คำนำ€¦ · ไตรสิกขา...

87

Upload: others

Post on 26-Aug-2020

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้
Page 2: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

คำนำ • • •

หนงสอ “วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ” น เรยบเรยงจากคำบรรยายในการจดปฏบตธรรมทยวพทธกสมาคมแหงประเทศไทยฯ ถนนเพชรเกษม เมอวนท ๒๓ พฤษภาคม ๒๕๕๒

เนอหาทบรรยายประกอบไปดวยวธการฝกฝนใหอรยมรรคเกดขน เรมจากการฝกใหม

สตตามหลกสตปฏฐาน ๔ พฒนาจตตามหลกไตรสกขา และเกดญาณปญญาจนกระทงวางเฉยตอสงขารทงหลายได

Page 3: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

ขออนโมทนาผทเกยวของในการทำหนงสอเลมน และขอขอบคณญาตธรรมทงหลายทมเมตตาตอผบรรยายเสมอมา หากมความผดพลาดประการใด อนเกดจากความดอยสตปญญา ของผบรรยาย กขอขมาตอพระรตนตรยและ ครบาอาจารยทงหลาย และขออโหสกรรมตอทานผอานไว ณ ทนดวย

สภร ทมทอง ผบรรยาย

Page 4: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้
Page 5: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

สารบญ

๑. ทางเอก ๗๒. องคศล ๑๗๓. องคสมาธ ๒๗๔. องคปญญา ๓๙๕. ญาณ ๕๕๖. อรยมรรคเกด ๗๕

Page 6: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ บรรยายเมอวนท ๒๓ พฤษภาคม ๒๕๕๒

ณ ยวพทธกสมาคมแหงประเทศไทย

ถนนเพชรเกษม

Page 7: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

สวสดครบทานผสนใจในธรรมะทกทาน

นงฟงธรรมกนงตามสบายนะ ดแลวนะ ทไมคอยเครยด เหนหนาตายมแยมกน คงดใจวา พรงนจะไดกลบแลว อยไมหลายวนกสบายอยางนแหละ ถาหลายๆ วน แควนท ๒ นหนาเหยวเปนแถวแลว ไมไดมาแชมชนอยอยางนหรอก หนาแชมชนจะเกดขนตอนจะไดกลบบาน มนกเปนธรรมดาอยางนแหละ กลบไปบานกไมคอยมความสขเทาไหรหรอก แตกนกถงมน

๑. ทางเอก

เรามาอยทน กมาเรยนรวธฝกใหมสต มสมปชญญะ ฝกฝนตามหนทางอนเดยวทพระพทธเจาทานบอกเอาไว ตามเอกายนมรรค

Page 8: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

พระพทธเจาทานบอกใหม อาตาป สมปชาโน สตมา มความพากเพยรเผากเลส มความรตว มสตอยเสมอ นเรามาทำความเพยรอนน เพยรรตว

อาตาป แปลวา มความเพยรเผากเลส ไมใชความเพยรตามใจกเลส เราทงหลายเคยทำความเพยรมาเยอะแลว แตมนเพยรตามใจกเลส เลยมสงของมากมายเตมไปหมด หลงไปทำกรรมตามมน แลวกไดสงนนสงนมาเยอะแยะ เราทำกรรมด กเลสใชใหไปทำ ไดรบผลดมา ผลทดนนกหลอกเราใหเราตดของตอไปอก ไดสงนนสงนมากพากนตดของในสงทไดมา เปน

ความเพยรตามกเลส กเลสพาใหไปทำกรรม ไดรบผลวนเวยนไปวนเวยนมา แตพระพทธเจาใหทำความเพยรเผากเลส ตรงขามกน

Page 9: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

ทางเอก

การทจะเผากเลสได ตอง สมปชาโน คอ มความรตวอยเสมอ กำลงนงอยรวากายนงอย ใจมนสบายรวาสบาย ไมสบายรวาไมสบาย นเรยกวารตว เมอรตวอยางนแลว เวลาเราทำอะไร กจะรวา ทำดวยจตชนดไหน รสกยงไง

คดยงไง จงมาทำมาพด พดดวยจตชนดไหน มวตถประสงคยงไง อะไรใชใหมาพด เรากจะเหนมน เขาใจมน นเรยกวาคนทมความรตว จะรทนการกระทำ การพด การคด เมอรเทาทนแลว กไมทำตามเจตนาทไมด เพราะมนทำใหจตนนเดอดรอน ทำใหตวเองเดอดรอน กเลกไมทำ งดเวนการกระทำทไมด อยางนเรยกวาคนมศล อาศยความรตว รวากำลงจะทำอะไร ทำเพออะไร ทำไปทำไม ขณะททำกไมหลงประเดนไป มความรเนอรตวอย

Page 10: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

เราทงหลายเวลาเกดความรตวกรตวไดแปบเดยวแลวกดบไป หลงลมเปนประจำ จงตองรตวบอยๆ ตองขยน ตองมความเพยรเผากเลส ไมใชความเพยรตามกเลส ถาความเพยรตามกเลสนน มนทำใหวฏฏะยาวออกไป

เรอยๆ เกดกเลสไปทำกรรม ไดรบผลเปนวบาก ไดรบผลวบากมาแลว ดบางไมดบาง หลงมนใหม หยดไมได เกดกเลสกไปทำกรรม วนเวยนไปเรอยๆ หาเบองตนและจดจบไมได ทนพระพทธเจาทานมคำสอนทางเดยว ทางเอก เพยรเผากเลส โดยมความรตว เวลาทเราทำ เวลาทเราพด เวลาทเราคด

เมอมความรตวแลว กสตมา ใหมสต ระลกรทกาย เวทนา จต ธรรม ตามดกาย ตามดเวทนา ตามดจต ตามดธรรม มเทาน

Page 11: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

ทางเอก

มความรตวเพอจะดตวเอง ดกายดใจ ศกษากายศกษาใจใหเหนความจรง ตงแตตนจนจบ ทเราดกายดใจน ไมใชเพอแปลงใหมนเปนอยางอน แตเพอละความยนดยนรายในโลก

อาตาป สมปชาโน สตมา มความเพยรเผากเลส มความรตว มสตระลกทกายทใจ ทกาย เวทนา จต ธรรม ตามดกาย ตามดเวทนา ตามดจต ตามดธรรม ตามดเพออะไร วเนยยะ โลเก อภชฌาโทมนสสง เพอละอภชฌา

และโทมนสในโลก

อภชฌา คอ ความเพลดเพลนยนด ความตดของ ไมใชละโลกนะ ไมใชละกาย ไมใชละจต แตละความยนดเพลดเพลนตดของในโลก ในกายในจต ในเวทนาชนดนนๆ ทดอย ท

Page 12: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

ศกษาอย เราตามดมน ไมใชเพอใหมนหายหรอไมใชเพอใหมนอยนานๆ ไมใชอยางนน เพอละความยนดเพลดเพลน ละความตองการอยากได ตามดกาย ตามดเวทนา ตามดจต ตามดธรรม เพอละอภชฌา นอนหนง

อกอนหนงกละโทมนส คอ ความไมชอบมน ความผลกไสมน ความไมอยากจะไดมน ความมปฏฆะไมพอใจมน เหนมนเปนศตร ละความยนดละความยนรายในโลก เราตามดเวทนา

ไมใชเพอละเวทนา แตเราตามดเวทนาเพอละความยนดเพลดเพลนในเวทนา

เวทนาทเราเพลดเพลนยนดกคอความสขความสบาย เราตามดความสขความสบาย เพอใหเหนวา มนเปนของไมเทยง มนเปนทกข

Page 13: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

ทางเอก

เปนอนตตา แลวเรากละ ละความเพลดเพลนยนด ความอยากจะไดมน เหนมนเปนเรองปกต เรองธรรมดา เปนของเกดมาชวครงชวคราว ไมหลงมน นเรยกวาละอภชฌา

ทน ฝายตรงกนขาม ความทกข ความไมสบายกายไมสบายใจเกดขน เราตามดมน เหนมน ไมใชเพอละความทกข ไมใชละความไมสบายกายไมสบายใจทกำลงเกดขนนน แต ละโทมนส ละความไมชอบมน ละความยนราย

ในมน เวลาความทกขเกดขน ความเครยดเกดขน วตกกงวลเกดขน เราด ไมใชเพอละความ เครยด ไมใชเพอละความวตกกงวล แตเราดเพอละความไมชอบความเครยด ละการผลกไสมนทง ละการไมยอมรบตามทเปนจรง

Page 14: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

นนะ เราตามดกาย ตามดเวทนา ตามดจต ตามดธรรม ตามดกายตามดใจ ไมใชเพอละกายละใจ หรอแปลงกายแปลงใจใหมนเปนอยางใดอยางหนง แตเพอละความยนด ยนราย ในสภาวะตางๆ ทมนเกดขน ละอคตในใจเราท

คอยแตตดสนใหคาสงนนสงน มอยเทาน เมอมสตปญญาเพมขน กจะเกดศล เกดสมาธ และเกดปญญาเปนลำดบไป

ฉะนน ใหเราทงหลายฝกฝนตามทางเดยวน ทพระพทธเจาทานสอนเอาไว มทางเดยวทจะทำใหพนจากกองทกขทงปวงได ตองมาศกษา มาเรยนรกายเรยนรใจของตนเอง ใหเกดปญญาเหนมนตามความเปนจรงวา มนไมใชตวเรา เปนของเกดขนเพยงชวครงชวคราว จากไมมกมามขน มแลวกไปสความไมม เรยกวา

Page 15: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

ทางเอก

อนจจง มนเปนของบบคน เปนของทคงสภาพอยไมไดนาน อยแปบเดยวมนกแตกทำลายไปแลว เพราะมนเกดจากเหตปจจย เหตปจจยททำใหมนเกดไมเทยง ตวมนกคงสภาพไมได เรยกวาเปนทกขง และมนไมใชตวไมใชตนแทจรงอะไร

มนปราศจากตวตนทแทจรง บงคบบญชาเอาตามใจชอบไมได เรยกวาเปนอนตตา

สงขารท งหลายไมมอนไหนเปนของเทยงแทถาวร ไมมอนไหนทจะเปนทพงอนแท จรงได ความสงบกเปนทพงจรงไมได ความนงกเปนทพงจรงไมได จตทดๆ กเปนทพงจรงไมได ไมใชตวไมใชตนจรงๆ เรามาศกษาเรยนรเพอใหเกดปญญาเหนอยางนนะ เมอศกษาเรยนรไปอยางน กจะเกดการพฒนาดานจตใจ

Page 16: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

การปฏบตธรรมนน ทง ๓ ดานเปนไปดวยกนคอ

การแสดงออกทางกาย วาจา ทด เปนศล

จตใจทไมหลงยนดยนรายตามอารมณตาง ๆ เปนสมาธ

การเหนความไมเทยง เปนทกข เปนอนตตา ของสงตาง ๆ

เขาใจ ยอมรบความจรงได มความสงบเยอกเยน เปนปญญา

Page 17: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

๒. องคศล

การพฒนาดานจตใจ จะพฒนาไปทง ๓ ดานประกอบกน เรยกวา สกขา ๓ ไตรสกขา การมความพากเพยร มความรตว ตามรกายตามรใจนแหละ ศลกจะเกดขน เรากลองสงเกตดวา ปฏบตไปแลว ศลมนมไหม ถาปฏบตอยางถกตองศลกจะเกดขน มการรเทาทนเจตนาในใจตนเอง สามารถละเจตนาไมดออกไปได การทจะไปทำรายคนอน เบยดเบยนคนอน การจะไปพดไมด กจะถกละไป การมปญญามองเหน แลวละสงทไมดออกไป เรยกวาละชว ไมทำ ความชว ละบาปทจรตออกไปได นเปนศล

ศลแบบไตรสกขานจะประกอบดวยสมาธและปญญา เปนองครวมไมแยกกน แตขนตน

Page 18: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

นน ศลนนปรากฏอาการชดกวา กเลยเรยกวาศล แตมทงสมาธทงปญญาประกอบอยดวย ถาเปนศลโดยทวๆ ไป เปนขอๆ ทเราสมาทานรกษาเปนศล ๕ ศล ๘ อยางน ถาไมประกอบ ดวยสมาธ ไมประกอบดวยปญญา กจะเปนศลทเปนไปเพอความยดมนถอมนได ยดศลยดขอวตรปฏบต ยดวธการวาแบบนดแลว ทานเรยกวาสลพพตปรามาส สมาทานศลเสรจแลว กคดวา โอ.. เรามศลแลว เกดความยดมนขนมาได แททจรงเราสมาทานศล กยงไมมศลหรอก เพราะวาศลมนอยทจต เปนความปกตของจต

ศลนนเปนกศล ฉะนน ศลนตองประกอบดวยสมาธและปญญาดวย จงจะเปนไปเพอการละ ไมใชรกษาศลเพอใหเราดขนนะ รกษาศลเพอเปนบาทฐานใหเกดปญญาเหนวาไมมตวเรา

Page 19: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

องคศล

ตอไป สมาธ คอ จตทมความตงมน ไมหลงยนดยนรายไปกบโลก ยนดกรทน ยนรายกรทน สมาธในทนกตองประกอบดวยศลและปญญาอยเสมอ ถาทำสมาธแตไมมศล สมาธนกจะกลายเปนสมาธหลอกๆ สมาธรบใชกเลส เคยเหนไหม บางคนทำสมาธแลวไปเหนเทวดา เหนอะไรประหลาดๆ กลายเปนผวเศษไป หรอมาใหหวยอะไรไป อยางนสมาธนรบใชกเลส กลายเปนผวเศษ กหลงผดไปได

สมาธทถกตองตามไตรสกขา ตองมศลเปนฐานรองรบอย ถาเขาบอกวามสมาธแลว ทำสมาธเปนแลว เรากลองสงเกตดวา เขามศลไหม ละเจตนาเบยดเบยนทำรายคนอนไดไหม กายวาจาดไหม การกระทำการพดถกตองไหม ถายงไปวาคนอน ยงไปดาคนอน ยงไป

Page 20: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

นนทาชาวบานเขาอย นเรากรได ถาเขาบอกวามสมาธตงเยอะแลว แตยงดาชาวบาน ยงเทยวไปทะเลาะคนนนคนน อยางนมนไมไดเรอง อยางนกแคสมาธหลอกลวง สมาธรบใชกเลสเทานนเอง

คนมศล กายวาจาตองถกตอง ดานกายด ไมไปเบยดเบยนทำรายคนอน ไมไปฉอโกง ลกขโมยของคนอน ไมไปประพฤตผดลกเมย ไมผดสามคนอน หรอไมหลอกลวงกนในเรองชสาว นดานกายกมเทานแหละ ดานวาจา กไมพดโกหก ไมพดสอเสยด ไมพดคำหยาบ ไมพดเพอเจอ ศลทเปนองคมรรค จะเปนศล ทมเรองการเลยงชพเปนขอท ๘ หากปฏบต ถกตอง องคประกอบดานศลกจะคอยๆ เกดขน เรยกวามสมมาวาจา สมมากมมนตะ สมมาอาชวะ

Page 21: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

องคศล

คำวา สมมาวาจา วาจาถกตองน ไมใชไปพดเยอะๆ ไมตองพดกได เพราะสมมาวาจา คอ การละการพดคำเทจ แคงดเวนการพดคำทมนไมจรง ละมสาวาท สมมาวาจานอยนงๆ กได เวลาเราจะพดคำทไมจรง กเหนมน รทน

มนแลวกละมนไป อยเฉยๆ กได ละคำพดทไมจรง ละคำพดสอเสยด ละคำพดทหยาบคาย ละคำพดทเพอเจอ เปนองคของศล คอสมมาวาจา

สมมากมมนตะ กคลายกน ละเจตนาทจะไปทำรายเบยดเบยนคนอน ไมตองทำอะไรกได อยเฉยๆ กได เมอมเจตนาจะทำรายคนอน เราเหนมนแลวงดเวนไมทำ แคละเจตนา ไมตองทำทาเปนคนดมาก ไมตองดกได แตอยาชว ละชวไป นองคของศลมนเปนอยางน เปนความปกตของจต ไมถกกเลสครอบงำจน

Page 22: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

ไปทำผดพลาด ดานกายกละเจตนาทจะไปทำรายเขา ละเจตนาทจะไปโกงเขา ไปลกขโมยของเขา ละเจตนาทจะทำผดกนในเรองชสาว ประพฤตผดในลกสาวเขาภรรยาเขาหรอสามเขา

ตอมา สมมาอาชวะ การเลยงชพทถกตองกใหละการเลยงชพทมนไมด อาชพใดทมนจะทำรายเบยดเบยนคนอน มการฆาสตว หลอก ลวงคนอน ทำใหคนอนหลงมวเมา กละเลกอาชพนนไป ทำอาชพการงานทสมควร ไดกำไรตามสมควรไป ไมคดโกงเขา อยางนเรยกวาสมมาอาชวะ

ฉะนน การทเรามศลน ไมตองทำดมากกได แตอยาทำชว ไมตองไปทำทาวาเราปฏบต

Page 23: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

องคศล

ธรรมแลว ตองเมตตากบทกคน ตองพดดกบทกคน ไมตองขนาดนนกได แคไมพดชวกบเขา ไมดาเขา ไมนนทาเขากพอแลว คนทเราไมชอบเราไมไปพดดวยกได แตอยาดาเขานะ ไมตองไปทำดกบทกคนหรอก เพราะบางคนเขาไมรบญคณคน แตอยารงเกยจ อยาหวงรายกบเขา อยาพยาบาทเบยดเบยนเขาเทานนเอง

ศลทประกอบไปดวยสมาธและปญญา จงไมเปนไปเพอความยดมนถอมน ผฝกฝนตนเองจะไมรสกวาตวเองดอะไรหรอก จะรสกวาตวเองมกเลสเยอะ พอเหนกเลสเยอะๆ กเลสไหนทมนแรงๆ จะทำใหเราไปพด ไปกระทำเบยด เบยนคนอน เรากละไป สวนกเลสอนๆ ทอยากกนของอรอย อยากไดเสอสวยๆ อยากจบสาวจบหนมมนกยงมอย ไมเปนไร

Page 24: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

ถามศลทไมประกอบดวยสมาธและปญญา กจะเปนศลทเปนไปเพอความยดมนถอมน เอาไวแบงแยกกนเอง พวกฉนปฏบตแนวน พวกเธอปฏบตแนวโนน แลวเถยงกนเอง ขอวตรปฏบตตางๆ กเอาไวยดมนถอมน ถามศล ม

สมาธ มปญญาจรง กจะไมมความรสกแบงแยกอยางนน เพราะประพฤตปฏบตเพอละความเหนผด ละความยดมนถอมน ไมไดคดวาตวเองด เพราะไดเหนความไมดของตวเอง

เมอมศลอยางน ใจกจะมความสขขน เพราะไมเกดความเดอดรอนใจในภายหลง เปนศลทไมรสกวาเราดหรอก แตรวา เรามกเลสเยอะ เรารจกตวเอง แตถงจะมกเลสเยอะยงไง เรากไมไปทำรายเบยดเบยนคนอน ไมไปพดรายๆ ไมไปผดศลธรรมตางๆ ถงจะมราคะบาง เราก

Page 25: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

องคศล

ไมไปหลอกลกสาวชาวบาน ถาเราจะรกเขา กทำถกตองตามประเพณ อะไรพวกน ถงจะโกรธคนอนไมพอใจคนอนบาง เรากไมมเจตนาจะไปทำรายเบยดเบยนเขา ใจกเปนสข ใจกมความสบาย

ศลจะสมบรณตอนเปนพระโสดาบน นพระโสดาบนไดเทาน เปนผมศลสมบรณ การมความสขทางโลก กทำไดตามปกต ทละออกไปกคอ เจตนาทไมด จะทำรายเบยดเบยนคนอน

ในการปฏบตธรรมนน ทง ๓ ดานจะเปน

ไปดวยกน คอ ดานการแสดงออก กายวาจาทด เปนศล ดานจตใจทไมหลงยนดยนรายไปตามอารมณตางๆ เปนสมาธ ดานปญญา ทเหนความไมเทยง เปนทกข เปนอนตตาของสงตางๆ เขาใจความจรง ยอมรบความจรงได มความสงบเยอกเยน

Page 26: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

ถาพากเพยรทำกรรมฐานแลว กเลสไมลดเลย

แสดงวาทำไมถก เพยรไมถก

ถาเพยรถก กเลสตองลดลง กศลจะมากขน

Page 27: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

๓. องคสมาธ

สมาธทแทจรง สมาธทถกตองนนตองมศลเปนพนฐาน ถาคนไหนบอกวาปฏบตธรรมไปแลว สมาธกดแลว ปญญากเยอะแลว แตขโกรธ

ขบน ไปวาคนนนคนน อะไรพวกน มนไมใชหรอก นเปนของปลอม เพราะถาเปนแบบไตรสกขาน ตองประกอบกนทงหมดเลย อยางคนเปนพระโสดาบนน อรยมรรคทงแปดจะเกดขนพรอมกนเลย เพยงแตวาศลสมบรณ สวนสมาธและปญญายงไมสมบรณ แตกม ไมใชวาไมม

องคของสมาธม ๓ ขอ คอ ๑ สมมาวายามะความเพยรถกตอง เพยรถกตอง เพยรยงไง กเพยรละกเลส เพยรละอกศล เพยรทำใหกศลเกดขน เพยรละความอยากได ละความตองการ

Page 28: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

ละความตดของ เรากลองสงเกตด ทเราทำความเพยรมาผลเปนอยางไรบาง แตเดมอกศลมนเกดขนเยอะ รนแรง ยาวนาน มนลดลงไหม ถามสมมาวายามะ คอมความเพยรถกกตองเหนผล กเลสตองลดลง แตเดมเคยเขาใจผดคดวา มตวเราของเราเยอะ มนกตองลดลง ราคะแบบเดมนนแหละเกดขน มนกตองนอยลง ลดความรนแรงลง แตเดมเปนคนเจาโทสะ โทสะเยอะ โทสะแรง มาฝกฝน มาทำความเพยร ถาเพยรถก โทสะกจะลดลง ไมรนแรงอยางเดม แตเดมเคยทกขมาก ถาเพยรถก ทกขกตองลดลง ไมใชมาทำความเพยรกทกขจะแยอยแลว ไมใชอยางนน

ถาเพยรถกตองกไมไดทกขอะไร เราทำสบายๆ มความรตว ตามดกายตามดใจอยางท

Page 29: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

องคสมาธ

มนเปน และผลทเกดขนคอกเลสลดลง ดไดงายๆ กเลสทมนเคยรนแรง อยนานๆ มนลดลงไหม ทเคยหลงยาวๆ มนหลงสนลงไหม แตเดมอยากไดนนอยากไดนไปทวเลย ตอมากอยากไดนนอยากไดนบางเหมอนกน แตลดลงไหม

ถาพากเพยรทำกรรมฐานแลว กเลสไมลดเลย อนนไมได แสดงวาเราทำไมถก เพยรไมถก อตสาหไปพากเพยรทำความสงบนงอย พยายามบงคบจตใหมนสงบ พอออกจากสมาธมา แคหมาเหาเทานนแหละ โกรธหมาเลย อยางนมนไมไดเรอง มนตองเปนวา แตเดมหมาเหา เราโกรธหมา ตอมา เราเขาใจไดวา โอ.. เชญเหาตามสบายเถอะ หมาเอย หมากมหนาทเหา เปนธรรมดาของมน นความโกรธมนลดลง ไมไปดา ไมไปวา ไมไปเบยดเบยนใคร เขาใจความ

Page 30: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

จรงเพมขน เพราะอะไร เพราะมนประกอบดวยศล และประกอบดวยปญญา อยางน เปนสมมาวายามะ ทำใหกเลสลดลง ทเคยมกำลงมาก กมกำลงนอยลง ทเคยเกดบอยๆ กเกดนอยลง อยางนนะ

สวนฝายกศล เกดขนบอยไหม เพมพนขนไหม ถาเราทำความเพยรถกตอง กศลกจะมากขน เราลองสงเกตด มความเหนอกเหนใจคนอนเพมขนไหม เขาใจคนอนเพมขนไหม แตเดมชอบพดอยางเดยว ตอนนฟงคนอนเปนหรอเปลา ถาเพยรถกนะ ผลของมนเกดขนแลว องคสมาธ ใจมนเปนกลางมากขน ไมหลงไปตดสนชาวบานชาวเมองเขา รจกฟงคนอน ยอมรบความแตกตางไดมากขน อยางน นองคสมมาวายามะ เพยรเพอละอกศล ใหกศลมน

Page 31: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

องคสมาธ

เจรญ ถาเพยรถกตอง กจะเกดขนอยางน

ตอมาองคของสมาธขอท ๒ คอสมมาสต สต แปลวา ความระลกได ความไมหลงลม ความไมเหมอลอย แตเดมนนจตใจเราหลงไปอยกบสงภายนอก หลงอยกบรป เสยง กลน รส สมผส ความรสกนกคดและเรองราวตางๆ ชอบไปสนใจเรองของคนอน คนนนพดอยางนน คนนนวาอยางน ไปรแตเรองเขา ตอไป ใจกไมไปสนใจเรองขางนอกมากนก จะสนใจกายใจของตนเอง จะเกดสมมาสตขนมาบอยๆ มาตามดกาย ตามดเวทนา ตามดจต ตามดธรรมไดเยอะขนโดยไมตองพยายาม

ถาเราฝกฝนโดยวธการทถกตอง สตมนจะเกดขนมาเอง แตถาฝกฝนไมถกตอง เวลา

Page 32: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

จะมสตท กมวแตกำหนด มวแตเพงจองอย พอไมไดกำหนดกหลงลมหายไปเลย พอจะปฏบตทกมากำหนด ดเหลอเกน ๗ วนน กำหนดไดด พอออกไปกหายหมด อยางนยงใชไมได ถาทำถก สตกตองเกดเอง ตองระลกได มารทกายทใจ

บอยขนเอง นถาทำถกมนกจะงายขน เหมอนเราขบรถ มนยากเฉพาะตอนแรกๆ เทานนเอง ตอไปกสบายแลว ไมใชวาแรกๆ กยากเหลอเกน ตอมากยงยากเหมอนเดมอยอก อยางนจะทำไปทำไม มนไมเกดผล ไมเกดองคมรรค ไมเกดความสมบรณ

นองคท ๒ ของสมาธ คอ สมมาสต จะระลกไดทกายทใจบอยขน จตมนเคยชน มนจำสภาวะในกายในใจได เมอมสภาวะอยางนนเกดอก กนกได ระลกได รตวขน

Page 33: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

องคสมาธ

ไมหลงไป เราเดนไป มอะไรเปลยนแปลงเกดขนในกายในใจ กระลกได นกไดไว นกไดบอย นลองสงเกตดนะ ถาเราฝกจากทนไป แลว กลบไปใชชวตธรรมดาทบาน หลงไปในเรองนนเรองน กระลกได เอะ .. หลงไปแลว อยางน

ใชได แตถาเราฝกไมถก มวแตไปกำหนด กำหนดซาย กำหนดขวา เปนทหารอยนนแหละ พอออกจากทหาร ไปอยทบานใชชวตตามปกต ระลกไมไดเลย สตไมเกดเลย อยางนแสดงวาเราฝก ไมถก สตไมเกด ถาฝกถก มนจะเกดขนมาเอง

ถามสมมาวายามะทถกตอง กเลสจะลดลง กศลจะเพมขนเอง จะระลกไดบอยขน เกดเองเลย พระพทธเจาทานรบรองเอาไวแลว เปนทางเดยว ทางเอก ทางตรง ไมตองยงยากลำบากอะไร ถาทำไมถก มนไมเกด กยงยาก

Page 34: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

ถาทำถกมนเกด กงาย ขอใหฝกฝนใหถกวธ ไมตองอยากได เมอทำเหตถก ผลกยอมมขนอยางแนนอน เหมอนเราอยากใหรางกายแขงแรง ไมตองอยากกได ออกกำลงกายใหถกทา ถกเทคนควธการ เดยวมนแขงแรงเอง ถาทำไม

ถกเทคนค กเคลดขดยอกไปหมดเลย

เหนไหม แมแตทางกาย ถาทำถก มนกงายๆ แลวกไดผลประโยชนกบรางกาย ทางดานจตใจ กเหมอนกน ถาฝกโดยถกตอง ทำไมยากเลย แตไดผลประโยชนมหาศาล ฉะนน ใหเรามาฝกฝน กนตามทางน ไมตองไปทำหลายทาง มนวนวาย เชอพระพทธเจาดกวา ลองมาหดทำด

อยากรวาเรามสตบางหรอยง กดตอนมเหตการณหรอมเรองเกดขน เรายอนกลบมาด

Page 35: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

องคสมาธ

ทกายทใจไดไวขน ไมไปจมอยขางนอก ไมไปหลงเพลดเพลน ไมไปหลงเกลยดชง ไมหลงยนดยนรายอยภายนอก ระลกทกายทใจไดไวขน รทนจตใจตนเองเพมขน ตามดกาย ดเวทนา ดจต ดธรรม โดยอตโนมตไดเพมขน อนนเรยก

วาสมมาสต

องคของสมาธขอท ๓ คอ สมมาสมาธแปลวา ความตงมนชอบ จตมความตงมนเปน กลางเพมขน กเลสนวรณตางๆ จะถกละไป รจกนวรณไหม กเลสทมนกลมรมจต ทำให จตไมสะอาด ไมปลอดโปรง ไมผองใส ซมทอ ไมเหมาะตอการใชงาน มกามฉนทนวรณ พยาปาทนวรณ ถนมทธนวรณ อทธจจกกกจจนวรณ วจกจฉานวรณ องคของสมาธทเปนสมมาสมาธเพมขน จตจะปลอดโปรง เบาสบาย คลองแคลว

Page 36: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

วองไว เหมาะแกการนำไปใชงาน ผทไมไดฌานกจะมจตใจทคลายๆ กบองคประกอบของฌานท ๑ แตยงไมแนบแนน คอจะเรมเหนวา โอ.. ใจเราเดยวมนคดไปโนน เดยวมนคดไปน ตามคลกเคลาอยกบเรองนนเรองน เรยกวาวตกวจาร หากมสตสมปชญญะด ไมหลงยนดยนรายไปตามมนแลว นวรณตางๆ ไมเกดขน กจะมปต ความอมใจ มความสขเกดขนในจต

สมมาสมาธนน ถาสมบรณเปนอรยมรรคเกดขน จะเปนขนฌาน ปฐมฌาน ทตยฌาน ตตยฌาน จตตถฌาน แตตอนแรกๆ ยงไมถง ยงไมเปนอรยมรรค เปนขนการฝกฝน มนจะคอยๆ เจรญขน มขน ยงไมสมบรณ ถงจะยงไมสมบรณ เรากพอมองภาพออกวา ทเราปฏบตนมนถกทางหรอเปลา เขาตามหลกอรยมรรคหรอไม

Page 37: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

องคสมาธ

นองคฝายสมาธม ๓ องค สมมาวายามะ ความเพยรถกตอง คอ อกศลมนลด กศลมนเจรญ สมมาสต คอ ระลกทกายทใจไดบอยขน สมมาสมาธ คอ จตใจตงมนมากขน ไมหลงยนดยนรายไปกบโลก

องคฝายสมาธนทำใหมความสขเพมมากขน โลกจะเปนยงไงกไมหวนไหวไปตามมากนก ไมสขไมทกขไปกบโลก เราโดยสวนใหญ ไมมสมาธใชไหม ลกดกดใจไปดวย เหนหนาลกปลอดภย โอ.. มความสข ไมเหนหนาลกหรอลกไมสบาย กทกข อยางนใจไมมสมาธ ตอไป คนอนจะดหรอไมด เรากยงมความสขอยได ทำเปนไหม ใหตามดกาย ดใจไปเรอยๆ นะ แลวมนจะเกด

Page 38: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

ศล สมาธ ปญญา นเปนองครวม

เปนการพฒนาของจตทมคณภาพ

ทำใหเกดปญญาเหนความจรง

จนเปนอสระจากความทกขได

Page 39: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

๔. องคปญญา

ตอไปฝายปญญา ปญญาทถกตองกตองมศลและสมาธกำกบ มศลและสมาธเปนบาทฐานจงจะเปนปญญาจรง ไมอยางนนกจะเปนปญญาฟงซาน ปญญาพดแจวๆ เปนนกแกวไป บางคนกพดธรรมะดมาก สอนคนอนดมาก แตสอนตวเองไมได เธอ.. ทกอยางไมเทยงอยา ยดนะ แตตวเอง ยดไปหมด เธอ.. ทกอยางเปนของไมเทยง เปนของแปรปรวน พอตวเองเจอไมเทยงบาง รองหมรองไห ทกขทรมานไป อยางนเปนปญญาชนดทยงไมจรง จำๆ เขามา พดได แตยงสอนตนเองไมได สอนไดแตคนอน ทำไมสอนคนอนไดละ เพราะมนไมใชตวเราใชไหม พอมาเจอตวเรา โอ.. ยากเหลอเกนนะ นฉนทำไมดกบพอกบแม ทำยงไงด เขามาขอคำ

Page 40: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

แนะนำ เรากบอกไดเลย เธอ.. ตองกตญญตอพอแมนะ ไปไหวพอแม แตเราเองเปนไง เหนหนาแมทไร โอย.. บนอกแลว ไมไหวๆ ลำบากมาก ปญญามนยงไมเกด ยงไมมปญญาจรง

ปญญาทขาดศลขาดสมาธมนไมใชของจรง เปนปญญาทจำๆ เขามา ยงเตอนตนเองไมได สอนตนเองไมได หรอเปนแคความฟงซาน คดนกเอาเอง เปนแคความเหนเอาไวถกเถยงกน อยางบางพวกเขาชอบถกเถยงเรองธรรมะ ขอนนจรง ขอนนถก ขอนพระพทธเจาวาอยางน ขอนนวาอยางนน เขาถกเถยงกน ดดเหมอนกนนะ แตมนไมพนทกขทง ๒ คนนนแหละ ธรรมะทานสอนไวเพอทำใหตนเองพนทกข ไมใชเอาไวเถยงกนเลน ไมใชเอาไวอวดกน ใหเปนนกปราชญ ใหเปนพวกทพดไดมาก เราพดความ

Page 41: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

องคปญญา

จรงใหคนอนฟง แตไมใชไปพยายามบบคนใหเขาเชอ เราพดความจรง จะเชอหรอไมเชอนนกตองใหเขาพจารณาเอาเอง

เมอมปญญา เขาใจความจรงแลว จะทำใหยอมรบความจรงได อยกบทกขไดโดยไมทกข กพนจากทกขไป

ศล สมาธ ปญญา เปนองครวมอยางน ไมไดแยกขาดออกจากกน หากมคนบอกวา เขามปญญา ไดญาณนนญาณน ถาเราอยากร

วาคนนมปญญาจรงอยางทเขาพดหรอเปลา กตองดวาเขามศลไหม กายวาจาเขาเปนไง เขาไปดา ไปวาคนอนไหม ใจกวางไหม มคนทำไมถกใจใหอภยเปนไหม เราดอยางน คนมปญญาจรง เขากตองมศลกำกบ มสมาธกำกบ เปนองครวม ไมแยกกน

Page 42: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

อยางเปนพระโสดาบนน กมครบ ๓ อยางเลย มทงศล ทงสมาธ ทงปญญา ศลสมบรณ แตสมาธกบปญญายงไมสมบรณ ถาเปนพระอรหนตกสมบรณครบเลย ศลกสมบรณ สมาธกสมบรณ ปญญากสมบรณ เรากเรมไป

ตงแตนอยๆ นแหละ ทางเดยวทจะทำใหเกดสงเหลานนะ คอ มความเพยรเผากเลส มความรตวอยเสมอ ตามดกาย ดเวทนา ดจต ดธรรม ตามหลกสตปฏฐานทง ๔ พระพทธเจาทานรบรองเอาไวแลว

องคของปญญามอย ๒ องค ขอท ๑ คอ สมมาทฐ แปลวา ความเหนทถกตอง เหนคลอยตามสจจะ เหนตรงตามสจจะ เหนความจรงอนเดดขาด ไมสามารถหลกเลยงได เหนวา กายกบใจนเปนตวทกขนะ เปนเพยงสง

Page 43: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

องคปญญา

ทเกดเพราะเหตปจจย เกดแลวกตกอยภายใตกฎไตรลกษณ เปนของไมเทยง เปนทกข เปน อนตตา หนาทของเราตอทกขคอ ใหรมน ยอมรบมนอยางทมนเปน ตวทกขสมทยคอตณหา ความทะยานอยาก ความตดของเพลนเพลน

ยนด จตไมยอมรบทกขแลวกทะยานอยาก อยากจะไดส งท ไมม อยากจะเปนสงท ไม ได เปน ทกขนโรธ ความอสระจากทกขคอพระนพพาน แลวกทกขนโรธคามนปฏปทาคออรยมรรคมองค ๘ ประการ อนนเปนปญญาสมมาทฐ

ดวยสมมาทฐนแหละ จะทำใหรวา สงไหนเปนมจฉาทฐ สงไหนเปนสมมาทฐ สงไหนเปนมจฉาทฐ กจะละไป รวา สงไหนเปนมจฉาสงกปปะสงไหนเปนสมมาสงกปปะ รวา สงไหนเปนมจฉาวาจา สงไหนเปนสมมาวาจา องคอนๆ ก

Page 44: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

ทำนองเดยวกน อาศยสมมาทฐจงรได รทกข ทกขสมทย ทกขนโรธ และทกขนโรธคามนปฏปทา อยางนเรยกวาสมมาทฐ ดงนน สมมา ทฐจงเปนหวหนา เปนองคแรกในอรยมรรค แตตอนนกำลงพดถงการทำใหบรบรณเลยพดองคศลขนกอน

ตอไปขอท ๒ ของฝายปญญากคอสมมา สงกปปะ แปลวา ความดำรชอบ ความดำรทถกตอง เรากลองสงเกตด ความคด ความโนมเอยงในจตใจ เปนยงไงบาง แคคดกพอนะ ไมตองไปทำ มความดำรททานแยกละเอยดเปน ๓ อยาง

อยางท ๑ เนกขมมสงกปปะ ความดำรในการพรากออกมาจากสงทยดตด วตถสงของ

Page 45: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

องคปญญา

อนเปนสงทเราไปยดตดอย รป เสยง กลน รส สมผส เงน ทอง ลาภ ยศ ตำแหนง จนถงสามภรรยา ลกหลาน อะไรทเราเคยเอาสขเอาทกขไปฝากไว ใหถอนออกมา กาวออกมา เรยกวาเนกขมมะ เนกขมมะสงกปปะ แคดำรออกมากพอ ไมตองหนออกไปจรงๆ ยง ไมตองเอาไปทงจรงๆ อยางทกวนน เราบวชเนกขมมะใชไหม อนนไมใชแคคดนะ ไปบวชเปนแมชเลย หนออกไปจรงๆ เราไมตองทำ ขนาดนนกได แคดำรกพอ เขาใจไหม

เราไมตดของกบสาม ไมเอาสขเอาทกขไปฝากไวกบเขา แตไมตองเลกกบสาม ไมเอาสขเอาทกขไปฝากไวกบยศตำแหนง ยงไมตองทงยศตำแหนง มยศมตำแหนงกใชมนใหเกดประโยชน แตไมเอาสขเอาทกขไปฝากไวกบมน

Page 46: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

ไมจรงจงกบมนอยางทมไปทงใจ นเรยกวาเนกขมมสงกปปะ ไมตองทงลาภ ไมตองทงชอเสยง มชอเสยงกดแลวน เรากใชมนใหเกดประโยชน ไมใชมชอเสยงแลวมาโฆษณายาฉดยงใหคนอนเหน ยหอนดมากฉดปบตายเรยบ

เลย ไมใชอยางนนนะ อยางนไมด มชอเสยงแลวเอาชอเสยงมาใชแนะนำคนอนฆาสตว เราตองเปนหวหนาในการละกเลส เปนหวหนาในการฝกฝนใหเกดศล สมาธ ปญญา ไมตองไปทงเงนทอง ไมตองไปทงตำแหนง ไมตองไปทงการงาน ไมตองไปทงสงทเราม แคดำรกพอ นเรยกวาเนกขมมสงกปปะ

อยางท ๒ อพยาปาทสงกปปะ ความดำรในการไมพยาบาท แคดำรกพอ ไมตองไปทำทาเปนคนใจดวา โอ.. เราเปนคนธรรมะธมโม

Page 47: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

องคปญญา

ตองชวยเหลอผคนอยางโนนอยางน ไมตองกได แคดำรกพอ แคคดวา เราไมพยาบาทเขา ไมคดทำรายเขา เหนเขาเปนเพอนเกด แก เจบ ตาย ควรจะมเมตตาเอนดกน เทานกพอ สวนการชวยเหลอนกทำเทาทเราทำได ทำไดเยอะ

เทาไหรกเปนเรองภายหลง แตวาหลกขององคนคอแคดำรกพอ เปนอพยาปาทสงกปปะ

อยางท ๓ อวหงสาสงกปปะ ความดำรในการไมเบยดเบยนคนอน ไมตองการเอาชนะเขา ไมตองการครอบงำเขา อยาไปตองการเบยดเบยนใหเขาเปนผแพ ใหเราเปนผชนะ เรามลกนองกมลกนองไป ใชเขาไดตามสมควรแกหนาทการงาน แตอยาบบบงคบเขา เรามคตอสบางกไมเปนไร แตสกนดวยความเปนธรรม มนำใจเปนนกกฬา ไมเหนเขาเปนคแขงทตอง

Page 48: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

เอาใหตายกนไปขางหนง อยาหาวธเบยดเบยนเขา ดวยทอนไมบาง ดวยคำพดเสยดแทงบาง ใหเขาเปนฝายแพไดรบความอบอาย อยาไปคดอยางนนกแลวกน นองคของสงกปปะ

ในองคของอรยมรรค โดยจรงๆ แลวทานไมไดหมายความวา ใหเราเปนคนดมาก ตองชวยเหลอคนอน ตองอทศชวตเพอคนอน ไมใชอยางนนหรอก เพยงอยาชวเทานนเอง ฉะนน เราทงหลายทมาในทน ไมตองเปนคนดมากก ไดนะ เอาแคอยาชวกพอแลว ความคดกไมตองถงกบดเลศประเสรฐ ตองเมตตาตลอด ตองนมนวลตลอด ตองเหนอกเหนใจคนอนตลอด ไมตองกได แคอยาพยาบาท อยาเบยดเบยนคนอน เทานกพอแลว

Page 49: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

องคปญญา

น ถาเราฝกฝนโดยถกตอง มความเพยรโดยถกตอง มความรตวถกตอง ตามดกาย ตามดใจโดยถกตอง กจะเกดศล องคของศลกม สมมาวาจา สมมากมมนตะ สมมาอาชวะ เราฝกไปกดวา มนเขาหลกหรอไม ไมตองไป

พดด ไมตองไปพดมาก ละคำพดทไมดออกไป เทานนพอ อยเงยบๆ กได เปนสมมาวาจาแลว แตเวลาเขาสอนเรา ตองพดกบคนนนดๆ นะ เราอยาไปฝนทำ ไมอยากพดกบเขา กอยาพดเลย ไมตองหวง ไมตองเชอเขา เชอพระพทธเจาดกวา แคละคำพดโกหก ละคำพดทหยาบคาย ละคำพดสอเสยด ละคำพดเพอเจอ ถาไมจำเปนตองพดกบเขากไมพด ไมอยากพดกบเขากอยาพด สมมากมมนตะ สมมาอาชวะ กทำนองเดยวกนนะ ไมตองทำทาเปนคนด ชวยเหลอ

Page 50: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

คนนนคนนอะไรมากกได เพยงแตละเจตนาทมนจะไปเบยดเบยนคนอน ไปขโมยของคนอน ละการประพฤตผดในกาม ละอาชพทมนไมเหมาะสม เทานนกพอแลว นองคของศล

องคของสมาธ กมสมมาวายามะ เพยรทำใหอกศลลดลง กศลมากขน เพราะเราเพยรถก สตทระลกร ตามรกาย ตามรเวทนา ตามรจต ตามรธรรม กจะเกดไดอตโนมตเพมมากขน จตกจะมความสขเพมขน ความตงมนเปนกลางเพมขน

ถาเราจะจงใจทำบาง กใหมความรตว อยาจงใจมาก อยาอยากไดนนอยากไดนจนทำอะไรยงยากเกนธรรมดา ไปบบคนบงคบจนตนเองลำบาก ใหตงใจฝก แตอยาไปคาดคน

Page 51: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

องคปญญา

เอา ฝกใหมนถก ไดไมเยอะไมเปนไร แตขอใหถก ไดนอยๆ แตถกนกดแลว ตอไปมนกจะเยอะขนเอง ระลกไดบอยเกดขนเอง นเรยกวาสมมาสต มารทกายทใจของตวเองเยอะขน การจะไปสนใจเรองขางนอก เรองคนอน เรอง

กำไรขาดทน มนกลดลงๆ แลวกสมมาสมาธ จตตงมนเพมขน ไมหลงยนดยนรายไปกบโลก

เมอตามดกายดใจดวยจตทมสมาธกจะเกดปญญา มองคสมมาทฐ เขาใจความจรงสอดคลองกบธรรมะ สอดคลองกบอรยสจ แลวกมสมมาสงกปปะ คอ ความคดในใจถกตอง แคคดกพอ อยางเราไมชอบคนน แคอยาไปมความพยาบาทเขากพอแลว ไมจำเปนตองคดวา จะตองชอบทกคน ไมชอบกรวาไมชอบ แตเราไมพยาบาทเขากพอแลว ไมตองฝนไปนะ

Page 52: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

เราไมจำเปนตองเหนดวยกบเขา แตไมเกลยดเขา ไมพยาบาทเขา ยอมรบความจรงได

ทงศล สมาธ ปญญานเปนองครวม เปนการพฒนาใหจตมคณภาพ เกดปญญาเหนความจรง จนเปนอสระจากความทกขได มนขาดกนไมไดสกอนเดยว ศลทถกตองกตองมสมาธมปญญากำกบ ศลนเปนไปเพอใหเกดปญญาเหนวาไมมตวเรา สมาธกมศลมปญญากำกบ ปญญากมศลมสมาธกำกบอย เรากคอยสงเกตดตนเองวา มนไดอยางนไหม ใหดตวเองเปนหลกนะ ถาคนอนเขาพดมาวาคนนมปญญา เปนอรยะเจา เราสงสยวา เอ.. คนนมปญญาจรงหรอเปลาน เรากมาตรวจองคอยางนด สมมตบางคนเขาบอกวา เขามปญญาเยอะแลว ปฏบตธรรมมาเยอะแลว ดเปนคนใจดมาก

Page 53: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

องคปญญา

เรากลองด แหยเสอ แตวาตองเตรยมวงเรวๆ หนอยนะ อยาไปพสจนอะไรมากนะ เพยงแตวาถาเราอยากจะร กดตามหลกการ

เมอฝกฝนไปโดยถกตอง กจะเกดปญญาไปตามลำดบ ผทมปญญาเลกนอย กเปนพระโสดาบน เหนวา สงใดๆ ทมความเกดขนเปนธรรมดา สงนนทงมวลลวนแตดบไปทงนนแหละ ไมมอตตาตวตนจรงๆ นเรยกวาปญญาเลกนอย ศลของทานสมบรณแลว องคของศล สมมาวาจา สมมากมมนตะ สมมาอาชวะสมบรณ ไมมเจตนาทจะไปทำรายเบยดเบยนคนอนทางกาย ไมมเจตนาทจะพดไมด มอาชพทด ศลสมบรณ แตสมาธยงเลกนอย ปญญากยงเลกนอยอย ตองฝกฝนตอไปอก

Page 54: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

การมสตตามดกายดใจ ไมใชเพอเอาอะไร

แตเพอใหเกดปญญา ยอมรบความจรง อยางทเปน

คอวางเฉยในสงขารทงหลาย ทงดและไมดกเปนของเทาเทยมกน

โดยความไมเทยง เปนทกข เปนอนตตาทงสน

Page 55: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

๕. ญาณ

ทน บางทานกมขอสงสย อยางผมบอกวา ใหรไปเรอยๆ มอะไรกแครไป แครไปเรอยๆ แลวมนจะเกดเอง บางทานเกดคำถามขนมา เอ.. รนอยๆ ไปอยางน ทละนดทละหนอย แลวมนจะเกดญาณ เกดความรขนมาไดยงไง เคยเรยนมามนมตงหลายขน เปนญาณ ๑๖ ดมนซบซอนกวานเยอะ รนอยๆ จะบรรลไดยง

ไง อยางนเปนตน

เดยวผมจะพดเรองญาณใหฟงบางสกหนอย ทานทงหลายกฟงไวเฉยๆ นะ พดยอๆ ใหฟง อยาไปคดมากกแลวกน ฟงสบายๆ ไป

Page 56: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

เมอเราฝกฝนใหมความรตว มสต ตามดกายดใจ เกดศล เกดสมาธและเกดปญญา ปญญานคอเหนไตรลกษณ เหนความจรงของกายของใจ ปญญานเรยกวาญาณ เปนปญญาภายใน เปนความเขาใจของจต

เมอตามดกายดใจโดยถกตอง จตเกดสมาธขน จะมสภาวะทจตไมหลงยนดยนรายไปกบอารมณ เกดความชอบกรทน ละความชอบได เกดความเพลดเพลนกรทน ละความเพลดเพลน

ไป ไมชอบกรทน ละความไมชอบได จตกจะเปนผทดอารมณอย มผทดกบสงถกด อยางดกายกเหนวา กายมนเดนไปเดนมา มคนทดอย ดเวทนา กเหนความรสกเปนสงทถกด แลวกรสกถงตวดอย นเปนญาณท ๑ ญาณแยกรปแยกนามได ภาษาบาลเรยกวานามรปปรจเฉท

Page 57: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

ญาณ

ญาณ เหนวากายมนเดน คำวาเหนกายมนเดนน กายเปนรป สวนตวทเหนรปมนเดนนเปนจต เปนนาม กายเปนสงทถกร จตเปนผร เวทนาเปนตวถกร สวนจตเปนผร มนแยกกน ความโกรธเกดขน เปนตวถกร สวนจตเปนผร มนแยกกน นเรยกวาแยกรปแยกนาม นเปนญาณชนดหนง

ญาณนจะเหนวา รางกายน เปนสวน ประกอบของรปกบนาม แยกเปนขนธทง ๕

ไมใชตวตนจรงๆ เพยงแตตอนนยงละความเหนผดไมได

ตอมารเพมขนไปอก กจะเหนวา รปและนามแตละอยางๆ นน มนเกดเพราะเหตปจจยของมน อยางรปทเดนน ไมใชมนมาเดนไดลอยๆ

Page 58: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

มนเกดขนเพราะมจตสงมา รปและนามมนองอาศยกนและกน ความรสกตางๆ ทเกดขน ไมใชมาลอยๆ มาจากการมองเหน มการกระทบผสสะ แลวเกดความรสกขน หลงคดเรองนนนานไปหนอย เลยเกดความทกขชนดนขน

นกรเพมขนมาอก เรยกวาเหนเหตปจจยของนามของรป เหนสงททำใหนามรปชนดนนๆ เกดขน ภาษาบาลเรยกวาปจจยปรคคหญาณ

ญาณท ๑ แยกรปแยกนามได ญาณท ๒ รวา รปและนามนนเกดเพราะ

เหตปจจย ไมไดมาลอยๆ

รปเปนปจจยแกรปกได รปเปนปจจยแกนามกได นามเปนปจจยแกรปกได นามเปนปจจยแกนามกได อยางคอเราทเคลอนไปเคลอนมา

Page 59: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

ญาณ

ผงกหนาน ฟงไมรเรองกเลยผงก กลวอาจารยจะเสยใจกผงก แนะผงกหนานมทมาหลายอยาง เขาใจกผงก ไมเขาใจกผงกได สวนใหญจะไมเขาใจ เวลาผมพดไปใหดตวเองนะ งงใหรวางง ผมไมไดดทผงกหนา ผมดตา พวกงงกจะงงอย

เหมอนเดมนนแหละ ตาเหมอนเดกนอย ไรเดยงสาเหมอนเดม ถาเราเหนจตทมนสงใหเราผงกหนาวา มนรสกอยางนจงทำอยางน นเรยกวาเหนปจจยของนามของรปอนน นามชนดนทำใหเกดรปชนดน

ความรสกสขเกดขน ออ.. เพราะเหนอนนเลยสข ความรสกเศราเกดขน ออ.. คดอยางนเลยเศรา เศราไมไดมาลอยๆ เพราะหลงคดเรองลกเลยเกดความเศรา วตกกงวล เกดความทกขขนมา ทกอยางไมไดมาลอยๆ เหนเหตปจจย

Page 60: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

ของสงตางๆ เพราะผสสะชนดนเลยเกดเวทนาชนดน เกดความรสกชนดน พอเปลยนผสสะไปอกอยางหนง มนกเกดความรสกอกอยางหนงขนมา

เมอเกดญาณน ความสงสยเกยวกบเรองภพชาตตางๆ เรองการเกดการตาย เรองของ ขลงศกดสทธตางๆ จะคอยๆ หมดไป เพราะเหนวา ทกสงลวนเปนไปตามเหต

เมอดกายดใจไปบอยๆ จะเหนแตของเกดขนแลวแปรเปลยนเปนอยางอนไปในภายหลง มอนใหมเกดขนมาแทน แลวกมอนใหมเกดขนมาตออก เราคดไป เราร ออ.. มนคด เอะ.. เรารถกตองหรอเปลานะ เกดความสงสยขนมาแทน ความทกขเกดขน โอ.. ทกขเราไมชอบ

Page 61: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

ญาณ

มความทกขเกดขน แลวมความไมชอบเกดขน มแตของเกดขนใหมอยเรอยๆ

เราตามดมนไปบอยๆ จตกจะเกดการเปรยบเทยบขนมาวา เมอกมนไมไดเปนอยางน ตอนนมนเปลยนใหมแลว ทมของใหมเกดขนน แสดงวาของเกามนดบไปแลว น เรยกวา สมมสนญาณ จะเหนความไมเทยง เปนทกข เปนอนตตา แต เหนโดยการทจตเกดการเปรยบเทยบขน จะเจอดวยความคด

ทานจะสงเกตวา จตมนจะคดขนมาหนอยหนงวา ไมเทยงนะ บงคบไมไดนะ มนจะเกดความรขนมา เพราะไดเหนบอยขน จตยอมรบความจรงไดบาง แตยอมรบแบบมความคดความนกใสเขามาดวย โอย.. เดยวมนกดบไป ออ..

Page 62: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

เมอกไมไดโกรธ ตอนนโกรธ ออ.. มนเปลยนไปแลว มนไมเทยง นเรยกวาสมมสนญาณ ญาณทเกดการพจารณาเปรยบเทยบระหวางของเกากบของใหม ของเกาเปนอยางหนง ของใหมเปนอยางหนง มแตของเปลยนแปลง

เมอกเปนอยางน ตอนนเปนอกอยางหนงแลว ของใหมเกดขน แสดงวาของเกานนดบไปแลว รไตรลกษณเหมอนกน แตยงไมใชเหนเกดดบแบบเฉพาะหนา

ญาณ ๑, ๒, ๓ นจะมความคดเจอและแทรกเขามาไดงาย ถารไมทนความคดตวเอง เมอเกดปรากฏการณใดขนมา กจะหลงยนด ตดของ ทำใหวปสสนาไมกาวหนา เรยกวาวปสสนปกเลส ปรากฏการณตางๆ ทเกดขนในระหวาง

Page 63: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

ญาณ

การปฏบตนน ลวนแตดๆ นาชอบใจ เปนสงนาอศจรรย เปนสงพเศษทไมเคยได ชวนใหคดวาไดบรรลธรรมแลว ม ๑๐ อยางคอ

โอภาส คอ แสงสวาง ญาณ ญาณคอปญญา ความรนแหละ

มความรความเขาใจอยางนาอศจรรย ปต ความอมใจอยางรนแรง ปสสทธ ความสงบกาย ความสงบใจ สข ความสขจะประณตกวาปต อธโมกข ความนอมใจเชอ เชอดงยงกวา

ศรทธาปกต ปคคหะ ความเพยร ขยนพากเพยรในการ

ปฏบตมากเกนปกต อปฏฐานะ ความตงมน สตกลาแขงแจม

ชดเกนปกต

Page 64: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

อเบกขา ความวางเฉย อารมณอะไรมากเฉยไปหมดเหมอนไมมกเลสเลย เหมอนคนบรรลธรรมแลว

นกนต ความใคร เปนตณหาละเอยดในการปฏบตธรรม เปนความตดของในวปสสนป

กเลสทกลาวมาแลวนนแหละ มเยอใยกบสภาวะทดๆ อยากไดผลของการปฏบตเรวๆ อยางนเปนตน

สำหรบเราทงหลาย ไตรลกษณทองเอาไว มอะไรเกดขนมากไมเทยง เปนทกข เปนอนตตาไวกอน หากมนจะทองใหรวา เอะ.. มนอยากจะทอง อยากจะทองกไมเทยงดวย ใหจำใหแมนๆ อยาอยากไดอะไร ถาอยากใหรวาอยาก อยากกไมเทยง อยากบงคบไมได ถาเหนอะไรแลว ใหสนใจตวเองเอาไว สนใจความรสก

Page 65: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

ญาณ

เอาไว ฉะนน ความรสกตวนจงสำคญทสดนะ ถามนรอยางแจมชด เหนอะไรชดไปหมด ใหรตวขนมาวา ตอนนมนรอยางแจมชด อาการทรอยางชดๆ นนเปนตวถกร สวนจตทมความรตวเปนผร แลวตวนนกจะแสดงไตรลกษณ

ถามญาณมความรเกดขน ใหรวาตอนนมนเกดความร ความรนนจะเปนตวถกรแลวจตทมความรตวจะเปนคนร

เวลาเกดแสงสวางขน ไปมองเหนผ ผจรงหรอผปลอมไมสำคญ สำคญวาใจเราเปนยงไง อยาหลงผ เหนใหรวาเหน มนงง ผจรงหรอ ผปลอม ใหรวามนงง กลวใหรวากลว แคนพอ มความรนนความรนเกดขน ความรนนจะจรงจะปลอมไมสำคญ สำคญทกายทใจของเราเอง

Page 66: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

เขาใจไหม อยาออกนอกกายนอกใจน เหนความไมเทยง เปนทกข เปนอนตตาน ถกแนนอน เมอเราเขาใจแลว ยอมรบความจรงไดวา โอ.. ทกอยางมนเปนของไมเทยง จตกจะขามอนนไป ไมหลงสภาวะ กจะเกดวปสสนาจรงๆ

วปสสนาจรงๆ จะเรมเกดตอนทเหนความเกดขนและดบไปของสภาวะทอยตอหนา

วปสสนาทแทจะเรมทอทยพพยญาณ คอ ปญญาเหนความเกดและความดบของสภาวะทกำลงปรากฏ ความโกรธเกดขน เหนตอนมนเกดและเหนตอนมนดบดวย อยางน ชวตเรากจะขาดเปนทอนๆ ความคดเกดขน เหนตอนมนเกดและเหนตอนมนดบ ตวเราทคดเมอกกจะดบไป ตวใหมกเกดขนและดบไปอก เมอเหน

Page 67: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

ญาณ

เกดและดบ ตวเรากจะขาดเปนทอนๆ ความเขาใจผดทวา มตวมตนจรงกจะเรมขาดตอนออกไป จะสามารถถอดถอนกเลสทละเอยดๆ ได นเปนวปสสนาญาณจรงๆ จะไมมความคดเขามาแทรก เพราะเหนตอนเกดแลวดบเลยจะ

ไมมความคดมาแทรกในนน เมอไมหลงไปกไมมอะไรทพเศษพสดาร

สงพเศษๆ ทเกดขนน โดยสวนใหญแลวกเกดจากอาการของสมถะทงนน ใหเราจำเอาไว ไมวาจะอาการพเศษผดปกตทางกาย นงอยดๆ ทำไมคอมนเอยงตลอด หงายหลงตลอด ทำไมตวมนหมนๆ อย อนนเปนอาการของสมถะ อะไรทเกนออกมาน แสดงวาจตมนตกไปภมสมถะ มนจะเกนจรง สวางกเกนจรง รกเกนจรง ม

Page 68: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

ปตเกนจรง มความสงบกเกนจรง นงกเกนจรง เหนอะไรกเกนจรงไป คนธรรมดาเขาเหนนนเหนนธรรมดาๆ ตวเองไปเหนเทวดา ความจรงคออะไร ความจรงคอกายกบใจน มนไมใชตวเราเปนของไมเทยง เปนทกข เปนอนตตา

อะไรทเกนไปจากน เรยกวาเกนจรง ใหเรารเอาไวเปนอาการของสมถะ แตไมตองกลวมน ใหรวามนเปนของไมเทยง มนเปนของชวคราวกใชไดทงนน สวนใหญจะชอบเกนจรงกนนะ

ใหมความรตวอยเสมอ เพอเราจะไมหลงประเดนไป เพราะความรตวน ทำใหรเทาทนความคดความรสกของตนเอง จะไมตดวปสสนปกเลสนาน ใครรไมทนความคดความรสกของตนเอง มวแตดกาย มวแตดเวทนา มวแตด

Page 69: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

ญาณ

อารมณนนอารมณน จะเกดปรากฏอะไรแปลกๆ ขนมาเยอะ แลวจะผานยากถาไมมครบาอาจารย

ฉะนน ใหรทนจตใจตวเองเอาไว เพราะหากเรารไมทนจตใจตวเอง มนจะหลงไป รใหเปนปจจบนเขาไว เวลามนเกดความร อยาไปสนใจความร ใหรตวเขาไววา ตอนนมนร จตเปนคนด แตจตกไมเทยงเหมอนกน บางทเปนคนด บางทเปนคนคด คนนกไปอก ดอยางนไปเรอยๆ กจะเขาใจความจรงไดวา ทกสงเปนของไมเทยง เปนทกข เปนอนตตา เทาเทยมกนหมด ทงผรทงสงทถกร แททจรงกเหมอนกนนนเอง คอเปนสงไมใชตวตน เปนไตรลกษณเหมอนกน เปนสงหนงทเกดขนแลวกดบไปเหมอนกน

Page 70: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

วปสสนาแทๆ เรมจากตรงนเอง เรมจากจดทรเทาทนความคดตวเองแลวตนขนมาจากความคดได มามองดเฉยๆ เหมอนเรามองดน ไมไดคดเพราะใชตาด ไมใชใชหวสมองด ความคดมนอยทสมอง ดกเหนตรงๆ เลย เรยกวา

ปสสนา ถาเหนจนเขาใจ เรยกวาวปสสนา แปลวา เหนแจง ไมใชคดจนแจงนะ เหนเหมอนเรามองเหนน ไมตองคด เพราะไดหลดออกมาจากความคดแลว ไดเหนความคดนนเกดแลวดบ มนกหลดออกมา ไดเหนสภาวะตางๆ มนเกดแลวดบอยางเปนปจจบน

เวลาพดถงสภาวะตรงน คำของครบาอาจารยกจะมหลากหลาย เชน ใหดเฉยๆ ใหแคร ใหแคด ใหรแลวอยาทำอะไรตอไป อยางนเปนตน อนนทานพดถงลกษณะของจตทม

Page 71: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

ญาณ

สมาธและเกดวปสสนาญาณแทๆ ไมหลงไปทำอะไร เมอรบอยๆ เหนความเกดความดบ จตกจะวองไวขน ขนตอไปกไมสนใจตอนเกด จะสนใจแตตอนดบ เรยกวา ภงคญาณ เหนอะไรกลวนแตดบหมด

เมอสนใจดอยางน กจะเหนสภาวะทงดและไมด มนมแตของดบไปทงนน อะไรๆ ในโลกลวนเปนทพงไมไดเลย เพราะเกดมาแลวลวนแตกทำลายไปหมด จะจบฉวยเอาไวแมเพยงเวลานดหนอยกไมได มองเหนสงขารเปนของนากลว นาขนลกขนพอง มองเหนเปนสงทมโทษภย อะไรทเคยคดวามตวมตนเปนทพงได ไมมทไหนปลอดภย ชกไมไหวแลว มนไรตวตนจรง จะไปทางไหนด เรมรสกกลวบาง รสก

Page 72: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

โหวงเหวงบาง รสกเบอบาง เรยกวาเกดนพพทาญาณ เกดความเบอหนาย กลวภยในการวนเวยน อยากแตจะพนไป

การเหนภย เหนโทษ ความเบอหนาย มแตอยากจะหลดพนไปอยางเดยว เหลานเปนญาณขนสงขน กมองหาวธในการทจะพนไป วงไปทางนนทางน ใจมนหมนอยทงวนทงคน เมอรวาทกๆ สภาวะลวนแลวแตเปนของดบไปๆ แมกระทงญาณและอาการทางใจทเกดจากญาณ

นนดวย หลงชนฝาแลว ทำอะไรตอมนไมไดแลว เขาใจความจรงของมนแลวกวางเฉย

นเปนญาณขนสดทายกอนทอรยมรรคจะเกด เรยกวาสงขารเปกขาญาณ ปญญาวางเฉยในสงขารทงหลาย ตอนแรกมนเรมรความ

Page 73: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

ญาณ

จรง แลวยงไมวางเฉย ยงหาวธจะพนไปจากสงเหลานนอย มนกหมนไปหมนมา จนไมไหวแลว หลงชนฝาแลว ยอมรบมนได ออ.. ดมนเฉยๆ ดกวา เหนวา สงขารทงปวงทเกดขนลวนแตดบไปทงนน เปนของไมเทยง เปนทกข เปนอนตตา เทากนหมด ความตดของในโลก ความอยากจะพนจากโลก กศลอกศลกเทาเทยมกน ใจกเปนกลางวางเฉยตอสงขารทงหลาย

Page 74: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วปสสนาญาณจรง ๆ จะไมมความคดเขามาแทรก...

เรมจากจดทรเทาทนความคด แลวตนจากความคดตวเอง

มาเปนผมองดเฉย ๆ เรยกวาวปสสนา แปลวาเหนแจง

Page 75: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

๖. อรยมรรคเกด

ตรงนเปนวปสสนาญาณสงทสดในบรรดาญาณทเราสามารถฝกฝนได กอนจะเกดอปปนาวถ อนเปนวถทอรยมรรคเกดขน อยางน ถาทานฟงไปแลวจำอะไรไมไดเลย กจำไวอนเดยวกได ปญญาวางเฉยในสงขารทงหลาย เพราะเหนวา มนเปนของไมเทยง เปนทกข เปนอนตตา ทเราปฏบตกเพอใหถงขนน กตามดไป

อยางทมนเปนจรงดวยใจทเปนกลาง เมอปญญาสมบรณ อรยมรรคกจะเกดขน

Page 76: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

ภาษาญาณ เรยกวาสงขารเปกขาญาณ ถาตามโพชฌงค ซงเปนองคประกอบของผทจะตรสร เรยกวาอเปกขาสมโพชฌงค นเปนโพธปกขยธรรม โดยเรมตนจากสตปฏฐาน ๔สมมปปธาน ๔ อทธบาท ๔ อนทรย ๕ พละ ๕

โพชฌงค ๗ มสตสมโพชฌงค ธมมวจยสมโพชฌงค วรยสมโพชฌงค ปตสมโพชฌงค ปสสทธสมโพชฌงค สมาธสมโพชฌงค อเปกขาสมโพชฌงค กอนทจะสมบรณกถงตรงน

พอองคของการตรสรสมบรณแลว อรย มรรคมองค ๘ เกดขน กจะเปลยนไปอกคนหนง เปนคนธรรมดาขน สบายขน โลงขน ละกเลสไดเดดขาด ความทกขกหมดไปเปนขนๆ อยางอรยมรรคเกดครงท ๑ พระพทธเจาอปมาวา

Page 77: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

อรยมรรคเกด

ทกขทหายไปเหมอนกบภเขาลกใหญ สวนทเหลออยนน เหมอนกบกอนหน ๗ กอนเทานน หรอ ทกขทหายไปเหมอนกบนำทะเลทเหอดแหงไป สวนทเหลออยนน เหมอนกบหยดนำเพยง ๗หยดเทานน นเหนไหมหนทางนนาอศจรรย

เหลอเกน บางคนอาจจะสงสย ปฏบตใหแคร แคดไป จะไดอะไร จะบรรลไดอยางไร เลยพดเรองญาณใหฟงซะงงเลย

เราฝกฝนใหมสตสมปชญญะ ตามดกายตามดใจ ไมใชเพอเอาอะไรหรอก แตเพอใหเกดปญญายอมรบความจรงอยางทมนเปน คอวางเฉยในสงขารทงหลาย การทจตจะวางเฉยได เพราะรวา สงขารทงหลายมนเทาเทยมกน โดยความเปนของไมเทยง เปนทกข เปน

Page 78: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

อนตตา เราสนใจตรงจดน สวนอนอนๆ ในทางผานนนมมาก แตไมตองรรายละเอยดกได ขอใหเหนและยอมรบความจรงของกายของใจได ปญญาแกกลากจะบรรลไดเหมอนกน

ลกษณะการเกดญาณแตละคนกไมเหมอนกน บางคนดไปไมคอยมอะไร แตพอจะเกด กเกดรวดเดยว บรรลไปแลว บางคนกไดญาณโนนญาณนไปเรอย ขนๆ ลงๆ ไมยอมบรรล สกทกม ฉะนน อยาไปคดมาก เราไมไดปฏบตเอาญาณนนญาณน ปฏบตเพอใหวางเฉยตอญาณ วางเฉยตอปญญา ทงปญญาทงความหลงมนเทากน ถงการวางเฉยในสงขารทงหลาย จงจะเหนอโลกได ไมใชปฏบตเอาเจรญขนอยางเดยว เพราะเดยวสกหนอยกเสอม ตองเหนอ

Page 79: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

ทางเอก

ทงเสอมทงเจรญ ไมใชปฏบตหนไมดไปเอาด ไมใชอยางนน เหนอทงดทงไมด เหนอทงดทงชว แตวาหามชว

สมควรแกเวลาแลว อนโมทนาทกทาน

Page 80: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

รายชอผรวมบรจาคพมพหนงสอ วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ

ชอ - นามสกล จำนวนเงน

๑. คณเลศพนธ มวงเลก ๕๐๐

๒. คณวลยทพย จตราวชานนท คณนรมล สทธลขต ๓,๐๐๐

๓. คณภทราภรณ สวนปาน ๑,๐๐๐

๔. คณชญญาภค พงศชยกร ๑,๐๐๐

๕. คณภรพศษฐ วชราวฒชย ๒,๐๐๐

๖. คณวราทตย อทยศร ๓,๐๐๐

๗. คณวงศพมพสดา ลนพศาล ๑,๐๐๐

๘. คณอรพนธ ทนบาล ๒,๐๐๐

๙. คณศภร อาสาณรงค ๑,๐๐๐

๑๐. ผฟงธรรมสโมสรพทธธรรมนำทอง ๑๔ ก.ค. ๕๒ ๑๕,๐๐๐

๑๑. คณสมพร วเชยรทอง ๑,๐๐๐

๑๒. คณปรยา เกตทต ๕๐๐

๑๓. คณอจฉรยา เกตทต ๕๐๐

๑๔. คณสวรรณา จราวรรณสถตยและครอบครว ๓,๐๐๐

๑๕. คณสกล-ดญ. กมลพร-ดช. ธนตถ เอยมสนทรพย ๓,๐๐๐

คณนนทพร สมเจตน

Page 81: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

๑๖. ดร. สาธต - คณรชนวรรณ อทยศรและครอบครว ๔,๐๐๐

๑๗. คณวรรณวภา บณยะประภศร ๑,๐๐๐

๑๘. คณสพตรา ตรกานนท ๑,๓๐๐

๑๙. คณสลบ เทวนทรภกต ๘๐๐

๒๐. คณมณโชค ตตยไตรรงค ๕๐๐

๒๑. คณนำทพย บรพพงษานนท ๑,๐๐๐

๒๒. คณวรนช พลบสวาท ๒๐๐

๒๓. คณนฤมล มลาภ ๓๐๐

๒๔. คณบญเกอ ปรณฏฐะ ๒๐๐

๒๕. คณจรภา แมนมาลย ๑๐๐

๒๖. คณพลสข บวแกว ๑๐๐

๒๗. คณวนชน ธรรมไพโรจน ๒๐๐

๒๘. ดช. พชร ชยวฒน ๕๐๐

๒๙. กนกรตนรสอรท ๒,๐๐๐

๓๐. คณหมอยศยง ตงวชตฤกษ ๓,๐๐๐

๓๑. กลมตกบาตรวดธรรมมงคล ๒๓ ส.ค. ๕๒ ๕,๐๐๐

๓๒. คณเยาวลกษณ ๒๐๐

Page 82: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

๓๓. คณอรอนงค ภคจรญโรจน ๑๒๐

๓๔. คณสมาล ดลสขวงศานวฒน ๑,๐๐๐

๓๕. คณแสงอรณ ธรรมธรพงศ ๑,๐๐๐

๓๖. คณวบลย - คณอจฉรา สงวนพงศ ๑,๐๐๐

๓๗. คณปญญา ศรสธรรม ๑,๐๐๐

๓๘. คณบดนทรศกด สนสถตย ๕๐๐

๓๙. คณจรา วศนกฤตภาส ๑๐๐

๔๐. คณณฐวรรณ ศรษะเกษ ๒๐๐

๔๑. คณรชฎาพร วงศวเศษ ๒๐๐

๔๒. คณสนนทา จตตโสภา ๒๐๐

๔๓. คณจมพล อารยตานนท ๒๐๐

๔๔. คณธรรมธร เกตแกว ๑๐๐

๔๕. คณภรณ อดศราลกษณ ๑๐๐

๔๖. คณจ คณออย ๕๐๐

๔๗. คณรชน วงศานพทธ ๑,๐๐๐

๔๘. คณสมคด โสภณธนกจสกล ๓,๐๐๐

๔๙. คณสภาพ ทพยทศน ๑๐,๐๐๐

๕๐. คณรตนา ลอชยขจรพนธ ๕,๐๐๐

๕๑. คณขจารน - คณภทรน ซอโสตถกล ๑๐,๐๐๐

Page 83: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

๕๒. คณทศพร - คณสภาพร ศรกร ๕,๐๐๐

๕๓. คณธญนนท ดวงรกษา ๑๐๐

๕๔. คณบญชด จระพงษา ๑๐๐

๕๕. คณกลยา จระพงษา ๑๐๐

๕๖. คณนภส จระพงษา ๑๐๐

๕๗. ดช. นท จระพงษา ๑๐๐

๕๘. คณหยฮวง แซโคว ๑๐๐

๕๙. มลนธจตตานเคราะห ๓,๐๐๐

๖๐. ผฟงธรรมวดพทธปญญา ๒๓ ส.ค. ๕๒ ๕,๐๐๐

๖๑. ม.ล. กมลสวสด วสทธ ๘,๒๘๐

๑๑๕,๐๐๐

Page 84: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

ประวต

อาจารยสภร ทมทอง

วนเดอนปเกด

วนท ๑๓ พฤษภาคม ๒๕๑๕

บานหนองฮะ ต.หนองฮะ อ.สำโรงทาบ จ.สรนทร

การศกษา

เปรยญธรรม ๔ ประโยค ประกาศนยบตรบาลใหญ วดทามะโอ จ.ลำปาง

วศวกรรมศาสตรบณฑต สาขาวศวกรรมไฟฟา มหาวทยาลยขอนแกน

งานปจจบน (พ.ศ. ๒๕๕๒)

• ผจดการฝายจดซอ บรษท บางกอกพรอพเพอรต คอรปอเรชน จำกด

• คณะกรรมการโครงการแปลพระไตรปฎกนสสยะและตรวจชำระคมภร • อาจารยสอนพเศษปรญญาตรชนปท ๓ และ ๔ วชาพระอภธรรมปฎก

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย วทยาเขตบาลศกษาพทธโฆส

จ.นครปฐม • บรรยายธรรมะตามสถานทตางๆ ทงในกรงเทพฯ และตางจงหวด

• เผยแผธรรมะทางเวบไซด www.ajsupee.com

Page 85: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้
Page 86: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้

วธฝกฝนใหอรยมรรคสมบรณ โดย อาจารยสภร ทมทอง www.ajsupee.com

พมพครงท ๑ : ตลาคม ๒๕๕๒

จำนวน : ๑๐,๐๐๐ เลม

แจกเปนธรรมทานหามจำหนาย

ออกแบบและดำเนนการจดพมพโดย : สาละ

๙/๖๐๙ ถ. พทธมณฑลสาย ๔ ต. กระทมลม อ. สามพราน จ. นครปฐม ๗๓๒๒๐

โทร. ๐๒-๔๒๙๒๔๕๒, ๐๘๙-๘๒๙๘๒๒๒

E-mail : [email protected]

Page 87: คำนำ€¦ · ไตรสิกขา และเกิดญาณปัญญาจนกระทั่งวาง เฉยต่อสังขารทั้งหลายได้