Veza izmeu padavina i oticaja

Sliv kao sistem: sistem u kojem se

vri trensformacija padavina u oticaj

Ulaz u sistem: padavine

Izlaz iz sistem: oticaj

Veza izmeu padavina i oticaja

Izuen sliv: Postoje mjerenja na

izlaznom profilu Neizuen sliv:

Ne postoje mjerenja na izlaznom profilu

Modeliranje procesa padavine-oticaj

Modeli fizikih sistema

Uproene predstave fizikih sistema i procesa koje se koriste za analizu i prognozu rada sistema Fiziki modeli laboratorijski uslovi Matematiki modeli jedna ili vie jednaina

kojima se opisuje ponaanje sistema (sliva)

Modeli padavine oticaj Modeli padavine-oticaj matematiki model

procesa trensformacije padavina i oticaja Na osnovu poznatih padavina odreuje se nepoznati

oticaj sa razmatranog sliva

Modeli padavine oticaj Razliit stepen uproavanja stvarnih procesa

razliita shematizacija procesa Zavisi od raspoloivih ulaznih podataka i konkretnog

zadatka tj. informacija koje treba da prui, npr: Za odreivanje poplavnog vala odreene vjerovatnoe

pojave: modelira se direktan uticaj dovoljna procjena gubitaka na infiltraciju.

Za ocjenu ponaanja sliva u buduim uslovima nakon planiranja promjena na slivu: modeliranje oticaja u duem periodu vemena na osnovu dugakih zapisa kia, evapotranspiracija i potpovrinski procesi imaju znaajnu ulogu u formiranju oticaja detaljniji model koji prati promjenu vlanosti na slivu.

Shematizacija procesa oticanjaPadavine

Gubici isparavanje Infiltracija

Efektivne padavine

Perkolacija Potpovrinski oticaj Gubici

isparavanje Povrinski

oticaj

Podzemni oticaj Spori Brzi

Bazni oticaj Direktan oticaj

Ukupni oticaj

Vrsta modela padavine oticaj

Modeli iji se parametri ne mogu izmjeriti, ve se odreuju postupkom kalibracije na osnovu izmjerenih vrijednosti ulaza i izlaza

Model sa kalibrisanim paremetrima

Sluajne varijacije ulaza, parametara i izlaza se opisuju u modelu i ukljuuju u modeliranje izlaza

Stohastiki model

Prostorna promjenjivost karakteristika sliva i procesa se zanemaruje ili se uzima njena prosjena vrijednost

Prostorno homogeni model

Simulira oticaj u duem vremenskom periodu, za vrijeme kinih epizoda i izmeu njih

Kontinualni model

Model u kome se parametri mogu odrediti bilo direktnim mjerenjem bilo indirektno na osnovu karakteristika sistema

Model sa osmotrenim, izmjerenim paramtrima

Prema vrsti parametara

Ulaz, parametri i izlaz se posmatraju kao da nemaju sluajne varijacije

Deterministiki modelPrema tretiranju varijacija

Prostorna promjenjivost karakteristika sliva i procesa eksplicitno se uzima u obzir

Prostorno raspodjeljeni modelPrema prostornoj promjenjivosti

Simulira jednu kinu epizodu Modela dogaaja/epizodePrema vrsti ulaza

OpisKategorijaPodjela

Komponente modela padavine oticaj

Modeli efektivne kie = proraun gubitaka Transformacija ukupne (bruto) kie u efektivnu (neto) kiu Zapremina oticaja

Modeli hidrograma direktnog oticaja Transformacija efektivne kie u direktan oticaj Prostorno-vremenska preraspodjela efektivne kie u oticaj

Modeli baznog oticaja Simulacija sporog potpovrinskog i podzemnog oticaja

Modeli teenja u vodotocima Simulacija teenja u koritima vodotoka Transformacija (propagacija) poplavnog vala

Drugi modeli Simulacija rada objekata (obilazni kanali, akumulacije, retenzije,...)

Modeliranje efektivne kie (gubitaka)

Gubici: Isparavanje, ET (Drenani sistemi/Navodnjavanje) Intercepcija (zadravanje dijela oborina na liu i

granama vegetacije) Zadravanje u depresijama Infiltracija

Modeli: Konstantan gubitak, poetni + konstantan gubitak Proporcionalni gubitak Hortonova jednaina infiltracije SCS CN

Modeliranje efektivne kie (gubitaka)

Modeli efektivne kie/gubitaka u modelima epizoda

Modeliranje efektivne kie (gubitaka)

Modeli konstantnih gubitaka

Modeliranje efektivne kie (gubitaka)

Modeli konstantnih gubitaka sa poetnim gubitkom Poetni gubitak F0 Konstantan gubitak fc

Zavise od predhodnih padavina, vrste zemljita, namjene povrine

Modeliranje efektivne kie (gubitaka)

Modeli konstantnih gubitaka sa poetnim gubitkom

Modeliranje efektivne kie (gubitaka)

Metoda proporcionalnih gubitaka Koeficijent oticaja kao koeficijent proporcionalnosti

Modeliranje efektivne kie (gubitaka)

Hortonova jednaina

Modeliranje efektivne kie (gubitaka)

Hortonova jednaina

Modeliranje efektivne kie (gubitaka)

SCS metoda Soil Conservation Service, US Dep. Of Agriculture

Modeliranje efektivne kie (gubitaka)

SCS metoda

Modeliranje efektivne kie (gubitaka)

SCS metoda Uslovi predhodne vlanosti zemljita I, II i III

Uslovi I suhi predhodni uslovi Uslovi II prosjena predhodna vlanost Uslovi III velika predhodna vlanost

Broj krive CN zavisi od Hidroloke grupe tla (A pjeskovit, B,C,D gline) Vrste povrine (namjene i stanja)

Modeliranje efektivne kie (gubitaka)

SCS metoda Broj krive CN

Modeliranje efektivne kie (gubitaka)

SCS metoda Broj krive CN

Modeliranje efektivne kie (gubitaka)

SCS metoda