5. บทที่ 2 - naresuan university · การศึกษาหร...

46
บทที2 เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของ การพัฒนาหลักสูตรสาระเพิ่มเติม เรื่องการทําขาวแตนหนาไกสมุนไพร สําหรับนักเรียน ชั้นมัธยมศึกษาปที1 คณะผูศึกษาคนควาไดทําการศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของเพื่อเปน กรอบและแนวทาง ตลอดจนเปนขอมูลอางอิงในการพัฒนาหลักสูตร ดังนีเอกสารที่เกี่ยวของ 1. ทฤษฎี แนวคิดเชิงทฤษฎีและแนวปฏิบัติเกี่ยวกับการพัฒนาหลักสูตร 1.1 ความเขาใจเบื้องตนเกี่ยวกับหลักสูตร 1.1.1 ความหมายของหลักสูตร 1.1.2 องคประกอบของหลักสูตร 1.2 ทฤษฎี และแนวคิดเชิงทฤษฎีในการพัฒนาหลักสูตร 1.2.1 แนวคิดในการพัฒนาหลักสูตร 1.2.2 ขั้นตอนในการพัฒนาหลักสูตร 1.2.3 การประเมินหลักสูตร 2. หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544 3. การพัฒนาหลักสูตรสาระเพิ่มเติม ตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544 4. สาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี ในหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544 5. การสัมภาษณ 6. การวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 7. ความพึงพอใจ 8. ความรูเกี่ยวกับการทําขาวแตนหนาไกสมุนไพร 8.1 ความรูเกี่ยวกับสาหรายไก 8.2 การเก็บและการแปรรูปสาหรายไก 8.3 ขาวแตน 8.4 สมุนไพร

Upload: others

Post on 22-Feb-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การพฒนาหลกสตรสาระเพมเตม เรองการทาขาวแตนหนาไกสมนไพร สาหรบนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 1 คณะผศกษาคนควาไดทาการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของเพอเปน

กรอบและแนวทาง ตลอดจนเปนขอมลอางองในการพฒนาหลกสตร ดงน เอกสารทเกยวของ

1. ทฤษฎ แนวคดเชงทฤษฎและแนวปฏบตเกยวกบการพฒนาหลกสตร

1.1 ความเขาใจเบองตนเกยวกบหลกสตร

1.1.1 ความหมายของหลกสตร

1.1.2 องคประกอบของหลกสตร

1.2 ทฤษฎ และแนวคดเชงทฤษฎในการพฒนาหลกสตร

1.2.1 แนวคดในการพฒนาหลกสตร

1.2.2 ขนตอนในการพฒนาหลกสตร

1.2.3 การประเมนหลกสตร

2. หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544

3. การพฒนาหลกสตรสาระเพมเตม ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช

2544

4. สาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ในหลกสตรการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2544

5. การสมภาษณ

6. การวดผลสมฤทธทางการเรยน

7. ความพงพอใจ

8. ความรเกยวกบการทาขาวแตนหนาไกสมนไพร

8.1 ความรเกยวกบสาหรายไก

8.2 การเกบและการแปรรปสาหรายไก

8.3 ขาวแตน

8.4 สมนไพร

Page 2: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

9

8.5 การทาขาวแตนหนาไกสมนไพร งานวจยทเกยวของ

1. งานวจยในประเทศ

2. งานวจยในตางประเทศ

เอกสารทเกยวของ ทฤษฎ แนวคดเชงทฤษฎและแนวปฏบตเกยวกบการพฒนาหลกสตร

ในการศกษาทฤษฎ แนวคดเชงทฤษฎและแนวปฏบตเกยวกบการพฒนาหลกสตร

คณะผศกษาคนควาไดศกษาจากบทความทเกยวของ เอกสาร และงานวจยทเกยวของ สรปไดดงน 1. ความเขาใจเบองตนเกยวกบหลกสตร 1.1 ความหมายของหลกสตร นกการศกษาไดใหความหมาย ตลอดจนขอจากดของหลกสตรแตกตางกน

ไปหลายแนวคด โดยมจดเนนทตางกนออกไป แยกตามกลมตาง ๆ ไดดงน

ทาบา (Taba, 1962, p.9) กลาววา หลกสตร หมายถง มวลประสบการณตาง ๆ ท

โรงเรยนและครผสอนจดขน เพอใหนกเรยนมการเปลยนแปลงไปตามลกษณะทตงจดมงหมายไว

วเลอร ( Wheeler, D.K. 1974, p. 11, ธารง บวศร, 2542, หนา 4) กลาววาหลกสตร

หมายถง มวลประสบการณซงโรงเรยนหรอสถานศกษาจดใหแกผเรยน

กด (Good, 1973, p.157) ไดใหความหมายของหลกสตรไว 3 ประการ คอ

1. หมายถง ระบบของกลมวชาหรอลาดบของรายวชาทตองเรยน เพอใหสาเรจ

การศกษาหรอประกาศนยบตรในวชาเอกทศกษา ไดแก หลกสตรสงคมศกษา หลกสตรพลศกษา

2. หมายถง โครงการทงหมดของเนอหาวชา อปกรณการเรยนการสอนพเศษ

ซงโรงเรยนไดจดไว เพอใหนกเรยนมคณสมบตเพยงพอทจะจบการศกษา หรอไดประกาศนยบตร

ทจะเขาสอาชพหรอวชาชพ

3. หมายถง กลมวชาและประสบการณทนกเรยนไดเรยนรอยางจรงจงหรอ

ประสบการณ ทผเรยนไดทงหมดจากโรงเรยน

ใจทพย เชอรตนพงษ (2539, หนา 9) กลาววา หลกสตรมความหมายตงแตทเปน

รปธรรมจนถงนามธรรม ดงน หลกสตรคอรายวชาหรอเนอหาวชาทเรยน หลกสตรคอแผนสาหรบ

จดโอกาสการเรยนรหรอประสบการณทคาดหวงแกนกเรยน หลกสตรคอ กจกรรมทางการศกษา

ทจดใหกบผเรยน หลกสตรคอจดหมายทผเรยนพงบรรล หลกสตรคอประสบการณทงปวงของ

Page 3: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

10

ผเรยนทจดโดยโรงเรยน กรอบของโปรแกรมการศกษา เชน หลกสตรมธยมศกษาหรอหลกสตร

ประถมศกษา เปนตน

จากความหมายของหลกสตรทกลาวมาสรปไดวา หลกสตรหมายถง เอกสารจดทา

เพอใชเปนแนวทางจดการศกษา จดระบบการเรยนรและประสบการณใหแกผเรยน ในแตละระดบ

ซงประกอบดวย กลมสาระการเรยนร ขอบขายของเนอหาวชา โครงสราง การจดกจกรรมการเรยน

การสอน และรวมถงมวลประสบการณตางๆ ทโรงเรยนจดใหแกผเรยนทงในและนอกหองเรยน

โดยคาดหวงวาผเรยนเกดการเรยนรและเปลยนแปลงพฤตกรรมไปตามจดมงหมายทหลกสตร

ระดบนนๆ กาหนด 1.2 องคประกอบของหลกสตร

นกการศกษาหลายทานไดกลาวถงองคประกอบของหลกสตรไว ดงน

ไทเลอร (Tyler, 1950, p.1) กลาววา ในการทาหลกสตรมสงทตองคานงถง 4 ประการ คอ

1. มจดประสงคอยางไร

2. มเนอหาอะไรบาง

3. จะจดเนอหาสาระและประสบการณอยางไร

4. จะทาการประเมนอยางไร

ทาบา (Hilda Taba, 1962, p. 422-423) ไดกลาวถงองคประกอบของหลกสตรวา

ตองประกอบดวย

1. วตถประสงคทวไปและวตถประสงคเฉพาะวชา

2. เนอหาวชาและจานวนชวโมงสาหรบการสอนแตละวชา

3. กระบวนการเรยนการสอนหรอการนาหลกสตรไปใช

4. โครงการประเมนผลหลกสตร

ธารง บวศร (2531, หนา 6) กลาววา หลกสตรมองคประกอบทสาคญอย 6 อยาง

คอ

1. จดหมายของหลกสตร หมายถง ผลสวนรวมทตองการใหเกดแกผเรยนหลงจากท

เรยนจบหลกสตรไปแลว

2. จดประสงคของการเรยนการสอน หมายถง สงทตองการใหเกดแกผเรยนหลงจาก

ทเรยนจบเนอหาสาระในวชาทกาหนดไว

3. เนอหาสาระและประสบการณ หมายถง สงทตองการใหผเรยนไดเรยนรหรอ

ประสบการณทตองการใหไดรบ

Page 4: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

11

4. ยทธศาสตรการเรยนการสอน หมายถง กระบวนการและวธการในการจด

การเรยนสอน เพอใหผเรยนมพฒนาการทางความรและอน ๆ ตามจดประสงคและจดหมายท

กาหนดไว

5. วสดอปกรณและสอการเรยนการสอน หมายถง เครองมอเครองใชและวสดตาง ๆ

รวมทงอปกรณโสตทศนศกษาและอน ๆ ทชวยสงเสรมคณภาพและประสทธภาพการเรยนการสอน

6. การประเมนผล หมายถง การประเมนผลหลกสตรและประเมนผลการเรยน

การสอน

สงด อทรานนท (2537, หนา 16) ไดกลาวไววา หลกสตรทดควรจะมองคประกอบ 2

สวนดวยกน คอ

สวนท 1 องคประกอบทจาเปนสาหรบหลกสตร ไดแก จดมงหมายทวไป จดมงหมาย

เฉพาะ เนอหาสาระ ประสบการณการเรยนร และการประเมนผล

สวนท 2 องคประกอบอน ๆ ทนาจะบรรจไวในหลกสตร ไดแก เหตผลและความ

จาเปนของหลกสตร การเสนอแนะแนวทางในการจดการเรยนการสอน การเสนอแนะการใชสอ

การเรยนการสอนควรประกอบดวย

1. จดมงหมายทวไปและจดมงหมายรายวชา

2. เนอหาสาระวชา

3. การจดกจกรรมการเรยนการสอน

4. การวดและประเมนผล

จากขอสรปของนกการศกษาในการกาหนดองคประกอบของหลกสตรขางตน สามารถ

สรปองคประกอบทสาคญของหลกสตร ไดดงน

1. จดมงหมาย หมายถงผลสวนรวมทตองการใหเกดแกผเรยนหลงจากเรยนจบ

หลกสตรไปแลว

2. เนอหาและประสบการณ หมายถง สงทตองการใหผเรยนไดเรยนรทกษะและ

ความสามารถทตองการใหม รวมทงประสบการณทตองการใหไดรบ

3. กจกรรมการเรยนการสอน หมายถง กระบวนการจดการเรยนการสอนทเหมาะสม

และมหลกเกณฑเพอใหบรรลผลตามจดประสงคของการเรยนร

4. การประเมนผล หมายถงการประเมนผลการเรยนรเพอใชในการปรบปรงการเรยน

การสอนและหลกสตร

Page 5: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

12

5. วสดอปกรณและสอการเรยนการสอน หมายถง เครองมอเครองใชและวสดตาง ๆ

รวมทงอปกรณโสตทศนศกษา และอน ๆ ทชวยสงเสรมคณภาพและประสทธภาพการเรยน

การสอน 2. ทฤษฎ และแนวคดเชงทฤษฎในการพฒนาหลกสตร รปแบบการพฒนาหลกสตร รปแบบการพฒนาหลกสตรของไทเลอร (Ralph W.Tyler, 1974, หนา 10 – 11)

ใหแนวคดวาควรเรมพฒนาปรบปรงโดยเรมจาก (วชย วงษใหญ, 2537, หนา 11 – 16 , สนย

ภพนธ , 2546, หนา 163 – 164)

1. การกาหนดจดมงหมาย ตองอาศยขอมลจากแหลงตางๆ จาก 3 แหลงไดแก แหลง

ของสงคม ไดแก คานยม ความเชอ และการปฏบตในการดารงชวตในสงคม โครงสรางทสาคญทาง

สงคม และความมงหวงทางสงคม ชมชน แหลงเกยวกบตวผเรยน ไดแก ความตองการ ความสนใจ

ความสามารถและคณลกษณะทประเทศชาตตองการ แหลงท 3 ไดแก คาแนะนา

ของผเชยวชาญสาขาวชาการตางๆ

2. การเลอกและการจดประสบการณการเรยน ตองคานงวาคาดหวงจะใหผเรยน

มประสบการณเชนไร โดยในการพจารณาเลอกประสบการณตองคานงวา ผเรยนมโอกาสฝก

พฤตกรรม มกจกรรมทหลากหลาย เปดโอกาสใหผเรยนไดเลอกโดยคานงถงผเรยนพงพอใจ

3. การประเมนผล เปนการตรวจสอบวา การจดการเรยนการสอนไดบรรลตาม

จดประสงคทกาหนดไวหรอไม สมควรทจะมการปรบปรงในสวนใดบาง ไดแก การกาหนด

จดประสงคทวดและพฤตกรรมทระบไวในจดประสงคสอดคลองกนหรอไม เครองมอทใชวด

เหมาะสมหรอไม เครองมอมคณภาพดานความเปนปรนย ความเชอมน ความเทยงตรงหรอไม

อยางไร

1. รปแบบการพฒนาหลกสตรของทาบา ( Taba )

ในการพฒนาหลกสตรของทาบา ( Taba, 1966, หนา 9 – 10) มแนวคดในการสราง

และพฒนาหลกสตรแบงออกเปน 7 ขนตอน ดงน (วชย วงษใหญ, 2537, หนา 17 – 26 , สนย

ภพนธ, 2546, หนา 167 – 168)

ขนท 1 ศกษาวเคราะหความตองการ (Diagnosis of Needs) สารวจสภาพปญหา

ความตองการ และความจาเปนตางๆของสงคม และผเรยน

ขนท 2 กาหนดจดมงหมาย (Formulation of Objective) กาหนดจดประสงคให

ชดเจนหลงจากทไดศกษาวเคราะหความตองการแลว

Page 6: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

13

ขนท 3 เลอกเนอหาสาระ (Selection of Content) จดมงหมายทกาหนดแลวจะม

สวนชวยในการเลอกเนอหาสาระ ซงนอกจากจะตองสอดคลองกบจดมงหมาย วยและ

ความสามารถของผเรยน ยงตองมความเชอถอได และมความสาคญตอการเรยนรดวย

ขนท 4 จดรวบรวมเนอหาสาระ (Organization of Content) เนอหาสาระทเลอกได

ยงตองนามาจดลาดบโดยคานงถงความตอเนอง และความยากงายของเนอหา วฒภาวะ

ความสามารถ และความสนใจของผเรยน

ขนท 5 คดเลอกประสบการณ (Selection of Learning Experience) ครผสอนหรอ

ผทเกยวของจะตองคดเลอกประสบการณเรยนรใหสอดคลองกบเนอหาวชา และจดมงหมายของ

หลกสตร

ขนท 6 จดประสบการณการเรยนร (Organization of Learning Experience)

ประสบการณการเรยนร ควรจดโดยคานงถงเนอหาสาระและความตอเนอง

ขนท 7 การประเมนผล (Determination What to Ways and Means of Doing it)

เปนการตดสนใจวาจะตองประเมนอะไรเพอตรวจสอบวาบรรลตามจดประสงคทกาหนดไวหรอไม

และกาหนดดวยวาจะใชวธประเมนผลอยางไร

2. รปแบบการพฒนาหลกสตรของเซเลอรและอเลกซานเดอร (Galen L.Salor

and William M Alexander)

เซเลอรและอเลกซานเดอร (Galen L.Salor and William M Alexander, 1974,

หนา 7) ไดศกษาแนวคดและรปแบบการพฒนาหลกสตรของไทเลอร และทาบา และนามาปรบ

ขยายใหมความสมบรณยงขน เพอสนองตอความตองการของผเรยนเปนรายบคคลมากขน โดย

แบงเปน 4 ขนตอน ดงน (สนย ภพนธ, 2546, หนา 169 – 170)

ขนท 1 กาหนดเปาหมาย จดมงหมาย และขอบเขต (Goals. Objective and

Domains) นกพฒนาหลกสตรตองคานงถง เปาหมายและจดมงหมายของหลกสตรเปนสงแรก

กอนจะพจารณาถงขอบเขต

ขนท 2 การออกแบบหลกสตร (Curriculum Design) ตดสนใจเลอกจะจดเนอหา

สาระ โดยใหสอดคลองกบเปาหมาย และจดมงหมายของหลกสตร ความตองการของผเรยน

และลกษณะทางสงคม

ขนท 3 การใชหลกสตร (Curriculum Implementation) หลงจากไดตดสนใจเลอก

รปแบบของหลกสตร จะเปนขนตอนการนาไปใชโดยผสอนตองวางแผน และจดทาแผนการสอน

ในรปแบบตางๆ เลอกวธสอน และวสดสอการสอนทจะชวยใหผเรยนเกดการเรยนร

Page 7: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

14

ขนท 4 การประเมนหลกสตร (Curriculum Evaluation) เปนขนตอนสดทาย คอ

การตรวจสอบความสาเรจของหลกสตร วาสาเรจตามเปาหมายหรอจดมงหมายทกาหนดไวหรอไม

สาหรบในประเทศไทย มนกการศกษาไดเสนอแนะรปแบบการพฒนาหลกสตรไวดงน

3. รปแบบการพฒนาหลกสตรตามแนวคดของชศร สวรรณโชต

ชศร สวรรณโชต (2544, หนา 90) เสนอแนะลาดบขนตอนในการพฒนาหลกสตร

ดงน

ขนท 1 ศกษาขอมลพนฐานของสงคมและชมชน

ขนท 2 วเคราะหขอมลทจาเปน

ขนท 3 สารวจความตองการและความจาเปนของสงคมและชมชน

ขนท 4 กาหนดวตถประสงค

ขนท 5 เลอกเนอหาวชา

ขนท 6 เลอกบคลากรทมความชานาญในเนอหานนมารวมจดทา

ขนท 7 จดเรยงเนอหาความร

ขนท 8 สรางประสบการณการเรยนรใหตรงกบเนอหาวชาเพอการจดการเรยน

การสอน

ขนท 9 กาหนดการประเมนผลใหตรงกบวตถประสงค

4. รปแบบการพฒนาหลกสตรตามแนวคดของบญชม ศรสะอาด

บญชม ศรสะอาด (2545, หนา 73) สรปหลกการของการพฒนาหลกสตร โดยทวไปม

ดงน

1.1 ใชพนฐานจากประวตศาสตร ปรชญาสงคมจตวทยาและวชาความรตางๆ

1.2 พฒนาใหสอดคลองกบความตองการของสงคม

1.3 พฒนาใหสอดคลองกบระดบพฒนาการ ความตองการ และความสนใจของ

ผเรยน

1.4 พฒนาใหสอดคลองกบหลกการเรยนร

1.5 พจารณาความเหมาะสมกบความยากงาย ลาดบกอนหลง ความตอเนอง และ

บรณาการของประสบการณตางๆ

1.6 พฒนาในทกจดอยางประสานสมพนธกน ตามลาดบจากจดประสงค สาระ

ความรและประสบการณ กระบวนการเรยนการสอน และการประเมนผล

1.7 พจารณาถงความเปนไปไดสงในทางปฏบต

Page 8: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

15

1.8 พฒนาอยางเปนระบบ

1.9 พฒนาอยางตอเนองไมหยดยง

1.10 มการวจยตดตามผลอยตลอดเวลา

1.11 อาศยความรวมมออยางจรงจงของผเชยวชาญและผทเกยวของหลายฝาย

จากแนวคดในการพฒนาหลกสตรของนกการศกษาทงในประเทศและตางประเทศ

ผศกษาคนควาเหนวา ขนตอนการพฒนาหลกสตรของสนย ภพนธ (2546, 174) ครอบคลม

การดาเนนการพฒนาหลกสตรการศกษาขนพนฐาน ซงประกอบดวย 5 ขนตอน

ขนท 1 การกาหนดจดหมายของหลกสตร

ขนท 2 การจดเนอหาของหลกสตร

ขนท 3 การนาหลกสตรไปใช

ขนท 4 การประเมนผลหลกสตร

ขนท 5 การปรบปรงหรอเปลยนแปลงหลกสตร 2.1. แนวคดในการพฒนาหลกสตร สนย ภพนธ (2546, หนา 158-159 อางในกด Carter V. Good, 1973,

157 – 158) ไดใหความเหนวา การพฒนาหลกสตรเกดขนได 2 ลกษณะ คอ การปรบปรงและ

เปลยนแปลงหลกสตร การปรบปรงหลกสตรเปนวธการพฒนาหลกสตรอยางหนง เพอให

เหมาะสมกบโรงเรยนหรอระบบโรงเรยน จดหมายของการสอน วสด อปกรณ วธสอนรวมทง

การประเมนผล สวนคาวาการเปลยนแปลงหลกสตร หมายถง การแกไขหลกสตรใหแตกตางไป

จากเดมเปนการสรางโอกาสทางการเรยนขนไป

วชย วงศใหญ (2537, หนา 15 ) อางถงในทาบา (Tapa, 1962) หลกสตรม

องคประกอบ 4 ประการ คอ

1. วตถประสงค 2. เนอหาวชาและจานวนคาบการเรยนการสอนของแตละวชา

3. กระบวนการเรยนการสอนหรอกจกรรม

4. การประเมนผลตามวตถประสงค ไทเลอร (Tyler, 1950, p.1) ไดเสนอแนวทางการพฒนาหลกสตร โดยการตงคาถาม

4 ประการ คอ

1. มจดมงหมายอะไรบางทโรงเรยนจะตองคานงถงและปลกฝงใหกบผเรยน

2. มมวลประสบการณทางการศกษาอะไรบาง ทสามารถสนองความตองการของ

ผเรยน และสอดคลองกบจดหมายทางการศกษาทกาหนดขน

Page 9: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

16

3. จะจดประสบการณทางการศกษาเหลานใหมประสทธภาพไดอยางไร

4. จะพจารณาไดอยางไรวาจดหมายทกาหนดขนไดบรรลแลว

แนวคดของ ไทเลอร (Tyler) นไดรบความนยมมากและมอทธพลตอแนวคดใน

การพฒนาหลกสตรระยะตอมา

เชเลอรและอเลกซานเดอร ไดศกษาแนวคดและรปแบบการพฒนาหลกสตรของ

ไทเลอรและทาบา และนามาปรบขยายใหมความสมบรณยงขน เพอสนองความตองการของผเรยน

เปนรายบคคลมากขน โดยมขนตอนดงน

1. กาหนดเปาหมาย จดหมาย และขอบเขต (Goals, Objectives, and Domains)

เชเลอรและอเลกซานเดอร ไดเสนอขอบเขตในการกาหนดเปาหมายและจดหมาย ไว 4 ขอบเขต

ไดแก พฒนาการสวนบคคล (Personal Development) มนษยสมพนธ (Human Relation)

ทกษะการเรยนรทตอเนอง (Continued Learning Skills) และความชานาญเฉพาะดาน

(Specialization)เปาหมาย จดมงหมายและขอบเขตตาง ๆ จะไดรบการคดเลอกจากการพจารณา

ตวแปรภายนอกอยางรอบคอบ ไดแก ทศนะและความตองการของสงคม ขอบงคบทางกฎหมาย

ของรฐ และ ขอคนพบจากงานวจยตาง ๆ ตลอดจนปรชญาของกลมผเชยวชาญทางดานหลกสตร

เปนตน

2. การออกแบบหลกสตร (Curriculum Design) การวางแผนออกแบบหลกสตร

ตดสนใจเกยวกบการเลอกและจดเนอหาสาระ การเลอกประสบการณการเรยนรทเหมาะสมและ

ความสอดคลองกบเนอหาสาระทไดเลอกมาแลว อยางไรกตามการเลอกรปแบบของหลกสตร

จะตองเลอกใหเหมาะสมกบเปาหมาย จดหมาย ความตองการของผเรยนและลกษณะของสงคม

ตลอดจนขอกาหนดตาง ๆ ของสงคม และปรชญาทางการศกษา

3. การใชหลกสตร (Curriculum Implementation) การนาหลกสตรไปใช ครผสอน

จะตองวางแผนและจดทาแผนการสอน (Instructional Plans) ในรปแบบตาง ๆ ครผสอนจะตอง

เลอก วธการสอนและวสดสอการเรยนการสอนทจะชวยใหผเรยนเกดการเรยนรตามทไดกาหนดไว 2.2 ขนตอนในการพฒนาหลกสตร วชย วงษใหญ (2521) ไดวางลาดบขนตอนการพฒนาหลกสตรไว 5 ขนตอน คอ

1. การกาหนดจดมงหมายทวไป

2. การวางแผนเตรยมเคาโครงหลกสตร

3. การทดลองใชหลกสตร

4. ประกาศใชหลกสตร

5. ประเมนผลการใชหลกสตร

Page 10: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

17

สงด อทรานนท (2537) ไดจดลาดบขนตอนการพฒนาหลกสตรไว ดงน

1. การวเคราะหขอมลพนฐาน

2. การกาหนดจดมงหมาย

3. การคดเลอกและการจดเนอหาสาระ

4. การกาหนดมาตรการวดและประเมนผล

5. การนาหลกสตรไปใช

6. การประเมนผลการใชหลกสตร

7. การปรบปรงแกไขหลกสตร

ทาบา (Taba, 1962, p.12) ไดแบงขนตอนในการพฒนาหลกสตรออกเปน 7 ขนตอน

ดงน

1. การวเคราะหความตองการ

2. การกาหนดวตถประสงค

3. การเลอกเนอหาวชา

4. การจดเนอหา

5. การเลอกประสบการณการเรยนร

6. การจดประสบการณการเรยนร

7. การกาหนดวธการประเมน 2.3. การประเมนหลกสตร 1. ความหมายของการประเมนหลกสตร

ใจทพย เชอรตนพงษ (2539, หนา 192) การรวบรวมและวเคราะหขอมล

แลวนาขอมลมาใชในการตดสนหาขอบกพรองหรอปญหา เพอหาทางปรบปรงแกไขสวนประกอบ

ทกสวนของหลกสตรใหมคณภาพดยงขนหรอตดสนหาคณคาของหลกสตรนน ๆ

2. รปแบบการประเมนหลกสตร

รปแบบการประเมนของสตฟเฟลบม (Saylor and Alexander, 1974. pp.307-308

citing Stufflebeam, 1969, p.201-205) ไดเสนอรปแบบซปป เปนรปแบบในการประเมนหลกสตร

โดยกลาววา การประเมนหลกสตรเปนกระบวนการในการหาขอมล เกบขอมล และใชขอมล เพอ

ประโยชนในการตดสนใจหาวธการทดกวาเดม โดยพจารณาดวาควรใชการประเมนแบบใด เพอ

เปนขอมลในการตดสนใจในแตละขนตอนของหลกสตร การประเมนพจารณาใน 4 ดาน คอ

Page 11: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

18

2.1 การประเมนบรบท (Context Evaluation) คอการประเมนสภาวะ

แวดลอมและความตองการทจะกอใหเกดการเปลยนแปลงหลกสตร ซงผลทไดจากการประเมน

จะชวยในการตดสนใจเกยวกบการวางแผน การวางนโยบาย เพอใหสอดคลองกบสภาพแวดลอม

และความตองการนน ๆ

2.2 การประเมนปจจยเบองตน (Input Evaluation) คอการประเมนปจจยท

กอใหเกดการเปลยนแปลง ปจจยทเปนตวทาใหเกดวธการทจะนามาใชปฏบต เพอใหบรรล

วตถประสงคทตองการ เพอประโยชนในการตดสนใจวาระบบโครงสรางตาง ๆ ของหลกสตร

รวมทงวธการและการบรหารงานของหลกสตรมความเหมาะสมหรอไม หรอควรจะใชวธการใด

ทเหมาะสมกวา

2.3 การประเมนกระบวนการ (Process Evaluation) คอการประเมน

กระบวนการของหลกสตรในดานการจดการเรยนการสอนและเนอหาวชาทงภายในและภายนอก

หองเรยน เพอประโยชนในการตดสนใจดาเนนการปฏบตตามวธการทไดกาหนดไว

2.4 การประเมนผลผลต (Product Evaluation) คอการประเมนผลทเกด

จากการใชหลกสตรในวธการและแนวทางการดาเนนการสอนตามทไดตดสนใจแลว เพอประโยชน

ในการปรบปรงขอบกพรองของการวางแผน การบรหารหลกสตร และการนาหลกสตรไปใช

เพอดวามการปรบปรงเปลยนแปลงอะไรบาง และเมอดาเนนการปรบปรงเปลยนแปลงแลวตองทา

การประเมนในกระบวนการเดมเชนนอก เพอใหไดหลกสตรทมประสทธภาพมากทสด

การประเมนผลหลกสตร (Curriculum Evaluation) (Galen L.Saylorand William M.

Alexander, 2551. 0nline) กลาววา การประเมนหลกสตรเปนการตดสนใจเลอกเทคนค การ

ประเมนผลทสามารถตรวจสอบความสาเรจของหลกสตร กลาวอกนยหนง คอ สามารถบอกไดวา

หลกสตรบรรลตามเปาหมายหรอจดมงหมายทกาหนดไวหรอไม การประเมนผลหลกสตร ควรจะ

เนนทการประเมนตวหลกสตร คณภาพการสอน และพฤตกรรมทางการเรยนของผเรยน ซงผลจาก

การประเมนสามารถเปนสงชวยในการตดสนใจวาจะยงคงใชหลกสตรนตอไปควรปรบปรงแกไข

หรอควรจะยกเลกหลกสตร

จากแนวคดดงกลาวซงมความสอดคลองกบการใชหลกสตรการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2544 โดยกระทรวงศกษาธการไดจดทาหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช

2544 เปนหลกสตรแกนกลาง ตลอดจนจดทาเอกสาร คมอทเกยวของกบหลกสตร ใหโรงเรยน

นาหลกสตรแกนกลางและเอกสารทเกยวของไปจดทาหลกสตรสถานศกษา โดยมผบรหาร

Page 12: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

19

คณะคร และคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน เปนผจดทาซงมคณะศกษานเทศก เปนผให

ความชวยเหลอ แนะนา และเอออานวยความสะดวกเอกสารทเกยวของ ตอจากนนคณะครก

นาหลกสตรสถานศกษาในแตละกลมสาระการเรยนร ไปใชจดการเรยนการสอน และในแตละป

สถานศกษาจะตองประเมนผลและรายงานผลการใชหลกสตรสถานศกษาใหตนสงกดและ

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐานทราบ หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544

หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 เปนหลกสตรแกนกลาง ซงสรางและ

พฒนาเจตนารมณของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 กบขอกาหนดใน

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 มาตรา 27 มสาระสาคญดงน 1. หลกการ

เพอใหการจดการศกษาขนพนฐานเปนไปตามแนวนโยบายการจดการศกษาของประเทศ

จงกาหนดหลกการของหลกสตรการศกษาขนพนฐานไว ดงน

1.1 เปนการศกษาเพอความเปนเอกภาพของชาต มงเนนความเปนไทยควบคกบ

ความเปนสากล

1.2 เปนการศกษาเพอปวงชน ทประชาชนทกคนจะไดรบการศกษาอยางเสมอภาค

และเทาเทยมกน โดยสงคมทกสวนมสวนรวมในการจดการศกษา

1.3 สงเสรมใหผเรยนไดพฒนาและเรยนรดวยตนเองอยางตอเนองตลอดชวต

โดยถอวาผเรยนมความสาคญทสด สามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ

1.4 เปนหลกสตรทมโครงสรางยดหยนทงดานสาระ เวลา และการจดการเรยนร

1.5 เปนหลกสตรทจดการศกษาไดทกรปแบบ ครอบคลมกลมเปาหมาย สามารถ

เทยบโอนผลการเรยนรและประสบการณ 2. จดหมาย

หลกสตรการศกษาขนพนฐาน มงพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณ เปนคนด

มปญญา มความสข และมความเปนไทย มศกยภาพในการศกษาตอ และประกอบอาชพ

จงกาหนดจดหมายซงถอเปนมาตรฐานการเรยนรใหผเรยนเกดลกษณะอนพงประสงค ดงตอไปน

2.1 เหนคณคาของตนเอง มวนยในตนเอง ปฏบตตนตามหลกธรรมของพระพทธ-

ศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอ มคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค

2.2 มความคดสรางสรรค ใฝร ใฝเรยน รกการอาน รกการเขยน และรกการคนควา

Page 13: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

20

2.3 มความรอนเปนสากล รเทาทนการเปลยนแปลงและความเจรญกาวหนา

ทางวทยาการ มทกษะและศกยภาพในการจดการ การสอสารและการใชเทคโนโลย ปรบวธการคด

วธการทางานไดเหมาะสมกบสถานการณ

2.4 มทกษะกระบวนการโดยเฉพาะทางคณตศาสตร วทยาศาสตร ทกษะการคด

การสรางปญญา และทกษะในการดาเนนชวต

2.5 รกการออกกาลงกาย ดแลตนเองใหมสขภาพ และบคลกภาพทด

2.6 มประสทธภาพในการผลตและการบรโภค มคานยมเปนผผลตมากกวาเปน

ผบรโภค

2.7 เขาใจในประวตศาสตรของชาตไทย ภมใจในความเปนไทย เปนพลเมองด

ยดมนในวถชวตและการปกครองระบอบประชาธปไตย อนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

2.8 มจตสานกในการอนรกษภาษาไทย ศลปวฒนธรรม ประเพณ กฬา

ภมปญญาไทย ทรพยากรธรรมชาต และพฒนาสงแวดลอม

2.9 รกประเทศชาตและทองถน มงทาประโยชนและสรางสงทดงามใหสงคม

สรปหลกสตรการศกษาขนพนฐาน เปนหลกสตรแกนกลาง (Core Curriculum)

ทมงพฒนาผเรยนใหเปนคนด มปญญา มความสขบนพนฐานของความเปนไทย จดการเรยนร

โดยเนนใหผเรยนไดลงมอปฏบตจรง เพอใหผเรยนไดพฒนาเตมตามศกยภาพ เปนคนทสมบรณ

และสมดลทงดานจตใจ รางกาย สตปญญา อารมณ และสงคม สามารถดารงชวตอยในสงคม

ไดอยางมความสข มคณลกษณะทพงประสงคและมคณภาพตามมาตรฐานทกาหนด โดยให

สถานศกษาจดทาหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน

การพฒนาหลกสตรสาระเพมเตม ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ไดกาหนดใหการศกษาเปนกระบวนการ

เรยนร เพอความเจรญงอกงามของบคคล และสงคมโดยการถายทอดความร การฝก การอบรม

การสบสานทางวฒนธรรม การสรางสรรคความกาวหนาทางวชาการ การสรางองคความรอนเกด

จากการจดสภาพแวดลอมสงคมแหงการเรยนร และปจจยเกอหนนใหบคคลเกดการเรยนร

อยางตอเนองตลอดชวต

ปจจบนสถานศกษา มงเนนจดกระบวนการเรยนรใหความสาคญกบการฝกทกษะ

กระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ และการประยกตความรมาใช โดยการจด

กจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบตใหทาได คดเปน ทาเปน รกการอาน

Page 14: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

21

และเกดการใฝรอยางตอเนองผสมผสานสาระความรดานตางๆ อยางไดสดสวนสมดลกน โดย

คานงถงความแตกตางระหวางบคคลของผเรยน และจดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลา ทกสถานท

หลกสตรสาระเพมเตม หรอจะเรยกวาหลกสตรทองถน ซงเปนชอทเรยกกนจนเปน

ทคนเคย กคอ หลกสตรทกาหนดใหผเรยนในระดบการศกษาขนพนฐาน ไดเรยนรเนอหาทเกยวของ

กบทองถนทตนอาศยอย ในดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม ประเพณและวฒนธรรม ตลอดจน

อาชพและภมปญญาทองถน ทงในทางทฤษฎและปฏบต ในหองและนอกหองเรยน ผรวมสราง

หลกสตรประกอบดวย โรงเรยน ชมชน และองคกรปกครองสวนทองถน โดยทกฝายจะกาหนดและ

พฒนาหลกสตรขนตามความเหมาะสม และความตองการของตน ผานคณะกรรมการโรงเรยน

หลกสตรดงกลาว มจดมงหมายเพอใหผเรยนเกดความรสกผกพนกบถนทอย สามารถใชชวต

ประกอบและพฒนาอาชพทมอยในชมชนทองถนของตนได

การกาหนดสาระเพมเตมสามารถกาหนดเพมทสาระการเรยนรรายป หนวยการเรยนร

กจกรรมการเรยนร แหลงเรยนร สอการเรยนร ภมปญญาทองถนหรอการจดทาเปนรายวชาเพมเตม

(ไพรช สแสนสข และบรรเจดพร สแสนสข, 2546, หนา 7)

กรมวชาการ (2543, หนา 24 – 25) กลาวถงการพฒนาหลกสตรตามความตองการของ

ทองถน หรอการจดหลกสตรสาระเพมเตม สถานศกษาสามารถดาเนนการใน 5 ลกษณะดงน

1. การปรบกจกรรมการเรยนการสอนหรอจดกจกรรมเสรม

การพฒนาหลกสตรลกษณะน สถานศกษาสามารถปรบกจกรรมการเรยนการสอน หรอ

จดกจกรรมเสรมเพอใหเหมาะสมกบสภาพความตองการของทองถน โดยไมทาใหจดประสงค

การเรยนรเปลยนแปลงไปจากทกาหนดในหลกสตรแมบท

2. ปรบรายละเอยดของเนอหา สาระ

การพฒนาหลกสตรในลกษณะน เปนการพฒนาหลกสตร โดยลดหรอเพมรายละเอยด

ของเนอหา จากหวขอหรอขอบเขตเนอหาทกาหนดไวในหลกสตรแมบท ทงนตองไมทาให

จดประสงคการเรยนร และหวขอขอบขายเนอหาทกาหนดไวในหลกสตรแมบทเปลยนแปลงไป

3. ปรบปรงและ/หรอเลอกใชสอการเรยนการสอนใหเหมาะสม

การพฒนาหลกสตรของทองถนในลกษณะน เปนการปรบปรงเลอกใชสอการเรยน

การสอนตางๆ ทมอยใหเหมาะสม สอดคลองกบจดประสงค และเนอหาทหลกสตรกาหนด

4. จดทาสอการเรยนการสอนขนใหม

การพฒนาหลกสตรในลกษณะน เปนการพฒนาหลกสตรโดยการจดทาสอการเรยน

การสอนขนใหม ไดแก หนงสอเรยน คมอคร หนงสอเสรมประสบการณ แบบฝกหด หรอเอกสาร

Page 15: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

22

ประกอบการเรยนการสอนอนๆ เพอนามาใชในการจดการเรยนการสอนใหเหมาะสม สอดคลอง

กบจดประสงค เนอหาสาระ และสภาพทองถน ทงนสอการเรยนการสอนททองถนพฒนาขนมาใหม

อาจใชกบเนอหา รายวชาทมอยแลว หรอใชกบเนอหา วชาเพมเตมขนมาใหมกได

5. จดทาคาอธบายรายวชาเพมเตม

การพฒนาหลกสตรลกษณะน เปนการพฒนาหลกสตรโดยการทาคาอธบายรายวชา

หรอทารายวชาเพมเตม จากทมปรากฏในหลกสตรแมบท โดยคาอธบายรายวชาหรอรายวชาท

จดทาเพมเตม ตองมความสอดคลองกบจดประสงค เนอหา และสภาพทองถน

ศรวรรณ มากช (ม.ป.ป.) ขนตอนการจดทาหลกสตราระเพมเตม แบงเปน 3 ขนตอน

ดงน

1. วเคราะหวสยทศนและเปาหมายของสถานศกษา เพอกาหนดคณภาพผเรยนจาก

ความตองการของผปกครอง นกเรยน ชมชน และทองถน

2. วเคราะหโครงสรางหลกสตรสถานศกษา ชวงชนท 2 , 3 , 4 เพอกาหนดรายวชา

3. จดทาคาอธบายรายวชาเพมเตม

3.1 วเคราะหสาระการเรยนรทสมพนธกบสงทตองการเพมตามวสยทศนของ

โรงเรยน

3.2 วเคราะหหรอพฒนามาตรฐานการเรยนรชวงชนตามวสยทศนของโรงเรยน

โดยการกาหนดมาตรฐานชวงชนตามหลกสตรแกนกลางเปนแนวทาง

3.3 วเคราะหผลการเรยนร (K A P) จากมาตรฐานชวงชนตามวสยทศนของโรงเรยน

3.4 วเคราะหความสมพนธระหวางมาตรฐานการเรยนรชวงชนกบผลการเรยนร

ทคาดหวงตามวสยทศนของโรงเรยน

3.5 กาหนดสาระการเรยนรรายป หรอรายภาคตามวสยทศนของโรงเรยน

3.6 นาสาระการเรยนรเพมเตมตามวสยทศนของโรงเรยนกาหนดเพมเตม

ในผงมโนทศนตามหลกสตรแกนกลาง

Page 16: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

23

สาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ในหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 (2545, หนา 6-15)

แนวคด การจดทาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 ในครงนเพอให

เหมาะสมและทนตอการเปลยนแปลงทางดานสงคม เศรษฐกจ การเมอง การปกครองและ

ความเจรญกาวหนาทางวทยาการใหม ๆ โดยยดหลกการเรยนรวาผเรยนทกคนมความสาคญและ

สามารถเรยนรและพฒนาตนเองได เพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ

สตปญญา ความร และมคณธรรม จรยธรรม อยรวมกบผอนในสงคมอยางมความสข หลกการ เพอใหการจดการศกษาขนพนฐานเปนไปตามแนวนโยบายการจดการศกษาของ

ประเทศ เพอสงเสรมใหผเรยนไดพฒนาตามธรรมชาตและเตมศกยภาพ กาหนดหลกการของ

หลกสตรการศกษาขนพนฐานไวดงน

1. เปนการศกษาเพอความเปนเอกภาพของชาต มงเนนความเปนไทยควบคความ

เปนสากล

2. เปนการศกษาเพอปวงชน ประชาชนทกคนจะไดรบการศกษาอยางเสมอภาคและ

เทาเทยมกนโดยสงคมมสวนรวมในการจดการศกษา

3. สงเสรมใหผเรยนไดพฒนาและเรยนรไดดวยตนเองอยางตอเนองตลอดชวต โดย

ถอวาผเรยนมความสาคญทสด สามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ

4. เปนหลกสตรทมโครงสรางยดหยนทงดานสาระ เวลา และการจดการเรยนร

สนองตอความตองการของผเรยน ชมชน สงคม และประเทศชาต

5. เปนหลกสตรทจดการศกษาไดทกรปแบบ ครอบคลมทกกลมเปาหมาย สามารถ

เทยบโอนผลการเรยนรและประสบการณจากการศกษาทกรปแบบ

6. เปนหลกสตรทสงเสรมใหมความสอดคลองตอความเปลยนแปลงของสงคม

เศรษฐกจการเมอง การปกครองและความเจรญทางดานวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงแวดลอม

7. เปนหลกสตรทใหทกสวนของสงคมมสวนรวมในการจดการศกษา จดหมาย หลกสตรการศกษาขนพนฐานมงพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณเปนคนด

มปญญา มความสขอยบนพนฐานของความเปนไทย มศกยภาพในการศกษาตอและประกอบ

อาชพ จงกาหนดจดหมายซงถอเปนมาตรฐานการเรยนรใหผเรยนเกดคณลกษณะอนพงประสงค

ตอไปน

Page 17: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

24

1. เหนคณคาของตนเอง มวนยในตนเอง ปฏบตตนตามหลกธรรมของ

พระพทธศาสนาหรอศาสนาอนทตนนบถอ มคณธรรม จรยธรรมและคานยมทพงประสงค

2. มความคดสรางสรรค ใฝร ใฝเรยน รกการอาน รกการเขยน และรกการคนควา

3. มความรอนเปนสากล รเทาทนการเปลยนแปลงและความเจรญกาวหนาทาง

วทยาการ มทกษะและศกยภาพในการจดการ การสอสารและการใชเทคโนโลย ปรบวธคด

วธการทางานไดเหมาะสมกบสถานการณ

4. มทกษะและกระบวนการ โดยเฉพาะทางคณตศาสตร วทยาศาสตร

ทกษะการคด การแกปญหา และทกษะในการดาเนนชวต

5. รกการออกกาลงกาย ดแลตนเองใหมสขภาพและบคลกภาพทดมประสทธภาพใน

การผลตและการบรโภค มคานยมเปนผผลตมากกวาผบรโภคเขาใจในประวตศาสตรของชาตไทย

ภมใจในความเปนไทย เปนพลเมองด ยดมนในวถชวตและการปกครองระบอบประชาธปไตย

อนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขมจตสานกในการอนรกษภาษาไทย ศลปะ วฒนธรรม

ประเพณ กฬา ภมปญญาไทย ทรพยากรธรรมชาตและพฒนาสงแวดลอม

9. รกประเทศชาตและทองถน มงทาประโยชนและสรางสงทดงามใหสงคม โครงสราง

เพอใหการจดการศกษาเปนไปตามหลกการ จดหมายและมาตรฐานการเรยนร

ทกาหนดไวใหสถานศกษาและผทเกยวของมแนวปฏบตในการจดหลกสตรสถานศกษาจงได

กาหนดโครงสรางของหลกสตรการศกษาขนพนฐานดงน 1. ระดบชวงชน

กาหนดหลกสตรเปน 4 ชวงชน ตามระดบพฒนาการของผเรยนดงน

ชวงชนท 1 ชนประถมศกษาปท 1 - 3

ชวงชนท 2 ชนประถมศกษาปท 4 - 6

ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 1 - 3

ชวงชนท 4 ชนมธยมศกษาปท 4 - 6 2. สาระการเรยนร

กาหนดสาระการเรยนรตามหลกสตร ซงประกอบดวยองคความร ทกษะหรอ

กระบวนการการเรยนรและคณลกษณะหรอคานยม คณธรรม จรยธรรมของผเรยนเปน 8 กลม

ดงน ภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สขศกษา

และพลศกษา ศลปะ การงานอาชพและเทคโนโลย ภาษาตางประเทศ การจดสาระการเรยนร

Page 18: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

25

ทกชวงชนจะนาเอากลมสาระการเรยนรทง 8 กลมสาระ มาจดเปนสาระการเรยนรพนฐาน และ

สาระการเรยนรเพมเตม

2.1 สาระการเรยนรพนฐาน หมายถง สาระการเรยนรทเปนพนฐานสาหรบ

ผเรยนทกคน เพอความเปนไทยความเปนคนด การดารงชวต ตามระบอบประชาธปไตย อนม

พระมหากษตรยทรงเปนประมข และการประกอบอาชพตลอดจนเพอการศกษาตอ ซงจดไว

อยางตอเนองตลอด 12 ป โดยมสดสวนแตกตางกนไปในแตละชวงชน

2.2 สาระการเรยนรเพมเตม หมายถง สาระการเรยนร และกระบวนการทมงพฒนา

ผเรยนในดานตาง ๆ ตามความสามารถ ความถนดและความสนใจ เพอใหมความร ความสามารถ

ทงทางวชาการ วชาชพ หรอเฉพาะทางสาหรบการศกษาตอหรอการประกอบอาชพตามความ

ตองการของผเรยนผปกครอง ชมชน 3. มาตรฐานการเรยนร

1. มาตรฐานการเรยนรการศกษาขนพนฐาน

เปนมาตรฐานการเรยนรในแตละกลมสาระการเรยนร เมอผเรยนเรยนจบ

การศกษาขนพนฐาน

2. มาตรฐานการเรยนรชวงชน

เปนมาตรฐานการเรยนรในแตละกลมสาระการเรยนร เมอผเรยนเรยนจบใน

แตละชวงชน คอ ชนประถมศกษาปท 3 และ 6 และชนมธยมศกษาปท 3 และ 6

มาตรฐานการเรยนรในหลกสตรการศกษาขนพนฐานกาหนดไวเฉพาะมาตรฐาน

การเรยนรทจาเปนสาหรบการพฒนาคณภาพผเรยนทกคนเทานน สาหรบมาตรฐานการเรยนร

ทสอดคลองกบสภาพปญหาในชมชนและสงคม ภมปญญาทองถน คณลกษณะอนพงประสงค

เพอเปนสมาชกทดของครอบครว ชมชน สงคมและประเทศชาต ตลอดจนมาตรฐานการเรยนร

ทเขมขนตามความสามารถ ความถนดและความสนใจของผเรยนใหสถานศกษาพฒนาเพมเตมได

3. เวลาเรยน

หลกสตรการศกษาขนพนฐานกาหนดเวลาในการจดการเรยนรและกจกรรม

พฒนาผเรยนไว ดงน

ชวงชนท 1 ชนประถมศกษาปท 1 – 3 มเวลาเรยนประมาณปละ 800 – 1,000

ชวโมง โดยเฉลยวนละ 4 – 5 ชวโมง

ชวงชนท 2 ชนประถมศกษาปท 4 - 6 มเวลาเรยนประมาณปละ 800 – 1,000

ชวโมง โดยเฉลยวนละ 4 – 5 ชวโมง

Page 19: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

26

ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 1 – 3 มเวลาเรยนประมาณปละ 1,000 – 1,200

ชวโมง โดยเฉลยวนละ 5 – 6 ชวโมง

ชวงชนท 4 ชนมธยมศกษาปท 4 – 6 มเวลาเรยนปละไมนอยกวา 1,200 ชวโมง

โดยเฉลยวนละไมนอยกวา 6 ชวโมง 4. คณภาพของผเรยน กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย มงพฒนาผเรยนแบบองครวมเพอให

เปนคนด มความร ความสามารถ โดยมคณลกษณะทพงประสงค ดงน

มความรความเขาใจเกยวกบการดารงชวตและครอบครว การอาชพเทคโนโลย

เทคโนโลยสารสนเทศและเทคโนโลยเพอการทางานและอาชพ มทกษะการทางาน การประกอบ

อาชพ การจดการ การแสวงหาความร เลอกใชเทคโนโลยและเทคโนโลยสารสนเทศในการทางาน

สามารถทางานอยางมกลยทธ สรางและพฒนาผลตภณฑหรอวธการใหม ๆ มความรบผดชอบ

ขยน ซอสตย อดทน รกการทางาน ประหยด อดออม ตรงตอเวลา เออเฟอ เสยสละและมวนย

ในการทางาน เหนคณคาความสาคญของงานและอาชพสจรต ตระหนกถงความสาคญของ

สารสนเทศ การอนรกษทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอมและพลงงาน เมอจบแตละชวงชน ผเรยนตองมความสามารถดงตอไปน ชวงชนท 1 ชนประถมศกษาปท 1 - 3

สามารถชวยเหลอตนเองเกยวกบงานในกจวตรประจาวน ชวยเหลองานในครอบครว

ใชเทคโนโลยและเทคโนโลยสารสนเทศขนพนฐานได สามารถคดและสรางสงของเครองใชใน

ชวตประจาวนอยางงาย ๆ ทางานตามทไดรบมอบหมายดวยความรบผดชอบ ขยน ซอสตย

ใชพลงงาน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดอยางประหยด ชวงชนท 2 ชนประถมศกษาปท 4 - 6 สามารถชวยเหลอตนเอง ครอบครวและชมชนทางานอยางมขนตอน มทกษะใน

การจดการมความคดรเรมสรางสรรคในการทางาน เลอกใชเทคโนโลยและเทคโนโลยสารสนเทศ

ไดเหมาะกบงาน สามารถคด ออกแบบ สราง ดดแปลงสงของเครองใชในชวตประจาวนงาย ๆ

ทางานดวยความรบผดชอบ ขยน ซอสตย อดทน ใชพลงงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

อยางคมคาและถกวธ ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 1 – 3 มทกษะการทางานอาชพสจรต มทกษะการจดการ ทางานอยางเปนระบบและม

กลยทธ ทางานรวมกบผอนไดเหนคณคาของงานอาชพสจรต เหนแนวทางในการประกอบอาชพ

เลอกใชเทคโนโลยและเทคโนโลยสารสนเทศไดเหมาะสมกบงาน ถกตองและมคณธรรม สามารถ

Page 20: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

27

คด ออกแบบ สรางและพฒนาผลตภณฑหรอวธการใหม ทางานดวยความรบผดชอบ ขยน

ซอสตย มงมน อดทน ประหยด อดออม ใชพลงงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

อยางคมคาและถกวธ ชวงชนท 4 ชนมธยมศกษาปท 4 - 6 มทกษะการทางานอาชพสจรต มทกษะการจดการ ทางานอยางเปนระบบและม

กลยทธ ทางานรวมกบผอนได เหนคณคาของงานอาชพสจรต เหนแนวทางในการประกอบอาชพ

เลอกใชเทคโนโลยและเทคโนโลยสารสนเทศไดเหมาะสม ถกตองและมคณธรรม สามารถคด

ออกแบบ สรางและพฒนาผลตภณฑหรอวธการใหม ๆ ในการทางาน ทางานดวยความรบผดชอบ

ตรงตอเวลา ขยน ซอสตย ประหยด อดออม มงมน อดทน เออเฟอ เสยสละ ใชพลงงาน

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางคมคาและถกวธ มาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาระท 1 การดารงชวตและครอบครว มาตรฐาน 1.1 เขาใจ มความคดสรางสรรค มทกษะ มคณธรรม มจตสานก

ในการใชพลงงานทรพยากรและสงแวดลอมในการทางานเพอการดารงชวตและครอบครว

ทเกยวกบงานบาน งานชาง งานประดษฐและงานธรกจ

มาตรฐาน 1.2 มทกษะ กระบวนการทางานและการจดการ การทางานเปนกลม

การแสวงหาความร สามารถแกปญหาในการทางาน รกการทางานและมเจตคตทดตองาน สาระท 2 อาชพ

มาตรฐาน 2.1 เขาใจทกษะ มประสบการณในการงานอาชพสจรต มคณธรรม

มเจตคตทดตองานอาชพ และเหนทางในการประกอบอาชพสจรต สาระท 3 การออกแบบและเทคโนโลย มาตรฐาน 3.1 เขาใจธรรมชาตและกระบวนการเทคโนโลย ใชความร ภมปญญา

จนตนาการและความคดอยางมระบบในการออกแบบสรางสรรคของเครองใชวธการเชงกลยทธ

ตามกระบวนการเทคโนโลย สามารถตดสนใจเลอกใชเทคโนโลยในทางสรางสรรคตอชวต สงคม

สงแวดลอม โลกของงานและอาชพ สาระท 4 เทคโนโลยสารสนเทศ มาตรฐาน 4.1 เขาใจ เหนคณคาและใชกระบวนการเทคโนโลยสารสนเทศใน

การสบคนขอมลการเรยนร การสอสาร การแกปญหา การทางานและอาชพอยางมประสทธภาพ

ประสทธผลและมคณธรรม

Page 21: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

28

สาระท 5 เทคโนโลยเพอการทางานและอาชพ มาตรฐาน 5.1 ใชเทคโนโลยในการทางาน การผลต การออกแบบ การแกปญหา

การสรางงาน การสรางอาชพอยางมความเขาใจ มการวางแผนเชงกลยทธ และมความคด

สรางสรรค สาระและขอบขายกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาระทเปนแกนความรของกลมการงานอาชพและเทคโนโลย ประกอบดวย

สาระท 1 การดารงชวตและครอบครว

สาระท 2 การอาชพ

สาระท 3 การออกแบบและเทคโนโลย

สาระท 4 เทคโนโลยสารสนเทศ

สาระท 5 เทคโนโลยเพอการทางานและอาชพ

สาระท 1 การดารงชวตและครอบครว เปนสาระทเกยวกบการทางานในชวตประจาวน

ทงในระดบครอบครว ชมชน และสงคม ทวาดวยงานบาน งานเกษตร งานประดษฐ และงานธรกจ

งานบาน เปนงานทเกยวกบการทางานทจาเปนตอการดารงชวตในครอบครวซง

ประกอบดวยบาน ชวต ความเปนอยในบาน ผาและเครองแตงกาย อาหารและโภชนาการ โดย

เนนการปลกฝงลกษณะนสยการทางาน ทกษะกระบวนการทางาน การแกปญหาในการทางาน

มความรบผดชอบ สะอาดมระเบยบ ประหยด อดออม อนรกษสงแวดลอมและพลงงาน

งานเกษตร เปนงานทเกยวกบการทางานในชวตประจาวน ซงประกอบดวยการปลกพช

และเลยงสตว ตามกระบวนการผลตและการจดการผลต มการใชเทคโนโลยเพอเพมผลผลต

ปลกฝงความรบผดชอบ ขยน อดทน การอนรกษพลงงานและสงแวดลอม

งานชาง เปนงานทเกยวกบงานตามกระบวนการของงานชาง ซงประกอบดวย

การบารงรกษาการตดตง ประกอบ การซอม การผลตเพอใชในชวตประจาวน

งานประดษฐ เปนทงานทเกยวกบการทางานดวยการประดษฐสงของเครองใชทเนน

ความคดสรางสรรค โดยเนนความประณต สวยงามตามกระบวนการทางานประดษฐเทคโนโลย

และเนนการอนรกษและสบสานศลปวฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณไทยตามภมปญญา

ทองถนและสากล

งานธรกจ เปนงานทเกยวกบการจดการดานเศรษฐกจครอบครว การเปนผบรโภค

ทฉลาด

สาระท 2 การอาชพ เปนสาระทเกยวของกบหลกการ คณคา ประโยชนของ

การประกอบอาชพสจรต ตลอดจนการเหนแนวทางในการประกอบอาชพ

Page 22: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

29

สาระท 3 การออกแบบและเทคโนโลย เปนสาระทเกยวกบการพฒนาความสามารถ

ของมนษย ในการแกปญหาและสนองความตองการของมนษยอยางสรางสรรค โดยนาความร

มาใชกบกระบวนการเทคโนโลย สรางและใชสงของเครองใช วธการและเพมประสทธภาพใน

การดารงชวต

สาระท 4 เทคโนโลยสารสนเทศ เปนสาระทเกยวของกบกระบวนการเทคโนโลย

สารสนเทศการตดตอสอสาร การคนหาความร การสบคน การใชขอมลและสารสนเทศ

การแกปญหาหรอสรางงาน คณคาและผลกระทบของเทคโนโลยสารสนเทศ

สาระท 5 เทคโนโลยเพอการทางานและอาชพ เปนสาระทเกยวกบการนาเทคโนโลย

และเทคโนโลยสารสนเทศ มาใชในการทางานเกยวกบการดารงชวต ครอบครวและการอาชพ กระบวนการเรยนร 1. กลวธการจดการเรยนร

1.1 จดการเรยนรใหครบองครวมของการพฒนาตามศกยภาพผเรยน คอ ตอง

มความร ทกษะ กระบวนการ คณธรรม จรยธรรม และคานยม

1.2 การจดการเรยนรตองกาหนดเปนงาน (TASK) โดยแตละงานตองเปนไปตาม

โครงสรางการเรยนรของกลมการงานอาชพและเทคโนโลย ทง 7 หวขอ

1.2.1 ความหมายของงาน

1.2.2 ความสาคญและประโยชนของงาน

1.2.3 มทฤษฎสนบสนนหลกการของงาน

1.2.4 วธการและขนตอนของการทางาน

1.2.5 กระบวนการทางาน การจดการ เทคโนโลย เทคโนโลยสารสนเทศและ

แนวทางในการประกอบอาชพ

1.2.6 การนาเทคโนโลย เทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการทางาน

การสรางและพฒนาผลตภณฑหรอวธการใหมๆ

1.2.7 คณธรรม จรยธรรมและคานยมในการทางานและประกอบอาชพ

ผสอนสามารถสอนแตละงานครบหรอไมทง 7 หวขอกไดขนอยกบลกษณะงาน แตทงนจะตอง

สอนครบทงมาตรฐานดานความร ดานทกษะ กระบวนการ และดานคณธรรม จรยธรรมและ

คานยม

1.3 การจดการเรยนร โดยผสอนสามารถนาความร ทกษะ กระบวนการ คณธรรม

จรยธรรมและคานยม จากสาระภายในกลมมาบรณาการกนได หรอนาสาระจากกลมวชาอนมา

บรณาการกบสาระของกลมการงานอาชพและเทคโนโลยกได

Page 23: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

30

1.4 จดการเรยนรไดทงภายในชนเรยน นอกชนเรยน โดยจดในสถานปฏบตงาน

แหลงสถานวทยาการ สถานประกอบการ สถานประกอบอาชพอสระ ฯลฯ

1.5 จดการเรยนรโดยกระตน ใหผเรยนกาหนดงานทมความหมายกบผเรยน

ซงจะทาใหผเรยนเหนประโยชน ความสาคญ เหนคณคา ยอมทาใหเกดความภาคภมใจใน

การปฏบตงาน

1.6 จดการเรยนรโดยผสอนตองคานงถงความตองการความสนใจ ความพรอมทาง

รางกาย อปนสย สตปญญาและประสบการณเดมของผเรยน

2. รปแบบการจดการเรยนร

2.1 การเรยนรจากการปฏบตจรง มงเนนใหผเรยนไดลงมอทางานจรง ๆ

มขนตอน อยางนอย 4 ขนตอน คอ

2.1.1 ขนศกษาและวเคราะห

2.1.2 ขนวางแผน

2.1.3 ขนปฏบต

2.1.4 ขนประเมน ปรบปรง

2.2 การเรยนรจากการศกษาคนควา เปนการเรยนทเปดโอกาสใหผเรยนไดศกษา

คนควาในเรองทสนใจจากแหลงความรตาง ๆ

2.3 การเรยนรจากประสบการณ เปนการเรยนรทประกอบดวยครผสอนสรางกจกรรม

โดยทกจกรรมนนอาจจะเชอมโยงกบสถานการณของผเรยนหรอเปนกจกรรมใหม หรอเปน

ประสบการณในชวตประจาวนกไดผเรยนมสวนรวมในกจกรรมจากขอ 2.3.1 โดยการอภปราย

การศกษากรณตวอยางหรอการปฏบตกจกรรมนน ๆ

2.3.1 ผเรยนวเคราะหผลทเกดขนจากการปฏบตกจกรรมวาเกดขนจากสาเหต

ใด

2.3.2 สรปผลทไดจากขอ 2.3.1 เพอนาไปสหลกการ แนวคดของสงทไดเรยนร

2.3.3 นาหลกการ แนวคดจากขอ 2.3.2 ไปใชกบกจกรรมใหม

หรอกจกรรมอน ๆ หรอสถานการณใหมตอไป

2.4 การเรยนรจากการทางานกลม เปนการเรยนรทเปดโอกาสใหมการเลอกใช

กระบวนการกลม กระบวนการแกปญหา กระบวนการสรางคานยม กระบวนการสราง

ความคด-รวบยอด กระบวนการทางานรวมกบผอน ฯลฯ ในการจดการเรยนรใหประสบผลสาเรจ

Page 24: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

31

การวดและประเมนผล ผสอนตองตระหนกวาการเรยนการสอน การวดและประเมนผลเปนกระบวนการ

เดยวกน และจะตองวางแผนไปพรอม ๆ กน แนวทางการวดและประเมนผลการเรยนร 1. ตองวดและประเมนผลทงความรและความคด ความสามารถ ทกษะและ

กระบวนการ เจตคต จรยธรรม คานยม รวมทงโอกาสในการเรยนรของผเรยน

2. วธการวดและประเมนผลตองสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรทกาหนดไว

3. ตองเกบขอมลทไดจากการวดและประเมนผลตามความเปนจรง และตองประเมนผล

ภายใตขอมลทมอย

4. ผลการวดและประเมนผลการเรยนรของผเรยนตองนาไปสการแปลผลและขอสรป

ทสมเหตสมผล

5. การวดและการประเมนผลตองมความเทยงตรงและเปนธรรม ทงในดานของวธ

การวด โอกาสของการประเมน วตถประสงคของการวดและประเมนผล 1. เพอวนจฉยความรความสามารถ ทกษะและกระบวนการ เจตคต คณธรรม

จรยธรรมและคานยมของผเรยนและเพอสงเสรมผเรยนใหพฒนาความรความสามารถและทกษะ

ไดเตมศกยภาพ

2. เพอใชเปนขอมลปอนกลบใหแกตวผเรยนเองวาบรรลตามมาตรฐานการเรยนร

เพยงใด

3. เพอใชขอมลในการสรปผลการเรยนรและเปรยบเทยบถงระดบพฒนาการของ

การเรยนร

การวดและประเมนผลจงมความสาคญเปนอยางยงตอกระบวนการเรยนการสอน

วธการวดและการประเมนผลทสามารถสะทอนผลการเรยนรอยางแทจรงของผเรยนและครอบคลม

กระบวนการเรยนรและผลการเรยนรทง 3 ดาน จงตองวดและประเมนผลจากสภาพจรง การวดและประเมนผลจากสภาพจรง

กจกรรมการเรยนรของผเรยนมหลากหลาย เชน กจกรรมในชนเรยน กจกรรม

การปฏบต กจกรรมสารวจภาคสนาม กจกรรมการสารวจตรวจสอบ การทดลอง กจกรรมศกษา

คนควา กจกรรมศกษาปญหาพเศษหรอโครงงาน ฯลฯ ในการทากจกรรมเหลานตองคานงวา

ผเรยนแตละคนมศกยภาพแตกตางกนผเรยนแตละคนจงอาจทางานชนเดยวกนไดเสรจในเวลา

Page 25: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

32

ทแตกตางกน และผลงานทไดกอาจแตกตางกนดวย เมอผเรยนทากจกรรมเหลานกตองเกบ

รวบรวมผลงาน เชน รายงาน ชนงาน บนทก และรวมถงทกษะปฏบตตาง ๆ เจตคต ความรก

ความซาบซง กจกรรมทผเรยนไดทาและผลงานเหลานตองใชวธประเมนทมความเหมาะสมและ

แตกตางกนเพอชวยใหสามารถประเมนความรความสามารถ และความรสกนกคดทแทจรงของ

ผเรยนได การวดและประเมนผลจากสภาพจรงจะมประสทธภาพกตอเมอมการประเมนหลาย ๆ

ดาน หลากหลายวธ ในสถานการณตาง ๆ ทสอดคลองกบชวตจรงและตองประเมนอยางตอเนอง

เพอจะไดขอมลมากพอทจะสะทอนความสามารถทแทจรงของผเรยนได ลกษณะสาคญของการวดและประเมนผลจากสภาพจรง

1. การวดและประเมนผลจากสภาพจรง มลกษณะทสาคญคอ ใชวธการประเมน

กระบวนการคดทซบซอนความสามารถในการปฏบตงาน ศกยภาพของผเรยนในดานของผผลต

และกระบวนการทไดผลผลตมากกวาทจะประเมนวาผเรยนสามารถจดจาความรอะไรไดบาง

2. เปนการประเมนความสามารถของผเรยน เพอวนจฉยผเรยนในสวนทควรสงเสรมและ

สวนทควรจะแกไขปรบปรง เพอใหผเรยนไดพฒนาอยางเตมศกยภาพตามความสามารถ

ความสนใจและความตองการของแตละบคคล

3. เปนการประเมนทเปดโอกาสใหผเรยนไดมสวนรวมประเมนผลงาน ของทงตนเองและ

ของเพอนรวมหอง เพอสงเสรมใหผเรยนรจกตนเอง เชอมนในตนเอง สามารถพฒนาตนเองได

4. ขอมลทไดจากการประเมนจะสะทอนใหเหนถงกระบวนการเรยนการสอนและการ

วางแผนการสอนของผสอนวาสามารถตอบสนองความสามารถ ความสนใจ และความตองการ

ของผเรยนแตละคนไดหรอไม

5. ประเมนความสามารถของผเรยนในการถายโอนการเรยนรไปสชวตจรงได

6. ประเมนดานตาง ๆ ดวยวธทหลากหลายในสถานการณตาง ๆ อยางตอเนอง วธการและแหลงขอมลทใช

1. สงเกตการแสดงออกเปนรายบคคลหรอรายกลม

2. ชนงาน ผลงาน รายงาน และกระบวนการ

3. การสมภาษณ

4. บนทกของผเรยน

5. การประชมปรกษาหารอรวมกนระหวางผเรยนและคร

6. การวดและประเมนผลภาคปฏบต

7. การวดและประเมนผลดานความสามารถ

8. แฟมผลงาน

Page 26: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

33

9. การประเมนตนเอง

10. การประเมนโดยกลมเพอน

11. การประเมนกระบวนการกลม

12. การประเมนโดยใชแบบทดสอบทงแบบอตนยและแบบปรนย แหลงเรยนร

ในการจดการเรยนรกลมการงานอาชพและเทคโนโลย ผเรยนผสอนสามารถศกษา

หาความร หรอเรยนรจากแหลงความรทมอยดงน

1. ภมปญญาทองถน ปราชญชาวบานทมความรความสามารถ มประสบการณ

ประสบความสาเรจในงาน อาชพทมอยในชมชนทองถน ผนาชมชน ฯลฯ

2. แหลงวทยาการ ไดแก สถาบน องคกร หนวยงาน หองสมด ศนยวชาการทงภาครฐ

และเอกชน ซงใหบรการความรในเรองตาง ๆ

3. สถานประกอบการ สถานประกอบวชาชพอสระ โรงงานอตสาหกรรมหนวยงานวจย

ในทองถน ซงใหบรการความรฝกอบรมเกยวกบงานและวชาชพตาง ๆ ทมอยในชมชนทองถน

4. ทรพยากรธรรมชาตแวดลอม ไดแก อทยานแหงชาต สวนสตว พพธภณฑ ฯลฯ

5. สอสงพมพตาง ๆ ไดแก แผนพบ วารสาร หนงสออางอง หนงสอพมพ ฯลฯ

6. สออเลกทรอนกส ไดแก อนเทอรเนต ซด – รอม วซด วดทศน CAI ฯลฯ การสมภาษณ ( Interview ) ความหมายของการสมภาษณ

การสมภาษณเปนวธหนงทชวยใหไดขอมลทตรงประเดนตามจดมงหมายนกวชาการได

ใหความหมายของการสมภาษณ ดงน

ลวน สายยศ และองคณา สายยศ (2538, หนา 157) ใหความหมายของการสมภาษณ

หมายถง การสนทนสอยางมจดมงหมายตามวตถประสงคทกาหนดไวลวงหนาระหวางผสมภาษณ

และผถกสมภาษณ ผสมภาษณทดตองฟงมากกวาจะพดเสยเอง ไมหเบา และจะยดแนวตาม

วตถประสงคทจะวดและบนทกไวไดอยางถกตอง

โดยสรปการสมภาษณ หมายถง วธการสนทนาอยางมจดมงหมายตามแนวทาง

ทผสมภาษณกาหนดไว เพอรวบรวมขอมลเกยวกบความรสก ความสนใจ ความคดเหน และ

ทศนคต ในเรองตางๆ ทผถกสมภาษณมสวนเกยวของหรออยในเหตการณและยดหลกการ

มปฏสมพนธทสรางบรรยากาศใหผถกสมภาษณมอสระในการสนทนา

Page 27: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

34

ประเภทของการสมภาษณ 1. การสมภาษณแบบมโครงสราง หรอการสมภาษณแบบเปนทางการ

( Structured Interview )

การสมภาษณแบบนมลกษณะคลายกบการใชแบบสอบถาม และเปนวธทใชไดคอนขาง

งายสาหรบนกสมภาษณ เพราะคาถามตางๆ ไดถกกาหนดเปนแบบสมภาษณขนใชประกอบกบ

การสมภาษณไวลวงหนาแลว ลกษณะของการสมภาษณจงเปนการสมภาษณทมคาถามและ

ขอกาหนดแนนอนตายตว จะสมภาษณผใดกใชคาถามแบบเดยวกน มลาดบขนตอนเรยง

เหมอนกน สาหรบการตงคาถามแบบนเปนไปในทานองเดยวกนกบการตงคาถามในแบบสอบถาม

คอ มทงคาถามทตองการคาตอบเฉพาะเจาะจง และคาถามทใหตอบไดตามความตองการ

2. การสมภาษณแบบไมมโครงสราง (unstructured Interview )

การสมภาษณแบบนเปนวธการวจยเชงคณภาพ และในทางมานษยวทยา และเปนแบบ

ทมกจะควบคไปกบการสงเกตแบบมสวนรวม ซงตองการขอมลทละเอยดลกซง ในการสมภาษณ

แบบนตวผศกษาหรอผวเคราะหขอมลมกจะเปนผสมภาษณเอง จงรวาตองการขอมลแบบใด

เพอวตถประสงคใด ฉะนนจงตงคาถามในขณะทสมภาษณได โดยอาจจะเตรยมแนวคาถาม

กวางๆ มาลวงหนาแลว การสมภาษณแบบนแบงออกเปน 4 แบบยอยๆ ดงน

2.1 การสมภาษณแบบไมเปนทางการ เปนการสมภาษณแบบเปดกวางไมจากด

คาตอบ การสมภาษณแบบนมความยดหยนมาก เพราะมวตถประสงคใหผ ถกสมภาษณ

มอสระทจะอธบายแนวความคดของตวเองไปเรอยๆ ในบางครงผสมภาษณเพยงแตกลาวนา

ใหผถกสมภาษณทราบแนวความตองการ แลวใหผถกสมภาษณเลาเรองโดยอสระ ทาให

ผถกสมภาษณมองเหนสภาพและความยงยากของปญหาได ฉะนนการสมภาษณแบบน

จงเหมาะสมทจะใชกบเรองทผศกษาไมตองการกาหนดกรอบแนวคดเฉพาะเจาะจงสาหรบขอมล

ทไดรบ

2.2 การสมภาษณแบบมจดความสนใจเฉพาะ หรอการสมภาษณแบบเจาะลก

หมายถง การสมภาษณทผสมภาษณมจดสนใจอยแลว จงพยามยามหนจดสนใจของผถก

สมภาษณใหเขาสจดทสนใจ ฉะนนลกษณะทสาคญของการสมภาษณแบบนจงอยทวาผศกษา

จะตองรอยกอนแลววาตองการขอมลอะไร ชนดใด เมอเหนวาผถกสมภาษณพดนอกเรองหรอ

นอกเหนอจากจดทสนใจ กพยายามโยงเขาหาประเดนทตองการสมภาษณ

2.3 การตะลอมกลอมเกลา หมายถง การซกถามทลวงเอาสวนลกของความคด

ออกมา คอการสมภาษณชนดทจะตองลวงเอาความจรงจากผถกสมภาษณใหมากทสดเทาท

Page 28: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

35

จะมากได ผศกษาจะตองใชวาทศลปะเพอใหผตอบเลาเรองออกมาทงหมด การสมภาษณแบบน

เจาหนาทสอบสวนมกใชกน

2.4 การสมภาษณผใหขอมลสาคญ หมายถง การสมภาษณโดยกาหนดตวผตอบ

บางคนเปนการเฉพาะเจาะจง เพราะผตอบนนมขอมลทด ลกซง กวางขวาง เปนพเศษเหมาะสม

กบความตองการของผศกษา เราเรยกบคคลประเภทนวา ผใหขอมลสาคญ

หลกการสมภาษณ

การสมภาษณทดควรปฏบตตามหลกการสมภาษณ ดงน

1. การสมภาษณตองมจดมงหมายแนนอนวาตองการขอมลเกยวกบเรองใดบาง

2. ผสมภาษณตองมพนความรในเรองทจะสมภาษณเปนอยางด ซงจะทาให

การสนทนาเปนไปอยางเขาใจ แปลความและสรปความไดอยางถกตอง

3. ผสมภาษณตองเตรยมคาถามไวลวงหนาและเรยงลาดบคาถามไวอยางเปนระบบ

ไมใหเกดความสบสน

4. สมภาษณทละคาถาม เรมจากคาถามงายๆ ใชถอยคาทเขาใจงาย คาถามชดเจน

และทบทวนคาถามถาจาเปน

5. ใหเวลาผถกสมภาษณในการตอบคาถามอยางเพยงพอ แตระวงอยาใหการสมภาษณ

หยดชะงกและพยายามใหเสรจภายในเวลาทกาหนด

6. ใชกลวธและทกษะในการควบคมไมใหผถกสมภาษณตอบออกนอกเรอง

7. ฟงคาตอบจากผถกสมภาษณดวยความตงใจเพอใหไดคาตอบทถกตอง

8. เมอการสมภาษณไดสนสด ผสมภาษณควรตรวจดความสมบรณของคาตอบ

ถาขอใดยงไดคาตอบไมชดใหถามใหมใหแนชด หรอขอใดยงถามไมครบตองถามใหครบ

9. ในการสมภาษณตองมการจดบนทกผลการสมภาษณ จดบนทกตองระวงใหรอบคอบ

อยาใหเกดความคลาดเคลอน อาจใชเครองมออนชวย เชน เทป โดยตองขออนญาต

ผถกสมภาษณ เทคนคการสมภาษณ

ในการสมภาษณสงทจาเปนทสด คอการทาใหผสมภาษณมความรสกเปนตวของ

ตวเองมากทสด และมความยนดทจะใหขอมลในการสมภาษณ ผสมภาษณจะตองแสดงความ

เปนมตร ความจรงใจกบผถกสมภาษณใหมากเทาทจะทาได หลงจากนนจงเรมทาการสมภาษณ

ซงในการสมภาษณ ความปฏบต ดงน

1. สมภาษณทละคาถาม

Page 29: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

36

2. ควรเรมจากคาถามงาย ๆ

3. ใชถอยคาทเขาใจงาย คาถามชดเจน

4. ทบทวนคาถามถาจาเปน

5. ฟงคาตอบจากผถกสมภาษณดวยความตงใจเพอใหไดคาตอบทถกตอง

6. ใหเวลาผถกสมภาษณในการตอบคาถามอยางเพยงพอ แตกไมปลอยให

การสมภาษณหยดชะงกและพยายามใหเสรจภายในเวลาทกาหนด

7. หลกเลยงการแนะคาตอบ และถามออกนอกเรอง

8. ใชกลวธและทกษะในการควบคมไมใหผสมภาษณตอบออกนอกเรอง

9. หลกเลยงคาถามทจะกระทบกระเทอนตอความรสกของผถกสมภาษณ

10. อยาใชคาพดทแสดงวาเปนการสอนผถกสมภาษณ

11. เมอการสมภาษณไดสนสดลง ผสมภาษณควรตรวจสอบดความสมบรณ

ของคาตอบ ถาขอใดยงไดคาตอบไมชดเจนกถามใหมใหทราบแนชด หรอขอใดยงไมไดถามก

ถามเสยใหครบถวน

12. ทกครงทจบการสมภาษณ ควรตองแสดงความขอบคณผใหสมภาษณ

13. ในการสมภาษณ จะตองทาการจดบนทกคาตอบไวอยางชดเจน ไมควร

ใชคายอ อาจใชเครองมอชวย เชน เทปบนทกเสยงกได ขอด ขอเสย ของการเกบขอมลโดยการใชการสมภาษณ

ขอด 1. การสมภาษณใชไดดกบบคคลทกประเภท ทกระดบการศกษา

2. การสมภาษณ มลกษณะยดหยนไดมากกวาการใชแบบสอบถาม สามารถดดแปลง

แกไขขอคาถามจนกวาผตอบจะเขาใจคาถามได

3. การสมภาษณ ชวยใหผถกสมภาษณสามารถตรวจสอบความถกตองของขอมลได

เพราะผสมภาษณทราบไดวาผตอบมความขดแยงในคาตอบแตละคาถามหรอไม นอกจากนยง

ทราบวาผตอบ ตอบดวยความตงใจหรอดวยความจรงใจหรอไม

4. การวจยทางวทยาศาสตร เปนเรองของการแสวงหาความจรอง ทางดานพฤตกรรม

ของมนษยทเกยวกบความรสกนกคด อารมณ จตใจ ความคดเหนและทศนคต ดงนนการรวบรวม

ขอมลดวยการสมภาษณจงนบวาเหมาะสมทสด

Page 30: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

37

ขอเสย แมวาการสมภาษณจะมขอไดเปรยบหลายประการดงกลาวขางตน แตมขอจากด

หลายอยางเชนกน ดงน

1. การสมภาษณขนอยกบประสบการณ ความรอบร และความชานาญของผสมภาษณ

สมภาษณ ดงนนหากผสมภาษณขาดคณสมบตดงกลาวขอมลทไดกขาดความเชอถอ

2. ขอมลทไดขนอยกบความรวมมอของผถกสมภาษณ ถาผผสมภาษณไมใหขอมลตาม

ความเปนจรง ขอมลทไดขาดความเชอถอ

3. ขอมลทไดจากการสมภาษณบางครง ขนอยกบความสามารถในการตความหมาย

ของผสมภาษณ ซงอาจตความความหมายผด ทาใหขอมลทไดขาดความเปนปรนยได

4. ในการสมภาษณถาสงอน ๆ มารบกวน เชน ความเคยด ความเหนอย ความวตก

กงวลในบางอยาง ทาใหผตอบ ตอบอยางไมเตมท ตอบอยางเสยไมได กจะทาใหไดขอมลท

ไมสมบรณ และไมตรงตามความเปนจรงได

5. การสมภาษณตองใชเวลา แรงงาน และเงนจานวนมาก

จากการศกษาคนควาในครงนใชรปแบบการสมภาษณแบบไมมโครงสราง

(unstructured Interview ) หรอการสมภาษณแบบไมเปนทางการ โดยทาการสมภาษณ

วทยากรทองถนทงสนจานวน 4 ทาน การวดผลสมฤทธทางการเรยน ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ความร ความเขาใจ ความสามารถ และทกษะ

ทางวชาการรวมทง สมรรถภาพทางสมองและมวลประสบการณทงปวงทเดกไดรบจากการเรยน

การสอนทาใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมในดานตางๆ ซงแสดงใหเหนไดดวยคะแนนจาก

บททดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

จดมงหมายของการวดผลสมฤทธ การวดผลสมฤทธเปนการตรวจสอบระดบ

ความสามารถของสมรรถภาพทางสมองของบคคลวา เรยนรแลวรอะไรบางและมความสามารถ

ในดานใดมากนอยเพยงใด เชน มพฤตกรรมดานความร ความจา ความเขาใจ การนาไปใช

การวเคราะห การสงเคราะห และการประเมนคามากนอยอยระดบใด นนคอการวดผลสมฤทธ

เปนการตรวจสอบพฤตกรรมของผเรยนในดานพทธพสยนนเอง ซงเปนการวด 2 องคประกอบ

ตามจดมงหมายและลกษณะของวชาทเรยน คอ (พวงรตน ทวรตน, 2530, หนา 29-30)

Page 31: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

38

1. การวดดานปฏบต เปนการตรวจสอบความรความสามารถทางการปฏบตโดย

ใหผเรยนไดปฏบตจรงใหเหนเปนผลงานปรากฏออกมาทสงเกตและวดได เชน วชาศลปศกษา

พลศกษา การชาง เปนตน การวดแบบนจงตองวดโดยใช “ ขอสอบภาคปฏบต ” ซงการ

ประเมนผลจะพจารณาทวธปฏบตและผลงานทปฏบต

2. การวดดานเนอหา เปนการตรวจสอบความรความสามารถเกยวกบเนอหารวมทง

พฤตกรรมความสามารถในดานตางๆ อนเปนผลมาจากการเรยนการสอน มวธการสอบวดได

2 ลกษณะคอ

2.1 การสอบปากเปลา การสอบแบบนมกจะทาโดยรายบคคลซงเปนการสอบท

ตองการดผลเฉพาะอยาง เชน การสอบอานหนงสอ การสอบสมภาษณ ซงตองการดการใช

ถอยคาในการตอบคาถาม รวมทงการแสดงความคดเหนและบคลกภาพตางๆ เชน การสอน

ปรญญานพนธ ซงตองการวดความรความเขาใจในเรองททา และคาถามกสามารถเปลยนแปลง

หรอเพมเตมไดตามทตองการ

2.2 การสอบแบบใหเขยนตอบ เปนการสอบวดทใหผสอบเขยนเปน ตวหนงสอตอบ

ซงมรปแบบตอบอย 2 แบบคอ

2.2.1 แบบไมจากดคาตอบ ซงไดแก การสอบวดทใชขอสอบแบบอตนย

หรอความเรยง

2.2.2 แบบจากดคาตอบ ซงเปนการสอบทกาหนดขอบเขตของคาถามทจะให

ตอบ หรอกาหนดคาตอบทใหเลอก ซงมรปแบบของคาตอบอย 4 รปแบบคอ

1. แบบเลอกทางใดทางหนง

2. แบบจบค

3. แบบเตมคา

4. แบบเลอกคาตอบ

การวดผลสมฤทธทางการเรยน เปนการวดพฤตกรรม 3 กลมพฤตกรรมดวยกนคอ

1. พฤตกรรมการเรยนรดานพทธพสย เปนพฤตกรรมทแสดงออกถงความสามารถและ

ความคด รวมทงการแกปญหาเกยวกบสงตางๆ อนเปนผลจากการเรยน การสอน ซงพฤตกรรม

ดานความรและความคดประกอบดวยพฤตกรรมยอย 6 ขน ดงน

1.1 ความร ความจา หมายถง ความสามารถของบคคลทจะรกษาไวซงเรองราว

ตางๆ ทไดรบจากการเรยนการสอนและประสบการณตางๆ รวมทงสงทสมพนธกบประสบการณ

นนๆ และสามารถถายทอดออกมาไดถกตอง

Page 32: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

39

1.2 ความเขาใจ หมายถง ความสามารถในการแปลความ ตความ และสรปความ

เกยวกบสงทไดพบ ซงเปนเรองราวและเหตการณตางๆ ทไดรบรและสามารถสอความเขาใจท

ตนมอยนนไปสผอนไดอยางถกตองดวย

1.3 การนาไปใช หมายถง ความสามารถในการนาความร ทฤษฎ หลกการ

กฎเกณฑ และวธการดาเนนการตางๆ ซงไดรบจากการเรยนรไปใชแกปญหาในสถานการณจรง

ในชวตประจาวน หรอสถานการณใหมทคลายคลงกนไดอยางถกตองเหมาะสม

1.4 การวเคราะห หมายถง ความสามารถในการจานกเรองราว ขอเทจจรงหรอ

เหตการณใดๆ ออกเปนสวนยอยๆ และสามารถบอกไดวาสวนยอยๆ นนแตละสวนสาคญอยางไร

สวนใดสาคญทสด แตละสวนมความสมพนธกนอยางไรและมหลกการใดรวมกนอย

1.5 การสงเคราะห หมายถง ความสามารถในการผสมผสานสวนยอยๆ เขาดวยกน

ใหเปนสวนใหญ ทาใหไดผลผลตทแปลกใหมและดไปกวาเดม พฤตกรรมดานนเนนใหเกด

ความคดสรางสรรคสงใหม

1.6 การประเมนคา หมายถง ความสามารถในการวนจฉย ตราคาสงตางๆ หรอ

เรองตางๆ ไดอยางมหลกเกณฑ เปนทยอมรบโดยทวไป

2. พฤตกรรมการเรยนรดานเจตพสย เปนพฤตกรรมทแสดงออกถงการเปลยนแปลง

ทางดานจตใจ เจตคต คานยม ความสนใจ ความชนชมของบคคลตอสงตางๆ ประกอบดวย

พฤตกรรมยอย 5 ขนดงน

2.1 การรบร เปนความสามารถในการฉบไวตอการรบรสงเราตางๆ ไดมากในเวลา

จากด

2.2 การตอบสนอง เปนพฤตกรรมทแสดงออกในการตอบสนองตอ สงเราใน

ลกษณะของความยนยอม เตมใจ และพอใจ

2.3 การสรางคณคาหรอคานยม เปนพฤตกรรมทแสดงออกถงความรสานกในคณคา

ของสงตางๆ จนเกดการยอมรบ และเชอถอในสงนน

2.4 การจดระบบคณคาหรอคานยม เปนการนาคานยมมาจดใหเปนระบบ โดย

อาศยกระบวนการจดพวกหาความสมพนธและกาหนดคานยมทเดน และสาคญแลวนา

กระบวนการนนมาสรางระบบคานยมทเหมาะสมกบเหตการณตางๆ ตอไป

2.5 การสรางลกษณะนสย เปนความสามารถในการจดระบบคานยมทบคคลยดถอ

อย จนสามารถควบคมพฤตกรรมและกอใหเกดบรณาการทางความเชอ ความคด เจตคต และ

กอใหเกดพฤตกรรมทเปนลกษณะนสยประจาตวของบคคลแตละคน

Page 33: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

40

3. พฤตกรรมการเรยนรดวยทกษะพสย เปนพฤตกรรมทแสดงออกถงความสามารถ

ในการใชกลไกทางกายและทางสมองไดสมพนธกนจนสามารถใชสวนตางๆ ของรางกายทางาน

อยางมจดหมาย ซงแบงออกเปนพฤตกรรมยอย 7 ขน ดงน

3.1 การรบร เปนการรบรโดยประสาทสมผสเกยวกบรปธรรม เชน วตถสงของ และ

นามธรรม เชน คณสมบตหรอความสมพนธ

3.2 การเตรยมพรอม เปนความพรอมทงทางใจ ความพรอมทางกายและความ

พรอมทางอารมณ

3.3 การเลยนแบบ เปนการทาตามหรอเลยนแบบ

3.4 การปฏบตได เปนพฤตกรรมการตอบสนองทพฒนาจนเปนนสย

3.5 การตอบสนองทซบซอน เปนการแสดงออกทซบซอนตามกระบวนการปฏบต

อยางไมลงเลและเปนไปโดยอตโนมต

3.6 การดดแปลง เปนขนททดลองหาวธอนมาปฏบตหลงจากทไดปฏบตวธเดม

จนชานาญแลว เพอเพมประสทธภาพใหมากขน

3.7 การรเรม เปนการประยกตสงทไดดดแปลงแลว เพอใหเกดสงใหมขน ประเภทของการทดสอบผลสมฤทธ การทดสอบผลสมฤทธทางการเรยนสามารถกระทาได 2 ลกษณะคอ (พวงรตน

ทวรตน, 2530, หนา 30-32)

1. การทดสอบแบบองกลมหรอการวดผลแบบองกลม เปนการทดสอบหรอการสอบวดท

เกดจากแนวความเชอในเรองความแตกตางระหวางบคคล ทวาความสามารถของบคคลใดๆ ใน

เรองใดนนไมเทากน บางคนมความสามารถเดนบางคนมความสามารถดอย และสวนใหญจะม

ความสามารถปานกลาง การกระจายของความสามารถของบคคล ถานามา เขยนกราฟจะม

ลกษณะคลายๆ โคงรประฆงทเรยกวา “โคงปกต” ดงนนการทดสอบแบบนจงยดคนสวนใหญเปน

หลกในการเปรยบเทยบ โดยพจารณาคะแนนผลการสอบของบคคลเทยบกบคนอนๆ ในกลม

คะแนนจะมความหมายกตอเมอนาไปเปรยบเทยบกบคะแนนของบคคลอน ทสอบดวยขอสอบฉบบ

เดยวกน จดมงหมายของการทดสอบแบบน กเพอจะกระจายบคคลทงสองกลมไปตาม

ความสามารถของแตละบคคล กลาวคอคนทมความสามารถสงจะไดคะแนนสง คนทม

ความสามารถดอยกวากจะไดคะแนนลดหลนลงมาถงคะแนนตาสด

2. การทดสอบแบบองเกณฑหรอการวดผลแบบองเกณฑ ยดความเชอในเรองการเรยน

เพอรอบร กลาวคอยดหลกการวาในการเรยนการสอนนน จะตองมงสงเสรมใหผเรยนทงหมดหรอ

เกอบทงหมดประสบความสาเรจในการเรยน แมวาผเรยนจะมลกษณะแตกตางกนกตาม

Page 34: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

41

แตทกคนไดรบการสงเสรมใหพฒนาไปถงขดความสามารถสงสดของตน โดยอาจใชเวลาแตกตาง

กนในแตละบคคล ดงนนการทดสอบแบบองเกณฑจงมการนาผลการสอบไปเปรยบเทยบกบบคคล

อนๆ ในกลม ความสาคญของการทดสอบนจงอยทการกาหนดเกณฑเปนสาคญ เกณฑ

หมายถง กลมของพฤตกรรมทกาหนดไวในแตละรายวชา ซงอาจเปนจดมงหมายของการทดสอบ

น จงเปนการตรวจสอบดวาใครเรยนไดถงเกณฑและใครยงเรยนไมถงเกณฑ ควรไดรบ

การปรบปรงแกไขตอไป เชน อาจใหมการเรยนซอมเสรม เปนตน ประโยชนของแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน มดงน 1. ใชสารวจทวๆ ไปเกยวกบตาแหนงการเรยนในโรงเรยน เมอเปรยบเทยบกบเกณฑ

ปกต ทาใหเขาใจนกเรยนไดดขน

2. ใชแนะแนวและประเมนคาเกยวกบการสอบไดสอบตกของแตละบคคล จดออนและ

จดเดนของแตละบคคล การสอนซอมเสรมใหกบนกเรยนทฉลาด และนกเรยนทตองการความ

ชวยเหลอ การปรบปรงการสอน

3. ใชจดกลมนกเรยน เพอประโยชนในการจดการเรยนการสอน

4. ชวยในการวจยทางการศกษา เปรยบเทยบผลการเรยนในวชาทสอนแตกตางกน

โดยใชแบบทดสอบมาตรฐานเปนเครองมอวด คณลกษณะของขอสอบทด

การไดทราบคณลกษณะทดของขอสอบจะทาใหสามารถสรางขอสอบไดดอยางม

คณภาพ ซงคณลกษณะของขอสอบทดม 10 ประการคอ (วเชยร เกตสงห, 2517, หนา 27-30)

1. มความเทยงตรง หมายถง คณลกษณะของขอสอบทสามารถวดไดตรงจดมงหมาย

ทตงไว ความเทยงตรงนจาแนกออกเปนหลายชนด คอ

1.1 ความเทยงตรงตามเนอหา คอ ขอสอบทมคาถามสอดคลองตรงตามเนอหา

ในหลกสตร

1.2 ความเทยงตรงตามโครงสราง หมายถง ลกษณะของขอสอบทวดสมรรถภาพ

ความเปนจรงของสมองดานตางๆ ตรงตามทไดกาหนดไวในหลกสตร

1.3 ความเทยงตรงตามสภาพ หมายถง ลกษณะของขอสอบทวดไดตรงตาม

สมรรถภาพความเปนจรงของเดกในขณะนน

1.4 ความเทยงตรงเชงพยากรณ คอ ขอสอบทวดและทานายไววาเดกคนใด

จะเรยนวชาอะไรดเพยงไรในอนาคต

2. มความเชอมน หมายถง แบบทดสอบทสามารถวดไดแนนอนไมเปลยนแปลง

การวดครงแรกเปนอยางไรเมอวดซาอกผลการวดกยงคงเหมอนเดม

Page 35: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

42

3. มอานาจจาแนก คอ สามารถจาแนกเดกเกง-ออนได เมอทดสอบแลวบอกไดวาใคร

เกงออนอยางไร คอ เมอทดสอบและปรากฏวาเดกเกงมกทาถกและเดกออนมกทาผดสามารถ

แยกเดกไดตรงสภาพความเปนจรง

4. มความเปนปรนย ขอสอบทมความเปนปรนยมสมบต 3 ประการ คอ

4.1 มความชดเจนในความหมายของคาถาม ทกคนอานแลวเขาใจตรงกนวา

ถามอะไร

4.2 มความคงทในการตรวจใหคะแนน คอ ใหใครตรวจไดคะแนนเหมอนกนปรบ

แถวนใหเลกลงเทาแถวอนๆ

4.3 มความแจมชดในการแปลความหมายของคะแนน คอ ตองแปลคะแนนทไดเปน

อยางเดยวกน เพอประโยชนในการเปรยบเทยบ

5. มประสทธภาพ คอ มคณสมบตทแสดงถงการประหยด เชน ลงทนนอย มราคาถก

งายในการดาเนนการสอบ พมพชด อานงาย และใหผลในการสอบทเทยงตรงและเชอถอได

6. มการวดลกซง หมายถง ขอสอบทถามครอบคลมพฤตกรรมหลายๆดาน

เชน มคาถามวดความเขาใจ การนาไปใช การวเคราะห สงเคราะห และการประเมนคา

ไมถามเพยงแตพฤตกรรมดานความร ความจา ตามตาราแตเพยงอยางเดยว เปนตน

7. มความยตธรรม หมายถง ขอความของขอสอบตองไมมชองทางแนะใหเดกฉลาด

ใชไหวพรบในการเดาไดถกหรอไมเปดโอกาสใหเดกเกยจครานตอบได คอ ตองเปนขอสอบ

ทไมลาเอยง ตอกลมหนงกลมใดโดยเฉพาะ

8. ตองเฉพาะเจาะจง คอ ไมยากหรองายเกนไป ถามขอยากกควรมของายเปน

การทดแทน โดยยดหลกวาเมอดรวมๆ หรอโดยเฉลยแลวมความยากปานกลาง

9. มความยากงายพอเหมาะ ไมยากหรองายเกนไป ถามขอยากกควรมของาย

เปนการทดแทน โดยยดหลกทวา เมอดรวมๆ หรอโดยเฉลยแลวมความยากปานกลาง

10. มการกระตนยแหย โดยจดขอสอบงายๆ ไวในตอนแรก แลวจงคอยๆถาม

ใหยากขนตามลาดบ เปนการเราใหเดกเกดความพยายามทจะทาขอสอบใหไดทงหมด กระบวนการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธ ในการปฏบตงานใดกตามหากผปฏบตทราบกระบวนการทางานวามขนตอนอยางไร

และปฏบตไปตามขนตอนเหลานน จะทาใหสามารถดาเนนการไปตามเปาหมายได ในเรอง

การสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธหากผสรางทราบขนตอนในการสราง และปฏบตตามขนตอน

จะทาใหสามารถสรางขอสอบไดอยางมประสทธภาพ (พวงรตน ทวรตน, 2530, หนา 47-52)

ไดกลาวถงขนตอนในการสรางขอสอบ 4 ขนคอ

Page 36: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

43

1. ขนวางแผน สงทควรปฏบตในการสรางขอสอบคอ

1.1 กาหนดจดมงหมาย ในการสรางขอสอบทกครงตองกาหนดจดมงหมายให

ชดเจนและแนนอนวาเพอวตถประสงคใด

1.2 กาหนดเนอหาและพฤตกรรมทตองการวดในขนนหากกาหนดขอบขายของ

เนอหาและพฤตกรรมทจะออกขอสอบไดเหมาะสม กจะชวยใหขอสอบมความเทยงตรง

1.3 กาหนดชนดและรปแบบของขอสอบ ในการสอบวดตองเลอกใชชนดและรปแบบ

ของขอสอบใหเหมาะสม

1.4 กาหนดสวนประกอบอนๆ ทจาเปนในการออกขอสอบและในการเลอกขอสอบ

คอ กาหนดเวลาในการสรางขอสอบ บคคลกรในการสรางขอสอบ จานวนขอของขอสอบ เวลา

ในการทดสอบ วธการตรวจ วธตรวจและใหคะแนน เปนตน

2. ขนเตรยมงาน เปนการเตรยมสงทเอออานวยตอการสรางขอสอบไดแก หลกสตร

หนงสอแบบเรยน ทาการวเคราะหหลกสตร อปกรณการพมพ การอดสาเนา ฯลฯ

3. ขนลงมอปฏบต เปนขนลงมอเขยนขอสอบ ในกรณการสรางขอสอบนนทาในรป

คณะกรรมการ คณะกรรมการแบงงานกนเขยนขอสอบ แลวนดหมายหรอมาประชมวเคราะห

ขอสอบทสรางขน

4. ขนประเมนหรอตรวจสอบคณภาพ มวตถประสงคเพอนาผลไปปรบปรงขอสอบ

มขนตอน ดงน

4.1 ขนประเมนเบองตน คอ การวจารณขอสอบ โดยพจารณาในประเดนตอไปน

คอ

4.1.1 ขอคาถามวดในสงทตองการวดหรอไม

4.1.2 ขอคาถามชดเจนเขาใจตรงกนหรอไม

4.1.3 ขอคาถามมคาตอบทแนนอนเพยงคาตอบเดยวหรอไม

4.1.4 ขอคาถามใชภาษารดกม เหมาะสมกบระดบชนของนกเรยนหรอไม

4.1.5 ในกรณเปนขอสอบเลอกตอบ พจารณาวาตวลวงเหมาะสมหรอไม

การเรยงขอความถกตองตามหลกหรอไม เชน เรยงลาดบเนอหา เรยงจากงายไปยาก และเรยง

ตวเลอกในแตละขอเหมาะสมสวยงามหรอไม เปนตน

4.2 ขนตรวจสอบคณภาพ หลงการทดลอง ขอสอบทผานการวจารณ และปรบปรง

แกไขแลวนาไปพมพเพอนาไปทดลอง (Try Out) เมอนาไปทดลองแลวนามาตรวจใหคะแนน

และตรวจสอบคณภาพ โดยพจารณาในเรองตอไปน

Page 37: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

44

4.2.1 ความยากงายของขอสอบ

4.2.2 อานาจจาแนก

4.2.3 คาความเทยง

4.2.4 หาคาสถตพนฐานของขอสอบ ไดแก คาเฉลย

สรปไดวา ผลสมฤทธทางการเรยนเปนพฤตกรรมหรอความสามารถของบคคลทเกดจาก

การเรยนการสอน เปนพฤตกรรมทพฒนามาจากการฝกอบรมสงสอนโดยตรงอนประกอบดวย

พฤตกรรม 6 ประการ คอ ความร ความจา ความเขาใจ การนาไปใช การวเคราะห

การสงเคราะห และการประเมนคา ดงนนในการจดการเรยนการสอนและ การวดผลสมฤทธ

ทางการเรยนควรใหครอบคลมพฤตกรรมทง 6 ดาน ความพงพอใจ

ความพงพอใจ หรอความพอใจ ตรงกบคาในภาษาองกฤษวา “Satisfaction” ไดมผให

ความหมายของความพงพอใจไวหลายความหมายดงน

ความพงพอใจ (จรวยพร สดสวาท และคณะ, 2545, หนา 13) อางองจาก secord &

Backman , 1964, p.391) หมายถง ความตองการของบคคลากรในองคกร บางคนอาจพอใจ

เนองมาจากผลงานทสาเรจ บางคนอาจพอใจเพราะลกษณะการปฏบตงาน แตบางคนอาจพอใจ

เพราะเพอนรวมงาน

ความพอใจ (จรวยพร สดสวาท และคณะ, 2545, หนา 19 อางองจาก Mrse, p.27)

หมายถง สภาพของสภาวะจตทปราศจากความเครยด ทงนเพราะธรรมชาตของมนษยนนม

ความตองการ ถาความตองการนน ไดรบการตอบสนองทงหมด หรอบางสวนความเครยดจะ

นอยลงความพงพอใจจะเกดขนและในทางกลบกน ถาความตองการนนไมไดรบการตอบสนอง

ความเครยดและความไมพงพอใจจะเกดขน

ความพงพอใจ (จรวยพร สดสวาท และคณะ , 2545 , หนา 14 อางอง Wolman.

1973, p.384) หมายถง ความรสกมความสขเมอไดรบผลสาเรจตามความมงหมาย

จากความหมายของความพงพอใจตามทกลาวมาขางตนพอสรปไดวา

ความพงพอใจ หมายถง ความรสกนกคดในดานทด ทไดรบการตอบสนองความ

ตองการอยางใดอยางหนงของบคคล

Page 38: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

45

ความรเกยวกบการทาขาวแตนหนาไกสมนไพร 1. ความรเกยวกบสาหรายไก

สาหรายไก เปนสาหรายนาจดขนาดใหญทขนอยบนกอนหนทพนทองนา มลกษณะและ

เสนสายยาวสเขยวสด ความยาวประมาณ 1 - 2 เมตร เมอเจรญเตมทจะมองเหนเปนเสนยาว

สเขยวเตมทองนา มกเจรญอยทเปนหาดหน และกรวด มความลกประมาณ 30 - 50 เซนตเมตร

คณภาพนาอยในระดบดหรอปานกลาง นาใสไหลเออย ๆ พบมาในฤดหนาวจนถงฤดรอน ระหวาง

เดอนพฤศจกายนถงเดอนพฤษภาคมของทกป ดงนน เพอใหมสาหรายไกบรโภค และมรายได

ตลอดทงป เกษตรกรจงมกเกบสาหรายไกไดตงแตตนนาทอาเภอทงชางเรอยไปจนถงนานาน

อาเภอเวยงสา จงหวดนาน แตจะมมากทสดทอาเภอทาวงผา

สาหรายไก เปนสาหรายสเขยว (green algae) อยใน Division Chlorophyta

มลกษณะเปนเสนสาย มทงแตกแขนง และไมแตก แขนง มคลอโรพลาสตเปนแบบตาขาย สบพนธ

ไดทงแบบอาศยเพศ และไมอาศยเพศ สามารถสรางอาหารไดเองดวยการสงเคราะหแสงแบบพช

สาหรายไกในลานานาน ม 3 ประเภท คอ ไกเปอยหรอไกไหมเกาะหนเปนกระจกแลวกระจาย

แผออกไปเปนเสนเลกฝอยมจานวนเสนมากมเสนสายทเหนยวนมและลน สเขยวซด ยาวประมาณ

80 เซนตเมตร ไกเหนยวหรอไกคาว มเสนสายทแขงกระดางเลกนอย สเขยวเขมยาว ไมแตกแขนง

เนอไมฟ มนาหนกพอสมควร ยาวประมาณ 2 เมตร และไกกะเทย มลกษณะเปนกระจกอยปนกบ

ไกไหม เสนสนและมความลนมาก สาหรายไกใหสารอาหารทเปนประโยชนแกรางกาย โดย

มปรมาณโปรตนสงใกลเคยงกบเนอสตว นอกจากนยงมปรมาณเบตาแคโรทนสงกวาแครอทถง 4

เทา มวตามน บ1 และ บ2 มากกวาผก มวตามน บ12 ซงชวยสงเสรมความจา และชวยปองกนโรค

โลหตจาง มธาตเหลก และแคลเซยมชวยบารงสมอง กระดก และฟนใหแขงแรง มเสนใยอาหารสง

จงปองกนการทองผกและยงเปนอาหารทดเยยมสาหรบผทบรโภคอาหารเจและมงสวรตตาม

ความเชอของชาวบานซงเชอกนวาการบรโภคสาหรายไกจะทาใหผมดกดา ไมหงอกไดงาย และ

ชะลอความแก หากไดรบการสงเสรม และพฒนาใหแพรหลาย จะเปนประโยชนตอผบรโภค

ดงนนปจจบนจงมการแปรรปอาหารสาหรายนาจดเกดขนหลากหลายแบบ 2. การเกบและการแปรรปสาหรายไก การเกบสาหรายไกจากแหลงนาธรรมชาตนน ชาวบานจะรอใหสาหรายเจรญเตมท

จะมขนาดยาวมากตงแตครงเมตร ไปจนถง 4-5 เมตร โดยการ "จกไก" ซงกคอ การดงสาหรายทม

ขนาดยาวพอเหมาะออกจากกอนหนแลวสายไปมาในนาใหดนหรอสงทเกาะมาหลดออกไป พาดไว

บนทอนแขน สะสมไปเรอยๆจนมากพอกจะมวนใหเปนกลมกอน นาไปตากหรอแปรรปเปนอาหาร

ชนดตาง ๆ ตอไป

Page 39: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

46

จากความมากมายของสาหรายไกในลานานาน ทาใหเกดภมปญญาชาวบาน

นาสาหรายไกเหลานไปแปรรปเปนอาหารนบเนองกนมากวา 100 ป อาหารดงเดมทชาวบาน ทา

จากสาหรายชนดน คอ "ไกย" โดยนาสาหรายไกมาตากใหแหง แลวนามาผงไฟใหกรอบ จากนนก

ใชมอขย หรอทชาวบานเรยกวา ย ใหสาหรายแตกออกเปนแผนเลก ๆ หรออาจจะใหเลกจนเกอบ

ปน หลงจากนนนามาปรงรสดวย เกลอ และงาขาวคว จะไดไกยทมรสชาตด สวนหอนงไกนนทา

คลายกบหอหมก เพยงแตเปลยนจากปลามาเปนสาหรายไกสด คลกกบนาพรกแลวนาไปนง

การประยกตโดยการแปรรปสาหรายไกใหเปนสาหรายแผนกรอบ โดยนาสาหรายไกทตากแหง

ปรงรสดวยเกลอ กระเทยม มาทอดใหกรอบแลวเกบใสในถงพลาสตกปดปากถงใหสนท เนองจาก

ผลตภณฑอาจหายกรอบหรอมกลนหน รวมทงผลตภณฑยงมความหลากหลายเฉพาะกลม สมควร

จะพฒนาผลตภณฑใหมความหลากหลายในกลมอน ๆ ใหมากขนและสามารถจาหนายได

กวางขวางขนกวาปจจบน 3. ขาวแตน ขาวแตนทาจากขาวเหนยวนง นามากดใสพมพแลวเอาไปตากแดดใหแหง จากนนนามา

ทอด ขาวแตนมหลายชนด ขาวแตนแบบดงเดม เรยกวา ขาวแตนขาว อกแบบหนงเรยกวา

ขาวแตนแดง ทงสองชนดแตกตางกนตรงทขาวแตนขาวจะไมใชนาออยคลกขาวใหเขากนกอนกด

ใสพมพแลวนาไปตาก แตขาวแตนแดงจะคลกนาออยกอนตาก ขอแตกตางอกอยางหนงของ

ขาวแตนทงสองชนดกคอ ขาวแตนแดงนนเวลาททอดเสรจแลวไมตองหยอดดวยนาออยเพราะ

มรสหวานอยในเนอขาวเรยบรอยแลว แตขาวแตนขาวจะหยอดนาออยเคยวบนผวหนาเพอเพม

ความหวานใหกบขาวแตน ในอดตขาวแตนเปนของกนเลน เปนของรบแขกในงานปอยหลวง

ซงในแตละภาคเรยกตางกนออกไป ดงน

ภาคเหนอเรยกขาวแตนวา ขาวแตน เหมอนอยางขนมนางเลดของทางภาคกลาง

มวธทากคอ นาขาวเหนยวแชคางคนไวแลวนาไปนงใหสก ยกลงมาใสภาชนะใชไมพายคนเบาๆ

ใหทว จากนนทาพมพซงนาไมไผเหลาอยางตอก ขดเปนวงกลม ขนาดพอด นาไปชบนา

แลววางไวบนถาดจากนนนาขาวเหนยวใสลงไปในพมพแลวกดขาวแผจนเตมแมพมพ ยกแมพมพ

ออก ทาหลายๆแผนแลวนาขาวทไดจากการกดไปตากแดดใหแหง จากนนตงกระทะใสนามน

ลงไปใหเดอดแลวกนาขาวทแหงแลวลงไปทอดในนามนพอเหลอง พลกไปมาใหขาวสกใหทว

แลวตกออกพกไวใหสะเดดนามนจากนนนานาตาลหรอนาออยและนาปรมาณเลกนอยใสกระทะ

เคยวจนเหนยวขนพอหยดได นามาหยอดเปนวงกลมใหทวบนหนาของแผนขาว และจะทา

การหยอดเพยงดานเดยวเทานน ทงไวจนนาตาลแหง เกบใสภาชนะปดผาใหสนท เพอหลกเลยง

ความชนและเปนการทาใหขาวแตนเกบไวไดนาน

Page 40: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

47

ภาคกลาง จะเรยกวาขนมนางเลด เปนขนมไทยทนยมกนกนทกฤดกาลทาดวยขาว

เหนยว นามะพราว และนามนสาหรบทอด วธทา เรมดวยแชขาวเหนยวใหสะอาดประมาณ 3

ชวโมง นาไปนงใหสกแลวนาออกมาผงใหขาวเหนยวเยน นากดลงพมพททาดวยตอกไมไผขด

เปนวงกลม ใหเปนแวนกลมๆหนาประมาณครงเซนตเมตร แลวนาออกมาตากใหแหง เวลา

รบประทานจงคอยนามาทอด ใชไฟปานกลาง ไมตองแรงเพราะขาวจะไหม ทอดใหขาวสกพองแต

อยาใหถงเหลองตกขนใหสะเดดนามน จากนนนากระทะทองเหลองตงไฟ ใสนาตาลมะพราวใสนา

เลกนอย เคยวไฟสกคร จงตกนาตาลหยอดลงหนาขาวเหนยวททอดไว สกครจะจบตวแขงบน

หนาแผนขาวเหนยว กจะไดขนมนางเลดเกบไวกน

ภาคใต เรยกวา นางเลด เปนขนมชนดหนง คอขนมพองทหยอดนาตาลทาโดย

เอาขาวสารเหนยวมาลางนาใหสะอาด แชใหขาวพองไดทแลวเทนาออก นาสผสมอาหารลงคลก

ในขาวเหนยวใหทว นาขาวเหนยวไปนงใหสก แลวนามาทาใหเปนแผนกลมๆบางๆ นาไปตากแดด

ใหแหง แลวนามาทอดในนามนทรอนจด ขนมจะพองกรอบวางไวใหเยนเอานาตาลโตนด 3 สวน

นาตาลทราย 1 สวน ใสภาชนะตงไฟเคยวใหขนไดท แลวหยอดลงบนแผนขนมใหเปนวงกลม

โดยรอบ เกบขนมใสในทๆไมโดนลมเพอจะเกบไวกนไดนานเหมอนทอดใหมๆ

ภาคอสาน เรยกวา ขาวโคบ ตรงกบภาษาภาคกลางวา ขนมนางเลด โดยทวไปขาว

อสานเรยกวา ขาวโคบ บางทองถนเรยกวา ขาวเลยน หรอ ขาวเรยงเมด

วสดอปกรณ ขาวเหนยว 1 กโลกรม

นาตาลปก 1 ถวยตวง

นามน 1 กโลกรม

พมพไมไผ 5 อน

ใบตอง 21 กโลกรม

วธทา

แชขาวเหนยวทงไว 1 คน ลางใหสะอาดแลวนงจนสก นาขาวสกใสลงไปในพมพ

ทเตรยมไวโดยทามาจากตอกไมไผ เกลยบางๆใหทว ยกพมพออกทาไปจนขาวหมด แลวนาแผน

ขาวเหนยวออกตากแดดจนขาวแหง ตงกระทะนามนใหรอนนาแผนขาวเหนยวลงทอดในกระทะ

นามนทละอนจนหมด พอแผนขาวเหนยวสกมสเหลองนวลแลวกตกขนใหสะเดดนามน

ขาวเหนยวทอดนจะเรยกวา ขาวโคบ จากนนนานาตาลปกใสกระทะเตมนาเลกนอย ระวงอยาให

นาตาลไหม จนนาตาลทเคยวเปนยางเหนยว กอนามาโรยแตงหนาขาวโคบททอดแลว จากนน

เกบใสภาชนะทมฝาปดเพอไมใหมลมเขาเพราะขาวโคบจะไมกรอบ จะทาใหเกบไวกนไดนาน

Page 41: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

48

4. สมนไพร สมนไพร ตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525 หมายถง พชทใช

ทาเปนเครองยา สมนไพรกาเนดมาจากธรรมชาตและมความหมายตอชวตมนษยโดยเฉพาะ

ในทางสขภาพ อนหมายถงทงการสงเสรมสขภาพและการรกษาโรค ความหมายของยาสมนไพร

ในพระราชบญญตยา พ.ศ. 2510 ไดระบวา ยาสมนไพร หมายความวา ยาทไดจากพฤกษาชาต

สตวหรอแรธาต ซงมไดผสมปรงหรอแปรสภาพ เชน พชกยงเปนสวนของราก ลาตน ใบ ดอก ผล

ฯลฯ ซงมไดผานขนตอนการแปรรปใด ๆ แตในทางการคา สมนไพรมกจะถกดดแปลงในรปแบบ

ตาง ๆ เชน ถกหนใหเปนชนเลกลง บดเปนผงละเอยด หรออดเปนแทงแตในความรสกของคนทวไป

เมอกลาวถงสมนไพร มกนกถงเฉพาะตนไมทนามาใชเปนยาเทานน

สมนไพร หมายถง พชทมสรรพคณในการรกษาโรค หรออาการเจบปวยตาง ๆ การใช

สมนไพรสาหรบรกษาโรค หรออาการเจบปวยตางๆ น จะตองนาเอาสมนไพรตงแตสองชนดขนไป

มาผสมรวมกนซงจะเรยกวา "ยา" ในตารบยา นอกจากพชสมนไพรแลวยงอาจประกอบดวยสตว

และแรธาตอกดวย เราเรยกพช สตว หรอแรธาตทเปนสวนประกอบของยานวา "เภสชวตถ"พช

สมนไพรบางชนด เชน กระวาน กานพล และจนทนเทศ เปนพชทมกลนหอมและมรสเผดรอน

ใชเปนยาสาหรบขบลม แกทองอด ทองเฟอ พชเหลานถานามาปรงอาหารเราจะเรยกวา

"เครองเทศ" ในพระราชบญญตยาฉบบท 3 ปพทธศกราช 2522 ไดแบงยาทไดจากเภสชวตถนไว

เปน 2 ประเภทคอ

1. ยาแผนโบราณ หมายถง ยาทใชในการประกอบโรคศลปะแผนโบราณหรอใน

การบาบดโรคของสตว ซงมปรากฏอยในตารายาแผนโบราณทรฐมนตรประกาศ หรอยาทรฐมนตร

ประกาศใหเปนยาแผนโบราณ หรอไดรบอนญาตใหขนทะเบยนตารบยาเปนยาแผนโบราณ

2. ยาสมนไพร หมายถง ยาทไดจากพชสตวแรธาตทยงมไดผสมปรงหรอแปรสภาพ

สมนไพรนอกจากจะใชเปนยาแลว ยงใชประโยชนเปนอาหาร ใชเตรยมเปนเครองดม ใชเปนอาหาร

เสรม เปนสวนประกอบในเครองสาอาง ใชแตงกลน แตงสอาหารและยา ตลอดจนใชทาเปนยาฆา

แมลง ในทางตรงกนขาม มสมนไพรจานวนไมนอยทมพษ ถาใชไมถกวธหรอใชเกนขนาดอาจมพษ

ถงตายได ดงนนการใชสมนไพรจงควรใชดวยความระมดระวงและใชอยางถกตอง ปจจบนม

การตนตวในการนาสมนไพรมาใชพฒนาประเทศมากขน สมนไพรเปนสวนหนงในแผนพฒนา

เศรษฐกจและสงคมแหงชาต กระทรวงสาธารณสขไดดาเนนโครงการ สมนไพรกบสาธารณสข

มลฐาน โดยเนนการนาสมนไพรมาใชบาบดรกษาโรคในสถานบรการสาธารณสขของรฐมากขน

และ สงเสรมใหปลกสมนไพรเพอใชภายในหมบานเปนการสนบสนนใหมการใชสมนไพรมากยงขน

อนเปนวธหนงทจะชวยประเทศชาตประหยดเงนตราในการสงซอยาสาเรจรปจากตางประเทศ

Page 42: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

49

ปจจบนมผพยายามศกษาคนควาเพอพฒนายาสมนไพรใหสามารถนามาใชในรปแบบท

สะดวกยงขน เชน นามาบดเปนผงบรรจแคปซล ตอกเปนยาเมด เตรยมเปนครมหรอยาขผงเพอใช

ทาภายนอก เปนตน ในการศกษาวจยเพอนาสมนไพรมาใชเปนยาแผนปจจบนนน ไดมการวจย

อยางกวางขวาง โดยพยายามสกดสารสาคญจากสมนไพรเพอใหไดสารทบรสทธ ศกษาคณสมบต

ทางดานเคม ฟสกสของสารเพอใหทราบวาเปนสารชนดใด ตรวจสอบฤทธ ดานเภสชวทยา

ในสตวทดลองเพอดใหไดผลดในการรกษาโรคหรอไมเพยงใด ศกษาความเปนพษและผลขางเคยง

เมอพบวาสารชนดใดใหผลในการรกษาทด โดยไมมพษหรอมพษขางเคยงนอยจงนาสารนนมา

เตรยมเปนยารปแบบทเหมาะสมเพอทดลองใชตอไป

ใบเตย เปนพชทรวมขนเปนกอ ลาตนกลมตอเปนขอ ๆ โคนมรากงอกเพอยดลาตน

ใบงอกออกจากลาตนเรยงเปนวงรอบลาตนใบสเขยวเรยวยาวปลายใบแหลม ชอบขนในนาชนแฉะ

ลาตนสง 2-3 ฟต เปนพชตระกลเดยวกบการเกด สมนไพรเตยหอมนนคนไทยคนเคยกนมานาน

เนองจากอดตนยมนาเตยหอมมาประกอบอาหารและขนมหวาน ไดแก ไกอบหอใบเตย ใชแตงกลน

เวลาหงขาวเจาและขาวเหนยว หรอนาไปแตงกลนและสของขนม ไดแก วนกะท ขนมชน

ขนมเปยกปน ขนมลอดชอง ขนมขหน ใบเตยหอมจดเปนพชใบเลยงเดยว ขนเปนกอ ลาตน

สงประมาณ 2-3 เมตร สวนทนามาใชเปนยาคอ ใบ โดยใบเตยประกอบดวยนามนหอมระเหย

และมสเขยวของคลอโรฟลล ซงในนามนหอมระเหยประกอบไปดวยสารหลายชนด ไดแก

ไลนาลลอะซเตท ( Linalyl acetate) เบนซลอะซเตท (Benzyl acetate ) ไลนาโลออล ( Linalool)

และเจอรานออล (geraniol ) และสารททาใหมกลนหอมคอ คมารน ( Coumarin) และเอทลวานล

ลน ( Ethyl vanillin) เมอทราบสวนประกอบของใบแลว มาถงสรรพคณของใบเตยหอม ในตารา

ยาแผนโบราณกลาวไววา ใบเตยใชเปนยาบารงหวใจ ชวยลดการกระหายนา ซงเมอเรารบประทาน

นาใบเตยจะรสกชนใจและชมคอ สวนรากใชเปนยาขบปสสาวะและรกษาโรคเบาหวาน ซงใน

ปจจบนนไดมการทาศกษาวจย โดยนานาตมรากใบเตยหอมไปทดลองในสตวทอลองเพอดฤทธ

ลดนาตาลในเลอด ปรากฏวาสามารถลดนาตาลในเลอดของสตวทดลองได สวนการศกษาวจย

ในคน มการนาใบเตยหอมมาผลตในรปแบบชาชง บรรจซองละ 6 กรม ใหคนปกตรบประทาน

วนละ 1 ครง เปนเวลา 7 วน ผลปรากฏวา ระดบนาตาลในเลอดหลงรบประทานชาชงใบเตยลดลง

จงนบไดวาสมนไพรใบเตยหอมนน เปนสมนไพรอกชนดหนงทสามารถนามาใชในผปวย

โรคเบาหวานได เพอเปนทางเลอกอกทางหนงใหคนไข และสามารถทารบประทานเองได โดย

นาใบเตยหอมมาลางใหสะอาดแลวหนบางๆ ตากแดดใหแหงนาไปชงกบนารอนดมไดตลอดเวลา

หรอจะนาใบเตยทหนเรยบรอยแลวไปควในกระทะโดยใชไฟออนๆ จนแหงดแลวกเกบในภาชนะ

Page 43: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

50

ทปดฝาสนท เมอจะรบประทานกนามาชงกบนารอนดม ซงจานวนครงของการดมกขนอยกบระดบ

นาตาล ถาระดบนาตาลสงมาก ควรรบประทานควบคกบยาแผนปจจบน

งา ชวยลดคลอเลสเตอรอล จงชวยปองกนหลอดเลอดแขงตว ปองกนโรคหวใจ ทาให

ซงชวยทาใหผมดกดา บารงผวพรรณใหชมชน มวตามนและแรธาตทสาคญ โดยเฉพาะแคลเซยม

ทมมากกวานมววถง 6 เทา มธาตเหลก แมกนเซยม สงกะส ฟอสฟอรส โพแทสเซยม และทองแดง

อกทงยงมากดวยวตามนบชนดตางๆ ซงดตอระบบประสาท ชวยทาใหนอนหลบงาย รางกาย

กระฉบกระเฉง พรอมกนนนยงมสารบารงประสาทดวย และวตามนอเปนตวแอนตออกซแดนท

ทชวยตานมะเรง 5. การทาขาวแตนหนาไกสมนไพร วสดทใชในการทาขาวแตนหนาไกสมนไพร

ขาวสารเหนยว 5 ลตร

สาหรายไก 2 ขด

งาดา / งาขาว 1 ขด

ใบเตย 1 กามอ

เกลอปน 1 ถงเลก

นาตาลปบ นาออยผง 1 กโลกรม

นามนพช 3 ขวด อปกรณในการทาขาวแตนหนาไกสมนไพร

1. แบบพมพ ทาจากไมไผ หรอทอพวซ ขนาดเสนผาศนยกลาง 1.5 นว สง 1 เซนตเมตร

2. ตะแกรง / ตบหญาคาทใชไวตากขาวแตน ขนตอนในการทาขาวแตนหนาไกสมนไพร

1. นาสาหรายไกมาลางใหสะอาด แลวนาไปตากแดดใหแหง จากนนนามาสบเปนชน

เลกๆ (ควรทากอนนงขาว)

2. นาขาวสาร (ขาวเหนยว) มาแชนา 1 คน นงใหสก

3. เทขาวเหนยวใสภาชนะ เทนาใบเตยคนใสขาวคลกเคลาใหเขาดวยกน เตมเกลอ

เลกนอย หรอละลายนาออยผสมในขาว

4. นาขาวเหนยว ไปกดลงในแมพมพทเตรยมไว โดยไมควรแนนหรอหนาเกนไป

5. นาขาวออกจากแมพมพ วางบนตะแกรง หรอตบหญาคา แลวนาไปตากแดด

ประมาณ 1 วน

Page 44: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

51

6. ใสนามนพชใหเตมกระทะ ตงไฟใหรอนจด เอาขาวทตากแหงแลวลงทอด ประมาณ

40 วนาท ขาวแตนจะลอยขนใหตกออก

7. นามาวางบนตะแกรง หรอกระดาษซบมน เพอสะเดดนามน และพกไวใหเยน

8. นานาออยกอนผสมกบนาตาลปบ นาไปเคยวไฟใหตกทราย (ใหละลายพอหยอด

หนาขาวแตนได) แลวนามาหยอดลงบนขาวแตน นยมหยอดเปนวงกลมตามรปขาวแตน แผนหนง

อาจหยอดนาตาล 3 – 4 วง

9. นาขาวแตนททอดแลวจดเรยงใสถาดเพอโรยหนาสาหรายไก และโรยงาดางาขาวทคว

แลวบนหนาขาวแตน

10. ทาการบรรจภณฑขาวแตนหนาไกสมนไพรใหสวยงาม

งานวจยทเกยวของ ในการศกษาคนควาครงน มงานวจยทเกยวของกบการพฒนาหลกสตรสาระเพมเตม

เรองการทาขาวแตนหนาไกสมนไพร สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ดงน

กลยา แตงขาและคณะ (2549) ไดทาการศกษาคนควาการพฒนาหลกสตรรายวชา

เพมเตม เรองการปะตดโองดวยผาไทยในเชงพาณชย สาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

ชนมธยมศกษาปท 2 พบวา ผลการประเมนกระบวนการทางานระหวางเรยน โดยรวมอยในระดบด

มาก คอการปฏบตตามแผน ประเมนงานในขณะปฏบตและความปลอดภยในการทางาน และม

กระบวนการทางานระหวางเรยนอยในระดบด คอการเตรยมวสดอปกรณและผลงาน และ

การนาเสนอผลงานระหวางเรยนพบวา ในภาพรวมอยในระดบดมาก คอบคลกทาทาง การทางาน

เสรจตามเวลาทกาหนด และการเกบวสดอปกรณ และมการนาเสนอผลงานระหวางเรยน อยใน

ระดบด คอวธการนาเสนอและใชภาษา การประเมนผลการปฏบตงานระหวางเรยน พบวาใน

ภาพรวมอยในระดบดมากทกรายการ การประเมนความพงพอใจตอการจดกจกรรมตามหลกสตร

พบวา ภาพรวมนกเรยนมความพงพอใจตอการจดกจกรรมตามหลกสตรรายวชาเพมเตมอยใน

ระดบมากทสด มความคดเหนเชนเดยวกบ

บปผา สนตวา และคณะ (2549) ไดทาการศกษาคนควาอสระเรอง การพฒนา

หลกสตรฝกอบรม เรอง การทาขาวแตนธญพช ผลการศกษาพบวา หลกสตรฝกอบรม เรองการทา

ขาวแตนธญพช มความเหมาะสมอยในระดบมากถงมากทสด ผลสมฤทธการทาขาวแตนธญพช

ของผเขารบการอบรมผานเกณฑการประเมนรอยละ 75.17 โดยภาพรวมอยในระดบดมาก และม

ผลการประเมนความพงพอใจอยในระดบมาก ในปเดยวกนมงานวจยทสอดคลองกน คอ

Page 45: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

52

ระยา คงขาว และคณะ (2549) วจยการพฒนาหลกสตรฝกอบรมยวมคคเทศก จาก

ขอมลชมชนดวยเทคนคการสนทนากลมยอย เรอง มนตเสนหแหงสโขทย สาหรบนกเรยนชวงชน 3

สานกงานเขตพนทการศกษาสโขทยเขต 1 พบวา ผลการนาหลกสตรไปทดลองใช คะแนนของ

นกเรยนหลงการฝกอบรมสงกวากอนฝกอบรมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และการ

ประเมนความคดเหนของนกเรยนชวงชนท 3 ทมตอหลกสตรฝกอบรมยวมคคเทศก จากขอมล

ชมชนดวยเทคนคการสนทนากลมยอย เรอง มนตเสนหแหงสโขทย ผลปรากฏวาความคดเหน

ของนกเรยนชวงชน 3 ทมตอหลกสตรฝกอบรมในดานเนอหาการฝกอบรม กระบวนการฝกอบรม

สอการฝกอบรม ระยะเวลาในการฝกอบรม สถานทจดอบรม วทยากรทใหการอบรม อยในระดบด

มากยวมคคเทศก จากขอมลชมชนดวยเทคนคการสนทนากลมยอย เรอง มนตเสนหแหงสโขทย

มความคดเหนสอดคลองกบ

อาภากร โพธดง (2549) ไดศกษาการพฒนาหลกสตรสาระเพมเตมเรอง ไกชนพระ

นเรศวร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาป

ท 5 พบวา ความพงพอใจของนกเรยนทมตอการเรยนโดยใชหลกสตรสาระเพมเตมเรอง ไกชน

พระนเรศวร มความพงพอใจในระดบมากทสด ความคดเหนของนกเรยนทมตอหลกสตรทสรางขน

สรปไดดงน มกจกรรมการเรยนรทหลากหลาย สนกสนานกบการเรยน สอการเรยนทพฒนาขน

ชวยทาใหนกเรยนเขาใจในบทเรยน สงเสรมใหนกเรยนมทกษะการทางานเปนกลม นกเรยนกลา

คด กลาแสดงออก ครมหนาทกระตนใหเดกรจกคดวเคราะห สงเสรมความสามารถพรอมทงให

คาแนะนา ชมเชย ขอเสนอแนะในการทางานแตละครง นกเรยนมความอบอน มความกระตอรอรน

มความอยากชอบและอยากเรยน มความรสกเปนสข สนกสนานตอการเรยน นกเรยนไดตดสนใจ

และสรปความคดเหน นกเรยนสามารถวเคราะหตนเองไดและทาใหมความพงพอใจทดตอการเรยน

โดยใชหลกสตรสาระเพมเตมเรอง ไกชนพระนเรศวร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและ

วฒนธรรม สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5ในปตอมา

วไล เขยวพมพวง และคณะ (2550) ไดทาการศกษาคนควาอสระเรอง การพฒนา

หลกสตรการจดกจกรรมการแสดงนาฏลลาบชาพญานาค ชมนมนาฏศลป สาหรบนกเรยน

ชวงชนท 2 ผลการศกษาพบวา หลกสตรการจดกจกรรมการแสดงนาฏลลาบชาพญานาค

มความเหมาะสมอยในระดบมากทสด ผลสมฤทธทางการเรยนหลงไดรบการเรยนรโดยใชหลกสตร

การจดกจกรรมการแสดงนาฏลลาบชาพญานาค ผลการประเมนการนาเสนอผลงาน และผล

การประเมนพฤตกรรมการทางาน สงกวาเกณฑทกาหนดไว และระดบความพงพอใจ

Page 46: 5. บทที่ 2 - Naresuan University · การศึกษาหร ือประกาศน ียบตรในวั ิชาเอกท ี่ศึกษา ได

53

ทมตอการเรยนการสอนหลกสตรการจดกจกรรมการแสดงนาฏลลาบชาพญานาค อยในระดบมาก

ทสด มความคดเหนสอดคลองกบ

จรญญา แกวจนทก (2550) ไดศกษาการพฒนาหลกสตรฝกอบรม การผลตผาปกลาย

ชาวเขาเชงสรางสรรค สาหรบนกเรยนชวงชนท 2 พบวานกเรยนทเรยนโดยใชหลกสตรฝกอบรม

การผลตผาปกลายชาวเขาเชงสรางสรรคมความร ความเขาใจ หลกฝกอบรมสงกวากอนฝกอบรม

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ความสามารถในการผลตผาปกลายชาวเขาเชงสรางสรรค

หลงฝกอบรมสงกวาเกณฑรอยละ 70 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และพบวาความ

คดเหนของนกเรยนทมตอหลกสตรฝกอบรม การผลตผาปกลายชาวเขาเชงสรางสรรค อยในระดบ

มากทสด เนองจากมการนาวทยากรทองถนมาใหความร จดกจกรรมโดยเนนผเรยนเปนสาคญ

เนนใหนกเรยนไดปฏบตจรง เรยนรจากประสบการณ มการวดผลตามสภาพจรง

จากการศกษาคนควางานวจยทเกยวของกบการพฒนา หลกสตรสาระการเรยนร

การงานอาชพและเทคโนโลย ทไดกลาวมาขางตน สรปไดวา การพฒนาหลกสตรตามความสนใจ

และความถนดของตนเอง สอดคลองกบบรบทและความตองการของทองถน นกเรยนไดเรยนร

จากการปฏบตจรง และไดรบการสงเสรมในเรอง ความรบผดชอบ รกการทางาน มความ

ภาคภมใจในผลงานของตนเอง จะมผลทาใหนกเรยนสามารถพฒนาตนใหเปนคนทมความร

ความสามารถในการปฏบตงาน ไดดขน และพบวานกเรยนมความคดเหนหรอความพงพอใจท

เกยวกบการเรยนโดยใชหลกสตร อยในระดบด ดงนนคณะผศกษาคนควา จงเหนวา การพฒนา

หลกสตรสาระเพมเตม เรองการทาขาวแตนหนาไกสมนไพร จะทาใหนกเรยนมความร ทกษะ

และเจตคตทดตองานอาชพ และพฒนาตนเองใหมความรบผดชอบ รกการทางาน มความ

ภาคภมใจในงานอาชพและเทคโนโลย ซงจะเปนสวนหนงทสงผลใหนกเรยนสามารถเรยนรและ

ปรบตวใหอยในสงคมอยางมความสข ซงตรงกบเปาหมายของหลกสตรการเรยนรการงานอาชพ

และเทคโนโลย