แนวทางลดการสูญหายของวัตถุดบิในคลังสินค้า...

แนวทางลดการสญหายของวตถดบในคลงสนคา กรณศกษา: บรษท ABC อเลกทรอนกส

GUIDELINES FOR REDUCING THE LOSS OF RAW MATERIALS IN WAREHOUSE

CASE STUDY: ABC ELECTRONIC COMPANY

เทพกมล ศรระพรหม TEPKAMON SRIRAPHOM

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร วทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการโลจสตกสและโซอปทาน

วทยาลยโลจสตกสและซพพลายเชน มหาวทยาลยศรปทม ปการศกษา 2559

ลขสทธของมหาวทยาลยศรปทม

GUIDELINES FOR REDUCING THE LOSS OF RAW MATERIALS IN WAREHOUSE

CASE STUDY: ABC ELECTRONIC COMPANY

TEPKAMON SRIRAPHOM

AN INDEPENDENT STUDY SUMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF SCIENCE OF

LOGISTICS AND SUPPLY CHAIN MANAGEMENT COLLEGE OF LOGISTICS AND SUPPLY CHAIN

SRIPATUM UNIVERSITY ACADEMIC YEAR 2016

COPYRIGHT OF SRIPATUM UNIVERSITY

ชอหวขอการคนควาอสระ แนวทางลดการสญหายของวตถดบในคลงสนคา กรณศกษา: บรษท ABC อเลกทรอนกส

GUIDELINES FOR REDUCING THE LOSS OF RAW MATERIALS IN WAREHOUSE CASE STUDY: ABC ELECTRONIC COMPANY

นกศกษา เทพกมล ศรระพรหม หลกสตร วทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการโลจสตกสและโซ

อปทาน คณะ วทยาลยโลจสตกสและซพพลายเชน อาจารยทปรกษา ผชวยศาสตราจารย ดร.อศวน วงศววฒน

คณะกรรมการสอบการคนควาอสระ

...........................................................................ประธานกรรมการ ( รองศาสตราจารย ดร.พรรณ สวนเพลง )

...........................................................................กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.ธรน มณศร)

...........................................................................กรรมการ ( ดร.วรพล วงฆนานนท )

วทยาลยโลจสตกสและซพพลายเชน มหาวทยาลยศรปทม อนมตใหนบการคนควาอสระฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญามหาบณฑต

รกษาการคณบดวทยาลยโลจสตกสและซพพลายเชน

............................................................

(ผชวยศาสตราจารย ดร.ธรน มณศร ) วนท.........เดอน..........................พ.ศ. ........

I

การคนควาอสระเรอง แนวทางลดการสญหายของวตถดบในคลงสนคา กรณศกษา: บรษท ABC อเลกทรอนกส

ค าส าคญ เทคโนโลย RFID นกศกษา เทพกมล ศรระพรหม อาจารยทปรกษา ผชวยศาสตราจารย ดร.อศวน วงศววฒน หลกสตร วทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการโลจสตกสและโซอปทาน คณะ วทยาลยโลจสตกสและซพพลายเชน มหาวทยาลยศรปทม ปการศกษา 2559

บทคดยอ

การคนควาอสระเรอง แนวทางลดการสญหายของวตถดบในคลงสนคา กรณศกษา: บรษท ABC อเลกทรอนกส มวตถประสงคเพอศกษาและวเคราะหหาสาเหตทท าใหเกดการสญหายของวตถดบในคลงสนคา และศกษาแนวทางการน าเทคโนโลย RFID มาประยกตใชในการบรหารจดการวตถดบคงคลง โดยใชแผนผงสาเหตและผล (Cause and Effect Diagram) วเคราะหสาเหตทมความเปนไปไดในการเกดการสญหายของวตถดบในคลงสนคา คดเปนมลคาเฉลยสงถง 58,082 บาทตอเดอน

ผลการศกษาพบวา ปญหาการสญหายของวตถดบเกดจากขอบกพรองของกระบวนการหรอขนตอนการท างานภายในคลงสนคา ซงประกอบดวยขนตอนการรบวตถดบ การจดเกบ และการจายวตถดบ ผวจยจงเสนอแนวทางการน าเทคโนโลย RFID มาประยกตใชกบคลงสนคา เพอปองกนวตถดบสญหาย โดยใชเงนลงทนทงสน 448,322 บาท มระยะเวลาคนทน ประมาณ 8 เดอน ทงนผวจยเหนวาการลงทนดงกลาวมความคมคา เพราะนอกจากจะลดการสญหายของวตถดบในคลงสนคา และคาใชจายในการซอวตถดบใหม ยงเพมประสทธภาพในการบรหารจดการคลงสนคา อยางไรกตาม การน าเทคโนโลยมาใชเปนเพยงสวนหนงของการบรหารจดการ แตการอบรมดานจรยธรรม กฎหมาย และระเบยบวนยในการท างานเปนปจจยส าคญในการปองกนปญหาดงกลาวอยางแทจรง

II

IS TITLE GUIDELINES FOR REDUCING THE LOSS OF RAW MATERIALS IN WAREHOUSE CASE STUDY: ABC ELECTRONIC COMPANY

KEYWORD RFID TECHNOLOGY STUDENT TEPKAMON SRIRAPHOM ADVISOR ASST. PROF. ASAWIN WONGWIWAT DR. LEVEL OF STUDY MASTER OF SCIENCE OF LOGISTICS AND

SUPPLY CHAIN MANAGEMENT FACULTY COLLEGE OF LOGISTICS AND SUPPLY CHAIN

SRIPATUM UNIVERSITY

ACADEMIC YEAR 2016

ABSTRACT

This independent study, guidelines for reducing the loss of raw materials in warehouse case study: ABC Electronic Co., Ltd., is aiming to study and analyze the causes of the loss of raw materials in warehouse and how to apply RFID technology. Using the cause and effect diagram, analyze the possible causes of causes of the loss of raw materials in warehouse, average value is 58,082 bath per month.

The study indicated that the cause of the loss of material due to the shortcomings of the process or workflow within a warehouse; includes the process of receiving, storing and supplying. Therefore, the proposed adoption of RFID applications in the warehouse, to prevent raw material loss. The total investment of 448,322 baht, with a payback period of about 8 months. However, research suggests that such investments are worthwhile. In addition to reducing the loss of raw materials in the warehouse and the cost of buying new raw materials. It also increases the efficiency of warehouse management. However, the technology used is only part of the management. But training in ethics, law and discipline in the workplace is an important factor in preventing the problem entirely.

III

กตตกรรมประกาศ

การศกษาคนควาอสระฉบบนส าเรจลลวงไดดวยความกรณาและความชวยเหลอเปนอยางดจากอาจารยทปรกษา ผชวยศาสตราจารย.ดร.อศวน วงศววฒน ซงทานไดเสยสละเวลาในการใหค าปรกษา เสนอแนะ แนวคด ตลอดจนแกไขขอบกพรองตาง ๆ มาโดยตลอด จนการศกษาคนควาอสระเลมนเสรจสมบรณ ผวจยขอกราบขอบพระคณเปนอยางสง

ขอกราบขอบพระคณพอ คณแม และครอบครว ทใหค าปรกษาในเรองตาง ๆ รวมทงเปนก าลงใจทดเสมอมา ขอขอบคณเพอน ๆ ทชวยใหค าแนะน าด ๆ เกยวกบการศกษาคนควาอสระฉบบน

สดทายน ผวจยหวงเปนอยางยงวา การคนควาอสระฉบบนจะเปนประโยชนกบผอาน หรอนกเรยน นกศกษา ทก าลงหาขอมลเรองนอย

เทพกมล ศรระพรหม สงหาคม 2560

IV

สารบญ

บทคดยอภาษาไทย..................................................................................................................... I บทคดยอภาษาองกฤษ................................................................................................................ II กตตกรรมประกาศ..................................................................................................................... III สารบญ....................................................................................................................................... IV สารบญตาราง............................................................................................................................. VI สารบญภาพ................................................................................................................................ VII บทท หนา 1 บทน า............................................................................................................................. 1 ความส าคญและทมาของปญหา................................................................................ 1 วตถประสงคของการวจย........................................................................................... 3 ขอบเขตของการวจย.................................................................................................. 3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ....................................................................................... 3 2 แนวคด ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของ..................................................................... 4 ทฤษฎการแกไขปญหา.............................................................................................. 5 การวเคราะหปญหาดวยเทคนคแผนผงสาเหตและผล............................................... 6 เทคโนโลย RFID: Radio Frequency Identification.................................................. 12 งานวจยทเกยวของ.................................................................................................... 25 3 ระเบยบวธวจย................................................................................................................ 26 วเคราะหปญหาดวยเทคนคแผนผงสาเหตและผล (Cause and Effect Diagram)........ 26 การแกไขปญหาในเบองตน....................................................................................... 27 แนวทางการปองกน................................................................................................... 27 4 การวเคราะหขอมล......................................................................................................... 31

V

สารบญ (ตอ) บทท หนา 5 สรปผลการวจย และขอเสนอแนะ.................................................................................. 35 บทสรปของการด าเนนงาน........................................................................................ 35 ขอเสนอแนะเพอด าเนนการตอไป............................................................................. 35 การบรหารความเสยง................................................................................................. 36 บรรณานกรม.............................................................................................................................. 37 ภาคผนวก................................................................................................................................... 38 ประวตผวจย............................................................................................................................... 42

VI

สารบญตาราง ตารางท หนา 1 ววฒนาการของเทคโนโลย RFID.................................................................................. 12 2 เปรยบเทยบคณสมบตของบารโคด และ RFID............................................................. 14 3 เปรยบเทยบปายระบอเลกทรอนกสหรอแทกชนดตาง ๆ.............................................. 18 4 เปรยบเทยบแทกแตละประเภท..................................................................................... 23 5 งานวจยทเกยวของ........................................................................................................ 25 6 มลคาของวตถดบทสญหายในป 2560........................................................................... 28 7 สรปคาใชจายในการตดตงเทคโนโลย RFID ภายในคลงสนคา บรษท A..................... 32 8 สรปคาใชจายในการตดตงเทคโนโลย RFID ภายในคลงสนคา บรษท B..................... 33 9 สรปคาใชจายในการตดตงเทคโนโลย RFID ภายในคลงสนคา บรษท C..................... 33 10 รายละเอยดในการจดระดบ ABC (ABC classification)................................................ 39

VII

สารบญภาพ ภาพประกอบท หนา 1 การแบงชวงระยะเวลาในการศกษา................................................................................ 2 2 ทฤษฎการแกไขปญหา................................................................................................... 5 3 โครงสรางของแผนผงสาเหตและผล หรอผงกางปลา.................................................... 7 4 การก าหนดปจจยบนแผนผงสาเหตและผล หรอผงกางปลา........................................... 8 5 ผงกางปลาแสดงการคนหาสาเหตของการทไมสามารถควบคมรถได............................ 9 6 การเลอกสาเหตจากกางปลา ตามหลกการพาเรโต.......................................................... 10 7 จตรสแสดงการก าหนดความส าคญของแตละกางปลา................................................... 10 8 ระบบ Auto-ID ทใชในปจจบน...................................................................................... 13 9 องคประกอบของระบบ RFID........................................................................................ 15 10 ปายระบอเลกทรอนกส (Transponder/Tag).................................................................... 15 11 แทกอารเอฟไอดแบบแอกทป......................................................................................... 16 12 ตวอยางแทกชนดพาสซฟรปแบบตาง ๆ.......................................................................... 17 13 ตวอยางแทกชนดกงพาสซฟรปแบบตาง ๆ...................................................................... 17 14 การท างานของเครองอาน เขยนขอมล (Reader) และสายอากาศ (Antenna).................... 19 15 การท างานของระบบ RFID เบองตน.............................................................................. 20 16 การวเคราะหสาเหตจากแผนผงกางปลา.......................................................................... 26 17 กระบวนการหรอกจกรรมภายในคลงสนคาในปจจบน.................................................. 28 18 กระบวนการหรอกจกรรมภายในคลงสนคา โดยใชเทคโนโลย RFID............................ 29 19 สรปภาพรวมการใชเทคโนโลย RFID ภายในคลงสนคา................................................ 30 20 แผนผงกระบวนการหรอกจกรรมภายในคลงสนคา โดยใชเทคโนโลย RFID................ 31 21 แผนผงการพฒนาระบบการท างานของขนตอนการเบก-จายวตถดบ.............................. 36

บทท 1 บทน า

ความส าคญและทมาของปญหา

บรษทอเลกทรอนกสหลายแหง อาทเชน ซเกท ดบบลวด ฮตาช เมกเทค โซน อเลกทรอนกส ไดเขามาด าเนนธรกจในประเทศไทย โดยเปนผผลตชนสวนอเลกทรอนกสทส าคญของโลก อตสาหกรรมอเลกทรอนกสของประเทศไทยมศกยภาพในดานตาง ๆ สง เชน ตนทนทางดานแรงงานต า แตมทกษะในการท างานสงและมมาตรฐานของผลตภณฑทอยในเกณฑด ท าใหบรษทอเลกทรอนกสจากตางประเทศ มความสนใจทจะเขามาลงทนในประเทศไทยสง นอกจากนยงมการเขามาลงทนเพอท าการวจยและพฒนา เกยวกบนวตกรรมใหม ๆ ในประเทศไทยดวย สงผลใหประเทศไทยเปนศนยกลางของการผลตสนคาอเลกทรอนกสทส าคญของโลก

ในภาคธรกจ วตถดบ (Raw Materials) เปนสงทจ าเปนมาก เพราะจดเปนสนทรพยหมนเวยนรายการหนงซงธรกจพงมไวเพอใหการผลต (Manufacturing) หรอการขาย (Sale) สามารถด าเนนไปไดอยางราบรน การมวตถดบมากเกนไปอาจเปนปญหากบธรกจ ทงในเรองของตนทนการจดเกบรกษาทสง สนคาเสอมสภาพ หมดอาย ลาสมย ถกขโมย หรอสญหาย นอกจากนยงท าใหสญเสยโอกาสในการน าเงนทจมอยกบวตถดบนไปหาประโยชนในดานอน ๆ ดงนนในภาคธรกจจงจ าเปนทจะตองมระบบบรหารจดการคลงสนคาทด โดยมการน าเอาเทคโนโลยมาประยกตใชกบคลงสนคา เพอเปนวธการหรอเปนแนวทางเลอกใหมของคลงสนคา เพอตอบสนองความตองการของแตละภาคธรกจ

ในกระบวนการหรอขนตอนการท างานของคลงสนคาทประกอบไปดวย การรบวตถดบ (Receiving) การจดเกบวตถดบ (Storage) และการจายวตถดบ (Issuing) ลวนแตมปญหาทแตกตางกนออกไป โดยในทนทางผจดท าจะกลาวถงปญหา วตถดบสญหายในคลงสนคา กรณศกษา บรษท ABC อเลกทรอนกส ซงปกตแลววตถดบทมการรบเขามานน จ านวนทท าการบนทกในระบบ (System) และจ านวนจรง (Actual) จะตองตรงกน หากไมตรงกน จะสงผลกระทบโดยตรงตอการผลตสนคา และท าใหสญเสยโอกาสในการขายไป

คลงสนคาของ บรษท ABC อเลกทรอนกส มจ านวนวตถดบทเกบอยทงสน 252 รายการ คดเปนมลคาประมาณ 408 ลานบาท โดยวตถดบแบงออกเปน 2 ประเภท คอ

1. วตถดบทซอในประเทศ จ านวน 115 รายการ มลคา 24 ลานบาท คดเปน 5.88 % 2. วตถดบทน าเขามาจากตางประเทศ จ านวน 137 รายการ มลคา 384 ลานบาท คดเปน

94.11 % ซงแบงออกเปน 2 ชนด คอ

2

2.1. วตถดบควบคมอณหภมปกต (17-27 องศา) จ านวน 128 รายการ มลคา 381.6 ลานบาท คดเปน 93.53 %

2.2. วตถดบควบคมอณหภมพเศษ (0-10 องศา) จ านวน 9 รายการ มลคา 2.4 ลานบาท คดเปน 0.58 %

ซงจากการตรวจสอบพบวา วตถดบทน าเขามาจากตางประเทศ ชนดควบคมอณหภมพเศษ (0-10 องศา) นน ไดมการสญหายไปจากคลงสนคา ดงนน จากกรณดงกลาวท าใหทางผจดท ามแนวคดทจะวเคราะหกระบวนการท างานของคลงสนคา บรษท ABC อเลกทรอนกส เพอหาจดบกพรองเกยวกบวตถดบทสญหายไป และศกษาแนวทางในการน าเทคโนโลย RFID มาประยกตใชกบคลงสนคา เพอปองกนวตถดบสญหาย โดยทางผจดท าไดแบงระยะเวลาออกเปน 4 ชวง คอ

ทมา: บรษท ABC อเลกทรอนกส. 2560 ภาพประกอบท 1 การแบงชวงระยะเวลาในการศกษา

ชวงท 1 วเคราะหกระบวนการท างานของคลงสนคา บรษท ABC อเลกทรอนกส เพอหา

จดบกพรองเกยวกบวตถดบทสญหายไป และศกษาแนวทางในการน าเทคโนโลย RFID มาประยกตใชกบคลงสนคา

ชวงท 2 การลงมอปฏบต ชวงท 3 การเกบขอมล ชวงท 4 การพสจน ทางผ จ ดท าจะศกษาในชวงท 1 เทาน น เนองจากการทจะน าเทคโนโลย RFID เขามา

ประยกตใชในบรษทนน จะตองมการน าเสนอตอผบรหารใหอนมตกอนทจะลงมอปฏบตได ซงในระยะเวลาชวงท 2-4 นน จะท าการศกษาตอ เมอทางผบรหารมการอนมตใหด าเนนการแลว

เทคโนโลย RFID (Radio Frequency Identification) ก าลงไดรบความสนใจเปนอยางมาก เนองจาก มผลตอการท าธรกจและการด าเนนชวตประจ าวนของมนษย ซงระบบ RFID (Radio Frequency Identification) เปนระบบเกบขอมลทางอเลกทรอนกส มความสามารถในการค านวณและการรกษาความปลอดภยของขอมล สามารถรบ-สงขอมลโดยคลนแมเหลกไฟฟาแทนการ

3

สมผสทางกายภาพ สงผลใหเกดความสะดวกสบายตอผใชและชวยลดขนตอนในการตรวจสอบขอมลยอนหลงได วตถประสงคของการศกษา

1. เพอวเคราะหปญหาเกยวกบวตถดบสญหายในคลงสนคา 2. เพ อ เสนอแนวทางในการน าเทคโนโลย RFID (Radio Frequency Identification) มา

ประยกตใช ขอบเขตของการวจย

1. วเคราะหกระบวนการท างานของคลงสนคา บรษท ABC อเลกทรอนกส เพอหาจดบกพรองเกยวกบวตถดบทสญหายไป

2. ศกษาแนวทางในการน าเทคโนโลย RFID มาประยกตใชกบคลงสนคา 2.1. วตถดบทควบคมอณหภมพเศษเทานน (0-10 องศา) 2.2. วตถดบทมราคาตงแต 1,000 บาทขนไป 2.3. วตถดบทน าเขามาจากตางประเทศเทานน

หมายเหต : สาเหตทเลอกใชเทคโนโลย RFID กบวตถดบชนดน เนองจากราคาตอหนวยมราคาแพง และมผลกระทบตอระยะเวลาในการสงซอทนาน ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. รจดบกพรองของกระบวนการท างาน 2. ลดการสญหายของวตถดบในคลงสนคา 3. วตถดบในระบบ (System) และจ านวนจรง (Actual) ตรงกน 4. ลดตนทนวตถดบ 5. ลดปญหาทจะเกดผลกระทบตอแผนกตาง ๆ ในหนวยงานหรอองคกร เชน จดซอ-จดหา

(Purchasing-Sourcing) จะตองด าเนนการจดซอวตถดบใหมอกรอบ, Plan (Planner) จะตองวางแผนการผลตใหม เพอใหทนตอความตองการของลกคา เปนตน

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของ

บรษท ABC อเลกทรอนกส ตงอยทนคมอตสาหกรรมบางปะอน ถ.อดมสรยทธ ต.บางกระ

สน อ.บางปะอน จ.พระนครศรอยธยา ประเภทธรกจ ผลต จ าหนาย ชนสวนอเลกทรอนกสส าหรบอตสาหกรรมคอมพวเตอรและโทรศพทมอถอ ทนจดทะเบยนประมาณ 300 ลานบาท มพนกงานประมาณ 1,500 คน

บรษท ABC อเลกทรอนกส เปนผผลตชนสวนฮารดดสกไดรฟความแมนย าสงและอปกรณอเลกทรอนกสทมความแมนย า

บรษท ABC อเลกทรอนกส เปนสวนหนงของ บรษท ABC กรปซงเปน บรษท แมในประเทศญปน เปนหนงในผผลตชนสวนยานยนตชนน าของโลกทใชในอตสาหกรรมอเลกทรอนกสและยานยนต

บรษท ABC อเลกทรอนกส กอตงขนเมอวนท 27 มนาคม 2544 ดวยทนจดทะเบยน 360 ลานบาท โรงงานตงอยทนคมอตสาหกรรมบางปะอนจงหวดพระนครศรอยธยาเนอท 46,400 ตารางเมตร

บรษท ABC อเลกทรอนกส อยภายใตสทธพเศษจาก BOI (Board of Investment) บรษท ABC อเลกทรอนกส เรมด าเนนการในเดอนเมษายน 2545 ดวยเทคโนโลยความรจากประเทศญปน ได รบการรบรองมาตรฐาน ISO9001, ISO14001 และ OHSAS18001 เก ยวกบ คณภาพของผลตภณฑและบรการท าใหลกคาไววางใจและมความพงพอใจของลกคาอยในระดบทดตงแตตนจนถงปจจบน

นอกจากน บรษท ABC อเลกทรอนกส ยงสรางความแขงแกรงดวยการบรหารทรพยากรมนษยและเทคโนโลยสารสนเทศอยางมระบบและมประสทธภาพเพอใหพนกงานสามารถปฏบตงานไดอยางเตมศกยภาพรวมถงการใชทรพยากรและขอมลของ บรษท อยางมประสทธภาพสงสด

บรษท ABC อเลกทรอนกส ก าลงกาวไปขางหนาในอนาคตดวยเทคโนโลยท เปนเอกลกษณและการพฒนาอยางตอเนองในการใหความส าคญกบคณภาพของสนคาและบรการเพอตอบสนองความพงพอใจของลกคาเปนส าคญ

การท างานวจยในครงน ผจ ดท าไดศกษาคนควาเกยวกบทฤษฎการแกไขปญหาดวยเครองมอนกคดแผนผงสาเหตและผล (Cause and Effect Diagram) เพอน ามาเปนขอมลในการวเคราะหปญหา รวมถงทฤษฎของเทคโนโลย RFID เพอเปนแนวทางในการแกไขปญหา โดยมรายละเอยดดงน

5

ทฤษฎการแกไขปญหา ปญหา หมายถง ระดบของสงทคาดหวง (เปาหมายหรอสงทควรจะเปน) กบสภาพปจจบน

ทมความแตกตางกน โดยแบงเปน 2 ประเภทใหญ ๆ คอ 1. ปญหาของระบบ 2. ปญหาจากความผดพลาด

ปญหาของระบบ ดวยสภาพปจจบน ไมไดเกดความผดปกตขนแตตองการเปลยนเพอใหอยในสภาพทด

กวาเดม (สภาพทควรจะเปน) การแกไขปญหาประเภทน ท าโดยการคดคนวธการท างานแบบใหมโดยไมยดตดกบสภาพปจจบน เพอให เกดสงท ด ขน ดวยการก าหนดหวขอ จะตองมการวางเปาหมายและหวขอทส าคญใหชดเจนวาสภาพทควรจะเปนนนเปนอยางไร

ปญหาเกดจากความผดพลาด เมอสภาพความเปนจรงผดพลาดไปจากคามาตรฐานในทางทแยลง เชน เกดของเสย สง

มอบงานชา การแกไขปญหาประเภทนคอ การจดท ามาตรการเพอใหกลบมาสสภาพทดดงเดมสงทส าคญคอ การคนหาสาเหตและวเคราะหปจจยการเกดโดยละเอยด เชน ท าไมจงเกดของเสย? ท าไมวตถดบถงหาย?

ทมา: 17 เครองมอนกคด.2547 ภาพประกอบท 2 ทฤษฎการแกไขปญหา

6

การวเคราะหปญหาดวยเทคนคแผนผงสาเหตและผล (Cause and Effect Diagram) แผนผงสาเหตและผล เปนแผนผงทแสดงถงความสมพนธระหวางปญหา (Problem) กบ

สาเหตทงหมดทเปนไปไดทอาจกอใหเกดปญหานน (Possible Cause) เราอาจคนเคยกบแผนผงสาเหตและผล ในชอของ ผ งกางปลา (Fish Bone Diagram)

เนองจากหนาตาแผนภมมลกษณะคลายปลาท เหลอแตกาง หรอหลาย ๆ คนอาจรจกในชอของแผนผง ชกาวา (Ishikawa Diagram) ซ งไดได รบการพฒนาค รงแรก เม อ ป ค .ศ . 1943 โดยศาสตราจารยคาโอร อชกาวา แหงมหาวทยาลยโตเกยว

แผนผงสาเหตและผลคออะไร ส านกมาตรฐานอตสาหกรรมแหงญปน (JIS) ไดนยามความหมายของผงกางปลานวา “เปน

แผนผงทใชแสดงความสมพนธอยางเปนระบบระหวางสาเหตหลาย ๆ สาเหตทเปนไปไดทสงผลกระทบใหเกดปญหาหนงปญหา”

เมอไรจงจะใชแผนผงสาเหตและผล 1. เมอตองการคนหาสาเหตแหงปญหา 2. เมอตองการท าการศกษา ท าความเขาใจ หรอท าความรจกกบกระบวนการอน ๆ เพราะวา

โดยสวนใหญพนกงานจะรปญหาเฉพาะในพนทของตนเองเทานน แตเมอมการท าผงกางปลาแลว จะท าใหเราสามารถรกระบวนการของแผนกอนไดงายขน

3. เมอตองการใหเปนแนวทางในการระดมสมอง ซงจะชวยใหทก ๆ คนใหความสนใจในปญหาของกลมซงแสดงไวทหวปลา

วธการสรางแผนผงสาเหตและผล หรอผงกางปลา สงส าคญในการสรางแผนผง คอ ตองท าเปนทม เปนกลม โดยใชขนตอน ดงตอไปน 1. ก าหนดประโยคปญหาทหวปลา 2. ก าหนดกลมปจจยทจะท าใหเกดปญหา 3. ระดมสมองเพอหาสาเหตในแตละปจจย 4. หาสาเหตหลกของปญหา 5. จดล าดบความส าคญของปญหา 6. ใชแนวทางการปรบปรงทจ าเปน

7

โครงสรางของแผนผงสาเหตและผล หรอผงกางปลา

ทมา: 17 เครองมอนกคด.2547:40 ภาพประกอบท 3 โครงสรางของแผนผงสาเหตและผล หรอผงกางปลา

ผงกางปลาประกอบดวยสวนตาง ๆ ดงตอไปน 1. สวนปญหา หรอผลลพธ (Problem หรอ Effect) ซงจะแสดงอยทหวปลา 2. สวนสาเหต (Causes) จะสามารถแยกยอยออกไดอก

2.1. ปจจย (Factors) ทสงผลกระทบตอปญหา (หวปลา) 2.2. สาเหตหลก 2.3. สาเหตยอย

ซงสาเหตของปญหา จะเขยนไวในกางปลาแตละกาง กางยอยเปนสาเหตของกางรอง และกางรองเปนสาเหตของกางหลก เปนตน

การก าหนดปจจยบนกางปลา เราสามารถทจะก าหนดกลมปจจยอะไรกได แตตองมนใจวากลมทเราก าหนดไวเปนปจจย

นนสามารถทจะชวยใหเราแยกแยะและก าหนดสาเหตตาง ๆ ไดอยางเปนระบบ และเปนเหตเปนผล โดยสวนมากมกจะใชหลกการ 4M 1E เปนกลมปจจยเพอจะน าไปสการแยกแยะสาเหต

ตาง ๆ ซง 4M 1E นมาจาก

ปจจย

ปจจย ปจจย

ปจจย

กระดกสนหลง

สาเหตหลก สาเหตรอง

สาเหตยอย สาเหตยอย ๆ

ปญหา

สาเหต (CAUSE) ผลลพธ

(EFFECT)

8

Man คนงาน หรอพนกงานปฏบตการ Machine เครองจกร หรออปกรณอ านวยความสะดวก Material วตถดบ หรออะไหล อปกรณอน ๆ ทใชในกระบวนการ Method กระบวนการท างาน Environment อากาศ สถานท ความสวาง และบรรยากาศการท างาน

ทมา: 17 เครองมอนกคด.2547:41 ภาพประกอบท 4 การก าหนดปจจยบนแผนผงสาเหตและผล หรอผงกางปลา

แตไมไดหมายความวา การก าหนดกางปลาจะตองใช 4M 1E เสมอไป เพราะหากเราไมได

อยในกระบวนการผลตแลว ปจจยการน าเขา (Input) ในกระบวนการกจะเปลยนไป เชน ปจจยการน าเขาเปน 4P ไดแ ก Place, Procedure, People, และ Policy หรอเปน 4S ไดแ ก Surrounding, Supplier, System และ Skill กได นอกจากนน หากกลมทใชกางปลามประสบการณในปญหาทเกดขนอยแลว กสามารถทจะก าหนดกลมปจจยใหมใหเหมาะสมกบปญหาตงแตแรกเลยกไดเชนกน

การก าหนดหวขอปญหาทหวปลา การก าหนดหวขอปญหาควรก าหนดใหชดเจนและมความเปนไปได ซงหากเราก าหนด

ประโยคปญหานไมชดเจนตงแตแรกแลว จะท าใหเราใชเวลามากในการคนหาสาเหต และจะใชเวลาในการท าผงกางปลา

Material

Machine Man

Method

Problem


(EFFECT)

Environment

9

ยางรถเสอมสภาพ

ใชมานานมากกวา 3 ป

ไมเคยสลบยาง

ผาเบรกหมด

ฝนตก

น ามนหก

เกดอบตเหตบน

ทองถนน

คนเรงคาง

เบรกเสย คนชกหก

อบรมมาไมด

ประมาท ปฏกรยาโตตอบไมด

งวงนอน

มอใหม

การก าหนดหวขอปญหาทหวปลา เชน อตราของเสย อตราชวโมงการท างานของคนทไมมประสทธภาพ อตราการเกดอบตเหต หรออตราตนทนตอสนคาหนงชน เปนตน ซงจะเหนไดวาควรจะก าหนดหวขอปญหาในเชงลบ

ตวอยาง

ทมา: 17 เครองมอนกคด.2547:43 ภาพประกอบท 5 ผงกางปลาแสดงการคนหาสาเหตของการทไมสามารถควบคมรถได

หลงจากรวมกนท าผงกางปลาเปนทเรยบรอยแลว กอนทจะน าแผนผงกางปลาไปใช

ประโยชนตอไป ควรจะตรวจทานดกอนวา การเขยนเหตและผลบนแผนผงมความสมพนธกนหรอไม โดยการตรวจสอบน ใหทดลองอานจากกางทเลกทสด ไปยงกางทใหญทสด จนกระทงถงหวปลา

จากตวอยางผงแสดงเหตและผลขางตน สามารถสรปสาเหตของกางยอยท 1 (ถนนลน) ไดวา “การเกดอบตเหตบนทองถนน ท าใหน ามนหก เมอน ามนหกท าใหถนนลน เมอถนนลนท าใหรถไมสามารถควบคมได”

การเลอกสาเหตจากกางปลาออกมาท าการแกไขนน อาจเลอกไดตามหลกการของพาเรโต คอ 80-20 หรอ 20-80 นนคอ เลอกกางปลามาแค 20% ทจะมนใจไดวาจะสงผลกระทบกบหวปลา 80% (เลอกสาเหตมาแกนอย ๆ แตท าใหหวปลาสายมาก ๆ)

ชนสวนเสย

ถนนลน เบรกไมอย

คนขบผดพลาด

รถ

ควบคม

ไมได


(EFFECT)

10

ยางรถเสอมสภาพ

ไมเคยสลบยาง

ผาเบรกหมด

ฝนตก

น ามนหก

เกดอบตเหตบน

ทองถนน

คนเรงคาง

เบรกเสย คนชกหก

อบรมมาไมด

ประมาท ปฏกรยาโตตอบไมด

งวงนอน

มอใหม

80

20

ทมา: 17 เครองมอนกคด.2547:44 ภาพประกอบท 6 การเลอกสาเหตจากกางปลา ตามหลกการของพาเรโต

หรออาจจะใชตารางจตรสในการก าหนดความส าคญของกางแตละกางกเปนได

ความสามารถในการด าเนนการ

B A D C

ผลกระทบ

ทมา: 17 เครองมอนกคด.2547:45 ภาพประกอบท 7 จตรสแสดงการก าหนดความส าคญของแตละกางปลา

ชนสวนเสย

ถนนลน เบรกไมอย

คนขบผดพลาด

รถ

ควบคม

ไมได


(EFFECT

)

งาย

ยาก

นอย มาก

11

จากตารางเปรยบเทยบระหวางผลกระทบทหวปลากบความสามารถในการแกปญหา จะเหนวาเราควรทจะเลอกใหความส าคญกบกางปลาหรอสาเหตทมผลกระทบกบหวปลามาก ๆ และงายในการด าเนนการ หรอใชเวลาสน ๆ ในการแกไข นนคอกลม A นนเอง และในท านองเดยวกน หากกางใดตกอยในกลม D คอ ผลกระทบกนอย แกไขกยาก ซงถอวาเปนกลมทยงไมควรด าเนนการในตอนน เพราะนอกจากจะมความเสยงตอความไมส าเรจแลว ยงไมสงผลใด ๆ กบปญหาทตงไวอกดวย เสยเวลาเปลา ๆ หรอ หากจะตความอกนยหนง กคอสาเหตในกลม D อาจเปนสาเหตทเกดขนตามธรรมชาตกเปนไปได

สวนสาเหตทตกอยในกลม B คอ ด าเนนการงายแตผลกระทบนอย สาเหตเหลานควรจะมการด าเนนการแกไขในกจกรรมไคเซน (KAIZEN) คอ คอย ๆ ด าเนนการปรบปรงอยางตอเนอง สามารถด าเนนการแกไขคนเดยวได และสดทายคอ สาเหตกลม C ใหผลกระทบมาก แตยากในการด าเนนการ แสดงวากลมนตองใชเวลาและความสามารถมาก ๆ นบเปนสาเหตททาทาย เหมาะทจะน าไปท าโครงการ Six Sigma

12

เทคโนโลย RFID: Radio Frequency Identification

เทคโนโลย RFID มการพฒนาอยางตอเนองมาต งแตสมยสงครามโลกครงท 2 โดยเทคโนโลย RFID มจดเรมตนมาจากการน าเอาเทคโนโลยเรดารมาใชในการระบต าแหนงและความเรวของเครองบน จากนนววฒนาการของเทคโนโลยไดมการพฒนาอยางตอเนอง ดงน ตารางท 1 ววฒนาการของเทคโนโลย RFID

ป พ.ศ. (ค.ศ.) เหตการณส าคญ 1922 เรมน าเทคโนโลยเรดารมาใชทางทหารเพอระบต าแหนงและการเคลอนทของ

เครองบนในสงครามโลกครงทสอง อนเปนตนก าเนดของเทคโนโลย RFID 1960 น าเทคโนโลย RFID มาประยกตใชในภาคเอกชน เชน การควบคมการเขา-ออก

อาคารสถานท 1970 น าเทคโนโลย RFID มาใชในการเกบขอมลเบองตนส าหรบการตดตามและ

ตรวจสอบสตว 1980 ประเทศตาง ๆ น าเทคโนโลย RFID มาประยกตใชกบกจการของประเทศ เชน การ

ขนสง เปนตน 1990 มการพฒนาเทคโนโลยใหม ๆ เพอสนบสนนรปแบบการท างานทมความแตกตาง

กนของเทคโนโลย RFID ทมา: แนวทางการพฒนา RFID ส าหรบภาคอตสาหกรรมและบรการ.2549:1

RFID ยอมาจาก Radio Frequency Identification เปนเทคโนโลยระบลกษณะวตถหรอบคคลดวยคลนความถวทย โดยจดอยในระบบ Auto-ID: Automatic Identification หรอเทคโนโลยแสดงตนแบบอตโนมตประเภทหนงคลายกบระบบรหสแทงหรอบารโคด (Barcode) ซงไดถกพฒนาในป ค.ศ. 1970 มวตถประสงคเพอใชในการทดแทนระบบรหสแทงหรอบารโคด (Barcode) นนเอง

13

ทมา: เทคโนโลย RFID.2549:15 ภาพประกอบท 8 ระบบ Auto-ID ทใชในปจจบน

การประยกตใชงาน RFID จะมลกษณะการใชงานทคลายกบระบบรหสแทงหรอบารโคด

(Barcode) และยงสามารถรองรบความตองการอกหลายอยางทระบบรหสแทงหรอบารโคด (Barcode) ไมสามารถตอบสนองได เนองจากระบบรหสแทงหรอบารโคด (Barcode) จะเปนระบบทอานไดเพยงอยางเดยว (Read Only) ไมสามารถท าการเปลยนแปลงขอมลทอยบนรหสแทงหรอบารโคด (Barcode)ได แตปายอเลกทรอนกสของระบบ RFID จะสามารถทงอานและบนทกขอมลได ดงนนเราจงสามารถเปลยนแปลงขอมล หรอท าการบนทกขอมลทอยในปายระบอเลกทรอนกสไดตามความตองการของผใชงาน

นอกจากนระบบ RFID ยงสามารถใชงานไดแมในขณะทวตถก าลงเคลอนท เชน ในขณะสนคาก าลงเคลอนทอยบนสายพานการผลต (Conveyer) หรอมการใชระบบ RFID ในการเกบคาผานทางดวนดวย

ถงแม RFID เปนเทคโนโลยการระบอเลกทรอนกสอตโนมต (Automatic Identification: Auto-ID) เชนเดยวกนกบรหสแทงหรอบารโคด (Barcode) ทนยมอยางแพรหลายทวโลกในปจจบน แต RFID สามารถแกไขขอจ ากดหลายประการของการใชระบบรหสแทงหรอบารโคด (Barcode) ดงแสดงในตารางดานลาง

14

ตารางท 2 เปรยบเทยบคณสมบตของบารโคด และ RFID

คณสมบต บารโคด RFID ความสามารถในการอานปายสนคาโดยไมตองเลง

ไมม (ตองใชแสงเลเซอรกราดป ายรหส แท งตามแนวการมองเหน

ม (อานปายไดแมอยในแนวการมองเหน เพยงขอใหอยในรศมระยะอานของเครองอาน)

ความสามารถในการอานปายสนคาหลายชนพรอมกน

ไมม ม (ด ว ย ระบ บ anti-collision ปองกนการชนกนของขอมล)

ความสามารถในการน าปายกลบมาใชซ าหรอบนทกขอมลใหม

ไมม อาจมได (หากใชหนวยความจ าชนดโปรแกรมและลบได)

ความสามารถในการระบสนคารายชน

ไมม (ระบไดเพยงรายชนด) ม

ความสามารถในการกนขโมย ไมม ม ความทนทานตอสภาวะแวดลอม

ไมทนตอความเปยกชนและความสกปรก

ทนตอความเปยกชนและความสกปรก

ตนทนของปายสนคา ต ามาก คอนขางสง (แตมแนวโนมลดลง)

ระยะอาน ใกล ไกลกวา เวลาทใชในการตรวจนบสนคา 300 ชน (300 ปายสนคา)

30 นาท 5 วนาท (ตามมาตรฐาน EPC Class 1 Gen 2)

ทมา: แนวทางการพฒนา RFID ส าหรบภาคอตสาหกรรมและบรการ.2549:12

อยางไรกตามดวยราคาทยงคอนขางสงในปจจบน ท าใหคาดการณไดวาระบบรหสแทงหรอบารโคด (Barcode) จะยงคงอยเคยงค RFID ไปอกนานหลายป เนองจากการใชงานกบสนคาราคาถกยงขาดความคมทนในระดบ item สนคาท RFID สามารถเขาไปทดแทนระบบรหสแทงหรอบารโคด (Barcode) ไดถงระดบ item คอ สนคาทมมลคาสงหรอมความเสยงจากการถกปลอมแปลง เชน ยา, อปกรณอเลกทรอนกส เปนตน

15

องคประกอบของระบบ RFID ระบบ RFID ประกอบไปดวยฮารดแวรทส าคญไดแก

ทมา: แนวทางการพฒนา RFID ส าหรบภาคอตสาหกรรมและบรการ.2549:15 ภาพประกอบท 9 องคประกอบของระบบ RFID

1. ปายระบอเลกทรอนกส (Transponder/Tag) หรอเรยกสน ๆ วาแทก (Tag) ประกอบดวย

2 สวน คอ ไมโครชป (IC: Integrated Circuit) หรอวงจรรวมขนาดเลกประมาณ 1 ตารางมลลเมตร ท าหนาทใชเกบรหส (ID) หรอขอมลของวตถทเราน าไปตด และสายอากาศ (Antenna) ท าหนาทรบ-สงขอมล และใชสรางพลงงานใหกบไมโครชป ดวยหลกการเหนยวน าคลนสนามแมเหลกไฟฟา

ทมา: http://www.thaieasyelec.com/article-wiki/basic-electronics/rfid-basic.html. วนท 4 กรกฎาคม 2560 ภาพประกอบท 10 ปายระบอเลกทรอนกส (Transponder/Tag)

16

ปายระบอเลกทรอนกสแบงออกเปน 3 ชนด คอ Active Tag หรอ ปายระบอเลกทรอนกสชนดแอกทป ปายระบอเลกทรอนกสชนดนจะม

แบตเตอรอยภายใน จะมแหลงจายไฟฟาในตวเอง สามารถใชอาน และเขยนขอมลลงในปายระบอเลกทรอนกสได สามารถแกไขเปลยนแปลงขอมลภายในปายระบอเลกทรอนกสไดตลอดเวลา และสามารถท างานในบรเวณทมสญญาณรบกวนไดด และปายระบอเลกทรอนกสชนดนสามารถมหนวยความจ าภายในขนาดใหญไดถง 1 เมกะไบต และสามารถอานขอมลไดในระยะไกลประมาณ 100-300 เมตร สวนขอเสย คอ อายการใชงานจ ากด ขนกบอายแบตเตอร ปกตอายใชงานไมเกน 10 ป ราคาตอหนวยแพง มขนาดคอนขางใหญ

ทมา: http://www.rfid.or.th/th/technology/component.asp. วนท 19 สงหาคม 2560 ภาพประกอบท 11 แทกอารเอฟไอดแบบแอกทป

Passive Tag หรอ ปายระบอเลกทรอนกสชนดพาสซฟ ปายระบอเลกทรอนกสชนดนจะไม

มแบตเตอรอยภายใน จงไมมแหลงจายไฟฟาในตวเอง แตจะท างานโดยอาศยพลงงานไฟฟาทเกดจากการเหนยวน าคลนแมเหลกไฟฟาจากตวอานขอมล ราคาถก มน าหนกเบา และอายการใชงานไมจ ากดมระยะการรบสงขอมลใกล เฉลยโดยประมาณ 1-10 เมตร สวนขอเสย คอ สามารถอานขอมลไดในระยะส น และอานไดอยางเดยว ไมสามารถเขยนขอมลได ไมสามารถท างานในบรเวณทมสญญาณรบกวนได แตขอไดเปรยบในเรองราคาและอายการใชงาน ท าใหปายระบอเลกทรอนกส ชนดนเปนทนยมมากกวา

17

ทมา: http://www.cisco.com/en/US/docs/solutions/Enterprise/Mobility/wifich6.html. วนท 4 กรกฎาคม 2560 ภาพประกอบท 12 ตวอยางแทกชนดพาสซฟรปแบบตาง ๆ

Semi-passive Tag หรอ ปายระบอเลกทรอนกสชนดกงพาสซฟ มกไมคอยพบเหนใน

ทองตลาด เนองจากเปนแทกลกผสมระหวางพาสซฟกบแอกทป หรออาจจะเรยกเพอไมใหสบสนวา แทกชนด Battery-Assisted Passive Tag เปนแทกทพยายามรวมเอาขอดของแตละประเภทมารวมกน มแบตเตอรขนาดเลกตดมาดวย (คลายแทกชนดแอกทป) จงสงขอมลไดไกลกวาแทกแบบพาสซฟปกต เฉลยโดยประมาณ 20-50 เมตร และยงสามารถใชงานรวมกบเครองอานแบบพาส ซฟ ปกตไดดวย

ทมา: http://www.cisco.com/en/US/docs/solutions/Enterprise/Mobility/wifich6.html. วนท 4 กรกฎาคม 2560 ภาพประกอบท 13 ตวอยางแทกชนดกงพาสซฟรปแบบตาง ๆ

18

ตารางท 3 เปรยบเทยบปายระบอเลกทรอนกสหรอแทกชนดตาง ๆ

ชนดของแทก

แบตเตอรร ราคา ขนาด อายการใชงาน

ระยะอาน จดเดน/จดดอย

พาสซฟ ไมม ต า เลก >20 ป 1-7 เมตร ขนอยกบความถการใชงาน

ราคาถก มขนาดเลกสามารถน าไปตดกบวตถไดหลายแบบ ปจจยสงแวดลอมมผลตอประสทธภาพในการอาน

กงพาสซฟ ม ปานกลาง ปานกลาง 2-5 ป 20-50 เมตร สามารถใชรวมกบระบบพาสซฟไดราคาแพงและหาอปกรณในทองตลาดไดยาก (คอนขางใหม)

แอกทป ม แพง ใหญ 3-7 ป 100-300 เมตร

ระยะอานไกล/มขอจ ากดเรองอายการใชงาน

ทมา: RFID กลยทธการลดตนทน เพมก าไร และสรางความแตกตาง.2553:51

19

2. เครองอาน-เขยนขอมล (Interrogator/Reader) เรยกส น ๆ วา เครองอาน (สามารถเขยนขอมลไดดวยตวของอปกรณเอง ในขณะทระบบบารโคดอานไดเพยงอยางเดยว) โดยเครองอานท าหนาท อานและเขยนขอมลลงในแทก (Tag) ผานทางสายอากาศในรปของคลนความถวทยโดยทวไปเครองอานจะประกอบดวยสวนประกอบหลก ดงน

2.1 ภาครบและสงสญญาณวทย 2.2 ภาคสรางสญญาณพาหนะ 2.3 ขดลวดทท าหนาทเปนสายอากาศ 2.4 หนวยประมวลผลขอมล และภาคตดตอกบคอมพวเตอร

3. สายอากาศ (Antenna) ท าหนาทสงคลนวทยในการสอสารระหวางเครองอานไปยงแทก

(Tag) เครองอานบางรนจะมสายอากาศซอนอยภายใน (Built-in Antenna) ซงบางครงอาจมองไมเหน แตถาเปนเครองอานทมก าลงสงสง มกจะตอกบสายอากาศภายนอก เชน เครองอานยานความถสง (UHF RFID Reader)

สายอากาศแบงออกเปน 2 ชนด คอ ชนดสายค (Bi-Static Antenna) ตองใชสายอากาศ 2 ตน หรอเปนคในการรบ-สง ขอด คอ

สามารถอานแทกไดอยางรวดเรวเพราะมสายอากาศท าหนาทรบและสงคนละตน ขอเสย คอ ตองใชสายอากาศเปนคในการอาน จงมคาใชจายสง

ชนดสายเดยว (Mono-Static Antenna) ใชสายอากาศเพยงตนเดยวในการรบ -สง จงตองเลอกหนาทในการรบ-สงตางชวงเวลากน ขอด คอ คาใชจายถกในการซอสายอากาศมาใชงาน ซงการเลอกใชงานขนอยกบเครองอานถกออกแบบมาใหใชกบสายอากาศชนดใด ดงนน ผใชงานควรจะศกษารายละเอยดใหเขากอนการใชงาน

ทมา: http://securemate.co.th.วนท 4 กรกฎาคม 2560 ภาพประกอบท 14 การท างานของเครองอาน เขยนขอมล (Reader) และสายอากาศ (Antenna)

20

4. ระบบคอมพวเตอร (Computer System) ท าหนาท เชอมตอระหวางเครองอานกบคอมพวเตอร รวมถงระบบเครอขายฐานขอมลโปรแกรมประยกตใชงานตาง ๆ เชน ระบบขอมลสนคา เปนตน

การท างานของระบบ RFID เบองตน การท างานของระบบ RFID โดยทวไป สามารถสรปไดดงภาพประกอบท 9 เราจะเหน

สวนประกอบพนฐานมาจดเรยงกนตามล าดบอกครงหนง กระบวนการเรมตนดวย ปายระบอเลกทรอนกสชนดพาสซฟหรอชนดแอกทปทท าใหระบบท างานได สายอากาศจะชวยปายระบอเลกทรอนกสสงขอมลส าหรบการชเฉพาะไปยงเครองอาน ซงจะเปลยนคลนวทยทไดรบจากปายระบอเลกทรอนกสใหอยในรปแบบของขอมลทสามารถสงตอไปยงคอมพวเตอร เพอประมวลผล แลวน าขอมลนนไปใชได ระบบเกอบทกระบบจะท างานดวยองคประกอบพนฐานเหลาน

ทมา: RFID การน าไปใชเชงยทธศาสตรและผลตอบแทน (ROI).2552:28 ภาพประกอบท 15 การท างานของระบบ RFID เบองตน

ความถการใชงาน 1. แทกยานความถต า (Low Frequency Tag) ยานความถต ากวา 150 กโลเฮรตซ 2. แทกยานความถสง (High Frequency Tag) ยานความถ 13.56 เมกะเฮรตซ 3. แทกยานความถสงยง (UHF Tag) ยานความถ 433 เมกะเฮรตซ และ 860-960

เมกะเฮรตซ 4. แทกยานไมโครเวฟ (Microwave Tag) ยานความถ 2.4 กกะเฮรตซ และ 5.8 กกะเฮรตซ

21

แทกยานความถต า (Low Frequency Tag) มจดเดนในเรองการอานผานน าและฝงไวในผวหนงของสงมชวตได เนองจากใชพาหะเปน

คลนความถต า จงมความยาวคลนคอนขางยาวมาก (ความถ 125 กโลเฮรตซ มความยาวคลนประมาณ 2.4 กโลเมตร) จงสามารถทะลทะลวงตวกลางหรอสงกดขวางตาง ๆ ไดด เชน น า กระดาษ พลาสตก เปนตน (ยกเวนโลหะ เพราะคลนวทยไมสามารถผานได)

จดดอย คอ ระยะอานแทกคอนขางใกล ประมาร 5-10 เซนตเมตร ขนอยกบขนาดสายอากาศของแทก หรอสงสดไมเกน 0.5 เมตร ทก าลงสงของเครองอาน 1 วตต สายอากาศของแทกมลกษณะแบบบวง (Loop Antenna) ใชลวดทองแดงในการพนเปนวงรอบ โดยสายอากาศในระบบอารเอฟไอดจะใชหลกการออกแบบเปนครงคลน (Half-Wave-length Antenna) ความยาวคลนกคอ ระยะทางระหวางสวนทซ ากนของคลน

ตวอยางการใชงาน เชน ระบบตรวจสอบและตดตามสตวเลยง (Animal Tracking) ระบบควบคมการเขา-ออกอาคารสถานท (Access Control) ระบบกญแจรถยนตอจฉรยะ (Vehicle Immobilizer) เปนตน

แทกยานความถสง (High Frequency Tag) จะมจดเดนในเรองความยาวของสายอากาศทส นกวาแทกความถต า (ความถ 13.56

เมกะเฮรตซ มความยาวประมาณ 22.1 เมตร) ท าใหสายอากาศของแทกยานความถนสนลงประมาณ 3-8 รอบ โดยสายอากาศจะเปนลกษณะบวงหรอลป (Loop) ซงมลกษณะเปนวงรอบ และสายอากาศของแทกยานความถน ท าจากเทคโนโลยการพมพได ซงจะใชหมกพ เศษทมโลหะเงนเปนองคประกอบ (Silver ink) อย ท าใหแทกมขนาดบางและเลกลง ถาเปรยบเทยบกบแทกยานความถต า สามารถท าเปนสตกเกอรตดกบสงของตาง ๆ ได หรอทเรยกวา Smart label แตทใชงานกนโดยทวไปมกถกออกแบบมาเปนบตรพลาสตกขนาดเทากบบตรเครดต เชน บตรโดยสารรถไฟฟา บตรเงนสด บตรเครดต บตรพนกงาน เปนตน

จดเดนทส าคญ คอ ไมโครชปทถกออกแบบมาใชกบคลนความถนมกมระบบการรกษาความปลอดภยของขอมลอยภายใน โดยมการเขารหสลบ ซงจะไมพบคณสมบตนในไมโครชปทถกออกแบบในยานความถอน ๆ ท าใหขอมลมความปลอดภยสง จงสามารถน าไปประยกตใชในการเกบขอมลสวนตวของผใช หรอจะเปนขอมลการเงนและธนาคาร ซงตองการความปลอดภยสงมาก โดยระยะอานขอมลของแทกประมาณ 10-100 เซนตเมตร (ขนกบก าลงสงของเครองอาน) และอตราความเรวในการรบ-สงขอมลประมาณ 10-100 กโลบตตอวนาท

ตวอยางการประยกตใชงาน เชน ตวโดยสารอเลกทรอนกส (E-Ticker) บตรเครดต (Credit Card) หนงสอเดนทางอเลกทรอนกส (E-Passport) แทกทตดหนงสอในระบบหองสมดอจฉรยะ (E-Libraries) เปนตน

22

แทกยานความถสงยง (Ultra High Frequency Tag) มวตถประสงคในการผลตเพอใชตดสนคาแทนบารโคดในอนาคต (ถาอนาคตราคาแทก

ชนดนถกลงมาก ๆ) ปจจบนมกใชตดสนคาระดบพาเลต (Pallet) ทใชจดเกบในคลงสนคา เนองจากจะตองท าใหราคาถก ดงนนไมโครชปทถกออกแบบจงมหนวยความจ าไมมาก เพอใหตนทนการผลตไมสงเกนไป สวนใหญมกถกออกแบบใหมหนวยความจ าประมาณ 96-256 บต ในยานความถ 860-960 เมกะเฮรตซ ในแทกชนดพาสซฟ และในยานความถ 433 เมกะเฮรตซ ในแทกชนดแอกทป

มจดเดน คอ ระยะการอานขอมลไดไกลประมาณ 3-7 เมตร (ชนดพาสซฟ ขนกบก าลงสงของเครองอานและขนาดสายอากาศของแทก) และระยะประมาณ 30-50 เมตร ในชนดแอกทป มอตราความเรวในการรบสงขอมลสงประมาณ 256 กโลบตตอวนาท ซงมากกวาแทกยานความถต าและความถสง ท าใหสามารถอานแทกในลกษณะเคลอนทไดโดยไมตองหยดอาน เพราะมอตราความเรวในการรบสงขอมลทสง

จดดอย คอ น าและความชนสามารถดดกลนคลนความถนได ท าใหระยะอานแทกลดลงหรออานไมไดในสงแวดลอมทมน าและความชนสง เพราะการรบสงขอมลของคลนความถนใชหลกการสะทอนกบคลนแมเหลกไฟฟา (Backscatter Coupling) เมอสะทอนคลนกลบผานตวกลางทมน าเปนองคประกอบคลนแมเหลกไฟฟาจะถกดดกลน แตจะสะทอน หกเห และเลยวเบนเมอกระทบโลหะ และอกขอดอยหนงกคอ ในยานความถน เมอน ามาใชงานจะตองมการขออนญาต เพราะมกฎระเบยบขอบงคบวาดวยการใชงานในแตละประเทศทแตกตางกนในรายละเอยด ซงไมเหมอนกบคลนความถต าและความถสง ยกตวอยางเชน ระบบล าเลยงกระเปาเดนทางในสนามบน เปนตน

แทกยานไมโครเวฟ (Microwave Tag) มท งชนดแอกทปและพาสซฟ แตสวนใหญจะเปนชนดแอกทปทมแบตเตอรใชงานอย

ภายใน จดเดน คอ สายอากาศของแทกยานความถนจะสนทสด ประมาณ 6 เซนตเมตร (ความถ 2.4 กกะเฮรตซ มความยาวคลนประมาณ 12.5 เซนตเมตร) มอตราความเรวในการรบ -สงขอมลสงประมาณ 1 เมกกะบตตอวนาท และแทกบางรนสามารถเชอมตอกบอปกรณเครอขายไรสาย (Wi-Fi) ไดอกดวย หรอทรจกกนในชอ 802.11 (Wi-Fi) Active RFID Tag ซงสามารถน าไปประยกตใชในระบบแสดงต าแหนงของวตถภายในอาคารแบบเวลาจรง (RTLS: Real Time Location System) ได

ขอดอย คอ แทกมขนาดใหญ (ขนอยกบขนาดของแบตเตอร) และมอายการใชงานจ ากด ประมาณ 3-7 ป เชน ระบบผนกอเลกทรอนกส (E-Seal) ทใชการตดตขนสงสนคาตามทาเรอ (Container Tracking) ระบบจายคาผานทางดวน (E-Toll Correction) เปนตน

23

ตารางท 4 เปรยบเทยบแทกแตละประเภท

ชนดของแทก

ชองความถ

ปรมาณขอมลทเกบได

ระยะการอาน

ความเรวในการรบสงขอมล (Kbps:

Kilobit per second) จดเดน/จดดอย

ยานความถต า

<135 kHz

64-1024 บต

5-10 เซนตเมตร

1-4 Kbps อานผานน าได ราคาถก ระยะอานใกล อตราการสงขอมลชา สายอากาศของแทกยาวมาก ท าใหขนาดแทกหนา

ยานความถสง

13.56 MHz

1024-8192 บต

5-15 เซนตเมตร

>100 Kbps มระบบรกษาความปลอดภยสง หนวยความจ าขนาดใหญ มขนาดเลก บาง อานผานน าไดบาง ระยะอานใกล ราคาปานกลาง

ยานความถสง

ยง

860-960

MHz

96-256 บต

3-7 เมตร >256 Kbps อานไดเรว ไกล แทกมราคาถก ขนาดเลก ตองขออนญาตในการใชงาน ไมสามารถอานผานน าและเหลกได

ยานความถ

ไมโครเวฟ (ระบบพาสซฟ)

2.4 GHz

64-1024 บต

3 เมตร >1 Mbps สายอากาศสนทสด ไมคอยมชดอปกรณในทองตลาด

ยานความถ

ไมโครเวฟ (ระบบแอกทป)

2.4/5.8 GHz

64-1024 บต

100-300 เมตร

>1 Mbps อานไดเรวมาก ไกลมาก ราคาแพง ขนาดใหญ อายการใชงานขนอยกบแบตเตอรร

ทมา: RFID กลยทธการลดตนทน เพมก าไร และสรางความแตกตาง.2553:62

24

ขอด ของการใชระบบ RFID 1. ตรวจนบวตถดบเขา-ออกไดรวดเรว 2. เหมาะกบคลงสนคาขนาดใหญและมจ านวนของสนคาทมาก 3. ใชงานในลกษณะทมความซบซอนได 4. มความคงทน มอายการใชงานนาน 5. อานขอมลไดจ านวนมาก 6. ระยะการอานขอมลไกล 7. สามารถอานขอมลทมการเปลยนแปลงไดตลอดเวลา 8. ลดปญหาการสญหายของวตถดบ

ขอเสย ของการใชระบบ RFID 1. ไมเหมาะกบคลงสนคาขนาดเลก 2. มคาใชจายสง

25

งานวจยทเกยวของ

ตารางท 5 งานวจยทเกยวของ

ล าดบท

ชอเรอง โดย รายละเอยด ผลทได

1 การพฒนาระบบคลงสนคาอตโนมตโดยใช RFID

ชนะ นมตรพนธ พฒนาโปรแกรม RFID ในการชบงวตถ

แกปญหาในการท างานทเกดจากการผดพลาดของคน

2 การประยกตใชเทคโนโลย RFID เพอการจดชนหนงสออจฉรยะในหองสมด

สมคด ชยมาโย ออกแบบระบบการจดชนหนงสออจรยะในหองสมดดวย RFID

สามารถตรวจสอบสถานะรายการของหนงสอในหองสมดได

3 การพฒนาระบบคลงสนคาดวยเทคโนโลย RFID จากกรณศกษา เครองปนดนเผารานชาวดน

วรพนธ วจตรจรยา น าเทคโนโลย RFID มาประยกตใชกบคลงสนคา โดยผานพอคเกตพซ

ท าใหการจดเกบและคนหามความรวดเรว สามารถพกพาไปทใดกได ท าใหการขนสงมความรวดเรว

ทมา: http://www.thailis.or.th/tdc/ วนท 20 สงหาคม 2560

ทเกบวตถดบอยทอบ

ไมท าลาเบล

ลมคยรบสนคาในระบบ

ไมตรวจสอบสนคา

กบเอกสาร

ไฟฟาดบ

มไวรส จายสนคาแตไม

เอาใหฝายผลต

ลมจายงานในระบบ ลกขโมย

เปนหน

ตดการพนน อปกรณช ารด

สถานทคบแคบ

บทท 3

ระเบยบวธวจย

กระบวนการหรอขนตอนการท างานของคลงสนคาทประกอบไปดวย การรบวตถดบ (Receiving) การจดเกบวตถดบ (Storage) และการจายวตถดบ (Issuing) พบวาในกระบวนการท างานดงกลาว ยงมขอบกพรอง เนองจากพบวาวตถดบบางชนดมการสญหายไปจากคลงสนคา ดงนน ทางผจดท าจะวเคราะหกระบวนการท างานของคลงสนคา บรษท ABC อเลกทรอนกส เพอหาจดบกพรองเกยวกบวตถดบทสญหาย และศกษาแนวทางในการน าเทคโนโลย RFID มาประยกตใชกบคลงสนคา เพอปองกนวตถดบสญหาย ดงน วเคราะหปญหาดวยเทคนคแผนผงสาเหตและผล (Cause and Effect Diagram)

ทมา: บรษท ABC อเลกทรอนกส.2560 ภาพประกอบท 16 การวเคราะหสาเหตจากแผนผงกางปลา

จากการวเคราะหขอมลขางตน พบวามพนกงานคลงสนคาบางคนลกขโมยวตถดบเพอ

น าออกไปขาย ซงวตถดบทลกขโมยนนจดเกบอยในตเยนทตงอยมมอบของคลงสนคา ไกลจากรศมของกลองวงจรปด อกทงในการลกขโมยวตถดบกระท าโดยพนกงานคลงสนคาเอง จงรขนตอนในการตดจายงานออกจากระบบไดเปนอยางด

ระบบคอมพวเตอร

ขนตอนการรบวตถดบ ขนตอนการจดเกบ

ขนตอนการจายวตถดบ

วตถดบ

สญหาย


(EFFECT)

27

การแกไขปญหาในเบองตน 1. ลอกกญแจทจดเกบวตถดบ 2. ตรวจนบวตถดบทจดเกบอยในตเยน (ตนกะและทายกะ) 3. ยายตเยนออกจากมมอบ 4. ตดตงกลองวงจรปดเพมในคลงสนคา

แนวทางการปองกน

1. ตดตงเทคโนโลย RFID งานวจยนทางผจดท าไดมแนวคดทจะน าเทคโนโลย RFID เขามาบรหารจดการคลงสนคา

ของบรษท ABC อเลกทรอนกส ซงจะน าเทคโนโลย RFID เขามาประยกตใชกบกระบวนการหรอกจกรรม การรบ -สงว ตถดบ (Receiving), การจดเกบว ตถดบ (Storage) และการจายว ตถดบ (Issuing) เทานน เนองจากการท างานระหวางกระบวนการหรอกจกรรมดงกลาว ตามทมการเกบขอมลมา มปญหาเกยวกบ วตถดบสญหายในคลงสนคา โดยผจดท าจะประยกตใชเทคโนโลย RFID กบวตถดบดงตอไปน

- วตถดบทควบคมอณหภมเทานน (0-10 องศา) - วตถดบทมราคาตงแต 1,000 บาทขนไป - วตถดบทน าเขามาจากตางประเทศเทานน

ซงกระบวนการหรอกจกรรมภายในคลงสนคาในปจจบน จะมกระบวนการท างานดงน ผขาย หรอ Supplier จะมาสงวตถดบใหกบโรงงานผผลตสนคา ซงจะรบวตถดบโดยแผนกสโตร (Store)

1. แผนกสโตร (Store) จะรบวตถดบจากผ ขายโดยทมรบวตถดบ (Receiving) โดยจะตรวจสอบเอกสารและงานทมาสง วามรายละเอยดและจ านวนตรงกนหรอไม ถาตรงกน ไปขอท 3 ถาไมตรงกนจะตดตอหนวยงานทเกยวของและสงงานคนใหกบผขาย

2. พนกงานคลงสนคาจะคยขอมลการรบวตถดบในระบบ จากนนจะพมพรายละเอยดการรบวตถดบในระบบใหกบทมจดเกบวตถดบ (Storage) เพอท าฉลากสนคาตดกบวตถดบ

3. เมอตดฉลากสนคากบวตถดบเสรจแลว ทมจดเกบวตถดบ (Storage) จะน าวตถดบไปเกบในตเยนทควบคมอณหภม 0-10 องศา ตอไป ซงกระบวนการนแตละสวนจะสามารถมองเหนสตอกในระบบไดวามจ านวนวตถดบเทาไร ทจะสามารถเบกได

4. ฝายผลต (Productions) ถามความตองการทจะเบกใชวตถดบในคลงสนคา จะท าเอกสารขอเบกใชวตถดบ (Materials Requisition) มาใหกบทางสโตร และจะหยบหรอเตรยมวตถดบ (Picking) โดยพนกงานฝายผลตเอง

28

5. หลงจากทหยบหรอเตรยมวตถดบ (Picking) เสรจแลว พนกงานฝายผลตจะน าวตถดบเหลานนมาใหกบพนกงานคลงสนคาสแกนยอดงานออกจากระบบ (ยอดงานในระบบกบงานจรงทจดเกบอยในคลงสนคาจะตรงกน)

6. เมอสแกนยอดงานออกจากระบบแลว พนกงานฝายผลตจะน างานไปผลตเปนสนคาส าเรจรปตอไป

ทมา: บรษท ABC อเลกทรอนกส.2560 ภาพประกอบท 17 กระบวนการหรอกจกรรมภายในคลงสนคาในปจจบน

จากการท างานระหวางกระบวนการหรอกจกรรมขางตน ยงมปญหาเกยวกบ วตถดบสญ

หายในคลงสนคา ตามรายละเอยดดงน ตารางท 6 มลคาของวตถดบทสญหายในป 2560

เดอน พ.ศ. 2560 จ านวน(บาท) เฉลย/เดอน(บาท) พฤษภาคม 30,840

58,082 มถนายน 92,520 กรกฎาคม 50,886

รวม 174,246

ทมา: บรษท ABC อเลกทรอนกส.2560

จากตารางขางตน จะเหนวาในแตละเดอนจะมมลคาของวตถดบทสญหายน นมากพอสมควร ดงนน ทางผจดท าจงมแนวคดทจะน าเทคโนโลย RFID มาประยกตใชกบบรษท ABC อเลกทรอนกส แหงน ดวยคณสมบตของเทคโนโลย RFID ทกลาวมาแลวนน นาจะเปนแนวทางหนงทจะชวยลดวตถดบสญหายในคลงสนคาแหงนได โดยจะมกระบวนการหรอกจกรรมการท างานโดยใชเทคโนโลย RFID ดงน

29

1. ผขาย หรอ Supplier จะมาสงวตถดบใหกบโรงงานผผลตสนคา ซงจะรบวตถดบโดยแผนกสโตร (Store)

2. แผนกสโตร (Store) จะรบวตถดบจากผ ขายโดยทมรบวตถดบ (Receiving) โดยจะตรวจสอบเอกสารและงานทมาสง วามรายละเอยดและจ านวนตรงกนหรอไม ถาตรงกน ไปขอท 3 ถาไมตรงกนจะตดตอหนวยงานทเกยวของและสงงานคนใหกบผขาย

3. พนกงานคลงสนคาจะคยขอมลการรบวตถดบในระบบ จากนนจะพมพรายละเอยดการรบวตถดบในระบบใหกบทมจดเกบวตถดบ (Storage) เพอท าฉลากสนคาตดกบวตถดบ

4. เมอท าฉลากสนคา/แทก RFID ตดกบวตถดบเสรจแลว ทมจดเกบวตถดบ (Storage) จะน าวตถดบไปเกบในตเยนทควบคมอณหภม 0-10 องศา โดยทตเยนจะมการตดตงเครองอาน RFID ไวบรเวณประตเปด-ปดของตเยน เมอเครองอานจบสญญาณฉลากสนคา/แทก RFID ไดจากการน าวตถดบไปวางจดเกบ ระบบจะท าการบนทกสตอกทนท ซงกระบวนการนแตละสวนจะสามารถมองเหนสตอกในระบบไดวามจ านวนวตถดบเทาไร ทจะสามารถเบกได

5. ฝายผลต (Production) ถามความตองการทจะเบกใชวตถดบในคลงสนคา จะหยบหรอเตรยมวตถดบ (Picking) โดยพนกงานฝายผลตเอง เมอพนกงานฝายผลตหยบงานออกมาจากตเยน เครองอานจบสญญาณฉลากสนคา/แทก RFID ได ระบบจะท าการตดสตอกทนท ท าใหสตอกในระบบมความเทยงตรง และทนตอเวลา

ทมา: บรษท ABC อเลกทรอนกส.2560 ภาพประกอบท 18 กระบวนการหรอกจกรรมภายในคลงสนคา โดยใชเทคโนโลย RFID

30

ทมา: บรษท ABC อเลกทรอนกส.2560 ภาพประกอบท 19 สรปภาพรวมการใชเทคโนโลย RFID ภายในคลงสนคา

หมายเหต : เซนเซอรตรวจจบวตถเคลอนไหว, อปกรณไฟและเสยงเตอน จะตดตงไว

บรเวณประตทางเขา-ออก ของคลงสนคา เพอปองกนการผดพลาดของระบบ ในกรณทเทคโนโลย RFID มปญหาและไมไดตดสตอกในระบบ เมอน าวตถดบทไมมการตดสตอกออกไปจากคลงสนคาโดยผานเซนเซอรตรวจจบวตถเคลอนไหว อปกรณไฟและเสยงเตอนจะท างานเพอสงสญญาณใหเราทราบวา วตถดบนยงไมมการตดสตอกออกจากระบบ เปนอกวธหนงทสามารถปองกนวตถดบสญหายได

31

ทมา: บรษท ABC อเลกทรอนกส.2560 ภาพประกอบท 20 แผนผงกระบวนหรอกจกรรมภายในคลงสนคา โดยใชเทคโนโลย RFID

จากกระบวนการท างานของคลงสนคาขางตน เมอมการน าเอาเทคโนโลย RFID เขามา

ประยกตใชในกระบวนการท างานแลว จะเปนการพฒนาระบบการท างานของคลงสนคา อกทางหนง เนองจากปจจบนใชพนกงานในการควบคมการรบ-จายวตถดบ โดยจะเปลยนมาเปนใชเทคโนโลย RFID เขามาควบคมการท างานแทนแรงงานคน โดยเทคโนโลย RFID นจะชวยลดปญหาเกยวกบการท างานทผดพลาดของแรงงานคน และชวยในเรองของวตถดบสญหายในคลงสนคาอกดวย เนองจากจะมการรบ-จายวตถดบในระบบโดยอตโนมต ท าใหสตอกในระบบ มความเทยงตรง และทนตอเวลา

บทท 4

การวเคราะหขอมล

ดวยแนวทางการแกไขเบองตนทไดกลาวไปแลว ตอนนยงไมพบขอมลวามวตถดบสญหายไปจากคลงสนคา แตในระยะยาวทางผจดท าตองหาแนวทางในการปองกนไมใหวตถดบสญหายจากคลงสนคา โดยมแนวคดทจะน าเทคโนโลย RFID มาประยกตใช แตดวยเทคโนโลย RFID นนมราคาคอนขางสง โดยในทนทางผจดท าไดศกษาคาใชจายในการตดตงเทคโนโลย RFID แบบการใช Passive Tag หรอ ปายระบอเลกทรอนกสชนดพาสซฟ เทาน น เนองจากทางผจดท าไดสอบถามขอมลของ Active Tag หรอ ปายระบอเลกทรอนกสชนดแอกทป จากทางตวแทนจ าหนาย พบวาราคาของแทกชนดนมราคาสง และดวยจ านวนวตถดบของบรษททจะน ามาประยกตใชกบเทคโนโลยชนดนยงมจ านวนนอย ทางตวแทนจ าหนายจงแนะน าใหใชเทคโนโลย RFID แบบการใช Passive Tag หรอ ปายระบอเลกทรอนกสชนดพาสซฟ เพอน ามาประยกตใชงาน โดยทางผจดท าไดสอบถามราคาในการตดตงเทคโนโลย RFID จากตวแทนจ าหนาย 3 บรษท ขอมลดงตอไปน ตารางท 7 สรปคาใชจายในการตดตงเทคโนโลย RFID ภายในคลงสนคา บรษท A

รายการ ราคา/ตอชน (บาท) จ านวน (บาท) รวม (บาท) แทก 9.96 5,000 49,800 เครองอาน-เขยนขอมล 49,815 1 49,815 RFID ซอฟตแวร 232,470 1 232,472 เครองพมพฉลาก RFID 66,420 1 66,420 การดแลรกษา/ซอมบ ารง 16,605 1 16,605 อน ๆ 33,210 1 33,210

รวม 448,322

ทมา: บรษท A ตวแทนจ าหนายเทคโนโลย RFID.2560

33

ตารางท 8 สรปคาใชจายในการตดตงเทคโนโลย RFID ภายในคลงสนคา บรษท B


รวม 493,143

ทมา: บรษท B ตวแทนจ าหนายเทคโนโลย RFID.2560 ตารางท 9 สรปคาใชจายในการตดตงเทคโนโลย RFID ภายในคลงสนคา บรษท C


รวม 436,699

ทมา: บรษท C ตวแทนจ าหนายเทคโนโลย RFID.2560

จากตารางขางตน จะคนทนในระยะเวลาเทาใดนน ดวยวธการนเปนการปองกนวตถดบสญหายในคลงสนคา ไมมเงนสดรบเขาหรอจายออกไป ซงเปนผลประโยชนทางออมของการด าเนนธรกจ หากมวตถดบสญหาย จะท าใหตนทนในการซอวตถดบสงขน และจะตองเสยโอกาสในการผลตชนงาน เนองจากการสงซอวตถดบเขามาใหมนน จะมระยะเวลาในการรอคอยวตถดบเกดขน ดงนนทางผจดท ามแนวคด จากการน าเอามลคาของวตถดบทสญหายในคลงสนคายอนหลง 3 เดอน คอตงแตเดอน พ.ค.-ก.ค. ป 2560 มาคดระยะเวลาในการคนทนของการตดตงเทคโนโลย RFID ภายในคลงสนคาของบรษท ABC อเลกทรอนกส รายละเอยดดงตอไปน

34

จากขอมลตวแทนจ าหนายเทคโนโลย RFID ทางผจดท าเลอกตวแทนจ าหนายจากบรษท A ใหด าเนนการตดตงเทคโนโลย RFID ใหกบทางบรษท โดยมตนทนในการตดตง 448,322 บาท และจากขอมลของมลคาวตถดบทสญหายในคลงสนคายอนหลง 3 เดอนมมลคา 174,246 บาท คดเปนมลคาของวตถดบทสญหายเฉลยตอเดอน 58,082 บาท จากขอมลจะได สมการ ระยะเวลาในการคนทน = ตนทนในการตดตงเทคโนโลย RFID มลคาเฉลยของวตถดบทสญหายในคลงสนคายอนหลง 3 เดอน แทนคา ระยะเวลาในการคนทน = 448,322 58,082 ระยะเวลาในการคนทน = 7.72 ดงนน ระยะเวลาในการคนทนในการตดตงเทคโนโลย RFID คอ 7.72 เดอน (8 เดอน)

บทท 5

สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ บทสรปของการด าเนนงาน

การศกษาคนควาอสระเรอง แนวทางลดการสญหายของวตถดบในคลงสนคา กรณศกษา: บรษท ABC อเลกทรอนกส มวตถประสงคเพอวเคราะหกระบวนการท างานของคลงสนคา เพอหาจดบกพรองเกยวกบวตถดบทสญหายไป และศกษาแนวทางในการน าเทคโนโลย RFID มาประยกตใชกบคลงสนคา ซงจากขอมลพบวาในเดอนสงหาคม พ.ศ. 2560 ทผานมา ไมพบขอมลวตถดบสญหายจากคลงสนคา แตดวยการลกขโมยนนเปนนสยสวนบคคลซงไมสามารถรไดวาบคคลใดจะมนสยเปนอยางไร ดงน น ทางผจดท าและหนวยงานทเกยวของจงไดจดอบรมเกยวกบจรยธรรม กฎหมาย และระเบยบวนยในการท างานใหกบพนกงานในคลงสนคา อกทงหาเทคโนโลยมาชวยในการท างานใหมประสทธภาพมากยงขนดวย

และดวยวตถดบสญหายในคลงสนคาของบรษท ABC อเลกทรอนกส ทมมลคาเฉลยสงถง 58,082 บาทตอเดอน ผ วจ ย จงมแนวคดทจะน าเทคโนโลย RFID เขามาประยกตใช โดยมวตถประสงคเพอหาแนวทางการลดวตถดบสญหายจากคลงสนคาใหมมลคาทนอยลงหรอเปนศนย โดยใชเทคโนโลย RFID และเพอประเมนความเปนไปไดในการน าเทคโนโลย RFID มาประยกตใชในองคกร แตเนองจากเทคโนโลยดงกลาวลงทนคอนขางสง จงท าการวเคราะหหาระยะเวลาในการคนทนเพอเปนขอมลในการตดสนใจ ผลการวเคราะหพบวา จากมลคาวตถดบทสญหาย หากลงทนตดตงเทคโนโลย RFID ซงประกอบดวย แทก เครองอาน-เขยนขอมล RFID ซอฟตแวร เครองพมพฉลาก RFID การดแลรกษา/ซอมบ ารง และอน ๆ มมลคารวมทงสน 448,322 บาท เมอค านวณหาระยะเวลาในการคนทนจะอยทประมาณ 8 เดอน แตเมอเทยบกบประโยชนทจะไดรบจากเทคโนโลย RFID ดงทกลาวมาแลวนน การตดสนใจขนอยกบผบรหารบรษทเปนส าคญ ขอเสนอแนะเพอด าเนนการตอไป

การศกษาเกยวกบการน าเทคโนโลย RFID มาประยกตใชกบคลงสนคาของ บรษท ABC อเลกทรอนกส น เปนเพยงขอมลเบองตนทกลาวถงลกษณะของเทคโนโลย RFID ในภาพรวมเทานน และการศกษานยงไมไดลงมอปฏบต เกบขอมล และพสจนผล เนองจากยงอยในระหวางเสนอโครงการตอผบรหารบรษท ดงนนหากผสนใจจะน าเทคโนโลยนไปประยกตใช ควรจะศกษาขอมลใหละเอยดกอนน าไปประยกตใช

36

การบรการความเสยง พฒนาระบบการท างานของขนตอนการเบก-จายวตถดบ โดยปจจบนทางพนกงานฝายผลต

จะมการลงชอรบวตถดบในเอกสารการเบก-จายวตถดบรวมกบพนกงานคลงสนคา และเพอเปนการปองกนการรวมกนลกขโมยวตถดบ ระหวางฝายผลตและคลงสนคา ผจดท าและผทเกยวของมแนวคดทจะพฒนาระบบการตอบรบจากฝายผลต เพอยนยนวาไดรบวตถดบครบหรอไม เพอใหแนใจวาการเบก-จายวตถดบมความเทยงตรง และสามารถตรวจสอบไดในระบบ

ขนตอนการเบก-จายวตถดบ

ทมา: บรษท ABC อเลกทรอนกส.2560 ภาพประกอบท 21 แผนผงการพฒนาระบบการท างานของขนตอนการเบก-จายวตถดบ

เรม

ฝายผลตท าใบเบก

น าไปเบกสนคาทคลงสนคา

น าไปตดสตอกสนคา

ลงชอรบสนคาในเอกสาร

จบ

ตดตอพนกงานคลงฯ

หยบสนคาโดย

ฝายผลต

ตดตอหวหนางาน หยบสนคาโดย

ฝายผลต

พฒนาระบบการ

ตอบรบจากฝาย

ผลต

37

บรรณานกรม

โกศล ดศลธรรม และสภาวด วทยะประพนธ. (2547). การบรหารสนคาคงคลง: จากคลงสนคาส

ศนยกระจายสนคา. กรงเทพมหานคร: ธรรกมลการพมพ. ค านาย อภปรชญาสกล. (2547). คมอออกแบบและตดตงระบบบารโคดในโลจสตกสและการ

จดการซพพลายเชน. 5,000 เลม. กรงเทพมหานคร: นฐพร การพมพ. ประสทธ ทฆพฒ และไพโรจน. (2549). เทคโนโลย RFID. กรงเทพมหานคร: ดอกหญากรป. พวรแอร, ชารลส, ซ; และแมคคอลม, ดนแคน; (2552). RFID การน าไปใชเชงยทธศาสตรและ

ผลตอบแทน (ROI). แปลโดย วทยา สหฤทด ารง และคนอน ๆ. กรงเทพมหานคร: ส.เอเซยเพรส (1989).

วชรากร หนทอง. (2553). อารเอฟไอด กลยทธการลดตนทน เพมก าไร และสรางความแตกตาง.กรงเทพมหานคร: ซเอดยเคชน.

วนรตน จนทกจ. (2547). 17 เครองมอนกคด. 3,000 เลม. กรงเทพมหานคร: ซโน ดซน. ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต. 2549. แนวทางการพฒนา RF-ID ส าหรบ

ภาคอตสาหกรรมและบรการ. กรงเทพมหานคร: ส านกงานคณะกรรมการกจการโทรคมนาคมแหงชาต.

ไมปรากฏผแตง. (2560). “RFID พรอมตวอยางการตอใชงาน.” สบคนเมอวนท 4 กรกฎาคม 2560, http://www.thaieasyelec.com.

ไมปรากฏผแตง. (2560). “องคประกอบของระบบ RFID.” สบคนเมอวนท 19 สงหาคม 2560, http://www.rfid.or.th

ไมปรากฏผแตง. (2560). “หลกการท างานของเครองทาบบตร เครองอานบตรระบบ RFID.” สบคนเมอวนท 4 กรกฎาคม 2560, http://securemate.co.th.

ภาคผนวก

39

กฎ 80/20 (การวเคราะห ABC) กฎนคดคนโดยพาเรโต (Pareto) ซงเปนนกเศรษฐศาสตรชาวอตาล เมอประมาณกวา 100 ป

กอน เขาไดพบวาจ านวนเพยงเลกนอยของประชากรมกจะไดรบผลกระทบทมากทสด กฎของพาเรโตไดขยายผลออกไปเปนการจดระดบ ABC (ABC classification) ซงจะอธบายรายละเอยด ดงน

เมอพจารณาถงการประยกตเครองมอนกบการก าหนดระดบสนคาคงคลงในเชงปฏบต คณกควรทจะเรมตนดวยการถามตวเองวา ผลตภณฑใด (และลกคาคนไหน ทสรางมลคา 80% ของรายไดรวม ค าตอบคอ ประมาณ 20% ของผลตภณฑ (และลกคา) กอใหเกดรายไดถง 80% ตารางท 10รายละเอยดในการจดระดบ ABC (ABC classification)

20% ลกคา ผลตภณฑ หรอชนสวน =

80% ของรายไดของบ รษท และการลงทนในสนคาคงคลง

สงเหลานเรยกวา ลกคาระดบ A ผลตภณฑระดบ A ชนสวนระดบ A


15% ของรายไดของบ รษท และการลงทนในสนคาคงคลง

สงเหลานเรยกวา ลกคาระดบ B ผลตภณฑระดบ B ชนสวนระดบ B


5% ของรายไดของบรษท และการลงทนในสนคาคงคลง

สงเหลานเรยกวา ลกคาระดบ C ผลตภณฑระดบ C ชนสวนระดบ C

ทมา: การบรหารสนคาคงคลง: จากคลงสนคาสศนยกระจายสนคา.2547.61

ทส าคญ ลกคาระดบ A ยงคงตองการระดบการจดสงสนคาทเปนผลตภณฑระดบ B และ C ในลกษณะเดยวกนกบผลตภณฑระดบ A อกดวย

ความผนผวนไปมาในอปสงคส าหรบผลตภณฑระดบ B และ C เปนสาเหตของปญหาทส าคญตอสวนผสมของผลตภณฑ ซงเปนผลใหเกดการเปลยนแปลงในโรงงาน (ก าลงการผลต) และการเปลยนแปลงก าหนดการสงมอบของซพพลายเออร

40

ลองพจารณาตามน 1. ลดคาความคลาดเคลอนจากการพยากรณ ดวยการปรบปรงตวแบบการพยากรณ

(forecast model) เสยใหม 2. ใชสตรของคาเบยงเบนมาตรฐานกบลกคาระดบ A ดวยผลตภณฑระดบ A และ B 3. ส าหรบชนสวนระดบ C ใหก าหนดจ านวนการจดสงในวนตาง ๆ กอน และใหฝายผลต

ปฏบตเชนนในตอนตนของทก ๆ ไตรมาส คาเบยงเบนมาตรฐานของคาความคลาดเคลอนของการพยากรณ สามารถทจะใชในการหา 1. ปรมาณของเวลาน า/รอคอยเพมเตม (เวลาน าเผอ) ซงจ าเปนในการสรางความมนใจใน

การจดสงททนเวลา 2. ปรมาณของงานทออกไปสโรงงาน เพอท าใหเกดความมนใจวาเครองจกรจะมงานท า

อยางตอเนอง นนกคอ แถวคอย (queue) เปนจ านวนเทาไร ทจ าเปนตองใชในสถานงานทเปนคอขวด (bottleneck)

3. จ านวนของชนสวนพเศษ (ชนสวนกนชน) ทจดเตรยมไวเพอการเรมตนการปฏบตการเดนเครองจกร ท าใหมนใจวาจะไดจ านวนผลผลต (yield) ตามทคาดหวง หลงจากการผลตสนสด (final operation เชนการเผอของเสย

4. ปรมาณของเวลาหยดเครองจกร เพอใชส าหรบการวางแผนอตราการใช (utilization) ก าลงการผลตทเหลออย การตรวจนบตามรอบเวลา

การตรวจนบตามรอบเวลา เปนเรองปกตส าหรบการควบคมสนคาคงคลง ระบบการตรวจนบทมประสทธผล สวนใหญตองมการตรวจนบจ านวนสนคาคงคลงเปนบางรายการในทกวนท างาน โดยรายการทจะนบจะถกก าหนดความถ (รอบเวลา) ในการนบไวลวงหนา

ระบบการตรวจนบตามรอบสวนใหญ มกจะก าหนดความถของการนบชนสวนตามมลคาของการใชทนยมกนกคอ ระบบ ABC ระบบนจะจดประเภทรายการออกเปนกลม ๆ ตามมลคาของปรมาณทงป (ซงค านวณไดจาก ราคาตอหนวย x ปรมาณทงป) โดยปกตรายการจะถกแบงออกเปน 3 กลมดวยกน คอ A, B และ C (กระบวนการนเรยกวา วธวเคราะหพาเรโต)

A เปนรายการทมมลคาสงสด แตมจ านวนรายการไมมาก คอ ประมาณ 15-20% ซงจะมมลคารวมประมาณ 75-80% จากมลคาทงหมดของสนคาคงคลง โดยตามกฎทวไปกคอ 20% ของจ านวนรายการทงหมด จะมมลคาเปน 80% ของมลคารวมทงหมด ดงนนสนคากลม A ทงหมดจะถกตรวจนบในทก ๆ เดอน

41

B เปนรายการทมมลคาปานกลาง โดยรายการทแสดงเหลานจะมจ านวนไมมาก โดยมราว 30-40% ของรายการโดยรวม แตจะมมลคาประมาณ 15% จากมลคารวมทงหมดของสนคาคงคลง โดยทวไปรายการทแสดงในกลม B จะถกตรวจนบในทก ๆ 3 เดอน

C เปนรายการทมมลคาต า โดยมรายการเปนจ านวนมาก 40-50% แตมมลคานอยมากเมอเทยบจากมลคารวมท งหมดของสนคาคงคลง จงแทบจะไมคอยมความส าคญ ซงมลคารวมมคาประมาณ 5-10% ดงนน รายการในกลม C ทงหมดจะถกนบปละครง โดยทวไปแลวการนบในกรณนมกจะนยมใชการประมาณการอกดวย

42

ประวตผวจย

ชอ – สกล นายเทพกมล ศรระพรหม วน เดอน ปเกด 20 สงหาคม 2523 สถานทเกด จงหวดเลย วฒการศกษา พ.ศ. 2546 วทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรการกฬา สถาบนราชภฏเลย ประสบการณในการท างาน บรษท เมกเทค พรซชน คอมโพเนนท (ประเทศไทย) จ ากด พ.ศ. 2558-ปจจบน บรษท ฟจ อเลคทรค (ประเทศไทย) จ ากด พ.ศ. 2557-2558 บรษท เบรด (ประเทศไทย) จ ากด พ.ศ. 2551-2556 ต าแหนงหนาทปจจบน หวหนางานคลงสนคา บรษท เมกเทค พรซชน คอมโพเนนท (ประเทศไทย) จ ากด สถานทอยปจจบน 14/270 หม 11 ม.พฤกษา 66 ต.คลองหนง อ.คลองหลวง

จ.ปทมธาน 12120

แนวทางลดการสูญหายของวัตถุดบิในคลังสินค้า...

Documents