دانستنی هایی در باره کاغذ

 

. کاغذ ، بافتیاز الیاف گیاهی است و مرغوبیت آن به مواد اولیه وچگونگی عمل آوری آن بستگی دارد

از نظر کیفیت , بهترین کاغذها ، از الیاف کتان و پنبه بدست می آیند ،کاغذ ساخته شده از چوب کاج در جای

.دوم و کاغذ نی شکر پس از آن قرار می گیرد

کاغذ هم مثل پارچه پشت و رو دارد . روی کاغذ آن طرفی است که در کارخانه کاغذ سازی به طرف نمد قرار

می گیرد و صاف تر است . پشت کاغذ آن طرفی است که در کارخانه زیر کار است وروی آبکش قرار میگیرد .

.چاپ بر قسمت روی کاغذ ، مرغوب تر خواهد بود .چاپ رنگی بر طرف روی کاغذ نتیجه بهتری دارد

  برای صاف کردن پشت کاغذ آن را از زیر نوردهای پرس براق عبور می دهند .این کار " ساتیناژ " نام دارد.

 

برای تشخیص پشت و روی کاغذ آن را برش می دهند ، پس از برش ، لبه الیاف به سوی پشت کاغذ خم می

.شوند و اگر لبه کاغذ را با انگشتان لمس کنیم متوجه لبه دار بودن یک طرف آن می شویم

کاغذهای مرغوب تر دارای مواد سلولوزی بیشتری هستند و سفیدترند .کاغذ های نا مرغوب مواد چربی

بیشتری دارند و زردترند .

کاغذ های نامرغوب با گذشت زمان و به ویژه بر اثر گرما، شکننده می شوند و ممکن است موریانه آنها را

.بخورد

کیفیت( کاغذ های گالسه مرغوبترین نوع کاغذ هستند که هر چه سنگین تر باشند ) یعنی گرماژ آنها بیشتر باشد

چاپ روی آنها بهتر است .

معموال" کارهای رنگی و یا اعال را روی کاغذ گالسه چاپ می کنند . هر چه مقدار و تعداد رنگها بیشتر باشد ،

.کاغذ گالسه سنگین تری الزم است

سطح کاغذ دارای خواب یا راه است . به هنگام چاپ باید کاغذ طوری به ماشین خورانده شود که راه آن

.موازی محور سیلندر باشد و در صحافی کتاب باید خواب کاغذ موازی عطف کتاب باشد

هر گاه خواب یا راه کاغذ موازی عطف کتاب نباشد، برگ های کتاب حالت افتادگی ندارند بلکه به حالت

.ایستاده رو به باال قرار می گیرندو خواننده آن را با فشار می خواباند ، در نتیجه کتاب زودتر فرسوده می شود

هایکارخانه های کاغذ سازی در دنیا ، رول های کاغذ را بصورت ورق برش داده و سپس ورق کاغذ را در اندازه

.گوناگون بریده و پس از بسته بندی در اختیار مصرف کنندگان قرار می دهند

نشان داده می شود . LG LG )و ( SG راه بی راه کاغذ و مقوا را به دو صورت فلش و یا

 ( Long Grain )یعنی اینکه راه کاغذ موازی ضلع بلندتر است و ( Short Grain ) یعنی راه کاغذ موازی ضلع

کوچکتر می باشد .

نشان دهنده راه کاغذ است .یعنی اگر فلش موازی ضلع بزرگ تر باشد , راه , عالمت نیزه هم روی لفاف کاغذ

کاغذ در جهت ضلع بزرگتر است و اگر فلش در امتداد ضلع کوچکتر کاغذ قرار گیرد , راه کاغذ , ضلع کوچکتر

.است

باید توجه داشت که راه کاغذ هنگام چاپ باید موازی محور سیلندر ماشین چاپ باشد بعنوان مثال اگر یک نوع

× 70کاغذ وقتی آن را از وسط نصف کنیم که در ماشین دو ورقی , ورقی راه باشد5/4 برای ماشین 100

استفاده شود , بی راه وارد ماشین خواهد شد .

بنابراین بهتر است هنگام خرید کاغذ به راه و بی راه نسبت به ماشینی که قرار است آن را چاپ کند , آگاهی

داشته باشیم .

:ـ برای تشخیص راه یا خواب کاغذ چند روش معمول است ، از جمله

کاغذ از طرف خواب آن خیلی راحت پاره میشود ولی اگر آن را با دست از طرف مخالف پاره کنیم       .1

. ، مقاومت دارد و با نیروی بیشتری پاره می شود

اگر دو نوار از لبه پایینی وکناری کاغذ ببریم و کنارهم بگذاریم آن نواری که به راه نیست ، لبه اش       .2

.برمیگردد

135 یا 120 گرمی و گالسه 80 یا 70 یکی از مشخصه ها برای شناخت کاغذ ، گرماژ آن است . کاغذ تحریر

گرمی واژه هایی آشنا در دنیای انتشارات هستند .

cm 100این گرماژ نشان دهنده وزن یک متر مربع از آن نوع کاغذ میباشد مثال وزن یک متر مربع ) × cm

گرم است. 80 گرمی 80( کاغذ 100

وزن کاغذ برش خورده از فرمول زیر تعیین میشود و شما براحتی میتوانید با وزن نمودن دقیق کاغذ برش

خورده گرماژ آنرا بدست آورید. واحد طول و عرض در این فرمول سانتیمتر میباشد .

( × وزن کاغذ به کیلوگرم10.000.000 تعداد برگ کاغذ( / )×عرض × گرماژ کاغذ = )طول

:A4فرمول بدست آوردن وزن هر برگ کاغذ

گرم کاغذA4× )    عرض کاغذA4 / )طول کاغذ× 10000به گرم = A4 وزن یک برگ کاغذ

(21× 29.7 ×  80 / )10000 = 4.9896به گرم A4وزن یک برگ کاغذ

گرم می باشد .4.9896 گرم A4 80با این فرمول وزن هر عدد کاغذ

کیلو گرم2.494 = 4.9896 × 500

� 2.49 باید A4 گرم 80 برگی 500بنا براین هر بسته کاغذ کیلو(2.5 کیلو گرم وزن داشته باشد . )حدودا

( NCR ) کاربن لس در کاغذ های که به کاغذهای خودکپی مشهور هستند باید توجه شود که این کاغذها زمان

.مصرف دارند و پس ازتاریخ مصرف , حساسیت خود را ازدست می دهند

بنابراین نباید در تیراژهای خیلی باال چاپ نمود بلکه باید به اندازه مصرف چاپ نمود

تاثیر دما و رطوبت بر رفتار کاغذ گالسه در چاپ و صحافی

( 1382 )مهر 382ماهنامه شماره

مترجم:رزا نیاپرست

بحث های مربوط به تاثیرات دما و رطوبت محیط بر کاغذ، هنگام انبارداری و نقل و انتقال آن و درطول فرایند چاپ و

عملیات تکمیلی از همان زمان که تولید صنعتی کاغذ ابداع شد تاکنون مطرح بوده است. چندین نسل از متخصصان از همان

ابتدا مجبور بودند با تاثیرات زیانبار عوامل محیطی دست و پنجه نرم کنند. چندین نشریه تخصصی نیز در زمینه اندازه گیری

رطوبت و دما منتشر می شدند، به همین خاطر در این زمینه تجربه کافی وجود دارد. با این حال بسیاری از این تاثیرات هنوز

به خوبی توضیح داده نشده و در برخی موارد علت و معلول به هیچ وجه روشن نیست. در عملیات کاغذسازی توهمات و

کژفهمی ها به ویژه در رابطه با کنش متقابل بین دما و رطوبت محیط و کاغذ و چاپ وجود دارد.

 

5 درصد تهیه می شود )با تلرانس 50امروزه به طور معمول، کاغذ مورد استفاده در چاپ افست ورقی در رطوبتی حدود

درصد(. کاغذهای مورد استفاده در چاپ افست رول بسته به کیفیت شان رطوبتی مشابه یا اندکی کمتر از کاغذهای

ورقی دارند. 

این مشخصات رطوبتی در تمام مراحل تولید مورد کنترل و نظارت بی وقفه 

قرار می گیرد. 

 

 وضعیت موجود در صنعت چاپ

 و عملیات تکمیلی

به طور معمول، مسایل اندکی در چاپ و عملیات تکمیلی به شرایط دما و رطوبت مربوط می شود. در نتیجه دما و رطوبت

زمانی مطرح می شوند که مشکالت چاپی مانند سایه دادن، روی هم نخوردن رنگ ها، لول شدن یا چروک شدن اتفاق بیفتد.

بدیهی است مواردی از این قبیل بیشتر در فصولی با شرایط شدید آب و هوایی- تابستان های گرم، زمستان های سرد- ایجاد

می شوند. در این مواقع، رسیدگی نامناسب- باز کردن پیش از موقع بسته ها، استفاده از کاغذ با دمای پایین- یا شرایط

نامطلوب در فضای چاپخانه یا عملیات تکمیلی می تواند پیامدهای دردسرسازی در قابلیت چاپ پذیری و سطح کاغذ ایجاد کند.

 

تعریف اصطالحات

 دما و رطوبت محیط داخلی

این عبارت برای شرایط هوای داخل فضاهایی به کار می رود که افراد و تجهیزات را به طور کامل یا تا حدی از تاثیر مستقیم

دما و رطوبت بیرون، جدا می سازند. به بیان دیگر دما و رطوبت محیط اطراف، نه تنها در آسایش فرد نقش تعیین کننده

دارد، بلکه در فرایندهای تولیدی و انبارداری کاالهای حساس به دما و رطوبت نیز اثرگذار است. در این خصوص تفاوت

فاحشی میان فضاهای تنظیم شده و تنظیم نشده به لحاظ دما و رطوبت وجود دارد. فضای تنظیم نشده کارگاه یا اتاقی

است که شرایط دما و رطوبت محیط در آن به طور مصنوعی کنترل نمی شود و تاثیر زیادی از شرایط محیط بیرون می

گیرد. در فضاهای تنظیم شده، شرایط دما و رطوبت توسط امکانات حرارتی، رطوبت ده یا جذب کننده رطوبت کنترل

می شود. در فضاهای تنظیم شده که دارای گرمایش در طول زمستان، اما بدون تهویه مطبوع هستند، رطوبت نسبی هوای

داخل عکس رطوبت نسبی هوای بیرون است. هنگامی که در طول زمستان سیستم گرمایشی فعال است رطوبت هوای

داخل به حداقل می رسد و در طی تابستان به حداکثر سطوح خود می رسد. و باالخره شرایط دما و رطوبتی هم در پیرامون

نزدیک یک شی وجود دارد که در مورد بحث ما می تواند یک رول کاغذ یا یک دسته ورق باشد. در این مورد اغلب از عبارت

شرایط دما و محیط پیرامونی استفاده می شود.

 

 تاثیر شرایط دما و رطوبت محیط داخلی بر صافی سطح کاغذ

تاثیر رطوبت هوا

اگر کاغذ مورد استفاده در چاپ افست دچار تغییر شکل- چه در حالت لبه های موج دار و چه در حالت لبه های جمع شده-

شده باشد مشکالت پردردسری ایجاد خواهد کرد. دلیل مشکل ساز شدن این مورد، تماس کامل سیلندر الستیک و سیلندر

فشار در محدوده چاپ است و ممکن است این تغییر شکل ها در کاغذ منجر به سایه دادن، روی هم نخوردن رنگ ها و چروک

شدن می شوند.

لبه های موج دار زمانی پدید می آیند که رطوبت ورق های کاغذ در دسته، کمتر از رطوبت هوای پیرامون باشد، به بیان دیگر

زمانی که کاغذ بسیار خشک در مجاورت هوای با رطوبت متوسط یا الزاما بیشتر قرار گیرد، یا زمانی که کاغذی با رطوبت

معمولی در مجاورت هوای بیش از اندازه مرطوب قرار گیرد. این مورد به طور عمده در طول ماه های گرم و مرطوب

تابستان در انبارها و چاپخانه ها بدون امکانات تنظیم شرایط دما و رطوبت، یا زمانی که از لفاف محافظ در برابر رطوبت در

طی حمل و نقل و انبارش در شرایط مرطوب استفاده نشود پدید می آید. چنانچه در زمستان، کاغذ بسیار سرد و با بسته از

پیش باز شده در مجاورت هوای گرم چاپخانه قرار گیرد، دمای هوای پیرامون به سرعت کاهش خواهد یافت و در نتیجه

موجب افزایش ناگهانی رطوبت هوا خواهد شد.

لبه های جمع شده زمانی ایجاد می شوند که کاغذ با رطوبت معمولی در هوای بسیار خشک قرار گیرد. در این شرایط،

لبه های ورق ها رطوبت را دفع می کنند که در نهایت موجب جمع شدن آنها به سمت مرکز سطح ورق ها می شود. این مورد به

٪ )چه بیشتر و چه کمتر( موجب جمع شدن یا موج دار شدن لبه ها5طور عمده در زمستان پدید می آید. نوسانات رطوبتی تا

درصد سریعا منجر به شرایط بحرانی می شود.10 تا 8نخواهد شد. اما تفاوت در رطوبت نسبی از

 

تاثیرات دمای محیط داخلی

دما تنها تاثیرات جزیی در رطوبت بسته های کاغذ دارد. با این وجود از آنجایی که دما یکی از عوامل تعیین کننده در رطوبت

نسبی هواست به عنوان یک مورد جدی باقی می مانند. این بدان معناست که اگر تفاوت محسوسی در دمای بسته ها و دمای

محیط وجود داشته باشد، کاغذ باید در لفاف محافظ در برابر رطوبت باقی بماند تا تفاوت دمایی از بین برود. زمان صرف

شده برای ایجاد این تعادل بسته به میزان تفاوت دمایی و ابعاد بسته کاغذ فرق می کند. نکته حایز اهمیت این است که انواع

مختلف کاغذ مشخصات متفاوتی به لحاظ رسانایی حرارتی دارند. بنابراین زمان های صرف شده برای ایجاد تعادل دمایی در

انواع کاغذها متفاوت است.

 

 رطوبت و تمایل کاغذ به خمیدگی

تمایل به خمیدگی رابطه نزدیکی با نوسانات رطوبتی دارد. خمیدگی در اثر جمع شدن یا عریض شدن فیبرهای کاغذ در جهت

بیراه ایجاد می شود. زمانی که یک روی کاغذ رطوبت جذب کند، فیبرها در یک جهت عریض شده و باعث می شوند که کاغذ

به سمت سطح خشک خود خمیده می شود. به محض برقرار شدن مجدد تعادل در رطوبت موجود در ساختار کاغذ، این

حالت از بین می رود، مگر اینکه به دلیل توزیع غیریکنواخت فیبرها این حالت باقی بماند.

 

 تاثیر رطوبت و دمای دسته کاغذ در خشک شدن مرکب

رطوبت بیش از اندازه دسته کاغذ می تواند موجب افزایش قابل مالحظه ای در زمان خشک شدن مرکب شود. تجربه نشان

درصد هم باعث افزایش قابل مالحظه زمان خشک شدن نخواهد شد، اما باالتر از60داده است که رطوبت دسته کاغذ تا

درصد اثر به شدت واضح خواهد بود و در برخی موارد باعث می شود زمان خشک شدن سه برابر حد معمول طول60

بکشد. البته طوالنی شدن زمان خشک شدن ممکن است در صورت سرد بودن بیش از اندازه دسته کاغذهای چاپ شده هم

درجه سانتی گراد( مرکب به5 تا 25باشد. اگر کاغذ چاپ شده به طور موقت در یک اتاق سرد نگهداری شود )افت دما از

ساعت بیشتر برای خشک شدن نیاز خواهد داشت.15 تا 10

 

رابطه میان دما و رطوبت محیط و مشکالت فنی در چاپ

میزان رطوبت، بسته به نوع کاغذ می تواند بر مشخصات کلی کاغذ اثرگذار باشد. برای مثال در مواردی از قبیل مقاومت

کششی، مقاومت در برابر تاشدگی و صافی سطح کاغذ. اگرچه به طور کلی، موارد ذکر شده تنها در شرایط بسیار

نامطلوب منجر به مشکالت فنی می شوند. این مسئله در رابطه با دو مورد مشکل ساز دیگر یعنی الکتریسیته ساکن و تغییر

ابعادی بسیار متفاوت است. هر دو مورد در قابلیت حرکت کاغذ تاثیر منفی دارند که موجب عدم تطابق و دیگر مشکالت

چاپی می شود.

 

تغییرات ابعاد کاغذ

فیبرهای تشکیل دهنده کاغذ، بسته به رطوبت نسبی موجود، رطوبت را جذب یا دفع می کنند و در پی آن دچار افزایش یا

کاهش حجم می شوند. به بیانی دیگر شکل فیبرها تغییر می کند و این تغییر در جهت بیراه کاغذ بسیار فاحش تر از جهت راه

درصد در جهت بیراه7/0 تا 3/0 درصد در جهت راه کاغذ و 3/0 تا 1/0کاغذ است. انواع مختلف کاغذ می توانند به میزان

کاغذ افزایش حجم پیدا کنند. البته دستیابی به این مقادیر در عملیات چاپ مقدور نیست، اما در آزمایش های افزایش حجم

قابل اندازه گیری هستند. این آزمایش ها نشان می دهند تغییر دهDIN/ISO 8226-1ناشی از رطوبت بر طبق استاندارد

درصد می شود. این بدان معناست که یک2/0 تا 1/0درصدی رطوبت نسبی موجب افزایش سطح کاغذ در عرض با تناسب

میلیمتر پهن تر خواهد شد؛ تغییر ابعادی که به یقین منجر به مشکالت فنی مانند روی هم2 تا 1 سانتیمتر، 100کاغذ با عرض

نخوردن رنگ ها می شود. خوشبختانه این مشکل ناشی از جذب رطوبت تا حد زیادی با ابداعات فنی برطرف شده است.

راهکارهایی از قبیل دستگاه های رطوبت دهی، پلیت های افست با نیاز کمتر به رطوبت و افزودن الکل به محلول

رطوبت دهی، سرعت چاپ را افزایش و زمان خواب ماشین چاپ را به شدت کاهش داده اند.

 

الکتریسیته ساکن

مشکل دیگری که اغلب پیش می آید، چسبیدن کاغذها به یکدیگر است که در بسیاری موارد به دلیل الکتریسیته ساکن اتفاق

می افتد. الکتریسیته ساکن به طور عمده در اثر اصطکاک، تماس مستقیم با مواد دیگر و سرعت باال در جداسازی کاغذها

ایجاد می شود. به طور معمول هنگامی که کاغذ بسیار خشک در معرض هوای با رطوبت پایین قرار می گیرد، الکتریسیته

درصد است. چسبیدن32 تا 40ساکن ایجاد می شود. پایین ترین حد رطوبت برای کاغذ و رطوبت نسبی هوای کارگاه،

کاغذها به هم در اثر الکتریسیته ساکن منجر به تغذیه چندتایی ورق ها به ماشین چاپ به طور همزمان می شود. الکتریسیته

ساکن همچنین باعث حبس هوا بین ورق ها در خروجی دستگاه و سپس خروج سریع آن می شود که نتیجه آن پشت زدن

( است.set-offکاغذ)

 

 شرایط و امکانات کنترل برای

چاپخانه ها

شرایط کارگاه

امروزه دستگاه های رطوبت دهی در اغلب محیط های تولید کاغذ استفاده می شوند. بسیاری از این دستگاه ها تمام اتوماتیک یا

نیمه اتوماتیک هستند و به هیچ یا میزان کمی نگهداری و تعمیر نیاز دارند. این دستگاه ها به ویژه در زمستان، که رطوبت

نسبی هوا تا سطوح بسیار پایین کاهش می یابد، شرایط بهینه ای در فضاهای انبار و کارگاه ها ایجاد می کنند. طراحی پایه این

دستگاه ها در مواردی یکسان است: تعدادی نازل افشان که هوای فشرده و باریکه ای از آب را اسپری می کنند و به طور

اتوماتیک رطوبت الزم را بر طبق مقادیر تنظیم شده تأمین و حفظ می کنند.

 

نگهداری کاغذ

چاپخانه ها می بایست این دستورالعمل ها را به ویژه در مناطقی با شرایط آب و هوایی نامساعد مدنظر قرار دهند:

- کاغذ به زمان کافی برای تطبیق با دمای محیط کارگاه نیاز دارد.

- لفاف کاغذ را نباید تا پیش از شروع چاپ باز کرد. این لفاف، کاغذ را در برابر نوسانات دما و رطوبت حفظ می کند.

- می بایست تا حد امکان از خشک کن مادون قرمز که موجب کاهش شدید رطوبت در کاغذ می شود، کمتر استفاده کرد.

- در حین خشک شدن، نباید کاغذ را در معرض دماهای بسیار پایین قرار داد، زیرا موجب افزایش زمان های خشک شدن

می شود.

- باید از آسیب دیدن لفاف های کاغذ جلوگیری کرد و پالت های باقیمانده را مجدد در لفاف پیچید.

 

مشکالت فنی در چاپ افست رول

Blisteringورآمدگی

همزمان با خشک شدن مرکب، کاغذ هم خشک می شود. در ناحیه ای که چاپ تراکم بیشتری دارد، یعنی مرکب بیشتری روی

کار نشسته باشد، اگر دمای خشک کن بیش از حد باال باشد یا کاغذ حساس باشد، منجر به ورآمدگی کاغذ می شود. افزایش

ناگهانی و شدید دما موجب ایجاد بخار آب در ساختار داخلی کاغذ می شود و چون کاغذ عالوه بر پوشش کوتینگ، حاوی چاپ

دو رو-در برخی نواحی با الیه ضخیم تر مرکب- هم هست، این بخار جایی برای خروج ندارد. این مسئله منجر به پارگی در

ساختار داخلی کاغذ و ورآمدگی در نواحی چاپ شده می شود. به لحاظ فنی، ورآمدگی کاغذ نتیجه مستقیم ضخامت الیه

مرکب و دمای باالی خشک کن است. الیه های ضخیم مرکب موجب کاهش نفوذپذیری سطح کاغذ)هوا یا بخار( و دمای باال

موجب افزایش میزان –یا فشار- تشکیل بخار در ساختار داخلی می شوند. آسان ترین و مناسب ترین راه جلوگیری از

هم تا حدی کاهش خواهد یافت، زیرا مرکب به ورآمدگی، کاهش دمای خشک کن است. این بدان معناست که سرعت چاپ

زمان بیشتری برای خشک شدن در دمای پایین تر نیاز خواهد داشت.

از آنجاییکه ورآمدگی تنها در نواحی با پوشش ضخیم مرکب بر دو روی کاغذ، ایجاد می شود، کاهش ضخامت الیه مرکب-

)تفکیک رنگ(- می تواند مؤثر باشد. جدای از این، مواد تشکیل دهنده کاغذ نیز می توانندUCRبرای مثال با استفاده از سیستم

موجب ورآمدگی شوند، مانند نوع و مقدار چسب و پیگمنت های کوتینگ مورد استفاده در کاغذ و درجه بسته شدن سطح

کاغذ پس از اتو شدن. البته بدیهی ست که رطوبت کاغذ هم یک فاکتور بسیار مهم است. به طور معمول، کاغذهای مورد

استفاده در چاپ افست رول به ویژه انواع کاغذ با خمیر شیمیایی، سطح رطوبت پایین تری نسبت به کاغذهای چاپ افست

ورقی دارند.

 

شکستگی در تای کاغذ

Breaking in the fold 

شکستگی در تای کاغذ مشکلی عمومی در چاپ افست رول است، به ویژه به هنگام استفاده از کاغذهای مکانیکی. تاهای

بسیار ضعیف یا پاره شده می توانند موجب توقف ماشین چاپ و غیرقابل استفاده شدن محصول شوند. دالیل اصلی

شکستگی در تای کاغذ، در معرض حرارت زیاد قرار گرفتن آن در خشک کن و فشار شدید در واحد تازنی است. در اینجا تنها

مورد حائز اهمیت یافتن درجه بینابین برای خشک شدن مناسب مرکب بدون از دست رفتن رطوبت کاغذ است. در مورد

تازنی هم فشار اعمال شده توسط غلتک های تازنی باید با دقت زیاد با ضخامت کاغذ مورد استفاده مطابق گردد.

 

Flutingموج دار شدن

موج دار شدن با وضوح بیشتر یا کمتر، از مشکالت عمده چاپ افست رول بر کاغذهای پوشش دار است. این موج ها به طور

موازی در جهت چاپ که در مورد چاپ رول همان راه کاغذ است تشکیل می شوند. یکی از مشخصات اصلی کاغذ که در

( است. قرارگیری فشرده فیبر در جهت طولیMD/CDشدت موج دار شدن آن مؤثر است ضریب مقاومت راه و بیراه کاغذ)

موجب افزایش حساسیت کاغذ به موج دار شدن می شود. جالب است که این مشکل بیشتر در کاغذهایی با محتویات کمتر

اتفاق می افتد. البته فرم چاپی هم عامل تعیین کننده است. قرار گرفتن صفحات حاوی نواحی متراکم چاپی در کنار نواحی با

مقدار کم یا عاری از مرکب، فرم را نسبت به موج دار شدن بسیار حساس می کند. زمانی که این مشکل به وجود می آید هیچ

تمهیدی برای اجتناب از آن در چاپ نمی توان انجام داد.

باید در نظر داشت که موج داشتن کاغذ پیش از تغذیه به ماشین افست رول، مورد بسیار متفاوتی است. یک روش برای

جلوگیری از این مورد که "امواج کششی" نامیده می شود، کاهش کشش رول است. این مسئله را هیچ گاه نمی توان حذف

کرد زیرا همیشه میزان معینی از کشش رول برای جلوگیری از چین خوردگی و روی هم نخوردن رنگ ها الزم است.رطوبت

سنجی های کاغذ چاپ شده نشان می دهد که در عمل همه رطوبت کاغذ در خشک کن از آن خارج می شود و در این مورد

درصدی رطوبت عمومیت دارد.10میزان تعادل

 

Expandingافزایش سطح کاغذ

علت افزایش ابعاد فرم های چاپ شده با افست رول پس از جلدگذاری، خشک شدن سریع آن ها هنگام عبور از خشک کن و

جذب رطوبت پس از صحافی است. هنگام عبور کاغذ از خشک کن میزان زیادی از رطوبت آن کاهش یافته که ناگزیر تا حدی

درصد می شود. زمانی که صفحات ترتیب، دوخت و برش می شوند، کاغذ بار دیگر7/0 تا 3/0موجب جمع شدن کاغذ از

شروع به تطابق با رطوبت هوای پیرامون خود کرده و افزایش سطح می یابد، این مساله موجب پهن تر شدن صفحات داخلی

از ابعاد جلد می شود. بهترین روش برای مقابله یا رفع کامل این مشکل، رطوبت دهی مجدد است. دستگاه های رطوبت دهی

مجدد برای رطوبت رسانی یکپارچه کل کاغذ رول پس از خروج از خشک کن به کار گرفته می شوند. این مورد همچنین موجب

بهبود صافی سطح کاغذ و حذف کامل خطر الکتریسیته ساکن می شود. این تجهیزات را می توان به راحتی در چاپخانه ها نصب

کرد. در دستگاه های رطوبت دهی مجدد، از سنسورهای دیجیتالی غلتکی برای کنترل رطوبت و دما استفاده می شود. این

تجهیزات به طور مستقیم در باالی رول کاغذ اما بدون تماس با آن نصب می شوند. بنابراین یک فضای محدودی با دما و

رطوبت مصنوعی قابل اندازه گیری و مشخص ایجاد می شود که در پی آن می توان تاثیرات بیرونی را به آسانی خنثی کرد. از

این طریق کیفیت کاغذ به طور دایم نظارت می شود و عالوه بر آن این سنجش ها مقادیر زیادی داده فراهم می کنند که برای

بهبود پایه ای فرایندها مفید است.

 

 سنجش دما و رطوبت

 اندازه گیری دمای داخلی و رطوبت اتاق

کاربردی بودن مقادیر موجود در دیاگرام )که نشان دهنده افزایش رطوبت نسبی با تغییرات دمایی است( به طور کامل به

دقت سنجش های انجام شده بستگی دارد. منحنی در چنین دیاگرامی نشان می دهد که اندازه گیری دما باید بسیار دقیق

باشد. بنابراین می بایست از ترمومترهایی استفاده شود که تا حد نیم درجه و )تقریبا( یک دهم درجه را هم نشان می دهند.

 اندازه گیری دقیق دما به نسبت آسان و ساده است، اما در

مورد سنجش میزان رطوبت مطلق و رطوبت نسبی این گونه نیست. مشکل عملی در این اندازه گیری ها این است که باید

درجه سانتی گراد،20مقدار بسیار کوچکی از رطوبت با دقت بسیار باال اندازه گیری شود. برای مثال در دمای تقریبی

٪ می شود.100 گرم بر متر مکعب باعث افزایش رطوبت نسبی 2افزایش میزان رطوبت تا

 

اندازه گیری میزان رطوبت کاغذ

اندازه گیری میزان رطوبت در صنایع چاپ و عملیات تکمیلی بسیار غیرمتداول است. می توانید برای شناخت روش های

مرجعه کنید.FOGRA 50مختلف اندازه گیری به دستورالعمل

 

 

کاغذ در فضای چاپخانه های ایرانی

 

و رطوبت در محیط چاپخانه های کشورمان با مهندس محمدحسین رحیمی یگانه، یکی از صاحبنظران در 

امر طراحی فضای چاپخانه گفتگوی کوتاهی انجام داده ایم.

 

آیا راه اندازی سیستم های کنترل رطوبت و دمای محیط در چاپخانه های موجود کشور ما عملی است ؟ در صورت عملی 

بودن چه هزینه ای در بر خواهد داشت و این هزینه بر چه اساسی محاسبه می شود؟

بلی کامال قابل انجام است. هم اینک در چندین چاپخانه سیستم های مدرن تامین و کنترل رطوبت نصب شده که تاثیرات آن

بر تولید از لحاظ کمی و کیفی قابل مالحظه است. بطور مثال در مجموعه مرکز چاپ و انتشار پیام نور عالوه بر ارتقای

% نیز پس از نصب تجهیزات تامین و20کیفی در محصول و ایجاد محیطی مطبوع در محیط کار، افزایش تولید تا بیش از

کنترل رطوبت، توسط این مرکز گزارش شده است.

شاید در وهله نخست هزینه تجهیزات کمی باال به نظر برسد لیکن ارتقای کیفی و به ویژه کمی تولیدات هزینه سرمایه گذاری

را ظرف قریب به یکسال مستهلک خواهد کرد.

البته شایان ذکر است که تجهیزات مزبور می بایست دارای استانداردهای جهانی در خصوص انجام فرایند رطوبت سازی و

کنترل آن باشد به نحوی که به هیچ وجه در اثر این فرایند نه تنها ضرری به تجهیزات گرانقیمت چاپ و تولیدات چاپی )نظیر

زنگ زدگی در اثر اتمی نشدن ذرات معلق آب در هوا( وارد نیاید، بلکه مهم تر از آن سالمت پرسنل را در اثر شیوع

میکروب های آبزی که به سرعت در مسیرهای نمناک و تاریک سیستم های غیر استاندارد نظیر افشانه های آب رشد و نمو

می کند و به سادگی توسط سیستم های غیر استاندارد در فضای کارگاه منتشر می شود را حفظ نماید. برای این مهم بخشی

از سیستم های استاندارد مربوط به مکانیزم تضفیه بیولوژیکی و عبور از

است.UVپرتو  

تجهیزات الزم برای این منظور، وارداتی خواهند بود یا امکان تامین آنها در داخل هم هست ؟

به علت حساسیت موارد ذکر شده شرکت های معدودی در دنیا تجهیزات مزبور را ارائه می دهند که کلیه موارد استاندارد

محیطی را لحاظ کرده و دارای گواهینامه های بین المللی هستند. البته چنانچه آب مصرفی کارگاه از سختی بسیار باالیی

برخوردار باشد می توان مرحله نخست پیش سختی گیر را در داخل با قیمت نازل تری تهیه نمود که باعث عمر بیشتر فیلترها و

رزین های تجهیزات اصلی می شود.

چه نوع چاپخانه هایی در ایران از این سیستم ها استفاده می کنند ؟

لزوم نصب این سیستم ها برای تمام کاربردهای چاپی ضروری است، البته مجموعه های بزرگ بسته بندی، نشر، چاپ تجاری و

چاپ اوراق امنیتی با مصرف مواد اولیه کاغذ، پلی کربنات و پی وی سی مهم ترین کاربران آن هستند.

آیا اقلیم مناطق خشک ایران بر سیستم های نگهداری کاغذ تاثیرگذار است ؟

بدیهی ست با توجه به مصرف حدود بیش از صدها لیتر آب در ساعت برای یک کارگاه چاپ ، در مناطق خشک تر با سردتر

مصرف آب بیشتر شده که موجب کار بیشتر تجهیزات و استهالک بیشتر خواهد بود.

آیا با راه اندازی سیستم های کنترل دما و رطوبت در مصرف انرژی صرفه جویی می شود یا بالعکس ؟

+/-% می تواند موجب اعتدال دما شود. االایحال با افزایش راندمان تولید و کاهش باطله بدیهی5% با تلرانس 50رطوبت

است که انرژی کمتری به هدر می رود.

 استانداردهای جهانی برای این سیستم ها کدامند؟

تولید و یا فراوری اغلب مواد در شرایط عادی در فرایندهای روزمره و به طور اعم به گفته فیزیکدان فرانسوی، مولیر،

% به اثبات رسیده است.50همچنین برای بهترین شرایط محیط کار پرسنل برای باالترین بازده، محیطی با رطوبت نسبی

این شرایط رطوبت در بسیاری از فرآیندها، به عنوان شاخص ذکرISOبه این خاطر در اغلب استانداردهای جهانی نظیر

شده اند.

 

کاغذ چاپی کار یک برای آن محاسبه و مناسبانتخاب

۱۳٩٠/۱/٢۱نویسنده: سید علیرضا.ن -

توجه: تمام قیمتها در این مقاله فرض است

کاغذ بافتی از الیاف گیاهی است و مرغوبیت آن به مواد اولیه و چگونگی عمل آوریش بستگی دارد بهترین

آیند، کاغذ ساخته شده از چوب کاج در جای دوم و کاغذ نیشکر پس از آنکاغذها از الیاف کتان و پنبه بدست می

قرار دارد.

تر خواهد بود. چاپ رنگی بر طرف رویکاغذ همانند پارچه پشت و رو دارد و چاپ بر طرف روی کاغذ مرغوب

دهند، پس از برش، لبه الیاف به سویکاغذ نتیجه بهرتی دارد برای تشخیص پشت و روی کاغذ آن را برش می

شویم.دار بودن یک طرف آن میشوند اگر لبه کاغذ را با انگشتان لمس کنیم متوجه لبهپشت کاغذ می

تر باشند یعنی گراماژ آنها بیشتر باشد کیفیت چاپترین نوع کاغذ هستند که هر چه سنگینکاغذهای گالسه مرغوب

� کارهای رنگی و یا اعالء را روی کاغذ گالسه چاپ می کنند هر چه مقدار و تعداد رنگهاروی آنها بهتر است. معموال

تری الزم است. سطح کاغذ دارای خواب یا راه است به هنگام چاپ باید کاغذ رابیشتر باشدکاغذ گالسه سنگین

طوری انتخاب کنیم که به ماشین خوراند که راه آن موازی محور سیلندر باشد و در صحافی کتاب باید خواب

دهند.راه کاغذ را به دو صورت نشان میکاغذ موازی عطف کتاب باشد و راه و بی

یعنی راه کاغذ موازی ضلع کوچکترSG یعنی راه کاغذ موازی ضلع بلندتر و LG که LG( و)SG ( یا → و ↑)

استفاده کنیم.70SG×100 بهتر است از کاغذهای 70×50است که برای کارهای

در امتداد ضلع کوچکتر↑تر و اگر اگر موازی ضلع بزرگتر باشد یعنی راه کاغذ در جهت ضلع بزرگ→عالمت

باشد یعنی راه کاغذ ضلع کوچکتر است.

باشد در سه قطع مختلف هستند. کاغذهایی که در ایران موجود میکاغذ:

برگی5/4 سانتیمتر که به قطع 70×100- قطع 1

سانتیمتر که به قطع سه برگی معروفند که هر60×90 سانتیمتر که به قطع چهار برگی و قطع 90×72و قطع

ها،ها، روزنامههای گوناگون نشریات مختلف چون مجلهشوند که اندازهکدام به قطعهای کوچکتر نیز تقسیم می

همC,B,Aها را با نامهای دیگر آورند و این اندازهکتابها، کاتالوگها، بروشورها وکارتها و غیره را به وجود می

معروفند.

ISOالمللی کاغذ های استاندارد بیناندازه

باشدکه اندازه می2:1( که اندازه طول و عرض ورق به نسبت C,B,Aبندی بر اساس سه مجموعه )این تقسیم

A0=1149×841 و B0 -1414×1000 و C0=917×1297باشد. میلی متر می

×90 و 72×90 و 70×100های و سه ورق که اندازه4 و 5/4ولی همانطور که گفته شد در ایران سه اندازه

شود که اندازه برشهای آنها به شرح زیر نوشته شده است موجود است که برای کارهای چاپی استفاده می60

ورقی و برش آنها که در این اندازه بیشتر کاغذهای تحریر و گالسه موجود است و به طور5/4تقسیمات

نوع برش کاربرد دارد.851معمول تا

توان به نسبت ماشین و سفارش کار استفاده کردهای متفاوت دیگر که برای کار چاپی میو اندازه

� برای برش کاغذ ابتدا کاغذ را به طول زیر دستگاه برش گذاشته و از طرف45×25 به اندازه 100×70مثال

100×25 باقیمانده را به چهار قسمت و 100×45متر جدا کرده و سپس سانتی25متر و سانتی45 آن به 70

ماند مانند شکل، البته از این اندازه بیشتر برای کتابهای باقی می25×10باقیمانده را به دو قسمت و یک کناره

شود.وزیری که عطف آنها زیاد است استفاده می

 

باشد کهماند به شکل زیر می باقی می30×20 که یک کناره 40×30 به اندازه 100×70و یا برای برش کاغذ

کنیم بعد جدا می70متر از طرف سانتی30متر و سانتی40اول کاغذ به طول به درون برش گذاشته شده و

متری سانتی40 را به دو قسمت 30متری و طرف سانتی30 را به درون برش کرده و به سه قسمت 40طرف

ماند. کناره هم از این قسمت به جا می20×30که

نصف40 های به دست آمده را از طرف 40×30 به همین طریق است فقط 30×20برای برش به اندازه

� توانید اندازهکرده البته برای برش به این سبک می که به58×42 یا 29×41هایی نزدیک به آن درآورید مثال

تر و طرف دیگر را باریک کرد.ها را تغییر داد و یک طرف را پهندرخور کار چاپی میتوان این اندازه

شود و بیشتر سانتیمتر است که بیشتر برای کارهای چند نسخه استفاده می72×90 ورق کاغذ که 4اندازه

کاغذهای الوان به این اندازه است و تقسیمات آن به شرح زیر است.

� به اندازه 42×30در این کاغذ برش کاغذ یعنی سانتیمتر آن را درون90 است اول باید از طرف A که تقریبا

باقیمانده را به سه قسمت90×42 تقسیم کرده و طرف 42 و 30 سانتیمتر را به دو قسمت 72برش برده

هم به30×21زنیم و اندازه سانتیمتر برش می42 باقیمانده را به دو قسمت 90×30 سانتیمتر و طرف 30

هم باید به این طریق برش زده28×22کنیم برای برش را به دو قسمت تقسیم می42همین صورت فقط

سانتمتری44×44 باقیمانده را به دو قسمت 90×28کنیم تقسیم می44×28 را به دو قسمت 72فقط طرف

زنیم.برش می

سانتیمتر که از این کاغذ بیشتر برای کارهای سه برگی یا اینکه کتاب به اندازه رقعی60×90اندازه سه ورق یا

شود و تقسیمات برش آن به شرح زیر استاستفاده می

آن مصرف15×2/11 و 5/22×15های شود و اندازه بیشتر استفاده می5/22×30البته از این کاغذ تا اندازه

� کمتری دارد و کاغذهای متفرقه هم هستند که اندازه های متفاوت دارند مثال

� به آنها راه بیهای پشت طوسی هم موجود میکارتی شود.راه هم گفته میباشد که اصطالحا

- گرمی موجود می500 تا 250شود و در ایران از گرمای بندی استفاده میهای کاالها در بستهو بیشتر برای جعبه

شود.باشد که به در خور کاال و سنگینی یا بزرگی جعبه از گرماژ بیشتر استفاده می

ها و کتابهای تیراژشود که بیشتر برای چاپ روزنامهکاغذهای رول هم وجود دارد که در ماشینهای وب استفاده می

� به صورت نصف انجام میباال به کار می شود که پس از اتصال لبها به صورت موازی باشند ورود برش آنها معموال

� به صورت صاف و محکم و هیچ گونه برآمدگی در وسط یا لبهای آن وجود ندارد و پیچیده شدن رول معموال

� موازی مثل اسم کاغذ، جنس آن، وزن و تعداد رول جهت بسته شدن رول باید روی آن عالمت روی رول معموال

مشخص شود.

 

محاسبه وزن و حجم کاغذ

شود که باگیری وزن یک قطعه از آن به مساحت یک متر مربع بر حسب گرم تعیین می با اندازهوزن کاغذ:

m/gعالمت اختصاری

 

حجم کاغذ

برگ کاغذ که وزن آن100شود و عبارت است از گیری ضخامت کاغذ( به میلیمتر تعیین میحجم کاغذ )اندازه

G/100 m( 100 باشد. که به اختصار )گرم در متر مربع volشود. نوشته می

میلیمتر ضخامت داشته باشد.16 گرمی آ» 100 برگ 100 یعنی کاغذی که vol 16بعنوان مثال کاغذ به حجم

� به میکرومتر اندازه � محاسبه قطر را با ضخامت آن انجام میگیری میضخامت یک برگ کاغذ معموال -شود معموال

شود.گیری و تعیین میدهند ضخامت یک برگ مقوا نیز به میکرومتر اندازه

 

محاسبه وزن کاغذ

000/10

( ابعاد کاغذ cm+cm گرماژ * )G/mوزن یک ورق بر حسب گرم =  

کنیم گرماژ کاغذ می000/10 برای محاسبه طول کاغذ ضرب در عرض آن ضربدر گرماژ آن تقسیم بر 000/10

آید.در آن ابعاد بدست می

محاسبه کاغذ رول

000/000/1

m*m * G/m )¹ن = وزن کاغذ در کار چاپی )ت 

محاسبه متراژ کاغذ برای کار مورد نیاز

متراژ الزم برای هر فرم = اندازه دور سیلندر چاپ یا کات آف )متر( * عرض متراژ کاغذ برای کل کار = تعداد

ها درک کار چاپی * متراژ کاغذ در هر فرم محاسبه وزن = گرماژ * )عرض *کات آف(فرم

شود که شامل کاغذهایانواع کاغذهای دیگر هم وجود دارد که زمینه کمتری دارد و برای مورد خاص استفاده می

شود.روزنامه و تحریر ارزان و کاغذ دیواری استفاده می

 

کاغذهای ویژه

کاغذ کرافت:

ترین خمیر کاغذشود از نظر مکانیکی محکمگردد ساخته میاز خمیر سفید نشده که به روش سولفات آماده می

� برای کاغذمی شود.بندی مصرف میهای بستهباشد و اساسا

 

( NERکاغذهای خودکپی )کاغذهای کاربن لس

شود بر روی نسخه اول آثار نوشتن در دو یا سه نسخه دیگربرای کارهای چاپی که نسخ دارد استفاده می

گردد و احتیاج به کاربن ندارد.همزمان ظاهر می

 

دارکاغذها پشت چسب

که یک ورق این کاغذها آغشته به چسب است و جهت محافظت از چسبندگی یک ورق سیلکونی روی آن

اند.گذاشته

که هنگام مصرف آن را برداشته و سپس آن را در محل مورد نظر چسباند

 

سفارشات

های بزرگ واحدی به نام سفارشات وجود دارد که کار آن تحویل گرفتن دقیق سفارش، زماندر اغلب چاپخانه

ترین بخشبندی اجرا و برآورده هزینه و قیمت تمام شده و نحوه پرداخت آن است، اما شاید مهمترین و دقیق

� مدیر چاپخانه، خود انجام این مهم را بهها باشد. در چاپخانهوظیفه سفارشات، محاسبه هزینه های کوچکتر معموال

عهده دارد.

ها مستلزم اطالعات کاملی از انواع ماشینهای چاپ، انواع کاغذها و مقواها و ابعاد آنها روش معمولبرآورد هزینه

ها و لیتوگرافی و غیره است واحد سفارشات قبل از هر چیز اندازه کاغذ مورد نیازها در چاپخانهمحاسبه هزینه

کند و سپس محاسبه میکند چه کاغذی با چه ابعادی مناسبتر است تا پرت یابرای چاپ یک واحد از آن حساب می

هایی قابل چاپ است و چاپ با کدامبیند چنین کاغذی با چه ماشین یا ماشیندورریز کمتری داشته باشد سپس می

-های لیتوگرافی نیز معلوم میباشد بر مبنای نوع ماشین چاپ بخش مهمی از هزینهماشین مقرون به صرفه می

� چند فرم مونتاژ و چند پلیت خواهیم داشت مقدار کاغذ مصرفی نیز بر اساس تیراژ و با افزودن مقدار شود مثال

� در مورد کاغذ تحریر بر اساس مقدار ورق یا وزنکاغذ باطله متناسب با آن محاسبه می شود و بهای آن معموال

ها به طور کلی بهشود و مبنای محاسبه هزینهکاغذ در مورد کاغذ گالسه و مقوا بر اساس وزن آن برآورد می

اندازه فرم و تیراژ بستگی دارد.

اندازه فرم چاپی برای یک کتاب پس از تعیین ابعاد کار و تعداد صفحات و تهیه لی آت توسط طرح سایر

شود اندازه کاغذ مورد نظر و نحوه مونتاژ در لیتوگرافی وهای چاپخانه گرفته میتصمیمات با توجه به ماشین

شود حتی تکلیف کارهای پس از چاپ هم نیز مشخصاندازه پلیت همه متناسب با اندازه ماشین چاپ تعیین می

� اندازه ماشین تاکن و تعداد فرممی شود به همین خاطرهای صحافی شده بیش از انجام چاپ روشن میشوند مثال

سازی چاپ و پس از چاپ است که مبنای محاسبه را درهمین نقش اساسی ماشین چاپ درد همه مراحل آماده

اند.ایران، اندازه ماشین چاپ قرار داده

� برای محاسبه یک کتاب به قطع وزیری و تعداد صفحات جلد به شرح زیر5000 صفحه به تیراژ 192مثال

گردد.محاسبه می

192÷ 16=12پلیت نگاتیو

قیمت پلیت الئی کتاب ریال

000/680/1=000/140*12

40 برای محاسبه آن ابتدا خروجی فیلم اگر سانتیمتر مربع GTOاگر روی جلد کتاب چهار رنگ باشد و به اندازه

مختلف25*37*4*40=148000 اندازه روی و پشت و عطف کتاب است و چهار رنگ 37*25ریال باشد که

ریال محاسبهGTO 35000شود برای کپی هر پلیت کنیم و قیمت فیلم محاسبه می ریال ضرب می40دارد که در

حال برای محاسبه148000*140000=288000 قیمت فیلم و پلیت روی جلد 4*35000=140000گردد می

گیرد( صفحه کتاب جای می32-100*70کنیم )در هر برگ صفحه تقسیم می32کاغذ تعداد صفحات را بر

192÷32=6باشد برگ برگ کاغذ الزم می6برای هر جلد کتاب

6*5000=30000برگ برای چاپ کتاب الزم است

30000÷500=60بند کاغذ برای چاپ این کتاب الزم است

آید تقسیم و تعداد بند بدست می500 را بر 000/30 برگ دارد پس 500چون هر بند کاغذ ما

� 60%*4=4/2شود % گرفته می40برای محاسبه باطله کار که حدودا

60*4/2=4/62بند برای چاپ کتاب

4/62*150000=9360000قیمت کاغذ مصرفی

ضرب کرده و قیمت کل000/150 در 4/62 ریال باشد 000/150و قیمت هر بند کاغذ در بازار در حال حاضر

کنیم ابتدا تیراژ کتاب را تقسیم برآید برای محاسبه کارتی روی جلد آن را به کیلوگرم محاسبه میکاغذ بدست می

کنیم( ورق محاسبه می5/4 برگ در هر برگ 6 به تعداد 70*100 کاغذ را از 45*25کنیم )به نحوه می6

 

گرمی باشد با250 و اگر روی جلد کارتی گالسه 5000÷6=834%* برگ 4=33 → 834+33=867برگ

100*70محاسبه آن به اندازه

000/10

G175=250*70*100  

آید گرم ضرب کرده درون کاغذ گالسه بدست می175 را در 867باشد سپس میg175-100*70یعنی هر برگ

کنیم و قیمت کارتی روی جلد بدستو سپس قیمت هر کیلوگرم کاغذ گالسه را در وزن بدست آمده ضرب می

آید.می

Kg152=725/15=1000÷ g151725÷g175*867

152*8000=12116000قیمت کارتی روی جلد

باشد قیمت هر کیلوگرم کارتی گالسه می8000

8-50*70کنیم زیرا در هر روی کاغذ می8حال برای محاسبه چاپ الئی کتاب باید تعداد صفحات را تقسیم بر

192÷8=24توان چاپ کرد پس فرم چاپی صفحه از کتاب را می

� تا ها قیمت تیراژ در تعرفه1000حال برای هر � دور همان محاسبه می5000هایی دارد که معموال گردد که اصطالحا

کنیم ضرب می1000کنیم و بعد در قیمت هر می5 فرم چاپی را ضربدر 24گویند پس سیلندر ماشین می

� اگر هر دور ریال باشد000/10مثال

24 * 5*10000=1200000چاپ الئی کتاب

شود که اگربرای محاسبه محاسبه چاپ جلد هر دور سیلندر ماشین چاپ را برای چاپ چهار رنگ محاسبه می

ریال برای هر هزار دور باشد000/30

4*5*30000=600000چاپ روی جلد

5000*150=750000 جلد UVحال اگر کار

کنید.+ روی جلد می1کند و تعداد فرمها را صفحه کتاب را محاسبه می16برای صحافی هر فرم

باشد. ریال می000/15کنند و سپس ضربدر قیمت صحافی که برای هر هزار برگ و در تیراژ ضرب می

16=12÷192

13+1=12

975000=15000 *5 * 13

کنیمو جمع می

= پلیت الئی000/680/1

= پلیت جلد000/288

کاغذ مصرفی000/360/9

کارتی مصرفی جلد000/216/1

چاپ الئی000/600

000/750 uvجلد

صحافی000/975

000/069/16 جلد 5000قیمت کتاب برای هر

قیمت طراحی جلد و تایپ صفحات داخلی باید قبل از سفارش به چاپخانه محاسبه شده باشد ولی اگر به عهده

گردد.چاپ خانه باشد به مبلغ فوق اضافه می

برای محاسبه کتاب رقعی هم به همین میزان است و محاسبه کتابهای دیگر بستگی به فرم و تعداد صفحاتی که

و کاغذ گالسهuv پنج رنگ با روکش 70*50گردد و یا برای یک پوستر به اندازه داخل یک فرم است محاسبه می

135g د 3000 به تیراژه بایراحی کرای طه48*68 با توجه به لب پنجه ماشین ابتدا اندازه را به طرح بگرفت

گالسه نیاز دارد هر برگ 135g برگ کاغذ 1500شود و برای محاسبه می

000/10

5/94= 135 * 70 * 100  

برگ الزم دارد1800% 4و با اضافه باطله

Kg170=1000÷g170100=45/9*1800

 

� برای یک کتاب جیب پالتویی که اندازه آن بعد از برش شود . می11×24مثال

پردازیم یک مدیر باید بداند که نحوه مونتاژ و تاکنی این به چه نحو است که به شرح آن می

گیرد و نحوه تای آن یک آکاردوئنی و دو تا روی هم زده صفحه جای می12،70*50دانیم که روی هر ورق ابتدا می

جلد5000 صفحه اول به تیراژ 144شود و برای محاسبه یک جیب کتاب پالتویی به می

144÷12=12فرم چاپی

144÷24=6فرم پلیت نگاتیو

6*140000=000/840قیمت پلیت الئی کتاب

25*25*4*40=000/100قیمت فیلم روی جلد

000/240

000/140 = 35000*4 قیمت فیلم و پلیت جلد

 

144 ÷ 48=3 *5000 = 15000÷ تعداد برگ مصرفی 500=30% * بند 4 باطله 2/1

بند مصرفی31* 000/150 = از قرار هر بند ریال 000/65/4قیمت کاغذ مصرفی

5000 ÷ 12=417% 4= 7/16 → 417+17=434 برگ 70*100کاغذ

kg 76=1000÷76475= g 175 * 437 * 8000=608000قیمت کارت روی جلد

فرم چاپی12 * 5 * 000/10=000/600قیمت چاپ الئی

UV 5000*100=000/500ریال 100 جلد از قرار هر جلد

قیمت کتاب جیب پالتویی000/20های کاغذ + یک برای روی جلد ضربدر تیراژ * و برای صحافی هم تعداد فرم

000/700 =000/20*5 7=1+6

توان به این قیمتها اضافه کرد یا اینکه جداگانه از مؤلف دریافتقیمت طراحی جلد و حروف چینی کتاب را می

نمود.

در نتیجه خالصه

000/840قیمت پلیت الئی کتاب

000/240قیمت پلیت جلد

000/650/4کاغذ الئی

000/608کارتی روی جلد

000/600چاپ الئی

000/600چاپ جلد

UV /500

000/738/8

000/700صحافی  

 

جلد5000 صفحه کتاب جیب پالتوئی با جلد چهار رنگ به تیراژ 144قیمت

هانامهها و هفتهای هستند مثل روزنامهدر چاپ رول که مربوط به افست رول در ایرن اغلب کارهای ویژه

� برای محاسبه هزینهکتابهای درسی فرم کندها، مدیر چاپخانه قیمت هر واحد را تعیین میهای پیوسته و ... معموال

� این نوع چاپخانه گیرند و قیمت را برای هر عددسازی پیش از چاپ خودشان را به عهده میها کار آمادهو معموال

دهند.هر جلد یک قیمت مشخص می

 

بروشورها و کاتالوگها

کند دردر چاپ بروشورها و کاتالوگها که برای تبلیغات کاالهای تجاری مصرف دارد و در آنها کاال را معرفی می

جویی بهها آگاه سازد و در این نوع کارها شاید صرفهاین نوع کارها باید سفارش دهنده مشتری را در مورد هزینه

� کاری را که پشت و رو *50توانیم یک پلیت شود می می35*50ضرر باشد و بیشتر کیفیت کار مطرح است مثال

روی35*70 گرفت در اینجا برای این کارها بهتر است که دو پلیت GTO 50*35 دو ورقی یا اینکه دو پلیت 70

زدن و اتمام کار پشت کار را چاپ کرد و این نحوه به دلیل این است که در کارuvکار را چاپ کرده و پس از

خطر نیفتد رنگ چاپ کنده نشود

باشد و در کاتالوگها هم که معرفیبروشورها را دو لت سه لت و آنها بیشتر نشان دهنده شمای وسیله تجاری می

های کوچکترزند و از اندازههای رقعی یا اینکه پالتویی میباشد اغلب به اندازهها میدستگاه و نحوه کار با دستگاه

شود.به دلیل حمل و نقل آسان استفاده می

 

پاکت

سانتیمتر23*32 نسخه و ابعاد 3000 با کاغذ گرافت به تیراژ 4Aبرای محاسبه یک پاکت در اندازه

برگ است750کنیم کاغذ مصرفی استفاده می70*100 سانتیمتر است که از 48*35کاغذ الزم برای هر پاکت

� باشد ریال می000/250 بند اگر به مبلغ 2 بند حساب گردد که 2 بند است که بهتر است با باطله 5/1که حدودا

کنیمهایی از قبیل طراحی و لیتوگرافی و ... بقیه را محاسبه میو هزینه

ریال000/100طراحی

ریالGTO000/100پلیت لیتوگرافی

ریال000/100چاپ

ریال000/90پاکت سازی

ریال000/250کاغذ مصرفی

 

000/640جمع کل

در برخی از پاکتها که احتیاج به قالب تیغ سازی دارد محاسبه قالب تیغ و تیغ زدن )دایکات( هم الزامی است

 

کارت ویزیت

استفاده کنیم و آن راg300توانیم آن را روی کاغذهای فانتزی یا مقوای گالسه برای چاپ کارت ویزیت هم می

� برای 4 ، 14*20به اندازه کارت ویزیت دو رنگ3000 عدد کارت مونتاژ کرده مثال

 

(3000÷25÷ )4=30 برگ است برگ 30کاغذ مصرفی

دهد عدد می25 برش دهیم 14*20 بخواهیم 70*100)کاغذ

g 210*30=6300÷1000 =3/6 گرم 300کارتی

000/63 = 000/10 * 3/6

 

ریال000/100طراحی حدود

ریالGTO 000/160پلیت

ریال000/180چاپ

ریال000/63کارتی مصرفی

 

ریال000/503جمع

کاغذ چاپ برایمشخصات

۱۳٩٠/۱/٢۱نویسنده: سید علیرضا.ن -

 

از نظر کمیت :

ای است که به نام کاغذ بویینی معروف است ، و یاشود یا به صورت لولهکاغذی که در بازار به فروش گذاشه می

های مربع مستطیل به ابعاد مختلف موجود است. واحد شمارش کاغذ هنگام خرید و فروش بندبه صورت برگ

برگ است .500است و هر بند

 

ابعاد کاغذ :

نماید و این ابعاد تابع شرایط و سیستم خاصی است کهماشین کاغذسازی کاغذ را به عرض معینی تهیه می

( که تقریباً در ایران به عنوان استاندارد انتخاب شده است معروف است وDinمهمترین آنها به سیستم دین )

اصل کار بر اساس برگ کاغذی به شکل مربع مستطیل است که سطح آن یک متر باشند .

 

وزن کاغذ :

� کاغذ وزن کاغذ را بر حسب گرم در مترمربع مشخص می ها وزن گرمی در چاپخانه80 گرمی یا 70کنند . مثال

کنند . محاسبه بدین ترتیب است : ابعاد کاغذ در تعداد یک بندکاغذ برحسب یک بند کاغذ به کیلوگرم مشخص می

70گردد . مثال : یک بند کاغذ گرم( ضرب و بر حسب کیلو مشخص می70 برگ( در وزن یک مترمربع )500)

شود . کیلوگرم می19متر در حدود سانتی60×90گرمی سه ورقی

60×90×70×500= 18900گرم

 

از نظر کیفیت :

شود که انواع آن عبارتند ازهای گوناگون تهیه میهای کاغذسازی ، کاغذهای مختلفی جهت استفادهدر کارخانه

ها ، کاغذهای مخصوص چاپ ، کاغذهایها و روزنامهها و رمانکاغذهای : تحریر ، کاغذهای مخصوص کتابچه

مخصوص چاپ نقشه ، لفاف و بسته بندی ،کاغذ خشک کن، کاغذ رسم و نقاشی ، کاغذ کالک ،کاغذ

ای باها ، مقواهای ساده و رنگین به نام،کارتی،برفی ، گالیه و شیشهمومی،زرورق و غیره و انواع و اقسام پوشه

ضخامت و جنس مختلف .

 

مشخصات کاغذ )خصوصیات فیزیکی( :

ضخامت یک برگ کاغذ را باید با وسایل دقیق تعیین کرد . یعنی به وسیله اندازه گرفتن ارتفاع یک بند کاغذ با

� به ضخامت آن بستگیشود . قدرت ، قوه مقاومت و قابلیتکش محاسبه و تعیین میخط های مختلف کاغذ غالبا

دارد .

باشد . شفافیت کاغذفرمول : ضخامت کاغذ) بر حسب چند صدم میلیمتر( تقسیم بر وزن آن بر حسب گرم می

شود . به این ترتیب که متن کاغذ یکنواخت باشد . در صنعت چاپبا دیدن کاغذ در روشنایی مشخص می

نهایت قابل اهمیت است ، تغییر پذیری آن وها مهمترین خاصیت فیزیکی که بیبخصوص چاپ رنگی و چاپ نقشه

باشد . کاغذ دارای دوتعیین اینکه در شرایط مختلف چه تأثیرات و تغییراتی در آن صورت خواهد گرفت ، می

� مختلف است و هر کاغذی از عرض و طول به اندازه مساوی دچار تغییر و تأثیر نمی شود . علت وجودجهت کامال

� مختلف کاغذ نیز بدین ترتیب است ، اگر تنه درخت های متعددی را برای حمل و نقل به رودخانهدو جهت کامال

آیند . الیاف وبریزند ، در صورتی کلیه تنه درختان از طول به هم چسبیده درمسیر رودخانه به حرکت در می

سلولز مانند این تنه های درخت است و میز ماشین کاغذ سازی و نوردهای موجود در روی آن درست عمل

دهند .رودخانه را انجام می

 

نتیجه :

� تشکیل کاغذ را می -های رزینی موجود در خمیر کاغذ از طول به هم میدهند. به وسیله صابونالیاف سلولزکه بعدا

� مختلف طول و عرض درچسبند و ناچار طول آنها موازی طول میز ماشین کاغذ سازی می گردد . دو جهت مامال

شود و جهتی است که الیاف به همان وضع قرارشود که یکی جهت ماشین کاغذ )طول( نامیده میکاغذ ایجاد می

باشدکه عمود به این ترتیب است : فیبر سلولزی به مقدار زیادی جاذب رطوبتگرفته و دیگر جهت عکس آن می

شود و این میزان تورم در جهت عرض به مراتب بیشتر از جهت طولیاست و در نتیجه این جذب متورم می

)جهت ماشینی( است . شناسایی کاغذ قبل از چاپ به دو طریق است :

اندازند . قطر الیاف کاغذ متورم شده و پس ازیک قطعه کاغذ کوچک را به شکل دیده بریده در آب می     -1

آید . محور این استوانه جهتمدتی کاغذ لوله شده و به صورت یک استوانه یا سیلندر کوچک در می

باشد .ماشینی یعنی جهت طولی یا امتداد الیاف کاغذ می

برند و این دو قطعه هم اندازه را از دو جهت مختلف روی همیک برگ کاغذ دو قطعه به اندازه هم می     -2

گیدند که بقیه آن تاب بخورد ودهند . بعد یک ضلع آنها را با دو انگشت به طریقی در دست میقرار می

لنگر بردارد . اگر این دو برگ روی هم افتاده را پشت و رو کنیم . در هر حالتی به صورت خاصی تاب

برخواهد داشت و یک مرتبه هر دو کاغذ به همدیگر چسبیده و در مرتبه دیگر هر دو کاغذ از همدیگر

گیرند .فاصله می

 

خصوصیات شیمیایی :

-کنند و سپس آن را در بخاری مخصوص قرار داده و مییک صفحه کوچک کاغذ را به صورت دقیق وزن می

� سلولز خالص کاغذ سوخته و از بین خواهد رفت و چیزی که به صورت خاکستر از سوزانند . در نتیجه کامال

توانندها دارای دستگاه دقیقی نیز هستندکه میکاغذ باقی خواهد ماند، مواد اضافی آن است . چنین بخاری

خاکستر موجود را به دقت وزن نمایند .

شود که یک قطعه کاغذ را ریش ریش کرده و بهآزمایش : نوع جنس الیاف سلولز ، نیز بدین طریق عمل می

کنند و نتیجه حاصل شده را با قرار دادن آن زیر میکروسکوپ بههای شیمیایی آن را رنگ میوسیله محلول

شناسند و مقاومت خمیر کاغذ را از این نظر که در چه مدتی و زود یا دیرتردست آورده . جنس سلولز را می

هایتوان با قراردادن صفحات متعدد کاغذ در زیر نوار بسیار قوی ماورای بنفش در مدتزرد خواهد شد نیز می

توان بامعین مشخص کرد . تعیین میزان اسید موجود در کاغذ یعنی یک کاغذ بخصوص اسید دارد یا ندارد می

های ساده معمولی که درباره شناختن مواد اسیددار با استفاده از کاغذ تورنسل در سیمی معمولآزمایش

است انجام داد .

� در چاپخانه العملدهند . زیرا عکسگیرد و به آن اهمیت فراوان میهای مجهز صورت میاین آزمایش معموال

شیمیایی

)عکس(

کاغذهای اسیدی پس از چاپ در مقابل بعضی رنگها ، موجب تغییراتی در رنگهای مورد نظرخواهد شد و

های الزم که در تمام مراحلدقت چاپ را به مقدار زیاد از بین خواهد برد . حتی ممکن است با وجود دقت

چاپ به عمل آمده است وجود اسید در کاغذ رنگ دلخواه را تغییر دهد ، در نتیجه قسمتی از رنگ تصویر

-تر میرنگچاپ شده با مدل اصلی تطبیق ننماید ، چون کاغذهای اسیدی بعضی از رنگها را پس از چاپ کم

نماید .

 

خصوصیات مکانیکی کاغذ :

توان با لمس کردن ، اندازه گرفت و تخمین زد . اما بهتربه طور کلی قدرت و استحکام هر کاغذی را می

است با وسایل دقیقتری آزمایش کرد .

قدرت مقاومت کاغذ از لحاظ کشش بستگی زیادی به جهت کاغذ دارد . خصوصیات مکانیکی ، بستگی

زیادی به سن کاغذ دارد . بدین ترتیب که مقاومت کاغذ در موارد مختلف با سن آن رابطه معکوس دارد .

� دارای مقاومتهای مختلف آن تقلیل پیدا مییعنی با زیاد شدن سن کاغذ ،قدرت نماید و کاغذهای جوان طبعا

بیشتری هستند .

 

کاغذهای مختلف :

کاغذ ارش :

ای تشکیل شده است . ظریف و نازک است ودانه است و از خمیر پارچهکاغذی است زیبا و سطح آن دانه

شود . برای چاپ با اسلوب حکاکی و ضخیم آن برای تهیه نقشه برجسته به کار برده می

کاغذ کوشه مخصوص :

� باید عمل عکسبرداری انجام گیرد و از زمینه سفید و براق آن بخصوص در مواردی که پس از چاپ مجددا

شود . استفاده می

کاغذ بریستول :

شود که در نقشه برداری از آن استفاده می

کاغذ اینور :

که سطح آن از یک قشر آلومینیوم پوشیده شده است .

کاغذ کالک :

کشی . خود کاغذ دارای انواع مختلف است و خمیر آن ازکه موارد استفاده زیادی دارد، بخصوص در نقشه

شود . کاغذهای مخصوص ضخیم که به نام کاغذ دوسیه و کارتن )مقوا( معروفنوعی درخت کاج تهیه می

های کوچک است . در بعضی موارد رویشود ، و مخصوص جلدگیری جزوههای مختلف تهیه میاست و با رنگ

گیرد . و به دو نوع است :این کاغذها عمل چاپ انجام می

شکننده .         -1

شود . نشکن و به نام پوشه نامیده می         -2

کاغذ پیدایش تاریخچه

۱۳٩٠/۱/٢۱نویسنده: سید علیرضا.ن -

علت اصلی کشف کاغذ نیاز انسان به نوشتن بر روی چیزی بوده است، انسان اولیه که در غارها زندگی می

کردند بر روی سنگ ها نوشتن را آغاز کرد. چون ماده ای یافته بود که می توانست به عنوان مرکب به کار برد.

ولی هنوز شیئی را که بتواند بر روی آن بنویسد نیافته بود.

� مصری ها با شناختن گیاه پاپیروس توانستند کاغذ را اختراع کنند، این ماده جدید، سبک و قابل حمل و مخصوصا

قابل تجدید بود. چون می توان آن را دوباره استفاده نمود و گیاه پاپیروس گیاهی است که به طور خودرو و

مداوم رشد می کند و متأسفانه این مواد جدید مشکالتی را نیز به همراه داشته است.

تولید آن بسیار دشوار و هزینه بر می داشت، تنها می توان بر روی یک طرف آن نوشت، رطوبت موجب از بین

رفتن آن می شود و از همه مهمتر نمی توان آن را تا نمود و باید آن را به صورت لوله نگهداری نمود و در

مقایسه های باال با مشکل جاگیر بودن روبرو بوده است.

� بر روی پوست حیوانات چون بز، بره و یا گوسفند می نوشتند.هنگامی که گیاه پاپیروس نایاب می شد، اجبارا

نقاط قوت این مواد این است که همه جا می توان آنها را یافت. بسیار مقاوم می باشند. می توان بر هر دو

روی آن نوشت. و به راحتی پاک می شود ولی مشکالت آن عبارتند از : هزینه سنگین و زمانبری باالی تولید از

مشکالت استفاده ازاین ماده جدید شد.

 

بعدها خمیر کاغذ اختراع شد که از پارچه های کهنه و پوست درختان تشکیل شده بود این دو ماده پس از پخته

شدن به صورت خمیر درآمده و به کاغذ تبدیل می شد، این کاغذ هم، همان مزایا و مشکالت قبلی را داشت

� وقتی که تولید کنندگان با کمبود پارچه کهنه مواجه می شدند. خصوصا

تولید کنندگان افرادی که به دنبال محصول جدید بودند به فکر یافتن ماده ای جدیدی17باالخره اوایل قرن

افتادند که چوب بود. چوبی که برای ساختن خانه و یک سری لوازم استفاده می شد.

پس از بررسی های زیادی به این نتیجه رسیدند که می شود تنه درخت را به چند الیه تقسیم کرد یک الیه برای

� امروزه به صورت صنعتی ساخته می شود، یک الیه برای ساختن نوعی کاغذ یا ساختن نوعی تخته که خصوصا

مقوا که به کرافت معروف است و الیه دیگر، که جهت ساختن کاغذ استفاده می شود و حالت الیاف گیاهی

دارد. کاغذ نوعی بافت از الیاف گیاهی است و کیفیت کاغذ به مواد اولیه و نحوه ساخت آن بستگی دارد.

بهنترین کاغذ ها از الیاف کتان و پنبه بدست می آیند و پس از آن کاغذی که از نیشکر تهیه می شود.

درکاغذ های مرغوبتر و با کیفیت از مواد سلولزی بیشتر استفاده می شود و سفید تر هستند. کاغذهای معمولی

و کاغذهائی که از تفاله های صنعتی ساخته می شوند ازکیفیت پائین تری برخوردارند و دارای چربی و زردی می

باشند و پس از مرور زمان زودتر از بین می روند و شکننده می باشند.

امروزه مشکالت فراوان و هزینه های بسیار زیادی در پیش روی تولید کنندگان قرار دارد و تهیه و ساخت کاغذ

زحمات زیادی در بردارد. امروزه انواع مخلتف کاغذ و مقوا برای مصارف مختلف تولید می گردد و به راحتی

دراختیار ما قرار می گیرد و البته به همین راحتی طبیعت زیبا هم مورد تهاجم قرار می گیرد.

استفاده بی رویه از جنگلها و عدم رعایت موازین استفاده از درخت و چوب مشکالت عدیدهای برای آیندگان در

پی دارد.

 

 

کلیوگرم کاغذ جدید تولید می شود و اگر بدانیم برای تولید این1000 درخت بالغ، فقط 15اگر بتوانیم که از هر

میزان کاغذ چند هزار لیتر آب و چه میزان برق مصرف می شود و اگر بدانیم چقدر نیروی انسانی و ماشین

آالت به کار گرفته می شود و چقدر استهالک، ضایعات و آلودگی وجود دارد کاغذ را پس از مصرف به چشم

زباله نگاه نمی کنیم، نه تنها کاغذ حتی وسائل چوبی را هم نباید به چشم زباله و مواد دور ریز نگاه کرد.

آیا می دانید تمام این مواد به راحتی قابل بازیافت و تبدیل مجدد هستند. آیا می دانید می توان از یک کمد لباس

�� حداقل دو ورق چوب صنعتی و فشرده بدست آورد. آیا میدانید با حدود کیلوگرم کاغذ1500قدیمی مجددا

� الی50 کیلوگرم کاغذ جدید با حداقل نصف هزینه ها، تولید کرد. حتی مصرف آب و برق تا 1000باطله مجددا

درصد کاهش می یابد.70

پس، از هم اکنون تصمیم بگیریم تا دست اندرکاران و تولید کنندگان را یاری کنیم. ضمن صرفه حویی با جمع

آوری و تفکیک کاغذ و چوب از زباله ها در بازیافت این مواد و حفظ منابع طبیعی همکاری کنیم.

printing

زیست محیط سود به تجارتی کاغذ بازیافت

۱۳٩٠/۱/٢۱نویسنده: سید علیرضا.ن -

های اروپایی از اهمیت چندانیتا پانزده سال پیش کاغذ باطله در جهان به استثنای ژاپن و شمالی از کشور

برخوردار نبود اما به دلیل محدود بودن الیاف چوبی و نیاز بازار جهانی به کاغذ در حال حاضر کاغذ باطله نقش

مهمی در صنایع کاغذسازی دارد.

درصد کاغذ تولیدی کشور امریکا از کاغذ باطله بود اما در حال حاضر این مقدار20میالدی 1980در اوالیل سال

درصد رسیده است بخاطر همین اهمیت، صنایع کاغذ امریکا نام کاغذ باطله را به کاغذ بازیافت تغییر35به

دادند.

در حال حاضر عالوه بر امریکا سایر تولیدکنندگان بزرگ کاغذ در جهان از جمله کشورهای اروپایی نیز به کاغذ

انگیزی داشته و حتیاند به طوری که در طول دهه گذشته ارزش این منبع الیافی رشد شگفتباطله روی آورده

� وارد تجارت بین 1980گیر همین بس که اوایل سال المللی شده است. برای پی بردن به این رشد چشماخیرا

شد. ولیآوری میها جمعمیالدی در امریکا کاغذهای باطله فقط به شعاع چند صد کیلومتری اطراف کارخانه

کنند و یا برای رساندن کاغذهای کیلومتری را طی می2000اکنون برای رساندن کاغذ باطله به کارخانه مسافت

1990گذارند. از اواسط سال کیلومتری را نیز زیر پا می5000باطله امریکای شمالی و اروپا به آسیا مسافتهای

اند. به طوری کهتری انجام دادهریزی دقیقآوری کاغذهای باطله برنامهها نیز در جمعشود. اروپاییمیالدی صادر می

کنند جای تعجب نیست اگرای را نیز به کشورهای آسیایی صادر میعالوه بر تأمین نیاز داخلی، بخش عمده

نظر از آب و هوای منطقه باید اعالم کنیمبگوئیم کشورهای آسیایی از نظر منابع الیافی بسیار فقیر هستند. صرف

باشد. درکنند. حال آنکه فقط ده درصد جنگلهای جهان در این قاره میدرصد جمعیت جهان در آسیا زندگی می40

نتیجه این کشورها در سالهای آینده نیاز بیشتری به کاغذ باطله خواهند داشت. عامل مهمی که بر روی تجارت

باشد.گذارد افت ارزش پول کشورهای وارد کننده میکاغذ باطله تأثیر منفی می

به طول مثال کاهش ارزش پول کشورهای آسیای شرقی و آسیا جنوب شرقی توانایی خرید کشورها را کاهش

داده و باعث آسیب دیدن تجارت کاغذ باطله شده است. همین کشورها و کشورهای خاورمیانه به علت گران

انداند و اگر چه در این راستا پیشرفتهایی کردهآوری کاغذهای باطله داخل افتادهبودن کاغذ باطله به فکر جمع

-( استفاده میo.c.cاما بعضی از کشورها نظیر تایلند که در تولید کاغذهای کارتنی درصد بیشتری از کاغذ باطله )

آوری کاغذهای باطلهگردد. شماری از کشورهای آسیایی در جمعکنند که به این طریق از چرخه بازیافت خارج می

درصد از کاغذهای مصرفی خود را50درصد و ژاپن، کره جنوبی و تایوان 65اند سنگاپور رشد قابل توجهی کرده

بینی شده مشکالت متعددی وجود دارد برای مثال هدف پیشکنند. هر چند برای رسیدن به برنامهبازیافت می

درصد بود که مسائلی مانند وضع اقتصادی ژاپن و بهای به56 میالدی رسیدن به مرز 2000کشور ژاپن تا سال

� باعث عدم دسترسی به این هدف شده است. در نتیجه کشور ژاپن ساالنه به چهار دست آمده کاغذ باطله عمال

صد هزار تن کاغذ باطله وارداتی نیاز دارد. دولت کره جنوبی نیز چند سالی است کارخانجات کاغذسازی خود را

درصد و25/53 این درصد به 1995به استفاده از کاغذ باطله استفاده کند. ولی علیرغم این تالش در سال

میلیون تن در سال رسید. برای باال بردن کیفیت کاغذهای باطله، کشور8/3 درصد یعنی 7/54 به 1996سال

( کاغذ روزنامه کهنهo.n.p تن )پانصد و هفتاد هزار تن( )570000 میلیون تن کاغذ باطله شامل 5/1کره ساالنه

درصد این کاغذها90کند که ( کارتن مقوای کهنه وارد میo.c.c تن )سیصد و شصت و هفت هزار( )367000و

شود با توجه به نیاز ضروری کشورهای آسیایی به کاغذ باطله تجهیز کارخانجات به تکنولوژیاز امریکا وارد می

باشد. زیرا مصرف کاغذ باطله از نظر محیط زیست و حفظ منابعهای رنگ زدا ضروری میپیشرفته و سیستم

طبیعی به نفع این کشورها خواهد بود.

نویسنده : شهرام آرمین

کاغذ و مقوا با رابطه در اطالعات

کاغذ و مقوا با رابطه در اطالعاتهمین از و گیرد قرار آن روی بر باید ها برنامه و های ایده تمام و است مقوا و کاغذ ، افست چاپ کار اصل یه

. کارهای تنوع باشد الزم کیفیت دارای چاپی کار که شود انتخاب چنان مقوا و کاغذ نوع باید که است جهت

به دارد وجود ایران در آنچه مورد در اما ، نوشت مطلب آنها تمام مورد در نمیتوان که است زیاد آنقدر چاپی

. داد خواهیم ارائه را مطالبی اختصار؟ باشد داشته اثر چاپی کار کیفیت در میتواند چقدر مقوا و کاغذ روی چاپ که آید پیش سوال این شاید

. داردند بندی درجه نیز چاپی کارهای انواع ، باشد داشته بندی درجه میتواند محصولی نوع هر که همانگونه

اهمیت خیلی آن کاغذ کیفیت بنابراین ، باشد آن از ساعته چند استفاده چاپی کار یک از هدف است ممکن

و … محلی های روزنامه یا میشود توزیع خاصی معابر و مراکز در که تبلیغاتی تراکتهای مثال عنوان به ندارد

. تنها نه که دارد اهمیت آنقدر مقوا و کاغذ کیفیت دیگر مواردی در اما دارند ساعته چند عمر طول همگی

) ( چندین و سازنده کارخانه ، آن راه بی و راه آن دهنده تشکیل مواد امتداد ، آن رنگ بلکه ، آن ترکیبات

تولید کیفیت و دقت نهایت در چاپی کار تا گیرد قرار بررسی مورد دقت به باید و دارد نقش آن در دیگر پارامتر

این. ) ( آیا و نیست درست که میکند مشخص مشتری را مصرفی مقوای و کاغذ نوع معموال ما کشور در شود

از . کامل آگاهی مشتری که مواردی در دارد طوالنی بحث خود خیر یا است درست ای اندازه چه تا انتخاب

با یا و کند اعمال را الزم حساسیت است ممکن نیز آن مقوای و کاغذ نوع انتخاب برای دارد خود محصول

از . کامل شناخت باید طراحان کند نزدیک کیفیت آن به را خود دارد سعی خارجی مشابه نوع با آن مقایسه

را او حتی و کمک مشتری به آن انتخاب در بتوانند تا باشند داشته ایران در موجود مقوای و کاغذ مختلف انواع

در . موجود مقوای و کاغذ انواع کامل شناخت با مگر ندارد امکان مهم این نمایند بهتری های انتخاب به راضی

هیچ . مقوای و کاغذ نوع انتخاب مورد در و دارد اندک اطالع چاپی کار نوع از فقط مشتری گاها ایران بازار

. میشود واگذار طراح به را زمینه این در گیری تصمیم تمام و ندارد نظری یا و شناختیا شیک بسیار سربرگ یا و باشد داشته الزم خارجی میهمانان با کنفرانس یک برای فولدر یک است ممکن او

مقاوم آفتاب نور مقابل در که خواهد می برچسبی یا میخواهد عالی و بادوام بسیار صادراتی محصول جعبه

نتواند … طراح اگر که دارد این از نشان همه و همه که یا و آنچنانی تبریک کارت و دعوت کارت یا و باشد

به سنگین بسیار خصارات است ممکن و میگیرد قرار الشعاع تحت پروژه تمام دهد انجام درست انتخاب

در . موجود مقوای و کاغذ انواع از الزم آگاهی همچنین و موضوع این از جلوگیری یرای کند تحمیل مجموعه

. … دارد اهمیت بسیار بخش این مطالعه و آن قیمت و وزن محاسبه و انتخاب نحوه همچنین و ایراناین در دیگر مهم مبحث چند و ایران در متداول های اندازه و استاندارد برش انواع به بخش این در همچنین

کنند . تهیه را هایی نمونه مصرفی مقوای و کاغذ انواع از محترم طراحان است بهتر شد خواهد اشاره رابطه

به هم و باشند داشته شناخت و اطالعات آن مورد در خود هم تا باشند داشته را آن آلبوم یک بصورت و

. گیرد صورت مضاعف دقت آن نوع انتخاب در تا دهند ارائه مفید اطالعات مشتریگیری تصمیم در شما قدرت و اطمینان نشانه ، مشتری به مقوا و کاغذ آلبوم یک دادن نشان که باشید مطمئن

دید . خواهید خودتان را آن مثبت اثرات بعدی قدمهای در و است

مقوا و کاغذ انواعمورد متداول های اندازه و وزن و دهنده تشکیل مواد نظر از را مقوا و کاغذ مختلف انواع بخش این در

. چه دارای مواد این و شده تشکیل موادی چه از کاغذ اصوال که دید باید نخست میدهیم قرار بررسی

. از معموال که شود می تعریف مالیده یا و تنیده درهم الیاف با ای ورقه الیاف و کاغذ میباشد خصوصیاتی

باگاس . ) ( ، نخ پارچه کهنه از آمده بدست الیاف از تجاری بصورت را کاغذ است شده تشکیل گیاهی الیاف

. ) سازند) می نی و پنبه ، شکر نی . با ماده که میکند عنوان میشوند ساخته چوب از آمده دست به سلولزی الیاف از تنها تقریبا جدید کاغذهای

از بیش و ( . ISOگرم ) ۲۵۰وزن کاغذ خواص نامیم می مقوا را مربع متر هر بر استاندارد جهانی سازمان

. ، الیاف منبع ابتدا است بهتر ، کاغذی محصوالت شناخت برای دارد بستگی زیادی بسیار متغیرهای به مقوا

روی بر که عملیاتی و کاغذ ساخت برای رفته بکار ماشین ، کاغذسازی برای سازی آماده و استخراج روش

دست . به مختلف گیاهان از توان می را کاغذسازی برای مناسب سلولزی الیاف بشناسیم را شده انجام کاغذ

تنیدگی . هم در ، باشد بلندتر الیاف طول هرچه است الیاف طول کاغذسازی برای مشخصه مهمترین اما آورد

بود . خواهد محکمتر آمده دست به کاغذ و بوده بیشتر آنها

سازی کاغذ در رفته کار به سلولزی الیاف تقریبی طولالیاف الیاف   -  منابع نوعی طول

) ( افرا و اشنگ ، سپیدار سخت متر ۲چوب میلی ) ( شوکران ، صنوبر ، کاج نرم متر ۴چوب میلی

باگاس ، متر ۲نی میلی ) ( پنبه و نخ متر ۱۲باست میلی

متفاوت اولیه منبع به بسته بازیافتی کاغذمتفاوت کیفیت با خمیری ، روش هر و ساخت جدا چوب از مختلفی روشهای به میتوان را سلولزی الیاف

. . است چوب مکانیکی برش یا سایش چوب از سلولز استخراج روش ترین اقتصادی و سریعترین میکند ایجاد

خمیر . یا شده رنده چوب این کاهد می را آنها موثر طول و شکند می را الیاف مکانیکی عملیات ، این وجود با

از . میگیرد قرار استفاده مورد روزنامه کاغذ مثل پایین کیفیت با کاغذهای ساخت برای آمده بدست مکانیکی

گیری شکل بهبود و هزینه کاهش برای قیمت گران خمیرهای انواع سایر با ترکیب در همچنین خمیر این

پیوند . که است شیمیایی مواد از استفاده چوب الیاف جداسازی برای روش ترین مطمئن شود می استفاده

. میدهد بدست نخورده دست و بکر صورت به را سلولزی الیاف و برده بین از را چوب صمغیاین . زنند می ، الیاف کوچکتر های رشته کردن جدا منظور به را چوب از شده جدا سلولزی های الیاف دسته

و بوده زیاد بسیار پارگی برابر در آ استحکام که میکند ایجاد کاغذ نوعی شود انجام کم مقدار به اگر زدن

بودن . کدر همچنین زیاد زدن است پایین آن کششی استحکام ولی دارد باالیی مرکب جذب قدرت همچنین

مقدار . خاص کاربر برای ، خواص در بهینه موازنه ایجاد منظور به کاغذ سازندگان دهد می کاهش نیز را کاغذ

روشن . نیمه های قهوه تا روشن ای قهوه از که است رنگی دارای معمولی کاغذ خمیر میکنند تنظیم را زدن

. است متغیرسفید . عملیات کنند می سفید هیدروژن پروکسید و کلرین حاوی ترکیبات با شو و شست طریق از را خمیر

استحکامی خواص که مواردی در و کاهد می را نهایی کاغذ استحکام شیمیایی روشهای به کاغذ کردن

کنند . می پرهیز کاری سفید عمل انجام از امکان صورت در ، دارد قرار اولویت در کاغذ مکانیکی

کاغذ ) ( راه کاغذسازی ماشین حرکت عرضی و طولی جهتجهت به میل طولی جهت در الیه این ، کاغذسازی ماشین متحرک تسمه روی بر آب و فیبر الیه گذاشتن با

الیاف . ) که ماشین حرکت عرضی جهت کند می پیدا . ) MDگیری گویند ( می ماشین جهت ( CDحرکت میل

کنید . توجه زیر شکل به عرضی جهت ، دارند را عرض در گیری

. باعث موضوع این کنند دهی جهت ماشین طولی جهت در را خود تا دارند تمایل کاغذ ورق یک در الیاف

. بزنید حدث را آنها میتوانید بعدی شکلهای در دقت با که میشود مقوا و کاغذ در خاصیتهایی آمدن بوجود

کنید : دقت لطفا است اهمیت با بسیار مطالب این دانستننوع از باید بندی بسته های پروژه در طراحان

. ) ( باشند مطلع کاغذ راه کاغذ گیری جهتعرضی درجهت را امتداد این اینکه تا است تر ساده بسیار کاغذ راه امتداد در نوار یک ایجاد ، مثال عنوان به

. از ای چندگانه های مجموعه بین از را کاغذ معموال ، کاغذ شدن خشک و دهی شکل از پس آوریم بوجود

. صاف و اتوکاری اصلی هدف ولی میشود انجام متفاوتی روشهای با کار این میدهند عبور سنگین غلتکهای

متراکم . باعث سازی فشرده همچنین شود آماده چاپ عملیات برای بیشتر چه هر تا است کاغذ سطح کردن

. میدهد براقتری سطح آن به و شده کاغذ ورقه شدن ترآهار . میکند کمک بسیار کاغذ کیفیت بردن باال به نهایی مرحله در و است متفاوت کاغذها در سطحی پرداخت

نفوذ کاهش و کاغذ سطح های حفره کردن پر منظور به که است کاغذ پرداخت در رایج عملیات از یکی زنی

چاپ . برای آمادگی و درخشندگی ، بودن صیقلی ، مالی میزان باالترین به دستیابی برای میشود انجام مایعات

توسط . ذرات این دهند می پوشش اکسیدتیتانیم دی و کربنات کلسیم ، رس خاک قبیل از ذراتی با را کاغذ ،

خورد . می پیوند کاغذ سطح به و یکدیگر به چسبنکردن رعایت بخاطر ظریف های جعبه در که شده دیده بارها ، صنعت این بزرگان تجربه و کار سالها طول در

. عدم ، بندی بسته در شدن خم ، داشتن قوس ، جعبه ایستادن کج است شده باطله تولید کل ، نکته این

. ید … عدم خاطر به که هستند مواردی و گرفتن قرار هم روی در می Ĥمقاومت پیش مقوا راه رعایت

یک ، ماهر داران چاپخانه و قالبساز با مشورت ضمن است بهتر مشکالت این بروز از جلوگیری برای طراحان

. بگیرند تصمیم آن راه بی و راه مورد در و کنند آماده انبوه تولید از قبل جعبه از ماکتمشخص . کنندگان تولید است تشخیص قابل براحتی و میشود نوشته آن بندی بسته روی بر مقوا راه معموال

معنی short grain sheetمیکنند که SGبه میشود مشخص نوشتن با بندی بسته برچسب روی longدرgrain sheet معنی روشهای . LGبه دارد قرار مقوا طول در مقوا راه و مقواست عرض سمت به الیاف که

. گفتن هنگام در مقوا و کاغذ فروشندگان ، ایران بازار در دارد وجود موضوع این تشخیص برای هم دیگری

به . ) مقوا ، باشد کوچکتر اول عدد اگر ، اینکه ۱۰۰* ۷۰اندازه یا اول * ۱۰۰و بزرگتر عدد اگر و است راه

است ) راه بی مقوا ، شود کمی ۷۰گفته و مقوا پشت به کردن نگاه با ، راه بی و راه تشخیص برای همچنین

. است رویت قابل الیاف سوی و سمت دقتیعنی LGاست مقوا داشت شدن لوله به میل اگر ، بگیریم دست در طول در را مقوا اگر اینکه دیگر راه

است بیشتر مقوا عرض در مقاومتهای چاپخانه های ماشینچی از سوال ، مقوا و کاغذ مرغوبیت شناخت زمینه در من خوب تجربیات از یکی

. چاپی کیفیت مارک کدام که میکنند مشخص ، بد دست زیر یا خوب دست زیر اصطالح با آنها است خوب

. دارد خوبیتجربه با موضوع این و دارند مختلف زیردستهای ، مختلف های کارخانه در شده تولید مقوای و کاغذ انواع

کنید ) ( مشورت ها چاپخانه با مقوا و کاغذ خرید از قبل پس دارد مستقیم ارتباط ها ماشینچی و داران چاپخانه

. دست زیر باشد پایین بسیار شما خطای صد در : Aتا میگفت ای چاپخانه ماشینچی که دارم ۲۵۰بخاطر

ولی دارد خوبی بسیار کارخانه به . ۳۰۰گرمی عجیب شاید ندارد خوبی دست زیر اصال ، کارخانه همان گرمی

اثرگذار … موضوع این در و آالت ماشین ، آن دهند تشکیل مواد یا ، آنها تولید خط دارد احتمال اما برسد نظر

. آن وزن آن و دارد وجود کاغذ انتخاب برای دیگر اساسی پارامتر یک ، چاپی کار در اندازه از غیر به باشد

در . . باشد باالتر وزن هرچه مقواست و کاغذ در مقاومت و ضخامت میزان دهنده نشان وزن حقیقت در است

. بود خواهد بیشتری مقاومت دارای نتیجه در و تر ضخیم مقوا حقیقت: شود اشاره اساسی پارامتر سه به باید مقوا و کاغذ سفارش هنگام این بنابر

-۱ (۷۰*  ( مثال سطح واحد در شیت هر اندازه و ۱۰۰گرمی ۲۵۰وزن-۲) … ( و طوسی پشت مقوای یا گالسه مقوا یا کاغذ نوع-۳) … ( و ترکیه و هند ، برزیل ، اوکراین ، کره سازنده کارخانه

داشت . . کافی اطالعات باید وزن مورد در ابتدا در اما کرد خواهیم بحث ادامه در موارد این تک تک مورد در

و . متر یک طول به کاغذ یعنی است آن مربع متر یک وزن از برگرفته کاغذ وزن جهانی استاندارد اساس بر

. مربع ) ( ) ( متر یک ابعاد به کاغذی اگر مثال عنوان به است گراماژی وزنی چه دارای مربع متر متر یک عرض

وزن کاغذ ۱۳۵دارای آن به ، باشد . ۱۳۵گرم استفاده نوع نسبت به چاپی کارهای در میگویند گرمی

از . ) … ( و سرنسخه ، یادداشت ، سربرگ اداری اوراق برای مثال عنوان به میرود کار به مختلف گراماژهای

معمولی از ۷۰یا ۸۰کاغذ ، بیسکویت مثل کارخانه یک محصول بندی بسته برای یا و میشود استفاده گرمی

برای ۲۵۰مقوای یا و گرمی. میشود استفاده چسبدار کاغذ از محصوالت روی لیبل) ( میکرومتر اسم همین به دستگاهی از آن گیری اندازه برای و میکنند بیان میکرون به را کاغذ ضخامت

ای . پاره در نویسند می را آن گراماژ و اندازه کاغذ های بسته روی سازنده های کارخانه ولی میشود استفاده

. میشود استفاده دستگاه از نباشد معلوم گاراماژ که مواردخاطر همین به و نیست یکسان مختلف کشورهای در آن ساخت تکنولوژی و کاغذ دهنده تشکیل مواد کیفیت

. از ، داخلی تولیدات بر عالوه ایران بازار در دارد وجود حساسیت سازنده کشور و کارخانه نوع انتخاب در

چاپخانه از سوال ، روش بهترین آن کیفیت از اطمینان برای که میشود وارد مقوا و کاغذ مختلفی کشورهای

است .

دانستنی هایی درباره کاغذ

كاغذ بافتی از الیاف گیاهی است ومرغوبیت آن به مواد اولیه و چگونگی عمل آوری آن بستگی دارد

از نظر كیفیت , بهترین كاغذها از الیاف كتان و پنبه بدست می آیند ،كاغذ ساخته شده از چوب كاج در جای دوم وكاغذ نیشكر پس

از آن قرار می گیرد

كاغذ هم مثل پارچه پشت و رو دارد . روی كاغذ آن طرفی است كه در كارخانه كاغذ سازی به طرف نمد قرار می گیرد و صافتر

است . پشت كاغذ آن طرفی است كه در كارخانه زیر كار است و روی آبكش قرار میگیرد. چاپ بر طرف روی كاغذ مرغوب تر

خواهد بود .چاپ رنگی بر طرف روی كاغذ نتیجه بهتری دارد

برای صاف كردن پشت كاغذ آن را از زیر نوردهای پرس براق عبور می دهند .این كار » ساتیناژ « نام دارد. برای تشخیص پشت و

روی كاغذ آن را برش می دهند ، پس از برش ، لبه الیاف به سوی پشت كاغذ خم می شوند و اگر لبه كاغذ را با انگشتان لمس

كنیم متوجه لبه دار بودن یك طرف آن می شویم

كاغذ های مرغوبتر دارای مواد سلولوزی بیشتری هستند وسفیدترند .كاغذ های نا مرغوب مواد چربی بیشتری دارند و

زردترند .كاغذ های نامرغوب با گذشت زمان و به ویژه بر اثر گرما ، شكننده می شوند و ممكن است موریانه آنها را بخورد

كاغذ های گالسه مرغوبترین نوع كاغذ هستند كه هر چه سنگین تر باشند ) یعنی گرماژ آنها بیشتر باشد ( كیفیت چاپ روی آنها بهتر

است . معموال” كارهای رنگی و یا اعال را روی كاغذ گالسه چاپ می كنند . هر چه مقدار و تعداد رنگها بیشتر باشد ، كاغذ گالسه

سنگینتری الزم است

سطح كاغذ دارای خواب یا راه است . به هنگام چاپ باید كاغذ طوری به ماشین خورانده شود كه راه آن موازی محور سیلندر

باشد و در صحافی كتاب باید خواب كاغذ موازی عطف كتاب باشد

هر گاه خواب یا راه كاغذ موازی عطف كتاب نباشد ، برگهای كتاب حالت افتادگی ندارند بلكه به حالت ایستاده رو به باال قرار می

گیرند و خواننده آن را با فشار می خواباند ، در نتیجه كتاب زودتر فرسوده می شود

های گوناگون بریده و كارخانه های كاغذ سازی در دنیا ، رولهای كاغذ را بصورت ورق برش داده و سپس ورق كاغذ را در اندازه

پس از بسته بندی در اختیار مصرف كنندگان قرار می دهند

LG ( و )SG راه بی راه كاغذ و مقوا را به دو صورت فلش و یا LG(. ودان داده می شنشLong Grainذه راه كاغنی اینكیع )

( یعنی راه كاغذ موازی ضلع كوچكتر می باشد .عالمت نیزه هم روی لفاف كاغذ , نشانShort Grainموازی ضلع بلندتر است و )

دهنده راه كاغذ است .یعنی اگر فلش موازی ضلع بزرگ تر باشد , راه كاغذ در جهت ضلع بزرگتر است و اگر فلش در امتداد ضلع

كوچكتر كاغذ قرار گیرد , راه كاغذ , ضلع كوچكتر است

۱۰۰ × ۷۰ باید توجه داشت كه راه كاغذ هنگام چاپ باید موازی محور سیلندر ماشین چاپ باشد بعنوان مثال اگر یك نوع كاغذ

ورقی راه باشد , وقتی آن را از وسط نصف كنیم كه در ماشین دو ورقی استفاده شود , بی راه وارد ماشین۵/۴برای ماشین

خواهد شد . بنابراین بهتر است هنگام خرید كاغذ به راه وبی راه نسبت به ماشینی كه قرار است آن را چاپ كند , آگاهی داشته

یم باش

برای تشخیص راه یا خواب كاغذ چند روش معمول است ، از جمله :

. كاغذ از طرف خواب آن خیلی راحت پاره می شود ولی اگر آن را با دست از طرف مخالف پاره كنیم ، مقاومت دارد و با نیروی۱

بیشتری پاره می شود .

. اگر دو نوار از لبه پایینی وكناری كاغذ ببریم وكنارهم بگذاریم آن نواری كه به راه نیست ، لبه اش برمیگردد۲

گرمی واژه هایی آشنا۱۳۵ یا ۱۲۰ گرمی و گالسه ۸۰ یا ۷۰ یكی از مشخصه ها برای شناخت كاغذ ، گرماژ آن است . كاغذ تحریر

گرمی۷۰در دنیای انتشارات هستند . این گرماژ نشان دهنده وزن یك متر مربع از آن نوع كاغذ میباشد مثال وزن یك متر مربع كاغذ

گرم است. وزن كاغذ برش خورده از فرمول زیر تعیین میشود و شما براحتی میتوانید با وزن نمودن دقیق كاغذ برش خورده۷۰

× وزن كاغذ۱۰.۰۰۰.۰۰۰گرماژ آنرا بدست آورید. واحد طول و عرض در این فرمول سانتیمتر میباشد. گرماژ = طول × عرض /

وگرم ه كیل ب

( كه به كاغذهای خود كپی مشهور هستند باید توجه شود كه این كاغذها زمان مصرف دارند وپسNCR در كاغذ های كاربن لس )

ازتاریخ مصرف , حساسیت خود را ازدست می دهند.

بندی بسته در کاغذ و مقوا خواص

کاغذ هم مثل پارچه پشت و رو دارد. روي کاغذ آن طرفی است که در کارخانه کاغذ سازي به

طرف نمد قرار می گیرد و

صاف تر است. پشت کاغذ آن طرفی است که در کارخانه زیر کار است و روي آبکش قرار

می گیرد. چاپ بر طرف روي

کاغذ مرغوب تر خواهد بود. چاپ رنگی بر طرف روي کاغذ نتیجه بهتري دارد.

براي صاف کردن پشت کاغذ آن را از زیر نوردهاي پرس براق عبور می دهند. این کار

"ساتیناژ " نام دارد. براي تشخیص

پشت و روي کاغذ آن را برش می دهند، پس از برش، لبه الیاف به سوي پشت کاغذ خم می

شوند و اگر لبه کاغذ را با

انگشتان لمس کنیم متوجه لبه دار بودن یک طرف آن می شویم.

کاغذ هاي مرغوب تر داراي مواد سلولوزي بیشتري هستند و سفیدترند. کاغذ هاي نا مرغوب

مواد چربی بیشتري دارند و

زردترند. کاغذ هاي نامرغوب با گذشت زمان و به ویژه بر اثر گرما، شکننده می شوند و

ممکن است موریانه آنها را بخورد.

کاغذ هاي گالسه مرغوب ترین نوع کاغذ هستند که هر چه سنگین تر باشند )یعنی گرماژ آنها

بیشتر باشد(، کیفیت چاپ

روي آنها بهتر است. معموال" کارهاي رنگی و یا اعال را روي کاغذ گالسه چاپ می کنند. هر

چه مقدار و تعداد رنگ ها

.بیشتر باشد، کاغذ گالسه سنگین تري الزم است

خواب یا راه است . به هنگام چاپ باید کاغذ طوري به ماشین خوراندهسطح کاغذ داراي

شود که راه آن موازي محور

سیلندر باشد و در صحافی کتاب باید خواب کاغذ موازي عطف کتاب باشد.

هر گاه خواب یا راه کاغذ موازي عطف کتاب نباشد، برگ هاي کتاب حالت افتادگی ندارند

بلکه به حالت ایستاده رو به باال

قرار می گیرند و خواننده آن را با فشار می خواباند، در نتیجه کتاب زودتر فرسوده می شود.

کارخانه هاي کاغذ سازي در دنیا، رول هاي کاغذ را به صورت ورق برش داده و سپس ورق

کاغذ را در اندازههاي

گوناگون بریده و پس از بسته بندي در اختیار مصرف کنندگان قرار می دهند.

راه بی راه کاغذ و مقوا به دوSG و LG LG( نشان داده می شود Long Grainیعنی اینکه . )

صورت فلش و یا

( راه کاغذShort Grainیعنی راه کاغذ موازي ضلع کوچکتر می باشد. عالمت نیزه هم )

موازي ضلع بلندتر است و

روي لفاف کاغذ، نشان دهنده راه کاغذ است. یعنی اگر فلش موازي ضلع بزرگ تر باشد، راه

کاغذ در جهت ضلع بزرگ تر

است و اگر فلش در امتداد ضلع کوچک تر کاغذ قرار گیرد، راه کاغذ، ضلع کوچکتر است.

باید توجه داشت که راه کاغذ هنگام چاپ باید موازي محور سیلندر ماشین چاپ باشد. به

عنوان مثال اگر یک نوع کاغذ

ورقی راه باشد، وقتی آن را از وسط نصف کنیم که در ماشین دو ورقی استفاده شود، بی4

70 × 5 براي ماشین 100راه /

وارد ماشین خواهد شد. بنابراین بهتر است هنگام خرید کاغذ به راه وبی راه نسبت به

ماشینی که قرار است آن را چاپ کند،

آگاهی داشته باشیم.

-براي تشخیص راه یا خواب کاغذ، چند روش معمول است، از جمله :

کاغذ از طرف خواب آن خیلی راحت پاره می شود ولی اگر آن را با دست از طرف مخالف1

پاره کنیم، مقاومت دارد و با .

نیروي بیشتري پاره می شود.

اگر دو نوار از لبه پایینی و کناري کاغذ ببریم و کنارهم بگذاریم آن نواري که به راه نیست،2

لبه اش برمی گردد. .

گرمی و گالسه80 یا 70یکی از مشخصه ها براي شناخت کاغذ، گرماژ آن است. کاغذ تحریر

گرمی واژه135 یا 120

هایی آشنا در دنیاي انتشارات هستند. این گرماژ نشان دهنده وزن یک متر مربع از آن نوع

کاغذ می باشد. مثال وزن یک

گرم است. وزن کاغذ برش خورده از فرمول زیر تعیین می70 گرمی 70متر مربع کاغذ

شود و شما به راحتی می توانید با

وزن نمودن دقیق کاغذ برش خورده گرماژ آن را بدست آورید. واحد طول و عرض در این

فرمول سانتیمتر می باشد .

× گرماژ = طول10.000.000وزن کاغذ به کیلوگرم × عرض /

(NCRکه به کاغذهاي خود کپی مشهور هستند باید توجه شود که این کاغذها زمان مصرف )

در کاغذ هاي کاربن لس

دارند و پس ازتاریخ مصرف، حساسیت خود را ازدست می دهند.

شرایط نگهداري و استفاده از کاغذها:

به جهت تاثیر منفی عوامل محیطی بر کیفیت کاغذها الزم است در صورت نیاز به نگهداري

طوالنی مدت کاغذهاي

مصرفی حتما شرایط زیر را رعایت فرمایید تا کیفیت آخرین واحد محصول مصرفی در حد

مطلوب حفظ شود

•توصیه می شود براي استفاده بهتر و افزایش عمر دستگاه خود از کاغذهاي استاندارد و با

مشخصات معرفی شده در

راهنماي دستگاه استفاده نمایید .

•از قراردادن کاغذ در محل هاي مرطوب، داراري گرد و غبار و دوده و در زیر نور مستقیم

خورشید جلوگیري کنید .

•در صورت امکان کاغذ را داخل بسته نگهداري نمایید .

•حداکثر تعداد مجاز چیدن بسته ها بر روي یکدیگر را رعایت کنید. این تعداد با توجه به وزن

محصوالت متغیر است.

•افزایش تعداد بسته هاي روي هم موجب وارد شدن فشار مضاعف به بسته هاي زیرین و

افت کیفیت می گردد.

درجه سانتی گراد و25 تا 15 •شرایط محیطی مناسب براي نگهداري کاغذها دماي RHمی

درصد60 تا 30رطوبت

باشد .

•در صورت امکات کاغذها را بر روي پالت چوبی و یا پالستیکی قرار دهید تا از رطوبت کف

زمین در امان باشد .

•در هنگام چیدن کارتن ها دقت نمایید که به صورت ایستاده بر روي هم چیده شوند و از قرار

دادن کارتن به صورت

خوابیده جدا خودداري کنید. این عمل موجب آسیب دیدن لبه هاي کناري کاغذ شده و ممکن

است موجب گیر کردن کاغذ

در دستگاه شما شود.

•به نشانه ها و عالئم روي بسته توجه کنید .

درجه بندي کاغذ و مقوا:

محصوالت کاغذي بر اساس وزن هر متر مربع بر حسب گرم به دو دسته تقسیم می شوند :

گرم300 گرم تا 25الف( کاغذها که از یک الیه تشکیل شده اند و وزن هر متر مربع آنها بین

است .

ب( مقواها که به طور معمول از الیه هاي متعدد تشکیل شده اند و وزن هر متر مربع آن ها

گرم می600 تا 170بین

باشد .

کاغذها:

مرز تقسیم بندي بین کاغذ و مقوا کامال مشخص نیست و دلیل این امر این است که وزن

سبک ترین مقوا از سنگین ترین

کاغذ کمتر است در تعیین این مرز، کاربرد نسبت به وزن نقش مهم تري دارد. به طور کلی،

کاغذ براي چاپ و مقوا براي

بسته بندي استفاده می شود .

کاغذها بر اساس مواد تشکیل دهنده به دو گروه تقسیم می شوند:

الف( کاغذهاي حاوي چوب یا کاغذهایی که از تفاله مکانیکی ساخته می شوند که انواع این

کاغذها عبارتند از:

کاغذهاي چاپ روزنامه که یا کال از تفاله مکانیکی ساخته می شوند و یا مقدار کمی )حداکثر

درصد( تفاله شیمیایی15تا

تصفیه شده دارند. امروزه به طور روزافزون به جاي تفاله مکانیکی از فیبرهاي بازیافتی

استفاده می شود.

70 درصد تا 50کاغذهاي مجله بدون پوشش که در ساخت این کاغذها به طور معمول از

تا10درصد تفاله مکانیکی،

درصد سایر مواد افزودنی استفاده30 تا 15 درصد تفاله شیمیایی تصفیه شده و همچنین 25

می شود.

درصد تفاله40 تا 25 درصد تفاله مکانیکی ، 60 تا 40کاغذهاي پوشش دار مجله که حاوي

تا20خاك اره تصفیه شده و

درصد مواد پر کننده و رنگ پوششی می باشند .35

ب )کاغذهاي چاپی بدون چوب )کاغذهاي ترم( که به طور عمده از تفاله شیمیایی و کمتر از

درصد تفاله مکانیکی10

ساخته می شوند. انواع این نوع کاغذها عبارتند از:

30 درصد تفاله تصفیه شده چوب، حداکثر تا 80 تا 55کاغذهاي چاپ بدون پوشش که از

درصد تفاله تصفیه شده خاك

درصد سایر مواد پرکننده ساخته می شوند.30 تا 10اره و

کاغذهاي چاپ روکش دار که در این نوع کاغذ ضخامت الیه پوشش به مورد استفاده کاغذ

بستگی دارد.

انواع دیگر کاغذ عبارتند از:

کاغذهاي بسته بندي و لفاف

کاغذهاي تیشو

کاغذهاي پشت چسب دار - لیبل

کاغذهاي ضد چربی

کاغذهاي دیواري

مقواها:

مقواها به طور عمده از تفاله هاي شیمیایی و مکانیکی و فیبرهاي بازیافتی ساخته می شوند

و مقوا ها را با توجه به مورد

دسته کلی تقسیم نمود :4استفاده می توان به

الف( مواد خام مورد استفاده براي ساخت ورق کارتن بسته بندي که شامل الیه سطحی و

الیه موج دار میانی ورق هاي

کارتن می باشند.

ب( مقواهاي جعبه که براي ساخت انواع جعبه مقوایی بسته بندي استفاده می شوند و شامل

تقسیمات متعدد می باشند.

پ( مقواهاي بسته بندي مایعات

ت( مقواهاي گرافیکی که در ساخت محصوالتی از قبیل کارت، فایل، پوشه، محافظ و

پوشش دهنده ها کاربرد دارند.

ابعاد کاغذ:

عرض کار یک ماشین چاپ معموال هماهنگ با استانداردهاي اندازه گیري بین المللی تعیین می

شود. در اروپا استاندارد بین

مورد استفاده قرار می گیرد. آمریکا از سیستم انگلیسی استفاده می کند و در ایران نیز

( المللی ایزوISOبراي اندازه )

گیري کارهاي چاپی از استاندارد ورق )یک ورقی، دو ورقی، چهار و نیم ورقی( استفاده می

شود که مشکالت عدیده اي در

بر دارد. اول این که اندازه ورق با استانداردهاي اروپایی و آمریکایی همخوان نیست و دوم آن

که این اندازه دقیق نیست .

کاغذهاي سایز ایزو شامل انواع کاغذها و مقواها با گرماژها و جنس هاي مختلف می شود.

در سیستم ایزو، پنج مجموعه

سایز وجود دارد. این سایزهاA,RA,SR,B,Cمی باشند.

به صورت استاندارد برش خورده هستند و براي کارهاي چاپی که به صورت لب بر عرضه

:A کاغذ سایز Aنمی شوند و

به برش احتیاج ندارند مناسب هستند.

دوAبزرگ تر است. این سایز کاغذ براي کارهاي چاپی لب بر و یا کارهایی که به یک برش

:RAدرصد از سایز

( مختصر احتیاج دارند و یا روي لبه کاغذ باید نوارColor Barچاپ شود به کار می روند. )

کنترل رنگ

بزرگتر است. این سایز کاغذ براي کارهاي چاپی لب بر و یا کارهایی که به لبه پهن براي برش

A ده درصد از سایز SR:

بزرگ یا صحافی نیاز دارد و یا روي لبه کاغذ باید یک نوار پهن کنترل رنگ چاپ شود مناسب

است.

Aاست. از این سایز کاغذ براي چاپ پوستر. نقشه و جداول دیواري استفاده می شود.

:B درصد بزرگتر از سایز 18معادل

از این سایز کاغذ یا مقوا براي ساخت پوشه، پاکت وAبرش بخورد استفاده می شود.

:C 4کارهایی که باید در قطع

در هرکدام از این مجموعه ها، ابعاد ورق ها دو برابر یک سایز کوچک تر است .نسبتAورق

طول به عنوان مثال در سایز

A 0 از A است و مساحت آن نیم متر مربع است. مجموعه ورق هاي سایز A 0 نصف Aیک

A0 1متر مربع است. ورق

(بزرگ ترین سایز(A 0 کوچک ترین سایز( ختم می شود. ورق Aسایز اصلی و پایه است.

10شروع شده و به(

½ ×4 اینچ است. از آنجائی که سایز A 8استفاده عمومی دارد . کسانی که با سیستم ایزو

4 در آمریکا سایز A 11برابر با

کار می کنند و به آن عادت دارند . برايAاستفاده می کنند. براي ماشین هاي رول در

4سایزهاي بزرگتر از ضریب

2 سیستم ایزو کاغذ به صورت رول در ابعاد A5 , A4 , A3 , A 1 و Aعرضه می شود.

سایز کاغذ:

آنچه در بین دانشگاهی ها رایجA و یا B 4 و امثال آن است .مثل Aاما کاغذي که در بازار ،

هست تقسیم بندي براساس

سانتی متر که اصطالحا * موجود است و براي چاپ اوراق تبلیغاتی مصرف می شود غالبا70

100در دو سایز است: اندازه

60 سانتی متر که به سه ورقی مشهور است. * چهار و نیم ورقی می نامندش و 90

کاغذهاي استاندارد بر اساس برش هايA یا B یا Cبه این شرح هست:

51 سانتی متر عرضه می شود. * کاغذ پشت چسبدار معموال در اندازه 70

تعداد برگ هاي کاغذ در یک بسته:

تا بسته بندي می شود و براي کاغذهاي500 گرم به پائین در بسته هاي 100براي ضخامت

گرم در بسته170تا ضخامت

تائی استفاده می100 یا 125 برگی و براي ضخامت هاي باالتر، از بسته هاي 250هاي

شود. براي برش کاغذ و استفاده

( استفاده می شود. براي چاپ کتاب رقعی از کاغذ سه ورقی و چاپ کتاب وزیري از *90

4 به صورت A 72 ورقی ) 4از سایز

کاغذ چهار و نیم ورقی استفاده می شود.

خصوصیات مهم فیزیکی مقوا و کاغذ:

میزان رطوبت: کاهش وزن کاغذ و مقوا پس از خشک شدن تا رسیدن به وزن ثابت. .1

میزان خاکستر: میزان خاکستري که پس از سوختن باقی می ماند. .2

سنگینی: جرم یک متر مربع کاغذ بر حسب گرم .3

ضخامت: ضخامت کاغذ و مقوا .4

تعداد الیه ها و ابعاد: ابعاد ورق و تعداد الیه هاي فلوت و الینر تشکیل دهنده ي مقوا. .5

لمس: نسبت ضخامت کاغذ و مقوا بر حسب یک هزارم میلی متر به سنگینی آن بر حسب6

گرم در متر مربع. .

جهت ساخت: جهت عمده ي الیاف سازنده ي کاغذ. .7

درجه ي چسبندگی یا جذب آب: میزان مقاومت کاغذ و مقوا در مقابل جذب آب. .8

کشش لوله ي مویین: میزان باال رفتن آب بر حسب میلی متر. .9

پرداخت: شامل پرداخت یک طرفه، براقی و نماي بدون پرداخت. .10

رنگ: سفید یا رنگ نشده، کم رنگ، پر رنگ، نیمه رنگ. .11

تمیزي: ناتمیزي، طبیعی، تمیز. .12

نفوذ هوا: تخلخل و میزان عبور هوا از منافذ. .13

صافی، صیقلی بودن. زبري: صافی و زبري سطح رویی یا زیرین. .14

کاسی: پیچ و تاب ورقه هاي مقوا. .15

بافت: چگونگی تشکیل و بافت تشکیل دهنده ي کاغذ یا مقوا. .16

براقیت: میزان انعکاس نور که به صورت غیر براق، کمی براق، نیمه براق و براق می17

باشد . .

خصوصیات مهم مکانیکی مقوا و کاغذ:

. مقاومت به سایش1

. کاهش مقاومت در برابر رطوبت2

. مقاومت به مواد چرب3

. خمش مقوا4

. مقاومت به جداشدن الیه ها5

. مقاومت به الیه الیه شدن6

. لهیدگی7

. مقاومت در مقابل کشش تا حد گسیختگی8

. مقاومت به تا خوردن9

. مقاومت سطحی مقوا10

. مقاومت در برابر سوراخ شدن11

. مقاومت در برابر پاره شدن12

. لیسه )نفوذ پذیري کاغذ نسبت به هوا(13

اثر عوامل محیطی بر روي کاغذ و مقوا:

عوامل مهم و موثر بر بسته هاي مقوایی و کاغذي شامل رطوبت، دما، نور، گرد و غبار،

عوامل بیولوژیکی، اسیدها و بازها

می شوند.

رطوبت :با توجه به این که مقوا و کاغذ از الیاف چوبی تهیه شده اند و با توجه به خاصیت

جذب آب چوب، بسته هاي

ساخته شده از کاغذ و مقوا به مرور زمان رطوبت نسبی محیط را جذب نموده و با محیط

اطراف به حالت تعادل در می آیند.

در صورت عدم استفاده از آهار و مواد افزودنی ضد رطوبت، الیاف رطوبت را به خود جذب

می نمایند. همچنین پیوند میان

الیاف سست تر می شود. در رطوبت هاي بسیار باال الیاف و الیه هاي کاغذ و مقوا از هم جدا

و متالشی می شوند .رطوبت،

مهم ترین عامل محیطی مخرب مقوا، کاغذ معمولی و فاقد آهار به شمار می رود .

دما: سبب خشک تر شدن الیاف می شود و اثر چندانی بر چسب و مقاومت کاغذ و مقواي

کارتن ندارد )غیر از چسب هاي

ترموپالستیک(. ولی دماي باال ممکن است سبب تغییر رنگ، قوس برداشتن مقوا، سوختن و

به همراه رطوبت منجر به رشد

عوامل بیولوژیکی و مخرب شود.

نور :نور اگر سبب افزایش دما نشود، به تنهایی اثر چندانی روي کاغذ و مقوا نداشته و فقط

ممکن است سبب تغییر رنگ

ظاهري، سطحی و کم رنگ شدن عالیم و تبلیغات چاپی روي آن ها شود. در صورت استفاده

از چسب، نور سبب ضعیف

شدن بعضی از اتصال ها نیز می شود .

گرد و غبار: ممکن است سبب سست شدن چسب هاي بین الیه ها و فرسایش سطحی کاغذ

و مقوا شود، ولی به طور کلی

اثر قابل توجهی بر آن ها نمی گذارد.

عوامل بیولوژیک و مخرب: شامل باکتري ها،کپک ها، حشرات و جوندگان هستند که باید از

کاغذ در برابر آن ها حفاظت

شود.

اسیدها و بازها: کلیه ي اسیدهاي غلیظ قوي مثل اسید سولفوریک، اسید کلریدریک و ... بر

کاغذ و مقوا موثر می باشند.

اسیدهاي ظعیف و رقیق نظیر اسید استیک و اسید فرمیک اثر کم تري دارند. این اثر بیش تر

روي مقوا و کاغذهاي بدون

; پوشش و یا کاغذ و مقواهایی که آهار چندانی ندارند مشهود است.percntبر کاغذ و &

17قلیایی ها نیز با غلظت باالي

مقوا اثر می گذارند .

روغن ها و مواد چرب: از مقاومت کاغذ می کاهند و استحکام اولیه ي آن ها را کاهش می

دهند )مگرآن که به صورت

مقاوم به چربی تهیه شده باشند یا با مواد دیگر پوشش یا لمینت گردیده باشند .)

behfar-co.comمنابع

علم بسته بندي کاغذي و مقوایی، تالیف گروه کارشناسی بسته بندي معاونت نگهداري+