یسرباسح دنیآرف ر هربخ یاهمتسیس...

com. behnamkaramshahi@gmailنویسنده مسئول: 3

حسابداری پژوهش 0312 پاییز، 01شماره

خبره در فرآیند حسابرسی هایسیستمکاربرد

سید حسین سجادی گروه حسابداری دانشگاه شهید چمران اهوازاستاد

کامران جمالی

ارشد حسابداری کارشناسی

3 بهنام کرمشاهی

علمی گروه حسابداری دانشگاه شهید باهنر کرمانعضو هیات

چکیده 57/70/27:تاریخ دریافت

17/72/27: تاریخ پذیرش

های نوین در آوری اطالعات و ارتباطات و کاربرد ابزارها و روشی فننوآوری در عرصه

ها ین پیشرفتایکی از ، حسابرسی باعث افزایش دقت و پیشرفت روز افزون حرفه حسابرسی شده است

ها را کاهشی گردآوری دادهاین سیستم هزینه. های خبره در فرایند حسابرسی استاجرای سیستم

های خبره هدف این تحقیق بررسی اهمیت سیستم. شودداده و موجب اثربخشی فرایند حسابرسی می

موجب افزایش های خبرهبکارگیری سیستم، دهدنتایج مطالعه نشان می. در فرایند حسابرسی است

.های منطقی درفرایند حسابرسی خواهد شدگیریهای حسابرسی و تصمیمکارایی و کاهش هزینه

های هوش مصنوعیسیستم، های خبرهسیستم، موسسات حسابرسی، حسابرسان: کلیدیهای واژه

M42, O33: موضوعی بندیطبقه

0931، پاییز 01شماره سوم، سال، حسابداریفصلنامه پژوهش 96

مقدمه

آوری اطالعات و ارتباطات در تجارت جهانی و اقتصاد مدرن امروزی نمودی روشن پیدا فن

است و های حسابرسی سنتی را به چالش کشیدهآوری اثربخشی روشاین فن. استکرده

الگوی جدید ، اما. استرنگ کرده های مزبور را در فرایند رسیدگی شرکت کماثربخشی روش

ر این آوری نیاز دارد که دگیری عناصر فنحسابرسی به هماهنگ شدن با محیط پیرامون و بکار

. (5111، 3ارسلوک) کندرا برای بهبود فرایند حسابرسی ایفا میبین هوش مصنوعی نقش بسزایی

های الکترونیکی و پردازش تصویری موجب ها و فایلآوری اطالعات مانند دادهابزارهای فن

خواهد شد که رسیدگی سنتی حسابرسی کنار گذاشته شده و نوع جدیدی از رسیدگی با عنوان

های گردآوری شواهد در ود این سیستم روشکاربرد هوش مصنوعی در حسابرسی مطرح ش

. (3999، عبدالمحمدی) کندمورد صاحبکار را متحول می

های هوش مصنوعی به طور معمول در محاسبات ریاضی و تجزیه و تحلیل آماری و سیستم

های رنامهها و بهای نرم افزاری حسابرسی و حسابداری برای تهیه چک لیستهمچنین در سیستم

ای هتجزیه و تحلیل اطالعات و آزمون، در واقع. حسابرسی کاربرد چشم گیری دارندجستجوگر

، ی ضعف کنترل داخلیهای نظارتی و نرم افزارهای شناسایی کنندهحسابرسی و همچنین مدل

. (5131، 5هانتون) هایی از کاربرد هوش مصنوعی هستندنمونه

انجام های هوش مصنوعی برایویژه سیستمآوری کامپیوتر به حسابرسان از فن، طور کلیبه

شامل هوش مصنوعی. کنندهای حسابرسی استفاده میگزارشگری و آزمون، فرایند حسابرسی

است2های عصبیو شبکه 6منطق فازی ،1های خبرههای متعددی مانند سیستمزیر شاخه

. (3999، 4سریولو)

سعی بر تقلید رفتار انسان در حل مسائل ، هوش مصنوعیی ی زیر مجموعههای خبرهسیستم

هیچ راه مشخص و از ، ایاگر برای حل مسئله، در دنیای واقعی. ها داردحلو الگوبرداری از راه

از افراد خبره و متخصص در آن موضوع کمک گرفته ، ای وجود نداشته باشدپیش تعیین شده

مسئله را حل کرده ، معموال بر اساس سعی و خطاهای خاص خود و شود و این افراد با روشمی

عریف ت، به دلیل این که روش مشخصی برای حل مسئله وجود ندارد. رسندمی و اغلب به جواب

های خبره در فرآیند حسابرسیکاربرد سیستم 97

الً های خبره عمسیستم، بسیار دشوار است اما، های معمولیها با روشحل مسئله برای رایانهراه

. (3194، یزدیعرب مازیار ) اندگره از این مشکالت باز کرده

، نامندیهای خبره مهایی که آنها را سیستمگیری از سیستمی گذشته عالقه برای بهرهدر دهه

ن است های خبره با دیگر نرم افزارها ایتفاوت اصلی سیستم. استدر حد وسیعی گسترش یافته

ات اده و اطالعها ددر حالی که دیگر نرم افزار، کنندهای خبره دانش را پردازش میکه سیستم

. (5111، 9دارلینگتون) کنندرا پردازش می

، است امای حسابرسی نسبت به صده قبلی صورت گرفتهرغم تغییر شکلی که در حرفهعلی

ن ی اطالعات و مطابقت داشتهنوزهدف حسابرسی و اظهارنظر کارشناسانه در مورد ارائه منصفانه

این نوع و روش رسیدگی است که تغییر کرده و با در واقع ، با استانداردها تغییر نکرده است

. (5113، 9دیالرد) استآوری همگام شده پیشرفت فن

مبانی نظری-2

موسسات حسابرسی با ، با افزایش جمعیت جهان و پیچیدگی فرآیند معامالت تجاری

های خبره در عملیات های هوش مصنوعی به ویژه سیستمبکارگیری نرم افزارها و سیستم

نقش شایانی را در ، های موثر به کارکنان حسابرسی خودی حسابرسی و دادن مشاورهروزانه

. (3999، 9دالل) کنندجویی در منابع حسابرسی ایفا میصرفه

ی کامپیوتری است که عمل نمایش و تعقل دانش را با رویکرد و های خبره یک برنامهسیستم

ل مشکالت یا فراهم کردن پیشنهاد و مشورت را ی حدهد و وظیفهنگاه یک متخصص انجام می

دهد که برای انجام آنها به یک انسان متخصص یا این سیستم اموری را انجام می. بر عهده دارد

. یک دستیار نیاز است

های خبره تجسمی از دانش و سیستم 31بر اساس تعریف اتحادیه کامپیوتر انگلستان

وشته نویسان نکامپیوتری است که توسط برنامهاستعدادهای یک متخصص در یک برنامه

ل گیری به عنوان یک مبنای مکمبه طور هوشمند پیشنهادهایی برای تصمیم، در واقع. شودمی

، 35کمیل اموتسو) .شوندمی تعریف 33های کمکیکه اصطالحاً به عنوان تصمیم، کنندارائه می

5135)


زم در مورد ی الکامپیوتری است که دانش و تجربهی سیستم خبره یک برنامه، به زبان ساده

یک موضوع مشخص را در خود داشته و با دریافت اطالعات در مورد مساله یا موقعیت کنونی

گیری درستی را که از یک انسان خبره گیری یا نتیجهتصمیم، که مربوط به دانش خود نیز بوده

. (1195، 31جاین) دهدانجام می، رودو متخصص انتظار می

اند که نرم افزاری تعریف کرده، های خبره را( مفهوم سیستم5116) وهمکارانش 36آرنولد

ریزی حسابرسی و در فرایند برنامه، شودمی نویسی از چندین تخصص در آن استفادههنگام برنامه

. کندبه حسابرسان کمک شایانی می

اوت و به دلیل داشتن قدرت قض های خبره ترکیبی از سیستم و فرایندهای است کهسیستم

ی پیشنهادهای کاربردی به کاربران با بقیه نرم افزارهای کامپیوتری تفاوت فراوان داردارائه

. (3992، 32مورگان)

های خبره دارای دو بخش اصلی شامل دانش فرد خبره و ( معتقد است سیستم3996) 34دارکین

: شودمی خالصه که این دو در سیستم به شکل زیر، استدالل است

سیستم

39پایگاه دانش 39موتور استنتاج

ئه ی مسئله است که توسط فرد خبره اراپایگاه دانش شامل دانش بسیار خاص مربوط به دامنه

عالیت دانش پیش بینی تداوم ف، برای مثال. و روابط است، مفاهیم، قوانین، شود وشامل حقایقمی

. شودهای قبل استخراج میی مالی سالهاصورتکه از

ر اساس این موتور ب. ی دانش است و مدلی از روش استنتاج فرد استپردازنده، موتور استنتاج

کند و بر اساس دانش ذخیره شده در خود را آغاز میاطالعات فراهم شده برای یک مسئله کار

. کندسری نتایج و پیشنهادهایی ارائه مییک، پایگاه دانش


های هوش ی سیستمی توسعههای فراوانی در زمینه(امروزه تالش3999) به اعتقاد دالل

جام نخبره( برای استفاده در فرایند کار حسابرسی و قضاوت حسابرس اهای سیستم) مصنوعی

. شده است

ی حسابرسی شامل موارد زیرگیری درحرفه( معتقد است فرایند تصمیم3999) عبدالمحمدی

: است

متعدد و های حلپیداکردن راه، هاگردآوری داده، شناخت مشکل، ( شناخت هدف3

. هاگردآوری داده

. برای تعیین ریسک هر تصمیم، ها( دستکاری واستفاده از داده5

. های آماری برای هر پیشنهاد وانتخاب راه حلو تحلیل داده( تجزیه 1

یری گوجود راهکارهای متفاوت برای گرفتن یک تصمیم و گذراندن فرایند تصمیم، در واقع

با ، سازدمی بر است و هم امکان انتخاب یک تصمیم اقتصادی و بهینه را مشکلهم زمان، مزبور

ای هبرای انتخاب روش سیستم هوش مصنوعیآوری و کاربرد این وجود با پیشرفت فن

های متفاوت و تصمیم گیری برای پذیرش یک حلو نیز تجزیه و تحلیل راه، هاگردآوری داده

. شودمی فرایند حسابرسی کارآمدتر، حلراه

ها این است که در اجرای حسابرسی مشارکت داشته و اشتباهات با وظیفه سیستم، طور کلیبه

شوند را شناسایی و به اطالع حسابرسان سابرسان به سادگی از کنار آن رد میاهمیتی را که ح

. (5113 ،عبدالمحمدی) کنندحسابرسان رادر شناسایی اقالم با اهمیت یاری می، در واقع. برسانند

های یدگیگیری از رسحسابرسان به این موضوع واقف هستند که قبل از این که به یک نتیجه

شود که شواهد می این موضوع باعث، اندقضاوتی هستند که انجام دادهخود برسند مسئول

آنان در انجام کار حسابرسی از نظرات ، در واقع. مستدلی برای قضاوت خود تهیه کنند

کنند تا شواهد گردآوری شده قابلیتقیمت گذاری اقالم غیر منقول( استفاده می) کارشناسان

عنوان یک های خبره بههای هوش مصنوعی به خصوص سیستمابزار. اتکای بیشتری داشته باشد

هنددهای متفاوت به حسابرسان ارائه میای در مورد راهکارابزار کمکی موثر نظر کارشناسانه

. (5119، 39جوس)


یرد گهای خبره این است که ظرفیت شرکت را در نظر مییکی دیگر از خصوصیات سیستم

ویسان برای نوجود دارد وبر اساس آن منطق کامپیوتری که برنامه و مطابق با تقاضا ونیازهایی که

ای نظرات کمکی خود را به دهدو به طور ماهرانههایی انجام میاستدالل، اندآن در نظر گرفته

. (3999، 51کونل) دهدکاربران ارائه می

های خبره در ویژه سیستمهوش مصنوعی بههای حسابرسان با بکارگیری سیستم

های خود یریگگیری و گزارشگری حسابرسی امکان اشتباه در تصمیمنمونه، یندحسابرسیفرا

. (3999، مورگان) دهندرا کاهش می

رح های خبره بر فرایند حسابرسی به ش( معتقدند تاثیر اساسی سیستم3999) 55و هانسن 53میسر

: زیر است

، رکمتر و حجم کارحسابرسی کمت شود با بکارگیری نیروی انسانیمی ها موجب( این سیستم3

. ی کار حسابرسی برای شرکت کاهش یابدهزینه

ای ههای کمکی و مشاوره( موسسات حسابرسی مجبور هستند برای استفاده از تصمیم5

های خبره و برای باال بردن سطح دقت و کیفیت های هوش مصنوعی از جمله سیستمسیستم

. کارکنان خود را افزایش دهند سطح آموزش داخلی، های حسابرسیآزمون


:های خبره بر حسابرسی را به شرح زیر ارائه کردنیز تاثیر سیستم (3992) مورگان استفاده کننده شرح

کار شخص حسابرسیموسسه صنعتافزایش کارایی کارایی

در صنعتتوانایی قبول

بیشتر صاحبکارسرعت تصمیم

گیری در کارزمان در کاهش سرپرستی و

کارافزایش کیفیت اثربخشی

حسابرسیثبات و پایداری

موسسه حسابرسیبیشتر تصمیم

گیری صحیح تراطالعات قابل اتکا و معتبر در

مورد کارباال رفتن تخصص تخصص

در صنعتتقسیم صحیح تخصص در شرکت

های کوتاه شدن منحنی باال رفتن تخصص یادگیری به دلیل اتکای زیاد

های آموزش آموزش مداوم و مستمر

های تغیر در آموزش موسسه

استخدام افرادمتخصص

های تغییر در آموزش تخصصی کار

تغییر در ریسک محیطکار حسابرسی و تغییر در محیط

قانونی حسلبرسی

افزایش رقابت در حرفه وکاهش

ریسک تجاری

تغییر در شغل و رضایت بخشی

افراد

تغییر در فرایند حسابرسی

ی مالی هاصورتهای خبره باکاهش زمان گردآوری شواهد حسابرسی در مورد سیستم

(5113، عبدالمحمدی) دهدمی موسسات حسابرسی را افزایش صاحبکار کارآیی و اثربخشی

ری در گی( معتقدند ثبات و پایداری و بهبود ارتباطات و تصمیم3991) و همکارانش 51براون

. های هوشمند استسیستمکار حسابرسی از مزایای

های هوش ایجاد شد و با اجرای سیستم های کامپیوتریآوریبا تغییراتی که در فن، طور کلیبه

اگرچه . نندککم از فرایند کاربر به سمت سرمایه بر حرکت میمصنوعی موسسات حسابرسی کم

صص خدام نیروی متخهایی مانند خرید سخت افزار و نرم افزارها و استموسسات حسابرسی هزینه

ابدیدر عوض کیفیت کار حسابرسی افزایش یافته و ریسک حسابرسی کاهش می، را دارد اما

. (3999، 56سامر)

، کندار ارائه میکتجربه وتازههای کمکی به حسابرسان باتجربه و بیهای خبره تصمیمسیستم

ذیرفتن با مشارکت در پ، رینبناب. گذاردگیری آنان تاثیری فراوان میکه در قضاوت و تصمیم

منطقی گیریکیفیت تصمیم، شودخبره باعث میی هاحل بین حسابرسان وسیستمیک راه


تر همه متخصص های خبره نباید ازالبته باید به این نکته توجه کرد که سیستم. افزایش پیدا کند

باه هستندعاری از اشتهای خبره باشند زیرا هنوز کارشناسان به این نتیجه نرسیدند که سیستم

. (5116، آرنولد)

م افزار این ذهنیت بوجود آمد که این نر، با این تفاسیر و پیچیدگی در محیط و کار حسابرسی

حل دومی را برای حسابرسان ایجاد کند و اطمینان نسبتای تبدیل شود که راهپر جاذبه به وسیله

. (3996، سرمی) به قضاوت درست را برای حسابرسان افزایش دهد

ی تحقیقپیشینه -3

فازی برای جستجو و های متخصص را به همراه منطق( سیستم5112) و همکارانش52پتساک

. کشف تقلب در موسسات بیمه مورد استفاده قرار دادند

های های مندرج در سیستمهای خبره برای حسابرسی بدهی( از سیستم3999) 54اسونی

وجب های خبره مهای سیستمواین نتیجه رسید که اتکا بر خروجیحسابداری استفاده کرد

. شودمی تریگیری منطقیتصمیم

فازی برای تعیین اقالم با اهمیت در های خبره و منطق( از سیستم5114) وهمکارانش59روسنر

. حسابرسی استفاده کردند

ای هجه رسید که سیستمهای که انجام داد به این نتی( با بررسی5119) و همکارانش59زبدا

.توان مورد بررسی قرار داد و کارآمدی آن را ارزیابی کردخبره را با کمک منطق فازی می

فاده گیری مورده استهای تصمیم( معتقد است حسابرسان با استفاده از قانون5119) 59مارفی

.توانند وضعیت تداوم فعالیت شرکت را ارزیابی کنندخبره میهای در سیستم

مشروط ارئه موسسه حسابرسی که گزارش 546(با بررسی 5112) و همکارانش 11میشل

سیدند به این نتیجه ر، موسسه حسابرسی که نوع گزارشگری آنها غیرمشروط بود1149کردند و

ای ههای هوش مصنوعی در باال بردن کیفیت گزارش حسابرسی و تجزیه و تحلیلکه سیستم

. استحسابرس بسیار اثر گذار

های هوش مصنوعی به عنوان ابزاری مفید برای کمک (معتقد است سیستم5116) 13چنکچیت

. بینی ورشکستگی شرکت استبه حسابرسان در پیش


های هوش مصنوعی انجام سیستم های که در مورد(با بررسی3999) و همکارانش15الیوت

ند کابزاری برای حسابرسان فراهم میهای هوش مصنوعی دادند به این نتیجه رسیدندکه سیستم

.تا قابلیت اتکا به شواهد گردآوری شده خود را افزایش دهند

از کاربردهای 1/5( با بررسی که انجام داد به این نتیجه رسید که بیش از 3996) دارکین

که در واقع حسابداری و حسابرسی سهم قابل ، های خبره در صنعت و تجارت استسیستم

اند.این نسبت را به خود اختصاص دادهتوجهی از

ی حسابرسی آن قدر واضحهای خبره بر حرفه( معتقد است اثربخشی سیستم3993) کونل

هایها و اجرای آزمونریزیوروشن است که حسابرسان ناچار هستند در فرایند کار و برنامه

. حسابرسی از آن استفاده کنند

قیقات خود از دو گروه دانشجوی کارشناسی ارشد ( در تح3993) و همکارش 11اینینگ

سید های داخلی استفاده کرد و به این نتیجه ری حسابرسی برای ارزیابی کنترلکار در حرفهتازه

. وثرتر استهای خبره مهای داخلی توسط گروه اول به دلیل استفاده از سیستمکه ارزیابی کنترل

های های خبره در ارزیابی کنترلنتیجه رسید که سیستم( در تحقیق خود به این 5116) 16کو

. مفید است، داخلی و کاهش ریسک کنترل

( بر اساس مطالعاتی که انجام داده بودند به این نتیجه رسیدند که 3999) اینینگ و همکارانش

شود در تعیین ریسک تقلب مدیریت های خبره ارائه میهای کمکی که توسط سیستمحلراه

. موسسه حسابرسی بدست آمده است 94این نتیجه با بررسی عملکرد . زایی داردنقش بس

های خبره را مورد بررسیها و کاربران سیستمپشتیبان، دهندگان( توسعه5116) چنگچیت

رانهای خبره باعث کاهش نظارت و سرپرستی کاربقرار دادند و به این نتیجه رسیدند که سیستم

ش گیری کاهشوند و زمان تصمیمان کمتر در مراحل کار درگیر میکاربر، همچنین. شودمی

. کندپیدا می

( معتقدند سطح دانش و آگاهی و سطح آموزش حسابرسان در 3992) و همکارانش 12کیلیچ

. شودمی ی کار با نرم افزارهای کامپیوتری بیشترزمینه


ای خبره هسابرسی از سیستم( در تحقیق خود به این نتیجه رسید که موسسات ح3999) 14بل

.های خوبی برسندتوانند به نتیجهکار میکار صاحببرای جستجو و کاوش در محیط

گیری نتیجه -4

ها برای افزایش سرعت و دقت تالش بی وقفه انسان، با افزایش روز افزون علوم

خبره هایدر همین راستاست که مفهوم سیستم. امری ضروری و بدیهی است، هاگیریتصمیم

استفاده ،در دنیای اقتصادی امروزه. استبه عنوان ابزاری قدرتمند به خوبی جایگاه خود را یافته

ای ههای خبره در جهت تحلیل و پردازش اطالعات و دستیابی به قضاوتآوری سیستماز فن

ه حسابرسان ب های دیگرتواند در فرایند حسابرسی نیز با دادن مشاوره و ارائه راهکارتر میصحیح

های خبره در حسابرسی موجب کاهش در واقع به کارگیری سیستم، در امر قضاوت کمک کند

وجه به این های خبره با تسیستم. شودهای حسابرسی و افزایش کیفیت کار حسابرسی میهزینه

ر تواند دکمکی ارئه کند و میتواند چندین تخصص را در خود جای دهد و تصمیماتکه می

.کار صاحبکار به حسابرسان کمک شایانی کندهای مدارک و شواهد از محیطوریگردآ

پی نوشتJose 39 Carcello 3 Connel 51 Hunton 5 Misse 53 Expert systems 1 Hunsen 55 Fuzzy 6 Brown 51 Neural network 2 Summers 56 Cerullo 4 Pathak 52 Darlington 9 Swinney 54 Dillard 9 Rosner 59 Dalal 9 Zebda 59 British Computer Society

Specialist Group 31

Murphy 59 Aid decision 33 Michael 11 KamilOmoteso 35 Changchit 13 jain 31 Elliot 15 Arnold 36 Eining 11 Morgan 32 Koh 16 Durkin 34


Kielich 12 inference engine 39 Bell 14 Knowledge base 39

منابع

له مج، حسابداری خبره در قلمرو امور مالی وهای ضرورت استفاده از سیستم، 3194، عرب مازیار یزدی . 41ص ، 399شماره ، حسابدار رسمی

Abdolmohammadi& Wright, (1987). "An examination of the effects of experience

and task complexity on audit judgements". International Journal of Intelligent

Systems in Accounting,

Abdolmohammadi, (1987). "Decision support and expert systems in auditing".

Accounting and Business Research, 173–185.

Abdolmohammadi, (1991). " Factors affecting auditors’ perceptions of applicable

decision aids for various audit tasks". Contemporary AccountingResearch, ,

535–548

Abdolmohammadi, M, &Usoff, (2001). "A longitudinal study of applicable

decision aids for detailed tasks in a financial audit ". International Journal of

Intelligent Systems in Accounting,139–154.

Arnold, Collier,P. A,Leech, S. A, & Sutton, S. G, (2004). " Impact of intelligent

decision aids on expert and novice decision-makers’ judgements". Accounting

and Finance. 44, 1–26. 534.

Baldwin-Morgan, & M. F. Stone, (1990). "A matrix model of expert systems

impacts". Expert Systems with Applications, 9 (4), 599–608.

Baldwin-Morgan, A. A, (1993). "The impact on audit firms of using expert

systems as audit toolsApplications". expert systems with applications.

Baldwin-Morgan, A. A. , & Stone, M. F, (1995). " A matrix model of expert

systems impacts". Expert Systems with Applications, 9 (4), 599–608. 543.

Bell, T. B. , Knechel, W. R. , Payne, J. L. , & Willingham, J. J, (1998). "An

empirical investigation of the relationship between the computerisation of

accounting system and the incidence and size of audit differences". Auditing:

A Journal of Practice and Theory, 17 (1), 13–26.

Brown, C. E, & Murphy, D. S, (1990). "The use of auditing expert systems in

public accounting". Journal of Information Systems, , 63–72 (Fall).


Carcello, J. V ,&,Bell, T. B. , (2000). "A decision aid for assessing the likelihood

of fraudulent financial reporting". Auditing: A Journal of Practice and Theory,

169–182. 555.

Cerullo, M. , Topiol, J. and Klein, L. A. ,1989,"Personal Computer Usage in

CommunityCollege Accounting Courses",Computers and Education, 13, 265-

270.

Changchit, C. , &Holsapple, C. W, (2004). "The development of expert system for

managerial evaluation of internal controls". Intelligent Systems inAccounting,

Finance and Managemen, 12 (2), 103–120.

Connell, N. A. D, (1991). "Artificial intelligence and accounting". In B. C.

Williams & B.

Connell, N. A. D, (1987). "Expert systems in accountancy: A review of some

recentn applications",Accounting and Business Research, 17 (67), 221–233.

Dalal, C, (1999). "Using an expert system in an audit: A case study of fraud

detection". TAUDIT, 2 (May 15)

Darlington k, 2000," the Essence of expert system",prentice hall.

Dillard, J. F. , &Yuthas. K, (2001). "responsibility ethic for audit expert systems",

Journal of Business Ethics.

Durkin, J. , 1994. Expert Systems: Design and Development. 1st Edn. , Prentice

Hall, Englewood Cliffs, NJ. , ISBN: 0-02-330970-9..

Eining M&Loebbecke, J. K,. (1997). " Reliance on decision aids: An examination

of auditors’ assessment of management fraud". Auditing: A Journal of Practice

and Theory. 1–18.

Eining, M. M. , & Dorr, P. B, (1991). "The impact of expert system usage on

experiential learning in an auditing setting". Journal of Information Systems.

Elliott,R. K, & Jacobson, P. D, (1987). "Audit technology: A heritage and a

promise". Journal of Accountancy. 163, 198–202.

Hunton,James E0, Rose, Jacob M, (2010). " Accounting Horizons Turn on

hit",Journal of Marketing Management.

Jian. Zhong. Tang, QingFeng Wang, Zhi-YueBi. (2008). "Expert system for

operation optimization and control ofcuttersuction dredger ", Journal of Expert

Systems with Application,Vol34,Issue 3

José, Alonso ,Borba, (2009). "Artificial Intelligence Systems applied to

Accounting, Auditing and Finance "

KamilOmoteso, (2012). "The application of artificial intelligence in auditing"

,Managerial Auditing Journal,


Kielich, J. A & Elliott, R. K, (1985). "Expert systems for accountants". Journal of

Accountancy. 126–134.

koh,h. c, (2004). "Going concern prediction using data mining techniques".

Managerial Auditing Journal .

Michael K. Shaub ,2004,"Trust as a Threat to Independence: Emotional Trust,

Auditor-Client Interdependence", and Their Impact on Professional

Skepticism,169-188

Misser, w. f. and j hansen. 1989. "exper system in auditing: the state of the art".

Artificial intelligent in Accounting and auditing,1,127-145

Murphy, C. K, (2008). "Discovering auditing criteria for the going-concern

disclaimer". International Journal of Computer Applications in Technology.

Pathak,Vidyarthi, N, & Summers, S. L (2005). "A fuzzy-based algorithm for

auditors to detect elements of fraud in settled insurance claims". Managerial

Auditing Journal, 20 (6), 632–644.

Rosner,Comunale& Sexton, T. R, (2006). " Assessing materiality", The CPA

Journal, 26–28. Summers,E. L. 1988,"implicationof technological on the Accounting ",auditor

productivity in the year 2000,199-203

Swinney, (1999). "Consideration of the social context of auditors’ reliance on

expert system output during evaluation of loan loss reserves".

InternationalJournal of Intelligent Systems in Accounting, Finance and

Management. 8, 199–213.

Zebda&McEacham, (2008). "Accounting expert systems and the treatment of

uncertainty", The Business Review, 11 (1), 1–13

یسرباسح دنیآرف ر هربخ یاهمتسیس...

Documents