สมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม

ในจงหวดสพรรณบร

ปาณสรา คาพฒ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการจดการพยาบาล

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยครสเตยน

พ.ศ. 2555

ลขสทธของมหาวทยาลยครสเตยน

วทยานพนธ เรอง

สมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร

ไดรบการพจารณาอนมตใหเปนสวนหนงของการศกษาหลกสตร พยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการพยาบาล

วนท 31 มนาคม พ.ศ.2555 ........................................................................... นางสาวปาณสรา คาพฒ ผวจย ........................................................................ ผชวยศาสตราจารย ดร. ศากล ชางไม วท.บ. (พยาบาลและผดงครรภ) วท.ม. (พยาบาลศาสตร), Ph.D. (Health Science) ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ ………………………………………………... ผชวยศาสตราจารย ดร.กรรณการ สวรรณโคต วท.บ. (พยาบาล),M.S. คด. (อดมศกษา) กรรมการสอบวทยานพนธ .................................................................... ผชวยศาสตราจารย ดร.เรณ พกบญม วท.บ. (พยาบาลและผดงครรภ) ค.บ. (บรหารการพยาบาล) พย.ด. (การพยาบาล) กรรมการสอบวทยานพนธ ……………………………………… …………………………………………… ผชวยศาสตราจารย ดร. ศากล ชางไม รองศาสตราจารยสมพนธ หญชระนนทน วท.บ. (พยาบาลและผดงครรภ) วท.บ. (พยาบาล)เกยรตนยม, M.S. วท.ม. (พยาบาลศาสตร), Ph.D. (Health Science) ประธานกรรมการบรหารหลกสตร คณบดบณฑตวทยาลย พยาบาลศาสตรมหาบณฑต

วทยานพนธ เรอง

สมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร

……………………………………….. นางสาวปาณสรา คาพฒ ผวจย …………………………………………... ผชวยศาสตราจารย ดร.กรรณการ สวรรณโคต วท.บ. (พยาบาล),M.S. คด. (อดมศกษา) ประธานกรรมการทปรกษาวทยานพนธ …………………………………………… รองศาสตราจารยเพญจนท ส. โมไนยพงศ ค.บ. (พยาบาลศกษา) ค.ม. (บรหารการพยาบาล) กรรมการทปรกษาวทยานพนธ ……………………………………… …………………………………………….. ผชวยศาสตราจารย ดร. ศากล ชางไม รองศาสตราจารยสมพนธ หญชระนนทน วท.บ. (พยาบาลและผดงครรภ) วท.บ. (พยาบาล)เกยรตนยม, M.S. วท.ม. (พยาบาลศาสตร),Ph.D.(Health Science) ประธานกรรมการบรหารหลกสตร คณบดบณฑตวทยาลย พยาบาลศาสตรมหาบณฑต

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบน สาเรจลลวงไดดวยด ผวจยไดรบความกรณาและความชวยเหลออยางดยงจากคณาจารยหลายทาน ผวจยขอกราบขอบพระคณประธานกรรมการทปรกษาวทยานพนธ ผชวยศาสตราจารย ดร.กรรณการ สวรรณโคต กรรมการทปรกษาวทยานพนธ รองศาสตราจารย เพญจนท ส.โมไนยพงศ กรรมการสอบวทยานพนธ ผชวยศาสตราจารย ดร.เรณ พกบญม และประธานสอบวทยานพนธ ผชวยศาสตราจารย ดร. ศากล ชางไม ทไดกรณาใหคาปรกษา ขอเสนอแนะ ตรวจแกไข และปรบปรงขอบกพรองตางๆ รวมท งสนบสนนและใหกาลงใจแกผวจยมาโดยตลอด

ขอกราบขอบพระคณ ผทรงคณวฒท ง 6 ทาน นายแพทยวทยา นนทยกล คณณาตยา ขนนทอง คณกนยารตน มาวไล คณกนกวล ทรพยสพรรณ คณวรวรรธ อดมสรคณ ซงเปนผ ทรงคณวฒทไดกรณาตรวจสอบเครองมอสาหรบการวจย และคณยพน วฒนสทธ โรงพยาบาลสงขลานครนทร ผทรงคณวฒทไดกรณาใหคาปรกษาการวจยครงน

ขอกราบขอบพระคณผอานวยการโรงพยาบาลสงหบร กลมการพยาบาล และพยาบาลหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลสงหบรทกทาน ทกรณาใหความรวมมอในการทดสอบเพอหาความเทยงของเครองมอวจย

ขอกราบขอบพระคณผอานวยการโรงพยาบาลเจาพระยายมราช และกลมการพยาบาลทกรณาอนญาตใหดาเนนการเกบรวบรวมขอมลการวจยจนสาเรจลลวงไปดวยด

ขอกราบขอบพระคณหวหนาหอผ ปวยกงวกฤต และพยาบาลหอผ ปวยกงวกฤต โรงพยาบาลเจาพระยายมราชทกทาน ทกรณา และสนบสนน สงเสรม ใหโอกาสและเวลาผวจยจนงานวจยสาเรจลลวงไปดวยด

ขอกราบขอบพระคณบดา มารดา และบคคลในครอบครวอนเปนทรก พ นอง และเพอนๆทเหนความสาคญ สงเสรมใหผวจยศกษาจนสาเรจ และใหกาลงใจกบผวจยเสมอมา คณประโยชนอนใดทเกดจากวทยานพนธฉบบน ผวจยขอมอบแดบพการ คณาจารย ครอบครว พนอง และเพอนรวมงานทกทาน

534010 :สาขาวชา : การจดการพยาบาล ; พย.ม. (การจดการพยาบาล) คาสาคญ :สมรรถนะ/พยาบาลในหอผปวยกงวกฤต/บรรยากาศองคการ ปาณสรา คาพฒ : สมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤต โรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร (The nurse competency in the Intermediate Unit at the Tertiary Level Hospital in Suphanburi ) คณะกรรมการทปรกษาวทยานพนธ ผชวยศาสตราจารย ดร.กรรณการ สวรรณโคต,คด, รองศาตราจารยเพญจนทร ส. โมไนยพงศ, ค.ม., 142 หนา แนวคดในการบรหารภาครฐแนวใหม เนนการเสรมสรางสมรรถนะบคลากรในหนวยงานเปนหลก. ดงนนผบรหารตองคานงถงการประเมนสมรรถนะของบคลากร และศกษาปจจยทเกยวของกบสมรรถนะ เพอนามาพฒนาสมรรถนะของบคลากรใหสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพ. การศกษาเชงสหสมพนธครงน มวตถประสงคเพอศกษาบรรยากาศองคการและสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤต และความสมพนธระหวางบรรยากาศองคการ และอายการทางาน กบสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร ประชากรเปนพยาบาลวชาชพทปฏบตงานในแผนกหอผปวยกงวกฤตมากกวา 1 ป จานวน 23 คน เครองมอวจยแบงออกเปน 3 สวน ไดแก แบบสอบถามปจจยสวนบคคล แบบสอบถามบรรยากาศองคการ และแบบสอบถามสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤต ตรวจสอบคณภาพเครองมอวจยไดคาดชนความตรงตามเนอหาเทากบ .98 คาความเทยงเทากบ .96 สถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแก รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน และหาคาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน ผลการศกษา พบวา 1. บรรยากาศองคการ 2. สมรรถนะของพยาบาล ในหอผปวยกงวกฤตโดยรวม ในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร อยในระดบสง 3. สมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤต มความสมพนธเชงเสนในทศทางบวก

กบบรรยากาศ (ρ = 0.112) และอายงาน (ρ = 0.531) ผบรหารทางการพยาบาล สามารถนาผลการวจยไปใชในการพฒนาสมรรถนะ ของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตและพฒนาองคการไดในอนาคต

534010 : MAJOR : Nursing Management ; M.N.S. ( Nursing Administration )

KEYWORDS : Nurse Competency Intermediate Ward / Organization Climate / Working

Experience.

Panissara Khamphut : The Nurse Competency in the Intermediate Ward at the Tertiary

Hospital in Suphanburi. Thesis Advisors: Assistant professor Dr. Khannika Suwonnakote. Ph.D.,

Assistant professor Phenchan S. Monaiyapong, M.S. ; 142 pages.

A new concept in public administration should mainly focus on the staff competency

building in any institution. Manager must take into account the evaluation of personnel and

explore the factors related to the competency of personnel in order to improve the competency

and work effectively.

The purposes of the present research were to survey the organizational climate and

nurse competency in the Intermediate Ward, and to explore the relationships between

organizational climate, working experience, and nurse competencies in the Intermediate Ward at

the Tertiary Hospital in Suphanburi.

The sample consisted of 23 professional nurses who had at least 1 year experience.

The research used questionnaires which were fit at into general information, organization climate

and nurse competency.The instrument were test at for content validity by a panel of experts and

Cronbach’s alpha coefficient which were 0.98 and 0.96 respectively. The data were analyzed by

using descriptive statistics, percentage, mean standard deviation, and Peason’s product moment

correlation coefficient.

The major finding were as follow: 1) organization climate in the Intermediate Ward

were at moderate level, 2) the nurses competency in the Intermediate Ward were at high level, and

3) the nurses competency was positively related to organizational climate (ρ = 0.112) and

working experience (ρ = 0.531).

Nurse administrators could use the results of this research to improve the

competencies of nurse in the Intermediate Ward and develop organization in the future.

สารบญ หนา กตตกรรมประกาศ............................................................................................................... ค บทคดยอภาษาไทย.............................................................................................................. ง บทคดยอภาษาองกฤษ......................................................................................................... จ สารบญ................................................................................................................................. ฉ สารบญตาราง...................................................................................................................... ซ สารบญภาพประกอบ............................................................................................................... ฌ บทท 1 บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา........................................................... 1 คาถามของการวจย............................................................................................ 5 วตถประสงคของการวจย................................................................................. 5 สมมตฐานการวจย.............................................................................................. 6 กรอบแนวคดของการวจย................................................................................. 6 ขอบเขตการวจย................................................................................................ 8 นยามของตวแปร................................................................................................ 8 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ................................................................................ 11

บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ สมรรถนะของพยาบาลวชาชพ............................................................................ 13 มาตรฐานการพยาบาลผปวยในหอผปวยกงวกฤต.............................................. 46 บรรยากาศองคการ............................................................................................. 65

บทท3 วธดาเนนการวจย สถานทศกษา...................................................................................................... 81

ประชากรและการเลอกกลมตวอยาง ................................................................... 81 เครองมอทใชในการวจย..................................................................................... 82 การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ .................................................................. 84 การหาความเทยง(reliability) ............................................................................... 85 การพทกษสทธผเขารวมการวจย......................................................................... 85 การเกบรวบรวมขอมล ....................................................................................... 85การวเคราะหขอมล ............................................................................................ 86

สารบญ (ตอ) หนา บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

ขอมลสวนบคคล............................................................................................... 88 ระดบการรบรบรรยากาศองคการ......................................................................... 89 สมรรถนะของพยาบาลหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลเจาพระยายมราช.............. 90 ความสมพนธระหวางอายการทางาน และบรรยากาศองคการกบสมรรถนะ....... 91

บทท5 การอภปรายผล 92 บทท 6 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

สรปผลการวจย.................................................................................................. 97 ขอเนอแนะ......................................................................................................... 99 บรรณานกรม ..................................................................................................... 100

ภาคผนวก ก รายนามผทางคณวฒ................................................................................... 109 ข การพทกษสทธผเขารวมงานวจย................................................................. 111 ค เครองมอทใชในการวจย.............................................................................. 113 ง. ดชนความสอดคลอง.................................................................................. 126

ประวตผวจย......................................................................................................................... 142

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1 จานวน และรอยละของพยาบาลหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบรจาแนกตามเพศ อาย ระดบการศกษา อายการทางาน พยาบาลหอผปวยกงวฤต................................................................................. 88

2 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการรบรของประชากรเกยวกบบรรยากาศองคการ.......................................................................................... 89

3 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ของสมรรถนะของพยาบาลหองหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบรโดยรวมและรายดาน........... 90

4 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางอายการทางาน และบรรยากาศองคการกบสมรรถนะพยาบาลหอผปวยกงวกฤต............................................................. 91

สารบญรปภาพ

ภาพท หนา

1 กรอบแนวคดการวจย.................................................................................................. 8 2 แผนภมแนวคดของ The Iceberg Model..................................................................... 34 3 แผนภมคณลกษณะของ Competency......................................................................... 36 4 แผนภมของระบบการดแลผปวยเปนรายบคคล ........................................................ 62 5 แผนภมของระบบการดแลผปวยเปนทมการพยาบาล................................................. 63 6 โครงสรางสายการบงคบบญชาหอผปวยกงวกฤต โรงพยาบาลระดบตตยภม

ในจงหวดสพรรณบร................................................................................................... 64

บทท 1

บทนา ความเปนมาและความสาคญของปญหา ปจจบนโลกมการเปลยนแปลงเขาสยคขอมลขาวสาร รวมกบความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลย กอใหเกดการเปลยนแปลง การแขงขนและพฒนาอยางไมหยดย ง การเปลยนแปลงดงกลาวสงผลกระทบตอปญหาสขภาพ และแนวโนมปญหาสขภาพในอนาคต ทาใหวชาชพพยาบาลตองมการพฒนาและเพมสมรรถนะของพยาบาลใหทนตอการเปลยนแปลง ประกอบกบคณะกรรมการขาราชการพลเรอน (ก.พ.) มนโยบายการบรหารทรพยากรบคคล ภายใตยทธศาสตรการพฒนาขาราชการพลเรอน ทมงเนนพฒนาขาราชการโดยยดหลกสมรรถนะ และพฒนาขดความสามารถ เพอใหขาราชการเปนผปฏบตงานททรงความร สามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพกาวทนการเปลยนแปลง พฒนางานในหนาทอยางตอเนองสมาเสมอ (สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน, 2550: 12) จะเหนไดวาแนวคดในการบรหารภาครฐแนวใหม เนนการเสรมสรางสมรรถนะบคคลในหนวยงานเปนหลก ดงนน ผบรหารตองคานงถง การประเมนสมรรถนะของบคลากร และศกษาปจจยทเกยวของกบสมรรถนะ เพอนามาพฒนาสมรรถนะ ของบคคลากร ซงจะชวยสนบสนนใหบคลากร ทางานไดอยางมประสทธภาพบรรลเปาหมายขององคการ โรงพยาบาลศนยเปนองคการหนงทไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงดงกลาวโดยทโรงพยาบาลศนยเปนโรงพยาบาลทใหบรการในระดบตตยภม เนนการใหบรการผปวยโดยการแกไขปญหาความเจบปวย และผลกระทบจากการเจบปวยทยงยากซบซอนรนแรงจนถงภาวะวกฤต มการใชเทคโนโลยขนสงในการสบคน ชวยเหลอ แกไขปญหา และบนทกขอมลผปวย อกทงยงเปนแหลงฝกของบคลากรทางดานวทยาศาสตรสขภาพ ตลอดจนเปนศนยกลางดานวชาการ การ

2

ศกษาวจย และการบรการทเนนคณภาพ ดงนนลกษณะการปฏบตงานของพยาบาลในโรงพยาบาลศนยจงเปนการปฏบตการพยาบาลทเนนการแกไขปญหาความเจบปวย และผลกระทบจากการเจบปวยทซบซอนรนแรงจนถงวกฤต ตองการความชวยเหลอจากบคลากรทางดานสขภาพทมความรความสามารถเฉพาะทาง ใชเทคโนโลยขนสงในการสบคน ชวยเหลอ ปองกน แกไขปญหา และบนทกขอมลผปวย การดแลในระดบตตยภมยงครอบคลมถงการปองกนการเจบปวยซ า การฟนฟสภาพ เพอใหประชาชนมศกยภาพสงสดภายหลงการวกฤตเจบปวย มคณภาพชวตทดขน สามารถตอบสนองผทมความจาเปนอยางทวถง และใหบรการทงในสถานบรการ และทพกอาศยของประชาชน นอกจากนการดแลในระดบตตยภมจะตองมระบบการดแลตอเนอง และระบบสงตอทมประสทธภาพ มการถายทอดเทคโนโลยระหวางสถานบรการในระดบเดยวกน และตางระดบ และยงมบทบาทสาคญในการมสวนรวมนาองคการไปสเปาหมาย ในการปฏรประบบบรการพยาบาล โดยการใชความรความสามารถ และตองพฒนาศกยภาพของตนเองอยตลอดเวลา เพอใหสามารถปฏบตการพยาบาลตามขอบเขตงานการพยาบาลในระดบตตยภมไดอยางมประสทธภาพ (สมจต หนเจรญกล, 2543: 90-93) จากบทบาทหนาทของโรงพยาบาลศนย และลกษณะการปฏบตงานของพยาบาลดงกลาว ประกอบกบประชาชนทเคยใชบรการในโรงพยาบาลเอกชน สวนใหญหนมาพงบรการของรฐ เนองจากมคาใชจายทถกกวา (สมหมาย หรญนช, 2541: 16-22) รวมกบการทมภาวะของโรคและความเจบปวยทซบซอนรนแรงขน ตามการเปลยนแปลงของสภาพสงคมและสงแวดลอม ในขณะทอตรากาลงของพยาบาลวชาชพมจากด เนองจากนโยบายลดการบรรจอตราขาราชการ และอตราการลาออกของพยาบาลวชาชพเพมขนถงรอยละ 10 ในปพ.ศ. 2546 (จดหมายขาวสภาการพยาบาล, 2546: 6) จากการเปลยนแปลงตางๆ เหลาน สงผลใหพยาบาลมภาระงานหนกเพมขน ซงอาจสงผลใหเกดความผดพลาดในการปฏบตการพยาบาลไดงายขน อกทงการทสภาการพยาบาล แพทยสภา สภาเภสช ทนตแพทยสภา และกระทรวงสาธารณสข ไดรวมกนออกประกาศสทธผปวย (พรจนทร สวรรณชาต, 2541: 3-23) ซงการประกาศสทธรบรองผปวยน สงผลใหผปวยตระหนกในสทธตนเองเพมมากขน เมอเกดความบกพรองหรอความผดพลาดในการพยาบาล ผปวยอาจทาการฟองรองพยาบาลเปนคดความได จากปญหาตางๆ เหลานไดสงผลใหพยาบาลตองมความสามารถ หรอสมรรถนะ (Competency) ทเหมาะสมตอการเปลยนแปลงและภาระงานทตองรบผดชอบ เพอชวยในการแกไขปญหาความเจบปวย ความทกขทรมานจากโรค และการใหการพยาบาลทมคณภาพกบผรบบรการทกคน (กลยา ตนตผลาชวะ, 2544: 34-42) ดงนนการพฒนาใหพยาบาลวชาชพมสมรรถนะในการปฏบตงาน ยอมกอใหเกดคณภาพการบรการทมมาตรฐาน และมประสทธภาพมากยงขน

3

ความสามารถของพยาบาลและประสทธภาพของงาน ยอมขนอยกบองคประกอบหลายประการ ไดแก ความรความสามารถในแขนงตางๆ ศลปะการนาศาสตรมาใชในการปฏบตงาน ความเขาใจในธรรมชาตของมนษย ซงตองอาศยทกษะทมหลกการและแสดงถงความสามารถในการปฏบตงาน (Miliken, 1987: 133 – 143) ซงการทจะทราบวาพยาบาลจะมสมรรถนะอยในระดบใดนน จะตองมการประเมนสมรรถนะ ดงนนการประเมนสมรรถนะของพยาบาลจงมความสาคญและจาเปนอยางยงเพอใหทราบวาพยาบาลมสมรรถนะในระดบใด มขอมลจดออน และจดแขงทตองปรบปรงแกไขเพอใหพยาบาลเกดการพฒนาสมรรถนะไดอยางเหมาะสม และตอเนอง และเปนการกระตนใหพยาบาลมความตนตว ระมดระวง และรบผดชอบในการปฏบตงานใหมคณภาพ (Selvey, et al, 1991: 50-51) ขอมลทไดจากการประเมนสมรรถนะยงสามารถนาไปใชในการวางแผนกาหนดทรพยากร และวธการพฒนาสมรรถนะไดทงระยะสนและระยะยาว (Robinson and Barberis-Ryan, 1995:40-44) นอกจากนการประเมนสมรรถนะยงเปนการเพมความรสกมคณคา และความรสกมนใจแกพยาบาลในการปฏบตงานอกดวย (Maynard and Bulger, 1990: 162)หากไมมการประเมนสมรรถนะจะไมมขอมลสมรรถนะของพยาบาลทจะแสดงใหเหนถงการพยาบาลทใหแกผปวยไดอยางปลอดภย องคการยงขาดขอมลเกยวกบสมรรถนะของพยาบาลในการวางแผนจดอบรม เพอพฒนาสมรรถนะใหกบพยาบาล และพยาบาลเองกขาดความตนตวทจะคงไว หรอพฒนาสมรรถนะของตนใหสงขน หอผปวยกงวกฤต โรงพยาบาลเจาพระยายมราช จงหวดสพรรณบร เปนโรงพยาบาลในระดบตตยภม ซงไดจดตงขนเมอวนท 1 พฤศจกายน พ.ศ. 2544 โดยมวตถประสงคเพอรองรบผปวยจากหอผปวยหนก ทมอาการพนจากภาวะวกฤต แตยงตองเฝาสงเกตอาการตลอดเวลาซงไมสามารถพกรกษาตวในหอผปวยทวไปได เนองจากมอตรากาลงไมเพยงพอ ไมสามารถใหการพยาบาลไดทวถง และเพอรองรบผปวยทวไปทมอาการเขาสภาวะวกฤต หรอมอาการทตองคอยเฝาระวง สงเกตอาการอยตลอดเวลา แตไมสามารถเขารบการรกษาในหอผปวยวกฤตได เนองจากมเตยงจานวนจากด ทาใหรองรบผปวยไดนอย และมราคาตนทนสง ตองใชพยาบาลทมความเชยวชาญเฉพาะทางในการใหการดแลผปวย ดงนนจงมการจดตงหอผปวยกงวกฤต เพอลดตนทนคาใชจายของโรงพยาบาล และสามารถรองรบผปวยทมอาการเขาสภาวะวกฤตได ซงในปจจบนหอผปวยกงวกฤตเปนหอผปวยทใหบรการรกษาโรคทางดานอายรกรรม รบดแลรกษาผปวยตงแตอาย 15 ปขนไป ครอบคลมการรกษาตงแตระดบ ทตยภม ถงตตยภม มการวนจฉยบาบดโรคทซบซอนยงยาก เปนแหลงฝกปฏบตดงานของนกศกษา และบคลากรทางสาธารณสข เปนแหลงศกษาวจย มการพฒนาคณภาพในหนวยงาน และโรงพยาบาลอยางตอเนอง และปจจบนมการนาเทคโนโลยใหมๆ มาใชในหอผปวยกงวกฤตหลายประเภท ประกอบกบการมภาระงานทหนกมากขน จาก

4

สภาพแวดลอมบรรยากาศองคการ ในหอผปวยกงวกฤต การเนนการพฒนาคณภาพ การขาดแคลนพยาบาลในการปฏบตงาน อาจกอใหเกดความตงเครยด ความเบอหนาย (Burn Out) ดงนน บรรยากาศองคการเปนปจจยทมความสมพนธตอบคคลกรในองคการ เนองจากบคลากรในองคการจะปฏบตงานภายใตกากบควบคมของผบงคบบญชา โครงสรางองคการ และกฎระเบยบขององคการ การมบรรยากาศองคการทดจะสงผลใหบคลากรมการปฏบตงานทดขน และผลการปฏบตงานมประสทธภาพมากขน บรรยากาศ องคการจะเปนความรสกของการปฏบตงานตอลกษณะทมองเหนไดขององคการ จะมอทธพลตอการกาหนดพฤตกรรม ตอทศนคตของผปฏบตงาน (Steers and Porter, 1997: 365 ) นอกจากบรรยากาศองคการจะมสวนในการกาหนดพฤตกรรมของผปฏบตงานในองคการแลว บราวน และโมเบอรก ( Brown and Moberg, 1980: 420 ) ใหความเหนวาบรรยากาศองคการยงมสวนในการวางรปแบบความคาดหวง ของสมาชกในองคการตอ องคประกอบตาง ๆ ขององคการซงจะชวยกระตนใหมทศนคต ทดตอองคการ และความพอใจทจะอยในองคการ ดงนนหากตองการปรบปรงเปลยนแปลงหรอพฒนาองคการแลว สงทจะตองพจารณาเปลยนแปลงกอนอนคอ บรรยากาศองคการ เพราะบรรยากาศองคการไดรบการสงสมมาจากความเปนมาของวฒนธรรม และกลยทธขององคการตงแตอดต แนวความคดของบราวนและโมเบรก ทมความสอดคลองกบแนวความคดของเฮลรเจล และสโลคม (Don Hellrigele and j.Slocum, 1974: 430) ทมความเหนวา ผบรหารทกคนควรใหความสาคญตอบรรยากาศขององคการ เพราะบรรยากาศองคการจะชวยใหนกบรหาร วางแผนทจะเปลยนแปลงไดดขน นอกจากนจะเปนการเสนอหรอสนองบรรยากาศทสรางเสรมความพงพอใจ ของผปฏบตงานแลว จะชวยใหองคการมประสทธภาพมากขน แลวจะบรรลเปาหมายขององคการไดเรวขน จงเปนปจจยสาคญทผวจยสนใจศกษาวา บรรยากาศองคการของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบรเปนอยางไร และมความสมพนธกบสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร หรอไมอยางไร

ประสบการณในการทางานเปนปจจยอกปจจยหนงทสงผลใหมความสมพนธตอการรบรสมรรถนะของพยาบาล เนองจากประสบการณในแตละบคคลขะชวยใหบคคลมความร สามารถนาประสบการณในอดตเปนขอมลในการคดวเคราะหพจารณาเหตผลอยาง รอบคอบ ทจะตดสนใจแกปญหาไดอยางรวดเรว (Stanley J.M., 2005: 453-467 อางใน นาร แซอง, 2543: จ) พบวาปจจยสวนบคคลดานอาย ประสบการณในการทางาน มความสมพนธทางบวกในระดบตากบสมรรถนะพยาบาลวชาชพ การศกษาของสรรกษ เจรญศรเมอง (2551: จ) พบวาปจจยสวนบคคลดานประสบการณในการปฏบตงานพยาบาลหองผาตด มความสมพนธทางบวกกบสมรรถนะพยาบาลหองผาตดระดบตาอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซงการศกษาไมสอดคลองกบการศกษาของ

5

กลวด อภชาตบตร และ สมใจ ศระกมล (2548: 1) ทไดดาเนนการศกษาสมรรถนะของพยาบาลวชาชพ ไดศกษาพบวา อาย และประสบการณการทางานไมมความสมพนธกบสมรรถนะของพยาบาลวชาชพ ดงนนจากขอมลดงกลาวผวจยเหนวาผลจากการศกษาวจยในเรองประสบการณในการทางานกบสมรรถนะพยาบาลยงไมสอดคลองกนจงสนใจทจะศกษาประสบการณในการทางานวามความสมพนธกบสมรรถนะของพยาบาลหอผปวยกงวกฤต หรอไมอยางไร

ในระยะเวลาทผานมา หอผปวยกงวกฤตมการเตรยมพยาบาลจบใหมทจะเขามาปฏบตงานโดยการสงเกต หรอการแนะนา โดยมพยาบาลอาวโสในหนวยงานทมประสบการณในการทางานมากกวา 10 ป และผานการอบรมเฉพาะทางผปวยวกฤต เปนผใหความร และใหคาแนะนา เนองจากพยาบาลผทมประสบการณการทางานมากกวา จะเปนผทมความเขาใจตอสถานการณตางๆ สามารถประเมน วเคราะหสถานการณ วนจฉยปญหา และดาเนนการแกไขปญหาได ทาใหประสบผลสาเรจในการปฏบตงาน สวนผทมประสบการณในการปฏบตงานนอย มกจะขาดความเขาในในสภาพในการปฏบตงาน ขาดความยดหยน และผอนปรนในการปฏบตงาน (Benner, 1984: 8)

จากบทความขางตนจะเหนไดวาบรรยากาศองคการ และประสบการณในการทางาน อาจมผลตอสมรรถนะของพยาบาลหอผปวยกงวกฤตไมมากกนอย ถาตราบใดทสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยด มคณภาพ มมาตรฐาน ผปวยไดรบความปลอดภย สงผลใหลดจานวนวนนอนรกษาตวของผปวยได กอใหเกดประโยชนทงตอผปวย บคลากร และองคการในทางกลบกนถาสมรรถนะของพยาบาลและการรบรบรรยากาศองคการไมดกทาใหผบรหารและผปฏบตงานรจดออน ขอบกพรอง มแนวทางในการพฒนาสมรรถนะของพยาบาล พฒนาการบรหารงาน ใหตรงกบความตองการและความจาเปนของผปวยในกลมนและ พฒนาสมรรถนะของพยาบาลวชาชพในหอผปวยกงวกฤตใหมประสทธภาพเพมขนได

ดงนน ผวจยจงสนใจศกษาวา บรรยากาศองคการและสมรรถนะของพยาบาล ในหอผปวยกง โรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบรเปนอยางไร และตองการศกษาวาประสบการณในการทางาน และบรรยากาศองคการมความสมพนธกบสมรรถนะของพยาบาลหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบรหรอไม อยางไร คาถามการวจย

1. บรรยากาศองคการและสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร เปนอยางไร

6

2. ประสบการณในการทางาน และบรรยากาศองคการมความสมพนธกบสมรรถนะของ

พยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร หรอไม อยางไร

วตถประสงคการวจย

1. ศกษาบรรยากาศองคการและสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร

2. ศกษาความสมพนธระหวางประสบการณในการทางาน และบรรยากาศองคการกบสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร

สมมตฐานการวจย ประสบการณในการทางาน และบรรยากาศองคการมความสมพนธกบสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร กรอบแนวคดของการวจย การศกษาวจยครงน ผวจยสนใจศกษาบรรยากาศองคการและสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร และศกษาประสบการณในการทางานของพยาบาล และบรรยากาศองคการวามความสมพนธตอสมรรถนะของพยาบาลหอผปวยกงวกฤตหรอไม อยางไร คณะกรรมการขาราชการพลเรอน (ก.พ.) ไดกาหนดสมรรถนะหลกไวดงน สมรรถนะหลก (Core Competency) ประกอบดวยสมรรถนะ 5 ดาน 1. การมงผลสมฤทธ (Achievement Motivation) 2. การบรการทด (Service Mind) 3. การสงสมความเชยวชาญในงานอาชพ (Expertise) 4. จรยธรรม (Integrity) 5. ความรวมแรงรวมใจ (Teamwork)

ซงเปนสมรรถนะทวไปทพยาบาลวชาชพพงม แตเนองจากหอผปวยกงวกฤตเปนหนวยงานเฉพาะทใหการพยาบาลผปวยทอยในภาวะกงวกฤตจนถงระดบวกฤตซงมความซบซอน

7

ของโรคทหลากหลาย มเครองมอ เทคโนโลยททนสมยทเกยวของกบดานการแพทย ดงน น พยาบาลประจาหอผ ปวยกงวกฤตจงจาเปนตองมสมรรถนะทใชเฉพาะหนวยงาน (Specific Competency) ฝายการพยาบาลโรงพยาบาลเจาพระยายมราชและผวจย ไดรวมกนกาหนดสมรรถนะประจาหนวยงานหอผปวยกงวกฤตไวดงน 1) ความสามารถในการดแลผปวยระบบหวใจและหลอดเลอดในภาวะกงวกฤต 2) ความสามารถในการดแลผปวยโรคระบบทางเดนหายใจในภาวะกงวกฤต 3). ความสามารถในการดแลผปวยทางอายรศาสตรในระยะกงวกฤตโรงพยาบาลเจาพระยายมราชโดยสรางขนตามกรอบแนวคดของฝายการโรงพยาบาลศรราช, (2549)

เพอใหไดผลลพธทางการพยาบาลทพงประสงคแกผปวย ในความสามารถจะทาไดเหมาะสมครบถวนอาจมปจจยเกยวกบ ประสบการณในการทางานทอาจทาใหพยาบาลหอผปวยกงวกฤตมสมรรถนะเพมขน (Khomeiran et al., 2006) นอกจากน บรรยากาศองคการ ตามแนวคดของStringer (2002) ทประกอบดวย 6 ดาน ไดแก

1. ดานโครงสราง 2. ดานมาตรฐาน 3. ดานความรบผดชอบ 4. ดานการไดรบการยอมรบ 5. ดานการสนบสนน 6. ดานความยดมนผกพน

อาจเปนปจจยสาคญและมอทธพลตอบคลากร บรรยากาศทดจะชวยสนบสนนใหเกดแรงจงใจและชวยใหการทางานของบคลากรเปนไปไดดวยด มสมรรถนะเพมขน ทาใหองคการประสบความสาเรจตามเปาหมาย ผวจยจงนามาศกษาหาความสมพนธระหวาง ประสบการณในการทางาน บรรยากาศองคการและสมรรถนะของพยาบาลหอผปวยกงวกฤตเพอจะนาไปสการสงเสรม สนบสนนและพฒนาบคลากรในหอผปวยกงวกฤต โรงพยาบาลเจาพระยายมราชตอไป

8

แผนภมท 1 กรอบแนวคดการวจย ขอบเขตการทาวจย การวจยครงนศกษาในประชากรทเปนพยาบาลวชาชพระดบปฏบตการและระดบชานาญการ ทปฏบตงานตงแต 1 ปขนไป ในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร จานวน 23 คน นยามตวแปร ประสบการณในการทางาน หมายถง ระยะเวลาในการทางานของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร คดจานวนเปนป

บรรยากาศองคการ

ประกอบดวย 6 ดาน ไดแก

1) ดานโครงสราง 2) ดานมาตรฐาน 3) ดานความรบผดชอบ 4) ดานการไดรบการยอมรบ 5) ดานการสนบสนน และ 6) ดานความยดมนผกพน

ประสบการณใน

การทางาน

สมรรถนะ

สมรรถนะหลกทวไปของก.พ. (Core Competency)

1. การมงผลสมฤทธ

2. การบรการทด

3. การสงสมความเชยวชาญในงานอาชพ

4. จรยธรรม

5. ความรวมแรงรวมใจ

สมรรถนะทใชเฉพาะหนวยงาน

(SpecificCompetency)

1.ความสามารถในการดแลผปวยระบบหวใจและ

หลอดเลอดในภาวะกงวกฤต

2.ความสามารถในการดแลผปวยโรคระบบทางเดน

หายใจในภาวะกงวกฤต

3.ความสามารถในการดแลผปวยทางอายรศาสตร

9

สมรรถนะ หมายถงคณลกษณะเชงพฤตกรรมทเปนผลมาจากความร ทกษะ

ความสามารถ และคณลกษณะอนๆในการปฏบตงานการพยาบาลทจาเปนในหอผปวยกงวกฤต ประกอบดวยสมรรถนะหลกทวไป และสมรรถนะเฉพาะหนวยงานประเมนโดยใชแบบสอบถามสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร

สมรรถนะหลกทวไป หมายถง คณลกษณะเชงพฤตกรรมของตาแหนงขาราชการพลเรอนทกตาแหนง กาหนดขนเพอหลอหลอมคานยมและพฤตกรรมทพงประสงครวมกน ประกอบดวยสมรรถนะ 5 ดาน จากแนวคดของคณะกรรมการขาราชการพลเรอน (ก.พ.),2550 ซงวดไดจากแบบสอบถามสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตขอท 1 ถงขอ 30

1. การมงผลสมฤทธ คอความมงมนจะปฏบตราชการใหดหรอใหเกนมาตรฐานทมอย โดยมาตรฐานนอาจเปนผลการปฏบตงานทผานมาของตนเอง หรอเกณฑวดผลสมฤทธทสวนราชการกาหนดขน อกทงยงหมายรวมถงการสรางสรรคพฒนาผลงาน หรอกระบวนการปฏบตงานตามเปาหมายทยากและทาทาย

2. การบรการทด คอความตงใจและพยายามของขาราชการในการใหบรการตอประชาชน ขาราชการ หรอหนวยงานอนๆ ทเกยวของ

3. การส งสมความเ ชยวชาญในงานอาชพ คอความสนใจใฝ ร ส งสมความรความสามารถของตนในการปฏบตหนาทราชการ ดวยการศกษาคนควาและพฒนาตนเองอยางตอเนอง จนสามารถประยกตใชความรเชงวชาการและเทคโนโลยตาง ๆ เขากบการปฏบตราชการใหเกดผลสมฤทธ

4. จรยธรรม คอการดารงตนและประพฤตปฏบตอยางถกตองเหมาะสมทงตามกฎหมาย คณธรรม และจรรยาบรรณแหงวชาชพ เพอรกษาศกดศรแหงความเปนขาราชการ

5. ความรวมแรงรวมใจ คอความตงใจทจะทางานรวมกบผอน เปนสวนหนงของทม หนวยงาน หรอสวนราชการ โดยผปฏบตมฐานะเปนสมาชก ไมจาเปนตองมฐานะหวหนาทม รวมทงความสามารถในการสรางและรกษาสมพนธภาพกบสมาชกในทม สมรรถนะเฉพาะหนวยงาน หมายถง สมรรถนะทใชเฉพาะหนวยงาน (Specific Competency) ในหอผปวยกงวกฤต ทแสดงถงความสามารถของพยาบาลวามความร ทกษะ และความสามารถทางคลนก ในการใหการพยาบาลเฉพาะโรคในหนวยงานทปฏบตทงในภาวะปกต ระยะเฉยบพลน ภาวะวกฤตและเรอรงได เชนความสามารถในการดแลผปวยระบบหวใจและหลอดเลอดในภาวะกงวกฤต ความสามารถในการดแลผปวยโรคระบบทางเดนหายใจในภาวะ กงวกฤต ความสามารถในการดแลผปวยทางอายรศาสตรในระยะกงวกฤต ทสรางขนตามกรอบ

10

แนวคดของฝายการพยาบาล โรงพยาบาลศรราช, (2549) ซงวดไดจากแบบสอบถามสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร

บรรยากาศองคการ หมายถง การรบรของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตทมตอสภาพแวดลอมในหนวยงานหรอสถานททางานทตนเองปฏบตหนาทประจา และมผลตอพฤตกรรมการปฏบตงาน ประเมนจากแบบสอบถามบรรยากาศองคการทสรางขนตามกรอบแนวคดของ Stringer (2002) ประกอบดวย 6 ดาน ดงน

1. ดานโครงสราง หมายถง การรบรของบคลากรวาหนวยงานมการจดโครงสรางทด และมคาอธบายบทบาทและความรบผดชอบของบคลากรอยางชดเจน โครงสรางทดควรทาใหบคลากรรสกวางานของทกคนมการระบหนาทความรบผดชอบไวอยางชดเจนวาใครควรทางานอะไร และใครมอานาจในการตดสนใจ ความรสกวามโครงสรางทดมผลอยางยงในการกระตนใหเกดแรงจงใจในการปฏบตงาน

2. ดานมาตรฐาน หมายถง การรบรของบคลากรวา หนวยงานมแรงผลกดนใหมการปรบปรงการปฏบตงานเพอเพมระดบความภาคภมใจของผปฏบตงานตอการทางาน มาตรฐานสง หมายความวา บคคลมองหาทางปรบปรงการปฏบตงานอยเสมอ มาตรฐานตาสะทอนใหเหนวา ความคาดหวงตอการปรบปรงกาปฏบตงานอยในระดบคอนขางตา

3. ดานความรบผดชอบ หมายถง การรบรของบคลากรตอการไดรบความไววางใจ และการสนบสนนจากผบงคบบญชา ความรบผดชอบระดบสงแสดงวา ผปฏบตงานรสกมความมนใจ และมกาลงใจในการแกปญหาในการปฏบตงานดวยตนเอง หากองคการความรบผดชอบอยในระดบตา ซงแสดงใหเหนวา ไมมการสนบสนนใหบคลากรยอมรบความเสยง และลองใชวธปฏบตใหมๆ

4. ดานการไดรบการยอมรบ หมายถง การรบรของบคคลากรวาจะไดรบรางวลเมอปฏบตงานไดด การไดรบการยอมรบนเปนการมงเนนทรางวลและคาตชม หรอการลงโทษบรรยากาศทมการใหการยอมรบในระดบสง มความสมดลทเหมาะสมระหวางรางวลและคาตชม หรอการลงโทษ การไดรบการยอมรบในระดบตาหมายความวา เมอปฏบตงานไดดแตไมมการใหรางวลอยางสมาเสมอ

5. ดานการสนบสนน หมายถง การรบรของบคลากรทไดรบความไววางใจ และกาลงใจทมแกสมาชกมใหแกกน การสนบสนนในระดบสงหมายถง การทบคคลรวาเปนสวนหนงของทมงานทมประสทธภาพ ไดรบความชวยเหลอจากทมงาน และผบ งคบบญชา สวนการสนบสนนระดบตา บคคลจะรสกโดดเดยวและอางวางไมไดรบความชวยเหลอจากทมงานหรอผบงคบบญชา

11

6. ดานความยดมนผกพน หมายถง การรบรของบคลากร วามความภาคภมใจทเปน

สวนหนงขององคการ และระดบความยดมนผกพนทมตอจดมงหมายขององคการ ความรสกยดมนผกพนระดบสงหมายถง บคลากรจะมความผกพนตอองคการและการทางานใหบรรลวตถประสงคขององคการ นอกจากนความยดมนผกพนในระดบสงยงมความสมพนธกบระดบความจงรกภกดในระดบสงดวย ถาความยดมนผกพนในองคการของบคลากรอยในระดบตา บคลากรจะไมรสกยนดยนรายกบองคการและจดมงหมายขององคการ

โรงพยาบาลระดบตตยภม (Tertiary Care) หมายถง โรงพยาบาลทวไปบางแหง โรงพยาบาลศนย โรงพยาบาลทเปนโรงเรยนแพทย โรงพยาบาลเฉพาะทาง หรอหนวยบรการอนๆ ทงหนวยบรการของภาครฐและเอกชน ซงภารกจของหนวยบรการระดบนจะขยายขอบเขตการรกษาพยาบาลทจาเปนตองใชแพทยเฉพาะทางสาขาตอยอด (Sub-specialty) เชน สาขาตอยอดของอายรศาสตร คอ อายรศาสตรโรคไต โรคหวใจโรคทางเดนหายใจ โรคระบบตอมไรทอ โรคเลอด ตจวทยา โรคทางเดนอาหาร โรคตดเชอ เปนตน สาขาตอยอดศลยศาสตร คอ ประสาทศลยศาสตร ศลยศาสตรยโรวทยา ทรวงอก กมารศลยศาสตร ลาไสใหญและทวาหนก หลอดเลอด ตกแตง เปนตน ในกลมสาขาตอยอดกมารเวชศาสตร คอ ระบบทางเดนหายใจ โรคหวใจ โรคไต โรคหลอดเลอด เปนตน สาขาอน เชน พยาธวทยา พยาธวทยากายวภาค รงสรกษา รงสวนจฉย เวชศาสตรนวเคลยร มะเรงวทยา เปนตน

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

ผบรหารทางการพยาบาลสามารถนาขอมลจากการวจยใชเปนแนวทางการพฒนาสมรรถนะพยาบาล เพอเพมความสามารถในการปฏบตงานใหมประสทธภาพมากยงขน และเปนขอมลสาหรบผบรหารในการพจารณานาปจจยทมความสมพนธกบสมรรถนะของพยาบาลวชาชพเปนตวกระตนหรอแรงจงใจในการทางานในการปรบปรง และสงเสรมใหพยาบาลวชาชพมสมรรถนะในระดบสงยงขน

บทท 2

วรรณกรรม และงานวจยทเกยวของ ในการศกษาครงนไดทาการศกษา และรวบรวมวรรณกรรมทเกยวของเพอใชเปนแนวทางในการศกษาดงน

1. สมรรถนะของพยาบาลวชาชพ 1.1 ความหมายของสมรรถนะ 1.2 ประเภทของสมรรถนะ 1.3 ความหมายสมรรถนะของพยาบาลวชาชพ 1.4 ความสาคญของสมรรถนะของพยาบาลวชาชพ 1.5 การพฒนาสมรรถนะของพยาบาล 1.6 แนวคดในการจดทาสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาล

ระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร 1.7 วธการกาหนดสมรรถนะของพยาบาลวชาชพ 1.8 การประเมนสมรรถนะของพยาบาลวชาชพ

2. มาตรฐานการพยาบาลผปวยในหอผปวยกงวกฤต 2.1 มาตรฐานการบรการพยาบาลผปวยกงวกฤต 2.2 มาตรฐานการปฏบตการพยาบาลผปวยกงวกฤต 2.3 พยาบาลวชาชพในหอผปวยกงวกฤต 2.4 บทบาทหนาทความรบผดชอบหวหนาทมหอผปวยกงวกฤต 2.5 บทบาท หนาท ความรบผดชอบ พยาบาลหวหนาเวรหอผปวยกงวกฤต 2.6 การพยาบาลผปวยกงวกฤต

3. บรรยากาศองคการ 3.1 ความหมายของบรรยากาศองคการ

13

3.2 ความสาคญของบรรยากาศองคการ 3.3 แนวคดและทฤษฎบรรยากาศองคการ 3.4 การประเมนบรรยากาศองคการ 3.5 ความสมพนธระหวางบรรยากาศองคการ กบสมรรถนะของพยาบาลวชาชพ 3.6 ประสบการณในการทางาน 3.7 อาย 3.8 การสอนแนะ

4. เกณฑการแบงระดบสถานบรการในสงกดสานกงานปลดกระทรวงสาธารณสขตามระบบภมศาสตรสารสนเทศ (Geographic Information System : GIS) 1. สมรรถนะของพยาบาลวชาชพ 1.1 ความหมายของสมรรถนะ

1.1.1 Alspach (1991: 9-11) ไดอธบายถงสมรรถนะ หมายถง การทผใหบรการสามารถผสมผสานความร ทกษะ และลกษณะสวนบคคลอยางเหมาะสมในการปฏบตงานประจาวน เพอใหการปฏบตงานไดมาตรฐานตามทสรางไว

1.1.2 Boyatzis (1982: 58) ไดใหคานยามวา สมรถนะ หมายถง สงทมอยในตวบคคลซงถอเปนตวกาหนดพฤตกรรมของบคคล เพอใหบรรลถงความตองการของงานภายใตปจจยสภาพแวดลอมขององคการ และทาใหบคคลมงมนสผลลพธทตองการ

1.1.3 Miller, Flynn and Umadac (1998: 9) ใหความหมายสมรรถนะ หมายถง เปนสงทอธบายถงความร ความสามารถและทกษะของบคคลในการปฏบตหนาท

1.1.4 Mitrani, Dalziel และ Fitt (1992: 11) ไดมการกลาวถงสมรรถนะวาเปนลกษณะเฉพาะของบคคลทมความเชอมโยงกบประสทธผลหรอผลการปฏบตงานในการทางาน ซงสอดคลองกบการใหความหมายของ Spencer และSpencer (1993: 9) ทไดใหความหมายของสมรรถนะวาเปนคณลกษณะของบคคลทมความสมพนธเชงเหตและผลตอความมประสทธผลของเกณฑทใช และ /หรอการปฏบตงานทไดผลการทางานทด ขนกวา เ ดมนอกจากน Spencerและ Spencer (1993: 11) ไดขยายความหมายของสมรรถนะวาเปนคณลกษณะทสาคญของแตละบคคล (Underlying characteristic) ทมความสมพนธเชงเหตผลจากความมประสทธผลของเกณฑทใช (Criterion reference) และ/หรอการปฏบตงานทไดผลงานสงกวามาตรฐาน (Superior performance

14

1.1.5 สามารถสรางผลงานไดโดดเดนกวาเพอนรวมงานบคคลอนๆ ในองคกร” กลาวคอการทบคคลจะแสดงสมรรถนะใดสมรรถนะหนงได มกจะตองมองคประกอบของท งความร ทกษะ/ความสามารถและคณลกษณะอนๆ ตวอยางเชน สมรรถนะการบรการทด ซงอธบายไดวา “สามารถใหบรการทผรบบรการตองการได” นนหากขาดองคประกอบตางๆ ไดแก ความรในงานหรอทกษะทเกยวของ เชน อาจตองหาขอมลจากคอมพวเตอรและคณลกษณะของบคคลทเปนคนใจเยน อดทน ชอบชวยเหลอผอน แลวบคคลกไมอาจ จะแสดงสมรรถนะของการบรการทดดวยการใหบรการทผรบบรการตองการได

1.1.6 เดชา เดชะวฒนะไพศาล (2543 อางใน วมล มาดษฐ, 2547: 20) ไดใหคาจากดความวา สมรรถนะ คอ ทกษะ ความร และความสามารถ หรอ พฤตกรรมของบคคลทจาเปนในการปฏบตงานใดงานหนง ใหประสบความสาเรจ

1.1.7 ณรงควทย แสนทอง (2547: 10-11) ไดมการกลาวถงสมรรถนะวา คอ บคลกลกษณะของคนทสะทอนใหเหนถงความร ทกษะ ทศนะคต ความเชอและอปนสย หรอกลมของความร ทกษะ และคณลกษณะของบคคล ซงสะทอนใหเหนจากพฤตกรรมในการทางานทแสดงออกมาของแตละบคคลทสามารถวดได และสงเกตเหนได

1.1.8 อจฉรา สทธพรมณรตน (2545: 14) ใหความหมายสมรรถนะ หมายถง การผสมผสาน ความร ความเขาใจ และทกษะของบคคล ไปใชกบสถานการณตางๆ ในการปฏบตงานไดอยางเหมาะสมและบรรลมาตรฐานการปฏบตงาน ดงนนสรปไดวา สมรรถนะ หมายถง พฤตกรรมการแสดงออกถงความสามารถของบคคลทมการผสมผสานกบความร ความสามารถ ทกษะ เจตคต ตลอดจนบคลกลกษณะททาใหเกดความสามารถในการปฏบตงานงานไดอยางมประสทธภาพ และเปนคณลกษณะเชงพฤตกรรม เปนกลมพฤตกรรมทตองการจากบคลากร คณลกษณะตางๆของบคคลเหลาน ซงประกอบเขาดวยกน อนเปนผลทาใหงานบรรลสาเรจ หรอมผลงานไดตามเกณฑหรอมาตรฐานทกาหนด

1.2 ประเภทของสมรรถนะ 1.2.1 เพญจนทร แสนประสาน และคณะ (2547: 18) ไดจาแนกประเภทของ

สมรรถนะไว 5 ประเภท ดงน 1.2.1.1 สมรรถนะเชงความร (Cognitive competencies) หมายถงความร

เฉพาะ ความเขาใจและสงทตองตระหนกถง 1.2.1.2 สมรรถนะเชงเจตคต (Affective competencies) หมายถงคานยม เจต

คตความสนใจและสนทรย ทบคคลแสดงออกในการปฏบตของตน

15

1.2.1.3 สมรรถนะเชงปฏบต (Performance competencies) หมายถงพฤตกรรมแสดงออกทเนนทกษะปฏบตทแสดงใหเหนวามการลงมอทาจรง

1.2.1.4 สมรรถนะเชงผลผลต (Product competencies)หมายถงความสามารถของการกระทา เพอเปลยนอยางใดอยางหนง หรอทาใหเกดสงใดสงหนงขนมา หรอทางานในอาชพไดประสพผลสาเรจ

1.2.1.5 สมรรถนะเชงแสดงออก (Expressive competencies) หมายถงความสมมารถทแสดงถงการนาความร และประสบการณมาใช เพอพฒนาผลงานหรอใหหาประสบการณทแปลกไปไดอยางเหมาะสม

1.2.2 ณรงควทย แสนทอง (2547: 56) ไดกลาวถงสมรรถนะความสามารถประจาตาแหนงนนจะตองผานกระบวนการวเคราะห ดงน

1.2.2.1 กาหนดความสามารถท นาจะม (Competencies) ใหกาหนดความสามารถทนาจะมสาหรบผลทคาดหวงในแตละขอดวยคาถามทวา ถาจะใหไดผลงานตามทคาดหวงแลวผดารงตาแหนงงานนจะตองมความสามารถอะไรบาง

1.2.2.2 คดเลอกความสามารถหลก (Key competencies) เมอเราวเคราะหไดแลววาความคาดหวงแตละกลมนนมความสามารถอะไรบาง ใหหาตวชวดความสามารถหลกของตาแหนงงานโดยดจากภาพรวมของความสามารถดงน

1.2.2.3 พจารณาจากความสามารถทซ ากนมากทสดหมายถง ความสามารถทเปนความตองการของกลมผลความคาดหวง

1.2.2.4 พจารณาจากความทาทาย หรอความยากของงานทระบไวในชวงแรก เพอดวาความทาทายทกตวมความสามารถรองรบครบหรอยง

1.2.3 นอกจากน ณรงควทย แสนทอง (2546: 160-167) ยงไดจาแนกสมรรถนะในการปฏบตงานออกเปน 45 สมรรถนะ ดงน การปรบตว (Adaptability) การคดเชงวเคราะห (Analytical thinking) ความละเอยดรอบคอบ (Altention to detall) การสอนแนะ (Coaching) การใหความรวมมอ (Collaboration) การสอสาร (Communication) การคดเชงแนวคด (Conceptual thinking) การปรบปรงอยางตอเนอง (Continuous improvement) การประสานงาน (Coordination) จตสานกดานตนทน (Cost awareness) การบรการลกคา (Customer service) การใหคาปรกษา (Counseling) การวเคราะหขอมล (Data analysis) การตดสนใจ (Decision making) การมอบหมายงาน (Delegation) การควบคมอารมณ (Emotional control) การใหอานาจ (Empowerment) ความอดทน (Endurable) ความกระตอรอรน (Energetic) ความยดหยน (Flexibility) การตดตามงาน (Follow up) มนษยสมพนธ (Human relation) การโนมนาว (Influence) การตดตามขอมลขาวสาร

16

(Information monitoring) การคดรเรม (Innitatiative) การคดสงใหม (Innovative) ภาวะผนา (Leadership) การรบฟง (Listening) การสรางแรงจงใจ (Motivation) การเจรจาตอรอง (Negotiation) การสงเกต (Observation) การพฒนาองคการ (Organization development) การสอสารดวยคาพด (Oral communication) การวเคราะหเชงปรมาณ (Quantitative analysis) จตสานกดานคณภาพ (Quality awareness) การวางแผน (planning) การนาเสนอ (Presentation) การแกปญหา (Problem solving)ความนาไววางใจ (Reliability) จตสานกดานความปลอดภย (Safety awareness) ภาวะผนาเชงกลยทธ (Strategic leadership) การวางแผนกลยทธ (Strategic planning) การทางานเปนทม (Teamwork) ความรเฉพาะสาขาอาชพ (Technical professional knowledge) และความมงมน (Tenacity)

1.2.4 รปแบบของสมรรถนะ (Competency Model) ตามรปแบบของ Mc.Clelland (เพญจนทร แสนประสาน และคณะ, 2547: 24-25) ประกอบดวย

1.2.4.1 สมรรถนะหลก (Core competency) เปนสมรรถนะหลกขององคกรททกหนวยงานตองถอเปนรปแบบเดยวกน เพอใหสอดคลองกบวสยทศนและพนธกจขององคการ ไดแก ความมงมนสความสาเรจ (Achievement orientation) การตดตอสอสาร (Communication) การพฒนาอยางตอเนอง (Continuous improvement) การใหความสาคญกบลกคา (Cutomer focus) ความซอสตย สจรต (Integrity) การคดอยางเปนระบบ (System thinking) และการทางานเปนทม (Team work)

1.2.4.2 สมรรถนะวชาชพ (Professional competency) เปนสมรรถนะของแตละวชาชพ ซงจะกาหนดไวในแตละสาขาวชาชพวา บคคลในวชาชพนควรมสมรรถนะ หรอคณลกษณะอยางไรไดแก ความรความเขาใจเกยวกบองคกร (Oganization savvy) การแกปญหาเชงสรางสรรค (Creative problem solving) อดทนตอความกดดน (Tolerance for stress) และการควบคมตนเอง (Self control)

1.2.4.3 สมรรถนะเชงเทคนค (Technical competency) เปนความสามารถในการปฏบตงานตามลกษณะเฉพาะแตละกจกรรม ในการปฏบตการพยาบาลตางๆ ทสาคญ และจาเปนในวชาชพไดแก ความคดเชงวเคราะห (Analytical thinking) การใชเทคโนโลย (IT application) การใสใจในเรองคณภาพ (Quality) และความชานาญดานเทคนค (Tachnical expertise)

1.2.5 สมรรถนะ มกถกจาแนกออกเปน 3 ประเภท (ณรงควทย แสนทอง, 2547: 10-11) ไดแก

1.2.5.1 สมรรถนะหลก (Core Competency) หมายถง บคลกลกษณะของ

17

คนทสะทอนใหเหนถงความร ทกษะทศนคต ความเชอ และอปนสยของคนในองคกรโดยรวมทจะชวยสนบสนนใหองคกรบรรลเปาหมายตามวสยทศนได

1.2.5.2 สมรรถนะตามสายงาน (Job Competency) หมายถงบคลกลกษณะของคนทสะทอนใหเหนถงความร ทกษะ ทศนคต ความเชอ และอปนสยทจะชวยสงเสรมใหคนนนๆ สามารถสรางผลงานในการปฏบตงานตาแหนงนนๆ ไดสงกวามาตรฐาน

1.2.5.3 สมรรถนะสวนบคคล (Personal Competency) หมายความถงเรอง บคลกลกษณะของคนทสะทอนใหเหนถงความร ทกษะ ทศนคต ความเชอ และอปนสยททาใหบคคลนนมความสามารถในการทาสงใดสงหนงไดโดดเดนกวาคนทวไป เชน สามารถอาศยอยกบแมงปองหรออสรพษ

1.2.6 ในขณะทการศกษาของ จรประภา อครบวร (2549: 58) พบวา สมรรถนะของการทางานในแตละตาแหนงงานอยางไดผล จะตองประกอบดวย

1.2.6.1 สมรรถนะหลก (Core Competency) คอ พฤตกรรมทดททกคนในองคกรตองมเพอแสดงถงวฒนธรรม และหลกนยมขององคกร

1.2.6.2 สมรรถนะบรหาร (Professional Competency) คอ คณสมบตในความสามารถดานการบรหารทบคลากรในองคกรทกคนจาเปนตองมในการผลกดนใหงานสาเรจ และสอดคลองกบภารกจขององคกร

1.2.6.3 สมรรถนะเชงเทคนค (Technical Competency) คอ ทกษะในดานวชาชพทจาเปนในการนาไปปฏบตงานใหบรรลผลสาเรจ โดยจะแตกตางกนตามลกษณะงาน โดยสามารถจาแนกได 2 สวนยอย ไดแก สมรรถนะเชงเทคนคหลก (Core Technical Competency) และสมรรถนะเชงเทคนคเฉพาะ (Specific Technical Competency)

1.2.7 ระบบขาราชการพลเรอนไทย มวตถประสงคของการกาหนดตนแบบสมรรถนะ เพอสรางแบบสมรรถนะใหภาคราชการพลเรอน โดยเฉพาะสาหรบใชในการบรหาร และประเมนผลงาน ตลอดจนพฒนาศกยภาพในระยะยาวซงแบบสมรรถนะ ประกอบดวยสมรรถนะ 2 สวน คอ

1.2.7.1 สมรรถนะหลกสาหรบตาแหนงขาราชการพลเรอนทกกลมงาน 1.2.7.2 สมรรถนะประจากลมงานซงแตกตางกนในแตละกลมงาน

1.2.8 สมรรถนะหลก คอ คณลกษณะเชงพฤตกรรมของตาแหนงขาราชการพลเรอน ทกตาแหนงกาหนดขนเพอหลอหลอมคานยมและพฤตกรรมทพงประสงครวมกนประกอบดวยสมรรถนะ 5 ดาน คอ

1.2.8.1 การมงผลสมฤทธ คอความมงมนจะปฏบตราชการใหดหรอใหเกน

18

มาตรฐานทมอย โดยมาตรฐานนอาจเปนผลการปฏบตงานทผานมาของตนเอง หรอเกณฑวดผลสมฤทธทสวนราชการกาหนดขน อกทงยงหมายรวมถงการสรางสรรคพฒนาผลงาน หรอกระบวนการปฏบตงานตามเปาหมายทยากและทาทาย

1.2.8.2 การบรการทด คอความตงใจและพยายามของขาราชการในการใหบรการตอประชาชน ขาราชการ หรอหนวยงานอนๆ ทเกยวของ

1.2.8.3 การสงสมความเชยวชาญในงานอาชพ คอความสนใจใฝร สงสมความรความสามารถของตนในการปฏบตหนาทราชการ ดวยการศกษาคนควาและพฒนาตนเองอยางตอเนอง จนสามารถประยกตใชความรเชงวชาการและเทคโนโลยตาง ๆ เขากบการปฏบตราชการใหเกดผลสมฤทธ

1.2.8.4 จรยธรรม คอการดารงตนและประพฤตปฏบตอยางถกตองเหมาะสมทงตามกฎหมาย คณธรรม และจรรยาบรรณแหงวชาชพ เพอรกษาศกดศรแหงความเปนขาราชการ

1.2.8.5 ความรวมแรงรวมใจ คอความตงใจทจะทางานรวมกบผอน เปนสวนหนงของทม หนวยงาน หรอสวนราชการ โดยผปฏบตมฐานะเปนสมาชก ไมจาเปนตองมฐานะหวหนาทม รวมทงความสามารถในการสรางและรกษาสมพนธภาพกบสมาชกในทม การนาแนวคดเรองสมรรถนะไปใชในการบรหารงานทรพยากรบคคลเชอวา จะทาใหการบรหารทรพยากรบคคลมประสทธภาพมากยงขน ซงสงผลใหองคกรสามารถบรรลถงวสยทศน ภารกจ และกลยทธทกาหนดไวไดเรวและมประสทธภาพยงขน ไมวาจะเปนในเรองการคดเลอก การพฒนา การประเมนผลการปฏบตงานและการบรหารผลงาน โดยในสวนของการสรรหาและการคดเลอก ในกระบวนการสรรหาและคดเลอกบคลากรเขามาทางานในสายงานหรอในตาแหนงตาง ๆ นน สมรรถนะ (Competency) ถอเปนสวนหนงทจะชวยในการพจารณาไดวา บคคลทจะเขามาทางานในตาแหนงตาง ๆ ควรจะมความร ทกษะ ความสามารถ คณลกษณะอยางไร ระดบไหนถงจะเหมาะสมกบตาแหนงนน ๆ ทงน อาจกลาวไดวาระบบการคดเลอก เนนทความร ทกษะ ความสามารถ และคณลกษณะอน ๆ เชน ประสบการณ สาหรบสมรรถนะ (คณลกษณะเชงพฤตกรรม) เปนสวนเสรมเขามาเพอชวยใหเลอกจางบคคลทมความเหมาะสมกบตาแหนงมากยงขน สาหรบในสวนของการประเมนผลการปฏบตงาน สมรรถนะเปนสงทใชทานายผลการปฏบตงาน หรอเปนสวนหนงของผลการปฏบตงาน เนองจากเมอมองจากแนวคดของโมเดลการคดเลอกบคลากร สมรรถนะจะสามารถใชเปนสงทวดเพอทานายผลการปฏบตงาน หรอเปนสวนหนงของผลจากการปฏบตกได สมรรถนะ (Competency) เปนประโยชนตอการบรหารทรพยากรบคคล โดย 1) สามารถนามาใชในการจดทาเสนทางความกาวหนาในการพฒนาและฝกอบรม (Training Road

19

Map) 2) นาไปใชจดทาแผนพฒนาความสามารถสวนบคคล (IDP) เนองจากการมขอกาหนดคณสมบตของผดารงตาแหนงแตละตาแหนงไวชดเจนวาจะตองมความสามารถเรองอะไรบาง ดงนนจงอาจมชองวาง (Training Gap) ระหวางความสามารถทตาแหนงตองการกบความสามารถทเขามจรง ซงเมอพบวามชองวางหางกนมากนอยเพยงใดกสามารถนาไปใชในการจดทาแผนพฒนารายบคคลได (Individual Development Plan) และ 3) ชวยในการวางแผนการพฒนาผดารงตาแหนงใหสอดคลองกบเสนทางความกาวหนาในอาชพดวยการนาเอาสมรรถนะ (Competency) ของตาแหนงงานทสงขนไปมาพฒนาบคลากร ในขณะทเขายงดารงตาแหนงงานทตากวากระบวนการประเมนผลขณะปฏบตงานของบคลากร สาหรบพยาบาลวชาชพจดอยในกลมงานบรการประชาชนดานสขภาพ และสวสดภาพ การทบคคลจะแสดงสมรรถนะใดสมรรถนะหนง มกตองมองคประกอบของความร ทกษะ ความ สามารถ และคณลกษณะอนๆ เชน สามารถการบรการทดซงอธบายไดวา “สามารถใหบรการทผรบบรการตองการได” หากขาดองคประกอบตางๆ ไดแกความรในงานหรอทกษะทเกยวของและคณลกษณะของบคคลทเปนคนใจเยนอดทนชอบชวยเหลอผอน แลว บคคลกไมอาจจะแสดงสมรรถนะของการบรการทด ดวยการใหบรการทผรบบรการตองการได ดงนน จงอาจสรปไดวา สมรรถนะสามารถแบงออกเปน 2 ประเภท คอ สมรรถนะหลก (Core Competency) ซงเปนคณลกษณะทพนกงานทกคนในองคกรจาเปนตองม ทงนเพอใหสามารถปฏบตหนาทไดบรรลเปาหมายขององคกร อาท ความรอบรเกยวกบองคกร ความซอสตย ความใฝร และความรบผดชอบเปนตน ในสวนอกประเภทหนงคอสมรรถนะตามสายงาน (Functional Competency) ซงเปนคณลกษณะทพนกงานทปฏบตงานในแตละตาแหนง ควรมเพอใหงานสาเรจและไดผลลพธตามทตองการ 1.3 ความหมายสมรรถนะของพยาบาลวชาชพ Del Bueno (1990 cited in Kelly – Thomas, 1998) ใหความหมายของสมรรถนะของพยาบาลวชาชพไว 2 ความหมาย คอ ความสามารถของพยาบาลในการปฏบตงานดวยการมความรทกษะ และพฤตกรรมทจาเปนตอการปฏบตหนาทไดเปนอยางด และอกความหมาย คอ การปฏบตงานของพยาบาลวชาชพดวยการบรณาการ ความร ทศนะคต และพฤตกรรมบรการ Perciral, Anderson and Lawson (1994) ไดใหนยามสมรรถนะของพยาบาลวชาชพวา หมายถง ความสามารถในการปฏบตการพยาบาลทงหมดของพยาบาล ซงมความหมายมากกวางานทปฏบต หรอทกษะทางเทคนค แตประกอบดวยความร ทกษะ คานยม ความเชอ และเจตคตทสะทอน และวางรากฐานการปฏบตการพยาบาล

20

JCAHO (1993 cited in Gruendemann and Fernsebner, 1995) ไดใหคาจากดความของสมรรถนะของพยาบาลวา คอ ความสามารถของพยาบาลในการปฏบตงาน โดยมทกษะ และลกษณะสวนบคคลทจาเปนเพยงพอ สาหรบตาแหนงหนาทของตน หรอปฏบตงานในตาแหนงทไดรบมอบหมาย โดยการนาความร ทกษะ ทศนะคต และพฤตกรรมมาใชในการปฏบตการพยาบาลใหเปนไปตามเปาหมายทตงไว The National Council of State Boards of Nursing (1996) ไดอธบายวา สมรรถนะของพยาบาล หมายถง การประยกตความร ความสามารถในการสอสารระหวางบคคล การตดสนใจ การใชความร ความชานาญในการปฏบตบทบาทพยาบาล เพอความปลอดภย และการมสขภาพทดของประชาชน นงนช โอบะ (2545: 23) ไดใหความหมายของสมรรถนะของพยาบาลวชาชพวา เปนพฤตกรรมทเปนผลของความร ความสามารถ ทกษะ และเจตคต ของพยาบาลวชาชพทสามารถปฏบตงานตามบทบาทหนาทไดเปนอยางด วมล มาดษฐ (2547: 21) สมรรถนะของพยาบาลวชาชพ หมายถง ความสามารถในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพดวยการมความร ทกษะ และพฤตกรรมทจาเปนตอการปฏบตงานตามบทบาทหนาทไดเปนอยางด เพอความปลอดภย และการมสขภาพทดของประชาชน กลาวโดยสรปไดวา สมรรถนะของพยาบาลวชาชพ หมายถง ความสามารถในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพดวยการมความร ความเชยวชาญ ทกษะ เจคต และพฤตกรรมทจาเปนตอการปฏบตงานเหมาะสมตามบทบาทหนาทไดเปนอยางด เพอความปลอดภยและการมสขภาพทดของประชาชน 1.4 ความสาคญของสมรรถนะของพยาบาลวชาชพ จากรฐธรรมนญแหงชาต พ.ศ. 2540 ทไดบญญตไววา ใหสทธประชาชนชาวไทยในการไดรบขอมลขาวสาร และการไดรบบรการจากรฐอยางเสมอภาคและมประสทธภาพ กอใหเกดนโยบายการปฏรประบบสภาพ ทใหสทธประชาชนในการเลอกใชบรการทางดานสขภาพ เนนการมสวนรวมของประชาชนชาวไทย ใหความสาคญของการสรางสขภาพมากกวาการรกษา ดงนนระบบบรการสขภาพในปจจบนจงถกอธบายวา มสงทตองศกษาหาความรเพมขน มการบรหารจดการมากขน ทาสงตางๆ ไดมากขน และมบคลากรทางสขภาพทตองเขามามสวนเกยวของกนมากขน และมบคคลากรทางสขภาพทตองเขามามสวนเกยวของมากขน (Institute of Medicine, 2001 cited in New Jersey Collaborating Center of Nursing, 2004) ระบบบรการสขภาพจงตองมการปรบแนวคด จดระบบการทางาน ตลอดจนตองมการพฒนาบคคลากรแบบใหม โดยตองการใหลกคาพงพอใจ และใชบรการของตนเองตอไป (สงวน นตยารมภพงศ, 2541: 2) เพอใหสามารถ

21

เขารวมไปกบการเปลยนแปลงไปตามความคาดหวงทางสงคม และการเปลยนแปลงในดานนโยบายทางดานสขภาพของประเทศได ดงนนจงมความจาเปนในการกาหนดสมรรถนะของพยาบาล หรอศกยภาพใหทนตอการเปลยนแปลงในทกๆ ดาน โดยมการเพมทกษะดานการบรหารและการปฏบตพยาบาล เพอใหสามารถตอบสนองตอการพฒนาคณภาพการใหบรการประชาชนทดขน ยกระดบขดความสามารถและมาตร ฐานการทางานใหอยในระดบสง และเทยบเทาเกณฑสากล และตอบสนองตอการปกครองในระบบประชาธปไตย โดยการปรบบทบาท ภารกจ และขนาดของบรการใหเหมาะสม และสมรรถนะยงเปนปจจยพนฐานทสาคญในการสนบสนนตวชวดหลกของผลงาน (KPI) บรรลเปาหมายไดอยางสมบรณ และสามารถนาไปใชเปนพนฐานในการกาหนดแนวทางการพฒนาบคคลากรในองคการ (เพญจนทร แสนประสาน และคณะ, 2547: 17) ในดานการมสมรรถนะของพยาบาลเปนการเสรมสรางความมนใจในบรการทมคณภาพ โดยพยาบาลตองมความเขาใจเกยวกบความคาดหวงในการปฏบตงาน โดยมการใหการรบรองวาพยาบาลมสมรรถนะในการปฏบตงาน และมการรบรองคณภาพทางคลนก (Fey and Miltler, 2000) การบรการพยาบาลทมศกยภาพหรอสมรรถนะนน คอความสามารถองครวมของพยาบาลวชาชพ ทงดานความร ทกษะ และเจตคตทปรากฏแกประชาชน รวมถงการแสดงความพรอมในการทาหนาทผประกอบวชาชพพยาบาล (พวงรตน บญญานรกษ, 2546) ซงสงคมจะคาดหวงศกยภาพของพยาบาลวชาชพ ตามการเปลยนแปลงของสงแวดลอมทกประเภททสงผลถงการประกอบวชาชพพยาบาล 1.5 การพฒนาสมรรถนะของพยาบาล

1.5.1 Dreyfus & Dreyfu (1994 อางใน Benner, 1984) ไดกาหนดรปแบบการพฒนาความสามารถของบคลากร โดยแบงการพฒนาทกษะของบคคลากรออกเปน 5 ระดบ ดงน

1.5.1.1 ระดบเรมตนงานใหม (Novice) 1.5.1.2 ระดบความกาวหนาระดบเรมตน (Advance beginner) 1.5.1.3 ระดบผมความสามารถ (Competence) 1.5.1.4 ระดบผชานาญการ (Proficient) 1.5.1.5 ระดบผเชยวชาญ (Expert)

1.5.2 จากรปแบบดงกลาวตอมา Benner (1984) ไดนามาใชในการอางอง และการศกษาถงการพฒนาความสามารถดานการปฏบตการพยาบาลออกเปน 5 ระดบ ดงน

1.5.2.1 ระดบเรมตนงานใหม (Novice) หมายถง ผทไมมพนฐาน และประสบการณทางการพยาบาลมาเลย ดงนนบคคลเหลานจะตองเรยนรตงแตความหมายตางๆ เชน อณหภม ความดนโลหต ชพจร เปนตน ซงบคลากรเหลานไมเคยมประสบการณกบงานนนๆ มากอน จงตองมคมอการปฏบตกจกรรมการพยาบาลเปนเครองชบอกแนวทางการปฏบต และจะ

22

ทางานไปตามกฎเกณฑทกาหนด โดยเขาใจถงเหตผลนอยมาก และยงขาดความยดหยน บคลากรระดบน ไดแก นกศกษาพยาบาลทเพงเขามาปฏบตงานใหมครงแรก หรอพยาบาลทเพงเขามาทางานในหอผปวยวกฤตเปนครงแรก เพราะบคคลากรท งสองประเภทเปนบคคลทไมเคยมประสบการณในดานนนๆ มากอนเลย

1.5.2.2 ระดบความกาวหนาระดบเรมตน (Advance beginner) เปนผทเรมเขามาทางานใหม และเคยมประสบการณในการทางานในดานนนมาแลวระยะหนง อาจจะใชขณะเปนนกศกษาพยาบาล หรอจากโรงพยาบาลอนทสามารถปฏบตงานในสถานการณจรงได แตเนองจากเพงเรมทางานใหมจงมความรสกไมแนใจในการปฏบตงาน มความพอใจทจะยนอยเบองหลงคาวา ระดบผเรมงานใหม (Novice) การเรยนรของบคคลระดบนจะมมมมองทแคบ คอ มงดวาอะไรคอสงทตองการทา และระวงเกยวกบอาการผปวยในขณะนน มงจะทาเพอรกษาสภาวการณนน หรอปองกนไมใหผปวยอาการเลวลง งานทปฏบตจะเปนไปตามแนวทางของหนวยงาน หากทาไมไดจะเกดความรสกวตกกงวลในเรองการรบรเกยวกบงาน จะมงเฉพาะอาการหรออาการแสดงของผปวยทปรากฏใหเหนเทานน ขาดความสามารถในการจดลาดบความสาคญของงาน คดวางานทกอยางมความสาคญเทาเทยมกน ขาดความยดหยน จะเชอถอในกฎเกณฑทลาดบใหทา โดยขาดประสบการณวาผปวยวกฤตแตละคนมความตองการ และการตอบสนองตอการรกษาทแตกตางกน ดงนนบคลากรระดบนจงมความตองการความชวยเหลอไมวาจะเปนเรองงานการนาความรจากทฤษฎมาใชในการปฏบตงาน ความสามารถในการควบคมสถานการณ การจดลาดบความสาคญของงาน รวมทงตอง การผทคอยชวยเหลอสนบสนนในการปฏบตงานดวย

1.5.2.3 ระดบผมความสามารถ (Competence) ในระดบนมกเปนผทางานมาประมาณ 2-3 ป ซงเรมมการพฒนา มองการทางานของตนเองในมมมองทไกลขน มการวางแผนการพยาบาลระยะยาวขน เรยนรวธการจดการกบวกฤตการณตางๆ สามารถเลอกตดสนใจในสงทผปฏบตไววางใจ ไมไววางใจในบคคลทมประสบการณมากกวาทงหมด และเรมรจกจดการกบปญหาตางๆ ดวยตนเอง สาหรบการพฒนาทกษะความสามารถนน สามารถนาเอาความรมาใชในการปฏบตงานเพอความปลอดภยของผปวย ตองการงานททาทาย การปฏบตงานทมจดมงหมายมากขน มงสนใจทางานตางๆ ใหทนเวลา คานงถงมาตรฐานการทางาน แตยงมขอจากดในการวเคราะหสถานการณ ยงวเคราะหสถานการณเพยงจดใดจดหนง ไมไดมองในภาพรวม ในภาวะวกฤตไมคอยไววางใจเพอนรวมงาน รสกเพอนรวมงานไมคอยมความรบผดชอบ ในสถานการณดงกลาวตนเองจงตองรบผดชอบทงหมด มการตรวจสอบการทางานบอยๆ การเรยนการสอนทจะเกดขนสาหรบบคลากรระดบน ควรจะเนนในเรองการตดสนใจ การวางแผนการปฏบตงาน การทางานเปนทม และการใหการดแลผปวยทมความตองการซบซอน

23

1.5.2.4 ระดบผชานาญการ (Proficient) เปนระดบทมความสามารถมากขน มองสถานการณตางๆ ในลกษณะองครวม การเปลยนแปลงตางๆ ทเกดขนจะมความสมพนธกน ทาใหเกดการตดสนใจทด สามารถวางแผนการพยาบาลทรองรบกบสถานการณทเกดขนอยางตอเนองได หรอมการแกปญหา มากกวารอใหเหตการณเกดขนกอน มความสามารถในการจดลาดบความสาคญ ของงาน และไมรสกกงวลวาอะไรจะเกดขน เนองจากมความสามารถในการสงเกตสงตางๆ ไดด การเรยนรทใหควรทาในรปกรณศกษา ซงเปนเหตการณทซบซอนหรอมขอขดแยงทเลยนแบบจากสถานการณจรง ความสามารถระดบนมกพบในพยาบาลททางานมา 3-5 ป

1.5.2.5 ระดบผ เ ชยวชาญ (Expert) ระดบนผ ทมประสบการณและพนฐานความรทแนนอนจงสามารถควบคมสถานการณและจดการกบสงตาง ๆไดเปนอยางด โดยไมเสยเวลาในการวเคราะหมากนก และเมอถกถามวา “ทาไมจงตดสนใจอยางนน” มกตอบวา “เพราะมนเปนสงทถกตอง” หรอ “เพราะมนเปนสงทด” ซงสงเหลานมใชหมายความวา บคคลในระดบนไมไดใชเครองมอในการวเคราะหสถานการณ แตเปนเพราะวาประสบการณและพนฐานความรทมอยเขาไปหลอหลอมรวมกน จนสามารถดงออกมาใชไดโดยไมตองมขนตอน ไมมวธการ เปรยบเสมอนเปนสวนหนงของรางกาย จนกวาเมอไรกตามทมเหตการณทไมเคยพบมากอน หรอมเหตการณซงเปนประสบ การณในอดต ไมสามารถชวยแกไขได จงนาเอาเครองวเคราะหอนนนมาใช ความรบผดชอบของบคลากรระดบนมกครอบคลม 3 ดานใหญๆ คอ “การตอรองและการจดใหแพทยมาสนใจผปวย การหาวธทางใหพยาบาลระดบตากวาจดการกบปญหาผปวย และรบผดชอบตอความรสกของครอบครว สนองตอบตอความตองการของครอบครวผปวยทเหมาะสม” การเรยนการสอนระดบนตองครอบคลมบทบาทหนาทความรบผดชอบของบคคล โดยเฉพาะอยางยงในเรองการตดสนใจ บคลากรระดนนมกจะลมขนตอนในการตดสนใจในระดบแรกๆ หมด เพราะระดบผเชยวชาญมกจะทาการตดสนใจไดโดยใชขอมลทเปนรปธรรมเพยงเลกนอย แตใชปญญาเปนสวนใหญ ซงไมสามารถอธบายออกมาไดงายๆ ดงนนบคลากรในระดบนตองอดทน ในการแนะนาบคลากรระดบตน ถงวธการคนหาขอมล ปญหา และการตดสนใจ ซงพยาบาลระดบนมกจะสบสนมาก

1.5.3 Morison and Zibelmen (1982 อางใน พวงรตน บญญานรกษ, 2541) ไดศกษาขนตอนอาชพ และการพฒนาอาชพไว ดงน

1.5.3.1 ขนเรมสรางอาชพ (Establishment stage) ประกอบดวยระยะตางๆ 3 ระยะ คอ

1) เรมเขาสอาชพ คอ ผสาเรจการศกษาใหมเขาสงานอาชพการพยาบาล 2) เขา สต าแหนงทางวชาชพสาหรบพยาบาล คอการทาหนา ท

24

รบผดชอบเตมในฐานะพยาบาลวชาชพ ทเปนจรงคอการทางานทเปนหวหนาทม 3) เขาสตาแหนงตามสายงานในโครงการองคการ คอ ตาแหนงท

ตองการสรางความสอดคลองของเปาหมายองคการ และเปาหมายของตนเอง งานของพยาบาลในโรงพยาบาล คอ การทาหนาทเปนหวหนาเวร โดยตองรบผดชอบเตมทในงานทงหมดของเวรนน

1.5.3.2 ขนรกษาใหคงอย (Maintenance stage) เปนขนทสามารถทางานใหกบองคการไดอยางเตมความสามารถ ตองรเรมสรางสรรคเปลยนแปลง ปรบปรงไปสแนวทางกาวหนาได

1.5.3.3 ขนลดงานวชาชพ (Decline stage) งานโดยตรงในวชาชพจะลดลงไป เพราะเขาสงานดานการบรหารจดการ เปนทปรกษาหรองานอาสาสมคร

1.5.4 Sovie (1993 อางใน พวงรตน บญญานรกษ, 2541)ไดศกษาและเสนอองคประกอบไวจานวน 3 องคประกอบของขนตอนการพฒนาวชาชพพยาบาลไว ดงน

1.5.4.1 ระยะท 1 คนควาความเปนวชาชพ (Professional identification) พยาบาลเรมตนคนหาความจรง เปนวชาชพตงแตสาเรจการศกษาแลวเขาสงาน ซงตองประกอบกบความจรง ในการปฏบตงาน ทงนตองผสมผสานกบอดมการณของวชาชพดวย โดยจะตองปรบตวใหเหมาะสมสอดคลองกบการคาดหวงขององคการ และบทบาทของวชาชพตามภาพพจนทคาดหวงจนในทสด พยาบาลสามารถทางานในฐานะผประกอบวชาชพการพยาบาลไดอยางสบาย ทงนไดผาน 4 ขน คอทาตามทเรยนร/เรยนมา (Reciprocal) ตอมาคอ พบตวเองเปนตวของตวเอง (Identification) และถงขนสรางทกษะ (Skill acquisition) จนกระทงทาไดอยางชานาญ (Skill mastery)

1.5.4.2 ระยะท 2 สรางวฒภาวะของอาชพ (Professional maturation) ระยะนพยาบาลจะรสกถงความมนใจในการประกอบวชาชพการพยาบาล สามารถทาหนาทผนาได เชน วางแผนไดแกปญหาตางๆ มงานรเรมสรางสรรค ไดทางานในรปแบบของกรรมการ เหลานเปนงานทใหประโยชนกบสวนรวมและวชาชพ งานอนๆ ทจะพบไดอกคอ ผลงานวชาการและงานวจย

1.5.4.3 ระยะท 3 แสดงความเปนวชาชพอยางเตมภาคภม (Professional mastery) ในระยะนตองมความพรอมในดานความร ความสามารถและประสบการณทง 3 ดาน คอ ดานการปฏบตการบรหาร และการวจย รวมท งการศกษา การแสดงบทบาทในขนนจะมผลโดยตรงตอองคการในขนสง จงทาใหเขาไปมสวนรวมในกจกรรมนอกองคการพยาบาลทปฏบตอย เชน องคการวชาชพองคการระดบชาต นานาชาต หรอองคการอนๆ ภายนอกทเกยวของกบหนวยงาน

25

1.5.5 Lenburg (1999) ศกษารปแบบผลลพธของสมรรถนะ และการประเมนผลการปฏบต งาน (The Competency Outcomes and Performance Assessment Model : COPA Model) เปนรปแบบทแสดงถงตวอยางของความเปนองครวม เปนระบบทมการบรณาการและความยดหยน ทสงเสรมสมรรถนะในการปฏบตการพยาบาลสามารถประยกตใชไดทงในการศกษา และการบรหาร โดย Lenburg ใชเวลาในการพฒนารปแบบนถง 30 ป (ค.ศ.1990, 1992-1995 และ 1998-1999) บนพนฐานประสบการณในการทางานในมหาวทยาลยสถาบนการศกษา หรอการบรการตางๆ ในรฐนวยอรก และรวมถงงานวจยตางๆ ดวย มการมงเนนการบรณาการแนวคดการปฏบตการทมงเนนผลลพธ วธการเรยนรซงกนและกน และการประเมนผลการปฏบตการเกยวกบสมรรถนะ รปแบบนจะประกอบดวย 8 สมรรถนะหลก ดงน

1.5.5.1 สมรรถนะดานการประเมนและการปฏบตงาน (Assessment and intervention skills) เนนการปองกนและความปลอดภยของผปวย และการประเมนหรอเฝาระวง

1.5.5.2 สมรรถนะดานทกษะการสอสาร (Communication skills) ในระดบบคคล กลาวคอสามารถ ใชเทคนค ในการฟง การพด การสมภาษณ ฝกการรายงาน ทกษะการเขยนสามารถบนทกทางการพยาบาล บนทกนโยบายองคการ เขยนบทความ ทกษะการคานวณ และทกษะดานคอมพวเตอรสามารถประยกตใชในการดแลผปวย การคนควาหาฐานขอมล

1.5.5.3 สมรรถนะดานการใชความคดอยางมวจารณญาณ (Critical thinking skills) ประกอบ ดวยการเลอกใชขอมลจากหลายแหงนามาแกปญหาไดอยางตรงประเดน การทาการตดสนใจไดอยางมเหตผล และการสารวจเชงวทยาศาสตร หรอกระบวนการวจยในการประเมนขอมลของผปวย

1.5.5.4 สมรรถนะดานการใหการดแล และการสรางสมพนธภาพ (Human caring and relationship skills) ประกอบดวย การเคารพในวฒนธรรมทแตกตางกนในแตละบคคล การพทกษสทธของผปวย การใหบรการโดยคานงถงคณธรรม จรยธรรม และกฎหมายทเกยวของ การใหการเคารพวฒนธรรมขององคการ ใหเกยรตซงกนและกน

1.5.5.5 สมรรถนะดวนการบรหารจดการ (Management skills) ประกอบดวย การบรหารจดการองคการ การประสานงาน การวางแผน การมอบหมายงาน การนเทศงาน การใชทรพยากรตางๆ อยางเหมาะสม รวมถงทรพยากรบคคลดวย และความรบผดชอบในการประเมนผลการปฏบตงาน และการปรบปรงคณภาพ

1.5.5.6 สมรรถนะดานภาวะผนา (Leadership skills) ประกอบดวย การทางานรวมกบบคคลอนดวยความมนใจ กลาแสดงออก กลาเสยง มความคดสรางสรรค ม

26

วสยทศนทสรางทางเลอกใหมๆ มการวางแผนการรวมมอระหวางทมสหสาขาวชาชพ และสนบสนนโดยใชหลกฐานทางวชาการมความรบผดชอบเชงวชาชพ

1.5.5.7 สมรรถนะดานการสอน (Teaching skills) ประกอบดวย ทกษะการสอนทงราย บคคล และรายกลม โดยใชหลกการสงเสรมสขภาพและการฟนฟสขภาพ

1.5.5.8 สมรรถนะดานการบรณาการความร (Knowledge integration skills) ประกอบดวยการพยาบาล การดแลสขภาพโดยใชความรหรอศาสตรเกยวกบวชาชพพยาบาล เชน สงคมศาสตร ศลปะศาสตร เปนตน

1.5.6 Lenburg มการพฒนารปแบบโดยการนาไปประยกตใชในการประเมนผลการปฏบตงาน และประเมนความสามารถของบคคลอยางตอเนอง

1.5.7 นอกจากน Fay and Miltler (2000) ไดสรางกรอบสมรรถนะทจาเปนในการอบรมขนพนฐานสาหรบพยาบาลวชาชพจบใหมทปฏบตงานในหอผปวยอายรกรรม หอผปวยสตกรรมและหนวยพกฟน โดยแบงสมรรถนะออกเปน 3 ระดบ ไดแก

1.5.7.1 สมรรถนะพนฐานในการปฏบตทางคลนก (Core competency) หมายถง ดานความรความสามารถ และทกษะทจาเปนสาหรบพยาบาลวชาชพในการประเมนผรบบรการ ปรบปรง และปฏบตตามแผนการพยาบาล และในการประเมนผล ประกอบดวยสมรรถนะในการประเมนทางดานรางกาย การใหการพยาบาลผปวยในโรคภมแพ การพยาบาลฉกเฉน การใหสารน าและอเลคโตรไลท การใหการรกษาทางหลอดเลอดดา การใหยา การจดการกบความเจบปวด การดแลแผลและผวหนง การดแลดานโภชนาการ การตดตอสอสาร การสอนผ บรการและครอบครว การสนบสนนการรกษาพยาบาล การจดสภาพแวดลอมใหปลอดภย การใชอปกรณตางๆ การวางแผนจาหนายผปวย การดแลผเสยชวต การควบคมการตดเชอ การจดการกบเลอดและผลตภณฑจากเลอด

1.5.7.2 สมรรถนะในการปฏบตงานเฉพาะทาง (Specialty competency) หมายถง การมความร ความสามารถ และทกษะในการใหบรการอยางเหมาะสมแกผรบบรการทมลกษณะพเศษ เชน สมรรถนะในการดแลผปวยโรคหวใจ สมรรถนะในการดแลผคลอดทมภาวะเสยงสง

1.5.7.3 สมรรถนะในการบรหารจดการดแลผรบบรการ (Patient care management competency) หมายถง สมรรถนะของพยาบาลวชาชพในการผสมผสานสมรรถนะพนฐานกบสมรรถนะในการปฏบตงานเฉพาะทาง เพอใชในการดแลผรบบรการแตละราย โดยพยาบาลตองใชทกษะในการดแลดานรางกาย ทกษะในการแกไขปญหา การสนบสนนดานจตสงคมเพอใหเกดประโยชนแกผรบบรการ และมภาวะแทรกซอนนอยทสด

27

1.5.8 Swansburg & Swansburg (2002) ไดเสนอรปแบบบนไดอาชพพนฐานในการปฏบตการพยาบาลทางคลนกไว ดงน

1.5.8.1 Clinical/Staff Nurse ระดบท 1 (Beginner/Novice) พงมใบอนญาตประกอบโรคศลป รวมกบมประสบการณในการทางานนอย

กวา 1 ป การปฏบตงานตองมผใหคาปรกษาอยางใกลชด มทกษะในการปฏบตการพยาบาลขนพนฐาน/การดแลผปวยทเปนงานททาประจาได เรมมการพฒนาทกษะในการประเมนสภาพผปวย/มทกษะการสอสาร

1.5.8.2 Clinical/Staff Nurse ระดบท 2 (Advance Beginner) พงมใบอนญาตประกอบโรคศลปะ รวมกบมประสบการณในการทางาน

มากกวา 1 ป พยาบาลทจบปรญญาตร ตองมประสบการณมากกวา 6 เดอน และพยาบาลทจบปรญญาโททยงไมมประสบการณในการทางาน สามารถสาธตหรอปฏบตใหดไดอยางเพยงพอ ไดรบการยอมรบในการปฏบตการพยาบาล สามารถบอกความแตกตางในสถานการณทสาคญได และเรยงลาดบความสาคญของสถานการณได ตองการผใหคาปรกษานอยลง สาธตวธทนาสนใจในการศกษาตอเนองได

1.5.8.3 Clinical/Staff Nurse ระดบท 3 (Competence) มใบอนญาตประกอบโรคศลปะ รวมกบมประสบการณในการทางานมา 2 ป

หรอมากกวา พยาบาลทจบปรญญาตรตองมประสบการณมากกวา 1 ป และพยาบาลทจบปรญญาโทจะตองมประสบการณมากกวา 6 เดอน มความสามารถในการปฏบตการพยาบาล โดยใชกระบวนการพยาบาลได โดยไมตองมผใหคาปรกษา มการวางแผนและตงเปาหมายองคกรระยะสนและระยะยาวได สามารถแสดงการปฏบตการพยาบาลได มภาวะผนา มความรบผดชอบ มทกษะ และสามารถแสดงทกษะการสอสารทมการพฒนา มการแลกเปลยนความคดเหน และความรรวมกบผรวมวชาชพได

1.5.8.4 Clinical/Staff Nurse ระดบท 4 (Proficient) มใบอนญาตประกอบโรคศลปะ รวมกบมประสบการณในการทางาน

มากกวา 3 ป และมการตดตามการทางานของพยาบาลทเพงจบปรญญาตรได พยาบาลทจบปรญญาตรตองมประสบการณมากกวา 2 ป และพยาบาลทจบปรญญาโทตองมประสบการณมากกวา 1 ป สามารถทจะแสดงทกษะ และความรเฉพาะทางได มการศกษาตอเนองในเชงวชาชพ มการนาภาวะผนามาใช เปนผตรวจการพยาบาล ยอมรบและตดสนใจไดในสถานการณทแตกตางไปจากมาตรฐาน เปนตวแทนความรบผดชอบทเหมาะสม โดยใชทางเลอกใหมๆ ในการสบคนปญหา5. Clinical/Staff Nurse ระดบท 5 (Expert)พยาบาลทจบปรญญาโท กบประสบการณในการ

28

ปฏบตทางคลนกทเหมาะสมมากกวา 2 ป และพยาบาลทจบปรญญาตรตองมประสบการณมากกวา 3 ป ใกลเคยงกบพยาบาลทจบปรญญาโท สามารถแสดงความเชยวชาญในการปฏบตงานทางคลนกได นาบคคลมาใชเปนตวแทนของบคคล และสามารถบรหารจดการตามความรบผดชอบได ในประเทศไทย สภาการพยาบาลเปนองคกรอสระทมบทบาทหนาทสาคญ ในพระราชบญญตนไดใหอานาจในการบงคบใชกฎหมายแกองคกรหนง คอ สภาการพยาบาล ซงองคกรดงกลาวนมฐานะเปน นตบคคล มความสาคญในการคมครอง สงเสรม วชาชพและสมาชกของวชาชพ ใหปฏบตภายในขอบเขตมอานาจออกกฎขอบงคบตางๆ และสามารถลงโทษสมาชกผ ประพฤตผดจรรยาวชาชพ ดงนนพยาบาลวชาชพซงเปนผใหบรการ ตองเปนผมสมรรถนะในการประกอบวชาชพ สภาพการพยาบาลจงไดกาหนดสมรรถนะทพงประสงคของพยาบาลวชาชพขน เพอใชเปนแนวทางในการสอบเพอขนทะเบยนประกอบวชาชพ ดงตอไปน (ประนอม โอทกานนท, 2541) 1. มความรเชงวชาการ และเชงวชาชพเพยงพอทจะปฏบตการพยาบาล 2. มคณธรรม จรยธรรม จตสานก และเสยสละในการปฏบตวชาชพยาบาล 3. มทกษะในการปฏบตการพยาบาล ไดแก การนาแนวคดทฤษฎมาประยกตใชในกระบวนการพยาบาลไดอยางมประสทธภาพ มทกษะทดในดานการตดตอสอสาร การทางานเปนทม สามารถบรหารจดการและแกไขปญหาไดอยางมระบบ เปนทปรกษาและใหขอมลดานสขภาพแกผรบบรการได 4. ปฏบตการพยาบาลภายใตกฎหมายวชาชพ และกฎหมายทเกยวของ 5. มการพฒนาตนเองอยางตอเนอง ถงแมวาแนวคดสมรรถนะทพงประสงคของพยาบาลวชาชพน จะเกยวกบสมรรถนะทางดานบรการ ดานวชาการ และดานกฎหมายจรยธรรมกตาม แตเนองจากการเปลยนแปลงดานสขภาพของประชาชนไทยมความซบซอนมากขน และแนวทางการปฏรประบบสขภาพปจจบนซงเปนการใหบรการทเนนความสาคญของผรบบรการและญาต เนนการบรการเชงรก (สรพงษ สบวงศล, 2544; อาพล จนดาวฒนะ, 2544) ประกอบกบรฐธรรมนญฉบบปจจบนทกาหนดใหบคคลมสทธในการรบบรการสาธารณสขทไดมาตรฐานอยางเสมอภาค (ชยรตน พฒนเจรญ, 2542) พยาบาลควรปรบเปลยนบทบาทหนาทของตนเอง รวมท งมสมรรถนะในการปฏบตงานทสอดคลองกบบทบาททเปลยนแปลง ดงนนเพอตอบสนองแนวคดการปฏรประบบสขภาพไทยในปจจบน สถาบนการศกษา สาขาพยาบาลศาสตร จงไดจดสมมนาพยาบาลศาสตรแหงชาต เพอหาแนวทางพฒนาการศกษา สาขาพยาบาลศาสตร ใหสามารถผลตบณฑตทมคณภาพ สอดคลองกบความตองการของสงคมได

29

จากผลการดาเนนการตามมตการสมมนาพยาบาลศาสตรศกษาครงท 2 พบสมรรถนะหลกของพยาบาลวชาชพ และสมรรถนะหลกของผดงครรภชนหนง สาหรบเปนแนวทางในการปฏบตงานของพยาบาลและผดงครรภทกคน ใหสอดคลองกบกฎหมายและระบบบรการสขภาพของประเทศดงกลาวขางตน ประกอบดวย 14 สมรรถนะ ดงน (สภาการพยาบาล, 2545) 1. สมรรถนะในการปฏบตการพยาบาลอยางมจรยธรรมตามมาตรฐาน และกฎหมายวชาชพการพยาบาลและการผดงครรภ และกฎหมายอนทเกยวของ ประกอบดวย สมรรถนะดานการประเมนภาวะสขภาพ และความตองการของผรบบรการอยางเปนองครวม การวนจฉยการพยาบาล การวางแผนการพยาบาล การปฏบตการพยาบาล การตดตามประเมนผลการปฏบตการพยาบาล และการจดสงแวดลอมใหมความปลอดภย 2. สมรรถนะในการปฏบตการผดงครรภอยางมจรยธรรมตามมาตรฐาน และกฎหมายวชาชพการพยาบาลและการผดงครรภ และกฎหมายอนทเกยวของ ประกอบดวย สมรรถนะในการประเมนปญหาและความตองการของผรบบรการ การวนจฉยการพยาบาลในหญงตงครรภ การวางแผนการพยาบาลหญงตงครรภ การบรบาลครรภโดยการรบฝากครรภ คดกรองและสงตอในรายทผดปกต และประยกตหลกการดแลใหสอดคลองกบสภาพ และวฒนธรรมของหญงตงครรภการทาคลอดปกต การตดและซอมแซมฝเยบ การเตรยมและชวยคลอดกรณคลอดปกต การสงเสรมสมพนธภาพระหวางบดา มารดา และทารกตลอดการตงครรภ การคลอด หลงคลอด การสงเสรมการเลยงลกดวยนมแม การดแลมารดาและทารกทปกต มภาวะแทรกซอนและฉกเฉน การใหความรและใหคาปรกษาครอบครวในการวางแผนครอบครว และการเตรยมตวเปนบดา มารดาและการดแลตนเองของมารดาในทกระยะของการตงครรภ และตดตามประเมนผลการปฏบตการผดงครรภ 3. สมรรถนะในการสงเสรมสขภาพบคคล กลมคน และชมชน เพอเกดการเรยนร สามารถดแลสขภาพตนไดในภาวะปกต ภาวะเจบปวย และลดภาวะเสยงของการเกดโรค และความเจบปวย ประกอบดวยสมรรถนะในการใหความรดานสขภาพแกบคคล ครอบครว กลมคนและชมชน การสนบสนนและชวยเหลอบคคล ครอบครว และกลมตางๆ ในการจดกจกรรมสงเสรมสขภาพ การใหขอมลและจดการชวยเหลอใหผรบบรการไดรบสทธดานสขภาพ และการจดการสงแวดลอมเพอความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ 4. สมรรถนะในการปองกนโรคและเสรมภมคมกนโรค เพอลดความเจบปวยจากโรคท สามารถปองกนได ประกอบดวย สมรรถนะในการเกบรวบรวมขอมลเกยวกบภาวะสขภาพของชมชน และการระบาดของโรคในชมชน การเสรมสรางความสามารถในการดแลตนเองของชมชน

30

เพอปองกนโรค การเฝาระวง คนหาและสบสวนโรคทเกดในชมชน และการใหวคซนสรางเสรมภมคมกนแกประชาชน 5. สมรรถนะในการฟนฟสภาพบคคล กลมคน และชมชน ทงดานรางกาย จตสงคมเพอสามารถดา เนนชวตไดอยางเตมศกยภาพ ประกอบดวย สมรรถนะในการปองกนภาวะแทรกซอนทเกดจากความเจบปวย การเลอกวธการฟนฟสภาพ การแนะนาการใชกายอปกรณและอวยวะเทยมการใหความร การสนบสนน ชวยเหลอ และแนะนาแหลงประโยชนเพอฟนฟสภาพอยางตอเนองแกผรบบรการ ญาตและผทเกยวของ และการประสานงานกบแหลงประโยชนเพอฟนฟสภาพชมชน 6. สมรรถนะในการรกษาโรคเบองตนตามขอบงคบของสภาการพยาบาล ประกอบดวยสมรรถนะในการคดกรองโรคเบองตน การวนจฉยโรคเบองตน การรกษาโรคเบองตน และการใหการผดงครรภและการวางแผนครอบครว 7. สมรรถนะในการสอน และใหการปรกษาบคคล ครอบครว กลมคน และชมชนเพอการมสขภาพทด ประกอบดวย สมรรถนะในการสงเสรม สนบสนน และสอนผรบบรการใหเกดการเรยนร และสามารถดแลสขภาพตนเอง การใหคาปรกษาแกบคคล ครอบครว กลมคน และชมชนทมปญหากาย จตสงคมทไมซบซอน การแนะนาและสงตอผรบบรการทมปญหาสขภาพทซบซอน 8. สมรรถนะในการแสดงภาวะผนาและการบรหารจดการตนเอง และในสวนงานทรบผดชอบไดอยางเหมาะสม ประกอบดวย ในการตดตอสอสารและสรางสมพนธภาพกบคนในทกระดบ ทกเพศ ทกวย ทงในระดบบคคล ครอบครว กลมคน ชมชน และหนวยงานทเกยวของ การบนทกและเขยนรายงานไดอยางถกตอง การนาเสนอความคดและผลงานตอสาธารณชน การใชภาษองกฤษเพอการตดตอสอสารในงานทรบผดชอบ การใชเทคโนโลยสารสนเทศในการตดตอสอสาร 9. สมรรถนะในการแสดงภาวะผนา และการบรหารจดการตนเอง และงานทไดรบผดชอบไดอยางเหมาะสม ประกอบดวย สมรรถนะในการเปนผมวสยทศน สามารถวางแผนแกปญหาและตดสนใจ การมความรบผดชอบงานในหนาท การวางแผนและจดการทรพยากร และเวลา การเจรจาตอรองเพอรกษาผลประโยชนของผรบบรการและงานทรบผดชอบ การประสานงานกบผรวมงานและหนวยงานทเกยวของ การพฒนาคณภาพของงานอยางตอเนอง การจดการใหผรบบรการไดรบการบรการ การปฏบตงานในฐานะหวหนาทมหรอลกทม 10. สมรรถนะในการปฏบตการพยาบาล และการผดงครรภตามจรรยาบรรณวชาชพโดยคานงถงสทธมนษยชน ประกอบดวย สมรรถนะในการดแลผปวยและผรบบรการใหไดรบ

31

สทธพนฐานตามสภาพวชาชพกาหนดไวใน “สทธผปวย” การปฏบตตนตามจรยธรรมแหงวชาชพการพยาบาลและผดงครรภตามทสภาการพยาบาลกาหนด การปฏบตการพยาบาลตามมาตรฐานวชาชพในขอบเขตวชาชพการพยาบาลและผดงครรภ ตามพระราชบญญตวชาชพการพยาบาลและผดงครรภ การประกอบวชาชพโดยตระหนกถงกฎหมายและระเบยบ และขอบงคบตางๆ ทเกยวของกบการประกอบวชาชพ และปฏบตการพยาบาลโดยความเสมอภาคตอทกกลม เชอชาต ศาสนา วฒนธรรม เศรษฐานะ และภาวะสขภาพ 11. สมรรถนะในการตระหนกในความสาคญของการวจย ตอการพฒนาการพยาบาลและสขภาพ ประกอบดวย สมรรถนะในการเปนผมความรเกยวกบระเบยบวธวจย การนาผลการวจยมาใชในการปฏบตการพยาบาล การใหความรวมมอในการทาวจย และการคานงจรรยาบรรณนกวจย และสทธมนษยชน 12. สมรรถนะในการใชเทคโนโลยสารสนเทศ เพอสนบสนนการปฏบตการพยาบาล ประกอบดวย สมรรถนะในการสบคนขอมลดานสขภาพ และความรทเกยวของ การเลอกใชฐานขอมลดานสขภาพ และการบนทกขอมลสขภาพ และการปฏบตการพยาบาลโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศ 13. สมรรถนะในการพฒนาตนเองอยางตอเนอง เพอสรางคณคาในตนเอง และสมรรถนะในการปฏบตการพยาบาล ประกอบดวย ดานการมสมรรถนะในการมความคดสรางสรรค และคดอยางมวจารณญาณ การมความตระหนกในตนเอง และมความเหนใจผอน การจดการกบอารมณและความเครยดของตนเอง มการศกษาคนควา หาความรเพมเตม มความชานาญในการปฏบตงานอยางตอเนอง การมความตระหนกในการปกปองรกษาสทธดานสขภาพแกประชาชน 14. สมรรถนะในการพฒนาวชาชพใหมความเจรญกาวหนาและมศกดศร ประกอบดวย สมรรถนะในการทศนคตทดตอวชาชพการพยาบาลและผดงครรภ การตระหนกในความสาคญของการเปนสมาชกองคกรวชาชพ การใหความรวมมอในการทากจกรรมตางๆ และการมความตระหนกในความสาคญของการสนบสนน และมสวนรวมในการสอนนกศกษา และบคลากรใหมในสาขาวชาชพ นงนช โอบะ (2545: 71) ไดทาการศกษาตวประกอบสมรรถนะของพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลรฐ สงกดกระทรวงสาธารณสข พบวา สมรรถนะทสาคญของพยาบาลวชาชพ ม 6 สมรรถนะ ดงน

1) สมรรถนะดานความสามารถทางการพยาบาล หมายถง การทพยาบาลวชาชพแสดงถงการมความสามารถในการใชกระบวนการพยาบาล และการใหการพยาบาลผปวยแบบองค

32

รวม รวมทงบนทกการพยาบาลไดอยางถกตองตามมาตรฐานการพยาบาล จรรยาบรรณ และกฎหมายวชาชพ ไดอยางมคณภาพและประสทธภาพ

2) ดานการบรหารจดการ หมายถง การทพยาบาลวชาชพแสดงถงการมภาวะผนาในการทางานเปนทม สามารถจงใจใหผรวมงานรวมมอกนปฏบตงาน มความคดรเรมสรางสรรค มวสยทศนกวางไกล มทกษะในการจดการความขดแยง การตดตอสอสารแบบทเปนทางการ และแบบทไมเปนทางการ การตดตอประสานงาน การนเทศงาน และพฒนางานทปฏบตใหมคณภาพไดมาตรฐานอยางตอเนอง

3) ดานบคลกภาพ หมายถง การทพยาบาลวชาชพแสดงถงการมสขภาพอนามยทด มความเชอมนในตนเอง กลาแสดงออกในสงทเหมาะสม ปฏบตงานไดอยางคลองแคลววองไวละเอยด รอบคอบ และตรงตอเวลา หมนแสวงหาความรอยเสมอ มความมงมน อดทน กระตอรอรนตงใจทางาน และมความรกในวชาชพ

4) ดานคณธรรมจรยธรรม หมายถง การทพยาบาลวชาชพแสดงถงการใหการพยาบาลเพอนรวมงาน ปฏบตตนอยในกฎ ระเบยบ และจรรยาบรรณวชาชพ มความรบผดชอบตองาน ซอสตยตอตนเอง เพอนรวมงาน และผรบบรการ

5) ดานการบรการสขภาพ หมายถง การทพยาบาลวชาชพแสดงถงการมความสามารถในการปฏบตการพยาบาลเบองตน ปฏบตการพยาบาลครอบคลมการสงเสรมสขภาพ การปองกนโรค การดแลรกษา การฟนฟสภาพ และการดแลตอเนอง การพทกษสทธผปวย สามารถปองกนและควบคมการแพรกระจายของเชอโรค และจดเตรยมบารงรกษาอปกรณทางการพยาบาลใหพรอมใชงานอยเสมอดานการพยาบาลเฉพาะทาง หมายถง การพยาบาลวชาชพแสดงถงการมความร ทกษะ และความสามารถทางคลนกในการใหการพยาบาลเฉพาะโรคในหนวยงานทปฏบต ทงในภาวะปกต ระยะเฉยบพลน ภาวะวกฤตและเรอรงได สานกการพยาบาล กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข (2548: 3) ใหคากาจดความของสมรรถนะหลกของพยาบาลระดบปฏบตการดงน สมรรถนะของพยาบาลระดบปฏบตการ สมรรถนะหลก (Core Competency) ประกอบดวยสมรรถนะ 5 ดาน ซงเปนตวเดยวกบสมรรถนะหลกของขาราชการพลเรอนไทย (สานกงานขาราชการพลเรอน, 2550) ไดแก

1) การมงผลสมฤทธ (Achievement Motivation) คอความมงมนจะปฏบตราชการใหดหรอใหเกนมาตรฐานทมอย โดยมาตรฐานนอาจเปนผลการปฏบตงานทผานมาของตนเอง หรอเกณฑวดผลสมฤทธทสวนราชการกาหนดขน อกทงยงหมายรวมถงการสรางสรรคพฒนาผลงาน หรอกระบวนการปฏบตงานตามเปาหมายทยากและทาทาย

33

2) การบรการทด (Service Mind) คอความตงใจและพยายามของขาราชการในการใหบรการตอประชาชน ขาราชการ หรอหนวยงานอนๆ ทเกยวของ

3) การสงสมความเชยวชาญในงานอาชพ (Expertise) คอความสนใจใฝร สงสมความรความสามารถของตนในการปฏบตหนาทราชการ ดวยการศกษาคนควาและพฒนาตนเองอยางตอเนอง จนสามารถประยกตใชความรเชงวชาการและเทคโนโลยตาง ๆ เขากบการปฏบตราชการใหเกดผลสมฤทธ

4) จรยธรรม (Integrity) คอการดารงตนและประฤตปฏบตอยางถกตองเหมาะสมทงตามกฎหมาย คณธรรม และจรรยาบรรณแหงวชาชพ เพอรกษาศกดศรแหงความเปนขาราชการ

5) ความรวมแรงรวมใจ (Teamwork) คอความตงใจทจะทางานรวมกบผอน เปนสวนหนงของทม หนวยงาน หรอสวนราชการ โดยผปฏบตมฐานะเปนสมาชก ไมจาเปนตองมฐานะหวหนาทม รวมทงความสามารถในการสรางและรกษาสมพนธภาพกบสมาชกในทม สมรรถนะของผบรหารทางการพยาบาลประจากลมงาน (Functional Competency) ประกอบดวยสมรรถนะ 4 ดาน ไดแก

1) การพฒนาศกยภาพคน (Caring and Developing Others) 2) การดาเนนงานเชงรก (Proactiveness) 3) การคดวเคราะห (Analytic Thinking) 4) การมองภาพองครวม (Conceptual Thinking)

สมรรถนะของพยาบาลระดบปฏบตการประจากลมงาน (Functional Competency) ประกอบดวยสมรรถนะ 5 ดาน ไดแก

1) การพฒนาศกยภาพคน (Caring and Developing Others) 2) การดาเนนงานเชงรก (Proactiveness) 3) การคดวเคราะห (Analytic Thinking) 4) การมองภาพองครวม (Conceptual Thinking) 5) สภาวะผนา (Leadership)

จะเหนไดวาความแตกตางระหวางสมรรถนะของผบรหารทางการพยาบาล และพยาบาลระดบปฏบตการ คอ สมรรถนะดานสภาวะผนา (Leadership) ซงเปนดานทพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตจาเปนตองมเนองจากมโอกาสแสดงความเปนผนาไดตลอดเวลาเชน การเปนหวหนาทม การเปนหวหนาเวร และการชวยเหลอหนวยงานขางเคยง ไดแก การชวยฟนคนชพ เปนตน 1.6 แนวคดในการจดทาสมรรถนะของพยาบาลหอผปวยกงวกฤต โรงพยาบาลเจาพระยายมราช

34

แนวคดสมรรถนะของพยาบาลหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลเจาพระยายมราชในครงน ไดนาแนวคดของฝายการพยาบาลโรงพยาบาลศรราช (2549) จากแนวคดของ The Iceberg Model มาเปนแนวทางในการดาเนนงาน The Iceberg Model ไดใหความหมายของ Competency วาเปนทงพฤตกรรมและทกษะททกคนแสดงออกมา เปนคณลกษณะหรอบคลกของแตละคน ซงมผลตอพฤตกรรมในการทางานของคนๆนน คณลกษณะของ Competency ตามแนวคดของ The Iceberg Model ม 2 สวนๆ ไดแก สวนทสามารถมองเหนสมผสได (Visible) ไดแก ความร (Knowledge) และทกษะ (Skill) สวนท 2 เปนสวนทซอนอยภายในของแตละบคคล (Hidden) ไดแก บทบาทในสงคม (Social role) การกระตน (Motive) อปนสย (Trait) และวธคดของแตละคน (Self concept) ซงทงสองสวนนสามารถพฒนาได ทาใหบคคลมการกลนกรอง มแนวคด (Self concept) ทรวมกนเปนบทบาทของแตละคนในรปของทศนคต (Attitudes) คานยม (Values) หรอภาพลกษณ (Self image) สงตางๆ เหลานจะเปนตวควบคมพฤตกรรมการทางาน ทสามารถสงเกตไดในแตละบคคลขณะทางานในแตละสถานการณ

The Iceberg Model แผนภมท 2 แผนภมแนวคดของ The Iceberg Model จากภาพจะเหนวา สงทอยในระดบลางสดคอ Motive, Trait, Self concept และ Social role เปนสวนทอยลกสดของแตละคนทยากจะหยงร สวนบนคอ Knowledge และ Skill เปนสวนทสงเกต ประเมน และพฒนาไดงาย Competency เปนการอธบายคณลกษณะของคนคนหนงทแสดงใหเหนพฤตกรรม และความคดของเขาทเปนไปในสถานการณอยางตอเนอง หรอเปนไปอยางเปนประจาเปนเวลานาน

Skill

Knowledge

Social Role

Self Concept

Trait Motive

Visible

Hidden

35

1.6.1 คณลกษณะของ competency ตามแนวคดของ The Iceberg Model แบงออกเปน 6 ชนด ไดแก

1.6.1.1 การกระตน (Motive) การกระตน หรอการสรางแรงดลใจ หมายถงการทคนแตละคนมความตองการไมเหมทอนกน การกระตนใหเกดการทางานตามทตองการ จงตองรความตองการของบคคลนนกอน หรอเรยกวา Demand side การใหบคคลทางานตามทเราตองการ (Supply side) จะทาใหเกดอาการไมพอใจทงสองฝาย และไมไดงานตามตองการ การกระตนจงเปนลกษณะของการผลกดนใหบคคลมพฤตกรรมเลอกสรรทตรงกบความตองการของคนนนๆ และตรงกบความตองการขององคการ (Driver & Direct & Select)

1.6.1.2 ลกษณะอปนสย (Traits) เปนลกษณะทางกายภาพของบคคลเชน อวน ผอม ดา ขาว หรอเปนภาพลกษณทมองเหน และการแสดงอาการตอบโตในแตละเหตการณ เชน บางคนเครยดทกปญหา บางคนแขมแขงเมอไดรบการกระทาอยางใดอยางหนงเปนตน ลกษณะอปนสยจงเปนสงสาคญในการบรหารบคคล การกระตน ผลกดนใหบคคลในกลม Trait ตางกนมพฤตกรรมท

1.6.1.3 เลอกสรรตามตองการขององคการ จาเปนตองใหความสาคญกบการสรางสมพธภาพกบบคคลแตละคน เอาใจใสตอการบรรลความตองการความรสกทดตอบคคลนน

1.6.1.4 กรอบความคดของแตละบคคล (Self concept) เปนวธการคด หรอทาในสงทถกตองเปนประโยชนของแตละคน ซงสามารถสงเกตไดจากการตอบสนองทงการกระทา ทางความคด และจตใจทจะรวมในกจกรรมตางๆ หรอทรจกกนในรปของ ทศนคต คานยม หรอภาพลกษณของแตละคน ตวอยางเชน คนทเชอมนในตวเองสง กจะเชอวาตนเองมความสามารถทาไดอยางมประสทธภาพในทกสถานการณ

1.6.1.5 บทบาททางสงคม (Social role) คอ การทสงคมไดกาหนดบทบาท หรอหนาทใหแกบคคลในสถานภาพตางๆ ไดยดถอเปนแนวปฏบตหรอคาดหมายวาจะปฏบต โดยจะขนอยกบบรรทดฐานของวฒนธรรม จารตประเพณ ซงจะเปนตวคอยดแลแนะตดสนความเหมาะสมของพฤตกรรมของคนแตละคนในสงคม เชน สงคมคาดหวงวาบคคลทอยในฐานะเปนพอ แม พระ คร ควรจะทาตวอยางไร หรอบทบาทของอาจารยกบลกศษย เปนตน

1.6.1.6 ความร (Knowledge) เปนกระบวนการรวบรวมขอมลเพอนาไปสฐานความรของแตละคน ความรเปน Competency ทมความสลบซบซอน การทจะมความรบคคลตองมขดความสามารถในการคนหา หรอเขาหาแหลงความรได ตองมความรหลากหลายทสามารถแกปญหาทซบซอนได

36

1.6.1.7 ทกษะ (Skill) การมทกษะนน เกยวของกบการวเคราะหแยกแยะความคด เปนกระบวนการทใชความร ความสามารถในการรวบรวมขอมล การวเคราะหหาเหตผล การจดโครงสรางขอมลและแผนงาน และการสรางสรรคความคด สความสามารถทางกายภาพทจะทาใหเรามนใจทงทางรางกาย และความรสกในจตใจทจะทางานสาเรจ ตวอยางเชน ทกษะของผบรหาร คอสามารถแกไขปญหาอยางสรางสรรค เปนตน คณลกษณะของ Competency มความสาคญเชอมโยงอยางมากกบผลการปฏบตงานทดเยยม ดงภาพ

แผนภมท 3 แผนภมคณลกษณะของ Competency ตวอยางความสมพนธของ Competency กบปจจยผลกดนตาม The Iceberg Model เชน

Competency ปจจยทเปนสงผลกดน - การมมนษยสมพนธทด - ความตองการเปนทยอมรบของบคคลอน

(Affiliation motive) - การเปนผทมนสยราเรง ยมแยมแจมใส (Trait)

- การเปนผมองโลกในแงด ชอบชวยเหลอผอน (Self concept)

- การมภาวะผนา - ความรอบรเกยวกบปรชญาและแนวคดเรองผนา(Self concept)

- ความตองการอานาจ (Power motive) - ความมงมนตอความสาเรจ (Achievement motive) - การเปนผทมบคลกด นาเชอถอ (Trait) - การมความเชอมนในตนเอง (Self concept)

ภาพลกษณ ความตองการ

การกระทา

พฤตกรรม

ความร/ทกษะ

อตทศน เจตคต คานยม

อปนสย แรง

ผลงานท

ปรากฏ

37

1.6.2 สมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤต โรงพยาบาลเจาพระยายมราช สมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลเจาพระยายมราช ประกอบดวย

1.6.2.1 ความสามารถหลกเชงวชาชพ (Professional Compatency : PC) หมายถง พฤตกรรมของพยาบาลทสะทอนใหเหนถง เจตคต คานยม อตทศน และอปนสยทจะชวยสนบสนนใหการปฏบตงานเปนผลสาเรจ สอดคลองกบเปาหมาย และวสยทศนของฝายการพยาบาล

1.6.2.2 ความสามารถในงาน (Functional Competency : FC) หมายถง พฤตกรรมของพยาบาลทสะทอนใหเหนถงการมองคความร เพอใหการปฏบตการพยาบาลเกดผลดบรรลเปาหมาย ประกอบดวย

1) Common Functional Competency (FCs) หมายถง ความสามารถในงานทใชรวมกนหลายหนวยงาน

2) Specific Functional Competency (FCs) หมายถง ความสามารถในงานทใชเฉพาะหนวยงาน ประกอบดวย หนวยตรวจ หนวยฉกเฉน หนวยวกฤต หนวยผาตด การพยาบาลกมาร การพยาบาลจกษ การพยาบาลโสต นาสก ลารงซ การพยาบาลผปวยมะเรง หนวยหองคลอด การพยาบาลสตศาสตร การพยาบาลนรเวช การพยาบาลศลยศาสตร การพยาบาลอายรศาสตร การพยาบาลจตเวช และหนวยเฉพาะทาง

ความสามารถในการดแลผปวยระบบหายใจ และหลอดเลอดในภาวะกงวกฤต คาจากดความ : การมความร และความสามารถใหการพยาบาลผปวยระบบหวใจและ

หลอดเลอดในระยะกงวกฤต ตลอดจนสามารถประยกตใชความรใหเหมาะสมได 1) สามารถปฏบตตาม WI เชน การทา EKG 12 lead การวดความดนโลหตชนด

Noninvasive การเฝาระวงสญญาณชพ และประเมนอาการเปลยนแปลงเบองตนอยางทนทวงท 2) สามารถอธบายพยาธสรรวทยา อาการและแนวทางการรกษาของโรค และอาการ

ผดปกตของระบบหวใจและหลอดเลอด เชน Cardiomyopathy, Coronary artery disease, Cardiac arrhythmia, Valvular heart disease, Congenital heart disease, Cardiac temponade, Cardiac arrest เปนตน

3) สามารถแปรผลคลนไฟฟาหวใจทผดปกตไดภายใตการดแลของพยาบาลพเลยง 4) สามารถอธบายเกยวกบยา ผลขางเคยงจากการใชยา และใหการชวยเหลอเบองตนได

เชน ยากลมเพมการบบตวของหวใจ ยาทมผลตอความดนโลหต ยาทมผลตอการเตนของหวใจ ยาขยายหลอดเลอด กลมยาละลายหลอดเลอด ยาตานการเตนผดจงหวะของหวใจ เชน Digitalis, Amiodarone, Thrombolytic agents, Streptokinase เปนตน

38

5) สามารถเตรยมความพรอมของผปวยทงทางรางกายและจตใจ เตรยมอปกรณ ชวยแพทยทา Oericardiocentesis, Percutaneous coronary intervention และการ off Arterial sheath และใหการพยาบาลผปวยได

6) สามารถอธบายเกยวกบกลไกการทางานของเครองกระตนหวใจ และใหการพยาบาลผปวยทไดรบการใส Temporary และ Permanent pacemaker

7) สามารถตดตามและเฝาระวงความผดปกตของการไหลเวยนเลอด (Hemodynamic) และใหการชวยเหลอไดอยางทนทวงท ในผปวยทไดรบการทาหตถาการจากหองปฏบตการตรวจสวนหวใจ (Cath. Lab.) หรอภายหลงการทาผาตดหวใจและหลอดเลอด รวมทงการตรวจพเศษตางๆ เชน Exercise stress test เปนตน

8) สามารถประเมนปญหา และวเคราะหตดสนใจใหการพยาบาลแกผปวยทมภาวะหวใจเตนผดจงหวะรนแรงทคกคามถงชวตได (Lethal arrhythmia)

9) สามารถแปลผลตรวจทางหองปฏบตการ และใหการพยาบาลผปวยทมความผดปกตได เชน Cardiac function test, Coagulogram เปนตน

10) สามารถประเมน และประมวลขอมลผปวย (Early detection) เพอหาสาเหตของปญหา และวางแผนใหการพยาบาลผปวยระบบหวใจและหลอดเลอดในภาวะกงวกฤตทงทางดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคม และจตวญญาณ

11) สามารถจดลาดบการชวยเหลอตามความเรงดวนของปญหาได 12) สามารถแปลผลคลนไฟฟาหวใจผดปกตทซบซอน และใหการชวยเหลอได 13) สามารถประเมนพฤตกรรมของผปวยทมอารมณผดปกต พฤตกรรมเปลยนแปลง

เปนตน และสามารถใหการพยาบาลได 14) สามารถคาดการณ วเคราะห ปองกนและสามารถจดการปญหาทอาจเกดขนกบ

ผปวยระบบหวใจ และหลอดเลอดในภาวะกงวกฤตได เชน Arrhythmia, Congestive heart failure, Cardiogenic shock, Thrombo – embolism เปนตน

15) สามารถบรณาการความรเกยวกบการดแลผปวยระบบหวใจและหลอดเลอดในภาวะกงวกฤต เพอพฒนาคณภาพการพยาบาลใหดยงขน เชน การนาหลกฐานเชงประจกษและผลงานวจยมาใชในการสรางหรอปรบปรงแนวทางการพยาบาลผปวยระบบหวใจและหลอดเลอดในภาวะกงวกฤตได เปนตน

16) สามารถรวมทาหรอทาวจยเกยวกบการดแลผปวยระบบหวใจและหลอดเลอดในภาวะกงวกฤตได

39

17) สามารถเปนทปรกษาและนเทศงานเกยวกบการพยาบาลผปวย ระบบหวใจและหลอดเลอดในภาวะกงวกฤตได ความสามารถในการดแลผปวยโรคระบบทางเดนหายใจในภาวะกงวกฤต คาจากดความ : การมความร และความสามารถใหการพยาบาลผปวยระบบหวใจและหลอดเลอดในระยะกงวกฤต ตลอดจนสามารถประยกตใชความรใหเหมาะสมได

1) สามารถปฏบตตาม WI เชน การดดเสมหะ การใหออกซเจน การวดคาความเขมขนของออกซเจนในเลอด การวดคาความดนโลหตชนด Noninvasive การเฝาระวงสญญาณชพจาก Bed side monitor การทา EKG 12 lead การใหสารนาทางหลอดเลอดดา เปนตน

2) สามารถดแลผปวยทใชเครองชวยหายใจไดภายใตการดแลของพยาบาลพเลยง 3) สามารถอธบายพยาธสรรภาพ อาการและแนวทางการรกษาของโรค เชน

Pneumonia, COPD, ARDS เปนตน 4) สามารถอธบายเกยวกบยา ผลขางเคยงจากการใชยา และการใหการชวยเหลอ

เบองตนได เชน ยาขยายหลอดลม ยากลมลดความดนโลหต ยาคลายกลามเนอ เปนตน 5) สามารถเตรยมความพรอมของผปวย ทงทางรางกายและจตใจ เตรยมอปกรณ

ชวยแพทยทาหตถาการและใหการพยาบาลผปวยหลงทาหตถาการได เชน การใสทอชวยหายใจ การเจาะปอด การใส ICD การใส Central line การทา Endobronchail laser และการทา Bronchoscope เปนตน

6) สามารถประเมนปญหา และสเคราะหตดสนใจใหการพยาบาลแกผปวยทมภาวะ Respiratory failure, Cardiac arrest ได เชน การจดทาผปวย การใหออกซเจน การเตรยมอปกรณใสทอชวยหายใจ เปนตน

7) สามารถตดตามและเฝาระวงความผดปกตของระบบทางเดนหายใจได เชน ภาวะ Hypoxia, Hypo-hypercapnia เปนตน

8) สามารถแปลผลการตรวจทางหองปฏบตการ และใหการพยาบาลผปวยทมความผดปกตได เชน Blood gas, Electrolyte เปนตน

9) สามารถประเมนผลและประมวลขอมลผปวย (Early detection) เพอหาสาเหตของปญหา และวางแผนใหการพยาบาลผปวยระบบทางเดนหายใจในภาวะวกฤตทงทางดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคม และจตวญญาณ

10) สามารถจดลาดบการชวยเหลอตามความเรงดวนของปญหาได 11) สามารถดแลการใชเครองชวยหายใจใหเหมาะสมกบภาวะของผปวยภายใต

แผนการรกษาของแพทย

40

12) สามารถประเมนพฤตกรรมของผปวยทมภาวะพรากความรสก เชน มอารมณผดปกต การเคลอนไหวผดปกต พฤตกรรมเปลยนแปลง เปนตน

13) สามารถคาดการณ วเคราะห ปองกนและจดการกบภาวะแทรกซอนทเกดขนกบผปวยระบบทางเดนหายใจในภาวะวกฤตได เชน Pneumonia, Atelectasis, Pulmonary edema , Pneumothorax เปนตน

14) สามารถบรณาการความรเกยวกบการดแลผปวยระบบทางเดนหายใจในภาวะวกฤตเพอพฒนาคณภาพการพยาบาลใหดยงขน เชน การนาหลกฐานเชงประจกษและผลงานวจยมาใชในการสรางหรอปรบปรงแนวทางการพยาบาลผปวยระบบทางเดนหายใจในภาวะวกฤตได เปนตน

15) สามารถรวมทาหรอทาวจยเกยวกบการดแลผปวยระบบทางเดนหายใจในภาวะวกฤตได

16) สามารถเปนทปรกษาและนเทศงานเกยวกบการพยาบาลผปวยระบบทางเดนหายใจในภาวะวกฤตได

ความสามารถในการดแลผปวยทางอายรศาสตรในระยะวกฤต

คาจากดความ : การมความรและสามารถใหการพยาบาลผปวยทางอายรศาสตรในระยะวกฤตทมภาวะ Sepsis, Shock, Hyperosmolar, Multiple organ failure ตลอดจนสามารถประยกตใชความรใหเหมาะสมได

1) สามารถปฏบตตาม WI เชน การวดคาความเขมขนของออกซเจนในเลอด การดดเสมหะ การทา EKG 12 lead การวดคาความดนโลหตชนด Noninvasive การเฝาระวงสญญาณชพจาก Bed side monitor เปนตน

2) สามารถอธบายพยาธสรรวทยา อาการและแนวทางการรกษาภาวะทางอายรศาสตรในระยะวกฤตทมภาวะ Sepsis, Shock, Hyperosmolar, Multiple organ failure เปนตน

3) สามารถอธบายเกยวกบยา ผลขางเคยงจากการใชยา และการใหการชวยเหลอเบองตนได เชน ยากลมลดความดนโลหต ยาคลายกลามเนอ ยาปฏชวนะกลมตางๆ เปนตน

4) สามารถเตรยมความพรอมของผปวยทงทางรางกายและจตใจ เตรยมอปกรณ ชวยแพทยทาหตถาการและใหการพยาบาลผปวยหลงทาหตถาการได เชน การใส Central line การวด Invasive arterial blood pressure การวด Central venous pressure การวดคา Cardiac out put เปนตน

5) สามารถประเมนปญหาในผปวยทางอายรศาสตรในระยะวกฤตได เชน Shock, Heart failure, Arrhythmia และ Cardiac arrest, Multiple organs failure เปนตน และวเคราะหตดสนใจใน

41

การชวยเหลอเบองตน เชน การเตรยมอปกรณเพอใส Central line การเตรยมอปกรณเพอใสทอชวยหายใจ เปนตน

6) สามารถแปลผลการตรวจทางหองปฏบตการ และใหการพยาบาลผปวยทมความผดปกตได เชน Blood gas, Electrolyte, Cardiac enzyme เปนตน

7) สามารถเฝาระวงความผดปกตของการไหลเวยนเลอดได เชน การวด PA, PCWC เปนตน

8) สามารถประเมนผลและประมวลขอมลผปวย (Early detection) เพอหาสาเหตของปญหา และวางแผนใหการพยาบาลผปวยฉกเฉนทางอายรศาสตรในภาวะวกฤตทงทางดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคม และจตวญญาณ เชน ภาวะพรากความรสก การสอสารบกพรองเนองจากการคาทอชวยหายใจ เปนตน

9) สามารถจดลาดบการชวยเหลอตามความเรงดวนของปญหาได 10) สามารถคาดการณ วเคราะห ปองกนและจดการกบภาวะแทรกซอนทเกดขนกบ

ผปวยทางอายรศาสตรวกฤตได เชน Shock, Arrhythmia, Congestive heart failure Metabolic disorder, Bleeding disorder, Cardiac arrest เปนตน

11) สามารถบรณาการความร เกยวกบการดแลผปวยทางอายรศาสตรในภาวะวกฤต เพอการพฒนาคณภาพการพยาบาลใหดยงขน เชน การนาหลกฐานเชงประจกษและผลงานวจยมาใชในการสราง หรอปรบปรงแนวทางการพยาบาลผปวยฉกเฉนทางอายรศาสตรในภาวะวกฤตได เปนตน

12) สามารถรวมทาหรอทาวจยเกยวกบการดแลผปวยฉกเฉนทางอายรศาสตร ในภาวะวกฤตได

13) สามารถเปนทปรกษาและนเทศงานเกยวกบการพยาบาลผ ปวยฉกเฉนทางอายรศาสตรในภาวะวกฤตได

1.7 วธการกาหนดสมรรถนะของพยาบาลวชาชพ จากการทมแนวความคดวา สมรรถนะเปนพฤตกรรมทแสดงออกของบคคลโดยการ

ประยกตความร ความเขาใจ ทกษะ เจตคต ประสบการณ เพอการปฏบตงานภาพใหมประสทธภาพและบรรลเปาหมายทตงไว ดงนนสมรรถนะของแตละวชาชพจงมความแตกตางกนหรอในวชาชพเดยวกน ถาอยตางสถานการณกอาจมความแตกตางกนดวย กลยา ตนตผลาชวะ (2532 : 145-146) กลาววา สมรรถนะของแตละงานแตละวชาชพ เปนสงทมไดมการกาหนดตายตว ขนอยกบความจาเปนของวชาชพทสอดคลองกบความตองการทางสงคม เศรษฐกจ สถานการณ

42

และความเหมาะสมของสงคมนนๆ การกาหนดสมรรถนะจงควรเปนหนาท หรอความเหนของผใชในกลมน นๆ เอง การไดมาซงสมรรถนะวชาชพมหลายวธ แลวแตจะเลอกใชตามความเหมาะสม ดงน

1.7.1 การกาหนดสมรรถนะ โดยการประเมนความตองการ (Needs assessment) ทไดจากการศกษากลมผใช นกการศกษา และนโยบายตางๆ ถงความตองการทจะใหมการจดเตรยมผสาเรจการศกษาใหสามารถทางานตองมความร ทกษะ และทศนคตอยางไร ถาเปนทางการพยาบาล หมายถง ความรเกยวกบงานทพยาบาลจะตองออกไปปฏบตงานในหนาทของพยาบาล

1.7.2 การกาหนดสมรรถนะ โดยการวเคราะหงาน (Task analysis) มการจาแนกเนอหาและเปาหมายของงานใหอยในรปของงานทตองปฏบตหรอตองเรยนร แลวแจงยอยในรายละเอยดของแตละงานใหเปนระดบยอยมากทสด การวเคราะหงานจะชวยใหการกาหนดงานทตองการใหเกดแกผปฏบตไดในรายละเอยด

1.7.3 การกาหนดสมรรถนะโดยการวเคราะหสมรรถนะอยางเปนระบบ (Systemic competency analysis) หมายถง เทคนคการกาหนดสมรรถนะ หรอเปาหมายทตองพฒนามาจากระบบการวเคราะหตามปกต ดวยการจาแนกเนอหาวชาออกเปนหนวยยอยทเปนรปธรรมทชดเจน

1.7.4 การกาหนดสมรรถนะโดยใชผ ทรงคณวฒ หรอผ เ ชยวชาญ (Expert judgement) เปนผใหความเหนเกยวกบสมรรถนะทจาเปนจะชวยใหไดสมรรถนะทจาเปน สอดคลองกบปญหา และความตองการของทกฝายทเกยวของในวชาชพการพยาบาลนน

1.7.5 การกาหนดสมรรถนะ มกจะกาหนดจากบทบาทของพยาบาลรวมกบการประเมนความตองการของผรบบรการ และปญหาทางดานสขภาพอนามยทเกดขน (ศรพร จรวฒนกล และคณะ, 2540 : 57)

1.7.6 การกาหนดสมรรถนะโดยการวเคราะหตามหลกทางทฤษฎและตารา ในแตละบคคลยอมมความแตกตางกนในระดบของความสามารถ หรอสมรรถนะในการปฏบตงาน The National Council for Vocational Qualification (NCVQ) (1991) ไดอธบายกรอบคณสมบตซงเปนการพจารณาหลกการ โดยใชความซบซอนในกจกรรมของงาน และระดบของความรบผดชอบเปนเหมอนตวชวดมากกวาเปนตวกาหนด แบงเปน 5 ระดบ ดงน (Eraut, 1996: 184)

1.7.6.1 ระดบ 1 สมรรถนะในการปฏบตงานตามของเขตกจกรรมของงาน สวนมากเปนงานประจาเดมๆ และสามารถดาดการณได

1.7.6.2 ระดบท 2 สมรรถนะในขอบเขตทกวางงานกจกรรมทสาคญ และมความหลากหลายกจกรรมบางเรองซบซอนหรอไมใชงานประจา สมรรถนะในระดบนมความตองการการเปนสมาชกของทมหรอกลมงาน

43

1.7.6.3 ระดบท 3 สมรรถนะในขอบเขตทกวางของกจกรรมทหลากหลาย สวนใหญของงานทปฏบตมความซบซอน และไมไดเปนงานประจา ในระดบนตองการสมรรถนะในการนเทศ

1.7.6.4 ระดบท 4 สมรรถนะในการปฏบตงานทกจกรรมของงานซบซอน และมกไมสามารถคาดการณได ตองใชเทคนคความเชยวชาญเฉพาะและพเศษ ประกอบดวยสวนประกอบของการออกแบบ (design) การวางแผนและการแกปญหา สมรรถนะในการนเทศหรอการจดการ (management) เปนสงทตองการในระดบน

Whetten (1984 cited in Quinn, 1990: 20) ไดเสนอขนตอนการพฒนาสมรรถนะ ซงใชเปนพนฐานในการทดลองปฏบต ไดแก

ขนท 1 การประเมน (Assessment) เปนการคนหาระดบสมรรถนะทเปนอยของเขา เครองมอทใช เชน แบบสอบถาม การแสดงบทบาทสมมต (role play) และการอภปรายกลม (group discussion)

ขนท 2 การเรยนร (Learning) เปนขนตอนทเกยวกบการอาน และการเสนอขอมลทเกยวกบหวขอนน บคคลสามารถเรยนรจากบคคลตางๆ เหมอนกบเรยนจากผเชยวชาญ

ขนท 3 การวเคราะห (Analysis) เปนการสารวจพฤตกรรมทเหมาะสมและไมเหมาะสมโดยตรวจสอบวา ผอนมพฤตกรรมอยางไรในสถานการณทให เครองมอทใช เชน กรณตวอยางภาพยนตร role play หรออนๆ สาหรบตรวจสอบพฤตกรรม

ข นท 4 การฝกปฏบต (Practice) ยนยอมใหนาสมรรถนะทม ไปปรบใชในสถานการณทมความคลายกบการทางานขณะทอยในหองเรยน ซงเปนโอกาสสาหรบเปนการเสรมประสบการณ และไดรบการตอบสนองกลบ เครองมอทใช คอ การทาแบบฝกหด และ role play

ขนท 5 การปรบใช (Application) เปนการใหโอกาสในการนากระบวนการไปสสถานการณในชวตจรง การมอบหมายงานโดยทวไปเปนการชวยเออใหเกดประสบการณทงระยะสนและระยะยาว

1.8 การประเมนสมรรถนะของพยาบาลวชาชพ สมรรถนะจะแสดงออกมาในรปของการกระทา หรอการแสดงออก อยางใดอยางหนง

เพอใหงานทรบผดชอบ สามารถสาเรจลลวงไดตามวตถประสงค การทจะสามารถประเมนได วาบคคลนนมสมรรถนะในการปฏบตงานเปนอยางไร สามารถประเมนไดจากการประเมนผล การปฏบตงาน (Proformance appraisal) ซงเปนการประเมนคาของบคคลผปฏบตงาน จดมงหมายของการประเมนกเพอปรบปรง และการพฒนาสมรรถภาพของมนษยทาใหการตดสนใจเทยงตรงแนนอนและยตธรรมมากขน (ชวาล แพรตนกล, 2518 อางใน ภรณ เชาวกล,

44

2542) โดยมประโยชนทสามารถสรปไดดงน 1) เพอจดตาแหนง (Placement) เปนการบอกใหทราบวาความรความสามารถ

ของบคคลอยตรงระดบไหน โดยแบงเปนสองลกษณะคอ เพอคดเลอก (Selection) และเพอจาแนก (Classification)

2) เพอการวนจฉย (Diagnosis) เปนการวดเพอคนหาสมมตฐาน และคนหาสาเหตของความบกพรอง อนจะนาไปสการแกไขขอบกพรอง

3) เพอการเปรยบเทยบ (Assessment) เปนการวดเพอเปรยบเทยบสมรรถภาพวางอกงามและพฒนามากขนเทาใด หรอแตละคนมความสามารถอยระดบใด

4) เพอพยากรณ (Prediction) เปนการวดเพอจะใชผลไปทานายวาเขาควรจะปฏบตงานสาเรจหรอไม

5) เพอการประเมนคา (Evaluation) เปนการวดเพอสรปผลการปฏบตงานและนาผลการปฏบตงานมาประเมนคณคา เปนสวนรวมอยางมหลกเกณฑวา บคคลนนมความสามารถอยในระดบตามจดมงหมายหรอไม

1.8.1 การประเมนผลการปฏบตงานวาบคคลนนมสมรรถนะ หรอความสามารถ เปนอยางไรสามารถกระทาไดหลายรปแบบ แตละรปแบบจะมวธเฉพาะของรปแบบนนๆ โดยมรายละเอยดดงน (ปรยาพร วงศอนตรโรจน, 2535)

1.8.1.1 การใหคะแนนโดยใชมาตราสวนประมาณคา (Rating scale) วธนเปนวธทใชกนมากในแบบสอบถามคณลกษณะตางๆ คะแนนจะเปนมาตรฐาน โดยเรมจากคะแนนตาสดไปคะแนนสงสด หรอจะเรยงจากคะแนนสงสดไปคะแนนตาสดกได ในแตละชองจะมใหเลอกวาคณลกษณะทเรากาลงพจารณานนอยในขนใด โดยทวไปแลวมกแบงเปนลกษณะงานเสยกอน เชน ปรมาณงาน คณภาพงาน ความรเกยวกบงาน ความรวมมอในการทางาน ความไววางใจ ความคดรเรม เปนตน

1.8.1.2 วธการจดลาดบ (Ranking) เปนวธวดความแตกตางระหวางบคคลโดยวธการจดอนดบความสาคญวธนใชพจารณาคณสมบตระหวางบคคลโดยสวนรวม เมอเปรยบเทยบกนวาอยในอนดบใด

1.8.1.3 การจดเขาโคงปกต (Forced distribution) วธนเปนการปองกนความอคตทจะเกดขนจากการประเมนผลการปฏบตงาน เพราะผประเมนจะตองกระจายคณสมบตของผปฏบตงานออกเปนรปโคงปกต วธนถอวาจากคนทงกลมจะแยกคณสมบตของคนได 5 ขน คอ ขนดทสด ด รองลงมา ปานกลาง คอนขางตา และตาทสดในกลม ผทอยในชวงใดชวงหนงทง 5 ชวง

นน ถอเอาคณสมบตโดยการเปรยบเทยบคณสมบตเปนหลก โดยการจดในวธนมจดออนทวาการ

45

กระจายเปนรปโคงปกตจะตองมขอมลจานวนมาก และคณลกษณะของแตละบคคลกมลกษณะทแตกตางกนออกไปหลากหลายแบบ แตในการคดเลอกคนเขามาทางาน มกจะตองคดทมคณสมบตไมเหมาะสมออกไป คนสวนใหญจงเปนผทมความสามารถมาก หรอปานกลาง การกระจายคณสมบตจงมลกษณะเปนรปเบมากกวาโคงปกต นอกจากนคนในหนวยงานททางานประเภทเดยวกนกมจานวนนอย

1.8.1.4 ตรวจสอบรายการ (Check list) การประเมนวธนประกอบดวยขอความตางๆ ทอธบายถงคณลกษณะของผปฏบตงานทเกยวของกบการปฏบตงาน ผประเมนจะเลอกขอความทใกลเคยงกบคณลกษณะของคนแตละคน แลวนาเอาผลไปใหคะแนนตามความสาคญ ผทเขยนขอความจะตองคนเคยงานเปนอยางด เพอจะไดบรรยายลกษณะไดถกตอง ผ ททาหนาทประเมนจะไดขอความทใกลเคยงกบคณลกษณะของบคลากรทถกประเมน วธนการเขยนขอความชดเจน และตรงกบลกษณะงานเปนสงทสาคญทสด

1.8.1.5 การบนทกเหตการณ (Critical incident) เปนการใชสมดบนทกเหตการณประจาวนโดยบนทกเหตการณทสาคญของผปฏบตงานวา แตละคนมพฤตกรรมทมผลตอการปฏบตงานอยางไร มขอบกพรองอะไรบาง ในการบนทกเหตการณจะแยกคณลกษณะแตละประเภทออกใหชดเจน เชน ความตรงตอเวลา ความรบผดชอบ การไดผลผลต การบนทกเหตการณจะชวยหวหนางานในเรองความจา และปองกนการประเมนอยางคลมเครอ

1.8.1.6 การสมภาษณหวหนาหนวยงาน (Field review) ฝายบรหารงานบคคลจะสงเจาหนาทหรอตวแทนมาสอบถามหวหนาหนวยงาน เพราะถอวาหวหนาหนวยงานเหลานเปนผบรหารทอยใกลชดกบบคลากรมากทสด เปนการซกถามปากเปลา เกณฑการประเมนม 3 ระดบคอ ดเดน เปนทพอใจ และไมเปนทพอใจ

1.8.1.7 การเขยนรายงาน (Free-from essay) การประเมนในแบบวธน เปนแบบการเขยนขอความเกยวกบการปฏบตงานของผปฏบตงานในแตละคน โดยไมมแบบแผนอยางใดอยางหนงเปนทแนนอน โดยเฉพาะมความสามารถในการวเคราะห และตองการเวลา รวมทงความเขาใจเกยวกบลกษณะงาน

1.8.1.8 การประเมนแบบกลม (Group appraisal) คอวธการทใหหวหนางานทใกลชดกบบคลากรทกกลมมาประชม แลวอภปรายกนเกยวกบผลงานหรอวธปฏบตงานของบคลากรแตละคน วธนสามารถใชไดดในองคกรขนาดเลกทหวหนาหนวยงานทกคนตางรจกบคลากร ทงในกลมของตนเองและในกลมของผอนดพอสมควร

1.8.1.9 การประเมนโดยผลงาน (Appraisal by result) วธนเปดโอกาสใหบคลากรเสนอรายงานแลวแจงผลงานในรอบปทตนไดทาไปแลว ซงคลายๆ กบคาชแจงประกอบ

46

ปรมาณ และคณภาพของงานเพอขอเลอนขน เลอนระดบ หรอขอขนเงนเดอนเปนกรณพเศษของขาราชการไทยปจจบน 2. มาตรฐานการพยาบาลผปวยในหอผปวยกงวกฤต

2.1 มาตรฐานการบรการพยาบาลผปวยกงวกฤต มาตรฐานท 1 ทศทางการบรการพยาบาล โดยกาหนดทศทางการจดการบรหารการ

พยาบาลผปวยหนกชดเจน เจาหนาททกคนยอมและใชเปนหลกในการปฏบตงาน เชน มปรชญาในการใหบรการพยาบาล พนธกจ ขอบเขตหนาทความรบผดชอบ กลไกการสอสาร กลไกการสนบสนน และตดตามประเมนผล

มาตรฐานท 2 การจดองคกรและการบรหารงาน โดยการบรหารงานเออตอการจด บรการทมคณภาพ เชน แผนภมโครงสรางการบรหาร คาบรรยายลกษณะงาน กลไกการบรหารบรการพยาบาล

มาตรฐานท 3 ทมการพยาบาล โดยทมการพยาบาลมความพรอมในการพยาบาลอยางมคณภาพ เชน การจดอตรากาลงใหมทมพยาบาลดแลผปวยตลอด 24 ชวโมง การมอบหมายงานคณ สมบตของพยาบาลหวหนาหนวยงาน

มาตรฐานท 4 พฒนาเจาหนาททางการพยาบาล โดยสงเสรมพฒนาความร ทกษะทจา เปนสาหรบพยาบาลใหเกดการเรยนรและพฒนาอยางตอเนอง เชน การปฐมนเทศเจาหนาทใหม การพฒนาศกยภาพการทางานของเจาหนาท การฝกทกษะการพยาบาล ปรบปรงพฒนาเจาหนาททางการพยาบาล

มาตรฐานท 5 มาตรฐานวธปฏบต โดยสะทอนความรททนสมย สอดคลองกบลกษณะงานและกฎระเบยบทเกยวของ เชน การรบใหม ยาย และจาหนายผปวย การรกษา ความปลอดภยในหนวยงาน การประสานงาน

มาตรฐานท 6 สงแวดลอม อาคาร สถานททางาน โดยอานวยความสะดวก เหมาะสมกบการดแลผปวย เชน หอผปวยหนกตงอยศนยกลางหองผาตด คลงเลอด หองเอกซเรย จดพนทใชสอยเปนสดสวน

มาตรฐานท 7 อปกรณเครองมอเครองใช เวชภณฑสาหรบผปวยหนก โดยใหมอยางเพยงพอและพรอมใชงานไดทนท เชน หวหนาหนวยงานมสวนรวมในการกาหนดความตองการ

47

มาตรฐานท 8 การพฒนาคณภาพการพยาบาล โดยดาเนนการอยางตอเนองและใหทกคนมสวนรวม เชน สนบสนนใหเจาหนาทมสวนรวมในการวเคราะหประเมน และปรบปรงคณภาพการพยาบาล

มาตรฐานท 9 สารสนเทศทางการพยาบาล โดยจดใหมสารสนเทศในหนวยงานอยางมคณภาพ เชน การจดเกบขอมลของหนวยงานใหครบถวน สงเคราะหขอมลขาวสาร 2.2 มาตรฐานการปฏบตการพยาบาลผปวยกงวกฤต

มาตรฐานท 1 การประเมนปญหาและความตองการของผปวย โดยพยาบาลวชาชพเปนผประเมนความตองการและคาดการณภาวะวกฤตไดกอนจะรนแรง เชน ประเมนสญญาณชพ อาการปวด สภาพผดหนง สงสงสงตรวจ และตดตามผลการตรวจทางหองทดลอง ประเมนประสทธภาพการทางานของเครองมอ

มาตรฐานท 2 วนจฉยการตรวจและวางแผนการพยาบาล โดยกาหนดแผนการตรวจเพอตอบสนองปญหาหรอความตองการของผปวยอยางตอเนองทงในระยะวกฤตและระยะตอเนอง เชน กาหนดเปนรายๆ ในการบรรเทาภาวะวกฤต กาหนดแผนฟนฟสภาพผปวย วเคราะหรายงานอบตการณ เพอวางแผนปองกนความเสยงตอการดแลผปวย ปรบปรงแผนการพยาบาล จดระบบการสอสารและรายงานใหสมาชกในทมการพยาบาลเขาใจแนวทางปฏบต

มาตรฐานท 3 ปฏบตการพยาบาลตามแผน โดยชวยเหลอใหผปวยปลอดภยจากภาวะคกคามชวตและภาวะวกฤตโดยเรว เชน การปฏบตการชวยฟนคนชพ เฝาระวงอาการภายหลงการชวยฟนคนชพ จดเตรยมอปกรณในการชวยฟนคนชพ ดแลการไหลเวยนโลหต รกษาสมดลของสารน า และอเลกโทรไลต ตรวจสอบการทางานของเครองมอพเศษใหสามารถทางานไดอยางปลอดภย ปองกนภาวะตดเชอ และปญหาดานจตสงคม

มาตรฐานท 4 วางแผนจาหนายและปฏบตตามแผน เชน กาหนดแผนและเปาหมายของการพยาบาลรวมกบครอบครว จดโปรแกรมการฟนฟสขภาพผปวย เชน การออกกาลงกาย การทากจวตรประจาวน ประสานงานกบทมสขภาพทเกยวของเพอรวมวางแผนจาหนายผปวยหรอการยายไปยงหอผปวยอน ในกรณผปวยวาระสดทาย : ประเมนความรความเขาใจของญาตเกยวกบความเจบปวย ใหขอมลแกผปวยและญาต ใหการพยาบาลเพอบรรเทาความเจบปวด ปรกษาผปวยและญาตเพอวางแผนเผชญกบความตาย หรอถาจาเปนควรสงปรกษาพยาบาลผใหคาปรกษา

มาตรฐานท 5 ประเมนผลการพยาบาล โดยประเมนความกาวหนา ภาวะสขภาพของผปวย และปรบปรงแผนการพยาบาลเปนระยะๆ เชน การตรวจสอบขอมล ปรบปรงแผนการพยาบาลในกรณทผลการพยาบาลเดมไมเปนไปตามเปาหมาย สรปผลการพยาบาลผปวยทกราย

48

อยางตอเนอง วเคราะหผลสาเรจหรอปจจยทมอปสรรคตอความสาเรจของการพยาบาล และเปดโอกาสใหผปวยหรอญาตไดมสวนรวมในการประเมนผลการพยาบาล

มาตรฐานท 6 การบนทกทางการพยาบาลทมคณภาพ เชน การบนทกประเมนสภาพผปวยแรกรบ และประเมนซ าอยางตอเนอง วนจฉยการพยาบาล กจกรรมการพยาบาล ผลลพธทางการพยาบาล ใชแบบฟอรมทบนทกไดมาตรฐาน บนทกอยางชดเจน กะทดรด เขาใจงาย ตรวจสอบความถกตองและรายงานในแตละเวร

มาตรฐานท 7 การใหขอมลและการเคารพสทธของผปวย โดยสนบสนนและชวยเหลอผปวย ครอบครว ปรบตวและยอมรบการรกษาพยาบาล เชน จดโปรแกรมการปฐมนเทศผปวยรบใหมทกรายเกยวกบสทธทพงไดรบจากทมสขภาพ การใชสถานท กฎระเบยบของโรงพยาบาล ความสาคญของการรกษาพยาบาล สงเสรมการมสวนรวมในการตดสนใจรบการรกษาพยาบาล เคารพในคณคาความเปนมนษยในฐานะปจเจกบคคลแมในภาวะไมรสกตว 2.2.1 กองการพยาบาล (2544: ก-ค) ไดกาหนดมาตรฐานวธการปฏบต การบรการพยาบาลของพยาบาลวชาชพในหอผปวยกงวกฤตและผปวยวกฤต ไวดงน 2.2.1.1 การประเมนผ ปวย/ผ ใชบรการ (Assessment) หมายถง การปฏบตดงตอไปน

1) การประเมนปญหาและความตองการของผปวย/ผใชบรการอยางถกตองครบถวนทนททไดรบไวในความดแล การตดตามเฝาระวงและการประเมนปญหา/ความตองการอยางตอเนองตลอดการดแล จนกระทงจาหนายจากการดแล

2) การรวบรวมขอมลอยางครบถวนตามมาตรฐานการดแล/การพยาบาลทกาหนด และขอมลนนมคณภาพเพยงพอแกการวนจฉยปญหา การวางแผนการดแล รวมท งเพยงพอตอการประเมนผลการพยาบาล 2.2.1.2 การจดการกบอาการรบกวนตางๆ (Symptom management) หมายถง การชวยเหลอขจดหรอบรรเทาอาการรบกวนตางๆ ทงในดานอาการรบกวนดานรางกายและจตใจทงในทางตรงและทางออม ไดแก อาการทคกคามชวตแ ละอาการรบกวนความสขสบาย เชน การชวยฟนคนชพ การชวยหายใจ การบรรเทาอาการปวด อาการคลนไสอาเจยน นอนไมหลบ วตกกงวล กลวในอาการทเปนโรคตางๆ

2.2.1.3. การดแลความปลอดภย (Provision for patient safety) หมายถง การปฏบตดงตอไปน

1) การจดการใหผปวย/ผใชบรการไดอยในสงแวดลอมทปลอดภยทงดานกายภาพ ชวภาพ เคม รงส ความรอน แสงและเสยง โดยมเปาหมายเพอปองกนการเกดอบตเหต

49

และการบาดเจบตางๆ เชน การพลดตกหกลม การบาดเจบจากการผกยด การบาดเจบจากการใชเครองมออปกรณทางการแพทย รวมทงการปองกนการตดเชอในโรงพยาบาล

2) การจดการดแลอปกรณเครองมอทางการแพทย และอปกรณจาเปนทใชเพอการรกษาพยาบาลใหเพยงพอ พรอมใชในภาวะฉกเฉน มความปลอดภยในการใชงานกบผปวยเพอใหสามารถใหการดแลรกษาผปวยไดอยางมประสทธภาพ ลดความเสยงทจะเกดขนจากอปกรณไมพรอมหรอไมปลอดภย

3) การจดการ การสงเสรมใหเจาหนาททกระดบมการปฏบตงานตามมาตรฐาน หรอแนวทางทกาหนดเพอปองกนความผดพลาดในการทางาน

4) การปองกนภาวะแทรกซอนทอาจเกดขนระหวาง หมายถง กจกรรมการพยาบาลใดๆ ทเปนไปเพอปองกนภาวะแทรกซอนทคาดวาอาจเกดขนกบผปวยแตละราย หรอแตละกลมโรค /อาการ รวมทงอาการปองกนภาวะแทรกซอนจากผลขางเคยงของการรกษาดวย เชน การปองกนอนตรายจากการใหยาบางชนด การใหเลอด การใหออกซเจน การหามเลอด การจากดการเคลอนไหวผปวย / อวยวะดวยวธตางๆ เปนตน

5) การใหการดแลตอเนอง หมายถง การจดการใหเกดการดแลตอเนองในผปวยแตละราย ไดแก การเฝาระวงสงเกตอาการอยางตอเนอง การสงตอแผนการรกษาพยาบาล การประสานงานกบหนวยงานหรอทมงานทเกยวของ การสอสารเพอการสงตอผปวยทงการสงตอภายในหนวยงาน ระหวางหนวยงานในโรงพยาบาล ระหวางโรงพยาบาลหรอหนวยงานภายนอกโรงพยาบาล รวมทงการชวยเหลอกรณผปวยเสยชวตดวย

6) การสนบสนนการดแลสขภาพตนเองของผ ปวย / ผ ใชบรการและครอบครว หมายถง กจกรรมการชวยเหลอ การสอสารเพอใหความร สรางความเขาใจ และการฝกทกษะทจาเปนในการดแลสขภาพตนเองของผปวยเกยวกบการเฝาระวงสงเกตอาการผดปกต การแกไขอาการเบองตน การปองกนภาวะแทรกซอนตางๆ การใชยา การปฏบตเพอการสงเสรมสขภาพ และการมาตรวจตามนด ทงนรวมถงการใหขอมลทเปนประโยชนตอการดแลสขภาพอนๆ ดวย เชน การอธบายกอนลงนามยนยอมรกษาพยาบาลหรอกอนการสงตอไปยงสถานพยาบาลแหงอน และการแจงขาวรายกรณผปวยเสยชวต

7) การสงเสรมความพงพอใจแกผปวย หมายถง กจกรรมการพยาบาลบนพนฐานของสมพนธภาพ และการสรางความเชอมนแกผปวย/ผใชบรการดวยบคลกภาพทเหมาะสมโดยเฉพาะเกยวกบการชวยเหลอเอาใจใส การใหขอมลและการตอบสนองความตองการ/ความคาดหวงของผปวย/ผใชบรการอยางเหมาะสม

50

จงสรปไดวา การพยาบาลผปวยกงวกฤต หมายถง การพยาบาลใหแกผปวยทยในภาวะอนตรายคกคามตอชวต หรอเสยงตอการไดรบอนตรายถงชวตและยงตองใหการดแลสงเกตอาการตลอดเวลา โดยพยาบาลตองใชความร ความเชยวชาญเฉพาะดาน ในการประเมนปญหาและใหการพยาบาลเพอแกไขปญหาไดอยางถกตองใหผปวยพนจากภาวะคกคามนนโดยเรวทสด โดยปราศจากภาวะแทรกซอน 2.3 พยาบาลวชาชพในหอผปวยกงวกฤต การกระจายขอบเขตความรบผดชอบไปยงผบรหารในระดบตางๆ ตองสมพนธกบการมอบอานาจหนาทในแตละระดบของโครงสรางองคการ สาหรบในองคการพยาบาล คอ พยาบาลหวหนาหอผปวย พยาบาลหวหนาเวร พยาบาลหวหนาทม ซงแตละตาแหนงมหนาทรบผดชอบแตกตางกน ดงน 2.3.1 คณสมบตและบทบาทหนาทความรบผดชอบพยาบาลวชาชพในหอผปวยกงวกฤตคณสมบตและบทบาทหนาทความรบผดชอบพยาบาลวชาชพในหอผปวยกงวกฤต มความสาคญ เนองจากเปนการพยาบาลทเกยวของกบความเสยงตออนตรายถงชวตของผปวย พยาบาลจงตองปฏบตการพยาบาลภายใตพนฐานความรในการดแลผปวยกงวกฤต ความสามารถในการตดสนใจทรวดเรว ถกตองและควรมความสามารถในการสงเกตอาการ ซงมผกลาวถงคณสมบตพยาบาลผปวยกงวกฤต ไวดงน 2.3.1.1 คณสมบตพยาบาลผปวยกงวกฤต นกวชาการทางการพยาบาลท งในและตางประเทศ ไดกลาวถงคณสมบตพยาบาลผปวยกงวกฤตพอทจะประมวลไดดงน วจตรา กสมภ (2544: 3) ไดกาหนดคณสมบตของพยาบาลทดแลผปวยกงวกฤตไว คอ ปฏบตการพยาบาลทมมาตรฐาน มความรททนสมยอยเสมอ และทางานรวมกบบคลากรในทมสขภาพได เพอใหผปวยและครอบครวไดรบการดแลอยางมประสทธภาพ เพญจนทร แสนประสาน และคณะ (2536: 403) ไดจดจาแนกคณสมบตของพยาบาลผปวยกงวกฤตไว 2 ดาน คอ

1) คณสมบตทวไป ประกอบดวย ตองสาเรจการศกษาปรญญาตรพยาบาลศาสตร ผานการฝกอบรมหลกสตร Basic critical care nursing , Advanced critical care nursing, Advanced CPR ศกษาผปวยกงวกฤตเฉพาะราย (Case study) ผานประสบการณในการดแลใหการพยาบาลผปวยทมปญหาวกฤตในระบบตางๆ การพยาบาลผปวยในระยะสดทาย และมประสบการณชวยเหลอกชวตผปวยไดถกตอง

51

2) คณสมบตสวนตว ประกอบดวย มทศนคตทดตอการพยาบาลผปวยกงวกฤต มความพรอมทางสขภาพกายและจตใจในการพยาบาลผปวยกงวกฤต มคณธรรม จรยธรรม มความมนคงดานวฒภาวะทางอารมณ และมความเปนผนาทงดานการปฏบตงาน มนษยสมพนธทดตอผรบบรการ (ผปวยและญาต) และผใหบรการ (ผรวมงาน) 2.3.1.2 บทบาทและหนาทของพยาบาลผปวยกงวกฤต การกาหนดบทบาทหนาทความรบผดชอบของเจาหนาท หรอสมรรถนะของแตละคนใหชดเจนในการใหบรการแกผปวย จะเปนการชวยสรางความเขาใจอนดระหวางผรวมงานทกระดบภายในหนวยงาน ซงมผกลาวถงดงน วรรณวไล จนทราภา (2544: 98-99) ไดนาเสนอแนวคดทเกยวกบการพยาบาลผปวยกงวกฤต วานอกจากจะเปนการพยาบาลพเศษเฉพาะทางทจดใหสาหรบผปวยทมแนวโนมเขาสภาวะวกฤต หรอครอบคลมความตองการของผปวยทงดานรางกาย จตใจ และสงคม ซงถอเปนการพยาบาลแบบองครวม (Holistic care) แลวยงเปนการพยาบาลทตอเนอง เพอดารงไวซงหนาทของอวยวะสาคญในรางกาย (Vital organs) เชน หวใจ หลอดเลอด ปอด สมอง และไต พรทพย โกศลวฒน (2541: 1-5) ไดทาการสรปบทบาทและหนาทของพยาบาลผปวยกงวกฤตไว ดงน

1) ตองมความรความชานาญ สามารถประเมนภาวะความเจบปวย และภาวะความเสยงของผปวยแตละคน ใชความเชยวชาญและประสบการณในการตรวจรางกาย วเคราะห สรปอาการ และพฤตกรรมของผปวย

2) มวจารณญาณในการตดสนใจ สามารถวเคราะหปญหาสขภาพทแทจรงของผปวย ตดตามการรกษาพยาบาลอยางตอเนองและถกตอง ปจจยสาคญของความสาเรจในการวเคราะหนน เนนความสามารถในการสงเกตอาการเปลยนแปลง หรอความผดปกต และรถงสภาพทแทจรงของปญหา ตองมความเชอมนและความเทยงตรงในการตดสนใจ

3) วางแผนใหการพยาบาลชวยแกปญหาใหกบผปวยทจะสามารถดแลตวเองได ชวยแกปญหาใหกบญาตและครอบครว

4) ใหคาปรกษาทางดานสขภาพแกผมารบบรการ ใหคาแนะนาแกผรวมงานในทมสขภาพได

5) มมนษยสมพนธทด สามารถตดตอประสานงานรวมมอกบผรวมงานทงวชาชพเดยวกนและวชาชพอน เชน แพทย ทนตแพทย เภสชกร และบคคลากรทมสขภาพอนๆ

6) เปนผมจรยธรรม คณธรรม โดยยดหลกจรรยาบรรณแหงวชาชพ ม

52

มโนสานกในหนาทและความรบผดชอบ 7) มความคดรเรมสรางสรรค สามารถพฒนาตนเองและพฒนางานใหด

ยงขน 8) ตองมทกษะในการแปลความตองการของผปวยได กรณผปวยใสทอ

ชวยหายใจโดยใชภาษาทาทาง สญลกษณ และสอตางๆ ชวย รวมทงแสดงกรยาทเหนอกเหนใจ เขาใจผปวยใหมากทสด วจตรา กสมภ (2544: 3) ไดกลาวถงขอบเขตความรบผดชอบของพยาบาลผปวยกงวกฤต ไวดงน คอ

1) เฝาระวง ดแล ชวยเหลอผปวยใหปลอดภย และประสานงานกบบคลากรอนในทมสขภาพ พยาบาลจะตองปฏบตงานใหมทกษะ มความคดรเรมสรางสรรค ศกษาคนควาสงใหมๆ เพอนามาใชในการพยาบาลผปวยอยางมประสทธภาพ

2) รบผดชอบตอครอบครวของผปวยกงวกฤต เนองจากผปวยกงวกฤตตองเขารบการรกษาอยางกะทนหน ญาตหรอครอบครวจงเกดความเครยด ความกลว วตกกงวลอยางรนแรง เนองจากคดวาผปวยอาจถงแกกรรม พการหรอทพลภาพ มการเปลยนแปลงในบทบาทหนาทของครอบครว ตลอดจนสญเสยคาใชจายในการกษาพยาบาลสง ดงนนสมาชกในครอบครวผปวยจงตองพงพาพยาบาลและบคลากรในทมสขภาพ เพอใหครอบครวสามารถปรบตวและเผชญปญหาได

3) ดแลสภาพแวดลอมของผปวย เพราะสภาพแวดลอมมอทธพลตอชวตและพฒนาการของบคคล โดยเฉพาะอปกรณเครองมอจานวนมาก เชน เครองดดเสมหะ เครองบนทกการทางานของคลนไฟฟาหวใจ การตอทอระบายตางๆ การถกจากดความเคลอนไหว การมปญหาดานการตดตอสอสารของผปวย เสยงรบกวนจากการทางานของเครองมออปกรณตางๆ แสงสวางตลอดกลางวนกลางคน ซงเปนสงกระตนภาวะเครยด ทาใหมผลกระทบตอทงทางรางกาย จตสงคม จตวญญาณ และสญเสยความเปนบคคลของผปวย ตลอดจนกระทบตอภาวะจตสงคมของครอบครวผปวยอยางยง Kinney, et.al. (1988 อางใน สายพณ ปนแกว, 2544: 25-26) ไดทาการกาหนดบทบาทของพยาบาลผปวยกงวกฤต ไว 7 ประการ ดงน คอ

1) บทบาทชวยเหลอ ซงพยาบาลเปนผแสดงบทบาทนตอผปวยมากกวาวชาชพอนในทมสขภาพ

2) บทบาทการสอนและใหคาแนะนา เปนหนาทของพยาบาลในการสอนและใหคาแนะนาในการปฏบตตวทเหมาะสมและชวยฟนฟสขภาพโดยเรวแกผปวยและญาต

53

3) บทบาทในการวนจฉยทางการพยาบาลและเฝาระวง ถอเปนบทบาททสาคญของพยาบาลผปวยกงวกฤต ซงตองใชความสามารถในการระบปญหาและลงบนทกการตดตามปญหาและความตองการของผปวย เพอใหการพยาบาลไดอยางเหมาะสม

4) การจดการกบสถานการณ ท เป ลยนแปลงอยางรวดเ รว เ ปนความสามารถในการจดการกบสถานการณฉกเฉนทเกดขนกบผปวยไดอยางเหมาะสมกอนทแพทยจะมาดผปวย

5) ความสามารถในการใชเครองมออปกรณตางๆ เ นองจากมการเปลยนแปลงทงเครองมอ อปกรณ และยาตางๆ อยเสมอ พยาบาลจงตองมทกษะและเชยวชาญในการใชสงเหลาน

6) บทบาทในการดแลและประสานงาน เปนทยอมรบวาพยาบาลผปวยกงวกฤตคอสวนสาคญในการดแลผปวยกงวกฤต

7) บทบาทการจดการกบอาการทเปลยนแปลงของผปวยใหไดรบการดแลจากทมวชาชพอนอยางเหมาะสม เปนความสามารถในการจดลาดบความสาคญของปญหาและการตามแพทยมาดผปวยตามปญหานนๆ เพญจนทร แสนประสาน และคณะ (2536: 4-5) ไดระบไววาพยาบาลวชาชพในหอผปวยกงวกฤต ควรจะมความรบผดชอบตอการสงเสรมและการดารงภาวะสขภาพของผปวยไวใหดทสดเทาทจะทาได โดยคานงถงความเจบปวดทกขทรมานทงทางจตใจและรางกายของผปวยและญาต ผตองเผชญกบภาวะวกฤตเหลาน ทงนตองยอมรบความเปนบคคลทงคนของผปวย ยอมรบเกยรตศกดศร ความมคณคาของคนทงคนโดยยดหลกการตางๆ ซงสมาคมพยาบาลวกฤตเขยนไววา

1) พยาบาลผ ปวยกงวกฤตตองดารงไวดวยการปฏบตพยาบาลทมมาตรฐาน

2) พยาบาลผปวยกงวกฤตตองมความร แสวงหาความรทเหมาะสมทนสมยอยางตอเนอง

3) พยาบาลผปวยกงวกฤตจะตองเปนสวนใดสวนหนงในสหวทยากรทม (Multidisciplinary) ตองมการประสานงานกบผอน เพอใหผปวยและญาต ไดรบการดแลทดอยางตอเนอง

4) พยาบาลผปวยกงวกฤตตองเขาใจถงภาวะความเครยดทเกดขนจากสภาพการดแลผปวยกงวกฤต และสามารถชวยเหลอผปวย ญาต เพอนรวมงานไดด รวมท งประเมนปญหาทางกาย ทางจตของผปวยและใหการชวยเหลอไดอยางถกตอง

54

5) พยาบาลผปวยกงวกฤต รวมรบในสทธของผปวย ครอบครว และเพอนรวมงานในอนทจะชวยเหลอชวตผปวยใหยนยาวไดตามความตองการของตนเองแตละคนตามสถานการณตางๆ กน

6) พยาบาลผปวยกงวกฤต ควรยอมรบคานยมของผปวย ครอบครว เพอนรวมงาน และตนเองทแตกตางกนทงความคด ทศนคต ในทกสถานการณทเกยวกบปญหาจรยธรรม 2.4 บทบาทหนาทความรบผดชอบหวหนาทมหอผปวยกงวกฤต หวหนาทม เปนผรบผดชอบงานทไดรบมอบหมายจากหวหนาหอผปวยอกตอหนง ทาหนาทจดใหมการบรการพยาบาลทมคณภาพแกผปวยในทมและใชคนใหมประสทธภาพ เปนผ มอบหมายงานการดแลผปวยใหแกสมาชกทมของตนเองโดยปฏบตดงน 2.4.1. วเคราะหความตองการของผปวยแตละรายในความรบผดชอบดงน 2.4.1.1 ฟงรายงานจากทมการพยาบาลในเวรทผานมา 2.4.1.2 ทบทวนบนทกเกยวกบผปวย 2.4.1.3 ตรวจเยยมผปวยและพดคยกบผปวยแตละราย 2.4.1.4 ปรกษากบบคลากรทเกยวของ เชน แพทย 2.4.1.5 ทบทวนคาสงการรกษาในคารเดกซ 2.4.1.6 ทบทวนแผนการพยาบาล 2.4.2. จดลาดบความตองการพยาบาลของผปวย 2.4.3. วเคราะหความสามารถของสมาชกทม มอบหมายผปวยใหสมาชกทม โดยคานงถงระดบความสามารถ ประสบการณและขอบขายหนาททสามารถกระทาได มอบหมายผปวยทตองการการดแลโดยใชความชานาญพเศษใหพยาบาลวชาชพ อยางไรกตามจะตองมการกระจายงานทเหมาะสม ไมมากหรอนอยเกนไป งานควรจะสามารถกระทาใหประสบผลสาเรจไดภายในเวลาทกาหนด 2.4.4. กาหนดใหสมาชกทมมารายงานผลการทางานใหหวหนาทมทราบเปนระยะๆ นอกจากน Matthews and Whelan (1993: 127) ไดกลาวถงบทบาทหนาทความรบผดชอบหวหนาทม ประกอบดวย 2.4.4.1. มอบหมายผปวยใหสมาชก 2.4.4.2. สงเสรมใหพยาบาลใหการดแลผปวยตามความแตกตางของแตละบคคลจากการดแลตามหนาท

55

2.4.4.3. มสวนรวมในการดแลผปวย โดยมผปวยในความดแล 2.44.4. วางแผนการพยาบาลหลงจากการตรวจเยยมผปวย

2.4.4.5. ปรบแผนการดแลใหทนสมย 2.4.4.6. สรางความมนใจในการดแลผปวยทงดานความตองการพยาบาลและการรกษา

2.4.4.7. การประเมนประสทธผลของการดแล 2.4.4.8. แนะนาและสนบสนนสมาชกทม 2.4.4.9. สงเสรมใหนกศกษาพยาบาลในทมไดรบโอกาสในการเรยนรพฒนาทกษะ และเรยนรทกษะใหม 2.4.4.10. แกไขความขดแยงทอาจเกดขนระหวางผปวยและพยาบาลโดยเรว 2.4..4.11. รายงานขอมล อาการเปลยนแปลงใหหวหนาเวร 2.4.4.12. สงเสรมใหการบนทกทางการพยาบาลมความครบถวนถกตอง และรวมทงมขอมลทจาเปนทงหมด 2.4.4.13. รกษาและคงไวซงความสะอาดและปลอดภยของสงแวดลอม 2.4.4.14. สงเสรมใหผปวยไดรบขอมลทดเกยวกบการดแล 2.4.4.15. เปนแบบอยางทดและเปนพเลยงใหพยาบาลอาวโสนอย 2.5 บทบาท หนาท ความรบผดชอบ พยาบาลหวหนาเวรหอผปวยกงวกฤต 2.5.1 Mc Clish (1994: 1-5) กลาววา พยาบาลหวหนาเวรซงเปนผทรบผดชอบในการบรหารจดการทางคลนก และเปนผนเทศในการใหการดแลผปวยและบรหารจดการภายในหนวยงานทงหมด ดงนนคณสมบตพยาบาลหวหนาเวรหอผปวยกงวกฤตควรประกอบดวย

2.5.1.1 เปนพยาบาลวชาชพและไดรบการมอบหมายจากหวหนากอง หรอมประสบการณ ทดลองการเปนพยาบาลหวหนาเวร

2.5.1.2 มความร ความเขาใจ นโยบาย และการปฏบตของหนวยงาน 2.5.1.3 มประสบการณทจาเปนทางคลนกในการดแลผปวย 2.5.1.4 กลาแสดงออกในดานบวกและมทกษะในการสอสารกบสาขาวชา 2.5.1.5 มทกษะในการแกไขปญหา 2.5.1.6 เตรยมตวเพอทจะปรบตวใหเขากบสมาชกทม 2.5.1.7 ไดรบการปฐมนเทศ ในบทบาทของพยาบาลหวหนาเวร

2.5.2 Frank and Hayden (1990: 48) ไดกลาวถงพยาบาลหวหนาเวร จาเปนตองมคณสมบต

56

1) ทกษะในการสอสารทมประสทธภาพ 2) สามารถเขากบประชาชนไดด 3) สามารถวางแผนจดองคกรและควบคมการปฏบตงานกบคนอน 4) สามารถแกไขปญหา 5) มประสบการณ 1 ปในการทางาน

Janice (1995: 63) ไดกลาวถงคณสมบตพยาบาลหวหนาเวรไวดงน 1) ตระหนกถงความตองการของผปวย 2) ลาดบความสาคญของงาน 3) เปนผนาทม 4) เตมใจทจะชวยเหลอผรวมงานทหนกและยงยาก

2.5.3 กองการพยาบาล (2539: 16) ซงไดกลาวถงบทบาทหนาทของพยาบาลหวหนาเวร ประกอบดวยดานการปฏบตการพยาบาลและดานการบรหารจดการ

2.5.3.1 ดานการปฏบตการพยาบาล เปนผทไดรบมอบหมายปฏบตงานแทนหวหนาหอ ใหรบผดชอบหนาทจดใหมการบรการพยาบาลทมคณภาพ หนาทสาคญไดแก การมอบหมายงานใหเหมาะสมกบสมาชกทม การเยยมตรวจ การเขยนแผนการรกษา การปฏบตการพยาบาล การประชมปรกษากอนและหลงใหการพยาบาล การนเทศ การเปนผนาการประชม ปรกษาและการประเมนผล ซงเปนการปฏบตการพยาบาลทสงเสรมใหพยาบาลหวหนาเวรมบทบาทนาทมใหปฏบตการพยาบาลไดมประสทธภาพมากขน พยาบาลหวหนาเวรจงตองปฏบตหนาทในฐานะพยาบาลหวหนา ควบคกบการทางานเพอใหบรรลเปาหมาย

2.5.3.2 ดานการบรหารจดการ โดยมสวนรวมในการบรหารจดการ การดแลภายในหอผปวยหรอหนวยงานเพอประกนคณภาพในการใหบรการ หนาททสาคญ ไดแก มสวนรวมในการสรางทมการพยาบาลทมประสทธภาพในการดแลผปวยและครอบครว การวเคราะหปญหา แกไขอปสรรคทเกดจากระบบงาน บคคลและสงแวดลอมมสวนรวมในโครงการตางๆ ทเกยวของกบสขภาพอนามยในหนวยงานทปฏบต ประเมนการใหบรการพยาบาลภายในหอผปวยหรอหนวยงาน ใหขอมลทเปนประโยชนในการพฒนาหอผปวยหรอหนวยงานอยางตอเนอง รวมประชมปรกษากบผบรหารทางการพยาบาล เ พอประเมนคณภาพของการใหบรการพยาบาลในหอผปวย หรอในสวนหนวยงาน และมสวนรวมในกจกรรมของหนวยงาน โรงพยาบาล และ/หรอองคกรวชาชพ

2.5.1 นอกจากน Frank and Hayden (1990: 48) ไดกลาวถงหนาทพยาบาลหวหนาเวรวามหนาทประสานชวยเหลอผจดการพยาบาล ผตรวจการ ในการจดองคการและแกไขปญหา

57

เพอใหเกดการดแลผปวยทไดคณภาพ ซงบทบาทดงกลาวประกอบดวย 2.5.4.1 รบผดชอบในการดแลผ ปวย ไดแก การมอบหมายงานตาม

ความสามารถและความตองการของผปวยตามลาดบความสาคญ สอสารโดยตรงกบแพทยเกยวกบปญหาและความตองการของผปวย จดสงแวดลอมใหเหมาะสมกบผปวย มสมรรถนะทางดานคลนก และชวยเหลอผจดการพยาบาล ผตรวจการ ในการประเมนคณภาพทางคลนก

2.5.4.2 รบผดชอบสมาชกทม ไดแก ชวยเหลอสมาชกใหม โดยการปฐมนเทศ ชวยเหลอทางดานการศกษาแกสมาชก และนาเสนอผลการปฏบตงาน

2.5.4.3 รบผดชอบหนวยงาน ไดแก ดแลสงแวดลอม ความปลอดภยทงผปวยและสมาชก สามารถคาดการณการเปลยนแปลงและความตองการของผปวยทเกดขนและรายงานใหผตรวจการทราบ ประเมนความเหมาะสมเกยวกบการแลกเปลยนเวร ชวยเหลอผตรวจการในการตดสนใจ มสวนรวมในการวางแผนทงในระยะสน และระยะยาวของหนวยงาน มการสอสารอยางเปนทางการ และไมเปนทางการระหวางการสงเวรกบผรกษาพยาบาล 2.5.5 พยาบาลหวหนาเวรมหนาทเปนผจดการทางดานคลนกในเรองทเกยวกบการใหการดแลผปวย เชน ผนเทศ บรการจดการในหอผปวยกงวกฤต สาหรบความรบผดชอบของพยาบาลหวหนาเวรหอผปวยกงวกฤต-วกฤต ทจะตองเฝาตดตาม มดงน ( Mc Clish, 1994: 2-5) 2.5.5.1 รบเวรเพอทจะไดรบทราบผปวยทมภาวะความเสยงสง และนเทศในสงทจะทาใหผปวยปลอดภย ปจจยทจะตองพจารณา ไดแก

1) ความซบซอนของผปวยและความตองการในการใหการพยาบาล เชน การดแลเรองการรกษาความสมดลของรางกาย ความตองการทางดานจตสงคม

2) สภาวะของผปวยทตองการการพยาบาลอยางเฉพาะเจาะจง และมการเปลยนแปลงตลอดเวลา

3) ทกษะทางการพยาบาลในการประเมนความตองการทซบซอนของผปวย

4) มทกษะในการใชเทคโนโลยในการใหการดแลผ ปวยอยางมประสทธภาพ

5) นเทศงานไดตามความสามารถกบระดบความตองการของผปวยในแตละระดบตองมการปฐมนเทศใหกบพเลยง เปนแหลงประโยชนสาหรบพยาบาล

6) มการมอบหมายงานใหกบสมาชกทมไดอยางเหมาะสม 7) ตดตามประเมนผล 8) สามารถคดแยกประเภทผปวยเพอปองกนการแพรกระจายเชอ เชน

58

ผปวยทมภมคมกนตา ผปวยทมการตดเชอระบบทางเดนหายใจ 9) มการมอบหมายงานใหมการดแลอยางตอเนอง

2.5.5.2. มอบหมายงานสาหรบผชวยเหลอผปวย 2.5.5.3. รบผดชอบรสภาพผปวยแตละคน ตดสนใจพจารณางานใหการพยาบาลผปวยอยางมคณภาพ 2.5.5.4. ตองมการตรวจเยยมรวมกบแพทย ระหวางการเปลยนเวรโดยมความสามารถใหขอมลทสภาวะปจจบนของผปวย และสามารถชวยประเมนงานการจาหนายผปวย 2.5.5.5. มการเตรยมพรอมในการรบผปวย การทาความสะอาด Monitor เวชภณฑ 2.5.5.6. ตองตระหนกในบทบาทหนาททตองรบผดชอบ 2.5.5.7. มแนวทางปฏบตทเฉพาะเจาะจง เชน การใสสาย Swan ganz 2.5..8. การบนทกเกยวกบการใชยาเสพตด 2.5.5.9. การควบคมการทางานของพยาบาลผชวย 2.5.5.10. รวบรวมเอกสารทเกยวกบการลา การเจบปวย การปฏบตงานนอกเวลา 2.5.5.11. สรปรายงาน สอสารใหเวรถดไปรบทราบ 2.5.5.12. ใหความรวมมอกบทมสขภาพ 2.5.5.13. รแหลงประโยชนในโรงพยาบาล การสงปรกษา 2.5.5.14. ตรวจสอบความปลอดภย อคคภย และความเสยหายทจะเกดขน 2.5.5.15. ปญหาใหญ ตองมการสอสารใหกบผจ ดการทางดานคลนกและผปวยรบทราบ บทบาทของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตจะตองเปนผทมความร ความชานาญ มวจารณญาณในการตดสนใจทรวดเรว สามารถแกไขปญหาสถานการณฉกเฉนทเกดขนกบผปวยไดเหมาะสม มบทบาทเปนผชวยเหลอ บทบาทเปนตวแทนของผปวย จะเหนไดวานอกจากจะมบทบาทหนาทในดานปฏบตการพยาบาลแลว ยงตองมบทบาทหนาทดานการบรหารจดการดวย เพอสามารถรบผดชอบของสมาชกทมการพยาบาลไดครอบคลมและตองมบทบาทผนาในการนาทม และการรบผดชอบดงกลาวจงเปนสงสาคญ ดงนนการพฒนาระบบความสามารถเชงสมรรถนะทซอนเรนของทรพยากรมนษย (Human talent) ออกมาใชจะทาใหเกดประโยชนสงสดตอการปฏบตงาน (เกรกเกยรต ศรเสรมโภค, 2546: 21-11) 2.5.6. การพฒนาทรพยากรมนษย บคคลเปนทรพยากรทมคามากทสดในองคการ องคการจะประสบความสาเรจไดขนอย

59

กบทรพยากรบคคลในองคกรน นๆ โดยเฉพาะอยางยงงานการพยาบาลเปนงานทมบคลากรปฏบตงานการพยาบาลอยตลอด 24 ชวโมง เพอใหการดาเนนการเปนไปอยางมคณภาพและมประสทธภาพ และในภาวะทมการเปลยนแปลงทางดานสงคมและเศรษฐกจ ภาระจากการทางานเพมขน โรคทเกดจากการทางานเพมขน นอกจากนการเปลยนแปลงทางดานการแพทย ความกาวหนาทางเทคโนโลยใหมๆ ทาใหองคการตองการบคลากรทมความสามารถและเชยวชาญเฉพาะดานมากขน (Gillies 1994 อางในรชนก วนทอง, 2545: 16) 2.5.7 จากการศกษาของ คะนงนจ อณหโชค (2546: 45) พบวา แนวโนมการพฒนาทรพยากรมนษยของกลมงานการพยาบาล โรงพยาบาลรฐในพทธศกราช 2550-2554 ไดพฒนาขนจนกระทงมความทนสมยและมความเปนสากลมากขน การพฒนาทรพยากรมนษยตองไมมงไปทการไดใบเบกทางเขา สต าแหนงเทาน น หากจะตองมงไปทการเพมพนศกยภาพและขดความสามารถจนมคณภาพพอเพยงทจะปฏบตงานในหนาทรบผดชอบ ทงยงตองสามารถแกไขปญหาทมความซบซอนมากยงขน และสามารถสรปได 6 กระบวนการ ดงน

2.5.7.1 การวางแผน ใชหลกการความมสวนรวมของทกฝาย แผนมลกษณะเปนแผนกลยทธทมระยะแผนสน โดยเนนคนเปนศนยกลางใหมประสทธภาพ

2.5.7.2 การคดเลอก ใชกระบวนการในการคดเลอกหลายกระบวนการอยางเสมอภาค มการประสานงานกบสถานศกษาในการคดเลอก

2.5.7.3 การพฒนาบคลากร เสรมสรางแรงจงใจใหบคลากรพฒนาตนเอง สงเสรมใหเกดการเรยนรอยางตอเนอง และพฒนาความสามารถดวยการใหโอกาสในการปฏบตงานตางๆ ททาทาย

2.5.7.4 การประเมนผล การประเมนผลการปฏบตงานใชแบบ 360 องศา มการพฒนาเครองมอในการประเมนผลและบนทกผลการประเมนอยางตอเนอง

2.5.7.5 ใหรางวล มการมอบหมายงานทพงพอใจ และใหโอกาสพฒนาเพอความกาวหนาทางสายอาชพ ระบบการใหรางวลยตธรรมตามผลการปฏบตงานรายบคคล

2.5.7.6 ธารงรกษา มการสรางบรรยากาศทมความเคารพซงกนและกนอยางเทาเทยม เพอเสรมสรางความพงพอใจในงาน สงเสรมกจกรรมแรงงานสมพนธ จดสวสดการ สภาพแวดลอมทปลอดภย ฝายการพยาบาลเปนหนวยงานทมจานวนบคลากรมากทสดในโรงพยาบาล จาเปนตองจดบคคลใหเหมาะสมกบการปฏบตการพยาบาลตามนโยบายของประเทศทใหสถาบนสขภาพทกแหง มการใชทรพยากรทกอยางทมอยใหเกดประโยชนสงสด จากนโยบายดงกลาว จงไดกาหนดการขยายอตรากาลงของเจาหนาทนอยมาก มผลกระทบตอจานวนบคลากร ทาใหม

60

บคลากรไมเพยงพอ นอกจากนปญหาจากผปฏบตงานทมการลาออก โอนยาย เนองจากลกษณะงานของพยาบาลทตองอยเวร ทาใหมการเปลยนแปลงงานโยกยายมากขน ดงนนฝายการพยาบาลจงตองเพมพนศกยภาพและขดความสามารถหรอการพฒนาระบบความสามารถเชงสมรรถนะทซอนเรนของทรพยากรมนษย จนมคณภาพพอเพยงทจะปฏบตงานในหนาทรบผดชอบเพอทาใหเกดประโยชนสงสดตอการปฏบตงาน จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของตางๆ กลาวไดวา ผลกระทบจากการเปลยนแปลงท งในระดบโลกและระดบประเทศ สงผลใหเกดการปรบตวท งแนวคดและวธปฏบตงาน ผปฏบตงานทกคนตองปรบตวทก ๆ ดาน ซงรวมถงพยาบาลวชาชพ หอผปวยกงวกฤต ทตองใหการพยาบาลทมความยงยากซบซอน เพอใหผปวยผานพนภาวะวกฤตของชวต โดยการตอบสนองความตองการ และแกไขปญหาทเกดจากความเจบปาย ตลอดจนชวยใหผปวยไดรบการพฒนาความสามารถในการดแลตนเอง เพอใหมภาวะสขภาพทแขงแรง และมคณภาพชวตทด ซงมจดเนนทรกษาชวต และใหการดแลแบบองครวม โดยคานงถงคณภาพชวต ปองกนโรค และสงเสรมสขภาพ พยาบาลหอผปวยกงวกฤตจงตองมสมรรถนะทตรงตามมาตรฐานของวชาชพ และมาตรฐานการพยาบาลผปวยกงวกฤต และตองมการพฒนาสมรรถนะ หรอความสามารถในการปฏบตงานใหสอดคลองกบการเปลยนแปลง ใหการบรการอยางมคณภาพ และประสทธภาพ ภายใตทรพยากรทมอยอยางจากด ดงนนพยาบาลหอผปวยกงวกฤตจงจาเปนตองมการประเมนสมรรถนะของหนวยงาน ในฐานะทผวจยเปนพยาบาลวชาชพในหอผปวยกงวกฤต จงสนใจทจะศกษาระดบสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤต และความสมพนธระหวางบรรยากาศองคการ ประสบการณในการทางาน กบสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร ผวจยจงเสนอกรอบแนวคด ดงน สมรรถนะหลก (Core Competency) ของคณะกรรมการขาราชการพลเรอน (ก.พ.) ซงไดกาหนดสมรรถนะหลกไวประกอบดวยสมรรถนะ 5 ดาน

1) การมงผลสมฤทธ (Achievement Motivation) 2) การบรการทด (Service Mind) 3) การสงสมความเชยวชาญในงานอาชพ (Expertise) 4) จรยธรรม (Integrity) 5) ความรวมแรงรวมใจ (Teamwork)

2.5.8 สมรรถนะทใชเฉพาะหนวยงาน(Specific Competency) กาหนดสมรรถนะประจาหนวยงานหอผปวยกงวกฤตไวดงน

61

2.5.8.1 ความสามารถในการดแลผปวยระบบหวใจและหลอดเลอดในภาวะกงวกฤต

2.5.8.2 ความสามารถในการดแลผปวยโรคระบบทางเดนหายใจในภาวะกงวกฤต

2.5.8.3 ความสามารถในการดแลผปวยทางอายรศาสตรในระยะกงวกฤตโรงพยาบาลเจาพระยายมราช 2.5.9 ระบบการพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตในโรงพยาบาลเจาพระยายมราช 2.5.9. 1. หอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลเจาพระยายมราช หอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลเจาพระยายมราช รบผปวยอาย 15 ปขนไป ทมภาวะกงวกฤตทางอายรกรรมจนถงภาวะวกฤต หรอผปวยทพนจากระยะวกฤต แตยงตองสงเกตอาการอยางใกลชด และผปวยวกฤตทเขารบการรกษาในหอผปวยหนกอายรกรรมไมได เนองจากอตราเตยงมจานวนจากดไมเพยงพอตอจานวนผปวย โรคทรบไวดแลใหการพยาบาล ไดแก โรคระบบหวใจและหลอดเลอด โรคระบบประสาทและสมอง โรคระบบทางเดนอาหาร โรคระบบทางเดนหายใจ ฯลฯ และผปวยทใชเครองมอพเศษตางๆ เชน เครองชวยหายใจ เครองเฝาระวงการเตนของหวใจ เครองตดตามความดนโลหต เครองควบคมอตราการไหลของสารน า เปนหอผปวยปด ไมใหญาตเฝาตลอดเวลา พยาบาลเปนผใหการพยาบาลชวยเหลอผปวยท งหมด กาหนดเวลาเยยมผปวยเวลา 12.30 น.-13.30 น. และเวลา 19.30 น.-20.00 น. ใหญาตเขาเยยมครงละ 2 คน นอกเหนอจากเวลาเยยมสามารถกดกรงสอบถามอาการไดตลอด 24 ชวโมง จานวนเตยงทรองรบผปวยทงชายและหญง มจานวน 16 เตยงม2ชนไดแกหอผปวยกงวกฤตชน4 และหอผปวยกงวกฤตชน 4 มอตรากาลง คอ หวหนางานพยาบาล 1 คน พยาบาลวชาชพ 13 คน พนกงานผชวยเหลอคนไข 6 คน คนงาน 1 คน รวม 21 คน หอผปวยกงวกฤตชน 5 มอตรากาลง คอ หวหนางานพยาบาล 1 คน พยาบาลวชาชพ 10 คนพนกงานผชวยเหลอคนไข 6 คน คนงาน 1 คน รวม 18 คน 2.5.9.2. โครงสรางสายการบงคบบญชาหอผปวยกงวกฤต โรงพยาบาลรฐ การพยาบาลผปวยภาวะกงวกฤตและวกฤต พยาบาลทใหการดแลผปวยจะตองใหการพยาบาลทมคณภาพตรงตามมาตรฐานของวชาชพ เปาหมายทสาคญในการใหการพยาบาลผปวยภาวะกงวกฤต คอ การชวยใหผปวยพนภาวะวกฤตของชวต โดยการตอบสนองความตองการของผปวย และแกไขปญหาทเกดจากการเจบปวย ตลอดจนชวยใหผปวยไดรบการพฒนาความสามารถในการดแลตนเอง เพอใหมภาวะสขภาพทแขงแรง และมคณภาพชวตทด ซง

62

ในการจดระบบการดแลผปวยภาวะกงวกฤตจะตองพจารณาใหรอบคอบวา ระบบการดแลผปวยแบบตางๆ สอดคลองกบเปาหมายองคกร คณลกษณะของบคลากร ทรพยากรทมอยหรอไม (ปรางคทพย อจะรตน, 2541: 29) ซงโครงสรางสายการบงคบบญชาหอผปวยกงวกฤต และความสมพนธระหวางหวหนาหอผปวยกงวกฤต พยาบาลหวหนาเวรหอผปวยกงวกฤต และพยาบาลหวหนาทมหอผปวยกงวกฤต ดานการมอบหมายงานนน หวหนาหอผปวยกงวกฤตจะเปนผรบผดชอบโดยตรง แตบางครงไมสามารถปฏบตดวยตนเองได ตองกระจายความรบผดชอบใหแกบคคลใดบคคลหนง สวนใหญมกจะเปนหวหนาเวร หรอหวหนาทม ซงขนกบการจดระบบการดแลผปวย (Matthews and Whelan, 1993: 112-128, ปรางคทพย อจะรตน, 2541: 30-32 และนตยา ศรญาณลกษณ, 2545: 262) เชนระบบการดแลผปวยเปน

แผนภมท 4 แผนภมของระบบการดแลผปวยเปนรายบคคล (Marquis and Huston,1996:189 อางในปรางคทพย อจะรตน, 2541: 30)

พยาบาลหวหนาหอ

พยาลหวหนาเวร

พยาบาลพยาบาล พยาบาล

ผปวย ผปวย ผปวย

63

แผนภมท 5 แผนภมของระบบการดแลผปวยเปนทมการพยาบาล(ปรางคทพย อจะรตน, 2541: 58) โดยลกษณะการทางานของพยาบาลหวหนาเวร จะตองบรหารจดการทรพยากรทมอยในหอผปวยดาเนนไปอยางมประสทธภาพ ทรพยากรทสาคญ ไดแก สมารชกทม เวลา เครองมอ อปกรณ และผปวย ซงตองจดการใหเกดประสทธผลเพอใหผปวยไดรบการบรการทด และพยาบาลไดรบความพงพอใจในการทางาน

หวหนาหอ

งานบรหาร

เจาหนา

ทอนๆ

ผชวย

พยาบาล พยาบาล

หวหนาทม 1

ทมสขภาพทมการพยาบาล

งานบรการ

หวหนาทม 2

นกศกษา

พยาบาล พยาบาล ผชวย

พยาบาล

เจาหนา

ทอนๆ

นกศกษา

พยาบาล

ผปวยในทม 1 ผปวยในทม 2

64

โครงสรางสายการบงคบบญชาหอผปวยกงวกฤต โรงพยาบาลเจาพระยายมราช

แผนภมท 6 โครงสรางสายการบงคบบญชาหอผปวยกงวกฤต โรงพยาบาลเจาพระยายมราช 2.6 การพยาบาลผปวยกงวกฤต การพยาบาลผปวยวกฤต เปนการพยาบาลเฉพาะทางทมความยงยากซบซอน และตอง

หวหนาพยาบาล

ผชวยหวหนาพยาบาล

หวหนาหอผปวย

งานวชาการ งานบรการ งานบรหาร

ทมการพยาบาล ทมสขภาพอนๆ

หวหนาทมท 1 หวหนาทมท 2 หวหนาทมท 3 หวหนาทท 4

ผชวยพยาบาล ผชวยพยาบาล

65

เกยวของกบปฏกรยาการตอบสนองของบคคลทมตอปญหาทางสขภาพทมสภาวะการคกคามตอชวต (สมาคมพยาบาลวกฤตแหงประเทศสหรฐอเมรกา 1984 อางใน สณสา วลยะเพชร, 2533: 26) ดงนนเปาหมายทสาคญในการใหการพยาบาลผปวยวกฤต (สภารตน ไวยชตา, 2537 อางใน นฤมล กจจนนท, 2540: 14) คอ การชวยใหผปวยผานพนภาวะวกฤตของชวตโดยการตอบสนองความตองการและแกไขปญหาทเกดจากการเจบปวยตลอดจนชวยใหผปวยไดรบการพฒนาความสามารถในการดแลตนเอง เพอใหมภาวะสขภาพทแขงแรงและมคณภาพชวตทด ซงมจดเนนทรกษาชวต (Life-Seving) ใหการดแลแบบองครวม (holistic care) โดยคานงถงคณภาพชวต ปองกนโรค) และสงเสรมสขภาพ การพยาบาลผ ปวยภาวะกงวกฤตและวกฤต พยาบาลทใหการดแลผปวย จะตองใหการพยาบาลทมคณภาพตรงตามมาตรฐานของวชาชพ มาตรฐานการพยาบาลผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลเจาพระยายมราช ใชมาตร ฐานเดยวกบการพยาบาลผปวยวกฤต 3. บรรยากาศองคการ บรรยากาศของสถานศกษา สถานทราชการหรอหนวยงานแตละแหงนนจะมความแตก ตางกน เชน บางแหงสมาชกมความเครงเครยด บางแหงมความสนกสนาน บางแหงคอนขางเงยบเหงา และบางแหงมความรวมมอกนด เปนตน (Hepper and Pettengrill, 1971 cited in นต ชวา, 2545) Halpin (1966 cited in นต ชวา, 2545) กลาววา ลกษณะแบบนอาจเรยกแตกตางกนไป เชน บรรยากาศองคการ (Organization climate) บคลกภาพขององคการ (Organization peronality) วฒนธรรมองคการ (Organization culture) หรอบรรยากาศ (Atmosphere) เปนตน และคาทนยมกนมากคอบรรยากาศองคการ และมกบรรยายในลกษณะซงเปนความประทบใจความรสกหรอการรบรของสมาชกในงานทมตอองคการ ซงมบรรยากาศองคการเปนสงทมนษยสามารถควบคมได เพราะเกยวกบองคประกอบขององคการ เชน โครงสรางขององคการ ความรบผดชอบของบคคล การสนบสนน การใหรางวล ความขดแยง เปนตน (Muchinsky, 1983 cited in นต ชวา, 2545) ซงบรรยากาศองคการทผปฏบตงานรบร หรอรสกจะมอทธพลตอพฤตกรรมของผปฏบตงาน ในดานความคดรเรม ความตงใจปฏบตงาน ตลอดจนทศนคตตอผบงคบบญชา เพอนรวมงานและจะสงผลตอปรมาณงาน คณภาพงาน และการตดสนใจในการแกปญหาดวย (อรณ รกธรรม, 2527) 3.1 ความหมายของบรรยากาศองคการ Grigsby (1991) กลาววา บรรยากาศองคการ หมายถง กลมของการแสดงถงความผก พนการยดตดกบกลม การสนบสนนจากฝายบรหาร ความเปนอสระ การกาหนดงาน ความกด ดน

66

จากงาน ความชดเจน การควบคม และนวตกรรม ซงบคคลในองคการรบร และไดรบแรง จงใจจากผบรหาร Cherrington (1994) กลาววา บรรยากาศองคการ เปนคณลกษณะหรอความเชอทแบงแยกองคการหนงออกจากอกองคการหนง คลายกบคาวา “บคลกภาพ” (Peronality) บรรยากาศองคการจงอาจหมายถง บคลกภาพขององคการ ซงเปนคณลกษณะคงทของแตละองคการทมอทธพลตอพฤตกรรม Gibson et. Al (2002) และ Snow (2002) กลาววา บรรยากาศองคการ หมายถง การรบรหรอความรสกของสมาชกในองคการตอกลม คณลกษณะของสภาพแวดลอมทเขาทางานอย ซงเปนบรรยากาศของสถานททางาน รวมถงคานยม บรรทดฐาน ความคาดหวง นโยบาย และกระบวนการตางๆ ทมอทธพลตอพฤตกรรมของบคคลในองคการ กฤษณา ศกดศร (2534) กลาววา บรรยากาศองคการ หมายถง บรรยากาศองคการทมอทธพลตอพฤตกรรมของแตละบคคลในองคการ โดยเฉพาะในการทางานเปนตวแปรสาคญทมผลตอประสทธภาพ และประสทธผลของงาน เทพนม เมองแมน และ สวง สวรรณเวลา (2540) กลาววา บรรยากาศองคการ หมายถง ตวแปรชนดตางๆ เมอนามารวมกนแลวมผลกระทบตอระดบของการทางาน หรอการปฏบตงานของผดาเนนงานภายในองคการ สรปไดวา บรรยากาศองคการ หมายถง ความรสก ความเขาใจ การรบรของสมาชกผปฏบตงานในองคการทมตอสภาพแวดลอมในองคการทตนปฏบตงานอยท งโดยทางตรงและทางออม ซงแตละองคการจะมความแตกตางกนไป ซงมผลตอพฤตกรรมการปฏบตงานของบคลาการ สงผลตอประสทธภาพและประสทธผลของงาน 3.2 ความสาคญของบรรยากาศองคการ บรรยากาศองคการเปนปจจยทมความสาคญ และมอทธพลตอบคลาการททางานในองคการ บรรยากาศองคการทดจะชวยสนบสนนใหเกดแรงจงใจ และชวยใหการทางานของบคลากรเปนไปดวยด นอกจากนยงทาใหองคการประสบความสาเรจตามเปาหมาย หรอในทางตรงขามจะเปนสงยบย งความสาเรจขององคการไดเชนกน (Grigsby, 1991, Huse and Bowditch 1977 อางใน จฑามาศ ปญญประ, 2543) ไดกลาววา บรรยากาศองคการจะมความเกยวของกบการปฏบตงาน หากบคลากรการรบรถงการสนบสนนสงแวดลอมในการทางานทด จะทาใหบคลากรรสกพงพอใจในงานนนดวย และทาใหการปฏบตงานดขนดวย จะเหนไดจากเมอบคคลเขามาทางานใหมๆ กจะพยายามมขอตกลงกบองคการวา องคการจะตองจดบรรยากาศทสนบสนนเขา

67

เพอใหเขาไดทางานอยางมความสข ชวยใหบคคลเขาถงเปาหมายทงทางเศรษฐกจ สงคม และจตวทยา ดงนน บรรยากาศองคการจงมความสาคญตอผบรหาร และบคคลอนดวยเหตผล 3 ประการ คอ (สมยศ นาวการ, 2538)

3.2.1 บรรยากาศบางอยางทาใหผลการปฏบตงานอยางใดอยางหนงดกวาบรรยากาศอน กลาวคอ บรรยากาศองคการทดจะทาใหผลการปฏบตงานมประสทธภาพ

3.2.2 ผบรหารหรอผรวมงานมอทธพลตอบรรยากาศองคการของหนวยงาน หรอแผนงานในองคการ

3.2.3 ความเหมาะระหวางบคคลและองคการ ซงจะสงผลกระทบตอผลการปฏบตงาน และความพงพอใจของบคคลในองคการ นภา แกวศรงาม (2532) ไดกลาวไววา บรรยากาศองคการทดจะสงผลใหบคคลมการปฏบตงาน และการตดสนใจทดขน สงทจะสรางใหเกดบรรยากาศทดเหมาะสมแกการปฏบตงาน ไดแก การมการบงคบบญชาทด การทสมาชกในองคการมขวญและกาลงใจในการทางานทดรวม ทงการทองคการมสภาพแวดลอมทางกายภาพ ทางสงคม และทางจตใจทดเพยงพอทจะสรางเสรมใหเกดบรรยากาศทดได Steer and Porter (1979) กลาวถงความสาคญของบรรยากาศองคการวา เปนตวแปรสาคญในการศกษาองคการ วเคราะหพฤตกรรมการทางานของบคคล ประสทธภาพ และประสทธ ผลขององคการ นอกจากน Brown and Moberg (1980) ยงสรปวา บรรยากาศองคการนอกจากจะชวยวางรปแบบความคาดหวงของสมาชกตอองคประกอบตางๆ ขององคการแลว ยงเปนตว กาหนดทศนคตทด และความพอใจทจะอยกบองคการของสมาชกดวย ดงนนหากตองการปรบปรงเปลยนแปลงหรอพฒนาองคการแลว สงทตองการพจารณาเปนอนดบแรกคอ บรรยากาศองคการ จะเหนไดวาบรรยากาศองคการมความสาคญอยางยงตอการพฒนาทรพยากรมนษยในองคการ เพราะบรรยากาศองคการทดและเหมาะสมจะเอออานวยตอการปฏบตงาน ซงสงทจะสรางใหเกดบรรยากาศทดเหมาะแกการทางานนน ผบรหารจะตองใหความสาคญ และทาความเขาใจ ใหการสนบสนนทาใหสมาชกในองคการเกดขวญและกาลงใจในการทางาน ดงนน การทาความเขาใจบรรยากาศองคการจงเปนเรองทสาคญสาหรบผบรหารและบคลาการทกคน เพอเปนการสง เสรมใหเกดบรรยากาศทดเออตอการทางาน เพอใหการปฏบตงานมประสทธภาพยงขน 3.3 แนวคดและทฤษฎบรรยากาศองคการ 3.3.1 Litwin and Stringer (1968) ไดเสนอทฤษฎบรรยากาศองคการ โดยพฒนาจากรปแบบ การจงใจของ McClelland and Atkinson (1961) หรอเรยกวาทฤษฎการ

68

แสวงหาเพอไดมาซงสงทตองการ หรอทฤษฎความตองการประสบผลสาเรจ ทฤษฎเชอวา ความตองการของมนษยทมอยในตวบคคลม 2 ประการ คอ ความตองการมความสบาย และความตองการปราศจากความเจบปวด และตอมาใชชวตเรยนรถงความตองการดานอนอก 3 ประการ ไดแก

3.3.1.1 ความตองการเพอความสาเรจ (Need for achivement) 3.3.1.2 ความตองการความสมพนธ (Need for affiliation) 3.3.1.3 ความตองการมอานาจ (Need for power)

3.3.2 ซง Litwin and Stringer ไดแนวคดนมาพฒนาเปนทฤษฎบรรยากาศองคการ โดยอธบายวาระบบองคการนนจะเนนถงปจจยทบรหารเกยวของอย ไดแก โครงสรางขององคการ ภาวะผนา การบรหารงาน กระบวนการตดสนใจ และความตองการของสมาชกในองคการ ซงสงตางๆ เหลานทาใหเกดองคประกอบของสงแวดลอมในการทางานของสมาชกในองคการ ซงแนว คดบรรยากาศองคการของ Litwin and Stringer (1968) ไดจาแนกองคประกอบของบรรยากาศองคการออกเปน 8 ประการไดแก

3.3.2.1 โครงสรางขององคการ (Structure) เปนการรบรของพนกงานตอลกษณะโครงสรางขององคการ เปนตนวา ความชดเจนในการแบงงาน ขอจากดทางดานโครงสรางขององคการทมตอการปฏบตงาน กฎ ระเบยบตางๆ ขององคการ รวมทงอปสรรคททาใหงานลาชา

3.3.2.2 ความทาทายและความรบผดชอบ (Challenge & responsibility) เปนความเขาใจหรอรบรถงความรบผดชอบในภาระหนาทของพนกงานแตละคนในองคการ และความรสกเกยว กบความสาเรจและความทาทายของงาน ซงผลการปฏบตงานนนจะมความสมพนธโดยตรงกบโอกาสทจะแสดงออก การควบคมตนเอง การมสวนรวมความรบผดชอบ และความมอสระในการทางานของแตละคน

3.3.2.3 ความอบอนและการสนบสนน (Warmth & support) เปนการวดความสาคญทาง ดานการสงเสรม แทนทจะเปนการลงโทษในการปฏบตงาน ความรสกมเพอนรวมงานทด การได รบการยอมรบจากเพอนรวมงาน ตลอดจนการสนบสนนจากผบงคบบญชา จะชวยลดความวตกกงวลสวนทเกยวของกบงานได และชวยใหสมาชกมความคดรเรมสรางสรรค มทศนคตทดในความรวมมอ มความไววางใจซงกนและกน

3.3.2.4 การใหรางวลและการลงโทษ (Reward & punishment) เปนการวดการรบรของบคคล เกยวกบการใหความสาคญกบรางวลและการลงโทษ บรรยากาศทใหความสาคญกบการใหรางวล จะเปนสงกระตนความสนใจของพนกงานดานความสาเรจและความ

69

ผกพนได จะชวยลดความลมเหลวและความกงวลเกยวกบงาน การใหรางวลเปนสงแสดงใหเหนวายอมรบ หรอเหนดวยกบพฤตกรรมทเกดขน ในขณะทการลงโทษเปนสงทแสดงถงการไมยอมรบในพฤตกรรมนน

3.3.2.5 ความขดแยง (Conflict) องคประกอบทใชวดการรบรเกยวกบความขดแยงระหวางบคคลในหนวยงาน หรอระหวางหนวยงานในองคการ ซงแตละหนวยงานตองเผชญกบความขด แยงอยเสมอ การเผชญหนากบความขดแยงจะนาไปสการปลกเราทางดานการจงใจในดานความ สาเรจ

3.3.2.6 มาตรฐานการปฏบตงานและความคาดหวง (Performance standard & expectation) เปนการวดการรบรเกยวกบการกาหนดมาตรฐานการปฏบตงานทชดเจน การเขาใจตรงกนเกยวกบความสาคญของผลการปฏบตงาน และความคาดหวงเกยวกบการปฏบตงานขององคการ ซงมาตรฐานทกาหนดขนมา โดยผปฏบตงานมสวนรวมใหเขาประสบผลสาเรจในการปฏบตงาน

3.3.2.7 ดาน เอกลกษณขององคการ และความจง รกภก ดของก ลม (Organization identity & group loyalty) องคประกอบนเนนใหเหนถงความสาคญของการรบร ความจงรกภกดตอกลมของผปฏบตงานแตละหนวยงานทตนทางานอย จะชวยใหกลมมความเปนอนหนงอนเดยวกน และชวยใหการปฏบตงานมประสทธภาพดขน

3.3.2.8 ความเสยงภย และความรบผดชอบความเสยง (Risk & risk taking) องคประกอบนเปนการรบรของผปฏบตงานวา ในการทางานมความเสยง หรอมความทาทายอยในระดบปานกลาง ซงบคคลทมความตองการดานความสาเรจสงนน ชอบทจะยอมรบความเสยงภยปานกลางในการตดสนใจ ดงนนบรรยากาศองคการทมความทาทาย หรอความเสยงระดบปานกลาง จะกระตนความตองการความสาเรจของผปฏบตงานได 3.3.3 Brown and Moberg (1980) ไดแบงบรรยากาศองคการไว 4 แบบ ดงน

3.3.3.1 บรรยากาศแบบเนนการใชอานาจ (Power-oriented climate) จะมโครงสรางทางอานาจทเดนชด และใชอานาจในการตดสนใจ เชน การเลอนตาแหนง การเลอนขน การพจารณาความดความชอบ ลกษณะคนในองคการจะตอสเพอผลประโยชนสวนตว และการแขงขนกบผ ปฏบตงานดวยกน ในสวนความสมพนธระหวางผบงคบบญชา จะเปนลกษณะเพอความกาวหนาในงานของผใตบงคบบญชาเทานน

3.3.3.2 บรรยากาศแบบเนนการทางานตามบทบาท (Role-oriented climate) จะเนนทกฎ ระเบยบขององคการ และความสมเหตสมผล การแขงขน และความขดแยงจะอยในกฎระเบยบ และวธดาเนนการ องคการลกษณะนจะเนนความมนคงเปนสาคญ

70

3.3.3.3 บรรยากาศแบบเนนการทางาน (Task- oriented climate) จะเนนเปาหมายในการทางานเปนสาคญ การใชอานาจหนาทสวนใหญเพอใหบรรลวตถประสงคขององคการ กฏระเบยบอาจไมสาคญ และไมจาเปนตองมถาไมชวยใหงานนนสาเรจตามเปาหมายทวางไว

3.3.3.4 บรรยากาศแบบเนนความสาคญของคน (People- oriented climate) องคการแบบนเปนองคการทสนองตอบตอความตองการของบคคล คานงถงความพงพอใจ และองคการคาดหวงวาสมาชกจะไมทาสงทขดตอคานยมของสมาชกเอง 3.3.4 Dubrin (1984) ไดแบงบรรยากาศองคการไว 7 มต ดงน

3.3.4.1 มตความมอสระสวนบคคล หมายถง ระดบความเปนอสระในการตดสนใจ หรอการใชอานาจอยางอสระของพนกงาน

3.3.4.2 ม ตโครงสราง หมาย ถง ระดบ ท เ ก ยวของกบการกาหนดวตถประสงค วธการทางาน งานทถกกาหนด ตลอดจนการตดตอสอสารถงบคคลตางๆ ในองคการของผบรหาร ซงขนตอนตางๆ จะถกกาหนดในรปแบบของตาแหนงหนาทในการทางาน

3.3.4.3 มตมงรางวล หมายถง ระดบของการสงเสรมการใหรางวล มงทประสทธภาพของผลงาน โดยพจารณาจากผบรหารในองคการ องคการจะมสวนใหพนกงานมลกษณะมงรางวลสง เพอผลผลตขององคการ ซงจะสงผลถงบรรยากาศขององคการ

3.3.4.4 มตของความอบอนและการสนบสนน หมายถง ระดบของการชวยเหลอซงกนและกน การสนบสนนทางดานอารมณ กอใหเกดความไววางใจกน นาไปสความพงพอใจ การสนบ สนนซงกนและกนจะเกดในทกระดบ คอจากผบรหาร สมาชกคนอนๆ ในองคการ รวมทงจากตนเอง

3.3.4.5 มตความเจรญกาวหนาและพฒนา หมายถง ระดบการปรบตวใหเขากบสภาพ แวดลอมในองคการ และระบบการบรหารงานของผบรหาร มการสงเสรมใหสมาชกมโอกาสพฒนา และมความกาวหนาในการทางาน

3.3.4.6 มตการรบรตอความเสยง หมายถง ระดบของการรบรถงความเสยงในการทางาน โดยผบรหารเปดโอกาสใหปฏบตงานไดอยางอสระ สามารถพฒนาสงใหมๆ โดยปราศจากความหวาดกลวตอความเสยงทจะถกตอบโต หรอการลงโทษใดๆ

3.3.4.7 มตควบคม หมายถง ระดบการควบคมตางๆ ของพฤตกรรมตางๆ ของสมาชกในองคการ ลกษณะขององคการทเปนระบบขาราชการจะมการควบคมมาก จะมลกษณะขององคการทมความเขมงวด ซงแตกตางจากลกษณะขององคการทไมมความเขมงวด คอจะใหสมาชกในองค การควบคมตนเอง มการตรวจสอบพฤตกรรมตนเอง

71

3.3.4 นอกจากน Dubrin ไดกลาวถงปจจยทมอทธพลตอบรรยากาศองคการไว 6 ประการ คอ

3.3.4.1 ภาวะทางเศรษฐกจ ในภาวะทางเศรษฐกจทมความมนคงสง โครงสรางทมความเสยงสงอาจไดรบการยอมรบ หากในภาวะเศรษฐกจตกตา ความระมดระวงจะเขามาแทนทความเชอมนดงกลาว จากแนวทางในการบรหารและการปฏบตของผบงคบบญชาระดบสงจะถกปฏบตตามจากผใตบงคบบญชา และผบรหารในระดบลองลงมา เพราะถอเปนแนวทางปฏบตทถกตองขององคการ

3.3.4.2 รปแบบของความเปนผนา ทศนคต และวธการบรหารทใชกบผใตบงคบบญชาเนองจากแนวทางในการบรหาร และการปฏบตของผบงคบบญชาระดบสงจะถกปฏบตตามจากผใตบงคบบญชา และผบรหารในระดบรองลงมาตามลาดบ เพราะถอเปนแนวปฏบตทถกตองขององคการ

3.3.4.3 นโยบายขององคการ มผลตอการรบรของสมาชกในองคการ และการสรางความ รสกประทบใจ เชน องคการทมนโยบายการใชบคคลภายนอกดารงตาแหนงระดบสง จะมบรรยากาศการแขงขนในองคการตา

3.3.4.4 คานยมของบคคลในองคการ คานยมในองคการจะมผลกระทบตอบคคลในองคการองคการมคานยมสงทางดานสวสดการ จะทาใหบรรยากาศอบอน เปนมตรมากกวาองคการทมคานยมดานการมงเนนผลงาน เพราะจะสรางความพงพอใจใหสมาชกในองคการไดมากกวา

3.3.4.5 โครงสรางองคการ องคการทมการกาหนดโครงสรางไวอยางเปนทางการ และใหความสาคญกบระเบยบ และวธปฏบตจะทาใหไมเกดความคลองตวในการทางาน ขาดความเปนมตร และอบอนตางจากโครงสรางทไมปนทางการ ยดถอโครงสรางนอย จะทาใหเกดความคลอง ตวในการทางาน

3.3.4.6 คณลกษณะของสมาชก บรรยากาศองคการไดรบอทธพลมาจากคณลกษณะสวนบคคลของบคคลภายในองคการ เชน อายโดยเฉลยของสมาชกในองคการ หรอการแตงงานของสมาชกในองคการ 3.3.5 Litwin and Burmeister (1992) ไดพฒนาแนวคดบรรยากาศองคการของ Litwin

And Stringer (1968) โดยแบงมตของบรรยากาศองคการออกเปน 12 มต ดงน

3.3.4.1 ความชดเจนของเปาหมายและนโยบาย (Clarify) หมายถง องคการมเปาหมาย และนโยบายทกาหนดไวอยางชดเจนเกยวกบการปฏบตงานขององคการ ม

72

ความกระชบงายตอความเขาใจ สามารถนามาเปนแนวทางการปฏบตไดอยางเปนรปธรรม มความสอดคลองกบพนธกจ

3.3.4.2 ขอตกลงเพอมงสความสาเรจ (Commitment) หมายถง องคการมการสนบสนนใหบคลากรเกดความยดมนผกพนตอองคการ โดยการอทศตนเพอมงสความสาเรจขององคการ

3.3.4.3 มาตรฐานการปฏบตงาน (Standard) หมายถง องคการไดกาหนดขนตอน และแนวทางในการปฏบตสาหรบใหบคลากรใชเปนแนวทางในการปฏบตงาน มการตรวจสอบและประเมนคณภาพ และนาผลจากการตรวจสอบประเมนคณภาพมาปรบปรงพฒนางาน เพอใหไดคณภาพ และมาตรฐานเพมสงขน

3.3.4.4 โครงสรางองคการ (Structure) หมายถง องคการไดจดระบบโครงสรางขององคการทเออตอการดาเนนงาน มการกระจายอานาจแกผปฏบตงาน มการตดตอสอสาร และมการประ สานงานทคลองตว เออตอการปกบตงานของบคลากรในองคการ

3.3.4.5 ก า รป ฏบ ต ง านต ามกฎระ เ บ ยบ ( Conformity) หมาย ถ ง องคการมการกาหนดกฎ ระเบยบ และขอปฏบตทเปนลายลกษณอกษรใหบคลากรในองคการไดทราบอยางทวถง สามารถปฏบตตามได และเปนกฎระเบยบทใชกบบคลากรอยางเทาเทยมกน

3.3.4.6 การยกยองชมเชยและใหรางวล (Rewards) หมายถง องคการใหแรงกระตนจงใจ โดยการกลาวคายกยองชมเชย เมอบคลากรปฏบตหนาทเปนทพงพอใจตามความเหมาะสม มการประเมนผลการปฏบตงาน และแจงใหผปฏบตงานไดรบทราบ

3.3.4.7 ความรบผดชอบในงาน (Responsibility) หมายถง องคการไดมอบหมายภาระความรบผดชอบใหบคลากรไดอยางเหมาะสมกบหนาทใหแตละตาแหนงงาน

3.3.4.8 การเปดโอกาสใหเรยนรโดยการทดลอง (Trial and error) หมายถง องคการไดเปดโอกาสใหบคลากรทดลองเรยนรสงใหม หรอแสดงออกในดานความคดสรางสรรค เพอประโยชนในการปฏบตงาน แมวาการทดลองรเรมสงใหมน นจะไมประสบผลสาเรจ บคลากรจะไมลงโทษถกตาหน หรอมผลกระทบตอตาแหนงหนาท

3.3.4.9 ความจงรกภกดในองคการ (Royalty) หมายถง องคการไดมกลยทยใหบคลากรมความรสกเปนเจาของและมคณคาในตนเอง โดยการคานงถงความเปนบคคลของผปฏบตงาน

3.3.4.10 การสนบสนนในการปฏบตงาน (Working supportive) หมายถง องคการใหการสนบสนน สงเสรม และชวยเหลอบคลากรในดานสงอานวยความสะดวก วสดอปกรณ เครองมอ เครองใช งบประมาณ และสภาพแวดลอมในการปฏบตงานใหเหมาะสม

73

3.3.4.11 ความอบอนในการปฏบตงาน (Warmth) หมายถง ผบงคบบญชาขององคการใหความเปนกนเองกบผ ใตบงคบบญชา โดยผ ใตบงคบบญชาสามารถขอคาปรกษาหารอกบผบงคบ บญชาเมอมปญหา หรอตองการคาแนะนาปรกษา รวมถงการไดรบความไววางใจจากผบงคบ บญชา

3.3.4.12 การทางานเปนทม (Teamwork) หมายถง องคการสนบสนนใหบคลากรมการทางานเปนทม มความเออเฟอ แบงปนในทมงาน พรอมทเผยแพรและใหความรทเปนประโยชนแกกน มความรสกเปนเจาของทม เตมใจและเสยสละเพอความสาเรจของทม 3.3.5 Snow (2002) รวมกบ Hay Group ไดพฒนาแนวคดบรรยากาศองคการของ Litwin and Stringer (1968) ใหความหมายของบรรยากาศองคการไววา คอ การรบร หรอรสกถงสงแวดลอมทมสวนรวมในการทางาน ทประกอบไปดวยการผสมผสานระหวางบรรทดฐาน คณคา ความคาดหวง นโยบาย และแนวทางการทางานทมอทธพลตอพฤตกรรมของบคคลและกลม และเปนปจจยทสงเสรมใหสามารถทางานเปนทมได ประกอบดวย 6 มต ดงน

3.3.5.1 ความยดหยน (Flexibility) หมายถง การรบร หรอความรสกของบคลากรวาองค การมความยดหยนเกยวกบกฎ ระเบยบตางๆ แนวทาง นโยบาย และการขอปฏบตทไมจาเปน ซงไมสงผลรบกวนตอการทางานใหประสบผลสาเรจ และมการสนบสนนความคดรเรมสรางสรรคใหม และลดสายการบงคบบญชาใหเหลอนอยทสด

3.3.5.2 ความรบผดชอบ (Responsibility) หมายถง การทบคลากรรบรวาไดรบความไววางใจ และไดรบมอบหมายอานาจในการปฏบตงาน ทบคลากรสามารถดาเนนการไปไดโดยไมตองไดรบการตรวจสอบจากผบงคบบญชา และรบรถงผลลพธทเกดจากงานในความรบผดชอบของตน

3.3.5.3 มาตรฐาน (Standards) หมายถง ความรสกของบคลากรเกยวกบการพฒนาปรบปรง การปฏบตงานใหดทสด รสกวาเปนความทาทาย แตสามารถทาใหบรรลเปาหมายทตงไว

3.3.5.4 ระบบรางวล (Rewards) หมายถง การทบคลากรวา พวกเขาไดรบการยอมรบ และไดรบรางวลเมอปฏบตงานไดด และเหมาะสมกบระดบของผลงานทปฏบต

3.3.5.5 ความโปรงใส (Clarity) หมายถง ความรสกของบคลากรเกยวกบนโยบาย และแนว ทางการปฏบตงานทชดเจน

3.3.5.6 ความยดมนในทม (Team Commitment) หมายถง ความรสกของบคลากรถงความภาคภมใจในการเปนเจาขององคการ มความไววางใจกนในการทางาน และมความซอสตย จงรก ภกดตอองคการ

74

3.3.6 Stringer (2002) ไดพฒนาแนวคดบรรยากาศองคการจากแนวคดของ Litwin and Stringer (1968) และ Tagiuri (1968) โดยใหความหมายของบรรยากาศองคการไวคอ สภาพ แวดลอมภายในองคการซงสมาชกในองคการสามารถเรยนร และมประสบการณ รวมทงมอทธพลตอพฤตกรรมของบคคลในองคการ และไดแบงบรรยากาศองคการไวเปน 6 มต ดงน

3.3.6.1 โครงสราง (Structure) หมายถง การรบรของบคลากรวาหนวยงานมการจดโครง สรางทด มคาอธบายบทบาท และความรบผดชอบของบคลากรอยางชดเจน โครงสรางทดควรทาใหบคลากรรสกวางานของทกคนมการระบหนาทความรบผดชอบไวอยางชดเจน วาใครควรทางานอะไร และใครมอานาจตดสนใจ ความรสกวามโครงสรางทดมผลอยางยงในการกระตนใหเกดแรง จงใจในการปฏบตงาน

3.3.6.2 มาตรฐาน (Standards) หมายถง การรบ รของบคลากรวาหนวยงานมแรงผลกดนใหมการปรบปรงการปฏบตงาน เพอเพมระดบความภาคภมใจของผปฏบตงานตอการทางาน มาตรฐานสง หมายความวา บคคลมองหาทางปรบปรงการปฏบตงานเสมอ มาตรฐานตาสะทอนใหเหนวา ความคาดหวงตอการปรบปรงการปฏบตงานอยในระดบคอนขางตา

3.3.6.3 ความรบผดชอบ (Responsibility) หมายถง การรบรของบคลากรตอการไดรบความไววางใจ และสนบสนนจากผบงคบบญชา ความรบผดชอบระดบสงแสดงวาผปฏบตงานรสกมความมนใจ และมกาลงใจในการแกปญหาในการปฏบตงานดวยตนเอง ความรบผดชอบระดบตาแสดงวา ไมมการสนบสนนใหบคลากรยอมรบความเสยง และลองใชวธปฏบตใหมๆ

3.3.6.4 การไดรบการยอมรบ (Recognition) หมายถง การรบรของบคลากรวาจะไดรบรางวลเมอปฏบตงานไดด การไดรบการยอมรบนเปนการมงเนนทรางวล และคาตชม หรอการลงโทษ การยอมรบในระดบตา หมายความวา เมอปฏบตงานไดด แตไมไดมการใหรางวลอยางสมาเสมอ

3.3.6.5 การสนบสนน (Support) หมายถง การรบรของบคคลทไดรบความไววางใจ และกาลงใจทสมาชกมใหกน การสนบสนนระดบสง หมายถง การทบคคลรวาเปนสวนหนงของทม งานทมประสทธภาพ ไดรบความชวยเหลอจากทมงานและผบงคบบญชา สวนการสนบสนนในระดบตา บคคลจะรสกโดดเดยว และอางวาง ไมไดรบความชวยเหลอจากทมงานหรอผบงคบ บญชา

75

3.3.6.6 ความยดมนผกพน (Commitment) หมายถง การรบรของบคลากรวามความภาค ภมใจทเปนสวนหนงขององคการ และระดบความยดมนผกพนทมตอจดมงหมายตอองคการ ความ รสกยดมนผกพนในระดบสง บคลากรจะมความผกพนตอองคการ และทางานใหบรรลวตถประ สงคขององคการ นอกจากนความรสกยดมนผกพนในระดบสง ยงมความสมพนธกบระดบความจงรกภกดในระดบสงดวย ถาความยดมนผกพนในองคการของบคลากรอยในระดบตา บคลากรจะไมรสกยนดยนรายกบองคการและจดมงหมายขององคการ บรรยากาศองคการเปนปจจยดานสงแวดลอมทมอทธพลตอสมรรถนะ หรอ ความสามารถในการปฏบตงานของบคคล นอกเหนอจากปจจยสวนบคคล (อาร เพชรผด, 2534) บรรยากาศองคการเปนผลทดตอกนในองคการ ซงจะสงผลใหบคลากรในองค การมความสามารถในการปฏบตงาน โดยมตดานความยดมนผกพน 3.4 การประเมนบรรยากาศองคการ การประเมนบรรยากาศองคการเปนสงจาเปน ทตองมการประเมนเพอใหทราบ และเขาใจในองคประกอบของบรรยากาศองคการทด เพอจะไดพฒนาเสรมสรางใหผปฏบตงานมความ สามารถในการปฏบตงานระดบสงขน ซงทาใหเกดการปฏบตงานทมคณภาพ และบรรลวตถประ สงคขององคการ ดงนนจงมการประเมนบรรยากาศองคการ จากการศกษาพบวาการประเมนบรรยากาศองคการทาได 2 วธ ดงน 3.4.1. การสงเกตอยางใกลชด ซงการประเมนบรรยากาศองคการในลกษณะน นกวจยจะ ตองมความรสกไวตอบรรยากาศองคการ มคณสมบตเปนผสงเกตทด และรจกรปแบบของการสอ สารขององคการ ในการประเมนบรรยากาศองคการโดยการสงเกตน จะศกษาไดโดยการเปรยบ เทยบจากการตรวจสอบพฤตกรรมในองคการทแตกตางกน หรอโดยศกษาผลกระทบของสภาพการเปลยนแปลงภายในองคการเดยว การสงเกตอยางใกลชดนมขอจากดคอตองเสยคาใชจายมาก ตองใชผสงเกตทมความไวตอความรสก และขนาดของกลมตวอยางตองมากสอง หรอสามองคการ 3.4.2. การรบรของผรวมงานในองคการ การประเมนบรรยากาศองคการโดยการรบรของผ รวมงานในองคการนน เปนทนยมในการประเมนบรรยากาศองคการ เนองจากมความครอบคลม และ เหมาะสมมากกวาการประเมนโดยการสงเกต ในการศกษาบรรยากาศองคการสวนใหญนนใชเครองมอในการประเมนผล โดยมการวดระดบการรบรของผปฏบตงานในองคการ โดยสรางแบบสอบถามตามกรอบแนวคดของนกวชาการตางๆ

76

3.5 ความสมพนธระหวางบรรยากาศองคการ กบสมรรถนะของพยาบาลวชาชพ องคการพยายามทจะเลอกบรรจคนใหเหมาะสมกบองคการ เปรยบเหมอนกบใหคนเลอกภมอากาศวาจะอยทะเลหรอภเขา เพราะฉะนนเมอทางานกจะเลอกบรรยากาศในองคการดวย Forehand and Gilmer (1964 อางใน เจยมจตต จดาบตร, 2539) ไดสรปอทธพลของบรรยากาศองคการทมตอพฤตกรรมของแตละบคคลในการทางานนน อาจดไดจากสงเราทเราใจใหบคคลแตละคนทางาน ความเปนอสระในการเลอกงาน ระบบการใหรางวลและการลงโทษ องคประกอบทรวมกนขน เชน ขนาดองคการ โครงสรางองคการ แบบของผนาความสลบซบซอนของระบบในองคการ และเปาหมายขององคการ รวมเรยกวา บรรยากาศองคการ (Organization climate) บรรยากาศองคการเปนปจจยดานสงแวดลอมทมอทธพลตอสมรรถนะ หรอความ สามารถในการปฏบตงานของบคคล นอกเหนอจากปจจยสวยบคคล เพราะฉะนนองคการจะตองมการจดบรรยากาศทบคคลสามารถแสดงออก และพฒนาความสามารถของตนเอง (อาร เพชรผด, 2530) จากการศกษาของ เจยมจตต จดาบตร (2539) พบวา บรรยากาศองคการมความสมพนธกบความสามารถในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ และจากการศกษาของ Sipon, (2004) พบวา บรรยากาศองคการมความสมพนธทางบวก กบความสามารถในการปฏบตงานของทปรกษาบรษทผลตภณฑแหงชาตของมาเลเซย วมล มาดษฐ, (2547: 20) ศกษาความสมพนธระหวางบรรยากาศองคการ การสอนแนะกบสมรรถนะของพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลศนย แผนกอายรกรรม ศลยกรรมทวไป สต – นรเวชกรรม กมารเวชกรรม แผนกตา ห คอ จมก และหอผปวยหนก ผลการวจยพบวา บรรยากาศองคการโดยรวมมความสพนธทางบวกในระดบปานกลางกบสมรรถนะของพยาบาลวชาชพอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ( r = .553) สรปไดวา ปจจยดานบรรยากาศองคการมผลตอสมรรถนะพยาบาลวชาชพ ทาใหพยาบาลวชาชพมสมรรถนะในระดบสง หรอตาได ดงนน ผวจยจงสนใจทจะศกษาปจจยบรรยากาศองคการทมผลตอสมรรถนะของพยาบาลหอผปวยกงวกฤต เนองจากในปจจบนการพฒนาและปรบปรงคณภาพการพยาบาล มประเดนสาคญคอ การพฒนาบคลากร ซงบคลากรเปนทรพยากรทมความสาคญทสดในองคการ ถาบคลากรมคณภาพ และมสมรรถนะทเหมาะสมตอการปฏบตงาน ยอมสงผลใหเกดการพฒนา เกดประสทธภาพ และประสทธผล ทาใหเกดผลลพธทางการพยาบาลทด มมาตรฐาน เพอบรรลเปาหมายและตอบสนองนโยบายขององคการ 3.6 ประสบการณในการทางาน ประสบการณในการทางาน บคคลทมประสบการณในการปฏบตงานมาก จะเปนผทมความเขาใจตอสถานการณตางๆ มาใชในการประเมน วเคราะหสถานการณ วนจฉยปญหา และ

77

ดาเนนการแกไขปญหาได ทาใหประสบผลสาเรจในการปฏบตงาน สวนผทมประสบการณในการปฏบตงานนอย มกจะขาดความเขาใจในสภาพการปฏบตงาน ขาดความยดหยนและผอนปรนในการปฏบตงาน จงมกเกดปญหาในการบรหารจดการ (Benner, 1984: 8) ดงนนผทมประสบการณในการปฏบตงานมาก จงสามารถปฏบตงานไดดกวาผทมประสบการณนอย มการศกษาพบวา พยาบาลทมประสบการณในการปฏบตงานนอยกวา 5 ป (DeBack & Mentkowski, 1986: 32) ประสบการณถอเปนบอเกดของความร ทกษะ ความชานาญ การทพยาบาลวชาชพมประสบการณในการทางานมาก หมายความไดวา พยาบาลวชาชพมโอกาสไดศกษาเรยนร ทาความเขาใจในงานทรบผดชอบจนเชยวชาญ ซงนาจะมผลตอสมรรถนะของพยาบาลวชาชพไดดงท เบนเนอร (Benner, 1984: 30) ไดใชประสบการณการปฏบตงานแบงงานระดบความสามารถของบคคลออกเปน 5 ระดบ คอ 3.6.1 ระดบเรมตนใหม (novice) หมายถง ผทไมมพนฐานและประสบการณของการพยาบาลมากอนเลย 3.6. 2 ระดบกาวหนาระดบตน (advance beginner) เปนระยะทเรมทางานในระดบทยอมรบไดในระดบตน เปนระยะทพยาบาลมประสบการณในงานททาประจาเปนเวลา 1-2 ป สามารถเผชญกบสถานการณจรงทเคยมประสบการณมาแลว โดยใชหลกการกวาง ๆ เปนแนวทางในการประเมนสถานการณไดอยางเหมาะสมเปนรายกรณ แตยงคงตองยดหลกเกณฑตางๆ มความตองการชแนะ ความชวยเหลอ การสนบสนนเพอใหเกดความมนใจวาอะไรควรทากอน-หลง 3.6.3 ระดบผมความสามารถหรอมสมรรถนะ (competent) เปนระยะทพยาบาลมประสบการณในงานททาประจาเปนเวลา 2-3 ป จงสามารถปฏบตดวยความตระหนกร หรอมอง เหนเปาหมายการปฏบตงานในระยะยาว มการคดไตรตรองวาสงใดควรใหความสาคญ สงใดทสามารถละเวนไดและสามารถวเคราะหแกไขปญหาและเผชญกบสถานการณฉกเฉนหรอเหตการณเฉพาะหนา พยาบาลในระยะนรกจะรสกวาตนเองมความรมาก 3.6.4 ระดบผชานาญการ (proficient) เปนระยะทพยาบาลมประสบการณเปนเวลานาน 3-5 ป สามารถมองสถานการณในภาพรวม การเปลยนแปลงตางๆ ทเกดขนจะมความสมพนธกน ทาใหเกดการตดสนใจทด สามารถวางแผนการพยาบาลททรองรบสถานการณทจะเกดขนอยางตอเนองไดหรอกระทาการเพอแกปญหามากกวารอใหเหตการณเกดขนกอน เนองจากมความ สามารถในการสงเกตไดด 3.6.5 ระดบผเชยวชาญ (expert) เปนระยะทพยาบาลมประสบการณมานานกวา 5 ป มความเขาใจในแตละสถานการณอยางลกซง สามารถวนจฉยปญหาไดถกตอง ไมผดพลาดหรอ

78

คลมเครอ เปนระยะทไมยดตดกบหลกการ กฎเกณฑตางๆ แตเปนการใชความรสก การคาดเดาทเกดจากประสบการณและทกษะการวเคราะหปญหาระดบสง จากการทบทวนผลการศกษาวจยเกยวกบสมรรถนะของพยาบาลวชาชพและสมรรถนะของพยาบาลวชาชพมผทศกษาหลายทาน ดงเชนการศกษาของนาร แซอง (2543: จ) ศกษาถงปจจยทมอทธพลตอสมรรถนะของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลศนย สงกดกระทรวงสาธารณสขพบวา ปจจยสวนบคคลดานอาย ประสบการณการปฏบตงาน มความสมพนธทางบวกระดบตา กบสมรรถนะพยาบาลวชาชพ ระดบการศกษา มความสมพนธทางลบระดบตากบสมรรถนะพยาบาลวชาชพ ตวแปรทรวมกนพยากรณสมรรถนะของพยาบาลวชาชพ ไดอยางมนยสาคญ ทางสถตทระดบ.05 คอ การเสรมสรางพลงอานาจในงาน และ อาย ซงผลการศกษาไมสอดคลองกบการศกษาของกลวด อภชาตบตร และ สมใจ ศระกมล (2548: 1) ทไดศกษาสมรรถนะของพยาบาลวชาชพ พบวา อายและประสบการณในการทางานไมมความสมพนธกบสมรรถนะของพยาบาลวชาชพ และระดบการศกษาไมมความสมพนธกบสมรรถนะของพยาบาลวชาชพ สวนการไดรบการศกษาอบรมมความสมพนธกบสมรรถนะของพยาบาลวชาชพ อยางมนยสาคญทระดบ .05 ในขณะท สร สมใจ (2553: 1) ไดศกษาสมรรถนะการทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลสนตสขตามการรบร ของพยาบาลวชาชพ กบหวหนางาน ผลการศกษาพบวา สมรรถนะการทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลสนตสขตามการรบรของพยาบาลวชาชพและหวหนางาน มคาเฉลยอยในระดบปานกลาง สมรรถนะการทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลสนตสข ตามการรบรของพยาบาลวชาชพและหวหนางานเมอแยกเปนรายดาน ไดแก ดานองคความรทางการพยาบาล ดานการปฏบตการพยาบาล ดานภาวะผนาและการบรหารจดการ ดานจรยธรรมจรรยาบรรณวชาชพและกฎหมาย ดานเทคโนโลยและสารสนเทศ ดานการสอสารและสมพนธภาพ ดานการพฒนาคณภาพการพยาบาล และ ดานวชาการและการวจย พบวาสมรรถนะทกดาน มคาเฉลยอยในระดบปานกลาง และเมอเปรยบเทยบผลการประเมนสมรรถนะของตนเองในพยาบาลวชาชพ และผลการประเมนของหวหนางาน พบวา ไมมความแตกตางกน ทงผลการประเมนโดยรวมและรายดาน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 การศกษาของสรรกษ เจรญศรเมอง (2551: จ) ปจจยคดสรรกบสมรรถนะพยาบาลหองผาตดโรงพยาบาลศนย ผลการศกษาพบวาสมรรถนะพยาบาลหองผาตดโรงพยาบาลศนย โดยรวมอยในระดบสง ( x = 289.18; S.D. = 22.26) ปจจยสวนบคคลดานประสบการณในการปฏบตงานพยาบาลหองผาตด และการไดรบการอบรมเกยวกบการพยาบาลในหองผาตด มความสมพนธทางบวกกบสมรรถนะพยาบาลหองผาตดระดบตาอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 รวมทงการ ศกษาของสรลกษณ อยเยน (2552: 1) การปฏบตงานตามสมรรถนะพยาบาล

79

วชาชพของพยาบาลทปฏบตงานในโรงพยาบาลของรฐ จงหวดสมทรสาคร พบวา การปฏบตงานตามสมรรถนะ ความภมใจในวชาชพ การไดรบพลงอานาจในงาน ความสามารถในการทางานรวมกบผอนและการตองการความสาเรจในงาน อยในระดบมาก การวเคราะหเปรยบเทยบการปฏบตงานตามสมรรถนะ จาแนกตาม อาย ประสบการณในการทางาน ระดบการศกษาสงสดแตกตางกน ไมมความแตกตางกน ผลการศกษาวจยความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคลดานประสบการณในการทางาน มความสมพนธกบสมรรถนะของพยาบาล แตผลการศกษาวจยยงไมเปนไปในทศทางเดยวกน 3.7 อาย อาย คอเวลาทดารงชวตอยของบคคล ซงเปนปจจยททาใหคนมความแตกตางกน ทงในเรองความคดเหน และพฤตกรรม รวมถงการมผลตอการรบรความรสกนกคด มความสมพนธกบพฒนาการทางดานรางกาย จตใจ อารมณ สตปญญา และสงคม ของแตละบคคล บคคลทมพฒนาการตามวยทเหมาะสมจะมความสามารถในการปรบตว มความคดรเรม มเหตผล รบผดชอบตอบทบาทและหนาท จากการศกษาของ เตอนใจ ทพาวฒนชย (2548) ทศกษาเกยวกบปจจยทมอทธพลตอสมรรถนะพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลมหาวทยาลย พบวา อายมความสมพนธทางบวกในระดบตากบสมรรถนะพยาบาลวชาชพอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ( r = .142) 3.8 การสอนแนะ การสอนแนะ หรอสอนงาน มรากศพทมาจากภาษาองกฤษในยคกลาง คอ “Coche” หมายถงรถมา หรอการขนสงจากจดหมายหนงไปยงอกจดหมายหนง โดยมโคชเปนผขบเคลอนรถมา ซงจะเปนผทรเสนทางเปนอยางด คอยอานวยความสะดวกสบาย ปกปองอนตรายจากสภาพแวดลอมตามธรรมชาตใหแกผโดยสาร เพอใหผโดยสารเกดความรสกมนคง และปลอดภยระหวางการเดนทาง (Spross, Clarke and Beauregard, 2000) โดยการสอนแนะนนมความยดหยน และปรบเปลยนไปตามลกษณะของผทไดรบการสอนแนะ การใหความหมายของการสอนแนะสวนใหญจงขนอยกบลกษณะของกลมผรบบรการทนาการสอนแนะไปใช Keentz and Weihrich (1990 อางถงในประไพ อรยประยร, 2546: 43) กลาววา การสอนแนะเปนกระบวนการการฝกอบรมในระหวางปฏบตงาน ทเปนกระบวนการทไมมวนสนสด กระบวนการสอนแนะทมประสทธภาพ หวหนางานทกระดบจะตองมความรบผดชอบในการสอนแนะภายใตบรรยากาศของความไววางใจ และความเชอถอกนระหวางหวหนางาน และผไดรบการอบรม ยกยอง และชมเชยเมอผไดรบการอบรมปฏบตงานเปนทนาพอใจ อรพน สวางวฒนเศรษฐ และคณะ (2544) ศกษาผลของการสอนแนะตอทกษะการปฏบตการพยาบาล และความพงพอใจของนกศกษาพยาบาลปท 2 จานวน 46 คนทกาลงศกษาวชา

80

แนวคดพนฐาน และหลกการพยาบาล 2 แบงเปนกลมทดลอง และกลมควบคมกลมละ 23 คน โดยในแตละกลมแบงออกเปน 3 กลมยอย และในแตละกลมยอยจะมอาจารยประจากลมรบผดชอบสอนนกศกษากลมละ 1 คน ผลพบวา กลมทดลองมคะแนนแบบตรวจสอบทกษะ คะแนนของแบบประเมนทกษะการปฏบตการพยาบาล และคะแนนเฉลยของการพงพอในในการสอนของกลมทดลองสงกวากลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถต

บทท 3

วธดาเนนการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงสหสมพนธ (Correlational research) เพอศกษาสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร และศกษาความสมพนธระหวาง ประสบการณในการทางาน และบรรยากาศองคการ กบสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร สถานทศกษา สถานทใชในการเกบขอมลไดแก หอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลเจาพระยายมราช จงหวดสพรรณบร ซงเปนหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบรทใหบรการการรกษาโรคทางดานอายรกรรม รบผปวยอายตงแต 15 ปขนไป ซงมอตรากาลงในการใหการพยาบาลผปวยในอตรากาลง พยาบาล 1 คน ตอผปวย 3 คน โดยมจานวนเตยงผปวยจานวน 32 เตยง แบงออกเปนชน4 จานวน 16 เตยง และชน 5 จานวน 16 เตยง ใหการพยาบาลผปวยทมระดบความรนแรงตงแตระดบปานกลางจนถงระดบวกฤต ประชากร ประชากร คอ พยาบาลวชาชพระดบปฏบตการและระดบชานาญการทปฏบตงานตงแต 1 ปขนไป ในหอผปวยกงวกฤตของ โรงพยาบาลเจาพระยายมราช ซงเปนหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบรจานวน 23 ราย

82

เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการดาเนนการศกษาครงน คอ แบบสอบถามสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบรประกอบดวยขอมล 3 สวน ดงน

ชด ท1 แบบสอบถามขอมลทวไปของพยาบาลวชาชพในหอผ ปวย กงวกฤตประกอบดวย อาย เพศ ระดบการศกษา ประสบการณในการทางาน และการฝกอบรมทมผลตอสมรรถนะพยาบาล

ชดท 2 แบบสอบถามบรรยากาศองคการของ สรรกษ เจรญศรเมอง ( 2551: 52 ) แปลจากแบบสอบถามบรรยากาศองคการของสตรงคเจอร Stringer (2002) ประกอบดวย 6 ดาน ไดแก ดานโครงสราง ดานมาตรฐาน ดานความรบผดชอบ ดานการไดรบการยอมรบ ดานการสนบสนนและความยดมนผกพน มจานวนขอคาถาม 24 ขอ มคาตอบใหเลอกเปนมาตราสวนประมาณคา ( Rating scale ) 5 ระดบ คะแนนรวม 120 คะแนน โดยมรายละเอยดดงน ขอความดานบวก ขอความดานลบ

โครงสราง จานวน 4 ขอ ไดแก ขอ 1,3 ขอ 2,4 มาตรฐาน จานวน 4 ขอ ไดแก ขอ 6-7 ขอ 5, 8 ความรบผดชอบ จานวน 4 ขอ ไดแก ขอ 11-12 ขอ 9-10 การไดรบการยอมรบ จานวน 4 ขอ ไดแก ขอ 13-16 ขอ - การสนบสนน จานวน 4 ขอ ไดแก ขอ 18,20 ขอ 17,19 ความยดมนผกพน จานวน 4 ขอ ไดแก ขอ 21-23 ขอ 24

แบบสอบถามมคาตอบใหเลอกเปนมาตราสวนประมาณคา (Rating scale ) 5 ระดบ โดยมระดบการประเมนและความหมายดงน

ระดบการรบร ความหมาย คะแนนดานบวก คะแนนดานลบ มากทสด ขอความนนตรงกบการรบรของผตอบมากทสด 5 1 มาก ขอความนนตรงกบการรบรของผตอบมาก 4 2 ปานกลาง ขอความนนตรงกบการรบรของผตอบปานกลาง 3 3 นอย ขอความนนตรงกบการรบรของผตอบนอย 2 4 นอยทสด ขอความนนไมตรงกบการรบรของผตอบเลย 1 5

83

การแปลผลทไดจากแบบสอบถามบรรยากาศองคการ โดยใชคาเฉลย แลวแบงระดบออกเปน 3 กลม โดยองเกณฑ (สาเรง จนทรสวรรณ, 2544 อางใน เบญจมาศ หลอสวรรณกล, 2533: 40) คาเฉลยยงสง หมายถง บรรยากาศยงด

คาเฉลย 3.67 – 5.00 หมายถง การรบรบรรยากาศองคการของหนวยงานด คาเฉลย 2.34 – 3.66 หมายถง การรบรบรรยากาศองคการของหนวยงานปานกลาง คาเฉลย 1.00 – 2.33 หมายถง การรบรบรรยากาศองคการของหนวยงานไมด

ชดท 3 แบบประเมนสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤต โดยผวจยศกษาจากแนวคดสมรรถนะหลกของคณะกรรมการขาราชการพลเรอน, (2550) และสมรรถนะเฉพาะหนวยงานหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร, (2554) จากแนวคด ของ ฝายการโรงพยาบาล ศรราช, (2549) ประกอบดวยขอคาถามจานวน 58 คาถาม แบงเปนสมรรถนะหลก (Core Competency) ของพยาบาลหอผปวยกงวกฤต 5 ดาน จานวน 30 ขอ ไดแก

1. การมงผลสมฤทธ (Achievement Motivation) จานวน 9 ขอ ไดแกขอ1-9 2. การบรการทด (Service Mind) จานวน 6 ขอ ไดแกขอ10-15 3. การสงสมความเชยวชาญในงานอาชพ (Expertise) จานวน 5 ขอ ไดแกขอ16-20 4. จรยธรรม (Integrity) จานวน4 ขอ ไดแกขอ21-24 5. ความรวมแรงรวมใจ (Teamwork) จานวน6 ขอ ไดแกขอ25-30

สมรรถนะทใชเฉพาะหนวยงาน (Specific Competency) ของพยาบาลหอผปวยกงวกฤต จานวน 28 ขอ ไดแก ขอ31 ถงขอ58 แบบประเมนสมรรถนะ มลกษณะเปนมาตราสวนประมาณคา (Rating scale) 5 ระดบ โดยมเกณฑการเลอกตอบและใหคะแนนดงน

5 หมายถง มการแสดงออกถงสมรรถนะดงกลาวมากทสด 4 หมายถง ม การแสดงออกถ งสมรรถนะด งก ล าวมาก 3 หมายถง มการแสดงออกถงสมรรถนะดงกลาวปานกลาง 2 หมายถง ม การแสดงออกถ งสมรรถนะด งก ล าวน อย 1 หมายถง มการแสดงออกถงสมรรถนะดงกลาวนอยทสด

การแปลผลระดบสมรรถนะใชคาเฉลย แลวแบงระดบออกเปน 3 กลมโดยองเกณฑ (สาเรง จนทรสวรรณ, 2544 อางในเบญจมาศ หลอสวรรณกล, 2533: 40) ดงน

คาเฉลย 3.67-5.00 หมายถงพยาบาลหอผปวยกงวกฤตมสมรรถนะอยในระดบสง คาเฉลย 2.34-3.66 หมายถงพยาบาลหอผปวยกงวกฤตมสมรรถนะอยในระดบปานกลาง คาเฉลย 1.00-2.33 หมายถงพยาบาลหอผปวยกงวกฤตมสมรรถนะอยในระดบตา

84

การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ

ในการตรวจสอบคณภาพของเครองมอ ผวจยไดหาความตรงตามเนอหาและความเทยง ดงน 1. การหาความตรงตามเนอหา (Content validity)

แบบสอบถามบรรยากาศองคการ เครองมอทใชในการศกษาวจยเปนแบบสอบถามทผานการตรวจคณภาพเครองมอ ของ

สรลรกษ เจรญศรเมอง, 2551: 53 ) และตรวจความหมายทถกตองโดยผเชยวชาญดานภาษาองกฤษ 1 ทาน ตรวจสอบความตรงตามเนอหาโดยผทรงคณวฒทมประสบการณดานวชาการ ดานการบรหาร และดานปฏบตการพยาบาล จานวน 5 ทาน ตรวจสอบพจารณาความถกตองและขอบเขตความชดเจนของเนอหา โดยไดคาดชนความตรงตามเนอหา (CVI) เทากบ .96

ผวจยไดนาแบบสอบถามบรรยากาศองคการไปตรวจสอบหาความตรงตามเนอหา โดยผทรงคณวฒจานวน 5 ทานและหาคาดชนความตรงตามเนอหา ( CVI ) เทากบ .93

แบบประเมนสมรรถนะของพยาบาลหอผปวยกงวกฤต ผวจยนาเนอหาแบบสอบถามสมรรถนะพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบ

ตตยภม ในจงหวดสพรรณบร ใหผทรงคณวฒตรวจสอบคณภาพความตรงตามเนอหา (Validity) ความครอบคลมของเนอหา ความเหมาะสมของภาษาทใช และความสอดคลองกบวตถประสงค จานวน 5 ทาน ดงน

แพทยผเชยวชาญดานอายรกรรม จานวน 1 ทาน พยาบาลปฏบตการขนสงสาขาการพยาบาลอายรกรรม จานวน 1 ทาน นกวชาการสาธารณสข จานวน 1 ทาน หวหนาพยาบาลหอผปวยกงวกฤต จานวน 1 ทาน พยาบาลวชาชพชานาญการหอผปวยวกฤตอายรกรรม จานวน 1 ทาน

การดาเนนในขนตอนน ผวจยขอใหผทรงคณวฒ แสดงความคดเหน ตรวจสอบความตรงของเนอหาและนาแบบประเมนมาคานวณหาคาดชนความตรงตามเนอหา (Content validity index [CVI]) ไดเทากบ .98 จากนนจงนาแบบประเมนมาปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผทรงคณวฒทง 5 ทาน รวมกบอาจารยทปรกษาวทยานพนธกอนนาไปทดสอบความเทยงของเครองมอ

85

การหาความเทยง (Reliability ) ผวจยนาแบบประเมนสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตทผานการตรวจสอบความตรงตามเนอหา และแกไขเรยบรอยแลวไปทดลองใชกบพยาบาลหอผ ปวยกงวกฤต โรงพยาบาลสงหบร จานวน 30 คน และนาขอมลทงหมดทไดมาคานวณหาคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาช (Cronbach’s alpha coefficient) ไดเทากบ 0.96 ในสวนขอมลบรรยากาศองคการทไดมาคานวณหาคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาช (Cronbach’s alpha coefficient) ไดเทากบ 0.98

การพทกษสทธผเขารวมการวจย การวจยครงนผวจยไดทาการพทกษสทธประชากรทศกษา โดยโครงรางวจยไดผานการรบรองของคณะกรรมการจรยธรรมของคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยครสเตยน มการชแจงวตถประสงคของการวจยในแบบสอบถาม ขอความรวมมอในแบบสอบถามดวยความสมครใจ ไมมการบงคบ นอกจากนผตอบแบบสอบถามสามารถขอถอนตวออกจากการวจยเมอไรกได โดยไมมผลกระทบใดๆตามมา โดยขอมลทกอยางทไดจากการศกษาจะเกบไวเปนความลบ และไมมผลตอผตอบแบบสอบถาม ซงผวจยจะนาเสนอผลการศกษาออกมาในลกษณะภาพรวมและนามาใชประโยชนในการศกษาเทานน การเกบรวมรวบขอมล การศกษาวจยครงนผวจยดาเนนการแจกแบบสอบถามโดยตรงตอผตอบแบบสอบถาม โดยมขนตอนดงน 1. หลงจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจยของ คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลย ครสเตยน ยนยอมใหดา เนนการศกษา ผ วจยทาหนงสอผานคณบดคณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยครสเตยน ถงผอ านวยการ หวหนาฝายการพยาบาล หวหนาหอผปวยกงวกฤต โรงพยาบาลเจาพระยายมราช ซงเปนโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร เพอชแจงวตถประสงคและขออนญาตเกบรวบรวมขอมล 2. เมอไดรบการอนญาตแลว ผวจยจงไดตดตอไปถงหวหนาหอผปวยกงวกฤตเพอชแจงวตถประสงคตางๆ ของการศกษาวจยครงน และขอความอนเคราะหในการขอรบความรวมมอในการดาเนนการวจยและแจกแบบสอบถามโดยตรงตอผตอบแบบสอบถาม ไดแกพยาบาล

86

วชาชพหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร จานวน 23 คน โดยไมตองระบชอลงในแบบสอบถาม พรอมกบขอความรวมมอในการตอบแบบสอบถามโดยขอความอนเคราะหจากผตอบแบบสอบถามโดยขอรบแบบสอบถามสงคนกลบผวจยภายใน 2 สปดาห ไดรบแบบสอบถามทงหมด 23 ฉบบ 3. ตรวจสอบความถกตองและความสมบรณของแบบสอบถามภายหลงไดรบคน ไดแบบสอบถามทตอบสมบรณ 23 ฉบบ คดเปนรอยละ 100 ของแบบสอบถามทไดรบคน หลงจากนนจงนาขอมลทงหมด 23 ฉบบ มาวเคราะหทางสถต การวเคราะหขอมล ผวจยนาขอมลทได และนามาวเคราะหผลการวจย ดวยโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป

1. ขอมลสวนบคคลของ พยาบาลวชาชพ เพศ อาย ระดบการศกษา ประสบการณในการทางาน และการฝกอบรมทมผลตอสมรรถนะพยาบาล มาวเคราะหดวยสถตพรรณนา โดยนามาหาคาความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

2. ขอมลสมรรถนะของพยาบาลวชาชพ ในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบ ตตยภม ในจงหวดสพรรณบร โดยนามาหาคาความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

3. หาความสมพนธระหวางประสบการณในการทางาน กบสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤต และบรรยากาศขององคการกบสมรรถนะของพยาบาล ในหอผปวยกงวกฤต โดยใชสถตการหาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson's product moment correlational coefficient)

เมอ r เขาใกล 1.00 สงกวา 0.90 มความสมพนธในระดบสงมาก 0.71-0.90 มความสมพนธในระดบสง

0.31-0.70 มความสมพนธในระดบปานกลาง 0.30 และตากวา มความสมพนธในระดบตา

0.00 แสดงวาไมมความสมพนธกน เครองหมาย + แสดงวามความสมพนธทางบวก เครองหมาย - แสดงวามความสมพนธทางลบ

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

ผลการวเคราะหขอมล

การวจยครงนเปนงานวจยเชงพรรณนาหาความสมพนธ ( Descriptive correlational research) เพอศกษาสมรรถนะของพยาบาลหอผ ปวยกงวกฤตและความสมพนธระหวางประสบการณในการทางาน บรรยากาศองคการกบสมรรถนะของพยาบาลหอผปวยกงวกฤต ผวจยเกบรวบรวมขอมลจากประชากรจานวน 23 คน ผลการวเคราะหขอมลนาเสนอในรปตารางประกอบคาบรรยายดงน

สวนท 1 ขอมลสวนบคคล จานวน และรอยละของพยาบาลหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม

ในจงหวดสพรรณบร จาแนกตามเพศ อาย ระดบการศกษา ประสบการณในการทางาน พยาบาลหอผปวยกงวกฤต

สวนท 2 ผลการศกษา บรรยากาศองคการและสมรรถนะของพยาบาลหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบบรรยากาศองคการตามการรบรของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร

สวนท 3 ผลการศกษาความสมพนธระหวาง ประสบการณในการทางาน บรรยากาศองคการกบสมรรถนะของพยาบาลหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร คาสมประสทธสหสมพนธ ระหวางประสบการณในการทางาน และบรรยากาศองคการกบสมรรถนะของพยาบาลหอผปวยกงวกฤต

88

สวนท 1 ขอมลสวนบคคล ตารางท 1 จานวน และรอยละของพยาบาลหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลเจาพระยายมราช จาแนกตามเพศ อาย ระดบการศกษา ประสบการณในการทางาน พยาบาลหอผปวยกงวกฤต (n=23)

ขอมลสวนบคคล จานวน รอยละ

เพศ หญง 23 100.0 ชาย 0 0.0

อาย ( μ= 33.43, σ= 3, Min - Max = 20-50 ) 20-30 ป 8 34.8 31-40 ป 13 56.5 41-50 ป 2 8.70 ระดบการศกษา ปรญญาตรหรอเทยบเทา 23 100.0

ประสบการณในการทางาน ( μ=7.17, σ= 3.92, Min - Max = 1-30 ) 1 -10 ป 19 82.6 11-20 ป 3 13.0 21-30 ป 1 4.3 การฝกอบรมทมผลตอสมรรถนะพยาบาล อบรมเฉพาะทางวกฤต 5 21.7 อบรมเฉพาะทางหวใจและทรวงอก 3 13.4 อบรมชวยฟนคนชพ 23 100.0 อบรมเวชปฏบต 2 8.7 อบรมวชาการเรองโรคตางๆ 23 100.0

สวนท 1 ขอมลสวนบคคล

จากตารางท 1 พบวาพยาบาลหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบรทงหมด เปนเพศหญงคดเปนรอยละ 100 มอายโดยเฉลย 33.43 ป สวนเบยงเบนมาตรฐาน 3 ป สวนใหญมอายอยระหวาง 31-40 ป มวฒการศกษาระดบปรญญาตรหรอเทยบเทาทกคน คดเปนรอยละ 100.00 มประสบการณในการทางานในการปฏบตงานพยาบาลหอผปวยกง

89

วกฤตโดยเฉลย 7.17 ป สวนเบยงเบนมาตรฐาน 3.92 ประสบการณในการทางานตาสด 1 ป สงสด 30 ป สวนใหญมประสบการณในการทางานในหอผปวยกงวกฤต 1-10 ป คดเปนรอยละ 95.8 มการผานการฝกอบรมเฉพาะทางวกฤตจานวน 5 คน คดเปนรอยละ 21.7 ผานการฝกอบรมเฉพาะทางหวใจและทรวงอก 3 คน คดเปนรอยละ 13.4 ผานการฝกอบรมอบรมชวยฟนคนชพ 23คน คดเปนรอยละ 100 ผานการฝกอบรมอบรมเวชปฏบต 2 คนคดเปนรอยละ 8.7 และผานการฝกอบรมอบรมวชาการเรองโรคตางๆ 23 คน คดเปนรอยละ 100 สวนท 2 สมรรถนะของพยาบาลหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลเจาพระยายมราช

ตารางท 2 คาเฉลย (μ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน ( σ) และระดบบรรยากาศองคการตามการรบรของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร (n = 23 )

บรรยากาศองคการ จานวนขอ μ σ ระดบบรรยากาศองคการ

ดานโครงสราง 4 3.03 0.24 ปานกลาง ดานมาตรฐาน 4 3.14 0.31 ปานกลาง ดานความรบผดชอบ 4 2.67 0.49 ปานกลาง ดานการไดรบการยอมรบ 4 3.22 0.72 ปานกลาง ดานการสนบสนน 4 3.03 0.26 ปานกลาง ดานความยดมนผกพน 4 3.04 0.28 ปานกลาง

โดยรวม 24 3.08 0.18 ปานกลาง

จากตารางท 2 แสดงใหเหนวาะดบบรรยากาศองคการตามการรบรของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร และในรายดานของดานโครงสราง ดานมาตรฐาน ดานความรบผดชอบ ดานการไดรบการยอมรบ ดานการสนบสนน และดานความยดมนผกพน อยในระดบปานกลาง

90

ตารางท 3 คาเฉลย (μ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (σ) ของสมรรถนะของพยาบาลหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร โดยรวมและรายดาน (n=23)

สมรรถนะ จานวนขอ μ σ ระดบสมรรถนะ

สมรรถนะทวไป ดานการมงผลสมฤทธ 9 4.11 0.50 สง ดานบรการทด 6 4.13 0.49 สง ดานการสงสมความเชยวชาญ ในงานอาชพ 5 3.77 0.56 สง ดานจรยธรรม 4 4.27 0.54 สง ดานความรวมแรงรวมใจ 6 4.10 0.50 สง

สมรรถนะเฉพาะหนวยงาน 28 3.87 0 .64 สง

โดยรวม 58 3.98 0.50 สง

จากตารางท 3 แสดงใหเหนวาสมรรถนะหลกพยาบาลหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาล

เจาพระยายมราช ดานการมงผลสมฤทธ ดานบรการทด ดานการสงสมความเชยวชาญในงานอาชพ ดานจรยธรรม และดานความรวมแรงรวมใจอยในระดบสงทงหมด ซงแสดงใหเหนวาระดบสมรรถนะหลกของพยาบาลหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร

โดยรวมอยในระดบสงทกดาน และสมรรถนะเฉพาะหนวยงานกอยในระดบสงเชนเดยวกน (μ =

3.87; σ = 0.64) ดงนนสมรรถนะของพยาบาลหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ใน

จงหวดสพรรณบร โดยรวมอยในระดบสง (μ = 3.98; σ = 0.50)

91

สวนท 3 ความสมพนธระหวางประสบการณในการทางาน และบรรยากาศองคการกบสมรรถนะพยาบาลหอผปวยกงวกฤต (สมรรถนะทวไปและสมรรถนะเฉพาะหนวยงาน)

ตารางท 4 คาสมประสทธสหสมพนธ(ρ) ระหวางประสบการณในการทางาน และบรรยากาศองคการกบสมรรถนะของพยาบาลหอผปวยกงวกฤต

ปจจย

ρ

สมรรถนะหลก สมรรถนะเฉพาะ

หนวยงาน สมรรถนะรวม

ประสบการณในการทางาน .532 .458 .543 บรรยากาศองคการ .335 .067 .283

จากตารางท 4 แสดงใหเหนวา

สมรรถนะหลกของพยาบาลหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวด

สพรรณบร มความสมพนธเชงเสนทางบวกในระดบปานกลางกบประสบการณในการทางาน (ρ =

.532 ) และมความสมพนธเชงเสนทางบวกในระดบตากบบรรยากาศองคการ (ρ = .335) แสดงใหเหนวา สมรรถนะเฉพาะหนวยงานของพยาบาลหอผ ปวยกงวกฤต

โรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร มความสมพนธเชงเสนทางบวกในระดบปานกลาง

กบประสบการณในการทางาน (ρ= .458 ) และมความสมพนธเชงเสนทางบวกในระดบตากบ

บรรยากาศองคการ (ρ = .067) แสดงใหเหนวา สมรรถนะรวมของพยาบาลหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตย

ภม ในจงหวดสพรรณบร มความสมพนธเชงเสนทางบวกในระดบปานกลางกบประสบการณใน

การทางาน ( r = .543 ) และมความสมพนธเชงเสนทางบวกในระดบตากบบรรยากาศองคการ (ρ = .283)

บทท 5

อภปรายผล

ผลการวจยสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร ผวจยแยกอภปรายผลตามวตถประสงคดงน

1. บรรยากาศองคการของพยาบาลหอผปวยกงวกฤต

บรรยากาศองคการของพยาบาลหอผปวยกงวกฤต อยในระดบปานกลาง (μ = 3.08;

σ = .18) อธบายไดวา เนองจากหอผปวยกงวกฤต เปนหอผปวยทรบดแลผปวยในระดบปานกลางจนถงระดบวกฤต ซงสวนใหญจะเปนผปวยในระดบวกฤตซงสงผลมาจากปญหาของหอผปวยหนกทมอตราเตยงเตมไมเพยงพอตอการรองรบปวยไวดแลได ทาใหหอผปวยกงวกฤตตองรบผปวยในระดบวกฤตไวดแล แตอตรากาลงการดแลผปวยของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตมจานวนนอยกวาหอผปวยวกฤต ทาใหพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตตองมภาระงานทหนกมากขน ประกอบกบปญหาการขาดแคลนพยาบาลในการปฏบตงานอาจสงผลใหเกดความตงเครยด ความเหนอยหนายตอการทางาน ทาใหบรรยากาศองคการอยในระดบปานกลางได และเนองจากโรงพยาบาลไดเขารวมโครงการพฒนา และรบรองคณภาพโรงพยาบาล ซงกระบวนการพฒนา และรบรองคณภาพนน มงเนนการพฒนา และปรบปรงคณภาพใหดขน ประกอบกบกลยทธการบรหารคณภาพทวท งองคการทโรงพยาบาลศนยเจาพระยายมราชนามาใช มงเนนวธการปรบปรงคณภาพอยางตอเนอง ซงผลจากกจกรรมการพฒนาคณภาพ จะกอใหเกดความรบผดชอบตองาน (Dubrin and Lveland, 1993 อางถงในวมล มาดษฐ , 2547 : 110) ทาใหพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตตองรบภาระงานในหลายๆดานจงสงผลใหระดบการรบรบรรยากาศองคการอยในระดบปานกลาง หากผบรหารมงเนนสรางความรสกทดตอองคการ และหนวยงาน เมอหนวยงานมการกาหนดนโยบาย วสยทศน พนธะกจ และมการกาหนดแนวทาง มาตรฐาน การปฏบตงานของงานบรการพยาบาลไวอยางชดเจน หวหนาหอผปวยกงวกฤต หรอหวหนาทมงาน เปดโอกาสใหพยาบาลไดมสวนรวมในการ

93

ดาเนนการพฒนาอยางตอเนองและจดอตรากาลงทเหมาะสม มการใหรางวลและคาตอบแทนทพงพอใจและเหมาะสมกบภาระงานกอาจสงผลใหการรบรบรรยากาศองคการโดยรวมอยในระดบทสงมากขนไดดงเชนในการพฒนาใหมการรบรบรรยากาศองคการในระดบสงขนนนผบรหารควรใหความสาคญกบระบบการใหรางวล การลงโทษ และมระบบการเลอนขน เลอนตาแหนงดวยความยตธรรมและโปรงใส ซงเปนกลยทธในการเสรมความร และสงเสรมใหบคลากรมความสนใจ มกาลงใจ และกระตอรอรนในการปฏบตงานทด และมคณภาพ (วมล มาดษฐ , 2547 : 110)

2. สมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวด

สพรรณบร ผลการศกษาพบวา สมรรถนะโดยรวมของพยาบาลหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบ

ตตยภม ในจงหวดสพรรณบรอยในระดบสง สะทอนใหเหนวา พยาบาลหอผปวยกงวกฤต มความรความสามารถในการปฏบตการพยาบาลทมคณภาพทกดาน ดงจะเหนไดจากการทระดบการแสดงออกทางสมรรถนะหลก ตามทขาราชการพลเรอนพงม ไดแก ดานการมงผลสมฤทธ ดานการบรการทด ดานการสงสมความเชยวชาญในงานอาชพ ดานจรยธรรม ดานความรวมมอรวมใจ อยในระดบสง และนอกจากนพยาบาลหอผปวยกงวกฤตยงมสมรรถนะเฉาะหนวยงานอยในระดบสง เนองจากโรงพยาบาลเจาพระยายมราชไดผานการรบรองคณภาพโรงพยาบาล (HA) และหอผปวยกงวกฤตเปนหนวยงานหนงทมสวนรวมในการพฒนาศกยภาพในการปฏบตงานของพยาบาล มการกาหนดมาตรฐานการทางาน บทบาทหนาทความรบผดชอบของบคลากรในหนวยงาน มการพจารณาระบบการทางาน กระบวนการพยาบาลอยางตอเนองและสมาเสมอ รวมทงหอผปวยกงวกฤตเปนแหลงฝกงานของคณะแพทยและนกศกษาพยาบาล โดยพยาบาลในหนวยงานจะตองมสวนรวมในการฝกเปนครพเลยงใหกบนกศกษาพยาบาล และอกประเดนทสาคญคอ ในหอผปวยกงวกฤตมผปวยทเขามารบการรกษาโดยมความหลากหลายของโรค มอาการทอยในระดบกงวกฤต ถงขนวกฤต ทาใหพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตตองมการพฒนาสมรรถนะของตนเอง ใหอยในเกณฑทด มการพฒนาความร ความสามารถอยเสมอ เพอใหสามารถใหการพยาบาลทมคณภาพตอผมารบบรการ และเปนแหลงฝกทมประสทธภาพอกดวย และการทสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตอยในระดบสง อาจเนองมาจากพยาบาลวชาชพในหอผปวยกงวกฤตมการผานการฝกอบรมในดานตางๆ ทจาเปนตอการปฏบตงาน เชนการฝกอบรมเฉพาะทางวกฤตจานวน 5 คน คดเปนรอยละ 21.7 ผานการฝกอบรมเฉพาะทางหวใจและทรวงอก 3 คน คดเปนรอยละ 13.4 ผานการฝกอบรมอบรมชวยฟนคนชพ 23คน คดเปนรอยละ 100 ผานการฝกอบรมอบรมเวชปฏบต 2 คนคดเปนรอยละ 8.7 และผานการฝกอบรมอบรมวชาการเรองโรค

94

ตางๆ 23 คน คดเปนรอยละ 100 จงสงผลใหสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบรอยในระดบสง

เมอพจารณาสมรรถนะของพยาบาลหอผปวยกงวกฤตเปนรายดาน พบวา 2.1 ดานการมงผลสมฤทธ ผลการวจยพบวาพยาบาลหอผปวยกงวกฤต มสมรรถนะ

ดานการมงผลสมฤทธอยในระดบสง ( μ = 4.11 , σ = .50 ) เนองมาจากพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตมความมงมนทจะปฏบตงานใหดตามมาตรฐาน หรอใหเกนมาตรฐานทมอย มการสรางสรรค และพฒนาผลงาน คดคนนวตกรรมใหม ๆ ทางการพยาบาลอยางตอเนอง มความพยายามในการปฏบตงานใหสาเรจลลวงตามเปาหมาย มความมานะอดทน ขยนหมนเพยรในการปฏบตงาน และมสวนรวมในการแสดงความคดเหนในเชงปรบปรงพฒนางานเมอเหนความผดพลาด หรอหยอนประสทธภาพในงานการพยาบาล โดยเนนผรบบรการเปนศนยกลาง สงผลใหพยาบาลหอผปวยกงวกฤตมสมรรถนะดานนในระดบสง

2.2 ดานบรการทด ผลการวจยพบวาพยาบาลหอผปวยกงวกฤต มสมรรถนะดานบรการ

ทด อยในระดบสง ( μ = 4.13 , σ = .49 ) เนองมาจากพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตมความตงใจและความพยายามในการใหบรการตอประชาชนและหนวยงานอนๆ ทเกยวของ แสดงใหเหนวาพยาบาลหอผ ปวยกงวกฤตมจตวญญาณในการใหบรการ รกในการใหบรการทด มความกระตอรอรนในการใหบรการ มการตอบสนองความตองการของผรบบรการอยางเหมาะสม โดยมการประเมนความพงพอใจของผปวยและญาตทเขามารบบรการในหนวยงานเปนประจาทกเดอน เพอนาขอเสนอแนะมาปรบปรง แกไข เพอตอบสนองความตองการของผปวยและญาตผปวยไดอยางถกตองและเหมาะสม และเพอพฒนาการใหบรการใหอยในระดบทดขนเรอยๆ

2.3 ดานการสงสมความเชยวชาญในงานอาชพ ผลการวจยพบวาพยาบาลหอผปวยกง

วกฤต มสมรรถนะดานการสงสมความเชยวชาญในงานอาชพ อยในระดบสง ( μ = 3.77 , σ = .56 ) เนองมาจากพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตมความสนใจใฝร สงสมความรความสามารถของตนในการปฏบตหนาทดวยการศกษาคนควาและพฒนาตนเองอยางตอเนอง และสามารถนาความรมาประยกตใชทงเชงวชาการและเทคโนโลยตาง ๆ ใหเขากบการปฏบตงานการพยาบาลใหเกดผลสมฤทธ ซงปจจบนพยาบาลหอผปวยกงวกฤตมพยาบาลเฉพาะทางดานการพยาบาลผปวยวกฤตจานวน 5 คน กาลงศกษาตอในระดบปรญญาโทดานการพยาบาล จานวน 3 คน มการอบรมวชาการ และความรตาง ๆ อยางตอเนอง ทงในโรงพยาบาลและนอกสถานท ซงแสดงใหเหนวาพยาบาลหอผปวยกงวกฤตมการพฒนาสมรรถนะในดานการสงสมความเชยวชาญในงานอาชพทด

2.4 ดานจรยธรรม ผลการวจยพบวาพยาบาลหอผปวยกงวกฤต มสมรรถนะดาน

จรยธรรม อยในระดบสง ( μ = 4.27 , σ = .54 ) เนองมาจากพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตมการ

95

ประพฤตปฏบตอยางถกตองเหมาะสมทงทางดานกฎหมาย คณธรรม และจรรยาบรรณแหงวชาชพ เพอรกษาศกดศรแหงอาชพพยาบาล ปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรต แสดงใหเหนถงความมจตสานกในวชาชพพยาบาล มการยกยองและใหรางวลแกผทมความประพฤตด มจรยธรรม มจรรยาบรรณเปนประจาทก ๆ เดอนทงในหนวยงาน และระดบโรงพยาบาล สงผลใหพยาบาลหอผปวยกงวกฤตมสมรรถนะในดานจรยธรรมสง

2.5 ดานความรวมแรงรวมใจ ผลการวจยพบวาพยาบาลหอผปวยกงวกฤต มสมรรถนะ

ดานความรวมแรงรวมใจอยในระดบสง ( μ = 4.10 , σ = .50 ) เนองมาจากพยาบาลในหอผปวยกงวกฤต มความตงใจทจะทางานรวมกบผอนเปนทมเดยวกน มการใหความรวมมอในการทางานรวมกนอยางมประสทธภาพ เนองจากในหอผปวยกงวกฤตมการพยาบาลผปวยรวมกนเปนทม ดงนน พยาบาลในหอผปวยกงวกฤตจงใหความสาคญในการปฏบตงานรวมกน มความเสยสละ เออเฟอเผอแผ เหนอกเหนใจซงกนและกน ยดความสามคคเปนหลกสาคญในการปฏบตงาน

2.6 สมรรถนะเฉพาะหนวยงาน ผลการวจยพบวาพยาบาลหอผ ปวยกงวกฤต ม

สมรรถนะเฉพาะหนวยงานอยในระดบสง ( μ = 3.87, σ = .64 ) เนองมาจากพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตเปนหนวยงานเฉพาะทใหการพยาบาลผปวยเฉพาะทอยในภาวะกงวกฤต จนถงภาวะวกฤต ซงมความซบซอนของโรคทหลากหลาย มเครองมอ และเทคโนโลยททนสมยทเกยวของในดานการแพทยและการพยาบาล ดงนนพยาบาลในหอผปวยกงวกฤต จงจาเปนตองมการพฒนาความร ทกษะ และความสามารถทางคลนก ในการใหการพยาบาลเฉพาะโรคในหนวยงานทปฏบตทงในภาวะปกต ระยะเฉยบพลน ภาวะวกฤตและเรอรงได เชนความสามารถในการดแลผปวยระบบหวใจและหลอดเลอดในภาวะกงวกฤต ความสามารถในการดแลผปวยโรคระบบทางเดนหายใจในภาวะกงวกฤต ความสามารถในการดแลผปวยทางอายรศาสตรในระยะกงวกฤต และมการประเมนสมรรถนะการพยาบาลในแตละประเดนทก 6 เดอนโดยใหพประเมนนอง มการจดประชมวชาการเกยวกบการพยาบาลเฉพาะหนวยงานเปนประจาทกเดอน สนบสนนใหเหนวาพยาบาลหอผปวยกงวกฤตมสมรรถนะเฉพาะหนวยงานในระดบสง

3. ความสมพนธระหวางประสบการณในการทางาน บรรยากาศองคการกบสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤต

3.1 ความสมพนธระหวางประสบการณในการทางาน กบสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤต

จากผลการวจยพบวาประสบการณในการทางานมความสมพนธในเชงบวกในระดบ

ปานกลางกบสมรรถนะของพยาบาลหอผปวยกงวกฤต (ρ = .543 )เนองจากงานหอผปวยกงวกฤต

96

โรงพยาบาลเจาพระยายมราชเนนการใหบรการในโรคทมความซบซอนรนแรงจนถงขนวกฤต และตองใชเทคโนโลยขนสงในการใหบรการรกษาพยาบาล พยาบาลทปฏบตงานในหอผปวยกงวกฤตจงจา เ ปนตองมสมรรถนะ หรอความสามารถในการปฏบตการพยาบาลทตองอาศย ประสบการณ มความชานาญการในการพยาบาล ดงนนประสบการณในการทางานของพยาบาลในหอผ ปวย กงวกฤต จง มความสมพนธกบสมรรถนะของพยาบาลหอผ ปวย กงวกฤต สอดคลองกบการศกษาของ ตรสคนธ วรยโกศล (2551: 68) ทพบวา ประสบการณในการปฏบตงาน มความสมพนธกบการประเมน และสรปผลการวางแผนจาหนายรวมกนระหวางทมสหสาขาวชาชพ อยางมนยสาคญทางสถตท .05 และลาดค (Laduke, 2000 อางในกลวด อภชาตบตร และสมใจ ศระกมล, 2547: 12) กลาววา พยาบาลทมประสบการณนอย หรอในประสบการณในสถานการณจาลอง จะไมมสมรรถนะในการปฏบตงานในสถานการณจรงทมความซบซอนได

3.2 ความสมพนธระหวางบรรยากาศองคการกบสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤต

จากผลการวจยพบวาบรรยากาศองคการมความสมพนธในเชงบวกในระดบตากบ

สมรรถนะของพยาบาลหอผปวยกงวกฤต (ρ = .335 )เนองจากบรรยากาศองคการทด เกดจากการเปดโอกาสใหพยาบาลมการรบรตอโครงสราง และทศทางการบรหาร โดยองคการมการกาหนดเปาหมายของงาน และขอบเขตหนาทความรบผดชอบของบคลากรแตละตาแหนงไวอยางชดเจน การบรหารงานมลกษณะการกระจายอานาจ และใหผปฏบตงานไดมสวนรวมในการวางเปาหมาย และตดสนใจ ชวยใหพยาบาลทางานอยางมทศทาง เกดความมนใจในการปฏบตงาน และสวน งานหอผปวยกงวกฤหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบรไดผานการรบรองการประเมนคณภาพโรงพยาบาล สงผลใหการปฏบตงานหอผปวยกงวกฤตมกระบวนการทชดเจน มวธปฏบตทเปนมาตรฐาน มแนวทางในการดาเนนงานทกขนตอนอยางเปนระบบ ทาใหการปฏบตงานของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตเปนไปในแนวทางเดยวกน บคลากรปฏบตงานอยในบรรยากาศเดยวกน มการรบรดานโครงสราง ดานมาตรฐาน ดานความรบผดชอบ ดานการไดรบการยอมรบ ดานการสนบสนน และดานความยดมนผกพนในระดบใกลเคยงกน สงผลใหบรรยากาศองคการมความสมพนธเชงบวกในระดบตา ซงหากไดทาการศกษาในบรบททหลากหลายกวาน คาดวาผลลพธทไดนาจะมความสมพนธในเชงบวกในระดบทสงขน เชนเดยวกบแนวคดของสตรงเจอรทกลาววา บรรยากาศองคการทด จะเปนตวกระตนใหเกดสมรรถนะในบคลากรและหนวยงานไดเชนเดยวกบ วมล มาดษฐ (2547: 21) ไดศกษาพบวา บรรยากาศองคการ

ความสมพนธทางบวกในระดบปานกลาง กบสมรรถนะของพยาบาลวชาชพ (ρ = .543)

บทท 6

สรปผลการวจยขอเสนอแนะ

การวจยครงนเปนการวจยเชงสหสมพนธ (Correlational research) เพอศกษาสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร และศกษาความสมพนธระหวาง ประสบการณในการทางาน และบรรยากาศองคการกบสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร

กลมตวอยางทศกษาคอ พยาบาลวชาชพระดบปฏบตการและระดบชานาญการทปฏบตงานตงแต 1 ปขนไป ในหอผปวยกงวกฤตของโรงพยาบาลเจาพระยายมราช ซงเปนหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร จานวน 23 ราย เครองมอทใชในการวจย เปนแบบสอบถามซงผวจยขอใหผทรงคณวฒจานวน 5 ทาน ไดตรวจสอบความตรงของเนอหา แสดงความคดเหน และนาแบบประเมนมาคานวณหาคาดชนความตรงตามเนอหา (Content validity index [CVI]) ไดเทากบ .98 จากนนจงนาแบบประเมนมาปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผทรงคณวฒทง 5 ทาน รวมกบอาจารยทปรกษาวทยานพนธกอนนาไปทดสอบความเทยงของเครองมอ จากนนผวจยจงนาแบบประเมนสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตทผานการตรวจสอบความตรงตามเนอหาและแกไขเรยบรอยแลว ไปทดลองใชกบพยาบาลหอผปวยกงวกฤต โรงพยาบาลสงหบร จานวน 30 คน และนาขอมลทไดมาคานวณหาคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาช ( Cronbach’s alpha coefficient) ไดเทากบ 0.96 การเกบรวบรวมขอมลโดยการนาแบบสอบถามแจกใหกบพยาบาลวชาชพระดบปฏบตการและระดบชานาญการทปฏบตงานตงแต 1 ปขนไป ในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร จานวน 23 ฉบบ มความสมบรณทง 23 ฉบบ คดเปนรอยละ 100 และทาการวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมสาเรจรป โดยใชสถต หาคาเฉลย คารอยละ คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson ‘s product moment correlation coefficient) และทดสอบความมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.5

98

สรปผลการวจย 1. พยาบาลหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบรทงหมดเปนเพศหญงคดเปนรอยละ 100 มอายโดยเฉลย 33.43 ป สวนเบยงเบนมาตรฐาน 3 ป สวนใหญมอายอยระหวาง 31-40 ป มวฒการศกษาระดบปรญญาตรหรอเทยบเทาทกคน คดเปนรอยละ 100.00 มประสบการณในการทางานในการปฏบตงานพยาบาลหอผปวยกงวกฤตโดยเฉลย 7.17 ป สวนเบยงเบนมาตรฐาน 3.92 ประสบการณในการทางานตาสด 1 ป สงสด 30 ป และสวนใหญมประสบการณในการทางานในหอผปวยกงวกฤต 1-10 ป คดเปนรอยละ 95.8 มการผานการฝกอบรมเฉพาะทางวกฤตจานวน 5 คน คดเปนรอยละ 21.7 ผานการฝกอบรมเฉพาะทางหวใจและทรวงอก 3 คน คดเปนรอยละ 13.4 ผานการฝกอบรมอบรมชวยฟนคนชพ 23คน คดเปนรอยละ 100 ผานการฝกอบรมอบรมเวชปฏบต 2 คนคดเปนรอยละ 8.7 และผานการฝกอบรมอบรมวชาการเรองโรคตางๆ 23 คน คดเปนรอยละ 100 2. ระดบการรบรบรรยากาศองคการของพยาบาลหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร ทง 6 ดาน คอ ดานโครงสราง ดานมาตรฐาน ดานความรบผดชอบ ดานการไดรบการยอมรบ ดานการสนบสนน และดานความยดมนผกพนอยในระดบปานกลาง

ทงหมด (μ = 3.03 σ = .24, μ = 3.14 ; σ = .31 , μ = 2.67 ; σ = .49 , μ = 3.22 ; σ = .72,

μ = 3.03 ; σ = .26, μ = 3.40; σ = .28 ตามลาดบ ) และ สาหรบการรบรบรรยากาศองคการ

โดยรวมอยในระดบปานกลาง (μ = 3.08; σ = .18) 3. ระดบสมรรถนะหลกพยาบาลหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร ดานการมงผลสมฤทธ ดานการบรการทด ดานการสงสมความเชยวชาญในงาน

อาชพ ดานจรยธรรม และดานความรวมมอรวมใจ อยในระดบสงทงหมด ( μ = 4.11; σ = .50 , μ

= 4.13; σ = .49, μ 3.77; σ = .56, μ = 4.27 ; σ = .54, μ = 4.10 ; σ = .50 , μ = 3.87 ; σ = .64 ตามลาดบ ) ซงแสดงใหเหนวาสมรรถนะหลกของพยาบาลหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบรโดยรวมอยในระดบสงทงหมด และสมรรถนะเฉพาะหนวยงานกอย

ในระดบสงเชนเดยวกน (μ = 3.87; σ = .64) ดงนนสมรรถนะพยาบาลหอผปวยกงวกฤต

โรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร โดยรวมอยในระดบสง (μ = 3.98; σ = .50) 4. ประสบการณในการทางาน และ บรรยากาศองคการ มความสมพนธกบสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตรวม(สมรรถนะหลกและสมรรถนะเฉพาะหนวยงาน) ในทางบวก

ในระดบปานกลาง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 (ρ = .543 และ .283 ตามลาดบ)

99

5. ประสบการณในการทางาน และ บรรยากาศองคการ มความสมพนธกบสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤต(สมรรถนะหลก) ในทางบวกในระดบปานกลาง อยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .05 (ρ = .532 และ .335 ตามลาดบ) 6. ประสบการณในการทางาน และ บรรยากาศองคการ มความสมพนธกบสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤต(สมรรถนะเฉพาะหนวยงาน) ในทางบวกในระดบปานกลาง อยาง

มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 (ρ = .458 และ .067 ตามลาดบ)

ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะในการนาผลวจยไปใช จากผลการวจยพบวาประสบการณในการทางานและบรรยากาศองคการ มความสมพนธเชงบวกกบสมรรถนะของพยาบาลหอผปวยกงวกฤต ดงนนผบรหารการพยาบาลจงตองคานงถงปจจยในเรองของประสบการณในการทางาน และบรรยากาศองคการ ควรมการสงเสรมและสนบสนนใหมบรรยากาศทเออตอการปฏบตงาน

มการมอบหมายใหผมประสบการณมอายงานทมากกวามาเปนครพเลยง หรอผสอนทางดานการพยาบาลใหแกผทมประสบการณนอยกวา เพอใหบคลากรทางการพยาบาลมสมรรถนะหรอความสามารถในการปฏบตงานทดยงขน ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป

1. ควรศกษาตวแปรอนทมความสมพนธ มผลตอสมรรถนะของพยาบาลวชาชพ เพอนาผลการวจยทไดมาใชเปนแนวทางในการพฒนาสมรรถนะของพยาบาลวชาชพใหเพมขน เชนการเสรมสรางพลงอานาจในงาน การฝกอบรม การสนบสนนจากองคการเปนตน

2. ควรศกษาในประชากรทมขนาดใหญขน จากเฉพาะ Ward ไปเปนพยาบาลทงโรงพยาบาล

3. การศกษาครงนเปนการประเมนตนเองของพยาบาลหอผปวยกงวกฤต ดงน นการศกษาในครงตอไปควรศกษาสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตจากการสอบถามผใชบรการ หรอผรวมทมสขภาพ เชนแพทย หรอหวหนาพยาบาล เพอเปรยบเทยบกบการประเมนตนเองของพยาบาล

100

บรรณานกรม

ภาษาไทย กฤษณา ศกดศร. (2534). มนษยสมพนธ. กรงเทพมหานคร: คณะครศาสตรวทยาลยครพระนคร

เหนอ. กองการพยาบาล, สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข. (2539). บทบาทหนาทความรบผดชอบของ

เจาหนาททางการพยาบาลทปฏบตการพยาบาลในโรงพยาบาล. กรงเทพมหานคร: โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

กองการพยาบาล,สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข. (2544). การประกนคณภาพการพยาบาลในโรงพยาบาล: งานบรการพยาบาลผปวยหนก. ปทมธาน: โรงพมพมหาวทยาลย ธรรมศาสตร.

กลยา ตนตผลาชวะ. (2532). พฒนารปแบบการฝกภาคปฎบตการพยาบาลเนนชมชนสาหรบนกศกษา พยาบาล:วธการเชงสมรรถนะ. วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต สาขาการบรหารการพยาบาล บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย

________ (2544). คณคาการพยาบาล. วารสารสมาคมศษยเกาพยาบาลกระทรวง สาธารณสข 12(1), 34-42.

กลวด มทมล. (2542). การเสรมสรางพลงอานาจในงาน และสมรรถนะในการปฏบตการพยาบาล ของพยาบาลประจาการ โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการบรหารการพยาบาล บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยเชยงใหม.

กลวด อภชาตบตรและสมใจ ศระกมล. (2548). สมรรถนะของพยาบาลวชาชพ. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต คณะพยาบาลศาสตร, มหาวทยาลยเชยงใหม

เกรกเกยรต ศรเสรมโภค. (2546). การพฒนาความสามารถเชงสมรรถนะ. บรษทโกบล คอนเซรน จากด, กรงเทพฯ.

คนงนจ อณหโชค. (2546). การบรหารทรพยากรมนษยของกลมงานการพยาบาล โรงพยาบาลรฐบาลในชวงพทธศกราช. การพฒนาทรพยากรมนษย: การพยาบาลพยาบาล จฬาลงกรณมหาวทยาลย

101

คณะกรรมการพฒนาระบบราชการ.(2546). แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทย พ.ศ.2546

– 2550. กรงเทพฯ : สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ. หนา 12. จรประภา อครบวร. (2549). สรางคนสรางผลงาน. กรงเทพมหานคร: ก.พลการพมพ จฑามาศ ปญญประ.(2543). การปฏบตงานตามบทบาทของพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลชยนาท

จงหวดชยนาท. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาบรหารสาธารณสขบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

เจยมจตต จดาบตร. (2539). ความสมพนธระหวางบรรยากาศองคการ ความทนทาน แรงจงใจ กบ ความสามารถในการปฏบตงานของพยาบาลประจาการโรงพยาบาลจตเวช.วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาลบณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ชวาล แพรตกล. 2518. เทคนคการวดผล. พมพครงท 6. กรงเทพมหานคร : วฒนาพานช. ชยรตน พฒนเจรญ. (2542). รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 กบการ

สาธารณสข. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร: กองสขศกษา สานกงานปลดกระทรวง. ณรงควทย แสนทอง. (2537). การบรหารทรพยากรมนษยสมยใหมภาคปฏบต. กรงเทพมหานคร:

เอช อาร เซนเตอร. ________________. (2546). เทคนคการจดทา Job Description บนพนฐาน Competency และ KPI.

กรงเทพมหานคร: เอช อาร เซนเตอร. ________________. (2547). มารจก competency กนเถอะ. กรงเทพมหานคร:เอช อาร เซนเตอร. เดชา เดชาวฒนไพศาล. (2543). Competency- Based Human Resources Management. วารสารการ

บรหารคน, 21(ตลาคม-ธนวาคม 2543), 11-8. ตรสคนธ วรยโกศล. (2551). การประเมนการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพงานการพยาบาลกมาร

เวชศาสตรโรงพยาบาลศรราช. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวทยาการสงคมและการจดการระบบสขภาพ มหาวทยาลยศลปากร

เตอนใจ ทพาวฒนชย. (2548).ปจจยทมอทธพลตอสมรรถนะพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลวทยาลย.วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาลบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน

เทพพนม เมองแมน และสวง สวรรณเวลา. (2540). พฤตกรรมองคการ.พมพครงท2.

กรงเทพมหานคร: ไทย วฒนาพานช.

นงนช โอบะ. (2545). องคประกอบสมรรถนะพยาบาลวชาชพและความสมพนธระหวาง สมรรถนะพยาบาลวชาชพ กบปจจยคดสรรบางประการของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลสงกด

102

กระทรวงสาธารณสข. วทยานพนธปรญญาพยาบาลดษฎบณฑต สาขาวชาการ บรหารการศกษา มหาวทยาลยนเรศวร.

________ (2545). องคประกอบสมรรถนะพยาบาลวชาชพ และความสมพนธระหวางสมรรถนะพยาบาลวชาชพ กบปจจยคดสรรบางประการของพยาบาลวชาชพ ศนยสขภาพชมชนเขต1. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล คณะพยาบาลศาสตร บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นฤมล กจจานนท. (2540). ตวประกอบสมรรถนะพยาบาลหนวยอภบาลผ ปวยภาวะวกฤตโรงพยาบาลของรฐ. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาลคณะพยาบาลศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นาร แซอง. (2543).ปจจยทมอทธพลตอสมรรถนะของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลศนยสงกดกระทรวง สาธารณสข. วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต, สาขาบรหารการพยาบาล. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นต ชวา. (2545). ความสมพนธระหวางประสบการณการทางาน ความฉลาดทางอารมณ บรรยากาศองคการ กบความสามารถในการตดสนใจดานการบรหารจดการของพยาบาลวชาชพ ศนยสขภาพชมชน เขต1. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล คณะพยาบาลศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, บณฑตวทยาลย.

นตยา ศรญาณลกษณ. (2545). การบรหารการพยาบาล. กรงเทพมหานคร: ประชมชาง, 262. นภา แกวศรงาม. (2532). จตวทยาองคการ. พมพครงท3. กรงเทพมหานคร: สานกพมพมหาวทยาลย

รามคาแหง. ประนอม โอทกานนท. (2541). สาระนาร: แนวคดเกยวกบการสอบขนทะเบยนและรบใบอนญาต

เปนผประกอบวชาชพ. สารสภาการพยาบาล, 13(1), 50-62. ประไพ อรยประยร. (2546). ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล ความเขมแขงอดทนการสอน

งาน กบการปฏบตงานของพยาบาลประจาการ โรงพยาบาลมหาวทยาลยของรฐ. วทยานพนธมหาบณฑต. พยาบาลศาสตร (การบรหารการพยาบาล) จฬาลงกรณมหาวทยาลย. บณฑตวทยาลย.

ปรางคทพย อจะรตน. (2541) การบรหารทางการพยาบาล : กรงเทพฯ บรษทบญศรการพมพ. ปรยาพร วงศอนตรโรจน. (2535). จตวทยาการบรหารงานบคคล. กรงเทพมหานคร:ศนยสงเสรม

กรงเทพมหานคร. พรจนทร สวรรณชาต. (2541). กฎหมายกบการประกอบวชาชพการพยาบาลและการผดงครรภ.

นนทบร: เดอะเบสท กราฟฟค แอนด ปรนท.

103

พรทพย โกศลวฒน. (2541). บทบาทของพยาบาลในหออภบาลผปวยวกฤต พมพ, วารสาร

พยาบาลศาสตร 16, 1-5. พวงรตน บญญานรกษ.(2546). ขมปญญาทางพยาบาลศาสตร. กรงเทพมหานคร: พระราม4ปรน ตง. เพญจนทร แสนประสาน และคณะ. (2536). ผปวยวกฤตกบการพยาบาล. พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร: ตรณสารการพมพ. ________ (2547). Quality in nursing and learning organization .กรงเทพมหานคร: สขมวทการ

พมพ. ภรณ เชาวกล. (2542). ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคลกจกรรมการจดการเรยนการสอนของ

อาจารย พยาบาลและสภาพแวดลอมของสถาบนกบสมรรถนะเชงวชาชพของนกศกษาพยาบาล, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ราชบณฑตยสถาน. (2531). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525. พมพครงท 4 กรงเทพมหานคร : อกษรเจรญทศน.

รชนก วนทอง, (2514). การพฒนาตนเองของพยาบาลวชาชพสาหรบองคการพยาบาลในอนาคต . การพฒนาตนเองพยาบาลการพฒนาทรพยากรมนษย: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วรรณวไล จนทราภา. (2544). การจดบรการกรณฉกเฉนและวกฤต. เอกสารการสอนชดวชากรณเลอกสรรการพยาบาลฉกเฉนและวกฤต. พมพครงท 14. กรงเทพมหานคร: กงจนทรการพมพ.

วจตรา กสมภ. (2544). การพยาบาลผปวยภาวะวกฤต. กรงเทพมหานคร: สหประชาพาณชย. วมล มาดษฐ. (2547). ความสมพนธระหวางบรรยากาศองคการ การสอนแนะ กบสมรรถนะของ

พยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลศนย. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ศรพร จรวฒนกล และคณะ. (2540). สมรรถนะทจาเปนของพยาบาลวชาชพในการพยาบาล สขภาพจต และจตเวช. วารสารวจยทางการพยาบาล 1(มกราคม-มถนายน), 53-69. สงวน นตยารมภพงศ, (2541). ปฏรประบบบรการสขภาพ. พมพลกษณ กรงเทพฯ: หมอชาวบาน. สภาการพยาบาล.(2546). นโยบายลดการบรรจอตราขาราชการและการลาออก. จดหมายขาวสภา

การพยาบาล. 6.(พฤศจกายน-ธนวาคม) _____________. (2545). แนวทางการสงเสรมการปฏบตการพยาบาลตามจรรยาบรรณวชาชพ.

กรงเทพมหานคร: ศรยอดการพมพ สมจต หนเจรญกล (2543). ศาสตรของการปฏบต การพยาบาล. คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาล

รามาธบด มหาวทยาลยมหดล

104

สมยศ นาวการ. (2538). การบรหาร. พมพครงท2. กรงเทพมหานคร: นวสาสน : 1. สมหมาย หรญนช. (2541) บทบาทของพยาบาลวชาชพ ในงานสาธารณสขมลฐาน ตามการรายงาน

ของพยาบาลวชาชพทปฏบตงานในโรงพยาบาลชมชม ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาตรมหาบณฑต สาขาวชาเอกพยาบาลสาธารณสข จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สายพณ ปนแกว. (2544). โครงการฝกอบรมเรองบทบาทผนเทศงานการพยาบาลสาหรบหวหนาเวรหอผปวยวกฤต โรงพยาบาลภมพลอดลยเดช. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล คณะพยาบาลศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สรรกษ เจรญศรเมอง. (2551). ปจจยคดสรรกบสมรรถนะพยาบาลโรงพยาบาลศนย. วทยานพนธ ปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาลบณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเชยงใหม.

สรลกษณ อยเยน. (2552). การปฏบตงานตามสมรรถนะวชาชพของพยาบาลทปฏบตงานในโรงพยาบาลของรฐ จงหวดสมทรสาคร. วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาชมชน ภาคจตวทยาและการแนะแนว มหาวทยาลยศลปากร: 1.

สร สมใจ. (2553). สมรรถนะการทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลสนตสข ตามการรบรของพยาบาลวชาชพ กบหวหนางาน. เอกสารประกอบการประชมวชาการชมรมพยาบาลชมชน, จงหวดนาน.

สณสา วลยะเพชร. ปจจยคดสรรทมความสมพนธกบความสามารถในการปฏบตงานของพยาบาลหนวยอภบาลผปวยหนก โรงพยาบาลรฐ กรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต ภาควชาพยาบาลศกษา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สรพงษ สบวงศล และ อาพล จนดาวฒนะ.(2544). 30 บาท ควรมงรกษาคนมากกวารกษาโรค. วารสารการศกษาพยาบาล 12(2), 2-4.

สานกการพยาบาล กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข. (2548). การศกษาคณลกษณะผนาทางการ

พยาบาลทพงประสงค. รายงานการวจย. กระทรวงสาธารณสข. สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน. (2548). รายงานประจาป 2550 สานกงาน

คณะกรรมการขาราชการพลเรอน กรงเทพฯ : สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน.

105

________________________________________. (2550). รายงานประจาป 2550 สานกงาน

คณะกรรมการขาราชการพลเรอน กรงเทพฯ : สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน.

อรพน สวางวฒนเศรษฐ และคณะ. (2544). ผลการสอนแนะตอทกษะการสวนปสสาวะ และความพงพอใจของนกศกษาพยาบาล. วารสารวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน ราชบร,13(1), 10-15

อรณ รกธรรม. (2527). หลกมนษยสมพนธกบการบรหาร. กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนาพานช. อจฉรา สทธพรมณวฒน. (2545). สมรรถนะในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพจบใหมใน โรงพยาบาลชมชนเขต10. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการ พยาบาล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม. อาร เพชรผด. (2534). จตวทยาอตสาหกรรม. กรงเทพมหานคร: ภาควทยาจตวทยาคณะสงคมศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ภาษาองกฤษ Alspach, G. (1991). Concern and confusion over competence. Critical Care Nurse, 12(4), 9-11.

Atkinson, S.K. 1961. The Education ‘s Encyciopedia. New Jersey. Prentice – Hall,Inc. Atkinson,L.J., & Fortunato,N.H. (1996). Berry & Kohn’s operating room technique: 8th ed.

St.Louis: Mosby. Benner, P. (1984). From novice to expert. California: Addson-Wesley Publishhing. Boyatzis, R.E. (1982). The competent Manager. New York: McGraw – Hill.pp. Brown, W. B., & Moberg, D. J. (1980). Organizational theory and management: A macro

approach. New York: John Wiley and son. Cherrington, D. J. (1994). Organization behavior. (2nd ed). Boston:Allynand Bacon. DeBack,V., & Mentkowski, M. (1986). Dose the baccalaureate make a difference?

:Differentiating nurse performance by education and experience. Journal of Nurseing Education, 32

Del Bueno, D.J., (1990). Experience, eduction and nurse’s ability to make clinical iudgments. Nurseing & Health Care.11 (6): 290-294,

106

Dubrin,A. J. 1984. Foundation of organization behavior: An applied perspective. Englewood

Cliffs. New Jersey: Prince-Hall. Don Hellriegel and J. Slocum (1974). Organizational Climate: Measures, Research and

Contingencies, Academy of Management Journal. Eraut, M. (1996). Developing professional knowledge and competence. (2nd ed). Washington, D.C:

The FAlmer Press. Fey, M. K., & Miltler, R. S. (2000). A competency-base orientation program for new graduate

nurse. Journal of Nursing Administration, 30(3), 126-132. Gibson, J. L., et al. (2000). Organization: Structure, processes, behavior. 10th ed. New York:

McGraw – Hill. Grigsby, K.A. (1991). Perception of organization’s climate: Influence by the organization’s

structure. Journal of Nursing Education, 30(2):81-88. Gruendemann, B. J., & Fernsbner, B. (1995). Comprehensive Perioperative Nursing. Vol.2.

Boston: Jones and Barlett. Janice, M.A. (1995). Orientation to the charge nurse. Nursing Management, 26(11), 63-64. Khomeiran, R.T., Yekta, Z.P., Kiger, A.M. & Ahmadi, F. (2006). Professional competence :

Factors describe by nurses as influencing their development.International. Nursing Review.

Lenburg, C. B. (1999). The framework, concepts and methods of the competency outcomes and performance assessment (COPA) model. Journal Issues in Nursing [online]. Available from: http://www.nursingworld.org/ojin/topic10/tpc10_2.htm.

Litwin, G. H., & Burmeister, M. G. (1992). Climate performance. Matapoisett, MA: The Purrington Foundation.

Litwin, G. H., & Stringer, R. A., Jr. (1968). Motivation and organizational climate. Boston: Haward University.

Matthews,A., & Whelan,J. (1993). In Charge of the Ward. (3rd ed). Australia:Blackwell Scientifific Publications.

Maynard and Bulger. (1990). Can Nurse. Miller,E., Flynn, J.M., & Urnadac, J. (1998). Assessing, developing, and maintaining staff’s

competency in times of restructuring. Journal of Nursing Care Quality, 12(6), 9-17.

107

Milliken, F.J. (1987). Three types of perceived uncertainty about the environment: state, Academy

of Management Review, 133-143. Mitrani, A., Dalziel, M., and Fitt, D. 1992. Competency based human resource management:

Value driven strategies for recruitment, development, and reward. London: McGraw-Hill.

Grigsby, K.A. (1991). Perception of organization’s climate: Influence by the organization’s structure. Journal of Nursing Education, 30(2):81-88.

New Jersey Collaborating Center for Nursing. (2004). The integrated competency-based nursing practice mode[online]. Available from: http://www.njccn.org/pdf/competency model. Parson, E.C., capka, M.B. (1997). Building a successful risk-baseed competency assessment

model. Journal of American Operating Room Nurse, 66(6), 1065-1071 Perciral, E., Anderson, M., Lawson, D. (1994). Assessing beginning level competencies: The

first step in continuing education. Journal of Continuing Education Nursing, 25(May-June), 139-142

Quinn, R. E., et al. (1990). Becoming a master manager: A competency framework. New York: John Wiley and Son.: 20.

Robinson, S. M., Barberis-Ryan, C. (1995). Competency assessment: A system approach. Nursing Management, 26(2), 40-44.

Selvey, C., Bontrager, J., Hirsh, L., Daley, M. 1991. Clinical evaluation day: Measuring competency. Nursing Management, 22(4), 50-51.

Snow, I. J. 2002. Enhancing work climate to improve performance and retain valued employees. Journal of Nursing Administration, 32(7/8), 393-397.

Sipon, D. 2004. Organizational climate and its relationship with job performance of consultants and senior consultants of National Productivity Corporation (NPC) [online]. Available from: http://www.science direct.com.

Spencer, L.M. & Spencer, S.M. (1993). Competency at work: Models for superior performance. New York: John Wiley & Sons. : 9-11

Spross, J. A., Clarke, E. B., & Beauregard, J. (2000). Expert coaching and guidance. In A. B. Hamric, J. A. Spross, & C. M. Hanson (Eds.), Advanced nursing practice: Anintegrative approach (2nd ed., pp. 183-215). Philadelphia: W.B. Saunders.

108

Stanley, J.M. (2005). Advanced Practice Nursing: Emphasizing Common Role (2nd Ed)

Philadelphia: F.A. Davis. Steer, R. M., & Porter. L. (1997). Motivation and work behavior. New York: McGraw-Hill. Stringer. R. (2002). Leadership and organization climate. New Jersey: McGraw-Hill. Swansburg, R. C., & Swansburg J. R. (2002). Introduction to management and leadership for

nurse managers. 3rd ed. Massachusetts: Jones and Bartlett Publishers.

The National Council of State Boards on Nursing. 1996. Definition of competence and standard for competence. Chicaco: Naion Council of State Boards of Nursing.

ภาคผนวก

110

ภาคผนวก ก

รายนามผทรงคณวฒ

111

รายนามผทรงคณวฒ

รายนามผทรงคณวฒในการตรวจสอบความเทยงตรงของเนอหาของแบบสอบถามขอมล

สวนบคคล แบบสอบถามบรรยากาศองคการ และแบบสอบถามสมรรถนะของพยาบาลในหอ

ผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร

1. นายแพทย วทยา นนทยกล นายแพทยเชยวชาญดานเวชกรรมสาขาอายรกรรม

โรงพยาบาลเจาพระยายมราช จงหวดสพรรณบร

2. อาจารยณาตยา ขนนทอง พยาบาลวชาชพชานาญการพเศษ หวหนาคณะ

ทางานพฒนาบคลากรและวชาการ กลมการ

พยาบาล โรงพยาบาลเจาพระยายมราช จงหวด

สพรรณบร

3. นายวรวรรธ อดมสรคณ นกวชาการสาธารณสขชานาญการพเศษ หวหนา

กลมงานพฒนาระบบบรการสขภาพ โรงพยาบาล

เจาพระยายมราช จงหวดสพรรณบร

4. คณกนกวล ทรพยสพรรณ พยาบาลวชาชพชานาญการ หวหนาหอผปวย

กงวกฤตอายรกรรม โรงพยาบาลเจาพระยายมราช

จงหวดสพรรณบร

5. คณกนยารตน มาวไล พยาบาลวชาชพชานาญการ หอผปวยวกฤต

อายรกรรม โรงพยาบาลเจาพระยายมราช จงหวด

สพรรณบร

6. คณยพน วฒนสทธ พยาบาลวชาชพชานาญการ หวหนาหอผปวย

วกฤตอายรกรรม โรงพยาบาลสงขลานครนทร

จงหวดสงขลา

112

ภาคผนวก ข

การพทกษสทธผเขารวมงานวจย

113

คาชแจงการพทกษสทธผเขารวมการวจย

การวจยเรอง “สมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร”

เนองดวยดฉน นางสาวปาณสรา คาพฒ นกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยครสเตยน กาลงอยในระหวางการศกษาและวจย เพอประกอบวทยานพนธ แบบสอบถามนเปนเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลในการทาวทยานพนธ พยาบาลศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยครสเตยน เรอง “สมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤต โรงพยาบาลเจาพระยายมราชหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร” โดยมวตถประสงคเพอศกษาสมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวดสพรรณบร และความสมพนธของอายการทางาน บรรยากาศองคการ และสมรรถนะ วจยครงนเปนการเขารวมโดยสมครใจ ทานมสทธปฏเสธหรอสามารถถอนตวภายหลงโดยไมตองแจงเหตผล จะไมไดรบผลกระทบใด ๆ รวมท งไมมผลตอการปฏบตงานของทาน โดยไมสญเสยผลประโยชนใด ๆ ททานควรจะไดรบ ขอมลของทานจะถกเกบเปนความลบ จะนาเสนอในภาพรวมของผลการศกษาเทานน

ในระหวางเขารวมวจย หากมขอสงสยใด ๆ ดฉนยนดตอบขอสงสยของทานตลอดเวลา ตามเบอรโทรศพทดานลาง หากทานยนดเขารวมวจย กรณาลงลายมอชอดานลาง และดฉนขอขอบคณทานทใหความรวมมอมา ณ โอกาสน

.......................................................... (นางสาวปาณสรา คาพฒ) ผวจย หมายเหต ตดตอสอบถามขอสงสยไดทเบอร 035 – 502784 – 8 ตอ 1406,1407

ขาพเจายนยอมเขารวมวจย พยาน

ลงนาม........................................................ ลงนาม.................................................

(......................................................) (...............................................)

วนท............................................................ วนท.....................................................

114

ภาคผนวก ค

เครองมอทใชในการวจย

115

เลขทแบบสอบถาม…..

แบบสอบถามสมรรถนะพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภม ในจงหวด

สพรรณบร

คาชแจงการตอบแบบสอบถาม

1. แบบสอบถามมจานวน 3 ชด คอ

ชดท 1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคล จานวน 4 ขอ

ชดท 2 แบบสอบถามบรรยากาศองคการ จานวน 24 ขอ

ชดท 3 แบบสอบถามสมรรถนะพยาบาลหอผปวยกงวกฤต จานวน 58 ขอ

2. กรณาอานคาชแจงของการตอบแบบสอบถามแตละสวนกอนตอบแบบสอบถาม

3. โปรดตอบแบบสอบถามทกสวนและทกขอตามความเปนจรงเพอใหคาตอบของทานสามารถ

ใชเปนขอมลทสมบรณในการวจยครงนและเปนประโยชนในการพฒนาวชาชพการพยาบาล

ตอไป

4. ขอมลทงหมดจะถกนามาใชในการวจยเทานนและจะเกบเปนความลบอยางเครงครด

5. ทานสามารถปฏเสธการตอบแบบสอบถามไดหากไมประสงคจะใหขอมล

116

ชดท 1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคล

คาชแจง การตอบโปรดทาเครองหมาย ลงใน ( ) หรอเตมขอมลเกยวกบตวทาน

1. เพศ

( ) ชาย

( ) หญง

2. อาย...................ป

3. ระดบการศกษา

( ) ปรญญาตร

( ) สงกวาปรญญาตร

4. อายการทางานในการปฏบตงานพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตมาเปนระยะเวลา..............ป

117

ชดท 2 แบบสอบถามบรรยากาศองคการ

คาชแจง แบบสอบถามนม 24 ขอ การตอบโปรดอานขอความแตละขอ แลวพจารณา

วาขอความนเปนจรงในหนวยงานของทานหรอไม และมากนอยเพยงไร โปรดตอบโดยทา

เครองหมาย ( ) ลงในชองตามระดบความเปนจรง เพยง 1 ชองในแตละขอ

หนวยงาน หมายถง หอผปวยกงวกฤต

ขอท

ขอความ

ระดบความเปนจรง

มาก

ทสด

มาก ปาน

กลาง

นอย

นอย

ทสด

หนวยงานของทาน

1 มระบบการมอบหมายงานทชดเจนและเหมาะสม

2 มความชดเจนวาในการปฏบตงานใครเปนผมอานาจใน

การตดสนใจอยางเปนทางการ

3 มจานวนขนตอนการทางานทไมยงยากซบซอน

4 ผลงานของหนวยงานบางครงไมดเนองจากขาดการจดการ

และการวางแผนทด

5 มการกาหนดมาตรฐานในการปฏบตงานไวในระดบทสง

มาก

6 บคลากรในหนวยงานมความภาคภมใจในผลงานทเขาได

ปฏบต

7 ทานรสกวาตองปรบปรงผลการปฏบตงานของตนและกลม

อยางตอเนอง

8 ทานปฏบตงานไดดแลว ไมสามารถปฏบตงานไดดกวาน

ได

9 การทางานของทานเกอบทกเรองตองมการตรวจสอบซา

โดยหวหนางาน

118

ขอท

ขอความ

ระดบความเปนจรง

มาก

ทสด

มาก ปาน

กลาง

นอย

นอย

ทสด

10 หวหนาหอผปวยพอใจ และยนดใหคาปรกษาแกทานใน

ทกเรอง

11 ทานจะไมสามารถทาอะไรใหกาวหนาได ถาไมกลาเสยง

ทาอะไรบางอยางดวยตนเอง

12 ปรชญาของหนวยงานเนนวาเมอมปญหาทกคนใน

หนวยงานควรแกปญหาดวยตนเอง

13 มการใหรางวลและการใหกาลงใจในหนวยงานของทาน

มากกวาการคกคาม และการวพากษวจารณในทางลบ

14 มการใหรางวลและการยอมรบอยางเพยงพอเมอทางานได

ด

15 การใหรางวลของหนวยงานเปนไปตามสดสวนของความ

ยอดเยยมของผลการปฏบตงาน

16 หนวยงานมระบบการเลอนขนเลอนตาแหนงทจะทาใหผท

ทางานดทสดไปสจดสงสดได

17 ทานถกตาหน ดดาจากเพอนรวมงานเมอทานทางาน

ผดพลาด

18 เมอทานไดรบมอบหมายใหทางานทยากทานจะไดรบ

ความชวยเหลอจากหวหนาและเพอนรวมงาน

19 บคลากรในหนวยงานขาดความไววางใจซงกนและกน

20 ทานรสกวาเปนสมาชกของทมทปฏบตหนาทไดด

21 ทานรสกยนดอยางยงตอการปฏบตตามเปาหมายของ

หนวยงาน

119

ขอท

ขอความ

ระดบความเปนจรง

มาก

ทสด

มาก ปาน

กลาง

นอย

นอย

ทสด

22 ทานมความใสใจวาอะไรจะเกดขนกบหนวยงาน

23 ทานรสกมความภาคภมใจทเปนสมาชกของหนวยงานน

24 ทานมความจงรกภกดตอหนวยงานนอย

120

ชดท 3 แบบสอบถามสมรรถนะพยาบาลหอผปวยกงวกฤต

คาชแจง การตอบจงอานขอความตอไปนและพจารณาวาทานมความสามารถในการปฏบตในแตละ

ขอมากนอยเพยงใด แลวทาเครองหมายถก ( )ลงในชองระดบความสามารถ

ขอท

ขอความ

ระดบความสามารถ

มาก

ทสด

มาก ปาน

กลาง

นอย

ไมม

1 พยายามทางานในหนาท ใหถกตอง

2 พยายามปฏบตงานใหแลวเสรจตามกาหนดเวลา

3 มานะอดทน ขยนหมนเพยรในการทางาน

4 แสดงออกวาตองการทางานใหไดดขน

5 แสดงความเหนในเชงปรบปรงพฒนาเมอเหนความสญ

เปลา หรอหยอนประสทธภาพในงาน

6 กาหนดมาตรฐานหรอเปาหมายในการทางานเพอให

ไดผลงานทด

7 ตดตามและประเมนผลงานของตนโดยเทยบเคยงกบ

เกณฑมาตรฐาน

8 ทางานไดตามเปาหมายทผบงคบบญชากาหนดหรอ

เปาหมายของหนวยงานทรบผดชอบ

9 มความละเอยดรอบคอบเอาใจใสตรวจตราความถกตอง

เพอใหไดงานทมคณภาพ

10 ใหบรการทเปนมตร สภาพ

11 ใหขอมลขาวสารทถกตองชดเจนแกผรบบรการ

12 แจงใหผรบบรการทราบความคบหนาในการดาเนนเรอง

หรอขนตอนงานตางๆ ทใหบรการอย

121

ขอท

ขอความ

ระดบความสามารถ

มาก

ทสด

มาก ปาน

กลาง

นอย

ไมม

13 ประสานงานภายในหนวยงานและกบหนวยงานอนท

เกยวของเพอใหผรบบรการไดรบบรการทตอเนองและ

รวดเรว

15 ดแลใหผรบบรการไดรบความพงพอใจและนาขอขดของ

ใดๆในการใหบรการ(ถาม) ไปพฒนาการใหบรการใหด

ยงขน

16 ศกษาหาความร สนใจ เทคโนโลยและองคความรใหม

ในสาขาอาชพของตน

17 พฒนาความรความสามารถของตนใหดยงขน

18 ตดตามเทคโนโลยและความรใหมๆ อยเสมอดวยการ

สบคนขอมลจากแหลงตาง ๆ ทจะเปนประโยชนตอการ

ปฏบตราชการ

19 รอบรในเทคโนโลยหรอองคความรใหม ๆ ในสาขา

อาชพของตน หรอทเกยวของซงอาจมผลกระทบตอการ

ปฏบตหนาทราชการของตน

20 รบรถงแนวโนมวทยาการททนสมย และเกยวของกบ

งานของตนอยางตอเนอง

21 ปฏบตหนาทดวยความสจรต ไมเลอกปฏบต ถกตองตาม

กฎหมาย และวนยขาราชการ

22 แสดงความคดเหนตามหลกวชาชพอยางสจรต

23

รกษาคาพด มสจจะ และ เชอถอได

122

ขอท

ขอความ

ระดบความสามารถ

มาก

ทสด

มาก ปาน

กลาง

นอย

ไมม

24 แสดงใหปรากฏถงความมจตสานกในความเปน

ขาราชการ

25 สนบสนนการตดสนใจของทม และทางานในสวนทตน

ไดรบ

26 รายงานใหสมาชกทราบความคบหนาของการดาเนนงาน

27 ใหขอมลทเปนประโยชนตอการทางานเปนทม

28 สรางสมพนธ เขากบผอนในกลมไดด

29 ใหความรวมมอกบผอนในทมดวยด

30 กลาวถงเพอนรวมงานในเชงสรางสรรค และแสดงความ

เชอมนในศกยภาพของเพอนรวมทม ทงตอหนาและลบ

หลง

31 สามารถปฏบตตาม WIเชนการทา EKG 12 lead การวด

ความดนโลหตชนด Noninvasive การเฝาระวงสญญาณ

ชพและประเมนอาการเปลยนแปลงเบองตนอยาง

ทนทวงท

32 สามารถอธบายพยาธสรรภาพ อาการและแนวทางการ

รกษาของโรคทางอายรศาสตรได

33 สามารถแปลผลคลนไฟฟาหวใจทผดปกตได

34 สามารถอธบายเกยวกบยา ผลขางเคยงจากการใชยา และ

ใหการชวยเหลอเบองตนได

123

ขอท

ขอความ

ระดบความสามารถ

มาก

ทสด

มาก ปาน

กลาง

นอย

ไมม

35 สามารถเตรยมความพรอมของผปวยท งรางกายและ

จตใจกอนและหลงทาหตถาการได

36 สาม า รถอ ธบ า ย เ ก ย ว กบกลไกก า รทา ง านของ

เครองกระตนหวใจและใหการพยาบาลผปวยทไดรบการ

ใส External pacemaker

37 สามารถตดตามและเฝาระวงความผดปกตของการ

ไหลเวยนเลอด (Hemodynamic) และใหการชวยเหลอได

อยางทนทวงท

38 สามารถประเมนปญหาและวเคราะหตดสนใจใหการ

พยาบาลแกผปวยทมภาวะหวใจเตนผดจงหวะรนแรงท

คกคามถงชวตได (Lethal arrhythmia)

39 สามารถแปลผลการตรวจทางหองปฏบตการและใหการ

พยาบาลผปวยทมความผดปกตได เชน Cardiac Enzyme

เปนตน

40 สามารถประเมน และประมวลขอมลผปวย (Early

detection) เพอหาสาเหตของปญหาและวางแผนใหการ

พยาบาลผปวยในภาวะกงวกฤตทงทางดานรางกาย จตใจ

อารมณ สงคม และจตวญญาณ

41 สามารถจดลาดบการชวยเหลอตามความเรงดวนของ

ปญหาได

42 สามารถแปลผลคลนไฟฟาหวใจผดปกตทซบซอนและ

ใหการชวยเหลอได

124

ขอท

ขอความ

ระดบความสามารถ

มาก

ทสด

มาก ปาน

กลาง

นอย

ไมม

43 สามารถประเมนพฤตกรรมของผปวยทมอารมณผดปกต

พฤตกรรมเปลยนแปลง และสามารถใหการพยาบาลได

44 สามารถดแลผปวยทใชเครองชวยหายใจได

45 สามารถอธบายพยาธสรรภาพ อาการและแนวทางการ

รกษาของโรคทางอายรศาสตรได

46 สามารถเตรยมอปกรณชวยแพทยทาหตถการและใหการ

พยาบาลผปวยหลงหตถการได

47 สามารถประเมนปญหาและวเคราะหตดสนใจใหการ

พยาบาลแกผปวยทมภาวะ Respiratory failure, Cardiae

arrest ได

48 สามารถตดตามและเฝาระวงความผดปกตของระบบ

ทางเดนหายใจได เชน ภาวะHypoxia, Hypo-

hypercapnia เปนตน

49 สามารถแปลผลการตรวจทางหองปฏบตการและใหการ

พยาบาลผปวยทมความผดปกตได

52 สามารถประเมนพฤตกรรมของผปวยทมภาวะพราก

ความรสกเชน มอารมณผดปกต การเคลอนไหวผดปกต

พฤตกรรมเปลยนแปลง เปนตน และสามารถใหการ

พยาบาลได

53 สามารถอธบายพยาธสรรภาพ อาการและแนวทางการ

รกษาภาวะฉกเฉนทางอายรศาสตรในระยะกงวกฤตได

125

ขอท

ขอความ

ระดบความสามารถ

มาก

ทสด

มาก ปาน

กลาง

นอย

ไมม

50 สามารถจดลาดบการชวยเหลอตามความเรงดวนของ

ปญหาได

51 สามารถดแลการใชเครองชวยหายใจใหเหมาะสมกบ

ภาวะของผปวยภายใตแผนการรกษาของแพทย

54 สามารถประเมนปญหาในผปวยทางอายรศาสตรในระยะ

วกฤต เชน Shock, Heart failure, Arrhythmia และ

Cardiacarrest, Multiple organs failure เปนตน และ

วเคราะหตดสนใจใหการชวยเหลอเบองตน เชน การ

เตรยมอปกรณเพอใส Centralline การเตรยมอปกรณเพอ

ใสทอชวยหายใจ เปนตน

55 สามารถคาดการณ วเคราะห ปองกน และจดการกบ

ภาวะแทรกซอนทเกดขนกบผปวยทางอายรศาสตรใน

ระยะวกฤตได

56 สามารถบรณาการความรเกยวกบการดแลผปวยทาง

อายรศาสตรในระยะวกฤต เพอพฒนาคณภาพการ

พยาบาลใหดยงขน เชน การนาหลกฐานเชงประจกษและ

ผลงานวจยมาใชในการสรางหรอปรบปรงแนวทางการ

พยาบาลผปวยฉกเฉนทางอายรศาสตรในระยะวกฤตได

57 สามารถรวมทาหรอทาวจยเกยวกบการดแลผปวยฉกเฉน

ทางอายรศาสตรในระยะกงวกฤตและระยะวกฤตได

58 สามารถเปนทปรกษาและนเทศงานเกยวกบการพยาบาล

ผปวยฉกเฉนทางอายรศาสตรในระยะวกฤตได

126

ขอเสนอแนะและความคดเหนเพมเตม

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

ขอขอบคณพยาบาลวชาชพหอผปวยกงวกฤตทกทานทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม

127

ภาคผนวก ง

ดชนความสอดคลอง

128

สมรรถนะพยาบาลในหอผปวยกงวกฤต โรงพยาบาลเจาพระยายมราช

การตรวจสอบคณภาพเครองมอวจยดานความตรงตามเนอหา ( Con ten t Validi t y) ของ

แบบสอบถาม

ชดท 1. แบบสอบถามขอมลสวนบคคล จานวน 5 ขอ

ชดท 2. แบบสอบถามบรรยากาศองคการ จานวน 24 ขอ ประกอบดวย

ขอความดานบวก ขอความดานลบ

โครงสราง จานวน 4 ขอ ไดแก ขอ 1,3 ขอ 2,4

มาตรฐาน จานวน 4 ขอ ไดแก ขอ 5-7 ขอ 8

ความรบผดชอบ จานวน 4 ขอ ไดแก ขอ 11-12 ขอ 9-10

การไดรบการยอมรบ จานวน 4 ขอ ไดแก ขอ 13-16 ขอ -

การสนบสนน จานวน 4 ขอ ไดแก ขอ 18,20 ขอ 17,19

ความยดมนผกพน จานวน 4 ขอ ไดแก ขอ 21-23 ขอ 24

ชดท 3 แบบสอบถามสมรรถนะพยาบาลหอผปวยกงวกฤต จานวน 69 ขอ

โดยผวจยศกษาจากแนวคดสมรรถนะหลกของคณะกรรมการขาราชการพลเรอน, 2550

และสมรรถนะเฉพาะหนวยงานหอผปวยกงวกฤตของโรงพยาบาลศรราช, 2549 ประกอบดวยขอ

คาถามจานวน 69 คาถาม แบงเปนสมรรถนะหลก (Core Competency) ของพยาบาลหอผปวยกง

วกฤต 5 ดาน ไดแก

1. การมงผลสมฤทธ (Achievement Motivation) จานวน 9 ขอ ไดแกขอ1-9

2. การบรการทด (Service Mind) จานวน 6 ขอ ไดแกขอ10-15

3. การสงสมความเชยวชาญในงานอาชพ (Expertise)จานวน 5 ขอ ไดแกขอ16-20

4. จรยธรรม (Integrity) จานวน4 ขอ ไดแกขอ21-24

5. ความรวมแรงรวมใจ (Teamwork) จานวน6 ขอ ไดแกขอ25-30

129

สมรรถนะทใชเฉพาะหนวยงาน(Specific Competency)ของพยาบาลหอผปวยกงวกฤต 3 ดาน ไดแก

1. ความสามารถในการดแลผปวยระบบหวใจและหลอดเลอดในภาวะกงวกฤต จานวน17 ขอ ไดแกขอ31-47

2. ความสามารถในการดแลผปวยโรคระบบทางเดนหายใจในภาวะกงวกฤต จานวน15 ขอ ไดแกขอ48-62

3. ความสามารถในการดแลผปวยทางอายรศาสตรในระยะกงวกฤต จานวน7 ขอ ไดแกขอ 63-69

โปรดพจารณาขอความในแบบสอบถามและตดสนความสอดคลองระหวางขอความกบคา

นยามตวแปรลงในชองความคดเหนของผทรงคณวฒ โดยระดบความคดเหนมดงตอไปน

+1 มสอดคลองระหวางขอความกบนยามของตวแปรทศกษา

0 ไมแนใจวามความสอดคลองระหวางขอความกบนยามของตวแปรทศกษา

-1 ไมมสอดคลองระหวางขอความกบนยามของตวแปรทศกษา

อ.1 = อาจารยนายแพทยวทยา นนทยกล (แพทยผเชยวชาญดานอายรศาสตร )

อ.2 = อาจารยวรวรรธ อดมสรกล (นกวชาการสาธารณสข)

อ.3 = อาจารยณาตยา ขนนทอง (พยาบาลปฏบตการขนสงสาขาการพยาบาลอายรกรรม)

อ.4 = อาจารยกนยารตน มาวไล ( พยาบาลวชาชพชานาญการพเศษ )

อ.5 = อาจารยกนกวล ทรพยสพรรณ (พยาบาลวชาชพชานาญการพเศษ)

130

แบบประเมนคณภาพเครองมอวจยดานความตรงตามเนอหาสาหรบผทรงคณวฒ

ชดท 1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคล

ขอความ ความคดเหนของผทรงคณวฒ

ขอเสนอ แนะในการปรบปรง

IOC = ∑ R

N อ.

1

อ.

2

อ.

3

อ.

4

อ.

5

เพศ ( ) ชาย ( ) หญง

+1 +1 +1 0 +1 0.8

อาย............................ ป...........................เดอน +1 +1 +1 +1 +1 อ.2 เสนอ ควรเปนปเตมบรบรณ

1.0

ระดบการศกษา ( ) ตากวาปรญญาตร ( ) ปรญญาตร ( ) สงกวาปรญญาตร

+1 +1 +1 +1 +1 อ.2 เสนอ พยาบาลวชาชพไมมตากวาปรญญาตร

1.0

อายการทางานในการปฏบตงานพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตมาเปนระยะเวลา.............ป.............เดอน

+1 +1 +1 +1 +1 อ.2 เสนอ ควรเปนปเตมบรบรณ

1.0

ในระยะเวลา 1 ปทผานมา ทานไดรบการอบรม /สมมนา /ประชมวชาการการพยาบาลผปวย หรอไม ( ) 1. ไมไดรบ ( ) 2. ไดรบ จานวน...................ครง ทานคดวา ( ) 1. เพยงพอ ( ) 2. ไมเพยงพอ

+1 +1 +1 +1 +1 อ.2 เสนอ ตวนไมเปนตวแปรตน

1.0

จากเกณฑการตดสนพจารณาจากคาดชนความสอดคลองโดยพจารณาดวยเกณฑดงนถามคา

มากกวาหรอเทากบ 0.5 แสดงวาขอคาถามสามารถนาไปใชได จากผลการพจารณาของ

ผทรงคณวฒจานวน 5 ทาน พจารณาจากคาดชนความสอดคลอง พบวาคา IOC เฉลย ของ

แบบสอบถามขอมลสวนบคคลของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตจานวน 5 ขอ เทากบ 0.96

( 4.8 / 5 = 0.96 )ดงนนจงสรปวา แบบสอบถามขอมลสวนบคคลของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤต

ควรปรบปรงตามขอเสนอแนะกอนจงสามารถนาไปใชได

131

ชดท 2 แบบสอบถามบรรยากาศองคการ

ขอความ ความคดเหนของผทรงคณวฒ

ขอเสนอ แนะในการปรบปรง

IOC = ∑ R

N อ.1

อ.2

อ.3

อ.4

อ.5

1. มระบบการมอบหมายงานทชดเจนและเหมาะสม

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

2. มความชดเจนวาในการปฏบตงานใครเปนผมอานาจในการตดสนใจอยางเปนทางการ

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

3. มจานวนขนตอนการทางานทไมยงยากซบซอน

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

4. ผลงานของหนวยงานบางครงไมดเนองจากขาดการจดการและการวางแผนทด

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

5. มการกาหนดมาตรฐานในการปฏบตงานไวในระดบทสงมาก

+1 +1 +1 +1 +1 อ.2 เสนอวานาจะเปนดานลบ

1.0

6. บคลากรในหนวยงานมความภาคภมใจในผลงานทเขาไดปฏบต

+1 +1 +1 +1 +1 อ . 2 เสนอว าควรใชทานแทนบคลากร

1.0

7. บคลากรมความรสกวาตองปรบปรงผลการปฏบตงานของตนและกลมอยางตอเนอง

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

8. ทานปฏบตงานไดดแลว ไมสามารถปฏบตงานใหดกวานได

0 +1 0 +1 +1 0.6

9. การตดสนใจขององคกรเกอบทกอยางตองมการตรวจสอบซา

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

10. ผบรหารไมพอใจทจะใหคาปรกษาแกทานในทกเรอง

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

11. ทานจะไมสามารถทาอะไรใหกาวหนาได ถา

+1 +1 0 0 +1 อ .4 เสนอวาค าถามปฏเสธซอนปฏเสธ

0.6

12. ปรชญาของหนวยงานเนนวาเมอมปญหาทกคนในหนวยงานควรแกปญหาดวยตนเอง

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

132

ขอความ ความคดเหน

ของผทรงคณวฒขอเสนอ

แนะในการปรบปรง IOC = ∑ R N

13. มการใหรางวลและการยอมรบอยางเพยงพอ เมอทางานไดด

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

14. การใหรางวลและการใหกาลงใจมากกวาการ คกคามและการวพากษวจารณในทางลบ

+1 +1 0 +1 +1 0.8

15. การใหรางวลของหนวยงานเปนไปตามสดสวนของความยอดเยยมของผลการปฏบตงาน

+1 +1 +1 0 +1 อ.4 เสนอวาซ าขอ14.หรอไม

0.8

16. หนวยงานมระบบการเลอนขนเลอนตาแหนงทจะทาใหผทดทสดไปสจดสงสดได

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

17. ทานไมไดรบความเหนอกเหนใจเมอทานทางานผดพลาด

+1 +1 0 +1 +1 อ.2 เสนอวาควรระบวาไมไดรบจากใคร อ.3 เสนอวาควรใชคาวาถกตาหน/ดดา

0.8

18. เมอทานไดรบมอบหมายใหทางานทยากทานจะไดรบความชวยเหลอจากหวหนาและเพอนรวมงาน

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

19. บคลากรขาดความไววางใจซงกนและกน 0 +1 +1 +1 +1 อ.2 เสนอวาควรระบหนวยงานหรอองคการ

0.8

20. รสกวาเปนสมาชกของทมทปฏบตหนาทไดด +1 +1 +1 +1 +1 1.0 21. ทานมความยดมนผกพนอยางสงตอการปฏบตตามเปาหมายของหนวยงาน

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

22. ทานใสใจวาอะไรจะเกดขนกบหนวยงาน +1 +1 +1 +1 +1 1.0 23. ทานรสกมความภาคภมใจทเปนสมาชกของหนวยงานน

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

24. ทานมความจงรกภกดตอหนวยงานนอย 0 +1 +1 +1 +1 0.8

133

จากเกณฑการตดสนพจารณาจากคาดชนความสอดคลองโดยพจารณาดวยเกณฑดงนถามคา

มากกวาหรอเทากบ 0.5 แสดงวาขอคาถามสามารถนาไปใชได จากผลการพจารณาของ

ผทรงคณวฒจานวน 5 ทาน พจารณาจากคาดชนความสอดคลอง พบวาคา IOC เฉลย ของ

แบบสอบถามบรรยากาศองคการ ของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตจานวน 24 ขอ เทากบ 0.925

( 22.2 / 24 = 0.925 )ดงนนจงสรปวาแบบสอบถามบรรยากาศองคการ ของพยาบาลในหอผปวยกง

วกฤต ควรปรบปรงตามขอเสนอแนะกอนจงสามารถนาไปใชได

ชดท 3 แบบสอบถามสมรรถนะพยาบาลหอผปวยกงวกฤต

ขอความ ความคดเหนของ

ผทรงคณวฒ

ขอเสนอ แนะในการปรบปรง

IOC = ∑ R

N อ.1

อ.2

อ.3

อ.4

อ.5

1. พยายามทางานในหนาท ใหถกตอง +1 +1 +1 +1 +1 1.0 2. พยายามปฏบตงานใหแลวเสรจตามกาหนดเวลา +1 +1 +1 +1 +1 1.0 3. มานะอดทน ขยนหมนเพยรในการทางาน +1 +1 +1 +1 +1 1.0 4. แสดงออกวาตองการทางานใหไดดขน +1 +1 +1 +1 +1 1.0 5. แสดงความเหนในเชงปรบปรงพฒนาเมอเหนความ

สญ6. เปลา หรอหยอนประสทธภาพในงาน +1 +1 +1 +1 +1 1.0

6. กาหนดมาตรฐานหรอเปาหมายในการทางานเพอใหไดผลงานทด

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

7. ตดตามและประเมนผลงานของตนโดยเทยบเคยงกบเกณฑมาตรฐาน

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

8. ทางานไดตามเปาหมายทผบงคบบญชากาหนดหรอเปาหมายของหนวยงานทรบผดชอบ

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

9. มความละเอยดรอบคอบเอาใจใสตรวจตราความถกตองเพอใหไดงานทมคณภาพ

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

10. ใหบรการทเปนมตร สภาพ +1 +1 +1 +1 +1 1.0

134

ขอความ ความคดเหน

ของผทรงคณวฒ

ขอเสนอ แนะในการปรบปรง

IOC = ∑ R

N อ.1

อ.2

อ.3

อ.4

อ.5

11. ใหขอมลขาวสารทถกตองชดเจนแกผรบบรการ +1 +1 +1 +1 +1 1.0 12. แจงใหผรบบรการทราบความคบหนาในการดาเนน

เรองหรอขนตอนงานตางๆ ทใหบรการอย +1 +1 +1 +1 +1 1.0

13. ประสานงานภายในหนวยงานและกบหนวยงานอนทเกยวของเพอใหผรบบรการไดรบบรการทตอเนองและรวดเรว

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

14. รบเปนธระ ชวยแกปญหา หรอหาแนวทางแกไขปญหาทเกดขนแกผรบบรการอยางรวดเรวไมบายเบยง ไมแกตวหรอปดภาระ

0 +1 +1 +1 +1 0.8

15. ดแลใหผรบบรการไดรบความพงพอใจและนาขอขดของใดๆในการใหบรการ(ถาม) ไปพฒนาการใหบรการใหดยงขน

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

16. ศกษาหาความร สนใจ เทคโนโลยและองคความรใหมในสาขาอาชพของตน

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

17. พฒนาความรความสามารถของตนใหดยงขน +1 +1 +1 +1 +1 1.0 18. ตดตามเทคโนโลยและความรใหมๆ อยเสมอดวย

การสบคนขอมลจากแหลงตาง ๆ ทจะเปนประโยชนตอการปฏบตราชการ

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

19. รอบรในเทคโนโลยหรอองคความรใหม ๆ ในสาขาอาชพของตน หรอทเกยวของซงอาจมผลกระทบตอการปฏบตหนาทราชการของตน

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

20. รบรถงแนวโนมวทยาการททนสมย และเกยวของกบงานของตนอยางตอเนอง

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

135

ขอความ ความคดเหน

ของผทรงคณวฒ

ขอเสนอ แนะในการปรบปรง

IOC = ∑ R

N อ.1

อ.2

อ.3

อ.4

อ.5

21. ปฏบตหนาทดวยความสจรต ไมเลอกปฏบต ถกตองตามกฎหมาย และวนยขาราชการ

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

22. แสดงความคดเหนตามหลกวชาชพอยางสจรต +1 +1 +1 +1 +1 1.0 23. รกษาคาพด มสจจะ และ เชอถอได +1 +1 +1 +1 +1 1.0 24. แสดงใหปรากฏถงความมจตสานกในความเปน

ขาราชการ +1 +1 +1 +1 +1 1.0

25. สนบสนนการตดสนใจของทม และทางานในสวนทตนไดรบ

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

26. รายงานใหสมาชกทราบความคบหนาของการดาเนนงาน

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

27. ใหขอมลทเปนประโยชนตอการทางานเปนทม +1 +1 +1 +1 +1 1.0 28. สรางสมพนธ เขากบผอนในกลมไดด +1 +1 +1 +1 +1 1.0 29. ใหความรวมมอกบผอนในทมดวยด +1 +1 +1 +1 +1 1.0 30. กลาวถงเพอนรวมงานในเชงสรางสรรค และแสดง

ความเชอมนในศกยภาพของเพอนรวมทม ทงตอหนาและลบหลง

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

31. สามารถปฏบตตาม WIเชนการทา EKG 12 lead การวดความดนโลหตชนด Noninvasive การเฝาระวงสญญาณชพและประเมนอาการเปลยนแปลงเบองตนอยางทนทวงท

+1 +1 +1 +1 +1 อ . 2 เ ส น อ ว าค า ถ า ม เ ป นลกษณะเชงซอน ควรแยกขอดกวา

1.0

32. สามารถอธบายพยาธสรรภาพ อาการและแนวทางการรกษาของโรคและอาการผดปกตของระบบหวใจและหลอดเลอดเชน Coronary artery disease,Cardiac arrhythmia, Congenital heart disease,Cardiac arrest เปนตน

+1 +1 +1 +1 +1 อ . 2 เสนอว าค า ถ า ม เ ป นล ก ษ ณ ะเชงซอน ควรแยกขอดกวา

1.0

136

ขอความ ความคดเหน

ของผทรงคณวฒ

ขอเสนอ แนะในการปรบปรง

IOC = ∑ R

N อ.1

อ.2

อ.3

อ.4

อ.5

33. สามารถแปลผลคลนไฟฟาหวใจทผดปกตได +1 +1 +1 +1 +1 1.0 34. สามารถอธบายเกยวกบยา ผลขางเคยงจากการใชยา

และใหการชวยเหลอเบองตนได เชน ยากลมเพมการบบตวของหวใจเชน Digitalis, Amiodarone,Thrombolytic agents, Streptokinase เปนตน

+1 +1 +1 +1 +1 อ . 2 เสนอว าค า ถ า ม เ ป นล ก ษ ณ ะเชงซอน ควรแยกขอดกวา

1.0

35. สามารถเตรยมความพรอมของผปวยทงรางการและจตใจเตรยมอปกรณ ชวยแพทยใส Central line และใหการพยาบาลผปวยได

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

36. สามารถอธบายเกยวกบกลไกการทางานของเครองกระตนหวใจและใหการพยาบาลผปวยทไดรบการใส External pacemaker

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

37. สามารถตดตามและเฝาระวงความผดปกตของการไหลเวยนเลอด (Hemodynamic) และใหการ

ชวยเหลอไดอยางทนทวงท

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

38. สามารถประเมนปญหาและวเคราะหตดสนใจใหการพยาบาลแกผปวยทมภาวะหวใจเตนผดจงหวะ รนแรงทคกคามถงชวตได (Lethal arrhythmia)

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

39. สามารถจดลาดบการชวยเหลอตามความเรงดวนของปญหาได

+1 +1 +1 +1 +1 อ . 2 เสนอว าตางกบขอ 33. หรอไม ถาตางค ว ร ไ ว ข อตดกน

1.0

40. สามารถแปลผลคลนไฟฟาหวใจผดปกตทซบซอนและใหการชวยเหลอได

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

137

ขอความ ความคดเหน

ของผทรงคณวฒ

ขอเสนอ แนะในการปรบปรง

IOC = ∑ R

N อ.1

อ.2

อ.3

อ.4

อ.5

41. สามารถประเมนพฤตกรรมของผปวยทมอารมณผดปกตพฤตกรรมเปลยนแปลง และสามารถใหการพยาบาลได

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

42. สามารถคาดการณ วเคราะห ปองกนและสามารถจดการกบปญหาทอาจเกดขนกบผปวยระบบหวใจและหลอดเลอดในภาวะกงวกฤตได เชนArrhythmia, Congestive heart failure, Cardiogenicshock, Thrombo-embolism เปนตน

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

43. สามารถบรณาการความรเกยวกบการดแลผปวยระบบหวใจและหลอดเลอดในภาวะกงวกฤต เพอพฒนาคณภาพการพยาบาลใหดยงขน เชน การนาหลกฐานเชงประจกษและ ผลงานวจยมาใชในการสรางหรอปรบปรงแนวทางการพยาบาลผปวยระบบหวใจและหลอดเลอดในภาวะกงวกฤต เปนตน

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

44. สามารถรวมทาหรอทาวจยเกยวกบการดแลผปวยระบบหวใจและหลอดเลอดในภาวะกงวกฤตได

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

45. สามารถเปนทปรกษาและนเทศงานเกยวกบการพยาบาลผปวยระบบหวใจและหลอดเลอดในภาวะกงวกฤตได

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

46. สามารถดแลผปวยทใชเครองชวยหายใจได +1 +1 +1 +1 +1 1.0

47. สามารถอธบายพยาธสรรภาพ อาการและแนวทางการรกษาของโรค เชน Pneumonia, COPD,ARDS เปนตน

+1 +1 +1 +1 +1 อ . 2 เ ส น อ ว าค า ถ า ม เ ป นลกษณะเชงซอน ควรแยกขอดกวา

1.0

138

ขอความ ความคดเหน

ของผทรงคณวฒ

ขอเสนอ แนะในการปรบปรง

IOC = ∑ R

N 48. สามารถอธบายเกยวกบยา ผลขางเคยงจากการใชยา

และใหเตรยมอปกรณ ชวยแพทยทาหตถการและใหการพยาบาลผปวยหลงหตถการได เชน การใสทอชวยหายใจ เจาะปอด การใส ICDการใส Central lineการทา Bronchoscope เปนตน

+1 +1 +1 +1 +1 อ . 2 เสนอว าค า ถ า ม เ ป นล ก ษ ณ ะเชงซอน ควรแยกขอดกวา อ.3 เสนอวาไมต อ ง ร ะ บตวอยาง

1.0

49. สามารถเตรยมความพรอมของผปวยทงรางการและจตใจเตรยมอปกรณ ชวยแพทยทาหตถการและใหการพยาบาลผปวยหลงหตถการได เชน การใสทอชวยหายใจ เจาะปอด การใส ICDการใส Central lineการทา Bronchoscope เปนตน

+1 +1 0 +1 +1 อ . 2 เสนอว าค า ถ า ม เ ป นล ก ษ ณ ะเชงซอน ควรแยกขอดกวา อ.3 เสนอวาไมต อ ง ร ะ บตวอยาง

0.8

50. สามารถประเมนปญหาและวเคราะหตดสนใจใหการพยาบาลแกผปวยทมภาวะ Respiratory failure,Cardiae arrest ได เชนการจดทาผปวย การใหออกซเจน การเตรยมอปกรณใสทอชวยหายใจ เปนตน

+1 +1 0 +1 +1 0.8

51. สามารถตดตามและเฝาระวงความผดปกตของระบบทางเดนหายใจได เชน ภาวะHypoxia, Hypo-hypercapnia เปนตน

+1 +1 +1 +1 +1 อ . 2 เสนอว าค า ถ า ม เ ป นล ก ษ ณ ะเชงซอน ควรแยกขอดกวา

1.0

139

ขอความ ความคดเหน

ของผทรงคณวฒ

ขอเสนอ แนะในการปรบปรง

IOC = ∑ R

N อ.1

อ.2

อ.3

อ.4

อ.5

52. สามารถแปลผลการตรวจทางหองปฏบตการและใหการ สามารถแปลผลการตรวจทางหองปฏบตการและใหการพยาบาลผปวยทมความผดปกตได เชนBlood gas, Electrolyteเปนตน

+1 +1 +1 +1 +1 อ . 2 เสนอว าค า ถ า ม เ ป นล ก ษ ณ ะเชงซอน ควรแยกขอดกวา

1.0

53. สามารถประเมณและประมวลขอมลผปวย (Earlydetection)เพอหาสาเหตของปญหาและวางแผนใหการพยาบาลผปวยระบบทางเดนหายใจในภาวะวกฤตทงทางดานรางกาย จตใจ อารมณสงคม และจตวญญาณ

+1 +1 +1 +1 +1 อ . 3 เสนอว าค ว ร ร ว ม ข อ 40 ,55 ,65 ไวดวยกน

1.0

54. สามารถจดลาดบการชวยเหลอตามความเรงดวนของปญหาได

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

55. สามารถดแลการใชเครองชวยหายใจใหเหมาะสมกบภาวะของผปวยภายใตแผนการรกษาของแพทย

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

56. สามารถประเมนพฤตกรรมของผปวยทมภาวะพรากความรสกเชน มอารมณผดปกต การเคลอนไหวผดปกต พฤตกรรมเปลยนแปลง เปนตน และสามารถใหการพยาบาลได

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

57. สามารถคาดการณ วเคราะห ปองกนและจดการกบภาวะแทรกซอนทเกดขนกบผปวยระบบทางเดนหายใจในภาวะวกฤตไดเชน Pneumonia, Atelectsis,Pulmonary edema, Pneumothorax ได

+1 +1 +1 +1 +1 อ . 2 เสนอว าค า ถ า ม เ ป นล ก ษ ณ ะเชงซอน ควรแยกขอดกวา

1.0

140

ขอความ ความคดเหน

ของผทรงคณวฒ

ขอเสนอ แนะในการปรบปรง

IOC = ∑ R

N อ.1

อ.2

อ.3

อ.4

อ.5

58. สามารถบรณาการความรเกยวกบการดแลผปวยระบบทางเดนหายใจในภาวะวกฤตเพอพฒนาคณภาพการพยาบาลใหดยงขนเชน การนาหลกฐานเชงประจกษและผลงานวจยมาใชในการสรางหรอปรบปรงแนวทางการพยาบาลผปวยระบบทางเดนหายใจในภาวะวกฤตได

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

59. สามารถรวมทาหรอทาวจย เกยวกบการดแลผปวยระบบทางเดนหายใจในภาวะวกฤตได

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

60. สามารถเปนทปรกษาและนเทศงานเกยวกบการพยาบาลผปวยระบบทางเดนหายใจในภาวะวกฤตได

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

61. สามารถอธบายพยาธสรรภาพอาการและแนทางการรกษาภาวะฉกเฉนทางอายรศาสตรในระยะกงวกฤต เชน Sepsis, Shock, Acute MI, DHF เปนตน

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

62. สามารถประเมนปญหาในผปวยทางอายรศาสตรในระยะวกฤต เชน Shock, Heart failure, Arrhythmiaและ Cardiacarrest, Multiple organs failure เปนตนและวเคราะหตดสนใจใหการชวยเหลอเบองตน เชนการเตรยมอปกรณเพอใส Centralline การเตรยมอปกรณเพอใสทอชวยหายใจ เปนตน

+1 +1 +1 +1 +1 อ . 2 เสนอว าค า ถ า ม เ ป นล ก ษ ณ ะเชงซอน ควรแยกขอดกวา

1.0

63. สามารถประเมนและประมวลขอมลผปวย (Earlydetection) เพอหาสาเหตของปญหาและวางแผนใหการพยาบาลใหผปวยฉกเฉนทางอายรศาสตรในระยะวกฤตทงทางดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคมและจตวญญาณเชนภาวะพรากความรสกการสอสารบกพรองเนองจากการคาทอชวยหายใจ เปนตน

+1 +1 +1 +1 +1 อ . 3 เสนอว าค ว ร ร ว ม ข อ 40 ,55 ,65 ไวดวยกน

1.0

141

ขอความ ความคดเหน

ของผทรงคณวฒ

ขอเสนอ แนะในการปรบปรง

IOC = ∑ R

N อ.1

อ.2

อ.3

อ.4

อ.5

64. สามารถคาดการณ วเคราะห ปองกน และจดการกบภาวะแทรกซอนทเกดขนกบผปวยทางอายรศาสตรในระยะวกฤตไดเชน Shock, Arrhythmia,Congestive heart failure, Metabolic disorder,Bleeding disorder, Cardiac arrest เปนตน

+1 +1 +1 +1 +1 อ . 2 เสนอว าค า ถ า ม เ ป นล ก ษ ณ ะเชงซอน ควรแยกขอดกวา

1.0

65. สามารถบรณาการความรเกยวกบการดแลผปวยทางอายรศาสตรในระยะวกฤต เพอพฒนาคณภาพการพยาบาลใหดยงขน เชน การนาหลกฐานเชงประจกษและผลงานวจยมาใชในการสรางหรอปรบปรงแนวทางการพยาบาลผปวยฉกเฉนทางอายรศาสตรใน

ระยะวกฤตได

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

66. สามารถรวมทาหรอทาวจยเกยวกบการดแลผปวยฉกเฉนทางอายรศาสตรในระยะวกฤตได

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

67. สามารถเปนทปรกษาและนเทศงานเกยวกบการพยาบาลผปวยฉกเฉนทางอายรศาสตรในระยะวกฤตได

+1 +1 +1 +1 +1 1.0

จากเกณฑการตดสนพจารณาจากคาดชนความสอดคลองโดยพจารณาดวยเกณฑดงนถามคา

มากกวาหรอเทากบ 0.5 แสดงวาขอคาถามสามารถนาไปใชได จากผลการพจารณาของ

ผทรงคณวฒจานวน 5 ทาน พจารณาจากคาดชนความสอดคลอง พบวาคา IOC เฉลย ของ

แบบสอบถามมรรถนะพยาบาลหอผปวยกงวกฤตจานวน 69 ขอ เทากบ 0.98 ( 68.2 / 69 = 0.98 )

ดงนนจงสรปวา แบบสอบถามมรรถนะพยาบาลหอผปวยกงวกฤตควรปรบปรงตามขอเสนอแนะ

กอนจงสามารถนาไปใชได

ประวตผวจย

ชอ-สกล ปาณสรา คาพฒ วนเดอนปเกด 26 กนยายน 2521 สถานทเกด จงหวดสพรรณบร ประวตการศกษา - ประกาศนยบตรพยาบาลศาสตรและผดง

ครรภชนสง วทยาลยพยาบาล บรมราชชนนสพรรณบร พ.ศ. 2543 - หลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑตส า ข า ว ช า ก า ร จ ด ก า ร ก า ร พ ย า บ า ลมหาวทยาลยครสเตยน พ.ศ. 2555

ตาแหนงและสถานทปฏบตงานปจจบน พยาบาลวชาชพชานาญการ หอผปวยกงวกฤต อายรกรรม ชน4 โรงพยาบาลเจาพระยายมราช จงหวดสพรรณบร