มาตรฐานการสอบบัญชี รหัส 315isa 300 –...

สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ

มาตรฐานการสอบบญช รหส 300

การวางแผนการตรวจสอบงบการเงน


ISA™ 300 – การวางแผนการตรวจสอบงบการเงน ท เผยแพรเปนภาษาองกฤษในเดอนธนวาคม

พ .ศ . 2553 โ ด ย International Auditing and Assurance Standards Board (IAASB) ข อ ง

International Federation of Accountants (IFAC) ไดแปลเปนภาษาไทยโดย สภาวชาชพบญช ใน

พระบรมราชปถมภ ในเดอนเมษายน พ.ศ. 2555 และท าซ าโดยไดรบอนญาตจาก IFAC ทงน

ขนตอนในการแปลมาตรฐานการสอบบญชระหวางประเทศไดรบการพจารณาจาก IFAC และ

การแปลน ไดด าเนนการตาม “แถลงการณนโยบาย - นโยบายในการแปลและท าซ ามาตรฐานทออก

โดย IFAC” ขอความของมาตรฐานการสอบบญชระหวางประเทศทงหมดท ไดรบการอนมตคอ

ขอความท เผยแพรเปนภาษาองกฤษโดย IFAC

ขอความภาษาองกฤษของ ISA™ 300 – การวางแผนการตรวจสอบงบการเงน © 2010 สงวนลขสทธ

โดย International Federation of Accountants (IFAC)

ขอความภาษาไทยของมาตรฐานการสอบบญช รหส 300 – การวางแผนการตรวจสอบงบการเงน

© 2012 สงวนลขสทธ โดย International Federation of Accountants (IFAC)

ต น ฉ บ บ : Handbook of International Quality Control, Auditing, Review, Other Assurance,

and Related Services Pronouncements ISBN: 978-1-60815-052-6

ตดตอ [email protected] เพ อขออนญาตท าซ า ครอบครองหรอเปนส อ หรอใชเอกสารฉบบน

ในลกษณะอ นท คลายคลงกน

สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภไดปรบปรงเน อหาและถอยค าบางสวนใหสอดคลองกบ

ตนฉบบ Handbook 2016-2017 Edition ของ IFAC (ISBN: 978-1-60815-318-3) ท งน

การเปลยนแปลงดงกลาวไมไดกระทบตอขอก าหนดหรอหลกการท ส าคญของมาตรฐานการสอบ

บญชฉบบน ดงนน วนถอปฏบตของมาตรฐานการสอบบญชน จงเปนวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2555

เปนตนไปเชนเดม ซ งสอดคลองกบวนถอปฏบตท ระบไวใน Handbook 2016-2017 Edition ของ

IFAC

mailto:[email protected]


มาตรฐานการสอบบญช รหส 300

การวางแผนการตรวจสอบงบการเงน

(ถอปฏบตกบการตรวจสอบงบการเงนส าหรบงวดสนสดในหรอหลงวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2555)

สารบญ

ยอหนาท

ค าน า

ขอบเขตของมาตรฐานการสอบบญชฉบบน 1

บทบาทและชวงเวลาของการวางแผนงาน 2

วนถอปฏบต 3

วตถประสงค 4

ขอก าหนด

การมสวนรวมของสมาชกหลกในกลมผปฏบตงานตรวจสอบ 5

กจกรรมเบองตนของการสอบบญช 6

กจกรรมการวางแผนงาน 7-11

เอกสารหลกฐาน 12

ขอพจารณาเพ มเตมในการรบงานสอบบญชครงแรก 13

การน าไปปฏบตและค าอธบายอน

บทบาทและชวงเวลาของการวางแผนงาน ก1-ก3

การมสวนรวมของสมาชกหลกในกลมผปฏบตงานตรวจสอบ ก4

กจกรรมเบองตนของการสอบบญช ก5-ก7

กจกรรมการวางแผนงาน ก8-ก17

เอกสารหลกฐาน ก18-ก21

ขอพจารณาเพ มเตมในการรบงานสอบบญชครงแรก ก22

ภาคผนวก ขอพจารณาในการจดท ากลยทธการสอบบญชโดยรวม


มาตรฐานการสอบบญช รหส 300 “การวางแผนการตรวจสอบงบการเงน” ควรอานรวมกบ มาตรฐาน

การสอบบญช รหส 200 “วตถประสงคโดยรวมของผสอบบญชรบอนญาตและการปฏบตงานตรวจสอบ

ตามมาตรฐานการสอบบญช”


1 TSA 300

ค าน า

ขอบเขตของมาตรฐานการสอบบญชฉบบน

1. มาตรฐานฉบบน เก ยวของกบความรบผดชอบของผสอบบญชในการวางแผนการตรวจสอบงบ

การเงน มาตรฐานการสอบบญชฉบบน ใชเปนกรอบส าหรบการตรวจสอบงบการเงนส าหรบป

ถดไปของลกคารายเดม ทงน ประเดนท ผสอบบญชควรพจารณาเพ มเตมในการวางแผนงาน

เม อรบงานสอบบญชครงแรกไดแสดงไวตางหาก

บทบาทและชวงเวลาของการวางแผนงาน

2. การวางแผนงานตรวจสอบ เก ยวของกบการจดท ากลยทธการสอบบญชโดยรวมและการพฒนา

แผนการสอบบญช การวางแผนงานตรวจสอบท เพยงพอจะชวยผสอบบญชในการตรวจสอบ

งบการเงนหลายประการ ซ งรวมถง (อางถงยอหนาท ก1-ก3)

• ชวยผสอบบญชใหแนใจวาไดมการพจารณาเรองท ส าคญตอการตรวจสอบอยางเหมาะสม

• ชวยผสอบบญชในการระบประเดนปญหาท อาจเกดขนและแกไขปญหาไดอยางทนทวงท

• ชวยผสอบบญชใหจดการและบรหารงานสอบบญชอยางเหมาะสม เพ อใหงานสอบบญช

เปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผล

• ชวยในการเลอกสมาชกในกลมผปฏบตงานตรวจสอบท มระดบความรและความสามารถท

เหมาะสม เพ อใหตอบสนองตอความเส ยงท คาดการณไว และชวยในการมอบหมายงาน

ใหแกสมาชกอยางเหมาะสม

• ชวยในการก าหนดแนวทางและควบคมดแลสมาชกในกลมผปฏบตงานตรวจสอบ และ

สอบทานงานของสมาชกในกลมผปฏบตงานตรวจสอบ

• ชวยในการประสานงานกบผสอบบญชของกจการภายในกลมและผเช ยวชาญ (ถาเก ยวของ)

วนถอปฏบต

3. มาตรฐานการสอบบญชฉบบน ใหถอปฏบตกบการตรวจสอบงบการเงนส าหรบรอบบญชท เรม

ในหรอหลงวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2555

วตถประสงค

4. วตถประสงคของผสอบบญช คอ เพ อวางแผนงานตรวจสอบ เพ อใหการปฏบตงานสอบบญช

เปนไปอยางมประสทธผล


2 TSA 300

ขอก าหนด

การมสวนรวมของสมาชกหลกในกลมผปฏบตงานตรวจสอบ

5. ผสอบบญชท รบผดชอบงานตรวจสอบและสมาชกหลกอ นในกลมผปฏบตงานตรวจสอบตอง

มสวนรวมในการวางแผนงานตรวจสอบ ซ งรวมถงการวางแผนและการรวมปรกษาหารอระหวาง

สมาชกในกลมผปฏบตงานตรวจสอบ (อางถงยอหนาท ก4)

กจกรรมเบ องตนของการสอบบญช

6. ผสอบบญชตองปฏบตกจกรรมตอไปน เม อเรมตนการตรวจสอบบญชในงวดปจจบน

(ก) ปฏบตตามวธการท ก าหนดในมาตรฐานการสอบบญช รหส 220 ท เก ยวกบการคงไวซ ง

ความสมพนธกบลกคาและงานตรวจสอบนน1

(ข) ประเมนการปฏบตตามขอก าหนดดานจรรยาบรรณท เก ยวของ ซ งรวมถงความเปนอสระ

ของผสอบบญชตามมาตรฐานการสอบบญช รหส 2202 และ

(ค) ท าความเขาใจเก ยวกบขอตกลงในการรบงานสอบบญชตามมาตรฐานการสอบบญช

รหส 2103 (อางถงยอหนาท ก5-ก7)

กจกรรมการวางแผนงาน

7. ผสอบบญชตองจดท ากลยทธการสอบบญชโดยรวม ซ งเปนการก าหนดขอบเขต ชวงเวลา และ

แนวทางของการตรวจสอบ และเปนแนวทางในการพฒนาแผนการตรวจสอบ

8. ในการจดท ากลยทธการสอบบญชโดยรวม ผสอบบญชตอง

(ก) ระบลกษณะของงานตรวจสอบซ งจะก าหนดขอบเขตของงาน

(ข) ท าความเขาใจในวตถประสงคของการรายงานตามขอตกลงรบงาน เพ อการก าหนด

ชวงเวลาในการตรวจสอบ และลกษณะของการส อสารท จ าเปน

(ค) พจารณาปจจยตาง ๆ ซ งผสอบบญชใชดลยพนจเยยงผประกอบวชาชพแลวเหนวา

มนยส าคญในการก าหนดแนวทางในการท างานของกลมผปฏบตงานตรวจสอบ

(ง) พจารณาถงผลของกจกรรมเบองตนของการสอบบญช และพจารณาวาความรของผสอบบญชท

รบผดชอบงานตรวจสอบท ไดจากการปฏบตงานอ นในกจการนน ๆ มความเก ยวของหรอ

น ามาใชไดหรอไม และ

(จ) ก าหนดลกษณะ ชวงเวลา และขอบเขตของทรพยากรท จ าเปนท จะใชในการตรวจสอบบญช

(อางถงยอหนาท ก8-ก11)

1 ตามมาตรฐานการสอบบญช รหส 220 “การควบคมคณภาพการตรวจสอบงบการเงน” ยอหนาท 12-13

2 ตามมาตรฐานการสอบบญช รหส 220 ยอหนาท 9-11

3 ตามมาตรฐานการสอบบญช รหส 210 “ขอตกลงในการรบงานสอบบญช” ยอหนาท 9-13


3 TSA 300

9. ผสอบบญชตองพฒนาแผนการสอบบญช ซ งตองรวมถงการอธบายความท เก ยวกบ

(ก) ลกษณะ ชวงเวลา และขอบเขต ของวธการประเมนความเส ยงซ งไดวางแผนไวตามท ได

ระบไวในมาตรฐานการสอบบญช รหส 315 (ปรบปรง)4

(ข) ลกษณะ ชวงเวลา และขอบเขต ของวธการตรวจสอบท วางแผนไวในระดบท เก ยวกบส ง

ท ผบรหารไดใหการรบรองไว ตามท ก าหนดในมาตรฐานการสอบบญช รหส 3305

(ค) วธการตรวจสอบอ น ๆ ท ไดวางแผนไวซ งจ าเปนตองปฏบตในการตรวจสอบ เพ อให

เปนไปตามมาตรฐานการสอบบญชท รบรองทวไป (อางถงยอหนาท ก12-ก14)

10. ผสอบบญชตองปรบใหเปนปจจบนและเปลยนแปลงกลยทธการสอบบญชโดยรวมและ

แผนการสอบบญชตามความจ าเปนในระหวางการตรวจสอบ (อางถงยอหนาท ก15)

11. ผสอบบญชตองวางแผนลกษณะ ชวงเวลา และขอบเขตของการก าหนดแนวทางและการควบคม

ดแลสมาชกในกลมผปฏบตงานตรวจสอบรวมถงการสอบทานงานของสมาชกในกลมผปฏบตงาน

ตรวจสอบ (อางถงยอหนาท ก16-ก17)

เอกสารหลกฐาน

12. ผสอบบญชตองจดท าเอกสารหลกฐานเก ยวกบ6

(ก) กลยทธการสอบบญชโดยรวม

(ข) แผนการสอบบญช และ

(ค) การเปลยนแปลงกลยทธการสอบบญชโดยรวมหรอแผนการสอบบญชท มนยส าคญใน

ระหวางการตรวจสอบ และเหตผลส าหรบการเปลยนแปลงนน (อางถงยอหนาท

ก18 –ก21)

ขอพจารณาเพมเตมในการรบงานสอบบญชครงแรก

13. ผสอบบญชตองปฏบตดงตอไปนกอนท จะเรมการตรวจสอบครงแรก (ก) ปฏบตตามขนตอนตามท ก าหนดในมาตรฐานการสอบบญช รหส 220 เก ยวกบการตอบรบ

ความสมพนธกบลกคาและงานตรวจสอบ7 และ (ข) ตดตอกบผสอบบญชคนกอน เม อมการเปลยนแปลงผสอบบญช เพ อปฏบตตามขอก าหนด

ดานจรรยาบรรณท เก ยวของ (อางถงยอหนาท ก22)

4 ตามมาตรฐานการสอบบญช รหส 315 (ปรบปรง) “การระบและประเมนความเส ยงจากการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอน

เปนสาระส าคญโดยการท าความเขาใจกจการและสภาพแวดลอมของกจการ”

5 ตามมาตรฐานการสอบบญช รหส 330 “วธปฏบตของผสอบบญชในการตอบสนองตอความเส ยงท ไดประเมนไว”

6 ตามมาตรฐานการสอบบญช รหส 230 “เอกสารหลกฐานของงานตรวจสอบ” ยอหนาท 8-11 และ ก6



4 TSA 300

การน าไปปฏบตและค าอธบายอน

บทบาทและชวงเวลาของการวางแผนงาน (อางถงยอหนาท 2)

ก1. ลกษณะและขอบเขตของกจกรรมการวางแผนงานตรวจสอบจะขนอยกบขนาดและความซบซอน

ของกจการ ประสบการณของสมาชกหลกในกลมผปฏบตงานตรวจสอบจากการตรวจสอบในป

กอน ๆ ในกจการนน และการเปลยนแปลงสภาพแวดลอมท เกดขนระหวางการตรวจสอบ

ก2. การวางแผนงานตรวจสอบไมใชขนตอนท แยกจากงานตรวจสอบ แตเปนกระบวนการท จะตอง

ปฏบตตอเน องกนไปโดยตลอด โดยมกจะเรมตนหลง (หรอตอเน อง) จากท ส นสดการ

ตรวจสอบในครงกอน และตอเน องไปจนกวาการตรวจสอบบญชในครงปจจบนจะเสรจสนลง

อยางไรกตาม ในการวางแผนการตรวจสอบ ผสอบบญชควรพจารณาเรองชวงเวลาส าหรบ

กจกรรมและวธการตรวจสอบบางอยาง ซ งตองท าใหเสรจกอนท จะลงมอปฏบตการตรวจสอบ

ดวยวธการตรวจสอบอ นตอไป ตวอยางเชน กอนมการระบและประเมนความเส ยงจากการแสดง

ขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญ ผสอบบญชควรพจารณาเรองดงตอไปน

• การใชวธวเคราะหเปรยบเทยบในการประเมนความเส ยง

• ท าความเขาใจสภาพโดยทวไปเก ยวกบกรอบของกฎหมายและขอบงคบท เก ยวของกบ

กจการ และการพจารณาวากจการไดมการปฏบตตามกรอบของกฎหมายและขอบงคบ

นนอยางไร

• การก าหนดความมสาระส าคญ

• การพจารณาความจ าเปนในการใชผเช ยวชาญ

• ผลของวธการประเมนความเส ยงอ น

ก3. ผสอบบญชอาจปรกษาหารอกบผบรหารของกจการเก ยวกบองคประกอบตาง ๆ ของการวางแผน

เพ อชวยในการปฏบตงานและบรหารงานตรวจสอบ (ตวอยางเชน เพ อประสานวธการตรวจสอบท ได

วางแผนไวกบงานท ท าโดยบคลากรของกจการ) ถงแมวาการปรกษาหารอดงกลาวจะเกดข น

บอยครง กลยทธการสอบบญชโดยรวมและแผนการสอบบญชกยงอยในความรบผดชอบของ

ผสอบบญช เม อมการปรกษาหารอกบผบรหารเก ยวกบกลยทธการสอบบญชโดยรวมและแผนการ

สอบบญช ผสอบบญช ตองใชความระมดระวงเพ อไมใหประสทธผลการตรวจสอบลดลง

ตวอยางเชน การปรกษาหารอกบผบรหารเก ยวกบลกษณะ และชวงเวลาของวธการตรวจสอบใน

รายละเอยดอาจจะลดประสทธผลในการตรวจสอบ เน องจากผบรหารสามารถท จะคาดการณ

เก ยวกบวธการตรวจสอบไดงายขน


5 TSA 300

การมสวนรวมของสมาชกหลกในกลมผปฏบตงานตรวจสอบ (อางถงยอหนาท 5)

ก4. การมสวนรวมของผ สอบบญชท รบผดชอบงานตรวจสอบและสมาชกหลกอ นในกลม

ผปฏบตงานตรวจสอบ ในการวางแผนงานตรวจสอบโดยใชประโยชนจากประสบการณและ

ความเขาใจในธรกจจะชวยเพ มประสทธผลและประสทธภาพในกระบวนการวางแผน8

กจกรรมเบ องตนของการสอบบญช (อางถงยอหนาท 6)

ก5. การปฏบตตามกจกรรมเบองตนของการสอบบญชท ระบในยอหนาท 6 ในชวงเรมตนของงาน

ตรวจสอบบญชในงวดปจจบน ชวยใหผสอบบญชสามารถระบและประเมนเหตการณหรอ

สถานการณท อาจมผลกระทบในทางลบตอความสามารถในการวางแผนและการปฏบตงาน

สอบบญช

ก6. การปฏบตตามกจกรรมเบองตนของการสอบบญชชวยผสอบบญชในการวางแผนงานตรวจสอบ

ตวอยางเชน

• ผสอบบญชสามารถรกษาความเปนอสระท จ าเปนและสามารถท จะปฏบตงานสอบบญช

ตามขอตกลงในการรบงานสอบบญช

• ไมมเรองท เก ยวกบความซ อสตยของผบรหารท อาจกระทบตอความสมครใจในการรบ

งานสอบบญชท ตอเน อง

• ไมมเรองท เขาใจไมตรงกนกบลกคาเก ยวกบขอตกลงในการรบงานสอบบญช

ก7. การพจารณาของผ สอบบญชเก ยวกบการรบงานสอบบญชท ตอเน องและขอก าหนด

ดานจรรยาบรรณซ งรวมถงความเปนอสระนนจะเกดข นตลอดระยะเวลาท ตรวจสอบตาม

เงอนไขและสถานการณท เปลยนไป การปฏบตงานเบองตนทงท เก ยวของกบการรบงานสอบบญช

ท ตอเน องและการประเมนดานจรรยาบรรณของผสอบบญช (รวมถงความเปนอสระ) เม อเรม

งานตรวจสอบในงวดปจจบน จะตองท ากอนท จะปฏบตงานตรวจสอบในขนตอนท ส าคญของ

การตรวจสอบบญชในงวดปจจบน ทงน ในแงของการรบงานสอบบญชท ตอเน อง ขนตอน

เบองตนดงกลาวมกจะเกดขนภายหลง (หรอตอเน อง) จากการสนสดการตรวจสอบบญชของ

รอบบญชกอน

8 มาตรฐานการสอบบญช รหส 315 (ปรบปรง) ยอหนาท 10 ก าหนดและใหแนวทางในการปรกษาหารอของกลมผปฏบตงาน

ตรวจสอบเก ยวกบความเปนไปไดท งบการเงนของกจการอาจแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญ และตาม

มาตรฐานการสอบบญช รหส 240 “ความรบผดชอบของผสอบบญชเก ยวกบการทจรตในการตรวจสอบงบการเงน” ยอหนาท 15

ใหแนวทางโดยเนนใหมการปรกษาหารอเก ยวกบความเปนไปไดท งบการเงนของกจการอาจแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปน

สาระส าคญ ซงเปนผลมาจากการทจรต


6 TSA 300

กจกรรมการวางแผนงาน

กลยทธการสอบบญชโดยรวม (อางถงยอหนาท 7-8)

ก8. กระบวนการในการจดท ากลยทธการสอบบญชโดยรวมชวยผสอบบญชในการก าหนดเรองตาง ๆ

ดงตอไปน (ทงนขนอยกบความส าเรจของขนตอนการประเมนความเส ยงของผสอบบญช)

• ทรพยากรท จะใชส าหรบการตรวจสอบในแตละงานเปนการเฉพาะ เชน การใชสมาชก

ในกลมผ ปฏบตงานท มประสบการณท เหมาะสมในงานท มความเส ยงสง หรอใช

ผเช ยวชาญในประเดนท ซบซอน

• จ านวนทรพยากรท จะจดสรรไปตามงานตรวจสอบตาง ๆ เปนการเฉพาะ เชน การก าหนด

จ านวนสมาชกในกลมผปฏบตงานท มอบหมายใหรวมสงเกตการณการตรวจนบสนคา

คงเหลอในสถานท ตงท มสาระส าคญ ขอบเขตของการสอบทานงานของผสอบบญชอ นใน

กรณของการตรวจสอบงบการเงนของกลมกจการ หรอการจดสรรจ านวนชวโมงการท างาน

ใหงานท มความเส ยงสง

• การก าหนดวาจะใชทรพยากรในการท างานแตละงานเม อไร เชน ในชวงการตรวจสอบ

ระหวางกาล หรอ ณ วนตรวจตดยอดท ส าคญ และ

• การพจารณาวาจะบรหาร ใหแนวทาง และควบคมดแลทรพยากรเหลานนอยางไร เชน

จะมการจดการประชมเพ ออธบายงานโดยสรปใหกบสมาชกในกลมเม อใด การสอบ

ทานงานโดยผสอบบญชและผจดการท รบผดชอบงานตรวจสอบจะท าอยางไร (เชน ใน

สถานท ท างานของลกคา หรอนอกสถานท ท างานของลกคา) และจะมการสอบทาน

การควบคมคณภาพหรอไม

ก9. ตวอยางของขอพจารณาในการจดท ากลยทธการสอบบญชโดยรวมไดแสดงไวในภาคผนวก

ก10. เม อไดมการจดท ากลยทธการสอบบญชโดยรวมแลว ผสอบบญชสามารถท จะพฒนาแผนการ

สอบบญชเพ อตอบสนองตอเรองตาง ๆ ท ไดระบไวในกลยทธการสอบบญชโดยรวม ทงน ให

ค านงถงการบรรลวตถประสงคของการตรวจสอบโดยการใชทรพยากรของผสอบบญชอยางม

ประสทธภาพ การจดท ากลยทธการสอบบญชโดยรวมและแผนการสอบบญชในรายละเอยดไม

จ าเปนท จะตองแยกออกจากกนหรอท าตามล าดบ หากแตทงสองขนตอนน ตองมความสมพนธกน

อยางใกลชด เน องจากเม อมการเปลยนแปลงในขนตอนใดขนตอนหน งแลว กจะสงผลใหม

การเปล ยนแปลงของอกขนตอนหน ง

ขอพจารณาเฉพาะส าหรบกจการขนาดเลก

ก11. ในการตรวจสอบกจการขนาดเลก การตรวจสอบทงหมดอาจท าโดยกลมผปฏบตงาน

ตรวจสอบกลมเลก การตรวจสอบกจการขนาดเลกจ านวนมากท าโดยผ สอบบญชท

รบผดชอบงานตรวจสอบ (ซ งอาจเปนผปฏบตงานเพยงคนเดยว) รวมกบผ ชวยปฏบตงาน

ตรวจสอบอกหน งคน (หรอไมมผ ชวยปฏบตงานตรวจสอบ) การท กลมผ ปฏบตงาน

ตรวจสอบมขนาดเลกท าใหการประสานงานและการตดตอส อสารระหวางสมาชกในกลมท า


7 TSA 300

ไดงายขน การจดท ากลยทธการสอบบญชโดยรวมส าหรบการตรวจสอบกจการขนาดเลก

ไมจ าเปนตองซบซอนหรอใชเวลามากนก ทงน ขนอยกบขนาดของกจการ ความซบซอนของ

การตรวจสอบ และขนาดของกลมผ ปฏบตงานตรวจสอบ ตวอยางเชน การใชวธการ

จดบนทกชวยจ า สน ๆ เม อเสรจส นการตรวจสอบงวดกอน โดยการสอบทานเอกสาร

หลกฐานของงานตรวจสอบและเนนเหตการณท ส าคญในการตรวจสอบท เพ งแลวเสรจ

การพดคยกบเจาของกจการนนเก ยวกบขอมลใหมหรอการเปลยนแปลงท เกดข นในงวด

ปจจบนกสามารถใชเปนเอกสารหลกฐานในการวางแผน การสอบบญชในงวดปจจบน

ถาเร องดงกลาวครอบคลมเรองท กลาวไวในยอหนาท 8

แผนการสอบบญช (อางถงยอหนาท 9)

ก12. แผนการสอบบญชจะมรายละเอยดมากกวากลยทธการสอบบญชโดยรวม ซ งรวมถงลกษณะ

ชวงเวลา และขอบเขตของวธการตรวจสอบท จะปฏบตโดยสมาชกในกลมผ ปฏบตงาน

ตรวจสอบ การวางแผนวธการตรวจสอบเหลาน จะเกดขนในชวงเวลาการสอบบญชเม อแผนการ

ตรวจสอบไดมการพฒนาขน ตวอยางเชน การวางแผนวธการประเมนความเส ยงของผสอบ

บญชมกจะเกดข นในชวงแรก ๆ ของการตรวจสอบ อยางไรกตาม การวางแผนลกษณะ

ชวงเวลา และขอบเขตของวธการตรวจสอบเฉพาะเรอง ข นอยกบผลของขนตอนการ

ประเมนความเส ยงดงกลาว นอกจากน ผสอบบญชอาจจะเรมปฏบตวธการตรวจสอบส าหรบ

บางประเภทของรายการ ยอดคงเหลอทางบญช และการเปดเผยขอมล กอนท จะวางแผน

วธการตรวจสอบในสวนท เหลอ

ก13. ในการระบลกษณะ ชวงเวลา และขอบเขตของวธการประเมนความเส ยงท ไดวางแผนไวและ

ตอเน องไปถงวธการตรวจสอบ ซ งเก ยวของการเปดเผยขอมลในงบการเงนมความส าคญทงใน

เชงกวางของขอมลและระดบของรายละเอยดท แวดลอมการเปดเผยขอมลเหลาน น

การเปดเผยขอมลในงบการเงนบางเรองอาจประกอบไปดวยขอมลท รวบรวมจากแหลงขอมล

อ นท ไมใชขอมลในสมดแยกประเภททวไปและสมดแยกประเภทยอย ซ งอาจมผลกระทบ

ตอความเส ยงท ไดประเมนไวและลกษณะ ชวงเวลา และขอบเขตของวธการตรวจสอบเพ อ

ตอบสนองตอความเส ยงเหลานน

ก14. การพจารณาการเปดเผยขอมลในงบการเงนในชวงแรก ๆ ของการตรวจสอบจะชวยให

ผสอบบญชใหความเอาใจใสอยางเหมาะสมและมเวลาท เพยงพอตอการเปดเผยขอมลใน

งบการเงนไดเชนเดยวกนกบประเภทของรายการ เหตการณและยอดคงเหลอ การพจารณา

ตงแตชวงแรกๆ ยงชวยใหผสอบบญชก าหนดผลกระทบตอการตรวจสอบในเรอง

• การเปดเผยขอมลใหมหรอปรบปรงใหมท ส าคญท จ าเปน ซ งเปนผลมาจาก

การเปลยนแปลงในสภาพแวดลอม เงอนไขทางการเงนหรอกจกรรมของกจการ (เชน

การเปล ยนแปลงในการจ าแนกสวนงานและการรายงานขอมลจ าแนกตามสวนงาน ซ ง

เกดจากการรวมธรกจท มนยส าคญ)


8 TSA 300

• การเปดเผยขอมลใหมหรอปรบปรงใหมท ส าคญจากการเปลยนแปลงในแมบทการ

รายงานทางการเงนท เก ยวของ

• ความจ าเปนในการใชผ เช ยวชาญของผสอบบญชในการชวยปฏบตวธการตรวจสอบ

เก ยวกบการเปดเผยขอมลโดยเฉพาะ (เชน การเปดเผยขอมลเก ยวกบเงนบ านาญ

หรอผลประโยชนพนกงานเม อออกจากงาน) และ

• เรองท เก ยวของกบการเปดเผยขอมลในงบการเงน ซ งผสอบบญชอาจปรกษากบผม

หนาท ก ากบดแล9

การเปลยนแปลงแผนการสอบบญชระหวางการด าเนนงานตรวจสอบ (อางถงยอหนาท 10)

ก15. เม อมเหตการณท ไมคาดหมาย มการเปลยนแปลงของสถานการณ หรอเม อไดรบหลกฐาน

จากการตรวจสอบ ผ สอบบญชอาจตองปรบเปลยนกลยทธการสอบบญชโดยรวมและ

แผนการตรวจสอบ ซ งสงผลตอลกษณะ ชวงเวลา และขอบเขตของวธการตรวจสอบท ไดวาง

ไวเดม ตามการประเมนความเส ยงท ไดมการพจารณาใหม เชน ในกรณท ขอมลท ผสอบบญช

ไดรบแตกตางจากขอมลท ใชในการวางแผนการตรวจสอบอยางมนยส าคญ ตวอยางเชน

หลกฐานการสอบบญชท ไดจากการตรวจสอบเน อหาสาระอาจขดแยงกบหลกฐานการสอบ

บญชท ไดจากการทดสอบการควบคม

การก าหนดแนวทาง การควบคมดแลและการสอบทาน (อางถงยอหนาท 11)

ก16. ลกษณะ ชวงเวลา และขอบเขตของการก าหนดแนวทางและการควบคมดแลสมาชกในกลม

ผปฏบตงานตรวจสอบ รวมถงการสอบทานงานของสมาชกในกลมนน อาจแตกตางกน

ขนอยกบหลายปจจย ซ งรวมถง

• ขนาดและความซบซอนของกจการ

• เรองท ตรวจสอบ

• ความเส ยงของการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญท ไดประเมนไว

(ตวอยางเชน เม อความเส ยงของการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปน

สาระส าคญท ไดประเมนไวเพ มขน ผสอบบญชตองขยายขอบเขต และระยะเวลาของ

การก าหนดแนวทางและการควบคมดแลสมาชกในกลมผ ปฏบตงานตรวจสอบ

พรอมทงสอบทานงานของสมาชกในกลมผปฏบตงานตรวจสอบโดยละเอยดมากขน)

• ความรความสามารถของสมาชกในกลมท ปฏบตงานตรวจสอบแตละบคคล

มาตรฐานการสอบบญช รหส 220 ได ใหแนวทางเพ มเตมเก ยวกบการก าหนดแนวทาง

การควบคมดแล และการสอบทานงานตรวจสอบ10

9 มาตรฐานการสอบบญช รหส 260 “การส อสารกบผมหนาท ก ากบดแล” ยอหนาท ก13



9 TSA 300


ก17. หากการตรวจสอบด าเนนการโดยผ สอบบญชท รบผดชอบงานตรวจสอบเพยงคนเดยว ค าถาม

เก ยวกบการก าหนดแนวทางและการควบคมดแลสมาชกในกลมผปฏบตงานตรวจสอบและ

การสอบทานงานของสมาชกในกลมจะไมเกดขน ในกรณดงกลาว ผสอบบญชท รบผดชอบงาน

ตรวจสอบ ซ งไดปฏบตงานในทกสวนดวยตนเองจะรบรประเดนท ส าคญทงหมด ความเหมาะสม

ของการใชดลยพนจในการตรวจสอบอาจเปนปญหาในทางปฏบตเม อบคคลเพยงคนเดยว

ด าเนนการตรวจสอบทงหมด เม อมเหตการณซบซอนหรอไมปกตเขามาเก ยวของ และผสอบบญช

ปฏบตงานตรวจสอบเพยงผเดยว อาจมความจ าเปนท จะตองขอค าปรกษาจากผสอบบญช

อ นท มประสบการณท เหมาะสมหรอหนวยงานทางวชาชพสอบบญช

เอกสารหลกฐาน (อางถงยอหนาท 12)

ก18. เอกสารหลกฐานส าหรบกลยทธการสอบบญชโดยรวมเปนบนทกการตดสนใจท ส าคญท

พจารณาแลววาจ าเปนในการวางแผนการสอบบญชท เหมาะสม และเพ อส อสารเรองท ส าคญ

กบกลมผปฏบตงานตรวจสอบ ตวอยางเชน ผสอบบญชอาจสรปกลยทธการสอบบญช

โดยรวมในรปแบบของบนทกชวยจ าท แสดงถงการตดสนใจท ส าคญท เก ยวของกบขอบเขต

โดยรวม ชวงเวลา และการปฏบตการตรวจสอบ

ก19. เอกสารหลกฐานส าหรบแผนการสอบบญชเปนบนทกท แสดงถงลกษณะ ชวงเวลา และขอบเขต

ของวธการประเมนความเส ยง และวธการตรวจสอบในระดบท เก ยวกบส งท ผ บรหารไดให

การรบรองไวท ตอบสนองตอความเส ยงท ไดประเมนไว ทงน ยงใชเปนบนทกส าหรบ

การวางแผนวธการตรวจสอบท เหมาะสมท ไดรบการสอบทานและอนมตกอนเรมงาน

ตรวจสอบ ผสอบบญชอาจใชแนวการสอบบญชท เปนมาตรฐานหรอรายการเพ อตรวจสอบ

ความครบถวนของงานตรวจสอบ และปรบปรงตามความจ าเปนใหสอดคลองกบสถานการณ

ของงานนน ๆ

ก20. บนทกเก ยวกบการเปลยนแปลงท มนยส าคญในกลยทธการสอบบญชโดยรวมและแผนการ

สอบบญช และผลของการเปลยนแปลงในลกษณะ ชวงเวลา และขอบเขตของวธการ

ตรวจสอบท ไดวางแผนไว จะสามารถใชอธบายถงสาเหตของการเปลยนแปลงท มนยส าคญ

ดงกลาว และอธบายถงกลยทธการสอบบญชโดยรวมและแผนการสอบบญชท ผสอบบญช

น าไปใชในการตรวจสอบในทายท สด ทงน ยงสะทอนใหเหนถงการตอบสนองท เหมาะสมตอ

การเปล ยนแปลงท มนยส าคญท เกดขนในระหวางการตรวจสอบ


10 TSA 300


ก21. ดงท กลาวไวในยอหนาท ก11 การจดท าบนทกชวยจ าสน ๆ ท เหมาะสมอาจใชเปนหลกฐาน

ในการจดท ากลยทธการสอบบญชในการตรวจสอบบญชของกจการขนาดเลก ส าหรบ

แผนการสอบบญช อาจใชแนวการสอบบญชท เปนมาตรฐานหรอรายการเพ อตรวจสอบ

ความครบถวนของงานตรวจสอบ (โปรดดยอหนาท ก19) ซ งจดท าข นบนขอสมมตท วา

กจกรรมการควบคมท เก ยวของมจ านวนนอย โดยผสอบบญชควรปรบปรงใหสอดคลอง

กบสถานการณของงานตรวจสอบรวมถงการประเมนความเส ยงของผสอบบญช

ขอพจารณาเพมเตมในการรบงานสอบบญชครงแรก (อางถงยอหนาท 13)

ก22. วตถประสงคของการวางแผนการสอบบญชในครงแรกและของการตรวจสอบงบการเงนท เคย

ตรวจสอบแลวไมแตกตางกน อยางไรกตาม ส าหรบการสอบบญชในครงแรก ผสอบบญชอาจ

จ าเปนตองขยายกจกรรมการวางแผนการสอบบญช เน องจากผสอบบญชไมมประสบการณ

เก ยวกบกจการเชนเดยวกบการวางแผนการตรวจสอบงบการเงนท เคยตรวจสอบแลว

ส าหรบการสอบบญชในครงแรก ผสอบบญชอาจพจารณาเรองดงตอไปน เพ มเตมในการจดท า

กลยทธการสอบบญชโดยรวมและแผนการสอบบญช

• ผสอบบญชควรตดตอกบผ สอบบญชคนกอน ตวอยางเชน การสอบทานเอกสาร

หลกฐานของงานตรวจสอบของผ สอบบญชคนกอน เวนแตจะมกฎหมายหรอ

ขอบงคบหามไว

• พจารณาถงประเดนท ส าคญ (รวมถงการประยกตใชหลกการบญช หรอมาตรฐาน

การสอบบญชและมาตรฐานการรายงาน) ท ไดจากการปรกษาหารอกบผบรหารของ

กจการในชวงแรกท รบงานสอบบญช รวมทงแจงใหผมหนาท ในการก ากบดแลกจการ

ทราบถงประเดนเหลานน และผลกระทบของเรองดงกลาวตอกลยทธการสอบบญช

โดยรวมและแผนการสอบบญช

• วธการตรวจสอบท จ าเปนเพ อใหไดมาซ งหลกฐานการสอบบญชท เหมาะสมอยางเพยงพอ

ส าหรบยอดยกมา11

• วธปฏบตอ น ๆ ท ไดก าหนดไวในระบบการควบคมคณภาพงานสอบบญชของส านกงาน

สอบบญชส าหรบการรบงานสอบบญชเปนครงแรก (ตวอยางเชน ระบบการควบคม

คณภาพงานสอบบญชของส านกงานสอบบญชอาจมการก าหนดใหผสอบบญชอ นหรอ

ผสอบบญชอาวโสสอบทานกลยทธการสอบบญชโดยรวมกอนท จะเรมปฏบตวธการ

ตรวจสอบท ส าคญ หรอสอบทานรายงานกอนการออกรายงานจรง)

11

ตามมาตรฐานการสอบบญช รหส 510 “การตรวจสอบยอดยกมาในการสอบบญชครงแรก”


11 TSA 300

ภาคผนวก

(อางถงยอหนาท 7-8 และ ก8-ก11)

ขอพจารณาในการจดท ากลยทธการสอบบญชโดยรวม

ภาคผนวกน ไดใหตวอยางของเรองท ผ สอบบญชควรพจารณาในการจดท ากลยทธการสอบบญช

โดยรวม ซ งเรองเหลาน หลายเรองจะสงผลตอแผนการสอบบญชในรายละเอยดของผ สอบบญช

ตวอยางจะครอบคลมถงเรองหลาย ๆ ดานท เก ยวของกบงานสอบบญชตาง ๆ ในขณะท บางเรองท จะ

อางถงในล าดบถดไปอาจก าหนดโดยมาตรฐานการสอบบญชฉบบอ น บางเรองอาจไมเก ยวของกบการรบ

งานบางประเภทและอาจมเรองอ นนอกเหนอจากท ระบไว

ลกษณะของงานสอบบญช

• แมบทการรายงานทางการเงนท ใชในการจดเตรยมขอมลทางการเงนท ตรวจสอบ รวมถงความจ าเปน

ในการปรบปรงใหเขากบแมบทการรายงานทางการเงนอ น

• ขอก าหนดการรายงานเฉพาะส าหรบอตสาหกรรม เชน รายงานท บงคบโดยหนวยงานควบคม

อตสาหกรรม

• ขอบเขตการตรวจสอบท คาดหมายไว รวมถงจ านวนและต าแหนงท ต งของสวนงานท จะ

ตรวจสอบ

• ลกษณะความสมพนธของการควบคมระหวางบรษทใหญและกจการภายในกลมท ก าหนดถง

วธการจดท างบการเงนรวมของกลม

• ขอบเขตท กจการภายในกลมตรวจสอบโดยผสอบบญชอ น

• ลกษณะของสวนงานธรกจท จะตองตรวจสอบ รวมถงความร เฉพาะทางท จ าเปน

• สกลเงนท ใชในการรายงาน รวมถงความจ าเปนในการแปลงคาสกลเงนของขอมลทางการเงน

ท ตรวจสอบ

• ความจ าเปนของการตรวจสอบงบการเงนเฉพาะของกจการเพ อวตถประสงคตามกฎหมายใน

ประเทศ นอกเหนอจากการตรวจสอบเพ อวตถประสงคในการจดท างบการเงนรวม

• กจการมหนวยงานตรวจสอบภายในหรอไม ถาใชผลงานของหนวยงานตรวจสอบภายในสวน

ใด หรอขอบเขตใดท สามารถน ามาใชได หรอผตรวจสอบภายในสามารถใหความชวยเหลอ

โดยตรงตอผสอบบญชส าหรบวตถประสงคการตรวจสอบไดหรอไม

• การใชบรการขององคกรท ใหบรการของกจการ และวธการท ผสอบบญชจะรวบรวมหลกฐาน

เก ยวกบการออกแบบหรอการปฏบตตามการควบคมขององคกรเหลานน

• ประเภทของหลกฐานการตรวจสอบจากครงกอนท คาดวาจะน ามาใช ตวอยางเชน หลกฐาน

การตรวจสอบท เก ยวของกบวธการประเมนความเส ยงและการทดสอบการควบคม

• ผลกระทบของเทคโนโลยสารสนเทศท มตอวธการตรวจสอบ รวมถงความพรอมของขอมลและ

เทคนคการใชคอมพวเตอรชวยในการตรวจสอบบญชท คาดวาจะน ามาใช


12 TSA 300

• การประสานกนของขอบเขต และชวงเวลาของงานตรวจสอบท คาดไว กบงานสอบทานขอมล

ทางการเงนระหวางกาล และผลกระทบตอการตรวจสอบจากขอมลท ไดรบระหวางการสอบทาน

ดงกลาว

• ความพรอมของบคลากรและขอมลของลกคา

วตถประสงคในการรายงาน ชวงเวลาของการตรวจสอบ และลกษณะของการสอสาร

• ตารางเวลาในการจดท ารายงานของกจการ เชน ระหวางปและสนป

• การจดการประชมกบผบรหารและผ มหนาท ในการก ากบดแลเพ อปรกษาหารอถงลกษณะ

ชวงเวลา และขอบเขตของงานตรวจสอบ

• การปรกษาหารอกบผบรหารและผมหนาท ในการก ากบดแลเก ยวกบประเภท และชวงเวลา

ของการออกรายงานท คาดหวงไว และการส อสารอ น ๆ ทงท เปนลายลกษณอกษรและโดย

วาจา รวมถงรายงานของผสอบบญช ขอเสนอแนะท เปนลายลกษณอกษรไปยงผบรหาร และ

การส อสารกบผมหนาท ในการก ากบดแล

• การปรกษาหารอกบผบรหารเก ยวกบการส อสารถงสถานะของงานตรวจสอบในระหวาง

การด าเนนการตรวจสอบท คาดหวงไว

• การส อสารกบผสอบบญชของกจการภายในกลม เก ยวกบประเภทและชวงเวลาของการออก

รายงานท คาดหวงไวและการส อสารอ น ๆ เก ยวกบการตรวจสอบกจการภายในกลมดงกลาว

• ลกษณะ และชวงเวลาของการส อสารระหวางสมาชกในกลมผปฏบตงานตรวจสอบท คาดหวงไว

รวมถงลกษณะ และชวงเวลาของการประชมกลมผปฏบตงานตรวจสอบ และชวงเวลาของ

การสอบทานงานตรวจสอบ

• การพจารณาวาจะตองมการส อสารกบบคคลท สามหรอไม รวมถงความรบผดชอบตอ

การรายงานตามกฎหมายหรอตามสญญาท เกดจากการตรวจสอบ

ปจจยทมนยส าคญ กจกรรมเบ องตนของการสอบบญช และความรทไดรบจากงานอน

• การก าหนดความมสาระส าคญ ตามมาตรฐานการสอบบญช รหส 3201 และรวมถง

(ถาเก ยวของ)

o การก าหนดความมสาระส าคญส าหรบกจการภายในกลม และการส อสารเรองดงกลาว

ไปยงผสอบบญชของกจการภายในกลมตามมาตรฐานการสอบบญช รหส 6002

o การระบในเบ องตนถงกจการภายในกลมท มนยส าคญ และประเภทของรายการ

ยอดคงเหลอทางบญช และการเปดเผยขอมลท มสาระส าคญ

1 ตามมาตรฐานการสอบบญช รหส 320 “ความมสาระส าคญในการวางแผนและปฏบตงานสอบบญช”

2 ตามมาตรฐานการสอบบญช รหส 600 “ขอพจารณาพเศษ - การตรวจสอบงบการเงนของกลมกจการรวมถงงานของผสอบบญชอ น”

ยอหนาท 21-23 และ 40(ค)


13 TSA 300

• การระบในเบองตนถงสวนท อาจมความเส ยงสงตอการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปน

สาระส าคญ

• ผลกระทบของความเส ยงจากการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญท ได

ประเมนไวในระดบงบการเงนโดยรวมท มตอการก าหนดแนวทาง การควบคมดแลและ

การสอบทานงาน

• ลกษณะท ผสอบบญชเนนกบสมาชกในกลมผปฏบตงานตรวจสอบถงความจ าเปนในการเปน

ผชอบถามและการใชการสงเกตและสงสยเยยงผประกอบวชาชพเพ อรวบรวมและประเมน

หลกฐานการตรวจสอบ

• ผลของการตรวจสอบครงกอนท เก ยวของกบการประเมนความมประสทธผลของการปฏบต

ตามการควบคมภายใน รวมถงลกษณะของขอบกพรองท พบและแนวทางแกไขขอบกพรอง

ดงกลาวของกจการ

• การปรกษาหารอเก ยวกบประเดนท อาจกระทบตอการตรวจสอบกบบคลากรของส านกงาน

ตรวจสอบท รบผดชอบตอการปฏบตงานบรการอ นใหแกกจการ

• หลกฐานเก ยวกบภาระผกพนของผบรหารในการออกแบบ การน าไปปฏบต และการมไวซ ง

การควบคมภายในท เหมาะสม รวมถงหลกฐานเก ยวกบการจดท าเอกสารหลกฐานท เหมาะสมของ

การควบคมภายในเหลานน

• การเปลยนแปลงในแมบทการรายงานทางการเงนท เก ยวของ เชน การเปลยนแปลงใน

มาตรฐานการบญชท เก ยวของกบการเปดเผยขอมลในงบการเงนใหมหรอปรบปรงใหม

• ปรมาณของรายการ ซ งอาจก าหนดวาการท ผสอบบญชจะเช อถอในการควบคมภายในนนจะม

ประสทธภาพตอการตรวจสอบมากกวาหรอไม

• การใหความส าคญตอการควบคมภายในอยางทวถงทงกจการ เพ อใหการด าเนนธรกจ

ประสบผลส าเรจ

• กระบวนการท ผบรหารใชในการระบหรอจดท าการเปดเผยขอมลท ก าหนดไวตามแมบท

การรายงานทางการเงนท เก ยวของ รวมถง การเปดเผยขอมล ซ งรวมขอมลท รวมรวมจาก

แหลงขอมลอ นท ไมใชขอมลในสมดแยกประเภททวไปและสมดแยกประเภทยอย

• การพฒนาทางธรกจท ส าคญท มผลกระทบตอกจการ รวมถงการเปลยนแปลงทางเทคโนโลย

สารสนเทศและกระบวนการทางธรกจ การเปลยนแปลงผบรหารคนส าคญ การซอธรกจ การควบรวม

กจการ และการยกเลกการลงทน

• การพฒนาดานอตสาหกรรมท ส าคญ เชน การเปลยนแปลงขอบงคบของอตสาหกรรม และ

ขอก าหนดใหม ๆ เก ยวกบการรายงาน

• การพฒนาดานอ น ๆ ท ส าคญ เชน การเปลยนแปลงสภาพแวดลอมทางกฎหมายท สงผลกระทบ

ตอกจการ


14 TSA 300

ลกษณะ ชวงเวลา และขอบเขตของทรพยากร

• การคดเลอกกลมผปฏ บ ต งานตรวจสอบ (ในกรณ ท จ าเปน อาจรวมถงผสอบทาน

การควบคมคณภาพงาน) และการมอบหมายงานตรวจสอบใหกบสมาชกในกลม รวมถง

การมอบหมายใหสมาชกในกลมซ งมประสบการณท เหมาะสมท างานท อาจมความเส ยงจาก

การแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส าคญสง

• ประมาณการระยะเวลาท ใชในการตรวจสอบ รวมถงการก าหนดระยะเวลาการตรวจสอบท

เหมาะสมส าหรบงานท อาจมความเส ยงจากการแสดงขอมลท ขดตอขอเทจจรงอนเปน

สาระส าคญสง

มาตรฐานการสอบบัญชี รหัส 315isa 300 –...

Documents