isitma_sistemleri

8/7/2019 isitma_sistemleri

1/20

GR

Bugn yeni gelimeler birbirini takip etmekte ve bilhassa tesisatn tesis ve

iletme giderlerinin azaltlmas konusu zerine nemle eilinmektedir.

Bir stma tesisatnn uygun olabilmesi iin bugn u artlar yerine getirmesi

gereklidir:

a - Istlan ortamn scaklk derecesi 1C'lik bir hassasiyetle kararl olmaldr.

b . Hzl ve etkili bir ayar tertibatna sahip olmaldr.

c . Istma tesiri ile stlan mahallin atmosferi bozulmamaldr.

d. Tesisat tesis, iletme ve bakm giderleri ynnden rantabl olmaldr.

Istma sistemlerini bugn ana grup altnda toplamak mmkndr.

LOKAL ISITMA

Is, stlacak mahallin bizzat iinde retilir. Bu sistemin tatbik edildii yerlerde,

stlmas gereken her mahalde bir s reticinin bulunmas gereklidir. mine, odun,

kmr sobalar, elektrikli stma cihazlar ile yaplan stma bu gruba girer.

MERKEZ ISITMA

Bir stma merkezinde retilen snn, tayc bir ortam vastasyla stlmas

istenen mahallere yerletirilmi stclara gnderilmesi suretiyle gerekletirilen

stmaya, merkezi stma denir. Merkezi stma, s tayan ortamn cinsine gre e-

itli isimler alr.

SICAK SU LE ISITMA

Burada s tayc ortam azami 90C'ye kadar stlm sudur. Bu scaklk

derecesinde buharlama tehlikesi olmadndan tesisat atmosfere aktr. Istlm

olan su, ya scak su ile souyan suyun zgl arlklar arasndaki fark dolaysile

tabii olarak veya devreye bir tulumba ilvesi ile cebri olarak sirklasyon yapar. k

suyu 110'C'ye kadar olan stma sistemleri de scak sulu stma sistemleri iinde

deerlendirilirler. Ancak sistem, kapal bir sistem olup, 110C'ye kadar scakla

tekabl eden basn altnda tutulur. Genleme tankna taklan bir gvenlik sifonu ile

hem gerekli basn, hem de sistemin gvenlii salanr.

1


2/20

KIZGIN SULU ISITMA

Bu sistemde 110 il 190 0C'a Kadar stlm su kullanlr. Suyun

buharlamasn nlemek iin devaml bir kar basn meydana getirilir. Bundan

tr tesisatn d atmosferle balants yoktur.

ALAK BASINLI BUHARLA ISITMA

- Kalorifer kazanndan k basnc 0,5 at (kg/cm ) ve scakl da en ok

1HTC olan buharla yaplan stmadr.

YKSEK BASINLI BUHARLA ISITMA

Kalorifer kazanndan k basnc 0,5 atden ve scakl da 1100

C'denyksek buharla yaplan stmadr.

VAKUMLU BUHARLA ISITMA

Basnc atmosfer basncndan az olup, 0,25 ile 0,95 at arasnda deien ve

scakl da en az 65C olan buharla yaplan stmadr.

SICAK HAVA LE ISITMA

Burada s tayan ortam havadr. Bir merkezde stlan hava kanallar vastas

ile stlmas gereken mahalle sevk edilir.

Bu sistem ancak stma ile beraber hava deiiminin de salanmasnn gerekli

olduu yerlerde uygulanr.

BLGESEL ISITMALAR (Uzaktan stma, kent stmas)

Eer birden fazla bina, her binada ayr ayr kazan daireleri tesis etmek yerine,

bu binalarn dnda tesis edilecek bir tek kazan dairesinden stlrsa, byle bir stma

sistemine Blgesel Istma, ortak kazan dairesine ise Blgesel Istma Santral denir.

Istlacak blge, ok byk ve youn bir yerleim blgesi olabilir. Bu takdirde

bir Kent Istmas sz konusudur. Kent stmasnda, hem konut binalarna hem de

fabrikalara, gerek bina stmas gerekse endstriyel retim iin gerekli s sat

yaplr.

2


3/20

Bir yerleim blgesinin, bir stma santralndan m yoksa birka stma

santralndan m stlmasnn daha doru olaca, dikkatli ve ayrntl yaplacak bir

fizibilite etd sonucunda ortaya konabilir.

Blgesel stma sistemleri, byk bina guruplar iin zellikle uygulanr;

rnein: Hastaneler, klalar, konut siteleri, niversite kampsleri, endstriyel retim

tesisleri gibi.

KALORFER TESSATI PROJE HAZIRLAMA ESASLARI

Kalorifer tesisat projeleri istee gre neri projesi ve raporu, n proje ve

raporu ve uygulama projesi ve raporu olarak hazrlanmal ve gerektiinde de ayrntl

projeler dzenlenmelidir.

NER PROJES YE RAPORU

neri Projesi ve Raporu, aada belirtilen esaslara gre hazrlanmaldr.

Binann yeri, kullanl ve ina ekli gz nne alnarak, binaya uygulanmas

mmkn stma sistemleri gzden geirilmeli ve bu sistemler kullanl kolayl,

emniyeti, ekonomiklii v.b. bakmlardan birbiri ile karlatrlmal ve sonunda, en

uygun bulunan sistem, ncelik nedenler ile birlikte saptanmaldr.

Istma tesisinde kullanlacak yakt (kat veya akaryakt v.b.) seilmeli ve

seime dayanak alnan hususlar belirtilmelidir. Tesiste, tabii veya cebri ekili

bacalardan hangisinin kullanlaca, incelenerek, ncelik nedenleri ile birlikte

saptanmaldr.

Tespit edilen stma sistemi ve zelliklerini aklamak amacyla yeteri kadar

aklamal prensip emalar ve krokileri izilmelidir.

Seilen sistemle ilgili olarak tesisat iin ngrlen hacimlerin yerleri

saptanmal ve hacimleri mimari proje zerinde, yaklak olarak boyutlandrlmaldr.

Yerleri saptanacak ve boyutlandrlacak hacimler aada verilmitir:

a - Kazan dairesi, yakt depolar ve kl toplama yerleri,

b - Eanjr, scak su hazrlaycs, kollektr, konden odalar ve pompa daireleri,

c - Bacalar (tabii veya cebri ekmeli)

d - Kmr ve kl geitleri (giri ve klar)

e - Klima ve havalandrma daireleri,

3


4/20

Istma tesisat bakmndan, binann mimarisiyle ilgili olarak, aada belirtilen

hususlarda neriler yaplmaldr,

A - En ekonomik duvar konstrksiyonu, duvar kalnl ve gerekli s yaltm

B - Pencerelerin konstrksiyon durumu (tek, ift veya ift caml)

C - at konstrksiyonu ve yaltm.

Bu neriler "yaplarda s korunmas" ve "ekonomik hesaplamalar" kurallarna

dayanm olmaldr.

atda genleme kabnn yeri ve havalk borularnn geebilecei hacim ferin,

bu geie olanak verip vermeyecei incelenmelidir.

Vaziyet planna gre, bina cephelerinin korunmas veya serbest olup olmad

saptanmaldr. Bina ii ve bina d kanal durumu incelenmelidir. Proje ile ilgili teknik

resimler 1/200, 1/100 veya 1/50 leinde izilmelidir.

N PROJE VE RAPORU

n proje ve raporu, aada belirtilen esaslara gre hazrlanmaldr:

Kesin hesaplara esas tekil edecek olan toplam s, s iletimi kat saylar

hesaplar (resim, ema veya yeterli aklamalar ile) verilmelidir. Bu hesaplar ve

verilen bilgiler, aadaki hususlar kapsamaldr:

a Duvar kalnl, ina ekli ve malzemesi,

b Demelerin kalnl ve cinsi,

c at ve konstrksiyonu (lekli ve ll),

d Pencere ve kaplarn zellikleri.

Hesaplamalara esas tekil edecek "D Hesap Scakl" cetvelde belirtilen

deerlere gre belirlenmelidir. Binann bulunduu mahallin rzgar durumu (rzgrl

yada normal) belirtilmelidir.

Istma sisteminin alma rejimi, srekli veya aralkl alma nedenleri

belirterek saptanmaldr.

Tesiste kullanlacak suyun salanaca yer ve suyun sertlik derecesi

belirtilmeli ve ayrca, suyun sertliinin giderilmesi iin bir yumuatma tesisinin gerekli

olup olmad incelenmelidir.

4


5/20

Kalorifer tesisinde kullanlacak elektrik akmnn durumu saptanmaldr.

Tesiste kullanlacak yaktn eidi saptanmaldr.

Istc tip ve gruplar, binann durumuna uygun ekilde saptanmaldr.

Kalorifer ana borularnn geecei yerler, borularn eiklik durumlar da gz

nnde bulundurularak, betonarme kirilere ve pencerelerin almalarna gre

incelenmelidir.

Bina ii ve bina d kanal durumlar incelenmelidir. Kolon borular ve

branmanlarn, betonarme kirilere ve doramalara gre durumlar ett edilmelidir.

Seilen stma sisteminin uygulanmas ile ilgili cihazlarn, yaklak olarak g

ve boyutlar belirlenmelidir.

Binadaki eitli yerlere ait i scaklklar saptanmaldr.

Tesiste kullanlmas gereken bacann durumu (tabii veya cebri ekmeli)

belirtilmelidir.

Borularn yaltlma durumlar incelenmi olmaldr. n projede aadaki

hususlar da belirtilmelidir:

a Kazanlar ve kazanlarn bacaya, kollektrlere ve eanjrlere (scak su

hazrlayclar) balantlar,

b Ana datm borularnn ve kolonlarn denme durumu,

c Kolonlar ve kolon musluklar,

d Genleme kab, hava kab, havalk borular ve bunlarn balantlar,

e Istclarn yerletirilmesi ve balantlar,

f Yakt ve artklarnn (varsa) depolanmas ve nakli,

g Yakt deposu (varsa) ve balantlar,

h Klima ve scak hava cihazlar ve balantlar,

i Bina ii ve bina d kanallar, kesitleri ve boyutlar,

j Boru genleme paralar ve sabit noktalar,

k Tesiste kullanlan otomatik kontrol sistemleri prensip emas

n proje ile ilgili teknik resimler 1/100 veya 1/200 leinde izilmelidir.

5


6/20

UYGULAMA PROJES VE RAPORU

Uygulama projesi ve raporu aada belirtilen esaslara gre hazrlanmaldr:

Tesisatn sistemi ve bu sistemin seilme nedenleri belirtilmelidir.

Bina durumu (serbest, korunmu) tespit edilmi olmaldr.

letme durumu (I. II. veya III.) belirtilmi olmaldr.

Istlmayan mahallerin scaklklar belirlenmi olmaldr. scaklklar

saptanm olmaldr.

Bina elemanlarnda kullanlan malzemelerin kondksiyon katsaylar tespit

edilmelidir.

Kullanlan film kat saylar (i ve d) saptanmaldr.

Bina elemanlar iin seilen yahut hesaplanan toplam s iletim kat saylar

belirtilmi olmaldr.

Is kayplarnn hesab yaplm olmaldr. Istc hesaplar yaplm olmaldr.

Boru hesaplar ve pompa seimi (scak sulu sistem iin) yaplm olmaldr.

Kazan hesab ve eanjr (scak su hazrlayc) hesaplan ve seimleri yaplm

olmaldr.

Yakt hesab ve depolama hacmi veya yzeyinin tayini yaplm olmaldr. Svyakt kullanlmas halinde, brlr kapasitesi de saptanmaldr.

Baca hesab yaplm olmaldr. Duman, kanal veya borusunun hesab

yaplm olmaldr.

EMNYET TERTBATI OLARAK

a Emniyet borular ve genileme kabnn (scak sulu sistemde),

b Emniyet sifonlarnn (alak basnl buhar iin),c Denge kaplar ve kapal genileme kabnn (kaynar sulu sistemde),

d - Emniyet ventillerinin yayl veya arlkl (yksek basnl buhar iin)

hesaplar ve seimleri yaplm olmaldr.

Kondens deposu ve kondens pompalarnn hesab ve seimi yaplm

olmaldr. Boru uzamalarnn hesaplanmas gereken durumlarda bir merkezden

stmadaki uzama (genleme) paralarnn hesaplar ve seimi yaplmaldr. Boru

6


7/20

izolasyonunun ekonomik kalnl, izolasyon malzemesinin s yaltm gz nne

alnarak hesaplanmaldr.

Otomatik kontrol tesisat projesi yaplmaldr. Kazan, eanjr (scak su

hazrlayc) ve denge deposunun termik ve mukavemet hesaplar yaplm olmaldr.Tatbikat projesinde aadaki hususlar belirtilmelidir:

a zerinde oda adlar ve numaralar, oda scaklklar, hesaplanan s

ihtiyac, stc, boyutlar, stc musluk aplar, kolon numaralar, kolon musluklar,ana

datm boru ve vanalar iaretlenmi, 1/50, 1/100 lekli kat planlar (mimari

bakmdan ayn, fakat stc bakmndan farkl olan katlar ayn planda gsterilebilir),

b at aras genileme kab, hava kab, havalk borular ve balantlar,

c 1/50 dey lekli kolon emasnda oda numaralar, odaya konulanstclarn ykleri, oda scaklklar, stc borular, boru s ykleri, boru aplar ve

numaralan, stc vana aplan, kolon musluklar, boaltma musluklar, genileme ka-

b, emniyet borular, havalk borular, kollektr, pompa, varsa kazan eanjr ve

vanalar, gsterilmi olmaldr,

d Planlarda gsterilen borular zerinde s ykleri, boru aplar, boru

uzunluklar ve hesaplanan boru devrelerindeki boru numaralar, kolon numaralar,

e Genleme paralan, sabit noktalar, klavuz yataklar ve boyutlar,f Kalorifer tesisat ile balantl olan klima, havalandrma ve shhi tesisat

ana cihazlar (ince izgi ile izilmi durumda) verilmelidir.

Verilecek detaylar aada belirtildii ekilde dzenlenmelidir:

a Kanal kesitleri (1/5 lekli),

b Borularn deme ve duvarlardan getii yerlerin ve bina kirilerinin kesit

resmi (1/5 - 1/10 lekli),

c Kazan eanjr (scak su hazrlayc) kondens depolar ve pompa balant

emalar, pompalarn beton kaideleri,

d - Kazan dairesi plan (1/20 lekli)

Bu plan istikamette hazrlanacak ve kazanlar, kollektrleri, pompalar,

duman boru ve baca balantsn ihtiva edecektir.

e - Tali santrallerin her istikamette plan (1/20 lekli),

f Istc, yerletirme (montaj) plan (1/5 lekli), (iki veya grn halinde)

g Genileme paralar planlar (1/5 lekli).

7


8/20

KAIT BOYUTLARI

Kalorifer tesisat proje ve raporlarnn hazrlanmasnda kullanlacak ktlarn

boyutlar, aada belirtilen esaslara uygun olmaldr. Hesaplar A. 4 formatndaki

(210 x 297 mm) katlara yaplmaldr.

Proje hesaplarnn yapld s kayb, radyatr ve boru hesaplar iin, ekteki

standart ktlar kullanlmaldr. Projeler, TS 88'e uygun formlardaki ktlara

yaplmaldr Bunlar, dosyalanmak zere, TS 88'e gre A 4 formatna katlanmaldr.

YAPILI

Proje ve raporlar ile ilgili yaz ve izim ileri aada belirtildii ekilde

yaplmaldr:

Rapor daktilo ile yazlmal, resimler ini mrekkebi ile izilmelidir. Resimlerin

yazlar TS 88'e gre yazlmaldr. Her paftann (resim) sa alt kesinde, TS 88'e

gre bir yaz alan bulunmaldr. Bu alana aada belirtilenler yazlmaldr:

a Yapnn ad ve yeri

b - Paftann ad (ierii)

c Blok ve kat ad

d Projeyi hazrlayan ve kontrol edenin ad ve soyad, Oda numaralar,diploma numaralar, imzalar, ye olduklar tescilli kuruluun ad, adresi ve telefon

no.su,

e Projeyi izenin ad, soyad ve imzas,

f Paftann (resmin) lei,

g Tesisat pafta numaras,

h Paftann yapld tarih.

Her paftann yaz alan zerine, binalarn uygun lekte bir vaziyet planizilmeli ve pafta ile ilgili blok bu plan zerinde taranmaldr.

Her proje dosyasna, teknik rapordan nce, ekil 1de numunesi verilmi olan

bir kapak hazrlanmaldr; gene her dosyaya 2. sahife olarak ekil 2'de rnei verilen

vaziyet plan izilmelidir.

RENKLENDRME

Proje resimlerinin renkli izilmesi gereken durumlarda, renkler aada

belirtildii ekilde seilmelidir:

8


9/20

Scak sulu sistemlere ait resimlerde

Scak su gidi borusu: Ak krmz,

Scak su dn borusu : Ak mavi, Istclar -.Ak mavi.

Kaynar sulu sistemlere ait resimlerde:

Kaynar su gidi borusu: Koyu krmz,

Kaynar su dn borusu: Koyu mavi,

Istclar: Koyu mavi.

Alak basnl buharl sistemlere ait resimlerde:

Buhar borusu: Turuncu,

Kondens suyu borusu: Ak yeil

Istclar : Ak yeil,Yksek basnl baharl sistemlere ait resimlerde:

Buhar borusu : Portakal rengi,

Kondens suyu borusu: Koyu yeil,

Istclar: Koyu yeil,

Emniyet borular (btn sistemlere ait resimlerde):

Gidi borusu: Krmz,

Dn borusu : Son,

Havalk borusu: Kahverengi,

Tama borusu: Zeytin yeili,

Doldurma borusu : Yeil.

Sv yakt borular ve depolar (btn sistemlere ait resimlerde):

Giri iin : Sar

Dn iin : Sar

Yakt depolar: Sar

Havalk borular: Kahverengi

Doldurma borusu : Sar

NOT: Kazan ve eanjrler (scak su hazrlayclar), ait olduklar sisteme gre,

stc akkan gidi borusu renginde boyanmaldr.

9


10/20

KAZAN HESABI VE SEM

Kazan kapasitesi tesisata yerletirilen stclarn toplam verimlerinin (l -t- ZR)

faktr ile arplmasyla bulunur. ZR yzde ile belirlenen bir artrm katsays olup,

deeri:

1 -Ana datma ve toplama borular yaltlm, scak hacimlerden geiriyor ve

kolonlar duvarn i yzeylerinde bulunuyorsa ZR = 0,05.

2-Ana datma ve toplama borular yaltlm, stlmayan hacimlerden geiyor

ve kolonlar duvarn i yzeylerinde bulunuyorsa ZR = 0,10.

3 -Ana datma ve toplama borular yaltlm, stlmayan hacimlerden veya

kanallardan; kolonlar ise tesisat bacalarndan geiyorsa ZR=0,15.

Kanallardan geen ok uzun boru hatlar varsa borularn s kayplar

hesaplanmal ve toplam s kaybna ilave edilmelidir.

Kazanlarn kapasiteleri Kcal/h ve stma yzeyleri m2 olarak belirtilir. Kalite

belgesi olan kazanlar prospektslerinde yazlan kapasitelerine gre seilir.

Kazanlarn stma yzeyleri yakacak cinsine gre yle hesaplanr:

FK =KQh ( 1 + ZR) m2

K = Kazan stma yzeyi verdisi, Kcal/h m2 (W/m2 )

Qh = Istclarn toplam verimleri, Kcal/t (W)

Kmr iin K = 6000 Kcal/h m2

Fuel-oil iin K = 8000 Kcal/h inedir.

Kazan stma yzeyi verdisi olan K'nn deerleri yaktn ait sl deeri ile

kartrlmamaldr. Ancak, alt sl deerleri 3000 - 3500 Kcal/Kg'den dk olan linyitkmrlerinin yaklmas durumunda kazan stma yzeyi verdisinin azalaca dikkate

alnmaldr. Byle durumlarda K = Kazan stma yzeyi verdisinin 5000 Kcal/h m 2

alnmas tavsiye edilir.

Kazan seiminde unlara dikkat edilmelidir:

1 -Kazanlarn standart stma yzeyleri: 5, 8, 10, 12, 15, 18, 20, 22, 25, 28, 30,

35, 40, 45, 50, 55, 60, 65, 70, 75, 80, 90, 100, 110, 120, 130, 140, 150 m 2 seklinde

belirlenmi olup, kazanlar bu deerlere uygun olarak seilmelidir.

10


11/20

2 - Kazann hesapla bulunan stma yceyi kesirli karsa bir st tam sayl

deer alnmaldr.

3 - Istma yzeyleri 50 m2 den byk ulan kazanlarn krek ile kmr atlarak

beslenmeleri zor olup, istenen verimin elde edilmesi olana azdr. Bu nedenle el ile

beslenecek kmrl kazanlar 50 m2 den byk ise bir kazan yerine iki kazan

kullanlmas daha uygun olacaktr.

4 - Tesisatta ik kazan kullanlmas durumunda, gereken kapasitenin 2/3 ve

1/3'n salayan ki kazan seilmelidir.

5 - ki veya daha ok sayda kazan kullanlacaksa, her kazan tesisattan

ayrlarak bamsz alacak ekilde vanalarla donatlmaldr, Her kazann gvenlik

borular ayr olmaldr.

6 - elik kazanlarda alak scaklk korozyonunu nlemek iin kazan kna 3

veya 4 yollu kartrc vana konulmas tavsiye edilir.

Genleme deposu kazan seviyesinden en yksek katta bulunan radyatrden

sirklasyon pompas basnc kadar yksek bir yere yerletirilmelidir.

Kazan ve genleme deposu gidi ve dn gvenlik borular ile birbirine

balantldr. Gvenlik borular kazandan genleme deposuna doru daima ykselen

bir eimle denmeli ve bu borular zerinde su geiini nleyen vana veya geri

tepme ventili bulunmamaldr.

Gidi ve dn gvenlik borular:

dg = 15 + 1,5Qk/1000mm.

dd = 15 +Qk/1000 mm. formlleri ile hesaplanr.

Gvenlik borularnn mm. olarak hesaplanan aplarna in cinsinden standart

borularn hangisinin karlk olduu yazlmaldr. Gidi ve dn gvenlik borular

1"den daha kk olmamaldr (izelge 1).

11


12/20

ZELGE 1. Emniyet Borular aplar

AP

Kazan Kapasitesi (Kcal/h)

Gidi borusu halinde Dn borusu halinde25-1"32-1 1/4"401 1/2"50-2"60-2 1/2"708090

100

50.000130.000280.000560.000900.000

1.400.0001.900.0002.500.0003.200.000

100.000290.000630.000

1.230.0002.000.0003.000.0004.200.0005.600.0007.200.000

Tesisatta normal su seviyesi, suyun 90C scaklkta ve genleme deposunun

dolu olduu durumdur. Su seviyesi, kazan veya kollektr zerine taklan

hidrometreden mSS (metre su stunu) olarak okunur.

Genleme deposuna dn gvenlik borusundan daha yukarda bir seviyeden

balanarak kazan dairesine kadar denen ve ucuna vana taklan (1/2") haberci

borusu tesisatta yeterli suyun bulunup bulunmadn kontrol etmee yarar.

DOLAIM POMPASI HESABI

Pompalar debi ve basn olmak zere iki karakteristik zellii ile belirtilir.

Dolam pompasnn grevi sistemde meydana gelen srtnme kayplarn

yenmektir. Bina yksekliinin pompa seiminde hi bir nemi yoktur.

DOLAIM POMPASININ DEBS (Qp)

Dolam pompasnn debisi, tesisatta dolaan su miktar ile belirlidir. Tesisatn

toplam s ihtiyac Q|c ve suyun gidi-dn scaklklar 90/70C eklinde belli

olduuna gre:

hKgtt

QQ

dg

k

p /

=

t = tg - td = 20C olup,

Qk QhQp = Kg/h veya Qp = ton/h'dr.

20 20.000

12


13/20

DOLAIM POMPASININ BASINCI: (Hp)

Dolam pompasnn basnc, srtnme kayplar en byk olan ve adna kritik

devre denilen kolonun srtnme kayplarndan byk olmaldr.

Hp R.L + Z mmSS.

R : Boru paralarnda metre bana den basn kayb mmSS/m

L : Hesaba giren boru paralarnn uzunluklar, m.

Z : Ekleme paralar, vanalar ve cihazlarn zel direnler

Basn kayb hesaplarnda kazan dairesi kayplar dikkat alndysa, bulunan

basn % 10 artrlarak pompa basnc belirlenir. Kazan dairesi kayplar dikkate

alnmadysa, hesapla bulunan basn 300 - 800 mmSS. artrlarak pompa basnc

bulunur.

Pompann karakteristik erisinde debi (Qp) apsiste * basn (Hp) ordinatta

gsterilir. Dolam pompas, karakteri tik erisinin orta noktasnda alacak ekilde

seilmez yani debi ve basn seilen pompann karakteristik erisini orta noktasnda

bulunmaldr.

Pompann arzalanmas durumunda, tesisatn almas' salamak iin biriyedek olmak zere tesisata iki pompa balanr.

Dolam pompalar esas olarak dn hattna balanr; a ak, tesisatn

kapasitesi byk ise yeterli kapasitede dolam pompas bulunamaz ve bu durumda

dolam pompas yerine kullanlan santrifj pompa gidi hattna balanr.

BOYLER HESABI

RNEK

10 daireli bir konut'ta (10 adet lavabo, 10 adet banyo, 10 adet mutfak eviyesi

ve 10 adet amar makinesi) bulunsun.

Lavabo 0x7.5 75 It/h

Banyo 10x250 2500 It/h

M. Eviyesi 10x35 350 It/h

. Makinas 10 x 75 - 700 It/h

Toplam 3625 It/h

13


14/20

Cihazlarn hepsi birden devreye girmedii iin;

Kullanma katsays: 0.30 olduuna gre,

Istma yk (L/h): 3625 x 0.30 = 1100 L/h

Istma yk (Kal/h) : 1100 x (60 - 10) = 55.000 Kcal/h

Depo edilen miktar (L/h), stlan miktardan (L/h) biraz daha fazla

olacandan:

Depolama katsays: 1.25 olduuna gre,

Boyler Kapasiteli (litre): 1100 x 1.25 = 1375 litre

(Not: 1500 litre'llk boyler seilir.)

YAPI BLEENLERNN SMGELER

Is kayb hesab izelgesinde yap bileenleri belirli simgelerle gsterilirler;

bunlar izelge 2'de verilmitir.

izelge 2. Kalorifer Tesisat Projelerinde kullanlan Semboller

Sembol Anlam

T.P. Tek pencere

.P. ift pencere

.C.P. ift caml pencere

D.K. D kap

.K. kap

B.K. Balkon kaps

D.D. D duvar

.D. duvar

Ta Tavan

D deme

14


15/20

ISI KAYBI HESAPLARI

Is kayb hesaplarn yapabilmek iin gereken saysal deerler, mimari

projeden edinilen ve bunlar esas alnarak seilmi veya hesaplanm verilerden

oluur. Binann her bir hacmi iki ekilde s kaybeder: Birincisi, yap bileenlerinden

s geii eklinde ve aada verilecek forml ile hesaplanan iletimsel (transmisyon)

s kayb; ikincisi, biraz ileride aklayacamz hava sznts s kayb (Enfiltrasyon)

olup, gerek s kayb bunlarn toplanmas ile bulunur.

LETMSELISI KAYBI :(Q,)

letimsel s kayb, bu amala hazrlanm olan s kayb hesab cetvelinde

gereken saysal deerlerin yerlerine yazlarak aritmetik ilemlerin yaplmas ile

bulunur. Yap bileenlerinin s kayplar aadaki forml ile hesaplanr ve s kayb

hesab cetveli bu formle gre dzenlenmitir.

Q, = F-K- t Kcal/h

F = Yap bileeninin alan, m

K = Is geirme katsays, Kcal/m h 0C (W/mh)

t = Yap bileenlerinin iki tarafndaki scaklklarn fark, C(K)

Is kayb hesab cetvelinde yap bileeninin simgesi, bulunduu yn, kalnl,boyu ve eni (veya ykseklii) yazlarak alan m2 olarak bulunur. Duvarn s kayb

hesaplanyorsa pencere ve kap alan karlarak duvarn net alan hesaplanr. Daha

nce belirlenmi ve tm yap bileenleri iin hazrlanm olan izelgeden duvarn (K)

s geirme katsays ile t scaklk fark yerlerine yazlr. Yap bileeninin hesaba

giren alan ile t scaklk fark iin birim alanda kaybedilen s miktar olan K. t

arpm arplarak iletimsel s kayb bulunur. Bu iletimsel s kaybn artrmsz s

kayb denir ve buna biraz ileride belirteceimiz artrmlarn eklenmesi gerekir.

Bir hacmin s kayb hesaplanrken pencere ve kap ilk satrlara, bunlarn

bulunduu duvar ise sonraki satra yazlrsa duvarn net alann bulmak kolay olur ve

hesap ak bir ekilde kontrol edilebilir.

Farkl ynlerde bulunan duvarlarn kalnlklar ayn olsa bile, her bir duvarn s

kayb hesab ayr satrlarda yaplmaldr. Bu hesabn doruluunu kontrol edebilmek

iin gereklidir.

15


16/20

Bu ekilde, her hacmin s kaybeden pencere, kap, duvar, tavan ve

demesinin s kayplar hesaplanarak toplanr. Bulunan sonu o hacmin artrmz

iletimsel s kaybdr.

Her hacmin artnmz s kaybna yzde olarak ZD kesintili alma artrm ve

ZH yn artrm eklenerek artrml iletimsel s kayb bulunur.

HAVASIZINTIS1 ISI KAYBI : (Qs)

Kapatlm durumda olan pencere ve kaplarn alan kanatlar kasalar ile tam

akmamakta ve arada bir boluk kalmaktadr. D hava ile hacmin i havas

arasndaki basn fark nedeniyle bu aralklardan ieriye souk olan d hava sz-

maktadr. Odaya szan d hava, ayn miktarda ve scak olan i havann darszmasna neden olmaktadr. Bu durumda, odaya szan souk d havann oda

scaklna kadar stlmas gerekmektedir: Bu souk sznt havasn stmak iin

gereken s miktarna hava sznts (enfiltrasyon) s kayb denir.

Hava sznts s kayb:

Qs = a.1R.H. t.Ze Kcal/h forml ile hesaplanr.

a :Szdrganlk katsays (m

3

/mh)l : Pencere veya kapnn alan ksmlarn metre olarak evre uzunluu.

R : Oda durumu katsays

H :Bina durumu katsays

t : ti - td i ve d scaklklar fark, 0C(K)

Ze : Her iki d duvarnda.pencere olan odalar iin deeri 1,2 dier odalar iin

deeri l olan katsaydr.

Hava sznts s kaybn hesaplamak iin pencere ve kaplarn alan

ksmlarnn evre uzunluklar nceden hesaplanmaldr.

Pencerelerin alan ksmlarn evre uzunluu bilinmiyorsa yaklak olarak

hesaplanabilir. Bunun iin, w = 1/F forml ve izelgedeki bilgilerden yararlanlr.

Ancak, bu ekilde salkl bir hesap yaplamayaca aktr.

16


17/20

Pencere ve kaplarn alan erevelerinin toplam uzunluu bilinmedii

zaman, toplam uzunluu, (L) aadaki izelgeden yaklak olarak hesaplanabilir.

izelge 3.

Yapnn ekli Pencere veyakapnn

ykseklii - h -

W = L / F

Muhtelif okkanatl

Pencereler

0.50

0.75

0.88

1.00

1.25

1.502.00

2.50

7.20

5.30

4.90

4.50

4.10

3.70 .3.30

3.00

iki kanatl kap

Tekk kanatl kap

2.50

2.10

3.30

2.60

rnek:

Pencere ykseklii h = 1,25 m. F = 3.00 m2. Tablodan w = 4,10 bulunur.

L = Pencere (veya kap) enfiltrasyon aral uzunluu (m)

W = L / F formlnden

L = wF= 4.1. 3,0 = 12,3 m.dir.

ODA KATSAYISI: (R)

Oda katsays hesaplanan^ a.l deeri ile oda iine giren havann akp

gidebilme durumunu belirtir. ou halde pencereler vastas ile ieri szan hava ikaplardan dar szar ve en gayrimsait halde odaya giren hava kadar hava dar

szar. R. katsays hesaplanan hava miktarna oda durumunun gsterdii direnci

belirtir. R katsaysnn tam olarak hesab imknszdr. Normal ebatta pencere ve

kaplar olan odalar iin R = 0,9 byk pencereleri, buna mukabil bir tek i kaps

olan odalar iin ise R = 0,7 deeri kullanlr.

Pencere veya kapnn a Szdrganlk katsays erevenin yapld

malzemeye baldr.

17


18/20

izelge 4. Pencere veya Kap erevesinin Hava Szdrma Derecesi (a).

Malzeme Pencere veya kap ekl a

Ahap veya plastik ereve

Tek pencere

ift caml pencereift pencere

3,0

2,52,0

elik veya metal ereveTek pencereift caml pencereift pencere

1,51,51,2

kaplarEiksiz kaplarEikli kap

40,0 15.0

D kaplar aynen pencere gibi hesaplanacaktr.

izelge 5. (R) Oda Dununu Katsays.

Kap FA (D Pencere alan R

FT (i kaplarn alan)

Tahta veya Plastik pencere Aralkl < 3 0.9

Aralksz < 1,5

elik veya Metal pencere Aralkl < 6

Aralksz < 2,5

Tahta veya Plastik pencere Aralkl 3 il 9 0.7Aralksz 1,5 il 3

elik veya Metal pencere Aralkl 6 il 20

Aralksz 2,5 il 6

izelge 6. Bina Durumu Katsays (H)

Blgenin durumu Binann durumu H Katsays

Bitiik Nizam Ayrk NizamNormal blge Mahfuz Serbest

ok Serbest0.240.410.60

0.340.580.84

Rzgrl blge Mahfuz Serbestok serbest

0.410.600.82

0.580.841.13

NOT: Bir katta birden fazla dairesi veya birbiri ile irtibat olmayan oda gruplarn haiz binalar bitiik nizam olarak

kabul edilirler.

.

18


19/20

BNA DURUMU KATSAYIMI: (H)

Bina durumu katsays eitli inaat tarzlar ve blgenin rzgr durumunu

kapsayan bir katsaydr. Hesaplarda kullanlan H deerleri yukardaki

izelgeden seilir. D kaps dorudan d havaya alan bacmlarda (dk-

kan^maaza, banka, vs. yerler) hava szntsndan farkl olarak bir hava

deiimi sz konusudur. Bu gibi yerlerde aadaki formlden hareket edilerek

hava deiimi s kayb hesaplanr.

Qs=n. .cp. t.

n : Hava deiimi says (defa/h)

! : D havann younluu (kg/m3)cp: Havann zgl ss (cp:0,24)

(kcal/kg. C) (W/Kg K)

t = ti .td = C(K)

: Istlan yerin hacmi: m3

Bir hacmin gerek s kayb, artrml iletimsel s kayb iie hava sznts

s kaybnn toplanmasyla bulunur.

Qh = Qi Qs Kcal/h.

izelge 7.

t t c kg/m 3 C kg/m3

-20-19-18

-17-16-15-14-13-12-11-10- 9- 8- 7

- 6

1,3961,3941,385

1,3791,3741,3681,3631,3581,3531,3481,3421,3371,3321,327

1,322

-5 4 3

- 2-1012345678

9

1,3171,3121,308

1,3031,2981,2931,2881,2841,2791,2751,2701,2651,261L.256

1,252

19


20/20

NDEKLER

GR.................................................................................................................................1LOKAL ISITMA...............................................................................................................1MERKEZ ISITMA...........................................................................................................1SICAK SU LE ISITMA...................................................................................................1KIZGIN SULU ISITMA...................................................................................................2ALAK BASINLI BUHARLA ISITMA.......................................................................2YKSEK BASINLI BUHARLA ISITMA....................................................................2VAKUMLU BUHARLA ISITMA....................................................................................2

SICAK HAVA LE ISITMA.............................................................................................2BLGESEL ISITMALAR (Uzaktan stma, kent stmas)..............................................2KALORFER TESSATI PROJE HAZIRLAMA ESASLARI.........................................3NER PROJES YE RAPORU.......................................................................................3N PROJE VE RAPORU.................................................................................................4UYGULAMA PROJES VE RAPORU............................................................................6EMNYET TERTBATI OLARAK..................................................................................6KAIT BOYUTLARI.......................................................................................................8YAPILI............................................................................................................................8RENKLENDRME............................................................................................................8KAZAN HESABI VE SEM.......................................................................................10

DOLAIM POMPASI HESABI ....................................................................................12DOLAIM POMPASININ DEBS (Qp).......................................................................12DOLAIM POMPASININ BASINCI: (Hp)...................................................................13BOYLER HESABI..........................................................................................................13YAPI BLEENLERNN SMGELER........................................................................14ISI KAYBI HESAPLARI................................................................................................15HAVASIZINTIS1 ISI KAYBI : (Qs)..............................................................................16ODA KATSAYISI: (R)...................................................................................................17BNA DURUMU KATSAYIMI: (H)..............................................................................19

20

isitma_sistemleri

Documents