รายงานฉบบสมบรณ

ชอโครงการ: โครงการวจยและพฒนามาตรการและโปรแกรมส าเรจรปเพอตรวจจบ

การฝาฝนสญญาณไฟจราจร Project name: Development of Control Measures for Red Light Running

Violation and Application for Red Light Running Violation Detection.

(สญญาเลขท ACC4 59019)

โดย

ผรบผดชอบโครงการ: รศ.ดร.ธเนศ เสถยรนาม คณะวศวกรรมศาสตร

มหาวทยาลยขอนแกน องคกรรบทน: มหาวทยาลยขอนแกน

ไดรบทนสนบสนนโดย

ศนยวชาการเพอความปลอดภยทางถนน (ศวปถ.) ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

พฤษภาคม 2560

คณะนกวจยและทปรกษาโครงการ

คณะนกวจย 1. รศ.ดร.ธเนศ เสถยรนาม (หวหนาโครงการ) ภาควชาวศวกรรมโยธา คณะวศวกรรมศาสตร

มหาวทยาลยขอนแกน 2. ผศ.ดร.รจชย องอารณยะว (รองหวหนาโครงการ) ภาควชาวศวกรรมคอมพวเตอร คณะ

วศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน 3. อาจารย ดร.วาธส ลลาภทร (ผเชยวชาญดานวศวกรรมคอมพวเตอร) ภาควชาวศวกรรม

คอมพวเตอร คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน 4. ผศ.ดร.นยม พนจการ (ผเชยวชาญดานวศวกรรมไฟฟา) ภาควชาวศวกรรมไฟฟา คณะ

วศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน 5. รศ.ดร.วชดา เสถยรนาม (ผเชยวชาญดานวศวกรรมการทางและความปลอดภยทางถนน)

ภาควชาวศวกรรมโยธา คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน 6. พ.ต.ท.อมรชย ลลาขจรจตร (ผเชยวชาญดานกฎหมาย) ผชวยนายเวร (สบ 3) รองผบญชาการ

ต ารวจแหงชาต 7. นายพงษพนธ แทนเกษม (ผชวยผเชยวชาญ) ภาควชาวศวกรรมโยธา คณะวศวกรรมศาสตร

มหาวทยาลยขอนแกน 8. วาท ร.ต. ปยณฐ จนโทสทธ (ผชวยผเชยวชาญ) ภาควชาวศวกรรมโยธา คณะวศวกรรมศาสตร

มหาวทยาลยขอนแกน

ทปรกษาโครงการ 1. นพ.วทยา ชาตบญชาชย ประธานแผนงานสนบสนนการด าเนนงานปองกนอบตเหตจราจรใน

ระดบจงหวด 2. รศ.ดร.พนกฤษณ คลงบญครอง อาจารยประจ าคณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน 3. ดร.สโรช บญศรพนธ (ผ เชยวชาญดานระบบขนสงอจฉรยะ) ภาควชาวศวกรรมโยธา

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 4. พ.ต.ต.ปรชญามาศ ไชยสระ (ผเชยวชาญดานการบงคบใชกฎหมาย) สว.จร.สภ.เมองขอนแกน

สารบญ

หนา สารบญรป ค สารบญตาราง ช บทท 1 บทน า 1.1 หลกการและเหตผล 1-1 1.2 วตถประสงค 1-15 1.3 พนทศกษา 1-15 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1-16 บทท 2 ขนตอนการศกษา 2.1 การทบทวน 2-1 2.2 การส ารวจและวเคราะหขอมล 2-7 2.3 การก าหนดมาตรการควบคมการฝาฝนสญญาณไฟจราจร 2-12 2.4 การออกแบบและพฒนาโปรแกรมส าเรจรป 2-12 2.5 การจดท าคมอและการฝกอบรมการใชงาน 2-15 2.6 สรปแนะน าเสนอผลการศกษา 2-16 บทท 3 ผลการด าเนนงาน 3.1 ขอมลอบตเหตบรเวณทางแยกบนถนนมตรภาพในเขตเมอง

ขอนแกน 3-1

3.2 ผลการส ารวจการฝาฝนสญญาณไฟแดง 3-2 3.3 ปจจยดานจตวทยาทมอทธพลตอการฝาฝนสญญาณไฟแดง 3-19 3.4 แนวทางในการด าเนนมาตรการควบคมการฝาฝนสญญาณไฟแดง 3-32 3.5 ผลการพฒนาโปรแกรมส าเรจรป 3-32 บทท 4 สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ 4.1 สรปผลการศกษา 4-1 4.2 ขอเสนอแนะ 4-3

ข

หนา แผนการด าเนนการ

2-16

บรรณานกรม ภาคผนวก

ค

สารบญรป

หนา

รปท 1.1 อตราการเสยชวตจากอบตเหตบนทองถนนทวโลก 1-1 รปท 1.2 สถตขอมลการเกดอบตเหตบรเวณทางแยก 10 อนดบ ในเมองขอนแกน 1-2 รปท 1.3 รอยละเฉลยของสาเหตการเกดอบตเหตจากบคคล พ.ศ. 2549-2556 1-3 รปท 1.4 ปรมาณยานพาหนะทผานทางแยกบรเวณทางแยกมอดนแดง

(ทศเขาเมองขอนแกน) 1-5

รปท 1.5 สดสวนยานพาหนะทผานทางแยกบรเวณทางแยกมอดนแดง (ทศเขาเมองขอนแกน)

1-6

รปท 1.6 ปรมาณยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงบรเวณทางแยกมอดนแดง (ทศเขาเมองขอนแกน)

1-6

รปท 1.7 สดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงเทยบกบยานพาหนะ ทฝาฝนสญญาณไฟแดงทงหมดบรเวณทางแยกมอดนแดง (ทศเขาเมองขอนแกน)

1-7

รปท 1.8 สดสวนปรมาณยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงเทยบกบปรมาณยานพาหนะทผานทางแยกบรเวณทางแยกมอดนแดง (ทศเขาเมองขอนแกน)

1-7

รปท 1.9 สดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงเทยบกบยานพาหนะประเภทเดยวกนบรเวณทางแยกมอดนแดง (ทศเขาเมองขอนแกน)

1-8

รปท 1.10 ปรมาณยานพาหนะทผานทางแยกบรเวณทางแยกประตเมอง (ทศมงจงหวดอดรธาน)

1-9

รปท 1.11 สดสวนยานพาหนะทผานทางแยกบรเวณทางแยกประตเมอง (ทศมงจงหวดอดรธาน)

1-9

รปท 1.12 ปรมาณยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงบรเวณทางแยกประตเมอง (ทศมงจงหวดอดรธาน)

1-10

รปท 1.13 สดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงเทยบกบยานพาหนะ ทฝาฝนสญญาณไฟแดงทงหมดบรเวณทางแยกประตเมอง (ทศมงจงหวดอดรธาน)

1-10

ง

หนา

รปท 1.14 สดสวนปรมาณยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงแยกตามชวงเวลาบรเวณทางแยกประตเมอง (ทศมงจงหวดอดรธาน)

1-11

รปท 1.15 สดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงเทยบกบยานพาหนะประเภทเดยวกนทผานทางแยกบรเวณทางแยกประตเมอง (ทศมงจงหวดอดรธาน)

1-11

รปท 1.16 กลองวงจรปดทตดตงททางแยกทาพระ 1-12 รปท 1.17 ระบบกลองวงจรปดส าหรบการตรวจจบการฝาสญญาณไฟจราจร

แบบเดม 1-13

รปท 1.18 ต าแหนงทางแยกของโครงการฯ 1-14 รปท 1.19 ตวอยางปายเตอนตรวจจบฝาไฟแดงดวยกลองวงจรปดตลอด 24 ชวโมง 1-14 รปท 2.1 ขนตอนการศกษา 2-1 รปท 2.2 ตวอยางแบบฟอรมใบสง 2-4 รปท 2.3 กลองวงจรปดทใหสญญาณภาพเปนแอนะลอก ลกศรแสดงจดตอ

สญญาณภาพ 2-5

รปท 2.4 กลองวงจรปดทใหสญญาณภาพเปนดจทล ลกศรแสดงจดตอเครอขายอนเทอรเนต

2-5

รปท 2.5 รถก าลงเขาสทางแยกขณะทเรมสญญาณไฟเหลอง 2-6 รปท 2.6 การเกดเขตหนเสอปะจระเข 2-6 รปท 2.7 การตดตงชดกลอง CCTV เพอบนทกปรมาณจราจร 2-8 รปท 2.8 ทฤษฎพฤตกรรมตามแผน (TPB) 2-9 รปท 2.9 กลอง CCTV ส าหรบภาพมมกวาง 2-11 รปท 2.10 กลอง CCTV ส าหรบแตละชองจราจร 2-11 รปท 2.11 การตดตงกลอง CCTV แบบดจทล 1 ตวตอ 1 ทศทางการจราจร 2-11 รปท 2.12 ระบบกลองวงจรปดส าหรบการตรวจจบการฝาสญญาณไฟจราจรแบบ

ใหม 2-13

รปท 2.13 โปรแกรมตรวจพบวาสญญาณไฟจราจรเปนสแดง 2-14 รปท 2.14 รถยนตทฝาสญญาณไฟจราจรสแดงถกตรวจจบได (ในกรอบ) 2-14 รปท 2.15 แนวคดการท างานของโปรแกรมตรวจจบการฝาสญญาณไฟจราจร 2-15 รปท 3.1 ปรมาณจราจรทผานทางแยกเจาพอมอดนแดงทงหมด-รายชวโมง

ทศทางมงใต

3-2

จ

หนา

รปท 3.2 สดสวนยานพาหนะทผานทางแยกเจาพอมอดนแดง 24 ชวโมง ทศทางมงใต

3-3

รปท 3.3 ปรมาณจราจรทฝาฝนสญญาณไฟเหลองทางแยกเจาพอมอดนแดง-รายชวโมง ทศทางมงใต

3-4

รปท 3.4 สดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟเหลองทางแยกเจาพอมอดนแดง24 ชวโมง ทศทางมงใต

3-4

รปท 3.5 ปรมาณจราจรทฝาฝนสญญาณไฟแดงทางแยกเจาพอมอดนแดง-รายชวโมง ทศทางมงใต

3-5

รปท 3.6 สดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงทางแยกเจาพอมอดนแดง 24 ชวโมง ทศทางมงใต

3-5

รปท 3.7 ปรมาณจราจรทผานทางแยกบานกอกทงหมด-รายชวโมง ทศทางมงใต 3-6 รปท 3.8 สดสวนยานพาหนะทผานทางแยกบานกอก 24 ชวโมง ทศทางมงใต 3-7 รปท 3.9 ปรมาณจราจรทฝาฝนสญญาณไฟเหลองทางแยกบานกอก –รายชวโมง

ทศทางมงใต 3-8

รปท 3.10 สดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟเหลองทางแยกบานกอก 24 ชวโมง ทศทางมงใต

3-8

รปท 3.11 ปรมาณจราจรทฝาฝนสญญาณไฟแดงทางแยกบานกอก –รายชวโมง ทศทางมงใต

3-9

รปท 3.12 สดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงทางแยกบานกอก 24 ชวโมง ทศทางมงใต

3-9

รปท 3.13 ปรมาณจราจรทผานทางแยกประตเมองทงหมด-รายชวโมง ทศทางมงเหนอ

3-10

รปท 3.14 สดสวนยานพาหนะททางแยกประตเมอง 24 ชวโมง ทศทางมงเหนอ 3-11 รปท 3.15 ปรมาณจราจรทฝาฝนสญญาณไฟเหลองทางแยกประตเมอง–รายชวโมง

ทศทางมงเหนอ 3-12

รปท 3.16 สดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟเหลองทางแยกประตเมอง 24 ชวโมง ทศทางมงเหนอ

3-12

รปท 3.17 ปรมาณจราจรทฝาฝนสญญาณไฟแดงทางแยกประตเมอง-รายชวโมง ทศทางมงเหนอ

3-13

รปท 3.18 สดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงทางแยกประตเมอง 24 ชวโมง ทศทางมงเหนอ

3-13

ฉ

หนา

รปท 3.19 ปรมาณจราจรทผานทางแยกเหลานาดทงหมด-รายชวโมง ทศทางมงเหนอ

3-14

รปท 3.20 สดสวนยานพาหนะทผานทางแยกเหลานาด 24 ชวโมง ทศทางมงเหนอ 3-15 รปท 3.21 ปรมาณจราจรทฝาฝนสญญาณไฟเหลองทางแยกเหลานาด –รายชวโมง

ทศทางมงเหนอ 3-16

รปท 3.22 สดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟเหลองทางแยกเหลานาด 24 ชวโมง ทศทางมงเหนอ

3-16

รปท 3.23 ปรมาณจราจรทฝาฝนสญญาณไฟแดงทางแยกเหลานาด –รายชวโมง ทศทางมงเหนอ

3-17

รปท 3.24 สดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงทางแยกเหลานาด 24 ชวโมง ทศทางมงเหนอ

3-17

รปท 3.25 การฝาฝนสญญาณไฟแดงทางแยกประตเมอง (เซนทรล) หลงตดตง CCTV (วนธรรมดา) ทศทางมงใต

3-18

รปท 3.26 ความตงใจในการฝาฝนสญญาณไฟแดง 3-21 รปท 3.27 ทศนคตทมตอพฤตกรรมการฝาฝนสญญาณไฟแดง 3-22 รปท 3.28 การคลอยตามคนรอบขางหรอกลมอางองตอพฤตกรรมการฝาฝน

สญญาณไฟแดง 3-23

รปท 3.29 การรบรถงการควบคมพฤตกรรมของตนเองในการฝาฝนสญญาณไฟแดง 3-24 รปท 3.30 แบบจ าลองความตงใจตามกรอบ TPB ของผขบขรถจกรยานยนต 3-25 รปท 3.31 ความตงใจในการฝาฝนสญญาณไฟแดง 3-27 รปท 3.32 ทศนคตทมตอพฤตกรรมการฝาฝนสญญาณไฟแดง 3-28 รปท 3.33 การคลอยตามคนรอบขางหรอกลมอางองตอพฤตกรรมการฝาฝน

สญญาณไฟแดง 3-29

รปท 3.34 การรบรถงการควบคมพฤตกรรมของตนเองในการฝาฝนสญญาณไฟแดง 3-30 รปท 3.35 แบบจ าลองความตงใจกรอบ TPB ของผขบขรถยนต 3-31 รปท 3.36 มมมองของการตดตงกลอง CCTV บรเวณทางแยกใน

มหาวทยาลยขอนแกน 3-33

รปท 3.37 ตวอยางการตรวจจบการฝาฝนสญญาณไฟแดงของโปรแกรม 3-33 รปท 3.38 ตารางการอบรมและภาพบรรยายกาศในวนอบรม 3-34 รปท 4.1 แนวทางหรอรปแบบในการศกษาการฝาฝนสญญาณไฟจราจร 4-4

ช

สารบญตาราง

หนา

ตารางท 2.1 ค าจ ากดความของการฝาฝนสญญาณไฟแดง 2-2 ตารางท 2.2 เครองมอทใชในก ารส ารวจขอมลก ารฝ าฝนสญญ าณไฟแดง 2-7 ตารางท 2.3 แผนการด าเนนงาน 2-16 ตารางท 3.1 ขอมลผบาดเจบจากการเกดอบตเหตบรเวณทางแยกบนถนน

มตรภาพในเขตเมองขอนแกนป พ.ศ. 2555-2559 3-1

ตารางท 3.2 ขอมลผเสยชวตจากการเกดอบตเหตบรเวณทางแยกบนถนนมตรภาพในเขตเมองขอนแกนป พ.ศ. 2555-2559

3-1

ตารางท 3.3 เปรยบเทยบขอมลการฝาฝนสญญาณไฟแดงระหวางกอนและหลงการตดตงกลอง CCTV ของทางแยกประตเมอง (เซนทรล) วนธรรมดา

3-19

ตารางท 3.4 ขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม (รถจกรยานยนต) 3-19 ตารางท 3.5 คาน าหนกปจจยของแบบจ าลองผขบขรถจกรยานยนต (โดยมคา

KMO เทากบ 0.803) 3-24

ตารางท 3.6 ขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม (รถยนต) 3-26 ตารางท 3.7 คาน าหนกปจจยของแบบจ าลองผขบขรถยนต (โดยมคา KMO

เทากบ 0.705) 3-30

ตารางท 4.1 ปรมาณจราจรผานทางแยก 24 ชวโมง 4-1 ตารางท 4.2 ปรมาณจราจรทฝาฝนสญญาณไฟเหลอง 24 ชวโมง 4-2 ตารางท 4.3 ปรมาณจราจรทฝาฝนสญญาณไฟแดง 24 ชวโมง 4-2

บทท 1 บทน ำ

1. หลกกำรและเหตผล 1.1 สถตอบตเหตบนทองถนนในประเทศไทยและจงหวดขอนแกน

ในปจจบนเรองอบตเหตทางทองถนนในประเทศไทยเปนเรองทควรใหความส าคญ ซงจะเหนไดจากรายงานสถานการณโลกดานความปลอดภยทางถนนป พ.ศ. 2558 ขององคการอนามยโลก พบวาประเทศไทยมอตราการเสยชวต 36.2 คนตอประชากรแสนคนเปนอนดบ 2 ของโลก ดงแสดงในรปท 1.1 รองจากประเทศลเบย ซงมอตราการเสยชวต 73.4 คนตอประชากรแสนคน และอนดบท 3 ถง 5 เปนประเทศมาลาว ไลบเรย และคองโก ตามล าดบ และเมอเทยบกบประเทศทอยในกลมอาเซยนพบวา ประเทศไทยมอตราการเสยชวตตอประชากรแสนคนสงสด รองลงมาคอประเทศเวยดนาม 24.5 มาเลยเซย 24.0 เมยนมาร 20.3 กมพชา 17.4 ตมอร 16.6 อนโดนเซย 15.3 ลาว 14.3 ฟลปปนส 10.5 และสงคโปร 3.6 จากขอมลดงกลาวนเปนการสะทอนใหเหนถงปญหาอบตเหตบนทองถนนทควรใหความส าคญและควรไดรบการแกไข

รปท 1.1 อตราการเสยชวตจากอบตเหตบนทองถนนทวโลก

ทมำ: รายงานสถานการณโลกดานความปลอดภยทางถนนขององคการอนามยโลก, 2558

และจากรายงานขอมลสถตคดอบตเหตการจราจรทางบกทวประเทศไทยของส านกงานต ารวจแหงชาตป พ.ศ. 2558 มจ านวนทงสน 67,977 ราย ซงเปนขอมลสถตคดอบตเหตการจราจรทางบกในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จ านวน 13,782 ราย และในจ านวนนเปนขอมลสถตคดอบตเหตการจราจรทางบกของจงหวดขอนแกน จ านวน 638 ราย

และจากขอมลสถตการเกดอบตเหตบนทองถนนสะสมทวประเทศไทยของศนยขอมลอบตเหต เพอเสรมสรางวฒนธรรมความปลอดภยทางถนน (Thai RSC) ป พ.ศ. 2558 มทงหมด

73.4

36.2 35 33.7 33.2

0

10

20

30

40

50

60

70

80

ลเบย ไทย มาลาว ไลบเรย คองโก

อตราการเส

ยชวตตอ

ประชากรแสน

คน

1-2

597,839 ราย โดยแบงเปนผบาดเจบและผเสยชวต 587,688 ราย และ 10,151 ราย ตามล าดบ ซงจงหวดขอนแกนมสถตการเกดอบตเหตบนทองถนนสะสมอยในอนดบท 17 ของจงหวดทวประเทศไทยทงหมด 12,327 ราย โดยแบงเปนผบาดเจบและผเสยชวต 12,131 ราย และ 196 ราย ตามล าดบและเมอแบงสถตการเกดอบตเหตบนทองถนนสะสมออกเปนระดบอ าเภอพบวาอนดบท 1 เปนอ าเภอเมองขอนแกนมทงหมด 1,211 ราย โดยแบงเปนผบาดเจบและผเสยชวต 1,166 ราย และ 45 ราย ตามล าดบ อนดบท 2 เปนอ าเภอพลมทงหมด 303 ราย โดยแบงเปนผบาดเจบและผเสยชวต 294 รายและ 9 ราย ตามล าดบ และอนดบท 3 เปนอ าเภอบานไผมทงหมด 276 ราย โดยแบงเปนผบาดเจบและผเสยชวต 266 รายและ 10 ราย ตามล าดบ

และจากการรวบรวมขอมลสถตการเกดอบตเหตบรเวณทางแยกในเมองขอนแกนของโรงพยาบาลขอนแกนป พ.ศ. 2558 ไดจดอนดบขอมลอบตเหตทบรเวณทางแยก 10 อนดบ ดงแสดงในรปท 1.2 พบวา อนดบตนๆ 1 ถง 4 ของทางแยกทมจ านวนการเกดอบตเหตสงสวนใหญจะเปนทางแยกทอยบนถนนมตรภาพ ไดแก ทางแยกประตเมอง (อนดบ 1) ทางแยกเหลานาด (อนดบ2) และทางแยกบานกอก (อนดบ4)

รปท 1.2 สถตขอมลการเกดอบตเหตบรเวณทางแยก 10 อนดบ ในเมองขอนแกน ทมำ: โรงพยาบาลขอนแกน , 2558

ขอมลอบตเหตทางถนนทไดกลาวมาในขางตนเปนเพยงขอมลบางสวนทไดจากการรวบขอมลของหนวยงานตางๆ และอาจมเหตการณทไมไดถกรวบรวมเปนขอมลไว ซงขอมลอบตเหตทางถนนทงหมดทกลาวมาตามขางตนนนกเพยงพอทจะสะทอนใหเหนถงวาควรใหความส าคญ เพราะการเกดอบตเหตขนครงหนงจะท าใหเกดการสญเสยทงดานทรพยสน การบาดเจบ และการเสยชวต ไมมากกนอย ถงแมจะไมสามารถทจะลดจ านวนของการเกดอบตเหตทงหมดได แตหากสามารถท าใหอบตเหต

1-3

ลดลงไดบางสวนกจะชวยลดการสญเสยและกอใหเกดประโยชนทตามมาอกมากมายโดยไมสามารถจะประมาณคาได 1.2 สำเหตของกำรเกดอบตเหต

โดยทวไปตามหลกทางวศวกรรมจะแบงสาเหตของการเกดอบตเหตออกเปน 3 สาเหตหลกๆ คอ สาเหตของการเกดอบตเหตทมาจากคนหรอผขบข สาเหตของการเกดอบตเหตทมาจากรถหรอยานพาหนะ และสาเหตการเกดอบตเหตทมาจากถนนและสงแวดลอม ซงสวนใหญสาเหตของการเกดอบตเหตจะเกดจากคนหรอผขบข ซงเปนสาเหตของการเกดอบตเหตทควบคมไดยาก และจากการเกบรวบรวมขอมลสถตคดอบตเหตจากการจราจรทางบกตงแตป พ.ศ. 2549-2556 ของส านกงานสถตแหงชาต (สสช.) ไดจ าแนกสาเหตของการเกดอบตเหตทเกดจากคนหรอผขบขของจงหวดขอนแกน ดงแสดงในรปท 1.3

รปท 1.3 รอยละเฉลยของสาเหตการเกดอบตเหตจากบคคล พ.ศ. 2549-2556

ทมำ: ส านกงานสถตแหงชาต (สสช), 2559

จากการจ าแนกสาเหตของการเกดอบตเหตทเกดจากคนหรอผขบขของจงหวดขอนแกน ดงแสดงในรปท 1.3 พบวา สาเหตของการเกดอบตเหตทเกดจากคนหรอผขบขอนดบ 1 มาจากการขบ

1-4

รถเรวเกนกวากฎหมายก าหนด ซงในปจจบนมลนธเพอความปลอดภยทางถนน (Road Safety Foundation) โดยการน าของนายแพทยวทยา ชาตบญชาชย ประธานมลนธฯ และทมงานจากหนวยงานตางๆ ไดตระหนกและมองเหนถงความส าคญในสวนน จงไดจดท าโครงการขบขปลอดภย 14 ก โลเมตรบนถนนมตรภาพขน ซ ง ไดรบงบประมาณสนบสนนจากมลนธ Safer Roads Foundation ประเทศองกฤษ เพอลดอบตเหตทเกดจากคนหรอผขบขทมสาเหตมาจากการขบรถเรวเกนกวากฎหมายก าหนดและไดรบทนสนบสนนการศกษาเพอประเมนผลของโครงการจาก ศวปถ. ซงปจจบนประสบผลส าเรจในการลดจ านวนอบตเหตและเปนตนแบบของอกหลายๆ จงหวดในประเทศไทย

โดยสาเหตของการเกดอบตเหตทเกดจากคนหรอผขบขทมาจากการขบรถฝาฝนเครองหมาย/สญญาณจราจร เปนสาเหตทสามารถควบคมหรอปองกนได ซงอบตเหตทเกดขนเนองจากสาเหตนจะมความรนแรงและกอใหเกดการสญเสยทงชวตและทรพยอยางมาก ดงเชนกรณเมอ 3 ปกอน ศนยขาวขอนแกน รายงานวา “เมอวนท 11 เมษายน 2556 รถเกงฝาสญญาณไฟแดงบรเวณทางแยกเจาพอมอดนแดงประสานงากบรถจกรยานยนตทขบขออกมาตามปกต สงผลใหมผเสยชวต 2 ราย และมผไดรบบาดเจบอก 1 ราย” ซงจากเหตการณดงกลาวสะทอนใหเหนถงความรนแรงของผลทเกดขนจากการฝาฝนสญญาณจราจรทเปนสาเหตทเกดจากคนหรอผขบขไดอยางชดเจน และชใหเหนถงความส าคญทตองตระหนกถงอบตเหตทเกดจากการฝาฝนสญญาณจราจร ซงในหลายประเทศ เชน สงคโปร สหรฐอเมรกา องกฤษ เปนตน ไดใหความส าคญในเรองน และใชมาตรการบงคบใชกลองตรวจจบการฝาฝนสญญาณไฟแดงในการปองกนและลดอบตเหตททางแยกทเกดจากการฝาฝนสญญาณไฟแดงพรอมนโยบายการเพมคาปรบและตดคะแนนใบอนญาตขบข ประสบผลส าเรจในหลายๆ ประเทศ 1.3 สถำนกำรณกำรฝำฝนสญญำณไฟแดงบนถนนมตรภำพในปจจบน

จากการเกบขอมลการฝาฝนสญญาณไฟแดงดวยกลองวดโอของนกศกษา ภาควชาวศวกรรมโยธา คณะวศวกรรมศาสตร ป พ.ศ. 2559 บรเวณทางแยกมอดนแดง (ทศเขาเมองขอนแกน) และบรเวณทางแยกประตเมอง (ทศมงจงหวดอดรธาน) ทงวนธรรมดาและวนหยด ตลอด 24 ชวโมง

พบวา บรเวณทางแยกมอดนแดง (ทศเขาเมองขอนแกน) ในวนธรรมดา มปรมาณยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงจ านวน 240 คนตอวน (แบงเปนชวงเวลากลางวนจ านวน 140 คน และชวงเวลากลางคนจ านวน 100 คน) คดเปน 1.72 เปอรเซนตของปรมาณยานพาหนะทผานทางแยกของทศทางนน (ปรมาณยานพาหนะทผานทางแยก 13,950 คนตอวน) ประเภทยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงมากทสด คอรถเกง/รถกระบะ รอยละ 60.42 รองลงมาคอ รถจกรยานยนต รอยละ 22.50 เมอเทยบสดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงแตละประเภท ยานพาหนะประเภทรถบรรทก 4 ลอมสดสวนการฝาฝนสญญาณไฟแดงมากทสดคดเปน 6.79 เปอรเซนต รองลงมาเปนยานพาหนะประเภทรถบรรทก 6 ลอ คดเปน 6.52 เปอรเซนต

1-5

วนหยดมปรมาณยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงจ านวน 217 คนตอวน (แบงเปนชวงเวลากลางวนจ านวน 141 คน และชวงเวลากลางคนจ านวน 76 คน) คดเปน 1.10 เปอรเซนตของปรมาณยานพาหนะทผานทางแยกของทศทางนน (ปรมาณยานพาหนะทผานทางแยก 19,706 คนตอวน) ยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงมากทสด คอรถเกง/รถกระบะรอยละ 89.86 รองลงมาคอ รถจกรยานยนต รอยละ 5.07 เมอเทยบสดสวนของแตละประเภทยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงกบจ านวนยานพาหนะประเภทนนทผานทางแยกทงหมด ยานพาหนะประเภทรถบรรทก 4 ลอมสดสวนการฝาฝนสญญาณไฟแดงมากทสดคดเปน 2.50 เปอรเซนต รองลงมาเปนยานพาหนะประเภทรถบสคดเปน 1.47 เปอรเซนต ซงขอมล ดงแสดงในรปท 1.4 ถง รปท 1.9

รปท 1.4 ปรมาณยานพาหนะทผานทางแยกบรเวณทางแยกมอดนแดง (ทศเขาเมองขอนแกน)

1-6

รปท 1.5 สดสวนยานพาหนะทผานทางแยกบรเวณทางแยกมอดนแดง (ทศเขาเมองขอนแกน)

รปท 1.6 ปรมาณยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงบรเวณทางแยกมอดนแดง (ทศเขาเมองขอนแกน)

1-7

รปท 1.7 สดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงเทยบกบยานพาหนะ ทฝาฝนสญญาณไฟแดงทงหมดบรเวณทางแยกมอดนแดง (ทศเขาเมองขอนแกน)

รปท 1.8 สดสวนปรมาณยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงเทยบกบปรมาณยานพาหนะทผานทางแยก บรเวณทางแยกมอดนแดง (ทศเขาเมองขอนแกน)

1-8

รปท 1.9 สดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงเทยบกบยานพาหนะประเภทเดยวกน บรเวณทางแยกมอดนแดง (ทศเขาเมองขอนแกน)

บรเวณทางแยกประตเมอง (ทศมงจงหวดอดรธาน) ในวนธรรมดามปรมาณยานพาหนะทฝา

ฝนสญญาณไฟแดงจ านวน 870 คนตอวน (แบงเปนชวงเวลากลางวนจ านวน 661 คน และชวงเวลากลางคนจ านวน 209 คน) คดเปนรอยละ 3.95 ของปรมาณยานพาหนะทผานทางแยกของทศทางนน (ปรมาณยานพาหนะทผานทางแยก 22,001 คนตอวน) ยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงมากทสด คอ รถเกง/รถกระบะ คดเปนรอยละ 86.21 รองลงมาเปนรถจกรยานยนต คดเปน รอยละ 6.90 เมอเทยบสดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงแยกตามประเภทยานพาหนะ ยานพาหนะประเภทรถบสมสดสวนการฝาฝนสญญาณไฟแดงมากทสดคดเปนรอยละ 7.18 รองลงมาเปนยานพาหนะประเภทรถบรรทก 6 ลอ และ 4 ลอ คดเปนรอยละ 5.70 และ 4.85 ตามล าดบ

วนหยดมปรมาณยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงจ านวน 1,166 คนตอวน (แบงเปนชวงเวลากลางวนจ านวน 832 คน และชวงเวลากลางคนจ านวน 334 คน) คดเปนรอยละ 3.99 ของปรมาณยานพาหนะทผานทางแยกของทศทางนน (ปรมาณยานพาหนะทผานทางแยก 29,197 คนตอวน) ยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงมากทสดรอยละ 92.01 เปนยานพาหนะประเภทรถเกง/รถกระบะ รองลงมารอยละ 6.10 เปอรเซนต เปนยานพาหนะประเภทรถจกรยานยนต เมอเทยบสดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงแยกตามประเภทยานพาหนะ ยานพาหนะประเภทรถเกง/รถกระบะมสดสวนการฝาฝนสญญาณไฟแดงมากทสดรอยละ 4.80 เปอรเซนต รองลงมาเปนยานพาหนะประเภทรถบรรทก 4 ลอ และ 6 ลอ คดเปนรอยละ 4.11 และ 2.27 ตามล าดบ ซงกราฟขอมลแสดงในรปท 1.10 ถง รปท 1.14

1-9

รปท 1.10 ปรมาณยานพาหนะทผานทางแยกบรเวณทางแยกประตเมอง (ทศมงจงหวดอดรธาน)

รปท 1.11 สดสวนยานพาหนะทผานทางแยกบรเวณทางแยกประตเมอง (ทศมงจงหวดอดรธาน)

1-10

รปท 1.12 ปรมาณยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงบรเวณทางแยกประตเมอง (ทศมงจงหวดอดรธาน)

รปท 1.13 สดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงเทยบกบยานพาหนะ ทฝาฝนสญญาณไฟแดงทงหมดบรเวณทางแยกประตเมอง (ทศมงจงหวดอดรธาน)

1-11

รปท 1.14 สดสวนปรมาณยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงแยกตามชวงเวลาบรเวณทางแยกประตเมอง (ทศมงจงหวดอดรธาน)

รปท 1.15 สดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงเทยบกบยานพาหนะประเภทเดยวกนทผานทางแยก บรเวณทางแยกประตเมอง (ทศมงจงหวดอดรธาน)

1-12

1.4 กำรควบคมกำรฝำฝนสญญำณไฟจรำจรดวยกลองวงจรปดในปจจบน จากการลงพนทส ารวจการตดตงกลองวงจรปดเพอการตรวจจบการฝาฝนสญญาณจราจรไฟส

แดงในปจจบน ททางแยกทาพระ อ.เมอง จ.ขอนแกน พบวามการตดตงกลองวงจรปดชนดแอนะลอก โดยมเครองบนทกภาพและเครองคอมพวเตอรอยในปอมต ารวจ ดงแสดงในรปท 1.16

สวนประกอบของระบบ (ซาย) การเชอมตอสญญาณภาพเขากบเครองบนทกภาพ (ขวา)

รปท 1.16 กลองวงจรปดทตดตงททางแยกทาพระ

โดยมการใชกลองวงจรปดอยางนอย 2 ตวตอ 1 ดานของถนนทมงเขาสแยก โดยกลองตวท 1

จะท าหนาทถายภาพมมกวางของบรเวณแยกเพอใหครอบคลมทกชองจราจร จากนนใชกลองอก 1 ตวตอ 1 ชองจราจรเพอการถายปายทะเบยนรถยนต ซงภาพจากกลองทงหมดจะถกบนทกลงในเครองบนทกภาพส าหรบกลองวงจรปดดงแสดงในรปท 1.17 เมอเจาหนาทตองการทจะตรวจสอบการฝาฝนสญญาณไฟจราจร กจะตองท าการถายโอนภาพทไดบนทกไวจากเครองบนทกภาพเขาสเครองคอมพวเตอร จากนนเจาหนาทจะตองดภาพตลอดระยะเวลาทไดบนทกไวเพอคนหาวามการฝาฝนสญญาณไฟจราจรเกดขนหรอไม ซงหากพบวามการกระท าดงกลาว กจะตองน าภาพจากทไดจากกลองส าหรบถายปายทะเบยนมาเพออานปายทะเบยนและจบภาพรถยนตคนดงกลาวเพอน าไปเขาสขนตอนการออกใบสงตอไป

1-13

รปท 1.17 ระบบกลองวงจรปดส าหรบการตรวจจบการฝาสญญาณไฟจราจรแบบเดม

ในการด าเนนการออกใบสง เจาหนาทผรบผดชอบกจะน าวดทศนทบนทกไวไปตรวจสอบเมอครบก าหนดเวลา ซงการตรวจสอบนจะกระท าโดยการยอนดภาพเหตการณทงหมดทไดบนไว หากพบวามการกระท าความผดโดยการขบรถฝาฝนสญญาณไฟจราจรสแดง กจะจบภาพนงของรถยนตคนทกระท าความผดไว เพอน าเขาสกระบวนการออกใบสงตอไปจะเหนไดวาวธการทใชอยในปจจบนยงไมมประสทธภาพเทาทควร เนองจากตองใชเจาหนาทมาคนหาการฝาสญญาณไฟจราจรยอนหลงจากวดทศนทไดบนทกไวแลวซงตองใชเวลานานและอาจไมพบการกระท าผดใดๆ ท าใหตองเสยเวลาในการตรวจหาโดยไมเกดประโยชนซงหากท าใหระยะเวลาสนลงได กจะสามารถชวยใหการบงคบใชกฎหมายไดดมากยงขน 1.5 โครงกำรปองกนกำรฝำฝนสญญำณไฟจรำจรดวยกลองวงจรปดแบบกงอตโนมต

เนองดวยโครงการควบคมความเรวดวยกลองตรวจจบความเรวอตโนมต ซงไดงบประมาณสนบสนนจาก Safer Roads Foundation และงบประมาณการศกษาเพอประเมนผลจาก ศวปถ. ประสบความส าเรจสามารถลดความเรวของยานพาหนะ และจ านวนรวมผบาดเจบและเสยชวต ไดบนพนทของโครงการ และเปนโครงการตนแบบใหจงหวดไดโดยคณะกรรมการปองกนอบตเหตจราจรและภาคเครอขาย (สอจร.) จงหวดขอนแกน ไดวางแผนตอยอดโครงการบนพนทศกษา เพอลดจ านวนอบตเหตใหเขาสศนย (Zero Accident) โดยเสนอ โครงการปองกนการฝาฝนสญญาณไฟจราจรดวยกลองวงจรปดแบบกงอตโนมตตอมลนธ Safer Roads Foundation ซงโครงการผานการพจารณาแลว และจะไดรบงบประมาณสนบสนนในเดอน มกราคม พ.ศ.2560 เมอระบบตดตงเสรจจะโอนใหต ารวจภธรจงหวดขอนแกนเพอใชงานและดแลรกษาตอไป

โครงการจะตดตงกลองวงจรปดบนแยกเปาหมาย และสงสญญาณแบบ real time มาทระบบคอมพวเตอรทหองควบคม ซงตดตงโปรแกรมตรวจจบรถทฝาฝนสญญาณไฟแดงอตโนมต

การด าเนนโครงการแบงออกเปน 2 ระยะ โดยระยะแรกพนทของโครงการประกอบดวย แยกสญญาณไฟจราจร 3 ทางแยกหลกบนถนนมตรภาพ คอ แยกประตมอดนแดง แยกประตเมอง และ

1-14

แยกเจรญศร อยในเขตเทศบาลนครขอนแกน และระยะทสองพนทโครงการประกอบดวย 2 ทางแยก คอ แยกบ.ข.ส.3 บนถนนเลยงเมอง อยในเขตกรมทางหลวง และแยก ร.8 ในเขตพนทเทศบาลต าบลบานเปด ซงต าแหนงทางแยกแสดงดงรปท 1.18

โครงการมการตดตงปายเตอน ตรวจจบฝาฝนสญญาณไฟจราจรดวยกลองวงจรปด ตลอด 24 ชวโมง ทกทศทางกอนเขาสทางแยก เพอเตอนประชาชนใหทราบ และชะลอความเรวลงกอนเขาสทางแยก ตวอยางปายแสดงดงรปท 1.19

รปท 1.18 ต าแหนงทางแยกของโครงการฯ

รปท 1.19 ตวอยางปายเตอนตรวจจบฝาไฟแดงดวยกลองวงจรปดตลอด 24 ชวโมง

1-15

ดงนน จงมความจ าเปนอยางยง ทตองมการศกษาเพอก าหนดมาตรการควบคมการฝาฝนสญญาณไฟจราจร และพฒนาโปรแกรมส าเรจรปเพอชวยในการบงคบใชกฎหมายใหมประสทธภาพมากยงขน

1.6 วตถประสงค

โครงการศกษานม 2 วตถประสงคหลกคอ 1. เพอศกษาก าหนดมาตรการควบคมการฝาฝนสญญาณไฟแดงโดยกลองวงจรปดแบบ

กงอตโนมตททางแยกบนถนนสายหลกในเขตเทศบาลเมองขอนแกน โดยวตถประสงคยอยดงน

เพอส ารวจสถานการณอบตเหตบรเวณทางแยก

เพอส ารวจสถานการณการฝาฝนสญญาณไฟแดงททางแยก

เพอศกษาปจจยดานจตวทยาทมอทธพลตอพฤตกรรมการฝาฝนสญญาณไฟแดง

เพอก าหนดมาตรการควบคมการฝาฝนสญญาณไฟแดง 2. เพอพฒนาโปรแกรมส าเรจรปเพอการตรวจจบการฝาฝนสญญาณไฟแดงประเภท offline

ส าหรบระบบกลองวงจรปดบรเวณทางแยกทมการตดตงกลองวงจรปดอยแลวเพอใหสามารถท าการตรวจหาการฝาฝนสญญาณไฟแดงไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพมากกวาเดม โดยโปรแกรมดงกลาวนผพฒนาและศนยวชาการเพอความปลอดภยทางถนน (ศวปถ.) อนญาตใหเผยแพรและตดตงเพอใชงานไดอยางเสร โดยไมตองขออนญาตและไมมการเรยกเกบคาใชจาย โดยระบบของกลองวงจรปดทสามารถท างานรวมกบโปรแกรมทจะพฒนาขนใหมน จ าเปนตองมสวนประกอบพนฐานดงตอไปน

- เปนกลองชนดแอนะลอกทมเครองบนทกภาพทสามารถเชอมตอกบเครอขายได (มชองตอ Ethernet แบบ RJ-45) และรองรบการสงภาพทบนทกไวผานเครอขายอนเทอรเนตได และมเครองคอมพวเตอรส าหรบการประมวลผลภาพทไดจากเครองบนทกภาพ ดงตวอยางในภาพท 1.5 หรอ

- เปนกลองชนดดจทลทสามารถสงภาพผานเครอขายอนเทอรเนตไดโดยตรง และมเครองคอมพวเตอรส าหรบการประมวลผลภาพทไดจากตวกลองในบรเวณดงกลาว

1.7 พนทศกษำ

โครงการศกษานเลอกพนทศกษาตามทางแยกทมสญญาณไฟจราจรบนถนนสายหลกในเขตอ าเภอเมองขอนแกนทมแผนจะตดตงกลองตรวจจบการฝาฝนสญญาณจราจรไฟแดงไดแก แยกเจาพอมอดนแดง แยกประตเมอง และแยกเหลานาด และทางแยกทไมไดรบการตดตงกลองตรวจจบการฝาฝนสญญาณจราจรไฟแดง ไดแก ทางแยกบานกอก เปนตน เพอใชเปนทางแยกอางอง

1-16

1.8 ประโยชนทคำดวำจะไดรบ 1. สถานการณอบตเหต และการฝาฝนสญญาณไฟจราจรในปจจบนบนทางแยกทศกษา 2. ทศคตของผขบขตอการฝาฝนสญญาณไฟจราจรในปจจบน 3. มาตรการควบคมการฝาฝนสญญาณไฟจราจร 4. โปรแกรมส าเรจรปประเภท offline ทสามารถน าไปใชงานรวมกบระบบกลอง CCTV ทม

การตดตงอยบรเวณทางแยกเพอใชในการตรวจจบการฝาฝนสญญาณจราจรไฟสแดงไดซงสามารถเพมประสทธภาพในการบงคบใชกฎหมาย

บทท 2 ขนตอนการศกษา

ผวจยก ำหนดขนตอนกำรศกษำแบงเปน 6 ขนตอนหลกแสดงดงรปท 2.1 และแตละขนตอน

หลกมขนตอนยอยดงตอไปน

1.กำรทบทวน

2.กำรส ำรวจและวเครำะหขอมล

3. กำรก ำหนดมำตรกำรควบคมกำรฝำฝนสญญำณไฟ

4. กำรออกแบบและพฒนำโปรแกรม

5. กำรจดท ำคมอและกำรอบรม

6. สรปและเสนอผลกำรด ำเนนโครงกำร

รปท 2.1 ขนตอนกำรศกษำ

2.1 การทบทวน 2.1.1 การทบทวนงานวจย

ในสวนนคณะผวจยจะท ำกำรทบทวนกำรศกษำและงำนวจยทผำนมำทงในและตำงประเทศทเกยวของกบกำรฝำฝนสญญำณไฟแดง เพอใหทรำบถงมำตรกำรทน ำมำใชและประสทธภำพหรอผลสมฤทธของกำรด ำเนนงำน กำรวดทศนคตทมผลตอพฤตกรรมกำรฝำฝนสญญำณไฟแดงรวมทงขอเสนอแนะของกำรศกษำและงำนวจยทผำนมำ จำกนนน ำมำประยกตใชหรอเลอกวธกำรทเหมำะสมและสอดคลองกบพนทศกษำและวจย

งานวจยเกยวกบการฝาฝนสญญาณไฟแดง

ค ำจ ำกดควำมของกำรฝำฝนสญญำณไฟแดง จำกขอก ำหนดหรองำนวจยทผำนมำทงในและตำงประเทศ ไดใหค ำนยำมหรอค ำจ ำกดควำมของกำรฝำฝนสญญำณไฟแดงดงแสดงในตำรำงท 2.1

2-2

ตารางท 2.1 ค ำจ ำกดควำมของกำรฝำฝนสญญำณไฟแดง อางอง นยามหรอค าจ ากดความ

พระรำชบญญตจรำจรทำงบก พ.ศ. 2522

สญญำณจรำจรไฟสแดง หรอเครองหมำยจรำจรสแดงทมค ำวำ "หยด” ใหผขบขหยดรถหลงเสนใหหยด

ธนำกรณ ตยะบตร, 2558 กำรทผขบขไมหยดรถหลงเสนใหรถหยด หลงจำกมสญญำณไฟจรำจรสแดงปรำกฏขำงหนำผขบขแลว รวมไปถงกรณทผขบขออกรถกอนสญญำณไฟจรำจรสเขยวจะปรำกฏดวย

Retting, R. A. & Williams, A. F., 1996; McCartt, A. T. & Hu, W., 2014.

ยำนพำหนะทเขำสทำงแยกหลงจำกทสญญำณไฟจรำจรเปลยนเปนสแดงแลวอยำงนอย 0.5 วนำท

Retting, R. A., Williams, A. F., Farmer, C. M. & Feldman, A. F., 1999.

ยำนพำหนะทเขำสทำงแยกหลงจำกทสญญำณไฟจรำจรเปลยนเปนสแดงแลวอยำงนอย 0.4 วนำท และยำนพำหนะมควำมเรวอยำงนอย 24 กโลเมตรตอชวโมง

Lum, K. M. & Wong, Y. D., 2003.

ยำนพำหนะทผำนเสนหยดในขณะทสญญำณไฟจรำจรสแดงปรำกฏ

วน ชวงเวลำ ในกำรส ำรวจ จำกงำนวจยทผำนมำ กำรศกษำเกยวกบกำรฝำฝนสญญำณไฟแดงมกำรพจำรณำถง

วนและชวงเวลำของวนในกำรส ำรวจเกบขอมล เพอน ำมำใชในกำรศกษำอตรำกำรฝำฝนสญญำณไฟแดง ซงในกำรส ำรวจเกบรวบรวมขอมลมทงงำนวจยทพจำรณำเฉพำะวนธรรมดำ (Retting, R. A. & Williams, A. F., 1996; McCartt, A. T. & Hu, W., 2014) และทพจำรณำทงวนธรรมดำและวนหยดสดสปดำห (Lum, K. M. & Wong Y. D., 2003 ; Jensupakarn, A. et al., 2013 ; Yan, F. et al., 2015) นอกจำกนยงมงำนวจยทพจำรณำวนหยดตำงๆ ดวย (Yan, F. et al., 2015) สวนชวงเวลำของวนในกำรเกบรวบรวมขอมลมทงงำนวจยทพจำรณำเฉพำะชวงเวลำกลำงวนในชวงชวโมงเรงดวน (3 p.m. – 6 p.m.) 3 ชวโมงชวงบำย (Porter, B. E. & England, K. J., 2000) ชวงเวลำกลำงวนจำก 9 a.m. ถง 5 p.m. (Retting, R. A. & Williams, A. F., 1996) ชวงเวลำกลำงวนในชวงชวโมงเรงดวนและไมเรงดวน ทงชวงเชำและชวงบำยชวงละ 1 ชวโมง (Retting, R. A. et al., 1999; Jensupakarn, A. et al., 2013; Yan, F. et al., 2015) ชวงเวลำกลำงวนในชวงชวโมงเรงดวนชวงเชำ (7-9 a.m.) และชวงเวลำเรงดวนชวงเยน (4-6 p.m.) ชวงละ 2 ชวโมง (McCartt, A. T. & Hu, W., 2014)และนอกจำกนยงมงำนวจยทพจำรณำชวงเวลำกลำงคนดวย (Retting, R. A. et al., 1999; Jensupakarn, A. et al., 2013)

2-3

2.1.2 การทบทวนกฎหมายทเกยวของ จำก พรบ.จรำจรทำงบก พ.ศ.2522 มำตรำ 22 ผขบขตองปฏบตตำมสญญำณจรำจรหรอ

เครองหมำยจรำจรทปรำกฏขำงหนำในกรณตอไปน (1) สญญำณจรำจรไฟสเหลองอ ำพน ใหผขบขเตรยมหยดรถหลงเสนใหรถหยดเพอ

เตรยมปฏบตตำมสญญำณทจะปรำกฏตอไปดงกลำวใน (22) เวนแตผขบขทไดเลยเสนใหรถหยดไปแลวใหเลยไปได

(2) สญญำณจรำจรไฟสแดงหรอเครองหมำยจรำจรสแดงทมค ำวำ “หยด” ใหผขบขหยดรถหลงเสนใหรถหยด

(3) สญญำณจรำจรไฟสเขยวหรอเครองหมำยจรำจรสเขยวทมค ำวำ “ไป” ใหผขบขขบรถตอไปได เวนแตจะมเครองหมำยจรำจรก ำหนดไวเปนอยำงอน

(4) สญญำณจรำจรไฟลกศรสเขยวชใหเลยวหรอชใหตรงไป หรอสญญำณจรำจรไฟสแดงแสดงพรอมกบสญญำณจรำจรไฟลกศรสเขยวชใหเลยวหรอชใหตรงไปใหผขบขเลยวรถหรอขบรถตรงไปไดตำมทศทำงทลกศรช และตองขบรถดวยควำมระมดระวง และตองใหสทธแกคนเดนเทำในทำงขำมหรอรถทมำทำงขวำกอน ในกำรใชทำงตำมทลกศรช ผขบขตองใชทำงดวยควำมระมดระวงและตองใหสทธแกคนเดนเทำในทำงขำม หรอผขบขทมำทำงขวำกอน

(5) สญญำณจรำจรไฟกระพรบสแดง ถำตดตงอยททำงรวมทำงแยกใดเปดทำงดำนใดใหผขบขทมำทำงดำนนนหยดรถหลงเสนใหรถหยด เมอเหนวำปลอดภยและไมเปนกำรกดขวำงกำรจรำจรแลว จงใหขบรถตอไปไดดวยควำมระมดระวง

(6) สญญำณจรำจรไฟกระพรบสเหลองอ ำพน ถำตดตงอย ณ ทใดใหผขบขลดควำมเรวของรถลงและผำนทำงเดนรถนนไปดวยควำมระมดระวง

ผขบขซงจะขบรถตรงไปตองเขำอยในชองเดนรถทมเครองหมำยจรำจรแสดงใหตรงไป สวนผขบขซงจะเลยวรถตองเขำอยในชองเดนรถทมเครองหมำยจรำจรแสดงใหเลยว กำรเขำอยในชองเดนรถดงกลำวจะตองเขำตงแตเรมมเครองหมำยจรำจรแสดงใหปฏบตเชนนน("มำตรำ 22(4) แกไขโดย พ.ร.บ.จรำจรทำงบก (ฉบบท 4) พ.ศ. 2535)

จำก พรบ.จรำจรทำงบก พ.ศ.2522 มำตรำ 152 ผใดฝำฝนหรอไมปฏบตตำมมำตรำ 7 มำตรำ 10 ทวมำตรำ 13 วรรคหนง มำตรำ 15 วรรคหนง มำตรำ 16 มำตรำ 21 วรรคหนง มำตรำ 22 มำตรำ 23(1) มำตรำ 24 มำตรำ 25 มำตรำ 26 มำตรำ 29 มำตรำ 49 มำตรำ 50 มำตรำ 56 มำตรำ 64 มำตรำ 67 วรรคหนง มำตรำ 73 วรรคหนงหรอวรรคสำม มำตรำ 77 วรรคหนง มำตรำ 85 มำตรำ 86 มำตรำ 89 วรรคหนง มำตรำ 90 มำตรำ 91 มำตรำ 92 มำตรำ 93 มำตรำ 94 วรรคหนง มำตรำ 95 มำตรำ 99 มำตรำ 127 มำตรำ 128 หรอมำตรำ 130 หรอไมปฏบตตำมประกำศทอธบด ก ำหนดตำมมำตรำ 15 วรรคสอง หรอไมปฏบตตำมกฎกระทรวงทออกตำมมำตรำ 77 วรรค

2-4

สอง หรอมำตรำ 96 วรรคสองดวยระวำงโทษปรบไม เกน 1,000 บำท" ("มำตรำ 152" แกไขโดย พ.ร.บ.จรำจรทำงบก (ฉบบท 4) พ.ศ. 2535) ตวอยำงใบสงดงแสดงในรปท 2.2

รปท 2.2 ตวอยำงแบบฟอรมใบสง

2.1.3 ระบบกลองวงจรปดส าหรบการตรวจจบการฝาฝนสญญาณไฟจราจร กลองวงจรปดทใชส ำหรบกำรตรวจจบกำรฝำฝนสญญำณไฟจรำจรควรเปนกลองวงจรปดทออกแบบมำส ำหรบกำรใชงำนกลำงแจง มควำมทนทำนตอสภำพอำกำศสงกวำกลองวงจรปดทใชในอำคำร ซงสำมำรถจะจ ำแนกไดเปน 2 ชนดตำมลกษณะของสญญำณภำพทกลองสงออกมำ ไดแก

กลองวงจรปดทใหสญญาณภาพชนดแอนะลอก (Analog CCTV) กลองวงจรปดชนดนเปนชนดทมกำรใชงำนอยำงแพรหลำยมำกทสด เนองจำกมกำรใช

งำนมำยำวนำนมผผลตจ ำนวนมำก ท ำใหมชวงรำคำใหเลอกไดตำมควำมตองกำรของผใช แตมขอเสยคอ คณภำพของภำพทไดจะไมดมำก และกำรสงภำพทไดจำกจดทตดตงกลองไปยงจดทตดตงเครองบนทกภำพ (Digital Video Recorder: DVR) จะมระยะทำงไมไกลมำก (ไมเกน 1 กม.) เครองบนทกภำพทไดจำกกลองชนดนจะมวงจรแปลงสญญำณภำพจำกแอนะลอกใหเปนดจทลเพอใหสำมำรถจดเกบลงในอปกรณเกบขอมลทมพนทขนำดใหญ เชนฮำรดดสกได ซงเมอจดเกบลงในเครองบนทกภำพแลว ผใชสำมำรถทจะถำยโอนภำพทบนทกไวแลวไปยงเครองคอมพวเตอร เพอกำรชมยอนหลงหรอประมวลผลอนๆ ตอไปได รปท 2.3 แสดงตวอยำงกลองชนดแอนะลอกและกำรเชอมตอกบเครองบนทกภำพ

2-5

รปท 2.3 กลองวงจรปดทใหสญญำณภำพเปนแอนะลอก ลกศรแสดงจดตอสญญำณภำพ

กลองวงจรปดทใหสญญาณภาพชนดดจทล (ดจทล CCTV) กลองวงจรปดชนดนไดรบกำรปรบปรงจำกชนดแรกใหสำมำรถสงภำพผำนเครอขำย

อนเทอรเนตไดโดยตรง ท ำใหสำมำรถทจะชมภำพจำกกลองจำกสถำนทใดกไดทสำมำรถเชอมตออนเทอรเนตได ขอดของกลองชนดนคอ สำมำรถจะเชอมตอกบคอมพวเตอรไดโดยตรง กำรบนทกภำพจำกกลองอำจบนทกลงในคอมพวเตอรได ไมจ ำเปนตองใชเครองบนทกภำพแบบกลองชนดแอนะลอก ภำพทไดจะมควำมคมชดสงกวำแบบแรก และบำงรนผใชสำมำรถสงใหกลองหมนเพอเลอกต ำแหนงทจะบนทกภำพได ปจจบนเรมมกำรใชงำนทแพรหลำยมำกขน แตรำคำยงคอนขำงส ง รปท 2.4 แสดงตวอยำงกลองชนดดจทล

รปท 2.4 กลองวงจรปดทใหสญญำณภำพเปนดจทล ลกศรแสดงจดตอเครอขำยอนเทอรเนต

2.1.4 เขตหนเสอปะจระเข (Dilemma Zones) เมอคนขบขบรถเขำสทำงแยกทมสญญำณไฟจรำจร ในขณะทเรมสญญำณไฟเหลอง เขำจะตดสนใจวำจะเบรกเพอหยด หรอวำจะพยำยำมผำนทำงแยกไปในชวงเวลำไฟเหลอง ในบำงครงเขำจะรสดวำไมวำเขำจะตดสนใจอยำงไรกตำมกจะไมปลอดภย ชวงเวลำสญญำณไฟเหลองจะมควำมเกยวของกบสถำนกำรณเชนน กำรเลอกควำมยำวของชวงเวลำสญญำณไฟเหลองทเหมำะสมซงจะสมพนธกบกำรเคลอนทของรถในชวงเวลำกำรรบรและเกดปฏกรยำจะชวยขจดปญหำดงกลำว

2-6

รปท 2.5 รถก ำลงเขำสทำงแยกขณะทเรมสญญำณไฟเหลอง จำกรปท 2.5 แสดงรถก ำลงเขำสทำงแยกดวยควำมเรว v0 ขณะทเรมไฟเหลองรถอยหำงจำกเสนหยดเปนระยะ x คนขบตองตดสนใจวำจะหยดหรอจะผำนทำงแยกไป ถำตองกำรหยดรถจะตองเคลอนทไปไมเกนระยะ x แตถำหำกตองกำรจะเคลอนทผำนทำงแยกไปรถจะตองเคลอนท ไปอยำงนอยเปนระยะเทำกบ x + w + L (เมอ w คอ ควำมกวำงของทำงแยก และ L คอ ควำมยำวของยำนพำหนะ) ซงรถจะตองเคลอนทดวยระยะทำงดงกลำวในทงสองกรณใหทนภำยในชวงเวลำไฟเหลอง (กอนไฟแดงจะปรำกฏ) โดย Gazis et al. (1960, อำงถงใน ประสทธ จงสงวนพรสข) ไดพฒนำสตรส ำหรบออกแบบชวงเวลำสญญำณไฟเหลองทเหมำะสมดงแสดงในสมกำรดำนลำง

เมอ min คอ ระยะเวลำสญญำณไฟเหลองนอยทสด ซงคนขบสำมำรถหยด รถไดทนพอดดวยควำมหนวงทสบำย หรอสำมำรถผำนทำงแยกไปไดทนพอดโดยไมตองเรงควำมเรว

2 คอ ระยะเวลำกำรรบรและตดสนใจ a2 คอ ควำมหนวงทท ำใหรสกสบำย กรณทเกดเขตหนเสอปะจระเขคอกรณทระยะวกฤต (xc) มคำมำกกวำ ระยะทำงทไกลทสดทรถจะเคลอนทผำนไปไดทนโดยคนขบไมตองเรง (x0) ดงแสดงในรปท 2.6

รปท 2.6 กำรเกดเขตหนเสอปะจระเข

(2.1)

xc

x0 เขตหนเสอปะจระเข

2-7

2.2 การส ารวจและวเคราะหขอมล ผวจยจะรวบรวมขอมลทงขอมลประเภท ขอมลทตยภม (Secondary Data) และขอมลปฐม

ภม (Primary Data) โดยรำยละเอยดกำรเกบรวบรวมขอมลในแตละระยะมดงน

2.2.1 การรวบรวมขอมลอบตเหตททางแยก ผวจยจะรวบรวมขอมลสถตอบตเหตบนทำงแยกทศกษำในปทผำนมำ จำกแหลงขอมลตำงๆ

เชน โรงพยำบำลในจงหวดขอนแกน เปนตน

2.2.2 การส ารวจสถานการณการฝาฝนสญญาณไฟจราจร ส ำหรบกำรเกบขอมลกำรฝำฝนสญญำณไฟแดงในพนทศกษำ คณะผวจยและทมงำนด ำเนนกำรดวยกำรน ำกลองวดโอตดตงในแตละทำงแยกทตองกำรศกษำตลอด 24 ชวโมง ทงชวงวนธรรมดำและวนหยด จำกนนถอดขอมลกำรฝำฝนสญญำณไฟแดงและปรมำณจรำจรทผำนทำงแยกจำกไฟลทบนทกดวยทมงำนวจยทผำนกำรอบรม

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล เครองมอทใชในกำรส ำรวจขอมลกำรฝำฝนสญญำณไฟจรำจรบรเวณทำงแยกทศกษำม

รำยละเอยดดงแสดงในตำรำงท 2.2 ตารางท 2.2 เครองมอทใชในกำรส ำรวจขอมลกำรฝำฝนสญญำณไฟแดง

ล าดบ รายการ รปเครองมอ 1 ชดกลอง CCTV บนทกขอมล

- กลอง CCTV - แบตเตอร (12V-15AH/20HR)

2 บนได

3 อปกรณยดชดกลอง CCTV - คมตดลวด - ลวดด ำ

4 คอมพวเตอร (ส ำหรบดมมมอง และตงคำกำรบนทก)

2-8

ล าดบ รายการ รปเครองมอ 5 สำยแลน (ส ำหรบเชอมตอกลอง CCTV

กบคอมพวเตอร เพอดมมมองและกำรตงคำกำรบนทก)

รปท 2.7 กำรตดตงชดกลอง CCTV เพอบนทกปรมำณจรำจร

2.2.3 การส ารวจทศนคตของผขบข ในกำรเกบรวบรวมขอมลทศนคตทมตอพฤตกรรมกำรฝำฝนสญญำณไฟแดง ซงเปนขอมลในดำนจตวทยำ คณะผวจยจะท ำกำรส ำรวจขอมลดงกลำวโดยกำรประยกตใชทฤษฎพฤตกรรมตำมแผน (Theory of Planned Behavior: TPB) ซงเปนทฤษฎทไดรบควำมนยมอยำงแพรหลำยในดำนจตวทยำ โดยมกรอบแนวคดดงแสดงในรปท 2.8 คอ กำรทบคคลจะกระท ำพฤตกรรมใด (Behavior) นนจะเปนผลทเกดมำจำกควำมตงใจในกำรแสดงพฤตกรรม (Behavior Intention) ซงควำมตงใจดงกลำวจะเกดขนจำก 3 ปจจยหลกๆ ไดแก ทศนคต (Attitude) บรรทดฐำนทำงสงคม (Subjective Norm) และกำรรบรผลทจะเกดขนหรอควำมยำกงำยจำกกำรกระท ำ (Perceived Behavior Control: PBC) นอกจำกน PBC ยงมผลทงทำงตรงและทำงออมตอพฤตกรรม และปจจยหลก 3 ปจจยยงสงผลตอกนอกดวย ซงผลทไดจำกทฤษฎ TPB จะแสดงใหเหนถงคำอทธพลของปจจยทสงผลตอพฤตกรรมกำรฝำฝนสญญำณไฟแดงของผทฝำฝน ทงนเมอทรำบถงปจจยดงกลำวกสำมำรถออกแบบมำตรกำรเพอควบคมปจจยเหลำนนได และส ำหรบกำรเกบรวบรวมขอมลทศนคตทมตอ

2-9

พฤตกรรมกำรฝำฝนสญญำณไฟแดง คณะผวจยและทมงำนด ำเนนกำรโดยกำรใชแบบสอบถำมส ำรวจกลมเปำหมำยทมกำรเดนทำงผำนทำงแยกทตองกำรศกษำ ซงคณะผวจยและทมงำนจะด ำเนนกำรในพนททเปนจดรวมกลมเปำหมำย เชน หำงสรรพสนคำ สถำนศกษำ และสถำนทรำชกำร เปนตน โดยในกำรส ำรวจผส ำรวจจะไดรบกำรอบรมใหมควำมรควำมเขำใจกอนทจะด ำเนนกำรส ำรวจเกบขอมล

รปท 2.8 ทฤษฎพฤตกรรมตำมแผน (TPB) (ทมา: Ajzen, 1991)

กำรส ำรวจขอมลในสวนนจะใชแบบสอบถำมโดยยดหลกแนวคดของทฤษฎ TPB ส ำหรบจ ำนวนตวอยำงของแบบสอบถำมของแตละกลมตวอยำงพจำรณำจ ำนวนตวอยำงจำกสมกำรของ Taro Yamane แสดงในสมกำรท 2.1

21 Ne

Nn

(2.2)

โดยท n คอ จ ำนวนตวอยำง N คอ จ ำนวนประชำกรททรำบ (ในกำรศกษำนใชปรมำณจรำจรทผำนทำงแยก) e คอ คำควำมคลำดเคลอน (กำรศกษำนก ำหนดระดบควำมเชอมนท 95%)

ส ำหรบกำรส ำรวจขอมล คณะผวจยจะใชแบบสอบถำม สอบถำมประชำชน/ผใชถนนทเดน

ทำงผำนทำงแยกทเปนพนทศกษำตำมแนวถนนมตรภำพ เชน ทำงแยกประตเมอง ทำงแยกเหลำนำด และทำงแยกเจำพอมอดนแดง เปนตน

ส ำหรบขอมลทไดจำกกำรส ำรวจ คณะผวจยจะน ำมำท ำกำรวเครำะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนำ เชน คำควำมถ คำเฉลย คำมธยฐำน เปนตน สถตเชงอนมำนทระดบนยส ำคญทำงสถต เชน Chi-square, T-Test, ANOVA, Confirmatory factor analysis (CFA) เปนตน

2-10

2.2.4 การเลอกจดทดสอบตนแบบและการออกแบบสวนเชอมตอระบบกลองวงจรปด คณะผวจยจะเลอกสถำนทซงจะใชเปนจดทดสอบตนแบบของโปรแกรมส ำเรจรปเพอกำร

ตรวจจบกำรฝำฝนสญญำณจรำจรไฟสแดงส ำหรบระบบกลองวงจรปด โดยจะเลอกบรเวณแยกทมกำรตดตงกลองวงจรปดอยกอนแลว โดยอยในเขตพนทอ ำเภอเมอง จงหวดขอนแกน เมอไดจดทจะใชทดสอบแลว คณะผวจยจะลงพนทเพอส ำรวจระบบกลองวงจรปดทมเพอเกบขอมลควำมตองกำรดำนฮำรดแวร (Hardware requirement) ทน ำมำใชในกำรออกแบบสวนเชอมตอกบคอมพวเตอรทจะใช

แนวทางการตดตงกลอง CCTV ตำมขอเสนอโครงกำรทไดรบอนมตโครงกำรน เนนไปทกำรใชภำพเคลอนไหวทบนทกจำก

กลอง CCTV ทมกำรตดตงไวแลว ซงผวจยไดลงพนทเลอกจดท ำกำรทดสอบไว 2 จดไดแก

• บรเวณสำมแยก ต.ทำพระ อ.เมอง จ.ขอนแกน

• บรเวณสำมแยกหนำ สนง.รกษำควำมปลอดภย ภำยใน ม.ขอนแกน

โดยในพนททดสอบจดแรก จะเปนกำรใชกลอง CCTV แบบแอนะลอก (Analog CCTV Camera) ซงเปนกลมทมกำรใชงำนคอนขำงแพรหลำยอยแลว แตมขอจ ำกดคอควำมละเอยดของภำพ (Resolution) จะต ำ ภำพทไดมควำมคมชดไมสงมำก ท ำใหจ ำเปนตองตดตงกลอง 2 ชด ในกำรตรวจจบกำรฝำสญญำณไฟจรำจร โดยกลองชดแรกจะท ำหนำทถำยภำพมมกวำง (Overview Camera) ท ำใหเหนชองจรำจรทกชองของถนนในทศทำงใดทศทำงหนง รวมทงเหนสญญำณไฟจรำจรในภำพทบนทกไวตลอดเวลำ สวนกลองอกชดหนงจะใชส ำหรบถำยเฉพำะชองจรำจร เพอใหเหนหมำยเลขปำยทะเบยนรถยนตทฝำสญญำณไฟจรำจร ดงนน ในกรณของสำมแยกทำพระ ถนนมตรภำพทศมงหนำเขำเมองขอนแกน ม 3 ชองจรำจร จงตองใชกลองทงหมด 4 ตว โดยเปนกลองถำยภำพมมกวำง 1 ตว และกลองส ำหรบแตละชองจรำจรอก 3 ตว รปท 2.9 และ 2.10 แสดงกำรตดตงกลอง CCTV บรเวณแยกทำพระบนถนนมตรภำพในทศทำงขำเขำเมองขอนแกน โดยในรปท 2.9 จะเปนกลองมมกวำง และรปท 2.10 จะเปนกลองส ำหรบแตละชองจรำจร

2-11

รปท 2.9 กลอง CCTV ส ำหรบภำพมมกวำง ภาพท 2.10 กลอง CCTV ส ำหรบแตละชองจรำจร

ในสวนของพนททดสอบจดทสอง จะเปนกำรใชกลอง CCTV แบบดจทล (Digital CCTV

Camera) ซงจะเปนกลองรนทใหมกวำ มขอดคอมควำมละเอยดสง ใหภำพมมกวำง และสำมำรถขยำยภำพเพอใหเหนหมำยเลขปำยทะเบยนรถยนตได ท ำใหลดจ ำนวนกำรใชกลองลงได โดยใชกลอง 1 ตวตอ 1 ทศทำงกำรจรำจร รปท 2.11 แสดงกำรตดตงกลอง CCTV บรเวณแยกหนำส ำนกงำนรกษำควำมปลอดภย ภำยในมหำวทยำลยขอนแกน

รปท 2.11 กำรตดตงกลอง CCTV แบบดจทล 1 ตวตอ 1 ทศทำงกำรจรำจร

2-12

แนวทำงกำรตดตงกลอง CCTV ของทงสองกรณ มขอจ ำกดดงน 1. ชนดของกลอง CCTV ทใชอำจเปนแบบแอนะลอกหรอดจทลกได แตตองสำมำรถ

เหนภำพมมกวำงของบรเวณแยก โดยตองเหนพนทกงกลำงแยกและสญญำณไฟจรำจรในภำพทบนทก

2. ควำมละเอยดของภำพตองเพยงพอทจะขยำยใหเหนปำยทะเบยนไดชดเจน

โดยระบบตรวจจบกำรฝำฝนสญญำณไฟจรำจรทจะพฒนำขนน จ ำเปนตองอำศยเงอนไขทงสองขอขำงตนในกำรท ำงำน ดงนนกำรน ำไปใชงำนกจ ำเปนตองพจำรณำกำรตดตงกลอง CCTV ใหสอดคลองกบขอจ ำกดดงกลำว

2.3 การก าหนดมาตรการควบคมการฝาฝนสญญาณไฟจราจร ผวจยก ำหนดมำตรกำรควบคมกำรฝำฝนสญญำณไฟจรำจรจำกผลกำรรวบรวมสถตอบตเหตททำงแยก ผลกำรส ำรวจสถำนกำรณกำรฝำฝนสญญำณไฟ แบงตำมประเภทยำนพำหนะ ชวงเวลำ เพอวำงแผนบงคบใชกฎหมำยใหมประสทธภำพสงสด และผลกำรส ำรวจสภำพกำยภำพของทำงแยก เชน สญญำณไฟจรำจร ปำย เสนหยด เปนตน 2.4 การออกแบบและพฒนาโปรแกรมส าเรจรปเพอตรวจจบการฝาฝนสญญาณไฟแดง จำกปญหำดงทไดกลำวมำแลว ผวจยจงมแนวคดทจะท ำใหกำรตรวจจบกำรฝำฝนสญญำณไฟจรำจรมประสทธภำพมำกขน โดยกำรน ำคอมพวเตอรมำชวยในกำรตรวจจบโดยอำศยโปรแกรมทพฒนำขนมำส ำหรบกำรเฝำสงเกต (Monitor) ภำพจำกกลองวงจรปดตลอดเวลำ และหำกพบกำรฝำฝนสญญำณไฟจรำจรกจะท ำกำรจบภำพรถยนตคนทกระท ำควำมผดและบนทกเปนภำพนงไวส ำหรบใหเจำหนำทไดน ำไปเขำสขนตอนกำรออกไปสงไดสะดวกขนโดยไมจ ำเปนตองน ำภำพทบนทกไวกลบมำดยอนหลง ซงจะท ำใหกำรตรวจจบกำรฝำฝนสญญำณไฟจรำจรมประสทธภำพมำกขน โปรแกรมส ำเรจรปนจะท ำงำนบนคอมพวเตอรทตดตงควบคกบระบบกลองวงจรปดเดมทมอยแลว โดยภำพเหตกำรณทงหมดจะยงคงถกจดเกบในเครองบนทกภำพของกลองวงจรปดเชนเดม ในขณะทคอมพวเตอรจะเฝำสงเกตรถยนตทแลนผำนเสนหยดภำยหลงจำกทสญญำณไฟจรำจรเปลยนเปนสแดงแลว รปท 2.12 แสดงสวนประกอบของระบบใหมทน ำเสนอ

2-13

รปท 2.12 ระบบกลองวงจรปดส ำหรบกำรตรวจจบกำรฝำสญญำณไฟจรำจรแบบใหม

นอกจำกน กำรใชโปรแกรมชวยในกำรตรวจจบกำรฝำฝนสญญำณจรำจรไฟสแดงยงสำมำรถ

เลอกระยะเวลำทจะถอวำเกดกำรฝำฝนไดอกดวย ซงตำมมำตรฐำนแลวจะถอวำกำรฝำฝนจะเกดขนกตอเมอรถยนตวงเลยเสนหยดเขำไปในทำงแยกหลงจำกจำกสญญำณไฟจรำจรเปลยนเปนสแดงแลว 0.4 วนำท

โปรแกรมส ำเรจรปทจะพฒนำขนน จะถกออกแบบใหสำมำรถน ำภำพจำกกลองวงจรปดทตดตงไวแลว มำใชเพอกำรตรวจจบกำรฝำฝนสญญำณไฟจรำจรไดโดยอตโนมต รปท 2.13 และ 2.14 แสดงแนวคดกำรตรวจจบกำรฝำฝนสญญำณไฟจรำจรซงมหลกกำรท ำงำนคอ โปรแกรมจะตรวจสอบสของสญญำณไฟจรำจร วำเปนสแดงหรอไม หำกสญญำณไฟจรำจรเปลยนเปนสแดงแลวกจะคอยตรวจสอบกำรล ำเขำพนทสวนกลำงของแยก ซงจะถอวำเปนกำรฝำฝนสญญำณไฟจรำจร จำกนนกจะจบภำพรถยนตขณะทก ำลงฝำฝนสญญำณไฟจรำจรไวเพอใหเจำหนำทไดน ำภำพไปเขำสกระบวนกำรออกใบสงตอไป

2-14

รปท 2.13 โปรแกรมตรวจพบวำสญญำณไฟจรำจรเปนสแดง

รปท 2.14 รถยนตทฝำสญญำณไฟจรำจรสแดงถกตรวจจบได (ในกรอบ)

เมอกำรกำรพฒนำโปรแกรมฯ แลวเสรจ กจะน ำระบบไปตดตง ณ จดทเลอกไวเพอกำรทดสอบ ซงอำจจะตองท ำกำรปรบมมกลองใหเหมำะสมตอกำรตรวจจบ รวมทงปรบแตงโปรแกรมใหเหมำะสมกบแยกทจะตรวจจบ เชน ก ำหนดพนทโปรแกรมถอวำเกดกำรฝำฝนสญญำณไฟจรำจรขน

ผลกำรพฒนำโปรแกรมจะถกประเมนจำกจ ำนวนกำรออกใบสงใหกบผทฝำฝนสญญำณไฟจรำจรกอนและหลงกำรน ำโปรแกรมฯ มำใชงำนรวมทงควำมพงพอใจของผเจำหนำททรบผดชอบ

2-15

แนวทางการพฒนาโปรแกรม โปรแกรมทจะพฒนำขนเ พอใชตรวจจบกำรฝำฝนสญญำณไฟจรำจรจะใชหลกกำร

ประมวลผลภำพ โดยท ำกำรดงแฟมขอมลภำพเคลอนไหวทบนทกไวจำกกลอง CCTV มำท ำกำรแยกออกเปนภำพนงหลำยๆ ภำพตอเนองกน จำกนนท ำกำรวเครำะหภำพนงทไดในบรเวณทเปนสญญำณไฟจรำจร เพอตรวจสอบวำเปนสญญำณไฟสแดงหรอไม หำกเปนสแดงกจะท ำกำรวเครำะหพนทบรเวณกลำงสแยกวำมรถยนตอยในบรเวณดงกลำวหรอไม หำกพบวำมรถยนตอย กจะบนทกภำพนงดงกลำวไวเพอใชส ำหรบเจำหนำททจะใชส ำหรบกำรออกใบสงตอไป แนวคดของกำรพฒนำโปรแกรมสำมำรถแสดงเปนแผนผงกำรท ำงำนดงแสดงในรปท 2.15

รปท 2.15 แนวคดกำรท ำงำนของโปรแกรมตรวจจบกำรฝำสญญำณไฟจรำจร

2.5 การจดท าคมอและการฝกอบรมการใชงาน

ผวจยจดท ำคมอกำรใชโปรแกรมส ำเรจรป เพอใหเจำหนำทผดแลรบผดชอบกลองวงจรปดสำมำรถใชงำนโปรแกรมไดอยำงถกตอง และผวจยจะจดกำรอบรมเพอใหควำมร รวมทงกำรแกปญหำในเบองตน

2-16

2.6 สรปและน าเสนอผลการศกษา ผวจยจะสรปผลกำรด ำเนนโครงกำรและน ำเสนอผลในทประขมทมคณะกรรมกำรผมสวน

เกยวของของจงหวดขอนแกนเขำรวม เพอรบฟงและรวมแสดงควำมคดเหน/ขอเสนอแนะถงสถำนกำรณในปจจบนของพนทศกษำ เชน ทประชมของ สอจร.จ.ขอนแกน

แผนการด าเนนงาน โครงการนแบงใชเวลาในการด าเนนโครงการฯทงสน 6 เดอน ซงมรายละเอยดแผนงานการศกษาแบงตามกจกรรมหลก 2 กจกรรม ดงแสดงในตารางท 2.3

ตารางท 2.3 แผนการด าเนนงาน กจกรรมท 1การศกษามาตรการควบคมการฝาฝนสญญาณไฟ 1 2 3 4 5 6 1. กำรทบทวนวรรณกรรมและรวบรวมขอมลทเกยวของ 2. วำงแผนกำรส ำรวจและเกบรวมขอมล 3. กำรส ำรวจและวเครำะหขอมล 4. กำรก ำหนดมำตรกำรควบคมกำรฝำฝนสญญำณไฟจรำจร 5. สรปและน ำเสนอผลกำรศกษำของโครงกำรฯ กจกรรมท 2 การพฒนาโปรแกรมส าเรจรป 1 2 3 4 5 6 1.เลอกสถำนทและออกแบบสวนเชอมตอกบระบบกลองวงจรปด 2.ออกแบบและพฒนำโปรแกรม 3.ตดตงและทดสอบกำรท ำงำน 4.จดท ำคมอและด ำเนนกำรฝกอบรมกำรใชงำน 5.สรปและน ำเสนอผลกำรด ำเนนโครงกำร

บทท 3 ผลการด าเนนงาน

3.1 ขอมลอบตเหตบรเวณทางแยกบนถนนมตรภาพในเขตเมองขอนแกน

3.1.1 ขอมลผบาดเจบและผเสยชวต จากการรวบรวมขอมลผบาดเจบและเสยชวตจากการเกดอบตเหตบรเวณทางแยก

บนถนนมตรภาพในเขตเมองขอนแกน จากฐานขอมลของโรงพยาบาลขอนแกน และจากขอมล 3 ฐาน (ต ารวจ บรษทกลาง และโรงพยาบาล) ป พ.ศ. 2555-2559 พบวา จากขอมลผบาดเจบและเสยชวตจากอบตเหตบรเวณทางแยกบนถนนมตรภาพในเขตเมองขอนแกนยอนหลง 5 ป ทางแยกทมจ านวนผบาดเจบและเสยชวตมากทสดคอ ทางแยกเจาพอมอดนแดง (ประต มข.) ดงแสดงในตารางท 3.1 และ 3.2

ตารางท 3.1 ขอมลผบาดเจบจากการเกดอบตเหตบรเวณทางแยกบนถนนมตรภาพในเขตเมองขอนแกนป พ.ศ. 2555-2559

ล าดบ ทางแยก จ านวนผบาดเจบ (ราย)

2555 2556 2557 2558 2559 รวม 1 ทางแยกประตเมอง (เซนทรล) 65 45 39 39 28 216 2 ทางแยกเจาพอมอดนแดง (ประต มข.) 73 70 45 37 4 229 3 ทางแยกเหลานาด (เจรญศร) 47 59 22 24 28 180

ตารางท 3.2 ขอมลผเสยชวตจากการเกดอบตเหตบรเวณทางแยกบนถนนมตรภาพในเขตเมอง

ขอนแกนป พ.ศ. 2555-2559

ล าดบ ทางแยก จ านวนผเสยชวต (ราย)

2555 2556 2557 2558 2559 รวม 1 ทางแยกประตเมอง (เซนทรล) 1 0 1 1 0 3 2 ทางแยกเจาพอมอดนแดง (ประต มข.) 0 2 0 2 0 4 3 ทางแยกเหลานาด (เจรญศร) 0 0 1 3 0 4

3-2

3.2 ผลการส ารวจการฝาฝนสญญาณไฟแดง 3.2.1 ขอมลการฝาฝนสญญาณไฟแดงกอนตดตงกลอง CCTV

จากการส ารวจขอมลการฝาฝนสญญาณไฟแดงททางแยกบนถนนมตรภาพชวงผานเมองขอนแกน โดยการตดตงกลอง CCTV ใกลกบบรเวณทางแยกเพอบนทกปรมาณจราจรทผานทางแยกตลอด 24 ชวโมง ทงวนธรรมดาและวนหยดสดสปดาหจ านวน 4 ทางแยก ซงสดสวนการฝาฝนสญญาณไฟแดงททางแยกดงกลาวมรายละเอยดดงตอไปน

1. ทางแยกเจาพอมอดนแดง(ประต มข.) จากผลการส ารวจปรมาณจราจรททางแยกเจาพอมอดนแดงทศทางมงใต ในวน

ธรรมดามปรมาณจราจรผานทางแยก 19,605 คนตอวน สวนใหญจะเปนรถยนตสวนบคคล (81.28%) รองลงมาเปนรถจกรยานยนต (9.65%) ดงแสดงในรปท 3.2 และชวงเวลาทมปรมาณจราจรผานทางแยกสงกวาคาเฉลย (817 คนตอชวโมง) จะอยในชวงเวลา 06:00-20:00 น. ดงแสดงในรปท 3.1 ส าหรบในวนหยดสดสปดาหมปรมาณจราจรทผานทางแยก 20,934 คนตอวน สวนใหญจะเปนรถยนตสวนบคคล (83.75%) รองลงมาเปนจกรยานยนต (8.18%) ดงแสดงในรปท 3.2 และชวงเวลาทมปรมาณจราจรสงกวาคาเฉลย (872 คนตอชวโมง) จะอยในชวงเวลา 07:00-21:00 น. ดงแสดงในรปท 3.1

รปท 3.1 ปรมาณจราจรทผานทางแยกเจาพอมอดนแดงทงหมด-รายชวโมง ทศทางมงใต

0

500

1000

1500

2000

2500

00.00

- 01

.0001

.01 -

02.00

02.01

- 03

.0003

.01 -

04.00

04.01

- 05

.0005

.01 -

06.00

06.01

- 07

.0007

.01 -

08.00

08.01

- 09

.0009

.01 -

10.00

10.01

- 11

.0011

.01 -

12.00

12.01

- 13

.0013

.01 -

14.00

14.01

- 15

.0015

.01 -

16.00

16.01

- 17

.0017

.01 -

18.00

18.01

- 19

.0019

.01 -

20.00

20.01

- 21

.0021

.01 -

22.00

22.01

- 23

.0023

.01 -

24.00

ปรมา

ณจร

าจร (

คน)

วนธรรมดา วนหยด คาเฉลยวนธรรมดา คาเฉลบวนหยด

วนธรรมดา 19,605 คน/วน (เฉลย 817 คน/ชม.) วนหยด 20,934 คน/วน (เฉลย 872 คน/ชม.)

3-3

รปท 3.2 สดสวนยานพาหนะทผานทางแยกเจาพอมอดนแดง 24 ชวโมง ทศทางมงใต

จากผลการส ารวจปรมาณจราจรททางแยกเจาพอมอดนแดงทศทางมงใต ในวน

ธรรมดามปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟเหลอง 563 คนตอวน (2.87%) สวนใหญจะเปนรถยนตสวนบคคล (86.86%) รองลงมาเปนรถจกรยานยนต (8.35%) ดงแสดงในรปท 3.4 และชวงเวลาทมปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟเหลองสงกวาคาเฉลย (23 คนตอชวโมง) จะอยในชวงเวลา 07:00-15:00 น. และชวงเวลา 15:00-20:00 น. ดงแสดงในรปท 3.3 ส าหรบในวนหยดสดสปดาหมปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟเหลอง 570 คนตอวน (2.72%) สวนใหญจะเปนรถยนต (86.14%) รองลงมาเปนรถจกรยานยนต (6.14%) ดงแสดงในรปท 3.4 และชวงเวลาทมปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟเหลองสงกวาคาเฉลย (24 คนตอชวโมง) จะอยในชวงเวลา 09:00-15:00 น. ชวงเวลา 16:00-21:00 น. และชวงเวลา 22:00-23:00 น. ดงแสดงในรปท 3.3

9.65

81.28

2.29

4.74

0.97

0.88

0.19

8.18

83.75

1.56

4.54

0.74

1.05

0.18

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

รถจกรยานยนต

รถสวนบคคล

รถโดยสาร

รถบรรทก

รถบส

รถพวง

อน

วนหยด

3-4

รปท 3.3 ปรมาณจราจรทฝาฝนสญญาณไฟเหลองทางแยกเจาพอมอดนแดง-รายชวโมง ทศทางมงใต

รปท 3.4 สดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟเหลองทางแยกเจาพอมอดนแดง 24 ชวโมง ทศทางมงใต

จากผลการส ารวจปรมาณจราจรททางแยกเจาพอมอดนแดงทศทางมงใต ในวน

ธรรมดามปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟแดง 256 คนตอวน (1.30%) สวนใหญจะเปนรถยนต (63.28%) รองลงมาเปนรถจกรยานยนต (26.95%) ดงแสดงในรปท 3.6 และชวงเวลาทมปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟแดงสงกวาคาเฉลย (11 คนตอชวโมง) จะอยในชวงเวลา 07:00-09:00 น. ชวงเวลา 19:00-21:00 น. และชวงเวลา 22:00-24:00 น. ดงแสดงในรปท 3.5 ส าหรบในวนหยดสด

0

20

40

60

80

100

120

140

00.00

- 01

.0001

.01 -

02.00

02.01

- 03

.0003

.01 -

04.00

04.01

- 05

.0005

.01 -

06.00

06.01

- 07

.0007

.01 -

08.00

08.01

- 09

.0009

.01 -

10.00

10.01

- 11

.0011

.01 -

12.00

12.01

- 13

.0013

.01 -

14.00

14.01

- 15

.0015

.01 -

16.00

16.01

- 17

.0017

.01 -

18.00

18.01

- 19

.0019

.01 -

20.00

20.01

- 21

.0021

.01 -

22.00

22.01

- 23

.0023

.01 -

24.00ปร

มาณ

รถทฝ

าฝนส

ญญ

าณไฟ

เหลอ

ง (คน

)

วนธรรมดา วนหยด คาเฉลยวนธรรมดา คาเฉลยวนหยด

วนธรรมดา 563 คน/วน (คดเปน 2.87%) เฉลย 23 คน/ชม. วนหยด 570 คน/วน (คดเปน 2.72%) เฉลย 24 คน/ชม.

8.35

86.86

1.60

1.78

1.42

0.00

0.00

6.14

86.14

3.16

2.81

0.70

1.05

0

0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00 60.00 70.00 80.00 90.00 100.00

รถจกรยานยนต

รถสวนบคคล

รถโดยสาร

รถบรรทก

รถบส

รถพวง

อน

วนหยด วนธรรมดา

3-5

สปดาหมปรมาณจราจรฝ าฝนสญญาณไฟแดง 376 คนตอวน (1.79%) ส วนใหญจะเปนรถจกรยานยนต (50.00%) รองลงมาเปนรถยนต(46.01%) ดงแสดงในรปท 3.6 และชวงเวลาทมปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟแดงสงกวาคาเฉลย (16 คนตอชวโมง) จะอยในชวงเวลา 11:00-22:00 น. ดงแสดงในรปท 3.5

รปท 3.5 ปรมาณจราจรทฝาฝนสญญาณไฟแดงทางแยกเจาพอมอดนแดง-รายชวโมง ทศทางมงใต

รปท 3.6 สดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงทางแยกเจาพอมอดนแดง 24 ชวโมง ทศทางมงใต

26.95

63.28

3.52

3.91

0.78

0.78

0.78

50.00

46.01

1.33

1.06

0.53

1.06

0

0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00 60.00 70.00

รถจกรยานยนต

รถสวนบคคล

รถโดยสาร

รถบรรทก

รถบส

รถพวง

อน

วนหยด วนธรรมดา

3-6

2. ทางแยกบานกอก (ม. ภาคฯ) จากผลการส ารวจปรมาณจราจรททางแยกบานกอกทศทางมงใต ในวนธรรมดา

มปรมาณจราจรผานทางแยก 29,380 คนตอวน สวนใหญจะเปนรถสวนบคคล (70.44%) รองลงมาเปนรถจกรยานยนต (19.17%) ดงแสดงในรปท 3.8 และชวงเวลาทมปรมาณจราจรผานทางแยกสงกวาคาเฉลย (1,224 คนตอชวโมง) จะอยในชวงเวลา 06.00 น- 20.00 น. ดงแสดงในรปท 3.7 ส าหรบในวนหยดสดสปดาหมปรมาณจราจรทผานทางแยก 27,009 คนตอวน สวนใหญจะเปนรถสวนบคคล (76.24%) รองลงมาเปนรถจกรยานยนต (12.34%) ดงแสดงในรปท 3.8 และชวงเวลาทมปรมาณจราจรสงกวาคาเฉลย (1,125 คนตอชวโมง) จะอยในชวงเวลา 08.00 น.- 22.00 น. ดงแสดงในรปท 3.7

รปท 3.7 ปรมาณจราจรทผานทางแยกบานกอกทงหมด-รายชวโมง ทศทางมงใต

0

500

1000

1500

2000

2500

00.00

- 01

.0001

.01 -

02.00

02.01

- 03

.0003

.01 -

04.00

04.01

- 05

.0005

.01 -

06.00

06.01

- 07

.0007

.01 -

08.00

08.01

- 09

.0009

.01 -

10.00

10.01

- 11

.0011

.01 -

12.00

12.01

- 13

.0013

.01 -

14.00

14.01

- 15

.0015

.01 -

16.00

16.01

- 17

.0017

.01 -

18.00

18.01

- 19

.0019

.01 -

20.00

20.01

- 21

.0021

.01 -

22.00

22.01

- 23

.0023

.01 -

24.00

ปรมา

ณจร

าจรท

งหมด

ทผาน

ทางแ

ยกใน

รายช

วโมง

(คน)

วนธรรมดา วนหยด เฉลยวนธรรมดา เฉลยวนหยด

วนธรรมดา 29,380 คน/วน (เฉลย 1,224 ตน/ชม.)วนหยด 27,009 คน/วน (เฉลย 1,125 คน/ชม.)

3-7

รปท 3.8 สดสวนยานพาหนะทผานทางแยกบานกอก 24 ชวโมง ทศทางมงใต

จากผลการส ารวจปรมาณจราจรททางแยกบานกอกทศทางมงใต ในวนธรรมดา

มปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟเหลอง 428 คนตอวน (1.46%) สวนใหญจะเปนรถสวนบคคล (79.91%) รองลงมาเปนรถจกรยานยนต (7.94%) ดงแสดงในรปท 3.10 และชวงเวลาทมปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟเหลองสงกวาคาเฉลย (18 คนตอชวโมง) จะอยในชวงเวลา 10.01 น.- 19.00 น. และชวงเวลา 20.00 น.- 22.00 น. ดงแสดงในรปท 3.9 ส าหรบในวนหยดสดสปดาหมปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟเหลอง 405 คนตอวน (1.50%) สวนใหญจะเปนรถสวนบคคล (83.95%) รองลงมาเปนรถจกรยานยนต (5.68%) ดงแสดงในรปท 3.10 และชวงเวลาทมปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟเหลองสงกวาคาเฉลย (17 คนตอชวโมง) จะอยในชวงเวลา 09.01 น.-20.00 น. ดงแสดงในรปท 3.9

19.17

70.44

2.67

4.51

1.23

0.93

1.06

12.34

76.24

4.52

4.92

0.86

0.36

0.71

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

จกรยานยนต

รถสวนบคคล

รถโดยสาร

รถบรรทก

รถบส

รถพวง

อนๆ

วนหยด วนธรรมดา

3-8

รปท 3.9 ปรมาณจราจรทฝาฝนสญญาณไฟเหลองทางแยกบานกอก–รายชวโมง ทศทางมงใต

รปท 3.10 สดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟเหลองทางแยกบานกอก 24 ชวโมง ทศทางมงใต

จากผลการส ารวจปรมาณจราจรททางแยกบานกอกทศทางมงใต ในวนธรรมดา

มปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟแดง 123 คนตอวน (0.42%) สวนใหญจะเปนรถสวนบคคล (73.17%) รองลงมาเปนรถจกรยานยนต (9.76%) ดงแสดงในรปท 3.12 และชวงเวลาทมปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟแดงสงกวาคาเฉลย (5 คนตอชวโมง) จะอยในชวงเวลา 08.01 น.- 90.00 น.,

0

10

20

30

40

50

60

00.00

- 01

.0001

.01 -

02.00

02.01

- 03

.0003

.01 -

04.00

04.01

- 05

.0005

.01 -

06.00

06.01

- 07

.0007

.01 -

08.00

08.01

- 09

.0009

.01 -

10.00

10.01

- 11

.0011

.01 -

12.00

12.01

- 13

.0013

.01 -

14.00

14.01

- 15

.0015

.01 -

16.00

16.01

- 17

.0017

.01 -

18.00

18.01

- 19

.0019

.01 -

20.00

20.01

- 21

.0021

.01 -

22.00

22.01

- 23

.0023

.01 -

24.00

ปรมา

ณจร

าจรท

ฝาฝน

สญญ

าณไฟ

เหลอ

ง (คน

)

วนธรรมดา วนหยด เฉลยวนธรรมดา เฉลยวนหยด

วนธรรมดา 428 คน/วน (คดเปน 1.46%) (เฉลย 18 คน/ชม.)วนหยด 405 คน/วน (คดเปน 1.50 %) (เฉลย 17 คน/ชม.)

7.94

79.91

6.31

2.57

2.8

0.47

0

5.68

83.95

5.19

4.2

0.49

0

0.49

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

จกรยานยนต

รถสวนบคคล

รถโดยสาร

รถบรรทก

รถบส

รถพวง

อนๆ

วนหยด วนธรรมดา

3-9

10.01 น.- 12.00 น., 13.01 น.- 16.00 น., 16.01 น.- 20.00 น. และชวงเวลา 21.01 น.- 22.00 น. ดงแสดงในรปท 3.11 ส าหรบในวนหยดสดสปดาหมปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟแดง 134 คนตอวน (0.50%) สวนใหญจะเปนรถสวนบคคล (69.4%) รองลงมาเปนรถจกรยานยนต (17.16%) ดงแสดงในรปท 3.12 และชวงเวลาทมปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟแดงสงกวาคาเฉลย (6 คนตอชวโมง) จะอยในชวงเวลา 12.00 น.- 17.00 น. ดงแสดงในรปท 3.11

รปท 3.11 ปรมาณจราจรทฝาฝนสญญาณไฟแดงทางแยกบานกอก –รายชวโมง ทศทางมงใต

รปท 3.12 สดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงทางแยกบานกอก 24 ชวโมง ทศทางมงใต

0

5

10

15

20

25

00.00

- 01

.0001

.01 -

02.00

02.01

- 03

.0003

.01 -

04.00

04.01

- 05

.0005

.01 -

06.00

06.01

- 07

.0007

.01 -

08.00

08.01

- 09

.0009

.01 -

10.00

10.01

- 11

.0011

.01 -

12.00

12.01

- 13

.0013

.01 -

14.00

14.01

- 15

.0015

.01 -

16.00

16.01

- 17

.0017

.01 -

18.00

18.01

- 19

.0019

.01 -

20.00

20.01

- 21

.0021

.01 -

22.00

22.01

- 23

.0023

.01 -

24.00

ปรมา

ณจร

าจรท

ฝาฝน

สญญ

าณไฟ

แดง (

คน)

วนธรรมดา วนหยด เฉลยวนธรรมดา เฉลยวนหยด

วนธรรมดา 123 คน/วน (คดเปน 0.42 %)(เฉลย 5 คน/ชม.)วนหยด 134 คน/วน (คดเปน 0.50 %)(เฉลย 6 คน/ชม.)

9.76

73.17

11.38

2.44

1.63

1.63

0

17.16

69.4

5.22

2.24

1.49

4.48

0

0 10 20 30 40 50 60 70 80

จกรยานยนต

รถสวนบคคล

รถโดยสาร

รถบรรทก

รถบส

รถพวง

อนๆ

วนหยด วนธรรมดา

3-10

3. ทางแยกประตเมอง (เซนทรล) จากผลการส ารวจปรมาณจราจรททางแยกประตเมองทศทางมงเหนอ ในวน

ธรรมดามปรมาณจราจรผานทางแยก 37,977 คนตอวน สวนใหญจะเปนรถสวนบคคล (74.01%) รองลงมาเปนรถจกรยานยนต (16.48%) ดงแสดงในรปท 3.14 และชวงเวลาทมปรมาณจราจรผานทางแยกสงกวาคาเฉลย (1,582 คนตอชวโมง) จะอยในชวงเวลา 07.00 น.-21.00 น. ดงแสดงในรปท 3.13 ส าหรบในวนหยดสดสปดาหมปรมาณจราจรทผานทางแยก 34,990 คนตอวน สวนใหญจะเปนรถสวนบคคล (80.67%) รองลงมาเปนรถจกรยานยนต (9.13%) ดงแสดงในรปท 3.14 และชวงเวลาทมปรมาณจราจรสงกวาคาเฉลย (1,458 คนตอชวโมง) จะอยในชวงเวลา 08.01 น. – 22.00 น. ดงแสดงในรปท 3.13

รปท 3.13 ปรมาณจราจรทผานทางแยกประตเมองทงหมด-รายชวโมง ทศทางมงเหนอ

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

00.00

- 01

.0001

.01 -

02.00

02.01

- 03

.0003

.01 -

04.00

04.01

- 05

.0005

.01 -

06.00

06.01

- 07

.0007

.01 -

08.00

08.01

- 09

.0009

.01 -

10.00

10.01

- 11

.0011

.01 -

12.00

12.01

- 13

.0013

.01 -

14.00

14.01

- 15

.0015

.01 -

16.00

16.01

- 17

.0017

.01 -

18.00

18.01

- 19

.0019

.01 -

20.00

20.01

- 21

.0021

.01 -

22.00

22.01

- 23

.0023

.01 -

24.00

ปรมา

ณจร

าจรท

งหมด

ทผาน

ทางแ

ยกใน

แตละ

ชวโม

ง (คน

)

วนธรรมดา วนหยด เฉลยวนธรรมดา เฉลยวนหยด

วนธรรมดา 37,977 คน/วน (เฉลย 1,582 คน/ชม.)วนหยด 34,990 คน/วน (เฉลย 1,458 คน/ชม.)

3-11

รปท 3.14 สดสวนยานพาหนะทผานทางแยกประตเมอง 24 ชวโมง ทศทางมงเหนอ

จากผลการส ารวจปรมาณจราจรททางแยกประตเมองทศทางมงเหนอ ในวน

ธรรมดามปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟเหลอง 774 คนตอวน (2.04%) สวนใหญจะเปนรถสวนบคคล (78.55%) รองลงมาเปนรถจกรยานยนต (13.44%) ดงแสดงในรปท 3.16 และชวงเวลาทมปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟเหลองสงกวาคาเฉลย (32 คนตอชวโมง) จะอยในชวงเวลา 08.01 น.- 18.00 น. และชวงเวลา 21.01 น.-22.00 น. ดงแสดงในรปท 3.15 ส าหรบในวนหยดสดสปดาหมปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟเหลอง 486 คนตอวน (1.39%) สวนใหญจะเปนรถสวนบคคล (84.98%) รองลงมาเปนรถจกรยานยนต (8.02%) ดงแสดงในรปท 3.16 และชวงเวลาทมปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟเหลองสงกวาคาเฉลย (20 คนตอชวโมง) จะอยในชวงเวลา 09.01 น.-23.00 น. ดงแสดงในรปท 3.15

16.48

74.01

3.91

4.00

0.67

0.93

0.00

9.13

80.67

3.23

4.78

0.88

0.51

0.81

0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00 60.00 70.00 80.00 90.00

รถจกรยานยนต

รถสวนบคคล

รถโดยสาร

รถบรรทก

รถบส

รถพวง

อนๆ

วนหยด วนธรรมดา

3-12

รปท 3.15 ปรมาณจราจรทฝาฝนสญญาณไฟเหลองทางแยกประตเมอง –รายชวโมง ทศทางมงเหนอ

รปท 3.16 สดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟเหลองทางแยกประตเมอง 24 ชวโมง ทศทางมงเหนอ

จากผลการส ารวจปรมาณจราจรททางแยกประตเมองทศทางมงเหนอ ในวน

ธรรมดามปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟแดง 1,501 คนตอวน (3.95%) สวนใหญจะเปนรถสวนบคคล (72.75%) รองลงมาเปนรถจกรยานยนต (18.79%) ดงแสดงในรปท 3.18 และชวงเวลาทมปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟแดงสงกวาคาเฉลย (63 คนตอชวโมง) จะอยในชวงเวลา 08.01 น.-

0

20

40

60

80

100

120

00.00

- 01

.0001

.01 -

02.00

02.01

- 03

.0003

.01 -

04.00

04.01

- 05

.0005

.01 -

06.00

06.01

- 07

.0007

.01 -

08.00

08.01

- 09

.0009

.01 -

10.00

10.01

- 11

.0011

.01 -

12.00

12.01

- 13

.0013

.01 -

14.00

14.01

- 15

.0015

.01 -

16.00

16.01

- 17

.0017

.01 -

18.00

18.01

- 19

.0019

.01 -

20.00

20.01

- 21

.0021

.01 -

22.00

22.01

- 23

.0023

.01 -

24.00

ปรมา

ณจร

าจรท

ฝาฝน

สญญ

าณไฟ

เหลอ

ง (คน

)

วนธรรมดา วนหยด เฉลยวนธรรมดา เฉลยวนหยด

วนธรรมดา 774 คน/วน (คดเปน 2.04 %) เฉลย 32 คน/ชม.วนหยด 486 คน/วน (คดเปน 1.39 %) เฉลย 20 คน/ชม.

13.44

78.55

2.58

3.62

0.52

1.29

0.00

8.02

84.98

2.06

0.41

2.88

1.44

0.21

0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00 60.00 70.00 80.00 90.00

รถจกรยานยนต

รถสวนบคคล

รถโดยสาร

รถบรรทก

รถบส

รถพวง

อนๆ

วนหยด วนธรรมดา

3-13

22.00 น. ดงแสดงในรปท 3.17 ส าหรบในวนหยดสดสปดาหมปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟแดง 310 คนตอวน (0.89%) สวนใหญจะเปนรถสวนบคคล (81.29%) รองลงมาเปนรถจกรยานยนต (6.77%) ดงแสดงในรปท 3.18 และชวงเวลาทมปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟแดงสงกวาคาเฉลย (13 คนตอชวโมง) จะอยในชวงเวลา 08.01น.-21.00 น. ดงแสดงในรปท 3.17

รปท 3.17 ปรมาณจราจรทฝาฝนสญญาณไฟแดงทางแยกประตเมอง-รายชวโมง ทศทางมงเหนอ

รปท 3.18 สดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงทางแยกประตเมอง 24 ชวโมง ทศทางมงเหนอ

0

20

40

60

80

100

120

140

00.00

- 01

.0001

.01 -

02.00

02.01

- 03

.0003

.01 -

04.00

04.01

- 05

.0005

.01 -

06.00

06.01

- 07

.0007

.01 -

08.00

08.01

- 09

.0009

.01 -

10.00

10.01

- 11

.0011

.01 -

12.00

12.01

- 13

.0013

.01 -

14.00

14.01

- 15

.0015

.01 -

16.00

16.01

- 17

.0017

.01 -

18.00

18.01

- 19

.0019

.01 -

20.00

20.01

- 21

.0021

.01 -

22.00

22.01

- 23

.0023

.01 -

24.00

ปรมา

ณจร

าจรท

ฝาฝน

สญญ

าณไฟ

แดง (

คน)

วนธรรมดา วนหยด เฉลยวนธรรมดา เฉลยวนหยด

18.79

72.75

4.40

2.73

1.00

0.33

0.00

6.77

81.29

4.19

2.26

5.16

0.32

0.00

0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00 60.00 70.00 80.00 90.00

รถจกรยานยนต

รถสวนบคคล

รถโดยสาร

รถบรรทก

รถบส

รถพวง

อนๆ

วนหยด วนธรรมดา

วนธรรมดา 1501 คน/วน (คดเปน 3.95%) เฉลย 63 คน/ชม. วนหยด 310 คน/วน (คดเปน 0.89%) เฉลย 13 คน/ชม.

3-14

4. ทางแยกเหลานาด (ตลาดเจรญศร) จากผลการส ารวจปรมาณจราจรททางแยกเหลานาดทศทางมงเหนอ ในวน

ธรรมดามปรมาณจราจรผานทางแยก 27,666 คนตอวน สวนใหญจะเปนรถสวนบคคล (69.39%) รองลงมาเปนรถจกรยานยนต (16.10%) ดงแสดงในรปท 3.20 และชวงเวลาทมปรมาณจราจรผานทางแยกสงกวาคาเฉลย (1,153 คนตอชวโมง) จะอยในชวงเวลา 07.00 น.-20.00 น. ดงแสดงในรปท 3.19 ส าหรบในวนหยดสดสปดาหมปรมาณจราจรทผานทางแยก 19,088 คนตอวน สวนใหญจะเปนรถสวนบคคล (78.52%) รองลงมาเปนรถจกรยานยนต (6.67%) ดงแสดงในรปท 3.20 และชวงเวลาทมปรมาณจราจรสงกวาคาเฉลย (795 คนตอชวโมง) จะอยในชวงเวลา 12.00น.-19.00 น. ดงแสดงในรปท 3.19

รปท 3.19 ปรมาณจราจรทผานทางแยกเหลานาดทงหมด-รายชวโมง ทศทางมงเหนอ

0

500

1000

1500

2000

2500

00.00

- 01

.0001

.01 -

02.00

02.01

- 03

.0003

.01 -

04.00

04.01

- 05

.0005

.01 -

06.00

06.01

- 07

.0007

.01 -

08.00

08.01

- 09

.0009

.01 -

10.00

10.01

- 11

.0011

.01 -

12.00

12.01

- 13

.0013

.01 -

14.00

14.01

- 15

.0015

.01 -

16.00

16.01

- 17

.0017

.01 -

18.00

18.01

- 19

.0019

.01 -

20.00

20.01

- 21

.0021

.01 -

22.00

22.01

- 23

.0023

.01 -

24.00ปรมา

ณจร

าจรท

ผานท

างแย

กในแ

ตละช

วโมง

(คน)

วนธรรมดา วนหยด เฉลยวนธรรมดา เฉลยวนหยด

วนธรรมดา 27,666 คน/วน (เฉลย 1,153 คน/ชม.)วนหยด 19,088 คน/วน (เฉลย 795 คน/ชม.)

3-15

รปท 3.20 สดสวนยานพาหนะทผานทางแยกเหลานาด 24 ชวโมง ทศทางมงเหนอ

จากผลการส ารวจปรมาณจราจรททางแยกเหลานาดทศทางมงเหนอ ในวนธรรมดาม

ปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟเหลอง 191 คนตอวน (0.69%) สวนใหญจะเปนรถสวนบคคล (74.87%) รองลงมาเปนรถจกรยานยนต (12.04%) ดงแสดงในรปท 3.22 และชวงเวลาทมปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟเหลองสงกวาคาเฉลย (8 คนตอชวโมง) จะอยในชวงเวลา 08.01 น.-20.00 น. ดงแสดงในรปท 3.21 ส าหรบในวนหยดสดสปดาหมปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟเหลอง 573 คนตอวน (3%) สวนใหญจะเปนรถสวนบคคล (72.43%) รองลงมาเปนรถจกรยานยนต (14.31%) ดงแสดงในรปท 3.22 และชวงเวลาทมปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟเหลองสงกวาคาเฉลย (24 คนตอชวโมง) จะอยในชวงเวลา 09.01น-20.00น. และชวงเวลา 22.01 น.-23.00 น. ดงแสดงในรปท 3.21

16.10

69.39

5.60

5.67

1.13

1.25

0.86

9.67

78.52

4.49

5.04

1.07

0.72

0.49

0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00 60.00 70.00 80.00 90.00

รถจกรยานยนต

รถสวนบคคล

รถโดยสาร

รถบรรทก

รถบส

รถพวง

อน

วนหยด วนธรรมดา

3-16

รปท 3.21 ปรมาณจราจรทฝาฝนสญญาณไฟเหลองทางแยกเหลานาด –รายชวโมง ทศทางมงเหนอ

รปท 3.22 สดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟเหลองทางแยกเหลานาด 24 ชวโมง ทศทางมงเหนอ

จากผลการส ารวจปรมาณจราจรททางแยกเหลานาดทศทางมงเหนอ ในวนธรรมดาม

ปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟแดง 102 คนตอวน (0.37%) สวนใหญจะเปนรถสวนบคคล (64.71%) รองลงมาเปนรถจกรยานยนต (17.65%) ดงแสดงในรปท 3.24 และชวงเวลาทมปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟแดงสงกวาคาเฉลย (4 คนตอชวโมง) จะอยในชวงเวลา 02.00 น.-04.00 น, 07.01-09.00

0

10

20

30

40

50

60

70

00.00

- 01

.0001

.01 -

02.00

02.01

- 03

.0003

.01 -

04.00

04.01

- 05

.0005

.01 -

06.00

06.01

- 07

.0007

.01 -

08.00

08.01

- 09

.0009

.01 -

10.00

10.01

- 11

.0011

.01 -

12.00

12.01

- 13

.0013

.01 -

14.00

14.01

- 15

.0015

.01 -

16.00

16.01

- 17

.0017

.01 -

18.00

18.01

- 19

.0019

.01 -

20.00

20.01

- 21

.0021

.01 -

22.00

22.01

- 23

.0023

.01 -

24.00

ปรมา

ณจร

าจรท

ฝาสญ

ญาณ

ไฟเห

ลอง (

คน)

วนธรรมดา วนหยด เฉลยวนธรรมดา เฉลยวนหยด

วนธรรมดา 191 คน/วน (คดเปน 0.69 %)เฉลย 8 คน/ชม.วนหยด 573 คน/วน (คดเปน 3.00 %)เฉลย 24 คน/ชม.

12.04

74.87

7.85

3.66

0.00

0.52

1.05

14.31

72.43

4.01

5.76

0.87

1.75

0.87

0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00 60.00 70.00 80.00

รถจกรยานยนต

รถสวนบคคล

รถโดยสาร

รถบรรทก

รถบส

รถพวง

อน

วนหยด วนธรรมดา

3-17

และชวงเวลา 13.00 น.-20.00 น. ดงแสดงในรปท 3.23 ส าหรบในวนหยดสดสปดาหมปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟแดง 246 คนตอวน (1.28%) สวนใหญจะเปนรถสวนบคคล (55.28%) รองลงมาเปนรถจกรยานยนต (27.24%) ดงแสดงในรปท 3.24 และชวงเวลาทมปรมาณจราจรฝาฝนสญญาณไฟแดงสงกวาคาเฉลย (10 คนตอชวโมง) จะอยในชวงเวลา 06.01 น.-07.00 น. และชวงเวลา 11.01 น.-20.00 น. ดงแสดงในรปท 3.23

รปท 3.23 ปรมาณจราจรทฝาฝนสญญาณไฟแดงทางแยกเหลานาด –รายชวโมง ทศทางมงเหนอ

รปท 3.24 สดสวนยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดงทางแยกเหลานาด 24 ชวโมง ทศทางมงเหนอ

0

10

20

30

40

50

60

00.00

- 01

.0001

.01 -

02.00

02.01

- 03

.0003

.01 -

04.00

04.01

- 05

.0005

.01 -

06.00

06.01

- 07

.0007

.01 -

08.00

08.01

- 09

.0009

.01 -

10.00

10.01

- 11

.0011

.01 -

12.00

12.01

- 13

.0013

.01 -

14.00

14.01

- 15

.0015

.01 -

16.00

16.01

- 17

.0017

.01 -

18.00

18.01

- 19

.0019

.01 -

20.00

20.01

- 21

.0021

.01 -

22.00

22.01

- 23

.0023

.01 -

24.00

ปรมา

ณจร

าจรท

ฝาสญ

ญาณ

ไฟแด

ง (คน

)

วนธรรมดา วนหยด เฉลยวนธรรมดา เฉลยวนหยด

วนธรรมดา 102 คน/วน (คดเปน 0.37 %)เฉลย 4 คน/ชม.วนหยด 246 คน/วน (คดเปน 1.28 %)เฉลย 10 คน/ชม.

17.65

64.71

2.94

9.80

2.94

1.96

0.00

27.24

55.28

5.28

4.88

1.63

1.63

4.07

0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00 60.00 70.00

รถจกรยานยนต

รถสวนบคคล

รถโดยสาร

รถบรรทก

รถบส

รถพวง

อน

วนหยด วนธรรมดา

3-18

3.2.2 ขอมลการฝาฝนสญญาณไฟแดงหลงตดตงกลอง CCTV หลงจากทมการตดตงกลองและเรมการบงคบใชกลอง CCTV ไดเกบขอมลการฝาฝน

สญญาณไฟแดงททางแยกประตเมอง (เซนทรล) ทศทางมงออกเมอง (จ.นครราชสมา-จ.อดรฯ) ของวนธรรมดาในชวงชวโมงเรงดวน 3 ชวงเวลา คอ ชวงเชา (07 :00-10:00น.) ชวงกลางวน (11:00-14:00น.) และชวงเยน (15:00-18:00น.) มจ านวนการฝาฝนสญญาณไฟแดงแยกตามประเภทของยานพาหนะดงแสดงในรปท 3.25

รปท 3.25 การฝาฝนสญญาณไฟแดงทางแยกประตเมอง (เซนทรล) หลงตดตง CCTV (วนธรรมดา)

ทศทางมงใต ในเบองตนเมอท าการเปรยบเทยบขอมลการฝาฝนสญญาณไฟแดงระหวางกอนและหลงการตดตงกลอง CCTV ในชวงเวลาเดยวกนของทางแยกประตเมอง (เซนทรล) ดงแสดงในตารางท 3.3 แสดงใหเหนวาหลงจากทมการบงคบใชกลอง CCTV ในการตรวจจบการฝาฝนสญญาณไฟแดง การฝาฝนสญญาณไฟแดงในชวงเวลาเรงดวน 3 ชวงเวลาของทางแยกดงกลาวลดลงโดยรวมประมาณ 95% ทงนอาจเปนเพราะมชวงระยะเวลาของการประชาสมพนธและอาจไดรบอทธพลจากโครงการตรวจจบความเรวทมการออกใบสงถงบานจรง จงเปนผลทท าใหเปอรเซนตการลดลงของการฝาฝนสญญาณไฟแดงมจ านวนคอนขางมาก

7

2

0 0 0 0 0

87

0

2

0 0 0

9

3

10

10 0

0

2

4

6

8

10

ปรมา

ณการ

ฝาฝน

สญญา

ณไฟแ

ดง (ค

น)

07:00-10:00 น.

11:00-14:00 น.

15:00-18:00 น.

3-19

ตารางท 3.3 เปรยบเทยบขอมลการฝาฝนสญญาณไฟแดงระหวางกอนและหลงการตดตงกลอง CCTV ของทางแยกประตเมอง (เซนทรล) วนธรรมดา

ชวงเวลา การฝาฝนสญญาณไฟแดง (คน)

% กอน หลง

07:00-10:00 น. 200 9 95.50 11:00-14:00 น. 296 17 94.26 15:00-18:00 น. 306 14 95.42

รวม 802 40 95.01

3.3 ปจจยดานจตวทยาทมอทธพลตอการฝาฝนสญญาณไฟแดง

การศกษานสนใจศกษาปจจยดานจตวทยาทมอทธตอความตงใจอนจะน าไปสพฤตกรรมบนพนฐานของทฤษฎพฤตกรรมตามแผน (TPB) ในปจจยทางตรง เพอศกษาปจจยทมผลตอความตงใจในการฝาฝนสญญาณไฟจราจรททางแยกในถนนมตรภาพ จงหวดขอนแกน หลงจากการเกบขอมล แบบสอบถามทมขอมลไมสมบรณจะถกคดออกซงจ านวนขอมลทสามารถน าไปใชวเคราะหตอไปมทงหมด 250 ตวอยางโดยเปนผขบขรถจกรยานยนตและ 200 ตวอยางโดยเปนผขบขรถยนตซงมผลการศกษาดงตอไปน

3.3.1 ผขบขรถจกรยานยนต จากตารางท 3.4 การวเคราะหขอมลทวไป พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศชาย อายเฉลย 24 ป วฒการศกษาปรญญาตร สถานภาพโสด มประสบการณในการขบขรถจกรยานยนตเฉลย 9 ป ไมเคยประสบอบตเหตบนทองถนน 1 ปทผานมารอยละ 62 ใชรถบนถนนมตรภาพเปนบางครงรอยละ 65.2 สวมหมวกนรภยเปนบางครงรอยละ 56.8 ในจ านวน 10 ครงจะฝาฝนไฟแดง 1-5 ครง รอยละ 55.6 ตารางท 3.4 ขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม (รถจกรยานยนต) เพศ ชาย 152 (60.8%)

หญง 98 (39.2%) อาย เพศชาย

0-35 ป 144 (94.7%) 36-55 ป 7 (4.6%) 56 ปขน 1 (0.7%) เพศหญง 0-35 ป 83 (84.7%) 36-55 ป 14 (14.3%) 56 ปขน 1 (1%) (เฉลยทงหมด) 24.06 ป

3-20

วฒการศกษา ต ากวาปรญญาตร 51 (20.4%) ปรญญาตร 190 (76%) สงกวาปรญญาตร 9 (3.6%)

สถานภาพสมรส โสด 217 (86.8%) สมรส 33 (13.2%)

ประสบการณในการขบขรถจกรยานยนต 1-5 ป 57 (22.8%) 6-14 ป 168 (67.2%) 15 ปขนไป 25 (10%)

ประสบการณดานอบตเหตบนทองถนน 1 ปทผานมา เคย 96 (38.4%) ไมเคย 154 (61.6%)

ความถในการใชรถบนถนนมตรภาพ ในเขตเมองจงหวดขอนแกน

ไมเคยเลย 0 (0%) เปนบางครง 172 (68.8%) เปนประจ า 78 (31.2%)

พฤตกรรมการสวมหมวกนรภย ในเขตเมองจงหวดขอนแกน

ไมสวมเลย 9 (3.6%) สวมบางครง 137 (54.8%) สวมทกครง 104 (41.6%)

ถาคณผานทางแยกไฟแดง 10 ครง คณฝาไฟแดงกครง ไมฝาเลย (0 ครง) 107 (42.8%) บางครง (1-5ครง) 139 (55.6%) บอย (6-9ครง) 4 (1.6%) ทกครง (10 ครง) 0 (0%)

1) ความตงใจ (Intention, INT) การวดความตงใจแบบ Generalized intention จาก 3 ค าถามโดยผลการ

วเคราะห พบวาสวนใหญผตอบแบบสอบถามไมมความตงใจจะฝาฝนสญญาณไฟแดง โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบไมใชทสด รอยละ 88 (คาเฉลย เทากบ 1.51 คะแนน), ไมมความตองการจะฝาฝนสญญาณไฟแดง โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบไมใชทสด รอยละ 84.4 (คาเฉลย เทากบ 1.29 คะแนน) และไมคดไววาจะฝาฝนสญญาณไฟแดง โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบไมใชทสด รอยละ 70 (คาเฉลย เทากบ 1.24 คะแนน) ดงแสดงในรปท 3.26

3-21

รปท 3.26 ความตงใจในการฝาฝนสญญาณไฟแดง

2) ทศนคต (Attitude toward behavior, ATT) จากการส ารวจทศนคตของผตอบแบบสอบถามทมตอพฤตกรรมการฝาฝน

สญญาณไฟแดง โดยสวนใหญมแนวโนมมทศนคตทด จากการวเคราะหพบวา พฤตกรรมการฝาฝนสญญาณไฟแดงเปนสงทเปนอนตราย โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบอนตรายทสด รอยละ 84.4 (คาเฉลย เทากบ = 1.39 คะแนน), โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบไมควรท าทสด รอยละ 78.8 (คาเฉลย เทากบ 1.41 คะแนน), โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบไมมประโยชนทสด รอยละ 58.8 (คาเฉลย เทากบ 1.69 คะแนน) และเปนสงทแย โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบแยทสด รอยละ 74.8 (คาเฉลย เทากบ 1.37 คะแนน) ดงแสดงในรปท 3.27

0 20 40 60 80 100

Expect to

Want to

Intend to

70

84.4

88

17.2

8

6

7.2

4

2.8

2.8

1.6

0.8

2.8

2

2.4

1 คะแนน = ไมใชทสด , 5 คะแนน = ใชทสด1 2 3 4 5

ตงใจ

ตองการ

คดไววา

3-22

รปท 3.27 ทศนคตทมตอพฤตกรรมการฝาฝนสญญาณไฟแดง

3) การคลอยตามคนรอบขางหรอกลมอางอง (Subjective norm, SN)

จากการส ารวจถงการคลอยตามคนรอบขางหรอกลมอางองของผตอบแบบทดสอบตอการฝาฝนสญญาณไฟแดง พบวา บอยครงทพบพฤตกรรมของบคคลส าคญ(เชน พอ แม เพอน)ทจะไมฝาฝนสญญาณไฟแดง โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบไมใชทสด รอยละ 42.8 (คาเฉลย เทากบ 2.02 คะแนน), บคคลส าคญ(เชน พอ แม เพอน)มกจะฝาฝนสญญาณไฟแดง โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบไมเหนดวยทสด รอยละ 61.2 (คาเฉลย เทากบ 1.58 คะแนน), บคคลส าคญ(เชน พอ แม เพอน)คดวาฉนไมควรหรอควรฝาฝนสญญาณไฟแดง โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบไมควรทสด รอยละ78.0 (คาเฉลย เทากบ 1.32 คะแนน) และบคคลส าคญ(เชน พอ แม เพอน)ไมสนบสนนหรอสนบสนนใหฝาฝนสญญาณไฟแดง โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบไมสนบสนนดวยทสด รอยละ 78.8 (คาเฉลย เทากบ 1.32 คะแนน) ดงแสดงในรปท 3.28

0.0 20.0 40.0 60.0 80.0 100.0

Bad/Good

Useless/Useful

Shouldn't/Should

Harmful/Harmless

74.8

58.8

78.8

84.4

17.6

22.4

10.8

4.8

4.4

12.4

3.6

3.2

2.0

3.6

4.0

2.8

1.2

2.8

2.8

4.8

1 = Bad , 5 = Good1 2 3 4 5

แย/ด

ไมม/ม ประโยชน

ไมควรท า/ควรท า

อนตราย/ไมอนตราย

แยทสด เทากบ 1 คะแนน, ดทสดเทากบ 5 คะแนน

3-23

รปท 3.28 การคลอยตามคนรอบขางหรอกลมอางองตอพฤตกรรมการฝาฝนสญญาณไฟแดง

4) การรบรถงการควบคมพฤตกรรม (Perceived behavioral control, PBC)

จากการส ารวจวดการรบรถงการควบคมพฤตกรรมของตนเองในการฝาฝนสญญาณไฟแดง พบวา การฝาฝนสญญาณไฟแดงเปนสงทสามารถควบคมได โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบควบคมไดทสด รอยละ 52.4 (คาเฉลย เทากบ 3.82, คะแนน), การฝาฝนสญญาณไฟแดงเปนสงทขนอยกบฉน โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบเปนสงทขนอยกบฉนทสด รอยละ 38.8 (คาเฉลย เทากบ 3.45 คะแนน), การฝาฝนสญญาณไฟแดงเปนสงทสามารถท าไดยาก โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบเปนสงทท าไดในระดบปานกลางคอไมยากและกไมงาย รอยละ 30.0 (คาเฉลย เทากบ = 2.62 คะแนน) และการฝาฝนสญญาณไฟแดงไมสามารถท าได โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบเปนสงทไมสามาท าไดทสด รอยละ 30.0 (คาเฉลย เทากบ 2.50 คะแนน) ดงแสดงในรปท 3.29

0.0 20.0 40.0 60.0 80.0 100.0

Support

Should

Agree

No/Yes

78.8

78.0

61.2

42.8

13.6

14.4

23.2

26.8

5.6

5.2

12.8

20.4

0.8

2.4

2.0

5.6

1.2

0.8

4.4

1 คะแนน = ไมใชทสด , 5 คะแนน = ใชทสด

1 2 3 4 5

ไมใช/ใช

ไมเหนดวย/เหนดวย

ไมควร/ควร

ไมสนบสนน/สนบสนน

3-24

0 20 40 60 80 100

Unable to/Able to

Difficult/Easy

Not up to me/Up to me

Out of control/Controllable

30

26

18.4

12.8

23.6

21.6

10.4

10.4

25.2

30

18

11.6

8.8

9.6

14.4

12.8

12.4

12.8

38.8

52.4

1 = Unable to , 5 = Able to

1 2 3 4 5

รปท 3.29 การรบรถงการควบคมพฤตกรรมของตนเองในการฝาฝนสญญาณไฟแดง

5) แบบจ าลองความตงใจในการฝาฝนสญญาณไฟแดงของผขบขรถจกรยานยนต ผลจากการวเคราะหปจจยเชงส ารวจ (Exploratory Factor Analysis; EFA) จะ

เหนไดวา ผลการวเคราะหยนยนการจดกลมตวแปรสงเกตไดตามกรอบทฤษฎ TPB ไดแก ปจจยแฝงความตงใจ (INT) ปจจยแฝงการคลอยตามคนรอบขางหรอกลมอางอง (SN) ปจจยแฝงทศนคต (ATT) และปจจยการควบคมพฤตกรรมในการฝาฝนสญญาณไฟแดง (PBC) ไดคาน าหนกปจจยดงแสดงในตารางท 3.5

ตารางท 3.5 คาน าหนกปจจยของแบบจ าลองผขบขรถจกรยานยนต (โดยมคา KMO เทากบ 0.803)

ตวแปร ขอค าถาม คา Factor loadings

คา Cronbach’s Alpha

1. ทศนคต (ATT)

2. การคลอยตามคนรอบขางหรอกลมอางอง (SN)

ATTขอท 1 ATTขอท2 ATTขอท3 ATTขอท4

SNขอท 1 SNขอท 2 SNขอท 3

PBCขอท 1 PBCขอท 2 PBCขอท 3

0.633 0.590 0.873 0.881

0.756 0.779 0.813

0.812 0.842 0.686

0.837

0.765

0.712

ควบคมไมได/ควบคมได

ไมขนอย/ขนอยกบฉน

ท าไดยากมาก/ท าไดงายมาก

ไมสามารถท าได/สามารถท าได

1 คะแนน= ไมสามารถท าไดทสด, 5 คะแนน= สามารถท าไดทสด

3-25

3. การควบคมพฤตกรรมในการฝาฝนสญญาณไฟแดง (PBC)

4. แฝงความตงใจ (INT)

INTขอท 1 INTขอท 2 INTขอท 3

0.843 0.926 0.871

0.903

ผลแบบจ าลอง พบวา สามารถอธบายความแปรปรวนของความตงใจในการฝา

ฝนสญญาณไฟแดงไดรอยละ 23 ดงแสดงในรปท 3.30 และแบบจ าลองแสดงใหเหนวา ปจจยแฝงท 1 ทศนคตทมตอการฝาฝนสญญาณไฟแดง (ATT) สงผลเชงบวกตอความตงใจอยางมนยส าคญ หมายความวา ถาผตอบแบบสอบถามมทศนคตทดตอการฝาฝนสญญาณไฟแดง กจะเปนการสงเสรมใหผตอบแบบสอบถามมเจตนาฝาฝนสญญาณไฟแดงมากยงขน ในทางตรงการขามถาผตอบแบบสอบถามมทศนคตทไมดตอการฝาฝนสญญาณไฟแดง กจะท าใหผตอบแบบสอบถามมเจตนาฝาฝนสญญาณไฟแดงลดลง ปจจยท 2 การคลอยตามคนรอบขางหรอกลมอางอง (SN) เมอเทยบกบปจจยแฝงอน ๆ สงผลเชงบวกตอความตงใจอยางมนยส าคญมากทสดหมายความวา หากคนรอบขางหรอกลมอางอง เชน พอแม เพอนสนท เปนตน สนบสนนหรอสงเสรมใหผตอบแบบสอบถามฝาฝนสญญาณไฟแดง ความตงใจในการฝาฝนสญญาณไฟแดงของผตอบแบบสอบถามกจะเพมมากขน แตถาหากคนรอบขางหรอกลมอางอง เชน พอแม เพอนสนท เปนตน ไมสนบสนนหรอสงเสรมใหผตอบแบบสอบถามฝาฝนสญญาณไฟแดง กจะท าใหความตงใจในการฝาฝนสญญาณไฟแดงของผตอบแบบสอบถามลดลงเชนกน ปจจยท 3 การรบรถงการควบคมพฤตกรรมของตนเอง (PBC) ไมมผลอยางมนยส าคญตอความตงใจในการฝาฝนสญญาณไฟแดง

รปท 3.30 แบบจ าลองความตงใจตามกรอบ TPB ของผขบขรถจกรยานยนต

0.25*

0.10*

ATT

SN

PBC

IN

0.24

R 2 = 0.23

Note: χ2/ df = 2.90; p – value = 0.000; GFI = 0.910; CFI = 0.938; RMSEA=0.034;*p<0.05 หมายเหต: *มนยส าคญทระดบ 0.05

3-26

3.3.2 ผขบขรถยนต จากตารางท 3.6 การวเคราะหขอมลทวไป พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปน

เพศชาย อายเฉลย 35 ป วฒการศกษาปรญญาตร สถานภาพโสด มประสบการณในการขบขรถยนตเฉลย 12 ป ไมเคยประสบอบตเหตบนทองถนน 1 ปทผานมารอยละ 81 ใชรถบนถนนมตรภาพเปนประจ ารอยละ 73.5 คาดเขมนรภยทกครงรอยละ 71 ในจ านวน 10 ครง ไมฝาไฟแดงเลยรอยละ 63 ตารางท 3.6 ขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม (รถยนต) เพศ ชาย 123 (61.5%)

หญง 77 (38.5%) อาย เพศชาย 0-35 ป 79 (64.2%)

36-55 ป 36 (29.3%) 56 ปขน 8 (6.5%) เพศหญง 0-35 ป 37 (48.1%) 36-55 ป 39 (50.6%) 56 ปขน 1 (1.3%) (เฉลยทงหมด) 34.70ป

วฒการศกษา ต ากวาปรญญาตร 52 (26%) ปรญญาตร 109 (54.5%) สงกวาปรญญาตร 39 (19.5%)

สถานภาพสมรส โสด 111 (55.5%) สมรส 89 (44.5%)

ประสบการณในการขบขรถจกรยานยนต 1-5 ป 75 (37.5%) 6-14 ป 55 (27.5%) 15 ปขนไป 70 (35%)

ประสบการณดานอบตเหตบนทองถนน 1 ปทผานมา เคย 39 (19.5%) ไมเคย 161 (80.5%)

ความถในการใชรถบนถนนมตรภาพ ในเขตเมองจงหวดขอนแกน

ไมเคยเลย 0 (0%) เปนบางครง 53 (26.5%) เปนประจ า 147 (73.5%)

พฤตกรรมการคาดเขมขดนรภย ในเขตเมองจงหวดขอนแกน ไมคาดเลย 0(0%) คาดบางครง 58 (29%) คาดทกครง 142 (71%)

ถาคณผานทางแยกไฟแดง 10 ครง คณฝาไฟแดงกครง ไมฝาเลย (0 ครง) 126 (63%) บางครง (1-5 ครง) 74 (37%) บอย (6-9 ครง) 0(0%) ทกครง (10 ครง) 0 (0%)

3-27

1) ความตงใจ (Intention, INT) การวดความตงใจแบบ Generalized intention จาก 3 ค าถามโดยผลการ

วเคราะห พบวา สวนใหญผตอบแบบสอบถามไมมความตงใจจะฝาฝนสญญาณไฟแดง โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบไมใชทสด รอยละ 91.5 (คาเฉลย เทากบ 1.115คะแนน), ไมมความตองการจะฝาฝนสญญาณไฟแดง โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบไมใชทสด รอยละ 89.5 (คาเฉลย เทากบ 1.155 คะแนน) และไมคดไววาจะฝาฝนสญญาณไฟแดง โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบไมใชทสด รอยละ 84.5 (คาเฉลย เทากบ 1.240 คะแนน) ดงแสดงในรปท 3.31

รปท 3.31 ความตงใจในการฝาฝนสญญาณไฟแดง

2) ทศนคต (Attitude toward behavior, ATT) จากการส ารวจทศนคตของผตอบแบบสอบถามทมตอพฤตกรรมการฝาฝน

สญญาณไฟแดง โดยสวนใหญมแนวโนมมทศนคตทด จากการวเคราะหพบวา พฤตกรรมการฝาฝนสญญาณไฟแดงเปนสงทเปนอนตราย โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบอนตรายทสด รอยละ 87.0 (คาเฉลย เทากบ 1.255 คะแนน) ), โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบไมควรท าทสด รอยละ 83.0 (คาเฉลย เทากบ 1.300 คะแนน) ), โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบไมมประโยชนทสด รอยละ 67.0 (คาเฉลย เทากบ 1.515 คะแนน) และเปนสงทแย โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบแยทสด รอยละ 83.0 (คาเฉลย เทากบ 1.29 คะแนน) ดงแสดงในรปท 3.32

0.0 20.0 40.0 60.0 80.0 100.0

Expec…

Want to

Inten…

84.5

89.5

91.5

10

7

6

3.5

2.5

3

1

0.5

0

1

0.5

0

1 คะแนน = ไมใชทสด , 5 คะแนน= ใชทสด1 2 3 4 5

ตงใจ

ตองการ

คดไววา

3-28

รปท 3.32 ทศนคตทมตอพฤตกรรมการฝาฝนสญญาณไฟแดง

3) การคลอยตามคนรอบขางหรอกลมอางอง (Subjective norm, SN) จากการส ารวจถงการคลอยตามคนรอบขางหรอกลมอางองของผตอบ

แบบทดสอบตอการฝาฝนสญญาณไฟแดง พบวา บอยครงทพบพฤตกรรมของบคคลส าคญ (เชน พอ แม เพอน)ทจะไมฝาฝนสญญาณไฟแดง โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบไมใชทสด รอยละ 55.5 (คาเฉลย เทากบ 1.775 คะแนน), บคคลส าคญ (เชน พอ แม เพอน)มกจะฝาฝนสญญาณไฟแดง โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบไมเหนดวยทสด รอยละ 76.5 (คาเฉลย เทากบ 1.385 คะแนน), บคคลส าคญ (เชน พอ แม เพอน) คดวาฉนไมควรหรอควรฝาฝนสญญาณไฟแดง โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบไมควรทสด รอยละ83.5 (คาเฉลย เทากบ 1.255 คะแนน) และบคคลส าคญ (เชน พอ แม เพอน) ไมสนบสนนหรอสนบสนนใหฝาฝนสญญาณไฟแดง โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบไมสนบสนนดวยทสด รอยละ 79.0 (คาเฉลย เทากบ 1.385 คะแนน) ดงแสดงในรปท 3.33

0 20 40 60 80 100

Bad/Good

Useless/Useful

Shouldn't/Should

Harmful /Harmless

83

67

83

87

8

17

7

4.5

7.5

14.5

8

6

0

0.5

1

1

1.5

1

1

1.5

แยทสด เทากบ 1 คะแนน, ดทสดเทากบ 5 คะแนน1 2 3 4 5

ไมมประโยชน/มประโยชน

แย/ด

อนตราย/ไมอนตราย

ไมควรท า/ควรท า

3-29

รปท 3.33 การคลอยตามคนรอบขางหรอกลมอางองตอพฤตกรรมการฝาฝนสญญาณไฟแดง

4) การรบรถงการควบคมพฤตกรรม (Perceived behavioral control, PBC) จากการส ารวจวดการรบรถงการควบคมพฤตกรรมของตนเองในการฝาฝน

สญญาณไฟแดง พบวา การฝาฝนสญญาณไฟแดงเปนสงทสามารถควบคมได โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบควบคมไดทสด รอยละ 45.5 (คาเฉลย เทากบ 3.575 คะแนน), การฝาฝนสญญาณไฟแดงเปนสงทขนอยกบฉน โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบเปนสงทขนอยกบฉนทสด รอยละ 37.5 (คาเฉลย เทากบ 3.180 คะแนน), การฝาฝนสญญาณไฟแดงเปนสงทสามารถท าไดยาก โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบเปนสงทท าไดในระดบยากมาก รอยละ 36.5 (คาเฉลย เทากบ 2.380 คะแนน) และการฝาฝนสญญาณไฟแดงไมสามารถท าได โดยผตอบแบบสอบถามสวนมากตอบใหคะแนนอยในระดบเปนสงทไมสามาท าไดทสด รอยละ 48.0 (คาเฉลย เทากบ 2.070 คะแนน) ดงแสดงในรปท 3.34

0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0 60.0 70.0 80.0 90.0 100.0

Support

Should

Agree

No/Yes

79.0

83.5

76.5

55.5

11.5

9.5

14.0

22.5

5.0

5.5

6.0

15.0

1.0

1.0

1.5

3.0

3.5

0.5

2.0

4.0

1 คะแนน = ไมใชทสด, 5 คะแนน = ใชทสด

1 2 3 4 5

ไมใช/ใช

ไมเหนดวย/เหนดวย

ไมควร/ควร

ไมสนบสนนกบสนบสนน

3-30

รปท 3.34 การรบรถงการควบคมพฤตกรรมของตนเองในการฝาฝนสญญาณไฟแดง

5) แบบจ าลองความตงใจในการฝาฝนสญญาณไฟแดงของผขบขรถยนต ผลจากการวเคราะหปจจยเชงส ารวจ (Exploratory Factor Analysis; EFA)จะ

เหนไดวา ผลการวเคราะหยนยนการจดกลมตวแปรสงเกตไดตามกรอบทฤษฎ TPB ไดแก ปจจยแฝงความตงใจ (INT) ปจจยแฝงการคลอยตามคนรอบขางหรอกลมอางอง (SN) ปจจยแฝงทศนคต (ATT) และปจจยการควบคมพฤตกรรมในการฝาฝนสญญาณไฟแดง (PBC) ไดคาน าหนกปจจยดงแสดงในตารางท 3.7

ตารางท 3.7 คาน าหนกปจจยของแบบจ าลองผขบขรถยนต (โดยมคา KMO เทากบ 0.705)

ตวแปร ขอค าถาม คา Factor loadings

คา Cronbach’s Alpha

1. ทศนคต (ATT) 2. การคลอยตามคนรอบขางหรอกลมอางอง (SN) 3. การควบคมพฤตกรรมในการฝาฝนสญญาณไฟแดง (PBC)

ATTขอท 1 ATTขอท 3 ATTขอท 4

SNขอท 1 SNขอท 2 SNขอท 3 SNขอท 4

PBCขอท 1 PBCขอท 2 PBCขอท 3 PBCขอท 4

0.675 0.867 0.837

0.792 0.755 0.530 0.561

0.633 0.748 0.804 0.731

0.791

0.690

0.721

0 20 40 60 80 100

Unable to/Able to

Difficult/Easy

Not up to me/Up to me

Out of control/Controllable

48

36.5

27

18.5

15

15.5

9.5

8

24.5

31

19.5

16.5

7

7.5

6.5

11.5

5.5

9.5

37.5

45.5

1 คะแนน = ไมสามารถท าไดทสด, 5 คะแนน = สามารถท าไดทสด

1 2 3 4 5

ควบคมไมได/ควบคมได

ไมขนอย/ขนอยกบฉน

ท าไดยากมาก/ท าไดงายมาก

ไมสามารถท าได/สามารถท าได

3-31

4. แฝงความตงใจ (INT) INTขอท 1 INTขอท 2 INTขอท 3

0.843 0.913 0.824

0.834

ผลแบบจ าลองพบวา สามารถอธบายความแปรปรวนของความตงใจในการฝาฝน

สญญาณไฟแดงไดรอยละ 25 ดงแสดงในรปท 3.35 และผลของแบบจ าลองแสดงใหเหนวา ปจจยแฝงท 1 ทศนคตทมตอการฝาฝนสญญาณไฟแดง (ATT) และปจจยท 3 การรบรถงการควบคมพฤตกรรมของตนเอง (PBC) ไมมผลอยางมนยส าคญตอความตงใจในการฝาฝนสญญาณไฟแดง ปจจยท 2 การคลอยตามคนรอบขางหรอกลมอางอง (SN) เมอเทยบกบปจจยแฝงอน ๆ สงผลตอความตงใจอยางมนยส าคญมากทสดหมายความวา หากคนรอบขางหรอกลมอางอง เชน พอแม เพอนสนท เปนตน สนบสนนหรอสงเสรมใหผตอบแบบสอบถามฝาฝนสญญาณไฟแดง ความตงใจในการฝาฝนสญญาณไฟแดงของผตอบแบบสอบถามกจะเพมมากขน แตถาหากคนรอบขางหรอกลมอางอง เชน พอแม เพอนสนท เปนตน ไมสนบสนนหรอสงเสรมใหผตอบแบบสอบถามฝาฝนสญญาณไฟแดง กจะท าใหความตงใจในการฝาฝนสญญาณไฟแดงของผตอบแบบสอบถามลดลง เนองจากรถยนตเปนพาหนะขนาดใหญ มความจผโดยสารมาก และมความเสยหายมากเมอเกดอบตเหต ผตอบแบบสอบถามจงตระหนกถงความส าคญของบคคลรอบขางมาก

รปท 3.35 แบบจ าลองความตงใจตามกรอบ TPB ของผขบขรถยนต

0.45

ATT

SN

PBC

IN

0.02

0.61* R 2 = 0.25

Note: χ2/df = 1.90; p – value = 0.000; GFI = 0.919; CFI = 0.945; RMSEA=0.068;*p<0.05 หมายเหต: *มนยส าคญทระดบ 0.05

3-32

3.3.3 เปรยบเทยบผลของการศกษาผขบขรถจกรยานยนตกบผขบขรถยนต จากรปท 3.30 และรปท 3.35 ซงเปนผลการแสดงแบบจ าลองความตงใจตามกรอบ

TPB ของผขบขรถจกรยานยนตและรถยนตตามล าดบ ซงผขบขรถทง 2 ประเภทมผลทเหมอนกนคอ การคลอยตามคนรอบขางหรอกลมอางอง (SN) เมอเทยบกบปจจยแฝงอน ๆ สงผลตอความตงใจอยางมนยส าคญหมายความวา หากคนรอบขางหรอกลมอางอง เชน พอแม เพอนสนท เปนตน สนบสนนหรอสงเสรมใหผตอบแบบสอบถามฝาฝนสญญาณไฟแดง ความตงใจในการฝาฝนสญญาณไฟแดงของผตอบแบบสอบถามกจะเพมมากขน แตถาหากคนรอบขางหรอกลมอางอง เชน พอแม เพอนสนท เปนตน ไมสนบสนนหรอสงเสรมใหผตอบแบบสอบถามฝาฝนสญญาณไฟแดง กจะท าใหความตงใจในการฝาฝนสญญาณไฟแดงของผตอบแบบสอบถามลดลง เนองจากผขบขรถทง 2 ประเภท มความตระหนกถงบคคลรอบขางหากเกดความเสยหายมากจากอบตเหตทางถนน

3.4 แนวทางในการด าเนนมาตรการการควบคมการฝาฝนสญญาณไฟแดง ในการด าเนนการการควบคมการฝาฝนสญญาณไฟแดงดวยการตดตงกลอง CCTV ตองตรวจสอบความพรอมทางกายภาพของทางแยก เชน เสนหยด โคมสญญาณไฟจราจร การตดตงปายเตอนใหมมาตรฐานและเพยงพอ และมการตดตง Count Down เพอแสดงตวเลขระยะเวลาของสญญาณไฟทเหลอเพอใหผขบขทราบเพอตดสนใจหยดหรอผานทางแยกไป เปนตน นอกจากนตองตรวจสอบเขตหนเสอปะจระเข (Dilemma Zone) เพอตงคาระยะเวลาสญญาณไฟเหลองและแดงทกดานใหมความเหมาะสมกอนการบงคบใชกลอง CCTV ในการตรวจจบยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดง และถาแยกไหนยงมเขตหนเสอปะจระเขควรอนโลมจบเฉพาะยานพาหนะทฝาไฟแดงเทานน เพอลดความขดแยงทอาจจะเกดขนจากผทฝาฝน และทส าคญระบบตรวจจบตองเปนระบบตรวจจบทมมาตรฐาน 3.5 ผลการพฒนาโปรแกรมส าเรจรป 3.5.1 ผลการด าเนนงานการตดตงกลอง CCTV ส าหรบผลการด าเนนการตดตงกลอง CCTV บรเวณทางแยกตองตดตงในลกษณะทเปนการมองภาพลงมาจากดานบน (Top View) เพอใหไดประสทธภาพสงสดเมอน าไปใชกบโปรแกรมส าเรจรปในการตรวจจบการฝาฝนสญญาณไฟแดง เนองหากตดตงดานขางจะไดรบอทธพลจากยานพาหนะดานขาง อาจท าใหการท างานหรอการตรวจจบของโปรแกรมมประสทธภาพไมเตมทหรอลดประสทธภาพของโปรแกรม ซงตวอยางในการตดตงกลองเพอบนทกภาพจากดานบนดงแสดงในรปท 3.36

3-33

รปท 3.36 มมมองของการตดตงกลอง CCTV บรเวณทางแยกในพนทมหาวทยาลยขอนแกน

3.5.2 ผลการด าเนนงานออกแบบและพฒนาโปรแกรมฯ หลงจากออกแบบและพฒนาโปรแกรม จากนนไดทดลองใชโดยการน าไฟลวดโอทไดมการบนทกในมมมองจากดานบนดงแสดงในรปท 3.36 เขาโปรแกรมส าเรจรปทไดออกแบบและพฒนาเพอตรวจจบยานพาหนะทฝาฝนสญญาณไฟแดง ซงโปรแกรมส าเรจรปจะตรวจจบยานพาหนะทเคลอนทผานเสนหยดเมอสญญาณไฟแดงปรากฎ จากนนจะบนทกภาพดงกลาวไวเปนหลกฐานของการฝาฝนโดยตวอยางการตรวจจบของโปรแกรมดงแสดงในรปท 3.37 ซงภาพทไดจะแสดงวนท เวลา และสญญาณไฟในขณะทฝาฝน หากน าไปใชประกอบการออกใบสงเปนหลกฐานของการฝาฝนจะชวยลดขอถกเถยงและความขดแยงของผทกระท าการฝาฝนได

รปท 3.37 ตวอยางการตรวจจบการฝาฝนสญญาณไฟแดงของโปรแกรม

3-34

3.5.3 อบรมการใชงานโปรแกรม ส าหรบการอบรมไดด าเนนการจดอบรมในวนท 8 พฤษภาคม 2560 ณ โรงแรมโฆษะ ขอนแกน โดยมเจาหนาทต ารวจทเกยวของและผสนใจเขารวมการอบรวมจ านวน 17 คน ซงเนอหาในการจดอบรมและภาพบรรยากาศในวนอบรมดงแสดงในรปท 3.38 ซงในการอบรมไดจดท าคมอการใชงานของโปรแกรมเปนเอกสารประกอบการอบรม

รปท 3.38 ตารางการอบรมและภาพบรรยากาศในวนอบรม ซงในการอบรมผเขารวมอบรมมความสนใจและใหความส าคญกบการน าโปรแกรมส าเรจรปมาใชในการตรวจจบการฝาฝนสญญาณไฟแดง เพราะมจดเดนคอเปนโปรแกรมแบบ offlineสามารถน าไปใชไดงายเพยงแคมไฟลวดโอทไดบนทกไว และยงชวยลดขอโตแยงหรอความขดแยงของผทกระท าการฝาฝนอกดวย

บทท 4 สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ

4.1 สรปผลการศกษา 4.1.1 ผลการส ารวจการฝาฝนสญญาณไฟแดง จากผลการส ารวจปรมาณจราจรกอนการตดตงกลอง CCTV ของแตละทางแยกบนถนนมตรภาพในเขตเมองขอนแกนดงทกลาวมาแลวในบทท 3 ทางแยกประตเมอง (เซนทรล) เปนทางแยกทมปรมาณจราจรผานทางแยกสงสดทงวนธรรมดาและวนหยดสดสปดาห เนองจากเปนทางแยกทอยใกลกบหางสรรพสนคา สถานทราชการ โรงแรม และโรงพยาบาล รองลงมาคอทางแยกบานกอก (ม. ภาคฯ) ดงแสดงในตารางท 4.1 ตารางท 4.1 ปรมาณจราจรผานทางแยก 24 ชวโมง

ชอทางแยก ปรมาณจราจรผานทางแยก (คน)

วนธรรมดา วนหยดสดสปดาห ทงหมด เฉลย (คน/ชม) ทงหมด เฉลย (คน/ชม)

เจาพอมอดนแดง 19,605 817 20,934 872 ประตเมอง 37,977 1,582 34,990 1,458 บานกอก 29,380 1,224 27,009 1,125 เหลานาด 27,666 1,153 19,088 795

หมายเหต พจารณาในทศทางทมความเรวเขาสทางแยกสงสด

และเมอพจราณาปรมาณการฝาฝนสญญาณไฟเหลองของแตละทางแยก ในวนธรรมดาทางแยกทมการฝาฝนสญญาณไฟเหลองมากทสดคอ ทางแยกประตเมอง (เซนทรล) และในวนหยดสดสปดาหทางแยกทมการฝาฝนสญญาณไฟเหลองมากทสดคอ ทางแยกเหลานาด (ตลาดเจรญศร) และเมอพจารณาโอกาสหรอสดสวนในการฝาฝนสญญาณไฟเหลองของแตละทางแยก ในวนธรรมดาทางแยกทมโอกาสหรอสดสวนในการฝาฝนสญญาณไฟเหลองมากทสดคอ ทางแยกเจาพอมอดนแดง (ประต มข.) และในวนหยดสดสปดาหทางแยกทมโอกาสหรอสดสวนในการฝาฝนสญญาณไฟเหลองมากทสดคอ ทางแยกเหลานาด (ตลาดเจรญศร) ดงแสดงในตารางท 4.2

4-2

ตารางท 4.2 ปรมาณจราจรทฝาฝนสญญาณไฟเหลอง 24 ชวโมง

ชอทางแยก ปรมาณจราจรทฝาฝนสญญาณไฟเหลอง (คน)

วนธรรมดา วนหยดสดสปดาห ทงหมด เฉลย (คน/ชม) ทงหมด เฉลย (คน/ชม)

เจาพอมอดนแดง 563 (2.87%) 23 570 (2.72%) 24 ประตเมอง 774 (2.04%) 32 486 (1.39%) 20 บานกอก 428 (1.46%) 18 405 (1.50% 17 เหลานาด 191 (0.69%) 8 573 (3.00%) 24

หมายเหต พจารณาในทศทางทมความเรวเขาสทางแยกสงสด

และเมอพจราณาปรมาณการฝาฝนสญญาณไฟแดงของแตละทางแยก ในวนธรรมดาทางแยกทมการฝาฝนสญญาณไฟแดงมากทสดคอ ทางแยกประตเมอง (เซนทรล) และในวนหยดสดสปดาหทางแยกทมการฝาฝนสญญาณไฟแดงมากทสดคอ ทางแยกเจาพอมอดนแดง (ประต มข.) และเมอพจารณาโอกาสหรอสดสวนในการฝาฝนสญญาณไฟแดงของแตละทางแยก ในวนธรรมดาทางแยกทมโอกาสหรอสดสวนในการฝาฝนสญญาณไฟแดงมากทสดคอ ทางแยกประตเมอง (เซนทรล) และในวนหยดสดสปดาหทางแยกทมโอกาสหรอสดสวนในการฝาฝนสญญาณไฟแดงมากทสดคอ ทางแยกเจาพอมอดนแดง (ประต มข.) ดงแสดงในตารางท 4.3 ตารางท 4.3 ปรมาณจราจรทฝาฝนสญญาณไฟแดง 24 ชวโมง

ชอทางแยก ปรมาณจราจรทฝาฝนสญญาณไฟแดง (คน)

วนธรรมดา วนหยดสดสปดาห ทงหมด เฉลย (คน/ชม) ทงหมด เฉลย (คน/ชม)

เจาพอมอดนแดง 256 (1.31%) 11 376 (1.80%) 16 ประตเมอง 1,501 (3.95%) 63 310 (0.89%) 13 บานกอก 123 (0.42%) 5 134 (0.50%) 6 เหลานาด 102 (0.37%) 4 246 (1.29%) 10

หมายเหต พจารณาในทศทางทมความเรวเขาสทางแยกสงสด ในเบองตนไดท าการประเมนประสทธภาพของการบงคบใชกลอง CCTV ในการตรวจจบการฝาฝนสญญาณไฟแดงททางแยกประตเมอง (เซนทรล) ในชวงเวลาเรงดวน 3 ชวงเวลาคอ ชวงเชา (07:00-10:00น.) กลางวน (11:00-14:00น.) และเยน (15:00-18:00น.) การบงคบใชกลอง CCTV ในการตรวจจบการฝาฝนสญญาณไฟแดงสามารถลดการฝาฝนสญญาณไฟแดงในชวงเวลา

4-3

ดงกลาวไดถง 95% ในชวง 1 เดอนแรกของการบงคบใช แตอยางไรกตามนเปนเพยงขอมลการประเมนผลเบองตนเทานน การประเมนผลหรอประสทธภาพของการบงคบใชกลอง CCTV ในการตรวจจบการฝาฝนสญญาณไฟแดงตองมการเกบรวบรวมขอมลและใชชวงเวลาทยาวนานกวานในการวเคราะหและประเมนประสทธภาพของการบงคบใช 4.1.2 ปจจยทมอทธพลตอการฝาฝนสญญาณไฟแดง จากผลการศกษาปจจยทมอทธพลตอความตงใจในการฝาฝนสญญาณไฟแดงทไดกลาวมาแลวในบทท 3 ส าหรบผใชรถจกรยานยนต จากการวดความตงใจในการฝาฝนสญญาณไฟแดงโดยวธการวดทางตรงพบวา สามารถอธบายความแปรปรวนของความตงใจในการฝาฝนสญญาณไฟแดงไดรอยละ 23 ซงปจจยทมอทธพลตอความตงใจในการฝาฝนสญญาณไฟแดงอยางมนยส าคญ คอ ทศนคต (ATT) และการคลอยตามคนรอบขาง (SN) เชน พอ แม หรอเพอน เปนตน ส าหรบผใชรถยนต จากการวดความตงใจในการฝาฝนสญญาณไฟแดงโดยวธการวดทางตรงพบวา สามารถอธบายความแปรปรวนของความตงใจในการฝาฝนสญญาณไฟแดงไดรอยละ 25 ซงปจจยทมอทธพลตอความตงใจในการฝาฝนสญญาณไฟแดงอยางมนยส าคญ คอ การคลอยตามคนรอบขาง (SN) เชน พอ แม หรอเพอน เปนตน 4.2 ขอเสนอแนะ จากการจดอบรมและประเมนการใชงานโปรแกรมตรวจจบการฝาสญญาณไฟจราจรดวยกลอง CCTV ในวนท 8 พฤษภาคม 2560 ณ โรงแรมโฆษะ จงหวดขอนแกน นายแพทยธนะพงศ จนวงษ ไดใหขอเสนอแนะถงทศทางและแนวทางการด าเนนงานในระยะตอไป ดงน

1. ระดบพนท (ขอนแกน)

จดท าคมอ VTR แนะน าโครงการ, วธใชโปรแกรม

ขยายผลการทดลองและด าเนนงาน(ในเขตมหาวทยาลยขอนแกนหรอเทศบาลนครอนๆทสนใจ)

ตดตามประเมนผล 2. ระดบสวนกลาง

เวทแลกเปลยนบทเรยน พนทตางๆ (ขอนแกน ภเกต ฯลฯ)

ทบทวนกฎหมายหรอระเบยบ ในการตดตงและบงคบใช

เวท “สมมนาความปลอดภยทางถนน” BITEC 6-7 ธนวาคม 2560

4-4

รปท 4.1 แนวทางหรอรปแบบในการศกษาการฝาฝนสญญาณไฟจราจร

บรรณานกรม ธนากรณ ตยะบตร , วชดา เสถยรนาม และธเนศ เสถยรนาม. (2558). การประยกตใชทฤษฎ

พฤตกรรมตามแผนเพอศกษาปจจยทมผลตอความตงใจของผขบขรถจกรยานยนตในการฝาไฟแดงททางแยกภายในมหาวทยาลยขอนแกน. การประชมวชาการการขนสงแหงชาต ครงท 10 “การเชอมโยงการขนสงอยางปลอดภยในอาเซยน” ณ โรงแรม ดเอมเพรส วนท 18 ธนวาคม 2558, เชยงใหม.

ธนากรณ ตยะบตร , วชดา เสถยรนาม และธเนศ เสถยรนาม. (2558). การประยกตใชทฤษฎพฤตกรรมตามแผนเพอศกษาปจจยทมผลตอความตงใจของผขบขรถจกรยานยนตในการฝาสญญาณไฟแดง. การประชมวชาการวศวกรรมโยธาแหงชาต ครงท 20 “วศวกรรมโยธากบการกาวเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน” ณ โรงแรมเดอะซายน วนท 8-10 กรกฎาคม 2558, ชลบร.

Emergency Medical Service Unit (EMS). (2013). VIS Report. Srinagarind Hospital. Khon Kaen;

Icek Ajzen.(1991). Organizational Behavior and Human Decision.The Theory of Planned Behavior. University of Massachusetts at Amherst. 50, 179-211

World Health Organization (WHO). Global status report on road safety 2013: supporting a decade of action. Switzerland: WHO; 2013.

Thailand Accident Research Center (TARC) . (2008) . Safe driving speed. Pathumthani: Asian Institute of Technology;

Yamane T. Statistics. (1967) .An Introductory Analysis, 2nd Ed. , New York: Harper and Row; ขอมลสถตอบตเหตบนทางหลวง สบคนขอมลจาก http://bhs.doh.go.th/statistic/casualty

Wu, C., Yao, L., & Zhang, K. (2012). The red-light running behavior of electric bike riders and cyclists at urban intersections in China: an observational study. Accident Analysis & Prevention, 49, 186-192.

Retting, R. A., & Williams, A. F. (1996). Characteristics of red light violators: results of a field investigation. Journal of Safety Research, 27(1), 9-15.

Retting, R. A., Williams, A. F., Farmer, C. M., & Feldman, A. F. (1999). Evaluation of red light camera enforcement in Oxnard, California. Accident Analysis & Prevention, 31(3), 169-174.

McCartt, A. T. , & Hu, W. (2014) . Effects of red light camera enforcement on red light violations in Arlington County, Virginia. Journal of safety research, 48, 57-62.

Jensupakarn, A. , KANITPONG, K. , & JIWATTANAKULPAISARN, P. ( 2013) . Factors Influencing Red Light Running Behavior: A Study of SocioEconomic Characteristics and Geometry of Intersections. Master of Engineering in Transportation Engineering, School of Engineering and Technology, Asian Institute of Technology.

Retting, R. A. et al., Evaluation of Red light Camera Enforcement in Oxnard, California, Accident Analysis and Prevention, Vol. 31, 1999, pp. 169-174.

Security Electronics and Networks URL: http://www.securityelectronicsandnetworks.com/ สบคนเมอ 25 ต.ค. 2559

ภาคผนวก

คมอการใชงานโปรแกรมส าเรจรป