cplusplusdersi_2_temelleri

Blm 2: C++ Dilinin Temelleri

C++ Dersi:Programlamaya Giri

Ramazan YAAR

erik

Giri

kt Yazdrma cout

Girdi Alma cin

Deiken Tanm

Veri Tipleri

sim Sabitleri

Atama Komutu

2

Giri

C++ ile yazlm bir program, bir veya birden fazla fonksiyondan oluur.

Fonksiyonlar bir grevi yapan komutlar grubudur.

Her C++ program mutlaka main() fonksiyonu iermelidir nk programn altrlmas bu fonksiyon ile balar.

Yazdmz her komut, noktal virgl (;) ile sonlandrlmaldr.

3

lk Programmz

#include using namespace std;// lk programmzint main(){

cout

5#include

Girdi/kt komutlarn ieren hazr ktphanelere eriimi salar.

Bu ktphanede bulunan fonksiyonlar kullanlarak, kullancdan veri okunabilir ve sonular ekrana yazdrlabilir.

6using namespace std;

Bu komut, programa dahil edilen ktphaneleri ayrt etmek iin kullanlmaktadr.

// lk programmz

Aklama satr (comment)

Aklama satrlar programn akn etkilemez ve sadece program hakknda bilgi vermek iin kullanlr.

Aklama satr yazmak iin /* */ iaretleri de

kullanlabilir. rn. /* lk programmz */

int main(){ ...}

7

main() bir fonksiyondur

int tamsay (integer) tipinde bir deer dndrr.

Her fonksiyonun ba ve sonu { } ayralar ile belirtilir.

return 0;

main() fonksiyonunu bitirir.

Programn baarl bir ekilde bittiini gsteren 0 deerini iletim sistemine dndrr.

ANSI/ISO C++ standardna gre bu komutu yazmamz art deildir.

9

kt Yazdrma - cout Standart kt nesnesi olan cout,

ktphanesinde bir veri yolu nesnesi (stream object) olarak tanmlanmtr.

Buradaki veri yolunu, kt ekran ile program arasnda bir yol olarak dnebiliriz. Bu yola aktarlan her veri kt ekranna yanstlacaktr.

cout nesnesini takip eden

#include

using namespace std;

int main()

{

cout

Girdi Alma - cin

14

Standart girdi nesnesi olan cin, cout gibi ktphanesinde bir veri yolu nesnesi olarak tanmlanmtr.

cinden sonra yazdmz >> operatr ise veri yolu elde etme (stream extraction) operatr olarak adlandrlr.

Bu operatrn sa tarafna yazlan deiken veya deikenlerin iine, kullanc tarafndan girilen veriler okunur.

15

#include


int main()

{

int yil;

cout >yil;

cout

16

Bir programda verileri bellekte tutmak, saklanan verileri ilemlerde kullanmak iin bellek hcreleri kullanlr.

Bu bellek hcrelerinde saklanan veriler deiebilecei iin bellek hcrelerine verilen isimlere deiken(variable) ad verilir.

rnek: int yil;

Bu komutla yil adl deikeni int (tamsay) tipinde tanmlam oluyoruz.

cin >> yil;

17

Bu komut yil deikenine kullanc tarafndan klavye kullanarak girilen tamsay deerini atar.

cin>>isim>>yil;

Bu komut ile hem isim hem de yil deikenlerine kullancdan veri okunacaktr.

Deiken Tanm

18

Deiken isimleri anlaml ve C++ dilinde kullanlan anahtar szcklerden farkl olmal ve aadaki kurallara uygun bir ekilde seilmelidir: lk harf alfabetik (a-z, A-Z) veya alt izgi ( _ ) karakteri olmaldr. Dier harfler a-z, A-Z, 0-9 veya _ karakterleri olabilir. Byk harf/kk harf ayrm vardr (numara, Numara, NUMARA birbirlerinden farkl deikenlerdir).

19

Deiken ismi Geerli/Geersiz

Aklama

hangiGun Geerli

2sayi Geersiz rakam ile balanmaz.

Mart2001 Geerli

_sinif_mevcudu Geerli

sinif# Geersiz # gibi zel karakterler kullanlamaz.

VeriTipi deiskensmi;

20

rnek: int x;

Bu durumda bellekte x iin int (tamsay) boyutunda bir yer alr.

rnek: int x=10;

x deikenini tanmladktan sonraxin bellek hcresine 10 deeriatanr.

Deer

x

Adres

999997

999998

999999

1000000

0

0

0

00

0

0

............

............

1000001

1000002

BELLEK

10

Bellek Hcresi

C++ dilinde deikenler, programn

farkl blmlerinde tanmlanabilir.

#include using namespace std;int main(){

int x=2;cout

Veri Tipleri

22

Veri Tipi Aklama Bayt Aralk

short Ksa tamsay 2 bayt -32768 32768

int Tamsay 4 bayt -2,147,483,648 +2,147,483,647

long Uzun tamsay 4 bayt -2,147,483,648 +2,147,483,647

unsigned int

aretsiz tamsay 4 bayt 0 4,294,967,295

float Reel say 4 bayt -3.4x10-38 3.4x1038

double ift duyarl reel say 8 bayt -1.7x10-308 1.7x10308

long double Uzun ift duyarl reel say

10 bayt -3.4x10-4932 1.1x104832

char Karakter 1 bayt

bool Mantksal 1 bayt true false

Tamsay (int) : 2 -32 0

Reel say (float, double): 2.35 -0.4567 0.0

Karakter (char): 'A' '!' '9'

Mantksal (bool): true false

rnek:bool b;b = 3 > 1;

23

3 1den byk olduu iin bye true atanr.

24

int ay; // tamsayi tipinde ayunsigned yil; // pozitif tamsayi tipinde yilshort gun; // ksa tamsayi tipinde gundouble ucret; // ift duyarl reel say tipinde ucretchar cinsiyet; // karakter tipinde cinsiyetbool cevap; // mantksal veri tipinde cevap

DeerAdres

999997

999998

999999

1000000

1000003

1000004

1000001

1000002

BELLEK

ay

yil

gun

ucret

cinsiyet

cevap

1000005

1000006

1000007

1000008

1000009

10000101000011

10000121000013

Her bir bellek

hcresinin 2 bayt

deer tadn

varsayalm

string tipinde tanmlanm deikenler

birden fazla karakteri tutabilirler.

#include

#include


int main()

{

string kelime="Merhaba";

cout

sim Sabitleri

isim sabiti (constant) olarak tanmlanan budeikenin deeri, program aknda bir dahadeitirilemez.

const veriTipi sabitsmi = ifade;

rnek:const int sinif = 50;const float pi = 3.14;

#include using namespace std;// Dairenin yarapn okuyup evresini hesaplar.int main(){

//Kullancdan girdiyi isteyelim.cout > yaricap;// pi saysn isim sabiti olarak tanmlayalm.const float pi = 3.14;// Daire evresini hesaplayp ekrana yazdralm.cout

Atama Komutu

Deikenlerin sakladklar verileri deitirmek iin atama komutu (assignment statement) kullanlr.

Deikensmi = ifade;

rnek:

a = 10;

Temel Aritmetik Operatrleri

Operatr Anlam rnek

+ Toplama toplam = toplam + 20;

- kartma ucret = maas vergi;

* arpma toplamMaas = maas * 12;

/ Blme yarim = tam / 2;

% Kalan birlik = sayi % 10;

- Tekli eksi x = -5;

x= 7 / 2; // cevap: 3 (tamsay blme)

y= 7.0 / 2.0 // cevap: 3.5 (reel say blme)

x = 14 % 3; // cevap: 2 (kalan bulur)

Aritmetik Operatrlerin ncelik Sras

Yksek

Dk

Operatr ncelik Birleme zellii

Parantez ( ) ten da

Tekli eksi (-) Sadan sola

* / % Soldan saa

+ - Soldan saa

x = 3 + 5 * 4 / 2 (1 + 2); // ncelik srasna gre nce ( ) uygulanr

x = 3 + 5 * 4 / 2 3; // ncelik srasna gre * ilemi yaplr

x = 3 + 20 / 2 3; // ncelik srasna gre / ilemi yaplr

x = 3 + 10 - 3; // birleme zellii ile nce + ilemi yaplr

x = 13 - 3;

x = 10;

Sralanm Veri Tipi enum

Programc tarafndan tanmlanabilen, sral birekilde verilmi sabit deerlerden oluan veritiplerine sralanm veri tipi (enumerated datatype) ismi verilir.

enum tipAd { deerler };

rnek:enum Mevsim {ILKBAHAR,YAZ,SONBAHAR, KIS };

Mevsim birMevsim;

Yukardaki tanmda verilen sabit deerler ILKBAHAR, YAZ, SONBAHAR, KIS, otomatikolarak bir tamsay ile eletirilir. ILKBAHAR : 0 YAZ : 1 SONBAHAR : 2 KIS : 3

cout

Sabit deerlere kendimiz de eletirme yapabiliriz.

enum Mevsim { ILKBAHAR=25, YAZ=36, SONBAHAR=18,KIS=-3 };

Mevsim birMevsim = ILKBAHAR;

cout

Bloklar

{ } ayralar arasnda yer alan komut dizisine blok(block) ad verilir.

{ int x;cin>>x;cout

Her deikenin bir kapsam (scope) vardr. Deikenlerin nerede tanmland, bu deikenlerin program ierisinde nerede

kullanlabileceini deikenin kapsam belirler.

{

int i;

{

char i;

{

float i;

i=3.5;

}

i = A;

}

i = 5;

}

Blok1

Blok2

i5

i'A'

i3.5

Blok3

sim Alanlar sim alanlar (namespaces), snflar, nesneler ve fonksiyonlar gibi tanmlamalar tek bir isim altnda gruplamay salayan alanlardr. namespace alansmi{

// tanmlamalar}

rnek:namespace sayilar {int a, b;

}sayilar::asayilar::b

#include using namespace std;namespace alan1{

int x = 9;float y = 3.1;

}namespace alan2{

double x = 29;char y = 'a';

}int main () {

using namespace alan1;cout

cplusplusdersi_2_temelleri

Documents