การศึกษาปริมาณการสั่งซ้ือที่เหมาะสมในการสั่งซื้อวตัถุดิบ...

การศกษาปรมาณการสงซอทเหมาะสมในการสงซอวตถดบ กรณศกษา บรษทผลตเครองถายเอกสารและอะไหล

วระ จรสศรรตน

งานนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการโลจสตกสและโซอปทาน

คณะโลจสตกส มหาวทยาลยบรพา สงหาคม 2558

ลขสทธของมหาวทยาลยบรพา

ประกาศคณปการ

งานนพนธฉบบนส าเรจลลวงไดดวยดดวยความกรณาอยางยงจากดร.ฐตมา วงศอนตา ในฐานะอาจารยทปรกษางานนพนธ ผศ. เรอเอก ดร.สราวธ ลกษณะโต ประธานกรรมการสอบ งานนพนธและดร.ธญภส เมองปน กรรมการสอบงานนพนธทไดกรณาสละเวลาอนมคาเพอใหค าปรกษาและแนะน าตาง ๆ ในการท าวจยครงนตลอดจนชวยตรวจสอบและแกไขปรบปรงขอบกพรองของสารนพนธจนส าเรจลลวงผวจยขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน ขอขอบพระคณ ทกคนทเกยวของในการท าวจยครงนในเรองขอมลดานการวจย และขอบพระคณผทไดน าขอมลตาง ๆ เกยวกบแนวคดและวธในการค านวณตาง ๆ ทไดเผยแพรในทางอนเตอรเนต เพอใหขาพเจาไดท าการคนควา และศกษาขอมลตาง ๆ จนท าใหงานนพนธฉบบนส าเรจไดดวยด ทายสดน ขอกราบขอบพระคณบดาและมารดาทไดใหการสนบสนนและเปนก าลงใจทดยงของผวจยขอกราบขอบพระคณคณาจารยทกทานทไดประสทธประสาทวชาจนสามารถศกษาจนมาถงความส าเรจอกขน รวมไปถงเพอนรวมรนทกคนทเปนสวนหนงของก าลงใจ และใหความชวยเหลอ ความส าเรจของงานนพนธฉบบน ขอมอบแดบพการและผมพระคณทกทาน

วระ จรสศรรตน

ง

56920277: สาขาวชา: การจดการโลจสตกสและโซอปทาน; วท.ม. (การจดการโลจสตกสและ โซอปทาน) ค าส าคญ: การแบงกลมสนคา/ ปรมาณการสงซอทประหยด/ จดสงซอใหม วระ จรสศรรตน: การศกษาปรมาณการสงซอทเหมาะสมในการสงซอวตถดบ กรณศกษา บรษทผลตเครองถายเอกสารและอะไหล (ECONOMIC ORDER QUANTITY DETERMINATION FOR RAW MATERIAL: A CASE STUDY OF PHOTOCOPIER AND SPARE PARTS MANUFACUTER) อาจารยผควบคมงานนพนธ: ฐตมา วงศอนตา, Ph.D., 87 หนา. ป พ.ศ. 2558. การศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาปรมาณการสงซอวตถดบทเหมาะสมเพยงพอตอการผลตโดยการน าขอมลของการสงซอวตถดบชนสวนการผลตในป พ.ศ. 2557 มาใชวเคราะหถงสาเหตของปญหาทเกดขนดวยเทคนคแผนภมกางปลาและพจารณาจากมลคารวมของวตถดบทสงซอเขามาดวยเทคนคการจดกลมวตถดบเพอเลอกวตถดบคงคลงทมความส าคญมากทสดหรอกลม A ซงจะมมลคาอยทประมาณรอยละ 70 ถงรอยละ 80 ของมลคาวตถดบคงคลงทงหมดและวตถดบคงคลงทมความส าคญล าดบถดมาคอกลม B ซงจะมมลคาอยทประมาณรอยละ 20 ถงรอยละ 30 ของมลคาวตถดบทงหมด และน ามาค านวณโดยใชทฤษฎปรมาณการสงซอขนาดประหยดแบบปกตเพอหาคาของปรมาณการสงซอขนาดประหยดและเปรยบเทยบตนทนรวมกบรปแบบของการจดซอแบบเดม ผลการศกษาพบวาตนทนรวมวตถดบคงคลงของกลม A ทงหมด 5 รายการมตนทนรวมวตถดบคงคลงเมอเปรยบเทยบรปแบบของการจดซอแบบเดมและการจดซอแบบใหมพบวาสามารถลดตนทนรวมวตถดบคงคลงไปได 73,053 บาทตอป ในขณะทกลม B ตนทนรวมวตถดบคงคลงสามารถลดลงไปได 144,425 บาทตอป ซงรวมแลวตนทนสนคาคงคลงรวมกนสามารถลดตนทนลงไปไดทงหมด 217,478 บาทตอป

จ

56920277: MAJOR: LOGISTICS AND SUPPLY CHAIN MANAGEMENT; M.Sc. (LOGISTICS AND SUPPLY CHAIN MANAGEMENT) KEYWORDS: ABC CLASSIFICATION/ ECONOMIC ORDER QUANTITY/ REORDERPOINT WEERA JARASSIRIRAT: ECONOMIC ORDER QUANTITY DETERMINATION FOR RAW MATERIAL: A CASE STUDY OF PHOTOCOPIER AND SPARE PARTS MANUFACUTER. ADVISOR: THITIMA WONGINTA, Ph.D., 87 P. 2015. The objective of this research is to investigate the economic order quantity of raw material to serve the production properly. This study used historical data of the year A.D. 2014 to identify the cause of problems by applying “Fishbone Diagram” and the ABC Classification System was applied to classify the material products groups. Then, the Economic Order Quantity method in “Basic Model” was employed to find out the economic order quantity. The total cost was compared between the current operations total cost and total cost determination by considering EOQ concept. The results of this research revealed that cost of group “A” 5 items compared with the original cost was reduced to THB 73,053 per year. The other group “B” was reduced to THB 144,425 per year. Therefore, the reduction of the total cost is reduced to THB 217,478 per year.

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ..................................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ ................................................................................................................ จ สารบญ ....................................................................................................................................... ฉ สารบญตาราง ............................................................................................................................. ซ สารบญภาพ ................................................................................................................................ ฌ บทท 1 บทน า ................................................................................................................................. 1 ความเปนมา และความส าคญ .................................................................................... 1 วตถประสงคการวจย ................................................................................................. 2 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการวจย .................................................................... 2 ขอบเขตของการวจย .................................................................................................. 2 นยามศพทเฉพาะ ....................................................................................................... 2 2 ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ ............................................................................................ 4 การจดการสนคาคงคลง ............................................................................................. 4 การจดการวสด .......................................................................................................... 5 สนคาคงคลง .............................................................................................................. 5 แผนภมกางปลา ......................................................................................................... 6 การจดการสนคาโดยระบบจ าแนกสนคาคงคลงเปนหมวด ABC .............................. 12 ปรมาณการสงซอขนาดประหยด ............................................................................... 19 ขนาดการสงซอทประหยด ........................................................................................ 22 จดสงซอใหม ............................................................................................................. 30 งานวจยทเกยวของ ..................................................................................................... 34 3 วธการด าเนนการศกษา ....................................................................................................... 37 การก าหนดขอบเขตการศกษางานวจย ...................................................................... 37 การเกบรวบรวมขอมล ............................................................................................... 37 เครองมอทใชด าเนนงานวจย ..................................................................................... 37 ก าหนดแนวทางการแกไขปญหา ............................................................................... 38

ช

สารบญ (ตอ) บทท หนา การจดท ารายงานและน าเสนอ ................................................................................... 40 4 ผลการวจย .......................................................................................................................... 41 ภาพรวมการด าเนนงานของกรณศกษา ...................................................................... 41 การวเคราะหสาเหตของปญหา .................................................................................. 42 การแบงหมวดหมวตถดบคงคลง ............................................................................... 51 การวเคราะหปรมาณการสงซอทเหมาะสม ............................................................... 57 การหาจดสงซอใหม .................................................................................................. 68 การค านวณตนทนสนคาคงคลงรวมทต าทสด ........................................................... 69 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ ....................................................................................... 82 สรปผลการวจย .......................................................................................................... 82 ขอเสนอแนะ.............................................................................................................. 83 บรรณานกรม .............................................................................................................................. 84 ประวตยอของผวจย .................................................................................................................... 87

ซ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 4-1 รายการวตถดบคงคลงประเภทชนสวนทใชในป พ.ศ. 2557 ของบรษทกรณศกษา......... 43 4-2 การแบงกลม ABC Classification System ....................................................................... 51 4-3 การค านวณคาแรงฝายจดซอ ........................................................................................... 58 4-4 การค านวณคาแรงฝายคลงสนคา ..................................................................................... 59 4-5 การค านวณคาแรงฝายตรวจสอบคณภาพ ........................................................................ 59 4-6 การค านวณคาแรงฝายบญช ............................................................................................. 60 4-7 การค านวณคาใชจายในการสอสาร ................................................................................. 60 4-8 การค านวณคาวสดสนเปลอง .......................................................................................... 61 4-9 การค านวณคาใชจายอปกรณเครองเขยน ........................................................................ 61 4-10 การค านวณคาอปกรณส านกงานและคาซอมแซมบ ารงรกษา ......................................... 62 4-11 คาใชจายในการสงซอ ..................................................................................................... 63 4-12 คาใชจายจากการเกบรกษาสนคาคงคลง .......................................................................... 64 4-13 การเปรยบเทยบตนทนการสงซอรายการวตถดบกลม A ระหวางแบบปจจบนและ แบบ EOQ ....................................................................................................................... 69 4-14 การเปรยบเทยบตนทนการสงซอรายการวตถดบกลม B ระหวางแบบปจจบนและ แบบ EOQ ....................................................................................................................... 70 4-15 การเปรยบเทยบตนทนการจดเกบรกษารายการวตถดบกลม A ระหวางแบบปจจบน และแบบ EOQ ................................................................................................................ 72 4-16 การเปรยบเทยบตนทนการจดเกบรกษารายการวตถดบกลม B ระหวางแบบปจจบน และแบบ EOQ ................................................................................................................ 73 4-17 การเปรยบเทยบตนทนรวมวตถดบคงคลงทต าทสดรายการกลม A (บาทตอป) ระหวางแบบปจจบนและแบบ EOQ ............................................................................... 75 4-18 การเปรยบเทยบตนทนรวมวตถดบคงคลงทต าทสดรายการกลม B (บาทตอป) ระหวางแบบปจจบนและแบบ EOQ ............................................................................... 76 4-19 ผลการค านวณตนทนรวมการบรหารวตถดบคงคลงแบบปจจบนกลม A ....................... 78 4-20 ผลการค านวณตนทนรวมการบรหารวตถดบคงคลงแบบ EOQ กลม A ......................... 78 4-21 ผลการค านวณตนทนรวมการบรหารวตถดบคงคลงแบบปจจบนกลม B ....................... 79

ฌ

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา 4-22 ผลการค านวณตนทนรวมการบรหารวตถดบคงคลงแบบ EOQ กลม B .......................... 80 4-23 การเปรยบเทยบตนทนรวมวตถดบคงคลงทต าทสดรวมสองรายการ (บาทตอป) ระหวางแบบปจจบนและแบบ EOQ ............................................................................... 81

สารบญภาพ

ภาพท หนา

2-1 แผนผงสาเหตและผล ...................................................................................................... 8 2-2 แผนภมงานบดกรไมด ..................................................................................................... 11 4-1 การวเคราะหปญหาโดยเทคนคแผนภมกางปลา .............................................................. 48 4-2 การแบงกลมสนคา ABC ตามมลคา ................................................................................ 57

บทท 1 บทน า

ความเปนมา และความส าคญ สภาวะการแขงขนทรนแรงทางธรกจในปจจบนสงผลใหองคกรธรกจตองปรบตวเพอความอยรอดโดยการพฒนาการด าเนนงานใหมประสทธภาพมากยงขนอกทงลดตนทนและสามารถตอบสนองความตองการของผบรโภคไดโดยการใชกลยทธทเหมาะสมซงแตละธรกจมการตดสนใจเลอกกลยทธแตกตางกนไปตามแตละประเภทธรกจ สนคาคงคลงมวตถประสงคในการสรางความสมดลในโซอปทาน (Supply chain) เพอใหระดบสนคาคงคลงเหมาะสมและไมกระทบตอระดบการใหบรการ โดยปจจยน าเขาของกระบวนการผลตทมความส าคญอยางยงคอ ชนสวน วตถดบและวสดตางๆ ทเรยกรวมกนวาสนคาคงคลง ซงเปนองคประกอบของตนทนการผลตผลตภณฑหลายชนดนอกจากนนการทสนคาคงคลงมเพยงพอยงเปนการตอบสนองความพงพอใจของลกคาไดทนเวลา จงเหนไดวาสนคาคงคลงมความส าคญตอกจกรรมหลกของธรกจเปนอยางมาก การบรหารสนคาคงคลงทมประสทธภาพจงสงผลกระทบตอผลก าไรจากการประกอบการโดยตรง และการจดซอสนคาคงคลงมาในคณสมบตทตรงตามความตองการ ปรมาณเพยงพอ ราคาเหมาะสม ทนเวลาทตองการโดยซอจากผขายทไววางใจได และน าสงยงสถานททถกตองตามหลกการจดซอทดทสด บรษทกรณศกษาเปนกลมผประกอบการผลตเครองถายเอกสารและอะไหรซงมวตถดบคงคลงประเภทชนสวนทใชในการผลตหลายชนดและแตละชนดมความหลากหลายในการใชงาน จากการด าเนนงานในดานการบรหารจดการวตถดบคงคลงในปจจบน บรษทประสบปญหาในเรองวตถดบคงคลงทมปรมาณไมเหมาะสมอนเนองมาจากปรมาณการสงซอในแตละครง สงผลใหเกดการจดเกบไวเปนปรมาณจ านวนมากและกอใหเกดตนทนในสวนของคลงสนคา อกทงปญหาในเรองของพนกงานทท างานผดพลาดในการแกไขขอมลของวตถดบคงคลงในระบบสารสนเทศขององคกร (Enterprise Resource Planning : ERP) ไมตรงกบความเปนจรงท าใหปรมาณวตถดบคงคลงในบางครงกอผลกระทบตอการผลตในขนตอไปจากการทมปรมาณวตถดบไมเพยงพอตอการผลตหรอนอยเกนไปโดยเฉพาะอยางยงในวตถดบชนสวนทใชในการผลตเครองถายเอกสารและอะไหรทตองท าการสงซอจากภายนอก ดงนนผวจยจงน าเสนอการวเคราะหการควบคมสนคาคงคลงดวยวธการแบงกลมสนคาคงคลงระบบการจดกลมวตถดบ (ABC Classification system) และการหาปรมาณการสงซอทเหมาะสม (Economic order quantity) มาใชกบบรษทกรณศกษาเพอแกไข

2

ปญหาโดยการเปรยบเทยบกบขอมลการสงซอวตถดบและแกปญหาเพอพฒนาการจดการวตถดบคงคลงใหดยงขนตอไป

วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาแนวทางในการแบงกลมวตถดบชนสวนภายในประเทศ 2. เพอวเคราะหหาปรมาณการสงซอทเหมาะสมส าหรบวตถดบในประเทศทใชในการ

ผลต

ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการวจย 1. สามารถแบงกลมสนคาคงคลงประเภทวตถดบชนสวนภายในประเทศ 2. สามารถวเคราะหหาปรมาณการสงซอทเหมาะสมส าหรบวตถดบในประเทศท

ใชในการผลต 3. สามารถเปรยบเทยบปรมาณการสงซอทประหยดทสดกบการสงซอรปแบบปจจบน

และน าไปประยกตใชไดอยางเหมาะสม

ขอบเขตของการวจย 1. ท าการศกษาขอมลจากบรษทกรณศกษาซงอยในกลมผประกอบการผลตเครองถาย

เอกสารและอะไหล 2. ท าการศกษาวตถดบคงคลงประเภทวตถดบชนสวน กลม A และกลม B เทานน 3. ปรมาณการซอวตถดบคงคลงประเภทวตถดบชนสวนจากขอมลตงแตเดอนมกราคม

พ.ศ.2557 - ธนวาคม พ.ศ.2557

นยามศพทเฉพาะ สนคาคงคลง (Inventory) หมายถง วสดหรอสนคาตาง ๆ ทเกบไวเพอใชประโยชนในการด าเนนงาน อาจเปนการด าเนนงานผลต ด าเนนการขายหรอด าเนนงานอนๆ ซพพลายเชน (Supply chain) หมายถง ความพยายามทก ๆ ประการ ทจะท าใหเกดความมประสทธภาพในดานการผลต และการจดสงสนคา หรอบรการ จากผผลตสนคา ถงผซอ หรอลกคา โดยจะเนนทการท าใหกจกรรมการสงซอวตถดบ และสวนประกอบของผลตภณฑ เปนไปอยางราบรน และประหยดทสด

3

Enterprise Resource Planning: ERP หมายถง การวางแผนทรพยากรทางธรกจขององคกรรวม เพอใหเกดการใชประโยชนอยางสงสดของทรพยากรทางธรกจขององคกร ABC Classification system หมายถง การแบงประเภทความส าคญของสนคาคงคลง ตามมลคาและปรมาณ เพอลดภาระในการควบคมดแลอยางเหมาะสม โดยแบงออกเปน 3 กลม คอ

1. กลม A กลมทเปนสนคาทส าคญมาก มมลคาสง (High value) โดยทวไปจะมสนคาอยประมาณ 10-20% ของสนคาทงหมด และจะมมลคาอยประมาณ 70-80% ของมลคาสนคาทงหมด

2. กลม B กลมทเปนสนคาทปานกลาง (Middle value) มมลคารองลงมา โดยทวไปสนคาคงคลงประเภทนจะมอยประมาณ 30-40% ของสนคาทงหมด และมลคาของสนคาประเภทนจะมคาประมาณ 15-20% ของมลคาสนคาทงหมด

3. กลม C กลมสนคาทมความส าคญนอยทสด (Small value) เปนสนคาทมราคาต าและ มเปอรเซนตในการเกบรกษาทมาก คอ ประมาณ 40-50% และมมลคา 5-10% ของมลคาสนคาทงหมด

บทท 2 ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

ในการศกษาเรองการก าหนดนโยบายการสงซอ ทางผวจยไดศกษารวบรวมทฤษฎตาง ๆ ทเกยวของเพอน ามาใชกบการวเคราะหวตถดบคงคลงดวยระบบการจดล าดบความส าคญของประเภทวตถดบคงคลงตามมลคาทหมนเวยนในรอบป ผวจยไดก าหนดทฤษฎและงานวจยทเกยวของกบหวขอทท าการศกษาเพอใชประกอบเปนแนวทางในการจดท างานวจย ซงมรายละเอยดดงน

1. การจดการสนคาคงคลง 2. สนคาคงคลง 3. แผนภมกางปลา (Fishbone diagram) 4. การจดการสนคาโดยระบบจ าแนกสนคาคงคลงเปนหมวด ABC 5. ปรมาณการสงซอขนาดประหยด (Economic order quantity: EOQ) 6. งานวจยทเกยวของ

การจดการสนคาคงคลง การจดการสนคาคงคลงเปนการด าเนนงานทประกอบดวยกจกรรมการควบคมคณภาพของการเกบ การหยบสนคา การปองกน ลดการสญเสย ภายใตระเบยบแบบแผนและวธการทใชอยางเหมาะสมเพอใหตนทนการด าเนนงานต าทสดและสามารถรองรบสนคาคงคลงในหวงโซอปทานใหตอบสนองความตองการของลกคาทมแนวโนมไมแนนอนไดอยางมประสทธภาพ ดงนนการจดการสนคาคงคลงจงถอไดวาเปนกจกรรมส าคญทสงผลโดยตรงตอผลก าไรขององคกร ศลษา ภมรสถต (2547) การจดการสนคาคงคลงเปนการวางแผนควบคมเกยวกบประเภท และปรมาณสนคาคงคลงทตองการเกบรกษา ตลอดจนรปแบบของการควบคมสนคาคงคลงทเหมาะสม โดยมความส าคญดงตอไปน

1. เพอตอบสนองความตองการของลกคา การเกบสนคาคงคลงไวในปรมาณทเพยงพอกบความตองการของลกคา จะไมท าใหเกดปญหาสนคาขาดมอ ซงการทสนคาขาดมอนน ถาลกคาไมสามารถรอสนคางวดใหมได กจะท าใหลกคาไปซอสนคาของคแขงแทนได และท าใหกจการตองสญเสยยอดขาดไป นอกจากนนการมสนคาคงคลงไวยงชวยใหเวลารอคอย (Lead time) ในการตอบสนองค าสงซอสนคาของลกคาลดลง

5

2. เพอปองกนความไมแนนอนทอาจเกดขนในอนาคต สนคาคงคลงชวยปองกนความไมแนนอนทอาจเกดขนในอนาคต เชน ในบางครงผผลตอาจมการสงซอวตถดบไวเนองจากคาดวาราคาของวตถดบในอนาคตอาจสงขนหรอขาดแคลน หรอมแนวโนมวาโรงงานของผผลตจะมปญหาในการน าสงสนคา ดงนนการเกบวตถดบไวสวนหนงท าใหสามารถสงปอนกระบวนการผลตไดในเวลาทตองการโดยไมกอใหเกดปญหาการขาดแคลนสนคา

การจดการวสด การจดการวสดท าเพอใหมวสดและสนคารองรบงานผลตและการตลาด ทง การบรการลกคาทดและมตนทนสนคาคงคลงรวมทอยระดบต าสามารถท าไดหลายวธการขนอยกบลกษณะของความตองการสนคา ทรพยากรองคกร ความพรอมของบคลากรทเกยวของการจดการซพพลายเชน ตลอดจนลกษณะของกระบวนการผลตสนคาประกอบเขาดวยกน นอกจากนนความกาวหนาของเทคโนโลยขอมลขาวสารและคอมพวเตอรยงชวยใหการสรางระบบการจดการสนคาคงคลงมความหลากหลายมากขน ท าใหผบรหารสามารถเลอกใชระบบทเหมาะสมกบกจการของตนไดมากขนดวยเชนกน ระบบการจดการสนคาคงคลงทเปนทนยมใชกนแพรหลายในธรกจอตสาหกรรม มดงตอไปน

1. ระบบการขนาดสงซอทประหยด (EOQ) 2. ระบบการวางแผนความตองการวสด (MRP) 3. ระบบสนคาคงคลงของการผลตแบบทนเวลาพอด (JIT)

สนคาคงคลง สนคาคงคลง (Inventory) เปนสงทจ าเปนส าหรบธรกจ เนองจากจดเปนสนทรพยหมนเวยนรายการหนงซงธรกจมไวเพอสนบสนนการผลตและการตลาดสามารถด าเนนตอไปไดอยางราบรน การมสนคาคงคลงทมากเกนไปอาจเปนปญหากบธรกจในเรองตนทนการเกบรกษาทสง นอกจากนยงท าใหสญเสยโอกาสในการน าเงนทจมอยกบสนคาคงคลงนไปหาประโยชนในดานอน ๆ และหากธรกจมสนคาคงคลงนอยเกนไป กอาจประสบปญหาสนคาขาดแคลนไมเพยงพอ (Stock out) สญเสยโอกาสในการขายสนคาใหแกลกคา และอาจท าใหคแขงขนสามารถแยงพนทในสวนแบงในตลาดไปได นอกจากนถาสงทขาดแคลนนนเปนวตถดบทส าคญ การด าเนนงานทง การผลตและการขายกอาจตองหยดชะงก ซงอาจสงผลตอภาพลกษณของธรกจในอนาคต ดงนน การจดการสนคาคงคลงจงควรใหอยในระดบทเหมาะสมใหมปรมาณไมมากหรอนอยจนเกนไป

6

เพราะการลงทนในสนคาคงคลงตองใชเงนจ านวนมาก และอาจสงผลกระทบถงสภาพคลอง ของธรกจได

นกวชาหลายทานไดใหความหมายของสนคาคงคลงไวหลากหลายความหมาย ซงผวจยสรปไวดงน

เกศน วฑรชาต, ศลษา ภมรสถตถ และจกรกฤษณ ดวงพสตรา (2546) กลาววา สนคาคงคลง (Inventory) เปนสนทรพยหมนเวยนอยางหนงของธรกจ ซงมไวเพอขายหรอผลต เชน สนคาส าเรจรปเกบไวในคลงรอการน าออกขายหรอสนคาทอยในกระบวนการผลต วตถดบทรอการแปรสภาพสนคา อะไหลทรอเบกจาย เปนตน

ฐตมา ไชยะกล (2555) สนคาคงคลงเปนสงส าคญตอกระบวนการผลตและมสวนใน การสรางความพงพอใจใหกบลกคา โดยสนคาคงคลงหมายรวมถงสนคาส าเรจรป วตถดบ ชนสวนประกอบทเกยวของกบการด าเนนงาน ทงรองรบความตองการในอนาคต ลดตนทนใน การด าเนนงาน และเพอสะดวกในการจดการการผลต

ศภชย ปทมนากล (2555) สนคาคงคลงหมายถงสนคาทถกเกบไวโดยทวไปจะจดเกบสนคาหลายรอยหลายพนชนด ตงแตชนเลกไปถงสนคาขนาดใหญ มหนาทในการตอบสนองความตองการสนคาของลกคา เกดความราบเรยบในการผลต ชวยในการปฏบตงานทตอเนองกนเปนอสระมากขน ปองกนสนคาขาดแคลน และเกดวงรอบการสงซอสนคาทเหมาะสมในแตละครง

แผนภมกางปลา (Fishbone diagram) วนรตน จนทกจ (2546) แผนผงเหตและผลเปนแผนผงทแสดงถงความสมพนธระหวางปญหากบสาเหตทงหมดทเปนไปไดทอาจกอใหเกดปญหานน ซงมชอวาแผนผงอชกาวาหรออก ชอหนงวาแผนภมกางปลาเนองจากหนาตาแผนภมมลกษณะคลายปลาทเหลอแตกาง จะน ามาใชเมอตองการคนหาสาเหตแหงปญหา ตองการศกษาท าความเขาใจ หรอท าความรจกกบกระบวนการอน ๆ ตองการใหเปนแนวทางในการระดมสมอง ซงวธสรางแผนภมกางปลาจะก าหนดประโยคปญหาทหวปลา ก าหนดกลมปจจยทจะท าใหเกดปญหานน ระดมสมองเพอหาสาเหตในแตละปจจย หาสาเหตหลกของปญหา จดล าดบความส าคญของสาเหต และใชแนวทางการปรบปรงทจ าเปน แผนผงสาเหตและผลเปนแผนผงทแสดงถงความสมพนธระหวางปญหา (Problem) กบสาเหตทงหมดทเปนไปไดทอาจกอใหเกดปญหานนขนมา (Possible cause) หรอในชอของ “แผนภมกางปลา (Fishbone diagram)” เนองจากหนาตาแผนภมมลกษณะคลายกบปลาทเหลอแตกางหรอทอาจรจกในชอของแผนผงอชกาวา (Ishikawa diagram) ซงไดรบการพฒนาครงแรกเมอป

7

ค.ศ. 1943 โดย ศาสตราจารยคาโอร อชกาวา แหงมหาวทยาลยโตเกยว (ประเทอง วบลศกด; 2552) จะใชแผนผงกางปลาเมอ

1. ตองการคนหาสาเหตของปญหา 2. ตองการท าการศกษา ท าความเขาใจหรอท าความรถงปญหาเพราะวาสวนใหญ

พนกงานจะรปญหาเฉพาะในพนทของตนเทานน 3. ตองการใหเปนแนวทางในการระดมสมองซงจะชวยใหทก ๆ คนใหความสนใจใน

ปญหาของกลมซงแสดงถงปญหาทหวปลา วธการสรางแผนผงสาเหตและผลหรอแผนผงกางปลา สงทส าคญในการสรางแผนผง คอ

ตองท าเปนทม เปนกลม โดยใชขนตอน 6 ขนดงตอไปน 1. ก าหนดผลของปญหาทหวปลา 2. ก าหนดสาเหตของปจจยทจะท าใหเกดปญหานน 3. ใชแนวทางในการปรบปรงทจ าเปน 4. ระดมสมองเพอหาสาเหตในแตละปจจย 5. จดล าดบความส าคญของปญหา หาสาเหตหลกของปญหา 6. พจารณาทบทวนวาการใสสาเหตตาง ๆ ทมความสอดคลองกนตามระดบชนถกตอง

หรอไม แลวใสขอมลเพมเตมใหครบถวน การก าหนดปจจยบนกางปลา สามารถจะก าหนดปจจยทท าใหก าหนดไวเปนปจจยนนสามารถทจะชวยใหแยกแยะและก าหนดสาเหตตาง ๆ ไดอยางเปนระบบ โดยสวนมากมกจะใชหลกการ 4M1E เปนกลมปจจย (Factors) เพอจะน าไปสการแยกแยะสาเหตตาง ๆ 4M1E นมาจาก M-Man คนงานหรอพนกงานหรอบคคลากร M-Machine เครองจกรหรออปกรณอ านวยความสะดวก M-Material วตถดบหรออะไหล อปกรณอน ๆ ทใชในกระบวนการ M-Method กระบวนการท างาน E-Environment อากาศ สถานท ความสวาง และบรรยากาศการท างาน แตไมไดหมายความวาการก าหนดกางปลาจะตองใช 4M1E เสมอไป เพราะหากเราไมไดอยในกระบวนการผลตแลวปจจยน าเขา (Input) ในกระบวนการกจะเปลยนไปไดเชน ปจจย การน าเขาเปน 4P ไดแก Place, Procedure, People และPolicy หรอเปน 4S Surrounding, Supplier, System และSkill กได หรออาจจะเปน MILK Management, Information, Leadership, Knowledge กได นอกจากนนหากกลมทใชกางปลามประสบการณในปญหาทเกดขนอยแลวกสามารถทจะก าหนดกลมปจจยใหมใหเหมาะสมกบปญหาเชนกน

8

การก าหนดหวขอปญหาทหวปลา การก าหนดหวขอปญหาควรก าหนดใหชดเจนและมความเปนไปได ซงหากเราก าหนดประโยคปญหานไมชดเจนตงแตแรกแลว จะท าใหเราใชเวลามากในการคนหาสาเหต และจะใชเวลานานในการท าผงกางปลาในการก าหนดปญหาทหวปลา เชน อตราของเสย อตราชวโมง การท างานของคนทไมมประสทธภาพ อตราการเกดอบตเหต หรออตราตนทนตอสนคาหนงชน เปนตน ซงจะเหนไดวาควรก าหนดหวขอปญหาในเชงลบ

ภาพท 2-1 แผนผงสาเหตและผล (ประเทอง วบลศกด, 2552) แผนผงกางปลาประกอบดวย ดงตอไปน

1. สวนปญหารอผลลพธ (Problem or effect) ซงจะแสดงอยทหวปลา 2. สวนสาเหต (Causes) จะสามารถแยกยอยออกไปไดอกเปน

ปจจย (Factors) สงทสงผลกระทบตอปญหา (หวปลา) สาเหตหลก สาเหตยอย

ซงสาเหตของปญหาจะเขยนไวในกางปลาแตละกาง กางยอยเปนสาเหตของกางรองและกางรองเปนสาเหตของกางหลก เปนตน หลกการเบองตนของแผนภมกางปลา (Fishbone diagram) คอการใสสาเหตของปญหาทตองการวเคราะห ลงทางดานขวาสดหรอซายสดของแผนภม โดยมเสนหลกตามแนวยาวของ

9

กระดกสนหลง จากนนใสสาเหตของปญหายอย ซงเปนสาเหตของปญหาหลก 3-6 หวขอ โดยลากเปนเสนกางปลา (Sub-bone) ท ามมเฉยงจากเสนหลก เสนกางปลาแตละเสนใหใสชอของสงทท าใหเกดปญหานนขนมา ระดบของปญหาสามารถแบงยอยลงไปไดอก ถาปญหานนยงมสาเหตทเปนองคประกอบยอยลงไปอก โดยทวไปมกจะมการแบงระดบของสาเหตยอย ประโยชนของการใชแผนผงกางปลา

1. ใชเปนเครองมอในการรวบรวมความคดของทกคนทเปนสมาชกกลม 2. แสดงใหเหนสาเหตตาง ๆ ของปญหา ของผลทเกดขนทมมาอยางตอเนองจนถง

ปญหาส าคญทจ าเปนทน าไปปรบปรงแกไข 3. แผนผงนสามารถน าไปใชในการวเคราะหปญหาตาง ๆ ไดมาก

ขอด 1. ไมตองเสยเวลาแยกความคดตาง ๆ ทกระจดกระจายของแตละสมาชก แผนภม

กางปลาจะชวยรวบรวมความคดของสมาชกในทม 2. ท าใหทราบสาเหตหลก ๆ และสาเหตยอย ๆ ของปญหา ท าใหทราบสาเหตทแทจรง

ของปญหา ซงท าใหเราสามารถแกปญหาไดถกวธ ขอเสย

1. ความคดไมอสระ เนองจากมแผนภมกางปลาเปนตวก าหนดซงความคดของสมาชกในทมจะมารวมอยทแผนภมกางปลา

2. ตองอาศยผทมความสามารถสง จงจะสามารถใชแผนภมกางปลาในการระดมความคด แผนภมเหตและผลหรอเรยกยอวา C-E Diagram และบางครงเรยกอกอยางหนงวา “แผนภมอชกาวา” (Ishikawa diagram) ทงนเปนการใหเกยรตแกผพฒนาแผนภมชนดนขนเปนคนแรก เมอตอนตนทศวรรษ ค.ศ. 1950-1959 (พ.ศ. 2493-2502) ผประดษฐแผนภมมนมชอเตมวาศาสตราจารยเคโอร อชกาวา (Professor karu ishikawa) แหงมหาวทยาลยโตเกยว (The University of Tokyo) โดยน าแผนภมนมาใชเปนครงแรกเมอ ค.ศ.1953 (พ.ศ. 2496) ในงานเหลกของโรงงานฟลไซ (The fulsai iron work) เนองจากแผนภมนเมอสรางเสรจรปรางคลายปลา จงมผนยมเรยกวา “ผงกางปลา” (Fishbone diagram) ปญหาพนฐานในการควบคมคณภาพคอ การทคณลกษณะทแสดงถงคณภาพของผลตภณฑจะมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ซงเปนไปตามหลกธรรมชาตทวา ไมมของสองสงทจะมคณลกษณะเหมอนกนทกประการ คณภาพของผลตภณฑกเชนเดยวกน คณลกษณะตาง ๆ เชน ส ขนาด น าหนก เปนตน

10

สาเหตทท าใหเกดการเปลยนแปลงคาตาง ๆ นน จะมสาเหตตาง ๆ มากมาย แผนผงกางปลาจะชวยใหสามารถคนหาและเรยงล าดบสาเหตตาง ๆ และแสดงถงความเกยวของของสาเหตตาง ๆ และผลทเกดขนได โดยทว ๆ ไปแลวการเปลยนแปลงของคณภาพนน 50 เปอรเซนต เกดเนองมาจาก

1. วตถดบ 2. เครองจกรหรออปกรณ 3. วธการท างาน

แผนภมเหตและผลหรออชกาวาไดอะแกรมจะแสดงความสมพนธของสาเหต (Cause) ซงท าใหคณภาพเปลยนแปลงกบผลทเกด (Effect) ทแสดงถงคณภาพของผลตภณฑ ขนตอนในการเขยนแผนภมเหตและผล องคประกอบทเกยวของกบปญหาเรองคณภาพของผลตภณฑมมากมายจนแทบจะนบไมถวนแผนภมเหตและผลแสดงถงความสมพนธของสาเหตตาง ๆ ทมตอคณภาพของผลตภณฑ ตวอยางนเขยนขนจากบทความของ อาคระ คาโต แหงโรงงานทากา บรษท ฮตาช จ ากด เรองการลดขอบกพรองในการบดกรในงานประกอบเครองใชไฟฟา ซงตพมพในวารสาร Factory Management (เกษม พพฒนปญญานกล, 2541)

11

ภาพท 2-2 แผนภมงานบดกรไมด (เกษม พพฒนปญญานกล, 2541)

1. ขนแรก ตดสนใจวาอะไรคอสงทเปนลกษณะทท าใหสนคาคณภาพไมด ในกรณเรา

พบวาของทบกพรองเราตองการสาเหตทท าใหเกดขอบกพรองน 2. ขนทสอง เขยนขอบกพรองนลงทางขวามอ แลวเขยนลกศรใหญ ๆ จากซายไปขวา 3. ขนทสาม เขยนตนเหตใหญ ๆ ทส าคญอนจะเปนสาเหตท าใหเกดขอบกพรองนนขน

ได 4. ขนทส จากแตละสาขาของลกศรนเขยนองคประกอบโดยละเอยดทท าใหเกดสาเหต

นน ๆ ลงไปซงจะเปนรปรางแตกออกเปนสาขายอย ๆ แผนภมจะเปนรปรางขนมาทละขน โดยการตงค าถามถงสาเหตทท าใหคณภาพของสนคาไมดค าตอบจะเปนแตละสาขายอย ๆ ของแผนภมนนเอง เชน เราเรมจากหาสาเหตวา

1. ท าไมสนคาคณภาพไมด?เพราะวางานบดกรไมด 2. ท าไมบดกรไมด เพราะวาสาเหตหนงคอ วธการท างานแตละครงไมเหมอนกนทกครง

ไป

12

3. ท าไมวธการท างานแตละครงไมเหมอนกน เพราะวาสาเหตหนงคอ การท าความสะอาดบรเวณทบดกรไมเหมอนกนทกครงไป

4. ท าไมการท าความสะอาดแตละครงไมเหมอนกนมขอบกพรอง กเนองจากท าความสะอาด แลวตรวจสอบไมดดวยวธการนแผนภมจะเปนรปรางขนมาทละนอย ประโยชนของแผนภมเหตและผล

1. ชวยใหสามารถวเคราะหสาเหตของปญหา ไดอยางมเหตมผล ละเอยดครอบคลมเจาะลก สาเหตทเปนรากเหงา (Root causes) ของปญหา ไดอยางงายดาย และเปนระบบ อนจะน าไปสการแกไขปญหาไดอยางถกตองตรงจด

2. ใชเปนเครองมอชวยระดมความคดเหนจากสมาชกหรอผเกยวของหลาย ๆ คนมารวมไวในผงภาพเดยวกน ท าใหสมาชกเกดความเขาใจตรงกน สรปแผนภมเหตและผล (Cause and Effect Diagram)

1. แผนภมเหตและผลหรอเรยกยอวา C-E Diagram และบางครงเรยกอกอยางหนงวา “แผนภมอชกาวา” (Ishikawa diagram) เนองจากแผนภมนเมอสรางเสรจแลวมรปรางคลายปลา จงมผนยมเรยกวา “ผงกางปลา” (Fishbone diagram)

2. แผนภมเหตและผลจะแสดงความสมพนธของสาเหต (Cause) ซงท าใหคณภาพเปลยนแปลงกบผลทเกด (Effect) สรปประโยชนของแผนภมเหตและผล

1. ชวยใหสามารถวเคราะหสาเหตของปญหาไดอยางมเหตมผล ละเอยดรอบคอบถงสาเหตทเปนรากเหงา และแกปญหาไดอยางถกตองตรงจด

2. ใชเปนเครองมอชวยระดมความคดเหนจากสมาชกหรอผเกยวของกบหลาย ๆ คนมารวมกนท าใหสมาชกเกดความเขาใจตรงกน

การจดการสนคาโดยระบบจ าแนกสนคาคงคลงเปนหมวด ABC เกยรตศกด จนทรแดง (2549) ไดอธบายไววาการจดกลมของวสดคงเหลอดวยวธ ABC analysis เปนวธการจดกลมวสดคงเหลอโดยแบงวสดคงเหลอออกเปน 3 กลม ตามมลคาของสนคา คอ A, B และ C ซงวธนอาศยหลกการของพาเรโต ทมงใหความส าคญในสนคาจ านวนนอยแตมมลคามาก ดงนนหลกการพจารณามลคาของวสดคงเหลอดวยวธ ABC นนจะใหมลคาตอหนวยเปนเกณฑในการตดสนใจจดแบงประเภทสนคา โดยการแบงกลมวสดคงเหลอสามารถอธบายไดดงน วสดคงเหลอกลม A มปรมาณ 15% ของรายการวสดคงเหลอทงหมด และมมลคาสงสดประมาณ 70-80% ของมลคาวสดคงเหลอทงหมด

13

วสดคงเหลอกลม B มปรมาณ 30% ของรายการวสดคงเหลอทงหมด และมมลคาประมาณ 15-25% ของมลคาวสดทงหมด วสดคงเหลอกลม C มปรมาณ 55% ของรายการวสดคงเหลอทงหมด และมมลคาประมาณ 5% ของมลคาวสดคงเหลอทงหมด เทคนคทส าคญในการจดแบงประเภทสนคาตามวธ ABC คอ จะตองจดล าดบสนคาทมมลคาสงกอนเสมอและนโยบายพนฐานในการบรหารวสดคงเหลอทจดแบงตามวธ ABC คอ

1. การจดซอจะตองก าหนดคณภาพของสนคาใหดทสด 2. สนคากลม A จะตองควบคมอยางเขมงวดมากกวากลม B และกลม C ตามล าดบ โดย

จะตองมมาตรการตาง ๆ ไดแก การจดพนทการจดเกบทปลอดภย มการตรวจสอบความถกตองและมการท าบนทกรายการทสมบรณและแมนย าเสมอ

3. การพยากรณปรมาณการใชและการจดซอสนคากลม A จะตองมความรดกมและแมนย ามากทสด การจดแบงกลมวสดคงเหลอตามวธ ABC วาเปนเครองมอทดทจะชวยใหองคกรมนโยบายการบรหารวสดคงเหลอทด และท าใหกจกรรมการพยากรณเปนไปอยางมประสทธภาพ รวมถงการสรางความเชอมนใหกบผจดสงสนคา และท าใหระบบวสดคงเหลอมความปลอดภย ฐตมา ไชยะกล (2555) ไดกลาวไววาการจดเกบสนคาคงคลงควรจดเกบสนคาคงคลงตามประเภทของสนคา โดยควรวเคราะหวาสนคาคงคลงเปนสนคาคงคลงพเศษหรอสนคาคงคลงมาตรฐาน โดยสนคาคงคลงพเศษเปนสนคาคงคลงซงผลตตามค าสงซอของลกคาหรอจดซอตามค าสงซอของลกคา ซงสนคาคงคลงพเศษมจ านวนเพยงพอส าหรบลกคารายทสงไวเทานน ส าหรบสนคาคงคลงมาตรฐานเปนสนคาคงคลงทผลตลวงหนาและเกบไวในคลงสนคาและน าสนคาคงคลงนนมาใชในการด าเนนงานเมอตองการ กรณมสนคาคงคลงมาตรฐานจ านวนมากและสนคาคงคลงนนเปนสนคาส าเรจรป ควรเกบสนคาไวใกลกบลกคาเพอลดระยะเวลาน าสง การเกบสนคาส าเรจรปเปนจ านวนมากจะสงผลใหมตนทนจมและเสยคาใชจายในการจดเกบ แตถาลดจ านวนสนคาคงเหลอลงเพอลดคาใชจายในการเกบรกษากอาจไมมสนคาคงคลงเพยงพอเพอตอบสนองตอความตองการลกคาได องคการสวนใหญมการจดเกบสนคาคงคลงโดยอาศยแนววคด ABC analysis ซงจดเกบสนคาคงคลงตามมลคาของสนคาคงคลง โดยแบงสนคาคงคลงออกเปนสามประเภทไดแกสนคาคงคลงประเภท A B และ C ซงเรยงตามมลคาของสนคาคงคลงจากมากไปนอยตามล าดบ ทงนสนคาคงคลงทมมลคามากทสดหรอสนคาคงคลงประเภท A จะไดรบการควบคม ตดตาม และดแลรกษาอยางใกลชด สนคาประเภท A มจ านวนสนคาคงคลงนอยทสดแตมมลคาสนคาคงคลงมากทสด

14

ส าหรบสนคาประเภท B มจ านวนและมลคาของสนคาคงคลงในระดบปานกลาง สนคาคงคลงประเภท B อาจใชระบบการจดซอสนคาโดยใชระบบคอมพวเตอรในการควบคมสนคาคงคลง สนคาคงคลงประเภท C มจ านวนสนคามากทสดจากจ านวนสนคาคงคลงทงหมด และมมลคาของสนคาคงคลงต าทสดเมอเทยบกบมลคาของสนคาคงคลงทงหมด แมสนคาคงคลงประเภท C จะมมลคาต าและเสยคาใชจายในการเกบรกษานอยกวาสนคาคงคลงประเภทอน สนคาคงคลงประเภท C นนมความส าคญเทากบสนคาคงคลงประเภท A และ B ศภชย ปทมนากล (2555) ไดกลาวไววาวธการแบงกลมสนคาคงคลงเปนกลม A, B และ C ซงจะท าการแบงความส าคญของสนคาคงคลงเปน 3 กลมตามความส าคญ โดยทวไปมกใชมลคาของสนคาเปนตวก าหนดความส าคญ สนคาคงคลงทมความส าคญมาก ๆ จะถกก าหนดเปนชน A สนคาทมความส าคญรองลงมาจะถกจดไวทชน B ในขณะทสนคาทมความส าคญนอยทสดจะถกจดไวเปนสนคาชน C ซงในความเปนจรงนนการจดล าดบชนอาจจะจดไดมากกวา 3 ชนทงนขนอยกบองคกรหรอธรกจนน สนคาคงคลง A โดยทวไปจะมจ านวนประมาณ 10-20% ของจ านวนสนคาคงคลงทงหมด แตถาคดเปนมลคาแลวจะมมลคาประมาณ 60-70% ของมลคาสนคาคงคลงทงหมด ในขณะทสนคาคงคลงชน C จะมจ านวนประมาณ 50-60% ของจ านวนสนคาคงคลงทงหมด แตถานบเปนมลคาแลวมมลคาเพยงประมาณ 10-15% ของมลคาสนคาคงคลงทงหมด ในความเปนจรงสดสวนของสนคาคงคลงในชน A-B-C นนจะแตกตางกนไปตามแตละองคกรธรกจ แตโดยทวไปสนคาคงคลงจ านวนนอยจะมมลคาในรปของตวเงนในปรมาณมาก ๆ ดงนนในการควบคมดแลสนคาคงคลงจงไมจ าเปนทจะตองควบคมดแลทกจ านวนสนคา อาจจะใหความส าคญในการควบคมเฉพาะสนคาชน A หรอ B ซงมอยไมมากแตมมลคาสง สนคาคงคลงในชน C นนมความส าคญนอยมาก อาจมปรมาณมากแตมมลนอยมาก สนคาในชน C อาจจะไมตองควบคมใกลชด อาจจะใชวธการควบคมอยางงาย ๆ ได พภพ ลลตาภรณ (2556) ไดกลาวไววาการจ าแนกวสดคงคลงตามวธ ABC หมายถง การแบงวสดคงคลงออกเปน 3 กลม คอ กลม A เปนจ านวนเงนทหมนเวยนในคลงในรอบปมมลคาสงสด กลม B มมลคาสงปานกลาง และกลม C มมลคาต าสด เหตผลทตองการจ าแนกวสดคงคลง ในลกษณะดงกลาวเพอก าหนดความส าคญมากนอยของวสดคงคลง จากกฎ Pareto วสดคงคลงประมาณ 20% ของจ านวนหนวยทงหมดทมมลคาสงถง 80% ของมลคาวสดคงคลงทงหมดซงถอวามความส าคญสงมาก จงจดใหกลมวสดคงคลงประเภทนอยในประเภท A สวนทเหลอมความส าคญนอยลงไป จะจดแบงใหเปนกลม B และ C ตามล าดบ

15

ขนตอนในการจ าแนกวสดคงคลงตามวธ ABC สรปไดดงน 1. จดขอมลของสนคาคงคลง โดยมรายละเอยดเปนจ านวนทตองการตอป และราคาตอ

หนวยของวสดคงคลงแตละชนด 2. หามลคาของวสดคงคลงแตละชนดทหมนเวยนในรอบป 3. จดเรยงล าดบขอมลทเกบไวตามขอ 1 ใหม ตามล าดบของมลคาวสดคงคลงท

หมนเวยนในรอบปตามทค านวณไดในขอ 2 4. หาจ านวนหนวยสะสม เปอรเซนตจ านวนหนวยสะสม มลคาวสดคงคลง และ

เปอรเซนตมลคาวสดคงคลงสะสม 5. น าเอาเปอรเซนตสะสมของจ านวนหนวยและมลคาในขอ 4 แบงชนดของวสดคงคลง

เปนกลม A, B และ C ตามความเหมาะสม ประจวบ กลอมจตร (2556) ไดกลาวไววาระบบการจ าแนกสนคาคงคลงเปนหมวด ABC เปนวธการจ าแนกสนคาคงคลงออกเปนแตละประเภท โดยพจารณาปรมาณและมลคาของสนคาคงคลงแตละรายการเปนเกณฑ เพอลดภาระในการดแล ตรวจนบ และควบคมสนคาคงคลงทมอยมากมาย ซงถาควบคมทกรายการอยางเขมงวดเทาเทยมกน จะเสยเวลาและคาใชจายมากเกนความจ าเปน เพราะสนคาคงคลงมกจะเปนไปตามเกณฑดงตอไปน A เปนสนคาคงคลงทมปรมาณนอย (5-15% ของสนคาคงคลงทงหมด) แตมมลคารวมคอนขางสง (70-80% ของมลคาทงหมด) B เปนสนคาคงคลงทมปรมาณปานกลาง (30% ของสนคาคงคลงทงหมด) และมมลคารวมปานกลาง (15% ของมลคาทงหมด) C เปนสนคาคงคลงทมปรมาณมาก (50-60% ของสนคาคงคลงทงหมด) แตมมลคารวมคอนขางต า (5-10% ของมลคาทงหมด) การจ าแนกสนคาคงคลงเปนหมวด ABC จะท าใหการควบคมสนคาคงคลงแตกตางกนดงตอไปน A ควบคมอยางเขมงวดมาก ดวยการลงบญชทกครงทมการรบจาย และมการตรวจนบจรงเพอเปรยบเทยบกบจ านวนในบญชอยบอย ๆ การควบคมจงควรใชระบบสนคาคงคลงอยางตอเนอง และตองเกบของไวในทปลอดภย ในดานการจดซอกควรมองหาผขายไวหลายราย เพอลดความเสยงจากการขาดแคลนสนคา และสามารถเจรจาตอรองราคาได B ควบคมอยางเขมงวดปานกลาง ดวยการลงบญชคมยอดบนทกเสมอเชนเดยวกบ A ควรมการเบกจายอยางเปนระบบ เพอปองกนการสญหาย การตรวจนบจ านวนจรงกท าเชนเดยวกบ A แตความถนอยกวา และการควบคม B จงควรใชระบบสนคาคงคลงอยางตอเนองเชนเดยวกบ A

16

C ไมมการจดบนทกหรอมกเพยงเลกนอย สนคาคงคลงประเภทนจะวางไวหยบใชไดตามสะดวก เนองจากเปนของราคาถกและมปรมาณมาก ถาท าการควบคมอยางเขมงวดจะท าใหมคาใชจายมาก ซงไมคมคากบประโยชนทไดปองกนไมใหสญหาย การตรวจนบ C จะใชระบบสนคาคงคลงแบบสนงวดคอ เวนไวสกระยะแลวคอยมาตรวจนบดวาพรองไปเทาใดแลวซอมาเตม หรอใชระบบ 2 กลอง ซงมกลองวสดอย 2 กลองเปนการเผอไว พอใชของกลองแรกหมด กน าเอากลองส ารองมาใชแลวรบซอของเตมใสกลองส ารองแทน ซงจะท าใหไมมการขาดมอเกดขน ชนสคค สวรรณอจฉรย (2556) ไดกลาวไววาเปาหมายของการวเคราะห ABC อยบนพนฐานการวเคราะหของหลกการพาเรโต (Pareto) ความเปนไปไดของผลลพธสวนใหญทตอบสนองอยางสมพนธกบเหตผลตวเลขสวนนอย หลกการของพาเรโตทมาใชกบโลจสตกส ไดตความวาดงน 80% ของมลคาการส ารองคลงสนคาคดเปน 20% ของรายการสนคาส ารองในคลงสนคา 80% ของพนทในคลงสนคาคดเปน 20% จากรายการสนคาทรกษาดแล 80% ก าไรทไดรบจากการขายสนคาในกลมผซอ 20% ในการวเคราะห ABC คอ การแบงสนคาเปน 3 กลม A B และC กลมทมความส าคญมากทสดคอกลม A โดยเหนดวยกบหลกการของพาเรโตวาเปนรายการสนคามปรมาณนอย ตรงกนขามกลมทใหญทสดคอ C ประกอบดวยสนคาทมความส าคญนอยมากเมอเทยบกบกลม A และ B ซงสอดคลองกบภารกจของการจดการส ารอง สนคาทส าคญถกก าหนดมาจากการประสานคณภาพเชงสญลกษณทแสดงในตวของตนทนการส ารอง ปรมาณการจ าหนายสนคา ในราคาขาย ขาดก าไรและอน ๆ สถตเฉลยในกลม ABC A คอ 10-20% รายการสนคา สดสวนในผลลพธคดเปน 50-80% B คอ 30% ของรายการสนคา สดสวนในผลลพธ 10-15% C คอ 50-60% เปนรายการสนคา สดสวนในผลลพธ 5-10% อมรศร ดสสร (2556) ไดอธบายไววา การจดการสนคาคงคลงมวตถประสงคเพอท าใหคาใชจายทเกดขนเกยวกบสนคาคงคลงมคาต าสด โดยการควบคมน ามาใชกบสนคาจ านวนมากชนด มความสลบซบซอนซงการควบคมสนคาคงคลงใหมประสทธภาพสงทใชคอ ระบบ ABC เปนการจดประเภทของสนคาคงคลงตามความส าคญของมลคาการใชสนคานน การแยกประเภทสนคาเปน ABC โดยรายการ A มสนคาคงคลงประมาณรอยละ 20 ของสนคาคงคลงทงหมดแตมอตราการใชเปนจ านวนเงนทมมลคาสงสดประมาณรอยละ 75-80 ของมลคาของสนคาคงคลงทงหมด รายการ B มสนคาคงคลงประมาณรอยละ 30 ของสนคาคงคลงทงหมด แตมอตราการใชเปนจ านวนทมมลคา

17

สงสดประมาณรอยละ 15-20 ของมลคาสนคาคงคลงทงหมด รายการ C มสนคาคงคลงประมาณรอยละ 50 ของสนคาคงคลงทงหมด แตมอตราการใชเปนจ านวนเงนทนอยทสด เมอเปรยบเทยบกบสนคาคงคลงประเภทอน ประมาณรอยละ 5-10 ของมลคาของสนคาคงคลงทงหมด

การควบคมสนคาคงคลงตามระบบ ABC 1. สนคารายการ A

มการควบคมอยางใกลชดและเขมงวด การสงซอและการใชสนคาคงคลงจะตองมการบนทกรายการใหเปนไปอยาง

ถกตอง สมบรณ มการตรวจสอบอยเสมอ ถาการส ารองวตถดบทจะถกน ามาใชอยางตอเนองในปรมาณมากจะตองควบคม

อยางใกลชด แผนกจดซอตองท าสญญากบพอคาใหสงวตถดบในรายการสนคา A มาใหอยาง

ตอเนองในอตราทสอดคลองกบอตราการใช การส ารองสนคาคงคลงจะตองอยในอตราทท าใหการใหบรการอยในระดบดเยยม โอกาสเกดของขาดมอนอย

2. สนคาคงคลงกลม B มการควบคมและตดตามแบบปกต ผบรหารจะตองก าหนดชวงเวลาในการควบคมและตรวจสอบ การพจารณาการสงซอจะไมบอยครงเทาสนคาคงคลงรายการ A แตคาใชจายเมอ

สนคาขาดแคลนของสนคาคงคลงรายการ B ไมควรจะเกดขน พยายามจดใหมสนคาคงคลงส ารองเพอความปลอดภยใหเพยงพอกบปรมาณการ

ใชถงแมการสงซอจะไมบอยครง 3. สนคารายการ C

การควบคมไมจ าเปนตองเขมงวดมากนกใชวธงาย ๆ มการตรวจสอบอยางเพยงพอ มการบนทกรายการสนคาแบบงาย ๆ หรอไมบนทก การสงซอไมจ าเปนตองค านวณจดสงซอใหมหรอการหาขนาดของการสงซอทด

ทสด

18

การควบคมการสงซอใชระบบ 2 กลองซงระบบแบบนไมมการตรวจสอบของคงคลงในกลองท 2 อาจท าใหสนคาคงคลงมากเกนไป หรอไมเพยงพอ ควรมการตรวจสอบปละครงหรอครงปครง เพอปรบปรงมลคาของสนคาคงคลงใหถกตอง เบญจมาศ เปาะทอง (2553) ระบบจ าแนกสนคาคงคลงเปนหมวด ABC เปนวธการจ าแนกสนคาคงคลงออกเปนประเภทโดยพจารณาปรมาณและมลคาของสนคาคงคลงแตละรายการเปนเกณฑ เพอลดภาวะในการดแลตรวจนบและควบคมสนคาคงคลงทมอยมาก ซงหากควบคมทกรายการอยางเขมงวดเทาเทยมกนจะเสยเวลาและคาใชจายมากเกนความจ าเปนเพราะในบรรดาสนคาคงคลงทงหลายของแตละธรกจมกเปนไปตามเกณฑดงตอไปน

1. รายการสนคาทมมลคาสง คอสนคาคงคลงรอยละ 15 หรอ 20 ของรายการทมมลคารวมรอยละ 75 ถง 80 ของคาใชจายวสดคงคลงใน 1 ป

2. รายการทมมลคาปานกลาง คอ สนคาคงคลงรอยละ 30 ถง 40 ของรายการทมมลคารวมประมาณรอยละ 15 ของวสดคงคลงใน 1 ป

3. รายการสนคาทมมลคาต า คอสนคาคงคลงรอยละ 40 ถง 50 ของรายการทมมลคารวมประมาณรอยละ 10 ถง 15 ของวสดคงคลงในรอบ 12 ป

4. การจ าแนกสนคาคงคลงเปนหมวด ABC จะท าใหการควบคมสนคาคงคลงแตกตางกน ดงตอไปน

ควบคมอยางเขมงวดมาก ดวยการลงบญชอยบอย ๆ (เชนทกสปดาห) การควบคมจงควรใชระบบสนคาคงคลงอยางตอเนองและตองเกบของไวในทปลอดภย ในดานการจดซอกควรหาผขายไวหลายรายเพอลดความเสยงจากการขาดแคลนสนคาและสามารถเจรจาตอรองได

ควบคมอยางเขมงวดปานกลาง ดวยการมบญชคมยอดบนทกเสมอเชนเดยวกบ A ควรมการเบกจายอยางเปนระบบเพอปองกนการสญหาย การตรวจนบจ านวนจรงกท าเชนเดยวกบ A แตความถนอยกวา (เชน ทกเดอน) และการควบคม B จงควรใชระบบสนคาคงคลงอยางตอเนองเชนเดยวกบ A

ไมมการจดบนทกหรอมเพยงเลกนอย สนคาคงคลงประเภทนจะวางใหหยบใชไดตามสะดวก เนองจากเปนของราคาถกและปรมาณมาก ถาท าการควบคมอยางเขมงวดจะท าใหมคาใชจายมากซงไมคมคากบประโยชนทไดปองกนไมใหของสญหาย การตรวจนบ C จะใชระบบสนคาคงคลงแบบสนงวดคอเวนระยะจะมาตรวจนบดวาพรองไปเทาใดแลวกซอมาเตม หรออาจใชระบบแบบสองกลองซงมวสดอย 2 กลอง เปนการเผอส ารองไว พอใชในกลองแรกหมดกน ากลองส ารองมาใชแลวรบซอของเตมใสกลองแรกทหมดไวเปนกลองส ารองแทน ซงจะท าใหไมมการขาดมอเกดขน

19

ปรมาณการสงซอขนาดประหยด (Economic order quantity: EOQ) เกยรตศกด จนทรแดง (2549) ไดอธบายไววาปรมาณการสงซอทประหยดเปนจดทตนทนการเกบรกษาและตนทนการสงซอมคาเทากน และตนทนวสดคงเหลอทงหมดมคาต าทสด ซงเปนจ านวนคงทของปรมาณในค าสงซอและอยในนโยบายของจดสงซอ เปนเทคนคทนยมใชมากทสด เนองจากสามารถท าความเขาใจและน าไปใชไดงาย อยางไรกตามการน าไปประยกตใชจะตองอยภายใตสมมตฐาน ดงตอไปน

1. ปรมาณความตองการของลกคามความแนนอนเกดขนสม าเสมอและมความเปนอสระ 2. เวลาน า (Lead time) หรอเวลาระหวางการออกใบสงซอจนกระทงไดรบสนคามความ

คงทและแนนอน 3. รอบเวลาของการรบสนคามความแนนอน 4. จ านวนทสงซอมคาคงท 5. ตนทนแปรผนและตนทนคงทมคาคงท 6. ไมมภาวะขาดแคลนสนคาจากผขาย

Alan Rushton, Phil Croucher (2008) ไดกลาวไววาวธการค านวณ EOQ เปนความพยายามประมาณการปรมาณการสงซอทเหมาะสมทสดโดยสมดลตนทนทขดแยงกนระหวางตนทนการถอครองสนคาคงคลงและตนทนในการสงค าสงซอเพอเตมสนคา ผลของการสงซอทมตอตนทนในการถอครองสนคาคงคลง คอ ปรมาณการสงซอของสนคารายการหนงทเพมมากขนจะท าใหเวลาเฉลยทตองเกบสนคาชนนนเปนสนคาคงคลงยาวนานขน และตนทนการจดเกบกจะมากขน ในทางกลบกน การสงซอสนคาในปรมาณทนอยลงท าใหสนคาคงคลงเฉลยลดลง แตจะมตนทนเพมขนจากจ านวนครงทตองสงค าสงซอซ าและตนทนการบรหารและการจดสงทเกยวของ ซงแนวทางทดทสดคอการหาสมดลทเหมาะสมโดย EOQ ฐตมา ไชยะกล (2555) ไดอธบายไววาการวเคราะหหาปรมาณการสงซอขนาดประหยด เปนปรมาณการผลตทเหมาะสมส าหรบองคการ โดยขนาดการสงซอนสงผลใหองคการมผลรวมของคาใชจายในการเกบรกษาและคาใชจายในการสงซอตอปมคาต าสด เนองจากในการเกบสนคาคงคลงเปนจ านวนนอยจะเพมความถและคาใชจายในการสงซอขณะทการเกบสนคาคงคลงจ านวนมากจะเพมคาใชจายในการเกบสนคาคงคลง ทงนการค านวณปรมาณการสงซอทประหยดมสมมตฐานหาประการ

1. อปสงคของสนคาคงคลงมความแนนอนและมคาคงท 2. ในการสงซอสนคาคงคลงไมมขอจ ากดใด ๆ

20

3. คาใชจายทเกยวของกบสนคาคงคลงมสองประเภทเทานน คอ คาใชจายในการเกบรกษา และคาใชจายในการสงซอหรอตงเครองจกรตอครง

4. ในการสงซอเปนสงซอสนคาคงคลงหนงชนดไดอยางอสระ เนองจากองคการไมไดรบผลประโยชนจากการสงซอสนคารวมกน

5. ระยะเวลาน าสงสนคาตรงตอเวลาและมคาคงท นอกจากนจ านวนสนคาทไดรบมจ านวนเทากบจ านวนสนคาทสงซอไปและมการสงมอบในคราวเดยวกน การค านวณหาปรมาณการสงซอขนาดประหยดเรมตนจากการหาตนทนรวมของขนาดการสงซอ (Q) ตาง ๆ และค านวณหาปรมาณการสงซอทประหยด (EOQ) โดยคาใชจายในการเกบรกษาตอป (Annual holding cost) กบขนาดการสงซอจะแปรผนตรง โดยสามารถค านวณไดดงน คาใชจายในการเกบรกษาตอป = (ปรมาณสนคาคงคลงเฉลย)*(คาใชจายในการเกบรกษา สนคาคงคลงตอหนวยตอป) ส าหรบคาใชจายในการสงซอตอปสามารถค านวณไดดงน คาใชจายในการสงซอตอป = (จ านวนครงทสงซอตอป) * (คาใชจายในการสงซอหรอ คาใชจายในการตงเครองจกรตอครง) โดยจ านวนครงในการสงซอตอปเทากบอปสงคตอปหารดวยขนาดการสงซอ ตนทนรวม = คาใชจายในการเกบรกษาตอป + คาใชจายในการสงซอหรอตงเครองจกรตอป

( )

เมอ C = คาใชจายตอป Q = ขนาดการสงซอตอครง (หนวย) H = คาใชจายในการเกบรกษาสนคาคงคลงตอหนวยตอป D = อปสงคของสนคาคลงตอป S = คาใชจายในการสงซอหรอคาใชจายในการตงคาเครองจกรตอหนงครง

21

และเนองจากปรมาณการสงซอทประหยด (EOQ) เปนปรมาณการสงซอทมตนทนรวมต าทสดดงนนการหาปรมาณการสงซอทประหยดมสตรดงตอไปน

√

ประจวบ กลอมจตร (2556) ไดอธบายไววาระบบขนาดการสงซอขนาดประหยด จะพจารณาตนทนรวมของสนคาคงคลงทต าสด (TC) เปนหลก เพอก าหนดระดบปรมาณการสงซอตอครงทเรยกวา “ขนาดการสงซอทประหยด” โดยสมการ TC เบองตนคอ TC = ตนทนการสงซอหรอตนทนการตงเครองจกรใหม + ตนทนการเกบรกษา การใชระบบขนาดการสงซอทประหยด มอปสงคคงทและสนคาคงคลงไมขาดมอ โดยมสมมตฐานทก าหนดเปนขอบเขตไววา 1. ทราบปรมาณอปสงคอยางชดเจน และอปสงคคงท 2. ไดรบสนคาทสงซอพรอมกนทงหมด 3. รอบเวลาในการสงซอ ซงเปนชวงเวลาตงแตสงซอจนไดรบสนคาคงท 4. ตนทนการเกบรกษาสนคาคงคลงและตนทนการสงซอคงท 5. ราคาสนคาทสงซอคงท 6. ไมมสภาวะของขาดมอเลย การหาขนาดการสงซอประหยด (EOQ) และตนทนรวม (TC) จะท าไดจาก

√

[ ] [

]

โดย = ขนาดการสงซอตอครงทประหยด ( ) = อปสงคหรอความตองการสนคาตอป (หนวย) = ตนทนการสงซอ หรอตนทนการตงเครองจกรใหมตอครง (บาท)

22

= ตนทนการเกบรกษาตอหนวยตอป (บาท) = ปรมาณการสงซอตอครง (หนวย) = ตนทนสนคาคงคลงโดยรวม (บาท)

ตนทนการสงซอตอป = [

]

ตนทนการเกบรกษาตอป = [

]

จ านวนการสงซอตอป =

รอบเวลาการสงซอ =

ถาตองการตนทนรวมทต าสด จ านวนการสงซอตอปหรอรอบเวลาการสงซอทจะสามารถประหยดไดมากทสด ใหแทน ดวย หรอ ทค านวณได

ขนาดการสงซอทประหยด ขนาดการสงซอทประหยดเปนระบบสนคาคงคลงทใชกนอยางแพรหลายมานาน โดยท

ระบบนใชกบสนคาคงคลงทมลกษณะของความตองการทเปนอสระไมเกยวของตอเนองกบความตองการของสนคาคงคลงตวอน จงตองวางแผนพจารณาความตองการอยางเปนเอกเทศดวยวธการพยากรณอปสงคของลกคาโดยตรง เชน การวางแผนผลตรถยนตนงสวนบคคล บรษทรถยนตจะพยากรณอปสงคจากจ านวนครอบครวขนาดเลกถงปานกลางทมรายไดรวมเกนกวา 50,000 บาทตอเดอน ระบบขนาดการสงซอทประหยดจะพจารณาตนทนรวมของสนคาคงคลงทต าสดเปนหลกเพอก าหนดระดบปรมาณการสงซอตอครงทเรยกวา “ขนาดการสงซอทประหยด” การใชระบบขนาดการสงซอทประหยดมทงหมด 4 สภาวการณดงตอไปน ขนาดการสงซอทประหยดทอปสงคคงทและสนคาคงคลงไมขาดมอ

โดยมสมมตฐานทก าหนดเปนขอบเขตไววา 1) ทราบปรมาณอปสงคอยางชดเจน และอปสงคคงท 2) ไดรบสนคาทสงซอพรอมกนทงหมด 3) รอบเวลาในการสงซอ ซงเปนชวงเวลาตงแตสงซอจนไดรบสนคาคงท

23

4) ตนทนการเกบรกษาสนคาและตนทนการสงซอคงท 5) ราคาสนคาทสงซอคงท 6) ไมมสภาวะของขาดมอเลย

การหาขนาดการสงซอประหยด (EOQ) และตนทนรวม (TC) จะท าไดจาก

EOQ = Cc

CoD2

TCmin =

2

QCc

Q

CoD

โดย EOQ = ขนาดการสงซอตอครงทประหยด (Q*) D = อปสงคหรอความตองการสนคาตอป (หนวย) Co = ตนทนการสงซอ หรอตนทนการตงเครองจกรใหมตอครง (บาท) Cc = ตนทนการเกบรกษาตอหนวยตอป (บาท) Q = ปรมาณการสงซอตอครง (หนวย) TC = ตนทนสนคาคงคลงโดยรวม (บาท)

ตนทนการสงซอตอป = CoQ

D

ตนทนการเกบรกษาตอป = CcQ

2

จ านวนการสงซอตอป = *Q

D

รอบเวลาการสงซอ = *Q

D

ถาตองการตนทนรวมทต าสด จ านวนสงซอตอป หรอรอบเวลาการสงซอทจะสามารถประหยดไดมากทสด ใหแทน Q ดวย EOQ หรอ Q* ทค านวณได

24

ตวอยาง บรษทจ าหนายวสดผนงหนสงเคราะหในประมาณการวา ปนจะมอปสงครวม 10,000 ตารางเมตร ตนทนการเกบรกษาตอหลายเทากบ 0.75 บาท ตนทนการสงซอครงละ 150 บาท จงหา 1. ขนาดการสงซอทประหยด (EOQ)

EOQ = Cc

DCo2

= )75.0(

)10000)(150(2

= 2,000 ตารางเมตร 2. ตนทนรวมทต าสด

TCmin =

2

QCc

Q

CoD

= 2

)000,275.0(

000,2

)000,10150( xx

x

= 1,500 บาท 3. จ านวนครงของการสงซอทประหยดทสด

= 000,2

000,10 = 5 ครงตอป

4. ถาบรษทเปดขาย 311 วนตอป รอบการสงซอประหยดทสดคอ

= D

Q * = 10000

3112000x = 62.2 วน

ขนาดการสงซอทประหยดมอปสงคคงทและมสนคาขาดมอบาง เนองจากการทของขาดมอกอใหเกดความประหยดบางประการ อนจะท าใหตนทนการสงซอหรอตนทนการตงเครองใหมลดต าลง เพราะผลตหรอสงซอของลอตใหญขน สนคานนมตนทนการเกบรกษาสงมากจงไมมการเกบของไวเลย เชน ในรานตวแทนจ าหนายรถยนตมกจะเกดสภาวการณน เพราะรถยนตแตละคนมราคาแพง จงมการจอดแสดงอยเพยงคนละรน เมอลกคาตกลงใจเลอกซอรถแบบทตองการแลว กจะเลอกสรถจากตวอยางสในใบรายการ ตวแทนจ าหนายจะรบค าสงซอนไปสงรถจากบรษทผลตและตดตงอปกรณแตงรถตามความตองการของลกคาซงจะใชเวลารอคอยสกระยะหนง โดยทตองระวงมใหนานเกนไป ขอสมมตฐานของกรณนมดงตอไปน

25

1. เมอของลอตใหมซงมจ านวนเทากบ Q มาถง จะตองรบสงตามจ านวนทขาดมอ (S) ทคางไวกอนทนท สวนของทเหลอซงเทากบ (Q-S) จะเกบเขาคลงสนคา

2. ระดบสนคาคงคลงต าสดเทากบ –S ระดบสนคาคงคลงสงสดเทากบQ-S 3. ระยะเวลาของสนคาคงคลง (T) จะแบงออกไดเปน 2 สวน คอ

T1 คอ ระยะเวลาชวงทมสนคาจะขายได T2 คอ ระยะเวลาชวงทสนคาขาดมอ ขนาดการสงซอทประหยด ระดบสนคาขาดมอทประหยด และตนทนรวมจะหาไดจาก

Q* = Cg

CcCg

Cc

DCo

2

S* = Q*

CcCg

Cc

TC = *2

*

*2

*)*(

*

2

Q

CgS

Q

CcSQ

Q

DCo

โดยท Q* = ขนาดการสงซอทประหยด

S* = ระดบสนคาขาดมอทประหยด Cg = ตนทนสนคาขาดมอตอหนวยตอป

ระดบสนคาคงคลงเฉลย = *

**

Q

SQ

ระยะเวลาชวงทมสนคาขาย (T 1 ) = D

SQ **

ระยะเวลาชวงทสนคาขาดมอ (T 2 ) = D

S *

เวลารอคอยของสนคาคงคลง (T) = T 1 + T 2

= D

S

D

SQ ***

26

= D

Q *

ตวอยาง ศนยจ าหนายรถมตซบชนครราชสมาซงเปนตวแทนจ าหนายรถปคอพขบเคลอนสลอ คาดวาปนจะมอปสงค 500 คน ตนทนการสงซอครงละ 250 บาท ตนทนการจมของเงนทนเทากบ 1,200 บาท ตอคนตอป ตนทนสนคาขาดมอ เปน 200 บาท ตอคนตอป จงหา

1. ขนาดการสงซอทประหยด (Q*) = Cg

CcCg

Cc

DcO 2

= 1200

1200200

1200

)250)(500(2

= 38.19 (38) คน

2. ระดบของขาดมอทประหยด (S*) = Q*

CcCg

Cc

= 38.19*

1200200

1200

= 32.73 คน

3.เวลารอคอยของสนคาคงคลง = D

Q * =500

19.38 = 0.076 ป = 27.73 วน

4.ระดบสนคาคงคลงสงสด = Q*-S* = 38.19-32.73 = 5.46 คน

5.จ านวนครงของการสงซอตอป = D

Q * = 19.38

500 = 13.09 ครง

6.ตนทนสนคาคงคลงต าสดตอป = *2

*

*2

*)*(

*

22

Q

CgS

Q

CcSQ

Q

DCo

= 19.382

20073.32

19.382

1200)73.3219.38(

19.38

250500 22

x

x

x

xx

27

= 3,273+468+2,805 = 6,546 บาท ขนาดการสงซอทประหยดททยอยรบทยอยใชสนคา

สนคาคงคลงไมไดถกสงมาพรอมกนในคราวเดยวแตทยอยสงมาและในขณะนนมการใชสนคาไปดวย โดยทอตราการรบ (p) ตองมากกวาอตราการใช (d) ทงสองอตรามคาเฉลยคงทและไมมของขาดมอ สนคาคงคลงจะสะสมสวนทเหลอจากการใชมากขนเรอย ๆ จนถงจดสงสด การหาขนาดสงซอทประหยดและตนทนรวมท าไดจาก

Q opt =

p

dCc

CoD

1

2

TC =

p

dCcQ

Q

CoD1

2

โดยท p = อตราการรบสนคา d = อตราการใชสนคา E = อตราการตงเครองจกรใหมตอลอตการผลตตวแปรอนเหมอนกรณท 1

ระดบสนคาคงคลงสงสด = Q- dp

Q = Q

p

d1

ระดบสนคาคงคลงเฉลย =

p

dQ1

2

ระยะเวลาททยอยซอทยอยใช (T p ) = 2

*Q

ระยะเวลาทใชสนคาเพยงอยางเดยว (T d ) =

p

d

d

Q1

*

ระยะเวลาของสนคาคงคลง (T) = T p +T d

28

=

p

d

d

Q

p

Q1 =

d

Q

ตวอยาง โรงงานผลตหนยนตเศษเหลกมอปสงคเทากบ 2,000 ตวตอป ตนทนการตงเครองแตละครงเทากบ 100 บาท ตนทนการเกบรกษาเทากบ 2 บาทตอตวตอป อตราการผลตเทากบ 8,000 ตวตอป ใหหาคาตอไปน 1. ขนาดการผลตทประหยด

=

p

dCc

CoD

1

2 =

8000

200012

1002002 xx = 516 วน

2. ระดบสนคาคงคลงสงสด

= Q

p

d1 = 516

8000

20001 = 387 วน

3. รอบเวลาสนคาคงคลง

= d

Q * = 2000

516 = 0.259 ป หรอ 94.5 วน

4. ตนทนสนคาคงคลงรวม

=

p

dCcQ

Q

CoD1

2

= 28000

20001

2

516100

516

2000x

= 774 บาท

29

ขนาดการสงซอทประหยดทมสวนลดปรมาณ (Quantity Discount) ซอของจ านวนมากฝายจดซอมกจะตอรองใหราคาสนคาตอหนวยลดลงซงไดม

สมมตฐานวา ยงจ านวนทซอมากเทาไร ราคาตอหนวยของสนคายงลดลงเทานน นอกจากนนปรมาณสงซอทเปลยนแปลงไปจะมผลท าใหตนทนการเกบรกษาเปลยน ดงนน วธการทจะค านวณใหไดขนาดการสงซอทประหยดทสดจงตองพจารณาตนทนของสนคาทราคาตางกนดวย ขนตอนของการคดมดงตอไปน

1. ค านวณหาขนาดการสงซอทประหยดแลวหาตนทนสนคาคงคลงรวมท EOQ

ตนทนสนคาคงคลงรวม = ii DPCcQ

CoQ

D

2

เมอ P เปนราคาของสนคาแตละระดบปรมาณการซอ

Cc เปนตนทนการเกบรกษาแตละระดบปรมาณการซอ

ถาขนาดการสงซอทประหยดทค านวณไดอยในชวงปรมาณทสงซอไดในระดบราคาต าสด ขนาดการสงซอทประหยดทค านวณไดคอ ปรมาณการสงซอทประหยด 2. ถาขนาดการสงซอทประหยดทค านวณได ไมอยในชวงปรมาณทสามารถสงซอไดในระดบราคาต าสด ใหค านวณตนทนรวมของการเกบสนคาคงคลงทปรมาณการสงซอต าสดของระดบราคาสนคาทต ากวาระดบราคาของขนาดการสงซอทประหยดทค านวณได แลวเปรยบเทยบกบตนทนรวมทขนาดการสงซอทประหยด เพอหาตนทนต าสดแลวก าหนดปรมาณการสงซอ ทประหยด ตวอยาง อาคารคอนโดมเนยมใชน ายาท าความสะอาดปหนงตองใชปละ 816 แกลลอน ค าสงซอไดในระดบราคาต าสด 120 บาท คาเกบรกษาเทากบ 40 บาท ตอปตอลตร การใหสวนลดของผคาสงน ายาท าความสะอาดเปนดงตอไปน

ปรมาณการสงซอตอครงแกลลอน ราคาตอแกลลอน 0-49 50-79 80-99 100 ขนไป

100 90 85 80

30

จงหาขนาดการสงซอทประหยดทสด

EOQ = 40

1208162 xx = 69.97 = 70 แกลลอน

แตปรมาณ 70 แกลลอนจะไดราคาแกลลอนละ 90 บาท ซงไมใชราคาต าสด ดงนนจงตองค านวณตนทนสนคาคงคลงรวม เปรยบเทยบกบตนทนสนคาคงคลงรวมทราคา 85 และ 80 บาท ตามล าดบ

1. เมอสงซอท 70 แกลลอน ราคาแกลลอนละ 90 บาท ตนทนรวม = ตนทนสนคา + ตนทนการสงซอ + ตนทนการเกบรกษา = (90x816) +

2

7040120

70

816xx

= 76,239 บาท 2. เมอสงซอท 80 แกลลอน ราคาแกลลอนละ 85 บาท

ตนทนรวม = (85x816) +

2

8040120

80

816xx

= 72,184 บาท 3. เมอสงซอท 100 แกลลอน ราคาแกลลอนละ 80 บาท

ตนทนรวม = (80x816) +

2

10040120

100

816xx

= 68,259 บาท ตนทนรวมทต าสดคอปรมาณการสงซอครงละ 100 แกลลอน

จดสงซอใหม (Reorder point) ในการจดซอสนคาคงคลง เวลากเปนปจจยทส าคญอยางยงตวหนง โดยเฉพาะอยางยงถาระบบการควบคมสนคาคงคลงของกจการเปนแบบตอเนอง จะสามารถก าหนดทจะสงซอใหมไดเมอพบวาสนคาคงคลงลดเหลอระดบหนงกจะสงซอของมาใหมในปรมาณคงทเทากบปรมาณการสงซอทก าหนดไว ซงเรยกวา Fixed order quantity system จดสงซอใหมนนมความสมพนธแปรตามตวแปร 2 ตว คอ อตราความตองการใชสนคาคงคลงและรอบเวลาในการสงซอ (Lead time) ภายใตสภาวการณ 4 แบบ ดงตอไปน จดสงซอใหมในอตราความตองการสนคาคงคลงคงทและรอบเวลาคงท จดสงซอใหมในอตราความตองการสนคาคงคลงคงทและรอบเวลาคงท เปนสภาวะทไมเสยงทจะเกดสนคาขาดมอเลย เพราะทกสงทกอยางแนนอน จดสงซอใหม R = d x L

31

โดยท d = อตราความตองการสนคาคงคลง L = เวลารอคอย ตวอยาง ถาโรงงานท าซาลาเปาฮองเตใชแปงสาล วนละ 10 ถง และการสงแปงจากรานคาสงจะใชเวลา 2 วนกวาของจะมาถง จดสงซอใหมจะเปนเทาใด จดสงซอใหม = d x L = 10 x 2 = 20 ถง เมอแปงสาลเหลอ 20 ถง ตองท าการสงซอใหม สตอคเพอความปลอดภย (Safety Stock) เปนสตอคทตองส ารองไวกนสนคาขาดเมอสนคาถกใชและปรมาณลดลงจนถงจดสงซอ (Reorder point) เปนจดทใชเตอนส าหรบการสงซอรอบถดไป เมออปสงคสงกวาสนคาคงคลงทเกบไว เปนการปองกนสนคาขาดมอไวลวงหนา หรออกค าอธบายหนงเปนการเกบสะสมสนคาคงคลงในชวงของรอบเวลาในการสงซอ ระดบการใหบรการ (Service level) เปนวธการวดปรมาณสตอคเพอความปลอดภย เพอใหสอดคลองกบขอก าหนดในดานคณภาพ โดยปกตในระบบคณภาพลกคาจะมการคาดหวงในระดบทก าหนดเปนรอยละของการสงซอวาสามารถจดสงไดหรอไม ซงขนกบนโยบายทปองกนสตอคขาดมอ โดยขนอยกบตนทนส าหรบสตอคเพมเตม และเสยยอดขายเนองจากไมสอดคลองกบอปสงค จดสงซอใหมในอตราความตองการสนคาคงคลงทแปรผนและรอบเวลาคงท

จดสงซอใหมในอตราความตองการสนคาคงคลงทแปรผนและรอบเวลาคงทเปนสภาวะทอาจเกดของขาดมอไดเพราะวาอตราการใชหรอความตองการสนคาคงคลงไมสม าเสมอ จงตองมการเกบสนคาคงคลงเผอขาดมอ (Cycle-service level) ซงจะเปนโอกาสทไมมของขาดมอ จดสงซอใหม = (อตราความตองการ x รอบเวลา) + สนคาคงคลงเพอความปลอดภย

= (d x L) + z L ( d ) โดยท d = อตราความตองการสนคาโดยเฉลย

L = รอบเวลาคงท Z = คาระดบความเชอมนวาจะมสนคาเพยงพอตอความตองการ d = ความเบยงเบนมาตรฐานของอตราความตองการสนคา ระดบวงจรของการบรการ = 100%-โอกาสทจะเกดของขาดมอ ตวอยาง บรษทเชารถตกตกมผมาเชาทก 10 วน พบวาการกระจายของจ านวนลกคาทมาเชานนเปนแบบปกต และมความเบยงเบนมาตรฐาน 2 ราย ลกคาแตละรายมกจะเชาไปครงละ 2 วน ระดบการใหบรการประมาณรอยละ 95 จงหาจดสงซอของรถตกตก

32

ระดบการใหบรการประมาณรอยละ 95 เปดดตาราง พบวา คา Z = 1.65 จดสงซอใหม = ( d x L) + z L ( d ) = (10x2) + (1.65) 2 2 = 24.65 = 25 คน จดสงซอในอตราความตองการสนคาคงคลงคงทและรอบเวลาแปรผน

เปนสภาวะทรอบเวลามลกษณะการกระจายของขอมลแบบปกต

จดสงซอใหม = (d x L ) + zd L โดยท d = อตราความตองการสนคาคงคลงซงคงท L = รอบเวลาเฉลย Z = คาระดบความเชอมนวาจะมสนคาเพยงพอตอความตองการ L = คาเบยงเบนมาตรฐานของรอบเวลา d = คาเบยงเบนมาตรฐานของอตราความตองการสนคา ตวอยาง บรษททปรกษาใชหมกพมพส าหรบเครองพรอตกราฟ 6 กลอง ในแตละสปดาห การสงซอหมกพมพใหมใชในเวลารอคอยเฉลย 0.5 สปดาหและมความเบยงเบนมาตรฐาน 0.25 สปดาห ถาตองการระดบวงจรของการบรการ 97% จงหาจดสงซอใหม ระดบวงจรของการบรการ 97% เปดดตาราพบวาคา Z = 1.88 จดสงซอใหม = (d x L ) + zd L = (6x0.5) + (1.88x6x0.25) = 5.82 กลอง จดสงซอใหมในอตราความตองการสนคาแปรผนและรอบเวลาแปรผน

จดสงซอใหมในอตราความตองการสนคาแปรผนและรอบเวลาแปรผน โดยททงอตราความตองการสนคาและรอบเวลามลกษณะการกระจายของขอมลแบบปกตทงสองตวแปร

จดสงซอใหม = ( xd L )+z Ld dL222

โดยท d = อตราความตองการสนคาคงคลงซงคงท

L = รอบเวลาเฉลย Z = คาระดบความเชอมนวาจะมสนคาเพยงพอตอความตองการ

33

L = คาเบยงเบนมาตรฐานของเวลารอคอย ตวอยาง การขายหมกฟลมเลเซอรของรานเครองเขยน มการกระจายของขอมลแบบปกต ซงมคาเฉลย 100 กลองตอวน และมความเบยงเบนมาตรฐาน 10 กลองตอวน รอบเวลามการกระจายของขอมลแบบปกตซงมคาเฉลย 5 วน และคาเบยงเบนมาตรฐาน 1 วน ถาตองการระดบการใหบรการรอยละ 90 จงหาจดสงซอใหม ระดบการใหบรการ 90% เปดดตารางพบวา Z = 1.28

จดสงซอใหม = ( xd L ) +z Ld dL222

= (100x5) +1.28 222 )1()100()10(5 = (500) + 1.28 1000500 = (500) + (1.28 x 102.5) = 631 กลอง สวนการพจารณาจดสงซอใหมในกรณทการตรวจสอบสนคาคงคลงเปนแบบสนงวดเวลาทก าหนดไว (Fixed time period system) จะแตกตางกบการตรวจสอบสนคาคงคลงแบบตอเนองตรงทปรมาณการสงซอแตละครงจะไมคงท และขนอยกบวาสนคาพรองลงไปเทาใดกซอเตมใหเตมระดบเดม ปรมาณการสงซอ = ชวงของการปองกนสนคาขาดมอ (Protection interval) + สนคาคงคลงเผอขาดมอ-สนคาคงคลงทเหลอในมอ ณ จดสงซอใหม Q = d ILtzLt bdb โดยท t b = ชวงเวลาทหางกนในการสงซอแตละครง I = สนคาคงคลงในสตอค (รวมทงของทก าลงสงซอดวย) d = อตราความตองการเฉลย L = รอบเวลาการสงซอสนคา Z Ltbd = สตอคเพอความปลอดภย

ระบบการจดการสนคาคงคลงในปจจบนมสองชนดคอ แบบตอเนอง และแบบสนคาปลายงวด ซงระบบการสงซอมหลายตวแบบในการค านวณ ขนกบสภาวการณตาง ๆ เพอก าหนดจ านวนทสงซอ เวลาในการสงซอ และจดสงซอใหม ทนยมใชมากทสดคอ การสงแบบตอเนองเมอสนคาถกใช และการสงซอเมอจ านวนสนคาเหลอตามจ านวนทก าหนด ซงนยมการสงซอโดยใชแบบจ าลองปรมาณการสงซอแบบประหยด (EOQ) เพอใชเปนทางเลอกระหวางตนทนคาจดเกบและตนทนการสงซอสนคา นอกจากนนยงสามารถใชในการตดสนใจในการพจารณาเลอกใน

34

การลงทนใหมตนทนการสงซอต าสด และสามารถลดตนทนสนคาคงคลงทงระบบในซพพลายเชนต าสด

งานวจยทเกยวของ จฎากาญจน วชระภญโญพงศ (2549) ไดศกษาเรองการวเคราะหนโยบายสนคาคงคลงทเหมาะสม กรณศกษา อตสาหกรรมในประเทศไทย โดยเปนการวเคราะหหาปรมาณสนคาคงคลงทเหมาะสมส าหรบสนคายาทบรษทกรณศกษาน าเขาเพอจ าหนายยาจากตางประเทศ การวจยเรมจากการน าสนคาทงหมด 71 รายการของบรษทฯ มาแบงกลมโดยใชเทคนค ABC Classification พบวาเปนสนคากลม A จ านวน 11 รายการ สนคากลม B จ านวน 21 รายการและสนคากลม C จ านวน 39 รายการ จากนนเลอกสนคาทมลคาสงสดในแตละกลมมาเปนตวอยางในการวเคราะหหาปรมาณสนคาคงคลง เพอใหสามารถตอบสนองตอความตองการของลกคาไดตามระดบการใหบรการทบรษทฯ ก าหนด แลววเคราะหตนทนสนคาคงคลง ผลจากการวเคราะหพบวาในการปรมาณสนคาคงคลงทเหมาะสมนนตองเกดจากระดบการใหบรการทดทสด สามารถตอบสนองตอความตองการของลกคาและท าใหตนทนรวมของสนคาคงคลงลดลงเนองจากตนทนการเสยโอกาสในการขายมมลคาสงกวาตนทนการถอครองสนคาเปนจ านวนมาก Thomas McHugh (2549) ทไดศกษาการจดการโซอปทานในหองปฏบตการทางการแพทยคลนค University of California-San Francisco ประเทศสหรฐอเมรกา เกยวกบการพฒนาระบบบรหารสนคา คงคลงประเภทน ายาตรวจวเคราะหและเวชภณฑทางการแพทย โดยการน าระบบคอมพวเตอรมาชวยในการประมวลผลและตดตามระดบสนคาคงคลง ประกอบกบมความรวมมอกนกบบรษทคคา (Supplier) ทเขามาชวยดแลระดบสนคาคงคลงรวมกน จากใบรายงานผลสถานะสนคาคงคลงจากหองปฏบตการตอเนองไปสการสรางใบสงซอ และสงขอมลไปใหบรษท คคา (Supplier) โดยตรงผานทางระบบคอมพวเตอรเพมเตมจากการใชแนวคด ABC analysis การค านวณหาระดบปรมาณสนคาคงคลงทตองการใชจรงหรอคา DQOH (Desired quantity on hand) จากขอมลการใชและซอในอดตรวมถง การค านวณจดสงซอใหมทเหมาะสม (Reorder point) ซง จากผลจากนโยบายดงกลาวสามารถลดตนทนการบรหารคลงน ายาเวชภณฑของหองปฏบตการได 8% จ านวนชวโมงทใชตรวจเชคสตอกน ายาหรอการสงซอลดลง เมอเทยบกบสถานการณกอนหนาการปรบปรง ท าใหเจาหนาทนกเทคนคการแพทยมเวลาพฒนาการงานเทคนคตรวจวเคราะหไดมากขนและสรางระดบการใหบรการทมคณภาพไดดยงขน ธนวชน บญนายวา (2550) ไดศกษาการวเคราะหปรมาณการสงซอทเหมาะสม กรณศกษา บรษท King of value จ ากด โดยใชทฤษฎ ABC Classification system ในการวเคราะห

35

หาระดบความส าคญของสนคาแตละชนด จากนนจะใชการพยากรณความตองการสนคาตอป โดยเลอกใชวธพยากรณทใหผลใกลเคยงปรมาณความตองการจรงมากทสด ซงพบวาวธ Regression Analysis ใหผลทดกวาวธอน จากนนใชทฤษฎ Economic order quantity แบบ Basic model และ (Q,R) Model ในการค านวณปรมาณการสงซอทเหมาะสม จากผลการค านวณพบวาแตละวธใหผล ทแตกตางกน ผลทไดจากการค านวณวธเดยวจงไมใชคาใชจายทนอยทสด จะตองพจารณาสนคา แตละชนด และเลอกวธทใชคาใชจายทนอยทสดในสนคาแตละชนด ซงจะท าใหมคาใชจาย นอยกวาการสงซอแบบเกาประมาณ 1,4440,000 หรอลดลงประมาณ 24% ของคาใชจายทงหมด จากการใชวธการเดม มยรฉตร ศรดาธรรม (2551) ท าการประยกตใชปรมาณการสงซอทประหยด (EOQ) เพอปรบปรงประสทธภาพการบรหารสนคาคงคลงของบรษทจ าหนายกระเบองสขภณฑครวเรอนอกทงเปนการหาจดสงซอทเหมาะสมส าหรบกลมสนคาตวอยาง พบวากจการสามารถลดมลคาสนคาคงคลงไดถง 49.25% เมอท าการวเคราะหอตราการหมนเวยนสนคากอนและหลงท าการศกษาพบวา อตราการหมนเวยนสนคาเรวขน 40 วน สงผลใหกจการมสภาพคลองมากขนและ จากการศกษาครงนยงพบวากจการมพนทในการจดเกบสนคาลดลงถง 105.85 ตารางเมตร คดเปน 55.71% ของพนทในการจดเกบสนคาคงคลงทงหมด นกรกษ หมนชนานนท (2551) งานวจยฉบบนท าการศกษาหาปรมาณการสงซอสนคาทเหมาะสมของบรษท Dynamic flow line จ ากดโดยบรษทน าเขาสนคา Cast steel valve จากตางประเทศ ซงแตละชนดมปรมาณและชวงเวลาทตองการสนคาแตกตางกน สนคาทน ามาศกษา ม 4 ชนด ในการศกษาครงนไดใชทฤษฎ Economic order quantity (EOQ) แบบ Basic model เพอลดคาใชจายในการจดเกบและจ านวนสตอกสนคาใหนอยลงโดยผลท ไดจากการค านวณพบวาสามารถลดคาใชจายลงประมาณ 2.61% หรอ 1,240,987.50 บาท และสามารถลดจ านวนสตอกสนคาไดมากกวา 10% ของจ านวนสนคาทงหมด ฉฬาปณ พนธเจรญ (2552) ศกษาการน าระบบการจดการวสด โดยการวเคราะหความส าคญของวสดดวยเทคนค ABC Analysis มาใชในการจดการระบบคลงวสดใหมปรมาณทเหมาะสม โดยค านงถงความคมคาในการปรบปรมาณวสดคงคลง ในการศกษาวจยน ไดท าการวเคราะหความแตกตางคาเฉลยของยอดขายวสดในแตละป จากนนวเคราะหความส าคญของวสดดวยเทคนค ABC Analysis และเลอกวสดกลม A และ C เพอพยากรณความตองการวสดดวยวธ การวเคราะหการถดถอยเชงเสน ขนตอนสดทาย คอ แทนคาทพยากรณไดลงในแบบจ าลองปรมาณการสงซอทเหมาะสม โดยมการเปรยบเทยบระหวางตนทนของวสดคงคลงจากการใชผลของงานวจยกบตนทนจากงานแบบเดม ผลทไดพบวาการพยากรณหาปรมาณการสงซอแบบประหยด

36

และระดบปรมาณวสดคงคลงส ารองเพอความปลอดภยส าหรบวสดคงคลงชนด A และ C มผลพยากรณทมความแมนย าสงกวารอยละ 80 ตนทนจากการสงซอในวสดคงคลงประเภท A ลดลงได 486,149 บาท หรอคดเปนรอยละ 20.84 และตนทนจากการสงซอในวสดคงคลงประเภท C ลดลงได 28,198 บาท หรอ คดเปนรอยละ 3.87 แสดงใหเหนวาดวยวธน สามารถบรรลผลในการสงซอ ทงการลดปรมาณวสดคงคลงและตนทนทได อนสรณ อนหน (2556) ไดศกษาเรองการจดการสนคาคงคลงในธรกจอาหารสตว กรณศกษา บรษท เบนไมเยอร เคมคอลส (ท) จ ากด โดยมวตถประสงคเพอศกษาการจดการสนคาคงคลงในธรกจอาหารสตว และศกษาแนวทางการท างานของระบบขนาดการสงซอทประหยด (EOQ) เพอหาแนวทางในการปรบปรงพฒนาใหไดการจดซอและการจดการสนคาคงคลงใหดยงขนกวาเดม โดยใชระบบขนาดการสงซอทประหยด (EOQ) เขามาชวยเปนแนวทางในการสงซอ ผลการศกษาพบวาตนทนในการสงซอสนคาลดลงจากเดมรอยละ 32.94 ชวยใหทราบถงปรมาณ การสงซอสนคาในแตละครง และจ านวนครงในการสงซอแตละป

บทท 3 วธการด าเนนการศกษา

การศกษาครงนจะด าเนนการโดยใชขอมลของตนทนการซอวตถดบประเภทชนสวนในอดต เพอน าไปใชในการจดกลมและการค านวณหาปรมาณการสงซอตามทฤษฎทกลาวไวในบทท 2 เพอใชศกษาการแกปญหาจากปรมาณวตถดบคงคลงทมปรมาณไมเหมาะสมโดยด าเนนการตามขนตอนดงตอไปน

การก าหนดขอบเขตการศกษางานวจย ขอบเขตงานเปนไปตามวตถประสงคของการศกษาครงน ประกอบดวย

1. ท าการศกษาขอมลจากบรษทกรณศกษาซงอยในกลมผประกอบการผลตเครองถายเอกสารและอะไหล

2. ท าการศกษาสนคาคงคลงประเภทวตถดบชนสวน กลม A และกลม B เทานน 3. ปรมาณการซอวตถดบคงคลงประเภทวตถดบชนสวนจากขอมลตงแตเดอนมกราคม

พ.ศ.2557 - ธนวาคม พ.ศ.2557

การเกบรวบรวมขอมล แหลงทมาของขอมลทใชในงานวจย ประกอบดวย ขอมลทตยภม (Secondary data)

1. ขอมลปรมาณการซอวตถดบประเภทชนสวนการผลตในอดต ตงแต เดอนมกราคม พ.ศ.2557 – ธนวาคม พ.ศ.2557 จ านวนทงสน 117 รายการ

2. ขอมลตนทนการสงซอและขอมลตนทนสนคาคงคลงแบบปจจบนของบรษทกรณศกษา

เครองมอทใชด าเนนงานวจย เทคนคการวเคราะหปญหาแผนภมกางปลา (Fishbone diagram) การวจยครงนผวจยไดน าขอมลรายการวตถดบทจดซอในป พ.ศ.2557 มาด าเนนการวเคราะหถงสาเหตตางๆของปญหาทเกดขนทสงผลใหวตถดบคงคลงมปรมาณไมเหมาะสม

38

การจดกลมสนคาคงคลงโดยใชเทคนค ABC classification system ผวจยไดท าการจดกลมวตถดบคงคลงโดยการใชเทคนค ABC classification system โดยค านวณหามลคาของรายการวตถดบทสงซอและน ามาจดล าดบวตถดบแตละรายการตามมลคาของวตถดบจากมากไปหานอย ดงน

1. ขอมลปรมาณการสงซอวตถดบตงแตเดอนมกราคม พ.ศ.2557 – ธนวาคม พ.ศ.2557 ทงสน 117 รายการและหาราคาวตถดบตอหนวยของรายการวตถดบแตละรายการ

2. ค านวณหารอยละของมลคาวตถดบแตละรายการและหาคารอยละสะสมของวตถดบแตละรายการ

3. จดกลมวตถดบตาม กลมA B และC ดงน 3.1 กลม A มลคารอยละสะสมคดเปน 70 -80 % ของมลคาวตถดบทงหมด 3.2 กลม B มลคารอยละสะสมคดเปน 10 -20 % ของมลคาวตถดบทงหมด 3.3 กลม C มลคารอยละสะสมคดเปน 5 -10 % ของมลคาวตถดบทงหมด

ซงผลจากการจดกลมนจะน ามาเปนเครองมอทชวยในการตรวจสอบตนทนของวตถดบคงคลงและตนทนจดซอแบบปจจบนทเกดขนของวตถดบ

ก าหนดแนวทางการแกไขปญหา 1. การหาปรมาณการสงซอสนคาทประหยด EOQ (Economic order quantity)

ผวจยจะน าขอมลปรมาณการสงซอของวตถดบคงคลงประเภทชนสวนในป พ.ศ.2557 มาท าการหาปรมาณการสงซอทเหมาะสม โดยใชทฤษฎ EOQ เพอเพมประสทธภาพในการจดการวตถดบคงคลงของบรษทกรณศกษา ซงขอมลทใชประกอบการค านวณหาปรมาณการสงซอทเหมาะสมประกอบดวย

1.1 ปรมาณการซอวตถดบชนสวนจากขอมลในป พ.ศ.2557 1.2 ตนทนการสงซอสนคาตอครง 1.3 ตนทนการเกบรกษาตอหนวย

การหาปรมาณการสงซอทประหยด (EOQ) จะท าได จากสตร

EOQ = √

39

D = ความตองการสนคาในเวลา 1 ป Co = คาใชจายในการสงซอตอครง Cc = คาใชจายในการเกบรกษาสนคา

2. การค านวณหาจดสงซอใหม ROP (Re order point) ภายใตเงอนไขอตราความตองการสนคาคงทและรอบเวลาคงท หลงจากหาคา EOQ ได

แลว การก าหนดหาคา ROP จากสตร

จดสงซอใหม (ROP) = (อตราความตองการสนคา x รอบเวลา) ROP = โดยท = อตราความตองการโดยเฉลย = รอบเวลาทคงท

3. เปรยบเทยบตนทนวตถดบคงคลงโดยรวมทต าสดตลอดทงปรปแบบปจจบนและรปแบบEOQของวตถดบคงคลงประเภทชนสวน ผวจยท าการเปรยบเทยบตนทนวตถดบคงคลงโดยรวมระหวางรปแบบปจจบนและรปแบบ EOQ เพอดความแตกตางของตนทนวตถดบคงคลงโดยรวม โดยสามารถหาตนทนวตถดบคงคลงโดยรวมไดจากสตร

TC = (

) + (

)

TC = ตนทนสนคาคงคลงโดยรวม (บาท) D = อปสงคหรอความตองการสนคาตอป (หนวย) Co = ตนทนการสงซอ (บาท) Cc = ตนทนการเกบรกษาตอหนวยตอป (บาท) Q = ปรมาณการสงซอตอครง (หนวย) Q* = ขนาดการสงซอตอครงทประหยด (EOQ)

40

การจดท ารายงานและน าเสนอ ในขนตอนนผวจยจะท าการสรปผลงานวจยและขอเสนอแนะตาง ตลอดจนปญหาและอปสรรคระหวางการด าเนนงานท าวจย เพอจดท ารายงานการวจยเสนอตออาจารยทปรกษาเพอพจารณาและอนมต

บทท 4 ผลการวจย

ภาพรวมการด าเนนงานของกรณศกษา บรษทกรณศกษาเปนบรษททด าเนนธรกจการผลตเครองถายเอกสารและอะไหลส าหรบผใชท วไปรวมถงผลตภณฑทใชในธรกจตามความเหมาะสม ทงนบรษทกรณศกษามผลตภณฑทผลตขนกวา 50 รายการผลตภณฑ เพอสงจ าหนายใหกบลกคาทงในประเทศและตางประเทศ จงจ าเปนตองใชวตถดบในการผลตเปนจ านวนมากซงผวจยไดศกษาและรวบรวมขอมลพบวารปแบบการจดซอวตถดบประเภทชนสวนในปจจบนของบรษทกรณศกษามลกษณะของกระบวนการจดซอดงตอไปน ขนตอนท 1 เจาหนาทฝายจดซอท าการรวบรวมขอมลความตองการซอสนคาจากหลาย ๆ ฝายเพอท าการเชคความถกตองของปรมาณทจะตองท าการสงซอ โดยอาศยขอมลดงน

1. ขอมลจากฝายคลงสนคาเพอทราบวาปรมาณวตถดบคงคลงรายการใดเหลอหรอขาดอย และคงเหลอพนทในการจดเกบอยเทาไหร

2. ขอมลจากฝายผลตเพอทราบวามปรมาณวตถดบคงเหลออยในพนทของฝายผลตเทาไหรเนองจากบางกรณทวตถดบคงเหลออยจากการผลต ณ วนทผลตจะถกเกบไวในพนทฝายผลตเนองจากมการตดสตอกเขาไปมายงกระบวนการฝายผลตแลว

3. ขอมลในระบบวางแผนทรพยากร (Enterprise resource planning: ERP) ขนตอนท 2 เจาหนาทฝายจดซอท าการวเคราะหขอมลเพอใหทราบถงปรมาณวตถดบใหตรงตามความตองการ ขนตอนท 3 เจาหนาทฝายจดซอท าการสบขอมลวตถดบ ชวงเวลาน าจากซพพลายเออรของก าลงการผลตทสามารถท าไดและเปรยบเทยบราคาของวตถดบทมความตองการจากซพพลายเออรตามคณสมบตทก าหนดไวตามรปแบบการผลตหรอตามคณสมบตทลกคาเปนผก าหนดไวเพอคดเลอก

42

ขนตอนท 4 เจาหนาทจดซอท ารายการขอมลวตถดบทตองการและท าการขอเสนอสงซอ P/R (Purchasing requisition) ลงในระบบวางแผนทรพยากร (Enterprise resource planning: ERP) โดยระบ ชอ รายละเอยดตางๆของวตถดบทตองการ ขนตอนท 5 เจาหนาทจดซอท ารายการทตองการขอสงซอ P/O (Purchasing Order) ลงในระบบวางแผนทรพยากร (Enterprise resource planning: ERP) พรอมสงเอกสาร P/R และ P/O ใหผบรหารท าการอนมตการจดซอ ขนตอนท 6 ผบรหารตรวจสอบความถกตองของขอมลทงหมด หากถกตองจะท าการอนมตในระบบและเอกสาร ในกรณทไมอนมต เจาหนาทจดซอตองยอนกลบไปตรวจสอบขอมลเบองตนและท าการแกไขอกครงโดยยอนกลบไปท าขนตอนท 1 ขนตอนท 7 เจาหนาทจดซอท าการสงซอวตถดบกบซพพลายเออรและยนยน ตดตามประสานงานการสงวตถดบตอไป รปแบบของการจดซอในปจจบนบรษทกรณศกษา กระบวนการจดซอของบรษทกรณศกษาในปจจบนประกอบดวย 2 สวน ไดแกสวนทจดซอวตถดบภายในประเทศเพอน ามาเขาสกระบวนการผลตและประกอบภายในบรษทและสวนทจดซอวตถดบภายในประเทศซงวตถดบทน ามาใชในกระบวนการผลตมความหลากหลายและมความแตกตางกนตามประเภทการใชงานในกระบวนการผลตและในสวนของการคดเลอกซพพลายเออรเพอการจดซอจดหาวตถดบทเปนชนสวนของบรษทกรณศกษา มทงหมดดวยกน 2 รปแบบ

1. บรษทเปนผท าการคดเลอกดวยตนเองตามลกษณะของมาตรฐานผลตภณฑทฝายวศวกรวตถดบเปนผออกแบบมาตรฐานของวตถดบ

2. กรณทบรษทอนไดวาจางใหผลตและระบความตองการใชวตถดบนน

การวเคราะหสาเหตของปญหา ผวจยไดรวบรวมขอมลวตถดบคงคลงของบรษทกรณศกษา ซงเปนวตถดบชนสวนทใชเปนองคประกอบในการผลตทงหมด 117 รายการ ไดแกชอวตถดบ ราคาตอหนวย จ านวนทสงซอทงหมดตลอดปและราคารวมทงหมด ดงตารางท 4-1

43

ตารางท 4-1 รายการวตถดบคงคลงประเภทชนสวนทใชในป พ.ศ. 2557 ของบรษทกรณศกษา

รายการ ราคาตอหนวย (บาท) ปรมาณการซอตอป

(กลอง) ราคารวม

B015743T 640.00 162 103,680.00 B015745T 220.00 183 40,260.00 C02114 740.00 30,120 22,288,800.00 C02120 770.00 22,200 17,094,000.00 C02677 770.00 16,800 12,936,000.00 D127460 980.00 43,569 42,697,620.00 D1587452 1,280.00 132,951 170,177,280.00 D1587453 760.00 20,196 15,348,960.00 D160-10 1,290.50 33,792 43,608,576.00 D160-11 1,300.00 40,368 52,478,400.00 D163855 230.00 116,769 26,856,870.00 D17384-52 1,330.00 336,000 446,880,000.00 D17384-53 1,300.00 269,010 349,713,000.00 D17484-25 1,320.00 411,000 542,520,000.00 D17484-27 1,320.00 290,700 383,724,000.00 E10010 540.00 573 309,420.00 E10021 430.00 585 251,550.00 E1771532 740.00 375 277,500.00 E1771545 760.50 810 616,005.00 E1771750 810.00 1,296 1,049,760.00 E1771755 540.00 1,233 665,820.00 E17751743 730.00 1,032 753,360.00 E17751745 690.00 1,299 896,310.00 E17849 810.00 14,946 12,106,260.00

44

ตารางท 4-1 (ตอ)



E17893 760.50 10,203 7,759,381.50 E2158753 540.00 375 202,500.00 E2238540 140.00 1,719 240,660.00 E2238549 430.00 444 190,920.00 E2338972 540.00 567 306,180.00 EL9383464 690.00 162 111,780.00 EL93875 780.00 693 540,540.00 ES1348972 780.00 1,497 1,167,660.00 ES1348980 1,310.00 1,146 1,501,260.00 ES1348999 720.00 2,529 1,820,880.00 ES135872 730.00 102 74,460.00 ES1358972 720.00 744 535,680.00 ES1359845 120.00 3,165 379,800.00 ES1598723 1,400.00 66 92,400.00 ES1598724 1,200.00 63 75,600.00 F41437 980.00 633 620,340.00 FF1742475 230.00 462 106,260.00 G100341 1,290.50 54 69,687.00 G100342 1,300.00 966 1,255,800.00 G160089 780.00 67,422 52,589,160.00 G160093 470.00 38,619 18,150,930.00 G160094 1,320.00 47,610 62,845,200.00 G163742 1,340.00 40,320 54,028,800.00 G163854 1,330.50 30,054 39,986,847.00 G165047 260.00 13,689 3,559,140.00

45




G165746 440.00 9,003 3,961,320.00 G165747 530.00 17,400 9,222,000.00 G19201 380.00 7,440 2,827,200.00 G19202 320.00 8,253 2,640,960.00 G31854A 1,280.00 42 3,471.00 G31854C 760.00 42 31,920.00 GH9870 530.00 741 392,730.00 GH9893 440.00 732 322,080.00 GK1402 320.00 468 149,760.00 GK1403 380.00 711 270,180.00 GK1583 260.00 402 104,520.00 GL1437 470.00 348 163,560.00 H0013536 500.00 1,002 501,000.00 H1419 540.00 471 254,340.00 H8341 520.00 432 224,640.00 I178931 910.00 363 330,330.00 I1875653 110.00 3,072 337,920.00 I1875654 240.00 3,918 940,320.00 J2-1493 1,300.00 99 128,700.00 J2-1494 1,300.00 135 175,500.00 J2-19812 1,320.00 63 83,160.00 J2-19816 1,320.00 66 87,120.00 K4230 540.00 189 102,060.00 K4232 1,120.00 168 188,160.00 K4734 930.00 177 164,610.00

46




K4735 610.00 135 82,350.00 KV3520014 340.00 6,480 2,203,200.00 KV3520015 570.00 11,700 6,669,000.00 M-005989 1,280.00 114 145,920.00 M-007434 1,780.00 102 181,560.00 M-007593 1,450.00 108 156,600.00 M1-0010-171 520.00 174 90,480.00 M1-0010213 410.00 258 105,780.00 M1-005431 900.00 93 83,700.00 M1-007251 240.00 126 30,240.00 M1-007252 750.00 141 105,750.00 M1-007598 880.00 144 126,720.00 M1-0095843 610.00 195 118,950.00 M1-0095845 430.00 279 119,970.00 Q9373482 220.00 402 88,440.00 R1-0010-171 520.00 159,000 82,680,000.00 R1-0010213 410.00 1,017 416,970.00 R1-005431 900.00 1,926 1,733,400.00 R1-005989 1,280.00 1,602 2,050,560.00 R1-007251 240.00 2,001 480,240.00 R1-007252 750.00 1,869 1,401,750.00 R1-007434 1,780.00 1,809 3,220,020.00 R1-007593 1,450.00 2,019 2,927,550.00 R1-007598 880.00 1,833 1,613,040.00 R1-0095843 610.00 951 580,110.00

47




R1-0095845 430.00 984 423,120.00 RV4268 430.00 4,800 2,064,000.00 RV4293 1,780.00 1,650 2,937,000.00 T17301 1,330.50 2,223 2,957,701.50 T17370 1,340.00 2,064 2,765,760.00 TA22174 1,320.00 3,501 4,621,320.00 TA22177 780.00 3,402 2,653,560.00 V1690842 3,000.00 372 1,116,000.00 V1690872 2,500.00 372 930,000.00 V4268Q 430.00 195 83,850.00 V4293Q 1,780.00 249 443,220.00 VT-1413 2,560.00 3,459 8,855,040.00 VT-1457 490.00 6,522 3,195,780.00 VT-2838 500.00 6,957 3,478,500.00 Y749321 1,590.00 15 23,850.00 Y749322 1,430.00 15 21,450.00 Z3816A 770.00 750 577,500.00 Z3816B 770.00 1,122 863,940.00 ผลรวม 100,263.00 2,338,140 2,560,636,749.00

จากการศกษาขอมลเบองตน ผวจยพบวาบรษทกรณศกษามการใชวตถดบประเภทชนสวนทงหมด 117 รายการภายในป พ.ศ.2557 มมลคาทงสน 2,560,636,749.00 บาท โดยการจดการวตถดบคงคลงพบวา

1. ยงไมมการก าหนดนโยบายทเหมาะสมเพอใชควบคมการจดซอ 2. ชวงเวลาน าในการสงซอวตถดบแตกตางกนตามแหลงทมา 3. ปรมาณการใชวตถดบจรงตอ 1 หนวยของปรมาณทจดซอมความแตกตางกน

48

4. ยงไมมการก าหนดจดสงซอใหมทเหมาะสม อนเนองมาจากวธการก าหนดตามประสบการณของเจาหนาททแตกตางกน

5. ประสบปญหาจ านวนสนคาคงคลงทมากเกนไปหรอขาดแคลนใหเพยงพอตอการผลต 6. ปรมาณสนคาคงคลงสงผลกระทบตอจ านวนพนทจดเกบ

จากขอมลเบองตนและเอกสารทเกยวของ ผวจยไดท าการวเคราะหของปรมาณสนคาคงคลงภายในป พ.ศ. 2557 โดยเทคนคการวเคราะหปญหาแผนภมกางปลา (Fishbone diagram) โดยการสอบถามและปรกษาบคคลทมประสบการณและเกยวของของบรษททไดแลกเปลยนความคดเหนจากแผนกตางๆภายในบรษทกรณศกษาเพอวเคราะหถงปจจยทน าไปสสาเหตหลกของปญหาสนคาคงคลงมปรมาณทไมเหมาะสม จากภาพท 4-1 ดงน

ภาพท 4-1 การวเคราะหปญหาโดยเทคนคแผนภมกางปลา (Fishbone diagram) จากเทคนคการวเคราะหปญหาโดยเทคนคแผนภมกางปลา (Fishbone diagram) ทถกน ามาใชสามารถสรปสาเหตของปญหาไดจากปญหาหลกทงหมด 4 ปญหา ไดแก พนกงาน (Man) กระบวนการ (Method) วตถดบ (Material) หรอขอมล (Data) และเครองมอ (Machine)

49

1. พนกงาน (Man) พบวาพนกงานขาดความรความเขาใจในการท างานอนเนองมาจากขาดการอบรมอยางเหมาะสม โดยตามปกตพนกงานมกใชการปฏบตงานจรงเปนการศกษาดวยตวเองเปนหลก ไมไดมการอบรมใหเขาใจถงระบบงานและวธปฏบตตามขนตอนทแทจรงจงท าใหพนกงานอาศยประสบการณของตนเองมาใชในการท างานมากกวา อกทงพนกงานยงขาดความเอาใจใสตอการท างานหรอมความเหนอยลาจากปรมาณงานเนองจากพนกงานหนงคนอาจตองปฏบตงานหลายหนาทซงท าใหการปฏบตงานไมมประสทธภาพสงผลใหการตรวจนบอาจคาดเคลอนรวมถงขอมลปรมาณวตถดบในระบบเชนกน การคาดการณค าสงซอจากลกคาผดพลาดหรอการเปลยนแปลงการผลตกะทนหนเนองมาจากผลตภณฑนนเพอด าเนนการผลตและสงขายใหกบลกคาจากขอจ ากดเรองของเวลาทเรงดวนสงผลใหกระทบตอสนคาคงคลงทเคยมแผนการใชในการผลตสะสมเพมมากขนเมอรวมกบปรมาณวตถดบทสงเขามาท าใหไมมพนทในการจดเกบทเหมาะสมท าใหวตถดบอาจเสยหายหรอขาดหายไป ในอกทางหนงเมอมการเปลยนแผนการผลตกะทนหนจะท าใหปรมาณวตถดบคงคลงทมอยถกน าออกมาใชกอนก าหนดท าใหปรมาณของสนคาคงคลงทมไมสามารถใชไดครบตามปรมาณการผลตทมขนในอนาคตหรอจากการทวตถดบนนมการใชในการผลตรวมกนหลายผลตภณฑท าใหวตถดบคงคลงไมเพยงพอตอการผลตทงหมดของวนซงไดสงผลใหตองหยดการผลตระหวางวนไป

2. กระบวนการ (Method) พบวานโยบายของผบรหารยงขาดแนวทางการบรหารทมงเนนในเรองของการลดปรมาณวตถดบคงคลงเนองจากมองวาบรษทกรณศกษาเปนบรษททผลตสนคาเพอตองการตอบสนองตอลกคาเปนหลก ท าใหตองมการสงซอวตถดบมารองรบใหเพยงพอตอการผลตซงการสงซอวตถดบเขามามปรมาณทมากเกนไปสงผลใหคลงสนคาไมมพนทในการจดเกบอยางเพยงพอเหมาะสมและสงผลใหตองจ ากดการสงซอบางอยางใหมปรมาณทอาจนอยเกนไปท าใหไมมวตถดบคงคลงเพอรองรบตอเหตทไมคาดคดจากการเปลยนแผนการผลตกะทนหนหรอสามารถรองรบการผลตอยางเพยงพอ อกทงยงเหนไดจากการบนทกการปรมาณจดเกบวตถดบคงคลง (Stock) ทยงคงมการใชรปแบบกระดาษ (Paper manual) กอนน ามาใหกบพนกงานทจะตองท าการปรบปรงขอมลในระบบวางแผนทรพยากร (Enterprise resource planning : ERP) อนน ามาซงปญหาในการควบคมวตถดบคงคลงเนองจากการปรบปรงปรมาณวตถดบในระบบใชเวลาคอนขางนานพนกงานอาจเกดความลาและลดความเอาใจใสจากงานไป ดวยเหตนจงเปนสาเหตทท าใหสนคาคงคลงมยอดไมตรงกบทมอยจรงและสงผลใหวตถดบคงคลงอาจมปรมาณทไมเพยงพอหรอมมากเกนไป สวนในเรองของการตรวจสอบนนพบวาท าไดคอนขางยากเนองจากการจดเกบวตถดบคงคลงมความไมเหมาะสม จากการมพนจดเกบเพอรองรบปรมาณของวตถดบทสงซอเขามาไมเพยงพอสงผลใหตองน าไปจดเกบไวในสวนทางเดนของคลงสนคาหรอพนททใช

50

ของฝายผลตท าใหวตถดบอาจตกหลน ขาดหายไป หรอวตถดบอาจช ารดเสยหายจากอบตเหตทอาจเกดขนจากการจดเกบทไมเหมาะสม

3. วตถดบ(Material)/ ขอมล(Data) พบวาปรมาณวตถดบตามบนทกการจดเกบในระบบแตกตางกบปรมาณทมอยจรง เนองจากความผดพลาดของการปฏบตงานของพนกงานในเรองขาดการตรวจนบอยางสม าเสมอและการจดเกบไวในพนททเหมาะสม อกทงเงอนไขในการสงซอสนคาระหวางซพพลายเออรทมการก าหนดระยะเวลาในการน าสงทท าใหไมสามารถสงวตถดบไดในทนททตองการรวมถงปรมาณขนต าทสามารถสงซอไดตอครงและเงอนไขตางๆทระบถงขอตกลงรวมกบบรษทจงสงผลใหสนคาคงคลงยากตอการควบคมปรมาณไดอยางเหมาะสม และถงแมวาบรษทจะมการผลตทคงทแตในบางครงการเปลยนแผนการผลตของฝายผลตอยางเรงดวนท าใหเกดการน าวตถดบคงคลงทจะตองน าไปใชในอนาคตมปรมาณทเปลยนแปลงไปจากเดมท าใหตองมการสงซอเพมในปรมาณทมากขนหรอมากจนเกนไปสงผลใหคลงสนคามพนทจดเกบนอยลงไมเพยงพอตอปรมาณในการจดเกบวตถดบอนๆและตองน าไปจดเกบในสวนพนททไมเหมาะสม เชน บรเวณทางเดนในคลงสนคาหรอในสวนพนทของฝายผลต เปนตน

4. เครองมอ (Machine) พบวาเทคโนโลยคอมพวเตอรลาสมยขาดการปรบปรงและพฒนาท าใหการประมวลผลขอมลในระบบคอนขางชา และการเขาถงขอมลรวมกนภายในบรษทคอนขางล าบากเนองมาจากฟงกชนการใชงานทแตกตางกนของแตละแผนก ท าใหการวเคราะหขอมลยงไมเปนไปในทางเดยวกนรวมถงขอมลทคอนขางตางจากความเปนจรงทเกดขนตางๆ จนท าใหการวเคราะหวางแผนเกดความคลาดเคลอนไปได จากการวเคราะหปญหาโดยขอมลทมรวมกบการใชเทคนคแผนภมกางปลา (Fishbone diagram) สามารถเหนไดวาปญหาหลกๆขางตนเปนสงทสงผลกระทบตอการเลอกซอวตถดบในปรมาณทไมเหมาะสมซงกระทบตอปรมาณวตถดบคงคลงตลอดจนน าไปสการบรหารตนทนทไมเหมาะสมอกดวย ดงนนผวจยไดน าเสนอแนวทางในการแกไขปญหาวตถดบคงคลงทมปรมาณทไมเหมาะสมโดยการจดล าดบความส าคญของวตถดบตามมลคาทมการสงซอตลอดทงป พ.ศ. 2557 และเลอกวตถดบคงคลงเฉพาะในกลม A และกลม B มาจดการวตถดบคงคลงจากปรมาณการสงซอใหมซงไดน าวธการค านวณหาปรมาณการสงซอทเหมาะสมและประหยดทสดของวตถดบแตละรายการเพอน ามาเปรยบเทยบกบขอมลการสงซอรปแบบปจจบน ในการวเคราะหดงกลาวจะน ามาสแนวทางการแกไขปญหาการสงซอทเหมาะสม ไมมการจดเกบวตถดบคงคลงในปรมาณทมากจนเกนไปและเพยงพอตอความตองการผลตของบรษทกรณศกษาโดยมสมมตฐานทก าหนดเปนขอบเขตไววา

51

1. ทราบปรมาณอปสงคทชดเจนและอปสงคมความคงท 2. ไดรบวตถดบทสงซอพรอมกนทงหมด 3. รอบเวลาในการสงซอ ซงเปนชวงเวลาตงแตสงซอจนไดรบวตถดบคงท 4. ตนทนการเกบรกษาวตถดบและตนทนการสงซอคงท 5. ราคาวตถดบทสงซอคงท 6. ไมมวตถดบขาดมอเลย

การแบงหมวดหมวตถดบคงคลง จากการศกษาขอมลการจดซอวตถดบครงนผวจยไดน าขอมลวตถดบคงคลงชนสวนจากบรษทกรณศกษาเขามาใชจ านวน 117 รายการในระหวางเดอน มกราคม ถง ธนวาคม พ.ศ. 2557 เพอมาท าการวเคราะหซงผวจยไดท าการแบงกลมประเภทของวตถดบคงคลงทมมลคาสงมาใชในการน าพจารณาและควบคมอยางเหมาะสมตามล าดบความส าคญของวตถดบทมมลคามากในการจดซอ ซงทางผวจยจะเลอกใชเพยงกลม A และกลม B โดยท าการแบงกลมประเภทวตถดบคงคลงดวยวธการแบงกลม (ABC classification system) ทละกลมสนคา โดยผวจยไดก าหนดใหเปนกลม A กลม B และกลม C ตารางท 4-2 การแบงกลม ABC Classification System

รายการ ราคาตอหนวย (บาท)

ปรมาณการซอตอป (กลอง)

ราคารวม มลคา % สะสม

% กลม

D17484-25 1,320.00 411,000.00 542,520,000.00 21% 21% กลม A รวม 74%

D17384-52 1,330.00 336,000.00 446,880,000.00 39% 17% D17484-27 1,320.00 290,700.00 383,724,000.00 54% 15% D17384-53 1,300.00 269,010.00 349,713,000.00 67% 14% D1587452 1,280.00 132,951.00 170,177,280.00 74% 7%

52





% กลม

R1-0010-171 520.00 159,000.00 82,680,000.00 77% 3%

กลม B รวม 21%

G160094 1,320.00 47,610.00 62,845,200.00 80% 2% G163742 1,340.00 40,320.00 54,028,800.00 82% 2% G160089 780.00 67,422.00 52,589,160.00 84% 2% D160-11 1,300.00 40,368.00 52,478,400.00 86% 2% D160-10 1,290.50 33,792.00 43,608,576.00 88% 2% D127460 980.00 43,569.00 42,697,620.00 89% 2% G163854 1,330.50 30,054.00 39,986,847.00 91% 2% D163855 230.00 116,769.00 26,856,870.00 92% 1%

กลม C รวม 5%

C02114 740.00 30,120.00 22,288,800.00 93% 1% G160093 470.00 38,619.00 18,150,930.00 93% 1% C02120 770.00 22,200.00 17,094,000.00 94% 1% D1587453 760.00 20,196.00 15,348,960.00 95% 1% C02677 770.00 16,800.00 12,936,000.00 95% 1% E17849 810.00 14,946.00 12,106,260.00 96% 0% G165747 530.00 17,400.00 9,222,000.00 96% 0% VT-1413 2,560.00 3,459.00 8,855,040.00 96% 0% E17893 760.50 10,203.00 7,759,381.50 97% 0% KV3520015 570.00 11,700.00 6,669,000.00 97% 0% TA22174 1,320.00 3,501.00 4,621,320.00 97% 0% G165746 440.00 9,003.00 3,961,320.00 97% 0% G165047 260.00 13,689.00 3,559,140.00 97% 0% VT-2838 500.00 6,957.00 3,478,500.00 98% 0%

53





% กลม

R1-007434 1,780.00 1,809.00 3,220,020.00 98% 0%


VT-1457 490.00 6,522.00 3,195,780.00 98% 0% T17301 1,330.50 2,223.00 2,957,701.50 98% 0% RV4293 1,780.00 1,650.00 2,937,000.00 98% 0% R1-007593 1,450.00 2,019.00 2,927,550.00 98% 0% G19201 380.00 7,440.00 2,827,200.00 98% 0% T17370 1,340.00 2,064.00 2,765,760.00 98% 0% TA22177 780.00 3,402.00 2,653,560.00 98% 0% G19202 320.00 8,253.00 2,640,960.00 99% 0% KV3520014 340.00 6,480.00 2,203,200.00 99% 0% RV4268 430.00 4,800.00 2,064,000.00 99% 0% R1-005989 1,280.00 1,602.00 2,050,560.00 99% 0% ES1348999 720.00 2,529.00 1,820,880.00 99% 0% R1-005431 900.00 1,926.00 1,733,400.00 99% 0% R1-007598 880.00 1,833.00 1,613,040.00 99% 0% ES1348980 1,310.00 1,146.00 1,501,260.00 99% 0% R1-007252 750.00 1,869.00 1,401,750.00 99% 0% G100342 1,300.00 966.00 1,255,800.00 99% 0% ES1348972 780.00 1,497.00 1,167,660.00 99% 0% V1690842 3,000.00 372.00 1,116,000.00 99% 0% E1771750 810.00 1,296.00 1,049,760.00 99% 0% I1875654 240.00 3,918.00 940,320.00 99% 0% V1690872 2,500.00 372.00 930,000.00 99% 0% E17751745 690.00 1,299.00 896,310.00 99% 0%

54





% กลม

Z3816B 770.00 1,122.00 863,940.00 99% 0%


E17751743 730.00 1,032.00 753,360.00 99% 0% E1771755 540.00 1,233.00 665,820.00 99% 0% F41437 980.00 633.00 620,340.00 99% 0% E1771545 760.50 810.00 616,005.00 100% 0% R1-0095843 610.00 951.00 580,110.00 100% 0% Z3816A 770.00 750.00 577,500.00 100% 0% EL93875 780.00 693.00 540,540.00 100% 0% ES1358972 720.00 744.00 535,680.00 100% 0% H0013536 500.00 1,002.00 501,000.00 100% 0% R1-007251 240.00 2,001.00 480,240.00 100% 0% V4293Q 1,780.00 249.00 443,220.00 100% 0% R1-0095845 430.00 984.00 423,120.00 100% 0% R1-0010213 410.00 1,017.00 416,970.00 100% 0% GH9870 530.00 741.00 392,730.00 100% 0% ES1359845 120.00 3,165.00 379,800.00 100% 0% I1875653 110.00 3,072.00 337,920.00 100% 0% I178931 910.00 363.00 330,330.00 100% 0% GH9893 440.00 732.00 322,080.00 100% 0% E10010 540.00 573.00 309,420.00 100% 0% E2338972 540.00 567.00 306,180.00 100% 0% E1771532 740.00 375.00 277,500.00 100% 0%

55





% กลม

GK1403 380.00 711.00 270,180.00 100% 0%


H1419 540.00 471.00 254,340.00 100% 0% E10021 430.00 585.00 251,550.00 100% 0% E2238540 140.00 1,719.00 240,660.00 100% 0% H8341 520.00 432.00 224,640.00 100% 0% E2158753 540.00 375.00 202,500.00 100% 0% E2238549 430.00 444.00 190,920.00 100% 0% K4232 1,120.00 168.00 188,160.00 100% 0% M-007434 1,780.00 102.00 181,560.00 100% 0% J2-1494 1,300.00 135.00 175,500.00 100% 0% K4734 930.00 177.00 164,610.00 100% 0% GL1437 470.00 348.00 163,560.00 100% 0% M-007593 1,450.00 108.00 156,600.00 100% 0% GK1402 320.00 468.00 149,760.00 100% 0% M-005989 1,280.00 114.00 145,920.00 100% 0% J2-1493 1,300.00 99.00 128,700.00 100% 0% M1-007598 880.00 144.00 126,720.00 100% 0% M1-0095845 430.00 279.00 119,970.00 100% 0% M1-0095843 610.00 195.00 118,950.00 100% 0% EL9383464 690.00 162.00 111,780.00 100% 0% FF1742475 230.00 462.00 106,260.00 100% 0% M1-0010213 410.00 258.00 105,780.00 100% 0%

56





% กลม

M1-007252 750.00 141.00 105,750.00 100% 0%


GK1583 260.00 402.00 104,520.00 100% 0% B015743T 640.00 162.00 103,680.00 100% 0% K4230 540.00 189.00 102,060.00 100% 0% ES1598723 1,400.00 66.00 92,400.00 100% 0% M1-0010-171 520.00 174.00 90,480.00 100% 0% Q9373482 220.00 402.00 88,440.00 100% 0% J2-19816 1,320.00 66.00 87,120.00 100% 0% V4268Q 430.00 195.00 83,850.00 100% 0% M1-005431 900.00 93.00 83,700.00 100% 0% J2-19812 1,320.00 63.00 83,160.00 100% 0% K4735 610.00 135.00 82,350.00 100% 0% ES1598724 1,200.00 63.00 75,600.00 100% 0% ES135872 730.00 102.00 74,460.00 100% 0% G100341 1,290.50 54.00 69,687.00 100% 0% B015745T 220.00 183.00 40,260.00 100% 0% G31854C 760.00 42.00 31,920.00 100% 0% M1-007251 240.00 126.00 30,240.00 100% 0% Y749321 1,590.00 15.00 23,850.00 100% 0% Y749322 1,430.00 15.00 21,450.00 100% 0% G31854A 1,280.00 42.00 3,471.00 100% 0% ผลรวม 100,263.00 2,338,140.00 2,560,636,749.00 100% 100%

57

จากตารางท 4-2 สามารถอธบายไดวากลมรายการสนคา A มจ านวน 5 รายการ โดยคดเปนรอยละ 74 จากจ านวนรายการทงหมด มมลคามากทสดคอ 1,893,014,280 บาท กลมรายการสนคา B มจ านวน 14 รายการ คดเปนรอยละ 21 จากจ านวนรายการทงหมด มมลคา 543,590,163 บาท และกลมรายการสนคา C มจ านวน 98 รายการ คดเปนรอยละ 5 จากจ านวนรายการทงหมด มมลคานอยทสดคอ 124,032,306 บาท

ภาพท 4-2 การแบงกลมสนคา ABC ตามมลคา

การวเคราะหปรมาณการสงซอทเหมาะสม (Economic Order Quantity: EOQ) การหาปรมาณการสงซอทเหมาะสม (Economic order quantity: EOQ) จะพจารณาขอมลจากการค านวณของคาใชจายในการสงซอตอครง (Ordering cost) และคาใชจายในการจดเกบรกษาสนคาคงคลงตอป (Carrying cost)

1. คาใชจายในการสงซอ (Ordering cost) คาใชจายในการสงซอเปนคาใชจายทเกดขนในกจกรรมการสงซอของบรษทกรณศกษา

ตลอดป พ.ศ.2557 ประกอบดวยคาใชจายทเกดขนจากคาแรงพนกงานทท างานในกระบวนการตางๆ โดยค านวณหาไดจากอตราคาแรงงานของเวลาทใชท างานนนๆ ซงขอมลทไดรบเปนการ

0.00%

20.00%

40.00%

60.00%

80.00%

100.00%

120.00%

มลคา % สะสม

A

B

C

เปอรเซน มลคาสะสมของวตถดบ

58

ประเมนโดยผบรหารและหวหนางานในสวนทเกยวของของบรษทกรณศกษาทคดจากชวโมงการท างานและคาแรงงาน ดงน ตารางท 4-3 การค านวณคาแรงฝายจดซอ

คนท กจกรรม เวลาท ากจกรรมตอวน

คาแรงตอเดอน (บาท)

คาแรงตอป (บาท)

การค านวณคาแรง ตอป

1 วางแผนและอนมตใบสงซอ 0.5 ชม. 370,000 277,500.00 370,000*12*0.5/8

2 - 3 วางแผนและค านวณออกใบสงซอ (PR) รวมถงประสานงาน Supplier และหนวยงานตางๆ กรณทพบปญหางานไมเปนไปตามขอก าหนด

4 ชม. 42,000 504,000.00

42,000*2*12*4/8

4 - 7

ออกใบสงซอ (PO) ใหแก Supplier ท าการตดตามและยนยนการสงมอบรวมถงประสานงาน Supplier และหนวยงานตางๆ กรณทพบปญหางานไมเปนไปตามขอก าหนด

4 ชม. 22,000 528,000.00

22,000*4*12*4/8

8 จดเกบใบขอซอ (PR) และ (PO) แนบเอกสารท ารบสงบญช 1 ชม. 16,000 24,000.00 16,000*12*1/8

ผลรวมคาแรงฝายจดซอ 1,333,500.00

1. คาแรงงานฝายจดซอ เปนคาแรงงานทฝายจดซอด าเนนงานตงแตการวางแผนขอมล

การจดซอ สบหาและสอบถามขอมลจากซพพลายเออร การออกใบขอเสนอซอ (P/R) จดท าใบสงซอ (P/O) และการสงเอกสารตางๆ พรอมทงการตดตอประสานงานกบซพพลายเออร และสวนทเกยวของ ซงฝายจดซอทท างานเกยวกบกจกรรมดงกลาวม 8 คนโดยมรายละเอยดการค านวณแสดงดงตารางท 4-3

59

ตารางท 4-4 การค านวณคาแรงฝายคลงสนคา

คนท กจกรรม เวลาท า กจกรรมตอวน




1-5 แจงรายการรบสนคาไปยงเจาหนาท ERP ลงสนคา จดเกบเขาพนทเกบและเกบตวอยางใหฝายตรวจสอบคณภาพ

3 ชม. 15,000 337,500.00 15,000*12*3/8*5

6-7 แจงขอมลรายการรบสนคาประจ าวนไปยงฝายตรวจสอบคณภาพและบนทกรายการเขาสระบบ ERP

3 ชม. 50,000 450,000.00 50,000*12*3/8*2

8 ตรวจสอบเอกสารรายการรบสนคาประจ าวน 2 ชม. 27,000 81,000.00 27,000*12*2/8

รวมคาแรงฝายคลงสนคา 868,500.00

2. คาแรงงานฝายคลงสนคา เปนคาแรงงานทฝายคลงสนคาด าเนนงานการตรวจรบ

สนคาเบองตน การลงสนคา การแจงรายการรบสนคา การจดเกบเขาพนท การตรวจสอบเอกสารรายการรบสนคา การเกบตวอยางใหฝายตรวจสอบคณภาพการท ารบเขาระบบ ERP ซงฝายคลงสนคาทท างานเกยวกบกจกรรมดงกลาวม 8 คนโดยมรายละเอยดแสดงดงตารางท 4-4 ตารางท 4-5 การค านวณคาแรงฝายตรวจสอบคณภาพ

คนท กจกรรม เวลาท า กจกรรมตอวน




1 ตรวจรบสนคา ท าการออกใบ Pass Inspection List ลงพนทในจดปฏบตงานเพอตรวจสอบกรณทสนคามปญหา

3 ชม. 45,000 202,500.00 45,000*12*3/8

2 ตรวจรบสนคา ท าการออกใบ Pass Inspection List จดเกบเอกสารรบรองคณภาพทแนบมากบสนคา

4 ชม. 18,000 108,000.00 18,000*12*4/8

รวมคาแรงฝายตรวจสอบคณภาพ 310,500.00

3. คาแรงงานฝายตรวจสอบคณภาพ เปนคาแรงงานทฝายตรวจสอบคณภาพท าการตรวจ

รบสนคา ท าการออกใบรายการผานการตรวจ (Pass inspection list) ลงพนทจดปฏบตงานเพอตรวจสอบสนคาในกรณทมปญหา ซงฝายตรวจสอบคณภาพทท างานเกยวกบกจกรรมดงกลาวม 2 คน โดยรายละเอยดการค านวณแสดงดงตารางท 4-5

60

ตารางท 4-6 การค านวณคาแรงฝายบญช

คนท กจกรรม เวลาท า

กจกรรมตอวน




1 ตรวจรบสนคาเขาระบบบญช และจดเกบเอกสาร 3 ชม. 15,000 67,500.00 15,000*12*3/8

2 -3 รบวางบล ตดตามเอกสารกรณเกดปญหาเอกสารไมสมบรณ โอนเงนให จดเกบเอกสาร

2 ชม. 22,000 132,000.00 22,000*12*2/8*2

4 - 5 ตรวจสอบเอกสารการลด-เพมหน การยนภาษ จดเกบเอกสาร

2 ชม. 57,000 342,000.00 57,000*12*2/8*2

รวมคาแรงฝายบญช 541,500.00

4. คาแรงงานฝายบญช เปนคาแรงงานทฝายบญชตรวจรบสนคาเขาสระบบบญช รบวาง

บล โอนเงน ตดตามเอกสารในกรณทเอกสารไมสมบรณตรวจสอบเอกสารการลดเพมหนและจดเกบเอกสาร ซงฝายบญชทท างานเกยวของกบกจกรรมดงกลาวมทงหมด 5 คนโดยรายละเอยดแสดงดงตารางท 4-6 ตารางท 4-7 การค านวณคาใชจายในการสอสาร

5. คาใชจายในการสอสาร เปนคาใชจายทใชในการตดตอสอสารระหวางผซอและผขาย

ไดแก คาโทรศพท คา Internet เปนตน โดยรายละเอยดแสดงดงตารางท 4-7

การสอสาร

กจกรรมการใช เวลาท า

กจกรรมตอวน

อตราการใช

คาใชจาย ตอป

(บาท)

การค านวณ คาใชจายตอ

ป

โทรศพท ตดตอสอสารกบ Supplier (1 เดอน ท างาน 24 วน) 1 นาท นาทละ 3 บาท

51,840.00 60*3*24*12

Internet ตดตอสอสารกบ Supplier และสงใบสงซอ (PO) (เหมาจายเดอนละ 500 บาท/เครอง)

ตลอดทงวน 7 เครอง 42,000.00 500*7*12

รวมคาใชจายในการสอสาร 93,840.00

61

ตารางท 4-8 การค านวณคาวสดสนเปลอง

วสดสนเปลอง

กจกรรมการใช เวลาท า กจกรรมตอวน



(บาท)

การค านวณ คาใชจายตอป

กระดาษ

ออกใบ PR, PO แจงรายการรบวตถดบ, แจงออกใบ Inspection List และแจงเขาระบบบญช (รวมการใชกระดาษ 7 แผนตอการออกใบสงซอ 1 ครง โดยทกระดาษ 80 แกรม ม 500 แผนตอรมๆละ 88 บาท)

ตลอดทงวน

กระดาษแผนละ 0.176บาท

3,261.104 7*2,647*0.176

หมกพมพ ใชหมกพมพขาว-ด า ตลอดทงวน

คาพมพแผนละ 0.25 บาท

4,632.25 7*2,647*0.25

รวมคาวสดสนเปลอง 7,893.00

6. คาวสดสนเปลอง เปนคาวสดทใชในการออกใบขอเสนอซอ ใบสงซอ ใบแจงรายการ

ผานการตรวจ (Pass inspection list) ใบแจงเขาระบบบญช ซงสงเหลานเมอใชแลวจะหมดไป แสดงรายละเอยดการค านวณดงตารางท 4-8 ตารางท 4-9 การค านวณคาใชจายอปกรณเครองเขยน

อปกรณเครองเขยน กจกรรมการใช เวลาท า กจกรรมตอวน



(บาท)


ปากกา ดนสอ ไมบรรทด ยางลบ สมด Marker กระดาษโนต

ออกใบ PR, PO แจงรายการรบวตถดบ,แจงออกใบ Inspection List และแจงเขาระบบบญช (รวม 19 คน)


50 บาทตอคนตอป

1,150 50*23

รวมคาอปกรณเครองเขยน 1,150

7. คาใชจายอปกรณเครองเขยน เชน ปากกา ดนสอ ไมบรรทด ยางลบ สมด Maker

กระดาษโนต เปนตน โดยมวธการค านวณแสดงรายละเอยดดงตารางท 4-9

62

ตารางท 4-10 การค านวณคาอปกรณส านกงานและคาซอมแซมบ ารงรกษา อปกรณส านกงาน

และคาซอมบ ารงรกษา

กจกรรมการใช เวลาท า กจกรรมตอวน



(บาท)


เครองคอมพวเตอร

ออกใบ PR, PO, แจงรายการรบวตถดบ, แจงออกใบ Pass Inspection List และแจงเขาระบบบญช จ านวน 7 เครอง (ราคาเครองละ 19,400 บาท ใชงานได 5 ป)


คาเสอมราคาตอเครอง 3,880 บาท

27,160 3,880*7

เครองแฟกซ รบ – สง ใบสงซอและรบเอกสารรบรองคณภาพวตถดบจ านวน 1 เครอง (ราคาเครองละ 16,853 บาท)


คาเสอมราคาตอเครอง 3,370.60 บาท

3,370.60 3,370.6*1

เครองถายเอกสาร

ออกใบ PR, PO แจงรายการรบวตถดบ, แจงออกใบ Pass Inspection List และแจงเขาระบบบญช จ านวน 3 เครอง (ราคาเครองละ 140,000 บาท)


คาเสอมราคา 28,000 บาท ตอเครองตอป

84,000 28,000*3

คาซอมแซมบ ารงรกษาอปกรณส านกงาน

ซอมแซมบ ารงรกษาเครองคอมพวเตอรปละ 1,000 บาทตอเครองตอป, เครองแฟกซ 1,000 ตอเครองตอป และเครองถายเอกสาร 3,000 ตอเครองตอป

กรณทเครองผดปกต

คาซอมแซมละคาบ ารงรกษาตอป

17,000 (1,000*7)+ (3,000*3)+ (1,000*1)

รวมคาอปกรณส านกงานและคาซอมบ ารงรกษา 131,530.60

8. คาอปกรณส านกงานและคาซอมแซมบ ารงรกษา เชน คอมพวเตอร เครองถายเอกสาร

เครองแฟกซ โดยมรายละเอยดแสดงไวดงตารางท 4-10 จากการรวบรวมขอมลขางตนเพอค านวณหาคาใชจายในการสงซอตอรายการ จะสามารถน ามาหาไดโดยการน าคาใชจายรวมของกจกรรมทอยในสวนของการจดซอไปหารกบจ านวนใบสงซอทงหมดของป พ.ศ.2557 เทากบ 1,242.32 บาทตอครง หรอประมาณ 1,242.00 บาทตอครง ซงแสดงไวดงตารางท 4-11

63

ตารางท 4-11 คาใชจายในการสงซอ (Ordering cost)

รายการ คาใชจายตงแต

เดอนมกราคม - ธนวาคม พ.ศ. 2557 (บาท)

คาแรงงานของฝายจดซอ 1,333,500.00 คาแรงงานของฝายคลงสนคา 868,500.00 คาแรงงานของฝายตรวจสอบคณภาพ 310,500.00 คาแรงงานของฝายบญช 541,500.00 คาใชจายในการสอสาร 93,840.00 คาวสดสนเปลอง 7,893.00 คาอปกรณเครองเขยน 1,150.00 คาอปกรณส านกงานและคาซอมแซม 131,530.50 รวมคาใชจาย 3,288,414.00 จ านวนใบสงซอ (PO) ของป พ.ศ. 2557 2,647 คาใชจายในการสงซอตอครง 1,242.00

2. คาใชจายในการเกบรกษาสนคาคงคลง (Carrying cost)

จากการรวบรวมขอมลของบรษทกรณศกษาในสวนของคาใชจายในการเกบรกษาสนคาคงคลง (Inventory carrying cost) ยงมไมเพยงพอเนองมาจากขอมลบางสวนไมไดมการจดเกบขอมลอยางมประสทธภาพรวมถงการคดตนทนแตละรายการสนคาคงคลงท าไดยาก ดงนนผวจยจงไดท าการก าหนดใหใชคาใชจายในการเกบรกษาสนคาคงคลงทอยภายใตตวเลขสมมตฐานท 25% (Helen 1995) วาดวยธรกจตดสนใจทจะมไวซงวสดคงคลงเพอทจะไดสามารถด าเนนงานในกระบวนการผลตได ซงเฉลยคาใชจายจากการเกบรกษาวสดคงคลงนคดเปนรอยละของมลคาวสดแสดงไวดงตารางท 4-12 แตเนองดวยบรษทกรณศกษาใชพนทในการจดเกบสนคาคงคลงของบรษทเอง จงไมมคาใชจายในการเชาคลงสนคาและคาเสยโอกาสในการเชาคลงสนคา

64

ตารางท 4-12 คาใชจายจากการเกบรกษาสนคาคงคลง (Inventory carrying cost)

รายการ รอยละ คาเงนลงทนสรางสตอก 6 คาภาษ 2 คาประกนภย 1 คาเชาพนทคลงสนคา 0 คายกขนเคลอนยาย 2 คาบรหารและควบคม 3 คาพสดเสอม เสย ลาสมย 6 คาพสดขาดจ านวน หาย 3 รวมคาใชจาย 23

การหาปรมาณการสงซอทเหมาะสมสามารถค านวณไดจากขอมลตนทนการสงซอและขอมลการจดเกบโดยใชสตรการค านวณดงน

√

คอ ปรมาณการสงซอทเหมาะสม

เมอ คอ ปรมาณความตองการใชวตถดบทงหมดตอป คอ คาใชจายในการสงซอตอครง คอ คาใชจายในการเกบรกษาตอหนงหนวยเวลา คอ ราคาสนคาตอหนวย กลมวตถดบ A ไดแก

1. ชนสวน D17484-25

√

ดงนนปรมาณการสงซอ (EOQ) = 1,834 กลอง

65

จ านวนครงทสงซอ

= 224 ครงตอป

2. ชนสวน 17384-52

√




3. ชนสวน 17484-27

√

ดงนนปรมาณการสงซอ (EOQ) = 1,542 กลอง จ านวนครงทสงซอ


4. ชนสวน 17384-53

√



5. ชนสวน 1587452

√




กลมสนคา B ไดแก

1. ชนสวน 1-0010-171

√

ดงนนปรมาณการสงซอ กลอง จ านวนครงทสงซอ


66

2. ชนสวน G160094

√

ดงนนปรมาณการสงซอ (EOQ) = 624 กลอง จ านวนครงทสงซอ


3. ชนสวน G163742

√



4. ชนสวน G160089

√



5. ชนสวน D160-11

√



6. ชนสวน D160-10

√



7. ชนสวน D127460

√

ดงนนปรมาณการสงซอ (EOQ) = 693 กลอง



67

8. ชนสวน G163854

√



9. ชนสวน D163855

√



10. ชนสวน C02114

√



11. ชนสวน G160093

√



12. ชนสวน C02120

√



13. ชนสวน D1587453

√




68

14. ชนสวน C02677

√




การหาจดสงซอใหม (Re-order Point: ROP) การจดซอวตถดบมเวลาเปนพนฐานปจจยส าคญ ซงสามารถก าหนดปรมาณวตถดบทจะสงซอใหมเมอระดบวตถดบคงคลงลดลงไปในระดบหนง กจะสงซอวตถดบเขามาใหมในปรมาณคงทเทากบปรมาณทก าหนดไว จดสงซอวตถดบ (Re-order point) เปนจดทบอกถงปรมาณวตถดบคงคลงทอยในระบบทท าใหตองมการสงซอ จดสงซอใหมนนมความผนแปรตามตวแปร 2 ตวแปร คอความตองการใชวตถดบคงคลงและรอบเวลาในการสงซอ (Lead Time) วตถดบคงคลงคลงแตละชนดของบรษทกรณศกษามรอบการสงซอคงทและมความตองการใชคงททกสปดาห ขณะทการสงซอแตละครงอาจสงผลใหวตถดบคงคลงมปรมาณสะสมมากจนเกนไปสงผลใหพนทจดเกบไมเพยงพอตอปรมาณวตถดบคงคลงทสงซอเขามาซงท าใหตองน าไปจดเกบในพนทสวนอนๆของบรษท เชน ตามทางเดนในคลงสนคา พนทในสวนฝายผลตหรอในสวนทจดเกบผลตภณฑทเตรยมน าสงจ าหนายเปนตน ในบางครงบรษทประสบปญหาในเรองของการส ารองวตถดบบางรายการในปรมาณทมากเกนไปในขณะทมความตองการใชไมมาก และเพอปองกนไมใหเกดปญหาดงกลาว จากกรณศกษานผวจยไดก าหนดใหอยภายใตเงอนไขอตราความตองการสนคาคงทและรอบเวลาคงท หลงจากหาคา EOQ ไดแลว การก าหนดหาคา ROP จากสตร

คอ ปรมาณความความตองการ คอ ชวงระยะเวลาตงแตสงซอวตถดบ จนกระทงไดรบสนคา

69

ตวอยางในการค านวณของชนสวนรายการ D17484-25 คาเฉลยวนท างานของบรษทกรณศกษาอยท 315 วน ก าหนดให = ความตองการเฉลย คอ 411,000 / 315 = 1,305 กลองตอวน = 6 วน 1,305 * 6 7,830 กลอง

การค านวณตนทนสนคาคงคลงรวมทต าทสด (Total Cost) จากรปแบบการจดซอทไดน ามาใชในรปแบบการสงซอทเหมาะสม (EOQ) ผวจยไดน ามาค านวณหาตนทนรวมสนคาคงคลงทต าทสดเพอน ามาเปรยบเทยบกบการจดซอรปแบบปจจบนซงสามารถค านวณตนทนรวมสนคาคงคลงทต าทเพอโดยใชสตรการค านวณ ดงน ตวอยางในการค านวณของชนสวนรายการ D17484-25

TCmin =

=

= 540,283 บาท

ตารางท 4-13 การเปรยบเทยบตนทนการสงซอรายการวตถดบกลม A ระหวางแบบปจจบนและ แบบ EOQ

รายการ เปรยบเทยบตนทนการสงซอรายการกลม A (บาทตอป)

แบบปจจบน แบบ EOQ D17484-25 262,062 278,331 D17384-52 166,428 252,609 D17484-27 258,336 234,079 D17384-53 190,026 223,465 D1587452 221,076 155,885 ผลรวม 1,097,928 1,144,370

70

จากตารางท 4-13 สามารถอธบายไดวาตนทนการสงซอวตถดบในกลม A ไวดงน 3. รายการ D17484-25 แบบ EOQ มตนทนการสงซอมลคาเทากบ 278,331 บาท

และแบบปจจบนมตนทนการสงซอมลคาเทากบ 262,062 บาท 4. รายการ D17384-52 แบบ EOQ มตนทนการสงซอมลคาเทากบ 252,609 บาท

และแบบปจจบนมตนทนในการสงซอมลคาเทากบ 166,428 บาท 5. รายการ D17484-27 แบบ EOQ มตนทนการสงซอมลคาเทากบ 234,079 บาท

และแบบปจจบนมตนทนการสงซอมลคาเทากบ 258,336 บาท 6. รายการ D17384-53 แบบ EOQ มตนทนการสงซอมลคาเทากบ 223,465 บาท

และแบบปจจบนมตนทนในการสงซอมลคาเทากบ 190,026 บาท 7. รายการ D1587452 แบบ EOQ มตนทนการสงซอมลคาเทากบ 155,885 บาท

และแบบปจจบนมตนทนการสงซอมลคาเทากบ 221,076 บาท โดยผลรวมมลคาตนทนการสงซอรวมกนแบบ EOQ มลคาเทากบ 1,144,370 บาท และแบบปจจบนมลคาเทากบ 1,097,928 บาท ตารางท 4-14 การเปรยบเทยบตนทนการสงซอรายการวตถดบกลม B ระหวางแบบปจจบนและ แบบ EOQ

รายการ เปรยบเทยบตนทนการสงซอรายการกลม B (บาทตอป)

แบบปจจบน แบบ EOQ R1-0010-171 67,068 108,698 G160094 53,406 94,767 G163742 77,004 87,869 G160089 113,022 86,690 D160-11 98,118 86,599 D160-10 91,908 78,942 D127460 63,342 78,113 G163854 67,068 75,593 D163855 108,054 61,951 C02114 90,666 56,437 G160093 86,940 50,930

71


รายการ เปรยบเทยบตนทนการสงซอรายการกลม B (บาทตอป)

แบบปจจบน แบบ EOQ C02120 77,004 49,425 D1587453 72,036 46,834 C02677 60,858 42,995 ผลรวม 1,126,494 1,005,842

จากตารางท 4-14 สามารถอธบายไดวาตนทนการสงซอวตถดบในกลม B ไวดงน

1. รายการ R1-0010-171 แบบ EOQ มตนทนการสงซอมลคาเทากบ 108,698 บาท และแบบปจจบนมตนทนการสงซอมลคาเทากบ 67,068 บาท

2. รายการ G160094 แบบ EOQ มตนทนการสงซอมลคาเทากบ 94,767 บาท และแบบปจจบนมตนทนการสงซอมลคาเทากบ 53,406 บาท



5. รายการ D160-11 แบบ EOQ มตนทนการสงซอมลคาเทากบ 86,599 บาท และแบบปจจบนมตนทนการสงซอมลคาเทากบ 98,118 บาท

6. รายการ D160-10 แบบ EOQ มตนทนการสงซอมลคาเทากบ 78,942 บาท และแบบปจจบนมตนทนการสงซอมลคาเทากบ 91,908 บาท

7. รายการ D127460 แบบ EOQ มตนทนการสงซอมลคาเทากบ 78,113 บาท และแบบปจจบนมตนทนการสงซอมลคาเทากบ 63,342 บาท



10. รายการ C02114 แบบ EOQ มตนทนการสงซอมลคาเทากบ 56,437 บาท และแบบปจจบนมตนทนการสงซอมลคาเทากบ 90,666 บาท

72


12. รายการ C02120 แบบ EOQ มตนทนการสงซอมลคาเทากบ 49,425 บาท และแบบปจจบนมตนทนการสงซอมลคาเทากบ 77,004 บาท

13. รายการ D1587453 แบบ EOQ มตนทนการสงซอมลคาเทากบ 46,834 บาท และแบบปจจบนมตนทนการสงซอมลคาเทากบ 72,036 บาท

14. รายการ C02677 แบบ EOQ มตนทนการสงซอมลคาเทากบ 42,995 บาท และแบบปจจบนมตนทนการสงซอมลคาเทากบ 60,858 บาท โดยผลรวมมลคาตนทนการสงซอรวมกนแบบ EOQ มลคาเทากบ 1,005,842 บาท และแบบปจจบนมลคาเทากบ 1,126,494 บาท ตารางท 4-15 การเปรยบเทยบตนทนการจดเกบรกษารายการวตถดบกลม A ระหวางแบบปจจบน และแบบ EOQ

รายการ เปรยบเทยบตนทนการจดเกบรกษารายการกลม A (บาทตอป)

แบบปจจบน แบบ EOQ D17484-25 295,686 278,403 D17384-52 383,516 252,674 D17484-27 212,155 234,140 D17384-53 262,856 223,523 D1587452 109,946 155,925

ผลรวม 1,264,160 1,144,665 จากตารางท 4-15 สามารถอธบายไดวาตนทนการจดเกบรกษาวตถดบในกลม A ดงน

1. รายการ D17484-25 แบบ EOQ มตนทนการจดเกบรกษามลคาเทากบ 278,403 บาท และแบบปจจบนมตนทนการจดเกบรกษามลคาเทากบ 295,686 บาท



73


5. รายการ D1587452 แบบ EOQ มตนทนการจดเกบรกษาเทากบ 155,925 บาท และแบบปจจบนมตนทนการจดเกบรกษามลคาเทากบ 109,946 บาท โดยผลรวมมลคาตนทนการจดเกบรกษารวมกนแบบ EOQ มลคาเทากบ 1,144,665 บาท และแบบปจจบนมลคาเทากบ 1,264,160 บาท ตารางท 4-16 การเปรยบเทยบตนทนการจดเกบรกษารายการวตถดบกลม B ระหวางแบบปจจบน และแบบ EOQ

รายการ เปรยบเทยบตนทนการจดเกบรกษารายการกลม B (บาทตอป)

แบบปจจบน แบบ EOQ R1-0010-171 176,078 108,670 G160094 168,074 94,743 G163742 100,215 87,846 G160089 66,459 86,668 D160-11 76,393 86,576 D160-10 67,770 78,922 D127460 96,279 78,093 G163854 85,157 75,573 D163855 35,500 61,935 C02114 35,112 56,423 G160093 29,819 50,917 C02120 31,707 49,412 D1587453 30,433 46,822 C02677 30,360 42,984 ผลรวม 1,029,357 1,005,583

จากตารางท 4-16 สามารถอธบายไดวาตนทนการจดเกบวตถดบในกลม B ดงน

74

1. รายการ R1-0010-171 แบบ EOQ มตนทนการจดเกบรกษามลคาเทากบ 108,670 บาท และแบบปจจบนมตนทนการจดเกบรกษามลคาเทากบ 176,078 บาท

2. รายการ G160094 แบบ EOQ มตนทนการจดเกบรกษามลคาเทากบ 94,743 บาท และแบบปจจบนมตนทนการจดเกบรกษามลคาเทากบ 168,074 บาท





7. รายการ D127460 แบบ EOQ มตนทนการจดเกบรกษามลคาเทากบ 78,093 บาท และแบบปจจบนมตนทนการจดเกบรกษามลคาเทากบ 96,279 บาท


9. รายการ D163855 แบบ EOQ มตนทนการจดเกบรกษามลคาเทากบ 61,935 บาท และแบบปจจบนมตนทนการจดเกบรกษามลคาเทากบ 35,500 บาท

10. รายการ C02114 แบบ EOQ มตนทนการจดเกบรกษามลคาเทากบ 56,423 บาท และแบบปจจบนมตนทนการจดเกบรกษามลคาเทากบ 35,112 บาท


12. รายการ C02120 แบบ EOQ มตนทนการจดเกบรกษามลคาเทากบ 49,412 บาท และแบบปจจบนตนทนการจดเกบรกษามมลคาเทากบ 31,707 บาท

13. รายการ D1587453 แบบ EOQ มตนทนการจดเกบรกษามมลคาเทากบ 46,822 บาท และแบบปจจบนมตนทนการจดเกบรกษามลคาเทากบ 30,433 บาท

14. รายการ C02677 แบบ EOQ มตนทนการจดเกบรกษามลคาเทากบ 42,984 บาท และแบบปจจบนมตนทนการจดเกบรกษามลคาเทากบ 30,360 บาท โดยผลรวมมลคาตนทนการจดเกบรกษารวมกนแบบ EOQ มมลคาเทากบ 1,005,583 บาท และแบบปจจบนมมลคาเทากบ 1,029,357 บาท

75

ตารางท 4-17 การเปรยบเทยบตนทนรวมวตถดบคงคลงทต าทสดรายการกลม A (บาทตอป) ระหวางแบบปจจบนและแบบ EOQ

รายการ เปรยบเทยบตนทนรวมวตถดบคงคลงทต า

ทสดรายการกลม A (บาทตอป)

แบบปจจบน แบบ EOQ D17484-25 557,748 556,734 D17384-52 549,944 505,284 D17484-27 470,491 468,219 D17384-53 452,882 446,988 D1587452 331,022 311,810 ผลรวม 2,362,088 2,289,035

จากตารางท 4-17 สามารถอธบายไดวาตนทนรวมวตถดบคงคลงทต าทสดในกลม A ดงน

1. รายการ D17484-25 แบบ EOQ มมลคาเทากบ 556,734 บาท และแบบปจจบนมมลคาเทากบ 557,748 บาท




5. รายการ D1587452 แบบ EOQ มมลคาเทากบ 311,810 บาท และแบบปจจบนมมลคาเทากบ 331,022 บาท โดยผลรวมมลคาตนทนรวมวตถดบคงคลงทต าทสดในกลม A แบบ EOQ มมลคาเทากบ 2,289,035 บาท และแบบปจจบนมมลคาเทากบ 2,362,088 บาท

76

ตารางท 4-18 การเปรยบเทยบตนทนรวมวตถดบคงคลงทต าทสดรายการกลม B (บาทตอป) ระหวางแบบปจจบนและแบบ EOQ

รายการ เปรยบเทยบตนทนรวมวตถดบคงคลงทต าทสดรายการกลม B (บาทตอป)

แบบปจจบน แบบ EOQ R1-0010-171 243,146 217,368 G160094 221,480 189,510 G163742 177,219 175,715 G160089 179,481 173,358 D160-11 174,511 173,175 D160-10 159,678 157,863 D127460 159,621 156,206 G163854 152,225 151,166 D163855 143,554 123,886 C02114 125,778 112,860 G160093 116,759 101,846 C02120 108,711 98,837 D1587453 102,469 93,656 C02677 91,218 85,980 ผลรวม 2,155,851 2,011,426

จากตารางท 4-18 สามารถอธบายไดวาตนทนรวมวตถดบคงคลงทต าทสดในกลม B ดงน

1. รายการ R1-0010-171 แบบ EOQ มมลคาเทากบ 217,368 บาท และแบบปจจบนมมลคาเทากบ 243,146 บาท

2. รายการ G160094 แบบ EOQ มมลคาเทากบ 189,510 บาท และแบบปจจบนมมลคาเทากบ 221,480 บาท

3. รายการ G163742 แบบ EOQ มมลคาเทากบ 175,715 บาท และแบบปจจบนมมลคาเทากบ 177,219 บาท

4. รายการ G160089 แบบ EOQ มมลคาเทากบ 173,358 บาท

77

และแบบปจจบนมมลคาเทากบ 179,481 บาท 5. รายการ D160-11 แบบ EOQ มมลคาเทากบ 173,175 บาท

และแบบปจจบนมมลคาเทากบ 174,511 บาท 6. รายการ D160-10 แบบ EOQ มมลคาเทากบ 157,863 บาท

และแบบปจจบนมมลคาเทากบ 159,678 บาท 7. รายการ D127460 แบบ EOQ มมลคาเทากบ 156,206 บาท

และแบบปจจบนมมลคาเทากบ 159,621 บาท 8. รายการ G163854 แบบ EOQ มมลคาเทากบ 151,166 บาท


และแบบปจจบนมมลคาเทากบ 143,554 บาท 10. รายการ C02114 แบบ EOQ มมลคาเทากบ 112,860 บาท

และแบบปจจบนมมลคาเทากบ 125,778 บาท 11. รายการ G160093 แบบ EOQ มมลคาเทากบ 101,846 บาท




และแบบปจจบนมมลคาเทากบ 91,218 บาท โดยผลรวมมลคาตนทนรวมวตถดบคงคลงทต าทสดในกลม B แบบ EOQ มมลคาเทากบ 2,011,426 บาท และแบบปจจบนมมลคาเทากบ 2,155,851 บาท

78

ตารางท 4-19 ผลการค านวณตนทนรวมการบรหารวตถดบคงคลงแบบปจจบนกลม A

รายการ

A B C=B/D D E=D*1242 F=(C+0)/2 G=F*A H=G*0.23 I=E+H

ราคาตอหนวย (บาท)


ปรมาณการซอตอครง (กลอง)

จ านวนครงทซอตอป

ตนทนในการสงซอตอป (บาท)

ปรมาณเฉลยสนคาคงคลง (กลอง)

มลคาเฉลยสนคาคงคลง (บาท)

ตนทนในการจดเกบรกษาตอป (23%)

ตนทนรวมสนคาคงคลง (บาทตอป)

D17484-25 1,320 411,000 1,948 211 262,062 974 1,285,592 295,686 557,748.26

D17384-52 1,330 336,000 2,507 134 166,428 1,254 1,667,463 383,516 549,944.42

D17484-27 1,320 290,700 1,398 208 258,336 699 922,413 212,155 470,491.10

D17384-53 1,300 269,010 1,758 153 190,026 879 1,142,853 262,856 452,882.18

D1587452 1,280 132,951 747 178 221,076 373 478,026 109,946 331,022.00

ผลรวม 1,439,661 8,358 884 1,097,928 4,179 5,496,348 1,264,160 2,362,088

ตารางท 4-20 ผลการค านวณตนทนรวมการบรหารวตถดบคงคลงแบบ EOQ กลม A

รายการ











D17484-25 1,320 411,000 1,834 224 278,331 917 1,210,447 278,403 556,734

D17384-52 1,330 336,000 1,652 203 252,609 826 1,098,584 252,674 505,284

D17484-27 1,320 290,700 1,542 188 234,079 771 1,017,999 234,140 468,219

D17384-53 1,300 269,010 1,495 180 223,465 748 971,838 223,523 446,988

D1587452 1,280 132,951 1,059 126 155,885 530 677,936 155,925 311,810

ผลรวม 1,439,661 7,583 921 1,144,370 3,791 4,976,803 1,144,665 2,289,035

79

ตารางท 4-21 ผลการค านวณตนทนรวมการบรหารวตถดบคงคลงแบบปจจบนกลม B

รายการ











R1-0010-171 520 159,000 2,944 54 67,068 1,472 765,556 176,078 243,146

G160094 1,320 47,610 1,107 43 53,406 554 730,758 168,074 221,480

G163742 1,340 40,320 650 62 77,004 325 435,716 100,215 177,219

G160089 780 67,422 741 91 113,022 370 288,951 66,459 179,481

D160-11 1,300 40,368 511 79 98,118 255 332,142 76,393 174,511

D160-10 1,291 33,792 457 74 91,908 228 294,653 67,770 159,678

D127460 980 43,569 854 51 63,342 427 418,604 96,279 159,621

G163854 1,331 30,054 557 54 67,068 278 370,249 85,157 152,225

D163855 230 116,769 1,342 87 108,054 671 154,350 35,500 143,554

C02114 740 30,120 413 73 90,666 206 152,663 35,112 125,778

G160093 470 38,619 552 70 86,940 276 129,650 29,819 116,759

C02120 770 22,200 358 62 77,004 179 137,855 31,707 108,711

D1587453 760 20,196 348 58 72,036 174 132,319 30,433 102,469

C02677 770 16,800 343 49 60,858 171 132,000 30,360 91,218

ผลรวม 706,839 11,177 907 1,126,494 5,588 4,475,464 1,029,357 2,155,851

80

ตารางท 4-22 ผลการค านวณตนทนรวมการบรหารวตถดบคงคลงแบบ EOQ กลม B

รายการ











R1-0010-171 520 159,000 1,817 87 108,698 909 472,479 108,670 217,368

G160094 1,320 47,610 624 76 94,767 312 411,925 94,743 189,510

G163742 1,340 40,320 570 71 87,869 285 381,939 87,846 175,715

G160089 780 67,422 966 70 86,690 483 376,817 86,668 173,358

D160-11 1,300 40,368 579 70 86,599 290 376,420 86,576 173,175

D160-10 1,290.50 33,792 532 64 78,942 266 343,137 78,922 157,863

D127460 980 43,569 693 63 78,113 346 339,534 78,093 156,206

G163854 1,330.50 30,054 494 61 75,593 247 328,579 75,573 151,166

D163855 230 116,769 2,342 50 61,951 1,171 269,283 61,935 123,886

C02114 740 30,120 663 45 56,437 332 245,316 56,423 112,860

G160093 470 38,619 942 41 50,930 471 221,376 50,917 101,846

C02120 770 22,200 558 40 49,425 279 214,834 49,412 98,837

D1587453 760 20,196 536 38 46,834 268 203,574 46,822 93,656

C02677 770 16,800 485 35 42,995 243 186,888 42,984 85,980

ผลรวม 706,839 11,801 810 1,005,842 5,901 4,372,102 1,005,583 2,011,426

81

ตารางท 4-23 การเปรยบเทยบตนทนรวมวตถดบคงคลงทต าทสดรวมสองรายการ (บาทตอป) ระหวางแบบปจจบนและแบบ EOQ

รปแบบการจดซอ ตนทนรวมวตถดบคงคลงทต าทสด (บาทตอป) แบบปจจบนรวมกลม A และกลม B 4,517,939 แบบ EOQ รวมกลม A และกลม B 4,300,460 ผลตาง 217,478

จากตารางท 4-23 ตนทนรวมวตถดบคงคลงทต าทสดโดยรวมทงสองกลม A และ B พบวารปแบบการจดซอปจจบนมคาเทากบ 4,517,939 บาท มากกวาตนทนรวมวตถดบคงคลงรปแบบการจดซอ EOQ ทมคาเทากบ 4,300,460 บาท ซงนอยกวา 217,478.23 หรอประมาณ 217,478 บาท ทงนขอมลทงหมดทสามารถหาคาเปรยบเทยบตนทนรวมวตถดบคงคลงทต าทสดของรปแบบการจดซอแบบปจจบนรวมกลม A และกลม B ทสามารถค านวณไดจะถกแสดงไวในตารางท 4-19 และตารางท 4-21 รวมถงรปแบบ EOQ รวมกลม A และกลม B ทสามารถค านวณไดจะถกแสดงไวในตารางท 4-20 และตารางท 4-22 โดยทคาจากตารางนนผวจยไดท าการปรบคาทศนยมซงมความแตกตางกบคาทค านวณไดจรงไมมากนก

บทท 5

สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ สรปผลการวจย ผลจากการศกษาปรมาณการสงซอทเหมาะสมโดยการเปรยบเทยบตนทนสนคาคงคลงรปแบบปจจบนและหลงปรบปรงดวยระบบปรมาณการสงซอทเหมาะสม (Economic order quantity: EOQ) กรณศกษา บรษทผลตเครองถายเอกสารและอะไหล ซงใชขอมลของการสงซอตลอดทงป พ.ศ.2557 นน พบวามลคาของสนคาคงคลงในกลมรายการวตถดบ A ม มจ านวน 5 รายการ โดยคดเปนรอยละ 74 จากจ านวนรายการทงหมด มมลคารวมทงสน 1,893,014,280 บาท กลมรายการสนคา B มจ านวน 14 รายการ คดเปนรอยละ 21 จากจ านวนรายการทงหมด มมลคา รวมทงสน 543,590,163 บาท ดงนนผวจยจงน าวตถดบคงคลงทงหมด 19 รายการมาใชเปนในการศกษาวจยและจดรปแบบการหาปรมาณการสงซอทเหมะสมเพอน ามาเปนแนวทางในการจดการวตถดบคงคลงใหมปรมาณทเหมาะสมและควบคมเรองของตนทนทเกดขน ลดตนทนและกอใหเกดประโยชนกบบรษทกรณศกษาโดยทตนทนรวมในการสงซอรปแบบปจจบนของกลม A มมลคาเทากบ 1,097,928 บาท และรปแบบ EOQ มมลคาเทากบ 1,144,370 บาท ซงมความแตกตางกนอยท งสน (46,442) บาท โดยทรปแบบ EOQ มมลคาทสงกวา ในขณะทตนทนรวมในการสงซอรปแบบปจจบนของกลม B เทากบ 1,126,494 บาท และรปแบบ EOQ มมลคาเทากบ 1,005,842 บาท ซงมความแตกตางกนอยท งสน 120,652 บาท โดยทรปแบบปจจบนมมลคาทสงกวา ในสวนของตนทนการจดเกบวตถดบคงคลงรวมของกลม A รปแบบปจจบนมมลคาเทากบ 1,264,160 บาท และรปแบบ EOQ มมลคาเทากบ 1,144,665 บาท ซงมความแตกตางกนอยท งสนมลคาเทากบ 119,495 บาท โดยทรปแบบปจจบนมมลคาทสงกวา สวนของตนทนการจดเกบวตถดบคงคลงรวมของกลม B รปแบบปจจบนมมลคาเทากบ 1,029,357 บาท และรปแบบ EOQ มมลคาเทากบ 1,005,583 บาท ซงมความแตกตางกนอยท งสนมลคาเทากบ 23,774 บาท โดยทรปแบบปจจบน มมลคาสงกวา จากการเปรยบเทยบตนทนวตถดบคงคลงรวมทต าทสดกลม A และกลม B วตถดบของรปแบบปจจบนและรปแบบ EOQ พบวา รปแบบ EOQ จะมตนทนรวมนอยกวาการสงซอในปจจบนเนองมาจากทฤษฎปรมาณการสงซอทประหยด ทตองการหาปรมาณการสงซอทเหมาะสม ลดตนทนในการจดเกบและลดปรมาณวตถดบคงคลงทมมากเกนไป เมอเปรยบเทยบการบรหาร

83

รปแบบปจจบนและรปแบบ EOQ พบวารปแบบปจจบนมมลคาตนทนรวมสนคาคงคลงเทากบ 4,517,939 บาท มากกวาตนทนรวมสนคาคงคลงรปแบบการ EOQ ทมมลคาคาเทากบ 4,300,460 บาท ซงมมลคานอยกวา 217,478 บาท จากปรมาณตนทนทลดลงของการใชรปแบบ EOQ จะท าใหมปรมาณของจ านวนการสงซอเพมมากขนจากรปแบบการจดซอปจจบนท าใหตนทนคาใชจาย การสงซอมมลคาแปรผนตามจ านวนของการสงซอทเพมมากขน ในขณะเดยวกนวตถดบคงคลงของการสงซอรปแบบ EOQ จะมปรมาณทเหมาะสมมากยงขนในแตละรายการ ดงจะเหนไดจากตนทนการสงซอและตนทนการจดเกบรกษาของรปแบบปจจบนรวมทง 2 กลม จะมคาทแตกตางกนมากกวารปแบบการสงซอ EOQ ซงแสดงถงความมประสทธภาพในการบรหารตนทนไดดมากยงขน

ขอเสนอแนะ จากการศกษาในครงเปนเพยงการน าทฤษฎเขามาชวยในการวเคราะหขอมลทมอยซงสามารถเหนไดวาใชไดจรง แตในความเปนจรงเมอน าไปประยกตใชในทางปฏบตควรมการใชรปแบบการน าคาพยากรณความตองการทอาจเกดขนในอนาคตมารวมท าการวเคราะหรวมถงควรน ามาใชเพอทบทวนการสงซออยอยางสม าเสมอเนองจากขอมลของความตองการใชรวมถงขอมลปรมาณวตถดบคงคลงทอาจเปลยนแปลงไปในแตละวนจะท าใหการน าไปใชกอเกดประโยชนและมประสทธภาพมากทสด

บรรณานกรม กมลชนก สทธวาธนพฒ, ศลษา ภมรสถตถ และจกรกฤษณ ดวงพสตรา. (2546). การจดการ

โซอปทานและโลจสตกส. กรงเทพฯ: ทอป. กญชลา สดตาชาต. (2548). การพฒนาระบบจดการสนคาคงคลง. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. เกษม พพฒปญญานกล. (2541). การควบคมคณภาพ (พมพครงท 9). กรงเทพฯ: ประกอบเมไตร. เกยรตศกด จนทรแดง (2549). การบรหารการผลตและการปฏบตการ. กรงเทพฯ: วตตกรป. ขวญตา ด าประไพ. (2557). การเพมประสทธภาพการจดซออะไหลซอมบ ารงเครองจกร กรณศกษา

ของโรงงานผลตเหลกเสน. งานนพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาการจดการ โลจสตกสและโซอปทาน, คณะโลจสตกส, มหาวทยาลยบรพา.

คณนทร ธรภาพโอฬาร. (2541). การควบคมสนคาคงคลง. ชลบร: มหาวทยาลยบรพา. ค านาย อภปรชญาสกล. (2553). การจดการคลงสนคา (พมพครงท 3). กรงเทพฯ: ดวงกมลสมย. จฎากาญจน วชระภญโญพงศ. (2549). การวเคราะหนโยบายสนคาคงคลงทเหมาะสม กรณศกษา

อตสาหกรรมในประเทศไทย. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต, สาขาการจดการ โลจสตกส, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร.

จนตนย ไพรสนฑ. (2551). การจดการการผลตและการปฏบตการ. กรงเทพ: บรษท เพยรสนเอดดเคชน อนโดไชนา.

ฉฬาปณ พนธเจรญ. (2552). การศกษาการบรหารวสดคงคลงกรณศกษา: บรษท ตะวนออกซนเทค. สารนพนธอตสาหกรรมศาสตรมหาบณฑต, สาขาการจดการอตสาหกรรม, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

ทวศกด เทพพทกษ. (2552). การจดการลอจสตส. กรงเทพ: เอกซเปอรเนท. ธนวชน บญนายวา. (2550). การวเคราะหปรมาณการสงซอทเหมาะสม กรณศกษา บรษท King of

Value จ ากด. สารนพนธวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาวศวกรรมการจดการอตสาหกรรม, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

ธนต โสรตน. (2552). คมอการจดการคลงสนคาและการกระจายสนคา. กรงเทพฯ: ว-เซรฟ โลจสตกส.

ฐตมา ไชยะกล. (2555). หลกการผลตและการด าเนนการ. กรงเทพฯ: เพยรสนเอดดเคชน อนโดไชนา.

http://192.168.47.251:84/library/Detail.asp?BCode=37941

http://192.168.47.251:84/library/Detail.asp?BCode=34311

85

นกรกษ หมนชนานนท. (2551). การวเคราะหปรมาณการสงซอทเหมาะสมเพอลดคาใชจายใน การจดการสนคาคงคลง. สารนพนธวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาการจดการอตสาหกรรม, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

เบญจมาส เปาะทอง, ปวณา ทองบญยง และจฑารตน ธาราทศ. (2553). การจดการงานผลตและบรการเพอพฒนา. กรงเทพฯ. เอกซเปอรเนท.

เบญจาภา สวรรณประทป. (2548). การก าหนดกลยทธในการจดการสนคาคงคลงใหอยในปรมาณทเหมาะสม กรณศกษา: บรษท C จ าหนายอปกรณไฟฟา. งานนพนธบรหารธรกจมหาบณฑต, สาขาวชาการจดการโลจสตกส, มหาวทยาลยหอการคาไทย.

ประจวบ กลอมจตร. (2556). โลจสตกส-โซอปทาน: การออกแบบและจดการเบองตน. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน.

ประเทอง วบลศกด. (2552). แผนผงสาเหตและเหตผล (Cause and Effect Diagram). เขาถงไดจาก http://www.sahavicha.com/?name=media&file=readmedia&id=1490

พภพ ลลตาภรณ. (2556). การวางแผนและควบคมการผลต. กรงเทพฯ: เพยรสนเอดดเคชน อโดไชนา.

มยรฉตร ศรดาธรรม. (2551). กรณศกษา การใช EOQ Model มาประยกตใชเพอปรบปรงประสทธภาพการบรหารสนคาคงคลง โดยกรณศกษา บรษท แอดแวนเจอรไทย จ ากด. การคนควาอสระบรหารธรกจมหาบณฑต, สาขาวชาการจดการวศวกรรมธรกจ, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร

ระพพนธ ปตาคะโส. (2555). การหาขนาดการผลตทเหมาะสม. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เรอนแกว อฬารตนนท. (2549). การลดตนทนสนคาคงคลงของอตสาหกรรมการพมพ. สาขา การจดการโลจสตกส, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร.

วนรตน จนทกจ. (2546). 17 เครองมอนกคด Problem Solving Devices. กรงเทพฯ: สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย – ญปน).

ศลษา ภมรสถต. (2547). การจดการด าเนนงาน. กรงเทพฯ: ทอป. ศรพร ตงวบลยพาณชย. (2548). การปรบปรงการควบคมวสดคงคลง: กรณศกษาอตสาหกรรมการ

ผลตคอยล. สาขาวชาวศวกรรมอตสาหการ, สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

ศภชย ปทมนากล. (2555). การวางแผนและควบคมการผลต. ขอนแกน: ภาควชาอตสาหการ, มหาวทยาลยขอนแกน.

86

อนสรณ อนหน. (2556). การจดการสนคาคงคลงในธรกจอาหารสตว กรณศกษา บรษท เบนไมเยอร เคมคอลส (ท) จ ากด. สาขาวชาเทคโนโลยโลจสตกส, มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร.

อมรศร ดสสร. (2556). การบรหารสนคาคงคลง. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. อรณ บรรกษ และคณะ. (2547). การบรหารจดกดสนคาคงคลงในประเทศไทย. กรงเทพฯ: ไอทแอล

เทรด มเดย. McHugh, T. (2003). Supply Chain Management in the Clinical laboratory. Clinical Leadership &

management Review, 20(1).

87

ประวตยอของผวจย

ชอ-สกล นายวระ จรสศรรตน วน เดอน ป เกด 19 เดอน ธนวาคม พทธศกราช 2532 สถานทเกด อ าเภอเมอง จงหวดระยอง สถานทอยปจจบน 7/195 หม 3 ต าบลเนนพระ อ าเภอเมอง จงหวดระยอง 21000 ประวตการศกษา พ.ศ. 2551-2554 บรหารธรกจบณฑต (การจดการโลจสตกส)

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร พ.ศ. 2556-2558 วทยาศาสตรมหาบณฑต (การจดการโลจสตกสและโซอปทาน) มหาวทยาลยบรพา

การศึกษาปริมาณการสั่งซ้ือที่เหมาะสมในการสั่งซื้อวตัถุดิบ...

Documents