คำ ชี้แจง การงานอาชีพ และ...

15
คำ�ชี้แจง หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน การงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีท่ ๔-๖ กลุ่มสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี เล่มนี้ จัดพิมพ์โดย สำานักพิมพ์ บริษัทพัฒนา คุณภาพวิชาการ (พว.) จำากัด ผู้เรียบเรียง ๑. อาจารย์เสาวนีย์ ประทีปทอง ๒. อาจารย์ภิญโญ ใจดำารงค์ ๓. อาจารย์สุวัฏ สอนจันทร์ ๔. อาจารย์เกษร สุนทรเสรี ผู้ตรวจ ๑. อาจารย์สวรุจ คำาสุจริต ๒. อาจารย์เชิดศักดิขำาวิจิตร ๓. อาจารย์สุนันทา ไพศาลศิลป์ บรรณ�ธิก�ร ๑. รองศาสตราจารย์ ดร.เสาวภา โชติเกษมศรี ๒. ดร.บุญช่วย ศิริเลี้ยง ๓. อาจารย์สนั่น นอบน้อม หนังสือเล่มนี้ประกันคุณภาพโดยผู้ผลิต และจะต้องส่งให้สำานักวิชาการและมาตรฐาน การศึกษา สำานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานตรวจประเมินคุณภาพทางวิชาการ เพื่อออกใบอนุญาตให้ใช้ใน สถานศึกษาแทนใบประกันคุณภาพของสำานักพิมพ์ กรณีที่พบ ข้อบกพร่องหรือข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งให้สำานักพิมพ์ ทราบเพื่อดำาเนินการตามที่ระบุในใบประกัน คุณภาพสื่อฯ (ปกหลัง) พร้อมทั้งแจ้งให้สำานักวิชาการและมาตรฐานการศึกษาทราบด้วย เพื่อใช้เป็นข้อมูลประกอบการพิจารณาอนุญาตให้ใช้หนังสือในสถานศึกษาต่อไป สำานักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สำานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้เรียบเรียง ผู้ตรวจ บรรณาธิการ หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ชั้นมัธยมศึกษาปีท๔-๖ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ การงานอาชีพ และเทคโนโลยี สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) ๑๒๕๖/๙ ถนนนครไชยศรี แขวงถนนนครไชยศรี เขตดุสิต กรุงเทพฯ ๑๐๓๐๐ โทร. ๐-๒๒๔๓-๘๐๐๐ (อัตโนมัติ ๑๕ สาย), ๐-๒๒๔๑-๘๙๙๙ แฟกซ์ : ทุกหมายเลข, แฟกซ์อัตโนมัติ : ๐-๒๒๔๑-๔๑๓๑, ๐-๒๒๔๓-๗๖๖๖ website : www.iadth.com สงวนลิขสิทธิจัดพิมพ์โดย บริษัทพัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำากัด พ.ศ. ๒๕๖๒ พิมพ์ครั้งที่ ๑ จำานวน ๘,๐๐๐ เล่ม อาจารย์เสาวนีย์ ประทีปทอง อาจารย์ภิญโญ ใจดำารงค์ อาจารย์สุวัฏ สอนจันทร์ อาจารย์เกษร สุนทรเสรี อาจารย์สวรุจ คำาสุจริต อาจารย์เชิดศักดิ์ ขำาวิจิตร อาจารย์สุนันทา ไพศาลศิลปรองศาสตราจารย์ ดร.เสาวภา โชติเกษมศรี ดร.บุญช่วย ศิริเลี้ยง อาจารย์สนั่น นอบน้อม

Upload: others

Post on 05-Feb-2020

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: คำ ชี้แจง การงานอาชีพ และ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549098807... · 2019-02-02 · คำ นำ ส รบัญ

คำ�ชแจง

หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน การงานอาชพและเทคโนโลย ชนมธยมศกษาปท ๔-๖

กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลยเลมนจดพมพโดยสำานกพมพบรษทพฒนา

คณภาพวชาการ(พว.)จำากด

ผเรยบเรยง ๑. อาจารยเสาวนย ประทปทอง

๒. อาจารยภญโญ ใจดำารงค

๓.อาจารยสวฏ สอนจนทร

๔. อาจารยเกษร สนทรเสร

ผตรวจ ๑.อาจารยสวรจ คำาสจรต

๒.อาจารยเชดศกด ขำาวจตร

๓. อาจารยสนนทา ไพศาลศลป

บรรณ�ธก�ร ๑. รองศาสตราจารยดร.เสาวภาโชตเกษมศร

๒. ดร.บญชวย ศรเลยง

๓. อาจารยสนน นอบนอม

หนงสอเลมนประกนคณภาพโดยผผลต และจะตองสงใหสำานกวชาการและมาตรฐาน

การศกษา สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานตรวจประเมนคณภาพทางวชาการ

เพอออกใบอนญาตใหใชในสถานศกษาแทนใบประกนคณภาพของสำานกพมพ กรณทพบ

ขอบกพรองหรอขอผดพลาดกรณาแจงใหสำานกพมพทราบเพอดำาเนนการตามทระบในใบประกน

คณภาพสอฯ (ปกหลง) พรอมทงแจงใหสำานกวชาการและมาตรฐานการศกษาทราบดวย

เพอใชเปนขอมลประกอบการพจารณาอนญาตใหใชหนงสอในสถานศกษาตอไป

สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา

สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

ผเรยบเรยง

ผตรวจ

บรรณาธการ

หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน

ชนมธยมศกษาปท ๔-๖

กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

การงานอาชพและเทคโนโลย

สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ (พว.)

๑๒๕๖/๙ ถนนนครไชยศร แขวงถนนนครไชยศร เขตดสต กรงเทพฯ ๑๐๓๐๐

โทร. ๐-๒๒๔๓-๘๐๐๐ (อตโนมต ๑๕ สาย), ๐-๒๒๔๑-๘๙๙๙

แฟกซ : ทกหมายเลข, แฟกซอตโนมต : ๐-๒๒๔๑-๔๑๓๑, ๐-๒๒๔๓-๗๖๖๖

website : www.iadth.com

สงวนลขสทธ

จดพมพโดย บรษทพฒนาคณภาพวชาการ (พว.) จำากด

พ.ศ. ๒๕๖๒

พมพครงท ๑ จำานวน ๘,๐๐๐ เลม

อาจารยเสาวนย ประทปทอง

อาจารยภญโญ ใจดำารงค

อาจารยสวฏ สอนจนทร

อาจารยเกษร สนทรเสร

อาจารยสวรจ คำาสจรต

อาจารยเชดศกด ขำาวจตร

อาจารยสนนทา ไพศาลศลป

รองศาสตราจารย ดร.เสาวภา โชตเกษมศร

ดร.บญชวย ศรเลยง

อาจารยสนน นอบนอม

Page 2: คำ ชี้แจง การงานอาชีพ และ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549098807... · 2019-02-02 · คำ นำ ส รบัญ

คำ�นำ�คำ�นำ� ส�รบญส�รบญ หนงสอเรยนรายวชาพนฐานการงานอาชพและเทคโนโลยชนมธยมศกษาปท๔-๖กลมสาระ

การเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ไดจดทำาตามมาตรฐานการเรยนรตวชวดและสาระการเรยนร

แกนกลางของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช๒๕๕๑โดยมเนอหาเกยวกบหนาท

และบทบาทของตนเองทมตอสมาชกในครอบครวโรงเรยนและชมชนการดแลรกษาทำาความสะอาด

จดตกแตงบานและโรงเรยนการเลอกใชดแลรกษาเสอผาและเครองแตงกายการตดเยบและดดแปลง

เสอผา การเกบถนอมและแปรรปอาหารการปลกพชการขยายพนธพช การเลยงสตวเชงพาณชย

การประดษฐของใชทเปนเอกลกษณไทย การบำารง เกบรกษา เครองใชไฟฟาและอปกรณอำานวย

ความสะดวกในชวตประจำาวน การตดตง ประกอบซอมแซมอปกรณ เครองมอ เครองใช สงอำานวย

ความสะดวกในบานและโรงเรยนการดำาเนนการทางธรกจการเลอกใชสงของเครองใชอยางสรางสรรค

เพอใหเกดประโยชนสงสดแกผสอนและผเรยนหนงสอเรยนเลมนจงไดนำาเสนอเนอหาททนสมย

มคำาถามพฒนากระบวนการคดท เหมาะสมกบวยของผ เรยน มกจกรรมการเรยนรทนำาไปส

การประเมนผลตรงตามตวชวด นอกจากนยงไดสอดแทรกขอมลเกยวกบอาชพนาร การอนรกษ

สงแวดลอมปลอดภยไวกอนเวบไซตแนะนำาคำาศพทสำาคญกจกรรมพฒนาความสามารถในการอาน

รอบรอาเซยนความรรอบโลกและความรเพมเตมจากเนอหาในหนงสอเรยน

คณะผจดทำาหวงเปนอยางยงวา หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน การงานอาชพและเทคโนโลย

ชนมธยมศกษาปท ๔-๖ จะชวยพฒนาผเรยนใหสามารถสรางองคความรดวยตนเอง สงเสรมความร

ความเขาใจในการทำางานมความคดสรางสรรคมทกษะกระบวนการทำางานทกษะการจดการทกษะ

กระบวนการแกปญหา ทกษะการทำางานรวมกน ทกษะการแสวงหาความร มคณธรรม และลกษณะ

นสยในการทำางานดวยความเสยสละและปลอดภย ปลกฝงจตสำานกในการใชพลงงานทรพยากรและ

สงแวดลอมอยางรคณคารวมถงการมเจตคตทดตอการประกอบอาชพ

คณะผจดทำ�

หนางานบาน ๔

หนาอาหารและ

โภชนาการ ๖๖

หนา

๑๑๘งานชาง

หนางานธรกจ ๑๗๔

หนางานเกษตร๘๖

หนา เสอผาและ

เครองแตงกาย๓๐

หนางานประดษฐ๑๔๘

หนาบรรณานกรม ๒๓๙

๔๕

๖๗

หนวยการเรยนรทหนวยการเรยนรท

หนางานอาชพ๒๐๖ ๘

Page 3: คำ ชี้แจง การงานอาชีพ และ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549098807... · 2019-02-02 · คำ นำ ส รบัญ

หนวยการเรยนรท

งานบานแผนผงสาระการเรยนร

ตวชวด

๑. อธบายวธการทำางานเพอการดำารงชวต(ง๑.๑ม.๔-๖/๑)

๒. สรางผลงานอยางมความคดสรางสรรคและมทกษะการทำางานรวมกน

(ง๑.๑ม.๔-๖/๒)

๓. มทกษะการจดการในการทำางาน(ง๑.๑ม.๔-๖/๓)

๔. มทกษะกระบวนการแกปญหาในการทำางาน(ง๑.๑ม.๔-๖/๔)

๕. มทกษะในการแสวงหาความรเพอการดำารงชวต(ง๑.๑ม.๔-๖/๕)

๖. มคณธรรมและลกษณะนสยในการทำางาน(ง๑.๑ม.๔-๖/๖)

๗. ใชพลงงานทรพยากรในการทำางานอยางคมคาและยงยน

เพอการอนรกษสงแวดลอม(ง๑.๑ม.๔-๖/๗)

หนาทและบทบาทของตนเองทมตอสมาชกในครอบครวโรงเรยน

และชมชน

การดแลรกษาทำาความสะอาดจดตกแตงบานและโรงเรยน

งานบาน

ความสำาคญของหนาทและบทบาท

หนาทและบทบาทในฐานะสมาชกของครอบครว

หนาทและบทบาทในฐานะสมาชกของโรงเรยน

หนาทและบทบาทในฐานะสมาชกของชมชน

การดแลรกษาและทำาความสะอาดบาน

การจดและตกแตงบาน

การจดและตกแตงโรงเรยน

การดแลรกษาและทำาความสะอาดโรงเรยน

Page 4: คำ ชี้แจง การงานอาชีพ และ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549098807... · 2019-02-02 · คำ นำ ส รบัญ

ดงน

๑) เคารพเชอฟงพอแม พอแมมความรกและความหวงดตอลก ทานผานประสบการณ

มากอน รวาอะไรเหมาะสมหรอไมเหมาะสมดงนน

ลกจงตองเคารพพอแมและเชอฟงคำาสงสอนของทาน

เพอประโยชนตอตนเอง และเพอความสบายใจ

ของพอแม ซ งถอวาเปนการตอบแทนบญคณ

ของทานทเลยงดนกเรยนมาจนเตบโต

๑.๑ ความสาคญของหนาทและบทบาท หนาทและบทบาท เปนการปฏบตสงทถกตองควรทำาดวยความรบผดชอบตามสถานภาพ

ของตนเองและตามทกฎหมายกำาหนดเพอประโยชนของตนเองสงคมและสามารถอยรวมกนอยางสงบสข

๑. หนาทและบทบาทของตนเองทมตอสมาชกในครอบครว โรงเรยน

และชมชน

สมาชกทกคนในสงคมมหนาททจะตองปฏบตตามบทบาทของตนเอง เรมตงแตสงคมท

ใกลตวทสดคอครอบครวไปสโรงเรยนชมชนประเทศและโลก

๑.๒หนาทและบทบาทในฐานะสมาชกของครอบครว

ครอบครว เปนสถาบนพนฐานของสงคม ซงประกอบดวยบคคลทมความสมพนธกนทาง

สายโลหตซงไดแกพอแมบตรและญาตพนองในฐานะทนกเรยนเปนสมาชกคนหนงในครอบครวและ

อยในบทบาทของการเปนลกจงควรเรยนรหนาทของลกทมตอพอแมเพอปฏบตตอทานอยางเหมาะสม

ทศ๖หลกธรรมเกยวกบความกตญญhttp://www.learntripitaka.com/scruple/thit6.htm

เวบไซตแนะนำ�

๒) รบผดชอบทำางานทพอแมมอบหมายใหดวยความเตมใจการทพอแมมอบหมายงานใหลก

กเพอสอนใหรคณคาของงานอดทนขยนขนแขงมความมานะพยายามรจกรบผดชอบงานรจกวธทำางาน

และมประสบการณในการทำางาน ๓) ชวยเหลอพอแมทกโอกาสททำาได ถาพบเหนและสามารถชวยเหลอหรอปองกนสงใดท

จะสงผลเสยหายตอครอบครว แมไม ใชหนาท

โดยตรงกควรทำาทนท โดยไมตองรอใหทานสง

เชน เกบของใหพนจากฝนตกเพอจะไดไมเปยก

ชวยพอแมทำางานบาน ปองกนการเกดอคคภย

ชวยดแลพอแมเมอทานเจบปวย

๔) ประหยดไมใชจายฟมเฟอยโดยใชของอยางทะนถนอม

รจกซอมแซมของเลนของใชดวยตนเองไมซอของเลนของใชทไมจำาเปน

และเกนฐานะของตนเองเชนเกมคอมพวเตอรเสอผาราคาแพงโทรศพท

เคลอนท

๕)ไมกอเรองหรอทะเลาะววาทใหเปนทยงยากแกพอแม การทะเลาะววาทกนในหมพนอง หรอกบผอนจะทำาใหครอบครวไมม

ความสงบสขพอแมเกดความไมสบายใจถาลกไปกอเรองทะเลาะววาท

นอกบานพอแมจะตองไปแกปญหาใหลก

๖) รกใครปรองดองในหมพนอง ชวยเหลอซงกนและกนมความรกใครสามคคกนคอยตกเตอนกน

ไมใหประพฤตตนไมเหมาะสมพอแมไมตองมาคอย

แกปญหากเทากบเปนการกระทำาทตอบแทนความรกและ

ความหวงใยของพอแมทมตอลก

๘) รจกเสนอความคดเหนโดยสมาชกทกคนใน

ครอบครวตองชวยกนหาแนวทางในการชวยเหลอครอบครว

เสนอแนวทางการปฏบตตนทเปนประโยชนกบครอบครว

ยนดรบฟงคำาวจารณยอมรบความคดเหนของผอนและปฏบต

ตามความคดเหนของสวนรวมจงจะทำาใหทกคนในครอบครว

มความสข

๗) ขยนหมนเพยรในการศกษาเลาเรยน หนาทสำาคญของลกกคอตงใจศกษาเลาเรยนใหด

ทสดเทาทจะสามารถทำาได เมอสำาเรจการศกษาสามารถประกอบอาชพเลยงตวเองไดจะเปนสงทเชดช

วงศตระกลทำาใหพอแมเกดความดใจและภาคภมใจ

๙) ประพฤตตนใหสมควรเปนผดำารงวงศสกล ลกทดจะตองประพฤตตวเปนคนด ไมทำา

ความเสอมเสยตอวงศสกล โดยเฉพาะนกเรยนหญงตองรกนวลสงวนตว ไมชงสกกอนหามและม

เพศสมพนธกอนวยอนควรจงจะเปนทชนชมและไววางใจของพอแม

6 7

Page 5: คำ ชี้แจง การงานอาชีพ และ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549098807... · 2019-02-02 · คำ นำ ส รบัญ

๑.๓หนาทและบทบาทในฐานะสมาชกของโรงเรยน โรงเรยน เปนสถานทศกษาหาความร ในโรงเรยนมบคลากรจำานวนมากทมความเกยวของ

กบนกเรยนเชนครอาจารยเพอนนกเรยนนกเรยนจงจำาเปนตองศกษาการปฏบตตนทเหมาะสมตอบคคล

เหลานเพอสรางสมพนธภาพทดตอกนและอยรวมกนอยางมความสข

๑) หนาทของนกเรยนทมตอครอาจารย

นกเรยนจะตองใหความเคารพนบถอครอาจารย และปฏบตตนใหเหมาะสมกบความเปน

นกเรยนทดดงน

(๑)มสมมาคารวะตอครอาจารยทงกาย วาจา และใจ โดยกราบไหวครอาจารย

นกเรยนตองตงใจศกษาเลาเรยนเชอฟงคำาสงสอนอบรมของครอาจารย

๒) หนาทของนกเรยนทมตอเพอนนกเรยน

เพอนนกเรยนหมายถงเพอนรวมชนเรยนเพอนรนพหรอรนนองซงเปนลกศษยอาจารย

เดยวกน อยในเครองแบบนกเรยนทเหมอนกน มสทธ เสรภาพ ความเสมอภาคในกรอบของโรงเรยน

และมความเปนนกเรยนเทาเทยมกน จงตองสรางความเปนเพอนให เกดขนในจตสำานกเสมอ

โดยปฏบตตนดงน

(๑) รกใครปรองดองกนไมทะเลาะววาทหรอเอาเปรยบกนมความสามคครจกใหอภย

เมอพบเหนทานพดคยกบทานดวยวาจาสภาพออนนอม

และแสดงกรยาทเหมาะสมทงตอหนาและลบหลง

(๒) เชอฟงคำ าส งสอนอบรมของคร

อาจารยทงในหองเรยนและนอกหองเรยน

(๓)กตญญกตเวทตอครอาจารยดวย

การตงใจศกษาเลาเรยนเคารพและปฏบตตามกฎระเบยบ

ของโรงเรยนประพฤตตนเรยบรอย ไมเกเร ชวยเหลอ

งานครอาจารยตามโอกาสและความสามารถของตนเอง

เพอนตองใหกำาลงใจตอกนเมอมปญหา

(๒) เออเฟอเผอแผกน ชวยเหลอซงกนและกน

รบฟงและชวยแกไขปญหาใหเพอนเทาทจะชวยได หากเกน

ความสามารถควรปรกษาพอแมหรอครอาจารย

(๓)สงเสรมเพอนในทางทถกทควร ใหกำาลงใจ

เพอน ชมเชยเมอเพอนทำาความด ตกเตอนเมอเพอนทำาสงท

ไมเหมาะสม ไมอจฉารษยาเพอน ไมชกชวนใหเพอนกระทำาผด

หรอทำาลายเพอนและไมใสรายเพอนใหไดรบความเสยหาย

๓)หนาทของนกเรยนทมตอโรงเรยน

โรงเรยนเปนสถานทใหความรแกนกเรยนและเปนสถานทททำาใหนกเรยนไดทำากจกรรม

ทเปนประโยชนหลายอยางเกยวกบการศกษาเลาเรยนและการอยรวมกบผอน ดงนนจงตองตอบแทน

สงดๆทโรงเรยนมอบใหแกนกเรยนโดยปฏบตตนดงน

(๑) เคารพและปฏบตตามกฎ ขอบงคบ ประเพณของโรงเรยน ทำาไดโดยแตงกายตาม

กฎระเบยบของโรงเรยนมาเรยนตามเกณฑทโรงเรยนกำาหนดเขาเรยนตรงเวลาไมหนเรยน

(๒) รบผดชอบงานในหนาททำาไดโดยตงใจเรยนหนงสอประพฤตตนเปนคนดตงใจฟง

ครผสอนคดตามถามในสงทไมเขาใจจดบนทกกนลมสงงานครอาจารยตรงเวลา

(๓) รวมกจกรรมสงเสรมหลกสตร ซงเปนกจกรรมทสนองความสามารถเฉพาะทาง

หรอสงเสรมพรสวรรคทมในตวของนกเรยนเองเชนการประดษฐการวาดภาพการเลนดนตรการรองเพลง

การฟอนรำา

(๔)การเขารวมกจกรรมทจดในโรงเรยนซงมความมงหมายใหเกดประโยชนแกตวนกเรยน

เชน กจกรรมสภานกเรยน กจกรรมชมนม การประกวดโครงงานนกเรยน การจดนทรรศการแสดง

ผลงานนกเรยน

(๕)อาสาสมครเปนตวแทนของโรงเรยน เมอมกจกรรมการแขงขนทางวชาการ หรอ

กจกรรมทางกฬา

นกเรยนควรชวยกนเกบขยะในโรงเรยนเพอใหโรงเรยนสะอาด นาอย

(๖)เสยสละทรพยสนเพอสวนรวม ทำาไดโดย

บรจาคหนงสอเรยน หนงสออานนอกเวลาของตนเองทใช

แลวใหแกหองสมดของโรงเรยน รวมบรจาคเงนชวยเหลอ

ในการซอมแซมอาคารเรยนตามกำาลงทรพยทม

(๗)บำารงรกษาโรงเรยน ทำาไดโดยชวยเกบขยะ

กวาดเศษใบไมในบรเวณโรงเรยนทำาความสะอาดหองเรยน

และอาคารเรยนไมขดเขยนบนพนผนงหองประตหนาตาง

โตะและเกาอปดไฟฟาเมอเลกใชไมเปดกอกนำาทงไว

อนรกษสงแวดลอม

การเกบขยะไปทงตามประเภทของขยะหรอนำาขยะประเภทพลาสตกไปประดษฐเปนของใช

และนำาเปลอกผกและผลไมไปทำาปยหมกชวภาพเปนแนวทางการอนรกษสงแวดลอมอยางยงยน

วธหนง

8 9

Page 6: คำ ชี้แจง การงานอาชีพ และ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549098807... · 2019-02-02 · คำ นำ ส รบัญ

๑.๔ หนาทและบทบาทในฐานะสมาชกของชมชน ชมชนเปนถนฐานของกลมคนทอยรวมกนเปนสงคมในพนทใดพนทหนงและมกจะเปนสงคม

ขนาดเลก ในฐานะทนกเรยนเปนสวนหนงของชมชน จงตองปฏบตตนใหเปนประโยชนตอชมชนดงน

๑) รกษาสขลกษณะของชมชน ทำาไดโดยชวยกนรกษาความสะอาดของถนนหนทาง

ชวยเกบขยะทงในถงขยะ ชวยกำาจดสงปฏกลตาง ๆทำาลายแหลงเพาะพนธยงลายและเชอโรค รวมมอ

กบเจาหนาทกำาจดโรคระบาด

๒) อนรกษสงแวดลอมในชมชน ทำาไดโดยชวยกนดแลทำาความสะอาดโทรศพทสาธารณะ

ไมขดเขยนหรอทำาลายโบราณสถานโบราณวตถในชมชนใหเกดความเสยหายชำารดทรดโทรมชวยกำาจด

ขยะในสวนสาธารณะบนถนนและกำาจดผกตบชวาในแมนำาลำาคลอง

๓) ปองกนภยในชมชนทำาไดโดยชวยกนรกษาความปลอดภยในชวตและทรพยสนของคน

ในชมชนชวยสอดสองเหตการณผดปกตและแจงผใหญหรอเจาหนาทตำารวจในการปราบปรามโจรผราย

คดหาวธการชวยเหลอกนเมอถกปลนหรอถกทำาราย ชวยกนตรวจตราปองกนการลกขโมยทรพยสน

ของสวนรวม

การปลกตนไมในชมชนเปนการพฒนาชมชนใหมสงแวดลอมทด

๔) ใหความรวมมอในการพฒนาชมชน ทำาได

โดยชวยซอมแซมถนนหนทางสะพานขามคลองวดและ

สถานทราชการตาง ๆ ชวยปลกตนไม ขดสระนำา บอนำา

อางเกบนำาทำาฝายกนนำาชวยจดงานทำาบญและงานประเพณ

ปลอยพนธปลาลงแหลงนำาคดรเรมนำาขยะหรอวสดทมมาก

ในทองถนมาประดษฐเปนสงของเครองใชทมประโยชน

ซงสามารถจำาหนายเปนสนคาสรางรายไดใหแกคนในชมชน

บานและโรงเรยน เปนสถานทอยอาศยและทำากจกรรมตาง ๆ ในชวตประจำาวนดงนนจงตองรจก

ดแลรกษาทำาความสะอาดจดและตกแตงใหนาอยและเกดประโยชนมากทสด

๒.๑การดแลรกษาและทาความสะอาดบาน การดแลรกษาและทำาความสะอาดบานเปนการดแลรกษาหองตางๆภายในบานเครองเรอน

เครองใชไฟฟา ใหเปนระเบยบเรยบรอย สะอาดและนาใชอย เสมอ รวมถงการดแลรกษาและ

ทำาความสะอาดภายนอกบาน เชน สนามหญา ทางเดน สวนหยอมและรวบานไมใหรก สกปรก

เปนทอยอาศยของสตวหรอทรดโทรมกอนเวลาอนควรโดยมแนวทางดงน

(๑)เครองเรอนประเภทไมใชแปรงหรอไมกวาด

ขนไกปดฝนออก แลวใชผาฝายหรอผาขนหนชบนำาบดให

หมาดเชดฝนใหสะอาดถามรอยคราบเปนวงใหใชกระดาษ

ขาวชนดหนาวางทบเหนอรอยคราบ แลวใชเตารดไฟ

ปานกลางนาบซำาหลาย ๆ ครง จนกวารอยนนจะหายไป

หรอใชผาหรอสำาลชบนำ ามนการบรเชดถจนหมดรอย

กรณเปอนนำาตาเทยนทขดออกไปแลวแตยงมรอยอยใหใช

นำามนสนเชดออก สวนรอยขดขวนใหใชนำามนชกเงาถ

รอยขดบางๆจะหายไปไดรอยคราบจากสใชนำามนสนเชด

คราบออกไดแลวคอยใชนำามนชกเงาถใหสะอาด เครองเรอนประเภทไม

(๒) เครองเรอนประเภทผาบนวม ดดฝนและปดฝนตามซอกตาง ๆ โดยใชเครองดดฝน

และไมกวาดขนไก หากนำาหกบนผา ใหใชผาซบนำาไวไมใหกระจายเปนวงกวาง ถามคราบเปอนใหใช

สบถบรเวณทเปอน แลวจงใชผาซบสบและนำาออกมา จากนนใชเครองเปาผมเปาใหแหง เพอไมให

ทงคราบดางไว แตหากตองการใหทำาความสะอาดไดงาย ควรเลอกซอเครองเรอนผาบนวมทมปลอก

ถอดซกไดจะดกวาแตไมควรซกดวยเครองซกผาเพราะอาจทำาใหเสยทรงได

เครองเรอนประเภทผาบนวม

๑) ทำาความสะอาดหองตางๆภายในบานดวยการปดกวาดเชดถพนหองผนงหองเพดาน

หนาตางและประตเปนประจำาสมำาเสมอ

๒)ทงขยะทกวน โดยคดแยกประเภทของขยะ และมดปากถงใหแนนกอนนำาไปทง

เพอปองกนกลนเหมนเลดลอดออกมา

๓)ทำาความสะอาดเครองเรอน ตามประเภทของวสดทใชทำาเครองเรอนดงน

๒. การดแลรกษา ทำาความสะอาด จด ตกแตงบานและโรงเรยน

10 11

Page 7: คำ ชี้แจง การงานอาชีพ และ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549098807... · 2019-02-02 · คำ นำ ส รบัญ

◗ กอนทำาความสะอาดเครองใชไฟฟาทกชนดควรถอดปลกไฟออกกอนทกครงเพอปองกน ไฟฟาดด

◗ ศกษาคมอการใชงานของเครองใชไฟฟาใหเขาใจกอนใชงานจรง

ปลอดภยไวกอน

(๓) เครองเรอนประเภทหนง ใชเครองดดฝนดด

ใหทว โซฟาจะมชองวางระหวางเบาะรองนง ตองดดออกมา

ใหหมด จากนนเชดใหทวดวยผาสะอาดเนอนม โซฟาหนง

ทเกดรอยดางใชผาชบนำาพอหมาดเชดถนำายาสระผมหรอนำายา

ทำาความสะอาดหนง ชบผาสำาลทาใหทวบรเวณทเปนรอยดาง

แลวใชผาสะอาดเชดออก รอยดางกจะหายได ถาเบาะฉกขาด

เลกนอยใหหาหนงทเปนสเดยวกบโซฟาทากาวยางมาปะไวแลว

นำาผามาหมหรอใชหมอนองวางปดทบจะไดเบาะใหมทดดขน เครองเรอนประเภทหนง

(๔) เครองเรอนประเภทโลหะ หากมนำา

หรอของเหลวหกใส ควรรบทำาความสะอาดทนท

ไมควรปลอยทงไวเพราะอาจเปนสาเหตของสนมและ

รอยคราบสกปรกนอกจากนควรจดวางเครองเรอน

โลหะ ใหหางจากบรเวณทชนแฉะเพอปองกนไมให

เกดสนม

เครองเรอนประเภทโลหะ

(๕) เคร อ ง เร อนประเภทพลาสตก

ควรเชดทำาความสะอาดดวยผาชบนำาบดหมาด ๆ

และไมควรนำาเครองเรอนพลาสตกไปผงแดดนานๆ

เพราะจะทำาใหพลาสตกแตกไดงาย

เครองเรอนประเภทพลาสตก

เครองใชไฟฟา การดแลรกษาและทำาความสะอาด

(๑)ตเยน ❍ จดวางตเยนในบรเวณทมอากาศถายเทไดสะดวกใหแผงระบาย ความรอนดานหลงตเยนอยหางจากผนงประมาณ๖นว❍ ไมตงตเยนไวใกลบรเวณตนกำาเนดความรอน เชน เตาหงตมเตาแกสหรอใกลบรเวณทเปยกชน❍ ไมควรนำาของรอนเขาแชในตเยนเพราะตเยนจะทำางานหนก❍ หามใชของแหลมคมแซะนำาแขงในชองแชแขง❍ ปรบปมลด-เพมอณหภมภายในตเยนใหเหมาะสมกบอาหารทแชไว❍ หมนละลายนำาแขงไมใหนำาแขงเกาะชองแชแขงหนาเกน๑นว❍ เชดทำาความสะอาดภายนอกและภายในตเยนดวยผานมชบนำา บดหมาดๆและตรวจสอบสภาพขอบยางประตตเยนเปนประจำา

๔) ดแลรกษาและทำาความสะอาดเครองใชไฟฟาและสงอำานวยความสะดวกในชวตประจำาวน

อยางถกวธ เพอยดอายการใชงานใหยาวนานโดยไมตองซอใหมดงน

(๒)เตารดไฟฟา ❍ ตงปมระดบความรอนใหเหมาะสมกบชนดของผาทจะรด เพอถนอมเนอผาและควรรดผาครงละมากๆ จะชวยประหยดพลงงานไฟฟา❍ กอนเสยบหรอถอดปลกควรปดเตารดเสยกอนแลวจงถอดปลก เตารดออกโดยจบทหวปลกอยาใชวธดงสายเตารดเพอปองกน สายขาด❍ เมอเกดการชำารดเชนสายไฟขาดควรซอมแซมกอนจงนำามาใช หรอแยกออกมาเพอรอซอมหรอเขยนปายเลกๆตดไววาเสย❍ กอนเกบเตารดควรรอใหหนาเตารดเยนลงเสยกอนแลวจงเชด ทำาความสะอาดดวยผานมๆถาเปนเตารดไอนำาใหเทนำาออก จากแทงกจนหมดดวย❍ ถาเกดรอยไหมทหนาเตารดใหใชยาสฟนขดถทรอยไหม หลายๆครงรอยไหมทตดอยกจะหายไป

(๓)เครองซกผา ❍ ทำาความสะอาดตวเครองใหสะอาดและแหงหลงใชงาน และเปดฝาเพอระบายความชนสกครกอน❍ ลางกลองใสผงซกฟอกและนำายาปรบผานมสปดาหละ๑ครง❍ ลางตวกรองนำาเขาทกเดอน❍ ลางถงกรองใหสะอาดทกสปดาหและระวงไมใหถงกรองขาด

12 13

Page 8: คำ ชี้แจง การงานอาชีพ และ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549098807... · 2019-02-02 · คำ นำ ส รบัญ

❍ ไมควรดดเศษแกวเขาไป เพราะอาจทำาใหถงเกบฝนขาดได นอกจากนไมควรดดนำาเพราะจะทำาใหถงเกบฝนเปยกชนขนรา และเกดกลนเหมนไดหากไมไดทำาความสะอาดทนท❍ ไมควรใหตวเครองถกนำา❍ ไมควรเกบเครองดดฝนใกลแหลงความรอน❍ ทำาความสะอาดหวแปรงเครองดดฝนอยเสมอ❍ ทำาความสะอาดเครองดดฝนทกครงหลงใชงานโดยถอดถงเกบฝน ออกมาซกทำาความสะอาดตากใหแหงแลวจงประกอบกลบเขาไป ในตวเครอง

(๔)เครองดดฝน

(๕)เตาไมโครเวฟ ❍ ไมวางเตาไมโครเวฟใกลอปกรณเครองใชไฟฟาอนๆ เพราะจะรบกวนระบบการทำางานของเครองใชไฟฟาเหลานน❍ ตงเวลาและอณหภมใหสอดคลองกบชนดและปรมาณอาหาร❍ ถอดปลกออกเมอไมใชงานและทำาความสะอาดภายในเครอง ทกครงหลงใชเพราะเศษอาหารทตดตามผนงจะลดประสทธภาพของเตาและอาจทำาใหเกดประกายไฟขณะใชงานได

(๖)พดลม ❍ อยาเปดพดลมทงไวโดยไมใชงาน เพราะมอเตอรอาจจะรอน

จนไหมได

❍ ปรบระดบความเรวลมใหเหมาะสม

❍ ปดพดลมและดงปลกไฟออกทกครงเมอเลกใช

❍ หมนถอดใบพดและฝาครอบใบพดมาลางทำาความสะอาดเสมอ

(๗)เครองปรบอากาศ❍ ตงปมปรบอณหภมใหเหมาะสมโดยไมตำากวา๒๕ ำC

เพอประหยดพลงงานไฟฟา

❍ หมนทำาความสะอาดแผนกรองอากาศไมใหมฝนจบ

เพราะประสทธภาพการทำาความเยนจะลดลง

❍ หมนลางทำาความสะอาดโดยการฉดนำาลางทคอยลรอน

และคอยลเยนโดยชางผชำานาญทกๆ3-6เดอน

(๘)หมอหงขาวไฟฟา ❍ ขณะหงขาวไมควรเปดฝาหมอ เพราะทำาใหสญเสยพลงงาน

และเสยคาไฟฟาเพมขน❍ ไมควรวางหมอขาวไวในทชนเพราะจะเปนสนมไดงาย❍ ตรวจสอบขวตอสายทหมอหงขาวเปนประจำา ถาชำารดควรซอมแซมกอนนำาไปใชงาน❍ กอนวางหมอชนในลงในหมอชนนอก ใหเชดดานนอกของหมอ ชนในใหแหงสนท

❍ หามใชฝอยขดหรอแผนขดขดหมอชนใน

เครองใชไฟฟา การดแลรกษาและทำาความสะอาด

(๙)กาตมนำาไฟฟา ❍ ถาตมนำาตอเนองตองมนำาบรรจไวอยเสมอ

❍ ไมวางกาตมนำาไฟฟาไวใกลวสดตดไฟ

❍ หามใสนำาในปรมาณมากเกนไปเพราะเวลานำาเดอดจะเกดนำาลน

และทำาใหไฟฟาลดวงจรได

❍ เมอไมใชงานเปนเวลานานควรถอดปลกไฟ เทนำาทงและควำา

ไวใหแหง

❍ ควรตมนำาสะอาดเทานนมฉะนนแลวผวในกระตกอาจเปลยนส

เพราะเกดจากคราบสนมและตะกรน

(๑๐)โทรทศน ❍ ไมควรกดรโมตเปลยนชองบอยๆ เพราะสนเปลองพลงงานไฟฟา

❍ ในขณะทมฝนตกฟาผาควรปดโทรทศนและถอดปลกไฟออก

❍ ตดตงเสาอากาศใหมนคงแขงแรงและหางจากแนวสายไฟฟา

❍ ปดโทรทศนและถอดปลกไฟเมอไมมคนด

❍ วางโทรทศนในททมอากาศถายเทไดด

❍ ไมควรปรบความสวางของจอภาพใหมากเกนไปเพราะทำาให

หลอดภาพมอายสนและสนเปลองพลงงานไฟฟา

❍ ควรทำาความสะอาดหนาจอเปนครงคราวดวยผาชบนำาหมาดๆ

เครองใชไฟฟา การดแลรกษาและทำาความสะอาด

สร�งเสรมคว�มเปนอยอย�งพอเพยง

ควรปดหรอถอดปลกเมอไมใชงานเครองใชไฟฟา เพราะเปนการประหยดคาไฟฟา และทำาใหเครองใชไฟฟามอายการใชงานนานมากขน

14 15

Page 9: คำ ชี้แจง การงานอาชีพ และ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549098807... · 2019-02-02 · คำ นำ ส รบัญ

เลอกใชเครองเรอนและของตกแตง ใหมขนาดเหมาะสมกบขนาดของหอง

เลอกใชเครองเรอนและของตกแตง เชนพรมผามานหมอนองใหมสสน กลมกลนกนกบผนงและพนหองเชน เหลองกบเขยวเหลองกบสมหรอคส ตรงขามเชนเหลองกบมวงขาวกบดำา แดงกบเขยว

เลอกภาพตดผนงในแตละหอง ใหเหมาะสมเชนหองครวควรตกแตงดวย ภาพผกผลไมและอาหารหองนอนตกแตงดวยภาพทวทศนภาพสถาปตยกรรม ตางๆหรอภาพบคคล

เลอกใชเครองเรอนและของตกแตง ททำาความสะอาดไดงายเชนผามาน คลองหวงโซฟาและหมอนอง ทมปลอกถอดซกไดแจกนดอกไมเซรามก หรอแจกนดนเผาทสามารถลาง หรอเชดทำาความสะอาดได

จดจดสนใจไวบรเวณตางๆของหอง โดยเฉพาะในมมมดโดยวางกระถาง ตนไมหรอตดตงภาพบนผนงหอง แลวใชไฟสองใตกระถางตนไมหรอใตภาพ ในทศทางทเหมาะสมหรอวางแจกน ดอกไมสดหรอดอกไมแหงไวหนากระจกเงา

จดวางเครองเรอนของตกแตง และอปกรณอำานวยความสะดวกตางๆ เชนโทรทศนโทรศพทโคมไฟ เครองเสยงในตำาแหนงทสามารถใชงาน ไดสะดวกและผใชเดนเขา-ออก บรเวณทวางเครองเรอนไดงาย โดยอาจจดเขามมชดผนงดานใดดานหนง หรอจดวางไวกลางหองและไมควร จดวางเครองเรอนของตกแตง และอปกรณตางๆมากเกนไปจนดรก

ในหองคบแคบควรเลอกใชเครองเรอน และของตกแตงสออนหรอตดตง กระจกเงาไวทผนงหองดานใดดานหนง เพอใหหองดกวางขน

ตำาแหนงการจดวางเครองเรอนและ ของตกแตงในหองตางๆไมควรบง ทศทางลมเพอใหอากาศถายเทได สะดวกและอากาศเยนสบายนอกจากน ยงชวยประหยดคาไฟฟาจากการ ใชพดลมหรอเครองปรบอากาศได

ปรบแสงใหเหมาะสมกบการใชงาน ถาหากมแสงแดดสองเขามาในหอง มากเกนไปควรตดตงมลหรอผามาน ทประตและหนาตางในหองทมแสงสวาง นอยควรตดตงโคมไฟในจดทตองการ ใชงาน

๑.

๒.

๓.

๔.

๗.

๕.

๖.

๘.

๙.

๒.๒ การจดและตกแตงบาน การจดตกแตงบานใหเปนระเบยบเรยบรอยสวยงามมประโยชนใชสอยคมคาและประหยด

มแนวทางดงน

16 17

Page 10: คำ ชี้แจง การงานอาชีพ และ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549098807... · 2019-02-02 · คำ นำ ส รบัญ

สวนประดษฐ

(๒) รปแบบของสวนการจดสวนโดยทวไปม๒รปแบบดงน

• สวนประดษฐคอการจดสวนทนำารปแบบเรขาคณตเขามาใชในการออกแบบเชน

จดรปรางของพนทตนไมเปนรปสามเหลยมรปสเหลยมรปวงกลมหรอรปทรงกระบอกรวมทงนยมจดใหม

ความสมดลกนทงดานซายและขวาเนนความเหมอนกนและเทากน

• สวนธรรมชาต คอ การจดสวนทไมนำารปแบบเรขาคณตเขามาใชในการออกแบบ

และพจารณาจากความเหมาะสมโดยไมจำาเปนตองมความเทากนหรอเหมอนกน รปทรงของตนไม

เปนรปทรงอสระไมตดแตงจนเสยรปทรงตามธรรมชาต

นอกจากนการจดสวนสมยใหม ยงนยมจดพรรณไมเปนกลมใหญ เลอกใชสของ

พรรณไมหลากหลายและใชไมพมสลบกบไมคลมดน

(๓) การแบงพนททจดสวน เปนการแบงสดสวนกนระหวางพนทโลง ไดแก พนท

ทเปนนำาดนและหญากบพนททบเชนพนททเปนภเขาตนไมอาคารสถานทขนอยกบผออกแบบวาจะ

จดใหสงใดมากนอยกวากน

(๔)เสน เสนเปนสงททำาใหสวนมความแตกตางกนในดานความรสกเมอมองเหน

ดงตวอยาง

• เสนตรงแนวนอนใหความรสกสงบนงราบเรยบผอนคลาย

• เสนตรงแนวตง๙๐องศาใหความรสกมนคงแขงแรงหนกแนน

• เสนเฉยงหรอเสนซกแซกใหความรสกคลองแคลววองไว

• เสนโคง ใหความรสกชาและนมนวล แตถาเสนโคงท เปลยนอยางรวดเรว

และกะทนหนจะทำาใหเกดการกระตนหรอความรสกทมชวต

เสนทตรงไปตามแนวนอน เสนตรงแนวตง เสนเฉยง เสนโคง

สวนธรรมชาต

๒.๓ การจดและตกแตงโรงเรยน การจดและตกแตงโรงเรยน เปนการทำาใหโรงเรยนสวยงาม เปนระเบยบเรยบรอย ซงทำาได

หลายวธ เชน การจดสวนการจดซม การจดปายนเทศ โดยเฉพาะการจดสวนทมสวนสำาคญในการปรบ

สภาพแวดลอมและบรรยากาศใหนาอยตลอดจนเออประโยชนตอการทำากจกรรมตางๆ ในบรเวณโรงเรยน

การจดสวนในโรงเรยนใหมความสวยงาม ตองมความรพนฐานในเรองของการออกแบบ

การเลอกใชพรรณไมตกแตงสวน วสด อปกรณทใชในการตกแตงสวนขนตอนการจดสวนและการดแล

รกษาสวนเพอใหตนไมในสวนเจรญเตบโตและมอายยาวนาน

๑) การออกแบบสวน การออกแบบสวนใหสวยงาม กลมกลน และมประโยชนใชสอย

ตองอาศยหลกศลปะหลายอยางมาผสมผสานกนดงน

(๑) ความกลมกลนกน ลกษณะความกลมกลนกนภายในสวนขนอยกบลกษณะพนท

ของสวนอาคารสถานทและตนไมทใชปลก

• ลกษณะพนทของสวนเชนรปสามเหลยมสเหลยมหรอวงกลม

• ตนไมทใชปลกควรเลอกใหเหมาะสมกบลกษณะพนทและตวอาคารการจดสวน

ตกแตงอาคารสมยใหม ควรใชวสดทแปลกตา เลอกพรรณไมทมดอกสสดหรอมรปรางแปลกประหลาด

จดเปนรปรางทางเดนทดงดดความสนใจของผดใหไปยงจดทตองการจะแสดงใหเหนภายในสวนหรอ

เปนทางเดนเลนสบายๆมทนงพกเปนระยะๆ

อ�ชพน�ร

จดประก�ยโครงง�น

สงของเหลอใช ในโรงเรยนสามารถนำามาใชตกแตงสวนไดหรอไม

นกเรยนแตละกลมรวมกนรวบรวมสงของเหลอใชในโรงเรยนจากนนออกแบบสงประดษฐ

ทจะใชตกแตงสวนและประดษฐตามทไดออกแบบไวแลวนำาไปตกแตงสวนภายในโรงเรยน

ภมสถาปนก เปนผทำางานเกยวกบการออกแบบและตกแตงภายนอกตวอาคารทงหมด

โดยคำานงการใชพนทและทรพยากรอยางคมคาเกดปญหานอยทสดผลงานทไดมความสวยงาม

ตรงตามความตองการ

18 19

Page 11: คำ ชี้แจง การงานอาชีพ และ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549098807... · 2019-02-02 · คำ นำ ส รบัญ

การจดสวนทอาศยหลกศลปะเกยวกบสเขามาชวย

(๗) ส หมายถง สของตนไม

ซงชวยเพมความสวางแกสวน การมความร

เกยวกบเรองส จะชวยใหสามารถจดกลมสของ

สวนไดกลมกลนและสวยงามมากขน เชน

ใชกลมสโทนรอน หรอสโทนเยน ถาเลอก

สโทนเยน ควรใชสนาเงน สเขยว สคราม

สโทนรอน ใชสแดง สสม สมวงแดง ในบางจด

ทมสกลมกลนมากไป ควรเนนใหเดนสดใส

โดยใชสตดกน เชน สแดงกบสเขยว สสมกบ

สนาเงน

(๕) รปราง รปรางทางเดนในสวนหรอรปรางของสนามหญา ผออกแบบตองเปนผใช

ความสามารถในการจดวางใหทกสวนภายในสวนมความสมพนธกน โดยอาจจะประยกตใชจากการ

แบงพนทหรอแบงตามสของพรรณไมและสของสงตกแตง เพอใหสวนมความกลมกลน

(๖) พนผว กอนหนและทางเดนทมพนผวหยาบจะทาใหเกดความรสกแขงกลา

เหมอนกบเสนตรง และใหความรสกโบราณ สวนกอนหนและทางเดนทมพนผวทละเอยดจะใหความรสก

ราเรงและลกลบกวาผวหยาบ

๒) พรรณไมทใชตกแตงสวน สวนกบพรรณไมเปนของคกน ความสวยของสวนขนอยกบ

พรรณไม รวมทงองคประกอบตาง ๆ และการจดวางอยางมศลปะ

พรรณไมแบงตามลกษณะการเจรญเตบโต มดงน

(๑) ไมยนตน เชน ตะแบก อนทนล จามจร ราชพฤกษ เปนตนไมใหญ สงกวา ๓ เมตร

สาหรบปลกเพอใหรมเงา และเปนฉากของตนไมอน ๆ โดยจานวนตนไมยนตนทจะปลกนน ขนอยกบ

ขนาดพนทในการใชจดสวน นอกจากนควรปลกไมยนตนมมอาคารเพอลดความกระดางของเหลยมเสา

อาจปลกตนเดยว หรอปลกสามตนทามมกน ขนอยกบสภาพพนท ขนาดตนไม และการเจรญเตบโตของพช

ไมนยมปลกเปนแถว นอกจากจะปลกเพอบงลมหรอบงสายตา และควรปลกไมยนตนทางดานทศตะวนตก

เพอชวยบงแสงแดดทรอนแรงในชวงบาย และชวยลดความรอนในตวอาคาร

(๒) ไมประธาน เชน กรรณการ กาหลง กหลาบ แกวเจาจอม ขอยดด จนทรผา ตะโก

เทยนหยด ไทร ไทรดาง ปรงญปน ปาลมพนธตาง ๆ ไผนาเตา พดสามส โมก สนแผง สนมงกร แสงจนทร

หลวทอง กระดาดขาว กระดาดดา กลวยดาง ดาหลา ไทรยอยใบแหลม ปาลมจบ ปาลมไผ ปาลมพด

ไผฟลปปนส วาสนา สรอยกทล หมากเขยว หมากแดง พนธไมกลมนสงประมาณ ๑.๒-๓ เมตร สวนใหญ

ปลกเพอเปนจดเดน หรอจดดงสายตา

20

หญานวลนอย

(๓) ไมพม เชน ชบา เขม ย เขง ยโถ เทยนทอง ชาฮกเกยน มความสงประมาณ

๐.๓-๑.๒ เมตร ควรปลกมากกวาหนงระดบ เพอใหลดหลนและเกดมตทางดานสง-ตา นยมปลก

เปนแปลงเพอความเปนระเบยบสวยงามดแลรกษางายทาใหเหนเสนและรปทรงทชดเจน

(๔) ไมคลมดน เชน กาบหอยแครง กามปหลด เงนไหลมา ดาดตะกว ดาดทบทม

ปกแมลงสาบผเสอราตรพรมกามะหยพลดาง เฟรนเกลดหอย เฟรนเงน เฟรนบอสตน เฟรนใบมะขาม

ระฆงทอง เศรษฐเรอนนอก เศรษฐกานทองหนวดปลาดกแคระกระดมทองเลอยกามะหย เกลดแกว

คณนายตนสาย ซมกระตายเขยว ซมกระตายดาง บวดน ผกากรองเลอย ผกเปดแดง ผกโขมแดง

หญามาเลเซย

แพรเซยงไฮ ฟาประดษฐ เปนพนธไมทอย

รมนอกสดของแปลง มความสงนอยกวา

๓๐ เซนตเมตร ปลกเพอเชอมระดบความสง

ของไมพมกบหญาหรอพนดานหนา ชวยเนน

แนวของแปลงใหชดเจนสรางความเปนระเบยบ

ใหกบแปลง ทาใหมพนทสวนมากขน สาหรบ

ไมพมบางชนด โคนตนจะดโลง ไมสวยงาม

การนาไมคลมดนมาปลกจะชวยแกปญหา

สวนนไดการปลกไมพมและไมคลมดนเชอมกบหญา

(๕) หญา เปนพชคลมดนเพอปองกนการพงทลายของหนาดน มความสวยงาม และ

สามารถเหยยบยาได หญาทนยมปลกโดยทวไปม ๒ ชนด ไดแก หญานวลนอยและหญามาเลเซย

โดยหญานวลนอย เจรญเตบโตไดดในเขตรอน ชอบแดดจด ทนการเหยยบยาไดคอนขางสง

ปลกไดทวไปแตตองการดนทมความอดมสมบรณพอควรระบายนาไดดสาหรบหญามาเลเซยเปนหญา

ใบกวางใบสเขยวออนควรปลกในทรมเพราะรากสนทาใหเหยวแหงเรวไมชอบนาขงทนการเหยยบยา

ไดนอยกวาหญานวลนอย

21

Page 12: คำ ชี้แจง การงานอาชีพ และ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549098807... · 2019-02-02 · คำ นำ ส รบัญ

หนแกรนต หนกาบ หนทราย

หนออน กรวด หนศลาแลง

สำ�หรบก�รตดตงไฟในสวนนนเปนก�รยด

เวล�ก�รใชสวนใหย�วน�นออกไปคอส�ม�รถใชสวน

ในเวล�กล�งคนได และเพอคว�มสวยง�มของตนไม

ในสวน โดยก�รสองไฟขนจ�กโคนของตนไม เพอ

เนนรปทรงของกงก�นส�ข� หรอก�รสองไฟจ�กมม

ด�นข�งสวน ทำ�ใหเกดมตใหมของสสนและรปทรง

ของสวน

ก�รตดตงไฟในสวนควรใชโคมไฟทปองกนนำ�

เวล�ฝนตกหรอรดนำ�ตนไมได ทนแดดทนคว�มรอน

มคว�มแขงแรง สำ�หรบส�ยไฟ ตองฝงดนเพอคว�ม

สวยง�มและปองกนอบตเหตจ�กก�รสะดดหกลม

(๖) ศาลา เปนองคประกอบทใหรมเง�และ

ผใชส�ม�รถนงพกผอนท�มกล�งธรรมช�ตได ศ�ล�

สวนใหญนยมสร�งดวยไมทงหลงหรอมเส�เปนปน

และมงหลงค�ดวยกระเบอง ซงมใหเลอกม�กม�ย

หล�ยแบบหล�ยขน�ด

สวนมนาตก

๔) ขนตอนการจดสวนก�รจดสวนหลงจ�กออกแบบแลวมขนตอนดงน

(๑) การเตรยมพนท เปนก�รปรบพนททจะจดสวนใหเรยบโลง เหลอไวแตสงทจะใช

ประโยชนไดในภ�ยหลง เชนตนไมใหญๆหนหรอเนนทมอยเดมก�รปรบพนททำ�ไดโดยรดนำ�พนดน

จนเปยก แลวใชลกกลงขน�ดใหญบดใหเรยบ ถ�บรเวณใดยบเปนบอ ใหเตมดนลงไป ปรบพนดน

ใหล�ดเอยงไปท�งทอระบ�ยนำ�และล�ดเอยงออกจ�กตวอ�ค�รเกบขยะมลฝอยเศษวสดกอนหนและ

วชพชหรอตนหญ�ทไมตองก�รทงใหหมดแบงพนทต�มทออกแบบไวโดยใชปนข�วโรยเปนก�รกำ�หนด

จดหรอแนวของสงต�งๆ ในสวนเชนล�นพกผอนท�งเท�ถนนเข�อ�ค�รบรเวณทจะว�งกอนหนบรเวณ

ทจะปลกตนไมใหญขอบเขตของแปลงทจะปลกไมพมและไมคลมดน

(๒) การเลอกซอพนธไม เปนก�รสำ�รวจและห�แหลงพนธไมทอยในสวนทออกแบบไว

ต�มร�นข�ยพรรณไมต�งๆโดยเลอกชนดของตนไมขน�ดและรปทรงต�มแบบทกำ�หนดไว

สวนมศาลา

(๔) กระถางหรอภาชนะบรรจตนไมตาง ๆ ควรเลอกใชชนดททำ�ม�จ�กดนเผ�เคลอบ

มรระบ�ยนำ�และส�ม�รถเคลอนย�ยหรอสบเปลยนตนไมไดตลอดเวล�

(๕) นาและไฟในสวน เปนอกอย�งทจะชวยเตมเตมใหสวนมชวตชว�ม�กขน เมอม

แสงแดดสองหรอกระทบจะเกดเปนเง�สะทอน เชน สระนำ� นำ�พ นำ�ผด หรอนำ�ตก ซงส�ม�รถห�ซอ

ชนดสำ�เรจรปต�มร�นค�ทว�งจำ�หน�ยม�จดว�งในสวนได

๓) วสดอนๆทใชตกแตงสวนมดงน

(๑) หน ก�รใชหนม�ตกแตงสวนนน ควรใชหนชนดเดยวกน แตมขน�ดแตกต�งกน

หนทนยมใชในก�รจดสวน ไดแก หนศล�แลงหนภเข�หนแมนำ� หนทะเลหนก�บหนชน และหนแผน

ก�รจดสวนหนน นอกจ�กมหนใหญเปนประธ�นแลว ยงตองใชกรวดกอนเลก ๆ ประกอบดวย

นอกจ�กนอ�จใชหนตกแตงเปนท�งเท� โดยม�กนยมใชหนแผนหรอใชหนปบรเวณโคนตนไมสำ�หรบ

แยกสน�มหญ�ออกจ�กโคนตนไมใหญ เพอคว�มสะดวกในก�รตดหญ� หรอปรองรบบรเวณทนำ�ฝน

ตกลงกระทบ และลดก�รกระแทกของนำ�ฝนกบผวหน�ดน นอกจ�กนส�ม�รถใชหนทร�ยแกะสลก

ประดบตกแตงกำ�แพงหรอผนงไดอกดวย

(๒) เกาอสนาม มานง และชงชาก�รมเก�อสน�มม�นงและชงช�ไวในสวนแสดงใหเหน

ถงก�รเชอเชญใหหยดพกผอนและนงเลนควรเลอกใชชดสน�มชนดทมอ�ยก�รใชง�นย�วน�นทนแดด

ทนฝนไดดซงโดยทวไปทำ�ม�จ�กวสดประเภทไมหนขดหนธรรมช�ตเหลกหลออลลอยดผ�ใบพล�สตก

กอนจดว�งชดสน�มเหล�นควรปพนแขงรองรบเพอปองกนพนดนทรดตว

(๓) รปปน ก�รใชรปปนตกแตงสวนเปนวธก�รสร�งจดสนใจอกอย�งหนง โดยเฉพ�ะ

รปปนทเปนรปคนมกจะเปนจดสนใจในก�รสร�งจนตน�ก�รใหระลกถงง�นศลปะทมคณค�โดยทวไป

แลวรปปนมกจะทำ�ม�จ�กดนเผ�หนทองแดงเหลกหนออนไมไฟเบอรและบรอนซในพนทแคบๆ

ควรใชรปปนททำ�ดวยโลหะจะมลกษณะมนว�วทำ�ใหพนทดกว�งขนก�รจดว�งรปปนไมควรใหหลบซอน

เกนไปควรมฉ�กหลงททำ�ใหรปปนดเดนขนโดยใชตนไมทมรปทรงทสะดดต�เชนสนเลอยเศรษฐไซงอน

ไมประดบต�ง ๆ สำ�หรบสวนไทยนยมใชเครองปนดนเผ�บ�นเชยง สงคโลก เครองปนดนเผ� หรอ

ลอเกวยนม�ตกแตงสวนสวนญปนและสวนจนนยมใชตะเกยงสะพ�นเลกๆ เกงจนอ�งนำ�ม�ตกแตง

22 23

Page 13: คำ ชี้แจง การงานอาชีพ และ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549098807... · 2019-02-02 · คำ นำ ส รบัญ

ทางเทาหนทปในสนามหญา

๕) การดแลรกษาสวน ก�รจดสวนตกแตงอ�ค�รสถ�นทต�งๆแมว�จะสวยง�มเพยงใดกต�ม

ห�กข�ดก�รเอ�ใจใสดแลรกษ�หรอดแลรกษ�ไมถกตองคว�มสวยง�มดงกล�วกจะคอยๆ หมดไปในทสด

ก�รออกแบบสวนจะมก�รคำ�นงถงคว�มสะดวกตอก�รดแลรกษ� เพอไมใหพรรณไม

เจรญเตบโตม�กเกนไป หรอแหงเหยวเฉ�ต�ย และคงสภ�พคว�มสวยง�มใหน�นทสด ซงค�ใชจ�ย

ในก�รดแลรกษ�สวนใหคงสภ�พนนตองใชเงนจำ�นวนม�กกว�ก�รออกแบบจดสวนในปจจบนจงมอ�ชพ

ก�รดแลรกษ�สวนซงเปนอกอ�ชพหนงทส�ม�รถทำ�ร�ยไดใหกบผประกอบธรกจด�นนคอนข�งม�ก

ใหชนกนสนท หรอใชไมทบอกครงหนงใหทวและ

ปตอกนไปเรอยๆบรเวณโคนตนไมควรปใหทบโคน

แลวตดออกเปนรปวงกลม หลกเลยงก�รปทตอง

แซมหญ�เลก ๆ เพร�ะอ�จต�ยไดง�ย เมอปหญ�

เสรจแลวควรรดนำ�ใหชม

(๗) การปทางเทา ควรปหลงจ�ก

ทไดปหญ�เรยบรอยแลว โดยโรยปนข�วเปนแนว

ต�มแบบแลวจงปวสดไมใหอยใกลกนเกนไป

(๖) การปลกหญา กอนทจะปลกหญ� หน�ดนอ�จจะถกเซ�ะเปนรองหรอเปนหลม

จงควรปรบพนดนใหเรยบโดยใชดนกลบอดใหแนน

หญ�ควรเลอกชนดใหเหม�ะสมตอสภ�พของแสง เชน สวนในรมใชหญ�ม�เลเซย

สวนกล�งแดดจดใชหญ�นวลนอย และสงหญ�ใหเหม�ะสมกบขน�ดพนททจะปลกหญ�อ�จเผอ

ข�ดเหลอประม�ณ๑๐-๒๐ต�ร�งเมตรนอกจ�กนควรสงหญ�ม�สงภ�ยในวนทจะปลก ถ�ปลกหญ�

หล�ยวนควรทยอยสงจะไมทำ�ใหหญ�เหลอง

ทร�ยทใชรองพนกอนปลกหญ� ควรใชหน�ประม�ณ๑-๒ เซนตเมตร ใชทร�ย

๑ลกบ�ศกเมตรตอพนท๖๐ต�ร�งเมตรปยคอก๑กระสอบตอพนท๖๐ต�ร�งเมตรปนข�ว๑ถง

ตอพนท ๖๐ ต�ร�งเมตร เพอลดคว�มเปนกรดของดน ควรใชปนข�วฝน ไมควรใชปนข�วกอสร�ง

นอกจ�กนควรเตรยมมดสำ�หรบตดหญ�ไมสำ�หรบทบขอบหญ�หรอลกกลงบดหญ�

เมอมหญ�และวสด อปกรณพรอมทกอย�งแลว ใหเกลยทร�ยบนพนทปลกหญ�

ใชไมป�ดใหเรยบเพอปรบระดบบรเวณทเปนหลมเปนบอใหสมำ�เสมอ โรยปนข�วและปยคอก รดนำ�

ใหทวจนสภ�พพนทมคว�มชมชนและออนนมปหญ�ทว�งทบกนไวอ�จปต�มแนวใดแนวหนงของสน�ม

กได ว�งหญ�ใหขอบชดกนพอด หรอห�งกน ๑ เซนตเมตร เพอจะไดใชลกกลงอดทง ๔ด�นอกครง

ห�กไมมลกกลงส�ม�รถปหญ�โดยจบขอบใหชดกนสงจ�กดนประม�ณ๒.๕ เซนตเมตรแลวใชมอทบลง

สวนมหนวางตกแตง

(๔) การวางกอนหนควรว�งตงแต

๒กอนขนไปถ�กลมใหญกแบงออกเปนกลมยอย

สองหรอส�มกลม โดยม ๑ กลม จดเปน

รปส�มเหลยมสงทสดและมอก๒กลมเลกว�งให

สมดลกบกลมแรก สำ�หรบก�รจดว�งหน๓ กอน

ไมควรว�งกอนหนทมขน�ดหรอรปร�งใกลเคยงกน

อยใกลกน เพร�ะจะดไมเปนธรรมช�ต และไมม

จดเดนในกลมหนนนๆ

(๓) การปรบหลมปลกตนไม เมอไดตำ�แหนงทจะปลกตนไมแตละตนแลว ใหใชปนข�ว

โรยต�มจดนน เพอทจะเตรยมขด โดยกะขน�ดหลมใหมขน�ดต�มชนดของตนไม เมอขดดนออก

แลวควรยอยดนใหละเอยดผสมกบปยคอกหรอปยหมกและปนข�วอย�งละกำ�มอแลวกลบลงไปในหลม

ต�มเดมเพอเตรยมรอปลกตนไมโดยดนสวนนจะชวยใหตนไมเจรญเตบโตไดด

ก�รปลกไมยนตน ควรจะขดหลมใหมขน�ดใหญกว�ตมดนทหมร�กตนไมไว

โดยรอบ๑ เซนตเมตรและลกกว�สวนตมดน๑๐-๑๕ เซนตเมตรจ�กนนกลบดนใหมดโคนตนแลว

รดนำ�ต�มใหชม ดนจะยบตวลง เตมดนปลกและรดนำ�จนดนไมยบตวอก ถ�ตนไมทปลกใหมนน

สงม�กหรอไมส�ม�รถตงตวใหตรงไดใหใชไมคำ�ซงอ�จจะเปนไมไผหรอไมสนกไดสวนก�รปรบหลม

สำ�หรบปลกไมพมและไมคลมดนนนคล�ยคลงกบก�รปลกไมยนตนแตขน�ดหลมจะตนกว�

(๕) การปลกไมยนตน ไมพม และไมคลมดน เมอเตรยมหลม และเตรยมดนในหลม

เรยบรอยแลว ใหปลกตนไมใหญกอน โดยนำ�ตนไมไปใกลป�กหลม แลวถอดกระถ�งออกห�กถอด

ไมออก ใหนำ�กระถ�งไปแชนำ�ประม�ณ๕-๑๐น�ท หรอทบกระถ�งใหแตก เพอปองกนก�รกระเทอน

ของร�กจ�กนนโกยดนออกจ�กหลมใหลกเท�กบคว�มสงของกระถ�งว�งตนไมไวในหลมกลบดนใหแนน

และใหโคนตนไมเสมอป�กหลมรอบ ๆ และควรเซ�ะดนใหเปนรองรอบตนไมเลกนอยเพอกกนำ�

เมอปลกแลวควรใชไมไผหรอไมสนประม�ณ๓อนคำ�หรอจบตนไมใหตรงเสยบกงไมลงในดนคำ�เปน

ส�มเหลยมมดดวยเชอกใหแนนเพอปองกนก�รโยกคลอนของตนไมเมอลมพด เพร�ะก�รโยกของ

ตนไมจะทำ�ใหร�กกระเทอนหรอข�ดได

ก�รปลกไมพมในแปลงใหญทเตรยมไวควรเวนระยะทพอเหม�ะสำ�หรบก�รเจรญ-

เตบโตของไมพมชนดนนๆดวยและควรรอจนไมเหล�นนตงตวไดจนแตกใบใหมออกม�จงเรมตดแตงให

เปนพมต�มตองก�ร

ก�รปลกไมคลมดนง�ยตอก�รถอดกระถ�งออกเพร�ะเปนกระถ�งเลกไมคลมดน

สวนใหญคอนข�งทนท�น เมอถอดกระถ�งออก ใหนำ�เศษกระด�ษทรองใตกระถ�งออกดวย

ห�กภ�ยในกระถ�งมหล�ยตนส�ม�รถแยกออกปลกไดจะประหยดตนไมเพร�ะไมคลมดนเตบโตไดเรว

และตองตดแตงอยเสมอเพอลดคว�มหน�แนน

24 25

Page 14: คำ ชี้แจง การงานอาชีพ และ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549098807... · 2019-02-02 · คำ นำ ส รบัญ

กรรไกรตดหญา เครองตดหญาแบบสะพายหลง เครองตดหญาแบบรถเขนใชไฟฟา

(๓) การใหปยพนธไมตาง ๆ ควรเลอกใชใหถกตองกบชนดของพนธไมนน รวมทง

ใหเหม�ะกบระยะของก�รเจรญเตบโต และใสใหถกเวล� ซงเวล�ทเหม�ะสมในก�รใหปยควรจะเปน

เวล�เช�ในก�รดแลรกษ�สวนอ�จจะมก�รใหปยทกสปด�ห โดยแตละสปด�หจะใหในปรม�ณทไมเขมขน

ม�กนก สำ�หรบไมกระถ�งส�ม�รถใชปยทสล�ยตวช�ได ใหปยนนคอย ๆ สล�ยตวเปนประโยชน

ตอพชโดยไมตองใสปยบอยครง

(๔) การปองกนและกาจดศตรพช พชในธรรมช�ตจะมศตรต�งๆคอยรบกวนซงศตร

เหล�นนอ�จจะเปนโรคหรอแมลงอย�งใดอย�งหนง หรออ�จจะเกดไดทงโรคและแมลงพรอม ๆ กน

โรคทพบอ�จจะเกดจ�กเชอร� แบคทเรย ไสเดอนฝอย ดวง หนอนต�ง ๆ แมลงป�กดด เพลยไฟ

เพลยแปงเพลยออนไรแดง

ก�รฉดพนส�รเคม เพอชวยปองกนโรคและแมลง ควรทำ�ดวยคว�มระมดระวง

เพร�ะสวนทจดไวจะอยในบรเวณทผคนตองม�ใชประโยชนควรเลอกใชชนดทมอนตร�ยคอนข�งนอย

ศกษ�วธก�รใชใหละเอยดกอนนำ�ม�ใช และใชดวยคว�มระมดระวง โดยสวมชดปองกนไมใหส�รเคม

เข�สร�งก�ยภ�ยหลงก�รฉดพนส�รเคมผฉดพนส�รเคมจะตองล�งมอเปลยนเสอผ�ชำ�ระล�งร�งก�ย

ใหสะอ�ดกอนทำ�กจกรรมอนๆ

(๕) การกาจดวชพช ในระยะททำ�ก�รขดหลมเพอเตรยมปลกตนไมนนหรอหลงจ�กปรบ

พนทประม�ณ ๑-๒ สปด�ห วชพชจะงอกขนม� ดงนนควรกำ�จดออกใหไดม�กทสดดวยก�รถอน

ใชกรรไกรตดหญ�หรอเครองตดหญ�

(๖) ซอมแซมและเปลยนองคประกอบอน ๆ ถ�พบรว ท�งเท�หรอเก�อสน�มทชำ�รด

ควรรบทำ�ก�รซอมแซมปรบปรงใหอยในสภ�พทใชง�นได ห�กเสยห�ยจนไมส�ม�รถใชง�นไดควรเปลยน

ของใหม

สน�มหญ�ทมขน�ดเลก อ�จเลอกใชกรรไกรตดหญ� หรอเครองตดหญ�แบบ

สะพ�ยหลง สวนพนทขน�ดใหญ อ�จจะเลอกใชเครองตดหญ�แบบรถเขนทใชไฟฟ�หรอนำ�มนสำ�หรบ

สน�มหญ�ขน�ดใหญทไมตองก�รคว�มประณตม�กนก อ�จจะเลอกใชรถตดหญ�แบบรถเขนมใบพด

ทงน เครองมอทกชนด ใบมดจะตองคม และไมทำ�ก�รตดหญ�ในขณะทสน�มหญ�นนเปยกชน

ภ�ยหลงตดหญ�เรยบรอยแลวควรทำ�คว�มสะอ�ดและตรวจสอบคว�มเรยบรอยของเครองมอกอนเกบ

ไวใชง�นครงตอไป

กรรไกรตดแตงกง เลอยตดแตงกง

วธการดแลรกษาสวนมแนวปฏบต ดงน

(๑) การตดแตงพรรณไม ทำ�เพอตดแตงกงทแหงต�ยกงทออนแอฉกข�ดกงทเปนโรค

กงทเจรญผดปกตกงทแทงเข�ภ�ยในพมตนออกและทำ�ใหพรรณไมนนๆมรปทรงต�มทตองก�ร

นอกจ�กนก�รตดแตงไมยนตนจะทำ�เพอควบคมก�รเจรญเตบโตและเพมผลผลต

สวนก�รตดแตงไมพมจะทำ�ใหทรงพมโปรงแสงสว�งและลมพดผ�นเข�ไปในทรงพมไดสะดวก

ก�รตดแตงพรรณไมแตละครงตองใชเครองมอใหเหม�ะสมกบง�นใชใหถกวธและ

เครองมอทใชตองมคว�มคมและห�กรอยแผลทถกตดแตงมขน�ดใหญจะตองใชย�ท�แผลเพอปองกน

ก�รเข�ทำ�ล�ยของเชอโรค

เครองมอทใชในก�รตดแตงกง ไดแก เลอยตดแตงกง กรรไกรตดแตงกง ซงมทง

ชนดทถอมอเดยวและชนดทตองใชสองมอชวย

(๒) การดแลบารงรกษาสนามหญาเรมตงแตปลกจนกระทงหญ�ตงตวไดและเจรญเตบโต

มวธก�รดงน

• การใหนาในระหว�งชวงสปด�หแรกของก�รปลกหญ�จะตองใหนำ�วนละหล�ยๆ ครง

และคอยดแลไมใหบรเวณนนแหงในชวงสปด�หทสองก�รใหนำ�จะลดลงเหลอเพยงวนละ๑ครง

• การใหปยสน�มหญ�ทเรมเปลยนสเปนสเหลองห�กตรวจสอบแลวไมใชอ�ก�ร

ทเกดจ�กสภ�พของดน หรอโรครบกวน แสดงว� สน�มหญ�เรมข�ดธ�ตอ�ห�ร จำ�เปนจะตองใหปย

ซงก�รใหปยกบสน�มหญ�ควรใหเดอนละ ๑ ครง โดยภ�ยหลงก�รใหปยจะตองรดนำ�ต�มทนท

เพอไมใหปยตกค�งอยบนใบหญ�

• โรคและแมลงโดยทวไปจะเกดนอยม�กซงโรคทพบไดแกโรคร�สนมโรคใบขด

โปรงแสงสวนแมลงทรบกวนหญ�ไดแกหนอนดวงหนอนต�งๆ รวมทงมดคนไฟก�รใชส�รเคมกำ�จด

โรคและแมลงต�งๆจะตองเลอกใชใหถกตอง

• วธการตดหญา ก�รตดหญ�แตละครงควรตดออกไมเกน ๑ ใน ๓ ของ

คว�มย�วหญ�กอนตด โดยทว ๆ ไป จะตดใหเหลอคว�มสงประม�ณหนงนวครงถงสองนวครง

และตองเลอกใชเครองมอในก�รตดหญ�ใหเหม�ะกบง�นดงน

26 27

Page 15: คำ ชี้แจง การงานอาชีพ และ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549098807... · 2019-02-02 · คำ นำ ส รบัญ

คำ�ถ�มพฒน�กระบวนก�รคด

๑. ก�รชวยเหลอพอแมต�มบทบ�ทหน�ทของลกทดทำ�ไดอย�งไรบ�ง

๒. สถ�นก�รณใดบ�งทนกเรยนส�ม�รถแสดงหน�ทและบทบ�ททดตอชมชนได

๓. ถ�พบเหนขยะในบรเวณโรงเรยนนกเรยนควรทำ�อย�งไร

๔. ก�รจดตกแตงหองใหสวยง�มกลมกลนทำ�ไดอย�งไร

๕. ถ�บ�นของนกเรยนมพนทคบแคบม�กควรจดว�งเครองเรอนอย�งไรจงจะเหม�ะสมทสด

๖. ก�รจดและตกแตงหองใหมแสงสว�งเหม�ะสมกบก�รใชง�นทำ�ไดอย�งไร

๗. นกเรยนจะห�คว�มรเกยวกบก�รจดและตกแตงหองต�งๆในบ�นไดจ�กแหลงคว�มรใดบ�ง

๘. ก�รมสวนรวมในก�รจดสวนปลกตนไมในบรเวณโรงเรยนชวยฝกคณธรรมและลกษณะนสย ทดในเรองใดบ�ง

๙. เพร�ะเหตใดจงควรปลกไมยนตนท�งด�นทศตะวนตกของอ�ค�ร

๑๐. ก�รจดสวนใหน�สนใจและสวยง�มมแนวท�งอย�งไร

๑. นกเรยนสำ�รวจตนเองเกยวกบก�รปฏบตตนในหน�ทและบทบ�ทคว�มเปนลก หน�ทและ บทบ�ทคว�มเปนนกเรยน หน�ทและบทบ�ทคว�มเปนสม�ชกในชมชน จ�กนนวเคร�ะห ตนเองว�ปฏบตตนไดเหม�ะสมต�มหน�ทและบทบ�ทต�ง ๆ นนหรอไม ถ�ไมเหม�ะสม จะปรบปรงตนเองใหดขนในเรองใดบ�งแลวจดทำ�รปเลมร�ยง�น

๒. นกเรยนเลอกสำ�รวจก�รจดตกแตงหองรบแขกหองนำ� หองนอนหรอหองครวในบ�นของ ตนเอง๑หองแลววเคร�ะหว�จดตกแตงไดเหม�ะสมหรอไม อย�งไร จ�กนนเสนอแนวท�ง ก�รจดหองนนใหมใหดกว�เดมในรปแบบร�ยง�น

๓. นกเรยนแบงกลมรวมกนออกแบบจดและตกแตงหอง๑หองจ�กทกำ�หนดให โดยร�งภ�พ ๓ มตของหองดงกล�ว แลวจดทำ�แบบจำ�ลองของหองนนดวยวสดเหลอใชทห�ไดง�ย ในทองถนจ�กนนนำ�เสนอผลง�นหน�ชนเรยน

๔. นกเรยนแบงกลมรวมกนออกแบบและจดสวนหยอมในบรเวณโรงเรยนใหสวยง�ม โดยประยกตใชหลกศลปะและคว�มรเกยวกบก�รจดสวนทไดศกษ�ผ�นม�

กจกรรมสร�งทกษะชวตและอ�ชพ

๒.๔ การดแลรกษาและทำาความสะอาดโรงเรยน ก�รดแลรกษ�และทำ�คว�มสะอ�ดโรงเรยนไดแกก�รดแลรกษ�และทำ�คว�มสะอ�ดหองเรยน

ระเบยงท�งเดนบรเวณพนดนสน�มหญ�สวนหยอมสระนำ�และหองนำ�ในบรเวณโรงเรยน

๑) การดแลรกษาและทำาความสะอาดหองเรยน มแนวท�งดงน

(๑) ไมขดเขยนบนโตะเก�อบนพนและผนงหองเรยน

(๒) ไมทงขยะในหองเรยน

(๓) ไมรบประท�นอ�ห�รและเครองดมในหองเรยน เพร�ะอ�ห�รและเครองดมอ�จ

หกเลอะเทอะพนหองเรยนได

(๔) จดเวรทำ�คว�มสะอ�ดหองเรยนเปนประจำ�ทกสปด�ห โดยใชไมกว�ดด�มย�ว

กว�ดหย�กไยบนเพด�น ลบกระด�น และเชดดวยผ�ชบนำ�บดหม�ดๆจ�กนนทำ�คว�มสะอ�ด

แปรงลบกระด�น ใชไมขนไกปดฝนบนโตะและเก�อ ประตและหน�ต�ง ใชไมกว�ดออนกว�ดพน

หองเรยน ใชทตกผงโกยฝนผงไปทงแลวถพนหองเรยนดวยผ�ชบนำ�บดหม�ดถ�พนหองเปนไมขดมน

ใหกว�ดดวยไมกว�ดออนแลวลงขผงขดดวยผ�แหงหรอก�บมะพร�ว

๒) การดแลรกษาและทำาความสะอาดระเบยงทางเดนบรเวณพนดนสนามหญาสวนหยอม

สระนำาและหองนำาในบรเวณโรงเรยนมแนวท�งดงน

(๑) ไมทงขยะบนระเบยง ท�งเดน พนดน สน�มหญ� สวนหยอม และสระนำ�

ในบรเวณโรงเรยน

(๒) เกบขยะทพบบนระเบยงท�งเดนบรเวณพนดนสน�มหญ�สวนหยอมและสระนำ�

ในบรเวณโรงเรยนไปทงลงถงขยะต�มประเภทของขยะเพอคว�มสะดวกของผเกบขยะในก�รคดแยกขยะ

ไปรไซเคลหรอนำ�เข�ระบบธน�ค�รขยะของโรงเรยน

(๓) เมอพบว�ประตหน�ต�งป�ยนเทศระเบยงท�งเดนบนไดสน�มหญ�สวนหยอม

และหองนำ�ชำ�รดเสยห�ยหรอสระนำ�สกปรกมกลนเหมนควรรบแจงครอ�จ�รยหรอเจ�หน�ทอ�ค�รและ

สถ�นททนทเพอจะไดซอมแซมปรบปรงแกไขใหดขน

หองทใหเลอก หองรบแขก หองนา หองนอน หองครว

สรปความร

๑. นกเรยนควรปฏบตตนเปนคนดในหน�ทและบทบ�ทของคว�มเปนลก นกเรยน และสม�ชก

ในชมชน

๒.ก�รดแลรกษ�และทำ�คว�มสะอ�ดบ�นและโรงเรยนอย�งถกวธ เปนประจำ�สมำ�เสมอ

จะทำ�ใหบ�นและโรงเรยนสะอ�ด สวยง�ม น�อย สะดวกตอก�รใชง�น ไมเปนแหลง

เพ�ะพนธสตวนำ�โรคและเชอโรค

๓. ก�รจดสวนในบ�นและโรงเรยนใหสวยง�ม เปนก�รทำ�ง�นทมประโยชนทงตอตวนกเรยนเอง

สม�ชกในบ�นและโรงเรยน

28 29