บทที่ 1...

เศรษฐศาสตรทวไป 1

บทท 1 ความรทวไปดานเศรษฐศาสตร

และ ความรพนฐานทางเศรษฐกจ

ความหมายและทมาของวชาเศรษฐศาสตร ความหมายของเศรษฐศาสตร เศรษฐศาสตร หมายถง วชาทศกษาเกยวกบการจดสารรทรพยากรทมอยอยางจ ากด เพอตอบสนองความตองการตาง ๆ ของมนษยทมอยอยางไมจ ากด ทมาของเศรษฐศาสตร 1. บดาแหงวชาเศรษฐศาสตร คอ อาดม สมธ (ADAM SMITH) ชาวสกอตแลนด ผเขยนหนงสอ “THE WEALTH OF NATIONS” และเสนอนโยบายเสรนยม (LAISSEZ FAIRE) ทเหนวารฐบาลควรเขามาแทรกแซงระบบเศรษฐกจใหนอยทสด 2. บดาแหงวชาเศรษฐศาสตรมหภาค คอ จอหน เมนารต เคนส (JOHN MAAYNARD KEYNES) ผเขยนหนงสอ “THE GENERAL THEORY OF EMPLOYMENT, INTEREST AND MONEY” และเสนอแนวคดทวา รฐบาลควรเขามาแทรกแซงระบบเศรษฐกจมากขน แขนงวชาเศรษฐศาสตร

เศรษฐศาสตรจลภาค (MICROECONOMICS) เปนแขนงวชาทศกษาเศรษฐศาสตรในระดบหนวยยอย ตวอยางการศกษา พฤตกรรมของตลาด, กลไกราคา , ทฤษฏราคา เศรษฐศาสตรมหภาค (MACROECONOMICS) เปนแขนงวชาทศกษาเศรษศาสตรในระดบสวนรวมหรอระดบประเทศ ตวอยางการศกษา ทฤษฏรายไดประชาชาต , ภาวะการจางงานของประเทศ ทฤษฏเศรษฐศาสตรจลภาคและมหภาคอาจแตกตางกน เนองจากมงไปทการศกษาผลกระทบทมตอปจเจกบคคลและตอสวนรวม จงไมจ าเปนตองสอดคลองกน แนวทางการศกษาเศรษฐศาสตร เศรษฐศาสตรทเปนจรงและเศรษฐศาสตรทควรเปน เศรษฐศาสตรตามทเปนจรง (POSITIVE ECONOMICS) เปนการศกษาแงขอเทจจรงทางเศรษฐกจ เศรษฐศาสตรทควรจะเปน (NORMATIVE ECONOMICS) เปนการศกษาแงความคดเหนเกยวกบเศรษฐกจ การศกษาเศรษฐศาสตรในปจจบนใชวชาคณตศาสตรและสถตศาสตร เขามาชวยอธบาย ปญหาพนฐานทางเศรษฐกจ


การททรพยากรมจ ากดเมอเทยบกบความตองการของมนษยทมอยอยางไมจ ากด ท าใหเกดปญหาพนฐานเศรษฐกจทส าคญคอ “ปญหาการขาดแคลน” ซงกอใหเกดปญหาการจดระบบผลต (ปญหาการจดสรรหาทรพยากร) สาระส าคญของการจดระบบการผลตหรอปญหาการจดสรรทรพยากร คอจะผลตอะไร อยางไร และเพอใคร (WHAT, HOW, FOR WHOM) 1. จะผลตอะไร : ควรผลตสนคา-บรการอะไร ในปรมาณเทาใด 2. จะผลตอยางไร : โดยใชทรพยากรไดอยางมประสทธภาพมากทสด 3. จะผลตเพอใคร : จะกระจายสนคาบรการไปใหใคร

นอกจากน ปญหาส าคญเกยวเนองกบปญหาพนฐานทางเศรษฐกจ คอ ปญหาประชากรปญหาประชากรทส าคญคอ ความไมสมดลระหวางจ านวนประชากรและทรพยากร บดาวชาประชากรศาสตร คอ โทมส โรเบรต มสธส (THOMAS ROBERT MALTHAS) ไดสรปวา ประชากรมการเพมเปนอตรากาวหนาเรขาคณต (1, 2, 4, 8,16, 32, …) อาหารทมนษยผลตไดเพมเปนอตราเรขาคณต (1, 2, 3, 4, 5, 6, …) เมอประชากรเพมมากกวาอาหารทผลตได มนษยจะเกดการอดอาหาร มนษยจะไมอดอยากถาหาทางคมก าเนด หรอมตวยบย งธรรมชาตทบนทอนชวตมนษย เชน โรคระบาด ภยสงคราม ค าท านายของมสธสปจจบนไมเปนจรง เนองจากมนษยมความสามารถในการผลตอาหารไดมากขน โดยเฉพาะเมอผานการปฏวตเขยว (GREEN REVOLUTION) คอ ความกาวหนาในการปรบปรงการผลตใหไดผลผลตเกษตรตอไรมากขนเชน โดยการปรบปรงพนธพช ใชปยหรอยาฆาแมลง โครงสรางของกจกรรมทางเศรษฐกจ กจกรรมทางเศรษฐกจประกอบดวยกระบวนการส าคญๆ 4 ประการคอ

การผลต(Production) หมายถงการน าทรพยากรทมอยอยางจ ากดมาท าการแปรรปเปนสนคา และบรการตางๆเพอบ าบดความตองการของมนษย หรออาจกลาวไดอกอยางวาการผลตเปนการสรางอรรถประโยชน หรอประโยชนทางเศรษฐกจใหแกผบรโภค

การบรโภค(Consumption) หมายถงการใชประโยชนจากสนคาและบรการเพอสนองความตองการของมนษยโดยลกษณะการบรโภคจ าแนกไดดงน

- การบรโภคแบบสนเปลองหมดไปทนท - การบรโภคทสามารถบรโภคไดหลายครง

การกระจายรายได(Income Distibution) หมายถงการแบงปนผลผลตระหวางเจาของปจจยการผลตตางๆทมสวนรวมในการผลต


การแลกเปลยน(Exchange) ในทางเศรษฐศาสตรหมายถงการเปลยนกรรมสทธในความเปนเจาของสนคาและบรการ

หนวยงานทมอยในระบบเศรษฐกจ ทท าหนาทตาง ๆ ในระบบเศรษฐกจ ประกอบดวย 3 หนวย คอ 1. ครวเรอน household มหนาทเปนผบรโภค ผผลต หรอหรอเจาของการผลต อยางใดอยางหนง

หรอทงหมด 2. หนวยธรกจ business มหนาทน าปจจยการผลตมาผลตเปนสนคาส าเรจรป ประกอบดวยผผลตและ

ผขาย 3. รฐบาล government มหนาทและสมพนธกบหนวยอน ๆ ในระบบเศรษฐกจ เชน เกบภาษการคา

เปนผ คมครองภยอนตราย และตดสนขอพพาทระหวางสมาชกในระบบเศรษฐกจ นอกจากนยงเปนเจาของปจจยการผลต และผบรโภคดวย

จดมงหมายของบคคลในระบบเศรษฐกจ ในการประกอบกจกรรมทางเศรษฐกจแบบการคา Commercial economic activities ของบคคลในระบบเศรษฐกจมดงน 1. จดมงหมายของผบรโภค ในทางเศรษฐศาสตรถอวาผบรโภคมเหตผลทางเศรษฐกจ Economic rationality และมความตองการทจะไดรบความพอใจสงสด maximum satisfaction ในการบรโภค 2. จดมงหมายของเจาของปจจยการผลต มงทจะไดรบผลตอบแทนสทธสงสด Maximum net gain จากการขายปจจยการผลตของตน 3. จดมงหมายของผผลต มจดมงหมายทจะไดรบก าไรสงสด Maximum profit 4.จดมงหมายของรฐบาล มงหวงใหสงคมสวนรวมอยดกนด Well being ไดรบสวสดการสงสด กจกรรมทางเศรษฐกจ Economic activities

กจกรรมทางเศรษฐกจเปนการประกอบอาชพของมนษยเพอแสวงหาสงจ าเปนในการด ารง ชวต สามารถแบงความเปนมาของกจกรรมทางเศรษฐกจได 2 ระยะคอ 1. กจกรรมเศรษฐกจแบบเลยงตวเอง หรอแบบยงชพ Subsistence economic activities เปนระบบเศรษฐกจงาย ๆ ผลตเพอบรโภค ไมไดจ าหนาย มระบบการแลกเปลยนสงของกบสงของ Barter System 2. กจกรรมเศรษฐกจแบบการคา Commercial economic activities เปนสงคมทซบซอนในปจจบน มการแบงอาชกนท าตามความถนด มการซอขายโดยใชสอกลางในการซอขาย นกเศรษฐศาสตรแบงกจกรรมทางเศรษฐกจเปน 3 ประเภท ดงน 1. การผลต Production : การสรางหรอเพมอรรถประโยชนของสนคาและบรการ


- ปจจยการผลต ไดแก ทรพยากรธรรมชาต แรงงาน ทน (เงน เครองจกร เทคโนโลย) และผประกอบการ การผลตสมยใหม มการแบงงานกนท า Division of Labor

ขอดของการแบงงานกนท า ขอเสยของการแบงงานกนท า

- บรรจคนท างานไดตามความถนด -น าเครองจกรมาใชไดเปนสวน - เกดความช านาญ - ผลผลตตอคนมากกวา

- อาจเกดความเบอหนาย - ไมมโอกาสเรยนรงานอน - ไมสามารถโยกยายท างานแทนกนไดเมอจ าเปน

2. การบรโภค Consumption การครอบครองสนคาและบรการเพอบ าบดความตองการ 3. การจ าแนกแจกแจงหรอการวภาครายได Distributions แบงสรรสนคาไปสผบรโภค หรอแบงสรรรายไดแกผเปนเจาของปจจยการผลต


บทท 2 อปสงค และ อปทาน

อปสงค อปสงค (demand) หมายถงปรมาณความตองการซอสนคาหรอบรการชนดใดชนดหนงทผบรโภคมความเตมใจทจะซอ และสามารถซอหามาไดในขณะใดขณะหนง ณ ระดบราคาตางๆทตลาดก าหนดมาให จากความหมายดงกลาว จะเหนไดวาอปสงคทมประสทธผล (effective demand) ประกอบดวย 3 สวนทส าคญ คอ 1.ความตองการซอ (wants) ล าดบแรกผบรโภคจะตองมความอยากไดในสนคาหรอบรการเหลานนกอน อยางไรกตาม การมแตความตองการไมถอวาเปนอปสงค เพราะอปสงคจะตองเปนความตองการทสามารถซอไดและเกดการซอขายขนจรงๆ 2. ความเตมใจทจะจาย (willingness to pay) คอการทผบรโภคมความยนดทจะยอมเสยสละเงนหรอทรพยสนทตนมอยเพอแลกเปลยนกบสนคาหรอบรการตางๆเหลานนมาเพอใชในการบ าบดความตองการของตน 3. ความสามารถทจะซอ (purchasing power or ability to pay) ถอวาเปนองคประกอบทมความส าคญ คอไมวาบคคลนนจะมความอยากไดหรอความตองการในสนคาหรอบรการมากนอยเพยงใดกตาม ถาปราศจากความสามารถทจะซอหรอจดหามาแลวการซอขายจรงๆจะไมเกดขน นนคอ จะเปนแตเพยงความตองการทมแนวโนมจะซอ (potential demand) เทานน ซงความสามารถทจะซอโดยปกตจะถกก าหนดจากขนาดของทรพยสนหรอรายไดทบคคลนนมหรอหามาได โดยมความสมพนธในทศทางเดยวกน กลาวคอ ถามรายไดหรอทรพยสนมากความสามารถ ทจะซอจะมสง ถามนอยกจะมความสามารถซอต า กฎของอปสงค( Law of Demand) กฎของอปสงค (Law of Demand) กลาววา ภายใตขอสมมตวาปจจยตวอนๆทมผลตออปสงคมคาคงท (other-things being equal) ปรมาณอปสงคของสนคาชนดใดชนดหนงจะม ความสมพนธในทศทางตรงกนขาม (ผกผน) กบระดบราคาของสนคาชนดนน (inverse relation) กลาวคอ เมอราคาลดลงปรมาณอปสงคจะเพมขน และเมอราคาสงขนปรมาณอปสงคจะลดลง ลกษณะทวไปของเสนอปสงคจงเปนเสนทอดลงจากซายไปขวา (สนคาปกต)

P Qd

P Qd


ตารางท 2.1 ตารางอปสงค (Demand Schedule) : เปนตารางทแสดงความสมพนธระหวางราคาสนคาและปรมาณความตองการซอ

ราคา ปรมาณ

10 2

9 5

8 8

7 10

6 15

5 20

เสนอปสงค (Demand Curve) : เปนเสนแสดงความสมพนธระหวางราคาสนคาและปรมาณความตองการซอสนคา โดยสรางมาจากตารางอปสงค

เสนอปสงค เปนเสนลาดลงจากซายไปขวามคาความชนเปนลบ เนองจากความสมพนธ

ของอปสงคเปนไปในทศทางตรงกนขามกบราคา

ราคา

ปรมาณ O

เสนอปสงค

ภาพท 2.1 แสดงลกษณะของเสนอปสงค


เมอน าขอมลจากตารางท 21.1 มา Plot graph จะไดเสนอปสงค ในภาพท 2.1 ซง แสดงเสนอปสงคตอ

ราคา

อปสงคสวนบคคล (individual demand) และอปสงคตลาด (market demand)

เปนเสนอปสงคทแสดงพฤตกรรมของผบรโภคคนเดยว แตถาน าอปสงคสวนบคคลมารวมกน จะไดอปสงคตลาดซงหมายถงอปสงคของผบรโภคทงหมด

ปจจยก าหนดปรมาณอปสงค ปจจยทก าหนดอปสงคของสนคานอกจากราคาของสนคาแลว ยงมปจจยอนๆ อก ดงน 1. รายไดของผบรโภค ความสมพนธระหวางรายไดและปรมาณการเสนอซอสนคาขนอยกบชนดของสนคา ในกรณสนคาปกต (Normal Goods) และสนคาฟมเฟอย (Superior Goods) รายไดและปรมาณการเสนอซอสนคาของผบรโภคจะมความสมพนธในทศทางเดยวกน สวนในสนคาดอยคณภาพ (Inferior Goods) รายไดและปรมาณการเสนอซอสนคาของผบรโภคจะมความสมพนธในทศทางตรงกนขาม 2.ระดบราคาสนคาชนดอน ปรมาณการเสนอซอสนคาถกก าหนดโดยราคาสนคาชนดอนดวย เนองจากสนคาทซอขายในตลาดมความสมพนธกน กลาวคอ สนคาบางชนดสามารถใชแทนกนได (Substitute goods) หรอสนคาบางชนดตองใชรวมกน (complementary goods) ดงนน การทผบรโภคจะซอสนคาชนดใดชนดหนงปรมาณเทาใดตองพจารณาถงราคาของสนคาชนดอนทสมพนธกนดวย 3.รสนยมของผบรโภค รสนยมของบคคลโดยทวไปจะแตกตางกนไปตาม อาย อาชพ ขนบธรรมเนยมประเพณ ระดบการศกษา และบคลกสวนตว นอกจากนยงเปลยนแปลงตามกาลเวลา ยคสมย นอกจากนความนยมในแตละสนคายงเปลยนแปลงไดเรวชาแตกตางกนขนอยกบสนคาทพจารณา 4.การคาดคะเนเหตการณในอนาคต การคาดคะเนเหตการณในอนาคตเปนปจจยหนงทท าใหอปสงคของสนคาเปลยนแปลงไป ขนอยกบการคาดคะเนของผบรโภคแตละคน 5.ขนาดและโครงสรางของประชากร โดยปกตถาจ านวนประชากรเพมขนอปสงคของสนคาแทบทกชนดยอมเพมขน แตทงนขนอยกบลกษณะโครงสรางประชากรดวย ลกษณะโครงสรางประชากรมผลใหอปสงคของสนคาบางชนดเพมขนและบางชนดลดลง ปจจยอนๆ การทผบรโภคจะมอปสงคตอสนคายงขนอยกบอกหลายปจจย เชน อปนสยในการใชจาย ลกษณะการจดเกบภาษของรฐ อตราดอกเบย เปนตน การเปลยนแปลงของอปสงค

การเปลยนแปลงของอปสงคม 2 ประเภทคอ 1. การเปลยนแปลงภายในเสนอปสงค เปนการเปลยนแปลงทก าหนดใหการตดสนใจซอของ

ผบรโภคขนกบราคาสนคาเพยงอยางเดยวโดยจะมเสนอปสงคเกดขนเพยงเสนเดยว

0100200300400500

1 5 9


2. การเปลยนแปลงภายนอกเสนอปสงค เปนการเปลยนแปลงทก าหนดใหการตดสนใจซอของผซอมไดขนกบราคาสนคาเพยงอยางเดยวแตยงขนกบปจจยอนๆ เชน รายได รสนยม แฟชนฯลฯ โดยจะมเสนอปสงคเกดขนใหมซงอาจอยทางซายหรอขวาของเสนเดม กรณเพมขน จากภาพ การเปลยนแปลงกรณเพมขนอปสงคเดมอยทจด A ไดยายไปทจด B ซงอยทางขวาของเสนเดม

P2

P1

ราคา

ปรมาณ Q2

O

P1

P2

Q1

B

A

ราคา

ปรมาณ O

P A B

Q1 Q2

ภาพท 2.2 แสดงการเปลยนแปลงภายในเสนอปสงค

ภาพท 2.3 แสดงการเปลยนแปลงภายนอกเสนอปสงค กรณเพมขน


กรณลดลง

จากกราฟการเปลยนแปลงกรณลดลง เสนอปสงคจะขยบมาทางซายของเสนเดม โดยเดมอปสงคอยทจด A และเคลอนมาทจด B

อปทาน อปทาน( Supply) คอ ปรมาณสนคาทผผลตเสนอขาย ณ เวลาใดเวลาหนง ปจจยหลกทก าหนดปรมาณอปทานคอราคาตลาดและตนทนการผลต จากกฏอปทาน กลาววา โดยทวไปปรมาณอปทานจะมความสมพนธในทศทางเดยวกนกบระดบราคา กลาวคอ เมอระดบราคาสนคาเพมขน ผขายจะยนดเสนอขายสนคาในปรมาณทเพมขน

แมวาโดยทวไปเสนกราฟอปทานจะมลกษณะชนขน อยางไรกตาม มบางกรณทเสนกราฟอปทานไมเปนไปตามลกษณะดงกลาว ตวอยางของขอยกเวนนไดแก เสนกราฟอปทานของแรงงานทมลกษณะของการโนมกลบ กลาวคอ เมออตราคาแรงเพมขน แรงงานกพรอมจะท างานเปนจ านวนชวโมงทมากขน แตเมออตราคาแรงขนถงจดทสงมากๆ ปรมาณอปสงคของแรงงานจะลดลง กฎของอปทาน( Law of Supply)

กฎของอปทานกลาววา ภายใตขอสมมตวาปจจยตวอนๆทมผลตออปทานมคาคงท ปรมาณอปทานของสนคาชนดใดชนดหนงจะเปลยนแปลงไปในทศทางเดยวกนกบราคาของสนคาชนดนน กลาวคอ เมอราคาสนคาสงขนปรมาณอปทานจะเพมขน เนองจากผผลตมความตองการทจะเสนอขาย

ราคา

ปรมาณ Q2

O

A B P

Q1

ภาพท 2.4 แสดงการเปลยนแปลงภายนอกเสนอปสงค กรณลดลง


มากขน เพราะคาดการณวาจะไดก าไรสงขน ในทางกลบกน เมอราคาสนคาลดลงปรมาณอปทานจะนอยลง เนองจากคาดการณวาก าไรทไดจะลดลง ลกษณะทวไปของเสนอปทานจงเปนเสนทมลกษณะทลากเฉยงขนจากซายไปขวา

ตารางท 2.2 ตารางอปทาน (Supply Schedule) : เปนตารางทแสดงความสมพนธระหวางราคาสนคาและปรมาณความตองการขาย

ราคา ปรมาณขาย

10 26

9 23

8 20

7 14

6 8

5 3

P Qs

P Qs

ราคา

ปรมาณ

เสนอปทาน

O

ภาพท 2.5 แสดงลกษณะของเสนอปทาน


การเปลยนของอปทาน การเปลยนแปลงของอปทานมอยดวยกน 2 ประเภทใหญๆ คอ 1. การเปลยนแปลงภายในเสนอปทาน การเปลยนแปลงปรมาณอปทานเปนการเปลยนแปลง ของอปทานอนเนองมาจากราคาของสนคาหรอบรการนนเปลยนไป ซงผลของการเปลยนแปลงดงกลาว จะเปนไปตามกฎของอปทานทวาปรมาณอปทานจะมความสมพนธในทศทางเดยวกนกบการเปลยนแปลง ของราคา คอเมอราคาของสนคาหรอบรการสงขนปรมาณอปทานจะเพมขน เมอราคาลดลงปรมาณอปทานจะลดลง ซงถาพจารณาจากกราฟการเปลยนแปลงของอปทานดงกลาวจะเปนการเปลยนแปลง ในลกษณะของการเคลอนไหวอยภายในเสนอปทานเสนเดม จากจดหนงไปยงอกจดหนง

2. การเปลยนแปลงภายนอกเสนอปทาน การเปลยนแปลงอปทานเปนการเปลยนแปลงของอปทานอนเนองมาจากปจจยอนๆทไมใชราคาของสนคาหรอบรการนนๆเปลยนแปลง (ราคาคงท) ซงปจจยตางๆเหลาน ไดแก เทคโนโลยการผลต ราคาปจจยการผลต ฯลฯ ส าหรบกรณนถาพจารณาจากกราฟการเปลยนแปลงของอปทานดงกลาวจะเปนการเปลยนแปลงในลกษณะของการเคลอนยายเสนอปทานไปทงเสนจากเสนเดมไปสเสนใหม โดยถาเสนอปทานเคลอนยายไปทางขวาของเสนเดมแสดงวาอปทานเพมขน ถาเคลอนยายไปทางซายแสดงวาอปทานลดลง

P

Supply

ปรมาณ

P1

P2

ราคา

O Q1 Q Q2

B

C

A

P

ภาพท 2.6 แสดงลกษณะของเสนอปทาน


อปทานเพมขน

อปทานลดลง

ราคา S2

P

S1

ปรมาณ O

Q1

Q2

ราคา

ปรมาณ O

S2

S1

Q2

P

Q1

B A

ภาพท 2.7 แสดงการเปลยนแปลงของอปทานกรณเพมขน

ภาพท 2.8 แสดงการเปลยนแปลงของอปทานกรณลดลง


บทท 3 ภาวะดลยภาพ และการเปลยนแปลงภาวะดลยภาพ

ราคาและราคาดลยภาพ ในระบบเศรษฐกจแบบเสรนยมหรอทนนยมนกเศรษฐศาสตรเชอวาราคาของสนคาและบรการจะถกก าหนดโดยอปสงคและอปทานของตลาด เนองจากอปสงคจะแสดงถงพฤตกรรมของผบรโภคในการซอสนคาชนดหนงเปนปรมาณเทาใดในแตละระดบราคา สวนอปทานจะเปนการแสดงถง พฤตกรรมของผผลตในการขายสนคาชนดนนเปนปรมาณเทาใดในแตละระดบราคา โดยปกตแลว ปรมาณความตองการซอหรออปสงคในสนคาไมจ าเปนจะตองเทากบปรมาณความตองการเสนอขายหรอ อปทานในสนคา ณ ขณะใด พฤตกรรมการเปลยนแปลงของราคาสนคาจะเปนไปตามกฎของอปสงคและอปทานดงน

ถาอปสงคของสนคาชนดใดชนดหนงมปรมาณมากกวาอปทานของสนคาชนดนน ราคาสนคานนจะมแนวโนมสงขน และเมอราคาสนคาสงขนจะท าใหอปทานเพมขน อปสงคลดลง ตรงกนขาม ถาอปสงคมปรมาณนอยกวาอปทาน ราคาสนคานนจะมแนวโนมลดลง และเมอราคาสนคาลดลงจะท าใหอปทานลดลง อปสงคเพมขน การเปลยนแปลงของอปสงคและอปทานของสนคาจะเคลอนไหว สลบไปมาอยางนเรอยไป จนกระทงเขาสดลยภาพของตลาด ณ จดทปรมาณอปสงคเทากบปรมาณอปทาน เราเรยกระดบราคาดงกลาววา ราคาดลยภาพ (equilibrium price)

ตารางท 3.1 แสดงอปสงคและอปทาน


จากตารางและภาพ ราคาดลยภาพเทากบ 14 บาท ปรมาณดลยภาพเทากบ 70 หนวย (ปรมาณอปสงคเทากบปรมาณอปทาน)

ระดบราคาทอยเหนอราคาดลยภาพจะท าใหเกดภาวะสนคาลนตลาด (excess supply or surplus) เนองจากระดบราคาดงกลาวสงกวาทควรจะเปน ท าใหผผลตมความตองการทจะเสนอขายมาก แตผบรโภคมความตองการซอนอย เกดความไมสมดล ณ ระดบราคาดงกลาว ถาผผลตมความตองการทจะขายกจะตองลดราคาลงมา เพอกระตนหรอจงใจผบรโภคใหตดสนใจซอ (มความตองการซอ) มากขน โดยสรป ราคาจะมแนวโนมลดลงจากเดมจนเขาสราคาดลยภาพ ในทางกลบกน ถาราคาอยต ากวาราคาดลยภาพจะท าใหเกดภาวะสนคาขาดตลาด (excess demand or shortage) ซงราคาดงกลาว ต ากวาทควรจะเปน ท าใหผผลตมความตองการทจะเสนอขายนอย แตผบรโภคกลบมความตองการซอมาก เกดความไมสมดล เมอผบรโภคมความตองการซอมาก (อปสงคเพม) สงผลใหราคาสนคามแนวโนมสงขน เพอจงใจใหผผลตเสนอขายสนคามากขน ในทสดราคาจะมแนวโนมเขาสราคาดลยภาพ

กลาวโดยสรป ระดบราคาทอยสงกวาหรอต ากวาราคาดลยภาพจะเปนระดบราคาทไมมเสถยรภาพ ราคาทอยสงกวาราคาดลยภาพจะมแนวโนมลดลงมา สวนราคาทอยต ากวาราคาดลยภาพ จะมแนวโนมสงขน จนในทสดเขาสดลยภาพของตลาด ซงเปนระดบราคาทคอนขางจะมเสถยรภาพ เปนระดบราคา ณ จดทอปสงคเทากบอปทาน (เสนอปสงคตดกบเสนอปทาน)

จากการทเราไดท าการศกษาเรองของอปสงค อปทาน และดลยภาพของตลาดมาแลว ตอไปเราจะศกษาบทบาทของรฐบาลทเขาไปแทรกแซงตลาดโดยใชนโยบายการควบคมราคา ซงมผลกระทบตอดลยภาพของตลาด

ภาพท 3.1 แสดงอปสงคและอปทานของสนคา


การเปลยนแปลงราคาดลยภาพ แบงได 8 ประการคอ 1. อปสงคคงท อปทานเพมขน

2. อปสงคคงท อปทานลดลง

ปรมาณ

S

S1 D

P

P1

O Q Q1

ราคา

ราคา

ปรมาณ

S1 S

P1

P2 D


3. อปทานคงท อปสงคเพมขน

4. อปทานคงท อปสงคลดลง

Q11

Q O

D

ปรมาณ

S

D1

ราคา

P

P1

O Q Q1

ราคา S

D

ปรมาณ

P

Q Q1

O

D1

P1


5. อปสงคเพมขน อปทานเพมขน

6. อปสงคลดลงอปทานลดลง

ราคา

ปรมาณ

S

S1

D1

P

P1

Q O

D

Q1

ปรมาณ

S

S1 ราคา

Q1 Q

D

D1

O

P

P1


7. อปสงคเพมขน อปทานลดลง 8.อปสงคลดลงอปทานเพมขน

การประยกตอปสงคและอปทานในการแกไขปญหาเศรษฐกจ

1. การแทรกแซงราคาเพอชวยเหลอผบรโภคโดยการก าหนดราคาขนสงและมการน าสนคาเขาจากตางประเทศเพอบรรเทาความเดอดรอนของผบรโภค ซงการก าหนดราคาขนสงเปนการก าหนดราคาใหต าราคาทซอขายในทองตลาด เมอมการก าหนดราคาขนสงจะท าใหเกดปญหาดงน

ราคา

ปรมาณ

S

S1

P

P1

Q Q1

D

O

D1

ปรมาณ

D1

S

S1 ราคา

P1

P

o Q Q1

D


สนคาขาดตลาด ตลาดมด(Black Market)

แนวทางการแกไข

การจดหาสนคามาใหเพยงพอกบความตองการของประชาชนในประเทศ การปนสวนสนคา(Rationing)

การแทรกแซงราคาของรฐบาล กรณการใชนโยบายน าเขาสนคา

จากกราฟ แสดงความสมพนธระหวางเสนอปสงค และเสนอปทานของตลาด ภาวะดลยภาพของตลาด จะอย ณ ราคาดลยภาพ Pe และ ปรมาณดลยภาพ Qe ณ ระดบราคาดลยภาพน รฐบาลเหนวาเปนราคาทสงจนเกนไป ท าใหผบรโภคไดรบความเดอดรอน จงท าใหรฐบาลก าหนดราคาขนสง อย ณ ระดบราคาท P1 ซงเปนระดบราคาทต ากวาราคาดลยภาพ ท าใหผบรโภคตองการสนคาเพมมากขน จาก Qe เปน Q2 ในขณะระดบราคาท OP1 ผขายจ าหนายสนคาลดต าลง จาก Qe เปน Q1 ท าใหเกดอปสงคสวนเกน (Excess Demand) จ านวน Q1Q2 รฐบาลก าหนดราคาไดเพยงอยางเดยวในตลาดแตไมสามารถทจะบงคบผขายน าสนคาออกจ าหนายเทากบปรมาณทผซอตองการได ถาปลอยใหเกดปรากฏการณเชนน ท าใหเกดตลาดมด (Black Market) และจะสงผลใหการก าหนดราคาขนสงไมไดผล

เพอใหการก าหนดราคาขนสงของรฐบาลไดผล สามารถท าไดดวยการเพมอปทานเทากบ หรอการน าเขาสนคาจากตางประเทศ เทากบ Q1Q2 สงผลใหเสนอปทานเปลยนแปลงจากเสน S เปนเสน S1 เทากบอปสงคทเพมสงขน ดงนน ณ ระดบราคาทรฐบาลประกนท OP1 และปรมาณท OQ2 จงเปนภาวะดลยภาพใหม ทอปสงคเทากบอปทานพอด


การแทรกแซงราคาของรฐบาล กรณการปนสวนสนคา

จากกราฟ แสดงความสมพนธระหวางเสนอปสงค และเสนอปทานของตลาด ภาวะดลยภาพของตลาด จะอย ณ ราคาดลยภาพ Pe และ ปรมาณดลยภาพ Qe ณ ระดบราคาดลยภาพน รฐบาลเหนวาเปนราคาทสงจนเกนไป ท าใหผบรโภคไดรบความเดอดรอน จงท าใหรฐบาลก าหนดราคาขนสง อย ณ ระดบราคาท P1 ซงเปนระดบราคาทต ากวาราคาดลยภาพ ท าใหผบรโภคตองการสนคาเพมมากขน จาก Qe เปน Q2 ในขณะระดบราคาท OP1 ผขายจ าหนายสนคาลดต าลง จาก Qe เปน Q1 ท าใหเกดอปสงคสวนเกน (Excess Demand) จ านวน Q1Q2 รฐบาลใชมาตรการ การปนสวนสนคา หรอวธการแจกคปองเทากบจ านวนสนคาทมอยในตลาด คอเทากบ OQ1 ท าใหอปสงคลดลงจากเสน D เปนเสน D1 ซงเปนการลดอปสงคสวนเกนใหหมดไป ท าใหอปสงคเทากบอปทานพอด ณ ระดบราคา OP1 ซงเปนระดบราคาประกน แตในความเปนจรงการปนสวนสนคามกจะท าใหเกดตลาดมด (Black Market) เพราะสนคามไมเพยงพอกบความตองการของผบรโภค 2. การแทรกแซงราคาเพอชวยเหลอผผลตโดยการก าหนดราคาขนต าและมการน ามาตรการการใหเงนอดหนน หรอการลดปรมาณการผลตเพอบรรเทาความเดอดรอนของผผลต ซงการก าหนดราคาขนต าเปนการก าหนดราคาใหสงกวาราคาทซอขายในทองตลาด เมอมการก าหนดราคาขนต าจะท าใหเกดปญหาสนคาลนตลาด แนวทางการแกไขเมอมการก าหนดราคาขนต า

การรบซอสนคาสวนเกน รฐบาลท าหนาทพอคาคนกลางรบซอสนคาทงหมดจากเกษตรกร

ความหมายและลกษณะการก าหนดราคาขนต า การก าหนดราคาขนต าหมายถง การก าหนดราคาไวเพอชวยเหลอผผลต ราคาขนต าทรฐบาลก าหนดจะตองสงกวาราคาเดม


เมอมการก าหนดราคาขนต าจะท าใหระดบราคาสนคาสงขนผขายจะมความตองการขายมากขนในขณะทผซอมความตองซอลดลง 3.การลดปรมาณการผลต จะท าใหเสนอปทานเลอนมาทางซาย ซงจะสงผลใหราคาสนคาสงขน ปนการชวยใหผบรโภคขายผลผลตไดราคาสงขน

S

D

P1

P

Q1

ราคา

ราคา

ปรมาณ

ราคา o ราคา

Q Q2

ราคา

ปรมาณ

O

S1

S

Q

Q1

P1

P


บทท 4 ความยดหยนของอปสงคและอปทาน

ความยดหยนของอปสงค แบงได 3 ประเภทคอ 1. ความยดหยนของอปสงคตอราคา (Elasticity of price demand: Edx) หมายถง เมอราคา สนคา X เปลยนแปลงไป 1 เปอรเซนต จะมผลกระทบตอปรมาณซอสนคา X เปลยนแปลงไปเทาใด สามารถหาคาความยดหยนไดจาก

คา Edx ทไดจะมคาเปน ลบ เสมอ เปนไปตามกฎของอปสงค (Law of Demand) เมอมการเปรยบเทยบคา Edx จะใชเฉพาะตวเลขทแสดงคา Edx เทานน โดยไมน าเครองหมายลบมาเปรยบเทยบ หรอ น าคาสมบรณของ Edx มาพจารณาเปรยบเทยบ เชน สม มคา Ed = -2 ขณะท เสอ มคา Ed = -0.8 หมายความวา สม เปนสนคาทมความยดหยนของอปสงคตอราคามากกวาเสอ เปนตนโดยความยดหยนของอปสงคจะวดได 5 คา

โดยคาความยดหยนวดได 5 คาคอ

1. อปสงคไมยดหยนเลย (Ep=O)

ราคา 0

ปรมาณ


2. อปสงคมความยดหยนนอย (Ep<1) ราคา 3. อปสงคมคาคงท (Ep=1) ราคา 0 4. อปสงคมความยดหยนมาก (Ep>1) ราคา 0

5. อปสงคมความยดหยนสมบรณ (Ep = ∞) ราคา

ปรมาณ

ปรมาณ

ปรมาณ

ปรมาณ


2. ความยดหยนของอปสงคตอรายได (Income elasticity of demand : Ey) หมายถง อตราการเปลยนแปลงปรมาณซอสนคา ตอการเปลยนแปลงรายไดของผบรโภค (รายไดสทธสวนบคคล) คดเปนเปอรเซนตหรอรอยละ โดยก าหนดใหปจจยชนดอนคงท

คา EdY ทค านวณได ม 2 ลกษณะ คอ คาบวกและคาลบ ถา Ey เปนบวก แสดงวาเปนสนคาปกต (Normal goods) หมายถง เมอผบรโภคมรายไดเพมขน ความตองการซอสนคาชนดนเพมขนตามไปดวย ถา Ey เปนลบ แสดงวาเปนสนคาดอยคณภาพ (Inferior goods) หมายถง เมอผบรโภคมรายไดเพมขน ความตองการซอสนคาชนดนลดลง


Ey = 0.06 หมายความวา ถารายไดของผบรโภคเพมขน 1 เปอรเซนต ผบรโภคจะซอ สนคาปกต เพมขน 0.06 เปอรเซนต 2. ผบรโภคมรายได ชวง 5,000 – 10,000 บาท

Ey = 0.09 หมายความวา ถารายไดของผบรโภคเพมขน 1 เปอรเซนต ผบรโภคจะซอ สนคาปกต เพมขน 0.09 เปอรเซนต 3. ความยดหยนของอปสงคตอราคาสนคาชนดอน (Cross Elasticity of Demand : Ec ) หมายถง อตราการเปลยนแปลงของปรมาณเสนอซอสนคาชนดหนง ซงตอบสนองตอการเปลยนแปลงของราคาสนคาอกชนหนง โดยก าหนดใหปจจยชนดอนคงท

คา Ec ทค านวณได ม 2 ลกษณะ คอ คาบวกและคาลบ ถา Ec เปนบวก แสดงวาเปนสนคาทใชทดแทนกน ( Substitution goods)


ถา Ec เปนลบ แสดงวาเปนสนคาทใชประกอบกบ (Complementary goods)

Ec = 0.25 หมายความวา ถาราคาสนคา Y เปลยนแปลงเพมขน 1 เปอรเซนต ท าใหปรมาณซอสนคา X ลดลง 0.25 เปอรเซนต แสดงวา สนคา X และ สนคา Y เปนสนคาทใชประกอบกน

Ec = 0.42 หมายความวา ถาราคาสนคา Y เปลยนแปลงเพมขน 1 เปอรเซนต ท าใหปรมาณซอสนคา X ลดลง 0.42 เปอรเซนต แสดงวา สนคา X และ สนคา Y เปนสนคาทดแทนกน


ความยดหยนของอปทาน (Elasticity of Supply)

ความยดหยนของอปทาน (Elasticity of Supply) หมายถง เปอรเซนตการเปลยนแปลงปรมาณความตองการขายสนคาตอเปอรเซนตการเปลยนแปลงราคาสนคา คาความยดหยนทค านวณไดจะมเครองหมายเปนบวกเนองจากราคาและปรมาณความตองการขายมความสมพนธในทศทางเดยวกน การค านวณคาความยดหยนของอปทานท าไดดงน

ความยดหยนของอปทานตอราคา (Es) = % การเปลยนแปลงของปรมาณความตองการขาย % การเปลยนแปลงของราคา

ก. สตรความยดหยนของอปทานแบบจด (Point elasticity of Demand)

sE = Q

P

P

Qs

หรอ 12

12

PP

QQ

1

1

Q

P

โดยท : Es = คาความยดหยนของอปทานตอราคา Q1 = ปรมาณความตองการขาย ณ ระดบราคาเดม Q2 = ปรมาณความตองการขาย ณ ระดบราคาใหม P1 = ราคาสนคาเดมกอนการเปลยนแปลง P2 = ราคาสนคาหลงการเปลยนแปลง

คาความยดหยนของอปทานแบบชวง

sE =

12

12

PP

QQ

21

21

QQ

PP


ลกษณะความยดหยนของอปทาน สามารถแบงลกษณะของอปทานตามระดบความยดหยนของอปทานไดดงรปท 3.2

ปจจยทก าหนดคาความยดหยนของอปทาน

ความยากงายและเวลาทใชในการผลต สนคาทสามารถผลตไดงายและใชเวลาในการผลตสนอปทานของสนคามคาความยดหยนสง

ปรมาณสนคาคงคลง สนคาทมสนคาคงคลงส ารองมาก อปทานของสนคาจะมความยดหยนสง ความหายากของปจจยการผลต ถาปจจยทใชในการผลตสนคามจ านวนจ ากดและหายาก ตองใชเวลาในการหาปจจยการผลตนาน อปทานของสนคาชนดนนจะมความยดหยนต า ระยะเวลา ถาระยะเวลานานความยดหยนของอปทานจะมากเพราะผผลตสามารถเปลยนแปลงการใชปจจยการผลตไดทกชนด แมแตเทคโนโลยและเครองมอเครองจกรตางๆ ประโยชนของคาความหยดหยนของอปสงคและ ความหยดหยนของอปทาน 1. ในการวางนโยบายหรอมาตรการของรฐ เชน การจดเกบภาษจากสนคา รฐจะตองรวาสนคานนมความหยดหยนเทาไร เพอจะไดทราบวาภาระภาษจะตกไปบคคลกลมใด 2. ชวยใหหนวยรกจสามารถด าเนนกลยทธทางดานราคาไดอยางถกตองวาสนคาชนดใดควรตงราคาสนคาไวสงหรอต าเพยงใด ควรเพมหรอลดราคาสนคา จงจะท าใหรายไดรวมก าไรของธรกจจะเพมขน 3. น ามาใชประกอบการพยากรณแนวโนมกจกรรมทางเศรษฐกจ


บทท 5 พฤตกรรมการบรโภค

ม 2 ทฤษฎคอ 1. ทฤษฏอรรถประโยชน 2. ทฤษฎความพอใจ

1. อรรถประโยชน (Utility) หมายถง ความสามารถของสนคาและบรการในการสรางความพอใจ ใหกบผบรโภค ขอสมมตฐานของทฤษฎอรรถประโยชน ม 3 ประการ

ก. ความพอใจของผบรโภคสามารถวดออกมาเปนตวเลขได ข. ก าหนดใหการบรโภคสนคา เกดกบสนคาเพยง 1 ชนด แตบรโภคไดหลาย

หนวย ค. ระยะเวลาในการบรโภคตองตอเนองกน

อรรถประโยชนเพม (Margiral Utility) หมายถง ความพอใจทผบรโภคไดรบจากการบรโภคสนคาทละ

หนวย โดยอรรถประโยชนเพมจะมากทสดในสนคาหนวยแรก จากนนจะลดลงเรอย ๆ ตามล าดบจนถงศนย และคดคาลบในทสด ชอเรยกวา Law of Diminishing Marginal Utility

จ านวน MU TU 1 10 10 2 8 18 3 5 23 4 0 23 5 -4 19


ดลยภาพการบรโภคตามทฤษฎอรรถประโยชน หมายถง ภาวะทผบรโภคไดรบความพอใจ

สงสด จากการบรโภคสนคาชนดใดชนดหนง รวมทงความพอใจสงสดจากการจายเงนจ านวนจ ากดในการซอสนคา

MU ของเงนทใชซอสนคา X =

อรรถประโยชนรวม (Total Utility) หมายถง ความพอใจรวมทงหมดทผบรโภคไดรบจากการบรโภคสนคาตงแตหนวยแรกถงหนวยทก าลงพจารณา

จ านวน MU TU

1 10 10 2 8 18 3 5 23 4 0 23 5 -4 19

MU

O จ านวน

เสน อรรถประโยชนเพม(MU)


ขอควรจ า

1. MU และ TU จะเทาในการบรโภคสนคาหนวยแรก 2. MU จะมากทสดในการบรโภคสนคาหนวยแรกจากนนจะลดลงเรอยๆตามล าดบ กระทงถง

ศนย และในทสดจะตดคาลบ 3. เมอ MU เทากบศนย TU จะมคาสงสด ณ จดนเรยกวาดลยภาพการบรโภคตามทฤษฎ

อรรถประโยชน ถาตองมการบรโภคสนคาหลายชนดดลยภาพของผบรโภค หมายถง ความพอใจสงสดของผบรโภคทตดสนใจเลอกบรโภคสนคาและบรการภายใตงบประมาณหรอรายไดจ ากด กรณสนคาราคาเทากน ดลยภาพของผบรโภค คอ MUx = MUy = MUz

ถาราคาสนคาไมเทากน

ดลยภาพของผบรโภค คอ = = =……………..

TU

จ านวน

O

เสนอรรถประโยชนรวม


จ านวน ทซอ

กระโปรง 200 บาท กางเกง 300 บาท เสอ 100 บรท

MU x

MUy

MUz

1 800 4 900 3 600 6 2 600 3 600 2 500 5 3 400 2 400 1.33 400 4 4 200 1 300 1 300 3

ซอกระโปรง 2 ตว (400 บาท ) ซอกางเกง 1 ตว (300 บาท) รวมใชเงนทงสน 1,100 บาท ซอเสอ 4 ตว (400 บาท )

2. ทฤษฎความพอใจ ทฤษฎความพอใจเทากน จะเนนทฤษฎทศกษาพฤตกรรมในการบรโภคทมขอสมมตฐานดงน

ก. ความพอใจของผบรโภคไมสามารถวดออกมาเปนตวเลขได จะบอกไดแตเพยงวามากกวาหรอวานอยกวา

ข. ก าหนดใหการบรโภคสนคาเกดกบสนคา 2 ชนด ค. ระยะเวลาในการบรโภคตองตอเนองกน

โดยมเครองมอทชวยในการวเคราะห 2 ชนดคอ 2.1 เสนความพอใจเทากน (Indifference Curve – IC)

หมายถง เสนทแสดงสดสวนของการบรโภคสนคา 2 ชนดทสรางความพอใจใหกบผบรโภคเทากน

แผนการบรโภค สนคา X สนคา Y ระดบความพอใจ A 0 15 S B 1 10 S C 2 6 S D 3 3 S E 4 1 S F 5 0 S


ลกษณะของเสนความพอใจ

1. ทกจดของการบรโภคในเสนความพอใจแตละเสนจะใหความพอใจเทากน 2. เสนความพอใจทอยหางจากจดก าเนด จะใหความพอใจมากกวาเสนความพอใจท

อยใกลจดก าเนด 3. เสนความพอใจแตละเสนจะตดกนไมได

2.2 เสนงบประมาณ หรอเสนราคา (Budget line หรอ Price line – BL) หมายถง เสนทแสดงระดบการบรโภคสนคา 2 ชนด โดยใชงบประมาณเทากน

แผนการบรโภค สนคา X สนคา Y งบประมาณ A 4 0 40 B 3 5 40 C 2 10 40 D 1 15 40 E 0 20 40

ก าหนดให สนคา A ราคาหนวยละ 10 บาท สนคา B ราคาหนวยละ 2 บาท

สนคา X

สนคา Y

O

เสนความพอใจเทากน


ลกษณะของเสนงบประมาณ จะเปนเสนตรงทอดลงจากซายไปขวา การเปลยนแปลงของเสนงบประมาณ

1. รายไดเปลยนแปลง

สนคา X

สนคา Y

O

สนคา Y

สนคา X O

ลด เพม


2. ราคาสนคาเปลยนแปลง

สนคา X

สนคา Y

O

สนคา X

สนคา Y

O

ราคาสนคา X ลดลง ราคาสนคา Y คงท

ราคาสนคา X สงขนราคาสนคา Y คงท


สนคา X

สนคา Y

O

สนคา X

สนคา Y

O

ราคาสนคา Y ลดลงราคาสนคา X คงท

ราคาสนคา Y สงขนราคาสนคา X คงท


ดลยภาพการบรโภคตามทฤษฎความพอใจเทากน จดทเหมาะสมทสดในการบรโภคตามทฤษฎความพอใจเทากนคอ จดทเสน IC สมผสกบเสน BL เปนจดทเหมาะสมทสดเพราะ เปนจดทผบรโภคจะไดรบความพอใจมากทสด แตเสยเงนนอยทสด

จากกราฟ เสน BL = 5,000 แสดงวาผบรโภคมรายได 5,000 บาท ถาผบรโภคบรโภคทจด K

จะไดรบความพอใจ IC1 แตถาบรโภคทจด F หรอ M จะไดรบความพอใจ IC0 ดงนนถาตองการความพอใจ IC0 ควรบรโภคทจด L เพราะจะใชงบประมาณนอยกวา และถาตองการIC1 ควรบรโภคทจด K และทงจด L และ K คอจดทเสน IC สมผสกบเสน BL ส าหรบทจด R เปนเสนเปนไปไมไดในการบรโภค เพราะงบประมาณไมเพยงพอตอการบรโภค

สนคา X

สนคา Y

O O

B1

1 O

L1

1 O

IC1 O

IC2 O

IC0 O

L

F

M

R

K B2

L2


บทท 6 ทฤษฎ

การผลต การผลต การผลตในระยะสน หมายถง ระยะเวลาในการผลตทผผลตไมสามารถเปลยนแปลง เพมหรอลดการใชปจจยการผลตบางชนดได ดงนนการผลตในระยะสนจงเปนการผสมผสานปจจยการผลต 2 ชนดคอ ปจจยคงทกบปจจยแปรผน ซงในระยะแรกของการผสมผสานปจจยการผลต 2 ชนดจะเปนไปอยางเหมาะสม ผลตรวมจะเพมขนในอตราทเพม แตถาเพมปจจยแปรผนเขาไปอกเรอย ๆ ผลผลตรวมทไดจะเพมขนในอตราทลดลง โดยการผลตในระยะสนจะมองคประกอบทส าคญ 3 ประการคอ 1. ผลผลตรวม (Total Product – TP) หมายถง ผลผลตรวมทงหมดทไดรบจากการใชปจจยแปรผนท างานรวมกบปจจยคงท ลกษณะของเสน TP คลายรประฆงคว า เพราะการเพมปจจยแปรผนในหนวยแรก ๆ เพอท างานรวมกบปจจยคงทนน มสดสวนพอเขากนผลผลตจงเพมขน แตเมอเพมปจจยแปรผนถงจดหนงแลว ผลผลตรวมจะเพมขนในอตราลด และถายงเพมปจจยแปรผนเขาไปอก ผลผลตรวมจะลดลง 2. ผลผลตเฉลย (Average Product – AP) หมายถง ผลผลตทไดรบตอหนงหนวยของปจจยแปรผน

ผลผลตเฉลย = AP =

3.ผลผลตสวนเพม (Marginal Product – MP) หมายถง ผลผลตรวมทงหมดทเพมขน

เมอเพมปจจยแปรผน 1 หนวย MP = ปรมาณการเปลยนแปลงของผลผลตรวม จ านวนปจจยแปรผน MP = TP Q


ปจจยคงท ทดน

ปจจยแปรผน จ านวนชาวนา

ผลผลตรวม TP

ผลผลตเฉลย AP

ผลผลตเพม MP

1 0 0 0 0 1 1 5 5 5 1 2 12 6 7 1 3 21 7 9 1 4 32 8 11 1 5 40 8 8 1 6 42 7 2 1 7 42 6 0 1 8 40 5 -2 1 9 36 4 -4

1

2

3

TP,AP,MP

ปรมาณผลผลต O

TP

AP

MP

3 1 2


การผลตในระยะสนจะแบงการผลตออกเปน 3 ขน ขนท 1 นบตงแตเรมใชปจจยแปรผนหนวยท 1 ถงหนวยท 5 ซงตรงกบระดบ AP มคาสงสด และ AP มคาเทากบ MP ซงในชวงท 1 น TP เพมขน AP เพม และ MP กเพมขน ขนท 2 นบจากจดสนสดชวงท 1 ไปจนถงจดท MP มคาเทากบศนย (0) ซง ณ จดน TP จะมคาสงสด เราจงเรยกการผลตในขนท 2 นวา ดลยภาพการผลตในระยะสน ขนท 3 นบจากจดน MP = 0 เปนตนไป ซงในชวงท 3 นผลผลตทกชนดจะลดลงโดยเฉพาะ MP ลดลงจนตดคาลบ (-) ซงการผลตในขนนผผลตไมควรขยายการผลตมาโดยเดดขาด ขอควรจ า

ก. AP และ MP จะเทากน ณ จดสงสดของ AP ข. MP = 0 TP มคาสงสด ค. ถา MP AP โดย MP > AP

และถา MP AP โดย AP > MP

บทที่ 1...

Documents