การทวนสอบคุณลักษณะของความตองการซอฟต์แวร์...

การทวนสอบคณลกษณะของความตองการซอฟตแวร โดยใชกฎทสรางจากความสมพนธของสวนประกอบยอยความตองการ

นายณฐพล ภณฑานธเลศ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวศวกรรมซอฟตแวร ภาควชาวศวกรรมคอมพวเตอร

คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ปการศกษา 2557

ลขสทธของจฬาลงกรณมหาวทยาลย

Verifying Software Requirements using Rules Constructed from Requirements

Components Relationships

Mr. Nattapon Phanthanithilerd

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Science Program in Software Engineering

Department of Computer Engineering Faculty of Engineering

Chulalongkorn University Academic Year 2014

Copyright of Chulalongkorn University

หวขอวทยานพนธ การทวนสอบคณลกษณะของความตองการซอฟตแวร โดยใชกฎทสรางจากความสมพนธของสวนประกอบยอยความตองการ

โดย นายณฐพล ภณฑานธเลศ สาขาวชา วศวกรรมซอฟตแวร อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก ผชวยศาสตราจารย นครทพย พรอมพล

คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย อนมตใหนบวทยานพนธฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญามหาบณฑต

คณบดคณะวศวกรรมศาสตร

(ศาสตราจารย ดร. บณฑต เอออาภรณ)

คณะกรรมการสอบวทยานพนธ

ประธานกรรมการ

(รองศาสตราจารย ดร. ทวตย เสนวงศ ณ อยธยา)

อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก

(ผชวยศาสตราจารย นครทพย พรอมพล)

กรรมการ

(รองศาสตราจารย ดร. เศรษฐา ปานงาม)

กรรมการภายนอกมหาวทยาลย

(รองศาสตราจารย ดร. วระ บญจรง)

ง

บทค ดยอ ภาษาไทย

ณฐพล ภณฑานธเลศ : การทวนสอบคณลกษณะของความตองการซอฟตแวร โดยใชกฎทสรางจากความสมพนธของสวนประกอบยอยความตองการ (Verifying Software Requirements using Rules Constructed from Requirements Components Relationships) อ.ทปรกษาวทยานพนธหลก: ผศ. นครทพย พรอมพล{, 151 หนา.

ขอก าหนดความตองการซอฟตแวรไดรบการยอมรบอยางกวางขวางในหมวศกรซอฟตแวรวาเปนหนงในเอกสารซอฟตแวรทมความส าคญอยางยง เนองจากใชเปนเอกสารสญญาระหวางลกคาและผพฒนา ในขนตอนวศวกรรมความตองการ ภาษาธรรมชาตมกจะถกน ามาใชในการระบความตองการของผใชงาน แตดวยลกษณะของภาษาธรรมชาตนนอาจจะกอใหเกดความก ากวม เพอลดปญหานยเอมแอลมกจะน ามาประยกตใชเปนเครองมอในการสรางแบบจ าลองซอฟตแวร อยางไรกตามการออกแบบแบบจ าลองซอฟตแวรโดยใชยเอมแอลจากความตองการซอฟตแวรทอยในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาตนน มกจะมความซบซอนและในบางโครงการความตองการของผใชงานนนอาจมจ านวนมาก เปนผลใหเกดปญหาทส าคญคอ การออกแบบแบบจ าลองไดไมครบถวนตามความตองการของผใชงาน หรอขาดความตองกนระหวางแบบจ าลอง ดงนนวศวกรซอฟตแวรควรใหความส าคญในการทวนสอบความตองการในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาตและแบบจ าลองใหมคณลกษณะทตองการ เพอใหไดเอกสารขอก าหนดความตองการซอฟตแวรทด

งานวจยนน าเสนอวธการทวนสอบความตองการซอฟตแวรใน 2 สวนคอ ในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาต และแบบจ าลองซอฟตแวร รวมถงค าอธบายของแบบจ าลองใหมคณลกษณะทดตามมาตรฐานไอทรปเปลอ 830 คอ ความไมก ากวม ความตองกน และการตามรอย โดยใชกฎทสรางจากสวนประกอบยอยและความสมพนธระหวางสวนประกอบยอย ของความตองการทอยในรปแบบภาษาธรรมชาต ทงความตองการเชงฟงกชนและความตองการเชงโครงสราง และแบบจ าลองซอฟตแวรเชงฟงกชนและเชงโครงสรางทสรางจากยเอมแอลคอ แผนภาพยสเคสและแผนภาพคลาส และค าอธบายของทงสองแผนภาพ รวมถงไดพฒนาเครองมอทสรางจากการประยกตใชกฎทน าเสนอเพอใชในการทวนสอบความตองการซอฟตแวรอยางอตโนมต ผลลพธทไดคอ รายงานขอผดพลาดของการระบความตองการ เพอใหผพฒนาน าไปสนบสนนการตดสนใจเพอการแกไขขอก าหนดความตองการซอฟตแวรตอไป

ภาควชา วศวกรรมคอมพวเตอร

สาขาวชา วศวกรรมซอฟตแวร

ปการศกษา 2557

ลายมอชอนสต

ลายมอชอ อ.ทปรกษาหลก

จ

บทค ดยอ ภาษาองกฤษ

# # 5570484421 : MAJOR SOFTWARE ENGINEERING KEYWORDS: SOFTWARE REQUIREMENT CHARACTERISTICS / SOFTWARE MODELS / REQUIREMENTS VERIFICATION

NATTAPON PHANTHANITHILERD: Verifying Software Requirements using Rules Constructed from Requirements Components Relationships. ADVISOR: ASST. PROF. NAKORNTHIP PROMPOON {, 151 pp.

Software requirements specification (SRS) is widely accepted among software engineers as one of the most important of software documents since it is normally used as an agreement between customer and developer. In requirements engineering process, natural language (NL) is often used to specify user requirements. However, due to NL sentence characteristic, using NL for user requirements definition usually results in an ambiguity of requirements. To reduce this problem, UML is always applied as a tool for software modelling. However, incompleteness of SRS and inconsistency among software models are still major issues because of the complexity of user requirements and a large number of user requirements in some projects. Thus, software engineer should pay attention to the verification of SRS in both natural language and software model in order to have SRS with the required characteristic and a good SRS document.

This research presents a method for SRS verification for 2 parts: software requirements documented as a NL sentence part and as a software models and their descriptions part in order to have three good characteristics defined by IEEE 830, which are unambiguity, consistency and traceability. The proposed rules construct from components and their relationships from SRS defined in NL sentence in both functional and structural requirements and software modelling in both functional and structural modelling using UML use case diagram and class diagram respectively including their descriptions. In addition, a software tool was developed from the application of the proposed rules to automatically verify SRS. The result will be the defect report help developers for supporting the decision making for SRS correction.

Department: Computer Engineering Field of Study: Software Engineering Academic Year: 2014

Student's Signature

Advisor's Signature

ฉ

กตตกรรมประกาศ

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนส าเรจลลวงไดดวยความชวยเหลออยางดยงจาก ผชวยศาสตราจารย นครทพย พรอมพล อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ทเสยสละเวลาชวยใหค าแนะน า เกยวกบแนวทางการวจยทมประโยชนตอวทยานพนธน รวมถงความรตางๆ ทงในดานวชาการ ดานการใชชวตในสงคม ตลอดจนความดแลเอาใจใสและความเชอมนทอาจารยมใหกบผวจย ท าใหผวจยสามารถด าเนนงานวจยจนกระทงประสบผลส าเรจและมคณภาพ

ขอขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร. ทวตย เสนวงศ ณ อยธยา ประธานกรรมการสอบ รองศาสตราจารย ดร. เศรษฐา ปานงาม และ รองศาสตราจารย ดร. วระ บญจรง กรรมการสอบวทยานพนธ ทไดกรณาสละเวลาใหค าแนะน าเกยวกบการท าวจย เพอใหวทยานพนธมความสมบรณมากยงขน

ขอขอบพระคณคณาจารยทกทานในภาควชาวศวกรรมคอมพวเตอร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ทไดใหความรทางวชาการทงในดานงานวจย และการใชชวตในสงคม รวมถงบคลากรทกทานในภาควชาวศวกรรมคอมพวเตอร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ทใหขอมลและความชวยเหลอ ในระหวางทผวจยก าลงศกษาและสอบวทยานพนธจนส าเรจลลวงไปดวยด

ขอขอบคณ รนพ รนนอง และเพอนในภาควชาวศวกรรมศาสตรคอมพวเตอร คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ทไดใหค าแนะน าความชวยเหลอ และแรงสนบสนนแกผวจยเสมอมา

สดทายนขอขอบพระคณ คณพอ ธนต ภณฑานธเลศ และคณแม ปทมา ภณฑานธเลศ ทใหความรก แรงสนบสนนในเวลาทผวจยประสบปญหา อกทงยงใหค าปรกษาทมคณคายงแกผวจยเสมอมา

สารบญ หนา

บทคดยอภาษาไทย ............................................................................................................................. ง

บทคดยอภาษาองกฤษ ....................................................................................................................... จ

กตตกรรมประกาศ............................................................................................................................. ฉ

สารบญ .............................................................................................................................................. ช

บทท 1 บทน า .................................................................................................................................. 1

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา ................................................................................. 1

1.2 วตถประสงคงานวจย .............................................................................................................. 3

1.3 ขอบเขตงานวจย .................................................................................................................... 3

1.4 ขนตอนและวธการด าเนนงานวจย .......................................................................................... 4

1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ..................................................................................................... 5

1.6 โครงสรางของเนอหาในวทยานพนธ ....................................................................................... 5

บทท 2 ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ ............................................................................................. 6

2.1 ความรและทฤษฎทเกยวของ .................................................................................................. 6

2.1.1 ยเอมแอล ..................................................................................................................... 6

2.1.2 คณลกษณะทดของเอกสารขอก าหนดความตองการซอฟตแวร (Characteristics of a Good Software Requirements Specifications) ........................................ 11

2.2 งานวจยทเกยวของ............................................................................................................... 15

2.2.1 การลดความก ากวมของขอก าหนดความตองการทอยในรปแบบภาษาธรรมชาต (Minimizing Ambiguity in Natural Language Software Requirements Specification) ......................................................................................................... 15

2.2.3 การสรางแบบจ าลองยเอมแอลคลาสจากขอก าหนดความตองการซอฟตแวรของกฎทางธรกจเอสบวอาร (Generating UML Class Models from SBVR Software Requirements Specifications) ............................................................................. 23

ซ

หนา

2.2.4 การตามรอยความตองการในขนตอนของการพฒนาซอฟตแวรในการศกษาเชงประจกษ (Requirement Traceability in Software Development Process: An Empirical Approach) ....................................................................................... 25

2.2.5 เปรยบเทยบงานวจยทเกยวของกบงานวจยทน าเสนอ ................................................ 27

บทท 3 แนวคดและวธการด าเนนงานวจย ...................................................................................... 32

3.1 การสรางกฎทใชในการทวนสอบคณลกษณะซอฟตแวร ........................................................ 32

1) การศกษาคณลกษณะทดของขอก าหนดความตองการซอฟตแวร .................................... 33

2) การก าหนดบรบทเฉพาะของคณลกษณะทใชในการทวนสอบ ......................................... 34

3) การศกษาโครงสรางของประโยคภาษาธรรมชาต และสวนประกอบยอยของแบบจ าลอง ............................................................................................................... 34

4) การสรางความสมพนธระหวางโครงสรางของประโยคภาษาธรรมชาต และสวนประกอบยอยของแบบจ าลอง ............................................................................. 42

5) การสรางกฎและประเภทขอผดพลาดทใชในการทวนสอบ .............................................. 43

3.2 การสกดค าและหนาทของค าจากสวนประกอบยอยของความตองการ ................................. 62

3.3 การทวนสอบคณลกษณะทดของความตองการซอฟตแวร .................................................... 64

บทท 4 การประยกตใชกฎในการทวนสอบ ...................................................................................... 67

4.1 ขอมลในการทวนสอบของระบบหองสมด ............................................................................. 67

4.2 ขอมลในการทวนสอบของระบบขายแผนซดบนอนเตอรเนต ................................................ 84

บทท 5 การพฒนาเครองมอ ......................................................................................................... 101

5.1 ความตองการเชงฟงกชน .................................................................................................... 101

5.2 ความตองการเชงคณภาพ ................................................................................................... 101

5.3 การวเคราะหความตองการและแผนภาพฟงกชนงานของระบบ .......................................... 102

5.4 สภาพแวดลอมทใชในการพฒนาเครองมอสนบสนน ........................................................... 105

5.5 ขนตอนการท างานของเครองมอ และภาพสวนตอประสาน ................................................ 106

ฌ

หนา

บทท 6 การทดลองและการวเคราะหผล ...................................................................................... 112

6.1 วตถประสงคของการทดลอง .............................................................................................. 112

6.2 การทวนสอบและการทดสอบ ............................................................................................ 112

6.3 สรปผลการทดลอง ............................................................................................................. 119

บทท 7 สรปผลการวจย ................................................................................................................. 121

7 .1 สรปผลการวจย .................................................................................................................. 121

7.2 ขอจ ากดของงานวจย.......................................................................................................... 122

7.3 งานวจยในอนาคต .............................................................................................................. 122

7.4 ผลงานตพมพจากวทยานพนธ ............................................................................................ 123

รายการอางอง ............................................................................................................................... 124

ภาคผนวก...................................................................................................................................... 126

ภาคผนวก ก รายการค าศพทของกลมค าก ากวม ....................................................................... 127

ภาคผนวก ข แบบสอบถามทใชในการทวนสอบกฎจากผเชยวชาญ ........................................... 130

ประวตผเขยนวทยานพนธ ............................................................................................................. 151

ญ

สารบญตาราง

ตารางท 2.1 สวนประกอบยอยของแผนภาพยสเคส .......................................................................... 7

ตารางท 2.2 สวนประกอบยอยของแผนภาพคลาส ............................................................................ 8

ตารางท 2.3 สวนประกอบยอยของค าอธบายยสเคส ......................................................................... 9

ตารางท 2.4 สวนประกอบยอยของค าอธบายคลาส ......................................................................... 10

ตารางท 2.5 นยามของคณลกษณะทดในมาตรฐานไอทรปเปลอ 830 และบรบทเฉพาะทใชในงานวจย ........................................................................................................................................... 11

ตารางท 2.7 ผลลพธของการสกดค าทไดจากเอสอารอลคเตอร [6] .................................................. 18

ตารางท 2.8 ผลลพธความถกตองในการตรวจหาความตองการโดยวธการค านวณแบบ F-Value

[6] ................................................................................................................................................... 19

ตารางท 2.9 คาเฉลยคาความถกตองในการคนหาทงหมด 5 โครงการ [6] ...................................... 19

ตารางท 2.10 ประเภทความตองการของประโยคภาษาธรรมชาต รวมถงตวอยางของประโยค [7] . 20

ตารางท 2.11 หนาทของค าในรปประโยค และหลกการออกแบบแผนภาพคลาสจากประโยคความตองการ [7] ............................................................................................................................ 21

ตารางท 2.12 ผลลพธทไดจากเครองมอเอสบวอารทยเอมแอล [8] ................................................. 24

ตารางท 2.13 ผลลพธทไดจากการวดผลและเปรยบเทยบกบเครองมออน [8] ................................. 24

ตารางท 2.14 ตารางเปรยบเทยบงานวจยทเกยวของและงานวจยทน าเสนอ ................................... 28

ตารางท 3.1 โครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนกรณความสมพนธแบบแอสโซซเอชน และตวอยาง .................................................................................................................................... 35

ตารางท 3.2 โครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนกรณความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชนและตวอยาง ............................................................................................................................... 36

ตารางท 3.3 โครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนกรณความสมพนธแบบอนคลดและตวอยาง ........................................................................................................................................... 37

ตารางท 3.4 โครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนกรณความสมพนธแบบเอกซเทนด และตวอยาง .................................................................................................................................... 37

ฎ

ตารางท 3.5 โครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางกรณความสมพนธแบบแอสโซซเอชนและตวอยาง ............................................................................................................................... 38

ตารางท 3.6 โครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางกรณความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชน และตวอยาง .......................................................................................................................... 39

ตารางท 3.7 โครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางกรณความสมพนธแบบคอมโพสชน และแอกกรเกชน และตวอยาง ........................................................................................................ 40

ตารางท 3.8 โครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครสรางกรณลกษณะประจ าคลาสและตวอยาง ........................................................................................................................................... 41

ตารางท 3.9 กฎและรายละเอยดของกฎในแตละคณลกษณะ .......................................................... 44

ตารางท 3.10 รายละเอยดรายการขอผดพลาดของคณลกษณะความไมก ากวม............................... 50

ตารางท 3.11 รายละเอยดรายการขอผดพลาดของคณลกษณะการตามรอยของความสมพนธระหวางโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตกบสวนประกอบยอยยสเคส ............................................ 51

ตารางท 3.12 รายละเอยดรายการขอผดพลาดของคณลกษณะการตามรอยของความสมพนธระหวางโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตกบสวนประกอบยอยคลาส ............................................. 52

ตารางท 3.13 รายละเอยดรายการขอผดพลาดของคณลกษณะการตามรอยของความสมพนธระหวางแผนภาพยสเคสและค าอธบายยสเคส .................................................................................. 53

ตารางท 3.14 รายละเอยดรายการขอผดพลาดของคณลกษณะการตามรอยของความสมพนธระหวางแผนภาพคลาสกบค าอธบายคลาส ....................................................................................... 54

ตารางท 3.15 รายละเอยดรายการขอผดพลาดของคณลกษณะความตองกนของความสมพนธระหวางแบบประโยคภาษาธรรมชาตกบแผนภาพยสเคส ................................................................. 56

ตารางท 3.16 รายละเอยดรายการขอผดพลาดของคณลกษณะความตองกนของความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตกบแผนภาพคลาส .......................................................................... 57

ตารางท 3.17 รายละเอยดรายการขอผดพลาดของคณลกษณะความตองกนของความสมพนธระหวางสวนประกอบยอยยสเคสกบสวนประกอบยอยค าอธบายยสเคส .......................................... 58

ตารางท 3.18 รายละเอยดรายการขอผดพลาดของคณลกษณะความตองกนของความสมพนธระหวางสวนประกอบยอยคลาสกบสวนประกอบยอยค าอธบายคลาส ............................................. 60

ฏ

ตารางท 3.19 รายละเอยดรายการขอผดพลาดของคณลกษณะความตองกนของความสมพนธระหวางแผนภาพยสเคสและแผนภาพคลาส .................................................................................... 61

ตารางท 4.1 ค าอธบายยสเคสของยสเคส Search loan items in a list ........................................ 71

ตารางท 4.2 ค าอธบายยสเคสของยสเคส Borrow loan items ..................................................... 72

ตารางท 4.3 ค าอธบายยสเคสของยสเคส Reserve loan items .................................................... 73

ตารางท 4.4 ค าอธบายยสเคสของยสเคส Renew loan items ...................................................... 74

ตารางท 4.5 ค าอธบายยสเคสของยสเคส issues loan items ........................................................ 75

ตารางท 4.6 ค าอธบายคลาสของคลาส Customer ........................................................................ 76

ตารางท 4.7 ค าอธบายคลาสของคลาส Student ............................................................................ 76

ตารางท 4.8 ค าอธบายคลาสของคลาส Professor ......................................................................... 76

ตารางท 4.9 ค าอธบายคลาสของคลาส Librarian ........................................................................... 77

ตารางท 4.10 ค าอธบายคลาสของคลาส Loan items .................................................................... 77

ตารางท 4.11 ค าอธบายคลาสของคลาส Book ............................................................................... 77

ตารางท 4.12 ค าอธบายคลาสของคลาส Language CD ................................................................ 78

ตารางท 4.13 ค าอธบายคลาสของคลาส Table of figure ............................................................. 78

ตารางท 4.14 ค าอธบายคลาสของคลาส Reference ...................................................................... 78

ตารางท 4.15 ค าอธบายยสเคสของยสเคส Borrow loan items ทผวจยไดแกไขและมขอผดพลาดอย ................................................................................................................................ 79

ตารางท 4.16 ค าอธบายคลาสของคลาส Language CD ทผวจยไดแกไขและมขอผดพลาดอย ....... 80

ตารางท 4.17 ผลสรปหลงใชกฎทใชในการทวนสอบขอมลน าเขาทมประเดนในการทวนสอบ ......... 80

ตารางท 4.18 ค าอธบายยสเคส Maintain CD Information.......................................................... 87

ตารางท 4.19 ค าอธบายยสเคส Maintain CD Marketing Information ....................................... 88

ตารางท 4.20 ค าอธบายยสเคส Place order ................................................................................. 89

ตารางท 4.21 ค าอธบายคลาสของคลาส Customer ...................................................................... 90

ฐ

ตารางท 4.22 ค าอธบายคลาสของคลาส Order .............................................................................. 90

ตารางท 4.23 ค าอธบายคลาสของคลาส Search requirements ................................................. 91

ตารางท 4.24 ค าอธบายคลาสของคลาส Artist search .................................................................. 91

ตารางท 4.25 ค าอธบายคลาสของคลาส Category search ........................................................... 91

ตารางท 4.28 ค าอธบายคลาสของคลาส Order item .................................................................... 92

ตารางท 4.29 ค าอธบายคลาสของคลาส Vendor ........................................................................... 92

ตารางท 4.30 ค าอธบายคลาสของคลาส CD ................................................................................... 93

ตารางท 4.31 ค าอธบายคลาสของคลาส CD categories ............................................................... 93

ตารางท 4.32 ค าอธบายคลาสของคลาส Rock ............................................................................... 94

ตารางท 4.33 ค าอธบายคลาสของคลาส Jazz ................................................................................ 94

ตารางท 4.34 ค าอธบายคลาสของคลาส Classical......................................................................... 94

ตารางท 4.35 ค าอธบายคลาสของคลาส Marketing information ................................................ 95

ตารางท 4.36 ค าอธบายคลาสของคลาส Review ........................................................................... 95

ตารางท 4.37 ค าอธบายคลาสของคลาส Artist information ........................................................ 96

ตารางท 4.38 ค าอธบายคลาสของคลาส Sample clip .................................................................. 96

ตารางท 4.39 ผลลพธทไดจากการทวนสอบระบบขายแผนซดบนอนเตอรเนต ................................ 97

ตารางท 6.1 ผลลพธทไดจากการทวนสอบคณลกษณะความตองการของระบบหองสมด .............. 115

ตารางท 6.2 ผลลพธทไดจากการทวนสอบคณลกษณะความตองการของระบบขายแผนซดบนอนเตอรเนต ................................................................................................................................... 117

ตารางท ก.1 รายการค าศพทของกลมค าก ากวมทใชในการทวนสอบ ............................................. 127

ฑ

สารบญรปภาพ

รปท 2.1 ผลลพธทไดจากสแตนฟอรดพาซเซอรแสดงถงหนาทของค าในประโยค [6] ...................... 15

รปท 2.2 โครงสรางประโยคทไดจากหนาทของค าแสดงออกมาในรปแบบตนไม [6] ........................ 16

รปท 2.3 ผลลพธหลงจากจดกลมค าดวยนยามค าศพทเอสบวอาร [6] ............................................. 17

รปท 2.4 ภาพรวมของงานวจยท [8] ............................................................................................... 23

รปท 2.5 แผนภาพโครงสรางของสวนประกอบยอยระหวางแผนภาพยสเคสกบแผนภาพคลาส [9] ................................................................................................................................................... 25

รปท 2.6 ภาพรวมวธการท างานของเครองมอ [9] ........................................................................... 26

รปท 2.7 ตวอยางสวนตอประสานของเครองมอสนบสนน [9] ......................................................... 27

รปท 3.1 ภาพรวมและวธการด าเนนงานวจย .................................................................................. 32

รปท 3.2 แผนภาพกจกรรมขนตอนในการสรางกฎทใชในการทวนสอบคณลกษณะซอฟตแวร ........ 33

รปท 3.3 แผนภาพเชงโครงสรางของความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตและแบบจ าลอง ...................................................................................................................................... 42

รปท 3.4 แผนภาพเชงโครงสรางของความสมพนธระหวางแบบจ าลองกบค าอธบาย ....................... 43

รปท 3.5 ความสมพนธระหวางโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตกบสวนประกอบยอยยสเคส และรายการขอผดพลาดในการทวนสอบการตามรอย ...................................................................... 51

รปท 3.6 ความสมพนธระหวางโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตกบสวนประกอบยอยคลาส และรายการขอผดพลาดในการทวนสอบการตามรอย............................................................................. 52

รปท 3.7 ความสมพนธระหวางสวนประกอบยอยยสเคส และสวนประกอบยอยค าอธบายยสเคส และรายการขอผดพลาดในการทวนสอบการตามรอย ...................................................................... 53

รปท 3.8 ความสมพนธระหวางสวนประกอบยอยคลาสกบสวนประกอบยอยค าอธบายคลาส และรายการขอผดพลาดในการทวนสอบการตามรอย............................................................................. 54

รปท 3.9 ความสมพนธระหวางโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตและสวนประกอบยอยแผนภาพยสเคส และรายการขอผดพลาดในการทวนสอบความตองกน ......................................................... 55

รปท 3.10 ความสมพนธระหวางโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตกบสวนประกอบยอยแผนภาพคลาส และรายการขอผดพลาดในการทวนสอบความตองกน ........................................................... 56

ฒ

รปท 3.11 ความสมพนธระหวางสวนประกอบยอยแผนภาพยสเคสกบสวนประกอบยอยของค าอธบายยสเคส และรายการขอผดพลาดในการทวนสอบความตองกน .......................................... 58

รปท 3.12 ความสมพนธระหวางสวนประกอบยอยแผนภาพคลาสกบสวนประกอบยอยของค าอธบายคลาส และรายการขอผดพลาดในการทวนสอบความตองกน ........................................... 59

รปท 3.13 ความสมพนธระหวางสวนประกอบยอยแผนภาพยสเคสกบสวนประกอบยอยแผนภาพคลาส และรายการขอผดพลาดในการทวนสอบการตามรอย............................................................ 61

รปท 3.14 ค าและความสมพนธในประโยค ...................................................................................... 63

รปท 3.15 ไฟลเอกเอมแอลทไดจากเครองมอสตารยเอมแอล .......................................................... 64

รปท 4.2 เปรยบเทยบแผนภาพคลาส (ก) ทไดจากผเชยวชาญ และแผนภาพคลาส (ข) ทแกไขเพอสรางประเดนในการทวนสอบ .................................................................................................... 70

รปท 4.3 ขอมลประโยคภาษาธรรมชาตของระบบขายแผนซดบนอนเตอรเนต [5] .......................... 85

รปท 4.4 แผนภาพยสเคสของระบบขายแผนซดบนอนเตอรเนต...................................................... 86

รปท 4.5 แผนภาพคลาสของระบบขายแผนซดบนอนเตอรเนต ....................................................... 86

รปท 5.1 แผนภาพเชงฟงกชนของระบบทวนสอบคณลกษณะของความตองการ ........................... 102

รปท 5.2 แผนภาพคลาสของเครองมอสนบสนน ........................................................................... 104

รปท 5.3 สวนตอประสานในการสรางโครงการ ............................................................................. 106

รปท 5.4 หนาสวนตอประสานส าหรบน าเขาขอมล ........................................................................ 107

รปท 5.5 หนาสวนตอประสานส าหรบการน าเขาขอมลค าอธบายยสเคส ........................................ 107

รปท 5.6 หนาสวนตอประสานส าหรบการน าเขาขอมลค าอธบายคลาส ......................................... 108

รปท 5.7 ผลลพธหลงจากการสกดค าและหนาทของค าในระบบ .................................................... 108

รปท 5.8 ขอผดพลาดทเกดจากการทวนสอบของคณลกษณะความไมก ากวม ................................ 109

รปท 5.9 ขอผดพลาดทเกดจากการทวนสอบของคณลกษณะความตองกน ................................... 109

รปท 5.10 ขอผดพลาดทเกดจากการทวนสอบของคณลกษณะการตามรอย .................................. 110

รปท 5.11 สวนตอประสานส าหรบการเขาสระบบของผดแลระบบ ................................................ 110

รปท 5.12 สวนตอประสานในตวเลอกการจดการของผดแลระบบ ............................................... 111

ณ

รปท 6.1 แผนภาพกจกรรมขนตอนการทดสอบเครองมอ .............................................................. 113

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ในการพฒนาซอฟตแวรขนตอนการระบความตองการของผใชถอเปนกระบวนการส าคญอกกระบวนการหนงทชวยสนบสนนใหไดซอฟตแวรทพฒนานนมคณภาพและตรงตามความตองการของผใช โดยความตองการของผใชนนจะถกระบลงไปในเอกสารทมชอวา เอกสารขอก าหนดความตองการซอฟตแวร (Software Requirements Specifications ใชค ายอวา SRS) ซงจะปรากฏอยในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาต และแบบจ าลองซอฟตแวร ภายในเอกสารขอก าหนดความตองการนนจะระบความตองการของผใช ซงสามารถแบงออกเปน 2 ประเภทไดแก ความตองการเชงฟงกชน และความตองการเชงโครงสราง โดยความตองการเชงฟงกชนนนจะระบถงการใหบรการของระบบกบผใชแตละประเภท เชน นกเรยนสามารถใชระบบคนหาหนงสอในชนวางหนงสอ บรรณารกษสามารถเรยกดขอมลการคนยมของนกเรยน เปนตน ในสวนของความตองการเชงโครงสรางจะระบถงขอมลทระบบควรจดเกบ เชน บตรสมาชกนกเรยนจะจดเกบชอนกเรยน นามสกล และรหสนกเรยน หรอหนงสอประกอบไปดวยชอผแตง และวนทตพมพ เปนตน อยางไรกตามประโยคภาษาธรรมชาตนนมลกษณะเฉพาะซงอาจจะกอใหเกดความก ากวม และสามารถตความความหมายของค าไดหลายความหมาย ท าใหความตองการทระบขนมานนไมตรงตามความตองการของผใช

ในสวนของแบบจ าลองซอฟตแวร ยเอมแอล (Unify Modelling Language ใชค ายอวา UML) เปนเครองมอทสามารถประยกตใชเพอระบความตองการของประโยคภาษาธรรมชาต โดยยเอมแอลมแบบจ าลองหลายประเภทใหเลอกใชตามความเหมาะสม ซงในการระบความตองการของผใชลงในเอกสารขอก าหนดความตองการซอฟตแวรนนนยมใชแผนภาพยสเคส (Use case diagram) และแผนภาพคลาส (Class diagram) ในการน าเสนอแบบจ าลองเช ง ฟงกชน (Functional Modelling) และแบบจ าลองเชงโครงสราง (Structural Modelling) ตามล าดบ โดยแผนภาพยสเคสจะสรางจากการน าประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนมาวเคราะหและออกแบบ ซงแผนภาพยสเคสจะแสดงใหเหนถงการใหบรการของระบบแกผใชแตละประเภทหรอระบบงานอน ในสวนของแผนภาพคลาสจะสรางจากการน าประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางมาวเคราะหและออกแบบลงบนแบบจ าลองน ซงแผนภาพคลาสจะแสดงใหเหนถงโครงสรางของระบบ และขอมลเฉพาะทระบบควรจดเกบ นอกจากนเพอผใชทราบถงรายละเอยดของแบบจ าลองมากขนผพฒนาจงไดน าค าอธบายยสเคส (Use case description) และค าอธบายคลาสทอยในรปแบบบตรความรบผดชอบของคลาส

2

และคลาสทท างานรวมกน (Class Responsibilities and Collaborators card ใชค ายอวา CRC card) มาใชเพออธบายรายละเอยดของแตละแบบจ าลอง

อยางไรกตามการออกแบบซอฟตแวรโดยการใชแบบจ าลองยเอมแอลมความซบซอน อาจท าใหผพฒนาออกแบบซอฟตแวรโดยการใชแบบจ าลองไดไมตองกนกบประโยคภาษาธรรมชาต หรอมความตองการของผใชบางความตองการขาดหายไปไมปรากฏในแบบจ าลอง หรอมการเพมเตมขนมาภายหลง ท าใหผพฒนาควรใหความส าคญในการทวนสอบความตองการทอยในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาต และความตองการในรปแบบแบบจ าลองใหมคณภาพและมคณลกษณะท เหมาะสม โดยมาตรฐานไอทรปเป ล อ 830 ขอเสนอแนะในการปฏบต เก ยวกบเอกสาร ข อก า หนดคว า มต อ ง ก า ร ซ อฟต แ ว ร (IEEE 830 Recommended Practice for Software Requirements Specifications) [1] ไดนยามคณลกษณะทดของเอกสารขอก าหนดความตองการซอฟตแวรไวทงหมด 8 คณลกษณะไดแก ความถกตอง (Correct) ความไมก ากวม (Unambiguous) ความบรบรณ (Complete) ความตองกน (Consistent) การจดล าดบความส าคญและเสถยรภาพได (Ranked for importance and stability) สามารถทวนสอบได (Verifiable) สามารถปรบปรงได (Modifiable) และสามารถตามรอยได (Traceable) ซงปจจบนมงานวจยอยมากทน าเสนอวธการทวนสอบความตองการในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาตและแบบจ าลองใหมคณลกษณะทดตามมาตรฐานไอทรปเปลอ 830 เชน งานวจยท [2-4] น าเสนอแนวคดวธการทวนสอบความตองกนของความขดแยงเชงตรรกะ (Logic) หรอตรรกะศาสตรเชงกาลเวลา (Temporal) โดยใชหลกการของวธรปนย (Formal method) ในงานวจยท [2] เสนอวธการทวนสอบความตองกนระหวางแผนภาพยสเคสกบแผนภาพคลาส งานวจยท [3] เสนอวธการทวนสอบความตองกนระหวางแผนภาพคลาสกบแผนภาพสเตทแมชชน (State machine diagram) และงานวจยท [4] เสนอวธการทวนสอบความตองกนระหวางแผนภาพคลาสกบโปรลอกสครปท (Prolog script) แตหลกวธรปนยยงไมสามารถน ามาใชกบประโยคภาษาธรรมชาตใหมประสทธผลทดในการชวยทวนสอบกบแบบจ าลองได

งานวจยนจงมจดประสงคในการน าเสนอกฎทสรางมาจากความสมพนธของสวนประกอบยอยของความตองการมาใชในการทวนสอบความตองการในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาตทงเชงฟงกชนและเชงโครงสราง กบความตองการซอฟตแวรทอยในรปแบบแบบจ าลองไดแก แผนภาพยสเคสและแผนภาพคลาส รวมถงค าอธบายของทง 2 แบบจ าลอง ใหมคณลกษณะทดตามมาตรฐานไอทรปเปลอ 830 ทง 3 คณลกษณะ ไดแก คณลกษณะทหนงความไมก ากวม เพราะลกษณะเฉพาะของประโยคภาษาธรรมชาตอาจกอใหเกดความก ากวม คณลกษณะทสองความตองกน เพราะการสรางแบบจ าลองยเอมแอลจากประโยคภาษาธรรมชาตมความซบซอนผพฒนาอาจสรางแบบจ าลองไดไมตองกนกบความตองการในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาต และคณลกษณะทสามการตามรอย เพราะทกความตองการควรจะตองมรายการอางองถงหรอสามารถทราบทมาได อกทงน าเสนอวธการน ากฎ

3

มาประยกตใชโดยการพฒนาเครองมอสนบสนนทสามารถทวนสอบไดอยาง อตโนมต เ พอประหยดเวลาของผ พฒนาในการทวนสอบความตองการในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาต แบบจ าลองและค าอธบายแบบจ าลอง อกทงยงชวยท าใหความตองการดงกลาวมคณภาพและมคณลกษณะทดตามมาตรฐานไอทรปเปลอ 830 ทง 3 คณลกษณะอกดวย

1.2 วตถประสงคงานวจย

งานวจยนมวตถประสงคเพอน าเสนอวธการทวนสอบคณลกษณะทดของความตองการ โดยใชกฎทสรางจากความสมพนธของสวนประกอบยอยของความตองการไดแก ความตองการในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาต และความตองการในรปแบบของแบบจ าลอง ซงประกอบไปดวย แผนภาพยสเคสและแผนภาพคลาส รวมถงค าอธบายของแบบจ าลองทงสองแบบจ าลอง ใหมคณลกษณะทดตามมาตรฐานไอทรปเปลอ 830 ไดแก ความไมก ากวม ความตองกน และการตามรอย นอกจากนยงพฒนาเครองมอสนบสนนในการน ากฎมาประยกตใชเพอการทวนสอบอยางอตโนมต 1.3 ขอบเขตงานวจย

1) กฎทสรางขนเพอใชในการทวนสอบคณลกษณะทดของความตองการนนจะสรางมา

จากความสมพนธทง 5 ความสมพนธดงตอไปน

(1) ความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนกบแผนภาพยสเคส

(2) ความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางกบแผนภาพคลาส

(3) ความสมพนธระหวางแผนภาพยสเคสกบค าอธบายยสเคส

(4) ความสมพนธระหวางแผนภาพคลาสกบค าอธบายคลาส

(5) ความสมพนธระหวางแผนภาพยสเคสกบแผนภาพคลาส

2) กฎทสรางขนจะใชในการทวนสอบคณลกษณะทง 3 คณลกษณะดงตอไปน

(1) ความไมก ากวม

(2) ความตองกน

(3) การตามรอย

3) เครองมอสนบสนนจะน าเขาขอมลเอกสารทอยในรปแบบตอไปน

(1) ขอมลประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนและเชงโครงสรางจะตองอยใน

รปแบบไฟลขอความ (Text file นามสกลของไฟลเรยกวา .txt)

4

(2) ขอมลแผนภาพทงแผนภาพยสเคสและแผนภาพคลาสจะตองอยในรปแบบ

ไฟลเอกเอมแอล (XML files นามสกลของไฟลเรยกวา .xml) โดยมรปแบบไฟลตามโปรแกรมสตาร

ยเอมแอล (StarUML)

(3) ขอมลค าอธบายอยในรปแบบสายอกขระ (String) ซงจะน าเขาผานสวนตอ

ประสานของเครองมอสนบสนน

4) ขอมลของประโยคภาษาธรรมชาตจะตองมรปแบบของโครงสรางประโยคตามท

งานวจยทกลาวไวในบทท 3 หวขอท 3.1.3 การศกษาโครงสรางของประโยคภาษาธรรมชาตและ

สวนประกอบยอยของแบบจ าลอง หนาท 39

5) ความสมพนธในรปแบบแอสโซซเอชน (Association) จะสามารถทวนสอบไดใน

รปแบบของความสมพนธแบบหนงตอหนง (one to one relationships) และความสมพนธแบบหนง

ตอกลม (one to many relationships) เทานน

6) ในความตองการทอยในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางทแสดงถง

ความสมพนธแบบคอมโพสชน (Composition) และความสมพนธแบบแอกกรเกชน (Aggregation)

จะรวมเปนการทวนสอบความสมพนธแบบแอกกรเกชน

1.4 ขนตอนและวธการด าเนนงานวจย

ขนตอนและวธการการด าเนนงานวจยมรายละเอยดดงตอไปน 1) ศกษาความรและทฤษฎทเกยวของกบงานวจย

(1) คณลกษณะทดตามมาตรฐานไอทรปเปลอ 830 (2) โครงสรางของประโยคภาษาธรรมชาต (3) โครงสรางของแบบจ าลองและความสมพนธภายในแบบจ าลอง

2) ก าหนดบรบทของคณลกษณะทดใหมความเหมาะสมกบงานวจย 3) วเคราะหและสรางกฎทใชในการทวนสอบจากความสมพนธของสวนประกอบยอยความ

ตองการ 4) วเคราะหและออกแบบวธการสกดขอมลทใชในการทวนสอบคณลกษณะทดของความ

ตองการ (1) ออกแบบขนตอนการสกดค าและหนาทของค าจากประโยคภาษาธรรมชาต (2) ออกแบบขนตอนการสกดค าและหนาทของค าจากแบบจ าลอง

5

(3) ออกแบบขนตอนการสกดค าและหนาทของค าจากค าอธบายแบบจ าลอง 5) ออกแบบกรณทดสอบใหครอบคลมตามความสมพนธทใชในการทวนสอบ 6) ออกแบบและพฒนาเครองมอสนบสนนการทวนสอบคณลกษณะความตองการ 7) ทวนสอบและแกไขเครองมอ รวมถงสรปผลการวจย 8) จดท าบทความวชาการ 9) จดท าเลมวทยานพนธ

1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1) กฎทสรางขนจากความสมพนธของสวนประกอบยอยของความตองการสามารถ

น ามาใชในการทวนสอบคณลกษณะทดตามมาตรฐานไอทรปเปลอ 830 ทง 3 คณลกษณะไดแก ความ

ไมก ากวม ความตองกน และการตามรอย โดยผลลพธทไดคอ ขอผดพลาดของการระบความตองการ

ซงผพฒนาจะน าขอผดพลาดทเกดขนไปแกไขเพอใหไดความตองการทมคณภาพทด

2) ไดเครองมอสนบสนนในการทวนสอบคณลกษณะทดทง 3 คณลกษณะอยาง

อตโนมต เพอประหยดเวลาในการทวนสอบความตองการโดยผพฒนา

1.6 โครงสรางของเนอหาในวทยานพนธ

เนอหาของวทยานพนธฉบบนแบงออกเปน 7 บทดวยกนคอ บทท 1 อธบายถงทมาและความส าคญของปญหา รวมถงขอบเขตและประโยชนของงานวจย บทท 2 อธบายถงทฤษฎทเกยวของ และงานวจยทเกยวของ บทท 3 อธบายถงกระบวนการในการสรางกฎ และกระบวนการในการทวนสอบความตองการทอยในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาตและความตองการทอยในรปแบบแบบจ าลอง บทท 4 อธบายวธการประยกตใชกฎและตวอยางผลลพธจากการใชกฎในการทวนสอบ บทท 5 อธบายถงวธการออกแบบและพฒนาเครองมอสนบสนนแนวคดของงานวจย ในบทท 6 อธบายวธการทดลอง และในบทสดทายจะสรปงานวจยทงหมด รวมถงงานวจยในอนาคตและบทความวชาการทตพมพ

บทท 2 ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

ในบทนจะกลาวถงทฤษฎทใชในการสรางกฎรวมถงวธการทวนสอบคณลกษณะทดของความตองการ โดยกฎดงกลาวจะสรางมาจากความสมพนธของสวนประกอบยอยของความตองการในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาต แบบจ าลอง และค าอธบายแบบจ าลอง นอกจากนยงกลาวถงงานวจยอนทเกยวของกบการสรางความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตกบแบบจ าลอง และงานวจยทเกยวกบการทวนสอบความตองการระหวางประโยคภาษาธรรมชาตกบแบบจ าลอง ซงในบทนจะแบงออกเปน 2 สวนดวยกนคอ สวนของทฤษฎท เกยวของกบสวนของงานวจยทเกยวของ โดยมรายละเอยดดงตอไปน 2.1 ความรและทฤษฎทเกยวของ

ในสวนนจะอธบายเกยวกบทฤษฎทเกยวของในการสรางกฎทใชในการทวนสอบคณลกษณะทดของความตองการในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาต แบบจ าลอง และค าอธบายแบบจ าลอง โดยมทฤษฎทเกยวของไดแก ยเอมแอล มาตรฐานไอทรปเปลอ 830 ในหวขอคณลกษณะทดของขอก าหนดความตองการ ซงทฤษฎทงหมดไดผานการศกษาและไดน ามาปรบใชใหเหมาะสมกบงานวจย โดยมรายละเอยดดงตอไปน

2.1.1 ยเอมแอล

ยเอมแอล [5] เปนเครองมอทใชในการสอสารระหวางผใชงานกบผพฒนา รวมถงผพฒนา

ดวยกนเอง โดยการสรางยเอมแอลนนตองการตอบสนองหลกการออกแบบเชงวตถ (Object-

Oriented Design Principle) ซงจะถกน าเสนอในรปแบบแผนภาพ ซงในแผนภาพจะประกอบไปดวย

สญลกษณ เครองหมาย และกฎเกณฑทมความหมายตอการพฒนาซอฟตแวร อยางไรกตามยเอมแอล

มแผนภาพใหเลอกใชหลายประเภท แตในขนตอนของการระบความตองการนนจะนยมใช 2

แบบจ าลองดวยกนคอ แผนภาพยสเคสหรอแบบจ าลองเชงฟงกชน และแผนภาพคลาสหรอ

แบบจ าลองเชงโครงสราง โดยแผนภาพยสเคสจะแสดงใหเหนถงการใหบรการของระบบทมตอผใชใน

บทบาทตางๆ และระบบงานอนๆ ทมสวนเกยวของ ในสวนของแผนภาพคลาสจะแสดงใหเหน

โครงสรางของระบบและขอมลเฉพาะทระบบควรจดเกบ โดยทง 2 แบบจ าลองนนมสวนประกอบยอย

ดงตอไปน

7

1) แผนภาพยสเคส แผนภาพยสเคสทใชในการทวนสอบคณลกษณะทดของความตองการจะมสวนประกอบยอย

ทใชในการทวนสอบดงตารางท 2.1

ตารางท 2.1 สวนประกอบยอยของแผนภาพยสเคส

ชอ สญลกษณ รายละเอยด

ยสเคส (A use case)

ใชน าเสนอสวนส าคญของฟงกชน

หรอการท างานของระบบ

แอคเตอร (An Actor)

คนหรอระบบจากภายนอกท

ไดรบประโยชนจากระบบ

ขอบเขตของระบบ

(A subject boundary)

ใชน าเสนอขอบเขตของระบบ

ความสมพนธแบบแอสโซซเอชน

(An association relationship)

ใชน าเสนอการเชอมตอกนของ

แอคเตอรกบยสเคสทมปฏกรยา

โตตอบกน

ความสมพนธแบบอนคลด

(An include relationship)

<<include>> ใชน าเสนอการผนวกรวมของ

ฟงกชนในยสเคสหนงกบยสเคส

อนทเกยวของกนในการเรยกใช

งาน

ความสมพนธแบบเอกซเทนด

(An extend relationship)

<<extend>> ใชน าเสนอสวนขยายของของยส

เคสจนถงการผนวกรวม

พฤตกรรมแบบทางเลอกส าหรบ

ยสเคส

8

ตารางท 2.1 สวนประกอบยอยของแผนภาพยสเคส (ตอ)

ชอ สญลกษณ รายละเอยด ความสมพนธแบบเจเนอรลไล

เซชน (A generalization

relationship)

ใชน าเสนอยสเคสเฉพาะทแยก

ยอยมาจากยสเคสหลก หรอใช

น าเสนอความสมพนธระหวาง

แอคเตอรในการรบทอด

คณสมบต

2) แผนภาพคลาส แผนภาพคลาสทใชในการทวนสอบคณลกษณะทดของความตองการจะมสวนประกอบยอยท

ใชในการทวนสอบดงตารางท 2.2

ตารางท 2.2 สวนประกอบยอยของแผนภาพคลาส


คลาส (A class)

ใชน าเสนอประเภทของคน สถานท หรอสงของ ทระบบจ าเปนจะตองจดเกบลงไปในฐานขอมล

ลกษณะประจ าคลาส (An attribute)

Attribute name /derived attribute name

ใชน าเสนอคณสมบตทอธบายถงสภาพของวตถ

โอเปอเรชน (An operation) Operation name() ใชน าเสนอการกระท าหรอฟงกชนทประกอบอยในคลาส

ความสมพนธแบบแอสโซซเอชน (An association relationship)

ใชน าเสนอความสมพนธระหวางคลาสกบคลาสอน รวมถงคลาสตวเอง

9

ตารางท 2.2 สวนประกอบยอยของแผนภาพคลาส (ตอ)


ความสมพนธแบบเจเนอรลไล

เซชน (A generalization

relationship)

ใชน าเสนอความสมพนธทแสดงถงการเปนชนดของ (a kind of) วตถระหวางคลาสกบคลาสอน

ความสมพนธแบบแอกกรเกชน (An aggregation relationship)

ใชน าเสนอความสมพนธทแสดงถงการเปนสวนหนงของคลาสในเชงตรรกะระหวางคลาสกบคลาสอน

ความสมพนธแบบคอมโพสชน (A composition relationship)

ใชน าเสนอความสมพนธทแสดงถงการเปนสวนหนงของคลาสในเชงกายภาพระหวางคลาสกบคลาสอน

นอกจากนผวจยไดน าค าอธบายแบบจ าลอง เพอใชในการอธบายและขยายรายละเอยดของ

แบบจ าลอง โดยค าอธบายแบบจ าลองทงานวจยนไดน ามาใชไดแก ค าอธบายยสเคส และค าอธบายคลาสทอยในรปแบบบตรความรบผดชอบของคลาสและคลาสทท างานรวมกน ซงทง 2 ค าอธบายมรายละเอยดและสวนประกอบยอยดงตอไปน

3) ค าอธบายยสเคส ค าอธบายยสเคสทใชในการทวนสอบส าหรบงานวจยนจะตองมความสมพนธกบแผนภาพยสเคสในรปแบบ 1 ตอ 1 เทานนกลาวคอ ใน 1 ยสเคสจะตองมค าอธบายยสเคสเพยง 1 ค าอธบายเทานน โดยค าอธบายยสเคสมสวนประกอบยอยทใชในการทวนสอบดงตารางท 2.3

ตารางท 2.3 สวนประกอบยอยของค าอธบายยสเคส

ชอ รายละเอยด ชอยสเคส (Name) ชอของยสเคส

แอคเตอร (Actor) ผทไดรบประโยชนโดยตรงกบยสเคส

รายละเอยดยสเคส (Description) ค าอธบายรายละเอยดของยสเคส

10

ตารางท 2.3 สวนประกอบของค าอธบายยสเคส (ตอ)

ชอ รายละเอยด ความสมพนธ (Relation) ความสมพนธของยสเคส ซงประกอบไปดวยความสมพนธ

แบบแอสโซซเอชนกบแอคเตอร ความสมพนธแบบอนคลดความสมพนธแบบเอกซเทนด และความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชนกบยสเคสอน

กระแสงานหลกของเหตการณ (Normal flow of event)

ขนตอนการท างานหลกของยสเคส

กระแสงานยอยของเหตการณ (Sub flow of event)

ขนตอนการท างานยอยของยสเคส

กระแสงานทางเลอกของเหตการณ (Alternative flow of event)

ขนตอนการท างานทเปนทางเลอกของกระแสงานหลกของเหตการณของยสเคส

4) ค าอธบายคลาส ค าอธบายคลาสทใชในการทวนสอบจะตองมความสมพนธกบแผนภาพคลาสในรปแบบ 1 ตอ 1 เทานน กลาวคอ ใน 1 คลาสจะตองมค าอธบายคลาสเพยงแค 1 ค าอธบายเทานน โดยค าอธบายคลาสมสวนประกอบยอยทใชในการทวนสอบดงตารางท 2.4 ตารางท 2.4 สวนประกอบยอยของค าอธบายคลาส

สวน ชอ รายละเอยด ดานหนา (Front)

ชอคลาส (Class name) ชอคลาส

ค าอธบาย (Description) ค าอธบายรายละเอยดคลาส

ความรบผดชอบของคลาส (Responsibilities)

รายละเอยดของหนาท หรอการกระท าทคลาสสามารถท าได

คลาสทท างานรวมกน (Collaborators)

รายละเอยดของคลาสทท างานรวมกน

ดานหลง (Back)

ลกษณะประจ าคลาส (Attribute)

รายละเอยดของลกษณะประจ าคลาส

11

ตารางท 2.4 สวนประกอบยอยของค าอธบายคลาส (ตอ)

สวน ชอ รายละเอยด ดานหลง (Back)

ความสมพนธของคลาส (Relation)

ความสมพนธของคลาส ซงประกอบไปดวย ความสมพนธแบบแอสโซซเอชน ความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชน ความสมพนธแบบคอมโพสชน และความสมพนธแบบแอกกรเกชนระหวางคลาส

2.1.2 คณลกษณะทดของเอกสารขอก าหนดความตองการซอฟตแวร (Characteristics

of a Good Software Requirements Specifications)

คณลกษณะทดของขอก าหนดความตองการซอฟตแวรเปนสวนหนงทจะท าใหขอก าหนดความตองการซอฟตแวรทใชในการพฒนาซอฟตแวรมคณภาพ โดยมการนยามคณลกษณะทดของขอก าหนดความตองการซอฟตแวรไวในมาตรฐานไอทรปเปลอ 830 [1] ไว 8 รายการ และในงานวจยนไดสนใจคณลกษณะไดแก ความไมก ากวม ความตองกน และการตามรอย ซงงานวจยนไดก าหนดบรบทเฉพาะของทง 3 คณลกษณะเพอใหการทวนสอบนนมคณภาพมากยงขนดงตารางท 2.5 ตารางท 2.5 นยามของคณลกษณะทดในมาตรฐานไอทรปเปลอ 830 และบรบทเฉพาะทใชในงานวจย

คณลกษณะ นยามตามมาตรฐาน

ไอทรปเปลอ 830

นยามตามบรบทของงานวจยและตวอยาง

1. ความไมก ากวม ในขอก าหนดความตองการซอฟตแวรตองไมปรากฏค าในรปประโยคทมความหมายก ากวม มหลายนยามในค าเดยวหรอตความหมายไดหลายความหมาย

ความตองการทอยในรปแบบประโยค

ภาษาธรรมชาตตองไมปรากฏค าขยายทไม

สามารถวดคาได เชน “Library system

will response to user quickly” ภายใน

ประโยคมค าขยายวา quickly ซงไม

สามารถวดไดเปนเวลาจงเกดความก ากวม

เกดขน

12

ตารางท 2.5 นยามของคณลกษณะทดในมาตรฐานไอทรปเปลอ 830 และบรบทเฉพาะทใชในงานวจย (ตอ)




2. ความตองกน ในขอก าหนดความตองการ

ซอฟตแวรจะมความตองกนได

กตอเมอไมปรากฏความ

ขดแยงภายในเอกสาร


2.1) ความขดแยงของคณลกษณะของวตถจรง เชน ในความตองการหนงปรากฏสของไฟเปนสเขยว แตความตองการอนเปนสฟา เปนตน

2.2) ความขดแยงของ

ตรรกะหรอตรรกะเชงเวลา เชน ในความตองการหนงปรากฏกฎทางคณตศาสตรไววา ผลลพธของตวแปรเอจะไดมาจากผลรวมของตวแปรบและตวแปรซ (A = B + C)

ความตองการในรปแบบประโยค

ภาษาธรรมชาต ความตองการในรปแบบ

แบบจ าลองซอฟตแวร และความตองการท

อยในรปแบบค าอธบายจะมความตองกนได

กตอเมอความตองการดงกลาวไมปรากฏ

ความขดแยงเปนดงตอไปน

2.1) ความขดแยงของประเภทของวตถทปรากฏระหวางความตองการรปแบบประโยคภาษาธรรมชาต ความตองการในรปแบบแบบจ าลอง และความตองการในรปแบบค าอธบาย เชน ในประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางปรากฏประเภทของคณลกษณะเฉพาะของเลขมาตรฐานสากลประจ าหนงสอ (ISBN) เปนสายอกขระ (String) แตในแผนภาพคลาสปรากฏประเภทของลกษณะประจ าคลาส ของเลขมาตรฐานสากลประจ าหนงสอเปนตวอกขระ (Character) เปนตน

2.2) ความขดแยงของความสมพนธระหวางวตถ ระหวางความตองการทอยในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาต ความตองการทอยในรปแบบแบบจ าลอง และความตองการทอยในรปแบบค าอธบาย เชน ในประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนปรากฏความสมพนธแบบแอสโซซเอชนระหวางแอคเตอรทมชอวา Customer กบ

13





2. ความตองกน แตในอกความตองการหนงปรากฏกฎดงกลาวเปน ผลลพธของตวแปรเอจะไดมาจากผลคณของตวแปรบและตวแปรซ (A = B * C) เปนตน 2.3) ความขดแยงของค านยามของวตถในความตองการ 2 ความตองการหรอมากกวา เชน ค านยามของขอมลน าเขาของความตองการเอเรยกวา พรอม(Promt) แตในความตองการบเรยกวา คว (Cue) เปนตน

ยสเคสทมชอวา Borrow loan items แตในแผนภาพยสเคสไมปรากฏความสมพนธดงกลาว เปนตน 2.3) ความขดแยงของค านยามของวตถระหวางความตองการทอยในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาตประโยคภาษาธรรมชาต ความตองการทอยในรปแบบแบบจ าลอง และความตองการทอยในรปแบบค าอธบาย เชน ในประโยคภาษาธรรมชาตปรากฏโอเปอเรชนของการลบหนงสอชอวา Remove แตในแบบจ าลองคลาสปรากฏโอเปอเรชนของการลบหนงสอวา Delete เปนตน

3. การตามรอยได ในขอก าหนดความตองการซอฟตแวร ความตองการทกความตองการตองสามารถหาทมา และมการอางองได โดยการตามรอยม 2 แบบดงตอไปน

3.1) การตามรอยยอนกลบ (Backward traceable)

ในการตามรอยความตองการทอยใน

รปแบบประโยคภาษาธรรมชาต ความ

ตองการทอยในรปแบบจ าลอง และความ

ตองการทอยในรปแบบค าอธบาย โดยแบง

การตามรอยไดดงตอไปน

3.1) การตามรอยยอนกลบ จะท าการตามรอยวตถภายในความตองการจาก ความตองการทอยในรปแบบค าอธบายไปยงความตองการทอยในรปแบบแบบจ าลอง และความตองการทอยในรปแบบแบบจ าลองไปยงความตองการทอยใน

14





3. การตามรอยได 3.2) การตามรอย

ขางหนา (Forward traceable)

รปแบบประโยคภาษาธรรมชาต เชน ในแผนภาพยสเคสปรากฏยสเคสทชอวา Borrow loan items ยสเคสดงกลาวจะตองปรากฏเปนค ากรยาทมความสมพนธกบกรรมในประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนดวย

3.2) การตามรอยขางหนา จะท าการตามรอยวตถภายในความตองการจาก ความตองการทอยในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาตไปยงความตองการทอยในรปแบบแบบจ าลอง และความตองการทอยในรปแบบแบบจ าลองไปยงความตองการทอยในรปแบบค าอธบาย เชน ในประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางปรากฏค านามในประโยคชอ Book ซงจะตองปรากฏเปนคลาสทชอวา Book ในแผนภาพคลาส เปนตน

15

2.2 งานวจยทเกยวของ

ผวจยไดท าการศกษางานวจยทเกยวของดวยกนทงหมด 4 งานวจย ซงจดประสงคหลกของการศกษางานวจยทเกยวของ เพอน าแนวคดของงานวจยเกามาศกษาและใชเปนแนวทางในการพฒนางานวจยนใหมประสทธภาพมากขน โดยแตละงานวจยมรายละเอยดดงตอไปน

2.2.1 การลดความก ากวมของขอก าหนดความตองการทอยในรปแบบภาษาธรรมชาต (Minimizing Ambiguity in Natural Language Software Requirements Specification)

งานวจย [6] นไดพฒนาเครองมอทชอวา เอสอารอลคเตอร (SR-Elictor) ทใชในการวเคราะหความตองการของผใชในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาตภาษาองกฤษมาจดประเภทความตองการระหวางความตองการเชงฟงกชนกบความตองการเชงโครงสราง โดยเครองมอเอสอารอลคเตอรไดน าอรรถศาสตรของกลมค าศพทเชงธรกจและหลกเกณฑเชงธรกจเอสบวอาร (Semantics of Business Vocabulary and Rules ใชค ายอวา SBVR) มาใช ในการระบหนาทของค าศพท ในประโยคภาษาธรรมชาตเพอจดกลมความตองการ และลดความก ากวมของประโยคภาษาธรรมชาต ซงมขนตอนการวเคราะหดงตอไปน

1) ขนตอนในการว เคราะหประโยคภาษาธรรมชาต (Natural Language Text

Analysis Process) ซงเกยวกบการวเคราะหค า (Lexically) และวากยสมพนธ (Syntactically) จาก

ประโยคภาษาธรรมชาตภาษาองกฤษ โดยมขนตอนยอยดงตอไปน

(1) ขนตอนในการวเคราะหค าศพท (Lexically Processing) คอ ขนตอนในการสกด

หนาทของค าทมาจากภาษาธรรมชาตตามหลกไวยากรณภาษาองกฤษ โดยขนตอนนจะใชสแตนฟอรด

พาซเซอร (Stanford parser) ซงจะไดผลลพธดงรปท 2.1 สด าแสดงถงค าศพทและสสมแสดงถง

หนาทของค าศพทตามหลกไวยากรณภาษาองกฤษ

รปท 2.1 ผลลพธทไดจากสแตนฟอรดพาซเซอรแสดงถงหนาทของค าในประโยค [6] (2) ขนตอนในการแจงสวนวากยสมพนธ (Syntactic Parsing) คอ ขนตอนในการน าค า

และประเภทของค าทไดจากขนตอนในการวเคราะหค าศพทมาสรางความสมพนธกบประโยคตามหลก

ไวยากรณภาษาองกฤษเพอบอกถงโครงสรางของรปประโยค โดยจะแสดงออกมาในรปแบบแผนภาพ

ตนไมจากลางขนบน (Bottom-Up) ดงรปท 2.2

16

รปท 2.2 โครงสรางประโยคทไดจากหนาทของค าแสดงออกมาในรปแบบตนไม [6]

(3) ขนตอนในการแปลความหมายของวากยสมพนธ (Sematic Interpretation) คอ

ขนตอนในการน าโครงสรางประโยคมาก าหนดความสมพนธทเกยวของกบความตองการของผใช

ไดแก แอคเตอรคอ ค านามทเปนประธานของประโยค โคแอคเตอร (co-actor) คอ ค านามทอยใน

ประโยคโดยมความสมพนธกบค าเชอม แอคชน (action) คอ ค ากรยา ทรเมตก ออบเจกต (thematic

object) คอ ค านามทท าหนาทเปนกรรมของประโยค และเบเนฟซเอร (beneficiary) คอ ค านามทท า

หนาทเปนสวนขยาย โดยท าการตรวจสอบกอนวารปประโยคทจะน าไปก าหนดในค าศพทเชงธรกจเอส

บวอาร (SBVR vocabulary) ตองมกลมค าทเกยวของกบความตองการครบดงทกลาวไวขางตน หาก

ไมครบตามทก าหนดไวประโยคความตองการนนจะไมสามารถน าไปจดประเภทความตองการได

2) ขนตอนในการสรางค าศพทเอสบวอาร (SBVR Vocabulary Generation) คอ

ขนตอนในการสกดค าและหนาทของค าตามอรรถศาสตรของกลมค าศพทเชงธรกจ และหลกเกณฑเชง

ธรกจ ซงมขนตอนยอยดงตอไปน

(1) การสกดชนดออบเจกต (Extracting Object Types) กลมค าทเปนค านามทงหมดท

ไดจากการสกดประโยค

(2) การสกดแนวคดปจเจก (Extracting Individual Concepts) คอ การสกดกลมค าท

เปนค านามเฉพาะ หรอค าเฉพาะเจาะจง

(3) การสกดชนดขอเทจจรง (Extracting Fact Types) คอ การสกดกลมค าทประกอบ

ไปดวยค านาม หรอค านามเฉพาะมากกวาหนงในประโยค

17

(4) การสกดลกษณะเฉพาะ (Extracting Characteristics) คอ การสกดกลมค าทใชเปน

ค าอธบายค านาม หรอนยามคณลกษณะของค านามนน

(5) การสกดค าในการก าหนดปรมาณ (Extracting Quantifications) คอ การสกด

กลมค าทเปนค าทใชบงบอกจ านวนหรอตวเลข

(6) การสกดชนดขอเทจจรงแบบแอสโซซ เอทพ (Extracting Associative Fact

Types) คอ การสกดกลมค าทมการเกยวของหรอแสดงถงความสมพนธตอกน

(7) การสกดชนดขอเทจจรงแบบพารททฟ (Extracting Partitive Fact Type) เปน

กลมค าทแสดงออกถงการเปนสวนหนงของค านามหนงกบอกค านามหนง

(8) การสกดชนดขอเทจจรงแบบแบงชนด (Extracting Categorizations Fact Type)

เปนกลมค าทแสดงถงกลมหรอการจดหมวดหม

หลงจากวเคราะหค าและหนาทของค าตามบรบทของอรรถศาสตรของกลมค าศพทเชงธรกจและหลกเกณฑเชงธรกจแลวจะไดผลลพธดงรปท 2.3

รปท 2.3 ผลลพธหลงจากจดกลมค าดวยนยามค าศพทเอสบวอาร [6]

3) ขนตอนในการสรางหลกเกณฑเอสบวอาร (SBVR Rule Generation) คอ ขนตอน

ในการสรางหลกเกณฑทเกยวของกบความตองการเพอใชจดกลมความตองการดวยการประยกตใช

หลกเกณฑเกยวกบความหมาย (Applying Semantic Formulation) เปนการนยามกลมประโยค

เพอจดประเภทความตองการวาเปนความตองการเชงโครงสรางหรอความตองการเชงพฤตกรรม โดย

ใชวธการประยกตใชหลกเกณฑเกยวกบความหมายตามหลกเอสบวอาร 5 วธ โดยงานวจยทกลาวมา

นนน ามาใชเพยงแค 3 วธดงตอไปน (1) หลกเกณฑเชงตรรกะ (Logical Formulation) เปนการนยาม

ความหมายโดยใชกลมค าทางตรรกะ เชน and, or, not เปนตน (2) หลกเกณฑเชงจ านวน

(Quantification) เปนการนยามเกยวกบการเปรยบเทยบโดยใชกลมค าในการบอกจ านวน เชน more

than, greater than เปนตน (3) หลกเกณฑเชงกรยาชวย (Modal Formulation) เปนการนยามท

แสดงถงขอจ ากดหรอบงบอกขอจ ากดโดยใชค าส าคญ เชน can, may เปนตน จะบงบอกถงขอจ ากด

18

ทอยในรปแบบประโยคของความตองการเชงโครงสราง ซงหลกเกณฑดงกลาวสรางขนเพอใชในการ

สกดประเภทความตองการ 2 ประเภทไดแก

1) การสกดความตองการเชงโครงสราง (Extracting Structural Requirements) เปน

กลมของความตองการทบอกถงโครงสรางของความตองการ โดยสกดจากกรยาชวย เชน can, may

เปนตน

2) การสกดความตองการเชงพฤตกรรม (Extracting Behavioural Requirements)

เปนกลมของความตองการทบอกถงพฤตกรรมของความตองการ โดยสกดจากกรยาชวย เชน should,

must เปนตน

หลงจากนนท าการทดสอบความถกตองของเครองมอดงกลาวโดยวดจากค าและหนาทของค าทเครองมอสามารถวเคราะหได ซงตารางท 2.7 จะแสดงใหเหนถงผลลพธของค าและหนาทของค าทสกดไดจากเครองมอ

ตารางท 2.7 ผลลพธของการสกดค าทไดจากเอสอารอลคเตอร [6]

No. Type/Metries Nsample Ncorrect Nincorrect Nmissing 1 Object Types 18 16 1 1

2 Verb Concepts 16 14 2 0 3 Individual Concepts 05 04 1 0

4 Characteristics 07 06 2 1

5 Quantifications 06 04 0 2 6 Unary Fact Types 03 03 0 0

7 Associative Fact Types 08 07 1 0

8 Partitive fact Types 02 02 0 0 9 Categorization Fact Types 03 03 0 0

Total 68 59 7 4

จากตารางจะแสดงใหเหนถงผลลพธของเครองมอ โดย Nsample คอ จ านวนทถกตองทงหมด Ncorrect คอ จ านวนทเครองมอวเคราะหได Nincorrect คอ จ านวนทเครองมอวเคราะหผด และ Nmissing

19

คอ จ านวนทเครองมอไมไดวเคราะห ซงคาทงหมดสามารถน ามาค านวณเปน F-Values ไดดงตารางท 2.8

ตารางท 2.8 ผลลพธความถกตองในการตรวจหาความตองการโดยวธการค านวณแบบ F-Value [6]

Types/Metrics Nsample Ncorrect Nincorrect Nmissing Rec% Prec% F-Value

Software Requirements

68 59 7 4 86.76 89.39 88.05

นอกจากนงานวจย [6] ไดน าประโยคภาษาธรรมชาตมาทดลองเพมอกทงหมด 5 โครงการ โดยไดคาผลลพธของเครองมอทงหมด 5 โครงการดงตารางท 2.9 ตารางท 2.9 คาเฉลยคาความถกตองในการคนหาทงหมด 5 โครงการ [6]

Input Nsample Ncorrect Nincorrect Nmissing Rec% Prec% F-Value C 1 48 37 8 3 77.08 82.22 79.65

C 2 43 33 8 2 76.74 80.48 78.61

C 3 39 31 5 3 79.48 86.11 82.79 C 4 36 29 3 4 80.55 90.62 85.58

C 5 68 59 7 4 86.76 89.39 88.05

Average 80.12 85.76 82.94

สรปงานวจยท [6] แสดงใหเหนการลดความก ากวมของความตองการทอยในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาตโดยการจดกลมประโยคความตองการ ซงแบงออกเปน 2 ประเภทไดแก ประโยคความตองการเชงโครงสราง และประโยคความตองการเชงฟงกชน โดยใชวธการทางอรรถศาสตรของกลมค าศพทเชงธรกจ และหลกเกณฑเชงธรกจเอสบวอาร ในการใหความหมายและหนาทของค าศพทรวมถงการใชหลกเกณฑเชงธรกจเอสบวอารน ามาประยกตใชเพอจดกลมประโยคความตองการ ซงผวจยจะน าวธการสรางความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาต และหลกการใหความหมายของอรรถศาสตรของกลมค าศพทเชงธรกจ และหลกเกณฑเชงธรกจเอสบวอาร เปนแนวทางในการสรางกฎทสรางมาจากความสมพนธของสวนประกอบยอยของความตองการ

20

2.2.2 การสกดการออกแบบเชงฟงกชนในระดบสงจากความตองการซอฟตแวร (Extracting High-Level Functional Design from Software Requirements) งานวจยท ]7[ ไดสรางเครองมอทใชในการออกแบบแผนภาพเชงโครงสรางทมชอวา เอฟดซท (FDCT) โดยโครงสรางซอฟตแวรในงานวจยท [7] จะถกน าเสนอในรปแบบแผนภาพคลาส การออกแบบโครงสรางซอฟตแวรของเครองมอนจะไดจากการน าความตองการในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาตภาษาองกฤษมาใชหลกฮเรอรสตก (Heuristics) โดยความตองการในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาตจะตองถกน ามาแบงประเภทกอนทจะน าไปวเคราะหเพอออกแบบแผนภาพคลาส ซงประเภทของประโยคภาษาธรรมชาตสามารถแบงไดดงตารางท 2.10 ตารางท 2.10 ประเภทความตองการของประโยคภาษาธรรมชาต รวมถงตวอยางของประโยค [7]

Requirement Type Example(s) Solution Requirement (SA): Describes a function that the solution must perform.

The Billing System shall produce invoices with rolling rates.

Enablement Requirement (E): Expresses a capability that the solution must provide to the user.

Ex.1 The billing system shall allow the user to determine how much each client owns. Ex.2 The user shall be able to generate invoices.

Action Constraint (AC): Describes a constranint an entity must satisfy while performing an action.

Ex.1 The banking system shall only delete an account when the balance is zero. Ex.2 Only managers can approve time reports.

Attribute Constraint (ATC): Describes constraints on attributes and attribute values.

Customer standing must always be one of the following: 1) Gold 2) Silver 3) Bronze

Definition (D): Define entities. Total sale value is defined as total item value plus sales tax.

Policy (P): Describes policies to be adhered to

Sale tax is computed on in-state shipments.

21

จากตารางท 2.10 กลมประโยคความตองการทจดประเภทไวมรายละเอยดดงตอไปน 1) ความตองการเชงการแกไขปญหา (Solution Requirement ใชค ายอวา SA) คอ

ประโยคความตองการทแสดงถงฟงกชนการท างาน หรอการใหบรการในระบบ

2) ความตองการเชงความสามารถ (Enablement Requirement ใชค ายอวา E) คอ

ประโยคความตองการทแสดงถงความสามารถของระบบทมผลตอผใชงาน

3) เงอนไขบงคบการกระท า (Action Constraint ใชค ายอวา AC) คอ ประโยคความ

ตองการทแสดงถงเงอนไขบงคบของเอนทตในระบบทเกยวของกบฟงชนการท างานหรอการใหบรการ

ในระบบ

4) เงอนไขบงคบลกษณะประจ าคลาส (Attribute Constraint ใชค ายอวา ATC) คอ

ประโยคความตองการทแสดงถงขอจ ากดทเกดขนในระบบทเกยวของกบการก าหนดคาของตวแปร

5) การนยาม (Definition ใชค ายอวา D) คอ ประโยคความตองการทแสดงถง

ความหมาย หรอการนยามทเกยวของกบระบบ

6) นโยบาย (Policy ใชค ายอวา P) คอ ประโยคความตองการทบอกถงนโยบาย หรอ

ขอก าหนดของระบบ

หลงจากนนน าประโยคทผานการวเคราะห และจดกลมแลวมาท าการออกแบบแผนภาพ

คลาสจากฮเรอรสตก ซงการท าฮเรอรสตกจะประกอบไปดวยกฎทใชในการออกแบบแผนภาพคลาส

โดยกฎดงกลาวจะแสดงอยในตารางท 2.11

ตารางท 2.11 หนาทของค าในรปประโยค และหลกการออกแบบแผนภาพคลาสจากประโยคความตองการ [7]

22

จากตารางท 2.11 แสดงถงหลกการออกแบบแผนภาพคลาสจากประโยคภาษาธรรมชาต โดยมรายละเอยดในการออกแบบดงตอไปน

1. ชอคลาส จากตวอยางในตารางแสดงให เหนการสรางคลาสจะได Actor และ

SecondAgent ซงจะถกน ามาวเคราะหและออกแบบเปนชอคลาส

2. ความสมพนธ จากตวอยางในตารางจะแสดงใหเหนความสมพนธระหวาง Actor

และ SecondAgent

3. โอเปอเรชนของคลาส จากตวอยางฟงกชนของคลาสทจะถกวเคราะหลงในแผนภาพ

คลาส จะมวธการวเคราะหแตกตางกนไปตามประเภทของประโยคภาษาธรรมชาตในตารางท 2.10

เชน ถาเปนความตองการในความตองการเชงการแกไขปญหา จะไดเปนโอเปอเรชนแบบ

Actor.(ActionPhrase+EntityPhrase) เปนตน

งานวจยท [7] ไดน าเสนอแนวคดการออกแบบโครงสรางซอฟตแวรจากประโยคความตองการในรปแบบภาษาธรรมชาตโดยการใชกฎ รวมถงหลกของการท าฮเรอรสตก ซงงานวจยนจงไดน าหลกการดงกลาวมาประยกตใชในการน ากฎมาใชในการทวนสอบคณลกษณะของความตองการทสนใจ

23

2.2.3 การสรางแบบจ าลองยเอมแอลคลาสจากขอก าหนดความตองการซอฟตแวรของกฎทางธรกจเอสบวอาร (Generating UML Class Models from SBVR Software Requirements Specifications)

งานวจย [8] นไดสรางเครองมอทชอวา เอสบวอารทยเอมแอล (SBVR2UML) โดยเครองมอนจะท าการสรางแผนภาพคลาสจากประโยคภาษาธรรมชาตภาษาองกฤษโดยใชเอสบวอารในการสกดค าและหนาทของค าทใชในการสรางแผนภาพคลาส ซงเครองมอดงกลาวมวธการสรางแผนภาพคลาสดงรปท 2.4

รปท 2.4 ภาพรวมของงานวจยท [8] วธการสรางแผนภาพคลาสงานวจยท [8] ไดท าการสรางความสมพนธระหวางประโยค

ภาษาธรรมชาตกบแผนภาพคลาส โดยใชหนาทของค าในบรบทของเอสบวอารเปนเครองมอในการวเคราะหประโยคภาษาธรรมชาต ซงความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตกบแผนภาพคลาสมรายละเอยดดงตอไปน

1. ชนดออบเจกต จะถกสรางเปนคลาสในแผนภาพคลาส

2. แนวคดปจเจก จะถกสรางเปนคลาสประเภทอนสแตนซ (Instances classes) ใน

แผนภาพคลาส

3. ลกษณะเฉพาะ จะถกสรางเปนลกษณะประจ าคลาสในคลาสนน

4. แนวคดกรยา จะถกสรางเปนโอเปอเรชนในคลาสนน

5. ชนดขอเทจจรง ทปรากฏความสมพนธระหวางชนดออบเจกตจะถกสรางเปน

ความสมพนธแบบแอสโซซเอชนของคลาสทปรากฏในชนดขอเทจจรงนน

6. ชนดขอเทจจรงแบบพรมทพ ทปรากฏความสมพนธระหวางชนดออบเจกต จะถก

สรางเปนความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชนของคลาสทปรากฏชนดขอเทจจรงนน

24

7. ชนดขอเทจจรงแบบแบงชนด ทปรากฏความสมพนธระหวางชนดออบเจกตจะถก

สรางเปนความสมพนธแบบแอกกรเกชนของคลาสทปรากฏในชนดขอเทจจรงนน

งานวจยท [8] ไดแสดงถงผลลพธของการทดลองโดยการน าประโยคภาษาธรรมชาตตวอยาง

มาวเคราะหเพอสรางแผนภาพคลาส ซงผลลพธดงกลาวจะแสดงดงตารางท 2.12

ตารางท 2.12 ผลลพธทไดจากเครองมอเอสบวอารทยเอมแอล [8]

Example Nsample Ncorrect Nincorrect Nmissing Rec% Prec%

Result 40 37 2 1 92.50 94.87 จากผลลพธจะเหนไดวาเครองมอเอสบวอาร ทย เอมแอลสามารถวเคราะหประโยคภาษาธรรมชาตเพอใชในการออกแบบแผนภาพคลาสไดถกตองเกนรอยละ 90 หลงจากนนงานวจยท [8] ไดท าการน าผลลพธทไดมาเปรยบเทยบกบเครองมออน ซงไดผลลพธดงตารางท 2.13 ตารางท 2.13 ผลลพธทไดจากการวดผลและเปรยบเทยบกบเครองมออน [8]

NL Tools for Class Modelling Recall Precision

CM-Builder (Harmain, 2003) 73.00% 66.00%

GOOAL (Perez-Gonzalez, 2002) - 78.00% NL-OOML (Anandha, 2006) - 82.00%

LIDA (Overmyer, 2001) 71.32% 63.17% SBVR2UML 92.50% 94.87%

งานวจยท [8] ไดน าเสนอวธการน าประโยคภาษาธรรมชาตจากขอก าหนดความตองการ

ซอฟตแวรมาสรางแผนภาพคลาส โดยใชวธอรรถศาสตรของกลมค าศพทเชงธรกจ และหลกเกณฑเชงธรกจเอสบวอารในการใหความหมายและหนาทของค า เพอใชในสรางความสมพนธกบสวนประกอบยอยในแผนภาพคลาส ซงงานวจยนไดน าแนวคดการสรางความสมพนธระหวางค ากบหนาทตามบรบทของอรรถศาสตรของกลมค าศพทเชงธรกจ และหลกเกณฑเชงธรกจเอสบวอารกบสวนประกอบยอยของแผนภาพคลาสมาใชเพอใหการทวนสอบมประสทธผลมากยงขน

25

2.2.4 การตามรอยความตองการในขนตอนของการพฒนาซอฟตแวรในการศกษาเชงประจกษ (Requirement Traceability in Software Development Process: An Empirical Approach)

งานวจยท ]9[ ไดน าเสนอวธการตามรอยความตองการทอยในรปแบบแบบจ าลองในเอกสารขอก าหนดความตองการประกอบไปดวย แผนภาพยสเคส แผนภาพคลาส และแผนภาพล าดบ โดยงานวจยนไดน าหลกรปนย ในหวขอเซดโนเทชน (Z-Notation) มาใชสรางกฎในการตามรอย พรอมทงยงพฒนาเครองมอสนบสนนงานวจยท [9] อกดวย งานวจยท [9] จะท าการตามรอยจากความสมพนธของสวนประกอบยอยทอยในแผนภาพยสเคส แผนภาพคลาส และแผนภาพล าดบ โดยความสมพนธของงานวจยท [9] สามารถน าเสนอในรปแบบแผนภาพโครงสรางไดในรปท 2.5

SRS

Functional Requirements

ID Description

Use case diagram

Use case Event

ID

Type

Description

ID name

Sequence diagram

MethodMassage

ID

name

Parameter ID

Class diagram

Class

name

attribute

รปท 2.5 แผนภาพโครงสรางของสวนประกอบยอยระหวางแผนภาพยสเคสกบแผนภาพคลาส [9]

จากรปท 2.5 แสดงใหเหนความสมพนธระหวางสวนประกอบยอยของแผนภาพยสเคส แผนภาพคลาส และแผนภาพล าดบ โดยน าความสมพนธดงกลาวมาสรางเปนกฎของการตามรอย ซงมรายละเอยดของการตามรอยดงตอไปน

26

1. ในความตองการเชงฟงกชนจะตองมการระบหมายเลขและรายละเอยด

2. ในความตองการเชงฟงกชนจะตองถกน าไปออกแบบเปนแผนภาพยสเคสอยางนอย

1 ยสเคส

3. ใน 1 ยสเคสจะตองประกอบไปดวยฟงกชนงานเพยงแค 1 ฟงกชนงานเทานน

4. ฟงกชนงานจะสามารถเปนไดแค 2 แบบเทานนคอ แบบปกตและแบบพเศษ

5. ฟงกชนงานของยสเคสจะสามารถรองรบการท างานอยางนอย 1 โอเปอเรชนของ

คลาส

6. ทกโอเปอเรชนของคลาสทปรากฏในฟงกชนงานจะตองถกน ามาออกแบบเปนสาร

(Message) ในแผนภาพล าดบ

7. ในแผนภาพล าดบจะประกอบดวยเหตการณโตตอบกนระหวาง 2 วตถ หรอการ

โตตอบกนระหวางผใชงานกบวตถเทานน

8. สารในแผนภาพล าดบจะถกน าเสนอในรปแบบสายอกขระเทานน

9. สารทประกอบอยในฟงกชนงานของแผนภาพยสเคสจะตองปรากฏเปนโอเปอเรชน

ในแผนภาพคลาสดวย

จากกฎทกลาวมาขางตนจะน ามาใชเปนกฎททวนสอบแผนภาพยสเคส แผนภาพคลาส และแผนภาพล าดบ โดยขนตอนการเตรยมขอมลในการทวนสอบจะน าความตองการเชงฟงกชน แผนภาพคลาส แผนภาพยสเคส และแผนภาพล าดบ น ามาวเคราะหตามหลกรปนยหลงจากนนจะน าขอมลทผานการวเคราะหน าเขาผานสวนตอประสานของเครองมอสนบสนนโดยเครองมอดงกลาวมภาพรวมการท างานดงรปท 2.6

รปท 2.6 ภาพรวมวธการท างานของเครองมอ [9]

27

เครองมอสนบสนนจะท าการเกบขอมลทผานการวเคราะหตามหลกรปนยมาจดเกบลงในรปแบบไฟลเอกเอมแอล เพอใชในการเปรยบเทยบวามความตองการใดในขอก าหนดความตองการขาดหายไป หรอมความตองการทเพมเตมขนมาจากความตองการเชงฟงกชน โดยมตวอยางสวนตอประสานของเครองมอสนบสนนในรปท 2.7

รปท 2.7 ตวอยางสวนตอประสานของเครองมอสนบสนน [9]

งานวจยท [9] ไดน าเสนอวธการตามรอยความตองการทอยในรปแบบแบบจ าลองในเอกสารขอก าหนดความตองการประกอบไปดวย แผนภาพยสเคส แผนภาพคลาส และแผนภาพล าดบ โดยงานวจยนไดน าหลกรปนยมาใชในการตามรอย อยางไรกตามการใชหลกรปนยยงไมสามารถน ามาใชใหมประสทธผลกบประโยคภาษาธรรมชาตได นอกจากนยงมความซบซอนและยากตอการน ามาประยกตใช งานวจยนจงน าเพยงแคกฎทสรางขนจากสวนประกอบยอยของความตองการมาพฒนาตอเพอใหมประสทธผลในการทวนสอบ รวมถงสรางกฎใหครอบคลมความตองการรปแบบอนในขอก าหนดความตองการอกดวย

2.2.5 เปรยบเทยบงานวจยทเกยวของกบงานวจยทน าเสนอ

จากงานวจยทไดศกษามาทงหมด 4 งานวจยไดน าเสนอวธการสรางความสมพนธของสวนประกอบยอยของความตองการทงในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาตและแบบจ าลอง ในงานวจยท [9] ไดน าเสนอตวอยางการทวนสอบการตามรอยผานกฎทสรางจากสวนประกอบยอยของความตองการ ซงทง 4 งานวจยดงกลาวมความแตกตางกนในเรองของวธการและแนวคดในการน าเสนอ โดยในหวขอนจะท าการสรปและเปรยบเทยบงานวจยทไดศกษามา และงานวจยทผท าวจยจะน าเสนอในตารางท 2.14

28

ตารางท 2.14 ตารางเปรยบเทยบงานวจยทเกยวของและงานวจยทน าเสนอ

งานวจย ขอมลทใชในการเปรยบเทยบ วตถประสงค ขอมลน าเขา ผลลพธ

งานวจย ขอจ ากดงานวจย

จดเดนของงานวจย

งานวจย [6]

น าเสนอวธการลดความก ากวมของประโยคความตองการภาษาธรรมชาตภาษาองกฤษโดยการใชวธทางอรรถศาสตรของกลมค าศพทเชงธรกจ และหลกเกณฑเชงธรกจเอสบวอาร

1. ไฟลของตวอกษรทแสดงถงประโยคความตองการภาษาธรรมชาต

ขอมลเชงปรมาณทไดจากการค านวณผลลพธของการใหนยามค าศพทเชงธรกจเอสบวอารกบประโยคภาษาธรรมชาต

ไมมการน าค าศพททวเคราะหโดยหลกการทางอรรถศาสตรของกลมค าศพทเชงธรกจ และหลกเกณฑเชงธรกจเอสบวอารมาสรางผลในดานอน

น าเสนอแนวคดในการสรางความสมพนธระหวางหลกการทางอรรถศาสตรของกลมค าศพทเชงธรกจ และหลกเกณฑเชงธรกจเอสบวอารกบประโยคความตองการภาษาธรรมชาต


น าเสนอวธการออกแบบแผนภาพคลาส จากความตองการในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาตโดยใชวธ ฮเรอรสตก


แผนภาพคลาสทไดจากการท าฮเรอรสตก

การท าฮเรอรสตกยงไมสามารถระบค าทแสดงถงคณลกษณะของวตถได

น าเสนอการออกแบบโครงสรางของซอฟตแวรโดยการใชฮเรอรสตกกบประโยคภาษาธรรมชาต

29

ตารางท 2.14 ตารางเปรยบเทยบงานวจยทเกยวของและงานวจยทน าเสนอ (ตอ)





น าเสนอวธการในการสรางแผนภาพคลาส รวมถงเครองมอสนบสนนจากประโยคความตองการภาษาธรรมชาตภาษาองกฤษโดยการใชอรรถศาสตรของกลมค าศพทเชงธรกจ และหลกเกณฑเชงธรกจเอสบวอาร


ขอมลเชงปรมาณทไดจากการค านวณผลลพธของประโยคภาษาธรรมชาตกบแผนภาพคลาส

ประสทธผลในการสรางแผนภาพคลาสขนอยกบประโยคภาษาธรรมชาตทน าเขา

น าเสนอวธการสรางความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตกบแผนภาพคลาส โดยใชหลกการทางอรรถศาสตรของกลมค าศพทเชงธรกจ และหลกเกณฑเชงธรกจเอสบวอาร


น าเสนอวธการตามรอยแบบจ าลองโดยใชกฎทสรางจากสวนประกอบยอย และวธหลกรปนย

1. แผนภาพยสเคส 2. แผนภาพคลาส 3. แผนภาพล าดบ

รายการขอผดพลาดทไดจากการตามรอยความตองการ

การตามรอยยงไมครอบคลมประโยคภาษาธรรมชาต

1. น าเสนอกฎทสรางจากสวนประกอบยอยในการทวนสอบการตามรอยระหวางแบบจ าลอง

30






2. น าเสนอวธการสรางความสมพนธระหวางแบบจ าลองเชงฟงกชนกบแบบจ าลองเชงโครงสราง

งานวจยทน าเสนอ

1. น าเสนอวธการในการทวนสอบความตองการทอยในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาต แบบจ าลอง และค าอธบายแบบจ าลอง ในคณลกษณะตามมาตรฐานไอทรปเปลอ 830 ประกอบไปดวยการสรางกฎทใชในการทวนสอบ และรายการ

1. ไฟลของตวอกษรทแสดงถงประโยคความตองการภาษาธรรมชาตเชงฟงกชน 2. ไฟลของตวอกษรทแสดงถงประโยคความตองการภาษาธรรมชาตเชงโครงสราง

1. กฎในการทวนสอบคณลกษณะทดของความตองการ 2. รายการขอผดพลาดทเกดขนจากการทวนสอบ

ประโยคภาษาธรรมชาตทน าเขาผใชจ าเปนตองเขยนประโยคภาษาธรรมชาตทสอถงขอมลเชงฟงกชน และขอมลเชงโครงสราง

1. น าเสนอกฎทใชในการทวนสอบประโยคความตองการภาษาธรรมชาตกบแบบจ าลองในคณลกษณะตามมาตรฐานไอทรปเปลอ 830 รวมถงระบรายการขอผดพลาดตามกฎทใชในการทวนสอบ

31





งานวจยทน าเสนอ

ขอผดพลาด อกทงสรางเครองมอสนบสนนอยางอตโนมตในการทวนสอบ 2. น าเสนอวธการสรางความสมพนธของประโยคภาษาธรรมชาตกบแบบจ าลอง รวมถงสวนประกอบยอยของแบบจ าลองกบค าอธบาย

3. ไฟลเอกเอมแอลทแสดงถงแผนภาพคลาส 4. ไฟลเอกเอมแอลทแสดงถงแผนภาพยสเคส 5. สายอกขระทแสดงถงรายการของสวนประกอบยอยในค าอธบายคลาส 6. สายอกขระทแสดงถงรายการของสวนประกอบยอยในค าอธบายยสเคส

2. น าเสนอวธการสรางความสมพนธในสวนประกอบยอยทปรากฏในประโยคความตองการและแบบจ าลอง รวมถงความสมพนธของสวนประกอบยอยในแบบจ าลอง และค าอธบายแบบจ าลอง

บทท 3 แนวคดและวธการด าเนนงานวจย

ในบทนจะกลาวถงแนวคดและวธการด าเนนงานวจย โดยแนวคดและวธการด าเนนการวจยจะแบงออกเปน 3 สวนไดแก การสรางกฎในการทวนสอบคณลกษณะทดของความตองการ การสกดค าและหนาทของค าจากสวนประกอบยอยความตองการ และการทวนสอบคณลกษณะทดของความตองการ ซงภาพรวมของงานวจยมรายละเอยดดงรปท 3.1

การสร างกฎในการทวนสอบคณล กษณะทดของความตองการ

ก าหนดบรบทเฉพาะของคณลกษณะความไมก ากวม ความตองกน และการ

ตามรอย

สรางความสมพนธระหวางสวนประกอบยอยของความตองการ

สรางกฎ และประเภทขอผดพลาด

มาตรฐานไอทรปเปลอ 830โครงสรางประโยคภาษาธรรมชาต

โครงสรางแบบจ าลองยเอมแอล

การสกดค าและหนาทของค าจากสวนประกอบยอยของความตองการ

ค าและหนาทของค าในแตละความตองการ

การสกดค าจากประโยคภาษาธรรมชาต

การสกดค าจากแบบจ าลอง

การสกดค าจากค าอธบาย

การทวนสอบคณล กษณะทดของความตองการ

ทวนสอบความไมก ากวม ทวนสอบการตามรอย

ทวนสอบความตองกนแสดงประเภทขอผดพลาด

ค าก ากวม

ประเภทขอผดพลาดของการทวนสอบ

ขอผดพลาดทเกดขนจากการทวนสอบ

รปท 3.1 ภาพรวมและวธการด าเนนงานวจย

3.1 การสรางกฎทใชในการทวนสอบคณลกษณะซอฟตแวร

ในสวนนมจดประสงคเพอวเคราะหนยามของคณลกษณะทดของขอก าหนดความตองการไดแก ความไมก ากวม ความตองกน และการตามรอย รวมถงศกษาความสมพนธระหวางสวนประกอบยอยของโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาต แบบจ าลอง และค าอธบายแบบจ าลอง เพอใชในการสรางกฎทใชในการทวนสอบคณลกษณะทดของความตองการ รวมถงรายการขอผดพลาดส าหรบเครองมอสนบสนนเพอระบขอผดพลาดทเกดขนจากการทวนสอบ และวศวกรความตองสามารถน าขอผดพลาดดงกลาวไปแกไขเพอใหความตองการมคณภาพและมคณลกษณะทด ซงรายละเอยดของวธการด าเนนการในการศกษาจะน าเสนอในแผนภาพกจกรรมดงรปท 3.2

33

830

รปท 3.2 แผนภาพกจกรรมขนตอนในการสรางกฎทใชในการทวนสอบคณลกษณะซอฟตแวร

1) การศกษาคณลกษณะทดของขอก าหนดความตองการซอฟตแวร

ขนตอนนมจดประสงคเพอศกษาคณลกษณะทดของขอก าหนดความตองการซอฟตแวร โดยศกษาความรและทฤษฎทเกยวของกบงานวจย จากมาตรฐานไอทรปเปลอ 830 รวมถงงานวจยอนๆ เพอก าหนดบรบทเฉพาะของคณลกษณะทใชในการทวนสอบประโยคภาษาธรรมชาตและแบบจ าลอง โดยงานวจยนไดสนใจ 3 คณลกษณะไดแก 1) ความไมก ากวม เพราะลกษณะเฉพาะของประโยคภาษาธรรมชาตอาจท าใหเกดความก ากวม 2) ความตองกน เพราะการว เคราะหประโยคภาษาธรรมชาตเพอสรางแบบจ าลองซอฟตแวรมความซบซอน วศวกรความตองการอาจจะสรางแบบจ าลองซอฟตแวรไดไมตองกนกบความตองการในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาต 3) การตามรอย สวนประกอบยอยในแบบจ าลองซอฟตแวรจะตองสามารถตามรอยไดทงไปขางหนาและยอนกลบเพอใหวศวกรความตองการสามารถทวนสอบไดวามสวนประกอบยอยของแบบจ าลองมความครบถวนหรอไม หรอขาดหายไปในสวนประกอบใด

34

2) การก าหนดบรบทเฉพาะของคณลกษณะทใชในการทวนสอบ

ขนตอนนมจดประสงคเพอน าองคความรทไดจากการศกษาคณลกษณะทดของขอก าหนดความตองการน ามาก าหนดบรบทเฉพาะทใชในการทวนสอบคณลกษณะทดทสนใจ โดยบรบททใชในการทวนสอบคณลกษณะทสนใจถกกลาวไวในทฤษฎทเกยวของในบทท 2 หวขอ 2.1.2 มาตรฐานไอ ทรปเปลอ 830 ขอเสนอแนะในการปฏบตเกยวกบขอก าหนดความตองการ หวขอคณลกษณะทดของขอก าหนดความตองการ หนาท 11

3) การศกษาโครงสรางของประโยคภาษาธรรมชาต และสวนประกอบยอยของแบบจ าลอง

ขนตอนนมจดประสงคเพอศกษาสวนประกอบยอยภายในโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตเพอใชในการสรางความสมพนธระหวางสวนประกอบยอยของแบบจ าลองกบค าอธบายแบบจ าลอง โดยรายละเอยดของสวนประกอบยอยภายในโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาต สวนประกอบยอยของแบบจ าลอง และค าอธบายแบบจ าลอง มดงตอไปน

1) โครงสรางประโยคภาษาธรรมชาต

ประโยคภาษาธรรมชาตทใชในการทวนสอบจะประกอบไปดวยประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนทอธบายฟงกชนงานภายในระบบ และประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางทอธบายถงโครงสรางของระบบ และขอมลทระบบควรจดเกบ ซงในแตละประโยคจะมโครงสรางของการเขยนประโยคภาษาธรรมชาตทแตกตางกน โดยโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตผวจยไดศกษามาจากหนงสอทมชอวา Discovering Requirements ]10[ ภายในหนงสอเลมนไดแนะน าโครงสรางของประโยคภาษาธรรมชาตทมคณภาพไว ผวจยจะน าโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตดงกลาวมาสรางความสมพนธกบหลกไวยากรณภาษาองกฤษตามบรบทของเครองมอทมช อวาสแตนฟอรดพาซเซอร เพอใชในการสกดใหไดค าและหนาทของค า ซงน าไปสรางความสมพนธกบสวนประกอบยอยของแบบจ าลองตอไป โดยโครงสรางของประโยคภาษาธรรมชาตมรายละเอยดดงตอไปน

35

(1) โครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชน

- กรณความสมพนธแบบแอสโซซเอชน

ประโยคภาษาธรรมชาตกรณความสม พนธแบบแอสโซซ เอชน เปนประโยคภาษาธรรมชาตทแสดงถงการกระท าของผใชงานทสามารถเรยกใชงานฟงกชนของระบบ โดยโครงสรางของประโยคภาษาธรรมชาตกรณความสมพนธแบบแอสโซซเอชนมโครงสรางดงตารางท 3.1

ตารางท 3.1 โครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนกรณความสมพนธแบบแอสโซซเอชน และตวอยาง

โครงสรางประโยคภาษาธรรมชาต Subject shall be able to

must be able to can

verb direct object

ตวอยาง Customer can issue loan items

จากตารางท 3.1 จะสามารถน าค าและหนาทของค ามาสรางความสมพนธกบสวนประกอบยอยของยสเคสไดดงตอไปน ประธานในประโยค (Subject) จะถกน ามาออกแบบลงเปนแอคเตอรในแผนภาพยสเคส ในสวนค ากรยา และกรรมในประโยคจะถกน ามาออกแบบเปนยสเคสในแผนภาพยสเคส ตวอยางประโยคเชน “Customer can issues loan items.” จากประโยคดงกลาว Customer ท าหนาทเปนประธานในประโยคจะถกน ามาออกแบบเปนแอคเตอร และ issues loan items ท าหนาทเปนกรยาทมผลโดยตรงกบ loan items จะถกน ามาออกแบบเปนยสเคสในแผนภาพยสเคส เปนตน

- กรณความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชน

ประโยคภาษาธรรมชาตกรณความสมพนธ แบบเจเนอรลไลเซชนเปนประโยคภาษาธรรมชาตทแสดงถงความสมพนธแบบรบทอดคณสมบตระหวางแอคเตอรมากกวา 2 แอคเตอรขนไป โดยโครงสรางของประโยคภาษาธรรมชาตกรณความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชนมโครงสรางดงตารางท 3.2

36

ตารางท 3.2 โครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนกรณความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชนและตวอยาง

โครงสรางประโยคภาษาธรรมชาต

Subject can be grouped into can be divided into

direct object and / , indirect object

ตวอยาง Customer can be grouped into a normal

customer and a VIP

customer

จากตารางท 3.2 จะสามารถน าค าและหนาทของค ามาสรางความสมพนธกบสวนประกอบยอยของยสเคสไดดงตอไปน ประธานในประโยคจะถกน ามาออกแบบลงเปนแอคเตอรและเปนแพเรนท (Parent) ในความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชนในแผนภาพยสเคส ในสวนของกรรมในประโยคจะถกน ามาออกแบบเปนแอคเตอรและเปนชายด (Child) ในความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชนในแผนภาพยสเคส ตวอยางประโยคเชน “Customer can be grouped into a normal customer and a VIP customer.” จากประโยคดงกลาว Customer ท าหนาทเปนประธานในประโยคจะถกน ามาออกแบบเปนแอคเตอรและเปนแพเรนท ในสวนของ Normal customer และ VIP customer จะถกน ามาออกแบบเปนแอคเตอร และเปนชายดในแผนภาพยสเคส เปนตน

- กรณความสมพนธแบบอนคลด

ประโยคภาษาธรรมชาตกรณความสมพนธแบบอนคลด เปนประโยคภาษาธรรมชาตทแสดงถงความสมพนธแบบสวนประกอบยอยระหวางยสเคส 2 ยสเคส โดยโครงสรางของประโยคภาษาธรรมชาตกรณความสมพนธแบบอนคลด มโครงสรางดงตารางท 3.3

37

ตารางท 3.3 โครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนกรณความสมพนธแบบอนคลดและตวอยาง


Subject + use case is included in direct object + use case ตวอยาง

Login use case is included in borrow loan items use case

จากตารางท 3.4 จะสามารถน าค าและหนาทของค ามาสรางความสมพนธกบ

สวนประกอบยอยของยสเคสไดดงตอไปน ประธานในประโยคจะถกน ามาออกแบบลงเปนยสเคสและเปนชายดในความสมพนธแบบสวนประกอบในแผนภาพยสเคส ในสวนของกรรมในประโยคจะถกน ามาออกแบบเปนยสเคสและเปนแพเรนทในความสมพนธแบบอนคลดในแผนภาพยสเคส ตวอยางประโยคเชน “Login use case is include in borrow loan items use case.” จากประโยคดงกลาว Login use case ท าหนาทเปนประธานในประโยคจะถกน ามาออกแบบเปนยสเคสและเปนชายด ในสวนของ borrow loan items use case จะถกน ามาออกแบบเปนยสเคสและเปนแพเรนทในแผนภาพยสเคส เปนตน

- กรณความสมพนธแบบเอกซเทนด

ประโยคภาษาธรรมชาตกรณความสมพนธแบบเอกซเทนดเปนประโยคภาษาธรรมชาตทแสดงถงความสมพนธแบบสวนประกอบยอยระหวางยสเคส 2 ยสเคสแบบทางเลอก โดยโครงสรางของประโยคภาษาธรรมชาตกรณความสมพนธแบบเอกซเทนด มโครงสรางดงตารางท 3.4 ตารางท 3.4 โครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนกรณความสมพนธแบบเอกซเทนด และตวอยาง


Subject + use case is extended from direct object + use case ตวอยาง

Print return report use case is extended from Return book use case

จากตารางท 3.4 จะสามารถน าค าและหนาทของค ามาสรางความสมพนธกบสวนประกอบยอยของยสเคสไดดงตอไปน ประธานในประโยคจะถกน ามาแบบลงเปนยสเคส และเปน

38

ชายดในความสมพนธแบบสวนประกอบในแผนภาพยสเคส ในสวนของกรรมในประโยคจะถกน ามาออกแบบเปนยสเคส และเปนแพเรนทในความสมพนธแบบเอกซเทนดในแผนภาพยสเคส ตวอยางประโยคเชน “Print report use case is extended from return book use case.” จากประโยคดงกลาว Print report use case ท าหนาทเปนประธานในประโยคจะถกน ามาออกแบบเปนยสเคสและเปนชายด ในสวนของ return book use case จะถกน ามาออกแบบเปนยสเคส และเปนแพเรนทในแผนภาพยสเคส เปนตน

(2) โครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสราง

- กรณความสมพนธแบบแอสโซซเอชน

ประโยคภาษาธรรมชาตกรณความสม พนธแบบแอสโซซ เอชน เปนประโยคภาษาธรรมชาตทแสดงใหเหนถงคลาสทมความสมพนธแบบเกยวของกนระหวาง 2 คลาสขนไป โดยโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตกรณความสมพนธแบบแอสโซซเอชน มโครงสรางดงตารางท 3.5

ตารางท 3.5 โครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางกรณความสมพนธแบบแอสโซซเอชนและตวอยาง


Subject

can verb main verb direct object

ตวอยาง Customer can borrow loan items

จากตารางท 3.5 จะสามารถน าค าและหนาทของค ามาสรางความสมพนธกบสวนประกอบยอยของคลาสไดดงตอไปน ประธานในประโยครวมถงกรรมทท าหนาทเปนค านามในประโยคภาษาธรรมชาตจะถกน ามาออกแบบลงเปนคลาส ในสวนของกรยาแทในประโยคจะถกออกแบบลงเปนโอเปอเรชนของคลาสทท าหนาทเปนประธานในประโยคในแผนภาพคลาส ตวอยางประโยคเชน “Customer can borrow loan items.” จากประโยคดงกลาว Customer และ Loan items ทเปนค านามในประโยคจะถกออกแบบเปนคลาส และ borrow ท าหนาทเปนกรยาแทในประโยคจะถกน ามาออกแบบลงเปนโอเปอเรชนของคลาส Customer ในแผนภาพคลาส เปนตน

39

- กรณความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชน

ประโยคภาษาธรรมชาตกรณความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชน เปนประโยคภาษาธรรมชาตทแสดงถงความสมพนธแบบรบทอดคณสมบตระหวางคลาสมากกวา 2 คลาสขนไป โดยโครงสรางของประโยคภาษาธรรมชาตกรณความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชน มโครงสรางดงตารางท 3.6 ตารางท 3.6 โครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางกรณความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชน และตวอยาง

โครงสรางประโยคภาษาธรรมชาต Subject can be grouped into

can be divided into direct object and / , indirect

object ตวอยาง

Loan items can be grouped into books and language tape


สวนประกอบยอยของแผนภาพคลาสไดดงตอไปน ประธานในประโยคจะถกน ามาออกแบบลงเปนคลาสและเปนแพเรนทในความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชนในแผนภาพคลาส ในสวนของกรรมในประโยคจะถกน ามาออกแบบเปนคลาส และเปนชายดในความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชนในแผนภาพคลาส ตวอยางประโยคเชน “Loan items can be grouped into books and language tape.” จากประโยคดงกลาว Loan items ท าหนาทเปนประธานและเปนค านามในประโยคจะถกน ามาออกแบบเปนคลาส และเปนแพเรนทในแผนภาพคลาส สวนของ books และ Language tape ท าหนาทเปนกรรมทเปนค านามในประโยคจะถกออกแบบลงเปนคลาส และเปนชายดของคลาส Loan items ในแผนภาพคลาส เปนตน

40

- กรณความสมพนธแบบคอมโพสชนและแอกกรเกชน

ประโยคภาษาธรรมชาตกรณความสมพนธแบบคอมโพสชนและแอกกรเกชนเปนประโยคภาษาธรรมชาตทแสดงถงความสมพนธแบบสวนประกอบระหวางคลาส 2 คลาส โดยโครงสรางของประโยคภาษาธรรมชาตกรณความสมพนธแบบคอมโพสชนและแอกกรเกชนมโครงสรางดงตารางท 3.7 ตารางท 3.7 โครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางกรณความสมพนธแบบคอมโพสชน และแอกกรเกชน และตวอยาง

โครงสรางประโยคภาษาธรรมชาต Subject is a part of

is included in direct object

ตวอยาง

A VIP member is included in a member


สวนประกอบยอยของคลาสไดดงตอไปน ประธานในประโยคจะถกน ามาออกแบบลงเปนคลาสและเปนชายดในความสมพนธกรณความสมพนธแบบคอมโพสชนและแอกกรเกชนในแผนภาพคลาส และ กรรมในประโยคจะถกน ามาออกแบบเปนคลาสและเปนแพเรนทในความสมพนธกรณความสมพนธแบบคอมโพสชนและแอกกรเกชนในแผนภาพคลาส ตวอยางประโยคเชน “A VIP member is included in a member” จากประโยคดงกลาว A VIP member ท าหนาทเปนประธาน และค านามในประโยคจะถกออกแบบลงเปนคลาส และเปนชายดในแผนภาพคลาส สวน A member ท าหนาทเปนกรรม และเปนค านามในประโยคจะถกออกแบบลงเปนคลาส และเปนแพเรนทในแผนภาพคลาส เปนตน

41

- กรณลกษณะประจ าคลาส

ประโยคภาษาธรรมชาตทแสดงถงลกษณะประจ าคลาส เปนประโยคภาษาธรรมชาตทแสดงถงขอมลหรอลกษณะประจ าของคลาส โดยโครงสรางของประโยคภาษาธรรมชาตทแสดงถงลกษณะประจ าคลาสมโครงสรางดงตารางท 3.8

ตารางท 3.8 โครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครสรางกรณลกษณะประจ าคลาสและตวอยาง


Subject contain with direct object

and / , indirect object have / has

ตวอยาง

A book has a author and date

จากตารางท 3.8 จะสามารถน าค าและหนาทของค ามาสรางความสมพนธกบสวนประกอบยอยของคลาสไดดงตอไปน ประธานในประโยคทท าหนาทเปนค านามจะถกออกแบบลงเปนคลาส ในสวนของกรรมในประโยคจะถกออกแบบลงเปนลกษณะประจ าคลาสทท าหนาทเปนประธานในประโยค ตวอยางประโยคเชน “A book has a author and date.” จากประโยคดงกลาว Book ท าหนาทเปนประธาน และเปนค านามในประโยคจะถกออกแบบเปนคลาสในแผนภาพคลาส สวน author และ date ท าหนาทเปนกรรม และเปนค านามในประโยคจะถกออกแบบเปนลกษณะประจ าคลาส Book เปนตน

2) สวนประกอบยอยของแบบจ าลองและค าอธบายแบบจ าลอง

สวนประกอบยอยของแบบจ าลองและค าอธบายแบบจ าลองไดศกษามาจากหนงสอทมชอวา System Analysis and Design with UML Version 4.0 [4] โดยแบบจ าลองและค าอธบายทสนใจในงานวจยนไดแก แผนภาพยสเคส แผนภาพคลาส ค าอธบายยสเคส และค าอธบายคลาส ซ งสวนประกอบยอยไดถกกลาวไวในบทท 2 หวขอทฤษฎทเกยวของ 2.1 หวขอแบบจ าลองยเอมแอล หนาท 6 ผวจยจะน าสวนประกอบยอยของแบบจ าลองและค าอธบายแบบจ าลอง มาสรางความสมพนธกบสวนประกอบยอยภายในโครงสรางของประโยคภาษาธรรมชาตตอไป

42

4) การสรางความสมพนธระหวางโครงสรางของประโยคภาษาธรรมชาต และสวนประกอบยอยของแบบจ าลอง

ขนตอนนมจดประสงคเพอสรางความสมพนธของโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาต สวนประกอบยอยของแบบจ าลอง และสวนประกอบยอยของค าอธบายแบบจ าลองทไดศกษามาในขนตอนท 3.1.3 โดยผวจยไดน าค าและหนาทของค าในประโยคภาษาธรรมชาตมาสรางความสมพนธกบสวนประกอบยอยของแบบจ าลอง ซงจะแสดงในแผนภาพเชงโครงสรางดงรปท 3.3

Sentence

Verb phase Noun phase

Action verb Auxiliary verb Proper noun Common noun

Use Case Actor1..* 0..*

Relation

Include Extend Association Generalization

0..*

0..*

0..*

0..*

Class Class name

Operation Attribute

1

0..*0..*

1 1

Relation

Aggregation Composition Association Generalization

0..*

1..*

Requirements

Functional models Structural models

Requirements metrix0..*

0..*

0..*

0..*

0..*

0..*

1

รปท 3.3 แผนภาพเชงโครงสรางของความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตและแบบจ าลอง

ในสวนของความสมพนธระหวางแบบจ าลองและค าอธบายแบบจ าลองนน ผวจยไดน าสวนประกอบยอยของแตละแบบจ าลอง และสวนประกอบยอยของค าอธบายแบบจ าลองมาสรางความสมพนธ ซงจะแสดงโดยแผนภาพเชงโครงสรางดงรปท 3.4

43


Relation


0..*

0..*

0..*

0..*

Class Class name

Operation Attribute

1

0..*

1

0..*

1 1

Relation


0..*

0..*

Use case description Name

Actor

Relation

Work flow

1

0..*

1

1

11 1 1

Normal flow Sub flow Alternative flow

CRC card Class name

Responsibilities

RelationAttribute

Collaborators 10..*

1

0..*

1 1

1

0..*

1

0..*

รปท 3.4 แผนภาพเชงโครงสรางของความสมพนธระหวางแบบจ าลองกบค าอธบาย

จากความสมพนธระหว างสวนประกอบยอยของความตองการระหวางประโยคภาษาธรรมชาต แบบจ าลอง และค าอธบายแบบจ าลองในรปท 3.3 และรปท 3.4 ผวจยจะน าความสมพนธของสวนประกอบยอยดงกลาวมาสรางกฎเพอใชในการทวนสอบคณลกษณะทดของความตองการไดแก ความไมก ากวม ความตองกน และการตามรอยตอไป

5) การสรางกฎและประเภทขอผดพลาดทใชในการทวนสอบ

ขนตอนนมจดประสงคเพอสรางกฎทใชในการทวนสอบคณลกษณะทดของความตองการ โดยกฎดงกลาวจะสรางจากความสมพนธของสวนประกอบยอยของโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาต สวนประกอบยอยของแบบจ าลอง และสวนประกอบยอยของค าอธบายจากรปท 3.3 และรปท 3.4 โดยกฎจะแบงออกตามคณลกษณะทใชในการทวนสอบไดแก ความไมก ากวม ความตองกน และการตามรอย ซงกฎทสรางขนนนมทงหมด 36 ขอ สามารถแบงตามคณลกษณะไดดงตอไปน คณลกษณะความไมก ากวม 4 ขอ คณลกษณะความตองกน 22 ขอ และคณลกษณะการตามรอย 10 ขอ ในแตละคณลกษณะมกฎและรายละเอยดดงตารางท 3.9

44

ตารางท 3.9 กฎและรายละเอยดของกฎในแตละคณลกษณะ

คณลกษณะ ความสมพนธของความตองการ

รายละเอยดกฎ

ความไมก ากวม ประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชน

ความตองการในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาตจะมคณลกษณะความไมก ากวมไดกต อ เม อประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนไมปรากฏค าก ากวมทไมสามารถวดคาได

ประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสราง

ความตองการในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาตจะมคณลกษณะความไมก ากวมไดกต อ เม อประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางไมปรากฏค าก ากวมทไมสามารถวดคาได

ค าอธบายแผนภาพยสเคส

ความตองการในรปแบบค าอธบายจะมคณลกษณะความไมก ากวมไดกต อ เม อค าอธบายยส เคสในสวนประกอบยอยรายละเอยดไมปรากฏค าก ากวมทไมสามารถวดคาได

ค าอธบายแผนภาพคลาส

ความตองการในรปแบบค าอธบายจะมคณลกษณะความไม ก ากวมได ก ต อ เม อค า อธ บายคลาส ในสวนประกอบยอยรายละเอยดไมปรากฏค าก ากวมทไมสามารถวดคาได

การตามรอย ความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนกบแผนภาพยสเคส

ความตองการจะมคณลกษณะการตามรอยไดกตอเมอค า น า ม ท ท า ห น า ท เ ป น ป ร ะ ธ า น ใ น ป ร ะ โ ย คภาษาธรรมชาตตองปรากฏเปนแอคเตอรในแผนภาพยสเคส

ความตองการจะมคณลกษณะการตามรอยไดกตอเมอแอคเตอรในแผนภาพยสเคสตองปรากฏเปนค านามทท าหนาทเปนประธานในประโยคภาษาธรรมชาต ความตองการจะมคณลกษณะการตามรอยไดกตอเมอค ากร ย าท ม ค ว ามส ม พนธ ก บกรรม ในประ โ ยคภาษาธรรมชาตจะตองปรากฏเปนยสเคสในแผนภาพยสเคส

45

ตารางท 3.9 กฎและรายละเอยดของกฎในแตละคณลกษณะ (ตอ)



การตามรอย ความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนกบแผนภาพยสเคส

ความตองการจะมคณลกษณะการตามรอยไดกตอเมอยสเคสในแผนภาพยสเคสตองปรากฏเปนค ากรยาทมความสมพนธกบกรรมในประโยคภาษาธรรมชาต

ความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางกบแผนภาพคลาส

ความตองการจะมคณลกษณะการตามรอยไดกตอเมอค านามในประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางจะตองปรากฏเปนคลาสในแผนภาพคลาส

ความตองการจะมคณลกษณะการตามรอยไดกตอเมอคลาสในแผนภาพคลาสจะตองปรากฏเปนค านามในประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสราง

ความสมพนธระหวางแผนภาพยสเคสกบค าอธบายยสเคส

ความตองการจะมคณลกษณะการตามรอยไดกตอเมอยสเคสในแผนภาพยสเคสจะตองมค าอธบายยสเคส 1 ค าอธบาย

ความตองการจะมคณลกษณะการตามรอยไดกตอเมอค าอธบายยสเคสจะตองปรากฏเปนค าอธบายของยสเคส 1 ยสเคส

ความสมพนธระหวางแผนภาพคลาสกบค าอธบายคลาส

ความตองการจะมคณลกษณะการตามรอยไดกตอเมอคลาสในแผนภาพคลาสจะตองมค าอธบายคลาส 1 ค าอธบาย

ความตองการจะมคณลกษณะการตามรอยไดกตอเมอค าอธบายคลาสจะตองปรากฏเปนค าอธบายของคลาส 1 คลาส

46




ความตองกน ความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนกบแผนภาพยสเคส

ความตองการจะมคณลกษณะความตองกนไดกตอเมอความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตและแผนภาพยสเคสจะตองไมปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชนระหวางแอคเตอร

ความตองการจะมคณลกษณะความตองกนไดกตอเมอความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตและแผนภาพยสเคสจะตองไมปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชนระหวางยสเคส

ความตองการจะมคณลกษณะความตองกนไดกตอเมอความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตและแผนภาพยสเคสจะตองไมปรากฏความไมตองกนของความความสมพนธแบบอนคลดหรอเอกซเทนดระหวางยสเคส ความตองการจะมคณลกษณะความตองกนไดกตอเมอความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตและแผนภาพยสเคสจะตองไมปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบแอสโซซเอชนระหวางแอคเตอรและยสเคส

ความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางกบแผนภาพคลาส

ความตองการจะมคณลกษณะความตองกนไดกตอเมอความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตและแผนภาพคลาสจะตองไมปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชนระหวางคลาส

47




ความตองกน ความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางกบแผนภาพคลาส

ความตองการจะมคณลกษณะความตองกนไดกตอเมอความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตและแผนภาพคลาสจะตองไมปราฏความไมตองกนของความสมพนธแบบแอกกรเกชนหรอคอมโพสชนระหวางคลาส ความตองการจะมคณลกษณะความตองกนไดกตอเมอความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตและแผนภาพคลาสจะตองไมปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบแอสโซซเอชนระหวางคลาส ความตองการจะมคณลกษณะความตองกนไดกตอเมอค ากรยาในประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางจะตองปรากฏเปนโอเปอเรชนของคลาสในแผนภาพคลาส

ความตองการจะมคณลกษณะความตองกนไดกตอเมอโอเปอเรชนของคลาสในแผนภาพคลาสจะตองปรากฏเปนค ากรยาในประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสราง ความตองการจะมคณลกษณะความตองกนไดกตอเมอค านามทแสดงถงการเปนคณลกษณะในประโยคภาษาธรรมชาต เชงโครงสรางจะตองปรากฏเปนลกษณะประจ าคลาสในแผนภาพคลาส ความตองการจะมคณลกษณะความตองกนไดกตอเมอลกษณะประจ าคลาสในแผนภาพคลาสจะตองปรากฏเปนค านามทแสดงถงการเปนคณลกษณะในประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสราง

48




ความตองกน ความสมพนธระหวางแผนภาพยสเคสกบค าอธบายยสเคส

ความตองการจะมคณลกษณะความตองกนไดกตอเมอความสมพนธระหวางแผนภาพยสเคสและค าอธบายยสเคสจะตองไมปรากฏความไมตองกนของความสมพนธอนคลดหรอเอกซเทนด

ความตองการจะมคณลกษณะความตองกนไดกตอเมอแอคเตอรทมความสมพนธกบยสเคสในแผนภาพยสเคส จะตองปรากฏเปนแอคเตอรในสวนประกอบยอยแอคเตอรของค าอธบายยสเคส

ความตองการจะมคณลกษณะความตองกนไดกตอเมอแอคเตอรในสวนประกอบยอยแอคเตอรของค าอธบายยสเคสจะตองปรากฏเปนแอคเตอรทมความสมพนธกบยสเคสในแผนภาพยสเคส

ความสมพนธระหวางแผนภาพคลาสกบค าอธบายคลาส

ความตองการจะมคณลกษณะความตองกนไดกตอเมอความสมพนธระหวางแผนภาพคลาสและค าอธบายค ล า ส จ ะ ต อ ง ไ ม ป ร า ก ฏ ค ว า ม ไ ม ต อ ง ก น ข อ งความสมพนธแบบแอสโซซเอชนระหวางคลาส

ความตองการจะมคณลกษณะความตองกนไดกตอเมอความสมพนธระหวางแผนภาพคลาสและค าอธบายค ล า ส จ ะ ต อ ง ไ ม ป ร า ก ฏ ค ว า ม ไ ม ต อ ง ก น ข อ งความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชนระหวางคลาส

ความตองการจะมคณลกษณะความตองกนไดกตอเมอความสมพนธระหวางแผนภาพคลาสและค าอธบายค ล า ส จ ะ ต อ ง ไ ม ป ร า ก ฏ ค ว า ม ไ ม ต อ ง ก น ข อ งความสมพนธแบบแอกกรเกชนและคอมโพสชนระหวางคลาส

49




ความตองกน ความสมพนธระหวางแผนภาพคลาสกบค าอธบายคลาส

ความตองการจะมคณลกษณะความตองกนไดกตอเมอโอเปอเรชนในแผนภาพคลาส จะตองปรากฏเปนโอเปอเรชนในสวนประกอบยอยหนาท รบผดชอบของค าอธบายคลาส

ความตองการจะมคณลกษณะความตองกนไดกตอเมอโอเปอเรชนในสวนประกอบยอยหนาทรบผดชอบของค าอธบายคลาสจะตองปรากฏเปนโอเปอเรชนในแผนภาพคลาส

ความตองการจะมคณลกษณะความตองกนไดกตอเมอลกษณะประจ าคลาสในแผนภาพคลาสจะตองปรากฏเปนลกษณะประจ าคลาสในสวนประกอบยอยลกษณะประจ าของค าอธบายคลาส

ความตองการจะมคณลกษณะความตองกนไดกตอเมอลกษณะประจ าคลาสในสวนประกอบยอยลกษณะประจ าของค าอธบายคลาส จะตองปรากฏเปนลกษณะประจ าคลาสในแผนภาพคลาส

ความสมพนธระหวางแผนภาพยสเคสกบแผนภาพคลาส

ความตองการจะมคณลกษณะการตองกนไดกตอเมอแอคเตอรในแผนภาพยสเคสจะตองปรากฏเปนคลาสในแผนภาพคลาส

จากนนน ากฎทสรางขนจากสวนประกอบยอยมาสรางรายการขอผดพลาดเพอใชในการระบ

ขอผดพลาดส าหรบการทวนสอบเพอใหวศวกรความตองการทราบถงขอผดพลาด เพอท าการแกไขใหความตองการมคณภาพและมคณลกษณะทด โดยรายละเอยดของขอผดพลาดรวมถงตวอยางของผลลพธในการทวนสอบในแตละคณลกษณะมรายละเอยดดงตอไปน

50

1) ความไมก ากวม

ความไมก ากวมจะทวนสอบกบความตองการในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาตทงแบบเชงฟงกชนและแบบเชงโครงสราง รวมถงสวนประกอบยอยรายละเอยดในค าอธบายแบบจ าลองทงยสเคสและคลาส โดยจะทวนสอบจากค าก ากวมทไมสามารถวดได หากในประโยคภาษาธรรมชาตปรากฏค าเหลานนจะท าใหประโยคภาษาธรรมชาตนนไมมคณลกษณะความไมก ากวม โดยความไมก ากวมมรายการขอผดพลาดทงหมด 4 ขอ ซงมรายละเอยดของรายการขอผดพลาดดงตารางท 3.10 ตารางท 3.10 รายละเอยดรายการขอผดพลาดของคณลกษณะความไมก ากวม

รหส รายละเอยดขอผดพลาด

U-NL-01 ปรากฏค าก ากวมทไมสามารถวดคาไดในประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชน U-NL-02 ปรากฏค าก ากวมทไมสามารถวดคาไดในประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสราง

U-FM-03 ปรากฏค าก ากวมทไมสามารถวดคาไดในสวนประกอบยอยรายละเอยดในค าอธบายยสเคส

U-SM-04 ปรากฏค าก ากวมทไมสามารถวดคาไดในสวนประกอบยอยรายละเอยดในค าอธบายคลาส

ตวอยางเชน ในประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนปรากฏประโยควา Customer can

borrow many loan items. จากประโยคปรากฏค าก ากวมทไมสามารถวดคาไดคอค าวา many ท าให เกดประเภทขอผดพลาดท U-NL-01 ปรากฏค าก ากวมท ไมสามารถวดคาไดในประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชน เปนตน

2) การตามรอย

การตามรอยจะทวนสอบกบสวนประกอบยอยของโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาต สวนประกอบยอยของแบบจ าลอง และสวนประกอบยอยของค าอธบาย เพอตามรอยวามความตองการใดทหายไป หรอเพมเตมขนมาจากความตองการในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาต โดยการตามรอยมรายการขอผดพลาดทงหมด 10 ขอ ซงรายการขอผดพลาดดงกลาวสามารถแบงตามความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาต แบบจ าลอง และค าอธบายไดดงตอไปน

51

- ความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนและแผนภาพยสเคส

กฎของความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนและแผนภาพยสเคส จะสรางมาจากสวนประกอบยอยของโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตและสวนประกอบยอยยสเคสดงรปท 3.5

Sentence




Relation


0..*

0..*

0..*

0..*

CP-NF-01 / CP-NF-02

CP-NF-03 / CP-NF-04

รปท 3.5 ความสมพนธระหวางโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตกบสวนประกอบยอยยสเคส และ

รายการขอผดพลาดในการทวนสอบการตามรอย จากรปท 3.5 จะมรายละเอยดของรายการขอผดพลาดทใชในการทวนสอบดงตารางท 3.11 ตารางท 3.11 รายละเอยดรายการขอผดพลาดของคณลกษณะการตามรอยของความสมพนธระหวางโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตกบสวนประกอบยอยยสเคส

รหส รายละเอยดขอผดพลาด CP-NF-01 ปรากฏค านามทท าหนาทเปนประธานในประโยคภาษาธรรมชาตแตไมปรากฏเปน

แอคเตอรในแผนภาพยสเคส CP-NF-02 ปรากฏแอคเตอรในแผนภาพยสเคสแตไมปรากฏเปนค านามทท าหนาทเปน

ประธานในประโยคภาษาธรรมชาต CP-NF-03 ปรากฏค ากรยาทมความสมพนธกบกรรมในประโยคภาษาธรรมชาตแตไมปรากฏ

เปนยสเคสในแผนภาพยสเคส CP-NF-04 ปรากฏยสเคสในแผนภาพยสเคสแตไมปรากฏเปนค ากรยาทมความสมพนธกบ

กรรมในประโยคภาษาธรรมชาต

52

ตวอยางเชน ในประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนปรากฏประโยควา “Customer can borrow many loan items.” จากประโยคปรากฏค าวา Customer ทท าหนาทเปนค านามและประธานในประโยค หากแผนภาพยสเคสไมปรากฏแอคเตอรทมชอวา Customer จะเกดขอผดพลาดประเภท CP-NF-01 ปรากฏค านามทท าหนาทเปนประธานในประโยคภาษาธรรมชาตแตไมปรากฏเปนแอคเตอรในแผนภาพยสเคส เปนตน

- ความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางกบแผนภาพคลาส

กฎของความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางและแผนภาพคลาส จะสรางมาจากสวนประกอบยอยของโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตและสวนประกอบยอยคลาส ดงรปท 3.6

Class

Class name

Operation Attribute

1..*

0..*0..*

1 1

Relation


0..*

1..*

1..*

Sentence



CP-NS-01 / CP-NS-02

รปท 3.6 ความสมพนธระหวางโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตกบสวนประกอบยอยคลาส และ

รายการขอผดพลาดในการทวนสอบการตามรอย

จากรปท 3.6 จะมรายละเอยดของรายการขอผดพลาดทใชในการทวนสอบดงตารางท 3.12 ตารางท 3.12 รายละเอยดรายการขอผดพลาดของคณลกษณะการตามรอยของความสมพนธระหวางโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตกบสวนประกอบยอยคลาส

รหส รายละเอยดขอผดพลาด CP-NS-01 ปรากฏค านามในประโยคภาษาธรรมชาตแตไมปรากฏเปนคลาสในแผนภาพคลาส

CP-NS-02 ปรากฏคลาสในแผนภาพคลาสแตไมปรากฏเปนค านามในประโยคภาษาธรรมชาต

53

ตวอยางเชน ในประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางปรากฏประโยควา “Customer can borrow loan items.” จากประโยคปรากฏค าวา Customer และ loan items ทท าหนาทเปนค านามในประโยค หากในแผนภาพคลาสไมปรากฏคลาสทมชอวา Customer และ loan items จะเกดขอผดพลาดประเภท CP-NS-01 ปรากฏค านามในประโยคภาษาธรรมชาตแตไมปรากฏเปนคลาส ในแผนภาพคลาส เปนตน

- ความสมพนธระหวางแผนภาพยสเคสและค าอธบายยสเคส

กฎของความสมพนธระหวางแผนภาพยสเคสและค าอธบายยสเคส จะสรางมาจากสวนประกอบยอยของแผนภาพยสเคสและสวนประกอบยอยของค าอธบายยสเคส ดงรปท 3.7


Relation


0..*

0..*

0..*

0..*


Actor

Relation

Work flow

1

1

1

1

11 1 1


CP-BF-01 / CP-BF-02

รปท 3.7 ความสมพนธระหวางสวนประกอบยอยยสเคส และสวนประกอบยอยค าอธบายยสเคส และ


จากรปท 3.7 จะมรายละเอยดของรายการขอผดพลาดทใชในการทวนสอบดงตารางท 3.13

ตารางท 3.13 รายละเอยดรายการขอผดพลาดของคณลกษณะการตามรอยของความสมพนธระหวางแผนภาพยสเคสและค าอธบายยสเคส


CP-BF-01 ปรากฏยสเคสในแผนภาพยสเคสแตไมปรากฏในค าอธบายยสเคส CP-BF-02 ปรากฏค าอธบายยสเคสแตไมปรากฏเปนยสเคสในแผนภาพยสเคส

54

ตวอยางเชน ในแผนภาพยสเคสปรากฏยสเคสทมชอวา Borrow loan items หากภายในค าอธบายไมปรากฏค าอธบายของยสเคส Borrow loan items จะท าใหเกดขอผดพลาดประเภท CP-BF-01 ปรากฏยสเคสทแผนภาพยสเคสแตไมปรากฏในค าอธบายยสเคส เปนตน

- ความสมพนธระหวางแผนภาพคลาสกบค าอธบายคลาส

กฎของความสมพนธระหวางแผนภาพคลาสกบค าอธบายคลาส จะสรางมาจากสวนประกอบยอยของแผนภาพคลาสและสวนประกอบยอยของค าอธบายคลาส ดงรปท 3.8

CRC card

Class name

Responsibilities

RelationAttribute

Collaborators 10..*

1

0..*

1 1

1

0..*

1

0..*

Class Class name

Operation Attribute

1..*

0..*

1..*

0..*

1 1

Relation


0..*

0..*

CP-BS-01 / CP-BS-02

รปท 3.8 ความสมพนธระหวางสวนประกอบยอยคลาสกบสวนประกอบยอยค าอธบายคลาส และ



ตารางท 3.14 รายละเอยดรายการขอผดพลาดของคณลกษณะการตามรอยของความสมพนธระหวางแผนภาพคลาสกบค าอธบายคลาส


CP-BS-01 ปรากฏคลาสทแผนภาพคลาสแตไมพบในค าอธบายคลาส

CP-BS-02 ปรากฏค าอธบายคลาสแตไมปรากฏเปนคลาสในแผนภาพคลาส ตวอยางเชน ในแผนภาพคลาสปรากฏคลาสทมชอวา Book หากภายในค าอธบายคลาสไมปรากฏค าอธบายของคลาส Book จะท าใหเกดขอผดพลาดประเภท CP-BS-01 ปรากฏคลาสทแผนภาพคลาสแตไมพบในค าอธบายคลาส เปนตน

55

3) ความตองกน

ความตองกนจะทวนสอบจากความสมพนธภายในสวนประกอบยอยและคณลกษณะเฉพาะภายในของสวนประกอบยอยของความตองการในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาต ความตองการทอยในรปแบบแบบจ าลอง และความตองการทอยในรปแบบค าอธบาย เพอใหความตองการมความตองกน โดยความตองกนมรายการขอผดพลาดทงหมด 22 ขอ ซงรายการขอผดพลาดดงกลาวสามารถแบงตามความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาต แบบจ าลอง และค าอธบายไดดงตอไปน

- ความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนและแผนภาพยสเคส

กฎความตองกนของความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนกบแผนภาพยสเคส จะสรางมาจากสวนประกอบยอยของโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตและสวนประกอบยอยยสเคสดงรปท 3.9

Sentence




Relation


0..*

0..*

CS-NF-02 / CS-NF-040..*

0..*

CS-NF-01

CS-NF-04

รปท 3.9 ความสมพนธระหวางโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตและสวนประกอบยอยแผนภาพยส

เคส และรายการขอผดพลาดในการทวนสอบความตองกน จากรปท 3.9 มรายละเอยดของรายการขอผดพลาดทใชในการทวนสอบดงตารางท 3.15

56

ตารางท 3.15 รายละเอยดรายการขอผดพลาดของคณลกษณะความตองกนของความสมพนธระหวางแบบประโยคภาษาธรรมชาตกบแผนภาพยสเคส


CS-NF-01 ปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชนระหวางแอคเตอร CS-NF-02 ปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชนระหวางยสเคส

CS-NF-03 ปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบอนคลดหรอเอกซเทนดระหวางยสเคส

CS-NF-04 ปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบแอสโซซเอชนระหวางแอคเตอรกบยสเคส

ตวอยางเชน ในประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนปรากฏประโยควา “Customer should be able to issue loan items.” จากประโยคจะปรากฏความสมพนธระหวาง Customer กบ issue loan items แบบความสมพนธแบบแอสโซซเอชน หากในแผนภาพยสเคสไมปรากฏความสมพนธแบบแอสโซซเอชนระหวางแอคเตอรทชอ Customer กบยสเคสทชอ issue loan items จะเกดประเภทขอผดพลาด CS-NF-04 ปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแอสโซซเอชนระหวางแอคเตอรกบยสเคส เปนตน

- ความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางกบแผนภาพคลาส

กฎความตองกนของความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางกบแผนภาพคลาส จะสรางมาจากสวนประกอบยอยของโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตและสวนประกอบยอยคลาสดงรปท 3.10

Class

Class name

Operation Attribute

1..*

0..*0..*

1 1

Relation


0..*

1..*

1..*

Sentence



CS-NS-01 / CS-NS-02 / CS-NS-03

CS-NS-04 / CS-NS-05

CS-NS-06 / CS-NS-07

รปท 3.10 ความสมพนธระหวางโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตกบสวนประกอบยอยแผนภาพ

คลาส และรายการขอผดพลาดในการทวนสอบความตองกน

57

จากรปท 3.10 มรายละเอยดของรายการขอผดพลาดทใชในการทวนสอบดงตารางท 3.16 ตารางท 3.16 รายละเอยดรายการขอผดพลาดของคณลกษณะความตองกนของความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตกบแผนภาพคลาส


CS-NS-01 ปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชนของคลาสระหวางประโยคภาษาธรรมชาต และแผนภาพคลาส

CS-NS-02 ปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบแอกกรเกชนและคอมโพสชนของคลาสระหวางประโยคภาษาธรรมชาต และแผนภาพคลาส

CS-NS-03 ปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบแอสโซซเอชนของคลาสระหวางประโยคภาษาธรรมชาต และแผนภาพคลาส

CS-NS-04 ปรากฏค ากรยาในประโยคภาษาธรรมชาตแตไมปรากฏเปนโอเปอเรชนในแผนภาพคลาส

CS-NS-05 ปรากฏโอเปอเรชนในแผนภาพคลาสแตไมปรากฏเปนค ากรยาในประโยคภาษาธรรมชาต

CS-NS-06 ปรากฏค านามทแสดงถงคณลกษณะของประธานในประโยคภาษาธรรมชาตแตไมปรากฏเปนลกษณะประจ าคลาสในแผนภาพคลาส

CS-NS-07 ปรากฏลกษณะประจ าคลาส ในแผนภาพคลาสแตไมปรากฏเปนค านามทแสดงถงคณลกษณะของประธานในประโยคภาษาธรรมชาต

ตวอยางเชน ในประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางปรากฏประโยควา “A book has title and author.” จากประโยคจะเหนวา title และ author เปนค านามทแสดงถงลกษณะประจ าของคลาส book หากในแผนภาพคลาสไมปรากฏเปนลกษณะประจ าคลาสทมชอวา title และ author ของคลาสของ Book จะเกดขอผดพลาดประเภท CS-NS-06 ปรากฏค านามทแสดงถงคณลกษณะของประธานในประโยคภาษาธรรมชาตแตไมปรากฏเปนลกษณะประจ าคลาสในแผนภาพคลาส เปนตน

58

- ความสมพนธระหวางแผนภาพยสเคสกบค าอธบายยสเคส

กฎความตองกนของความสมพนธระหวางแผนภาพยสเคสกบค าอธบายยสเคส จะสรางมาจากสวนประกอบยอยของแผนภาพยสเคสและสวนประกอบยอยของค าอธบายยสเคสดงรปท 3.11


Relation


0..*

0..*

0..*

0..*


Actor

Relation

Work flow

1

1

1

1

11 1 1


CS-BF-01

CS-BF-02 / CS-BF-03 รปท 3.11 ความสมพนธระหวางสวนประกอบยอยแผนภาพยสเคสกบสวนประกอบยอยของ

ค าอธบายยสเคส และรายการขอผดพลาดในการทวนสอบความตองกน

จากรปท 3.11 มรายละเอยดของรายการขอผดพลาดทใชในการทวนสอบดงตารางท 3.17 ตารางท 3.17 รายละเอยดรายการขอผดพลาดของคณลกษณะความตองกนของความสมพนธระหวางสวนประกอบยอยยสเคสกบสวนประกอบยอยค าอธบายยสเคส


CS-BF-01 ปรากฏความไมตองกนระหวางความสมพนธแบบอนคลดหรอเอกซเทนดระหวางยสเคสทปรากฏในแผนภาพยสเคส กบความสมพนธทปรากฏในค าอบายยสเคส

CS-BF-02 ปรากฏแอคเตอรทแผนภาพยสเคสแตไมปรากฏเปนแอคเตอรในค าอธบายยสเคส

CS-BF-03 ปรากฏแอคเตอรทค าอธบายยสเคสแตไมปรากฏเปนแอคเตอรในแผนภาพยสเคส

ตวอยางเชน ในแผนภาพยสเคสปรากฏความสมพนธระหวาง Customer กบยสเคส Borrow loan items แบบแอสโซซเอชนหากในค าอธบายยสเคส Borrow loan items ในสวนประกอบยอยของแอคเตอรไมปรากฏ Customer จะเกดขอผดพลาดประเภท CS-BF-02 ปรากฏแอคเตอรทแผนภาพยสเคสแตไมปรากฏเปนแอคเตอรในค าอธบายยสเคส เปนตน

59

- ความสมพนธระหวางแผนภาพคลาสกบค าอธบายคลาส

กฎความตองกนของความสมพนธระหวางแผนภาพคลาสกบค าอธบายคลาส จะสรางมาจากสวนประกอบยอยของแผนภาพคลาสและสวนประกอบยอยของค าอธบายคลาส ดงรปท 3.12

CRC card

Class name

Responsibilities

RelationAttribute

Collaborators 10..*

1

0..*

1 1

1

0..*

1

0..*

Class Class name

Operation Attribute

1..*

0..*

1..*

0..*

1 1

Relation


0..*

0..*

CP-BS-01 / CP-BS-02 / CP-BS-03

CP-BS-04 / CP-BS-05

CP-BS-06 / CP-BS-07 รปท 3.12 ความสมพนธระหวางสวนประกอบยอยแผนภาพคลาสกบสวนประกอบยอยของค าอธบาย

คลาส และรายการขอผดพลาดในการทวนสอบความตองกน

จากรปท 3.12 มรายละเอยดของรายการขอผดพลาดทใชในการทวนสอบดงตารางท 3.18

60

ตารางท 3.18 รายละเอยดรายการขอผดพลาดของคณลกษณะความตองกนของความสมพนธระหวางสวนประกอบยอยคลาสกบสวนประกอบยอยค าอธบายคลาส


CS-BS-01 ปรากฏความไมตองกนระหวางความสมพนธแบบแอสโซซเอชนระหวางคลาส ทปรากฏในแผนภาพคลาสกบความสมพนธทปรากฏในค าอธบายคลาส

CS-BS-02 ปรากฏความไมตองกนระหวางความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชนระหวางคลาสทปรากฏในแผนภาพคลาสกบความสมพนธทปรากฏในค าอธบายคลาส

CS-BS-03

ปรากฏความไมตองกนระหวางความสมพนธแบบแอกกรเกชนหรอคอมโพสชนระหวางคลาสทปรากฏในแผนภาพคลาสกบความสมพนธทปรากฏในค าอธบายคลาส

CS-BS-04 ปรากฏโอเปอเรชนทแผนภาพคลาสแตไมปรากฏเปนหนาทรบผดชอบในค าอธบายคลาส

CS-BS-05 ปรากฏหนาทรบผดชอบในค าอธบายคลาสแตไมปรากฏเปนโอเปอเรชนทแผนภาพคลาส

CS-BS-06 ปรากฏลกษณะประจ าคลาสในแผนภาพคลาสแตไมปรากฏเปนลกษณะประจ าคลาสในค าอธบายคลาส

CS-BS-07 ปรากฏลกษณะประจ าคลาสในค าอธบายคลาสแตไมปรากฏเปนลกษณะประจ าคลาสในแผนภาพคลาส

ตวอยางเชน ในแผนภาพคลาสปรากฏโอเปอเรชน show item ในคลาสของ Loan items หากในค าอธบายคลาสของคลาส Loan items ในสวนประกอบยอยหนาทรบผดชอบ ไมปรากฏโอเปอเรชนทชอวา show item จะเกดขอผดพลาดประเภท CP-BS-04 ปรากฏโอเปอเรชนทแผนภาพคลาสแตไมปรากฏเปนหนาทรบผดชอบในค าอธบายคลาส เปนตน

- ความสมพนธระหวางแผนภาพยสเคสกบแผนภาพคลาส

กฎของความสมพนธระหวางแผนภาพยสเคสกบแผนภาพคลาส จะสรางมาจากสวนประกอบยอยของแผนภาพยสเคสและสวนประกอบยอยของแผนภาพคลาส ดงรปท 3.13

61

Class

Class name

Operation Attribute

1..*

0..*

1..*

0..*

1 1

Relation


0..*

0..*


Relation


0..*

0..*

0..*

0..*

CP-FS-01

รปท 3.13 ความสมพนธระหวางสวนประกอบยอยแผนภาพยสเคสกบสวนประกอบยอยแผนภาพ

คลาส และรายการขอผดพลาดในการทวนสอบการตามรอย


ตารางท 3.19 รายละเอยดรายการขอผดพลาดของคณลกษณะความตองกนของความสมพนธระหวางแผนภาพยสเคสและแผนภาพคลาส


CS-FS-01 ปรากฏแอคเตอรทแผนภาพยสเคสแตไมปรากฏเปนคลาสในแผนภาพคลาส

ตวอยางเชน ในแผนภาพยสเคสปรากฏแอคเตอรทมชอวา Librarian หากภายในแผนภาพคลาสไมปรากฏคลาสทมชอวา Librarian จะท าใหเกดขอผดพลาดประเภท CS-FS-01 ปรากฏแอคเตอรทแผนภาพยสเคสแตไมปรากฏเปนคลาสในแผนภาพคลาส เปนตน

62

3.2 การสกดค าและหนาทของค าจากสวนประกอบยอยของความตองการ

ในขนตอนนมจดประสงคเพอสกดค าและหนาทของค าจากประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนและเชงโครงสราง รวมถงสกดค าและหนาทของค าจากสวนประกอบยอยแผนภาพยสเคส ค าอธบายยสเคส แผนภาพคลาส และค าอธบายคลาส เพอน ามาทวนสอบคณลกษณะทดของความตองการ โดยแบงวธการสกดตามประเภทความตองการดงตอไปน

1) ความตองการในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาต

ความตองการในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาตผใชจะน าเขาขอมลในรปแบบสายอกขระทอยในไฟลเอกสาร โดยแบงออกเปน 2 ประเภทคอ ไฟลอกขระของประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนทอธบายถงฟงกชนงานของระบบ และไฟลอกขระของประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางทอธบายถงโครงสรางและขอมลภายในระบบ ซงขนตอนของการสกดค าและหนาทของค ามขนตอนโดยละเอยดดงตอไปน

- ขนตอนในการเตรยมประโยคภาษาธรรมชาต

ผใชจะน าเขาขอมลประโยคภาษาธรรมชาตเปนสายอกขระตดตอกน ขนตอนนจะเปนขนตอนในการสกดสายอกขระใหอยในรปแบบของประโยค และเกบลงในฐานขอมลเพอใชในการสกดค าและหนาทของค าในประโยคตอไป

- ขนตอนในการสกดค าและหนาทของค า

ขนตอนนเปนการสกดค าและหนาทของค าในประโยคภาษาธรรมชาตทเกบอย ในฐานขอมล โดยใชเครองมอทชอวา สแตนฟอรดพาซเซอร [11] เชน ในประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสราง "A customer has 2 types as follow: a VIP customer and a normal customer” เมอวเคราะหดวยสแตนฟอรดพาซเซอรแลวจะไดผลลพธดงน [A/DT customer/NN has/VBZ 2/CD types/NNS as/IN follow/NNP :/: a/DT VIP/NNP customer/NN and/CC a/DT normal/JJ customer/NN] จากผลลพธจะแสดงใหเหนหนาทของค าทอย ในประโยค เชน Customer ท าหนาทเปนค านามในประโยค หรอ and ท าหนาทเปนค าเชอมในประโยค เปนตน หลงจากนนจะเกบลงฐานขอมลเพอน าไปวเคราะหความสมพนธในประโยคตอไป

- ขนตอนในการสกดความสมพนธของค าในประโยค

หลงจากทไดหนาทของค าในประโยคแลว ขนตอนตอไปจะท าการสกดความสมพนธของค าในประโยค ซงมผลลพธดงรปท 3.14

63

รปท 3.14 ค าและความสมพนธในประโยค

จากรปท 3.14 จะสามารถสกดไดความสมพนธของค าในประโยค เชน Customer ท าหนาท

เปนค านามในประโยค และมความสมพนธเปนประธานในประโยค เปนตน เมอไดค าและหนาทของค าจากแผนภาพตนไมดงกลาว น ามาสรางความสมพนธกบ

สวนประกอบยอยของแบบจ าลอง ซงในกรณตวอยางเปนประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสราง และแผนภาพคลาสจะสามารถบอกไดวาค านามในประโยคจะถกสรางเปนคลาสในแผนภาพคลาส จากตวอยางจะเหนไดวา customer, VIP customer และ normal customer จะถกสรางเปนคลาสในแผนภาพคลาส เปนตน

2) ความตองการในรปแบบแบบจ าลองและค าอธบายแบบจ าลอง

ความตองการในรปแบบแบบจ าลองผใชจะท าการน าเขาขอมลเปนไฟลเอกเอมแอล โดยใชเครองมอทชอวา สตารยเอมแอล [12] ในการสรางแบบจ าลอง และน าขอมลออกในรปแบบเอกเอมแอล ซงตวอยางของไฟลเอกเอมแอลทผานการสรางจากสตารยเอมแอล จะมตวอยางดงรปท 3.15

64

รปท 3.15 ไฟลเอกเอมแอลทไดจากเครองมอสตารยเอมแอล

จากรปท 3.15 จะสามารถสกดค าและหนาทของค าได โดยค าจะไดจากลกษณะประจ าทชอวา name และหนาทของค านนจะสกดไดจาก UML: เชน UML: Actor จะมหนาทเปนแอคเตอรในแผนภาพยสเคส เปนตน ความตองการในรปแบบค าอธบายผใชจะน าเขาขอมลผานสวนตอประสานทไดก าหนดสวนประกอบยอยของค าอธบายทงยสเคสและค าอธบายคลาสไวแลว ซงระบบจะสกดค าจากขอมลทผใชน าเขาและหนาทของค าตามสวนประกอบยอยทก าหนดไวเกบลงฐานขอมลเพอใชในการทวนสอบตอไป

3.3 การทวนสอบคณลกษณะทดของความตองการซอฟตแวร

ในขนตอนนมจดประสงคเพอทวนสอบคณลกษณะทดของความตองการทสนใจโดยใชกฎทสรางจากสวนประกอบยอยของแบบจ าลองดงทกลาวไวในขนท 3.1 โดยจะน ามาทวนสอบกบค าและหนาทของค าในสวนประกอบยอยทสกดไดจากประโยคภาษาธรรมชาต แบบจ าลอง และค าอธบายแบบจ าลอง ซงสวนวธการสกดใหไดค าและหนาทของค าไดกลาวไวในรายละเอยดท 3.2 โดยวธการทวนสอบจะแบงตามคณลกษณะทสนใจและมรายละเอยดและวธการทวนสอบดงตอไปน

65

1) วธการทวนสอบความไมก ากวม

การทวนสอบความไมก ากวมจะทวนสอบกบประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชน ประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสราง ค าอธบายยสเคสในสวนประกอบยอยรายละเอยด และค าอธบายคลาสในสวนประกอบยอยรายละเอยด ระบบจะท าการดงขอมลดงกลาวมาคนหาค าก ากวมทไมสามารถวดคาได โดยค าก ากวมทใชในการทวนสอบและทอยในฐานขอมลทงหมด 300 ค า หลงจากการทวนสอบนนระบบจะท าการระบขอผดพลาดในหวขอของความไมก ากวมและแจงใหผใชงานทราบวาในประโยคดงกลาวปรากฏค าก ากวมค าใด ยกตวอยางผลลพธเชน ในประโยคภาษาธรรมชาต “Customer can check out many items in store.” เครองมอจะระบขอผดพลาดไดดงน ในประโยค “Customer can check out many items in store.” ปรากฏค าก ากวมทมชอวา many เปนตน

2) วธการทวนสอบการตามรอย

การทวนสอบการตามรอยจะทวนสอบกบค าและหนาทของค าตามความสมพนธทงหมด 4 ความสมพนธไดแก ความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนกบแผนภาพยสเคส ความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางกบแผนภาพคลาส ความสมพนธระหวางแผนภาพยสเคสกบค าอธบายยสเคส และความสมพนธระหวางแผนภาพคลาสกบค าอธบายคลาส โดยระบบจะท าการดงค าและหนาทของค าในฐานขอมลมาเปรยบเทยบตามความสมพนธทกลาวในขางตน และเมอท าการทวนสอบแลวพบวตถทหายไป เพมเตมขนมา หรอไมสามารถตามรอยได ระบบจะท าการระบขอผดพลาดรวมถงวตถดงกลาววาปรากฏทไหน หรอขาดหายไปในสวนใด ยกตวอยางผลลพธเชน ในประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางปรากฏคลาสชอ loan items แตไมปรากฏเปนคลาสในแผนภาพคลาส เปนตน

66

3) วธการทวนสอบความตองกน

การทวนสอบความตองกนจะทวนสอบกบความสมพนธภายในของค าและหนาทของค าตามความสมพนธทงหมด 5 ความสมพนธไดแก ความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนกบแผนภาพยสเคส ความสมพนธระหวางประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางกบแผนภาพคลาส ความสมพนธระหวางแผนภาพยสเคสกบค าอธบายยสเคส ความสมพนธระหวางแผนภาพคลาสกบค าอธบายคลาส และความสมพนธระหวางแผนภาพยสเคสกบแผนภาพคลาส โดยระบบจะท าการดงความสมพนธของค าและหนาทของค า รวมถงคณลกษณะเฉพาะของวตถในฐานขอมลมาเปรยบเทยบตามความสมพนธทกลาวไวในขางตน และเมอท าการทวนสอบแลวพบความสมพนธระหวางวตถหรอคณลกษณะใดทหายไป หรอไมมความตองกน ระบบจะท าการระบขอผดพลาดวาความสมพนธระหวางวตถดงกลาววาหายไปหรอไมตองกนในสวนใด ยกตวอยางผลลพธเชน ในประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนปรากฏความสมพนธแบบแอสโซซเอชนระหวาง librarian และยสเคส search items แตไมปรากฏในแผนภาพยสเคส เปนตน

บทท 4 การประยกตใชกฎในการทวนสอบ

ผวจยไดน าเสนอแนวคดวธการทวนสอบคณลกษณะทดของความตองการ โดยใชกฎทสรางจากสวนประกอบยอยของความตองการ ซงกฎจะสามารถทวนสอบกบความตองการในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาต ความตองการในรปแบบแบบจ าลอง และค าอธบายแบบจ าลองตามทไดกลาวไวในบทท 3 เพออธบายรายละเอยดรวมถงวธการน ากฎไปประยกตใช จงขอน าเสนอตวอยางทดสอบมาใชประกอบการอธบายการทวนสอบในบางสวน ซงตวอยางทดสอบทน ามาใชมทงหมด 2 ระบบคอ ระบบหองสมด (Library System ใชค ายอวา LB) และระบบขายแผนซดบนอนเตอรเนต (CD selections Internet Sales System) โดยในแตละระบบมรายละเอยดในการประยกตใชกฎดงตอไปน 4.1 ขอมลในการทวนสอบของระบบหองสมด

ระบบหองสมดของหองสมดแหงหนงมจดประสงคของการพฒนาซอฟตแวรนเ พอลดภาระหนาทของบรรณารกษและอ านวยความสะดวกใหแกผยมหนงสอ ซงผวจยจะท าการสรางประเดนในการทวนสอบจากการแกไขแบบจ าลองและค าอธบายทไดจากผเชยวชาญเพอท าใหผอานไดเหนวธการประยกตใชกฎไดอยางชดเจนมากยงขน

1) ประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนของระบบหองสมด

Customer should be able to borrow loan items. Customer should be able to reserve loan items. Customer should be able to renew loan items. Librarian can issue loan item. Customer can search loan items in a list. Customer can be grouped into student and professor. จากตวอยางจะน าประโยคภาษาธรรมชาตดงกลาวมาสกดใหไดค าและหนาท ของค าเพอน ามาใชทวนสอบกบแผนภาพยสเคส โดยสเขยวแสดงใหเหนถงค าทจะถกออกแบบเปนแอคเตอร และสแดงคอค าทจะถกออกแบบเปนยสเคส

68

2) แผนภาพยสเคสของระบบหองสมด

แผนภาพยสเคสจะไดจากการน าค าและหนาทของค าจากประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนมาวเคราะหและออกแบบ โดยผวจยไดสรางประเดนในการทวนสอบเปรยบเทยบเพอใหเหนขอผดพลาดจากการออกแบบ และเมอน ากฎมาใชกฎจะตองสามารถทวนสอบขอผดพลาดดงกลาวได โดยแบบจ าลองทางซายของภาพคอ แบบจ าลองทออกแบบโดยผเชยวชาญและแบบจ าลองทางขวาของภาพคอ แบบจ าลองทถกแกไขเพอสรางประเดนในการทวนสอบ ในกรณนไดท าการลบยสเคสทมชอวา Search loan items in a list และแอคเตอรทมชอวา Professor จากนนเพมยสเคสใหมทมชอวา Delete loan items

รปท 4.1 เปรยบเทยบแผนภาพยสเคส (ก) ทไดจากผเชยวชาญ และแผนภาพยสเคส (ข) ทแกไขเพอสรางประเดนในการทวนสอบ

Customer

Librarian

Borrow loan items

Student

Reserve loan items

Renew loan items

Issues loan items

Delete loan items

Customer

Librarian

Borrow loan itemsStudent

Professor

Reserve loan items

Renew loan items

Issues loan items

Search loan items in a list

( ) ( )

69

3) ประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางของระบบหองสมด

Customer can issue loan items. Customer can be grouped into student and professor. Librarian can create loan items. Loan items can be divided into language CD and book. Book has author and title. Language CD has title, company and level. Customer can borrow loan items. Customer can renew loan items. Reference is included in a book. Table of figure is included in a book.

จากตวอยางจะน าประโยคภาษาธรรมชาตดงกลาวมาสกดใหไดค าและหนาทของค าเพอน ามาใชทวนสอบกบแผนภาพคลาส โดยสเขยวแสดงใหเหนถงค าทจะถกออกแบบเปนคลาส สมวงแสดงใหเหนค าทถกออกแบบเปนลกษณะประจ าคลาส และสแดงจะถกออกแบบเปนโอเปอเรชนของคลาส

4) แผนภาพคลาสของระบบหองสมด

แผนภาพคลาสจะไดจากการน าค าและหนาทของค าจากประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางมาวเคราะหและออกแบบ โดยผวจยไดสรางประเดนการทวนสอบเปรยบเทยบเพอใหเหนขอผดพลาดจากการออกแบบ และเมอน ากฎมาใชกฎจะตองสามารถทวนสอบขอผดพลาดดงกลาวได แบบจ าลองทางซายของภาพคอ แบบจ าลองทออกแบบโดยผเชยวชาญ และแบบจ าลองทางขวาของภาพคอ แบบจ าลองทถกแกไขเพอสรางประเดนในการทวนสอบ ในกรณนไดท าการลบคลาสทมชอวา Student และเพมคลาสใหมทมชอวา Staff ใหมความสมพนธกบคลาส Librarian ในสวนของความสมพนธท าการแกไขความสมพนธระหวางคลาส Book และ Loan items จากความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชนเปนความสมพนธแบบแอสโซซเอชนนอกจากนท าการลบลกษณะประจ าคลาส ของคลาส Language CD ทมชอวา Level

70

Customer

- issues()- borrow()- renew()

Student Professor

Librarian

- create()

Loan items

Language CD

- company- level- title

Book

- author- title

Table of figure Reference

Customer

- issues()- borrow()- renew()

Professor

Librarian

- create()

Loan items

Language CD

- company- title

Book

- author- title

Table of figure

Reference

( ) ( )

Staff

รปท 4.2 เปรยบเทยบแผนภาพคลาส (ก) ทไดจากผเชยวชาญ และแผนภาพคลาส (ข) ทแกไขเพอ

สรางประเดนในการทวนสอบ 5) ค าอธบายยสเคสของระบบหองสมด

ค าอธบายยสเคสถกสรางมาเพออธบายรายละเอยดในแตละยสเคส โดยความสมพนธของค าอธบายยสเคสและยสเคสตองมความสมพนธในรปแบบ 1 ตอ 1 เทานน โดยขอมลค าอธบายยสเคสของระบบหองสมดจะถกออกแบบตามแผนภาพยสเคสในรปท 4.1 แผนภาพยสเคส (ก) เปนหลก ซงมดงตอไปน

71

ตารางท 4.1 ค าอธบายยสเคสของยสเคส Search loan items in a list

ชอ รายละเอยด ชอยสเคส (Name) Search loan item in a list

แอคเตอร (Actor) Customer

รายละเอยดยสเคส (Description) Customer can search loan item in a search list. The system will show information about loan item such as title.

ความสมพนธ (Relation) -

กระแสงานหลกของเหตการณ (Normal flow of event)

1. User logins. 2. User selects menu search loan items. 3. User enter keyword.

กระแสงานยอยของเหตการณ (Sub flow of event)

-

กระแสงานทางเลอกของเหตการณ (Alternative flow of event)

2(a) If loan items < 1 the system will alert “Loan items = 0” in alert box.

72

ตารางท 4.2 ค าอธบายยสเคสของยสเคส Borrow loan items

ชอ รายละเอยด ชอยสเคส Borrow loan items

แอคเตอร Customer

รายละเอยดยสเคส Customer can borrow loan items such as book and CD in a loan items list. The system will record loan items that are dropped in a shopping cart and prepared for check out by customer.

ความสมพนธ - กระแสงานหลกของเหตการณ 1. User logins.

2. User selects menu borrow loan items and enter keyword. 3. User selects loan items in a loan items list by checking a checkbox. 4. User clicks summit button. 5. User confirms loan items by clicking confirm in an alert box.

กระแสงานยอยของเหตการณ -

กระแสงานทางเลอกของเหตการณ 4(a) If loan items list in cart < 1 the system will alert “Please select loan items before summit” in an alert box.

73

ตารางท 4.3 ค าอธบายยสเคสของยสเคส Reserve loan items

ชอ รายละเอยด ชอยสเคส Reserve loan items


รายละเอยดยสเคส If loan items are out of shelf, a customer can reserve loan items. This request will record in a reservation queue. When loan items returned to the library, the system will send an e-mail to alert a customer.

ความสมพนธ -

กระแสงานหลกของเหตการณ 1. User logins. 2. User selects menu borrow loan items and enter keyword. 3. User selects loan items that out of shelf in loan items list by checking in a checkbox. 4. User clicks reserve button. 5. User confirms to reserve loan items by clicking confirm button in an alert box.

กระแสงานยอยของเหตการณ - กระแสงานทางเลอกของเหตการณ -

74

ตารางท 4.4 ค าอธบายยสเคสของยสเคส Renew loan items

ชอ รายละเอยด ชอยสเคส Renew loan items


รายละเอยดยสเคส Customer can renew loan items when it is nearly to the returned date of loan items.


2. User selects menu search loan items and enter keyword. 3. User selects loan items form a loan items list. 4. User selects renew button. 5. User confirms to renew loan items by clicking confirm button in an alert box.

กระแสงานยอยของเหตการณ - กระแสงานทางเลอกของเหตการณ 3(a) If the remaining day is greater than or equal

to 10, the system will alert “You cannot renew since the remaining borrowing day is less than 10 days”.

75

ตารางท 4.5 ค าอธบายยสเคสของยสเคส issues loan items

ชอ รายละเอยด ชอยสเคส Issues loan items

แอคเตอร Librarian

รายละเอยดยสเคส Librarian can issue loan items when customer sends a request for borrowing renewed or reserved loan items.


กระแสงานหลกของเหตการณ 1. User logins. 2. User selects menu issues loan items. 3. User selects request in a request list. The system will show description of request. 4. User confirms to issues loan items. 5. User confirms request in an alert box.

กระแสงานยอยของเหตการณ 4(a) User select denied loan items. 4(b) User confirms request in an alert box.

กระแสงานทางเลอกของเหตการณ 4(a) If a user does not approve this request. The system will send an e-mail to a customer.

6) ค าอธบายคลาสของระบบหองสมด

ค าอธบายคลาสถกสรางมาเพออธบายรายละเอยดในแตละคลาส โดยความสมพนธของค าอธบายคลาส และคลาสตองมความสมพนธในรปแบบ 1 ตอ 1 เทานน โดยขอมลค าอธบายคลาสของระบบหองสมดจะถกออกแบบตามแผนภาพคลาสในรปท 4.2 แผนภาพคลาส (ก) เปนหลก ซงมดงตอไปน

76

ตารางท 4.6 ค าอธบายคลาสของคลาส Customer

สวน ชอ รายละเอยด ดานหนา (Front)

ชอคลาส (Class name) Customer

ค าอธบาย (Description) Customer interacts with loan items and send request to librarian.

หนาทคลาส (Responsibilities) - Borrow loan items - Issues loan items - Renew loan items

ดานหลง (Back)

ลกษณะประจ าคลาส (Attribute)

-

ความสมพนธของคลาส (Relation)

- Association with loan items

ตารางท 4.7 ค าอธบายคลาสของคลาส Student

สวน ชอ รายละเอยด ดานหนา ชอคลาส Student

ค าอธบาย Student is a kind of customer.

หนาทคลาส - ดานหลง ลกษณะประจ าคลาส -

ความสมพนธของคลาส - Generalization with customer

ตารางท 4.8 ค าอธบายคลาสของคลาส Professor

สวน ชอ รายละเอยด

ดานหนา ชอคลาส Professor

ค าอธบาย Professor is a kind of customer. หนาทคลาส -

ดานหลง ลกษณะประจ าคลาส -

ความสมพนธของคลาส - Generalization with customer

77

ตารางท 4.9 ค าอธบายคลาสของคลาส Librarian

สวน ชอ รายละเอยด ดานหนา ชอคลาส Librarian

ค าอธบาย Librarian can approve any request from a customer.

หนาทคลาส - Create loan items

ดานหลง ลกษณะประจ าคลาส - ความสมพนธของคลาส - Association with loan items

ตารางท 4.10 ค าอธบายคลาสของคลาส Loan items

สวน ชอ รายละเอยด ดานหนา ชอคลาส Loan items

ค าอธบาย Loan items is an item that a customer can borrow or renew.

หนาทคลาส -

ดานหลง ลกษณะประจ าคลาส - ความสมพนธของคลาส - Association with customer

- Association with librarian

ตารางท 4.11 ค าอธบายคลาสของคลาส Book

สวน ชอ รายละเอยด ดานหนา ชอคลาส Book

ค าอธบาย Book is a kind of loan items.

หนาทคลาส - ดานหลง ลกษณะประจ าคลาส - Author

- Title ความสมพนธของคลาส - Generalization with loan items

78

ตารางท 4.12 ค าอธบายคลาสของคลาส Language CD

สวน ชอ รายละเอยด ดานหนา ชอคลาส Language CD

ค าอธบาย Language CD is a kind of loan items.

หนาทคลาส - ดานหลง ลกษณะประจ าคลาส - Title

- Company - Level

ความสมพนธของคลาส - Generalization with loan items

ตารางท 4.13 ค าอธบายคลาสของคลาส Table of figure


ดานหนา ชอคลาส Table of figure

ค าอธบาย Table of figure describes information about picture in book.

หนาทคลาส - ดานหลง คณลกษณะประจ าคลาส -

ความสมพนธของคลาส - Composition with book

ตารางท 4.14 ค าอธบายคลาสของคลาส Reference


ดานหนา ชอคลาส Reference

ค าอธบาย Reference is a component of a book that refers to source of information.

หนาทคลาส - ดานหลง ลกษณะประจ าคลาส -

ความสมพนธของคลาส - Composition with book

79

เพอใหเหนประเดนในการทวนสอบของความสมพนธภายในแบบจ าลองเชงฟงกชนและความสมพนธภายในแบบจ าลองเชงโครงสรางผวจยจงไดท าการแกไขค าอธบายยสเคสของยสเคส Borrow loan items โดยการเพมค าวา many ทเปนค าก ากวมลงในสวนประกอบยอยรายละเอยดและท าการลบแอคเตอรทชอวา Customer ในสวนประกอบยอยแอคเตอร สวนค าอธบายคลาสของคลาสนนผวจยไดท าการแกไขค าอธบายคลาสของคลาส Language CD โดยการลบลกษณะประจ าคลาส ทมชอวา Level ซงจะไดผลลพธของการแกไขเพอใหเกดประเดนในการทวนสอบของทง 2 ค าอธบายดงตารางท 4.15 และ 4.16 ตามล าดบ ตารางท 4.15 ค าอธบายยสเคสของยสเคส Borrow loan items ทผวจยไดแกไขและมขอผดพลาดอย

ชอ รายละเอยด ชอยสเคส Borrow loan items

แอคเตอร -

รายละเอยดยสเคส Customer can borrow many loan items such as book and CD in a loan items list. The system will record loan items that are dropped in a shopping cart and prepared for check out by customer.


2. User selects menu borrow loan items and enter keyword. 3. User selects loan items in a loan items list by checking a checkbox. 4. User clicks summit button. 5. User confirms loan items by clicking confirm in an alert box.


กระแสงานทางเลอกของเหตการณ 4(a) If loan items list in cart < 1 the system will alert “Please select loan items before summit” in an alert box.

80

ตารางท 4.16 ค าอธบายคลาสของคลาส Language CD ทผวจยไดแกไขและมขอผดพลาดอย

สวน ชอ รายละเอยด ดานหนา ชอคลาส Language CD

ค าอธบาย Language CD is type of loan items.

หนาทคลาส - ดานหลง ลกษณะประจ าคลาส - Title

- Company ความสมพนธของคลาส - Generalization with loan items

จากนนน าแบบจ าลองและค าอธบายแบบจ าลองทถกแกไขเพอใหเกดประเดนในการทวนสอบมาทดสอบกบกฎทสรางขน โดยการทวนสอบแบงตามคณลกษณะไดแก คณลกษณะความไมก ากวม คณลกษณะความตองกน และคณลกษณะการตามรอย ซงสามารถสรปการทวนสอบไดดงตารางท 4.17 ตารางท 4.17 ผลสรปหลงใชกฎทใชในการทวนสอบขอมลน าเขาทมประเดนในการทวนสอบ

ความสมพนธระหวางความตองการ ผลลพธ

ความไมก ากวม

ประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชน

-

ประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสราง

-

ค าอธบายยสเคสในสวนประกอบยอย Description

U-FM-03 : ปรากฏค าก ากวมทไมสามารถวดคาไดในสวนประกอบยอยรายละเอยดในค าอธบายยสเคส

ค าอธบายคลาสในสวนประกอบยอย Description

-

81

ตารางท 4.17 ผลสรปหลงใชกฎทใชในการทวนสอบขอมลน าเขาทมประเดนในการทวนสอบ (ตอ)

ความสมพนธระหวางความตองการ ผลลพธ ความ

ตองกน ประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนกบแผนภาพยสเคส

CS-NF-01 : ในประโยคภาษาธรรมชาตปรากฏความสมพนธระหวาง Customer และ Professor แบบเจเนอรลไลเซชน แตไมปรากฏความสมพนธดงกลาวในแผนภาพยสเคส CS-NF-04 : ในแผนภาพยสเคสปรากฏความสมพนธของแอคเตอรทมชอวา Customer กบยสเคสทมชอวา Delete loan items แตไมปรากฏความสมพนธดงกลาวในประโยคภาษาธรรมชาต CS-NF-03 : ในประโยคภาษาธรรมชาตปรากฏความสมพนธระหวางแอคเตอรทมชอวา Customer และยสเคส Search loan items in a list แตไมปรากฏความสมพนธดงกลาวในแผนภาพยสเคส

ประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางกบแผนภาพคลาส

CS-NS-03 : ในแผนภาพคลาสปรากฏคลาสความสมพนธแบบแอสโซซเอชนระหวางคลาส Staff และ Librarian แตไมปรากฏความสมพนธดงกลาวในประโยคภาษาธรรมชาต CS-NS-01 : ในประโยคภาษาธรรมชาตปรากฏคลาสความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชนระหวางคลาส Student และคลาส Customer แตไมปรากฏความสมพนธดงกลาวในแผนภาพคลาส CS-NS-06 : ในประโยคภาษาธรรมชาตปรากฏลกษณะประจ าคลาส Language CD ชอวา level แตไมปรากฏลกษณะประจ าคลาส ดงกลาวในแผนภาพคลาส

82



ตองกน ประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางกบแผนภาพคลาส

CS-NS-01 : ในประโยคภาษาธรรมชาตปรากฏความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชนระหวางคลาส Book กบคลาส Loan items แตไมปรากฏความสมพนธดงกลาวในแผนภาพคลาส CS-NS-03 : ในแผนภาพคลาสปรากฏความสมพนธแบบแอสโซซเอชนระหวางคลาส Book กบคลาส loan items แตไมปรากฏความสมพนธดงกลาวในประโยคภาษาธรรมชาต

แผนภาพยสเคสกบค าอธบายยสเคส

CS-BF-02 : ในแผนภาพยสเคสปรากฏความสมพนธระหวางแอคเตอร Customer กบยสเคส Borrow loan items แตไมปรากฏความสมพนธดงกลาวในค าอธบายยสเคสของ Borrow loan items

แผนภาพคลาสกบค าอธบายคลาส

CP-BS-01 : ในแผนภาพคลาสปรากฏความสมพนธแบบแอสโซซเอชนระหวางคลาส Staff กบคลาส Librarian แตไมปรากฏความสมพนธดงกลาวในค าอธบายคลาส CP-BS-06 : ในแผนภาพคลาสของคลาส Language CD ปรากฏลกษณะประจ าคลาสทชอวา Level แตไมปรากฏในค าอธบายคลาสของคลาส Language CD CP-BS-01 : ในแผนภาพคลาสปรากฏความสมพนธแบบแอสโซซเอชนระหวางคลาส Book กบคลาส Loan items แตในค าอธบายปรากฏความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชน

83



ตองกน แผนภาพคลาสกบค าอธบายคลาส

CP-BS-02 : ในค าอธบายคลาสปรากฏความสมพนธระหวางคลาส Student กบคลาส Customer แบบเจเนอรลไลเซชน แตไมปรากฏความสมพนธดงกลาวในแผนภาพคลาส

แผนภาพยสเคสกบแผนภาพคลาส

CP-FS-01 : ในแผนภาพยสเคสปรากฏแอคเตอรทมชอวา Student แตไมปรากฏเปนคลาสในแผนภาพคลาส

การตามรอย ประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนกบแผนภาพยสเคส

CP-NF-03 : ในประโยคภาษาธรรมชาตปรากฏค ากรยาทมความสมพนธกบกรรมคอ Search loan items in a list แตไมปรากฏเปนยสเคสในแผนภาพยสเคส CP-NF-04 : ในแผนภาพยสเคสปรากฏยสเคส Delete loan items แตไมปรากฏเปนค ากรยาทมผลกบกรรมในประโยคภาษาธรรมชาต CP-NF-01 : ในประโยคภาษาธรรมชาตปรากฏค านามค าวา Professor แตไมปรากฏเปนแอคเตอรในแผนภาพยสเคส


CP-NS-01 : ในประโยคภาษาธรรมชาตปรากฏค านามทมชอวา Student แตไมปรากฏเปนคลาสในแผนภาพคลาส CP-NS-02 : ในแผนภาพคลาสปรากฏคลาสทมชอวา Staff แตไมปรากฏเปนค านามในประโยคภาษาธรรมชาต

84


ความสมพนธระหวางความตองการ ผลลพธ การตามรอย แผนภาพยสเคสกบค าอธบาย

ยสเคส CP-BF-01 : ในแผนภาพยสเคสปรากฏยสเคสทมชอวา Delete loan items แตไมปรากฏในค าอธบายยสเคส CP-BF-02 : ในค าอธบายยสเคสปรากฏค าอธบายของ Search loan items แตไมปรากฏเปนยสเคสในแผนภาพยสเคส

แผนภาพคลาสกบค าอธบายคลาส

CP-BS-01 : ในแผนภาพคลาสปรากฏคลาสทมชอวา Staff แตไมปรากฏในค าอธบายยสเคส CP-BS-02 : ในค าอธบายคลาสปรากฏค าอธบายของคลาส Student แตไมปรากฏเปนคลาสในแผนภาพคลาส

4.2 ขอมลในการทวนสอบของระบบขายแผนซดบนอนเตอรเนต

กรณทดสอบท 2 จะท าการทดสอบจากตวอยางของเอกสารความตองการ ซงประโยคภาษาธรรมชาตบางสวนจะไมเปนไปตามโครงสรางของประโยคภาษาธรรมชาตทงานวจยนไดก าหนดไว โดยระบบทจะน ามาทวนสอบไดประยกตระบบขายแผนซดบนอนเตอรเนต (CD Selections Internet Sales System) โดยกรณทดสอบดงกลาวน ามาจากหนงสอ System Analysis and Design with UML [5] เปนระบบทใชเพออ านวยความสะดวกของลกคาส าหรบการสงซอแผนซด และคนหาขอมลแผนซด ในสวนของการใชงานของผขายจะชวยในการจดการขอมลของแผนซดประกอบไปดวยการเพม การลบ และการปรบปรงขอมลแผนซด ซงในระบบดงกลาวประกอบไปดวยหลายฟงกชน แตงานวจยนจะน าฟงกชนทงหมด 3 ฟงกชนมาใชในการทวนสอบและทดสอบเครองมอไดแก ฟงกชนการบ ารงขอมลซด (Maintain CD Information) ฟงกชนการบ ารงขอมลการตลาดของซด (Maintain CD Marketing Information) และฟงกชนการส งซอ (Place Order) โดยขอมลประโยคภาษาธรรมชาตของระบบแสดงดงรปท 4.3 จากนนจะน าประโยคภาษาธรรมชาตทไดมาออกแบบเปนแผนภาพยสเคส และแผนภาพคลาสดงรปท 4.4 และรปท 4.5 ตามล าดบ

85

รปท 4.3 ขอมลประโยคภาษาธรรมชาตของระบบขายแผนซดบนอนเตอรเนต [5]

Distribution system can maintain CD information. The internet sales system will need a database of basic information about the CDs that it can sell over the internet, similar to the CD database at each of the retail stores such as title, artist, ID number, price, quantity in inventory. Everyday, the internet sales system will receive an update from the distribution system that will be used to update this CD database. Some new CDs will be added, some will be deleted, and others will be revised. The electronic marketing manager will also have the ability to update information. Vendor can maintain CD marketing information. The Internet sales system provides an additional opportunity to market CDs to current and new customers. The system will provide a database of marketing materials about selected CDs that will help Web users learn more about them such as music reviews, links to Web sites, artist information, and sample sound clips. When information about a CD that has additional marketing information is displayed, a link will be provided to the additional information. Marketing materials will be supplied primarily by vendors and record labels so that we can better promote their CDs. The EM manager of the marketing department will determine what marketing materials will be placed in the system and will be responsible for adding, changing, and deleting the materials.

Customer can place order. Customers will access the Internet sales system to look for CDs of interest. Some customers will search for specific CDs or CDs by specific artists, whereas other customers will want to browse for interesting CDs in certain categories following rock, jazz and classical. When the customer has found all the CDs he or she wants, the customer will "check out" by providing personal information and information regarding the order. The system will verify the customer's credit card information with an online credit card centre and either accept the order or reject it.

86

รปท 4.4 แผนภาพยสเคสของระบบขายแผนซดบนอนเตอรเนต

รปท 4.5 แผนภาพคลาสของระบบขายแผนซดบนอนเตอรเนต

System

Vendor

distribution system

customer

credit and centre

Maintain CD Marketing Information

Place Order

Maintain CD Information

Search CDs

Check out

<<include>>

<<include>>

Browse CDs

<<extend>>

Verify Credit Card

<<include>>

Customer Order Order item CD

+id+title+artist+price+quantity

Vendor

Marketing information

Review

Artist information

Sample clip

CD categories

Rock Jazz Classical

Serch requirements

Artist search Category search

87

ทงน ระบบขายแผนซดบนอนเตอร เนตมขอมลของค าอธบายยสเคส Maintain CD Information ค าอธบายยสเคส Maintain CD Marketing Information และค าอธบายยสเคส Place Order ปรากฏดงตารางท 4.18 ตารางท 4.19 และตารางท 4.20 ตามล าดบ ตารางท 4.18 ค าอธบายยสเคส Maintain CD Information

ชอ รายละเอยด

ชอยสเคส Maintain CD Information แอคเตอร Distribution system

รายละเอยดยสเคส This adds, deletes and modifies the basic information about CDs we have available for sales (e.g. album, name, artist, price, quantity).


กระแสงานหลกของเหตการณ 1. The user executes the login use case. 2. The user chooses menu name “maintain CD information” 3. The system provides the user with a list of CD. 4. The user chooses one of the CDs or enters keyword of CD to maintain information. 5. The user inserts/updates/deletes information of CDs. 6. The user confirms this action by clicking submit button.


กระแสงานทางเลอกของเหตการณ -

88

ตารางท 4.19 ค าอธบายยสเคส Maintain CD Marketing Information

ชอ รายละเอยด ชอยสเคส Maintain CD Marketing Information

แอคเตอร Vendor

รายละเอยดยสเคส This add, deletes, and modifies the additional marketing material.

ความสมพนธ - กระแสงานหลกของเหตการณ 1. The vendor executes the login use case.

2. The vendor chooses menu name “maintain CD marketing information” 3. The system provides the user with a list of marketing materials. 4. The vendor chooses one of the marketing materials or enters keyword to maintain information. 5. The vendor inserts/updates/deletes information of marketing materials. 6. The vendor confirms this action by clicking submit button.


กระแสงานทางเลอกของเหตการณ -

89

ตารางท 4.20 ค าอธบายยสเคส Place order

ชอ รายละเอยด ชอยสเคส Place Order


รายละเอยดยสเคส This supports the customer searching and browsing the website, and creating and placing order through the website.

ความสมพนธ Include Search CDs Include Check out

กระแสงานหลกของเหตการณ 1. Customer executes the search/browse CD use case. 2. The system provides the customer a list of recommended CDs. 3. The customer chooses one of the CDs to find out additional information. 4. The system provides the customer with basic information and review on the CD. 5. The customer iterate over 3 through 4 until done shopping. 6. The customer executes the checkout use case. 7. Customer leaves the website.


กระแสงานทางเลอกของเหตการณ 3a-1. The customer submits a new search request to the system. 3a-2. The customer iterate over step 2 through 3 until satisfied with search results or gives up. 6a. Customer aborts the order.

90

ในสวนของค าอธบายคลาสของระบบขายแผนซดบนอนเตอรเนตมค าอธบายคลาสทงหมด 16 ค าอธบาย ซงในแตละค าอธบายคลาสมรายละเอยดดงตอไปน ตารางท 4.21 ค าอธบายคลาสของคลาส Customer

สวน ชอ รายละเอยด ดานหนา ชอคลาส Customer

ค าอธบาย An individual that may or has purchased merchandise from the CD selection internet sales system.



ความสมพนธของคลาส - Association with Order - Association with Search

requirement ตารางท 4.22 ค าอธบายคลาสของคลาส Order


ดานหนา ชอคลาส Order

ค าอธบาย An order that has been placed by a customer which included the individual items purchased by the customer.


ดานหลง ลกษณะประจ าคลาส - ความสมพนธของคลาส - Association with Order item

- Association with Customer

91

ตารางท 4.23 ค าอธบายคลาสของคลาส Search requirements

สวน ชอ รายละเอยด ดานหนา ชอคลาส Search requirements

ค าอธบาย Search requirements is a function to search CD by category.


ดานหลง ลกษณะประจ าคลาส - ความสมพนธของคลาส - Association with Customer

ตารางท 4.24 ค าอธบายคลาสของคลาส Artist search


ดานหนา ชอคลาส Artist search ค าอธบาย Artist search is a kind of search

requirements. หนาทคลาส -


ความสมพนธของคลาส - Generalization with Search requirements

ตารางท 4.25 ค าอธบายคลาสของคลาส Category search

สวน ชอ รายละเอยด ดานหนา ชอคลาส Category search

ค าอธบาย Category search is a kind of search requirements.


ดานหลง ลกษณะประจ าคลาส - ความสมพนธของคลาส - Generalization with Search

requirements

92

ตารางท 4.28 ค าอธบายคลาสของคลาส Order item

สวน ชอ รายละเอยด ดานหนา ชอคลาส Order item

ค าอธบาย Order item is a list of item that a customer selects for purchasing.


ดานหลง ลกษณะประจ าคลาส - ความสมพนธของคลาส - Association with Order

- Association with CD ตารางท 4.29 ค าอธบายคลาสของคลาส Vendor


ดานหนา ชอคลาส Vendor

ค าอธบาย Vendor can provide CD information. หนาทคลาส -


ความสมพนธของคลาส - Association with CD

93

ตารางท 4.30 ค าอธบายคลาสของคลาส CD

สวน ชอ รายละเอยด ดานหนา ชอคลาส CD

ค าอธบาย CD is an entity captures CD information.

หนาทคลาส - ดานหลง ลกษณะประจ าคลาส - id

- title - artist - price - quantity

ความสมพนธของคลาส - Association with Vendor - Association with Order item - Association with Marketing

information - Association with CD categories

ตารางท 4.31 ค าอธบายคลาสของคลาส CD categories


ดานหนา ชอคลาส CD categories

ค าอธบาย CD categories identify all types of CD. หนาทคลาส -

ดานหลง ลกษณะประจ าคลาส ความสมพนธของคลาส - Association with CD

94

ตารางท 4.32 ค าอธบายคลาสของคลาส Rock

สวน ชอ รายละเอยด ดานหนา ชอคลาส Rock

ค าอธบาย Rock is a kind of CD categories.

หนาทคลาส - ดานหลง ลกษณะประจ าคลาส

ความสมพนธของคลาส - Generalization with CD categories

ตารางท 4.33 ค าอธบายคลาสของคลาส Jazz


ดานหนา ชอคลาส Jazz ค าอธบาย Jazz is a kind of CD categories.


ดานหลง ลกษณะประจ าคลาส ความสมพนธของคลาส - Generalization with CD

categories ตารางท 4.34 ค าอธบายคลาสของคลาส Classical


ดานหนา ชอคลาส Classical

ค าอธบาย Classical is a kind of CD categories. หนาทคลาส -

ดานหลง ลกษณะประจ าคลาส

ความสมพนธของคลาส - Generalization with CD categories

95

ตารางท 4.35 ค าอธบายคลาสของคลาส Marketing information

สวน ชอ รายละเอยด ดานหนา ชอคลาส Marketing information

ค าอธบาย Marketing information is provided by vendor in order to add an additional opportunity to market CDs to current and new customers.


ดานหลง ลกษณะประจ าคลาส ความสมพนธของคลาส - Association with CD

ตารางท 4.36 ค าอธบายคลาสของคลาส Review


ดานหนา ชอคลาส Review ค าอธบาย Review, the information that customers

recommend for a particular CD, is one component of marketing information.


ความสมพนธของคลาส - Composition with Marketing information

96

ตารางท 4.37 ค าอธบายคลาสของคลาส Artist information

สวน ชอ รายละเอยด ดานหนา ชอคลาส Artist information

ค าอธบาย The information of CD artist.



ตารางท 4.38 ค าอธบายคลาสของคลาส Sample clip


ดานหนา ชอคลาส Sample clip ค าอธบาย The example of song that customer can

listen before he/she buys the CD. หนาทคลาส -

ดานหลง ลกษณะประจ าคลาส


จากนนน าขอมลความตองการทอยในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาต แบบจ าลอง และค าอธบายแบบจ าลอง มาทวนสอบโดยใชกฎทสรางขนจากความสมพนธของสวนประกอบยอยความตองการ และทวนสอบโดยใชเครองมออตโนมต โดยผลลพธทไดจะเปนรายการขอผดพลาดทเกดขนจากการใชกฎในการทวนสอบปรากฏดงตารางท 4.39 ในสวนของผลลพธของเครองมอจะแสดงอยใน บทท 6 หวขอท 6.2 การทดสอบและการทวนสอบ ตารางท 6.2 หนาท 116

97

ตารางท 4.39 ผลลพธทไดจากการทวนสอบระบบขายแผนซดบนอนเตอรเนต

ความสมพนธระหวางความตองการ ผลลพธ ความไมก ากวม ประโยคภาษาธรรมชาต ในประโยคภาษาธรรมชาตปรากฏค า

ก ากวมไดแก about, some, additional, more, better และ certain แตระบบจะสามารถทวนสอบค าก ากวมไดเฉพาะค าก ากวมทปรากฏอยในฐานขอมลค าก ากวมไดแก more, better และ all

ค าอธบายยสเคสในสวนประกอบยอย Description

ในค าอธบายยสเคสปรากฏค าก ากวมไดแก available, additional และ about แตระบบจะสามารถทวนสอบค าก ากวมไดเฉพาะค าก ากวมทปรากฏอยในฐานขอมลค าก ากวมคอ available

ค าอธบายคลาสในสวนประกอบยอย Description

ในค าอธบายคลาสปรากฏค าก ากวมไดแก available, additional และ about แตระบบจะสามารถทวนสอบค าก ากวมไดเฉพาะค าก ากวมทปรากฏอยในฐานขอมลค าก ากวมคอ available

การตามรอย ประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชน กบแผนภาพยสเคส

-

98

ตารางท 4.39 ผลลพธทไดจากการทวนสอบระบบขายแผนซดบนอนเตอรเนต (ตอ)

ความสมพนธระหวางความตองการ ผลลพธ การตามรอย ประโยคภาษาธรรมชาตเชง

โครงสรางกบแผนภาพคลาส CP-NS-02 : ปรากฏคลาสทมชอวา Order item แตไมปรากฏเปนค านามในประโยคภาษาธรรมชาต CP-NS-02 : ปรากฏคลาสทมชอวา Search requirements แตไมปรากฏเปนค านามในประโยคภาษาธรรมชาต

แผนภาพยสเคสกบค าอธบายยสเคส CP-BF-01 : ปรากฏยสเคสทมชอวา Check out แตไมปรากฏในค าอธบายยสเคส CP-BF-01 : ปรากฏยสเคสทมชอวา Verify Credit Card แตไมปรากฏในค าอธบายยสเคส CP-BF-01 : ปรากฏยสเคสทมชอวา Search CDs แตไมปรากฏในค าอธบายยสเคส CP-BF-01 : ปรากฏยสเคสทมชอวา Browse CDs แตไมปรากฏในค าอธบายยสเคส

แผนภาพคลาสกบค าอธบายคลาส -

ความตองกน ประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชน กบแผนภาพยสเคส

CS-NF-03 : ปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบอนคลดหรอเอกซเทนดระหวางยสเคส Check out และยสเคส Place Order CS-NF-03 : ปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบอนคลดหรอเอกซเทนดระหวางยสเคส Search CDs และยสเคส Place Order

99


ความสมพนธระหวางความตองการ ผลลพธ ความตองกน ประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชน

กบแผนภาพยสเคส CS-NF-03 : ปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบอนคลดหรอเอกซเทนดระหวางยสเคส Browse CDs และยสเคส Search CDs CS-NF-03 : ปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบอนคลดหรอเอกซเทนดระหวางยสเคส Verify Credit Card และยสเคส Check out


CS-NS-03 : ปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบแอสโซซเอชนของคลาส Order item กบคลาส CD CS-NS-03 : ปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบแอสโซซเอชนของคลาส Order item กบคลาส Order CS-NS-03 : ปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบแอสโซซเอชนของคลาส Search requirements กบคลาส Customer

แผนภาพยสเคสกบค าอธบายยสเคส CS-BF-01 : ปรากฏความไมตองกนระหวางความสมพนธแบบอนคลดหรอเอกซเทนดระหวางยสเคส Place Order กบยสเคส Search CDs CS-BF-01 : ปรากฏความไมตองกนระหวางความสมพนธแบบอนคลดหรอเอกซเทนดระหวางยสเคส Place Order กบยสเคส Check out

100


ความสมพนธระหวางความตองการ ผลลพธ ความตองกน แผนภาพยสเคสกบค าอธบายยสเคส CS-BF-01 : ปรากฏความไมตองกน

ระหวางความสมพนธแบบอนคลดหรอเอกซเทนดระหวางยสเคส Search CDs กบยสเคส Browse CDs CS-BF-01 : ปรากฏความไมตองกนระหวางความสมพนธแบบอนคลดหรอเอกซเทนดระหวางยสเคส Check out กบยสเคส Verify Credit Card

แผนภาพคลาสกบค าอธบายคลาส -

แผนภาพยสเคสกบแผนภาพคลาส -

บทท 5 การพฒนาเครองมอ

ในบทนจะกลาวถงวธการออกแบบและพฒนาเครองมอสนบสนนในการทวนสอบคณลกษณะของความตองการโดยใชกฎทสรางจากสวนประกอบยอยของความตองการ โดยจะกลาวถงโครงสรางของซอฟตแวรและสภาพแวดลอมทใชในการพฒนาเครองมอ ซงมรายละเอยดดงตอไปน 5.1 ความตองการเชงฟงกชน

เครองมอถกพฒนาขนตามความตองการเชงฟงกชน โดยมรายละเอยดของความตองการดงตอไปน

1) ระบบจะตองสามารถสรางขอมลน าเขาทใชในการทวนสอบได โดยผใชจะตองระบชอ

โครงการในการทวนสอบ

2) ระบบจะตองสามารถใหผดแลระบบเพมค าก ากวมเพอใชในการทวนสอบได

3) ระบบจะตองสามารถรบขอมลน าเขาจากสวนตอประสานประกอบไปดวย ไฟลเอกสารของ

ประโยคภาษาธรรมชาต ไฟลเอกเอมแอลของแบบจ าลอง

4) ระบบจะตองสามารถมแบบฟอรมส าหรบน าเขาค าอธบายยสเคสและค าอธบายคลาส ผาน

สวนตอประสาน

5) ระบบจะตองสามารถวเคราะหค าและหนาทของค าของประโยคภาษาธรรมชาต แบบจ าลอง

และค าอธบายได

6) ระบบจะตองสามารถจดเกบค าและหนาทของค าทวเคราะหได

7) ระบบจะตองสามารถทวนสอบคณลกษณะทดของความตองการตามกฎทไดสรางขนจาก

สวนประกอบยอยของความตองการ โดยมคณลกษณะดงตอไปน ความไมก ากวม ความตองกน และ

การตามรอย

8) ระบบจะตองสามารถแสดงขอผดพลาดใหแกผใชงาน ผานสวนตอประสานได

9) ระบบจะตองสามารถจดเกบขอผดพลาดทเกดขนจากการทวนสอบของแตละโครงการได

5.2 ความตองการเชงคณภาพ

เครองมอจะถกพฒนาขนตามความตองการเชงคณภาพดงตอไปน 1) ระบบจะตองสามารถใหผใชเขาถงระบบการทวนสอบได โดยเขาถงไมเกน 3 หนาสวนตอ

ประสาน

102

2) ระบบจะตองสามารถก าหนดสทธผเขาใชส าหรบการแกไขโครงการและเพมค าก ากวม

5.3 การวเคราะหความตองการและแผนภาพฟงกชนงานของระบบ

จากความตองการเชงฟงกชนและความตองการเชงคณภาพ เราจะสามารถวเคราะหเพอออกแบบเครองมอ ซงหลงจากวเคราะหแลวจะไดแบบจ าลองเชงฟงกชนดงรปท 5.1

<<include>>

<<include>>

<<include>>

รปท 5.1 แผนภาพเชงฟงกชนของระบบทวนสอบคณลกษณะของความตองการ

จากแผนภาพเชงฟงกชนแสดงใหเหนงานในการใหบรการของเครองมอสนบสนนทมตอผใชในแต

ละประเภท โดยรายละเอยดของแตละฟงกชนงานมดงตอไปน 1) สรางโครงการซอฟตแวรทใชในการทวนสอบ

ผใชจะท าการสรางโครงการส าหรบการทวนสอบลงในระบบ โดยการระบชอโครงการในสวน

ตอประสาน เพอใชในการอางองขอมลของประโยคภาษาธรรมชาต แบบจ าลอง และค าอธบาย

แบบจ าลอง ในการทวนสอบตอไป

103

2) น าเขาขอมลประเภทไฟลของประโยคภาษาธรรมชาตและแบบจ าลอง

ผใชจะท าการน าเขาขอมลโดยการอพโหลด (Upload) ไฟลดงตอไปน ไฟลประเภทเอกสาร

ของประโยคภาษาธรรมชาต และไฟลประเภทเอกเอมแอลของแบบจ าลอง โดยระบบจะท าการจดเกบ

ขอมลดงกลาวเพอใชในการสกดค าและหนาทของค าเพอใชในการทวนสอบตอไป

3) ระบขอมลน าเขาของค าอธบายแบบจ าลองผานหนาสวนตอประสาน

ผใชจะท าการระบขอมลของค าอธบายในแตละแบบจ าลองผานสวนตอประสาน ตาม

แบบฟอรมทระบบก าหนดไว

4) ทวนสอบคณลกษณะความตองการ

ระบบจะท าการทวนสอบคณลกษณะความตองการประกอบไปดวย ขอมลของค าและหนาท

ของค าจากประโยคภาษาธรรมชาต แบบจ าลอง และค าอธบายแบงจ าลอง ซงผลลพธทไดจากการ

ทวนสอบ ระบบจะท าการระบรายการขอผดพลาดแบงตามคณลกษณะทสนใจไดแก ความไมก ากวม

ความตองกน และการตามรอย

5) เรยกดขอผดพลาดของความไมก ากวม

ผใชสามารถดขอผดพลาดของความไมก ากวมไดจากผลลพธของการทวนสอบ โดยผลลพธ

ของความไมก ากวมจะประกอบไปดวย รหสขอผดพลาดและรายละเอยด ซงรายละเอยดจะระบค า

ก ากวมทปรากฏในประโยคภาษาธรรมชาตใดๆ ทผใชน ามาทวนสอบ

6) เรยกดขอผดพลาดของความตองกน

ผใชสามารถดขอผดพลาดของความตองกนไดจากผลลพธของการทวนสอบ โดยผลลพธของ

ความตองกนจะประกอบไปดวย รหสขอผดพลาดและรายละเอยด ซงรายละเอยดจะระบ

ความสมพนธทไมตองกนระหวางความตองการสองประเภท รวมถงคณลกษณะเฉพาะของความ

ตองการดวย

7) เรยกดขอผดพลาดของการตามรอย

ผใชสามารถดขอผดพลาดของการตามรอยไดจากผลลพธของการทวนสอบ โดยผลลพธของ

การตามรอยจะประกอบไปดวย รหสขอผดพลาดและรายละเอยด ซงรายละเอยดจะระบค าและหนาท

ของค าทขาดหายไป หรอเพมเตมขนมา

8) จดการโครงการในฐานขอมล

ผดแลระบบสามารถจดการโครงการทผใชสรางไว โดยการจดการประกอบไปดวย การเพม

โครงการ และลบโครงการ ซงผดแลระบบจะตองเขาสระบบกอนถงจะจดการโครงการได

104

9) จดการค าก ากวมในฐานขอมล

ผดแลระบบสามารถจดการค าก ากวมทผใชสรางไว โดยการจดการประกอบไปดวย การเพม

ค าก ากวม และลบค าก ากวม ซงผดแลจะตองเขาสระบบกอนถงจะจดการค าก ากวมได

หลงจากสรางแผนภาพยสเคสแลว น าความตองการดงกลาวมาออกแบบโครงสรางของ

เครองมอสนบสนน โดยโครงสรางของเครองมอมภาพดงรปท 5.2

<<Interface>>

Index

<<Interface>>

Result

ExtractText

ExtractDescription

ExtractClassXML

ExtractUsecaseXML

VerifyTraceabilityVerifyConsistency VerifyAmbiguous

Parser

ShowResult

Usecase

sentence Class

Operation

RelationClassClassDescription

TokenNaturalLanguage

Natural Language UML XML Description

Attribute

ActorUsecaseDescription

Relation

RelationUsecaseRelationActor

FaultType

รปท 5.2 แผนภาพคลาสของเครองมอสนบสนน

จากแผนภาพคลาสท ใชแสดงโครงสรางแสดงใหเหนสถาปตยกรรมแบบโมเดล วว

คอนโทรลเลอร (Model View Controller ใชค ายอวา MVC) โดยรายละเอยดของแตละสวนม


105

1) วว (View)

ววท าหนาทสรางฟอรม หรอสวนตอประสานส าหรบโตตอบกบการเรยกใชงานของผใชงาน

โดยสวนตอประสานจะท าหนาทรบขอมลไดแก ประโยคภาษาธรรมชาต แบบจ าลอง และค าอธบาย

แบบจ าลอง รวมถงแสดงผลลพธของการทวนสอบดวย

2) คอนโทรลเลอร (Controller)

คอนโทรลเลอรจะประกอบไปดวย ฟงกชนในการสกดค าใหไดค าและหนาทของค า และการ

ทวนสอบตามกฎทไดสรางขนแบงตามคณลกษณะของความตองการ โดยหลงจากการทวนสอบแลวจะ

ท าการน าขอมลสงไปยงสวนโมเดลเพอท าการจดเกบค าและหนาทของค า รวมถงผลลพธทไดจากการ

ทวนสอบตอไป

3) โมเดล (Model)

โมเดลจะท าหนาทตดตอกบฐานขอมลเพอใชในการจดเกบขอมล การแกไขขอมล และการลบ

ขอมล โดยสวนของฐานขอมลจะจดเกบค าและหนาทของค าของประโยคภาษาธรรมชาต แบบจ าลอง

และค าอธบาย รวมถงเกบความสมพนธของค าและหนาทของค าดวย ในสวนของผลลพธจะท าการเกบ

ผลลพธแบงตามคณลกษณะทใชในการทวนสอบ

5.4 สภาพแวดลอมทใชในการพฒนาเครองมอสนบสนน

สภาพแวดลอมทใชในการพฒนาระบบจะอางองมาจากคอมพวเตอรทใชในการพฒนา โดยประกอบไปดวยฮารดแวร (Hardware) และซอฟตแวร (Software) ทใชในการพฒนาระบบ ซงมรายละเอยดดงน

1) ระบบฮารดแวร

เครองคอมพวเตอรทใชในการพฒนาระบบควรมฮารดแวรขนต าดงตอไปน

- หนวยการประมวลผล (CPU) ซพยอนเทลคอรไอ 5 ความเรว 2.0 กกะเฮรตซ

(intel(R) Core(TM) i5 CPU 2.0 HZ)

- หนวยความจ าส ารอง (Memory) ความเรว 4 กกะไบต (Ram 4 GB)

- จานบนทกแบบแขง (Hardisk) ความจ 250 กกะไบต (Hardisk 250 GB)

2) ซอฟตแวร

เครองคอมพวเตอรทใชในการพฒนาระบบมซอฟตแวรดงตอไปน

- ระบบปฏบตการไมโครซอฟทวนโดวส 8 เอนเตอรไพรส 64 บต (Microsoft

Windows 8 Enterprise 64x bit)

106

- ระบบบรหารและจดการขอมลมายเอสควแอล (MySQL) เวอรชน 5.6

- เครองมอสรางแบบจ าลองสตารยเอมแอล

- โปรแกรมอคลบลนาเวอรชน 4.1.1 (Eclipse Luna version 4.1.1)

5.5 ขนตอนการท างานของเครองมอ และภาพสวนตอประสาน

เครองมอสนบสนนมขนตอนการท างาน และภาพสวนตอประสานดงตอไปน 1) ผใชท าการสรางโครงการเพอใชในการทวนสอบคณลกษณะทดของความตองการ โดยมหนา

สวนตอประสานดงรปท 5.3 ซงขอมลทผใชจะตองน าเขาคอ ชอโครงการ

รปท 5.3 สวนตอประสานในการสรางโครงการ

2) ผใชท าการเปดใชงานเครองมอ โดยหนาเรมตนจะมกลองส าหรบใหผใชงานอพโหลดไฟล

ส าหรบการทวนสอบประกอบไปดวย ไฟลเอกสารของประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนและเชง

โครงสราง และไฟลเอกเอมแอลของแผนภาพยสเคสและคลาส รวมทงหมด 4 เอกสารดวยกน ซงหนา

สวนตอประสานของการน าเขาขอมลดงรปท 5.4

107

รปท 5.4 หนาสวนตอประสานส าหรบน าเขาขอมล

ในสวนของค าอธบายผใชสามารถน าเขาขอมลผานสวนตอประสานตามแบบฟอรมทระบบก าหนดไว โดยค าอธบายยสเคสมสวนตอประสานดงรปท 5.5 และค าอธบายคลาสดงรปท 5.6

รปท 5.5 หนาสวนตอประสานส าหรบการน าเขาขอมลค าอธบายยสเคส

108

รปท 5.6 หนาสวนตอประสานส าหรบการน าเขาขอมลค าอธบายคลาส

เมอผใชกดปม Submit ในสวนตอประสานหนาแรกระบบจะท าการสกดค าและหนาทของค าทไดแสดงผลลพธดงรปท 5.7

รปท 5.7 ผลลพธหลงจากการสกดค าและหนาทของค าในระบบ

109

3) เมอผใชท าการสกดค าและหนาทของจากประโยคภาษาธรรมชาต แบบจ าลอง และค าอธบาย

แบบจ าลองแลว ผใชสามารถท าการทวนสอบไดทนทโดยกดปมสเขยวทชอ Verify จากนนระบบจะท า

การแสดงผลลพธทไดจากการทวนสอบแบงตามคณลกษณะดงตอไปน รปท 5.8 ขอผดพลาดทเกด

จากการทวนสอบของคณลกษณะความไมก ากวม รปท 5.9 ขอผดพลาดทเกดจากการทวนสอบของ

คณลกษณะความตองกน รปท 5.10 ขอผดพลาดทเกดจากการทวนสอบของคณลกษณะการตามรอย

รปท 5.8 ขอผดพลาดทเกดจากการทวนสอบของคณลกษณะความไมก ากวม

รปท 5.9 ขอผดพลาดทเกดจากการทวนสอบของคณลกษณะความตองกน

110

รปท 5.10 ขอผดพลาดทเกดจากการทวนสอบของคณลกษณะการตามรอย

4) ผดแลระบบทจะเขามาท าการแกไขโครงการและเพมค ากวมตองผานการลงทะเบยน และเขา

สระบบ โดยผดแลระบบสามารถเลอกเมนดานบนในตวเลอกทชอวา Login ในหนา Login ผดแล

ระบบจะตองการท าระบ ยสเซอรเนม (Username) และพาสเวรด (Password) ซงรปท 5.11 แสดง

ใหเหนภาพสวนตอประสานในการเขาสระบบ

รปท 5.11 สวนตอประสานส าหรบการเขาสระบบของผดแลระบบ

111

5) หลงจากผดแลระบบลอคอนแลว ผดแลระบบจะสามารถท าการเพมโครงการและลบโครงการ

รวมถงจดการค าก ากวมไดในตวเลอกสเหลองทมชอวา Manage ในหนาสวนตอประสานหนาแรก โดย

หนาสวนตอประสานส าหรบการจดการแสดงดงรปท 5.12

รปท 5.12 สวนตอประสานในตวเลอกการจดการของผดแลระบบ

ในกลองตวเลอกดานซายของภาพจะเปนการจดการค าก ากวมซงผดแลระบบสามารถเพมและลบได และในดานขวาของภาพจะเปนตวจดการโครงการซงผดแลระบบสามารถเพมและลบไดเชนกน

บทท 6 การทดลองและการวเคราะหผล

ในบทนจะกลาวถงทวนสอบกฎและการทดสอบเครองมอสนบสนนทพฒนาโดยการน ากฎทสรางขนจากสวนประกอบยอยของความตองการมาใชในการทวนสอบคณลกษณะของความตองการ ซงมรายละเอยดของการทดลองดงตอไปน 6.1 วตถประสงคของการทดลอง

จดประสงคการทดลองเพอใชในการวดความครบถวนและความถกตองของกฎ รวมถงเครองมอในการทวนสอบประโยคภาษาธรรมชาต แบบจ าลอง และค าอธบาย โดยมรายละเอยดของวตถประสงคดงตอไปน

1) เพอทวนสอบความครบถวนของกฎทสรางขน โดยกฎทสรางขนนนจะตองสามารถทวนสอบ

คณลกษณะความตองการไดครบถวนในทกสวนประกอบยอยของความตองการในรปแบบประโยค

ภาษาธรรมชาตทงในเชงฟงกชนและเชงโครงสราง ความตองการในรปแบบแบบจ าลองประกอบไป

ดวย แผนภาพยสเคสและแผนภาพคลาส รวมถงความตองการในรปแบบค าอธบายแบบจ าลองของทง

3 คณลกษณะไดแก ความไมก ากวม ความตองกน และการตามรอย

2) เพอทวนสอบความถกตองของกฎทสรางขน โดยกฎทสรางขนนนจะตองสามารถระบรายการ

ขอผดพลาดทเกดขนตรงตามสงทผวจยแกไขเพอใหเกดประเดนในการทวนสอบ

3) เพอวดประสทธผลของเครองมอในการใชกฎทวนสอบคณลกษณะท งานวจยสนใจ โดย

เครองมอจะตองสามารถระบประเภทของผดพลาดไดเมอขอมลทน าเขามาในการทวนสอบนนม

ประเดนในการทวนสอบเกดขน

6.2 การทวนสอบและการทดสอบ

การทวนสอบและการทดสอบมดงตอไปน 1) ผ เชยวชาญทวนสอบกฎทสรางขนจากสวนประกอบยอยของความตองการ 2) การทดสอบเครองมอสนบสนนทใชในการทวนสอบ โดยรายละเอยดของการทวนสอบและการทดสอบมดงตอไปน

1) การทวนสอบโดยผเชยวชาญ

การทวนสอบโดยผเชยวชาญจะท าการทวนสอบกฎทไดสรางขน โดยแบงออกเปน 2

หวขอไดแก ความครบถวนกลาวคอ กฎจะมความครบถวนไดกตอเมอกฎทงหมดไดสรางขนจาก

สวนประกอบยอยของโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาต สวนประกอบยอยแบบจ าลอง และ

113

สวนประกอบยอยของค าอธบายไดครบถวนไมมสวนประกอบใดทไมถกทวนสอบ โดยในบทท 3 หวขอ

3.1.5 การสรางกฎและประเภทขอผดพลาดในการทวนสอบ หนาท 41 ไดกลาวถงวธการสรางกฎ

และน าเสนอแผนภาพคลาสทแสดงถงสวนประกอบยอยและความสมพนธของความตองการแตละ

ประเภท ซงไดระบถงรหสขอผดพลาดทใชในการทวนสอบไว จากแผนภาพดงกลาวสามารถระบไดวา

ทกสวนประกอบยอยของโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาต แบบจ าลอง และค าอธบายแบบจ าลอง

ไดถกน ามาสรางเปนกฎทใชในการทวนสอบทกสวนประกอบยอยแลว หวขอถดมาคอ ความถกตอง

กลาวคอ กฎทสรางขนจะมความถกตองได กฎดงกลาวจะตองสามารถระบขอผดพลาดทเกดขนจาก

การทวนสอบได ซงในบทท 4 การประยกตใชกฎในการทวนสอบ หนาท 64 ไดใหผเชยวชาญออกแบบ

แบบจ าลองจากประโยคภาษาธรรมชาต และค าอธบายแบบจ าลอง จากนนผวจยไดท าการแกไข

เพอใหเกดประเดนในการทวนสอบ ซงกฎดงกลาวสามารถระบขอผดพลาดไดตรงตามสงทผวจยแกไข

เพอใหเกดประเดนในการทวนสอบ

2) การทดสอบเครองมอทใชในการทวนสอบ

การทดสอบเครองมอทใชในการทวนสอบคณลกษณะทดของความตองการจะท า

การทดสอบกบกรณศกษาทไดกลาวไวในบทท 4 การประยกตใชกฎในการทวนสอบ หนาท 64 ซง

หลงจากทไดผลลพธจากเครองมอแลวจะน าผลลพธทไดมาเปรยบเทยบกบผลลพธทไดจากผเชยวชาญ

โดยขนตอนของการทดสอบเครองมอมแผนภาพกจกรรมดงรปท 6.1

1. 2.

3. 4. 5. 6.

รปท 6.1 แผนภาพกจกรรมขนตอนการทดสอบเครองมอ

114

จากแผนภาพกจกรรมจะมรายละเอยดของแตละขนตอนในการทดสอบดงตอไปน 1) ขนตอนในการสรางขอมลทใชในการทดสอบ

ขนตอนนมจดประสงคเพอสรางขอมลทใชในการทวนสอบโดยสรางจากการน าประโยค

ภาษาธรรมชาตทงเชงโครงสรางและเชงฟงกชน ใหผเชยวชาญในการออกแบบแบบจ าลองน ามา

วเคราะห และสรางเปนแผนภาพคลาสและแผนภาพยสเคส นอกจากนยงท าการสรางค าอธบายของ

ทง 2 แบบจ าลองดวย จากนนผวจยไดน าแบบจ าลองและค าอธบายดงกลาวมาแกไขเพอสรางประเดน

ในการทวนสอบเพอวดผลความถกตองของเครองมอหลงการใชกฎในการทวนสอบ โดยขอมลในการ

ทดสอบเครองมอนนจะน าระบบหองสมดจากกรณตวอยางมาทดสอบกบเครองมอ

2) ขนตอนในการน าเขาขอมลทใชในการทดสอบ

หลงจากท าการสรางขอมลทดสอบแลวในขนตอนท 1 แลวจะน าขอมลดงกลาวมาทวนสอบ

โดยแบงออกเปน 2 วธการทวนสอบ คอ (1) ใหผเชยวชาญทวนสอบโดยการใชกฎทสรางขน (2) ให

เครองมอทวนสอบโดยการใชกฎทสรางขน จากนนผวจยจะน าผลลพธทไดจากผเชยวชาญน ามาใชเปน

ค าตอบเพอทวนสอบความแมนย าของเครองมอสนบสนน

3) ขนตอนในทวนสอบขอมลน าเขาทงหมดโดยผเชยวชาญ

ขนตอนนมจดประสงคใหผเชยวชาญท าการทวนสอบคณลกษณะทดของความตองการโดย

การใชกฎกบกรณศกษาทผวจยไดแกไขแบบจ าลองและค าอธบาย เพอใหเกดประเดนในการทวนสอบ

โดยบทท 4 การประยกตใชกฎในการทวนสอบ หนาท 64 คอผลลพธทไดจากการทวนสอบจาก

ผเชยวชาญ ซงผวจยจะน าผลลพธทไดใชเปนค าตอบในการทวนสอบความถกตองของเครองมอ

สนบสนน

4) ขนตอนในทวนสอบขอมลน าเขาทงหมดโดยเครองมอทใชในการทวนสอบ

ขนตอนนมจดประสงคใหเครองมอทวนสอบคณลกษณะทดของความตองการ โดยจะน า

ผลลพธทไดจากการทวนสอบมาเปรยบเทยบกบผลลพธจากผเชยวชาญ เพอระบความถกตองในการ

ทวนสอบของเครองมอ ซงไดผลลพธของระบบหองสมดดงตารางท 6.1 (√ หมายถง เครองมอ

สามารถทวนสอบไดผลลพธหรอระบขอผดพลาดทตองกนกบผลลพธจากผเชยวชาญ X หมายถง

เครองมอไมสามารถทวนสอบไดผลลพธตองกนกบผลลพธทไดจากผเชยวชาญ)

115

ตารางท 6.1 ผลลพธทไดจากการทวนสอบคณลกษณะความตองการของระบบหองสมด

รหส รายละเอยด ผลลพธ U-FM-03 ปรากฏค าก ากวมทไมสามารถวดคาไดในสวนประกอบยอย

Description ในค าอธบายยสเคส √

CS-NF-01 ในประโยคภาษาธรรมชาตปรากฏความสมพนธระหวาง Customer และ Professor แบบเจเนอรลไลเซชน แตไมปรากฏความสมพนธดงกลาวในแผนภาพยสเคส

√

CS-NF-04 ในแผนภาพยสเคสปรากฏความสมพนธแบบแอสโซซเอชนของแอคเตอรทมชอวา Customer กบยสเคสทมชอวา Delete loan items แตไมปรากฏความสมพนธดงกลาวในประโยคภาษาธรรมชาต

√

CS-NF-03 ในประโยคภาษาธรรมชาตปรากฏความสมพนธแบบแอสโซซเอชนของแอคเตอรทมชอวา Customer และยสเคส Search loan items in list แตไมปรากฏความสมพนธดงกลาวในแผนภาพยสเคส

√

CS-NS-03 ในแผนภาพคลาสปรากฏคลาสความสมพนธแบบแอสโซซเอชนของคลาส Staff และ Librarian แตไมปรากฏความสมพนธดงกลาวในประโยคภาษาธรรมชาต

√

CS-NS-03 ในประโยคภาษาธรรมชาตปรากฏความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชนของคลาส Student และคลาส Customer แตไมปรากฏความสมพนธดงกลาวในแผนภาพคลาส

√

CS-NS-03 ในแผนภาพคลาสปรากฏความสมพนธแบบแอสโซซเอชนของคลาส Book และ loan items แตไมปรากฏความสมพนธดงกลาวในประโยคภาษาธรรมชาต

√

CS-NS-02 ในประโยคภาษาธรรมชาตปรากฏความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชนของคลาส Book และ Loan items แตไมปรากฏความสมพนธดงกลาวในแผนภาพคลาส

√

CS-NS-05 ในประโยคภาษาธรรมชาตปรากฏลกษณะประจ าคลาส Language CD ชอวา level แตไมปรากฏลกษณะประจ าคลาสดงกลาวในแผนภาพคลาส

√

116

ตารางท 6.1 ผลลพธทไดจากการทวนสอบคณลกษณะความตองการของระบบหองสมด (ตอ)

รหส รายละเอยด ผลลพธ CS-BF-02 ในแผนภาพยสเคสปรากฏความสมพนธแบบแอสโซซเอชนของแอค

เตอร Customer และยสเคส Borrow loan items แตไมปรากฏความสมพนธดงกลาวในค าอธบายยสเคสของ Borrow loan items

√

CP-BS-02 ในแผนภาพคลาสปรากฏความสมพนธแบบแอสโซซเอชนของคลาส Staff และ Librarian แตไมปรากฏความสมพนธดงกลาวในค าอธบายคลาส

√

CP-BS-02 ในแผนภาพคลาสปรากฏความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชนของคลาส CD และคลาส Loan items แตในค าอธบายปรากฏความสมพนธแบบแอสโซซเอชน

√

CP-BS-02 ในค าอธบายคลาสปรากฏความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชนของคลาส Student และ Customer แตไมปรากฏความสมพนธดงกลาวในแผนภาพคลาส

√

CP-BS-06 ในแผนภาพคลาสคลาส Language CD ปรากฏลกษณะประจ าคลาส ทชอวา Level แตไมปรากฏในค าอธบายคลาสของคลาส Language CD

√

CP-NF-03 ในประโยคภาธรรมชาตปรากฏค ากรยาทมความสมพนธกบกรรมคอ Search loan items in list แตไมปรากฏเปนยสเคสในแผนภาพยสเคส

√

CP-NF-01 ในประโยคภาษาธรรมชาตปรากฏค านามค าวา Professor แตไมปรากฏเปนแอคเตอรในแผนภาพยสเคส

√

CP-NF-04 ในแผนภาพยสเคสปรากฏยสเคส Delete loan items แตไมปรากฏเปนค ากรยาทมผลกบกรรมในประโยคภาษาธรรมชาต

√

CP-NS-02 ในประโยคภาธรรมชาตปรากฏค านามทมชอวา Student แตไมปรากฏเปนคลาสในแผนภาพคลาส

√

CP-NS-03 ในแผนภาพคลาสปรากฏคลาสทมชอวา Staff แตไมปรากฏเปนค านามในประโยคภาษาธรรมชาต

√

117

ตารางท 6.1 ผลลพธทไดจากการทวนสอบคณลกษณะความตองการของระบบหองสมด (ตอ)

รหส รายละเอยด ผลลพธ CP-BF-01 ในแผนภาพยสเคสปรากฏยสเคสทมชอวา Delete loan items แตไม

ปรากฏในค าอธบายยสเคส √

CP-BF-02 ในค าอธบายยสเคสปรากฏค าอธบายของ Search loan items แตไมปรากฏเปนยสเคสในแผนภาพยสเคส

√

CP-BS-01 ในแผนภาพคลาสปรากฏคลาสทมชอวา Staff แตไมปรากฏในค าอธบายยสเคส

√

CP-BS-02 ในค าอธบายคลาสปรากฏค าอธบายของคลาส Student แตไมปรากฏเปนคลาสในแผนภาพคลาส

√

CP-FS-01 ในแผนภาพยสเคสปรากฏแอคเตอรทมชอวา Student แตไมปรากฏเปนคลาสในแผนภาพคลาส

√

จากนนผวจยไดท าการทดสอบเครองมอกบกรณศกษาของระบบซอแผนเสยงบนอนเตอรเนต

โดยระบบดงกลาวไมมโครงสรางประโยคภาษาตามทงานวจยนไดก าหนดไว ซงจะไดผลลพธในการ

ทวนสอบดงตารางท 6.2 (√ หมายถง เครองมอสามารถทวนสอบไดผลลพธหรอระบขอผดพลาดทตองกนกบผลลพธจากผเชยวชาญ X หมายถง เครองมอไมสามารถทวนสอบไดผลลพธตองกนกบผลลพธทไดจากผเชยวชาญ)

ตารางท 6.2 ผลลพธทไดจากการทวนสอบคณลกษณะความตองการของระบบขายแผนซดบนอนเตอรเนต

รหส รายละเอยด ผลลพธ U-NL-01 ในประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนปรากฏค าก ากวมทมชอวา

more √

U-NL-01 ในประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนปรากฏค าก ากวมทมชอวา better

√

U-NL-01 ในประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนปรากฏค าก ากวมทมชอวา all √

U-NL-03 ในค าอธบายยสเคส Maintain CD Information ปรากฏค าก ากวมทมชอวา available

√

118

ตารางท 6.2 ผลลพธทไดจากการทวนสอบคณลกษณะความตองการระบบขายแผนซดบนอนเตอรเนต (ตอ)

รหส รายละเอยด ผลลพธ

U-NL-04 ในค าอธบายคลาส CD ปรากฏค าก ากวมทมชอวา available √

CP-NS-02 ปรากฏคลาสทมชอวา Order item แตไมปรากฏเปนค านามในประโยคภาษาธรรมชาต

√

CP-NS-02 ปรากฏคลาสทมชอวา Search requirements แตไมปรากฏเปนค านามในประโยคภาษาธรรมชาต

√

CP-BF-01 ปรากฏยสเคสทมชอวา Check out แตไมปรากฏในค าอธบายยสเคส √

CP-BF-01 ปรากฏยสเคสทมชอวา Verify Credit Card แตไมปรากฏในค าอธบายยสเคส

√

CP-BF-01 ปรากฏยสเคสทมชอวา Search CDs แตไมปรากฏในค าอธบายยสเคส √

CP-BF-01 ปรากฏยสเคสทมชอวา Browse CDs แตไมปรากฏในค าอธบายยสเคส

√

CS-NF-03 ปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบอนคลดหรอเอกซเทนดระหวางยสเคส Check out และยสเคส Place Order

√

CS-NF-03 ปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบอนคลดหรอเอกซเทนดระหวางยสเคส Search CDs และยสเคส Place Order

√

CS-NF-03 ปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบอนคลดหรอเอกซเทนดระหวางยสเคส Browse CDs และยสเคส Search CDs

√

CS-NF-03 ปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบอนคลดหรอเอกซเทนดระหวางยสเคส Verify Credit Card และยสเคส Check out

√

CS-NS-03 ปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบแอสโซซเอชนของคลาส Order item กบคลาส CD

√

CS-NS-03 ปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบแอสโซซเอชนของคลาส Order item กบคลาส Order

√

CS-NS-03 ปรากฏความไมตองกนของความสมพนธแบบแอสโซซเอชนของคลาส Search requirements กบคลาส Customer

√

CS-BF-01 ปรากฏความไมตองกนระหวางความสมพนธแบบอนคลดหรอเอกซเทนดระหวางยสเคส Place order กบยสเคส Search CDs

√

119

ตารางท 6.2 ผลลพธทไดจากการทวนสอบคณลกษณะความตองการระบบขายแผนซดบนอนเตอรเนต (ตอ)

รหส รายละเอยด ผลลพธ

CS-BF-01 ปรากฏความไมตองกนระหวางความสมพนธแบบอนคลดหรอเอกซเทนดระหวางยสเคส Place Order กบยสเคส Check out

√

CS-BF-01 ปรากฏความไมตองกนระหวางความสมพนธแบบอนคลดหรอเอกซเทนดระหวางยสเคส Search CDs กบยสเคส Browse CDs

√

CS-BF-01 ปรากฏความไมตองกนกนระหวางความสมพนธแบบอนคลดหรอเอกซเทนดระหวางยสเคส Check out กบยสเคส Verify Credit Card

√

6.3 สรปผลการทดลอง

ผวจยสามารถสรปผลการทดลองตามวตถประสงคของการทดลองไดดงตอไปน 1) ความครบถวนของกฎในการทวนสอบ ซงผวจยไดน าเสนอวธการสรางกฎจากสวนประกอบ

ยอย โดยในบทท 3 หวขอท 3.1.5 การสรางกฎและประเภทขอผดพลาดในการทวนสอบ หนาท 41

ไดน าเสนอแผนภาพคลาสทแสดงถงสวนประกอบยอยของความตองการในรปแบบประโยค

ภาษาธรรมชาต แบบจ าลอง และค าอธบายแบบจ าลอง วาไดน าสวนประกอบยอยทกสวนประกอบ

ยอยมาสรางเปนกฎทใชในการทวนสอบแลว

2) ความถกตองของกฎทใชในการทวนสอบ ซงผวจยไดน าเสนอวธการประยกตใชกฎโดยให

ผเชยวชาญทมความเชยวชาญทางดานการออกแบบแบบจ าลองความตองการมาทวนสอบจาก

กรณศกษาทผวจยไดก าหนดไว ซงในบทท 4 การประยกตใชกฎในการทวนสอบ หนาท 64 ไดแสดงให

เหนถงความถกตอง จากการใชกฎทน ามาทวนสอบกบกรณศกษา โดยกฎสามารถระบร ายการ

ขอผดพลาดไดตรงตามประเดนในการทวนสอบทผวจยไดแกไขไว

3) ประสทธภาพในการทวนสอบคณลกษณะความตองการของเครองมอ ซงผวจยไดท าการ

ทดสอบจากการน าผลลพธทไดจากเครองมอมาเปรยบเทยบกบผลลพธทไดจากผเชยวชาญ ซงผลลพธ

ทไดจากระบบหองสมดและระบบขายแผนซดบนอนเตอรเนตมความตองกนกบผลลพธทไดจาก

ผเชยวชาญ แตการสกดค าจากเครองมอในสวนของประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนกบแผนภาพยส

เคส ระบบจะท าการสกดค าและหนาทของค าทอยรปแบบของค ากรยาทมความสมพนธโดยตรงกบ

กรรมในประโยค ในบางครงค าและหนาทของค าดงกลาวอาจจะไมไดสอความหมายส าหรบการ

ออกแบบลงเปนยสเคสในแผนภาพยสเคส เชน ประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนปรากฏประโยค

120

“The internet sales system will need a database of basic information about CDs that

it can sell over the internet, similar to the CD database at each of the retail stores such

as title, artist, ID number, price, quantity in inventory.” ระบบจะท าการสกดไดยสเคสทมชอ

วา “sell over the internet, similar to the CD database at each of the retail stores such

as title, artist, ID number, price, quantity in inventory” ซงจะไมปรากฏเปนยสเคสในแผนภาพ

ยสเคส เปนตน จากปญหาดงกลาวท าใหผใชงานจะตองท าการวเคราะหวาค ากรยาทมความสมพนธ

กบกรรมโดยตรงดงกลาวจะตองถกออกแบบเปนยสเคสในแผนภาพยสเคสของระบบหรอไม

นอกจากนจากการวเคราะหประโยคภาษาธรรมชาตพบวามรายการของค าก ากวมทควรเพมเตมใน

ฐานขอมลค าก ากวมไดแก about, some, additional และ certain ซงจะท าใหระบบททวนสอบ

สามารถคนพบค าก ากวมทปรากฏในความตองการทอยในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาตได

อยางไรกตามหากเอกสารน าเขามโครงสรางประโยคเปนไปตามโครงสรางทงานวจยได

ก าหนดไว เครองมอจะสามารถทวนสอบและสามารถระบรายการขอผดพลาดไดถกตอง ท าใหผใชงาน

สามารถน าผลลพธทไดจากการทวนสอบไปแกไขความตองการทเกดขอผดพลาดใหถกตองและม

คณภาพ นอกจากนยงลดภาระงานในการทวนสอบความตองการเมอมปรมาณมาก รวมถงชวยในการ

ทวนสอบส าหรบผใชทยงไมเขาใจบรบทคณลกษณะทดของความตองการ

บทท 7 สรปผลการวจย

ในบทนจะกลาวถงการสรปผลการวจย ขอจ ากดของงานวจย งานวจยในอนาคต และผลงานตพมพจากวทยานพนธ โดยแตละสวนมรายละเอยดดงตอไปน 7 .1 สรปผลการวจย

ในขนตอนวศวกรความตองการมกจะนยมใชประโยคภาษาธรรมชาตในการระบความตองการของผใช ซงประโยคภาษาธรรมชาตสามารถแบงออกเปน 2 ประเภทไดแก ประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชนและประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสราง แตเนองดวยลกษณะเฉพาะของประโยคภาษาธรรมชาตนนอาจจะท าใหเกดความก ากวม ผพฒนาจงไดน าเครองมอทมชอวา ยเอมแอล เขามาใชในการสอสารกบผใชงาน รวมถงผพฒนาดวยกนเอง ซงแบบจ าลองยเอมแอลทนยมใชคอ แผนภาพยสเคสและแผนภาพคลาส และเพอใหผพฒนาสามารถอธบายรายละเอยดของแบบจ าลองไดจงมการน าค าอธบายแบบจ าลองของทง 2 แบบจ าลองมาใชในการระบความตองการดวย แตอยางไรกตามการระบแบบจ าลองยเอมแอลมความยากและซบซอน อาจท าใหวศวกรความตองการไมสามารถระบแบบจ าลองไดตรงตามความตองการของผใช หรอในบางครงอาจจะระบความตองการบางความตองการขาดหายไปจากความตองการของผใช วศวกรความตองการจงจ าเปนตองทวนสอบการออกแบบแบบจ าลองดงกลาวใหมคณลกษณะทดและมคณภาพ จากเหตการณทกลาวมาขางตนผวจยจงไดน าเสนอวธในการทวนสอบความตองการใหมคณลกษณะทดไดแก ความไมก ากวม ความตองกน การตามรอย โดยน ากฎทสรางขนจากสวนประกอบยอยของความตองการมาใชในการทวนสอบ รวมถงพฒนาเครองมอสนบสนนแบบอตโนมต ซงกฎภายในงานวจยมทงหมด 36 ขอ แบงตามคณลกษณะไดดงตอไปน ความไมก ากวม 4 ขอ ความตองกน 22 ขอ และการตามรอย 10 ขอ กฎและเครองมอดงกลาวจะชวยทวนสอบและระบขอผดพลาดทเกดขนจากการทวนสอบได เพอใหวศวกรความตองการน าขอผดพลาดดงกลาวไปแกไขเพอใหความตองการนนมคณลกษณะทดและมคณภาพ ในสวนของเครองมอสนบสนนจะลดภาระและเวลาทใชในการทวนสอบของวศวกรความตองการ อกทงยงชวยอ านวยความสะดวกส าหรบวศวกรความตองการทยงไมเขาใจบรบทของคณลกษณะทดของความตองการอกดวย การทดลองและวเคราะหผลทไดจากบทท 6 ไดแสดงใหเหนถงความครบถวนและความถกตองของกฎทใชในการทวนสอบความตองการ รวมถงความถกตองของเครองมอทไดน ากฎเขาไปใชในการทวนสอบ ซงกฎและเครองมอดงกลาวไดระบขอผดพลาดไดอยางถกตอง ท าใหวศวกรความตองการสามารถมนใจไดวาหากน ากฎและเครองมอดงกลาวไปทวนสอบความตองการแลวน าไปแกไข

122

ตามรายการขอผดพลาดทระบไวจะท าใหความตองการมคณลกษณะทดและมคณภาพ นอกจากนกฎดงกลาวยงสามารถน าไปประยกตใชในการทวนสอบแบบจ าลองในขนตอนอน เชน ขนตอนการออกแบบซอฟตแวร เปนตน 7.2 ขอจ ากดของงานวจย

1) ระบบจะทวนสอบไดแคความตองการในรปแบบประโยคภาษาธรรมชาตเชงฟงกชน และเชง

โครงสราง แผนภาพคลาส แผนภาพยสเคส ค าอธบายคลาส และค าอธบายยสเคสเทานน

2) ในสวนของโครงสรางประโยคภาษาธรรมชาตจะตองมโครงสรางตามทงานวจยนไดก าหนดไว

เทานน เพอใหไดความถกตองของการสกดค าและหนาทของค า

3) ในสวนของประโยคภาษาธรรมชาตจะตองแบงใหชดเจนระหวางประโยคภาษาธรรมชาตเชง

โครงสรางกบเชงฟงกชน

4) ไฟลเอกเอมแอลของแผนภาพคลาสและยสเคส จะตองมาจากการสรางไฟลเอกเอมแอลจาก

โปรแกรมทมชอวาสตารยเอมแอลเทานน

5) ในประโยคภาษาธรรมชาตเชงโครงสรางสวนของความสมพนธแบบคอมโพสชนและแอกกรเก

ชน จะรวมการทวนสอบเปนความสมพนธแบบแอกกรเกชน

6) ประเภทความสมพนธจะสามารถทวนสอบไดเฉพาะความสมพนธแบบหนงตอหนง และ

ความสมพนธแบบหนงตอกลม เทานน

7.3 งานวจยในอนาคต

1) น าแนวทางในการสรางกฎจากสวนประกอบยอยของความตองการมาประยกตใชกบ

แบบจ าลองในขนตอนการออกแบบซอฟตแวรเพอใหแบบจ าลองดงกลาวมคณลกษณะทดตามบรบท

ของงานวจย

2) น ากฎทไดไปใชงานจรงในภาคอตสาหกรรมและรบความคดเหนจากการใชงานของวศวกร

ความตองการในภาคอตสาหกรรม เพอพฒนาเครองมอสนบสนนใหมคณภาพทดตอไป

123

7.4 ผลงานตพมพจากวทยานพนธ

1) ชอหวของานวจย “การทวนสอบคณลกษณะซอฟตแวรโดยใชพนฐานของกฎทสราง

สวนประกอบยอยของความตองการ (Verifying Software Characteristics based on Rules

Defined from Software Component Relationships)” ในการประชมวชาการระดบนานาชาต

“International Conference on Knowledge and Software Engineering : ICKSE 2014” ซงจด

ขนทโรงแรม Hotel L’Elysee Val d’Europe ประเทศฝรงเศส ในวนท 6-7 ธนวาคม 2557

2) ชอหวของานวจย “วธการตรวจสอบคณลกษณะของความตองการ และเครองมอโดยใช

พนฐานของกฎทสรางจากสวนประกอบยอยของความตองการ (Requirements Characteristics

Verification Method and Tool based on Rule constructed from Software Component

Relationships)” ในการประชมวชาการระดบนานาชาต “Second International Conference on

Trustworthy Systems and Their Applications” ซ งจดขนท โ รงแรม Azure Hotel ประเทศ

ไตหวน ในวนท 8-9 กรกฎาคม 2558

รายการอางอง

[1] I.-S. S. Board, "IEEE Recommended Practice for Software Requirements Specifications IEEE Std 830-1998," 1998.

[2] X. Li, Z. Liu, and J. He, "Consistency checking of UML requirements," in Engineering of Complex Computer Systems, 2005. ICECCS 2005. Proceedings. 10th IEEE International Conference on, 2005, pp. 411-420.

[3] L. Tan, Z. Yang, and J. Xie, "UCVSC: A Formal Approach to UML Class Diagram Online Verification Based on Situation Calculus," in Computer Sciences and Convergence Information Technology, 2009. ICCIT'09. Fourth International Conference on, 2009, pp. 375-380.

[4] F. Mokhati, P. Gagnon, and M. Badri, "Verifying UML diagrams with model checking: A rewriting logic based approach," in Quality Software, 2007. QSIC'07. Seventh International Conference on, 2007, pp. 356-362.

[5] A. Dennis, B. H. Wixom, and R. M. Roth, Systems analysis and design: John Wiley & Sons, 2008.

[6] A. Umber and I. S. Bajwa, "Minimizing ambiguity in natural language software requirements specification," in Digital Information Management (ICDIM), 2011 Sixth International Conference on, 2011, pp. 102-107.

[7] V. S. Sharma, S. Sarkar, K. Verma, A. Panayappan, and A. Kass, "Extracting high-level functional design from software requirements," in Software Engineering Conference, 2009. APSEC'09. Asia-Pacific, 2009, pp. 35-42.

[8] H. Afreena and I. S. Bajwab, "Generating UML class models from SBVR software requirements specifications," in 23rd Benelux Conference on Artificial Intelligence (BNAIC 2011), 2011, pp. 23-32.

[9] S. Sengupta, A. Kanjilal, and S. Bhattacharya, "Requirement Traceability in Software Development Process: An Empirical Approach," in Rapid System Prototyping, 2008. RSP'08. The 19th IEEE/IFIP International Symposium on, 2008, pp. 105-111.

125

[10] I. F. Alexander and L. Beus-Dukic, Discovering requirements: how to specify products and services: John Wiley & Sons, 2009.

[11] The Stanford Parser. Available: http://nlp.stanford.edu/software/lex-parser.shtml

[12] StarUML. Available: http://staruml.io/support

http://nlp.stanford.edu/software/lex-parser.shtml

http://nlp.stanford.edu/software/lex-parser.shtml

http://staruml.io/support

ภาคผนวก

127

ภาคผนวก ก รายการค าศพทของกลมค าก ากวม

ภาคผนวกสวนนจะแสดงรายการค าศพทของกลมค าก ากวมทใชในการทวนสอบและปรากฏอยในฐานขอมลของเครองมอสนบสนน ซงประกอบไปดวยกลมค าก ากวมแบบไมจดประเภททงหมด 300 ค า โดยมรายละเอยดของกลมค าก ากวมดงตารางท ก.1 ตารางท ก.1 รายการค าศพทของกลมค าก ากวมทใชในการทวนสอบ

ค าศพท

inviolable irregular irrespective just justly

meaning meaningful mightily mighty No matter normally ordinarily passing peanut plainly

plausible potent potently powerful powerfully

precisely pregnant right rightful rightfully tightly ripe robust robustly safe

safely secret secure securely sequent sequential sequentially serial short - lived simple

stably static steady strong strongly

sturdy substantial successive suitable suitably suited temporarily temporary totally transient

true truly unassailable attackable unchanging

uncommitted uncomplicated unimportant unproblematic unremarkably usable useable usual usually veracious

viable weak weakly well advantageously

aesthetic aesthetical aesthetically appealing apprehensible artistic attractive attractively badly beautiful

beautifully beneficial best better casual clearly complex complicated comprehensible considerably

dependable difficulty easeful effortless effortlessly

128

ตารางท ก.1 รายการค าศพทของกลมค าทใชในการทวนสอบ (ตอ)

ค าศพท erudite aesthetic esthetical aesthetically friendly

full functional graspable gravely handily

hard hardly inadequate intelligible intelligibly jejune knowing learned lettered nice

operable operational perceivable poor poorly safe scholarly thoroughly tough useless

many accurate accurately agile all

apace aright behind completely altogether correct correctly decent decently decreasing

deep dull ease effective effectively

effectual efficacious efficaciously effectual efficacious efficaciously efficient Efficiently entirely exact

exactly expeditious expeditiously fast fertile flop flying former fruitful fruitfully

generative good immediate In effect inforce

In short order incisively increasingly just justifiably justly late lately latterly likely

maximal maximum meticulous mightily mighty

minimal minimally minimum more more and more nimble of late possible potent potential

potentially potently powerful powerfully precise

precisely previous productive productively profitably progressively prompt promptly proper properly

quick quickly rapid rapidly ready recent recently right rightful slow

slowly sluggish speedily speedy strongly

tardily totally true veracious whole wholly adequate available befittingly believable

129

ตารางท ก.1 รายการค าศพทของกลมค าทใชในการทวนสอบ (ตอ)

ค าศพท believably careful carefully careless cautiously

coarse common commonly completely confidential

confidentially confidently consecutive convenient conveniently convincing credibly decent decently elementary

enough equal ephemeral fallible firm firmly fitly fittingly fleeting flop

frail fugacious good handily imperfect

impermanent important impregnable insignificant insignificantly

130

ภาคผนวก ข แบบสอบถามทใชในการทวนสอบกฎจากผเชยวชาญ

ภาคผนวกสวนนแสดงแบบสอบถามทใชในการทวนสอบกฎทสรางจากสวนประกอบยอยความตองการ โดยมแบบสอบถามดงตอไปน

1) แบบสอบถามการทวนสอบความครบถวนของกฎทไดสรางขนจากสวนประกอบยอยความ

ตองการ

149

2) แบบฟอรมส าหรบการประเมนความเขาใจของหนวยทดลองทมผลตอกฎทไดสรางขนจาก

สวนประกอบยอยของความตองการเพอใชในการทวนสอบคณลกษณะทดของความตองการ

151

ประวตผเขยนวทยา นพนธ

ประวตผเขยนวทยานพนธ

นายณฐพล ภณฑานธเลศ เกดเมอวนท 18 มถนายน พ.ศ. 2533 ทจงหวดกรงเทพมหานคร ส าเรจการศกษาในหลกสตรวทยาศาสตรบณฑต (ศาสตรคอมพวเตอร) คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร เมอปการศกษา 2554 และเขารบการศกษาตอในหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวศวกรรมซอฟตแวร คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ในปการศกษา 2555

การทวนสอบคุณลักษณะของความตองการซอฟต์แวร์...

Documents