01...และนโยบายด านส ขภาพ 1. ปล...
TRANSCRIPT
01รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1
รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1
รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1
The First Global Forum on Medical Devices
รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 The First Global Forum on Medical Devices
เรยบเรยง พญ.กลยา ตระวฒนานนท
พญ.ธญญรตน อโนทยสนทว
พสจนอกษร ปยพร เศรษฐศรไพบลย
ศลปกรรม บรษท ดเซมเบอร จำกด
พมพครงท 1 เมษายน 2554
จำนวน 500 เลม
โครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ
ชน 6 อาคาร 6 กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข
ถ.ตวานนท อ.เมอง จ.นนทบร 11000
โทรศพท 02-590-4549, 02-590-4374-5 โทรสาร 02-590-4369
www.hitap.net
E-mail: [email protected]
การะประชมนานาชาตเรองเครองมอแพทยครงท 1
9-11 กนยายน 2553 ณ กรงเทพมหานคร
16. เลขาธการมลนธเพอผบรโภค กรรมการ
17. ผอำนวยการสำนกนโยบายและยทธศาสตร กรรมการ
สำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข
18. ผจดการแผนงานคมครองผบรโภคดานสขภาพ กรรมการ
19. ผอำนวยการแผนงานพฒนาศกยภาพและสมรรถนะ กรรมการ
ดานการสรางเสรมสขภาพของไทยระดบนานาชาต
20. ผอำนวยการสำนกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ กรรมการ
21. หวหนางานอปกรณทางการแพทย โรงพยาบาลศรราช กรรมการ
22. ผอำนวยการสำนกงานสาธารณสขระหวางประเทศ กรรมการ
23. ผอำนวยการกองควบคมเครองมอแพทย กรรมการ
สำนกงานคณะกรรมการอาหารและยา
24. หวหนาโครงการประเมนเทคโนโลย กรรมการและเลขานการ
และนโยบายดานสขภาพ
25. นกวจยอาวโสโครงการประเมนเทคโนโลย กรรมการและผชวยเลขานการ
และนโยบายดานสขภาพ
1. ปลดกระทรวงสาธารณสข ทปรกษา
2. นายสถาพร วงษเจรญ รองปลดกระทรวงสาธาณสข ทปรกษา
3. นพ.ศรวฒน ทพยธราดล รองปลดกระทรวงสาธารณสข ทปรกษา
4. นพ.สวทย วบลผลประเสรฐ ประธานกรรมการ
5. เลขาธการสำนกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต กรรมการ
6. เลขาธการคณะกรรมการสขภาพแหงชาต กรรมการ
7. เลขาธการคณะกรรมการอาหารและยา กรรมการ
8. อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กรรมการ
9. อธบดกรมการแพทย กรรมการ
10. เลขาธการสำนกงานประกนสงคม กรรมการ
11. ผแทนองคการอนามยโลกประจำประเทศไทย กรรมการ
12. ผอำนวยการสถาบนวจยระบบสาธารณสข กรรมการ
13. ผอำนวยการสำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต กรรมการ
14. นายกแพทยสภา กรรมการ
15. นายกสมาคมอตสาหกรรมเทคโนโลยเครองมอแพทยไทย กรรมการ
คณะกรรมการ เพอจดการประชมฝายไทย
ในชวงหลายศตวรรษทผานมา หลงการปฏวตอตสาหกรรมในประเทศตะวนตก สงคมและ
วถการดำเนนชวตของมนษยไดเปลยนแปลงไปอยางมาก การคนพบและพฒนาเทคโนโลย
ทางการแพทยและสาธารณสข ยกตวอยางเชน การคนพบยาเพนซลน การคดคนวคซน
เพอปองกนไขทรพษ ไดทำใหมนษยมชวตยนยาวมากขน
นอกจากยาและวคซนแลว หนงในผลตภณฑทางการแพทยทมความจำเปนในการตรวจ
วนจฉย รกษา และฟนฟสขภาพ กคอ เครองมอและอปกรณการแพทย (medical
devices) ปจจบนเครองมอและอปกรณการแพทยไดรบการพฒนาใหมความหลากหลาย
และซบซอนมากยงขน มการประมาณวาเครองมอและอปกรณการแพทยทถกคดคนจาก
อดตจนกระทงถงปจจบนมจำนวนมากถง 1,500,000 ชนด ถงแมเครองมอแพทยจะม
ความหลากหลายและมความซบซอนแตกตางกน แตในปจจบนยงไมมแนวทางในการดแล
ควบคม และจดการใหมการใชเครองมอแพทยเหลานใหเกดประสทธภาพสงสด ตลอดจน
ยงขาดมาตรการในการเฝาระวงเกยวกบผลขางเคยงทเกดจากการใชเครองมอแพทย
รวมทงขาดการจดการทเหมาะสมในการกำจดสารเคมทเปนสวนประกอบในเครองมอ
แพทย นอกจากนปญหาทสำคญอกประการหนงคอ การขาดแคลนเครองมอแพทยและ
ความไมเทาเทยมในการเขาถงเครองมอแพทย โดยเฉพาะในประเทศกำลงพฒนา
คำนำ
ดงนน องคการอนามยโลกจงไดจดการประชมนานาชาตเรองเครองมอแพทยขนเพอเปน
การระดมความคดและแลกเปลยนประสบการณในการจดการเกยวกบเครองมอแพทย
โดยหวงวาผลจากการประชมครงนจะนำไปสการพฒนาแนวทางการจดการและดแล
เครองมอแพทยใหมประสทธภาพและมความปลอดภยในการใชงาน ทงตอตวผปวย
บคลากรทางการแพทย และสงคมโลก นอกจากนองคการอนามยโลกยงหวงเปนอยางยง
วาผลจากการประชมครงน จะกอใหเกดการเขาถงเครองมอแพทยอยางเปนธรรมและ
เทาเทยมกนในผปวยทกคน
รายงานนเปนการสรปและถอดบทเรยนจากการประชมดงกลาว คณะผจดทำหวงเปน
อยางยงวารายงานฉบบนจะเปนประโยชนตอบคลากรทางการแพทยและประชาชนทวไป
ไมมากกนอย
พญ.กลยา ตระวฒนานนท
พญ.ธญญรตน อโนทยสนทว
สารบญ
บทท 1 สนทรพจนนายกรฐมนตรและผอำนวยการองคการอนามยโลก.......................... 14
บทท 2 สถานการณของเครองมอแพทยทวโลก............................................................. 25
ความไมเทาเทยมในการใชเครองมอแพทย.................................................. 30
บทท 3 บทบาทของเครองมอแพทยตอการพฒนาระบบสขภาพ.................................... 35
เปาหมายแหงสหสวรรษ 4, 5 และ 6........................................................... 37
การเพมการเขาถงเครองมอแพทยจากประสบการณของประเทศกานา........ 41
ประโยชนของการพฒนาเครองมอแพทยใหเหมาะสมกบบรบทของทองถน.. 43
ถงยางอนามยกบการปองกนปญหาการแพรกระจายของไวรส HIV............... 46
ในประเทศไทย
การใชแนวทางเวชปฏบตเพอใหเกดความเทาเทยมกนทางการแพทย........... 52
ในประเทศเมกซโก
การดแลรกษาโดยมผปวยเปนศนยกลาง...................................................... 56
บทท 4 การสงเสรมใหเกดความเทาเทยมในการเขาถงเครองมอแพทย......................... 59
และการใชเครองมอแพทยอยางปลอดภย
การพฒนาและสงเสรมใหเกดการเขาถงเครองมอรงสรกษา......................... 61
อยางเทาเทยมกน
การใชเครองมอแพทยอยางปลอดภย บทเรยนจากประเทศปากสถาน......... 65
การรณรงคเพอยตการใชปรอทในวงการแพทย............................................ 68
โทษและผลขางเคยงของสารกมมนตภาพรงสในวงการแพทย...................... 71
บทท 5 ทศทางในอนาคตของเครองมอแพทย ในประเดนเกยวกบพนท........................ 77
ทมทรพยากรจำกด
นวตกรรมดานเทคโนโลยทางการแพทยอวกาศและการนำไป....................... 80
ประยกตใชบนพนโลก
อนาคตของเทคโนโลยดานสขภาพ.............................................................. 82
บทท 6 การคนหาเทคโนโลยทเหมาะสมและนวตกรรมดานเทคโนโลย.......................... 85
บทท 7 กลยทธการสงเสรมการใชเครองมอแพทยทมคณภาพ ปลอดภย.......................91
และราคาไมแพง
การประเมนเทคโนโลยดานสขภาพ.............................................................. 94
การควบคมดแลเครองมอแพทย.................................................................. 97
การบรหารจดการเทคโนโลยดานสขภาพ.................................................... 99
บทท 8 การประเมนผล ควบคม และบรหารจดการเครองมอแพทย........................... 103
ในการประเมนความตองการ
การประเมนผลนวตกรรมดานเทคโนโลยและเทคโนโลยใหม...................... 105
การอนมตกอนออกสตลาดรวมถงการประเมนดานคลนกและพรคลนก...... 108
การประเมนความตองการ: ความตองการทางระบาดวทยา....................... 111
สงของคงคลง และรายการเครองมอแพทย
บทท 9 การจดลำดบความสำคญ การคดเลอก และความสอดคลอง......................... 115
ภายใตมาตรฐานเดยวกน
การรวบรวมเครองมอ: การคดเลอก การจดซอ และการบรจาค................ 117
กระบวนการจดลำดบความสำคญดานการประเมนเทคโนโลย................... 120
เครองมอแพทยระดบชาต
ความสอดคลองในเรองการควบคม ความทาทาย และผลประโยชน......... 123
บทท 10 การประเมนผลและการบรหารจดการ: กระบวนการตอเนอง......................... 127
ความจำเปนในการรายงานเหตการณไมพงประสงคและ........................... 129
การเฝาระวงหลงออกสตลาด
การดำเนนงานดานเทคโนโลยการดแลสขภาพ.......................................... 132
การฝกอบรมการใชงานอยางปลอดภยและการบำรงรกษา
ความจำเปนในการประเมนเทคโนโลยดานสขภาพอยางตอเนอง............... 134
ในประเทศกำลงพฒนาและบทบาทขององคกรระหวางประเทศ
บทท 11 การปรบปรงในเรองการเขาถง คณภาพ และราคาทไมแพง........................... 139
ของเครองมอแพทย
บทบาทของนกวชาการในการปรบปรงการเขาถง คณภาพ และราคา........ 141
ทไมแพงของเครองมอแพทยในประเทศทขาดแคลนทรพยากร
บรษทผผลตเทคโนโลยทางการแพทย........................................................ 144
บทท 12 การปฏบตตามหลกจรยธรรม......................................................................... 147
12 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 13รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
สนทรพจนนายกรฐมนตรและ ผอำนวยการองคการอนามยโลก
1
15รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1
สนทรพจน ฯพณฯ นายกรฐมนตร อภสทธ เวชชาชวะ พธเปดการประชมนานาชาตเรองเครองมอแพทย ครงท 1
9 กนยายน 2553 ณ กรงเทพมหานคร
ดร.มารกาเรต ชาน ผอำนวยการองคการอนามยโลก
ทานผแทนประเทศสมาชกองคการอนามยโลก แขกผมเกยรต ทานสภาพสตร และสภาพบรษ
ในนามของรฐบาลและประชาชนชาวไทย ผมขอตอนรบทกทานเขาสการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1 ผมรสกเปนเกยรตทไดอยทามกลางทานผแทนประเทศ
สมาชกองคการอนามยโลก รวมทงนกวชาการ ผแทนผประกอบวชาชพดานสขภาพ
องคการระหวางประเทศ ภาคประชาสงคม และผประกอบการภาคอตสาหกรรม
การคมครองสขภาพของประชาชนเปนความรบผดชอบทสำคญของทกรฐบาล ประชาชน
ทมสขภาพดเปนทนทางสงคมทมคายงของประเทศในการทจะขบเคลอนใหเกดความกาวหนา
ทางเศรษฐกจ ทสำคญยงไปกวานน การมสขภาพกายใจทสมบรณแขงแรงเปนสทธ
ขนพนฐานของประชาชนทกคน ดงทองคการอนามยโลกไดใหคำนยามของสขภาพไววา
“สภาวะทสมบรณพรอมทงรางกาย จตใจและความเปนอย มใชเพยงปราศจากโรคหรอ
ความเจบปวย”
(คำแปลอยางไมเปนทางการ)
บทบญญตในรฐธรรมนญไทยใหการรบรองวาการเขาถงบรการสขภาพ เปนสทธขนพนฐานของคนไทย สงผลใหเราเรมดำเนนนโยบาย
หลกประกนสขภาพถวนหนาในป ค.ศ. 2002 ซงทำใหเราไดเรยนรวา หากปราศจากความรบผดชอบจากฝายการเมอง และความพยายาม
จากหลายภาคสวนแลว การนำนโยบายเหลานไปสการปฏบต เพอใหประชาชนเขาถงบรการสขภาพอยางเปนธรรมมใชเรองงาย
16 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 17รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
เปนทปรากฏอยางชดเจนวา การทจะทำใหประชาชนมสขภาพทดนนจำเปนตองไดรบ
ความรวมมอจากหลายภาคสวนทงภายในประเทศและในระดบนานาชาต นอกจากน
การใหบรการรกษาพยาบาลในปจจบน เทคโนโลยทางการแพทยมความสำคญเพมขนเปน
ลำดบ ในขณะทเครองมอแพทยเองกมความซบซอนมากขน ผมจงมความยนดเปนอยาง
ยงทมการจดประชมนานาชาตเรองเครองมอแพทยขนในประเทศไทย ซงมผบรหาร
ผกำหนดนโยบาย เจาหนาท ผประกอบวชาชพ และผเชยวชาญจากหนวยงานตางๆ
ทวโลกเขารวมในการประชม และพรอมจะแบงปนความร ความเชยวชาญ และประสบการณ
อนทรงคณคา โดยเปนสวนหนงของความพยายามรวมกนทจะกำหนดนโยบายและพฒนา
ระบบเพอการจดการประเดนตางๆ ทเกยวของกบเครองมอแพทยทเหมาะสม
การแลกเปลยนขอมลและประสบการณดงกลาวนไมสามารถประเมนคาได การบรรยาย
อภปรายและบทเรยนทไดจากการประชมนานาชาตหลายครงทผานมาไดกระตนให
ผกำหนดนโยบายและผมสวนไดสวนเสยสำคญจากหลากหลายประเทศตระหนกถงปญหา
ทมอย กอใหเกดความคดและสรางแรงบนดาลใจในการคนหาแนวทางการแกปญหาทม
ประสทธผล รวมทงรวมกนดำเนนการทจะทำใหปญหาตางๆ คลคลาย ดวยการมสวนรวม
ของทกทานและทกองคกร ผมมนใจวาการประชมนานาชาตเรองเครองมอแพทยในครงน
จะเปนกาวสำคญในการพฒนานโยบายดานสขภาพทงในระดบชาตและนานาชาต
ทานผมเกยรตและผเขารวมการประชมทกทาน
เครองมอและอปกรณทางการแพทยเปนประเดนทเกยวพนเชอมโยงกบประเดนอนๆ ท
หลากหลาย เทคโนโลยเหลานบางสวนถกนำมาใชผานระบบบรการสขภาพ และบางสวน
เปนเครองมอทประชาชนใชดวยตนเองภายในครวเรอน ดงนนจงเปนเรองยากทจะหยบยก
ประเดนปญหาทเกยวของกบเครองมอแพทยและเทคโนโลยดานสขภาพอนๆ ขนมาพจารณา
โดยไมคำนงถงวฒนธรรม โครงสรางพนฐานและคณลกษณะอนๆ ของระบบสขภาพท
แตกตางกนของแตละประเทศ เชนเดยวกบการทำใหประชาชนสามารถเขาถงเครองมอ
แพทยกจำเปนตองพจารณาในบรบทระดบนานาชาตและระดบประเทศในประเดนท
เกยวของ เชน การวจยและพฒนา ความสามารถในการผลต การถายทอดเทคโนโลย
และกฎระเบยบทางการคา
ในโอกาสน ผมชนชมคณะกรรมการจดการประชมทไดรวบรวมหวขอทสำคญทเกยวของ
กบเครองมอแพทย ไมวาจะเปนเรองของนวตกรรม การจดลำดบความสำคญ กฎระเบยบ
การประเมนผล การจดซอจดหา การใชงาน และอนๆ มาเปนประเดนในการประชมน
นอกจากนในการประชมนยงมการอภปรายในหลายประเดนทมความสำคญอยางมาก
ตอประเทศทมรายไดนอยและประเทศทมรายไดปานกลาง รวมทงยงมประเดนอนๆ
ทจะเปนประโยชนในการพฒนานโยบายของทกประเทศไมวาจะมสถานะทางเศรษฐกจใน
ระดบใด
สองประเดนทผมคดวามความสำคญเปนอยางมาก ไดแก “การเขาถงเครองมอแพทย
อยางถวนหนา” และ “ความเปนธรรม” ซงเปนบทเรยนทเราไดจากระบบสขภาพของ
ประเทศไทย บทบญญตในรฐธรรมนญไทยใหการรบรองวาการเขาถงบรการสขภาพเปน
สทธขนพนฐานของคนไทย สงผลใหเราเรมดำเนนนโยบายหลกประกนสขภาพถวนหนาใน
ป ค.ศ. 2002 ซงทำใหเราไดเรยนรวาหากปราศจากความรบผดชอบจากฝายการเมอง
และความพยายามจากหลายภาคสวนแลว การนำนโยบายเหลานไปสการปฏบตเพอให
ประชาชนเขาถงบรการสขภาพอยางเปนธรรมมใชเรองงาย การทมทรพยากรอยอยางจำกด
ทำใหเราตองหาวธจดสรรและใชทรพยากรอยางมประสทธภาพ การประเมนเทคโนโลย
การคดเลอก และการจดการรวมถงการจดซอจดหา เปนกลวธแกไขปญหาทไดจดใหมขน
ทงในระดบโรงพยาบาลและระดบชาต เครองมอแพทยทมราคาแพงมากจนทำใหผปวยไม
สามารถซอหามาใช ซงในบางกรณเกดจากการมสทธบตรยงคงเปนอปสรรคสำคญในการ
เขาถงเครองมอแพทยเหลานน ผมมความยนดเปนอยางยงทประเดนเกยวกบทรพยสนทาง
18 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 19รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
ปญญากบนวตกรรม และการถายทอดเทคโนโลยจะไดถกหยบยกมาอภปรายในการประชมน
ซงจะมสวนชวยเพมการเขาถงเทคโนโลยทจำเปน
เพอยนยนถงความสำคญของการเขาถงบรการสขภาพถวนหนา ผมขอเรยกรองใหทาน
ผแทนรฐบาลนกวชาการ ผแทนภาคอตสาหกรรม ผแทนองคกรระหวางประเทศและ
ผใหการสนบสนนเงนทน ไดรวมกนสรางความยตธรรมและลดความไมเปนธรรม เพอให
เกดการเขาถงเครองมอแพทยทมราคาพอสมควร ปลอดภย และมประสทธผล และบรการ
สขภาพทมคณภาพสำหรบประชาชนทมความตองการอยางแทจรง
นอกจากนยงมประเดนททาทายอนๆ ทเราตองเผชญ ประการแรก คอ การใชเครองมอ
แพทยอยางสมเหตสมผล และการใหความรแกประชาชน การใชเครองมอแพทยอยาง
ไมสมเหตผลกอใหเกดคาใชจายทสงโดยไมจำเปน การกำหนดนโยบายจงควรอยบน
หลกฐานทางวชาการทแสดงใหเหนวาการใชเครองมอแพทยเหลานนคมคาเงนทตองใชจาย
ไป ดงนน ในเบองตนจำเปนทจะตองพฒนาศกยภาพดานการประเมนเทคโนโลยดาน
สขภาพในประเทศของเรา
ความทาทายอกประการหนง ไดแก กฎระเบยบตางๆ เชนเดยวกบผลตภณฑยา เครองมอ
แพทยทใชควรมความคมคา มประสทธผล รวมถงความปลอดภย โดยททกประเทศตอง
รวมกนพฒนาโครงสรางการกำกบดแลขอกำหนดเหลาน ในขณะเดยวกนควรมการจดการ
เครองมอแพทยทหมดสภาพแลวอยางเปนระบบเพอปองกนความเสยงตอผใช สดทายคอ
เรองการวจยและพฒนา ตลอดจนการผลตเครองมอแพทยในประเทศกำลงพฒนาเพอให
ประชาชนไดสามารถเขาถงเทคโนโลยทจำเปนในราคาทเหมาะสม ดงนน ทกประเทศ
จำเปนตองพฒนาโครงสรางทางกฎระเบยบท เขมแขงเพอนำไปสจดมงหมายเหลาน
ในขณะเดยวกนจำเปนตองมระบบสำหรบการกำจดเครองมอแพทยเกาหรอหมดอาย
ดวยวธการทมประสทธผลและปลอดภย
ความทาทายประการสดทาย ไดแก การเสรมสรางความเขมแขงของการวจยและพฒนา
และการผลตเครองมอแพทยในประเทศกำลงพฒนา เพอทจะใหประชาชนของตนสามารถ
เขาถงเทคโนโลยทจำเปนในราคาทไมแพงจนเกนไป ผมเหนดวยเปนอยางยงตอความรเรม
ทจะจดการกบความทาทายเหลาน รวมทงความรเรมทจะรวมกนเสรมสรางความเขมแขง
ของพวกเรา
เนองจากการมนโยบายสขภาพทพฒนาขนอยางรอบคอบเพยงอยางเดยวไมสามารถประกนได
วาจะมการเขาถงบรการทมคณภาพและเทคโนโลยทจำเปนอยางเปนธรรม ผมหวงวา
การประชมนจะเปนรากฐานทสำคญสำหรบเครอขายและความรวมมอตอไปในอนาคตเพอ
เสรมสรางศกยภาพในการพฒนานโยบายทเกยวของกบเครองมอแพทย ตลอดจนการนำ
นโยบายเหลานนไปสการปฏบตในประเทศสมาชกและในสถาบนทงในและตางประเทศ
ในประเทศไทยไดมการดำเนนการมาเปนเวลานานเพอใหมนโยบายดานสขภาพทประสาน
สอดคลองกนระหวางภาคสวนและหนวยงานทเกยวของ ซงรวมทงความรวมมอระหวาง
ภาครฐและภาคเอกชนในการแกไขปญหาสขภาพทสำคญอยางมประสทธภาพ ผมมนใจวา
บทเรยนและการแลกเปลยนประสบการณทไดจากการประชมน จะเปนประโยชนในการ
จดตงคณะกรรมการแหงชาตดานนโยบายเครองมอแพทยในประเทศไทย
ทายทสดน ผมขอแสดงความขอบคณตอองคการอนามยโลก ทานผอำนวยการและเจาหนาท
ทไดรเรมจดการประชมครงน และใหโอกาสประเทศไทยในการมบทบาทสำคญในฐานะ
เจาภาพรวมของการประชม ผมขอใหทกทานประสบความสำเรจในภารกจประชมและม
ความสขตลอดชวงเวลาทอยในประเทศ
ขอบคณและสวสดครบ
21รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1
ถงแมวาเครองมอแพทยในยคปจจบนไดถกพฒนาใหมความกาวหนา และใชเทคโนโลยทซบซอนเพอตอบสนองตอการรกษาโรค แตเบองหลง
ของความกาวหนาของเครองมอแพทยนน เตมไปดวยปญหาและขอผดพลาด ทยงไมไดรบความสนใจและแกไขอยางจรงจง
สนทรพจน ดร.มารกาเรต ชาน ผอำนวยการองคการอนามยโลก พธเปดการประชมนานาชาตเรองเครองมอแพทย ครงท 1
9 กนยายน 2553 ณ กรงเทพมหานคร
ขอบเขตของการพฒนาเครองมอแพทยนนกวางขวาง เตมไปดวยการพฒนาเครองมอ
ใหมๆ และมการแขงขนกนสง ถงแมวาเครองมอแพทยในยคปจจบนไดถกพฒนาใหม
ความกาวหนาและใชเทคโนโลยทซบซอนเพอตอบสนองตอการรกษาโรค แตเบองหลงของ
ความกาวหนาของเครองมอแพทยนน เตมไปดวยปญหาและขอผดพลาดทยงไมไดรบ
ความสนใจและแกไขอยางจรงจง ดงนนองคการอนามยโลกจงไดจดการประชมนขน
เพอกำหนดขอบเขต ทศทาง และการจดการเกยวกบการพฒนาและการใชเครองมอแพทย
ทมอยใหเกดประโยชนมากทสด
ปจจบนการผลตเครองมอแพทยถกพฒนาในเชงธรกจมากกวาทจะตอบสนองตอปญหา
ทางการแพทยและทางสาธารณสขอยางจรงจง เราพฒนาเครองมอแพทยใหมความซบซอน
และใชเทคโนโลยขนสง แตสดทายเครองมอเหลานกลบไมไดถกใชประโยชนในวงกวาง
เนองจากการขาดแคลนบคลากรทมทกษะเพยงพอในการใชเครองมอ รวมทงการขาดแคลน
ระบบภายในทจะมารองรบการใชงานของเครองมอเหลาน
(คำแปลอยางไมเปนทางการ)
22 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 23รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
นอกจากนปญหาสำคญทเรากำลงเผชญอยคอ ความไมเทาเทยมในการเขาถงเครองมอ
แพทยระหวางประเทศทรำรวยกบประเทศทยากจน จากการสำรวจขององคการอนามย
โลกพบวา ในประเทศทมรายไดสงมสดสวนของแมมโมแกรม (ซงเปนเครองมอสำคญใน
การใชตรวจคดกรองมะเรงเตานม) หนงเครองตอผหญง 47,000 คน ในขณะทประเทศ
ยากจนบางประเทศมสดสวนของแมมโมแกรมตอประชากรสงถง 5,700,000 คนตอ
แมมโมแกรมหนงเครอง
นเปนเพยงตวอยางหนงทแสดงใหเราเหนวา มคนจำนวนมากทไมสามารถเขาถงและไดรบ
ประโยชนจากเครองมอแพทยไดอยางเทาเทยมกบเพอนมนษยรวมโลก ซงปญหาเหลาน
เปนปญหาใหญทเราควรใหความสนใจและหาทางแกไขรวมกน ตนเหตของความไมเปน
ธรรมในการเขาถงเครองมอแพทยนนมรากฐานมาจากหลายสาเหต สาเหตสำคญหนงท
เหนไดชดคอ เครองมอแพทยในปจจบนนมราคาสงมาก เมอเทยบกบรายจายดานสขภาพ
ทรฐบาลของแตละประเทศสามารถจายได ซงในบางประเทศคาใชจายดานสขภาพตอคนท
รฐบาลสามารถจายไดตำมากเพยงแค 10 เหรยญสหรฐตอป นอกจากราคาเครองมอ
แพทยทสงแลว บางประเทศยงใหความสำคญตอเครองมอแพทยตำกวายาและวคซน
ทำใหประเทศกำลงพฒนาบางประเทศขาดแคลนเครองมอแพทยทจำเปน อยางเชนเครอง
วดคลนไฟฟาหวใจ ทงๆ ทเครองมอเหลานไมไดเปนเครองมอทมราคาสงเลย
สาเหตสำคญอกประการหนงคอ การแสวงหาผลกำไรทางธรกจทมากเกนไปของอตสาหกรรม
การผลตเครองมอแพทย ทำใหการพฒนาเครองมอแพทยในปจจบนเปนไปเพอตอบสนอง
ตอโรคทสามารถทำกำไรใหกบบรษท สงคมหรอประเทศทมกำลงจายเทานน
สาเหตสำคญประการทสามคอ ปญหาระบบโครงสรางภายในของแตละประเทศทไมเออ
ตอการนำเครองมอแพทยไปใช ยกตวอยางเชน การขาดแคลนบคลากรทมความรความ
เชยวชาญเกยวกบเครองมอนนๆ การขาดแคลนอะไหลในการซอมแซม หรอแมกระทง
ระบบนำ ไฟฟา สภาพภมอากาศทแตกตางกน ในสถานการณเชนนเครองมอแพทยทม
ประโยชนมากในประเทศหนง อาจจะไมสามารถนำมาใชประโยชนไดเลยในอกประเทศ
หนงกได
สาเหตสำคญประการสดทาย คอการเตบโตอยางรวดเรวของอตสาหกรรมเครองมอแพทย
โดยปราศจากมมมองทางดานสาธารณสขทสำคญและจำเปน ถาเราพฒนาเครองมอ
แพทยโดยตงอยบนความจำเปนดานสขภาพของประชาชนทวโลกแลว เราจะพบวาปญหา
สขภาพทสำคญของประเทศพฒนาแลวหรอประเทศกำลงพฒนาแทบจะไมแตกตางกนเลย
โดยเฉพาะโรคเรอรงตางๆ อยางเชน โรคหวใจ เบาหวาน อมพาต ซงกำลงเปนปญหา
สขภาพทสำคญของทงประเทศพฒนาแลวและประเทศกำลงพฒนา
สงทหวงวาจะเกดขนจากการประชมครงน คอ การกำหนดมาตรฐานและแนวทางเกยวกบ
การพฒนา การบรหารจดการและควบคมเครองมอแพทย เพอใหการใชเครองมอแพทย
เกดประโยชน และตรงกบความตองการดานสขภาพของประชากรโลกโดยรวม นอกจากน
ยงควรทจะตองกำหนดมาตรฐานเกยวกบการเฝาระวงและรายงานผลขางเคยง ตลอดจน
อนตรายจากการใชเครองมอแพทยใหเปนระบบ สดทายเราหวงวามาตรฐานและแนวทาง
เหลานจะกอใหเกดความเปนธรรมในการเขาถงเครองมอแพทยของประชาชนทกระดบชน
และทกประเทศ โดยไมมการแบงชนวรรณะและสถานะทางเศรษฐกจและสงคม
24 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 25รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
สถานการณของ เครองมอแพทยทวโลก
2
27รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1
บทวเคราะหสถานการณการใชเครองมอแพทย Dr.Steffen Groth
World Health Organization
หลงการปฏวตอตสาหกรรมในทวปยโรป วทยาศาสตรและเทคโนโลยในดานตางๆ โดย
เฉพาะเทคโนโลยดานการแพทยไดถกพฒนาใหมความกาวหนา เพอแกไขปญหาสขภาพ
ของประชาชนและเพมคณภาพชวตของประชากรทวโลก นอกจากการเตบโตของตลาดยา
และวคซนแลว เครองมอแพทยยงเปนเทคโนโลยทางการแพทยอกสาขาหนงทไดรบความ
สนใจในการคนควาวจยและพฒนา จนกระทงในปจจบนนมเครองมอแพทยทใชเทคโนโลย
ทสลบซบซอนมากมาย ทงทใชประโยชนในการวนจฉยและรกษาโรค รวมถงเครองมอ
ชวยเหลอผทพการจากโรคตางๆ มการประมาณวาชนดของเครองมอแพทยทวโลกม
จำนวนมากถง 90,000 กวาชนด
ถงแมวาเครองมอแพทยในปจจบนจะมความหลากหลายและใชเทคโนโลยทสลบซบซอน
เพอชวยใหมนษยเรามสขภาพทดขน แตเรากลบพบวาประโยชนของเครองมอแพทยเหลาน
กลบตกอยในประเทศทพฒนาแลวเทานน ขณะทในประเทศกำลงพฒนาและประเทศ
ยากจนหลายๆ ประเทศยงขาดแคลนแมแตเครองมอแพทยพนฐานและเครองมอแพทย
ฉกเฉนทใชในการชวยชวตคนไข
ถงแมวาเครองมอแพทยในปจจบนจะมความหลากหลาย และใชเทคโนโลยทสลบซบซอนเพอชวยใหมนษยเรามสขภาพทดขน
แตเรากลบพบวาประโยชนของเครองมอแพทยเหลานกลบตกอยในประเทศ ทพฒนาแลวเทานน ขณะทในประเทศกำลงพฒนาและประเทศยากจน
หลายๆ ประเทศยงขาดแคลนแมแตเครองมอแพทยพนฐาน และเครองมอแพทยฉกเฉนทใชในการชวยชวตคนไข
Dr.Steffen Groth
World Health Organization
28 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 29รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
นอกจากนเรายงขาดการพฒนาดานอนๆ เพอใหเกดความสอดคลองกบการพฒนาทาง
ดานเทคโนโลยของเครองมอแพทย ยกตวอยางเชน การขาดแคลนบคลากรทมความร
ความสามารถเกยวกบการใชและซอมบำรงเครองมอแพทย การขาดแคลนอะไหลและ
ระบบการบรหารจดการเครองมอแพทยทหมดอายการใชงานแลวอยางเหมาะสม นอกจากน
เรายงขาดมาตรการทเหมาะสมและปลอดภยในการจดการเกยวกบสารเคมและโลหะหนก
เชน ปรอทและตะกว ทเกดจากการใชเครองมอแพทย
จากปญหาตางๆ เหลานทำใหองคการอนามยโลกตระหนกถงความสำคญในการกำหนด
แนวทางการบรหารและจดการเครองมอแพทย เพอใหเกดการเขาถงเครองแพทยอยาง
เทาเทยมของคนทกระดบชน และมแนวทางในการจดการเกยวกบความปลอดภยในการใช
เครองมอแพทยอยางเปนระบบ
ในเดอนกมภาพนธ ป ค.ศ. 2010 องคการอนามยโลกไดสำรวจการใชเครองมอแพทยใน
194 ประเทศทวโลก โดยมจดประสงคเพอประเมนวามประเทศใดบางทมการจดตงองคกร
เพอการบรหารและจดการเครองมอแพทย และประเทศใดมนโยบายเกยวกบการบรหาร
และจดการเครองมอแพทยทชดเจน รวมทงสำรวจระบบฐานขอมลเกยวกบชนดและจำนวน
เครองมอแพทยทมใชอยในประเทศนนๆ
นอกจากนองคการอนามยโลกยงไดสำรวจจำนวนบคลากรทรบผดชอบเกยวกบการบรหาร
จดการเทคโนโลยดานสขภาพ (Health Technology Management: HTM) ซงอาจจะเปน
ผทรบผดชอบเกยวกบโครงการประเมนเทคโนโลยดานสขภาพ (Health Technologies
Assessment: HTA) (WHA60.29) ขององคการอนามยโลกในอนาคต
จากผลการสำรวจพบวาประเทศทตอบแบบสอบถามมจำนวน 140 จาก 194 ประเทศ
โดยม 41 ประเทศทมนโยบายเกยวกบการบรหารและจดการเครองมอแพทย มองคกรใน
การประสานงานเพอจดการเกยวกบเครองมอแพทยอยางเปนระบบ รวมถงมระบบฐานขอมล
เกยวกบชนดและจำนวนเครองมอแพทยทมอยในประเทศ ขณะเดยวกนม 22 ประเทศทม
แนวทางในการจดซอ การกระจายเครองมอแพทยในพนทตางๆ ทวประเทศ และการ
บำรงรกษาเครองมอแพทยอยางเปนระบบ
จากผลการสำรวจขางตนพบวา ในหลายประเทศยงไมมระบบการจดการเกยวกบเครองมอ
แพทยทชดเจน ทงในดานการจดการใหมการเขาถงเครองมอแพทยอยางเทาเทยมกนของ
คนทกระดบชน การบำรงรกษาเครองมอแพทยทเสอมสภาพ และการจดการเกยวกบ
เครองมอแพทยทหมดอายการใชงาน รวมถงอนตรายและผลขางเคยงทเกดจากการใช
เครองมอแพทยทไมถกวธ
เพอใหเกดการบรหารและจดการการใชเครองมอแพทยอยางเปนระบบ องคการอนามย
โลกจงไดจดการประชมนานาชาตเรองเครองมอแพทยขนเปนครงแรกของโลก (First
Global Forum on Medical Devices) โดยเชญผเชยวชาญจากทกภาคสวนทวโลกมาให
ความเหนและกำหนดแนวทางรวมกนเกยวกบการจดการเครองมอแพทย ซงองคการ
อนามยโลกหวงวาผลจากการประชมครงนจะกอใหเกดแนวทางในการบรหารจดการ
เครองมอแพทยใหสามารถตอบสนองความตองการดานสขภาพของประชากรทวโลก
โดยไมมการแบงชนวรรณะ รวมถงกอใหเกดแนวทางการจดการบำรงรกษาเครองมอแพทย
ทเสอมสภาพ และมการเฝาระวงอนตรายและผลขางเคยงจากการใชเครองมอแพทยอยาง
เปนระบบ
30 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 31รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
ความไมเทาเทยมในการใชเครองมอแพทย Mrs.Josee Hansen
Ministry of Health, Welfare, and Sport, Netherlands
ปจจบนการวจยเพอพฒนาเครองมอแพทยเปนไปเพอตอบสนองตอโรคและประชากรใน
ประเทศทรำรวย เนองจากบรษทเครองมอแพทยตางมงหวงในผลตอบแทนทางธรกจ
มากกวาทจะตอบสนองตอความจำเปนและปญหาสขภาพทสำคญของประชากรโลก
โดยรวม ดวยตระหนกถงปญหาทสำคญน องคการอนามยโลกจงไดกำหนดวสยทศนและ
นโยบายเกยวกบการวจยเพอพฒนาเครองมอแพทย โดยใหจดลำดบความสำคญของหวขอ
เรองการวจยตามความสำคญของปญหาดานสาธารณสขทพบในประชากรทวโลก
ในป ค.ศ. 2007 องคการอนามยโลก โดยความรวมมอของกระทรวงสาธารณสข ประเทศ
เนเธอรแลนด ไดกอตงโครงการจดลำดบความสำคญเครองมอแพทย (Priority Medical
Devices) โดยมจดประสงคเพอศกษาปญหาความตองการทไมตรงกนระหวางบรษท
พฒนาเครองมอแพทยและปญหาดานสขภาพของประชาชน
องคการอนามยโลกไดนำผลการศกษาของโครงการนมาตพมพและเผยแพรในการประชม
นานาชาตเรองเครองมอแพทย ซงสรปผลโดยยอไดดงน
ไมมใครปฏเสธความสำคญของเครองมอแพทยซงเปนสงทจำเปนในการวนจฉย ดแลรกษา
ไปจนถงการบำบดฟนฟผปวย เทคโนโลยททนสมยในปจจบน ทำใหเรามเครองมอแพทยท
หลากหลายถงเกอบ 90,000 กวาชนด แตวาเครองมอแพทยทถกนำมาใชประโยชนไดจรง
กลบมเพยงไมกชนดเมอเทยบกบจำนวนเครองมอแพทยทงหมดทถกพฒนาขนมา ทงน
เนองจากเครองมอแพทยสวนใหญไมไดถกพฒนาบนพนฐานปญหาทสำคญดานสขภาพ
ของประชาชนทวไป การทเครองมอแพทยชนดหนงๆ จะสามารถตอบสนองตอความ
จำเปนดานสาธารณสขและมประโยชนตอประชากรโดยรวมในแตละประเทศไดหรอไมนน
จะตองพจารณาวาเครองมอแพทยชนดนนสามารถทจะหาไดในประเทศหรอไม (availability)
ประชากรในประเทศสามารถทจะเขาถงบรการของเครองมอแพทยไดหรอไม (accessibility)
วธการใชเครองมอแพทยนนๆ เหมาะสมกบบรบทภายในประเทศหรอไม (appropriateness)
และราคาของเครองมอแพทยมความเหมาะสม โดยประชากรสวนใหญภายในประเทศ
สามารถจายไดหรอไม (affordability)
การพฒนาเครองมอแพทยในปจจบนไมตรงกบความจำเปนดานสาธารณสข โรคทม
ความสำคญทางดานสาธารณสขมกจะเปนโรคทพบบอยในประชากรและกอใหเกดความ
พการและเสยชวต โดยแตกตางกนไปในแตละประเทศ เพราะฉะนนการพจารณาวาเครองมอ
แพทยชนดไหนมความจำเปนสำหรบประเทศใด จะตองทราบถงปญหาสขภาพและโรคทม
ความสำคญตอประชากรในประเทศนนกอน นอกจากนการพจารณาวาเครองมอแพทย
ชนดใดจะคมคาและกอใหเกดประโยชนดานสขภาพกบประชากรโดยรวมในประเทศมาก
ทสดจำเปนตองคำนงถงประสทธภาพ ราคา และความคมคาในการนำเครองมอแพทย
ชนดนนๆ มาใชในประเทศดวย ซงการประเมนวาเครองมอแพทยชนดใดเหมาะสมทจะ
นำเขามาใชในประเทศ เปนสงสำคญและตองการความโปรงใสในการประเมน ปจจบนเรา
ยงขาดแนวทางทเปนมาตรฐานสำหรบประเมนความคมคาของเครองมอแพทยชนดตางๆ
นอกจากนยงขาดขอมลงานวจยเกยวกบประสทธผลของเครองมอแพทย ทำใหเกดความ
ยากลำบากในการทจะพจารณาถงความคมคาในการนำเครองมอแพทยชนดหนงๆ มาใช
ในประเทศนนๆ
32 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 33รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
นอกจากเครองมอแพทยจะมความสำคญในการใชวนจฉยและรกษาโรคแลว เครองมอ
แพทยยงมความสำคญในการชวยเหลอผพการจากโรคและอบตเหตตางๆ ใหสามารถ
ดำรงชวตเหมอนคนปกตได องคการอนามยโลกประมาณการวามคนทตองทนทกขทรมาน
จากความพการสงถง 600 ลานคนทวโลก ซง 80% ของคนพการเหลานอาศยอยในประเทศ
กำลงพฒนาและประเทศยากจน โดยพบวาคนพการเหลานขาดโอกาสในการเขาถงเครองมอ
แพทยทจะชวยใหสามารถดำรงชวตไดเหมอนหรอใกลเคยงคนปกตมากทสด เพราะฉะนน
การทจะชวยเหลอคนพการทขาดโอกาสเหลาน ควรจะมการสนบสนนใหเกดการพฒนา
เครองมอเพอชวยเหลอคนพการและควรเปนเครองมอทใชงาย ไมจำเปนตองพงพาเทคโนโลย
ทซบซอนหรอราคาแพงจากภายนอกประเทศ เพอชวยใหคนพการในประเทศเหลานสามารถ
เขาถงเครองมอไดงายมากขน
ประเดนทสำคญอกประเดนหนงในการพจารณาเกยวกบเครองมอแพทยคอ ความสอดคลอง
ของเทคโนโลยเครองมอแพทยกบบรบทและโครงสรางภายในประเทศ ซงในประเทศกำลง
พฒนาสวนใหญตองนำเขาเครองมอแพทยจากตางประเทศ และมกจะประสบปญหาการ
ใชงานเครองมอแพทยทซบซอน เนองจากขาดแคลนบคลากรทมความรเกยวกบการใช
เครองมอนนๆ นอกจากนยงขาดแคลนอปกรณและอะไหลในการซอมบำรง รวมถงระบบ
นำ ไฟฟา สภาพภมอากาศทมอณหภมและความชนแตกตางจากประเทศทผลตทำให
เครองมอแพทยบางชนดไมสามารถนำมาใชงานไดอยางมประสทธภาพ นอกจากนยงเสยง
ตอการเกดอนตรายจากการใชเครองมอแพทยทไมถกวธอกดวย
จากประเดนดงกลาวขางตน จะเหนไดวาการพฒนาเครองมอแพทยใหเหมาะสมกบบรบท
ของประเทศกำลงพฒนาจำเปนตองอาศยองคความรทเกดจากการวจยในประเทศนนๆ
ซงยอมแตกตางจากองคความรทเกดจากประเทศพฒนาแลว ในปจจบนพบวาการวจยทาง
ดานเครองมอแพทยสวนใหญอยในประเทศพฒนาแลวและ 90% ของเงนทนวจยถกใชไป
วจยโรคทไมไดเปนปญหาสำคญของประชากรโลกโดยรวม นอกจากนบรษทเครองมอ
แพทยตางๆ ยงไมใหความสนใจในการผลตเครองมอแพทยสำหรบประเทศกำลงพฒนา
เนองจากเลงเหนถงผลตอบแทนทไมคมคากบเงนทลงทนไป เพราะฉะนนการนำเครองมอ
แพทยจากประเทศพฒนาแลวไปใชในประเทศกำลงพฒนาจงมกประสบปญหาทงในแง
โครงสรางและจำนวนบคลากรทมความเชยวชาญในเครองมอนนๆ
เพราะฉะนนการพฒนาและคดคนเครองมอแพทยภายในทองถน โดยคำนงถงบรบท
ทเหมาะสมกบโครงสรางในสงคมนนๆ ทงระบบนำ ไฟฟา กำลงคน และกำลงเงน
จะทำใหการพฒนาเครองมอแพทยเกดประโยชนและสามารถนำมาใชไดจรง ตวอยางเชน
“Jaipur Foot” เทาเทยมชนดหนงทถกคดคนโดย Professor PK Sethi จากภาควชาศลยกรรม
กระดก มหาวทยาลย S.M.S. Medical Col lege เมอง Jaipur ประเทศอนเดย
ซงเทาเทยมนมประโยชนอยางมากตอผพการชาวอนเดย โดยผลตจากวสดในทองถนท
สามารถหาไดงาย และราคาไมสงจนเกนไป ทำใหคนพการในอนเดยสามารถกลบมาเดน
และชวยเหลอตวเองไดอกครง
การพฒนาเครองมอแพทยในทองถนเพอใหสามารถนำมาใชไดจรงในทองถนนนๆ จำเปน
ตองอาศยความรวมมอจากทกภาคสวนทงองคกรภาครฐ เอกชน องคกรระดบทองถน
และภาคการศกษา นอกจากนเรายงคาดหวงทจะเหนความรวมมอกนของอตสาหกรรม
การผลตเครองมอแพทยทงในประเทศพฒนาแลวและกำลงพฒนา เพอการศกษาคนควา
และพฒนาเครองมอแพทยทจะมประโยชนและสามารถตอบสนองตอความตองการดาน
สขภาพของประชากรโลกไดอยางแทจรง
34 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 35รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
บทบาทของเครองมอแพทย ตอการพฒนาระบบสขภาพ
3
37รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1
เปาหมายแหงสหสวรรษ 4, 5 และ 6 Dr.Helene MÖller
The United Nations Children’s Fund
เปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ (Millennium Development Goals: MDG) คอ
เปาหมายทประเทศในเครอสหประชาชาตรวมกนลงนามเพอขจดความยากจน ความ
หวโหย ลดอตราการเสยชวตของแมและเดก ลดอตราการแพรระบาดของโรคตดเชอ
และสงเสรมความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชนเพอใหเกดความเทาเทยมในการเขาถง
บรการทางดานสขภาพของคนทกระดบชน
เปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษประกอบดวยเปาหมายยอย 8 เปาหมายดงน
1. MDG 1: ขจดความยากจนและความหวโหย
2. MDG 2: ใหเดกทกคนไดรบการศกษาระดบประถมศกษา
3. MDG 3: สงเสรมความเทาเทยมทางเพศและสงเสรมบทบาทสตร
4. MDG 4: ลดอตราการเสยชวตของเดก
5. MDG 5: พฒนาดานอนามยเจรญพนธ
6. MDG 6: ตอสโรคเอดส มาลาเรย และโรคสำคญอนๆ
7. MDG 7: รกษาและจดการสงแวดลอมอยางยงยน
8. MDG 8: สงเสรมการเปนหนสวนเพอการพฒนาในประชาคมโลก
ประเทศยากจนในทวปแอฟรกาและเอเชยใต ยงมอตราการเสยชวต ของมารดาและเดกในระดบทสงอย โดยครงหนงของเดกทวโลกทเสยชวต อยในทวปแอฟรกา ซง 1 ใน 7 ของเดกในทวปนเสยชวตกอนอาย 5 ป
จากโรคทสามารถปองกนและรกษาใหหายได
Dr.Helene MÖller The United Nations Children’s Fund
38 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 39รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
โดยมการตงเปาวาจะสามารถบรรลเปาหมายทงแปดไดในป ค.ศ. 2015 และในการประชม
Global Forum on Medical Devices ครงนไดมการตดตามผลของเปาหมายท 4, 5,
และ 6 โดยท
• MDG 4 มเปาหมายในการลดอตราการเสยชวตของเดกอายตำกวา 5 ป ใหเหลอ
หนงในสามภายในป ค.ศ. 2015
• MGD 5 มเปาหมายในการลดอตราการเสยชวตของมารดาลงสามในสในชวง
ป ค.ศ. 1990-2015
• MDG 6 มเปาหมายในการชะลอและลดการแพรระบาดของโรคเอดส รวมถง
การปองกนและลดการเกดโรคมาลาเรยและโรคสำคญอนๆ ภายในป ค.ศ.2015
รวมถงปองกนและลดการเกดโรคมาลาเรยและโรคสำคญอนๆ
จากการรายงานของ Dr.Helene MÖller พบวา อตราการเสยชวตของเดกอายตำกวา 5 ป
ลดลงจาก 90 คนตอเดกแรกเกดมชวต 1,000 คนในป ค.ศ. 1990 เปน 65 คนตอเดกแรก
เกดมชวต 1,000 คนในป ค.ศ. 2008 ถงแมอตราการเสยชวตของมารดาและเดกทวโลก
จะลดลงภายในชวง 10 ปทผานมา แตในบางประเทศโดยเฉพาะประเทศยากจนในทวป
แอฟรกาและเอเชยใต ยงมอตราการเสยชวตของมารดาและเดกในระดบทสงอย โดยครง
หนงของเดกทวโลกทเสยชวตอยในทวปแอฟรกา ซง 1 ใน 7 ของเดกในทวปนเสยชวตกอน
อาย 5 ปจากโรคทสามารถปองกนและรกษาใหหายได เชน โรคปอดบวม โรคอจจาระรวง
และภาวะทพโภชนาการ จากขอมลนแสดงใหเหนวายงมความไมเทาเทยมในการบรการ
ทางสาธารณสขและการเขาถงบรการทางการแพทย โดยเฉพาะในประเทศทยากจนและใน
พนททหางไกลความเจรญ
นอกจากนยงพบวาอตราการเสยชวตของมารดาในทวปแอฟรกาและเอเชยใตยงอยใน
ระดบสง และยงไมมแนวโนมลดลงจนถงเปาหมายทตงไวในป ค.ศ. 2015 สาเหตหลกของ
การเสยชวตเกดจากภาวะแทรกซอนระหวางการคลอดบตร ซงเกดจากการคลอดทไมได
อยในความดแลของแพทยหรอพยาบาลผดงครรภ โดยพบวามากกวาครงหนงของผหญง
ในทวปแอฟรกาคลอดบตรเองทบาน โดยปราศจากความชวยเหลอทางการแพทยเมอเกด
เหตการณฉกเฉนหรอภาวะแทรกซอน และอตราการผาคลอดในหลายๆ ประเทศของทวป
แอฟรกายงตำกวา 5% ซงตำกวาอตราการผาคลอดในประเทศอนๆ ทวโลก
จากรายงานของ United Nations Children’s Fund (UNICEF) เรองวธการทจะทำใหเกด
ความสำเรจและบรรลเปาหมายของ MDGS โดยเทาเทยมกนของทกประเทศทวโลก
(Achieving the MDGS with equity และ Narrowing the gaps to meet the goals)
พบวาการทจะบรรลเปาหมายของ MDG 4 และ 5 จำเปนตองมการสงเสรมใหเกดความ
เทาเทยมในการกระจายตวและการเขาถงบรการดานสขภาพ ไมวาจะเปนยาหรอเครองมอ
แพทย โดยเฉพาะในประเทศยากจนและดอยพฒนาทวโลก ขณะเดยวกนทกๆ หนงลาน
เหรยญสหรฐทลงทนในดานสาธารณสขเพอมารดาและทารกจะชวยลดอตราการเสยชวต
ของทารกทวโลกไดถง 60% จากอตราการเสยชวตในปจจบน
นอกจากน Dr.Helene MÖller ไดเสนอแนะแนวทางการสงเสรมใหเกดความเทาเทยมในการ
เขาถงบรการดานสขภาพของประชนในพนทยากจนและหางไกลความเจรญ 3 แนวทาง ดงน
1. เพมจำนวนและกระจายสถานบรการดานสาธารณสขใหครอบคลมทกพนท เพอให
ประชาชนเขาถงไดงาย
2. เพมมาตรการลดคาใชจายของคนไข เชน ลดคาบรการทางการแพทย สนบสนน
คาใชจายในการเดนทางมาพบแพทย
3. กระตนใหบคลากรดานการแพทยลงชมชนเพอใหบรการดานสาธารณสขพนฐาน
กบประชาชนแทนทจะเปนฝายตงรบอยในสถานพยาบาลเพยงอยางเดยว
40 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 41รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
การทจะบรรลเปาหมายแหงสหสวรรษใหไดภายในป ค.ศ. 2015 นน คงตองอาศยความ
รวมมอจากทกภาคสวนทงภาครฐและเอกชนเพอใหเกดความเทาเทยมในการเขาถงบรการ
ทางการแพทยของประชากรทวโลกอยางแทจรง
การเพมการเขาถงเครองมอแพทยจากประสบการณของประเทศกานา Mr.John Zienaa
Ghana Health Service
นอกจากการมเครองมอแพทยทเพยงพอและกระจายอยางทวถงในทกพนทของประเทศ
แลว การซอมแซมหรอบำรงรกษาใหเครองมอแพทยนนๆ ทำงานไดอยางมประสทธภาพ
ยงเปนสงสำคญและจำเปน ซงในหลายๆ พนทยงขาดแคลนบคลากรหรอชางเทคนคทม
ความรความสามารถในการซอมบำรงเครองมอแพทย
ประเทศกานาเปนประเทศเลกๆ ประเทศหนงในทวปแอฟรกาทเคยเผชญกบปญหาดงกลาว
เนองจากขาดแคลนหนวยงานซอมบำรงเครองมอแพทยซงในชวงป ค.ศ. 1940-1990
กองวศวกรรมบรการทคอยดแลและซอมบำรงเครองมอแพทยทวทงประเทศมอยเพยง
2 แหง โดยเปนหนวยวศวกรรมบรการในโรงเรยนแพทยทำใหเกดการขาดแคลนบคลากร
ทจะซอมบำรงเครองมอแพทยอยางมาก นอกจากนบคลากรทมอยยงขาดความร
ความเขาใจในเทคโนโลยทซบซอนของเครองมอแพทยบางชนด ปญหาทตามมาคอ
เครองมอแพทยทชำรดถกทงรางไมมการซอมแซม และเครองมอแพทยทมความซบซอน
ไมไดถกใชงานจงนำไปสปญหาการขาดแคลนเครองมอแพทยในทสด
42 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 43รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
เมอเลงเหนถงปญหาสำคญดงกลาวน รฐบาลกานาจงไดออกมาตรการเพอแกไขปญหา
โดยจดตงสถาบนฝกอบรมบคลากรดานวศวกรรมการแพทย (Biomedical engineering)
ซงมการเรยนการสอนเกยวกบวศวกรรมการแพทย โดยปจจบนมถง 5 แหงในประเทศ
กานา นอกจากนแทนทจะมสถาบนใหบรการดานวศวกรรมบรการ (engineer service)
เพยง 2 แหงดงแตกอน รฐบาลกานายงไดกระจายจำนวนบคลากรและตงหนวยงานดาน
เทคนค (technical unit) ในพนทหลายแหงของประเทศตงแตโรงพยาบาลขนาดใหญ
อยางโรงพยาบาลศนยไปจนกระทงโรงพยาบาลขนาดเลก เชน โรงพยาบาลชมชน
จากมาตรการดงกลาวทำใหจำนวนเครองมอแพทยทสามารถใชงานไดจรงในประเทศ เพม
จาก 64.3% ของเครองมอแพทยทงหมดในป ค.ศ. 1989 เปน 88.6% ในป ค.ศ. 2006
นอกจากนสถาบนตางๆ ยงไดจดอบรมการบรหารจดการเครองมอแพทย (medical
equipment management) เปนระยะๆ เพอใหบคลากรดานนไดเพมพนความรให
ทนสมยและเกดการเรยนรทตอเนอง และยงไดวางรากฐานระบบสงตอในกรณทบคลากร
ในทองถนไมสามารถซอมบำรงเครองมอแพทยทมความซบซอนได นอกจากนยงไดจดตง
กองทนเพอการซอมบำรงเครองมอแพทย โดยอาศยความรวมมอจากหลายภาคสวน
ทงภาครฐและเอกชน และในอนาคตประเทศกานาไดกำหนดการทำนโยบายดานสขภาพ
โดยใชขอมลทเปนเวชปฏบตแบบองหลกฐาน (evidence based health technology
policy) เพอใหการใชเครองมอแพทยในการดแลรกษาคนไขเกดประโยชนมากทสด
ประโยชนของการพฒนาเครองมอแพทยใหเหมาะสมกบบรบทของทองถน Mr.Luciano Moccia
East Meets West Foundation
ทกๆ ปมเดกแรกเกดจำนวน 4 ลานคนเสยชวตดวยโรคทสามารถรกษาได ถงแมวาอตรา
การเสยชวตของทารกแรกเกดในชวง 10 ปทผานมาไดลดลงอยางมาก แตในประเทศดอย
พฒนาอตราการเสยชวตของทารกแรกเกดยงไมลดลง นอกจากอตราการเสยชวตแลว
อตราความพการของทารกแรกเกดในประเทศดอยพฒนายงอยในระดบสง สาเหตหนงของ
ปญหานเกดจากการขาดแคลนเครองมอแพทย และเครองมอแพทยทมอยไมเหมาะสม
ในการใชงาน เนองจากการขาดแคลนบคลากรทมความรเกยวกบเครองแพทย และการ
ขาดแคลนอะไหลสำหรบซอมแซมเมอเครองมอชำรด
เพราะฉะนนการลดอตราการเสยชวตและพการในทารกแรกเกด นอกจากการเพมจำนวน
เครองมอแพทยพนฐานในการชวยชวตทารกแลว ยงตองมการปรบปรงเครองมอแพทยให
เหมาะสมกบทองถนนนๆ โดยคำนงถงปจจยตางๆ เหลาน
• ควรจะเปนเครองมอแพทยทคดคนและพฒนาโดยนกวจยในประเทศนนๆ โดยอาจ
จะอาศยความรวมมอจากนกวจยตางชาตทมความรความเชยวชาญ
44 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 45รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
• ควรจะมราคาทเหมาะสมทประเทศหรอคนในประเทศนนๆ สามารถจายได
• ควรใชเทคโนโลยทไมซบซอนและเหมาะสมกบทองถนนนๆ
• ควรจะเปนเครองมอแพทยทใชงาย รวมทงมคมอการใชงานทอานงายและใชภาษา
ทองถน
• ควรจะเปนเครองมอททนทาน สามารถซอมแซมและดแลรกษาไดงายเมอเครองมอ
เสยหรอชำรด
เพอการพฒนาเครองมอแพทยทเหมาะสมกบทองถน มลนธ East Meets West ไดกอตง
โครงการ The Breath of Life ขนในประเทศกำลงพฒนา 4 ประเทศคอ ลาว เวยดนาม
กมพชา และตมอรตะวนออก โครงการนไดรวมมอกบองคกร MTTS (Medical Technology
Transfer & Services) คดคนเครองมอแพทยพนฐานทใชชวยชวตทารกแรกเกด เชน
เครอง CPAP (Continuous Positive Airway Pressure) และเครอง LED Phototherapy
ซงเครองมอเหลานเปนเครองทไมซบซอน มความทนทาน ไมตองดแลรกษามาก จงทำให
บคลากรในทองถนสามารถนำเครองมอไปใชไดอยางมประสทธภาพ
หลงจากทไดมการกระจายเครองมอแพทยเหลานไปในโรงพยาบาลกวา 200 แหงใน
4 ประเทศดงกลาว พบวาอตราการเสยชวตของทารกในประเทศเหลานลดลงถง 50% และ
ลดจำนวนการเปลยนถายเลอด (exchange transfusion) ในเดกทมภาวะเหลองไดอยางม
ประสทธภาพ
จะเหนไดวานอกจากจำนวนเครองมอแพทยทพอเพยงแลว เครองมอแพทยทมความ
เหมาะสมกบทองถน ยงเปนปจจยสำคญทชวยลดอตราการเสยชวตของทารกแรกเกดได
อยางมประสทธภาพ
รปท 1 เครอง CPAP (Continuous Positive Airway Pressure)
ทคดคนขนเองในประเทศกำลงพฒนา
46 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 47รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
ถงยางอนามยกบการปองกนปญหาการแพรกระจายของไวรส HIV ในประเทศไทย Dr.Wiwat Rojanapithayakorn
World Health Organization, Mongolia
ปจจบนประโยชนจากการใชเครองมอแพทยมมากมายทงการวนจฉยโรค การปองกน
การรกษา การคมกำเนด และการบำบดฟนฟผทเจบปวยและพการจากโรคตางๆ ซง 15%
ของเครองมอแพทยทงหมดเปนเครองมอทผปวยสามารถใชเพอดแลตนเองได
เครองมอแพทยทผปวยสามารถใชไดเองมความหลากหลายตงแตเครองมอทอาศยเทคโนโลย
ทมความซบซอน เชน เครองชวยหายใจ (Respiratory equipment) เครองมอแพทยทใช
ในการดแลทารกแรกเกด (infant care device) ไปจนถงเครองมอพนฐาน เชน รถเขน
คนพการ เครองมอตรวจการตงครรภดวยตนเอง อปกรณคมกำเนด เชน ยาคมกำเนด
และถงยางอนามย
จะเหนไดวาเครองมอแพทยอยางเชน เครองวดความดนโลหตทบาน แผนตรวจนำตาลใน
ปสสาวะ เครองวดระดบนำตาลดวยตนเอง มประโยชนอยางมากในการชวยใหผปวยสามารถ
ดแลตนเองและเฝาตดตามระวงผลแทรกซอนจากโรคหรอการรกษาดวยตนเอง โดยไมจำเปน
ตองเสยเวลามาโรงพยาบาล
นอกจากนหนงในเครองมอแพทยพนฐานทมการใชแพรหลายมากทสด คอ ถงยางอนามย
นอกจากการคมกำเนดแลว ถงยางอนามยยงชวยปองกนโรคตดตอจากเพศสมพนธ เชน
โรคเอดส ซฟลส และหนองใน เพราะฉะนนในปจจบนทโรคเอดสเปนโรคตดตอทางเพศ
สมพนธทรายแรงและแพรระบาดอยางรวดเรวไปทวโลก การรณรงคใหใชถงยางอนามย
เมอมเพศสมพนธจงเปนมาตรการหนงทชวยลดการแพรระบาดของโรคเอดสได
ในประเทศไทยไดมมาตรการปองกนโรคตดตอจากเพศสมพนธโดยใชถงยางอนามยหลาย
มาตรการ ดงน
1. ใหความรกบประชาชนถงประโยชนของถงยางอนามยในการคมกำเนดและการ
ปองกนโรคตดตอทางเพศสมพนธ
2. แจกจายถงยางอนามยใหกบประชาชน
3. มการควบคมคณภาพในการผลตถงยางอนามย
4. สงเสรมใหมการใชสารหลอลนควบคไปกบการใชถงยางอนามย
5. รณรงคใหประชาชนมทศนคตทดในการใชถงยางอนามยเพอปองกนโรคตดตอทาง
เพศสมพนธ
6. รณรงคใหมการใชถงยางอนามย 100% ในสถานบรการทางเพศ (The 100%
Condom Use Programme: CUP)
โครงการ CUP เปนโครงการรณรงคใหกลมผใหบรการทางเพศใชถงยางอนามยเพอปองกน
การแพรเชอไวรสเอดส โดยวตถประสงคหลกของโครงการคอ การใชถงยางอนามยทกครง
ทมการใหบรการทางเพศในทกๆ สถานบรการ โครงการนเรมดำเนนการนำรองในป
พ.ศ. 2532 และเรมดำเนนโครงการทวประเทศในป พ.ศ. 2535 โดยมหลกการในการ
ดำเนนงาน ดงน
48 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 49รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
1. กระตนใหผบรการทางเพศปฏเสธการใหบรการถาลกคาไมยนยอมใชถงยางอนามย
2. ลกคาทมาใชบรการทางเพศไมมสทธเลอกทจะใชหรอไมใชถงยางอนามย
3. เพอใหเกดความยงยนของโครงการน เจาหนาทรฐและเจาของสถานบรการทางเพศ
เปนผรบผดชอบในการสงเสรมและสนบสนนการใชถงยางอนามยทกครงทให
บรการทางเพศ
โดยมวธการปฏบตเพอใหบรรลวตถประสงคและเปาหมายของโครงการ ดงน
1. มการรวมมอกนระหวางเจาหนาทรฐและผประกอบการในการปฏบตเพอใหบรรล
วตถประสงคของโครงการ
2. ถาลกคาปฏเสธการใชถงยางอนามยจะไมมการใหบรการทางเพศแกลกคาคนนน
3. ขยายมาตรการการดำเนนงานใหครอบคลมสถานบรการทางเพศทกรปแบบและทก
พนท เพอใหลกคาไมสามารถซอบรการทางเพศทปราศจากการใชถงยางอนามยได
4. มมาตรการควำบาตรกบสถานบรการทางเพศทไมใหความรวมมอในการดำเนนงาน
คณะกรรมการโรคเอดสแหงชาตเปนผรบผดชอบการดำเนนงานของโครงการ และได
ประชมรวมกบเจาของสถานบรการทางเพศ นอกจากนยงใหความรเรองการใชถงยาง
อนามยและการปองกนโรคตดตอทางเพศสมพนธใหกบผใหบรการทางเพศ รวมทง
การแจกจายถงยางอนามย สารหลอลน และเอกสารความรเกยวกบโรคเอดสใหกบผให
บรการทางเพศ เพอกระตนใหมการใชถงยางอนามยมากขน
จากการประเมนผลการดำเนนงานพบวาหลงจากเรมดำเนนโครงการ อตราการใชถงยาง
อนามยในหมผใหบรการทางเพศเพมขน และอตราการเกดโรคตดตอทางเพศสมพนธ
ลดลง
รปท 2 กราฟแสดงจำนวนผปวยโรคตดตอทางเพศสมพนธทลดลง
หลงจากการดำเนนโครงการ 100% Condom Use Programme ในประเทศไทย
รปท 3 กราฟแสดงจำนวนผตดเชอไวรส HIV หลงจากการดำเนนโครงการ 100%
Condom Use Program ในประเทศไทย และจำนวนผตดเชอไวรส HIV
ทคาดการณวาจะเพมขน ถาไมมการดำเนนการโครงการดงกลาว
50 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 51รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
นอกจากนยงพบวาจำนวนของคนทตดเชอไวรส HIV ในประเทศไทยตงแตป พ.ศ. 2534
จนถงปจจบนมประมาณ 1 ลานคน ซงไมเพมขน โดยมการประมาณวาถาไมมโครงการ
CUP จำนวนของคนทตดเชอไวรส HIV ในปจจบนจะสงถงเกอบ 10 ลานคน
อดตนายกรฐมนตร พ.ต.ท. ทกษณ ชนวตร ไดประกาศในการประชมนานาชาตเกยวกบ
โรคเอดส เมอวนท 11 กรกฎาคม พ.ศ. 2547 วาโครงการ 100% CUP สามารถปองกน
ประชากร 5 ลานคนไมใหตดเชอไวรส HIV จะเหนไดวาถาไมมโครงการ 100% CUP
โรคเอดสจะแพรกระจายอยางรวดเรวในประเทศไทยในอตราเดยวกบการแพรกระจายใน
ประเทศแถบทวปแอฟรกา
รปท 4 กราฟแสดงเปอรเซนตของผตดเชอไวรส HIV
เปรยบเทยบระหวางประเทศในแถบแอฟรกาใตและประเทศไทย
การสงเสรมใหเกดการใชเครองมอแพทยในการปองกนโรคดวยตวเอง เชน การใชถงยาง
อนามย เปนสวนหนงของความสำเรจในการปองกนการตดเชอไวรส HIV ในประเทศไทย
และประเทศในทวปเอเชย นอกจากนโครงการ 100% CUP ยงไดปองกนแมและเดกทารก
ใหปลอดภยจากการตดเชอ HIV อกดวย
ผลสำเรจของโครงการ 100% CUP เปนการยนยนอยางดวาการใชเครองแพทยพนฐาน
ราคาถก และทกคนสามารถหาซอได รวมไปกบการมแผนการดำเนนงานทชดเจนและ
รดกม สามารถแกไขปญหาทสำคญทางสาธารณสขอยางเชนปญหาการระบาดของไวรส
HIV ได
52 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 53รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
การใชแนวทางเวชปฏบตเพอใหเกดความเทาเทยมกนทางการแพทยในประเทศเมกซโก Dr.Maki Esther Ortiz Dominguez
Ministry of Health, Mexico
ประเทศเมกซโกเปนประเทศทมระบบการใหบรการทางการแพทยทแบงตามระบบประกน
สขภาพของประเทศ โดยลกจางของบรษทหรอของรฐบาลจะใชสทธระบบประกนสขภาพ
ซงขนอยกบสถานบรการของภาครฐ สวนคนทไมอยในระบบการจางงานจะใชสทธการ
รกษาทเรยกวา Seguro Popular โดยขนกบระบบประกนสขภาพแหงชาตของกระทรวง
สาธารณสข (Public health insurance institute of the Mexican Ministry of Health)
ระบบการรกษาทแยกออกเปนสวนๆ นกอใหเกดความไมเทาเทยมในการใหบรการทางการ
แพทย ทงในดานระบบการจดการ การเบกจายเงน และคณภาพการดแลรกษาผปวย
เพอแกไขปญหาความแตกตางของระบบการใหบรการทางการแพทย กระทรวงสาธารณสข
ของเมกซโกไดดำเนนการ 2 วธ คอ
1. Portability คอ การสรางฐานขอมลอเลกทรอนกสเพอเกบขอมลคนไขโดยเปน
ฐานขอมลกลางททกสถานบรการทางการแพทยสามารถเขาถงไดเพอใหเกดความ
ตอเนองในการดแลรกษาผปวยในกรณทมการเขารบการรกษาตางสถานพยาบาล
2. Convergence คอ ความพยายามใหเกดมาตรฐานการรกษาทเทาเทยมไมวา
ผปวยจะใชสทธการรกษาแบบใดหรอเขารบการรกษาในสถานพยาบาลใดๆ
จากแนวทางการแกไขปญหาในสวนท 2 ทำใหเกดการจดตงคณะทำงานจดทำแนวทาง
เวชปฏบต (Clinical Practice Guideline: CPG) ในระดบประเทศ เพอใหเกดมาตรฐาน
เดยวกนในการดแลรกษาผปวยทวประเทศ นอกจากนการรกษาทอยบนมาตรฐานเดยวกน
ยงงายตอการจดสรรงบประมาณและกำลงคน และการรกษาตาม CPG ยงสงเสรมให
แพทยมความรททนสมยและรกษาคนไขโดยองกบความรทไดมาจากหลกฐานเชงประจกษ
(evidence based medicine) มากกวาประสบการณสวนตว
ในป ค.ศ. 2007 ไดมการสำรวจสถานการณปจจบนของการทำ CPG ในประเทศเมกซโก
ผลการสำรวจพบวา ม CPG ทถกจดทำขนมาในประเทศเมกซโกมากถง 1,400 แนวทาง
แตกลบไมเปนทรจกและไมถกนำมาใชอยางกวางขวางในหมแพทยและบคลากรทางการ
แพทย นอกจากนระเบยบวธในการจดทำ CPG ยงไมไดมาตรฐานและไมเปนระบบเดยวกน
ซงขอมลทอางองสวนใหญไดจากประสบการณของผเชยวชาญมากกวาขอมลทไดจาก
หลกฐานทมความนาเชอถอ
จากผลการสำรวจนทำใหกระทรวงสาธารณสขของเมกซโกจดตงคณะกรรมการแหงชาต
ในการจดทำ CPG (Clinical Practice Guidelines National Committee) โดยแบง
การทำงานออกเปน 3 กลม คอ
1. Strategic group of Development (CENETEC)
2. Strategic group of Implantation and Diffusion (DGCES)
3. Strategic group of Evaluation of the Utilization (DGED)
54 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 55รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
จากการแบงคณะทำงานออกเปน 3 กลมทำใหเหนไดวานอกจากการใหความสำคญใน
การพฒนา CPG แลว ประเทศเมกซโกยงใหความสำคญตอการนำ CPG ไปใชจรง
และการประเมนผลหลงการนำไปใชวา CPG นนกอใหเกดความเปลยนแปลงในการดแล
รกษาผปวยจรงหรอไม
รปท 5 กระบวนการจดทำ CPG ในประเทศเมกซโก
ในป ค.ศ. 2010 คณะกรรมการแหงชาตในการจดทำ CPG ประเทศเมกซโกไดจดทำ
CPG จำนวน 203 แนวทาง ซงไดนำไปเผยแพรใหกบบคลากรทางการแพทยและประชาชน
ทวไปผานเวบไซต http://www.cenetec.salud.gob.mx
การจดทำ CPG ใหประสบผลสำเรจตองอาศยความรวมมอจากทกภาคสวน ทงแพทย
เฉพาะทาง แพทยทวไป ผมสวนไดสวนเสยทงจากภาครฐและเอกชน ปจจบนประเทศ
เมกซโกมบคลากรทางการแพทยถง 1,500 คนทอาสาสมครเขารวมจดทำ CPG โดยไมได
รบผลตอบแทน อยางไรกตาม ถงแมวาประเทศเมกซโกจะประสบความสำเรจในการจด
ทำ CPG เพอใชเปนมาตรฐานในการดแลรกษาผปวย แตยงคงตองตดตามวดผลตอไปวา
CPG ททำขนนสามารถนำไปใชไดจรงในทางปฏบต และกอใหเกดประโยชนกบผปวยใน
ประเทศอยางเทาเทยมกนทกคน
56 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 57รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
การดแลรกษาโดยมผปวยเปนศนยกลาง Mr.Jeremiah Mwangi
International Alliance of Patients’ Organizations
ในป ค.ศ. 1999 ไดมการกอตงองคกร International Alliance of Patients’ Organizations
(IAPO) โดยมวตถประสงคเพอเปนองคกรสากลทเปนตวแทนของผปวยทวโลก ปจจบนม
ประเทศทเขารวมเปนสมาชกจำนวน 50 ประเทศ และ IAPO เปนตวแทนของผปวย 365
ลานคนทวโลก โดยวสยทศนของ IAPO คอการรกษาโดยมผปวยเปนศนยกลาง (Patient
centered approach) ซงพนธกจหลกของ IAPO ม 3 ประการ ดงน
1. คำนงถงการมสวนรวมในการรกษาของผปวย
(Realizing active partnerships with patients’ organizations)
2. Advocating internationally
3. Building cross-sector alliances
หลกการดแลแบบมผปวยเปนศนยกลาง คอ
• การรกษาโดยคำนงถงสทธ ความตองการ ความเชอ และขอจำกดของผปวยแตละคน
• กระตนและสงเสรมใหผปวยมสวนรวมตดสนใจในการรกษา
• สงเสรมใหผปวยมสวนรวมในนโยบายดานสขภาพ
• สงเสรมใหเกดความเทาเทยมในการเขาถงบรการดานสขภาพของผปวยทกระดบชน
• สงเสรมใหผปวยไดรบขอมลทถกตองและครอบคลมเกยวกบโรคและการรกษา
เนองจากผปวยเปนผทรดทสดเกยวกบอาการทตวเองเปน รวมถงขอจำกดในการรกษา
ดานตางๆ เพราะฉะนนการสงเสรมใหผปวยมสวนรวมตดสนใจในการรกษาจะสงผล
ใหการรกษานนมประสทธภาพมากยงขน
58 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 59รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
การสงเสรมใหเกดความเทาเทยม ในการเขาถงเครองมอแพทย และการใชเครองมอแพทย
อยางปลอดภย
4
61รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1
การพฒนาและสงเสรมใหเกดการเขาถง เครองมอรงสรกษาอยางเทาเทยมกน Mr.Graeme Morgan, Dr.Joanna Izewska
International Atomic Energy Agency
ปจจบนอบตการณของโรคมะเรงไดเพมมากขนทกป หนงในวธทสำคญของการรกษา
โรคมะเรงคอ รงสรกษา (radiotherapy) โดยพบวาประมาณ 50% ของผปวยโรคมะเรง
จำเปนตองไดรบรงสรกษา ถงแมวารงสรกษาจะเปนวธการรกษาโรคมะเรงทสำคญแตใน
หลายประเทศโดยเฉพาะประเทศกำลงพฒนาและประเทศยากจนกลบขาดแคลนเครองมอ
ฉายรงส เนองจากขอจำกดหลายประการโดยเฉพาะอยางยงคาใชจายในการกอตงศนย
รงสรกษา ซงพบวาการกอตงศนยรงสรกษาแบบพนฐานหนงศนยจะมคาใชจายประมาณ
3-5 ลานเหรยญสหรฐ นอกจากนยงมขอจำกดดานการขาดแคลนบคลากรทมความรความ
เชยวชาญเกยวกบเครองมอรงสรกษา และการขาดแคลนการบำรงรกษาเครองมอฉายรงส
ทด ซงจากขอจำกดหลายประการดงกลาวทำใหผปวยโรคมะเรงในประเทศกำลงพฒนา
และประเทศยากจนไมไดรบการรกษาทเหมาะสม
ถงแมวาเครองมอแพทยจะมประโยชนอยางมากในการดแลรกษา และชวยเหลอชวตคนไข แตเครองมอแพทยกอาจกอใหเกดอนตราย
อยางมากไดเชนกน หากมการนำไปใชอยางไมถกวธ หรอมการจดการเครองมอแพทยทชำรดอยางไมถกตอง
Dr.Arshad Altaf
Vanderbilt Institute for Global Health & Bridge Consultants Foundation, Pakistan
62 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 63รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
ดวยเหตผลดงกลาวจงไดมการจดต ง สำนกงานพลงงานปรมาณระหวางประเทศ
(International Atomic Energy Agency: IAEA) ซงเปนองคกรทสงเสรมใหเกดการเขาถง
เครองมอและบรการของรงสรกษาอยางเทาเทยมกนของประชากรทวโลก โดยไมไดเนนท
การกระจายเครองฉายรงสอยางเดยว แตยงเนนการพฒนาบคลากรใหมความรความ
ชำนาญดานรงสรกษา เพอใหเกดการใหบรการรงสรกษาอยางมประสทธภาพและเทาเทยม
กนมากทสด โดยพนธกจของ IAEA มดงน
1. สงเสรมและชวยเหลอใหมการจดตงศนยรงสรกษาและพฒนาความร เกยวกบ
เครองมอทใชในรงสรกษา โดยปจจบน IAEA ชวยใหมการกอตงศนยรงสรกษาแลว
จำนวน 132 ศนยใน 72 ประเทศ
2. กอตงโครงการ Programme of Action for Cancer Therapy (PACT)
3. กอตงวารสารของ IAEA เพอตพมพงานวจย สอการสอน คำแนะนำ และคมอ
ปฏบตงาน
4. จดการประชมเชงปฏบตการเพอพฒนาศกยภาพของบคลากรดานรงสรกษา
5. ดำเนนการตรวจสอบคณภาพเพอการพฒนาและปรบปรงการใหบรการของรงสรกษา
หนงในโครงการของ IAEA คอ The Directory of Radiotherapy Centres (DIRAC)
ซงกอตงในป ค.ศ. 1959 โดยจดทำฐานขอมลเกยวกบโครงสรางพนฐานของระบบรงส
รกษา (radiotherapy infrastructure) ทวโลก และเรมจดทำฐานขอมลอเลกทรอนกส
เมอป ค.ศ. 1995 ซงฐานขอมลของ DIRAC ประกอบดวย จำนวนเครองฉายรงสรกษา
ระยะไกล (teletherapy machine) จำนวนเครองมอและทรพยากรสำหรบการฉายรงส
รกษาระยะใกล (sources and devices used in brachytherapy) เครองมอสำหรบวด
ปรมาณรงส (equipment for dosimetry) เครองมอสำหรบคำนวณปรมาณรงสทควรจะ
ไดรบในการรกษาคนไขแตละคน (imaging patient dose calculation) และการควบคม
คณภาพของเครองฉายรงสรกษา
จากผลการสำรวจของ DIRAC พบวาในปจจบน
• มศนยรงสรกษา 7,000 ศนยใน 159 ประเทศทวโลก
• มเครอง Operational external beam radiotherapy machines จำนวน 12,400
เครอง แบงเปนเครอง Accelerators จำนวน 9,900 เครอง และเครอง Co-60
จำนวน 2,500 เครอง
• มเครองฝงแรเพอรกษามะเรง จำนวน 2,700 เครอง
• มบคลากรดานรงสรกษา 55,700 คน
จากผลการสำรวจยงพบวาจำนวนศนยและเครองมอรงสรกษากระจายอยในประเทศพฒนา
แลวในทวปยโป ออสเตรเลย และอเมรกาเหนอ โดย 80% ของเครองมอรงสรกษากระจาย
อยในประเทศพฒนาแลว อก 20% อยในประเทศกำลงพฒนา ขณะทประเทศดอยพฒนา
หลายประเทศในทวปแอฟรกาไมมเครองฉายรงสรกษาเลย
รปท 6 แสดงจำนวนการกระจายตวของเครองรงสรกษา
64 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 65รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
ในป ค.ศ. 2010 ประมาณวาในประเทศกำลงพฒนายงขาดแคลนเครองมอรงสรกษา
จำนวน 3,500 เครอง แตในอก 10 ปขางหนาจำนวนผปวยโรคมะเรงจะเพมขน 9.9
ลานคนตอป ประเทศกำลงพฒนาเหลานตองการเครองมอรงสรกษาถง 10,000 เครอง
จงจะเพยงพอตอการดแลรกษาผปวยไดทงหมด
ดวยเหตผลดงกลาว IAEA จงไดจดตงโครงการ PACT ขน ซงเปนโครงการทอาศยความ
รวมมอจากองคกรระหวางประเทศ ภาคเอกชน เอนจโอ และองคการอนามยโลกเพอให
เกดการกระจายเครองมอรงสรกษาไปยงประเทศยากจน รวมทงมการปรบปรงและพฒนา
เครองมอรงสรกษาใหมความเหมาะสม ปลอดภยและมประสทธภาพมากทสด
การใชเครองมอแพทยอยางปลอดภย บทเรยนจากประเทศปากสถาน Dr.Arshad Altaf
Vanderbilt Institute for Global Health &
Bridge Consultants Foundation, Pakistan
ถงแมวาเครองมอแพทยจะมประโยชนอยางมากในการดแลรกษาและชวยเหลอชวตคนไข
แตเครองมอแพทยกอาจกอใหเกดอนตรายอยางมากไดเชนกน หากมการนำไปใชอยาง
ไมถกวธหรอมการจดการเครองมอแพทยทชำรดอยางไมถกตอง ประเดนทมการกลาว
ถงกนมากคอ การใชเขมฉดยาอยางไมปลอดภย และพษจากสารปรอททเปนสวนประกอบ
ในการผลตเครองมอแพทย
ประเทศปากสถานเปนประเทศหนงทมการใชเขมฉดยาอยางไมปลอดภยซงกอใหเกดการ
แพรระบาดของโรคตดตอทางโลหตอยางมาก เชน ไวรสตบอกเสบบและซ (Hepatitis
B, C) หรอไวรส HIV
66 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 67รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
ประเทศปากสถานเปนประเทศกำลงพฒนาทมประชากรมากเปนอนดบ 6 ของโลก
และโรคไวรสตบอกเสบบและซเปนปญหาสาธารณสขทสำคญอนดบตนๆ ของประเทศ
เนองจากประชากรในประเทศและบคลากรทางการแพทยมคานยมในการฉดยาเพอบรรเทา
อาการเจบปวยจากโรคตางๆ ทำใหอตราการฉดยาของประเทศปากสถานสงถง 13.6 ครง
ตอประชากรหนงคนในหนงป และจากผลการสำรวจพบวา 93% ของการฉดยาในสถาน
บรการของเอกชนเปนการฉดยาทไมจำเปน นอกจากน 75-94% มการนำอปกรณการ
ฉดยากลบมาใชซำอก สวนในสถานบรการของรฐบาลมถง 12% ทนำเขมฉดยากลบมาใช
ซำ จากขอมลดงกลาวจะเหนไดวาการฉดยาทไมจำเปนและการนำเขมฉดยากลบมาใชซำ
เปนสาเหตทสำคญของการแพรระบาดของเชอไวรสตบอกเสบบและซ
จากผลการวจยปจจยเสยงของการตดเชอไวรสตบอกเสบบในเมองการาจ พบวาผทฉดยา
มากกวา 1 ครงมอตราสวนของโอกาส (odds ratio) ในการตดเชอไวรสตบอกเสบบ
เปน 6.3 เทาเมอเทยบกบผทไมไดฉดยา และจากผลการวจยเรองปจจยเสยงของการ
ตดเชอไวรสตบอกเสบซในเมองอสลามาบด พบวาผทฉดยามากกวา 10 ครงขนไป
มความเสยงในการตดเชอไวรสตบอกเสบซมากกวาผทไมไดฉดยา 3.1 เทา
นอกจากนจากการสำรวจในเมอง Sindh ในสถานบรการทไมไดมาตรฐานมการนำเขม
ฉดยากลบมาใชใหมสงถง 50% หรอแมแตสถานบรการของรฐกยงมการนำเขมฉดยากลบ
มาใชใหมถง 30%
จากขอมลเหลานทำใหรฐบาลปากสถานตระหนกถงอนตรายจากการฉดยาทไมปลอดภย
จงไดตงหนวยงานทชอวา Center of Injection Safety ในป ค.ศ. 2006 ซงจาก
ผลการดำเนนงานของหนวยงานนทำใหการฉดยาในปากสถานมความปลอดภยมากขน
แตยงพบวาอตราการฉดยาทไมปลอดภยยงคงสงในหมแพทยทเปดคลนกเปนของตวเอง
และในสถานพยาบาลทไมไดมาตรฐานโดยเฉพาะในพนทชนบท
จากปญหาดงกลาวทำใหรฐบาลปากสถานตองดำเนนนโยบายใหมๆ โดยมการตง Injection
Safety Clinic เพอใชเปนโมเดลการใหการฉดยาทปลอดภยแกประชาชน นอกจากนยง
รวมกบองคการอนามยโลกในการฝกอบรมบคลากรจากทกพนทของประเทศใหมความร
เรองการฉดยาทถกตองและปลอดภย และทสำคญยงไดผลกดนใหรฐบาลออกกฎหมาย
ลงโทษผทใหบรการฉดยาทไมปลอดภยเพอลดอตราการแพรเชอของโรคไวรสตบอกเสบบ
และซ และไวรส HIV ซงเปนปญหาทางสาธารณสขทสำคญของโลก
68 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 69รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
การรณรงคเพอยตการใชปรอทในวงการแพทย Ms.Faye V. Ferer
Health Care Without Harm, Southeast Asia
ปจจบนไดมการจดตงองคกร Health Care Without Harm (HCWH) ซงเปนองคกรทเกด
จากความรวมมอระหวางองคกรตางๆ จำนวน 443 องคกรจาก 52 ประเทศ โดยม
จดประสงคเพอใหเกดการดแลรกษาคนไขทปลอดภยทงตอตวคนไขเองและประชากรทวไป
HCWH ไดรณรงคใหมการใชเครองมอแพทยทดแทนเครองมอแพทยทมโลหะหนกเปน
สวนประกอบอยางเชน ปรอท
ในป ค.ศ. 2001 คณะมนตรประศาสนการโครงการสงแวดลอมแหงสหประชาชาต (UNEP
Governing Council) ไดมการสำรวจพบวาปรอทเปนโลหะหนกทไมมการเสอมสลายไป
ตามธรรมชาต โดยปรอทสามารถระเหยเขาสชนบรรยากาศและปนเปอนลงมาพรอมฝน
และไหลลงสแหลงนำรวมกบปรอททเกดจากของเสยจากอปกรณการแพทย ปรอทเหลาน
จะไปสะสมในตวสตวนำ เมอมนษยบรโภคสตวนำเขาไป ปรอทกจะกลบเขามาสะสมใน
ตวคนแทนซงจะกอใหเกดอนตรายตอรางกายได
HCWH ไดตระหนกถงอนตรายของปรอทตอประชากรโลก จงไดตงเปาหมายทชอวา HCWH
Global Mercury Goal โดยมจดประสงคดงน
1. ยตการใชปรอทในวงการแพทยและอตสาหกรรมการแพทยทวโลก
2. หาอปกรณการแพทยทปลอดภยและมประสทธภาพเพอทดแทนอปกรณการแพทย
ทมปรอทเปนสวนผสม
3. กอใหเกดความรวมมอจากภาคสวนตางๆ ทงภาครฐและเอกชน เพอลดการปนเปอน
ของปรอทในสงแวดลอม
อปกรณการแพทยทมปรอทเปนสวนประกอบและใชกนอยางแพรหลายคอ เครองมอทใช
วดอณหภม หรอเทอรโมมเตอร (thermometer) และเครองวดความดนโลหต (sphygmo-
manometer) ซงในปจจบนมเครองวดอณหภมทไมมสารปรอทเปนสวนประกอบ (non-mercury
thermometer) มากมายหลายชนด ดงน
• Thermistor-based digital thermometers
• Phase-change (dot matrix) thermometers
• Tympanic infrared thermometers
• Temporal artery infrared thermometers
• Galinstan-in-glass thermometers
• Alcohol-dye thermometers
• Thermocouple-based thermometers
• Thermochomic (cholesteric) liquid crystal thermometers
และมเครองวดความดนโลหตทไมมสารปรอทเปนสวนประกอบ (non-mercury sphygmo-
manometer) ดงน
• Mechanical dial aneroid sphygmomanometer
• Digital display aneroid sphygmomanometer
70 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 71รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
• Electronic oscillometric sphygmomanometer
• Doppler-based plethysmographic blood pressure monitor
• Photocell-based blood pressure monitor
• Strain gauge-based blood pressure monitor
ในป ค.ศ. 2008 HCWH ไดชกชวนใหรานขายยาใน 28 รฐของประเทศสหรฐอเมรกาหยด
การขายเทอรโมมเตอรทมปรอทเปนสวนประกอบ และหลายประเทศในทวปยโรป เชน
เดนมารก สวเดน และเนเธอรแลนด ไดยกเลกการใชปรอทในวงการแพทยเกอบทงหมดแลว
HCWH และสำนกงานสงแวดลอมแหงยโรป (The European Environment Bureau) ได
ตงเปาหมายวาในป ค.ศ. 2012 จะกำจดเครองวดความดนทมปรอทเปนสวนประกอบออก
จากวงการแพทยได
องคการอนามยโลกไดรวมกบ HCWH เสนอแนวทางการลดการใชปรอทในวงการแพทย
ดงน
1. ใหความรกบบคลากรทางการแพทยและประชาชนทวไปถงอนตรายของปรอท
2. ดำเนนโครงการโรงพยาบาลนำรองทไมใชเครองมอแพทยทมปรอทเปนสวนประกอบ
3. เพมจำนวนโรงพยาบาลทไมใชเครองมอแพทยทมปรอทเปนสวนประกอบ
4. กำหนดนโยบายทงระดบทองถนและระดบประเทศในการหามใชเครองมอแพทยทม
ปรอทเปนสวนประกอบ
ดวยความรวมมอระหวางองคการอนามยโลก HCWH รฐบาลและองคกรทางการแพทยทว
โลก คาดวาในป ค.ศ. 2017 จะสามารถลดปรมาณเครองมอแพทยทมปรอทเปนสวนประกอบ
ไดถง 70%
โทษและผลขางเคยงของ สารกมมนตภาพรงสในวงการแพทย Dr.Caridad Borras
Universidad Federal de Pernambuco, Brazil
ปจจบนมการใชสารกมมนตภาพรงสเพอประโยชนทางการแพทยทงการวนจฉย (radio
diagnosis) เชน เครองฉายเอกซเรย (X-ray) เครอง CT Scan (Computer Tomography)
ซงในแตละปมอตราการใชเครองเอกซเรยในการตรวจวนจฉยโรคสงถง 420 ครงตอผปวย
1,000 คน และมการใชเวชศาสตรนวเคลยร (nuclear medicine) ในการวนจฉยโรค 5.6
ครงตอผปวย 1,000 คน ถงแมวาจะมการใชสารกมมนตภาพรงสอยางแพรหลายในวงการ
แพทย แตจนถงปจจบนยงไมมแนวทางทชดเจนในการปองกนผลขางเคยงและอนตราย
จากการไดรบสารกมมนตภาพรงสทมากเกนไปทงในผปวยและบคลากรทางการแพทย
สารกมมนตภาพรงสสามารถสะสมในตวคนได 3 วธคอ การซมผานทางผวหนง (absorption)
ผานทางลมหายใจ (inhalation) และผานทางการกน (ingestion) โดยผลขางเคยงจาก
การไดรบสารกมมนตภาพรงสจะแบงเปน 2 ประเภท ดงน
72 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 73รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
1. Deterministic Effect คอ ผลขางเคยงจากกมมนตภาพรงสทสามารถเกดขนไดกบ
ทกคน ถาไดรบสารกมมนตภาพรงสในปรมาณทมากพอถงระดบทจะกอใหเกดโทษ
ตอรางกาย และความรนแรงของสารกมมนตภาพรงสตอรางกายขนอยกบปรมาณ
ของสารกมมนตภาพรงสทไดรบเขาไป
2. Stochastic Effect คอ ผลขางเคยงจากกมมนตภาพรงสทไมไดมปรมาณททำให
เกดโทษตอรางกายทชดเจน แตความเสยงตอการเกดผลขางเคยงตอรางกายจะขน
กบปรมาณของสารกมมนตภาพรงสทไดรบเขาไป
สารกมมนตภาพรงสทมผลตอรางกายแบบ Deterministic Effect จะมผลตอรางกายใน
ระยะสนและระยะยาว ดงน
1. Acute Irradiation Syndrome
• ถาไดรบสารกมมนตภาพรงสในชวง 1-10 Gy
จะมผลตอการทำงานของไขกระดก (bone marrow)
• ถาไดรบสารกมมนตภาพรงสในชวง 10-50 Gy
จะมผลตอระบบทางเดนอาหาร (gastrointestinal system)
• ถาไดรบสารกมมนตภาพรงสมากกวา 50 Gy ขนไป
จะมผลตอระบบประสาทสวนกลาง (central nervous system)
2. Chronic Irradiation Syndrome
คอผลของสารกมมนตภาพรงสตอรางกายในระยะยาว จะเกดไดทงจากการสมผส
สารกมมนตภาพรงสทงตวหรอบางสวนของรางกาย โดยสารกมมนตภาพรงสจะม
ผลกบระบบประสาท (neurovegetative) ทำใหผปวยมอาการออนเพลยเรอรงได
chronic irradiation syndrome มกจะพบในผปวยทไดรบรงสรกษาหลายๆ ครง
(fractionated radiotherapy)
อวยวะทเกดผลขางเคยงไดบอยจากสารกมมนตภาพรงส คอ ผวหนงและดวงตา โดยมก
จะมการอกเสบของผวหนง (radiodermatitis) หรอแผลเรอรงได สวนผลของสาร
กมมนตภาพรงสตอดวงตาจะพบวา เลนสตาเปนสวนทไวตอสารกมมนตภาพรงสมาก
และจะเกดการตกตะกอนของโปรตน (protein coagulation) ในเลนสตา ถาไดรบสาร
กมมนตภาพรงสมากกวา 2 Gy ขนไป นอกจากนถาไดรบสารกมมนตภาพรงสมากกวา
5.0 Sievert ตอครง หรอมากกวา 0.15 Sievert ตอป ตดตอกนตอเนองจะทำใหเกด
ตอกระจก (cataract) และมผลตอการมองเหนได
นอกจากนยงพบวาผลขางเคยงจากการรบสารในลกษณะ Stochastic Effect คอ โรคมะเรง
และการเปลยนแปลงทางพนธกรรมในลกหลานของผทไดรบสารกมมนตภาพรงส โดยพบวา
ทกๆ Gy ทผปวยไดรบสารกมมนตภาพรงส จะทำใหอตราการเสยชวตจากโรคมะเรง
เพมขน และถาไดรบสารกมมนตภาพรงสในปรมาณ 4.1%/Sievert จะกอใหเกดมะเรงได
รปท 7 อตราการเสยชวตจากโรคมะเรงจากการไดรบ
สารกมมนตภาพรงสในปรมาณตางๆ
74 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 75รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
สวนผลทางดานพนธกรรม (genetic effect) พบวาสารกมมนตภาพรงสกอใหเกดการ
กลายพนธ (hereditary mutation) ในพชและสตว แตยงไมพบหลกฐานนในมนษย
ในป ค.ศ. 2010 นตยสาร New York Time ไดรายงานจำนวนผทไดรบผลขางเคยงจาก
การไดรบสารกมมนตภาพรงสเกนขนาด ซงสาเหตสวนมากเกดจากความผดพลาดของ
บคลากรและเครองมอแพทยทชำรด
ถงแมสารกมมนตภาพรงสจะมประโยชนตอวงการแพทยอยางมากมาย แตสามารถทำให
เกดโทษอยางมหนตได ถามการใชทไมถกวธ เพราะฉะนนในปจจบนจงไดมการตดตาม
และเฝาระวงผลขางเคยงทเกดจากการไดรบสารกมมนตภาพรงสโดยองคกรทเรยกวา
International Commission on Radiological Protection หรอ ICRP เพอปองกนอนตราย
และผลขางเคยงจากการไดรบสารกมมนตภาพรงสทมากเกนไป
76 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 77รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
ทศทางในอนาคตของ เครองมอแพทยในประเดนเกยวกบ
พนททมทรพยากรจำกด
5
79รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1
หนงในประกาศขององคการอนามยโลก คอ เพมการเขาถงผลตภณฑและเทคโนโลยดาน
สขภาพทงในแงของคณภาพและการใชประโยชน โดยมวตถประสงคหลกคอ มงแกปญหา
ในประเทศทมทรพยากรจำกด เนองจากการพฒนาเครองมอแพทยในประเทศทมทรพยากร
มากไมสามารถนำมาใชไดกบประเทศทมทรพยากรจำกดได เนองจากขาดแคลนเจาหนาท
เทคนคการแพทย วสดอปกรณ และโครงสรางพนฐานทแตกตางกน ดงนนองคการอนามย
โลกจงไดเสาะหาและระบพนททไมสามารถเขาถงเครองมอแพทยโดยเฉพาะประเทศทม
ทรพยากรจำกด ซงในขณะนทางองคการอนามยโลกอยในระหวางการจดทำแบบแผน
การดำเนนงาน และไดเรยกรองใหทกประเทศทวโลกแจงถงปญหาและความกงวลเกยวกบ
นวตกรรมทางเทคโนโลยดานสขภาพ
80 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 81รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
นวตกรรมดานเทคโนโลยทางการแพทยอวกาศ และการนำไปประยกตใชบนพนโลก Dr.Chiaki Mukai
JAXA Space Biomedical Research Office
การบรการทางการแพทยเปนความจำเปนพนฐานสำหรบการดำรงชพของมนษยในทก
พนท รวมถงผทไปปฏบตงานในอวกาศจงเกดการแพทยอวกาศ (space medicine) ขน
ซงเปนบทบาททางการแพทยเพอคนหาเทคโนโลยดานสขภาพในการรกษาและปองกนโรค
ทเกดขนในอวกาศ เนองจากสภาวะในอวกาศมผลกระทบโดยตรงตอสขภาพ อนไดแก
สภาวะไรแรงดงดดมผลตอการทรงตว ทำใหระบบหวใจและหลอดเลอดผดปกต มวล
กระดกลดลง และกลามเนอออนแรง การทอยในระบบปดเปนเวลานานมผลกระทบตอ
จตใจ ทำใหเกดความเครยดและซมเศรา ในอวกาศมรงสคอสมก ทำใหเพมความเสยงตอ
การเปนโรคมะเรง และลดภมคมกนของรางกาย จากผลกระทบทางสขภาพดงกลาวจงม
การพฒนาเครองมอและเทคโนโลยทางการแพทยรวมถงระบบสอสารทมประสทธภาพ
เพอใหแพทยภาคพนดนใชในการวนจฉย ตดตาม ปองกน รกษาโรคใหนกบนอวกาศได
อยางมประสทธภาพ นอกจากนยงสามารถประยกตใชกบผทอาศยอยในพนทหางไกลได
อกดวย
ในสวนของการนำเทคโนโลยการสงสญญาณผานดาวเทยมมาใชประโยชนทางการแพทย
ในปจจบน ไดแก การตดตามสภาพแวดลอมทางธรรมชาตทมผลกระทบตอสภาพ เชน
คลนความรอนในยโรป การเพมขนของฝนละอองในทวปเอเชยและควนทเกดจากการ
ระเบดภเขาไฟในไอซแลนด การตดตามและคาดการณการแพรกระจายของโรคมาลาเรย
ในทวปตางๆ รวมถงใชสงขอมลในการควบคมโรคตดตอ
82 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 83รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
อนาคตของเทคโนโลยดานสขภาพ Ms.Renata Bushko
Future of Health Technology Institute
เทคโนโลยดานสขภาพไดรบการพฒนาอยางตอเนอง นกประดษฐกำลงคดคนหนยนต
ขนาดจว (Nanorobot) ทเรยกวา โครมาโลไซต (Chromallocytes) ซงสามารถเปลยน
ตำแหนงโครโมโซมของเซลลทผดปกตในรางกายมนษย ทำใหยบยงการเกดโรคและ
ความชราได โดยมความฝนวาจะสามารถสงหนยนตขนาดจวไปถงอวยวะภายในรางกาย
มนษยไดภายในป ค.ศ. 2039 ซงครบรอบ 70 ปทมนษยสามารถไปถงดวงจนทรได
ความมงหวงสงสดของการพฒนาเทคโนโลยดานสขภาพ คอ การปองกนกอนการเกดโรค
หยดยงความทกขทรมานกอนทจะมนำตา หยดยงอาการแสดงของโรคกอนทจะเจบปวด
หยดยงความผดพลาดทางการแพทยและความชรากอนทมนจะฆามนษย และหยดยง
หนยนตกอนทมนจะควบคมเรา ซงความพยายามทจะไปสความมงหวงนนคอ การรวมกน
ของวทยาศาสตรเพอชวตกบวทยาการคอมพวเตอร และการรวมกนของเครองมอแพทย
และเทคโนโลยการสอสาร เพอกาวไปสแบบอยางของความสมบรณพนสข ในอนาคต
เทคโนโลยและสารสนเทศจะเปนพนฐานทสำคญ และมการพฒนาโดยเนนผปวยเปน
ศนยกลาง ตวอยางของเทคโนโลยทอยระหวางการพฒนา ไดแก การใช Carbon Nanotubes
รกษาโรคมะเรง การใชหนยนตของเลน (toy robot) เพอชวยการเคลอนไหวของเดก
แวนตาทมระบบความจำ (memory glasses) การตรวจหาเชอมาลาเรยและเชอ HIV ดวย
โทรศพทมอถอ ซงสามารถลดคาใชจายไดมาก การเรยนการสอนทางการแพทยดวยระบบ
ดจทลโดยใชการจำลองภาพเสมอนจรง เปนตน และสดทายกำหนดเสนตายของความฝน
คอ มการใชโครมาโลไซตอยางกวางขวางภายในป ค.ศ. 2069 ซงเปนการฉลองครบรอบ
100 ป ในการเยอนดวงจนทรของมนษยชาต!
84 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 85รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
การคนหาเทคโนโลยทเหมาะสม และนวตกรรมดานเทคโนโลย
6
87รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1
การคนหาเทคโนโลยทเหมาะสมและนวตกรรมดานเทคโนโลย Prof Dr.Oluyombo Awojobi
Awojobi Clinic Eruwa, Nigeria
Dr.Kristian Olson
Center for Integration of Medicine and Innovative Technology,
Massachusetts General Hospital, Harvard University, United States
Mr.Paul LaBarre
PATH
Dr.Peter A. Singer
McLauglin-Rotman Centre for Global Health &
Grand Challenges, Canada
ในสมยประชมครงท 39 ของสมชชาองคการอนามยโลก พบวาปญหาหลกดานสขภาพ
ไมใชการขาดแคลนเทคโนโลยทเหมาะสม แตเปนการใชเทคโนโลยอยางไมเหมาะสม
การแกไขปญหาในทองถนทมทรพยากรจำกดคอ การปรบใชเทคโนโลยใหเหมาะสมกบ
แตละพนทโดยเฉพาะในเขตชนบท ตวอยางเชน ประเทศไนจเรยมเครองมอแพทยทชำรด
เสยหายจำนวนมาก เชน เตยงผาตด เครองสบนำ เครองปนดความเขมขนของเลอด
และการขาดแคลนนำเกลอทใหทางเสนเลอดดำ จงเกดความตองการเปลยนแปลงใน
“เทคโนโลยทเหมาะสม” มคำจำกดความแตกตางกนไป ไดแก ใชงาย ใชไดตามตวชวด ใชไดตามความตองการ ราคาไมแพง ใหผลตอบแทนทคมคา
หรอเปนเทคโนโลยทออกแบบไดตรงความตองการของผใช
88 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 89รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
ระดบชาตโดยยอมรบการแกไขปญหาจากภายในทองถนเอง โดยวธการคดอยางรอบคอบ
และใชทรพยากรอยางจำกด เชน การประดษฐเครองปนดความเขมขนของเลอดขนเอง
การทำนำเกลอใชเองในทองถน โดยมเปาหมายทสำคญ คอ มบรการการผาตดทจำเปน
และสามารถเขาถงไดในราคาไมแพง ผใหบรการพงพอใจในงานททำ มการเชอมโยง
ระหวางเมองและชนบท และเพมมาตรฐานความปลอดภยของอาหาร
โครงการ Global Health Initiative อยในหนวยงาน Center for Integration of Medicine
and Innovative Technology (CIMIT) ซงเปนสวนหนงของมหาวทยาลยฮารวารด โครงการน
มวตถประสงคเพอยกระดบประสทธภาพของผใหบรการทางการแพทยในพนทยากจน
ใหมการใชเทคโนโลยและไดรบการฝกอบรมดานเทคโนโลยอยางยงยน โครงการนไดนำ
เสนอวานวตกรรมทางเทคโนโลยทมผลในวงกวางตองอาศยองคประกอบทสำคญ ไดแก
ความคดสรางสรรค (invention) การยอมรบและนำมาใช (adoption) การเขาถง (access)
ซงการจะเขาถงไดแสดงวานวตกรรมนนจะตองซอหาและเขาถงไดงาย (availability)
ราคาไมแพง (affordability) และสามารถนำมาใชประโยชนได (adoptability) โดยผนำ
ไปใชสามารถใชเทคโนโลยดานสขภาพทมคณภาพไดอยางเหมาะสมตามความตองการ
อยางแทจรง
นอกจากนเทคโนโลยการแพทยอาจจะเปนตวชวดความซบซอนทางการแพทยในแตละ
พนทได ซงแตละพนทควรมการประเมนผลและมสวนรวมในการพฒนาเพอใหเทคโนโลย
การแพทยตรงกบความตองการใชประโยชนของแตละพนทเอง ซงผทมสวนรวมเกยวกบ
เครองมอแพทย ไดแก ผใช ผผลต ผจำหนาย ผซอ ลวนมสวนสำคญทจะทำใหเกดความ
ยงยนในการพฒนาเครองมอนนๆ
อยางไรกตามยงมอปสรรคทสำคญในการใชเทคโนโลยดานสขภาพใหเกดประโยชนสงสด
คอ 1) เครองมอแพทยทไดมาไมตรงกบความตองการของประชากรในพนท 2) ขาดการ
ตลาดทโปรงใส 3) ขาดความสามารถในการจดการผลตภณฑและการถายทอดเทคโนโลย
ของคนในทองถน 4) ขาดความพรอมและงบประมาณในการพฒนาโครงสรางพนฐานท
เหมาะสมสำหรบเทคโนโลยนนๆ 5) ขาดความชดเจนของเปาหมายและรายละเอยดของ
ผลตภณฑ รวมถงทางเลอกทมอย 6) หนวยงานทอนมตกฎระเบยบและกำกบดแลเครองมอ
และเทคโนโลยทางการแพทยมความหลากหลายและใชกฎเกณฑทไมตรงกน 7) เครองมอ
แพทยไมเหมาะสมกบแนวโนมหรอสงทเปลยนแปลงในอนาคต
“เทคโนโลยทเหมาะสม” มคำจำกดความแตกตางกนไป ไดแก ใชงาย ใชไดตามตวชวด
ใชไดตามความตองการ ราคาไมแพง ใหผลตอบแทนทคมคา หรอเปนเทคโนโลยทออกแบบได
ตรงความตองการของผใช
Grand Challenges Canada คอองคกรทไมแสวงหากำไร และเปนองคกรแรกทใหความ
ชวยเหลอในการพฒนาระหวางประเทศ จดประสงคขององคกรนคอการคนหาความทาทาย
ดานสขภาพทวโลก โดยใหเงนทนแกนกวจยหรอหนวยงานทเกยวของ เพอแขงขนกน
คนหาความทาทายทยงใหญดานสขภาพ และสนบสนนการดำเนนงานเพอแกปญหาท
คนพบ
90 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 91รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
กลยทธการสงเสรมการใช เครองมอแพทยทมคณภาพ ปลอดภย และราคาไมแพง
7
93รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1
กลยทธการสงเสรมการใชเครองมอแพทยอยางปลอดภย มคณภาพ และราคาไมแพง คอ
1) การประเมนเทคโนโลยดานสขภาพ โดยการจดหาขอมลพนฐานสำหรบการเลอกใช
เทคโนโลยไดอยางคมคา 2) การควบคมดแลเครองมอแพทย เพอรบรองวาเครองมอแพทย
นนๆ มประสทธภาพ มคณภาพ และปลอดภย 3) การบรหารจดการเทคโนโลยดาน
สขภาพเพอเปนสวนชวยเพมประสทธภาพในการใชและการไดมาของอปกรณการแพทย
94 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 95รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
การประเมนเทคโนโลยดานสขภาพ Dr.Laura Sampietro-Colom
Health Technology Assessment International
ปจจบนเทคโนโลยการแพทยเกดขนใหมมากมาย ซงนวตกรรมของเทคโนโลยการแพทย
ไมไดตรงตามความตองการของประชากรเสมอไป นอกจากนยงมการกระจายไมทวถง
ดงนนความเสมอภาคทางการแพทยยงคงเปนปญหาสำคญของการสาธารณสขทวโลก
การเตบโตทางดานสขภาพทำใหเกดผลกระทบตอการใชงบประมาณของประเทศตางๆ
สงผลใหผตดสนใจเชงนโยบายจำเปนตองอาศยขอมลเพอพจารณาถงความจำเปน ประโยชน
ความปลอดภย ตนทน และผลลพธทคมคา ในการคดเลอกเทคโนโลยทเหมาะสมเพอสทธ
ประโยชนของผปวย ดงนนการประเมนเทคโนโลยจงเปนขอมลทสำคญและใชประกอบการ
พจารณาตดสนใจของผกำหนดนโยบาย ขอมลทดควรมความโปรงใส แมนยำ และทนสมย
คำถามเชงนโยบายทเกดขนคอ เทคโนโลยนนมความจำเปนสำหรบประเทศเราหรอไม
มความเหมาะสมตอประโยชนโดยรวมหรอไม ทงในแงความปลอดภย ผลลพธทางสขภาพ
และตนทน ผปวยไดรบประโยชนมากนอยเพยงใด และทามกลางตวเลอกมากมาย เทคโนโลย
ใดทเหมาะสมกบปญหาดานสขภาพในประเทศมากทสด
ตารางท 1 แสดงกระบวนการประเมนเทคโนโลยดานสขภาพ
คำถามเชงนโยบาย ประเดน ขอมลประกอบ
เทคโนโลยนนมประโยชนจรง
หรอไม
พจารณาประสทธผล
และความปลอดภย RCT
เทคโนโลยนนมประโยชนหรอไม
เมอนำมาใชในสถานการณจรง
ในแตละพนท
พจารณาประสทธภาพ
ในสถานการณจรง
(อาจเปรยบเทยบกบ
เทคโนโลยทใชในปจจบน)
Global evidence (e.g.
systematic review), local
evidence (e.g. country
information and registries)
ควรนำเทคโนโลยนนมาใชใน
พนทหรอไม พจารณาบรบทในแตละพนท
Economic evaluation,
Budget impact, Ethical,
Legal appraisal,
Organizational analysis,
Social analysis (values and
needs), Policy appraisal
การนำเทคโนโลยนนมาใชใน
แตละพนท
พจารณาการนำมาใชอยาง
เหมาะสม N/A
ขอมลทไดจากการประเมนเทคโนโลยดานสขภาพจะชวยในการตดสนใจดานตางๆ เชน
การกระจายและจดสรรทรพยากร รปแบบและระบบการจายเงน วธการจดระบบประกน
สขภาพ แนวทางการตดสนใจลงทน ซงจะเปนขอมลแกผตดสนใจเชงนโยบาย บคลากร
ทางการแพทย และประชาชน นำไปใชพฒนาแนวทางเวชปฏบต (Clinical Practice
Guideline: CPG) และสนบสนนการใชเทคโนโลยอยางเหมาะสม
regu
latio
n HT
A
96 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 97รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
ในปจจบนมเครอขายหนวยงานททำหนาทประเมนเทคโนโลยดานสขภาพในระดบนานา
ชาต เชน Health Technology Assessment International (HTAi), International Network of
Agencies for Health Technology Assessment (INAHTA), European network for
Health Technology Assessment (EUnetHTA) เปนตน
การควบคมดแลเครองมอแพทย Dr.Ruth Lopert
Therapeutic Goods Administration, Australia
การพฒนาเทคโนโลยมมากขนในปจจบน เครองมอแพทยจงมความซบซอนและหลากหลาย
ซงเครองมอแพทยบางชนดอาจกอใหเกดอนตรายกบผปวย จงมการพฒนากฎเพอควบคม
เครองมอแพทยโดยแยกออกจากยา ในป ค.ศ. 1992 ไดมการกอตง Global Harmonization
Task Force (GHTF) ซงเปนความรวมมอในระดบนานาชาต ไดแก ประเทศในทวปยโรป
อเมรกา แคนาดา ออสเตรเลย และญปน เพอควบคม กำกบ ดแลเครองมอแพทย
และในป ค.ศ. 2003 องคการอนามยโลกไดออกกฎเพอควบคมการใชเครองมอแพทย
(medical devices regulation) โดยกลาวถงภาพรวมทวโลก และหลกการซงเปนแนวทาง
การควบคมเครองมอแพทย
กรณศกษากรอบการควบคมเครองมอแพทยในประเทศออสเตรเลย ประกอบดวย 6 สวน
ดงน 1) หลกการทวไป เชน ประสทธผลและความปลอดภย 2) กฎการจำแนกประเภท
ของเครองมอแพทย เชน ระดบความเสยงทจะเกดอนตรายตอผปวย ตำแหนงและระยะ
เวลาทใช 3) การประเมนกระบวนการผลตเครองมอแพทย 4) มาตรฐานการใชเครองมอ
แพทย 5) ระบบการเฝาระวงและตดตามหลงวางจำหนาย เชน ระบบบรการหลงการขาย
98 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 99รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
6) สทธประโยชนสำหรบผปวยในอนาคต
ระบบการควบคมเครองมอแพทยทมประสทธภาพทสามารถเพมการเขาถงบรการ ซงชวย
เพมคณภาพบรการและความเหมาะสมในการใชนน จะตองมความตอเนองและโปรงใส
มการวดผล และเปนไปตามความตองการของผใชโดยองคกรทมหนาทควบคมและองคกร
ทมหนาทในการประเมนเทคโนโลยดานสขภาพ ควรมการแลกเปลยนเรยนรประสบการณ
ระหวางประเทศรวมกน
การบรหารจดการเทคโนโลยดานสขภาพ Dr.David Porter
United Kingdom
ยทธศาสตรการบรหารจดการเครองมอแพทย ไดแก
1. ศกษาขอมลพนฐานและสถานการณปจจบนของเครองมอแพทย
2. จดทำแผนระบบบรการสขภาพเพอประเมนการใชเครองมอแพทย ทงในดานการ
จดหาเครองมอแพทยใหม และการกำจดเครองมอแพทยทเสอมสภาพตามอายการ
ใชงาน
3. จดทำแผนปฏบตงานในการจดหาเครองมอแพทยทปลอดภย เหมาะสม และการ
บำรงรกษาโดยกระบวนการทเกดขนทงหมดตองมการบรหารจดการ ตดตาม
และตรวจสอบควบคกนไป
องคประกอบสำคญ 5 ประการในการบรหารจดการเครองมอแพทย ไดแก
1. การวางแผนเพอใหทราบถงสงทตองการและระยะเวลาในบรหารจดการ
2. การไดมาซงเครองมอแพทย มผรวมทนและผมสวนไดเสยเปนใครบาง
3. การใชงานและการบำรงรกษาเปนไปอยางเหมาะสมและปลอดภย
4. การจำหนายและกำจดเครองมอแพทยทเสอมสภาพและหมดอายการใชงาน
100 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 101รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
5. การจดการและการตรวจสอบอยางมประสทธภาพ มการเกบขอมลของการจดการ
เพอใชเปนขอมลสำคญสำหรบการบรหารจดการในอนาคต
วงจรชวตของเครองมอแพทยมสวนสำคญทตองคำนงถง คอ
1. การประเมนคาตนทนของวงจรชวตเครองมอแพทย พฒนาแนวทางและเครองมอ
การจดเกบตนทนของการลงทนทงหมด
2. จดทำรายละเอยดขอมลทางเทคนค จดประเภทการใชงาน และกำหนดรปแบบ
การคดเลอกเครองมอแพทยใหชดเจน
3. มการประเมนความเสยงอยางเปนระบบ และพฒนาแนวทาง ตวชวดทสำคญใน
การประเมนความเสยง
4. มการกำกบดแลอยางเปนอสระ พฒนาและดำเนนการตามแผนปฏบตการท
สามารถตรวจสอบได
จากการสำรวจเรองการคอรปชนเครองมอแพทยใน 5 ประเทศ พบวา รอยละ 80-100
ของบรษทเครองมอแพทยคาดหวงทจะใหของขวญแกหนวยงานของรฐ1 และผลการสำรวจ
ประเทศในยโรปตะวนออก 12 ประเทศ พบวารอยละ 80-90 ของผตอบแบบสอบถามให
ความเหนวาเจาหนาทของรฐเกอบทงหมดมการคอรปชน2
รฐบาลและองคกรดานสขภาพควรจดระบบการบรหารจดการเครองมอแพทยทมการกำกบ
ดแลอยางเปนอสระเพอใหมนใจวา
1. มการกำกบดแลทด คอ มระบบการจดการ มการประเมนความเสยง และมการ
บนทกขอมลเครองมอแพทย
2. มรายงานทสามารถอธบายและตอบคำถามทเกดจากการประเมนตรวจสอบจากใน
และนอกองคกรโดยเฉพาะในดานการเงนและผลประโยชน
3. ลดการฉอโกงและการคอรปชนให เกดนอยทสด ไดแก การควบคม กำกบ
ตรวจสอบอยางรอบคอบในประเดนขอ 1 และ 2 ขางตน โดยเฉพาะอยางยงใน
โครงการหรอเครองมอแพทยทใชเงนลงทนสง
1 African Development Indicators 2010, World Bank 2 Transparency International Annual Report 2006
102 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 103รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
การประเมนผล ควบคม และบรหารจดการเครองมอแพทย ในการประเมนความตองการ
8
105รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1
การประเมนผลนวตกรรม ดานเทคโนโลยและเทคโนโลยใหม Dr.Brendon Kearney
EuroScan
ขอตกลงของสมชชาองคการอนามยโลกในเรองเทคโนโลยดานสขภาพคอ สงเสรมให
ประเทศสมาชกมการเกบ ตรวจสอบ ปรบปรง และแลกเปลยนขอมลเรองเทคโนโลยดาน
สขภาพโดยเฉพาะเครองมอแพทย รวมถงการจดลำดบความจำเปนและการจดสรรทรพยากร
ซงแตละประเทศควรกำหนดแผนยทธศาสตรระดบชาตทเหมาะสมเพอใหเกดระบบการ
ประเมน การวางแผน การจดการเรองเทคโนโลยดานสขภาพและเครองมอแพทย นอกจากน
ยงเรยกรองใหผอำนวยการใหญองคการอนามยโลกใหการสนบสนนประเทศสมาชกทม
ความตองการจะกำหนดวธการประเมนความจำเปนระดบชาตในเรองเทคโนโลยดาน
สขภาพ ซงองคการอนามยโลกไดตอบสนองตอขอตกลงดงกลาว โดยไดจดทำบนทกความ
เขาใจในเรองเทคโนโลยดานสขภาพระหวางประเทศ สรางเครอขายเฉพาะใหเกดการ
ทำงานรวมกนระหวางองคการอนามยโลกกบหนวยงานททำหนาทประเมนเทคโนโลยดาน
สขภาพ และจดทำเอกสารขอมลเกยวกบการประเมนเทคโนโลยดานสขภาพ ซงคาดวาจะ
ตพมพปลายป ค.ศ. 2010
ปญหาทสำคญในปจจบนคอ เครองมอแพทยใดบางทสามารถพฒนาใหเหมาะสมกบความตองการของแตละพนท ชนดของรายการเครองมอแพทยใดบาง
ทเหมาะสมเปนประโยชนในแตละระดบหนวยงานดานสขภาพ และทำไม ในหลายประเทศทมทรพยากรจำกดยงคงขาดแคลนเครองมอแพทยทจำเปน
Mrs.Maria Luisa Gonzalez Retiz
National Center for Health Technology Excellence, Ministry of Health, Mexico
106 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 107รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
ตวอยางบทบาทของการประเมนเทคโนโลยในยโรป คอ การจดตง EuroScan ซงเปน
เครอขายแลกเปลยนขอมลระหวางประเทศในเรองเทคโนโลยดานสขภาพใหมๆ ทอาจ
สงผลกระทบอยางชดเจนตอระบบสขภาพในประเทศสมาชก และชวยลดความซำซอนของ
การทำงาน ประเดนทเครอขายใหความสำคญจะเนนเรองความคมคามากกวาประสทธผล
EuroScan มสมาชกจำนวน 20 ประเทศ สวนใหญเปนประเทศในทวปยโรป และมประเทศ
แคนาดาเปนสมาชกรวมดวย กจกรรมทเครอขายดำเนนการ ไดแก การพฒนาความ
รวมมอกบหนวยงานอน การจดกจกรรมระหวางสมาชก การจดอภปรายกลมและคณะ
ทำงานยอยภายในเครอขาย การจดทำจดหมายขาว และการเผยแพรเครองมอ คำแนะนำ
และขอมลทนาสนใจทอยบนพนฐานของความแตกตางในแตละประเทศสมาชกผานการ
ตพมพและทางอนเตอรเนต อกทงยงเปดใหมการแสดงความคดเหนไดดวย นอกจากน
ยงมการขยายความรวมมอไปสเครอขายททำการประเมนเทคโนโลยอนๆ เชน Health
Technology Assessment International (HTAi), International Network of Agencies
for Health Technology Assessment (INAHTA), European network for Health
Technology Assessment (EUnetHTA) เปนตน ในปจจบน EuroScan ไดรวบรวมฐานขอมล
เทคโนโลยมากกวา 1,000 ชนด และแบงปนประสบการณกบหนวยงานตางๆ ซงสวนใหญ
เปนหนวยงานทเปนผนำดานการประเมนเทคโนโลย รวมทงจดทำจดหมายขาวแบงปน
ความรกบหนวยงานทไมใชสมาชก และพรอมเปดรบความคดเหนและความรวมมอกบ
หนวยงานอนเสมอ
EuroScan ไดรวมสงนวตกรรมเทคโนโลยดานสขภาพใหองคการอนามยโลกจำนวน 10
เทคโนโลยตอ 1 ประเทศสมาชกโดยไดรบความรวมมอจากประเทศสมาชก 14 ประเทศ
และในแตละเทคโนโลยไดประเมนผลโดย 2 ประเทศสมาชก ซงองคการอนามยโลกจะ
คดเลอกนวตกรรมเหลานนโดยใชหลกเกณฑตางๆ เชน ความปลอดภย ประสทธผล
การนำไปใชไดจรง ความยากงายของการใชงาน ความคมคา ราคาไมแพง และเปนสง
ทคดคนขนใหม จากประสบการณครงนทางเครอขายพบวา ประเทศสมาชกสวนใหญ
ใหความรวมมอเปนอยางดและเปนทนาพอใจ นอกจากนยงพบวาแบบฟอรมการประเมน
ผลยากตอการตอบโดยมปญหาในเรองคำจำกดความของนวตกรรมทางเทคโนโลย
การขาดขอมลและคณภาพของขอมลทสงอยในเกณฑตำ ซงปญหาตางๆ นสามารถแกไข
ไดดวยการกำหนดคำจำกดความใหชดเจน และจดใหมการประชมเชงปฏบตการเกยวกบ
การจดทำขอมลเพอเสนอตอองคการอนามยโลก
108 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 109รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
การอนมตกอนออกสตลาด รวมถงการประเมนดานคลนกและพรคลนก Ms.Yuwadee Patanawong
Food and Drug Administration, Thailand
การประเมนเครองมอแพทยกอนออกสตลาดตองคำนงถงสงตอไปน
1. วตถประสงคของการใชเครองมอแพทย
2. การใชเครองมอนนตองมการรกลำเขาไปในรางกายมากนอยเพยงใด
3. ปฏบตการ การผลต และพลงงานทใช
4. มผลตอรางกายเฉพาะทหรอทงรางกาย
5. ความสำคญและผลกระทบตอบคคลและดานสาธารณสข
ปจจยสำคญ 3 ประการทมผลอยางมากตอการประเมนเครองมอแพทยกอนเขาสตลาด
คอ ประสทธภาพ ประสทธผล และความปลอดภย
หนงในขอตกลงของสมชชาองคการอนามยโลกคอ สงเสรมใหประเทศสมาชกจดทำแนวทาง
ระดบชาตหรอระดบภมภาคเพอควบคมการผลต จดตงระบบการเฝาระวง มการตรวจวด
เพอใหเครองมอแพทยมความปลอดภยและมคณภาพมากทสด มการนำเสนอเรองการ
ควบคมและการรบรองเครองมอแพทยกอนออกสตลาด รวมถงบทบาทและความรบผดชอบ
ของหนวยงานททำหนาทกำกบดแลเครองมอแพทย ซงมวตถประสงคเพอปกปองสขภาพ
ของผบรโภคโดยเฉพาะในเรองความปลอดภย คณภาพ และประสทธผลของเครองมอ
แพทยตลอดอายการใชงาน
การประเมนและรบรองเครองมอแพทยกอนออกสตลาดมองคประกอบคอ
1. คำจำกดความของเครองมอแพทย
2. การจำแนกประเภทและจดกลมของเครองมอแพทย
3. หลกการสำคญของความปลอดภย และประสทธภาพของเครองมอแพทย
4. มาตรฐานการประเมนเครองมอแพทย
5. การตดฉลาก
6. มาตรฐานการใชเครองมอแพทย
อยางไรกตาม พบวาคำจำกดความของเครองมอแพทยมความหลากหลาย ไมตรงกนใน
แตละประเทศ เชน รถฉกเฉน บางประเทศระบวาอปกรณภายในรถเปนเครองมอแพทย
แตตวรถไมถอวาเปนเครองมอแพทย ในขณะทบางประเทศรวมตวรถเปนเครองมอแพทย
ดวย เชนเดยวกบการจดแบงกลมของอยางเดยวกน แตถกจดกลมไมเหมอนกนในแตละ
ประเทศ จงเกดกลมอาสาสมครในชอของ Global Harmonization Task Force (GHTF)
ซงเปนตวแทนจากผทมอำนาจกำกบดแลเครองมอแพทยระดบชาตและผผลตเครองมอ
แพทยทอยภายใตการกำกบดแล สมาชกผกอตงคอ สหภาพยโรป สหรฐอเมรกา แคนาดา
ออสเตรเลย และญปน
110 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 111รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
GHTF มความพยายามทจะทำใหระบบการกำกบดแลเครองมอแพทยเปนสากลใชกบ
ทกประเทศ ภายใตเปาหมายทสำคญ 2 ประการคอ ความปลอดภย และประสทธผลทด
ของเทคโนโลย GHTF ไดจดทำเอกสารขอสรปมาตรฐานความปลอดภยและประสทธภาพ
ของเครองมอแพทย (STED) และจดทำขอสรปอนๆ อกมากมายตลอดวงจรชวตของเครองมอ
แพทยเพอลดความแตกตางเรองเครองมอแพทยในแตละประเทศ นอกจากนยงมหนวย
งานอนๆ ทพยายามจะทำใหเรองเครองมอแพทยมความเปนสากล เชน CSTD-AHWP,
CSDT-ASEN
ดงนนขอสรปของ GHTF จงเปนหลกการสำคญในการควบคมกำกบดแลเครองมอแพทย
ทงในการรบรองกอนออกสตลาดและการประเมนทางคลนก รายละเอยดขอมลดานคลนก
ของเครองมอแพทยขนอยกบการจดกลมและความเสยงของเครองมอ ความซบซอนของ
เครองมอ และคณสมบตตางๆ ของเครองมอ เชน ขอบงชในการใช อาการไมพงประสงค
เปนตน
การประเมนความตองการ: ความตองการทาง ระบาดวทยา สงของคงคลง และรายการเครองมอแพทย Mrs.Maria Luisa Gonzalez Retiz
National Center for Health Technology Excellence,
Ministry of Health, Mexico
หนงในขอตกลงของสมชชาองคการอนามยโลกคอ สงเสรมใหประเทศสมาชกจดเกบ
ตรวจสอบ ปรบปรง และแลกเปลยนขอมลเทคโนโลยดานสขภาพโดยเฉพาะเครองมอ
แพทย เพอชวยในการจดลำดบความสำคญและการจดสรรทรพยากร กำหนดยทธศาสตร
ระดบชาตทเหมาะสมและวางแผนในการจดตงระบบการประเมน การดำเนนงาน การจดหา
และการบรหารเทคโนโลยดานสขภาพโดยเฉพาะเครองมอแพทย
ปญหาทสำคญในปจจบนคอ เครองมอแพทยใดบางทสามารถพฒนาใหเหมาะสมกบความ
ตองการของแตละพนท ชนดของรายการเครองมอแพทยใดบางทเหมาะสมเปนประโยชน
ในแตละระดบหนวยงานดานสขภาพ และทำไมในหลายประเทศทมทรพยากรจำกดยง
คงขาดแคลนเครองมอแพทยทจำเปน
112 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 113รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
จากการนำเสนอเรองการประเมนความจำเปนเรองเครองมอแพทยของประเทศเมกซโก
ไดกลาวถง National Center for Health Technology Excellence (CENETEC) ซงสงกด
กรมพฒนาและบรณาการดานสขภาพ (Vice Minister of Integration and Development
of the Health Sector) กระทรวงสาธารณสข หนวยงานนกอตงในเดอนมกราคม
ป ค.ศ. 2004 เพอตอบสนองเรองขอมลทจำเปนเกยวกบการใชเทคโนโลยดานสขภาพ
อยางเหมาะสม มการบรหารและการประเมนผลเพอใชในการตดสนใจเชงนโยบายของ
ผบรหาร โดยมเปาหมายทสำคญคอ เพมคณภาพ ความปลอดภยของบรการดานสขภาพ
และชวยจดสรรทรพยากรดานสขภาพไดอยางเหมาะสม
CENETEC มโครงการหลก 3 โครงการคอ การวางแผนเรองเครองมอแพทย การประเมน
เทคโนโลยดานสขภาพ และ e-Health นอกจากน CENETEC ไดพฒนาเครองมอทสำคญ
เพอการประเมนความจำเปนเรองเครองมอแพทย คอ 1) รบรองเครองมอแพทยทมความ
จำเปนและเหมาะสม โดยพจารณาจากราคา (เครองมอแพทยราคาสงจะมมลคาตงแต
150,000 ดอลลารสหรฐ) การประเมนความจำเปนดานคลนกและระบาดวทยา พนทและ
การเขาถง บคลากรผเชยวชาญ ทางเลอกทม และความคมคา 2) การอนมตดานเทคนค
ของเครองมอแพทยและอปกรณการแพทยทางไกล (telemedicine) 3) พฒนารายการ
ของเครองมอแพทยเพอชวยในการวางแผนเกยวกบโครงสรางพนฐานดานสาธารณสข
4) พฒนาระบบขอมลของเครองมอแพทย โครงสรางพนฐานและทรพยากรบคคลในแตละ
สถานบรการสาธารณสข (Information System on Medical Equipment, Infrastructure
and Human Resource for Health Care: SINERHIAS)
114รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 115รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
การจดลำดบความสำคญ การคดเลอก และความสอดคลอง
ภายใตมาตรฐานเดยวกน
9
117รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1
การรวบรวมเครองมอ: การคดเลอก การจดซอ และการบรจาค Mr.Sam S B Wanda
Ministry of Health, Uganda
จากขอตกลงของสมชชาองคการอนามยโลกทสงเสรมใหประเทศสมาชกจดเกบ ตรวจสอบ
ปรบปรง และแลกเปลยนขอมลเรองเทคโนโลยดานสขภาพโดยเฉพาะเครองมอแพทย
เพอชวยในการจดลำดบความจำเปนและการจดสรรทรพยากร กำหนดยทธศาสตรระดบ
ชาตทเหมาะสม และวางแผนการจดตงระบบการประเมน การดำเนนงาน การจดหา
และการบรหารเทคโนโลยดานสขภาพโดยเฉพาะเครองมอแพทยนน องคการอนามยโลก
ไดมกจกรรมสนบสนนการพฒนาแนวทางการปฏบตทางเทคนคและเครองมอทตองการ
สนบสนนการพฒนานวตกรรมดานเทคโนโลยทมผลตอสาธารณสขอยางชดเจน โดยได
กอตงเครอขายสำหรบการแลกเปลยนขอมลเทคโนโลยดานสขภาพ และสรางความเขมแขง
เทคโนโลยดานสขภาพในสำนกงานขององคการอนามยโลกสวนภมภาคและในประเทศ
ตางๆ นอกจากนองคการอนามยโลกยงมแหลงขอมลรวมถงแนวทางปฏบตในการคดเลอก
จดหา และบรจาคเครองมอแพทย ตลอดจนมรายการเครองมอแพทยทอยบนพนฐานของ
แนวทางการปฏบตดานคลนกอกดวย
ประโยชนของมาตรฐานการควบคม (เครองมอแพทย) ทสอดคลองกนทกประเทศจะทำใหลดระยะเวลาการนำเครองมอแพทย
เขาสตลาด ซงจะเปนประโยชนในการรกษาผปวย เครองมอแพทยจะมคณภาพ ความปลอดภย และประสทธภาพอยในมาตรฐานเดยวกน
Dr.Larry Kelly
Therapeutic Goods Administration, Australia
118 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 119รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
ปจจยทสงผลตอการคดเลอก จดหา และบรจาคเครองมอแพทยคอ 1) ระบบสขภาพของ
ชาตและระดบของหนวยงานบรการสาธารณสข 2) นโยบายทเกยวของ 3) กระบวนการ
จดหาจดซอเครองมอแพทยโดยมการนำเสนอตวอยางในประเทศอกนดา ซงมการแบง
ระดบการดแลสขภาพของประเทศเปนระดบกระทรวงและระดบจงหวด
ในระดบกระทรวงสาธารณสขจะมโรงพยาบาลรบการสงตอระดบชาตและระดบภาค
สำหรบบรการสขภาพระดบจงหวดจะแบงเปนโรงพยาบาลทวไป สถานบรการสขภาพ
ระดบ 2, 3 และ 4 โดยสถานบรการสขภาพระดบ 2 จะมเพยงบรการฉกเฉนเคลอนท
ยกเวนในพนทหางไกลจะมนางพยาบาลหรอเจาหนาทอยบรการดวย สวนสถานบรการ
สขภาพระดบ 3 ใหบรการการปองกนสงเสรมและรกษาขนพนฐาน รวมถงการสนบสนน
สถานบรการสขภาพระดบ 2 สำหรบสถานบรการสขภาพระดบ 4 และโรงพยาบาลทวไป
ใหบรการการปองกน รกษา ฟนฟดานสขภาพ และรบการสงตอจากสถานบรการระดบ 2
และ 3 รวมทงใหบรการผาตด ผาคลอด การใหเลอด และการรกษาโรคจำเปนเรงดวน
สวนโรงพยาบาลระดบภาค นอกจากจะใหบรการทมอยในระดบโรงพยาบาลทวไปแลว
ยงมบรการการแพทยเฉพาะทางรวมถงการเรยนการสอนและการทำวจย ขณะทโรงพยาบาล
ระดบชาตใหบรการเฉพาะทางทซบซอนยงขน รวมถงการเรยนการสอนและการทำวจย
ดวยเชนกน
การจดซอจดหาเครองมอแพทยมขนตอนคอ ลำดบแรกเปนการกำหนดความจำเปนและ
รายละเอยดรายการเครองมอในแตละระดบสถานบรการสาธารณสข จากนนกำหนด
ลกษณะเฉพาะและความตองการของเครองมอแพทย ขนตอมาคอการเตรยมเอกสาร
การประกวดราคาสำหรบการจดซอ ซงดำเนนแนวทางตามกฎระเบยบการจดซอจดจาง
ของรฐบาล สดทายคอการตดตง การอบรมผใช การบำรงรกษาทางเทคนค ซงทาง
ผจำหนายตองมการบำรงรกษาตอเนองอยางนอย 5 ป
เครองมอแพทยสวนหนงในประเทศอกนดาไดรบบรจาคจากหลากหลายบรษท จงมการ
กำหนดแนวทางการบรจาคเครองมอแพทย ดงน 1) เครองมอแพทยทกชนดทนำมาบรจาค
ตองตรงกบความตองการของแตละสถานบรการในประเทศ 2) การบรจาคตองมเจตนา
สำหรบใชในสถานบรการสขภาพ และการขนสงตองอยภายใตความยนยอมของกระทรวง
สาธารณสข 3) เครองมอแพทยทบรจาคจะตองไดรบจากแหลงทเชอถอได ทงคณภาพ
มาตรฐาน และมการรบประกน 2 ป 4) สำหรบอปกรณไฟฟาตองมการกำหนดรายละเอยด
โดยจะรบเฉพาะอปกรณไฟฟาขนาด 240V/50Hz 5) เครองมอแพทยทบรจาคตองมอาย
การใชงานไดอยางนอย 2 ป 6) ตองมการบรรจหบหอตามกฎระเบยบปฏบตการขนสง
ระหวางประเทศ 7) คาขนสงระหวางประเทศและในประเทศ การจดเกบและการจดการ
บรษทผบรจาคเปนผจาย ยกเวนมการตกลงกนเปนการเฉพาะกบกระทรวงสาธารณสขหรอ
หนวยงานทรบใหเปนผจาย
120 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 121รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
กระบวนการจดลำดบความสำคญดานการประเมน เทคโนโลยเครองมอแพทยระดบชาต Dr.Kalipso Chalkidou
National Institute for Health and Clinical Excellence, United Kingdom
องคการอนามยโลกสงเสรมและสนบสนนใหประเทศสมาชกจดตงกลไกการประเมน
ความตองการดานเทคโนโลยระดบชาตโดยเฉพาะเครองมอแพทย เพอใหเกดการเขาถง
และการใชประโยชน ซงในป ค.ศ. 2010 องคการอนามยโลกไดจดทำบนทกความเขาใจ
การประเมนเทคโนโลยดานสขภาพระหวางประเทศ และจดทำบนทกความเขาใจกบ
EuroScan นอกจากนองคการอนามยโลกยงมขอมลและความรวมมอกบเครอขายการ
ประเมนเทคโนโลยดานสขภาพอกดวย
การนำเสนอขนตอนการจดลำดบความสำคญในเรองการประเมนเครองมอแพทยระดบ
ชาต ผนำเสนอไดกลาวถงประสบการณในฐานะททำงานดานการประเมนเครองมอแพทย
ซงเปนสวนหนงของนโยบายระดบชาต โดยหนวยงานททำหนาทนในประเทศองกฤษ
ไดแก National Institute for Health and Clinical Excellence (NICE) แตกมตวอยางใน
ประเทศกำลงพฒนาอนๆ และในยโรปและอเมรกาดวย
ในสหรฐอเมรกา สำนกงานคณะกรรมการอาหารและยา (Food and Drug Administration:
FDA) จะเปนหนวยงานตรวจสอบเครองมอแพทยกอนเขาสตลาด แตเครองมอแพทย
แตกตางจากยา เพราะขอมลเครองมอแพทยสวนใหญไมมการวจยเชงทดลองแบบสมและ
มกลมควบคม (randomized controlled trial) เหมอนยา นอกจากนประสทธผลของ
เครองมอแพทยยงขนอยกบความเชยวชาญของผใช บรบทของสถานท และการประยกต
ใชทแตกตางกนในแตละพนท รวมถงยงมแรงกดดนเพอนำเครองมอแพทยเขาสตลาด
ตวอยางเชน ในการประชมสภาคองเกรสของสหรฐอเมรกาไดมการกดดน FDA ใหหลกเลยง
การควบคมทไมจำเปน ซงเปนอปสรรคทำใหเกดความลาชาในการนำเขาเทคโนโลยใหม
กอใหเกดความเสยหายโดยเฉพาะกบบรษทขนาดเลก และยงมแรงกดดนจากบรษทผผลต
ทเรยกรองใหมการใชเครองมอแพทยทมแนวโนมวาจะเปนประโยชนโดยทยงไมมหลกฐาน
เชงประจกษ โดยใหประเมนประสทธผลไปพรอมๆ กบการใชงาน
การทำวจยเพอประเมนประสทธผลและความปลอดภยของเครองมอแพทยมความสำคญ
อยางมาก ดงตวอยางขดลวดรกษาหลอดเลอดหวใจตบชนดเคลอบยาปองกนการแขงตว
ของเลอด ซงมราคาแพงกวาขดลวดชนดเดมทไมเคลอบยา แตสามารถลดอตราการเปน
ซำไดมากกวาอยางมนยสำคญในหลายการศกษา และในบางการศกษาซงเปนสวนนอย
พบวาการใชขดลวดชนดเคลอบยาเพมอตราการแขงตวของเลอด อาจเพมอตราการเกด
หวใจขาดเลอดและอตราการเสยชวตมากกวาการใชขดเลอดชนดไมเคลอบยา ซงในระยะ
หลงมการใชขดลวดชนดนกนมากขนเรอยๆ ในป ค.ศ. 2006 มการใชขดลวดชนดนมาก
ถงรอยละ 90 จนกระทงมงานวจยทตพมพในวารสาร The New England Journal
ป ค.ศ. 2007 นำเสนอผลการศกษาทพบวาการใชขดลวดชนดเคลอบยาจะมประโยชน
เฉพาะกบผปวยบางกลม ในขณะทอตราการเกดกลามเนอหวใจขาดเลอดไมแตกตางกน
ระหวางการใชขดลวดชนดเคลอบยาและไมเคลอบยา เมอมการตพมพผลวจยในวารสาร
ดงกลาวทำใหการใชขดลวดชนดเคลอบยาไมเพมขนตามแนวโนมทคาดไว และสามารถ
ประหยดเงนไดมากถง 20 ลานเหรยญสหรฐ สวนในกรณของ CT Angiography ระบบ
122 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 123รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
ประกนสขภาพชอ Medicare ของสหรฐอเมรกา ใหมการเบกจายไดในป ค.ศ. 2005
ตอมาผลการวจยไมพบหลกฐานเชงประจกษในประโยชนของ CT Angiography
แตสดทาย Medicare ไดตดสนใจใหมการเบกจายตอไป โดยใหเหตผลวาในชวตจรงยงม
เครองมอแพทยอกหลายอยางทไมมขอมลหลกฐานวามประโยชนจรง แตกยงมการใชกน
อย ตอมามการเปดเผยวาบรษทผไดผลประโยชนไดจายเงนเปนหลกลานเหรยญสหรฐเพอ
ลอบบสภาคองเกรสของสหรฐอเมรกา
ดาน NICE มโครงการประเมนประสทธภาพและความปลอดภยของหตถการทมการใช
เครองมอแพทย รวบรวมแนวทางปฏบตดานคลนกสำหรบการตรวจวนจฉยและใชเครองมอ
แพทย เปรยบเทยบทางดานคลนกและตนทนประสทธผลของเครองมอแพทย และประเมน
เทคโนโลยการแพทยดวยวธการใหม สำหรบหตถการทมการใชเครองมอแพทยนนยงขาด
การขนทะเบยน NICE ไดประเมนประสทธภาพและความปลอดภยของหตถการทใชเครองมอ
แพทยมากกวา 200 รายการ ซงผลการศกษาไดใชเปนแนวทางปฏบตระดบชาต รวมถง
บรษทเอกชนไดนำแนวทางปฏบตนไปใชดวย ซงขอเสนอแนะจากงานวจยของ NICE
ในเรองการประเมนประสทธภาพและความปลอดภยของหตถการทใชเครองมอแพทยนน
แบงเปน 3 กลม คอ 1) ควรใชในการศกษาดานคลนกเทานน 2) ใชในกรณพเศษซงผปวย
ใหความยนยอม 3) ปลอดภยใชไดทวไป
การประเมนหตถการททำรวมกบเครองมอแพทยนน มเปาหมายเพอใหผปวยไดประโยชน
ทงในดานการรกษาและประหยดคาใชจาย โดยหลกการสำคญของวธการประเมนคอ
มความเปนกลาง มหลกฐานเชงประจกษ โปรงใส และการมสวนรวมของผมสวนไดสวน
เสย ผนำเสนอไดตงคำถามคอ 1) ทำอยางไรใหมแรงจงใจในการประเมนเครองมอแพทย
2) มการแบงปนขอมลใชรวมกนเปนมาตรฐานสากลไดหรอไม 3) ทำอยางไรใหเกดการ
ประเมนไดตลอดเสนทางของการใชเครองมอแพทย ไมใชประเมนเฉพาะตวเครองมอแต
รวมถงการวางแผนการรกษาและแนวทางปฏบตดานคลนกรวมดวย
ความสอดคลองในเรองการควบคม ความทาทาย และผลประโยชน Dr.Larry Kelly
Therapeutic Goods Administration, Australia
องคการอนามยโลกนำเสนอวามจำนวนประเทศทไดพฒนาโครงรางกฎขอบงคบควบคม
เครองมอแพทยแลวประมาณรอยละ 30 และพบวาประเทศทมการควบคมเครองมอแพทย
เพยงบางสวนมประมาณรอยละ 30 ขณะทประเทศทเหลอมทงกำลงพฒนากฎขอบงคบ
หรอยงไมมกฎขอบงคบควบคมเครองมอแพทย
ความทาทายในเชงระบบคอ รปแบบของการควบคมเครองมอแพทยมความแตกตางกน
ตามความตองการในแตละประเทศ ตองใชตนทนและความเชยวชาญสงในการคนหา
ความตองการทแตกตางกนในแตละระบบของการควบคมเครองมอแพทย และเปนการ
ยากทจะบงคบใชการบรหารจดการความเสยง ประสทธภาพ และความปลอดภยของ
เครองมอแพทย ซงหนงในขอตกลงของสมชชาองคการอนามยโลกคอสงเสรมใหประเทศ
สมาชกจดทำแนวทางปฏบตระดบชาตหรอระดบภมภาคสำหรบการผลตทมคณภาพและ
การควบคมการปฏบต เพอใหเกดระบบเฝาระวงและการตรวจวดเพอรองรบคณภาพ
ความปลอดภยและประสทธภาพของเครองมอแพทยใหสอดคลองกบมาตรฐานสากล
124 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 125รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
โดยแหลงขอมลขององคการอนามยโลกในเรองการควบคมเครองมอแพทยท ไดรบ
การตพมพ คอ แนวทางการพฒนาการควบคมเครองมอแพทย “A Guide for the
Development of Medical Device Regulation (2001)” และภาพรวมทวโลก รวมถง
หลกการควบคมเครองมอแพทย “Medical Device Regulations: Global overview
and guiding principles (2003)”
การควบคมเครองมอแพทยควรสอดคลองอยภายใตมาตรฐานเดยวกน ซงเปนความหมาย
ของคำวา “Harmonization” เนองจากการตลาดของเครองมอแพทยทวโลกมการเตบโต
อยางรวดเรว ประโยชนของมาตรฐานการควบคมทสอดคลองกนทกประเทศจะทำใหลด
ระยะเวลาการนำเครองมอแพทยเขาสตลาด ซงจะเปนประโยชนในการรกษาผปวย เครองมอ
แพทยจะมคณภาพ ความปลอดภย และประสทธภาพอยในมาตรฐานเดยวกน ลดขนตอน
ระเบยบปฏบตของโรงงานผผลตเกยวกบการควบคม สงผลใหตนทนเครองมอแพทยลดลง
และประหยดทรพยากรของหนวยงานทควบคม แตมอปสรรคคอ การเปลยนแปลงกฎ
ระเบยบและขอกฎหมายเปนเรองยาก รวมทงตองการความรวมมอจากรฐบาลในแตละ
ประเทศ
The Global Harmonization Task Force (GHTF) เปนหนวยงานทจดตงขนเพอผลกดนให
เกดความสอดคลองระหวางกฎระเบยบทเกยวกบเครองมอแพทยทวโลก โดยมวตถประสงค
หลกคอ 1) เพมความปลอดภยของผปวย 2) เพมการเขาถงเครองมอแพทยอยางปลอดภย
มประสทธผล และมประโยชนดานคลนก แนวทางของ GHTF คอ ควบคมเครองมอแพทย
ทกชนดตลอดอายการใชงาน โดยสามารถประยกตใชไดในหลายพนท ปรบใหทนสมยตาม
ความจำเปน อำนวยความสะดวกในเรองการจดการเพอใหเกดการยอมรบรวมกน
126 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 127รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
การประเมนผลและการบรหารจดการ: กระบวนการตอเนอง
10
129รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1
ความจำเปนในการรายงานเหตการณไมพงประสงค และการเฝาระวงหลงออกสตลาด Dr.Giuseppe Ruocco
Ministry of Health, Italy
หนงในขอตกลงของสมชชาองคการอนามยโลกครงท 60 คอ สงเสรมใหประเทศสมาชก
จดทำแนวทางระดบชาตหรอระดบภมภาคสำหรบกฎระเบยบปฏบตในการผลตสนคา
กำหนดระบบเฝาระวงและตรวจวดเพอรบรองคณภาพ ความปลอดภย และประสทธผล
ของเครองมอแพทยทสอดคลองกบมาตรฐานสากล
การเฝาระวงหลงเครองมอแพทยออกสตลาดคอ การเกบขอมลเรองคณภาพ ความปลอดภย
และประสทธภาพของเครองมอแพทยหลงออกสตลาด โดยขอมลนจะนำไปใชสำหรบการ
ปองกนผลขางเคยงทเกดจากเครองมอแพทย พฒนามาตรฐานเครองมอแพทย และชวย
ปรบปรงการควบคมเครองมอแพทย หนวยงานททำใหเกดความสอดคลองระหวางกฎ
ระเบยบเกยวกบเครองมอแพทยทวโลก ไดแก 1) The Global Harmonization Task
Force (GHTF) 2) European Union (EU) 3) Asian Harmonization Working Party
(AHWP) โดยมหลกปรชญารวมกนคอ “The whole is greater than the sum of the
parts” (Aristotle-384BC-322BC)
ทำอยางไรทจะสรางนกวจยทสามารถผลตงานวจยทมคณภาพในระดบพนทและเขาถงความตองการของพนท ทำอยางไรผกำหนดนโยบาย
ผเชยวชาญดานสขภาพ บรษทผผลต สอมวลชน และประชาชนทวไป จะตดสนใจเรองสขภาพโดยใชหลกฐานเชงประจกษ และทำอยางไรทจะสราง
ชองทางทเปนทางการและไมเปนทางการสำหรบสอสารเชงนโยบาย
Dr.Yot Teerawattanon Health Intervention and Technology Assessment Program,
Thailand
130 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 131รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
แนวทางใหมของกรอบกฎระเบยบการควบคมเครองมอแพทยในประเทศกลมสมาชกยโรป
แบงเปน 2 สวน ไดแก 1) อยภายใตความรบผดชอบของบรษทผผลต 2) อยภายใตความ
รบผดชอบของหนวยงานทไดรบมอบหมาย โดยมการเฝาระวงหลงเครองมอแพทยออกส
ตลาด มกฎหมายคมครอง มมาตรการตดตามเฝาระวงดานสขภาพ ซงประเทศในกลม
สมาชกยโรปจะมแนวทางการรายงานและการเฝาระวงการใชเครองมอแพทย และสง
รายงานใหกบหนวยงานทรบผดชอบ ดงเชนในประเทศอตาล หนวยงานทมหนาทรบผดชอบ
โดยตรงและแจงประกาศเกยวกบเครองมอแพทยคอ กระทรวงสาธารณสข โดยเรองท
เกยวกบเครองมอแพทยภายในประเทศอยในความรบผดชอบของกรมดานนวตกรรม
(Department of Innovation) และมทปรกษา 3 หนวยงานคอ 1) National Commission for
Medical Devices (CUD) มหนาทจำแนกประเภทหมวดหมของเครองมอแพทย แยกแยะ
องคประกอบทสำคญ และใหคำปรกษาปญหาทเกยวกบเครองมอแพทย 2) National
Health Institute (I.S.S) มหนาทใหคำปรกษาดานเทคนค ทดสอบเครองมอแพทย
3) National Health Council Tasks มหนาทใหคำแนะนำตามทรองขอ รายงานการเกด
เหตการณไมพงประสงค ซงจะถกรวบรวมในฐานขอมลและนำมาประมวลผล และสงผล
ทไดไปยงกระทรวงสาธารณสข จากนนสงขอมลกลบไปยงบรษทผจำหนายเพอดำเนนการ
ตามความจำเปน
สำหรบ Asian Harmonization Working Party (AHWP) มสมาชกจากหลายประเทศใน
ทวปเอเชย เชน ประเทศสงคโปร ซงมแนวทางการขนทะเบยนเครองมอแพทยตาม GHTF
ผรบผดชอบในประเทศคอ หนวยงานวทยาศาสตรสขภาพ สาขาเครองมอแพทย (Medical
Device Branch - Health Sciences Authority) มพนธกจเพอปกปองสขภาพของประชาชน
โดยดแลเครองมอแพทยในประเทศสงคโปรใหมคณภาพ มความปลอดภยและตรงตาม
ความตองการของผใช ซงกระบวนการเฝาระวงความปลอดภยของเครองมอแพทยตลอด
อายการใชงานคอ 1) การตรวจสอบความเสยง กำกบตดตามเหตการณไมพงประสงคและ
ตรวจสอบสญญาณความปลอดภย 2) การประเมนความเสยงและประโยชนทจะไดรบ
3) การลดหรอกำจดความเสยงทเกดขนโดยการใชกฎหมายเขามาควบคม 4) การให
ขอมลขาวสารเกยวกบความเสยง ความปลอดภย และประโยชนทจะไดรบ สำหรบการเฝา
ระวงหลงจากเครองมอแพทยออกสตลาดจะมการรายงานเหตการณไมพงประสงคผานทาง
จดหมาย โทรสาร โทรศพท จดหมายอเลกทรอนกส และรายงานทางออนไลน มการเรยก
กลบเครองมอแพทยทเปนอนตรายหรอไมไดคณภาพโดยบรษทผผลต และมการเปลยน
คน ซอม เปลยนแปลงเครองมอแพทยโดยบรษทผผลต เพอลดความเสยงรายแรงหรอ
การเสยชวตจากการใชเครองมอแพทย (Field Safety Corrective Action: FSCA)
ความทาทายจากการดำเนนงาน คอ 1) ในระยะแรกของการดำเนนงาน ขาดความรวมมอจาก
บรษทผผลตในการรายงาน 2) บรษทตวแทนจำหนายอยในตลาดไดไมนาน ทำใหผลการ
รายงานการเกดเหตการณไมพงประสงคไมถกตอง 3) การรายงานขอมลไมถกตองและ
ไมครอบคลม 4) ขาดความสามารถในการกำกบ ตดตาม และตรวจสอบผจดจำหนาย
5) ขาดความรวมมอจากบรษทผผลต ซงมกคดวาเครองมอแพทยของตนดและปลอดภย
เสมอ
132 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 133รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
การดำเนนงานดานเทคโนโลยการดแลสขภาพ การฝกอบรมการใชงานอยางปลอดภย และการบำรงรกษา Mr.Mladen Poluta
University of Cape Town, South Africa
หนงในขอตกลงของสมชชาองคการอนามยโลกคอ สงเสรมใหประเทศสมาชกกำหนด
ยทธศาสตรและแผนงานระดบชาตสำหรบจดทำระบบการประเมน การวางแผน จดหา
และบรหารจดการเทคโนโลยดานสขภาพโดยเฉพาะเครองมอแพทยนน องคการอนามย
โลกจงไดจดการประชมเชงปฏบตการระดบชาตและภมภาคในเรองวศวกรรรมการแพทย
มามากกวา 20 ป โดยไดประเมนและพฒนานโยบายเกยวกบเทคโนโลยดานสขภาพระดบ
ชาตในประเทศกำลงพฒนา มกลมชวยแนะนำดานเทคนค ทบทวน พฒนา และปรบ
แนวทางเกยวกบเทคโนโลยดานสขภาพใหทนสมย
การดำเนนงานดานระบบสขภาพควรมความครอบคลมในเรองการไดรบการรกษาทจำเปน
อยางมคณภาพ ปลอดภย และมประสทธภาพโดยใชผปวยเปนศนยกลาง ซงชองวาง
ระหวางประสทธภาพและประสทธผลในประเทศกำลงพฒนามมากกวาในประเทศทพฒนา
แลว เชนเดยวกบในประเทศทมอำนาจตำชองวางระหวางประสทธภาพและประสทธผลกม
มากกวาประเทศทมอำนาจสง มเอกสารทออกโดยหลายหนวยงาน เชน องคการอนามยโลก
กลาวถงหลกการทจำเปนของความปลอดภย ประสทธภาพ และอนตรายเกยวกบเครองมอ
แพทย ซ งผลกระทบของเคร องมอแพทยตอความปลอดภยของผ ป วยข นอย กบ
2 สวนคอ 1) นวตกรรมในการผลตเครองมอแพทยทมความปลอดภยและเชอถอได
2) การใชเครองมออยางเหมาะสมและปลอดภย โดยขนอยกบความเชยวชาญของผใช
การบำรงรกษา สงแวดลอม สำหรบปญหาความผดพลาดในการใชเครองมอแพทยนนอาจ
เกดจากบคคล เชน ความตงใจในการทำงานงาน การหลงลมหรอเกดจากระบบการ
ดำเนนงานไมมประสทธภาพกเปนได การฝกอบรมผใหบรการดานสขภาพในเรองเครองมอ
แพทยมเปาหมายสำคญ 3 ประการ คอ เพอใหมความรทางดานคลนก มดลพนจดาน
คลนก และมความชำนาญทางเทคนคในการประยกตใชเครองมอแพทยไดอยางปลอดภย
และมประสทธผล
ในประเทศกำลงพฒนาพบวามเครองมอแพทยจำนวนมากทใชงานไมได นอกจากน
การบรหารจดการยงไมมประสทธภาพ เนองจากขาดความชำนาญของผใช ขาดเครองมอ
ในการบรหารจดการทมประสทธภาพ โครงสรางพนฐานมไมเพยงพอ ขาดระบบขอมลและ
ระบบสนบสนน และขาดการฝกปฏบตทเหมาะสม ทงหมดนทำใหเกดความสญเสยและ
ไรประสทธภาพของเครองมอแพทย
องคการอนามยโลกมแผนการบรหารจดการ บำรงรกษา และซอมแซมเครองมอแพทย
แตอปสรรคหลกท เผชญในประเทศกำลงพฒนาคอ ขาดองคกรทกำกบดานนโยบาย
การใหบรการทเกยวกบการใชเครองมอแพทยไมมคณภาพ ขาดการพฒนาและฝกอบรม
บคลากรทมประสทธภาพ และขาดขอมลสนบสนน
ความทาทายหลกทพบบอยคอ ขาดทรพยากรบคคลทมความชำนาญ ขาดความเขาใจใน
ตนทนของการบำรงรกษา ขาดกรอบนโยบายและการดำเนนงานทเหมาะสม และการ
ประสานงานเกยวกบการบรจาคไมดพอ ตลอดจนการวางแผนงานและการจดซอทไมเพยงพอ
134 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 135รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
ความจำเปนในการประเมนเทคโนโลยดานสขภาพอยางตอเนองในประเทศกำลงพฒนาและบทบาทขององคกรระหวางประเทศ Dr.Yot Teerawattanon
Health Intervention and Technology Assessment Program, Thailand
องคการอนามยโลกมกจกรรมในเรองการประเมนเทคโนโลยดานสขภาพ โดยจดทำบนทก
ความเขาใจกบหนวยงานทเปนผนำการประเมนเทคโนโลยดานสขภาพ จดทำเครอขาย
ขององคการอนามยโลกเพอเปนศนยการทำงานรวมกนในเรองการประเมนเทคโนโลยดาน
สขภาพ และจดเตรยมเอกสารขอมลเกยวกบการประเมนเทคโนโลยดานสขภาพ
การนำเสนอเรองความจำเปนของการประเมนเทคโนโลยดานสขภาพในประเทศกำลง
พฒนาและบทบาทขององคกรระหวางประเทศเปนการนำเสนอจากประเทศไทย ซงยก
ตวอยางกรณวคซนปองกนมะเรงปากมดลก (HPV vaccine) มะเรงปากมดลกพบบอย
เปนอนดบ 2 ในผหญงไทย โดยพบมากกวา 8,000 คนตอป ซงการตรวจคดกรองทใหทำ
ในผหญงทกคนทมอาย 35-60 ปมาตงแตป ค.ศ. 2002 ครอบคลมเพยงรอยละ 20 ตอมา
มการรบรองวคซนปองกนมะเรงปากมดลกโดยสำนกงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.)
กระทรวงสาธารณสข ในป ค.ศ. 2007 และมการใชสอสาธารณะทงทเปนทางการและ
ไมเปนทางการอยางกวางขวางเพอโฆษณาวคซน องคกรตางๆ เชน องคการอนามยโลก
Global Alliance for Vaccines and Immunization (GAVI) มกจกรรมดำเนนการ
สงเสรมการใชวคซน จงเกดคำถามถงประสทธภาพและความคมคาของวคซนในประเทศ
ไทย ซงโครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ (Health Intervention and
Technology Assessment Program: HITAP) และสำนกงานนโยบายสขภาพระหวาง
ประเทศ (International Health Policy Program: IHPP) ไดประเมนเทคโนโลยดานสขภาพ
ในประเทศไทยมาตงแตปลายป ค.ศ. 2007 เพอใชเปนขอมลสำหรบผกำหนดนโยบายและ
ผมสวนไดสวนเสยโดยใชขอมลในประเทศเปนหลก และไดทำวจยเรองการพฒนายทธศาสตร
และนโยบายสำหรบการปองกนและควบคมโรคมะเรงปากมดลก ตลอดจนไดประเมน
ความคมคาของวคซนปองกนมะเรงปากมดลก โดยพบวาการเบกจายคาวคซนชนดนใน
ระบบประกนสขภาพถวนหนาไมมความคมคาในบรบทของประเทศไทย ผลการศกษา
ทำใหเกดการกระตนการตรวจคดกรองมะเรงปากมดลกมากขน เพราะพบวาเปนวธการท
มความคมคา จะเหนไดวาการประเมนเทคโนโลยดานสขภาพมความสำคญชวยลดแรง
กดดนจากสาธารณะเนองจากมการเสนอทางเลอกอนทดกวาและคมคากวา กระทรวง
สาธารณสขจงไดรณรงคใหเกดการคดกรองมะเรงปากมดลกมากขนจนกระทงครอบคลม
ถงรอยละ 40-60 ในปจจบน นอกจากนจากผลการศกษาทพบวาจะเกดความคมคาหาก
วคซนลดราคาลง สงผลใหบรษทผจำหนายวคซนลดราคาลงประมาณรอยละ 40 ตาม
ผลการศกษา
ในประเทศไทย Computer Tomography (CT) คอการตรวจเอกซเรยดวยคอมพวเตอร
โดยเปนภาพตดแบงอวยวะในรางกายเปนสวนๆ ทำใหเหนความผดปกตไดชดเจนขน
ซงการใชเครอง CT พบวาไดรบความนยมแพรหลายอยางรวดเรวตงแตในชวงทศวรรษ
1980 โดยในชวงแรกยงไมมการทำวจยทมคณภาพในเรองของประสทธภาพ บรษทสามารถ
สรางกำไรมหาศาลจากการสงตรวจทไมจำเปน ซงเครอง CT จำนวนมากอยในกรงเทพ
และในเมองใหญๆ ไมกระจายไปยงพนทหางไกล และในขณะนเครอง Magnetic Resonance
136 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 137รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
Imaging (MRI) และเครอง Positron Emission Tomography-Computed Tomography
(PET-CT) กเปนเหมอนกบกรณของ CT เชนกน
ในประเทศไทยมเครอง PET-CT จำนวน 5 เครอง เปนของหนวยงานรฐบาลจำนวน
3 เครอง และยงคงมความตองการจากโรงพยาบาลใหญของรฐทจะซอเครองมอนอก
จากผลการวจยประเมนความคมคาของ PET-CT พบวาจำนวนเครองทมอยยงใชประโยชน
นอยมาก ซงขอบงชทางการแพทยในการใชเครอง PET-CT วนจฉยโรคมะเรงทไดจากการ
ทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ มจำนวนมากกวาการใชวนจฉยโรคในปจจบน แนวทาง
ใหมของการใช PET-CT จะชวยเพมความเทยงตรงในการวนจฉยและรกษาอยางมประสทธภาพ
โดยมตนทนเพมเพยงเลกนอย หากทำใหเกดการเขาถง PET-CT มากขน ตนทนตอหนวย
จะลดลงไดถงครงหนงของตนทนในปจจบน และยงไมมความจำเปนทจะตองซอเครอง
ใหมภายใน 5 ป
จากบทเรยนทผานมาพบวา การประเมนเทคโนโลยดานสขภาพมประโยชนอยางมากใน
พนททมทรพยากรจำกด การจดลำดบความสำคญมความสำคญอยางมากในกรณทมเงน
นอยและชวยเพมทรพยากรอกดวย การประเมนเทคโนโลยดานสขภาพจะตองมความ
โปรงใส เปนระบบ และการมสวนรวมของผตดสนใจเชงนโยบาย ซงการประเมนเทคโนโลย
ดานสขภาพสงผลใหเกดราคาของเทคโนโลยอยางเปนธรรม และการรายงานผลรวมกน
ทำใหเกดความสมพนธทยนยาวระหวางบรษทผผลตและจำหนาย ผจายเงน ผเชยวชาญ
และประชาชนทวไป
สำหรบบทบาทความรวมมอระหวางประเทศในการสรางงานดานการประเมนเทคโนโลย
ดานสขภาพนน เรมจากในระดบบคคลตองมการอบรมทงอยางเปนทางการและไมเปน
ทางการ และมการแลกเปลยนเรยนรระหวางหนวยงาน ในระดบองคกรตองมการแลกเปลยน
ประสบการณ ขอมล เครองมอ และความสามารถกบองคกรอน ในระดบสภาพแวดลอม
ตองทำใหผมสวนไดสวนเสยและทางการเมองเขาใจในเรองการประเมนเทคโนโลยดาน
สขภาพ นอกจากนยงมหนวยงานทชวยสนบสนนอยมากมาย เชน International Network of
Agencies for Health Technology Assessment (INAHTA), EuroScan, National Institute
for Health and Clinical Excellence (International)
ความทาทายในเรองการประเมนเทคโนโลยดานสขภาพคอ ทำอยางไรทจะสรางนกวจยท
สามารถผลตงานวจยทมคณภาพในระดบพนทและเขาถงความตองการของพนท ทำอยางไร
ผกำหนดนโยบาย ผเชยวชาญดานสขภาพ บรษทผผลต สอมวลชน และประชาชนทวไป
จะตดสนใจเรองสขภาพโดยใชหลกฐานเชงประจกษ และทำอยางไรทจะสรางชองทางท
เปนทางการและไมเปนทางการสำหรบสอสารเชงนโยบาย
138รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 139รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
การปรบปรงในเรองการเขาถง คณภาพ และราคาทไมแพง ของเครองมอแพทย
11
141รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1
บทบาทของนกวชาการในการปรบปรงการเขาถง คณภาพ และราคาทไมแพงของเครองมอแพทย ในประเทศทขาดแคลนทรพยากร Dr.Herbert Voigt
International Federation for Medical and Biological Engineering
Dr.Peter H S Smith
International Organisation for Medical Physics
เครองมอแพทยทใชเทคโนโลยทซบซอนและมราคาแพงอาจมประโยชนอยางมากในประเทศ
พฒนาแลว แตในประเทศกำลงพฒนาหรอประเทศยากจนบางประเทศ การนำเครองมอ
แพทยทซบซอนเหลานไปใชอาจจะไมกอใหเกดประโยชนมากนก เนองจากการขาดแคลน
บคลากรทมความรความเชยวชาญในการใชเครองมอ ขาดบคลากรทสามารถซอมบำรงให
เครองมอสามารถใชไดอยางมประสทธภาพ นอกจากนระบบโครงสรางพนฐานภายใน
ประเทศ เชน ระบบนำ ไฟฟา อาจไมเหมาะสมกบเครองมอแพทยนนๆ เพราะฉะนน
การพฒนาเครองมอแพทยทมความเหมาะสมและสามารถนำไปใชงานไดจรงสำหรบประเทศ
กำลงพฒนานน ควรจะเปนเครองมอแพทยทมขนาดเลก ใชเทคโนโลยทไมซบซอนมากนก
และมจำนวนบคลากรทมความรความเชยวชาญในการใชเครองมอและการซอมบำรงรกษา
อยางเพยงพอ
การเขาถงเทคโนโลยทางการแพทยอยางเหมาะสมตองมการอบรมผใหบรการ มโครงสรางพนฐานทเหมาะสมกบเทคโนโลย มบรการหลงการขายทด มระบบควบคมทด รวมถงการประเมนและการจดซอทถกตองโปรงใส
Ms.Anne Trimmer
Global Medical Technology Alliance
142 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 143รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
สถานศกษามบทบาทสำคญอยางยงในการพฒนาและคดคนเครองมอแพทยทเหมาะสมกบ
ประเทศกำลงพฒนา โดยผานโครงการคนควาวจยของอาจารย หรอวทยานพนธของ
นกศกษาในสถาบนการศกษา นอกจากนสถาบนตางๆ ยงสามารถเปดการฝกอบรม
นกเรยนนกศกษาในสาขา Biomedical Engineering เพอเพมจำนวนบคลากรดานนใหกบ
ประเทศ
มการกอตงองคกรการกศลทชอวา Engineering World Health: Meeting Challenge in
Developing Countries ซงมจดประสงคเพอชวยเหลอประเทศกำลงพฒนาในการพฒนา
เทคโนโลยทางการแพทยทเหมาะสมกบประเทศนนๆ องคกรนอาศยความรวมมอระหวาง
มหาวทยาลยและสถาบนการศกษา อตสาหกรรมการผลตเครองมอแพทย องคกร
การกศลตางๆ และชมชนสขภาพระหวางประเทศ
Engineering World Health ไดกอตงโครงการ Biomedical Engineering Technology
(BMET) Training Program ขนในป ค.ศ. 2009 เพอฝกสอนชางเทคนคในประเทศรวนดา
ใหมความรความเชยวชาญเพมมากขนเกยวกบเทคโนโลยเครองมอแพทย ปจจบนโครงการน
ไดขยายไปในประเทศกำลงพฒนาอนๆ เชน กมพชา ฮอนดรส และกานา
นอกจากนยงมสถาบนการศกษาตางๆ ทใหความชวยเหลอในการพฒนาเครองมอแพทย
กบประเทศกำลงพฒนา อาท
1. Duke University ไดสำรวจเครองมอแพทยทเสยหายใชการไมไดเนองจากขาดการ
ซอมแซมในประเทศยากจน 11 ประเทศ และไดใหนกศกษาดานวศวกรรมทางการ
แพทย ชวยกนซอมแซมเครองมอแพทยเหลานจนกระทงสามารถนำกลบมาใชงาน
ไดใหมถง 70%
2. Boston University ไดคดคนเครองมอแพทยทเหมาะสมกบประเทศกำลงพฒนา
เชน การคดคน Pulse Oximeter ทใชพลงงานแสงอาทตยแทนการใชไฟฟา เพอ
นำมาใชในประเทศแซมเบยซงเปนประเทศทขาดแคลนไฟฟา
จะเหนไดวาสถาบนการศกษาโดยเฉพาะสถาบนดาน Biomedical Engineering และ
Medical Physics มสวนสำคญอยางมากในการพฒนาใหเครองมอแพทยมความเหมาะสม
ประหยด และสามารถนำไปใชไดจรงในประเทศกำลงพฒนา
144 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 145รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
บรษทผผลตเทคโนโลยทางการแพทย Ms.Anne Trimmer
Global Medical Technology Alliance
สมาคมผผลตและธรกจเทคโนโลยทางการแพทยมความยนดทจะสงเสรมการเขาถงเทคโนโลย
ทางการแพทย เนองจากเทคโนโลยสามารถชวยชวต ลดความเจบปวย และเพมคณภาพ
ชวตได จงไดสนบสนนโครงการในหลายประเทศเพอเพมการเขาถงเทคโนโลยในผปวย
นอกจากนยงมความตองการทจะพฒนาระบบสาธารณสขไปพรอมๆ กบเทคโนโลยทางการ
แพทย
การเขาถงเทคโนโลยทางการแพทยอยางเหมาะสมตองมการอบรมผใหบรการ มโครงสราง
พนฐานทเหมาะสมกบเทคโนโลย มบรการหลงการขายทด มระบบควบคมทด รวมถง
การประเมนและการจดซอทถกตองโปรงใส ซงระบบควบคมควรจะมการออกแบบเพอ
รบรองความปลอดภย ประสทธภาพ การเขาถงและราคาทเหมาะสมตามแนวทางของ
GHTF (The Global Harmonization Task Force) การเพมการควบคมทไมจำเปนจะ
ทำใหการใชประโยชนจากเทคโนโลยชาลงและเพมตนทน
การประเมนเทคโนโลยดานสขภาพโดยเครองมอทมประโยชนจะชวยประเมนประสทธผล
ดานคลนกไดในกรณทมขอมลเพยงพอ การเปรยบเทยบเฉพาะตนทนมความแมนยำตำ
เพราะบรบทของระบบสขภาพในแตละพนทมความแตกตางกน อยางไรกตามการประเมน
จำเปนตองใชทงตนทนและระยะเวลา ซงอาจจะทำใหการเขาถงเทคโนโลยทางดานสขภาพ
ของผปวยชาออกไป
ความโปรงใสและจรยธรรมในการจดซอเครองมอแพทยมความสำคญ พบวามรายงาน
ความสญเสยจากการคอรปชนในระบบสาธารณสขทวโลก รฐบาลควรดแลการจดซอและ
การเลอกผลตภณฑ มการกำหนดเงอนไขในการประเมนและการตดสนใจในการจดซอ
ความโปรงใสและจรยธรรมในการประกอบธรกจกมความสำคญไมยงหยอนไปกวากน
ซงสมาชกของสมาคมผผลตและธรกจเทคโนโลยทางการแพทยมระเบยบปฏบตทใชกนทว
โลกในเรองของจรยธรรม
การรวมมอกนระหวางภาครฐและเอกชนจะทำใหเกดการเขาถงทกวางขวางมากขน ในสวน
ของภาคอตสาหกรรมการผลตและธรกจควรพฒนาผลตภณฑสำหรบพนททมทรพยากร
จำกด มการปรบปรงผลตภณฑใหเหมาะสมกบความตองการในแตละพนท มการฝก
อบรมผใหบรการดานสาธารณสขใหมความรในการใชและบำรงรกษาเครองมอใหไดตาม
มาตรฐาน นอกจากนควรใหความรวมมอกบผมสวนไดสวนเสยทงภาครฐ เอกชน และ
เอนจโอ เพอเพมการเขาถงและตรงตามความตองการเครองมอแพทยใหมากทสด
146 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 147รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
การปฏบตตามหลก จรยธรรม
12
149รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1
การปฏบตตามหลกจรยธรรม Mr.Alexander Capron
University of Southern California, United States
เครองมอแพทยเปรยบเสมอนเรอลำนอยทลอยอยในทะเลแหงจรยธรรมทกวางใหญ จรยธรรม
เปนสงสำคญและเปนเกราะปองกนผตดสนใจเชงนโยบายของรฐบาลไดเปนอยางด
ซงทฤษฎของจรยธรรม หากมองในแงของหลกการคอ การกระทำทถกตอง ผกระทำตอง
ปฏบตตามหนาท โดยไมกอใหเกดอนตราย ทำใหเกดความเจรญแกผอน เคารพใน
การตดสนใจของผอน สงเสรมใหเกดความยตธรรม หรอมองในแงของผลกระทบคอ
การกระทำททำใหเกดผลลพธทดทสด
ความหมายของจรยธรรมสำหรบการตดสนใจในเรองเครองมอแพทยเกยวของกบคำ 2 คำ
ระหวาง “ควรกระทำ” กบ “ทางเลอก” ควรกระทำ หมายถง คณจะเลอกกระทำในสงท
ควรทำมากกวาส งทนาจะทำ โดยไมยดถอประโยชนสวนตวและผลกำไรเปนหลก
ทางเลอก หมายถง การคำนงถงสนคาหลากหลายทแขงขนในตลาดและมเหตผลอน
สมควรทจะเลอก (กระทำ) สงหนงทดกวา
ความหมายของจรยธรรมสำหรบการตดสนใจในเรองเครองมอแพทย เกยวของกบคำ 2 คำ ระหวาง “ควรกระทำ” กบ “ทางเลอก”
Mr.Alexander Capron
University of Southern California, United States
150 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1 151รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต
เรองเครองมอแพทย ครงท 1
ในระเบยบวาระของการประชมครงน องคการอนามยโลกไดกลาวถง “4 A’s” ทเปน
องคประกอบสำคญของการบรหารจดการความไมเทาเทยมกนในเรองเครองมอแพทย
อนไดแก หาไดงาย (Available) เขาถงได (Accessible) เหมาะสม (Appropriate) ราคา
ไมแพง (Affordable) แตยงขาดอกหนง A คอ สามารถอธบายได (Accountable)
กลาวคอ มเหตผลอนสมควรในการตดสนใจเลอกในสงทถกตองเหมาะสมแกสภาวะ
แวดลอม
ความรบผดชอบดานจรยธรรมของผใหบรการดานสขภาพ หากมการใชเครองมออยาง
ไมเขาใจและไมเหมาะสม ถอวามความประสงครายเทากบเปนการละเมดหนาท หากไม
สามารถทำใหผปวยเขาถงเครองมอแพทยทมอยตามความจำเปน เทากบเปนการละเมด
หนาทในเรองความยตธรรมและการเกอกลผอน หากมการเลอกใชเครองมอแพทยเพอ
ผลประโยชนของตนเองไมใชเพอผปวย เทากบเปนการละเมดเรองการเกอการญตอผอน
โดยไมสามารถนำการเซนยนยอมของผปวยมาอางได เนองจากการเลอกนกระทำโดย
แพทยไมใชผปวย มหลกฐานวาแพทยแนะนำใหเพมการใชเครองมอเพอผลประโยชนของ
ตวเองสงถง 400-700% บรษทยามการเลยงอาหารกลางวนและมการพดกระตนแพทย
ซงมผลตอพฤตกรรมการสงยาของแพทย ความสมพนธระหวางแพทยและบรษทเครองมอ
แพทยมความซบซอนมาก ควรมการกำหนดขอบเขตทเหมาะสมในการควบคมบรษท
เครองมอแพทย
ความรบผดชอบดานจรยธรรมของเจาหนาทรฐ หากมการคดเลอกเครองมอแพทยโดยด
เรองผลประโยชนหรอสนบนทไดรบมากกวาความเหมาะสม เทากบเปนการละเมดหนาท
ในเรองการเกอการญตอสาธารณะ ซงการรบสนบนถอเปนความผดทางอาญา หาก
ไมสามารถทำใหเกดนโยบายและงานวจยทเกยวกบเครองมอใหมๆ เพอปองกน วนจฉย
รกษาโรค หรอไมสามารถทำใหผปวยทอยหางไกลเขาถงเทคโนโลยได เทากบเปนการ
ละเมดหนาทในเรองความยตธรรมและการเกอกลผอน
ความรบผดชอบดานจรยธรรมของบรษทผผลตและจำหนาย บรษทไมมขอผกพนวาจะตอง
ผลตและพฒนาผลตภณฑสำหรบบางโรคทถกละเลยเนองจากทำกำไรไดนอย หลกการ
พนฐานของบรษทคอ การรวมมอกนเพอตอบสนองตอผมสวนไดสวนเสยไมใชเพอสาธารณะ
บรษทตองปฏบตตามกฎหมายอยางเครงครด ไมควรเสนอสนบนใหแกเจาหนาท บรษท
ผผลตไมมหนาททางจรยธรรมเหมอนกบแพทย เวนแตรฐบาลจะมการบงคบใชกฎหมาย
และควบคมการปฏบตตามกฎหมายกบบรษทผผลต
ปญหาเรองจรยธรรมมอยทกประเทศไมใชเฉพาะประเทศทรำรวย รฐบาลควรมความ
รบผดชอบตอพลเมองของตน มการกำหนดกฎเกณฑในเรองความสมพนธระหวางแพทย
และบรษทเครองมอแพทย การขาดการใชเทคโนโลยทเหมาะสมและราคาไมแพงเปนความ
ลมเหลวทางดานจรยธรรม นโยบายในเรองเครองมอแพทยควรไดรบการพฒนาใหม
กระบวนการทโปรงใสและโตแยงได และสดทายองคการอนามยโลกควรกำหนดแนวทาง
ใหกบนโยบายของประเทศกำลงพฒนาในเรองเครองมอแพทย โดยใหความสำคญในเรอง
จรยธรรมเพอใหแนใจวาไดใชเครองมอแพทยนนๆ ใหเกดประโยชนสงสด
154 รายงานฉบบสมบรณ สรปเนอหาการประชมนานาชาต เรองเครองมอแพทย ครงท 1