1

เตอนภยศตรขาว จงหวดเชยงใหม

รอบส ารวจท 2 ระหวางวนท 1-28 กมภาพนธ 2560 ภาพรวม จากการส ารวจตดตามสถานการณศตรขาวในแปลงนา พนทท านาขาวอยในระยะแตกกอ พบ การระบาดของโรคไหม ท หม 8 บานกอสะเลยม ต าบลบวกคาง อ าเภอสนก าแพพงปลกขาวสนปาตอง 1 ระยะแพตกกอ ใบขาวแสดงอาการโรคไหม 30 เปอรเซนตของพนทปลก (เกนระดบเศรษฐกจ) ควรฉดพนดวยสารเคมปองกนก าจดเชอรา เชน ไอโซโพรไธโอเลน (ฟจ-วน) ไตรไซคลาโซล (บม) คาซกะมยซน (ธมยซน) คารเบนดาซม เปนตน เนองจากสภาพอากาศมน าคางในชวงเชา แดดจดในตอนกลางวนเหมาะตอการระบาดของโรคไหมและควรงดการใสปยไนโตรเจน เพอไมใหการระบาดรนแรงมากขน เกษตรกรทกพนทควรเฝาระวงการระบาดและหมนส ารวจตรวจแปลงสม าเสมอ

การระบาดของโรคไหม ท บานกอสะเลยม ต าบลบวกคาง อ าเภอสนก าแพง

ฉบบท 2/2560 ฤดนาปรง โดยกลมวชาการ ศนยวจยขาวเชยงใหม

กองวจยแพละพฒนาขาว กรมการขาว

2

ค าแพนะน าในการควบคมการระบาด โรคไหมขาว 1.ส ารวจแปลงนาอยางสม าเสมอ หากพบอาการโรคไหมควรปฏบตดงน -ใชเชอบท (บาซลลส ซบทลส) พนตามอตราทแนะน าในฉลาก -ใชเชอไตรโคเดอรมา อตรา 1 กโลกรมตอน า 200 ลตร พนบรเวณทพบโรค 2.หากจ าเปนตองใชสารเคมใหพนเฉพาะจดทพบการระบาดเพอควบคมไมใหเชอราแพรกระจายขยายเปนวงกวางออกไป สารเคมปองกนก าจดเชอราทใช ไดแก ไตรไซคลาโซล ไอโซโพรไธโอเลน เปนตน *** ควรพนในแปลงขาวทมประวตวาเคยมโรคระบาดมากอน การใชสารเคมพนซ ากนหลายครง เชอราจะตานทานสารเคมหรอดอยา ดงนนจงควรเลอกใชสารเคมบางชนดพนสลบกน ผลการส ารวจ อ าเภอสนปาตอง อ าเภอสนก าแพพง อ าเภอสนทราย แพละศนยวจยขาวเชยงใหม

จดส ารวจ : บานสนปาตอง ม.1 ต.ยหวา อ.สนปาตอง เจาของแพปลง : นายสทศ มอยไข พกดแพปลง : N 18°37’48.80” E 098°53’18.72” ความสงจากระดบน าทะเล

305 เมตร สภาพทวไป : พนทท านาสวนใหญขาวอยในระยะแตกกอ การเจรญเตบโต : จดส ารวจมพนทปลก 20 ไร ปลกขาวพนธสนปาตอง 1 กข-แมโจ 2

ปลกแบบปกด า ขาวอยในระยะแตกกอ ความสงตนขาวเฉลย 51 เซนตเมตร ระดบน าในแปลงนา 15 เซนตเมตร สภาพแวดลอมขณะส ารวจมแดด อณหภมใตโคนตนขาวเฉลย 27.3 องศาเซลเซยส ความชนใตโคนตนขาวเฉลย 75 เปอรเซนต

โรคแพละแพมลงศตรขาว : จากการสมส ารวจในแปลงนาเฝาระวงและแปลงนาใกลเคยง ไมพบการระบาดของศตรขาว ใหเกษตรกรหมนส ารวจแปลงนาอยางใกลชด เพอเฝาระวงการระบาดของ โรคไหม เนองจากสภาพอากาศมน าคางในชวงเชา แดดจดในตอนกลางวนสภาพเหมาะตอการระบาด หากพบแผลโรคไหมใหปฏบตตามค าแนะน าขางตน

ขาวระยะแตกกอ ท บานสนปาตอง อ าเภอสนปาตอง

3

จดส ารวจ : บานกอสะเลยม ม.8 ต.บวกคาง อ.สนก าแพพง เจาของแพปลง : นายอ านวย สภาษ พกดแพปลง : N 18°41’43.67” E 099°06’13.59” ความสงจากระดบน าทะเล

301 เมตร สภาพทวไป : พนทท านาสวนใหญขาวอยในระยะแตกกอ โดยรบน าจากชลประทานแมกวง

และน าบาดาล การเจรญเตบโต : จดส ารวจมพนทปลก 7 ไร ปลกขาวพนธสนปาตอง 1 ปลกแบบ นาหวานน าตม ขาวอยในระยะแตกกอ ความสงตนขาวเฉลย 47 เซนตเมตร ระดบน าในแปลงนา 15 เซนตเมตร สภาพแวดลอมขณะส ารวจมแดด อณหภมใตโคนตนขาวเฉลย 25.2 องศาเซลเซยส ความชนใตโคนตนขาวเฉลย 83 เปอรเซนต โรคแพละแพมลงศตรขาว : จากการสมตรวจนบทกอขาว 20 จดตอแปลงส ารวจ แมลงศตรขาวพบตกแตนหนวดสน 3 ตวตอแปลง เพลยกระโดดหลงขาว 1 ตวตอแปลง แมลงศตรธรรมชาตพบดวงเตา 5 ตวตอแปลง ดวงดน 3 ตวตอแปลง แมลงปอเขม 1 ตวตอแปลง สวนการโฉบตรวจนบจ านวน 20 โฉบ แมลงศตรขาวพบตกแตนหนวดสน 5 ตว เพลยจกจนสเขยว 1 ตว แมลงศตรธรรมชาตพบแมงมมขายาว 8 ตว แมลงปอเขม 3 ตว แมงมมตาหกเหลยม ดวงเตาชนดละ 2 ตว และพบการระบาดของโรคไหม 30 เปอรเซนตของพนทปลก (เกนระดบเศรษฐกจ) ควรฉดพนดวยสารเคมปองกนก าจดเชอรา เชน ไอโซโพรไธโอเลน (ฟจ-วน) ไตรไซคลาโซล (บม) คาซกะมยซน (ธมยซน) คารเบนดาซม เปนตน เนองจากสภาพอากาศมน าคางในชวงเชา แดดจด ในตอนกลางวน เหมาะตอการระบาดของโรคไหมและควรงดการใสปยไนโตรเจน เพอไมใหการระบาดรนแรงมากขน เกษตรกรควรหมนส ารวจตรวจแปลงสม าเสมอ

การระบาดของโรคไหม ท บานกอสะเลยม ต าบลบวกคาง อ าเภอสนก าแพง

4

จดส ารวจ : บานรมออนใต ม.5 ต.ออนใต อ.สนก าแพพง เจาของแพปลง : นายสฑ ใจส พกดแพปลง : N 18°44’04.61” E 099°11’40.08” ความสงจากระดบน าทะเล

336 เมตร สภาพทวไป : พนทท านาสวนใหญขาวอยในระยะแตกกอ

การเจรญเตบโต : จดส ารวจมพนทปลก 5 ไร ปลกขาวสนปาตอง 1 แบบนาหวานน าตม ขาวอยในระยะแตกกอ ความสงตนขาวเฉลย 34 เซนตเมตร ระดบน าในแปลงนา 10 เซนตเมตร สภาพแวดลอมขณะส ารวจมแดด อณหภมใตโคนตนขาวเฉลย 27.0 องศาเซลเซยส ความชนใตโคนตนขาวเฉลย 58.0 เปอรเซนต พบวชพชประเภทหญาแดงกระจายทวแปลงนา โรคแพละแพมลงศตรขาว : จากการสมตรวจนบทกอขาว 20 จดตอแปลงส ารวจ แมลงศตรขาวพบเพลยจกจนสเขยว 8 ตวตอแปลง แมลงศตรธรรมชาตพบแมลงปอเขม 5 ตวตอแปลง มวนจงโจน าเลก 3 ตวตอแปลง แมงมมขาสนและจงหรดหนวดยาว ชนดละ 1 ตวตอแปลง สวนการโฉบ ตรวจนบจ านวน 20 โฉบ แมลงศตรขาวพบ เพลยจกจนสเขยว 3 ตว ผเสอหนอนกอขาวสครม เพลยจกจน ปกลายหยกชนดละ 2 ตว เพลยกระโดด Tagosodes pusanus 1 ตว แมลงศตรธรรมชาตพบแมงมมขาสน 6 ตว แมงมมขายาว 4 ตว มวนเขยวดดไข 3 ตว แมลงปอเขม ดวงดนชนดละ 2 ตว ใหเกษตรกรหมนส ารวจแปลงนาอยางใกลชด เพอเฝาระวงการระบาดของโรคไหม เนองจากสภาพอากาศมน าคางในชวงเชา แดดจดในตอนกลางวนสภาพเหมาะตอการระบาด หากพบแผลโรคไหมใหปฏบตตามค าแนะน าขางตน

ขาวระยะแตกกอ ท บานรมออนใต ต าบลออนใต อ าเภอสนก าแพง

5

จดส ารวจ : บานหมอ ม.12 ต.ปาไผ อ.สนทราย เจาของแพปลง : นายอนเมอง อาทตย พกดแพปลง : N 18°53’01.54” E 099°03’31.14” ความสงจากระดบน าทะเล

316 เมตร สภาพทวไป : พนทท านาสวนใหญขาวอยในระยะแตกกอ

การเจรญเตบโต : จดส ารวจมพนทปลก 5.5 ปลกขาวสนปาตอง 1 ปลกแบบปกด า อายขาว 14 วน ระดบน าในแปลงนา 20 เซนตเมตร สภาพแวดลอมขณะส ารวจมแดด แปลงนามแหนแดงชวยตรงไนโตรเจนกระจายทวแปลงนา

โรคแพละแพมลงศตรขาว : จากการสมส ารวจในแปลงนาเฝาระวงและแปลงนาใกลเคยง ไมพบการระบาดของศตรขาว ใหเกษตรกรหมนส ารวจแปลงนาอยางใกลชด เพอเฝาระวงการระบาดของ โรคไหม เนองจากสภาพอากาศมน าคางในชวงเชา แดดจดในตอนกลางวนสภาพเหมาะตอการระบาด หากพบแผลโรคไหมใหปฏบตตามค าแนะน าขางตน

ขาวระยะแตกกอและแหนแดงในแปลงนา บานหมอ ต าบลปาไผ อ าเภอสนทราย

6

การส ารวจโรคแพละแพมลงศตรขาวแพปลงเฝาระวงศนยวจยขาวเชยงใหม ทตงแพปลง : ม.3 ต.มะขามหลวง อ.สนปาตอง

พกดแพปลง : 47Q 0489918 UTM 2057903 การเจรญเตบโต : จดส ารวจมพนทปลก 1 ไร ปลกขาวพนธกข10 ปลกแบบปกด า ขาวอยในระยะแตกกอ ความสงตนขาวเฉลย 46 เซนตเมตร ระดบน าในแปลงนา 15 เซนตเมตร สภาพแวดลอมขณะส ารวจมแดด อณหภมใตโคนตนขาวเฉลย 26.6 องศาเซลเซยส ความชนใตโคนตนขาวเฉลย 72.9 เปอรเซนต

โรคแพละแพมลงศตรขาว : จากการสมตรวจนบทกอขาว 20 จดตอแปลงส ารวจ แมลงศตรขาวพบเพลยจกจนสเขยว 11 ตวตอแปลง เพลยกระโดดหลงขาว ตกแตนหนวดสนชนดละ 1 ตวตอแปลง แมลงศตรธรรมชาตพบดวงเตา 16 ตวตอแปลง แมลงปอเขม 3 ตวตอแปลง ดวงกนกระดก 2 ตวตอแปลง แมงมมขาสน 1 ตวตอแปลง สวนการโฉบตรวจนบจ านวน 20 โฉบ แมลงศตรขาวพบตวออนเพลยกระโดดหลงขาว เพลยกระโดดสน าตาล 21 ตว ตวเตมวยเพลยจกจนสเขยว 14 ตว ตกแตนหนวดสน 9 ตว ตวเตมวยเพลยกระโดดหลงขาว 7 ตว เพลยจกจนปกลายหยก 5 ตว แมลงศตรธรรมชาตพบดวงเตา 16 ตว แมลงปอเขม 13 ตว มวนเขยวดดไข 4 ตว ดวงดน จงหรดหนวดยาวชนดละ 2 ตว และพบโรคไหมกระจายในแปลงนาเลกนอย

ขาวระยะแตกกอ แปลงเฝาระวงศนยวจยขาวเชยงใหม การส ารวจโรคแพละแพมลงศตรขาวแพปลงเฝาระวงดงหลกหมน ทตงแพปลง : บานสนปาขา ต าบลแมสาว อ าเภอแมอาย

พกดแพปลง : ละตจด 19.97 คา X525054 ลองจจด 99.24 คา Y2207907 การเจรญเตบโต : จดส ารวจปลกขาวพนธสนปาตอง 1 ปลกแบบปกด า ตกกลาขาววนท 14 ธนวาคม 2559 ปกด าวนท 17 มกราคม 2560

โรคแพละแพมลงศตรขาว : จากการสมตรวจนบทกอขาว 20 จดตอแปลงส ารวจ แมลงศตรขาวพบเพลยกระโดดสน าตาล 11 ตวตอแปลง เพลยจกจนสเขยว เพลยจกจนปกลายหยก ชนดละ 5 ตวตอแปลง แมลงศตรธรรมชาตพบดวงเตา 16 ตวตอแปลง แมลงปอเขม 3 ตวตอแปลง ดวงกนกระดก

7

2 ตวตอแปลง แมงมมขาสน 1 มวนเขยวดดไข 5 ตวตอแปลง พบโรคไหมในแปลงนา 2.8 เปอรเซนต ของพนทปลก (ไมเกนระดบเศรษฐกจ)

ขาวระยะแตกกอ แปลงเฝาระวงบานสนปาขา ต าบลแมสาว อ าเภอแมอาย การตรวจนบแพละบนทกปรมาณแพมลงจากกบดกแพสงไฟ ศนยวจยขาวเชยงใหม อ.สนปาตอง จ.เชยงใหม แพละแพปลงดงหลกหมน อ.ฝาง จ.เชยงใหม : ระหวางวนท 1-28 กมภาพนธ 2560

กบดกแพสงไฟ : การตรวจนบแมลงศตรขาวและศตรธรรมชาตจากกบดก แสงไฟ (Light trap) ทศนยวจยขาวเชยงใหม เปดไฟลอแมลง 18.00 - 21.00 น. ทกวน ระหวางวนท 1-28 กมภาพนธ 2560 แมลงศตรขาวพบเพลยจกจนปกลายหยก 34 ตว เพลยกระโดดหลงขาว 22 ตว ผเสอหนอนกอ 11 ตว เพลยกระโดดสน าตาล 8 ตว เพลยจกจนสเขยว 4 ตว ตว แมลงศตรธรรมชาตพบดวงกนกระดก 12 ตว มวนเขยวดดไข 5 ตว (กราฟท 1)

กบดกแพสงไฟ : การตรวจนบแมลงศตรขาวและศตรธรรมชาตจากกบดก แสงไฟ (Light trap) ทแปลงดงหลกหมน อ.ฝาง เปดไฟลอแมลง 18.00 - 21.00 น. ทกวน ระหวางวนท 1-15 กมภาพนธ2560 แมลงศตรขาวพบผเสอหนอนกอ 75 ตว เพลยกระโดดหลงขาว 32 ตว เพลยกระโดดสน าตาล 1 ตว(กราฟท 2)

8

กราฟท 1 จ านวนแมลงศตรขาวและแมลงศตรธรรมชาตจากกบดกแสงไฟ ศนยวจยขาวเชยงใหม

ระหวางวนท 1 ธนวาคม 2559 ถง 28 กมภาพนธ 2560

กราฟท 2 จ านวนแมลงศตรขาวและแมลงศตรธรรมชาตจากกบดกแสงไฟ แปลงดงหลกหมน อ าเภอฝาง

ระหวางวนท 1 ธนวาคม 2559 ถง 15 กมภาพนธ 2560

9

สภาพดนฟาอากาศ : รายงานอตนยมวทยาจากเครองตรวจอากาศศนยวจยขาวเชยงใหม ระหวางวนท 1-15 กมภาพนธ 2560 อณหภมของอากาศเฉลยสงสด 33.5 องศาเซลเซยส อณหภมของอากาศเฉลยต าสด 15.8 องศาเซลเซยส

อณหภมเฉลยและปรมาณน าฝน จากเครองตรวจอากาศศนยวจยขาวเชยงใหม ระหวางวนท 1 ธนวาคม 2559 ถง 15 กมภาพนธ 2560