1

ทศวรรษท��สองของการปฏิ�ร�ปการทศวรรษท��สองของการปฏิ�ร�ปการศ�กษา ศ�กษา : :

การปฏิ�ร�ปอะไรการปฏิ�ร�ปอะไร? ? และอย่�างไรและอย่�างไร??

โดยโดยรองศาสตราจารย� ดรรองศาสตราจารย� ดร..สมบั�ต� นพร�กสมบั�ต� นพร�กประธานสภาคณบัด�คณะคร�ศาสตร�ประธานสภาคณบัด�คณะคร�ศาสตร�//

ศ�กษาศาสตร�แห่!งประเทศไทยศ�กษาศาสตร�แห่!งประเทศไทย

2

ทศวรรษท��หนึ่��งของการปฏิ�ร�ปทศวรรษท��หนึ่��งของการปฏิ�ร�ปการศ�กษาการศ�กษา

(20 (20 สส..คค. 42 – 19 . 42 – 19 สส..คค. 52) . 52)

พระราชบั ญญ ติ�การศ�กษาแห�งชาติ� พพระราชบั ญญ ติ�การศ�กษาแห�งชาติ� พ..ศศ. . 25422542

ราชก�จจานึ่$เบักษา เล�ม ราชก�จจานึ่$เบักษา เล�ม 116 116 ติอนึ่ท�� ติอนึ่ท�� 74 74

ว นึ่ท�� ว นึ่ท�� 19 19 ส�งหาคม ส�งหาคม 25422542

3

หมาย่เหติ$ - เหติ$ผลในึ่การประกาศใช)พระราชบั ญญ ติ�ฉบั บันึ่�+ ค,อ โดย่ท��ร ฐธรรมนึ่�ญแห�งราชอาณาจ กรไทย่ก2าหนึ่ดให)ร ฐติ)องจ ดการศ�กษา อบัรม และสนึ่ บัสนึ่$นึ่ให)เอกชนึ่จ ดการศ�กษาอบัรมให)เก�ดความร�)ค��ค$ณธรรม จ ดให)ม�กฎหมาย่เก��ย่วก บัการศ�กษาแห�งชาติ� ปร บัปร$งการศ�กษาให)สอดคล)อง ก บัการเปล��ย่นึ่แปลงทางเศรษฐก�จและส งคม สร)างเสร�มความร�)และปล�กฝั5ง

จ�ติส2านึ่�กท��ถู�กติ)องเก��ย่วก บั การเม,องการปกครองในึ่ระบัอบัประชาธ�ปไติย่ อ นึ่ม�พระมหากษ ติร�ย่7ทรงเป8นึ่ประม$ข สนึ่ บัสนึ่$นึ่การค)นึ่คว)าว�จ ย่ในึ่ศ�ลปะ ว�ทย่าการติ�าง ๆ เร�งร ดการศ�กษาว�ทย่าศาสติร7และเทคโนึ่โลย่�เพ,�อการศ�กษา

พ ฒนึ่าประเทศ พ ฒนึ่าว�ชาช�พคร� และส�งเสร�มภู�ม�ป5ญญาท)องถู��นึ่ ศ�ลปะและ ว ฒนึ่ธรรมของชาติ�

4

รวมท +งในึ่การจ ด การศ�กษาของร ฐให)ค2านึ่�งถู�งการม�ส�วนึ่ร�วมขององค7กร ปกครองส�วนึ่ท)องถู��นึ่และเอกชนึ่ ติามท��กฎหมาย่บั ญญ ติ�และให)ความ ค$)มครองการจ ดการศ�กษาอบัรมของ องค7กรว�ชาช�พและเอกชนึ่ภูาย่ใติ)

การก2าก บัด�แลของร ฐ ด งนึ่ +นึ่ จ�งสมควรม�กฎหมาย่ว�าด)วย่การศ�กษา แห�งชาติ� เพ,�อเป8นึ่กฎหมาย่แม�บัทในึ่การบัร�หารและจ ดการการศ�กษา อบัรมให)สอดคล)องก บับัทบั ญญ ติ�ของร ฐธรรมนึ่�ญแห�งราชอาณาไทย่ ด งกล�าว จ�งจ2าเป8นึ่ติ)องติราพระราชบั ญญ ติ�นึ่�+

5

ความเป8นึ่มาโดย่สร$ปความเป8นึ่มาโดย่สร$ปการศ�กษาไทยในอด�ต เน&นให่&ความส(าค�ญก�บัการ

ท!องจ(า ไม!ได& ฝึ+กฝึนการค�ดว�เคราะห่�อย!างม�เห่ต�ผล การว�ดและประเม�นผลก.ม�!งเน&นต�ว ความร/ &ความจ(ามากกว!าความค�ดว�เคราะห่� ส�งเคราะห่� จ�งท(าให่&ผ/&เร�ยน

ไม!ค!อยม�ความส�ข ค!อนข&างเคร�ยด ว�ตกก�งวลส/ง ไม!ม�ท�กษะในการประย�กต� เอาความร/ &ไปใช้&แก&ป2ญห่า ตลอดจนไม!ค!อยม�เวลาค�ดร�เร�3มสร&างสรรค� เม43อเปร�ยบัเท�ยบัก�บัประเทศเพ43อนบั&านในเอเช้�ย พบัว!าม�ค�ณภาพด&อยกว!า

เพ43อนบั&านมาก ในป5 พ.ศ. 2517- 2519 วงการศ�กษาไทยพยายามเร�ยกร&องให่& ปฏิ�ร/ปการศ�กษา แต!ก.ต&องช้ะง�กลงเม43อเก�ดความร�นแรงทางการเม4อง เม43อว�นท�3 6 ต�ลาคม 2519

6

ในป5 พ.ศ. 2540 ม�การประกาศใช้&ร�ฐธรรมน/ญฉบั�บัให่ม! (ฉบั�บั ป2จจ�บั�น) การพยายามปฏิ�ร/ปการศ�กษาจ�งเก�ดข�9นอ�กคร�9งห่น�3งจากความร!วมม4อ อย!างจร�งจ�งระห่ว!างส(าน�กงานคณะกรรมการศ�กษาแห่!งช้าต� (สกศ.) ก�บัสมาช้�ก สภาร!างร�ฐธรรมน/ญ (สสร.) สายการศ�กษาและคร�9งน�9ถื4อว!าประสบัความ ส(าเร.จอย!างด�ย�3ง เม43อร�ฐธรรมน/ญได&ก(าห่นดสาระส(าค�ญเก�3ยวก�บัการศ�กษาไว&ห่ลายเร43อง โดยเฉพาะอย!างย�3ง 2 เร43องท�3ส(าค�ญ ๆ ค4อ ความเสมอภาคใน การร�บัการศ�กษาข�9นพ49นฐานไม!น&อยกว!า 12 ป5 (มาตรา 43) โดยไม!เก.บั ค!าใช้&จ!าย และการก(าห่นดให่&ม�กฎห่มายการศ�กษาแห่!งช้าต�เพ43อปร�บัปร�ง การศ�กษาให่&สอดคล&องก�บัความเปล�3ยนแปลงทางเศรษฐก�จและส�งคม

(มาตรา 81) อ�นเป=นท�3มาของ “พระราช้บั�ญญ�ต�การศ�กษาแห่!งช้าต� พ.ศ. 2542” น�3นเอง

7

พระราช้บั�ญญ�ต�การศ�กษาแห่!งช้าต� พ.ศ. 2542ห่มวด 1 บัทท�3วไป ความม�!งห่มายและห่ล�กการห่มวด 2 ส�ทธ�และห่น&าท�3ทางการศ�กษาห่มวด 3 ระบับัการศ�กษาห่มวด 4 แนวการจ�ดการศ�กษาห่มวด 5 การบัร�ห่ารและการจ�ดการศ�กษา

เง,�อนึ่ไขการปฏิ�ร�ปการศ�กษาเง,�อนึ่ไขการปฏิ�ร�ปการศ�กษา

8

ส!วนท�3 1 การบัร�ห่ารและการจ�ดการศ�กษาของร�ฐ

ส!วนท�3 2 การบัร�ห่ารและการจ�ดการศ�กษาขององค�การปกครอง

ส!วนท&องถื�3นส!วนท�3 3 การบัร�ห่ารและการจ�ดการจ�ดการ

ศ�กษาของเอกช้นห่มวดท�3 6 มาตรฐานและการประก�นค�ณภาพห่มวดท�3 7 คร/ คณาจารย� และบั�คลากรทางการศ�กษาห่มวดท�3 8 ทร�พยากรและการลงท�นเพ43อการศ�กษาห่มวดท�3 9 เทคโนโลย�เพ43อการศ�กษา

9

ว�เคราะห7สภูาพส งคมไทย่ระเบั�ยบัให่ม!ของโลกได&สร&างความร�นแรงในการ

แข!งข�นข�9น ความจ(าเป=น ท�3จะต&องเสร�มสร&างฐานความร/ &ท�3เข&มแข.งให่&ก�บัประเทศเพ43อความสามารถืในการ ปร�บัต�ว ร/ &เท!าท�นไม!ให่&ตกอย/!ในฐานะผ/&เส�ยเปร�ยบัทร�พยากรธรรมช้าต�และ ส�3งแวดล&อมม�ความเส43อมโทรมอย!างร�นแรง น(าไปส/!ความข�ดแย&งในส�งคม

อย!างมากย�3งข�9นค�ณภาพการศ�กษาของประช้ากรไทยโดยเฉล�3ยต(3าลง

และม�มาตรฐาน ค!อนข&างต(3าเม43อเท�ยบัก�บัอ�กห่ลายประเทศในระด�บัเด�ยวก�น การศ�กษาขาดเอกภาพ ด&านนโยบัาย ส�งคมตกอย/!ในกระแสบัร�โภคน�ยม ภ/ม�ป2ญญาท&องถื�3น ภ/ม�ป2ญญาไทย ศ�ลปะไทยท�3ทรงค�ณค!า สถืาบั�นศาสนาซึ่�3งเคยเป=นพล�งส(าค�ญและเป=นแห่ล!งเร�ยนร/ & ฝึ+กอบัรมของก�ลบั�ตรก�ลธ�ดาของศาสน�กช้น ได&ร�บัการยอมร�บัในฐานะท�3พ�3งทางใจ น&อยลง การด(าเน�นก�จกรรมทางศาสนาย�งคงเน&นพ�ธ�กรรมมากกว!าเน&นด&าน ห่ล�กธรรม

แผนึ่การศ�กษาแห�งชาติ� (พ.ศ . 2545 – 2559)

10

การพ�ฒนาส�งคมไทยโดยให่&ความส(าค�ญก�บัการพ�ฒนาเศรษฐก�จ อย!างม�!งเน&นไปท�3อ�ตราการเต�บัโตแต!เพ�ยงอย!างเด�ยวบันฐานโครงสร&างทาง ส�งคมท�3อ!อนแอ ไม!เป=นธรรม และต&องพ�3งพ�งต!างประเทศเป=นห่ล�ก

ได&แสดงผลให่&ประจ�กษ�ช้�ดเจนแล&วว!าเป=นท�ศทางท�3ผ�ดพลาด จ(าเป=นต&อง ม�การก(าห่นดว�ส�ยท�ศน�การพ�ฒนา ย�ทธศาสตร� และแนวนโยบัายให่ม! ภายใต&กรอบัท�ศทางท�3ให่&ความส(าค�ญอย!างท�ดเท�ยมก�น ท�9งท�นทางเศรษฐก�จ ท�นส�งคม ท�นมน�ษย� และท�นธรรมช้าต� โดยย�ดม�3นในว�ฒนธรรม ว�ถื�ช้�ว�ตแบับัไทยท�3ม�ศาสนธรรมเป=นห่ล�กประจ(าใจ ให่&คงเอกล�กษณ�ม�3นคงไว& ท!ามกลางการเปล�3ยนแปลงในระบับัเศรษฐก�จย�คให่ม!ของส�งคมโลก

11

ส�งคมท�กว�นน�9และในอนาคตเป=นส�งคมฐานความร/ &ท�3การเร�ยนร/ & ความร/ & และนว�ตกรรมเป=นป2จจ�ยส(าค�ญในการพ�ฒนา จ�งม�ความจ(าเป=น อย!างย�3งท�3จะต&องส!งเสร�มและสร&างสภาพการณ� เพ43อการเร�ยนร/ &อย!างต!อเน43อง

เพ43อพ�ฒนาค�ณภาพ ประส�ทธ�ภาพ และข�ดความสามารถืของคนส!วนให่ญ! ในประเทศท�3ย�ดทางสายกลางบันพ49นฐานของความสมด�ลพอด� ร/ &จ�กประมาณ อย!างม�เห่ต�ผล รอบัร/ &เท!าท�นโลก แนวทางในการด(าเน�นช้�ว�ตเพ43อม�!งให่&เก�ด “การพ�ฒนาท�3ย� 3งย4นและความอย/!ด�ม�ส�ขของของคนไทย” ย�ด “คน” เป=น ศ/นย�กลางการพ�ฒนา

12

พระบัรมราโชวาท

“การศ�กษาเป8นึ่ป5จจ ย่ส2าค ญในึ่การสร)างและพ ฒนึ่าความร�) ความค�ด ความประพฤติ�ด�และค$ณธรรมของบั$คคล ส งคมและบั)านึ่เม,องใดให)การศ�กษา ท��ด�แก�เย่าวชนึ่ได)อย่�างครบัถู)วนึ่ล)วนึ่พอเหมาะก นึ่ท$กๆ ด)านึ่ ส งคมและ บั)านึ่เม,องนึ่ +นึ่ก=จะม�พลเม,องท��ม�ค$ณภูาพซึ่��งสามารถูธ2ารงร กษาความเจร�ญ ม �นึ่คงของประเทศชาติ�ไว) และพ ฒนึ่าให)ก)าวหนึ่)าติ�อไปได)โดย่ติลอด”

(พระบัรมราโชวาท พระราชทานึ่แก�คณะคร�และนึ่ กเร�ย่นึ่ท��ได)ร บัพระราชทานึ่รางว ลฯ

ว นึ่จ นึ่ทร7ท�� 27 กรกฎาคม 2524

13

พระราชบั ญญ ติ�การศ�กษาแห�งชาติ� พ.ศ.2542

มาติรา 52 ให)กระทรวงส�งเสร�มให)ม�ระบับั กระบัวนึ่การผล�ติ การพ ฒนึ่าคร� คณาจารย่7 และบั$คลากรทางการศ�กษาให)ม�ค$ณภูาพและ มาติรฐานึ่ท��เหมาะสมก บัการเป8นึ่ว�ชาช�พช +นึ่ส�ง โดยการก(าก�บัและประสาน ให่&สถืาบั�นท�3ท(าห่น&าท�3ผล�ตและพ�ฒนาคร/ คณาจารย� รวมท�9งบั�คลากรทาง การศ�กษา ให่&ม�ความพร&อมและม�ความเข&มแข.งในการเตร�ยมบั�คลากรให่ม! และการพ�ฒนาบั�คลากรประจ(าการอย!างต!อเน43อง

ร�ฐพ�งจ�ดสรรงบัประมาณและจ�ดต�9งกองท�นพ�ฒนาคร/ คณาจารย� และบั�คลากรทางการศ�กษาอย!างเพ�ยงพอ

14

มาติรา 53 ให)ม�องค7กรว�ชาช�พคร� ผ�)บัร�หารสถูานึ่ศ�กษา และ ผ�)บัร�หารการศ�กษา ม�ฐานะเป=นองค�กรอ�สระภายใต&การบัร�ห่ารของ สภาว�ช้าช้�พในก(าก�บัของกระทรวง ม�อ(านาจห่น&าท�3ก(าห่นดมาตรฐานว�ช้าช้�พ ออกและเพ�กถือนใบัอน�ญาตประกอบัว�ช้าช้�พ ก(าก�บัด/แลการปฏิ�บั�ต�ตาม มาตรฐานและจรรยาบัรรณของว�ช้าช้�พ รวมท�9งการพ�ฒนาว�ช้าช้�พคร/ ผ/&บัร�ห่ารสถืานศ�กษาและผ/&บัร�ห่ารการศ�กษา

ให่&คร/ ผ/&บัร�ห่ารสถืานศ�กษา ผ/&บัร�ห่ารการศ�กษา และบั�คลากรทาง การศ�กษาอ43น ท�9งของร�ฐและเอกช้นต&องม�ใบัอน�ญาตประกอบัว�ช้าช้�พตาม ท�3กฎห่มายก(าห่นด

15

มาติรา 56 การผล�ติและพ ฒนึ่าคณาจารย่7และบั$คลากรทางการศ�กษา การพ ฒนึ่า มาติรฐานึ่และจรรย่าบัรรณของว�ชาช�พ และการบัร�ห่ารงานบั�คคล ของข&าราช้การห่ร4อพน�กงานของร�ฐในสถืานศ�กษาระด�บัปร�ญญาท�3เป=นน�ต�บั�คคล ให่&เป=นไปตามกฎห่มายว!าด&วยการจ�ดต�9งสถืานศ�กษาแต!ละแห่!งและ กฎห่มายท�3เก�3ยวข&อง

มาติรา 32 *การจ ดระเบั�ย่บับัร�หารราชการในึ่กระทรวงให)ม�องค7กร หล กท��เป8นึ่คณะบั$คคลในึ่ร�ปสภูา หร,อในึ่ร�ปคณะกรรมการจ2านึ่วนึ่ส��องค7กร ได)แก� สภูาการศ�กษา คณะกรรมการการศ�กษาข +นึ่พ,+นึ่ฐานึ่ คณะกรรมการการ

อาช�วศ�กษา และคณะกรรมการการอ$ดมศ�กษา เพ43อพ�จารณาให่&ความเห่.น ห่ร4อให่&ค(าแนะน(าแก!ร�ฐมนตร� ห่ร4อคณะร�ฐมนตร� และม�อ(านาจห่น&าท�3อ43นตาม ท�3กฎห่มายก(าห่นด

*มาติรา 32 ความเด�มถู�กย่กเล�กโดย่มาติรา 5 แห�งพระราชบั ญญ ติ�การศ�กษาแห�งชาติ� (ฉบั บัท�� 2 พ.ศ .2545 และให)ใช)ความท��พ�มพ7ไว)แทนึ่

16

การบัร�หารและการจ ดการศ�กษาขององค7กรปกครองส�วนึ่ท)องถู��นึ่

มาติรา 41 องค7กรปกครองส�วนึ่ท)องถู��นึ่ม�ส�ทธ�จ ดการศ�กษา ในระด�บัใดระด�บัห่น�3งห่ร4อท�กระด�บัตามความพร&อม ความเห่มาะสม และ ความต&องการภายในท&องถื�3น

การบัร�หารและการจ ดการศ�กษาของเอกชนึ่มาติรา 43 การบัร�หารและการจ ดการศ�กษาของ

เอกชนึ่ให)ม�ความ เป8นึ่อ�สระ โดยม�การก(าก�บั ต�ดตาม การประเม�นค�ณภาพและมาตรฐานการศ�กษา จากร�ฐ และต&องปฏิ�บั�ต�ตามห่ล�กเกณฑ์�การประเม�นค�ณภาพและมาตรฐาน การศ�กษาเช้!นเด�ยวก�บัสถืานศ�กษาของร�ฐ

17

ผลการปฏิ�ร/ปทศวรรษท�3ห่น�3ง

ว�กฤติ� และโอกาส ในึ่การรวมพล ง ร�วมพ ฒนึ่าว�ชาช�พคร� ในึ่อนึ่าคติ

18

1. ผลส มฤทธ�@ทางการศ�กษาระด บัชาติ�

1) ว�กฤติ�ค$ณภูาพการศ�กษา (นึ่ กเร�ย่นึ่) 11. ระด�บัม�ธยมศ�กษาป5ท�3 6 ด/จากผลการทดสอบัทางการศ�กษาแห่!งช้าต�ข�9นพ49นฐาน (O-NET) และ A-NET ป5 พ.ศ 2551. จ(านวน 5 กล�!มสาระการเร�ยนร/ & (สถืาบั�น ทดสอบัทางการศ�กษาแห่!งช้าต� 2551

ปรากฏิผลด�งน�9กล$�มสาระ คะแนึ่นึ่เฉล��ย่ O-NET คะแนึ่นึ่เฉล��ย่ A-NET

1. ภาษาไทย 5070 5026. 2. ส�งคมศ�กษา 3776. 3548

3. ว�ทยาศาสตร� 3462. 3394

4. คณ�ตศาสตร� 3249. 2196. 5. ภาษาอ�งกฤษ 3093. 3252.

19

12. ระด�บัม�ธยมศ�กษาป5ท�3 3 ด/จากผลการสอบัว�ดผลส�มฤทธ�Bทางการเร�ยน (National Test = NT) ประจ(าป5การศ�กษา 2549 จ(านวน 5 กล�!มสาระการเร�ยนร/ & และระด�บัประถืมศ�กษาป5ท�3 6 จ(านวน 4 กล�!มสาระการเร�ยนร/ & (สมเก�ยรต� ช้อบัผล คมช้�ดล�ก 25 เม.ย 51 ปรากฏิผลด�งน�9

ม ธย่มศ�กษาปAท�� 3 ประถูมศ�กษาปAท�� 6กล$�มสาระ คะแนึ่นึ่ NT (เติ=ม 40 คะแนึ่นึ่ ) คะแนึ่นึ่ NT (เติ=ม 40 คะแนึ่นึ่)

1. ภาษาไทย 1758 4395. ( . %) 1710. (42.74%)

2. ส�งคมศ�กษา (1667 41.67%) -

3. ว�ทยาศาสตร� 1575 3937. ( . %) 1727. (43.17%)

4. คณ�ตศาสตร� 1246 3115. ( . %) 1555. (38.86%)

5. ภาษาอ�งกฤษ 1234 3085. ( . %) 1381. (34.51%)

20

ติาราง จ2านึ่วนึ่ประชากรจ2าแนึ่กติามว ย่และด ชนึ่�ผ�)ส�งอาย่$ของประเทศไทย่

พ.ศ. ประชากร (ล)านึ่คนึ่) ด ชนึ่�ผ�)ส�งอาย่$(ผ�)ส�งอาย่$/เด=ก

100 คนึ่)ท +งหมด ว ย่เด=ก ผ�)ส�งอาย่$

25

48

622. 14 3. 64. 450.

25

53

63 7. 132 7 .5 570.

25

58

646. 12 3. 90. 7 3 .4

25

63

651. 112. 110. 980.

25

64

652. 110. 11 3. 103 2.

25

68

651. 104. 129. 123 6.

25

7 3645. 98. 146. 1499.

25

7 863 4. 91. 159. 1744.

25

83

617. 85. 166. 1955.

ท�3มา : ป2ทมา ว!าพ�ฒนาวงศ� และปราโมทย� ประสาทก�ล ประช้ากรไทยในอนาคต“ ”

21

ติาราง ประชากรว ย่เร�ย่นึ่ในึ่อนึ่าคติ พ.ศ -. 2548 2583

ระด บัการศ�กษา

2

5

4

8

2

5

5

3

2

5

5

8

2

5

6

3

2

5

6

8

2

5

73

2

5

78

2

5

8

3

ติ2�ากว�า 3ปA 2.8

2.3

2.2

2.1

1.9

1.8

1.7

1.6

ก�อนึ่ประถูม - (3 5 ปA)

2.7

2.6

2.3

2.2

2.0

1.9

1.8

1.6

ประถูมศ�กษา - (6 11ปA)

5.7

5.5

5.1

4.5

4.3

4.0

37. 35.

ม ธย่มติ)นึ่ - (12 14 ปA)

30. 2.8

2.7

2.4

2.2

2.1

2.0

1.8

ม ธย่มปลาย่ - (15 17ปA)

30. 30. 2.7

2.8

2.3

2.2

2.1

1.9

อ$ดมศ�กษา - (18 24 ปA)

7 .1

7 .0

6.8

6.3

6.2

5.4

5.1

4.8

(ล)านึ่คนึ่)

สถูาบั นึ่ว�จ ย่ประชากรและส งคม มหาว�ทย่าล ย่มห�ดล Institute for Population and Social Research, Mahidol University

22

2 ว�กฤติ�ค$ณภูาพสถูานึ่ศ�กษา ติารางแสดงจ2านึ่วนึ่และร)อย่ละผลการ

ประเม�นึ่โรงเร�ย่นึ่ระด บัการศ�กษาข +นึ่พ,+นึ่ฐานึ่ของ สมศ .ปAการศ�กษา 2549ได)มาติรฐานึ่

สมศ.ไม�ได)มาติรฐานึ่ สมศ. จ2านึ่วนึ่

โรงเร�ย่นึ่ท��เข)าร บัการประเม�นึ่ท +งหมด

ระด บัด� ระด บัพอใช) ระด บัปร บัปร$ง

รวมท��ไม�ได)มาติรฐานึ่ท +งหมด

จ2านึ่วนึ่

ร)อย่ละ จ2านึ่วนึ่

ร)อย่ละ

จ2านึ่วนึ่

ร)อย่ละ

จ2านึ่วนึ่

ร)อย่ละ

12

16,7

34.61

2

2,3

2

4

6

3.4

9

6

6

8

1.9

0

22

99

2

6

5 .3

9

35,15

9

23

มาติรฐานึ่ท��ติ)องพ ฒนึ่าเร�งด�วนึ่มาติรฐานึ่ท��ติ)องพ ฒนึ่าเร�งด�วนึ่

มาติรฐานึ่ด)านึ่ผ�)เร�ย่นึ่ ได)แก� 1. ความสามารถืในการค�ดอย!างเป=นระบับั 2 . ความร/ &และท�กษะท�3จ(าเป=นตามห่ล�กส/ตร 3 . ท�กษะในการแสวงห่าความร/ &ด&วยตนเอง ร�กการ

เร�ยนร/ &และพ�ฒนา ตนเองอย!างต!อเน43อง 4 . ร�กการท(างานและความสามารถืในการท(างาน

ร!วมก�บัผ/&อ43น

2. 2.ผลการประเม�นึ่ สมศผลการประเม�นึ่ สมศ . . รอบัแรก รอบัแรก ((พพ..ศศ 2544 2548 2544 2548

24

มาติรฐานึ่ด)านึ่คร� ได)แก� 1. ความเพ�ยงพอของคร/ 2. ความสามารถืของคร/ในการจ�ดการเร�ยนการ

สอนอย!างม�ประส�ทธ�ภาพ โดยเฉพาะการสอนท�3เน&นผ/&เร�ยนเป=นส(าค�ญ

มาติรฐานึ่ด)านึ่ผ�)บัร�หาร ได)แก� 1. การบัร�ห่ารว�ช้าการโดยเฉพาะการม�ห่ล�กส/ตรท�3

เห่มาะสมก�บัผ/&เร�ยน และท&องถื�3น

2. ม�ส43อการสอนท�3เอ49อต!อการเร�ยนร/ & 3. การส!งเสร�มการเร�ยนการสอนท�3เน&นผ/&เร�ยนเป=น

ส(าค�ญ

25

3. ผลส มฤทธ�@ระด บันึ่านึ่าชาติ�

International Institute for Management

Development (IMD) จ ดอ นึ่ด บัการศ�กษาของไทย่ พ.ศ .2549

ประเม�นึ่ความสามารถูในึ่การแข�งข นึ่ อย่��อ นึ่ด บัท�� 48 จาก 61

ประเทศ เม,�อเปร�ย่บัเท�ย่บัก บัภู�ม�ภูาคเด�ย่วก นึ่เหนึ่,อกว�า เพ�ย่งอ�นึ่โดนึ่�เซึ่�ย่ สาธารณร ฐประชาชนึ่จ�นึ่ และฟิDล�ปปDนึ่ส7

(ส2านึ่ กงานึ่เลขาธ�การสภูาการศ�กษา , 2549)

26

ติาราง 1 คะแนึ่นึ่เฉล��ย่ว�ทย่าศาสติร7และติ2าแหนึ่�งของประเทศในึ่ PISA 2006

(ท��มา : OECD 2006 database)

ประเทศ คะแนึ่นึ่เฉล��ย่ S.E.

ช�วงติ2าแหนึ่�ง (ส�ง-ติ2�า)ประเทศ OECD

รวมท$กประเทศ

ส�งกว�าค�าเฉล��ย่ OECD

ฟิDนึ่แลนึ่ด7 563 (2 .0

-11 -11

จ�นึ่-ฮ่�องกง

542 2( .5)

-22

จ�นึ่-ไทเป 532 3( .6)

38.

ญ��ป$Fนึ่ 531 3( .4)

-25 -39

เกาหล� 522 3( .4)

-59 -713

จ�นึ่-มาเกGา

511 1( .1)

-152

0

ติ2�ากว�าค�าเฉล��ย่ OECD

ไทย 421 2( .1)

-444

7

อ�นึ่โดนึ่�เซึ่�ย่

393 5( .7)

-505

4

27

ติาราง 2 คะแนึ่นึ่เฉล��ย่การอ�านึ่และติ2าแหนึ่�งของประเทศในึ่ PISA 2006

(ท��มา : OECD 2006 database)

ประเทศ คะแนึ่นึ่เฉล��ย่ S.E.

ช�วงติ2าแหนึ่�ง (ส�ง-ติ2�า)ประเทศ OECD

รวมท$กประเทศ

ส�งกว�าค�าเฉล��ย่ OECD

เกาหล� 556 3( .8)

-11 -11

ฟิDนึ่แลนึ่ด7 547 2( .1)

-22 -22

จ�นึ่-ฮ่�องกง

536 2( .4)

-33

ไม�แติกติ�างจากค�าเฉล��ย่ OECD

ญ��ป$Fนึ่ 498 3( .6)

-916 -112

1

จ�นึ่-ไทเป 496 3( .4)

-122

2

จ�นึ่-มาเกGา

492 1( .1)

-182

2

ติ2�ากว�าค�าเฉล��ย่ OECD

ไทย 417 2( .6)

-414

2

อ�นึ่โดนึ่�เซึ่�ย่

393 5( .9)

-445

1

28

ติาราง 3 คะแนึ่นึ่เฉล��ย่คณ�ติศาสติร7และติ2าแหนึ่�งของประเทศในึ่ PISA 2006 (ท��มา : OECD 2006 database)

ประเทศ คะแนึ่นึ่เฉล��ย่ S.E.

ช�วงติ2าแหนึ่�ง (ส�ง-ติ2�า)ประเทศ OECD

รวมท$กประเทศ

ส�งกว�าค�าเฉล��ย่ OECD

จ�นึ่-ไทเป 549 4( .1)

14.

ฟิDนึ่แลนึ่ด7 548 2( .3)

-12 -14

จ�นึ่-ฮ่�องกง

547 2( .7)

14.

เกาหล� 547 3( .8)

-12 -14

จ�นึ่-มาเกGา

525 1( .3)

-711

ญ��ป$Fนึ่ 523 3( .3)

-49 -613

ติ2�ากว�าค�าเฉล��ย่ OECD

ไทย 417 2( .3)

-434

6

อ�นึ่โดนึ่�เซึ่�ย่

391 5( .6)

-495

2

29

4. ว�กฤติ�คร� เช�งปร�มาณ & เช�งค$ณภูาพ

ว�กฤติ� หมาย่ถู�ง อย่��ในึ่ข +นึ่ล�อแหลมติ�ออ นึ่ติราย่ว�กฤติ�คร� ท��อย่��ในึ่ข +นึ่ล�อแหลมติ�ออ นึ่ติราย่ ม� 2 ด)านึ่

1. ว�กฤติ�ด)านึ่ปร�มาณ 2. ว�กฤติ�ด)านึ่ค$ณภูาพ

30

ราย่งานึ่จ2านึ่วนึ่คร�และพนึ่ กงานึ่ราชการจ2าแนึ่กติามระด บัการศ�กษา

รวมโรงเร�ย่นึ่ท$กประเภูทส2านึ่ กงานึ่คณะกรรมการการศ�กษาข +นึ่พ,+นึ่ฐานึ่

ระด บัการศ�กษาจ2านึ่วนึ่คร�และพนึ่ กงานึ่ราชการ

ชาย่ หญ�ง รวมรวมท +งหมด 141

146

259

240

400

386

ระด บัติ2�ากว�าปร�ญญาติร� 14988

652

9

215

17

ระด บัปร�ญญาติร� 115

7 3 9231

544

34728

3

ระด บัปร�ญญาโท 103

37

210

64

31401

ระด บัปร�ญญาเอก 82 103 185

31

ว�กฤต�ด&านปร�มาณ

ติารางเปร�ย่บัเท�ย่บัการขาดอ ติราก2าล งจากโครงการเออร7ล��ร�ไทร7 และการเกษ�ย่ณอาย่$ราชการ

โครงการ

เออร7ล��ร�ไทร7

ปAงบัประมาณ

ร$�นึ่ท�� จ2านึ่วนึ่ (คนึ่)

ได)อ ติราค,นึ่ (คนึ่)

ร)อย่ละ ขาด ร)อย่ละ

25

4

3

1 122

39

211,8

17

3

1

1

0,1

2

1

8

2

.6

9

2544 2 9, 449 165,9

17

5

6

7 ,79

0

8

2

.4

4

25

4

5

3 13 0,7 7

2 33,0

17

8

2

1

0,74

7

8

2

.1

8

25

4

7

4 21 4,37

107,07

49

9

5

1

0

,73

0

5

0

.0

5

25

4

8

5 1 32,7

- - 1,3

2

7

1

0

0

.0

0

รวม 575,29

168,14

29

.2

3

4

0,71

5

70

.77

เกษ�ย่ณอาย่$

ราชการ

-2543

254

9

186,04

402,2

21

6

2

1

4,5

8

2

78

.3

8

รวมท +งส�+นึ่ 7 6 ,133

20 8,36

27

3

7

5

5,2

9

7

72

.6

3

32

จ2านึ่วนึ่ข)าราชการคร�ก บัช�วงอาย่$ติามปฏิ�ท�นึ่

อาย่$ บัรรจ$ (คนึ่) เฉล��ย่- 2530 ป5 5526 9210.

- 3135 ป5 20440 4088, .0

- 3640 ป5 33857 6771, .4

- 4145 ป5 79686, 1593,72.

- 4650 ป5 13630,8

2726,16.

- 5155 ป5 88079, 1761,58.

มากกว!า 55

ป541630, 8326, .

0

รวม 40552,6

ท��มา จาก น.ส.พ.ไทยร�ฐ ฉบั�บัว�นอ�งคารท�3 9 ต�ลาคม 2550

33

คร�และพนึ่ กงานึ่ราชการท��ไม�ได)สอนึ่ และหร,อสอนึ่ไม�ติรงว�ชาเอก (ส2านึ่ กงานึ่คณะกรรมการการศ�กษาข +นึ่พ,+นึ่ฐานึ่ 2551, ) ม�ด งนึ่�+

ว�ชาเอก ไม�ได)สอนึ่ สอนึ่ติรงเอก

สอนึ่ไม�ติรงเอก

รวม

ฟิDส�กส7 209 483,0

134,2

638,1

เคม� 129 452,9

140,0

605,8

ช�วว�ทย่า 139 493,7

202,7

710,3

คณ�ติศาสติร7

313 180,98

872,4

271,35

คอมพ�วเติอร7

249 435,4

545,4

100,57

ภูาษาอ งกฤษ

360 212,15

744,9

290,24

รวม 1 39,9

57 9,63

26 3,96

857,58

5. ว�กฤติ�ด)านึ่ค$ณภูาพ (การสอนึ่)

34

6. ว�กฤติ�การบัร�หารหล กส�ติรและการเร�ย่นึ่การสอนึ่ 1. เด=กไทย่เร�ย่นึ่หนึ่ กถู�งหนึ่ กมาก โดยม�ช้�3วโมงการเร�ยนเฉล�3ย

ต!อป5 ระด�บัประถืมศ�กษา - 8001000, ช้.ม . ระด�บัม�ธยมศ�กษาตอนต&น - 10001200 ช้.ม .และม�ธยมศ�กษาตอนปลาย 1122, ช้.ม . ในขณะท�3เด.กฟิFนแลนด� , เกาห่ล� และญ�3ป�Gน ท�3ได&คะแนนการสอบัระด�บันานาช้าต� PISA ส/งกว!าเด.กไทยมาก ม� ช้.ม.เร�ยนเฉล�3ยต!อป5 ระด�บัประถืมศ�กษา 680 828, และ 648 ช้.ม . ระด�บัม�ธยมศ�กษาตอนต&น 595 565, และ

534 ช้.ม . และระด�บัม�ธยมศ�กษาตอนปลาย 553 55, 0 และ 466 ช้.ม . ตามล(าด�บั

35

2. ภูาระงานึ่ของคร� การว�จ�ยเร43อง สภาพภาระงานคร/ระด�บัการศ�กษาข�9นพ49นฐาน ซึ่�3ง

ส� มภาษณ�กล�!มต�วอย!างจากคร/ท�3วประเทศในช้!วงป5 2548* และงานว�จ�ยอ43นๆ สะท&อนว!าคร/ในระด�บัการ ศ�กษาข�9นพ49นฐาน ม�ภาระการสอนและการปฏิ�บั�ต� งานธ�รการ

ค!อนข&างมาก ใน 1 ว�น คร/ปฏิ�บั�ต�งานสอน เฉล�3ยว�นละ 5 ช้�3วโมง และย�งต&องปฏิ�บั�ต�งานธ�รการอ�กเฉล�3ยว�นละ 3 ช้�3วโมง โดยเฉพาะ

คร/ระด�บั ประถืมศ�กษาม�ช้�3วโมงการท(างาน 900 ช้�3วโมงต!อ ป5 ส/งกว!าคร/ประถืมศ�กษา ของประเทศส!วนให่ญ!

* รองศาสติราจารย่7 ดร. อ$ท ย่ บั$ญประเสร�ฐ และดร. ด�เรก วรรณเศ�ย่ร . ราย่งานึ่การว�จ ย่เร,�องสภูาพภูาระงานึ่คร�ระด บัการศ�กษาข +นึ่พ,+นึ่ฐานึ่

ส2านึ่ กงานึ่เลขาธ�การสภูาการศ�กษา2550

36

6. ว�กฤติ�สถูาบั นึ่ผล�ติคร�

สถูาบั นึ่ผล�ติคร�ระย่ะท�� 1 พ.ศ . 2435 – 2496

1. โรงเร�ยนฝึ+กห่�ดคร/แบั!งเป=นระด�บัการศ�กษา อาท� โรงเร�ยน ฝึ+กห่�ดคร/ม�ธยม (ป.ม .) โรงเร�ยนฝึ+กห่�ดคร/ประถืม (ป.ป .) โรงเร�ยนฝึ+กห่�ด คร/ม/ล (ป .) โรงเร�ยนฝึ+กห่�ดคร/ประกาศน�ยบั�ตรจ�งห่ว�ด (ว.)

2. โรงเร�ยนฝึ+กห่�ดคร/กล�!มอาช้�พ อาท� โรงเร�ยนฝึ+กห่�ดคร/ประถืม กส�กรรม (ป.ป.ก .) โรงเร�ยนฝึ+กห่�ดคร/พลศ�กษา (ป.ป.พลศ�กษา ) โรงเร�ยน ฝึ+กห่�ดคร/อาช้�วศ�กษา (ป.ป.ช้ ., ป.ม.ช้ .) โรงเร�ยนฝึ+กห่�ดคร/การเร4อน (ป.ป.การเร4อน)

37

ระย่ะท�� 2 พ.ศ .2 4 9 7 –2 5 3 5

1. พ�ฒนาโรงเร�ยนฝึ+กห่�ดคร/เด�ม 2 . จ�ดต�9งโรงเร�ยนฝึ+กห่�ดคร/ให่ม! 3 . ยกฐานะโรงเร�ยนพลศ�กษาและอาช้�วศ�กษา 4 . จ�ดต�9งคณะคร�ศาสตร�/ศ�กษาศาสตร�ใน

มห่าว�ทยาล�ยของร�ฐระย่ะท�� 3 พ.ศ . 2 5 3 6 – ป5จจ$บั นึ่

1. ยกฐานะโรงเร�ยนฝึ+กห่�ดคร/เด�มท�กแห่!ง เป=นมห่าว�ทยาล�ย

ห่มายเห่ต� ไม!ม�โรงเร�ยนฝึ+กห่�ดคร/เป=นการเฉพาะเช้!นในอด�ตอ�กต!อไป เห่ล4อเพ�ยงคณะคร�ศาสตร�/ศ�กษาศาสตร� ในมห่าว�ทยาล�ยของร�ฐ และ เอกช้น ประมาณ 75 แห่!ง

38

ว�กฤติ�สถูาบั นึ่ผล�ติคร�ป5จจ$บั นึ่ 1) ภายในป5 2554 คณาจารย�จะเกษ�ยณอาย�

ราช้การ จ(านวน 2263 คน โดยคณาจารย�ว�ฒ�การศ�กษาปร�ญญาเอกจะเกษ�ยณอาย�ราช้การ มากท�3ส�ด ค4อ ร&อยละ 635460 คน ) และคณาจารย�ว�ฒ�การศ�กษาปร�ญญาโทจะเกษ�ยณอาย�ราช้การ ร&อยละ 53 1534( , คน ) เม43อจ(าแนกตามต(าแห่น!งว�ช้าการ คณาจารย�ต(าแห่น!งศาสตราจารย�จะเกษ�ยณอาย�ราช้การร&อยละ 100 15( คน ) และคณาจารย�ต(าแห่น!งรองศาสตราจารย�จะเกษ�ยณอาย�ราช้การร&อยละ 793.

438 คน )(พฤทธ�B ศ�ร�บัรรณพ�ท�กษ�และคณะ 2545, .

ห่น&า 2228

39

2) ผลจากการส(ารวจข&อม/ลของคณาจารย�เก�3ยวก�บัจ(านวน ต(าแห่น!ง ทางว�ช้าการ ว�ฒ�การศ�กษาสาขาท�3จบัการศ�กษา และอาย� จากคณาจารย�ใน สถืาบั�นฝึ+กห่�ดคร/ จ(านวน 26 แห่!ง จ(านวนคณาจารย�ท�9งห่มด 673 คน ท�3ได&มา โดยส�!มปรากฏิผลด�งน�9

1. ด&านจ(านวนคณาจารย�ในแต!ละสาขา พบัว!าสาขาการศ�กษาปฐมว�ย ม�จ(านวนคณาจารย�มากท�3ส�ดค�ดเป=นร&อยละ 1174

79( คน ) รองลงมาค4อ สาขา บัร�ห่ารการศ�กษา ค�ดเป=นร&อยละ 862 58. ( คน ) และสาขาห่ล�กส/ตรและการสอน ค�ดเป=นร&อย

ละ 802 54. ( คน) 2. ด&านต(าแห่น!งทางว�ช้าการพบัว!า คณาจารย�ท�3ย�งไม!ม�

ต(าแห่น!งทาง ว�ช้าการม�จ(านวนมากท�3ส�ด ค�ดเป=นร&อยละ 4767 321. ( คน ) รองลงมาค4อ ต(าแห่น!งผ/&ช้!วย

ศาสตราจารย� ค�ดเป=นร&อยละ 37 249( คน)

40

3. ด&านว�ฒ�การศ�กษาของคณาจารย�พบัว!า คณาจารย�จบัการศ�กษา ระด�บัปร�ญญาโท ม�จ(านวนมากท�3ส�ด ค�ดเป=นร&อยละ 6656 448. ( คน ) รองลงมาค4อ คณาจารย�จบัการศ�กษาระด�บัปร�ญญาเอก ค�ดเป=นร&อยละ

2927 197. ( คน)

4. ด&านอาย�ของคณาจารย�พบัว!า คณาจารย�ม�อาย� 5 5 ป5ข�9นไป ม�จ(านวนมากท�3ส�ด ค�ดเป=นร&อยละ 3522 236. ( คน ) รองลงมาค4อ คณาจารย� ม�อาย�ในช้!วง - 5054 ป5 ค�ดเป=นร&อยละ 1925 129. ( คน)

41

7. ป5จจ ย่แห�งความส2าเร=จของค$ณภูาพการศ�กษา

Mckinsey & Company ได)ท2างานึ่ว�จ ย่ระหว�างพฤษภูาคม 2006 ถู�งม�นึ่าคม

2007 เพ,�อค)นึ่หาว�าเหติ$ใดบัางระบับัการศ�กษาในึ่โลกจ�งประสบั ความส2าเร=จอย่�างอย่��เหนึ่,อระบับัการศ�กษาของประเทศอ,�นึ่ๆ อย่�างไม�อาจ เท�ย่บัก นึ่ได)

วราภูรณ7 สามโกเศศ , มติ�ชนึ่ราย่ว นึ่

42

งานว�จ�ยน�9เก.บัข&อม/ลจากการส�มภาษณ�ผ/&เช้�3ยวช้าญกว!าร&อยคน อ�กท�9งไปเย�3ยมช้มโรงเร�ยนต!างๆ จ(านวนมากในท�กทว�ป

งานศ�กษาพบัว!าม�อย/! 3 ส�3งท�3ส(าค�ญอย!างย�3งต!อการเป=นระบับั การศ�กษาช้�9นยอด ซึ่�3งได&แก! (ก ) ห่าคนท�3เห่มาะสมมาเป=นคร/ (ข )พ�ฒนาคร/ เห่ล!าน�9ให่&เป=นผ/&สอนท�3ม�ประส�ทธ�ภาพ (ค ) สร&างระบับัการศ�กษาท�3ม� 3นใจได&ว!า สามารถืให่&การสอนท�3ด�ท�3ส�ดเท!าท�3จะเป=นไปได&แก!เด.กท�กคน

ผ/&ศ�กษาพบัว!าท�9ง 3 ส�3งน�9เป=นจร�งส(าห่ร�บัท�กว�ฒนธรรม สามารถื ช้!วยให่&เก�ดพ�ฒนาการให่&ด&านค�ณภาพอย!างเห่.นผลในระยะเวลาส�9นและสามารถืช้!วยแก&ไขระบับัการศ�กษาท�3ล&มเห่ลวได&

43

ในประเด.นแรก ค4อห่าคนท�3เห่มาะสมมาเป=นคร/น�9น รายงานระบั�ว!า “ค�ณภาพของระบับัการศ�กษาห่น�3งจะไม!ม�ว�น

ส/งไปกว!าค�ณภาพของคร/ของ ”ระบับัการศ�กษาน�9นไปได& (The quality of an education system cannot

exceed the quality of its teachers)

“ ” ค�ณภาพของคร/ ค4อห่�วใจของระบับัการศ�กษาท�3 ม�ค�ณภาพ ถื&าคร/ ไม!ม�ค�ณภาพการศ�กษาก.ไม!ม�ค�ณภาพ

44

“ ” ประเด.นท�3สอง ส�3งท�3เก�ดข�9นในห่&องเร�ยน น�9นส(าค�ญท�3ส�ดถื&า ต&องการสร&างค�ณภาพการศ�กษา ถื�งแม&จะได&คนท�3เห่มาะสมมาเป=นคร/แล&ว ก.ต&องม�การฝึ+กฝึนให่&เป=นผ/&สอนท�3ม�ประส�ทธ�ภาพด&วย

รายงานระบั�ว!า ไม!ว!าจะม�ห่ล�กส/ตรท�3เป=นเล�ศ ม�อาคารโรงเร�ยน ห่ร4อโครงสร&างพ49นฐานท�3เป=นเล�ศ ห่ร4อม�นโยบัายการศ�กษาท�3เป=นเล�ศเพ�ยงใด ก.ตามท� ห่ากไม!ม�คร/ท�3ท�!มเทให่&การ

สอน ไม!เป=นคร/ท�3ม�ความสามารถืในการถื!ายทอดได&อย!างม� ประส�ทธ�ภาพแล&ว ค�ณภาพการศ�กษาไม!ม�ว�นด�ข�9นได&เลย ต�วอย!างม�

ให่&เห่.นมากมายอย/!ท� 3วโลก

45

ประเด=นึ่ท��สาม สร)างระบับัการศ�กษาท��แนึ่�ใจได)ว�าสามารถูให) การสอนึ่ท��ด�ท��ส$ดแก�เด=ก

ท$กคนึ่อย่�างเสมอหนึ่)า “ความท�3วถื�งของค�ณภาพ”การศ�กษาแก!เด.กท�กคน เป=นป2จจ�ยส(าค�ญย�3งต!อความ

ส(าเร.จของระบับั การศ�กษา

46

““คร/ จะเป=น”คร/ จะเป=น”ส!วนเก�นส!วนเก�น

47

เม43อเราพ/ดถื�งป2ญห่าทางการเม4อง แม&จะโยงมาต�9งแต!ค�ณภาพของ น�กการเม4อง การซึ่49อเส�ยง ความเข&าใจและส(าน�กในประช้าธ�ปไตย แต!ใน ท�3ส�ดแล&วจะมาสร�ปท�3ป2ญห่าการศ�กษาไม!สามารถืพ�ฒนาคนได&

เช้!นเด�ยวก�บัป2ญห่าเศรษฐก�จ การห่าเง�น เล�9ยงปากเล�9ยงท&อง การห่ลง ในกระแสบัร�โภคน�ยม ใช้&จ!ายเง�นเก�นต�ว ในท�3ส�ดแล&วจะมาลงท�3การศ�กษาท�3ไม! สามารถืสร&างค!าน�ยมท�3ด�ให่&ก�บัเด.กได&

ป2ญห่าส�งคม ไม!ว!าจะเร�3มจากการม�3วส�ม ยาเสพต�ด การต�9งแกHงของ ว�ยร� !นเล�ยนแบับัมาเฟิ5ยท�3ส�ดแล&วก.เข&ามาลงท�3การศ�กษาท�3ไม!สามารถืสร&าง ว�ธ�ค�ดท�3ด�ให่&ก�บัเด.กได&

48

เห่ม4อนก�บัว!าท�กเร43องราวท�3เก�ดในประเทศน�9 ท�3ส�ดแล&วจะต&องไป เร�3มต&นการพ�ฒนาคน ซึ่�3งจะย&อนไปถื�งค�ณภาพการจ�ดการศ�กษา และแน!นอน จะลงไปท�3ค�ณภาพคร/

คร/เป=นจ(าเลยของท�กป2ญห่า

ถื&าไม!เช้43อข&อสร�ปน�9ก.ลองรวมกล�!มก�น แล&วห่ย�บัยกป2ญห่าใดส�ก ป2ญห่าห่น�3งข�9นมาถืกก�นให่&เห่.นถื�งต&นเห่ต�และการแก&ไข ถืกก�นให่&ถื�งท�3ส�ดแล&ว จะลงมาท�3ค�ณภาพคร/

ลองถืกก�นให่&ท�3ส�ดด/เถือะ ผลท�3ออกมาก คร/จะ“เป=นจ(าเลยของป2ญห่า ” เก4อบัท�กคร�9ง

49

แต!ถื&ามองถื�งข&อสร�ปน�9ในแง!บัวก ก.จะบัอกได&ว!า คร�เป8นึ่ความหว ง“ ท��ท$กกล$�มท$กคนึ่ฝัากความหว งไว)”

เพราะ คร�“ ” จ�งเป=น ความหว ง“ ” และ จ2าเลย่“ ” ของส�งคม

ถื&าจะถืามว!าระห่ว!าง จ2าเลย่“ ” และ ความหว ง“ ” ท�3ว!าในสายตา ของคนท�3วไป คร/ เป=นอย!างไห่น“ ”มากกว!า

เม43อว�นคร/ 16 มกราคมท�3ผ!านมาน�9เอง เอแบัคโพลล�ได&ส(ารวจ ความเห่.นของประช้าช้นท�3วไปเก�3ยวก�บัคร/

50

ประช้าช้นร&อยละ 62.6 เห่.นว!าคร/ท�3เส�ยสละเพ43อศ�ษย�ม�น&อย และ น&อยลง ร&อยละ 56.7 เห่.นว!าคร/ท�3ท�!มเทเตร�ยมการสอนอย!างด�ม�น&อย และ น&อยลง ร&อยละ 64.3 เห่.นว!าจร�ยธรรมของคร/ป2จจ�บั�นม�น&อย และน&อยลง

ขณะท�3ร &อยละ 68.5 เห่.นว!าคร/ย�คป2จจ�บั�นม�!งแต!จะกอบัโกยทาง ธ�รก�จมากข�9น

ต�วเลขจากผลส(ารวจน�9เป=นค(าตอบัได&อย!างด�ว!าท(าไมในท�3ส�ดแล&ว การถืกถื�ยงห่าต&นเห่ต�ของท�กป2ญห่าจ�งมาจบัลงท�3คร/

เพราะคร/เป=นอาช้�พท�3ผ/&คนคาดห่ว�งมาก เม43อเก�ดความร/ &ส�กว!าไม! เป=นอย!างท�3ห่ว�ง

51

“คร�” พล�กกล�บัมาเป=น จ2าเลย่“ ” เป=นธรรมดา

ในความร/ &ส�กของคนท�3วไป ประเทศจะพ�ฒนาไปในทางท�3ด�ได& จะต&องปร�บัค�ณภาพของคร/ให่&ส/งข�9น

อย!างไรก.ตาม แม&ท�กฝึGายแม&กระท�3งกระทรวงศ�กษาธ�การ และ ร�ฐบัาลจะร/ &ว!าการบัร�ห่ารจ�ดการให่&เป=นไปตามความคาดห่ว�งของประช้าช้น ช้!างท(าได&ยากเย.น

โครงการการบัร�ห่ารการศ�กษาท�3เทอะทะ ว�ถื�ช้�ว�ตของคร/ท�3ถื/ก น(าไปส/!การสร&างห่น�9ส�น ความร/ &ของโลกท�3พ�ฒนาไปอย!างรวดเร.ว จนคร/ ส!วนให่ญ!พ�ฒนาไม!ท�น

52

ไม!เพ�ยงไม!ท�นความเปล�3ยนแปลงของโลก กระท�3งเปล�3ยนให่&ท�น ล/กศ�ษย�ท�3เร�ยนร/ &ได&จากส43อสารพ�ดย�งท(าได&ยาก

ความร/ &ในโรงเร�ยนเป=นเร43องล&าห่ล�ง ขณะท�3ความร/ &นอกโรงเร�ยน ก&าวไปไกล

แต!คร/กล�บัย�3งกว!า แค!ความร/ &ในโรงเร�ยนย�งยากจะส43อสารให่&เด.ก เข&าใจได&

ในโลกท�3เทคโนโลย�การส43อสารก&าวไปไกล คร/ท�3ถื/กด�งกล�บัด&วย ห่น�9ส�น ไม!ม�ทางเร�ยกให่&ศ�ษย�ในว�ยท�3เอาจร�งเอาจ�งก�บัการเร�ยนร/ & ห่�นมาใส!ใจ ในส�3งท�3คร/สอน

53

อาช้�พคร/จะเป=นอาช้�พท�3ไม!เพ�ยงแต!ตายไปแล&ว แต!จะเป=นต�วถื!วง พ�ฒนาการของเด.ก

ภาพอย!างน�9จะเห่.นช้�ดข�9นเร43อยๆ และในท�3ส�ด คร/“ ” จะเป=นอาช้�พ ส!วนของการพ�ฒนา

ว�นห่น�3งกฎห่มายท�3บัอกว!าเด.กไม!ต&องไปโรงเร�ยนอ�กต!อไป จะถื/ก ผล�กด�นให่&เก�ดช้�ดเจนย�3งข�9น

โรงเร�ย่นึ่จะเป8นึ่แค�สถูานึ่ท��ฝัากเด=กช�วงผ�)ปกครองไปท2างานึ่เท�านึ่ +นึ่

54

จากหนึ่ งส,อ จากหนึ่ งส,อ

มต�ช้นส�ดส�ปดาห่� ฉบั�บัประจ(าว�นท�3 30 ม.ค . – 5 ก.พ. 2552

ป5ท�3 29 ฉบั�บัท�3 1485 ห่น&า 31

55

The World Is FlatBy Thomas L. Friedman

ความล บัซึ่�อนึ่เร)นึ่ท��นึ่�าอ บัอาย่ 1) ด�ช้น�ช้�9ว�ดด&านว�ทยาศาสตร�และว�ศวกรรมศาสตร�

(Science and Engineering Indicators) ในระห่ว!างการจ�ดท(าด�ช้น�ส(าห่ร�บัป5 2004 คณะกรรมาธ�การ ระบั�ว!า เราพบัว!า“จ(านวนประช้ากรของสห่ร�ฐท�3ได&ร�บัการฝึ+กฝึนให่&เป=นน�กว�ทยาศาสตร�และว�ศวกรลดต(3าลงอย!างน!าใจห่าย โดยสวนทาง ก�บัต(าแห่น!งงานท�3ต&องการบั�คลากร ท�3ม�ท�กษะด&านว�ทยาศาสตร�และว�ศวกรรมศาสตร� ซึ่�3งเพ�3มจ(านวนส/งข�9นอย!างต!อเอง ” แนวโน&มเช้!นน�9ก(าล�งส�3นคลอนสถืานะทางเศรษฐก�จและความม�3นคงของสห่ร�ฐ คณะกรรมาธ�การช้�9ว!า ถื&าแนวโน&มของด�ช้น�ป5 2004 ย�งคงด(าเน�นต!อไปโดยปราศจากการย�บัย�9ง

ปรากฏิการณ�สามย!างอาจจะเก�ดข�9น น�3นค4อ

56

1. จ(านวนต(าแห่น!งงานในภาคเศรษฐก�จของสห่ร�ฐท�3ต&องการบั�คลากรซึ่�3ง ได&ร�บัการฝึ+กฝึนด&านว�ทยาศาสตร�และว�ศวกรรมศาสตร�จะเพ�3มส/งข�9นมาก

2. จ(านวนประช้ากรของสห่ร�ฐท�3พร&อมจะเข&าท(างานในต(าแห่น!งงานเห่ล!าน�9น อย!างด�ท�3ส�ดก.เพ�ยงแค!อย/!ในระด�บัคงท�3

3. ช้าวต!างช้าต�ท�3ม�ท�กษะด&านว�ทยาศาสตร�และว�ศวกรรมศาสตร� จะเด�นทาง เข&ามาท(างานในสห่ร�ฐน&อยลง จากข&อจ(าก�ดด&านความม�3นคงของช้าต�และ การท�3ประเทศต!างๆ ท�3วโลกลงมาแก!งแย!งบั�คลากรท�3ม�ท�กษะเห่ล!าน�9

57

2) สห่ร�ฐไม!ได&ให่&การศ�กษาด&านคณ�ตศาสตร� ว�ทยาศาสตร� ห่ร4อ ว�ศวกรรมศาสตร�ข� 9นส/งแก!เยาวช้นอย!างเพ�ยงพอ บัางท�ก.ถื�งข�9นท�3

เร�ยกได&ว!า ไม!ให่&ความสนใจเลยด&วยซึ่(9า ลองพ�จารณาจากงานเทศกาลว�ทยาศาสตร�และ ว�ศวกรรมศาสตร�นานาช้าต�ของอ�นเทลด/ส�

คร�บั งานด�งกล!าวจะจ�ดข�9นเป=น ประจ(าท�กป5 โดยม�ประเทศท�3เข&า ร!วมงานประมาณ 40 ประเทศ แต!ละประเทศ จะส!งต�วแทนเข&า

ร!วมโดยค�ดเล4อกจากเยาวช้นท�3ม�ความสามารถืในประเทศ ของ ตน ในป5 2004 อ�นเทลแฟิร�ได&ร�บัความสนใจจากเยาวช้น

อเมร�ก�นจ(านวน กว!า 65000, คน

58

แล)วในึ่จ�นึ่ล�ะ ผมถูาม ว� เทง ติ นึ่ ประธานึ่ฐานึ่ปฏิ�บั ติ�การของอ�นึ่เทล ในึ่จ�นึ่ ระหว�างเด�นึ่ทางไปเย่,อนึ่ป5กก��ง เขาติอบั

ว�า จะม�การจ ดการเทศกาล ว�ทย่าศาสติร7แห�งชาติ�ข�+นึ่ในึ่จ�นึ่เพ,�อค ดเล,อกเย่าวชนึ่เข)าร�วมงานึ่เทศกาล ระด บัโลกของ

“ อ�นึ่เทล เก,อบัท$กมณฑลของจ�นึ่จะส�งนึ่ กเร�ย่นึ่ น�กศ�กษาเข&า ร!วม งานเทศกาลท�3จ�ดข�9นในแต!ละท&องถื�3น ม�เยาวช้นกว!า 6 ล&านคน

”เข)าแข�งข นึ่ก นึ่เพ,�อแย่�งช�งติ2าแหนึ่�งติ วแทนึ่ของประเทศ

59

3) ในช้!วงต&นศตวรรษท�3 20 สหร ฐติ ดส�นึ่ใจจ ดระบับัการศ�กษาด)วย่ การมอบัอ2านึ่าจและความร บัผ�ดชอบัด)านึ่การศ�กษาให)แก�คณะกรรมการการศ�กษา ในึ่ระด บัท)องถู��นึ่ กล!าวค4อ ในแต!ละท&องท�3สามารถืจ�ดระบับัการศ�กษาของตนเอง ข�9นมา โดยม�แนวทางการสอนและต(าราเร�ยนเป=นของตนเอง รวมท�9งม�โครงสร&าง เง�นเด4อนของคร/เป=นของตนเองอ�กด&วย ซึ่�3งต!างจากระบับัการศ�กษาท�3ม�มาตรฐานเด�ยวก�นท�9งประเทศเห่ม4อนอย!างท�3ถื4อปฏิ�บั�ต�ก�นในประเทศส!วนให่ญ! ห่ร4อเป=น

มาตรฐานในระด�บัมลร�ฐเห่ม4อนอย!างในเยอรมน� มาร�ก ท�กเกอร� ประธานของ ศ/นย�การศ�กษาและเศรษฐก�จแห่!งช้าต�ระบั�ว!า ผลท��ติามมาก=ค,อ สหร ฐม�ระบับัการ ศ�กษาท��แย่กย่�อย่ออกเป8นึ่ส�วนึ่เล=กส�วนึ่นึ่)อย่ ขาดความเป8นึ่เอกภูาพ โดยอ(านาจ ในการบัร�ห่ารการศ�กษาตกอย/!ในม4อของคณะกรรมการการศ�กษาระด�บัท&องถื�3น ซึ่�3งจ�ดต�9งข�9น ตาม“ระด�บัความม�3งค�3ง กล!าวค4อ คณะกรรมการการศ�กษาระด�บั” “ ท&องถื�3นเห่ล!าน�9จ�ดต�9งข�9นตามฐานะทางการเง�นของประช้าช้นในท&องถื�3น”

60

ความเป8นึ่จร�งท��ไม�อาจปฏิ�เสธ 4) เม43อผมถืามบั�ล เกตส� เก�3ยวก�บัความเช้43อท�3ว!า ระบับั

การศ�กษาของสห่ร�ฐม�ความได&เปร�ยบัประเทศอ43นตรงท�3เป=นระบับัซึ่�3งเน&นความค�ดสร&างสรรค� ไม!ใช้! การเร�ยนแบับัท!องจ(า เขากล�บัปฏิ�เสธอย!างส�9นเช้�ง ในทรรศนะของเขา ใครท�3ค�ดว!า ระบับัการศ�กษาท�3ม�!งเน&นการท!องจ(าแบับัจ�นและญ�3ป�Gนไม!สามารถืผล�ตน�กสร&างสรรค� นว�ตกรรมท�3เท�ยบัช้�9นก�บัคนอเมร�ก�นได& เขาคนน�9นก(าล�งค�ด ผอดอย!างมห่�นต� เกตส�

กล!าวว!า ผมไม!เคยเจอคนท�3ค/ณเลขไม!เป=นแต!สามารถืสร&าง“ซึ่อฟิต�แวร�ได&... ช้นช้าต�ใดท�3สามารถืผล�ตว�ด�โอเกมท�3อ�ดแน!นไปด&วยความค�ดสร&างสรรค�มากท�3ส�ด ในโลก ญ�3ป�Gนไงล!ะ! ผมไม!เคยเจอ มน�ษย�ท!องจ(า“ เห่ล!าน�9มาก!อน”...แต!ผมบัอกค�ณ ได&ว!าน�กพ�ฒนาซึ่อฟิแวร�ฝึ5ม4อด�ท�3ส�ดของผมจ(านวนห่น�3งเป=นช้าวญ�3ป�Gน ค�ณจ(าเป=นต&อง

ม�ความร/ &ความเข&าใจในส�3งต!างๆ เป=นอย!างด�ก!อนท�3จะสามารถืน(าส�3งเห่ล!าน�9นมา ประด�ษฐ�ส�3งให่ม!ๆ ได&”

61

การศ�กษาในการศ�กษาในม4อม4อ

““โอบัามา”โอบัามา”

62

ในประว�ต�ศาสตร�ของอเมร�กาม�ประธานาธ�บัด�เพ�ยง 2 คน ท�3ท�9งผลงานทางด&านการศ�กษา

คนึ่แรก ค,อ ประธานึ่าธ�บัด�อ บัราฮ่�ม ล�นึ่คอล7นึ่ ซึ่�3งใช้& การศ�กษาเป=นเคร43องม4อในการสร&างความสมานฉ�นท�ให่&ห่ม/!คน ในช้าต�ห่ล�งสงครามกลางเม4องเม43อ 150 ป5ท�3แล&ว

ส�วนึ่คนึ่ติ�อมา ค,อ ประธานึ่าธ�บัด�ด�ดไวท7 ไอเซึ่นึ่ฮ่าวร7 เม43อ 50 ป5ท�3แล&ว ซึ่�3งได&เร!งให่&ส�งคมอเมร�ก�นปร�บัปร�งระบับั การศ�กษาเพ43อไล!ให่&ท�นสห่ภาพโซึ่เว�ยต ซึ่�3งขณะน�9นก(าล�งใช้&ความร/ & ทางว�ทยาศาสตร�ท�3เก�ดจากการม�ระบับัการศ�กษาท�3เห่น4อกว!าเป=น เคร43องม4อในการโน&มน&าวช้าวโลกให่&เห่.นด&วยก�บัการปกครอง ระบับัคอมม�วน�สต�

63

ขณะน�9คนในวงการศ�กษาท�3วโลกก(าล�งจ�บัตาด/การ ด(าเน�นงานทางการศ�กษาของว!าท�3 ประธานึ่าธ�บัด�บัาร ค โอบัามา เพราะค(าปราศร�ยห่าเส�ยงของเขาท�3เม4องเดนต�น ร�ฐโอไฮโอ

เม43อต&น เด4อนก�นยายนท�3 ผ!านมา เป=นค(าปราศร�ยเก�3ยวก�บัการศ�กษา ท�3ถื4อก�นว!ายอดเย�3ยมช้�9นห่น�3ง

นายโอบัามาแก!เยาวช้นมาปราศร�ยว!า ห่ากได&เป=นผ/&น(า สห่ร�ฐจะปร�บัปร�งระบับัการศ�กษาของสห่ร�ฐ เพ43อให่&การศ�กษา ส(าห่ร�บัศตวรรษท�3 21 แก!เยาวช้นท�กคน ซึ่�3งห่มายถื�งการศ�กษาท�3จะ เน&นการสอนว�ช้าคณ�ตศาสตร� และว�ทยาศาสตร�ท�3เป=นว�ช้าจ(าเป=น

ส(าห่ร�บัท�กคนในศตวรรษให่ม!

64

นอกจากน�9นเขาย�งพ/ดถื�งการให่&การศ�กษาแก!เยาวช้น ท�กคนต�9งแต!เก�ด ซึ่�3งเป=นแนวความค�ดให่ม!ทางการศ�กษา ห่ล�งการ ว�จ�ยห่ลายช้�9นได&บั!งช้�9การให่&การศ�กษาแบับัน�9เป=นการลงท�นทางส�งคมท�3ค�&มค!าท�3ส�ด เพราะต!อไปส�งคมจะไม!ต&องเส�ยเง�นเปFดโรงเร�ยน พ�เศษส(าห่ร�บัสอนเด.กม�ป2ญห่า ห่ร4อขยายกองต(ารวจ และ/ ห่ร4อ สร&างค�กเพ�3ม

ป2ญห่าห่ล�กของการศ�กษาสห่ร�ฐอย/!ท�3โครงสร&าง กล!าวค4อ แต!ไห่นแต!ไรถื4อก�นว!าการศ�กษาเป=นเร43องท�3ร �ฐบัาลกลางไม!ควรเข&าไปย�!ง ควรท(าเพ�ยงเก.บัสถื�ต�และประเม�นสถืานการณ� เพราะกล�วผ/&ม�

อ(านาจจะถื4อโอกาสใช้&การศ�กษาเข&าไปล&างสมองประช้าช้นให่&เช้43อ ตามท�3ต�วเองต&องการ

65

เม43อเป=นเช้!นน�9การจ�ดการศ�กษาจ�งกระจ�ดกระจายไป อย/!ในม4อของช้�มช้น ไม!ม�องค�กรกลางคอยควบัค�มด/แล

โดยเฉพาะอย!างย�3งม�การแนะให่&จ�บัตาด/การให่&การศ�กษา แก!เยาวช้นต�9งแต!เก�ดเพราะน!าจะม�การจ�บัม4อก�นระห่ว!างองค�กร พยาบัาลและคร/อาสาสม�คร จากหนึ่ งส,อ ว ฎฏิะ หนึ่)า 07A

ว นึ่ท�� 15 มกราคม 2552

66

ทศวรรษท��สองของการปฏิ�ร�ปการศ�กษา

(20 ส.ค 52 19 ส.ค 62. )ปฏิ�ร�ปอะไร ปฏิ�ร�ปอะไร

???? ค2าแถูลงนึ่โย่บัาย่ของคณะร ฐมนึ่ติร�นึ่าย่อภู�ส�ทธ�@ เวชชาช�วะ นึ่าย่ก

ร ฐมนึ่ติร�แถูลงติ�อร ฐสภูาว นึ่จ นึ่ทร7ท�� ว นึ่จ นึ่ทร7ท�� 29 29 ธ นึ่วาคม ธ นึ่วาคม

25512551

67

นึ่โย่บัาย่ท��จะด2าเนึ่�นึ่การภูาย่ในึ่ช�วงระย่ะเวลา 3 ปA ของร ฐบัาล

จะด2าเนึ่�นึ่นึ่โย่บัาย่หล กเป8นึ่การบัร�หารประเทศนึ่โย่บัาย่ส งคมและนึ่โย่บัาย่ส งคมและค$ณภูาพช�ว�ติค$ณภูาพช�ว�ติ 1. นึ่โย่บัาย่การศ�กษา

11. ปฏิ�ร�ปการศ�กษาท +งระบับั โดย่ปฏิ�ร�ปโครงสร)างและการบัร�หาร จ ดการ ปร บัปร$งกฎหมาย่ให)สอดคล)องก บัร ฐธรรมนึ่�ญ และระดมทร พย่ากร

เพ,�อการปร บัปร$งการบัร�หารจ ดการศ�กษาติ +งแติ�ระด บัการศ�กษาข +นึ่พ,+นึ่ฐานึ่ จนึ่ถู�งระด บัอ$ดมศ�กษา พ ฒนึ่าคร� พ ฒนึ่าระบับัการค ดเล,อกเข)าส��มหาว�ทย่าล ย่

68

พ�ฒนาห่ล�กส/ตร รวมท�9งปร�บัห่ล�กส/ตรว�ช้าแกนห่ล�กรวมถื�งว�ช้าประว�ต�ศาสตร� ปร�บัปร�งส43อการเร�ยนการสอน พ�ฒนาท�กษะในการค�ดว�เคราะห่� ปร�บับัทบัาท การศ�กษานอกโรงเร�ยนเป=นส(าน�กงานการศ�กษาตลอดช้�ว�ต และจ�ดให่&ม�ศ/นย�

การศ�กษาตลอดช้�ว�ตเพ43อการเร�ยนร/ &ท�3เห่มาะสมในแต!ละพ49นท�3 ตลอดจน ส!งเสร�ม การกระจายอ(านาจให่&ท�กภาคส!วนม�ส!วนร!วมในการจ�ดการศ�กษา “เพ43อไปส/!เปJาห่มายค�ณภาพการศ�กษาและการเร�ยนร/ &ท�3ม�!งเน&นค�ณธรรม

น(าความร/ &อย!างแท&จร�ง”

69

12 ส!งเสร�มให่&ภาคเอกช้นม�ส!วนร!วมในการพ�ฒนาการศ�กษา ท�9งระบับั โดยม�!งเน&นในระด�บัอาช้�วศ�กษาและอ�ดมศ�กษา เพ43อให่& สนองตอบัความต&องการด&านบั�คลากรของภาคเศรษฐก�จ

13 พ�ฒนาคร/ อาจารย� และบั�คลากรทางการศ�กษา เพ43อให่&ได&คร/ด� คร/เก!ง ม�ค�ณธรรม ม�ค�ณภาพและม�ว�ทยฐานะส/งข�9น ลดภาระงานคร/ท�3 ไม!เก�3ยวก�บัการเร�ยนการสอนตามโครงการค4นคร/ให่&น�กเร�ยน ม�การด/แล

ค�ณภาพช้�ว�ตของคร/ด&วยการปร�บัโครงการสร&างห่น�9และจ�ดต�9งกองท�นพ�ฒนา ค�ณภาพช้�ว�ตคร/ ควบัค/!ไปก�บัการลงท�นด&านเทคโนโลย�สารสนเทศท�3เน&น การพ�ฒนาเน49อห่าสาระและบั�คลากรให่&พร&อมรองร�บัและใช้&ประโยช้น� จากระบับัเทคโนโลย�สารสนเทศได&อย!างค�&มค!า

70

14. จ�ดให่&ท�กคนม�โอกาสได&ร�บัการศ�กษาฟิร� 15 ป5 ต�9งแต!ระด�บั อน�บัาลไปจนถื�งม�ธยมศ�กษา

ตอนลาย พร&อมท�9งเพ�3มประส�ทธ�ภาพการบัร�ห่าร จ�ดการให่&เก�ดความเสมอภาคและความเป=นธรรมในโอกาสทางการศ�กษาแก! ประช้ากรในกล�!มผ/&ด&อยโอกาสท�9งผ/&ยากไร& ผ/&พ�การห่ร4อท�พพลภาพ ผ/&อย/!ใน สภาวะล(าบัาก ผ/&บักพร!องทางร!างกายและสต�ป2ญญา และช้นต!างว�ฒนธรรม รวมท�9งยกระด�บัการพ�ฒนาศ/นย�เด.กเล.กในช้�มช้น

71

1.5 ยกระด�บัค�ณภาพมาตรฐานการศ�กษาระด�บัอาช้�วศ�กษาและ อ�ดมศ�กษาไปส/!ความเป=นเล�ศ โดยการจ�ดกล�!มสถืาบั�นการศ�กษาตาม ศ�กยภาพ ปร�บัเง�นเด4อนค!าตอบัแทนของผ/&ส(าเร.จการศ�กษาระด�บัอาช้�วศ�กษา ให่&ส/งข�9น โดยภาคร�ฐเป=นผ/&น(าและเป=นแบับัอย!างของการใช้&ท�กษะอาช้�วศ�กษา เป=นเกณฑ์� ก(าห่นดค!าตอบัแทนและความก&าวห่น&าในงานควบัค/!ก�บัการพ�ฒนา องค�ความร/ &และนว�ตกรรมด&วยการเพ�3มข�ดความสามารถืด&านการว�จ�ยและพ�ฒนา

72

16 ปร�บัปร�งระบับัการบัร�ห่ารจ�ดการกองท�นให่&ก/&ย4มเพ43อการศ�กษา ให่&ม�การประนอมและไกล!เกล�3ยห่น�9 รวมท�9งขยายกองท�นให่&ก/&ย4มเพ43อการศ�กษา เพ�3มข�9น เพ43อให่&ประช้าช้นม�โอกาสในการเข&าถื�งการศ�กษาระด�บัอาช้�วศ�กษาและปร�ญญาตร�เพ�3มข�9น

17 ส!งเสร�มให่&เด.ก เยาวช้นและประช้นให่&ประโยช้น�จากเทคโนโลย� สารสนเทศเช้�งสร&างสรรค�อย!างช้าญฉลาด เพ43อเสร�มสร&างการเร�ยนร/ &

73

18 เร!งร�ดการลงท�นด&านการศ�กษาและการเร�ยนร/ &อย!างบั/รณาการ ในท�กระด�บัการศ�กษาและในช้�มช้น โดยใช้&พ49นท�3และโรงเร�ยนเป=นฐานใน การบั/รณาการท�กม�ต� และย�ดเกณฑ์�การประเม�นของส(าน�กงานร�บัรองมาตรฐาน และประเม�นค�ณภาพการศ�กษาเป=นห่ล�กในการยกระด�บัค�ณภาพโรงเร�ยนท�3 ต(3ากว!าเกณฑ์�มาตรฐาน และส!งเสร�มความเป=นเล�ศของมห่าว�ทยาล�ยไปส/! การเป=นศ/นย�กลางทางการศ�กษาและว�จ�ยพ�ฒนาในภ/ม�ภาค รวมท�9งเสร�มสร&าง ส�งคมแห่!งการเร�ยนร/ &อย!างต!อเน43องตลอดช้�ว�ตในช้�มช้น โดยเช้43อมโยงบัทบัาท สถืาบั�นครอบัคร�ว สถืานการศ�กษา และสถืาบั�นทางศาสนา

74

ปฏิ�ร�ปปฏิ�ร�ปอย่�างไร อย่�างไร ????

1. พ.ร.บั . การศ�กษาแห�งชาติ� พ.ศ 2542.

มาติรา 52 ให)กระทรวงส�งเสร�มให)ม�ระบับั กระบัวนึ่การผล�ติ การพ ฒนึ่าคร� คณาจารย่7 และบั$คลากรทางการศ�กษาให)ม�ค$ณภูาพและ มาติรฐานึ่ท��เหมาะสมก บัการเป8นึ่ว�ชาช�พช +นึ่ส�ง โดยการก(าก�บัและประสาน ให่&สถืาบั�นท�3ท(าห่น&าท�3ผล�ตและพ�ฒนาคร/ คณาจารย� รวมท�9งบั�คลากรทาง การศ�กษา ให่&ม�ความพร&อมและม�ความเข&มแข.งในการเตร�ยมบั�คลากรให่ม! และการพ�ฒนาบั�คลากรประจ(าการอย!างต!อเน43อง

ร�ฐพ�งจ�ดสรรงบัประมาณและจ�ดต�9งกองท�นพ�ฒนาคร/ คณาจารย� และบั�คลากรทางการศ�กษาอย!างเพ�ยงพอ

75

2. นึ่โย่บัาย่ด)านึ่การศ�กษา (29 ธ นึ่วาคม 2551)

21. ปฏิ�ร�ปการศ�กษาท +งระบับั โดย่ปฏิ�ร�ปโครงสร)างและการบัร�หาร จ ดการ ปร บัปร$งกฎหมาย่ให)สอดคล)องก บัร ฐธรรมนึ่�ญ และระดมทร พย่ากร

เพ,�อการปร บัปร$งการบัร�หารจ ดการศ�กษาติ +งแติ�ระด บัการศ�กษาข +นึ่พ,+นึ่ฐานึ่

จนึ่ถู�งระด บัอ$ดมศ�กษา พ ฒนึ่าคร� พ ฒนึ่าระบับัการค ดเล,อกเข)าส��มหาว�ทย่าล ย่

พ�ฒนาห่ล�กส/ตร รวมท�9งปร�บัห่ล�กส/ตรว�ช้าแกนห่ล�กรวมถื�งว�ช้าประว�ต�ศาสตร� ปร�บัปร�งส43อการเร�ยนการสอน พ�ฒนาท�กษะในการค�ดว�เคราะห่� ปร�บับัทบัาท การศ�กษานอกโรงเร�ยนเป=นส(าน�กงานการศ�กษาตลอดช้�ว�ต และจ�ดให่&ม�

ศ/นย�การศ�กษาตลอดช้�ว�ตเพ43อการเร�ยนร/ &ท�3เห่มาะสมในแต!ละพ49นท�3 ตลอดจน ส!งเสร�ม การกระจายอ(านาจให่&ท�กภาคส!วนม�ส!วนร!วมในการจ�ดการศ�กษา “เพ43อไปส/!เปJาห่มายค�ณภาพการศ�กษาและการเร�ยนร/ &ท�3ม�!งเน&นค�ณธรรม น(าความร/ &อย!างแท&จร�ง”

76

สภูาพป5ญหาและข)อเสนึ่อแนึ่ะของสภูาคณบัด�คณะคร$ศาสติร7/ศ�กษาศาสติร7แห�ง

ประเทศไทย่ติ�อร ฐมนึ่ติร�ว�าการกระทรวงศ�กษาธ�การ (นึ่าย่จ$ร�

นึ่ทร7 ล กษณว�ศ�ษฏิ7)ว นึ่ท�� 13 ก$มภูาพ นึ่ธ7 2552 ณ กระทรวง

ศ�กษาธ�การ

77

1. ด)านึ่การส�งเสร�มคนึ่ด� คนึ่เก�ง เร�ย่นึ่คร�

สภูาพป5ญหา ในอด�ตส�งคมไทยได&คนด� คนเก!ง เข&ามาเร�ยน

คร/ ด&วยสาเห่ต� ห่ลายประการ เช้!น คร/ได&ร�บัการยอมร�บัและยกย!องจากส�งคม เร�ยนคร/ ม�ท�นให่&ได&อย/!ห่อพ�ก จบัแล&วได&ร�บัการบัรรจ� ส�3งท�9งห่ลายเป=นแรงจ/งใจ ให่&เร�ยนคร/สภาพส�งคมป2จจ�บั�นเปล�3ยนไป ผ/&เร�ยนม�ทางเล4อกห่ลายสาขา มากข�9นและมากข�9น ความต&องการคร/ลดลง ไม!ม�ท�นเร�ยนคร/อ�กต!อไป จบัแล&วตกงาน อาช้�พคร/จ�งเป=นอาช้�พส�ดท&ายท�3เด.กเล4อกเร�ยน

78

ความจร�งน�9นคนท�3จะเร�ยนคร/ต&องเร�ยนด&วยใจร�ก แต!เด�Kยวน�9คนท�3เร�ยนอะไร ไม!ได&แล&วมาเร�ยนคร/ ไม!ได&มาเพราะใจร�กห่ร4ออยากเป=นคร/ อาช้�พคร/กลายเป=นอาช้�พต(3าต&อย เง�นเด4อนน&อย ขาดแรงจ/งใจเช้!นอาช้�พอ43น คร/ท�กว�นน�9 ส!วนห่น�3งจ�งเป=นเพ�ยงผ/&ร �บัจ&างสอน ขาดความศร�ทธาในอาช้�พคร/ และขาด ว�ญญาณคร/

ข&อเสนอแนะ1. จ�ดระบับัการค�ดเล4อกและค�ดสรรให่&ได&ผ/&เร�ยนคร/ท�3ม�

ค�ณภาพ2. จ�ดสรรท�นให่&ผ/&เร�ยนคร/ ม�สว�สด�การห่อพ�ก และอ43นๆ

เพ43อให่&น�ส�ต/ น�กศ�กษาคร/ม�โอกาสท(าก�จกรรมร!วมก�น3. ม�อ�ตราบัรรจ�ให่&ผ/&ร �บัท�นเร�ยนคร/ โดยม�!งเน&นท�3การเป=น

คร/ในภ/ม�ล(าเนา ตามความเห่มาะสม

79

2. ด)านึ่การขาดแคลนึ่อ ติราก2าล งและงบัประมาณของคณะคร$ศาสติร7/

ศ�กษาศาสติร7

สภูาพป5ญหา คณะคร�ศาสตร�/ศ�กษาศาสตร�ส!วนให่ญ!เป=นคณะ

เก!าแก!ของ มห่าว�ทยาล�ยของร�ฐเด�ม โดยเฉพาะมห่าว�ทยาล�ยราช้ภ�ฏิ อาจารย�ส!วนให่ญ! จ�งค!อนข&างอาว�โส จากการส�!มว�จ�ยจาก 26 คณะ จาก 26 สถืาบั�น พบัว!าม� อาจารย�ท�3จะเกษ�ยณอาย�ใน 10 ป5ข&างห่น&าถื�ง 54% และจ(านวนอาจารย�

ในป2จจ�บั�นเห่ล4อน&อยเน43องจากการย&ายโอนไปคณะต!างๆ และเกษ�ยณ อาย�ราช้การ ในขณะท�3ม�ความต&องการคร/ผ/&สอนระด�บัการศ�กษาข�9นพ49นฐาน และอาช้�วศ�กษาจ(านวนมากใน 10 – 15 ป5ข&างห่น&า

80

ข&อเสนอแนะ 1. สน�บัสน�นอ�ตราก(าล�งคร/ และงบัประมาณเป=นการ

เฉพาะแก!คณะคร�ศาสตร�/ ศ�กษาศาสตร�ท�กสถืาบั�น แยกออกจากสถืาบั�นต&นส�งก�ด โดยม�การว�เคราะห่� ความต&องการและความเข&มแข.งของแต!ละศาสตร�ท�3ผล�ตบั�ณฑ์�ต

2. แก&ไขกฎระเบั�ยบัท�3เป=นอ�ปสรรคในการโอนย&ายข&ามส�งก�ด (ข&ามแท!ง ) เน43องจากบั�คลากรท�3ประสงค�จะโอนย&ายต&องช้ดใช้&ท�นจ(านวนมากและ ส!วนให่ญ!ไม!ได&ร�บัอน�ญาตให่&โอนย&าย ท�9งท�3อย/!ในกระทรวงศ�กษาธ�การ

ด&วยก�นและการผล�ตคร/เป=นการพ�ฒนาการศ�กษาของช้าต�เป=นองค�รวม

81

3 . ด)านึ่การพ ฒนึ่าสถูาบั นึ่ผล�ติคร�

สภูาพป5ญหา ป2จจ�บั�นไม!ม�สถืาบั�นผล�ตคร/โดยตรงเช้!นในอด�ต ท�3

ม�โรงเร�ยน ฝึ+กห่�ดคร/ ว�ทยาล�ยคร/ เน43องจากท�กสถืาบั�นข&างต&นแปรสภาพเป=นมห่าว�ทยาล�ย สมบั/รณ�แบับั (Comprehensive University) และบั�คลากรส!วนให่ญ!ใน คณะคร�ศาสตร�/ศ�กษาศาสตร� ได&โอนย&ายไปส�งก�ดคณะท�3 เปFดให่ม! เช้!น คณะว�ทยาศาสตร� คณะมน�ษยศาสตร� และคณะส�งคมศาสตร� ท(าให่& คณะคร�ศาสตร�/ศ�กษาศาสตร� ซึ่�3งม�สถืานภาพสถืาบั�น กลายสภาพเป=น

82

เพ�ยงส!วนห่น�3งของมห่าว�ทยาล�ยต&องขาดแคลนอ�ตราก(าล�งอาจารย� และ ขาดความเข&มแข.งในการผล�ตคร/ในสาขาว�ช้าเอกต!างๆ อาท� คณ�ตศาสตร� เคม� ช้�วว�ทยา ฟิFส�กส� ภาษาไทย ภาษาอ�งกฤษ ส�งคมศ�กษา ประว�ต�ศาสตร�

และคร/สายว�ช้าช้�พ อาท� ช้!าง ประการส(าค�ญ ค4อ ขาดผ/&ร �บัผ�ดช้อบัด&าน การศ�กษาท�9งระบับั ท�9งฝึGายผล�ต ฝึGายใช้& ฝึGายพ�ฒนาและฝึGายควบัค�มค�ณภาพ

ข)อเสนึ่อแนึ่ะ 1. จ�ดต�9งสถืาบั�นฝึ+กห่�ดคร/แห่!งช้าต� 1 แห่!ง เพ43อท(า

ห่น&าท�3 (เป=นเจ&าภาพ ) ประสานข&อม/ล และวางแผนการผล�ตการพ�ฒนาคร/ รวมท�9งการฝึ+กอบัรม เพ43อยกระด�บัศาสตร�ด&านการศ�กษา

83

2. จ�ดต�9งคณะกรรมการระด�บัช้าต� ซึ่�3งประกอบัด&วยผ/&เก�3ยวข&องก�บัการผล�ต การใช้& การพ�ฒนา และการก(าก�บัมาตรฐานคร/ โดยม�ผ/&บัร�ห่ารสถืาบั�น ตาม 1. ท(าห่น&าท�3กรรมการและเลขาน�การ

3. สน�บัสน�นอ�ตราก(าล�งคร/ และงบัประมาณ แก!สถืาบั�นฝึ+กห่�ดคร/แห่!งช้าต�

4. จ�ดโซึ่นน�3งการร�บัผ/&เร�ยนคร/และพ�ฒนาคร/ท�9งสายว�ช้าการและสายว�ช้าช้�พ โดยด/ความเข&มแข.งของสถืาบั�นผล�ตคร/ท�9งระบับัแต!ละแห่!งเป=นห่ล�ก

84

4 . ด)านึ่การพ ฒนึ่าว�ชาช�พคร�

สภูาพป5ญหา ห่ล�กส/ตรว�ช้าช้�พคร/ระด�บัปร�ญญาตร�เป=นห่ล�กส/ตร

5 ป5 เง�นเด4อนส/งกว!าปร�ญญาตร� 4 ป5 2 ข�9น และต(3ากว!าปร�ญญา

โท 2 ข�9น ส!วนห่ล�กส/ตรปร�ญญาโทท�3ร �บัต!อจากปร�ญญาตร�น�9น ไม!ว!าปร�ญญาตร� 4 ป5 ห่ร4อ 5 ป5 ก.ต&องเร�ยนปร�ญญาโทอ�กอย!างน&อย 2 ป5เห่ม4อนก�น ด�งน�9น คนท�3เร�ยน ปร�ญญาตร� (4 ป5 ) ของอาช้�พอ43นจ�งเร�ยนน&อยกว!าคร/ปร�ญญาตร� 5 ป5 และ ม�ความก&าวห่น&าทางว�ช้าการและห่น&าท�3การงานมากกว!า เพราะไม!ต&อง เส�ยเวลาเร�ยนเพ�3มอ�ก 1 ป5 เม43อจบัปร�ญญาโทก.ได&เง�นเด4อนเท!าก�น

85

ข)อเสนึ่อแนึ่ะ 1. ปร�บัเกณฑ์�มาตรฐานห่ล�กส/ตรระด�บับั�ณฑ์�ตศ�กษา

พ.ศ 2548 ท�3ระบั� โครงสร&างห่ล�กส/ตรให่&ปร�ญญาโทม�จ(านวนห่น!วยก�ตรวมตลอดห่ล�กส/ตร ไม!น&อยกว!า 36 ห่น!วยก�ต โดยไม!แยกห่ล�กส/ตรปร�ญญาตร�

4 ป5 และ ปร�ญญาตร� 5 ป5 ให่&ม�โครงสร&างแตกต!างก�น

2. จ�ดสรรท�นว�จ�ยเปร�ยบัเท�ยบัค�ณภาพของผ/&ส(าเร.จการศ�กษาระด�บั

ปร�ญญาตร� 4 ป5 ก�บัปร�ญญาตร� 5 ป5 ห่ากพบัว!า ไม!แตกต!างก�นควรน(า

มาเป=นข&อม/ลในการปร�บัห่ล�กส/ตร เป=น 4 ป5 ห่ากพบัว!าห่ล�กส/ตร 5 ป5

ม�ค�ณภาพมากกกว!า ควรม�ระบับัเสร�มแรงท�3จ/งใจผ/&เร�ยนคร/

86

3. ควรปร�บัปร�งเกณฑ์�ค�ร�สภาด&านสาระความร/ &ห่ล�กส/ตรว�ช้าช้�พคร/ให่& สอดคล&องก�บัการน(าไปใช้&ปฏิ�บั�ต�งานจร�ง

4. ผ/&ท�3ส(าเร.จคร/สายว�ช้าช้�พควรได&ร�บัการจ�ดให่&อย/!ในกล�!มสาขาขาดแคลน เช้!นเด�ยวก�บัผ/&เร�ยนในสาขาเด�ยวก�น เช้!น ว�ศวกรรมศาสตร�

87

ว�กฤติ�เก�ดข�+นึ่แล)วในึ่อด�ติ และทว�ความร$นึ่แรงข�+นึ่ในึ่ป5จจ$บั นึ่

ว�กฤติ�เก�ดข�+นึ่จากติ�างฝัFาย่ติ�างค�ด ติ�างฝัFาย่ติ�างท2า ใช�หร,อไม� ?

ว�กฤติท +งหลาย่ติ)องแก)ไขโดย่ร�บัด�วนึ่

การท2าว�กฤติ�ให)เป8นึ่โอกาส ค,อ การรวมพล งร�วมพ ฒนึ่าการศ�กษาของไทย่

88

ท2าว นึ่นึ่�+ ก=สาย่ไปแล)วแติ�ถู)าไม�ท2า ก=คงสาย่

เก�นึ่แก)

89

อนึ่าคติประเทศไทย่อย่��ในึ่ม,อของท�านึ่ท$ก

คนึ่

90

สว สด�คร บั