� � �ា ្ ា ា �ា � �ា ា ា

� ��ញ�� ��� � � �� ឌញ

� � � គ ា

วรรณคดีวจิักษ์ា

ชัน้มัธยมศกึษาปีที่ា๔ា

ครพี่ตี่ตี๋ា ាอพรีะเสกាាบริสทธ์ิบัวทพิย์ា

ประวัติผูประพันธ

ประวัติผูประพันธ นายนรนิทรธเิบศร (อนิ)

- นายนรินทรธเิบศร มีนามเดมิวา อนิ - ไมมีหลักฐานเกี่ยวกับประวัตทิี่ชัดเจน

- กลาวกันวาเกดิที่ ต. บางบอ จ. ฉะเชงิเทรา

- เขารับราชการเปนมหาดเล็กหุมแพร ในสมเด็จพระบวรราชเจา

วังหนาในรัชกาลที่ ๒

- มีบรรดาศักดิ์เปน นรินทรธเิบศร

ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋ា–ាอ.ាพรีะเสกាាบริสุทธ์ิบัวทพิย์ា

นิราศนรินทรคําโคลง

นริาศนรินทร นายนรินทรธเิบศร (อนิ) แตงขึ้นเมื่อคราว

ตามเสด็จพระบวรราชเจามหาเสนานุรักษ ไปปราบพมาซึ่งยก

มาตเีมอืงถลางและชุมพรใน พ.ศ. ๒๓๕๒

ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋ា–ាอ.ាพรีะเสกាាบริสุทธ์ิบัวทพิย์ា

นริาศ เปนคําที่ใชเรียกวรรณกรรมที่มเีน้ือหา การพลัด

พรากจากบุคคลอันเปนที่รัก แทรกอารมณความเศราและ

ความคดิถงึนาง

โดยทั่วไปนิราศ มักแตงดวยกลอนสุภาพ ขึ้นตนดวย

กลอนนริาศ แตนิราศนรินทรขึ้นดวยรายสุภาพและดําเนินเร่ือง

ดวยโคลงสี่สุภาพ จึงเรียกชื่อใหมวา นิราศนรินทรคําโคลง

ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋ា–ាอ.ាพรีะเสกាាบริสุทธ์ิบัวทพิย์ា

การต้ังชื่อนิราศแตละเร่ืองน้ัน สวนใหญต้ังตาม

- ชื่อสถานที่ที่เปนจุดหมายปลายทางของกว ี เชน นริาศ

เมอืงแกลง นิราศเมอืงเพชร นิราศพระบาท

- ต้ังชื่อตามชื่อของกว ี เชน นิราศนรินทร ของนายนรินทร

ธเิบศร (อนิ)

- ต้ังชื่อตามเน้ือเร่ือง เชน นิราศเดอืน ของนายมี

ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋ា–ាอ.ាพรีะเสกាាบริสุทธ์ิบัวทพิย์ា

ลักษณะคําประพันธ

ลักษณะคําประพันธ

แตงเปนรายสุภาพนํา ๑ บท และตามดวย

โคลงสี่สุภาพจํานวน ๑๔๓ บท

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

รายสุภาพ

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

อธบิายฉันทลักษณ

- มวีรรคละ ๕ คํา หรอืเกนิ ๕ คําได แตไมควรเกนิ ๕ จังหวะ

ในการอาน

- แตงยาวกี่วรรคก็ได

- สามวรรคสุดทายกอนจบ ตองเปนโคลง ๒ สุภาพเสมอ

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

สัมผัส

- คําสุดทายของวรรคหนา ตองสัมผัสกับคําที่ ๑, ๒ หรอื ๓

ของวรรคตอๆ ไป ยกเวน ๒ วรรคสุดทาย

- ถาคําสุดทายของวรรคหนาเปนคําเอกหรอืคําโท คําที่รับ

สัมผัสในวรรคตอไปจะตองเปนคําเอกหรอืโทเชนเดยีวกัน

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

- เอกโท มีโท ๓ เอก ๓ เชนเดยีวกับโคลง ๒ สุภาพ

- คําเปนคําตาย ถาคําที่สงสัมผัสเปนคําเปนหรือคําตาย คําที่รับ

สัมผัสก็ตองเปนคําเปนหรือคําตายดวย แตคําสุดทายของบท (ยกเวนคํา

สรอย) หามใชคําตายหรือคําที่มีรูปวรรณยุกต

- คําสรอย เตมิสรอยในตอนสุดทายของบทได ๒ คํา หรือจะเตมิทุก

วรรคก็ได แตพอถงึโคลง ๒ ตองงด เวนไวแตสรอยของโคลง ๒ สรอย

ชนิดน้ีถาใชเหมือนกันทุกวรรค เรียกวา สรอยสลับวรรค

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

โคลงสองสุภาพ

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

อธบิายฉันทลักษณ

- บทหน่ึงม ี๓ วรรค

- วรรคที่ ๑ และ ๒ มวีรรคละ ๕ คํา

- วรรคที่ ๓ ม ี๔ คํา และ ๒ คําสุดทายเปนคําสรอย

จะมหีรือไมก็ได

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

- คําที่ ๕ ของวรรคที่ ๑ ตองสัมผัสกับคําที่ ๕ ของ

วรรคที่ ๒

- เอกโท มโีท ๓ คํา และ เอก ๓ คํา

- คําตาย หามใชคําตายในคําสุดทายของบท

- คําสรอย ใสคําสรอยตอวรรคที่ ๓ ได ถายังไมจบ

ความ ถาจบความแลวไมตองใส

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

ตัวอยางรายสุภาพและโคลงสองสุภาพ

“ศรีสทิธิ์พิศาลภพ เลอหลาลบลมสวรรค จรรโลงโลกกวา

กวาง แผนแผนผางเมอืงเมรุ ศรอียุธเยนทรแยมฟา.....

ขยายแผนฟาใหแผว เลี้ยงทแกลวใหกลา พระยศไทเทดิฟา

เฟองฟุงทศธรรม ทานแฮ”

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

เนื้อเรื่อง

เรื่องยอ นิราศนรินทรคําโคลง เร่ิมตนยอพระเกยีรตพิระมหากษัตริยและชมบานเมือง จากน้ันจงึกลาวถงึการจากนางและการเดนิทางผานสถานที่ใดก็ครํ่าครวญถงึหญงิ

คนรัก

การเดนิทางเขาคลองบางกอกใหญ ผานวัดหงส บางยี่เรือ บางขุนเทยีน

บางกก โคกขาม แมกลอง ปากนํ้า บานแหลม เพชรบุรี ขึ้นบกที่ชะอํา

ผานเขาสามรอยยอด บางสะพาน จงึถงึตะนาวศรี มีการชมนก ชมไม

ชมสัตว ตลอดระยะทาง

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

นิราศนรินทรคําโคลง ศรีสทิธพิิศาลภพ เลอหลาลบลมสวรรค จรรโลงโลกกวากวาง

แผนแผนผางเมืองเมรุ ศรีอยุธเยนทรแยมฟา แจกแสงจาเจดิจันทร

เพียงรพิพรรณผองดาว ขุนหาญหาวแหนบาท สระทุกขราษฎรรอนเสี้ยน

สายเศิกเหลี้ยนลงหลา ราญราบหนาเภริน เข็ญขาวยนิยอบตัว ควบคอม

หัวไหวละลาว ทุกไทนาวมาลยนอม ขอออกออมมาออน ผอนแผนดนิให

ผาย ขยายแผนฟาใหแผว เลี้ยงทแกลวใหกลา พระยศไทเทดิฟา

เฟองฟุงทศธรรม ทานแฮ

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

นิราศนรินทรคําโคลง

บทชมเมือง อยุธยายศลมแลว ลอยสวรรค ลงฤา

สิงหาสนปรางครัตนบรร เจิดหลา

บุญเพรงพระหากสรรค ศาสนรุง เรืองแฮ

บังอบายเบิกฟา ฝกฟนใจเมือง

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

เรืองเรืองไตรรัตนพน พันแสง

รินรสพระธรรมแสดง คํ่าเชา

เจดียระดะแซง เสียดยอด

ยลยิ่งแสงแกวเกา แกนหลาหลากสวรรค

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

พระอาทิตย (ทาวพันแสง)

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

พลอยนพเกา

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

เพชร

มรกต

ทับทมิ

บุษราคัม

โกเมน มุกดาหาร

เพทาย

ไพฑูรย

ไพลนิ

โบสถระเบียงมณฑปพ้ืน ไพหาร

ธรรมาสนศาลาลาน พระแผว

หอไตรระฆังขาน ภายคํ่า

ไขประทีปโคมแกว กํ่าฟาเฟอนจันทร

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

บทนิราศ จําใจจากแมเปล้ือง ปลิดอก อรเอย

เยียววาแดเดียวยก แยกได

สองซีกแลงทรวงตก แตกภาค ออกแม

ภาคพ่ีไปหนึ่งไว แนบเนื้อนวลถนอม

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

โฉมควรจักฝากฟา ฤๅดิน ดีฤๅ

เกรงเทพไทธรณินทร ลอบกลํ้า

ฝากลมเล่ือนโฉมบิน บนเลา นะแม

ลมจะชายชักช้ํา ชอกเนื้อเรียมสงวน

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

ฝากอุมาสมรแมแล ลักษมี เลานา

ทราบสวยมภูวจักรี เกลือกใกล

เรียมคิดจบจนตรี โลกลวง แลวแม

โฉมฝากใจแมได ยิ่งดวยใครครอง

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

จากมามาล่ิวลํ้า ลําบาง

บางยี่เรือราพลาง พ่ีพรอง

เรือแผงชวยพานาง เมียงมาน มานา

บางบรับคําคลอง คลาวน้ําตาคลอ

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

บานบอน้ําบกแหง ไปเห็น

บอเนตรคงขังเปน เลือดไล

อาโฉมแมแบบเบญ- จลักษณ เรียมเอย

มาซับอัสสุชลให พ่ีแลวจักลา

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

เห็นจากจากแจกกาน แกมระกํา

ถนัดระกํากรรมจํา จากชา

บาปใดท่ีโททํา แทนเทา ราแม

จากแตคาบนี้หนา พ่ีนองคงถนอม

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

ผลจาก ผลระกํา

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

ชมแขคิดใชหนา นวลนาง

เดือนตําหนิวงกลาง ตายแตม

พิมพพักตรแมเพ็ญปราง จักเปรียบ ใดเลย

ขํากวาแขไขแยม ยิ่งยิ้มอัปสร

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

ความเชื่อ กระตายบนดวงจันทร

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

ถึงตระนาวตระหน่ําซ้ํา สงสาร อรเอย

จรศึกโศกมานาน เนิ่นชา

เดินดงทงทางละหาน หิมเวศ

สารส่ังทุกหยอมหญา ยานน้ําลานาง

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

พันเนตรภูวนาถตั้ง ตาระวัง ใดฮา

พักตรส่ีแปดโสตฟง อื่นอื้อ

กฤษณนิทรเลอหลัง นาคหลับ ฤาพอ

สองพิโยคร่ํารื้อ เทพทาวทําเมิน

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

พระอนิทร (ทาวพันตา) พระนารายณ (พระจักรี)

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

พระพรหม (ผูมีส่ีพักตร)

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

นทีส่ีสมุทรมวย หมดสาย

ติมิงคลมังกรนาคผาย ผาดสอน

หยาดเหมพิรุณหาย เหือดโลก แลงแม

แรมราคแสนรอยรอน ฤเถา เรียมทน

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

ลมพัดคือพิษตอง ตากทรวง

หนาวอกรุมในดวง จิตช้ํา

โฉมแมพิมลพวง มาเลศ กูเอย

มือแมวีเดียวลํ้า ยิ่งลํ้าลมพาน

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

เอียงอกเทออกอาง อวดองค อรเอย

เมรุชุบสมุทรดินลง เลขแตม

อากาศจักจารผจง จารึก พอฤๅ

โฉมแมหยาดฟาแยม อยูรอนฤๅเห็น

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

ตราบขุนคิริขน ขาดสลาย แลแม

รักบหายตราบหาย หกฟา

สุริยจันทรขจาย จากโลก ไปฤา

ไฟแลนลางส่ีหลา หอนลางอาลัย

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

ร่ํารักร่ําเรื่องราง แรมนวล นาฏฤา

เสนาะสนั่นดินครวญ ครุนฟา

สารส่ังพ่ีกําสรวล แสนเสนห นุชเอย

ควรแมไวตางหนา พ่ีพูนภายหลัง

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

คุณคาของนิราศนรินทร

คุณคาของนิราศนรินทร

๑. คุณคาดานวรรณศิลป - การเลอืกสรรคํา (เลนเสยีงสัมผัส) - การใชภาพพจน

- การใชรสวรรณคด ี - การรักษาวธิกีารแตง

๒. คุณคาดานสังคม

- การบันทกึเหตุการณทางประวัตศิาสตร

- แสดงแผนที่การเดนิทาง

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

๑. คุณคาดานวรรณศลิป - การเลอืกสรรคํา (เลนเสยีงสัมผัส)

ในบทประพันธนิราศนรินทร ผูประพันธไดมกีารเลอืกคํา

ที่ทําใหบทประพันธมคีวามโดดเดนเปนอยางมาก ในที่น้ีคอื

การเลนเสยีงพยัญชนะ

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

การเลนเสยีงพยัญชนะ

เปนการเลอืกคําที่มเีสยีงพยัญชนะเดยีวกันหรือเสยีง

พยัญชนะใกลเคยีงกันมาใสไวในวรรคหรือบทเดยีวกัน ทําให

เวลาอานออกเสยีงเกดิความไพเราะ เชน

* เลนเสยีง “อ” “เอยีงอกเทออกอาง อวดองค อรเอย”

* เลนเสยีง “ร” “รํ่ารักรําเร่ืองราง แรมนวล นาฏฤา”

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

การใชภาพพจน

ภาพพจนท่ีใชในนิราศนรินทร เทาที่ปรากฏ ไดแก

- อุปลักษณ

- บุคคลวัต

- อธิพจน

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

- อุปลักษณ

อุปลักษณ คอืการเปรียบเทยีบสิ่งหนึ่งเปนสิ่งหน่ึง

ที่มลีักษณะคลายกันหรือความหมายเหมอืนกัน คําที่ใชใน

การเปรียบไดแก เปน คอื ใช เทา ตาง

อุปลักษณ อาจเรียกวาชื่อหนึ่งวา การเปรียบเปน

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

- ตัวอยางการใชอุปลักษณ

ลมพัดคอืพษิตอง ตากทรวง

หนาวอกรุมในดวง จิตช้ํา

โฉมแมพิมลพวง มาเลศ กูเอย

มอืแมวเีดยีวล้ํา ยิ่งล้ําลมพาน

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

- บุคคลวัต

บุคคลวัต เปนการทําใหสิ่งไมมชีวีติ แสดงกริยาอาการ

ไดเหมอืนสิ่งมชีวีติ เชน รองไห เดนิ ยิ้ม หัวเราะ เปนตน

บุคคลวัต อาจเรียกอกีชื่อหนึ่งวา บุคลาธษิฐาน

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

- ตัวอยางการใชบุคคลวัต

เอียงอกเทออกอาง อวดองค อรเอย

เมรุชุบสมุทรดนิลง เลขแตม

อากาศจักจารผจง จารกึ พอฤๅ

โฉมแมหยาดฟาแยม อยูรอนฤๅเห็น

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

- อธพิจน

อธพิจน คอื การใชถอยคําหรือการเรียบเรียงเนื้อหา

ที่มกีารกลาวเกินกวาความเปนจรงิ หรือแปลกประหลาดไป

จากเดมิ

อธพิจน อาจเรียกอกีชื่อวา อตพิจน

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

- ตัวอยางการใชอธพิจน

นทสีี่สมุทรมวย หมดสาย

ตมิงิคลมังกรนาคผาย ผาดสอน

หยาดเหมพิรุณหาย เหอืดโลก แลงแม

แรมราคแสนรอยรอน ฤเถา เรียมทน

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

- การใชรสวรรณคด ี

รสวรรณคด ี เปนรูปแบบของเน้ือหาวาเน้ือหาในตอนน้ัน บอกอารมณวากําลังรูสกึอยางไร แสดงอาการอยางไร เชน ดใีจ เศราใจ

รสวรรณคดไีทย มีทั้งหมด ๔ รส คอื

* เสาวรจนี * นารีปราโมทย

* พโิรธวาทัง * สัลลาปงคพิสัย ปรากฏในนริาศนรนิทรม ี๒ รสคอื เสาวรจนแีละสัลลาปงคพสิัย

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

- เสาวรจนี

คอืการเลาชมความงามของตัวละครในเร่ือง ซึ่งอาจเปนตัว

ละครที่เปนมนุษย อมนุษย หรือสัตว ซึ่งการชมน้ีอาจจะเปน

การชมความเกงกลาของกษัตริย ความงามของปราสาทราชวัง

หรือความเจริญรุงเรืองของบานเมอืง

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

- ตัวอยางการใชเสาวรจนี

อยุธยายศลมแลว ลอยสวรรค ลงฤา

สงิหาสนปรางครัตนบรร เจิดหลา

บุญเพรงพระหากสรรค ศาสนรุง เรืองแฮ

บังอบายเบกิฟา ฝกฟนใจเมอืง

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

- สัลลาปงคพสิัย

การกลาวขอความแสดงอารมณโศกเศรา

อาลัยตอบุคคลอันเปนที่รัก ทั้งที่เกดิจากการพลัดพรากจากลา

หรือตองเสยีชวีติไป

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

- ตัวอยางการใชสัลลาปงคพิสัย

จําใจจากแมเปลื้อง ปลดิอก อรเอย

เยยีววาแดเดยีวยก แยกได

สองซกีแลงทรวงตก แตกภาค ออกแม

ภาคพ่ีไปหน่ึงไว แนบเน้ือนวลถนอม

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

- การรักษาวธิกีารแตง

นิราศนรินทร เปนโคลงที่มลีักษณะตรงตามสัมผัส

คําเอก คําโท ถูกตองตามแบบแผนแทบทุกบท

นิราศนรินทรจงึแบบอยางในการประพันธรอยกรอง

ประเภทโคลง

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

- ตัวอยางบที่ตรงตามบังคับคําเอก คําโท

จากมามาลิ่วล้ํา ลําบาง

บางยี่เรือราพลาง พ่ีพรอง

เรือแผงชวยพานาง เมยีงมาน มานา

บางบรับคําคลอง คลาวนํ้าตาคลอ

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

๒. คุณคาดานสังคม

- การบันทกึเหตุการณทางประวัตศิาสตร

นิราศนรินทร แตงเมื่อคร้ังนายนรินทรธเิบศร (อนิ)

ตามเสด็จสมเด็จพระบวรราชเจามหาเสนานุรักษ ยกทัพไปรบ

พมาที่ยกมาตเีมอืงถลางและชุมพร เมื่อป พ.ศ. ๒๓๕๒

จึงสังเกตไดวานิราศเร่ืองน้ี สะทอนเหตุการณ

บานเมอืงในสมัยน้ัน แมไมไดกลาวถงึโดยตรงก็ตาม

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

- แสดงแผนที่การเดนิทาง

นิราศนรินทร แสดงเสนทางการเดนิทัพทางเรือจาก

กรุงเทพฯ ถงึเพชรบุรี แลวเดนิทางบกตอไปถงึตะนาว

ซึ่งเปนการเดนิทางที่ใชเวลานานมาก

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

แผนท่ีการเดินทาง

ในนิราศนรินทร

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี – อ. พรีะเสก บรสิุทธิ์บัวทพิย

แบบทดสอบหลังเรียน

๑.

“เอียงอกเทออกอาง อวดองค อรเอย

เมรุชุบสมุทรดินลง เลขแตม

อากาศจักจารผจง จารึก พอฤๅ

โฉมแมหยาดฟาแยม อยูรอนฤๅเห็น”

ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋ា–ាอ.ាพรีะเสกាាบริสุทธ์ิบัวทพิย์ា

๑. ขอใดถอดคําประพันธไมตรงกับความหมายของคําประพันธน้ี

ก. เอยีงอกเทความรูสกึเพ่ือบอกความในใจแกนอง

ข. นองจะรูหรือไมวาพ่ีทุกขรอนคดิถงึนองเพียงใดโปรดบอกพ่ีดวย

ค. แมจะใชเขาพระสุเมรุเปนปากกาจุมนํ้าในมหาสมุทรละลายดินเปนหมึก

ง. ใชอากาศเปนแผนกระดาษเพ่ือพรรณนาความรักความอาลัยก็ยังไมพอ

ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋ា–ាอ.ាพรีะเสกាាบริสุทธ์ิบัวทพิย์ា

๒. “เอยีงอกเทออกอาง อวดองค อรเอย

เมรุชุบสมุทรดนิลง เลขแตม

อากาศจักจารผจง จารึก พอฤๅ

โฉมแมหยาดฟาแยม อยูรอนฤๅเห็น”

คําประพันธขางตนมกีารใชโวหารภาพพจนแบบใด

ก. อุปมา ข. อธพิจน

ค. บุคคลวัต ง. อุปลักษณ

ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋ា–ាอ.ាพรีะเสกាាบริสุทธ์ิบัวทพิย์ា

๓. “จําใจจากแมเปลื้อง ปลดิอก อรเอย

เยยีววาแดเดยีวยก แยกได

สองซกีแลงทรวงตก แตกภาค ออกแม

ภาคพ่ีไปหน่ึงไว แนบเน้ือนวลถนอม” คําประพันธบทนี้มรีสวรรณคดตีรงตามขอใด

ก. เสาวรจน ี ข. นารปีราโมทย

ค. พโิรธวาทัง ง. สัลลาปงคพสิัย

ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋ា–ាอ.ាพรีะเสกាាบริสุทธ์ิบัวทพิย์ា

๔. “เห็นจากจากแจกกาน แกมระกํา

ถนัดระกํากรรมจํา จากชา

บาปใดที่โททํา แทนเทา ราแม

จากแตคาบน้ีหนา พ่ีนองคงถนอม”

จากโคลงนิราศนรินทรบทน้ี บาทใดมเีน้ือหาแสดงความหวัง

ก. บาทที่ ๑ ข. บาทที่ ๒

ค. บาทที่ ๓ ง. บาทที่ ๔

ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋ា–ាอ.ាพรีะเสกាាบริสุทธ์ิบัวทพิย์ា

๕. ขอใดมเีนื้อหาสรรเสรญิพระเกยีรตขิองพระมหากษัตรยิ

ก. อยุธยายศลมแลว ลอยสวรรค ลงฤๅ

ข. สงิหาสนปรางรัตนบรร เจิดหลา

ค. บุญเพรงพระหากสรรค ศาสนรุง เรืองแฮ

ง. บังอบายเบกิฟา ฝกฟนใจเมอืง

ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋ា–ាอ.ាพรีะเสกាាบริสุทธ์ิบัวทพิย์ា

๖. คําประพันธใดไมมคีวามเดนดานสัมผัสอักษร

ก. เสนาะสน่ันดนิครวญ ครุนฟา

ข. ควรแมไวตางหนา พ่ีพูนภายหลัง

ค. สารสั่งพ่ีกําสรวล แสนเสนห นุชเอย

ง. รํ่ารักรํ่าเร่ืองราง แรมนวล นาฏฤๅ

ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋ា–ាอ.ាพรีะเสกាាบริสุทธ์ิบัวทพิย์ា

๗. “ไขประทปีโคมแกว กํ่าฟาเฟอนจันทร”

คําประพันธขางตนมกีารใชภาพพจนแบบใด

ก. อุปมา

ข. อธพิจน

ค. บุคคลวัต

ง. อุปลักษณ

ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋ា–ាอ.ាพรีะเสกាាบริสุทธ์ิบัวทพิย์ា

๘. ธรรมเนียมนิยมในการแตงคําประพันธประเภทนิราศ

มักจะพิถพิีถันที่จะแสดงรสใดเปนสําคัญ

ก. รสบรรยายสถานที่

ข. รสชมความงาม

ค. รสคํา รสความ

ง. รสรัก รสอาลัย

ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋ា–ាอ.ាพรีะเสกាាบริสุทธ์ิบัวทพิย์ា

๙. คําประพันธขอใดไมใชบุคคลวัต

ก. เอยีงอกเทออกอาง อวดองค อรเอย

ข. เมรุชุบสมุทรดนิลง เลขแตม

ค. อากาศจักจานผจง จารึก พอฤา

ง. โฉมแมหยาดฟาแยม อยูรอนฤาเห็น

ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋ា–ាอ.ាพรีะเสกាាบริสุทธ์ิบัวทพิย์ា

๑๐. “ชมแขคดิใชหนา นวลนาง

เดอืนตําหนิวงกลาง ตายแตม

พิมพพักตรแมเพ็ญปราง จักเปรียบ ใดเลย

ขํากวาแขไขแยม ยิ่งยิ้มอัปสร”

จากคําประพันธขางตน มกีารใชภาพพจนชนิดใด

ก. อุปลักษณ ข. อุปมา

ค. อธพิจน ง. บุคคลวัต

ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋ា–ាอ.ាพรีะเสกាាบริสุทธ์ิบัวทพิย์ា

ภาษาไทยกับครูพี่ต่ีต๋ี

ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋ា–ាอ.ាพรีะเสกាាบริสุทธ์ิบัวทพิย์ា

บทที่ ๓ เรื่องที่ ๕ �นิราศนรินทร์คำโคลงSlide Number 2���ประวัติผู้ประพันธ์ �นายนรินทร์ธิเบศร์ (อิน)�- นายนรินทร์ธิเบศร์ มีนามเดิมว่า อิน �- ไม่มีหลักฐานเกี่ยวกับประวัติที่ชัดเจน�- กล่าวกันว่าเกิดที่ ต. บางบ่อ จ. ฉะเชิงเทรา�- เข้ารับราชการเป็นมหาดเล็กหุ้มแพร ในสมเด็จพระบวรราชเจ้า วังหน้าในรัชกาลที่ ๒ �- มีบรรดาศักดิ์เป็น นรินทร์ธิเบศร์ ���นิราศนรินทร์คำโคลง��นิราศนรินทร์ นายนรินทรธิเบศร์ (อิน) แต่งขึ้นเมื่อคราวตามเสด็จพระบวรราชเจ้ามหาเสนานุรักษ ไปปราบพม่าซึ่งยกมาตีเมืองถลางและชุมพรใน พ.ศ. ๒๓๕๒������นิราศ เป็นคำที่ใช้เรียกวรรณกรรมที่มีเนื้อหา การพลัดพรากจากบุคคลอันเป็นที่รัก แทรกอารมณ์ความเศร้าและความคิดถึงนาง�โดยทั่วไปนิราศ มักแต่งด้วยกลอนสุภาพ ขึ้นต้นด้วยกลอนนิราศ แต่นิราศนรินทร์ขึ้นด้วยร่ายสุภาพและดำเนินเรื่องด้วยโคลงสี่สุภาพ จึงเรียกชื่อใหม่ว่า นิราศนรินทร์คำโคลง � ����การตั้งชื่อนิราศแต่ละเรื่องนั้น ส่วนใหญ่ตั้งตาม�- ชื่อสถานที่ที่เป็นจุดหมายปลายทางของกวี เช่น นิราศเมืองแกลง นิราศเมืองเพชร นิราศพระบาท �- ตั้งชื่อตามชื่อของกวี เช่น นิราศนรินทร์ ของนายนรินทร์ธิเบศร (อิน) �- ตั้งชื่อตามเนื้อเรื่อง เช่น นิราศเดือน ของนายมี�Slide Number 7ลักษณะคำประพันธ์�� แต่งเป็นร่ายสุภาพนำ ๑ บท และตามด้วยโคลงสี่สุภาพจำนวน ๑๔๓ บท ��ร่ายสุภาพ�����อธิบายฉันทลักษณ์��- มีวรรคละ ๕ คำ หรือเกิน ๕ คำได้ แต่ไม่ควรเกิน ๕ จังหวะ ในการอ่าน�- แต่งยาวกี่วรรคก็ได้�- สามวรรคสุดท้ายก่อนจบ ต้องเป็นโคลง ๒ สุภาพเสมอ�สัมผัส��- คำสุดท้ายของวรรคหน้า ต้องสัมผัสกับคำที่ ๑, ๒ หรือ ๓ ของวรรคต่อๆ ไป ยกเว้น ๒ วรรคสุดท้าย�- ถ้าคำสุดท้ายของวรรคหน้าเป็นคำเอกหรือคำโท คำที่รับสัมผัสในวรรคต่อไปจะต้องเป็นคำเอกหรือโทเช่นเดียวกัน��- เอกโท มีโท ๓ เอก ๓ เช่นเดียวกับโคลง ๒ สุภาพ�- คำเป็นคำตาย ถ้าคำที่ส่งสัมผัสเป็นคำเป็นหรือคำตาย คำที่รับสัมผัสก็ต้องเป็นคำเป็นหรือคำตายด้วย แต่คำสุดท้ายของบท (ยกเว้นคำสร้อย) ห้ามใช้คำตายหรือคำที่มีรูปวรรณยุกต์ �- คำสร้อย เติมสร้อยในตอนสุดท้ายของบทได้ ๒ คำ หรือจะเติมทุกวรรคก็ได้ แต่พอถึงโคลง ๒ ต้องงด เว้นไว้แต่สร้อยของโคลง ๒ สร้อยชนิดนี้ถ้าใช้เหมือนกันทุกวรรค เรียกว่า สร้อยสลับวรรค�โคลงสองสุภาพ�������อธิบายฉันทลักษณ์��- บทหนึ่งมี ๓ วรรค �- วรรคที่ ๑ และ ๒ มีวรรคละ ๕ คำ�- วรรคที่ ๓ มี ๔ คำ และ ๒ คำสุดท้ายเป็นคำสร้อย จะมีหรือไม่ก็ได้����- คำที่ ๕ ของวรรคที่ ๑ ต้องสัมผัสกับคำที่ ๕ ของวรรคที่ ๒�- เอกโท มีโท ๓ คำ และ เอก ๓ คำ�- คำตาย ห้ามใช้คำตายในคำสุดท้ายของบท�- คำสร้อย ใส่คำสร้อยต่อวรรคที่ ๓ ได้ ถ้ายังไม่จบความ ถ้าจบความแล้วไม่ต้องใส่����ตัวอย่างร่ายสุภาพและโคลงสองสุภาพ��“ศรีสิทธิ์พิศาลภพ เลอหล้าลบล่มสวรรค์ จรรโลงโลกกว่ากว้าง แผนแผ่นผ้างเมืองเมรุ ศรีอยุธเยนทร์แย้มฟ้า.....�ขยายแผ่นฟ้าให้แผ้ว เลี้ยงทแกล้วให้กล้า พระยศไท้เทิดฟ้า เฟื่องฟุ้งทศธรรม ท่านแฮ”���Slide Number 17��เรื่องย่อ นิราศนรินทร์คำโคลง�เริ่มต้นยอพระเกียรติพระมหากษัตริย์และชมบ้านเมือง จากนั้นจึงกล่าวถึงการจากนางและการเดินทางผ่านสถานที่ใดก็คร่ำครวญถึงหญิงคนรัก�การเดินทางเข้าคลองบางกอกใหญ่ ผ่านวัดหงส์ บางยี่เรือ บางขุนเทียน บางกก โคกขาม แม่กลอง ปากน้ำ บ้านแหลม เพชรบุรี ขึ้นบกที่ชะอำ ผ่านเขาสามร้อยยอด บางสะพาน จึงถึงตะนาวศรี มีการชมนก ชมไม้�ชมสัตว์ ตลอดระยะทาง���นิราศนรินทร์คำโคลง�ศรีสิทธิพิศาลภพ เลอหล้าลบล่มสวรรค์ จรรโลงโลกกว่ากว้าง แผนแผ่นผ้างเมืองเมรุ ศรีอยุธเยนทร์แย้มฟ้า แจกแสงจ้าเจิดจันทร์ เพียงรพิพรรณผ่องด้าว ขุนหาญห้าวแหนบาท สระทุกข์ราษฎร์รอนเสี้ยน ส่ายเศิกเหลี้ยนล่งหล้า ราญราบหน้าเภริน เข็ญข่าวยินยอบตัว ควบค้อมหัวไหว้ละล้าว ทุกไทน้าวมาลย์น้อม ขอออกอ้อมมาอ่อน ผ่อนแผ่นดินให้ผาย ขยายแผ่นฟ้าให้แผ้ว เลี้ยงทแกล้วให้กล้า พระยศไท้เทิดฟ้า เฟื่องฟุ้งทศธรรม ท่านแฮ��นิราศนรินทร์คำโคลง�บทชมเมือง�อยุธยายศล่มแล้ว ลอยสวรรค์ ลงฤา�สิงหาสน์ปรางค์รัตน์บรร เจิดหล้า�บุญเพรงพระหากสรรค์ ศาสน์รุ่ง เรืองแฮ�บังอบายเบิกฟ้า ฝึกฟื้นใจเมือง����เรืองเรืองไตรรัตน์พ้น พันแสง�รินรสพระธรรมแสดง ค่ำเช้า�เจดีย์ระดะแซง เสียดยอด�ยลยิ่งแสงแก้วเก้า แก่นหล้าหลากสวรรค์���������พระอาทิตย์ (ท้าวพันแสง)���พลอยนพเก้า�����������โบสถ์ระเบียงมณฑปพื้น ไพหาร�ธรรมาสน์ศาลาลาน พระแผ้ว�หอไตรระฆังขาน ภายค่ำ�ไขประทีปโคมแก้ว ก่ำฟ้าเฟือนจันทร์�����บทนิราศ�จำใจจากแม่เปลื้อง ปลิดอก อรเอย�เยียวว่าแดเดียวยก แยกได้�สองซีกแล่งทรวงตก แตกภาค ออกแม่�ภาคพี่ไป่หนึ่งไว้ แนบเนื้อนวลถนอม������โฉมควรจักฝากฟ้า ฤๅดิน ดีฤๅ�เกรงเทพไท้ธรณินทร์ ลอบกล้ำ�ฝากลมเลื่อนโฉมบิน บนเล่า นะแม่�ลมจะชายชักช้ำ ชอกเนื้อเรียมสงวน������ฝากอุมาสมรแม่แล้ ลักษมี เล่านา�ทราบสวยมภูวจักรี เกลือกใกล้�เรียมคิดจบจนตรี โลกล่วง แล้วแม่�โฉมฝากใจแม่ได้ ยิ่งด้วยใครครอง������จากมามาลิ่วล้ำ ลำบาง�บางยี่เรือราพลาง พี่พร้อง�เรือแผงช่วยพานาง เมียงม่าน มานา�บางบ่รับคำคล้อง คล่าวน้ำตาคลอ������บ้านบ่อน้ำบกแห้ง ไป่เห็น�บ่อเนตรคงขังเป็น เลือดไล้�อ้าโฉมแม่แบบเบญ- จลักษณ์ เรียมเอย�มาซับอัสสุชลให้ พี่แล้วจักลา������เห็นจากจากแจกก้าน แกมระกำ�ถนัดระกำกรรมจำ จากช้า�บาปใดที่โททำ แทนเท่า ราแม่�จากแต่คาบนี้หน้า พี่น้องคงถนอม���������ผลจากผลระกำ����ชมแขคิดใช่หน้า นวลนาง�เดือนตำหนิวงกลาง ต่ายแต้ม�พิมพ์พักตร์แม่เพ็ญปราง จักเปรียบ ใดเลย�ขำกว่าแขไขแย้ม ยิ่งยิ้มอัปสร��������ความเชื่อ กระต่ายบนดวงจันทร์���ถึงตระนาวตระหน่ำซ้ำ สงสาร อรเอย�จรศึกโศกมานาน เนิ่นช้า�เดินดงท่งทางละหาน หิมเวศ�สารสั่งทุกหย่อมหญ้า ย่านน้ำลานาง������พันเนตรภูวนาถตั้ง ตาระวัง ใดฮา�พักตร์สี่แปดโสตฟัง อื่นอื้อ�กฤษณนิทรเลอหลัง นาคหลับ ฤาพ่อ�สองพิโยคร่ำรื้อ เทพท้าวทำเมิน���������� พระอินทร์ (ท้าวพันตา) พระนารายณ์ (พระจักรี)�����พระพรหม (ผู้มีสี่พักตร์)������นทีสี่สมุทรม้วย หมดสาย�ติมิงคล์มังกรนาคผาย ผาดส้อน�หยาดเหมพิรุณหาย เหือดโลก แล้งแม่�แรมราคแสนร้อยร้อน ฤเถ้า เรียมทน������ลมพัดคือพิษต้อง ตากทรวง�หนาวอกรุมในดวง จิตช้ำ�โฉมแม่พิมลพวง มาเลศ กูเอย�มือแม่วีเดียวล้ำ ยิ่งล้ำลมพาน������เอียงอกเทออกอ้าง อวดองค์ อรเอย�เมรุชุบสมุทรดินลง เลขแต้ม�อากาศจักจารผจง จารึก พอฤๅ�โฉมแม่หยาดฟ้าแย้ม อยู่ร้อนฤๅเห็น������ตราบขุนคิริข้น ขาดสลาย แลแม่�รักบ่หายตราบหาย หกฟ้า�สุริยจันทรขจาย จากโลก ไปฤา�ไฟแล่นล้างสี่หล้า ห่อนล้างอาลัย������ร่ำรักร่ำเรื่องร้าง แรมนวล นาฏฤา�เสนาะสนั่นดินครวญ ครุ่นฟ้า�สารสั่งพี่กำสรวล แสนเสน่ห์ นุชเอย�ควรแม่ไว้ต่างหน้า พี่พู้นภายหลัง���Slide Number 43คุณค่าของนิราศนรินทร์�๑. คุณค่าด้านวรรณศิลป์�- การเลือกสรรคำ (เล่นเสียงสัมผัส)- การใช้ภาพพจน์�- การใช้รสวรรณคดี- การรักษาวิธีการแต่ง�๒. คุณค่าด้านสังคม�- การบันทึกเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์�- แสดงแผนที่การเดินทาง��๑. คุณค่าด้านวรรณศิลป์�- การเลือกสรรคำ (เล่นเสียงสัมผัส)�ในบทประพันธ์นิราศนรินทร์ ผู้ประพันธ์ได้มีการเลือกคำที่ทำให้บทประพันธ์มีความโดดเด่นเป็นอย่างมาก ในที่นี้คือ การเล่นเสียงพยัญชนะ ���การเล่นเสียงพยัญชนะ �เป็นการเลือกคำที่มีเสียงพยัญชนะเดียวกันหรือเสียงพยัญชนะใกล้เคียงกันมาใส่ไว้ในวรรคหรือบทเดียวกัน ทำให้เวลาอ่านออกเสียงเกิดความไพเราะ เช่น �* เล่นเสียง “อ” “เอียงอกเทออกอ้าง อวดองค์ อรเอย”�* เล่นเสียง “ร” “ร่ำรักรำเรื่องร้างแรมนวล นาฏฤา”�������การใช้ภาพพจน์��ภาพพจน์ที่ใช้ในนิราศนรินทร์ เท่าที่ปรากฏ ได้แก่ - อุปลักษณ์ �- บุคคลวัต �- อธิพจน์ - อุปลักษณ์ ��อุปลักษณ์ คือการเปรียบเทียบสิ่งหนึ่งเป็นสิ่งหนึ่ง ที่มีลักษณะคล้ายกันหรือความหมายเหมือนกัน คำที่ใช้ใน การเปรียบได้แก่ เป็น คือ ใช่ เท่า ต่าง �อุปลักษณ์ อาจเรียกว่าชื่อหนึ่งว่า การเปรียบเป็น ���- ตัวอย่างการใช้อุปลักษณ์ ��ลมพัดคือพิษต้อง ตากทรวง�หนาวอกรุมในดวง จิตช้ำ�โฉมแม่พิมลพวง มาเลศ กูเอย�มือแม่วีเดียวล้ำ ยิ่งล้ำลมพาน����- บุคคลวัต��บุคคลวัต เป็นการทำให้สิ่งไม่มีชีวิต แสดงกริยาอาการได้เหมือนสิ่งมีชีวิต เช่น ร้องไห้ เดิน ยิ้ม หัวเราะ เป็นต้น�บุคคลวัต อาจเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า บุคลาธิษฐาน ���- ตัวอย่างการใช้บุคคลวัต ��เอียงอกเทออกอ้าง อวดองค์ อรเอย�เมรุชุบสมุทรดินลง เลขแต้ม�อากาศจักจารผจง จารึก พอฤๅ�โฉมแม่หยาดฟ้าแย้ม อยู่ร้อนฤๅเห็น�����- อธิพจน์��อธิพจน์ คือ การใช้ถ้อยคำหรือการเรียบเรียงเนื้อหา ที่มีการกล่าวเกินกว่าความเป็นจริง หรือแปลกประหลาดไปจากเดิม �อธิพจน์ อาจเรียกอีกชื่อว่า อติพจน์�- ตัวอย่างการใช้อธิพจน์��นทีสี่สมุทรม้วย หมดสาย�ติมิงคล์มังกรนาคผาย ผาดส้อน�หยาดเหมพิรุณหาย เหือดโลก แล้งแม่�แรมราคแสนร้อยร้อน ฤเถ้า เรียมทน��- การใช้รสวรรณคดี�รสวรรณคดี เป็นรูปแบบของเนื้อหาว่าเนื้อหาในตอนนั้น บอกอารมณ์ว่ากำลังรู้สึกอย่างไร แสดงอาการอย่างไร เช่น ดีใจ เศร้าใจ �รสวรรณคดีไทย มีทั้งหมด ๔ รส คือ�* เสาวรจนี* นารีปราโมทย์�* พิโรธวาทัง* สัลลาปังคพิสัย�ปรากฏในนิราศนรินทร์มี ๒ รสคือ เสาวรจนีและสัลลาปังคพิสัย���- เสาวรจนี��คือการเล่าชมความงามของตัวละครในเรื่อง ซึ่งอาจเป็นตัวละครที่เป็นมนุษย์ อมนุษย์ หรือสัตว์ ซึ่งการชมนี้อาจจะเป็นการชมความเก่งกล้าของกษัตริย์ ความงามของปราสาทราชวังหรือความเจริญรุ่งเรืองของบ้านเมือง ����- ตัวอย่างการใช้เสาวรจนี��อยุธยายศล่มแล้ว ลอยสวรรค์ ลงฤา�สิงหาสน์ปรางค์รัตน์บรร เจิดหล้า�บุญเพรงพระหากสรรค์ ศาสน์รุ่ง เรืองแฮ�บังอบายเบิกฟ้า ฝึกฟื้นใจเมือง�����- สัลลาปังคพิสัย��การกล่าวข้อความแสดงอารมณ์โศกเศร้า อาลัยต่อบุคคลอันเป็นที่รัก ทั้งที่เกิดจากการพลัดพรากจากลา หรือต้องเสียชีวิตไป������- ตัวอย่างการใช้สัลลาปังคพิสัย��จำใจจากแม่เปลื้อง ปลิดอก อรเอย�เยียวว่าแดเดียวยก แยกได้�สองซีกแล่งทรวงตก แตกภาค ออกแม่�ภาคพี่ไป่หนึ่งไว้ แนบเนื้อนวลถนอม��������- การรักษาวิธีการแต่ง��นิราศนรินทร์ เป็นโคลงที่มีลักษณะตรงตามสัมผัสคำเอก คำโท ถูกต้องตามแบบแผนแทบทุกบท �นิราศนรินทร์จึงแบบอย่างในการประพันธ์ร้อยกรองประเภทโคลง ��������- ตัวอย่างบที่ตรงตามบังคับคำเอก คำโท��จากมามาลิ่วล้ำ ลำบาง�บางยี่เรือราพลาง พี่พร้อง�เรือแผงช่วยพานาง เมียงม่าน มานา�บางบ่รับคำคล้อง คล่าวน้ำตาคลอ����������๒. คุณค่าด้านสังคม�- การบันทึกเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์�นิราศนรินทร์ แต่งเมื่อครั้งนายนรินทร์ธิเบศร (อิน) ตามเสด็จสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาเสนานุรักษ์ ยกทัพไปรบพม่าที่ยกมาตีเมืองถลางและชุมพร เมื่อปี พ.ศ. ๒๓๕๒�จึงสังเกตได้ว่านิราศเรื่องนี้ สะท้อนเหตุการณ์บ้านเมืองในสมัยนั้น แม้ไม่ได้กล่าวถึงโดยตรงก็ตาม����������- แสดงแผนที่การเดินทาง��นิราศนรินทร์ แสดงเส้นทางการเดินทัพทางเรือจากกรุงเทพฯ ถึงเพชรบุรี แล้วเดินทางบกต่อไปถึงตะนาว ซึ่งเป็นการเดินทางที่ใช้เวลานานมาก�������แผนที่การเดินทาง�ในนิราศนรินทร์����Slide Number 64���๑. �“เอียงอกเทออกอ้าง อวดองค์ อรเอย�เมรุชุบสมุทรดินลง เลขแต้ม�อากาศจักจารผจง จารึก พอฤๅ�โฉมแม่หยาดฟ้าแย้ม อยู่ร้อนฤๅเห็น”����๑. ข้อใดถอดคำประพันธ์ไม่ตรงกับความหมายของคำประพันธ์นี้���ก. เอียงอกเทความรู้สึกเพื่อบอกความในใจแก่น้อง�ข. น้องจะรู้หรือไม่ว่าพี่ทุกข์ร้อนคิดถึงน้องเพียงใดโปรดบอกพี่ด้วย�ค. แม้จะใช้เขาพระสุเมรุเป็นปากกาจุ่มน้ำในมหาสมุทรละลายดินเป็นหมึก�ง. ใช้อากาศเป็นแผ่นกระดาษเพื่อพรรณนาความรักความอาลัยก็ยังไม่พอ����๒. “เอียงอกเทออกอ้าง อวดองค์ อรเอย�เมรุชุบสมุทรดินลง เลขแต้ม�อากาศจักจารผจง จารึก พอฤๅ�โฉมแม่หยาดฟ้าแย้ม อยู่ร้อนฤๅเห็น”�คำประพันธ์ข้างต้นมีการใช้โวหารภาพพจน์แบบใด�ก. อุปมาข. อธิพจน์�ค. บุคคลวัตง. อุปลักษณ์���๓. “จำใจจากแม่เปลื้อง ปลิดอก อรเอย�เยียวว่าแดเดียวยก แยกได้�สองซีกแล่งทรวงตก แตกภาค ออกแม่�ภาคพี่ไปหนึ่งไว้ แนบเนื้อนวลถนอม”�คำประพันธ์บทนี้มีรสวรรณคดีตรงตามข้อใด�ก. เสาวรจนีข. นารีปราโมทย์�ค. พิโรธวาทังง. สัลลาปังคพิสัย���๔. “เห็นจากจากแจกก้าน แกมระกำ�ถนัดระกำกรรมจำ จากช้า�บาปใดที่โททำ แทนเท่า ราแม่�จากแต่คาบนี้หน้า พี่น้องคงถนอม”�จากโคลงนิราศนรินทร์บทนี้ บาทใดมีเนื้อหาแสดงความหวัง�ก. บาทที่ ๑ข. บาทที่ ๒�ค. บาทที่ ๓ง. บาทที่ ๔���๕. ข้อใดมีเนื้อหาสรรเสริญพระเกียรติของพระมหากษัตริย์��ก. อยุธยายศล่มแล้ว ลอยสวรรค์ ลงฤๅ�ข. สิงหาสน์ปรางรัตน์บรร เจิดหล้า�ค. บุญเพรงพระหากสรรค์ ศาสน์รุ่ง เรืองแฮ�ง. บังอบายเบิกฟ้า ฝึกฟื้นใจเมือง ���๖. คำประพันธ์ใดไม่มีความเด่นด้านสัมผัสอักษร��ก. เสนาะสนั่นดินครวญ ครุ่นฟ้า�ข. ควรแม่ไว้ต่างหน้า พี่พู้นภายหลัง�ค. สารสั่งพี่กำสรวล แสนเสน่ห์ นุชเอย�ง. ร่ำรักร่ำเรื่องร้าง แรมนวล นาฏฤๅ���๗. “ไขประทีปโคมแก้ว ก่ำฟ้าเฟือนจันทร์”�คำประพันธ์ข้างต้นมีการใช้ภาพพจน์แบบใด�ก. อุปมา�ข. อธิพจน์�ค. บุคคลวัต�ง. อุปลักษณ์� ���๘. ธรรมเนียมนิยมในการแต่งคำประพันธ์ประเภทนิราศ มักจะพิถีพิถันที่จะแสดงรสใดเป็นสำคัญ� ก. รสบรรยายสถานที่ �ข. รสชมความงาม � ค. รสคำ รสความ �ง. รสรัก รสอาลัย����๙. คำประพันธ์ข้อใดไม่ใช่บุคคลวัต��ก. เอียงอกเทออกอ้าง อวดองค์ อรเอย�ข. เมรุชุบสมุทรดินลง เลขแต้ม�ค. อากาศจักจานผจง จารึก พอฤา �ง. โฉมแม่หยาดฟ้าแย้ม อยู่ร้อนฤาเห็น� ���๑๐. “ชมแขคิดใช่หน้านวลนาง�เดือนตำหนิวงกลางต่ายแต้ม�พิมพ์พักตร์แม่เพ็ญปรางจักเปรียบ ใดเลย�ขำกว่าแขไขแย้มยิ่งยิ้มอัปสร”�จากคำประพันธ์ข้างต้น มีการใช้ภาพพจน์ชนิดใด�ก. อุปลักษณ์ข. อุปมา�ค. อธิพจน์ง. บุคคลวัต���ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋� ��