คณะทำ งาน

ทำ เนยบ “นกถกทอชมชน”เพอการพฒนาเดก เยาวชนและครอบครว

ดำ เนนการโดย มลนธสยามกมมาจล ธนาคารไทยพาณชย จำ กด (มหาชน) สำ นกงานใหญ อาคาร Plaza East เลขท 19 ถนนรชดาภเษก แขวงจตจกร เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900 โทรศพท : 0-2937-9901-7 โทรสาร : 0-2937-9900 อเมล : info@scbf.or.th

ISBN 978-616-91531-3-9พมพครงแรก มนาคม 2556 ทปรกษา คณปยาภรณ มณฑะจตรบรรณาธการ คณสทน ศรนคร

จดทำ เนอหา ออกแบบ บรษท คดคนควา จำ กดและควบคมการผลต 57/357 หม 1 ตำ บลบางบวทอง อำ เภอบางบวทอง จงหวดนนทบร 11110 โทรศพท 0-2270-1350 อเมล : kidkomkwa@gmail.com

พมพท บรษท เอส.อาร.พรนตง แมสโปรดกส จำ กด

ทำ เนยบนกถกทอชมชน

เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

คำ นำ

มลนธสยามกมมาจล ธนาคารไทยพาณชย จำากด (มหาชน) ไดสนบสนน สถาบนเสรมสรางการเรยนรเพอชมชนเปนสข (สรส.) และ มลนธชมชน

ทองถนพฒนา ดำาเนนโครงการพฒนาเยาวชนในชมชนทองถน (4 ภาค) ระยะท 1 เมอป 2551 – 2555 มขอคนพบวาเดกเยาวชนในชมชนทองถนมศกยภาพพรอมทจะเรยนรอยางมความสข เพอใหรเทารทนการเปลยนแปลงของชมชน สงคมและโลก หากไดรบโอกาสจากผใหญใจดทเปดพนทการเรยนรอยางสรางสรรค และการสรางการมสวนรวมของทกภาคสวนในชมชนทองถนในการพลกฟนบทบาทหนาทการเปนแบบอยางทดและเปน “เบาหลอม” ทสำาคญ จนเกด “กลไกการจดการ” ทนทางสงคมหรอทรพยากรของชมชนทองถนในลกษณะ “โรงเรยนครอบครว” เปนการจดกระบวนการเรยนรใน 4 วชา ไดแก 1) วชาชวต 2) วชาชพ 3) วชาชมชน และ 4) วชาการ ทสอดคลองกบการดำาเนนวถชวต เพอสงเสรมการเรยนรและการจดการความรทงเดก เยาวชน ครอบครว และผใหญใจดทอยรอบตวเดกเยาวชน สงผลใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมหรอมอปนสยพอเพยงตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง สรางแรงบนดาลใจใหเดก เยาวชน และแกนนำาเยาวชนสามารถมองเหนคณคา ศกดศรและศกยภาพภายในตนเอง และสามารถใชสตปญญา ความร ความสามารถหรอทกษะภายในตนมารวมพฒนาชมชนทองถนของตน

และตลอดชวงเวลา 5 ปทเขาไปคลกคลและทำางานรวมกบกลมองคกรปกครองสวนทองถน ในหลายๆ พนทในหลายจงหวด อาท อางทอง พะเยา นครสวรรค สรนทร สรางกระบวนการเรยนรโดยการนำาองคความรทไดจากการดำาเนนโครงการฯ ระยะ ท 1 และหลกสตรเฉพาะตำาแหนงของเจาหนาทองคกรปกครองสวนทองถน (อปท.)

ทำ เนยบนกถกทอชมชน

จากสถาบนพฒนาบคลากรทองถน หลกสตรพฒนาบคลากรขององคกรปกครอง สวนทองถนของมหาวทยาลยศลปากรและมหาวทยาลยขอนแกน แผนงานของสำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) รวมถงใชชดขอมลความรจากงานวจยของสำานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) โดยม “พเลยง” ทำาหนาท ตดตาม ประเมนผลการเรยนรในพนทเปาหมายนำารองอยางตอเนอง

ซงจากการทำางานอยางเขมขนมาตลอดระยะเวลา 5 ป ของสถาบนเสรมสราง

การเรยนรเพอชมชนเปนสข (สรส.) กเกดเปนองคความรขนมา 1 ชด สำาหรบขยายผลไปยงบคลากรในองคกรปกครองสวนทองถน อาท นายกอบต. ปลดฯ เจาหนาท อบต. และผเกยวของในงานเดกและเยาวชน

และสำาหรบการจดประชมในครงน นอกจาก “ความร” ทไดรบจากการ ฝกอบรมในโครงการอยางเขมขน หนงสอ “ทำาเนยบนกถกทอชมชน เพอการ

พฒนาเดกเยาวชนและครอบครว” ซงเปรยบเสมอน “แจกนดอกไม” ทรวบรวมเครอขายนกพฒนา องคกรภาครฐและเอกชน ทสวนมากลวนมประสบการณในการทำางานพฒนาเดกและเยาวชนระดบแถวหนา หลายองคกรมเครอขายททำางานอย ทวประเทศ บางองคกรมยทธศาสตรการพฒนาเดกและเยาวชนโดยตรง บางองคกรนอกจากจะมองคความรดานการพฒนาเดก ยงสนบสนนทงงบประมาณ และบคลากรทสามารถลงไปหนนการทำางานของเครอขายองคกรปกครองสวนทองถนไดอยาง ทนทวงท

ทายทสด..ตองขอขอบคณองคกรเครอขายทกรณาตอบแบบสอบถาม และใหขอมลอนเปนประโยชนตอองคกรปกครองสวนทองถนจะสามารถนำาไปพฒนา ตอยอดการดำาเนนงานเพอพฒนาเครอขายเดกและเยาวชนเพอพฒนาประเทศชาตสบไป

มลนธสยามกมมาจล

เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

บทเกรนนำ

โครงการพฒนาเยาวชนในชมชนทองถน (4 ภาค) ระยะท 2 :“หลกสตรนกถกทอชมชน เพอพฒนาเดก เยาวชนและครอบครว”

มลนธสยามกมมาจล ธนาคารไทยพาณชย จำากด (มหาชน) ภายใตยทธศาสตรการตอยอดและสงเสรมการเรยนรของเยาวชนจตอาสาเพอชมชน สนบสนนใหสถาบนเสรมสรางการเรยนรเพอชมชนเปนสข (สรส.) มลนธชมชนทองถนพฒนา ดำาเนนโครงการพฒนาเยาวชนในชมชนทองถน (4 ภาค) ระยะท 2 : “หลกสตร นกถกทอชมชน เพอพฒนาเดก เยาวชนและครอบครว” ระยะเวลาดำาเนนงาน 3 ป (2556-2555)

เปาหมายของการบรหารจดการโครงการพฒนาเยาวชนในชมชน ทองถน (4 ภาค) ระยะท 2 ๏ บทบาทภารกจหลกของมลนธสยามกมมาจล

เพอสนบสนนการดำาเนนโครงการฯ ของสถาบนเสรมสรางการเรยนรเพอชมชนเปนสข (สรส.) ในการสรางองคความรและนวตกรรมการเรยนรดานการบรหารจดการโครงการ การพฒนาและบรหารจดการ “หลกสตรนกถกทอชมชน เพอ

พฒนาเดก เยาวชนและครอบครว” และ “ถายโอนความร ภารกจความเปน

เจาของพนท” ใหแกสถาบนพฒนาบคลากรทองถน กรมสงเสรมการปกครองทองถน กระทรวงมหาดไทย และ/หรอ สถาบนทเอออำานวยการเรยนรเพอสงเสรมความ เขมแขงของชมชนทองถน ทอาจจะเกดขนระหวางและหลงการดำาเนนโครงการ

ทำ เนยบนกถกทอชมชน

๏ บทบาทภารกจหลกของสถาบนเสรมสรางการเรยนรเพอชมชนเปนสข (สรส.)เพอรวมพฒนาและบรหารจดการหลกสตร กบสถาบนเสรมสรางการเรยนร

เพอชมชนเปนสข (สรส.) และมลนธสยามกมมาจล มบทบาทในการสนบสนนการ

พฒนาศกยภาพบคลากรขององคกรปกครองสวนทองถน และกรมการปกครองทองถน เอออำานวยสถานทเพอการฝกอบรมเชงปฏบตการและใหขวญกำาลงใจกบ การทำางานของทมงาน อปท.

สาระสำ คญของหลกสตรนกถกทอชมชน เพอพฒนาเดก เยาวชนและครอบครว

สถาบน สรส. ไดนำาองคความรทไดจากการดำาเนนโครงการฯ ระยะท 1 มาวเคราะหหาความจำาเปนตองการในการฝกอบรม และทบทวนเอกสาร ขอมล โครงการตางๆ ทเกยวของไดแก หลกสตรเฉพาะตำาแหนงของเจาหนาทองคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) สถาบนพฒนาบคลากรทองถน หลกสตรพฒนาบคลากรขององคกรปกครองสวนทองถนของมหาวทยาลยศลปากรและมหาวทยาลยขอนแกน แผนงานของสำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ทเกยวของกบการพฒนาบคลากรทองถน ไดแก โครงการเพมขดความสามารถของ อปท. เพอคณภาพชวตเดก เยาวชนและครอบครว (ผานมหาวทยาลย) โครงการพฒนาทกษะดานการบรหารงานสรางเสรมสขภาพใหแกบคลากรขององคการบรหารสวนตำาบล (อบต.) และงานวจยของสำานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) ไดแก โครงการวจยกระบวนการจดการเรยนรโดยใชแหลงเรยนรในชมชนของศนยพฒนาเดกเลก ต.ทาแพ อ.ทาแพ จ.สตล เพอออกแบบโครงสรางเนอหาของหลกสตร เปนรปแบบการเรยนรบนการทำางานจรง (On the job training) โดยม “พเลยง” ทม

บทบาทหนาทในการนเทศ ตดตาม ประเมนผลการเรยนรในพนทเปาหมาย

นำารองอยางตอเนอง

๏ เปาหมายหลกของหลกสตรฯ เพอพฒนาบคลากรขององคกรปกครองสวนทองถนใหมทศนคตทดตอการ

ทำางาน มความร ความสามารถ ทำางานตามบทบาทหนาท ความรบผดชอบของตนใหเกด “ผลงานทดทสด” สามารถทำางานรวมกนเปนทม มความคดสรางสรรค

เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

มความสขกบการทำางาน และมประสบการณในการจดการทนทางสงคมทงภายในและภายนอกชมชนทองถน สามารถสรางการมสวนรวมกบชมชนทองถน อาทเชน เทศบาลตำาบล องคการบรหารสวนตำาบล โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบล สถาบนการศกษา (ในระบบและนอกระบบการศกษา) สถาบนศาสนา สถาบนครอบครว องคกรชมชน องคกรพฒนาเอกชน หนวยงานภาครฐ องคกรภาคธรกจ และภาคเพอพฒนาเดก เยาวชนและครอบครว ทง 23 องคกรทจะกลาวในบทท.... ในบทบาทหนาทเปน “นกถกทอชมชน” ทมความสมพนธทด สามารถสราง “กลไกการจดการ” ทตระหนกใหความสำาคญตอการพฒนาพลเมองรนใหม เพอเสรมสรางความเขมแขงของชมชน ดวยการ “รวมคด รวมทำา รวมรบผดชอบ” เพอสงเสรมการเรยนรและยกระดบการทำางานดานพฒนาเดก เยาวชนและครอบครวอยางตอเนอง

๏ เนอหาและองคประกอบของหลกสตรฯ มงเนนการเสรมสรางทศนคตทดตอตนเอง องคกร (ผบรหารและเพอนรวมงาน)

และชมชน การใหความรและทกษะเกยวกบการวเคราะหชมชน การวเคราะหและพฒนานโยบาย การสบคนขอมล การตความขอมลและการใชประโยชนจากขอมลเพอพฒนาทองถน การจดทำาแผนยทธศาสตรเชงบรณาการเพอพฒนาเดก เยาวชนและครอบครว การแปลงนโยบาย ยทธศาสตรสแผนงาน/โครงการ ความเขาใจในเรองปรชญาการศกษาของชมชน การพฒนาหลกสตรการศกษาเพอการพฒนาทองถน การสรางการมสวนรวมของชมชนทองถน การทำางานรวมกนเปนทม การพฒนาศกยภาพแกนนำาของชมชน การถอดบทเรยนและนำาเสนอผลงานของตนเอง การพฒนาการของเดกตามวย จตวทยาวยรน การสอสารเชงบวกในครอบครว การสอสารเรองเพศ เครองมอในการพฒนาเดกและเยาวชนตามชวงอาย การรเทาทนสอ ฯลฯ อนนำาไปสการสรางกลไกการจดการเรยนรเพอพฒนาเดก เยาวชนและครอบครวในชมชนทองถน

๏ กลมเปาหมายและพนทเปาหมายนำ รองเกณฑการคดเลอกพนทเปาหมายนำารอง 3 ประการ คอ 1) ทำางานรวมกนเปนทมขององคกรปกครองสวนทองถนโดยสมครใจ2) มความรบผดชอบตอบทบาทหนาทในการสรางกลไกการจดการทรพยากร

ทำ เนยบนกถกทอชมชน

หรอทนทางสงคมทงภายในและภายนอก เพอพฒนาเดก เยาวชนและครอบครวในระดบตำาบล และสามารถเขารบการอบรมไดอยางตอเนองตลอดหลกสตร เพอพฒนาตนเอง พฒนางานและพฒนาองคกร

3) มการจดสรรงบประมาณเพอรองรบการสนบสนนในการหนนเสรมศกยภาพของทมงาน อปท. และการดำาเนนการของกลไก โครงการ โครงงานและกจกรรมดานพฒนาเดก เยาวชนและครอบครวในพนท

กลมเปาหมาย คอ ทมงานบคลากรทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนทสมครใจ ประกอบดวย นายกเทศมนตรหรอนายก อบต. ปลดเทศบาลตำาบล หรอปลด อบต. ทมบทบาทหนาทในการตดตาม กำากบดแล ใหขวญและกำาลงใจตอทมงานขบเคลอนกลไกเพอพฒนาเดก เยาวชนและครอบครวในระดบพนท โดยเฉพาะอยางยง เจาหนาทฝายการศกษา เจาหนาทวเคราะหนโยบายและแผน นกพฒนาชมชน และบคลากรทองถนทไดรบมอบหมายจากนายกเทศมนตรหรอนายก อบต. ใหรบผดชอบดแลเรองเดก เยาวชนและครอบครว

พนทเปาหมายนำารอง 3 ป (2556 – 2558) จำานวน 60 ตำาบล ทไดรบการคดเลอกเขารวมโครงการฯ

วธการฝกอบรม (เรยนรไปพรอมกบการปฏบตงานในพนทของตนเอง) 1. การบรรยาย กรณศกษา กลมอภปราย (พบกลมทกเดอน) 2. การปฏบตงานจรงในพนทของตนเอง

2.1 รางการมสวนรวมของชมชนในการพฒนากลไกเพอพฒนาเดก เยาวชนและครอบครวทมความตอเนอง และยกระดบการทำางานของตนเองและทมงาน อปท.

2.2 สามารถจดการทนทางสงคมทงภายในและภายนอกชมชนทองถน เพอสรางนวตกรรมการเรยนรดานการพฒนาเดก เยาวชนและครอบครว ในบทบาทของ “นกถกทอชมชน” (ภายใตคำาแนะนำาของเจาหนาทหลกสตรและวทยากรจากภาคทมความเชยวชาญเรองการพฒนาเดก เยาวชนและครอบครว)

ระยะเวลาทใชในการฝกอบรมเชงปฏบตการ

จำานวน 10 ครง (ตอเนองและยกระดบทกเดอน) โดยใชเวลา 2-3 วนตอครง

เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

แบงเปน การอบรมเชงปฏบตการ ครงท 1-8 เนนการใหความร ทกษะ และลงมอปฏบตการจรงในพนท ครงท 9 เปนการนำาเสนอผลงานความสำาเรจระดบพนทตอชมชน และครงท 10 เปนการนำาเสนอผลงานความสำาเรจขามพนท

วทยากร โดย ทมงานของสถาบน สรส. ผทรงคณวฒ และภาคเพอพฒนาเดก เยาวชนและครอบครว

คาลงทะเบยน คาลงทะเบยนสาหรบเจาหนาททเขารวมตลอดหลกสตร (คาอาหาร และทพก) คนละ 15,000 บาท (หนงหมนหาพนบาทถวน)

ประโยชนทจะไดรบ

1. ทมงานขององคกรปกครองสวนทองถน สามารถทำางานเปนทมและบรณาการการทำางานอยางเปนระบบ สามารถสรางการมสวนรวมของชมชนในการสรางกลไกทเขมแขงในการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครวทมความตอเนอง

2. ทมงานขององคกรปกครองสวนทองถน สามารถนำาความรและทกษะเรองเดกและเยาวชนทไดจากหลกสตรไปใชประโยชนในชวตประจำาวนและครอบครวของตนเอง

บทบาทของภาคเพอพฒนาเดก เยาวชนและครอบครวมลนธสยามกมมาจล รวมกบสถาบนเสรมสรางการเรยนรเพอชมชนเปนสข

(สรส.) และสถาบนพฒนาบคลากรทองถน กรมสงเสรมการปกครองทองถน กระทรวงมหาดไทย ไดตระหนกถงความสำาคญของบทบาทหนาทของภาคเพอพฒนาเดก เยาวชนและครอบครว ซงเปนภาคยทธศาสตรทง ๒๑ องคกรทเขารวมดำาเนนโครงการในครงน ในฐานะเปนทนทางสงคมภายนอกชมชนทองถน ทมองคความร เครองมอ วธการ วทยากร และงบประมาณในการจดกจกรรมการเรยนรใหกบกลมเปาหมายในพนทนำารอง เพอถายทอดความร ทกษะและประสบการณในการพฒนาเดก เยาวชนในแตละชวงวย อนเปนประโยชนตอการตอยอดและยกระดบการทำางานรวมกนของ “กลไกพฒนาเดกเยาวชนระดบตำาบล” ในการสงเสรมการเรยนรของเดก เยาวชน ครอบครวในชมชนทองถนอยางมพลงและเกดการบรณาการทำางานรวมกนอยางตอเนองยงยน

ทำ เนยบนกถกทอชมชน

สารบญ

• สำานกงานกองทนสนบสนน การสรางเสรมสขภาพ (สสส.) 1• แผนงานสรางเสรมวฒนธรรมการอาน 10• สำานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) ฝายวจยเพอทองถน 14

“พฒนาเยาวชน...ดวยงานวจย”• สถาบนวชาการสอสาธารณะไทยพบเอส “ทว...ทเดกๆ วางใจ” 20• มลนธกองทนไทย “กองทนเพอพฒนาสงคมไทย” 25• สถาบนสอเดกและเยาวชน (สสย.) 31• มลนธสยามกมมาจล “สรางจตอาสาผานการพฒนาเยาวชน และชมชน” 37• มลนธรกษไทย 43• มลนธเครอขายครอบครว “เพอความเขมแขงของครอบครวไทย” 49• สถาบนยวโพธชน มลนธสมมาชพ “ผสรางยวชนทพงปรารถนา” 55• หนากากเปลอย “เปลยนคนดวยละคร” 60• เครอขายพทธกา เพอศาสนาพทธและสงคม 66• โครงการพฒนาศกยภาพประชากรไทย 74

ตนแบบการดแลสขภาพประชากรไทย• มลนธโรงเรยนรงอรณ “รงอรณทางปญญา” 79• มลนธขวญชมชน ปญหาเรองเพศ การตงครรภไมพรอมในวยรน 82• สถาบนรามจตต 87

“ลดปญหาความรนแรงในเดกกลมเสยง สรางโอกาสในกลมเดกด”• สถาบนเสรมสรางการเรยนร เพอชมชนเปนสข (สรส.) 93• สถาบนพฒนาบคลากรทองถน 98

1 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

ไมมองคกรพฒนาเอกชนสำานกไหนไมมรจก สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ หรอ (สสส.) เนองจาก สสส. ลวนเขาไปมบทบาทสำาคญในการสนบสนน และสงเสรมทงดานงบประมาณ บคลากร เพอเขาไปผลกดนใหกลม องคกรทงภาครฐและเอกชน รวมทงองคกรชมชนทงเลกและใหญ มบทบาทในการพฒนาชมชน

สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) เปนหนวยงานของรฐทมใชสวนราชการหรอรฐวสาหกจ จดตงขนตามพระราชบญญตกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ พ.ศ.2544 อยภายใตการกำากบดแลของนายกรฐมนตร มรายไดจากภาษสรรพสามตยาสบและสราในอตรารอยละ 2 ตอป

� เปาหมายขององคกร มงหวงใหคนไทยมสขภาพดครบสดาน กาย จต ปญญา สงคม เพอรวมสราง

ประเทศไทยใหนาอย

สำ นกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

2ทำ เนยบนกถกทอชมชน

� พนธกจ ทำาหนาท จดประกาย กระตน สนบสนน และประสานความรวมมอกบกลม

บคคล องคกร และชมชนทวไป โดยไมจำากดกรอบวธการ และยนดเปดรบแนวทาง ปฏบตการใหมๆ ทเปนความคดสรางสรรค สามารถนำาไปสการขยายคานยมและการสรางพฤตกรรมสรางเสรมสขภาพแกประชาชนไดอยางมประสทธภาพและกวางขวาง

อยางไรกตาม สสส. มระบบการสนบสนนดานงบประมาณและการทำางาน แยกยอยออกออกไปในรปของแผนงานรวมทงสน 15 แผนงาน แตในสวนทเกยวของโดยตรงกบ “นกถกทอชมชน” คอ

• สำานก 3 สำานกสนบสนนสขภาวะชมชน• สำานก 4 สำานกสนบสนนสขภาวะเดก

เยาวชนและครอบครว

• สำานก 5 สำานกรณรงคสอสารสงคม

สำ นกสนบสนนสขภาวะชมชน (สำ นก 3)

เมอชมชนเขมแขง ทองถนยอมเขมแขง สสส.จดตงสำานกนขนเพอเปนกลไกสนบสนนการทำางานของชมชนไมวาจะเปนองคกรปกครองสวนทองถน หรอเครอขายชมชนทวประเทศ ทงนเพอใหเกดเครอขายชมชนเขมแขงเพอรวมสรางชมชนทองถนนาอย มศกยภาพในการผลกดนใหมการกำาหนดนโยบายสาธารณะทเปนการปกปองภาวะคกคามสขภาวะและการลดทกขภาวะ

เปาหมายในการดำ เนนงาน 1. เกดการพฒนาระบบการจดการสขภาวะชมชนมศกยภาพในองคกรปกครองสวน

ทองถน2. เกดศนยเรยนรดานการจดการสขภาวะสมตในองคกรปกครองสวนทองถน 3. เกดระบบการเรยนรรวมกนอนนำาไปสการปรบแนวคดในการจดการตนเองของ

ชมชนทองถนและการดำาเนนกจกรรมดานการสรางเสรมสขภาวะดวยวธการทเหมาะสมตามบรบททางสงคมวฒนธรรมและสภาพภมนเวศของแตละพนท

3 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

4. องคกรปกครองสวนทองถน องคกรชมชน หนวยงานภาครฐ และภาคยทธศาสตรสามารถรวมพฒนากลไกและระบบการทำางานรวมกน ขณะเดยวกนกสามารถยกระดบการดำาเนนกจกรรมสรางเสรมสขภาวะเปนเครอขายเฉพาะประเดนททำาหนาทหนนเสรมปฏบตการในพนทและพฒนานโยบายสาธารณะทขบเคลอน ไปสการเปนจงหวดนาอย

5. สถาบนวชาการหรอสถาบนการศกษามระบบและกลไกการจดการงานวจยและพฒนาสขภาวะชมชน

6. เกดชดความรดานการจดการระบบสขภาวะชมชนทมการใชในกระบวนการเรยนรและการขบเคลอนนโยบายสาธารณะทเออตอสขภาพของเครอขายรวมสรางชมชนทองถนนาอย

7. เกดตนแบบของพนททมการบรณาการงานเชงประเดน และทำาหนาทเปนกลไกขบเคลอนงานเฉพาะประเดนในแตละแผนภายใตแผนหลกสสส.

8. เกดเครอขายนกวชาการของชมชนทองถนทมความชำานาญเฉพาะประเดนและเปนผลผลตจากการจดการงานวจยและพฒนาระบบสขภาวะชมชนรวมกนระหวางสถาบนการศกษากบศนยบมเพาะดานการจดการสขภาวะชมชน (Fellowship Program)

สำ นกสนบสนนสขภาวะเดก เยาวชน และครอบครว (สำ นก 4)

สสส. จดใหมแผนการเรยนร เพอสขภาวะ เพอมงเพมสขภาวะใหกบ กลมเปาหมายสำาคญคอ เดก เยาวชนและครอบครว ดวยเลงเหนวาการเรยนรเปนฐานทสำาคญของชวต และการเรยนรเพอสรางสขภาวะตองเปนการเรยนรตลอดชวต การเรยนรเฉพาะในระบบการศกษานน จงยงไมเพยงพอ

4ทำ เนยบนกถกทอชมชน

เปาหมายในการดำ เนนงาน 1. เดกและเยาวชนทกกลม มสขภาวะทดทงดาน

กาย ใจ ปญญา และสงคม รจกคด วเคราะห สงเคราะห มทกษะทงเรองวชาการและทกษะชวต เหนคณคาในตวเอง รเทาทนสงคม พงตนเองได และอยในสงคมอยางมความสข

2. ทกๆ ครอบครวมศกยภาพ และมความรบผดชอบในการดแลสมาชกใหเกดการเรยนร และมทกษะ และปรบตวไดในสภาพสงคมทมการเปลยนแปลง ซงจะนำาไปสการมสขภาวะทดของครอบครวและสงคมอยางยงยน

3. หนวยงานทรบผดชอบการพฒนาเดกและเยาวชน ทงระดบชาต ระดบจงหวด ระดบชมชนทองถน และระดบองคกร มความเขมแขงสามารถสนบสนนและ สงเสรมการพฒนาศกยภาพเดกและเยาวชนอยางเปนระบบและตอเนอง

4. เกดระบบ กลไก และนวตกรรมการสรางเสรมสขภาพ และนโยบายสาธารณะทเออตอการลดความเหลอมลำาดานสขภาวะของกลมเดก เยาวชน และครอบครว

สำ นกรณรงคสอสารสงคม (สำ นก 5)

ในโลกทไรพรมแดน และความเจรญของเทคโนโลยทางการสอสารทำาใหขอมลลนไหลถงผบรโภคอยางรวดเรว สสส. จดตงสำานกรณรงคสอสารสงคม เพอสนบสนนและสงเสรมการเลอกรบสออยางมเหตผล รวมทงการผลกดนกจกรรมทางสงคมเพอการปรบเปลยนทศนคตของผบรโภค

เปาหมายในการดำ เนนงาน 1. ประชาชนเกดความเขาใจ มการยอมรบ และปรบเปลยนทศนคต มแนวโนมเปลยน

พฤตกรรม เชน ลดการสบบหร ลดการดมสรา ลดการตายจากอบตเหตทางถนน ลดความชกของการตดเชอเอดสรายใหมในหญงตงครรภ ลดความชกของภาวะ นำาหนกตวเกนและโรคอวน

5 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

2. เกดการเพมการบรโภคผกและผลไม เพมกจกรรมทางกายประจำา เพมสดสวน คนทมความสขในการดำารงชวต ครอบครวอบอนและชมชนเขมแขง

3. เกดการพฒนาทกษะของการรเทาทนสอสขภาวะ ทำาใหมขดความสามารถในการใชสออยางสรางสรรค

4. เกดนวตกรรมการสอสารสขภาวะ ทงดานผลผลตสอ ดานกจกรรมสอ ดานชองทางสอ ดานวชาการสอ ดานระบบและกลไกสอ ดานเครอขายสอ และดานขอเสนอนโยบายสอ ทสามารถเผยแพรเปนตนแบบของการสนบสนนใหเกดการขบเคลอนสรางสงคมสขภาวะทยงยนได

� สถานทตดตอ อาคารศนยเรยนรสขภาวะเลขท 99/8 ซอยงามดพล แขวงทงมหาเมฆเขตสาทร กรงเทพฯ 10120โทรศพท 0-2343-1500 โทรสาร 0-2343-1551เวบไซต : www.thaihealth.or.th

6ทำ เนยบนกถกทอชมชน

� ผลงานเดนขององคกรโครงการปฏรปการทำ งานดานเดกและเยาวชนแนวทางใหม “สานเสรมพลง...พฒนาเดกและเยาวชน”

ปจจบน มหนวยงานและองคกรทเขามาทำางานดานพฒนาเดกและเยาวชนเปนจำานวนมาก แตตางคนตางทำาตามภารกจ และงบประมาณ ซงสวนใหญเปนงานเชงประเดนหรอปญหาเฉพาะ ขณะเดยวกนกเปนกจกรรมระยะสนๆ ทำาใหไมมความยงยน เกดการซบซอนในการทำางาน บางพนทขาดการสนบสนนใหเกดความ ตอเนอง ขณะทบางองคกรทปฏบตตามนโยบายจากสวนกลาง เมอนโยบายไมเรง งานกหยด

จากสถานการณปญหาขางตน โครงการปฏรปการทำางานดานเดกและเยาวชนแนวทางใหม “สานเสรมพลง...พฒนาเดกและตามสถานการณความตองการของพนทและของเดกเยาวชน ภายใตการสนบสนนของ สสส. โดย “สำานกสงเสรมและพทกษเดกสำานกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาส และผสงอาย” ไดพยายามดำาเนนงานเพอใหเกดกลไกการพฒนาเดกพนท เพอลดปญหาการขาดความตอเนองในการทำางาน ซงจะทำาใหการพฒนาเดกเกดประสทธภาพและยงยนมากขน

เปาหมายโครงการสรางกลไกการทำางานทประกอบดวยนกพฒนาเดกและเยาวชนรนใหมของ

ประเทศทประกอบดวยคณะทำางานจากหนวยงานรฐ และเอกชน ใน 4 จงหวด และ 2 เขตในกรงเทพมหานคร

กลมเปาหมายเดก และเยาวชน อบต. ทเปนพนทปฏบตการ คร เจาหนาทอนามย พอแม

ผปกครอง

7 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

พนทดำ เนนการ1. องคการบรหารสวนตำาบลดอนแกว อำาเภอแมรม จงหวดเชยงใหม2. เทศบาลตำาบลทงแต อำาเภอเมอง จงหวดยโสธร3. องคการบรหารสวนตำาบลสำานกทอน อำาเภอบานฉาง จงหวดระยอง 4. องคการบรหารสวนตำาบลละงและ องคการบรหารสวนตำาบลทงหวา จงหวด

สตล 5. ชมชนรมเกลา 6. ชมชนพนบำาเพญ แขวงบางแวก เขตภาษเจรญ กรงเทพมหานคร

วธการดำ เนนงานของโครงการ สนบสนนใหมการรวมกนเปนทมในกลมของผทำางานดานเดก เยาวชน และ

ครอบครวทหลากหลายหนวยงานหลายวย โดยใชกระบวนการพฒนากรอบความคด เสรมความร พรอมกบการปฏบตการจรงในพนท และมขนตอน/ โดยเรมตงแต

1. หาแนวรวมระดบนโยบายของหนวยงาน2. เสรมสรางความรความเขาใจ และรวมปฏบตการ 3. การประชมคนหาอนาคตรวมกน 4. เรยนรและทดลองออกแบบระบบ กระบวนการ และยทธศาสตรในการ

ดำาเนนงานดานเดกและเยาวชนของพนท 5. การฝกอบรมเพมศกยภาพภาวการณเปนผนำาการเจรจา 6. การตดตามและประเมนผล 7. การถอดบทเรยน และ 8. การนำาเสนอผลงานตอผบรหารหนวยงาน เปนการการจดเวทใหทมงาน

ระดบพนทนำาเสนอ

องคความรทใชในการทำ งาน • เทคนคและกระบวนการการรวมกนวางอนาคตของทองถนตนเอง (Future

search conference)• เทคนคการออกแบบงานเชงระบบกระบวนการ และกลยทธเพอความสำาเรจ

(อ.วลยา ประ)

8ทำ เนยบนกถกทอชมชน

• การประเมนผล และถอดบทเรยน การเขยนคมอ (รศ.ประสทธ ลระพนธ)• การจดทำาแผนทความคด• การพฒนาความเปนผนำา • เทคนคของการเจรจาตอรองงานดานสงคม• กรอบความรในการทำางานดานเดก เยาวชน (กฎหมาย หลกการพฒนาเดก

เยาวชน แผน ยทธศาสตรดานเดก กระบวนการสรางความตระหนกเรอง สทธเดก

วทยากร • อาจารยวลยา ประ

ผเชยวชาญดานการออกแบบกระบวนการและ และกลยทธเพอความสำาเรจ• รศ.ประสทธ ลระพนธ

ผเชยวชาญดานการประเมนผล และการถอดบทเรยน• สกญญา เวชศลป

ผเชยวชาญดานกฎหมาย หลกการพฒนาเดก เยาวชน แผน ยทธศาสตรดานเดก

เอกสาร/ สอประกอบการเรยนร1. แบบฝกหดการจดปฏบตการการคนหาอนาคตรวมกน “Future Search

Conference” 2. เอกสารแนวคด ทฤษฎในการออกแบบระบบ กระบวนการ และยทธศาสตร

การพฒนาเดกและเยาวชน3. เอกสารแนวคด ทฤษฎการปฏบตการการตดตามประเมนผลและถอด

บทเรยน 4. เอกสารแนวคด ทฤษฎ ตวอยางกรณศกษาเรองการพฒนาการเปนผนำา

และการเจรจาตอรองในการดำาเนนงานดานการพฒนาเดกและเยาวชน 5. เอกสาร การเลยงดเดก มาตรฐานการสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก

และเยาวชน กฎหมายทเกยวของ

9 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

แผนงานหรอแนวทางทตองการทำ งานรวมกบอปท. คอ การรวมกนวางแผนพฒนาเดกและเยาวชนในพนท อปท. การสำารวจขอมล

สถานการณเดกเยาวชน การทำาแผนทชมชน/ทองถน การคนหาภมปญญาความร ทนของทองถน และการขบเคลอนงานดวยกน โดยโครงการจะทำาหนาทเปนพเลยง สนบสนน และกระตนเครอขายองกรคปกครองสวนทองถนททำางานรวมกน

สถานทตดตอนางสกญญา เวชศลป ผเชยวชาญเฉพาะดานเดกสำานกสงเสรมและพทกษเดกสำานกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดกเยาวชน ผดอยโอกาส และผสงอายเลขท 40/4 ถนนสขาภบาล 5 แขวงออดเงน เขตสายไหม กรงเทพมหานคร 10220โทรศพท 08-9968-5910อเมล : sakanyuaoi@gmail.com

10ทำ เนยบนกถกทอชมชน

การอาน เปนจดเรมตนของการสรางความเพลดเพลน ความสข และการแสวงหาความร สามารถบมเพาะอดมคต เปลยนแปลงความคด พฤตกรรม และ วถการดำารงชวต และการอานกยงมสวนสำาคญในการพฒนาสมองของวยเดก สรางความสขความเพลดเพลน สรางเสรมคณลกษณะอนพงประสงคในวยเดกและเยาวชน และการสรางเสรมคณภาพชวตในวยผใหญ

การสรางเสรมใหเกดวฒนธรรม และสงคมการอาน จงเปนฐานทางภมปญญาทงภายในและภายนอกอนสำาคญทจะนำามาสการสรางสงคมสขภาวะทยงยน

แผนงานสรางเสรมวฒนธรรมการอาน เปนแผนงานภายใตกลมแผนงาน สอสรางสรรคเพอสขภาวะในแผนสอสารการตลาดเพอสงคม เรมดำาเนนงานในฐานะแผนงานตงแตป พ.ศ. 2553

� เปาหมายองคกรขบเคลอนใหเกดวฒนธรรมการอานใหเกดขนในสงคมไทย

แผนงานสรางเสรมวฒนธรรมการอาน

11 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

� พนธกจเชอมประสานกลไก นโยบาย และปจจยการขยายผลทงภาครฐ ภาคประชา

สงคม และภาคเอกชน ใหเออตอการขบเคลอนการสรางเสรมพฤตกรรมและวฒนธรรมการอานใหเขาถงเดกในครอบครว เดกในโรงเรยน โดยเฉพาะกลมทขาดโอกาสในการเขาถงหนงสอ สออาน และกจกรรมสงเสรมการอาน

� เครอขายทใหการสนบสนนและทำ งานรวมกน ศนยประสานงานเดกและเยาวชนสรางสรรค เพอชวตและสงแวดลอม (ศส.ดย.)สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน อทยานการเรยนร (TK park) สำานกการศกษา กรงเทพมหานครสำานกการศกษา สำานกงาน กศน.กระทรวงศกษาธการ

กรมสงเสรมการปกครองทองถน

� กลมเปาหมายในการดำ เนนงานเดกปฐมวย สมาชกในครอบครว โรงเรยน เดกนกเรยน คร อาจารย กลมเดก

พเศษ และเดกดอยโอกาส เดกบกพรองทางการเรยนร เดกพการ

� พนทดำ เนนงานเชยงใหม แมฮองสอนลำาปาง พะเยาสรนทร นครราชสมาพทลง รอยเอดระนอง กาฬสนธ

12ทำ เนยบนกถกทอชมชน

� ผลงาน องคความรเดน และนวตกรรมขององคกร • โครงการ “กวาจะเปน 101 เลมในดวงใจนกเขยนและนกอาน” • โครงการ “คดสรร 108 หนงสอด เปดหนาตางแหงโอกาสในการพฒนา

เดกปฐมวย” พรอมสงมอบหนงสอดใหแก “5 นครแหงการอาน” ประกอบดวย นครศรธรรมราช เพชรบร ลำาปาง ฉะเชงเทรา และขอนแกน

• กจกรรม “อบรมการพฒนาศกยภาพแกนนำาอาสาสมครสงเสรมการอาน” ทหาดใหญ ปราจนบร ระยอง และจะแผขยายไปยงพนทตางๆ ใหครอบคลมทวประเทศ เพอเปดพนทการอาน ผานแกนนำาสงเสรมการอาน ใหชมชนใน

แตละพนท ทงระดบโรงเรยน ครอบครว ชมชน รกการอาน

� องคความรดานสงเสรมการอาน• หลกสตรการใหพอแมสรางนวตกรรมการอาน ดวยการเลยงดผานการอาน

หนงสอ • หลกสตรสำาหรบครอนบาล และครศนยเดกเลกในการสางเสรมดานการอาน

สำาหรบเดก• หลกสตรการสรางสรรคหนงสอสำาหรบเดกปฐมวย สำาหรบทองถนทหางไกล

• หลกสตรโรงเรยนอานสรางสข

� ความตองการรวมงานกบองคกรปกครองสวนทองถน• รวมสรางสรรคหนงสอจากภมปญญาทองถน• รวมสรางหลกสตร การ “สรางกลไกแกนนำา

อาสาสมคร” โดยหลกสตรดงกลาวสามารถพฒนารวมกนไดทงกบกระทรวงศกษาธการ

และ การศกษานอกระบบ

13 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

� สถานทตดตอแผนงานสรางเสรมวฒนธรรมการอาน

(Reading Culture Promotion Program) เลขท 424 หมบานเงาไม ซอยจรญสนทวงศ 67 แยก 3 ถนนจรญสนทวงศ แขวงบางพลด เขตบางพลด กรงเทพฯ 10700โทรศพท 0-2424-4616 โทรสาร 0-2424-4617Facebook : แผนงาน สรางเสรม วฒนธรรมการอาน

14ทำ เนยบนกถกทอชมชน

สำ นกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) ฝายวจยเพอทองถน “พฒนาเยาวชน...ดวยงานวจย”

“ใครๆ กทำาวจยได” คอ ความเชอเมอแรกเรมม “งานวจยเพอทองถน” ขนในสารบบของงานวจยของประเทศไทย ในป 2541 โดยจดกลมงานวจยออกมาในลกษณะของ “ชดประเดน” หนงในนนคอ ประเดน “เดกเยาวชนและการศกษา”

และกวา 14 ป ฝายวจยเพอทองถนสนบสนนชมชนใชการ “วจย” พฒนาชมชนกวา 1,500 โครงการ มงานวจยเกดขนมากวา 60 จงหวดทวประเทศ สามารถคลคลายปญหาของชมชนไดหลายเรองหลายประเดน และหลายโครงสามารถผลกดนเปน ขอเสนอเชงนโยบายและสงผลตอสาธารณะในวงกวาง อาท “การจดทำาบญชครวเรอน” สำาหรบงานดานเดกเยาวชนและการศกษา งานวจยสามารถทำาใหโรงเรยนขนาดเลกรอดพนจากการถกยบ

นอกจากนน สกว.สนบสนนทงงบประมาณ และกำาลงคน ในการพฒนา เครอขายเดกและเยาวชนในภมภาคตางๆ นอกจากนนยงสนบสนนงานวจยดานศกษาเพอมสวนในการปฎรประบบการศกษาของไทย

สำานกงานกองทนสนบสนนการวจย หรอ สกว. นอกจากจะมงบประมาณสนบสนน สกว. ยงมเครอขายคณะทำางานกระจายครอบคลมทวประเทศ

15 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

� เปาหมายพฒนาคน พฒนาชมชนทองถน และเพม

ขดความสามารถของชมชนทองถน ดวยกระบวนการวจย

� เครอขายททำ งานรวมกนศนยประสานงานวจยเพอชมชน มหาวทยาลยเชยงใหม ศนยประสานงานวจยเพอทองถนจงหวดลำาพน ศนยประสานงานวจยเพอทองถนจงหวดลำาปาง ศนยประสานงานวจยเพอทองถน จงหวดแมฮองสอน สถาบนการทองเทยวโดยชมชน มลนธพทกษธรรมชาตเพอชวต (NatureCare) จงหวดอบลราชธานสถาบนวจยเพอการพฒนาชมชนทองถน มลนธประชาสงคม จงหวดอบลฯศนยประสานงานวจยเพอทองถนเพอการพฒนาทงกลารองไห ศนยประสานงานวจยเพอทองถนจงหวดสมทรสงคราม ศนยประสานงานวจยเพอทองถนจงหวดพระนครศรอยธยา ศนยประสานงานวจยเพอทองถนภาคตะวนออก สถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเพอพฒนาชนบท มหาวทยาลยมหดล สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง มหาวทยาลยวลยลกษณ เครอขายยวชนสรางสรรค จงหวดสราษฎรธาน ศนยประสานงานวจยเพอทองถนจงหวดตรง ศนยประสานงานวจยเพอทองถนจงหวดสตล ศนยประสานงานวจยเพอทองถนจงหวดพงงา ศนยประสานงานวจยเพอทองถน จงหวดสงขลา ศนยประสานงานอสลามศกษาและวฒนธรรม จงหวดยะลา

16ทำ เนยบนกถกทอชมชน

� ผลงาน/องคความรเดน และนวตกรรมขององคกร ระบบสนบสนนการวจยเพอทองถนถอเปน “นวตกรรมใหม” ของระบบวจย

ของประเทศ โดยเฉพาะรปแบบ และกลไกสนบสนนใหชาวบานสามารถทำาวจยไดดวยตวเอง (เมอกอนทำาโดยนกวชาการ) และงานวจยเพอทองถน (Community-base research) ถอวาเปนงานของคนทองถน เพอคนทองถน ดงนนการวจยทองถนจะตองเนนใหชาวบานเปนผระบปญหาดวยตนเอง เปนผลงมอทำางานวจยดวยตนเอง โดยมพเลยง มผประสานงาน มนกวชาการมารวมกนทำางานวจย เพอใหเกดการเรยนรและเพมพลงปญญา โดยมขนตอนการทำางานวจยทแบงไดเปน 3 ระยะ คอ

ระยะท 1 การเตรยมการ เตรยมชมชน เปนระยะการเขาสชมชน โดยมการคดเลอกชมชน กลม ประเดน ปญหา ทจะทำางานวจย และสรางความสมพนธกบชมชนทกกลม

ระยะท 2 ขนตอนการดำาเนนงานวจย เปนขนตอนทตองมการเกบขอมลดานเอกสาร การศกษาบรบทชมชน การวเคราะหปญหาของชมชนอยางเปนระบบ เพอพจารณาความเหมาะสมและความเปนไปไดของวธการทจะนำามาแกปญหา รวมถงการบรหารจดการเกยวกบผรบผดชอบ ระยะเวลา งบประมาณทตองใช ตลอดจนการตดตามประเมนผลแตละขนตอน

ระยะท 3 การสรปผลและเขยนรายงานการวจย ซงตองอาศยการเกบขอมลอยางเปนระบบ มการประชมสรปงานทกครง

� องคความรในการทำ งานหนงสอ

• “คณคาลกษณะ และ วธวทยางานวจยเพอทองถน”นำาเสนอกระบวนการ “วจยเพอทองถน”

• “ชาวบานวจย...รากฐานใหมของสงคม” ตวอยางความสำาเรจ ของชมชน และชาวบานทใช “งานวจย” ในการพฒนาชมชน

17 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

� ความตองการทำ งานรวมกบองคกรปกครองสวนทองถน• ขยายแนวคดงานวจยเพอทองถนตอองคกรปกครองสวนทองถน• รวมมอกบองคกรปกครองสวนทองถนนำาเอาผลงานวจยของชาวบานไปตอยอด• ผลกดนแนวคด “1 ตำาบล 1 โครงการวจย”

� สถานทตดตอสำานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) ฝายวจยเพอทองถน ชน 23 อาคารเอส เอม ทาวเวอร เลขท 979/17-21 ถ.พหลโยธนแขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพ 10400โทรศพท 0-2278-8200 ตอ 8309-8314, 8332-8340โทรสาร 0-2298-0462

� ผลงานเดนขององคกรเครอขายยวชนสรางสรรค จงหวดสราษฎรธาน

ผรบผดชอบโครงการ : นวต โฮเตกม

ระบบการศกษาและยคสมย บวกกบสงคมภายนอกทเขามากำาหนดกระบวนการเรยนรของเดกเยาวชน จนไมมทางเลอกอน แตกลมยวชนสรางสรรค ภายใตการนำาของ “ครอด” หรอ “นวต โฮเตกม” ใช “งานวจยเพอทองถน” เขามาเปนเครองมอในการทำางานพฒนากลมเดก และเยาวชนในพนทจงหวดสราษฎรธาน จนกระทงกอใหเกดกลมเครอขาย “ยวชนสรางสรรค” ทวทงจงหวดสราษฎรธาน

เปาหมายการทำ งานของเครอขายพฒนาทกษะและความสามารถของกลมเยาวชน

ตอการทำางานทางสงคมและชมชนของกลมเยาวชนดวยกระบวนการงานวจยเพอ ทองถน

18ทำ เนยบนกถกทอชมชน

พนทดำ เนนงานงาน จงหวดสราษฎรธาน

กลมเปาหมายและกลมผไดรบประโยชนจากการทำ งานกลมเยาวชนทงในระบบโรงเรยน และนอกระบบโรงเรยน กลมพอแมผปกครอง

ผนำาชมชน / ครภมปญญาและองคกรปกครองสวนทองถน

องคความรทใชในการทำ งาน หนงสอ

• “ตนกลา..” หนงสอทเลาเรองราวความเปนมาของยวชนสรางสรรค รวมทงประสบการณการทำางานวจยและพฒนาของสมาชกในทม

วทยากร

• นวต โฮเตกม อดตครผเชยวชาญดานการออกแบบการเรยนร และจดทำาแผนการเรยนการสอน

• รตนา ชแสง นกพฒนาดานเดกและเยาวชน เชยวชาญดานการจดกระบวนการเรยนรและดงการมสวนรวมระหวางเดก ชมชน และผปกครอง

• เกวล มสทธ นกวจย และนกพฒนาดานเดกและเยาวชนมความเชยวชาญดานการจดกระบวนการเรยนรดานการมสวนรวมระหวาง เดก และชมชน

ผลการดำ เนนงาน• เกดเครอขายเดกในระดบตำาบลและอำาเภอ อาท กลมสภาเดก

และเยาวชน ภมนเวศนลมนำาคลองยน ตำาบลบานยาง อำาเภอครรฐนคม (ประเดนการจดการทรพยากรสงแวดลอม, การสบสานภมปญญา) กลมเยาวชนไททรงดำา อำาเภอพนพน (สบคน สบสานประวตศาสตร อตลกษณไททรงดำา) กลมเยาวชนบานควนสบรรณ อำาเภอ

19 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

บานนาสาร (ประเดนดานสงแวดลอม, เศรษฐกจพอเพยง, จตอาสาชวยเหลอเพอนผพการ) กลมเยาวชนรกปายงทอง ตำาบลขนทะเล (ประเดนการจดการปาชมชนอยางมสวนรวมระหวางเยาวชน ชมชน วด) เปนตน

• เครอขายพอแม ผปกครองในแตละพนท 30 คน)• เครอขายผนำาชมชน/ครภมปญญาดานสงแวดลอม วฒนธรรม การแพทยและ

สมนไพรกวา 30 คน • องคกรปกครองสวนทองถน

สถานทตดตอเลขท 57/7 หมท 5 ตำาบลบางกง อำาเภอเมองสราษฎรธานจงหวดสราษฎรธาน 84000โทรศพท : 08-7620-9762, 08-1677-6301อเมล : cyggroup@hotmail.com, banyodyha@hotmail.comFacebook : กลมยวชนสรางสรรค จงหวดสราษฏรธาน

20ทำ เนยบนกถกทอชมชน

ไทยพบเอส เปนผผลตรายการโทรทศน และเผยแพรสอคณภาพเพอสงคม เปนเวลากวา 5 ป โดยมงหวงสรางสงคมแหงการเรยนรและมหนวยงานวชาการ ทำาหนาทศกษา วจย และพฒนาเครองมอ กลไกในการสงเสรมประสทธภาพ และมาตรฐานการทำางาน เพอควบคมกำากบคณภาพงานการผลตรายการ พรอมทงรวบรวมขอมลประสบการณ ทกษะ องคความรจากการปฏบตงานดานตางๆ ของ สอสาธารณะ รวมถงออกแบบหลกสตรและกจกรรมเพอใหประชาชนมความรความเขาใจอนดตอสอมวลชน

สำาหรบสถาบนวชาการสอสาธารณะ (สวส.) จดตงขนเพอเปนหนวยงาน สงเสรมความรความเขาใจเกยวกบสอสาธารณะใหแกคนทงภายในและภายนอกองคกรผานงานศกษา วจยเพอการพฒนา งานฝกอบรมทงดานวชาการและการปฏบต และงานใหบรการขอมล ทงในรปแบบเอกสารและสอโสตทศนปกรณตางๆ

สถาบนวชาการสอสาธารณะไทยพบเอส“ทว...ทเดกๆ วางใจ”

21 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

� เปาหมายองคกรดำาเนนการผลตรายการ ใหบรการขาวสาร ความร สาระบนเทงทมคณภาพ

และมาตรฐาน ตามขอบงคบจรยธรรมขององคกรเพอเผยแพรผานสอทกแขนง โดย

ยดถอผลประโยชนสาธารณะและความคมคาเปนสำาคญ

� พนธกจขององคกร1. สงเสรมการรบรและการมสวนรวมอยางเทาเทยมของประชาชนในการ

สรางสงคมประชาธปไตยทเปนธรรม มความกลาหาญในการรายงานขาวสารและเสนอประเดนโตเถยง โดยยดถอประโยชนสาธารณะเปนสำาคญ

2. เปนเครองมอแหงการเรยนร เสรมสรางสตปญญาและสขภาวะแกประชาชนทกหมเหลา ทกระดบอายใหเปนพลเมองคณภาพ

3. สรางแรงบนดาลใจ กระตนใหเกดจตนาการและความคดสรางสรรค เพอยกระดบสนทรยภาพใหกบสงคม

4. สงเสรมเอกลกษณและความหลากหลายทางวฒนธรรมเสรมสรางความสมานฉนทในสงคม

5. สะทอนความหลากหลายของสงคม เปดพนทใหแกกลมผดอยโอกาสและกลมเฉพาะตางๆ อยางเหมาะสม เพอการมสวนรวมทงในระดบชมชนและระดบชาต

6. สรางความเขาใจและความสมพนธอนดระหวางชมชน ประชาชน และประชาคมโลก

� เครอขายททำ งานรวมกนหรอเครอขายทใหการสนบสนนสถานฑตแคนาดาสถาบนสอเดกและเยาวชนศนยประสานงานสอสรางสขภาวะเดกและเยาวชน ภาคอสาน

22ทำ เนยบนกถกทอชมชน

สถาบนการศกษาFES

� ผลงานเดนขององคกร• สอสาธารณะกบการพฒนาสงคม• งานวจยเพอพฒนารายการสำาหรบเดก

และเยาวชน ของสถานโทรทศน Thai PBS • การผลตรายการรปแบบสอสาธารณะ• การดสออยางรเทาทน• พพธภณฑสอสาธารณะ

� ตวอยางผลงานเดนขององคกร โครงการผลตสารคดโดยเยาวชน

ผรบผดชอบโครงการ : นายธนพงษ ทพยสขม

พนทสอ โดยมากผลงานการผลตมกเปนของผใหญ บางครงเนอหาและ เรองราวไมตอบสนองความตองการและความอยากรของเดก และในทางตรงกนขาม

TPBS เชอวาเดกๆ กมแงมมทพวกเขาอยากนำาเสนอใหผใหญรบรเชนเดยวกน

เปาหมายโครงการ เพอใหเยาวชนรจกประเภทของสอ เลอกใชสอ และเลอกรบสออยางม

วจารณญาณผานกระบวนการทเยาวชนเปนผผลตเอง รวมถงทราบถงประเดนและหลกการของสอสารมวลชนในสงคมเชน จรยธรรมสอ ขอความทควรและไมควรนำาเสนอเพอสรางความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

กลมเปาหมายเยาวชน มธยมศกษาตอนตน – ระดบมหาวทยาลย

23 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

พนทดำ เนนการพนทภาคอสาน เชน จงหวดอบลราชธาน

ขนตอนการดำ เนนงาน1. คดเลอกผเขารบการอบรมทมศกยภาพจากกระบวนการสรรหาทางเครอขาย2. ตองเปนผทมความสนใจในการผลตสอ พรอมทงมอปกรณในการทำางานเบองตน

เชน กลอง และคอมพวเตอรโนตบค3. จดอบรมเชงปฏบตการโดยการแบงกลมละ 3-5

คน เพอใหเยาวชนไดแสดงความคดเหนอยางอสระ

4. วนแรกของการอบรมเปนการปพนฐานดานประเดนในการผลตสอ เรองของการรเทาทนสอ คณธรรมจรยธรรม การเปนพลเมองประชาธปไตยและสงคม

5. ในวนทสองจะมการอธบายถงหลกการการเลาเรอง วธการใชภาษา การใชคำา และแตละกลมจะเขยนสครปเบองตนโดยสามารถเลาเรองอะไรกได มขอกำาหนดเพยงวาตองเปนสารคด แตเรองราวและวธการนนขนอยกบผปฏบตจะแสดงความคดเหนเรองนนๆ ออกมา

6. วนทสามเปนการออกไปถายภาพตามแผนของกลมทวางไววาตองใชภาพแบบใดมานำาเสนอ

7. วนสดทายเปนการนำาเสนอผลงานใหกรรมการ พรอมรบฟงคำาตชมจากโปรดวเซอรเพอนำาไปพฒนา

8. เมอสนสดกระบวนการเยาวชนจะนำาผลงานไปเผยแพรตอในชองทางของตนเองเชน เฟซบค และเวบเพจ แตหากผลงานนนมคณภาพมากกจะถกนำาไปออกอากาศทางโทรทศน

องคความรทใชในการดำ เนนงาน• เทคนคการเขยนบท โดยวทยากรผมความชำานาญดานการเขยนบท การ

เขยนสครปต

24ทำ เนยบนกถกทอชมชน

• เทคนคการถายภาพ ทมวทยากรผมความชำานาญดานการใชอปกรณ เชน กลองอดวดโอ

• เทคนคการลำาดบภาพ โดยทมวทยากรผมความชำานาญดานการลำาดบภาพโดยเหลาวทยากร จะเนนการลงมอปฏบตมากกวาการสอนในเชงทฤษฎ เพอ

เปดโอกาสใหเดกไดลงมอทำาจากสถานการณจรง และเรยนรทจะแกไขปญหาเฉพาะหนาจากการลงพนท โดยทมวทยากรมหนาทเพยงคอยใหคำาแนะนำาเมอเดกเจอกบปญหา ใชการตงคำาถามเปนการถามนำา เพอใหเดกสามารถแกไขปญหาไดตรงจดมาก

ขน

ผลการดำ เนนงาน • เดกและเยาวชนรจกเลอกใชสอ และรบสออยางมวจารณญาณ รวมทงสามารถ

ผลตสอเพอเลาเรองของตนเองและชมชนไดอยางมประสทธภาพ• เยาวชนเทาทนสอมากขน เขาใจ รจกแยกแยะ และคำานงถงเรองการผลตสอ

ทงในฐานะผดและผผลต

� สถานทตดตอ สถานโทรทศนไทยพบเอส (Thai PBS)

อาคารสำานกงานใหญ 145 ถนนวภาวดรงสต แขวงตลาดบางเขน เขตหลกส กรงเทพฯ 10210โทรศพท 0-2790-2000โทรสาร 0-2790-2020

25 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

ในชวงทองคกรทนตางประเทศไดยายไปสภมภาคอนๆ ทำาใหองคกรพฒนาเอกชน/องคกรสาธารณประโยชนตางๆ โดยเฉพาะองคกรขนาดเลกระดบรากหญา ตองปดตวลงเพราะขาดแหลงทนสนบสนน

องคกรพฒนาเอกชน 7 องคกรไดแก คณะกรรมการประสานงานองคกรเอกชน มลนธบรณะชนบทแหงประเทศไทย (ในพระบรมราชปถมภ) มลนธอาสาสมครเพอสงคม สถาบนชมชนทองถนพฒนา คณะกรรมการเผยแพรและสงเสรมงานพฒนา มลนธวเทศพฒนา และมลนธอาเซย จงรวมกนกอตง “ภาคความรวมมอเพอสนบสนนการพฒนา” ขนในป 2539 และจดทะเบยนเปนนตบคคลในชอ “มลนธ ” ในป 2543 เพอเปนกลไกสนบสนนการทำางานขององคกรภาคประชาสงคมโดยเฉพาะองคกรระดบรากหญาใหมความเขมแขงพงตนเองได

มลนธกองทนไทย“กองทนเพอพฒนาสงคมไทย”

26ทำ เนยบนกถกทอชมชน

� เปาหมายขององคกรสรางโอกาสใหคนในสงคมสามารถเขาถงองคกรททำางานสรางสรรคสงคม และ

สนบสนนการพฒนาศกยภาพของคนทำางานและองคกรททำางานสรางสรรคสงคม

� เครอขายททำ งานรวมกนหรอเครอขายทใหการสนบสนนสมาคมสรางสรรคไทยมลนธสยามกมมาจลRECOFTCWWFกองทนสงแวดลอมโลกมลนธสบ นาคะเสถยรนกวชาการกรมปาไมมลนธสงแวดลอมศกษาเพอการพฒนาอยางยงยนศนยประสานวจยเพอทองถน จ.สมทรสงครามกลมหนไลกากลมไมขดไฟสมาคมปาชมชนอสานนกวชาการอสระดานการจดการความร

� ผลงานเดนขององคกร โครงการจดตงกองทนสงแวดลอม เพอการพฒนาเยาวชน

ผรบผดชอบโครงการ : นายกรรชต สขใจมตร

เปาหมายของโครงการคอการพฒนาเยาวชนใหมความเปนผนำาการเปลยนแปลงทเขมแขง (Change Agent) เปนคนรนใหมทมสำานกสงแวดลอมและมสำานกสาธารณะใหเตบโตเปนพลเมองทมคณภาพ (Active Citizen) มบทบาทในการดแลรกษา สงแวดลอม และเปนกำาลงสำาคญในการขบเคลอนสงคมอนาคต โดยผานการฝกฝน

27 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

หลอหลอมและการเสรมสรางศกยภาพ ทามกลางการทำากจกรรมแกไขปญหา สงแวดลอมอยางตอเนอง

พนทดำ เนนโครงการครอบคลมพนททง 76 จงหวดระยะเวลาในการดำาเนนงาน 3 ป (เมษายน 2555-มนาคม 2558)

การดำ เนนงาน• สนบสนนดานเงนทน เพอใหเดกและเยาวชนลงมอปฏบตการแกไขปญหา

สงแวดลอมไดอยางเปนรปธรรมและตอเนอง• สนบสนนการพฒนาศกยภาพเพอใหเดกและเยาวชนสามารถทำากจกรรมดาน

สงแวดลอมไดอยางมประสทธภาพ• สนบสนนดานการพฒนาเครอขายเยาวชน เพอใหเดกและเยาวชนสามารถ

แลกเปลยนเรยนรและสานพลงในการทำางานดานสงแวดลอมรวมกน• สนบสนนดานการจดการความร เพอใหเกดการจดการความรทเปนการพฒนา

และยกระดบองคความรในการทำากจกรรมแกไขปญหาสงแวดลอมของเยาวชน• สนบสนนดานการเผยแพรประชาสมพนธ เพอใหเกดการขยายผลไปยง

เยาวชนกลมอนๆ และคนอนๆ ในสงคม

กระบวนการทำ งานคนหาและสนบสนนกลมเยาวชนท “มใจ” ทำากจกรรมดแลรกษาและฟนฟ

สงแวดลอม ในชมชนจำานวน 80 กลม (ปท 1 จำานวน 20 กลม ปท 2 จำานวน 30 กลม และปท 3 จำานวน 30 กลม) ใหสามารถปฏบตการแกไขปญหาสงแวดลอมดวยการใชกระบวนการ “กระจายทน” ในจำานวนทเหมาะสม กบกลมเยาวชนทผานการคดเลอกจากคณะกรรมการพจารณาโครงการตามเปาหมาย

สำาหรบเยาวชนทผานการคดเลอกจะไดรบเงนทนสนบสนนการทำากจกรรมกลมละ 10,000-30,000 บาท ใหดำาเนนกจกรรมระยะ

28ทำ เนยบนกถกทอชมชน

6-8 เดอน โดยระหวางนจะมเจาหนาทลงตดตามการดำาเนนงานของกลมเยาวชนอยางนอยโครงการละ 2 ครง ซงแตละโครงการจะตองมทปรกษาในพนททสามารถใหคำาปรกษาแกกลมเยาวชนได

นอกจากนเยาวชนทไดรบคดเลอกใหดำาเนนโครงการจะไดรบการ “ฝกอบรมเพอพฒนาศกยภาพในเรองความรความเขาใจของปญหา แนวทางการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ภาวะผนำา หรอตามประเดนทเยาวชนสนใจเกยวกบการพฒนาตนเองและการทำางาน และการพฒนาเครอขายเยาวชนเพอสงเสรมพลงเยาวชนในการทำางานดานสงแวดลอม”

วทยากร/ผเชยวชาญ รตนตกา เพชรทองมา ผจดการฝาย

พฒนาศกยภาพ โครงการจดตงกองทนสงแวดลอมเพอการพฒนาเยาวชน วทยากรผเชยวชาญดาน การสำารวจวจยทางดานระบบนเวศน ทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม, การจดการทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม, งานเยาวชนกบการจดการทรพยากรธรรมชาตและพฒนาชมชน และการศกษาและประเมนชมชนอยางมสวนรวม

วทยากรนำากจกรรม

กตตรตน ปลมจตร มลนธสยามกมมาจล และรตนตกา เพชรทองมา วทยากรรวมกระบวนการเรยนรและฝกการเขยนขอเสนอโครงการ “เรยนรวธการและฝกเขยนขอเสนอโครงการ”

ศรทธา ปลมสงเนน กลมไมขดไฟ วทยากรกจกรรม “เปดโลกทศน คดสรางสรรค” เพอใหเดกและเยาวชนสามารถสบคนขอมลตวอยางวธการแกไขปญหาสงแวดลอม ฝกการคดนอกกรอบ

สมณฑา ปลมสงเนน กลมไมขดไฟ วทยากรกระบวนการ - “ตนไมเจาปญหา” เพอใหวเคราะหปญหาและหาสาเหตของปญหาทกลมเยาวชนสนใจมสวนรวมแกไข

29 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

- “ภาพฝน” กำาหนดเปาหมายทศทางการดำาเนนกจกรรมใหสำาเรจ - “กจกรรมภเขา 3 ลก” เพอวางแนวทางการดำาเนนงานเพอใหบรรล เปาหมายทวางไว

ไพรน กลาจรง ขบวนการตาวเศษ วทยากรกระบวนการวเคราะหศกยภาพตนเองในการทำาโครงการ หาจดออนจดแขง ขอจำากด และโอกาสในการทำาโครงการ “กจกรรมตลาดนดโครงการ” เพอแลกเปลยนเรยนรการออกแบบกจกรรมเพอแกปญหาสงแวดลอมขามโครงการ

องคความรทใชในการดำ เนนงาน• หลกสตรในการพฒนาเยาวชน• ระบบและกลไกการดำาเนนงานกองทน

สงแวดลอมเพอสนบสนนการพฒนาเยาวชน

ผลการดำ เนนโครงการ (เชงปรมาณ)

• เยาวชนไมนอยกวา 2,500 คนทวประเทศไทย ไดเขารวม “ปฏบตการ” แกไขปญหา สงแวดลอม ไดรบการฝกฝนหลอหลอมใหมสำานกและมแนวปฏบตตนท “รกษสงแวดลอม”

• ในจำานวนน ไมนอยกวา 200 คน เปนเยาวชนผนำาการเปลยนแปลง (Change Agent) ทมบทบาทเปนผนำา กระตอรอรน และเปนกำาลงสำาคญในการแกไขปญหาสงแวดลอมและปญหาอนๆ ในสงคม

• กลมเยาวชน 80 กลม สามารถลงมอ “ทำากจกรรมรกษสงแวดลอม” อยางเขมแขง มประสทธภาพ และตอเนอง

• สงแวดลอม 80 จด ไดรบการดแลรกษาและฟนฟใหดขน และสามารถ จดประเดนใหมการดแลรกษาตอเนองได

30ทำ เนยบนกถกทอชมชน

(เชงคณภาพ)

• เครอขายเยาวชนรกษสงแวดลอมฯ มความเขมแขง และมบทบาทในการ สานพลง “ขบวนเยาวชนรกษสงแวดลอม”

• “กองทนสงแวดลอมเพอการพฒนาเยาวชน” เปนทรจก ยอมรบ จากกลมเยาวชนโดยทวไป และสาธารณชน และสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ ประสทธผลและไดรบการสนบสนนงบประมาณจากผสนบสนนตางๆ เพยงพอสำาหรบการดำาเนนงานตอเนอง

• ระบบการกระจายทนสนบสนนเยาวชนรกษสงแวดลอม ทรวมถงการพฒนาศกยภาพการพฒนาเครอขาย การจดการความร และการเผยแพรประชาสมพนธ มประสทธภาพสามารถคนหาและเขาถงกลมเยาวชนท “มใจ” ไดอยางทวถง และตรงเปาหมาย

• องคความรในดาน การดำาเนนงานดแลรกษา ฟนฟ และใชประโยชนทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมอยางยงยน การทำางานรวมกนของเยาวชนและ การพฒนาเครอขายเยาวชน ทชดเจนและสามารถเผยแพรเปนบทเรยนใหกบเยาวชนอนๆ และคนอนๆ ในสงคมไดอยางชดเจน

� ความตองการทำ งานรวมกบองคกรปกครองสวนทองถนโครงการจดตงกองทนสงแวดลอมเพอการพฒนาเยาวชน มความเชอวา

เมอเดกและเยาวชนในพนทไดดำาเนนโครงการเสรจสนแลว พวกเขายงคงตองการความชวยเหลอและสนบสนนจากผใหญใจด และหวงเปนอยางยงวาองคกรปกครองสวนทองถน และหนวยงานระดบทองถนตางๆ จะเปนกลไกสำาคญในการชวยเหลอสนบสนนกจกรรมดๆ ของเดกและเยาวชนเหลานตอไปอยางตอเนอง

� สถานทตดตอมลนธกองทนไทยเลขท 2044/23 ถนนเพชรบรตดใหม แขวงบางกะป เขตหวยขวาง กรงเทพฯ 10310โทรศพท 0-2318-3959, 0-2314-4112-3 โทรสาร 0-2718-1850

31 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

ดวยความตองการใหสงคมเกดการพฒนาระบบการสรางสรรคสอและการ เผยแพรสอทมคณภาพตอเยาวชน ครอบครว และสงคม สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) รวมกบมลนธเพอการพฒนาเดก (มพด.) จดตงสถาบนสอเดกและเยาวชน (สสย.) ขนเมอป พ.ศ.2550 เพอทำาหนาทเปนศนยกลางการประสานงานเครอขายดานสอระหวางภาครฐ เจาของสอ ผผลตสอ ภาคธรกจ ภาคสงคม ชมชน ครอบครว ตลอดจนเดกและเยาวชน โดยมเปาหมาย

• เพอใหเดกและเยาวชนเขาถงสอสรางเสรมสขภาวะผานชองทางเผยแพรตางๆ• มตนแบบของสอสรางเสรมสขภาวะเยาวชน• ผผลตสอเพอเยาวชนไดรบการเสรมพลงและสามารถผลตสอคณภาพสสงคม• ผบรโภคสอโดยเฉพาะเดก เยาวชนและครอบครว ไดเรยนรสอ สามารถเลอก

บรโภคสอ และมสวนรวมในการสรางสรรค

สถาบนสอเดกและเยาวชน (สสย.)

32ทำ เนยบนกถกทอชมชน

� วสยทศน

เปนองคกรแหงนวตกรรมเพอสรางระบบกลไกสอสรางสรรคสำาหรบเดกเยาวชน และครอบครวอยางยงยน

� พนธกจ • ศกษา วจย สำารวจ และเผยแพร ขอมลสถานการณดานสอเดก เยาวชนและ

ครอบครว• จดการความรดานสอเดกทหลากหลายซงเกดจากการปฏบตงานจรง • สรางศกยภาพของภาคสวนทเกยวของ • ผลกดนนโยบายกฎหมาย กฎระเบยบ กลไกดานสอเดก

� ยทธศาสตรการดำ เนนงาน1. พฒนาชองทางเผยแพรสอสรางสรรค2. สนบสนนการผลตสอ3. พฒนาศกยภาพผผลตสอ4. สรางกระแสสงคม และการมสวนรวม5. ผลกดนนโยบายและกฎหมายทเกยวของกบสอเพอเดก เยาวชน และ ครอบครว

� เปาหมายขององคกรเกดระบบกลไกสอสรางสรรคสำาหรบเดกทม

ประสทธภาพและยงยนในการสรางสรรคสอเพอการเรยนรของเดกทกกลมอยางเพยงพอ รวมถงเดก ครอบครว ชมชน มทกษะเทาทนสอและสามารถสรางสรรคสอทสอดคลองกบบรบทและความตองการของตนเอง

33 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

� เครอขายททำ งานรวมกนสำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ(สสส.) เครอขายสอเพอเดกเยาวชนภาคเหนอชมรมวทยเดกและเยาวชนภาคตะวนออกชมรมวทยเดกเยาวชนและครอบครวเครอขายสอสรางสรรคภาคกลางและตะวนตกเครอขายครอบครวเฝาระวงและสรางสรรคสอมลนธอนเตอรเนตรวมพฒนาไทยมลนธเพอนเยาวชนเพอการพฒนา

เครอขายพนทสรางสรรค พนทนดจง

� ผลงานเดนขององคกร• ผลกดนใหเกดการจดระดบความเหมาะสมของรายการโทรทศน • เกดเครอขายสอเพอเดก • มองคความรดานสอเพอเดก เยาวชน และครอบครว ทมาจากงานวจยทงใน

และตางประเทศ งานวจยเชงปฏบตการ งานภาคสนามและปฏบตจรง • มหลกสตรเรองเทาทนสอ และมกระบวนการเรยนรเทาทนสอสำาหรบเดก

เยาวชน รวมถงเครองมอและสอสำาหรบการเรยนรเทาทนสอ เชน หนงสอ

การตน รายการโทรทศน

โครงการเสรมสรางกลไกสอเพอเดก เยาวชนและครอบครว

ผรบผดชอบโครงการ : นายอมรนทร เปลงรศม

เปาหมายโครงการ1) เปนกลไกประสานความรวมมอกบภาคเครอขายสอเพอเดก เยาวชนและครอบครว

ภาคเหนอ และภาคสวนตางๆในทองถนเพอรวมขบเคลอนงานสอเพอเดก เยาวชนและครอบครวในภาคเหนอ

34ทำ เนยบนกถกทอชมชน

2) เพอพฒนาศกยภาพ เสรมพลงภาคสอเพอเดกภาคเหนอใหมความเขมแขง3) เพอพฒนาระบบฐานขอมลงานดานสอเพอเดกสำาหรบสนบสนนการขบเคลอนงาน

และยกระดบงานสอสารสาธารณะเพอสรางการเรยนรของเดกเยาวชนและครอบครว

ในพนท

กลมเปาหมายเดก เยาวชน พอ แม ผปกครอง ผนำาชมชนและ องคกรปกครองสวนทองถน

พนทดำ เนนการเครอขายการศกษาทางเลอกภาคเหนอ จงหวดเชยงใหม สำานกขาวเดกเยาวชน และกลมระเบยงไม จงหวดพะเยา สำานกกจกรรมกงกานใบ จงหวดอตรดตถศนยกจกรรมเยาวชนโกศยนครเพอการพฒนา จงหวดแพรเครอขายครอบครว จงหวดนาน กลมดอยหมอกเพอการพฒนาจงหวดแมฮองสอน

วธการดำ เนนงาน 1) การจดเวทเรยนรกลาง และการตดตามหนนเสรมในระดบพนท โดยมขนตอนคอ

จดประชมคณะทำางานเพอพฒนาหลกสตร ตดตามหนนเสรมการเรยนรในแตละเครอขาย และสรปบทเรยนการเรยนรของเครอขายในแตละหลกสตรสนบสนนองคกรภาคเครอขายในแตละพนท ใหเปนภาคหลกในการประสานความรวมมอกบองคกรเครอขายตางๆ

2) หนนเสรมการเรยนรและพฒนาศกยภาพของภาคเครอขาย และสรางกระบวนการเรยนรเชอมโยงประสบการณการทำางานทงระดบเครอขายและระดบพนทโดยใช 2 รปแบบคอ

35 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

• วางระบบฐานขอมลและระบบการสบคนขอมลการดำาเนนงานของภาคเครอขายสอเพอเดก โดยมขนตอน การรวบรวมขอมลสถานการณดานสอเพอเดก ผลกระทบจากสอตอเดก เยาวชนและครอบครว กฎหมายทเกยวของ กระบวนการเรยนรเทาทนสอฯลฯ จำาแนกขอมลตามลกษณะการใชงาน พฒนาระบบจดเกบในรปของเอกสารและไฟลขอมลกลาง พฒนาโปรแกรมระบบการสบคน

• จดเวทสรางความเขาใจระหวางองคกรภาคดานสอเพอมสวนรวมนำาเสนอประเดนการขบเคลอนงาน พฒนาสอสรางสรรคกลางในเวบไซตและเฟซบค ถายทอด

สดออนไลนกจกรรมของเครอขาย

องคความรทใชในการดำ เนนโครงการ• องคความรดานการทำางานเรองสอเพอเดก

เยาวชนและครอบครว• กระบวนการเรยนรเรองเทาทนสอสำาหรบ

เดก เยาวชนและครอบครว

ผลงานการดำ เนนงาน • เดกและเยาวชนในโครงการเกดทกษะการรเทาทนสอ และมทกษะในการผลต

สอสรางสรรคเพอถายทอดเรองราวในครอบครวหรอชมชนของตนเอง• พอแมผปกครองมทกษะการรเทาทนสอ สามารถดแลปกปองลกหรอเดกใน

ปกครองได และเขามามสวนรวมกบชมชนในการพฒนาสอเพอเดก• ชมชนมระบบการเฝาระวงสอโดยการมสวนรวมของทกฝายในชมชน• สงคมเกดความรเทาทนสอ มระบบและกลไกในการพฒนาสอสรางสรรค

สำาหรบเดก เยาวชนและครอบครว

� ความตองการทำ งานรวมกบองคกรปกครองสวนทองถนตอยอดองคความรดานการทำางานเรองสอเพอเดก เยาวชน และครอบครว

ใหกบกลม อปท. ทสนใจทจะพฒนากระบวนการทำางานดานเดกและเยาวชน

36ทำ เนยบนกถกทอชมชน

� สถานทตดตอนางสาวเขมพร วรณราพนธ ผจดการแผนงาน6/5 ซอยอารย ถนนพหลโยธน แขวงสามเสนในเขตพญาไท กรงเทพฯ 10400โทรศพท 0-2617-1919-20อเมล : childsmedia@yahoo.comเวบไซต : www.childmedia.net.Facebook : www.facebook.com/childmedia thailand

37 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

การพฒนาประเทศจำาเปนตองสรางจตอาสาใหเกดขนในสงคมไทย เพราะการอาสา การเสยสละเพอสวนรวมเปนพนฐานของการอยรวมกนอยางสนต ขณะทการรวมพลงเพอการพฒนาผลงานไปสความสำาเรจนน จำาเปนตองสรางจตอาสาใหเกดขนในประชากรทกกลม โดยเฉพาะการปลกฝงสำานกจตอาสาใหเกดขนในเยาวชน เพอใหเยาวชนเปนสอกลางในการสรางการมสวนรวมของคนในสงคม

บทบาทของมลนธสยามกมมาจล (Siam Commercial Foundation) ซงกอตงเมอวนท 25 พฤษภาคม 2538 ในระยะแรกคอ การสนบสนนงานดานการศกษา

ศลปวฒนธรรม การอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม

และดวยความตระหนกถงความสำาคญของการพฒนาเยาวชน ผซงจะเตบโตเปนกำาลงสำาคญในการพฒนาประเทศ ดงนน ในป พ.ศ.2551 ธนาคารไทยพาณชยไดมอบหมายใหมลนธสยามกมมาจล เปนหนวยงานหลกในการดำาเนนกจกรรม

ดานการพฒนาเยาวชน และชมชน

มลนธสยามกมมาจล“สรางจตอาสาผานการพฒนาเยาวชน และชมชน”

38ทำ เนยบนกถกทอชมชน

� เปาหมายองคกร สรางจตอาสาของคนไทย ผานการพฒนาเยาวชน และชมชน

� พนธกจขององคกร1. แสวงหาโครงการทมคณคาตอชมชน และการพฒนาเยาวชน2. สนบสนนโครงการทมคณคาตอชมชน และการพฒนาเยาวชน

3. ประสานงานและเชอมโยงเครอขายเยาวชนจตอาสา

� เครอขายทใหการสนบสนนและทำ งานรวมกน ดานสงแวดลอม - ศนยวนศาสตรชมชนแหงภมภาคเอเชยแปซฟก (RECOFTC) - มลนธกองทนไทย

ดาน ICT

- NECTEC ดานชมชน - องคกรพฒนาเยาวชน เชน มลนธสถาบนวจยเพอทองถน สถาบนเสรมสรางการเรยนรเพอชมชนเปนสข สถาบนพฒนาบคลากรทองถน กรมสงเสรมการปกครองทองถน และกลมสงขลาฟอรม

- องคกรปกครองสวนทองถน เชน อบต.เนนศาลา อบต.ตะเคยนเลอน จ.นครสวรรค อบต.หนองสาหราย และ อบต.วดดาว จ.สพรรณบร และ อบต.หนองอยอ จ.สรนทร

- องคกรภาค เชน สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สำานกงานปลด กระทรวงศกษาธการ โครงการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง สำานกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรย สำานกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและพฒนาคณภาพเยาวชน (สสค.) มลนธสดศรสฤษดวงศ อทยานการเรยนร TK Park

39 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

- มหาวทยาลย เชน มหาวทยาลยเชยงใหม มหาวทยาลยมหดล มหาวทยาลยสงขลานครนทร มหาวทยาลยราชภฎกำาแพงเพชร มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

- โรงเรยน เชน โรงเรยนปรนสรอแยลวทยาลย โรงเรยนโยธนบรณะ โรงเรยนจฬาภรณราชวทยาลยเพชรบร โรงเรยนหวยยอด โรงเรยนสำาโรงทาบ วทยายน โรงเรยนลาซาลจนทบร (มารดาพทกษ) เปนตน

� ผลงานเดนขององคกร• โครงการพฒนาเยาวชนโดยการเรยนรปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง • โครงการพฒนาการเรยนรเยาวชนผานสถานศกษา • โครงการสนบสนนองคกรเพอพฒนาเยาวชน • โครงการปลกใจรกษโลก กองทนสงแวดลอมเพอการพฒนาเยาวชน • โครงการตนกลาในปาใหญ เสรมสรางศกยภาพเยาวชนเพอการจดการ

ทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน • โครงการเสรมความเขมแขง กลไกการพฒนาเครอขายเยาวชนและบคลากร

ดานไอท • โครงการพฒนาเครอขายแกนนำาเยาวชนจตอาสาในสถานศกษา• โครงการคนรนใหมใจอาสาเพอผประสบภย • โครงการเสรมสรางชมชนบรหารจดการตวเองในพนทประสบพบตภยสนาม• โครงการพฒนาเยาวชนในชมชนทองถน (4 ภาค)

• โครงการพลงพลเมองเยาวชนสงขลา

� สถานทตดตอมลนธสยามกมมาจล ธนาคารไทยพาณชย จำากด (มหาชน) สำานกงานใหญ อาคาร Plaza East เลขท 19 ถนนรชดาภเษก แขวงจตจกรเขตจตจกร กรงเทพฯ 10900 โทรศพท 0-29379901-7 โทรสาร 0-2937-9900 อเมล : info@scbf.or.th

40ทำ เนยบนกถกทอชมชน

� โครงการเดนขององคกร“พลงพลเมองเยาวชนสงขลา”

ผรบผดชอบโครงการ : นางพรรณภา โสตถพนธ

โครงการพลงพลเมองเยาวชนสงขลา ดำาเนนการโดย กลมสงขลาฟอรม ดวยเชอวาการพฒนาศกยภาพเดกและเยาวชน เปนการสรางสรรคพลงแหงอนาคต พลงของบานเมอง เชอเรองการเรยนรจากเรองจรงชวตจรง และการปฏบตจรงดวยกระบวนการทสรางสรรคพลงทางความคด และการเตมทกษะชวตทจำาเปนตอการ อยรวมกนในสงคม เปนกระบวนการเรยนรทใหความสำาคญกบกลมคนทอยใกลชดเยาวชน ไดแก พอแม ผปกครอง ครและเพอน ผใหญทมอาชพหลากหลายทมภมปญญาทงระดบทองถนและสากล เขามารวมกจกรรม และแลกเปลยนประสบการณ เกดการหนนเสรมการเรยนรซงกนและกนได จงเกดแนวคดทำาโครงการนขน

โครงการไดเปดโอกาสใหนกเรยนระดบมธยมศกษา ปวช. หรอ กศน. อายระหวาง 14-18 ป ระดบอดมศกษา อายระหวาง 19-25 ป หรอเยาวชนในชมชน

ใน จ.สงขลา ทสนใจทำาโครงการเพอแกไขปญหาในชมชนของตนเอง ปละ 30 โครงการ

เปาหมายโครงการพฒนาเยาวชนใหมทกษะชวต และมจตสำานกความเปนพลเมอง มความเปน

ผนำาแหงการเปลยนแปลง และมสวนรวมในการพฒนาบานเกด

กลมเปาหมายเดกเยาวชน ผนำาชมชน องคกรปกครอง

สวนทองถน

พนทเปาหมายทดำ เนนการ16 อำาเภอในจงหวดสงขลา

41 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

วธการดำ เนนงานของโครงการ 1. รบสมครเยาวชนทำาโครงการเพอแกไขปญหาในชมชนของตนเอง2. คดเลอกเยาวชนทผานเขารอบปละ 30 โครงการ3. พฒนาศกยภาพเยาวชนในการพฒนา

ขอเสนอโครงการ4. สนบสนนเยาวชนทำาโครงการระยะ

เวลา 6-8 เดอน โครงการละ 20,000 บาท

5. พฒนาศกยภาพเยาวชนระหวางทำาโครงการ เชน พฒนาทกษะชวต พฒนาทกษะการใชไอทในการสอสารการทำาโครงการ

6. ตดตาม ใหคำาปรกษาเยาวชนทำาโครงการ พฒนากระบวนการคด7. ถอดบทเรยนเยาวชนระหวาง และหลงเยาวชนทำาโครงการ8. จดเทศกาลการเรยนรนำาเสนอผลการเรยนรจากการทำาโครงการของ

เยาวชนในชมชนททำาโครงการ และเวทกลาง จ.สงขลา

องคความรทใชในการดำ เนนโครงการ • หลกสตรการพฒนาโครงการเยาวชน ในลกษณะ Community Project

• หลกสตรการพฒนาทกษะชวต

ผลจากการดำ เนนงาน เชงคณภาพ • เกดเยาวชนทมสำานกความเปนพลเมอง (Active citizen) มทกษะชวต ทม

บทบาทในการทำาประโยชนเพอชมชนทตนเองอาศยอยได• เครอขายเยาวชนทเปนพลเมองทใสใจเมองสงขลา• ระบบฐานขอมลทเปนกลไกตดตามเยาวชนในระยะยาว• องคความรเรองการพฒนาเยาวชนในทองถน

42ทำ เนยบนกถกทอชมชน

• สงขลาฟอรมมกลไกจดการ รายงานผลสำาเรจ และการตดตามเยาวชนไดในระยะยาว

• เยาวชน และขบเคลอนงานพฒนาเยาวชนในจงหวดวาระตางๆผลงานเชงปรมาณ • เอกสารสรปผลการดำาเนนงาน จำานวน 1 ชด• เอกสารถอดบทเรยนกรณศกษาเดน จำานวน 1 ชด • ชดความร /คมอ/ หลกสตรฉบบสมบรณ จำานวน 2 ชด

ความตองการทำ งานรวมกบองคกรปกครองสวนทองถน ขยายผลการดำาเนนงานไปยงพนท อบต. อนๆ

สถานทตดตอเลขท 97 ถนนนครใน อำาเภอเมอง จงหวดสงขลา 90000อเมล : theyoungcitizen@windowslive.comเวบไซต : www.scbfoundation.comFacebook : Songkhla Forum

43 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

ในบรรดาองคกรพฒนาเอกชน “มลนธรกษไทย” จดอยแถวหนา ในเรองของการพฒนาดานทรพยากรธรรมชาต โดยเฉพาะดานการจดการภาวะโลกรอน การสงเสรมอาชพ การอนามยเจรญพนธ การปองกนการตดเชอเอชไอว/เอดส การศกษาและพฒนาภาวะผนำา และการชวยเหลอผประสบภยพบต

ประสบการณมากกวา 2 ทศวรรษบนเสนทางการพฒนา ทำาใหมลนธรกษไทย โดดเดนในประเดนตางๆ เหลาน

� เปาหมายขององคกรประชาคมเขมแขง มคณภาพชวตทด ไดสทธความเสมอภาค สามารถกำาหนด

อนาคตของตนเอง และเกดการพฒนาอยางยงยน

� พนธกจเสรมสรางศกยภาพชมชนยากจน และกลมดอยโอกาส โดยการวเคราะหแกน

แทของปญหา กำาหนดและดำาเนนการทางเลอกทเหมาะสมและสงเสรมใหเกดความรวมมอในงานพฒนา

มลนธรกษไทย

44ทำ เนยบนกถกทอชมชน

� เปาหมายผนำาการพฒนาชมชนเปราะบางในระดบประเทศ และภมภาค ดวยกระบวนการ

ทำางานชมชน การจดการองคความรและการผลกดนสทธและนโยบาย

� เครอขายททำ งานรวมกนหรอเครอขายทใหการสนบสนนบรษท เมอรค จำากด (ประเทศไทย)บรษท นำามนอพอลโล (ไทย) จำากดบรษท ทปป จำากดบรษท ซสโก จำากดธนาคารอาคารสงเคราะหธนาคารออมสนบรษท สยามแฟมลมารท จำากดรานอาหารในเครอโออชบรษท คงพาวเวอร จำากดบรษท แมทเทล (ประเทศไทย) จำากดบรษท ยเมดา จำากดหางหนสวนจำากด โอเอน ดไซด บรษท ไทยยามาฮามอเตอร จำากด บรษท อารเอส จำากด (มหาชน)บรษท ดอกบวค จำากดบรษท ไทยยเนยน โพรเซน โปรดกส จำากด (มหาชน)บรษท ปตท. บรหารรานคาปลก จำากดบรษท เอเชยนฮอนดามอเตอร จำากดบรษท โจตนเพนท (ประเทศไทย) จำากดโครงการปาลโอ เขาใหญ บรษท เขาใหญวลเลจมอลล จำากด

45 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

� ผลงานเดนทเกยวของกบเดกและเยาวชน• โครงการรณรงคการใหความรและการบรการอนามยเจรญพนธแกเยาวชน

มเชอเอชไอว ในภาคเหนอ

เปนโครงการทตองการใหความรและบรการอนามยเจรญพนธแกเยาวชนมเชอเอชไอวอายระหวาง 7-18 ป ในพนทเชยงใหม พะเยา เพอใหเกดบรการดานอนามยเจรญพนธทมความเฉพาะ ตรงตามความตองการของเยาวชนทมเชอเอชไอว เกดกจกรรมทเยาวชนเปนผรเรมดวยตนเองและไดรบการสนบสนนจากงบประมาณจากภาครฐ หรอองคกรปกครองสวนทองถน• โครงการเอดส และอนามยเจรญพนธในกลมเดกเยาวชนและผหญงมเชอ

เอชไอว

มลนธรกษไทย ทำางานรวมกบกลมเดก เยาวชนและผหญงทมเชอเอชไอว หรอไดรบผลกระทบจากเอชไอวมายาวนาน โดยโครงการนเนนสงเสรมกจกรรมแลกเปลยนระหวางเครอขายองคกรททำางานดานสขภาพทางเพศ และสทธอนามยเจรญพนธ ในประเทศไทย และประเทศเพอนบาน ไดแก พมา ลาว กมพชา เวยดนาม และจนตอนใต• โครงการปองกนเอชไอว เอดส ในกลมเยาวชน

มงใหความรทถกตองเรองเอดส เพศ และการสรางความตระหนกเพอใหเยาวชนมพฤตกรรมทางเพศทปลอดภย รวมทงสงเสรมการเขาถงถงยางอนามยและพฒนาศกยภาพแกนนำาเยาวชน ใหเปนกลไกการทำางานในชมชนตลอดจนเชอมประสานกบสถานบรการสขภาพ ในการจดบรการทเปนมตรสำาหรบเยาวชน และองคการบรหารสวนตำาบล/เทศบาลตำาบล ซงเปนหนวยงานนโยบายระดบทองถนในการพฒนาแผนสขภาพตำาบล

46ทำ เนยบนกถกทอชมชน

• โครงการการจดการสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตโดยชมชน หลกการทำางานเนนใหชมชนเขามามสวนรวมทงระดบครวเรอน ชมชนและ

เครอขายลมนำายอย และเนนกจกรรมการทำาเกษตรทยงยน การอนรกษดนและนำา การแบงเขตททำากนและปาไม และการทำากจกรรมรณรงคเพอสทธของชมชนในการดแลทรพยากรธรรมชาต • โครงการสงเสรมการเรยนรของเดกและเยาวชน

สงเสรมใหเดกและเยาวชนไดมทกษะในการคด วเคราะห มทกษะชวตในการคมกนตนเอง กลาแสดงออก เรยนรการอยรวมกนกบผอน รวมทงมทกษะดานอาชพ ทสามารถนำาไปทำาจรงเพอเพมรายไดใหครอบครว เชน ปลกผก เลยงปลา ทำาขนม เรยนรภมปญญาทองถน การดแลรกษาสงแวดลอมในชมชน โดยเนนใหเดก เยาวชนคดและทำาโครงการดวยตนเอง ซงโครงการเดนคอ โครงการพฒนาภาวะผนำาเยาวชนจงหวดอดรธาน

� โครงการเดนของมลนธรกษไทยโครงการ 84 พรรษา 84 โรงเรยน ทำ ดถวายในหลวง

ผรบผดชอบโครงการ : กลพพทย วงศแสงจนทร

เดกดอยโอกาสตามชนบทหางไกล และอยในพนทเสยงมกขาดโอกาสในการพฒนาศกยภาพ โดยเฉพาะในประเดนการคด วเคราะหปญหาตางๆ โครงการ 84 พรรษา 84 โรงเรยน ทำาดถวายในหลวง

โดยมลนธรกษไทย เปดโอกาสใหเดกๆ ทขาดโอกาสอยหางไกลความเจรญหรออยในพนทเสยง ไดมโอกาสในการพฒนาศกยภาพตนเอง สงเสรมทกษะการคดวเคราะห การทำางานเปนทมและภาวะผนำา โดยใหเดกและเยาวชนนำาเสนอในสงทตนเองสนใจ หรอตองการพฒนาทกษะ องคความรใหมๆ ใหกบตนเองหรอผอน เพอใหเดกเหลานนไดรสกวาตนเองมคณคา และพรอมทจะเปนกำาลงสำาคญของชาต ในการพฒนาประเทศตอไป

47 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

เปาหมายเสรมสรางศกยภาพเดกและเยาวชนใน 3 มต คอ มตดานการพฒนาทกษะ

การเรยนร มตดานการอนรกษสงแวดลอมและวฒนธรรมเพอชมชนยงยน มตดานการสงเสรมทกษะอาชพเพอความสามารถในการชวยเหลอตนเองและ ชมชนอยางยงยน

กลมเปาหมาย • เดกวย 4-15 ป จำานวน 5,880 คน เพอ

พฒนาการทำางานเปนทม และภาวะผนำา พรอมๆ กบการเสรมสรางกระบวนการเรยนรของโรงเรยน สขภาพเดก สงแวดลอมชมชน

• คร 252 คน เขารวมกจกรรมพฒนาแหลงเรยนรระหวางชมชนและโรงเรยน• สถานศกษาจำานวน 30 โรงเรยน ไดรบการพฒนาอปกรณเครองมอในการ

สงเสรมการเรยนร

วธการดำ เนนงาน • จดกจกรรมกบเดกในโรงเรยนเปาหมาย ไดแก เรยนรตนเอง เรยนรผอน ทกษะ

การทำางานรวมกน ภาวะผนำา เรยนรชมชน และเรยนรการเขยนโครงการ • จดกจกรรมกบครโดยใช “หลกสตรครเออ” เพอเปลยนครสงใหกลายเปน

ครทเออตอการเรยนรของเดกโดยม “โครงการ” ศนยกลางการเรยนร • เปดโอกาสใหเดกในโรงเรยนเขยนโครงการฯ ทตนเองอยากทำา (โรงเรยนละ

3-6 โครงการ) ระยะดำาเนนงาน 3-6 เดอน • เจาหนาทภาคสนามมลนธรกษไทย ตดตามผลการดำาเนนงาน ถอดความร

ระหวางเดกดำาเนนโครงการและหลงเสรจสนโครงการ• ทำากจกรรมตอเนองกบเดกพ (รนเกา)และเดกรนใหม ในโรงเรยนเดมตอเนอง

ในปท 2 และ 3 กระทงครบ 85 โรงเรยน (24 โรงเรยนใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต 25 โรงเรยนบนดอยจงหวดเชยงใหม ลำาพน พะเยา 30 โรงเรยน

48ทำ เนยบนกถกทอชมชน

ชายแดนภาคอสาน จงหวดอดรธาน หนองคาย อบลราชธาน ศรสะเกษ มกดาหาร 5 โรงเรยนในภาคกลาง สมทรปราการ นครปฐม ซงจำานวนโรงเรยนในแตละพนทอาจจะมการเปลยนแปลง)

ผลการดำ เนนงาน• นกเรยนมความกลาคด กลาแสดงออก กลานำาเสนอมากขน มทกษะ

ความเปนผนำา รจกตนเองรวมถงสามารถวางแผนการทำางานและอนาคต ของตนเองได รจกคดวเคราะหแยกแยะ รจกการทำางานเปนทม รจกชมชนของตนเองมากขน

• ครและผบรหารโรงเรยนเกดแรงบนดาลใจบรณาการการเรยนรโดยม “โครงการ” เครองมอสำาคญในการสรางกระบวนการเรยนรตางๆ ของเดก

• ชมชนมการปรบตวและใหความสำาคญกบเดกๆ ในชมชน รวมถงหนมาตระหนกถงความรทอยในทองถนของตนเองมากขน

� ความตองการทำ งานรวมกบองคกรปกครองสวนทองถน• ความรวมมอจากองคกรปกครองสวนทองถนในพนททมลนธฯ ลงไปทำาโครงการ• การสนบสนนขอมล คำาแนะนำา ความชวยเหลออนๆ เพอใหโครงการดำาเนน

ไปไดอยางราบรน • สนบสนนโครงการของเดกและเยาวชนอยางตอเนองจากมลนธรกษไทย

� สถานทตดตอมลนธรกษไทย สมาชกองคการแครนานาชาตเลขท 185 ถนนประดพทธ ซอยประดพทธ 6 สามเสนใน พญาไท กรงเทพฯ 10400โทรศพท : 0-2265-6888โทรสาร : 0-2271-4467อเมล : info@raksthai.org

49 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

เพราะ “ครอบครว” คอสถาบนแหงแรกทมสวนสำาคญในการพฒนาเดกและเยาวชน หากแตทผานมา แตละครอบครวไมไดรวมกนเปนเครอขาย ดงนน บทบาทในการดแลเดกจงตกอยในความรบผดชอบของครและโรงเรยน

กระทงพอแมกลมหนงกอตง “ชมรมพอแม” จากนนพฒนามาเปนองคกรสาธารณกศลทมเปาหมายชดเจน คอ “เพอความเขมแขงของครอบครวไทย” ในทายทสดกยกระดบเปนมลนธเครอขายครอบครว (Family Network Foundation) ในปพ.ศ.2542 เพอรวมกนผลกดนการปฏรปการศกษา

บทบาทสำาคญของมลนธเครอขายครอบครว คอ การสรางความตระหนกและสงเสรมสถาบนครอบครวใหเกดขนทงในบคคล ชมชน และสงคม ขณะทพนธกจสำาคญคอ สงเสรมใหพอแมชนกลางใชโอกาสเปนพอแมของตนอยางมคณคา เพอทำาหนาทยงใหญใหประสบผลสำาเรจ นนคอหนาทของความเปนพอแมนนเอง

มลนธเครอขายครอบครว“เพอความเขมแขงของครอบครวไทย”

50ทำ เนยบนกถกทอชมชน

� เปาหมายขององคกร สงเสรม พฒนา และยกระดบครอบครวไทยใหเขามามสวนรวมในการ

สรางสรรคกระบวนการเรยนร ตลอดจนรวมจดการศกษาใหแกลกและเดก

� เครอขายททำ งานรวมกน• สำานกสขภาวะเดก เยาวชน และครอบครว (สำานก 4) สำานกงานกองทน

สนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ใหการสนบสนนดานงบประมาณ• เครอขายครอบครวททำางานกบมลนธฯ ใหการสนบสนนเรองอตรากำาลงคน

และศกยภาพในการทำางานดวยกน ความเปนเครอขายทเปน Network ทำาใหการประสานงานกนงาย

• โรงเรยนในเขตพนทกรงเทพฯ และตางจงหวดทเปนภาค เปนลกษณะใหการสนบสนนเรองของพนทสำาหรบการจดกจกรรม และการสนบสนนเรองของคน โดยเฉพาะผปกครอง เนนการพฒนาเครอขายผปกครองเพอทำางานชวยเหลอโรงเรยนทจะดแลบตรหลานดวยกน

� กลมเปาหมายพอแม ผปกครอง

� ผลงานเดนขององคกร • เครอขายครอบครวเลยงเดยว (Single parent)

ปกตความเปนครอบครวจะประกอบดวย พอ แมและลก แตเมอตองเหลอเพยงคนใดคนหนง การทำาหนาทอาจไมสมบรณนก เครอขายครอบครวเลยงเดยว จะทำาใหครอบครวไมรสกโดดเดยวอกตอไป เพราะจะทำาใหครอบครวในกลมนสามารถกลบไปทำาหนาทของครอบครวไดดขน โดยการใช “กระบวนการหองเรยนพอแม” ซงมเนอหาทจะใหพอแมไดเรยนรรวมกน และมกระบวนการ เรยกวา “กระบวนการชวยเหลอเกอกล” เปนกระบวนการทจะใหพอหรอแมจากครอบครวเลยงเดยวไดแลกเปลยนทกขสข และแบงปนการเรยนรรวมกน

51 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

• เครอขายผปกครองในโรงเรยน

หนาทของผปกครองมไดหมายถงการสงลกมาเรยนหนงสอ แลวปลอยใหบตรหลานอยกบครบาอาจารยทโรงเรยน แตผปกครองสามารถรวมตวกนเปนเครอขาย เพอชวยเหลอสนบสนนการทำางานของครทงในดานกจกรรมและการเฝาระวงเดกนกเรยน เชน การเฝาระวงความปลอดภยในเรองของรานเกมส, เรองการพนน หรอเรองเดกหนเรยน สำาหรบโครงการน ผทไดประโยชน มตงแต พอ แม ผปกครอง คร เดก และโรงเรยน ตลอดจนชวยใหสงคมในชมชนมความ นาอยมากขนดวย

� องคความรเดน• หลกสตร “ชดความรการทำางานกบครอบครวเลยงเดยว หรอ ครอบครว

ลกษณะเฉพาะ” จำานวน 2 เลม แบงเปน ชดเนอหา และชดกระบวนการ • สอวดทศน เกยวกบสารคดเสยงครอบครวเลยงเดยว เพอใหความรเกยวกบ

วธการจดการปญหาเรองครอบครว, เรองลก ฯลฯ จำานวน 1 ชด• ซดภาพ ถอดประสบการณเรองราวตวอยางของครอบครวเลยงเดยว 4 ชวต

4 แบบ จำานวน 1 ชด

� ความตองการทำ งานรวมกบองคกรปกครองสวนทองถนมลนธเครอขายครอบครว มความตงใจและตองการรวมมอในการจดทำาเรอง

เกยวกบครอบครวกบทาง อปท. โดยเฉพาะครอบครวลกษณะเฉพาะนน สวนใหญมความยากลำาบาก มความซบซอน และมทศนคตมมมองอกมตหนงทถกมองวาแกไขลำาบาก แตแนนอนวาการทำากบครอบครวยอมจะตองสงผลถงตวเดกใหเปลยนแปลงไปในทางทดขนได ดงนน หากไดทำารวมมอกบ อปท.จะทำาใหเขาถงครอบครวเหลาน ไดจรงๆ เพราะ อปท.เปนหนวยงานทอยกบใกลกลมเปาหมายในพนท มทงบคลากร งบประมาณ และทรพยากร ขณะทมลนธฯ มองคความร มชดความร และมความถนดเรองดงกลาว ทจะชวยพฒนาบคลากรใหจนกวาจะสามารถนำากระบวนการ

52ทำ เนยบนกถกทอชมชน

ไปทำางานกบพนทตอไปได ทางมลนธฯ จะไมปลอยใหพนททำางานเองแตจะเขาไปชวยกนทำางาน

� สถานทตดตอนายโสภณ สภาพงษ ประธานมลนธนางฐานชชา ลมพานช ผจดการ192 ซอย 8 ถนนเทศบาลนมตเหนอ ประชานเวศน 1เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900โทรศพท 0-2954-2346-7 โทรสาร 0-2954-2348อเมล : famnet@familynetwork.or.thเวบไซต : www.familynetwork.or.th

โครงการสงเสรมพลงเครอขายครอบครวเพอรวมสรางสวสดการผานพนทเรยนรครอบครวในเขตเมอง

ผรบผดชอบโครงการ : นางฐานชชา ลมพานช

ถาคำาวา “สวสดการ” คอการไดรบการชวยและดแลจากรฐ ซงเปนสวสดการขนพนฐานทแตละครอบครวจะไดรบ แตทผานมาระบบดงกลาวเดนทางเขาไปไมถงทกครวเรอน ดงนน การผนกกำาลงรวมกบเครอขายอน ๆ ในการขบเคลอนประเดนสาธารณะทเปนประโยชน เพอนำาไปสสงคมสวสดการ นน “ทกภาคสวนในสงคม

ตองเขามามสวนรวมกนจดสวสดการ”

เปาหมายโครงการผลกดนใหรฐเปนผสนบสนนสงเสรมใหประชาชนมารวมจดสวสดการ ดวยการ

ใหครอบครวกลมตางๆ มพนทในการแลกเปลยนเรยนร การแกปญหาพนฐานในครอบครว การฝกทกษะอาชพ การทำากจกรรมรวมกนในครอบครว และสงเสรมใหเกดกจการเพอสงคม (Social Enterprise) ทมระบบการจดการทมประสทธภาพ สามารถสรางรายไดจากการประกอบการเพอใหกจการสามารถดำารงอยไดอยาง ตอเนองยงยนดวยตนเอง

53 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

กลมเปาหมายของโครงการ• กลมครอบครวลกษณะเฉพาะ (ครอบครวเลยงเดยว,ครอบครวแมวยรน,ครอบครว

เดกพการ,ครอบครวผปวยซมเศรา เปนตน) โดยครอบครว จะไดรบประโยชนจากความรทไดจากกระบวนการ สามารถนำากจกรรมไปใชในการดแลครอบครว ดแลลก และสามารถนำาไปใชชวยเหลอผอนตอได สำาหรบเดกทมาเขารวมกจกรรมกบพอ-แม จะไดรบความรวาจะอยและใชชวตกบการเปนครอบครวเลยงเดยวอยางไร และไมรสกโดดเดยว อกทงยงเปนการชวยลดปมดอยและเสรมสรางความเขมแขงใหกบเดกเหลานนได

• ศนยพฒนาครอบครว (ศพค.) โดยคนทำางาน จะไดรบความรเกยวกบเรองครอบครวชดเจนขน หลงรบการพฒนาศกยภาพใหมทกษะกจะสามารถทำาเรองของครอบครวได และมทศนคตทถกตองตอครอบครว เพราะครอบครวเปนเรองของมตสมพนธ ไมใชโครงสราง

• บานพกเดกและครอบครว ผทไดประโยชน คอ เดกและครอบครว• กลมครอบครวทวไปและในเขตเมอง

พนทดำ เนนการดำาเนนการอย : กรงเทพมหานคร/ อ.กาบเชง, อ.เมอง จ.สรนทร/ อ.หางดง,

อ.ดอนแกว, อ.ออนใต วดสวนดอก จ.เชยงใหม ขยายเพม : จ.เลย, จ.อบลราชธาน และ จ.พะเยา

วธการดำ เนนงานของโครงการ• คนหาพนทและครอบครวทมความสนใจและตองการทำางานรวมกบมลนธฯ • จดทำาฐานขอมล • วางแผนการทำางาน• จดสงพเลยงอาสาในเครอขายฯ เขาไปใหการอบรม ใหคำาแนะนำาการใชชด

ความร • การปรบทศนคตของคนทำางาน• ทำางานรวมกบผนำา หรอ แกนนำาชมชน (อปท., อบต., โรงเรยน)

54ทำ เนยบนกถกทอชมชน

• คณสมบตเบองตนของบคลากรในพนททเขารวมโครงการฯ ตองมพนฐานดานสงคมสงเคราะหฯ

• ทำาความเขาใจกบครอบครวเลยงเดยวในพนทใหเปดใจยอมรบ และเขารวมกจกรรม

• มพนทดำาเนนการ หรอศนยกลางสำาหรบการเขารวมกลมไดแลกเปลยนเรยนรไดอยางปลอดภย

• ตดตาม และประเมนผล • มการถอดบทเรยน และสรปบทเรยนทงตวเจาหนาท และผใชบรการ

วทยากร • วทยากรจากมลนธเครอขายครอบครว อาท นางฐานชชา ลมพานช• วทยากรในหลกสตร จากนกวชาชพ อาท นกสงคมสงเคราะห, นกจตวทยา

หรอ จตแพทย ฯลฯ

ผลการดำ เนนงาน• สามารถปรบเปลยนทศนคตของคนในชมชนหรอพนทตอครอบครวเลยงเดยว

ไดถกตองและดขน• กลมครอบครวเลยงเดยวมทยนในสงคม/ชมชน มพนทใหแลกเปลยน

ประสบการณซงกนและกนไดมากขน • ใหการดำาเนนงานเกยวกบโครงการดานครอบครว สามารถทำากระบวนการได

ทำากจกรรมได เปนไปอยางตอเนอง แมจะมการเปลยนแปลงตวผนำา• ผลกดนเรองของครอบครวในลกษณะเฉพาะใหเปนนโยบายระดบจงหวด• เมอครอบครวเขมแขง สามารถทำาหนาทของครอบครวไดดขน โดยเฉพาะ

ครอบครวลกษณะเฉพาะ กสามารถลดการพงพงงบประมาณจากภาครฐ • อปท. สามารถลดงบประมาณของพนทหรอชมชนลงได • เกดการรวมตวของเครอขายครอบครวในชมชน หนมาดแล ชวยเหลอกน และ

เฝาระวงสงทเปนผลกระทบกบชมชนและครอบครวมากขน

55 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

ในสงคมทเจรญเตบโตแบบไรทศทาง และระบบการศกษาเองกปรบตวไมทนกบการเปลยนแปลงทางสงคม เดกและเยาวชน หรอ “วยรน” สวนใหญ จงพากนเดนหลงทาง

และในวาระททานพทธทาสอายครบ 100 ป จงมการจดตง “สถาบนยวโพธชน หรอ Young Awakening Institute” ขนเพอใชเปนหนวยสนบสนนและฝกอบรมกลมเยาวชนใหมความสมารถในการนำาเอาหลกธรรมคำาสอนของทานททธทาสเขาสจตใจ ภายใตหลกปณธานวา “ศลธรรมของยวชนคอสนตภาพของโลก”

� เปาหมายขององคกร สรางผนำาเยาวชนรนใหมทเคารพตนเอง รจกตนเองรจกคดอยางมวจารณญาณ

รจกแยกคณคาแทออกจากคณคาเทยม รกทจะฝกฝนตนเองดวยสมาธภาวนาแต

วยเยาว และมจตใจเสยสละเพอสวนรวมอยางรเทาทนสงคม

สถาบนยวโพธชน มลนธสมมาชพ “ผสรางยวชนทพงปรารถนา”

56ทำ เนยบนกถกทอชมชน

� พนธกจขององคกร • สรางผนำาชาวพทธรนใหมผานคาย “ยวโพธชน” • สงเสรมใหเยาวชนมจตอาสา รกการทำางานทเปนประโยชนตอสวนรวม• จดกระบวนการเรยนรอยางตอเนองใหเดกและเยาวชนรจกตวเอง ภมใจและ

อยในชมชนทองถนไดอยางมศกดศร• อบรมผสอนธรรมะอยางใหม ทงพระสงฆ และฆราวาส โดยใชกระบวนการ

เรยนรอยางมสวนรวม

� เครอขายทใหการสนบสนนและทำ งานรวมกนมลนธสยามกมมาจลสถาบนเสรมสรางการเรยนรเพอชมชนเปนสข (สรส.) มลนธเสฐยรโกเศศเสมสกขาลยมลนธเดกเทศบาลนครขอนแกน และกลมครในเขตเทศบาลนครขอนแกนศนยอนแปง และวดตางๆ

� ผลงานเดนขององคกร• โครงการคายยวโพธชน• ศนยเรยนรชาวดน (แหลงเรยนรเพอบมเพาะเยาวชนทรกและภาคภมใจใน

ทองถน-การรอฟนวฒนธรรมทองถน “ฮตสบสองคองสบส”)• หลกสตรผนำากระบวนทศนใหม• หลกสตรชมชนนเวศ (Eco Village)

• กระบวนการเรยนรทนำาเยาวชนใหเขาถงแกนธรรมะผานประสบการณจรง

57 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

� ตวอยางโครงการเดนขององคกรโครงการคายยวโพธชน

ผรบผดชอบโครงการ : คณวราภรณ หลวงมณ

เปาหมายโครงการ

พฒนาคณภาพชวตเดก และเปลยนโลกทศนทางลบของสงคมทมตอเดกและเยาวชน โดยใหเดกเรยนรกระบวนการรจกตนเอง สงคม และสงแวดลอม หลอหลอมเดกและเยาวชนดวยกระบวนการเรยนรทกอยางรอบตวอยางตอเนอง

กลมเปาหมายในการดำ เนนงานเดก เยาวชน และกลมคนทเกยวของ คอ

พอแม คร พระสงฆ หรอผนำาชมชน

พนทดำ เนนงาน โรงเรยนในชมชนทองถน กลมเดกและเยาวชนในจงหวดขอนแกน และชมชน

อนแปง

วธดำ เนนงานของโครงการ แบงออกเปน 3 กลมเปาหมาย • คร

ใชชดความรหนงทเรยกวา “วชาครใหม” เปนการสอนทไมใชครเปนศนยกลางโดยครกบนกเรยนรวมกนสรางองคความรรวมกน • พระสงฆ

อบรมการเปน “วทยากระบวนการ” ใหแกพระสงฆทจะออกไปเผยแพรศาสนาแกเยาวชน

58ทำ เนยบนกถกทอชมชน

• เดกและเยาวชน

เปนคายฤดรอนประจำาป ใชเวลาประมาณ 20 วน เนนความรเพอการรจกตนเอง สงแวดลอม การรเทาทนสงคม และเครองมอในการแสวงหาความร เชน การคด พด อาน เขยน และถาม พรอมทงเตมดานการพฒนายวกระบวนกร

ดานการเปนผนำา

องคความรทใชในการดำ เนน โครงการวทยากร

• อาจารยประชา หตานวฒน เชยวชาญดาน “พลงกลม” และการรจกตนเอง และกระบวนทศนใหม

• อ.เทพศร สขโสภา สอนวาดรป ขบเสภา เพอใหเดก

เขาถงความงาม และการทำาใหจตใจออนโยน

หนงสอ – วซด

• วซด ประสบการณคายฤดรอน• คายยวกระบวนกร วซด • ซดของเดกทเคยผานกระบวนการไปรอฟนวฒนธรรม

• วซดชด “ฝกพระขนมาเปนกระบวนการ”

ผลจากการดำ เนนงาน เดกทผานกระบวนการเรยนร

เปนผมภาวะความเปนผนำาสง มคณธรรม เขาใจและพรอมรบกบการเปลยนแปลง ของสงคมปจจบนและโลก และสามารถใชหลกการภาวนาในการดำารงชวตอยางม สตปญญา

59 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

� ความตองการทำ งานรวมกบองคกรปกครองสวนทองถนรวมกบองคกรปกครองสวนทองถน ในการออกแบบ Eco Village โดยใชหลก

นเวศวทยาในการออกแบบชมชน ลดการใชพลงงาน ทำาการเกษตรไมใชสารเคม และ

ใชหลกแนวคดใหมในการพฒนา

� สถานทตดตอสถาบนยวโพธชน สาขากรงเทพฯ

573/8 ซอยรามคำาแหง 39 (ศรวรา) ถนนลาดพราว

แขวงพลบพลา เขตวงทองหลาง กรงเทพฯ 10310

โทรศพท 0-2936-6613 โทรสาร 0-2936-6614

สถาบนยวโพธชน สาขาขอนแกน83 หม15 ถนนเหลานาด ต.บานเปด อ.เมอง จ.ขอนแกน 40000 โทรศพท 08-9422-4544อเมล : w.loungmanee@gmail.com, w_loungmanee@gmail.com เวบไซต : www.right-livelihoods.orgFacebook : สถาบนยวโพธชน

60ทำ เนยบนกถกทอชมชน

เพราะเชอวา การพฒนาเดกและเยาวชนมไดมเพยงองคความรเดยว กลม หนมสาวในนามหนากากเปลอย จงใชความถนดของตวเองคอ “ละคร” เขาไปมสวนในการพฒนาศกยภาพของเยาวชนรนนองๆ ผานการจดอบรม ฝกฝนการแสดง และการสมมนา กระทงนำาไปสหลกสตรการละครในโรงเรยน อาท โรงเรยนแกนนำาภาคละครเยาวชนพลงบวก และโรงเรยนสมาชกละครเพอการพฒนาเยาวชน

นอกจากนน ยงมเครอขายเยาวชนละครชมชนแขวงทงพญาไท เครอขายเยาวชนละครชมชนรนฤด เครอขายเยาวชนละครชมชนโคกสง ลพบร มหกรรมละครเยาวชนพลงบวก เทศกาลละครเยาวชนสสนหนากากใหม และ คายละครเยาวชนหนากากใหม ชวงปดเทอม ฯลฯ

� เปาหมายขององคกรนำากระบวนการละครเยาวชนเพอการพฒนามาเชอมโรงเรยนกบชมชนและ

ผนำา เพอสรางการมสวนรวมระหวางโรงเรยนและชมชนในการพฒนาเยาวชน

หนากากเปลอย“เปลยนคนดวยละคร”

61 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

� เครอขายทใหการสนบสนนและทำ งานรวมกน• มลนธสยามกมมาจล ธนาคารไทยพาณชย

จำากด (มหาชน) ใหการสนบสนบทางดานงบประมาณ และกระบวนการถอดบทเรยนมหกรรมละครเยาวชนพลงบวก

• สำานกงานกองทนสนบสนนการสราง

เสรมสขภาพ (สสส.) ใหการสนบสนนดานงบประมาณและพนทชมชน

• สำานกงานศลปวฒนธรรมรวมสมย กระทรวงวฒนธรรม ใหการสนบสนนดานกจกรรมการเรยนรเกยวกบภาษาและวรรณกรรม

• ชมชนแขวงทงพญาไท ใหการสนบสนนดานพนท และถอเปน module ของกระบวนการละครสำาหรบเยาวชน เพอเชอมโรงเรยนเขากบชมชนในพนท

• ชมรมละครเยาวชนพลงบวกในโรงเรยนภาคทง 5 ประกอบดวย โรงเรยน สนตราษฏรวทยาลย, โรงเรยนศรอยธยา ในพระอปถมภ, โรงเรยนสวนกหลาบวทยาลย, โรงเรยนอสสมชญแผนกมธยม และ โรงเรยนเตรยมอดมศกษานอมเกลา

� ผลงานเดนขององคกร• เกดภาคละครเยาวชนพลงบวกในโรงเรยนแกนนำา 5 โรงเรยน ประกอบดวย

โรงเรยนสนตราษฏรวทยาลย, โรงเรยนศรอยธยา ในพระอปถมภ, โรงเรยน สวนกหลาบวทยาลย, โรงเรยนอสสมชญแผนกมธยม และ โรงเรยนเตรยมอดมศกษานอมเกลา

• เกดโรงเรยนสมาชกละครเพอการพฒนาเยาวชน ไดแก โรงเรยนเซนตคาเบรยล, โรงเรยนวดมกฏกษตรย, โรงเรยนสาธตแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร และ โรงเรยนสาธตจฬาลงกรณมหาวทยาลย

• เกดเครอขายเยาวชนละครชมชน- แขวงทงพญาไท- ชมชนรนฤด

62ทำ เนยบนกถกทอชมชน

- ชมชนโคกสง จ.ลพบร- มหกรรมละครเยาวชนพลงบวก- เทศกาลละครเยาวชนสสนหนากากใหม- คายละครเยาวชนหนากากใหม ชวงปดเทอม ฯลฯ

� โครงการเดนขององคกรโครงการละครเยาวชนเพอการพฒนาชมชน

ผรบผดชอบโครงการ : นายนนาท บญโพธทอง ผอำานวยการ

โครงการละครเยาวชนเพอการพฒนาชมชน เปนเครองมอในการขบเคลอนเพอการพฒนาเดกและเยาวชนผานกระบวนการละคร นอกจากเดกและเยาวชนทจะไดรบประโยชนแลว ยงมงหวงใหแกนนำาชมชนไดรบประโยชนจากการทเดกนำาโครงการนมาทำากจกรรม แลวนำาไปสนบสนนกจกรรมทผใหญตอไป

กลมเปาหมาย เดก เยาวชน พอแม ผปกครอง ผนำาชมชน องคกรปกครองสวนทองถน

วตถประสงค เผยแพรกระบวนการละครเพอการพฒนาใหเปนทรจกและสรางสรรคบคคลากร

ทสามารถนำากระบวนการนไปใชเพอการสรางสรรคสงคม

วธการดำ เนนงาน แบงเปน 4 ระยะ

ระยะท 1 อบรมการละครเพอการพฒนาชมชนขนพนฐานระยะท 2 อบรมและตดตามผล ระยะท 3 จดการแสดงละครในพนทชมชน ใชเวลา 3 วน ระยะท 4 จดการถอดบทเรยน ใชเวลา 2 วน เพอคนหาความรทไดนำาไป

พฒนาและฝกทกษะการถายทอดองคความรเพอการสรางแกนนำา ตอเนอง

63 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

องคความรทใชในการดำ เนนงานกจกรรม

• หลกสตรการอบรมการละคร อาท - ละครเพอการสอสาร- ละครเพอการเรยนร- ละครเพอการสรางแรงบนดาลใจ- หลกสตรอบรมเขยนบทและการแสดง - เทศกาลละครสนหนากากเปลอย แสดงผลงานของเครอขายละครหนากาก

เปลอย (สามารถดรายละเอยดเพมเตมไดท http://nakedmasksnetwork. blogspot.com)

บคลากร

ประกอบดวย นายนนาท บญโพธทอง ผคมกระบวนการ และนกการละครททำาละคร อาท คณพรเพญ ฟาอำานวย, อ.เชดศกด ประทมศรสาคร ฯลฯ

ผลงานการดำ เนนงาน• การเปลยนแปลงทเกดขนตอเดกและเยาวชน ดงน

- ทกษะการฟง การคด การสบคน การสอสารกบคนรอบขาง - ทกษะการทำางานเปนทม - ความชดตอเปาหมายชวต คณคาในตนเอง เกดแรงบนดาลใจ - การมสวนรวมในการพฒนาชมชนของตนเอง (จตอาสา จตสาธารณะ)

• การเปลยนแปลงทเกดขนตอพอแม ผปกครอง ดงน - การเปลยนแปลงของผปกครอง โดยทศนะคตของพอแม ผปกครองทมตอ

บตรหลาน คอ เกดความเขาใจ เชอมน และวางใจ - การเปลยนแปลงของคร โรงเรยน โดยทศนะคตของคร ทมตอเยาวชน คอ

ชนชม วางใจ และเชอมน

64ทำ เนยบนกถกทอชมชน

• การเปลยนแปลงทเกดขนตอชมชน ดงน - ชมชนเปดพนทใหกบเยาวชนมากขน ขณะทเยาวชนมโอกาสใชพลงของตนเอง

ในการพฒนาตนเองและทองถนมากขน• การเปลยนแปลงทเกดขนตอสงคม ดงน

- เกดการรวมมอกนระหวางผใหญและเยาวชนทจะมารวมกนพฒนาพนทชมชนของตน

• การเปลยนแปลงทเกดขนตอภาค/องคกร/แผนงาน/โครงการ ดงน - เกดความรวมมอในการนำาเอาเครองมอกระบวนการละครไปใชในการพฒนา

และสรางความตอเนองผานแกนนำารนใหม

นอกจากน ยงคาดหวงวา ผลงานเชงปรมาณทจะเกดขนจรงหลงดำาเนนการ ท อปท.จะได ประกอบดวย

- เอกสารสรปผลการดำาเนนงาน จำานวน 1 ชด - เอกสารถอดบทเรยนกรณศกษาเดน จำานวน 1 ชด - หนงสอเลม (เรองเลาจากพนท) จำานวน 1 เลม - ชดความร/คมอ/หลกสตรฉบบสมบรณ จำานวน 1 ชด

� ความตองการทำ งานรวมกบองคปกครองสวนทองถนนำากระบวนการละครเขาไปสนบสนนการพฒนาชมชนในทองถน ซงแบงออก

เปน 2 สวน คอ กลม อบต. และแกนนำาเยาวชน เชน • เสรมทกษะการฟง การคดวเคราะห และการสอสาร• สรางการมสวนรวมในการพฒนาชมชนของตนเอง เกดจตอาสา จตสาธารณะ• เปดพนทใหกบเยาวชนมากขน ทำาใหเยาวชนมโอกาสใชพลงของตนเอง

ในการพฒนาตนเองและทองถนมากขน• สรางพลงของมวลชน สรางการเรยนร เกดความรวมมอระหวางผใหญและ

เยาวชน ทจะมารวมกนพฒนาพนทชมชนของตน และนำาเอาเครองมอกระบวนการละครไปใชในการพฒนาและสรางความตอเนองผานแกนนำารนใหมตอไป

65 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

� สถานทตดตอนายนนาท บญโพธทอง ผอำานวยการอาคารสมจตแมนชน ซอยเพชรบร 7 ถนนรมทางรถไฟสายแปดรวแขวงราชเทว เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400โทรศพท : 08-0281-1698อเมล : nakedmasks@gmail.comเวบไซต : www.nakedmasksnetwork.blogspot.comFacebook : เครอขายหนากากเปลอย

66ทำ เนยบนกถกทอชมชน

ความเขาใจทผดพลาดคลาดเคลอนจากหลกธรรมในพทธศาสนา ความสมพนธทไมสมดลระหวาง พระสงฆ รฐกบประชาชน ทงหมดนลวนนำาพระศาสนาเขาสภาวะวกฤต และจำาเปนตองมการแกไขอยางเรงดวน หากแตการรกษาพระศาสนาใหยงยน มใชเปนหนาทของคนใดคนหนง ดงนนเมอถงคราวทพทธศาสนาประสบภาวะวกฤต ชาวพทธทกคนจะรวมมอกนอยางเตมกำาลงเพอฟนฟพทธศาสนาใหเจรญงอกงามและกลบมามความหมายตอสงคมไทย รวมทงยงประโยชนแกสงคมโลก

“เครอขายพทธกา” (Buddhika : Network for Buddhism and Society) จงเกดขนเพอเปนจดเรมตนของการมองคกรประสานงานในภาคประชาชน เพอผลกดนใหมการฟนฟพทธศาสนาอยางจรงจงและตอเนอง

� เปาหมายสรางความเขาใจทถกตองเกยวกบพระพทธศาสนา และสรางงานจตอาสาให

เกดขนในสงคมไทย

เครอขายพทธกาเพอศาสนาพทธและสงคม

67 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

� กลมเปาหมายเยาวชน ผปวย ญาตผปวย หนวยงานดานสาธารณสข

� พนทดำ เนนการโรงพยาบาล โรงเรยน

� เครอขายทใหการสนบสนนและทำ งานรวมกนสำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)มลนธโกมลคมทองมลนธพทธธรรมมลนธสขภาพไทยมลนธเดกมลนธเมตตาธรรมรกษมลนธสานแสงอรณมลนธสายใยแผนดนเสมสกขาลย

กลมเสขยธรรม

� ผลงาน/องคความรเดนขององคกรโครงการฉลาดทำ บญดวยจตอาสา

ผรบผดชอบโครงการ : นางสาวพรทพย ฝนหวานไฟ

“การทำาบญ” จากเดมเนนการสละวตถทรพยสน หรอบำาเพญตนตามประเพณทางศาสนา มาสการทำาบญทเนนพฒนาคณธรรมในใจบคคล พรอมเชอมโยงมตทางสงคม ผานกระบวนการทำางานอาสาสมคร โดยการแบงปน “เวลา แรงกาย สตปญญา” เพอประโยชนสวนรวม

68ทำ เนยบนกถกทอชมชน

กลมเปาหมายเดก เยาวชน ประชาชนทวไป

พนทปฏบตการ สถานปฏบตธรรม โรงพยาบาล โรงเรยนและอาสาสมครในองคกรตางๆ

องคความรหนงสอ

• “คมอฉลาดทำาบญ”• “สอนลกทำาบญ” นำาเสนอวธทำาบญรวมสมย พรอมเรองเลาการทำาความดของ

บคคลตางๆ ในสงคม• “30 วธทำาบญเพอสขภาพใจและสขภาพสงคม” เพอใหขอมลแนะนำาหนวย

งานซงรองรบผตองการทำาบญ ทงในแงการบรจาคเงนและการเปนอาสาสมครโดยสามารถดาวนโหลดไดท www.budnet.org/boon/boonpage.php

บคลากร

ทมวทยากรจากเสมาสกขาลย และวทยากรผมประสบการณ ไดแก พระไพศาล วสาโล

กจกรรม

• โครงการประกวดศลปะเดกและเยาวชนหวขอ “ฉลาดทำาบญ” • การจดแสดง “สงฆทานยคใหม ใสใจชวตเปนมตรสงแวดลอม” • กจกรรมปลกปาในวดปามหาวน จ.ชยภม • กจกรรมสรางบานใหแกผประสบภยสนาม

เปนตน

69 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

รปแบบ/การดำ เนนการ • กำาหนดกจกรรมเปาหมายรวมกบภาคเครอขาย • ประชาสมพนธรบสมครผานสอหา

อาสาสมคร 30 - 80 คน • จดปฐมนเทศเพอทำาความเขาใจกบ

อาสาสมครในเรองของแนวคดและแนวทางการทำางาน รวมถงการเปดใจในมมมองของอาสาสมคร เพอใหเปนไปตามเปาวตถประสงคเดยวกน

• แยกกลมไปตามสายกจกรรมทสมครไวตามสมครใจ เพอรบทราบขอมลการทำากจกรรม รวมถงการฝกอบรมเฉพาะกจกรรม เชน กจกรรมการนวดเดก ทอาสาสมครจะตองมการฝกวธนวดทถกตอง

รายละเอยดเพมเตมท : http://www.budnet.org/boonvolunteer/node/5

หลกสตรศลปะเพอชวตและอสรภาพคนรนใหม (ปวน)

เยาวชนอายระหวาง 16–25 ป เปนกลมทอยในชวงทกำาลงแสวงหาความหมายของชวต เปนกลมทกำาลงเผชญปญหาทางอารมณ อยากรจกตนเอง และตองการ หลดพนจากอารมณทบนทอนจตใจ อาท ความรก ความอยาก ความโกรธ ความอาฆาต หดห ทอถอย เหงา เซง ฟงซาน สบสน ฯลฯ แตไมมแนวทางหรอความร ทกษะทจะจดการ อกทงยงไมมความสนใจในเรองศาสนาดวย

โครงการฯ ตองการนำาเสนอเรองสภาวะอารมณตางๆ เพอใหเยาวชนไดเกดความเขาใจและรจกตนเองเพมมากขน และนำาเสนอทางเลอก และทกษะบางอยางเพอเปนตวเลอก ทจะชวยใหเยาวชนผานพนชวงเวลาทไมสามารถจดการกบสภาวะอารมณตางๆ ได

70ทำ เนยบนกถกทอชมชน

กลมเปาหมายเยาวชนอายระหวาง 16–25 ป

พนทปฏบตการ โรงเรยน มหาวทยาลย

องคความรหนงสอ

• “คมอปวน” เพอสรางความเขาใจเรองนวรณ 5 และการจดการอารมณทง 5• จดหมายขาวออนไลน /จดตงกลมเพอการเปลยนแปลงผาน Social Network

หนงสน

• ความอยาก • ควาเหงา • ความลงเล • ความฟงซาน

โดยสามารถดาวนโหลดไดท http://budnet.org/puan/taxonomy/term/1

บคลากร

ทมวทยากรจากเครอขายพทธกา

กจกรรม

• Workshop สนๆ เพอใหคนรนใหมไดคนหาบคลกภาพและอารมณความรสกของตนเอง

• ถอดบทเรยน ใหกบกลมเยาวชนทเขาอบรม Workshop (ระยะเวลา 2 วน)

• นทรรศการเพอนตวปวน

71 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

โครงการเผชญความตายอยางสงบ

ผรบผดชอบโครงการ : นางสาวณพร นยสนทด

แมความตายเปนสงแนนอนสำาหรบทกชวต แตขณะเดยวกนกเตมไปดวยความไมแนนอน เพราะเราไมอาจกำาหนดหรอคาดทำานายไดวาจะตายเมอใด ทไหน และดวยสาเหตอะไร โครงการเผชญความตายอยางสงบ จงพยายามหาวธการทจะเผชญความตายอยางสงบ เพอนำาไปปฏบตไดทงตอตนเอง และชวยเหลอผอน

กลมเปาหมายเดกและเยาวชน ผปวย บคลากรทางการแพทย นกสงคมสงเคราะห นกจตวทยา

ผปฏบตธรรม และอาสาสมครดแลผปวยระยะ สดทาย

พนทปฏบตการ โรงพยาบาล โรงเรยน สำานกสงฆ ทวประเทศ

องคความรหนงสอ

• “การเผชญความตายอยางสงบ” โดยสามารถดาวนโหลดไดท : http://budnet.org/peacefuldeath/node/35

VDO

• เวบไซต www.youtube.com โดยพมพคำาวา การเผชญความตายอยางสงบ

บคลากร

• ทมกระบวนการจากเสมาสกขาลย และวทยากรผมประสบการณ ไดแก พระไพศาล วสาโล, นพ.เตมศกด พงรศม, นพ.พรเลศ ฉตรแกว

72ทำ เนยบนกถกทอชมชน

หลกสตร

• เผชญความตายอยางสงบ ขอมลเพมเตม www.budnet.org/peacefuldeath/node/33

กจกรรม

• โครงการอบรมเชงปฏบตการ “การเผชญความตายอยางสงบ” เนนกระบวนการแลกเปลยนเรยนรในประเดนตางๆ เกยวกบความตาย

• เวทเสวนา “เครอขายการชวยเหลอผปวยระยะสดทาย” โดยนำาเอาประสบการณเรองเลา และแรงบนดาลใจของกลมสมาชก มาพดคยแลกเปลยนกนอยางสมำาเสมอทก 2 เดอน

• โครงการอาสาสมครดแลผปวยเรอรงและระยะสดทาย เปดโอกาสใหผสนใจและนกศกษาแพทยเขามาทำางานชวยเหลอฟนฟจตใจผปวยและครอบครว

• โครงการผลตหนงสอและสอการเรยนรเพอเผชญความตายอยางสงบ เชน คมอการชวยเหลอผปวยระยะสดทายดวยวธแบบพทธ, บทเรยนจากผจากไป เปนตน

• โครงการอาสาขางเตยง เปนกจกรรมใหกบ นกศกษาแพทยชนปท 2 คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ทสนใจเขารวมเปนอาสาสมครทำางานชวยเหลอฟนฟสภาพจตใจของผปวย ทกำาลงเผชญกบความทกขในหวงสดทายของชวต เปนตน

73 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

� สถานทตดตอเครอขายพทธกา เพอศาสนาพทธและสงคมเลขท 45/4 ซอยอรณอมรนทร 39 ถนนอรณอมรนทรแขวงอรณอมรนทร เขตบางกอกนอย กรงเทพฯ 10700โทรศพท 0-2882-4387 โทรสาร 0-2882-5043อเมล : b_netmail@yahoo.comเวบไซต : www.buddnet.orgFacebook : เครอขายพทธกา

74ทำ เนยบนกถกทอชมชน

ปญหาสขภาพเปนปจจยทสงผลตอคณภาพของประชากรซงเกดไดในทก ชวงวยของคน ดงนนการพฒนาศกยภาพประชากรไทยจงตองเรมตงแตการปฏสนธตอเนองไปจนถงวยชราอยางครบวงจร โดยอาศยองคความรทางการแพทยและหลกการสรางเสรมสขภาพทถกตองและทนสมย รวมถงสภาพสงคมทเกยวของ นำามาพฒนาเปนตนแบบในการพฒนาศกยภาพประชากรไทยอยางเปนองครวม และเผยแพรตอไปใหกบหนวยงาน สถาบน ทมหนาทหลกในการพฒนาประชากร ดำาเนนการขยายผล

ไปสระดบชมชน สงคมและประเทศ

� พนธกจบรณาการองคความร สรรสรางตนแบบดานการพฒาเดก ผลกดนสนโยบาย

� เปาหมายสรางองคความรและพฒนาแนวทางเพอเปนตนแบบในการดแลประชากรไทย

โครงการพฒนาศกยภาพประชากรไทยตนแบบการดแลสขภาพประชากรไทย

75 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

� กลมเปาหมายเดก เยาวชน กลมผใหญและผสงอาย

� วธการดำ เนนงานเขาไปทำางานรวมกบภาคเครอขายโรงพยาบาล ดำาเนนงานผานการสนบสนน

องคความรดานการดแล สขภาพตงแตเกดจนถงเสยชวต

� เครอขายททำ งานรวมกน• โรงพยาบาล ศนยสขภาพชมชนเมอง โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพระดบตำาบล

นำารองทวประเทศ รวมทงสน 80 แหง • สถาบนอดมศกษาระดบตางๆ ทงระดบอนบาล ระดบประถมศกษา ระดบ

มธยมศกษา และอดมศกษา จำานวน 38 แหง • ศนยพฒนาเดกเลกในทองถน จำานวน 14 แหง • เครอขายในระดบชมชนในพนท กทม. และปรมณฑล จำานวน 5 แหง และ

เครอขายระดบหนวยงานสาธารณสข เชน กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข

สำานกอนามย ของกรงเทพมหานคร สำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต

� ผลงานเดนขององคกรโครงการกจกรรมการสงเสรมพฒนาการสมองเดกปฐมวย

ผรบผดชอบโครงการ : ผศ.ชนฤด คงศกดตระกล เพราะพอแม ผปกครอง ครพเลยง และบคลากรทางสาธารณสข ตางลวนม

ความสำาคญตอการพฒนาศกภาพของเดกปฐมวย แตทผานมายงขาดกจกรรมเพอ เตมเตมความรการพฒนาเดกปฐมวย โครงการกจกรรมการสงเสรมพฒนาการ

สมองเดกปฐมวย จงเชญชวนกลมพอแม ผปกครอง ครพเลยง และบคลากรทางสาธารณสข เขามารวมในโครงการ เพอพฒนาศกยภาพในการการสงเสรมพฒนาการเดกปฐมวย

76ทำ เนยบนกถกทอชมชน

กลมเปาหมาย• พอแม ผปกครอง ทดแลเดกอายแรกเกด - 4 ป • ผนำาชมชน องคกรปกครองสวนทองถน• บคลากรทางสาธารณสข ครพเลยงเดกในศนยพฒนาเดกเลก

พนทดำ เนนงานโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลในจงหวดแมฮองสอน และจงหวดเชยงราย

ศนยสาธารณสขในเขต ต.เดชอดม จ.อบลราชธาน

องคความรทใชในการดำ เนนงานหนงสอ

• “หลกสตรการเลยงเดก” 1. หลกสตรกน วาดวยเรองนมแมกบพฒนาการเดก2. หลกสตรเลน วาดวยเรองพฒนาการเดกในแตละวย และของเลนทเหมาะสม กบเดกแตละวย3. หลกสตรอาน วาดวยการอานหนงสอใหเดกฟง หนงสอทเหมาะสมกบเดกแตละวย และเทคนกการอานหนงสอใหเดกเลกฟง

วทยากร/ ผเชยวชาญ

ผศ.ชนฤด คงศกดตระกล อาจารยพยาบาลสาขาวชา การพยาบาลเดก โรงเรยนพยาบาลรามาธบด คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดลมความชำานาญการพเศษในดานการสงเสรมการอานในเดก และการพยาบาลเดกและครอบครว

อ.ศรพร นราพนธ อาจารยพยาบาลสาขาวชาการพยาบาลเดก โรงเรยนพยาบาลรามาธบด คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล มความชำานาญการพเศษ การดแลทารกในภาวะวกฤตการสงเสรมการเลยงลกดวยนมแม

77 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

กจกรรม

• พฒนาเดกผานการรณรงคการสงเสรมการเลยงลกดวยนมแมและอาหารทเหมาะสมกบวย

• กจกรรมการเลนและของเลนทเหมาะสมกบวย • การอานหนงสอใหเดกตงแตเดกอาย 4 เดอน

ฟงโดยพอแม ผปกครองและครพเลยง • กจกรรม “กน เลน อาน” • เยยมบานเดกและผปกครองทเขารวมโครงการ

อยางนอย 2 เดอน/ครง• จดหาของเลนทมคณภาพ และหนงสอสำาหรบ

เดกตงแตวยทารกถงอาย 4 ป

ผลการดำ เนนงาน• เดกปฐมวยมการเจรญเตบโต และพฒนาการทด• พอแมมความรและทกษะในสงเสรมพฒนาการเดก มความรกความผกพน

ในครอบครวมากขน และมความพงพอใจในโครงการ• ชมชนมสวนรวมในการพฒนาเดกและสามารถทำาไดเองอยางตอเนอง

• มเดกทจะเตบโตขนอยางมคณภาพ

� ความตองการทำ งานรวมกบองคปกครองสวนทองถน ขยายผลการดำาเนนงานดานเดกปฐมวย โดยเฉพาะทำางานรวมกบศนย

พฒนาเดกเลกยภายใตการควบคมของ อบต. และ หนวยงานสาธารณสขในพนท โดยการสนบสนนดานองคความร หลกสตร เครองมอ เทคนค กระบวนการพฒนาเดก เยาวชน ครอบครว และชมชน พรอมทงมสอประกอบการเรยนรทพรอมจะเผยแพร มวทยากร ครภมปญญาและ

พเลยง จำานวน 4 คน

78ทำ เนยบนกถกทอชมชน

� สถานทตดตอคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด เลขท 270 ถนนพระราม 6 แขวงทงพญาไทเขตราชเทว กรงเทพมหานคร 10400รศ.พญ.นชรา เรองดารกานนท โทรศพท 08-1848-2142ศ.นพ.ชชลต รตรสาร โทรศพท 08-1798-2529อเมล : ramahealth@hotmail.comเวบไซต : www.ra.mahidol.ac.th/sdmc/service/ ResearchDevelopThaiPopulation-th

79 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

มลนธโรงเรยนรงอรณ“รงอรณทางปญญา”

ดวยระบบการเรยนการสอนทเนนการแขงขน สนใจแตการสอนในเนอหาวชาการ โดยละเลยเรองการพฒนารางกาย อารมณ สงคม และจตใจ ขณะทกระบวนการเรยนการสอนกไมมการปรบใหสอดคลองกบการเรยนรในสภาวะทสงคมมความสลบซบซอน และมความเคลอนไหวเปลยนแปลงรวดเรว

ปจจยเหลานจงทำาเกดการเคลอนไหวในหมนกวชาการ นกพฒนาสงคม ผใหญในบานเมอง และแมกระทงนกธรกจรวมทงเรยกรองใหมการปรบเปลยนระบบการศกษาใหสามารถพฒนาการเรยนรของเดกอยางแทจรง

คำาวา “รงอรณ” หมายถง การเกดรงอรณทางปญญา (The Dawn Of Wisdom) และโรงเรยนรงอรณ ถอเปนโครงการนำารองในการจดการศกษาทดทสดอยางหนงทมนษยจะพงทำาได โดยรวบรวมองคความรเกยวกบการจดการเรยนการสอนทดทสดของเราเองและประเทศตางๆ ทวโลก มาวเคราะห สงเคราะห ใหไดวธทคดวาดทสด

ทดลองทำา ประเมน แลวปรบ แลวประเมน อยางนเพอพฒนาใหดยงๆ ขนเรอยไป

80ทำ เนยบนกถกทอชมชน

� เปาหมายของโรงเรยนสรางชมชนแหงการเรยนร ดวยการสงเสรมสนบสนนใหทกคนไดเรยนรและ

แบงปนความเขาใจ รวมถงประสบการณใหกบผอน โรงเรยนไดสรางสงแวดลอมทเปนธรรมชาต สำาหรบนกเรยนทจะไดสำารวจ คนหาความสมพนธทเกอกล พอเหมาะพอด ระหวางธรรมชาต วฒนธรรม และเดกนกเรยนเอง

� กลมเปาหมายเดกเยาวชน และผปกครอง

� กระบวนการดำ เนนงาน รงอรณเชอวาเดกสามารถพฒนาตนเองและศกษาตนเองไดอยางถกตอง

เหมาะสมตามสถานการณตางๆ ซงจะนำาไปสความมอสรภาพทางปญญาในทสด ดงนน นกเรยนทกคนตงแตชนอนบาลไปจนถงระดบมธยมของโรงเรยน จะรจกพฒนาคณภาพชวตอยางมคณคาและเปนผมจตใจใฝรซงเกดขนจากการผานกระบวนการ ทำากจกรรมตามความเปนจรงตางๆ เชน การทำาอาหาร ทำาสวน ปลกขาว ตลอดจนการรจกกลนแอลกอฮอลจากสบปะรดเพอผลตเอทานอลแอลกอฮอล และนำาไปผสมกบนำามน เรยกวา แกสโซฮอลได เปนตน

และนอกจากนนนกเรยนจะไดรบการปลกฝงใหมความคดเชงจรยธรรม และสามารถถายทอดสผอนไดอยางสรางสรรค เชน

• ป.1-ป.2 การฝกฝนทกษะพนฐานตอเนองมาจากอนบาล โดยเฉพาะใน เรองวถของการกน อย ด ฟง เปน เปนการขยายความลกซงในการเขาใจสงตางๆ รอบตวใหมากขน

• ป.3 เรยนรเกยวกบความสมพนธของตนเองกบชมชนรอบโรงเรยน • ป.4 เรยนรวถพอเพยงทชมชนปฐมอโศก จ.นครปฐม • ป.5 ทำานาขาวในโรงเรยน และไปทำานากบชาวนาท จ.เพชรบร • ป.6 เรยนรเรองพลงงาน จากการไปภาคสนามตามรอยเสนทางนำาประปา

จากรงอรณจนถงปาตนนำาท จ.กาญจนบร เหนถงทมาของพลงงานตางๆ วาลวนมาจากธรรมชาต และรจกใชพลงงานอยางรคณคา

81 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

การพฒนานกเรยนตามธรรมชาตการเรยนรและศกยภาพของชวงวยของโรงเรยนรงอรณ ตงแตวยอนบาลจนกระทงจบชนมธยมปลาย ทำาใหเดกคอยๆ เรยนรและพฒนาตนไปจนเปนผทดแลตวเองเปน พงพาตนเองได มศกยภาพในการเรยนรและการทำางาน สามารถสรางการเรยนรไดดวยตวเอง เหนความเชอมโยงระหวางตนเองกบสงคมและธรรมชาตแวดลอม และมจตสำานกความเปนพลเมองทสามารถเขาถงปญหาและมสวนรวมในการนำาเสนอการชวยเหลอหรอแกปญหาสงคมอยางชาญฉลาด

� ความตองการทำ งานรวมกบองคกรปกครองสวนทองถน• ตองการแลกเปลยนเรยนรเรองการมสวนรวมของโรงเรยนกบทองถน ในดาน

วถชวต วฒนธรรมทองถน และการศกษา

� สถานทตดตอโรงเรยนรงอรณเลขท 399 ซอยอนามยงามเจรญ 24 แขวงทาขามเขตบางขนเทยน กรงเทพฯ 10150โทรศพท 0-2840-2501-4, 0-2870-7512-3 โทรสาร 0-2870-7514อเมล : info@roong-aroon.ac.th

82ทำ เนยบนกถกทอชมชน

ปญหาเรองเพศ การตงครรภไมพรอมในวยรน ความรนแรงในครอบครวทเปนผลกระทบจากสราและเครองดมแอลกอฮอลล เปนปญหาใหญทเกดขนอยาง ตอเนองในพนทจงหวดสรนทร ในขณะทการรณรงคสงเสรมสขภาวะทางเพศทปลอดภยในเดกเยาวชนและการสอสารในครอบครว, การสงเสรมการศกษาทางเลอกสำาหรบเดกปฐมวยในพนทยงขาดความตอเนอง

มลนธขวญชมชน จงเขามาอดชองวางดงกลาว ดวยการสรางความตอเนอง ในการพฒนางานดานเดกและเยาวชนในพนทจดหวดสรนทรผานโครงการดานการพฒนาและสนบสนนการจดกระบวนการเรยนร และการศกษาทางเลอก โดยเนนการนำาประเดนปญหาตางๆ ในชมชนมาเปนสอนำาทางการเรยนรและการรวมมอแกไขปญหาจากฐานของชมชนรวมกน โดยเฉพาะในพนทจงหวดสรนทร และพนทอสานตอนใต

มลนธขวญชมชนปญหาเรองเพศ การตงครรภไมพรอมในวยรน

83 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

� เปาหมายขององคกรลดปญหาอนเกดจากความรนแรงในครอบครวทเปนผลกระทบจากสรา

ในกลมวยรนจงหวดสรนทร และอสานตอนใต

� เครอขายสนบสนนดานทนดำ เนนโครงการประกอบดวยสำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)กองทนโลก (The Global Fund)

สำานกสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาสฯ (สท.)

� เครอขายททำ งานรวมกน• แกนนำาชมชนพนทตำาบลนำารองในโครงการพฒนาคณภาพชวตเดกโดยชมชน

(Childlife) พนทจงหวดสรนทร จำานวน 42 ตำาบล • เดก เยาวชน และครอบครว พนทนำารองตำาบลทาสวาง ตำาบลคอโค อำาเภอเมอง

ตำาบลจารพต อำาเภอศรขรภม ในโครงการเพศปลอดภยสรางไดโดยชมชน และ งานรณรงคปองกนเอชไอว/เอดส ในกลมเยาวชน

• ผนำาชมชนรนใหมในพนทตำาบลจารพต ในโครงการ “มหาวชาลย ภมปญญาทองถน” ศนยศรขรภมรวมกบมหาวชาลยภมปญญาทองถน และสถาบนอาศรมศลป

• กลมแกนนำาหญงชาย พนทตำาบลโคกกลาง และตำาบลจารพต ในโครงการ ลดปญหาความรนแรงในครอบครว

• มลนธโรงเรยนอนบาลบานรก (การศกษาทางเลอกสำาหรบเดกปฐมวย)• มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง (สคส.)• มลนธหญงชายกาวไกล• แผนงานสขภาวะผหญงและความเปนธรรมทางเพศ สมาคมเพศวถศกษา• สำานกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย จงหวดสรนทร

• กลมงานปองกนเอดสฯ สำานกงานสาธารณสขจงหวดสรนทร

84ทำ เนยบนกถกทอชมชน

� บคลากรและผเชยวชาญสภาพร ทองสข (พหม) ผอำานวยการมลนธขวญชมชนนางสาวสธาทพย ชกำาแพง (กอมแกม) ผประสานงานโครงการ

สวรรณา โคษา (ครเขยว)

� ผลงานเดนขององคกรโครงการเพศปลอดภย สรางได โดยชมชน ตำ บลทาสวาง อำ เภอเมอง จงหวดสรนทร

จากการสำารวจและศกษาวจยสภาพปญหาของเยาวชน พบวาความรนแรงของสอและทศนคตดานลบทมตอเรองเพศ การไมดแลกนหรอพดคยกนในครอบครว ตางสงผลตอปญหาความเปราะบางดานเพศ เชน การตงครรภไมพรอม ความไมปลอดภยและความรนแรงทางเพศ

ขณะทสภาพปญหาทางเศรษฐกจ ภาระหนสน พอ แมไมมเวลาพดคยกบลกรวมทงระบบสงตอ และชวยเหลอ กรณเดกและเยาวชนประสบปญหา ยงไมมเปน รปธรรมทชดเจน นนจงทำาใหสถานการณเกยวกบเรองเพศและความรนแรงยงคงมอยในชมชน

เปาหมายโครงการ สรางความตระหนก ความร ความเขาใจ

ในการสรางเสรมสขภาวะทางเพศ เพอลดปญหาการตงครรภไมพรอมและปญหาเรองเพศทไมปลอดภยของเยาวชนในชมชนเยาวชน ครอบครว

กลมเปาหมาย• แกนนำาเยาวชน ทงในโรงเรยนและชมชน • กลไกผนำาชมชน ทจะสนบสนนและขบเคลอนงานสขภาวะทางเพศในชมชน• ภาคเครอขายอนๆ เชน กลมครอบครว, ภาคเครอขายททำางานเกยวกบเดก

และเยาวชนในจงหวดสรนทร

85 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

ผลการดำ เนนงาน • เกดแหลงเรยนรสขภาวะทางเพศในชมชนทเปนรปธรรม และมกระบวนการ

สอสารเรองเพศเชงบวกเกดขนโดยผานกจกรรมสรางสรรคตางๆ ทงเปนการรบฟงหรอสะทอนปญหาทสามารถพดคยแลกเปลยนกนไดอยางสะดวกใจ เปนการสอสารอยางกระตอรอรน (Active Communication) กบกลมครอบครว โรงเรยน และกลมผนำาในชมชน

• มการจดสภาพแวดลอมภายในชมชนทเอออำานวยตอการเฝาระวงปญหาและนำาไปสการลดความเสยงทางเพศ และการสรางความปลอดภยตอผหญง เดก และเยาวชนในชมชน

• กลไกหลก และคณะทำางานในชมชน มความร ความเขาใจ และมทกษะการทำางาน ใหคำาปรกษา และรชองทางสงตอการชวยเหลอเดก และเยาวชนทประสบปญหาใหสามารถเขาถงแหลงบรการดานสขภาพและการชวยเหลอตางๆ

• เกดกระบวนการเรยนร และถอดบทเรยนภายในพนทตนแบบสรางเสรม สขภาวะทางเพศในระดบพนทตำาบล ขยายผลไปสหนวยงานหลกทเกยวของในระดบจงหวด

โครงการพฒนาคณภาพชวตเดกโดยชมชน

เพอใหเดกทไดรบผลกระทบจากเอดส และเดกทอยในสภาวะเสยงอนๆ ในชมชนทมสถานการณเอดสสง ไดรบสงเสรมพฒนาการและคณภาพชวต รวมทงไดรบการยอมรบในสงคม ในมาตรฐานเดยวกบเดกทวไป

86ทำ เนยบนกถกทอชมชน

กลมเปาหมายหลก • เดกอายตำากวา 18 ป

- เดกทไดรบผลกระทบจากเอดส ไดแก เดกทตดเชอเอชไอว (จากทกความเสยง – แรกเกด พฤตกรรมเสยง) เดกทตดเชอเอชไอว แตพอ/แมตดเชอเอชไอว หรออาศยอยกบผตดเชอฯ หรอผมโอกาสเสยงสงในการตดเชอ

- เดกทอยในสภาวะเสยงโดยสาเหตอน เดกสภาวะเสยง/ยากลำาบากตามเกณฑ พม. ไดแกยากจน เรรอน ไมมสถานะบคคล สนสดหรอยงอยในกระบวน

- เดกชาตพนธทไมไดสญชาตไทยและเขาถงบรการพนฐานทจำาเปนสำาหรบเดก

พนทการดำ เนนงาน 6 อำาเภอ 48 ตำาบล ในจงหวดสรนทร

ผลทคาดวาจะไดรบ • ชมชนมความเขมแขงสามารถประสานการทำางานเชอมโยงระบบสขภาพ มสวน

รวมในการปกปองทางสงคม เพอพฒนาบรการใหมคณภาพ โดยคำานงถงประเดนความออนไหวในเดก

• เดกทไดรบผลกระทบจากเอชไอว/เอดส เดกทอยในภาวะยากลำาบากและเดกอนทไมไดรบการดแลจากสงคมเพอเขาถงการรกษาและบรการทางสงคมทเทาเทยม

• ชมชนมการยอมรบทางสงคมทมตอเดกและผทไดรบผลกระทบจากเอชไอว/เอดส รวมทงคนทถกรงเกยจหรอไมไดรบการยอมรบเนองจากสาเหตอนๆ

• ชมชนมศกยภาพ มกลยทธดานระบบขอมลเพอนำาไปสการพฒนาบรการใหกบเดก

� ทอยตดตอ280/3 ถ.กรงศรนอก ต.ในเมอง อ.เมอง จ.สรนทร 32000 โทรศพท 0-4452-0845, 0-4451-9301 มอถอ 08-7976-4700อเมล : fcssurin@gmail.com

เวบไซต : www.fcssurin.org

87 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

มคำาวากลาววา….

“โรงเรยนเปนพนทของคร...บานเปนพนทของพอ แม”

วยรนจงอาศยพนทวางบนถนนและลานกวางนอกบานในการทำากจกรรมทออกมา “บวก และ ลบ” เปนทเออมระอาของกลมผใหญหลายๆ คน

“ถนนเดกเดน” เปนโครงการยคแรกๆ ทสถาบนบนรามจตตดำาเนนงานขนเพอใหกลมวยรนไดมททางสำาหรบการทำากจกรรมสรางสรรค และในอกไมนานตอมา กจกรรมดๆ แบบนกขยายผลออกไปทวประเทศ…ภายใตการดำาเนนงานของสถาบนรามจตต ททำางานรวมกนกบสถาบนการศกษา และองคกรปกครองสวนทองถน ทวประเทศ

สถาบนรามจตต“ลดปญหาความรนแรงในเดกกลมเสยง

สรางโอกาสในกลมเดกด”

88ทำ เนยบนกถกทอชมชน

� เปาหมายขององคกรลดปญหาความรนแรงในเดกกลมเสยง สรางโอกาสในกลมเดกด

� พนธกจ • ดแลโครงการตดตามสภาวการณเดกและ

เยาวชนรายจงหวด (Child Watch) ระดบประเทศ

• งานดานการวจยและพฒนาการศกษาในกลมการศกษากบชมชน สกว.

• งานสงเสรมการเรยนรและขบเคลอนเครอขายคร นกเรยน โรงเรยนและ ทองถน สกว.

• งานขบเคลอนเครอขายการพฒนาเดกและเยาวชนทองถน และยทธศาสตรจงหวดนาอยสำาหรบเดกและเยาวชน ภายใตการสนบสนนของสกว.-สสส. รวมกบภาคจงหวดและทองถน รวมถงองคกรภาคนโยบายและประชาสงคม

• งานโครงการความรวมมอเพอการพฒนาการศกษาในพนทพเศษจงหวดชายแดนภาคใตระหวางกระทรวงศกษาธการ และสำานกงานกองทนสนบสนนการวจย

• โครงการโรงเรยนทำาหนงวฒนธรรม/ลานเสวนาเดกไทยในมตวฒนธรรม ฯลฯ

� เครอขายททำ งานรวมกนหรอใหการสนบสนนสถาบนพฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษา สคบศ.กระทรวงสาธารณสขสำานกงานเลขาธการสภาการศกษา (สกศ.)สำานกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด (ป.ป.ส.) ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยสำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)สำานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) กระทรวงวฒนธรรม (วธ.)

89 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

� ความตองการทำ งานรวมกบองคกรปกครองสวนทองถนใหขอแนะนำา วางแผนงาน ในการพฒนาเดกและเยาวชน

� โครงการเดนขององคกรโครงการตดตามสภาวการณเดกและเยาวชนรายจงหวด หรอ Child watch

ปญหาเดกเยาวชนทเรมรนแรงขนในชวง 2545 ทำาใหสำานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) เหนถงความจำาเปนในการศกษาวจยและตดตามเฝาระวงสภาวการณเดกเยาวชนเพอใชขอมลในการสงสญญาณเตอนแกสงคมและขบเคลอนนโยบายทจำาเปนในการปองกนและแกไขปญหา โดยมอบหมายใหสถาบนรามจตตเปนหนวยงานดำาเนนโครงการ

ผลจากการเฝาตดตามและเกบขอมล นำาไปสการปรบเปลยนนโยบายดานเดกและเยาวชนในหลายๆ ดาน ขณะเดยวกนกเกดกจกรรมสรางสรรคทหลากหลาย อาท ถนนเดกเดน เมองนาอยสำาหรบเดก และโครงการบาน

หลงเรยน เปนตน

เปาหมายของโครงการ เพอพฒนาระบบฐานขอมลและบคลากรในงานเฝาระวงทางสงคม และเพอ

สนบสนนขอมลวจยใหกบหนวยงานตางๆ ทงภาครฐ และภาคทองถนเพอใชในการกำาหนดแผน/นโยบาย/ยทธศาสตรในการขบเคลอนยทธศาสตรการพฒนาเดกและ

เยาวชนในระดบตางๆ

พนทดำ เนนงานครอบคลมทง 76 จงหวด

90ทำ เนยบนกถกทอชมชน

วธการดำ เนนงาน• ตดตามสภาวการณเดกและเยาวชนผานเครองมอ “แบบเกบขอมลสภาวการณ

เดก”• ทำางานรวมกบนกวจยและนกวชาการในพนทซงกระจายอยทวทง 5 ภาค

รวมกวา 240 คน • ประสานกบชมชนเพอจดเวทคนขอมลสชมชน• สงเคราะหขอมลเชงลกเปนสอทหนวยงานตางๆ ทเกยวของสามารถนำาไปใช

ประโยชน (2-3 ปสงเคราะห 1 ครง)• นำาขอมลไปขบเคลอนงานพฒนาทองทเชงปฏบตและพฒนา• เปนทปรกษาใหกบหนวยงานทงระดบนโยบายรฐและระดบทองถนเพอการ

พฒนาเดกและเยาวชน

� องคความรจากการดำ เนนงานหนงสอ

91 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

• “รายงานสภาวการณเดกและเยาวชนระดบภาคและระดบจงหวด”• “เพศภวฒน : เพศ ภยเพศ และกาวใหมเพศศกษาสำาหรบเดกไทย” โดย

คณะนกวจยโครงการตดตามสภาวการณเดกและเยาวชนภาคกลาง• “นโยบายและยทธศาสตรวฒนธรรม เพอเดกไทย” • “ครอบครวคอรวแรก : ประสบการณและบทเรยนจากกระบวนการครอบครว

ในเขตภาคตะวนออก” โดยคณะนกวจยโครงการตดตามสภาวการณเดก

และเยาวชนภาคตะวนออก• “เดกลอยลอง” โดยคณะนกวจยโครงการตดตามสภาวการณเดกและเยาวชน

กรงเทพฯ และปรมณฑล• “สภาเดกและเยาวชนตำาบล : กาวใหมและโจทยททาทายของการเสรมพลง

องคกรเยาวชน” โดยคณะนกวจยโครงการตดตามสภาวการณเดกและเยาวชนภาคเหนอ

• “คมอ การทำางานตดตามเฝาระวงสภาวการณเดกและเยาวชนรายจงหวด”• “เมนการพฒนาเดกและเยาวชนสำาหรบทองถน (ลำาดบท 1)” โดยสถาบน

รามจตต

92ทำ เนยบนกถกทอชมชน

บคลากรและผเชยวชาญ

� สถานทตดตอสถาบนรามจตต

เลขท 59/5 ซอยพหลโยธน 4 แขวงสามเสนใน

เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

โทรศพท 0-2279-9546 โทรสาร 0-2278-2954

93 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

ดวยตระหนกถงความสำาคญของกระบวนการเรยนรของชมชนทองถนท ตองปรบตวทามกลางกระแสการเปลยนแปลงทรวดเรวและรนแรงภายใตกระแส โลกาภวตน สำานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) และสำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) จงจดตง สถาบนเสรมสรางการเรยนรเพอ

ชมชนเปนสข (สรส.) ในป พ.ศ.2548 เพอสงเสรมกระบวนการเรยนรในการจดการตนเองของชมชนทองถนบนฐานทนทรพยากร ความร ภมปญญา วฒนธรรมประเพณทมอย และการเชอมรอยกบภมปญญาสมยใหมจากภายนอกทเหมาะสม ภายใตความรวมมอของภาคนกพฒนา สถาบนการศกษา หนวยงานทงภาครฐและเอกชน

� เปาหมายการดำ เนนงานการกอเกดสถาบนการจดการความรของชมชนทองถนทเขมแขง เพอเปนกลไก

ทางสงคมใหมทเออใหเกดการเรยนรของชมชนอยางตอเนอง

สถาบนเสรมสรางการเรยนรเพอชมชนเปนสข (สรส.)

94ทำ เนยบนกถกทอชมชน

� กลมเปาหมายกลมบคคล แกนนำาทอยในองคกรและสถาบนตางๆ ของทองถน อาท

บาน – วด – โรงเรยน – องคกรปกครองสวนทองถน (อบต./เทศบาล) สถาบนการศกษา องคกรชมชน/องคกรภาคประชาสงคม คนทำางานทางสงคม บณฑตคนถนหรอ

ลกหลานของชมชน

� กระบวนการทำ งาน• เขาไปเปนเพอนชวนคด ชวนเขารวมกระบวนการทเปนการเสรมสรางความร

ใหมๆ สรางแรงบนดาลใจในการเรยนร ชวนทดลองปฏบต เรมจากเรองใกลตว หรอบนภารกจงานทแตละคนรบผดชอบอย โดยเนนใหเกดการเรยนรรวมกนในการปฏบต ทงกอนทำา ระหวางทำา และภายหลงปฏบต

• ชวนใหนำาเรองราวทเปนประสบการณดๆ จากการลงมอทำาจรง มาแลกเปลยนเรยนรกน ทงในกลม ขามกลม ขามพนท เพอขยายเครอขายการเรยนรใหกวางขวางออกไป และใหเกดการไหลเทของประสบการณ ความร จากการปฏบตของคนทำางาน ซงมงไปสผลทงในดานการตอบสนองเปาหมายชวต ดานใน การเพมขดความสามารถในการทำางาน การรวมกนสรางสรรคระบบงานทมจตวญญาณการพฒนาคนขององคกร/ชมชน ใหมทกษะการเปนผเอออำานวยการเรยนรและบนทกความรทมาจากการทำางานของตนได รวมทง

ทกษะทจำาเปนอนๆ ซงสามารถนำาไปขยายผลในกลม/องคกรของตนได

� องคความรทใชในการดำ นนงานวทยากร

คณทรงพล เจตนาวณชย

หลกสตร

• ใชหลกการ/เครองมอการจดการความร (KM) รวมถงการประยกตใชแนวคด ทฤษฎการเรยนรอนๆ เพอจดกระบวนการเรยนรแบบมสวนรวมทเหมาะสมกบกลมเปาหมาย

95 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

� โครงการเดนขององคกรโครงการพฒนาเยาวชนในชมชนทองถน (4 ภาค)

ผรบผดชอบโครงการ : นายทรงพล เจตนาวณชย

การพฒนาเดกและเยาวชนในชมชนทองถน 4 ภาค ทงในระดบปฐมวย ในระบบการศกษา (ประถม-มธยม-อดมศกษา) และนอกระบบการศกษา จำาเปนตองมกลไกขบเคลอนเพอการพฒนาเดกและเยาวชนในชมชนทองถนอยางตอเนองและยงยน ดวยการสงเสรมการจดการความร ฝกทกษะกระบวนการคด ใชเครองมอ เทคนค วธการและกระบวนการเรยนรทหลากหลาย ผานการเรยนรแบบโครงงานจตอาสา : คดด ทำาด เพอพฒนาตนเอง ครอบครวและชมชน ทเนนลงมอปฏบตจรงและสรางการเรยนรดวยตนเองอยางมความสข เพอใหเดกเยาวชนเกดคณลกษณะความเปนพลเมองทด คอ มภาวะผนำา ใฝเรยนร เกดสำานกทองถน มจตอาสา มอปนสยพอเพยง รเทาทนการเปลยนแปลง สามารถใชสตปญญาและศกยภาพภายในตนเปนพลงทสำาคญของทองถน โดยเนนการทำางานรวมกบองคกรปกครองสวนทองถน และทกฝายทเกยวของกบชมชนทองถน ไดแก ครอบครว วด สถานศกษา กศน. สถาบนการศกษา สถานอนามย แหลงเรยนรชมชน องคกรชมชน องคกรพฒนาเอกชน หนวยงานภาครฐ องคกรธรกจเอกชน เปนตน ในลกษณะ “เสรมพลง (Synergy)” ทเนน “การมสวนรวม” และเปน “เจาของ” ชมชนทองถน

เปาหมายของโครงการ สนบสนนใหเกด “ศนยการเรยนรชมชน” เพอเปนเครองมอในการพฒนา

ชมชนตอไป

96ทำ เนยบนกถกทอชมชน

วตถประสงคการดำ เนนงาน• เพอสงเสรมการเรยนรและการจดการความรของเยาวชนในชมชนทองถน ใหม

ขดความสามารถทจะดำารงชวตอยในชมชนอยางมคณคา มศกดศร มความสข สามารถสรางประโยชนใหกบตนเอง ครอบครว ชมชนและมศกยภาพทจะเปนกำาลงสำาคญในการพฒนาชมชนทองถนของตนเองไดอยางมพลงในอนาคต

• เพอใหองคกรปกครองสวนทองถนมนโยบายและแผนงานทชดเจนในการสนบสนนกจกรรมการพฒนาเดกและเยาวชนในทองถนของตน และปพนฐานไปสการสรางกลไกการจดการดแลเดกและเยาวชนของชมชนทเขมแขงและมความตอเนองในอนาคต

• เพอใหเกดเครอขายการจดการความรในเรองการพฒนาเดกและเยาวชนขององคกรปกครองสวนทองถน ศนยการเรยนรชมชน บาน วด โรงเรยน สถาบนการศกษา และหนวยงานทเกยวของในพนทเปาหมาย

• เพอใหไดองคความรทถอดจากการปฏบตงานของโครงการ เผยแพรในรปเอกสารและสอวดทศน เพอประโยชนในการขยายผล

พนทดำ เนนงานภาคกลาง : จ.สพรรณบร, จ.สงหบร, จ.นครสวรรค, จ.อางทองภาคใต : จ.นครศรธรรมราช, จ.สงขลา ภาคเหนอ : จ.พะเยา

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ : จ.สรนทร

ผลการดำ เนนงาน• ไดองคความรจากการถอดบทเรยนจากการดำาเนนโครงการ เพอประโยชน

ในการขยายผล

97 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

• เยาวชนมองเหนคณคา ศกดศร และมความสข ทสามารถสรางประโยชน ใหกบตนเอง ครอบครว ชมชนของตนเอง จนเกดแรงบนดาลใจและความ ภาคภมใจในการมสวนรวมพฒนาชมชนทองถนของตนเองได

• เกดกลไกความรวมมอและการมสวนรวมของทกภาคสวนทเกยวของในการพฒนาเดกและเยาวชนทงในดานการพฒนาทกษะชวต การพฒนาอาชพ และ

จตอาสา

� ความตองการทำ งานรวมกบองคกรปกครองสวนทองถนขยายพนทในการสราง “ศนยการเรยนรชมชน” ใหเปนเครองมอในการพฒนา

ชมชนขององคกรปกครองสวนทองถนในพนทอนๆ

� สถานทตดตอสถาบนเสรมสรางการเรยนรเพอชมชนเปนสข (สรส.)เลขท 386/59-60 ถนนรชดาภเษก 42 แขวงลาดยาว เขตจตจกร กรงเทพมหานคร 10900โทรศพท 0–2513–8823, 0–2513–8525–6โทรสาร 0–2513–8824

98ทำ เนยบนกถกทอชมชน

สถาบนพฒนาบคลากรทองถน สงกดกรมสงเสรมการปกครองทองถน กระทรวงมหาดไทย จดตงขนเพอพฒนาบคลากรขององคกรปกครองสวนทองถน ทงฝายการเมอง และฝายประจำาใหสามารถทำางานจดบรการสาธารณะแกพนองประชาชนได ซงเดกและเยาวชนเปนงานบรการสาธารณะประเภทหนง

� วสยทศนเปนหนวยงานหลกในการสงเสรมและพฒนาบคลากรขององคกรปกครองสวน

ทองถน (อปท.) และกรมสงเสรมการปกครองทองถน (สถ.)ใหมศกยภาพ คณภาพ

และจรยธรรม

� พนธกจ• ยกระดบการจดการฝกอบรมและพฒนาบคลากรขององคกรปกครองสวนทองถน

(อปท.) และกรมสงเสรมการปกครองทองถน (สถ.) ใหมศกยภาพ คณธรรมและจรยธรรม

• การสราง “เครอขายความรวมมอทางวชาการ” ในการพฒนาบคลากร

สถาบนพฒนาบคลากรทองถน

99 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

� เครอขายทใหการสนบสนนและทำ งานรวมกนสถาบนเสรมสรางการเรยนรเพอชมชนเปนสข (สรส.)

มลนธสยามกมมาจล ธนาคารไทยพาณชยจำากด (มหาชน)

� ผลงานเดนหรอความรเดนขององคกรโครงการฝกอบรมครผดแลเดก

ผรบผดชอบโครงการ : นายชยวฒน ชนโกสม

“เดก” หากไดรบการบมเพาะทด กจะเตบโตเปนผใหญทมคณภาพ แตหากเราไมเตรยมการในการพฒนาทงรางกายและจตใจตงแตเดกเรองบางเรองอาจจะ ชาไป เชน เรองการพฒนาทางรางกาย หากปลอยปะละเลย และเดกไมแขงแรงอาจสงผลกระทบตอพฒนาการดานจตใจ

แตจะทำาอยางไรใหเดกเหลานนมจตใจทเขมแขง แจมใส เบกบาน จะทำาอยางไรใหรจกยบยงชงใจ ตอสงมอมเมาตางๆ เพอตอสกบปญหาตางๆ ในอนาคต รวมถงเรองสตปญญา และหากเดกไดรบการดแลทด การพฒนาดานสตปญญากจะดตาม ไปดวย

เปาหมายของโครงการ พฒนาศกยภาพบคลากรขององคกรปกครองสวนทองถนในเรองการพฒนา

เดกและเยาวชน

กลมเปาหมายศนยพฒนาเดกเลกอยในทกตำาบล ซงมหนาทดแลเดกกอนวยเรยนของ

ทองถนทงหมด

พนทดำ เนนงานสถาบนพฒนาบคลากรทองถน

100ทำ เนยบนกถกทอชมชน

งบประมาณ6,000 บาท ตอครผดแลเดก 1 คน

ระยะเวลาดำ เนนงานสมมนาเชงปฏบตการ 5 วน

วธขนตอนการดำ เนนงาน • คดเลอกครผดแลเดกดเดน 1 อำาเภอ 1 คน (ทงประเทศม 887 อำาเภอ) ซงม

ความรพนฐานในดานการดแลเดกและเยาวชน• เขารบการอบรมหลกสตรโครงการฝกอบรมครผดแลเดก ปละ 887 คน

เนอหาหลกสตร1. สรางความภาคภมใจในวชาชพของครผดแลเดก เพอใหบคลากรเหนความสำาคญ

และคณคาในตนเอง (โดย นายวระชาต ทศรตน ผอ.สวนสงเสรมการศกษา นอกระบบและพฒนากจกรรมเยาวชนสำานกประสานและพฒนาการจดการศกษาทองถน (สน.กศ.)

2. เรองการจดทำาหลกสตรการเรยนการสอน (โดย ผศ.อรรถพล อนนตวรสกล จากครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย)

3. วชาการดานการพฒนาการทางดานรางกายเดก และการดแลเดกตงแตในครรภมารดา (โดย ดร.นพ.ยทธนา ภาระนนท)

4. พฒนาการดานภายใน (จตใจ จรยธรรม คณงามความด (โดย พลอากาศตร นายแพทยบญเลศ จลเกยรต หรอ พระมหาสมปอง ตาลปตโต)

5. ความรทเทาทนโลก และการเปลยนแปลงสอาเซยน (อ.นตภม นวรตน และทมงานจากกระทรวงตางประเทศ)

6. ใหความรเกยวกบสทธประโยชนทครผดแลเดกควรจะไดรบ เพอสรางขวญและกำาลงใจในการปฏบตงาน (โดย สำานกพฒนาระบบบรหารงานบคคลสวนทองถน (สน.บถ.), นายศรวฒน บปผาเจรญ ผอ.สวนมาตรฐานทวไปการบรหารงานบคคลสวนทองถน)

101 เพอการพฒนาเดก เยาวชน และครอบครว

7. พฒนาการของเดกผานกระบวนการเลน สอการเรยนการสอน ทจะทำาใหเดกเลนและพฒนาสตปญญาไปพรอมๆ กน (โดย รศ.ดร.พรพจน เปยมสมบรณ คณบด

บณฑตวทยาลย)

ผลทคาดวาจะไดรบ• ครผดแลเดกดเดนประจำาอำาเภอทผาน

การฝกอบรม นำาความรไปขยายผล แลกเปลยนเรยนรกบครภายในศนยพฒนาเดกเลกของตนเองและขยายผลไปสศนยพฒนาเดกเลกอนๆ ภายในตำาบล และเปนคนตนแบบในการพฒนาเดกเลกกอนวยเรยนในทสด

• เดกเลกกอนวยเรยนไดรบการดแลอยางถกตองทงทางรางกาย จตใจ และ สตปญญา

• เดกเลกกอนวยเรยนสามารถเตบโตขนเปนผใหญทมศกยภาพเปนกำาลงหลกในการพฒนาประเทศ

� ความตองการทำ งานรวมกบองคกรปกครองสวนทองถนสงเสรมและพฒนาบคลากรขององคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) และ

กรมสงเสรมการปกครองทองถน (สถ.)ใหมศกยภาพ คณภาพ และจรยธรรม

� สถานทตดตอ80-81 อาคารสาโรชและอาคารคชมาตย ซอยคลองหลวง 8 ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 12120 โทรศพท 0-2516-4080