แบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจวรรณกรรม

ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๔

ชดท ๑ พนจขาว

โรงเรยนบญวฒนา ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต ๓๑ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

โดย

นายครรชต ไลยนอก ต าแหนง คร วทยฐานะครช านาญการ

แบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจวรรณกรรม เปนแบบฝกทกษะพฒนา การอาน คด วเคราะห กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๔ จดท าขน เพอเปนสอในการจดกจกรรมการเรยนรใหกบนกเรยน ไดเกดการเรยนรและฝกทกษะการอาน คด วเคราะห อยางเปนขนตอนจากงายไปยาก โดยมเนอหาสาระสอดคลองตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. ๒๕๕๑ ทมงเนนใหนกเรยนฝกทกษะการอาน คด วเคราะห และถายทอดการอานไดอยางเปนขนตอน เกดคณลกษณะอนพงประสงค มความกระตอรอรนในการท ากจกรรม การเรยนรดวยแบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจวรรณกรรมชดนอยางเพลดเพลนใจ สามารถน าความร ความเขาใจ และประสบการณทไดรบไปใชใหเกดประโยชนทงดานการเรยน และการประยกตใชในชวตประจ าวน คงจะสงผลในการพฒนาผเรยนใหมความคดรเรมสรางสรรค คดเปน ท าเปน แกปญหาเปน และสงผลใหผเรยนมความคดทดตอการเรยน วชาภาษาไทย รวมถงเปนการสรางเสรมนสยรกการอาน เกดความภาคภมใจในผลงานของตนเอง อกทงครผสอนยงสามารถน าแบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจวรรณกรรมชดน ไปใชทบทวนเนอหาทนกเรยนไดเรยนแลว และใชสอนซอมเสรมแกนกเรยนทมความบกพรองในทกษะการอานไดอกดวย

ผจดท าขอขอบพระคณนายอนนต เพยรเกาะ ผอ านวยการโรงเรยนบญวฒนา นายชลต สรยะสกลวงษ รองผอ านวยการกลมบรหารวชาการ โรงเรยนบญวฒนา ผศ.ดร.มารศร สอทพย อาจารยประจ าภาควชาภาษาไทย คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน และคณะครทเกยวของทกทาน ทใหค าแนะน าในการสรางแบบฝกทกษะเสรมสรางการอานสงเสรมความสามารถในการคดวเคราะหจนส าเรจไดน าไปใชกบนกเรยนจนบรรลวตถประสงค นกเรยนเกดทกษะและเออประโยชนตอผสนใจไดเปนอยางดยง

ครรชต ไลยนอก

ค าน า

เรอง หนา ค าน า สารบญ ค าชแจงส าหรบการใชแบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจวรรณกรรม ๑ ค าชแจงส าหรบครผสอน ๒ ค าชแจงส าหรบนกเรยน ๓ แบบทดสอบกอนเรยน เรอง เสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจขาว ๔ สาระการเรยนร จดประสงคการเรยนร ตวชวด ๘ เกมกระตนกระบวนการคด ฟตกอนฝกทกษะ ๙ ใบความรท ๑ เรอง การอาน คด วเคราะห ๑๐ ใบความรท ๒ เรอง หลกการอานและพจารณาขาว ๑๓ กรอบกจกรรม แบบฝกทกษะ สรปเนอหาใบความร เชอมโยงสแผนผงใยแมงมม ๑๕ แบบฝกทกษะท ๑ ฝกจบใจความ ๑๖

แบบฝกทกษะท ๒ ตามพนจปญหา ๑๘ แบบฝกทกษะท ๓ พฒนาความคด ๑๙ แบบฝกทกษะท ๔ ฝกคดวเคราะห ๒๐

แบบทดสอบหลงเรยน เรอง เสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจขาว ๒๑ บรรณานกรม ๒๕ ภาคผนวก ๒๖ เฉลยแบบทดสอบกอน-หลงเรยน เรอง เสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจขาว ๒๗ เฉลยเกมกระตนกระบวนการคด ฟตกอนฝกทกษะ ๒๘ เฉลยแบบฝกทกษะ สรปเนอหาใบความร เชอมโยงสแผนผงใยแมงมม ๒๙ เกณฑการใหคะแนนแบบฝกทกษะ สรปเนอหาใบความร เชอมโยงสแผนผงใยแมงมม ๓๐ เฉลยแบบฝกทกษะท ๑ ฝกจบใจความ ๓๑ เกณฑการใหคะแนน แบบฝกทกษะท ๑ ฝกจบใจความ ๓๒

สารบญ

เรอง หนา เฉลยแบบฝกทกษะท ๒ ตามพนจปญหา ๓๓ เกณฑการใหคะแนน แบบฝกทกษะท ๒ ตามพนจปญหา ๓๔ เฉลยแบบฝกทกษะท ๓ พฒนาความคด ๓๕ เกณฑการใหคะแนน แบบฝกทกษะท ๓ พฒนาความคด ๓๖ เฉลยแบบฝกทกษะท ๔ ฝกคดวเคราะห ๓๗ เกณฑการใหคะแนน แบบฝกทกษะท ๔ ฝกคดวเคราะห ๓๘

สารบญตอ

แบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจวรรณกรรม เปนแบบฝกทกษะ

พฒนาการอาน พฒนาความคด วเคราะห จดท าขน เพอเปนเครองมอในการพฒนาทกษะการอาน คด วเคราะห ใหกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๔ การอาน คด วเคราะหเปนพนฐานส าคญใน การพฒนานกเรยน เพอใหนกเรยนเกดกระบวนการอาน คดอยางเปนระบบ คดอยางมเหตผล คดอยางมวจารณญาณ มการไตรตรอง มองการณไกล และสามารถน าความสามารถในการคดวเคราะหไปใชในการแกปญหาในสถานการณตาง ๆ ไดอยางเหมาะสม แบบฝกทกษะเสรมสราง การอาน พฒนาความคด พนจวรรณกรรมน ประกอบดวยแบบฝกเสรมทกษะการอาน คด วเคราะห ทงหมด ๖ เลม ดงน

เลมท ๑ แบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจขาว เลมท ๒ แบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจนทาน เลมท ๓ แบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจบทรอยกรอง เลมท ๔ แบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจบทความ เลมท ๕ แบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจเรองสน เลมท ๖ แบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจโฆษณา แบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจวรรณกรรมทง ๖ เลมน

เปนแบบฝกเสรมทกษะทเนนใหนกเรยนได ลงมอปฏบตจรงในการท ากจกรรมการเรยนร การฝกทกษะรวมกนเปนกลม สงผลใหนกเรยนเกดทกษะกระบวนการอาน คด วเคราะหอยาง เปนระบบ มพฒนาการคด ๖ ระดบ ไดแก ระดบความรความจ า ระดบความเขาใจ ระดบ การน าเอาไปใช ระดบการวเคราะห ระดบการสงเคราะห และระดบการประเมนคา โดยใน การจดกจกรรมการเรยนร จะใชแบบฝกเสรมทกษะการอาน คด วเคราะหทง ๖ เลม ใหนกเรยนศกษาอยางเปนล าดบขนตอน ฝกการอาน คด วเคราะหตามล าดบ ไดแก การฝกจบใจความ การฝกพนจปญหา การฝกอานเพอพฒนาความคด และการฝกอาน คด วเคราะห นกเรยนจงเกดความร ความเขาใจและทกษะในการอาน คด วเคราะห

นอกจากน นกเรยนยงไดรบความเพลดเพลนใจจากกระบวนการอานวรรณกรรมทง ๖ รปแบบ ไดแก ขาว นทาน บทรอยกรอง บทความ เรองสน และโฆษณา นกเรยนสามารถ น าความรทไดรบไปประยกตใชในชวตประจ าวนไดเปนอยางด

ค าชแจงส าหรบการใชแบบฝกทกษะ เสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจวรรณกรรม

๑

๒

แบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจวรรณกรรมชดน ใชเปนสอ

ประกอบการจดกจกรรมการเรยนร เพอพฒนาทกษะการอาน คด วเคราะห กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๔ โดยมขนตอนในการปฏบต ดงน

๑. ครแจกแบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจขาว ใหนกเรยนทกคน ๒. ครชแจงการเรยนดวยแบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจขาว

ใหนกเรยนฟงกอนลงมอศกษา ๓. ครใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน โดยนกเรยนจะตองไมดเฉลยกอนและขณะลงมอท า

เพอฝกความซอสตยสจรตแกตนเอง ๔. ครใหนกเรยนเตรยมความพรอมกอนฝกทกษะ โดยการเลนเกมกระตนกระบวนการคด

ฟตกอนฝกทกษะ แลวเฉลยเกม จงใหนกเรยนเรมศกษา และท ากจกรรมการเรยนรเนอหาในใบความรท ๑ เรอง การอาน คด วเคราะห และใบความรท ๒ เรอง หลกการอานและพจารณาขาว

๕. ครใหนกเรยนท าแบบฝกทกษะสรปเนอหาใบความร เชอมโยงสแผนผงใยแมงมม โดยสรปความคดจากการศกษาใบความรท ๒ เรอง การอาน คด วเคราะหขาว น าเสนอในรปแบบของแผนผงใยแมงมม (WEB DIAGRAM) โดยนกเรยนจะตองไมดเฉลยกอนครเฉลยแบบฝกทกษะ

๖. ครใหนกเรยนท าแบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจขาว โดยนกเรยนจะตองไมดเฉลยกอนครเฉลยแบบฝกทกษะทง ๔ แบบฝก

๗. ครใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน โดยนกเรยนจะตองไมดเฉลยกอนครเฉลยแบบทดสอบ เพอฝกความซอสตยสจรตแกตนเอง

๘. ครตรวจแบบฝกทกษะ และเฉลยค าตอบของแบบฝกทกษะ สรปเนอหาใบความร เชอมโยงสแผนผงใยแมงมม แบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจขาว แบบทดสอบกอน-หลงเรยน แลวบนทกผล

๙. ครสงเกตพฤตกรรมนกเรยนระหวางท ากจกรรมการเรยนร และบนทกผลการสงเกต ๑๐. ครแจงคะแนนใหนกเรยนทราบ ชมเชยนกเรยน และใหค าแนะน าแกนกเรยนเพมเตม

ค าชแจงส าหรบครผสอน

แบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจวรรณกรรม เลมท ๑ เรอง แบบฝก

ทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจขาวชดน ใชประกอบการจดกจกรรมการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๔ โรงเรยนบญวฒนา อ าเภอเมอง จงหวดนครราชสมา โดยมขนตอนการจดกจกรรมการเรยนร ดงน

ศกษากอนลงมอปฏบตกจกรรม ๑. นกเรยนฟงค าชแจงการใชแบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจ

วรรณกรรม เลมท ๑ เรอง แบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจขาว ๒. นกเรยนรบแบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจวรรณกรรม เลมท ๑

เรอง แบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจขาว ๓. นกเรยนเรมท าแบบทดสอบกอนเรยน เพอพจารณาวานกเรยนมพนฐานความร

ความเขาใจเกยวกบการอาน คด วเคราะหมากนอยเพยงใด ๔. นกเรยนศกษาและปฏบตกจกรรมการเรยนรแตละกจกรรมจากแบบฝกทกษะเสรมสรางการ

อาน พฒนาความคด พนจวรรณกรรม เลมท ๑ เรอง แบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจขาว

๕. นกเรยนศกษาแบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจวรรณกรรม เลมท ๑ เรอง แบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจขาว ดวยความตงใจในการศกษาเนอหา ท าความเขาใจตงแตหนาแรกถงหนาสดทายตามล าดบโดยไมขามขนตอน

๖. เมอพบค าชแจงหรอค าถามในแตละกจกรรม ใหนกเรยนอานใหเขาใจ และท ากจกรรมดวย ความรอบคอบ

๗. สงผลงานการท ากจกรรมการเรยนร จากแบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจวรรณกรรม เลมท ๑ เรอง แบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจขาว เพอใหครตรวจความถกตองและบนทกผล

๘. เมอท ากจกรรมเสรจสนทกกจกรรมแลว ใหนกเรยนจดเกบอปกรณการเรยนใหเรยบรอย ๙. ใหนกเรยนด าเนนการท าแบบทดสอบหลงเรยนจากแบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน

พฒนาความคด พนจวรรณกรรม เลมท ๑ เรอง แบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจขาว ดวยความตงใจและซอสตย

๑๐. รบฟงผลคะแนน ค าชมเชย และค าแนะน าเพมเตมจากคร ๑๑. การเขารวมกจกรรมทกครง นกเรยนควรใหความรวมมอ ตงใจท ากจกรรมและ

ตรงตอเวลา

ค าชแจงส าหรบนกเรยน

๓

ค าชแจง ๑. แบบทดสอบกอนเรยน เลมท ๑ ฉบบน ใชทดสอบความสามารถในการอาน คด วเคราะห

กอนการฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจขาว เปนแบบทดสอบแบบปรนยเลอกตอบ ๔ ตวเลอก จ านวน ๑๐ ขอ ขอละ ๑ คะแนน ใชเวลาทดสอบ ๒๐ นาท

๒. ใหนกเรยนอานค าถามและค าตอบใหชดเจน แลวเลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว น าไปตอบลงในกระดาษค าตอบ โดยท าเครองหมายกากบาท (X) ลงในชองตวเลอกทตองการ

๓. ใหนกเรยนท าแบบทดสอบใหครบทกขอ และสงกระดาษค าตอบทนทเมอหมดเวลา

อานขาวทก าหนดให แลวตอบค าถามขอ ๑-๕

แบบทดสอบกอนเรยน เสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจขาว

๔

๑. ขาวขางตนเปนขาวประเภทใด ก. ขาวกฬา ข. ขาวสงคม ค. ขาวเศรษฐกจ ง. ขาวการศกษา ๒. ขอใดคอพฤตกรรมอนพงประสงคของกองเชยรชาวญปน ก. การเชยรฟตบอลอยางมวนย ข. การยอมรบในผลการแขงขนฟตบอล ค. การชวยกนเกบขยะในสนามหลงจบการแขงขน ง. การมความสามคคกนในการเชยรฟตบอลและการมจตสาธารณะ ๓. หากนกเรยนพบเหนขยะในสถานทตาง ๆ นกเรยนควรปฏบตอยางไร ก. แจงเจาหนาทรบผดชอบจดการใหเรยบรอย ข. ตามหาผทงขยะมารบผดชอบผลการกระท า ค. เชญชวนบคคลรอบขางเกบขยะใหเรยบรอย ง. เกบขยะทงลงในถงขยะใหเรยบรอยดวยตนเอง ๔. สาเหตส าคญทท าใหกองเชยรฟตบอลชาวญปนชวยกนเกบขยะคอขอใด ก. แสดงความรบผดชอบตอขยะทตนเองทง ข. ไดรบการปลกฝงเรองระเบยบวนยอยในสายเลอด ค. สนามแขงขนมจ านวนขยะมากเกนกวาจะปลอยปละละเลย ง. เปนขอตกลงทกองเชยรชาวญปนไดตกลงท ารวมกนหลงเสรจสนการแขงขนทกครง ๕. พฤตกรรมของกองเชยรฟตบอลชาวญปนดงในขาว เหมาะสมหรอไม เพราะเหตใด ก. เหมาะสม เพราะเปนการรบผดชอบตอตนเองและสงคม ข. เหมาะสม เพราะเปนการแสดงถงวนยและจตสาธารณะของชาตทไดรบการปลกฝง ค. ไมเหมาะสม เพราะเปนการแสดงออกวาชาตของตนมวนยมากกวาชาตอน ง. ไมเหมาะสม เพราะเปนหนาทของพนกงานท าความสะอาดรบผดชอบอยแลว

๕

อานขาวทก าหนดให แลวตอบค าถามขอ ๖-๗

๖. ขาวขางตนเปนขาวประเภทใด

ก. ขาวกฬา ข. ขาวสงคม ค. ขาวเศรษฐกจ ง. ขาวการศกษา

๗. นองออมสน เปนผมจตสาธารณะอยางไร ก. สรางบรรยากาศดวยการรองเพลงทถนนคนเดน ข. ชวยผปกครองขายสนคาของทระลกทถนนคนเดน ค. สรางภาพลกษณทดของเดกไทยในสายตานกทองเทยวชาวตางชาต ง. รองเพลงเปดหมวกเพอหารายไดเปนทนการศกษาแกนกเรยน-นกศกษาทยากจน

๖

๘. ขอใดคอสาเหตทท าใหเยาวชนรายนสวมใสชดซปเปอรฮโรสรางจตสาธารณะในสงคม

ก. เพอตองการสรางสรรคสงคมใหนาอย ข. เพอตองการเปนแบบอยางแกเยาวชนในการท าประโยชนเพอสงคม ค. เพอตองการสงเสรมใหเยาวชนท าความดโดยไมลงเล แมจะเปนเรองเลก ๆ นอย ๆ ง. เพอตองการประชาสมพนธโครงการอาสาสมครซปเปอรฮโรในชวตจรง ทตนเองคดขน

๙. พฤตกรรมของเยาวชนรายนสอดคลองกบคานยมไทย ๑๒ ประการ ขอใด นอยทสด ก. ซอสตย เสยสละ อดทนได ข. รกษาวฒนธรรมประจ าชาต ค. รกษาวนย กฎหมายไทย ง. คดอะไรใหสวนรวม

๑๐. จากขาวขางตนนกเรยนสามารถน าไปปรบใชในชวตประจ าวนอยางไรไดเหมาะสมทสด ก. ไมลงเลทจะท าความดเลก ๆ นอย ๆ ทสามารถท าได ข. เขารวมเปนอาสาสมครในโครงการซปเปอรฮโรในชวตจรง ค. ซอชดซปเปอรฮโรทชนชอบมาสวมใสและท าความดทสามารถท าได ง. สรางเครอขายโครงการอาสาสมครซปเปอรฮโรในชวตจรงใหแกเยาวชนทก ๆ จงหวด

อานขาวทก าหนดให แลวตอบค าถามขอ ๘-๑๐

๗

๑. ความหมาย จดประสงค ความส าคญ และประโยชนของการอาน ๒. องคประกอบ และประเภทของขาว ๓. หลกการอานและพจารณาขาว จดประสงคการเรยนร ๑. เพอใหนกเรยนอธบายความหมาย และจดประสงคของขาวได ๒. เพอใหนกเรยนจ าแนกประเภทของขาวได ๓. เพอใหนกเรยนสรปสาระส าคญของขาวได ๔. เพอใหนกเรยนแสดงความคดเหนตอขาวไดอยางนาสนใจ ตวชวด ท ๑.๑ ม.๔-๖/๓ วเคราะหและวจารณเรองทอาน ในทก ๆ ดานอยางมเหตผล ท ๑.๑ ม.๔-๖/๗ อานเรองตาง ๆ แลวเขยนกรอบแนวคดผงความคด บนทก ยอความ และรายงาน ท ๑.๑ ม.๔-๖/๘ สงเคราะหความรจากการอาน สอสงพมพ สออเลกทรอนกส และแหลงเรยนรตาง ๆ มาพฒนาตน พฒนาการเรยน และพฒนาความรทางอาชพ ท ๑.๑ ม.๔-๖/๙ มมารยาทในการอาน

๘

สาระการเรยนร

เกมกระตนกระบวนการคด ฟตกอนฝกทกษะ

เกม “ดนแดนลองหน”

ค าชแจง ๑. ใหนกเรยนน าตวอกษรในชอง จ านวน ๒ ชอง จากตารางมาตอกน เพอใหไดค า ตรงกบความหมายตามทก าหนดในแตละขอ แลวเตมลงในชองวางทก าหนดให

โดยใชเวลาท ากจกรรม ๑๕ นาท ๒. เมอไดค าเตมลงในชองวางทก าหนดครบแลว ใหน าพยญชนะทอยใน ตงแตขอ ๑-๘ มาเรยงตอกน กจะพบชอดนแดนลองหนปรากฏขน

ความหมาย ๑. ทเพงเคยเหนหรอรจกกน =____ __ __ __ ๒. ภาษาถนของคนในถนพายพของประเทศไทย = __ __ __ __ __ ๓. ผมอทธฤทธ, ผมใจสง = __ __ __ __ __ ๔. คนทฝกด าน าไดนานๆ โดยอาศยอปกรณชวยในการหายใจใตน า = __ __ __ __ __ ๕. รถบรรทกขนาดใหญขางหนาม ๒ ลอ ขางหลงม ๘ ลอ = __ __ __ __ __ ๖. หญงสาววยรน = __ __ __ __ __ ๗. ชอนรกขมหนง เปนทลงโทษหนกทสดไมไดผดไดเกด = __ __ __ __ __ ๘. เคลบเคลม คดฝนไป = __ __ __ __ __

ดนแดนลองหนน คอ __ __ __ __ __ __ __ __

หนา บลอ มหา ใหม ปลอ ค าเ รถส โลก นตร ยกบ ทรา มนษ มอง มวย ตมะ ยใจ

๙

ใบความรท ๑ เรอง การอาน คด วเคราะห

ความหมายของการอาน

การอาน หมายถง กระบวนการทผอานรบรสารซงเปนความร ความคด ความรสกและ

ความคดเหนทผเขยนถายทอดออกมาเปนลายลกษณอกษร การทผอานจะเขาใจสารไดมากนอยเพยงใดขนอยกบประสบการณ และความสามารถในการใชความคด

จดมงหมายของการอาน

๑. อานเพอความร ไดแก การอานหนงสอต าราทางวชาการ สารคดทางวชาการ การวจย

ประเภทตาง ๆ หรอการอานผานสออเลกทรอนกส ควรอานอยางหลากหลาย เพราะความรในวชาหนง อาจน าไปชวยเสรมในอกวชาหนงได

๒. อานเพอความบนเทง ไดแก การอานจากหนงสอประเภทสารคดทองเทยว นวนยาย เรองสน เรองแปล การตน บทประพนธ บทเพลง แมจะเปนการอานเพอความบนเทง แตผอานจะไดความรทสอดแทรกอยในเรองดวย

๓. อานเพอทราบขาวสารความคด ไดแก การอานจากหนงสอประเภทบทความ บทวจารณ ขาว รายงานการประชม ถาจะใหเกดประโยชนอยางแทจรง ตองเลอกอานใหหลากหลาย ไมเจาะจงอานเฉพาะสอทน าเสนอตรงกบความคดของตน เพราะจะท าใหไดมมมองทกวางขน ชวยใหมเหตผล อน ๆ มาประกอบการวจารณ วเคราะหไดหลายมมมองมากขน

๔. อานเพอจดประสงคเฉพาะทางแตละครง ไดแก การอานทไมไดเจาะจง แตเปนการอาน ในเรองทตนสนใจหรออยากร เชน การอานประกาศตาง ๆ การอานโฆษณา แผนพบ ประชาสมพนธ ฉลากยา ขาวสงคม ขาวบนเทง ขาวกฬา การอานประเภทนมกใชเวลาไมนาน สวนใหญเปนการอานเพอใหไดความรและน าไปใช หรอน าไปเปนหวขอสนทนา เชอมโยงการอานสการวเคราะห และการคดวเคราะห บางครงกอานเพอใชเวลาวางใหเกดประโยชน

ความส าคญของการอาน

๑. การอานหนงสอท าใหไดเนอหาสาระความรมากกวาการศกษาหาความรดวยวธอน ๆ เชน การฟง

๒. ผอานสามารถอานหนงสอไดโดยไมมการจ ากดเวลาและสถานท สามารถน าไปไหนมาไหนได ๓. หนงสอเกบไดนานกวาสออยางอน ซงมกมอายการใชงานโดยจ ากด

๑๐

๔. ผอานสามารถฝกการคด และสรางจนตนาการไดเองในขณะอาน ๕. การอานสงเสรมใหมสมองด มสมาธนานกวา และมากกวาสออยางอน ทงนเพราะขณะท

อานจตใจจะตองมงมนอยกบขอความ พนจวเคราะหอยกบขอความ ๖. ผอานเปนผก าหนดการอานไดดวยตนเอง ๗. หนงสอหลากหลายรปแบบ และราคาถกกวาสออยางอน จงท าใหสมองผอานเปดกวาง

สรางแนวคดและสรางทศนคตไดมากกวา ๘. ผอานเกดความคดเหนไดดวยตนเอง วนจฉยเนอหาสาระไดดวยตนเอง รวมทงหนงสอ

บางเลมสามารถน าไปปฏบตแลวเกดผลด ประโยชนของการอาน

๑. เปนการพฒนาสตปญญา ใหเกดความรความฉลาด เกดภมคมกนทดในชวตจตใจ ๒. ท าใหมความรในวชาการดานตาง ๆ อาจเปนความรทวไปหรอความรเฉพาะดานกได เชน

การอานต าราแขนงตาง ๆ หนงสอคมอ หนงสออานประกอบในแขนงวชาตาง ๆ ๓. ท าใหรอบรทนโลก ทนเหตการณ การอานหนงสอพมพ การอานจากสอสารสนเทศตาง ๆ

การอานสอเหลาน นอกจากจะท าใหรทนขาวสารบานเมอง และสภาพการณตาง ๆ ในสงคมทงภายในและภายนอกประเทศแลว ยงไดทราบขาวกฬา ขาวบนเทง บทวจารณ ตลอดจนโฆษณาสนคาตาง ๆ

๔. ท าใหคนหาค าตอบทตองการได การอานหนงสอจะชวยตอบค าถามทเราของใจ สงสย ตองการร เชน การอานหนงสอพจนานกรมเพอหาความหมายของค า

๕. ท าใหเกดความเพลดเพลน การอานหนงสอพมพทมเนอหาด นาอาน นาสนใจ ยอมท าใหผอานมความสขความเพลดเพลน เกดอารมณคลอยตามของเรองนน ๆ ผอนคลายความตงเครยด ไดขอคด และยงเปนการยกระดบจตใจของผอานใหสงขนไดอกดวย เชน อานนทาน นวนยาย การตน เรองสน เปนตน

๖. ท าใหเกดทกษะและพฒนาการในการอาน ผทอานหนงสอสม าเสมอ ยอมเกดความช านาญในการอาน สามารถอานไดเรว เขาใจเรองราวทอานไดงาย จบใจความทอานไดถกตอง เขาใจประเดนส าคญของเรอง และสามารถประเมนคณคาจากเรองทอานไดอยางสมเหตสมผล เชน การอานบทความ บทวจารณ สารคด เอกสารทางวชาการตาง ๆ

๗. ท าใหชวตมพฒนาการเปนชวตทสมบรณ ความกาวหนา ประสบความส าเรจ ประพฤตด ประพฤตชอบ ผอานยอมมความรเรองราวตาง ๆ เกดความร ความคดทหลากหลาย กวางไกล สามารถน ามาเปนแนวทางในการประพฤตปฏบตตนใหมชวต มคณคา และมระเบยบแบบแผน เชน การอานหนงสอธรรมะ สแลวรวย ชวประวต

๑๑

๘. ท าใหมมนษยสมพนธทดและเสรมสรางบคลกภาพ ผทอานมากยอมรมาก มขอมลตาง ๆ

สงสมไวมาก เมอสนทนากบผอน ยอมมความมนใจ ไมขดเขน เพราะมภมความร สามารถถายทอดความร ใหค าแนะน าแกผอน เชน การอานหนงสอสขภาพจต วารสารสขภาพ หมอชาวบาน เปนตน ความหมายของการคดวเคราะห

การคดวเคราะห หมายถง ความสามารถในการจ าแนกแยกแยะองคประกอบตาง ๆ ของสงใด

สงหนง ซงอาจจะเปนวตถ สงของ เรองราว หรอเหตการณ และหาความสมพนธเชงเหตผล ระหวางองคประกอบเหลานน เพอคนหาสภาพความเปนจรง หรอสงส าคญของสงทก าหนดให

ทฤษฎการคดของบลม (Bloom’s Taxonomy of Education Objectives) ม ๓ ดาน ไดแก ดานการรคด ดานจตพสย และดานทกษะพสยของผเรยน สงผลตอความสามารถทางการคด ทบลมจ าแนกไวเปน ๖ ระดบ ค าถามในแตละระดบมความซบซอนแตกตางกน ไดแก

ระดบท ๑ ระดบความรความจ า แยกเปน ความรในเนอหา เชน ความรใน ศพททใช และความรในขอเทจจรงเฉพาะ ความรในวธด าเนนการ ระดบท ๒ ระดบความเขาใจ แยกเปน การแปลความ การตความ และ การขยายความ ระดบท ๓ ระดบการน าเอาไปใช การประยกต ระดบท ๔ ระดบการวเคราะห แยกเปน การวเคราะหสวนประกอบ การวเคราะห ความสมพนธและการวเคราะหหลกการ ระดบท ๕ ระดบการสงเคราะห แยกเปน การสงเคราะหการสอความหมาย การสงเคราะหแผนงาน และการสงเคราะหความสมพนธ ระดบท ๖ ระดบการประเมนคา แยกเปนการประเมนคาโดยอาศยขอเทจจรง ภายในและการประเมนคาโดยอาศยขอเทจจรงภายนอก การท ผเรยนจะมทกษะในการแกปญหาและการตดสนใจ ผเรยนนนจะตอง สามารถวเคราะหและเขาใจสถานการณใหม หรอขอความจรงใหมได

๑๒

ใบความรท ๒ เรอง หลกการอานและพจารณาขาว

ความหมายของขาว

ขาว หมายถง เหตการณทคนในสงคมก าลงใหความสนใจ และตพมพเผยแพรทางหนงสอพมพ หรอนตยสาร เหตการณทน ามาเขยนเปนขาวจะตองเปนเรองทนสมย ทนเหตการณ สงผลกระทบตอบคคลในสงคม

องคประกอบของขาว

ขาวมองคประกอบ ๔ สวน คอ พาดหวขาว ความน า สวนเชอม และเนอขาว ๑. พาดหวขาว เปนสวนทสรางความเขาใจ โดยใชค าสะดดตา และตวอกษรขนาดใหญกวา

เนอขาว ๒. ความน า คอ เนอเรองยอของขาว เปนการเขยนอธบายใหผอานทราบวา เหตการณทน ามา

เขยนขาวมเนอความอยางไร ความน าทดตองชดเจน และท าใหผอานเขาใจเรองราว โดยอาจไมจ าเปนตองอานสวนตอไป

๓. สวนเชอม คอ สวนทอยระหวางความน ากบเนอเรอง ท าหนาทขยายความหรอใหรายละเอยดเพมเตมจากความน า องคประกอบสวนนไมมความจ าเปนมากนก บางขาวอาจจะมหรออาจจะไมมกได

๔. เนอขาว คอ รายละเอยดทงหมดของขาว สวนใหญนยมเขยนเปนยอหนาสน ๆ หากมรายละเอยดมาก อาจจะเขยนแยกออกไปหนายอหนา โดยเรยงล าดบเหตการณทเกดขน หรอเรยงล าดบความส าคญมากไปหานอย

ประเภทของขาว

แบงออกเปน ๒ ประเภท ๑. ขาวหนก หมายถง ขาวทมเนอหาสาระหนกสมอง และมอทธพลตอคนสวนใหญในสงคม

เชน ขาวการเมอง ขาวเศรษฐกจ ขาวการศกษา จะพบมากในหนงสอพมพประเภทคณภาพ เชน หนงสอพมพมตชน หนงสอพมพสยามรฐ

๒. ขาวเบา หมายถง ขาวทมเนอหาสาระเบาสมอง มงใหความตนเตน เพลดเพลน แมจะมความส าคญ และผลกระทบตอวถชวตของคนสวนใหญนอยกวาขาวหนก แตชาวบานจะใหความสนใจมากกวา เชน ขาวอาชญากรรม ขาวบนเทง ขาวกฬา พบมากในหนงสอพมพประชานยม เชน ไทยรฐ เดลนวส ขาวสด สยามกฬา

๑๓

หลกการอานขาวและพจารณาขาว

การอานขาวควรพจารณาตามองคประกอบ ดงน ๑. พจารณาการพาดหวขาว การพาดหวขาวเปนการจดล าดบความส าคญของขาว การ

สงเกต การพาดหวขาว จะพบสวนส าคญของขาว จะพาดหวขาวดวยตวอกษรขนาดใหญ สวนส าคญรองลงมาจะใชตวอกษรเลกลงตามล าดบ ดงนนการอานขาว ควรอานพาดหวขาวใหญกอน แลวจงมาอานพาดหวขาวรอง

๒. พจารณาความน า เมออานและพจารณาพาดหวขาวแลว ทราบเรองราวสน ๆ ของขาว ตอมาใหพจารณาความน า ซงจะสรปเรองราวของขาว โดยขยายหรอเพมเตมรายละเอยดของพาดหวขาว หากผเขยนขาวสามารถเขยนความน าไดชดเจน ผอานทมเวลานอย และประหยดเวลาในการอาน กไมจ าเปนตองอานเนอขาวตอไป

๓. พจารณาเนอขาว เนอขาวเปนสวนทผอานจะอานหรอไมอานกได หากทราบเรองยอของขาวจากความน าแลว เนอขาวเปนรายละเอยดเกยวกบเหตการณทเปนขาว ซงอาจจะพบวา การใหขอมลของหนงสอพมพแตละฉบบจะแตกตางกน เพราะผเขยนขาวตองน าเสนอใหทนเวลา หากสนใจขาวใดเปนพเศษใหอานเนอขาวจากหนงสอพมพหลายฉบบ เพอจะไดเปรยบเทยบความถกตองของขาว

๔. พจารณาการใชส านวนภาษา เมอพจารณาการใชส านวนภาษาในการเขยนขาว จะพบวา มขอบกพรองหลายประการ ทงในการเขยนสะกดค า การใชค ายอ การใชค าผดระดบ การใชค าแสลง การวาง สวนขยายไมถกตอง ทงนเปนเพราะการจดท าหนงสอพมพเปนกระบวนการทเรงดวนทตองด าเนนการอยางรวดเรว เพอใหทนเวลาขาย เพราะหนงสอพมพจะมคาเฉพาะวนเทานน พอวนรงขนจะไมมใครสนใจ ขาวจงเปนวรรณกรรมทรบเรง เพราะฉะนน การอานขาวจงควรพจารณาการใชภาษาตามลกษณะของภาษาขาว ไมยดความถกตองของหลกการใชภาษา

การตดตามขาวสารทกวนจะชวยใหเราเปนคนทนเหตการณนะคะ

๑๔

แบบฝกทกษะ สรปเนอหาใบความร เชอมโยงสแผนผงใยแมงมม

ค าชแจง : ใหนกเรยนสรปเนอหาจากการอานใบความรท ๒ เรองหลกการอานและ พจารณาขาว เขยนเปนแผนผงใยแมงมม (WEB DIAGRAM) โดยใชเวลา ๑๕ นาท (๑๐ คะแนน)

ความหมาย

น ำพำสข

องคประกอบ

น ำพำสข

ประเภท

น ำพำสข

หลกการพจารณา

น ำพำสข

๑๕

แบบฝกทกษะท ๑ ฝกจบใจความ ค าชแจง: ใหนกเรยนอานขาวตอไปน โดยใชเวลา ๕ นาท

๑๖

ค าชแจง : ใหนกเรยนตอบค าถามจากขาวทอานใหถกตอง ใชเวลา ๑๕ นาท (๑๐ คะแนน) ๑. เหตการณในขาวเกดขนทใด ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๒. เซลแมนขายรถยนตดงขาว ชวยเหลอสนขและแมวจรจดอยางไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๓. ปญหาทเซลแมนพบในการเปดหมวกรองเพลงเพอหาเงนชวยเหลอสนขและแมวจรจด คออะไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๔. เหตใดเซลแมนขายรถยนตดงขาวจงเปดหมวกรองเพลงเพอหาเงนชวยเหลอสนข และแมวจรจด ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๕. นอกจากเซลแมนขายรถยนตดงขาวแลว มใครทชวยเหลอสนขและแมวจรจดอก เพราะเหตใดเขาจงใหความชวยเหลอสนขและแมวจรจด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

๑๗

สาเห

ต

แบบฝกทกษะท ๒ ตามพนจปญหา

ค าชแจง : ใหนกเรยนแสดงความคดเหนเกยวกบขาวขางตน วาปญหาม

สาเหต เกดจากอะไร ผลทเกดขนคออะไร และมแนวทางในการแกไขปญหา ปญหาดงกลาวอยางไร ใชเวลา ๑๕ นาท (๑๐ คะแนน)

ปญหา

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ผลกระทบทเกดขน

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

แนวทางในการแกไขปญหา

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

๑๘

แบบฝกทกษะท ๓ พฒนาความคด

ค าชแจง : หากในชมชนของนกเรยนมสนขและแมวจรจดเปนจ านวน มากจนกลายเปนปญหาของชมชน นกเรยนจะมวธการ ปองกนและแกไขปญหาดงกลาวอยางไร ใชเวลา ๑๕ นาท (๑๐ คะแนน)

วธปองกน วธแกปญหา

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

๑๙

แบบฝกทกษะท ๔ ฝกคดวเคราะห ค าชแจง : ใหนกเรยนตอบค าถามจากขาวทอานใหถกตอง ใชเวลา ๑๕ นาท (๑๐ คะแนน)

๑. ประเดนหลกของขาวคออะไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๒. เหตใดเซลแมนขายรถยนตจงตองรองเพลงเพอหาเงนชวยเหลอสนขและแมวจรจด ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๓. ปญหาสนขและแมวจรจดสงผลตอสงคมอยางไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๔. นกเรยนคดวาขาวนใหประโยชนแกใคร และใหประโยชนอยางไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๕. พฤตกรรมการชวยเหลอสนขและแมวจรจดของเซลแมนขายรถยนต เปนพฤตกรรมทนกเรยนควรยดถอเปนแบบอยางหรอไม เพราะเหตใด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

๒๐

ค าชแจง ๑. แบบทดสอบหลงเรยน ชดท ๑ ฉบบน ใชทดสอบความสามารถในการอาน คด วเคราะห

หลงการฝกทกษะ เรอง แบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจขาว เปนแบบทดสอบแบบปรนยเลอกตอบ ๔ ตวเลอก จ านวน ๑๐ ขอ ขอละ ๑ คะแนน ใชเวลาทดสอบ ๒๐ นาท

๒. ใหนกเรยนอานค าถามและค าตอบใหชดเจน แลวเลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว น าไปตอบลงในกระดาษค าตอบ โดยท าเครองหมายกากบาท (X) ลงในชองตวเลอกทตองการ

๓. ใหนกเรยนท าแบบทดสอบใหครบทกขอ และสงกระดาษค าตอบทนทเมอหมดเวลา

อานขาวทก าหนดใหตอไปน แลวตอบค าถามขอ ๑-๕

แบบทดสอบหลงเรยน เสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจขาว

๒๑

๑. ขาวขางตนเปนขาวประเภทใด ก. ขาวสงคม ข. ขาวกฬา ค. ขาวการศกษา ง. ขาวเศรษฐกจ ๒. ขอใดคอพฤตกรรมอนพงประสงคของกองเชยรชาวญปน ก. การมความสามคคกนในการเชยรฟตบอลและการมจตสาธารณะ ข. การชวยกนเกบขยะในสนามหลงจบการแขงขน ค. การยอมรบในผลการแขงขนฟตบอล ง. การเชยรฟตบอลอยางมวนย ๓. หากนกเรยนพบเหนขยะในสถานทตางๆ นกเรยนควรปฏบตอยางไร ก. เกบขยะทงลงในถงขยะใหเรยบรอยดวยตนเอง ข. แจงเจาหนาทรบผดชอบจดการใหเรยบรอย ค. เชญชวนบคคลรอบขางเกบขยะใหเรยบรอย ง. ตามหาผทงขยะมารบผดชอบผลการกระท า ๔. สาเหตส าคญทท าใหกองเชยรฟตบอลชาวญปนชวยกนเกบขยะคอขอใด ก. เปนขอตกลงทกองเชยรชาวญปนไดตกลงท ารวมกนหลงเสรจสนการแขงขนทกครง ข. สนามแขงขนมจ านวนขยะมากเกนกวาจะปลอยปละละเลย ค. ไดรบการปลกฝงเรองระเบยบวนยอยในสายเลอด ง. แสดงความรบผดชอบตอขยะทตนเองทง ๕. พฤตกรรมของกองเชยรฟตบอลชาวญปนในขาว เหมาะสมหรอไม เพราะเหตใด ก. เหมาะสม เพราะเปนการแสดงถงวนยและจตสาธารณะของชาตทไดรบการปลกฝง ข. ไมเหมาะสม เพราะเปนหนาทของพนกงานท าความสะอาดรบผดชอบอยแลว ค. ไมเหมาะสม เพราะเปนการแสดงออกวาชาตของตนมวนยมากกวาชาตอน ง. เหมาะสม เพราะเปนการรบผดชอบตอตนเองและสงคม

๒๒

อานขาวทก าหนดใหตอไปน แลวตอบค าถามขอ ๖-๗

๖. ขาวขางตนเปนขาวประเภทใด ก. ขาวสงคม ข. ขาวกฬา ค. ขาวการศกษา ง. ขาวเศรษฐกจ

๗. นองออมสน เปนผมจตสาธารณะอยางไร ก. รองเพลงเปดหมวกเพอหารายไดเปนทนการศกษาแกนกเรยน-นกศกษาทยากจน ข. สรางภาพลกษณทดของเดกไทยในสายตานกทองเทยวชาวตางชาต ค. ชวยผปกครองขายสนคาของทระลกทถนนคนเดน ง. สรางบรรยากาศดวยการรองเพลงทถนนคนเดน

๒๓

๘. ขอใดคอสาเหตทท าใหเยาวชนรายนสวมใสชดซปเปอรฮโรสรางจตสาธารณะในสงคม

ก. เพอตองการประชาสมพนธโครงการอาสาสมครซปเปอรฮโรในชวตจรง ทตนเองคดขน ข. เพอตองการสงเสรมใหเยาวชนท าความดโดยไมลงเล แมจะเปนเรองเลก ๆ นอย ๆ ค. เพอตองการเปนแบบอยางแกเยาวชนในการท าประโยชนเพอสงคม ง. เพอตองการสรางสรรคสงคมใหนาอย

๙. พฤตกรรมของเยาวชนรายนสอดคลองกบคานยมไทย ๑๒ ประการ ขอใดนอยทสด ก. คดอะไรใหสวนรวม ข. รกษาวนย กฎหมายไทย ค. ซอสตย เสยสละ อดทนได ง. รกษาวฒนธรรมประจ าชาต

๑๐. จากขาวขางตนนกเรยนสามารถน าไปปรบใชในชวตประจ าวนอยางไรไดเหมาะสมทสด ก. สรางเครอขายโครงการอาสาสมครซปเปอรฮโรในชวตจรงใหแกเยาวชนทกๆ จงหวด ข. ซอชดซปเปอรฮโรทชนชอบมาสวมใสและท าความดทสามารถท าได ค. เขารวมเปนอาสาสมครในโครงการซปเปอรฮโรในชวตจรง ง. ไมลงเลทจะท าความดเลก ๆ นอย ๆ ทสามารถท าได

อานขาวทก าหนดให แลวตอบค าถามขอ ๘-๑๐

๒๔

บรรณานกรม

ประเทน มหาขนธ. (๒๕๓๖). การสอนอานเบองตน. กรงเทพมหานคร : โอเดยนสโตร. ปานรว ยงยทธวชย และถวลย มาศจรส. (๒๕๔๘). นวตกรรมการศกษา ชด การอาน เขยน

คดวเคราะห คดสงเคราะห. กรงเทพมหานคร : สถาบนสงเสรมและพฒนาการอานเขยน แหงประเทศไทย.

ราชบณฑตยสถาน. (๒๕๔๖). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.๒๕๒๕. พมพครงท ๒. กรงเทพมหานคร : อกษรเจรญทศน.

วสตร ด าร. (๒๕๕๗). จตสาธารณะ กองเชยรแดนอาทตยอทยวนยเยยม. [ออนไลน]. แหลงทมา : http://www.goal.com/th/news. ๒๐ มถนายน ๒๕๕๗.

ศกษาธการ, กระทรวง. (๒๕๕๐). การจดการเรยนการสอนภาษาไทยเพอพฒนาทกษะการคด. กรงเทพมหานคร : สถาบนภาษาไทย ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงาน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน.

_______. (๒๕๔๙). หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐาน ภาษาไทยเพอพฒนาการคด ชนมธยมศกษาปท ๔. กรงเทพมหานคร : ครสภา.

สรมงคล ไกรวงศวชญ. (๒๕๕๗). หนมเซลแมนรองเพลงหาเงนชวยสนขและแมวจรจด. [ออนไลน]. แหลงทมา : http://thainews.prd.go.th/centerweb/News. ๘ กมภาพนธ ๒๕๕๗.

สวฒน ววฒนานนท. (๒๕๕๐). ทกษะการอาน คดวเคราะห และเขยน. พมพครงท ๒. นนทบร : ซ.ซ. นอลลดจลงคส.

สวทย มลค า. (๒๕๔๗). ครบเครองเรองการคด. พมพครงท ๖. กรงเทพมหานคร : หางหนสวน ภาพพมพ.

ASTVผจดการออนไลน. (๒๕๕๗). เดกจตสาธารณะรองเพลงชวยนกเรยนจน. [ออนไลน]. แหลงทมา : http://www.manager.co.th/Local/ViewNews.as. ๒๙ กนยายน ๒๕๕๗.

PHITSANULOK HOTNEWS. (๒๕๕๗). เยาวชนซปเปอรฮโรจตสาธารณะ. [ออนไลน]. แหลงทมา : http://www.phitsanulokhotnews.com. ๒๑ พฤษภาคม ๒๕๕๗.

๒๕

ภาคผนวก

๒๖

ใหนกเรยนตรวจค าตอบจากการเฉลยแบบทดสอบดงน

เฉลย แบบทดสอบกอน-หลงเรยน

เลมท ๑ แบบฝกทกษะเสรมสรางการอาน พฒนาความคด พนจขาว

ชอ-สกล……………………………………………………ชน…………… เลขท…………..

ขอ ก ข ค ง ๑ X ๒ X ๓ X ๔ X ๕ X ๖ X ๗ X ๘ X ๙ X ๑๐ X

ค าชแจง

:

คะแนนเตม

คะแนนทได

๑๐

ผลการประเมน ดมาก ด พอใช ปรบปรง

ลงชอ…………………………………ผประเมน (………………………………….)

เกณฑการประเมน คะแนนระหวาง ๙-๑๐ อยในเกณฑ ดมาก คะแนนระหวาง ๗-๘ อยในเกณฑ ด คะแนนระหวาง ๕-๖ อยในเกณฑ พอใช คะแนนระหวาง ๐-๔ อยในเกณฑ ควรปรบปรง

๒๗

กอนเรยน หลงเรยน

ะ

อ

เฉลยเกมกระตนกระบวนการคด ฟตกอนฝกทกษะ

เฉลยเกม “ดนแดนลองหน”

ค าชแจง ๑. ใหนกเรยนน าตวอกษรในชอง จ านวน ๒ ชอง จากตารางมาตอกนเพอใหไดค าตรงกบ ความหมายตามทก าหนดในแตละขอ แลวเตมลงในชองวางทก าหนดให โดยใชเวลา ท ากจกรรม ๑๕ นาท

๒. เมอไดค าเตมลงในชองวางทก าหนดครบแลว ใหน าพยญชนะทอยใน ตงแตขอ ๑-๘ มาเรยงตอกน กจะพบชอดนแดนลองหนปรากฏขน

ความหมาย ๑. ทเพงเคยเหนหรอรจกกน =__ __ __ __ __

๒. ภาษาถนของคนในถนพายพของประเทศไทย = __ __ _ __ ๓. ผมอทธฤทธ, ผมใจสง = _ ๔. คนทฝกด าน าไดนานๆ โดยอาศยอปกรณชวยในการหายใจใตน า = ๕. รถบรรทกขนาดใหญขางหนาม ๒ ลอ ขางหลงม ๘ ลอ = __ __ _ ๖. หญงสาววยรน = __ __ __ __ __ ๗. ชอนรกขมหนง เปนทลงโทษหนกทสดไมไดผดไดเกด = _ ๘. เคลบเคลม คดฝนไป = __ _

ดนแดนลองหนน คอ __ __ __ __ __ __ __ __

หนา บลอ มหา ใหม ปลอ ค าเ รถส โลก นตร ยกบ ทรา มนษ มอง มวย ตมะ ยใจ

ค ำ เ ม อ ง

ม ห า ต ม

ม นน

ษ ย บ ก

ร ถ ส บ ล ท ร า ม ว ย

ล ก น ต ร โ

น ห า ใ ห ม

ล ป อ ย ใ จ

น ำ ต ก บ า โ จ

๒๘

เฉลยแบบฝกทกษะ สรปเนอหาใบความร เชอมโยงสแผนผงใยแมงมม

ค าชแจง : ใหนกเรยนสรปเนอหาจากการอานใบความรท ๒ เรองหลกการอานและ พจารณาขาวเขยนเปนแผนผงใยแมงมม (WEB DIAGRAM) โดยใชเวลา ๑๕ นาท (๑๐คะแนน)

ความหมาย

น ำพำสข

องคประกอบ

น ำพำสข

ประเภท

น ำพำสข

หลกการพจารณา

น ำพำสข

เหตการณทคนในสงคมก าลงใหความสนใจ

พมพเผยแพร

การพาดหวขาว

ความน า

สวนเชอม

เนอขาว

ขาวหนก

ขาวเบา

ขาวการเมอง

ขาวการศกษา

ขาวเศรษฐกจ

ขาวบนเทง

ขาวกฬา

ขาวอาชญากรรม

การพาดหวขาว

ความน า

ส านวนภาษา

เนอขาว

๒๙

เกณฑการใหคะแนน

แบบฝกทกษะ สรปเนอหาใบความร เชอมโยงสแผนผงใยแมงมม

ระดบคณภาพ

ดมาก (๙-๑๐) ด (๗-๘) พอใช (๕-๖) ควรปรบปรง (๐-๔) แสดงความรความเขาใจในเนอหาทคนความา อยางดมาก มเนอหาตามขนตอน ครบถวน ทกประเดน โดยใช เหตผลไดอยางสมเหตสมผล

แสดงความรความเขาใจในเนอหาทคนความาอยางด มเนอหาตามขนตอน ขาด ๑-๒ ประเดน มการใช เหตผลไดอยาง สมเหตสมผล

แสดงความรความเขาใจในเนอหาทคนความาอยางด มเนอหาตามขนตอน ขาด ๓-๔ ประเดน มการใชเหตผลไดอยางสมเหตสมผล

แสดงความรความเขาใจในเนอหาทคนความาอยางด มเนอหาตามขนตอน ขาด ๕ ประเดนขนไป มการใชเหตผลได อยางสมเหตสมผล

๓๐

รมเขอนรฐประชาพฒนาแมน าแมกลอง หนาตลาดสนามหญา เขตเทศบาลเมองราชบร

ใชเวลาหลงเลกงาน ตงแตเวลา ๑๘.๐๐ น. มาเลนกตารประกอบเสยงเพลง ใหผทมาพกผอน และรบประทานอาหารในชวงค าคน หยบยนน าใจเลก ๆ นอย ๆ เปนเงนชวยเหลอสนขและ แมวจรจดทถกทอดทงจากสงคม โดยจดท าปายขอความ และภาพประกอบเชญบรจาคเงนและ

ถกมองวารองเพลงเลนดนตรเพอรบเงนบรจาคมาใชสวนตว

ตองการหาเงนมาชวยเหลอสนขและแมวจรจดทถกทอดทงจากสงคมตามสถานทตาง ๆ ใน จงหวดราชบร รวมไปถงตามแหลงทมการน าสนขจรจดไปเลยงไวจ านวนมากและขาดแคลน

กลมเยาวชนและศลปนอสระ เพราะรกและสงสารสนขและแมวจรจดทถกทงจนเปนภาระ แกสงคมและเปนตวอยางทดแกกลมวยรนและเยาวชนใหหนมาใชเวลาวางใหเปนประโยชนแก

เฉลยแบบฝกทกษะท ๑ อานจบใจความปญหา

สงของ

อาหาร

เปนประโยชนแกสงคม

ค าชแจง : ใหนกเรยนตอบค าถามจากขาวทอานใหถกตอง ใชเวลา ๑๕ นาท (๑๐ คะแนน)

๑. เหตการณในขาวเกดขนทใด ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๒. เซลแมนขายรถยนตดงขาว ชวยเหลอสนขและแมวจรจดอยางไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………….................................................................................................................................................… ๓. ปญหาทเซลแมนพบในการเปดหมวกรองเพลงเพอหาเงนชวยเหลอสนขและแมวจรจดคออะไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๔. เหตใดเซลแมนขายรถยนตดงขาวจงเปดหมวกรองเพลงเพอหาเงนชวยเหลอสนขและ แมวจรจด ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………... ๕. นอกจากเซลแมนขายรถยนตดงขาวแลว มใครทชวยเหลอสนขและแมวจรจดอก เพราะ เหตใดเขาจงใหความชวยเหลอสนขและแมวจรจด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

๓๑

เกณฑการใหคะแนน

แบบฝกทกษะท ๑ ฝกจบใจความ

ประเดน การประเมน

ระดบคณภาพ

ดมาก (๙-๑๐)

ด (๗-๘)

พอใช (๕-๖)

ควรปรบปรง (๐-๔)

ความเขาใจ

ตอบค าถาม หลงจากทอานไดทงหมด

ตอบค าถาม หลงจากทอานได ๓ ขอ

ตอบค าถาม หลงจากทอานได ๒ ขอ

ตอบค าถาม หลงจากทอานได ๑ ขอ ถงไมไดเลย

การจบใจความส าคญ

จบใจความส าคญของเนอหาได ทงหมด

จบใจความส าคญของเนอหาได เกอบทงหมด

จบใจความส าคญของเนอหาได เลกนอย

จบใจความส าคญของเนอหาไดนอยมาก

การรความหมาย ค าศพท

เมออานพบค าศพทใหมสามารถวเคราะหความหมาย ค าศพทจากบรบทไดทงหมด

เมออานพบ ค าศพทใหม สามารถวเคราะหความหมาย ค าศพทจากบรบทไดเกอบทงหมด

เมออานพบ ค าศพทใหม สามารถวเคราะหความหมาย ค าศพทจากบรบทไดเลกนอย

เมออานพบค าศพทใหม สามารถวเคราะหความหมายค าศพทจากบรบทไดนอยมาก

คะแนนเฉลย = ผลรวมของคะแนนทไดจากการประเมน ๓ ประเดน ๓

๓๒

สนขและแมวถกทงตามสถานทตาง ๆ

สาเห

ต

เฉลยแบบฝกทกษะท ๒ ตามพนจปญหา

ค าชแจง : ใหนกเรยนแสดงความคดเหนเกยวกบขาวขางตน วาปญหาม สาเหตจากอะไร ผลทเกดขนคออะไร และมแนวทางในการ

แกไข ปญหาดงกลาวอยางไร ใชเวลา ๑๕ นาท (๑๐ คะแนน)

ปญหา

สนขและแมวจรจด

ผลกระทบทเกดขน

สนขและแมวจรจดสรางปญหาใหแกสงคม เชน การเปนพาหะน าโรค การท าอนตรายแกผคนทสญจรไปมา การคยขยะหาอาหารกอใหเกดความสกปรก สนขและแมวจรจดทขาดแคลนอาหารสรางความอนาทรใจแกผพบเหน

แนวทางในการแกไขปญหา ๑.เอาใจใสสนขและแมวทเลยงใหด ๒.ใหความชวยเหลอสนขและแมวจรจด โดยการแจงผรบผดชอบน าสตวเหลานไปดแลอยางถกตอง ไมปลอยใหสรางปญหาใหแกสงคม ๓. มความเมตตากรณา บรจาคเงนและอาหารใหแกแหลงทน าสนขและแมวจรจดไปเลยง

ขาดการดแลเอาใจใส เลยงด

๓๓

แบบฝกทกษะท ๒ ตามพนจปญหา

ประเดน การประเมน

ระดบคณภาพ

ดมาก (๙-๑๐) ด (๗-๘) พอใช (๕-๖) ควรปรบปรง (๐-๔)

สาเหต สามารถระบสาเหตทถกตองของปญหา ไดครบทกสาเหต

สามารถระบสาเหตของปญหาไดครบ ทกสาเหตแตไมม ความชดเจนบางสาเหต

สามารถระบสาเหตของปญหาไดครบ ทกสาเหต แตไมม ความชดเจน

สามารถระบสาเหตของปญหาไดบางสาเหต แตไมมความชดเจน

ปญหา สามารถปญหาทถกตองของสถานการณ ไดครบทกปญหา

สามารถระบปญหาของสถานการณไดครบทกปญหาแตไมม ความชดเจนบางปญหา

สามารถระบปญหาของปญหาของสถานการณไดครบ ทกปญหา แตไมม ความชดเจน

สามารถระบปญหาของสถานการณไดบางปญหา แตไมมความชดเจน

ผลกระทบ สามารถระบผลกระทบจากปญหาไดอยางถกตองเปนเหตเปนผล ชดเจน ตลอดถงสามารถระบผลกระทบทอยนอกเหนอจากวรรณกรรมทก าหนด

สามารถระบผลกระทบจากปญหาไดอยางถกตองเปนเหต เปนผลชดเจน

สามารถระบผลกระทบจากปญหาไดบางผลกระทบถกตองเปนเหต เปนผลชดเจน

สามารถระบผลกระทบจากปญหาไดบางผลกระทบ ไมเปนเหตเปนผล ทชดเจน

แนวทาง การแกปญหา

สามารถระบ แนวทางแกไขปญหาไดอยางถกตองเปนเหตเปนผล ชดเจน ตลอดถงแนวทางแกไขปญหา ทนอกเหนอจาก ทวรรณกรรมก าหนด

สามารถระบ แนวทางแกไขปญหาไดอยางถกตอง เปนเหตเปนผลชดเจน

สามารถระบ แนวทางแกไขปญหาไดบาง แตมความ เปนเหตเปนผลชดเจน

สามารถระบ แนวทางแกไขปญหาไดบางแตไมมความเปนเหต เปนผล ไมชดเจน

คะแนนเฉลย = ผลรวมของคะแนนทไดจากการประเมน ๔ ประเดน ๔

๓๔

เฉลยแบบฝกทกษะท ๓ พฒนาความคด

ค าชแจง : หากในชมชนของนกเรยนมสนขและแมวจรจดเปนจ านวนมาก จนกลายเปนปญหาของชมชน นกเรยนจะมวธการปองกนและ แกไขปญหาดงกลาวอยางไร ใชเวลา ๑๕ นาท (๑๐ คะแนน)

วธปองกน วธแกปญหา

๑.เอาใจใสดแลสนขและแมวซงเปนสตวเลยงในบานใหด ๒. ไมควรเลยงสนขและแมวในบานหากไมพรอมจะดแลเอาใจใส ๓. รณรงคใหมขอบงคบเอาผดหรอปรบแกผทน าสนขและแมวไปทงในสถานทตางๆ อนกอใหเกดปญหาแกสงคม

๑. ควรแจงหนวยงานทรบผดชอบเมอพบสนขและแมวจรจด เพอจะไดดแลและอยในสถานท ทมความเหมาะสม ๒. ควรมความเมตตากรณาตอสนขและแมว จรจดโดยการชวยเหลอ ตามก าลงทรพยทม ๓. ใชเวลาวางใหเปนประโยชนในการท าประโยชนเพอสนขและ แมวจรจด

๓๕

เกณฑการใหคะแนน

แบบฝกทกษะท ๓ พฒนาความคด

ระดบคณภาพ

ดมาก (๙-๑๐) ด (๗-๘) พอใช (๕-๖) ควรปรบปรง (๐-๔) เสนอแนวคดสรางสรรคในการปรบใชในชวตประจ าวน ไดอยางหลากหลาย มเหตผล มความเหมาะสม สามารถน าไปใชไดจรง

เสนอแนวคดสรางสรรคในการปรบใชในชวต ประจ าวนไดอยางหลากหลาย มเหตผล มความเหมาะสม

เสนอแนวคดสรางสรรคในการปรบใชในชวตประจ าวนได แตไมหลากหลาย มความเหมาะสม

เสนอแนวคดสรางสรรค ในการปรบใชในชวต ประจ าวนได แตไมหลากหลาย บางแนวคด ไมสามารถน าไป ปรบใชในชวตประจ าวนได

๓๖

หนมเซลแมนขายรถรองเพลงเลนดนตร รบบรจาคเงนและสงของเพอชวยเหลอสนขและ

เพราะรกและสงสารสนขและแมวจรจดทถกทงในสถานทตาง ๆ และเปนการใชเวลาวาง สรางประโยชนแกสงคม

๑. อาจเปนพาหะน าโรคตาง ๆ เชน โรคพษสนขบา ซงอนตรายถงตายไดหากไมไดรบการรกษา ๒. สรางความรบกวน เชน เสยงเหาหอนสรางความร าคาญ การคยขยะ สรางความสกปรก ๓. สรางความอนาทรใจแกผพบเหน ซงเกดจากการไมไดรบการดแลเอาใจใสท าใหมชวต

๑. สงคม คอ ชวยใหคนในสงคมชวยกนดแลชวยเหลอสนขและแมวจรจด ๒.บคคล คอ เปนกจกรรมการใชเวลาวางสรางประโยชนใหแกสงคม ๓. สนขและแมวจรจด คอ สงเสรมใหคนรวมกนดแลชวยเหลอ

ตอบได ๒ แบบ คอ เปนพฤตกรรมทควรยดถอเปนแบบอยาง เพราะเปนตวอยางการใช เวลาวางชวยเหลอสงคม, เปนพฤตกรรมทไมควรถอเปนแบบอยาง เพราะการรองเพลง เลนดนตรในยามวกาล ส าหรบเยาวชนทเลนดนตรและรองเพลงไมเปน อกทงการกลบบานดก อาจกอใหเกดอนตรายไดควรหากจกรรมอนทเหมาะสมในการชวยเหลอสนขและแมวจรจด

แมวจรจด

ตามสภาพ

เฉลยแบบฝกทกษะท ๔ ฝกคดวเคราะห

ค าชแจง : ใหนกเรยนตอบค าถามจากขาวทอานใหถกตอง ใชเวลา ๑๕ นาท (๑๐ คะแนน)

๑. ประเดนหลกของขาวคออะไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๒. เหตใดเซลแมนขายรถยนตจงตองรองเพลงเพอหาเงนชวยเหลอสนขและแมวจรจด …………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๓. ปญหาสนขและแมวจรจดสงผลตอสงคมอยางไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..........................................................................................................................……… …………………………………………………………………………………………………………………………………… ๔. นกเรยนคดวาขาวนใหประโยชนแกใคร และใหประโยชนอยางไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… ๕. พฤตกรรมการชวยเหลอสนขและแมวจรจดของเซลแมนขายรถยนต เปนพฤตกรรมทนกเรยนควรยดถอเปนแบบอยางหรอไม เพราะเหตใด …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………

๓๗

เกณฑการใหคะแนน

แบบฝกทกษะท ๔ ฝกคดวเคราะห

ระดบคณภาพ/ทกษะ การอาน การคดวเคราะห การเขยน

ดเยยม (๙-๑๐)

แสดงความรของเรองทอาน จบประเดนล าดบเหตการณจากเรองทอานไดชดเจนสมบรณ

วเคราะห วพากษ ใหขอเสนอแนะในแงมม ตาง ๆ ของเรองทอานไดชดเจนสมบรณ

เขยนไดถกตอง แสดงความคดเหน โตแยง อธบายสนบสนน เพยงพอและสมเหตสมผล

ด

(๗-๘)

แสดงความรของเรองทอาน จบประเดนส าคญ ล าดบเหตการณจากเรองทอานไมชดเจน ไมสมบรณเลกนอย

วเคราะห วพากษ ใหขอเสนอแนะในแงมม ตาง ๆ ของเรองทอานไดไมชดเจน ไมสมบรณเลกนอย

เขยนไดถกตอง แสดงความคดเหนโตแยง อธบายสนบสนนไมเพยงพอ ไมสมเหต สมผลเลกนอย

พอใช (๕-๖)

แสดงความรจากเรองทอาน จบประเดนส าคญ ล าดบเหตการณจากเรองทอานไมชดเจน ไมสมบรณ แตมแนวโนมทด

วเคราะห วพากษใหขอเสนอแนะในแงมม ตาง ๆ ของเรองทอานไดไมชดเจน ไมสมบรณ แตมแนวโนมทด

เขยนไดถกตอง แสดงความคดเหนโตแยง อธบายสนบสนนไมเพยงพอและ ไมสมเหตสมผล แตมแนวโนมทด

ควรปรบปรง

(๐-๔)

แสดงความรของเรองทอาน จบประเดนส าคญ ล าดบเหตการณจากเรองทอานไมชดเจน และไมสมบรณ

วเคราะห วพากษใหขอเสนอแนะในแงมม ตาง ๆ ของเรองทอานไดไมชดเจนและไมสมบรณ

เขยนไดถกตอง แสดงความคดเหนโตแยง อธบายสนบสนน ไมเพยงพอและไมสมเหตสมผล

คะแนนเฉลย = ผลรวมของคะแนนทไดจากการประเมน ๓ ประเดน ๓

๓๘