projehmodiriat.ir · web view(scip) ، هوش رقابتی را " نظم و انضباط...

projehmodiriat.ir گروه پژوهشی پروژه مدیریت

عنوان تحقیق:کاربرد هوش رقابتی در بهبود عملکرد شغلی کارکنان کتابخانه های عمومی

چکیده: در ح00ال حاض00ر، کتابخان00ه ه00ا و مراک00ز اطالع رس00انی ب00ه طورم00داوم خ00دمات نوآورانه و خالقانه را توس00عه می دهن00د ت00ا ب00ا جامع00ه ب00ه س00رعت در ح00ال تغی00یر همگ00ام باش00ند. تح00والت فن00اوری اطالع00ات و ارتباط00ات، ب00ه وی00ژه کس00انی ک00ه دسترسی آسان به اطالع00ات را در وب ف00راهم می اورن00د ، بط00ور قاب00ل ت00وجهی انتظ0ارات ک0اربران کتابخان00ه را اف00زایش داده ان00د، این انتظ0ارات داش00تن هم00ان سرعت، دقت و جامعیت در خدمات اطالعاتی ارائه شده توسط کتابخانه اس00ت. از این رو، نیاز مبرم برای معرفی هوش00مندی رق00ابتی ب00ه کتابخان00ه و حرف00ه علم اطالعات وجود دارد، تا خدمات ارائه شده به مشتریان خود را غنی سازد. دراین مقاله هوش رقابتی به عنوان ابزاری برای بهبود عملکرد شغلی کارکنان کتابخانه

ک00اربرد ه00وش رق00ابتی در بهب00ودهای عمومی می باشد. ه00دف این مقال00ه بی00ان می باشد. در این مقاله با استفادهعملکرد شغلی کارکنان کتابخانه های عمومی

از روش توصیفی کاربرد ه00وش رق00ابتی ب00رای ارائ00ه خ00دمات ، همچ00نین ارتق00ای عملک00رد ش00غلی کارکن00ان کتابخان00ه ه00ای عم00ومی بی00ان می ش00ود.در این مقال00ه همچنین برخی از خدمات ارائه شده توسط کتابخانه های عمومی را م00ورد بحث قرار می دهد و چگ0ونگی ک0اربرد هوش00مندی رق0ابتی را ب0رای ب0رخی از وظ0ایف اساسی انجام شده توسط کتابداران به منظور هم س00و ب00ودن ب00ا رون00د فعلی در

(LISاین حرفه ،بیان می کند.این مقاله با کمک علوم کتابداری و اطالع رس00انی ) برای شناسایی و استفاده از انواع منابع اطالعاتی غ00یر س00نتی مانن00د هوش00مندی رقابتی برای بهبود عملک0رد ش00غلی کارکن0ان ،همچ00نین رق0ابت ب0ا رقب0ا درح0وزه کتابداری و ترغیب کاربران کتابخان0ه ه0ا ب0رای ب0رآوردن نیازه0ای اطالع0اتی خ0ود

درخدمات ارائه شده توسط کتابخانه به بحث می پردازد. واژه های کلیدی: هوش رقابتی، کتابخانه ه00ای عم00ومی، عملک00رد ش00غلی، عل00وم

کتابداری و اطالع رسانی.


مقدمه كتابخانه هاي عمومي را مي توان از مهم ترين كانونهاي فرهنگي- اجتماعي جوامع پيشرفته امروز به شمار آورد.با توجه به وسعت مخاطبان كتابخانه ه00اي عم00ومي كه قشرهاي مختلف جامعه را شامل مي ش00وند، اين مراك00ز نقش00ي زيربن00ايي در توسعة اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي جوامع بر عه0ده دارن00د و يكي از مهم ت00رين اركان تحوالت بنيادي جوامع به ش00مار مي رون00د. ام00روزه، نقش اساس00ي ن00يروي انساني فعال و كارآمد در اين سازمانها نيز همانن00د س00اير نهاد ه00اي اجتم00اعي ب00ر كس00ي پوش00يده نيس00ت. رس00الت اجتم00اعي خط00يري ك00ه ب00ر عه00ده كتابخانه ه00اي عمومي قرار دارد، توجه جدي ب00ه ش00رايط ك00اري ن00يروي انس00اني ش00اغل در اين

(LISهمچ00نین عل00وم کتاب00داری و اطالع رس00انی )كتابخانه ه00ا را ايج00اب مي كن00د. درح00وزه ی عل00وم چن00د رش00ته و پویاس00ت ک00ه ب00ه س00رعت ب00ا پیش00رفت ه00ای تکنولوژیکی و اجتماعی سازگار و با ایده ها و فن آوری های در حال ظهورهمگام می شود. تمایل به مشاغل کتابداری و اطالع رسانی، فعاالنه با پذیرفتن تغییرات و سرمایه گذاری در مرزهای دانش جدید ، به نظم و انض00باط کتاب00داری و اطالع رسانی کمک می کند تا در جامعه به سرعت در ح00ال تغی00یر مفی00د و م00وثر ب00اقی

.بن0ابراین ورود فناوريه0اي جدي0د اطالع0اتي ب0ه(2009، 1بماند )مجید و همکاران كتابخانه هاي عمومي و مط00رح ش00دن نقش اساس00ي اين مراك00ز در توس00عه س00واد

اطالعاتي و آموزش مادام العمر، چالشهاي ت00ازه اي را ف00راروي كتاب00داران ش00اغل در كتابخانه هاي عمومي قرار داده است. در اين شرايط جديد، نيروي انساني كتابخانه ها

ناگزيرند عملك00رد ك00اري خ00ود را ارتق00ا بخش00ند و ب00ه نيازه00اي در ح00ال تغي00ير بنابراین یکی از عوام00ل اص00لی ک00ه می توان00د درمخاطبان اين مراكز پاسخ دهند.

نوآوری و خالقیت کتاب00داری و اطالع رس00انی م00وثر باش00د ، اس00تفاده از هوش00مندیرقابتی در این حرفه است.

با وجود نقش بالقوه کتابخانه های عمومی در توسعه فرهنگ اجتماعي، ت00ا كن00ون در زمينه بکارگیری هوش رقابتی در كتابخانه هاي عمومي كشور پژوهش وسيعي انج00ام نگرفت00ه اس00ت، در اين پ0ژوهش ک0اربرد ه00وش رق0ابتی در بهب00ود عملک00رد شغلی کارکنان کتابخانه های عم00ومی تش00ریح می ش00ود. يافته ه00اي اين پ00ژوهش مي توان00د ب00ا ک00اربرد مناس00ب ه00وش رق00ابتی عملک00رد ش00غلی کارکن00ان را ارتق00اء ده00دوموجبات ش00ناخت مش00كالت و نارس00ايي هاي موج00ود در محيطه00اي ك00اري كتابداران را ف0راهم آورد و در اين رهگ0ذر روش0نگر نك0اتي باش0د ك0ه در ص0ورت توجه مسئوالن کتابخانه ها،مسير بهبود خدمات كتابخانه هاي عمومي و به تب00ع آن

راه توسعة فرهنگي و اجتماعي را در كشور هموارتر سازد. مبانی نظری تحقیق

هوشمندی رقابتی

1 . Majid and Khoo


در سال هی اخیر، هوش رقابتی در رشته م0دیریت و م0دیریت اس0تراتژیک توج0ه قابل توجهی به خود جلب کرده است. هوش رقابتی به معنای نظارت هدفمن00د و هماهنگ بر رقبای خود و شناسایی آن ها در چارچوب یک بازار مشخص استت و در واقع فرآیند بکارگیری شیوه های قانونی و اخالقی برای کشف ،تهیه و تحوی00ل به موقع اطالعات مورد نیاز ب00ه تص00میم گیرن00دگانی اس00ت ک00ه می خواهن00د ت00وان

(. ني0از ب0ه2،2007رقابتی کسب و کار خود را افزایش دهن0د)فلیش0یر و همک0اران (.4،2012 شناخته ش00د)گت س00وریس3هوش رقابتي قر نها پيش توسط سان تزو

بسياري0 از0 متون0 و0 مقاالت0 هوش0 رقابتي0 به0 كار0 سان0 تزو0 اشاره0 مي0 كنند0 كهاز0 نحوه0 توسعه2400 سال0 پيش0 »هنر0 جنگ«0 را0 نوشت،0 كه0 شرح0 مفصلي0

5،200هوشمندي0 براي0 كاربرد0 هاي0 نظامي0 فراهم0 مي0 كرد)کالوف0 و0 همکاران (.هوش0 رقابتي0 مفهوم0 تازه0 اي0 در0 ادبيات0 موضوع0 نيست.0 اين0 واژه0 در0 نيمه8

نخست0 دوران0 صنعتي0 به0 ادبيات0 كسب0 وكار0 وارد0 گرديد.0 كاربرد0 اين0 مفهوم0 با ”0 به0 نظر0 مي0 رسد0 نخستين0 بار0 در0 سالCompetitive intelligenceواژه هاي “

بود كه روز به روز1960 پديدار گرديده است. با اين وجود، از اوايل دهه 1930 (و پيم0ايشSI )6نوشته0 هاي0 بيشتري0 در0 پيرامون0 هوش0 رقابتي،0 هوش0 راهبردي

ب00ود ك0ه سيس00تم ه0اي1980( انتشار يافت. با اين همه در ده0ه ي ES )7محيطي ( پديدار شدند ت00اMIS )9( و سيستم هاي اطالعات مديريتBIS)8هوش كسب وكار

امكان استفاده از اطالعات پيراموني با اثربخشي بيشينه فراهم شود )مشبكي و ، اف00رادي ك00ه ب00ه ط00ور حرف00ه اي ب00ا ه00وش1986 (. در س00ال 1390همكاران،

رقابتي سر وكار داشتند، "انجمن حرفه هاي هوش رقابتي " را در اياالت متحدهاز000 7000آمريكا تأسيس كردند.امروزه،این انجمن داراي بيش از عضو00 64

(.10،2011كشور جهان است)کوالگوکلو

2. Fleisher & et al.3 . Sun Tzu4 . Gatsoris5 . Calof & et al.6 . Strategic Intelligence7 . Enviroment Scanning8 . Business Intelligence System9 . Management Information System10 . Colagoklu


فزوني وسيله0 به0 كه0 است0 اطالعاتي0 انفجار0 دانش،0 اين0 پيدايش0 دليل0 يك0 اطالعات و انعكاس در تكثير و انتشار پايگاه داده هاي تجاري جهاني، به وجود آمده بود. از داليل ديگر رشد اين علم، شايد طبيعت زماني است كه ما در آن

زندگي مي كنيم؛ زمان تغييرات بزرگ سياسي و اجتماعي جهاني، افزايش سرعت0 كسب0 وكار،0 افزايش0 رقابت0 جهاني،0 رقابت0 تهاجمي0 تر0 و0 تغييرات0 سريع

(.با0 توجه0 به2009تكنولوژيكي0 نمونه0 اي0 از0 اين0 موارد0 است)کالوف0 و0 همکاران، اين كه هوش رقابتي مفهوم نسبتاً جديدي است، بنابراين تعريف جهاني پذيرفته

شده0 اي0 براي0 آن0 وجود0 ندارد،0 صاحب0 نظران0 مختلف0 تعاريف0 متعددي0 براي0 آن ارائه كرده اند؛ براساس تعريف دانشكده مديريت فرانس00ه ، هوش00مندي رق00ابتي عب000ارت اس000ت از ه000نريافتن، جمع آوري، فرآوري و ذخيره سازي اطالعات، به منظور0 دسترسي0 و0 استفاده0 ي0 كاركنان0 در0 تمام0 سطوح0 سازمان،0 تا0 ضمن0 شكل

دادن به آينده ي سازمان، از وضعيت موجود نيز در مقابل تهديدات رقابتي)درگي،0000 كند00 (. در تعريف ديشمن و كالف، هوش رقابتي1390:93حمايت00

زيربنايي است كه پايه هاي مزيت رقابتي بر روي آن قرار مي گيرند و هر چه قدر اين زيربنا استحكام بيشتري داشته باشد، ظرفيت پايداري و مقاومت ستون ها0 بيشتر0 و0 درنتيجه،مزيت0 رقابتي0 از0 استحكام0 و0 پايداري0 بهتري0 برخوردار0 خواهد

(.11،2008بود)دیشمن، و همکاران به0 عقيده0 جونز0 و0 ون0 دورن،0 هوش0 رقابتي،0 فرآيندي0 نظام0 يافته0 براي0 به0 دست

آوردن اطالعاتي از رقيبان و كنكاش در آن اطالعات به منظور آسان سازي يادگيري0 سازماني،0 بهبود،جداسازي0 و0 هدف0 گذاري0 آن0 ها0 در0 زمينه0 صنعت،0 بازار

(.12،2010و مشتريان است)جوهانس و همکاران س00ازمان انجمن متخصص00ین هوش00مندی،(2012 )13نیکالس و اوآنجلیاب00ه عقی00ده

( ، ه00وش رق00ابتی را " نظم و انض00باط الزم کس00ب و ک00ار اخالقیSCIP )14رق00ابتی کنند.برنامه نظ00امبرای تصمیم گیری بر اساس درک محیط رقابتی "تعریف می

مند برای جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطالعات در مورد فعالیت های رقبا و رون00د کس00ب و ک00ار ب00ه ط00ور کلی ب00ه پیش ب00ردن اه00داف ش00رکتها گ00رایش دارد.

11 . Dishman & et al12. Johns & et al13 . Nikolaos & Evangelia14 . Society of Competitive Intelligence Professionals


هوشمندی رقابتی شامل مجموعه قوانی00نی از اطالع0ات در م00ورد رقب00ا و محی00ط کلی کس00ب و ک00ار می ش00ود.س00پس دانش ب00ه دس00ت آم00ده از این اطالع00ات ب00ه

منظور افزایش رقابت خود سازمان مورد استفاده قرار می گیرد. ( معتق00د هس00تند ک00ه2008عالوه بر این، انجمن متخصصین هوش00مندی رق00ابتی )

ه00وش رق00ایتی ب00ه عن00وان "رون00د اخالقی جم00ع آوری، تجزی00ه و تحلی00ل و انتش00ار اطالعات عملی در مورد پیامدهای محیط کسب و کار، رقبا، و خود سازمان"می باشد. این انجمن در ادامه بیان می کند ک0ه ه0وش رق00ابتی اطالع0ات خ0ام را ب0ه اطالعات هوشمندی تبدیل می کند تا از تصمیم گ00یری کس00ب و کارحم00ایت کن00د. این اطالعات می تواند به صورت گزارش ساالنه از رقبا، بازخورد مشتریان و ی00ا تامین کنندگان، کارشناسان صنعت، بایگانی ه00ای منظم، و فع00الیت ه00ای تج00اری باشد. تکنی00ک ه00ای هوش00مندی رق00ابتی ب00ه طورسیس00تماتیک و اخالقی اطالع00ات خ00ارجی را ک00ه می توان00د ب00ه س00ازمان درتص00میم گ00یری و ط00راحی برنام00ه ه00ای اس00تراتژیک و عملی00اتی کم00ک کن00د ،جم00ع آوری، تجزی00ه و تحلی00ل و منتش00ر می

(. نمونه هایی از هوشمندی رقابتی2008نماید)انجمن متخصصین هوش رقابتی، شامل تعیین معیار، ارزیابی رقبا، تجزیه و تحلیل شبکه، و بازی جن00گ می باش00د. عالوه بر این، هوشمندی رقابتی به بخشی حیاتی از دانش در حال ظهور اقتص00اد تبدیل شده است. تجزیه و تحلیل دقیق از رقبا و بازار جه0انی ب0ه ش0رکت اج0ازه می دهد تا به طور موثر تحوالت بازار را پیش بینی نموده و فعاالن00ه پاس00خ ده00د

(.16،2012؛ وال و مک گوناگل2008، 15)تیب و همکاران هوشمندی رقابتی ابزاری مدیریتی است که م00دیران را ق00ادر می س00ازد تص00میم گیری موفق تر و دقیق تری گرفته، در نتیج00ه ریس00ک تص00میم ح00داقل رس00انده و ب0اعث اجتن0اب از پ0ذیرفتن اولین انتخ0اب می ش0ود.م0دیران همیش0ه زم0انی ک0ه تصمیم گیری ها و یا استراتژی های آنها به نتایج م00ورد نظ00ر نمی رس00د ، متعجب می شوند. روند هوش00مندی رق00ابتی م00دیران را ق00ادر می س00ازد در ه00ر بخش از

( تا بخش تاکتی00ک ه00ا و اس00تراتژی بلن00دR&Dسازمان، از بخش تحقیق و توسعه)(.2009، 17مدت کسب و کار ، تصمیم گیری درست را انتخاب کنند)شارپ

( نشان داد که اجزای فرایند اطالعاتی شامل شناس0ایی ک0اربران و1996)18میلر نیازه00ای آنه00ا، جم00ع آوری و تجزی00ه و تحلی00ل اطالع00ات و انتش00ار اطالع00ات ب00ه

تصمیم گیرندگان برای تدوین استراتژی ها می باشد.واضح است ک00ه هوش00مندی ( است که اطالعات مربوطه را از من00ابعISرقابتی فعالیتی محدود در علم اطالعات )

اولیه و ثانویه راغربال می کن0د ت0ا آنه0ا را ب0ه تص0رف خ0ود در آورد و انج0ام داده و با کمترین هزینه مخابره کند. با افزایش نیاز به اطالعات در س00ازمان

ها، حرفه های اطالعات به رهبران رقابتی نیاز دارد که علم ارطالع00ات و هوش00مندی رقابتی را برای برقراری ارتباط اطالعات جهت اهداف اس00تراتژیکی اس0تفاده ک0رده و

( بیان می کن00د2000 )19بتوانند در ظرفیت های هدفمند خود باقی بمانند.چاچرک

15 . Taib & et al16. McGonagle & et al17. Sharp18 . Miller19 . Chochrek


که هوش00مندی رق00ابتی توان00ایی جم00ع آوری حق00ایق، نش00ان دادن آن ب00ه آین00ده، ومتقاعد کردن مخاطبان را دارد.

( ب0ه آن2000)21( ک0ه هاونگ0ا و بوت0ا 1998 )20با توجه به عقیده لیندزی-کینگ نیز اشاره کرده اند، "حرفه اطالعات می تواند به عنوان فردی تعری00ف ش00ود

که در درجه اول مسئول بهره برداری از منابع اطالعاتی س00ازمان و ق00ابلیت ه00ای اطالعاتی است که وی را قادر به یادگیری و انطباق با تغییرات محی00ط می کن00د.

در اغلب موارد متخصص اطالعات با بکارگیری هوش00مندی ب00ه ارزش علم اطالع00ات می افزاید تا با پاسخ دادن به نیازضروری اطالعات حیاتی را ارائه دهد. با این

حال، ب0ه منظ0ور ارزی0ابی ص0حیح م0اهیت و وس00عت دقی00ق مس0ئولیت و دخ0الت حرف0ه اطالعات نسبت به تحویل هوش00مندی رق00ابتی الزم اس00ت مه00ارت ه00ای موج00ود از این

حرفه در مقایسه با مه00ارت ه00ای م00ورد نی00از هوش00مندی رق00ابتی بررس00ی ش00وند2)23( ، کوریا 2011)22(.با توجه به مشاهدات چیسیتا2000)هاوانگا و بوتا،

( معتقد است که اطالعات جدید اقتصاد چ00الش ه00ای غ00یر قاب00ل ممک00نی را ب00ه005 حرف00ه اطالع00ات ارائ00ه می ده00د. زی00را بای00د نقش ه00ا و عن00اوین خ00ود را بوس00یله

توسعه مهارت ها ، شناسایی نقش ها و وظایف جهت اتخاذ و حذف کردن، توس00عه روابط با مقوله های مختلف مشتریان و همکاران، ایجاد روندی جدی00د و جم00ع آوری و

استفاده از منابع و تکنیک های جدید با نام تجاری و تعریف جدید بی00ان کنن00د. با این وجود، مشارکت سودمند حرفه اطالعات در هوشمندی رقابتی و علم اطالع00ات

علی رغم مهارت ها و توانایی ها، کاربران وابسته به ارتباط اطالع00ات ب00ا آنه00ا میباشد.

(1998)25 (با اشاره ب00ه عقی00ده گیالد وفول00د 2002 )24الکساندرا و همکاران عم00لCIتعریف جامع تری از هوشمندی رقابتی را بیان می کنند. به عقی00ده آنه00ا

اخالقی و ق0انونی جم00ع آوری، تجزی00ه و تحلی00ل و ارتب00اط اطالع0ات در م0ورد نقش ش00خص ث00الث در عرص00ه رق00ابتی اف00راد از رق00ابت کنن00دگان ت00ا ت00امین کنن00دگان،

مشتریان، احزاب موثر، توزیع کنندگان و غیره می باش00دکه بای00د در ش00رکت ه00ا برای برنامه ریزی و تصمیم گیری استفاده شود. عالوه بر این همانطور ک00ه

( معتق0د1993)27( اش0اره ک0رده اس0ت، پرس0کات و گیب0ون 2010) 26ترینبرگر بودند که هوشمندی رقابتی "روند در حال تح00ولی اس00ت ک00ه تیم م00دیریت تکام00ل

صنعتی و قابلیت های آن و رفتار رقبای فعلی و بالقوه خود را برای کمک به حفظ .تعری00ف م00وثر س00انتوس و کوری00ا)"و توس00عه م00زیت رق00ابتی ارزی00ابی می کند

(این است که هوشمندی رقابتی تب00دیل داده ه00ا و اطالع00ات، جم00ع آوری ش00ده2010 توسط یک سازمان از محیط خارجی و داخلی آن، به هوشمندی است ک00ه فراین00د

تصمیم گیری سازمانی را حمایت می کند. روندی از نظارت محیط رقابتی و تجزیه و تحلیل یافته ها در زمینه مسائل داخلی، به منظور حمایت از تصمیم گ00یری می

باشد.بطور خالصه می توان گفت که هوشمندی رقابتی فعالیتی در حال انجام است20 . Lindsey-King21 . Havenga and Botha22 . Chisita23 . Correia24 . Alexandra & et al25. Gilad and Fuld26. Trimberger27 . Prescott and Gibbons


که هوشمندی را با هدف دسته بندی برای انتش0ار ب0ه ک0اربران ب0ه ش00کل آس0ان برای نفوذ در تصمیم گیری جمع آوری می کند. مفهوم هوشمندی رقابتی ریش00ه در بازاریابی دارد که معموال برای جمع آوری اطالعات استفاده می شود تا طرح

(.282011های بازار یابی را تدوین کند )مانگمبا تاریخچه مختصر تکامل هوشمندی رقابتی

(، پرس00کات یکی از اولین بینش ه00ای2008با توج00ه ب00ه نظ00ر تیب و همک00اران. ) م00درن ب00ه تکام00ل هوش00مندی رق00ابتی را ارائ00ه ک00رد. او س00ه مرحل00ه از توس00عه هوشمندی رقابتی را مشخص کرد و معتقد بود که مرحله اول در طول دهه های

رخ داده است. او فعالیت های هوش00مندی رق00ابتی را در این زم00ان ب00ه70 و 60 عنوان جمع آوری اطالعات تعریف کرد،که به صورت غیر رسمی و تاکتیکی ب00ود. او توضیح داد که هوشمندی رق00ابتی ارتب00اط ض00عیفی ب00ا تص00میم گ00یری داش00ته و

درتجزیه و تحلیل نقش کمی دارد. 80مرحله دوم پرسکات از توسعه هوشمندی رقابتی ، فعالیت ه00ای آن در ده00ه

تعریف شده بود که رقب00ا و تجزی00ه و تحلی00ل محب00وب ب00ود. ب00ه گفت00ه وی، پرس00نل هوشمندی رقابتی از نقش های کتابخانه ای ب00ه بازاری00ابی و برنام00ه ری00زی تغی00یر یافت. او توضیح داد که فعالیت های هوشمندی رقابتی تاکتیکی گرا باقی ماند که به موجب آن شکل جاسوسی شروع به تکامل کرد، و روش تجزیه و تحلیل داده

(.2008های کمی بندرت وجود داشت )پرسکات و همکاران، آغ00از ش00د،90مرحله سوم توسعه هوشمندی رقابتی از نظرپرسکات که در دهه

نشان داد که هوشمندی رقابتی به تصمیم گیری استراتژیک کمک می کند ک00ه در واحدهای اختصاص داده شده رسمی ، چه در خود این واحدها و چ00ه در ط00راحی و بازاریابی آنها ، ایجاد شده بود. از این زمان ب00ه بع00د، فع00الیت ه00ای هوش00مندی رقابتی به تصمیم گیری های تاکتیکی و استراتژیکی شامل تجزیه و تحلیل کمی و کیفی گرا یش یافت . هوشمندی رقابتی مورد توجه مدیریت عالی است و اغلب یکی از عوام00ل ب00ا ارزش در تص00میم گ00یری اس00تراتژیکی اس00ت )پرس00کات و

(.2008همکاران، CI و LISشباهت ها و تفاوت های بین

(ش00باهت ه00ای زی00ر بین کتاب00داری و اطالع2011 )29ب00ا توج00ه ب00ه عقی00ده دورابجیرسانی و هوشمندی رقابتی وجود دارد:

28 . Mangemba29 . Dorabjee


(2011 )دورابجی ،CI و LIS( شباهت ها و تفاوت های بین 2جدول )تفاوت هاشباهت ها

هر دو منابع اطالعاتی خ00ارجی را ب00رای حمایت از تص00میم گ00یری کس00ب و ک00ار بدست آورده و مدیریت و بهره برداری

می نمایند.

CIب00ه وض00وح فع00الیتی اس00تراتژیک اس00ت و ب00ا واحدهای کس00ب و ک00ار ارتب00اط ن00زدیکی دارد. ام00ا

LIS نسبت ب00ه CIاس00تراتژیکی کم00تری دارد ام00ا ، خ00دمات ش00رکتی گس00ترده ت00ری را ب00ا تمرک00ز ب00ر

محتوای مدیریت و تحویل انجام می دهد. بسیاری از منابع ب00رای ه00ر دو مش00ترک هستند: به عنوان مثال اخبار / تفاس00یر، گ00زارش اطالع00ات کس00ب و ک00ار، ثبت اختراعات، نشریات رقیب و مقاله های

کنفرانس.

اگرچ00ه ب00رخی ازمن00ابع ممکن اس00ت ب00رای ه00ر دومشترک باشد ،اما استفاده از آن و روش تجزیه

و تحلیل آن متفاوت خواهد بود.

بازده در ق00الب هش00دارهای منظم و ی00ا پایگ000اه داده ه000ای داخلی ی000ا و پایگ000اه ح00اوی اطالع00اتی ک00ه ب00رای حم00ایت از مناطق کسب و کار سازمان ها و کمک

به تصمیم گیری نقشی مشابه دارد.

ب00ه ن00درت پیش00ینه اطالع00ات س00نتیCIمش00اغل داشته)به غیر از کتابخانه( و اغلب آنه00ا حاص00ل از زمینه های کسب و کار و ی00ا بازاری00ابی می باش00د. بنابراین ممکن است مهارت های آنها در شناسایی و مذاکره برای بهره ب0رداری و م00دیریت محت0وا ب00ا مالکیت عمومی همانن00د مش00اغل اطالع0اتی کام00ل

نباشد. مش00اغل ب00ا مه00ارت ه00ای جس00تجوی اطالعاتی و دانش موضوعی و همچنین آگاهی ه00ای کس00ب و ک00ار ه00ر دوی این مناطق را مدیریت می کنند و همچ00نینبه ارائه خدمات تخصصی می پردازند.

تمایل ب00ه برونگ00رایی، خ00روجی و قاب00لCIمشاغل مشاهده بودن در منطق00ه کس00ب و ک00ار دارن00د، در

فعالیت گسترده تر اما منفعل ت00رLISحالی که در در کل سازمان را دارند.

ب00ه ج00ای س00رویس حم00ایتیCIبن00ابراین وض00عیت ارزشمند از زیربنای تمام فع00الیت ه00ای اطالع00اتی

می باشد ،گرایش به شریک کسبLISکه ویژگی نس00بت ب00ه زم00ان ، م00زیتCIو ک00ار دارد.در نتیجه

اصلی و کار هیجان انگ00یز ون00یز حق00وق و دس00تمزدبیش از حد جذاب تر است

کتابخانه: موسسه ارائه خدمات کتابخانه به عنوان نهادی به نفع ح00وزه ه00ای داده ش00ده می باش00د.این ح00وزه می تواند شهروندان یک جامعه و یا اعض00ای موسس00ه ه00ای آموزش00ی و ی00ا ب00رخی از گروه های بزرگتر و تخصصی ترباشد. کسانی ک00ه وارد این حرف00ه می ش00وند ب00ه حفظ استانداردهای اخالقی رفتار در ارتباط با مسولین ح00اکم، ک00ه زی00ر نظ00ر آن کار می کنند، ح00وزه ی کتابخان00ه، کتابخان00ه ب00ه عن00وان ی00ک نه00اد، دیگ00ر کارکن00ان،

( معتق00د اس00ت ک00ه2011)30همکاران و به طور کلی جامعه متعهد می شوند. افال30 . IFLA


هدف اصلی کتابخانه حرفه اطالعات تسهیل دسترسی به اطالعات ب00رای هم00ه و برای توسعه شخصی، آم0وزش و پ0رورش، غ0نی س00ازی ف0رهنگی، فع0الیت ه0ای اقتصادی و مشارکت آگاهانه در افزایش دموکراس00ی می باش00د. کتاب00داران نبای00د هر فرد یا گروهی از افراد را به سانس00ور، انک00ار و مح00دودیت اطالع0ات تش00ویق کنند و بای00د کارام00دترین و م00وثر ت00رین روش ه00ا و اس00تانداردها را ب00رای خ00دمت

کاربران خود استفاده نمایند. با این حال، باید تاکید کرد که کتابخانه ، سازمانی سود گرا نیست، بلک00ه خ00دمات اجتماعی را برای حم00ایت از فع00الیت ه00ای آموزش00ی از موسس00ات اص00لی خ00ود، ارائه می دهد .از این رو، کتابدار اصلی این کتابخانه های عمومی نیاز به مه00ارت هوشمندی رق00ابتی ب00رای جم00ع آوری اطالع00ات عملی و تص00میم گ00یری در من00ابع آموزشی داردکه باید انتخاب کرده و ب00ه دس00ت آورد، پ00ردازش و انتش00ار ده00د ت00ا نیازهای اطالعاتی کاربران کتابخانه اش را ب0رآورده س00ازد.در دس0تیابی ب0ه من0ابع آموزشی کتابخانه، کتابدار نباید فقط در دفتر خود نشسته و به انجام کار بپردازد ، بلکه باید سهامداران اصلی )به عن00وان مث00ال دانش00جویان ،اس00تادان و کارکن00ان

دیگر( را در این کار مهم تحت نفوذ قرار دهد.

مدل و کاربردها ( مدل چرخ00ه ه00وش رق00ابتی نیکالس و اواجلی00ا ک00ه از م00دل س00اواکا1در شکل )

عملک0رد بهب00ود ب0رای کاربرد هوش رقابتی اقتباس شده بود، ارائه شده است.در ، تجزی00ه وجم00ع آوری در آن روند رق00ابتی و ه00وش چرخه از علمی ه00ای کتابخانه استفاده می شود.این مدل شامل چه00ار مرحل00ه اس00ت اطالعات و انتشارتحلیل

که با نیاز های کاربران هوش و تصمیم گیرندگان آغاز و نهایت به ارائ00ه و انتش00اراطالعات منجر می شود.در ادامه مراحل چرخه هوش رقابتی تشریح می شود.


2؛ نیکالس و اوانجلیا ،31 2008( چرخه هوش رقابتی)اقتباس از ساواکا،1شکل)012)

برنام00هعقی00ده دارن00د ک00ه (2012و اوانجلی00ا ) نیکالس و هدایت: برنامه ریزی شناس00ایی، ک00ه نی00از ب00ه ه00وش است چرخه ری00زی و ه00دایت اولین مرحل00ه از

تکمیل ه00وش رق00ابتی باید متخصص تعیین دوره ی که موضوعات کلیدی هوش و ب0ه ن0یز می توانید ه0دایت و برنام0ه ری0زی مرحله ی قبول کند. را تجزیه و تحلیل

به م00ورد نظر ه00وش از زم00انی که، ش00ود تص00ور هوش چرخه انتهای دیگر عنوان بیش00تر را ب00ر می ه00وش م00ورد نی00از بع00دی اق00دامات می رس00د تصمیم گیرندگان کتابخانه من00ابع ، ه00ای عم00ومی (. در راه ان00دازی کتابخانه1996انگ00یزد )کاه00انر،

برنام00ه ری00زی درون برنام00ه ای ب00رای برنام00ه ه00ا هس00تند )ب00ه عن00وان مث00ال برای ارائ00ه دانش00گاه ک00ه توسط زیس00ت محیطی(، مطالع00ات علوم، مدیریت پزشکی،

ج00ز، این دانشگاه را تع00یین نخواه00د ک00رد برنامه درسی خالف مواد کتابدار شده، دانش00گاهی را جامعه نیازه00ای اطالع00اتیمجموع00ه ه00ای کتابخان00ه( آنه00ا) این که

براورده نمی کند. اطالعات است که از آن خام جمع آوری اطالعات شامل این مرحلهجمع آوری :

م00واد از اطالعات جم00ع آوری ش00دهمقدار زیادی از باید استخراج شود. مورد نیاز ،نش00ریات دوره ای ک00ه ش00امل در دس00ترس عم00وم حاص00ل می ش00ود، آموزشی

، روزنامه ها وسایر منابع چاپ شده و نشدهاینترنت منابع، کتابها، گزارش ساالنه ق00انونی و اخالقی هوش رقابتی تمام اطالعاتی ک00ه از نظراست.اکثر متخصصان

ب00ه ط00وری اس00ت پردازش اطالعات شامل مرحله نیاز دارند را پیدا می کنند.این ب000ه ص000ورت الک000ترونیکی ذخ000یره و انتق000ال ب000ه راح000تی می توان000د آن را که

31 . Sawka


، کتابخانهدرونآموزش00ی م00واد (. در دستیابی به2012نماید)نیکوالس و ایوانگلیا کتابدار تمام مواد آموزش00ی را ک00ه او گم00ان می کن00د مرتب00ط کتابخان00ه اس00ت ب00ه

تنهایی تهیه کند. تجزیه و تحلیل و استخراج: چالش برانگیز ترین مرحله در چرخ00ه ه00وش رق00ابتی

اطالعات شناخته شده است.به طور ویژه، فرد انجام تجزیه و تحلیل و استخراج دهنده چنین آنالیزی نیاز به ارزیابی اطالعات دارد، الگوها را جستجو می کند و با

کشف کرده،مطرح می ش00ود)نیک00والس و تحلیلگر بر اساس آنچه حاالت مختلف ( در عمل اشاره کردن00د ک00ه2008(.عالوه بر این تایب و همکاران)2010ایوانگیال

همیشه دو راه وجود دارد که در آن تحلیل در تمامی مراح00ل اس00تفاده ش00ده.اول استفاده از آنالیز برای تصمیمی گیری، مانند تصمیم گ00یری این ک00ه ک00دام ی00ک از این مقاله های خبری برای خواندن مهم تر است.دوم، آنالیز ب00ه منظ00ور اف00زودن ،یک یا چند قطعه داده استفاده می شود.آن ب00دان مع00نی اس00ت ک00ه ب00رای نمونه

مقال00ه ک00ه نش00ان می ده00د چ00را و چگون00ه خالص00ه ای از به بیانیه اف00زودن یک هوش رقابتی هر تحلیلگران محتویاتش برای کاربر نهایی مهم است. در حالی که

دونوع آنالیز را ارئه می دهند،ک0اربران نه0ایی،آخ0رین فراین0د را ب0ه عن00وان آن0الیز جمع در طی فرایند آنالیز برخی از، اگر شما واقعی در نظر می گیرند. از این رو

اس00تفاده نکنی00د،س00اعت ه00ا وقت جم00ع آوری اطالع00ات بی فای00ده را ه00در آوری خواهید داد که شما را به هیچ جایی نمی رساند.در اینجا باید تاکید کرد که ب00رخی

ممکن اس00ت تفص00یلی ی00ا اطالع00ات کتابخانه ارس00ال ش00ده به درخواست های از بین المللی کتاب، شماره فعلی نسخه، نویسنده، عنوان مانند کتابشناختی صحیح

راکتابش00ناختی جزئی00ات و دیگر مح00ل نشر، ناش00ران، قیمت(،ISBN 00) استاندارد نداشته باشد.کتابدار سپس همه درخواست ها را با استفاده از ابزاره0ای توس00عه

به دستیابی و سایر ابزار(،BIP 0) چاپ در کتاب کاتالوگ، ناشرانجمع آوری مانند کتابشناختی که در درخواست هایشان وجود ندارد قب00ل این جزئیات منظور ارائه

از خرید آنها و ورود به مجموعه های کتابخانه،آنالیز خواهد کرد. اس0ت.در این اطالع0ات چرخه آخ0رین مرحل00ه از انتش0ار و ارائ0ه اطالع0ات : این

تص00میم گیرن00دگان ارتب00اط ب00رای آن00الیز مرحله متخصص هوش رق00ابتی ب00ا نت00ایج امکان پذیر اقدام دوره های نشان دادن باید قادر به برقرار می کند. این تحلیلگر

منطقی اس00تدالل ه00ای توسط ک0ه باید ه0ای مفید ک0ار وتوص0یه آن0الیز بر اس00اس نش00انه(.00 2012پشتیبانی شود،اگر درخواست صورت گ00یرد )نیک00والس و اوانجال،

اطالع00ات و جس00تجوگران ب00ه تم00ام عم00ومی ارائ00ه اطالع00ات ه00ر کتابخانه ب00ارز آن0الیز و تلفیق برنام0ه ه0ای آموزش0ی اس0ت. کتاب0دار پس از همچنین حم0ایت از

دسترس00ی آس00ان برای کتابخانه در قفسه های آنها را، انتخاب شده دقیق عناوینقرار می دهد. کاربران کتابخانه توسط

خالصه و نتیجه گیری کتابخانه ها و متخصصان علوم کتابداری ملزم به استفاده از روش ه00ای ابتک00اری

شان هستند.این ام00ر خیلی کاربران متنوع اطالعاتی برای رفع نیازهای خالقانه و ضروری است، چون محی00ط ک00ار ب00ه ط00ور فزاین00ده ای در ح00ال پیچی00ده ش00دن و

مل00زم هس0تندکه ب0ه تغی00یرات رخ داده در رقابتی اس00ت وکتابخان00ه ه00ای عم0ومی ،محی00ط خ00ارجی ب00ه س00رعت واکنش نش00ان دهن00د.بن00ابراین ب00رای دانش آم00وزان


موسس0ات ع0الی داش0تن این در کارکن00ان و س0ایر محققان، اعضای هیات علمی دسترسی سریع با کیفیت باال،دقیق به روز، و اطالعات قابل اعتماد ، اخذ تصمیم

، عالوه ب00راطالع00ات گیری های به موقع و درست ،بسیار مهم است. متخصصان و غ00یر س00نتی روش ه00ای نی00از ب00ه اس00تفاده از، کتابخانه های سنتی ارائه خدمات

بس00یار تخصص00ی کاربرانش00ان دارن00د.یکی از اطالعات برای رفع نیازهای نوآورانه توس0ط هوش رق0ابتی این روش ها که می تواند مورد استفاده قرار گیرد،توسعه

س00نتی نس00بتا کم00تر در منابع اطالع00اتی همانطور که.است این کتابخانه کارکنان عل00وم کتاب00داری و اطالع متخصص00ان،مفی00د هس00تند عملی جم00ع آوری اطالع00ات

انواع منابع اطالعاتی غ00یر س00نتی از قبی00لرسانی نیازمند شناسایی و استفاده از هوش رقابتی هستندکه کتابخانه های عمومی را برای تحری00ک رقب00ایش توان00ا می سازد و کاربران کتابخانه را ت00رغیب ب00ه دری00افت خ00دمات جدی00د ب00رای دسترس00ی

اطالع00اتی آنه00ا ارائ00ه نیازه00ایآسان به منابع اطالعاتی که توسط کتابخانه ب00رای می شود.


منابع و مآخذ (، هوشمندي رقابتي و هوشمندي بازاريابي، چ00اپ دوم، ته00ران:1390درگي، پرويز. ) .1

انتشارات رسا.(،1390مشبكي، اص00غر؛ رض00وانيان زاده، محمدرض00ا و خرمگ00اه، س00مانه س00ادات. ) .2

سنجش و بهبود سطح هوش رقابتي در شركت هاي خودروسازي با استفاده از الگ00ويQFD، 100، ص 3، سال پنجم، شماره فصلنامه بهبود مديريت

3. Calof, J., Smith, J. (2009). “The integrative Domain of Foresight and Competitive Intelligence and its Impact on R&D management”, R&D Management, Vol.40, Iss:1, PP.31-39.

4. Calof, J.L., Wright, S. (2008). “Competitive intelligence: A practitioner, academic and inter-disciplinary perspective”, European Journal of Marketing, Vol.42, No.7/8, PP.717-730.

5. Chisita CT (2011). Information science module LIS101. Harare: Zimbabwe Open University.6. Colakoglu, T. (2011).“The Problematic Of Competitive Intelligence: How To Evaluate & Develop

Competitive Intelligence?”, Procedia Social And Science, Vol.24, PP.1615-1623.7. Dishman, P.L., Calof J.L. (2008).“Competitive intelligence: a multiphasic precedent to marketing

strategy”, European Journal of Marketing, Vol.42, No.7/8, PP.766-85.8. Dorabjee S (2011). Library & Information Services versus Competitive Intelligence – too similar to be

separate or too different to merge? Available online at http://www.sdis.co.uk (accessed 26/06/13).9. Fleisher, C.S., Wright, S., Allard, H.T. (2008). The role of insight teams in integrating diverse

marketing information management techniques, European Journal of Marketing, Vol.42, No,7/8, PP.836-51.

10. Gatsoris, L. (2012).“Competitive intelligence in Greek furniture retailing: a qualitative approach”, EuroMed Journal of Business, Vol.7, Iss:3, PP.224-242.

11. Gross M (2000). Competitive intelligence: A librarian’s empirical approach. Searcher, 8(8): 1-5.12. Havenga J Botha D (2000). “Developing competitive intelligence in the knowledge-based

organisation.” Available online at http://www.sveiby.com/articles.htm (accessed 18/06/2013).13. IFLA (2011). Professional Code of Ethics for Librarians. IFLA-Committee on Freedom of Access to

Information and Free Expression (FAIFE). Retrieved on 13th April, 2013 from http://www.ifla.org/en/faife/professional codes-of-ethics-for-librarians

14. Johns, P., Van Doren, D.C. (2010). Competitive intelligence in service marketing A new approach with practical application, Marketing Intelligence & Planning, Vol.28, No.5, PP.551-570.

15. Majid S and Khoo C (2009). Environment Intelligence: An Innovative Information Service. Available online: [email protected] (accessed on 18th June, 2013).

16. Mangemba K (2011). Competitive intelligence the new information science function. Available online: http://www.newsday.co.zw ( accessed on 20th June, 2013).

17. McGonagle JJ, Vella CM (2012). Proactive Intelligence, the successful executive guide to intelligence. London: Springer-Verlag. Available online at: http://www.springer.com/978-1-4471-2741-3 (accessed on 25/06/13).

18. Miller J (1996). Information science and competitive intelligence: possible collaborators? Bulletin of the American Society for Information Science: 11 – 13.

19. Miller SH (2013). Competitive intelligence an overview.Available online at http//competitive.stephenhmiller.com (accessed on 13th June, 2013).

20. Nikolaos T, Evangelia F (2012). Competitive Intelligence: concept, context and a case of its application. Sci. J. of Bus. Manage., 2012(2):15. Available online: http://www.sjpub.org/sjbm.htm (accessed on 20th June, 2013).

http://www.ifla.org/en/faife/professional


21. Santos M, Corriea A (2010). Competitive intelligence as a source of competitive advantage: an exploratory study of the Portuguese biotechnology industry. Proceedings of the European Conference on Knowledge Management: 867 – 879.

22. Sena, J., Coget, J-F., Shani, A.B. (2009). Designing for Agility as an Organizational Capability: Learning from a Software Development Firm, The International Journal of Knowledge, Culture & Change Management, Vol.9, No.5, PP.17-36.

23. Sharp S (2009). Competitive Intelligence Advantage: How to Minimize Risk, Avoid Surprises and Grow your Business in the Changing World. New Jersey: John Wiley & Son Inc.

24. Society of Competitive Intelligence Professionals (2008). Competitive intelligence. Available online: http://www.scip.org/ci/faq.asp, accessed on 18th June, 2013.

25. Taib KM, Yatin SFM, Ahmad AR, Mansor AN (2008). Knowledge Management and Competitive Intelligence: A Synergy for Organizational Competitiveness in the K- Economy. Communications of the IBIMA Journal, 8: 25-34. Also available online: [email protected], accessed on 18th June, 2013.

26. Trimberger K (2000). Preparing for the CI role: a student perspective.” Information OutlookOnline.Availableonline:http://www.sla.org/content/Shop/Information/infoonline/ 2000/feb00/trimberg.cfm.

27. Yaya JA (2007). Job motivation and emotional intelligence as correlates of librarian’s job performance in selected university libraries in South West, Nigeria. Unpublished MLIS dissertation submitted to the department of Library and Information Studies (LARIS), University of Ibadan, Oyo State.

projehmodiriat.ir · web view(scip) ، هوش رقابتی را " نظم و انضباط...

Documents