تعاريف متفاوت سازمان سنتيtraditional organization

هساد تكنولوژي و محدود بازار با خانوادگي و كوچك سازمانهاي -1:سازمانهاي -2

و مراتب سلسله متعدد سطوح با بوروكراتيك و بزرگ قوانين رسميت و گيري تصميم تمركز

اتتغيير برابر در كه بسته نسبتا هاي سيستم داراي كنند مي عمل كند محيطي

.است دوم تعريف سنتي، سازمان از منظور اينجا در

نمونه مشخص سازمان هاى سنتى در كشورمان ايران صنايع دستى و به ويژه صنعت فرش دستباف مى باشد

در كشورهاي توسعه نيافته يا در حال توسعه -1براساس ابزار دستي ساده تكنولوژي-2ديانواده و روابط خويشاونخ لفيق مالكيت و مديريت تحت سلطهت -3حدوديت دامنه فعاليت و توليد اندكم -4شاگردي-ديريت استادم -5تغييرات كند، رشد اندك و بهره ورى پائين -6)فاقد ساختار( عدم تقسيم كار اجتماعي -7

سازمان سنتي در تعريف اول

سال در كه »ملل ثروت« نام با خود دوم كتاب در اسميت آدام.نمود مطرح را »كار تقسيم« مسأله نمود تأليف 1776

هب نفر يك را كار از جزء هر كاال، هر تهيه براي كه صورت اين به سيمتق با سنجاق سازي، كارخانه يك در مثال براي .بگيرد عهده .كنند توليد سوزن 48000 مي توانند روز هر در كارگر ده كار، ،فرد هر شايد نپذيرد، صورت كار تقسيم اگر صورتي كه در

تقسيم .باشد نداشته را سنجاق بيست از بيش توليد توانايي نسبي به طور كار نيروي مهارت و بهره وري مي شود سبب كار

و هيلتس سبب ماشين، زياد تعداد اين، عالوه بر .يابد افزايش.شد خواهد صرفه جويي زمان در و شده كار سادگي كار تقسيم عيوب جزء را فكري ركود و انجماد اسميت خود البته

.مي دانست

راري،تك كارهاي و كار تقسيم واسطه به انبوه، توليد با سازمانهاي در .شوند مي خبره و متخصص خود حرفه در افراد

وندش مي بندي گروه دپارتمانها داخل در يكديگر مشابه وظايف با افراد.

انمدير نظر تحت نيز سرپرستان و سرپرستان نظر تحت كارگران .شوند مي سازماندهي و بندي طبقه

روابط همچنين و افراد اختيارات حدود و مرئوس و رئيس روابط .شود مي تعيين دهي گزارش

گردند مي تدوين كاري هاي رويه همچنين و مشاغل وظايف شرح.

سرپرست واحد مونتاژ

سرپرست واحد ساخت

قسمت ريخته گري

قسمت اتصال قطعات

قسمت كنترل كيفي

قسمت برش

سرپرست واحد كنترل كيفي

قسمت نصب تجهيزات الكتريكي

قسمت بسته بندي

مدير توليد

اي وظيفه بندي گروه

بخشي بندي گروه

منظوره چند بندي گروه

افقي بندي گروه

مجازي شبكه بندي گروه

مشترك عملكرد اساس بر ها فعاليت بندي گروه

شوند مي يكپارچه تخصصي دانشهاي و مهارتها همه.

استو برقرار واحدها بين عمودي روابط

و سبك شركتهاي اكثر ولي باشد مي سازماندهي براي شايع رويكرد يك هاينياز به پاسخگويي به قادر افقي روابط برقراري بدون امروزي كار

.نيستند محيط

مزايا

تكراري و يكنواخت كارهاي در سازمان بازدهي افزايشتخصصي و قوي هاي حوزه ايجاد طريق از نيروها تخصص سطح افزايشانساني نيروي آموزش ي هزينه كاهشسازمان باالي سطوح در شديد كنترل امكان

معايب

حدهاوا متقابل وابستگي صورت در واحد ترين ضعيف حد تا سازمان كارائي كاهش محيطي شرايط تغيير درصورت واحدها پذيري انعطاف فقدانبعدي چند متخصص مديران پرورش امكان عدمآيد دوجو به تضاد يا رقابت نوعي است ممكن تخصصي واحدهاي شيفتگي به توجه با.

استراتژيك كار و كسب واحدهاي يا محصول بر مبتني ساختار (SBUs)

محصوالت از گروهي يا محصوالت خدمات، اساس بر بندي گروه

است مناسب اي وظيفه واحدهاي بين هماهنگي ايجاد براي.

است مناسب سريع تغييرات براي.

است كمتر نسبتا مقياس صرفه.

تكنيكي شدن تخصصي فقدان

ضعف نقاط نقاط قوت

در مقياس به جويي صرفه حذف-1سازمان مختلف دواير

محيط در سريع تغييرات براي مناسب-1متغير

در كم هماهنگي به شدن منجر-2متفاوت كاالهاي خطوط

مشتري رضايت به شدن منجر-2

و صالحيت و شايستگي حذف-3فني تخصص

به توجه با خاص محصوالت توليد-3 مشتري درخواست

سازي استاندارد و يكپارچگي-4توليد خطوط در دشوار

با سازگاري به ها واحد به دادن اجازه-4مشتريان و ها بخش ,كاالها هاي تفاوت

با بزرگ هاي سازمان در مناسب-5مختلف محصوالت

متمركز غير صورت به گيري تصميم-6

طقمنا اساس بر رجوع ارباب/مشتريان نيازهاي رفع براي سازماندهي جغرافيايي

شوند مي سازماندهي كشورها اساس بر مليتي چند هاي شركت

خاص جغرافيايي نقاط در كاركنان و مديران دادن تمركز

بخشي بندي گروه با مشابه ضعف و قوت نقاط

قوي افقي ارتباطات با چندگانه تمركز ورتبص دوساختار داشتن( كند مي توليد محصول نوع چندين كه سازماني

)همزمانماتريس شرايط

سازمان كل در منابع گذاري اشتراك به-1◦ كاالها و فني دانش :است الزم مهم خروجي چند يا دو-2◦نامشخص و پيچيده محيط-3◦

دوگانه تقاضاهاي و ها نياز رفع براي ها سازمان به دادن اجازه دارند متناقض تقاضاهاي و رئيس كه كارمنداني وجود :نقص بزرگترين

نقاط ضعف نقاط قوت

دستور مقام دو نقيض و ضد ايجاد-1 ندتوا مي كه سازمان كاركنان براي دهندهباشد كننده گمراه

تقاضاهاي بين سازمان هماهنگي-1 مشتريان از دوگانه

آموزش و فردي بين هاي مهارت به نياز-2گسترده

افانعط سازمان انساني نيروي درتوزيع-2دارد

جلسات و ها مالقات شامل و بري زمان-3تناقضات رفع

و پيچيده تصميمات براي مناسب-3متغير محيط در مكرر تغييرات

درك را آن كاركنان اگر نيست موثر-4نكنند

مهارت افزايش براي فرصت ارايه-4توليد خط و سازمان كاركنان

توازن حفظ براي زياد تالش به نياز-5قدرت

اندازه داراي هاي سازمان در مناسب-5متعدد كاالهاي با متوسط

تاقداما به اشاره ها فرايند( مركزي هاي فرايند براساس سازماندهي )دارند ها فعاليت و

معكوس مهندسي فرايند در افقي ساختار سمت به تغيير

دواير بين مرزهاي و عمودي مراتب سلسله حذف

اي وظيفه بين هاي فرايند براساس ساختار (Cross-functional) شود مي ايجاد.هستند غالب بازيكنان ,افراد نه و خودگردان هاي تيم.هستند فرايند كل مسئول فرايند مالكان.است شده داده گيري تصميم اختيار تيم افراد به.دهند افزايش را سازمان پذيري انعطاف توانند مي.ترضاي مشتري، رضايت براساس سازمان برند، مي جلو به را سازمان مشتريان

.شود مي بررسي مالي تاثير و كارمندان

ستا مستمر بهبود بر تمركز همچنين و همكاري و اطمينان آزاد، فضاي غالب فرهنگ.

نقاط ضعف نقاط قوت

و است دشوار اصلي هاي فرايند تعيين-1برد مي زمان

به فوري پاسخ و پذيري انعطاف بهبود-1مشتريان هاي نياز در تغييرات

,كاري طراحي ,فرهنگ در تغييرات به نياز-2 و اطالعاتي هاي سيستم و مديريت فلسفه دهي پاداش

و توليد سمت به فرد هر توجه هدايت-2مشتريان براي آفريني ارزش

دكنن مخالفت است ممكن سنتي مديران-3 را اختيارشان و قدرت مجبورند كه وقتيكنند واگذار

اهداف از جامع ديدگاهي كارمند هر-3دارد سازماني

رد كارموثر براي كارمندان آموزش به نياز-4افقي تيمي محيط يك

مشاركت و كارتيمي روي بر تمركز بهبود-4

عمقي مهارت ايجاد و توسعه كردن محدود-5 ارايه با كارمندان براي زندگي كيفيت بهبود-5 ,ها مسئوليت گذاري اشتراك به فرصتدادهابرون به نسبت ذيحسابي و گيري تصميم

سازمان مرزهاي وراي افقي هماهنگي دادن بسط

است سپاري برون استراتژي ترين رايج.

سازمان از خارج به خاص هاي عملكرد /كارها سپاري برون

تهاشرك كردن جدا براي را اصلي عملكردهاي بيشتر مجازي ساختارهاي .كنند مي واگذار فرعي قراردادهاي با

كارشناسان داراي هاب يك عنوان به مجازي شبكه سازماندهي .كند مي عمل قراردادي

نقاط ضعف نقاط قوت

و ها فعاليت روي بر الزم كنترل مديران-1ندارند متعدد كارمندان

جمع به كوچك هاي سازمان به دادن امكان-1جهان كل از منابع و استعداد آوري

و روابط مديريت براي زياد زمان به نياز-2.ددار قراردادي شركاي با احتمالي هاي تناقض

و دهد مي را فوري مقياس يك شركت به-2 در عظيم هاي گذاري سرمايه بدون دسترسي را توزيع تاسيسات يا و تجهيزات ,ها كارخانه.كند مي ميسر

يك اگر سازماني شكست و ناتواني خطر-3ببرد جلو به را تجارت نتواند شريك

االب پذيري انعطاف به سازمان به دادن امكان-3متغير نيازهاي به پاسخگويي و

نممك سازماني فرهنگ و كارمندان وفاداري-4 كارمندان كه خاطر اين به باشد ضعيف است

اتخدم توسط است ممكن كه كنند مي احساسشوند جايگزين دادي قرار

مديريتي سربار هاي هزينه كاهش-4

متفاوت ساختاري هاي ديدگاه از تركيبي

خاص هاي نياز براساس تغيير

متغير شدت به هاي محيط در استفاده

باال انعطاف

ساختار سمت به )اي وظيفه( سنتي عمودي ساختار سمت از چه هر .ودش مي تر ارگانيك و تر منعطف سازمان رويم مي پيش )مجازي( افقي

اند شده تخصصي حد از بيش وظايف.

است غالب افقي ساختار بر عمودي دهي گزارش و ارتباطات ساختار.

،ارگانيكي تا است مكانيكي عمدتا ساختار

يادگيري نه است كارايي بر مبتني ساختار

دارد وجود شده استاندارد و زياد مقررات و قوانين.

دارد وجود كمي هماهنگي و كاري هاي تيم.

پذيرد مي صورت متمركز صورت به گيري تصميم.

اندازه بزرگ

استراتژي بازدهي

محيط پايدار

فرهنگ خشك

تكنولوژي توليدي

ساختار متمركز

وظايف تخصصي

رسميت و قوانين زياد

ارتباطات عمودي

سلسله مراتب اختيارات محكم

اندازه كوچك

استراتژي نوآوري

محيط متغير

فرهنگ منعطف

تكنولوژي خدماتي

ساختار

غير متمركز

نقشهاي توانمند شده

رسميت و قوانين كم

ارتباطات افقي

تيم هاي همكاري

مراتب هسلسل سطح ترين نزديك به گيري تصميم اختيار يعني تمركز در اه فعاليت كنترل و دانش .است يافته استقرار سازمان باالي در

آنچه هر كه رود مي انتظار كاركنان از و است متمركز سازمان باالي.دهند انجام شود، مي گفته

ازمانس تر پايين سطوح به گيري تصميم اختيار متمركز، غير نظام با كنند يم كنترل را فعاليتها دانش داشتن با كاركنان و گرديده واگذار

.كنند مي استفاده گيري تصميم براي خود صالحديد از و

،واگذار شخص يك به كه است مشخصي و جزئي بسيار كار وظيفه مانند( تخصصي و جدا اجزاي به وظايف مكانيكي، طراحي با .شود مي

.كند يم فعاليت شغل شرح طبق بر كارمندي هر و شده تقسيم )ماشين،اجازه شخص به و است اجتماعي پوياي سيستم هر از جزئي نقش

.دكن استفاده اهداف تحقق براي اش توانايي و بصيرت از تا دهد مي

متعدد استاندارد روشهاي و مقررات و قوانين مكانيكي، طراحي در را اطالعات تا اند يافته استقرار رسمي هاي سيستم .دارد وجود

و استانداردها از انحراف و نمايند هدايت را ارتباطات كنند، مديريت در كاركنان سيستم اين در .سازند روشن را شده تعيين هاي هدف.دنماين مي اعمال را خود رأي و صالحديد كمتري ميزان به وظايف انجام

ودوج كمتري رسمي كنترل هاي سيستم و قوانين ارگانيك طراحي در صورت به اطالعات گذاري اشتراك به و ارتباطات .دارد

وظايف انجام در كاركنان و گيرد مي صورت رسمي غير .نمايند اعمال را خود نظر و صالحديد توانند مي

سلهسل در پايين به باال از عمودي ارتباطات بر مكانيكي سازمانهاي هدفها، درباره را اطالعات ارشد مديران .ورزند مي تأكيد مراتب

به را آن نظاير و روشها كار، انجام نحوه هاي دستورالعمل استراتژيها، مي آنان از مقابل در و دارند مي ارسال تر پايين هاي رده كاركنان و يمال اطالعات عملكرد، گزارشهاي مسائل، به راجع اطالعات كه خواهند

.دهند عودت و تهيه را ...

جريان و افقي ارتباطات بر بيشتر تأكيد ارگانيك سازمان يك در گذاري اشتراك به گسترش .واحدهاست بين در جهات همه در اطالعات نسازما درباره را كامل اطالعات تا سازد مي قادر را كاركنان اطالعات.ندبگير تصميم و كنند عمل سرعت به بتوانند تا باشند داشته

هزنجير و عمودي مراتب سلسله بر تأكيد مكانيكي سازمانهاي در باال به پايين وظايف طريق از فعاليتها .دارد وجود رسمي فرماندهي وحود كمي همكاري اي وظيفه واحدهاي بين در و شوند مي سازماندهي

.شود مي كنترل عمودي مراتب سلسله طريق از سازمان كل و دارد

مراتب سلسله جاي به( همكاري و تيمي كار بر ارگانيك طراحي يك( جودو به فرايندها يا افقي كار جريان محور حول ساختار .ورزد مي تأكيد كار سازماني مرزهاي و واحدها سراسر در افراد كه اي گونه به آيد مي به قياف حالت عمودي، مراتب سلسله .نمايند حل را مسائل تا كنند مي بانيپشتي وظايف صورت به ارشد مدير چند فقط شايد و گيرد مي خود خيلي نهايسازما در .كنند نقش ايفاي )انساني منابع يا مالي مانند( فني

.دارند عهده بر را اصلي كار خودگردان هاي تيم ارگانيك،

ملعوا .كند عمل بهتر قوي، ارگانيك طراحي با تواند نمي سازماني هر دامك كنند مي تعيين و گذارند مي اثر سازمان طراحي بر كه اقتضايي

:زا عبارتند است تر مناسب )ارگانيكي يا مكانيكي( سازماني طرح فرهنگ و سازمان حيات چرخه و اندازه تكنولوژي، محيط، استراتژي،سازمان

اختارس باشد شده تمام هزينه كاهش سازمان، استراتژي كه صورتي در توليد هك صورتي در .باشد غالب بايست مي بازدهي بر مبتني مكانيكي

متمايز خدمات و كاالساختار باشد نظر مد جواب بهتر ارگانيكي .دهد مي

بر كه باشد داشته سنتي ساختار تواند مي سازمان ثابت محيط يك در ريگي تصميم و استاندارد روشهاي تخصص، بازدهي، عمودي، كنترل ساختار پيچيده، و ناپايدار محيط در اما .ورزد مي تأكيد متمركز ازني مورد ها تيم طريق از همكاري و افقي هماهنگي با پذيرتر انعطاف يدتول به نمونه عنوان به توان مي ثابت محيط با شركتهاي از .است

سوي از .نمود اشاره كانتينر كنندگان توليد يا غذايي مواد كنندگان مپيوتركا كننده توليد شركتهاي و ارتباطاتي نفتي، شركتهاي ديگر،.هستند ثبات بي و پيچيده محيط داراي

حد در كار تقسيم داراي رسمي، غير عموما كوچك، و جوان سازمانهاي .هستند موقت بودجه و محدود مقررات و قوانين كم، بسيار

ارايد الكتريك جنرال و كوكاكوال نظير بزرگ سازمانهاي ديگر طرف از وسيع، كار تقسيم

مقررات و قوانين هاي رويه و متعدد براي استاندارد كنترل، بندي، بودجه نوآوري و پاداش .باشند مي

از ازمانس اتومبيل، سنتي مونتاژ خط مانند انبوه، توليد تكنولوژي با و متمركز گيري تصميم تخصص، رسميت، بازدهي، بر تأكيد طريق.دهد مي انجام را وظايفش نحو بهترين به شديد كنترل

و رسمي غير بيشتر الكترونيكي كار و كسب يك ديگر طرف از .است پذير انعطاف

خدماتي يسازمانها عكس بر )انبوه توليد باالخص( توليدي سازمانهاي در .دارد وجود )سنتي( مكانيكي ساختار بر بيشتري تأكيد

مواد توليد شركتهاي از توان مي توليدي شركتهاي از نمونه عنوان به يرنظ خدماتي شركتهاي همچنين و برد نام معدني شركتهاي يا غذايي.باشند مي مشاوره شركتهاي يا ها هتل هوايي، خطوط خدمات

دكنن مي توليد كوچك مقياس در متنوع محصوالت.

توليدات از متفاوت است ممكن توليدات از كدام هر

.باشد ديگر

رود مي كار به توليدات براي اي ساده تجهيزات نسبتا.

باشند برخوردار عالي مهارت سطوح از بايد كارگران.

است وابسته هم به كامال كاركاركنان.هگرفت كار به توليد براي اي پيچيده تجهيزات

.شود ميدارند اشتغال ساده مشاغل به اغلب كاركنان.

توليد تكتوليد تك

)برگرفته از انديشه هاي آدام اسميت(توليد انبوه

زبا ارتباطات و خالقيت همكاري، تيمي، كار به كه سازماني فرهنگ بيخو به خشك، مقررات و قوانين و عمودي ساختار با است قائل ارزش.كند نمي عمل