คำว่าโทนัลลิตี้

4
ณัชพล ชูสกุล 5500127 คำว่าโทนัลลิตี(Tonality) ในทฤษฎีดนตรีศตวรรษที20 หมายความว่า ระบบการจัดการโน้ตที่อยูรอบโทนิก (Tonic) โดยระบบที่เราพบได้บ่อยหรือนิยมใช้กันอย่างแพร่หลายจะเรียกว่า คอมมอนแพรคทิช (Common-practice) หรือฟังชั่นนอลโทนัลลิตี(Functional tonality) ซึ่งระบบฟังชั่นนอลโทนัลลิตีเราสามารถระบุความสัมพันธ์เสียงประสานที่มีกับ โทนิกด้วยเลขโรมันได้ ระบบความสัมพันธ์พื้นฐานได้แก่ โทนิก โดมินันท์ และ พรีโดมินันท์ ต่อมาพบว่าระบบโทนัลลิตี้ในยุคโรแมนติกตอนปลายได้ใช้เทคนิค การประพันธ์ที่ทำให้ระบบฟังชั่นนอลโทนัลลิตี้นั้นคลุมเครือหรืออ่อนแอ ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นการล่มสลายของ ระบบโทนัลลิตี้ในเวลาต่อมา นักประพันธ์ที่มีชื่อเสียงในยุคนั้นได้แก่ ริชาร์ด วาร์กเนอร์ (Richard Wagner) ฮิวโก้ วูฟ (Hugo Wolf) แอนตั้น บรูคเนอร์ (Anton Bruckner) กุสเตฟ มาเลอร์ (Gustav Mahler) ริชาร์ด สเตร้าส์ (Richard Strauss) อเล็กซานเดอร์ กิยาบิน (Alexander Skryabin) และอีกมาย ในศตวรรษที20 ระบบฟังชั่นนอลโทนัลลิตี้ยังคงสืบทอดและมีความสำคัญอยูแต่จะปรากฏอยู่ใน ดนตรีแนวแจ๊ส ป๊อป ร็อค และดนตรีประกอบภาพยนต์ เป็นต้น นักประพันธ์ในศตวรรษที20 ที่ยังคงใช้ระบบฟังชั่นนอลโทนัลลิตี้อยู่ได้แก่ กิอาโคโม พัคซินี(Giacomo Pucini) โมริซ ราเวล (Maurice Ravel) มานูเอล เดอ ฟอลลา (Manuel de Falla) จีน ไซบิเลียส (Jean Sibelius) เซอไก ราชมานินอฟ (Sergei Rachmaninoff) จอร์จ เกอร์ชวิน (George Gershwin) แอรอน คอปแลนด์ (Aaron Copland) ซามูเอล บาร์เบอร์ (Samuel Barber) ราฟ วอร์แกน วิลเลี่ยม (Ralph Vaughan William) เบนจามิน บริทเทน (Benjamin Britten) เซอไก โปรคอฟ (Sergei Prokofiev) ดิมิทรีชูสตาคอฟ (Dmitri Shostakovich) ความคลุมเครือหรืออ่อนแอของระบบโทนัลลิตี้ในช่วงปลายของศตวรรษที 19 ได้ชี้นำให้นักประ- พันธ์ในศตวรรษที20 ได้ค้นพบทางเลือกใหม่ หรือทฤษฎีใหม่ ในการจัดระบบเสียง เราใช้คำว่า Post-Tonal ในการอ้างถึงทุกทฤษฎีเหล่านั้นที่ได้มากจากการค้นพบการจัดระบบเสียงใหม่ นักประพันธ์ในศตวรรษที20 หลายคนที่ไม่ใช้ทฤษฎีเดิม แต่ยังมีความเป็นโทนัลอยูเราเรียกว่า Pitch Centricity ซึ่งเราจะพบเทคนิคเหล่านี้ในดนตรีของ โคลด์ เดอบุชชี(Claude Debussy) อีกอร์ สตราวิสกี(Igor Stravinsky) เบลา บาทอก (Bela Bartok) และอีกมากมาย นักประพันธ์กลุ่มหนึ่งได้แก่ อาโนล โชนเบิร์ก (Arnold Schoenberg) บัลบาน เบิร์ก (Alban Berg) และแอนตัน เวเบิร์น (Anton Webern) หรือเรียกว่ากลุ่มเวียนนิสสคูลที่สอง (Second Viennese School) ได้ใช้ ทฤษฎีการจัดระบบเสียงใหม่ที่ไม่เกี่ยวข้องกับระบบโทนัลลิตี้เดิม ไม่พบศูนย์กลางเสียงและความสัมพันธ์

Upload: nutchapon-choosakul

Post on 06-Dec-2015

214 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: คำว่าโทนัลลิตี้

ณชพล ชสกล 5500127

คำวาโทนลลต (Tonality) ในทฤษฎดนตรศตวรรษท 20 หมายความวา ระบบการจดการโนตทอย

รอบโทนก (Tonic) โดยระบบทเราพบไดบอยหรอนยมใชกนอยางแพรหลายจะเรยกวา คอมมอนแพรคทช

(Common-practice) หรอฟงชนนอลโทนลลต (Functional tonality) ซงระบบฟงชนนอลโทนลลต

เราสามารถระบความสมพนธเสยงประสานทมกบ โทนกดวยเลขโรมนได ระบบความสมพนธพนฐานไดแก

โทนก โดมนนท และ พรโดมนนท ตอมาพบวาระบบโทนลลตในยคโรแมนตกตอนปลายไดใชเทคนค

การประพนธททำใหระบบฟงชนนอลโทนลลตนนคลมเครอหรอออนแอ ซงเปนจดเรมตนการลมสลายของ

ระบบโทนลลตในเวลาตอมา นกประพนธทมชอเสยงในยคนนไดแก รชารด วารกเนอร (Richard Wagner)

ฮวโก วฟ (Hugo Wolf) แอนตน บรคเนอร (Anton Bruckner) กสเตฟ มาเลอร (Gustav Mahler) รชารด

สเตราส (Richard Strauss) อเลกซานเดอร กยาบน (Alexander Skryabin) และอกมาย

ในศตวรรษท 20 ระบบฟงชนนอลโทนลลตยงคงสบทอดและมความสำคญอย แตจะปรากฏอยใน

ดนตรแนวแจส ปอป รอค และดนตรประกอบภาพยนต เปนตน นกประพนธในศตวรรษท 20

ทยงคงใชระบบฟงชนนอลโทนลลตอยไดแก กอาโคโม พคซน (Giacomo Pucini) โมรซ ราเวล (Maurice

Ravel) มานเอล เดอ ฟอลลา (Manuel de Falla) จน ไซบเลยส (Jean Sibelius) เซอไก ราชมานนอฟ (Sergei

Rachmaninoff) จอรจ เกอรชวน (George Gershwin) แอรอน คอปแลนด (Aaron Copland) ซามเอล

บารเบอร (Samuel Barber) ราฟ วอรแกน วลเลยม (Ralph Vaughan William) เบนจามน บรทเทน

(Benjamin Britten) เซอไก โปรคอฟ (Sergei Prokofiev) ดมทร ชสตาคอฟ (Dmitri Shostakovich)

ความคลมเครอหรอออนแอของระบบโทนลลตในชวงปลายของศตวรรษท 19 ไดชนำใหนกประ-

พนธในศตวรรษท 20 ไดคนพบทางเลอกใหม หรอทฤษฎใหม ในการจดระบบเสยง เราใชคำวา Post-Tonal

ในการอางถงทกทฤษฎเหลานนทไดมากจากการคนพบการจดระบบเสยงใหม

นกประพนธในศตวรรษท 20 หลายคนทไมใชทฤษฎเดม แตยงมความเปนโทนลอย เราเรยกวา Pitch

Centricity ซงเราจะพบเทคนคเหลานในดนตรของ โคลด เดอบชช (Claude Debussy) อกอร สตราวสก (Igor

Stravinsky) เบลา บาทอก (Bela Bartok) และอกมากมาย

นกประพนธกลมหนงไดแก อาโนล โชนเบรก (Arnold Schoenberg) บลบาน เบรก (Alban Berg)

และแอนตน เวเบรน (Anton Webern) หรอเรยกวากลมเวยนนสสคลทสอง (Second Viennese School) ไดใช

ทฤษฎการจดระบบเสยงใหมทไมเกยวของกบระบบโทนลลตเดม ไมพบศนยกลางเสยงและความสมพนธ

Page 2: คำว่าโทนัลลิตี้

ณชพล ชสกล 5500127

ของโนตเหมอนเสยงประสานดงเดม เราเรยกวาระบบเอโทนล (Atonal) ชวงตนป 1920 โชนเบรกไดคดคน

ทฤษฎใหมในการประพนธ เรยกวาระบบสบสองเสยง (Twelve-Tone Method) ซงทฤษฎนใหความสำคญ

กบโนตทกตวเทาเทยมกน

สงทเปลยนไปจากเดมในดนตรศตวรรษน ไมไดมเพยงแตระบบเสยง แตยงรวมไปถง ทำนอง จงหวะ

อตราจงหวะ พนผวของดนตร นำหนกความดงเบา และการเรยบเรยงออเครสตรา ซงปรากฎอยในงานของ

เดอบชช บารทอก และเวเบรน สวนครงหลงของศตวรรษท 20 ดนตรไดเปลยนไปเปนระบบตวเลขอนกรม

หรอเรยกวาโพสซเรยล Post-Serial นกประพนธบางกลมยงใชระบบโทนลลตและศนยกลางเสยงแตไมได

ยดแบบระบบดงเดม เรยกวานโอโทนล (Neotonal) หรอนโอโรแมนตก (Neo-Romantic) อกทงยงม

แนวคดแบบมนมอลลซม (Minimalism) เกดขนอกดวย

บรรณานกรม

Roig-Francoli, Miguil A. Understanding Post-tonal Music. Boston: McGraw-Hill, 2007.

Page 3: คำว่าโทนัลลิตี้

ณชพล ชสกล 5500127

ในศตวรรษท 20 ชวงเวลาทเทคโนโลยไดพฒนากาวหนาไปอยางมากจนเปลยนวถชวตเดมของสงคม

การสอสารและการเดนทางเปนไปไดสะดวก วทยาศาสตรการแพทยไดคนพบยารกษาโรคและการผาตด

ทำใหมนษยใชชวตไดอยางสะดวกสบายมากขน แตในชวงเวลานกยงมเหตการณตางๆ ทชใหเหนถงความ

ออนแอของมนษยชาต ความไรมนษยธรรม สงครามโลกทงสองครง คอสงทบงชใหเหนถงความเสอมถอย

ของมนษยชาตจนแทบเรยกไดวากลบ ไปเปนเหมอนยคกลางหรอยคมด โดยเฉพาะสงครามโลกครงทสอง

ไดสรางความเสยหายสงสดในประวต- ศาสตรของมนษยชาต ไดแกการฆาลางเผาพนธและระเบดปรมณ

ความเจรญกาวหนาของวทยาศาสตรการแพทยในยคนกยงมขอจำกด โรคเอดสไดแพรระบาดไปทว

โลกเชน ทวปแอฟรกา เอเชย ยโรป เปนตน ทางการแพทยไมสามารถหายามารกษาโรคนได อกทง

ความกาวหนาทางเทคโนโลยไดสงผลกระทบตอสงแวดลอมเชนเดยวกน

ประวตศาสตรและศลปะในปค.ศ. 1900 ถงปค.ศ. 1939

ในชวงปค.ศ. 1900 ยโรปและอเมรกามความเจรญกาวหนามากทำใหประชากรเปนอยสบายขน

ทางดานศลปะเชนเดยวกน เกดแนวคดใหมทเรยกวาโมเดรนนสซม Modernism มผลกระทบตอศลปะในทก

แขนงเชน จตรกรรม วรรณกรรม ประตมากรรม สถาปตยกรรม และดนตร โมเดรนนสซมการคดอสระจาก

แบบแผนเดม ดนตรเรมมการใชระบบเสยงประสานใหม จตรกรรมและงานเขยนตางๆ ใชการคดแบบนอก

กรอบออกจากประเพณเดมๆ ทางดานดนตรเกดการทดลองตางๆ ใหมๆ มากมาย นกประพนธทสำคญไดแก

เดอบชช โชนเบรก และสตราวนสก งานของพวกเขาแสดงความกลาทจะไมใชกฎเกณฑเดม ซงเขากนไดด

กบแนวคดของงาน ศลปะในยคเดยวกนนน

ทางดานการปกครอง เกดการปกครองระบอบใหมทเรยกวาคอมมวนสตขน ซงมผลทำใหฮตเลอร

ไดมอำนาจในเยอรมน กลบกนสงครามกลบทำใหทางสหรฐอเมรการำรวยขน มคลบแจสมากมายจนบางครง

เรยกไดวาเปนยคแจส (Jazz Age) และในทางสงคมถอเปนชวงเวลาของนกคด ผซงเชอในอสรภาพ ดนตร

คลาสสกกไดมความเคลอนไหวของกลมนโอคลาสสก (Neo-Classic) และชวงหลงกเรมใชเทคโนโลยในการ

ประพนธ เชนใชคอมพวเตอร ซนธไซเซอร บนทกเสยงตางๆ ใสเทปแลวเปดยอนกลบ เปนตน

มการคดคนเครองดนตรใหมขน เทคนคการเลนใหมและอกตางๆ มากมาย จนเราใชคำเรยกยคหลงนวาโพส

โมเดรน (Post-Modern)

Page 4: คำว่าโทนัลลิตี้

ณชพล ชสกล 5500127

ลกษณะเบองตนของดนตรในยคศตวรรษท 20

ชวงตนของศตวรรษท 20 อาโนล โชนเบรก ไดคดคนทฤษฎใหมทเรยกวาระบบสบสองเสยง

ซงทำใหโนตทกตวมความสำคญเทากนหมด ทำลายระบบความสมพนธแบบดงเดม เรยกไดวาเปนดนตร

แบบเอโทนล หรอโชนเบรกเรยกมนวาแพนโทนลลต (Pantonality) ทฤษฎใหมนไดเบกทางไปสการทดลอง

หาสงใหมๆ มนกประพนธเรมใชเสยงกระดาง และไมเกลาเชนใชโทนคลสเตอร (Tone-Clusters)

ทมระยะหางของโนตในคอรดเปนคสอง เปนตน

เนองจากระบบเดมของโทนลลตยงองอยในบนไดเสยงเมเจอรและไมเนอร ดงนนจงมการใชบนได-

เสยงแบบใหมขน ไดแก บนไดเสยงเพนทาโทนค (Pentatonic Scale) บนไดเสยงโฮลโทน (Whole-Tone)

บนไดเสยงออกตาโทนก (Octatonic Scale) บนไดเสยงเพนทาโทนกมโนตทงหมด 5 ตว พบมากในดนตร

พนบานแตสำหรบดนตรตะวนตก ถอเปนเรองแปลกใหม บนไดเสยงโฮลโทนมระยะหาง หนงเสยงเตม

ใหความรสกลอยๆ เพราะไมมโทนก และบนไดเสยงออกตาโทนกมระยะหางครงเสยงและ เตมเสยงสลบกน

ใหความรสกคลายๆ บนไดเสยงโฮลโทนเพราะไมมโทนกตายตว บางกลมไดยอนกลบมาใชโมดโบราณ

ในการประพนธเพลง

มการทดลองใชระบบโพลโทนก (Polytonality) หรอมสองคยทบกนในเพลงเดยว เหนตวอยางได

จากงานของสตราวสก ทใชวงสองวงแตบรรเลงกญแจเสยงตางกน เกดเสยงประสานชนดใหมเรยกวา

Nontriadic Harmony หมายถงคอรดทไมใชโนตในคอรดระบบ เดม ตวอยางเชนควอทลคอรด (Quartal

Chord) มระยะหางของโนตในคอรดเปนค 4 เพอรเฟค สวนของทำนองและจงหวะมการใชทำนองกระโดด

มโนตทเขยนคาไมได คาโนตยาวกวาปกต จงหวะซบซอนมากขน ใชอตราจงหวะผสมและเปลยน

อตราจงหวะในแตละหองบอยจนคาดเดาไมได ความยาวของเพลงมสนเพยงสองวนาทจนไปถงยาวทสดท

ผฟงจะทนได สสนของเสยงกไดพฒนาเชนกน มเทคนคการเลนแบบใหมเชน บน ตะโกน พด ใสเครองเปา

ดดโนตทมคาความถเสยงไมปกต

สดทายชวงปลายของยค ดนตรอเลกทรอนกไดเขามามบทบาท ทงซนธไซเซอร คอมพวเตอร ได

เกยวของกบดนตรทกประเภท

บรรณานกรม

Yudkin, Jeremy. Understanding Music. 2nd ed. Upper Baddle River, NS: Prentica Hall, 1999.