فهرست مطالب

4.........................................................................................تاریخچه ی فناوری صنعت چاپ :

6.................................................................................چاپ سنگی و ادامه حيات چاپ سربی

8..............................................................................................................................چاپگرها

11.................................................................................................کتاب در انحصار کلیسا بود

12.......................................................................................چینی ها با صنعت چاپ آشنا بودند

14......................................................................در ایران قدیم کاغذ خان بالغ بهترین کاغذ بود

15...........................................استاد کاران چاپ، محترم بودند و نام آنها در انتهای کتب می آمد

16...............................................................انواع بمب دست ساز و یک نوع ماشین چاپ ساده

17........................................................................................................انواع پلیت ها) زینک (

17..................................................................................................................انواع پلیت ها :

19......................................................................................محيط چاپخانه و استانداردهاي آن

26..................................................................................................آب، برق و هواي فشرده:

29..................................................................................آب مايه حيات است ، اما نه در چاپ

32......................................................................................چاپ افست خشك، از آغاز تاكنون

web..................................................................................................35ماشين افست خشك

37..............................................................................................................(Proceslessرول )

37.......................................................................................توضيحاتي در باره ي چاپ افست

39.......................................................................................................- ابعاد ماشينهاي چاپ

41................................................................................................انواع کاغذ و مصارف آن ها

47..............................................................رشته چاپ در دانشگاه هاي انگلستان، هند و آمريكا

1

49...........................................................................................................كالج تكنولوژي ليدز

51..................................................................................................................................هند

51.................................................................................................. انستيتو تكنولوژي مانيپال ‌

53..............................................................................................................................آمريكا

53.................................................................................................انستيتو تكنولوژي روچستر

57.......................در آماده سازي كارهاي چاپي ‌PDFكنكاشي درباره چگونگي استفاده از فرمت

57...........................................................................فرمت مناسب براي خروجي كدام است؟

58...............................................................................................................در بيان طراحان

61............................................................................................................از زبان ليتوگرافان

64................................................................................................بسازيم؟‌PDFبا كدام روش

PDF‌ 67.............................................................................................استاندارد خروجي جهاني

PDF......................................................................................................70تعريف ويژگي هاي

70...................................................بررسي سيستم رطوبت دهي و مركب دهي در چاپ افست

70........................................................................................آب و مركب؛ الفباي چاپ افست

72.............................................................................اجزاي تشكيل دهنده محلول رطوبت دهي

74...............................................................................آب به تنهايي جوابگوي نياز چاپ نيست

77..............................................................................ميزان داروي آب بايد حساب شده باشد

79.........................................................................................ناشناخته هاي دنياي آب و مركب

82...................................................................دما، رطوبت؛ تاثيرگذار بر سيستم آب و مركب

85.......................................................................................سيستم متفاوت، عملكرد متفاوت

86...............................................................................................................................منابع:

2

3

تاریخچه ی فناوری صنعت چاپ : به نظر شما چند سال طول کشیده اس`ت ت`ا این ص`نعت پیش`رفت کنن`د ؟ چقدر مقدار بخاطر این صنعت هزینه شده است؟ چند نف`ر ب`رای پیش`رفت این صنعت تا صبح بیدار ماندن`د؟ چن`د نف`ر ب`ه خ`اطر این ص`نعت شکس`ت`ه ه`زار خورده اند ؟ آیا صنعت چاپ نیز مانند برق است که ادیسن نزدیک ب بار در آزمایش های خود شکست خورد ولی دوباره دست به آزمایش زد ؟

از شما سوالی دارم آیا شما جزء آن دسته از کس`انی هس`تید ک`ه فق`ط ب`ه فکر پول هستید . آیا دستگاه شما قدیمی است و حاضر نیستید که حتی یک`ر ش`ما این پارچه نورد نو یا دسته دوم برای نورد آب خراب خود بخرید . اگ طور هستید پس باید بگویم ک`ه ش`ما یکی از ن`ابود کنن`ده ه`ای این ص`نعت

هستید و خائن به صنعت چاپ .

س`ال قب`ل از میالد مس`یح ، آس`یایی ه`ا مه`ر2000مهر های استوانه ای : های استوانه ای را ساختند و به راهکاری برای ثبت نقوش دست یافتند .

مهر های چوبی : فناوری یاد ش`ده ب`ه علت مش`کل نگه`داری و حف`ظ مه`ر میالدی توسط چینی ها ب`ه م`دل ه`ای چ`وبی تب`دیل750های گلی در سال

شد .

حروف های سفالی و مسی : در قرن ی`ازدهم میالدی چین فن`اوری ح`زوف سفالی و در قرن پانزدهم در کشور کره فناوری حروف مسی را برای چاپ

استفاده کردند

حروف فلزی متحرک : فناوری های ثبت و چاپ با حروف متح`رک در س`ال میالدی با زحمات بی دریغ یوهانس گوتنبرگ در ش`هر م`انیس آلم`ان1450

به اوج خود رسید و به طور رسمی چاپ را اختراع کرد .

4

ماش`ین ح`روف چی`نی : اتم`ارگن ت`الر آلم`انی توانس`ت ماش`ین الینوت`ایپ ) سطر چین ( را اخ`تراع کن`د . این اخ`تراع در زم`ان خ`ود م`وفقیت بس`یار

بزرگی بوده .

دستگاه حروف چینی منو تایپ ) تک چین ( : در این ماشین ابت`دا تم`ام متن خبر )کتاب و...( را روی نوار کاغذی وی`ژه پ`انچ می کردن`د .س`پس ن`وار ب`ه دستگاه حروف ریزی منتقل می شد . دستگاه حروف ریزی تم`ام متن خ`بر

را به صورت تک تک حروف ریزی می کرد .

منوفتو ) دستگاه فتو س`تر( : عم`ل انعک`اس ح`روف روی فیلم توس`ط ایندستگاهمجهز به سیستم اپتیک صورت می گرفت .

دستگاه حروف چینی الینوترون : در این دستگاه مراحل کار قابل کنترل بود و حروف تایپ شده روی نوار ضبط می شد و از طریق الکترونیکی و عالیم`رعت این ویدیویی انتقال تصویر و حروف بر روی فیلم منعکس می شد. س

دستگاه در زمان خود چشمگیر بود .

دکتر ها با ارائه ی سیستمی نوین و1965دستگاه اسکنر : از اواسط سال ساخت دستگاه اسکنر تحول بزرگی در حروفچینی و فتولیتوگرافی به وج`ود

آورد . این فناوری عظیم امکان پیمایش تصویر متون را فراهم آورد .

`یزر : در س`ال `یزر در دس`تگاه ه`ای1976اش`عه ی ل `اوری اش`عه ی ل فن فتولیتوگرافی و حروف چینی به کار گرفته شد . از سوی دیگر نیاز به ایج`اد تصاویر رنگی به توس`عه ی فن`اوری تولی`د فیلم منج`ر ش`د و در س`ال ه`ای

در آلمان و ایاالت متحده فیلم های چند الیه عرضه شد .1936 و 1935

ایمیج ستر : این دوره ی جدید با عملی`ات نگاش`ت تص`اویر مت`ون ب`ه کم`ک`ا اطالع`ات، ض`من `از ش`د . در این دس`تگاه ه `ا آغ `اوری ایمیج س`تر ه فن بازخ`انی ، مس`تقیما ب`ر روی فیلم ه`ا ی تفکیکی نگاش`ته می ش`ود .در این

فناوری ما هم یک فیلم و یک پلیت )زینک ( از این دستگاه می گیریم .

5

پلیت ستر :با عرضه ی این محصول در بازار جه`ان تح`ولی عظیمی رخ داد که تولید کنندگان با مس`ائل جدی`د مواج`ه ش`دند . از جمل`ه نی`از ب`ه کن`ترل کیفیت باالتر ، حذف مراحل تولید ، مص`رف کم`تر ن`یروی انس`انی ، ب`رق و مواد شیمیایی و.. . در این فناوری ما می توانیم تمام اطالعات خود را فقط

بر روی پلیت ) زینک ( منتقل کنیم .

چاپ سنگی و ادامه حيات چاپ سربی`بريز چاپ سنگی يا ليتوگرافی نيز برای نخستين بار چون چ`اپ س`ربی در ت داير شد . استاد سعيد نفيس`ی در هم`ان مقال`ه چ`اپ مص`ور در اي`ران می نويسد، چاپ سنگی در اي`ران نخس`ت در ت`بری داي`ر و عب`اس م`يرزا ن`ايب السلطنه محمدصالح شيرازی که به ميرزا ص`الح ت`بريزی مع`روف ب`وده ب`ه روسيه برای فراگرفتن هنرهای جديده می فرستد. نامبرده با خ`ود دس`تگاه چاپ سنگی به تبريز آورد و از نخستين کتاب های سنگي، ق`رآنی اس`ت ک`ه

ق. بيرون آمده و چاپخان`ه1251 ق. و زادالمعاد که در سال 1250در سال قم`ری داي`ر ش`ده و نخس`تين1260سنگی تهران نيز ده سال بعد در سال

کتاب آن حديقةالشيعه تأليف مالاحمد اردبيلی است . بنابراين برطبق اسناد`ال17و مدارک موجود کتاب های سربي، می توان گفت چاپخانه سربی س

قبل از چاپخانه سنگی در ايران تاسيس شده است .

سال طول کشيد تا دوباره چاپ سربی در ايران احي``ا22رواج چاپ سنگی قم`ری ناص`رالدين ش`اه در س`فر خ`ود ب`ه فرن`گ از1290شود . در س`ال

استانبول يک دستگاه چاپخانه سربی با حروف عربی و التين به قيمت پانصد ليره عثمانی خريده و دستگاه مزبور را با يک نفر حروف چين راهی طهران کرد _در مقاله چاپخانه و روزنامه در اي`ران درب`اره سرنوش`ت اين چاپخان`ه

بعد از رسيدن به تهران ادامه می دهد . . .

1292ولی در طهران اهمال شده و در بوت`ه تعوي`ق مان`د ت`ا آنک`ه درس`ال بارون نرمان اجازه نشر روزنامه فرانسوی ب`ه اس`م پ`اتری )وطن( تحص`يل

6کرده و چرخ مطبعه را تعمير و حروف را صاف کرده و به کار انداخت.

6

استاد محيط طباطبائی در مقاله چاپ سربی و سنگی ذکر می کند

تا بازگشت ناصرالدين شاه از سفر اول اروپا کسی در ص`دد احي`ای ص`نعت چاپ سربی برنيامد چاپخانه سربی جديد عهد ناصری را هم ک`ه ب`رای چ`اپ روزنامه سربی اي`ران آورده بودن`د ب`ه زودی شکس`ت و از ک`ار افت`اد و ب`ار`ه ديگر اين کار تا سفر مضفرالدين شاه به فرنگ و خريد چاپخانه موس`وم ب

7شاهنشاهی موقوف ماند.

آقای حسين محب`وبی اردک`انی در کت`اب ت`اريخ مؤسس`ات تم`دنی جدي`د درايران مطالبی چون دو مقاله ديگر می گويد و در دنباله آن می افزايد . . .

قمری در تهران داي``ر1296. . . چاپخانه سربی و آخرين بار در حدود سال `ه1314و س از مدتی تعطيل شد و آخرين بار در حدود سال قمری چاپخان

3سربی در تهران تاسيس گشت و دنباله آن تا امروز ادامه يافت .

جمع نظر مورخان چنين نشان می دهد که دستگاه ها عمدتا خراب بوده و اطالع مشخصی از آن چه در همين دوره به چاپ سربی منتشر ش`ده باش`د ارائه نشده است . حال آنن ک`ه پ`زوهش حاض`ر ب`رخی از اين اطالع`ات را نشان می دهد، از آن جمله اين که "روزنامه سفر فرنگستان" اثر ناصرالين

ق. در دارالطبعه دولتی تهران به چاپ سربی درآمده1291شاه در سال

کتاب الفاظ متشابهه متداول در زبان فرانس`ه محم`د حس`ن خ`ان در س`ال ق. در دارالطبعه خاصه همايونی در تهران به طبع رسيده است1300

چاپ کتاب مقاالت علمی و سياس`ی اث`ر محم`د نص`ير فرص`ت ش`يرازی در ق. در مطبعه خورشيد و در تهران صورت گرفته1305سال

کتاب تفاحيه اثر ارسطو ترجمه باباافضل کاشانی در مطبعه خورشيد، س`ال ق. 1311چاپ

بدين ترتيب تاريخ کتاب های چاپ سربی فوق نشان می دهد که اوال قبل از قمری احتم`اال آث`ار ديگ`ری در همين دوره يع`نی قب`ل از فع`ال1314تاريخ

7

شدن و استمرار کار چاپ ب`ه چ`اپ رس`يده و ثاني`ا ه`ر دو مط`ابع دول`تی وغيردولتی مشغول فعاليت و طبع کتب بودند .

در يک نگاه کلی به کتب چ`اپ س`ربی دوره قاج`ار و مشخص`ات ف`يزيکی ومحتوايی آثار، آن ها را می توان ب`ه دو دوره ک`امال مج`زا از هم دوره اول )

_1291 ق.( و دوره دوم )1269_1233 ق.( تقس``يم ک``رد ک``ه در1343 فصول بعدی کوشش خواهد شد برخی از اين تفاوت ه`ا نش`ان داده ش`ود .

نمودار زير محل چاپ کتاب ها را در دو دوره نشان می دهد .

چاپگرها ق.( مطابع1269 _ 1233يکی از ويژگی های کتب چاپ سربی دوره اول )

مطبع`ه دارالس`لطنه ت`بريز _ دارالخالف`ه3دولتی آن اس`ت ک`ه مح`دود ب`ه تهران، دارالسلطنه اصفهان بوده و چاپگرها يا باسمه چی ها عناص`ر اص`لی و گرداننده اين چاپخانه ها بودند . اس`امی اس`تادان و گردانن`دگان چ`اپ ک`ه نقش عمده ای در طبع کتب داشتند و با احترام خاصی در انتهای کتاب های`ه `ان معتمدالدول `د از منوچهرخ `ارت بودن `ده عب `اد ش `ا ي اين دوره از آن ه )بنيانگذار نخستين چاپخانه های دولتی (، ميرزا زين العابدين، محمد علی بن محمد حسين آشتياني، محمدباقر ت`بريزي، خلي`ل ت`بريزي، محم`د اس`معيل، علی بن محمد حسين تبريزی ، عب`دالکريم )چ`اپگر( و عب`دالرزاق اص`فهانی

)ناشر( و اسفنديارخان، بهرام بيک)رئيس مطبعه( .

منوچهرخان معتمدالدوله از رجال دوره قاج`ار )عه`د فتحعلی ش`اه و محم`د شاه(، به حق نامی بزرگ در تاريخ چاپ ايران است . او چاپخانه های متعدد

ق. را تاس`يس ک`رد .1262 ت`ا 1240س`ربی و بع`دها س`نگی را از ت`اريخ منوچهرخان که ملقب به آن کلبو )در زبان گرجی به معنی ص`ندوق لغ`ات و لسان( ب`وده در ي`ک خ`انواده مس`يحی در تفليس ب`ه دني`ا آم`د . زم`انی ک`ه کودکی بيش نبود در عه`د فتحعلی ش`اه ب`ه عن`وان غالم خري`داری و بع`د از مسلمان شدن مانند ساير خواجه ها مقطوع النسل شد . در جوانی به مقام خواجه باشی حرمسرای و از محارم درجه اول درب`ار ش`ده و بع`د از ف`وت

8

ق. به او لقب معتمدالدوله دادند1244عبدالوهاب نشاط اصفهانی در سال )در دوره قاجار نه نفر معتمدالدوله بودند که يکی از آنها منوچهرخان بود ( . آخرين کتابی که از چاپ معتمدی در آن نام برده شد جالءالعي`ون اس`ت ک`ه

ق. در دارالخالفه تهران چاپ شده است. در منابع درگذشت1262در سال ق.نوشته اند .1263منوچهرخان معتمدالدوله را سال

يکی ديگر از پيشگامان چاپ و چاپخانه که نامش در تاريخ چاپ ايران ب`ه ثبت رسيده ميرزا زين العابدين پسر ملک محمد تبريزی است که به دس`تور عباس ميرزا اولين چاپخانه سربی با ح`روف ع`ربی و ارس`ی را راه ان`دازی کرد . اولين کتاب چاپ سربی موجود ينی رسله جهاديه توس`ط محم`د علی ابن حاجی محمد حسين آش`تيانی از ش`اگردان م`يرزا زين االب`دين در س`ال

ق. ب`ه چ`اپ رس`يده اس`ت . ام`ا نس`خه بع`دی اين رس`اله در س`ال1233 ق. با کيفيت خيلی مرغوب تر از نوع اول به وس`يله خ`ود م`يرزا زين1234

العابدين چاپ شده در انتهای کتاب رساله جهاديه آورده شده است که :

. . . زين العابدين بن ملک محمدالتبريزی الم`أمور بعم`ل الطب`ع من الدول`ه العلي`ه التاجاري`ه فی دارالس`لطنه ت`بريز فی ت`اريخ ي`وم الثلث`اء س`ابع ش`هر ذيحجة الحرام سنه اربع و ثلثون و ماتين بعدااللف من الهجره النبوت`ه ص`لی

. 1234الله عليه واله سنه

`ود در س`ال ق.1240ميرزا زين العابدين که در کار خود مهارت پيدا کرده ب به امر فتحعلی شاه به تهران احضار شد تا چاپخانه دارالخالفه تهران را داير کن`د . وی در ته`ران در تکي`ه منوچهرخ`ان معتمدالدول`ه م`نزل گ`رفت و ب`ه سعی و همت او کتاب های زيادی که مشهور به کتابهای معتمدی است چاپ شد . تاريخ فوت ميرزا زين العابدين نامعلوم و در ابهام است . آن چه که از

`ات1260کتب چاپ سربی مالحظه می شود ميرزا تا قبل از ق. در قيد حي بوده زيرا در انته`ای کت`اب روض`ةالمجاهدين و در کت`اب جالءالعي`ون ک`ه در

ق . در دارالخالفه تهران به چاپ رسيده ، درگذشت اين اس``تاد1262سال فن چاپ را اطالع می دهد

9

`يرزا . . . به اهتمام وحيدالزمان و فريد دوران مرحوم بغفران قرين جنات م زين العابدين آن که جامع بوده بر علم و عمل در فنون مل`ل زاک`ثر و زاق`ل صنعة مطبوعه را "حب`ل م`تين مب`دع اين حرف`ه زين العاب`دين در محروس`ه ايران جنت نشان سيما دارالخالقه طهران کتاب روض`ةالمجاهدين ب`ه درج`ه کمال رسيده در چاپخانه مبارک`ه ب`ه اس`تعداد ش`اگردان جنت مق`ام اختن`ام يافت اميد ک`ه ن`اظران کتب مص`نوعه روح آن م`برور را ب`ه فاتح`ه مس`رور

.1262فرمايند لله المستعان و عليه التوکل فی

اما به خبری که در روزنامه وقايع اتفاقي`ه ج دوم )ش`عبان پ`ارس ئي`ل س`نه ق.( که به وسيله کتابخانه ملی منتشر شده نيز بايد توجه داشت . 1270

. . . چون منظور نظر اعليحضرت پادشاهی و امن`ای دولت علي`ه اين اس`ت که از هر فرقه و ملتی در دولت عليه کمال آسودگی و آسايش داشته باشند و به فراغت بگذرانند . از جمله جماعت نصاری و عيسوی . . . لهذا عاليجاه مقرب الخاقان م`يرزا زين العاب`دين مل`ک الکت`اب را ک`ه ب`ه حس`ن کف`ايت موصوف است تعيين فرمودند که به امور کل عيسويين و رعيت دولت عليه

که از هر جا باشند رسيدگی نموده . . . .

ق. در قي`د1270اين خبر نشان می دهد ک`ه م`يرزا زين العاب`دين در س`ال حيات بوده است . از چاپگرهای ديگر اين دوره ک`ه ش`اگردان زين العاب`دين بودند، محمدباقر تبريزي، خليل ت`بريزي، علی بن محم`د حس`ين ت`بريزی در`دالکريم در `ه س`رباز و عب `د اس`معيل متخلص ب `بريز و محم داراس`لطنه ت

دارالخالفه تهران مشغول طبع بودند .

ق.( به سبب تاسيس و گسترش انواع چاپانه1343 _ 1291در دوره دوم )`اپگر های سربی دولتی و غيردولتي)خصوصي( حتی در يک کتاب ذکری از چ و باسمه چی مشاهده نمی شود . ضوابط و قواعد چاپ ب`ه مف`اهيم ام`روز نزديک و از دوره اول فاصله گرفته اس`ت . چاپخان`ه ه`ا در دوره دوم را می توان به دو دس`ته دول`تی ک`ه ب`ا بودج`ه و س`رمايه دولت اداره می ش`دند و چاپخانه های غيردولتی که با سرمايه های شخصی تاسيس شده اند، تقسيم

10

کرد. هردو چاپخانه دولتی و غيردول`تی ب`ا نظ`ازت و اج`ازه اداره انطباع`اتکتاب های خود را چاپ می کردند .

کتاب در انحصار کلیسا بود اغراق نکرده ایم اگر بگوییم در طول تاریخ هیچ وسیله ای به اندازه ی ص`نعت چاپ، فرهنگ را متحول نکرده است. گوتنبرگ با اختراع ماشین چاپ، کتاب`رتیب `ه این ت را که تا پیش از این در انحصار کلیسا بود؛ بین م`ردم آورد و ب

فرهنگ را عمومی کرد

میالدی این مخ`ترع و بازرگ`ان آلم`انی ب`رای نخس`تین ب`ار در۱۴۵۴در سال تاریخ اروپا، انجیل را در یکصد و هش`تاد نس`خه و در ی`ک ه`زار و دویس`ت و

هشتاد و دو صفحه همراه با تصاویر رنگی بی شمار در دو جلد چاپ کرد

پیش از اختراع ماشین چاپ اگر می خواستند انجی`ل را در چ`نین ش`مارگانیمنتشر کنند؛ به لشکری از کاتبان و خطاطان نیاز داشتند

نخست چ`رم را در قط`ع مناس`ب می بریدن`د، خط`وطی روی چ`رم ترس`یم می کردند و سپس خطاطان و کاتب`ان دس`ت ب`ه ک`ار می ش`دند و ب`ا زحمت

روی چرم خط کشی شده، خط می نوشتند

اگر کاتب، در نوشتن کلمه ای اشتباه می کرد، یا اگر لکه ی مرکب روی چ`رممی ریخت، تمام نوشته را پاک می کردند و چرم را از نو صیقل می دادند

11

کاتبی و خطاطی از کارهای دش`وار ب`ود. ام`ا کاتب`ان ک`ه در خ`دمت کلیس`ا بودند، گمان می کردند در راه خدا قلم می زنند و به این جهت سختی کار در

نظرشان آسان می آمد

`اه `ود و کلیس`ا هرگ `ه نس`خ خطی، بس`یار ارزش`مند ب `ه پیداس`ت ک ناگفتمی خواست کتابی را به پادشاهی هدیه دهد، آن را مصور می کرد

یکی از گران بهاترین نسخ کتاب مقدس، نسخه ی مصوری اس`ت ک`ه کلیس`ادر قرن دوازدهم میالدی به هاینریش شیر دل هدیه کرد

چینی ها با صنعت چاپ آشنا بودند صدها سال پیش از اختراع ماشین چاپ در اروپ`ا، چینی ه`ا ب`ا کاغذس`ازی و صنعت چ`اپ ب`ه خ`وبی آش`نا بودن`د. ام`ا چین ب`ا اروپ`ا مناس`بات بازرگ`انی

نداشت و فن آوری های خود را در اختیار بیگانگان قرار نمی داد

12

به این جهت احتماال گوتنبرگ از فن آوری چاپ قالبی که در چین مرسوم بود اطالع نداشت. تعدد حروف در زبان چی`نی، حروف چی`نی و انتش`ار کت`اب را

بسیار دشوار می کرد

کام یابی و رونق روزافزون صنعت چاپ در اروپا از برخی لحاظ مدیون خ`ط ساده ی التین است که فقط بیست و شش حرف دارد و حروف آن منفص`ل

است

پیش از آن که گوتنبرگ ماش`ین چ`اپ را اخ`تراع کن`د، ن`وعی ص`نعت چ`اپ قالبی با حروف چوبی در اروپا پیدا شده بود. ه`ر ح`رف را روی تک`ه چ`وبی کنده کاری می کردند و از حروف مهر می ساختند و با مه`ر ک`ردن و نش`اندن حروف کن`ار یک دیگ`ر، می توانس`تد ب`ا زحمت بس`یار کت`ابی را در ش`مارگان

اندک منتشر کنند

اما مشکل اینجا بود که نه تنها این کار، بسیار وقت گیر و پرهزینه ب`ود، بلک`ه شکل حروف، بسته به س`لیقه و مه`ارت مهرس`از تغی`یر می ک`رد. گوتن`برگ

برای حروف، قالب سربی ساخت و نوعی خط چاپی واحد را ابداع کرد

13

در ایران قدیم کاغذ خان بالغ بهترین کاغذ بود در ایران قدیم بهترین کاغذها را از چین می آوردند. کاغذ چی`نی در آن زم`ان در پکن تولید می شد و به این دلیل که در زبان مغولی ب`ه پکن »خ`ان ب`الغ«

می گفتند، این نوع کاغذ چینی هم به »کاغذ خان بالغ« معروف بود

خوش نویسان و کاتبان ای`رانی از روی تجرب`ه دریافت`ه بودن`د ک`ه روی کاغ`ذ لغزنده، خط، خوش تر از کار درمی آید. ب`ه این منظ`ور کاغ`ذ را در نشاس`ته

می خواباندند تا آهار بگیرد و صیقلی بشود، سپس روی آن خط می نوشتند

البته گاهی پیش می آمد که به کاغ`ذ س`فید، رنگ ه`ای مختل`ف بزنن`د و رویکاغذ رنگی خط بنویسند

به کاغذهای مجل`ل، گ`رد طالی مص`نوعی می پاش`یدند و ب`ه این ن`وع کاغ`ذ،کاغذ زرافشان می گفتند

تا زمان مشروطه عالوه بر کاغذ خان بالغ؛ کاغذ سمرقندی، کاغ`ذ اص`فهانی`ود. پس از مش`روطه–و کاغذ ترمه – که از هندوستان می آوردند معمول ب

کاغذ فرنگی و کاغذ روسی هم باب شد

کاغ`ذ را در برگ ه`ای ب`زرگ می خریدن`د و لول`ه می کردن`د و پ`ر ش`ال خ`ود می گذاشتند و هر گاه که می خواستند روی کاغ`ذ خ`ط بنویس`ند ب`ا مق`راض

14

ظریف و زیبایی که به این منظور در قلمدان نهاده بودن`د، ب`ه ان`دازه ی الزماز کاغذ می بریدند و روی آن خط می نوشتند

استاد کاران چاپ، محترم بودند و نام آنها در انتهای کتبمی آمد

`ام نخستین چاپ خانه در ایران به فرمان عباس میرزا و توسط شخصی به نآقا زین العابدین تبریزی در تبریز دایر شد

هم چنین نخستین کتابی که در این چاپ خانه به چاپ رسید، رس`اله ای اس`ت هج`ری قم`ری، یع`نی چه`ار ق`رن1233به نام رساله ی جهادیه که در سال

پس از اختراع ماشین چاپ به چاپ رسید

به این چاپ خانه باسمه خانه می گفتند که بعدها به مطبعه تغییر نام داد

رساله ی جهادیه درواقع فتح نامه ای بود که به پیروزی های ای`ران در نخس`تین جن`گ روس و ای`ران می پ`رداخت. معل`وم نب`ود اگ`ر عب`اس م`یرزا از روی جاه طلبی نظامی هوس نمی کرد فتوحاتش را به شکل رساله ای منتشر کند،

تا چند قرن دیگر ما می بایست از صنعت چاپ بی خبر بمانیم

`بریزی را ک`ه در ناصرالدین شاه هفت سال پس از این تاریخ، زین العابدین ت این م`دت چم و خم ک`ار چ`اپ ب`ه دس`تش آم`ده ب`ود ب`ه ته`ران فراخوان`د. زین العابدین در تهران زیر نظر منوچهر خان معتمدالدول`ه، کتاب ه`ایی چ`اپ

کرد. این کتاب ها را کتاب های معتمدی خواندند

هجری قمری چاپ خانه سنگی در ای`ران دای`ر ش`د و نخس`تین۱۲۶۰از سال کتابی که از این چاپ خانه بیرون آمد، حدیقه الشیعه نام داش`ت ک`ه آخون`دی

به نام مال احمد اردبیلی آن را تألیف کرده بود

چاپ سنگی به مدت بیست سال در ایران رواج داشت تا این که ناصرالدین شاه در سفرش به فرنگ یک دستگاه چاپ س`ربی از اس`تامبول خری`د و ب`اخود به تهران آورد. اما در تهران کسی به این دستگاه عالقه ای نشان نداد

15

یک بارون فرانسوی به ن`ام ب`ارون نرم`ان در این ت`اریخ از ناص`رالدین ش`اه`ه راه `امه ای را گ`رفت و دس`تگاه چ`اپ س`ربی را ب اج`ازه ی انتش`ار روزن

انداخت

در این سی سال که ایرانیان با دستگاه چاپ آشنا ش`ده بودن`د، چاپ خانه ه`ا دولتی بود و در تهران، ت`بریز و اص`فهان؛ کتب و نش`ریات دول`تی را منتش`ر می کردند. استادکاران چاپ در این دوره بسیار محترم بودن`د و ن`ام آن`ان را

در انتهای کتب می آوردند

انواع بمب دست ساز و یک نوع ماشین چاپ ساده در زمان حکومت محمد رضا پهلوی، دس`تگاه چ`اپ افس`ت ب`ه ت`دریج ج`ای چاپ سنگی و سربی را گرفت و دوران کتاب های خطی ب`ا جل`د چ`رمی ب`ه

سرآمد

در آن زمان دستگاه فتوکپی به ب`ازار آم`ده، ام`ا هن`وز همگ`انی نش`ده ب`ود. مدارس و برخی ادارات به یک دستگاه پلی ک`پی مجه`ز بودن`د ک`ه در ات`اقی

مجزا نگهداری می شد

16

در مغازه های نوشت افزار نوعی کاغذ وجود داشت که به آن کاغذ استنس`یل می گفتند. روی این کاغذ خط می نوشتند یا نوشته را تایپ می کردند، س`پس

با دستگاه پلی کپی دست نوشته را به هر تعداد که الزم بود تکثیر می کردند

اوایل انقالب یکی از گروه های سیاسی چپ، کت`اب س`اده ای ب`ا جل`د س`فید منتشر کرده بود و در آن دستور ساخت انواع بمب دست س`از و ی`ک ماش`ین

چاپ ساده را آورده بودند

این ماشین چ`اپ، ی`ک چه`ارچوب چ`وبی داش`ت ک`ه ب`ه آن پ`ارچه ی ملم`ل می بستند و این چهارچوب با لوال به یک صفحه ی چ`وبی ک`ه ان`دکی از قط`ع

ورقه ی امتحانی بزرگ تر بود وصل می شد

کاغذ استنسیل را ب`ه پ`ارچه ی ملم`ل متص`ل می کردن`د و ب`ا غلطکی ک`ه ب`ا`ه ساده ترین وسایل ساخته شده بود، مرکب را به طور یک دست روی پارچ`ود پارچ`ه می گذش`ت و ح`روف کاغ`ذ `ار و پ `د. م`رکب از ت پخش می کردن

استنسیل را روی کاغذ منتقل می کرد

انواع پلیت ها) زینک (

انواع پلیت ها : - پلیت های دیازو : پلیت های دیازو با الی`ه ای از ترکیب`ات آلی پوش`ش داده شده اند و با بک حالل ویژه ظاهر می شوند .مدت زمان نگهداری این پلیت

150000ها در حدود یک سال است . این پلیت ه`ا ب`رای ت`یراژ ه`ای چ`اپ نسخه بکار گرفته می شود .

- پلیت های فتوپلیمر : پلیت های فتوپلیمر ن`یز ب`ا الی`ه ای از ترکیب`ات م`واد آلی پوشش داده می ش`وند . الی`ه ای در براب`ر س`اییدگی بس`یار مان`دگار و

نسخه به250،000مقاوم است . پلیت های فتوپلیمر برای تیراژ های چاپی کار گرفته می شود .

17

- پلیت های هالید نقره : پلیت های هالید نقره ب`ا الی`ه ی حس`اس ب`ه ن`ور ،`اثیر مشابه فیلم های عکاسی پوشش داده می شوند . به استثنای این ک`ه ت`یر رنگی این پلیت `رای تکث امولسیون هالید نقره آهسته و تدریجی است و ب ها به صورت الیه ای حس`اس ب`ر روی آلومی`نیوم آن`ودایز و س`پس پوش`ش داده می شوند .در مراح`ل ظه`ور و ثب`وت این پلیت ه`ا مق`ادیری نق`ره در`افت محلول به جای می ماند . نقره به جای مانده با تجهیزات مناس`بی بازی می شود . آن گاه پس مانده ی محلول ها از طریق فاضالب دفع می شود .

- پلیت های هالید نقره با پایه ی فیلم ) پلیت پلی استری ( : این پلیتها برای چاپ تک رنگ مورد استفاده قرار می گیرند .

- چلیت های هالید نقره با پایه ی فل`زی : این پلیت ه`ا ب`رای سیس`تم( مورد استفاده قرار می گیرد . ctpهای خروجی مستقیم پلیت )

- پلیت های دو فلزی : پلیت های دو فلزی دارای یک الیه ی پلیم`ری از قب`ل حساس شده هستند . این پلیت ها به چند نوع تقس`یم می ش`وند ک`ه ب`ه دو

نوع آن ها اشاره می کنیم :

الف ( پلیت های با روکشی مسی بر روی فوالد ضد زنگ یا آلومنیوم

ب( پلیت با روکش کرم روی مس

`وع پلیت ه`ا مش`ابه س`اختار - پلیت ه`ای الکترواس`تاتیکی : س`اختار این ن دستگاه کپی الکترواستاتیکی است .پلیت های الکترواستاتیکی نیز بر دو نوع

هستند :

الف ( پلیت با ترکیبات معدنی و غیر آلی نور رسانا

ب( پلیت های با ترکیبات مواد آلی نور رسانا )مستر کاغذی (

- پلیت های افست خشک ) بدون آب ( : این نوع پلیت ه`ا فق`ط در ماش`ین چاپ افست خش`ک )ب`دون آب ( اس`تفاده می ش`وند . ب`رای ن`واحی دارای تصویر و پذیرای مرکب از آلومینیوم پایه و برای نواحی بدون تص`ویر از الی`ه

18

ی سیلیکونی استفاده می شوند . الیه ی سیلیکونی جای گزینی برای الیه یرطوبت خواهد شد . استفاده از این نوع پلیت ها نیاز به مرکب ویژه دارد

- پلیت های زدودنی : نگاشت تصویر در این نوع پلیت ها از طریق داده های دیجیتالی صورت می پ`ذیرد و نی`ازی ب`ه طی مراح`ل ش`یمیایی ن`دارد . این پلیت ها به صورت دیجیتالی حساس می شوند . پلیت های زدودنی در انواع پایه ی فلزی و پلی اس`تر ی عرض`ه می ش`وند . نگاش`ت تص`ویر از طری`ق سوزاندن الیه ی حساس توسط لیزرهای ح`رارتی ص`ورت می گ`یرد . پلیت

DIستر های جدید از این فناوری بهره گرفته اند . هم چنین در ماشین ه``ای

) از کامپیوتر به ماش`ین چ`اپ ( ن`یز این پلیت ه`ا م`ورد اس`تفاده ق`رار میگیرند .

`ا از - پلیت های حساس به حرارت : این پلیت ها را می توان همانند فیلم ه طریق دستگاه های فیلم ستر ، که با ت`ابش دی`دهای م`ادون قرم`ز ک`ار می کنن`د ، حس`اس نم`ود و در محل`ول ش`یمیایی ب`ا پای`ه ی آب ظ`اهر و ث`ابت`زار `ه ی اب `رای تهی کرد .این فناوری نسبتا جدید است و به سرمایه گذاری ب

های جدید نیاز دارد .

محيط چاپخانه و استانداردهاي آن حداقل فضاي مورد نياز: با توجه به مساحت كف ماشين چاپ كه به س``طح زير اشغال معروف است، )طول * عرض( حداقل فضاي مرتب`ط ب`ا جري`ان

براب`ر س`طح3 ت`ا 2 كار و فضاي مورد نياز جهت نصب ماش`ين مي بايس`ت زير اشغال بوده، به اضافه فضايي جهت انبار م`وقت ب`ه منظ`ور هم ه`وايي`ه شرايط دما و رطوبت كاغذ مصرفي، به اضافه فضايي كنار ماشين چاپ ب منظور قرار دادن اوراق نيمه تمام چاپي اعم از رنگ هاي تكميلي و ي`ا چ`اپ پشت و تعبيه فضاي م`ورد ني`از جهت نگه`داري مركب ه`اي مص`رفي و م`يز تركيب و مخلوط رنگ جهت رنگ هاي ساختگي، البته به امكان گس`ترش اين`ته و فضاها در صورت افزايش و يا تكميل تجهيزات نيز مي بايست نظر داش

% فضاي بيشتر را به آن اختصاص داد.30 ضريبي تا

19

-كف سالن: ايجاد ك`ف بت`ني و هم س`طح در س`الن چ`اپ ي`ك اص`ل قلم`داد مي شود. نيازي به ايجاد اليه سخت شده در سطح بتن نيست ليكن ايجاد يك پوشش نظير كف پوش و يا رنگ اپوكسي به منظور جلوگيري از گردوغبار از س`طح بتن، پيش`نهاد مي ش`ود. جهت برخ`ورداري از ي`ك كفپ`وش ج`ذاب ب`ا قابليت پاك شوندگي آسان، استفاده از يك پوشش اپوكسي و اورتان با رن`گ خاكستري كه مقاوم مواد خورنده شيميايي ضد لكه )با ويژگي ضد لغزندگي(

ميلي متر روي سطح بتن پيشنهاد مي شود.3 ، به ضخامت

ورقي به باال مي بايس`ت فوندانس`يون بت`ني1 /5 براي كليه ماشين هاي چاپ هفته زم`ان ب`ه منظ`ور خش`ك4 تعبيه شود. بتن فوندانسيون نياز به حداقل

ش``دن و اس``تحكام جهت نص``ب ماش``ين خواه``د داش``ت، مگ``ر آن ك``ه از افزودني هاي خاص شيميايي در بتن استفاده ش`ود ك`ه زم`ان مزب`ور را ب`ه

(70*50 حداقل دو هفته كاهش مي دهد. حتي ب`راي ماش`ين آالت دو ورقي )`ين آالت (70*100 ورقي )5/4 نيز عرض فوندانسيون را مناسب نصب ماش

رنگ محاسبه و اجرا نماييد كه امكان ارتقا8 و طول آن را به اندازه ماشين و نصب ماشين آالت بزرگ تر در آينده ب`ه س`هولت ف`راهم باش`د. محاس`بات اجرايي مربوط به بالش بتني فوندانسيون مي بايست بر اساس وزن ماشين

20

و مقاومت خاك زي`ر آن باش`د. پيش`نهاد مي ش`ود طي مش`اوره ب`ا س`ازنده ماشين و استفاده از مشاورين مهندس سازه نس`بت ب`ه ط`راحي و اج`راي

فوندانسيون بتني ماشين اقدام شود.

مي توان از صفحات عايق صدا و لرزش )نظير تخته هاي يونوليتي( بين بالش بتني و ديواره كناره آن از كف سالن استفاده كرد. اين ص`فحات مي بايس`ت

سانتي متر پايين تر از سطح كف سالن قرار گيرد و س`پس فض`اي1 /5 تا 1 خ`الي ب`االي آن بين ب`الش بت`ني و ك`ف س`الن، توس`ط درزگيره`اي قاب`ل

انعطاف نظير چسب هاي آكواريوم پر شود.

محيط پيرامون ه`ر ماش`ين و راهروه`اي منتهي ب`ه آن جهت نق`ل و انتق`ال`د `اي بان `ه پهن `گ ب ميلي م`تر75 كاغ`ذ مي بايس`ت توس`ط خط`وط زرد رن

خط كشي شود.

`اع 7/3 سقف ها: نصب سقف كاذب در زير سقف اصلي سالن چاپ به ارتف متر فاص`له س`قف ك`اذب از بلن`دترين2 /1 متر از كف و يا رعايت 3/4 الي

قسمت ماشين چ`اپ پيش`نهاد مي ش`ود. اغلب س`قف ك`اذب جهت پوش`ش كليه تجهيزات و مواردي است كه زير سقف اصلي نصب و ق`رار گرفته ان`د، ) نظير آهن آالت اس`كلت س`اختمان، لوله كش`ي هاي آب، گ`از و آتش نش`اني، كانال هاي سيم و كابل هاي ب`رق مرب`وط ب`ه چراغ ه`اي س`قفي و غ`يره( ك`ه`ق در امكان بالقوه جذب گردوغبار و پودر خشك كن هاي ماشين افست معل هوا را داشته كه پس از مدتي، كارگاه باعث جدا شدن و ريزش مستمر ب`ر روي سطح كار چاپي داخل ماشين و يا مركب`دان ها ش`ده و م`وجب آش`غال آوردن بر روي سطح چاپ خواه`د ش`د. رن`گ س`فيد كاش`ي هاي گچي مرب`ع شكل سقف كاذب موجب انكسار و بازتابش نور در محيط چاپخان`ه و ايج`اد

فضاي روشن تر، يكنواخت و دلپذير مي شود.

همچ`نين تعبي`ه س`قف ك`اذب در ارتف`اع م`ذكور مخصوص`ا در س`الن هاي ب`ا ارتفاع باال موجب كاهش حجم هواي مورد تهويه و صرفه جويي در هواسازي

سالن و انرژي مصرفي مربوط به آن مي شود.

21

كاشي هاي سقف كاذب مي بايست اوال از مواد ضد حريق ساخته شده باشد و ثاني`ا از پوش`ش ب`ا س`طح ب`راق ي`ا روغ`ني برخ`وردار ب`وده ت`ا از ج`ذب گردوغبار و پودر ماشين چاپ معلق در فضاي كارگاه ممانعت به عمل آورد،`ه جهت ري`زش مس`تمر آش`غال در `ه منبعي ب `ه پس از م`دتي خ`ود ب وگرن مركبدان ها بدل خواه`د ش`د. در زم`ان انتخ`اب و خري`د جنس س`قف، دقت الزم را به عمل آوريد، چنانچ`ه كاش`ي هاي س`قف از وزن س`بكي برخ`وردار باشند، با باز و بسته شدن درب هاي لواليي سالن، كاشي هاي س`قف مزب`ور`د، مگ`ر آن ك`ه توس`ط گيره ه`اي `د ش`دن از ج`اي خ`ود را دارن امك`ان بلن

ش`كل س`پري هاي معل`ق س`قف ك`اذب محكم ش`ده‌‌T مخصوص به لبه > < باشند.

در طراحي و اجراي هواي برگشتي از سيس`تم هواس`ازي س`الن چ`اپ باي`د دقت شود كه از امكان هدايت آن به فضاي في مابين سقف ك`اذب و س`قف اصلي استفاده نش`ود. اين ط`رح ش`ايد ب`ه دلي`ل ص`رفه جويي در ان`رژي در كارگاه ه`اي ديگ`ري پيش`نهاد ش`ود، ليكن در چاپخانه ه`ا ب`ه جهت ورود پ`ودر`اي س`قف، `ه آن بخش و انباش`ت در البه الي درزه `ق در فض`ا ب چ`اپ معل مشكل ريزش مستمر آشغال به داخل ماشين و س`طح مركب دان ه`ا تك`رار

خواهد شد.

در سقف هاي كاذبي كه روزنه و يا پنجره س`قفي دارد، مي بايس`ت ب`ا تعبي`ه سايه بان و يا ديفيوزرهاي انعكاسي، از تابش مستقيم نور خورشيد به داخ`ل سالن، به ويژه فضاي باالي ماشين چاپ ممانعت به عمل آورد. قبال در مورد

به تفصيل صحبت شده است. ‌UV علت اين امر و جلوگيري از ورود پرتو

دي`وار و ج`داره ها: متناس`ب ب`ا ان`دازه س`الن پيش`نهاد مي ش`ود ك`ه بخش ماشين آالت ورقي توسط جداره هايي محصور و جدا شوند. مواد به كار رفته`ا فل`زي در ج`داره ها از اعم از بلوك ه`اي س`يماني، پيش س`اخته چ`وبي و ي اهميت چنداني برخوردار نيست. با اين حال جداره هاي پيچ و مهره اي امكان`ه س`ادگي دارد. `رق، تلفن و ش`بكه را ب `ا نص`ب اتص`االت ب جابه ج`ايي و ي

22

ديواره ها مي تواند با پوشش رنگ روغني مات روشن نظير طوس`ي روش`ن، بژ و يا سبز روشن تزيين شود. در ديواره ها مي بايست ابتدا م`واد آكوس`تيك ضد لرزش و عايق صدا تعبيه شود تا م`وجب ك`اهش انعك`اس سروص`دا در سالن چاپ شود. همچنين داخل سطح خارجي ديواره ها مي بايست از ع`ايق رطوبت استفاده ش`ود ت`ا م`وجب ع`دم تب`ادل رط`وبت از ج`داره ها ش`ده و امكان حفظ و ثبوت رطوبت نسبي به ميزان معين را در سالن چاپ ف`راهم

سازد.

متر ع`رض4/2 درب ها: درب هاي اصلي ورودي و خروجي مي بايست داراي م`تر ارتف`اع باش`د. كلي`ه دهانه ه`ا بين قس`مت هاي مختل`ف مي بايس`ت3 و

`ه توسط درب هاي كشويي سريع، لوالي دو دهانه، كركره برقي جم`ع ش`و ب`ز بس`ته ش`ود. سمت باال و يا نوارهاي ضخيم پالستيك شفاف به صورت آوي همواره مي بايست يك درب نف`ر رو در كن`ار درب ه`اي عب`ور و م`رور ب`ار و`د دو ماشين تعبيه شود. كليه درب هاي مذكور بايد داراي يك پنج`ره جهت دي

طرف بر روي آن در ارتفاع قد شخص باشد.

پنجره ها: در قسمت سالن چاپ تعبيه هر گونه پنجره و يا نورگير - كه موجب اس`ت و م`وجب ص`دمه ب`ه نورده`ايUV تابش نور خورشيد كه حاوي پرت`و

مركب مي شود- توصيه نمي شود. در فصل هاي قبلي به تفصيل در اين مورد بحث شده است.

نورپردازي سالن چاپ: چنانچه سقف سالن با سقف هاي كاذب مورد اشاره 60*60 در بخش س`قف، پوش`يده ش`ده باش`د، تعبي`ه قاب ه`اي اس`تاندارد

`ا `انتي متر و ي `اي60*120 س `اوي المپ ه `قف، ح `ل س `انتي متر در داخ س لوكس )واح`د755 الي 645 فلورسنت )مهتابي(، مي تواند شدت نور تابش

تابش نور( را در سطح ارتف`اع ك`ار )اپرات`وري( ت`امين كن`د. چنانچ`ه س`قف سالن تا زير سقف اصلي ب`از و مرتف`ع باش`د، اس`تفاده از المپ ه`اي گ`ازي

درجه كلوين( كه همان شدت نور فوق را تامين4700 متال هاال يد )با دماي مي كند و يا نصب قاب هاي با المپ فلورسنت به صورت آوي`ز ب`ا ت`ابش ن`ور

23

درجه كلوين( به صورت موازي با امتداد ماشين چاپ3700 سفيد )با دماي سانتي متر بيرون تر از لبه واحدهاي چاپ كه به صورت زاويه دار30 و فاصله

`د توج`ه به سمت خط تقارن مركز ماشين تابيده شود، پيشنهاد مي شود. باي داشت كه جعبه ها و قاب هاي المپ ها )به ويژه از نوع آويز( نمي بايست باالي`ذ و واحدهاي چاپ نصب شوند، چرا كه به طور طبيعي ذرات گردوغبار، كاغ پودر ماشين به مرور زمان جذب آنه`ا ش`ده و ب`ا ان`دك حرك`تي ب`ه ص`ورت`د `ا آب ري`زش خواهن آشغال داخل مركبدان و يا البه الي نوردهاي مركب و ي كرد. به طور كلي تا ج`ايي ك`ه امك`ان دارد ش`دت س`فيدي ن`ور در اط`راف

درج`ه كل`وين باش`د. همچ`نين وج`ود ي`ك5000 ماشين مي بايست در حدود چراغ دستي متحرك مي تواند به اپراتور كمك كند تا نسبت به بررسي ميزان آب بر روي سطح پليت ها به منظ`ور كن`ترل آن اق`دام نم`وده و همچ`نين در

مواقع تعميرات و غيره ، قابل استفاده باشد.

`ه كنترل عوامل محيطي: مي بايست دما و رطوبت نسبي در كل ايام سال ب درج`ه23 ت`ا 21 دقت كنترل و تنظيم شود. دماي محيط در سالن چاپ بين

% ب`ا50 % الي 45 + درجه و رط`وبت نس`بي آن 1 س`انتي گراد ب`ا تل`رانس %+ تعيين شده است. به طور معمول براي سالن چاپ، نصب يك5 تلرانس

`نينHVAC سيستم هواساز ) ( مجزاي از ساير بخش ها توصيه مي شود. همچات ح`داقل و ح`داكثر دم`ا و رط`وبت نس`بي در مح`ل مي توان`د نصب يك ثب كنترل هفتگي و يا حتي روزانه را امكان پذير س`ازد. ثبت كت`بي در ج`داول و نمودار جداگان`ه مي توان`د در م`واردي جهت پيگ`يري ايراده`اي چ`اپي ك`اربرد

موثري داشته باشد.

24

سيس`تم گ`ردش ه`وا و م`يزان تهوي`ه ه`واي ت`ازه در كارگاه ه`ا مي بايس`ت مطابق با استانداردهاي موج`ود محاس`به و اج`را ش`ود. چنانچ`ه در محل`ول

% باشد، ميزان تركيب ه`واي ناش`ي از مكش15 چاپ ميزان الكل بيش از هواي تازه مي بايست بيشتر شود تا بوي الكل از محيط خارج شود. اندازه و محل دريچه هاي دهش تهويه هوا بايد به گونه اي محاسبه و قرار گرفته باشد كه از برخورد مستقيم جريان هوا ب`ا س`رعت ب`اال ب`ه محل`ول آب واح`دهاي چاپ افست كه موجب تسريع در تبخير آن خواهد شد، ممانعت شود. ه`واي تهويه ش`ده مي بايس`ت تم`يز و ع`اري از ذرات گردوغب`ار باش`د. فيلتره`اي واحد هواساز مي بايست به ط`ور م`رتب تم`يز و ي`ا تع`ويض ش`وند، چ`را ك`ه گردش هوا موجب جذب مقادير قابل توجهي از پودر چ`اپ معل`ق در ه`وا و ذرات غبار كاغذ و مقوا به فيلترها خواهد شد. توصيه مي شود كه در نزديكي واحد پودرپاش يك واحد مجزا جهت گردش ه`وا و ج`ذب پ`ودر چ`اپ نص`ب شود. اين سيستم هاي تميزكننده هوا اغلب ذرات معلق پودر را با مكش هوا در باالي قسمت تحويل ماشين و برگش`ت ه`واي تم`يز ب`ا رط`وبت و دم`اي

مناسب به سالن چاپ، در يك سيكل بسته به گردش درمي آورند.

آب، برق و هواي فشرده: ولتاژ برق مي بايست مطابق با مشخصات مورد نياز ماشين آالت چ`اپ‌برق:

ولت س`ه400 و ي`ا 380 ولت ت`ك ف`از و 220 و مصارف اداري باشد يعني `وپي اس و فاز. استفاده از استاباليزر، ترانس و يا منابع تغذيه ذخيره نظير ي

25

يا ژنراتورهاي برق تك فاز و يا سه فاز در مناطقي ك`ه دچ`ار نوس`انات و ي`ا قطعي برق هستند يك ضرورت گريزناپذير است. گ`و اين ك`ه هم`واره ب`راي سيستم هاي كنترل الكترونيك تعبيه يك اس`تاباليزر ي`ا ي`وپي اس آن الين جهت روشنايي و تجه`يزات كم مص`رف نظ`ير س`رورها، تلفن و ي`ا بخش پيش از

چاپ پيشنهاد مي شود.

در طراحي و ساخت امكانات زيربنايي يك كارگاه تازه تاسيس چاپ، هنگ`ام`ال `اي انتق `راي كانال ه `ا اج `وان ب `راي فوندانس`يون ماش`ين آالت، مي ت اج كابل هاي تغذيه برق ماشين آالت، ح`تي آنه`ا را جهت انتق`ال لوله ه`اي ه`واي فشرده و يا وكيوم نيز مورد استفاده قرار داد. البته مي توان كابل ه`اي ب`رق را از باال، داخل سقف ك`اذب و ي`ا تش`تك هاي معل`ق س`قفي عب`ور داد و ب`ه محل تغذيه ماش`ين رس`اند. س`پس ب`ا ادام`ه مس`ير كابل ه`ا از داخ`ل لول`ه عمودي به صورت ايمني، كابل ها را با عبور از زير ماشين به تابلوه`اي ب`رق

رسانيد.

بهتر است كابل ها وتشتك هاي عبوري به هيچ وج`ه از ب`االي واح`دهاي چ`اپ عبور نكنند، چرا كه در طوالني مدت موجب جذب گردوغبار و پودر ماشين ها شده كه در ط`ول زم`ان م`وجب ري`زش مس`تمر در داخ`ل ماش`ين و ايج`اد آشغال در سطح چاپ خواهد ش`د. تعبي`ه پري`ز ب`رق در بخش م`يز كن`ترل و

ميزهاي كار نيز ضروري است.

`ا روي آب: آب جهت پر كردن مخزن محلول آب واحدهاي چاپ مي بايست ي ستون و يا ديوار مج`اور ماش`ين چ`اپ و در دس`ترس باش`د. لوله كش`ي آب جهت آب سردكن ها، سينك هاي شست وشوي نوردها )در صورت نياز( و لينك روشويي و دستشويي ن`يز مي بايس`ت تعبي`ه ش`ود. لوله كش`ي آب گ`رم ن`يز ضروري است. در م`واردي اس`تفاده از ي`ك آبگ`رمكن دي`واري و ي`ا س`قفي كوچك در محل با صرفه تر از لوله كشي و سيستم گرمايشي مرك`زي اس`ت`ا آب چرا كه اگر فاصله مذكور زياد باشد، زمان طوالني سپري خواهد شد ت

گرم به شير مصرفي برسد.

26

تعبيه تمام مصارف آبي در مج`اورت ي`ك دي`وار م`وجب ك`اهش در مص`رف لوله كشي مي شود. اگ`ر كان`داكتيويتي )رس`انايي( آب مس`اوي ي`ا بيش`تر از

ميكرواهم باشد، تصفيه آب از نظر سختي كه ب`ه لح`اظ ناخالص`ي هاي500 آن موجب مشكالتي در كيفيت چاپ خواهد شد، ض`روري مي باش`د. س`ختي بيش از حد آب مصرفي ماشين موجب مشكالت چاپي از قبي`ل س`فيدك ب`ر روي نوردها، رس`وب ب`ر روي پليت ه`ا و خ`ال زدن پليت خواه`د ش`د. جهت`و رس تصفيه آب و كاهش سختي بهترين سيستم پيشنهادي، سيس`تم هاي ري

`رايReverse‌ Osmosis اوس```موز ) `ده ها ب` `تفاده از نرم كنن` `ت. اس` ( اس` سختي گيري پيشنهاد نمي شود. به ط`ور كلي مي بايس`ت از تعبي`ه كفش`ور و لوله كشي فاضالب در كف سالن چاپ ماشين آالت ورقي خودداري كرد، چ`را كه موجب مي شود كه پرسنل با شست وشوي كف، مواد غير مناسب را ب``ه سيستم فاضالب شهري وارد كنند. بد نيست بار ديگر در اينجا تاكيد شود كه متاسفانه هنوز مكانيزم رف`ع ي`ا جمع آوري فاض`الب ص`نعتي و امح`اي آن در كشور مطابق با قوانين محيط زيست جهاني وجود نداشته و پرداخت به اين موضوع در سطح كالن كشوري و همچنين منطقه اي در ش`هرك هاي ص`نعتي از مهم ترين عوامل تضمين بهداشت محيط زيست است. در اين راستا الزم است كه تعبيه تانك هاي جمع آوري فاضالب در زمان طراحي س`ايت ص`ورت پذيرد تا رفته رفته زيرساخت هاي واحدهاي صنعتي به طور خودجوش آم`اده

طرح هاي ملي در جهت مذكور شود.

ه`واي فش`رده: هم ه`واي فش`رده كم فش`ار و هم پرفش`ار و همچ`نين ي`ك سيستم وكيوم )مكش( در اغلب ماشين آالت چاپ مورد نياز است.

به طور معمول كمپرسورها، دمنده ها و پمپ ه`اي ب`اد هم`راه ماش`ين چ`اپ خريداري مي شوند. اين مجموعه از تجهيزات جانبي همراه ماشين، اغلب ب`ا تولي`د سروص`دا و گرم`اي زي`اد همراهن`د. بيش`تر ماش`ين آالت جدي`د ، اين تجهيزات جانبي را داخل ي`ك ك`ابينت مج`زا در س`مت پش`ت ماش`ين يع`ني چرخ دنده ها قرار داده ان`د. در غ`ير اين ص`ورت آنه`ا را در زي`ر رك`اب پش`ت

27

ماش`ين يع`ني س`مت چرخ دن`ده ها گذارده ان`د ك`ه متاس`فانه دسترس`ي ب`ه تعميرات و سركش`ي كمپروس`ورها در آن قس`مت مح`دود ب`وده و س`ريع تر`رار كثيف مي شوند . ) اغلب به خاطر نشستن پودر خشك كن بر روي آنها( ق دادن كمپرس`ورها در فض`ايي دورت`ر از ماش`ين چ`اپ، م`وجب جلوگ`يري از سروص`دا و گرم`ا در س`الن چ`اپ ش`ده و ب`اعث مح`افظت آنه`ا در مقاب`ل گردوغبار پودر خشك كن و ذرات آش`غال محي`ط مي ش`ود، در ض`من امك`ان دسترسي آسان براي تميز كردن و سركشي دوره اي آنها را فراهم مي آورد.

تعبيه يك اتاق مج`زا ب`ه عن`وان ات`اق كمپرس`ور در مج`اورت دي`وار خ`ارجي`ان سالن چاپ و يا در محلي مثل نيم طبقه نزديك ماشين چاپ مي تواند مك ايده آلي براي انتقال و نص`ب كمپرس`ورها، دمن`ده ها و پمپ ه`اي ب`اد باش`د. استفاده از يك قفسه مقاوم ب`ا چن`د طبق`ه و پ`دهاي ض`ربه گير ب`راي ق`رار`ا در گرفتن دستگاه ها مي تواند راه حل مناسب تري نسبت به قرار گرفتن آنه

سطح وسيعي روي كف اتاق باشد.

تهويه هواي خشك و خنك در داخل اتاق بسيار ضروري است. قطر لوله هاي واسط و حداكثر فاصله بين تجهيزات ف`وق و ماش`ين چ`اپ در كاتالوگ ه`اي

فني دستگاه ها توسط كارخانه توليد كننده ماشين چاپ ذكر مي شود.

`ه `ط كارخان `ت توس `ر، مي بايس `له دورت `رفتن در فاص `رار گ `ورت ق در ص`ا دس`تگاه هاي ق`وي تر `ده، ماش`ين چ`اپ از لوله ه`اي قط`ورتر و ي توليدكنن

استفاده جست تا افت فشار در طول مسير در محدوده قابل قبول باشد.

در چاپخانه هاي با تعداد ماشين بيشتر جهت تغذيه هواي فش`رده مي ت`وان از اتاق كمپرسور مركزي استفاده جست. ه`واي م`ورد ني`از مي بايس`ت فيل`تر`ب سيس`تم هاي `د. نص `ه روغن باش `ته ب `ك و كمي آغش `يز، خش `ده، تم ش خشك كن )رطوبت گير( هوا براي هر ماشين چاپ به طور جداگان`ه پيش`نهاد مي شود. تعبيه ي`ك انش`عاب ه`واي فش`رده )تفن`گ ب`اد( در قس`مت تحوي`ل

ماشين چاپ براي تميزكاري دوره اي ماشين بسيار ضروري است.

28

سيستم اطفاي حريق: نص`ب آب پاش ه`اي س`قفي اطف`اء حري`ق در س`الن چاپ ورقي ضروري است. چنانچه سقف كاذب نصب شده باش`د، تنه`ا س`ر آب پاش ها و سنسورهاي مربوطه در بيرون ) يعني زي`ر س`قف ك`اذب( ق`رار خواهند گرفت و س`اير قس`مت ها نظ`ير لوله ه`اي آب توس`ط س`قف ك`اذب پوشانده مي شود. كپسول هاي آتش نشاني و ريل هاي حاوي شلنگ آب و برق نيز از جمله تمهيدات ضروري سيستم اطفاي حريق در ه`ر چاپخان`ه اس`ت.`ق مي بايس`ت توس`ط `اي حري `يزات و كپس`ول هاي اطف `داد تجه `وع و تع ن شركت هاي مشاوره مزبور و مطابق با مقررات شركت بيمه پوش``ش دهنده

حوادث انتخاب، تهيه و تجهيز شود.

آب مايه حيات است ، اما نه در چاپ چاپ افست خشك همانگونه كه از نامش پيداست،سيستمي از چ`اپ اس`ت

Wetكه درآن خبري از آب نيست.بر خالف سيستم چ`اپ افس`ت معم`ولي )

offsetكه در پروسه انتقال مركب، آب نقش مهمي ايفا ميكند، در سيس`تم ) افست خشك آب وجود ندارد.

در سيستم افست معمولي، مركب در من`اطقي از پليت ك`ه آغش`ته ب`ه آب  است نمي نشيند اما در ساير مناطق ك`ه تص`وير وج`ود دارد، م`ركب ج`ذب سطح پليت مي شود. در اين سيستم به خاطر وجود آب و خاصيت ويژه آن در كنار مركب، تصوير از ش`فافيت و درخش`ندگي افس`ت خش`ك برخ`وردار

نيست.

در سيستم افست خشك جنس پليت و مركب با افست معم`ولي متف`اوت   است. به اين معني كه در پليت هاي افس`ت معم`ولي الي`ه ژالتي`ني ب`ر روي صفه آلومينيومي پليت وجود دارد كه بعد از انجام عمل ترام گذاري ب`ر روي پليت ث`ابت مي ش`ود و من`اطقي ك`ه ت`رام گ`ذاري نش`ده ان`د در تم`اس ب`ا داروهاي شيمياي ظهور پليت شسته مي ش`وند.اين الي`ه باقيمان`ده ب`ر روي سطح پليت جاذب مركب مي باشد كه انتقال مركب به سطح الستيك چ`اپ

29

را س`بب مي ش`ود. در سيس`تم افس`ت خش`ك پليت ش`امل الي`ه ه`اي زي`راست:

( يه آلومينيومي زيرين كه بدنه و قسمت اصلي پليت را تشكيل مي دهد. 1

( اليه پليمري جاذب مركب )مركب دوست(2

اليه پليمري حساس به گرما (3 

( اليه سيليكوني دافع مركب )مركب گريز( 4 

نحوه عملكرد پليت هاي افست خشك بدين ت`رتيب اس`ت ك`ه پس از اينك`ه  پليت در معرض تابش ليزر قرار گرفت، اليه پليمري حساس ب`ه گرم`ا بخ`ار

شده و از سطح پليت حذف ميگردد.

پس از اين، پليت هاي مزبور بنا به نوع آن مسير هاي متفافتي را طي مي  كنند.

، پس از ت`ابشDIدر پليت هاي بي ني`از از ظه`ور مانن`د پليت ه`اي افس`ت    ليزر )كه در داخل ماشين چاپ انجام مي شود( جسمي دوران شبيه به پ`اك

Frictionكن بنام) rollerبر روي سطح زينك حركت كرده و س`يليكون را در ) برداشته شده است و هيچ اتصالي ب`ه س`اير ن`واحي3قسمت هايي كه اليه

ندارد، از سطح زينگ بر مي دارد. همين عمل در پليت هاي نيازمن`د ب`ه داروبه وسيله داروهاي شيميايي انجام مي پذيرد.

در جرياد پروسه چاپ، به خاطر مركب گريز ب`ودن الي`ه س`يليكون، م`ركب  فقط جذب مناطقي از سطح پليت مي شود كه فاقد س`يليكون اس`ت. پس

از آن مركب به وسيله الستيك چاپ به سطح كاغذ منتقل مي گردد.

بدين ترتيب ميتوان گفت خشك، چاپ غير مستقيمي است ك`ه ب`ر اس`اس   عملكرد مركب روي س`طحي ك`ه ش`امل من`اطق م`ركب دوس`ت و م`ركب گريز است، بوجود مي آيد. بدين گون`ه، ب`ه ط`ور غ`ير مس`تقيم و از طري`ق

الستيك چاپ، مركب به كاغذ منطقل شده و تصوير را مي سازد.

30

2اين من`اطق م`ركب دوس`ت هم`ان من`اطق چ`اپ پ`ذير هس`تند و ح`دود   ميكرون پايين تر از مناطق ايميج نشده )پوشيده از يك اليه سيليكون( ق`رار

( اشتباهgravureدارند. البطه اين سيستم نبايد با سيستم چاپ گود يا گراور) شود زيرا در اين سيستم بر خالف سيستم گراور، مركب ها غلظت بيشتري دارند و نوع انتقال مركب و نوع ترام ها در اين گونه متفاوت است. در چاپ گود مركب پذيري فرم چاپ بر اساس گودي مناطق چ`اپ پ`ذير نس`بت ب`ه

 سطح سيلندر صورت مي گيرد، در حالي كه در سيستم

افست خشكToray نمونه پليت

افست خشك، خاصيت شيميايي م`واد س`طح پليت ب`اعث م`ركب گ`يري ي`ا دفع مركب مي شود.

31

چاپ افست خشك، از آغاز تاكنون `وعي150سيستم چاپ افست خشك براي اولين بار حدود   `ا ن سال پيش ب

به كار گرفته شد كه بسيار ابت`دايي و ب`ر پاي`ه ك`اربردcollotypeچاپ به نام ژالتين و پليت هاي شيشه اي بود و كاربرد علمي نداشت.

ميالدي و پس از پش`ت س`ر گذاش`تن چن`د مرحل`ه1970در اواخ`ر ده`ه    ناموفق، چاپ افست خشك به صورت ك`اربردي ب`ه ك`ار گرفت`ه ش`د. اولين

مع`رفي ش`د. در1966پروسه افست خشك از جنگ جه`اني دوم در س`ال اين پروسه كه به وسيله ي دو مهندس آمريكايي عرض`ه ش`د، آنه`ا ب`ه ج`اي آب از يك حالل هيدروكربن فرار ك`ه ب`ر س`طح س`يليكوني زين`گ پخش مي`كاالتي شود و مانع نشست مركب مي شد، اسبفاده كردند. اين سيستم اش`ار ) `طح ك `ر س `ه آوردن ب `تعد زمين `يار مس `ه بس `ه اين ك `ت از جمل داش

Scumming .بود )

پليت افست خشك جديدي ارايه كرد كه پس از3M كمپاني 1967در سال   گذشت چند سال و صرف ميليون ها دالر جهت تهقيقات و گس`ترش آن، ب`ه`ذيري خاطر مشكالتي نظير عدم ثبات سطح سيليكوني پليت ها و س`ايش پ فراوان آنها، به كلي كنار گذاشته شد. مشكل ديگ`ر اين پليت ه`ا گ`راني آن ها بود كه چاپخانه داران تم`ايلي ب`ه خري`د آن نداش`تند. كارخانج`ات م`ركب سازي نيز اين ب`ازار را دس`ت كم گرفت`ه و ك`ار در اين زمين`ه را ره`ا ك`رده

بودند.

32

اليه هاي پليت افست خشك

(Collotypeكولر تايپ )

تعدادي از كمپاني هاي مركب سازي راه متفاوتي را در پيش گرفتند. ه`دف  آن ها چاپ كردن به وسيله ي سيستم افست خشك با زينگ هاي معمولي و`د. اگ`ر با مركب هاي بود كه در فرموالسيون آن ها تغيراتي ايجاد كرده بودن`ط چه كوشش هاي اوليه آن ها راه به جايي نبرد ولي ايده آن ها بعدها توس

پرورش يافت و پيشرفت كرد.  Flintكمپاني مركب سازي

33

`ني 1975در س`ال    `اني ژاپ `ر رويToray كمپ `ه ص`ورت تخصص`ي ب ك`ه ب را ب`هTorayگسترش و توليد پليمر ها فع`اليت ميك`رد، پليت افس`ت خش`ك

`ت.1977نام خدش ثبت كرد و در نمايشگاه دروپاي آن را به نمايش گذاش`ك س`ال اين پليت هاي آلومينيومي با يك اليه سيليكوني پوشيده شده بود. ي

( شروع شد و چن`د س`الTAPبعد از فروش پليت هاي افست خشك پوزتيو ) ( را عرض`هTAN اولين پليت ه`اي افس`ت خش`ك نگ`اتيو )Torayبعد كمپ`اني

كرد.

 

`ال: `راي مث `ا وج`ود داش`ت ب `وز مش`كالتي در اين پليت ه `ه1ولي هن - الي - به خاطر عدم وجود2سيليكوني به قدر كافي در برابر سايش مقاوم نبود.

حاللها، مركب بسيار غليظ بوده كه در نتيجه باعث كنده ش`دن آن از س`طح` pickingكاغذ در هنگام چاپ ميشود ) `گ )3( -نواحي غير چاپ پذير روي زين

non image areaبعد از شروع چاپ و افزايش درجه حرارت بسيار مستعد ) (. tintingزمينه آمردن بود )

`ردن اين  بعضي از كمپاني هاي بزرگ سازنده ماشين چ`اپ ، جهت از بين ب (، ب`ا كن`ترل درج`ه ح`رارت در ي`ونيت ه`اي چ`اپ ب`ه ش`دتtintingمساله )

شروع به كار كردند به شكلي كه به كار بردن اين سيس`تم در افس`ت آبي )wet offset.هم پايداري پروسه را موجب شد )

در پي آن كارخانه هاي مركب سازي نيز مركب هاي ب`ا غلظت كم`تر تولي`د  نيز اليه سيليكن سطح زينگ هايش را بهبود بخشيد.   Toray  كردند و كمپاني

كه اين همه موجب گسترش بيشتر اين سيستم در دنيا شدند.

`ه دار امريك`ايي را  `ك چاپخان كيفيت بي رقيب حاص`ل از افس`ت خش`ك، ي انجمن0992ترغيب كرد كه در سال

34

سيستم تعويض زينگ

webماشين افست خشك را تاسيس كند. ماموريت   ( Waterless Printing Associationافست خشك )

WPA  ترويج تب`ادل اطالع`ات در پيش`رفت ه`اي تنك`نيكي و متقاع`د ك`ردن چاپگر ها و مشتريان به سود آورتر بودن چاپ افست خشك بود .

بيشترين تعداد ماشين آالت افست خش`ك در ژاپن تاس`يس1993در سال  ( .JWAPشد.)

( به كمك شركت آلم`انيEWPA انجمن فاست خشك اروپا ) 1996در سال  Marks – 3zet   كه در زمين`ه افس`ت خش`ك ب`ا م`ركب ه`ا يUV  فع`اليت

داشت ، تاسيس شد.

( و چاپ ديجيتال ، افس`ت خش`ك ج`ان تازه`ايCTPبا ظهور پليت ستر ها )  تاس`يس ش`ده1987ك`ه در س`ال    Presstekگرفت . در اين زمان كمپاني

`رام بود ، اساس كارش را در زمينه ابداع پليتي قرار داد كه به وسيله ليزر ت

35

گزاري شود و بينياز از داروي شيميايي جهت ظهور باش`د ك`ه ب`دين وس`يلهاين امكان فراهم ميشد تا پليت ها داخل ماشين ظاهر شوند.

 Presstek   اين تكنولوژي را تحت عنوانDI (Direct Imaging ).ثبت كرد

Torayنمونه پليت

Presstekنمونه پليت خشك

(Proceslessرول )`دلبرگ )  `ك ورقي هاي `ار در ماش`ين ي `راي اولين ب ( درGTOاين محص`ول ب

در ش`يكاگو ب`ه نم`ايش در آم`د. س`پس تكام`ل1990 سال Printنمايشگاه

36

در دروپ`اي س`ال  DIبيشتري يافت و در سري ماش`ين ه`اي كوئي`ك مس`تر به نمايش در آمد.1995

ج`ايزه ثبت اخ`تراع پليت1994( در س`ال KPGكمپاني پلي كروم گرافي`ك )  Toray(` TANرا دري`افت ك`رد ك`ه ش`بيه پليت )   ir  نگاتيو حساس ب`ه ل`يزر

احتياج به ظهور شيميايي دارد ولي بر خالف آن فيلم ض`د خش س`طح پليترا دارانيست.

Compater (` CTWPبا اين اختراع دوره تازهاي بن`ام)  to waterless     plate

آغاز شد.

منج`ر ب`ه متح`ولMetronic و KBA همكاري بين دو كمپ`اني 1994در سال   شدن سيستم مركب دهي شد به نح`وي ك`ه هم سيس`تم آب و هم سيس`تم

حذف را ح`ذف نم`ود. ح`ذف مركبدان به شيوه ماشين هاي افست رايج را`دي در جهت اين دو مورد فقط سهولت در امر چاپ ايجاد نكرد بلكه گام بلن حفظ كامل تم`ام اس`تاندارد ه`ا در پروس`ه چ`اپ ب`ود. اين سيس`تم ب`ه ن`ام

تيغ`ه دك`تر2به ثبت رسيد كه در آن از يك مركبدان با   Gravuflowسيستم بليد و يك نورد آنيلوكس استفاده شده است.

`اي   `ين ه `وژي در ماش `نينGenius52-Karat74-Rapida74Gاين تكنول و همچ مي باش`د( م`ورد  KBA)كه همگي متعلق به كمپ`اني   Cortinaماشين رول

استفاده قرار گرفت.

توضيحاتي در باره ي چاپ افست سيستمهاي مختلفي براي چاپ وجود دارند از ان`واع چ`اپ دس`تي گرفت`ه ت`ا`امپو و.. و چاپه`اي ماش`يني مث`ل سيس`تمهاي چاپه`اي س`يلك و فلكس و ت مسطح ) ماشين ملخي و يا افس`ت مس`طح ( و چ`اپ افس`ت و اين اواخ`ر

چاپ ديجيتال.

37

آنچه كه امروزه بيشتر با آن سرو كار داريم چاپ افس`ت و ديجيت`ال اس`ت.كه اكنون موضوع بحث ما چاپ افست است.

`راي چ`اپ نكته ايي كه بايد قبل از هر چيز به آن اشاره كنيم اين است كه ب استفاده شود. )نكته ايي ك`ه هم`ه ب`ه آنCMYKافست حتما بايد از سيستم

آگاهي دارند لزوم كاليبره بودن مانيتور و مديريت رنگ است(

چاپ افست مبتني بر چاپ چهار رنگ است اما مي ت`وانيم كاره`ايي ب`ا ي`ك رنگ مختلف چاپ كنيم.)يك رن`گ ب`ه ص`ورت ن`زولي از كم ت`ا10رنگ،را تا

رن`گ تخص`ص و اطالع`ات خ`اص خ`ودش را4زياد( كه البته چاپ بيشتر از مي طلبد. ماشينهاي چاپ افست يا تك رن`گ هس`تند ي`ا دو رن`گ و ي`ا چه`ار رنگ و البته دستگاههايي وجوددارند ك`ه چ`اپ بيش`تر از چهاررن`گ را انج`ام ميدهند.)همان چهار رنگ ولي پشت و روي كاغذ و ورني كه از بعضي لح`اظ

براي زيبايي كار است تا كيفيت يا .... (

در ماشينهاي چاپ افست ب`راي ه`ر رن`گ ي`ك س`تون چ`اپ وج`ود دارد ك`ه متشكل از سيلندر بستن زينك و غلطك هاي رنگ است.)اين فقط در بعضي از دستگاها داللت ميكند )رولند كه ساخت امريكا است دو رنگ بر روي ي``ك

برج روي هم سوار هستتند((

در دستگاههاي تك رنگ هر رنگ بطور مج`زا چ`اپ مي ش`ود . مثال ي`ك ك`ار چهاررنگ بايد چهار بار از ماشين عبور كند و هر ب`ار رنگه`ا تنظيم ش`وند . و ب`ه همين دلي`ل در كاره`اي چه`ار رن`گ به`تر از اس`ت از اين ن`وع ماش`ينها استفاده نشود چون تجربه اينگون`ه ث`ابت ك`رده اس`ت ك`ه در ص`ورت چ`اپ`ه چهاررنگ با دستگاه تك رنگ نتيجه به هيچ وجه قابل قبول نخواهد بود.)البت

با يك اتا كار ماهر اين كا رو هم ميشه انجام داد.(

- ابعاد ماشينهاي چاپ وجود دارند و به علت140×100 تا 35×25ماشنهاي چاپ افست از ابعاد

وجود دستگاههاي با ابعاد مختلف بايد دقيقا محاسبه شود كه كار چاپي ما ب`ا

38

كدام يك از اين دستگاهها به صرفه تر است چون در تيراژ هاي باال استفاده از دستگاه مناسب از نظر اقتصادي تفاوت زيادي در كل هزينه ها ايج`اد مي

كند.

×50 را ميتوانيم هم با دستگاه 10000 و تيراژ 35×25مثال كاري با ابعاد و ي`ك دور . ك`ه چ`اپ ب`ا70×100 و دو دور چاپ كنيم و هم با دستگاه 70

به صرفه تر است. البته باي`د هزين`ه فيلم و زين`ك را هم در نظ`ر70×100 گرفت. و ممكن است در كارهاي با تيراژ متوسط با احتس`اب هزين`ه فيلم و

زينك تفاوتي در استفاده از دستگاههاي مختلف از نظر هزينه ايجاد نشود.

- اما در مورد ابعاد ماشينهاي چاپ و هزينه متوسط چاپ با هر كدام.

كوچكترين دستگاه چاپ كه قديمي تر هم هست و در ض`من فق`ط ن`وع ت`ك ( اس`ت . ك`ه معم`وال ب`راي25×35رن`گ آن وج`ود دارد.ماش`ن نيم ورقي )

كارهاي با ابعاد كوچك و نهايت دورنگ مثل سربرگ و تراكت قاب`ل اس`تفاده`ه از اينA4است. در اين ماشين از كاغذ `نيم.)البت هم مي توانيم استفاده ك

سايز كوچك تر هم وجود دارد كه افست محسوب نمي شوند(

است.) هر دور چاپ8500 تا 7500هزينه هر دور چاپ نيم ورقي تك رنگ تيراژ است(5000

را چاپ مي كند و به آن50×35بعد از آن ماشين يك ورقي است كه ابعاد GTOمي گويند . دستگاههاي نسبتا قديمي ت`ر و اغلب ت`ك رن`گ هس`تند.ام`ا

`ق هس`تند و كيفيتGTOدستگاههاي چهاررنگ هم وجود دارند كه بسيار دقي چاپ خوبي دارند.)البته اين دستگاه آپديت ميش`ود يع`ني م`دل ه`ايي مانن`د

يا باالتر هم وجود دارد كه از اون حالت سنتي هم در آمده است.(2004

تومان است . مثال15000 تا 12500هزينه هر دور چاپ يك ورقي تك رنگ `ران60000تا 50000هزينه يك دور كار چهاررنگ `ه در اي تومان است.)البت

عزي`ز م`ا قيمت واح`دي وج`ود ن`دارد.! و در ه`ر اس`تان قيمت ه`ا متف`اوتاست.اين نرخ نزديك به تمام نرخ ها مي باشد(

39

`رين70×50دستگاه بعدي دوورقي كه ابعاد را چاپ مي كند و پر ك`اربرد تدستگاه چاپ افست است.

تومان است.17000 تا 15000هزينه هر دور چاپ تك رنگ دو ورقي

را چاپ مي كن`د100×70بعد از آن ماشين چهارونيم ورقي است كه ابعاد و معموال كارهاري تيراژ باال يا بزرگ را با اين دستگاهها چاپ مي كنند .

است.40000هزينه هر دور چاپ چهارو نيم ورقي تك رنگ

را انج`ام ميدهن`د ك`ه100×140در نهايت دستگاههاي هم هستد ك`ه چ`اپ `ا اين معموال براي چاپهاي خاص مثل نقشه و يا كارهايي با تيراژ خيلي زياد ب

ماشن چاپ مي شوند و در ايران فقط چند چاپخانه اين ماشين را دارند.

اين دستگاههايي ك`ه اش`اره ش`د دس`تگاههاي معم`ولي چ`اپ هس`تند. و ب`ه ماشينهاي مخصوص چاپ روزنامه كه بس`يار ب`زرگ و گ`ران هس`تند اش`اره نكرديم . توضيح اينكه دستگاه هاي چاپ روزنام`ه اگرچ`ه از نظ`ر كلي`ات ب`ا ماشنهاي چاپ تف`اوتي ندارن`د ام`ا امكان`اتي دارن`د ك`ه بس`يار اختصاص`ي و منحص`ر ب`ه ف`رد هس`ت مث`ل تغذي`ه از رول )ت`وپي ب`ه دور لول`ه(ي`ه ج`اي

برگ ميباشد( و انج`ام مراح`ل ص`حافي ب`ر روي1شيت)تك برگي هر شيت خود ماشين ميباشد. ضمن اينك`ه س`رعت ب`االيي هم دارن`د ط`وري ك`ه مثال`د )مث`ل ماشين موجود در چاپخانه افست كه چندين روزنامه را چاپ مي كن همشهري. ايران. شرق و جوان ( كه در مجموع با محاسبه تع`داد ص`فحالت تيراژ چند ميليوني دارند . در كمتر از ي`ك ش`بانه روز اين ت`يراژ را چ`اپ مي

كند.)همشهري در حال حاضر چاپخانه بصورت اختصاصي دارا ميباشد. (

معموال چاپ ب`ا دس`تگاههاي چ`ار رن`گ كيفيت به`تري دارن`د و رنگه`ا بس`يار نزديك به رنگهاي مد نظر ما در مي آيند و اكثر طراحان عالق`ه ب`ه چ`اپ ب`ا

ماشين چهاررنگ دارند .

40

وقتي يك كار چهاررنگ به ليتوگرافي مي`دهيم در نه`ايت چه`ار فيلم زين`ك ب`ا ابعاد سطح چاپ ب`ه م`ا داده مي ش`ود. ك`ه در چاپخان`ه اين چهارع`دد فيلم زينك به ترتيبي ك`ه مش`خص اس`ت ب`ه دس`تگاه بس`ته مي ش`وند و چ`اپچي )افست كار( وظيفه تنظيم كردن فيلم زينك ها را بوسيله رجيسترها ي روي

فيلم زينك را به عهده دارد.

توضيح اينكه رجيستر عالمتي است كه در كنار قسمتي كه چاپ ميشود روي زينك ها قرار دارد. عالمت رجيستر كه معموال به شكل دايره ايي با دو خ`ط عمود به هم در وسط آن استشامل هر چهار رنگ است و اينك`ه چه`ار رن`گ مورد نظر در اين عالمت هنگام چاپ روي هم بخورد نشان دهنده اين است كه كار بدون اشكال چاپ خواهد ش`د. حتم`ا كاره`اي چ`اپ را دي`ده اي`د ك`ه`ك رنگها روي هم نخورده اند و لبه اي كار و يا روي سفيدي ها مقدار ي از ي

رنگ ديگر قرار دارد.دليل اين مشكل عدم تنظيم درست رجستر است.

انواع کاغذ و مصارف آن ها ( ( : کاغذ روزنامه از خمیر مکانیکی ، که مقداریNews Print- کاغذ روزنامه

خمیر شیمیایی نیز در آن وجود دارد ، تهی`ه می ش`ود . این ن`وع کاغ`ذ ب`رای`د چاپ روزنامه و مواد چاپی شبیه به کار روزنامه استفاده می ش`ود ، مانن

بعضی از ژورنال های خانگی .

کاغذ روزنام`ه ب`ه ش`کل پ`رداخت نش`ده تولی`د می ش`ود و ب`ه همین دلی`ل خاص`یت ج`ذب م`رکب در آن زی`اد اس`ت . ام`ا ب`ه دلی`ل اس`تفاده از خم`یر مکانیکی در حجم باال ب`ا ق`رار گ`رفتن در مقاب`ل ن`ور و ت`ابش خورش`ید ب`ه سرعت تغییر رن`گ می ده`د . کاغ`ذ روزنام`ه از ارزان`ترین ن`وع کاغ`ذ چ`اپ است که ب`ه ص`ورت رول ی`ا ورق عرض`ه می ش`ود و ب`رای چ`اپ ب`ا روش

تا45لترپرس و افست بدون خشک کن آماده شده و گرماژ آن معموال بین گرم در هر متر مربع است .50

41

Mechanical- کاغذ مکانیکی Printingنوع مرغوب ت`ری از کاغ`ذ روزنام`ه: )) است که درصد خمیر شیمیایی آن نسبت به نوع اول بیشتر اس`ت . در ص`د`رداخت خمیر شیمیایی بر اساس کیفیت مورد نیاز کم یا زیاد است . م`واد پ کننده موجود در خمیر این کاغذ به میزان معمول است و از این کاغ`ذ ب`رای

چاپ تولیدات ارزان قیمت استفاده می شود

این نوع کاغذ را می توان با پرداخت به`تر تهی`ه نم`ود ک`ه در آن ص`ورت ب`هعنوان کاغذ تحریر ارزان قیمت نیز مصرف دارد .

Mechhanical- کاغذ مکانیکی با سطح بسیار ص`اف ) Sc Printinhخم`یر : ) این کاغذ را از موادی معدنی بیش تری برخوردار اس`ت و ش`فافیت آن ن`یز

superب`ه دلی`ل پ`رداخت ش`دن زی`اد س`طح آن ب`ا نورده`ای س`وپر کلن`در

calendar. است ) )

( به شکل گسترده ای در چ`اپ ب`ا ماش`ینSCکاغذ چاپ مکانیکی اس سی ) گ`رم در م`تر مرب`ع متغ`یر80 ت`ا 54های روتوگراور و گرماژ این کاغ`ذ بین

است .

Wood- کاغذ شیمیایی ) free Printingاین نوع کاغذ بدون خمیر مک`انیکی: ) است و از خمیر چوب شیمیایی س`اخته ش`ده و کاغ`ذ تولی`دی آن از رن`گ و کیفیت بسیار خوبی برخوردار است و برای مجله ها مورد استفاده قرار می

گیرد .

`ا ورق عرض`ه این کاغذ از کاغذ مکانیکی مقاوم تر است و به صورت رول ی می شود . این کاغذ به عنوان کاغذ چاپ افست شناخته شده است . گرماژ

گرم در هر متر مربع است135 تا 60این نوع کاغذ حدوئ

`ذ انجیلی ) Bible- کاغ Paperگ و دارای` `ازک ، س`فید رن `ذ بس`یار ن ( : کاغ خاص`یت پش`ت پوش`انی اس`ت ک`ه ب`رای چ`اپ کت`اب ه`ای حجیم ب`ا تع`داد صفحات باال م`ورد اس`تفاده ق`رار می گ`یرد . این ن`وع کاغ`ذ ب`رای نوش`تن

مناسب نمی باشد .

42

Woodfree- کاغ`ذ ش`یمیایی آنتی`ک ) Antique Woveاین کاغ`ذ ک`ه حجم : ) بیشتری دارد برای کتاب های نازک مناسب است .

( : این کاغذ در سال های اخیر بسیارMatt-coatrd Paper- کاغذ گالسه خام) رایج شده است . در پوش`ش س`طح این کاغ`ذ از خ`اک چی`نی اس`تفاده می

کنند که باعث صافی سطح و بهبود جذب مرکب می شود .

کیفیت چاپ و صافی این کاغذ بر اس`اس مق`دار پوش`ش مص`رف ش`ده درساخت بدنه و سپس در مرحله پرداخت آن ارزیابی می شود .

کاغذ مات به نظر صاف و نرم است ولی در مقایسه با کاغ`ذ گالس`ه بس`یار خشن و زب`ر اس`ت . از کاغ`ذ ه`ای گالس`ه ب`راق و م`ات ب`رای چ`اپ ان`واع مختلف کارهای تجاری و با کیفیت باال استفاده می شود که معموال در آن ها از مقدار زیادی تصاویر ترامه استفاده می ش`ود مانن`د : چ`اپ بروش`ورها و

گرم در هر متر مربع .200 تا 60کتاب و کاتالوگ با گرماژ بین

Cast- کاغذ با جالی قوی) Coated Paperاین ن`وع کاغ`ذ بس`یار ص`اف و: ) براق و یک نواخت است و با روشی معمولی اندود می شود . گرماژ آن بین

گرم در هر متر مربع است .135 تا 70

Wove- کاغذ ب`ا خط`وط مش`خص ) and Laid Paperاین ن`وع کاغ`ذ ب`ا : ) استفاده از سیلندر دندی رول به صورت ساده و یا با خطوط مشخص تولی`د

می شمود که به راحتی قابل تشخیص است .

کاغذ ساده معموال از بافت یکنواختی برخوردار است که با قرار دادن آن در`وط مقابل نور مشخص می شود . کاغذ خط دار با مشاهد ی یک سری خط

مشخص می شود .

هر دونوع کاغذ را می توان با آ نقش به شکل طرح ی`ا نوش`ته در س`طح آن`ا خ`ط تهیه نمود . کیفیت هر دو کاغذ به هیچ وجه بستگی به صاف بودن و ی

43

دار بودن آن ندارد ، بلکه تنها پوشش روی دندی رول است که ان`واع آن ه`ارا از یکدیگر متمایز می کند .

Coater- کاغذ گالسه ان`دود ش`ده ) Paperکاغ`ذ دارای پوش`ش گالس`ه و: ) صاف از بهترین نوع کاغذ های اندود شده است . این کاغذ پوشش`ی بس`یار قوی دارد و سطح آن بسیار براق و صاف است . مرغوبیت کاغ`ذ گالس`ه را با توجه به کیفیت مواد به کار رفته در ساخت آن و هم چنین م`واد مص`رفی در اندود کردن سطح آن و مقدار پرداخت انجام شده که به وسیله نوردهای مخصوص در مرحله پایانی بر روی آن انجام می شود ، درجه بندی می کنند

.

`در در کاغذ گالسه را نیز مانند کاغذ های معمولی با استفاده از نوردهای کلن`د ک`ه ماشین کاغذ سازی و یا با استفاده از ماشین جداگانه پرداخت می کنن این عملی`ات بس`تگی ب`ه ن`وع اس`تفاده و درج`ه مرغ`وبیت پ`رداخت دارد .

( به`ترSC( و اس س`ی )MFکیفیت چ`اپ ب`ا این ن`وع کاغ`ذ از کاغ`ذ ام اف )است اما قیمت آن نسبت به دو نوع ذکر شده گران تر می باشد .

( : این کاغ`ذ از نظ`ر ظ`اهر ش`بیه کاغ`ذ آنتی`کCartridge- کاغ`ذ ک`ارتریج ) فشرده است که از انواع آن برای چ`اپ و رس`م اس`تفاده می ش`ود . کاغ`ذ نسبتا سختی است و از خمیر چوب با الیلف کوتاه ساخته می شود و گرماژ

گرم در هر متر مربع است .170 تا 60آن بین

) :این کاغذ تنها از یک طرف پوشش شدهEnamel Paper- کاغذ لعاب دار ) است و کیفیت آن بسیار باال ست . نوع ارزان تر آن برای پوشش جعبه های مقوایی و انواع مرغوب تر را برای چاپ اتکت مصرف می کننده . آین کاغذ

در رنگ های مختلف تولید می شود .

Ledger- کاغذ دفاتر حس`ابداری ) or Account Paperاین کاغ`ذ از ان`واع : ) کاغذ تحریر است که در ساخت دفاتر حس`ابداری م`ورد اس`تفاده ق`رار می گیرد . این کاغذ معموال به رن`گ آبی روش`ن و ب`ا آب نقش و ب`دون پوش`ش

44

گرم در ه`ر م`تر120 تا 85گالسه تهیه می شود . گرماژ آین نوع کاغذ بین مربع است .

Cover- کاغذ جلد ) Paperمعموال این کاغذ ها از نوع ض`خیم و ق`ابلیت ت`ا : ) شدن تهیه می شود . کاغذ جلد به شکل ساده و یا ب`ا س`طح برجس`ته تهی`ه

می شود و به نام شمیز معروف است .

( : از این نوع کاغذ برایBank and Bonds- کاغذ سربرگ و چند نسخه ای )`ه مصارف کارهایی تایپی استفاده می شود که نیاز به کاغذ مات دارد . اما ب عنوان کاغذ تحریر نیز مورد استفاده قرار می گیرد و برای مص`ارف ادارمی مناسب است .انواع مرغوب این کاغ`ذ را هن`وز هم ب`ا اس`تفاده از مق`داری پارچه آن تولید می کنند و در پرداخت نهایی آن آب نقش ن`یز زده می ش`ود

اما انواع معمولی آن خمیر چوب تهیه می شود که ارزان تر است .

این کاغذ در رنگ های مختلف و از جمله سفید عرضه می شود و معموال به`ا وزن عنوان کاغذ کرم رنگ ساده شهرت دارد . کاغذ های بسیار نازک نیز ب

`د نس`خه ای30 گرم در متر مربع که در بعضی از موارد ، کاغذ پستی یا چن`ود نامیده می شوند ، در مواردی که نیاز به چند نسخه از کار تایپ شده وج

داشته باشد مورد استفاده قرار می گیرد .

( : این نوع کاغذ به منظور اس`تفاده در دس`تگاهDuplicators- کاغذ فتوکپی ) های فتوکپی ساخته می شود . این کاغذ را معم`وال از ن`وع گالس`ه تهی`ه می کنند . کاغذ فتوکپی به رنگ سفید و یا در رنگ های دیگر ساخته می شود که به شکل ساده و یا با خطوط موازی با آب نقش تهیه می شود و به ص`ورت

گرمی تولید می شود .80 یا 70

Writing- کاغذ تحریر ) Paperسطح کاغذ تحریر مناسب برای نوش`تن ب`ا : ) خودکار است . به طور کلی کاغذ های تحریر را با دقت بیش تری تولی`د می کنند . بنابراین قیمت آن نیز نس`بت ب`ه کاغ`ذ چ`اپ گ`ران ت`ر اس`ت . کاغ`ذ

45

رنگی به رن`گ س`فید و ی`ا در رن`گ ه`ای مختل`ف س`اخته می ش`ود و ممکن است دارای خط و نقش معینی باشد . کیفیت و رنگ کاغذ تحریر بستگی به

نوع کاغذ خمیر دارد .

( :کاغذ چاپ افست به طور مشخص برایOffset Printings- کاغذ افست ) چاپ لیتوگرافی ساخته شده و معوال کمی سفید تر از کاغ`ذ ک`ارتریج ب`ا ت`ه رنگ کرم است . عملیات پرداخت و پوش`ش کاغ`ذ افس`ت از ن`وع مرغ`وب است که معموال بدون پرز تهیه می ش`ود . به`ترین ن`وع کاغ`ذ افس`ت را در

ماشین کاغذ سازی مجهز به دو توری آبکش ، تولید می کنند .

( : این کاغذ با پوشش بسیار زیاد که معموالChromo Paper- کاغذ کرومو ) تنها در یک طرف آن انجام می شود ساخته ش`ده و ض`خامت روی پوش`ش آن از کاغذ گالسه بیش تر است . مهم ترین مورد مصرف آن در گاپ اتکت

و برجسته است .

( : این کاغذ دارای سطح صاف و براق در یک روMG Poster- کاغذ پوستر ) و سطح زبر و خشن در طرف دیگر است ،سطح این نوع کاغ`ذ در کارخان`ه براق می ش`ود . ان`واع مختلفی از این کاغ`ذ در ب`ازار وج`ود دارد ک`ه ب`رای مصارف بسته بندی اس`تفاده دارد . مع`روف ت`رین ن`وع آن ک`ه ب`رای چ`اپ مصرف می شود ، در جهان با نام کاغذ پوستر شهرت دارد که س`طح ب`راق`ر آن را چاپ کرده و از طرف زبر و خشن آن به منظور چسباندن پوس`تر ب

گ`رمی در170 ت`ا 70روی تابلو استفاده می کنند. گرماژ این ن`وع کاغ`ذ از هر متر مربع متغیر است .

( : کاغذ خود کپی در ان`واع س`فیدCarbonless- کاغذ خودکپی یا کاربن لس ) و رنگی تهیه می شود ، که با پوش`ش مخصوص`ی می ت`وان نقش ه`ایی ب`ه رنگ سیاه و آبی را در زم`ان وارد ش`دن فش`ار ب`ر روی آن ب`ه کاغ`ذ زی`ری منتقل کرد . کاغذ خود کپی به صورت ورق یا رول عرضه می شود و گرماژ

گرم در هر متر مربع است .240 تا 40آن بین

46

Gummed- کاغذ چسب ) Peperاین کاغذ ب`ا چس`ب ه`ایی ک`ه در اث`ر آب: ) `ه فعال می شوند ، اندود شده است و در انواع مختلفی عرضه می ش`ود ک

( ، کاغ`ذ گالس`ه ، کاغ`ذ کروم`و و کاغ`ذ رنگیMFشامل کاغذ های ام اف )است . این کاغذ به شکل ورق یا رول عرضه می شود .

رشته چاپ در دانشگاه هاي انگلستان، هند و آمريكا مشكل صنعت چاپ، تصوير ساخته شده از آن در ذهن دانش آموزاني اس`ت

كه آن را كم جلوه نشان مي دهد.

چاپ به عنوان بخشي از صنعت از نبود خالقيت و پويايي رنج مي برد.

در سال هاي اخير با كاهش قابل مالحظه تقاضا براي تحصيل در حوزه تولي`د رشته چاپ تمايل به حوزه هاي ديگر نظير نشر و هنره`اي گ`رافيك اف`زايش يافته است. بدين ترتيب به چاپ به طور فزاينده اي به عنوان يك نوع رسانه

براي يك ك`اربرد خ`اص در درون رس`انه اي ديگ`ر نگريس`ته با قابليت تطبيقمي شود كه متخصصان به راحتي مي توانند در آن دخل و تصرف كنند.

در حالي كه ما كماكان از درس ها و روش هاي سنتي براي آموزش اس`تفاده `اي `ده دوره ه مي كنيم، دانشگاه هنر لندن بزرگ ترين ارايه دهنده و برگزاركنن چ`اپ در سراس`ر انگلس`تان محس`وب مي ش`ود. ح`وزه اص`لي فع`اليت م`ا `والت و `ديريت محص `د و م `ا تولي `اي مختلف در رابطه ب `زاري كالس ه برگ س``رويس هاي چ``اپي اس``ت. در مجم``وع علي رغم اف``زايش تقاض``ا ب``راي تحصيالت چاپي، تقاضا براي دوره هايي كه تنها به اين رشته اختص`اص دارن`د در حال كاهش است. زيرا در حال حاضر گرايش عمده به سمت دوره ه`ايي`ار است كه دانش عملي دست اولي از پردازش، مديريت و توليد را در اختي

دانش آموزان قرار مي دهد.

غيرواقع بينانه است كه بخواهيم تمايز زيادي بين دوره هاي آموزش`ي برگ`زار شده توسط كمپاني ها و موسسات آموزشي قائل ش`ويم. مهم ت`رين تف`اوت اين دو در اعتبار آنها است. كمپاني ها به ندرت مي توانند بدون يك شريك از

47

موسسات آموزشي دوره هاي معتبري را برگزار كنن`د. آم`وزش در خ`انه هم مي تواند گاهي با آموزش مهارت هاي مخصوص به افراد مفيد واقع ش`ود. به طور كلي دانشگاه هنر لندن ارايه كننده دوره هاي تحص`يالت آك`ادميك اس`ت نه برگزاركننده كالس هاي كارآموزي. ما درصدد هس`تيم ت`ا فارغ التحص`يالني را وارد ب`ازار ك`ار ك`نيم كه بتوانن`د در م`واجهه ب`ا ش`رايط پيش بي`ني نش`ده عكس العمل هاي مناسبي از خود نشان دهند و ق`ادر باش`ند بين دانس`ته هاي

خود و آنچه در آينده به دانش آن نياز دارند، ارتباط خوبي برقرار كنند.

آينده روشني در انتظار كس`اني اس`ت كه پس از ادامه تحص`يل در س`طوح `ار و ص`نعت چه در ح`وزه چ`اپ و چه در `ازار ك متوس`ط م`ديريتي روانه ب

BA حوزه هاي ديگر مي شوند. زيرا آنه`ا ب`ا كس`ب م`درك م`ورد ني`از )مانن`د

(HONS) ‌(Print ‌Media ‌Management) نشان دادند كه از دانش و توانايي الزم براي فعاليت در بخش مديريت توليد و سرويس برخوردارند.

مشكل صنعت چاپ، تصوير غير پويا و غيرخالقانه اي است كه از آن در ذهن عموم نقش بسته است. اين تصوير كه به درس`تي بازگوكنن`ده وض`عيت اين صنعت نيس`ت ب`اعث ش`ده ت`ا چ`اپ ب`راي كس`اني كه اطالع چن`داني از آن ندارن`د خس`ته كننده به نظ`ر آي`د. س`اختار اجتم`اعي بس`ياري از كش`ورهاي `يروي توسعه يافته در جهتي در حال تغيير است كه با وجود اف`زايش س`ن ن كار فعال در آنها تمايل نسبي افراد جوان به اين صنعت كاهش يافته اس`ت. بنابراين دولت، سيس`تم آموزش`ي و كارفرماي`ان ن`اگزير از به وج`ود آوردن فرص`ت هايي ب`راي انتق`ال دانش و مه`ارت الزم نه تنه`ا به جوان`ان بلكه به كارگران ب`ا س`ابقه و فع`ال در ص`نعت هس`تند. معض`ل م`ذكور تنه`ا مختص

كشور انگلستان نيست بلكه كل دنيا با آن درگيرند.

كالج تكنولوژي ليدز Leeds ‌College ‌of ‌Technology))

كمبود نيروي كار متخصص يك چالش بزرگ پيش روي صنعت است.

48

نياز به مهارت بايد از راه دوره هاي آموزشي دانش`جومحور و انعطاف پ`ذير متناسب با نيازهاي شركت كنندگان برطرف شود.

`از ص`نعت قبل از رس`يدن قرار دادن آموزش در ليست اولويت هاي مورد نيآن

به نقطه بحراني خود )يعني كاهش تعداد افراد با تجربه(، الزامي است.

سوالي كه در مقطع كن`وني پرس`يده مي ش`ود اين اس`ت كه آي`ا م`ا ت`اكنون براي ج`بران زم`ان زي`ادي را از دس`ت داده ايم و آي`ا زم`اني ب`راي آم`وزش نيروي كار ب`اقي مان`ده اس`ت؟ كمپاني ه`ا ديگ`ر مانن`د گذش`ته به اس`تخدام غيرقانوني ن`يروي ك`ار ب`ا تج`ربه كمپاني ه`اي ديگ`ر نمي پردازن`د. ب`ا ك`اهش تدريجي افراد با تجربه در نهايت قيمت كاالهاي چاپي افزايش مي ياب`د. چ`را كه افراد با دانش و مجرب از ارزش بيشتري برخوردار مي ش`وند. ام`ا چ`را اين گونه به نظر مي رسد كه بس`ياري از كمپاني ه`ا در قب`ال چ`نين موض`وع

مهمي سكوت اختيار كردند؟

پژوهش اخير صورت گرفته در اين رابطه نشان از كمبود ش`ديد مه`ارت در درص`د ش`اغالن 50ميان نيروي كار فع`ال در انگلس`تان دارد. به ط`وري كه

`ر دوره هاي رسمي را نگذرانده و از صالحيت الزم برخوردار نيستند. عالوه ب`ا 20 سال براي نيروي كار فعال و بازنشس`تگي 48اين ميانگين سني 25 ت

`وجه به اين 5درصد آنها طي سال آينده چالش ديگري را در صورت ع`دم ت`دادي از `د داد. تع `رار خواه `اپ انگلس`تان ق موض`وع پيش روي ص`نعت چ كمپاني هاي آگ`اه از اين موض`وع درص`دد گنجان`دن برنامه ه`اي آموزش`ي در كارهاي خود برآمدند ولي هنوز بس`ياري از آنه`ا عكس العملي نس`بت به اين امر از خ`ود نش`ان ندادن`د. آي`ا علت اين ام`ر اين اس`ت كه آنه`ا مي ترس`ند افرادي كه سرمايه گذاري روي آنها شده است، از كار برايشان سرباز زنن`د. يا اين كه آنها بر اين باورند كه تجهيزات مدرن امروزي خود به ط`ور مج`ازي قادر به كنترل خود هستند؟ تج`ربه نش`ان مي ده`د آنه`ا به ت`ازگي به كمب`ود دانش و مهارت پي برده اند ولي نمي توانند كارمندان خ`ود را به ط`ور منظم

49

براي شركت در دوره هاي آموزشي مرخص كنند. تدارك اين كالس ها بايد به گونه اي باشد تا براي تط`ابق ب`ا الگوه`اي ك`اري كارفرماي`ان و كارمن`دان از انعطاف پ`ذيري الزم برخ`وردار باش`ند. در ح`ال حاض`ر افت چش`مگيري در شمار موسسات فعال رخ داده ولي باقيمانده آنه`ا از تجه`يزات م`درن كمك

گرفته و دروس متعددي را متناسب با نيازهاي موجود ارايه مي دهد.

`ا در حالي كه بسياري از ماشين آالت جديد از ابزارهاي كمكي براي اپراتوره`ايه و اس`اس تم`ام `وانيم از اين واقعيت كه دانش، پ `د، م`ا نمي ت برخوردارن مهارت هاي عملي است چشم پوشي كنيم. اپراتورها بايد از اطالع`ات ك`افي `ا راجع به مركب ها و چگونگي ساختن آنها، انواع كاغذ و چگونگي واكنش آنه

به موقعيت هاي متفاوت در ماشين آالت مختلف برخوردار باشند.

اغلب سازندگان وس`ايل و ماش`ين آالت عالوه ب`ر راه ان`دازي اوليه تجه`يزات وظيفه ارايه يك دوره آموزشي كوتاه مدت را بر عهده دارند. ام`ا بع`د از آن وظيفه كمپاني است كه با دس`تگاه هاي خري`داري ش`ده ك`ار كن`د. من اي`ده `ا تعيين معيارهاي ملي براي صالحيت فني را مي پسندم. با وجود اين معياره عالوه بر اين كه كارآموزان در حين كار درصدد كسب شواهد و م`دارك الزم `ازرس و كارش`ناس `د توس`ط يك ب `ذ ص`الحيت هاي الزم برمي آين `راي اخ ب موسسات آموزشي نيز مورد ارزيابي قرار مي گيرند. بدين ترتيب به درستي مش`خص مي ش`ود كه آي`ا ف`رد م`ورد نظ`ر از ه`ر دو جهت تئ`وري و عملي

صالحيت و توانايي برآوردن نيازهاي خاص يك صنعت را دارد يا خير؟

كالج صنعتي ليدز سيستم اينترنتي را راه اندازي كرده است كه به وسيله آن دانش پژوهان مي توانند در هر زمان از ط`ريق ك`امپيوتر به فراگ`يري دروس ارايه شده بپردازند. آموزش اينترنتي روش`ي دانش`جومحور اس`ت كه در آن كارشناسان همانند معلمان خصوصي به طور اختصاصي آمادگي پاس`خگويي `ا `ام در اين دوره ه به سواالت و نيازهاي دانش آموزان را دارند. پس از ثبت ن

يك كارشناس به عنوان مشاور به هر دانشجو اختصاص مي يابد.

50

`ال `ا مرك`ز همك`اري ص`نعتي چ`اپ ديجيت `دز ب `ا آغ`از مش`اركت ك`الج لي بCollabaration ‌Digital ‌Printing) ‌(Center ‌of ‌Industrial براي اولين بار در اروپا

دروس ويژه م`ديريت رنگ ب`راي ص`نعت چ`اپ ارايه ش`ده اس`ت. ارايه اين دروس به شيوه اي منحصر به فرد به كمپاني هاي بومي و بين المللي فرصت `ا برگزاري دوره هاي كارآموزي را مي دهد. كالج صنعتي ليدز در حال حاضر ب

ميلي`ون پون`د به برگ`زاري دوره ه`اي عملي- آموزش`ي 4تجهيزاتي با ارزش مشغول است.

`اپ و `نعت چ `از ص `خ به ني `اپ در پاس `انه چ `ي آنالين رس `امه آموزش برن بسته بندي- به ويژه در منطقه يورك شايرانگلستان- توسط ك`الج راه ان`دازي شد. اين خالء به وجود آمده در مهارت هاي الزم باي`د ب`ا ت`امين آموزش ه`اي

هم افراد شخصي از بين برود. رسمي هم براي كارمندان و

هند

انستيتو تكنولوژي مانيپال ‌Manipal ‌Institute ‌Of ‌Technology

`دريجي رو به `ور ت` `اپ به ط` `نعت چ` `اي آموزش``ي ص` `يان دوره ه` متقاض`افزايش اند.

دانشجويان در ح`ال گذران`دن دوره ه`اي تخصص`ي، به دقت م`راقب اوض`اع بوده و فرصت هاي

`ده ش`غلي به دست آمده را با جديت پيگيري مي كنند و تا حدودي نگران آينخود هستند.

( نش`ان مي ده`د اين Pirasگزارش منتشر شده از س`وي موسس`ه پ`يراس ) كش`ور به عن`وان يكي از كش`ورهاي م`وفق در اقتص`اد جه`اني توانس`ته در

51

بخش هاي مختلف منجمله صنايع چ`اپي ت`وفيق چش`مگيري به دس`ت آورد و درآمد به دس`ت آم`ده از ط`ريق بازاري`ابي ك`اال، مجالت و نش`ريات و اقالم ديگ`ري را به خ`ود اختص`اص مي ده`د. پيش بي`ني مي ش`ود ارزش مع`امالت

ميلي`ارد دالر در 25 /1 به رقم چش`مگير 2006 ميليارد دالري در سال 6/12 ارتقا يابد.2012سال

گرچه در سال هاي اخير در خصوص چاپ و صنايع وابس`ته گام ه`اي اساس`ي `ده اي به وج`ود آم`ده اس`ت، دانش`جويان برداش`ته ش`ده و جهش خيره كنن مشتاق در مواردي فاقد آگاهي ه`اي الزم ب`وده و دسترس`ي ك`افي به من`ابع ندارن`د. فقط تع`داد مح`دودي كه زمينه ه`اي الزم را در اين خص`وص كس`ب كرده اند، مي توانند اطالعات مورد نياز را به دست آورند. تصور نادرس`ت كه بحث چاپ را تنها در قالب روزنام`ه، مجله و ك`ارت دع`وت مح`دود مي كن`د `واني كه به `ار رفته و عن امروزه با عنوان مهندسي رسانه و چاپ به كلي كن درستي انتخاب شده دربرگيرن`ده تم`امي موض`وعات م`رتبط اس`ت. روز به روز به تعداد داوطلبان شركت كننده افزوده مي شود، آنها مي خواهند تص`وير

`د `يلي جدي `ال تحص `د. در س `ت آورن `راي ورود به 25واقعي به دس `ر ب نف نفر 3تحصيالت ثبت نام كردند. اين در حالي است كه ظرفيت پذيرش فقط

اعالم شده بود. استقبال متقاضيان به راس`تي ح`يرت آور اس`ت. هم اكن`ون نف`ر 39تعداد دانشجويان مشغول به تحص`يل در رش`ته مهندس`ي رس`انه ها

اين تع`داد به 2010اس`ت و اين در ح`الي اس`ت كه امي`د مي رود ت`ا س`ال نف`ر برس`د. اين يك واقعيت اس`ت كه دانش`جويان گله من`د اين 60تدريج به

موضوع هستند كه مطالب درسي به ط`ور عم`ده ب`ا نيازه`اي فعلي ص`نعت هماهنگي ندارد. متوليان آموزش نيز تا حدودي بر اين گفته صحه گذاشته اند و تالش دارند به ت`دريج ش`كاف به وج`ود آم`ده بين نيازه`اي ب`ازار و كيفيت آموزش را كاهش دهند. اين تحول مق`دور نيس`ت مگ`ر ب`ا ايج`اد تغي`يرات و

به روز كردن موضوعات درسي و تقويت زيرساخت ها.

52

`راي `ي ب `اي آموزش `زاري دوره ه `مم به برگ `اني كه مص `ر كمپ در واقع ه كاركنانش باشد، دو خط اصلي را دنبال مي كند. باال بردن مهارت هاي شغلي نيروه`اي موج`ود و اف`زايش به`ره وري. به عن`وان نم`ونه ب`ا خري`د هرگ`ونه

( نيازمن`د به ISOماش`ين آالت جدي`د ي`ا اج`راي سيس`تم هاي عملي`اتي جدي`د )`وطه `د مرب `از خط تولي `اي م`ورد ني `ا ظرفيت ه `د ب `يروي كارآم `ارگيري ن ك مي باشد. اين نوع آموزش هاي حرفه اي با انواع آموزش ه`اي عم`ومي كه در `اوت اس`ت. به مدارس و مراكز آموزشي به صورت عام دنبال مي شود متف`ت عبارتي سطح آموزشي مدارس جوابگوي دانش فني و پايه اي صنعت اس و بيشتر از آن را بايد در چارچوب آموزش هاي اختصاص`ي جس`ت وجو ك`رد. تعداد مراكزي كه آموزش ه`اي پ`ايه را ارايه مي دهن`د هش`ت م`ورد اس`ت و

`تر از `ا كم `روجي آنه `ود 500خ `د در كمب `ز را باي `دك مراك `داد ان `ر. تع نف`رد. `ت وجو ك `ات جس `ي موسس `ي و كمك آموزش `اخت هاي آموزش زيرس ضرورت ايجاب مي كند كه از آزمايش`گاه هاي مجه`ز در اين مراك`ز اس`تفاده شود و توانايي انجام امور و مهيا كردن منابع و امكانات تنها از عهده مراك`ز

قدرتمند و توانمند برمي آيد.

يكي از مشكالت پيش رو ب`راي ص`نايع چ`اپ هن`د ع`دم دسترس`ي به من`ابع جهت تجهيز منابع انساني است. ظ`رفيت مرك`ز آموزش`ي مانيپ`ال در ح`ال

نفر است. بدين معني كه در آين`ده امك`ان سروس`امان دادن 33حاضر تنها مقدور نيست، با اين ح`ال اف`زايش تع`داد نيروهاي انساني مورد نياز صنايع

ورودي ها در دوره هاي آتي يكي از اهداف مديريت مانيپال است.

آمريكا

انستيتو تكنولوژي روچستر‌Rochster ‌Institute ‌of ‌ Technology

وقتي به عاليق و تمايالت دانشجويان رشته چ`اپ بنگ`ريم مت`وجه مي ش`ويم كه طراحي درصدر همه آنها قرار دارد.

53

دانشجو در آمريك`ا مش`غول گذران`دن دوره ه`اي ط`راحي 000,40بيش از گرافيك در كالج ها هستند.

هر صنعتي براي پيشرفت به نيروي كار تحص`يل كرده و متخص`ص ني`از دارد. صنعت چاپ نيز از اين قاع`ده مس`تثني نيس`ت. چ`اپ در آمريك`ا به عن`وان

پرسنل جديد براي جايگزين ساختن 000,60صنعتي ديرپا ساليانه به حدود درصد( از اين 50كساني كه از اين حوزه خارج مي شوند نياز دارد. تعدادي )

افراد تنها از يك كمپاني به كمپ`اني ديگ`ر مي رون`د. از آنج`ايي كه اين اف`راد `اني و مهارت الزم را در اختيار دارند اين كار براي كمپاني ها چه از لحاظ زم چه از نظر اقتصادي بسيار مقرون به صرفه تر از استخدام افراد ت`ازه وارد و برگزاري نمودن دوره هاي كارآموزي براي آن ها است. بقيه افراد از مدارس

درص```د 30و دانش```گاه ها به اين ص```نعت راه مي يابن```د كه در اين مي```ان ساله و 2 درصد دانش آموختگان دوره هاي 15فارغ التحصيالن دبيرستان ها و

درص`د ب`اقي مان`ده ن`يز از م`دارس تحت نظ`ارت 5 ساله كالج ها هستند. 4كمپاني ها و توليدكننده ها جذب صنعت چاپ مي شوند.

`جويان امروزه موسسات برگزاركننده دوره هاي چاپ نسبت به گذشته دانش`اي ص`نعت 1980كمتري در اين رشته در سطح كالج دارند. در سال كالج ه

دانش``جو داش``تند كه اك``ثريت اين اف``راد ي``ا در 000,20چ``اپ در ح``دود بودند و يا اعضاي خانواده آنها به نوعي دبيرستان اين رشته را انتخاب كرده

دبيرس`تان ها اق`دام 80در اين صنعت مشغول فعاليت بودند. در اواخ`ر دهه Desktopبه تغيير برنامه هاي صنعت چاپ خود به نشر روم`يزي ) ‌Publishing)

`راتب از `ي به م `اي شخص `يزري و كامپيوتره `اي ل `را پرينتره `د. زي كرده ان دس`تگاه هاي چ`اپ و تجه`يزات گ`رافيك ارزان ت`ر بودن`د. دانش`جويان ن`يز به تدريج تمايل بيش`تري به س`مت ط`راحي پي`دا كردن`د به ط`وري كه ام`روزه

`تر از `ا نام نويس`ي 000,4كم `الج در آمريك `اپ ك `اي چ دانش`جو در دوره ه نف`ر در دوره ه`اي ط`راحي گ`رافيك 000,40مي كنن`د، در ح`الي كه ح`دود

مشغول به تحصيل اند. اين در شرايطي است كه توليدكنندگان تنها چگونگي

54

`ا كار با يك دستگاه جديد يا ماشين مخصوص را آموزش مي دهند ولي كالج ه روش هاي مديريتي و پردازش و بررس`ي را به دانش`جويان مي آموزانن`د. در حال حاضر نياز ض`روري به كارمن`دان در ه`ر دو س`طح به خ`وبي احس`اس

مي شود.

ك``اهش تقاض``ا ب``راي ش``ركت در دوره ه``اي چ``اپ كالج ه``ا از زم``اني كه دانش آموزان دبيرستاني تصميم به ادامه تحصيل در رشته ط`راحي گ`رافيك گرفتند به وضوح قابل مشاهده است. در برابر كاهش تقاضا براي دوره هاي چاپ، تمايل به شركت در مدارس طراحي روز به روز افزايش يافته اس`ت.

`را 4بدين ترتيب دوره هاي `د، زي ساله چاپ بر سر يك دوراهي قرار گرفته ان از يك سو نياز به تحصيالت باال به شدت احساس مي ش`ود و از س`وي ديگ`ر

اس`ت. در ش`رايط تقاضا براي ش`ركت در اين دوره ه`ا رو به ك`اهش نه`اده پيش رو، صنعت چ`اپ از نب`ود جوان`ان تحص`يل كرده در اين ح`وزه به ش`دت

متضرر خواهد شد.

زيرا ما به افرادي در تمامي رده ها از اپراتور ماشين تا متخصص كامپيوتر و متصدي ماشين چاپ و هي`ات م`ديره ب`ا مهارت ه`اي ب`اال ني`از داريم. در اين راستا دبيرستان و كالج ها آماده تربيت اف`راد در تم`امي رده ه`اي م`ورد ني`از

صنعت هستند.

چاپخانه داراني كه از دستگاه هاي چاپ ديجيتال استفاده مي كنند نياز بيشتري به تحصيل كرده هاي دانشگاهي دارند. زيرا دانش`گاه و ك`الج ج`ايي اس`ت كه `د به افراد اصول تكنولوژي را مي آموزند. كار با سيستم هاي گردش كار جدي

و داراي مه`ارت حل مس`اله ني`از دارد. ورود اين`ترنت به IT اف`رادي آش`نا با`د. به همين تمام امور تجارت نيز به نوبه خود، مهارت هاي جديدي را مي طلب خ`اطر كمپاني ه`ا در سراس`ر جه`ان به نيروه`اي تحص`يل كرده اي كه بتوانن`د سيستم هاي گردش كار پيچي`ده و تكنولوژي ه`اي جدي`د را پياده س`ازي كنن`د،

نياز دارند.

55

توضيح من درباره وضعيت صنعت چاپ در آمريك`ا درب`اره س`اير كش`ورهاي `ان دادن صنعتي نيز صادق است. در طول سال ها كالس هاي درس براي نش

`وژي 40تغييرات در صنعت و تكنولوژي تغيير كردند. در دهه `ترپرس تكنول ل مدارس شروع به ت`دريس چ`اپ افس`ت كردن`د. 50غالب بود. در آغاز دهه

نيز به تدريس حروف ريزي 1994هر چند كه بعضي از مدارس تا سال

‌hot ‌metal ‌type پرداختن`د ولي در نه`ايت همه آنه`ا دي`ر ي`ا زود موض`وعات درسي را بر اساس نياز صنعت تغيير دادند. اگر نگ`اهي به تغي`يرات رخ داده در فن آوري طي پنج سال گذشته بيندازيم، مشاهده مي ك`نيم كه بس`ياري از

مدارس قادر به هماهنگ ساختن خود با سرعت زياد تغييرات نيستند.

صنعت ما به افراد با تحصيالت عالي نياز دارد و م`ا نمي ت`وانيم فقط اف`راد تازه كار را جذب ك`نيم. در پاس`خ به س`وال م`ا، توليدكنن`دگان و كمپاني ه`اي مربوط به چاپ و اتحاديه مديران گفتند ما مي توانيم مهارت هاي اوليه م`ورد نياز يك فارغ التحصيل براي پيدا ك`ردن يك ش`غل مناس`ب را به او بي`اموزيم ولي پيش از اين ما بايد او را به اين سو جذب ك`نيم. متاس`فانه آم`ار تقاض`ا

درص`د از تع`داد 10براي تحصيل در اين رشته تكان دهنده است. ه`ر س`اله كساني كه حوزه چاپ را به عنوان زمينه فع`اليت خ`ود برمي گزينن`د كاس`ته `اپ از `ته چ `يل در رش `ا تحص `ت كه در آمريك `الي اس `ود. اين در ح مي ش

300دبيرستان يا پس از سال دوم ك`الج امكان پ`ذير اس`ت و در اين كش`ور كالج محلي چ`نين دوره ه`ايي را برگ`زار مي كنن`د. آنه`ا به 100دبيرستان و

دانشجويان مي آموزند كه چگونه در عمل و تئوري ب`ا تقاض`اي دني`اي واقعي چاپ برخورد كنند.

س`اله ص`نعت چ`اپ به ارتباط`ات 4ب`راي ج`ذب دانش`جو بيش`تر دوره ه`اي و نش`ر XML وPDF گرافيك تغيير نام پيدا كردن`د. ب`رخي مانن`د گ`ردش ك`ار

الكترونيكي محتواي ميان رس`انه اي دارن`د. يك منتق`د معتق`د اس`ت به دليل `ا آنچه در دهه اين كه نام اين دوره ها مديريت چاپ نيست و فض`اي كالس ب

56

به چشم مي خورد تفاوت دارد، نمي توان فارغ التحصيالن آنه`ا را م`ديران 80چاپ ناميد.

در يك نگاه كلي مي توان گفت كه تحصيالت در رشته چاپ مي بايست بيشتر مورد توجه قرار گيرد ت`ا فارغ التحص`يالن آن بتوانن`د به خ`وبي به كارفرم`اي خ``ود كمك كنن``د. كمپاني ه``اي مرب``وط به چ``اپ در آين``ده به يك كارخ``انه

كه چاپ تنها يك خروجي آنها به شمار مي آي``د. در اطالعات بدل خواهند شد حال حاضر بسياري از دبيرستان ها نمي توانند بودجه م`ورد ني`از ب`راي خري`د نرم افزارها و تجهيزات الزم را تامين كنند و توليدكنندگان هم تنه`ا مي توانن`د

خود قرار دهن`د. م`ا نيازمن`د ارتق`اي چ`اپ به تعدادي از آنها را مورد حمايت عنوان يك زمينه شغلي مناس`ب ب`راي رش`د و ت`رقي هس`تيم. ب`دين ت`رتيب `ني را در زمينه دانشجويان رشته چاپ در بدو فراغت از تحصيل، آينده روش كاري پيش روي خود خواهند داشت و تقريبا تمامي آنه`ا ش`غل هاي مناس`بي

پيدا مي كنند.

در آماده سازي PDFكنكاشي درباره چگونگي استفاده از فرمت كارهاي چاپي

فرمت مناسب براي خروجي كدام است؟ مرحله پيش از چاپ، در كل پروسه ي`ك ك`ار چ`اپي نقش`ي اساس`ي را ايف`ا مي كند. تا قبل از ديجيتال شدن اين مرحل`ه كلي`ه كاره`ا ب`ه ص`ورت دس`تي`ود. انجام مي گرفت كه البته نواقصي داشت و از ظرافت الزم برخ`وردار نب ديجيت`ال ش`دن و اس`تفاده از نرم افزاره`ا، امكان`ات و مزاي`اي ف`راواني ب`ه آماده سازي كار چاپي ارزاني داشت و كارهاي دشواري مانند روتوش عكس را آسان س`اخت. ام`ا اين دس`تاورد ن`يز ب`ه خ`ودي خ`ود، كارس`از نيس`ت و

مشكالت ديگري را جايگزين كاستي هاي گذشته مي سازد.

رنجه شدن حروف، مشكالت رنگ، نيامدن ب`رخي از افكت ه`ا در خ`روجي و ... از اين دست مشكالت بودند. شركت هاي مختلف براي جلوگيري از بروز

57

`راي ط`راحي و ذخ`يره اين مش`كالت، نرم افزاره`ا و فرمت ه`اي مختلفي ب اطالعات ارايه كردند.

به عن`وان ي`ك ف`رمت مناس`ب1993 را در سال PDFشركت ادوبي فرمت خروجي روانه بازار كرد و تاكنون طي هش`ت نس`خه مت`والي آن را ك`امل تر

كرده است.

`ا اين ح`ال PDFهم اكنون در دنيا به فرمت استاندارد خروجي تبديل ش`ده ب در بين ليتوگرافان ايراني چندان مورد استفاده قرار نمي گيرد. ب`راي آگ`اهي

در مرحله پيش از چاپ با طراحان، ليتوگرافان و كارشناسان PDF از كاربرد پيش از چاپ گفت وگو مي كنيم.

خشت اول كار چاپي را طراحان مي گذارند، بعد پ`اي ليت`وگراف و چاپك`ار و`يز صحاف و ... به آن باز مي شود. بنابراين براي بررسي بحث آماده سازي ن

بهتر است كنكاش خود را از دفتر طراحي آغاز كنيم.

در بيان طراحان حمي`د مص`دق ط`راح گرافي`ك، م`دير كارگ`اه گرافي`ك، دانش آموخت`ه رش`ته`ازار گرافيك در مقطع كارشناسي ارشد است كه از مقطع هنرس`تان وارد ب كار شده و به خاطر حرفه اش چند سالي است كه با چاپ در ارتباط اس`ت. او از نرم افزارهاي مختلفي براي طراحي سفارشات خود اس`تفاده مي كن`د.`ار مصدق ابتدا در مورد نحوه كار خود مي گويد: >اگر بخواهم روي عكس ك

اس`تفاده FreeHand كنم از فتوش`اپ، ام`ا ب`راي تصويرس`ازي از نرم اف`زار مي كنم و در آخر اگر احتياج به تلفي`ق نوش`ته و تص`وير باش`د، در نرم اف`زار

`ا سيس`تم عام`ل ك`ار Mac اين دي`زاين اين ك`ار را انج`ام مي دهم و چ`ون ب`ا `دارم.< وي ادام`ه مي ده`د: >اگ`ر در برنام`ه Corel مي كنم، ب س`روكار ن

كاركرده باشم از FreeHandو اگر در TIFF فتوشاپ كاركرده باشم از فرمت براي ذخيره سازي استفاده مي كنم.< FH فرمت

58

از مص`دق مي پرس`يم، وي پاس`خ مي ده`د: >اگ`ر در PDFدر م`ورد ف`رمت اين ديزاين كار كرده باشم ب`ه خ`اطر اين ك`ه در ليت`وگرافي از نظ`ر ف`ونت و

ك`ردن فاي`ل را ب`ا ف`رمت Export تص`وير مش`كلي ايج`اد نش`ود، از طري`ق PDF ذخ`يره مي كنم.< مص`دق معتق`د اس`ت ط`راح ف`ارغ از اين ك`ه در چ`ه

ك`ردن را PDF برنامه اي كار طراحي را انجام مي ده`د، در نه`ايت اگ`ر دانش `ل `د فاي `وگراف ق`رار ده`د. وي يكي از PDF داش`ته باش`د باي `ار ليت در اختي

`اي `د و PDF مزيت ه `ان مي كن `اوت بي `ويري متف `اي تص `تن كيفيت ه را داش تنه`ا ي`ك كيفيت داريم و اگ`ر بخ`واهيم حجم آن را پ`ايينTIFF مي گويد: >در

مي ت`وانيم كيفيت ه`اي PDF بياوريم بايد آن را فشرده كنيم. در ح`الي ك`ه در هر گونه اطالعات تصويري PDF متفاوتي داشته باشيم. عالوه بر اين، فرمت

ف`ونت، افكت و ... را در خ`ود حف`ظ مي كن`د. و در ي`ك كالم اين ك`ه فاي`ل PDF ون` اگر درست ساخته شده باشد، فرمت بسيار قابل اطميناني است چ

هر چه را كه روي صفحه مانيتور مي بينيم در خروجي نيز خواهيم ديد.<

مصدق در ادامه ضمن بيان توضيحاتي تجربيات خ`ود را درب`اره فرمت ه`اي FH، Tiff و ... بيان مي كند و مي گويد: >من اطالعات چاپي ندارم و آن چنان

خودم را درگير مسايل آن نمي كنم و انجام دس`توراتي مانن`د اورپ`رينت و از اين دست را ب`ه عه`ده ليت`وگراف مي گ`ذارم. بزرگ ت`رين مش`كل ب`راي من جابه جا شدن عناصر داخل فايل است. يك بار مشتري طراحي جلد كتابي را سفارش داده بود، طرح نهايي در آتليه مورد تاييد او قرار گرفت ولي زماني كه كار چ`اپ ش`ده را دي`دم، در فاي`ل دس`تكاري ش`ده ب`ود و عناص`ر فاي`ل جابه جا شده بودن`د. ب`ه اين ص`ورت ك`ه مش`تري در ليت`وگرافي طب`ق نظ`ر خودش بدون توجه ب`ه درس`ت ب`ودن معن`ا و مفه`وم آن از نظ`ر گ`رافيكي،

`ل `ود، از آن موق`ع فاي `ه FreeHand اش`كال و تص`اوير را جابه ج`ا ك`رده ب ب`رجيح مي دهم PDF ليتوگرافي نمي فرستم و سعي مي كنم آن را كنم چ`ون ت

در آتليه با مشتري به توافق برسم.<

59

شركت ساروبن در زمينه چاپ ديجيتال، ط`راحي، س`ازه هاي نمايش`گاهي و`ا ... فعاليت دارد. و به خاطر تعدد زمينه هاي فعاليت مي تواند با انواع فايل ه

و فرمت ها در ارتباط باشد.

اين ش``ركت فايل ه``اي متف``اوتي ب``راي خروجي ه``اي متف``اوت )افس``ت، الرج فرمت، ديجيت`ال و ...( ط`راحي و آماده س`ازي مي كن`د. س`اروبن ب`راي

و براي چاپ ديجيتال از فرمت Tiff، براي الرج فرمت از FreeHand افست از PDF .استفاده مي كند

غزاله بهرامي نژاد مدير آتلي`ه ش`ركت س`اروبن در توض`يح بيش`تر مي گوي`د: > در ايران يك سري از فرمت ها براي خروجي گرفتن استاندارد شده است ك`ه ب`ر همين اس`اس به`ترين ف`رمت ب`راي چ`اپ افس`ت در اي`ران فاي`ل

FreeHand است. متاسفانه ليتوگرافي ها به خاطر اين كه در خروجي گرفتن و `ا هم ازTiff فرم بندي راحت باشند، فايل فري هند ما را به `د، م تبديل مي كنن

خروجي گرفت`ه ش`ده raster رنجه شدن حروف متوجه مي شويم كه از فايل <Vector نه فايل .

بهرامي ن`ژاد ادام`ه مي ده`د: >ب`راي كاره`اي الرج ف`رمت چ`ون حساس`يت كمتري نسبت به كارهاي افست دارند و به خاطر اين ك`ه در آنه`ا از ح`روف ريز استفاده نمي شود و ابعاد فايل بزرگ است و مشكل رنجه شدن حروف را ن`داريم، ك`ار ط`راحي را در فتوش`اپ انج`ام داده و فاي`ل را ب`ا ف`رمت

Tiff براي خروجي مي فرستيم.< به`رامي در م`ورد چ`اپ ديجيت`ال و ف`رمت PDF ن`يز توض`يحاتي را بي`ان مي كن`د: >از ف`رمتPDF ب`راي چ`اپ ديجيت`ال

استفاده مي كنيم. چون در چاپ ديجيتال هزين`ه ب`ه ازاي ه`ر كلي`ك محاس`به`د از ف`رمت `راي فايل ه`ايي ك`ه تع`داد ص`فحات متم`ادي دارن مي ش`ود. ب

PDF ك دس`تور` استفاده مي كنيم تا كل يك فايل، يك كليك حساب شود و با ي پرينت، كل صفحات چاپ شود. به طور كلي ت`رجيح مي دهيم ف`رمت فاي`ل

استفاده نمي ك`نيم چ`ون بن`ا ب`ه Corelباشد. در ضمن از نرم افزار FH نهايي در خروجي فيلم و پليت نمي آيند و به خ`اطر Corel تجربه برخي از فيلترهاي

60

اين كه ك`ار م`ا ب`ه ص`فحه آرايي مجالت كم`تر مرب`وط مي ش`ود از نرم اف`زار اين ديزاين نيز كمتر استفاده مي كنيم.<

ب`ا فاي`ل فري هن`د تف`اوت PDFبهرامي در ادامه خاطرنشان مي كند كه فايل آنچنان محسوسي ندارد. تنها چيزي كه خيلي ملموس اس`ت، حجم مناس`ب

است و همين امر باعث شده فايل ارسالي به دستگاه به سرعت PDF فايل ريپ و سپس چاپ شود.

از او مي پرس`يم، در پاس`خ مي گوي`د: >اگ`ر در PDFدر مورد س`اختن فاي`ل مي س`ازيم، PDF برنامه فتوشاپ كار كرده باشيم مس`تقيم از هم`ان برنام`ه

دردس`رهايي دارد. م`ا ب`راي PDF منتهي ذخيره فايل در فري هند به ف`رمت از فايل فري هند به صورت تجربي ياد گرفته ايم كه ك`دام تنظيم PDF ساختن

را ب`راي Highگزين`ه PDF مناسب تر است. به طور مث`ال در هنگ`ام س`اختن كيفيت فايل در نظر گرفتيم، در خروجي حروف به صورت رنجه درآمدند، از

را low ليتوگرافي كه پرسيديم گفت بايد براي بهتر شدن كيفيت فايل گزين`ه انتخاب كنيم ولي هيچ دليل منطقي براي آن نياوردن`د.< به`رامي در خاتم`ه ضمن بيان اين مطلب كه در صنف چاپ ايران خيلي كم پيش مي آيد ك`ه ب`ه`ل و `ان تحوي `ودن زم `اه ب `ل آن را كوت `ار اهميت داده ش`ود و دلي كيفيت ك`د: > ليتوگرافي ه`ا سرعت عمل درخواستي مشتري معرفي مي كند، مي گوي

( س`اخت settingنخواسته اند و م`ا هم ب`ا تنظيم`ات ) PDF تاكنون از ما فايل PDF آشنا نيستيم. عالوه بر آن استاندارد مشخصي براي ساختPDF مناسب

خوب و سالم ساخته شود.< PDF چاپ تعريف نشده تا طبق آن يك فايل

از زبان ليتوگرافان `ي مهم و از طراحان كه بگذريم، ليتوگرافي ها در قسمت پيش از چاپ نقش`ان `د. ح`ال از زب `ر عه`ده دارن اساس`ي در گ`رفتن خ`روجي و كيفيت آن ب

ليتوگرافان قصه فرمت مناسب خروجي را مي خوانيد.

61

ب`ه خ`اطر داش`تن مزيت ه`ايي نس`بت ب`ه PDFاز نظر ليتوگرافي آبان فاي`ل فرمت هاي ديگر، بهترين فرمت براي گرفتن خروجي است.

`د: `ان اين مطلب مي گوي `ان ض`من بي `وگرافي آب ه`ومن عم`راني م`دير ليت`ا اغلب PDF >ف`رمت `دي، ف`رمت بس`يار مناس`بي اس`ت و ب `راي فرم بن ب

برنامه هاي طراحي نيز سازگاري دارد. عالوه بر آن به دلي`ل س`بك ب`ودن در مدت زم`ان كوت`اه تري ريپ مي ش`ود و ب`ه ط`ور كلي ف`رمت بس`يار خ`وبي

است.<

عمراني در ادامه مي گويد كه متاسفانه كسي از ما نمي پرسد با چه فرمتي، بفرس`تد ك`ه در ص`ورت ني`از PDF فايل را بفرس`تيم. اگ`ر بپرس`د مي گ`وييم

سالم را نيز به او خواهيم گفت. PDF روش ساخت

`وگرافي `ه ليت `رفتن خ`روجي ب `راي گ `ل ب `وع فاي `ر همين اس`اس هم`ه ن ب هس`تند، از TIFF مي فرستند. وي اضافه مي كند: >بيش`تر فايل ه`ا ب`ا ف`رمت

و سنگين ب`ودن آن ك`ه بگ`ذريم، اگ`ر فاي`ل TIFF رنجه شدن حروف در فايل باشد در گرفتن خروجي هيچ مشكلي نخواهد داشت. Flat تيف

به ليت`وگرافي ارس`ال مي ش`وند Corelو Freehandمابقي فايل ها به صورت است. مش`كل فري هن`د اين اس`ت، Freehandكمتر از Corel كه درصد فايل

كساني كه با آن كار مي كنند فونت و عكس را به علت س`نگين ش`دن فاي`ل`ه آن `لي embed ب `ل اص `ار فاي `ك در كن `ورت لين `ه ص `د و آن را ب نمي كنن

مي گذارند. همين كار درصد خط`ا را ب`ه خ`اطر امك`ان جابه ج`ايي در هنگ`ام`رد. اگ`ر `اال مي ب ش`ود مش`كلي embed ج`ايگزين ك`ردن ف`ونت و عكس ب

ندارد.<

مي رود و مي گوي`د: >س`رعت PDFعمراني در انتها باز به سراغ مزيت ه`اي به خاطر سبك بودن آن باالست، فونت ها شارپ PDF باز و بسته كردن فايل

ب`ا اك`ثر نرم افزاره`ا س`ازگاري دارد. ب`ا داش`تن چ`نين PDF هستند. همچنين را PDF مزيت هايي اگر كسي از ما بپرسد با چه فرمتي فايل را ذخ`يره كن`د،

62

به او پيشنهاد مي دهيم و از او مي خواهيم با استفاده از ادوبي ديس`تيلر ي`ك PDF سالم به ما تحويل دهد. اگرPDF سالم و مناسب خروجي نباشد فايل را

`ابت داريم براي اصالح به مشتري برمي گردانيم. البته يكسري مشتري هاي ث ( كرده ايم و براي ساختن save كه تنظيمات مناسب فايل هاي آنها را ذخيره )

PDF >.از تنظيمات خود آنها استفاده مي كنيم

زهرا شمس اپراتور پليت ستر در ليتوگرافي راين نيز توضيحات ج`البي را در خص`وص فاي`ل و فرمت ه`اي مناس`ب خ`روجي اراي`ه مي ده`د. او مي گوي`د:

به ما تحويل دهد، ب`ه ش`رط اين ك`ه س`الم و PDF >بهتر است مشتري فايل درست ساخته شده باشد. در غير اين صورت ترجيح مي دهيم فايل اصلي و

native >.همان برنامه اي را كه با آن كار كرده اند بگيريم

`هCorel ، فري هند، TIFFشمس ادامه مي دهد: >فايل هاي `زاين و ... ب ، اين دي ب`ا رنج`ه TIFF ليتوگرافي ما فرستاده مي شود. ب`ه ج`ز م`وردي ك`ه در فاي`ل

و مد تصويري آن درس`ت باش`د Flat شدن حروف روبه رو هستيم، اگر فايل و كوارك FreeHand در خروجي با مشكلي مواجه نخواهد شد. در برنامه هاي

كنن`د در خ`روجي مش`كلي نخواه`د ب`ود.< او embed اگر عكس و ف`ونت را بزرگ ت`رين مش`كل word مي گويد: >عالوه ب`ر هم`ه اين فايل ه`ا، فايل ه`اي

كنن`د ي`ا PDF ليتوگراف ها اس`ت. در اين ح`الت ي`ا فاي`ل را برمي گ`ردانيم ت`ا توض`يحPDFمي كنيم.< ش`مس در م`ورد نح`وه س`اخت PDF خودمان آن را

فاي`ل را Export مي ده`د: >اگ`ر ب`ا برنام`ه اين دي`زاين ك`ار ك`نيم از طري`ق PDF مي ك`نيم، در برنامه ه`اي ديگ`ر ابت`دا فاي`ل را ب`ه ف`رمتPSو س`پس از

تبديل مي كنيم.PDF طريق ادوبي ديستيلر به فايل

را به چ`ه منظ`ور مي خ`واهيم بس`ازيم، PDFكردن بايد بدانيم PDFدر هنگام ( و ... . بر اساس آن از تنظيمات مناسب استفادهProof براي چاپ، نمونه )

`ري ‌‌Job كنيم، ما براي كارهاي چاپي و بر اساس دستگاه هاي خودمان يك س

63

Option ( راي تم`ام فايل ه`ا از هم`ان تنظيم` ه`ايي را تعري`ف ك`رده ايم و بsetting>.استفاده مي كنيم )

ليت`وگرافي ط`رح و نگ`ار ن`يز كلي`ه فرمت ه`ايي را ك`ه طراح`ان و ناش`ران مي آورند، مي پذيرد.

داود شاهين مديرعامل ليتوگرافي شاهين در اين باره مي گويد: >فايل ه`اي TIFFبا ف`رمت ، CDR، FH، PDF و ... را ب`راي م`ا مي فرس`تند. ت`اكنون ب`ا

و فري هن````د مش````كلي نداش````ته ايم، ام````ا فايل ه````اي TIFF فرمت ه````اي word مشكل سازترين فايل ها هس`تند و باي`د ب`ه ص`ورتPDF ب`ه ليت`وگرافي

فرستاده شوند.

است نيز ش`اهد اش`كاالتي در Corelبرنامه nativeكه فرمت CDRدر فرمت رن`گ ب`وده ايم زي`را ب`رخي از فيلتره`ايي ك`ه در اين برنام`ه وج`ود دارد در

`د CDR خروجي نمي آيد. به همين خاطر از افرادي كه فايل `ا مي آورن براي م مي خ`واهيم ب`ه ليت`وگرافي بياين`د و فيلم را ببينن`د، در ص`ورتي ك`ه اش`كال

مشكل و مشتري هم Corel نداشته باشد از آن پليت تهيه مي كنيم. اگر فايل `ود وقت داش`ته باش`د، فاي`ل `ه Corel كمب `ديل ك`رده و خ`روجيTiffرا ب تب

مي گيريم.

در كوارك و اين ديزاين مشكل لينك را داريم.<

شاهين ادامه مي دهد: >اگر مشتري از ما بپرسد فايل را با چه فرمتي براي يك فايل سبك است، به س``رعت ريپ PDF، چون PDF ما بفرستد، مي گوييم

Security اس``ت ولي مي توان``د از س``طوح امني``تي Edit مي ش``ود، قاب``ل

اس`ت. ش`ايد همينEditبرخوردار باشد، يعني سازنده فايل تنه`ا ق`ادر ب`ه باشد، به اين دلي`ل ك`ه ب`ه خ`اطر ي`ك مش`كل PDF مساله يكي از اشكاالت

جزيي بايد فايل را براي اصالح به مشتري بازگردانيم.<

شاهين آهسته مي گويد كه يك نرم افزار

64

Plug-in ب`راي اديت فايل ه`ايPDF دارن`د ك`ه ب`راي اص`الح بعض`ي فايل ه`اي بس`يار PDF مشتريان به كار مي آيد، سپس متذكر مي شود كه نح`وه س`اخت

مهم است. از اين نظر كه بايد بدانيم براي چه هدف و منظوري مي خ`واهيم سازي اس`تفاده از دس`تور پ`رينت PDF را بسازيم كه بهترين روش PDF فايل

است. Adobe‌ PDF و انتخاب گزينه

از صحبت هاي طراحان و ليتوگرافان به عنوان مشتي نمونه خروار اين گونه ي`ك فاي`ل مناس`ب خ`روجي اس`ت PDF برمي آيد كه همگي ب`ر اين ك`ه فاي`ل

اتفاق نظر دارند.

بسازيم؟ PDFبا كدام روش تنها به يك روش قابل تولي`د نيس`ت. خ`دايار ص`ادقي م`دير گ`روهPDFفايل

رشته چاپ دانشگاه هنر و مدير شركت چوگان روش ه`اي مختلفي را ب`راي پيشنهاد مي دهد. او مي گويد: >بسته به اين ك`ه فاي`ل اص`لي در PDF ساخت

بسازيم. اگر PDF چه برنامه اي ايجاد شده باشد، تصميم مي گيريم كه چگونه فاي`ل اص`لي در مجموع`ه برنامه ه`اي ادوبي مانن`د فتوش`اپ، ايلس`تريتور و اين ديزاين ايجاد ش`ود، پيش`نهاد مي ش`ود ب`ه ط`ور مس`تقيم از داخ`ل همين

س`اخته ش`ده را به`ترين نس`خه PDFتوليد ش`ود و فاي`ل PDF برنامه ها فايل ي`ك Illustratorب`راي PDF مي دانيم.< او در توضيح بيشتر مي گوي`د: >فاي`ل

فرمت اصلي تلقي مي شود. اپراتور از همان لحظه اول مي تواند فاي`ل خ`ود ذخيره كند و تا انتها روي همان كار كن`د و س`رانجام هم`ان PDF را با فرمت

را به ليتوگرافي ارسال كند. PDF فايل

اما در برنامه فتوشاپ، درست نيست كه فاي`ل نه`ايي از فتوش`اپ خ`روجي گرفته شود. اگر فايل حاوي عكس و فونت باشد، درس`ت اين اس`ت ك`ه در برنامه هاي صفحه آرايي، ك`ار لي اوت انج`ام ش`ود. ب`رخي از طراح`ان ب`راي راحتي خودشان و اين كه فايل در هنگام خ`روجي ب`ا مش`كل مواج`ه نش`ود،

65

`ه ح`تي در چ`نين `وگرافي مي فرس`تند. ك `ه ليت `ل فتوش`اپي را ب هم`ان فايتوصيه مي شود.<PDFشرايطي باز هم فرمت

ن`يز گ`زينه اي را ب`راي Officeص`ادقي ادام`ه مي ده`د: >برنامه ه`اي س`ري در ص`ورتي ك`ه برنام`ه Officeدارند. بع`د از نص`ب برنامه ه`اي PDF ساخت

Acrobat‌ Professional را نصب ك`نيم، ي`كIcon در قس`مت ن`وار من`و اض`افه در اين PDFرا س`اخت، س`اخت PDF مي شود كه از آن طريق مي توان فايل

روش ب`ه تنظيم`ات ديس`تيلر بس`تگي دارد. ب`ه اين منظ`ور ك`ه برنامه ه`اي Office از آخرين تنظيمات ديستيلر براي ساختPDF .استفاده مي كنند

`د `رخي از برنامه ه`ا مانن `د Corelب `راي تولي `ه خاص`ي را ب `د. PDFگزين دارن،PDF توليدكنن`دگان برنامه ه`ايي از اين دس`ت ب`ر پاي`ه خصوص`يات اص`لي

`ه `وبي را اراي `د ك`ه در عم`ل نتيج`ه مطل `ه آن اض`افه كرده ان م`واردي را ب گنجانده ش`ده ك`ه ب`ه Corelدر PDF، براي ساخت ‌PDF‌ Publishing نمي دهد.

هيچ عنوان انتخاب درستي نخواهد بود.<

و Officeاز كلي`ه برنامه ه`ا ب`ه غ`ير از PDFب`ه گفت`ه ص`ادقي ب`راي س`اخت پيش`نهاد مي ش`ود. او Adobe‌ PDF خانواده ادوبي استفاده از پرينتر مج`ازي

در توضيح بيش`تر مي افزاي`د: >اين گزين`ه ي`ك پرين`تر مج`ازي اس`ت ك`ه ب`ا Printو تنظيم گزينه هاي مربوط به دستور Printer انتخاب آن از داخل منوي

سالم ساخت. برخي از ليتوگرافي ها كه دس`تگاه خ`روجي PDF مي توان يك خ`ود را PDFآن دس`تگاه Driverخاصي دارند از مش`تري مي خواهن`د ك`ه ب`ا

ساخته شده ب`ه ط`ور PDF بسازد و تحويل ليتوگرافي دهد كه در اين صورت `يه كامل وابسته به آن دستگاه خاص ليتوگرافي خواهد بود، البته ادوبي توص مي كند كه اين كار انجام نش`ود.< ب`راي روش`ن تر ش`دن بيش`تر اين مطلب صادقي مي گويد: >زم`اني ك`ه از برنامه نويس`ان مي خواهن`د ب`راي موض`وع مشخص`ي برنامه نويس`ي كنن`د، آنه`ا مي توانن`د از روش ه`اي مختلفي ب`راي

كه توسط درايورهاي PS (Post‌Script ساخت آن برنامه استفاده كنند. فايل )

66

مختلف ساخته مي شود با داشتن ي`ك ه`دف مش`خص، كدگ`ذاري يكس`ان و س`اخته PDFفاي`ل Adobe‌ PDF اگر از ط`ريق Adobe مشابهي ندارد. به گفته

( مي رسيم.device‌ independentغيروابسته به دستگاه ) PDF شود، به يك

مس`تقل از PSيا PDFاست. افرادي كه مي خواهند PPDنكته ديگر استفاد از `د. چ`ون PPD دس`تگاه بس`ازند به`تر اس`ت از خ`ود دس`تگاه اس`تفاده كنن

PPD درايور پست اسكريپت آن دستگاه نيست بلكه ي`ك فاي`ل مت`ني اس`ت و به`تري PDF يكسري تنظيمات آن دستگاه خاص را به م`ا مي ده`د ت`ا بت`وانيم

بسازيم.

را PDFفاي`ل Adobe‌ PDF‌ Printerبا همه اين صحبت ها، بهتر است با درايور بسازيم تا مستقل از دستگاه بوده و در هر كجا قابل استفاده باشد.<

برنامه ه`اي قاب`ل Freehandو Corelصادقي ض`من بي`ان اين ك`ه برنامه ه`اي ‌‌Print‌ and اطمين``اني نيس``تند مي گوي``د: >از آنج``ايي ك``ه ادوبي در زمينه

Publishing در دنيا پيشتاز است و امروزه اغلب تكنولوژي هاي نرم افزار نش`ر `ه و گرافيك از دل ادوبي بيرون مي آيد، به جرات مي توان گفت اگر كس`ي ب سراغ نرم افزارهاي ديگر برود اش`تباه ك`رده اس`ت. برنام`ه فري هن`د ن`ه از لحاظ طراحي بلكه از لحاظ مسايل فني همانند مديريت رنگ بسيار ض`عيف

هم از نظر افكت مشكالتي دارد. هر دو اين برنامه ها به Corel است. برنامه خاطر هزينه كم و سرعت چاپ ديجيتال، قابل استفاده در اين ش`يوه چ`اپي هستند چون در صورت بروز نقص و اشكال در فايل مي توان به س`رعت آن را اص`الح ك`رد. اش`كال ديگ`ر اين برنامه ه`ا، مس`اله ت`ايپ فارس`ي اس`ت.

`ه ص`ورت ف`ونت فارس`ي را حم`ايت Built‌ in هيچك`دام از اين برنامه ه`ا ب`ادي نمي كنند و بايد از فارسي ساز استفاده كرد كه دردسرها و مش`كالت زي

ك`ه ادوبي آنه`ا را روان`ه ب`ازار ك`رده اس`ت ME خواهد داشت. با نسخه هاي `ار `ه ص`ورت فارس`ي در اختي `وان ب `زاري را مي ت `اي نرم اف `ام قابليت ه تم

`اي `ه مزيت ه `وا، PDF داش`ت.<او در خاتم `ابليت فشرده س`ازي محت را قSecurity ،پيشرفتهCross‌ Platform، )‌ Rich‌ contentتصاوير و المان هاي فايل در

67

باالترين كيفيت ديده شود( و س`رعت در ب`از و بس`ته ك`ردن برمي ش`مارد و مي گويد: >هر فرمتي بايد براي هدف خاص`ي م`ورد اس`تفاده ق`رار گ`يرد.

هاي پر اشكال مربوط به ضعف علمي بعض`ي PDF و PDF استفاده نكردن از تم`ام نك`ات ب`هPDF از طراح`ان گرافي`ك مي ش`ود. اگ`ر در هنگ`ام س`اخت

در هنگ`ام خ`روجي ب`ا هيچ مش`كلي مواج`ه PDF درستي رعايت ش`ود فاي`ل نخواهد شد.<

PDF استاندارد خروجي جهاني منصور ناصري مدرس رس`مي كمپ`اني ادوبي در اي`ران، كارش`ناس ديگ`ري

است كه درباره فرمت مناسب چاپ نكاتي را ارايه مي دهد.

او مي گويد براي انجام كارهاي گرافيك ت`اكنون نرم افزاره`اي مختلفي اراي`ه`دگان `رين توليدكنن` `وان يكي از بزرگ ت` `ه عن` `ت. ولي ادوبي ب` `ده اس` ش` نرم افزارهاي گرافيك، استانداردي براي پروسه چاپ تعري`ف ك`رده و طب`ق`ت. اين `رده اس `ازار ك `ه ب `ايي را روان `ه نرم افزاره `تاندارد مجموع اين اس

`اپ) `زار فتوش `امل نرم اف `ك ش `ه گرافي `تريتور)Photoshop مجموع (، ايلسIllustrator( اين دي`زاين ،)InDesign( و آكروب`ات )Acrobatاس`ت. ب`ر اس`اس )

`ك برنام`ه رس`تري ) `ف ادوبي، فتوش`اپ ي `ابليتraster تعري `ه ق ( اس`ت ك وي`رايش عكس را ف`راهم مي كن`د، البت`ه قابليت ه`اي ديگ`ري ن`يز دارد ولي ه``دف اص``لي آن ك``اربرد روي تص``اوير مع``رفي ش``ده اس``ت. نرم اف``زار

است نيز براي فونت و به ط`ور كلي فايل ه`اي Vector ايلستريتور كه برنامه خطي در نظر گرفته شده است.

`راي ص`فحه آرايي مجالت و `ه فق`ط ب `زاين ن `زار اين دي `ال آن نرم اف `ه دنب ب روزنامه بلكه ب`راي تلفي`ق نوش`ته و تص`وير )لي اوت( مع`رفي ش`ده و اين امكان را فراهم كرده تا بت`وانيم از فاي`ل ط`راحي ش`ده ب`ا ف`رمت مناس`ب

خروجي بگ`يريم. ادوبي س`پس نرم اف`زار آكروب`ات را اراي`ه PDF چاپ يعني `ل انج`ام داده و آن را PDF كرد تا بتوانيم در آن كنترل نهايي و فني روي فاي

68

براي گرفتن خروجي ارسال ك`نيم.< ناص`ري مي گوي`د ه`ر نرم اف`زار ب`راي هدف مشخصي ارايه ش`ده اس`ت، ب`ا اين ح`ال ممكن اس`ت ه`ر نرم اف`زار قابليت هاي نرم افزارهاي ديگري را داشته باشد. طراح بايد بداند در نهايت با

فايل طراحي شده چه كار مي خواهد انجام دهد.

وي ادامه مي دهد: >طراحان باي`د تس`لط ك`املي روي نرم اف`زار فتوش`اپ، ايلستريتور و اين ديزاين داشته باشند و ليتوگرافان نيز بايد بر روي نرم افزار اين ديزاين و آكروبات مسلط باشند تا بتوانند به يك خ`روجي اس`تاندارد و ب`ا كيفيت برسند. فتوشاپ تنها برنامه اي است ك`ه درآن مي ت`وان ب`راي فاي`ل، پروفايل در نظر گرفت. با اين حال اگر ف`ايلي ب`ا پروفاي`ل تعري`ف ش`ده در

باز ش`ود، ب`ه خ`اطر متف`اوت ب`ودن Corelو Freehand نرم افزار ديگر مانند فضاي رنگي نرم افزارهاي مختلف، مشخصات رنگي فاي`ل ب`ه هم مي ري`زد. در حالي ك`ه اگ`ر پروس`ه ط`راحي فاي`ل از مرحل`ه ط`راحي ت`ا خ`روجي در مجموعه ادوبي انجام شود، مشخصات فايل تا مرحل`ه نه`ايي ث`ابت خواهن`د

ماند.<

را نرم اف`زار اين دي`زاين PDFناصري بهترين نرم افزار براي گ`رفتن خ`روجي س`الم وج`ود دارد: PDF معرفي مي كند و مي گويد:> دو روش براي س`اخت

`ا دس`تور PDFدر برنامه اين ديزاين و ديگري ساخت Export يكي از طريق بPrint .و انتخاب گزينهAdobe‌ PDF>

وجود دارد PDFوي ادامه مي دهد: >استانداردهاي مختلفي در هنگام ساخت و ... يكي از اس`تانداردها را Web كه بسته ب`ه ن`وع ك`ار- افس`ت- ديجيت`ال-

انتخاب مي كنيم.< ناصري متذكر مي شود كه از طريق ادوبي ديس`تيلر ن`يز`ه PDF مي شود فايل ساخت و در توضيح بيشتر مي گويد: > ادوبي اين برنام

ايجاد كرد. زماني نرم افزار ديستيلر يك برنام`ه مج`زا PDF را براي پشتيباني بود و ب`ه ط`ور جداگان`ه نص`ب مي ش`د، ادوبي ديس`تيلر را در نرم افزاره`اي جديد خ`ود ادغ`ام ك`رد و اس`تانداردي تعري`ف ك`رد ك`ه طب`ق آن از طري`ق

Export خروجيPDF >.گرفته شود

69

ناص`ري مي گوي`د: >خيلي مواق`ع م`ا ي`ا روش ص`حيح را نمي دانيم ي`ا فك`ر مي كنيم بايد يك حركت خارق العاده و خالق انجام دهيم و به نظرم``ان همين

ي`ك مس`اله ف`ني اس`ت و ربطي ب`ه PDF خالقيت به حساب مي آيد. مس`اله س`الم و PDF خالقيت ندارد، بلكه طبق يك استاندارد مشخص بايد ي`ك فاي`ل

مناسب خروجي ايجاد كرد.

TIFFما نمي گوييم فرمت ه`اي ، EPS و ي`اFreeHand وCorel نرم افزاره`اي اس`ت. ه`ر ك`دام از اين PDF بدي هستند، مي گوييم استاندارد خ`روجي دني`ا

`وان PDF فرمت ها در زمان خودشان كاربرد داشتند ولي هم اكنون كه `ه عن ب يك فرمت كامل معرفي شده تمام قابليت هاي فرمت ه`اي ديگ`ر را در خ`ود

`ده اس`ت. `راي ه`دف وPDF گنجان `وان ب `ا مختص چ`اپ نيس`ت و مي ت تنه منظورهاي مختلف از آن بهره گرفت.<

ناصري معتقد است كارشناس`ان چ`اپ و ب`ه خص`وص ليتوگراف`ان ب`ه ط`ور را بدانند و تمام دستورات آن را قبل از Print‌ Production كامل بايد قسمت

فرستادن فايل براي خروجي روي فاي`ل اعم`ال كنن`د و در خاتم`ه مي گوي`د: >براي انجام يك كار استاندارد نمي توان س`ليقه را دخي`ل ك`رد. طراح`ان و`د، چ`ون `اال ببرن `د دانش ف`ني خودش`ان را ب دس`ت اندركاران چ`اپ م`ا باي

مشكالت موجود در صنعت چاپ ما كافي نبودن دانش فني است.<

PDFتعريف ويژگي هاي(Portable‌ Document‌ Format) PDF توس`ط1993 براي اولين بار در سال

ب`ه ي`ك ف`رمت اس`تاندارد در PDFروانه بازار شد. هم اكن`ون Adobe شركت دنيا تبديل شده، ديگر تحت ليس`انس ادوبي نيس`ت و ه`ر ش`ركتي مي توان`د

يك فرمت غيروابسته PDF روي آن كار كند و نسخه خاص خود را ارايه دهد. ( است، به اين مفه`وم ك`ه مس`تقل از ه`رdevice‌ independent به دستگاه )

عالوه ب`ر داش`تن ق`ابليت ذخ`يره زب`ان پس`ت PDF دس`تگاه عم`ل مي كن`د. اس`كريپت، ق`ابليت ذخيره س`ازي زبان ه`اي برنامه نويس`ي ديگ`ر را ن`يز دارا

70

ب`ه گ`ونه اي دقي`ق PDF اس`ت. تم`ام عناص`ر نوش`تاري و تص`ويري در فاي`ل تنها يك فرمت چاپي نيس`ت و از آن مي ت`وان ب`رايPDF جايگزين مي شوند.

و نمايش نيز استفاده كرد. web آرشيو اسناد،

ب`راي ه`ر ه`دف PDFشركت ادوبي براي اين كه بت`وان از تم`ام قابليت ه`اي PDF مشخص به`ره گ`رفت، زيرمجموعه ه`ايي اراي`ه ك`رده اس`ت /‌xاز آن .

`اي `ت. از مزيت ه `ده اس `رفي ش `اپ مع `ار چ `راي ك `ه ب `ت ك `ه اس جملPDF ،مي توان به حجم كم، سرعت باال در تورق بدون توجه به تعداد صفحات

(، اس`تفاده آس`ان از م`ديريت رن`گ وsecurity داش`تن خصوص`يت امني`تي )( اشاره كرد.last‌ minute‌ editing امكان ويرايش تا لحظه آخر )

بررسي سيستم رطوبت دهي و مركب دهي در چاپ افست

آب و مركب؛ الفباي چاپ افست مبن`اي چ`اپ افس`ت تق`ابل و هم`راهي آب و م`ركب اس`ت و تنظيم اين دو `رين بخش عامل در حالي كه يكي از ابتدايي ترين مراحل چاپ اس`ت، مهم ت`رد نيز به حساب مي آيد. همچنان كه مي توان آن را به تيغ دولبه اي تش`بيه ك كه با ان`دك انح`رافي مي توان`د ب`اعث ب`اطله ش`دن و ه`در رفتن س`رمايه و

انرژي شود.

تنظيم آب و مركب از جمله مسايلي است كه در چاپخانه ه`اي اي`ران بيش`تر `ا جنبه علمي و تخصص`ي آن `تر ب `وده و كم به ش`كل تج`ربي و اكتس`ابي ب

برخورد شده است.

اين در حالي است كه اگر اپراتور ماش`ين چ`اپ ب`ا ه`ر يك از اين دو ع`امل )آب و مركب( به صورت علمي و تخصصي آشنا شده و جزييات كار ب`ا آنه`ا

را بداند، در هر شرايطي مي تواند به كيفيت نسبي در چاپ دست يابد.

71

در اين گ``زارش س``عي ش``ده اس``ت ويژگي ه``ا و مشخص``ه هاي سيس``تم رطوبت دهي و م`ركب دهي از دي`دگاه متخصص`ان، كارشناس`ان و چاپك`اران

مورد بررسي قرار گيرد.

براي آن كه با پروسه تنظيم آب و مركب از نزديك آشنا شويم، به بعض``ي از چاپخانه هاي شهر تهران سري زديم و با كارشناس`ان ف`ني آنه`ا به گفت وگ`و

نشستيم.

سيد رضا ناصر علوي مدير توليد پردازش تص`وير راي`ان ص`حبت خ`ود را اين گونه شروع مي كند: >چاپ افست بر اس`اس سيس`تم آب و چ`ربي اس`ت. سطح پليت قبل از ان`دود ش`دن ب`ا م`ركب، بايس`تي ب`ا قش`ر ن`ازكي از آب `ايي پوشيده شود. منتها براي انجام اين كار، سيستم آب بايد داراي ويژگي ه باشد، از جمله: توانايي انتقال يكنواخت آب به روي پليت، در دسترس بودن سيستم رط`وبت دهي ب`راي انج`ام تنظيم`ات و ق`ابليت تنظيم م`يزان تغ`ذيه

آب.<

وي ادامه مي دهد: >سيستم آب بايد طوري تعبيه شود كه اپراتور بتوان`د به ه`ر نقطه و س`طح آب دوس`ت، آب م`ورد ني`از را تغ`ذيه كن`د ت`ا امولس`يون `ال مناسبي به وجود آيد. اگر قشر آب به صورت يكنواخت به روي پليت انتق

عديده اي را براي چاپ به وج`ود مي آورد كه مي ت`وان به پيدا نكند، مشكالت پركردگي )مركب بيشتر از آب باشد( و يا بوري )آب بيشتر از مركب باش`د(

اشاره كرد.<

`ورد آب رضا عرب سرپرست فني چاپ فروغ دانش نيز نظرات جالبي در مو مركب مي دهد.

او مي گويد: >قبل از هر چيز براي آب مصرفي بايس`تي يك س`ري نك`ات را 7-8به ياد داشت و به درستي آنها را رعايت كرد: م`يزان دم`اي آب )ح`دود

`ا 10درجه س`انتي گراد(، درص`د الكل ) ( و 4-5 مناس`ب )PH درص`د(،12 ت <ppm 005 سختي آب )حداكثر .)

72

عرب ادامه مي دهد كه پس از انجام تنظيمات الزم جهت كن``ترل آب، تنظيم نوردهاي آب از حساسيت بااليي برخوردار است. با قرار دادن نورد در ج`اي `ال داد. او `تي از آب را به روي پليت انتق `ر يكنواخ `وان قش `ب، مي ت مناس

آب تغ`ذيه ش`ده كم ي`ا زي`اد ش`ود، مي توان`د ب`رخي از مي افزايد اگر مقدارمشكالت چاپي مانند زمينه آوردن و يا كدر شدن كار را ايجاد كند.

در رابطه با داروي آب، عرب به تناسب آن با ماشين چ`اپ اش`اره مي كن`د: كه اس`تاندارد م`يزان PH >استفاده از داروي آب راه حلي است براي تنظيم

درصد اس`ت. ولي ممكن اس`ت اين م`يزان 3 تا 2مصرف آن در آب حدود محل`ول PH دارو ب`ا ماش`ين چ`اپ همخ`واني نداش`ته و پس از ان`دازه گيري

% هم افزايش ياب``د 4 متر، اين ميزان به PH رطوبت دهي با وسيله اي به نام باشد.<5 الي 4 آب برابر با عدد PH تا

اجزاي تشكيل دهنده محلول رطوبت دهي ب`راي آش`نايي بيش`تر ب`ا م`واردي كه پيش`تر به آنه`ا اش`اره ش`د و همچ`نين شناخت اجزاي تشكيل دهنده محلول رطوبت دهي و خاصيت متفاوت هر يك `ا از آنه`ا س`راغ يكي از متخصص`ان ص`احب نظر ش`يمي چ`اپ مي رويم و ب مهندس واروژان گاوافيان مدير گروه توليدي و تحقيقاتي دوستان ش`يمي به

گفت وگو مي نشينيم.

ع`امل 10 الي 9به نظر مهندس گاوافيان براي داشتن يك كار چاپي خ`وب موثر وجود دارد كه يكي از آنه`ا آب اس`ت. به ط`ور كلي اس`تفاده از آب در كار چ`اپ به اين دليل اس`ت كه م`انع رس`يدن م`ركب به من`اطق غيرچ`اپي ش``ود. ام``ا آب به تنه``ايي داراي يك س``ري كم و كاس``تي هايي اس``ت كه نمي تواند اين وظيفه را به درستي انجام دهد. بنابراين با اف`زودن داروي آب

سعي در ارتقاي عملكرد آن دارند.

73

`ان `دس گاوافي` `د: >يكي مهن` ` ادامه مي ده از عوامل استفاده از دارو، ك`اهش كش`ش س`طحي آب اس`ت ت`ا بتوان`د به `واخت و ك`امل س`طح پليت را بپوش`اند. از آن گذش`ته به دليل ص`ورت يكن سرعت باالي ماشين چاپ و گرماي ايجاد شده در حين كار، آب به س``رعت تبخير مي شود و نمي تواند مانع رسيدن مركب به س`طح غيرچ`اپي ش`ود. در عين حال مركب ويسكوزيته )گران`روي( خ`ود را از دس`ت داده و زم`اني كه شل شد راحت تر وارد آب مي شود. با افزودن الكل عالوه بر كاهش كش`ش `ابت نگه `وان در ح`دمطلوب و به ص`ورت ث س`طحي آب، دم`اي آن را مي ت

داشت.<

وي مي افزايد: >مركب از مواد چربي دار ساخته شده اس`ت. در چ`اپ باي`د PH بين مرز مناطق چاپي و غيرچاپي، جنگي ميان آب و چربي باش`د. م`يزان

موجود در آب )درصد اسيدي بودن( رابطه مستقيم با قدرت ضدچربي بودن به سمت صفر پيش رويم، ميزان 7 هر چه از عدد آب دارد. گفتني است كه

`نيم، 14اسيدي بودن آب افزايش مي يابد و برعكس اگر به سمت حركت ك مي ت`وان م`رز مي`ان PH محلولي قلي`ايي خ`واهيم داش`ت. ب`ا تنظيم م`يزان

مناطق چ`اپي و غيرچ`اپي را نگه داش`ت. همچ`نين ب`ا اف`زودن دارو، ق`درت `ا به س`طوح غيرتص`ويردار به خ`وبي چس`بندگي آب را اف`زايش مي دهيم ت

74

آب در چ`اپ، PH بچسبد و مانع رسيدن م`ركب به آن ش`ود. ح`د اس`تاندارد است.<5 الي 4حدود

در حال حاضر براي داشتن يك محلول رطوبتي كارآمد باي`د دارو و الكل ه`ر كدام به طور جداگانه به آب اضافه ش`ود. البته در ماش`ين هاي جدي`د چ`اپ، يخچال ماشين عمل مخلوط كردن اين سه عامل با درصد مشخص را انجام مي دهد. منتها بايد در نگهداري يخچ`ال و س`رويس آن دقت الزم را به خ`رج

داد.

مهندس گاوافي`ان م`يزان داروي مناس`ب در محل`ول رط`وبت دهي را كه ب`ر درص`د بي`ان 3 ت`ا 2اساس محاسباتي در كارخانجات تولي`دي انج`ام گ`رفته

`ولي `رايط معم `دار در ش `د كه اين مق `اره مي كن `د و به اين نكته اش مي كن جوابگو است، به اين معنا كه اگر هر يك از شرايط محيط فرق كند، م``يزان مص`رف دارو هم به هم`ان نس`بت باي`د كم و زي`اد ش`ود. به ط`ور مث`ال در زمس`تان به دليل س`رماي ه`وا و ك`اهش بخ`ار آب، مق`دار آب مص`رفي و داروي آب كمتر خواهد بود. اما در تابستان اين ميزان اف`زايش پي`دا مي كن`د تا آب بيشتري به ماشين تغذيه شود. استفاده آب بيش`تر به معن`اي مص`رف داروي بيشتر نيز هست. نكته اي كه بايد به ياد داش`ت اين اس`ت كه در همه

شرايط بايد درصد داروي آب ثابت باشد.

آب به تنهايي جوابگوي نياز چاپ نيست شركت تهران فوكا عالوه بر نمايندگي فروش پليت در ايران، داروي آب نيز ارايه مي ده``د. از آنج``ا كه رفت``ار آب روي پليت، ممكن اس``ت تحت ت``اثير مشخصات فني پليت هاي مختلف، اندكي تفاوت داشته باشد، موض`وع آب و م`ركب را از اين نقطه نظ`ر ب`ا يكي از نماين`دگي هاي ف`روش پليت مط`رح

مي كنيم.

مسعود ح`ائري ن`ژاد كارش`ناس ف`روش ته`ران فوك`ا )نماين`دگي ف`وجي در ايران( در مورد داروي آب نكاتي را مطرح مي كند.

75

`د و `ول رط`وبت دهي را به آب نس`بت مي ده `ائري بيش`ترين س`هم محل ح مي افزايد: >به منظور افزايش بعضي از خصيصه هاي آب- براي اين كه قابل استفاده در چاپ باشد- برخي افزودني ها به آن اضافه مي ش`ود. يكي از اين افزودني ه`ا، اس`يد اس`ت كه ب`ر ق`ابليت امولس`يون و واكنش آب و م`ركب تاثيرگ`ذار اس`ت. اس`يدهايي كه ب`راي س`اخت داروي آب به ك`ار مي رون`د، اسيدهاي ض`عيفي مثل اس`يد فس`فريك و ي`ا س`يتريك هس`تند. وج`ود اس`يد سيتريك در محلول رطوبت دهي باعث فعال شدن صمغ عربي داخل محلول مي ش`ود. اين ص`مغ كه به دليل مح`افظت از س`طح چ`اپ نش`ونده م`ورد استفاده قرار مي گيرد، در محيط اسيدي واكنش انجام داده و تبديل به اسيد عربي مي شود. اين اسيد با اكسيدهاي فل`زي )آلومي`نيوم( روي س`طح پليت واكنش انجام داده و به اين نحو سطح غيرچاپي را از نفوذ مركب محافظت

مي كند.<

اما در مورد نك`اتي كه باي`د به هنگ`ام اس`تفاده از اس`يد در داروي آب دقت داشت، حائري مي افزايد: >هر چه ميزان اسيد به سمت قليايي شدن پيش رود، در چاپ با پديده اي به نام سايه زدن مواجه خواهيم شد. همچ`نين اگ`ر

شود، كار چاپي به اصطالح دچار مشكل كوري مي شود. به ميزان اسيد زياد`اپي انج`ام اين معنا كه به مناطق چاپي مركب كافي نمي رسد و در نتيجه چ`دگي نمي گيرد. از آن گذشته با افزايش اسيد محلول- به دليل خاصيت خورن اسيد- امكان آسيب رسيدن به فلز پليت و ح`تي ژالتين روي آن وج`ود دارد. در نتيجه حاشيه و مناطق مرزي سطوح چ`اپ ش`ونده همگي از بين رفته و تصوير كوچك تري چاپ مي شود. در اين م`ورد اگ`ر تص`وير چ`اپي تك رنگ و

شد.< تنپالت باشد، حاشيه تصاوير و نوشته ها رنجه رنجه خواهد

تنظيم آب براي كارهاي تنپالت و ترامه متفاوت است. به گفته حائري كنترل تعادل آب و مركب در كارهاي چاپي ترامه بسي مشكل تر از كارهاي تخت و `وير را `تند كه تص` `اطي هس` `ا نق` `اوير رنگي، ترام ه` `ت. در تص` تنپالت اس``اط `كل نق `دين ش `انند. ب `طح را نمي پوش `امل س `ور ك `ازند و به ط مي س

76

چاپ ش`ونده و چ`اپ نش`ونده ب`ا هم در ت`داخل هس`تند، بن`ابراين نس`بت به كارهاي تنپالت و خطي كه مرز مشخصي دارند، نياز به دقت بيشتري است.

را ث`ابت PH از ديگر افزودني هاي داروي آب، محلول ب`افر اس`ت كه م`يزاننگه مي دارد.

`راي چ`اپ در نظ`ر گ`رفته مي ش`ود، در ح`ائري ادامه مي ده`د: >آبي كه بمناطق متفاوت داراي كيفيت و سختي متغيري است.

اين سختي براي چاپ مناسب است اما ميزان آن نبايد از حد مجاز افزايش آب تاثيرگذاش`ته و آن را خن`ثي كن`د. س`ختي PH ياب`د، چ`را كه مي توان`د بر

)ميلي گ`رم ب`ر لي`تر( ‌ppm 005مناسب براي كاره`اي چ`اپي نباي`د بيش از باشد.

اگ`ر س`ختي آب از م`يزان متع`ارف بيش`تر ش`ود چ`اره اي ج`ز اس`تفاده از سختي گير آب و يا مصرف آبي ج`داگانه كه م`يزان س`ختي آن گ`رفته ش`ده

باشد، نيست.<

البته در اين مورد امير شكوهي )مدير فني چاپ انديشه ن`وين( تج`ربه خ`ود `يزان را بازمي گويد: >سختي آب را با الكل و داروي آب كنترل مي كنيم و م آن را از روي كار چ`اپ ش`ده تش`خيص مي دهيم. ب`ا اف`زودن الكل و داروي `ام `فاف تري انج `اپ ش `ايت چ `ود و در نه `ته مي ش `ول آب شكس آب، ملك مي گيرد.< ابزار دقيق جهت درآوردن درصد داروي آب و الكل به نسبت آب

نيز وجود دارد.

`د: >زم`اني كه `ان به ض`دكف ها هم اش`اره مي كن در ادامه مهن`دس گاوافي محل`ول رط`وبت دهي از منبع اص`لي به داخل حوض`چه آب منتقل مي ش`ود، `ودن اين `اد داش`ت ناخ`الص نب `د به ي `د. نكته اي كه باي ممكن اس`ت كف كن

كف كمك مي كند. تركيبات ض`د جلبك ضدكف هاست، چرا كه بر ميزان توليد از ديگر موادي است كه به خاطر جلوگيري از فاسد ش`دن و گندي`ده ش`دن

آب، به دارو اضافه مي شود.<

77

گفتني است كه در حال حاض`ر داروي آب به عن`وان يك محل`ول تركي`بي به آب اضافه مي شود كه عالوه بر كاهش هزينه ها نسبت به گذشته- كه هر يك از اجزا به طور جداگانه اضافه مي شد- ني`از چاپك`ار را به داش`تن اطالع`ات

فني و تخصصي در هنگام كار كاهش داده است.

ميزان داروي آب بايد حساب شده باشد`د `ول رط`وبت دهي بتوان `راي اين كه ه`ر يك از اج`زاي تش`كيل دهنده محل ب وظيفه خود را به درستي انجام دهد، مي بايست درصد مشخصي از هر كدام مورد استفاده قرار گيرد. ميزان ه`ر يك از م`واد اف`زودني در آب اگ`رچه ب`ا اندازه گيري و اعداد، ارقام قابل اس`تنادتر اس`ت ام`ا در چاپخانه ه`اي اي`ران روش تجربي به هر روش ديگ`ري ت`رجيح داده مي ش`ود. به ط`وري كه رض`ا عرب )كارشناس فني فروغ دانش( ميزان كافي بودن ي`ا زي`ادي س`ختي آب را از نمونه چاپي تشخيص مي ده`د. او مي گوي`د: >س`ختي آب را ب`ا اض`افه ك`ردن الكل مه`ار مي ك`نيم. اگ`ر در ك`ار پرك`ردگي و س`ياه ش`دگي داش`ته باشيم، به اين معناست كه سختي آب باالس`ت و آب به خ`وبي روي نورده`ا نمي نشيند. البته بايد در نظر داشت كه ميزان الكل بيش از ح`د ني`از نباش`د چرا كه مي توان`د عالوه ب`ر آس`يب رس`اندن به ن`ورد، پليت و الس`تيك و ن`يز

لعاب كاغذ را كنده و باعث رسوب اين مواد بر روي نوردها شود.<

شكوهي )مدير فني چاپ انديشه نوين( نيز روش هاي خاص تج`ربي خ`ود را براي اندازه گيري ميزان داروي آب در محلول رطوبت دهي دارد.

% 2او مي گويد: >در حال حاضر در دس`تورالعمل داروه`اي آب، م`يزان آن ذكر شده است كه در برخي شرايط اين ميزان در كار چاپ كفايت نمي كن`د

هم مي رسد.3و درصد آن به رقم

78

بودن داروي آب، پايين راه تشخيص كم آمدن وضوح چاپ است. از آن گذشته داروي آب و الكل بايد قدرت شستن م`ركب از روي پليت را داش`ته باش`د ت`ا پرك`ردگي )زمينه آوردن( در چ`اپ ايجاد نشود.< به گمان شكوهي در چاپ افست، ابتدا سراسر پليت م``ركب `ا اندود شده، سپس نواحي غيرچاپي با آب شسته مي شود. البته اين نظ`ر ب آنچه در منابع ديگر آمده و نيز سخن ساير كارشناسان تم`ايز دارد. ش`كوهي ادامه مي دهد: >الكل مكمل داروي آب است و شستن مركب از روي پليت

`را كه در را تسهيل مي بخشد. ولي بايد در نظر داشت آب به كاغذ نرس`د چ اين صورت باعث چروك شدن كاغذ، ايجاد چس`بندگي و در نه`ايت پيش آم`د پشت زدن مي شود. البته بايد گفت پشت زدن داليل ديگري مثل ن`زدن پ`ودر،

باال بودن قشر مركب و نامرغوب بودن مركب مي تواند داشته باشد.<

شكوهي درباره تعادل آب و مركب ن`يز مي افزاي`د: >اگ`ر م`يزان آب تغ`ذيه شده بيش از مركب باشد باعث ايج`اد شس`تگي در ك`ار ش`ده و به ص`ورت برفكي شدن كار چاپي ظاهر مي شود. برعكس اگ`ر م`يزان م`ركب بيش از

79

آب باش`د، م`ركب به اص`طالح روي پليت دلمه مي بن`دد و ب`اعث پ`ر ش`دن ترام ها و سياه شدن كار مي شود. اين ها همه مواردي اس`ت كه طي تج`ربه

به دست مي آيد.<

برحسب تجربه و يا با به كارگيري PH در اكثر چاپخانه ها مواردي مثل الكل يا از وسايل آزمايشگاهي )مثل كاغذ تورنسل( م`ورد س`نجش ق`رار مي گ`يرد. نكته اي كه در اين مرحله بايد به آن توجه كرد ط`ول عم`ر اين كاغذهاس`ت.

متر طول عمر PH مهندس گاوافيان در اين باره توضيح مي دهد: >كاغذ هاي دارن`د و بيش`تر از چن`د م`اه نمي ت`وان از آنه`ا اس`تفاده ك`رد. اين كاغ`ذها، كاغذهاي معمولي هستند كه با مواد شيميايي پوشيده شده و به مرور زمان به دليل خشكي هوا، رطوبت و حرارت تج`زيه مي ش`وند و ديگ`ر نمي توانن`د

مورد استفاده قرار گيرند.<

ناشناخته هاي دنياي آب و مركب كه همگي چاپخانه ها يا به صورت تجربي يا علمي آن را PH عالوه بر الكل و

`ت كه در مي سنجند، فاكتورهاي ديگري هم در كيفيت آب مصرفي دخيل اس حال حاضر نه تنها اندازه نگ`رفتن آن بلكه نش`نيدن و نش`ناختن آن هم ج`اي

تعجب ندارد.

( است. حائري conductivityيكي از اين موارد رسانايي يا ميزان هدايت آب ) در اين م`ورد توض`يح مي ده`د: >ب`راي س`نجش داروي آب دو ف`اكتور مهم وجود دارد كه بايستي در هر بار مصرف آب ان`دازه گيري ش`ود. يكي م`يزان

PH ترل` `ا هدايت س`نج كن `تي آب كه ب آب اس`ت و ديگ`ري ه`دايت الكترولي مي شود. هدايت الكتروليتي به معناي مقدار يون هايي است كه در داخل آب وجود دارد كه مي تواند ناشي از داروي مصرفي و يا وجود هر جسم خارجي در آب باش`د. ه`دايت اگ`ر از ح`د مطل`وب ب`االتر باش`د به اين معناس`ت كه محل`ول رط`وبت دهي آل`وده اس`ت و بايس`تي تع`ويض ش`ود و اگ`ر از ح`د مطلوب كمتر باشد به معناي رقيق شدن صمغ موجود در داروي آب است و

چاره آن باال بردن درصد داروست.<

80

حائري براي درك بهتر اين معاني، توضيحات خود را با نمايش نمودار همراه مي سازد.

در نمودار شماره يك، همانطور كه نشان داده شده است با افزايش م`يزان به ت`دريج ك`اهش پي`دا PH دارو در حجم مشخصي از آب، منحني مرب`وط به

كرده و به حد اش`باع مي رس`د. در مق`ابل منح`ني مرب`وط به رس`انايي آب )Conductivity.به طور ثابت افزايش پيدا مي كند )

در نم``ودار ش``ماره دو، رابطه مي``ان س``ختي و رس``انايي آب نش``ان داده مي شود. همان طور كه در اين نمودار نمايش داده ش`ده اس`ت، رس`انايي و س`ختي آب رابطه مس`تقيمي ب`ا هم دارن`د. به اين معن`ا كه ه`ر چه م`يزان

( بيشتر باشد، رسانايي هم افزايش پي`دا ppm 005 سختي آب از حد مجاز )مي كند.

يكي ديگر از مسايلي كه اغلب در كتاب هاي تخصصي و مجامع علمي مطرح مي ش`ود و در مق`ابل اغلب چاپخ`انه داران اظه`ار بي اطالعي مي كنن`د، بحث

امولسيون شدن مركب است.

تشكيل امولسيون در مركب و يا روي نوردهاي مركب در يك ماشين افست امري طبيعي است كه در اثر مخلوط شدن دو مايع- ظاهرا غيرقابل حل در يكديگر- به وجود مي آيد. اين پديده به علت شرايط مكانيكي خاص`ي در اث`ر `ا يك`ديگر )مثل آب و م`ركب( حاص`ل مي ش`ود. )چ`اپ برخ`ورد دو م`ايع ب

افست: راهنماي كار با ماشين هاي ورقي- ترجمه از حميد لباف(

مهندس گاوافيان در اين باره توض`يح مي ده`د: >سيس`تم چ`اپ افس`ت ب`ر اصل جدايي آب و چربي اس`ت و اين دو هيچ گ`اه ب`ا هم ت`ركيب نمي ش`وند. `ا مگر اين كه با اضافه شدن يك ماده امولسيفاير در محلول رطوبت دهي و ي

مركب، اين دو ماده با يكديگر واكنش انجام دهند.<

`د چ`را كه او ادامه مي دهد: >در فرآيند چاپ نبايستي امولسيون به وجود آي در اين شكل مركب و آب با يكديگر به طول كامل تركيب شده و در مناطق

81

`ن غيرچاپي كه نبايد مركبي وجود داشته باشد، هاله اي كمرنگ و بسيار روشاز فام مركب ديده مي شود.

`اه امولسيون زماني در چاپ به وجود مي آيد كه توليدكننده به ط`ور ناخودآگ`ابل مواد امولسيفاير را وارد فرمول خود كرده كه در اين صورت به جاي تق

آب و چربي، مخلوط شدن آب و چربي را خواهيم داشت.

همچنين زماني كه چاپكار بدون اطالع موادي را به دارو مي افزايد يا از مواد مصرفي غيرمرغوبي مثل كاغذ مواد امولسيفايري وارد مركب يا محلول آب

شده، امولسيون پديد مي آيد.<

`ان راه چ`اره امولس`يون آب و م`ركب را در وهله نخس`ت `دس گاوافي مهنشناسايي عوامل مشكل زا و سپس تعويض مواد نامناسب مي داند.

حائري نيز در اين باره نظراتي دارد: >از نظر تئوري آب و جوهر نبايد با هم واكنشي داشته باشند. اما در چاپ الزم است كه اين دو ماده با هم ت``ركيب شوند. از نظر شيميايي اگر چربي به شكل قطره هاي ري`زي درآي`د، ق`ابليت حل شدن در آب را داراست كه به آن امولسيون مي گويند و نم`ونه ب`ارز آن

شير است.<

حائري ادامه مي ده`د: >زم`اني كه آب به روي پليت منتقل مي ش`ود، تم`ايل بيشتري دارد كه روي نواحي غيرچاپي را بپوشاند اما اين ب`دان معن`ا نيس`ت كه قطرات آب روي نواحي چاپي قرار نمي گيرند. آب بر روي تمامي نواحي

پليت قرار مي گيرد، ولي نحوه قرار گرفتنشان با يكديگر متفاوت است.<

اگر ف`رض ب`ر اين داش`ته باش`يم كه امولس`يوني در چ`اپ ص`ورت نگ`يرد و مركب نتواند قطرات آب را ج`ذب خ`ود كن`د، م`ركب به من`اطق تص`ويردار نمي رس`د و در ن`تيجه در چ`اپ ب`ا پدي`ده ك`وري )چ`اپ نش`دن قس`مت هاي

تصويردار( رو به رو خواهيم شد.

82

همخواني فرموالسيون آب و م`ركب در اين م`ورد نكته اي اس`ت كه باي`د به `ول رط`وبت دهي را 3ياد داشت. نمودار شماره ، تاثير سه نوع متفاوت محل

بر امولسيون يك نوع خاص از فرموالسيون مركب نشان مي دهد.

در هر سه نمونه ميزان امولسيون آب و مركب تا م`يزاني اف`زايش ي`افته و پس از آن هر دو اشباع شده و روند ثابتي را طي مي كنند.

`اوز `از تج به گفته حائري اگر ميزان امولسيون شدن آب و مركب از حد مج كند مي تواند به عنوان مشكل چ`اپي مط`رح ش`ود. اگ`ر م`يزان امولس`يفاي ش`دن بيش از ح`د باش`د و م`ركب آب بيش`تري را به خ`ود بگ`يرد از لح`اظ خواص فيزيكي دچار مشكل شده و گران`روي آن ك`اهش مي ياب`د. در ن`تيجه

مركب شفافيت خود را از دست مي دهد و چاپ نهايي كمرنگ مي شود.

PH وي ادامه مي ده`د: >در بعض`ي م`وارد مي ت`وان امولس`يفاي ش`دن را با

`زايش `ا اف `رد. ب `ترل ك `تري به PH كن `ده و ميل كم `يدي تر ش آب، دارو اس امولسيون دارد. به عب`ارتي تق`ابل بين آب و م`ركب اف`زايش مي ياب`د. البته بايد يادآور شد كه اسيد بيش از حد مي تواند به فلز پليت و ژالتين آن آسيب

برساند.<

دما، رطوبت؛ تاثيرگذار بر سيستم آب و مركب ش`رايط و ويژگي ه`اي محيط چاپخ`انه هم`ان طور كه ب`ر كل پروس`ه چ`اپ تاثيرگذار است، بر سيستم آب و مركب بي تاثير نيس`ت و ع`دم ت`وجه به آن

مي تواند بر كيفيت هر كدام از اين عوامل اثر سوء بگذارد.

در پاسخ به اين سوال كه آي`ا ش`رايط محيطي چاپخ`انه مثل دم`ا و رط`وبت مي تواند در تنظيم آب و مركب اثرگذار باش`د، رض`ا ع`رب گفت: >ش`رايط

محيطي به صورت مستقيم تاثيري بر روي آب و مركب نمي گذارد.<

اما امير شكوهي دم`اي چاپخ`انه را مس`اله مهمي بي`ان مي كن`د و مي گوي`د: >در روزهاي گرم تابستان مصرف آب بس`يار اف`زايش پي`دا مي كن`د. دم`اي

83

درجه 8يخچ`ال كه هم`ان آب س`ردكن ماش`ين اس`ت به ط`ور اس`تاندارد درجه س`انتي گراد 14 الي 13سانتي گراد اس`ت. اين م`يزان در تابس`تان به

برابر دماي چاپخانه كه باعث مي شود مصرف 1 /5هم مي رسد. يعني حدود آب و الكل افزايش يابد.

`يزان به 18استاندارد رطوبت در تابستان حدود % است كه هر چه از اين م`ار چ``اپي دارد. البته `ار منفي ب``ر روي ك س``مت مثبت و منفي پيش رود آث بيشترين خسارت در مورد كاغذ است كه با افزايش رطوبت ديگر مركب به

خوردگي پيش نمي آيد.< خود نمي گيرد و روي هم

شكوهي ادامه مي دهد: >رطوبت زياد در محيط ب`اعث دلمه بس`تن م`ركب مي شود، چ`را كه آب ديگ`ر ق`درت شس`تن م`ركب از روي پليت را ن`دارد و ب`اعث مي ش`ود م`ركب اض`افه ب`ر روي س`طح پليت ب`اقي مان`ده و ايج`اد

پركردگي و يا سياه كردگي كند.<

نكته اي كه شكوهي به آن اشاره كرد ع`دم برخ`ورد مس`تقيم ه`واي گ`رم و سرد با ماشين چاپ است. اگر باد سرد و گرم به طور مس`تقيم ب`ا پليت در تماس باشد، آن قسمت يا دچار سياه شدگي مي شود و يا مركب را از روي

سطح پليت مي شويد.

ناصر علوي نيز تاثير ش`رايط محيطي را ب`ر روي ويس`كوزيته م`ركب م`وثر مي داند و مي افزايد: >با گرم شدن محيط، پديده شل ش`دن م`ركب ايج`اد مي شود و در چ`اپ پرك`ردگي پيش مي آي`د. رط`وبت زي`اد ن`يز ب`اعث ع`دم

`ده `اد پدي `اعث ايج `اپ ش`ده كه ب `د از چ `ركب بع rub خش`ك ش`دن م ‌off

مي شود.<

به گفته مهندس گاوافيان هر يك درجه افزايش دماي محيط، باعث مي شود % كاهش يابد و در نهايت منجر به افت كيفيت مركب 10ويسكوزيته مركب

شود. در تابستان به دليل گرماي زي`اد، م`يزان پخش ش`دن م`ركب ب`ر روي پليت اف`زايش پي`دا مي كن`د. چاپك`ار ب`دون ت`وجه م`يزان داروي آب را زي`اد

84

مي كند تا به واسطه اسيد، چربي مركب را از روي پليت بشويد كه اين خود باعث افت كيفيت مي شود. در صورتي كه تنها راه چاره، تنظيم دما و درصد

درجه 26 ت``ا 22رط``وبت ه``واي س``الن ك``ار اس``ت كه مي بايس``ت بين % رطوبت باشد. 50سانتي گراد دما و

حائري اضافه مي كند كه افزايش دم`ا مي توان`د ب`اعث اف`زايش س`رعت در واكنش هاي تخريبي مانند رشد عملكرد جلبك ها و همچنين تس`ريع تبخ`ير آب

شود.

داروي آب هم همانن`د م`ابقي محص`والت ش`يميايي بس`ته به زم`ان س`اخت محصول كيفيت هاي متفاوتي دارد.

س`ال مع`رفي مي كن`د. 6 الي 5شكوهي تاريخ مصرف داروي آب را ح`دود اما زمان مناسب براي استفاده همان يكي، دو سال پس از توليد است. ه`ر `ده و چه به طول عمر دارو افزوده شود قدرت و خاصيت دارو كم توان تر ش

% جوابگو نيست.2ديگر به ميزان

`د كه مهندس گاوافيان در مورد شرايط نگهداري دارو به نكاتي اشاره مي كن سال دارو را مورد مص`رف ق`رار 8 الي 7در صورت رعايت آنها مي توان تا

داد. نگهداري در ظ`روف يكدس`ت س`فيد پلي اتيل`ني، ع`دم قرارگ`يري زي`ر `رماي تابش مستقيم نور خورشيد، قرار نگرفتن در محيطي كه حرارت و س

آن متعادل نيست، از جمله اين نكات است.

سيستم متفاوت، عملكرد متفاوت نوع سيستم رطوبت دهي نيز مي تواند ب`ر چگ`ونگي عملك`رد آب و تغ`ذيه آن اثر بگذارد. در ايران ماش`ين هاي چ`اپ از نظ`ر سيس`تم رط`وبت دهي به دو قسمت پارچه نورد و آلكالر تقس`يم مي ش`وند. عل`وي ب`ا بي`ان اين موض`وع صحبت خود را در مورد تفاوت داروي آب و سيس`تم هاي رط`وبت دهي آغ`از مي كند و ادامه مي ده`د: >در سيس`تم آب پارچ`ه، ب`راي رطوبت رس`اني به پليت فقط از آب استفاده مي شود و امولسيون آب و م`ركب از اين ط`ريق

85

ش`امل آب، صورت مي گيرد. اما در سيستم آلكالر محل`ول رط`وبت دهي كهالكل و داروي آب است، اين امولسيون را ايجاد مي كند.

تفاوت بين سيستم آب پارچه و آلكالر در تص`اوير چ`اپي متف`اوت اس`ت. در `ده `ه هاي رنجه رنجه ش `اپ مي ش`ود داراي گوش `ويري كه چ `ارچه تص آب پ است، چرا كه امولسيون دقيق صورت نمي گيرد. ام`ا در سيس`تم آلك`الر به دليل امولس`يون دقيقي كه به خ`اطر محل`ول رط`وبت دهي ايج`اد مي ش`ود، كارهاي چاپي از كيفيت بااليي برخوردارند. مش`كل اساس`ي كه در سيس`تم آب پارچه وجود دارد، پرزدهي روكش پارچه اي نورد است. پرزهاي پارچه از ط`ريق ن`ورد وارد تش`تك هاي آب و م`ركب ش`ده و س`پس روي ك`ار چ`اپي

منتقل مي شوند و كيفيت كار چاپي را كاهش مي دهند.

البته راه حل آن شستن نوردها با محلول آب داغ يا محلولي آغش`ته به م`واد تميزكننده )گليسرين( است.

اگر تعادل به هم بخورد...

آشنايي با هر يك از اجزاي تش`كيل دهنده محل`ول رط`وبت دهي و تنظيم ه`ر يك از آنها بسته به ش`رايط و ن`وع ني`از زم`اني مي توان`د در چ`اپ ارزش`مند باشد كه با مركب مص`رفي تع`ادلي پاي`دار برق`رار س`ازد. اهميت برق`راري تعادل ميان اين دو تا به حدي است كه با كمي انح`راف مي توان`د مش`كالت

چاپي را پديد آورد و به طور مستقيم باعث افت كيفيت كار نهايي شود.

يكي از مسايل بسيار پ`راهميت تنظيم آب و م`ركب، همخ`واني و س`ازگاري آنها با هم است.

حائري در اين مورد مي گوي`د: >اگ`ر تع`ادل آب و م`ركب به هم بخ`ورد، دو حالت پيش مي آيد. نخست زماني است كه ميزان مركب بيشتر از آب است كه در نهايت چاپي پررنگ يا به اص`طالح س`ياه ك`ردگي پيش مي آي`د. ح`الت ديگر زماني اتفاق مي افتد كه ميزان آب بيشتر از مركب باشد كه ن``تيجه آن

چاپ كمرنگ يا بورشدگي است.<

86

در ضمن بايد افزود اگر مقدار دارو در آب كم باشد، باعث كاهش توان`ايي و مقاومت آب در مقابل مركب شده و مركب به نواحي غيرچاپي نفوذ مي كند

مي گويند.catch- ‌up و به اين نفوذ به اصطالح

به ط`ور كلي به هم خ`وردن تع`ادل آب و م`ركب مي توان`د به خ`اطر داليلي `دن چون: مراقبت نكردن صحيح از نوردهاي فرم مركب و آب، شيشه اي ش نورد، فرموالس`يون نادرس`ت م`ركب، غلظت نامناس`ب آب و دارو و غلظت

زياد مركب باشد.

منابع: چ`اپ-پدیدآورن`ده: علی ش`ریفی، اس`ماعیل حس`نعلی زاده-ناش`ر: ش`قایق

روستا

`ایی `ده: هوش`نگ دانش`ور-ناش`ر: س`ازمان جغرافی ص`نعت چ`اپ-پدیدآورننیروهای مسلح

11چاپ سنگی-پدیدآورنده: اس`معیل دم`یرچی-ناش`ر: اس`معیل دم`یرچی - 1385ارديبهشت،

`ماعیل `ار، اس` `می افش` `ین قاس` `ده: محمدحس` `تی -پدیدآورن` `اپ دس` چ` 1383حسنعلیزاده-ناشر: شقایق روستا -

20چاپ و قب`ل از چ`اپ-پدیدآورن`ده: عزیزالل`ه گلک`ارزاده-ناش`ر: مرش`د - 1386اسفند،

87