ธรกรรมอเลกทรอนกส

บทท 9

กฎหมายและจรยธรรม

ส าหรบธรกจ E-Commerce

1. พ.ร.บ.ธรกรรมอเลกทรอนกส พ.ศ. 2544

(แกไข พ.ศ. 2551)

หลกเกณฑส าคญ

1) ค าเสนอ-ค าสนองผานสออเลกทรอนกส

2) นตกรรมสญญาในรปแบบอเลกทรอนกส

3) ลายมอชอในรปแบบอเลกทรอนกส และสงพมพออกของขอมลอเลกทรอนกส

4) การรบฟงพยานหลกฐานอเลกทรอนกส

5) การปดอากรแสตมปดวยวธการทางอเลกทรอนกส

2. พ.ร.บ.วาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550

สาระส าคญ

ฐานความผดทเกยวของกบคอมพวเตอร (มาตรา 5-16)

การจดเกบขอมลจราจรทางคอมพวเตอรของผใหบรการ (มาตรา 26)

อ านาจของพนกงานเจาหนาทตามกฎหมายใหม (มาตรา 18-21)

เขตอ านาจของศาลในการพจารณาคด (มาตรา 17)

อ านาจของ รมต. ไอซท (มาตรา 20)

บทก าหนดโทษส าหรบพนกงานเจาหนาท (มาตรา 22-24)

ราง พ.ร.บ. วาดวยการคมครองขอมลสวนบคคล

หลกเกณฑส าคญ

1) การเกบขอมลตองเปนไปตามกฎหมาย และขอมลทเกบตองเกยวของโดยตรงกบผรวบรวมขอมล

2) ถาจะเผยแพรขอมลตองแจงเจาตวกอน

3) หามมใหเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลเกยวกบเชอชาต ศาสนาความเหนทางการเมอง พฤตกรรมทางเพศ ประวตอาชญากรรม ประวตสขภาพ โดยเจาของขอมลไมไดใหความยนยอม

4) ตองมมาตรการรกษาความปลอดภยของขอมล

5) ตองระบลกษณะขอมลทเกบ วตถประสงคการเกบ ระยะเวลา เงอนไขเกยวกบผทมสทธเขาถงขอมล

นโยบายการคมครองขอมลสวนบคคล

หลกเกณฑส าคญ

1. การเปดเผยขอมล เวบไซตทใหบรการ จะตองตดประกาศนโยบายรกษาความเปนสวนตว หรอนโยบายคมครองขอมลสวนบคคล ทชดเจน โดยระบถงวธเกบและใชขอมลเหลานน

2. ลกคาหรอผใชบรการจะตองมทางเลอกในการใหขอมล

รวมถงการอนญาตใหน าขอมลสวนตวนนไปประมวลผลได และยงสามารถปองกนไมใหน าขอมลสวนตวนนไปขายตอ หรอเผยแพรในรปแบบใดทสามารถระบตวตนของลกคาหรอผใชบรการได

นโยบายการคมครองขอมลสวนบคคล

หลกเกณฑส าคญ

3. ลกคาหรอผใชบรการ จะตองสามารถเขาถงขอมลสวนตวทเกบรกษาได เพอแกไขขอมลใหถกตองได

4. เวบไซตทใหบรการนน จะตองมระบบรกษาความมนคงปลอดภยอยางเพยงพอ เพอใหลกคาหรอผใชบรการมความมนใจไดวา จะไมมผ ทไมมสทธสามารถเจาะระบบได

7

กฎหมายทเกยวของกบธรกจซอฟทแวรและเวบไซต

กฎหมายทรพยสนทางปญญา

1) จดทะเบยน 2) ไมตองจดทะเบยน

- เครองหมายการคา - ลขสทธ

- สทธบตร - ความลบทางการคา

8

ขอมลทไมมลขสทธตามกฎหมาย

(1) ขาวประจ าวน ขอเทจจรงตาง ๆ ทเปนเพยงขาวสารทไมใชงานในแผนกวรรณคด

วทยาศาสตร หรอศลปะ

(2) รฐธรรมนญ และกฎหมาย

(3) ระเบยบ ขอบงคบประกาศ ค าสง ค าชแจง และหนงสอโตตอบของกระทรวง ทบวง กรม หรอหนวยงานใดของรฐหรอของทองถน

(4) ค าพพากษา ค าสง ค าวนจฉย และรายงานของทางราชการ

(5) ค าแปล และการรวบรวมสงตาง ๆ ตาม (1) ถง (4) ทกระทรวง ทบวง กรม หรอหนวยงานรฐจดท าขน

ขอมลทกฎหมายลขสทธคมครอง

1. งานวรรณกรรม - ขอเขยน บทความทางวชาการตาง ๆ บนเวบไซต เนอหาของเวบไซต

2. งานศลปกรรม

- งานจตรกรรม และศลปประยกต

- ภาพการตน ภาพถาย งานออกแบบตาง ๆ บนเวบไซต

3. ดนตรกรรม - เพลง ค ารอง ท านอง บนเวบไซต

4. โสตทศนวสด - มวสกวดโอ ขาวหรอรายงานขาวแบบมลตมเดย (Multimedia)

งานลขสทธทกฎหมายคมครอง (ตอ)

5. ภาพยนตร - ภาพยนตรบนอนเทอรเนต

6. งานโปรแกรมคอมพวเตอร

- Software, freeware, shareware, ฯลฯ

7. งานรวบรวม (Compilation Work)

- เนอหา การจดคอลมนตางๆ บนโฮมเพจ (Homepage)

8. สทธนกแสดง

- มวสกวดโอ

การละเมดลขสทธ

1) “ท ำซ ำ” หมายความรวมถง คดลอกไมวาโดยวธใดๆ ……... ท าส าเนา ……..

บนทกเสยง บนทกภาพ หรอบนทกเสยงและภาพ จากตนฉบบ จากส าเนา

………ทงน ไมวาทงหมดหรอบางสวน…………..

2) “ดดแปลง” หมายความวา ท าซ าโดยเปลยนรปแบบใหม ปรบปรงแกไขเพมเตม หรอจ าลองงานตนฉบบในสวนอนเปนสาระส าคญโดยไมมลกษณะงานทจดขนใหม ทงนไมวาทงหมดหรอบางสวน

ในสวนทเกยวกบวรรณกรรม ใหหมายความรวมถง………….รวบรวมวรรณกรรมโดยคดเลอกและจดล าดบใหม……………………….

3) “เผยแพรตอสำธำรณชน” หมายความวา ท าใหปรากฎตอสาธารณชน

โดย……….การท าใหปรากฎดวยเสยงและหรอภาพ……การจ าหนายหรอวธอนใดซงงานทไดจดท าขน

การจดทะเบยนพาณชยอเลกทรอนกส

เวบไซตกรมพฒนาธรกจการคา

ผ มหนาทจดทะเบยนพาณชยอเลกทรอนกส

บคคลธรรมดาและนตบคคลทมสถานประกอบการตงอยในประเทศไทย ซงประกอบพาณชยกจในเชงพาณชย

(1) ซอขายสนคาหรอบรการ ผานระบบเครอขายอนเทอรเนต ไดแก บคคลทมเวบไซตเพอท าการซอขายสนคาหรอบรการ (2) บรการอนเทอรเนต (ISP : Internet Service Provider)

(3) ใหเชาพนทของเครองคอมพวเตอรแมขาย (Web Hosting)

(4) บรการเปนตลาดกลางในการซอขายสนคาหรอบรการ โดยวธการใชสออเลกทรอนกสผานระบบเครอขายอนเทอรเนต (e-

Marketplace)

ตวอยางเวบไซตทตองจดทะเบยน

• - มระบบการสงซอ เชน ระบบกรอกฟอรม ระบบตะกรา e-mail หรออน ๆ

• - มระบบการช าระเงน ออฟไลน หรอ ออนไลน เชน การโอนเงนผานระบบบญช

การช าระดวยบตรเครดต หรอ e-cash , e-wallet เปนตน เปนตน

• - มระบบสมครสมาชก เพอรบบรการขอมลหรออน ๆ โดยมการคดคาใชจาย (ถอเปนการขายบรการ) เชน บรการขาวสาร/บทความ/หนงสอ การรบสมครงานผานทางอนเทอรเนต เปนตน

• - มวตถทประสงคหลกในการรบจางโฆษณาสนคาหรอบรการของผ อน และมรายไดจากการโฆษณานน

ตวอยางเวบไซตทตองจดทะเบยน

• - รบจางออกแบบเวบไซต หรอเพยงโฆษณาวาเปนผ รบจางออกแบบเวบไซต

เพราะถอวาการออกแบบเวบไซตนนมชองทางการคาปกตบนอนเทอรเนต

• - เวบไซตใหบรการเกมสออนไลนทคดคาบรการจากผ เลน (เจาของเวบไซตตองจดทะเบยน)

• - เวบไซตทมการสงมอบสนคาหรอบรการผานทางเครอขายอนเทอรเนต เชน การ Download โปรแกรม เกมส Ringtone Screensaver SMS เปนตน

ตวอยางเวบไซตทไมตองจดทะเบยน

• - มเฉพาะหนารานโชวสนคาของตนเอง แตท าการคาในชองทางปกต แมจะมขอความแจงวาใหตดตอได เชน สนใจโทร.ตดตอ… หรอ สอบถามรายละเอยดเพมเตมท ….

• - การโฆษณาสนคาของตนเอง โดยลกษณะของการโฆษณานนไมใชวตถทประสงคหลกของกจการและไมใชชองทางคาปกต แมจะม banner ของผ อนมาตดและมรายไดจาก banner กตาม

• - การประชาสมพนธหรอเผยแพรขอมลแกสมาชกหรอบคคลทวไป โดยไมคดคาใชจายหรอบรการ เชน เพอการสอน ประกาศรบสมครงาน

• - การประชาสมพนธขอมลเกยวกบบรษท หรอสนคา

ตวอยางเวบไซตทไมตองจดทะเบยน

• - เวบไซตสวนตว (สวนบคคล) ทสรางขนเพอเผยแพรขอมลสวนตว การงาน

การศกษา หรอความสนใจสวนตว

• - เวบไซตทเปนสอกลางดานขอมล โดยมจดประสงคในการแลกเปลยนขอมล โดยไมมการเสยคาสมาชกหรอ คาใชจายใด ๆ

• - รานอนเทอรเนตทใหบรการในการเลน net ทเจาของรานไดรายไดจากคาชวโมงการเลนอนเทอรเนต (อนเทอรเนตคาเฟ) และ เกมสคอมพวเตอร ประเภทน

เจาของรานอนเทอรเนตฯ ไมตองจดทะเบยนเปนผประกอบการพาณชยอเลกทรอนกส แตใหจดทะเบยนพาณชย ปกต (ถอเปนพาณชยกจธรรมดา ในชองทางปกต ไมใช e-Commerce )

Trustmark

Trustmark คออะไร

• เครองหมายรบรองความนาเชอถอในการประกอบธรกจพาณชยอเลกทรอนกส

หรอ เรยกสนๆวา "Trustmark" นน เปนเครองหมายรบรองซงออกโดยกรมพฒนาธรกจการคา กระทรวงพาณชย โดยมวตถประสงคเพอ สรางความนาเชอถอใหกบผประกอบการพาณชยอเลกทรอนกสไทย และเสรมสรางความมนใจใหกบผบรโภคในการซอขายสนคา/บรการผานทางอนเทอรเนต

วา เวบไซตนน ไดผานหลกเกณฑทกรมฯ ก าหนด และกรมฯ ใหการรบรองวา เวบไซตนนเชอถอได

คณสมบตผขอ Trustmark

1. เปนนตบคคล

2. จดทะเบยนพาณชยอเลกทรอนกสมาแลว ไมนอยกวา 6 เดอน

3. เปนเจาของชอโดเมนนน

4. มคณสมบตตรงตามหลกเกณฑขอบงคบการขอใชเครองหมายรบรองฯ

หลกเกณฑ Trustmark 8 ขอ

1. เวบไซตตองมขอมลเบองตนทจ าเปน เชน ทอย หมายเลขโทรศพท วธการตดตอ

ฯลฯ เพอแสดงความมตวตน

2. การโฆษณา การเสนอซอหรอขายสนคาหรอบรการ ในเวบไซตตองมรปแบบทเหมาะสม ไมหลอกลวงหรอท าใหเกดความเขาใจผดเกยวกบสนคา/บรการ

3. เวบไซตตองมขอมลทชดเจน เพอประกอบการตดสนใจ ในเรองของ – ขอมลของสนคา / บรการ

– ราคา (หากมคาใชจายเพมเตม เชน ภาษ, คาบรการจดสง ฯลฯ ตองระบใหชดเจน)

– วธการและระยะเวลาในการช าระราคาคาสนคา/บรการ

– ขอมลอนๆ ทจ าเปน เชน เงอนไขการรบประกนสนคา เงอนไขการคนหรอเปลยนสนคา ฯลฯ

หลกเกณฑ Trustmark 8 ขอ

4. ตองมระบบทบทวนและยนยนการสงซอ และมทางเลอกในการยกเลกหรอยนยนการท าธรกรรม

5. ตองจดใหมมาตรการในการรกษาความปลอดภยในการท าธรกรรมทมมาตรฐานเปนทยอมรบ

6. ตองแสดงนโยบายการคมครองขอมลสวนบคคล (Privacy policy) ในททผบรโภคสามารถคนหาไดสะดวก

7. ตองจดเตรยมชองทางการตดตอสอสาร รวมถงการตอบขอสงสยหรอขอรองเรยน

ภายใน 7 วน

8. กรณเวบไซตมสนคาหรอบรการอาจมผลกระทบตอเดกหรอเยาวชนจะตองจดใหมขอความเตอนบนเวบไซต

กฎหมายเกยวกบการโฆษณา

กฎหมายเกยวกบการประมลขายทอดตลาด

กฎหมายเกยวกบการขายตรง การตลาดแบบตรง

กฎหมายเกยวกบการขายสนคาเครองส าอาง/ยา/สนคาควบคมเฉพาะ

กฎหมายคมครองผบรโภค

กม. อนๆ ทควบคม