the relationship between lean management and the...

ความสมพนธระหวางการจดการแบบลนกบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการของแผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลยมหดล

The Relationship between Lean Management and the Effectiveness of Patient Appointment at Rehabilitation Center in the Golden Jubilee Medical Center

under Mahidol University

กรณภา คงยน

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการจดการโลจสตกส

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยครสเตยน พ.ศ. 2557

ลขสทธของมหาวทยาลยครสเตยน

วทยานพนธ เรอง

ความสมพนธระหวางการจดการแบบลนกบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการ ของแผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลยมหดล

ไดรบการพจารณาอนมตใหเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร บรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการจดการโลจสตกส

วนท 10 พฤษภาคม 2557

..................................................................... นางสาวกรณภา คงยน ผวจย .................................................................... อาจารย ดร.เสาวนย กานตเดชารกษ ค.ด. (การอดมศกษา), ค.ม. (การบรหารการพยาบาล) ค.บ. (การศกษาการพยาบาล) ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ ................................................................... อาจารย ดร.ปยะพร เอยมฐตวฒน บช.บ. (การบญชตนทน), M.B.A. (Marketing) Ph.D. (Business Administration) กรรมการสอบวทยานพนธ .................................................................... อาจารย ดร.สรอร เศรษฐมานต บธ.บ. (บรหารธรกจ), M.B.A. (Management) M.S. (System Science) Ph.D. System Science :Business Administration กรรมการสอบวทยานพนธ ................................................................. .................................................................... อาจารย ดร.เสาวนย กานตเดชารกษ อาจารย ดร.พมพาภรณ พงบญพานชย ค.ด. (การอดมศกษา) บธ.บ. (การบญช), บธ.ม. (การบญช) ค.ม. (การบรหารการพยาบาล) ปร.ด. (การบญช) ค.บ. (การศกษาการพยาบาล) ประธานกรรมการก ากบมาตรฐานการศกษา คณบดบณฑตวทยาลย หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต

วทยานพนธ เรอง

ความสมพนธระหวางการจดการแบบลนกบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการ ของแผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลยมหดล

..................................................................... นางสาวกรณภา คงยน ผวจย .................................................................... อาจารย ดร.ปยะพร เอยมฐตวฒน บช.บ. (การบญชตนทน), M.B.A. (Marketing) Ph.D. (Business Administration) ประธานกรรมการทปรกษาวทยานพนธหลก .................................................................... อาจารย ดร.สภาภรณ ตงด าเนนสวสด บธ.บ. (การบรหารการตลาด), M.B.A. (International Business Management) ค.ด. (การบรหารการศกษา) กรรมการสอบวทยานพนธ ................................................................. .................................................................... อาจารย ดร.เสาวนย กานตเดชารกษ อาจารย ดร.พมพาภรณ พงบญพานชย ค.ด. (การอดมศกษา) บธ.บ. (การบญช), บธ.ม. (การบญช) ค.ม. (การบรหารการพยาบาล) ปร.ด. (การบญช) ค.บ. (การศกษาการพยาบาล) ประธานกรรมการก ากบมาตรฐานการศกษา คณบดบณฑตวทยาลย หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบน บรรลผลส าเรจไดอยางเรยบรอยสมบรณ เนองจากไดรบความกรณา และความชวยเหลออยางดยงจาก ผชวยศาสตราจารย ดร. จนทรจรา วงษขมทอง อธการบดมหาวทยาลยครสเตยน อาจารย ดร. ปยะพร เอยมฐตวฒน อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก อาจารยดร. สภาภรณ ตงด าเนนสวสด อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม อาจารย ดร. เสาวนย กานตเดชารกษ ประธานคณะกรรมการสอบวทยานพนธ อาจารย ดร. สรอร เศรษฐมานต กรรมการสอบวทยานพนธ ทกรณาใหค าแนะน า ขอคดเหนและขอเสนอแนะ ทเปนประโยชน รวมทงตรวจสอบ ปรบปรงขอบกพรองตาง ๆ ตลอดจนสนบสนน และใหก าลงใจมาโดยตลอด ผวจยขอกราบขอบพระคณเปนอยางสง ขอขอบพระคณ นายแพทย ก าธร ตนตวทยาทนต หวหนางานคณภาพศนยการแพทยกาญจนาภเษก นาง เกวลน ขทรานนท หวหนางานการพยาบาลเวชศาสตรฟนฟและสรางเสรมสขภาพ ผชวยศาสตราจารย ดร. กรรณการ สวรรณโคต อาจารย กนก จฑามณ อาจารย ดร. ฉตรพล มณกล ผทรงคณวฒ ทกรณาใหความอนเคราะห ในการตรวจสอบเครองมอทใชในการศกษาครงน และใหค าแนะน าแกผวจยเปนอยางด พรอมกนน ขอขอบพระคณเจาหนาทของศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลยมหดล ทใหความรวมมอและอ านวยความสะดวก ในการเกบรวบรวมขอมลเปนอยางดยง ท าใหการศกษาครงนส าเรจลลวง ไปไดดวยด ขอขอบพระคณ อาจารย ผประสทธประสาทความร บดา มารดา ผใหก าลงใจ รวมทงเพอนรวมชนเรยน ทมสวนชวยเหลอ ใหค าแนะน า และใหก าลงใจ จนท าใหประสบความส าเรจในการศกษาครงน ในสวนของคณคาและประโยชนของวทยานพนธฉบบน ขอมอบแด บดา มารดา ผมอปการคณ ตลอดจนอาจารยทกทาน ทประสทธประสาทวชาความรอนมคายงใหแกผวจย

554010 : สาขาวชา: การจดการโลจสตกส; บธ.ม. (การจดการโลจสตกส) ค าส าคญ : การจดการแบบลน/ ประสทธผลของการนดหมาย กรณภา คงยน : ความสมพนธระหวางการจดการแบบลนกบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการ ของแผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลยมหดล (The Relationship between Lean Management and the Effectiveness of Patient Appointment at Rehabilitation Center in the Golden Jubilee Medical Center under Mahidol University) คณะกรรมการทปรกษาวทยานพนธ: อาจารย ดร. ปยะพร เอยมฐตวฒน, Ph.D., อาจารย ดร. สภาภรณ ตงด าเนนสวสด, ค.ด., 170 หนา.

การวจยนเปนการวจยเชงพรรณนา วตถประสงคเพอศกษาความสมพนธระหวางการจดการแบบลน กบประสทธผลของการนดหมายผ ใชบรการ ของแผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลยมหดล โดยใชแนวคดการจดการแบบลนของ James P. Womack and Daniel T. Jones (2003) กลมตวอยางทใชในการศกษาคอ บคลากรศนยการแพทยกาญจนาภเษก จ านวน 229 ราย ก าหนดขนาดของกลมตวอยาง โดยวธการสมตวอยางแบบงาย (Simple Sampling) โดยใชสตรค านวณของ Yamane เกบรวบรวมขอมลจากแบบสอบถามทผวจยพฒนาขน โดยศกษาจากกรอบแนวคด ทฤษฎ และผลงานวจย ทเกยวของตามกรอบแนวคดทศกษา โดยมคาความตรงตามเนอหา (Content validity) IOC = 0.950 และ CVI = 0.917 คาความเทยง (Reliability) ของการจดการแบบลนกบประสทธผลของการนดหมาย = 0.960 สถตทใชในการวเคราะหขอมลใช ความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน การวเคราะหการถดถอยอยางงาย และการวเคราะหการถดถอยพหคณ

ผลการวจยพบวา คาเฉลยของการจดการแบบลนในแตละกระบวนการ อยในระดบมาก (Mean = 3.90, SD. = 0.82) เมอพจารณาดานการระบคณคา มคาคะแนนเฉลยมากทสด (Mean = 4.14, SD. =0.96) ส าหรบประสทธผลของการนดหมาย โดยรวมทกดานอยในระดบมาก (Mean = 3.74, SD. = 0.73) เมอพจารณาดานการก าจดความสญเปลา มระดบประสทธผลมากทสด (Mean = 3.79, SD. = 0.74) ปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย และประสบการณในการท างานทแตกตางกน มการจดการแบบลนไมแตกตางกน ส าหรบสายงานและประเภทการจางงานทแตกตางกน มการจดการแบบลนแตกตางกน ปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย และสายงานทแตกตางกน มผลตอประสทธผลของการนดหมายไมแตกตางกน แตประเภทการจางงานและประสบการณทแตกตางกน มผลตอประสทธผลของการนดหมาย ทแตกตางกน การจดการแบบลนมความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลของการนดหมาย (r = 0.750, P-value = 0.000) ทระดบนยส าคญท .001 การจดการแบบลนกบประสทธผลของการนดหมาย มความสมพนธกนเชงเสน (t = 17.091, p-value = 0.000, r = 0.750)ทระดบนยส าคญ 0.05 โดยมสมการท านายคอ ประสทธผลของการนดหมาย = 0.523 + 0.750 (การจดการแบบลน) และไดสมการทดในการพยากรณ ประสทธผลของการนดหมาย = 0.676 + 0.173 (การเพมคณคาใหกจกรรม) + 0.217 (การด าเนนไปอยางตอเนอง) + 0.411 (การระบคณคา)

ขอคนพบใหมในการวจยเรองนบงชวา การจดการแบบลนดานการระบคณคาทส าคญคอการใหบรการทเทาเทยมกน ประสทธผลของการนดหมายคอการก าจดความสญเปลาโดยการมขนตอนทชดเจนผใชบรการเขาใจงาย และหนวยงานทใหบรการควรใหความส าคญในการปรบเปลยนกจกรรมตามความตองการของผใชบรการขณะรอตรวจรวมทงควรเพมชองทางอนในการนดหมาย

554010 : MAJOR: Master of Business Administration : M.B.A. (Logistic Management) KEYWORDS : LEAN MANAGEMENT/ EFFECTIVENESS OF APPOINMENT

Kornnipa Kongyuen : The Relationship between Lean Management and the Effectiveness of Patient Appointment at Rehabilitation Center in the Golden Jubilee Medical Center under Mahidol University. Thesis Advisors : Dr. Piyaporn Aeimtitiwat, Ph.D., Dr Supaporn Tungduamnernsawad, Ph.D., 170 pages.

The objective of this descriptive research was to study the relationship between lean management and the effectiveness of patient appointment pattern at the Rehabilitation Center of Golden Jubilee Medical Center, Mahidol University. The research applied lean management and effectiveness of patient appointment pattern of Womack and Jones (2003). The samples of 229 staff members of Golden Jubilee Medical Center were selected through simple sampling and Yamane’s formula. The researcher collected data through questionnaire with content validity IOC = 0.950 and CVI = 0.917, reliability of lean management and effectiveness of patient appointment pattern = 0.960. The data were analyzed by frequency, percentage, mean, standard deviation, and Pearson’s Product Correlation Coefficient and simple regression analysis.

The major findings were: Mean of total performance in lean management was high (Mean = 3.90, SD. = 0.82), while value of performance in lean processes management was the higher (Mean = 4.14, SD. = 0.96), mean of total effectiveness of patient appointment pattern was high (Mean = 3.74, SD. = 0.73) and wastes effectiveness of patient appointment pattern was the higher (Mean = 3.79, SD. = 0.74). The differences in personal factors such as gender, age and experience did not have different performance in lean management, for the differences in personal factors; field and type of employment had different performance in lean management at a significant level 0.05. The differences in personal factors such as gender, age, and field did not have different effectiveness of patient appointment pattern, for the differences in personal factors such as type of employment and experience had different effectiveness of patient appointment pattern at a significant level 0.05.

From these findings were (1)the lean management correlated in positive relationship with the effectiveness of the patient appointment pattern (r = 0.750, P-value = 0.000) at a significant level 0.01; (2)the valuable of lean management and the effectiveness of patient appointment pattern had linear regression (t = 17.091, p-value = 0.000, r = 0.750) at a significant level 0.05; (3) the predicted equation effectiveness of the patient appointment pattern was 0.523 + 0.750 (lean management); (4) the equations in forecasting effectiveness of appointments was 0.676 + 0.173 (value) + 0.217 (flow) + 0.411 (pursue perfection). The most important of lean processes was equal service. The effectiveness of patient appointment pattern was a clear service processes. The researcher recommends that should be a requirement to ascertain if the patients have other choices of appointments.

สารบญ

หนา กตตกรรมประกาศ....................................................................................................................... ค บทคดยอภาษาไทย....................................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ.................................................................................................................. จ สารบญ......................................................................................................................................... ฉ สารบญตาราง.............................................................................................................................. ซ สารบญภาพประกอบ................................................................................................................... ฏ บทท 1 บทน า ความส าคญของปญหา.......................................................................................... 1 ค าถามของการวจย................................................................................................ 5 วตถประสงคของการวจย...................................................................................... 5 สมมตฐานการวจย................................................................................................. 6 ขอบเขตของการวจย.............................................................................................. 6 กรอบแนวคดของการวจย...................................................................................... 6 นยามตวแปร.......................................................................................................... 9 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ................................................................................... 11

บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

แผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก........................................... 13

การนดหมายผปวย................................................................................................ 20

แนวคดการจดการแบบลน.................................................................................... 23

แนวคดและทฤษฎทเกยวกบประสทธผลและความพงพอใจ................................. 52

งานวจยทเกยวของ................................................................................................. 58

บทท 3 วธด าเนนการวจย รปแบบการวจย..................................................................................................... 64

ประชากรและกลมตวอยาง.................................................................................... 64

เครองมอทใชในการวจย....................................................................................... 65

การตรวจสอบคณภาพเครองมอ............................................................................ 69

การพทกษสทธผเขารวมวจย ................................................................................ 71

สารบญ (ตอ)

หนา

การเกบรวบรวมขอมล......................................................................................... 71

สถตและการวเคราะหขอมล................................................................................. 72

บทท 4 ผลการวจย...................................................................................................................... 74 บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายผลและขอเสนอแนะ สรปผลการวจย.................................................................................................... 119 อภปรายผล........................................................................................................... 126 ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช............................................................... 133 บรรณานกรม.............................................................................................................................. 135 ภาคผนวก ก รายนามผทรงคณวฒตรวจสอบคณภาพเครองมอ............................................ 142 ข การสรางและพฒนาเครองมอวจย.................................................................... 144 ค การตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย.............................................. 147

ง แบบสอบถามเพอการวจย................................................................................ 158 จ คาสถต............................................................................................................. 166 ฉ หนงสอรบรองจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในมนษย……………….. 169 ประวตผวจย............................................................................................................................... 171

สารบญตาราง

หนา ตารางท 1 ขนตอนการบรการในการนดหมาย......................................................................... 15 2 การศกษาการจดการแบบลน................................................................................. 51 3 การวเคราะหประสทธผลการจดการแบบลน......................................................... 57 4 จ านวนประชากร เจาหนาททเกยวของกบการนดหมาย ของแผนกเวชศาสตรฟนฟ

ศนยการแพทยกาญจนาภเษก...................................................................................

65 5 จ านวนและรอยละ ของบคคลากรทมความเกยวของกบการนดหมาย จ าแนกตาม

ขอมลสวนบคคล...................................................................................................

75 6 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของกระบวนการการจดการแบบลน............. 76 7 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการจดการแบบลน ดานการระบคณคา... 77 8 คาเฉลย และ สวนเบยงเบนมาตรฐานของการจดการแบบลน ดานการสราง

กระแสคณคา.........................................................................................................

77 9 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการจดการแบบลน ดานกจกรรมทม

คณคาด าเนนไปอยางตอเนอง................................................................................

78 10 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการจดการแบบลน ดานการกระท าท

สอดคลองกบความตองการของผใชบรการ (ระบบดง).........................................

79 11 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการจดการแบบลน ดานการเพมคณคา

ใหกจกรรม............................................................................................................

81 12 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของประสทธผลของการนดหมาย................. 82 13 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของประสทธผลของการนดหมาย ดานการ

ลดคาใชจาย...........................................................................................................

82 14 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของประสทธผลของการนดหมาย ดานการ

ลดระยะเวลา..........................................................................................................

83 15 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของประสทธผลของการนดหมาย ดานการ

ก าจดความสญเปลา...............................................................................................

84 16 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของประสทธผลของการนดหมาย ดาน

ความพงพอใจของผใหบรการ.............................................................................. 85

สารบญตาราง (ตอ) หนา ตารางท 17 คาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน ระหวางการจดการแบบลนกบประสทธผล

ของการนดหมาย...................................................................................................

86 18 คาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน ระหวางการระบคณคากบประสทธผลของการ

นดหมาย.................................................................................................................

86 19 คาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน ระหวางการสรางกระแสคณคากบประสทธผล

ของการนดหมาย.....................................................................................................

87 20 คาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน ระหวางกจกรรมทมคณคาด าเนนไปอยาง

ตอเนองกบประสทธผลของการนดหมาย................................................................

87 21 คาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน ระหวางการกระท าทสอดคลองกบความ

ตองการของผใชบรการ (ระบบดง) กบประสทธผลของการนดหมาย...................

88 22 คาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน ระหวางการเพมคณคาใหกจกรรมของ

ผใชบรการกบประสทธผลของการนดหมาย............................................................

89 23 การทดสอบความสมพนธของคาสมประสทธสหสมพนธ (r, R2) ระหวาง

กระบวนการการจดการแบบลนกบประสทธผลของการนดหมาย........................

91 24 คา p-value ของความสมพนธของคาสมประสทธสหสมพนธ ระหวาง

กระบวนการการจดการแบบลนกบประสทธผลของการนดหมาย........................

91 25 คา a, b, Beta และ p-value ของความสมพนธของคาสมประสทธสหสมพนธ

ระหวางกระบวนการการจดการแบบลนกบประสทธผลของการนดหมาย............

92 26 ผลการวเคราะหการถดถอยพหคณโดยใชวธ Stepwise ระหวางระดบปฏบตตาม

กระบวนการการจดการแบบลนทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย...............

93 27 คา p-value การวเคราะหการถดถอยพหคณโดยใชวธ Stepwise ระหวางการ

จดการแบบลนกบประสทธผลของการนดหมาย (Model 3).................................

93 28 คา b, Beta และ p-value การวเคราะหการถดถอยพหคณโดยใชวธ Stepwise

ระหวางระดบปฏบตตามกระบวนการการจดการแบบลนทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย...................................................................................................

93

สารบญตาราง (ตอ) หนา ตารางท 29 การเปรยบเทยบความแตกตาง ของการปฏบตตามการจดการแบบลน จ าแนก

ตามเพศ..................................................................................................................

94 30 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของการปฏบตตามการจดการแบบลน ทม

ผลตอประสทธผลของการนดหมาย จ าแนกตามอาย.............................................

95 31 การทดสอบความแปรปรวนทางเดยว ตอการปฏบตตามการจดการแบบลน ทม

ผลตอประสทธผลของการนดหมาย จ าแนกตามอาย.............................................


ผลตอประสทธผลของการนดหมาย จ าแนกตามสายงาน......................................


ผลตอประสทธผลของการนดหมาย จ าแนกตามสายงาน......................................

98 34 การเปรยบเทยบความแตกตาง ของการปฏบตตามการจดการแบบลน จ าแนก

ตามสายงานเปนรายค โดยใชวธผลตางก าลงสองนอยทสด (Least Significant Difference: LSD)...................................................................................................


ผลตอประสทธผลของการนดหมาย จ าแนกตามประเภทการจางงาน....................


ผลตอประสทธผลของการนดหมาย จ าแนกตามประเภทการจางงาน....................

103 37 การเปรยบเทยบความแตกตาง ของการปฏบตตามการจดการแบบลน จ าแนก

ตามการจางงานเปนรายค โดยใชวธผลตางก าลงสองนอยทสด (Least Significant Difference: LSD)...................................................................................................

105

38 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของการปฏบตตามการจดการแบบลน ทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย จ าแนกตามประสบการณ.............................

107

39 การทดสอบความแปรปรวนทางเดยว ตอการปฏบตตามการจดการแบบลน ทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย จ าแนกตามประสบการณ.............................

108

40 การเปรยบเทยบความแตกตาง ของประสทธผลของการนดหมาย จ าแนกตามเพศ 109

สารบญตาราง (ตอ) หนา ตารางท 41 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของประสทธผลของการนดหมาย จ าแนก

ตามอาย..................................................................................................................

109 42 การทดสอบความแปรปรวนทางเดยว ตอประสทธผลของการนดหมาย จ าแนก

ตามอาย..................................................................................................................

111 43 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของประสทธผลของการนดหมาย จ าแนก

ตามสายงาน...........................................................................................................


ตามสายงาน...........................................................................................................


ตามประเภทการจางงาน........................................................................................


ตามประเภทการจางงาน........................................................................................

115 47 การเปรยบเทยบคาเฉลยรายค ของประสทธผลของการนดหมาย ดวยวธผลตาง

ก าลงสองนอยทสด (Least Significant Difference: LSD)......................................


ตามประสบการณ..................................................................................................


ตามประสบการณ..................................................................................................

118

สารบญภาพประกอบ หนา แผนภาพท 1 กรอบแนวคดการวจย.......................................................................................... 8 2 อตราผใชบรการนดหมาย ทรอตรวจนานเกน 30 นาท....................................... 14 3 อตราผใชบรการทไมไดนดหมาย รอตรวจนานเกน 60 นาท.................................. 14 4 ขนตอนการปฏบต กรณมาพบแพทยตามนด...................................................... 18 5 ขนตอนการปฏบต กรณนดหมายกายภาพบ าบด/ กจกรรมบ าบด/ ธารา/

หองออกก าลงกาย...............................................................................................

19 6 หนาจอนดหมายของระบบ SSB........................................................................... 21

บทท 1

บทน ำ

ควำมส ำคญของปญหำ ภาวะเศรษฐกจโลกในป 2556 ท าใหทกองคกรมตนทนการผลตทสงขน เนองจากตนทนดานวตถดบ พลงงานและคาแรง และการเปลยนแปลงดานพฤตกรรมการบรโภค ทงสนคาและบรการของผบรโภค โดยเฉพาะความตองการดานบรการทเกยวของกบสขภาพการบรการ และการทองเทยว ทก าลงเปนสภาวะการแขงขนทมความรนแรงมากขนในนานาประเทศ ทงองคกรทเปนโรงพยาบาลภาครฐและเอกชน กระทรวงสาธารณสขจงใหความส าคญดานการเพมขดความสามารถในอตสาหกรรมภาคบรการ ซงรวมถงบรการทางการแพทยดวย เพอสามารถแขงขนกบตางประเทศ ดงนนบคลากรทางการแพทยและสาธารณสข จงจ าเปนตองสรางองคความรใหมโดยการศกษาวจยเพอน านวตกรรมหรอเทคโนโลยททนสมยมาใชในการใหบรการ ทมคณภาพมาตรฐาน ถกตอง รวดเรว และตรงความตองการของผใชบรการ ทงนการพจารณาคณคาในการด าเนนงาน เพอมงตอบสนองความตองการของผใชบรการ มงสรางคณคาใหกบสนคาและบรการ และก าจดความสญเสยทเกดขนตลอดทงกระบวนการอยางตอเนอง ท าใหสามารถลดตนทนการผลต เพมผลก าไรและผลลพธทมประสทธภาพและประสทธผลใหกบองคกร (กระทรวงสาธารณสข, 2554) ปจจบนผบรโภคไดใหความส าคญกบการดแลสขภาพมากขน ท าใหธรกจดานดแลสขภาพมการขยายตวอยางรวดเรว แตการขยายตวดงกลาวไดสงผลใหเกดทางเลอกกบผบรโภค และการแขงขนทางธรกจ โดยเฉพาะผประกอบการบรการสขภาพ จะตองเอาใจใสดแลลกคามากขน เนองจากผลการด าเนนงานขององคกรรอยละ 5 ทเพมขนจากลกคา จะสงผลตอการเพมผลก าไรมากกวารอยละ 25 แตหากลกคาทไมพอใจตอการไดรบบรการ จะบอกกลาวถงประสบการณทไดรบกบบคคลขางเคยงอยางนอย 9-10 คน สวนลกคาทไดรบความพงพอใจ จะบอกกลาวตอบคคล

2

ขางเคยงเพยง 5 คนเทานน เนองจากลกคามทางเลอกในการไดรบบรการมากขน ทงนจากผลการส ารวจในประเทศสหรฐอเมรกาพบวา ผบรโภคมากกวารอยละ 50 ไดคนหาขอมลเกยวกบการดแลรกษาสขภาพผานทางสออนเทอรเนตแทนการพบแพทย เพอลดตนทนและความเสยเวลาในการเดนทางและคาใชจายในการรกษา (ศนยวจยเศรษฐกจและธรกจธนาคารไทยพาณชย, 2555) การจดการแบบลน (Lean Management) เกดขนในป 1980 โดยสถาบน MIT (Massachusetts Institute of Technology) ประเทศสหรฐอเมรกา เพอการพฒนาประสทธภาพของการออกแบบ การผลต การตลาด และการบรการของระบบโตโยตา (Toyota System) ซงการพฒนาดงกลาว มปจจยความส าเรจอยทการก าจดความสญเสยในกระบวนการการสรางคณคา โดยมงขจดความสญเปลา ดงนน การจดการแบบลนจงมบทบาทในการสรางศกยภาพใหธรกจบรการดแลสขภาพ ดวยการลดความสญเปลาในการใหบรการ เพอสรางความพงพอใจใหกบผใชบรการ ความตองการทผใชบรการคาดหวงในบรการทไดรบ เชน การไดรบการดแลรกษาทถกตองเหมาะสม ความสภาพของเจาหนาท ความสะอาดของสถานท เปนตน โดยลกคายนดจะจายคาตอบแทนเพอไดรบบรการอยางเปนมตร ท าใหผใหบรการอยางคลนกสขภาพหรอโรงพยาบาล ตองใหความสนใจในประเดนหลก เชน ลดเวลารอคอย ลดความผดพลาดจากการบ าบดรกษา ลดความผดพลาด แตลกษณะธรกจบรการสขภาพหรอโรงพยาบาล มความแตกตางจากภาคการผลต โดยเฉพาะเปาหมายหลกของการใหบรการ จะมงบ าบดและปองกนไมใหเกดความเจบปวยขนอก และลดความสญเปลาทเกดขนในขนตอนการใหบรการหรอการบ าบดรกษา ดงนน จงมการน าการจดการแบบลนมาประยกตใชในบรการสขภาพอยางเหมาะสม (Thailand industry, 2011) แนวคดหรอกลยทธทางดานโลจสตกส ไดถกน ามาใชในระบบบรการสขภาพ เชน การใชการจดการแบบลน (Lean Management) การบรหารคลงสนคาโดยผขาย (Vendor Managed Inventory: VMI) ในการบรหารจดการคลงยา การใชหนยนตในการจดยา ระบบบารโคตทคลงหองจายยา รวมถงการพฒนาระบบเพอสามารถตรวจสอบการยอนกลบของผลตภณฑตาง ๆ ดงนน กจกรรมทเรมตงแตกระบวนการในการรบผใชบรการเขามาครงแรก จนกระทงจ าหนายผใชบรการในแตละกระบวนการหลก กยงมกระบวนการยอยๆมากมาย ซงกระบวนการเหลานน มกมความซบซอน กอใหผใชบรการเกดความสบสนในการรบบรการ อาจสงผลตอการรกษา และความพงพอใจทงของผใชบรการและผใหบรการได ดงนน การน าระบบโลจสตกสมาประยกตใช สามารถชวยเพมประสทธภาพของการท างาน ปรบลดขนตอนการท างานใหมความกระชบ เขาใจไดงาย และลดตนทนในการด าเนนงานไดอกดวย การจดการแบบลน เปนเครองมอหนงในการจดการกระบวนการ ทชวยเพมขดความสามารถใหแกองคการ ในการพจารณาคณคาของการด าเนนงานเพอมงตอบสนองตอความ

3

ตองการของลกคา มงสรางคณคาในตวสนคาและบรการ และก าจดความสญเสยทเกดขนตลอดทงกระบวนการอยางตอเนอง ท าใหสามารถลดตนทนการผลต เพมผลก าไรและผลลพธทดในบรการสขภาพ ในขณะเดยวกนกใหความส าคญกบการผลตสนคาทมคณภาพควบคไปดวย โดยมขนตอน 3 ขน สการผลตแบบลน ไดแก 1) ขนการพจารณาความตองการของลกคา (Demand Stage) คอ ความเขาใจในความตองการของลกคาทมตอสนคาและบรการ ไดแกคณลกษณะทางดานคณภาพ ชวงเวลา และราคา 2) ขนการไหลของการผลต (Flow Stage) คอ การปฏบตตามการไหลของการผลตแบบตอเนอง เพอใหลกคาภายในและภายนอกไดรบผลตภณฑทถกตอง ถกเวลา และครบถวน และ 3) ขนตอนการปรบระดบ (leveling Stage) คอ การกระจายปรมาณงานและความหลากหลายของงานใหสม าเสมอกน เพอลดสนคาคงคลงทจดเกบและสนคาคงคลงระหวางการผลต เพอใหขนาดของสนคาคงคลงมจ านวนนอยทสด ตามปรมาณสงซอของลกคา (วทยา สหฤทด ารง, 2546 ) งานวจยของ อรสา โพธชยเลศ เรองผลของการจดการแบบลนตอการใหบรการ (2554: 1) พบวา ผใหบรการในระดบผปฏบตงาน มทศนะตอการจดการแบบลนในระดบมาก ทงในดานการบรหารจดการและดานการปฏบตงาน ซงในทศนะของผใหบรการเหนวา การจดการแบบลนสงผลตอการบรหารจดการและดานปฏบตงานมความสมพนธกน เมอดานใดดานหนงดขน ยอมสงผลใหอกดานหนงดขนดวย และภายหลงการน าการจดการแบบลนมาใชในการปรบปรงการใหบรการ ผใหบรการไดท าการศกษาความพงพอใจในการรบบรการ พบวาผใชบรการมความพงพอใจในดานกระบวนการหรอขนตอนในการรบบรการ การสอสารกบผใหบรการ และสถานทใหบรการในระดบมาก คม (Kim as cited in Berczuk, 2008) กลาววา เวลาทผใชบรการใชในโรงพยาบาลกวา รอยละ 40 ถอวาเปนความสญเปลา และสอดคลองกบวอแมกและโจนส (Wormack and Jones, 2003) ซงอธบายแนวคดการจดการแบบลนในระบบสขภาพวา การบรการสขภาพตางจากผลตภณฑ ตรงทผใชบรการเปนผทถกรวมเขาไปอยในกระบวนการทเกยวของโดยตรง ถามกระบวนการทซบซอนมาก ถอวาเปนความสญเปลามากของผใชบรการ แผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลยมหดล เปนหนวยบรการทใหการรกษาพยาบาลผใชบรการทงผปวยนอกและผปวยใน ทมปญหาระบบกระดกและกลามเนอ มความพการทงจากสมองและทางดานรางกาย ซงประกอบดวยหนวยงานยอยทใหการดแลเฉพาะดาน ดงน 1) หนวยตรวจโรคเวชศาสตรฟนฟ ผใชบรการจะไดรบการตรวจวนจฉยโดยแพทยดานเวชศาสตรฟนฟ และสงการรกษาทงโดยวธการใชยา การท ากายภาพบ าบด หรอการท าหตถการฝงเขม 2) กายภาพบ าบด ระบบประสาทและระบบกลามเนอ 3) กจกรรมบ าบด 4) ธาราบ าบดและหองออกก าลงกาย การท างานมการประสานงานกนทกสวนงานโดยยดผใชบรการเปนจด

4

ศนยกลาง ใหบรการต งแตผใชบรการเขามาจนถงกระบวนการสดทาย จงไดมการทบทวนกระบวนการในการท างาน ถงขนตอนในการด าเนนงานของแตละกระบวนการ ตงแตผใชบรการเขามาตดตอทจดคดกรองของหนวยงาน พบแพทยเพอตรวจวนจฉยและรบการรกษา รบค าแนะน านดหมาย และไปตดตอหองยาและการเงนในล าดบสดทาย จากการวเคราะหกระบวนการในการท างานพบวา กระบวนการในการนดหมายมความส าคญมาก และเปนปจจยหนงทสงผลกระทบตอการไหลของผใชบรการในแตละกระบวนการบรการ ผใชบรการทนดหมายมาถงจดบรการ เพอท าการคดกรอง ประเมนสญญาณชพ เตรยมแฟมประวต และนงรอพบแพทยกอนเวลานดเพยงครงชวโมง สวนผใชบรการทไมไดนดหมายควรใชเวลาเพยง 1 ชวโมงเทานน ทางแผนกเวชศาสตรไดมการเกบรวบรวมขอมลอตราการรอคอย ของปงบประมาณตงแตป พ.ศ.2553 - 2556 ดงน 1) อตราผใชบรการนดหมาย ทรอตรวจนานเกน 30 นาท ปงบประมาณ 2553 รอยละ 29 ปงบประมาณ 2554 รอยละ 11 และ ปงบประมาณ 2555 รอยละ11 และ 2) อตราผใชบรการทไมไดนดหมาย ทรอตรวจนานเกน 60 นาท ปงบประมาณ 2553 รอยละ 22 ปงบประมาณ 2554 รอยละ 10 และปงบประมาณ 2555 รอยละ 14 เมอวเคราะหสาเหตทผใชบรการ รอตรวจนานเกน 30 นาท และ 60 นาท พบวา 1. ปรมาณผใชบรการมากเกนความสามารถแพทยในการตรวจ และมผใชบรการทไมไดนดหมายมารอเพอตรวจในควแทรก 2. แพทยไมไดเรมตรวจตามเวลานดหมาย เกดจากการตรวจเยยมผปวยบนตกผปวยใน หรอตดภารกจ 3. ผใชบรการไมมาตรวจตามเวลานดหมาย อาจจะมากอนเวลาหรอหลงเวลานดหมายจากความเคยชนหรอความสะดวกของญาตทมาสง 4. ผใชบรการไมพรอมตรวจ เนองจากตองรอผลตรวจเลอดหรอ x-ray 5. เวลานดจะเวนชองวางไวนอย คอหางแค5นาท ท าใหแพทยไมสามารถตรวจผใชบรการไดทนเวลา 6. กรณผใชบรการนดแพทยเพอจะมานอนโรงพยาบาล ใชเวลาในการตรวจประเมนและเขยนค าสงการรกษามากกวา 30 นาท ตอผใชบรการ 1 ราย 7. ผใชบรการตรวจแลว มหตถการอน ๆ ดวย นอกจากนในการนดหมาย ยงพบมการใชทรพยากรกระดาษมาก ท าใหเกดคาใชจายในดานวสดสนเปลอง เชน คากระดาษ คาขนสง คาหมกพมพ และคาใชจายในการท าลายกระดาษอกดวย โดยหนวยงานไดมการทบทวนและค านวณคาใชจายในการออกบตรนด 1 ใบ โดยคดคาใชจายเฉลยเปน 5.6 บาท และกระบวนการในการใหบรการ ตงแตผใชบรการยนบตรนดหมายทจดคด

5

กรอง ประเมนสญญาณชพ นงรอตรวจ รอนดหมายในครงตอไป หรอการนดหมายท ากายภาพบ าบด กจกรรมบ าบด ธาราบ าบด และหองออกก าลงกาย ยงพบบางกจกรรมทเปนความสญเปลาและไมมคณคา แตยงคงปฏบตกนมา จากปญหาดงกลาว แผนกเวชศาสตรฟนฟศนยการแพทยกาญจนาภเษก จงตองการทจะพฒนาปรบปรงการนดหมาย เพอกอประโยชน ความสะดวก รวดเรว ลดตนทน ลดระยะเวลารอคอยในการใหบรการแกผใชบรการ ซงสอดคลองกบนโยบายของศนยการแพทยกาญจนาภเษก ในเรองของการประหยดพลงงาน และการด าเนนภารกจของโรงพยาบาลโดยค านงถงผลกระทบตอสงแวดลอมและการบรการโดยยดผใชบรการเปนจดศนยกลาง และไดน าแนวคดการจดการแบบลนมาประยกตใช กบกระบวนการของการปฏบตงานในแตละขนตอน โดยน าแนวคดการจดการแบบลน มาใชในการปรบปรงประสทธภาพและประสทธผลของการบรการนดหมาย ใหมความรวดเรวมากขนโดยมจดมงหมายเพอขจดความสญเปลา สามารถระบวาสงใดกอใหเกดความสญเปลาอยางแทจรง จ าแนกกจกรรมทเพมคณคาและกจกรรมทไมเพมคณคา และพยายามก าจดกจกรรมทไมเพมคณคาออกไป มงใหความส าคญในเรองการไหลของงาน ความตอเนอง และตดลดขนตอนทไมจ าเปน โดยค านงถงผใชบรการเปนจดศนยกลาง ค ำถำมกำรวจย 1. การจดการแบบลน กบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการของแผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลยมหดล มความสมพนธกนหรอไม อยางไร 2. ป จ จยพ น ฐ าน ส วน บคคล ของ บคล ากรศ น ยก า รแพทยก าญจนา ภ เ ษก มหาวทยาลยมหดล มผลตอการจดการแบบลนหรอไม 3. ปจจยพนฐานสวนบคคล ของบคลากรศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลยมหดล มผลตอประสทธผลของการนดหมายหรอไม วตถประสงคกำรวจย เพอศกษาความสมพนธระหวางการจดการแบบลน กบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการของแผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลยมหดล

6

สมมตฐำนกำรวจย 1. การจดการแบบลนมความสมพนธ เชงบวก กบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการ ของแผนกเวชศาสตรฟนฟศนยการแพทยฯ 2. ปจจยพนฐานสวนบคคล ของบคลากรศนยการแพทยฯทแตกตางกน มผลตอการจดการแบบลนทแตกตางกน 3. ปจจยพนฐานสวนบคคล ของบคลากรศนยการแพทยฯทแตกตางกน มผลตอประสทธผลของการนดหมายทแตกตางกน ขอบเขตกำรวจย 1. ขอบเขตดานเนอหา ผวจยไดท าการศกษาการจดการแบบลน โดยไดศกษาทางดานแนวคดหลกการของการจดการแบบลน การน าการจดการแบบลนมาประยกตใชในบรการสขภาพ ขนตอนการใหบรการในกระบวนการนดหมายผใชบรการ รวมไปถงปญหาทเกดขน 2. ขอมล ไดจากการสอบถามระดบความคดเหนของการปฏบตตามการจดการแบบลน และประสทธผลการนดหมาย 3. ขอบเขตดานประชากร โดยศกษาจากเจาหนาททเกยวของกบการนดหมาย ของแผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลยมหดล จ านวน 534 คน และก าหนดกลมตวอยาง 229 คน 4. ระยะเวลา ตลาคม – ธนวาคม พ.ศ. 2556 (3 เดอน) กรอบแนวคดในกำรวจย ในการวจยครงน ผวจยไดศกษาแนวคดการจดการแบบลนของ James P. Womack and Daniel T. Jones (2003) ทอธบายการเพมขดความสามารถ ในการจดการกระบวนการของอตสาหกรรมผลตรถยนต ในประเทศญปน อเมรกาและยโรป ท าใหเกดค าวา Lean Manufacturing ขนเปนครงแรก โดยบญญตขนหลงจาก James P. Womack ไดมโอกาสศกษาระบบการผลตแบบ โตโยตา (TPS) มาเปนเวลาหลายป แลวสรปออกมาเปนแนวคดและหลกการจดการแบบลน จงกลาวไดวา ระบบการผลตแบบโตโยตาเปนรากฐานของการจดการแบบลน โดยวางหลกการของแนวคด

7

การจดการแบบลนไว 5 ประการ คอ 1) การระบคณคา (value) 2) การก าหนดสายธารคณคา (value stream) 3) การไหล (flow) 4) ระบบดง (pull system) และ 5) ความสมบรณแบบ (perfection) การจดการและเครองมอทใชในการจดการแบบลนในอตสาหกรรม สามารถประยกตใชในระบบบรการสขภาพใหประสบผลส าเรจได เนองจากมมมองของกระบวนการใหบรการของโรงพยาบาล เปรยบไดกบฟงกชนของการผลต เปนกลมของความสามารถทางเทคโนโลย เปนระบบขอมล และเปนศนยกลางทางการจดเตรยมบรการและระบบสาธารณสข (Djallal & Gallouj, 2005) ดงนน การน าหลกการแนวคดการจดการแบบลน ตามกรอบแนวคดของวอแมกและโจนส 5 ประการ มาประยกตในการจดการกระบวนการดแลสขภาพ มดงน 1. การระบเนนทคณคาของสนคาหรอบรการ (value) ในการบรการสขภาพ กลาวไดวาผใชบรการคอลกคาทส าคญทสด ความตองการของผใชบรการในการดแลสขภาพ คอ การดแลรกษาทมคณภาพ สามารถตอบสนองความจ าเปนของผใชบรการดานความสขสบาย และผปวยทกคนมโอกาสในการใชบรการการรกษาทเทาเทยมกน ไดรบการยอมรบ ความนบถอ และมสวนรวมในการตดสนใจ 2. การก าหนดสายธารแหงคณคาหรอผงสายธารแหงคณคา (value stream) หมายถง การจดท าผงทระบกจกรรมทงหมดของกระบวนการ ตงแตรบเขาผใชบรการจนกระทงจ าหนาย ท าใหสามารถเหนการไหลของกระบวนการ และพจารณากจกรรมวากจกรรมใดมคณคาหรอไมมคณคา ทควรท าตอหรอไมควรท าตอ และแสดงใหเหนการด าเนนไปในแตละขนตอน ของผใชบรการ ขอมลขาวสาร และสามารถบงชพนททเปนความสญเปลา และเหนโอกาสในการปรบปรงใหดขนได (Womack, & Jones: 2003, as cited in Kollberg, Dahlgaard, & Brehmer: 2007) 3. การไหล (flow) หมายถง กระบวนการด าเนนงานทเปนไปอยางตอเนองสม าเสมอ ไมมจดตดขด ไมมจดทเปนคอขวดใหเกดความแออดของผใชบรการ และลดความสญเปลาจากการรอคอยในการบรการสขภาพ มงทผปวยและการไหลของผใชบรการ จากจดเรมตนถงจดสนสด การปฏบตงานอาจจ าเปนตองออกแบบใหมเพอก าจดการไหลยอนกลบ ความลมเหลว และระยะเวลาทรอนาน 4. ระบบดง (pull) หมายถง การใหผใชบรการเปนผดงคณคาของกระบวนการ โดยมการกระท าหรอปฏบตทสอดคลองกบความตองการ และเพยงพอตอผใชบรการ ผใหบรการจงสงมอบบรการตามความตองการของผใชบรการ ภายใตมาตรฐานวชาชพในการบรการสขภาพ คณภาพของการบรการตามมมมองของผใชบรการ คอความสามารถในการเขาถงการบรการ การมปฏสมพนธและการมสวนรวมของผใชบรการ

8

5. ความสมบรณแบบ (perfection) หมายถง การเพมคณคาใหกบงานบรการอยางตอเนอง เพอมงสความสมบรณแบบตลอดเวลา หรอท าการปรบปรงพฒนากจกรรมทเปนความสญเปลา ใหมคณคามากขนในการบรการสขภาพ กจกรรมการเพมคณคา คอการรกษาทมคณภาพ ผปวยสามารถเขาถงการบรการและพงพอใจ เรมตงแตผใชบรการเขามาตดตอครงแรก จนกระทงการรกษาสนสดลง ดานแนวคดเกยวกบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการ ผวจยไดศกษาระบบการนดหมายของแผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก และแนวคดทฤษฎทเกยวกบประสทธผลและความพงพอใจ จากงานวจยทเกยวของกบระบบการนดหมาย การจดการแบบลน และประสทธผลทไดจากการน าการจดการแบบลนไปใช ซงจากการวเคราะหพบวา การจดการแบบลนสามารถพฒนากระบวนการในการท างานใหดขน ผวจยจงก าหนดกรอบแนวคดเพอศกษาประสทธผลของการนดหมายใน 4 ดาน คอ การลดคาใชจาย การลดระยะเวลา การลดความสญเปลา และ การเพมความพงพอใจผรบบรการ นอกจากน ผวจยยงสนใจศกษาปจจยสวนบคคล ของบคลากรศนยการแพทย กาญจนาภเษก ทมสวนเกยวของกบการนดหมายผใชบรการ เพอสามารถน ามาใชในการพฒนางานใหดยงขน โดยสรปเปนกรอบแนวคดของการวจยไดดงน

แผนภำพท 1 กรอบแนวคดการวจย

การจดการแบบลน 1. การระบคณคา 2. การสรางกระแสคณคา 3. กจกรรมทมคณคาด าเนนไปอยาง ตอเนอง 4. การกระท าทสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ (ระบบดง) 5. การเพมคณคาใหกจกรรม

ประสทธผลของกำรนดหมำย 1. การลดคาใชจาย 2. การลดระยะเวลา 3. การก าจดความสญเปลา - ขนตอนทมากเกนไป - การเคลอนไหวทไมจ าเปน 4. ความพงพอใจของผใหบรการ

ปจจยพนฐำนสวนบคคล เพศ - อาย - สายงาน - ประเภทการจางงาน - ประสบการณการท างาน

9

นยามตวแปร กำรจดกำรแบบลน หมายถง กระบวนการด าเนนงานของหนวยงานและผใหบรการ ทมการใชทรพยากรทมอยใหเกดประโยชนและประสทธภาพสงสด ก าจดความสญเสยหรอสงทไมเพมคณคาภายในกระแสคณคาของกระบวนการ โดยอาศยการด าเนนตามความตองการของลกคาและปรบปรงกระบวนการ โดยมงเนนก าจดความผดพลาดและความสญเปลา โดยจะครอบคลมขนตอน การระบคณคา การสรางกระแสคณคา กจกรรมทมคณคาด าเนนไปอยางตอเนอง การกระท าทสอดคลองกบความตองการของลกคา (ระบบดง) และการเพมคณคาใหกจกรรม โดยมรายละเอยด ดงน กำรระบคณคำ หมายถง การระบเนนทคณคาของสนคาและบรการ ในการบรการสขภาพกลาวไดวา ผใชบรการคอลกคาทส าคญทสด ความตองการของผใชบรการในการดแลสขภาพ คอการดแลรกษาทมคณภาพ สามารถตอบสนองความจ าเปนของผใชบรการดานความสขสบาย และผปวยทกคนมโอกาสในการใชบรการการรกษาทเทาเทยมกน ไดรบการยอมรบ ความนบถอ และมสวนรวมในการตดสนใจ กำรสรำงกระแสคณคำ หมายถง การจดท าผ ง ทระบกจกรรมท งหมดของกระบวนการ ตงแตรบเขาผใชบรการจนกระทงจ าหนาย ท าใหสามารถเหนการไหลของกระบวนการและพจารณากจกรรมวากจกรรมใดมคณคาหรอไมมคณคา ทควรท าตอหรอไมควรท าตอ และแสดงใหเหนการด าเนนไปในแตละขนตอน ของผใชบรการขอมลขาวสาร และสามารถบงชพนททเปนความสญเปลา และเหนโอกาสในการปรบปรงใหดขนได กจกรรมทมคณคำด ำเนนไปไดอยำงตอเนอง หมายถง กระบวนการด าเนนงานทเปนไปอยางตอเนองสม าเสมอไมมจดตดขด ไมมจดทเปนคอขวดใหเกดความแออดของผใชบรการและลดความสญเปลาจากการรอคอยในการบรการสขภาพ มงทผปวยและการไหลของผใชบรการจากจดเรมตนถงจดสนสด การปฏบตงานอาจจ าเปนตองออกแบบใหม มการจดท าปาย สญลกษณ ประชาสมพนธจดบรการ เพอก าจดการไหลยอนกลบ ความลมเหลว และระยะเวลาทรอนาน กำรกระท ำทสอดคลองกบควำมตองกำรของผใชบรกำร (ระบบดง) หมายถง การใหผใชบรการเปนผดงคณคาของกระบวนการ โดยมการกระท าหรอปฏบตทสอดคลองกบความตองการและเพยงพอตอผใชบรการ ผใหบรการจงสงมอบบรการตามความตองการของผใชบรการ ภายใตมาตรฐานวชาชพในการบรการสขภาพ คณภาพของการบรการตามมมมองของผใชบรการ คอ ความสามารถในการเขาถงการบรการ การมปฏสมพนธ และการมสวนรวมของผใชบรการ

10

กำรเพมคณคำใหกจกรรม (สรำงคณคำ) หมายถง การเพมคณคาใหกบงานบรการอยางตอเนอง เพอมงสความสมบรณแบบตลอดเวลา และท าการปรบปรงพฒนากจกรรมทเปนความสญเปลาใหมคณคามากขนในการบรการสขภาพ กจกรรมการเพมคณคา คอการรกษาทมคณภาพ ผปวยสามารถเขาถงการบรการและพงพอใจ เรมตงแตผใชบรการเขามาตดตอครงแรก จนกระทงการรกษาสนสดลง ประสทธผลของกำรนดหมำย หมายถง การทผใชบรการไดรบการบรการตรวจรกษาดวยความสะดวก ในขนตอนทกระชบและใชเวลาอยางเหมาะสมจากการนดหมายทด โดยมการด าเนนงานในการนดหมายทสามารถลดคาใชจาย ลดระยะเวลารอคอย ก าจดกระบวนการทสญเปลา ลดการเคลอนไหวของผใชบรการ และเจาหนาททมากเกนไป กอใหเกดความพงพอใจทงของผใหและผใชบรการ กำรนดหมำยผใชบรกำร หมายถง กระบวนการในการจดใหผใชบรการไดรบการตรวจรกษาภายในเวลานดหมาย เรมตงแตการวางระบบชวงเวลานดในคอมพวเตอร การจดควตงแตผใชบรการยนบตรนดทจดคดกรอง จนถงกระบวนการพบแพทย การท านดหมายในครงตอไป และการสงนดไปยงคลนกกายภาพบ าบด กจกรรมบ าบด ธาราบ าบด และหองออกก าลงกาย กำรลดคำใชจำย หมายถง การลดจ านวนการใชวสด อปกรณ และทรพยากร ในกระบวนการนดหมาย เชน จ านวนการใชหมกพมพ การใชกระดาษ เพอตอบสนองตอนโยบายการลดการใชกระดาษ และวสดทสงผลกระทบตอสงแวดลอม ของศนยการแพทยกาญจนาภเษก กำรลดระยะเวลำ หมายถง การลดชวงเวลาทผใชบรการรอเพอตดตอจดบรการ รอการตรวจรกษา รอรบการรกษาพยาบาล หรอรอการรบบรการในจดตาง ๆ ตงแตกระบวนการแรกจนถงกระบวนการสดทายของการบรการ กำรก ำจดควำมสญเปลำ หมายถง การก าจดกจกรรมทตองใชทรพยากร ไดแก เวลา พนท เครองมอ คน และอปกรณ แตไมสงผลตอความประสงคหรอความตองการของลกคาโดยตรง ขนตอนทมำกเกนไป หมายถง ความสญเสยเนองจากการท างานทมกระบวนการท างานมากเกนไป และเปนกระบวนการทไมกอใหเกดประโยชนเชนการทผปฏบตงานท างานทรบผดชอบ ซงมกระบวนการตาง ๆ มากเกนไป ซงบางกระบวนการไม จ าเปนและไมกอใหเกดประโยชน แกผใหและผใชบรการ กำรเคลอนไหวทไมจ ำเปน หมายถง ความสญเสยเนองจากการท ากจกรรมทไมจ าเปนของผปฏบตงาน ไมกอใหเกดคณคาของกจกรรม และผปฏบตงานสญเสยเวลาในการทจะไปท ากจกรรมทมคณคา

11

ควำมพงพอใจของผใหบรกำร หมายถง ความรสกของผใหและผใชบรการทมตอการนดหมาย ในดานความสะดวก การลดขนตอน ลกษณะการกระท าทงายขน และลดระยะเวลาในการบรการ ลดคาใชจาย แตยงคงรกษาคณภาพของการบรการ แผนกเวชศำสตรฟนฟ ศนยกำรแพทยกำญจนำภเษก หมายถง หนวยใหบรการของแผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลยมหดล ซงประกอบดวย หนวยตรวจโรคเวชศาสตรฟนฟ กายภาพบ าบด กจกรรมบ าบด ธาราบ าบด และคลนกออกก าลงกาย ประโยชนทคำดวำจะไดรบ 1. ไดรบความรจากการศกษาวจย เรองความสมพนธระหวางการจดการแบบลนกบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการของแผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลยมหดล 2. น าผลของการศกษาวจยมาประยกตใชในการนดหมาย ใหเกดประสทธผล 3. เปนแนวทางเพอน าไปใชในการพฒนาการนดหมาย ท งในหนวยงานเดมและหนวยงานทคลายคลงกน

บทท2

วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

งานวจยเรอง ความสมพนธระหวางการจดการแบบลนกบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการ ของแผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลยมหดล ผวจยไดศกษาแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ โดยนาเสนอตามลาดบดงน 1. แผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก 2. การนดหมายผใชบรการ (ผปวย) 3. แนวคดการจดการแบบลน - ความหมายของการจดการแบบลน - หลกการของแนวคดการจดการแบบลน - การวเคราะหความสญเปลา - เครองมอทใชในการปรบปรงประสทธผลการจดการแบบลน - แนวคดการจดการแบบลนในระบบบรการสขภาพ - ขนตอนการประยกตแนวคดการจดการแบบลนสการปฏบต - ประโยชนทไดรบจากแนวคดการจดการแบบลน - ปญหาและอปสรรคจากการประยกตแนวคดการจดการแบบลนในงานวจย 4. แนวคดและทฤษฎทเกยวกบประสทธผลและความพงพอใจ 5. งานวจยทเกยวของ

13

แผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก แผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก มคลนกการใหบรการดงน หนวยตรวจโรคเวชศาสตรฟนฟ ซงประกอบดวย แพทย พยาบาล และผชวยพยาบาล ซงมคลนกยอยทเปนการตรวจรกษาเฉพาะ เชน Cardiac rehab, foot clinic, EMG, MS ultrasound และ Spastic clinic มแพทยทมความร ความชานาญเฉพาะทาง ประจาในคลนกดงกลาว หนวยกายภาพบาบด ประกอบดวยนกกายภาพบาบด และผ ชวยกายภาพบาบด หนวยกจกรรมบาบด ประกอบดวยนกกจกรรมบาบด และผ ชวยกจกรรมบาบด หนวยธาราบาบดและหนวยออกกาลงกาย ประกอบดวยนกกายภาพบาบด นกวทยาศาสตรการกฬาและผชวย กระบวนการทางานจะเรมจาก แพทยรบการตรวจประเมน ใหการรกษา ทงดวยวธการใชยา หรอไมใชยา และสงทากายภาพบาบดตามคลนก ตามสภาวะของผใชบรการ ซงโรคทรบการตรวจรกษาจะเปนกลมระบบประสาท เอน และกลามเนอ เชน stroke, spinal cord injury ,CP และโรคกลามเนอ ใหบรการทงกลมผปวยนอกและผปวยทนอนรกษาตวในโรงพยาบาล ในการทางานจะมการตดตอประสานงานประชมรวมกน ในทมสหสาขาวชาชพทเกยวของโดยมเปาหมายรวมกนในการรกษาพยาบาล และการฟนฟสภาพ จากการทบทวนกระบวนการในการทางาน โดยการใชแนวคดการจดการแบบลน พบวากระบวนการนดหมายมความสาคญ เปนจดเรมตนและเปนจดสดทายของกระบวนการในการใหบรการ การนดหมายทมประสทธภาพและประสทธผล จะทาใหกระบวนการไหลของผใชบรการเปนไปอยางราบรน ไมสะดด ผใชบรการเกดความพงพอใจในการบรการ และหนวยงานสามารถใชทรพยากรไดอยางคมคาและเหมาะสม ในสภาวะปจจบนยงคงพบปญหาในเรองของการบรการ คอผใชบรการรอตรวจนาน การกาหนดชวงเวลาในการนดหมายทไมเหมาะสม เปนปจจยหนงทกอใหเกดปญหาดงกลาว จากการเกบขอมลอตราผใชบรการทนดหมายแลว รอตรวจนานเกน 30 นาท และผใชบรการทไมไดนดหมายแลว รอตรวจนานเกน 1 ชงโมงในปงบประมาณ 2553-2555 ดงแผนภาพท 2-3

14

แผนภาพท 2 อตราผใชบรการนดหมาย ทรอตรวจนานเกน 30 นาท

แผนภาพท 3 อตราผใชบรการทไมไดนดหมาย รอตรวจนานเกน 60 นาท เนองจากแผนกเวชศาสตรฟนฟมหนวยบรการยอย ซงในแตละจดอยในตาแหนงทหางกนและอยกนคนละชน เมอผใชบรการตองไปตดตอนดหมาย เมอแพทยมคาสงใหทากายภาพบาบด

15

กจกรรมบาบด ธาราบาบด หองออกกาลงกาย อาจทาใหผใชบรการเกดความสบสน โดยเฉพาะผใชบรการทไมเคยมาใชบรการ และเสยเวลาในการเดนเพอตดตอประสานงานในแตละจด ทางหนวยงานจงตองการทจะพฒนาปรบปรงระบบการนดหมาย เพอกอประโยชน ความสะดวก รวดเรวในการใหบรการแกผใชบรการ และยงชวยลดตนทน ลดระยะเวลารอคอย โดยไดนาแนวคดการจดการ แบบลนมาประยกตใชกบกระบวนการของการปฏบตงานในแตละขนตอน ในการปรบปรงประสทธภาพของการบรการนดหมายใหมความรวดเรวมากขน ซงมจดมงหมายเพอขจดความสญเปลา ระบวาสงใดกอใหเกดความสญเปลาอยางแทจรง จาแนกกจกรรมทเพมคณคา กจกรรมทไมเพมคณคา กาจดกจกรรมทไมเพมคณคาออกไป มงใหความสาคญในเรองการไหลของงาน ความตอเนอง และตดลดขนตอนทไมจาเปน โดยแบงตามทฤษฎความสญเปลา และสามารถสรปขนตอนในการนดหมาย ไดดงน ตารางท 1 ขนตอนการใหบรการในการนดหมาย ขนตอนปฏบต เวลา

(นาท) ระยะทาง(เมตร)

วธการ ผรบผดชอบ การใชทรพยากร

1. ผใชบรการยนบตรนด ทจดคดกรอง

10 - ผใชบรการยนบตรนดทจดคดกรอง - นงรอเรยกเพอประเมนV/Sและซกประวต

- หมกปม - ตรายาง

2. ซกประวต/ประเมน V/S

5 5 - ซกประวตการเจบปวยตามมาตรฐาน - ประเมน V/S - ลงขอมลในแฟมประวตและลงบนทกในระบบคอมพวเตอร

- PN - computer - อปกรณประเมนV/S

3. รบบตรควนงรอพบแพทย

25 - รบบตรคว - นงรอพบแพทย

- PN

4. พบแพทย ในหองตรวจ

10 10 - ผใชบรการรบการตรวจรกษาจากแพทย

- แพทย - PN

- computer - อปกรณตรวจรางกาย

16

ตารางท 1 ขนตอนการใหบรการในการนดหมาย (ตอ) ขนตอนปฏบต เวลา



5. ผ ใ ชบ ร ก ารอ อ ก จ า ก ห อ งตรวจ

5 4 - ผใชบรการออกจากหองตรวจ นงรอ - เลขาหองแพทยรอคาสงแพทย - นาแฟมมาไวทตะกรารอนดหมาย

- แพทย เ ข ยนคาสงและสงยา - เลขา PN

- computer - กระดาษบนทกการรกษา

6. พยาบาลดคาสงแพทย (หตถการ,เวชภณฑ,แผนการรกษา,การนดหมาย)

7 4 - พยาบาล หวหนาเวร ตรวจสอบคาสงแพทย/ ดชวงเวลาทแพทยนดหมายผใชบรการในครงตอไป - ทานดหมายในระบบคอมพวเตอร - ดวนทแพทยแจงงดในปฏทน - แจงผใชบรการพรอมทงสอบถามวาสามารถมาไดตามวนทระบหรอไมถาไมไดกเปลยนแปลงเลย - พมพ ใบนดใหผใชบรการ - พยาบาลดคาสงแพทยเรองสงนดทา กายภาพบาบด,กจกรรมบาบดธาราธาราบาบดและหองออกกาลงกาย - เขยนใบสงตางแผนกโดยระบแผนกทจะไปตดตอนดหมายแนะนาผใชบรการและแปะใบทหนาแฟม

พยาบาลหวหนาเวร

- กระดาษ คอมพวเตอร -ปรนเตอร

17

ตารางท 1 ขนตอนการใหบรการในการนดหมาย (ตอ) ขนตอนปฏบต เวลา



7. น ด ห ม า ยกายภาพบาบด

10 15 - ผใชบรการถอแฟมไปตดตอจดนดหมาย 4 - ผใชบรการถอแฟมไปวางทตะกรารอนดหมายกายภาพบาบด - ผใชบรการหยบบตรคว แลวนงรอเรยก - เจาหนาทดคาสงแพทย - ระบวนนด พรอมท งสอบถามความสะดวกผใชบรการ - เขยน ชอ-สกล HN ผใชบรการ ลงในแฟม - ลงนดในระบบคอมพวเตอร - พมพบตรนดใหผใชบรการ

ผชวยกายภาพบาบด

- กระดาษ - คอมพวเตอร - ปรนเตอร

8. นดหมาย - กจกรรมบาบด - ธาราบาบดและ - หองออกกาลงกาย

20 137 -ผใชบรการถอแฟมไปตดตอจดนดหมาย ชน G -กระบวนการนดหมาย เหมอนกบจดนดกายภาพบาบด

ผชวยกจกรรมบาบด

- กระดาษ - คอมพวเตอร - ปรนเตอร

ผวจยไดวเคราะหกระบวนการนดหมาย โดยเรมจากการรบบตรนด แลวผานกระบวนการในการคดกรอง ประเมนอาการ เขารบการตรวจรกษาจากแพทย แลวสงนดหมายในจดบรการอน ๆ หรอนดหมายในครงตอไป จากกระบวนการทงหมด ทางหนวยงานไดวเคราะหในแตละกจกรรมวา กจกรรมใดเปนกจกรรมทมคณคา ไมมคณคาแตยงคงตองม หรอกจกรรมทไมมคณคาและไมจาเปนตองม โดยกาหนดจากมมมองของผใชบรการจากการสอบถาม และไดขอมลดงน

18

กรณนดพบแพทย

ผใชบรการตดตอยนบตรนด

ซกประวต วดสญญาณชพ รบบตรคว

นงรอตรวจ

พบแพทยในหองตรวจ

นงรอนดหมาย

พยาบาลดคาสงแพทย / ดวนแพทยงด

บนทกนดหมายในระบบคอมพวเตอร

แจงผใชบรการ และสอบถามความสะดวก

พมพบตรนดใหผใชบรการ

เขยนใบตางแผนก เมอมนดหมายตางแผนก

แผนภาพท 4 ขนตอนการปฏบตกรณมาพบแพทยตามนด เวลารวม กรณตรวจไมมสงตอ 66 นาท ระยะทางรวม 27 เมตร เวลารวม กรณมสงนดกายภาพบาบด 76 นาท ระยะทางรวม 42 เมตร เวลารวม กรณสงตอกจกรรมบาบด, ธารา, หองออกกาลงกาย 96 นาท ระยะทางรวม 179 เมตร

19

ผวจยไดวเคราะห และทบทวนกระบวนการในการนดหมาย เรมตงแตผใชบรการยนบตรนดหมาย เจาหนาทตรวจสอบบตรนด ดชอ-นามสกล ดเวลานดหมาย และดชอแพทยผนด ตรวจสอบความถกตองทงหมด แลวจงเรยงลาดบตามเวลาทผใชบรการนดหมาย และประเมนสญญาณชพ ซกประวต ใหบตรคว ลงขอมลในระบบคอมพวเตอร และนาประวตไปลงทะเบยนเพอรอพบแพทย เมอผใชบรการพบแพทยเสรจ จะนงรอเพอการทาหตถการพยาบาล หรอรอรบบตรนดหมาย หรอรอรบแฟมเพอไปตดตอตางแผนกในลาดบตอไป โดยพยาบาลจะเปนผดคาสงแพทย ทานดหมายในระบบคอมพวเตอร ดวนทแพทยงดหรอลา แลวจงใหขอมลแกผใชบรการ และสอบถามถงความสะดวกในการมาตรวจครงตอไป พรอมทงพมพบตรนดใหแกผใชบรการ แลวจงเขยนใบสงตางแผนก เมอผใชบรการไดรบคาสงการรกษา

กรณนดหมายกายภาพบาบด/ กจกรรมบาบด/ ธารา/ หองออกกาลงกาย

ตดตอจดบรการนด

หยบบตรคว นงรอเรยก

เจาหนาทดคาสงแพทย

สอบถามความสะดวกของผใชบรการ

ลงบนทกสมดควนดหมาย

บนทก นดหมายในระบบคอมพวเตอร

พมพใบนด และใหผใชบรการ

แผนภาพท 5 ขนตอนการปฏบตกรณ นดหมายกายภาพบาบด/ กจกรรมบาบด/ ธารา/ หองออกกาลงกาย ระยะเวลารวม 10 นาท ระยะทาง กรณนดกายภาพบาบด 19 เมตร ระยะทาง กรณนดกจกรรมบาบด/ ธารา / หองออกกาลงกาย 137 เมตร

20

กจกรรมทมคณคา กจกรรมทไมมคณคา แตจาเปนตองทา กจกรรมทไมมคณคา ไมจาเปนตองทา กรณผใชบรการนดหมายทากายภาพบาบด เมอผใชบรการตดตอจดบรการแลว จงหยบบตรคว นงรอเรยกชอเพอทานด เจาหนาทดคาสงแพทย สอบถามความสะดวกของผใชบรการ ลงบนทกขอมลในสมดนดหมาย บนทกขอมลลงในระบบคอมพวเตอร พรอมพมพบตรนดใหแกผใชบรการ แตเมอผใชบรการตองทานดหมาย หนวยกจกรรมบาบด ธาราบาบด และหองออกกาลงกาย จดบรการจะอยคนละชนกบหองตรวจ ตองเดนลงไปตดตอ สวนขนตอนและระบบการนดหมาย เหมอนกนกบการนดหมายกายภาพบาบด การนดหมายผใชบรการ (ผปวย) การนดหมายผใชบรการ ตงแตผใชบรการยนบตรนดหมาย การคดกรอง และการเตรยมผใชบรการกอนการพบแพทย การจดตารางเวลา เพอใหผปวยสามารถพบแพทย ไดตามตารางเวลาออกตรวจ หรอในชวงเวลาทแพทยระบ ตลอดจนมการบนทกขอมลนดหมายในระบบคอมพวเตอร เพอบนทกจานวนผใชบรการในแตละชวงเวลา ซงมความเหมาะสมกบระยะการออกตรวจของแพทยรวม จนเขาสระบบของการทานดหมาย หรอทาการนดหมายตางคลนกในครงตอไป วธการนดหมาย 1. การนดหมายดวยตนเอง คอ ผใชบรการทประสงคจะขอพบแพทยมาตดตอดวยตวเอง หรอญาตเปนผมาดาเนนการตดตอให หรอการนดหมายเพอการตรวจรกษาในครงตอไป ในกรณทมาพบแพทยแลว 2. การนดหมายทางโทรศพท คอ ผใชบรการทมความประสงคจะขอพบแพทย ไดโทรศพทมาทาการนดหมายแพทย กอนวนมารบการตรวจอยางนอย 1วน โดยยดตามปฏทน วน เวลา การออกตรวจของแพทย และมการบนทกขอมลในระบบคอมพวเตอร 3. การนดหมายทางระบบงานสารบรรณอเลกทรอนกสหรอจดหมายอเลกทรอนกส เปนการใชเทคโนโลยดานการสอสารเขามาชวยในการนดหมาย แตยงไมมการนามาใชทศนยการแพทย กาญจนาภเษก

21

รปแบบการลงเวลานดหมาย มการจดการนดหมายตามโปรแกรมนดหมาย SSB 64 bit โดยจะจดแบงตามชอแพทย กาหนดชวงเวลาในการนดหมายตามเวลาทกาหนดในแผน และมการปดตาราง ในวนหยดหรอวนทแพทยไมไดออกตรวจ ดงแผนภาพท 6 ดงน

แผนภาพท 6 หนาจอนดหมายของระบบ SSB

จากแผนภาพท 6 การนดหมายเปนระบบอเลกทรอนกส ประกอบดวยชอแพทยทนดหมาย ชอผปวย จานวนผปวยทนดหมาย ระบวนท เดอนทนดหมาย ชวงเวลาทนดหมายมาพบแพทย ตารางระบสแดงเปนวนทแพทยงด หลกเกณฑการนดหมาย 1. การนดหมาย ตองทราบรายละเอยด ทงชอ นามสกล หมายเลขประจาตวโรงพยาบาลของผใชบรการทนดหมาย เรองทนดหมาย วนเวลาทขอนดหมาย รวมถงหมายเลขโทรศพทตดตอกลบดวย ทงนเพอสอบถามและจดนดหมายกบวนเวลาและความประสงคของผใชบรการ และตรงกบวนออกตรวจของแพทย

จานวนผปวยนด ชวงเวลานด แพทยงด

ชอแพทย ชอผปวย

เดอน

22

2. การขอนดหมาย ผใชบรการจะตองมความชดเจนในเรองวตถประสงคของการนดหมาย เชน การนดหมายเพอตรวจดอาการซ า การนดหมายเพอทาหตถการหรอการตรวจพเศษ หรอการนดหมายเมอตองการตรวจรกษาในกรณมภาวะเจบปวย 3. กรณทผใชบรการมาตดตอ เจาหนาทจะตองสอบถามกอนวาไดมการนดหมายไวลวงหนาหรอไม เพออานวยความสะดวกในเรองแฟมเวชระเบยน 4. กรณทมไดมการนดหมายไว ผทาหนาทพยาบาลคดกรอง จะเปนผประเมนและตดสนใจเบองตน ในการพจารณาใหพบแพทย โดยมหลกการในการประเมนตามระดบความรนแรงและความเรงดวนของโรค ทงน ยงตองดจานวนผปวยนดหมายทกาลงรอควการตรวจ วามความหนาแนนหรอไม อยางไร เปนตน 5. กรณทไมไดมการนดหมายไว และผใชบรการไดผานการประเมนแลววา ไมมความเรงดวนและสามารถรอได กจะพจารณาใหทาการนดหมาย เพอพบแพทยในวนถดไป 6. กรณทไดมการนดหมายไวลวงหนา เจาหนาทพยาบาลทประจาจดคดกรอง จะคนแฟมประวตผใชบรการทไดรบจากทางแผนกเวชระเบยน แลวทาการซกประวต ระบขอมลในแฟมประวต บนทกขอมลในระบบคอมพวเตอร ลงทะเบยนรายชอรอตรวจ แลวนาแฟมประวตเขาหองแพทย และใหผใชบรการรอพบแพทยตามควนดหมาย การเลอนนดหมายและการยกเลกนดหมาย 1. กรณทแพทยมความประสงคเลอนนดหมาย เจาหนาทพยาบาลหวหนาเวรจะทาการตดตอประสานงานกบผใชบรการโดยการโทรศพทเพอเลอนและจดเวลานดหมายใหม และลงบนทกในระบบคอมพวเตอร 2. กรณทผใชบรการมความประสงคเลอนนดหมาย เจาหนาทผรบเรองจะสอบถามขอมลรายละเอยดและเหตผลในการขอเลอนนดหมาย รวมถงวนเวลาทประสงคจะเขาพบใหม เพอพจารณาในชวงวนเวลาทมความสะดวกเหมาะสม และลงบนทกในระบบคอมพวเตอร 3. กรณมการยกเลกการนดหมาย ไมวาจะเปนความประสงคของแพทยหรอผใชบรการ ตองมการบนทกการเปลยนแปลงตารางนดหมายในระบบคอมพวเตอร ขอผดพลาดในการนดหมาย อาจเกดขนไดจากสาเหตดงน - แพทยไดทาการนดหมายกบผใชบรการเอง โดยไมผานขนตอนการนดหมาย และบนทกขอมลการนดหมายลงในระบบคอมพวเตอร - มการเลอนการนดหมาย แตไมไดแกไขในระบบคอมพวเตอร - ไมไดทาตารางนดหมายใหเปนปจจบน หรอไมไดทาการปดตาราง ในกรณทแพทยงด หรอลา

23

ประโยชนของการนดหมาย เนองจากปจจบนมผมารบบรการตรวจรกษาทแผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษกเปนจานวนมาก ประกอบกบจานวนบคลากรทใหบรการยงขาดแคลน อาจทาใหผใชบรการไมไดรบความสะดวก เกดความลาชา หรอไมไดรบการตรวจตามทตองการ และอาจกอใหเกดความไมพงพอใจในการรบบรการ ดงน น การจดระบบนดของแผนกผปวยนอก จงมวตถประสงคเพอใหผใชบรการและผใหบรการหรอผทเกยวของ ไดรบบรการอยางสะดวก รวดเรว รบการรกษาอยางตอเนอง รวมทงสามารถเขาถงกระบวนการในการใหบรการไดอยางสะดวก เขาใจงายและเกดประสทธผล แนวคดการจดการแบบลน ความหมายของการจดการแบบลน การจดการแบบลน เปนแนวคดทเกดขนในธรกจการผลตรถยนตของประเทศญปน เพอพฒนาระบบการผลตใหเกดประสทธภาพสงสด โดยการขจดความสญเปลาทเกดขน เพอสรางความไดเปรยบทางการแขงขน หลกการทสาคญคอ การผลตในจานวนทลกคาตองการ เวลาทเหมาะสม และคณสมบตตรงกบความตองการของลกคาโดยมตนกาเนดมาจาก Toyota Production System: TPS ของประเทศญปน โดย Taiichi Ohno ซงพยายามปรบปรงกระบวนการผลตรถยนต เพอใหสามารถแขงขนกบประเทศยกษใหญอยางสหรฐอเมรกา ซงตอนนนรถยนต FORD เปนผนาตลาดรถยนต รปแบบการผลตของ FORD มงเนนการผลตในจานวนมาก แตสาหรบ TPS มหลกการทสาคญคอ การผลตในจานวนทลกคาตองการ เวลาทเหมาะสม และคณสมบตตรงกบความตองการของลกคา การผลตในลกษณะนเรยกวา การผลตแบบดง (Pull Production) สาหรบคาวา Lean Manufacturing เกดขนหลงจาก James P. Womack และคณะ ไดทาการศกษาระบบ TPS เปนเวลาหลายป จงไดสรปออกมาเปนแนวคดและหลกการจดการแบบลน วทยา สหฤทดารง ( 2546: 15) กลาวไววา การจดการแบบลน เปนเครองมอหนงในการจดการกระบวนการ ทชวยเพมขดความสามารถใหแกองคการ ในการพจารณาคณคาของการดาเนนงาน เพอมงตอบสนองตอความตองการของลกคา มงสรางคณคาในตวสนคาและบรการ และกาจดความสญเสยทเกดขนตลอดทงกระบวนการอยางตอเนอง ทาใหสามารถลดตนทนการผลต เพมผลกาไรและผลลพธทดในบรการสขภาพ James P.Womack and Daniel T. Jones (2003: 12) กลาววา แนวคดของการจดการแบบลน (Lean Thinking) หมายถง วธการทมระบบแบบแผนในการระบและกาจดความสญเสย หรอสงท

24

ไมเพมคณคาภายในกระแสคณคาของกระบวนการ โดยอาศยการดาเนนตามจงหวะความตองการของลกคาดวยระบบดง ทาใหเกดสภาพการไหลอยางตอเนอง ราบเรยบ และทาการปรบปรงอยางตอเนอง เพอสรางคณคาใหแกระบบอยเสมอ โดยวธการระบคณคา ชวยจดลาดบการดาเนนการสรางคณคาทดทสด ใหควบคมดแลกจกรรมตาง ๆไมใหหยดชะงก และมประสทธภาพมากยงขน ชวยจดการใหคณภาพมากขน ดวยแรงงานทนอยลง ใชอปกรณนอยลง เวลานอยลง ในขณะเดยวกนกสามารถนาไปสการผลต ในสงทตรงตามความตองการของลกคาหรอผใชบรการไดมากขนดวย เกยรตขจร โฆมานะสน (2551: 55) ไดกลาววา การจดการแบบลน เปนเครองมอในการจดการกระบวนการ ทชวยเพมขดความสามารถใหแกองคกร โดยการพจารณาคณคาในการดาเนนงาน เพอมงตอบสนองความตองการของลกคา มงสรางคณคาในตวสนคาและบรการ และกาจดความสญเสย ทเกดขนตลอดทงกระบวนการอยางตอเนอง ทาใหสามารถลดตนทนการผลต เพมผลกาไร สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ( 2552: 21)http://ie‐im.blogspot.com/ กลาววา การจดการแบบลน หมายถง ระบบบรหารจดการดานการผลต ใหสอดคลองกบความตองการของลกคาแบบทนท โดยเนนสรางประสทธผลสงสด และลดการสญเสยในวงจรการผลตใหนอยทสด การจดการแบบลน (Lean Manufacturing System) จงเปนระบบการผลตทมงเนนในเรองการไหล (Flow) ของงานเปนหลก โดยทาการกาจดความสญเปลา (Waste) ตางๆ ของงาน และเพมคณคา (Value) ใหกบตวสนคาอยางตอเนอง เพอใหลกคาเกดความพงพอใจสงสด http://ie‐im.blogspot.com/ ประนอม ละอองนวล ( 2549: 15) กลาวไววา การจดการแบบลน หมายถง วธการทเปนระบบในการระบและกาจดความสญเสย หรอสงทไมเพมคณคาภายในกระแสคณคาของกระบวนการ โดยอาศยการดาเนนตามจานวนความตองการของลกคาดวยระบบดง (Pull System) ทาใหเกดสภาพการไหลอยางตอเนอง ราบเรยบ และทาการปรบปรงอยางตอเนอง เพอสรางคณคาใหแกระบบอยเสมอ - การจดการแบบลน มงเปาหมายทกาจดความสญเสยในกระบวนการ เชน การจดเกบงานระหวางผลต และสนคาสาเรจรปมากเกนความจาเปน - การจดการแบบลน ไมใชการลดจานวนพนกงาน - การจดการแบบลน คอการเพมกาลงการผลต โดยการลดตนทนและรอบเวลาในระหวางการผลตใหสนลง - การจดการแบบ ลน มงทาความเขาใจกบสงทลกคาตองการ - การเพมคณคา ถกกาหนดจากมมมองของลกคา - ทกกระบวนการ พยายามเพมคณคาใหลกคา

25

- กจกรรมใด ๆ กตามทไมเพมคณคา จดวาเปนความสญเสย

Alukal (2003 : 12) กลาวไววา การจดการแบบลน หมายถง ปรชญาการผลตซงเนนการลดเวลาในการผลตใหสนลงโดยกาจดความสญเสยรปแบบตาง ๆ ออกไป ในชวงทมการสงซอจากลกคาและการขนสงสนคาหรอชนสวน การจดการแบบลนชวยใหองคกรสามารถลดตนทน รอบเวลาการผลต และกจกรรมทไมกอใหเกดมลคาเพม และความจาเปนตอองคกร ทาใหองคกรมความไดเปรยบทางการแขงขน และไดรบการตอบสนองทางการตลาดเปนอยางด พรมมนทร งามจนศร (2549: 14) กลาวไววา การจดการแบบลน หมายถง ววฒนาการหนงของการผลต ทมงหวงในการลดและจดการกบของเสยในการผลต ลดเวลาในกระบวนการผลตสนคา สรางมลคาใหแกตวสนคา ดวยการควบคมการไหลของวตถดบการผลตอยางมประสทธภาพ โจนส (Jones, 2008: 74) ไดอธบายความหมายแนวคดการจดการแบบลนวา เปนแนวคดทางดานธรกจ ทเนนกระบวนการของการจดการและการปรบปรง โดยการพยายามลดระยะเวลา ลดความเสยเวลา และหาเสนทางทลดความยากลาบาก รวมทงลดความพยายามทสญเปลาไว สรปไดวา แนวคดการจดการแบบลน หมายถง เครองมอในการจดการกระบวนการเพอการดาเนนงาน ทมงตอบสนองตอความตองการของผใชบรการ ลดระยะเวลา ลดตนทนการผลต และกาจดความสญเสยทเกดขนตลอดกระบวนการ และมการปรบปรงพฒนาอยางตอเนอง การดาเนนงานมความสอดคลองกบความตองการของลกคา โดยมการคนหาและกาจดความสญเสยหรอกจกรรมทไมกอใหเกดมลคา ทาใหลดระยะเวลาในกระบวนการลดตนทน หลกการของแนวคดการจดการแบบลน วอแมก และโจนส (Womack & Jones, 2003: 54) ไดอธบายวา หลกการในแนวคดการจดการแบบลน ประกอบดวยหลกการสาคญ 5 ประการ คอ การระบสวนทมคณคาของสนคาหรอกระบวนการในการบรการ การสรางสายธารหรอกระแสธารแหงคณคาในสนคาหรอกระบวนการทกขนตอน โดยแสดงการไหลดวยแผนภมของกระแสธารแหงคณคา การสรางทศทางทาใหกจกรรมตางในกระบวนการทมคณคาใหดาเนนไปไดอยางตอเนอง ใชระบบการดงจากการใหผใชบรการเปนผดงคณคาจากกระบวนการ จากสงทตอบสนองตอความตองการดานปรมาณและเวลาทตองใช โดยอาจมสารสนเทศสนบสนน และการสรางคณคากาจดความสญเปลาอยางตอเนอง โดยมรายละเอยด ดงน 1. การระบคณคา (Value) การระบกระบวนการทสรางคณคาในสนคาหรอกระบวนการใหบรการ ใหนยามคณคาหลากหลาย คนหาคณคาอยางเหมาะสมจากลกคา ใชตนทนทเหมาะสมทบทวนคณคานอยางตอเนอง โดยไมไดคานงถงคณคาจากผผลต ทตองการเนนดานการลดตนทนการนยามคณคาคานงการเปลยนไปตามมมมองของลกคา

26

2. การสรางกระแสธารหรอสายธารแหงคณคา (Value Stream) การแสดงรายละเอยดกจกรรมโดยการระบกจกรรมขนตอนในกระบวนการทงหมด (Flow Process) ในสนคาหรอกระบวนการทกขนตอน โดยแสดงทศทางการไหลดวยแผนภมของกระแสธารแหงคณคา เรมตงแตขนตอนแรกจนกระทงเสรจสนกระบวนการในการบรการลกคา เพอพจารณาวากจกรรมใดทไมเพมคณคา หรอไมกอใหเกดประโยชน และเปนความสญเปลา การสรางกระแสธารคณคา ตองพจารณาจากสามประการ คอ ประการแรก พจารณาสงทสรางคณคาแกลกคาหรอผใชบรการ ประการทสอง พจารณาสงทไมสรางคณคาแตเปนการพฒนาสนคาหรอบรการ การพฒนาระบบการผลตโดยไมสามารถกาจดตดทงออกไปได คอเปนความสญเปลาหรอมดะชนดแรก (Type One Muda) ประการทสาม พจารณาสงทไมสรางคณคาตอลกคาหรอผใชบรการเลย คอเปนมดะชนดทสองซงตองกาจดตดทงออกโดยเรว โดยใชเครองมอ หรอเทคนคตางๆ แนวคดนถกนามาใชในการวเคราะหคณคา พจารณากจกรรม แลวนามาถายทอดลงในกระบวนการ และแสดงการดาเนนไปไดอยางตอเนอง(การไหล) 3. การไหล (Flow) เปนการสรางทศทางทาใหกจกรรมตาง ๆ ทมคณคา ดาเนนตอไปไดอยางตอเนอง ดวยการมงลดปจจยดานความสญเปลา ทสงผลตอการขดจงหวะ ตดขด เชน การรอคอย หรอการเกดความสญเปลา โดยมงเนนการลดเวลาทไมสรางคณคาเพมใหกบกระบวนการ และลดปญหา ลดความผดพลาด การยอนกลบในระหวางการดาเนนการ เชน การจดวางและเตรยมอปกรณตางๆ ใหสะดวกในการใชงาน (ใชเทคนค 5 ส) และมการใชเทคนคตาง ๆ ในแนวคดแบบลน ซงจะชวยสนบสนนใหงานสามารถดาเนนไปได สรางใหเกดการไหลของงานตาง ๆ ตามเสนทางอยางตอเนอง 4. การดง (Customer Pull) ใหผใชบรการเปนผดงคณคาจากกระบวนการ ใหการไหลมทศทางตรงไปสผใชบรการ และปรมาณอยางเพยงพอกบความตองการ โดยการผลตจะมงผลตเฉพาะสงทตอบสนองตอความตองการของลกคาหรอผใชบรการ ใหความสาคญเฉพาะสงทผใชบรการมความตองการนเทานน การบรการทตรงตามความตองการของผใชบรการ รวมทงในเวลาทใชตรงกบความตองการ ปราศจากการรอคอย โดยอาจมสารสนเทศสนบสนนการดาเนนการตงแตตนจนบรรลผล จนถงขอท 4 น โดยทกคนมสวนรวมอยางตอเนอง นาพาองคกรสความเปนเลศในขอตอไป 5. สรางความสมบรณแบบ (Pursue Perfection) เปนการสรางคณคา และทาการกาจดความสญเปลาอยางตอเนองและยงยน ไมไดสรางจากผนาทเผดจการหรอบงคบ โดยในขอนใชหลกการทาหนาทเปนผแทนการเปลยนแปลง (Change Agent) ซงความสมบรณแบบจงมความคลายคลงกบแนวคดในการพฒนาคณภาพอยางตอเนองนนเอง เกยรตขจร โฆมานะสน (2551: 55) ไดกลาววา การจดการแบบลน เปนเครองมอในการจดการกระบวนการ ทชวยเพมขดความสามารถใหแกองคกร แบงเปนขนตอนได 5 ขนตอน ดงน

27

1. ระบคณคา (Value) ของสนคาและบรการในมมมองของลกคา ไมวาจะเปนลกคาภายในและลกคาภายนอก เพอใหมนใจวาลกคาหรอผใชบรการจะไดรบความพงพอใจสงทสด การทระบวาสนคาหรอบรการมคณคาอยทใด อาจเปรยบเทยบจากคแขง (Benchmarking) กได และกระบวนการทปราศจากการสญเปลา (Waste-free) เปนกระบวนการทดาเนนไปอยางถกตองโดยตองใชเวลาและความพยายามทจะกาจดความสญเปลาออกจากกระบวนการ ดงนนกระบวนการทสรางคณคาจงเปนสงทสาคญ แตจาเปนตองมองในมมของลกคา (Customer’s Perspective) ไมใชมองจากมมของผผลต (Producer’s Perspective) ลกคาจะเปนคนสดทายทกาหนดคณคา ดวยเหตนความสญเปลาประเภทหนงของของเสย (Waste/ Muda) คอ กระบวนการทลกคาไมตองการ บรษททผลตแบบลน จะดาเนนการเพอกาหนดคณคาในตวผลตภณฑและความสามารถของผลตภณฑ ในการเสนอราคาใหกบลกคา การทสามารถระบไดวาสนคาหรอบรการทเปนผลตภณฑมคณคาอยางไร นบไดวาเปนขนแรกของแนวคดลน ซงจะทาใหลกคาเกดความพงพอใจ อนสงผลตอการดาเนนธรกจ ดงนนการคนหาและวจยความตองการของลกคาจงเปนสงสาคญ และควรใชเครองมอทเรยกวา Quality Function Deployment (QFD) คอการกระจายหนาทเชงคณภาพ หรอการฟงเสยงลกคาวาลกคาตองการอะไร เทคนคของ QFD เปนเทคนคทนาความตองการของลกคามาวเคราะห และเปรยบเทยบกบความสามารถของตนเองและคแขง ในการบรรลความตองการของลกคานน เพอหาหนทางในการตอบสนองความตองการของลกคา เปนการนาความตองการของลกคามากาหนดสงทจะตองทา ดงนนการทราบความตองการของลกคาถอเปนสงสาคญยง ผผลตหรอผใหบรการพงระลกเสมอวา 1) คณคาของสนคาหรอบรการ จะถกตดสนใจโดยลกคาเสมอ 2) ผผลตหรอผใหบรการมหนาทในการสรางคณคานน ใหแกสนคาหรอบรการทจะเสนอออกสตลาด 3) ความตองการของลกคาและเสยงตอบกลบ (Feedback) คอสงทกาหนดคณคา ผผลตหรอผใหบรการจาเปนจะตองทาอะไรตอไป ในการพฒนาสนคาและบรการเพอความพงพอใจของลกคา 2. การวเคราะหสายธารคณคา (Value Stream Analysis) หลกการการนยามคณคา เปนพนฐานสาคญสาหรบการวเคราะหสายธารคณคา ซงในการวเคราะหเรมตนดวยแผนภาพกระบวนการ (Process Mapping) กาหนดแตละขนตอนตามกระบวนการผลต ซงในแตละขนตอนทมผลตอการเพมผลผลต เปนขนตอนทมผลตอการเพมคณคาของความสามารถของผลตภณฑหรอคณภาพ โดยทวไปจะเกยวของกบการเปลยนแปลงวตถดบใหเปนผลตภณฑ การกาจดสงทไมเกดคณคาเพมในกระบวนการ ซงเปนสงทดในการเพมคณคาและเพมประสทธภาพ

28

แผนภาพกระบวนการ สามารถทาไดโดยสรางแผนภาพไหลของคณคา (Value Stream Mapping: VSM) โดยทสายธารคณคา คอกจกรรมหรองานทงหมด (เปนสงทเกดคณคาเพมและไมเกดคณคาเพม) ททาใหเกดผลตภณฑใหกบลกคา ดงนน VSM คอการเขยนแผนภาพแสดงถงการไหลของวตถดบ และขอมลสารสนเทศในการผลตของกระบวนการตาง ๆ เมอเขาใจวาอะไรคอการไหลของคณคาของผลตภณฑแลว จะพบกบกจกรรม 3 ประเภท ดงน ประเภทหนง ขนตอนของการสรางคณคาเพมในการไหลและกระบวนการ เปนขนตอนของการเปลยนแปลงเพอใหเหมาะสม ในเรองหนาทการทางานของวตถดบ และนาไปสกระบวนการสดทายทไดผลตภณฑ ประเภททสอง ขนตอนการสรางซงไมกอใหเกดคณคาแตจาเปน เรมตนตงแตขนตอนปจจบนของกระบวนการผลตทอาจจะรวมถงการตรวจสอบ การรอคอย และการขนสง ประเภททสาม ขนตอนการสรางซงไมกอใหเกดคณคา และควรจะตองกาจดออกทนท 3. ทาใหกจกรรมตาง ๆ ทมคณคาเพม ดาเนนไปไดอยางตอเนอง (Flow) คอการทาใหสายการผลตสามารถปฏบตงานไดอยางสมาเสมอตลอดเวลา โดยไมมการขดขวางหรอหยดการผลตดวยเหตอนใดกตาม ใหสามารถไหลไปไดอยางตอเนองเหมอนเชนแมน า ตองมงเนนในเรองการไหลของผลตภณฑแบบรวดเรว โดยการกาจดอปสรรคตาง ๆ และระยะทางทอยระหวางแผนกทเกยวของกบการทางาน ทาใหแผนผงการทางานของพนกงาน และเครองมอทเกยวของกบการผลตเปลยนแปลงไป การไหลของงานถอวาเปนหวใจของการจดการแบบลน เปนจดเรมตนทตองใหเกดขนกอนทจะทาการตดตงระบบอน ๆ ของการจดการแบบลนตอไป การทาใหสายการผลตเกดการไหลอยางตอเนอง สามารถทาได ดงน 1) อยาใหเครองจกรวางงาน ดวยเหตอนใดกตาม (Idle) 2) หากเครองจกรเสย (Breakdown) หรอออกนอกการควบคม (Out of Control) ตองแกไขใหกลบสสภาพปกตไดเรวทสด 3) การบารงรกษาเครองจกรเชงปองกน (Preventive Maintenance: PM) เปนสงทตองใชเวลาใหนอยทสด แมวาจะอยในแผนการผลตกตาม เพราะบางกรณไมสามารถควบคมเวลานได 4) อยาขดจงหวะการผลต ดวยเหตอนใดกตาม 5) จดกาลงการผลตของแตละกระบวนการ ใหมความสมดลกน (Line Balancing) ซงจะทาใหไมมงานรอระหวางกระบวนการ (Work in Process: WIP) หรอเกดคอขวดขน (Bottleneck) 6 ) ลดปรมาณการขนยาย 7) ลดการเกบงาน เพอรอการผลต 8) จดผงโรงงาน (Line Layout) ใหเหมาะสม

29

4. ใชระบบดง (Pull) ทนเวลาพอด (JIT) ในแนวคดการจดการแบบลน สนคาคงคลงหรอวสดคงคลง จะถกพจารณาเปนเรองการสญเปลา ฉะนนการผลตผลตภณฑทขายไมไดจะเปนการสญเปลาเชนเดยวกน ดงนนการใหลกคาเปนผดงคณคาของกระบวนการ คอการทาการผลตเมอลกคาภายในและภายนอก เปนการผลตทเขาใกลกบลกษณะของการผลตตามสง ไมใชการผลตเพอเกบและการรอขาย ถอเปนความสญเปลาชนดหนงทเกดขนเพราะการรอคอย วตถประสงคของการผลตแบบทนเวลาพอด คอ การสรางความสมดลและความสมพนธของปรมาณการผลตตลอดเวลา จงไดนาชวงเวลาเรมตนมาใชเปนเครองมอในการจดสมดลของการไหล เปนตวคานวณมาตรฐานของคณคาบนความตองการของลกคา และเปนความรวดเรวทกาหนดใหในระบบการผลต เพอใหไดตามความตองการในการจดการแบบลน จงเปนเครองมอทเชอมระหวางการผลตกบลกคา และเปนตวกาหนดอตราการผลต การประเมนสภาพการผลต การคานวณแนวทางการทางาน การพฒนาเสนทางสาหรบการเคลอนทของผลตภณฑ ซงนาไปสการคนหาปญหาและหาคาตอบทตองการ 5. สรางคณคา และกาจดความสญเปลา (Perfection) หลงจากทเขาใจความตองการของลกคา รและเขาใจในคณคาของสนคาทผลต จดทาผงคณคา และใหลกคาเปนผดงงาน และกาหนดกจกรรมในการผลตแลว ตอมากคอ การพยายามเพมคณคาใหกบสนคาและบรการอยางตอเนอง รวมถง การคนหาความสญเปลาใหพบ และกาจดอยางตอเนองตลอดไป ซงกคอแนวคดของ PDCA (Plan-Do-Check-Act) การทาใหประสบความสาเรจไดนน ไดรบผลมาจากการทางานทมประสทธภาพ ในหลกการทไดกลาวไปแลวขางตน ควรเนนโอกาสทจะปรบปรงในเรองของการลดเวลา พนท ตนทน และการลดความผดพลาดเกยวกบการสรางผลผลตและการจดการ ซงเปนผลตอบสนองไปยงความตองการของลกคา โดยทวไปองคประกอบ 3 ประการทแนวคดการจดการแบบลนมงเนน ไดแก ประการแรก บรรลถงการออกแบบผลตภณฑและกจกรรมในกระบวนการผลต ซงเปนกระบวนการเพมคณคาในสายตาของลกคา ประการทสอง เปนการวางโครงสรางระบบการไหลอยางตอเนอง ระบบคงคลงเปนศนย การผลตทนเวลาพอด ของเสยเปนศนย และประการทสาม ความสมบรณแบบ คอการเพมคณคามากทสด โดยการปรบปรงอยางตอเนองหรอ Kaizen ดงนน การบรการและการดาเนนงานขนตอไป ควรคานงถงการปรบปรงอยางตอเนองทเปนไปได ซงเปนความสญเปลาและกาจดออกไปอยางตอเนอง วทยา สหฤทดารง (2546: 15) กลาวไววา ระบบการจดการแบบลน เปนเครองมอหนงในการจดการกระบวนการ ทชวยเพมขดความสามารถใหแกองคการ ในการพจารณาคณคาของการดาเนนงาน เพอมงตอบสนองตอความตองการของลกคา มงสรางคณคาในตวสนคาและบรการ และกาจดความสญเสยทเกดขนตลอดทงกระบวนการอยางตอเนอง ทาใหสามารถลดตนทนการผลต เพมผลกาไรและผลลพธทดในบรการสขภาพ ในขณะเดยวกน กใหความสาคญกบการผลตสนคาทมคณภาพควบคไปดวย โดยมขนตอนสการผลตแบบลน 3 ขน ไดแก

30

1) ขนการพจารณาความตองการของลกคา (Demand Stage) คอ ความเขาใจในความตองการของลกคาทมตอสนคาและบรการ ไดแกคณลกษณะทางดานคณภาพ ชวงเวลา และราคา 2) ขนการไหลของการผลต (Flow Stage) คอ การปฏบตตามการไหลของการผลตแบบตอเนอง เพอใหลกคาภายในและภายนอกไดรบผลตภณฑทถกตอง ถกเวลาและครบถวน 3) ขนตอนการปรบระดบ( Leveling Stage) คอ การกระจายปรมาณงานและความหลากหลายของงานใหสมาเสมอกน เพอลดสนคาคงคลงทจดเกบ และสนคาคงคลงระหวางการผลตเพอใหขนาดของสนคาคงคลงมจานวนนอยทสด ตามปรมาณสงซอของลกคา เปนการผลตทพอเหมาะ มแนวคดทมงสรางสายการไหลของผลตภณฑ ผานกระบวนการเพมมลคา โดยปราศจากการขดจงหวะหรอการไหลแบบทละชน มระบบการผลตแบบดง มกลไกทสงทอดมาจากความตองการของลกคา ซงจะมการดาเนนการกตอเมอมการดงผลตภณฑออกไปโดยมเปาหมายคอ ตองการลดชวงเวลาใหสนลงดวยการกาจดชวงเวลาทสญเปลาทไมเพมมลคา การวเคราะหความสญเปลา จากหลกการของการจดการแบบลน ทาใหตองมการวเคราะหความสญเปลา หรอสงทไมมคณคา (Wastes/ Non Value Added) หรอมดะ ซงการระบความสญเปลาในแนวคดการจดการแบบลน เปนขนตอนทสงเสรมในการสรางกระแสธารคณคา ใหเกดขนและดาเนนไปไดอยางตอเนอง เพอใหคงเหลอแตสวนทมคณคา โดยสามารถระบคณคาในการบรการ และความสญเปลานมมากมายหลายชนดในกระบวนการการมงกาจดความสญเปลา เปนการจดการทกอใหเกดความสมบรณแบบขนได ดงนน จงควรทราบชนด สาเหต และระดบความสญเปลา เพอการจดการกบความสญเปลาไดอยางมประสทธภาพ โกศล ดศลธรรม (2547) กลาววา โดยทวไปแลวงานททากนอย จะเปนงานทมคณคาอยเพยงรอยละ 5 เทานน ทเหลออกรอยละ 95 ถอเปนงานทไมมคณคา เราสามารถแบงกจกรรมเหลานออกไดเปน 2 สวน คอ กจกรรมทไมมคณคาชนดท 1 (NVA1) ไมมคณคาแตจาเปนตองทา พบวามรอยละ 60 เชนการตรวจสอบ การขนยาย สวนกจกรรมทไมมคณคาชนดท 2 (NVA2) ไมมคณคาและไมจาเปนตองทา มรอยละ 35 เชนการบนทกขอมลทไมไดใชงานหรอไมมประโยชน การสรางเกนความตองการ วอแมกซและโจนส (2003: 74) อธบายวา ความสญเปลาวาม 2 ชนด โดยอธบายไวในการระบการสรางกระแสธารคณคา โดยการพจารณาจากสามกรณ คอ 1) กจกรรมสรางคณคา 2) กจกรรมไมสรางคณคาแตเปนการพฒนาสนคาหรอบรการ พฒนาระบบการผลต โดยไมสามารถกาจดตดทงออกไปได จดเปนมดะชนดแรก 3) กจกรรมไมสรางคณคาใดใดตอลกคาหรอผใชบรการ จดเปนมดะชนดทสองโดยทวไป แบงกจกรรมออกเปน 3 กลม คอ กลม 1) กจกรรมทสรางคณคา 2) กจกรรมทไม

31

สรางคณคา และ 3) กจกรรมทจาเปนแตไมสรางคณคา (Necessary but Non Value Added [NNVA]) โดยกจกรรมกลมท 2 และกลม 3 ถอวาเปนความสญเปลาทงหมด วทยา สหฤทดารง (2546: 12) ใหความหมายของ กจกรรมทจาเปนแตไมสรางคณคาวา เกดจากขอจากดทางเทคโนโลย จาเปนตองใชในระบบการผลตหรอการดาเนนงาน เรยกวา มดะชนดแรก ตรงตามทวอแมกและโจนสไดอธบายไว ชนดความสญเปลาทสาคญและพบไดบอย ดงท ไทอจโนะ โอโนะ (Taiichi Ohno as cited in Womack & Jones, 2003) จดแบงออกไดเปน 7 ชนด คอ ความสญเปลาเนองมาจากการรองาน ความสญเปลาเนองมาจากการเคลอนยายงาน ความสญเปลาเนองมาจากการแกไขขอผดพลาดความสญเปลา เนองมาจากการทางานซ าซอน ความสญเปลาเนองมาจากการเกบงานไวทาความสญเปลาเนองมาจากการเคลอนไหวทไมจาเปน และขอสดทายคอ ความสญเปลาเนองจากการทางานมากเกนไป ดงตอไปน 1. ความสญเปลาเนองมาจากการรอคอย (Waiting) เปนความสญเปลาดวยความไมจาเปน สญเสยเวลาในการรอหรอรองาน ซงทาใหสญเสยเวลาและประสทธภาพในการทางานของผปฏบตงาน (หรอผบรการ) การรอคอยเปนสวนทสามารถวดไดในการจดการกระบวนการในการทางาน คอการวดในรปแบบเปนหนวยของเวลา ในการศกษานเนนการวดระยะเวลาในกระบวนการ เพอวดความสญเปลาดานระยะเวลารอคอย (waiting time) ของผใชบรการ ระยะเวลารอคอยน เปนชวงระยะเวลากจกรรมใด ๆ ทเรม ตงแตมความพรอมสาหรบการเรมตน จนถงเวลาทกจกรรมนนไดเรมตนจรง คอลเบรก ดาหลการด และเบรหเมอร (Kollberg., Dahlgaard & Brehmer, 2007) แสดงความคดเหนวา ระยะเวลารอคอยและความลาชา (delay) เปนสองสวนทตองแกไข เพอใหกระบวนการดาเนนไปไดตอเนอง ไมใหมปญหาน 2. ความสญเปลาเนองมาจากการเคลอนยายงาน (Transport) เปนความสญเปลาดวยความจาเปนหรออาจไมจาเปนกได สญเสยเวลาในการเคลอนยายงานหรอลกคา จากจดหนงไปสจดหนง 3. ความสญเปลาเนองมาจากการแกไขขอผดพลาด (Defects) สงผลเสยตองานททา และตองนามาสการแกไข เปนความสญเปลาดวยความไมจาเปน 4. ความสญเปลาเนองมาจากการทางานซ าซอน (Over Burden) ททาแลวทาอก ตรวจสอบแลวตรวจสอบอก การทางานจงควรใหถกตองเสยตงแตแรก เปนความสญเปลาดวยความไมจาเปน 5. ความสญเปลาเนองมาจากการเกบงานไวทา (Inventory) เปนความสญเสยจากการทผปฏบตงานเกบงานไวทาในภายหลง ซงสงผลเสยตองานทไมสามารถเสรจสนไดอยางรวดเรว เปนความสญเปลาดวยความไมจาเปน 6. ความสญเปลาเนองมาจากการเคลอนไหวทไมจาเปน (Motion) เปนความสญเสยทเกดเนองมาจากการเคลอนไหวทไมจาเปนของผปฏบตงาน เปนความสญเปลาดวยความไมจาเปน

32

7. ความสญเปลาเนองจากการทางานมากเกนไป (Over Production) เปนความสญเสยเนองจากการทางานมากเกนไป แตงานททามากเปนงานทไมกอใหเกดประโยชน เชน การทผปฏบตงานทางานนอกเหนอจากงานทรบผดชอบ ในขณะทงานทตนเองรบผดชอบยงรอใหทาอย ซงถอเปนการทางานทมากเกนความจาเปนและไมกอใหเกดประโยชน จะตองมการศกษาการแบงภาระงานใหเกดความสมดล ประดษฐ วงศมณรง (2552: 6) ไดกลาวถงความสญเปลาของกจกรรมตาง ๆ โดยสามารถแบงกจกรรมออกเปน 2 ประเภท คอ 1. กจกรรมทเพมคณคา ( Value added activities หรอ VA) คอกจกรรมใด ๆ ททาใหเกดคณคาตอผมารบบรการโดยมวตถประสงคเพอตอบสนองตอความตองการของผใชบรการและผใชบรการเกดความพงพอใจ มความยนดและเตมใจทจะเสยคาใชจาย 2. กจกรรมทไมเพมคณคา ( Non value added activities หรอ NVA) คอกจกรรมใด ๆ กตามทใชทรพยากร เชน เวลา พนกงาน อปกรณ พนท แตไมไดมสวนรวมในการสรางความพงพอใจแกผใชบรการ แบงออกเปน 2 ประเภท ดงน 2.1 กจกรรมทไมเพมคณคา แตจาเปนตองทา กจกรรมประเภทนไมสามารถกาจดทงไดทนท แตควรลดใหเหลอเทาทจาเปน หรอใหมนอยทสดเทาททาได 2.2 กจกรรมทไมเพมคณคา และไมมความจาเปนตองทา เปนกจกรรมทสามารถกาจดทงไดทนท หลายๆครง กจกรรมเหลานเปนเพยงกจกรรมททากนมานาน แตไมมใครสนใจทจะเปลยนแปลงจงทาสบตอกนมาเรอย ๆ โดยมการประมาณกนวา รอยละ 95 ของกระบวนการเปนกจกรรมทไมเพมคณคาซงประกอบดวย ชนดท 1. ไมมคณคาแตจาเปนตองทา รอยละ 60 เชน การตรวจสอบ การขนยาย เปนตน ชนดท 2 ไมมคณคา และไมจาเปนตองทา รอยละ 35 เชน การบนทกขอมลทไมไดใชงานหรอไมมประโยชน การผลตของเสย การผลตเกนความตองการ เปนตน และมเพยง รอยละ 5 เทานน ทเปนเพมคณคา กจกรรมความสญเปลา 8 ประการ 1. การผลตมากเกนไป คอ การผลตทมากเกนความตองการ หรอการผลตกอนทลกคาตองการ ลกคาในทนเปนไดทงลกคาภายนอกหรอผใชบรการ และลกคาภายในหรอกระบวนการและสถานงานถดไป 2. กระบวนการมากเกนไป คอการทางานทมขนตอนมากเกนความจาเปน และมากเกนความตองการของลกคา อาจเกดจากการออกแบบกระบวนการทไมเหมาะสม กระบวนการทมากเกนไปจะเพมตนทนใหสงขน รวมทงใหพนกงานเกดความเมอยลามากขน

33

3. การขนยาย เชนการเคลอนยายสงของจากทหนงไปยงอกทหนง ซงเปนการเคลอนยายทซ าซอน วกวน และมากเกนความจาเปน 4. สนคาคงคลง การมวตถดบ ชนงานระหวางกระบวนการผลต หรอสนคาสาเรจรปทมากเกนความตองการ 5. การเคลอนไหวทไมจาเปน เปนการเคลอนไหวของรางกายทมากเกนความจาเปน ทมสาเหตจากการจดลาดบงานหรอผงพนททไมเหมาะสม ซงเปนกจกรรมทไมเพมคณคาใหกบงาน ควรกาจดการเคลอนไหวทไมจาเปนออกไปโดยออกแบบวธการทางานใหม หรอแกไขผงการทางาน จะสงผลใหพนกงานเมอยลานอยลง 6. การรอคอย ทาใหประโยชนจากแรงงานหรออปกรณไดไมเตมท ตองพยายามทาใหไมเกดการรอคอย ไมวาจะเปนการรอวสด อปกรณตาง ๆ เปนตน 7. การเกดของเสยและการแกไขชนงานเสย การแกไขชนงานเปนกจกรรมทไมสรางคณคาใหกบผใชบรการ ของเสยถอเปนความสญเปลา ทาใหตองทางานเพมขนเพอชดเชยของทเสย เปนผลใหตนทนสงขน 8. ศกยภาพหรอความคดสรางสรรคของพนกงาน ไมถกนามาใชประโยชนอยางเตมท เกดขนไดจากหลายสาเหต เชน แนวความคดหรอความเชอแบบเกา ๆ กระบวนการคดเลอก การวาจางพนกงานไมด การละเลยความสาคญของการฝกอบรมพฒนาพนกงาน การเลอกใชกลยทธการวาจางทผดพลาดโดยเนนทตนทนอยางเดยว ทาใหการลาออกของพนกงานสง สรป ความสญเปลาสามารถแบงไดเปน 2 ชนดใหญ ๆ และหากแบงเปนชนดตางๆใหละเอยดชดเจนขน จะสามารถแบงไดเปน 7 และ 8 ชนด แตในเนอหาแลวไมมความแตกตางกน แตกตางเพยงแคชอทใช ดงนนในการศกษาน ผวจยจะแบงความสญเปลาเปน 2 ชนดใหญ ๆ คอ กจกรรมทไมสรางคณคาแตจาเปน ซงหมายถงมดะชนดแรก และกจกรรมทไมสรางคณคา และไมจาเปนหมายถง มดะชนดสอง เพอความสะดวกและชดเจนในการวเคราะหและจดการ โดยสามารถใชตอเนองในการสรางใหเกดความสมบรณแบบ ในระบบหรอทกกระบวนการ เครองมอทใชในการปรบปรงประสทธภาพการผลตแบบลน ( Lean Tools) การจดระเบยบสถานททางาน (Workplace organization :WPO) โดยใชหลกการทา 5 ส. กลรตน สธาสถตชย (2552: 1-3) กลาววา การทา 5ส เปนเทคนคทใชในองคกรเพอรกษาสภาพสงแวดลอมดานคณภาพในองคกร ประเทศญปนเปนผรเรมนาระบบ 5ส. มาใช ปจจบนกยงใชกนอย การทา 5ส ไมไดจากดแคการปรบปรงสภาพแวดลอมเทานน แตยงเปนการปรบปรงกระบวนการคดของพนกงานอก

34

1. สะสาง คอ การพจารณาสงรอบตวใหชด ระหวางสงทจาเปนกบสงทไมจาเปน การปฏบตเพอสะสาง กาหนดไวดงน ขนตอนท 1 สารวจ โดยการมองดรอบ ๆ ตววา มสงของใดทไมสามารถใชประโยชนตอไปไดอกแลว เชน สมดเกาทใชหมดแลว และไมมความจาเปนทจะตองเกบไว ปากกาทเขยนไมตด หรอของทเสยใชการไมไดแลว กจดการขจดออกไปทนท ขนตอนท 2 แยก ทาการแยกของทตองการใชกบของทไมตองการใชออกจากกน ตรวจดใหรวามสงของใดทเปนของผอนหรอขององคการ ซงไมมความจาเปนตองใชแลว ไมควรกาจดทงกอนเพราะอาจมผตองการใชอย สงทควรทา คอ ตดปายวาเปนของรอขจด ซงขอความในปายควรระบเหตผลวาทาไมจงถกกาจดออกไป รวมทงวนทตดปาย วนทขจดออก และผตองการ ขนตอนท 3 ขจด ภายหลงจากชวงเวลาทกาหนดในใบ "ของรอขจด" ใหตรวจดวามใครแจงกลบวาตองการใชบาง ถาไมมกขจดได 2. สะดวก คอ การจดวางสงทจาเปนใหงายตอการหยบใช กลาวกนวาใชหลก "สะดวก" นเพอกาจดความสญเปลาของเวลาในการคนหาสงของ โดยมขนตอนการปฏบตเพอความสะดวก กาหนดไวดงน ขนตอนท 1 พจารณาการจดวางสงของในสถานททางาน วามการจดระบบหรอวางอยกระจดกระจาย ในการทากจกรรมสะดวกใหจาไวเสมอวา ทกสงทกอยางควรอยในทของมน ดงนน จะตองมการทาแผนผงวาสงใดจะเกบตรงไหน เพอใหทานและเพอนรวมงานไดทราบวา สงของตาง ๆ อยทใดบาง ขนตอนท 2 ในการตดสนใจวาสงใดจะวางไวทใด จะตองพจารณาวาของสงนนใชบอยแคไหน สงทใชบอยควรเกบไวใกลบรเวณทางาน สวนสงทถกใชไมบอยนก กเกบหางออกไปจากจดงาน แตสงเหลานตองมเนอทเกบทเหมาะสม และควรมแผนทแสดงไวดวย ขนตอนท 3 เพอกนลมวาของทตองการเกบไวทใด เมอเวลาผานไปนาน ๆ ทานตองทารายการบนทกสงของพรอมทเกบเปนบญชเกบไว และทาการตดปายตามทตางๆ เพอกนการลม 3. สะอาด คอ การทาความสะอาดทกซอกทกมม ของอาคารสถานท วสด ครภณฑ อปกรณ เครองใช ใหสะอาดหมดจด กลาวกนวา สะอาด คอพนฐานของการยกระดบคณภาพ โดยมขนตอนการทาความสะอาดไว ดงน 1. เรมตนทพนท กวาด เชด ฯลฯ 2. กาหนดเสนแบงเขตพนทใหแนนอน 3. ตองขจดตนเหตอนเปนบอเกดแหงความสกปรก 4. ดความสะอาดลกเขาไปถงจดเลก ๆ

35

4. สขลกษณะ คอ รกษาททางานใหสะอาดตา โดยรกษา 3ส. แรกอยเสมอ เพราะถาทาไมสมาเสมอ ในไมชาทานกจะพบวา สถานททางานจะกลบมาสกปรกอก ความพยายามตาง ๆ ทไดทาไปกจะสญเปลา วธทจะรกษาไว คอ 1. ตงระบบการตดตามอยางตอเนองสาหรบกจกรรม 5ส. เชน ทาตารางการทาความสะอาด และจดผรบผดชอบ 2. จดใหมการแขงขนการทากจกรรม 5ส.ภายในองคกร เชน โครงการประกวดพนท 5ส. เพอททานและเพอนรวมงาน จะไดมสวนรวมในการรกษาความสะอาด ความเปนระเบยบ ในสถานททางานมากขน 5. สรางนสย คอ การปฏบตตามกฎระเบยบอยางตอเนองจนเปนนสย ส. ท 5 น เปนจดสาคญของกจกรรม 5ส. เพราะกจกรรมนจะไปไดดหรอไมนน ขนอยกบคนทนากจกรรมไปใช ซงความสาเรจของกจกรรมเกดจากทศนคตทดของบคลากร หนวยงานใดนากจกรรม 5ส ไปใชเพอปรบปรงระบบงาน และสามารถดาเนนกจกรรมไปไดอยางตอเนองนน จะเปนหนวยงานทมประสทธภาพ เตมไปดวยบคลากรทมคณภาพ ซงสงทตามมาคอ ภาพพจนทดของหนวยงาน แตกจกรรมนสงทเปนตวกระตนใหดาเนนไปได กคอหวหนาหนวยงานนนเอง 1. ใหความสาคญกบการรกษาความสะอาด ในสวนของตนเองอยางสมาเสมอ 2. ทานตองปฏบตตอสถานททางาน เสมอนหนงเปนบานหลงทสอง ดงนน จงตองทาใหสถานททางานสะอาดและสะดวกสบายดวย 3. การทจะวางตวใหเหมาะสม โดยการระวงทศนคตและนสยสวนตวของตนเองดวย เพราะบางครงอาจทาใหสถานททางานสกปรก หรอไมเปนระเบยบโดยไมไดเจตนา Visual Control กลรตน สธาสถตชย (2552 : 4) กลาววา visual control หรอ การควบคมดวยสายตา คอ การปรบปรงเพอเพมประสทธภาพใหกบกระบวนการ เครองจกร อปกรณ รวมถงการจดการอน ๆ โดยใชหลกการทวา การมองเหนเปนชองทางในการรบรขอมลทรวดเรวทสดของมนษย ดงนน การใชสายตาจงสามารถสงเกตเหนความผดปกต หรอการเปลยนแปลงใดๆ และสามารถตอบสนองการควบคม กระบวนการของเครองจกร อปกรณ และการจดการอน ๆ ใหกลบคนสสภาวะปกตไดเรวทสด และยงนาไปสการปรบปรงในระดบทสงขน 2. กระบวนการไหลของงานไมมตดขด Kanban System

กลรตน สธาสถตชย (2552: 5) กลาววา ระบบ kanban เปนหนงในเครองมอทถกพฒนาขนโดยบรษทโตโยตา ถอเปนสวนหนงของระบบการผลตใหทนเวลาพอด (Just-in-Time) ท

36

ไดรบการพฒนาขนมา เพอใชในการควบคมคณภาพและการไหลของงาน kanban คอ บตร แผน ปาย หรอสญลกษณ ทบอกถงการไหลของงาน ในการปฏบตงานภายในโรงงานและการเบกจายวตถดบ kanban แบงออกเปน 2 ประเภท คอ 1. บตรสงผลต (Production order card) 2. บตรเบกใชหรอจายชนสวน (Withdrawal card)

สญลกษณของ kanban ไมจาเปนตองเปนในลกษณะของบตรเพยงอยางเดยว ยงสามารถแทนไดดวยสญลกษณอน ดงตอไปน 1. ระบบภาชนะ ตวภาชนะเองอาจจะใชแทนบตรได คอ เมอภาชนะวางลงแสดงวาตองการชนสวนเพมเตม ระบบนจะใชงานไดด เมอภาชนะไดรบการออกแบบเปนพเศษ ใหสามารถบรรจวตถดบหรอชนสวนไดอยางพอด 2. ระบบไมใชภาชนะ อาจจะเปนพนทการทางานในสายการผลต สาหรบกาหนดพนทวางวตถดบหรอชนสวนกได เมอพนทบรเวณดงกลาววางลง กเปนสญญาณทบอกไดวา ตองการวตถดบหรอชนสวนมาเพม รวมทงยงเปนสญญาณบอกไดถงหนวยงานผลตอน ตองทาการผลตตอไดดวย 3. การ Set up เครองจกรซงไมสงผลตอการทางาน (Insignificant Changeover : ICO) กลรตน สธาสถตชย (2552: 6) การบารงรกษาทวผลแบบทกคนมสวนรวม TPM (Total Productive Maintenance) เปนเครองมอหนงทชวยพฒนาเครองจกรและอปกรณใหมประสทธภาพ และการพฒนาบคลากรทกฝายใหมความรและทกษะ มการปรบปรงอยางตอเนอง จดประสงคหลกของการทา TPM คอ การทาใหประสทธภาพโดยรวมของระบบมคาสงสด โดยการมงกาจดความสญเสยทกชนดทมอยใหเปนศนย โดยการทา TPM 12 ขนตอน ดงน 1. ผบรหารระดบสงขององคกร ประกาศเจตนารมณในการทา TPM ใหพนกงานทกคนทราบ 2. จดการฝกอบรมและใหความรเรอง TPM กบพนกงานทกระดบ 3. จดโครงสรางการทากจกรรม โดยจดตงหนวยงานสงเสรม 4. จดการวเคราะหสภาพปจจบน และกาหนดนโยบายรวมทงเปาหมาย 5. จดทาแผนงานหลกของแตละกจกรรม 6. เชญผทเกยวของเขารวมพธการ และดาเนนการเปดกจกรรม TPM 7. จดระบบเพมประสทธภาพในการผลต ไดแก การปรบปรงเฉพาะเรองการบารง รกษาดวยตนเอง การบารงรกษาตามแผน และการพฒนาความรและทกษะของพนกงาน 8. จดการชวงเรมตนของเครองจกร และผลตภณฑใหม

37

9. จดการบารงรกษาเชงคณภาพ 10. เพมประสทธภาพในการทางาน ของฝายสนบสนน 11. สงเสรมความปลอดภยและสงแวดลอม ใหพนกงานในองคกร 12. จดทา TPM อยางตอเนอง และยกระดบเปาหมายใหสงขน 4 กระบวนการการทางานทปราศจากความผดพลาด (Error - Free Processing: EFP) Poka Yoke กลรตน สธาสถตชย (2552 : 7) เปนแนวคดทถกนามาใช เพอปองกนความผดพลาดทเกดจากการลมของพนกงาน โดยชนดของความผดพลาดจากการลม จะแบงเปน 2 ประการ คอ การลมทเกดขนโดยไมตงใจ และการลมทางานนนจรง ๆ เชน สมมตวาคนงานตองประกอบอปกรณทมปม 2 ปม ซงตองมสปรงอยขางใตในแตละปมอปกรณ บางครงคนงานอาจลมใสสปรงปมใดปมหนง การใชหลก Poka - Yoke งาย ๆ คอ การออกแบบใหนบจานวนสปรงจากกลอง มาใสในจานหรอกลองเลกๆ กอนทจะประกอบ เมอประกอบเสรจเรยบรอยแลว ถายงมสปรงเหลออยในจาน แสดงวามความผดพลาดในการประกอบเกดขนแลว ตวอยางนเปนหลกการทางานอยางงายๆ ของ Poka - Yoke ทสามารถลดปญหาความผดพลาดในการนบของพนกงานได ถงแมวาความสญเสยทเกดขนจะเปนจดเลก ๆ แตกสามารถลดปญหาการกลบมาแกไขงาน (Rework) ไดทนท Poka - Yoke เปนวธการตรวจสอบทเนนการตรวจสอบทมประสทธภาพรอยเปอรเซนต วธนใชในกระบวนการผลตทมสงผดปกตเกดขน ซงความผดปกตจะตองไดรบการตอบสนอง เครองมอทใชในการผลตแบบลน (Lean Tools) ซง Green (2000) ไดพฒนา Toolkit ของการผลตแบบลน ดงน 1. เครองมอปรบปรงอตราการไหล (Flow) ไดแก Pull Production Scheduling One piece Flow, 5s, Standard Work, Method Sheet, Visual Control, Total Preventive Maintenance, Reliability Maintenance, Preventive Maintenance, Predictive Maintenance 2. เครองมอทชวยใหเกดความยดหยนในกระบวนการ (Flexibility) ไดแก Set up Reduction, Cross Trained Workforce 3. เครองมอทลดเวลาในการทางาน (Throughput Rate) ไดแก Flow Cell, Mistake Proofing, Self Check Inspection, Successive Check Inspection, Line Stop 4. เครองมอทใชพฒนาอยางตอเนอง (Continuous Improvement) ไดแก Kaizen, Root Cause Analysis, Statistical Process Control, Team Based Problem Solving คานยามและวธการใชเครองมอของลน มดงตอไปน

38

1. 5 ส. คอ วธปฏบตในการดแลรกษาพนทปฏบตการของ Lean ทาความสะอาด คานวณการจดการ การใช และจดสรางระบบของพนทการทางาน (Work Place) มงเนนไปทการแสดงใหเหนถงความโปรงใส การจดการองคกร ความสะอาด และการสรางใหเปนมาตรฐาน ดารงไวซงระเบยบแบบแผนทจาเปนของการทางานทด ประกอบไปดวย ส. 1 สะสาง แยกสงของทตองการ และไมตองการออกจากกน และกาจดสงของทไมตองการนนออกไปจากสถานทนน ๆ ส. 2 สะดวก จดสงของทจาเปนเหลานน ใหอยในสภาพทจะใชงานไดอยางงาย และมประสทธภาพ ส. 3 สะอาด จดสถานททางาน ใหปราศจากสงสกปรก ส. 4 สขลกษณะ ดารงสภาพของสะสาง สะดวก สะอาด อยตลอดเวลา ส. 5 สรางเสรมลกษณะนสย ปลกฝงสงเหลานใหอยในนสย ประพฤตอยางถกตองตามกฎระเบยบวนย ผลดทไดจากการทา 5ส.เปนการเพมประสทธภาพในการทางาน สะทอนออกมาในมตของการลดเวลาการทางานทลดลง ลดอบตเหต ลดเวลากจกรรมการ Change Over กจกรรมเพมคณคาของพนกงาน และพนกงานมสวนรวมในการพฒนาการทางานมากขน 2. การลดเวลาของการเปลยนงาน (Set up Reduction) ซงกหมายถงการจดเตรยมความพรอมของเครองมอ อปกรณ ในการผลต จะใชในการลดเวลาการจดแตงเครองจกร ในกรณทตองเปลยนการผลตจากผลตภณฑหนงไปสอกผลตภณฑหนง ใหใชเวลานอยทสด 3. งานมาตรฐาน (Standardize Work) ประสทธผลทเกดขนมากทสดในการทางานรวมกนของ แรงงานคน วสด และเครองจกร นน คอ การสรางรากฐานของการพฒนา โดยการสรางกระบวนการซ า ๆ โดยใหคาจากดความของขนตอน เวลาและการจดระเบยบแบบแผนของการปฏบตงาน จาแนกความตองการงานในกระบวนการ (Work-in-process) 4. แบบแสดงวธปฏบตงาน (Method Sheets) แสดงภาพการวธปฏบตงานทเปนมาตรฐานของงานนน รวมถงการอธบายวธการทางานทถกตอง เพอควบคมการปฏบตงานใหถกตองอยเสมอ 5. การควบคมดวยสายตา (Visual Control) เปนกญแจในทฤษฎของการผลตแบบลน เปนการมงเนนทสรางสถานทปฏบตงาน ใหมสญลกษณ เครองหมาย สญญาณสตาง ๆ ทแตกตางกน เทาทกระบวนการจะสามารถแสดงไดในชวงเวลาสน ๆ ใหรวาสงใดกาลงเกดขน สามารถเขาใจไดไดในกระบวนการ และรวาสงใดเปนสงทถกตอง หรอสงใดไมควรอยในสถานทปฏบต การ ใชขอมลรวมกนดวยอปกรณเสมอน (Visual Tool) จะชวยดาเนนงานใหราบรนและปลอดภย จากการออกแบบและนาไปใชงาน เครองมอเหลานจะลดความยงยากใหแกทมปฏบตงานในพนทปฏบตงาน (Shop Floor)

39

ตลอดจนงาน 5 ส. และกจกรรมการพฒนาดานอน ๆ Visual Display คอ การแสดงความสมพนธของขอมลขาวสาร และขอมลของพนกงานในพนทนน ๆ 6. Point of Used Material การจดเตรยมและบรหารพนทใหสามารถนามาใชงานไดอยางสะดวก ลดการเคลอนทหรอขนยายวสด นอกจากนยงหมายรวมถง การจดเกบอปกรณในพนททสะดวกตอการใชงานดวย 7. การฝกอบรมพนกงานขามสายงาน (Cross Trained Work Force) การฝกอบรมพนกงานในสวนทไมใชเจาหนาทเฉพาะดาน ใหสามารถทจะทางานไดหลาย ๆ อยาง เพอเพมความยดหยนในการปฏบตงาน สามารถทจะรองรบการความตองการของลกคาไดอยางทนทวงท สามารถทจะชวยไปทางานในสวนอน ๆไดในหลาย ๆ กจกรรม 8. การตรวจสอบดวยตนเอง (Self Check Inspection) คอการตรวจสอบความเรยบรอยของงานดวยตวพนกงานเอง กอนทจะสงงานไปสขนตอนถดไป ขอมลทไดจากการบนทกผล จะถกนามาวเคราะห เพอควบคมกระบวนการผลต ปองกนไมใหเกดการผลตของเสยขนมาอก ของเสยอาจผานเขาสกระบวนการไดโดยความไมตงใจของพนกงาน 9. การตรวจสอบอยางตอเนอง (Successive check Inspection) การตรวจงานโดยผทไมไดอยในกระบวนการนน แตเปนผดแลและตรวจสอบประเมนผล 10. การปรบเรยบการผลต (Smoothed Production Scheduling) คอ การจดตารางการปฏบตงานใหไดปรมาณคงทสมาเสมอ ตามความตองการ หรอตามปรมาณของลกคา ในกรณของการบรการ กเชน การจดตารางการนดหมาย และการมาของผใชบรการปกต เพอสามารถทจะรองรบผใชบรการไดทงหมด รวมไปถงการเกบขอมลและใชขอมลในอดต ในการพยากรณความตองการของลกคา เพอทจะลดความแปรปรวนในกระบวนการ 11. กลมการแกปญหา (Team Based Problem Solving) คอ การแกไขปญหาทเกดขนในกระบวนการ โดยมการประชมทมงานทเกยวของเพอหาทางแกไขปญหาทกวน หรอเปนประจาตามการตกลง โดยใหทกคนมสวนรวมในการแกไขปญหาเปนสาคญ 12. การปรบปรงอยางอยางตอเนอง (Continuous Improvement) หรอ Kaizen เปนภาษาญปนแปลวาการปรบปรง ซงเปนแนวคดทนามาใชในการบรหารจดการไดอยางมประสทธภาพ โดยมงเนนทการมสวนรวมของพนกงานทกคนรวมกน แสวงหาแนวทางใหมๆ เพอปรบปรงวธการทางาน และสภาพแวดลอมการทางานใหดขนอยเสมอ หวใจสาคญคอการดารงอยของสงทดอยแลว และการพฒนาอยางตอเนองไมมทสนสด ความสาคญในกระบวนการของ Kaizen คอ การใชความรความสามารถของพนกงานมาคดปรบปรงงาน โดยใชเพยงการลงทนเลกนอย ซงทาใหเกดการปรบปรงทละนอย คอย ๆ เพมพนอยางตอเนอง

40

13. การบารงรกษาเชงปองกน (Preventive Maintenance) เปนกลยทธการซอมบารง โดยมแนวคดในการดแลรกษากอนทเครองมอจะเสยหาย โดยการดแลรกษาและตรวจสอบเครองมอและชนสวนตางๆ อยางสมาเสมอตามเวลาทกาหนด กอนทเครองมอจะเสยหาย 14. การบารงรกษาโดยการพยากรณ (Predictive Maintenance) เปนกลยทธการซอมบารงจากการเกบขอมลการใชงานและความเสยหาย ตรวจสอบดวาเกดอะไรขนบาง แลวคาดการณวาจะเกดขนเมอไร แลวดาเนนการแกไขกอนทจะเกดปญหา 15. การวเคราะหรากสาเหต (Root Cause Analysis) เปนเทคนคในการแกปญหาเบองตน คอการยอนกลบขนไปหาถงสาเหตของปญหา โดยพยายามเจาะลกถงสาเหตของปญหา เชน 5 Whys เพอการแกไขและเปลยนแปลงกระบวนการ (Womack และคณะ, 1990) แนวคดการจดการแบบลนในระบบบรการสขภาพ คม (Kim as cited in Berczuk, 2008) กลาววา เวลาทใชในโรงพยาบาลกวารอยละ 40 ถอวาเปนความสญเปลา และตรงกบทวอแมก และ โจนส(James P. Womack and Daniel T. Jones (2003: 12) อธบายแนวคดแบบลนในระบบสขภาพวา ใหนกถงภาพโดยทวไปทพบในโรงพยาบาล คอการเขาแถวรอควทมความยาวมากเพอรอตรวจ การนงรอ หรอการเคลอนทไปยงขนตอนตาง ๆ เพอการวนจฉยโรค เปนการรอตงแตนดพบแพทยเปนเวลาหลายวน รอพบแพทยหนาหองตรวจ รอตรวจทางหองปฏบตการเฉพาะอยางทมขนาดใหญ แลวจงกลบมาพบแพทยอกครงเพอมาดผลตรวจ ถาผลชดเจนกรกษาตามความเหมาะสม บางรายกไปรอรบยา บางรายกอาจตองเดนทางไปพบแพทยเฉพาะทาง เพอรกษาแบบซบซอน หรอสงตอไปยงโรงพยาบาลแหงใหม ในสวนบรการสขภาพตางจากผลตภณฑ ตรงทผใชบรการเปนผทถกรวมเขาไปอยในกระบวนการ คอเกยวของโดยตรงนนเอง การระบคณคา และ ความสญเปลา ในระบบสขภาพตามแนวคดแบบลน ถอเปนหลกการสวนสาคญ ในหวขอนจะกลาวเนนในระบบสขภาพ เนองจากแนวคดการจดการแบบลน ไดนามาประยกตสระบบบรการรวมทงในระบบสขภาพ โดยในระบบสขภาพมจดทแตกตางจากระบบ อน ในรายละเอยด 2 ดาน กลาวคอ รายละเอยดของแนวคดลนในการระบคณคา และ ความสญเปลา ดงน คอ คณคาในระบบบรการสขภาพ ในระบบบรการ กระบวนการทสรางคณคาของแนวคดการจดการแบบลน ตามทคณะกรรมการพฒนาระบบขาราชการ (2548: 12) ระบไววา ควรกาหนดจาก 4 ประการ คอ 1. กระบวนการ ทสงผลตอเปาประสงคและพนธกจขององคกร 2. ทาใหประสทธภาพการทางานดขน 3. สงมอบคณคา ใหแกผใชบรการและผมสวนไดสวนเสย

41

4. เปนกระบวนการ ทชวยลดคาใชจายในระบบบรการสขภาพ คณคา ระบจากมมมองผรบผลงานคนสดทาย คอ ผใชบรการ ตวอยางการระบคณคา ไดแกคณคาในการวนจฉย การรกษาและใหคาแนะนา คอการวนจฉย การรกษา และใหคาแนะนา ทถกตองและรวดเรว (without delay / mistakes) ตวอยางกจกรรมทสรางคณคา ดงน ในแผนกผใชบรการ ในกจกรรมทสรางคณคา คอ การจายยาใหผใชบรการ กจกรรมทไมสรางคณคา คอ การสาเนาขอมลจากระบบคอมพวเตอรไปยงระบบอน ตวอยางกจกรรมทสรางคณคา ในหองผาตด คอ การผาตดผใชบรการ กจกรรมทไมสรางคณคา คอ การรอคอยขนตอนหรอการทางานทไมจาเปน ตวอยางกจกรรมทสรางคณคาในหองยา คอ การจดชดใหสารนาเกลอทางหลอดเลอดดา (IV) กจกรรมทไมสรางคณคา คอ การจดยาซ า เนองจากไดรบยาคนจากแผนกผใชบรการนอก (วทยา สหฤทดารง, 2552) ความสญเปลา ในระบบบรการสขภาพ จากความสญเปลาในทางระบบอตสาหกรรม เมอนามาประยกตในระบบการดแลสขภาพ ไดดงตวอยางตอไปน ในโรงพยาบาลบอลตนทฟลลงแฮม (Fillingham, 2008) อธบายความสญเปลาของระบบพฒนาการดแลแบบบอลตน (Bolton Improving Care System [BICS]) มดงน 1. ความสญเปลาเนองมาจากการเคลอนยายงาน หมายถง การเคลอนยายผใชบรการ และ การเตรยมเครองมออปกรณ (movement of patients and equipment) 2. ความสญเปลาเนองมาจากการเกบงานไวทา หมายถง การเกบของไมจาเปน (unneeded stocks and supplies) 3. ความสญเปลาเนองมาจากการเคลอนไหวทไมจาเปน หมายถงการเคลอนไหวของผปฏบตงาน และกระบวนการใหขอมล (movement of staff and information) 4. ความสญเปลาเนองมาจากการรอคอย หมายถงการลาชาในการวนจฉย และการดแลรกษา (delays in diagnosis and treatment) 5. ความสญเปลาเนองจากการทางานมากเกนไป หมายถงการทดสอบหรอการตรวจทไมจาเปน (unnecessary tests) 6. ความสญเปลาเนองมาจากการทางานซ าซอน หมายถงความเครยด ผปฏบตทางานมากเกนไป (stressed, overworked staff) 7. ความสญเปลาเนองมาจากการแกไขขอผดพลาด หมายถง อบตการณไมพงประสงค เชน ความคลาดเคลอนทางยา การตดเชอ (medication errors, infections) การตรวจสอบแบบ 2 ครง (double check) เปนความจาเปนในการปฏบต เพอปองกนความคลาดเคลอนทางยา (college of nurses of

42

Ontario, 2008) ดงนนการตรวจสอบยาทมมากเกนกวา 2 ครง จงจดเปนความสญเปลาทเกดขนไดจากการแกไขขอผดพลาด นอกจากน อนวฒน ศภชตกล (2551) ไดอธบาย ความสญเปลาในระบบสขภาพ 8 ชนด หรอดาวนไทม (DOWNTIME) คอการทางานซ าเพอแกขอบกพรองการผลตหรอใหบรการมากเกนไป การรอคอยของผใหบรการ ภมรทสญเปลา การเดนทาง การเกบของไมจาเปน การเคลอนยายทขนตอนทมากเกนไป ดงรายละเอยดตอไปน 1. การทางานซ าเพอแกขอบกพรอง (D: defects rework) เชน การตรวจเลอดซ า เนองจากการไมไดใสปายชอทถกตอง 2. การผลตหรอใหบรการมากเกนไป (O: Overproduction) เชนการ ตรวจทางรงส เชนรงสเอกซทกวน ทแผนกผใชบรการอาการหนกหรอวกฤต (Intensive Care Unit [ICU]) 3. การรอคอย (W: waiting) เชนการทแพทยรอคอยผลตรวจรงสเอกซ รอผลการวเคราะหทางหองแลบ 4. ภมรทสญเปลา (N: Not using staff talents) เชน ผนเทศนใชการแกปญหาโดยไมไดใชหลกการ เชนการคานอานาจ หรอหมายถงหวหนาเปนผเสนอทางเลอกในการแกปญหา โดยไมสงเสรมความคดสรางสรรคของบคลากร การใหทาตามคาสงการเพยงอยางเดยว รวมทงการใชคนไมถกประเภท (อนวฒน ศภชตกล, 2551) 5. การเดนทาง (T: Transportation) เชน เสนทางทผใชบรการไปรบบรการแผนกทไกล 6. การเกบของไมจาเปน (I: Inventory) ในบรการสขภาพ เชน การรอคอยของผใชบรการจากการตอแถวรอรบบรการ และการเกบสารองวสดคงคลงมากเกนความจาเปน 7. การเคลอนท การเคลอนไหว (M: Motion) เชน การทแพทยพมพขอมลคอมพวเตอรซ าไปมา หรอพยาบาลคนหาเอกสารผใชบรการตาง ๆ 8. ขนตอนทมากเกนไป (E: Excessive Processing) เชน บอกขอมลผใชบรการซ า ๆ ในเรองเดมๆ หรอ การลงลายมอชอในแบบฟอรมจานวนมากถง 8 ครง โรงพยาบาลคอโรงงานขนาดใหญ ทผลตสนคา(ใหบรการ)ทหลากหลายชนดและซบซอน การรกษาพยาบาลหรอใหบรการ ทใชบคลากร เครองมอ อปกรณ หรอกระบวนการทแตกตางกน คอสนคาแตละชนด การนาแนวคดลนมาใชกบการบรการทางการแพทย จงเปนการนาการบรการแตละชนดมาบรหารจดการ ความรวดเรว (Flow) ของการใหบรการทกๆขนตอนในโรงพยาบาลหรอระบบบรการสาธารณสข ไมไดหมายถงความรวดเรวขนเทานน แตหมายถงความปลอดภยและชวตของผใชบรการดวย

43

- ลน ไมใชการทาใหคนตองทางานมากขน หรอเรงใหรวดเรวยงขน แตเปนการทางานทชาญฉลาดขน ทานอยลง ลดตนทน แตดขน และไดผลมากขนกวาเดม ลนทาใหคนทางานสนกขน มคณคา ภมใจ และสขใจมากขน - ลน ไมตองใชเงนลงทนจานวนมาก ไมตองซอ หรอตองการเครองมอ และอปกรณทมราคาแพง ลนลงทนโดยใชสมอง เวลา รวมกบการสนบสนนจากผนา - ลน ตองการความเขาใจในความตองการของผใชบรการ การทางานเปนทม การสอสารระหวางกน รวมคด รวมวเคราะห และรวมกนสราง พฒนาปรบกระบวนการการทางานขนใหม ใหเปนกระบวนการทางานทมความสญเปลานอยทสด เพมคณคาในทก ๆ ขนตอน และมการไหลลนของกระบวนการทางาน โดยไมสะดดหรอตดขด - ลน ใหหรอกาหนดคณคาโดยยดความตองการความคาดหวงของลกคาเปนสงสาคญ แตผใชบรการไมมความสามารถจะบอกความตองการ ไมมความรพอทจะเลอก หรอใหความเหนตอการตรวจวนจฉยการรกษาของตนเองได ซงพอประมวลไดวา สงทผใชบรการตองการจากการรกษาพยาบาลมดงน - ตองการหายจากการเจบปวยอยางรวดเรว ปลอดภยทงรางกาย จตใจ และวญญาณ - ดวยวธการทไดผลดทสด ไดมาตรฐาน - ตรงตามความตองการ เฉพาะปญหาทเกดขนเฉพาะตนอยางถกตอง - มความรวดเรวเหมาะสม โดยไมมการรอ หรอสญเสยโดยไมจาเปน - มประสทธภาพ ไมมความผดพลาด ประหยด ไดรบการดแลอยางเสมอภาค ขนตอนการประยกตแนวคดการจดการแบบลนสการปฏบต จากหลกการของแนวคดการจดการแบบลน 5 ประการ สามารถนามาสการปฏบตไดหลากหลายขนตอน ไดแก การประยกตสการปฏบตของโรงพยาบาลบอลตน ของเกยรตขจร โฆมานะสน ของเพญจนทร แสนประสาน และคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ พบวา ขนตอนนมความแตกตางกนเลกนอย แตในเนอหาสาระมความคลายคลงกน ดงตวอยางตอไปน โรงพยาบาลบอลตนในประเทศองกฤษ ไดมการประยกตแนวคดการจดการแบบลนลงสการปฏบต เปนการพฒนาการดแลแบบบอลตน (BICS) ประกอบดวย 4 ขนตอน ดงน 1. ทาความเขาใจคณคา (understanding value) ในการปรบปรงทางดานสขภาพ การทาความเขาใจในสงทมคณคาตอผปวย โดยทาการสงเกตในผปวยวา มการไหลในกระบวนการอยางไร สงเกตสงทเปนปญหาและอปสรรค แลวทาความเขาใจในดานของผปวย เทคนคทใชคอจากแบบบนทกขอเสนอแนะ ทไดมาจากการบนทกในแบบฟอรมขอเสนอแนะหรอขอคดเหน จากการตอบแบบสอบถาม แบบสมภาษณของผปวย หรอในกลมผใชบรการตาง ๆ

44

2. ศกษาเพอตรวจด (learning to see) เปนขนตอนทเกดหลงจากเขาใจคณคาในมมมองลกคา แลวสรางสงทมคณคานนตอผปวยทเปนไปได โดยคนหาและกาจดความสญเปลา การศกษาตรวจดมกจะพบไดบอยครงวา การดแลผปวยในโรงพยาบาล มกมสงตาง ๆ ทยงยาก และมความไมเปนระเบยบ เมอพบสงทเปนความยงยากแลว จงทาการปรบปรงโดยใชการวเคราะหกระแสธารคณคา (value stream analysis event) ในกระบวนการ ตงแตผปวยมาโรงพยาบาล ถงหอผปวยจนกระทงจาหนาย 3. ออกแบบกระบวนการ (redesigning) กระบวนการในการบรการ จดใหมทมดแลทมประสทธภาพไดมาตรฐาน ใชหลกการในแนวคดแบบลน และระบบการจดการทมองเหนโปรงใส (visual management systems) ผปฏบตสามารถรบทราบและมองเหนสงทเปนคณภาพ และสงทเปนปญหาหรอขอผดพลาด 4. สงมอบบรการทมคณประโยชน (delivering benefit) ใหผใชบรการไดรบบรการหรอสงสงมอบทด บรรลตามเปาหมายตามความจาเปน และมแตคณประโยชนเทานน เกยรตขจร โฆมานะสน (2550: 45) ไดประยกตแนวคดการจดการแบบลน และอธบายขนตอนรายละเอยด โดยสามารถสรปแบงไดเปน 7 ระยะดงน 1. การเตรยมความพรอมกอนดาเนนโครงการ โดยกาหนดขอบเขตของโครงการ การแตงตงผดาเนนโครงการ การสอสารทาความเขาใจ 2. การระบคณคาของบรการ การเรมดาเนนการโดยการคนหา และทาความเขาใจความตองการของลกคา ถายทอดความตองการของลกคาสสนคา และกระบวนการ ตดตามความตองการของลกคาอยเสมอ 3. การสารวจสถานะปจจบนของกระบวนการ โดยจดกลมแผนภาพกระแสธารคณคา จดสญลกษณ แลวสรางแผนภาพกระแสคณคาแสดงสถานะในปจจบน 4. การประเมนผลการจดการกระบวนการ เปนการประเมนความคบหนาจากเกณฑ และตวชวด 5. การวางแผนการพฒนากระบวนการสรางคณคา โดยคนหาความสญเปลา การสรางแผนภาพกระแสธารคณคา แสดงสถานะในอนาคต และการกาหนดแผนการปรบปรง และถายทอดแผนงาน

6. การขบเคลอนกระแสธารคณคา และการใชระบบดง โดยสรางระบบคมบง (เครองมอทมกจะนามาใชเพอสนบสนนการสอสารระหวางกระบวนการ หมายถงแผนปายทใหขอมลขาวสาร) และการปฏบตงานตามมาตรฐาน

45

7. การสรางคณคา และกาจดความสญเปลาอยางตอเนอง โดยปรบปรงอยางตอเนอง การขยายผลทวทงองคกร และเชอมโยงกบภายนอกองคกร ขยายผลเปนหวงโซคณคา การประยกตแนวคดแบบลนลงสการปฏบต เพญจนทร แสนประสานและคณะ (2550)อธบายขนตอนการจดการแบบลนไว 7 ขนตอน ดงน 1. การสรางกระแสธารแหงคณคา วเคราะหกระบวนการและผลผลตจากงาน โดยใชแนวทางวเคราะหไดแก การอบรม การระดมสมอง การขจดความสญเปลา 2. วเคราะหกระบวนการหลก แผนผงใหงานดาเนนไปอยางตอเนอง โดยจดทาผงขนตอนการผลตทแสดงทางผานของงาน วดวงรอบเวลาการทางานในแตละกจกรรม กาหนดวเคราะหลาดบงาน เปลยนการดาเนนไป หรอการไหลของงาน 3. ประเมนปญหา ศกษาขอมลในกระบวนการผลต ขอมลรอบเวลา ระยะระหวาง ขนตอน ความพรอมของกระบวนการการจดสงสนคา คณภาพทยงไมไดแกไขหรอตรวจซ า และขอมลสดทายคอ กาลงคนและเวลาการทางาน 4. วเคราะหกจกรรมความมคณคา และเชอมโยงขอมลกบสญลกษณ 5 ประเภท (วนชย รจรวนช, 2545) ดงนคอ O คอ การปฏบตงาน เปนกจกรรมทมคณคา คอ การเคลอนยาย D คอ การรอคอย � คอ การตรวจสอบ เปนกจกรรมทมคณคาแตหลกเลยงไมได

∇ คอ การเกบพก จดเปนกจกรรมทไมมคณคาแตหลกเลยงได จงตองนามาปรบปรงเปนอนดบแรก 5. หาสาเหตวเคราะหความสญเปลา ใชเทคนคตงคาถามในแตละขนของการไหล หรอการดาเนนไปของกระบวนการ เชนทาอะไร ทาไมตองทา ทาอยางอนไดไหม และควรทาอะไร เปนการถามเพอหาวตถประสงค สถานท ขนตอน บคคล และวธการ เพอเขาตารางวเคราะหกจกรรม 6. เสนอการปรบปรงเพอลดความสญเปลา ใชเทคนคการตงคาถาม 6 ประการ (5W1H) เชน ใครตองทา (who) ทาอะไร (what) ทาเมอไหร (when) ทาทไหน (where) ทาอยางไร (why) ทาไมตองทา (how) โดยใหคาถามเพอใหคดตอวา มวธอยางอนไดหรอไม คอ ทาไมตองเปนคนนน ทาไมตองทาสงนน เวลานน ทตรงนน ทาไมทาอยางนน เปนตน และ เทคนคอซอารเอส (ECRS) ขนตอนอะไรทควรขจด (E: eliminate) ควรรวมขนตอนเขาดวยกน (C: combine) เปลยนจดลาดบขนตอนการทางาน (R: rearrange) หรอการทาใหงานนนงายขน (S: simplify)

46

7. ทดลองยกรางผงกระแสธารคณคาในอนาคต เพอกาหนดรายละเอยดวธการใหม ทประหยดเงน คาแรง วสด อปกรณ มมาตรฐานวธปฏบตใหมเพอนาไปใชปฏบต โดยการประสานงานผเกยวของ จดอบรมตดตามผล และปรบปรงแกไขอยางตอเนอง และสดทายเพอตดตามการรกษา โดยตองตรวจสอบการปฏบต รายงานผลการปฏบตใหม ปรบปรงแกไขใหครบ ตามหลก PDSA หรอหลกในการพฒนาคณภาพ คณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (2550) ไดประยกตแนวคดการจดการแบบลน โดยเรมตนจากการตงเกณฑในการกาหนดกระบวนการทสรางคณคา แนะนาวา กระบวนการทสรางคณคาทได ควรกาหนดจากตวอยาง 4 เกณฑ คอ 1. เปนกระบวนการทสงผลตอเปาประสงค และพนธกจขององคกร 2. ทาใหเกดประสทธภาพการทางานทดขน 3. สงมอบคณคาใหแกผใชบรการ และผมสวนไดสวนเสย 4. เปนกระบวนการทชวยลดคาใชจายในการดาเนนงาน โดยไดแนะนาใหหนวยงานทางราชการนาไปใช จากขนตอนการปฏบต ดงน 4.1 การเฝาสงเกตการณทางาน จดทาแผนผงการไหล (flow) ของงานวา เรมตนทใด สนสดทใด เรยกวา แผนผงการไหลของงาน (flow diagram) เปนการศกษาวาในการทางานบรการ มขนตอนใดอยบาง การศกษาอาจทาโดยการบนทกเทปวดโอ เพอสามารถนามาศกษาใหเกดความเขาใจในขนตอนการทางานใหไดมากขน แลวบนทกเวลาเฉลยในแผนตารางเวลาแตละกจกรรม การศกษา โดยควรทาการบนทกวดโอ ของคณะกรรมการพฒนาระบบขาราชการน ตรงกบท อภชาต โสภาแดง (2552) กลาวไววา การทาใหมองเหนกจกรรมทเปนกจกรรมยอยไดชดเจน ไดมาจากการบนทกวดโอ และยงสามารถกลบมาดยอนหลง ไดซ าไปซามาไดตามตองการ 4.2 การวเคราะห และแบงประเภทขนตอนการทางาน การวเคราะหกจกรรมในการทางาน แบงเปน 5 ประเภท คอ 1) การปฏบตงาน (operations) ถอวาเปนกจกรรมทเปนการทางานจรง สญลกษณทใช คอ O 2) การเคลอนทหรอการเคลอนยาย (transportation) สญลกษณทใช คอ 3) การรอคอยหรอความลาชา (delay) สญลกษณทใช คอ D 4) การตรวจสอบ (inspection) สญลกษณทใช คอ

5) การเกบรกษาหรอการหยดนงเปนเวลานาน (storage) สญลกษณทใช คอ ∇

47

การแบงประเภทงาน เปนการแบงขนตอนการทางานออกเปนสองประเภท คอ - ขนตอนภายใน เปนขนตอนการทางานทสามารถทาได หลงจากททราบความตองการหรอสามารถทาได - ขนตอนภายนอก เปนขนตอนทสามารถทาลวงหนาในเวลาใด ๆ โดยไมจาเปนตองทาตอหนาผใชบรการ หรอไมจาเปนตองทราบความตองการ ซงขนตอนนเรยกวา ขนตอนลบหลงทสามารถทาเวลาอน ๆ 4.3. การศกษาวเคราะห เพอเปลยนกจกรรมภายในใหเปนกจกรรมภายนอก ในขนตอนนจะตองมการศกษาหรอหาหนทาง ในการเปลยนขนตอนภายในใหไปเปนขนตอนภายนอก โดยมหลกการในการคดคอ ใหเหลอขนตอนภายในใหนอยทสด 4.4 การหาโอกาสในการปรบปรงและการทาซ า เปนขนตอนทใชในการทจะหาโอกาสอนๆในการทาซา เพอสามารถเปลยนขนตอนตอหนา ใหเปนขนตอนลบหลงใหไดมากทสด สรป จากขนตอนดงกลาวทนาเสนอ จะเหนไดวาประกอบดวย การเรมทาความเขาใจกอน ศกษา โดยเฝาสงเกตกระบวนการสรางกระแสธารคณคา ประเมนปญหา ดงนน ผวจยจงนาเนอหาจากการทบทวนวรรณกรรมทงหมด ทไดจากแนวทางการประยกตแนวคดการจดการแบบลนเหลาน โดยประยกตสการปฏบตเพอใหงายตอการศกษา สรปเปนรปธรรมเพอสะดวกในการนาไปใชได ประกอบดวย การพฒนาใน 3 ระยะดงน คอ 1) ระยะกอนพฒนา 2) ระยะพฒนา และ 3) ระยะหลงการพฒนา กระบวนการทตองเรมกระทากอน คอเปนระยะท 1 คอ ระยะกอนพฒนา หลงจากนนจงทาการออกแบบกระบวนการและทาการวเคราะห ในการวเคราะห จะจดแบงกจกรรมตามสญลกษณ 5 ประเภท ประยกตโดยมการใชเทคนคและการจดการลน ดงเชน การประยกตของ เพญจนทร แสนประสานและคณะ แลวจงปรบปรงลดขนตอนใหเหลอนอยทสด ดงเชน การประยกตของคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ ระยะท 2 คอ ระยะพฒนา โดยทาการพฒนาตามทไดประชมและสรปเปนแนวปฏบต หลงจากนนเปนขนตอนสดทาย คอ ทาการสงมอบบรการทมคณคา ทามาตรฐานวธปฏบตใหม ทาการสรางคณคาพรอมทงกาจดความสญเปลาอยางตอเนอง ซงถอไดวาเปนการพฒนา และในระยะท 3 คอ ระยะหลงจากพฒนาแลวกใหเกดการพฒนาตอไปอก ตรงตามแนวคดแบบลนขอท 5 คอความสมบรณแบบ ประโยชนทไดรบจากแนวคดการจดการแบบลน การนาแนวคดการจดการแบบลนไปใชพฒนา มประโยชนดานตาง ๆ ดงตอไปน ประโยชนในดานการผลต นพนธ บวแกว (2547) กลาวถงการใชระบบการจดการแบบลน มผลทาใหไดรบผลตามเปาหมายตามหลก 4 ประการ คอ 1. การผลตสนคาทด มคณภาพด ยอมมผลตอความอยรอดในธรกจ

48

2. การมตนทนการผลตตา ตนทนทตาลง ทาใหกาไรเพมขน 3. สามารถจดสงไดตรงตามความตองการ ทงในแงของปรมาณ และเวลา และ 4. การสงของด ราคาถก และทนเวลาทลกคาตองการใช ทาใหลกคามความพงพอใจ ประโยชนทางดานบรการสขภาพ อนวฒน ศภชตกล (2545) กลาวไววา ชวยในการพฒนาคณภาพ มการนามาใชเปนกจกรรมพฒนาคณภาพในโรงพยาบาลตาง ๆ ซงการพฒนาคณภาพในเชงวธการ เปนการปรบปรงระบบงานเพอตอบสนอง หรอเปนคณประโยชนตอผใชบรการหรอลกคา โดยจะตองทาใหถกตองแตเรมแรก และมงสความเปนเลศ การทาใหถกตองตงแตแรก คอ การปฏบตตามมาตรฐานทางเทคนค หรอมาตรฐานวชาชพ ประโยชนในดานการศกษา คอมม และ มาเธสเซล (Comm &Mathaisel, 2005) ศกษาวจยแนวคดการจดการแบบลนในระบบการศกษาในระดบมหาวทยาลย 18 แหง ในตะวนออกเฉยงเหนอของสหรฐอเมรกา พบวา มประโยชนในดานลดคาใชจาย สามารถลดสงทไมมประโยชน พฒนาการจดการใหมประสทธภาพ และชวยใหมความคดรเรมสรางสรรค ในการจดการทางดานการเงนหรองบประมาณ ประโยชนในการนาไปใชในระบบราชการ นอกเหนอจากระบบสขภาพแลว มการนาแนวคดการจดการแบบลนมาปฏบตใชในระบบราชการ ตามพระราชกฤษฎกาเรองการบรหารบานเมองทด พ.ศ. 2546 หมวด 5 วาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจกรรมบานเมองทดของรฐบาล (lean governance) ระบใหสวนราชการดาเนนการบรหารราชการในหนวยราชการภาครฐ (การประชม คณะรฐมนตร, 2548) โดยคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) เสนอใหสวนราชการและหนวยงานของรฐบาลอน ๆ ลดขนตอนและระยะเวลาการปฏบตงานของราชการเพอประชาชน ภายใตกรอบแนวคดในแนวคดการจดการแบบลน ซงความสญเสยในการทางาน คอ กจกรรมหรองานทเปนภาระหรอคาใชจายใหกบทงภาครฐและภาคประชาชน และมนโยบายทจะขยายผลตามแผนยทธศาสตร ใหมการนากรอบแนวคดนไปใชใหครบถวนทกหนวยงาน เกดประโยชนคอทาใหประชาชนทมารบบรการตดตอราชการ ไดรบบรการทรวดเรว เนนกระบวนการทมเฉพาะขนตอนทสาคญ กระบวนการดาเนนการทสนลง คอ เพอทาใหผปวยเกดการรอคอยนอยทสด จดใหมระยะเวลาทจาเปนตองทาตอหนากระบวนการลดลง โดยนาขนตอนไมจาเปนไปทาภายหลง ปญหาและอปสรรคจากการประยกตแนวคดการจดการแบบลนในงานวจย จากการทบทวนวรรณกรรม ในการนาแนวคดการจดการแบบลนมาประยกต มปญหาและอปสรรคหลายประการ ดงน

49

1. ดานบคลากร ในระบบสขภาพประเทศองกฤษ ระยะแรก มปญหา ดานบคลากร ไมใหความรวมมอ และตอตานการเปลยนแปลง ฟลลงแฮม (Fillingham , 2007) ไดกลาวถงปญหาและอปสรรค คอ การทไดรบความรวมมอจากบคลากรทปฏบตจานวนนอยมาก(รอยละ10) สาเหตทสวนใหญยงไมใหความรวมมอ เนองจากมองไมเหนวาผลงานทดาเนนการ จะประสบความสาเรจไดอยางไร จนกวาจะไดเหนผลสาเรจของงานทดาเนนการนน ซงพบวา ใชเวลาอกประมาณ 5 ป จงจะไดรบความรวมมอจากบคลากรทงหมด และในระบบสขภาพประเทศองกฤษ การดาเนนงานโดยใชระบบพฒนาการดแลแบบบอลตน (BICS) ทพฒนามาจากระบบการผลตแบบโตโยตา (TPS) ประเทศญปน พบปญหาในการดาเนนงาน คอเจาหนาทมการตอตานในการเปลยนแปลง และไมพงพอใจ โดยอางเหตผลวาไมใชญปน ไมไดสรางรถยนต และยงมาก ไมมเวลาทา จงไดมการเรงสรางความเขาใจในเรองการพฒนา กระบวนการทางาน และแสดงใหบคลากรมองเหนถงคณภาพทดขน ในตนทนเทาเดมหรอสามารถลดตนทนลงได ถอเปนเรองททาทายในการดาเนนงาน เกยรตขจร โฆมานะสน (2550) กลาววา ในการดาเนนการโครงการแนวคดการจดการแบบลน ปญหาทมกพบวาพนกงานบางสวนในองคกรไมใหความรวมมอเทาทควร ทงน สาเหตสาคญประการหนงของปญหานน อาจเกดจากการทพนกงาน ขาดความเขาใจ และมทศนคตทไมถกตอง ดงนนการทาใหพนกงานยอมรบการเปลยนแปลง จงควรกาหนดวตถประสงคทชดเจน ปรบแนวคด และการกระตนจงใจพนกงาน กาหนดวตถประสงค โดยการวเคราะห จดแขง จดออน สวนวตถประสงคโดยทวไป ใหคณภาพสนคาหรอบรการทดทสด ตนทนการผลตทตาทสด และเพมขดความสามารถทจะรองรบการเปลยนแปลงทนทวงท สาหรบการนาการผลตตามแนวคดการจดการแบบลนมาประยกตในบรษทในประเทศไทย เชน บรษท ไนซ แอพพาเรล ซงเปนอตสาหกรรมการผลตและสงออกเสอผากฬาทมชอเสยงของประเทศไทย ทไดนามาประยกตแลวเปนเวลากวา 5 ป 2. ดานเทคนคเครองมอหรออปกรณ พบวา ความรความเขาใจและทศนคตบคลากร มความสมพนธดานบวกกบทรพยากรทใช ไดแก เครองมออปกรณทใชในการดาเนนงานทเกยวของกบแนวคดการจดการแบบลน ระยะเวลาทใชในการปรบปรงรปแบบ เอกสารขอมลสาหรบ การศกษา ซงหากมจานวนมากขน จะสงเสรมใหเกดความรความเขาใจ และใหความรวมมอเพมขน ในประเทศสวเดน ปญหาในการประยกตแนวคดการจดการแบบลนสระบบสขภาพ คอ เอกสารขอมลทเกยวของสาหรบศกษาแนวคดแบบลนในระบบสขภาพมไมเพยงพอ ดงนนควรจดหาเอกสารเหลานเพมขน รวมถงแสดงแนวคดทเหมาะสมและชดเจน จงเปนสงสาคญทมผลตอความเชอถอและการยอมรบ ในการใหความรวมมอของบคลากรในระบบสขภาพ ในการดาเนนงานใหประสบผลสาเรจไดเปนอยางดจง ตองใชระยะเวลา (Kollberg, Dahlgaard and Brehmer, 2007)

50

3. ดานการจดการระบบการประสานงาน ปญหาทางดานระบบการประสานงาน พบวาการดาเนนงานขาดการเชอมโยง มการแยกสวนในการดาเนนงาน เชนในแผนกหรอหนวยงาน ตาง ๆ ในโรงพยาบาล ทพบวาเปนปญหาในการประสานงานระหวางหนวยงานอยมาก นพนธ บวแกว (2547) ไดกลาวถงปญหาในการนาแนวคดการจดการแบบลนมาประยกตในองคกร คอแนวคดการจดการแบบลน มแนวคดทแตกตางไปจากแนวคดแบบเดมอยางมาก กลาวคอการทแตละองคกรตางมงทจะทางานตามหนาทตนเองเปนหลก โดยขาดการเชอมโยงกบแผนกอน ไมสนใจผลกระทบตอผอน ทงผใชบรการภายในและภายนอก สวนปญหาของธรกจบรการ โกศล ดศลธรรม (2547) ใหความเหนไววา แนวทางการประยกตแนวคดการจดการแบบลน สาหรบธรกจบรการทมปญหาการดาเนนงานทลาชา โดยทวไปเกดจากการดาเนนงานในแตละฝายงาน ทมการแยกออกจากกน ไมมขนตอนการเชอมโยงระหวางกระบวนการตาง ๆ จงตองออกแบบจดการเชอมโยงกระบวนการ ใหมมาตรฐานไมซ าซอน และควรมการแสดงผลลพธจากการดาเนนงาน เพอใหพนกงานทกคนไดรบทราบผลของการปรบปรง และเปนการกระตนใหพนกงานมสวนรวมในการปรบปรงไดอยางตอเนอง เนองจากบคลากรทางการแพทยในโรงพยาบาล มบคลากรดแลเปนทม ทมหลากหลายสาขาวชาชพ ดงนนความเชยวชาญหรอชานาญเฉพาะทางของบคลากรทางการแพทย เชน แพทยเฉพาะทาง ทาใหผใหบรการหรอผใชบรการ ตองใชเวลาในการรบบรการมากขน เนองจากมขนตอนในการใหบรการหลายขนตอน และอาจตองไปตามจดตางๆ ตามกระบวนการในระบบบรการสขภาพ ดงนน การบรการทเกดจากบคลากรทางการแพทย ทมความรความชานาญหรอเชยวชาญในหลาย สาขา ควรมระบบการประสานงานการเชอมโยงทดมประสทธภาพ จงจะพฒนาใหกระบวนการบรการในโรงพยาบาล มความสะดวกและรวดเรวทมากยงขนได (Womack and Jones, 2003)

นอกจากนยงพบวา องคกร แผนก หรอหนวยงานตาง ๆ ในโรงพยาบาล ยงมระบบลาดบชน (hirhachy) แบบเดมอย แนวคดการจดการแบบลนเปนการจดการแบบใหม การทจะเปลยนแปลงระบบลาดบชน จงเปนเรองยากในการทาความเขาใจ เพอทาการเปลยนแปลง แตอยางไรกตาม การเปลยนแปลงโดยเนนการจดการทงระบบ จะมผลตอการเปลยนแปลงบคลากรในระบบดวย โดยจะสงผลตอความสาเรจในองคกรในอนาคต จงตองดาเนนการเปลยนแปลงควบคกน และใหบคลากรทกระดบ มสวนรวมในการเปลยนแปลงในระบบการทางานนดวย (Kollberg, Dahlgaard and Brehmer, 2007)

51

ตารางท 2 การศกษาการจดการแบบลน

กระบวนการ Valueการสรางคณคา

Value streamกระแสคณคา

Flowการดาเนนอยาง

ตอเนอง

Pull ระบบดง

Perfectionการเพมคณคาใหกจกรรม

Customer need

ตอบสนองความตองการผใชบรการ

กระจายงาน

ประเมนปญหา

Womack and Jones (2003)

√ √ √ √ √

วทยา สหฤทดารง (2546)

√ √ √

สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ( 2552)

√ √ √

เกยรตขจร โฆมานะสน (2551)

√ √ √ √ √

ประนอม ละอองนวล ( 2549)

√ √ √ √

เพญจนทร แสนประสานและคณะ (2550)

√ √ √ √

คณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (2550)

√ √

52

จากตารางการวเคราะหพบวา มผศกษาวจยการจดการแบบลน โดยมการใชกระบวนการยอยในแตละกระบวนการทแตกตางกน ผวจยจงสนใจศกษาการจดการแบบลนในดาน การระบคณคา การสรางกระแสคณคา การดาเนนไปอยางตอเนอง ระบบดงและการเพมคณคาใหแกกจกรรม

แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบประสทธผลและความพงพอใจ ประสทธผล ความหมายของความมประสทธผล และ ประสทธภาพ (Effectiveness and Efficiency) เปนผลลพธทเกดจากกระบวนการ ดงทมาตรฐานสากล ISO 9000: 2000 ใน Guideline on concept and use of the approach for management, 2005 ไดอธบายวา ความมประสทธผล คอความสามารถบรรลผลทตองการ ความมประสทธภาพ เปนผลทบรรลเทยบกบทรพยากรทใช รอยบนสและคลเทอร (Robbins, and Coulter, 2003: 125) ไดกลาวไว ความมประสทธผล (Effectiveness) หมายถง การสามารถปฏบตงานใหบรรลเปาหมาย เปนการทาสง ตาง ๆ ทถกตอง (Doing the right thing) สวน ความมประสทธภาพ (Efficiency) หมายถง การทางานโดยสนเปลองคาใชจายนอยทสด นนคอลดคาใชจายดานวตถและอปกรณลง หรอประหยดทรพยากรได เปนการทาสงตาง ๆ ใหถกตอง (Doing the thing right) ในพจนานกรม (The New Hamlyn Encyclopedic World Dictionary, 1971: 234) นยามคาประสทธผล (Effective) วา ปฏบตไดตรงตามเปาประสงค ผลตผลลพธไดตามตงใจหรอคาดหวงสวนคาวาความมประสทธภาพ นยามวา ขอเทจจรงหรอคณภาพของประสทธภาพ ขดความสามารถในการปฏบตงาน อตราสวนของงานททา หรอพลงทเครองจกร เครองกลไดพฒนาขน เมอเทยบกบพลงงานทสงเขาไปผลต โดยนยามประสทธภาพ (Efficient) วา ความพอเหมาะในการปฏบตงาน หรอผลของการปฏบตงาน มและใชความร ทกษะ ความอตสาหะ สมรรถนะ ขดความสามารถ วส (Vause. 1997: 139-159) สามารถนยามประสทธภาพของบรษทไดวา ความสมพนธระหวางผลผลตของผลตผล หรอบรการกบปจจยนาเขาของทรพยากร อนจาเปนในการผลตนน ความรบผดชอบหลกของฝายจดการกคอ ใชทรพยากรบคคล ทรพยากรสงของทางกายภาพ และทรพยากรเงนอยางมประสทธผล อนงคาวา ความมประสทธภาพ นอกจากมความหมายถง ความคลองแคลว ชานาญ ในการใชทรพยากร (แรงงาน เครองจกร วตถดบ) การเปรยบเทยบความมประสทธผลกบตนทน

53

ฟอรราและเดบบ (Flora and Debbie, 1996: 131) ยงใหนยามประสทธภาพไววา เปนผลลพธทไดรบอยางด นนคอ ผลตสนคาไดคณภาพ ในวธทดทสด เวลาสนทสด ประสทธผลตนทนดทสด สวนคาวา ความมประสทธผล เปนคณภาพของงาน ความนาเชอถอ ความพงพอใจ ของลกคา ความรบผดชอบ ลกษณะรปทรงงดงาม ความสะอาด ความสะดวก ความสบาย การสอสาร ความสภาพออนโยน ควรมสมรรถนะ ความมพรอม ความยดหยน ยดหยนดานปรมาณ ยดหยนดานความรวดเรวของการสงมอบ (ตรงเวลา) ยดหยนดานขอกาหนดเฉพาะ (ทาตามทลกคาประสงค) ทงยงหมายถง นวตกรรม ความคดรเรม ฯลฯ ดงท ฟอรรา และ เดบบ (Flora, and Debbie. 1996: 132) นยามคาวา ความมประสทธผลวา การผลตไดผลลพธดงทตงใจไว นนคอ ผลตไดผลผลตตามทลกคาตองการ (คณภาพสง ตรงเวลา) ตรงกบคาของรอบบนส และ คลเทอร (Robbins and Coulter. 2003: 7) ทกลาวไววา การจดการขององคการกคอ การพยายามสญเสยทรพยากรใหนอยทสด (ความมประสทธภาพสง) บรรลเปาหมายสงสด (ความมประสทธผลสง) ซงเปนรากฐานของการเพมผลตภาพ ดงนนการบรหารงานขององคการ จงแสวงหาความมประสทธผล (บรรลเปาหมาย) กบความมประสทธภาพ (บรรลการประหยดทรพยากร) การปฏบตงานอยางมประสทธภาพ ประสทธผล เปนรากฐานของการเพมผลตภาพ เนองจากทางานไดตามเปาหมาย ทางานทถกตองไดอยางถกตอง ดวยการใชทรพยากรนาเขาประหยด ทาใหเกดผลผลตไดสงกวาปจจยนาเขา สชาต โนนสบเภา, 2542: 23) ไดใหความหมายของประสทธภาพ (Efficiency) ตามพจนานกรมออกซฟอรด (Oxford Dictionary) วา หมายถงความพรอมและความสามารถในการปฏบตงานใหประสบความสาเรจ ตามวตถประสงคทตงไว นกวชาการไดใหความหมายไวตางกนดงน ทพาวด เมฆสวรรค (2543: 14) ใหความหมายวา ประสทธภาพคอ การเปรยบเทยบระหวางปจจยนาเขา (Input) กบผลผลต (Outputs) โดยการสรางผลผลตอยในระดบทสงกวาปจจยนาเขา ความมประสทธภาพสามารถวดได โดยนาปจจยนาเขาจรงหารดวยผลผลตจรง หากไดคาทนอย แสดงวามผลผลตเพมขนมากกวาการเพมขนของปจจยนาเขา หมายถงองคการมประสทธภาพ ซงสอดคลองกบ เทพศกด บณยรตพนธ (2536: 19) ทมองวา งานใดจะมประสทธภาพสงสดนน สามารถพจารณาไดจากความสมพนธระหวางปจจยนาเขา (Input) กบสงทไดออกมา (Outputs) จากความหมายดงกลาวจงสรปไดวา ประสทธภาพ หมายถงความพรอมและความสามารถในการดาเนนการอยางใดอยางหนง ใหสาเรจตามวตถประสงคทตงไวใหดทสด ถาเปนการบรหารราชการกคอ ความสามารถในการใหบรการ โดยคานงถงความคดเหนตามความรสกของผใชบรการเปนสาคญ ประสทธภาพอาจไมแสดงเปนคาประสทธภาพเชงตวเลข แตแสดงดวย

54

การบนทกถงลกษณะการใชเงน วสด คน และเวลา เพอใหเกดประโยชนสงสด ทาใหลกคาเกดความพงพอใจสงสด ในการปฏบตงานอยางคมคา ประหยด ไมเกดการสญเปลาเกนความจาเปน รวมถงการใชกลยทธหรอเทคนควธการปฏบตทเหมาะสม สามารถนาไปสการบงเกดผลไดเรว เพอใหได ผลการดาเนนงานทไดกาหนดไว และเพอผลกาไรขององคกร คารทและคาหน (Kartz and Kahn, 1987: 121) ซงเปนนกทฤษฏในองคกรระบบเปด (Open system)ไดเสนอแนวคด โดยไดทาการศกษาในเรองปจจยทมความสาคญตอประสทธภาพในการใหบรการ ไดใหความหมายวา ประสทธภาพ คอ สวนประกอบทสาคญของประสทธผลขององคกรนน ถาจะวดจากปจจยนาเขาเปรยบเทยบกบผลผลตทไดนน จะทาใหการวดประสทธภาพคลาดเคลอนจากความเปนจรง ประสทธภาพขององคกรหมายถง การบรรลเปาหมาย(Goal Attaiment) ขององคกร ในการบรรลเปาหมายขององคกรนน ปจจยตาง ๆ คอ การฝกอบรมประสบการณ ความรสกผกผน ซงมความสาคญตอประสทธภาพขององคกรดวย ซเลนนคและคณะ (Zaleanick and other, 1985: 40) ไดกลาวถง ในการจะปฏบตงานดวยดหรอไมดนน ผปฏบตจะตองไดรบการตอบสนองความตองการทงภายนอกและภายใน (External and Internal needs) ซงหากไดรบการตอบสนองแลว ยอมหมายถงการปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ ซงความตองการภายนอกไดแก 1. รายไดหรอคาตอบแทน 2. ความมนคงปลอดภยในการปฏบตงาน 3. สภาพแวดลอมทางกายภาพ 4. ตาแหนงหนาท 5. ความตองการเขาหมคณะ 6. ความตองการแสดงความรสก ความเปนเพอน และความรกใคร 7. ความตองการในศกดศรของตนเอง สมยศ นาวการ (2529: 5) ไดกลาวถงแนวคดทมอทธพลตอประสทธภาพการปฏบตงานในองคกร คอ 1. กลยทธ (Strategy) กลยทธเกยวกบการกาหนดภาระกจการพจารณาจดออน และจดแขงในองคกร โอกาส อปสรรคภายนอก 2. โครงสราง (Structures) โครงสรางขององคกรทเหมาะสมจะชวยในการปฏบตงาน 3. ระบบ (Systems) ระบบขององคกรทจะบรรลเปาหมาย 4. แบบ (Styles) แบบของการบรหารของผบรหาร เพอบรรลเปาหมายขององคกร 5. บคลากร (Staff) ผรวมองคกร

55

6. ความสามารถ (Skill) 7. คานยม (Share Values) คานยมของคนในองคกร จากแนวคดเกยวกบประสทธภาพในการใหบรการดงกลาวขางตนสรปไดวา ประสทธภาพคอไดปฏบตงานใหสาเรจตามวตถประสงคขององคกรทงในดานปรมาณและคณภาพ ความพงพอใจ ราชบณฑตยสถาน (2546: 775) ไดใหความหมายของความพงพอใจ หมายถง พอใจ ชอบใจ อยางไรกดความพงพอใจของแตละบคคลไมมวนสนสด เปลยนแปลงไดเสมอตามกาลเวลาและสภาพแวดลอม บคคลจงมโอกาสทจะไมพงพอใจในสงทเคยพงพอใจมาแลว ดงนนจงมความจาเปนตองสารวจตรวจสอบความพงพอใจในการปฏบตงาน ใหสอดคลองกบความตองการของผใชบรการอยางสมาเสมอ ทงนเพอใหงานสาเรจลลวงตามเปาหมายขององคกร นกวชาการไดพฒนาทฤษฎ ทอธบายองคประกอบของความพงพอใจ และอธบายความสมพนธระหวางความพงพอใจกบปจจยอน ๆ ดงน Korman ( 1977: 15) จาแนกทฤษฎความพงพอใจในการบรการออกเปน 2 กลม คอ 1. ทฤษฎการสนองความตองการ กลมนถอวาความพงพอใจในการบรการ เกดจากความตองการสวนบคคล ทมความสมพนธตอผลทไดรบจากการบรการ ทตรงกบความตองการสวนบคคล 2. ทฤษฎการอางองกลม ความพงพอใจในงานมความสมพนธในทางบวก กบคณลกษณะของการบรการตามความปรารถนาของกลม ซงใหกลมเปนแนวทางในการประเมนผลการใหบรการ ปจจยทมผลตอความพงพอใจของผใชบรการ 1. การเรยนรและเขาใจถงความตองการของผใชบรการ ตองคนหาคาตอบในประเดนทเกยวของ กบความตองการของผใชบรการอยางแทจรง 2. ผลตภณฑบรการ ในการนาเสนอการบรการ จะตองมผลตภณฑการบรการทมคณภาพและระดบการใหบรการทตรงกบความตองการของผใชบรการ 3. สถานทบรการ ผใหบรการจะตองจดหาสถานทในการใหบรการ ทผใชบรการสามารถเขาถงไดโดยสะดวก และตองคานงถงการอานวยความสะดวกแกผใชบรการในทกดาน 4. การสงเสรมแนะนาบรการ ผบรการจะตองใหขอมลขาวสารในเชงบวกแกผใชบรการทงในดานคณภาพการบรการ และภาพลกษณของการบรการ 5. ผใหบรการตองตระหนกวา ตนเองมสวนสาคญในการสรางใหเกดความพงพอใจในการบรการของผใชบรการ ท งการแสดงพฤตกรรมการบรการทแสดงถงการเอาใจใสอยางเตมท ดวยจตสานกของการบรการ

56

6. สภาพแวดลอมของการบรการ ผใหบรการจะตองสรางสภาพแวดลอมใหเกดความสวยงาม การแบงพนทอยางเหมาะสม สรางใหเกดภาพลกษณทดของการบรการ 7. การจดการกระบวนการ ผใหบรการตองมงหวงใหเกดความมประสทธภาพของการบรการ และความสามารถในการตอบสนองตอความตองการของผใชบรการไดอยางถกตอง มคณภาพ โดยการนาเทคโนโลยเขามารวมดวย เพอเพมประสทธภาพการใหบรการ ระดบความพงพอใจของผใชบรการ ผใชบรการยอมมความตองการและคาดหวงในการรบบรการทกครง การรบบรการทเปนสถานการณจรง เมอเปรยบเทยบกบความตองการกอนไปรบบรการ สงทแสดงออกมาคอระดบความพงพอใจ ซงระดบความพงพอใจกสามารถแบงเปน 2 ระดบ คอ 1. ความพงพอใจทตรงกบความคาดหวง เปนการแสดงความยนดของผใชบรการ เมอไดรบบรการทตรงกบความตองการ ทเกนกวาความคาดหวงทมอย 2. ความพงพอใจทเกนความคาดหวง เปนการแสดงความรสกประทบใจ ปลาบปลมของผใชบรการ เมอไดรบการบรการทเกนกวาความคาดหวงทมอย หากผใหบรการ ตองการใหผใชบรการมความพงพอใจในการใหบรการ กควรใหบรการเพอสรางความพงพอใจทเกนความคาดหวง เพราะผใชบรการสวนใหญมความประสงคทจะไดรบการบรการเชนนน Naumann & Giel (1995) เสนอแนวคดเกยวกบความพงพอใจของลกคา วาขนอย กบองคประกอบ 3 สวนไดแก

1) คณภาพของสนคาและบรการ (Quality Product & Service) ซงจะมอทธพลตอการรบรของลกคา เมอลกคารบรวาสนคาหรอบรการทไดมามคณภาพด กจะรสกพอใจในสนคาหรอ บรการนน 2) ราคา (Price) เปนสวนประกอบทจะทาใหลกคาเกดความพงพอใจ เมอลกคาไดเปรยบเทยบความยตธรรมของราคา และเหนวามราคาเหมาะสม กจะเกดความพงพอใจ แตถาลกคารสกวาสนคานนไมเหมาะสมกบราคากจะเกดความไมพงพอใจ 3) ภาพลกษณรวม (Corporate Image) เปนสงทมผลตอความพงพอใจเชนกน ควรมภาพลกษณรวม ทงการดาเนนธรกจทวไป การมคณธรรม และความรบผดชอบตอสงคมดวย

57

ตารางท 3 การวเคราะหประสทธผลการจดการแบบลน

ผวจย ตอบสนองความ

ตองการของลกคา

สรางคณคาใหสนคาและบรการ

กาจดความสญเสย

ลดตนทนการผลต

สรางผลกาไรทด

ใชแรงงานคนและอปกรณนอยลง

ลดระยะเวลา

Womack and Jones (2003)

√ √ √ √ √

วทยา สหฤทดารง (2546)

√ √ √ √ √

เกยรตขจร โฆมานะสน (2551)

√ √ √ √ √

สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ( 2552)

√ √ √

ประนอม ละอองนวล (2549)

√ √

Alukal (2006) √ √ √ พรมมนทร งามจนศร (2549)

√ √

√ √

Jones (2008) √ √ √

จากการวเคราะห พบวาการจดการแบบลน สามารถพฒนากระบวนการในการทางานใหดขน ผวจยจงสนใจศกษาการจดการแบบลนตอประสทธผลของการนดหมาย ในดานการลดคาใชจาย การลดระยะเวลา การลดความสญเปลา และการเพมความพงพอใจผรบบรการ

58

งานวจยทเกยวของ ลลดา ยงสง (2551: 106) ศกษาเรองผลการประยกตใชการจดการแบบลน รวมกบการบรหารโซอปทาน กรณศกษากลมตวอยางของอตสาหกรรมการผลต ผลการศกษาแสดงใหเหนวา การประยกตใชกจกรรมการผลตแบบลน และกจกรรมการบรหารโซอปทานรวมกนนน จะสงผลดตอดชนชวดประสทธภาพขององคกร 3 ดานคอ ดานการเพมประสทธภาพโดยรวม ในการผลต การลดตนทน และความสามารถในการจดสงไดตรงเวลา โดยพจารณาไดจากการทผบรหารเขาใจถงจดมงหมายหลกของการจดการแบบลน ในดานการลดความสญเสย โดยการกาจดกจกรรมทไมมมลคาออกไป และสงเสรมใหเกดการจดการแบบลนหรอการดาเนนกจกรรมแบบลนในองคกร เปนผลใหองคกรสามารถกาจดกจกรรมทไรประโยชนออกไป และสนบสนนการดาเนนกจกรรมทสรางมลคาขนแทน ไมวาจะเปนการนาเทคโนโลยททนสมยมาใชในกระบวนการ การพฒนาความรและทกษะของพนกงาน พรอมทงสงเสรมใหเกดการไหลของสายการผลตทมประสทธภาพมากขน ในขณะทองคกรมการวางแผนทจะพฒนากจกรรมตางๆภายในองคกรควบคไปดวย มการแลกเปลยนขอมลขาวสารทด ตลอดจนเขาถงความเขาใจในความคาดหวงของลกคารวมกน และใหผลตอบแทนเปนทนาพอใจ โดยสะทอนออกมาในรปแบบของราคา คณภาพ บรการ และประสทธภาพไปพรอมๆกน โดยประโยชนสงสดทองคกรไดรบคอ ความพงพอใจของลกคา และคาใชจายทลดลง จากการลดความสญเสยทไมจาเปนในกระบวนการ ทปกร แกวเหลก ( 2552: 210) ศกษาเรองแบบจาลองกระบวนการสานกงานแบบลน จากกรณศกษา ผลการศกษาแสดงใหเหนวา การประยกตใชแนวคดลนในการออกแบบกระบวนการงานสานกงาน จะทาใหจานวนกจกรรมทไมเพมคณคา และระยะเวลารวมของกระบวนการงานสานกงานแบบลนลดลง จากกระบวนการสานกงานปจจบน สงผลใหตนทนของกระบวนการลดลงไปดวย แตเนองจากตนทนสวนใหญเปนตนทนคงท แมวาจานวนกจกรรมหรอระยะเวลาจะลดลง แตตนทนยงคงเทาเดม อยางไรกตามสามารถนาระยะเวลาในสวนทลดลงน ไปปฏบตกจกรรมอน ๆ ทเพมคณคาตอไปได ไวท (White, 2006) อธบายวา โรงพยาบาลบอลตน เปนตวอยางทแสดงใหเหนผลลพธแนวคดแบบลนในระบบสขภาพ คอ สามารถลดระยะเวลาในการนอนโรงพยาบาลของผปวยออรโท ปดกสผาตดสะโพก ไดหนงในสามสวนของระยะเวลาการนอนโรงพยาบาล และลดงานเอกสารทงหมดกระบวนการตงแตรบใหมจนกระทงจาหนายไดรอยละ 42 สามารถลดเวลาในการดแลผปวยตงแตแผนกฉกเฉนจนไดรบการผาตดจาก 2.4 วนเหลอ 1.7 วน หรอประมาณรอยละ 38 ลดงานเอกสารผปวยรบใหมจนผปวยจาหนายไดรอยละ 42 และการพฒนาตามแนวคดแบบลนในหนวยพยาธวทยาโรงพยาบาลบอลตน พบวา สามารถลดขนตอนจากเดม 309 ขนตอน คงเหลอ 57 ขนตอน จากเดมทเปน

59

แผนกเกาแกมอปกรณและเครองมอมาก วางกระจดกระจาย เจาหนาทปฏบตงานมเสนทางยอนไปมา จงเพมพนทการทางาน ลดการเดนยอนไปมา โดยการจดสถานททางาน 5 ส ซงพบวาไดพนทการทางานเพมความสะดวกอกหนงเทาตว และการลงขอมลคอมพวเตอรไมลาชา จากจานวนทสะสมไวมาก แตละงานไดรบการตรวจวเคราะหรวดเรวขน แนวคดแบบลนจงเปนกลยทธทางดานการจดการทสามารถนามาใชเพอขจดความสญเปลา กาจดสวนทไมมประสทธภาพ และพฒนาการบรการผปวย ในหนวยงาน กลยทธแนวคดแบบลน เปนการวเคราะหในทกกระบวนการ วาเปนสงทมคณคาตอผปวย วเคราะหออกแบบโดยตดเวลาทไมจาเปน ลดขนตอน ลดตนทน ขจดการบรการทไมเพยงพอตอผใชบรการ ใหองคกรมการจดการ โดยเนนทาในสงทถกตงแตแรก คอลเบรก ดาหลการด และ เบรหเมอร (Kollberg, Dahlgaard & Brehmer, 2007) ทาการศกษาวจยการดาเนนการนาแนวคดแบบลนในบรการสขภาพของประเทศสวเดน ไดตงคาถามสาหรบการวจย ดงนคอ 1) แนวคดแบบลนสามารถประยกตในระบบสขภาพไดหรอไม 2) ถาได มวธการอยางไร 3) รปแบบการไหลหรอการดาเนนไปของงาน (flow model) แบบไหน ทควรออกแบบในการวดผลโครงการ การวจยพบวาสามารถประยกตในกระบวนการบรการสขภาพ โดยเรมจากการใชเครองมอ ทแสดงรปแบบการไหลในกระบวนการดแล เรมตงแตเมอผปวยมาถงโรงพยาบาล โดยใชแนวคดของ วอแมก และ โจนส เรองหลกการในแนวคดแบบลน 5 ประการ รวมกบหลกการดานอนๆ ควบคไปดวย เชน การจดการระบบประสานงาน การสงตอผปวย ผงกระบวนการ เปาหมาย และนโยบาย เพอใหแนวคดแบบลน เปนเครองมอทเหมาะสมสาหรบการทาใหเกดความสมบรณแบบ ฟลลงแฮม (Fillingham, 2008) ใหความคดเหนวา โรงพยาบาลหลายแหงในประเทศองกฤษไดเรมนาแนวคดแบบลนจากอตสาหกรรมรถยนต มาประยกตในระบบสขภาพในชวงเวลาทใกลเคยงกน เรมประมาณป พ.ศ. 2548 เชนโรงพยาบาล ฟลนเดอรส (Flinders) เธดาแคร(Thedacare) ในศนยการแพทยเวอรจเนย เมสน (Virginia Mason) โดยพบวา เมอใชแนวคดแบบลน สามารถลดเวลาทใชในการทาเอกสารในผปวยรบใหมลงได รอยละ 50 (Womack, Byrne, Fiume, Kaplan, & Toussaint, 2005) และโรงพยาบาลบอลตน (Bolton) ประเทศอเมรกา เรมตนในหนวยงานทดาเนนการประยกตระบบการผลตแบบโตโยตา (TPS) เปนระบบพฒนาการดแลแบบบอลตน (BICS) ประกอบดวย 4 ขนตอน จากการนากรอบแนวคดนมาใชเปนเวลากวา 18 เดอนพบวาแนวคดแบบลนเปนการจดการทสามารถลดภาระงานและตนทน สามารถชวยใหระบบดแลผปวยมคณภาพมากขน และเพมคณภาพชวตบคลากรผปฏบตงาน โดยเพมความพงพอใจของบคคลากร ลดภาระงาน สามารถลดความเครยดในการทางานได แบลล และ เรกนเออร (Balle & Regnier, 2007) ไดกลาวถงโรงพยาบาลนอรด 92 (the Nord 92 hospital) ในเมองปารส ประเทศฝรงเศส ทนาแนวคดแบบลนมาใชในหอผปวย ดานการ

60

ดแลผปวยตามมาตรฐาน โดยเนนการใหความรเพอพฒนาบคลากรกอนทจะไปดแลผปวย ดานการจดเกบวสดอปกรณเครองมออยางมระบบระเบยบ เพอไมมสงกดขวาง ทาใหเกดความสะดวกในการทางาน ทาใหลดปญหาในการทางาน สามารถมองเหนสงทเปนปญหาในการทางาน และนอกจากนไดนามาใชดานการจดการสภาพแวดลอมสถานทในหอผปวย โดยการวจยนใชแนวคดแบบลน คลายกบการวจยในประเทศองกฤษ ในระบบสขภาพสาหรบประเทศไทย ยงไมมผลงานการวจยศกษาเกยวกบการนาการจดการแบบลนมาใชจรงโดยตรง แตมการศกษาวจยตอไปน ศรศกย เทพจต (2549) ศกษาเรอง การประเมนแนวคดการจดการแบบลน ในสถานการณจาลองโรงพยาบาล โดยเปรยบเทยบผสมผสานกบระบบซกซซกมา(six sigma) นาไปใชงานดวยแบบจาลองพลวต ในกรณศกษาระบบโรงพยาบาล การจาลองสถานการณโดยใชคอมพวเตอรจาลองสถานการณ กรณศกษาระบบโรงพยาบาล แสดงผลการดาเนนงาน พบวา จากแบบจาลองพลวตของระบบกระบวนการแนวคดการจดการแบบลน และระบบซกซซกมา สามารถนาแนวคดนมาใชในการใหบรการตรวจรกษาได ในแตละสถานการณจาลองอยางครบถวน ในสวนทไมใชการวจยแตเปนหลกฐานการศกษา โดยการทากจกรรมพฒนาคณภาพดานประยกตแนวคดแบบลนในระบบสขภาพ ในโรงพยาบาลประเทศไทยหลายแหง ไดแกโรงพยาบาลสงขลานครนทร และโรงพยาบาลพระมงกฎ เปนการใชแนวคดการจดการแบบลน โดยมการใชเทคโนโลยเปนเครองมอในการลดความสญเสย ในทกหนวยงานในโรงพยาบาล จากความเจรญกาวหนาทางดานเทคโนโลย ทเตบโตในหนวยงานโรงพยาบาลพระมงกฎ มการใชเทคโนโลยในโรงพยาบาล เพอเพมประสทธภาพการดาเนนงานดานตาง ๆ นน พบวาโรงพยาบาลชมชน อาจมการนาเทคโนโลยมาใชเชอมตอระบบเครอขายคอมพวเตอร ในการใหบรการผปวยมากนอยแตกตางกนในแตละแหง ขนอยกบความพรอมดานการบรหาร และการจดการทรพยากรตาง ๆ ในแตละหนวยงาน เพญจนทร แสนประสาน และคณะ (2549) โรงพยาบาลเซนตหลยเปนโรงพยาบาลอกแหงทมการใชแนวคดการจดการแบบลนโดยไมใชเทคโนโลย โดยเครองมอทใชคอการวเคราะหกระบวนการทางาน การลดเวลา และปองกนความผดพลาดในหลายหนวยงานในโรงพยาบาล ไดแก การปรบปรงกระบวนการรบผปวยใหมเพอเตรยมผาตด พบวา สามารถลดระยะเวลาในการรบผปวยใหมไดประมาณ 40 นาท ลดระยะทางได 60 เมตร ตอผปวย 1 คน และสรางความพงพอใจใหกบผปวยมากกวารอยละ 80 ในการลดระยะเวลารอคอย ลดการรบกวนผปวย นอกจากนโรงพยาบาลเซนตหลยส รวมกบโรงพยาบาลศรราช โรงพยาบาลสงขลานครนทร โรงพยาบาลสราษฎรธาน และโรงพยาบาลเสาไห รวม 5 แหง ทไดรวมเปนโรงพยาบาลตนแบบ เพอพฒนาโรงพยาบาลดวย

61

แนวคดแบบลน ในโครงการของสถาบนเพมผลผลตแหงชาต รวมกบสถาบนพฒนาและรบรองคณภาพการพยาบาล แตยงไมไดเผยแพรเอกสารผลการดาเนนงานออกมาใหเหนอยางชดเจน วชร หนอแกว (2552) โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม ไดนาแนวคดดานคณภาพ(Quality) มาใช โดยนาแนวคดแบบลนมาใชในกจกรรมพฒนาคณภาพ (Continuous Quality Improvement [CQI]) ในหอผปวย เชน การพฒนาคณภาพกระบวนการรบผปวยใหม พบวาสามารถลดระยะเวลาในการรบใหมผปวยไดประมาณ 32 นาท ลดจานวนบคลากรทเขาไปดแลจาก 4-5 คน เหลอเพยง 2 คน และผปวยสามารถพกผอนหลงจากเขาพกในหอผปวยเรวขน หลงจากเขาพกในหอผปวย 3.50 นาท โดยในกระบวนการรบใหมน คอสวนทเปนกระบวนการดแล ทไมรวมงานเอกสารการทาแฟมประวตผปวย สฬด กตตวรเวช สมใจ พทธาพทกษผล และเพชรมณ วรยะสบพงศ (2553) ทาการวจยเรองการพฒนาระบบการจองควตรวจลวงหนา โดยเพมชองทางอนเทอรเนต ทาใหเวลาทรอคอยลดลง ซงกอนใชระบบการจองควตรวจลวงหนาผใชบรการ ใชเวลาทรอคอยเฉลย 28 นาท 33 วนาท และหลงใชระบบการจองควตรวจลวงหนา ผใชบรการใชเวลาทรอคอยเฉลยเหลอ 3 นาท 29 วนาท การใชอนเทอรเนต เปนชองทางทสะดวกและผใชบรการพงพอใจ ประกอบกบการใชอนเทอรเนตมรายละเอยด เกยวกบประวตและอาการทนาผปวยมาพบแพทย รวมทงสามารถกาหนดเวลามาพบแพทยตามความตองการของตนเองได จงทาใหผใชบรการใชชองทางนเปนจานวนมาก และผใชบรการเปนผเลอกเวลาดวยตนเอง จงมาใชบรการตามเวลาทไดเลอกไว ชวยลดเวลาทตองรอเปนเวลานาน ซงการรอคอยบรการเปนปจจยทสาคญ ในการประเมนคณภาพการไดรบบรการจากผใชบรการ กฤษฎา ปาลกะวงศ (2556) ไดศกษาปจจยสวนบคคลเรอง เพศ อาย การศกษา ตาแหนงงาน และอายงาน พบวาปจจยสวนบคคล มเฉพาะระดบการศกษาและตาแหนงงาน มผลตอการเพมผลตภาพการผลต เนองจากลกษณะงานของการผลต ผทตองดแลและรบผดชอบโดยตรง ในการปรบปรงกระบวนการผลตเพอเพมผลตภาพของแตละสายการผลต คอ หวหนางาน (Foreman) และหวหนากลม (Leader) ซงจะมประจาอยในแตละสายการผลต และระดบการศกษาจะแบงกลมกนชดเจน ซงสมพนธกบตาแหนงงาน กตตพล มกดาเจรญชย และ สวสด วรรณรตน (2554) จากผลการวจยพบวา ปจจยสวนบคคลเรองเพศ และอายทแตกตางกน ไมมผลตอความแตกตางกนของระดบเจตคต เรองการจดการแบบลนของพนกงาน และปจจยสวนบคคลดานระดบการศกษาและประสบการณการทางานทแตกตางกน สงผลตอความแตกตางกนของระดบเจตคตเรองการจดการแบบลนของพนกงาน

62

ฤทยวรรณ นพเกา (2553) ไดทาการศกษาเรองเพศและอาย ทแตกตางกน มผลตอผลการดาเนนงานเกยวกบการจดการแบบลน ทไมแตกตางกน ชมพล พนธเจรญพงศ (2548) ททาการศกษาความแตกตางระหวางเพศและอาย ทแตกตางกน มผลตอระดบเจตคตเกยวกบการจดการแบบลนทไมแตกตางกน

สรปผลทไดจากการทบทวนวรรณกรรม

พบวา การนาระบบการจดการแบบลนมาใชในองคกร สงผลใหองคกรเกดการพฒนา ดงน 1. สามารถกาจดกจกรรมทไรประโยชนออกไป และสนบสนนการดาเนนกจกรรมทเพมมลคาขนแทน ไมวาจะเปนการนาเทคโนโลยททนสมยมาใชในกระบวนการ และยงสามารถพฒนาความรและทกษะของพนกงานควบคไปดวย 2. สงผลใหตนทนของกระบวนการลดลง หรอจานวนกจกรรมและระยะเวลาลดลง แตตนทนอาจจะยงเทาเดม แตทาใหบคลากรมเวลาทจะไปทากจกรรมอน ๆ 3. สามารถลดระยะเวลาจานวนวนนอนของผปวยได สามารถลดงานเอกสารตงแตผ ปวยรบใหมจนถงผ ปวยจาหนาย และสามารถลดขนตอนในกระบวนการทางานได ยงมโรงพยาบาลนาไปใชในกระบวนการรบใหม พบวาระยะเวลาในการรบผปวยใหมลดลง และยงสามารถลดระยะทางไดอกดวย นอกจากนยงสรางความพงพอใจ ลดระยะเวลารอคอย และรบกวนผปวยนอยลง 4. งานวจยของ คอลเบรก ดาหลการด และ เบรหเมอร ไดตงคาถามการวจยไววา 1) แนวคดแบบลนสามารถประยกตในระบบบรการสขภาพไดหรอไม 2) ถาได มวธการอยางไร 3) การดาเนนไปของงานแบบไหน ทควรออกแบบในการวดผลโครงการ จากการวจยสามารถตอบคาถามไดวา ลนสามารถประยกตในกระบวนการบรการสขภาพ โดยเรมจากการใชเครองมอทแสดงรปแบบการไหลในกระบวนการดแล ตงแตผปวยเขามาโรงพยาบาลจนกระทงกลบ โดยใชแนวคดของวอแมกและโจนส

63

5. สามารถชวยใหระบบการดแลผปวยมคณภาพมากขน และเพมคณภาพชวตของบคลากรผปฏบตงาน โดยเพมความพงพอใจของบคลากร ลดภาระงาน สามารถลดความเครยดในการทางานได 6. การทานดหมายลวงหนา ไมวาจะเปนการนดหมายดวยตนเอง การนดหมายทางโทรศพท หรอการใชการนดหมาย Online สามารถทาใหผใชบรการเกดความสะดวก มความรวดเรวและสามารถลดระยะเวลารอคอยในการรอตรวจ มการกระจายผใชบรการในแตละชวงเวลา ลดการแออด และสามารถลดการแพรกระจายเชอได

บทท 3

วธดาเนนการวจย

วธการดาเนนการวจย เรองความสมพนธระหวางการจดการแบบลน กบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการ ของแผนกเวชศาสตรฟนฟศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลย มหดล ประกอบดวย รปแบบการวจย ประชากร เครองมอทใชในการวจย การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ การเกบรวบรวมขอมล และการวเคราะหขอมล รปแบบการวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงพรรณนา (Descriptive Research) เพอศกษาความสมพนธระหวางการจดการแบบลน กบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการ ของแผนกเวชศาสตรฟนฟศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลยมหดล ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร ประชากรทใชในการวจยครงน คอบคลากรของศนยการแพทยกาญจนาภเษก ทมความเกยวของกบการนดหมายผใชบรการ จานวน 534 คน (ฝายทรพยากรบคคล ศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลยมหดล, 2556) กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนกลมตวอยางจากการสมตวอยางแบบงาย (Simple Sampling) โดยกาหนดขนาดของกลมตวอยางตามสตรของยามาเน (Yamane, 1973) ดงน

65

n = N 1 + Ne² เมอ n = ขนาดของกลมตวอยาง N = ขนาดของประชากรซงมคาเทากบ 534 คน e = ความคลาดเคลอนทยอมรบไดกาหนดไวไมเกน 5 % = 0.05 ดงนน n = 534 1+534 (0.05)² = 229 คน ดงนน กลมตวอยางทมความเกยวของกบการนดหมายผใชบรการ ของแผนกเวชศาสตรฟนฟศนยการแพทยฯ ทใชในการวจยครงน เปนจานวน 229 คน จากกลมตวอยางบคคลากร = ขนาดกลมตวอยาง X จานวนของเจาหนาทแตละแผนก จานวนประชากร ตารางท 4 จานวนประชากร เจาหนาททเกยวของกบการนดหมายของแผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก

ประชากรทใชในการศกษา จานวน กลมตวอยาง แพทย 99 43 พยาบาล 145 62 ผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหาร 178 76 ผชวยทนตกรรม 112 48 รวม 534 229

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงน เปนแบบสอบถามทผวจยสรางขนเอง แบงออกเปน 2 สวน คอ สวนท 1 ขอมลปจจยพนฐานสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม สวนท 2 ขอมลเกยวกบกระบวนการจดการแบบลน และประสทธผลของการนดหมาย โดยวดคาตวแปรตาง ๆ ของสวนท 1 ดวยนามมาตรา (Nominal scale) และวดคาตวแปรตางๆ ของสวนท 2 ดวยระดบมาตรา (Rating

66

scale) โดยตวแปรกระบวนการจดการแบบลนเปนตวแปรตน และตวแปรประสทธผลของการนดหมายเปนตวแปรตาม โดยมรายละเอยดตวแปรดงน การจดการแบบลน ( ตวแปรตน) 1. การระบคณคา 2. การสรางกระแสคณคา 3. กจกรรมทมคณคาดาเนนไปอยางตอเนอง 4. การกระทาทสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ (ระบบดง) 5. การเพมคณคาใหกจกรรม ประสทธผลของการนดหมาย ( ตวแปรตาม) 1. การลดคาใชจาย 2. การลดระยะเวลา 3. การกาจดความสญเปลา - ขนตอนทมากเกนไป - การเคลอนไหวทไมจาเปน 4. ความพงพอใจของผใหบรการ เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอแบบสอบถาม ลกษณะคาถามเปนคาถามปลายปด ม 2 สวนดงน สวนท 1 ปจจยพนฐานสวนบคคล เกยวกบผตอบคาถาม ลกษณะการตอบแบบสอบถาม ใหผตอบทาเครองหมาย √ ในชองทเลอก และระบขอมล ไดแก เพศ อาย สายงาน ประเภทของการจางงาน และประสบการณในการปฏบตงาน สวนท 2 แบบสอบถามเกยวกบการจดการแบบลน ของศนยการแพทยกาญจนาภ เษก มหาวทยาลย มหดล จานวน 25 ขอ โดยกาหนดขอบเขตตามตวแปรยอย ดงน 1. การระบคณคา สอบถามกจกรรมทมคณคาในมมมองของผใชบรการ จานวน 5 ขอ (1-5) 2. การสรางกระแสคณคา สอบถามกระบวนการในการทางาน ตามขนตอนในกระบวนการของการนดหมาย จานวน 5 ขอ (6-10) 3. กจกรรมทมคณคาดาเนนไปอยางตอเนอง สอบถามกระบวนการไหลของผใชบรการในระบบการนดหมาย จดททาใหเกดความลาชาของผใชบรการ หรอการทผใชบรการไมไดรบความสะดวกในการนดหมาย จานวน 5 ขอ (11-15)

67

4. การกระทาทสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ (ระบบดง) สอบถามระบบการบรการนดหมายผใชบรการทตอบสนองตอความตองการของผใชบรการ โดยมการวเคราะหความตองการของผใชบรการ จานวน 5 ขอ (16-20) 5. การเพมคณคาใหกจกรรม สอบถามเกยวกบกจกรรมทถอวาไมมคณคาในมมมองของผใชบรการ แตผใหบรการสามารถทจะเพมคณคาใหแกกจกรรม เพอไมใหเกดความสญเปลา จานวน 5 ขอ (21-25) แบบสอบถามเกยวกบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการ ของศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลย มหดล จานวน 17 ขอ โดยกาหนดขอบเขตตามตวแปรยอย ดงน 1. การลดคาใชจาย สอบถามเกยวกบการลดการใชทรพยากร การลดคาใชจาย ในระบบการนดหมายผใชบรการ ภายหลงการนาการจดการแบบลนมาใชในการนดหมาย จานวน 4 ขอ (26-29) 2. การลดระยะเวลา สอบถามเกยวกบระยะเวลารอคอยของผใชบรการ ตงแตมายนบตรนด จนกระทงรบบตรนดในครงตอไป จานวน 4 ขอ (30-33) 3. การกาจดความสญเปลา สอบถามทเกยวกบกจกรรมทเปนความสญเปลา และไมเกดประโยชนทงตอผใหและผใชบรการ จานวน 5 ขอ ไดแก ขนตอนทมากเกนไป จานวน 2 ขอ (34-35) และการเคลอนไหวทไมจาเปน จานวน 3 ขอ (36-38) 4. ความพงพอใจของผใหบรการสอบถามเกยวกบการปฏบตงานของผใชบรการ ทมความงายขน รวดเรวขน ทางานนอยลง กอใหเกดความพงพอใจในการทางาน จานวน 4ขอ (39-42) โดยเครองมอในสวนท 2 เปนแบบมาตราสวนประเมนคา (Rating Scale) ของระดบความคดเหนตอการจดการแบบลน และประสทธผลของการนดหมาย 5 ระดบ เกณฑการใหคะแนนมดงน คะแนน ระดบความคดเหน 5 มากทสด 4 มาก 3 ปานกลาง 2 นอย 1 นอยทสด ในการวเคราะหขอมล ผวจยนาคะแนนจากการกาหนดดงกลาวมาประเมนคา เพอแปลความหมายหาคาเฉลย โดยใชสตร (กลยา วานชยบญชา 2544 : 29)

68

ความกวางของอนตรภาคชน = คะแนนสงสด – คะแนนตาสด จานวนชน = (5-1) 5 = 0.8

จากนน กาหนดเกณฑคาเฉลยการประเมนผลแบบสอบถามเกยวกบความคดเหน ดงน คาเฉลย ระดบความคดเหน 4.21 – 5.00 มความคดเหนในระดบมากทสด 3.41 – 4.20 มความคดเหน ในระดบมาก 2.61 -3.40 มความคดเหน ในระดบปานกลาง 1.81 – 2.60 มความคดเหน ในระดบนอย 1.00 – 1.80 มความคดเหน ในระดบนอยทสด จากขอคาถาม จะแบงคาตอบออกเปน 5 ระดบ มเกณฑการใหคะแนนดงน เหนดวยมากทสด เทากบ 5 คะแนน เหนดวยมาก เทากบ 4 คะแนน เหนดวยปานกลาง เทากบ 3 คะแนน เหนดวยนอย เทากบ 2 คะแนน เหนดวยนอยทสด เทากบ 1 คะแนน โดยมเกณฑในการจดกลมแปรผลคะแนน แบงออกเปน 5 ระดบ โดยใชสตร (วรรณวภา จตชย : 2552) คะแนนสงสด –คะแนนตาสด = 5-1 = 0.8

จานวนระดบ 5 เกณฑการแปรผลทไดคอ คะแนนทได 4.21 – 5.00 แสดงวาเหนดวยมากทสด คะแนนทได 3.41 – 4.20 แสดงวาเหนดวยมาก คะแนนทได 2.61 – 3.40 แสดงวาเหนปานกลาง คะแนนทได 1.81 – 2.60 แสดงวาเหนดวยนอย คะแนนทได 1.00 – 1.80 แสดงวาเหนดวยนอยทสด

69

การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ การตรวจสอบคณภาพของเครองมอผวจยไดตรวจสอบความตรงตามเนอหา (Content validity) และความเทยงดงน 1. การตรวจสอบความตรง (Content validity) ผวจยนาแบบสอบถามไปตรวจสอบความตรงทางเนอหา โดยใหผทรงคณวฒทมความรและประสบการณ จานวน 5 ทาน ไดแก ผบรหารศนยการแพทยกาญจนาภเษก ทมความเชยวชาญในระบบการจดการแบบลน และระบบการพฒนาคณภาพโรงพยาบาล 1 ทาน หวหนางานการพยาบาล ทมความเชยวชาญระบบการจดการแบบลนในบรการพยาบาล 1 ทาน ผเชยวชาญทางดานสถตวจย 1 ทาน และผเชยวชาญดานโลจสตกส 2 ทาน รวมกนพจารณาและตรวจสอบความถกตอง ใหขอเสนอแนะเพมเตม ตรวจสอบความครอบคลมเนอหา ใหตรงตามวตถประสงคกบเนอหา ตลอดจนความเหมาะสมความชดเจนของภาษา วาขอคาถามแตละขอมความสอดคลองกบคณลกษณะ ทระบไวในนยามตวแปรทตองการวดหรอไม และใหคะแนนผลการพจารณาการตดสน จากนนนาผลการตรวจสอบของผทรงคณวฒทง 5 ทาน มาคานวณหาความตรงตามเนอหา จากการตรวจสอบความตรงของเนอหา โดยการหาคาดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามกบนยามตวแปรในแตละขอ ( Index of Item- Objective Congruence : IOC) ทาการคดเลอกขอคาถามทมคา IOC ตงแต .80 ขนไป ( Davis, 1992) ขอใด +1 หมายถง ขอคาถามนนสอดคลองกบเนอหาตามวตถประสงค ขอใด 0 หมายถง ไมแนใจวาขอความนนสอดคลองหรอไมสอดคลอง กบเนอหาตามวตถประสงคของการวจย ขอใด -1 หมายถง ขอคาถามนนไมสอดคลองตามเนอหาตามวตถประสงค จากการพจารณาตดสนของผเชยวชาญ นาไปหาคาความตรงตามเนอหาโดยใชสตรดงน จากสตร IOC = ∑R / N เมอ IOC คอดชนความสอดคลองขอคาถาม กบวตถประสงคตามความเหนของผเชยวชาญ ∑R คอ ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ N คอ จานวนผทรงคณวฒ เมอคา IOC เขาใกล 1.0 แสดงวามความตรงตามเนอหามาก ถามคาเขาใกล 0 แสดงวามความตรงตามเนอหานอย เมอคา IOC ตดลบ แสดงวาไมตรงเนอหา (Content Validity) ไดคา CVI มากกวา 0.80 และความสอดคลองของขอคาถามไดคา IOC อยระหวาง 0.8-1 และจากเครองมอทผานการตรวจสอบไดคา IOC = 0.950

70

การคานวณหาดชนความตรงเชงเนอหา (Content validity index; CVI) ดงน ระดบ 1 หมายถง ไมมความสอดคลองกนเลย ระหวางขอคาถามกบดานทกาหนด ระดบ 2 หมายถง ไมสามารถประเมนความสอดคลองได ควรมการแกขอคาถามใหม ระดบ 3 หมายถง มความสอดคลองกน แตควรแกไขเลกนอย ระดบ 4 หมายถง มความสอดคลองกนดมาก ระหวางขอคาถามกบดานทกาหนด โดยกาหนดใหคาดชนความตรงเชงเนอหาตงแต 0.8 ขนไปจากสตร (บญใจ ศรสถตนรากร, 2547) CVI = จานวนขอคาถามทผเชยวชาญแตละคเหนตรงกน/ จานวนขอคาถามทงหมด การหาคาดชนความเทยงตรงเชงเนอหาทงฉบบ (Content Validity Index : CVI) โดยเครองมอทใชในการวจยครงน นาเสนอผเชยวชาญ จานวน 5 ทาน ดงน ความตรงตามเนอหาของผเชยวชาญคนท 1 และคนท 2 = 39/47 = 0.82 ความตรงตามเนอหาของผเชยวชาญคนท 1 และคนท 3 = 46/47 = 0.97 ความตรงตามเนอหาของผเชยวชาญคนท 1 และคนท 4 = 47/47 = 1.00 ความตรงตามเนอหาของผเชยวชาญคนท 1 และคนท 5 = 47/47 = 1.00 ความตรงตามเนอหาของผเชยวชาญคนท 2 และคนท 3 = 38/47 = 0.80 ความตรงตามเนอหาของผเชยวชาญคนท 2 และคนท 4= 39/47 = 0.82 ความตรงตามเนอหาของผเชยวชาญคนท 2 และคนท 5= 39/47 = 0.82 ความตรงตามเนอหาของผเชยวชาญคนท 3 และคนท 4= 46/47 = 0.97 ความตรงตามเนอหาของผเชยวชาญคนท 3 และคนท 5= 46/47 = 0.97 ความตรงตามเนอหาของผเชยวชาญคนท 4 และคนท 5= 47/47 = 1.00 รวม = 9.17 จานวนคของผเชยวชาญ = 10 ค คาดชนความตรงเชงเนอหา ( CVI) = 9.17/10 ดงนนไดคาดชนความตรงเชงเนอหา = 0.917 2. การตรวจสอบความเทยง (Reliability) ผวจยนาแบบสอบถามทผานการแกไขแลวไปทดลองใช กบเจาหนาททปฏบตงานทศนยการแพทยกาญจนาภเษก จานวน 30 คน โดยทเจาหนาทในกลมนจะไมนามาเกบขอมลอกตอไป แลวนามาวเคราะหหาคาความเทยง โดยวธหาคาสมประสทธอลฟา ของครอนบาค (Cronbach’ Alpha Coefficient) (บญใจ ศรสถตนรากร, 2547: 236) ดวยโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป โดยกาหนดคาความเทยงทยอมรบไดตงแต 0.70 ขนไป และจากการหาคาความเทยงจากกลมเจาหนาทของศนยการแพทยกาญจนาภเษก จานวน 30 คนได คาความเทยง (Reliability) ของแบบสอบถามทงฉบบ เทากบ 0.96

71

การพทกษสทธผเขารวมวจย การวจยครงน ผวจยกาหนดมาตรการการปองกนผลกระทบดานจรยธรรม ทอาจเกดขนกบผตอบแบบสอบถาม ดงน 1. การปองกนการละเมดสทธของผตอบแบบสอบถาม โดยใหผตอบแบบสอบถามทกทานสมครใจตอบแบบสอบถามดวยความอสระไมมการบงคบ หลงไดรบคาชแจงวตถประสงคและประโยชนของการวจย และมเสรภาพในการแสดงความคดเหน 2. การรกษาความลบของผตอบแบบสอบถาม โดยผตอบแบบสอบถามไมตองระบชอ นามสกลในแบบสอบถาม การคดคานวณคะแนนเฉลยจะนามาคดรวมกน และเสนอเปนภาพรวม จะไมทราบวาใครคดเหนอยางไรเปนรายบคคล ผวจยจะเกบแบบสอบถามไวเปนความลบ 3. การปองกนผลกระทบตอภาพลกษณของโรงพยาบาล และภาพลกษณของผบรหารโรงพยาบาล โดยเสนอโครงการวจยผานการพจารณาจากคณะกรรมการพจารณาและควบคมการวจยในมนษย คาตอบทไดรบจะถกนาไปใชในการวเคราะหทางสถต และแปลผลขอมล จะไมมการอางองถงตวบคคล การรายงานผลการวจย ผวจยเสนอเปนภาพรวมเทานน การเกบรวบรวมขอมล ระยะเวลาททาการศกษาระหวางเดอน ตลาคม – ธนวาคม พ.ศ. 2556 โดยดาเนนการเปนขนตอนตามลาดบ ดงน 1. ทาหนงสอถงผอานวยการศนยการแพทยกาญจนาภเษก เพอขออนญาตดาเนนการเกบรวบรวมขอมล และทาหนงสอถงคณะกรรมการพจารณาจรยธรรมการวจย เพอตรวจสอบแบบสอบถามทใชกบผใชบรการ 2. แจกแบบสอบถาม และชแจงรายละเอยดเกยวกบการตอบแบบสอบถามใหกบกลมตวอยาง โดยผวจยไดขอความรวมมอจากหวหนางานในการแจกแบบสอบถาม และกาหนดวนในการเกบแบบสอบถามคน 3. เกบรวบรวมแบบสอบถามจากกลมตวอยางตามวนทกาหนดไว ถายงเกบไดไมครบ จงนดเวลาตออก 1 วน ผวจยจงมาเกบซ า และสามารถเกบแบบสอบถามไดครบตามจานวนทแจก คดเปนรอยละ 100

72

4. นาแบบสอบถามทกลมตวอยางตอบกลบเรยบรอยแลว มาตรวจสอบความถกตองและความครบถวนของขอมล แตถาขอมลไมครบหรอไมถกตอง กจะเกบขอมลใหมจากกลมตวอยางเดมทไมถกตองดงกลาว 5. ดาเนนการกาหนดลกษณะ และกาหนดคาของตวแปรแตละตวจากแบบสอบถาม และบนทกขอมลลงเครองคอมพวเตอรเพอวเคราะหตอไป ดวยโปรแกรมสาเรจรป (SPSS) เพอจดทาตารางวเคราะหทางสถต สถตและการวเคราะหขอมล 1. การวเคราะหขอมล โดยใชสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ดงน 1.1 หาคาจานวนและรอยละ (Percentage) สาหรบวเคราะหขอมลจากแบบสอบถามสวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย สายงาน ประเภทการจางงาน และประสบการณในการทางาน 2. วเคราะหโดยใชสถตเชงอนมาน (Inferential Statistics) สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน ดงน 2.1 สหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient) เพอหาความสมพนธของแนวคดการจดการแบบลน กบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการ การวเคราะหขอมลทในการศกษาครงน ผวจยใชไดโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรปโดยกาหนดระดบนยสาคญทระดบ 0.05 เมอ r เขาใกล 1.00 ± สงกวา .90 มความสมพนธกนสงมาก ± .71 - .90 มความสมพนธในระดบสง ± .31 - .70 มความสมพนธในระดบปานกลาง ± .01 - .30 มความสมพนธในระดบตา ± .00 ไมมความสมพนธกน เครองหมาย + แสดงวามความสมพนธทางบวก กาหนดระดบนยสาคญทางสถตท .05 2.2 วเคราะหความสมพนธระหวางการจดการแบบลนกบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการ โดยใชการวเคราะหการถดถอยอยางงาย (Simple Regression Analysis) สรางสมการ เพอหาความสมพนธระหวางตวแปรตาม (Dependent Variable) คอ ประสทธผลของการนดหมาย กบตวแปรอสระ (Independent Variable) คอ การจดการแบบลน และวเคราะหการถดถอยพหคณ (Stepwise Regression) เพอคดเลอกตวแปรทสามารถสรางสมการการพยากรณไดสงสด

73

เกณฑแปลผลระดบอานาจในการทานาย ดงน (พนดา ดามาพงศ, 2550 : 96) เมอ R² เขาใกล 1.00 ประมาณ 0.70 - 0.90 มอานาจในการทานาย ระดบสง เมอ R² เขาใกล 0.50 ประมาณ 0.30 - 0.69 มอานาจในการทานาย ระดบปานกลาง เมอ R² เขาใกล 0.00 ประมาณ 0.29 และตากวา มอานาจในการทานาย ระดบตา 2.3 t-test สาหรบเปรยบเทยบความแตกตางของการจดการแบบลน กบประสทธผลของการนดหมาย ระหวางกลม 2 กลม จาแนกตามเพศ 2.4 F-test หรอการวเคราะหความแปรปรวนแบบปจจยทางเดยว (One-Way Analysis of Variance) เปรยบเทยบความแตกตางของการจดการแบบลน กบประสทธผลของการนดหมายระหวางกลม 3 กลมขนไป จาแนกตามอาย สายงาน ประเภทการจางงาน และประสบการณการทางาน และเมอผลการเปรยบเทยบความแตกตางของการจดการแบบลน กบประสทธผลของการนดหมายมนยสาคญทางสถต จะทาการเปรยบเทยบเปรยบเทยบความแตกตางการจดการแบบลน กบประสทธผลของการนดหมายเปนรายค (Post Hoc Multiple Comparisons) โดยใชวธผลตางกาลงสองนอยทสด (Least Square Difference : LSD)

บทท 4

ผลการวจย

การวจย เรองความสมพนธระหวางการจดการแบบลนกบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการ ของแผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลยมหดล เปนการวจยเพอหาความสมพนธเชงบรรยาย โดยกลมตวอยางทใชในการศกษาครงน จานวน 229 ราย เปนบคคลากรทมความเ กยวของกบการนดหมายของแผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทย กาญจนาภเษก เครองมอทใชคอแบบสอบถาม และไดรบแบบสอบถามทมขอมลสมบรณกลบมา จานวน 229 ฉบบ คดเปนรอยละ 100 นาขอมลมาวเคราะหทางสถตดวยโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป และนาเสนอผลการวจยดวยตารางประกอบคาบรรยาย ตามลาดบการตอบวตถประสงคของการวจย ดงน สวนท 1 ปจจยพนฐานสวนบคคล ของผตอบแบบสอบถาม สวนท 2 การศกษาการจดการแบบลน และประสทธผลของการนดหมายผใชบรการของศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลยมหดล สวนท 3 การทดสอบสมมตฐานของการวจย สมมตฐาน 1 การจดการแบบลนมความสมพนธเชงบวก กบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการ แผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก สมมตฐาน 2 ปจจยพนฐานสวนบคคล ของบคลากรศนยการแพทยกาญจนาภเษกทแตกตางกน มผลตอการจดการแบบลนทแตกตางกน สมมตฐาน 3 ปจจยพนฐานสวนบคคล ของบคลากรศนยการแพทยกาญจนาภเษกทแตกตางกน มผลตอประสทธผลของการนดหมายทแตกตางกน

75

สวนท 1 ปจจยพนฐานสวนบคคล ของผตอบแบบสอบถาม ตารางท 5 จานวนและรอยละของบคคลากรทมความเกยวของกบการนดหมาย จาแนกตามขอมลสวนบคคล (n = 229)

ขอมลสวนบคคล จานวน รอยละ

เพศ ชาย 29 12.70 หญง 200 87.30 อาย <25 ป 103 45.00 26-35 ป 92 40.20 36-45 ป 29 12.70 46-55 ป 5 2.20 สายงาน แพทย 43 18.80 พยาบาล 62 27.10 ผชวยพยาบาล และผปฏบตงานบรหาร 76 33.20 ผชวยทนตกรรม 48 21 ประเภทการจางงาน เงนอดหนน 105 45.90 เงนรายได 51 22.30 ลกจางประจา 54 23.60 ลกจางชวคราว 19 8.30 ประสบการณการทางาน < 1 ป 38 16.60 1-2 ป 44 19.20 3-4 ป 46 20.10 > 4 ป 101 44.10

76

จากตารางท 5 พบวา บคลากรทมสวนเกยวของกบการนดหมายของแผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลยมหดล สวนใหญเปนเพศหญง รอยละ 87.30 อายนอยกวา 25 ป คดเปนรอยละ 45.00 สายงานเปนผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหาร รอยละ 33.20 ประเภทการจางงานเปนประเภทเงนอดหนน รอยละ 45.90 และประสบการณในการทางาน มากกวา 4 ป รอยละ 44.10 สวนท 2 การศกษา การจดการแบบลนกบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการ ของแผนกเวชศาตรฟนฟศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลย มหดล 2.1 การศกษา ผใหบรการศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลย มหดล ตอการจดการแบบลนในการนดหมาย ตารางท 6 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของการจดการแบบลน

การจดการแบบลน M SD แปลผล อนดบท การระบคณคา 4.17 0.69 เหนดวยมาก 1 การสรางกระแสคณคา 3.95 0.65 เหนดวยมาก 2 การกระทาทสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ (ระบบดง)

3.90 1.30 เหนดวยมาก 3

กจกรรมทมคณคาดาเนนไปอยางตอเนอง 3.82 0.70 เหนดวยมาก 4 การเพมคณคาใหกจกรรม 3.69 0.80 เหนดวยมาก 5 โดยรวม 3.90 0.82 เหนดวยมาก

จากตารางท 6 พบวา บคลากรมการปฏบตตามการจดการแบบลน ภาพรวมอยในระดบมาก (M = 3.90, SD = 0.82) โดยดานทมากทสด คอ ดานการระบคณคา (M = 4.17, SD = 0.69 รองลงมา คอ ดานการสรางกระแสคณคา (M = 3.95, SD = 0.65) และในระดบนอยทสด คอ ดานการเพมคณคาใหกจกรรม (M = 3.69, SD = 0.80) และสามารถแบงเปนกจกรรมยอย ดงน

77

ตารางท 7 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการจดการแบบลน ดานการระบคณคา

การระบคณคา M SD แปลผล อนดบท หนวยงานทานมกจกรรมการรกษาพยาบาลทมคณภาพและตอบสนองตอความตองการของผใชบรการ


หนวยงานทานสรางและปรบเปลยน กจกรรมตามความตองการของผใชบรการ


ทานใหบรการผใชบรการทกคนอยางเทาเทยมกน

4.36 0.65 เหนดวยมากทสด 1

ทานใหบรการผใชบรการอยางใหเกยรต ยอมรบและนบถอ


ทานเปดโอกาสใหผใชบรการมสวนรวมในการตดสนใจ


โดยรวม 4.17 0.69 เหนดวยมาก

จากตารางท 7 พบวา บคลากรมการปฏบตตามการจดการแบบลน ดานการระบคณคา ภาพรวมอยในระดบมาก (M = 4.17, SD = 0.69) โดยการระบคณคาทมการปฏบตมากทสด คอ การใหบรการทกคนอยางเทาเทยมกน (M = 4.36, SD = 0.65) รองลงมาคอ การใหบรการแกผใชบรการอยางใหเกยรต ยอมรบและนบถอ (M = 4.33, SD = 0.68) และทมการปฏบตนอยทสดคอ การสรางและปรบเปลยนกจกรรมตามความตองการของผใชบรการ (M = 3.86, SD = 0.72) ตารางท 8 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการจดการแบบลน ดานการสรางกระแสคณคา

การสรางกระแสบคณคา M SD แปลผล อนดบท ทานสามารถเขยนขนตอนของกจกรรมในกระบวนการนดหมาย ของหนวยงานของทานได


การเขยนขนตอนกระบวนการนดหมายเปนไปตามขนตอนของการบรการ


78

ตารางท 8 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการจดการแบบลน ดานการสรางกระแสคณคา (ตอ)

การสรางกระแสบคณคา M SD แปลผล อนดบท การเขยนขนตอนของกระบวนการนดหมาย ทาใหทานสามารถเหนสงทเปนความสญเปลา และเหนวธการในการปรบปรงใหดขน


การเขยนขนตอนกระบวนการนดหมาย ทาใหทานวเคราะหระบบงาน ทควรทาหรอไมควรทาไดงายขน


การเขยนขนตอนของกระบวนการนดหมาย ทาใหทานสามารถขจดขนตอนทไมสาคญและสญเปลาออกไปได



จากตารางท 8 พบวา บคลากรมการปฏบตตามการจดการแบบลน ดานการสรางกระแสคณคา ภาพรวมอยในระดบมาก (M = 3.95, SD = 0.65) โดยการสรางกระแสคณคาทมการปฏบตมากทสด คอ การเขยนขนตอนการนดหมายเปนไปตามขนตอนการบรการ (M = 4.09, SD = 0.67) รองลงมา คอ เจาหนาทสามารถเขยนขนตอนของกจกรรมในการนดหมายของหนวยงานได (M = 4.07, SD = 0.68) และทมการปฏบตมากในระดบนอยทสด คอ การเขยนขนตอนของกระบวนการนดหมาย ทาใหสามารถขจดขนตอนทไมสาคญและสญเปลาออกไปได (M = 3.83, SD = 0.67) ตารางท 9 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการจดการแบบลน ดานกจกรรมทมคณคาดาเนนไปอยางตอเนอง

กจกรรมทมคณคาดาเนนไปอยางตอเนอง M SD แปลผล อนดบท ผใชบรการไดรบการบรการในการนดหมายตามลาดบขนตอนทตอเนอง


79

ตารางท 9 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการจดการแบบลน ดานกจกรรมทมคณคาดาเนนไปอยางตอเนอง (ตอ)

กจกรรมทมคณคาดาเนนไปอยางตอเนอง M SD แปลผล อนดบท การใหบรการมจดหรอชองทางทเขาถงไดสะดวก และลดความแออดของผใชบรการ


แตละจดบรการมการจดปาย/ สญลกษณ/ประชาสมพนธบอกจดบรการ ไดอยางชดเจนเหมาะสม


หนวยงานทานมการพฒนากระบวนการนดหมายทไมกอใหเกดยอนกลบของผใช บรการ


ผใชบรการสามารถใชเวลาในการมารบบรการไดอยางเหมาะสม



จากตารางท 9 พบวา บคลากรม การปฏบตตามกระบวนการจดการแบบลน ดานกจกรรมทมคณคาดาเนนไปอยางตอเนอง ภาพรวมอยในระดบมาก (M = 3.82, SD = 0.70) โดยกจกรรมทมคณคาดาเนนไปอยางตอเนอง ทมการปฏบตมากทสด คอ การบรการในการนดหมายตามลาดบขนตอนอยางตอเนอง (M = 3.96, SD = 0.65) รองลงมา คอ จดบรการมการจดปาย/ สญลกษณ/ประชาสมพนธบอกจดบรการ (M = 3.82, SD = 0.79) และทมการปฏบตนอยทสด คอ การพฒนากระบวนการนดหมายทไมกอใหเกดการยอนกลบของผใชบรการ (M = 3.76, SD = 0.71) ตารางท 10 คาเฉลย และ สวนเบยงเบนมาตรฐานของการจดการแบบลน ดานการกระทาทสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ (ระบบดง)

การกระทาทสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ (ระบบดง)

M SD แปลผล อนดบท

หนวยงานของทานมการวเคราะหความตองการของผใชบรการ


80

ตารางท 10 คาเฉลย และ สวนเบยงเบนมาตรฐานของการจดการแบบลน ดานการกระทาทสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ (ระบบดง) (ตอ)


M SD แปลผล อนดบท

หนวยงานของทานมการจดสรรพนทและ อปกรณ ใหมความพอเพยงกบผใชบรการ


หนวยงานของทานมการรวบรวมสถต ผใชบรการเปนรายโรค และแจกแจงรายโรคทพบบอยตามลาดบ


หนวยงานของทานมกลองรบความคดเหนและขอเสนอแนะจากผใชบรการ


หนวยงานของทานมการพฒนาการบรการทสอดคลองกบกลมผใชบรการ จากการจดลาดบโรคทพบบอย



จากตารางท 10 พบวา บคลากรมการปฏบตตามการจดการแบบลน ดานการกระทาทสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ (ระบบดง) ภาพรวมอยในระดบมาก (M = 3.90, SD = 1.30) โดยการกระทาทสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ (ระบบดง) ทมการปฏบตมากทสด คอ หนวยงานมกลองรบความคดเหนและขอเสนอแนะจากผใชบรการ (M = 4.17, SD = 2.06) รองลงมา คอ หนวยงานมการพฒนาการบรการทสอดคลองกบกลมผใชบรการ จากการจดลาดบโรคทพบบอย (M = 3.95, SD = 2.74) และทมการปฏบตนอยทสด คอ การวเคราะหความตองการของผใชบรการ (M = 3.74, SD = 0.77)

81

ตารางท 11 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของการจดการแบบลน ดานการเพมคณคาใหกจกรรม

การเพมคณคาใหกจกรรม M SD แปลผล อนดบท หนวยงานของทาน มชองทางใหผใชบรการสามารถแจงความตองการของตนเองได


ในหนวยงานทานมการจดกจกรรมใหผใชบรการในขณะทนงรอการตรวจ


หนวยงานของทาน มการทบทวนกจกรรมในกระบวนการนดหมาย และนามาปรบปรง


หนวยงานของทาน มการพฒนาชองทางการนดหมายจากระบบเทคโนโลยสารสนเทศ เพอความเหมาะสมของชวงเวลากบจานวนผใชบรการ


เครองมอทใชกบผใชบรการในหนวยงานของทานมการตรวจสอบคณภาพและสามารถใชงานได



จากตารางท 11 พบวา บคลากรมการปฏบตตามการจดการแบบลน ดานการเพมคณคาใหกจกรรม ภาพรวมในระดบมาก (M = 3.69, SD = 0.80) โดยดานการเพมคณคาใหกจกรรมทมการปฏบต มากทสด คอ การพฒนาชองทางการนดหมายจากระบบเทคโนโลยสารสนเทศ เพอความเหมาะสมของชวงเวลากบจานวนผใชบรการ (M = 3.84, SD = 0.82) รองลงมา คอ เครองมอทใชกบผใชบรการในหนวยงาน มการตรวจสอบคณภาพและสามารถใชงานได (M = 3.82, SD = 0.76) และทมการปฏบตนอยทสด คอ การจดกจกรรมใหผใชบรการในขณะทนงรอการตรวจ (M = 3.36, SD = 0.90)

82

2.2 ผลการศกษาผใหบรการตอประสทธผลของการนดหมายของศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลย มหดล ตารางท 12 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของประสทธผลของการนดหมาย

ประสทธผลของการนดหมาย M SD แปลผล อนดบท การลดคาใชจายของกระบวนการนดหมาย 3.70 0.83 เหนดวยมาก 4 การลดระยะเวลา 3.72 0.76 เหนดวยมาก 3 การกาจดความสญเปลา 3.79 0.74 เหนดวยมาก 1 ผใหบรการมความพงพอใจ 3.77 0.71 เหนดวยมาก 2 โดยรวม 3.74 0.73 เหนดวยมาก

จากตารางท 12 พบวา ประสทธผลของการนดหมาย ภาพรวมอยในระดบมาก (M = 3.74, SD = 0.73) โดยดานทมประสทธผลทสด คอ ดานการกาจดความสญเปลา มความเหนดวยระดบมาก (M = 3.79, SD = 0.74) รองลงมา คอ ดานผใหบรการมความพงพอใจ มความเหนดวยมาก (M =3.77, SD = 0.71) และดานท มประสทธผลนอยทสด คอ ดานการลดคาใชจายของกระบวนการนดหมาย มความเหนดวยมาก (M = 3.70, SD = 0.83) และสามารถแบงตามกจกรรมไดดงน ตารางท 13 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของประสทธผลของการนดหมาย ดานการลดคาใชจาย

การลดคาใชจาย M SD แปลผล อนดบท หนวยงานของทานสามารถ ลดจานวนการเบกใชกระดาษและหมกเครองพมพ ในการทานดหมายกบผใชบรการ


หนวยงานของทานมชองทางอน ในการทานดหมายกบผใชบรการโดยไมตองมใบนด

3.29 0.96 เหนดวย ปานกลาง

4

หนวยงานทานสามารถใหผใชบรการเลอกและแจงวนนดหมายทสะดวก ตามแผนการรกษาของแพทย กอนออกใบนด


83

ตารางท 13 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของประสทธผลของการนดหมายดาน การลดคาใชจาย (ตอ)

การลดคาใชจาย M SD แปลผล อนดบท หนวยงานของทานมกจกรรมการพฒนาคณภาพ การนดหมายโดยมงเนน การใชทรพยากรอยางคมคา



จากตารางท 13 พบวา ประสทธผลของการนดหมายดานการลดคาใชจาย ภาพรวมอยในระดบมาก (M = 3.70, SD = 0.83) โดยกจกรรมท มประสทธผลเรองการลดคาใชจายมากทสด คอ การใหผใชบรการเลอกและแจงวนนดหมายทสะดวก ตามแผนการรกษาของแพทย กอนออกใบนด (M = 3.95, SD=0.77) รองลงมา คอ การมกจกรรมการพฒนาคณภาพการนดหมาย โดยมงเนนการใชทรพยากรอยางคมคา (M = 3.79, SD= 0.74) และทนอยทสด คอ การมชองทางอนในการทานดหมายกบผใชบรการโดยไมตองมใบนด (M = 3.86, SD = 0.72) ตารางท 14 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของประสทธผลของการนดหมาย ดานการลดระยะเวลา

การลดระยะเวลา M SD แปลผล อนดบท หนวยงานของทานสามารถลด ขนตอนทกอใหเกดความลาชาในการใหบรการนดหมายได


หนวยงานของทานสามารถลดระยะเวลารอคอยของผใชบรการได


ผใชบรการไดรบการตรวจตามเวลานดหมาย 3.76 0.72 เหนดวยมาก 1 ผใชบรการไดรบบรการดวยความ รวดเรว 3.75 0.74 เหนดวยมาก 2 โดยรวม 3.72 0.67 เหนดวยมาก

84

จากตารางท 14 พบวา ประสทธผลของการนดหมาย ดานการลดระยะเวลา ภาพรวมอยในระดบมาก (M = 3.72, D = 0.67) โดยกจกรรมทมประสทธผลดานการลดระยะเวลาทมากทสด คอ ผใชบรการไดรบการตรวจตามเวลานดหมาย (M =3.76, SD = 0.72) รองลงมา คอ ผใชบรการไดรบบรการดวยความรวดเรว (M = 3.75, SD = 0.74) และในระดบนอยทสด คอ หนวยงานสามารถลดระยะเวลารอคอยของผใชบรการได (M = 3.65, SD = 0.78) ตารางท 15 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของประสทธผลของการนดหมาย ดานการกาจดความสญเปลา

การกาจดความสญเปลา M SD แปลผล อนดบท หนวยงานของทานมขนตอนของการนดหมายทชดเจน ผใชบรการเขาใจไดงาย


ผใชบรการสามารถดาเนนการตามการนดหมายดวยตนเองได


หนวยงานของทานสามารถลดภาระงานของผปฏบตงานในการนดหมายไดมากขน


หนวยงานของทานมการจดการการนดหมายทลดความเหนอยลาของผ ใหบรการและผใชบรการ


หนวยงานของทานมการจดสงอานวยความสะดวกในการนดหมายใหรวดเรว เชน คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศ



จากตารางท 15 พบวา ประสทธผลของการนดหมายดานการกาจดความสญเปลา ภาพรวมอยในระดบมาก (M = 3.72, SD = 0.74) โดยกจกรรมท มประสทธผลดานการกาจดความสญเปลามากทสด คอ หนวยงานมขนตอนของการนดหมายทชดเจน ผใชบรการเขาใจไดงาย (M = 3.94, SD = 0.67) รองลงมา คอ หนวย มการจดสงอานวยความสะดวกในการนดหมายใหรวดเรว เชน คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศ (M = 3.93, SD = 0.77) และทนอยทสด คอ หนวยงานมการจดการการนดหมายทลดความเหนอยลาของผใหบรการและผใชบรการ (M = 3.63, SD = 0.78)

85

ตารางท 16 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของประสทธผลของการนดหมาย ดานผใหบรการมความพงพอใจ

ผใหบรการมความพงพอใจ M SD แปลผล อนดบท ทานมความสขในการทางานทเกยวของกบการนดหมายของหนวยงาน


ทานมความกระตอรอรนในการทางานทเกยวของกบการนดหมายของหนวยงาน


ทานไดรบคาชมเชยจากผใชบรการเกยวกบการนดหมายของหนวยงาน


ทานสามารถปรบปรงและพฒนาการใหบรการเกยวกบการนดหมายของหนวยงานใหดยงขน



จากตารางท 16 พบวา ประสทธผลของการนดหมาย ดานผใหบรการมความพงพอใจ ภาพรวมอยในระดบมาก (M = 3.77, SD = 0.71) โดยกจกรรมทแสดงถงความพงพอใจของผใหบรการทมากทสด คอ ผใหบรการมความกระตอรอรนในการทางานทเกยวของกบการนดหมายของหนวยงาน (M = 3.88, SD = 0.65) รองลงมา คอ สามารถปรบปรงและพฒนาการใหบรการเกยวกบการนดหมายของหนวยงานใหดยงขน (M= 3.86, SD = 0.69) และในระดบนอยทสด คอ ผใหบรการไดรบคาชมเชยจากผใชบรการ เกยวกบการนดหมายของหนวยงาน (M = 3.66, SD = 0.74)

86

สวนท 3 การทดสอบสมมตฐานของการวจย สมมตฐาน 1 การจดการแบบลน มความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการของ แผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก ตารางท 17 คาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน ระหวางการจดการแบบลน กบประสทธผลของการนดหมาย

การจดการแบบลน สมประสทธสหสมพนธ ( r ) P-Value ประสทธผลของการนดหมาย 0.750 < 0.001

** มความสมพนธในระดบนยสาคญท .001 จากตารางท 17 พบวาการจดการแบบลน มความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลของการนดหมาย อยางมนยสาคญท .001 โดยมความสมพนธในระดบสง ทคา r = 0.750 ตารางท 18 คาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน ระหวางการระบคณคา กบประสทธผลของการนดหมาย

ประสทธผลของการนดหมาย สมประสทธสหสมพนธ ( r ) P-Value การลดคาใชจาย 0.485 < 0.001 การลดระยะเวลา 0.559 < 0.001 การกาจดความสญเปลา 0.588 < 0.001 ความพงพอใจของผใหบรการ 0.501 < 0.001

** มความสมพนธในระดบนยสาคญท .001 จากตารางท 18 พบวา การจดการแบบลน ดานการระบคณคา มความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลของการนดหมาย อยางมนยสาคญท .001 โดยสามารถแยกรายละเอยดไดดงน การระบคณคา มความสมพนธกบการลดคาใชจาย ในระดบปานกลาง ( r = 0.485) การระบคณคา มความสมพนธกบการลดระยะเวลา ในระดบปานกลาง (r = 0.559) การระบคณคา มความสมพนธกบการกาจดความสญเปลา ในระดบปานกลาง (r = 0.588) การระบคณคา มความสมพนธกบความพงพอใจของผใหบรการ ในระดบปานกลาง (r = 0 .501)

87

ตารางท 19 คาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน ระหวางการสรางกระแสคณคา กบประสทธผลของการนดหมาย


** มความสมพนธในระดบนยสาคญท.001 จากตารางท 19 พบวา การจดการแบบลน ดานการสรางกระแสคณคา มความสมพนธเชง บวกกบประสทธผลของการนดหมาย อยางมนยสาคญท .001 โดยสามารถแยกรายละเอยดไดดงน การสรางกระแสคณคา มความสมพนธกบการลดคาใชจาย ในระดบปานกลาง (r = 0.400) การสรางกระแสคณคา มความสมพนธกบการลดระยะเวลา ในระดบปานกลาง (r = 0.446) การสรางกระแสคณคา มความสมพนธกบการกาจดความสญเปลา ในระดบปานกลาง ( r = 0.479) การสรางกระแสคณคามความสมพนธกบความพงพอใจของผใหบรการ ในระดบปานกลาง (r = 0.385) ตารางท 20 คาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน ระหวาง กจกรรมทมคณคาดาเนนไปอยางตอเนอง กบประสทธผลของการนดหมาย


** มความสมพนธในระดบนยสาคญท .001

88

จากตารางท20 พบวา การจดการแบบลน ดานกจกรรมทมคณคาดาเนนไปอยางตอเนอง มความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลของการนดหมาย อยางมนยสาคญท .001 โดยสามารถแยกรายละเอยด ไดดงน การกจกรรมทมคณคาดาเนนไปอยางตอเนอง มความสมพนธกบการลดคาใชจาย ในระดบ ปานกลาง( r = 0.498) การกจกรรมทมคณคาดาเนนไปอยางตอเนอง มความสมพนธกบการลดระยะเวลา ในระดบปานกลาง( r = 0.620) การกจกรรมทมคณคาดาเนนไปอยางตอเนอง มความสมพนธกบการกาจดความสญเปลาในระดบปานกลาง (r = 0.610) การกจกรรมทมคณคาดาเนนไปอยางตอเนอง มความสมพนธกบความพงพอใจของผ ใหบรการ ในระดบปานกลาง (r = 0.516) ตารางท 21 คาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน ระหวางการกระทาทสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ (ระบบดง) กบประสทธผลของการนดหมาย


** มความสมพนธในระดบนยสาคญท .001 จากตารางท 21 พบวา การจดการแบบลน ดานการกระทาทสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ (ระบบดง) มความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลของการนดหมาย อยางมนยสาคญท .001 โดยสามารถแยกรายละเอยดได ดงน การกระทาทสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ (ระบบดง) มความสมพนธกบการลดคาใชจาย ในระดบปานกลาง( r = 0.389) การกระทาทสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ (ระบบดง) มความสมพนธกบการลดระยะเวลา ในระดบปานกลาง (r = 0.513)

89

การกระทาทสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ (ระบบดง) มความสมพนธกบการกาจดความสญเปลา ในระดบปานกลาง (r = 0.430) การกระทาทสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ (ระบบดง) มความสมพนธกบความพงพอใจของผใหบรการ ในระดบปานกลาง (r = 0.395) ตารางท 22 คาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน ระหวาง การเพมคณคาใหกจกรรมของผใชบรการ กบประสทธผลของการนดหมาย

ประสทธผลของการนดหมาย สมประสทธสหสมพนธ ( r ) P-Value การลดคาใชจาย 0. 577 < 0.001 การลดระยะเวลา 0.725 < 0.001 การกาจดความสญเปลา 0.670 < 0.001 ความพงพอใจของผใหบรการ 0.608 < 0.001

** มความสมพนธในระดบนยสาคญท .001 จากตารางท 22 พบวา การจดการแบบลน ดานการเพมคณคาใหกจกรรมของผใชบรการ มความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลของการนดหมาย อยางมนยสาคญท .001 โดยสามารถแยกรายละเอยดได ดงน การการเพมคณคาใหกจกรรมของผใชบรการ มความสมพนธกบการลดคาใชจาย ในระดบ ปานกลาง (r = .577) การเพมคณคาใหกจกรรมของผใชบรการ มความสมพนธกบการลดระยะเวลา ในระดบสง (r = .725) การเพมคณคาใหกจกรรมของผใชบรการ มความสมพนธกบการกาจดความสญเปลาในระดบ ปานกลาง ( r = 0.670) การเพมคณคาใหกจกรรมของผใชบรการ มความสมพนธกบความพงพอใจของผใหบรการในระดบ ปานกลาง (r = 0.608)

90

การวเคราะหการถดถอยอยางงาย (Simple Regression Analysis) เพอสรางสมการเพอหาความสมพนธระหวางการจดการแบบลน กบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการ การทดสอบความสมพนธของคาสมประสทธสหสมพนธ (r) ระหวาง การจดการแบบลน กบประสทธผลของการนดหมาย โดยการวเคราะหการถดถอยอยางงาย (Simple Regression Analysis) เพอสรางสมการหาความสมพนธระหวางตวแปรตาม (Dependent Variable) คอประสทธผลของการนดหมาย กบตวแปรอสระ (Independent Variable) คอ การจดการแบบลน การวเคราะหขอมลและแปลความหมาย ผวจยไดใชสญลกษณ ดงน a แทน คาคงท (Constant) b แทน คาสมประสทธการถดถอย Sb แทน คาความคลาดเคลอนมาตรฐานคงท Beta แทน คาสมประสทธการถดถอยมาตรฐาน t แทน คาทใชในการทดสอบความมนยสาคญของคาคงท และสมประสทธการถดถอย p-value แทน คา sig ทใชในการพจารณาผลการทดสอบความมนยสาคญทางสถต ทระดบ .05 และ .10 R2 แทน คาสมประสทธการพยากรณทปรบแลว ตวแปรตาม (ประสทธผลของการนดหมาย) สามารถอธบายโดยตวแปรอสระ (การจดการแบบลน) ไดมากนอยเพยงใด ถาคานวณคา R2 ไดมาก แสดงวาความผนแปรของตวแปรตาม (Y) สามารถอธบายไดดวยตวแปรอสระ(X) ไดมาก R2 เขาใกล 1 มากเทาไร แสดงวาความผนแปรของตวแปร y ถกอธบายไดดวยตวแปรอสระมากเทานน (พวา พนธเมฆา, 2556) r แทน คาสมประสทธสหสมพนธ ใชประโยชนในการวดวา ตวแปรมระดบความสมพนธกนมากนอยเทาไรและความสมพนธเปนไปในลกษณะใด คา r ทไดจะมคาตงแต –1 ถง 1 ถาคา r = 1 เปนสหสมพนธบวก และมความสมพนธกนมาก (สมบรณ) ตวแปรตามกบตวแปรอสระจะเปลยนแปลงในทศทางเดยวกน ถาคา r = -1 เปนสหสมพนธลบ และมความสมพนธกนมาก (สมบรณ) ตวแปรตามกบตวแปรอสระจะเปลยนแปลงในทศทางตรงขามกน

91

ถาคา r = 0 เสนถดถอยจะตงฉากกบแกน Y (ในกรณท Y เปนตวแปรตาม) หมายความวาตวแปรอสระกบตวแปรตามไมมความสมพนธกนในเชงเสนตรง (พวา พนธเมฆา, 2556) ตารางท 23 การทดสอบความสมพนธของคาสมประสทธสหสมพนธ (r, R2) ระหวางการจดการแบบลน กบประสทธผลของการนดหมาย

Model r R2 Adjusted R2 Std. Error of the Estimate

1 0.750 0.563 0.561 0.352

Independent Variable, การจดการแบบลน ตารางท 24 คา p-value ของความสมพนธของคาสมประสทธสหสมพนธ ระหวางการจดการแบบลน กบประสทธผลของการนดหมาย

Model Sum of Squares df Mean Square

F p-value

1 Regression 36.335 1 36.335 292.093 0.001* Residual 28.238 227 0.124

Total 64.574 228

Independent Variable, การจดการแบบลน Dependent Variable: ประสทธผลของการนดหมาย *p < 0.05

92

ตารางท 25 คา a, b, Beta และ p-value ของความสมพนธของคาสมประสทธสหสมพนธ ระหวาง การจดการแบบลน กบประสทธผลของการนดหมาย

a b Sb Beta t p-value 0.523 0.825 0.190 0.750 17.091 0.001*

R2 ทปรบแลว = 0.561 r = 0.523 *p < 0.05 จากตารางท 25 พบวา ความสมพนธระหวางประสทธผลของการนดหมาย กบการจดการแบบลน พจารณาคา t และ และคา p-value เปนการทดสอบสมมตฐานวา ตวแปรการจดการแบบลน กบตวแปรประสทธผลของการนดหมาย มความสมพนธกนอยางมนยสาคญหรอไม กาหนดคา p-value = 0.05 โดยถามคานอยกวาระดบนยสาคญท 0.05 แปลวา ตวแปรทงสองมความสมพนธกน จากตาราง พบวา คา t = 17.091 และ คา p-value = 0.001 ซงกาหนดระดบนยสาคญของการทดสอบท 0.05 คา p-value < 0.05 แสดงวา ตวแปรการจดการแบบลน กบตวแปรประสทธผลของการนดหมาย มความสมพนธกนเชงเสน ทระดบนยสาคญ 0.05 พจารณา คา r = 0.750 เปนสหสมพนธบวก และมความสมพนธกนมาก (สมบรณ) ตวแปรตาม คอ ประสทธผลของการนดหมาย กบ ตวแปรอสระ คอ การจดการแบบลน จะเปลยนแปลงในทศทางเดยวกน จงสามารถสรางสมการถดถอยเพอนาไปใชพยากรณได สมการการถดถอย $Y = a + bX ดงนน ไดสมการการถดถอย $Y = 0.523 + 0.825X ประสทธผลของการนดหมาย = 0.523 + 0.825 (การจดการแบบลน) สมการถดถอยน มคา R2 = 0.563 แปลวา ความผนแปรในประสทธผลของการนดหมายเปนผลมาจากการจดการแบบลน รอยละ 56.300 แสดงวา ความผนแปรของตวแปรตาม (ประสทธผลของการนดหมาย) สามารถอธบายไดดวยตวแปรอสระ (การจดการแบบลน) ไดในระดบปานกลาง เพอการพฒนา สามารถคดเลอกตวแปรเพอสรางสมการทสามารถพยากรณตวแปรไดสงสด โดยการสรางสมการถดถอยพหคณ ( Multiple Regression) โดยผวจยเลอกใชแบบ Stepwise Regression ดงน

93

ตารางท 26 ผลการวเคราะหการถดถอยพหคณโดยใชวธ Stepwise ระหวางการจดการแบบลน กบประสทธผลของการนดหมาย (Model 3)

Model R R2 Adjusted R2 Std. Error of the Estimate

3 0.791 0.625 0.620 0.328

Predictors: (Constant), การจดการแบบลน ตารางท 27 คา p-value การวเคราะหการถดถอยพหคณ โดยใชวธ Stepwise ระหวางการจดการแบบลน กบประสทธผลของการนดหมาย (Model 3)

Model Sum of Squares df Mean Square F p-value 3 Regression 40.352 3 13.451 124.945 0.001*

Residual 24.222 225 .108

Total 64.574 228

Predictors: (Constant), การจดการแบบลน: การเพมคณคาใหกจกรรม, การดาเนนไปอยางตอเนอง, การระบคณคา Dependent Variable: ประสทธผลของการนดหมาย *p < 0.05 ตารางท 28 คา b, Beta และ p-value การวเคราะหการถดถอยพหคณโดยใชวธ Stepwise ระหวางการจดการแบบลน กบประสทธผลของการนดหมาย

การจดการแบบลน (ตวพยากรณ)

b Sb Beta t p-value

การเพมคณคาใหกจกรรม 0.411 0.047 0.498 8.686 0.001* การดาเนนไปอยางตอเนอง 0.217 0.055 0.225 3.940 0.001* การระบคณคา 0.173 0.056 0.171 3.069 0.002* R2 ทปรบแลว = 0.620 คาคงท = 0.676 *p < 0.05

94

จากตารางท 28 ผลการทดสอบ พบวา สมการทดในการพยากรณ คา Y คอ Y = 0.676 + 0.173 (การเพมคณคาใหกจกรรม) + 0.217 (การดาเนนไปอยางตอเนอง) + 0.411 (การระบคณคา) โดยสมการนมคา R2 = 0.625 ถอวามอานาจในการคาพยากรณ ระดบปานกลาง สมมตฐาน 2 ปจจยพนฐานสวนบคคล ของบคลากรศนยการแพทยทแตกตางกน มผลตอ การจดการแบบลนทแตกตางกน ตารางท 29 การเปรยบเทยบความแตกตางของการปฏบตตามการจดการแบบลน จาแนกตามเพศ

การจดการ แบบลน

คาสถต เพศ t-test p-value

ชาย หญง

การระบคณคา M 4.21 4.16

0.53 0.646 SD 0.51 0.52

การสราง กระแสคณคา

M 3.77 3.97 0.04 0.020

SD 0.39 0.54 การดาเนนไป อยางตอเนอง

M 3.92 3.81 0.76 0.323

SD 0.56 0.55

ระบบดง M 3.92 3.89

0.14 0.772 SD 0.43 0.80

การเพมคณคา M 3.75 3.68

0.22 0.527 SD 0.54 0.65

รวม M 3.91 3.90

0.29 0.894 SD 0.43 0.49

*p < 0.05 จากตารางท 29 สามารถสรปไดวา เพศทแตกตางกนมการปฏบตตามการจดการแบบลนไมแตกตางกน ยกเวนกระบวนการยอยของการจดการแบบลนดานการสรางกระแสคณคา ทเพศหญงมความคดเหนวา มการปฏบตมากกวาเพศชาย (M = 3.97, SD = 0.54)

95

ตารางท 30 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของการปฏบตตามการจดการแบบลนทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย จาแนกตามอาย

การจดการแบบลน คาสถต อาย (ป) (n=229)

< 25 26-35 36-45 46-55 รวม

การระบคณคา M 4.211 4.091 4.296 4.120 4.172 SD. 0.571 0.501 0.402 0.502 0.525 การสรางกระแสคณคา M 3.955 3.915 4.089 3.560 3.947 SD. 0.592 0.429 0.554 0.517 0.528 การดาเนนไปอยางตอเนอง M 3.879 3.743 3.924 3.680 3.826 SD. 0.645 0.449 0.494 0.438 0.553 ระบบดง M 3.849 3.983 3.879 3.533 3.900 SD. 0.655 0.960 0.427 0.361 0.769 การเพมคณคาใหกจกรรม M 3.737 3.663 3.698 3.450 3.696 SD. 0.727 0.596 0.506 0.447 0.645 การจดการแบบลน M 3.926 3.879 3.977 3.668 3.908

SD. 0.554 0.425 0.399 0.403 0.484

จากตารางท 30 พบวา บคคลทมอาย 36-45 ป มการปฏบตตามการจดการแบบลนมากทสด (M = 3.977, SD.=0.399) บคคลทมอาย 36-45 ป มการปฏบตดานการระบคณคามากทสด (M = 4.296, SD.= 0.402) บคคลทมอาย 36-45 ป มรการปฏบตดานการสรางกระแสคณคามากทสด (M = 4.089, SD.= 0.554) บคคลทมอาย 36-45 ป มการปฏบตดานการดาเนนไปอยางตอเนองมากทสด (M = 3.924, SD.= 0.494) บคคลทมอาย 26-35 ป มการปฏบตดานระบบดงมากทสด (M = 3.983, SD.= 0.960) บคคลทมอายนอยกวา 25 ป มการปฏบตดานการเพมคณคาใหกจกรรมมากทสด (M = 3.737, SD.= 0.727)

96

ตารางท 31 การทดสอบความแปรปรวนทางเดยว ตอการปฏบตตามการจดการแบบลน ทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย จาแนกตามอาย

การจดการแบบลน ทมผลตอประสทธผล ของระบบนดหมาย

แหลงความแปรปรวน

SS df MS F-test p-value

การระบคณคา ระหวางกลม 1.224 3 0.408 1.486 0.219 ภายในกลม 61.797 225 0.275

รวม 63.021 228 การสรางกระแสคณคา ระหวางกลม 1.439 3 0.480

1.731 0.161 ภายในกลม 62.332 225 0.277 รวม 63.771 228

การดาเนนไปอยางตอเนอง ระหวางกลม 1.308 3 0.436 1.432 0.234 ภายในกลม 68.534 225 0.305

รวม 69.843 228 ระบบดง ระหวางกลม 1.592 3 0.531

0.895 0.445 ภายในกลม 133.437 225 0.593 รวม 135.029 228

การเพมคณคาใหกจกรรม ระหวางกลม 0.583 3 0.194 0.464 0.708 ภายในกลม 94.324 225 0.419

รวม 94.907 228 รวม ระหวางกลม 0.539 3 0.180

0.764 0.516 ภายในกลม 52.910 225 0.235 รวม 53.449 228

*p < 0.05 จากตารางท 31 พบวา โดยรวมไมมความแตกตางของคาเฉลยของปจจยพนฐานสวนบคคล จาแนกตามอาย ตอการปฏบตตามการจดการแบบลน ทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย

97

ตารางท 32 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของการปฏบตตามการจดการแบบลน ทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย จาแนกตามสายงาน

การจดการแบบลน คาสถต สายงาน (n=229)

แพทย พยาบาล ผชวยพยาบาลและ

ผปฏบต งานบรหาร

ผชวยทนต กรรม

รวม

การระบคณคา M 4.148 4.254 4.041 4.200 4.172 SD. 0.625 0.454 0.496 0.530 0.525

การสรางกระแสคณคา M 3.888 4.045 3.825 3.978 3.947 SD. 0.554 0.527 0.497 0.525 0.528

การดาเนนไปอยางตอเนอง M 3.797 3.842 3.678 3.929 3.822 SD. 0.575 0.551 0.650 0.571 0.547

ระบบดง M 4.058 4.029 3.635 3.872 3.900 SD. 0.810 1.011 0.570 0.567 0.769

การเพมคณคาใหกจกรรม M 3.761 3.754 3.432 3.779 3.696 SD. 0.545 0.603 0.776 0.606 0.645

การจดการแบบลน M 3.929 3.985 3.721 3.952 3.908 SD. 0..437 0.476 0 .523 0.468 0.484

จากตารางท 32 พบวา โดยภาพรวม บคคลทมสายงานพยาบาล มการปฏบตตามการจดการแบบลนมากทสด (M = 3.985, SD.= 0.476) บคคลทมสายงานพยาบาล มการปฏบตดานการระบคณคามากทสด (M=4.254, SD.= 0.454) บคคลทมสายงานพยาบาล ม การปฏบตดานการสรางกระแสคณคามากทสด (M = 4.045, SD.= 0.527) บคคลทมสายงานผชวยทนตกรรม มการปฏบตดานการดาเนนไปอยางตอเนองมากทสด (M=3.929, SD= 0.571) บคคลทมสายงานแพทย มการปฏบตดานระบบดงมากทสด (M=4.058, SD.= 0.810) บคคลทมสายงานผชวยทนตกรรม มการปฏบตดานการเพมคณคาใหกจกรรมมากทสด (M = 3.779, SD.= 0.606)

98

ตารางท 33 การทดสอบความแปรปรวนทางเดยว ตอการปฏบตตามการจดการแบบลน ทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย จาแนกตามสายงาน




การระบคณคา ระหวางกลม 1.323 3 0.441 1.609 0.188 ภายในกลม 61.698 225 0.274 รวม 63.021 228 การสรางกระแสคณคา ระหวางกลม 1.537 3 0.512 1.852 0.139 ภายในกลม 62.234 225 0.277 รวม 63.771 228 การดาเนนไปอยางตอเนอง ระหวางกลม 2.037 3 0.679 2.254 0.083 ภายในกลม 67.805 225 0.301 รวม 69.843 228 ระบบดง ระหวางกลม 5.533 3 1.844 3.204 0.024 ภายในกลม 129.496 225 0.576 รวม 135.029 228 การเพมคณคาใหกจกรรม ระหวางกลม 4.263 3 1.421 3.527 0.016 ภายในกลม 90.644 225 0.403 รวม 94.907 228 รวม ระหวางกลม 2.220 3 0.740 3.250 0.023 ภายในกลม 51.229 225 0.228 รวม 53.449 228

*p < 0.05 จากตารางท 33 พบวา โดยรวมมความแตกตางของคาเฉลยของปจจยพนฐานสวนบคคล จาแนกตามสายงาน ตอการปฏบตตามการจดการแบบลนทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย ทระดบนยสาคญ 0.05 มความแตกตางตอการปฏบตตามการจดการแบบลนดานระบบดง ทระดบ

99

นยสาคญ 0.05 มความแตกตางตอการปฏบตตามการจดการแบบลนดานการเพมคณคาใหกจกรรม ทระดบนยสาคญ 0.05 ตารางท 34 การเปรยบเทยบความแตกตาง ของการปฏบตตามการจดการแบบลน จาแนกตามสายงานเปนรายค โดยใชวธผลตางกาลงสองนอยทสด (Least Significant Difference: LSD) การจดการแบบลน สายงาน ผลตาง

คาเฉลย แพทย พยาบาล ผชวย

พยาบาลและผปฏบตงานบรหาร

ผชวย ทนตกรรม

(4.148) (4.254) (4.041) (4.200) การระบคณคา แพทย (4.148) - 0.106 -0.107 0.052

พยาบาล (4.254) - 0. 213* -0.054 ผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหาร

(4.041) - 0.156


(4.200) -

(3.888) (4.045) (3.825) (3.978) การสรางกระแส คณคา

แพทย (3.888) - 0.157 0.063 0.090 พยาบาล (4.045) - 0.220* -0.067 ผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหาร

(3.825) -


(3.978) -

100

ตารางท 34 การเปรยบเทยบความแตกตาง ของการปฏบตตามการจดการแบบลน จาแนกตามสายงานเปนรายค โดยใชวธผลตางกาลงสองนอยทสด (Least Significant Difference: LSD) (ตอ) การจดการแบบลน สายงาน ผลตาง




(3.797) (3.842) (3.678) (3.929) การดาเนนไป อยางตอเนอง

แพทย (3.797) - 0.045 -0.119 0.132 พยาบาล (3.842) - -0.146 0.087 ผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหาร

(3.678)

- .258*


(3.929) -

(4.058) (4.029) (3.635) (3.872) ระบบดง แพทย (4.058) - -0.029 .422* -0.186

พยาบาล (4.029) - .394* -0.157 ผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหาร

(3.635) - 0.237


(3.872) -

101

ตารางท 34 การเปรยบเทยบความแตกตาง ของการปฏบตตามการจดการแบบลน จาแนกตามสายงานเปนรายค โดยใชวธผลตางกาลงสองนอยทสด (Least Significant Difference: LSD) (ตอ) การจดการแบบลน สายงาน ผลตาง




(3.761) (3.754) (3.432) (3.779) การเพมคณคา แพทย (3.761) - -0.007 .329* 0.018

พยาบาล (3.754) - .321* 0.025 ผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหาร

(3.432)

- .347*


(3.779) -

(3.929) (3.985) (3.721) (3.952) รวม แพทย (3.929) - 0.056 .208*. 0.023

พยาบาล (3.985) - .264* -0.033 ผชวย


(3.721) - .231*


(3.952) -

*p < 0.05 จากตารางท 34 พบวา มความแตกตางระหวางคาเฉลยของปจจยพนฐานสวนบคคล จาแนกตามสายงานรายค ตอการปฏบตตามการจดการแบบลน ทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย โดยการระบคณคา ระหวางพยาบาลกบผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหาร ทระดบนยสาคญ 0.05 ดานการสรางกระแสคณคา ระหวางพยาบาลกบผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหาร ทระดบนยสาคญ 0.05 ดานการดาเนนไปอยางตอเนอง ระหวางผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหารและผชวยทนตกรรม ทระดบนยสาคญ 0.05 ดานระบบดง ระหวางพยาบาลกบ

102

ผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหารและ ระหวางแพทยกบผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหาร ทระดบนยสาคญ 0.05 ดานการเพมคณคา ระหวางพยาบาลกบผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหารระหวางแพทยกบผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหาร และ ระหวางผชวยทนตกรรมกบผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหาร ทระดบนยสาคญ 0.05 และโดยภาพรวมพบวา ระหวางพยาบาลกบผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหารระหวางแพทยกบผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหาร และ ระหวางผชวยทนตกรรมกบผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหาร ทระดบนยสาคญ 0.05 ตารางท 35 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของการปฏบตตามการจดการแบบลน ทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย จาแนกตามประเภทการจางงาน

การจดการแบบลน คาสถต ประเภทการจางงาน (n=229)

เงนอดหนน

เงนรายได

ลกจาง ประจา

ลกจางชวคราว

รวม

การระบคณคา M 4.219 4.254 3.985 4.221 4.172 SD. 0.530 0.518 0.500 0.498 0.525 การสรางกระแสคณคา M 3.975 4.094 3.777 3.884 3.947 SD. 0.534 0.589 0.450 0.412 0.528 การดาเนนไปอยางตอเนอง M 3.851 4.003 3.581 3.905 3.826 SD. 0.482 0.489 0.668 0.526 0.553 ระบบดง M 4.019 3.996 3.574 3.912 3.900 SD. 0.916 0.487 0.620 0.653 0.769 การเพมคณคาใหกจกรรม M 3.759 3.867 3.365 3.828 3.696 SD. 0.564 0.477 0.836 0.533 0.645 การจดการแบบลน M 3.964 4.043 3.656 3.950 3.908

SD. 0.451 0.418 0.535 0.445 0.484 จากตารางท 35 พบวาโดยภาพรวม บคคลากรประเภทเงนรายได มการปฏบตตามการจดการแบบลนมากทสด (M = 4.043, SD.= 0.418) บคคลากรประเภทเงนรายได มการปฏบตดาน

103

การระบคณคามากทสด (M = 4.254, SD.= 0.518) บคคลากรประเภทเงนรายได มการปฏบตดาน การสรางกระแสคณคามากทสด (M = 4.094, SD.= 0.589) บคคลากรประเภทเงนรายได มการปฏบตดานการดาเนนไปอยางตอเนองมากทสด (M = 4.003, SD = 0.489) บคคลากรประเภทเงนอดหนนม การปฏบตดานระบบดงมากทสด (M = 4.019, SD.= 0.916) บคคลากรประเภทเงนรายได มการปฏบตดานปฏบตการเพมคณคาใหกจกรรมมากทสด (M = 3.867, SD.= 0.477)

ตารางท 36 การทดสอบความแปรปรวนทางเดยว ตอการปฏบตตามการจดการแบบลน ทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย จาแนกตามประเภทการจางงาน




การระบคณคา ระหวางกลม 2.513 3 .838 3.115 .027 ภายในกลม 60.508 225 .269 รวม 63.021 228 การสรางกระแสคณคา ระหวางกลม 2.809 3 .936 3.455 .017 ภายในกลม 60.962 225 .271 รวม 63.771 228 การดาเนนไปอยางตอเนอง ระหวางกลม 5.030 3 1.677 5.821 .001 ภายในกลม 64.812 225 .288 รวม 69.843 228 ระบบดง ระหวางกลม 7.704 3 2.568 4.538 .004 ภายในกลม 127.324 225 .566 รวม 135.029 228

104

ตารางท 36 การทดสอบความแปรปรวนทางเดยว ของการปฏบตตามการจดการแบบลน ทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย จาแนกตามประเภทการจางงาน (ตอ)




การเพมคณคาใหกจกรรม ระหวางกลม 8.152 3 2.717 7.047 .000 ภายในกลม 86.755 225 .386 รวม 94.907 228 รวม ระหวางกลม 4.715 3 1.572 7.257 .000 ภายในกลม 48.734 225 .217 รวม 53.449 228

*p < 0.05 จากตารางท 36 พบวา โดยรวมมความแตกตางของคาเฉลยของปจจยพนฐานสวนบคคลจาแนกตามประเภทการจางงาน ตอการปฏบตตามการจดการแบบลนทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย ทระดบนยสาคญ 0.01 มความแตกตางตอการปฏบตดานการระบคณคา ทระดบนยสาคญ 0.05 มความแตกตางตอการปฏบตดานการสรางกระแสคณคา ทระดบนยสาคญ 0.05 มความแตกตางตอการปฏบตดานการดาเนนไปอยางตอเนอง ทระดบนยสาคญ 0.05 มความแตกตาง ตอการปฏบตดานระบบดง ทระดบนยสาคญ 0.05 มความแตกตางตอการปฏบตดานการเพมคณคาใหกจกรรม ทระดบนยสาคญ 0.01

105

ตารางท 37 การเปรยบเทยบความแตกตาง ของการปฏบตตามการจดการแบบลน จาแนกตามการจางงานเปนรายค โดยใชวธผลตางกาลงสองนอยทสด (Least Significant Difference: LSD)


ประเภท การจางงาน

ผลตางคาเฉลย


เงนรายได ลกจางประจา ลกจางชวคราว

(4.219) (4.254) (3.985) (4.221) การระบคณคา เงนอดหนน (4.219) - 0.035 0.233* 0.002

เงนรายได (4.254) - .269* -0.033 ลกจางประจา (3.985) - 0.236 ลกจางชวคราว

(4.221) -

(3.975) (4.094) (3.777) (3.884) การสรางกระแสคณคา

เงนอดหนน (3.975) - 0.119 0. 197* -0.091 เงนรายได (4.094) - 0.316* -0.21 ลกจางประจา (3.777) - 0.107 ลกจางชวคราว

(3.884) -

(3.851) (4.003) (3.581) (3.905) การดาเนนไป อยางตอเนอง

เงนอดหนน (3.851) - 0.152 0.269* 0.054 เงนรายได (4.003) - 0.422* -0.098 ลกจางประจา (3.581) - 0.323* ลกจางชวคราว

(3.905) -

(4.019) (3.996) (3.574) (3.912) ระบบดง เงนอดหนน (4.019) - -0.023 0.444* -0.107

เงนรายได (3.996) - 0.422* -0.084 ลกจางประจา (3.574) - 0.338 ลกจางชวคราว

(3.912) -

106

ตารางท 37 การเปรยบเทยบความแตกตาง ของการปฏบตตามการจดการแบบลน จาแนกตามการจางงานเปนรายค โดยใชวธผลตางกาลงสองนอยทสด (Least Significant Difference: LSD) (ตอ)


ประเภท การจางงาน




ลกจางประจา ลกจางชวคราว

(3.759) (3.867) (3.365) (3.828) การเพมคณคา เงนอดหนน (3.759) - 0.108 0.393* 0.069 เงนรายได (3.867) - 0.501* -0.039 ลกจางประจา (3.365 - 0.463* ลกจางชวคราว (3.828) - (3.964) (4.043) (3.656) (3.950) รวม เงนอดหนน (3.964) - 0.079 0.308* -0.014 เงนรายได (4.043) - 0.386* -0.093 ลกจางประจา (3.656) - 0.293* ลกจางชวคราว (3.950) -

จากตารางท 37 พบวา มความแตกตางระหวางคาเฉลยของปจจยพนฐานสวนบคคลจาแนกตามประเภทการจางงานรายค ตอการปฏบตตามการจดการแบบลน ทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย โดยดานการระบคณคา ระหวางประเภทเงนอดหนนกบลกจางประจา และ ประเภทเงนรายไดกบลกจางประจา ทระดบนยสาคญ 0.05 ดานการสรางกระแสคณคา ระหวางประเภทเงนอดหนนกบลกจางประจาและ ประเภทเงนรายไดกบลกจางประจา ทระดบนยสาคญ 0.05 ดานการดาเนนไป อยางตอเนอง ระหวางประเภทเงนอดหนนกบลกจางประจา ประเภทเงนรายไดกบลกจางประจา และ ประเภทลกจางประจากบลกจางชวคราว ทระดบนยสาคญ 0.05 ดานระบบดง ระหวางประเภทเงนอดหนนกบลกจางประจาและ ประเภทเงนรายไดกบลกจางประจา ทระดบนยสาคญ 0.05 ดานการเพมคณคา ระหวางประเภท เงนอดหนนกบลกจางประจา ประเภทเงนรายไดกบลกจางประจา และประเภทลกจางประจากบลกจางชวคราว ทระดบนยสาคญ 0.05 และโดยภาพรวม ระหวางประเภทเงนอดหนนกบลกจางประจา ประเภทเงนรายไดกบลกจางประจา และ ประเภทลกจางประจากบลกจางชวคราว ทระดบนยสาคญ 0.05

107

ตารางท 38 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของการปฏบตตามการจดการแบบลน ทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย จาแนกตามประสบการณ

การจดการแบบลน คาสถต ประสบการณ (n=229)

<1 ป 1-2 ป 3-4ป >4ป รวม การระบคณคา M 4.205 4.072 4.130 4.221 4.172 SD. 0.522 0.505 0.672 0.455 0.525 การสรางกระแสคณคา M 3.857 3.818 3.952 4.035 3.947 SD. 0.494 0.531 0.642 0.471 0.528 การดาเนนไปอยางตอเนอง M 3.963 3.554 3.930 3.845 3.826 SD. 0.606 0.630 0.596 0.431 0.553 ระบบดง M 3.916 3.708 4.043 3.912 3.900 SD. 0.695 0.622 0.816 0.823 0.769 การเพมคณคาใหกจกรรม M 3.789 3.488 3.826 3.693 3.696 SD. 0.703 0.795 0.625 0.536 0.645 กระบวนการการจดการแบบลน M 3.946 3.728 3.976 3.941 3.908 SD. 0.479 0.527 0.548 0.419 0.484 จากตาราง 38 พบวา บคลากรทมประสบการณ 3-4 ป มการปฏบตตามการจดการแบบลน ทมผลตอประสทธผลของการนดหมายมากทสด (M = 3.976, SD.= 0.548) บคลากรทมประสบการณ >4 ป ม การปฏบตดานการระบคณคามากทสด (M = 4.221,SD.= 0.455) บคลากรทมประสบการณ >4 ป ม การปฏบตดานการสรางกระแสคณคามากทสด (M = 4.035, SD.= 0.471) บคลากรทมประสบการณ < 1 ม การปฏบตการดาเนนไปอยางตอเนองมากทสด (M = 3.963, SD.= 0.606) บคลากรทมประสบการณ 3-4 ป มการปฏบต ดานระบบดงการมากทสด (M = 4.043, SD.= 0.816) บคลากรทมประสบการณ 3-4 ป มการปฏบต ดาน การเพมคณคาใหกจกรรมมากทสด (M = 3.826, SD.= 0.625)

108

ตารางท 39 การทดสอบความแปรปรวนทางเดยว ตอการปฏบตตามการจดการแบบลน ทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย จาแนกตามประสบการณ




การระบคณคา ระหวางกลม .805 3 .268 .971 .407 ภายในกลม 62.216 225 .277 รวม 63.021 228 การสรางกระแสคณคา ระหวางกลม 1.827 3 .609 2.212 .088 ภายในกลม 61.945 225 .275 รวม 63.771 228 การดาเนนไปอยางตอเนอง ระหวางกลม 4.497 3 1.499 5.162 .002 ภายในกลม 65.345 225 .290 รวม 69.843 228 ระบบดง ระหวางกลม 2.590 3 .863 1.467 .224 ภายในกลม 132.439 225 .589 รวม 135.029 228 การเพมคณคาใหกจกรรม ระหวางกลม 3.003 3 1.001 2.451 .064 ภายในกลม 91.904 225 .408 รวม 94.907 228 รวม ระหวางกลม 1.805 3 .602 2.621 .052

ภายในกลม 51.644 225 .230

รวม 53.449 228

*p < 0.05 จากตารางท 39 พบวา โดยรวมไมมความแตกตางของคาเฉลยของปจจยพนฐานสวนบคคล จาแนกตามประสบการณ ตอการปฏบตตามการจดการแบบลน ทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย

109

สมมตฐาน 3 ปจจยพนฐานสวนบคคล ของบคลากรศนยการแพทยฯทแตกตางกน มผลตอ ประสทธผลของการนดหมายทแตกตางกน ตารางท 40 การเปรยบเทยบความแตกตาง ของประสทธผลของการนดหมาย จาแนกตามเพศ

ประสทธผลของการนดหมาย

คาสถต เพศ t-test p-value

ชาย หญง

การลดคาใชจาย M 4.21 4.16 0.53 0.646 SD 0.51 0.52

การลดระยะเวลา

M 3.77 3.97 0.04 0.020 SD 0.39 0.54

การลดความสญเปลา

M 3.92 3.81 0.76 0.323 SD 0.56 0.55

ความพงพอใจ M 3.92 3.89 0.14 0.772 SD 0.43 0.80

รวม M 3.91 3.90 0.29 0.894 SD 0.43 0.49

*p<0.05 จากตารางท 40 พบวา เพศในภาพรวม มผลตอประสทธผลของการนดหมายไมแตกตางกน อยางมนยสาคญท 0.05 ยกเวน กระบวนการยอยของประสทธผลการนดหมาย ดานการลดระยะเวลา ทเพศหญงมระดบความคดเหนมากกวาเพศชาย (M = 3.097, SD = 0.54) และดานการลดความสญเปลา ทเพศชายมระดบความคดเหนมากกวาเพศหญงท (M = 3.92, SD = 0.56)

110

ตารางท 41 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของประสทธผลของการนดหมาย จาแนกตามอาย

ประสทธผลของ ระบบนดหมาย

คาสถต อาย (ป) (n = 229)

< 25 26-35 36-45 46-55 รวม การลดคาใชจาย M 3.842 3.557 3.715 3.350 3.700 SD. 0.601 0.652 0.696 0.720 0.648 การลดระยะเวลา M 3.779 3.679 3.681 3.450 3.719 SD. 0.664 0.597 0.574 0.370 0.622 การลดความสญเปลา M 3.862 3.743 3.751 3.400 3.790 SD. 0.594 0.575 0.662 0.600 0.598 ความพงพอใจ M 3.808 3.769 3.689 3.600 3.772 SD. 0.666 0.541 0.592 0.379 0.602 ประสทธผลของระบบ นดหมาย

M 3.822 3.687 3.709 3.450 3.745

SD. 0.561 0.495 0.532 0.426 0.531

จากตารางท 41 พบวา บคคลทมอายนอยกวา 25 ป มผลตอประสทธผลของการนดหมายมากทสด (M = 3.822, SD.= 0.561) บคคลทมอายนอยกวา 25 ป มผลตอการลดคาใชจายมากทสด (M = 3.842, SD.= 0.601) บคคลทมอายนอยกวา 25 ป มตอการลดระยะเวลามากทสด (M = 3.779, SD.= 0.664) บคคลทมอายนอยกวา 25 ป มผลตอการลดความสญเปลามากทสด (M = 3.862, SD.= 0.594) บคคลทมอายนอยกวา 25 ป มผลตอความพงพอใจมากทสด (M = 3.808, SD.= 0.666)

111

ตารางท 42 การทดสอบความแปรปรวนทางเดยว ตอประสทธผลของการนดหมาย จาแนกตามอาย




การลดคาใชจาย ระหวางกลม 4.583 3 1.528 3.764 0.011 ภายในกลม 91.302 225 0.406 รวม 95.885 228 การลดระยะเวลา ระหวางกลม 0.921 3 0.307 0.790 0.500 ภายในกลม 87.365 225 0.388 รวม 88.286 228 การลดความสญเปลา ระหวางกลม 1.538 3 0.513 1.442 0.231 ภายในกลม 80.001 225 0.356 รวม 81.539 228 ความพงพอใจ ระหวางกลม 0.481 3 0.160 0.438 0.726 ภายในกลม 82.337 225 0.366 รวม 82.817 228 รวม ระหวางกลม 1.404 3 0.468 1.667 0.175 ภายในกลม 63.169 225 0.281 รวม 64.574 228

*p < 0.05 จากตารางท 42 พบวา โดยรวมไมมความแตกตางของคาเฉลยของปจจยพนฐานสวนบคคล จาแนกตามอาย ตอประสทธผลของการนดหมาย

112

ตารางท 43 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของประสทธผลของการนดหมาย จาแนกตามสายงาน

ประสทธผลของ ระบบนดหมาย

คาสถต สายงาน (n=229)

แพทย พยาบาล ผชวยพยาบาลและผปฏบต

งานบรหาร


รวม

การลดคาใชจาย M 3.796 3.709 3.515 3.756 3.700 SD. 0.600 0.695 0.737 0.558 0.648 การลดระยะเวลา M 3.651 3.774 3.510 3.845 3.719 SD. 0.677 0.587 0.578 0.616 0.622 การลดความสญเปลา M 3.688 3.880 3.604 3.892 3.790 SD. 0.609 0.671 0.549 0.527 0.598 ความพงพอใจ M 3.773 3.814 3.656 3.812 3.772 SD. 0.536 0.633 0.696 0.547 0.602 ประสทธผลของ ระบบนดหมาย

M 3.727 3.794 3.571 3.826 3.745

SD 0.522 0.592 0.504 0.484 0.532

จากตารางท 43 พบวา บคลากรทเปนผชวยทนตกรรม มผลตอประสทธผลของการนดหมายมากทสด (M = 3.826, SD.= 0.484) บคลากรทเปนแพทย มผลตอการลดคาใชจายมากทสด (M = 3.796, SD.= 0.600) บคลากรทเปนผชวยทนตกรรม มผลตอการลดระยะเวลามากทสด (M = 3.845, SD.= 0.616) บคลากรทเปนผชวยทนตกรรม มผลตอการลดความสญเปลามากทสด (M = 3.892, SD.= 0.527) บคลากรทเปนพยาบาล มผลตอความพงพอใจมากทสดมากทสด (M = 3.814, SD.= 0.633)

113

ตารางท 44 การทดสอบความแปรปรวนทางเดยว ตอประสทธผลของการนดหมาย จาแนกตามสายงาน

การจดการแบบลน ทมผลตอประสทธผล ของการนดหมาย



การลดคาใชจาย ระหวางกลม 2.281 3 .760 1.828 .143 ภายในกลม 93.604 225 .416 รวม 95.885 228 การลดระยะเวลา ระหวางกลม 3.689 3 1.230 3.271 .022 ภายในกลม 84.597 225 .376 รวม 88.286 228 การลดความสญเปลา ระหวางกลม 3.403 3 1.134 3.267 .022 ภายในกลม 78.135 225 .347 รวม 81.539 228 ความพงพอใจ ระหวางกลม .880 3 .293 .805 .492 ภายในกลม 81.937 225 .364 รวม 82.817 228 รวม ระหวางกลม 2.116 3 .705 2.541 .057 ภายในกลม 62.457 225 .278 รวม 64.574 228

*p < 0.05 จากตารางท 44 พบวา โดยรวมไมมความแตกตางของคาเฉลยของปจจยพนฐานสวนบคคล จาแนกตามสายงาน ตอประสทธผลของการนดหมาย

114

ตารางท 45 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ตอประสทธผลของการนดหมาย จาแนกตามประเภทการจางงาน

ประสทธผลของ การนดหมาย

คาสถต การจางงาน (n=229)



ลกจาง ประจา

ลกจางชวคราว

รวม

การลดคาใชจาย M 3.745 3.852 3.407 3.881 3.700 SD. 0.618 0.600 0.678 0.625 0.648 การลดระยะเวลา M 3.757 3.852 3.509 3.750 3.719 SD. 0.584 0.600 .594 0.833 0.622 การลดความสญเปลา M 3.821 3.929 3.629 3.705 3.790 SD. 0.608 0.556 0.543 0.719 0.598 ความพงพอใจ M 3.811 3.828 3.638 3.789 3.772 SD. 0.603 0.496 0.578 0.871 0.602 ประสทธผลของระบบ นดหมาย

M 3.783 3.865 3.546 3.781 3.745

SD. 0.537 0.473 0.480 0.667 0.532

จากตารางท 45 พบวา บคลากรประเภทเงนรายได มผลตอประสทธผลของการนดหมายมากทสด (M = 3.865, SD. = 0.473) บคลากรประเภทลกจางชวคราว มผลตอการลดคาใชจายมากทสด (M = 3.881, SD. = 0.625) บคลากรประเภทเงนรายได มผลตอการลดระยะเวลามากทสด (M = 3.852, SD. = 0.600) บคลากรประเภทเงนรายได มผลตอการลดความสญเปลามากทสด (M = 3.929, SD. = 0.556) บคลากรประเภทเงนรายได มผลตอความพงพอใจมากทสดมากทสด (M = 3.828, SD. = 0.473)

115

ตารางท 46 การทดสอบความแปรปรวนทางเดยว ตอประสทธผลของการนดหมาย จาแนกตามประเภทการจางงาน

การจดการแบบลน ทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย



การลดคาใชจาย ระหวางกลม 6.657 3 2.219 5.596 0.001 ภายในกลม 89.228 225 0.397 รวม 95.885 228 การลดระยะเวลา ระหวางกลม 3.461 3 1.154 3.061 0.029 ภายในกลม 84.825 225 0.377 รวม 88.286 228 การลดความสญเปลา ระหวางกลม 2.617 3 0.872 2.487 0.061 ภายในกลม 78.922 225 0.351 รวม 81.539 228 ความพงพอใจ ระหวางกลม 1.292 3 0.431 1.189 0.315 ภายในกลม 81.525 225 0.362 รวม 82.817 228 รวม ระหวางกลม 3.061 3 1.020 3.733 0.012 ภายในกลม 61.512 225 0.273 รวม 64.574 228

*p < 0.05 จากตารางท 46 พบวา โดยรวมมความแตกตางของคาเฉลยของปจจยพนฐานสวนบคคล จาแนกตามประเภทการจางงาน ตอประสทธผลของการนดหมาย ทระดบนยสาคญ 0.05 โดยมความแตกตางของคาเฉลยของปจจยพนฐานสวนบคคล จาแนกตามประเภทการจางงาน ตอระดบความคดเหนตอการลดคาใชจาย และการลดระยะเวลา ทระดบนยสาคญ 0.05

116

ตารางท 47 การเปรยบเทยบคาเฉลยรายค ของประสทธผลของการนดหมาย ดวยวธผลตางกาลงสองนอยทสด (Least Significant Difference: LSD)

ประสทธผล ของการนดหมาย

ประเภทการจางงาน



เงนรายได ลกจางประจา ลกจางชวคราว

(3.745) (3.852) (3.407) (3.881) การลดคาใชจาย เงนอดหนน (3.745) - 0.107 0.337* 0.136

เงนรายได (3.852) - 0.445* 0.029 ลกจางประจา (3.407) - 0.474* ลกจางชวคราว

(3.881) -

(3.757) (3.852) (3.509) (3.750) การลดเวลา เงนอดหนน (3.757) - 0.095 0.247* -0.007

เงนรายได (3.852) - 0.343* -0.102 ลกจางประจา (3.509) - 0.241 ลกจางชวคราว

(3.750) -

การลดความสญเปลา

(3.821) (3.929) (3.629) (3.705) เงนอดหนน (3.821) - 0.408 -0.192 -0.116 เงนรายได (3.929) - 0.299* -0.224 ลกจางประจา (3.629) - 0.076 ลกจางชวคราว

(3.705) -

(3.783) (3.865) (3.546) (3.781) รวม เงนอดหนน (3.783) - 0.082 0.237* -0.002 เงนรายได (3.865) - 0.319* -0.084 ลกจางประจา (3.546) - 0.235 ลกจาง

ชวคราว (3.781) -

*p < 0.05

117

จากตารางท 47 พบวา มความแตกตางของคาเฉลยของปจจยพนฐานสวนบคคล จาแนกตามประเภทการจางงานรายค ตอประสทธผลของการนดหมาย โดยในภาพรวม ระหวางประเภทเงนอดหนนกบลกจางประจา และประเภทเงนรายไดกบลกจางประจา ทระดบนยสาคญ 0.05 โดยแบงรายดาน ดานการลดคาใชจาย ระหวางประเภทเงนอดหนนกบลกจางประจา และ ประเภทเงนรายไดกบลกจางประจา ทระดบนยสาคญ 0.05 ดานการลดเวลา ระหวางประเภทเงนอดหนนกบลกจางประจา และประเภทเงนรายไดกบลกจางประจา ทระดบนยสาคญ 0.05 ดานการลดความสญเปลา ระหวางประเภทเงนรายไดกบลกจางประจา ทระดบนยสาคญ 0.05 ตารางท 48 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของประสทธผลของการนดหมาย จาแนกตามประสบการณ

ประสทธผลของการนดหมาย คาสถต ประสบการณ (n=229)

<1 ป 1-2 ป 3-4ป >4ป รวม การลดคาใชจาย M 3.822 3.636 3.864 3.608 3.700 SD. 0.755 0.615 0.625 0.616 0.648 การลดระยะเวลา M 3.756 3.505 3.826 3.750 3.719 SD. 0.855 0.608 0.593 0.517 0.622 การลดความสญเปลา M 3.857 3.618 3.865 3.805 3.790 SD. 0.654 0.563 0.645 0.561 0.598 ความพงพอใจ M 3.875 3.647 3.771 3.789 3.772 SD. 0.694 0.652 0.576 0.553 0.602 ประสทธผลของการนดหมาย M 3.828 3.602 3.831 3.738 3.745 SD. 0.701 0.468 0.542 0.471 0.532

จากตารางท 48 พบวา บคลากรทมประสบการณ 3-4 ป มผลตอประสทธผลของการนดหมายมากทสด (M = 3.831, SD. = 0.542) บคลากรทมประสบการณ 3-4 ป มผลตอการลดคาใชจายมากทสด (M=3.864, SD. = 0.625) บคลากรทมประสบการณ 3-4 ป มผลตอการลดระยะเวลามากทสด (M = 3.826, SD. = 0.593) บคลากรทมประสบการณ 3-4 ป มผลตอการลดความสญเปลามากทสด (M = 3.865, SD. = 0.645) บคลากรทมประสบการณ < 1ป มผลตอความพงพอใจมากทสด (M = 3.875, SD. = 0.694)

118

ตารางท 49 การทดสอบความแปรปรวนทางเดยว ของประสทธผลของการนดหมาย จาแนกตามประสบการณ

การจดการแบบลน ทมผลตอประสทธผล ของการนดหมาย



การลดคาใชจาย ระหวางกลม 2.824 3 0.941 2.276 0.081 ภายในกลม 93.061 225 0.414 รวม 95.885 228 การลดระยะเวลา ระหวางกลม 2.680 3 0.893 2.348 ภายในกลม 85.606 225 0.380 รวม 88.286 228 การลดความสญเปลา ระหวางกลม 1.760 3 0.587 1.655 ภายในกลม 79.779 225 0.355 รวม 81.539 228 ความพงพอใจ ระหวางกลม 1.114 3 0.371 1.022 ภายในกลม 81.703 225 0.363 รวม 82.817 228 รวม ระหวางกลม 1.512 3 0.504 1.798 ภายในกลม 63.062 225 0.280 รวม 64.574 228

*p < 0.05 จากตารางท 49 พบวา โดยรวมไมมความแตกตางของคาเฉลยของปจจยพนฐาน สวนบคคล จาแนกตามประสบการณ ตอประสทธผลของการนดหมาย

บทท 5

สรปผลการวจย อภปรายผลและขอเสนอแนะ

การวจย เรองความสมพนธระหวางการจดการแบบลนกบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการของแผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลยมหดล สามารถสรปผล อภปรายผลและมขอเสนอแนะ ตามลาดบดงน สรปผลการวจย สวนท 1 ปจจยพนฐานสวนบคคล ของผตอบแบบสอบถาม บคลากรศนยการแพทยกาญจนาภเษก ทเปนกลมตวอยางในการวจยสวนใหญ เปนเพศหญง รอยละ 87.30 อายนอยกวา 25 ป รอยละ 45.00 สายงานเปนผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหารรอยละ 33.2 ประเภท การจางงาน เปนประเภทเงนอดหนน รอยละ 45.90 และประสบการณในการทางาน มากกวา 4 ป รอยละ 44.10 สวนท 2 ผลศกษาผใหบรการ ตามการจดการแบบลนและประสทธผลของการนดหมาย ผใชบรการ ของศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลย มหดล 2.1 ผลการศกษาผใหบรการตอการจดการแบบลน ของศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลย มหดล บคลากรมการปฏบตตาม การจดการแบบลน ในภาพรวมอยในระดบมาก โดยดานทมการปฏบตมากทสดคอ ดานการระบคณคา รองลงมาคอ ดานการสรางกระแสคณคา และดานทมการปฏบต มากในระดบนอยทสดคอ ดานการเพมคณคาใหกจกรรม โดยมรายละเอยดรายดาน ดงน

120

ดานการระบคณคา ภาพรวมอยในระดบมาก โดยการระบคณคาทมการปฏบตมากทสดคอ การใหบรการทกคนอยางเทาเทยมกน รองลงมาคอ การใหบรการแกผใชบรการอยางใหเกยรต ยอมรบและนบถอ และทมการปฏบตมากในระดบทนอยทสดคอ การสรางและปรบเปลยนกจกรรมตามความตองการของผใชบรการ ดานการสรางกระแสคณคา ภาพรวมอยในระดบมาก โดยการสรางกระแสคณคาทมการปฏบตมากทสดคอ การเขยนขนตอนการนดหมายเปนไปตามขนตอน รองลงมาคอ เจาหนาทสามารถเขยนขนตอนของกจกรรมในกระบวนการนดหมายของหนวยงานได และทมการปฏบตมากระดบนอยทสดคอ การเขยนขนตอนการนดหมาย ทาใหสามารถขจดขนตอนทไมสาคญและสญเปลาออกไปได ดานกจกรรมทมคณคาดาเนนไปอยางตอเนอง ภาพรวมอยในระดบมาก โดยกจกรรมทมคณคาดาเนนไปอยางตอเนองทมการปฏบตมากทสดคอ การบรการในการนดหมายตามลาดบขนตอนอยางตอเนอง รองลงมาคอ จดบรการมการจดปาย/ สญลกษณ/ ประชาสมพนธบอกจดบรการ และทม การปฏบตมากในระดบนอยทสดคอ การพฒนากระบวนการนดหมายทไมกอใหเกดการยอนกลบของผใชบรการ ดานการกระทาทสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ (ระบบดง) ภาพรวมอยในระดบมาก โดยการกระทาทสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ(ระบบดง) ทมการปฏบตมากทสดคอ หนวยงานมกลองรบความคดเหนและขอเสนอแนะจากผใชบรการ รองลงมาคอ หนวยงานมการพฒนาการบรการทสอดคลองกบกลมผใชบรการจากการจดลาดบโรคทพบบอย และทมการปฏบตมากในระดบนอยทสดคอ การวเคราะหความตองการของผใชบรการ

ดานการเพมคณคาใหกจกรรม ภาพรวมอยในระดบมาก โดยดานการเพมคณคาใหกจกรรมทมการปฏบตมากทสด คอ การพฒนาชองทางการนดหมายจากระบบเทคโนโลยสารสนเทศ เพอความเหมาะสมของชวงเวลากบจานวนผใชบรการ รองลงมาคอ เครองมอทใชกบผใชบรการในหนวยงาน มการตรวจสอบคณภาพและสามารถใชงานได และทมการปฏบตมากในระดบนอยทสด คอการจดกจกรรมใหผใชบรการในขณะทนงรอการตรวจ 2.2 ผลการศกษาประสทธผลของการนดหมายผใชบรการ ของศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลย มหดล ประสทธผลของการนดหมาย ภาพรวมอยในระดบมาก โดยดานทมประสทธผลมากทสดคอ ดานการกาจดความสญเปลา รองลงมาคอ ดานผใหบรการมความพงพอใจ และดานทมประสทธผลมากในระดบนอยทสดคอ ดานการลดคาใชจายของกระบวนการนดหมาย โดยแบงเปนรายดานไดดงน

121

ดานการลดคาใชจาย ภาพรวมอยในระดบมาก โดยการลดคาใชจายทมประสทธผลมากทสดคอ การใหผใชบรการเลอกและแจงวนนดหมายทสะดวก ตามแผนการรกษาของแพทยกอนออกใบนด รองลงมาคอ การมกจกรรมการพฒนาคณภาพการนดหมาย โดยมงเนนการใชทรพยากรอยางคมคา และทมประสทธผลมากในระดบนอยทสดคอ การมชองทางอนในการทานดหมายกบผใชบรการโดยไมตองมใบนด ดานการลดระยะเวลา ภาพรวมอยในระดบมาก โดยการลดระยะเวลาทมประสทธผลมากทสดคอ ผใชบรการไดรบการตรวจตามเวลานดหมาย รองลงมาคอ ผใชบรการไดรบบรการดวยความ รวดเรว และทมประสทธผลมากในระดบทนอยทสดคอ หนวยงานสามารถลดระยะเวลารอคอยของผใชบรการได ดานการกาจดความสญเปลา ภาพรวมอยในระดบมาก โดยดานการกาจดความสญเปลา ทมประสทธผลมากทสดคอ หนวยงานมขนตอนของการนดหมายทชดเจน ผใชบรการเขาใจไดงาย รองลงมาคอ หนวยงานมการจดสงอานวยความสะดวกในการนดหมายใหรวดเรว เชนคอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศ และทมประสทธผลมากในระดบนอยทสดคอ หนวยงานของทานมการจดการการนดหมายทลดความเหนอยลาของผใหบรการและผใชบรการ ดานผใหบรการมความพงพอใจ ภาพรวมอยในระดบมาก โดยผใหบรการมความ พงพอใจทมประสทธผลมากทสดคอ ผใหบรการมความกระตอรอรนในการทางานทเกยวของกบการนดหมายของหนวยงาน รองลงมาคอ ผใหบรการสามารถปรบปรงและพฒนาการใหบรการเกยวกบการนดหมายของหนวยงานใหดยงขน และทมประสทธผลมากในระดบทนอยทสดคอ ผใหบรการไดรบคาชมเชยจากผใชบรการเกยวกบการนดหมายของหนวยงาน สวนท 3 การทดสอบสมมตฐานของการวจย สมมตฐาน 1 การจดการแบบลน มความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการของแผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก การหาคาความสมพนธของ การจดการแบบลนกบประสทธผลของการนดหมาย พบวาการจดการแบบลนมความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลของการนดหมาย อยางมนยสาคญท 0.001 โดยมความสมพนธในระดบสงทคา r = .750 และหาความสมพนธรายกระบวนการไดดงน 1) การระบคณคามความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลของการนดหมาย อยางมนยสาคญท 0.001 2) การสรางกระแสคณคามความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลของการนดหมาย อยางมนยสาคญท 0.001 3) กจกรรมทมคณคาดาเนนไปอยางตอเนอง มความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลของการนดหมาย อยางมนยสาคญท 0.001 (4) การกระทาทสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ ( ระบบดง) ม

122

ความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลของการนดหมาย อยางมนยสาคญท 0.001 และ 5) การเพมคณคาใหกจกรรมของผใชบรการ มความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลของการนดหมาย อยางมนยสาคญท 0.001 การวเคราะหการถดถอยอยางงาย (Simple Regression Analysis) เพอสรางสมการหาความสมพนธระหวางการจดการแบบลน กบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการ ความสมพนธระหวางประสทธผลของการนดหมายกบการจดการแบบลน โดย พจารณาคา t และ และคา p-value เปนการทดสอบสมมตฐานวา ตวแปรการจดการแบบลนกบตวแปรประสทธผลของการนดหมาย มความสมพนธกนอยางมนยสาคญหรอไม โดยกาหนดคา p-value = 0.05 ถามคานอยกวาระดบนยสาคญท 0.05 แปลวาตวแปรทงสองมความสมพนธกน จากตาราง พบวา คา t = 17.091 และ คา p-value = 0.001ซงกาหนดระดบนยสาคญของการทดสอบท 0.05 คา p-value < 0.05 แสดงวาตวแปรการจดการแบบลน กบตวแปรประสทธผลของการนดหมาย มความสมพนธกนเชงเสน ทระดบนยสาคญ 0.05 พจารณา คา r = 0.750 เปนสหสมพนธเชงบวก และมความสมพนธกนมาก (สมบรณ) ตวแปรตามคอ ประสทธผลของการนดหมาย กบตวแปรอสระคอ ขนตอนการจดการแบบลน จะเปลยนแปลงในทศทางเดยวกน สมการการถดถอย $Y = a + bX ดงนน ไดสมการการถดถอย $Y = 0.523 + 0.825X ประสทธผลของการนดหมาย = 0.523 + 0.825 (การจดการแบบลน) สมการถดถอยน มคา R2 = 0.563 แปลวา ความผนแปรในประสทธผลของการนดหมายเปนผลมาจากการจดการแบบลน รอยละ 56.300 แสดงวาความผนแปรของตวแปรตาม (ประสทธผลของการนดหมาย) สามารถอธบายไดดวยตวแปรอสระ (การจดการแบบลน) ในระดบปานกลาง การวเคราะหการถดถอยพหคณโดยใชวธ Stepwise ระหวางการจดการแบบลนทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย สามารถคดเลอกตวแปรเขาสมการ เพอสรางสมการทสามารถพยากรณตวแปรไดสงสด คอ การเพมคณคาใหกจกรรม การดาเนนไปอยางตอเนอง และการระบคณคา โดยมสมการไดดงน สมการทดในการพยากรณ คา Y = a+ b(X1) + b(X2) + b(X3) ประสทธผลของการนดหมาย = 0.676 + 0.173(การระบคณคา) + 0.217(การดาเนนไปอยางตอเนอง) + 0.411 (การเพมคณคาใหกจกรรม) โดยสมการนมคา R2 = 0.625 ถอวามคาพยากรณในระดบปานกลาง

123

สมมตฐาน 2 ปจจยพนฐานสวนบคคลของบคลากรศนยการแพทยทแตกตางกน มการปฏบตตามการจดการแบบลนทแตกตางกน เพศ พบวาเพศทแตกตางกน มการปฏบตตามการจดการแบบลนไมแตกตางกน ยกเวน ดานการสรางกระแสคณคา ทเพศหญงมการปฏบตมากกวาเพศชาย อาย โดยรวมไมมความแตกตาง ของการปฏบตตามการจดการแบบลนทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ตอการปฏบตตามการจดการแบบลนทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย พบวา บคคลทมอาย 36-45 ป มการปฏบตตามการจดการแบบลนมากทสด โดยบคคลทมอาย 36-45 ป มการปฏบตมากทสดในดานการระบคณคา การสรางกระแสคณคา การดาเนนไปอยางตอเนอง บคคลทมอาย 26-35 ปมการปฏบตมากทสดในดานระบบดง และบคคลทมอายนอยกวา 25 ป มการปฏบตมากทสดในดานการเพมคณคาใหกจกรรม สายงาน โดยรวมมความแตกตาง ตอการปฏบตตามการจดการแบบลนทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย ทระดบนยสาคญ 0.05 โดยมความแตกตางตอการปฏบตดานระบบดง ทระดบนยสาคญ 0.05 และมความแตกตางตอการปฏบตดานการเพมคณคาใหกจกรรม ทระดบนยสาคญ 0.05 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ตอการปฏบตตามการจดการแบบลนทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย พบวาโดยภาพรวม บคคลทมสายงานพยาบาลมการปฏบตตามการจดการแบบลนมากทสด โดยบคคลทมสายงานพยาบาล มการปฏบตมากทสดในดานการระบคณคา และการสรางกระแสคณคา บคคลทมสายงานผชวยทนตกรรม มการปฏบตมากทสดในดานการดาเนนไปอยางตอเนอง และการปฏบตการเพมคณคาใหกจกรรม บคคลทมสายงานแพทย มการปฏบตมากทสดในดานระบบดง การเปรยบเทยบคาเฉลยรายค พบวา มความแตกตางคาเฉลยของปจจยพนฐานสวนบคคล จาแนกตามสายงานรายค ตอการปฏบตตามการจดการแบบลน ทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย โดยการระบคณคา ระหวางพยาบาลกบผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหาร ทระดบนยสาคญ 0.05 ดานการสรางกระแสคณคา ระหวางพยาบาลกบผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหาร ทระดบนยสาคญ 0.05 ดานการดาเนนไปอยางตอเนอง ระหวางผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหารกบผชวยทนตกรรม ทระดบนยสาคญ 0.05 ดานระบบดง ระหวางพยาบาลกบ

124

ผชวยพยาบาล และ ผปฏบตงานบรหารแพทยกบผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหาร ทระดบนยสาคญ 0.05 ดานการเพมคณคา ระหวางพยาบาลกบผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหาร แพทย กบผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหาร และ ผชวยทนตกรรมกบผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหาร ทระดบนยสาคญ 0.05 และโดยภาพรวมระหวางพยาบาลกบผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหาร แพทยกบผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหาร และ ผชวยทนตกรรมกบผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหาร ทระดบนยสาคญ 0.05 ประเภทการจาง โดยรวมมความแตกตาง ตอการปฏบตตามการจดการแบบลน ทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย ทระดบนยสาคญ 0.01 ม ความแตกตางตอการปฏบตดานการระบคณคา ทระดบนยสาคญ 0.05 มความแตกตางตอการปฏบตดานการสรางกระแสคณคา ทระดบนยสาคญ 0.05 มความแตกตางตอการปฏบตดานการดาเนนไปอยางตอเนอง ทระดบนยสาคญ 0.05 มความแตกตาง ตอการปฏบตดานระบบดง ทระดบนยสาคญ 0.05 มความแตกตางตอการปฏบตดานการเพมคณคาใหกจกรรม ทระดบนยสาคญ 0.01 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ตอการปฏบตตามการจดการแบบลน ทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย พบวาโดยภาพรวม บคคลากรประเภทเงนรายได มการปฏบตตามการจดการแบบลนมากทสด โดยบคลากรประเภทเงนรายได มการปฏบตมากทสดในดานการระบคณคา การสรางกระแสคณคา การดาเนนไปอยางตอเนอง และการเพมคณคาใหกจกรรม สวนบคคลากรประเภทเงนอดหนน มการปฏบตในดานระบบดงมากทสด การเปรยบเทยบคาเฉลยรายค พบวามความแตกตางคาเฉลยของปจจยพนฐานสวนบคคล จาแนกตามประเภทการจางงานรายค ตอการปฏบตตามการจดการแบบลน ทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย โดยดานการระบคณคา ระหวางประเภทเงนอดหนนกบลกจางประจา ประเภทเงนรายไดกบลกจางประจา ทระดบนยสาคญ 0.05 ดานการสรางกระแสคณคา ระหวาง ประเภทเงนอดหนนกบลกจางประจา ประเภทเงนรายไดกบลกจางประจา ทระดบนยสาคญ 0.05 ดานการดาเนนไปอยางตอเนอง ระหวางประเภทเงนอดหนนกบลกจางประจา ประเภทเงนรายไดกบ ลกจางประจา และประเภทลกจางประจากบลกจางชวคราว ทระดบนยสาคญ 0.05 ดานระบบดง ระหวางประเภทเงนอดหนนกบลกจางประจา ประเภทเงนรายไดกบลกจางประจา ทระดบนยสาคญ 0.05 ดานการเพมคณคา ระหวางประเภทเงนอดหนนกบลกจางประจา ประเภทเงนรายไดกบลกจางประจา และ ประเภทลกจางประจากบลกจางชวคราว ทระดบนยสาคญ 0.05 และโดยภาพรวมระหวางประเภทเงนอดหนนกบลกจางประจา ประเภทเงนรายไดกบลกจางประจา และประเภทลกจางประจากบลกจางชวคราว ทระดบนยสาคญ 0.05

125

ประสบการณทางาน โดยรวมไมมความแตกตาง ตอการปฏบตตามการจดการแบบลน ทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย แตมความแตกตางตอดานการปฏบตดานการดาเนนไปอยางตอเนอง ทระดบนยสาคญ 0.05 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ตอการปฏบตตามการจดการแบบลน ทมผลตอประสทธผลของการนดหมาย พบวา บคลากรทมประสบการณ 3-4 ป มการปฏบตตามการจดการแบบลนมากทสด โดยบคลากรทมประสบการณ >4ป มการปฏบตมากทสด ดานการระบคณคา และดานการสรางกระแสคณคา บคลากรทมประสบการณ < 1 มการปฏบตมากทสด ดานการดาเนนไปอยางตอเนอง บคลากรทมประสบการณ 3-4 ป มการปฏบตมากทสดดานระบบดง และดานการเพมคณคาใหกจกรรม สมมตฐาน 3 ปจจยพนฐานสวนบคคลของบคลากรศนยการแพทยทแตกตางกน มผลตอประสทธผลของการนดหมายทแตกตางกน เพศ เพศ มผลตอประสทธผลของการนดหมายในภาพรวมไมแตกตางกน อยางมนยสาคญท 0.05 ยกเวน กระบวนการยอยของประสทธผลการนดหมายดานการลดระยะเวลา ทเพศหญงมมากกวาเพศชาย และดานการลดความสญเปลา ทเพศชายมมากกวาเพศหญง อาย โดยรวม ไมมความแตกตางตอประสทธผลของการนดหมาย แตมความแตกตางของคาเฉลย ของปจจยพนฐานสวนบคคล ตอการลดคาใชจาย ทระดบนยสาคญ 0.05 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของประสทธผลของการนดหมาย พบวา บคคลทมอาย < 25 ป มผลตอประสทธผลของการนดหมายในระดบมากทสด ในดานการลดคาใชจาย การลดระยะเวลา การลดความสญ และความพงพอใจของผใหบรการ สายงาน โดยรวม ไมมความแตกตางตอประสทธผลของการนดหมาย ทระดบนยสาคญ 0.05 แตมความแตกตางของคาเฉลย ของปจจยพนฐานสวนบคคลจาแนกตามสายงาน ตอการลดระยะเวลาและการลดความสญเปลา ทระดบนยสาคญ 0.05 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของประสทธผลของการนดหมาย พบวา บคลากรทเปนผชวยทนตกรรม มผลตอประสทธผลของการนดหมายมากทสด ในดานการลดระยะเวลา และการลดความสญเปลา บคลากรทเปนแพทย มผลตอประสทธผลของการนดหมายมากทสด ในดาน

126

การลดคาใชจาย บคคลทเปนพยาบาล มผลตอประสทธผลของการนดหมายมากทสด ในดานความพงพอใจ ประเภทการจางงาน โดยรวม มความแตกตางตอประสทธผลของการนดหมาย ทระดบนยสาคญ 0.05 โดยมความแตกตางของคาเฉลย ของปจจยพนฐานสวนบคคลจาแนกตามประเภทการจางงาน ตอการลดคาใชจาย และการลดระยะเวลา ทระดบนยสาคญ 0.05 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ตอประสทธผลของการนดหมาย พบวา บคลากรประเภทเงนรายได มผลตอประสทธผลของการนดหมายมากทสด โดยมผลมากทสดในดานการลดระยะเวลา ดานการลดความสญเปลา และดานความพงพอใจของผใหบรการ ประเภทลกจางชวคราว มผลมากทสดในดานการลดคาใชจาย การเปรยบเทยบคาเฉลยรายค มความแตกตางของคาเฉลยของปจจยพนฐานสวนบคคลจาแนกตามประเภทการจางงานรายค ตอประสทธผลของการนดหมายโดยภาพรวม ระหวางประเภทเงนอดหนนกบลกจางประจา และประเภทเงนรายไดกบลกจางประจา ทระดบนยสาคญ 0.05 โดยดานการลดคาใชจาย ระหวางประเภทเงนอดหนนกบลกจางประจา และประเภทเงนรายได กบลกจางประจา ทระดบนยสาคญ 0.05 ดานการลดเวลา ระหวางประเภทเงนอดหนนกบ ลกจางประจา และประเภทเงนรายไดกบลกจางประจา ทระดบนยสาคญ 0.05 ดานการลดความสญเปลา ระหวางประเภทเงนรายไดกบลกจางประจา ทระดบนยสาคญ 0.05 ประสบการณทางาน โดยรวม ไมมความแตกตางตอประสทธผลของการนดหมาย คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานตอประสทธผลของการนดหมาย พบวา บคลากรทมประสบการณ 3-4 ป มผลตอประสทธผลของการนดหมายมากทสด ดานการลดคาใชจาย ดานการลดระยะเวลา และดานการลดความสญเปลา บคลากรทมประสบการณ < 1ป มผลมากทสด ดานความพงพอใจของผใหบรการ อภปรายผล 1. ความคดเหนของผใหบรการ ตอการจดการแบบลนและประสทธผลของการนดหมาย ของศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลย มหดล 1.1 ผลศกษาความคดเหนของผใหบรการ ตอการปฏบตตามการจดการแบบลน ของศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลยมหดล

127

การระบคณคา ผใหบรการใหความสาคญ และมการปฏบตในเรองการใหบรการตอผใชบรการทกคนอยางเทาเทยมกน อยางใหเกยรตยอมรบและนบถอ ซงถอวาเปนจดเดนของศนยการแพทยกาญจนาภเษก ทมกลมผใชบรการสวนใหญเปนผสงอาย มความออนไหวทางดานความรสก ตองการการยอมรบและการเอาใจใส ทาใหศนยการแพทยฯ สามารถตอบสนองตอความตองการของผใชบรการได แตพบวา ยงใหความสาคญในดานการปรบเปลยนกจกรรมตามความตองการของผใชบรการนอย ซงนบเปนโอกาสในการพฒนาการใหบรการไดมากยงขนในอนาคต สอดคลองกบแนวคดแบบลน (Womack and Jones, 1996) เมอนามาประยกตใชในการจดการกระบวนการดแลสขภาพ ทวาในการบรการสขภาพ ผปวยคอลกคาทสาคญทสด ความตองการของผปวยในการดแลสขภาพ คอ การดแลรกษาทมคณภาพ สามารถตอบสนองความจาเปนของผปวยดานความสขสบาย และผปวยทกคนมโอกาสในการใชบรการการรกษาทเทาเทยมกน ไดรบการยอมรบความนบถอ และมสวนรวมในการตดสนใจ การสรางกระแสคณคา ผใหบรการใหความสาคญในเรองการเขยนกระบวนการทางานทเปนไปตามลาดบขนตอน แตยงไมไดใหความสาคญมากในการวเคราะหกระบวนการ เพอกาจดกระบวนการทไมจาเปนออกไป ดงนน เพอเปนการเพมประสทธผลการทางานในภายหนา จงตองกระตนและสนบสนนใหหนวยงานมการวเคราะหกระบวนการ และตดกระบวนการทไมจาเปนออกไป ซงสอดคลองกบแนวคดหลกการของการจดการแบบลนในการจดบรการสขภาพ (เพญจนทร แสนประสาน, 2552) ทวา การเขยนขนตอนการปฏบตงาน ทาใหความสญเปลาปรากฏเดนชด เปนการตรวจการลนไหลของงานทงระบบหรอทงกระบวนการ ซงเรยกวาแผนภมสายธารแหงคณคา เพอใหผปวยไดรบการดแลรกษาททนเวลารวดเรวขน คาใชจายนอยลง และมการใชทรพยากรอยางคมคา ในขนตอนนเมอวาดแผนภมขนตอนการทางานแลว จะมการคนหาความสญเปลาทเกดขนในระบบ ไดแก 1) ความสญเปลาจากการรอคอย ซงทาใหสญเสยเวลาและประสทธภาพในการทางานของพยาบาล เชนการรอคอยอปกรณหรอเครองมอทางการแพทย ทขอยมจากหอผปวยอนมาใชกบผปวย การรอคอยยาทตองใชเรงดวน (stat dose) จากหองยา 2) การสญเปลาจากการเคลอนยายงานหรอตวผปวย จากจดหนงไปอกจดหนงโดยไมจาเปน เชน การเตรยมยาในหองจดยา แลวนามาฉดใหผปวยในขณะชวยฟนคนชพผปวย 3) การสญเปลาจากการแกไขขอผดพลาด ซงสงผลเสยตองานททาและตองมการแกไขใหดขน หรอแกไขใหถกตอง เชน การตรวจเลอดซ าเพราะเขยนฉลากผด การถายภาพเอกซเรยปอดผปวยผดคน 4) ความสญเปลาจากการทางานซ าซอน โดยทาซ าแลวซ าอก ตรวจสอบแลวตรวจสอบอก เชนการซกประวตผปวย โดย แพทย พยาบาล และนกศกษาแพทยและพยาบาล 5) ความสญเสยจากการเกบงานไวทาภายหลง ซงสงผลเสยตองานทไมสามารถเสรจสนไดอยางรวดเรว เชน การทาความสะอาดเตยงผปวยทจาหนายกลบบาน หลงจากเสรจภารกจประจาวน

128

แลว หรอทาความสะอาดเมอมผปวยรบใหม 6) การสญเปลาจากการเคลอนไหวทไมจาเปนของผ ปฏบต เชน การเดนไปมาเพอหยบอปกรณการแพทย จากทเกบอปกรณหลายแหงมาประกอบเปนเครองมอชนหนง การเดนตามหาเวชระเบยนผปวย เนองจากมผนาไปใชแลวไมนามาเกบทเดม และ 7) การสญเปลาจากการทางานมากเกนไป โดยการทางานนนไมไดกอประโยชน เชน การทางานทนอกเหนอความรบผดชอบ ทงๆ ทงานในความรบผดชอบยงไมเสรจสมบรณ กจกรรมทมคณคาดาเนนไปอยางตอเนอง ผใหบรการใหความสาคญกบการบรการตามขนตอนกระบวนการอยางตอเนอง โดยมงเนนใหจดบรการมการจดปาย/ สญลกษณ/ ประชาสมพนธบอกจดบรการอยางชดเจน แตพบวา ยงใหความสาคญในเรองการไหลของผใชบรการไปในทศทางเดยวกนนอย ดงนน เพอการปรบปรงพฒนา จะตองมการทบทวนกระบวนการทผใชบรการตองเดนยอนไปมา เพอนามาปรบกระบวนการใหกระชบและไปในทศทางเดยวกน การกระทาทสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ(ระบบดง) หนวยงานใหความสาคญในการมกลองรบความคดเหนและขอเสนอแนะจากผใชบรการ และมการพฒนาการบรการทสอดคลองกบกลมผใชบรการจากการจดลาดบโรคทพบบอย แตพบวา บคลากรยงใหความสาคญในเรองการวเคราะหความตองการของผใชบรการนอย ดงนนเพอการปรบปรงพฒนา ควรมแนวทางในการคนหาและวเคราะหความตองการของผใชบรการ เพอทจะสามารถตอบสนองตอความตองการของผใชบรการได ซงสอดคลองกบการศกษาของอนวฒน ศภชตกล (2551) ทวา การกาหนดคณคาโดยยดความตองการตามความคาดหวงของลกคาเปนสงสาคญ แตผใชบรการไมมความสามารถจะบอกความตองการ ไมมความรพอทจะเลอกหรอใหความเหนตอการตรวจวนจฉยการรกษาของตนเองได ซงพอประมวลไดวา สงทผใชบรการตองการจากการรกษาพยาบาลมดงน 1) ตองการหายจากการเจบปวยอยางรวดเรว ปลอดภยทงรางกาย จตใจ และวญญาณ 2) ดวยวธการทไดผลดทสดและไดมาตรฐาน 3) ตรงตามความตองการ เฉพาะปญหาทเกดขนเฉพาะตนอยางถกตอง 4) มความรวดเรวเหมาะสม โดยไมมการรอหรอสญเสยโดยไมจาเปน 5) มประสทธภาพ ไมมความผดพลาด ประหยด และไดรบการดแลอยางเสมอภาค การเพมคณคาใหกจกรรม ผใหบรการใหความสาคญในการพฒนาชองทางการนดหมายจากระบบเทคโนโลยสารสนเทศ เพอความเหมาะสมของชวงเวลากบจานวน และการจดสรรเรองเครองมอทใชกบผใชบรการทเพยงพอและสามารถใชงานได แตพบวา การใหความสาคญกบการจดกจกรรมใหผใชบรการในขณะทนงรอการตรวจยงนอย ดงนนเพอการปรบปรงและพฒนา ควรมการสนบสนนใหหนวยงานมการจดกจกรรมเสรม ในชวงขณะทผปวยรอ

129

1.2 ผลการศกษาความคดเหนของผใหบรการ ตอประสทธผลของการนดหมายผใชบรการ ของศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลย มหดล ดานการลดคาใชจาย ผใหบรการใหความสาคญกบการทผใชบรการไดเลอกและแจงวนนดหมายทสะดวก ตามแผนการรกษาของแพทยกอนออกใบนด เพอการใชทรพยากรอยางคมคา แตบคลากรมความคดเหนวา ยงมชองทางอนนอยในการทานดหมายกบผใชบรการโดยไมตองมใบนด ซงสอดคลองกบงานวจยของ ลลดา ยงสง ( 2551: 106 ) ทศกษาเรองผลการประยกตใชการจดการแบบลนรวมกบการบรหารโซอปทาน กรณศกษากลมตวอยางของอตสาหกรรมการผลต โดยผลการศกษาแสดงใหเหนวา การประยกตใชกจกรรมการผลตแบบลนและกจกรรมการบรหารโซอปทานรวมกนนน จะสงผลดตอดชนชวดประสทธภาพขององคกร 3 ดานคอ ดานการเพมประสทธภาพโดยรวมในการผลต การลดตนทน และความสามารถในการจดสงไดตรงเวลา และสอดคลองกบ ทปกร แกวเหลก (2552: 210) ทศกษาเรองแบบจาลองกระบวนการสานกงานแบบลนจากกรณศกษา ซงผลการศกษาแสดงใหเหนวา การประยกตใชแนวคดลนในการออกแบบกระบวนการงานสานกงาน จะทาใหจานวนกจกรรมทไมเพมคณคา และระยะเวลารวมของกระบวนการงานสานกงานแบบลน ลดลงจากกระบวนการสานกงานแบบปจจบน สงผลใหตนทนของกระบวนการลดลงไปดวย แตเนองจากตนทนสวนใหญเปนตนทนคงท แมวาจานวนกจกรรมหรอระยะเวลาจะลดลง แตตนทนยงคงเทาเดม อยางไรกตาม สามารถนาระยะเวลาในสวนทลดลงน ไปปฏบตกจกรรมอนๆ ทเพมคณคาตอไปได การลดระยะเวลา ผใหบรการใหความสาคญกบการทผใชบรการไดรบการตรวจตามเวลานดหมาย และไดรบบรการดวยความรวดเรว แตยงใหความสาคญนอยในเรองการลดระยะเวลารอคอย ดงนนเพอการปรบปรงและพฒนา ควรทบทวนขนตอนการทางาน เพอตดขนตอนทไมมความจาเปนออกไปจากกระบวนการ เพอลดระยะเวลารอคอยของผใชบรการโดยมความสอดคลองกบ งานวจยของ แสงระว เทพรอดและคณะ (2556) ทพบวา ภายหลงจากพฒนาระบบการใหบรการผปวยนอกโดยนากระบวนการลน (Lean) มาใช เพอลดขนตอนและเวลาปรบปรงระบบงาน ชวยลดขนตอนการใหบรการจาก 6 ขนตอน เหลอ 5 ขนตอน ใชระยะเวลาปฏบตการลดลงจาก 6.82 นาท เหลอ 5.07 นาท (ลดลงรอยละ 25.94) กลาวคอ ปรบปรงระบบงานทาใหการบรการรวดเรวขน ลดการใชบคลากรจาก 7 คน เหลอ 2 คน ทาใหประสทธภาพการใหบรการผปวยนอกเพมขน สวนระยะเวลากอนคดกรองและบนทกขอมลหลงปรบปรง ใชเวลาเพมขนจาก 79.36 นาท เปน 105.24 นาท ทงนอาจเนองจากเดมมคอมพวเตอรจานวน 3 เครอง ในจดบนทกขอมลมบคลากรทางานในจดคดกรองและบนทกขอมลรวม 7 คน แตชวงเวลาศกษาในระบบทางาน ปรบปรงเหลอเครองคอมพวเตอรเพยง 2 เครอง บคลากรเหลอเพยง 2 คน ดงนนเพอแกปญหาน ควรเพมจานวนคอมพวเตอรเปน 3 เครองเทาเดม สวนระยะเวลารบบรการรวมทเพมขนจากระบบทางานปกต จาก เวลาเฉลย 218.77

130

นาท เปน 242.57 นาทนน อาจเนองมาจากในการศกษาน ไมไดมการควบคมปจจยอนๆทเกยวของ เชน จานวนแพทย จานวนผปวย โรคและอาการของผปวย เปนตน และ สอดคลองกบงานวจยของ ศลปชย วฒนเสย และ พษณ มนสปต (2554) ทศกษาการปรบปรงการบรการโรงพยาบาลทแผนกเวชระเบยน โดยการรวมงานเวชระเบยนกบการตรวจสอบสทธ เพมสถานคดกรอง และปรบปรงแถวคอยเปนแถวคอยเดยว ทาใหบรการรวดเรวขน งานวจยของนายแพทยมนศลป คงคา และคณะ(2554) ทาการศกษาการกระชบขนตอนและลดระยะเวลาการใหบรการทแผนกผปวยนอก พบวา สามารถลดขนตอนการบรการ จากเดม 14 ขนตอน เหลอ10 ขนตอน ระยะเวลารอคอยรวมลดลง จาก 2 ชวโมง 30 นาทเหลอ 1 ชวโมง 40 นาท และสอดคลองกบงานวจยของ ไวท White (2006) ซงอธบายวา โรงพยาบาลบอลตนเปนตวอยางทแสดงใหเหนผลลพธแนวคดแบบลนในระบบสขภาพ คอ สามารถลดระยะเวลาในการนอนโรงพยาบาลของผปวยออรโทปดกสทผาตดสะโพก ไดหนงในสามสวนของระยะเวลาการนอนโรงพยาบาล และลดงานเอกสารทงหมดของกระบวนการตงแตรบใหมจนกระทงจาหนาย ไดรอยละ 42 สามารถลดเวลาในการดแลผปวยตงแตแผนกฉกเฉนจนไดรบการผาตด จาก 2.4 วนเหลอ 1.7 วน หรอประมาณรอยละ 38 ลดงานเอกสารจากผปวยรบใหมจนผปวยจาหนายได รอยละ 42 ดานการกาจดความสญเปลา ผใหบรการใหความสาคญตอขนตอนของการนดหมายทชดเจน ผใชบรการเขาใจไดงาย และการจดสงอานวยความสะดวกในการนดหมายใหรวดเรว เชน คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศ แตพบวา ยงใหความสาคญนอยในการจดการนดหมาย ทลดความเหนอยลาของผใหบรการและผใชบรการ ดงนน เพอการปรบปรงและพฒนา ควรสงเสรมใหหนวยงานจดกระบวนการทางานใหกระชบและลดขนตอน เพอลดภาระงานของบคคลากร ซงสอดคลองกบงานวจยของไวท White (2006) ทอธบายวา โรงพยาบาลบอลตนสามารถลดขนตอนการปฏบตงาน จากเดม 309 ขนตอน เหลอ 57 ขนตอน จากเดมทเปนแผนกเกาแก มอปกรณและเครองมอมาก วางกระจดกระจาย เจาหนาทปฏบตงานมเสนทางยอนไปมา จงเพมพนทการทางาน โดยลดการเดนยอนไปมา และการจดสถานททางาน 5 ส ซงพบวา ไดพนทการทางานเพมความสะดวกอกหนงเทาตว และการลงขอมลคอมพวเตอรไมลาชาจากจานวนทสะสมไวมาก แตละงานไดรบการตรวจวเคราะหรวดเรวขน แนวคดแบบลนจงเปนกลยทธทางดานการจดการ ทสามารถนามาใชเพอขจดความสญเปลา กาจดสวนทไมมประสทธภาพ และพฒนาการบรการผปวยในหนวยงาน กลยทธแนวคดแบบลน เปนการวเคราะหในทกกระบวนการวา เปนสงทมคณคาตอผปวย วเคราะหออกแบบโดยตดเวลาทไมจาเปน ลดขนตอน ลดตนทน ขจดการบรการทไมเพยงพอตอผใชบรการ ผใหบรการมความพงพอใจ พบวา ผใหบรการมความกระตอรอรนในการทางานทเกยวของกบการนดหมาย สามารถปรบปรงและพฒนาการใหบรการเกยวกบการนดหมายใหดยงขน

131

การไดรบคาชมเชยจากผใชบรการเกยวกบการนดหมาย ทาใหผใหบรการพงพอใจกบระบบการทางาน ซงสอดคลองกบ ฟลลงแฮม (Fillingham, 2008) ทใหความคดเหนวา โรงพยาบาลหลายแหงในประเทศองกฤษ ไดเรมนาแนวคดแบบลนมาประยกต เชนโรงพยาบาล ฟลนเดอรส (Flinders) เธดาแคร(Thedacare) ในศนยการแพทยเวอรจเนย เมสน (Virginia Mason) โดยพบวา เมอใชแนวคดแบบลนสามารถลดเวลาทใชในการทาเอกสารในผปวยรบใหมลงได รอยละ 50 (Womack, Byrne, Fiume, Kaplan, & Toussaint, 2005) โรงพยาบาลบอลตน (Bolton) ประยกตระบบการผลตแบบโตโยตา (TPS) เปนระบบพฒนาการดแลแบบบอลตน (BICS) ประกอบดวย 4 ขนตอน จากการนากรอบแนวคดนมาใชเปนเวลากวา 18 เดอน พบวา แนวคดแบบลนเปนการจดการทสามารถลดภาระงานและตนทน สามารถชวยใหระบบดแลผปวยมคณภาพมากขน และเพมคณภาพชวตบคลากรผปฏบตงานโดยเพมความพงพอใจของบคคลากร ลดภาระงาน สามารถลดความเครยดในการทางานได 2. ความสมพนธของ การจดการแบบลน กบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการ ของแผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก การจดการแบบลนมความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลของการนดหมาย ซงสามารถแบงตามขนตอนไดดงน การระบคณคา โดยภาพรวมพบวา การระบคณคามความสมพนธกบประสทธผลของการนดหมายในระดบปานกลาง แตในกระบวนการยอยพบวา การระบคณคามความสมพนธกบการกาจดความสญเปลามากทสด และสมพนธกบการลดคาใชจายนอยทสด การสรางกระแสคณคา โดยภาพรวมพบวา การสรางกระแสคณคามความสมพนธกบประสทธผลของการนดหมายในระดบปานกลาง แตในกระบวนการยอยพบวา การสรางกระแสคณคาสมพนธกบการลดความสญเปลามากทสด และสมพนธกบความพงพอใจของผใหบรการนอยทสด กจกรรมทมคณคาดาเนนไปอยางตอเนอง โดยภาพรวมพบวา กจกรรมทมคณคาดาเนนไปอยางตอเนองมความสมพนธกบประสทธผลของการนดหมาย ในระดบปานกลาง แตในกระบวนการยอยพบวา มความสมพนธกบการลดระยะเวลามากทสด และสมพนธกบการลดคาใชจายนอยทสด การกระทาทสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ (ระบบดง) โดยภาพรวมพบวา การกระทาทสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ (ระบบดง) มความสมพนธกบประสทธผลของการนดหมายในระดบปานกลาง แตในกระบวนการยอยพบวา มความสมพนธกบการลดระยะเวลามากทสด และมความสมพนธกบการลดคาใชจายนอยทสด

132

การเพมคณคาใหกจกรรมของผใชบรการ มความสมพนธกบประสทธผลของการนดหมาย ดานลดคาใชจาย การกาจดความสญเปลา และความพงพอใจของผใหบรการในระดบปานกลาง แตพบวามความสมพนธในระดบสงกบการลดระยะเวลา 3. ปจจยพนฐานสวนบคคล ของบคลากรศนยการแพทยทแตกตางกน มผลตอการปฏบตตามการจดการแบบลนทแตกตางกน ภาพรวมพบวา เพศ อาย และประสบการณในการทางานทแตกตางกน มการปฏบตตามการจดการแบบลนไมแตกตางกน ซงสอดคลองกบงานวจยของ กฤษฎา ปาลกะวงศ (2556) ทพบวา ปจจยสวนบคคลเรอง เพศ อาย และประสบการณ ไมมผลตอการเพมผลตภาพการผลตจากการเรยนรระบบการผลตแบบลน ยกเวน ปจจยดานระดบการศกษาและตาแหนงงาน เนองจากลกษณะงานของการผลต ทตองดแลและรบผดชอบโดยตรง ในการปรบปรงกระบวนการผลตเพอเพมผลตภาพของแตละสายการผลต คอหวหนางาน (Foreman) และหวหนากลม (Leader) ซงจะประจาอยในแตละสายการผลต และระดบการศกษาจะแบงกลมกนชดเจน ซงสมพนธกบตาแหนงงาน และสอดคลองกบ กตตพล มกดาเจรญชย และ สวสด วรรณรตน (2554) ทพบวา มปจจยทางดานประสบการณ ไมสอดคลองกบงานวจยของกตตพล มกดาเจรญชย และสวสด วรรณรตน (2554) ทวา ประสบการณทแตกตางกน จะมเจตคตกบการจดการแบบลนแตกตางกน โดยศกษาจากกลมตวอยางทมลกษณะงานทแตกตางกน จากผลการวจยพบวา ปจจยสวนบคคลเรองเพศและอายทแตกตางกน ไมมผลตอความแตกตางกนของระดบเจตคตเรองการจดการแบบลนของพนกงาน และยงสอดคลองกบ ชมพล พนธเจรญพงศ (2548) ททาการศกษาความแตกตางระหวางเพศและอายทแตกตางกน มผลตอระดบเจตคตเกยวกบการจดการแบบลนทไมแตกตางกน สวนปจจยทางดานสายงานและประเภทการจางงานทแตกตางกน มผลตอการปฏบตตามการจดการแบบลน ในภาพรวมแตกตางกน อยางมนยสาคญท 0.05 สอดคลองกบ กตตพล มกดาเจรญชย และ สวสด วรรณรตน (2554) ทพบวา ปจจยสวนบคคลดานระดบการศกษาและการทางานทแตกตางกน สงผลตอความแตกตางกน ของระดบเจตคตเรองการจดการแบบลนของพนกงาน และสอดคลองกบ กฤษฎา ปาลกะวงศ (2556) ทพบวา ปจจยดานระดบการศกษาและตาแหนงงาน มผลตอการเพมผลตภาพการผลต จากการเรยนรระบบการผลตแบบลน

133

4. ปจจยพนฐานสวนบคคลของบคลากรศนยการแพทย ทแตกตางกน มผลตอ ประสทธผลของการนดหมายผใชบรการทแตกตางกน พบวา เพศ อาย และสายงานทแตกตางกน มผลตอประสทธผลของการนดหมายไมแตกตางกน สวนปจจยดานประสบการณและประเภทการจางงานทแตกตางกน มผลตอประสทธผลการนดหมายทแตกตางกน ซงสอดคลองกบ กตตพล มกดาเจรญชย และสวสด วรรณรตน (2554) ทพบวา ปจจยดานประสบการณ การทางานทแตกตางกน สงผลตอความแตกตางกนของระดบเจตคตเรองการจดการแบบลนของพนกงาน ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช ขอเสนอแนะเชงนโยบาย 1. กระทรวงสาธารณสข ควรมนโยบายในการกาหนดตวชว ดของการนดหมายผใชบรการ เพอใหมการสญเสยนอยทสด โดยนาการจดการแบบลนมาประยกตใชในการดาเนนการ 2. กระทรวงสาธารณสข ควรมนโยบายในการพฒนาชองทางในการนดหมายแพทย เพอใหเกดความสะดวกและเขาถงไดงาย ขอเสนอแนะจากการวจย 1. ผใหบรการควรเพมการปฏบตตามการจดการแบบลน ถาตองการเพมประสทธผลของการนดหมายผใชบรการ เนองดวยผลการวจยพบวา การจดการแบบลนมความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลของการนดหมาย 2. ผใหบรการควรนากระบวนการจดการแบบลนดานการเพมคณคาใหกจกรรมมาปฏบต ถาตองการเพมประสทธผลการบรการดานการลดระยะเวลา เนองดวยผลการวจยพบวา การจดการแบบลนดานการเพมคณคาใหกจกรรมแกผใชบรการ มความสมพนธในระดบสงตอการลดระยะเวลา 3. ในการพฒนาระบบนดหมาย ผใหบรการควรพฒนาการจดการแบบลนใน 3 กระบวนการยอยตอไปนตามลาดบ ไดแก ดานการเพมคณคาใหกจกรรม ดานการดาเนนไปอยางตอเนอง และดานการระบคณคา เพราะจากสมการการพยากรณพบวา การจดการแบบลนทง 3 ดานดงกลาว สงผลตอประสทธผลสงสดของการนดหมาย 4. ในการนาแนวคดการจดการแบบลนมาเปนเครองมอในการพฒนาคณภาพงาน จะตองคานงถงปจจยสวนบคคลดานประสบการณและการจางงาน เพราะปจจยสวนบคคลดงกลาว มผลตอระดบความคดเหนตอการปฏบตตามกระบวนการจดการแบบลน กบประสทธผลของระบบนดหมาย

134

5. ผใหบรการควรมการศกษาเพมเตมในอนาคต เกยวกบการใหความสาคญดานการปรบเปลยนกจกรรมตามความตองการของผใชบรการ เพอพฒนาการใหบรการใหดยงขน เนองดวยผลการวจยพบวา การระบคณคามความสาคญมาก 6. ผใหบรการควรมการศกษาเพมเตมในอนาคต เกยวกบการวเคราะหกระบวนการใหบรการ เพอพจารณาการตดหรอคงไวของขนตอนนนๆ เนองดวยผลการวจยพบวา ในการเพมประสทธผลการทางาน จะตองกระตนและสนบสนนใหหนวยงาน มการวเคราะหกระบวนการและตดกระบวนการทไมจาเปนออกไป 7. ผใหบรการควรมการศกษาเพมเตมในอนาคต เกยวกบการพฒนาชองทางการนดหมายดวยระบบเทคโนโลยสารสนเทศ และการเพมคณคาใหกจกรรม รวมไปถงการใหความสาคญกบความพรอมใชงานของอปกรณตางๆ เนองดวยผลการวจยพบวา การเพมคณคาใหกจกรรมมความสาคญในการบรการ

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1. ควรมการศกษากระบวนการยอยของการจดการแบบลน ดานการเพมคณคาใหกจกรรม ดานการดาเนนไปอยางตอเนอง และดานการระบคณคาอยางละเอยด เพราะเปนดานทสงผลตอประสทธผลตอการนดหมายสง 2. เนองจากการวจยครงน มขอจากดในการวดคาประสทธผลจากระดบความคดเหนของผตอบแบบสอบถาม ดงนนในอนาคตจงควรทาการวจยทสามารถวดคาประสทธผลในเชงตวเลขไดชดเจน เชน การวจยในเชงทดลอง โดยควรมการจดทาฐานขอมลทเกยวของกบระบบการนดหมายอยางเปนระบบ เพอนาขอมลมาใชในการประเมนการปฏบตงานตามการจดการแบบลน และวดประสทธผลของการนดหมายไดอยางสมบรณ

บรรณานกรม

ภาษาไทย

กระทรวงสาธารณสข. (2556). [Online]. สบคนเมอวนท 17 พฤษภาคม 2556, จากhttp://www.moph.go.th. กระทรวงสาธารณสข. (2554). การพฒนาบคลากรสาธารณสข. กรงเทพฯ : สานกสารนเทศ

กระทรวงสาธารณสข. การประชมคณะรฐมนตร. (2548). สบคนเมอวนท 22 ตลาคม 2556 จาก,

http://www.cabnet.soc.go.th/dowaloadcabnet.htm. กลรตน สธาสถตชย. (2552). การจดการกระบวนการ : หนทางสรางคณภาพการเพมผลผลต และ

ศกยภาพเพอการแขงขน. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน. กฤษฎา ปาลกะวงศ. (2556) การเรยนรระบบการผลตแบบลนของพนกงานฝายผลตทมผลตอการ

เพมผลตภาพการผลต ในอตสาหกรรมเครองปรบอากาศ กรณศกษา : บรษท ไดกน อนดสทรส (ประเทศไทย).

กตตพล มกดาเจรญชย. (2554) ปจจยทสงผลกระทบ ตอประสทธภาพการทางาน ของการผลตแบบ ลนในอตสาหกรรมยานยนตโดยใชโมเดลสมการโครงสราง.

เกยรตขจร โฆมานะสน. ( 2550). ระบบการผลตแบบลน-การจดการกระบวนการทเปนเลศ. สถาบนเพมผลผลตแหงชาต.

โกศล ดศลธรรม. (2547). เทคนคการจดการโลจสตกสและซพพลายเชนในโลกธรกจยคใหม. กรงเทพฯ: อนฟอรมเดยบคส.

กลยา วานชยบญชา. (2544) การวเคราะหสถต : สถตเพอการตดสนใจ. กรงเทพฯ : ธรรมสาร. คณะกรรมการพฒนาระบบราชการ. (2550). การพฒนาระบบราชการเพอสงเสรมการบรหารกจการ

บานเมองทด.[Online].สบคนเมอวนท26ตลาคม 2548,จากwww.cgd.go.th/Library/Knowledge/Knowledge.htm.

ชมพล พนธเจรญพงศ. (2548).ปจจยทสงผลตอความร และเจตคตตอระบบการผลตแบนลนของพนกงานระดบวศวกรในอตสาหกรรมรถยนต. กรงเทพฯ : สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง.

ฤทยวรรณ นพเกา. (2553) ผลการดาเนนงานตามแนวคดการผลตแบบลน กรณศกษาฝายผลตบรษท โอลค (ประเทศไทย) จากด. สาระนพนธบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาการจดการเทคโนโลยการผลต, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

136

ทพาวด เมฆสวรรค. ( 2543). การบรหารมงผลสมฤทธ. สานกงานคณะกรรมการขาราชการ พลเรอน.

ทปกร แกวเหลก ( 2552 ) ศกษาเรองแบบจาลองกระบวนการสานกงานแบบลน จากกรณศกษา : กรงเทพฯ : มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

เทพศกด บณยรตนพนธ. (2536). ปจจยทสงผลตอการสรางประสทธผลของการนานโยบายไป ปฏบต : กรณศกษาสานกงานเขต กรงเทพมหานคร. วทยานพนธพฒนบรหารศาสตรดษฎบณฑต สาขาการบรหารการพฒนา สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

นพนธ บวแกว. (2547). รจกระบบการผลตแบบลน (Introduction to Lean Manufacturing). กรงเทพฯ : สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน).

แผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก. (2556). แนวทางการปฏบตงาน ระบบนดหมาย แผนกเวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก .

บญใจ ศรสถตนรากร. (2547). ระเบยบวธการวจยทางพยาบาลศาสตร. กรงเทพฯ : ย แอน ไอ อนเตอรมเดย.

ประดษฐ วงศมณรง และคณะ. (2552). 1-2-3 กาวส Lean in Action. กรงเทพฯ : สมาคมสงเสรม เทคโนโลย

ประนอม ละอองนวล. (2549). การผลตแบบลน. รายงานการสมมนาภายนอกการผลตแบบลน เมอวนท 2 มถนายน 2549 ณ ศนยการแสดงสนคาและประชมไบเทค กรงเทพมหานคร.

พรมมนทร งานจนศร. ( 2549). โตโยตา เวย เจาะภาพความสาเรจยกษใหญยานยนตการ. [Online]. สบคนเมอวนท 22 มกราคม 2553, จาก http://www Biz Week Web Site, Business and General news in Thai language.html.

พนดา ดามาพงศ. (2550 ). ปจจยคดสรรททานายความตงใจทจะคงอยในงานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลเอกชน เขตกรงเทพมหานคร

พวา พนธเมฆา. (2556). การประยกตสถตเพอการวจยทางสารสนเทศศาสตร. กรงเทพฯ : หลกสตร สารสนเทศศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมธราช.

พษณ มนสปต. (2554) การปรบปรงการบรการโรงพยาบาล : กรณศกษาโรงพยาบาลรฐบาล:วทยาลยวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยรงสต.

เพญจนทร แสนประสาน. (2552). การบรหารจดการบรการสขภาพ. กรงเทพ : สขมวทวชาการพมพ. .และคณะ. (2549). เสนทางสการพยาบาลยอดเยยม. กรงเทพฯ: สขมวทวชาการพมพ. มชฌมา กตศร. (2552). วารสารสภาการพยาบาล. ปท 24 ฉบบท 2 เมษายน-มถนายน.

137

. (2551). การมาตรฐานสากล ISO 9000 : 2000 : Guideline on concept and use of the approach for engagement (2005).

มนศลป คงคา และคณะ(2554) การกระชบขนตอนและลดระยะเวลาการใหบรการทแผนกผปวย นอก :โรงพยาบาลสนปาตอง เชยงใหม.

ระบบนดหมาย. (2553). [Online]. สบคนเมอวนท 22 มกราคม 2553, จาก

http://www.tice.ac.th/0nline/online 2-2548/business/nantapon/b9.htm. ราชบณฑตยสถาน (2546) พจนานกรม ฉบบราชบณฑตสถาน พ.ศ 2542. กรงเทพฯ :

นานมบคพบลเคชนส. ลลดา ยงสง ( 2551). การประยกตใชระบบการผลตแบบลนรวมกบการจดการแบบโซอปทาน :

วารสารวศวสารลาดกระบง. วรรณวภา จตชย. (2552). การวจยเพอการพฒนาการเรยนร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยราชภฏสวน

ดสต. วนชย รจรวนช. (2545). การศกษาการทางาน: หลกการและกรณศกษา. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. วชร หนอแกว (2552) การพฒนารปแบบการจดการการจาหนายผ ปวย หอผ ปวยพเศษ 2

โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม วทยา สหฤทดารง.(2556). การบงชความสญเปลา Identifying Waste. พมพครงท 1. กรงเทพฯ : อ.ไอ.

สแควร. . (2552). มงสลนดวยการจดการสารธารคณคา Value Stream Management. กรงเทพฯ :

อ.ไอ.สแควร. . (2546). Lean six sigma ใน Industrial Technology Review . กรงเทพฯ : อ.ไอ.สแควร. วรพงษ เฉลมจระรตน. (2542). คณภาพในงานบรการ. กรงเทพฯ : ประชาชนจากด. ศรวรรณ เสรรตน. ( 2545). องคการและการจดการ (ฉบบสมบรณ). กรงเทพฯ : ธรรมสาร. ศรศกย เทพจต. (2549) การประเมนการนา Lean Six Sigma ไปใชงานดวยการสรางแบบจาลอง

พลวตของระบบ : กรณศกษาโรงพยาบาล. ศลปชย วฒนเสย (2554).การปรบปรงการบรการโรงพยาบาล : กรณศกษาโรงพยาบาลรฐบาล:

วทยาลยวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยรงสต. ศนยวจยเศรษฐกจและธรกจธนาคารไทยพาณชย (2555) การแขงขนธรกจโรงพยาบาลเอกชน. [Online].

สบคนเมอวนท 22 มกราคม 2553, จาก (http://www.scbeic.com/THA/document/note_20120913_hospital)

138

สมยศ นาวการ. (2529). การพฒนาองคการและการจงใจ. กรงเทพฯ: ดวงกมล. สถาบนพฒนาและรบรองคณภาพโรงพยาบาล. (2544). เสนทางสโรงพยาบาลคณภาพ: คมอการ

เรยนรเชงปฏบตการ (พมพครงท 2). นนทบรสถาบนพฒนาและรบรองคณภาพโรงพยาบาล.

สวสด วรรณรตน (2554)ปจจยทสงผลกระทบ ตอประสทธภาพการทางาน ของการผลตแบบ ลนในอตสาหกรรมยานยนตโดยใชโมเดลสมการโครงสราง

สทต ขตตยะ. (2548). การหาคณภาพการใหบรการและการสรางความพงพอใจแก ผรบบรการสถานวทยแหงประเทศไทย ชอง 11 กรมประชาสมพนธ. รายงานวจย กรงเทพมหานคร.

สฬด กตตวรเวช, สมใจ พทธาพทกษผล และเพชรมณ วรยะสบพงศ. (2553). การพฒนาระบบการ จองควตรวจลวงหนา งานผปวยนอก ศนยสขภาพ สงกดวทยาลยแพทยศาสตรและการ สาธารณสข มหาวทยาลยอบลราชธาน.

สชาต โนนสบเภา. (2542). ประสทธภาพการใหบรการของธนาคารออมสนสานกงานใหญ. แสงระว เทพรอด และคณะ.(2555). การพฒนาประสทธภาพการใหบรการผปวยนอกโรงพยาบาล

คลองหลวง จงหวดปทมธาน. อรสา โพธชยเลศ. (2554). ผลของระบบลนตอคณภาพการใหบรการ. วทยานพนธ พฒนาแรงงาน และ

สวสดการมหาบณฑต สาขาวชาสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร. อนวฒน ศภชตกล. (2552). Lean and Seamless Healthcare: บทเรยนจากการประยกตใช Lean ใน

ภาคบรการ. นนทบร: Debashis Sarkar. . (2551). การอบรมหลกสตร “ HA SPA” Clinical Excellence Safety & Risk

Management Delivery/ Waste Reduction Value Stream. อภชาต โสภาแดง. (2552). การศกษาเวลา. เอกสารประกอบการสอน คณะพยาบาลศาสตร

มหาวทยาลยเชยงใหม. อตสาหกรรมแหงประเทศไทย, สภา. (2552). ความพงพอใจสงสดของผ รบบรการ. [Online]. สบคนเมอ

วนท 6 มถนายน 2556, จาก : http://www.logisticafe.com/2009/09/lean-manufacturing-system/.

139

ภาษาองกฤษ Alukal, George. (2003). Create a Lean, Mean Machine. Quality Progress. 36 (4) : 29-35.Balle &

Regnier, (2007) lean thinking and health care service. Christopher Gilson. (1987). Advertising : Concepts and Strategies. New York : Random House. Comm & Mathaisel. (2005). "A lean architecture for transforming the aerospace maintenance, repair

and overhaul (MRO) enterprise", International Journal of Productivity and Performance Management, 54(8) : 623 – 644.

Djellal, Fridah and Gallouj, Faiz. (2005). “Mapping innovation dynamics in hospitals” Research Policy, 34: 817-835,

Davis, L. (1992). Instrument review: Getting the most from your panel of experts. Applied Nursing Research,5, 194-197

Flora& Debbie. (1996). The Warehouse Management. Handbook (second edition). Tompkins press.

Fillinggham, D. (2008). Lean healthcare: Improving the patient experience (First ed.). UK. : Chichester Kingsham.

. (2007). Can lean save lives?. Leadership in Health Services, 20(4): 231-241. Jones as cited in lean enterprise institute. (2008). The Lean Enterprise Institute Cambridge, MA, USA

lean.org Fourth Edition, Version 4.0 March 2008. Kartz. Daniel, and Kaln, Robert L.(1987). The Social Psychology of Organization. New York :

John Wiley & Sons. Kim as cited in Berczuk. (2008). The lean hospital more facilities using Toyota methods to improve

every step of care from inventory to discharge. Related companies. All rights reserved.

SSN: 1553-085X. Kollberg, Dahlgaard, & Brehmer. (2007). Measuring lean initiatives in health care services issues

and findings. International. Journal of Productivity and Performance Management, 56 (1): 7 – 24

Korman. (1977) Organizational behavior: Psychology, Industrial. Krejcie, R. V. & Morgan, D. W. (1970). Determining Sample Size for Research Activities.

Educational and Psychological Measurement. 30(3): 607-610.

140

Naumann. E. & Giel, K . (1995). Satisfaction measurement and management. Ohio : Executive Press Cincinnati.

Ohno, Taiichi. (1988). Toyota Production System. New York: Productivity Press. Robbins. S.P., & Coulter,M. (2003). Management.(7th ed.) Pearson Education.

Ronald L. Krutz. (1995). Microprocessors and Logic Design. New York : Wiley. Stevens D. Brian. (1991). New Management : Strategies. London : Longman Thailand industry (2011) [Online]. Retrieved January 10, 2014, from http://www.fti.or.th/2011/thai/index.aspx. The New Hamlyn Encyclopedic World Dictionary (1971). Toyota Motor Corporation. (1995). The Toyota Production System, Toyota City, Japan:

International Public Affairs Division Operations Management Consulting Division Vause, (1997). The stock market in Thailand. Boston, MA, Irwin.

Virginia P. Richmond and James C. McCroskey. (2009). Organizational Communication for Survival : Making Work, Work. Boston : Pearson.

White, (2006 ) institute for healthcare improvement going lean in healthcare. Boston, MA:IHI innovation series.

Womack, J.P., Jones, D.T. Roos, D. (2003). Lean thinking. (First ed.). London UK: Simon and Schuster UK Ltd.

. (1996)0 Lean Thinking. Simon & Schuster. New York, USA. . (1990). The Machine that Changed the World. Rawson Associates, Canada. Yamane, T. 1973. Statistic: An Introductory Analysis. 3 rd ed. New York: Harper and Row. Zaleanick, Abraham. And Others. (1985). Motion Productivity and Satisfaction of Massachusetts.

London : Simon and Schuster, Harvard University.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก

รายนามผทรงคณวฒตรวจสอบคณภาพเครองมอวจย

รายนามผทรงคณวฒทตรวจสอบคณภาพเครองมอวจย 1. นายแพทย กาธร ตนตวทยาทนต หวหนางานคณภาพ ศนยการแพทยกาญจนา ภเษก มหาวทยาลยมหดล 2. นางเกวลน ขทรานนท หวหนางานการพยาบาลสรางเสรมสขภาพ และเวชศาสตรฟนฟ 3. ผชวยศาสตราจารย ดร. กรรณการ สวรรณโคตร ผเชยวชาญดานสถตวจย 4. อาจารย กนก จฑามณ ผเชยวชาญดานโลจสตกส 5. อาจารย ดร ฉตรพล มณกล ผเชยวชาญดานโลจสตกส

143

ภาคผนวก ข การสรางและพฒนาเครองมอวจย

การสรางและพฒนาเครองมอวจย ขนท 1 เครองมอทใชในการวจย การวจยครงน ปนการวจยทใชเชงปรมาณ ซงเครองมอทใชในการวจยครงน เปนแบบสอบถามทผวจยพฒนาขน โดยศกษาจากกรอบแนวคด ทฤษฎและผลงานวจยตางๆ ทเกยวของตามกรอบแนวคดทศกษา ซงในข นตอนน ผ วจยไดพฒนาเครองมอ อนประกอบไปดวย แบบสอบถาม (Questionnaire) เพอศกษาประเดนเกยวกบ ความสมพนธระหวางการจดการแบบลนกบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการ โดยแบบสอบถามแบงออกเปน 2 สวน สวนท 1 เปนแบบสอบถามทเกยวกบขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม สวนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบการจดการแบบลน และประสทธผลของการนดหมาย ผใชบรการ การสรางและการตรวจสอบคณภาพเครองมอ กระบวนการสรางและตรวจสอบคณภาพเครองมอ การสรางแบบสอบถามและพฒนาเครองมอ การศกษาวเคราะหตามกรอบแนวคดในการวจย ในขนตอนน ผวจยไดกาหนดการศกษาขอมลและการดาเนนการ ดงน 1. การพฒนาเครองมอสาหรบการวจย แบบสอบถามเกยวกบการจดการแบบลน และประสทธผลของการนดหมายผใชบรการ 2. ผวจยไดตรวจสอบคณภาพของเครองมอโดยใชมาตรวดแบบลเครท (Likert Scale) ขนตอนท 2 การหาคณภาพเครองมอ 1. ความตรงเชงเนอหา ( Content Validity) ผวจยไดกาหนดนยามเชงปฏบตการของตวแปร ใหผทรงคณวฒพจารณาขอคาถามแตละขอ มความสอดคลองกบคณลกษณะทระบไวในนยามตวแปรทตองการวด ใหผทรงคณวฒดานเนอหาและดานการวดผลประเมน จานวน 5 ทาน ชวยพจารณาตรวจสอบความถกตอง ความครอบคลมเนอหา ใหตรงตามวตถประสงคทศกษา ตลอดจนความเหมาะสมและความชดเจนของภาษาวา ขอคาถามแตละขอมความสอดคลองกบคณลกษณะทระบไวในนยามตวแปรทตองการวดหรอไม จากน นนาผลการตรวจสอบของผทรงคณวฒ มาคานวณหาคาดชนความสอดคลอง ระหวางขอคาถามกบนยามตวแปรในแตละขอ ( Index of Item-Objective Congruence :IOC) จากนนนาเสนออาจารยทปรกษาวทยานพนธ เพอใหความคดเหนและขอเสนอแนะ เพอการปรบปรงแกไขใหเหมาะสม

146

2. การตรวจสอบความเทยง (Reliability) ผวจยนาแบบสอบถามทผานการแกไขแลว ไปทดลองใชกบเจาหนาททปฏบตงานทศนยการแพทยกาญจนาภเษก จานวน 30 คน โดยทเจาหนาทในกลมน จะไมนามาเกบขอมลอกตอไป แลวนามาวเคราะหหาคาความเทยง โดยวธหาคาสมประสทธอลฟา ของครอนบาค (Cronbach’ Alpha Coefficient) (บญใจ ศรสถตนรากร, 2553: 236) ดวยโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป โดยกาหนดคาความเทยงทยอมรบไดตงแต 0.70 ขนไป และจากการหาคาความเทยง จากกลมเจาหนาทของศนยการแพทยกาญจนาภเษก จานวน 30 คนได คาความเทยง (Reliability) ของแบบสอบถามทงฉบบ เทากบ 0.96

147

ภาคผนวก ค การตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย

148

การตรวจสอบคณภาพเครองมอวจย วธการประเมน สาหรบผลการประเมนและความเขาใจความตรงเชงเนอหา โดยผทรงคณวฒหรอผเชยวชาญเปนผใหคะแนนขอคาถามแตละขอ แลวนาคะแนนไปหาคาความตรงเชงเนอหา โดยหาคา IOC โดยเกณฑเฉลยความสอดคลอง และความคดเหนของผทรงคณวฒหรอผเชยวชาญ ตรงกนมากกวารอยละ80 ของผทรงคณวฒหรอผเชยวชาญ หรอมคาเฉลยดชน IOC มคามากกวาหรอเทากบ 0.80 ขนไปโดยใชสตร IOC = คาดชนความสอดคลองของขอคาถาม วดไดตรงตามวตถประสงค ∑R = ผลรวมคะแนนของความเหนผทรงคณวฒ/ ผเชยวชาญทง 5 ทาน N = จานวนผทรงคณวฒ / ผเชยวชาญทง 5 ทาน โดยมการใหคะแนนของผทรงคณวฒ/ ผเชยวชาญ ดงน +1 หมายถง ผเชยวชาญเหนดวยวา เนอหาของขอคาถามตรงกบนยามเชงปฏบตการ 0 หมายถง ผเชยวชาญไมแนใจวา เนอหาของขอคาถามตรงกบนยามเชงปฏบตการ -1 หมายถง ผเชยวชาญไมเหนดวยวา เนอหาของขอคาถามตรงกบนยามเชงปฏบตการ ในกรณใหคะแนน -1 (ไมเหนดวย) ใหผทรงคณวฒ/ ผเชยวชาญแสดงขอคดเหนเสนอแนะเพมเตมในขอนน ผลการตรวจสอบคณภาพคาดชนความสอดคลอง (IOC) และดชนความตรงเชงเนอหา (CVI) โดยผทรงคณวฒทง 5 ทาน มรายละเอยดดงน

149

การหาคาดชนความสอดคลองของวตถประสงค (Index of Item Objective Congruence : IOC)

ขอ รายการพจารณา

ความคดเหนผเชยวชาญ ผล รวม

คา

IOC

การแปลผล

คนท1

คนท2

คนท3

คนท4

คนท5

ตอนท 1 ขอมลทวไปเกยวกบผตอบแบบสอบถาม

1 เพศ 1 1 1 1 1 5 1 ใชได 2 อาย 1 1 1 1 1 5 1 ใชได 3 สายงาน 1 1 1 1 1 5 1 ใชได 4 ประเภทการจางงาน 1 1 1 1 1 5 1 ใชได 5 ประสบการณการทางาน 1 1 1 1 1 5 1 ใชได

ตอนท 2 จดการแบบลน และประ ส ท ธ ผลของการ น ดหมายผใชบรการ

การระบคณคา

1 หนวยงานทานมกจกรรมการรกษาพยาบาลทมคณภาพและตอบสนองตอความประสงคของผใชบรการ

1 0 1 1 1 4 .80 ใชได

2 หนวยงานทานสรางและปรบเปลยน กจกรรมตามความประสงคของผใชบรการ

1 0 1 1 1 4 .80 ใชได

3 ทานใหบรการผใชบรการทกคนอยางเทาเทยมกน

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

4 ทานใหบรการผใชบรการอยางใหเกยรต ใหการยอมรบ และนบถอ

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

150



คา

IOC


คนท1

คนท2

คนท3

คนท4

คนท5

5 ทานเปดโอกาสใหผใชบรการมสวนรวมในการตดสนใจ

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

ตอนท 2 จดการแบบลน และประ ส ท ธ ผลของการ น ดหมายผใชบรการ

การสรางกระแสคณคา

6 ทานสามารถเขยน ขนตอนของกจกรรมในกระบวนการนดหมายของหนวยงานของทานได

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

7 การเขยนขนตอนกระบวนการนดหมายเปนไปตามขนตอนของการบรการ

1 0 1 1 1 4 .80 ใชได

8 การเขยนขนตอนกระบวนการนดหมาย ทาใหทานวเคราะหระบบงาน ทควรทาหรอไมควรทาได งายขน

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

9 การเขยนขนตอนของกระบวนการนดหมาย ทาใหทานสามารถขจดขนตอนทไมสาคญ และสญเปลาออกไปได

1 0 1 1 1 4 .80 ใชได

151



คา

IOC


คนท1

คนท2

คนท3

คนท4

คนท5

10 การเขยนขนตอนของกระบวนการนดหมาย ทาใหทานสามารถเหนสงทเปนความสญเปลา และเหนวธการในการปรบปรงใหดขน

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

กจกรรมทมคณคาดาเนนไปอยางตอเนอง

11 ผใชบรการไดรบการบรการในการนดหมายตามลาดบขนตอนทตอเนอง

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

12 การใหบรการมจดหรอชองทางทเขาถงไดสะดวก และลดความแออดของผใชบรการ

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

13 แตละจดบรการมการจดปาย/ สญลกษณ /ประชาสมพนธบอกจดบรการ ไดอยางชดเจนเหมาะสม

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

14 หนวยงานทานมการพฒนากระบวนการนดหมายทไมกอใหเกดยอนกลบของผใชบรการ

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

152



คา

IOC


คนท1

คนท2

คนท3

คนท4

คนท5

15 ผใชบรการสามารถใชเวลาในการมารบบรการไดอยางเหมาะสม

1 1 1 1 1 5 1 ใชได


16 หนวยงานของทานมการวเคราะหความตองการของผใชบรการ

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

17 หนวยงานของทานมการจดสรร พนทและ อปกรณใหมความพอเพยงกบผใชบรการ

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

18 หนวยงานของทานมการรวบรวมสถต ผใชบรการเปนรายโรคและแจกแจงรายโรคทพบบอย

1 0 1 1 1 4 .80 ใชได

19 หนวยงานของทานมกลองรบความคดเหนและขอเสนอแนะจากผใชบรการ

1 1 0 1 1 4 .80 ใชได

20 หนวยงานของทานมการพฒนาการบรการทสอดคลองกบกลมผใชบรการ จากการจดลาดบโรคทพบบอย

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

153



คา

IOC


คนท1

คนท2

คนท3

คนท4

คนท5

การเพมคณคาใหกจกรรม

21 หนวยงานของทาน มชองทางใหผใชบรการสามารถแจงความตองการของตนเองได

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

22 ในหนวยงานทานมการจดกจกรรมใหผใชบรการในขณะทนงรอการตรวจ

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

23 หนวยงานของทาน มการทบทวนกจกรรมในกระบวนการนดหมาย และนามาปรบปรง

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

24 หนวยงานของทานม การพฒนาชองทางการนดหมายดวยระบบเทคโนโลยสารสนเทศ เพอความเหมาะสมของชวงเวลากบจานวนผใชบรการ

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

25 เครองมอทใชกบผใชบรการในหนวยงานของทานมการตรวจสอบคณภาพและสามารถใชงานได

1 0 1 1 1 4 .80 ใชได

154



คา

IOC


คนท1

คนท2

คนท3

คนท4

คนท5

การลดคาใชจายของกระบวนการ นดหมาย

26 หนวยงานของทานสามารถ ลดจานวน การใชกระดาษ และ หมกเครองพมพ ในการนดหมายกบผใชบรการ

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

27 หนวยงานของทานมชองทางอนในการทานดหมายกบผใชบรการโดยไมตองมใบนด

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

28 หนวยงานทานสามารถใหผใชบรการเลอกและแจงวนนดหมายทสะดวก ตามแผนการรกษาของแพทย กอนออกใบนด

1 0 1 1 1 4 .80 ใชได

29 หนวยงานของทานมกจกรรมการพฒนาคณภาพ การนดหมายโดยมงเนน การใชทรพยากรอยางคมคา

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

การลดระยะเวลา

30 หนวยงานของทานสามารถลด ขนตอนทกอใหเกดความลาชาในการใหบรการนดหมายได

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

155



คา

IOC


คนท1

คนท2

คนท3

คนท4

คนท5

31 หนวยงานของทานสามารถลดระยะเวลารอคอยของผใชบรการได

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

32 ผใชบรการไดรบการตรวจตามเวลานดหมาย

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

33 ผใชบรการไดรบบรการดวยความสะดวก รวดเรว

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

การกาจดความสญเปลา

ก. กระบวนการทมากเกนไป

34 หนวยงานของทานม ขนตอนของการนดหมายทชดเจน ผใชบรการเขาใจไดงาย

1 0 1 1 1 4 .80 ใชได

35 ผใชบรการสามารถดาเนนการตามการนดหมายดวยตนเองได

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

ข. การเคลอนไหวทไมจาเปน

36 หนวยงานของทานสามารถลดภาระงานของผปฏบตงานในการนดหมายไดมากขน

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

37 หนวยงานของทานมการจดการการนดหมายทลดความเหนอยลา ของผ ใหบรการและผใชบรการ

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

156



คา

IOC


คนท1

คนท2

คนท3

คนท4

คนท5

38 หนวยงานของทานมการจดสงอานวยความสะดวกในการนดหมายใหรวดเรว เชน คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศ

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

ผใหบรการมความพงพอใจ

39 ทานมความสขในการทางานทเกยวของกบการนดหมายของหนวยงาน

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

40 ทาน มความกระตอรอรนในการทางานทเกยวของกบการนดหมายของหนวยงาน

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

41 ทานไดรบคาชมเชยจากผใชบรการเกยวกบการนดหมายของหนวยงาน

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

42 ทานสามารถปรบปรงและพฒนาการใหบรการเกยวกบการนดหมายของหนวยงานใหดยงขน

1 1 1 1 1 5 1 ใชได

สรปผลรวมคา IOC = 40.2/42 = 0.95

157

การหาคาดชนความเทยงตรงเชงเนอหาทงฉบบ (Content Validity Index: CVI) โดยเครองมอทใชในการวจยครงน นาเสนอผเชยวชาญ จานวน 5 ทานดงน ความตรงตามเนอหาของผเชยวชาญคนท 1 และคนท 2 = 39/47 = 0.82 ความตรงตามเนอหาของผเชยวชาญคนท 1 และคนท 3 = 46/47 = 0.97 ความตรงตามเนอหาของผเชยวชาญคนท 1 และคนท 4 = 47/47 = 1.00 ความตรงตามเนอหาของผเชยวชาญคนท 1 และคนท 5 = 47/47 = 1.00 ความตรงตามเนอหาของผเชยวชาญคนท 2 และคนท 3 = 38/47 = 0.80 ความตรงตามเนอหาของผเชยวชาญคนท 2 และคนท 4 = 39/47 = 0.82 ความตรงตามเนอหาของผเชยวชาญคนท 2 และคนท 5 = 39/47 = 0.82 ความตรงตามเนอหาของผเชยวชาญคนท 3 และคนท 4 = 46/47 = 0.97 ความตรงตามเนอหาของผเชยวชาญคนท 3 และคนท 5 = 46/47 = 0.97 ความตรงตามเนอหาของผเชยวชาญคนท 4 และคนท 5 = 47/47 = 1.00 รวม = 9.17 จานวนคของผเชยวชาญ = 10 ค คาดชนความตรงเชงเนอหา ( CVI) = 9.17/10 = 0.91

158

ภาคผนวก ง แบบสอบถามเพอการวจย

159

แบบสอบถามเพอการวจย เรอง

ความสมพนธระหวางการจดการแบบลนกบประสทธผลของการนดหมายผใชบรการ ของแผนก เวชศาสตรฟนฟ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลย มหดล

คาชแจงในการตอบแบบสอบถาม 1. แบบสอบถามน สาหรบผใหบรการสขภาพของศนยการแพทยกาญจนาภเษก ทมสวนเกยวของกบระบบนดหมายผรบบรการ 2. แบบสอบถามน เปนสวนหนง ของการศกษาหลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาการจดการโลจสตกส มหาวทยาลยครสเตยน ผศกษาตองการทราบขอมล เพอใชประโยชนในการศกษาเทานน โดยขอมลทไดจากการตอบแบบสอบถามของทานในครงน จะถอเปนความลบ จะเปดเผยและนาเสนอขอมลในภาพรวมเทานน ซงจะไมกอผลกระทบกบทานแตประการใด 3. แบบสอบถามนม 2 ตอน คอ ตอนท 1 เปนแบบสอบถามทเกยวกบขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบการจดการแบบลน และประสทธผลของระบบนดหมาย ผวจยหวงเปนอยางยงวาจะไดรบความอนเคราะหจากทานดวยด และขอมลทไดจะเปนประโยชนสงสดสาหรบการศกษาในครงน จงขอขอบพระคณทานมา ณ โอกาสน นางสาว กรณภา คงยน ผวจย

160

สวนท 1. ขอมลทวไป คาชแจง โปรดกาเครองหมาย √ ลงใน หนาขอความ เกยวกบตวทานและกรณาตอบคาถามทกขอ ตามทเปนจรง 1. เพศ (1) ชาย (2) หญง 2. อาย (1) 25 ปหรอตากวา (2) ระหวาง 26-35 ป (3) ระหวาง 36- 45 ป (4) ระหวาง 46-55 ป (5) 56 ปขนไป 3. สายงาน (1) แพทย (2) พยาบาลวชาชพ (3) ผชวยพยาบาลและผปฏบตงานบรหาร (4) ผชวยทนตกรรม 4.ประเภทการจางงาน (1) พนกงานมหาวทยาลยเงนอดหนน (2) พนกงานมหาวทยาลยเงน รายได (3) ลกจางประจา (4) ลกจางชวคราว 5.ประสบการณการทางาน (1) นอยกวา 1 ป (2) 1-2 ป (3) 3- 4 ป (4) มากกวา 4 ปขนไป สวนท 2 ความคดเหนตอการจดการแบบลน คาชแจง การตอบขอความตอไปนเกยวของกบการจดการแบบลนในระบบนดหมาย โปรดอานขอความและพจารณาวาทานมความคดเหนตอการใชการจดการแบบลนในระดบใด โปรดกาเครองหมาย√ ลงในชองวางทตรงกบความคดเหนของทาน มากทสดและกรณาตอบคาถามทกขอโดยแบบสอบถามนตองการสอบถามความคดเหนของทานในการนาการจดการแบบลนมาใชในระบบนดหมาย โดยมใหเลอก 5 ระดบ ไดแก

161

เหนดวยมากทสด ใหกาชองหมายเลข 5 เหนดวยมาก ใหกาชองหมายเลข 4 เหนดวยปานกลาง ใหกาชองหมายเลข 3 เหนดวยนอย ใหกาชองหมายเลข 2 เหนดวยนอยทสด ใหกาชองหมายเลข 1

ขอความ

ระดบความคดเหน

มากทสด

5

มาก

4

ปานกลาง

3

นอย

2

นอยทสด

1 1. หนวยงานทานมกจกรรมการรกษาพยาบาลทมคณภาพและตอบสนองตอความประสงคของผรบบรการ

2.หนวยงานทานสรางและปรบเปลยน กจกรรมตามความประสงคของผรบบรการ

3. ทานใหบรการผรบบรการทกคนอยางเทาเทยมกน

4. ทานใหบรการผรบบรการอยางใหเกยรต ใหการยอมรบ และนบถอ

5. ทานเปดโอกาสใหผรบบรการมสวนรวมในการตดสนใจ

6. ทานสามารถเขยน ขนตอนของกจกรรมในกระบวนการนดหมายของหนวยงานของทานได

7. การเขยนข นตอนกระบวนการนดหมาย เปนไปตามขนตอนของการบรการ

8. การเขยนขนตอนกระบวนการนดหมาย ทาใหทานวเคราะหระบบงาน ทควรทาหรอไมควรทาไดงายขน

162

ขอความ


มากทสด

5

มาก

4


3

นอย

2

นอยทสด

1 9. การเขยนขนตอนของกระบวนการนดหมาย ทาใหทานสามารถขจดขนตอนทไมสาคญ และสญเปลาออกไปได

10. การเขยนขนตอนของกระบวนการนดหมาย ทาใหทานสามารถเหนสงทเปนความสญเปลา และเหนวธการในการปรบปรงใหดขน

11. ผรบบรการไดรบการบรการในระบบนดหมายตามลาดบขนตอนทตอเนอง

12. การใหบรการมจดหรอชองทางทเขาถงไดสะดวก และลดความแออดของผรบบรการ

13. แตละจดบรการมการจดปาย/ สญลกษณ /ประชาสมพนธบอกจดบรการ ไดอยางชดเจนเหมาะสม

14. หนวยงานทานมการพฒนากระบวนการนดหมายทไมกอใหเกดยอนกลบของผรบบรการ

15. ผรบบรการสามารถใชเวลาในการมารบบรการไดอยางเหมาะสม

16. หนวยงานของทานมการวเคราะหความตองการของผรบบรการ

17. หนวยงานของทานมการจดสรร พนทและ อปกรณใหมความพอเพยงกบผรบบรการ

18. หนวยงานของทานมการรวบรวมสถต ผรบบรการเปนรายโรคและแจกแจงรายโรคทพบบอยตามลาดบ

19.หนวยงานของทานมกลองรบความคดเหนและขอเสนอแนะจากผรบบรการ

163

ขอความ


มากทสด

5

มาก

4


3

นอย

2

นอยทสด

1 20. หนวยงานของทานมการพฒนาการบรการทสอดคลองกบกลมผรบบรการ จากการจดลาดบโรคทพบบอย

21. หนวยงานของทาน มชองทางใหผรบบรการสามารถแจงความตองการของตนเองได

22. ในหนวยงานทานมการจดกจกรรมใหผรบบรการในขณะทนงรอการตรวจ

23. หนวยงานของทาน มการทบทวนกจกรรมในกระบวนการนดหมาย และนามาปรบปรง

24. หนวยงานของทานม การพฒนาชองทางการนดหมายดวยระบบเทคโนโลยสารสนเทศ เพอความ เหมาะสมของ ชวง เวลากบจานวนผรบบรการ

25. เครองมอทใชกบผรบบรการในหนวยงานของทานมการตรวจสอบคณภาพและสามารถใชงานได

26.หนวยงานของทานสามารถ ลดจานวน การใชกระดาษ และ หมกเครองพมพ ในการนดหมายกบผรบบรการ

27. หนวยงานของทานมชองทางอนในการทานดหมายกบผรบบรการโดยไมตองมใบนด

28. หนวยงานทานสามารถใหผรบบรการเลอกและแจงวนนดหมายทสะดวก ตามแผนการรกษาของแพทย กอนออกใบนด

164

ขอความ


มากทสด

5

มาก

4


3

นอย

2

นอยทสด

1 29. หนวยงานของทานมกจกรรมการพฒนาคณภาพ การนดหมายโดยม ง เนน การใชทรพยากรอยางคมคา

30. หนวยงานของทานสามารถลด ขนตอนทกอใหเกดความลาชาในการใหบรการนดหมายได

31.หนวยงานของทานสามารถลดระยะเวลารอคอยของผรบบรการได

32. ผ รบบรการไดรบการตรวจตามเวลานดหมาย

33. ผรบบรการไดรบบรการดวยความ รวดเรว 34. หนวยงานของทานม ขนตอนของระบบนดหมายทชดเจน ผรบบรการเขาใจไดงาย

35. ผรบบรการสามารถดาเนนการตามระบบนดหมายดวยตนเองได

36.หนวยงานของทานสามารถลดภาระงานของผปฏบตงานในระบบนดหมายไดมากขน

37. หนวยงานของทานมการจดการระบบนดหมายทลดความเหนอยลา ของผใหบรการและผรบบรการ

38. หนวยงานของทานมการจดสงอานวยความสะดวกในการนดหมายให รวด เ ร ว เ ชน คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศ

39. ทานมความสขในการทางานทเกยวของกบระบบนดหมายของหนวยงาน

165

ขอความ


มากทสด

5

มาก

4


3

นอย

2

นอยทสด

1 40. ทาน มความกระตอรอรนในการทางานทเกยวของกบระบบนดหมายของหนวยงาน

41. ทานไดรบคาชมเชยจากผรบบรการเกยวกบระบบนดหมายของหนวยงาน

42. ท านสามารถปรบปรงและพฒนาการใหบรการเกยวกบระบบนดหมายของหนวยงานใหดยงขน

166

ภาคผนวก จ คาสถต

167

คา Reliability

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item

Deleted

กจกรรมทมคณภาพ 155.17 304.351 .671 .959

ปรบเปลยนกจกรรม 155.33 306.230 .590 .960

เทาเทยมกน 154.70 312.700 .486 .960

ใหเกยรตใหการยอมรบ 154.87 306.878 .671 .959

มสวนรวมในการตดสนใจ 154.90 306.921 .628 .960

ขนตอนของกจกรรม 155.10 309.059 .496 .960

ขนตอนการบรการ 155.10 304.024 .738 .959

การวเคราะหระบบงาน 155.27 312.133 .568 .960

ขจดขนตอนทไมสาคญ 155.33 309.333 .657 .959

เหนสงทเปนความสญเปลา 155.27 311.375 .610 .960

การนดหมายตามลาดบขนตอน 155.23 311.289 .516 .960

ชองทางทเขาถงไดสะดวก 155.37 308.309 .683 .959

ปาย สญลกษณ ประชาสมพนธ 155.47 301.292 .727 .959

ไมเกดการยอนกลบ 155.53 308.395 .604 .960

ใชเวลาในการมารบบรการ 155.43 312.599 .446 .960

วเคราะหความตองการ 155.60 303.834 .733 .959

การจดสรร พนทและอปกรณ 155.47 303.568 .727 .959

Reliability Statistics

Cronbach's Alpha N of Items

.961 42

168

รวบรวมสถต 155.43 307.840 .451 .961

กลองรบความคดเหน 155.20 306.924 .635 .959

พฒนาการบรการ 155.60 312.110 .472 .960

แจงความตองการ 155.37 303.826 .761 .959

กจกรรมขณะนงรอตรวจ 156.07 304.823 .643 .959

การทบทวนกจกรรม 155.67 303.195 .705 .959

ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ 155.43 301.220 .739 .959

เครองมอ 155.53 304.120 .735 .959

ลดการใชกระดาษ 155.60 304.386 .595 .960

มชองทางอน 156.03 307.482 .502 .960

เลอกและแจงวนนด 155.33 306.644 .718 .959

กจกรรมพฒนาคณภาพ 155.40 306.869 .668 .959

ลดขนตอนทกอใหเกดความลาชา

155.50 310.603 .566 .960

ลดระยะเวลารอคอย 155.53 305.568 .631 .960

ตรวจในเวลานดหมาย 155.63 307.689 .617 .960

รวดเรว 155.53 310.120 .488 .960

ระบบนดหมายทชดเจน 155.33 308.161 .595 .960

ดาเนนการตามระบบนดหมาย 155.67 305.678 .652 .959

ลดภาระงาน 155.63 312.033 .472 .960

ลดความเหนอยลา 155.60 310.800 .488 .960

จดสงอานวยความสะดวก 155.37 317.964 .194 .962

มความสขในการทางาน 155.33 311.402 .457 .960

มความกระตอรอรน 155.23 312.254 .524 .960

ไดรบคาชมเชย 155.57 309.771 .587 .960

พฒนาการใหบรการ 155.47 310.533 .656 .960

169

ภาคผนวก ฉ หนงสอรบรองจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในมนษย

170

ประวตผวจย

ชอ-นามสกล นางสาว กรณภา คงยน วน-เดอน-ป-เกด 15 พฤษภาคม 2518 สถานทเกด จงหวดสรนทร ประวตการศกษา พ.ศ. 2541 พยาบาลศาสตรบณฑต มหาวทยาลยขอนแกน ประวตการทางาน พ.ศ. 2541-2554 พยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลเกษมราษฎร บางแค พ.ศ. 2554-ปจจบน พยาบาลวชาชพ ศนยการแพทยกาญจนาภเษก

มหาวทยาลยมหดล

171

the relationship between lean management and the...

Documents