มีเรื่องมาเล่า

โดย

พระอาจารย์จันดี กนฺตสาโร

มีเรื่องมาเล่าพระอาจารย์จันดี กนฺตสาโร

พิมพ์แจกเป็นธรรมทาน

สงวนลิขสิทธิ์ ห้ามคัดลอกตัดตอน หรือน�าไปพิมพ์จ�าหน่าย

หากประสงค์จะจัดพิมพ์เป็นธรรมทาน โปรดขออนุญาตเจ้าอาวาสวัดป่าอัมพวัน

ต�าบลหนองรี อ�าเภอเมือง จังหวัดชลบุรี ๒๐๐๐๐

พิมพ์ครั้งที่ ๑ พฤษภาคม ๒๕๕๔ จ�านวน ๕,๐๐๐ เล่ม

จัดท�าโดย กองทุนธรรมาจารย์ วัดป่าอัมพวัน จังหวัดชลบุรี

การบรรยายธรรมฟังเทศน์ส�าหรับใครหลายคน อาจเป็นเรื่องน่าเบื่อ คร�่าครึและเข้าใจยาก จึง

เป็นเรื่องธรรมดาที่ได้พบเห็นคนนั่งสัปหงกหรือจับกลุ่มคุยกันขณะฟังเทศน์

หากเปลี่ยนจากการเทศน์ เป็น”เล่าเรื่อง” แล้ว มีข้อสังเกตว่าผู้ฟังจะดวงตาโตสุกใส และนั่งตัว

ตรงด้วยความสนใจในบัดดล กว่าผู้ฟังจะรู้ตัว ธรรมะก็แทรกซึมผ่านรูขุมขน เข้าไปฝังรากลึกใน

จิตในใจเสียแล้ว

พระอาจารย์จันดี ก็มี “เรื่องราว” มา “เล่าเรื่อง” ในการสอนเช่นกัน ทั้งเรื่องตลกขบขัน เรื่อง

อึกทึกครึกโครมระคนสะเทือนขวัญ แต่สอดแทรกธรรมะได้อย่างแยบยล

คณะศิษย์จึ่งเห็นพ้องต้องกันว่า ถ้าฟังแล้วผ่านเลยไป จักไม่เป็นประโยชน์ต่อผู้ใดเลย อีกทั้ง

อายุอานามของเหล่าผู้ฟัง ก็ผุกร่อนลงไปทุกวัน ๆ เกรงว่าเรื่องเล่าเหล่านี้ จะหายไปพร้อมกาล

เวลา

แรกเลา

เมื่อตรึกได้ดังนั้นจึ่งรีบบรรจงแกะอักษร และเรียบเรียงออกมาเป็นรูปเล่มขนาดพอค�า ให้เหล่า

ศรัทธาผู้สนใจได้ปะสาทะ ลิ้มชิมรส

“มีเรื่องมาเล่า” เป็นการส่องให้เหล่าศิษย์ ตลอดถึงศรัทธาญาติโยมได้รับรู้ถึงความพากเพียร

ความอดทน (และทนอด) ความยากล�าบากของเหล่าครูบาอาจารย์ ที่ได้สั่งสมประสบการณ์

ฝึกฝนตัวเองหนักเพียงใด กว่าจะมาเป็นครูบาอาจารย์อบรมสั่งสอนเราในที่นี้

หวังใจยิ่งว่า หลังจากท่านทั้งหลาย เปิดอ่านเนื้อในแล้ว นอกจากความม่วนใจที่ท่านจะได้รับ ยัง

อาจแถมแรงผลักให้ผู้ปฎิบัติได้มีก�าลังฮึกเหิมสืบต่อไป

คณะผู้จัดท�า

กองทุนธรรมาจารย์ วัดป่าอัมพวัน

สารบัญ

อะไรอยู่ในบาตร ...๗

๑๓... ตั๋วเข่าให้ลงคอ

สูตรหลวงพ่อชา ...๑๖

๒๐... ข้าวกะเหรี่ยง

สงบปาก ...๒๓

๒๗... ผ้าสามผืน

พระเคร่ง ...๒๙

๓๓... ขึ้นรถ

เนื้อบริสุทธิ์ ...๓๖

๓๙... เนสัชชิก

ดูผ่าศพ ...๔๒

๔๕... ผ้าบังสุกุล

ผ้าห่อศพ ...๕๐

๕๔... คิดได้ก็หายกลัว

ป่าช้า ...๕๗

๖๑... กรรมบันดาล

เข้าถ�้า ...๖๖

๖๙... ภูผักกูด

อยู่ป่า ...๗๒

๗๖... สัปปายะ

โป่งเขาเขียว ...๘๑

๘๔... เห็บป่า

ทะเล ...๘๘

๙๒... ชูชีพ-กุศล

พระอาจารย์จันดี กนฺตสาโร 7

อะไรอยู่ในบาตร

อยู่กับหลวงพ่อชา เวลาฉันอาหารมีอะไร ๆ ก็รวมใส่ในบาตรหมด

นี่คือท่านฝึก อย่างของหวานนี่อยากกินต่างหากก็ไม่ได้กินนะ ต้องเทใส่ใน

บาตรทั้งหมด ไม่เทก็ไม่ได้ มันอายเค้า อายกันนะกับการปฏิบัตินี่ เพราะ

หลวงพ่อท่านเทศน์ว่า “ให้ใส่รวมกันหมดนั่นแหละ ถ้ากลัวไม่อร่อยก็อย่า

เอามัน ของหวานก็ไม่ให้เอา ถ้าอยากได้ก็ต้องเทลงในบาตรทั้งหมด

นั่นหล่ะ”(หัวเราะ) เป็นแบบนี้มันก็เข้มแข็งดี บางองค์นี่เทใส่บาตรแล้วก็

ยังไม่พออีกนะ ท่านยังคนให้มันเข้ากันอีก(หัวเราะ) คนให้ทุกอย่างเข้ากัน

จนรวมรสไปเลยจึงค่อยตักฉัน มีอยู่องค์หนึ่งท่านท�ามาตลอด อายุพรรษา

๒๐ กว่าพรรษาแล้ว ท่านก็ยังท�าอยู่ เอาใส่ในบาตรรวม ๆ กันแล้วคนเลย

นี่คือว่าท่านรักษาปฏิปทา

ทั้งหมดนี่คือการฝึกทั้งนั้น คือฝึกเพื่อจะให้เห็นอารมณ์ ไม่ใช่ว่าจะ

ให้ทรมานอย่างนั้นไปตลอด ไม่ใช่เป็นอัตตกิลมถานุโยคหรอก แต่ฝึกให้รู้

8 มีเรื่องมาเล่า

อารมณ์ เพราะถ้าฝึกให้รู้แล้วมันก็เห็นเองนั่นแหละ เห็นไหมอย่างที่ครูบา

อาจารย์ท่านว่า จะให้ฉันยังไงท่านก็ฉันได้ บางทีตักของหวานแล้ว ท่านยัง

บอกไม่เป็นไร เออ ฉันหน่อยก็ได้(หัวเราะ) คือท่านรู้มันแล้ว รู้เรื่องของ

กิเลสแล้ว แต่ถ้าเรายังไม่รู้เรื่องเรายังติดในรสอาหาร ปฏิสังขาโยยังไม่รู้

เราก็ยังต้องฝึกนะ อย่าให้ได้ตามใจมากนัก ถ้าไม่ได้ตามใจแล้วก็ทุกข์

แล้วความโลภก็เกิดขึ้นมาอีก นี่ไม่รู้ตัวหรอกนะ ไม่รู้จริง ๆ เพราะว่ามันติด

ในรสอยู่

อย่างที่วัดหนองป่าพงมีประจ�าเลยหล่ะ เข้ามาอยู่ใหม่ ๆ นี่ พออด

แล้วมันก็หิว ฉะนั้นอย่างในข้าวเหนียวนี่จะต้องมีอะไรซ่อนอยู่เป็นประจ�า

(หัวเราะ) บิณฑบาตมาบางทีได้น้อย พระเณรหลายองค์ขนาดว่าตัวเองไป

บิณฑบาตมาแต่ก็ไม่เคยได้ฉันซักทีนะ กิเลสมันก็เกิดสิ โอย บิณฑบาตมา

แต่ไม่เคยได้ฉัน เพราะว่าต้องเอาไปรวมกันก่อนแล้วค่อยแจก กิเลสมันก็

เลยฉลาด แหม อยากฉันสักหน่อย ก็เลยเอาซ่อนไว้ในข้าวเหนียว(หัวเราะ)

จับข้าวเหนียวปั้นไว้อย่างดีเอามันอย่างนี้หล่ะ ก็เลยมีเรื่องที่หลวงพ่อชา

ท่านว่า “แหม บาตรใครน้อ ฟกไข่ได้นี่ว่ะ”(หัวเราะ) คือมันอยู่ในก้อน

พระอาจารย์จันดี กนฺตสาโร 9

ข้าวเหนียว แบบว่าอยากจะฉันไข่สักหน่อย แต่ว่าจะรอให้แจกมันก็ไม่ถึง

สักที เพราะว่าบางทีมีพระ ๑๐ รูป แต่ได้ไข่มาลูกเดียว แม้จะตัดให้เป็น ๔

ซีก แต่ก็ได้อยู่แค่ ๔ รูปเท่านั้น แจกกันมาตั้งแต่หัวแถว พวกข้างหลังก็เลย

ไม่ได้ฉัน ตัวเองบิณฑบาตมาแท้ ๆ แต่ไม่ได้ฉัน กิเลสมันก็เกิดสิ(หัวเราะ)

มันก็เลยแนะน�าให้ปั ้นใส่ข้าวเหนียว แต่ข้าวเหนียวนี่นะพอโดนน�้าโดน

อะไรเปียก ๆ มันก็ไม่เกาะตัว ก็เลยแตกออกจนมองเห็นไข่ เหมือนหลวง

พ่อชาท่านจะรู้เพราะนาน ๆ ทีนะท่านถึงจะตรวจบาตร แต่วันนั้นพอพระ

เณรวางบาตร เอาอาหารออกเรียบร้อยแล้ว ก่อนถึงเวลาจะแจกอาหาร

ท่านก็ไปเดินส่องบาตรก่อน ส่องบาตรคนโน้นคนนี้(หัวเราะ) พอไปถึง

บาตรที่ว่านั่นท่านก็ร้องบอก “เอ๊า! บาตรใครน้อฟกไข่”(หัวเราะ) โอย

เจ้าของบาตรนี่อายไปเลย เจออย่างนี้นะพระองค์นั้นคงจะไม่ฉันไข่อีกเลย

(หัวเราะ) ไข่เป็นเหตุ คงเห็นไข่แล้วกลัวไปเลยหล่ะ

ก็เหมือนกับเรื่องหลวงปู่ทองรัตน์ที่หลวงพ่อชาท่านเล่าให้ฟัง คือมี

หลวงตาในวัดท่าน ออกไปบิณฑบาตแล้วได้ปลาช่อนปิ้ง ก็อยากจะฉัน

ปลาช่อน คือเมื่อก่อนมันล�าบากอาหารฝดเคือง หลวงตาองค์นี้ก็เลยเอา

พระอาจารย์จันดี กนฺตสาโร 11

ซ่อนไว้ในบาตร วันนั้นเป็นวันพระด้วย พอคนมากันแล้ว แต่ยังไม่ได้แจก

อาหาร หลวงปู่ทองรัตน์ท่านก็เดินไปตรวจบาตรลูกศิษย์ ท่านก็เปิดไป ๆ

พอไปถึงท้าย ๆ ก็เจอของหลวงตา พอจับขึ้นมาท่านก็ว่า “หลวงตานี่ขี้โลภ

จะเอาปลาไว้กินคนเดียว”(หัวเราะ) โอย โยมก็เต็มศาลาเลย อาย...เสียจน

หลวงตาฉันข้าวไม่ได้เลยนะวันนั้น แหม กะว่าจะได้กินดี ๆ สักหน่อยกลับ

กลายมาเกิดเรื่อง(หัวเราะ) หลวงพ่อท่านว่า คงบิณฑบาตได้แบบนี้หลาย

วันแล้ว คนแก่น่ะนะก็คงจะคิดว่าถ้าฉันปิ้งปลาช่อนกับข้าวเหนียวหน่อยก็

น่าจะอร่อย คือทุกวันก็คงไม่คิดท�าหรอก แต่วันนั้นนึกยังไงไม่รู้มันเกิดท�า

ขึ้นมา แล้วทุกวันท่านอาจารย์ก็ไม่เคยจะตรวจบาตร แต่วันนั้นก็ไม่รู้ท่าน

คิดยังไง(หัวเราะ) คือประจวบเหมาะกันพอดี หลวงพ่อท่านว่า “ทีนี้ ถ้าไป

บิณฑบาตคงกลัวเค้าเอาปลาช่อนใส่ให้น่าดูเลย”(หัวเราะ) ท่านว่า พอฉัน

เสร็จแล้ว หลวงตาก็เข้าไปกราบหลวงปู่ทองรัตน์เลยนะคงจะทุกข์มาก ก็

ไปบอกว่า “ท่านอาจารย์ จะว่าอะไรก็ขอให้คนอยู่น้อย ๆ หน่อย นี่คนเต็ม

ศาลาเลย จะเอาหน้าไปไว้ที่ไหน”(หัวเราะ) ยังนะ ยังจะมาปกป้องตัวเอง

อีก หลวงปู่ท่านก็เลยบอกว่า “นั่นน่ะคนหูหนวก ถ้าพูดค่อยไม่ได้ยินหรอก”

12 มีเรื่องมาเล่า

นี่ท่านยังพูดเป็นปริศนาให้ฟังอีก(หัวเราะ) “คนหูหนวกพูดเบา ๆ ไม่ได้ยิน

ต้องพูดดัง ๆ ” ท่านว่าอย่างนี้นะ คือตั้งแต่วันนั้นมาเวลาไปบิณฑบาตนี่

หลวงตาคงจะกลัวปลาช่อนไปเลย นี่ก็คือวิธีของครูบาอาจารย์ท่าน คือ

เขย่ากันแรง ๆ ไปเลย ท�าให้เกิดอารมณ์มีความโกรธเกิดขึ้น พอโกรธขึ้นมา

มันก็ได้เห็นอารมณ์ คือท่านกระทุ้งเอากันแรง ๆ อย่างนี้เลยนะ

พระอาจารย์จันดี กนฺตสาโร 13

การเป็นอยู่ของพระจริง ๆ แล้วก็ยากอยู่เหมือนกัน เพราะแล้วแต่เขา

จะให้แล้วแต่ว่าจะได้ มันจึงจะต้องฝึกให้ยินดีพอใจในสิ่งที่ได้ที่มี ซึ่งอันนี้

มันฝึกได้ยาก อย่างถ้าเคยอยู่ที่สบายมาก่อนก็จะมีปัญหา อย่างถ้าเคยอยู่

ภาคกลางแล้วไปอยู่อีสาน ถ้าไม่เคยฝึกมามันก็จะล�าบากมาก คือปรับตัว

ไม่ได้ ปรับตัวล�าบาก

มเีพือ่นอาตมารปูหนึง่ท่านอยูฝ่ั่งธน พอท่านไปอยูท่ีอ่สีาน โอย ท่าน

ผอม แต่ท่านก็มีความพยายามมาก พยายามอยู่เป็นพรรษาเลย จนผอมมี

แต่กระดูก ท่านฉันข้าวไม่ได้แต่ก็อดทนฉัน แล้วยังเป็นอาหารอีสานอีก ซึ่ง

สมยัโน้นกไ็ม่สมบรูณ์เหมอืนในสมยัปัจจบุนั ยิง่ท่านสมาทานธดุงค์อกี ธดุงค์

กรรมฐาน บิณฑบาตมาก็ฉันข้าวเปล่าตลอด คือมันไม่มีกับข้าว ได้

ข้าวเหนียวมาก็นั่งหลับตาฉัน นาน ๆ ทีจะได้กล้วยมาสักลูกหนึ่ง ได้มา

ก็ทะนุถนอมมาก กลัวกล้วยจะหมดก่อนข้าว(หัวเราะ) มาปั้นข้าวเหนียว

ตั๋วเข่าให้ลงคอ

14 มีเรื่องมาเล่า

จิ้มกล้วย หลวงพ่อชาท่านใช้ภาษาอีสานนะ ท่านว่า “เออ..พอได่กินตั๋วเข่า

ลงค่อสกัน่อย” คอืจิม้พอให้มรีสชาต ิให้มนักลนืคล่อง ๆ หน่อย ตัว๋กค็อืหลอก

หลอกให้ข้าวมันลงคอ(หัวเราะ) เป็นอย่างนั้นจริง ๆ นะ ถ้าได้กล้วยมาก็

สบายแล้วหล่ะ กลืนได้ลื่นหน่อย แต่ถ้าไม่มีอะไรจริง ๆ โยมเขาก็ท�าปลาร้า

ให้นะ เขาต้มสุกท�าสุกแล้วก็ห่อหมกใส่มาให้ เท่านั้นก็ดีใจแล้วส�าหรับพระ

กรรมฐาน(หัวเราะ) พอได้มีจิ้มมีอะไรบ้าง

แต่ก่อนเขาฝึกอย่างนี้แหละ ฝึกทุกข์ทรมาน ร่างกายก็ผอม คือมัน

ไม่ได้ตามปรารถนา แต่เป็นสิ่งที่ดี ดีตรงที่นั่งสมาธิก็นั่งได้ดี เดินจงกรมก็เดิน

ได้ดีร่างกายไม่หนัก พอมีอาหารน้อยมันก็เบา ถ้าได้มากไปแล้วจะซึม อันนี้

จริง ๆ นะ เวลานาน ๆ ทีลงมาภาคกลางจะรู้สึกว่าซึมจังเลย เพราะอาหาร

ที่นี่สมบูรณ์ คือถ้าไม่รู้จักประมาณก็ล�าบากเหมือนกัน รู้จักประมาณ รู้จัก

ธาตุขันธ์ รู ้จักความพอดี มันอาจจะไม่ได้ตาม

ปรารถนา แต่ถ้าฝึกแล้วก็สบาย มีอะไรก็ได้พร้อม

อยู่เสมอ และเมื่อฝึกดีแล้ว ท่านว่าจะไปอยู่ที่ไหน

ก็ไม่ล�าบาก ปรับตัวปรับใจได้หมด เวลาไปพัก

พระอาจารย์จันดี กนฺตสาโร 15

ที่ไหน จะอยู่กับชาวขงชาวเขาหรืออะไร อันไหนที่เราฉันไม่ได้หรือทานไม่ได้

เราก็พิจารณาก่อน ก็เว้นสิ่งที่ควรเว้น อะไรที่ไม่เหมาะแก่ธาตุขันธ์เราก็เลือก

เอา ยอมฉันข้าวเปล่า ๆ พอประทังดีกว่าไม่ได้อะไร หลวงพ่อชาท่านเตือน

เอาไว้ว่า เมื่อถึงคราวจะได้มันก็ได้เอง ธาตุขันธ์เราก็เลือกเอา ยอมฉันข้าว

เปล่าๆ พอประทังดีกว่าไม่ได้อะไร หลวงพ่อชาท่านเตือนเอาไว้ ถึงคราวจะ

ได้มันก็ได้

อย่างตอนไปอยู่กับกะเหรี่ยงกับชาวเขาก็แปลกดีนะ ไม่รู้ว่าใครไป

สอนจะเป็นท่านอาจารย์กัณหาหรือเปล่าก็ไม่รู้ คือเขาใส่บาตรเป็นเจ เป็น

บดถั่วกับขมิ้นขาว ขมิ้นขาว ๆ แบบที่เป็นว่านน่ะ หั่น ๆ ๆ แล้วก็บดถั่วโรย

เขาเอามาใส่บาตรให้ ฉันข้าวกับอันนี้แหละขมิ้นกับถั่ว ฉันอยู่ตั้งหลายวัน

มันก็ดีนะ คือเขาคิดว่าพระจะต้องฉันเจ เพราะว่าพระเป็นผู้ไม่เบียดเบียน

ดังนั้น เวลาเราไปอยู่ที่ไหน ขนบธรรมเนียมเขาถืออย่างไรก็ต้องปรับไป

ตามเขา มันก็จะอยู่ได้พอประทังชีวิตไปได้ ส่วนเรื่องอาหารจะครบหมู่หรือ

ไม่ครบหมู่นี่ คงไม่ต้องพูดถึงหรอกนะ

16 มีเรื่องมาเล่า

หลวงพ่อชาท่านไปเดินธุดงค์ อาหารก็น้อยมันไม่ค่อยมี ก็หิวหล่ะ

ท่านเล่าว่าเดินไปถึงที่หนึ่งเห็นมะไฟเยอะมาก ก�าลังสุกเต็มไปหมด ก็คิด

ว่าน่าจะปักกลดตรงนี้ เผื่อบางทีจะได้มะไฟมาฉันบ้าง (หัวเราะ) ก็เลยปัก

กลดทีีี่ตรงนั้น

ตอนเช้าท่านไปบิณฑบาตกลับมา ไม่ได้เลยนะ ไม่มีใครเอามะไฟ

ใส่บาตรให้สักลูก แต่เพราะกิเลสความอยาก ท่านว่าครั้นจะไปขอตรง ๆ ก็

ไม่ได้ พอโยมมาท�าบุญ ท่านก็เปรยว่า “โยม มะไฟแถวนี้ดกดีเน๊าะ” โยม

ว่า “ดกดีข้าน่อย” คือหมายถึงว่ามันติดดี แหม โยมก็ช่างไม่รู้เอาเสียเล้ย

(หัวเราะ) พอวันที่สองก็ไม่มีใครเอาใส่บาตร ไม่มีใครเอามาถวายเหมือน

เดิม ท่านก็ถามอีกว่า “เอ...มะไฟนี่หวานไหมโยม” “ก็พอกินหวานอยู่

ข้าน่อย” โยมเขาว่าอย่างนั้น พอมาวันที่สาม ท่านก็พูดอีก “มะไฟเยอะ ๆ

ไม่มีคนกินเลยหรือโยม” “กินจนเบื่อแล้วข้าน่อย” เขาว่าอย่างนั้น(หัวเราะ)

สูตรหลวงพ่อชา

18 มีเรื่องมาเล่า18 มีเรื่องมาเล่า

ท่านว่า โอย ถ้าอย่างนี้คงไม่ได้กินแล้วหล่ะ ท่านก็เลยแบกกลดสะพาย

บาตรหนีเลย หลวงพ่อท่านว่า นี่เพราะปัญญาเขาไม่มี แต่เรื่องนี้ก็ทรมาน

กิเลสได้ดีเหมือนกัน ในเมื่อมันอยากมากนักก็ไม่ต้องฉัน มันก็ดีแล้ว ท่าน

ว่านะ(หัวเราะ)

อาตมาก็เคยลองเอาไปใช้ มันก็ไม่ได้ผลอย่างที่ท่านว่าจริง ๆ คน

เรานี่บางทีก็ไม่เข้าใจอะไรง่าย ๆ นะ อย่างครั้งหนึ่งไปภาคใต้ เห็นมะพร้าว

ลูกเล็ก ๆ เป็นมะพร้าวน�้าหอม เกาะพงันจะมีเยอะมาก อาตมาก็ชอบฉัน

มะพร้าวอ่อน ตอนนั้นไปกัน ๔ รูป ก็อยากจะฉันเหมือนกัน คุยกันว่าจะท�า

ยังไงจะได้ฉันมะพร้าว(หัวเราะ) เอ้า ลองใช้สูตรหลวงพ่อชาท่านดู พอถึง

เวลาโยมมาก็ถามเขาว่า “เอ...มะพร้าวแถวนี้ดกดีนะโยม” ก็เหมือน ๆ กัน

เลย “ดกดีเพราะมันอยู่ใกล้ทะเล อากาศมันดีก็เลยดก” เขาว่า(หัวเราะ) ก็

เลยถามไปอีกว่า “แล้วน�้ามะพร้าวที่นี่มันหวานไหม” เขาก็บอกว่า “หวาน

ดีอยู่ใช้ได้” เราก็ว่า “แล้วโยมไม่กินกันหรือ” เขาว่า “กินกันจนเบื่อ ไม่มีใคร

กินหรอก”(หัวเราะ) ตกลงเขาก็ไม่ได้ถวายพระ คือเขาไม่แว่บคิดเลยนะ น่า

จะคิดสักหน่อย(หัวเราะ)

พระอาจารย์จันดี กนฺตสาโร 19

ชีวิตพระนี่บางทีก็ล�าบากเหมือนกัน คือมันขอเขาไม่ได้ แต่ก็ดีตรงที่

ทรมานกิเลสได้ดี พอต่อไปก็จะเป็นนิสัย คือเมื่อสิ่งที่หวังมันไม่สมหวังก็เลย

หมดหวัง อะไรก็ไม่ต้องไปหวัง ก็เลยเป็นธรรมว่าอย่าหวังเกินไป อย่า

ปรารถนามากเกินไป เพราะถ้าไม่ได้มันจะเป็นทุกข์ ครูบาอาจารย์ท่านว่า

ถ้ามีบุญบารมีก็คงจะได้หล่ะ แต่ถ้าไม่ได้ก็ไม่ต้องไปเสียใจ ก็เลยใช้ธรรมข้อ

นีเ้ตอืนตลอดว่าอนจิจงัไม่เทีย่ง เวลาได้อะไรมากใ็ห้ยนิดพีอใจ เวลาไปธดุงค์

ได้ของมาไม่เหมือนกัน ท่านก็จะสอนว่า ในเมื่อเราเป็นผู้ปฏิบัติแล้ว สิ่งที่

ได้มาและชอบมาก ๆ นั้น เราก็ต้องสละเสียในสิ่งที่เราชอบออกไปเช่นกัน

20 มีเรื่องมาเล่า

ข้าวกะเหรี่ยง

ชีวิตของพระนั้นด�ารงอยู่ได้เพราะอาศัยผู้อื่นเขาเลี้ยง เราจึงต้อง

ปรับตัวเราให้เป็นคนเลี้ยงง่ายตามที่พระพุทธเจ้าท่านสอน การที่จะให้

เลี้ยงง่ายนี่ก็ต้องมาพิจารณานะ พิจารณาทวนไปทวนมา ถ้าศึกษาประวัติ

ของพระพุทธเจ้าตอนที่พระองค์เสด็จออกจากวังไปบวชใหม่ ๆ มีตอนหนึ่ง

ที่ว่าพระองค์ไปบิณฑบาตอาหารที่ชาวบ้านใส่ให้ ก็เหมือนกับสมัยก่อน

ที่อีสานนั่นแหละ มือจับข้าวเหนียวแล้วก็กินหมากด้วย พอเวลาจับ

ข้าวเหนียวแล้วก็มาเช็ดปาก พอเช็ดน�้าหมากแดง ๆ เสร็จแล้ว ก็ไปจับข้าว

เหนียวใส่บาตรอีก(หัวเราะ) โอย มันท�าใจยากอยู่นะส�าหรับคนที่ไม่คุ้นเคย

แบบนี้ บางทีก็มีนะเอามือลูบก้นลูบหัว(หัวเราะ) โอย ท�าใจยาก มันต้อง

พิจารณาเก่งจริง ๆ จึงจะพอไหว อย่างอาตมาอยู่อีสานอยู่แล้ว ก็พอ

พิจารณาไหวอยู่นะเรื่องนี้

แต่ตอนที่ไปเจอกะเหรี่ยงนี่สิ โอ้โห ท�าใจยากมากเลย คือสกปรก

พระอาจารย์จันดี กนฺตสาโร 21

ยิ่งกว่านั้นอีก ครั้งแรกไปบิณฑบาตเราก็เดินน�าหน้าไป ก็มองเห็นเขาเอา

ข้าวมาใส่บาตร ถ้วยเขาก็ไม่ล้าง ทัพพีก็ไม่ล้าง วางอยู่นอกชานบ้าน เราก็

ไปยืนอยู่ตรงนั้น หมาก็เลียอยู่ตรงนั้นแหละ(หัวเราะ) เขาเดินขึ้นบ้านไปนะ

เรายืนอยู่ข้างหน้ามันมองเห็นไง เขาก็ไปจับทัพพีแล้วเทน�้าเขี่ย ๆ สาดไป

แล้วก็เอามาตักข้าวใส่บาตร(หัวเราะ) เอ้า การเป็นพระนี่ก็ล�าบากน้อ มัน

จึงต้องพิจารณาอยู่มากเหมือนกัน กว่าที่จะปรับตัวปรับใจได้ ต้องสร้าง

ภูมิต้านทานให้ดี(หัวเราะ) ถ้าภูมิต้านทานเราไม่ไหวก็ต้องหาวิธีแก้ไขเอา

ตอนนั้นพอดีมีลูกศิษย์ผ้าขาวไปด้วย ลูกศิษย์ก็เลยบอกว่าเขาจะจัดการ

เอง เขาก็เอามาต้มเสียใหม่ เพราะถ้าไม่ฉันเลยก็จะไม่มีก�าลังเดินต่อ จาก

นั้นมาก็เลยกลายเป็นธรรมเนียมว่า เวลาไปบิณฑบาตกับกะเหรี่ยงจะ

ต้องเอามาต้มใหม่ทั้งข้าวทั้งอาหาร อาหารก็เอามาเทรวมกันใส่หม้อต้ม

พอต้มเสร็จก็เอามาตักแบ่งกัน ส่วนข้าวก็ต้องเอามานึ่งเอามาหุงใหม่

อย่างวัดหนองป่าพงตอนหลัง ๆ มานี่ เขาก็เอามาท�านะ เวลาพระ

ไปบิณฑบาตกลับมาข้าวมันแข็งแล้ว ยิ่งถ้าเป็นหน้าหนาวก็ยิ่งแล้วไปอีก

ก็เลยกลายเป็นธรรมเนียมท�ากันมา ซึ่งก็ดีเหมือน เขาเอารวมกันแล้วเอา

22 มีเรื่องมาเล่า

ไปนึ่งใหม่ แต่นั่นมันอยู ่กับที่อยู ่กับวัด แต่ถ้าไปธุดงค์แล้วก็ต้องบังคับ

ตัวเองเอาหรอกนะ ถ้าไม่ฉันมันก็อดแล้วจะท�ายังไง ก็ไม่มีฉัน (หัวเราะ) ก็

ต้องพิจารณาฉันไป ไม่อย่างนั้นจะไม่ได้ฉัน มันจึงต้องพิจารณา เขาให้

อะไรมาก็ต้องฉัน ต้องพิจารณาด้วยปัญญาและมองด้วยปัญญา

พระอาจารย์จันดี กนฺตสาโร 23

สมัยหนึ่งที่ไปธุดงค์เป็นช่วงที่มีคอมมิวนิสต์เยอะมาก แล้วก็มีพระ

ที่ชอบไปพูดจาอะไรแบบนี้ จนท�าให้มีปัญหาเกิดความระแวงขึ้นมา ซึ่งมัน

ก็เป็นอันตราย ไปคุยกับอาจารย์ท่านหนึ่งเกี่ยวกับเรื่องนี้ ท่านก็ว่ามันไม่

เป็นอะไรหรอก ถ้าเราไปแล้วเราไม่พูดไม่จา ไม่ไปสอดรู้สอดเห็นเรื่องราว

ของเขา ก็เหมือนอย่างท่านอาจารย์กัณหาตอนนั้น ท่านก็ชอบเดินไปตาม

ชายแดนถิ่นชาวเขาชาวกะเหรี่ยงอะไรต่าง ๆ พวกนี้ สมัยโน้นก็มีพวกค้ายา

เสพติดนะ ท่านไปก็ล�าบากเหมือนกัน แต่ไปถึงแล้วเขาก็เลื่อมใส คือพระ

นั้นถ้าอยู่อย่างพระจริง ๆ คนเขาก็ศรัทธาเลื่อมใสนะ คือไม่ไปยุ่งเรื่องชาว

บ้านเขา เพราะการเป็นพระจะต้องส�ารวมกายส�ารวมวาจา อย่าไปอยากรู้

อยากเห็นอะไรมากนัก ถ้าไปอยากรู้อยากเห็นอะไรยิ่งถ้าเป็นเรื่องของชาว

บ้านเขาแล้ว มันก็อาจจะเกิดปัญหาขึ้นมาก็จะเป็นเรื่องเป็นราวได้ เป็น

พระให้รู้เรื่องธรรมเท่านั้นก็พอ ให้เป็นผู้สงบ ไม่ต้องอยากไปรู้เรื่องพวกนั้น

สงบปาก

พระอาจารย์จันดี กนฺตสาโร 25

สมัยนั้นคอมมิวนิสต์เยอะ อาตมาไปอยู่อ�าเภอฉวาง โอย น่ากลัว

มาก ตั้งแต่สมัยเป็นโยม อาตมาเคยอ่านหนังสือพิมพ์ว่ามีเรื่องมีราวที่

อ�าเภอฉวาง อ่านแล้วก็ไม่อยากไปเลยนะ อย่าว่าแต่ฉวางเลยที่เมืองชลนี่

ก็ยังไม่อยากจะมา(หัวเราะ) คือเมืองชลนี่ก็ดังมาก มีข่าวลงทุกวันเหมือน

กัน แต่ที่อ�าเภอฉวางสมัยนั้นมีฆ่ากันทุกวัน อาตมาก็ไปธุดงค์กับเพื่อน ช่วง

นั้นคอมมิวนิสต์ยังไม่หมด ก็ตรงไปอ�าเภอฉวาง พอดีมีญาติอยู่ที่นั่นเป็น

ลูกพี่ลูกน้องทางพ่อ เขาไปได้แฟนอยู่องค์การสวนยางนาบอน

แถบนั้นมีคอมมิวนิสต์เยอะ เราไปก็เสียว ๆ อยู่เหมือนกัน ก็คิดนะ

ว่าจะอะไรจะยังไง แต่พอไปพักจริง ๆ ก็ไม่มีอะไรนะ ชาวบ้านเขาก็ศรัทธา

ดี ออกมาท�าบุญท�าอะไร เราก็ไม่เคยไปถามเขาเรื่องคอมมิวนิสต์ อย่าไป

ถามเลยถามแล้วเดี๋ยวมันจะยุ่ง(หัวเราะ) เรามีธรรมะก็คุยธรรมะกับเขาไป

ก็ไม่มีปัญหาอะไร อยู่ที่นั่นเป็นอาทิตย์ ๆ พอเราไม่พูดถึงเรื่องนั้นกับเขา

เขาก็มาเล่าให้เราฟังเอง เขาว่าต้องขึ้นภูเขาทุกวันเลย ถ้าไม่ท�าก็ไม่ได้

เพราะทางการรับประกันชีวิตให้เขาไม่ได้ อะไรที่ท�าให้อยู่รอดได้เขาก็ต้อง

ท�า ก็เลยต้องเป็นคอมมิวนิสต์ไปก่อนว่าอย่างนั้นเถอะ ก็เป็นไปจนกว่า

26 มีเรื่องมาเล่า

จะเกิดความมั่นใจในความปลอดภัยแล้ว เขาจึงจะกลับมาทางนี้ เขาก็อยู่

แบบวิถีพุทธนะ ท�าบุญให้ทาน ขึ้นเขาไปแล้วเดี๋ยวก็ลงมาก็ท�าอยู่อย่างนั้น

แต่เมื่อทางราชการเข้าไปจัดการจนเข้มแข็งแล้วอะไรแล้ว จนเขาเกิด

ความมั่นใจแล้วว่าสามารถอยู่ได้ปลอดภัย เขาก็เลิกเป็นคอมมิวนิสต์ ที่

นครพนมก็อีกเหมือนกัน เขาจะท�าบุญบ้านก็มานิมนต์ โยมคนหนึ่งบอกว่า

อาจารย์อย่าไป ที่นั่นมีแต่คอมมิวนิสต์(หัวเราะ) อ้าว จะไม่ไปได้ยังไงก็เขา

นิมนต์ มันก็เสี่ยง ๆ อยู่เหมือนกันนะ ตอนนั้นก็ ๔ พรรษา แต่เขามีศรัทธา

แล้วก็ต้องไปให้เขาได้ท�าบุญ ไปถึงก็สวดก็ฉันเสร็จแล้วก็ไม่เห็นมีอะไรนะ

คือถ้าถามว่าคอมมิวนิสต์อยู ่ที่ไหน ก็ไม่รู ้ว ่าหรอกว่าใครคือ

คอมมิวนิสต์ ก็มีแต่คนมีแต่ชาวบ้านด้วยกันนี่แหละ อย่างที่ชาวบ้านเขา

เล่าให้ฟังไง ว่ามันจ�าเป็น ก็ช่วยเหลือเกื้อกูลกันอยู่ในป่าในเขา จะมา

อาศัยทางราชการก็ยังอาศัยไม่ได้ ที่พึ่งทางใจของเขาก็คือพระ ขาดไม่ได้

เหมือนกันนะ เราก็อยู่กับเขาไม่มีปัญหา ที่มามีปัญหาตอนหลัง ๆ นี่ก็

เพราะพระชอบเข้าไปยุ่ง ไปยุ่งการเมืองอย่างที่เขาว่านั่นแหละ คือถ้าอยู่

สงบอยู่อย่างพระแล้วมันก็ไม่มีอะไรหรอก

พระอาจารย์จันดี กนฺตสาโร 27

การจะใช้ผ้าสามผืนของพระนี่ยากมาก ยิ่งหน้าร้อนยิ่งล�าบาก ถ้า

ถือ ๓ ผืนจริง ๆ คือใช้แค่สบง จีวร สังฆาฏิ เท่านั้น ก็ถือเป็นเรื่องหนักอยู่นะ

ในข้อนี้ ยิ่งเราอยู่เมืองร้อนแบบนี้ด้วยแล้ว ถ้าเป็นเมืองอากาศหนาวก็

คงจะถือธุดงค์ข้อนี้ง่ายกว่า(หัวเราะ) เมืองร้อนนี่ล�าบาก เวลาร้อนเหงื่อ

มันออกมาเปียกผ้า ก็ต้องใช้วิธีใช้เทคนิคเข้าช่วย เอ้า ถ้าต้องซักสบงจะ

ต้องท�ายังไง จะใช้อะไรมาเปลี่ยนแทน นี่ก็เป็นการสอบกรรมฐานของพระ

ธุดงค์เหมือนกัน ว่าใครจะใช้วิธีแบบไหน(หัวเราะ)

วิธีก็มีอย่างเช่น เอาจีวรมาพับครึ่ง พับครึ่งแล้วหน้าผ้าก็จะเกือบ

เท่าสบงทันทีเลยแต่เป็น ๒ ชั้น ก็เอาไปใช้นุ่งแทนสบงได้แล้ว(หัวเราะ) นั่น

ก็คือวิธีเปลี่ยนใช้ รอเวลาสบงแห้ง พอแห้งแล้วก็ค่อยเอากลับมานุ่ง แล้ว

ค่อยเอาจีวรไปซักต่อ มันก็ดีเหมือนกันนะ แต่เทคนิคนี้อาตมาไม่ได้ใช้นาน

แล้ว ถือธุดงค์ข้อนี้ไม่นานคืออยากจะรู้เฉย ๆ ท�าพอให้รู้(หัวเราะ) เพราะ

ผ้าสามผืน

28 มีเรื่องมาเล่า

ว่าเห็นอาจารย์ท่านหนึ่งท่านชอบท�าธุดงค์ข้อนี้ และท่านมีเหงื่อมากด้วย

แต่ท่านก็ถือธุดงค์ข้อนี้ มันล�าบากนะ เวลาที่ท่านซักผ้าท่านก็เอาจีวรบ้าง

สังฆาฏิบ้างมาพับนุ่งแทนสบงแบบที่เล่ามานี่แหละ

พระอาจารย์จันดี กนฺตสาโร 29

ยุคนี้คนเราชอบพูดกันว่า พระไม่เคร่งเลย ก็ไม่รู้ว่า เคร่ง นี่ต้องเป็น

แบบไหน ถ้าความเคร่งมีโยมเป็นผู้ตัดสินก็คงล�าบากเหมือนกันนะ เคร่ง

เสียจนพระอยู่ไม่ได้ก็ไม่ไหวเหมือนกัน(หัวเราะ) ก็เคยเล่าให้โยมฟังบ่อย

เรื่องโยมคนหนึ่งจะให้พระเคร่ง ถึงขนาดน�้าก็ยังจะไม่ให้พระฉันเลย ใคร

จะไปท�าได้ล่ะ หิวน�้าตายพอดี คือตอนนั้นไปธุดงค์แล้วน�้าในกระติกมัน

หมด ก็เลยหยุดแวะพัก โยมคนนี้ก็เดินมาหา ตอนนั้นเราก็ไม่ได้ขอน�้าจาก

แกหรอกนะ สักพักก็มีโยมอีกคนหนึ่งเดินมา ไม่รู้ว่าเขาเอาน�้าเป็ปซี่หรือ

น�้าอัดลมอะไรนี่ละถือเดินเข้ามาจะถวาย แหม ก็ก�าลังกระหาย ทั้งที่ปกติ

จะไม่ฉันน�้าประเภทนี้นะ แต่ตอนนั้นมันกระหายน�้ามากจริง ๆ แต่ยังไม่ทัน

จะได้รับเลย โยมคนแรกก็พูดว่า “โอย จะถวายท�าไม ท่านเคร่งท่านเป็น

พระธุดงค์ท่านไม่ฉันหรอก ท่านฉันแต่ข้าวครั้งเดียวพอแล้ว”(หัวเราะ)

อ้าว ถ้าเคร่งแล้วฉันน�้าไม่ได้ แบบนี้ก็ไม่ไหวนะ เราก็นึกในใจว่า “เอ้า ให้

พระเคร่ง

30 มีเรื่องมาเล่า

แกเคร่งอยู ่คนเดียวก็แล้วกันเถอะ”(หัวเราะ) นี่เห็นเขาว่าแกเป็นก�านัน

ด้วย คือคนเรานี่บางทีถ้าอวดรู้มากเกินไปก็ไม่ได้เหมือนกัน

อย่างเรื่องเดินถอดรองเท้าก็อีก คนจะเห็นชินว่าพระถอดรองเท้า

เดิน อาตมาก็ถอดรองเท้า ครั้งหนึ่งเดินไปเหยียบเข็มหมุดตอนไปอยู่ที่

ทุ่งสง ทรมานมากเลย ตอนนั้นจ�าเป็นต้องผ่านอ�าเภอทุ่งสงไป ไม่รู้ว่ามี

เข็มหมุดก็เหยียบเข้าไป ตอนเดินก็ต้องเดินกระโหย่งเท้าเขย่ง ๆ เพื่อกั้น

เอาไว้ไม่ให้เข็มทิ่มเข้าลึกไปอีก คือตอนนั้นก�าลังเดินผ่านตลาดจะหยุดก็

ไม่ได้อายโยม เดี๋ยวเขาจะสงสัยว่าพระท่านเป็นอะไร(หัวเราะ) ก็ท้นทน

ทนไปจนเดินพ้นบ้านชาวบ้านเขาแล้วถึงได้ไปเขี่ยออก ทุกข์ทรมาน

เหมือนกันนะ ตอนหลังก็เลย เอ้า ใส่ก็ได้

มีรองเท้าอยู่คู่เดียว ใช้จนสายมันขาด ถึงขาดก็เอาใส่ย่ามไปด้วย

ก็เอามาควั่นเชือกท�าสาย สมัยนั้นใช้ปอ ปอที่เขาทิ้ง ๆ นั่นแหละ ควั่น

ออกแบบสายรองเท้า ยังเสียดายเลยที่ไม่ได้เก็บไว้ให้ดู(หัวเราะ) ก็ใส่ไป

ทั้งอย่างนั้นแหละ แต่ก็รู้สึกสบายใจดีนะ มีช่วงหนึ่งที่สายมันขาดแล้วยัง

ไม่ได้ซ่อมก็เอาใส่ถุงไปด้วย โยมเขาเห็นพระเดินมา เขาก็นิมนต์เข้าไป

32 มีเรื่องมาเล่า

บ้าน ช่วงบ่าย ๆ นี่แหละ เข้าไปถึงเขาก็ถวายน�้า พอถวายน�้าเสร็จเขาเห็น

ว่าไม่ได้ใส่รองเท้า โยมเขาก็ว่าอยากจะถวายรองเท้าพระ พอดีมีอีกคนที่

นั่งอยู่ข้าง ๆ ก็พูดขึ้นมาว่า “ไม่ได้ ๆ พระธุดงค์ท่านเคร่ง ท่านไม่ใส่รองเท้า

หรอก” ก็เลยอดอีกแล้วอาตมา ก็ไม่ได้รองเท้าอีก(หัวเราะ) ตอนนั้นก็เคย

คุยกับเพื่อนอีก ๒ องค์ว่า เอ ยังไม่เจอเทวดาที่รู้ใจสักที เราคงมีกรรมก็ต้อง

ทนรับกรรมไปก่อน

คือบางทีเรารู้ แต่ว่าเรารู้ไม่จริง มันก็ล�าบากเหมือนกัน พระก็คน

นี่นะ มีเนื้อมีหนังเหมือนกัน ไม่ใช่พระอิฐพระปูน ก็เหมือนอย่างที่หลวงพ่อ

ชาท่านว่า “หิวก็หิวเป็น ร้อนก็ร้อนเป็น เจ็บก็เจ็บเป็นเหมือนกันนั่นแหละ

แหม จะให้พระล�าบาก ส่วนตนเองกินสบายนอนสบายอยู่บ้าน”(หัวเราะ)

พระจะต้องเคร่งอย่างนั้นอย่างนี้เขาจึงจะนับถือ นั่นแหละคือบางทีมันรู้แต่

ว่ารู้ไม่จริง อันนี้มันก็เป็นอุปสรรคอยู่นะ

พ.ศ. ๒๔๙๖เกิด ณ บ้านหนองสองห้อง ต�าบลธาตุอ�าเภอวารินช�าราบ จังหวัดอุบลราชธานี

พ.ศ. ๒๕๑๘อุปสมบท ณ วัดหนองป่าพง จังหวัดอุบลราชธานีโดยมี พระโพธิญาณเถร (หลวงพ่อชา สุภัทโท) เป็นพระอุปัชฌาย์

พ.ศ. ๒๕๒๙เดินทางไปเผยแผ่พระพุทธศาสนา ณ เมืองเพิร์ธ ประเทศออสเตรเลียเป็นเวลา ๒ ปี

พ.ศ. ๒๕๔๒เป็นเจ้าอาวาสวัดป่าอัมพวัน จังหวัดชลบุรี

พระอาจารย์จันดี กนฺตสาโร