ยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศระหวางประเทศไทยและธนาคารพฒนาเอเชย

ตลาคม 2556

ประเทศไทย

พ.ศ. 2556–2559

การเทยบสกลเงน (ณ วนท 15 ตลาคม พ.ศ. 2556)

หนวยสกลเงน – บาท

1 บาท = 0.032 ดอลลารสหรฐ 1 ดอลลารสหรฐ = 31.28 บาท

อกษรยอ

ADB – ธนาคารพฒนาเอเชย (Asian Development Bank) ASEAN – สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (Association of Southeast

Asian Nations) CPS – ยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศ (country partnership strategy) GDP – ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (gross domestic product) GMS – โครงการพฒนาความรวมมอทางเศรษฐกจในอนภมภาคลมแมน าโขง (Greater

Mekong Subregion) MDG – เปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ (Millennium Development Goal) PPP – การรวมลงทนระหวางภาครฐและภาคเอกชน (public–private partnership) RCI – ความรวมมอและการบรณาการระดบภมภาค (regional cooperation and

integration) SMEs – วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (small and medium-sized enterprises) TA – ความชวยเหลอทางวชาการ (technical assistance)

หมายเหต

(i) ปบประมาณของรฐบาลและหนวยงานภาครฐสนสดในวนท 30 กนยายน การระบปงบประมาณตามดวยพ.ศ. จงหมายถงปงบประมาณซงจะสนสดลงในวนท 30 กนยายนของปนน เชน ปงบประมาณ 2556 จะสนสดในวนท 30 กนยายน พ.ศ. 2556 เปนตน

(ii) "$" ในรายงานฉบบนหมายถงดอลลารสหรฐ

“เอกสารนแปลจากตนฉบบภาษาองกฤษเพอใหมการเผยแพรอยางกวางขวาง ธนาคารพฒนาเอเชย (ADB) ไดพยายามตรวจสอบมาตรฐานการแปลอยางดทสด อยางไรกดภาษาองกฤษเปนภาษาทางการของ ADB และตนฉบบภาษาองกฤษของเอกสารชนนเทานนทถอวาเปนเอกสารแทจรงและเปนทางการฉบบเดยว การอางองในทกกรณตองอางองเปนภาษาองกฤษตามตนฉบบภาษาองกฤษของเอกสารน”

รองประธาน เอส. กรอฟฟ กลมปฏบตการ 2

ผอ านวยการ เจ. นเจนต ส านกเอเชยตะวนออกเฉยงใต

หวหนาทม ดบบลว. วคไลน ผช านาญการพเศษใหญประจ าประเทศและเจาหนาทผ รบผดชอบ ส านกงานผแทนธนาคารพฒนาเอเชยประจ าประเทศ

ไทย ส านกเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ผรวมงาน คณะผทบทวนรายงาน

อาภาวรรณ อ าพนวงษ ผชวยอาวโสฝายปฏบตการ ส านกงานผแทนธนาคารพฒนาเอเชยประจ าประเทศไทย ส านกเอเชยตะวนออกเฉยงใต ลษมณ อรรถาพช เศรษฐกรอาวโส ส านกงานผแทนธนาคารพฒนาเอเชยประจ าประเทศไทย ส านกเอเชยตะวนออกเฉยงใต อาร. โบลต ทปรกษา ส านกเอเชยตะวนออกเฉยงใต

เอ. บรนน ผช านาญการพเศษอาวโสดานการประสานงานปฏบตการ ส านกปฏบตการภาคเอกชน

แอล. ดง ผช านาญการพเศษใหญดานการคา ส านกเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ซ. เองสตรอม ผอ านวยการ ฝายสถาบนการเงนภาคเอกชน ส านกปฏบตการภาคเอกชน วาย. เฟง เศรษฐกรใหญ ส านกงานผแทนธนาคารพฒนาเอเชยประจ าประเทศไทย ส านกเอเชยตะวนออกเฉยงใต

บ. ฟนเลยสน ผช านาญการพเศษใหญดานการรวมลงทนระหวางภาครฐและภาคเอกชน ส านกเอเชยตะวนออกเฉยงใต

เค. ฟกายา ผช านาญการพเศษหลกดานการลงทน ส านกปฏบตการภาคเอกชน เอส. ฮสน ผช านาญการพเศษใหญดานพลงงาน ส านกเอเชยตะวนออกเฉยงใต

เค. แฮทเทล ผช านาญการพเศษภาคการเงน (การเงนระดบฐานรากและการเงนในชนบท) ส านกเอเชยตะวนออกเฉยงใต

จ. เฮเนน ทปรกษาอาวโส (หนสวนทางการเงน) ส านกเอเชยตะวนออกเฉยงใต ย. โฮค ผช านาญการพเศษดานการพฒนาสงคม (เพศภาวะและการพฒนา) ส านกเอเชยตะวนออกเฉยงใต

อรนช เจตวฒนา เจาหนาทอาวโสฝายโครงการ ส านกงานผแทนธนาคารพฒนาเอเชยประจ าประเทศไทย ส านกเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ชลตา กลดเพชร ผชวยอาวโสฝายโครงการ ส านกงานผแทนธนาคารพฒนาเอเชยประจ าประเทศไทย ส านกเอเชยตะวนออกเฉยงใต

เจ. เลเธอร ผช านาญการพเศษใหญดานขนสง ส านกเอเชยตะวนออกเฉยงใต

เค.เอช. เหลยง ผช านาญการพเศษดานการเงน ส านกเอเชยตะวนออกเฉยงใต

อาร. หลวงลทบณฑต เศรษฐกร (ความรวมมอระดบภมภาค) ส านกงานผแทนธนาคารพฒนาเอเชยประจ าประเทศไทย ส านกเอเชยตะวนออกเฉยงใต

เจ. เมนอน เศรษฐกรหลก (การคาและความรวมมอระดบภมภาค) ส านกบรณาการทางเศรษฐกจภมภาค

กฤตยมน เผาเจรญ เจาหนาทดานการลงทน ส านกงานผแทนธนาคารพฒนาเอเชยประจ าประเทศไทย ส านกเอเชยตะวนออกเฉยงใต

เอ. เพอรดเกโร, เศรษฐกรใหญ ส านกงานผแทนธนาคารพฒนาเอเชยประจ าประเทศไทย ส านกเอเชยตะวนออกเฉยงใต

เอส. รานาวนา ผช านาญการพเศษอาวโสดานการจดการทรพยากรธรรมชาต ส านกเอเชยตะวนออกเฉยงใต

เอส. สนธ ผช านาญการพเศษอาวโสดานสงแวดลอม ส านกเอเชยตะวนออกเฉยงใต

เอส. ชปาน ผช านาญการพเศษภาคสงคม ส านกงานผแทนธนาคารพฒนาเอเชยประจ าประเทศไทย ส านกเอเชยตะวนออกเฉยงใต

เนวน สนสร ผช านาญการพเศษใหญดานความรวมมอระดบภมภาค ส านกเอเชยตะวนออกเฉยงใต เอม. ไวท ผช านาญการพเศษดานการพฒนาเมอง (การประปาและสขาภบาล) ส านกเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ดร. เศรษฐพฒ สทธวาทนฤพฒ ประธานกรรมการ สถาบนอนาคตไทยศกษา (ผ เชยวชาญภายนอก) ดบบลว. อม รองผอ านวยการ ส านกพฒนาภมภาคและการพฒนาทยงยน

พ. แวนเดนเบรก เศรษฐกรอาวโส ส านกวจยเศรษฐกจ บ. วด ผช านาญการพเศษอาวโสดานการบรหารผลการด าเนนงาน ส านกนโยบายและยทธศาสตร

ในการจดเตรยมแผนงานหรอยทธศาสตรระดบประเทศ การใหการสนบสนนทางการเงนแกโครงการ หรอการระบหรออางถงดนแดน ตลอดจนพนททางภมศาสตรแหงหนงแหงใดในโอกาสน ธนาคารพฒนาเอเชยมไดมเจตนาทจะตดสนสถานะทางกฎหมายหรอสถานะอนใดของดนแดนหรอพนทเหลานน

สารบญ

หนา

สรปขอมลประเทศ

1. แนวโนมและประเดนการพฒนา 1

ก. ภมหลง 1

ข. การประเมนภาวะเศรษฐกจและแนวโนมในอนาคต 2

ค. จดเดนในยทธศาสตรระดบประเทศฉบบทแลวของ ADB 6

2. ยทธศาสตรระดบประเทศ 7

ก. ยทธศาสตรระดบประเทศของรฐบาลไทย 7

ข. ยทธศาสตรระดบประเทศของ ADB 8

3. การด าเนนงานตามยทธศาสตร 10

ก. การจดสรรทรพยากรเบองตน 10

ข. ภาพรวมแผนงาน 11

4. การบรหารผลการด าเนนงาน 13

ก. การตดตามผล 13

ข. ความเสยง 13

ภาคผนวก

1. กรอบผลการด าเนนงานตามยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศ 14

2. ลงคเอกสารทเกยวของ 16

สรปขอมลประเทศ เศรษฐกจa 2551 2552 2553 2554 2555

GDP (พนลานดอลลารสหรฐ, มลคาปจจบน) 272.2 263.3 318.5 345.7 365.6

GDP ตอหว (ดอลลารสหรฐ, มลคาปจจบน) 4,104.3 3,936.9 4,733.7 5,115.0 5,385.5

อตราการเตบโตของ GDP (รอยละตอป ณ ราคาคงท) 2.5 (2.3) 7.8 0.1 6.4

ภาคเกษตรกรรม 4.2 1.3 (2.3) 4.1 3.1

ภาคอตสาหกรรม 3.2 (5.0) 12.8 (3.9) 7.2

ภาคบรการ 1.3 (0.2) 4.6 3.8 6.2

การลงทนภายในประเทศ (รอยละของ GDP) 9.1 21.2 25.9 26.6 29.8

การออมภายในประเทศ (รอยละของ GDP) 30.8 30.2 31.2 28.3

ดชนราคาผบรโภค (รอยละตอป) 5.5 (0.9) 3.3 3.8 3.0

สภาพคลอง (M2) (รอยละตอป) 9.2 6.8 10.9 15.2 10.4

ดลการคลงโดยรวม (ขาดดล) (รอยละของ GDP) (0.6) (3.9) (2.4) (1.6) (2.3)

ดลการคา (รอยละของ GDP) 6.0 11.7 8.8 4.7 2.2

ดลบญชเดนสะพด (รอยละของ GDP) 0.7 7.8 3.0 1.6 0.7

ภาระการช าระหนตางประเทศ (รอยละของการสงออกสนคาและบรการ) 8.3 7.6 4.7 3.5 4.3

หนตางประเทศ (รอยละของ GDP) 28.0 28.6 31.6 30.7 35.7

ความยากจนและสงคมb 2533 ปลาสด

ประชากร (ลานคน) 55.8 64.4 [2555]

การเพมประชากร (รอยละตอป) 1.1 0.4 [2555]

อตราสวนการตายของมารดา (ตอการเกดทมชวต 100,000 คน) 54 48 [2553]

อตราตายทารก (กอนอายครบ 1 ปตอการเกดทมชวต 1,000 คน) 26 11 [2554]

อายขยเฉลยเมอแรกเกด (ป) 72.5 74.1 [2554]

การรหนงสอของผใหญ (รอยละ) 92.6 [2543] 93.5 [2548]

การเขาเรยนชนประถม (รอยละ) 99.6 89.7 [2553]

ภาวะทพโภชนาการในเดก (รอยละของเดกอายไมเกน 5 ป) 16.3 [2536] 7.0 [2549]

ประชากรทอยต ากวาเสนความยากจนของประเทศ (รอยละ) 58.1 13.2 [2554]

ประชากรทเขาถงแหลงน าสะอาด (รอยละ) 86 96 [2554]

ประชากรทเขาถงสขาภบาล (รอยละ) 84 96 [2554]

สงแวดลอมc 2554

ปรมาณการปลอยคารบอนไดออกไซด (ลานตน) 221.7

3.3

19.0 [2553] 35.1

ปรมาณการปลอยคารบอนไดออกไซดตอหว (ตน)

พนทปา (ลานเฮกเตอร)

ประชากรในเขตเมอง (รอยละของประชากรทงหมด)

การใหกของ ADB (เงนก ทใหแกรฐบาลไทยตงแตพ.ศ. 2509 ณ วนท 31 ธนวาคม 2555) OCR ADF รวม

จ านวนโครงการเงนก 77 6 83

ยอดเงนกสทธ (ลานดอลลารสหรฐ, ยอดสะสม) 4,452.5 60.8 4,513.3

การเบกจาย

วงเงนทขอเบกจายไดทงสน (ลานดอลลารสหรฐ) 4,452.5 60.8 4,513.3

ยอดเงนทเบกจายแลว (ลานดอลลารสหรฐ, ยอดสะสม) 4,386.2 60.8 4,447.0

รอยละของการเบกจาย (ยอดเงนทเบกจายแลวเทยบกบวงเงนทขอเบกจายไดทงสน) 98.5 100 98.5

… = ไมมขอมล ( ) = ตดลบ [ ] = เปนขอมลปลาสดทมขอมล ADB = ธนาคารพฒนาเอเชย ADF = กองทนพฒนาเอเชย GDP = ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ M2 = ปรมาณเงนตามความหมายกวาง OCR = เงนกองทนสามญของ ADB a แหลงขอมล: ADB. 2013. Asian Development Outlook 2013. Manila; ADB. 2013. Key Indicators for Asia and Pacific 2013. Manila; b แหลงขอมล: ส านกงานสถตแหงชาต. 2554. รายงานส ามะโนประชากรและเคหะ พ.ศ. 2553. กรงเทพ; ADB. 2012. Key Indicators for Asia and Pacific

2013. Manila. c แหลงขอมล: รฐบาลไทย, ส านกงานนโยบายและแผนพลงงาน, กระทรวงพลงงาน. สถตพลงงาน. http://www.eppo.go.th/info/index-statistics.html (เขาถงขอมลเมอเดอนมกราคม 2556); Food and Agriculture Organization. 2010. Global Forest Resources Assessment. Rome; International Energy Agency. 2012. CO2 Emissions From Energy Consumption. Paris.

1.แนวโนมและประเดนการพฒนา

ก. ภมหลง

1. โอกาส โดยรวมแลว ประเทศไทยมศกยภาพในการพฒนาทเขมแขงเพราะตงอยตรงจดศนยกลางทางยทธศาสตรของประชาคมเศรษฐกจอาเซยนซงสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (ASEAN) ก าลงจดตงและโครงการพฒนาความรวมมอทางเศรษฐกจในอนภมภาคลมแมน าโขง (GMS) เนองจากสถานทตงและขนาดเศรษฐกจทใหญเปนอนดบสองของอาเซยนและ GMS ประเทศไทยนอกจากจะไดรบประโยชนจากความรวมมอและการบรณาการระดบภมภาคแลว ยงมบทบาทส าคญในการสงเสรมความรวมมอและการบรณาการดงกลาวดวย ขณะเดยวกน การพฒนาในประเทศไทยไดกอใหเกดผลดอยางมนยส าคญตอการพฒนาในประเทศเพอนบานและภมภาค เศรษฐกจไทยมความหลากหลาย โดยมภาคอตสาหกรรมทสามารถแขงขนไดและมภาคเกษตรกรรมขนาดใหญทเพมผลตภาพไดอยางตอเนอง จงสงผลใหความยากจนลดลง โครงสรางพนฐานในเขตเมองมความทนสมยและเปนพนฐานอยางดส าหรบภาคอตสาหกรรมและภาคบรการทตองการยกระดบการผลตใหมมลคาเพมสงขน ประเทศไทยมสภาพแวดลอมทเออตอการประกอบธรกจ และมบรษทจ านวนมากทขยายกจการเขาสหวงโซมลคาระดบโลกไดส าเรจ ซงเปนรากฐานรองรบการปรบเปลยนโครงสรางเศรษฐกจของประเทศ

พฒนาการเหลานโดยเฉพาะอยางยงการปรบเปลยนไปสระบบเศรษฐกจทเปดกวางมากขน การเตบโตทางเศรษฐกจอยางรวดเรวในชวงสบประหวางพ.ศ.2528-2538 และการทเศรษฐกจขยายตวในอตราสงตดตอกนตงแตพ.ศ. 2543 ชวยลดปญหาความยากจนลงมากและยกมาตรฐานความเปนอยโดยรวมใหสงขน เมอไมนานน ประเทศไทยเลอนสถานะเปนประเทศทมรายไดปานกลางระดบสงและมงหมายทจะกาวตอไปเปนประเทศทมรายไดสงขนอก1

2. ความทาทายในการพฒนา นบแตปลายทศวรรษ 1990 เปนตนมา วกฤตเศรษฐกจโลก ภยธรรมชาต ความตงเครยดทางสงคมการเมองและการลงทนทคอนขางต า สงผลใหการเตบโตทางเศรษฐกจชะลอตวและไมสม าเสมอ ขณะทเศรษฐกจบางสวนสามารถผลตสนคาระดบโลกเพอการสงออกได แรงงานจ านวนมากกลบประกอบกจกรรมขนาดเลกทมผลตภาพต า ก าลงแรงงานเกอบรอยละ 40 ยงท างานในภาคเกษตรกรรม มเพยงรอยละ 15 เทานนทท างานในภาคอตสาหกรรม ขณะทสดสวนการจางงานของภาคบรการ (เกอบรอยละ 50) แทบไมเปลยนแปลงในรอบหลายทศวรรษทผานมา การสรางงานทใชทกษะและเทคโนโลยทนสมยในภาคอตสาหกรรมและบรการ ตลอดจนการเพมผลตภาพของแรงงานภาคเกษตรจะมความส าคญยงตอการสรางโอกาสเพอใหประชาชนไดรบประโยชนจากความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอยางเทาเทยมและทวถงมากขน ทามกลางการแขงขนทรนแรงทงในภมภาคและในโลก ประเทศไทยไดด าเนนการเพอยกระดบภาคอตสาหกรรมและภาคบรการทงในเชงกวางและลก ทงยงปรบปรงประสทธภาพการใชทดนและเพมผลตภาพแรงงานในภาคเกษตรดวย ประเดนความทาทายยงรวมถงความเหลอมล าทมอยมากในสงคม ปญหาสงแวดลอมเสอมโทรมและประชากรสงอาย รฐบาลไทยตระหนกวาจ าเปนตอง (1) เสรมสรางขดความสามารถในการแขงขนผานนวตกรรม การเพมผลตภาพ และการพฒนาเศรษฐกจโดยอาศยฐานความรและเนนการผลตสนคาและบรการทมมลคาเพมสงขน และ (2) สงเสรมการพฒนาแบบองครวมและยงยน

1 รายไดประชาชาตตอหวของไทยอยท 5,210 ดอลลารสหรฐ (พ.ศ. 2555) เมอจ าแนกประเทศตามรายได ประเทศทมรายไดสงมรายไดประชาชาตตอหวอยท

12,475 ดอลลารสหรฐ

2

3. แนวทาง ยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศของประเทศไทย พ.ศ. 2556–2559 ซงจดท าโดยธนาคารพฒนาเอเชย (ADB) อาศยแนวคด “ไฟแนนซ++” (หมายถงการเงน+การชวยจดหาแหลงเงนทนทหลากหลาย+ องคความร) แนวคดดงกลาวเปนกรอบทยดหยนเพอตอบสนองตอความตองการและล าดบความส าคญของประเทศไทยในฐานะประเทศทมรายไดปานกลางระดบสง โดยจะผสมผสานรปแบบการสนบสนนทใหแกโครงการทด าเนนการกบทงภาครฐบาลและไมใชภาครฐบาลเขาดวยกน ยทธศาสตรฉบบนออกแบบมาเพอให ADB ใหค าปรกษาดานนโยบายและการพฒนาขดความสามารถโดยอาศยประสบการณความรทส งสมมายาวนานในภมภาคเอเชยแปซฟก สามารถระดมทรพยากรทางการเงนและใหก รวมแกการลงทนภาคเอกชนทมนวตกรรมสง สามารถด ารงบทบาทน าตอไปส าหรบความรวมมอและการบรณาการระดบภมภาค และมความพรอมทจะตอบสนองวกฤตการณไดอยางฉบไว

ข. การประเมนภาวะเศรษฐกจและแนวโนมในอนาคต

4. การเตบโตทางเศรษฐกจ เศรษฐกจไทยมความแขงแกรง สามารถรบมอความทาทายทางเศรษฐกจและสงแวดลอมทเกดขนเมอไมนานนไดด ถงแมอตราการเตบโตเมอพ.ศ. 2552 จะตดลบเนองจากวกฤตการณการเงนโลก แตเศรษฐกจไทยกฟนตวกลบมาอกครงในปพ.ศ. 2553 โดยมอตราการขยายตวรอยละ 7.8 อยางไรกตาม การขยายตวทางเศรษฐกจเมอพ.ศ. 2554 ตองหยดชะงกเนองจากอทกภยครงใหญ ท าใหนคมอตสาหกรรมหลายแหง พนทการเกษตรและพนทหลายเขตของกรงเทพมหานครจมอยใตน า นอกจากน เศรษฐกจโลกยงอยในภาวะเปราะบาง สงผลกระทบตอการสงออกสนคาอตสาหกรรมซงเปนตวขบเคลอนเศรษฐกจไทยมาโดยตลอด มาตรการกระตนเศรษฐกจดวยนโยบายการเงนการคลงเมอพ.ศ. 2555 ท าใหเศรษฐกจฟนตวอยางรวดเรว โดยผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) เพมขนรอยละ 6.4 อยางไรกตาม เนองจากความตองการภายในและนอกประเทศออนตว ประกอบกบสถานการณเศรษฐกจระหวางประเทศยงไมดนก คาดวาเศรษฐกจไทยจะเตบโตในอตรารอยละ 3.8 ในปพ.ศ. 2556 และรอยละ 4.9 ในปพ.ศ. 2557 ทงยงคาดวาอตราเงนเฟอจะอยในระดบทไมสงจนเกนไป คอไมเกนรอยละ 3 ตอป2

5. แนวโนมระยะกลางและระยะยาว แนวโนมเศรษฐกจไทยเผชญความเสยงหลายประการ รวมถงสถานการณความไมแนนอนของเศรษฐกจโลกและเอเชยทยงมอยอยางตอเนอง การขยายตวของสนเชอในประเทศตลาดเกดใหมในเอเชย รวมทงการทเศรษฐกจประเทศไทยก าลงชะลอตวหรอเขาสภาวะถดถอย น าไปสการปรบเปลยนทศทางการเคลอนยายของเงนทนและอตราแลกเปลยน การทเศรษฐกจขนาดใหญบางแหงในภมภาคมอตราการเตบโตลดลง อาจสงผลกระทบถงการเตบโตของประเทศตลาดเกดใหมในเอเชย ทงยงอาจสงผลกระทบถงการคาขายสนคาขนกลาง (intermediate goods) ของประเทศไทยภายในหวงโซอปทานระดบภมภาคดวย รฐบาลตระหนกวาความส าเรจในการยกระดบทกษะแรงงาน เทคโนโลย และการพฒนาผลตภณฑใหทนสมยมสวนส าคญตอการคาและการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศไทยโดยรวม

6. ภาคเอกชน ภาคเอกชนมบทบาทโดดเดนทางเศรษฐกจ โดยมสดสวนการบรโภคและการลงทนคดเปนสองในสามของ GDP ภาคเอกชนจะยงเปนหวจกรส าคญในการขบเคลอนการเตบโตตอไปและมสวนส าคญยงตอการยกระดบและพฒนา

2 ADB. 2013. Asian Development Outlook 2013 Update. Manila.

3

เศรษฐกจใหมความหลากหลายและยกระดบการผลตใหทนสมย ทผานมาสนคาสงออกโดยเฉพาะอยางยงสนคาอตสาหกรรมทใชวตถดบน าเขาสง (เชน ผลตภณฑอเลกทรอนกส และชนสวนรถยนต) ชวยใหเศรษฐกจขยายตวไดด ผประกอบการรายใหญจ านวนไมกรายมรายไดคดเปนเกอบรอยละ 50 ของ GPD และมสวนแบงในการสงออกเกอบทงหมด ขณะทวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SME) เปนผ จางงานรายใหญสด บรษทไทยยงกระจกตวอยในภาคการผลตทเนนการประกอบสนคาและใชเทคโนโลย/ทกษะต า ขณะเดยวกน กจการภาคเอกชนยงมจดออนหากตองแขงกบสนคาและกระบวนการผลตขนสง บรษทไทยเผชญความทาทายหลายประการในการปรบเปลยนเขาสการเตบโตทอาศยนวตกรรม ไดแก ความจ าเปนทภาครฐและภาคเอกชนจะตองเพมการลงทนดานวจยและพฒนา การจดหาทนสนบสนนวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในชวงตน การฝกอบรมทกษะทเกยวของกบการสรางนวตกรรม การพฒนาโครงสรางพนฐาน ตลอดจนวางแผนงานและนโยบายทมประสทธภาพเพออ านวยความสะดวกแกการพฒนานวตกรรมภายในบรษทตางๆ ตลอดหวงโซมลคา3

7. ความสามารถในการแขงขน4 ความสามารถในการแขงขนของประเทศไทยในอตสาหกรรมทคาจางต าและมมลคาเพมต าก าลงเผชญความทาทายในบรบททเศรษฐกจโลกและเศรษฐกจภมภาคมสภาพการแขงขนสงขน5 ตลาดแรงงานภายในประเทศอยในภาวะตงตว สงผลใหตนทนสงขนและแรงงานขาดแคลนในบางอตสาหกรรมยอย (เชน รถยนต อเลกทรอนกสและเครองนงหม) ซงสถานการณดงกลาวสะทอนถงความทาทายในการแขงขนของไทย นอกจากน บรษทเอกชนยงประสบปญหาการจางงานบคลากรทมทกษะสง ซงเปนสญญาณเตอนวาการฝกอบรมทกษะแรงงานผานระบบการศกษาอาจไมสอดคลองกบความตองการในตลาด การยกฐานะประเทศไทยเปนประเทศทมรายไดสงจ าตองอาศยการเพมผลตภาพแรงงานในสาขาทส าคญ ตองบรณาการการผลตใหเปนสวนหนงของหวงโซมลคาระดบโลกและเครอขายการจดจ าหนาย ทงยงตองพฒนาและยกระดบการผลตในเชงกวางและลกดวย6 รฐบาลก าลงพยายามสรางบรรยากาศใหเออกบการประกอบธรกจมากขน เสรมสรางการพฒนาทรพยากรมนษย สงเสรมผประกอบการและพฒนาเทคโนโลยของวสาหกจขนาดกลาง ขนาดยอมและขนาดเลกจวใหทนสมย ขณะเดยวกนกปรบปรงกรอบกฎหมายและนโยบาย ตลอดจนเพมขดความสามารถของสถาบนทเกยวของในการด าเนนการ ดวยเหตน การเพมประสทธภาพการผลตและการสรางขดความสามารถในการแขงขนจงจ าเปนอยางยงตอการเตบโตในระยะกลางและระยะยาวของประเทศไทย ทงยงจะเอออ านวยใหแรงงานจ านวนมากซงขณะนท างานทมมลคาเพมต าใหปรบเปลยนไปท างานทมมลคาเพมสงขนได

8. การลงทนและการพฒนาโครงสรางพนฐาน ขณะทประเทศไทยมความกาวหนาเปนรปธรรมในการพฒนาโครงสรางพนฐาน แตสดสวนการใชจายเพอการลงทนโดยรวมในปพ.ศ. 2554 (รอยละ 26) และการลงทนภาครฐในโครงสราง 3 การประเมนภาคเอกชน (ดไดจากลงคเอกสารทเกยวของในภาคผนวก 2). 4 ประเทศไทยอยอนดบท 18 ในรายงานการท าธรกจของประเทศตางๆ ซงจดท าโดยธนาคารโลกเมอพ.ศ. 2556 ด World Bank’s 2013 Doing Business

Report; อยในอนดบท 37 ของรายงานการจดอนดบความสามารถในการแขงขนทวโลกโดยเวลดอโคโนมคฟอรมพ.ศ. 2556-2557 ด World Economic Forum’s 2013-2014 Global Competitiveness Report; อยในอนดบท 27 ของรายงานประจ าปพ.ศ. 2556 วาดวยความสามารถในการแขงขนซงจดท าโดยสถาบนพฒนาการจดการระหวางประเทศ ด International Institute of Management Development’s 2013 World Competitiveness Yearbook; และอนดบท 38 ในดชนโลจสตกสประจ าปพ.ศ. 2555 ของธนาคารโลก ด World Bank’s 2012 Logistics Performance Index.

5 ADB. Forthcoming. Country Diagnostic Study: Thailand. Manila. 6 ADB. 2013. Asia’s Economic Transformation: Where to, How, and How Fast? – Key Indicators for Asia and the Pacific 2013, Special

Chapter. Manila.

4

พนฐาน (รอยละ 3) เมอเทยบกบ GDP ในปพ.ศ. 2554 ยงอาจไมเพยงพอทจะแกไขขอจ ากดดานโครงสรางพนฐานของประเทศ โครงสรางพนฐานทมความส าคญเรงดวนเปนพเศษ ไดแก โครงสรางพนฐานดานคมนาคมขนสง โทรคมนาคม พลงงาน ประปา สขาภบาล และการจดการของเสย7 รฐบาลไดเปดตวยทธศาสตรการพฒนาโครงสรางพนฐานดานคมนาคมขนสงของประเทศ โดยมเปาหมายเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนและลดตนทนโลจสตกส เพมภมคมกนจากภยธรรมชาตและการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และสงเสรมการเตบโตแบบองครวมผานการเชอมโยงพนททงภายในประเทศและภมภาคเขาดวยกน8 ยทธศาสตรดงกลาวมองคประกอบส าคญไดแกการปรบปรงถนนหนทาง โครงขายรถไฟและระบบขนสงมวลชนความเรวสงในเขตเมอง สวนความทาทายทเกยวของกบโครงสรางพนฐานดานพลงงานจะรวมถงการเพมก าลงผลตไฟฟา การเรงรดพฒนาพลงงานทดแทน และสงเสรมตลาดพลงงานในภมภาค ขณะทรฐบาลสามารถใหบรการประปาในเมองใหญไดตามเปาหมาย แตกยงมความจ าเปนตองปรบปรงบรการในเมองขนาดเลกและทองถนชนบทอย ทส าคญ รฐบาลก าลงพจารณาใหภาคเอกชนเขามามสวนรวมสนบสนนทางการเงนรปแบบตางๆ ซงจ าเปนส าหรบการพฒนาโครงสรางพนฐาน โดยผานโครงการรวมลงทนระหวางภาครฐและภาคเอกชน (public–private partnership) กรอบกฎหมายส าหรบการรวมลงทนระหวางภาครฐและภาคเอกชนฉบบใหมซง ADB สนบสนนการจดท า จะชวยใหมการระดมทนและเปดใหภาคเอกชนเขามามสวนรวมในโครงสรางพนฐานของรฐไดมากขน การใชกรอบกฎหมายรวมทนฉบบใหมอยางมประสทธภาพมความส าคญยงตอการสรางความเชอมนของภาคเอกชนและผมสวนไดเสยกลมตางๆ

9. การพฒนาสงคม ความยากจน และความเหลอมล า9 ดชนชวดทางสงคมของประเทศไทยดขนโดยตลอด สะทอนถงความเขมแขงและยงยนทางเศรษฐกจและแผนงานความรเรมทกาวหนาและตอเนองในดานการศกษา สาธารณสข และสงคม ประเทศไทยคาดวาจะบรรลเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ (MDG) เกอบทงหมดและประเทศไทยยงไดก าหนดเปาหมายเพมเตม (MDG+) ใหกาวหนากวาทนานาชาตตกลงไว ความยากจนในประเทศไทยลดลงมากจากรอยละ 58 เมอพ.ศ. 2533 เหลอประมาณรอยละ 13 เมอพ.ศ. 2554 สาเหตหลกเนองจากการขยายตวทางเศรษฐกจ แผนงานทางสงคมทมเปาหมายชดเจนและรายไดภาคการเกษตรทเพมขน โดยมปจจยเกอหนนจากการปรบปรงโครงสรางพนฐานและโครงการสนบสนนราคาพชผลของรฐบาล การกระจายรายไดในภาพรวมดขนเรอยๆ ตงแตตนทศวรรษ 1990 โดยคาสมประสทธความไมเทาเทยมกนของรายได (Gini coefficient) ลดลงเหลอ 0.38 แตความเหลอมล าทางเศรษฐกจระหวางครวเรอนในเมองกบชนบท ระหวางภาคตางๆ และระหวางหญง/ชาย ยงแตกตางกนมาก การเขาถงการศกษาระดบประถมศกษาและบรการสาธารณสขสงเกอบจะถงรอยเปอรเซนต แมวาคณภาพบรการอาจแตกตางกนตามภมภาค อตราการเขาเรยนระดบประถมศกษาของเดกหญงและเดกชายในประเทศไทยเทาเทยมกน ขณะทผหญงเขาเรยนตอระดบมธยมศกษาและอดมศกษาสงกวาผชาย ถงกระนน สดสวนของผหญงตอการมสวนรวมในตลาดแรงงานและในโครงสรางการปกครองและการตดสนใจยง

7 การประเมนรายสาขา: คมนาคมขนสง; การประเมนรายสาขา: พลงงาน; การประเมนภาคเอกชน (ดไดจากลงคเอกสารทเกยวของในภาคผนวก 2); ADB.

2013. Thailand: Urban and Water Sector Assessment, Strategy and Road Map. Manila. สามารถตดตอขอรบได. 8 เมอเดอนกมภาพนธ พ.ศ. 2556 คณะรฐมนตรเหนชอบยทธศาสตรการพฒนาโครงสรางพนฐานดานคมนาคมขนสงของประเทศ มลคา 4.2 ลานลานบาท ระยะเวลา 7 ป โดยมการออกรางพระราชบญญตใหอ านาจกระทรวงการคลงก เงนเพอพฒนาโครงสรางพนฐานดานคมนาคมขนสงของประเทศ (วงเงน 2 ลานลานบาท) โดยจะใชรวมกบเงนงบประมาณประจ าปของรฐบาล การลงทนของรฐวสาหกจ กองทนรวมโครงสรางพนฐาน และการรวมลงทนระหวางภาครฐและภาคเอกชน

9 การวเคราะหความยากจน; การวเคราะหประเดนเพศภาวะ (ดไดจากลงคเอกสารทเกยวของในภาคผนวก 2)

5

ต ากวาผชายมาก ประเทศไทยตดอนดบประเทศทมอตราประชากรสงอายเพมขนรวดเรวทสดแหงหนงในอาเซยน ซงนบเปนความทาทายตอตลาดแรงงาน ระบบสวสดการสงคม และการบรหารงบประมาณรายจายดานสขภาพ อตราการวางงานอยางเปนทางการสงไมถงรอยละ 1 แตผทท างานต ากวาระดบความสามารถ (underemployment) ยงมมาก คนจนมากกวารอยละ 80 อาศยอยในชนบท โดยกระจกตวอยในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (รอยละ 40) และภาคเหนอ (รอยละ 20) นอกจากนน การแกไขปญหาความยากจนและการพฒนาสงคมในจงหวดชายแดนภาคใตซงไดรบผลกระทบจากความขดแยงเปนประเดนททาทายมากเปนพเศษ

10. สงแวดลอม ถงแมประเทศไทยจะมความกาวหนาในการด าเนนการตามเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษทเกยวของกบความยงยนดานสงแวดลอม แตประเทศไทยยงเผชญความทาทายทส าคญอกหลายประการ รวมถงปญหาทรพยากรธรรมชาตเสอมโทรม มลภาวะ การปลอยกาซเรอนกระจกและผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ10

อทกภยครงใหญเมอพ.ศ. 2554 เปนเครองเตอนใจอยางดถงผลพวงตอสงคมและเศรษฐกจเนองจากความทาทายเหลาน รฐบาลตระหนกวาตองมงมนด าเนนการตอไปเพอสรางเศรษฐกจทมความยงยนดานสงแวดลอมและเปนเศรษฐกจทใชคารบอนต า นอกจากมงแกไขความทาทายดานสงแวดลอมทเปนปญหาหลกแลว รฐบาลยงด าเนนการในประเดนตางๆทจ าเปนและครอบคลมหลายมตเพอสรางเศรษฐกจสเขยว ไดแก พลงงานทดแทน ประสทธภาพการใชทรพยากร การพฒนาโครงสรางพนฐานและพฒนาเมองอยางยงยน การจดการน าเสยและสขาภบาล การคมครองระบบนเวศ และการเตรยมความพรอมเพอรบมอภยธรรมชาต

11. ธรรมาภบาล ประเทศไทยมหลกธรรมาภบาลทเขมแขง สงผลใหเกดการพฒนาเปนรปธรรม อยางไรกตาม รฐบาลไดระบไวในแผนพฒนาวาประเดนทเกยวของกบธรรมาภบาลเปนสาเหตแหงความเหลอมล าทางสงคม เศรษฐกจ และการเมอง ความทาทายดานธรรมาภบาลรวมถง (1) ความไมมเสถยรภาพทางการเมอง (2) การมสวนรวมของสาธารณะในการตดสนใจเชงนโยบายต า (3) ปญหาทจรตคอรปชน และ (4) หลกนตธรรมออนแอ11 รฐบาลถอวาการเสรมสรางธรรมาภบาลเปนองคประกอบส าคญของนโยบายสงเสรมขดความสามารถในการแขงขนและการเตบโตแบบองครวมทเปนมตรตอสงแวดลอม การใชทรพยากรสาธารณะจะมประสทธภาพและประสทธผลยงขนหากมการบรหารเศรษฐกจมหภาคและจลภาคอยางเหมาะสม มการปรบปรงระบบจดซอจดจางภาครฐ เสรมสรางกรอบกฎหมายและกฎระเบยบวาดวยการรวมลงทนระหวางภาครฐและภาคเอกชน มความกาวหนาในการปราบปรามทจรตคอรปชน และเสรมสรางระบบยตธรรมและหลกนตธรรมใหเขมแขง

12. ความรวมมอและการบรณาการระดบภมภาค ประเทศไทยมบทบาททส าคญยงตอความรวมมอในภมภาค โดยมสวนท าใหการบรณาการของอาเซยนมความใกลชดกนยงขนดวยการเชอมโยงประเทศใน GMS เขากบเขตเศรษฐกจสามฝายอนโดนเซย-มาเลเซย-ไทย (Indonesia–Malaysia–Thailand Growth Triangle) และกระชบความรวมมอระหวางภมภาคกบเอเชยใตภายใตความรเรมแหงอาวเบงกอลส าหรบความรวมมอหลากหลายสาขาทางวชาการและเศรษฐกจ (Bay of Bengal

10 การประเมนสงแวดลอม; การประเมนรายสาขา: ทรพยากรน า (ดไดจากลงคเอกสารทเกยวของในภาคผนวก 2) 11 การประเมนความเสยงและแผนบรหารจดการความเสยง (ดไดจากลงคเอกสารทเกยวของในภาคผนวก 2)

6

Initiative on Multi-Sectoral Technical and Economic Cooperation)12 ตลาดสงออกของไทยคาดวาจะปรบเปลยนไปเนนตลาดในเอเชยตะวนออก อาเซยน และเศรษฐกจทมการเตบโตสงในภมภาคอนๆ มากขน ซงสะทอนแบบแผนทเปลยนไปของการคาระหวางประเทศ13 ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนจะเปนทงโอกาสทางการคา การลงทน และแหลงทรพยากรทส าคญของประเทศไทย นอกจากนน พฒนาการในเมยนมารไดสงแรงหนนใหแกการกระชบความรวมมอและการบรณาการในภมภาค โดยรวมแลว การเชอมโยงทดขนในภมภาคไดหยบยนโอกาสทางการตลาดใหมๆ ใหแกประเทศไทย รวมทงจงหวดตามแนวชายแดนดวย อยางไรกด รฐบาลตระหนกวาการรวมตวกนจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยนและกระแสโลกาภวตนโดยทวไปท าใหประเทศไทยตองเรงพฒนาประสทธภาพการผลตและขดความสามารถในการแขงขนใหสงขน

ค. จดเดนของยทธศาสตรระดบประเทศฉบบทแลวของ ADB

13. ยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศฉบบทแลว ภายใตยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศ พ.ศ. 2550–2554 ADB ใหการสนบสนน (1) การคมนาคมขนสง โดยเนนทการคนาคมขนสงหลากหลายรปแบบ เพอปรบปรงความเชอมโยง (2) ภาคการเงนโดยเฉพาะอยางยงการพฒนาตลาดทน (3) การสงเสรมสงแวดลอมผานการเพมประสทธภาพพลงงาน การพฒนาพลงงานทดแทน และการบรหารจดการทรพยากรน า (4) การพฒนาภาคเอกชนโดยมงเปาไปทการพฒนากรอบกฎหมายและนโยบายการรวมลงทนระหวางภาครฐและภาคเอกชน และ (5) ความรวมมอและการบรณาการระดบภมภาค14 โดยหลกๆ แลว ADB ใหการสนบสนนผานความชวยเหลอทางวชาการเพอแลกเปลยนองคความร การสรางขดความสามารถและการใหกแกโครงการทมความส าคญเชงยทธศาสตร ADB ไดจดหาเงนกใหแกโครงการคมนาคมขนสงของไทยเมอพ.ศ. 2552 และโครงการเงนก เชงนโยบาย (policy-based loan) ในการเสรมสรางความเขมแขงของตลาดทนไทยเมอพ.ศ. 255315 เพอรบมอกบวกฤตการณการเงนโลก ทงนตงแตพ.ศ. 2551 เปนตนมา ADB ไดเพมโครงการทด าเนนการกบภาคเอกชนในประเทศไทยโดยเนนทโครงการพลงงานสะอาด ปจจบนการด าเนนการลกษณะดงกลาวจดเปนเครองมอหลกในการใหความชวยเหลอทางการเงนแกประเทศไทยและท าใหสามารถระดมเงนทนจากแหลงทนตางๆ ไดหลากหลายมากขนเพอสนบสนนการลงทนโครงสรางพนฐานของรฐ16

12 ความรวมมอและการบรณาการระดบภมภาค (ดไดจากลงคเอกสารทเกยวของในภาคผนวก 2) 13 การประเมนภาคเอกชน (ดไดจากลงคเอกสารทเกยวของในภาคผนวก 2) 14 ADB. 2007. Country Partnership Strategy: Thailand, 2007–2011. Manila. 15 ADB. 2009. Report and Recommendation of the President to the Board of Directors: Proposed Loan and Technical Assistance Grant to the

Kingdom of Thailand for the Greater Mekong Subregion Highway Expansion Project. Manila ($77.1 million); ADB. 2010. Report and Recommendation of the President to the Board of Directors: Proposed Loan and Technical Assistance Grant to the Kingdom of Thailand for the Capital Market Development Program. Manila ($300 million).

16 ภายใตยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศ พ.ศ. 2550–2554 การใหกแกโครงการทไมไดด าเนนการกบภาครฐบาลของ ADB จ านวนเงน 374 ลานดอลลารสหรฐไดกระตนใหภาครฐและภาคเอกชนใหก รวมทงสน 1.13 พนลานดอลลารสหรฐ รวมทงจากกองทนพฒนาพลงงานสะอาด (Clean Technology Fund) ซง ADB เปนผบรหารดวย

7

14. การประเมนผลงานและบทเรยน17 ยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศ พ.ศ. 2550–2554 ไดรบการประเมนวา ประสบความส าเรจ ดงทไดมการตรวจสอบความถกตองโดยส านกประเมนผลอสระของ ADB (ADB Independent Evaluation Department) โครงการความชวยเหลอทงหลายเปนไปตามความตองการของประเทศไทย ADB ชวยใหค าปรกษาในประเดนเชงนโยบายทเกยวของกบตลาดทนและการคมนาคมขนสง นอกจากน ADB ยงตอบสนองตอวกฤตการณส าคญๆ เชน วกฤตการณการเงนโลกและอทกภยครงใหญเมอพ.ศ. 2554 โดยใหการสนบสนนทงทางการเงนและองคความร การลงทนของภาคเอกชนของ ADB ไดชวยสนบสนนการพฒนาอตสาหกรรมพลงงานแสงอาทตยซงเพงเรมตนในประเทศไทย โดยรวมแลว ปฏบตการของ ADB ในประเทศไทยเปนตวเรงการพฒนาและมประสทธภาพคมคาในการสงเสรมการปฏรปภาครฐและใชประโยชนจากการลงทนภาคเอกชน บทเรยนส าคญของการด าเนนงานตามยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศ พ.ศ. 2550–2554 รวมถง (1) ประสทธภาพการใหค าปรกษาเชงนโยบายของ ADB และขยายการใหความชวยเหลอรปแบบตางๆ ในโครงการทไมไดด าเนนการกบภาครฐบาล (2) ความจ าเปนทจะตองตอบสนองตอความตองการการบรการความรจาก ADB ทมอยางตอเนองใหมประสทธภาพ (3) ความจ าเปนทจะตองน าการปฏบตการภาครฐและภาคเอกชนของ ADB มาพฒนารวมกนใหเตมทมากขน และ (4) ความจ าเปนทจะตองมความยดหยนและพรอมทจะตอบสนองตอล าดบความส าคญในการพฒนาทเปลยนไปของประเทศไทย

2. ยทธศาสตรระดบประเทศ

ก.ยทธศาสตรระดบประเทศของรฐบาลไทย

15. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 11 พ.ศ. 2555-2559 เนนการเตบโตแบบองครวม ความเทาเทยมกนในภาคตางๆ การพฒนาทรพยากรมนษย การพฒนาภาคเอกชน การสรางความเชอมโยงดานการขนสงและพลงงาน ความรวมมอในภมภาค การพฒนาทยงยนดานสงแวดลอม และธรรมาภบาลทด18 ล าดบความส าคญดงกลาวสอดคลองกบยทธศาสตร พ.ศ. 2563 ของ ADB19 แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 11 มงเนนการปรบโครงสรางเศรษฐกจสการเตบโตในทศทางใหมโดยอาศยการเพมผลตภาพและขดความสามารถในการแขงขน เพอใหประเทศไทยเปนเศรษฐกจทอาศยฐานความร รฐบาลไทยไดจดท ายทธศาสตรประเทศ20 (Thailand’s Strategy: A Road Map for Real Opportunities) เมอพ.ศ 2555 เพอเปนฐานในการด าเนนงานตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 โดยมง (1) พฒนาเศรษฐกจใหเจรญรดหนาและเพมขดความสามารถในการแขงขนดวยการปรบปรงสภาพแวดลอมใหเออตอการประกอบธรกจมากขน ปรบปรงโครงสรางพนฐานของรฐและระบบโลจสตกส พฒนาอตสาหกรรมทมมลคาเพมสงขน และสงเสรมการคาภายในประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (2) สนบสนนการเตบโตแบบองครวมเพอลดความเหลอมล าดวยการสรางโอกาสการจาง

17 Independent Evaluation Department. 2013. Validation Report: Thailand Country Partnership Strategy, 2007–2011 Final Review Validation.

Manila: ADB; ADB. 2012. Thailand Country Partnership Strategy (2007–2011): Final Review. Manila. 18 รฐบาลไทย, ส านกงานคณะกรรมการการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. 2554. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 11 พ.ศ. 2555-

2559. กรงเทพฯ 19 ADB. 2008. Strategy 2020: The Long-Term Strategic Framework of the Asian Development Bank, 2008–2020. Manila. 20 รฐบาลไทย, ส านกงานคณะกรรมการการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. 2555. Thailand’s Strategy: A Road Map for Real Opportunities. กรงเทพฯ (คณะรฐมนตรใหความเหนชอบเมอวนท 2 พฤศจกายน พ.ศ. 2555)

8

งานผานบรการของรฐ การสรางมาตรฐานแรงงานทดขน และปรบปรงระบบสวสดการสงคม (3) สงเสรมการเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอมดวยการเพมประสทธภาพพลงงาน สนบสนนพลงงานสะอาด และเพมพนทปา และ (4) สงเสรมธรรมาภบาลทดดวยการปรบปรงระบบบรหารจดการภาครฐและปฏรปกฎหมาย ออกมาตรการปราบปรามการทจรตและสงเสรมเสถยรภาพในจงหวดชายแดนภาคใต แผนดงกลาวยงมองประเทศไทยในฐานะศนยกลางทมความส าคญเชงยทธศาสตรเพอเชอมโยงอาเซยนกบประเทศตางๆ ในเอเชยใตดวย

ข. ยทธศาสตรระดบประเทศของ ADB

16. กรอบยทธศาสตร ยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศ พ.ศ. 2556–2559 สอดคลองกบกรอบการพฒนาระยะกลางและเปาหมายระยะยาวของประเทศไทย โดยเนนไปทประเดนความทาทายทส าคญในการพฒนาประเทศไทย รวมทงการเพมผลตภาพและขดความสามารถในการแขงขน ความเทาเทยมระหวางภาคตางๆ การเตบโตแบบองครวม การพฒนาทยงยนดานสงแวดลอม และความรวมมอและการบรณาการระดบภมภาค ADB ไดน าแนวคด “ไฟแนนซ++” มาปรบใช โดยใหการสนบสนนทางการเงนแกภาครฐและภาคเอกชนในลกษณะทยดหยน ชวยจดหาแหลงเงนทนจากทงภาครฐและภาคเอกชนไดหลากหลายมากขน รวมทงยงจะน าเสนอแนวทางทมนวตกรรมและองคความรเพอเรงรดการพฒนาใหเกดประสทธภาพสงสด ยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศฉบบนมเปาหมายเพอชวยใหเศรษฐกจไทยขยายตวไดแบบองครวม รวดเรว และยงยน อนจะน าไปสการลดความเหลอมล าและยกฐานะประเทศไทยใหเปนประเทศทมรายไดสงขน ยทธศาสตรหนสวนดงกลาวเนนความรวมมอสามดาน ไดแก (1) การพฒนาองคความรและนวตกรรม (2) การสนบสนนการพฒนาภาคเอกชน และ (3) การอ านวยความสะดวกแกความรวมมอและการบรณาการระดบภมภาค โดยผานแผนงานความรเรม 4 ดาน ไดแก การพฒนาโครงสรางพนฐาน การพฒนาภาคการเงน การพฒนาทยงยนดานสงแวดลอม และความรวมมอและการบรณาการระดบภมภาค นอกจากน ยงจะผนวกการพฒนาทรพยากรมนษย ธรรมาภบาลทด และความเทาเทยมทางเพศเปนสวนหนงของการปฏบตการและกจกรรมทงปวงของ ADB

17. องคความร ความกาวหนา และนวตกรรม การปฏรปนโยบายและการลงทนโดยอาศยองคความรในการขบเคลอนมความส าคญยงตอเปาหมายของประเทศไทยในการปรบเปลยนโครงสรางของประเทศใหเปนเศรษฐกจทอาศยฐานความรและมรายไดสง21 ADB จะผนวกเอาองคความรและนวตกรรมเปนสวนหนงของแผนงานทง 4 ดานตามยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศ (ยอหนา16) โดยปรบความชวยเหลอทางวชาการและการท างานของบคลากรใหสอดคลองกบเปาหมายดงกลาว นอกจากน ADB ยงจะมองหาโอกาสแลกเปลยนความรและสงเสรมความรวมมอ ตลอดจนจดท าแผนเพอเปดเวทแลกเปลยนความรระหวางกนของประเทศทมรายไดปานกลางในภมภาค การลงทนของภาคเอกชนท ADB สนบสนนจะใชแนวทางทมนวตกรรมและองคความรในการแกปญหาและสามารถทจะน าไปปฏบตในทอนได ADB จะเสรมสรางระบบบรหารจดการและประสานงานดานองคความรและบรการ โดยมแนวทางการท างานเปนภาคกบภาคเอกชน สถาบนคลงสมอง สถาบนการศกษา ภาคประชาสงคม และหนสวนการพฒนาอนๆ เพอสรางความเขมแขงใหงานดานองคความร

21 แผนปฏบตการดานองคความรระดบประเทศ (ดไดจากลงคเอกสารทเกยวของในภาคผนวก 2)

9

18. การพฒนาภาคเอกชน ADB จะสงเสรมการพฒนาภาคเอกชนโดย (1) ใหความชวยเหลอในรปของการใหค าปรกษาและการวเคราะห ตลอดจนอ านวยความสะดวกในการแลกเปลยนความคดเหนระหวางภาครฐและภาคเอกชนเพอสรางสภาพแวดลอมทเปนมตรตอการประกอบธรกจมากขน (2) ชวยเสรมสรางสภาพแวดลอมทเออตอการรวมลงทนระหวางภาครฐและภาคเอกชน และเพมขดความสามารถของประเทศไทยในการระบ พฒนา และใหการสนบสนนทางการเงนแกโครงการรวมลงทนทเหมาะสม22 และ (3) ใหความชวยเปลอผานการปฏบตการกบภาคเอกชนโดยการใหเงนสนบสนนโครงการภาคเอกชนทมผลกระทบดานการพฒนาสง ซงในระยะแรกโครงการทด าเนนการกบภาคเอกชนของ ADB จะเนนไปทโครงสรางพนฐานและภาคการเงน นอกจากน ยงจะแสวงหาโอกาสชวยเหลอบรษทไทยทตองการไปลงทนในภมภาคดวย ADB จะผนกพลงและกระชบความรวมมอระหวางโครงการทด าเนนการกบภาครฐและภาคเอกชนใหแนบแนนยงขน เพอตอยอดจากการใหกแกโครงการทไมไดด าเนนการกบภาครฐบาลในประเทศไทย ซงปจจบนถอเปนการใหก กอนใหญทสดในเอเชยตะวนออกเฉยงใตของส านกปฏบตการภาคเอกชน (Private Sector Operations Department)

19. ความรวมมอและการบรณาการระดบภมภาค ADB จะด าเนนการในลกษณะสองแนวทางควบคกนไปเพอชวยใหประเทศไทยใชประโยชนจากทตงทางภมศาสตรซงมความส าคญทางยทธศาสตรและฐานะทางเศรษฐกจของประเทศไดอยางเตมท ดานหนง ADB จะด าเนนการรวมกบรฐบาลเพอสนบสนนแผนงานความรวมมอทางเศรษฐกจระดบอนภมภาค โดยเนน (1) สงเสรมการบรณาการเขากบหวงโซการผลต การกระจายสนคา และการบรการในระดบภมภาคและระดบโลก (2) ลดอปสรรคทางการคาและการลงทนในภมภาค (3) ปรบปรงความเชอมโยงดานการขนสงและพลงงาน (4) สงเสรมการพฒนาแนวพนทเศรษฐกจแบบองครวม (5) สงเสรมการบรณาการตลาดทน (6) เพมผลตภาพและสรางเสรมขดความสามารถในการแขงขนของภาคเศรษฐกจทมความส าคญตอการเจรญเตบโตแบบองครวม (เชน เกษตรกรรมและการทองเทยว) และ (7) อ านวยความสะดวกตอการโยกยายถนฐานของแรงงาน นอกจากน ADB จะชวยสงเสรมความสมพนธทางเศรษฐกจระหวางประเทศไทยกบประเทศเพอนบาน โดยระบกลไกทางการคา การลงทน และความรวมมอทางการเงนขามพรมแดน อกดานหนง ADB จะด าเนนการเพอสนบสนนแผนของประเทศไทยทตองการเพมบทบาทในฐานะหนสวนการพฒนาดวยการสงเสรมและอ านวยความสะดวกในการแลกเปลยนประสบการณและองคความรดานการพฒนาของประเทศไทยภายในภมภาค

20. ประเดนทมล าดบความส าคญสงและครอบคลมหลายมต การปฏบตการและกจกรรมของ ADB ในประเทศไทยจะผนวกเอาประเดนทมล าดบความส าคญสงและครอบคลมหลายมต 3 ประเดนตอไปนเขาไวดวย ไดแก (1) การพฒนาทรพยากรมนษย โดยพจารณาการพฒนาขดความสามารถเปนสวนหนงของแผนงานแตละดาน และศกษาแนวทางใหมๆ ทมภาคเอกชนเปนแกนน าเพอพฒนาทกษะและคณภาพแรงงาน (2) ธรรมาภบาลทด โดยสนบสนนการวางแผน การจดซอจดจาง และการบรหารการเงนทมประสทธภาพ ตลอดจนมาตรการปองกนและปราบปรามการทจรต การเสรมสรางสภาพแวดลอมทเออตอการประกอบธรกจ ความโปรงใสในการตดสนใจรวมถงการออกกฎหมายและกฎระเบยบทเกยวของกบการคาการลงทนขามพรมแดน การบรณาการทางการเงน และโครงการเพอประโยชนสวนรวมในภมภาค (public goods) และ (3) ความเทา

22 ยทธศาสตรการรวมลงทนระหวางภาครฐและเอกชนส าหรบประเทศไทยทจดท าขนโดย ADB สอดคลองกบ ADB. 2555. Public–Private Partnership

Operational Plan, 2012–2020. Manila.

10

เทยมทางเพศ โดยน าการวเคราะหประเดนเพศภาวะมาเปนสวนหนงของนโยบายและงานหลกดานองคความร ทงยงจะสงเสรมใหผหญงมความรความเขาใจทางการเงน เขาถงแหลงทน และมสวนรวมในกระบวนการตดสนใจของทองถนมากขน

21. สาขาและพนททเปนจดเนน ADB ยงคงเนนการปฏบตการในสาขาโครงสรางพนฐานตอไปส าหรบโครงการทด าเนนการกบภาครฐ โดยเฉพาะอยางยงโครงสรางพนฐานทเกยวของกบการคมนาคมขนสง การบรหารจดการทรพยากรน า (ความเสยงจากอทกภย) และภาคการเงน สวนการปฏบตการกบภาคเอกชนนน ADB จะแสวงหาโอกาสตามทระบไวในยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศเพอพฒนาโครงสรางพนฐาน (รวมถงพลงงานสะอาด) และภาคการเงน ความชวยเหลอโดยตรงทใหแกประเทศไทย (แผนงานระดบชาต) ของ ADB จะมงเปาไปทการสนบสนนรฐบาลกลางเปนหลก (ยกเวนโครงการทมเปาหมายเฉพาะเพอชวยเหลอชมชนในการบรหารจดการทรพยากรน า) สวนกจกรรมความรวมมอและการบรณาการระดบภมภาคตามแผนงานความรวมมอระดบอนภมภาคของประเทศไทยนนจะเนนจงหวดยากจนทตงอยบรเวณพรมแดนและระเบยงเศรษฐกจ รวมถงภาคตะวนออกเฉยงเหนอดวย ADB จะตดตามสถานการณความขดแยงในจงหวดชายแดนภาคใตและพรอมจะใหความชวยเหลอตามความเหมาะสมหากมการรองขอจากรฐบาล

22. ขอแตกตางจากยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศฉบบทแลว เมอเปรยบเทยบกบยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศฉบบทแลว ยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศฉบบ พ.ศ.2556–2559 สนบสนนและปรบทาทของ ADB ผานแนวคด “ไฟแนนซ++” ซงเนนการเปนหนสวนความรวมมอทอาศยองคความรและใหความส าคญกบขดความสามารถของ ADB ในการชวยจดหาแหลงเงนทนทหลากหลายทงภาครฐและภาคเอกชน นอกจากน ยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศฉบบใหมยงใหความส าคญกบการเตบโตแบบองครวม และเพมความส าคญของความรวมมอและการบรณาการระดบภมภาค โดยตระหนกวามความจ าเปนทจะตองวางยทธศาสตรอยางยดหยนและจดเตรยมแผนงานใหพรอมเพอตอบสนองและววฒนาการใหเขากบล าดบความส าคญและความตองการทเปลยนไปของประเทศไทย

3. การด าเนนงานตามยทธศาสตร

ก. การจดสรรทรพยากรเบองตน

23. การวางแผนทรพยากรและกจกรรมของ ADB ในประเทศไทยจะมความยดหยนภายใตแนวคด “ไฟแนนซ++” ADB มการจดสรรทรพยากรเบองตนภายใตยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระหวางประเทศ (พ.ศ. 2556-2559) เพอใหกแกรฐบาลไทยในวงเงน 404 ลานดอลลารสหรฐจากกองทนปกตของ ADB ขณะทรฐบาลไทยยงมไดยนยนแผนการก เงนใดๆ ADB จะเดนหนาใหความชวยเหลอดานองคความรและแลกเปลยนแนวคดตอไปเพอใหขอมลความชวยเหลอดานเงนกทสามารถด าเนนการได และทบทวนความคบหนาและกจกรรมเปนประจ าเพอใหสอดคลองตรงกบความตองการและล าดบความส าคญของรฐบาลไทย23 ADB คาดวาจะสามารถจดสรรวงเงนความชวยเหลอทางวชาการได จ านวน 8.7 ลานดอลลารสหรฐส าหรบปพ.ศ. 2556–2559 ทงนขนอยกบการระดมความชวยเหลอแบบใหเปลาจากภายนอกมาสมทบ ADB จะใชความพยายามในการ

23 แผนงานส าหรบการปฎบตการระดบประเทศ (ดไดจากลงคเอกสารทเกยวของในภาคผนวก 2)

11

ระดมทนผานการใหก รวมและแนวทางทอาศยนวตกรรมและองคความรเปนหลก ทงยงจะใชโครงการความรเรมระดบภมภาคมาเสรมแผนงานระดบประเทศดวย สวนเกณฑการปนสวนตนทนและการเงนส าหรบประเทศไทยยงคงไวตามเดม24

ข. ภาพรวมแผนงาน

24. การสนบสนน ทรพยากรและรปแบบการสนบสนน การใหการสนบสนน ทรพยากรและรปแบบการสนบสนนของ ADB จะสอดคลองกบความสนใจของรฐบาลทมตอความช านาญดานใดดานหนงของ ADB เพอชวยกระตนความร ชวยจดหาแหลงทนภาคเอกชน หรอสงเสรมความรวมมอและการบรณาการระดบภมภาค ADB มผลตภณฑและบรการรปแบบตางๆ ทพรอมจะใหความชวยเหลอแกรฐบาลและหนวยงานทไมใชภาครฐ โดยออกแบบใหเหมาะสมกบผ รบ เพอใหการสนบสนนทตรงกบความตองการและล าดบความส าคญของประเทศไทย ซงรวมถงการจดหาเงนก เปนเงนสกลทองถนและใหการสนบสนนทางการเงนรปแบบอนๆ ทมนวตกรรมสง ในการด าเนนการเพอเสรมสรางองคความรภายใตยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศนน ส านกเอเชยตะวนออกเฉยงใตจะยดหลก “ADB เปนหนงเดยว” และท างานรวมกบส านกตางๆ ทเกยวของกบงานดานองคความร (อาท ส านกการบรณาการเศรษฐกจภมภาค ส านกวจยเศรษฐกจ ส านกพฒนาภมภาคและการพฒนาทยงยน) ส านกบรหารจดการเงน ตลอดจนส านกงานตางๆ ทเกยวของ และเครอขายการใหความรซงกนและกนภายใน ADB โดยมเปาหมายเพอใหตอบสนองความตองการทเปลยนไปของประเทศไทยไดอยางมประสทธภาพและฉบไว การยกระดบความส าคญและคณภาพของงานทเกยวกบองคความรและการแลกเปลยนแนวความคดตางๆ ภายใตยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศจะชวยสงเสรมใหเกดความตองการการสนบสนนทางการเงนจาก ADB ได นอกจากน ความชวยเหลอทางวชาการ ความรวมมอเชงยทธศาสตรกบศนยรวมความรระดบชาต ระดบภมภาค และระดบโลกตลอดจนเครอขายตางๆ ยงจะเปนสวนเสรมดานความรใหกบทรพยากรบคคลของ ADB อกดวย

25. การพฒนาโครงสรางพนฐาน ADB จะเดนหนาสนบสนนโครงสรางพนฐานดานขนสงและโลจสตกสระดบประเทศและระดบอนภมภาคตอไปเพอปรบปรงประสทธภาพในการขนสงสนคา บรการ และประชาชน โดยจะสนบสนนความรดานการบรหารระบบการขนสงหลายรปแบบเพอเชอมโยงทงภายในประเทศและอนภมภาค และปรบปรงโครงสรางตลอดจนบรการการรถไฟแหงประเทศไทยใหทนสมย ADB จะสงเสรมการรวมลงทนระหวางภาครฐและภาคเอกชนในฐานะรปแบบการลงทนเพอขยายและปรบปรงโครงสรางพนฐานทางเศรษฐกจและสงคม ตลอดจนบรการสาธารณะใหมประสทธภาพยงขน โดยจะใหความชวยเหลอในดาน (1) การปฏบตงานของหนวยงานทดแลโครงการรวมลงทนระหวางภาครฐและภาคเอกชนในหนวยงานกลางและหนวยงานทเกยวของ (2) การระบโครงการรวมลงทนระหวางภาครฐและภาคเอกชนในสาขาทมศกยภาพสง เชน คมนาคมขนสงและสขภาพ (3) การออกแบบเครองมอในการพฒนาโครงการ (4) การก าหนดมาตรการสนบสนนทเหมาะสมของรฐบาลและหนาทในการบรหารความเสยงเพอสนบสนนการรวมลงทนระหวางภาครฐและภาคเอกชน และ (5) การใหค าปรกษาแกโครงการน ารองทเปนการรวมลงทนระหวางภาครฐและภาคเอกชน ส าหรบมาตรการสนบสนนทางการเงนแกโครงการระหวางภาครฐกบภาคเอกชนนน ADB จะก าหนดใหเหมาะสมกบสาขาและโครงสรางของธรกรรมทจะเกดขนตอไป

24 เกณฑการปนสวนตนทนของประเทศและงบรายจายทเขาตามเกณฑ (ดไดจากลงคเอกสารทเกยวของในภาคผนวก 2) เกณฑการปนสวนตนทนท าให ADB จายสมทบไดสงสดรอยละ 65% ในกรณทเปนเงนก และรอยละ 70 ในกรณทเปนความชวยเหลอทางวชาการและความชวยเหลอแบบใหเปลา

12

26. การพฒนาภาคการเงน ADB จะสนบสนนการพฒนาภาคการเงนและตลาดทน โดยชวยด าเนนงานตามยทธศาสตรฉบบใหมของประเทศเพอสรางความรความเขาใจทางการเงน ฝกอบรมทกษะ สงเสรมการออมแบบผกพนระยะยาว และผลตภณฑการเงนรปแบบใหมๆ เชน การประกนสนเชอทอยอาศย และมสวนชวยเหลอในการจดท าแผนแมบทการพฒนาตลาดทนของรฐบาล ADB จะชวยสงเสรมใหประชาชนกลมตางๆ เขาถงแหลงทนโดยสนบสนนการด าเนนงานตามยทธศาสตรการใหบรการการเงนทครอบคลมของประเทศไทย และระบกลไกทเหมาะสมเพอลดชองวางในการใหกของสถาบนการเงนภาครฐและเอกชนแกวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ADB จะส ารวจชองทางและโอกาสเพอชวยใหโครงการตางๆ เขาถงแหลงทนไดมากขน รวมทงโครงการของวสาหกจขนาดกลาง ขนาดยอม และขนาดเลกจว โครงการพลงงานทดแทน และโครงการเพมประสทธภาพพลงงาน และการพฒนาทอยอาศยส าหรบผมรายไดนอย โดยผานชองทางการใหกกบภาคเอกชนของ ADB

27. การพฒนาทยงยนดานสงแวดลอม ADB จะสนบสนนวาระการพฒนาทยงยนดานสงแวดลอมและเศรษฐกจสเขยวของรฐบาลโดย (1) ชวยเสรมสรางความเขมแขงของการบรหารจดการความเสยงดานอทกภยและการจดการทรพยากรน าแบบบรณาการโดยชมชน (2) จดหาเงนกใหแกหนวยงานทไมใชภาครฐบาลเพอลงทนในโครงการพลงงานทดแทนและโครงการเพมประสทธภาพพลงงาน (3) จดท าการศกษาเรองการพฒนาจงหวดสงขลาใหเปนเมองสเขยว (4) เสรมสรางการบรหารจดการแนวพนทอนรกษความหลากหลายทางชวภาพ (5) จดท าโครงการน ารองเพอทดสอบเทคโนโลยประหยดพลงงานและลดการปลอยคารบอนไดออกไซด และ (6) ชวยแนะน าชองทางการใชประโยชนจากกองทนเพอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและกองทนอนๆ

28. ความรวมมอและการบรณาการระดบภมภาค ประเทศไทยและ ADB จะรวมกนสนบสนนแผนงานความรวมมอทางเศรษฐกจในอนภมภาคตอไป รวมถง (1) อ านวยความสะดวกการเชอมโยงทางคมนาคมขนสงและการคาโดยเฉพาะอยางยงการขยายแนวระเบยงเศรษฐกจตะวนออก-ตะวนตกเขาไปในเมยนมาร ชวยในการวางแผนพฒนาโครงขายรถไฟอาเซยน สนบสนนการจดท าความตกลงดานคมนาคมขนสงกบประเทศเพอนบานและใหน าระบบตรวจปลอยรวมกน ณ จดเดยว หรอ Single Stop Customs Inspection มาใชตามจดผานแดนทส าคญใน GMS (2) อ านวยความสะดวกใหแกหวงโซการผลต/หวงโซมลคาขามพรมแดน (3) สนบสนนการซอขายพลงงานไฟฟาในภมภาค (4) สงเสรมการพฒนาโครงการรวมลงทนระหวางภาครฐและภาคเอกชนระดบภมภาค (5) สงเสรมการบรณาการตลาดทนอาเซยน (6) สงเสรมการทองเทยวในภมภาค (7) อ านวยความสะดวกใหแกอตสาหกรรมการเกษตรและอตสาหกรรมอาหารทขยายกจการในภมภาค และ (8) ลดการแพรระบาดของโรคตดตอ นอกจากน ADB จะรวมมอกบหนวยงานภาครฐทเกยวของท ากจกรรมตางๆ เพอขยายความรวมมอในการพฒนาไปสประเทศเพอนบาน อนเปนการสงเสรมความรวมมอและการบรณาการระดบภมภาคอกทางหนงดวย ADB จะท างานอยางใกลชดกบรฐบาลของประเทศสมาชกทกประเทศในภมภาคเพออ านวยความสะดวกในดานน

13

4.การบรหารผลการด าเนนงาน

ก. การตดตามผล

29. กรอบผลการด าเนนงานตามยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศจะมการปรบใหเปนปจจบนทกป และน ามาใชเปนเครองมอบรหารความรวมมอระหวาง ADB กบรฐบาลไทย (ภาคผนวก 1) จะมการใชระบบของประเทศไทย (country systems) เพอตดตามความกาวหนาของการด าเนนการใหบรรลผลลพธตามยทธศาสตรดงกลาว จะมการสงคณะเจาหนาทของ ADB มาทบทวนผลการด าเนนงานเปนประจ าเพอตดตามผลลพธการพฒนาตามทก าหนดไว โดยจะใชกรอบผลการด าเนนงานตามยทธศาสตรนในการตดตามและประเมนผลการด าเนนงานและก าหนดแผนงานระดบประเทศในอนาคต ADBจะพฒนาเครองมอในการตดตามประสทธภาพและการน าเสนอองคความรและบรการตางๆ

ข. ความเสยง

30. การด าเนนโครงการตางๆ ของ ADB ในประเทศไทยเผชญความเสยงระดบปานกลาง โครงการทด าเนนการกบภาครฐจะไดรบการคดเลอกอยางรดกม สวนโครงการทด าเนนการกบภาคเอกชนกอยในสภาพแวดลอมทางธรกจทมเสถยรภาพ ระบบการบรหารราชการมขดความสามารถสง ทงนขนกบนโยบายเศรษฐกจและสงคมทเหมาะสมและแนวปฏบตทดดวย ADB จะชวยเสรมสรางความเขมแขงของสถาบนภาครฐทเกยวของและสงเสรมความเปนเจาของแผนงานยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศของรฐบาล โดยเนนไปทองคความร การแลกเปลยนความคดและความเปนหนสวน25 นอกจากนน การปรบปรงการบรหารจดการภาครฐ การเสรมสรางหลกธรรมาภบาลทด และการด าเนนการตามกรอบการรวมลงทนระหวางภาครฐและภาคเอกชนฉบบใหมอยางมประสทธภาพมความส าคญมาก เนองจากรฐบาลมแผนจะเรงรดการลงทนของภาครฐและภาคเอกชน ความไมแนนอนของเศรษฐกจโลกและเศรษฐกจในภมภาคทด าเนนมาอยางตอเนองท าใหประเทศไทยเผชญความเปราะบางระดบหนง ซงตองเฝาตดตามอยางใกลชด ADB จะตอบสนองอยางรวดเรวและมความยดหยนในกรณทมความจ าเปนเรงดวน รวมทงกรณทเกดวกฤตการณเนองจากผลพวงของการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและภยธรรมชาตดวย

25

การประเมนความเสยงและแผนบรหารความเสยง (ดไดจากลงคเอกสารทเกยวของในภาคผนวก 2)

14 ภาคผนวก 1

กรอบผลการด าเนนงานตามยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศ

เปาหมายการพฒนาประเทศa 1. เพมการเตบโตทางเศรษฐกจและรายไดตอหว (การเตบโตและขดความสามารถในการแขงขน) 2. ลดความยากจน ปรบปรงการกระจายรายได และลดชองวางทางเศรษฐกจ (การเตบโตแบบองครวม) 3. ลดการปลอยกาซเรอนกระจก (การเตบโตทเปนมตรตอสงแวดลอม) 4. บรการภาครฐทมประสทธภาพและโปรงใส (ธรรมาภบาลทด) 5. ปรบปรงการเชอมโยงภายในอาเซยน (ความรวมมอระดบภมภาค) สาขาทคดเลอกแลวส าหรบการสนบสนนจาก ADB

เปาหมายภาครฐ ผลลพธท ADB มสวนสนบสนนและตวชวด การด าเนนการดานตางๆ ของ ADB

การจดสรรทรพยากรเบองตนตามแผนงานและ

ประเดนทมล าดบความส าคญสงของ ADBb

การขนสงและเทคโนโลยสารสนเทศ (ยทธศาสตรพ.ศ. 2563 ประเดนหลกท 1: โครงสรางพนฐาน)

บรการขนสงทมประสทธภาพ สามารถแขงขนได เปนธรรมเสมอภาค

บรการขนสงและโลจสตกสทมขดความสามารถในการแขงขนสงขน:

ตนทนการขนสงลดลงเฉลยรอยละ 10 (ตวเลขฐานพ.ศ. 2555: ตนทนการขนสงทางรถยนต 1.72 บาท/ตน-กม.และตนทนการขนสงทางรถไฟ 0.93บาท/ตน-กม.)

ปรบปรงผลการด าเนนงานของระบบขนสงทางรถไฟ, นโยบายการขนสงทางรถยนต, การรวมลงทนระหวางภาครฐและภาคเอกชน,และความหวงใยดานสงแวดลอมในภาคขนสงภายในประเทศและภมภาค

ความชวยเหลอทางวชาการ วงเงน 700,000 ดอลลารสหรฐหรอรอยละ 9 ของวงเงนทไมใชการใหกภายใต CPS การพฒนาภาคเอกชน = รอยละ 60 สงแวดลอม = รอยละ 10 ความรวมมอและการบรณาการระดบภมภาค= รอยละ 30

การเงน (ยทธศาสตร พ.ศ. 2563 ประเดนหลกท 4: การพฒนาภาคการเงน)

การเขาถงบรการการเงนไดเทาเทยมกนมากขน

ตลาดการเงนทมความหลากหลายและมธรรมาภบาลทด

เพมการใชบรการการเงนทเหมาะสมโดยทวหนา:

จ านวนประชากรทไมมบญชธนาคารลดลงรอยละ10 ภายในพ.ศ. 2560 (ตวเลขฐานพ.ศ.2555 เทากบรอยละ 26 ในจ านวนนเปนผหญงรอยละ 55)c

เพมจ านวนผอยในระบบบ าเหนจบ านาญเปนรอยละ 60 ของก าลงแรงงานทงประเทศภายในพ.ศ. 2563 (ตวเลขฐานพ.ศ. 2554 เทากบรอยละ 37)c

นโยบายและยทธศาสตรภาคการเงน, การพฒนาระบบสถาบนการเงนระดบรากฐาน, สถาบนการเงนระดบฐานรากนอกระบบ, ตลาดสนเชอทอยอาศยและบรการ, ระบบบ าเหนจบ านาญ (ซงผนวกยทธศาสตรดานเพศภาวะเขาสนโยบายและแผนงาน)

ความชวยเหลอทางวชาการ วงเงน 3.3 ลานดอลลารสหรฐหรอรอยละ 43 ของวงเงนทไมใชการใหกภายใต CPS การพฒนาภาคเอกชน= รอยละ 77 GEN/EGM = รอยละ 83

การบรหารจดการทรพยากรน า (ยทธศาสตร พ.ศ. 2563 ประเดนหลกท 1: โครงสรางพนฐาน, ประเดนหลกท 2: สงแวดลอม)

เสรมสรางการจดการบรรเทาความเสยงจากภยธรรมชาต

ใหแขงแกรง

ปรบปรงการบรหารทรพยากรน า

ลดจ านวนผ เสยชวตและความเสยหายจากอทกภย:

จ านวนผ เสยชวตจากอทกภยในแตละปลดลงรอยละ 33 ภายในพ.ศ. 2563 (ตวเลขฐานพ.ศ. 2543- 2553 เฉลย 150 คนตอป)

ความเสยหายเฉลยจากอทกภยในแตปลดลงรอยละ 60 ภายในพ.ศ. 2563 (ตวเลขฐานพ.ศ. 2543- 2553 เฉลย 6.5 พนลานบาทตอป)

การปองกนอทกภย และการบรหารความเสยงจากอทกภย

เปนความชวยเหลอแบบใหเปลาเพอการลงทน จ านวน 1 ลานดอลลารสหรฐ หรอรอยละ 13 ของวงเงนทไมใชการใหกภายใต CPS สงแวดลอม = รอยละ 95 GEN/EGM =รอยละ5

พลงงาน (ยทธศาสตร พ.ศ. 2563 ประเดนหลกท1: โครงสรางพนฐาน, ประเดนหลกท 2: สงแวดลอม)

สงเสรมการผลตและการใชพลงงานทดแทน

เพมประสทธภาพการใชพลงงาน

ลดความเขมขนของการใชพลงงานตอ GDP และการปลอย CO2 จากภาคพลงงาน:

อตราสวนการใชพลงงานตอ GDP ลดลงรอยละ 7.5 ภายในพ.ศ. 2559 (ตวเลขฐานพ.ศ. 2555 เทากบ 18.8)

การปลอย CO2 ลดลงรอยละ16 ภายในพ.ศ. 2559 (ตวเลขฐานพ.ศ. 2554 เทากบ 0.505 กโลกรมคารบอนไดออกไซดเทยบเทาตอไฟฟาหนงหนวย (kg CO2/kWh)

พลงงานทดแทน ปฏบตการภาคเอกชน

ภาคผนวก 1 15

ADB = ธนาคารพฒนาเอเชย, ASEAN = สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต, CO2 = คารบอนไดออกไซด, CPS = ยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศ, EGM = การผนวกประเดนเพศภาวะเขาสนโยบายและแผนงาน, ENV = สงแวดลอม, GDP = ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ, GEN = เพศภาวะ, kg = กโลกรม, kWh = กโลวตต-ชวโมง, PSD = การพฒนาภาคเอกชน, RCI = ความรวมมอและการบรณาการระดบภมภาค, TA = ความชวยเหลอทางวชาการ a รฐบาลไทย. ส านกงานคณะกรรมการการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. 2555. Thailand’s Strategy: A Road Map for Real Opportunities. กรงเทพฯ (คณะรฐมนตรใหความ

เหนชอบเมอวนท 2 พฤศจกายน พ.ศ. 2555)

b มการจดสรรวงเงนทงสน 2.725 ลานดอลลารสหรฐ (หรอรอยละ 35 ของวงเงนทไมใชการใหกภายใตยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศ) เพอสนบสนนการรวมลงทนระหวางภาครฐและภาคเอกชน การใหบรการความร และการปฏรปนโยบาย

c มการแยกขอมลตามเพศ ทมา: ธนาคารพฒนาเอเชย

ภาคผนวก 2 16

ลงคเอกสารทเกยวของ

http://www.adb.org/Documents/CPS/?id=THA-2013 1. การวเคราะหเศรษฐกจ (บทสรป): รายงานการวเคราะหสถานการณและแนวโนมเศรษฐกจในภมภาคเอเชย (ประเทศไทย) 2. การวเคราะหความยากจน (บทสรป) 3. การวเคราะหประเดนเพศภาวะ (บทสรป) 4. การประเมนสงแวดลอม (บทสรป) 5. การประเมนภาคเอกชน (บทสรป) 6. การประเมนรายสาขา (บทสรป): คมนาคมขนสง 7. การประเมนรายสาขา (บทสรป): การเงน 8. การประเมนรายสาขา (บทสรป): พลงงาน 9. การประเมนรายสาขา (บทสรป): ทรพยากรน า 10. การประเมนความเสยงและแผนบรหารความเสยง (บทสรป) 11. ดชนชวดประเทศและโครงการ 12. เกณฑการปนสวนตนทนของประเทศและงบรายจายทเขาตามเกณฑ 13. การจดท ายทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศ 14. การประเมนผลยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศฉบบพ.ศ. 2555-2559 15. แผนงานส าหรบการปฏบตการระดบประเทศ 16. การรบรองผลการประเมนผลยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศพ.ศ. 2555-2559

เอกสารเพมเตม

17. แผนปฏบตการดานองคความรระดบประเทศ 18. ความรวมมอและการบรณาการระดบภมภาค 19. กรอบยทธศาสตรหนสวนการพฒนาระดบประเทศ