieczeństwa, w szczególności mechanizmy Reverse Proxy.

3.2.3. Skalowalność i Wydajność


System musi zapewnić skalowalność przyjętego rozwiązania w zakresie rozbudowy sprzętu komputerowego i wieloinstalacyjności.


System musi pozwalać na rozbudowę jego funkcjonalności oraz rozwijanie jego modułów bez udziału wykonawcy.




Liniowy wzrost liczby i rozmiaru danych przechowywanych w ramach systemu nie może zwiększać czasu dodawania danych bardziej niż liniowo.


System musi sprawnie funkcjonować w warunkach rosnącej liczby użytkowników, wielkości przetwarzanych danych lub/i rozwoju sieci komputerowej.

3.2.4. Interoperacyjność


W przypadku wymiany dokumentów w formacie XML system będzie używać standardu XSD do ich weryfikacji.


System musi być oparty o standardowe protokoły, standardy kodowania, standardy realizacji interfejsów użytkownika, język programowania oraz protokoły komunikacyjne.


System będzie wykorzystywać standardy zgodne z definicją otwartego standardu przyjętą w Europejskich Ramach Interoperacyjności opublikowanych w listopadzie 2004 roku. W szczególności dotyczy to m.in. komunikacji systemu z innymi aplikacjami.


System musi obsługiwać odczyt i zapis danych z plików XLS/XLSX.


System musi obsługiwać odczyt i zapis danych do plików CSV.


System musi obsługiwać odczyt i zapis danych z plików DBF.



3.2.5. Niezawodność


Łączny czas niedostępności systemu nie może przekorczyć 2 dni w ciągu roku.


Nieplanowana niedostępność Systemu rozumiana jako wystąpienie błędu uniemożliwiającego częściową lub całkowitą pracę środowiska w sposób odczuwalny dla Zamawiającego nie może w skali miesiąca wynieść więcej niż 0,05% (dostępność systemu – 99,5%). Maksymalny czas odtwarzania po awarii nie powinien przekraczać 4 godzin (w dni robocze).


System musi umożliwiać odtworzenie danych na podstawie kopii zapasowej, w szczególności musi umożliwiać: (1) wykonywanie kopii zapasowych danych w trakcie pracy systemu, (2) szybkie odtworzenie danych.

3.2.6. Łatwość pielęgnacji


Wykonawca dostarczy kod źródłowy oprogramowania aplikacyjnego wykonanego w ramach wdrożenia systemu. Dla każdego elementu funkcjonalnego oprogramowania wykonanego w ramach zamówienia zostanie dostarczona dokumentacja dotycząca funkcji realizowanych w elemencie funkcjonalnym oprogramowania.

3.2.7. Standardy


System musi wspierać protokół SOAP (Simple Object Access Protocol).


System musi posiadać interfejsy dostępu do danych zgodne z JDBC/ODBC.


System musi wspierać protokół LDAP (Lightweight Directory Access Protocol).


System musi wspierać standard XML (Extensible Markup Language).




System musi wspierać standard XSD.


System musi wspierać język XSL (Extensible Stylesheet Language).


System musi wspierać język XSLT (Extensible Stylesheet Language Transformation).

Identyfikator WN.07.009

System musi wspierać standard Unicode UTF-8 (Universal Multiple-Octet Coded Character Set, UCS transformation format UTF-8).


System musi wspierać format RTF (Rich Text Format).


System musi wspierać format PDF (Portable Document Format).


System musi wspierać format DOC/DOCX.


System musi wspierać format ODF (Open Document Format for Office Application).


System musi wspierać format JPG i JPEG (Joint Photographic Experts Group).


System musi wspierać format GIF (Graphics Interchange Format).




System musi wspierać format TIF i TIFF (Tagged Image File Format).


System musi wspierać format PNG (Portable Network Graphics).


System musi obsługiwać standard X.509.


System musi obsługiwać jeden z protokołów SAML (Security Assertion Markup Language) lub Kerberos oraz protokół NTP (Network Time Protocol).


Na dzień odbioru etapu 6 system musi spełniać wymagania określone przepisami prawa polskiego, w szczególności z aktów prawnych wymienionych w załączniku nr 16 do SIWZ – „Lista aktów prawnych”



4. Opis załączników do OPZ

Załącznik 1 – „Opis infrastruktury sprzętowo-programowej dedykowanej przez zamawiającego” - zawiera zasoby techniczne przedstawione do dyspozycji wykonawcy przez Zamawiającego

Zalaczniki_BDL (zalaczniki_BDL.zip) – zawierają informacje odnośnie obszaru tematycznego BDL wraz z opisem wymaganych raportów oraz strukturami danych wejściowych.

Zalacznik_HZ_Handel_zagraniczny_ ( plik w formacie doc) – zawiera informacje odnośnie obszaru tematycznego Handel zagraniczny wraz z raportami do wykonania.

Zalaczniki_E (zalaczniki_E.zip) – zawierają informacje odnośnie obszaru tematycznego Edukacja wraz z raportami do wykonania.

Zalaczniki_PN (zalaczniki_PN.zip) – zawierają informacje odnośnie obszaru tematycznego Przedsiębiorstwa niefinansowe wraz z raportami do wykonania.



2/sisp/pn/2013 załącznik nr 2 do siwz · web viewwymagania funkcjonalne 46. 3.1.1. ogólne 46....

Documents