คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 5 -

บทท 2 เกณฑการจดซอสนคาทเปนมตรกบสงแวดลอม

2.1 คณสมบตสนคาทเปนมตรกบสงแวดลอม 1) ใชวสดทมผลกระทบตอสงแวดลอมนอย เชน วสดทไมมพษ วสดหมนเวยนทดแทนได

วสดรไซเคล และวสดทใชพลงงานตาในการจดหามา 2) ใชวสดนอย เชน นาหนกเบา ขนาดเลก มจานวนประเภทของวสดนอย มการเสรม

ความแขงแรงเพอใหลดขนาดลงได 3) มการใชเทคโนโลยการผลตทมประสทธภาพสงสด เชน ใชทรพยากรและพลงงานอยาง

มประสทธภาพในการผลต ใชพลงงานทสะอาด ลดการเกดของเสยจากกระบวนการผลตและลดขนตอนของกระบวนการผลต

4) มระบบขนสงและจดจาหนายทมประสทธภาพสงสด เชน ลดการใชหบหอบรรจภณฑทฟมเฟอย ใชบรรจภณฑททาจากวสดทใชซาหรอหมนเวยนใชใหมได ใชรปแบบการขนสงทกอผลกระทบตอสงแวดลอมตา และเลอกใชเสนทางการขนสงทประหยดพลงงานทสด

5) ลดผลกระทบตอสงแวดลอมทเกดในชวงการใชงาน เชน ใชพลงงานตา มการปลอยมลพษตาในระหวางใชงาน ลดการใชวสดสนเปลอง (เชน ตองเปลยนไสกรองบอย) และลดการใชชนสวนทไมจาเปน

6) มความคมคาตลอดชวตการใชงาน เชน ทนทาน ซอมแซมและดแลรกษางาย ปรบปรงตอเตมได ไมตองเปลยนบอย

7) มระบบการจดการหลงหมดอายการใชงานทมประสทธภาพสงสด เชน การเกบรวบรวมทกอผลกระทบตอสงแวดลอมตา มการออกแบบใหนาสนคาหรอชนสวนกลบมาใชซา หรอหมนเวยนใชใหมไดงาย หรอหากตองกาจดทงสามารถนาพลงงานกลบคนมาใชไดและมความปลอดภยสาหรบการฝงกลบ

การพจารณาวาสนคาใดเปนมตรกบสงแวดลอมควรพจารณาวาสนคานนสงผลกระทบตอสงแวดลอมมากในชวงใดของวฏจกรชวต เชน เครองใชไฟฟา จะกอผลกระทบมากในชวงใชงานมากกวาในชวงการผลต และหากมการลดผลกระทบในชวงดงกลาวใหนอยกวาสนคาอนทมลกษณะการทางานเหมอนกน รวมทงประเดนดานสงแวดลอมอนๆ จะถอไดวาเปนสนคาทเปนมตรกบสงแวดลอม

การรบรองสนคาทเปนมตรกบสงแวดลอมดวยฉลากสงแวดลอม ประเภทท 1 ตามอนกรมมาตรฐาน ISO 14024 เปนวธการหนงทจะชวยใหผซอสามารถบงชวาสนคาดงกลาวเปนมตรกบสงแวดลอมไดโดยงาย ซงฉลากประเภทดงกลาวจะมองคกรกลางใหการรบรอง ตามเกณฑกาหนดในการลดผลกระทบตอสงแวดลอมทพจารณาตลอดชวงชวตของสนคานน ตวอยางของฉลากสงแวดลอมประเภทท 1 ไดแก ฉลากเขยวของประเทศไทยทเกดจากความรวมมอระหวางองคกรพฒนาเอกชนกบหนวยงานภาครฐ ฉลาก Green Mark ของไตหวน และฉลาก Eco-Mark ของญปน เปนตน ดงภาพตวอยางในรปท 2.1

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 6 -

รปท 2.1 ฉลากสงแวดลอมของประเทศตางๆ

ปจจบนประเทศไทยมผผลตทผลตสนคาทเปนมตรกบสงแวดลอมและไดรบการรบรอง

ฉลากสงแวดลอมอยบางแตยงไมเปนทนยมแพรหลาย คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอมนจงไดใชเกณฑในการพจารณาคดเลอกสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอมในระดบเบองตน เพอสงเสรมใหมการผลตสนคาทเปนมตรกบสงแวดลอม โดยพจารณาจากปจจยดานตางๆ ดงน

1) เปนผลตภณฑทมผลกระทบโดยรวมตอสงแวดลอมตลอดทงวฏจกรชวตของผลตภณฑ คอ ตงแตกอนการผลต ระหวางการผลต การใชงาน การทงซาก

2) การใชทรพยากรอยางมประสทธภาพ ลดหรอกอใหเกดมลพษนอยทสด 3) ทางเลอกในการจดซอหรอมสนคาทดแทน มคณภาพสามารถหาซอไดทวไป 4) มการจดซอในปรมาณมาก

ประเภทสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอมทไดรบการคดเลอก ไดแก 1. กระดาษคอมพวเตอร กระดาษสทาปก 2. กระดาษชาระ 3. กลองใสเอกสาร 4. เครองถายเอกสาร 5. เครองพมพ 6. เครองเรอนเหลก 7. ซองบรรจภณฑ 8. ตลบหมก 9. แบตเตอรปฐมภม

10. ปากกาไวตบอรด 11. ผลตภณฑลบคาผด 12. แฟมเอกสาร 13. สทาอาคาร 14. หลอดฟลออเรสเซนต 15. บรการทาความสะอาด 16. บรการโรงแรม 17. บรการเชาเครองถายเอกสาร

Eco Mark ญปน

Eco Mark เกาหล

Green Mark ไตหวน

ฉลากเขยว ประเทศไทย

Environmental Choice ออสเตรเลย

Environmental Choice นวซแลนด

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 7 -

2.2 กระดาษคอมพวเตอร และกระดาษสทาปกทเปนมตรกบสงแวดลอม

2.2.1 ขอบเขตและคาอธบาย ขอบเขต กระดาษในทนครอบคลมเฉพาะกระดาษคอมพวเตอรทใชกบเครองพมพระบบหมกผงแหง

(Dry Toner) และกระดาษสทาปก

คาอธบาย

1) กระดาษคอมพวเตอร หมายถง กระดาษททาขนเพอใหเหมาะกบการพมพระบบหมกผงแหง 2) กระดาษสทาปก หมายถง กระดาษททาขนเพอใหเหมาะสาหรบการทาปกเอกสาร 3) กระดาษรไซเคล หรอ กระดาษทผลตจากเยอเวยนทาใหม หมายถง กระดาษทมสวนผสมของเยอเวยนทาใหม หรอเยอรไซเคล โดยอาจมจดดา

ขนาดตงแต 0.25 ตร.มม. ขนไปไดไมเกน 5 จดตอ 1 หนากระดาษขนาด A4 4) เยอเวยนทาใหม หรอ เยอรไซเคล (Recycled Pulp) หมายถง เยอททาจากผลตภณฑกระดาษทผานการบรโภคแลว (post-consumer

waste paper) แตไมรวมถงกระดาษทไมผานการบรโภค (pre-consumer waste paper) ซงหมายถงกระดาษเสย (defected paper) ทเกดขนในระหวางกระบวนการผลตกระดาษและแปรรปภายในโรงงานกอนถงมอผบรโภค ทงทเปนแผนกระดาษเสยแหง (dry broke) และแผนกระดาษเสยเปยก (wet broke) ยกเวนแผนกระดาษเสยแหงและเปยกททาจากเยอเวยนทาใหมรอยละ 100

รปท 2.2 ภาพตวอยางกระดาษคอมพวเตอรตางๆ

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 8 -

2.2.2 ผลกระทบตอสงแวดลอมจากกระดาษ ในกระบวนการการผลตกระดาษ 1 ตน ตองใชตนไม 17 ตน นา 20 ลกบาศกเมตร นามน

300 ลตร กระแสไฟฟา 1,000 กโลวตต-ชวโมง (Econnews, 2541) และมการปลอยมลพษออกมาในปรมาณมาก โดยเฉพาะมลพษทางนาทสารพษทเกดขนกระบวนการผลตในขนตอนตางๆ จะกอใหเกดอนตรายตอสงมชวตทอาศยอยในแหลงนานนจากคาความเปนกรดดางในนาเปลยนแปลง คาออกซเจนในนาลดลง เกดไดออกซนซงเปนสารพษเหลอคางในอากาศและนาจากการใชกาซคลอรนสาหรบฟอกเยอ และเกดการสะสมของสารพษตางๆ ในสงมชวตและสงแวดลอม นอกจากนยงเกดมลภาวะทางอากาศจาก กาซซลเฟอรไดออกไซดจากการผลตเยออกดวย และภายหลงจากการใชงานยงกอใหเกดขยะมลฝอย โดยมมลฝอยประเภทกระดาษคดเปนรอยละ 8.19 ของนาหนกมลฝอยทงหมด (รายงานสถานการณมลพษของประเทศไทย, 2547) ดงนนเพอเปนการลดการผลตกระดาษซงกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมดงกลาว จงมการหมนเวยนกระดาษเพอนากลบมาใชใหม

2.2.3 เกณฑขอกาหนดกระดาษคอมพวเตอร และกระดาษสทาปกทเปนมตรกบสงแวดลอม ใหพจารณาเลอกซอกระดาษคอมพวเตอร และกระดาษสทาปก ทไดรบเครองหมายฉลาก

สงแวดลอม เชน ฉลากเขยว หากไมไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอม ใหพจารณาตามเกณฑขอกาหนดดงตารางท 2.1

ตารางท 2.1 เกณฑขอกาหนดสาหรบกระดาษคอมพวเตอรและกระดาษสทาปกทเปนมตรกบสงแวดลอม

เกณฑขอกาหนดสาหรบกระดาษคอมพวเตอรและกระดาษสทาปกทเปนมตรกบสงแวดลอม 1. ผลตภณฑตองทาจากเยอเวยนทาใหม ไมนอยกวารอยละ 30 2. สทเปนสวนประกอบของผลตภณฑ จะตองไมมโลหะหนกจาพวก ตะกว ปรอท แคดเมยม

โครเมยมเฮกซาวาเลนท เปนสวนประกอบ หรอ ไดรบการรบรอง หรอ เปนไปตามกฎเกณฑของสานกงานคณะกรรมการอาหารและยาของประเทศไทย

2.2.4 หลกฐานเพอการตรวจรบกระดาษคอมพวเตอรและกระดาษสทาปกทเปนมตรกบสงแวดลอม

1) เครองหมายฉลากสงแวดลอม เชน ฉลากเขยว หรอใบรบรองหรอสญญาอนญาตใหใชเครองหมายฉลากสงแวดลอม หรอ

2) เอกสารลงนามรบรองโดยกรรมการผจดการของบรษทผผลตหรอผมอานาจลงนามของ บรษทผผลต เพอแสดงวาผลตภณฑเปนไปตามเกณฑขอกาหนดสาหรบกระดาษคอมพวเตอร

และกระดาษสทาปกทเปนมตรกบสงแวดลอม ในขอ 1 และ 3) ผลการทดสอบวาคณสมบตเปนไปตามขอ 2 ของเกณฑขอกาหนดสาหรบกระดาษ

คอมพวเตอรและกระดาษสทาปกท เปนมตรกบสงแวดลอม จากสถาบนทดสอบหรอหองปฏบตการ ทไดรบการรบรองตามมาตรฐาน มอก./ISO/IEC 17025 หรอ หองปฏบตการของราชการ หรอ สถาบนการศกษา

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 9 -

2.3 กระดาษชาระทเปนมตรกบสงแวดลอม

2.3.1 ขอบเขตและคาอธบาย ขอบเขต กระดาษชาระ (toilet tissue) ในทนครอบคลมเฉพาะกระดาษชาระสาหรบใชทาความสะอาด

สงสกปรก ไมครอบคลมถง กระดาษเชดมอ กระดาษเชดหนา และกระดาษเชดปาก คาอธบาย 1) กระดาษชาระ (toilet tissue)

หมายถง กระดาษทเหมาะสาหรบใชทาความสะอาดสงสกปรก เปนกระดาษยน มลกษณะนม ดดซมนาไดด และยยงายเมอถกนา

2) เยอเวยนทาใหม หรอ เยอรไซเคล (Recycled Pulp) หมายถง เยอททาจากผลตภณฑกระดาษทผานการบรโภคแลว (post-consumer waste paper) แตไมรวมถงกระดาษทไมผานการบรโภค (pre-consumer waste paper) ซงหมายถงกระดาษเสย (defected paper) ทเกดขนในระหวางกระบวนการผลตกระดาษและแปรรปภายในโรงงานกอนถงมอผบรโภค ทงทเปนแผนกระดาษเสยแหง (dry broke) และแผนกระดาษเสยเปยก (wet broke) ยกเวนแผนกระดาษเสยแหงและเปยกททาจากเยอเวยนทาใหมรอยละ 100

2.3.2 ผลกระทบตอสงแวดลอมจากกระดาษชาระ

กระดาษชาระ เปนผลตภณฑททาจากกระดาษ ดงนนจะเกดผลกระทบตอสงแวดลอมเชนเดยวกบกระดาษคอมพวเตอรและกระดาษสทาปก ในหวขอ 2.2.2

รปท 2.3 ภาพตวอยางกระดาษชาระ

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 10 -

2.3.3 เกณฑขอกาหนดกระดาษชาระทเปนมตรกบสงแวดลอม ใหพจารณาเลอกซอกระดาษชาระ ทไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอม เชน ฉลาก

เขยว หากไมไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอม ใหพจารณาตามเกณฑขอกาหนดดงตารางท 2.2 ตารางท 2.2 เกณฑขอกาหนดสาหรบกระดาษชาระทเปนมตรกบสงแวดลอม

2.3.4 หลกฐานเพอการตรวจรบกระดาษชาระทเปนมตรกบสงแวดลอม 1) เครองหมายฉลากสงแวดลอม เชน ฉลากเขยว หรอใบรบรองหรอสญญาอนญาตใหใช

เครองหมายฉลากสงแวดลอม หรอ 2) เอกสารลงนามรบรองโดยกรรมการผจดการของบรษทผผลตหรอผมอานาจลงนามของ บรษทผผลต เพอแสดงวาผลตภณฑเปนไปตามเกณฑขอกาหนดสาหรบกระดาษชาระทเปน

มตรกบสงแวดลอม ในขอ 1 และ 3) ผลการทดสอบวาคณสมบตเปนไปตามขอ 2 และขอ 3 ของเกณฑขอกาหนดสาหรบกระดาษ

ชาระทเปนมตรกบสงแวดลอม จากสถาบนทดสอบหรอหองปฏบตการ ทไดรบการรบรองตามมาตรฐาน มอก./ISO/IEC 17025 หรอ หองปฏบตการของราชการ หรอ สถาบนการศกษา

เกณฑขอกาหนดสาหรบกระดาษชาระทเปนมตรกบสงแวดลอม 1. ผลตภณฑตองทาจากเยอเวยนทาใหม ไมนอยกวารอยละ 30 2. สทใช ในกระบวนการผลต จะตองไมมโลหะหนกจาพวก ตะกว ปรอท แคดเมยม

โครเมยมเฮกซาวาเลนท เปนสวนประกอบ หรอ ไดรบการรบรอง หรอ เปนไปตามกฎเกณฑของสานกงานคณะกรรมการอาหารและยาของประเทศไทย

3. ตองไมใช สารฟอกขาวทม คลอรน(elemental chlorine) หรอ ฮาโลเจน เปนสวนประกอบในกระบวนการฟอกเยอ

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 11 -

2.4 กลองใสเอกสารทเปนมตรกบสงแวดลอม

2.4.1 ขอบเขตและคาอธบาย ขอบเขต กลองใสเอกสาร ในทนครอบคลมเฉพาะกลองใสเอกสารททามาจากกระดาษกลอง คาอธบาย 1) กลองใสเอกสาร

หมายถง กลองสาหรบใสเอกสาร ซงรวมถงกลองใสเอกสารเพอแสดง และ กลองใสเอกสารเพอจดเกบ

2) กระดาษกลอง (Boxboard) หมายถง กระดาษแขงหลายชน ซงผวหนาดานหนงของกระดาษเหมาะสาหรบการพมพ

3) กระดาษลกฟก (corrugated medium) หมายถง กระดาษทาลกฟกทขนลอนแลว ประกอบเปนชนกลางระหวางกระดาษทาผวกลองของแผนกระดาษลกฟก

4) เยอเวยนทาใหม หรอ เยอรไซเคล (Recycled Pulp) หมายถง เยอททาจากผลตภณฑกระดาษทผานการบรโภคแลว (post-consumer waste paper) แตไมรวมถงกระดาษทไมผานการบรโภค (pre-consumer waste paper) ซงหมายถงกระดาษเสย (defected paper) ทเกดขนในระหวางกระบวนการผลตกระดาษและแปรรปภายในโรงงานกอนถงมอผบรโภค ทงทเปนแผนกระดาษเสยแหง (dry broke) และแผนกระดาษเสยเปยก (wet broke) ยกเวนแผนกระดาษเสยแหงและเปยกททาจากเยอเวยนทาใหมรอยละ 100

รปท 2.4 ภาพตวอยางกลองใสเอกสาร

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 12 -

2.4.2 ผลกระทบตอสงแวดลอม กลองใสเอกสาร กลองใสเอกสาร เปนผลตภณฑททาจากกระดาษ ดงนนจะเกดผลกระทบตอสงแวดลอม

เชนเดยวกบกระดาษคอมพวเตอรและกระดาษสทาปก ในหวขอ 2.2.2

2.4.3 เกณฑขอกาหนดกลองใสเอกสารทเปนมตรกบสงแวดลอม ใหพจารณาเลอกซอกลองใสเอกสาร ทไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอม เชน ฉลาก

เขยว หากไมไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอมใหพจารณาตามเกณฑดงตารางท 2.3

ตารางท 2.3 เกณฑขอกาหนดสาหรบกลองใสเอกสารทเปนมตรกบสงแวดลอม เกณฑขอกาหนดสาหรบกลองใสเอกสารทเปนมตรกบสงแวดลอม

1. กลองใสเอกสารตองทาจากเยอเวยนทาใหม ไมนอยกวารอยละ 70 2. ถาใชกระดาษลกฟกบภายในกลอง กระดาษลกฟกตองทาจากเยอเวยนทาใหม รอยละ 100

2.4.4 หลกฐานเพอการตรวจรบกลองใสเอกสารทเปนมตรกบสงแวดลอม

1) เครองหมายฉลากสงแวดลอม เชน ฉลากเขยว หรอใบรบรองหรอสญญาอนญาตใหใชเครองหมายฉลากสงแวดลอม หรอ

2) เอกสารลงนามรบรองโดยกรรมการผจดการของบรษทผผลตหรอผมอานาจลงนามของ บรษทผผลต เพอแสดงวาผลตภณฑเปนไปตามเกณฑขอกาหนดสาหรบกลองใสเอกสารทเปน

มตรกบสงแวดลอม ในขอ 1 และ 2

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 13 -

2.5 เครองถายเอกสารทเปนมตรกบสงแวดลอม 2.5.1 ขอบเขตและคาอธบาย

ขอบเขต เครองถายเอกสาร ในทนครอบคลมเฉพาะ เครองถายเอกสารระบบแหง เครองถายเอกสาร

อเนกประสงค (multifunction copier) ทงทถายเอกสารแบบขาว-ดา หรอแบบส ทงนไมรวมเครองทาสาเนาทไมมแมแบบรบภาพ

คาอธบาย 1) เครองถายเอกสาร

หมายถง เครองมอทใชทาสาเนาเอกสาร ซงมเทคโนโลยการทางาน 2 ระบบ ไดแก ระบบอะนาลอก (analog) และระบบดจตอล (digital)

2) เครองถายเอกสารระบบอะนาลอก หมายถง เครองมอทใชทาสาเนาเอกสารโดยใชระบบแสงทาใหเกดการสะทอนภาพและเกดประจไฟฟาท ดดผงหมกเขาไปตดบนแมแบบรบภาพ และพมพลงบนสงรองรบตามรปแบบเดมของตนฉบบ

3) เครองถายเอกสารระบบดจตอล หมายถง เครองมอทใชทาสาเนาเอกสารใชระบบแสงทาใหเกดการสะทอนภาพและแสง เขาไปในวงจรเพอแปลงสญญาณภาพไปเปนสญญาณไฟฟา จากนนสญญาณไฟฟาถกเปลยนเปนประจไฟฟาเพอดดผงหมกเขาไปตดในแมแบบรบภาพ และพมพลงบนสงรองรบตามรปแบบเดมของตนฉบบ

4) เครองถายเอกสารอเนกประสงค (multifunction copier) หมายถง เครองมอทใชทาสาเนาภาพจากเอกสารตนฉบบดวยระบบไฟฟาสถตย โดยมหนาทหลกในการทาสาเนาเอกสาร แตสามารถพมพงานลงบนกระดาษ หรอ รบ-สง ขอมลไดเชนเดยวกบเครองพมพ หรอเครองโทรสาร หรอ เครองกราดภาพ(scanner)

รปท 2.5 ภาพตวอยางเครองถายเอกสาร

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 14 -

2.5.2 ผลกระทบตอสงแวดลอมจากเครองถายเอกสาร ผลกระทบตอสงแวดลอมจากใชงานเครองถายเอกสารจะเกดกาชโอโซน(O3) ซงเกดจาก

การอดและปลอยประจไฟฟาทแมแบบรบภาพและกระดาษหรอบางสวนเกดจากการปลอยแสงอลตราไวโอเลตจากหลอดไฟฟาพลงงานสงของเครองถายเอกสารทาใหกาชออกซเจนรวมตวกนเกดเปนโอโซนงายขน ซงโอโซนเปนกาชททาใหเกดการระคายเคองตอระบบประสาทตาและผวหนง และเมอสดดมนานๆ อาจทาใหเกดโรคทางปอดได

2.5.3 เกณฑขอกาหนดเครองถายเอกสารทเปนมตรกบสงแวดลอม

ใหพจารณาเลอกซอเครองถายเอกสารทไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอม เชน ฉลากเขยว หากไมไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอม ใหพจารณาตามเกณฑขอกาหนดดงตอไปน

1) ขอกาหนดเวลาและกาลงไฟฟา ทเครองถายเอกสารใชในการเปลยนเขาสสภาวะใช

พลงงานตา ใหเปนไปตามตารางท 2.4 ตารางท 2.4 ขอกาหนดเวลาและกาลงไฟฟา ทเครองถายเอกสารใชในการเปลยนเขาสสภาวะใชพลงงานตา

หนวย: จานวนหนาตอนาท (Copies per minute: cpm) อตราการถายเอกสาร

0 < cpm ≤ 20 20 < cpm ≤ 44 44 > cpm Low power mode (วตต) n/a 3.85 x cpm + 5 3.85 x cpm + 5 Low power mode default time (นาท) ≤ 15 ≤ 15 ≤ 15 Recovery time (วนาท) From Low power mode

n/a

≤ 30

≤ 30

Off mode (วตต) ≤ 5 ≤ 10 ≤ 15 Off mode default time (นาท) ≤ 30 ≤ 60 ≤ 90

2) ปรมาณมลสารทเกดจากเครองถายเอกสารในสภาวะการทางาน ตองเปนไปตามเกณฑ

ขอกาหนดดงตารางท 2.5

ตารางท 2.5 ปรมาณมลสารสงสดท เกดจากเครองถายเอกสาร มลสาร โอโซน ฝน สไตรน

(mg/m3) ≤ 0.02 ≤ 0.075 ≤ 0.07

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 15 -

3) กาหนดระดบเสยงของเครองถายเอกสารดงตารางท 2.6

ตารางท 2.6 ระดบเสยงของเครองถายเอกสาร หนวย: จานวนหนาตอนาท (Copies per minute: cpm) ระดบเสยง (เดซเบล)

0 < cpm ≤ 20 20 < cpm ≤ 44 44 > cpm ในระหวางการใชงาน(LwAi) n/a 3.85 x cpm + 5 3.85 x cpm + 5

ในระหวางเครองอยในสภาวะเตรยมพรอม(LwA) ≤ 15 ≤ 15 ≤ 15 หมายเหต (LwAi) = Impulse sound intensity level (LwA) = A-weighted sound power level

4) การควบคมสารอนตราย 4.1 สวนประกอบของเครองถายเอกสารทเปนสารหนวงการตดไฟตองไมมสารพบบ

(Polybrominated biphenyls : PBB) , พบดอ (Polybrominated diphenyl ethers : PBDE) และคลอโรพาราฟน (Chloroparaffins) เปนสวนประกอบ

4.2 แมแบบรบภาพตองไมมสวนประกอบของแคดเมยม ตะกว ปรอท หรอ ซลเนยม

4.3 ตลบหมกตองเปนไปตามขอกาหนดของตลบหมกทเปนมตรกบสงแวดลอม 4.4 บรรจภณฑ

4.4.1 บรรจภณฑสาหรบตวเครองและตลบหมก ตองไมใชพลาสตก โพลเมอรทมฮาโลเจนเปนสวนประกอบ

4.4.2 บรรจภณฑทใชพลาสตกเรซนเปนวตถดบตองสามารถนาไปแปรใชใหมไดบรรจภณฑตองไมทาการชบ ตดฉลาก เคลอบผว ซงทาใหยากตอการนาไปแปรใชใหม

4.4.3 วสดกนกระแทกตองไมใชสารซเอฟซ (CFCs) เปนสารเปาโฟม 4.5 แบตเตอร ตองไมม แคดเมยม ปรอท และ ตะกว เกน 5 , 5 ,15 ppm ตามลาดบ

5) มความปลอดภยทางดานไฟฟาโดยตองผานการทดสอบความเขากนไดทางสนามแมเหลกไฟฟา (Electromagnetic Compatibility: EMC) ตามมาตรฐานอปกรณสานกงาน CISPR 22 : Information technology equipment -Radio disturbance characteristics -Limits and methods of measurement หรอมาตรฐานอนทเทยบเทา

6) สามารถใชกบกระดาษทมปรมาณของเยอเวยนทาใหมรอยละ 100 7) บรษทผผลตจะตองรบคนตลบหมกพมพใชแลวและแมแบบรบภาพทลกคานามาคน

โดยมการระบเปนลายลกษณอกษรอยางชดเจนบนเครองถายเอกสาร หรอบรรจภณฑของตลบหมก พมพและแมแบบรบภาพ หรอ ในคมอใชงาน

8) ชนสวนพลาสตกทมนาหนกมากกวา 25 กรม และมพนทผวมากกวา 200 ตารางมลลเมตร (ไมรวมชนสวนพลาสตกใชซา) ตองมคณลกษณะดงน

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 16 -

8.1) เปลอกภายนอกและโครงสรางทเปนพลาสตกของผลตภณฑ ตองสามารถนากลบมาใชใหมไดไมนอยกวารอยละ 90 โดยนาหนก

8.2) มสญลกษณบงบอกประเภทพลาสตกตามมาตรฐาน ISO 11469 หรอ มอก.1310 สญลกษณสาหรบพลาสตกแปรใชใหม

9) ชนสวนโลหะทมนาหนกมากกวา 25 กรมและมพนทผวมากกวา 200 ตารางมลลเมตร จะตองนามาแปรใชใหมไดอยางนอยรอยละ 90

10) ตองรบประกนวามชนสวนอะไหลหรออปกรณ สาหรบใชเปลยนหรอซอมแซมอยาง นอย 5 ป ภายหลงจากทเลกทาการผลต

11) มการระบรายละเอยดขอมลดงตอไปนในคมอการใชงาน/เอกสารแนบทมอบใหผบรโภคเมอซอผลตภณฑ

11.1) คาแนะนาในการจดวางตวเครอง 11.2) ขอมลเกยวกบการรบคนและสถานท ทรบคนซากผลตภณฑ/ชนสวนท

สามารถเปลยนใหมไดโดยการเตม การแปรใชใหม และ/หรอการกาจด 11.3) ขอมลเกยวกบการกาจดซากแมแบบรบภาพหรอตลบหมก 11.4) ความเรวในการพมพ (แผนตอนาท และ ปรมาณการพมพตอ เดอนหรอป) 11.5) ขอมลระบบประหยดพลงงาน (energy management system) 11.6) ชแจงวาสามารถใชถายสาเนาไดบนกระดาษทง 2 ดาน 11.7) คาแนะนาใหปดเครองเมอไมตองการใชงาน 11.8) กรณทตวเครองมระดบเสยงในขณะใชงานเกนกวา 63 dB LwA และ

ในขณะ standby เกนกวา 40 dB LwA จะตองแนะนาใหนาเครองไปตดตงไวในหองทปราศจากคนทางาน

11.9) การใชพลงงานไฟฟาสงสดในระหวางใชงาน stand by low energy และ off mode 11.10) ระดบเสยงสงสดในระหวางใชงาน standby low energy และ off-mode

2.5.4 หลกฐานเพอการตรวจรบเครองถายเอกสารทเปนมตรกบสงแวดลอม 1) เครองหมายฉลากสงแวดลอม เชน ฉลากเขยว หรอใบรบรองหรอสญญาอนญาตใหใช

เครองหมายฉลากสงแวดลอม หรอ 2) ผลการทดสอบจากสถาบนทดสอบหรอหองปฏบตการ ทไดรบการรบรองตามมาตรฐาน

มอก./ISO/IEC 17025 หรอ หองปฏบตการของราชการ หรอ สถาบนการศกษาเพอแสดงวาผลตภณฑเปนไปตามขอ 1 ถง ขอ 3 ขอ 4.1 และ ขอ 5 และ

3) เอกสารลงนามรบรองโดยกรรมการผจดการของบรษทผผลตหรอผมอานาจลงนามของ บรษทผผลต เพอแสดงวาผลตภณฑเปนไปตามเกณฑขอกาหนดสาหรบเครองถายเอกสารท

เปนมตรกบสงแวดลอม ในขอ 4.2 ถง ขอ 4.5 และขอ 6 ถง ขอ 11

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 17 -

2.6 เครองพมพทเปนมตรกบสงแวดลอม

2.6.1 ขอบเขตและคาอธบาย ขอบเขต เครองพมพในทนครอบคลมเฉพาะเครองพมพทวไปทมการใชในสานกงาน และบาน

ทสามารถเชอมตอกบเครองคอมพวเตอรผาน parallel port USB หรอ network interface ไดแก 1. เครองพมพแบบพนหมก 2. เครองพมพอเลกโตรโฟโตกราฟฟก เชน เครองพมพแบบเลเซอร และ เครองพมพแบบแอลอด 3. เครองพมพชนดเขม 4. เครองพมพอเนกประสงค(multifunction) ทมหนาทหลกในการพมพ ทงนไมรวม เครองพมพแบบใชกระดาษความรอน

คาอธบาย 1) ความเรวในการพมพ

มหนวยเปน หนาตอนาท (PPM) หมายถง ความเรวในการพมพเอกสารแบบขาวดาทเปนตวอกษรบนกระดาษขนาด A4 ทความเรวสงสดตามคาความละเอยดตงตน ของเครอง ความเรวในการพมพของเครองพมพตามแนวเสน (line printer)ไดจาก จานวนจดทพมพบนกระดาษตอวนาท(DPS) อยางไรกตามความเรวในการพมพสาหรบเครองพมพสใชคาจากดความตามบรษทผผลต

หมายเหต : สาหรบเครองพมพทใช กระดาษขนาดใหญใหวดความเรวในการพมพโดยเทยบกบกระดาษ A4 แลว แปลงคาโดยนาตวประกอบเปลยนแปลง(conversion factor) ดงในตารางไปคณกบเวลาทใชในการพมพ

ตารางท 2.7 ตวประกอบเปลยนแปลง(conversion factor)ความเรวในการพมพเทยบกบกระดาษ A4 ขนาดกระดาษ A2 A1 A0

ตวประกอบเปลยนแปลง 4 เทา 8 เทา 16 เทา

2) plug-in off mode หมายถง สภาวะทเครองพมพเชอมตอกบแหลงไฟฟาประธานโดยทสวตชเปด-ปด การทางานยงปดอยซงเปนสภาวะทมการใชพลงงานตาทสดเทาทเปนไปไดในขณะเชอมตอกบแหลงไฟฟาประธาน

3) standby mode หมายถง สภาวะทเครองพมพ เชอมตอกบแหลงไฟฟาประธานแตยงไมทางาน โดยทาหนาทรอขอมลเพอทางานและ standby mode จะรวมถง plug-in off mode และ

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 18 -

power-saving modes (เชน lower power mode หรอ sleep mode) ซงขนอยกบประเภทของเครองพมพ

4) การพมพเอกสารสองหนา หมายถง การพมพอตโนมตสาหรบกระดาษ 1 แผนทงสองดาน

2.6.2 ผลกระทบตอสงแวดลอมจากเครองพมพ

ผลกระทบตอสงแวดลอมเรมจากกระบวนการผลต และขณะใชงานเครองพมพมการปลอยมลสารไดแก โอโซน สไตรน และฝนละอองสบรรยากาศ ซงโอโซนเปนกาชททาใหเกดการระคายเคองตอระบบประสาทตาและผวหนง และเมอสดดมนานๆ อาจทาใหเกดโรคทางปอดได รวมถงเกดมลพษทางเสยงและคลนแมเหลกไฟฟาในขณะทเครองทางาน

2.6.3 เกณฑขอกาหนดเครองพมพทเปนมตรกบสงแวดลอม ใหพจารณาเลอกซอเครองพมพทไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอม เชน ฉลากเขยว

หากไมไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอม ใหพจารณาตามเกณฑขอกาหนดดงตอไปน

1. ประสทธภาพการใชพลงงาน 1.1 เครองพมพตองเปนไปตามเกณฑกาหนดของ International Energy Star Program หมายเหต : เกณฑกาหนดของ International Energy Star Program อางถง

ฉบบลาสดทมผลบงคบใช โดยปจจบน ไดแกฉบบปรบปรงครงท 3 สาหรบเครองพมพ และฉบบปรบปรง ครงท 1 สาหรบเครองพมพอเนกประสงค

รปท 2.6 ภาพตวอยางเครองพมพ

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 19 -

1.2 การใชพลงงานในสภาวะ plug-in off ตองไมเกน 2 วตต ทงนเกณฑกาหนด ดงกลาว ไมรวมเครองพมพทมระบบโทรสารทางานรวมดวย

หมายเหต : เกณฑกาหนดนจะรวมอยในเกณฑกาหนดของ International Energy Star Program ฉบบปรบปรงใหม

2. ปรมาณมลสารทเกดจากเครองพมพ แบบอเลกโตรโฟโตกราฟฟก ในสภาวะการ พมพ แบบขาวดา ตองเปนไปตาม เกณฑกาหนดในตารางท 2.8 ทงนไมรวมเครองพมพทใชกระดาษมวน ทมความเรวในการพมพ ตงแต 60 PPM ขนไป

ตารางท 2.8 เกณฑกาหนดปรมาณมลสารทเกดจากเครองพมพ มลสาร โอโซน ฝน สไตรน

(mg/m3) ≤ 0.02 ≤ 0.075 ≤ 0.07 3. ระดบความดงของเสยงทเกดจากการทางานของผลตภณฑท ยนขอตองมคาไมเกน

75 dB(A) สาหรบสภาวะ การพมพแบบขาวดา และตองมคา sound power level ไมเกนเกณฑกาหนดสาหรบเครองพมพแตละประเภท ดงตอไปน

3.1 เครองพมพอเลกโตรโฟโตกราฟฟก และ เครองพมพแบบพนหมก Sound power level (LwAd) [dB(A)] = 0.3xS+59dB(A) โดยท S = ความเรวในการพมพ PPM

3.2 เครองพมพอเนกประสงค Sound power level (LwAd) [dB(A)] = 0.35xS+59dB(A) โดยท S = ความเรวในการพมพ PPM

3.3 เครองพมพชนดเขม ดงตารางท 2.9

ตารางท 2.9 คา Sound power level ของเครองพมพชนดเขม ความเรวในการพมพ (DPS) ≤ 299 300 ~ 499 ≥ 500

Sound power level (LwAd) dB(A) 60 65 71

4. การควบคมสารอนตราย 4.1 ตองไมใชสารหนวงการตดไฟ ได แก PBBs(polybrominated biphenyls)

PBDEs(polybromodiphenyl ethers) หรอ short-chain chlorinated paraffins (C= 10~13) ท มความเขมขนอยางนอยรอยละ 50 ในชน สวนโครงพลาสตกทมนาหนกตงแต 25 กรมขนไป

4.2 ตองไมใชพลาสตกทมสวนผสมของฮาโลเจน เชน PVC ในการผลตชนสวนโครงพลาสตก ทมนาหนกตงแต 25 กรมขนไป รวมถงตองไมใชสารประกอบฮาโลเจนเปนสวนผสม โดยทงนไมรวมสารประกอบฟลออโรออรกานก

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 20 -

ทใชเปนสวนผสมนอยกวารอยละ 0.5 โดยนาหนก (เชน ในกรณใชเปนสารตานการหยดของพลาสตกเมอไดรบความรอน (anti-dripping))

4.3 ชนสวนแมแบบรบภาพ ในเครองพมพตองไมมสวนผสมของสารประกอบแคดเมยม ตะกว ปรอท และซลเนยม

4.4 เครองพมพทมการใชแบตเตอรแบคอพ ตองรบประกนอายการใชงานมากกวา 5 ป และตองไมม แคดเมยม ปรอท และ ตะกว เกน 5 , 5 ,15 ppm ตามลาดบ

4.5 ตองไมมสวนผสมของ ตะกว แคดเมยม และปรอท ในชนสวนพลาสตกทมนาหนกตงแต 25 กรมขนไป ทงนไมรวมชนสวนทางไฟฟาและสายไฟ

5. ผลตภณฑตองมความเขากนไดทางคลนแมเหลกไฟฟา (EMC) และไมกอใหเกดการรบกวนสญญาณวทย

6. การประหยดการใชกระดาษ 6.1 เครองพมพอเลกโตรโฟโตกราฟฟกทมความเรวในการพมพตงแต 25 PPM

ขนไป ตองสามารถพมพบนกระดาษไดทง 2 หนา 6.2 ตองสามารถพมพบนกระดาษสานกงาน ทผลตจากเยอเวยนทาใหมมากกวา

รอยละ 40 ได โดยกระดาษแปรกลบมาใชใหมนตองเปนไปตามเกณฑทระบในขอกาหนดสาหรบกระดาษสานกงานโดยโครงการฉลากเขยวของประเทศตางๆ

7. การนาชนสวนไปแปรใชใหมและใชซา 7.1 ชนสวนพลาสตกทมนาหนกตงแต 25 กรมขนไปตองไมผลตจากวสดตางชนดกนเกนกวา 4 ชนด โดยชนสวนเหลานสามารถแยกออกจากกนไดงายและในแตละชนสวนทมนาหนกตงแต 25 กรมขนไปตองผลตจาก single homo / copolymer blends (polymer alloys) 7.2 ผลตภณฑตองสามารถถอดออกจากกนไดงาย โดยตองเปนไปตามขอกาหนด

ตอไปน 7.2.1 สวนประกอบหลกตองสามารถถอดออกจากกนไดงาย 7.2.2 ตองมชองวางเพยงพอสาหรบสอดเครองมอไปทจดยด หรอจดถอด

ชนสวน 7.2.3 จดตอระหวางชนสวนตางชนดกนตองสามารถสงเกตเหนไดงาย 7.2.4 การเชอมตอวสดตางชนดกน ตองไมเชอมตอในลกษณะท ไม

สามารถแยกจากกนได เชน การใชกาว หรอการเชอม (สาหรบ ชนสวนทเปนโครงสรางและเปลอกหมของเครองพมพ))

7.3 ชนสวนทมนาหนกตงแต 25 กรมขนไป และมพนทผวราบเรยบตงแต 200 ตารางมลลเมตรขนไป ตองระบชนดของวสดทใชตามมาตรฐาน ISO 11469 Plastics - Generic identification and marking of plastics products

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 21 -

8. การแจงขอมลแกผบรโภค 8.1 ตองแจงขอมลแกผบรโภคใหเหนไดอยางชดเจนโดยระบบนบรรจภณฑ หรอ ผลตภณฑ หรอ ในคมอการใชงานในประเดนตางๆ ดงน

8.1.1 คาแนะนาการจดวางผลตภณฑในตาแหนงทเหมาะสม 8.1.2 ตองมคาแนะนาในการคนซากในกรณทผผลตมบรการรบคนซากผลตภณฑ

บรรจภณฑ และซากชนสวนทตองมการเตมหรอเปลยนเมอมการใชงาน 8.1.3 ขอมลเกยวกบการกาจดซากแมแบบรบภาพหรอตลบหมก 8.1.4 คาแนะนาเกยวกบขนตอนการเปลยน และชวงเวลาทเหมาะสมในการ

เปลยนตวกรองโอโซนทใชแลว 8.1.5 ขอมลเกยวกบการรบประกนผลตภณฑ และการรบประกนการมจาหนาย

ของอะไหลชนสวนในทองตลาด 8.1.6 ขอมลระบบประหยดพลงงานและคาแนะนาใหปดเครองเมอไมใชงาน 8.1.7 ขอมลเกยวกบความเหมาะสมในการใชงานรวมกบกระดาษทเวยนกลบมาใช

ใหม 8.1.8 ขอมลเกยวกบการบรการหลงการขายและหมายเลขโทรศพทในการตดตอ 8.1.9 คาแนะนา เกยวกบเสยงรบกวนจากการทางานหากผลตภณฑมระดบเสยงตงแต

63 dB(A) ตองนาผลตภณฑไปจดวางในหองอนทแยกสวนจากหองทางาน

2.6.4 หลกฐานเพอการตรวจรบเครองพมพทเปนมตรกบสงแวดลอม 1) มเครองหมายฉลากสงแวดลอมรบรองผลตภณฑ เชน ฉลากเขยว ใบรบรองหรอสญญา

อนญาตใหใชเครองหมาย หรอ 2) ผลการทดสอบจากสถาบนทดสอบหรอหองปฏบตการ ทไดรบการรบรองตามมาตรฐาน

มอก./ISO/IEC 17025 หรอ หองปฏบตการของราชการ หรอ สถาบนการศกษาเพอแสดงวาผลตภณฑเปนไปตามขอ 2 ถง ขอ 3 และขอ 4.1 และ

3) เอกสารลงนามรบรองโดยกรรมการผจดการของบรษทผผลตหรอผมอานาจลงนามของบรษทผผลต เพอแสดงวาผลตภณฑเปนไปตามขอ 2.6.3

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 22 -

2.7 เครองเรอนเหลกทเปนมตรกบสงแวดลอม

2.7.1 ขอบเขตและคาอธบาย ขอบเขต เครองเรอนเหลก ในทนครอบคลมเฉพาะเครองเรอนททาดวยเหลกกลาไมนอยกวารอยละ 70 ของ

พนททงหมดของผลตภณฑ คาอธบาย 1) เครองเรอนเหลก

หมายถง ต โตะ เกาอ เตยง ชนวางของและฉากกนหองททาดวยเหลกกลาหรอมโครงสรางหลกทาดวยเหลกกลาและมสวนประกอบอนทาดวยวสดประเภทตางๆ

2) อปกรณเสรม หมายถงอปกรณทใชตกแตงผลตภณฑเพอความสวยงามและความสะดวกสบายในการใชงาน เชน มอจบ ชองใสปายชอ ราวแขวนเสอผา กระจก ยกเวนกญแจ

2.7.2 ผลกระทบตอสงแวดลอมจากเครองเรอนเหลก

ผลกระทบตอสงแวดลอมเรมจากกระบวนการผลตตองใชทรพยากรเหลกกลาและพลงงานไฟฟาเปนจานวนมาก เรมจากการตด ปม เชอม ประกอบพนส การใชสเคลอบกนสนม สทใชอาจกอใหเกดมลพษ การระเหยของสารเคม นอกจากนการใชสเคลอบทมสารประกอบอนทรยทระเหยได และโลหะหนกเปนองคประกอบ อาจเปนอนตรายตอสขภาพเมอรางกายไดรบสารเหลาน

รปท 2.7 ภาพตวอยางเครองเรอนเหลก

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 23 -

2.7.3 เกณฑขอกาหนดเครองเรอนเหลกทเปนมตรกบสงแวดลอม ใหพจารณาเลอกซอเครองเรอนเหลกทไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอม เชน ฉลาก

เขยว หากไมไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอม ใหพจารณาตามตารางท 2.10

ตารางท 2.10 เกณฑขอกาหนดสาหรบเครองเรอนเหลกทเปนมตรกบสงแวดลอม เกณฑขอกาหนดสาหรบเครองเรอนเหลกทเปนมตรกบสงแวดลอม

1. ไดรบการรบรองตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (มอก.) 2. สทใชเคลอบผลตภณฑตองมสมบตดงน

2.1 ไมมสารฟอรมาลดไฮด(formaldehyde) 2.2 ไมมตวทาละลายสารละลายฮาโลเจน (halogenated solvent) 2.3 ไมมอนภาคของโลหะหนก เชน ปรอท ตะกว แคดเมยม โครเมยมเฮกซาวาเลนท และ

ออกไซดของธาตเหลาน 2.4 ไมมสารประกอบแอโรแมตกไฮโดรคารบอน เชน ทนเนอร โทลอน ไซลนเปนตวทา

ละลาย แตไมรวมถงวสดทมปฏกรยาเคมดกวาหรอเทยบเทาสารประกอบแอโรแมตกไฮโดรคารบอนเหลาน

2.5 ไมมสารประกอบอนทรยทระเหยได เกน 250 กรม/ลตร 3. ไมเคลอบผวอปกรณเสรมดวยโครเมยม นกเกล สงกะส และปรอท 4. บรรจภณฑ

4.1 กรณทใชบรรจภณฑกระดาษ ตองทามาจากเยอเวยนทาใหม ไมนอยกวารอยละ 70 4.2 วสดกนกระแทกตองไมใชสารซเอฟซ (CFCs) เปนสารเปาโฟม

2.7.4 หลกฐานเพอการตรวจรบเครองเรอนเหลกทเปนมตรกบสงแวดลอม 1) เครองหมายฉลากสงแวดลอม เชน ฉลากเขยว หรอใบรบรองหรอสญญาอนญาตใหใช

เครองหมายฉลากสงแวดลอม หรอ 2) เครองหมายรบรองตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (มอก.) และ 3) ผลการทดสอบวาคณสมบตเปนไปตามขอ 2 ของเกณฑขอกาหนดสาหรบเครองเรอนเหลกท

เปนมตรกบสงแวดลอมจากสถาบนทดสอบหรอหองปฏบตการทไดรบการรบรองตามมาตรฐาน มอก./ISO/IEC 17025 หรอ หองปฏบตการของราชการ หรอ สถาบนการศกษา และ

4) เอกสารลงนามรบรองโดยกรรมการผจดการของบรษทผผลตหรอผมอานาจลงนามของ บรษทผผลต เพอแสดงวาผลตภณฑเปนไปตามเกณฑขอกาหนดสาหรบเครองเรอนเหลกท

เปนมตรกบสงแวดลอม ในขอ 3 ถง 4

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 24 -

2.8 ซองบรรจภณฑ ทเปนมตรกบสงแวดลอม

2.8.1 ขอบเขตและคาอธบาย

ขอบเขต ผลตภณฑในทนครอบคลมเฉพาะ ซองบรรจภณฑ ททามาจากกระดาษ (ไมครอบคลมถง

สวนพลาสตกของซอง (ถาม) เชน สวนพลาสตกกนกระแทก สวนชองโปรงใส )

คาอธบาย

1) ซองบรรจภณฑ หมายถง ซองบรรจเอกสาร ซองจดหมาย ซองกนกระแทก เปนตน

2) เยอเวยนทาใหม หรอ เยอรไซเคล (Recycled Pulp) หมายถง เยอททาจากผลตภณฑกระดาษทผานการบรโภคแลว (post-consumer waste

paper) แตไมรวมถงกระดาษทไมผานการบรโภค (pre-consumer waste paper) ซงหมายถงกระดาษเสย (defected paper) ทเกดขนในระหวางกระบวนการผลตกระดาษและแปรรปภายในโรงงานกอนถงมอผบรโภค ทงทเปนแผนกระดาษเสยแหง (dry broke) และแผนกระดาษเสยเปยก (wet broke) ยกเวนแผนกระดาษเสยแหงและเปยกททาจากเยอเวยนทาใหมรอยละ 100

2.8.2 ผลกระทบตอสงแวดลอมจากแฟมเอกสาร ซองบรรจภณฑ กลองใสเอกสาร และ กระดาษสทาปก

ซองบรรจภณฑ เปนผลตภณฑททาจากกระดาษ ดงนนจะเกดผลกระทบตอสงแวดลอมเชนเดยวกบกระดาษคอมพวเตอร ในหวขอ 2.2.2

รปท 2.8 ภาพตวอยาง ซองบรรจภณฑ

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 25 -

2.8.3 เกณฑขอกาหนดซองบรรจภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอม ใหพจารณาเลอกซอ ซองบรรจภณฑ ทไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอม เชน ฉลาก

เขยว หากไมไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอมใหพจารณาตามเกณฑดงตารางท 2.11 ตารางท 2.11 เกณฑขอกาหนดสาหรบซองบรรจภณฑ ทเปนมตรกบสงแวดลอม

เกณฑขอกาหนดสาหรบซองบรรจภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอม 1. ซองบรรจภณฑ ตองทาจากเยอเวยนทาใหมไมนอยกวารอยละ 70

2.8.4 หลกฐานเพอการตรวจรบซองบรรจภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอม 1) เครองหมายฉลากสงแวดลอม เชน ฉลากเขยว หรอใบรบรองหรอสญญาอนญาตใหใช

เครองหมายฉลากสงแวดลอม หรอ 2) เอกสารลงนามรบรองโดยกรรมการผจดการของบรษทผผลตหรอผมอานาจลงนามของ

บรษทผผลต เพอแสดงวาผลตภณฑเปนไปตามเกณฑขอกาหนดสาหรบซองบรรจภณฑ ทเปนมตรกบสงแวดลอม

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 26 -

2.9 ตลบหมกสาหรบเครองถายเอกสาร/เครองพมพทเปนมตรกบสงแวดลอม 2.9.1 ขอบเขตและคาอธบาย

ขอบเขต ตลบหมกในทนครอบคลมเฉพาะตลบหมกชนดใชผงหมก (Toner Cartridge) ดงน 1) ตลบหมกใหมทยงไมผานการใชงาน ไดแก

1.1) ตลบหมกตนแบบ (Original Toner Cartridges) ทงหมกสและหมกดา 2) ตลบหมกเกาทผานกระบวนการเพอนามาใชใหมทงตลบหมกสและหมกดา คอ

2.1) ตลบหมกผลตซาชนดใชผงหมก (Remanufactured Toner Cartridges) 2.2) ตลบหมกชนดเตมผงหมก (Refilled Toner Cartridges)

คาอธบาย 1) ตลบหมกชนดใชผงหมก (Toner Cartridge) หมายถง ตลบซงบรรจผงหมก ใชสาหรบเครองพมพเลเซอร (Laser Printer) เครอง

พมพสาหรบใชงานรวมกบคอมพวเตอร (Computer Printer) เครองถายเอกสาร (Copying Machine) เครองโทรสาร (Telefax Machine) และเครองถายเอกสารเอนกประสงค (Multifunction Copiers)

2) ตลบหมกตนแบบ (Original Toner Cartridge) หมายถง ตลบหมกชนดใชผงหมกทผลตหรอไดรบมอบหมายใหผลตโดยผผลตเครอง

ถายเอกสาร หรอเครองพมพ 3) ตลบหมกผลตซาชนดใชผงหมก (Remanufactured Toner Cartridge) หมายถง ตลบหมกใชแลวทนามาใชซาโดยเตมผงหมกใหมและเปลยนชนสวนกลไก

การปฏบตสวนทไมสามารถใชงานไดโดยเฉพาะแมแบบรบภาพและใบมดทาความสะอาด (Wiper Blade)

รปท 2.9 ภาพตวอยางตลบหมกชนดใชผงหมกตางๆ

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 27 -

4) ตลบหมกชนดเตมผงหมก (Refilled Toner Cartridge) หมายถง ตลบหมกใชแลวทนามาบรรจผงหมกใหมเขาไปใหม โดยมการถอดชนสวนตลบหมกเกาทเกบรวบรวมมาเพอกาจดผงหมกทเหลอจากการใชงาน ซอมแซมและเปลยนอปกรณอนๆ ทแตกหกหรอฉกขาดเสยหาย ใหอยในสภาพใชงานได

5) ตลบหมกส หมายถง ตลบหมกชนดใชผงหมกส

2.9.2 ผลกระทบตอสงแวดลอมจากตลบหมก สวนประกอบของตลบหมก ประกอบดวยวตถดบททาจากพลาสตก โลหะ และผงหมก ซง

ขณะทมการใชงานหรอถอดเปลยนอาจเกดการแพรกระจายของผงหมกทมองคประกอบของสารเคมบางตวทเปนสารอนตราย เมอรางกายไดรบเขาไปอาจกอใหเกดการระคายเคองตอระบบ ทางเดนหายใจ และโรคตางๆ จากโลหะหนก เชน ปรอท ตะกว โครเมยม แคดเมยม หรอสารกอมะเรง เปนตน เมอหมดอายการใชงาน ซากตลบหมกเหลานจะกลายเปนของเสยทถกทงปะปนกบขยะมลฝอยชมชน หากขาดการเกบรวบรวมและกาจดอยางเหมาะสม อาจกอใหเกดการปนเปอน ของสารอนตรายสสงแวดลอมได

ในการผลตตลบหมกมวตถดบทใช เชน แมแบบรบภาพและผงหมกซงมสวนประกอบของสารเคมไดแก Styrene Acrylate Copolymer, Carbon Black Polypropylon และ Charge Control Agents นอกจากนยงมสวนผสมของผงหมกบางชนดทเปนอนตรายทอยในขอแนะนาของ International Agency for Research on Cancer (IARC) กลม 2B ไดแก 1-Nitropyrene และ 4-Nitropyrene และธTrinifrofluorene(TNF) ซงเปนสารททาใหเกดการเปลยนแปลงหรอทาลายสารพนธกรรม เปนผลทาใหเกดการผดปกตของทารกในครรภได

2.9.3 เกณฑขอกาหนดตลบหมกทเปนมตรกบสงแวดลอม

ใหพจารณาเลอกซอตลบหมกทไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอม เชน ฉลากเขยว หาก ไมไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอมใหพจารณาตามเกณฑดงตารางท 2.12

ตารางท 2.12 เกณฑขอกาหนดสาหรบการจดซอตลบหมกทเปนมตรกบสงแวดลอม

เกณฑขอกาหนดสาหรบตลบหมกทเปนมตรกบสงแวดลอม 1. ไมใชสารประกอบปรอท ตะกว โครเมยมเฮกซาวาเลนท และแคดเมยม เปนสวนผสมใน

ผลตภณฑยกเวนในกรณทเปนสวนประกอบของชนสวนทางไฟฟาหรออเลกทรอนกสและสายไฟ

2. ไมใชสารเคมทเปนอนตรายตอสขภาพ และสารกอมะเรงทหามใชตามทระบใน EU Commission Directive 93/72/EEC และตามทระบในขอแนะนาของ International Agency for Research on Cancer (IARC) (กลมท 1 กลมท 2A และกลมท 2B)

3. สาหรบตลบหมกส ตองไมมสารเอมนทเปนพษในสวนผสมของผงหมก

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 28 -

สาหรบคณสมบตเกยวกบสารเคมตามทระบในขอแนะนาของ International Agency for Research on Cancer (IARC) (กลมท 1 กลมท 2A และกลมท 2B) และ EU Commission Directive 93/72/EEC แสดงในภาคผนวก ก และรายละเอยดของสารเอมนทเปนพษทหามมในตลบหมกส แสดงในตารางท ก-1 ในภาคผนวก ก

2.9.4 หลกฐานเพอการตรวจรบตลบหมกทเปนมตรกบสงแวดลอม

1) เครองหมายฉลากสงแวดลอม เชน ฉลากเขยว หรอใบรบรองหรอสญญาอนญาตใหใชเครองหมายฉลากสงแวดลอม หรอ

2) เอกสารลงนามรบรองโดยกรรมการผจดการของบรษทผผลตหรอผมอานาจลงนามของบรษทผผลต เพอแสดงวาผลตภณฑเปนไปตามเกณฑขอกาหนดสาหรบตลบหมกทเปนมตรกบสงแวดลอม ในขอ 1 ถง 3 และ

3) เอกสารขอมลความปลอดภยเคมภณฑ (MSDS)

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 29 -

2.10 แบตเตอรปฐมภมทเปนมตรกบสงแวดลอม

2.10.1 ขอบเขตและคาอธบาย ขอบเขต แบตเตอรปฐมภมหรอทนยมเรยกวาถานไฟฉาย ในทนครอบคลมเฉพาะ แบตเตอรแหง

(dried batteries) ประเภทประจ ใหมไมได (nonrechargeable batteries) ขนาดเฉพาะ R03(AAA), R06(AA) R20, F22

คาอธบาย 1) แบตเตอรปฐมภม (primary battery)

หมายถง สงกาเนดพลงงานไฟฟาทไดจากการแปลงผนโดยตรงของพลงงานเคม และประจใหมไมได (non-rechargeable battery)

2) แบตเตอรทตยภม (secondary battery) หมายถง แบตเตอรทเมอผานการใชแลว สามารถนากลบมาชารจประจเพอกลบมาใชใหมได (rechargeable battery)

3) แบตเตอรแหง (dry battery) หมายถง แบตเตอรปฐมภมททพรอมจะใชงานได และอเลกโตรไลต ไมไหลหก 4) แบตเตอรนา (storage battery)

หมายถง แบตเตอรทตยภม (secondary battery) ทมสารละลายนาไฟฟา (electrolyte) เหลว สวนมากทาจากตะกว กรด เมอใชพลงงานเคมในแบตเตอรจะเปลยนแปลงจายกระแสไฟตรงออกมาให และเมอใชงานจนไฟหมดหรอเลกใชงานสามารถนาไปประจไฟเพมเตมเพอปรบสภาพทางเคมใหกลบสสภาพเดมนามาใชหมนเวยนได สามารถใชงานกลบไปกลบมาไดเปนเวลานานจนกวาแบตเตอรนานนจะเสอมสภาพ เชน แบตเตอรรถยนต แบตเตอรโทรศพทไรสาย ฯลฯ

รปท 2.10 ภาพตวอยางแบตเตอรปฐมภม

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 30 -

2.10.2 ผลกระทบตอสงแวดลอมจากแบตเตอรปฐมภม ผลกระทบตอสงแวดลอมจากแบตเตอรปฐมภมเรมจากวตถทใชในการผลตเปนอนตราย

ตอมนษย ไดแกสารดงตอไปน แมงกานสไดออกไซด ซงกคลอไรด ซงกออกไซด แอมโมเนยมคลอไรด เมอรควรกคลอไรด แคดเมยม ผงเขมาดา สงกะส และตะกว กอใหเกดปญหากากของเสย นาเสย สวนในชวงระหวางการผลตจะเกดเสยงดงของเครองจกรและอนตรายจากวตถดบ และหลงการใชงานแบตเตอรปฐมภมทหมดอายจะปนไปกบขยะทวไป ซงใชเวลานานในการยอยสลายและจะทาใหเกดการปนเปอนของสารเคมทรวไหลจากซากแบตเตอรปฐมภมลงสดนเปนพษตอสงมชวต ซงหากซมลงแหลงนาใตดนกจะสงผลทาใหเกดนาทปนเปอนโลหะหนก เปนนาเสยทไมสามารถอปโภคบรโภคและใชในการเกษตรได

2.10.3 เกณฑขอกาหนดแบตเตอรปฐมภมทเปนมตรกบสงแวดลอม ใหพจารณาเลอกซอแบตเตอรปฐมภมทไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอม เชน ฉลากเขยว

หากไมไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอม ใหพจารณาตามเกณฑดงตารางท 2.13

ตารางท 2.13 เกณฑขอกาหนดสาหรบแบตเตอรปฐมภมทเปนมตรกบสงแวดลอม เกณฑขอกาหนดสาหรบแบตเตอรปฐมภมทเปนมตรกบสงแวดลอม

1. ผลตภณฑตองไดรบการรบรองมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม แบตเตอรปฐมภม หรอ ผานการทดสอบตามวธทดสอบของมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมดงกลาว

2. หากผลตภณฑมสารโครเมยม ตะกว ตองไมเกนคามาตรฐาน RoHS 3. ผลตภณฑจะตองไมมสวนผสมของแคดเมยม ปรอท และตองแสดงขอความ “แบตเตอรท

ปราศจากสารปรอทและแคดเมยม” ลงบนฉลากใหชดเจน 4. ผลตภณฑจะตองมขอมลทผบรโภคควรทราบ ขอควรระวง ความปลอดภย การบารงรกษา

(การแยกทงไมปนขยะทวไป เพอนากลบมาจดการอยางถกตองตามหลกวชาการ) 5. กรณทใชบรรจภณฑกระดาษ ตองทามาจากเยอเวยนทาใหม ไมนอยกวารอยละ 70

2.10.4 หลกฐานเพอการตรวจรบแบตเตอรปฐมภมทเปนมตรกบสงแวดลอม 1) เครองหมายฉลากสงแวดลอม เชน ฉลากเขยว ใบรบรองหรอสญญาอนญาตใหใช

เครองหมาย หรอ 2) เอกสารลงนามรบรองโดยกรรมการผจดการของบรษทผผลตหรอผมอานาจลงนามของ

บรษทผผลต เพอแสดงวาผลตภณฑเปนไปตามขอ 2.10.3 และ 3) ผลการทดสอบวาคณสมบตเปนไปตามขอ 2 ของเกณฑขอกาหนดสาหรบแบตเตอรปฐมภมท

เปนมตรกบสงแวดลอม จากสถาบนทดสอบหรอหองปฏบตการ ทไดรบการรบรองตามมาตรฐาน มอก./ISO/IEC 17025 หรอ หองปฏบตการของราชการ หรอ สถาบนการศกษา

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 31 -

2.11 ปากกาไวตบอรดทเปนมตรกบสงแวดลอม

2.11.1 ขอบเขตและคาอธบาย ขอบเขต

ปากกาไวตบอรด ในทนครอบคลม ปากกาไวตบอรดแบบลบได( non-permanent )

คาอธบาย ปากกาไวตบอรด

หมายถง ปากกาหมกเคมสาหรบใชเขยนบนกระดานไวตบอรดแบบลบได(Non-permanent) 2.11.2 ผลกระทบตอสงแวดลอมจากปากกาไวตบอรด

ในปากกาไวตบอรดมการใชสารเคมทเปนตวทาละลาย ทมไอระเหยของตวทาละลายในหมก เชน โทลอน อาจมผลกระทบตอผผลต และผใช เชน ระคายเคองตอตาและระบบทางเดนหายใจ และไอระเหยของตวทาละลายบางชนดเปนสาเหตของการเกด photochemical oxidant ซงทาความเสยหายแกยาง พลาสตก พชและสตวได หากมการใชโลหะหนกในสวนประกอบของส อาจเปน อนตรายตอผใช และกอใหเกดมลพษ หากทงปนกบขยะทวไป สารพษจะรวไหลสสงแวดลอม ดน และแหลงนา

รปท 2.11 ภาพตวอยางปากกาไวตบอรด

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 32 -

2.11.3 เกณฑขอกาหนดปากกาไวตบอรดทเปนมตรกบสงแวดลอม ใหพจารณาเลอกซอปากกาไวตบอรดทไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอม เชน ฉลาก

เขยว หากไมไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอม ใหพจารณาตามเกณฑดงตารางท 2.14

ตารางท 2.14 เกณฑขอกาหนดสาหรบปากกาไวตบอรดทเปนมตรกบสงแวดลอม เกณฑขอกาหนดสาหรบปากกาไวตบอรดทเปนมตรกบสงแวดลอม

1. ผลตภณฑตองไมมสารเหลานเปนสวนประกอบ a. สารกอมะเรงตามรายชอของ International Agency for Research on Cancer

(IARC)ใน group 1 (สารกอมะเรงทไดรบการยนยนแลว) และ group 2A (สารทมหลกฐานเพยงพอวากอมะเรง)

b. สารประกอบอนทรยฮาโลเจน(Halogenated organic components) เชน สาร 1,1,1-trichloroethane

2. ในนาหมกตองไมมสารเหลานเปนสวนประกอบ a. สทใชในหมกตองไมมโลหะหนก ไดแก พลวง(antimony) สารหน(arsenic)

แบเรยม(barium) แคดเมยม(cadmium) ปรอท(mercury) ซลเนยม(selenium) ตะกว(lead) โครเมยมเฮกซาวาเลนท(hexavalent chromium)

b. สารอะโรมาตก(aromatic) และตวทาละลายจาพวกสารละลายฮาโลเจน(halogenous solvents) รวมทงตวทาละลายท เปนสารอนทรยระเหย (volatile organic) ยกเวน เอทานอลทใชกบปากกาเคม

3. หมกทใชตองใชตวทาละลายทเปน แอลกอฮอล(alcohol base) หรอ นา(water base) 4. ผลตภณฑควรเปนชนดทเตมหมกได หรอเปนชนดทสามารถเปลยนไสได โดยหมกทใชเตมหรอไสปากกาตองมเครองหมายแสดงขอความวาเปนหมกเตมหรอไสปากกา

5. บรรจภณฑ a. กรณบรรจภณฑพลาสตก

i. ตองใชสญลกษณบงบอกประเภทพลาสตกทใชบนบรรจภณฑ ตามมาตรฐาน มอก. 1310 สญลกษณสาหรบพลาสตกแปรใชใหม หรอ ISO 1043 Plastics-Symbols and abbreviated terms

ii. ไมใชพลาสตกทมสวนประกอบของคลอรน b. กรณบรรจภณฑกระดาษตองทาจากเยอเวยนทาใหมอยางนอยรอยละ 70

2.11.4 หลกฐานเพอการตรวจรบปากกาไวตบอรดทเปนมตรกบสงแวดลอม 1) มเครองหมายฉลากสงแวดลอมรบรองผลตภณฑ เชน ฉลากเขยว ใบรบรองหรอสญญา

อนญาตใหใชเครองหมาย หรอ 2) เอกสารลงนามรบรองโดยกรรมการผจดการของบรษทผผลตหรอผมอานาจลงนามของ

บรษทผผลต เพอแสดงวาผลตภณฑเปนไปตามขอ 2.11.3

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 33 -

2.12 ผลตภณฑลบคาผดทเปนมตรกบสงแวดลอม

2.12.1 ขอบเขตและคาอธบาย ขอบเขต

1) ผลตภณฑลบคาผดทเปนของเหลว แบงเปน 2 ชนด ตามตวทาละลาย ดงน 1.1) ชนดทใชสารอนทรยเปนตวทาละลาย (Organic Solvent Based) ไดแก

สารประกอบพวกเอสเทอร (Ester) คโตน (Ketone) แอลกอฮอล (Alcohol) ไกลคอล (Glycol) อเทอร (Ether) และ ไฮโดรคารบอน (Hydrocarbon) ตวทาละลายประเภทนแหงเรว แตมกลนฉนและเปนอนตรายตอผสดดม

1.2) ชนดทใชนาเปนตวทาละลาย (Water Based) มนาเปนองคประกอบหลก ผสมกบแอลกอฮอล ไกลคอล หรอ ตวทาละลายอนทเหมาะสม กลนไมฉนและ ปลอดภยตอผใช แตแหงชากวาผลตภณฑลบคาผดชนดแรก

2) ผลตภณฑลบคาผดแบบแหง ไดแก เทปลบคาผดซงเปนการกระจายผงสทเปนอะครลค (Acrylic) ดวยนาบนกระดาษหรอเทปทเคลอบดวยซลกา (Siliconized Release Paper)

คาอธบาย 1) ผลตภณฑลบคาผด

หมายถง ผลตภณฑทใชกบกระดาษพมพและเขยนเพอปกปดรอยพมพ รอยลายมอ หรออนๆ บนกระดาษ ทงทเปนผลตภณฑแบบเหลว แบบแหง และเทปลบคาผด รวมถงผลตภณฑทใชสาหรบเตมดวย

รปท 2.12 ภาพตวอยางผลตภณฑลบคาผดชนดตางๆ

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 34 -

2.12.2 ผลกระทบตอสงแวดลอมจากผลตภณฑลบคาผด สวนใหญเกดในขณะใชงานจากสารเคมทเปนสวนประกอบประเภทตวทาละลายอนทรย

เชน แอลกอฮอล และอลเคน (Alkanes) ซงอาจเปนสาเหตในการทาลายชนบรรยากาศ สารเคมบางชนดในผลตภณฑลบคาผดทาใหเกดอาการระคายเคองได ตวทาละลายอนทรยเหลานอาจเปนสาเหตของการเกด Photochemical Oxidants เชน โอโซนในบรรยากาศชนลาง ซงเปนสารทกอใหเกดการระคายเคองระบบทางเดนหายใจ และความผดปกตของปอด นอกจากนผลตภณฑลบคาผดบางชนดยงมสวนผสมของสาร 1,1,1–trichloroethane ซงเปนสารเคมททาลายโอโซนในบรรยากาศเปนสาเหตใหรงสอลตราไวโอเลตสองมายงพนโลกมากขน และสารใหความยดหยนบางชนดเชน DEHP (di-2-ethylhexylphtalein หรอทเรยกวา DOP, dioctylphtalein) ซงเปนสารอนตรายตอการสบพนธของสงมชวต และอาจเปนสารกอมะเรง สารเตมแตงบางชนด เชน สารรกษาความคงสภาพ และโมโนเมอรตกคางในสารพอลเมอร อาจทาใหเกดอาการแพได โดยผลตภณฑลบคาผดสามารถคานวณคาความเปนพษเฉยบพลน(LD50) ไดตามสตรตอไปน

100/TM = C1/T1+C2/T2+C3/T3+…

โดย TM = คาความเปนพษเฉยบพลนของผลตภณฑ (LD 50 ของผลตภณฑ) Cn = อตราสวนของสารออกฤทธ Tn = คาความเปนพษ (LD50) สาหรบหนขาวทดลองของสารออกฤทธ

หมายเหต สามารถหาคา Tn หรอ LD50 ไดในเอกสารขอมลความปลอดภยของเคมภณฑ (Material Safety Data Sheet, MSDS)

2.12.3 เกณฑขอกาหนดผลตภณฑลบคาผดทเปนมตรกบสงแวดลอม ใหพจารณาเลอกซอผลตภณฑลบคาผดทไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอม เชน ฉลาก

เขยว หากไมไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอมใหพจารณาตามเกณฑดงตารางท 2.15

ตารางท 2.15 เกณฑขอกาหนดสาหรบผลตภณฑลบคาผดทเปนมตรกบสงแวดลอม เกณฑขอกาหนดสาหรบผลตภณฑลบคาผดทเปนมตรกบสงแวดลอม

1. ผลตภณฑตองไมเปนพษ ไมกดกรอน และไมระคายเคองตอสขภาพ 2. ผลตภณฑตองมคาความเปนพษเฉยบพลน (LD50: Single Oral Dose for Rats) ไมนอยกวา

5,000 มลลกรมตอกโลกรมของนาหนกตวหนขาวทดลอง 3. ตองไมมสารทเปนสารกอมะเรงตามตามทระบในขอแนะนาของ International Agency for

Research on Cancer (IARC) (กลมท 1 กลมท 2A และกลมท 2B)

ขอมลเกยวกบสารเคมตามทระบในขอแนะนาของ International Agency for Research on Cancer (IARC) (กลมท 1 กลมท 2A และกลมท 2B) และเวบไซต แสดงในภาคผนวก ก

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 35 -

2.12.4 หลกฐานเพอการตรวจรบผลตภณฑลบคาผดทเปนมตรกบสงแวดลอม 1) มเครองหมายฉลากสงแวดลอมรบรองผลตภณฑ เชน ฉลากเขยว ใบรบรองหรอสญญา

อนญาตใหใชเครองหมาย หรอ 2) เอกสารลงนามรบรองโดยกรรมการผจดการของบรษทผผลตหรอผมอานาจลงนามของ

บรษทผผลต เพอแสดงวาผลตภณฑเปนไปตามขอ 2.12.3 และ 3) ผลการทดสอบวาคณสมบตเปนไปตามขอ 2 ของเกณฑขอกาหนดสาหรบผลตภณฑลบคาผด

ทเปนมตรกบสงแวดลอม จากสถาบนทดสอบหรอหองปฏบตการ ทไดรบการรบรองตามมาตรฐาน มอก./ISO/IEC 17025 หรอ หองปฏบตการของราชการ หรอ สถาบนการศกษา

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 36 -

2.13 แฟมเอกสาร ทเปนมตรกบสงแวดลอม

2.13.1 ขอบเขตและคาอธบาย ขอบเขต ผลตภณฑในทนครอบคลมเฉพาะแฟมเอกสารททามาจากกระดาษ เชน กระดาษกลอง

คาอธบาย

1) กระดาษพมพและเขยน (Printing and Writing Paper) หมายถง กระดาษททาขน เพอใหเหมาะสาหรบการพมพและเขยน ยกเวนกระดาษหนงสอพมพ

2) กระดาษกลอง (Boxboard) หมายถง กระดาษแขงหลายชน ซงผวหนาดานหนง ของกระดาษเหมาะสาหรบการพมพ

3) เยอเวยนทาใหม หรอ เยอรไซเคล (Recycled Pulp) หมายถง เยอททาจากผลตภณฑกระดาษทผานการบรโภคแลว (post-consumer

waste paper) แตไมรวมถงกระดาษทไมผานการบรโภค (pre-consumer waste paper) ซงหมายถงกระดาษเสย (defected paper) ทเกดขนในระหวางกระบวนการผลตกระดาษและแปรรปภายในโรงงานกอนถงมอผบรโภค ทงทเปนแผนกระดาษเสยแหง (dry broke) และแผนกระดาษเสยเปยก (wet broke) ยกเวนแผนกระดาษเสยแหงและเปยกททาจากเยอเวยนทาใหมรอยละ 100

2.13.2 ผลกระทบตอสงแวดลอมจากแฟมเอกสาร

แฟมเอกสาร เปนผลตภณฑททาจากกระดาษ ดงนนจะเกดผลกระทบตอสงแวดลอมเชนเดยวกบกระดาษคอมพวเตอร และเพอเปนการลดผลกระทบตอสงแวดลอม สามารถคานวณองคประกอบของเยอเวยนทาใหมไดเชนเดยวกบในหวขอ 2.2.2

รปท 2.13 ภาพตวอยางแฟมเอกสาร

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 37 -

2.13.3 เกณฑขอกาหนดแฟมเอกสาร ทเปนมตรกบสงแวดลอม

ใหพจารณาเลอกซอแฟมเอกสาร ทไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอม เชน ฉลากเขยว หากไมไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอมใหพจารณาตามเกณฑดงตารางท 2.16

ตารางท 2.16 เกณฑขอกาหนดสาหรบแฟมเอกสารทเปนมตรกบสงแวดลอม

เกณฑขอกาหนดสาหรบแฟมเอกสารทเปนมตรกบสงแวดลอม 1. แฟมเอกสาร ตองทาจากเยอเวยนทาใหมไมนอยกวารอยละ 70

2.13.4 หลกฐานเพอการตรวจรบแฟมทเปนมตรกบสงแวดลอม 1) เครองหมายฉลากสงแวดลอมรบรองผลตภณฑ เชน ฉลากเขยว ใบรบรองหรอ สญญา

อนญาตใหใชเครองหมาย หรอ 2) เอกสารลงนามรบรองโดยกรรมการผ จดการของบรษทผผลตหรอผมอานาจลงนามของ

บรษทผผลต เพอแสดงวาผลตภณฑเปนไปตามขอ 2.13.3

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 38 -

2.14 สทาอาคารเปนมตรกบสงแวดลอม 2.14.1 ขอบเขตและคาอธบาย

ขอบเขต ผลตภณฑส ในทนครอบคลมเฉพาะ 1. สและผลตภณฑเคลอบเงาทมตวทาละลายเปนนา(water-based paints and varnishes)

1.1 สอมลชน (emulsion paints) ทแหงเองไดในอากาศ ใชสาหรบเคลอบ (ทา พน ฯลฯ) ภายนอกและภายในอาคาร รวมถงสทใชรองพนสาหรบงานปน

1.2 สในกลมอน ไดแก 1.2.1 สทละลายในนา (water-soluble paints) 1.2.2 สทกระจายตวในนา (water-dispersing paints) 1.2.3 สนาเขมขน (water-slurry paints)

2. สและผลตภณฑเคลอบเงาทมตวทาละลายเปนสารอนทรย (solvent-based paints and varnishes)

คาอธบาย 1) สทละลายในนา (water-soluble paints) หมายถง สทใชเรซน (resin) ทสามารถละลายไดในนา หรอ ใชสารยดทมกลมหนาท

ยดนา (hydrophilic functional group) 2) สทกระจายตวในนา (water-dispersing paints) หมายถง สทใชเรซน ทสามารถกระจายตวในนาได หรอใชสารยดทสามารถกระจาย

ตวไดในวสดเคลอบ 3) สนาเขมขน (water-slurry paints) หมายถง สทมปรมาณผงสมาก และมสารยดซงเปนสารอนทรย หรออนนทรย

(organic or inorganic binders) ทมขนาดใหญกวา 1.0 ไมครอน (µm) เชน สเทกเจอร (texture paints)

4) สทมตวกลางเปนตวทาละลาย (solvent-based paints) หมายถง สทใชสารประกอบอนทรยเปนตวทาละลาย ทงนรวมถงสทไมใชสารประกอบ

อนทรยเปนตวทาละลาย 5) สารประกอบอนทรยทระเหยได (Volatile Organic Compounds: VOC) หมายถง สารประกอบไฮโดรคารบอนทมจดเดอดไมเกน 250 °C ทความดนปกต

ตามวธการทดสอบตามมาตรฐาน ISO 11890-1 หรอ ISO 11890-2

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 39 -

2.14.2 ผลกระทบตอสงแวดลอมจากสทาอาคาร

สมสวนผสมของโลหะหนก เชน ตะกว ปรอท แคดเมยม โครเมยม โลหะหนก เหลานจะฟงกระจายและตกคางอยในบรรยากาศเปนเวลานาน เมอสมผสหรอหายใจแลวจะเกดการสะสมในรางกาย เปนอนตรายตอสขภาพและสงแวดลอม สวนประกอบอนทรยทระเหยได (VOC) ทใชในสวนผสมของสารเตมแตงนน อาจเปนอนตรายตอระบบประสาท เลอด และไต นอกจากนยงทาปฏกรยากบแสงแดดเปลยนแปลงเปนโอโซนและมลสารอนๆ เกดเปนหมอกในบรรยากาศชนลางได มลสารเหลานสามารถทาใหตา จมก และคอเกดอาการระคายเคองอยางรนแรงตอเยอจมก เยอในระบบทางเดนหายใจ และอาจทาใหเกดการอกเสบของระบบทางเดนหายใจ และผวหนง และ เปนสารกอมะเรง

2.14.3 เกณฑขอกาหนดสทาอาคารทเปนมตรกบสงแวดลอม

ใหพจารณาเลอกซอสทาอาคารทไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอม เชน ฉลากเขยว หากไมไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอม ใหพจารณาตามเกณฑดงตารางท 2.17

ตารางท 2.17 เกณฑขอกาหนดสาหรบสทาอาคารทเปนมตรกบสงแวดลอม

เกณฑขอกาหนดสาหรบสทาอาคารทเปนมตรกบสงแวดลอม 1. สารประกอบอนทรยทระเหยได มปรมาณไมเกนทกาหนด คอ

a. สอมลชน หากมปรมาณสารประกอบอนทรยทระเหยได ตองไมเกน 50 กรม/ลตร b. สและผลตภณฑเคลอบเงาทมตวทาละลายเปนนาชนดอนๆหากมปรมาณสารประกอบ

อนทรยทระเหยได ตองไมเกน 100 กรม/ลตร c. สและผลตภณฑเคลอบเงาทมตวทาละลายเปนสารอนทรย หากมปรมาณสารประกอบ

อนทรยทระเหยไดตองไมเกน 380 กรม/ลตร

รปท 2.14 ภาพตวอยางสทาอาคาร

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 40 -

เกณฑขอกาหนดสาหรบสทาอาคารทเปนมตรกบสงแวดลอม (ตอ) 2. สารประกอบ (วตถดบหรอการเตรยมการ) ทใชในผลตภณฑส ตองไมมโลหะหนก หรอ

สารประกอบของโลหะหนก ไดแก ปรอท ตะกว แคดเมยม โครเมยมเฮกซาวาเลนท สารหน พลวง สารประกอบไตรเฟนลทนส (triphenyl tins : TPT) และสารประกอบไตรบวทลทนส (Tributyl tins : TBT) หมายเหต : โลหะหนกในผลตภณฑไดแก ปรอท ตะกว แคดเมยม โครเมยมเฮกซาวาเลนท ทเกดจากความไมบรสทธและปนเปอนมาจากวตถดบ ยอมใหมปรมาณรวมกนไดไมเกนรอยละ 0.1 โดยนาหนก (1000 ppm)

3. ไมใชสารแอโรแมตกไฮโดรคารบอน เปนตวทาละลาย และเมอตรวจสอบอนญาตใหมสารปนเปอนไดไมเกนเกณฑดงน 3.1 สอมลชน มการปนเปอนของสารแอโรแมตกไฮโดรคารบอนไดไมเกนรอยละ 0.1

โดยนาหนก 3.2 สและผลตภณฑเคลอบเงาทมตวทาละลายเปนนาชนดอน ๆ มการปนเปอนของสาร

แอโรแมตกไฮโดรคารบอนได ไมเกนรอยละ 1 โดยนาหนก 3.3 สและผลตภณฑเคลอบเงาทมตวทาละลายเปนสารอนทรย มการปนเปอนของสารแอ

โรแมตกไฮโดรคารบอนได ไมเกนรอยละ 5 โดยนาหนก 4. ไมผสมตวทาละลาย สารละลายฮาโลเจน (halogenated solvents) ในกระบวนการผลต 5. ไมผสมสารฟอรมาลดไฮดในกระบวนการผลต 6. บรรจภณฑทเปนโลหะตองไมมสวนผสมของตะกว บรรจภณฑทเปนพลาสตก ตองแสดง

สญลกษณ บงบอกประเภทของพลาสตก เพอสนบสนนการแปรรปใชใหม

2.14.4 หลกฐานเพอการตรวจรบสทาอาคารทเปนมตรกบสงแวดลอม 1) มเครองหมายฉลากสงแวดลอมรบรองผลตภณฑ เชน ฉลากเขยว ใบรบรองหรอสญญา

อนญาตใหใชเครองหมาย หรอ 2) เอกสารลงนามรบรองโดยกรรมการผจดการของบรษทผผลตหรอผมอานาจลงนามของ

บรษทผผลต เพอแสดงวาผลตภณฑเปนไปตามขอ 2.14.3 และ 3) ผลการทดสอบวาคณสมบตเปนไปตามขอ 1 ของเกณฑขอกาหนดสาหรบสทาอาคารทเปน

มตรกบสงแวดลอม จากสถาบนทดสอบหรอหองปฏบตการ ทไดรบการรบรองตามมาตรฐาน มอก./ISO/IEC 17025 หรอ หองปฏบตการของราชการ หรอ สถาบนการศกษา

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 41 -

2.15 หลอดฟลออเรสเซนตทเปนมตรกบสงแวดลอม

2.15.1 ขอบเขตและคาอธบาย ขอบเขต หลอดฟลออเรสเซนต ในทน ครอบคลม หลอดฟลออเรสเซนต (Fluorescent Lamp) และหลอด

คอมแพคฟลออเรสเซนต (Compact Fluorescent Lamp) คาอธบาย 1) หลอดฟลออเรสเซนต (Fluorescent Lamp)

หมายถง หลอดแกวรปทรงกระบอก เปลงแสงออกมาจากสารฟลออเรสเซนตทเคลอบอยบนผวภายในของหลอดเนองจากถกกระตนโดยรงสอลตราไวโอเลตทเกดจากกระบวนการปลอยประจผานไอปรอทความดนตาระหวางไสหลอดทงสอง

2) หลอดคอมแพคฟลออเรสเซนต (Compact Fluorescent Lamp) หมายถง หลอดฟลออเรสเซนตทมขนาดเลก แบงออกเปน 2 กลม คอ หลอดทมอปกรณควบคมการทางานตดรวมอยกบหลอด และหลอดทมอปกรณ ควบคมการทางานแยกจากกนอสระ

รปท 2.15 ภาพตวอยางหลอดฟลออเรสเซนต และหลอดคอมแพคฟลออเรสเซนต

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 42 -

2.15.2 ผลกระทบตอสงแวดลอมจากหลอดฟลออเรสเซนต ผลกระทบตอสงแวดลอมเรมจากกระบวนการผลตกอใหเกดสารพษตางๆ เชน ไอปรอท

ไอของตวทาละลาย ขณะใชงานเกดผลกระทบจากการใชพลงงานไฟฟา ตลอดจนการเกดกากของเสยอนตราย เชน ปรอท ปนเปอนในสงแวดลอมและขยะมลฝอยหากไมมการกาจดทถกตอง

2.15.3 เกณฑขอกาหนดหลอดฟลออเรสเซนตทเปนมตรกบสงแวดลอม ใหพจารณาเลอกซอหลอดฟลออเรสเซนตทไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอม เชน

ฉลากเขยว และหลอดคอมแพคฟลออเรสเซนตทไดรบเครองหมายฉลากแสดงระดบประสทธภาพอปกรณไฟฟา เชน ฉลากเบอร 5 หากไมไดรบเครองหมายฉลากสงแวดลอมหรอฉลากเบอร 5 ใหพจารณาตามเกณฑดงตารางท 2.18

ตารางท 2.18 เกณฑขอกาหนดสาหรบหลอดฟลออเรสเซนตทเปนมตรกบสงแวดลอม

เกณฑขอกาหนดสาหรบหลอดฟลออเรสเซนตทเปนมตรกบสงแวดลอม 1 ตองไดรบการรบรองตามมาตรฐานผลตภณฑ อตสาหกรรม (สมอ.) หลอดฟลออเรสเซนตและ

มาตรฐานทเกยวของ หรอ มาตรฐานระหวางประเทศ หรอ มาตรฐานระดบประเทศทเปนทยอมรบ หรอ ผานการทดสอบตามวธทดสอบทกาหนดในมาตรฐาน

2 ตองมคาประสทธภาพในการใหพลงงานของหลอดฟลออเรสเซนต (Luminous Efficacy) ดงตารางท 2.21

3 มอายการใชงานไมตากวา 10,000 ชวโมง 4 มปรอทบรรจอยไมเกนกวา 10 มลลกรมตอหลอด 5 บรรจภณฑทบรรจฟลออเรสเซนตตองทาจากกระดาษรไซเคลหรอกระดาษลกฟกทผลตจากเยอ

เวยนใหมรอยละ 100 6 ไมใชสารเปาโฟม (Foaming Material) ลามเนต (Laminates) หรอวตถดบทมพลาสตกเปน

สวนประกอบในบรรจภณฑ 7 มคมอการใชงานทระบประเดนตางๆ เชน คาเตอน และ/หรอ คาแนะนาในการใชงานทเหมาะสม

รวมกบอปกรณชนดอน วธการหรอเงอนไขในการเกบกกกาจดทเหมาะสม ตองแสดงชอและทอยของผผลตอยางชดเจนตดไวทบรรจภณฑ

8 มมาตรการในการรบคนซากผลตภณฑ และนากลบมาจดการอยางถกตองตามหลกวชาการ 9 หลอดคอมแพคฟลออเรสเซนตประเภทมบลลาสตรวมบรรจอยภายใน ตองมคาตวประกอบกาลง

(Power Factor) ไมตากวา 0.55

คมอการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม

- 43 -

ตารางท 2.19 คาประสทธภาพในการใหพลงงานของหลอดฟลออเรสเซนต (Luminous Efficacy)

คาประสทธภาพการใหพลงงานของหลอด (ลเมน/วตต) ชนดของหลอด คากาลงไฟฟา (วตต) ฮาโลฟอสเฟอร ไตรฟอสเฟอร

≤18 ไมตากวา 50 ลเมน/วตต ไมตากวา 72 ลเมน/วตต

หลอดฟลออเรสเซนต • ประเภทเดยไลต

>18 ไมตากวา 60 ลเมน/วตต ไมตากวา 90 ลเมน/วตต

≤18 ไมตากวา 60 ลเมน/วตต ไมตากวา 75 ลเมน/วตต

• ประเภทวอรมไวต/คลไวต

>18 ไมตากวา 65 ลเมน/วตต ไมตากวา 93 ลเมน/วตต

<10 ไมตากวา 45(50)* ลเมน/วตต 10-15 ไมตากวา 50(55)* ลเมน/วตต

หลอดคอมแพค ฟลออเรสเซนต

• ประเภทมบลลาสตรวมบรรจอยภายใน >15 ไมตากวา 55(60)* ลเมน/วตต

< 7 ไมตากวา 40 ลเมน/วตต

7-9 ไมตากวา 50 ลเมน/วตต > 9-13 ไมตากวา 55 ลเมน/วตต >13-18 ไมตากวา 60 ลเมน/วตต

• ประเภทมบลลาสตภายนอก

>18 ไมตากวา 62 ลเมน/วตต หมายเหต : * คาประสทธภาพการใหพลงงานของหลอด ภายนอก ( ) เปนคาสาหรบหลอดประเภทเดยไลต ภายใน ( ) เปนคาสาหรบ

หลอดประเภทคลไวต/วอรมไวต การทดสอบตางๆ ตองทาโดยหองปฏบตการของรฐ หรอหองปฏบตการของเอกชนอสระทไดรบการรบรองความสามารถหองปฏบตการทดสอบ ตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม ขอกาหนดทวไปวาดวยความสามารถของหองปฏบตการสอบเทยบและหองปฏบตการทดสอบ มาตรฐานเลขท มอก. 17025 (ISO/IEC 17025) เทานน

2.15.4 หลกฐานเพอการตรวจรบหลอดฟลออเรสเซนตทเปนมตรกบสงแวดลอม 1) เครองหมายฉลากสงแวดลอม เชน หลอดฟลออเรสเซนต มฉลากเขยว หรอใบรบรองหรอ

สญญาอนญาตใหใชเครองหมายฉลากสงแวดลอม และหลอดคอมแพคฟลออเรสเซนต มฉลากประหยดไฟฟาเบอร 5

2) สามารถตรวจสอบรนผลตภณฑทไดรบการรบรองฉลากสงแวดลอมและฉลากประหยดไฟฟาเบอร 5 ในตารางท ข-1 และ ข-2 ตามลาดบ ในภาคผนวก ข